Magazine over Respect

ZELFRESPECT

ANDEREN RESPECTEREN RESPECTLOOS A-SOCIAAL GEDRAG

MAGAZINE over

RESPECT

“Respect staat momenteel onder curatele!”

Ik krijg steeds meer signalen van onze samenleving, dat er meer sprake is van respectloze omgaan met elkaar. Door internet en social media verwatert het begrip. Wereldleiders die kiezen voor dictatuur, terwijl ze verkondigen democratisch te zijn. Het gebeurt steeds vaker. Grenzen in omgang vervagen in social media en zelfs gewoon in ons alledaagse leventje.

In een dictatuur is er geen sprake van respectvol omgaan met elkaar. Daar wordt respect door leiders afgedwongen. Respect kun je niet afdwingen, dat heeft zich te ontwikkelen. De beste periode voor deze ontwikkeling is de pubertijd. In mijn magazine over Integriteit ga ik in op het ontstaan van respectvolle eigenschappen. Respect is geen vanzelfsprekendheid.

De mens in onlangs overvallen door een nieuw virus. Wereldwijd een pandemie. De natuur neemt wraak of komt het toch uit een laboratorium? Corona beheerst ons leven en kijk hoe wij respectloos met het leven omgaan. Niemand heeft de oplossing, het is een nieuw fenomeen, wij moeten dagelijks ermee leren om te gaan. Complotdenkers zorgen voor verwarring. Hetzelfde doen de overheden. Veel mensen volgen een advies. Jaap van Dissel is nu wereldleider geworden en heeft het voor het zeggen. Hij is superieur, hij is onze nieuwe God. Mensen hangen aan zijn lippen en volgen zijn adviezen, anderen wensen hem een langzame dood. Terwijl Jaap ook overvallen is. Hij neemt in ieder geval het initiatief, ook al vinden anderen het respectloze regeltjes. De mens is verdeeld. Waar is nu het respect voor de onwetendheid gebleven? Niemand heeft het juiste antwoord op deze pandemie welke onze gezondheid beinvloed. In ieder geval verdienen velen enorm veel geld (miljarden) aan het virus. Daar waar de rijken genieten van hun eigen verworven vrijheden, sterven de armen vanwege geen beschikbaarheid van een vaccin.

Aan alles hangt een economisch belang, welke bepalend is voor het respect dat je krijgt.

Respect is veel meer dan een losse kreet, zoals ze bij het voetbal gebuiken. Respect zit in je ziel, in je bestaan. Daar hoef je geen religie op los te laten. De mens is van nature zuiver, respectvol. Kijk naar alle baby’s in de hele wereld. Allemaal even onschuldig en lief. Wij volwassenen voeden vaak op met tegenovergestelde belangen. A-sociaal gedrag is aangeleerd, niet aangeboren. Respectloosheid is aangeleerd, niet aangeboren.

Met name tijdens de pubertijd gaat het mis. Hoe dat zich allemaal ontwikkelt lees je in het magazine. Boordevol interessante omgangsvormen. We hebben rekening te houden met onze toekomst, echter dat staat onder hoogspanning vanwege de teloorgang van grenzen en de eindeloze mogelijkheden.

Respect afdwingen veroorzaakt blijvende oorlog, verzet, strijd. Levert uiteindelijk niets op en als wij moe gestreden zijn, kunnen we ineens om de tafel. Social media is een vorm van respectloos omgaan met het kind, de puber en eigenlijk iedereen die er deel van uitmaakt. We gaan voor de likes, die vaak ongezien gegenereerd zijn en niets zeggen over de kwaliteit. Kwaliteit vervaagd, kwantiteit regeert. Wat een slecht voorbeeld voor deze generatie.

Ruud van Lent © 2021

Respectvol leven heeft te maken met de ontwikkeling van jouw mindset (overtuiging).

En vanuit die vaste mindset gezien is fouten maken vreselijk: als je slim bent wanneer alles snel en goed gaat, ben je vanzelfsprekend dom wanneer je fouten maakt!

Een tweede probleem is dat kinderen die sterk denken vanuit een vaste mindset liever geen moeite voor iets doen. Voor deze kinderen is het duidelijk: óf je kunt het, óf je moet er hard voor werken. Het feit dat je inspanning voor iets moet leveren, betekent voor hen dus dat je er eigenlijk helemaal niet zo goed in bent.

De mindsettheorie van Carol Dweck verklaart waarom. Het staat voor de manier waarop kinderen (en volwassenen!) denken over zichzelf en in het bijzonder over hun intelligentie en kwaliteiten. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen een vaste mindset en een groeimindset.

Kinderen die sterk denken vanuit een vaste mindset geloven dat hun persoonlijke eigenschappen vaststaan. Je bent met een bepaalde ‘hoeveelheid’ intelligentie en kwaliteiten geboren en daarmee zal je het de rest van je leven moeten doen. Kinderen die sterk denken vanuit een groeimindset daarentegen geloven dat ze zichzelf steeds kunnen blijven verbeteren en ontwikkelen. Je talenten zijn slechts het startpunt; je kunt steeds blijven groeien door hard te werken en ervaring op te doen.

De vaste mindset Omdat kinderen die sterk denken vanuit een vaste mindset het gevoel hebben dat hun kwaliteiten onveranderlijk zijn, vinden ze het belangrijk dat ze vaak kunnen laten zien dat ze over een behoorlijke portie aangeboren talent beschikken. Dit verlangen om slim of goed over te komen heeft echter een keerzijde. Ze voelen zich slim wanneer ze iets snel en perfect doen. Ze doen daarom liever geen dingen die lastig zijn. Wanneer je een uitdaging aangaat, is de kans dat je fouten maakt namelijk erg groot.

Oefenen en hard werken horen volgens hen bij kinderen die niet zo slim of goed zijn. Dus wanneer je wilt overkomen als een natuurtalent, moet je dan vooral niet hard werken!

De groeimindset Wanneer je ervan uitgaat dat je altijd beter kunt worden, vind je uitdagingen geweldig.

Kinderen die sterk denken vanuit een groeimindset genieten van moeilijk werk, omdat ze hierdoor het gevoel krijgen dat ze zich aan het ontwikkelen zijn. Fouten maken hoort er voor deze kinderen gewoon bij: je kunt er iets van leren en je kunt jezelf verbeteren.

Het goede nieuws is: je kunt je mindset veranderen, en volwassenen kunnen kinderen helpen een groeimindset aan te leren of te behouden!

Respect hebben voor jezelf of een ander heb je te leren. Van je omgeving (ouders, school, familie, vrienden, maartschappij, cultuur). Vanuit een groei overtuiging gaat het je lukken. Vanuit de vaste overtuiging houdt jij je het liefst op de achtergrond en alles wat je doet zal afhangen van wat je geleerd hebt van je ouders. Je Kinderen die denken vanuit de groeimindset zullen niet opgeven wanneer het even tegenzit neemt dan de regels van omgang met een ander over van je ouders. of wanneer iets veel moeite kost. Ze accepteren het leerproces dat hoort bij groeien. Ze Heb jij het gevoel dat je voortdurend bent weten dat ze hard moeten werken om verder afgewezen, ontstaat er een vaste overtuiging te komen en leveren die inspanning graag. over jezelf en de ander. Op volwassen leeftijd heb je daar nog last van. De aangeleerde Kortom, een groeimindset leidt tot een passie overtuigingen worden vaste patronen en die voor leren. Wil je een kind zijn talenten optimaal laten benutten, dan is het dus van belang leveren geestelijke of mentale problemen. dat hij een groeimindset ontwikkelt.

Hierboven zie je de semantic in het brein van de mens in ontwikkeling. Eerst kun je als peuter triljoenen verbindingen maken en kun je eigenlijk alles leren, wat je aangeboden wordt.

Je spiegelt jouw groei in gedragingen vanuit het voorbeeld wat je krijgt.

In de pubertijd is het al wat moeilijker en worden er minder verbindingen gemaakt. Er ontstaan al vaste patronen. Juist in deze periode is zelfrespect en respect voor anderen cruciaal in ontwikkeling. Heb je een vaste mindset, zul je de voorbeelden uit je omgeving blijven overnemen. Heb je een groei mindset zul je het respect ontwikkelen volgens eigen waarneming. Je krijgt het voorbeeld vanuit je omgeving en je weegt het voorbeeld af aan jouw eigen beeldvorming, wat jij ervan vindt.

Je hebt als puber wel de vrijheid nodig zelf te mogen ervaren. Van daaruit kun jij je als kind onderscheiden.

Als je omgeving je blijft afwijzen en afkeuren hoe jij je gedraagt, zul je afwegingen maken, hoe je verder wilt leven. Veiligheid is daarbij de essentie om respect te ontwikkelen.

Als je rond de volwassenleeftijd zit zijn de patronen vaste balken geworden en dan wordt het moeilijk om veranderingen aan te brengen. Het brein is gelukkig dynamisch, dus het kan wel. Afhankelijk van je mindset kun je van een vast patroon met veel moed en lef doorgroeien naar een groei patroon. Een enorme dappere beslissing, want je krijgt veel te maken met onvoorziene consequenties. Veel fouten willen maken betekent gelijk de vorming van je eigen identiteit en respect voor jezelf.

Een mindset van afwijzing blijft levenslang aanwezig als je tijdens je pubertijd niet hebt mogen experimenteren en ontdekken dat jouw eigen belevenissen functioneel zijn. Als je in een keurslijf werd gedwongen (meestal door niet integere ouders, docenten, etc.).

Toch kun je het gevoel van afwijzing bewerken. Daar heb je vaak hulp bij nodig. Schema therapie is een model wat helpen kan.

Hoe dat allemaal zich manifesteert en ontwikkelt lees je in het magazine. Respect wordt uit elkaar gehaald en clean opgediend. Maar het blijft een "strucle of life". Want de omgeving is vaak zo respectloos.

Onzeker, twijfel en angst regeren je leven. Met een vaste mindset blijf je hierin zitten. Hoe ouder je wordt des te meer ga je klagen en kun je ziektes ontwikkelen. Je zet jezelf vast, ondanks dat je niet anders weet, of niet anders geleerd hebt. Respect kun je voor anderen hebben, waar je ongezond afhankelijk van bent. Maar aan zelfrespect ontbreekt het.

Het ontstaan van deze mindset komt uit je genetische aanleg, aangevuld met de manier van opvoeding. Ontstaat in de eerste zes jaar van je leven en iedere ontsnapping eraan tijdens je pubertijd ervaar je als angstig. Depressie of doodgevoelens liggen op de loer.

Als je jezelf mocht zijn en voortdurend zelf kon experimenteren in de eerste zes jaar, zal je makkelijker voor de groei mindset kiezen.

Echter je pubertijd kan erg tegengestelde gevoelens bij je oproepen. Afhankelijk van je ouders en omgeving maak jij je keuzes. Zijn de consequenties te overzien, dan zul jij met een groei mindset verder door het leven gaan. Dat betekent een gezonde dosis zelfrespect en zonder veel moeite een repsect voor anderen.

Heel veel hangt af van de manier van communiceren. Kun jij transparant communiceren, dan kun je makkelijker congruent zijn (integer).

Dat is een voorwaarde voor respectvol zijn.

Respect betekent oorspronkelijk: omzien naar, en vandaar rekening houden met.

omzien 1

omkijken

2

uitkijken naar

3

belangstellende zorg tonen

rekening houden met (ww): bedacht zijn op, denken aan, in aanmerking nemen, in ogenschouw nemen, incalculeren, meetellen.

respect (zn): achting,

bewondering, consideratie, eerbied,

eerbiediging, hoogachting, ontzag, waardering.

Respect betekent: aanzien, eerbied of waardering, die men heeft voor (of ontvangt van) iemand of iets vanwege zijn kwaliteiten, prestaties of vaardigheden.

De antiwaardigheidsreflex

In elke situatie waarin mensen worden geconfronteerd met de menselijke waardigheid, doet zich de ‘antiwaardigheidsreflex’ voor.

‘Humane behandeling van gevangenen is een teken van bescha ving, maar voor onverbeterlijke en gewetenloze misdadigers …’

‘Wij Nederlanders mogen ons toch beschermen tegen vreemde lingen …’ ‘Vrijheid om te zijn wie je wilt zijn is het hoogste goed, maar er zijn groepen die daar maar al te vaak misbruik van maken’ ‘Wij zijn niet harteloos tegenover mensen die verschrikkingen doorstaan, maar al te goed is buurmans gek …’

‘Als je ziet hoeveel mensen misbruik willen maken van onze gastvrijheid …’ etc. etc.

De maatschappij vereist steeds meer aanpassing, compromis, inschikken.

Het besef van de eigen waardigheid is misschien het minst bij mensen die zich gedwongen zagen tot de grootste aanpassing waarop ze naar hun gevoel nauwelijks zeggenschap hadden. Voor menselijke waardigheid is vertrouwen nodig, maar politici (en media) spinnen vaak juist garen bij het aanwakkeren van angst en wantrouwen. Als economisch beleid steeds meer het voordeel gunt aan wie het sterkst uit de strijd komt, voelen de verliezers zich onwaardig en brengen de winnaars steeds minder respect op voor de waardigheid van anderen.

Misschien zijn respect en autonomie momenteel wel de meest hippe morele waarden.

Respect is goed en zelfs stoer, want we horen er zelfs over op het voetbalveld. Zeg nu zelf: het is beter samenleven op basis van respect dan zonder respect. Respect betekent dat ieder zijn mening mag hebben, ieder zijn manier van doen, ieder zijn kleur, ieder zijn geloof of ongeloof.

We leven in een vrij land en bepalen zelf wat we willen en doen. Respect! We zeggen daarom ruimhartig ‘Dat mag jij vinden’ als we het met iemand niet eens zijn. Dat is wel zo respectvol.

Toch zit er een addertje onder het gras. Want wat blijkt? Tussen respect en onverschilligheid zit maar een vliesdun verschil. Voor je het weet, betekent ‘dat mag jij vinden’ zoiets als ‘het kan me eigenlijk niet schelen wat jij beweert’. En dat is ineens verre van respectvol.

Waar respect lui wordt, ligt het begin van onverschilligheid en desinteresse, onder het mom van het moreel goede. Voor je het weet luister je niet meer naar elkaar.

Lui respect, laten we het zo maar noemen voor het gemak, is niet alleen een ethische ijsbaan.

Het kan ook gewoon onverstandig zijn. Wie bijvoorbeeld tegen iemand die voor gladheid waarschuwt respectvol ‘dat mag jij vinden’ roept zonder eerst echt goed te hebben geluisterd, kan lelijk op z’n snufferd vallen.

De zogenaamd respectvolle, maar intussen onverschillige manier waarop we soms omgaan met de opvattingen van anderen, staat lijnrecht tegenover de manier waarop de oude Griekse filosoof Socrates dat deed.

Hij gaf beweringen, ook als ze dom of onethisch waren, altijd de status van een waarheidsuitspraak. Op die manier liet hij zien dat hij niet alleen de ander serieus nam, maar vooral ook zijn zoektocht naar waarheid. Dat deed hij door kritische vragen te stellen bij wat de ander beweerde. Iedere uitspraak plaatste hij op een voetstuk, door er eerst maar eens van uit te gaan dat deze waar is. Dat is nog eens wat anders dan ‘dat mag jij vinden’.

Socrates was intussen zo goed in het serieus nemen en kritisch bevragen van andermans beweringen, dat degenen die niet altijd op de waarheid zaten te wachten of die niet zoveel tijd hadden als hij, hem maar een irritante man vonden. “Wees toch gewoon eens praktisch Socrates”, zeiden ze. “Doe nou toch eens niet altijd zo moeilijk!”

Uiteindelijk werd Socrates van staatswege gesommeerd om de gifbeker te drinken. Want hij spaarde met zijn actieve manier van respect betuigen zelfs het gezag en de jeugd niet. Aan al dat vervelende ondermijnende gevraag moest dus maar eens snel een einde komen.

Over tot de orde van de dag, niet praten maar poetsen, zogezegd. Ja, Socrates was erger dan de meest volhardende onderzoeksjournalist.

Maar hij bleef natuurlijk gewoon doorvragen, tot op de laatste snik. Elke lastige vraag die Socrates stelde, stelde hij uit bekommernis om de ander en vanuit zijn passie voor wijsheid.

Hij vergeleek zijn gesprekspartners zelfs wel eens met patiënten die leden aan de ziekte die hij ‘mening’ noemde.

Zijn geneesmiddel:

Socrates legde opvattingen van anderen juist niet ‘respectvol’ naast zich neer, maar hield ze “actief respect en zorgvuldig en kritisch tegen het licht. Respect betekende voor hem dat je de mening van oprechte aandacht.” een ander de aandacht geeft die ze verdient.

Ook als het om een verwerpelijke mening ging of om een wel heel erg domme uitspraak. Socrates was de leraar voor Plato, die het werk van Socrates heeft opgetekend. Socrates Juist dan. verbindt respect met het denken. Daar waar integriteit meer gericht is op het voelen, horen Socrates vroeg daarom bij alles: Is dat zo? beiden bij elkaar.

Filosoof Socrates (Athene, ca. 470/469 -399 voor Chr.) verketterd door Staat en Religie, vanwege zijn methode over doorvragen om mensen te laten nadenken.

Het ontstaan van het begrip Respect.

De grootste vijand van respect is religie.

Religie dwingt respect af, vandaar het eeuwige bestaan van oorlogen.

Gedragsregels Respect

ingeroepen en blijkt gevoelig te zijn voor het afdwingen. Denk aan het betaalde voetbal.

Mensen raken de weg kwijt nu religie terrein aan het verliezen is. Je kunt lichtelijk toegeven, dat het afdwingen van respect door religie wel degelijk eenheid en duidelijkheid verschaft.

Dat is de kracht van het goddelijke na te streven.

De jeugd krijgt weinig respectabele voorbeelden voorgeschoteld. Bij jongeren kun je echt niet meer terecht met het oude testament. Die is letterlijk gestorven en onmogelijk te verenigen met ons hedendaagse levensstijl.

De geschiedenis van de afgelopen 75 jaar leert ons om te gaan met nieuwe regels over wat de mens verstaat wat respect inhoudt.

Je kunt je voorstellen, dat er door de eeuwen heen, diverse veranderingen in gedragsregels zijn ontstaan. Daar waar armoede heerst kent men andere gedragsregels over respect.

Tijdens de tweede wereldoorlog vervaagden vele regels. Na de oorlog moesten wij weer nieuwe regels opstellen om met elkaar om te gaan. Nu was dat een stuk eenvoudiger, omdat iedereen vanuit een angstige en hongerige periode opstond om de wereld weer op te bouwen. Echter oorlogen ontstaan vaak door geloofsovertuigingen. Hitler geloofde in het unieke Arische ras en zag in iedere Jood een bedreiging. Hitler wilde een nieuw geloof introduceren en opleggen aan andere landen.

Hij was het huidige religieuze stelsel zat. Zijn honger naar macht (denk aan de zoektochten naar het nieuwe goddelijke), kostten miljoenen het leven.

Ouderen geven door de eeuwen heen de jongeren de schuld van het vervagen van gedragsregels van respect. Echter de waarheid is net tegenovergesteld. De ouderen hebben ervoor gezorgd, dat jongeren gaan twijfelen aan hetgeen zij voorgeschoteld krijgen. Juist de volwassenen leren de kinderen en jongeren de verloedering van gedragsregels. Kinderen ontwikkelen zich door te spiegelen aan hetgeen hen wordt aangeboden.

Na de tweede wereldoorlog hervatte het christendom de oude normen en werktte men aan een nieuwe grondwet. Vol religieuze overtuigingen, welke de afgelopen 75 jaar weer even hard werden teniet gedaan. De mens kiest de laatste twintig jaar om afstand te nemen van het geloof. Ineens zie je vervaging van regels omtrent respect. Respect wordt nieuw leven

Momenteel is de grootste bedreiging voor respect met elkaar omgaan samengevat door nieuwe vertalingen van de Koran. Geradicaliseerde moslims streven ernaar ander gelovigen uit te roeien. Iets wat Hitler vroeger ook wilde met de Joden. Orthodoxe Joden zijn ook geradicaliseerd, evenals vele Christenen.

Verder zien we narcistische leiders opstaan.

De wereld roert zijn staart als het gaat over respect. In de filosofie en sociologie onderzoekt men onze geschiedenis betreffende wat respect eigenlijk inhoudt. Dichterbij huis, zien wij de verloedering enorm toenemen door het gebruik van internet en social media. In een razend tempo leren wij jonge kinderen al om te gaan met nieuwe normen en waarden. Juristen zorgen voor voldoende zakkenvullerij. Zij varen er wel bij, want onze normen & waarden staan voortdurend onder hoogspanning.

De wereld krijgt een waarschuwing. Covid pandemie zorgt wederom voor verbroedering.

Wellicht herontdekking van oude gedragsregels omtrent respect. Gemaakt in een laboratorium of niet, is nu bepalend voor onze toekomst hoe wij omgaan met elkaar.

Dictatuur loert overal om ons heen. Narcistische leiders die alleen macht willen en die regels opleggen, dus respect bewust gaan afdwingen. Het blijft een wereldwijde pandemie te zijn. In afrika gebeurt het al jaren. diverse volkeren moorden elkaar en plegen genocide. Zelfs in Europa gebeurde het in het oude Joegoslavie. Momenteel gebeurt het in Rusland en Belarus. Hongarije transformeert ook samen met Bulgarije en Roermenie, Polen.

De Verenigde Staten niet te vergeten, Noord Korea en het grote China. Chinezen die de Oeigoeren willen transformeren naar een “chinees”. Respectloosheid viert hoogtij. Respect staat overal onder druk en dat blijft voorlopig nog wel.

Kijk maar eens in je eigen straat hoe men omgaat met het virus. Veel verschillende interpretaties zie je terug in de omgang met de restricties. Nog dichterbij huis zie je jonge moeders meer tijd spenderen aan hun mobiele verkeer dan aan hun kinderen. Iedereen heeft momenteel wel een mening en eigen belang staat nu op de voorgrond. Respect vervaagd in nieuwe omgangsvormen.

Socrates en Plato waren idealisten die zich konden onderscheiden op de rest van de mensheid. Vrijheid van denken is ontstaan en wordt momenteel al eeuwen uitgedaagd.

Macht door religieuze leiders en momenteel door narcistische presidenten.

Kwesties van menselijke waardigheid De term wordt gebruikt in de zin van de ‘misdrijven tegen de menselijkheid’, dat wil zeggen dat de algemene en gedeelde menselijke waardigheid geschonden wordt door martelen, genocide, slavernij en andere zeer ernstige misdrijven. Waardigheid is dan het recht op bescherming tegen vernedering en ontmenselijking. Waardigheid is speciaal ook het recht op bescherming van kwetsbare mensen: vrouwen, kinderen, etnische minderheden, vluchtelingen, daklozen en zo meer.

De waardigheid van mensen kan worden geschonden door seksuele intimidatie, zoals in MeToo, of door belediging, bedreiging, vernedering, laster en zo meer. Ook kan de waardigheid worden geschaad door geweld, zoals door een politieagent of door geweld de huiselijke sfeer. Lang niet al die aantasting van de waardigheid kan een mensenrechtenschending worden genoemd, maar het effect op het slachtoffer kan groot en langdurig zijn. In Frankrijk is er een verbod gekomen op ‘dwergwerpen’, een kermisactiviteit waarin een klein goed ingepakt persoon zich laat gooien door mensen die daarvoor betalen. Het juridisch argument was dat het een schending van de waardigheid was, ook al voerde de ‘dwerg’ zelf aan dat hij vrijwillig had gekozen voor deze manier om een inkomen te verwerven. En onderwerp van discussie is of sommige beroepen, zoals dat van sekswerker of pornoacteur, in overeenstemming zijn met de waardigheid van de persoon. En of deelname aan ‘reality tv’ programma’s over de grenzen van waardigheid kan gaan.

De menselijke waardigheid wordt vaak genoemd als de basis van het recht op privacy.

Het openbaar maken van persoonlijke gegevens, het hacken van een internetaccount, het afluisteren van gesprekken, het ongevraagd fotograferen, persoonlijke aanvallen op internet: al die handelingen kunnen de waardigheid aantasten ook als ze niet in strikte zin

illegaal zijn.

Elke maatschappij kent aan bepaalde personen (gezagsdragers) een specifiek recht op respect toe. Vaak is dat in wetten vastgelegd of in omgangsregels gebruikelijk geworden, zoals aangaande de positie van de koning, rechters, politieagenten, parlementariërs, hulpverleners, geestelijken enzovoort.

Er is veel discussie over de mate van waardigheid die verbonden zou zijn aan een bepaalde identiteit en de discriminatie ervan. In Nederland vragen bijvoorbeeld lhbti-ers, transgenders, moslims, zwarten, migranten, daklozen, ongedocumenteerden enz. geregeld om erkenning van hun specifieke waardigheid.

Individuen zouden niet gekwetst, beledigd of geïntimideerd moeten worden vanwege hun groepsidentiteit, of die nu is aangeboren dan wel gekozen. Het internationaal recht erkent dat ‘recht op respect’ in de veroordeling van onder meer racisme, religieuze onverdraagzaamheid, discriminatie en vernederende behandeling.

De hele wereld houdt zich bezig met gedragsregels samen te stellen. Omgangsvormen hoe de mens met elkaar hoort om te gaan.

Eindeloze discussies, wetten en regeltjes. Een normaal recht over respect bestaat niet. Dat is nu net de bakermat van religie. door de onduidelijkheid blijft de mens verlangen naar duidelijkheid. Mensen willen zich ergens mee verbinden. De mens blijkt het nodig te hebben.

In discussies rondom onder meer euthanasie, gezondheidszorg (pleeghuizen) en hulpverlening bij psychische problemen duikt de term (menselijke) waardigheid vaak op. De term duidt dan op een minimum aan respect dat aan zorgbehoevenden, patiënten en andere mensen moet worden betoond. Het geldt ook voor een waardige psychiatrische behandeling, Dit zou bijvoorbeeld moeten worden gegarandeerd vanuit het beginsel van recht op leven. Dat recht houdt ook een recht op menswaardig sterven in.

Tegenstrijdigheid blijft. Hypocretie in oordeel blijft. Niemand haalt dat weg, het is juist het tegenovergestelde. Mensen zien economisch belang belangrijker dan menswaardigheid.

Stel dat wij ons democratische systeem achter ons laten? door de eeuwen heen weten we, dat anarchie de basis is om af te wijken van de democratie. Vrijheid wordt eens per jaar gevierd en eraan herinnert hoe belangrijk het is om vrij te kunnen en mogen zijn. Echter zijn we eigenlijk wel vrij? Velen herkennen deze vrijheid niet. Jongeren voelen zich in de steek gelaten en zijn op zoek naar hun eigen identiteit. Op zich niets mis mee, echter de prikkels zijn te omvangrijk geworden. De mensheid groeit naar een nieuw hoofdstuk.

De waarheid verliest het van de leugen. Hoe vergaat het ons dan met het respect? Het magzine brengt respect van macro naar micro.

Kijk naar jezelf. Kijk hoe jij wilt dat er omgegaan wordt met je. We gaan nu dieper afdwalen in het ontstaan en de periode die daarbij hoort., namelijk de pubertijd.

Opvoeding

Gedurende de hele opvoeding krijg je te maken met de belangrijkste opvoedkundige eigenschap, namelijk “AANDACHT” geven.

Je doet dat door te kijken naar het kind, te luisteren naar het kind en ondersteunend te vertellen wat nodig is. Aan het einde van de peutertijd kan het kind veel vragen stellen (Waarom....). Het kind is nieuwsgierig, wil iets snappen.

Van een peuter kun je nog niet verwachten, dat het kind rekening houdt met anderen.

Het kind probeert zichzelf te snappen, zijn eigen daden en gedachten. Als je een kind onder de zes jaar straft, zal het nog steeds niet begrijpen waarom het moet luisteren naar de opvoeder.

Ook al zal het kind rebels optreden, we spreken nog steeds over een houding vanuit angst gegenereerd.

Pas gedurende de pubertijd kun je een kind leren om te gaan met de consequenties van gedrag of keuzes. voor die tijd is het kind daarin niet geinteresseerd. Technisch gezien is de prefrontale cortex nog niet ontwikkelt om het op jonge leeftijd aan te kunnen.

Wij verlangen vaak van onze jonge kinderen te veel aanpassingen. Op het moment dat de prefrontale cortex zich gaat ontwikkelen (vanaf ca. 9 jaar) kun je tot hun zestiende levensjaar bespreekbaar maken wat respect voor jou als ouder of docent betekent.

Als je congruent bent of integer handelt herkent de puber het effect van wat respect inhoudt. Maar welke ouder reageert congruent? Hier zit de kneep hoe de puber zich afzet, danwel begrijpt wat respect is. Wij ouders zijn nog steeds bezig met vele introjecten, zoals onze “moetjes” over te dragen. Wij als ouder verwachten nog steeds dat onze kinderen gewoon luisteren en het opvolgen. Wij vergeten, dat de puber een geheel andere benadering nodig heeft. Als je respectvol met je puber omgaat bereik je het meeste. Dat betekent in de praktijk: het nastreven van gelijkwaardigheid. Leren fouten te maken en bewust over grenzen gaan. Pubers hebben te leren omgaan met de consequenties .

Als je als ouder voortdurend dezelfde eigen normen & waarden respectvol uitdraagt, kun je verwachten, dat het kind het overneemt.

Als je als ouder de fout maakt het niet na te komen wat je predikt, krijg je verwarring.

Tijdens deze verwarring gaat het kind op onderzoek uit naar gelijkgestemden (vaak vrienden).

De puber moet zich afzetten tegen de verwarrende overdracht van de ouder of docent, anders gaat het voorbij aan het respecterende deel van het Zelf. Ga er maar vanuit dat 80% verwarrende overdracht ervaart. Op deze wijze ontstaat er een eigen oordeel, wat haaks kan staan op die van de ouders, school of maatschappij.

Een puber brengt een bejaarde naar de overkant van de straat, als de bejaarde het vriendelijk vraagt. Hetzelfde geldt voor een stoel in de trein of bus. Als de ouder het opeist is het kind toegestaan te blijven zitten of geen dienst te verlenen. Respect kun je niet afdwingen. Respect heeft het kind te leren. Te leren van de volwassenen. Momenteel zijn er weinig jongeren die uit zichzelf respectvol omgaan met volwassenen en geef ze eens ongelijk. Hoe gedraagt de ouder of volwassene zich?

Kijk naar het zwerfvuil overal rond om je heen. Weggegooid door...? Wat maakt dat een jongere dit ongestraft doet?

Om respect te kunnen snappen moet je de werking van ons brein een beetje kennen.

De prefrontale cortex (ons voorhoofd) krijgt voldoende signalen vanaf een jaar of negen. Langzaam gaat het structuur aanbrengen in ons denken. Langzaam kunnen we consequenties van gedragingen of handelingen of keuzes leren begrijpen. Dat kost zeker tijd tot 16 jaar of ouder. Zeven kostbare jaren zijn er vaak nodig om te kunnen begrijpen hoe het leven in elkaar steekt, hoe we met elkaar kunnen omgaan.

Jongeren zien alles op internet en communiceren via social media met elkaar. Ze kunnen iedereen uitschelden, zonder het daadwerkelijk mondeling te doen. Face to Face gefilterd door een app.

Hoe kunnen ze dan hun gedrag meten op consequenties? Het gaat nog verder, namelijk zij zien elke dag in het journaal hoe de mens met elkaar omgaat. In het journaal

behandelen we meestal slecht nieuws.

Respectloosheid wordt iedere dag gevoed door de manier waarop wij met elkaar omgaan. Op social media, internet, journaal hoor en zie je vaak extreme berichten. De meeste zijn niet eens waarheidsgetrouw. Hoe gekker het klinkt, des te meer volgers, likes en statement krijgt het.

Dat leren wij onze kinderen dagelijks. Hun mindset richt zich op al deze voorbeelden.

Kijk naar onze Marokaanse jongeren. Hier in Nederland geboren, maar met twee totaal tegengestelde voorbeelden van opvoeding en aandacht. Verwarring ten top! Een nieuwe cultuur ontwikkelt zich uit het spanningsveld van de tegengestelde opvoedingspatronen. "Je moet iedereen in hun waarde laten", krijg je dan te horen, echter welk respect zullen deze jongeren zich aanleren? Die van ouders thuis of die van hun geboorteland?

Alles begint met zelfrespect.

De overtuiging dat je eigen mening en je eigen gevoelens waarde hebben, er toe doen.

Zelfrespect betekent dus dat je jouw mening waardevol vindt en dit betekent ook dat je niet snel de mening van iemand anders overneemt, tenzij goed beargumenteerd.

Zelfrespect betekent dat jouw gevoelens waarde hebben. Als iemand je kwetst betekent dat dus dat die persoon zijn/ haar excuses moet aanbieden en moet stoppen met het kwetsende gedrag. Anders verdwijnt die persoon uit je leven.

Zelfrespect betekent ook dat je eerbied hebt voor jezelf. Je laat mensen niet zomaar aan je zitten. Je zorgt goed voor je lichaam en wil dat anderen ook respect voor jouw lichamelijke integriteit hebben.

Zelfrespect leer je echt wel gedurende je pubertijd. Het enige wat ervoor nodig is, is veiligheid te mogen zijn wie jij op dat moment bent. Daar strijd je voor. Zet angst om in vriendschap.

Zelfrespect verliezen

Voor jezelf opkomen

Zelfrespect wordt het meeste verloren in relaties. Dit wordt het deurmateffect genoemd.

Je hebt bijvoorbeeld ruzie met je partner. Je vergeeft de persoon waarmee je ruzie hebt en spreekt met elkaar af om het in de toekomst anders aan te pakken en dit gebeurt vervolgens niet.

Dit is een hele spannende stap als je zelfrespect weg is gegaan, want je gaat het deurmatpatroon doorbreken.

Tot hier en niet verder.

Het oude patroon gaat gewoon door. Dit patroon van vergeving en het niet aanpassen van het gedrag na een ruzie zorgt ervoor dat je steeds minder zelfrespect kunt krijgen. Vergeving is goed, maar als dit het gedrag van de persoon waarmee je ruzie hebt niet verandert, kan vergeving juist slecht zijn voor je zelfrespect.

Daarnaast kun je ook spijt krijgen van hoe je ooit in het verleden bent geweest.

Misschien heb je in je jeugd kinderen gepest en heb je nu weinig respect voor de persoon die je toen was, maar blijf je er ook nu nog altijd aan terug denken met walging over jezelf.

Een gebrek aan zelfrespect is ook een symptoom van borderline. Mensen met borderline stuctuur gebruiken vaak de mening van anderen voor hun eigen mening over zelfrespect. Als ze respect van anderen krijgen zien ze dit als zelfrespect.

Een narcist leeft van het zelfrespect die hij zichzelf aanmeet. Echter het vind plaats in overdaad.

Wanneer iemand je voor de zoveelste keer kwetst of je grens overgaat geef je aan dat dit echt de laatste waarschuwing is en dat je bij de volgende keer stappen gaat zetten om ervoor te zorgen dat het niet meer gebeurt.

Dit kan in je relatie betekenen dat je de relatie moet verbreken of je partner tijdelijk het huis uit moet schoppen om een duidelijk signaal af te geven. (Of in geval van mishandeling dat je de politie echt belt of echt aangifte gaat doen) In je werk kan dit betekenen dat je wél een klacht indient bij je manager of dat je van baan verandert.

Schematherapie is een optie om af te rekenen met zaken die gedurende je jeugd negatief voor je waren.

Het is ok als je je realiseert dat je zaken in het verleden en misschien zelfs nu verkeerd hebt aangepakt. Je kunt namelijk altijd je gedrag veranderen en wat dat betreft “overnieuw” beginnen.

Hiervoor is het belangrijk dat je jezelf vergeeft. Jezelf vergeven lijkt misschien heel raar, maar het is de manier om over je eigen ongewenste gedrag heen te komen.

Het is wel belangrijk dat je het gedrag waarvan je jezelf vergeeft verandert zodat de vergeving betekenis heeft.

Een verandering begint al bij het stellen van doelen.

Het bepalen van doelen en stappen zetten om die doelen te behalen kan ook veel doen voor het krijgen van meer zelfrespect. Doordat je persoonlijke doelen behaalt, zoals bepaalde vaardigheden heb je iets om trots op te zijn en dit geeft je ook respect voor jezelf.

Heb je andere problemen, zoals een dispuut op het werk of ruzie met iemand. Probeer dit soort problemen op te lossen. Door antwoord te krijgen in plaats van het probleem te laten voortduren zorg je voor meer zelfrespect, omdat het probleem je niet meer naar beneden trekt.

Overtuigingen met zelfrespect herhalen Een andere stap die je kunt zetten voor het krijgen van meer zelfrespect is niet helpende overtuigingen verzwakken en hiervoor in de plaats helpende overtuigingen hardop herhalen.

Eerst schrijf je 3 overtuigingen op die je zelfrespect verminderen.

Bijvoorbeeld: “Het belang van andere mensen is belangrijker dan mijn belang.”

“Ik ben niet sterk genoeg.”

“Ik ben niet slim.”

Deze overtuigingen ga je belachelijk maken. Dit doe je bijvoorbeeld door ze op een rare manier op te zeggen. Zo gek mogelijk, zodat het niets meer voorstelt.

Vervolgens ga je helpende overtuigingen voor meer zelfrespect hardop herhalen.

Dit kunnen bijvoorbeeld overtuigingen zijn zoals: “Ik ben belangrijk.”

“Ik heb een stem.”

“Mijn lichaam is van mij.”

8 tips voor het vergroten van jouw 1.

Neem verantwoordelijkheid voor je eigen leven. Je leeft maar één keer en als jij geen richting geeft aan je leven zal iemand dat anders dat wel voor je doen.

En daar ga je niet blij van worden.

2.

Omring je met positiviteit. In bepaalde omgevingen of bepaalde groepen wordt er veel negativiteit geuit. Zorg ervoor dat je een omgeving waarin je voortdurend negatieve feedback krijgt vermijd. Hier word je op termijn ongelukkig van als je dat niet al bent. Iedereen heeft talenten, dus zorg dat je die in kunt zetten zodat er positief op je gereageerd wordt.

3. Onderzoek jezelf. Wat vind jij belangrijk? Waar ben je goed in? Wat zijn jouw kernwaarden? Als je jouw waarden kent en weet wat je belangrijk vindt dan is dat een stevige fundering voor jouw persoon. Geef jezelf de ruimte om te ontdekken wie je bent.

4.

Stel een paar realistische doelen. Als je je waarden en talenten kent, kun je een paar realistische doelen kiezen die hier in lijn mee liggen. Door deze doelen te behalen zal je eigenwaarde toenemen. Je hebt namelijk gewerkt aan zaken die jij belangrijk vindt. En je hebt ze nog gehaald ook.

eigenwaarde en zelfrespect 5.

Geef je mening. Heb je vaak dat je achteraf veel beter kunt inschatten wat je in een bepaalde situatie had moeten zeggen? Of loop je steeds tegen dezelfde situaties aan waarin je het lastig vindt je mening te geven? Oefen dan met je mening geven. Speel een belangrijk moment eens na met jouw partner of een goede vriend(in). Je zult zien dat je dan makkelijker jouw mening kunt geven als de situatie zich weer voordoet. En je zult waarschijnlijk ook merken dat anderen jouw mening helemaal niet erg vinden.

6. Spreek met mensen in je omgeving af je eraan te herinneren als je jezelf omlaag haalt. Sommige mensen praten al zo lang negatief over zichzelf dat het een diepgeworteld automatisme is. Het kan daarom helpen om met je omgeving af te spreken dat men jou herinnert als je dit weer doet. Dit zorgt voor bewustwording bij jezelf. Bovendien kan jouw omgeving helpen om deze overtuigingen in positieve zin aan te passen.

7.

Als je iets goed doet, accepteer dat dan en erken het. Iedereen doet wel eens iets goed en met een beetje mazzel ontvang je een compliment. Wuif dit niet weg, maar geniet ervan. Iemand vond jou zo goed dat zij de moeite namen je een compliment te geven. Heb je er wel eens bij stel gestaan hoeveel mensen jou goed vinden maar niet overgaan tot een compliment?

8.

Sport regelmatig en verzorg jezelf. Sporten maakt stofjes in je hersenen vrij waardoor jouw eigenwaarde en zelfrespect toeneemt. Bouw dit stap voor stap op en zorg dat je iets kiest dat je leuk vindt, anders is de kans dat je het niet volhoudt groter. Bovendien moet je geen dingen doen die je niet leuk vindt, ook niet als het op sport aankomt.

Veel mensen met een laag zelfvertrouwen gaan er vanuit dat hun meningen minder belangrijk zijn dan die van anderen.

Een hoog zelfvertrouwen houdt niet in dat je jouw meningen belangrijker vindt dan andermans meningen.

Respectloos betekent zonder respect behandeld worden of de ander zonder respect behandelen.

Dat kan op tal van manieren zoals: De ander onderuithalen of kleineren.

De ander te schande maken of kwaad spreken over de ander.

Fuck you!

Zelfs de gedachte is al respectloos.

Wat zijn de symptomen van een lage eigenwaarde en laag zelfrespect?

Je kunt een gebrek aan eigenwaarde of zelfrespect herkennen via onderstaande kenmerken. Het betekent natuurlijk niet dat je direct een te lage eigenwaarde hebt als je één of enkele van deze punten herkent. Herken je je wel in erg veel punten? Dan heb je hier waarschijnlijk wel degelijk last van.

•

•

•

•

•

•

•

•

Je verwacht altijd het meest van jezelf en veel minder van anderen Je kunt niet opnoemen wat jouw talenten of jouw waarden zijn Je praat negatief over jezelf: “ik kan niets écht goed”, “ik bereik nooit wat” Er zijn veel mensen om je heen die negatief over je praten Je kunt de kernkwadranten niet invullen voor jezelf In je jongere jaren heb je weinig erkenning gehad en heb je weinig ‘kind kunnen zijn’ Je probeert voldoen aan een beeld dat door de maatschappij is opge legd (mannen moeten sterk zijn en veel vlees eten, vrouwen moeten altijd lief zijn en van make-up houden) Je meet je zelfrespect af aan hoeveel macht, geld, of status je hebt

Een te lage eigenwaarde of zelfrespect is gevaarlijk. Je luistert dan waarschijnlijk te weinig naar wat jij wilt, naar jouw behoeften. Hierdoor heb je de kans dat je je leven inricht op wat andere mensen willen of verwacht. Het wordt dan lastig om je eigen grenzen te bewaken. Weinig zelfrespect of eigenwaarde kan ook leiden tot compensatiegedrag als te veel eten, drinken, roken, of overmatig op de bank liggen voor de TV of Facebook eindeloos door-scrollen.

schema therapie

Voel jij je direct afgewezen en verdrietig als een vriend of vriendin een afspraak afzegt? Zorgt een klein puntje van kritiek op je werk er al voor dat jij je mislukt, onzeker of boos voelt? Of durf jij nooit een intieme relatie aan te gaan omdat jij bang bent verlaten of gekwetst te worden?

Het zijn voorbeelden van hardnekkige gedragspatronen en vervelende gevoelens die jouw leven keer op keer flink in de war schoppen. Je weet wel dat jouw baas tevreden over jou is, maar toch word je keer op keer overmand door nare emoties zoals onzekerheid wanneer hij een kleine aanpassing in jouw werk wenst.

Lukt het jou niet om deze vervelende gevoelens los te laten en te veranderen? Dan is schematherapie mogelijk een geschikte behandeling om jou te helpen deze gedragspatronen te doorgronden en te veranderen.

Deze behandeling is gericht op het herkennen van jouw nare gevoelens en hardnekkige (gedrags)patronen om daar vervolgens meer grip op te krijgen of die te veranderen. Schematherapie wordt vooral gebruikt als therapie bij mensen met ernstige psychische stoornissen zoals persoonlijkheidsstoornissen, eetstoornissen of angststoornissen.

Schematherapie leert je hoe jouw gedrag en jouw patronen zijn ontstaan. Het is een vorm van therapie waarbij jouw gevoelsleven en emotionele behoeften centraal komen te staan, evenals de wijze waarop je in het hier en nu met die behoeften omgaat. Je leert jouw emotionele behoeften herkennen, accepteren en eraan tegemoet te komen.

www.vlcounseling.nl

Serotonine is een neurotransmitter en zorgt voor een goed gevoel en komt vrij op die momenten dat jij je trots voelt en respect krijgt. Trots gaat niet over arrogantie, of continu uitten hoe geweldig je bent, maar over een oprecht gevoel van trots ervaren en delen. Het zorgt voor meer zelfvertrouwen en is belangrijk binnen groepen.

Wat is serotonine?

Serotonine speelt een rol bij sociale dominantie, dit heeft raakvlakken met leiderschap.

Leiders met een hoger niveau aan serotonine, geven sneller erkenning, respect en waardering aan de groep. Dit bevordert het groepsgevoel waardoor mensen trots worden op wat zij doen. Respect krijgen voelt goed omdat het serotonine aanmaak triggert. En dit goede gevoel zorgt ervoor dat we naar nog meer respect zoeken.

Serotonine heeft voor ons brein dus een overlevingsdoel. Het geeft een bepaalde veiligheid indien dit vanuit de motivatie van respect aan de groep gegeven wordt.

Serotonine wordt aangemaakt wanneer je trots bent op wat je hebt bereikt en je wilt dit met anderen delen. Dit is voor leiderschap essentieel. Als je als leider in staat bent te delen dat de organisatie een geweldig doel heeft bereikt en dat je trots bent op een ieder

die zich heeft ingezet, stimuleer je niet alleen meer serotonine aanmaak in jezelf maar ook in de groep. Het versterkt de band tussen leider en medewerker. Medewerkers voelen zich meer betrokken en trots op wat ze hebben bereikt. Het mooie aan serotonine is dat het bij meerdere mensen tegelijkertijd kan vrijkomen als het gedeeld en gevoeld wordt.

Een voorbeeld, als je tijdens een vergadering iets deelt en je ontvangt respect hiervoor, voelt dat goed. Er komt serotonine vrij. En elke keer als je respect krijgt, zoekt je brein naar manieren om meer van dit gevoel te ervaren.

Elke keer dat je geen respect krijgt, maken je hersenen links aan om te voorkomen dat je het in de toekomst verliest. Levenservaringen bedraden het brein om respect waar te nemen op zijn of haar eigen manier. Zo kan de ene persoon zich gerespecteerd voelen door haar verschijning, terwijl een ander zich dan niet gerespecteerd voelt. Onze neurotransmitters zijn afhankelijk van de ‘verwachting circuits’ die we hebben opgebouwd.

Respect krijgen voelt dus goed omdat het serotonine triggert. Dit goede gevoel motiveert medewerkers om meer respect te ervaren, wat weer effect heeft op de organisatie als geheel. Als mensen zich prettig voelen, werken ze het beste. Een goede stemming werkt als een smeermiddel voor de hersenen, het maakt mensen flexibeler en meer gelukkig.

Bouwen aan meer serotonine circuits Trots worden op wat je doet bouwt mee aan je serotonine circuits. Trots is een leidraad dat jou helpt te navigeren om sociale erkenning te krijgen. Gewoon één keer per dag je trots en respect uitten op wat je hebt gedaan. Dit helpt je sturen tussen tegengestelde uitersten als constante goedkeuring en cynisme en bouwt mee aan een hoger level aan serotonine.

Chronische stress Chronische stress waarbij er meer cortisol wordt aangemaakt, remt de productie van serotonine. Dus hoe meer cortisol, hoe minder serotonine, dit heeft weer effect op ons sociaal gedrag.

Serotonine dip Als mensen je respecteren voelt dat goed en je brein gaat zoeken naar meer manieren om dat gevoel te ervaren. Maar respect heeft ook een turning point. Elke keer op dezelfde manier respect krijgen, geeft onvoldoende sensatie om meer serotonine aan te maken. Noem het de gewenningsfase.

Een voorbeeld: als je op werk respect krijgt voor een project wat je hebt afgerond, voelt dat geweldig. Maar als je bij een volgend project op zoek gaat naar nog meer respect, kun je teleurgesteld raken. Je kunt nu eenmaal niet voor alles respect krijgen.

Als serotonine dipt, kun je het gevoel krijgen dat er iets niet goed aan jou is of met de wereld. Het brein zoekt ergens naar wegen om belangrijk gevonden te willen worden en als dat niet het geval is, zoeken we uitwegen om de schuld elders neer te leggen.

Ook serotonine dipt en flipt ofwel geeft ons een ongelukkig dan wel gelukkig gevoel. Heb je een serotonine dip?

Zoek de zon op, zorg dat je goed slaapt, eet gezond en gevarieerd en geef jezelf en je medemens respect.

Oxytocine Oxytocine wordt ook wel het knuffelhormoon of gelukshormoon genoemd, in feite is het een neuropeptide.

Oxytocine is zowel in het brein, het hart en het lichaam werkzaam. Het bijzondere van deze stof is dat je brein jouw beloond met een heerlijk gevoel als deze stof wordt aangemaakt.

Oxytocine motiveert jou om anderen te vertrouwen en je veilig te voelen in gezelschap en helpt ons meer aandacht te besteden om banden op te bouwen en relaties te verstevigen. Het speelt dus een grote rol bij sociale bonding en hechting.

Oxytocine en goed voelen Als je een goed gevoel hebt over iemand, komt dit door oxytocine. Een gevoel van verbondenheid en veiligheid zorgt ook voor de aanmaak van oxytocine. Sociaal vertrouwen verbetert de overlevingskansen, bovendien voelt het goed. Ons brein motiveert jou om sociale banden op te bouwen en geeft jou als beloning een goed gevoel. Het bevordert het voortbestaan van de mens. Als je werkelijk contact maakt met een ander, interpersoonlijk moment creëert, komen natuurlijke stromen van oxytocine vrij.

Aanraking zorgt ervoor dat er Oxytocine wordt aangemaakt. Kinderen raken elkaar bijvoorbeeld veel aan, het geeft een goed gevoel. Ook tijdens het vrijen stijgt het oxytocine level en tijdens een massage.

Vriendelijk gedrag verhoogt ook de oxytocine stroom en het heeft een gunstig effect op de hartslag en verminderen van stress.

Oxytocine brengt mensen dus dichter bij elkaar. De oxytocinestroom van de ene persoon wekt de oxytocine stroom van de ander op. Zo ontstaat er een wederzijdse betrokkenheid.

RESPECT We roepen vrij snel dat we iemand moeten respecteren maar of de praktijk zo rooskleurig is, is zeer de vraag. Iemand respecteren wordt vaak uitgelegd als:

Iemand vrij laten qua keuzes of mening; Iemand waarderen ongeacht de standpunten, religie of politieke keuzes die iemand heeft.

Toch is respect zoveel meer. Wie de ander respecteert kan de ander aanvaarden in wie hij/zij is als mens.

Dat omvat in feite veel meer dan het vrij laten van de ander. Het betekent dat je de ander aanvaard: • • • •

In wie hij/zij is; In de keuzes die hij/zij maakt; In de behoeften die hij/zij heeft; In de gevoelens die hij/zij toont maar ook in de grenzen die hij/zij stelt (respecteren grenzen); • In de normen en waarden die hij/zij heeft; • En inderdaad in de mening en opvattingen die hij/zij heeft.

Je stelt je boven de ander wanneer je: • Voorbijgaat aan de gevoelens van de ander; • De behoeften van de ander niet onderkent of als volwaardig beschouwt; • Betweterig of belerend overkomt en je de ander gaat voorschrijven hoe het moet • Normatief bent voor anderen en jouw eigen normen als maatstaf neemt voor de ander; • Bij valkuilen als over-verantwoordelijk of over-zorgzaam gedrag waarbij jij de ander de mogelijkheid ontneemt om in eigen behoeften te voorzien Je stelt je ondergeschikt op wanneer je: • voorbij gaat aan je eigen gevoelens; • jouw eigen behoeften verwaarloost of ondergeschikt maakt aan de behoeften van de ander terwijl je dat niet wilt.

Behoefte aan erkenning Respect is een behoefte. Ieder mens heeft behoefte aan waardering, erkenning en respect.

Wie respect geeft, geeft waardering. Wie respect ontvangt, ontvangt erkenning. Erkenning in wie je bent en in wie je mag zijn.

RESPECTLOOS Respectloos betekent zonder respect behandeld worden of de ander zonder respect behandelen. Dat kan op tal van manieren zoals: • De ander onderuithalen of kleineren; • De ander te schande maken of kwaad spreken over de ander; • Lacherig doen over de gevoelens van de ander; • De ander als dom betitelen wanneer hij/zij voor eigen keuzes gaat; • De ander claimen.

Respect ontvangen is een thema wat vooral ook te maken heeft met de houding van anderen jegens jou. Weer gaan we een tweetal situaties bij langs:

De ander stelt zich boven je: • Door jouw gevoelens te bagatelliseren, onderuit te halen of te negeren; • Door jezelf onderuit te halen of te kleineren; • Door voorbij te gaan aan jouw behoeften; • Door je niet de ruimte te gunnen om in eigen behoeften te voorzien of keuzes te maken die in jouw behoeften te voorzien; • Door dominant, voorschrijvend, dicteren of sturend gedrag; • Door normatief te zijn en je normen op te leggen die niet bij jou passen.

De ander stelt zich ondergeschikt op Wanneer de ander zich ondergeschikt opstelt, krijgt je wellicht geen weerwoord, tegenstand etc. Voor het oog heb je overeenstemming of ben je het eens met elkaar. Echter: de ander houdt zich in, maakt eigen behoeften en gevoelens ondergeschikt aan die van jou. Je begrijpt het al: dit komt jouw relatie tussen jou en de ander niet ten goede. In feite is het ook geen respect wat je ontvangt maar eerder een vorm van slaafs en té meegaand gedrag.

Eigenwaarde Mensen met een teveel aan eigenwaarde hebben een te hoge dunk van zichzelf. Ze lijden aan zelfoverschatting, zijn onwijs tevreden over zichzelf, gedragen zich hautain, hoogmoedig en lijden aan een hoge form van zelfingenomenheid. Ze nemen meer ruimte in dan nodig is en hun overmatige vorm van zelfrespect leidt tot disrespect van de ander.

Oorzaken kunnen zijn: • Gebrek aan realiteitszin; • Opgegroeid als een goudvis maar niet in staat om in de Noordzee te zwemmen; • Narcistische trekken; • Over het paard getild thuis; • Opgevoed als prins of prinses maar nooit de negatieve kant van het leven ervaren; • Een lage dunk van jezelf.

Heb je gebrek aan eigenwaarde? Te weinig zelfrespect? Merk je dat je jezelf vaak wegcijfert, dat je een lage dunk hebt van jezelf?

Onderschat je jezelf regelmatig? Dan wordt het tijd om meer eigenwaarde te ontwikkelen.

Gebrek aan zelfrespect Hoe komt het dat je zo weinig respect hebt voor jezelf? Waardoor heb je te weinig eigenwaarde?

• Je boort de verkeerde bronnen aan en je hebt jouw gevoel van eigenwaarde gekoppeld aan wat je presteert of wat je bezit; • Je hebt onwijze hoge verwachtingen van jezelf die ver van de realiteit af staan; • Je haalt waardering uit wat je bereikt hebt en je haalt te weinig eigenwaarde uit wie je bent als persoon; • Zelfaanvaarding is moeilijk voor jou; • Je wil voldoen aan maatschappelijke normen die nergens op slaan; • Je overvraagt jezelf enorm en je hebt de lat veel te hoog liggen; • Je kent jezelf te weinig en je weet niet wat jouw talenten zijn; •

• Je werkt onder je niveau of je werkt juist boven jouw niveau; • Je haalt jezelf vaak onderuit en je cijfert jezelf te vaak weg; • Je gaat om met mensen die voortdurend negatieve feedback geven; • Je hebt een negatief zelfbeeld ontwikkeld en vroeger heeft men jou te weinig zien staan.

Wat is eigenwaarde? Wat is zelfrespect?

Het heeft te maken met hoe je jezelf op waarde schat. Let op dat het om een gevoel gaat.

Eigenwaarde is geen verstandelijke optelsom van plussen en minnen alsof je jezelf taxeert zoals de makelaar een woning of pand taxeert.

Daarom spreekt men ook over hoe je emotioneel naar jezelf kijkt.

Het is een gevoel van hetgeen je waard bent.

Eigenwaarde heeft te maken met zelfbewustzijn en zelfrespect.

Het is dus ook de mate waarin je respect hebt voor jezelf.

Verwarring Er is nogal wat verwarring over eigenwaarde en zelfrespect in relatie tot zelfvertrouwen, zelfverzekerd en zelfwaardering. Die woorden hebben natuurlijk heel veel verwantschap.

Toch gaat zelfvertrouwen vooral over het op jezelf vertrouwen in wat je kunt en doet. Zelfverzekerd zijn heeft ook te maken met hoe je overkomt en wat je uitstraalt.

Eigenwaarde en zelfrespect gaat niet over wat je kunt, durft maar over een dieper ervaren van betekenis die jij hebt. Eigenwaarde of respect voor jezelf komt van binnenuit.

Gevolgen van disrespect voor jezelf

Wanneer gebeurt het?

Wanneer je te weinig respect voor jezelf hebt, heeft dat gevolgen. Een gevolg is dat je slecht voor jezelf zorgt, grenzen onvoldoende serieus neemt en dat je onvoldoende luistert naar eigen behoeften.

Wanneer haal je jezelf onderuit? Zal ik eens wat voorbeelden noemen? Je haalt jezelf onderuit wanneer:

Dat kan zich uiten in te weinig aandacht voor jezelf: uiterlijke verzorging of gezondheid.

Maar ook geen grenzen kennen met eten of drinken en overgewicht ontwikkelen (let op: dit is een gevolg, geen oorzaak), voortdurend het eigen patroon van orde, rust en structuur verstoren, het ontstaan van verslavingen (facebook of noem maar op) en soms ook het ontstaan van verstoorde relaties of terecht komen in afhankelijkheidsrelaties.

Haal jij jezelf vaak onderuit?

Merk je dat je jezelf vaak kleineert, onderuit haalt, niet serieus neemt? Heb je weinig zelfrespect, eigenwaarde en zelfvertrouwen?

• je steeds negatief over jezelf praat (jij bent te groot, te klein, te dik of niet mooi genoeg); • je jezelf voortdurend af serveert (die baan, dat kan ik toch niet!); • je eigen kunnen voortdurend in twijfel trekt; • je steeds benoemt waar je niet zo goed in bent; • je altijd oog hebt voor wat je niet kunt; • je kritiek overmatig op jezelf betrekt; • je overmatig kritisch bent op jezelf; • je jezelf onderschat; • je geen oog hebt voor jouw kwaliteiten; • je eigen fouten voortdurend vergroot en je goeie punten verkleind; • je altijd negatief bent over jezelf; • je vaak de spot drijft met jezelf; • je anderen overdreven bewondert of bewierookt; • je anderen op een voetstuk zet om jezelf onderuit te halen; • je jezelf ondergeschikt opstelt in de trant van ‘ik ben het maar’.

Claimgedrag We komen tot een definitie aan de hand van een aantal kenmerken van claimgedrag: • zich teveel bemoeien met de keuzes van de ander; • betuttelen en bemoederen

• onvoldoende respect en ruimte geven aan de behoeften van de ander ; • uitmaken wat wel of niet goed is voor een ander: normatief zijn voor de ander; • de ander voortdurend kapittelen, bekritiseren, verbeteren of corrigeren; • het leven, de agenda of de gedachten van de ander voortdurend opeisen; • de underdog spelen in communicatieve zin in termen van: • dat doe je me toch niet aan?

• ik belde jou drie keer maar je belt niet eens terug • je laat ook nooit wat van je horen • ik kan niet zonder jou • ik stuurde jou een app maar je reageerde zo laat • je laat me toch niet in de steek?

• Schreeuw om aandacht en angst om te verliezen Achter claimgedrag zit doorgaans één schreeuw om aandacht. Vaak is men bang om te verliezen. Er is angst dat de relatie kapot gaat en voortdurend wordt de controle ingebouwd om te kijken of het nog wel goed zit. Even een app sturen en kijken hoe de ander reageert. Even een telefoontje om te kijken of de ander nog wel vriendelijk is liefdevol reageert. En vervolgens onzeker worden of wantrouwend wanneer er niet direct wordt gereageerd of wanneer het even anders gaat dan gedacht.

Grenzen van de ander respecteren

Statusdynamiek van respect

Grenzen gaat niet alleen over mij maar ook over de ander.

Wie assertief is, respecteert de grens van de ander. Zo vervelend als ik het vind dat mensen over mijn grens gaan, zo vervelend is het voor een ander wanneer ik over zijn/ haar grens ga.

Volgens Van Dale’s woordenboek betekent respect het door zijn gedrag doen blijken van eerbied (...) als (uiting van) een gevoel van hoogachting of waardering. Het betekent ook: beleefde bejegening of ontzien, sparen. Eerbied betekent: gevoel van bewondering om meerderheid, m.n. op geestelijk of zedelijk gebied.

Grenzen aangeven omvat dus meer dan alleen de eigen grens bewaken. Je gaat over de grens van de ander door: • de gevoelens van de ander niet serieus te nemen of te bagatelliseren; • de ander niet te horen of niet serieus te nemen; • voorbij te gaan aan de behoeften van de ander; • de ander zijn leven te willen invullen; • de ander keuzes voor te schrijven; • de ander het recht ontnemen om keuzes te maken op basis van zijn/haar behoeften; • de ander het recht te ontnemen om de eigen verantwoordelijkheid voor zijn/haar leven in te vullen.

Er is één ding dat iedereen wil: respect. Iedereen wil door anderen met respect behandeld worden.

In bovenstaande komt één statusbeweging als dominant naar voren: een ander respect of eerbied tonen is de ander in status verhogen.

Er is ook wederkerigheid: als iemand mij met respect behandelt, krijgt hij respect terug.

Door de ander verhoogd worden, zullen we beantwoorden met een terug-verhoging.

We hebben al eerder gezien dat de ander-verhoging, net als de zelfverlaging, past in een lange termijn visie.

De bereidheid om een ander in status te verhogen betaalt zich op termijn terug. We worden dan terug-verhoogd.

Respect en onbegrip Er doet zich bij het tonen van respect, de ander verhogen, een probleem voor.

Er is geen algemene regel die zegt hoe dat moet.

En zeker: de ander niet in status verlagen.

Wat de een bedoelt als statusverhoging, hoeft op de ander niet als zodanig over te komen. En wat de een verwacht als verhoging, hoeft de ander nog niet zo uit te voeren.

We zeggen wel eens dat we iedereen met respect behandelen die ons met respect behandelt.

Statusverwachtings-patroon, waarneming en beleving geven voldoende ruimte voor misverstanden. We hebben deze zaken uitgebreid beschreven.

Respect kent zowel een voorwaarde als wederkerigheid.

Een voorwaarde: ik behandel de ander met respect als hij mij met respect behandelt.

Het is ‘voor wat. hoort wat’.

De cultuur van respect Cultuurverschillen spelen een grote rol. Culturen kunnen enorm verschillen in verwachtingspatroon en in statusverhogend gedrag.

Schenkt u maar bij: thee drinken met cultuurverschil In Amsterdam, Caïro of Hongkong, samen thee drinken doen we overal. De gastheer trakteert de gast op thee en verhoogt met dat gebaar de gast in status. De gast laat merken dat hij van het drinken geniet en verhoogt hiermee de gastheer in status. In het ene land is het een goed teken dat de gast zijn kopje leegdrinkt. Hij wil niet de suggestie wekken dat het niet lekker was. Als hij zijn dorst heeft gelest of vermoedt dat de thee op is, bedankt hij vriendelijk.

Hij zegt: ‘Nee, dank u vriendelijk. Ik heb voldoende gehad, het was heerlijk.’

In een ander land is het leegdrinken van het kopje het signaal dat bijgevuld móet worden. Het betekent dat de gast nog niet voldaan is. Stel dat de gast na een aantal bijvullingen voldaan is. Hoe maakt hij dat duidelijk?

Als hij vriendelijk vertelt: ‘Nee, dank u vriendelijk. Ik heb voldoende gehad,’ beledigt hij de gastheer. Hij verlaagt de gastheer door expliciet te melden dat zijn diensten niet meer nodig zijn, de gastheer ervaart dit als een verlaging, hij wenst niet als ober behandeld te worden. De statuscode in dit land is om een beetje thee in het glas te laten staan. Voor de gastheer is dit een statusverhogende boodschap. De gast is voldaan en goed verzorgd, dus heeft de gastheer goed ‘gepresteerd’.

De gedragscode kan nog verder gaan, waarbij het de taak van de gast is niet bij te laten schenken. In dit derde land sipt de gast behoedzaam aan de thee. Het eerste en enige kopje blijft minstens half vol. Daarmee wordt de gastheer in status verhoogd zonder hem vervolgens te verlagen. Hij wordt bijvoorbeeld niet in verlegenheid gebracht voor het geval er geen thee meer in huis is.

Drinkt de gast door, dan is de gastheer bijzonder beledigd door deze hebberigheid. Voortdurend leegdrinken, betekent dat de gast meer van de voorraad van de gastheer wil, die dit op zijn beurt als een ongemanierde zelfverhoging van de gast ervaart. Een ontmoeting is gericht op het wederzijds verhogen van gast en gastheer.

Het interculturele verschil zit in wat als statusverhogend en wat als statusverlagend ervaren wordt.

A-SOCIAAL GEDRAG IS RESPECTLOOS

Asociaal gedrag is een vorm van deviant gedrag waarbij geen rekening wordt gehouden met andere mensen of de omgeving.

In Nederland wordt in het dagelijkse taalgebruik iemand die asociaal gedrag vertoont vaak een ‘aso’, ‘hufter’, verkeershufter of, ‘tokkie’ genoemd.

Asociaal gedrag kan bewust optreden, zoals in geval van vandalisme, maar ook onbewust door onwetendheid of onverschilligheid. Ook een antisociale persoonlijkheidsstoornis kan bijdragen aan asociaal gedrag.

Mensen met asociaal gedrag proberen vaak ook sociaal contact met andere mensen te vermijden.

Dergelijk gedrag wordt door andere mensen vaak gezien als hinderlijk zoals iemand die zijn muziek zo hard zet dat de buren er last van hebben, tot zelfs gevaarlijk zoals een automobilist die geen rekening houdt met andere weggebruikers.

Behalve in het dagelijks leven is er ook asociaal gedrag op bijvoorbeeld internet, zoals trollen.

Zowel asociaal als sociaal gedrag wordt door ieder mens anders ervaren. Bij heel jonge kinderen zoals peuters kan soms asociaal gedrag optreden, maar dit wordt doorgaans geaccepteerd omdat deze kinderen nog te jong zijn en nog geen theory of mind hebben ontwikkeld om het verschil tussen beide gedragsvormen te kennen.

Meestal zijn kinderen pas vanaf hun vierde/vijfde levensjaar in staat onderscheid te maken tussen asociaal en sociaal gedrag.

Problemen bij het aanleren van respect volgens de DSM Cluster B Mensen met een persoonlijkheidsstoornis uit het cluster B zijn vaak impulsief en vinden het moeilijk om met hun emoties om te gaan.

Tot dit cluster horen 4 typen: 1. de borderline, 2. theatrale, 3. narcistische en 4. antisociale persoonlijkheidsstoornis.

Deze mensen die hieraan lijden, verkeren in geestelijke nood en kunnen respectloos zijn in de contacten met anderen.

1. Borderline persoonlijkheidsstoornis Borderline wordt ook wel emotieregulatiestoornis genoemd, omdat een van de grootste problemen vaak het reguleren van emoties is.

Emoties zijn erg sterk en er is weinig grip op; iemand kan onredelijk boos zijn en overgevoelig reageren, maar soms ook juist gevoelloos.

Daarnaast wordt vaak een verstoring gezien in het zelfbeeld, instabiele relaties en impulsief gedrag. Deze impulsieve gedragingen kunnen schadelijk zijn voor zichzelf, maar ook voor anderen.

Naar schatting lijdt 1-2 % van de bevolking aan een borderline PS. Borderline komt vaak tussen 18- en 25-jarige leeftijd tot uiting, al vertoont iemand meestal wel al eerder symptomen.

Veelal wordt gezien dat iemand een laag gevoel van eigenwaarde heeft, wat soms tot zelfbeschadigend gedrag kan leiden. Soms kan er ook dissociatie optreden; een vluchtmechanisme om de emoties onder controle te houden.

Daarnaast hebben veel mensen met borderline een angst om verlaten te worden en voelen ze zich vaak eenzaam. Borderline gaat ook vaak samen met andere stoornissen, zoals angst, depressie, psychose, middelenmisbruik.

Van alle persoonlijkheidsstoornissen is het meeste bekend over borderline. Naar deze variant is het meeste onderzoek gedaan en daardoor kunnen we het meest zeggen over diagnostiek, verloop, prognose en effectieve behandelmethoden. Wat we niet zo goed weten is hoe het precies ontstaat, omdat dit voor iedereen anders is. Waarschijnlijk is het een mix van factoren, zowel aangeboren kenmerken, als gebeurtenissen en omstandigheden in je leven.

2. Theatrale persoonlijkheidsstoornis Een theatrale persoonlijkheidsstoornis wordt gekenmerkt door een aanhoudend patroon van overdreven emotionaliteit en aandacht zoeken.

Als hij/zij dit niet krijgt, kan hij/zij onzeker, kwaad of depressief worden.

Dit aandacht zoeken gaat gepaard met ongepast (seksueel) gedrag.

Daarnaast toont iemand vaak overdreven en theatrale uitingen van emoties en beschouwt relaties vaak als meer intiem dan dat deze werkelijk zijn.

Tussen 1,3 - 3 % lijdt aan deze variant.

3. Narcistische persoonlijkheidsstoornis Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft een sterke behoefte aan bewondering.

Hij/zij gedraagt zich superieur, maar is eigenlijk ook extreem onzeker.

Daarnaast is iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis erg gevoelig voor kritiek en is het aangaan van intieme relaties erg lastig, maar ook kunnen werksituaties problemen opleveren.

Hij/zij vertelt vaak over grootse prestaties en talenten en toont zich arrogant.

Naar schatting lijdt 0,1 - 3,9% van de algemene bevolking aan deze stoornis.

Ook laat iemand veel manipulerend gedrag zien om hier zelf beter van te worden.

4. Antisociale persoonlijkheidsstoornis Mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis vertonen vaak een patroon van roekeloos, impulsief en agressief gedrag.

Hun geweten is vaak niet volledig ontwikkeld en ze schenden vaak de rechten van anderen. De betrokkenheid bij misdrijven is groot en men gebruikt regelmatig geweld.

Dit antisociale gedrag openbaart zich vaak tijdens de puberteit. Voorafgaand aan deze diagnose laten kinderen meestal al gedragsstoornissen zien.

Een antisociale persoonlijkheidsstoornis komt voor bij ongeveer 1-2 % van de vrouwen en 3-4 % van de mannen.

Over oorzaken van de antisociale persoonlijkheidsstoornis is weinig bekend.

Wel is duidelijk dat verschillende factoren een rol spelen bij de ontwikkeling, vaak ligt de oorzaak in een mix van biologische, omgevings- en sociale factoren.

De diagnose Antisociale Persoonlijkheidsstoornis is vaak een exclusiecriterium voor behandeling, een (evidence-based) behandelaanbod is er bijna niet.

Mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis zijn vaak heel charmant en innemend, maar ze kunnen door impulsiviteit en gebrek aan inlevingsvermogen snel in conflicten terechtkomen.

Ze zijn niet bang aangelegd en hebben moeite de consequenties van hun handelingen in te zien. Berouw, empathie of schuldgevoel komt bij AsPS-lijders niet of slechts in verminderde mate voor omdat zij niet of in verminderde mate kunnen empathiseren met anderen; dat wil zeggen dat het inlevingsvermogen en het vermogen om zich in een ander te verplaatsen verminderd aanwezig is of geheel ontbreekt.

Het uit zich vooral door versterkt egocentrisch gedrag, waarbij het eigenbelang vaak of altijd boven dat van anderen prevaleert.

Personen met deze persoonlijkheidsstoornis hebben meestal geen problemen met het uitbuiten van anderen voor hun eigen voordeel of plezier en kunnen manipulatief of bedrieglijk zijn tegenover anderen. Ze bereiken dit door middel van humor, oppervlakkige charme of intimidatie en geweld.

AsPS-lijders gedragen zich vaak arrogant, denken negatief over anderen en hebben een gebrek aan berouw voor hun schadelijke handelingen.

Typerend voor iemand met een antisociale persoonlijkheidsstoornis, is bijvoorbeeld het aanwenden van “sociaal wenselijk gedrag” om uit eigenbelang een doel te bereiken, ook al gaat dat ten koste van de ander. Hiermee onderscheidt de persoonlijkheidsstoornis zich duidelijk van andere stoornissen die de emoties en de empathische vermogens negatief beïnvloeden. Bij AsPS is het antisociale gedrag echter geen bewuste keuze, hoewel dit vaak wel zo overkomt op de omgeving.

Het komt ook voor dat een AsPS-patiënt zich aardig en sociaalvoelend voordoet.

Dit noemt men “aangeleerd sociaal wenselijk gedrag”; dit is echter slechts cognitief, verstandelijk en rationeel aanwezig: het komt niet voort uit intrinsieke emoties.

Toch kan het sociaal wenselijke gedrag ook aangewend worden op manieren die ertoe leiden dat de persoon dermate socialiseert, dat hoewel van genezing geen sprake is, het aangeleerde gedrag als copingmechanisme de persoon het gedrag laat vertonen dat zeer nauw overeenkomt met dat van een gezond persoon, ook in het voordeel van de omgeving.

Het is een misverstand dat iedereen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis ongeneeslijk ziek is, als dat wordt uitgelegd als niet voor verbetering vatbaar.

Een heel specifiek verschijnsel bij AsPS is in bepaalde gevallen het ziekelijk liegen. Een patiënt kan een uitgebreid web van leugens vertellen ten behoeve van zijn eigen voordeel of plezier.

Hij kan ook iemand financieel voordeel of romantiek in het vooruitzicht stellen, terwijl het verantwoordelijkheidsgevoel om aan de geschapen verwachtingen te voldoen volledig ontbreekt.

Het komt voor dat het liegen zodanig een tweede natuur geworden is, dat de personen in kwestie liegen terwijl zij er geen concreet plan of doel voor hebben.

Opvallend is voorts dat zij zich enerzijds in de slachtofferrol kunnen opstellen en anderzijds zich voor kunnen doen als iemand met succes.

TIPS

Je hebt het waarschijnlijk wel al enkele keren meegemaakt dat je je respectloos behandeld voelde. “Voelde”, want misschien was het helemaal niet de bedoeling van de andere persoon om respectloos te zijn. Alles is immers perceptie en wat wij ervaren, wordt bepaald door ons verleden, onze waarnemingen en onze gedachten.

We zien namelijk ook mooie voorbeelden van respect tegenover onze medemens: onverwacht hulp aan buren of alleenstaanden, applaus voor de zorgsector, restaurants die gezonde en lekkere maaltijden bezorgen aan de ziekenhuizen en verzorgingstehuizen zodat deze mensen tijdens hun drukke en zware shiften toch nog iets deftigs te eten krijgen.

Wat gebeurt, is neutraal: wij hangen er zelf een betekenis aan en dit kan de positieve weg uitgaan, maar meestal kiezen we de negatieve weg. Neem dus de tijd om te beoordelen wat er is gebeurd en om erachter te komen of de andere persoon werkelijk respectloos wilde zijn. Als je dan de behoefte voelt om hun gedrag aan te pakken, kalmeer dan eerst, wik en weeg je woorden en bedenk hoe je kan reageren. Het ergste wat je kan doen, is reageren in emotie. Daar doe je meer kwaad dan goed mee.

Wanneer we voelen dat iemand ons niet respectvol benadert, doet dat pijn, heel veel pijn.

Het is immers ons geboorterecht dat we menswaardig en respectvol worden behandeld.

Maar we kunnen het niet ontkennen: we leven in een wereld waar er steeds meer agressiever wordt gereageerd en waar er toch een toename is van respectloosheid. Op school merken we dat studenten minder en minder respect tonen voor hun leerkrachten of docenten, er zijn mensen die de coronamaatregelen weigeren te respecteren door volkomen hun eigen zin te doen, in het parlement en de senaat zien we respectloos gedrag van politici tegenover elkaar maar ook tegenover hun kiezers. We mogen als burger dan wel stemmen: de stemmen worden vaak niet gevolgd en er worden coalities gevormd om toch de eigen functies en “postjes” te beschermen of binnen te rijven.

Op sociale media of onder de artikels in nieuwsapps verschijnen afbrekende en negatieve commentaren alsof de schrijver alles beter weet. Wat geeft die persoon het recht om zo openlijk aan te vallen? Ik vraag me soms af wat de gedachtenkronkels bij deze mensen zijn. Laat elkaar toch gewoon met rust.

Het lijkt alsof de respectloosheid gedurende de laatste jaren enorm gegroeid is, maar dat is maar schijn.

Neem het niet persoonlijk: het zegt veel over die persoon die jou respectloos behandelt. De situatie waarin die persoon is verzeild geraakt, heeft hem of haar ertoe aangezet om andere mensen zo te behandelen. Is het gemakkelijk om begrip te tonen? Neen, maar ik geef je hier enkele tips mee om sterker te staan als het je overkomt.

1. NEEM HET NIET PERSOONLIJK OP.

Al wat je zegt over een ander, zegt iets over jezelf.

Ook al was hun gedrag zeer respectloos, doe je best om het niet persoonlijk op te vatten.

Misschien maakt die persoon zaken mee die de onderliggende redenen vormen voor hun gedrag.

Er zijn immers mensen die een korter lontje hebben als ze stress hebben of zich wat minder voelen. Of ze zijn in gedachten verzonken als ze ergens toekomen of ze voelen zichzelf wat minderwaardig om in een nieuwe omgeving vol mensen binnen te komen en zeggen daarom enkel goedendag tegen de gezichten die ze echt kennen.

Empathisch zijn betekent niet dat je het respectloze gedrag van die persoon moet dulden, maar het kan je wel helpen begrijpen waarom die persoon zo reageert.

2. PROBEER DE INTENTIE VAN DE RESPECTLOZE PERSOON TE ACHTERHALEN. Zoals ik in het begin al schreef: je voelt je respectloos behandeld maar misschien was dat helemaal niet de bedoeling van die persoon.

Geef daarom de ander het voordeel van de twijfel en trek niet onmiddellijk je conclusies dat die persoon je echt wou kwetsen of respectloos wou behandelen.

3. BLIJF VRIENDELIJK EN VRAAG DESNOODS NAAR VERDUIDELIJKING. Het is niet moeilijk om woorden of acties van anderen verkeerd te interpreteren, integendeel. Als je dus twijfelt over de intentie van de andere persoon, kan het soms nuttig zijn om door te vragen. Blijf hierbij zeer rustig, probeer toonvast te blijven en gebruik de geweldloze communicatie. Het kan zijn dat je eerst inwendig tot 10 moet tellen om te kalmeren of dat je even in een andere ruimte stoom moet aflaten.

Wees niet verbaasd als de andere “uit de lucht komt vallen” en jou vertelt dat het helemaal niet zijn/haar bedoeling was je zo te behandelen.

4. BEPAAL OF HET DE MOEITE WAARD IS OM TE REAGEREN. Stel: het is de eerste keer dat deze (respectloze) gebeurtenis voorvalt, dan is het misschien beter dit te negeren en er je tijd én energie niet in te steken maar je wel te concentreren op de zaken die wel positief verlopen. Een confrontatie met die persoon kan op niets uitdraaien of erger nog: de situatie kan zo hard escaleren dat jullie het niet meer in de hand hebben.

Maar als het gedrag echter vaker voorkomt of als jij en/of je omgeving er echt last van hebben, is het wel de moeite waard om er iets van te zeggen (op een geweldloze manier).

Wanneer je partner bijvoorbeeld regelmatig grove dingen tegen je zegt en geen rekening houdt met je gevoelens, wordt het tijd om te praten (desnoods met een professioneel iemand erbij). Maar als je buren eenmalig wat meer mensen uitnodigen dan de gevraagde vier personen van de coronamaatregel die nu gevolgd moet worden, kan je dit beter negeren, je energie in je gezin steken en zelf onderling leuke dingen doen.

5. VERRAS MET EEN POSITIEVE REACTIE. Ontwapen hen op een vriendelijke manier.

Wanneer iemand jou onbeleefd of respectloos benadert, verras hen dan met een vriendelijke reactie.

In plaats van boos te reageren of wraak te nemen, toon dan je mooiste glimlach en reageer met vriendelijke woorden. Bijvoorbeeld: als je partner snauwt dat je in zijn/haar weg staat in de keuken, kan je reageren met een mooie glimlach en de woorden: “Sorry schat, nam ik te veel plaats in? Zal ik je wat meer ruimte geven?”.

Zo geef je die persoon de ruimte om na te denken over hun “brute” gedrag.

Opgelet: als het respectloze en onbeleefde gedrag een terugkerend patroon vormt, kies dan voor een assertieve aanpak en gebruik geweldloze communicatie om hen op hun gedrag te wijzen. Maar ook hierbij geldt dezelfde regel: blijf uit de emotie.

wees integer Stel je kwetsbaar op wees congruent in overdracht maak gebruik van transparante communicatie weer eerlijk betrouwbaar rechtvaardig werk samen voel je verbonden

dan volgt respect vanzelf!

Lees alles over integer zijn in mijn magazine “integriteit”

Respectloze aandacht: IRRITATIES Irritatie en ergernis, geprikkeld of gepikeerd: iedereen is wel eens geïrriteerd of geprikkeld en kan wel eens geërgerd ergens op reageren. En dat is maar goed ook. Want deze gevoelens van irritatie en ergernis hebben een duidelijke functie.

Wanneer irritatie?

• je staat voor de kassa en iemand anders kruipt nog gauw even voor • voor de zoveelste keer belooft je baas terug te komen op een eventuele salarisverhoging en weer is het uitgesteld • je hebt al tien keer tegen de kinderen gezegd dat ze de fietsen binnen moeten zetten als het regent en weer doen ze het niet • je wilt even rustig aan het werk achter de laptop en de kinderen zetten de TV keihard aan

irritatie aan een ander, is een leer over de eigen gevoeligheid!

als je geïrriteerd bent heb je altijd te beseffen, dat het jouw eigen irritatie is.

Ook al is de ander de veroorzaker.

Jij hebt iets te doen aan jouw irritatie.

Omdenken helpt.

Een cluster aan irritaties levert frustratie op, en frustraties levert uiteindelijk woede op of agressie (afhankelijk van je uiting van woede - boosheid).

Hoe langer het duurt, hoe meer de irritatie toeneemt. De frustratie neemt overigens ook toe. En u roept: nu is het afgelopen, zet die radio eens wat zachter! Ziet u wat er gebeurt?

Precies: u wordt boos!

Deze hormonen zorgen ervoor dat je gaat vechten of vluchten. In ieder geval kun je niet meer slapen. Als je merkt dat je partner snurkt en jij vind dat hinderlijk, kun je twee dingen doen:

Irritatie en frustratie noemen wij de voorlopers van boosheid en woede. Het zijn de twee kleine keffers die uw terrein bewaken. Totdat die ene grote hond achter de woning vandaan komt. Dan is 't echt gebeurd.

Je maakt je partner wakker en vraagt om niet meer te snurken (is geen sterke optie) of je gaat naar een ander bed (beste optie).

Waarom is irritatie positief?

Waarom zijn gevoelens van irritatie en ergernis positief? Het zegt alles over uw grenzen. Blijkbaar gebeurt er iets wat over uw grens gaat of blijkbaar is er iemand die uw grens passeert. Maar wanneer u het negeert en er niets mee doet, leidt het tot boosheid, woede of zelfs agressie.

Stel dat je partner of je kind iets doet, wat jouw irriteert. Dan is het jouw irritatie. Na herhalingen volgt frustratie. Je benadert je partner sarcastisch en je houding is boos. Adrenaline, nor-adrenaline en cortisol nemen toe en je wordt uiteindelijk boos.

Ben je het spuugzat dat kun je zelfs agressief worden. Terwijl het jouw eigen irritatie is en niet die van je partner of kind. Daarom heb jij iets te doen en niet je partner of kind. Door al in het begin van je irritatie je probleem bespreekbaar te maken, kan de ander er iets aan doen of niet. Reageert je partner weer geirriteerd op jouw irritatie, ontstaat er een verhit klimaat.

Stel dat je partner snurkt en jij ligt geirriteerd van het geluid in je bed. Door je irritatie bouw je adrenaline, nor-adrenaline en cortisol op.

Je partner kan er niets aan doen op dat moment. Hij kan bij herhaling zorgen voor iets tegen snurken te ondernemen, echter dat is aan hem/haar. Jij hebt last van het geluid, dus heb jij ook iets te ondernemen: of de logeerkamer of oordopjes. Dat is het enige dat echt helpt.

Voel jij je geirriteerd (geërgerd, geprikkeld), onderzoek wat de oorzaak van de irritatie is.

Is het de ander, dan maak je het bespreekbaar zonder sarcastisch te worden of geërgerd over te komen. Heb je veel irritaties over de ander, dan doe je er goed aan afscheid te nemen.

Ga er altijd vanuit dat de ander niet bereid is zich aan jouw wensen aan te passen. Je kunt het verzoeken, maar garantie krijg je niet. Vaak worden wij naar de ander respectloos. Als jij je ergert aan de toenemende buikomvang van je partner en er is niets aan te doen, dan ga jij je walgen aan de ander. Dan is er geen weg meer terug. Als je kinderen veel herrie maken heeft het geen zin op deze wijze te reageren (zie foto):

Omdenken is een betere optie om van je irritatie af te komen. Is het nu echt zo erg, dat je kinderen niet luisteren? Wat kan er nu misgaan? Ja, je hebt er last van. Vervang de last met iets leuks voor jezelf. Je gaat even omdenken.

De kids maken herrie, in gedachten als: "gelukkig hoor ik ze". De kinderen kun je ook afleiden met iets anders aan te bieden, dan waar zij mee bezig zijn. Dat scheelt veel irritatie.

Het probleem van deze tijd is de aandacht die wij geven aan onze kinderen. We zitten veel liever op onze mobiel. Nu is er ook veel druk vanuit de maatschappij.

Alles gaat snel, dat maakt het ook moeilijk om de aandacht vast te houden. Vergeet nooit, dat onze kinderen wel lid zijn van de maatschappij, maar het niet bepalen.

Ben ik zelf respectvol?

Ik heb hier weken over nagedacht en ik vind het erg moeilijk concreet samen te vatten hoe het mijzelf vergaat. Ik ben redelijk integer, dat is belangrijk bij respect. Mijn dochter is mijn graadmeter. Als puber legt ze mijn ziel aardig bloot, zij daagt mij uit. Als er ergens door iemand onrecht wordt gedaan stijger ik en wens ik diegene een kort leven. Ik ben erg rechtvaardig en dat is een issue.

Ik doe mijn uiterste best integer te zijn. Het gaat nog niet helemaal zoals ik het zelf wil. Transparant kunnen communiceren is een hele kunst als je jouw hele leven bent afgewezen. Het voelt tenminste als afwijzing.

Ik ben op mijn hoede als het gaat om anderen. Anderen vertrouwen, anderen respecteren zonder argwaan of achterdocht vind ik erg moeilijk.

Een leven vol nare ervaringen liggen ten grondslag van mijn achterdocht. Ik kan alleen naar mijzelf kijken. Mijn intenties zijn goudeerlijk, liefdevol. Dat merk je wel als kleine kinderen mij aankijken. Vaak voelen ze zich gelijk op hun gemak. Ik zie in ieder kind een liefdevol wezentje en dat draag ik uit. Vandaar de goede verbintenis met kinderen en kinderen zijn een goede graadmeter.

Ik heb de drang om respectvol met mensen om te gaan, echter mijn voelsprieten zijn enorm ontwikkeld. De ander moet wel betrouwbaar en leesbaar zijn, om mijzelf veilig te kunnen voelen. Ik heb mijn vijandige houding af te leren, daar word ik zelf niet gelukkig van. Deze maatschappij kent vele oplichters, criminelen, a-socialen in iedere groep.

Juristen, dominees, accountants, politicologen, ondernemers. Als ik een percentage mag benoemen aan hoe men tegenwoordig in het leven staat, kom ik al snel aan de 80% respectlozen en slechts 20% respectvolle mensen.

Ben ik zelf dan respectvol? Ik hoor bij 80% mensen met een goede intentie. Ik stel mij kwetsbaar op, ik ben directief, empathisch. Dat bepaalt onder meer dit percentage. Toch is het geen 100% en daar baal ik van.

Aan de andere kant vind ik dat niemand dat kan zijn. Dat zou onmenselijk zijn. De belangrijkste vraag: wie beoordeelt wie? En daar zit de kneep.

Ruud van Lent

Verhoog je zelfwaardering! www.zelfwaardering.com www.vlcounseling.nl Ruud van Lent

0610266452

MODULE 8 ZELFWAARDERING www.zelfwaardering.com/module1

MODULE 9

ZELFCOMPASSIE

MODULE 7 OPVOEDING

MODULE 9

ZELFCOMPASSIE

MODULE 1 ALGEMEEN MODULE 2