2016, nummer 1
Dutch TT Feiten en cijfers
Talent Wat is dat eigenlijk? Column Jaap Timmer vertelt Races De wedstrijden tot nu toe
Wat motorsport te bieden heeft
Snelheid, lef en dynamiek
O V L O V / IA N A C S / DAF
• Nieuwe en gebruikte onderdelen
• Levering binnen 24 uur in Europa
• Gegarandeerde kwaliteit
• Wereldwijde service
YOUR PARTNER IN NEW AND USED TRUCKPARTS WWW.VOSTRUCKPARTS.NL Binnenkamp 1 (op uw navigatie Parallelweg 19), 5321 KA Hedel (NL)
T +31 (0)88 880 2800
www.vostruckparts.nl
In memoriam
Luis Salom (7 augustus 1991 - 3 juni 2016)
I
n tientallen jaren in de motorsport en in het bedrijfsleven ben ik best wat gewend, maar zelden ben ik zo diep getroffen als door het overlijden van Luis Salom in Barcelona. Elk fataal ongeval is verschrikkelijk, maar dit kwam ontzettend hard aan, omdat wij Luis als lid van de familie beschouwden. In de drie jaar dat we met Luis hebben gewerkt, eerst bij Molenaar en daarna bij RW Racing GP, is er een hechte band ontstaan. Daarom op deze plaats geen voorwoord zoals u wellicht zou verwachten, maar een in memoriam aan een geliefde coureur en vriend. Toen wij in 2011 Molenaar Racing voortzetten, was voor ons meteen duidelijk dat we daar Luis bij moesten hebben. Een jaar eerder was hij met ingang van de derde wedstrijd van het seizoen begonnen. Ik zie hem nog binnen stappen: een Spaans driftkikkertje van 18 jaar met een air van ‘wie maakt me wat?’ Hij was meteen aanwezig, zo’n krachtige persoonlijkheid was het. Wat het precies was wat me raakte in Luis is moeilijk te zeggen. Hij was open en eerlijk, een schat van een jongen, maar zeker geen gemakkelijke. Aan temperament en gedrevenheid had hij geen gebrek. Maar dat was ook wat hem zo goed maakte. Wat hij soms tekort kwam in materiaal (het eerste wat hij steevast riep tegen Hans Spaan als hij binnenkwam tijdens een training was: ‘My bike is not fast enough’, terwijl die motor altijd bovenin de topsnelheidslijsten te vinden was) maakte hij goed met lef, doorzettingsvermogen en een enorme dosis vechtlust. Luis reed altijd met het mes tussen de tanden.
In zijn drie jaar bij ons maakte Luis een enorme ontwikkeling door, met als hoogtepunt twee Grand Prix-overwinningen en de tweede plaats in het wereldkampioenschap. Het was wel duidelijk dat wij hem niet konden houden. Daar was hij te goed voor. Hij moest kunnen doorgroeien. Het was met pijn in het hart, zowel voor ons als voor hem. In de jaren erna kwam hij nog altijd even aanwippen, even een praatje maken. De deur stond voor hem altijd open, ook bij ons thuis, en dat wist hij. Hoe vaak hij wel niet heeft gezegd: ‘Roelof, ik kom terug bij jou rijden’. Dat was geen haalbare kaart, dat wisten we allemaal, maar het geeft wel aan hoe hij het bij ons naar zijn zin had. Zelfs een paar uur voor die fatale training heeft hij nog lachend gevraagd of zijn contract voor volgend jaar al klaar lag. Dat hij er niet meer is, is nauwelijks te bevatten. Er is niet alleen een groot coureur heengegaan, maar vooral een bijzonder mens, die we altijd in ons hart zullen houden. • Roelof Waninge Teameigenaar RW Racing GP MAGAZINE 01 2016 3
Veiliger transport In de komende jaren gaat TVM verzekeringen investeren in het veiliger maken van transport. Daarbij kiezen we er als coĂśperatie bewust voor om meer relevant te zijn voor onze klanten / leden. Samen met chauffeurs ĂŠn transportondernemers willen we in de komende jaren initiatieven ontplooien om het weg- en watertransport veiliger te maken.
TVM verzekeringen | Van Limburg Stirumstraat 250 | Postbus 130 | 7900 AC HOOGEVEEN +31 (0)528 29 29 99 info@tvm.nl www.tvm.nl
INHOUD RW MAGAZINE
Sponsoring
6
Een dynamische wereld die een bedrijf of merk veel te bieden heeft
Racekalender 2016
16 5
6
GP van Frankrijk
7
GP van Italië
6-8 / 5 Le Mans Resultaat: 12 / 11
24-26 / 6 TT-circuit Assen Resultaat 2015: 20 / 13
13
14
15
16
GP van San Marino
GP van Aragon
GP van Japan
GP van Australië
9-11 / 9 Misano World Circuit Resultaat 2015: 20 / 12
23-25 / 9 Motorland Aragon Resultaat 2015: 15 / 15
20
Dutch TT
3-5 / 6 Barcelona / Montmeló Resultaat: 20 / 16
14-16 / 10 Twin Ring Motegi Resultaat 2015: 9 / --
6
21-23 / 10 Phillip Island Resultaat 2015: 7 / --
9
12
56
7
4
Uitzonderingen zijn Qatar (avondrace) en Groot-Brittannië (Moto3 na MotoGP, start om 15.30 uur Nederlandse tijd). Kijk voor de Nederlandse tijden van overzeese races op onze website: www.rwracinggp.com/ seizoen
16
12
Een coureur moet meer kunnen dan alleen maar hard rijden Op bezoek bij Dutch Racing Team
Jaap Timmer vertelt hoe het vroeger ging
Er komt heel wat kijken bij de organisatie van een Grand Prix
Moto3 schema: Vrijdag 9.00 u: FP1 13.10 u: FP2 Zaterdag 9.00 u: FP3 12.35 u: QP Zondag 8.40 u: Warm-up 11.00 u: Race
18
16
11
32 44
Dutch TT
6 13
10
Dossier talenten
49
11 10
5
14
RW Racing GP geeft antwoord op veelgestelde vragen
Column
8
5
Wat er al is gebeurd en wat ons nog te wachten staat
Meet the team
8
GP van Catalonië
20-22 / 5 Mugello Resultaat: 23 / 16
13
14
15
16
17
20
18
32
www.rwracinggp.com
Facebook.com/rwracinggp
56
Twitter.com/rwracinggp
Instagram.com/rw_racing_gp
Colofon
Samenstelling en redactie: Natascha Kayser / M-Press Productions Vormgeving: Ralph van Houten / RVH Vormgeving Beeld: Mara Paulicek, Jaromir Havranek, Andrew Northcott, Gerlinde Schrijver, Spaarnestad, EPA, Dorna/MotoGP.com, Monlau Academy, VR46 Riders Academy, TT-circuit Assen, Dutch Racing Team, GEPA/Red Bull, KTM, Ron Somers Fotografie, 2Snap, Shutterstock. Druk: Bato & Divajn Met medewerking van Laurens Klein Koerkamp, Jaap Timmer. Met bijzondere dank aan Vos Truckparts, TVM, Target EveryONE, SportTravel, Sent Waninge, ABUS, Eurol, Maintech, 71Workx, Drenthe College, De Graaf Technisch Personeel, MTH Accountants & Adviseurs, Ikwilvanmijnmotorfietsaf, Impeco en TT-circuit Assen. Naar een idee van Jarno Janssen Contact RW Racing GP, Brink 6, Dwingeloo info@rwracinggp.com MAGAZINE 01 2016 5
SPONSORING
Verbinding met een dynamische wereld Wat motorsport een sponsor te bieden heeft - en andersom Sponsoring vinden in de motorsport is niet eenvoudig. Toch heeft de sport bedrijven en merken veel te bieden, stelt Laurens Klein Koerkamp. “Het heeft een wereldwijde uitstraling tegen aantrekkelijke bedragen: value for money.”
6
MAGAZINE 01 2016
MAGAZINE 01 2016  7
SPONSORING
I
n z’n algemeenheid denk ik dat het vanaf 2008 extra moeilijk was om sponsors te vinden vanwege de wereldwijde crisis,” zegt Laurens Klein Koerkamp. Als racing manager bij Yamaha Motor Europe, een functie die hij zeventien jaar uitoefende, was Klein Koerkamp onder meer verantwoordelijk voor de sponsoring. Sinds vorig jaar begeleidt hij als zelfstandig ondernemer met zijn bedrijf LKK Sports Management coureurs als Michael van der Mark. Een van zijn taken daarbij is het zoeken naar sponsoring en het onderhouden van de contacten met sponsors. “Ik heb de indruk dat het nu weer begint aan te trekken. Niet alleen omdat de economie weer aantrekt, ook omdat de belangstelling in de motorsport wereldwijd toeneemt. Het is in steeds meer landen op tv en de tribunes zitten overal vol.”
Er komen jaarlijks meer mensen naar de circuits om MotoGP te bezoeken dan dat er bij Formule 1 op de tribunes zitten. Hoe belangrijk zijn die 2,7 miljoen mensen die naar het circuit komen?
Laurens Klein Koerkamp: “Onderschat dat niet. Bij een voetbalwedstrijd in de eredivisie komen gemiddeld 19.000 mensen kijken. Dat zijn er evenveel als bij de minst bezochte Grand Prix, in Qatar. Naar een thuiswedstrijd van Ajax komen gemiddeld 49.000 mensen, naar een Grand Prix komen er gemiddeld 150.000! Hoe belangrijk die bezoekers zijn, hangt een beetje af van de doelstelling van een sponsor. De bezoekers bij een MotoGPevent kunnen heel interessant zijn voor merken die ter plaatse een merkbeleving willen creëren. Je hebt dan immers rechtstreeks contact. Mijn indruk is dat de gemiddelde motorracebezoeker meer betrokken is bij de sport, waar de gemiddelde Formule 1-bezoeker misschien meer voor de totale show komt. Die betrokkenheid is een meerwaarde, aangezien de bezoeker een potentiële klant - meer genegen is de sponsor op te merken. Daar kun je goed gebruik van maken. Er is bijvoorbeeld een gereedschappenmerk dat veel aandacht besteedt aan het displayen en laten uittesten van producten door bezoekers in het publieke gedeelte. En een paar jaar geleden was er een snoepfabrikant die lolly’s uitdeelde aan het publiek.”
In vergelijking met kijkcijfers op tv en via streaming internetapplicaties, zijn die bijna drie miljoen bezoekers peanuts. Via negentig tv-zenders wereldwijd is MotoGP in meer dan 200 landen te zien. Een paar jaar geleden keken er al gemiddeld 300 miljoen mensen per wedstrijd. Dat is alleen maar toegenomen. “De populariteit stijgt wereldwijd en dus neemt ook de belangstelling in de media toe. Ik wil wel een onderscheid maken tussen het zuiden en het noorden van Europa. In Spanje en Italië is motorsport een algemeen geaccepteerde sport in de samenleving met dagelijkse aandacht in de media. Dit maakt het interessant in die landen om middels sponsoring een algemeen consumentenproduct onder de aandacht van een grote groep mensen te brengen. In Duitsland, Groot-Brittannië, Scandinavië en in België en Nederland is het geen algemeen gevolgde sport, zoals voetbal of wielrennen, maar heb je een wat specifieker publiek. In Azië en ook Zuid-Amerika wordt MotoGP – en daarmee ook Moto2 en Moto3 – steeds populairder en met de enorme inwonersaantallen daar zal de interesse van sponsors, maar ook het belang voor sponsors, alleen maar verder toenemen.”
De MotoGP is natuurlijk de bekendste en meest bekeken klasse, maar de Moto3 wint door de altijd spectaculaire en span-nende races aan populariteit, vooral onder jongeren. “Moto3 trekt minder media-aandacht dan de MotoGP, maar het heeft als voordeel dat het in de kielzog van de MotoGP toch heel interessant is. Bijna alle media die berichten over MotoGP geven ook uitgebreide aandacht aan de Moto3 en de Rossi- en Marquez-fans die als bezoekers langs de baan staan, zien ook de Moto3-race. Sponsors in de Moto3 hebben daardoor automatisch ook een enorm bereik, terwijl de sponsorbedragen veel aantrekkelijker zijn. 8
MAGAZINE 01 2016
MAGAZINE 01 2016  9
SPONSORING
Sponsors in de Moto3 hebben een enorm bereik tegen een relatief laag bedrag 10
MAGAZINE 01 2016
‘IETS EXCLUSIEFS BIEDEN AAN ONZE GASTEN’ Martin Bravenboer, SportTravel:
“Voor groepen variërend van 10 tot 120 MotoGP-liefhebbers organiseert SportTravel compleet verzorgde reizen. Inmiddels zijn het al lang niet meer alleen Nederlanders en Belgen, ook Canadezen, Japanners, Australiërs en Britten weten ons te vinden. Wij zijn als sponsor verbonden aan RW Racing GP omdat een Nederlands team en jonge Nederlandse en Belgische coureurs goed zijn voor de sport. Ik vind het belangrijk om daar ondersteuning aan te bieden. We krijgen daar ook iets voor terug: paddocktours, meet-and-greets, een bezoekje aan de hospitality en de pitbox. Dat zijn bijzondere extra’s die we exclusief kunnen aanbieden en die zeer gewaardeerd worden door onze gasten.”
Het feit dat veel jongeren de Moto3 volgen en zich identificeren met coureurs van hun eigen leeftijd, is een unique selling point. Denk aan frisdranken en snacks, internet- en mobiele telefoonproviders, games, uitzendbureaus of aanbieders van vakanties gericht op jongeren, maar bijvoorbeeld ook kledingmerken of verzorgingsproducten die door jongeren - ook steeds meer jongens - worden gebruikt. Toch denk ik niet dat Moto3-sponsoring alleen gericht moet zijn op jongeren. Moto3 is een zeer aantrekkelijke klasse voor ieder merk dat zich wil verbinden aan de dynamische wereld van motorracen met een wereldwijde uitstraling, maar dan tegen zeer aantrekkelijke sponsorbedragen. Door mee te liften op de enorme marketingkracht van de MotoGP krijg je in de Moto3 als sponsor echt value for money.”
Wat is die waarde? Wat maakt sponsoring interessant voor bedrijven? “Het vergroten van de bekendheid van een merk is natuurlijk een aspect maar zeker niet - en al lang niet meer - het enige. Door te kiezen voor motorsport geef je ook een bepaalde connectie mee met een merk: spanning, sensatie, snelheid, uitdaging, maar ook hightech, vooruitstrevendheid, het willen uitblinken. Daarvoor hoeft een merk of bedrijf helemaal niet motor-gerelateerd te zijn.
‘RELATIES MEENEMEN NAAR EEN GRAND PRIX’
Ronald Dekker, Trend Installatietechniek: “Ik ben zelf via een relatie terecht gekomen in de motorsport. Ik had er eigenlijk niet zoveel mee en wist er weinig vanaf, maar door die uitnodiging ben ik geboeid geraakt. Ik vind het een prettige wereld en ben echt betrokken geraakt bij het team. Voor mij is het belangrijkste dat ik relaties kan meenemen. Als sponsor van RW Racing GP ga ik naar een aantal Grand Prix per jaar en daar neem ik ook mensen mee naar toe. Het is mooi om die van dichtbij te laten zien en beleven wat het is. Ze kunnen niet alleen in de keuken kijken bij RW Racing GP - letterlijk, want de hospitality is prima verzorgd - maar zien ook de wereldsterren uit de MotoGP. Ze gaan zonder uitzondering met een bijzondere ervaring terug naar huis en er wordt nog jaren over gepraat. Niet alleen worden de relaties er beter op, ze vertellen ook aan anderen over hun ervaring, waardoor de naam van het bedrijf ook weer blijft hangen. En zelf kom ik ook elke GP weer nieuwe, interessante mensen tegen.”
MAGAZINE 01 2016 11
SPONSORING
12
MAGAZINE 01 2016
Heel aantrekkelijk voor een sponsor is ook de mogelijkheid in het paddock te komen met gasten, die de rijders en teams ontmoeten en een fantastische dag beleven onder het genot van een hapje en drankje. De gasten kunnen zakenpartners zijn maar ook personeel of mensen uit het distributienetwerk. Ik weet van meerdere sponsors dat dit echt leidt tot nieuwe contacten en verbetering van bestaande contacten, en dat het een heel motiverend werkt voor medewerkers. Denk aan verkoopmedewerkers die in een winkel meerdere merken verkopen maar door één merk zijn uitgenodigd om een GP te bezoeken. Het kan net leiden tot een onderscheidend merkgevoel waardoor ze op dat ene merk toch net iets meer nadruk leggen als ze een product verkopen.”
Wat zijn de diverse mogelijkheden voor sponsoring? “Belangrijk is om echt in gesprek te gaan met een mogelijke sponsor en uit te vinden wat hij wil bereiken, wat zijn doel is. Bij de een ligt de nadruk op zichtbaarheid van het merk of op het gebruik kunnen maken van de communicatiekanalen van een team. Social media zijn daarbij minstens zo interessant als tv-exposure. Voor een ander is de mogelijkheid zakelijke relaties uit te nodigen belangrijker, de introductie bij andere bedrijven, beschikbaarheid van een display motorfiets voor beurzen of promotionele aanwezigheid van de rijders. Met name bij de factory teams kan B2B een rol spelen, waarbij het motormerk als onderdeel van de sponsoring gebruik maakt van de diensten van een bepaalde telefoonprovider, autoverhuurder, hotelketen, enzovoorts. Interessant is ook om te kijken of er activiteiten kunnen worden ontplooid in bepaalde markten die van belang zijn voor de sponsor. Dit kan ook de mogelijkheid zijn bij bepaalde races te rijden met een ander design of zelfs met een ander logo. Dit is een aanpak die bijvoorbeeld het LCR-team in MotoGP en het Speed Up Racing-team in Moto2 volgen.”
‘HET LEVERT STEEDS MEER NIEUWE KLANTEN OP’ Ad Verberk, AV-Reclame:
“Het is begonnen uit liefhebberij. Ik ben een motorsportfan en vind het leuk om Grand Prix’ te bezoeken. Mijn bedrijf is gespecialiseerd in het beletteren en wrappen van auto’s en het bedrukken van kleding. Die twee dingen vielen prachtig samen. Sinds een paar jaar verzorg ik de bestikkering en belettering bij RW Racing GP: de motor, de truck, de hospitality, de pitbox, de teamkleding. Er is haast geen beter uithangbord denkbaar. Als bedrijven zien wat je kunt en wat je doet, is dat goede reclame. Het levert me nu steeds meer nieuwe klanten op, zowel binnen als buiten de motorsport. Onlangs hebben we de volledige bestikkering gedaan van een trailer van Ixon, een Frans motorkledingmerk dat actief is in de Moto3, maar ook in de Superbikes.”
Hoe belangrijk is de ‘nationaliteit’ van een team? Anders gezegd: is het extra interessant voor een Nederlands bedrijf/merk om zich te verbinden aan een Nederlands team als RW Racing GP? “De nationaliteit van een team en rijder geven altijd een meerwaarde voor een merk dat in dat bepaalde land actief is. Een Nederlands merk dat zich wil presenteren in het buitenland kan gebruik maken van de unieke positie die RW Racing GP heeft als het enige Nederlandse team in de Grand Prix. Andersom kan een buitenlands bedrijf dat actief is op de Nederlandse markt via RW Racing GP extra aandacht genereren door de contacten die het team hier heeft, bijvoorbeeld ook met het TT-circuit, wat mogelijkheden biedt voor promotionele activiteiten. Een bedrijf dat actief is in meerdere landen heeft natuurlijk het voordeel dat een sponsorbedrag gespreid kan worden over de marketingbudgetten van meerdere markten. Een focus op exposure binnen Nederland in samenhang met relaties meenemen en contacten opdoen bij een buitenlandse race is natuurlijk ook een goede combinatie. Het is eigenlijk op alle manieren een winwin-situatie: voor Nederlandse bedrijven die een internationale uitstraling zoeken, maar ook voor internationale bedrijven met een belang op de Nederlandse markt. Uiteindelijk zijn er toch achttien Grand Prix, over de hele wereld en RW Racing GP heeft daar als Nederlands team een unieke positie in.” • MAGAZINE 01 2016 13
SPONSORING
Communicatie is ALLES Eén van de belangrijkste doelen van sponsoring is contact maken. Social media spelen daarin een niet meer weg te denken rol. Mobiele marketing, via de smartphone, is de nieuwste methode om snel en effectief in contact te komen met doelgroepen.
A
lleen maar een sticker op een motor plakken is niet meer van deze tijd,” zegt Dolf Rooijakkers, een van de drijvende krachten achter TargetEveryONE Nederland en nauw betrokken bij sponsor- en marketingprojecten van RW Racing GP. “Het kan een uitstekend middel zijn om naamsbekendheid te creëren, maar er is veel meer nodig en mogelijk om echt in contact te komen met mensen.” Social media spelen een niet meer weg te denken rol in het contact met een doelgroep. “Volgers op Facebook, Twitter en Instagram voelen zich verbonden met een team, een rijder of merk,” legt Rooijakkers uit. “Voor een bedrijf of team is loyalty belangrijk en op social media heb je een platform, een community. Je kunt heel veel mensen bereiken. Maar hoe val je nog op in de brij van berichten op een tijdlijn? En nog belangrijker: je bericht kan wel een bereik van 50.000 hebben, maar hoeveel van die mensen gaan over tot actie?”
Snel en direct Mobiele marketing is een nuttige en effectieve aanvulling op social media, zegt Rooijakkers. “Iedereen heeft tegenwoordig een smartphone, dus als je wilt communiceren met een grote doelgroep en die tot actie wilt laten overgaan, is mobiele marketing een goed middel om snel en direct te communiceren. Een boodschap met foto’s of video via sms of een app is veel directer dan bijvoorbeeld e-mail. Dat is eigenlijk alweer een achterhaald medium. De respons is over het algemeen niet bijster groot, terwijl we zien dat de respons op campagnes via sms 98 procent bedraagt. Het bericht valt dus niet alleen op, er wordt ook daadwerkelijk iets mee gedaan. Of dat nu doorklikken naar een filmpje, een website of Facebook is, of naar een exclusieve aanbieding, waardoor mensen zich persoonlijk gewaardeerd voelen voor hun loyaliteit.”
Relatiemanagement De mogelijkheden met mobiele marketing zijn legio en variëren van een gratis dienst om mensen op de hoogte te houden of een product onder de aandacht te brengen tot betaalde vip-pakketten waarin mensen als eerste nieuws en allerlei voordelen krijgen. “Je kunt het ook koppelen aan speciale incentiveprogramma’s. Sponsoring is immers relatiemanagement, zowel op het niveau van zakelijke contacten als op het niveau van grote doelgroepen. Je wilt zoveel mogelijk mensen persoonlijk aanspreken. Met mobiele marketing lukt dat ook.” • MAGAZINE 01 2016 15
KALENDER 2016
1
2
GP van Qatar
3
4
GP of the Americas
GP van Argentinië 1-3 / 4 Termas de Río Hondo Resultaat: 10 / 16
8-10 / 4 Circuit of the Americas, Austin (Texas) Resultaat: 10 / 8
GP van Spanje
10
11
12
GP van Duitsland
GP van Oostenrijk
GP van Tsjechië
GP van Groot-Brittannië 2-4 / 9 Silverstone Resultaat 2015: 28 / 5
17
18
17-20 / 3 Losail International Circuit Resultaat: QP: 2 / Race: 8
9 15-17 / 7 Sachsenring Resultaat 2015: 15 / 16
12-14 / 8 Red Bull Ring, Spielberg Resultaat 2015: -
22-24 / 4 Jerez Resultaat: 19 / 17
19-21 / 8 Brno Resultaat 2015: 29 / 18
GP van Valencia
GP van Maleisië
11-13 / 11 Circuit Valenciana Ricardo Tormo Resultaat 2015: 25 / 20
28-10 / 10 Sepang International Circuit Resultaat 2015: 26 / 19
15 3
1
17
16
2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
5
6
7
8
GP van Frankrijk
GP van Italië
GP van Catalonië
Dutch TT
13
14
15
16
GP van San Marino
GP van Aragon
GP van Japan
6-8 / 5 Le Mans Resultaat: 12 / 11
20-22 / 5 Mugello Resultaat: 23 / 16
9-11 / 9 Misano World Circuit Resultaat 2015: 20 / 12
3-5 / 6 Barcelona / Montmeló Resultaat: 20 / 16
23-25 / 9 Motorland Aragon Resultaat 2015: 15 / 15
24-26 / 6 TT-circuit Assen Resultaat 2015: 20 / 13
GP van Australië
14-16 / 10 Twin Ring Motegi Resultaat 2015: 9 / --
8
9
12
21-23 / 10 Phillip Island Resultaat 2015: 7 / --
11 10
5 6 13
14
7
Moto3 schema: Vrijdag 9.00 u: FP1 13.10 u: FP2 Zaterdag 9.00 u: FP3 12.35 u: QP Zondag 8.40 u: Warm-up 11.00 u: Race
18
4
Uitzonderingen zijn Qatar (avondrace) en Groot-Brittannië (Moto3 na MotoGP, start om 15.30 uur Nederlandse tijd). Kijk voor de Nederlandse tijden van overzeese races op onze website: www.rwracinggp.com/ seizoen
10
11
12
13
14
15
16
17
18
MOTORSPORT
ARRANGEMENTEN
MOTOGP REIZEN
MOTOGP TICKETS
WSBK REIZEN
WSBK TICKETS
SPORTTRAVEL VOOR BEZOEK AAN MOTOGP EN WORLD SUPERBIKE VAN LOSSE ENTRÉE TOT COMPLEET VERZORGDE REIZEN WWW.SPORTTRAVEL.NL - INFO@SPORTTRAVEL.NL - 0229-295006 - VOLG SPORTTRAVEL:
RACE 1 - GP VAN QATAR
Goed begin van het seizoen vanaf eerste startrij RW Racing GP kon zich geen beter begin van het seizoen 2016 wensen dan vanaf de eerste startrij in Qatar. Livio Loi domineerde in de woestijn vanaf het eerste moment. Tot ieders verrassing werd hij in de slotseconden van de kwalificatie nog van pole position verstoten, maar desalniettemin bemachtigde hij wel de eerste front-row-start van zijn carrière.
dankzij de slipstream en moest ik weer opnieuw beginnen het gaatje te verkleinen. Hoe dan ook, het resultaat had beter gekund, maar ik heb toch het circuitrecord, de snelste ronde van de race, heb de trainingen gedomineerd, heb me gekwalificeerd op de eerste rij en ga naar huis met 8 punten op zak.” •
H
et doel van RW Racing GP voorafgaand aan de Grand Prix van Qatar was een top 10-klassering. Toch gaf de achtste plaats van Loi aan het einde van de spannende Moto3race wat gemengde gevoelens, na de start vanaf de tweede plaats. Al in ronde 2 werd de Belgische tiener naar buiten gedrukt, waardoor hij terugviel naar de tiende plaats. “Dat kostte wat tijd en dus was het vanaf daar zaak om terug bij de kopgroep te geraken,” vertelde Loi. “Steeds als ik dichterbij was gekomen, kon de kopgroep weer een beetje uitlopen MAGAZINE 01 2016 19
MEET THE TEAM
Q&A met RW RW Racing GP krijgt regelmatig vragen over hoe het team werkt en waarom bepaalde beslissingen worden genomen. Een aantal veel gestelde vragen worden hier beantwoord.
Waarom hebben jullie maar één motor en hebben andere teams er twee of zelfs drie?
D
aar zijn een paar redenen voor. Eind 2014 kregen we als team te horen dat er voor ons in 2015 maar één startplek beschikbaar was. Dat was een politieke beslissing, waarin wij weinig keuze hadden. Doordat volgens de reglementen elke fabrikant maximaal twaalf motoren mag leveren - en de fabrikant
20
MAGAZINE 01 2016
zelf bepaalt hoeveel het er wil leveren - is de keuze ook beperkt. Wij hadden vorig jaar maar één start en Honda had voor dit jaar ook niet meer motoren beschikbaar. Als de keuze vervolgens gaat tussen twee mindere machines of één van de beste, dan kiezen we voor dat laatste. De fabrikanten hebben daar zelf ook veel over te vertellen en bepalen zelf aan wie ze willen leveren en hebben daarmee ook invloed op welke coureurs ze willen hebben. Je kunt dus niet zomaar de machine bestellen die je graag wil hebben en er een willekeurige coureur op zetten. Een derde reden is uiteraard het budget, maar dat hangt ook weer samen met het aantal beschikbare motoren. Als een rijk team drie motoren kan en wil inzetten en de fabrikant die kan en wil leveren, wordt de spoeling vanzelf dunner. Ons doel is te allen
Hoe blijven jullie mentaal sterk na een minder resultaat? Dat is niet altijd even gemakkelijk. Het is werk en iedereen probeert professioneel te blijven, maar er speelt altijd gevoel mee natuurlijk en het kan soms best even moeilijk zijn om je emoties onder controle te houden. Ook wij zijn mensen. Maar we hebben inmiddels met zijn allen ook zo veel meegemaakt dat we het achter ons kunnen laten en weten dat het bij de volgende wedstrijd weer heel anders kan zijn. Vergeet ook niet dat goede resultaten enorm motiveren en het hele team optillen. Meer over de mentale begeleiding van met name Livio, lees je elders op deze pagina.
Waarom pakt Livio bijna nooit een slipstream bij een of andere snelle coureur?
tijde om er volgend jaar weer twee te hebben, maar dat ligt dus niet alleen aan ons. Als je twee rijders hebt die elkaar kunnen helpen op de baan, bijvoorbeeld in de kwalificaties, is dat wel een voordeel. Maar het grootste voordeel van twee startplaatsen is toch vooral commercieel.
Wat is de motivatie geweest om verder te gaan met Livio Loi? Die motivatie kwam van beide kanten. In de winter is er lang gepraat. Het is mede aan de overtuigingskracht van Livio zelf te danken dat we samen verder zijn gegaan. Hij wist ons te overtuigen van zijn progressie. Die hadden we zelf natuurlijk ook wel gezien en in de eerste races van het seizoen heeft hij dat ook zeker bewezen. Continuïteit is zowel voor het team als voor de rijder goed en aangezien de samenwerking goed is, heeft het veel voordelen om samen verder te gaan.
Is er veel veranderd aan de Honda waarmee jullie rijden?
Laten we eerst even uitleggen wat een slipstream is en hoe het werkt. Een slipstream is de zuigende werking van de luchtstroom achter een motor (of een auto). Om van die zuiging gebruik te kunnen maken, moet je binnen een meter of tien van de motor voor je zitten. Pas echt effectief wordt het als je er binnen een meter of vijf vandaan zit. Hoe dichterbij je komt, des te effectiever het wordt. Om bij een coureur in de slipstream te kunnen komen, moet je sneller of minstens ongeveer even snel zijn, anders kom je er niet dichtbij genoeg. Maar aan een coureur die langzamer is dan jij, heb je niks. Dan heb je wel een slipstream, maar niet de snelheid en dus ook niet het effect van een sleepje. Het is dus zaak om bij iemand te komen die ongeveer even snel is of iets sneller. In het geval van Livio zijn dat er maar een paar, omdat hij alleen meestal al goed op snelheid kan rijden. Je moet die paar dus net treffen. We letten daar als team wel op. Soms wachten we even op andere coureurs voordat we Livio de baan op sturen. Op het ene circuit levert een slipstream meer op dan op het andere. Op Mugello bijvoorbeeld scheelt het enkele tienden, en dat betekent zo vijf, zes plaatsen op de grid. Als Livio dus met een slipstream één of twee rijen kan winnen, kan dat ten koste gaan van de rijder bij wie hij in de slipstream zit. De hele snelle jongens zitten dus niet op een coureur als Livio te wachten, want daar kunnen ze zelf de dupe van worden. Als ze al een goede tijd hebben staan, draaien ze daarom vaak net genoeg het gas dicht om anderen niet te laten profiteren. Dat zag je in Le Mans, waar Brad Binder wel zijn broertje en
Optisch is er veel veranderd. De stroomlijn is anders. Kuipen van vorig jaar mogen dan ook niet meer worden gebruikt. Technisch zijn er kleine veranderingen. Het chassis is iets anders. Met name de achterbrug is wat stijver. Het motorblok is hetzelfde gebleven. Een andere wijziging is een reglementaire: we hebben nu de keuze uit drie primaire tandwielen in plaats van twee. Dat betekent dat we nu de keuze hebben uit een 60-, 61- of 62-tands overbrengingstandwiel op de koppeling. Dat geeft net iets meer mogelijkheden.
Wat kunnen jullie zelf doen aan de motor? Weinig. Er zijn heel veel restricties waar je je als team aan moet houden. Alle onderdelen zijn gehomologeerd, dus je kunt niet zelf kiezen voor een andere uitlaat of een ander remsysteem, en de motorblokken zijn verzegeld. De motor tunen, zoals in de 125cc nog wel kon, is er niet meer bij. Meer dan één motor hebben maakt dus voor de technische ontwikkeling niets uit, want dat ligt helemaal bij de fabrikant. Je hebt wel vergelijkingsmateriaal in de afstelling en dat kan heel nuttig zijn. MAGAZINE 01 2016 21
tel. 0528-760400 info@sentwaninge.com
Sent Waninge is uw partner voor een Fiat Bedrijfswagen. Dankzij een uitgebreid programma kunnen we tegemoet komen aan de meest uiteenlopende mobiliteitsvragen en transportbehoeften. De Fiat bedrijfswagens zijn ontworpen om lage bedrijfskosten te combineren met een maximum aan rendement!
U rijdt de extra luxe Fiat Ducato al netto vanaf â‚Ź 17.370,* Vraag naar de voorwaarden
Fiat Professional introduceert de Talento, een
model dat met zijn royale laadvermogen een ideale werkpartner is met een veelzijdig karakter. Vanuit stilistisch oogpunt is de Talento compact en goed geproportioneerd. De voorzijde oogt imposant met een grote, praktische voorruit en korte motorkap. Verder kenmerkt het front zich door veel horizontale lijnen die het familiegezicht van Fiat Professional
bepalen. Dit stijlkenmerk onderstreept ook de praktische kwaliteiten, zoals de breedte van het voertuig en de laadcapaciteit die duidelijk zichtbaar wordt aan de achterzijde door een robuust design. De nieuwe Fiat Professional bedrijfswagen is uitgerust met betrouwbare, krachtige en slimme turbo en twin-turbo dieselmotoren met vermogens tot maximaal 145 pk.
www.sentwaninge.com
Binnenkort verkrijgbaa r bij Sent Wanin ge
MEET THE TEAM COACHING VOOR BETERE PRESTATIES
zijn teamgenoot op sleeptouw wilde nemen, maar het gas dichtdraaide toen Livio in zijn slipstream zat, en op Mugello, maar dan andersom: de hele staart die bij Livio in de slipstream zat, schoot naar voor en drukte hem dus naar achter. Een slipstream heeft overigens ook nadelen: je ziet niks, behalve de kont voor je en dat maakte het moeilijker om situaties in te schatten. Een ander nadeel is dat de toeren van de huidige Moto3-machines begrensd zijn. Komt de motor boven de 13.500 toeren, dan trekt ‘ie niet meer.
Hoeveel mensen werken er eigenlijk bij RW Racing GP?
Livio Loi krijgt sinds het begin van het seizoen mentale coaching. Het doel daarvan is simpelweg om hem de resultaten te laten behalen volgens zijn ambitie. “Livio stelt zichzelf soms hogere ambities dan het team,” merkte Bruno Chevolet, die de mentale begeleiding doet. “Een rijder op GP-niveau is een topatleet die onder zware druk in een zeer complexe omgeving werkt. Hij moet aan hoge verwachtingen beantwoorden en met allerlei belangen rekening houden. Mental coaching helpt de rijder dit allemaal vlot te integreren en de juiste focus te leggen om de best mogelijke prestaties neer te zetten,” vertelt Chevolet, een Belg die zijn passie voor motorsport en zijn werk als consultant bij Team Motivation verenigd ziet in de begeleiding van Loi en RW Racing GP. In Jerez werden Loi en het hele team daarom nauwgezet gevolgd en geobserveerd door Chevolet en zijn Spaanse collega Ana Maria Ruiz Sancho. “We letten op de interactie tussen Livio en zijn omgeving,” legt Chevolet uit. “Zo leren we begrijpen hoe hij functioneert en wat hem beïnvloedt, zowel in positieve als negatieve zin. We kijken daarbij ook naar het team, want de wisselwerking binnen het team en tussen Livio en het team is mede bepalend voor zijn prestatie.” Met de conclusies uit de observaties en gesprekken gaat Team Motivation aan de slag. “Het zal niet van de ene op de andere dag anders gaan,” zegt Chevolet. “Reflectie en verandering kosten tijd, maar ieder beetje helpt.”
Dat varieert een beetje, afhankelijk van de Grand Prix. Bij overzeese Grand Prix zijn we met vijven: teammanager Jarno Janssen, chef-monteur Hans Spaan, de monteurs Philip Stiles en Adria Requena en uiteraard Livio Loi, de coureur. Teameigenaar Roelof Waninge gaat ook met grote regelmaat mee. Bij Europese GP’s is de chauffeur van de trailer erbij, Jaap Terpstra. Daarnaast is er personeel voor de hospitality. Die werken niet specifiek voor het team, maar ze horen er wel bij. Naar GP’s waar we veel gasten hebben, gaat er nog wel iemand mee om die gasten te ontvangen en te begeleiden. Behalve op het circuit werken er nog wat mensen op freelancebasis, soms op het circuit, soms achter de schermen: Dolf Rooijakkers doet veel aan sponsoring en marketing, en Natascha Kayser verzorgt de persberichten, de website en de social media voor het team.
Waarom is de bezetting van de monteurs veranderd? Omdat de monteurs ieder voor zich andere keuzes hebben gemaakt. Zo wilde Rob van de Braak na heel veel jaren reizen meer vastigheid en meer thuis zijn. En Thomas van Leeuwen is nu personal assistent van MotoGP-coureur Jack Miller. Het was voor ons even onhandig om drie mensen te zien vertrekken, maar met Philip en Adria hebben we goede vervangers. Verderop in RW Magazine kun je nader kennis met hen maken.
Hoe vinden jullie het commentaar van Eurosport naar jullie team toe? Vooropgesteld: we zijn heel blij dat Eurosport alles uitzendt in Nederland en België. Dat is goed voor de sport, goed voor de sponsors en goed voor ons als enige Nederlandse team in de Grand Prix. Van het commentaar horen we eerlijk gezegd niet
veel, omdat we niet voor de tv zitten, maar op de circuits aan het werk zijn. Wat wij ervan horen is echter wel positief. En het contact en samenwerking met de mensen van Eurosport ter plaatse zijn prima. Een reportage over het werk van Eurosport op de circuits, vind je verderop in dit magazine.
Wat doet Livio in het dagelijks leven? Trainen, trainen, trainen en nog eens trainen. Motorcoureur zijn op dit niveau is echt een professioneel bestaan. Tussen de races door is Livio ongeveer een week thuis. Hij moet zorgen dat hij goed fit is, dat zijn conditie op peil blijft, goed op zijn voeding letten en ook zorgen dat hij voldoende rust pakt om te herstellen. Daarnaast zijn er activiteiten voor sponsors en relaties en evenementen waar hij heen moet. • MAGAZINE 01 2016 23
MEET THE TEAM
Nieuwe gezichten in de box Twee nieuwe gezichten doken op in de pitbox dit seizoen. Philip Stiles en Adria Requena zijn de nieuwe monteurs van RW Racing GP
P
hilip Stiles is de eerste monteur aan de Honda. Het is het derde seizoen in de Moto3 Grand Prix voor de 25-jarige Brit. Eerder werkte hij voor Hafiq Azmi en Karel Hanika. “Ik ben al mijn hele leven met motorfietsen in de weer,” vertelt Philip. “Toen ik een jaar of 15 was, heb ik zelf nog wel geracet, maar ik kwam er al snel achter dat ik een betere monteur dan coureur was. Vanaf dat moment ben ik
24
MAGAZINE 01 2016
me volledig op de techniek gaan richten.” Al doende kwam Philip terecht in het Brits kampioenschap. Toen na een jaar of vijf in het Brits kampioenschap het team waarvoor hij werkte in het Spaans kampioenschap uitkwam, ging hij mee. In het CEV werd het sleutelen meer dan een hobby. Als monteur van de Maleisische coureur Azmi kwam Philip aan het eind van het seizoen 2013 in de Grand Prix terecht. Daar werkte hij twee
jaar bij het Ajo KTM-team. Toen hij afgelopen winter een telefoontje kreeg van RW Racing GP-teammanager Jarno Janssen, met de vraag of hij belangstelling had voor de functie van eerste monteur, zag Philip dat als een promotie. “Ik was op zoek naar iets anders en als eerste monteur in een team als RW Racing GP heb ik veel meer verantwoordelijkheden dan in een
groot fabrieksteam als dat van Ajo. Ik vind het prettig om in een wat kleiner team te werken. Het is soms improviseren, omdat het budget natuurlijk niet hetzelfde is, maar dat is juist ook de uitdaging. Het is een beetje terug naar vroeger. Iedereen is hier met dezelfde reden: het meeste uit de motor en de coureur krijgen. Alle neuzen staan dezelfde kant op.” Philip nam de 24-jarige Spaanse monteur Adria Requena mee naar RW Racing GP. De twee
werkten eerder al drie jaar samen in het Spaans kampioenschap. Ook Adria is al van kleins af aan met brommers en motoren in de weer. Via een vriend kwam hij terecht in het Catalaans kampioenschap, en van daar in het Spaanse. “Daar kwam ik het Britse team tegen waar Philip voor werkte,” vertelt Adria. “Terwijl hij opschoof naar de Grand Prix, bleef ik in het CEV, waar ik heb gewerkt met onder anderen Loris Cresson en
Martin Vanhaeren. Ook Belgische coureurs inderdaad.” Voor Adria, die bij RW Racing GP verantwoordelijk is voor onder meer de banden, de brandstof en het pitbord, is dit het eerste seizoen in de Grand Prix. “Het werk is ongeveer hetzelfde, maar dit is veel beter dan in het CEV. Hier is alles er: gereedschap, onderdelen. Het klopt gewoon allemaal. En er is veel meer kennis, ervaring en professionaliteit. Ik vind het een voorrecht om dit te mogen doen.” • MAGAZINE 01 2016 25
www.abus.com
GRANIT DETECTO X PLUS 8077 * Alarmfunctie met 100 dB * 3D Positie Detectie * Meerkleurig LED * In vijf kleuren leverbaar
MADE IN GERMANY
RACE 2 - GP VAN ARGENTINIË
Gok met banden pakt verkeerd uit In Indianapolis vorig jaar was Livio Loi de enige rijder op slicks en won hij de race dankzij die gok. In Argentinië waren de omstandigheden min of meer vergelijkbaar, maar nu was Loi de enige die begon op regenbanden. De gok pakte deze keer verkeerd uit.
M
et de snelheid was niets mis op het circuit van Termas de Rio Hondo. Livio Loi zette in de trainingen de tweede en zesde tijd neer, maar in de kwalificatie moest hij bij gebrek aan een goede slipstream genoegen nemen met de tiende plaats. Vanaf die positie maakte hij een bliksemstart, dankzij de regenbanden. Het was geen blinde gok van RW Racing GP. De donkere wolken gaven alle aanleiding regen te verwachten. Maar die bleef uit, op een paar spatjes na, zodat Loi het voordeel van regenbanden op een opdrogende baan verloor. “Heel erg spijtig,” zei Loi. “Ik heb geprobeerd de snelheid zo hoog mogelijk te houden en tegelijk de banden te sparen, maar het droogde heel snel op. Tot halverwege de wedstrijd kon ik vooraan meedoen, maar toen was het gedaan en kwam het halve veld me voorbij. Als je gokt kun je winnen, zoals in Indianapolis, maar ook verliezen. Maar als je het niet probeert, win je zeker niet.” • MAGAZINE 01 2016 27
REPORTAGE
De kijker gaat mee achter de schermen Er is maar één commentaarbox waar een fiets voor de deur staat geparkeerd. Kan niet missen, leert ook het bordje op de deur: hier zit Eurosport Benelux. Van alle achttien Grand Prix’ wordt live verslag gedaan vanaf de circuits.
S
amantha van Wijk kijkt lachend in de camera. Via de koptelefoon krijgt ze een seintje dat ze rechtstreeks in de uitzending is, om Livio Loi te vragen hoe de kwalificatie is verlopen. De coureur van RW Racing GP vertelt dat hij moeite had met de grip van de banden, maar toch niet ontevreden is met het resultaat. Als Van Wijk klaar is en het woord teruggeeft aan het commentaarduo Diederick de Vries en Patrick van den Goorbergh, krijgt ze van de regie de vraag of ze snel naar de andere kant van de pitstraat kan gaan. De MotoGP-training is bezig en er is iets aan de hand bij Honda. Aan de razende pitreporter de taak om uit te zoeken wat er loos is. Terwijl Van Wijk zich een weg baant door de pitstraat, legt Patrick van den Goorbergh aan de kijkers uit wat het probleem van Loi met de grip is en hoe dat komt. De oud-coureur is van grote toegevoegde waarde, zegt Diederick de Vries even later.
“Patrick kan duiding geven aan wat er gebeurt,” vertelt De Vries. “Hij heeft een enorme kennis, zowel van wat een coureur voelt als van de technische kant.” Het commentaarhok waar De Vries en Van den Goorbergh zitten, is klein en benauwd. Op vier schermen hebben ze de feed van Dorna, de timing, en het beeld wat Eurosport uitzendt, zodat ze ook het live-verslag vanuit de pitstraat kunnen volgen. Doordat de verslaggeving van de Moto2 en Moto3 sinds dit jaar wordt gedaan door Iwan van der Valk en Kervin Bos, heeft De Vries even tijd om adem te halen. Hij is blij met zijn twee collega’s. “Vorig jaar deden Patrick en ik alles alleen. We zaten van negen tot vijf in een piepklein hok, aan één stuk door te praten. Dat was niet alleen heel vermoeiend, op een gegeven moment weet je ook niet meer wat je moet vertellen. Nu hebben we de gelegenheid om tussendoor informatie te vergaren, zodat we fris en scherp blijven en de verhalen beter worden.” Ook nieuw is dat er nu een eigen cameraman meegaat, zodat de Nederlandse Eurosport-crew ook zelf reportages kan maken. Dat geeft bijvoorbeeld Van den Goorbergh de gelegenheid om in de garage van RW Racing GP te laten zien hoe het nou zit met die banden. “Het is dit jaar veel meer dan alleen commentaar geven,” vertelt hij. “We kunnen de kijker nu echt meenemen achter de schermen.” Ondanks de uitbreiding met twee verslaggevers en een cameraman is de Eurosportcrew nog altijd klein vergeleken bij het Italiaanse Sky, het Spaanse Movistar en het Engelse BT Sports. Terwijl Samantha van Wijk en cameraman Rob Steltman een interview doen met Moto2-coureur Johann Zarco, staat een eindje verderop Suzy Perry (BT Sports) met minstens zeven mensen om zich heen zich voor te bereiden op een gesprekje met Sam Lowes. Van Wijk moet er een beetje om lachen. “Vorig jaar was het nog een beetje zoeken, maar we maken nu elke GP een heel compleet en volwassen programma. Als ik zie met hoeveel mensen zij op het circuit zijn en kijk naar wat wij doen met z’n zessen, mogen we echt wel trots zijn.” •
28
MAGAZINE 01 2016
EUROL CHAIN LUBE SPRAY ROAD & RACING Perfecte smering, maximale bescherming
Nieuw: Eurol Chain Lube Spray Road & Racing met Triple Tech Additives technologie. De kettingspray is speciaal ontwikkeld voor weg- en racemotoren. De Triple Tech Additives technologie garandeert een perfecte smering en langdurige bescherming. Eurol Chain Lube Spray Road & Racing is verkrijgbaar in een 400 ml. verpakking en een 100 ml. reisverpakking.
Verkooppunten: Amsterdam Amsterdam Arnhem Balk Bergen Op Zoom Brunssum Coevorden Culemborg De Bilt
BikeXperience Motormarkt De Jordaan Motorhuis Pitstop-Soetens Bergsma Motoren Speed Service Motorshop Schepers Motor Design Langenberg Motors Bos Motoren Culemborg R.B.Motoren
Gemert Grave Heerhugowaard Heumen Hillegom Hippolytushoef Hoogeveen Hoornsterzwaag Huizen
MotorCare Brabant Brabant Motors Snoek-Motoren Melvin Custom Motoren Zodevost Motoren Nubo Motors Kiri Auto’s en Motoren HPS Productie & Service Koeman Motoren
Kamerik Leiderdorp Menaam Nieuwleusen Nijkerk Noordwijkerhout Roden Roosendaal Rotterdam
Gert Altena motoren Ab Motoren H.J Motoren Six Center Jan Ramshorst HH Motoren Groenewold Motoren Motor Centrum Martijn’s Motorkleding
Santpoort-N Serooskerke Stein Ten Boer Veldhoven Velsen-Noord Venray Wormerveer Zwaag
Visser Tweewielers Jan Poppe MotoParts Motor Service Spanjer Otomoto-Noord Blauweplaat motoren Paddock Motoren Lemar Motoren Frank Lemstra Motoren Bleeker Motoren
RACE 3 - GP OF THE AMERICAS
Sterke finish na hevig gevecht Met slechts vier ronden te gaan zag het er niet naar uit dat Livio Loi veel punten zou gaan pakken op het Circuit of the Americas in Austin. Maar in de slotfase van de Moto3-race knokte de Belgische coureur zich van de staart van het groepje waarin hij reed naar de kop, met een keurige achtste plaats als beloning.
Dat ga ik niet laten gebeuren. Ik wil niet weer net buiten de punten eindigen.’ Terwijl bij de anderen de rondetijden inzakten, kon ik mijn snelheid vasthouden. Ik ben zo blij dat ik de winter veel aan mijn uithoudingsvermogen heb gewerkt. Ik kon de vier anderen van mijn groepje passeren en nam de leiding met vijf bochten te gaan. Ik kon de deur goed dichthouden en hen achter me houden.” •
T
ussen de buien door had Livio Loi zich gekwalificeerd op de tiende plaats. Er had, gezien de trainingen, iets meer ingezeten, maar met de omstandigheden in ogenschouw genomen was het zeker niet slecht. In de race ging het aanvankelijk moeizaam. Loi verloor iets bij de start en had last van zijn armen. “Ik kon niet bewegen en mijn lichaam gebruiken zoals ik wilde, wat op dit circuit, met veel van richting veranderen, hard remmen en accelereren, heel vervelend is,” vertelde hij. “Ik reed op 80 procent. Bij het aanbreken van de slotfase was ik een beetje bang dat ik niet kon bijblijven, maar ik dacht ‘wacht even. MAGAZINE 01 2016 31
DOSSIER TALENTEN
SNEL IS NIET ALS GETA
32
MAGAZINE 01 2016
HETZELFDE LENTEERD Elk jaar wagen nieuwe, jonge coureurs hun kansen in de Moto3. Maar lang niet allemaal bereiken ze hun droom, hoe goed ze ook waren in de klassen voorafgaand aan de Grand Prix. Wat is er nodig om kans van slagen te hebben?
MAGAZINE 01 2016 33
DOSSIER TALENTEN
Peter Clifford.
T
alent is natuurlijk een eerste vereiste, maar niet iedereen die snel is, heeft ook talent. “Er zijn veel snelle coureurs, maar slechts een paar talenten,” zegt Carlo Pernat. De Italiaan werkt al tientallen jaren als manager van rijders en teams, met onder anderen Valentino Rossi, Max Biaggi, Loris Capirossi, Marco Simoncello en momenteel Andrea Iannone. Elk jaar weer melden tientallen ouders zich bij hem met de vraag of hij hun kind onder zijn hoede wil nemen. “Iedere ouder ziet een potentiële wereldkampioen in zijn kind. Hij is toch snel, zeggen ze dan. Kijk maar, hij wint alles in zijn klasse. Maar dat is niet genoeg.” Het eerste wat Pernat doet om te kijken of een jongen talent heeft of alleen maar snel is, is zijn stopwatch pakken. “Ik kijk altijd hoe een coureur is in de bochten, want winnen doe je in de bochten. De stopwatch zegt heel veel: hoe gaat ‘ie de bocht in, hoe komt ‘ie er weer uit. Daarnaast kijk ik hoe hij op de motor zit: is het een eenheid, zijn ze vriendjes?” Meestal moet Pernat de ouders van de jongen teleurstellen. “Als ze dan beginnen te roepen dat ik er niks van snap en dat ik het echt verkeerd zie, is dat een extra bevestiging dat ik goed zit,” grinnikt Pernat. “De laatste jaren is het eigenlijk maar één keer voorgekomen dat ik een exceptioneel talent heb gezien: Nicolo Bulega. Zijn ouders kwamen vier jaar geleden vragen of ik hem
34
MAGAZINE 01 2016
wilde begeleiden. Ik moest hen teleurstellen, met pijn in het hart weliswaar. Ik wil maar maximaal twee rijders tegelijk begeleiden en ik had er al twee op dat moment, terwijl Nicolo alle aandacht verdiende. Aan de andere kant: de exceptionele talenten komen er toch wel.”
Training Wat dat dan is, dat exceptionele talent van Bulega? “Hij heeft alles,” zegt Pernat. “Hij heeft talent, hij heeft charisma, hij kan met mensen omgaan, hij is intelligent, hij heeft de bereidheid om hard te werken en hij is leergierig. Hij weet dat hij goed is, maar hij luistert naar mensen van wie hij wat kan leren, of dat nu zijn monteurs zijn, andere coureurs of zijn mentors.” Nu is de mentor van Bulega iemand met negen wereldtitels op zijn naam: Valentino Rossi. Bulega kwam in 2014 bij de VR46 Riders Academy, waar Rossi zelf aan de slag gaat met jonge coureurs. Hij deelt zijn ervaring met ze, maar leert ook zelf van hen door samen met hen te trainen op zijn ranch. “Ze zien aan Vale hoe belangrijk het is om je te blijven ontwikkelen en te blijven zoeken naar verbetering, óók als je al twintig jaar meeloopt en negen keer wereldkampioen bent,” zegt Alberto Tebaldi, de CEO van het VR46-concern. “Ze zitten met hem in de gym, zien wat hij ervoor doet. En op de baan eindigt iedere training in een race waarin niemand wil
Johan Stigefelt.
Adam Norrodin.
onderdoen voor de ander. Het gaat bijna spelenderwijs, maar ze leren zo wel om te racen, te knokken, nieuwe dingen te proberen en op verschillende machines te rijden.”
Materiaal De jonge coureurs leren op die manier ook omgaan met de beperkingen van hun materiaal. Ook al hebben ze in de Moto3 het beste materiaal ter beschikking, of het nu een KTM, een Honda of iets anders is: de motor is zelden 100 procent perfect en dat ligt zelden aan de motor. Iedere aanpassing veroorzaakt weer iets anders. “Coureurs moeten leren om het te doen met het materiaal dat ze hebben,” zegt Peter Clifford, supervisor van de Red Bull Rookies Cup, waarin rijders van 14, 15, 16 jaar strijden op identieke machines. “Ze moeten leren zich aan te passen aan de motor in plaats van andersom. Werkt een aanpassing aan de machine niet, probeer dan jezelf aan te passen. “Jonge coureurs die net in de Grand Prix komen, hebben de neiging om eerst naar andere factoren te kijken dan zichzelf: de banden, de motor, het team. Maar ze vergeten dat ze zelf de belangrijkste factor zijn. Het is ook lastig omschakelen als je gewend bent dat jij altijd de beste bent, dat jij altijd hebt gewonnen. Ze zijn ook altijd omgeven door mensen - ouders, familie, vrienden - die zeggen dat zij de beste zijn. Leuk, maar
Carlo Pernat. MAGAZINE 01 2016 35
DOSSIER TALENTEN
Brad Binder, Niccolo Antonelli en Jorge Navarro.
zo’n joch heeft er niets aan als hij op een voetstuk wordt geplaatst. Het beste wat ouders voor hun kind kunnen doen, is een realistisch perspectief schetsen.” Competitie kennen is tegenwoordig belangrijker dan altijd alles hebben gewonnen, zegt Johan Stigefelt, teammanager van het Drive M7 SIC Moto3-team. Toen hij de keuze had uit drie Maleisische coureurs koos hij voor Adam Norrodin. Die had weliswaar minder goede papieren dan zijn concurrenten, maar hij was wel juniorenkampioen motorcross geweest. “Daardoor heeft hij qua rijtechniek en motorbeheersing een zekere voorsprong. Hij is niet bang voor lastige omstandigheden, zoals regen, omdat hij daar in de motorcross mee heeft leren omgaan. Hij kan zich dankzij zijn motorcrossachtergrond snel aanpassen,” legt Stigefelt uit.
Ontwikkeling Winnen op jonge leeftijd zegt ook niet altijd alles. Karel Hanika won bij de Rookies alles wat er te winnen viel, met enorme voorsprong en met het grootste gemak. “Maar in de Grand Prix heeft Karel het moeilijker dan wij hadden verwacht,” erkent Clifford. “Hij barst van het talent en kreeg de kans in een topteam, maar ergens is er toch iets mis gegaan waardoor hij stil is komen te staan in zijn ontwikkeling.” Andersom kan het ook: “Brad Binder won in de Red Bull Rookies maar één wedstrijd. Hij was goed, maar in onze ogen geen supertalent. Het was destijds onmogelijk te voorspellen wat hij nu in de Moto3 laat zien. Brad heeft zich met hard werken ontwikkelt tot de coureur die hij nu is: eentje die wedstrijden wint en in staat is om wereldkampioen te worden. Bij de een gaat het sneller dan bij de ander. Enea Bastianini reed maar één jaar 36
MAGAZINE 01 2016
Jaime Serrano en Jorge Navarro.
Rookies Cup en won in zijn eerste jaar in de Grand Prix meteen wedstrijden.” In het verleden behaalde resultaten geven dus geen garantie voor de toekomst. SIC-teammanager Johan Stigefelt kijkt daarom vooral naar de persoon. “Hoe traint hij, wat voor karakter heeft hij, heeft hij de motivatie en de leergierigheid om zich verder te ontwikkelen? De competitie in de Moto3 is enorm zwaar. Je
talent, halen het niet. Die worden er op die manier al vrij vroeg uitgefilterd.”
Puberteit Maar zelfs talenten die overal aan voldoen, zijn geen gegarandeerde winnaars. Juist rond de leeftijd dat ze in de Grand Prix komen, zitten de meesten middenin de puberteit. “Een lastige periode voor gewone jongeren, maar helemaal voor jongens in hun ontwikkeling tot topsporter,” weet Peter Clifford. “In de puberteit gaat het brein alle kanten op. Concentratie en focus opbrengen kan een serieus probleem worden dan. Deze jongens worden harder gepusht, krijgen veel meer ervaringen te verwerken en worden daardoor sneller en anders volwassen dan hun leeftijdsgenoten. Niet iedereen trekt dat. Ik heb het meegemaakt dat jongens er van het ene op het andere moment de brui aan gaven, omdat ze de discipline gewoon niet meer konden opbrengen en toch maar liever een hele dag in hun bed bleven liggen of achter de meisjes aan gingen. Testosteronexplosie. Alle moeite en investeringen voor niks geweest.”
Nicolo Bulega.
moet er wat voor doen. En je moet de bereidheid hebben om iets aan te nemen. Opmerkingen en vragen van je team zijn niet bedoeld als persoonlijke kritiek, maar om je verder te helpen en beter te maken. Een goed team kan van een goede rijder een topcoureur maken, maar daar moet de coureur wel open voor staan.”
Mentaliteit De rol van een team wat coaching en begeleiding betreft, is groot. Vooral op het mentale vlak. Een rijder die net komt kijken in de Grand Prix, wordt overweldigd. Ineens zijn er nog dertig die minstens even snel zijn. Die zijn niet per se getalenteerder, meent Jaime Serrano, projectleider van het Moto3-talentenprogramma onder de vlag van Estrella Galicia en Repsol, waar onder anderen Alex Marquez, Fabio Quartararo, Jorge Navarro en Aron Canet uit zijn gekomen. “Hard werken om het talent verder te ontwikkelen en vechtlust zijn minstens zo belangrijk,” stelt Serrano. “Jongens die altijd alles hebben gewonnen, zijn niet gewend om te knokken. Het ging immers altijd vanzelf.” Het programma van Estrella Galicia pikt rijders op als ze een jaar of 10, 12 zijn. Veel van de jonge coureurs komen uit andere takken dan de wegrace. “Wij kijken ook naar kartbikes, dirttrack, supermoto en motorcross,” zegt Serrano. “Dan zijn het nog kinderen. Maar je ziet dan wel al hoe ze in elkaar steken, of ze de mentaliteit hebben om ervoor te gaan, of ze de vechtlust en de wil hebben om de top te bereiken. We hebben daar een puntensysteem voor aan de hand waarvan we een inschatting kunnen maken van iemands kansen. Rijders die alleen maar leunen op
De aanwezigheid van vriendinnetjes tijdens een raceweekend is daarom wat Carlo Pernat betreft uit den boze. Zeker bij de jonge jongens in de Moto3. “Dat leidt alleen maar af, terwijl ze juist in die fase volledig geconcentreerd moeten zijn op hun ontwikkeling en het racen. Mijn regel is altijd: geen vriendinnetjes in de buurt voor die jongens een jaar of 20 zijn en dan nog moet er sprake zijn van een serieuze, stabiele relatie. Het is misschien niet leuk, zeker niet voor die meisjes, maar als je weet dat Valentino - die 37 is - het heeft uitgemaakt met de vriendin met wie hij al vele jaren samen was omdat hij geen enkele afleiding wil, is het misschien beter te begrijpen. Jorge Lorenzo heeft het ook gedaan, omdat hij zijn focus volledig op het racen wilde richten. Als het voor hen al afleiding is, dan is het dat voor een 18-jarige aan het begin van zijn carrière zeker.”
Achtergrond Maar eigenlijk geldt het ook voor ouders. In elk geval in de pitbox. “Het is prima als ouders meegaan, maar ze moeten het hun kind gunnen zich nergens mee te bemoeien,” zegt Pernat. “De vader van Loris Capirossi was de ideale vader voor een coureur: hij was er wel, maar je zag hem nooit. Voor Graziano Rossi geldt hetzelfde. Hij blijft op de achtergrond.” In de holistische benadering van Estrella Galicia wordt ook gekeken naar de achtergrond van de coureurs. Uit wat voor nest ze komen en hoe de ouders en omgeving ermee omgaan, is niet iets waar de rijders veel aan kunnen doen, maar het is wel van grote invloed. Als het thuis veilig en stabiel is, is dat goed voor de coureur. Dat is ook meteen de belangrijkste rol voor de omgeving. “Voor ouders, die vaak een hoop geld in hun kind hebben gestoken, is het onmogelijk om objectief te kijken,” zegt Serrano. “Maar daarmee hinderen ze hun kind eigenlijk in zijn ontwikkeling. Hij moet werken met zijn monteurs en zijn team. We moeten ouders er vaak van overtuigen dat als zij echt het beste willen voor hun kind, ze een stap terug moeten doen. Ze moeten het zien als een normale werk- of schooldag: zorgen voor de omringende faciliteiten, voor rust en stabiliteit thuis, hun kind ’s morgens afleveren, een kus geven en aan het eind van de middag weer ophalen. Verder niets.” • MAGAZINE 01 2016 37
RACE 4 - GP VAN SPANJE
Moeilijke wedstrijd zonder punten In de wintertests had Livio Loi goede resultaten geboekt op het circuit van Jerez en de verwachtingen voor de Grand Prix waren dan ook hoog gespannen. Maar het kwam er niet uit. In de trainingen en de kwalificatie ging het al moeizaam en in de race profiteerden anderen van de slipstream van Loi, wat ten koste ging van zijn eigen positie.
N
a drie goede kwalificaties in de top 10 liep het in Jerez niet zoals RW Racing GP en Livio Loi hoopten. De kleine Belg kreeg niet het gevoel en het vertrouwen wat hij in eerdere races en in de wintertest had gehad. Na een redelijke start kwam Loi op plaats 14 te rijden, aan de leiding van het groepje waar hij in zat. “Ik wilde wegrijden, maar dat lukte niet en de rest van de groep kwam me op het rechte stuk weer voorbij. Dat kostte me de veertiende plaats en ik kreeg het niet voor elkaar om die terug te pakken. De zeventiende plaats is niet waar we het voor doen. Het was gewoon een slechte race met een onbevredigend resultaat.” • MAGAZINE 01 2016 39
DOSSIER TALENTEN
Studenten kijk achter de sche
Een unieke ervaring opdoen en daarvan leren. Dat is de bedoeling van de samenwerking tussen RW Racing GP en het TT-Instituut van het Drenthe College in Assen. Zes studenten motorfietstechniek van het TT-Instituut krijgen de kans om een raceweekend mee te lopen bij RW Racing GP.
D
it leer je niet op school,” zegt Jeroen Slot (19) vol verwondering. “Ik had niet gedacht dat er zo veel komt kijken bij een Grand Prix.” De eerstejaars student motorfietstechniek kijkt zijn ogen uit in de pitbox van RW Racing GP in Le Mans. Hij volgt op de voet wat chef-monteur Hans Spaan allemaal doet en kijkt belangstellend mee als eerste monteur Philip aan de Honda van Livio Loi werkt.
Zelf mag hij niet aan de motor sleutelen, maar Jeroen kan wel allerlei andere klusjes doen die nu eenmaal ook gedaan moeten worden: de wielen wassen, de bandenwarmers rond de banden doen, monteur Adria helpen de banden op te ruimen, helpen met het bestickeren van de motor, het ruitje van de motor schoonmaken als Livio Loi tijdens een training binnen komt voor overleg. “Het was vooraf duidelijk gezegd dat we niet zelf zouden sleutelen, maar ik kan toch veel meer doen dan ik had verwacht,” zegt Jeroen. “Voordat je echt gaat sleutelen, ben je minstens twee, drie jaar verder,” zegt Hans Spaan. “Maar van meekijken en ervaren kan een eerstejaars student veel leren. De praktijk van een Grand Prix kun je niet nadoen op school.” Twee weken eerder, in Jerez, was de eveneens 19-jarige Luke Zwart de eerste van zes studenten die mee mocht met RW Racing GP. Ook hij was diep onder de indruk. “Wat me opvalt is hoe strak er wordt gewerkt en de hoge tijdsdruk. Je hebt geen tijd om even rustig na te denken wat je moet doen. Het
40
MAGAZINE 01 2016
en mee rmen Luke Zwart.
Jeroen Slot.
MAGAZINE 01 2016 41
DOSSIER TALENTEN moet in een paar minuten klaar zijn. En dan moet het perfect zijn. Iedereen heeft zijn eigen taken. Ik vind het knap hoe goed iedereen op elkaar is ingespeeld en aan een paar woorden genoeg heeft.” De eerste schreden op het terrein van samenwerking tussen het TT-Instituut en RW Racing GP werden vorig jaar gezet, toen de opleiding een Moto3-motorblok van RW Racing GP kreeg. Daar kwam uiteindelijk het stageproject uit voort, waar beide partijen winst uit hopen te behalen. “Voor ons is de winst dat we studenten de kans kunnen geven in de praktijk mee te kijken of het iets voor hen is,” zegt docent Mark Bouwman. “Voor RW is het een mogelijkheid om te kijken of er potentieel tussen zit. Het zou natuurlijk schitterend zijn als straks studenten van ons kunnen doorstromen naar een baan als monteur bij RW Racing GP of een ander team.” De studenten moesten zelf solliciteren naar de stageplekken en hun motivatie goed onderbouwen. Bouwman en RW-teammanager Jarno Janssen maakten op basis daarvan de selectie. “Ook solliciteren moeten ze leren,” vertelt Bouwman. “Over anderhalf jaar staan ze op de arbeidsmarkt en moeten ze zichzelf ook verkopen. De ervaring van meedraaien in een GP-team is daar ook goed voor. Het is een bijzondere beleving voor de jongens: de druk, de hectiek, de techniek, de mensen. Ze moeten reizen, slapen op het circuit bij de andere monteurs van het team, ze moeten Engels spreken. Aan de motor sleutelen is er dan niet bij, ze doen een pak ervaring op die uniek is en waar ze hun hele verdere carrière wat aan hebben.” •
RACE 5 - GP VAN FRANKRIJK
Net buiten de top 10 door kleine foutjes Livio Loi was niet ongelukkig met de elfde plaats in de Grand Prix van Frankrijk, maar tevreden was hij ook niet. Twee kleine foutjes maakten dat de coureur van RW Racing GP verder naar achter eindigde dan hij had gehoopt. “Het was het steeds net niet. Ik had het binnen handbereik, maar kon er juist niet aankomen.”
D
ronde waardoor ik even rechtdoor ging, en dat kon ik niet goedmaken,” verklaarde Loi. “Ik reed dezelfde snelheid en rondetijden als de eerste groep, maar dat betekent dat je ook niet dichterbij kunt komen. Ik heb mijn best gedaan om aan kop van de groep te blijven, zodat ik meteen kon reageren als zich een mogelijkheid voordeed, maar die kwam niet. Elfde worden is een beetje teleurstellend, maar 5 punten zijn 5 punten en als geheel was het zeker geen slecht weekend. We konden het alleen niet afmaken zoals we hadden gewild.” •
e wedstrijd in Le Mans was tekenend voor het gehele weekend: het was helemaal niet slecht, best goed zelfs, maar het had beter gekund als alle puzzelstukjes net iets beter op hun plaats waren gevallen. Het draaide om de kleine details, om de finishing touch. Zo kwam Loi in de kwalificatie klem te zitten in een pokerspel om een slipstream. Daardoor kwam hij uiteindelijk op de twaalfde plaats terecht, terwijl een plaats op de tweede rij er best in had gezeten. Ook in de wedstrijd draaide het om de details en juist die voorkwamen een nieuwe top 10-klassering. “Ik maakte een fout in de eerste MAGAZINE 01 2016 43
DOSSIER TALENTEN
Opleiden voor Dutch Racing Team met Walid Jong talent de kans geven, klaarstomen voor de Grand Prix en dan loslaten. Dat zijn de doelstellingen van het Dutch Racing Team, dat dit jaar met coureur Walid Soppe in het Moto3 Junior WK rijdt. “Leren, leren, leren. Letterlijk met vallen en opstaan.”
M
et een armzwaai wijst Jarno van Geffen de pitbox van Dutch Racing Team aan. “Dit is het.” Achter de desk in de box zit data-engineer Walter Jansen de vrije training te bekijken. Coureur Walid Soppe is met KNMV-bondscoach Barry Veneman mee om langs de baan te kijken. De motor waarop Soppe racet in het Moto3 Junior WK, het voormalige Spaans kampioenschap, staat er glimmend bij. Van Geffen, zowel teammanager als hoofdmonteur en bestuurslid van de stichting Dutch Racing Team, heeft er dit weekend niet veel werk aan gehad. “Gelukkig maar,” zegt hij. “Vier crashes in het openingsweekend in Valencia waren veel te veel. Maar ja, dat hoort bij het leerproces. Dat gaat letterlijk met vallen en opstaan.”
Van der Mark, Schouten en Bendsneyder Jong talent de kans geven en opleiden richting de Grand Prix is het doel waarmee Dutch Racing Team in 2007 werd opgericht door Hans van den Oever, Jarno van Geffen en een
44
MAGAZINE 01 2016
de toekomst Soppe in Moto3 Junior WK
MAGAZINE 01 2016 45
DOSSIER TALENTEN
46
MAGAZINE 01 2016
aantal gelijkgestemde motorsportliefhebbers. Sindsdien maakten Michael van der Mark, Bryan Schouten en Bo Bendsneyder via Dutch Racing Team de stap naar een racecarrière. “Het niveauverschil tussen nationale races en de GP’s is veel te groot,” legt Van Geffen uit. “De Red Bull Rookies zijn een goede tussenstap, maar daarin wordt niet op GP-waardig materiaal gereden, zodat de overstap nog steeds vrij groot is.” Om die stap te verkleinen rijdt het Dutch Racing Team in internationale competities. Eerst in het Duitse kampioenschap, tegenwoordig vooral in het CEV: het Moto3 Junior WK. Hier wordt wel op Grand Prix-waardig materiaal gereden. “We zien dat deze stap al groot is,” zegt Van Geffen. “En juist daarom is het zo belangrijk dat we dat vacuüm kunnen opvullen. Leren, leren, leren en ervaring opdoen. Daar gaat het om.”
het Leopard Racing Junior Team en het team van Estrella Galicia, dat in alle GP-klassen rijders heeft. “Het niveau is echt hoog,” zegt Van Geffen. “Er rijden hier coureurs die al Grand Prix’ hebben gereden. De teams zijn volledig professioneel. Het valt niet altijd mee om daar tussen te staan, maar met de beperkte middelen die we hebben doen we het zeker niet onaardig. Elk jaar weer maken we een stap. Het is mooi om te zien hoe een coureur zich ontwikkelt en hoe wij daar als team een rol in kunnen spelen en tegelijkertijd mee ontwikkelen naar een steeds hoger niveau.” •
Honda van RW Racing GP Dutch Racing Team heeft dit seizoen de beschikking over de Honda waarmee RW Racing GP in 2015 reed. “Je krijgt niet zomaar zulk materiaal,” weet Van Geffen. “Daar was toestemming van Honda voor nodig. We zijn er heel blij mee. Het is niet alleen het beste materiaal dat er is, we werken nauw samen met RW Racing GP. Als ik onderdelen nodig heb, kijk ik eerst wat we samen kunnen doen, en of RW misschien nog wat heeft liggen. Heb ik vragen, dan kan ik een beroep doen op de kennis en ervaring van Hans Spaan.” Voor coureur Walid Soppe betekent het voortdurend omschakelen. Hij racet in zowel de Red Bull Rookies Cup (op een standaard-KTM) als in het Moto3 Junior WK (op een GP-Honda). “Dat is wel lastig,” zegt de 16-jarige Soppe. “Het zijn twee heel verschillende motoren en de races zijn ook heel anders. Maar daar leer ik wel van en dat is toch de bedoeling. In het Duits kampioenschap reed ik vooraan. Daar word ik niet beter van.”
Professionele juniorteams Soppe krijgt bij Dutch Racing Team de kans om te racen tegen talenten uit de juniorteams van de grote renstallen. Twee pitboxen verder staat het team van de VR46 Academy: het opleidingsinstituut van Valentino Rossi. Weer een deur verder staan MAGAZINE 01 2016 47
DEGRAAF GROEP. GOED WERK VOOR TECHNICI
Ben je vakman en wil je graag aan de slag in de bouw, techniek of industrie? Wij staan voor je klaar.
En dat bedoelen we in letterlijke zin. Onze consultants staan op je te wachten. We krijgen wekelijks vele aanvragen voor technici, en zijn daardoor in staat om je snel aan een uitdagende opdracht of baan te helpen. Dus ben jij opzoek naar een uitdagende opdracht of baan in de bouw, installatietechniek, elektrotechniek, werktuigbouw of industrie? Meld je dan zo snel mogelijk aan via onze website. We nemen al binnen één werkdag contact met je op.
WWW.DEGRAAF.NL
COLUMN
Op een sinaasappelkistje
V
oor iemand op mijn leeftijd is het gemakkelijk terugkijken. Ik heb de tijd nog meegemaakt dat er helemaal geen sponsoring bestond. Coureurs reden in een gewoon zwart leren pak, op de motoren stond hooguit het merk van de machine. Doordeweeks stonden ze in de fabriek om in het weekend te kunnen racen. Ik ken verhalen van rijders die thuis op sinaasappelkistjes moesten zitten omdat al het geld naar de motorsport ging. Daar hadden ze alles voor over. De motor in goede conditie houden, vonden ze belangrijker dan een zetel. Om te racen heb je geld nodig. Dat is een simpele voorwaarde van alle tijden. Alleen was het vroeger een stuk makkelijker, omdat er minder nodig was. Coureurs reden met een busje naar een circuit, sloegen letterlijk hun tenten op en gingen rijden. Punt. In instapen jeugdklassen is het nog steeds ongeveer zo. Coureurs gaan met de pet rond, de lokale groenteboer doet een duit in het zakje, een aardige oom doet een beetje mee en zo kom je best een eind. Maar kom je als team of als coureur op een hoger niveau terecht, zoals in de Grand Prix, dan wordt het een stuk ingewikkelder omdat je dan over serieus geld praat. Het is al lang niet meer zo dat je van je spaarcentjes een motor koopt en een GP kunt winnen. In die tijd, toen dat nog wel kon, is sponsoring ontstaan. Bernie Ecclestone heeft me wel eens verteld dat de eerste grote tabakssponsor is begonnen doordat de eigenaar van het betreffende merk zijn maîtresse wilde meenemen naar Grand Prix’. ‘Dan moet je sponsor worden, dan kun je overal heen en haar gewoon meenemen’, schijnt Bernie te hebben gezegd. Dat was de entree van de tabaksindustrie in de auto- en motorsport. Er gingen zulke enorme bedragen om - iedereen wilde meedoen en vooral niet onderdoen voor de ander - dat de motorsport maar ook de sponsoring enorm heeft kunnen groeien. Maar nu de tabaksreclame niet meer mag, is het een stuk moeilijker geworden. Er is nog evenveel budget nodig, want de motorsport is een professionele business geworden. Energydrinks zijn er voor een deel ingestapt, maar andere bedrijfstakken zien vaak - jammer genoeg - nog niet de waarde van sponsoring in de motorsport, terwijl het een magnifiek platform is. Daar ligt een schone taak voor de motorsport en voor het bedrijfsleven, want terug naar de tijd van de sinaasappelkistjes is voor niemand goed. • Jaap Timmer
Jaap ‘Mister TT’ Timmer is opgegroeid op het TT-Circuit. Hij bekleedde vele jaren diverse nationale en internationale bestuursfuncties in de motorsport. Momenteel is hij vice-voorzitter van de Stichting Vrienden van het TT-Circuit en nauw betrokken bij de oprichting van het TT-museum. MAGAZINE 01 2016 49
INTERVIEW
50
MAGAZINE 01 2016
Wie stout is, krijgt straf Als gevolg van het incident tussen Valentino Rossi en Marc Marquez vorig jaar in Maleisië is er een nieuw orgaan in het leven geroepen dat de rijders straft als ze over de schreef gaan. Eén van de leden van die jury is de Nederlander Arjan van Eekelen.
Z
ijn naam prijkte bij de Grand Prix van Argentinië ineens onderaan het document dat melding maakte van een gridpenalty voor Bo Bendsneyder. “Hij was de eerste die op het matje moest komen,” grinnikt Arjan van Eekelen. “Heel apart voor mij, heel jammer voor Bo. Maar hij had onreglementair langzaam gereden tijdens de trainingen en we konden niet anders dan hem terugzetten op de grid. Gelukkig kon ik hem wel in het Nederlands uitleggen wat en waarom. Het was vooral sneu, omdat het team erkende dat het Bo niet goed genoeg had uitgelegd wat wel en niet mocht. Ook wachten op je eigen teamgenoot mag niet op die manier.” Sinds het begin van dit seizoen is de racedirectie niet meer het orgaan dat straffen uitdeelt aan rijders die in de fout gaan. Omdat er zoveel discussie was na het incident tussen Rossi en Marquez of de wedstrijdleiding wel onafhankelijk genoeg was om de strafmaat te bepalen, werden staat en recht gescheiden. “Het is nog altijd de wedstrijdleiding die signaleert, maar vervolgens is het aan een commissie van FIM-stewards om te
oordelen,” vertelt Van Eekelen. “Wij bepalen of het inderdaad over de schreef is en wat dan de gepaste straf is. Vergelijk het maar met de normale burgerrechtspraak: de politie signaleert, de rechtbank oordeelt. ”
Wisselend gezelschap De commissie staat nog wel onder leiding van racedirecteur Mike Webb. Hij vormt de vaste kern van een wisselend gezelschap van zeven officials van de internationale motorsportfederatie FIM. Arjan van Eekelen is één van die zeven. Als de racedirectie een mogelijke overtreding signaleert, wordt dat voorgelegd aan de stewards. “Wij gaan vervolgens beeld voor beeld en vanuit alle beschikbare camerastandpunten terugkijken wat er is gebeurd. We overleggen, horen indien nodig de rijders in kwestie en geven dan een oordeel. Het is niet altijd nodig om de coureurs te horen. Als de overtreding voor zich spreekt, zoals Moto3-coureurs die wachten op een slipstream, dan krijgen ze de straf alleen medegedeeld. Tenzij ze
MAGAZINE 01 2016 51
INTERVIEW voor de tweede of derde keer op de bon gaan, dan moeten ze op het matje komen, zoals met Bo het geval was.”
Verzachtende omstandigheden Wat binnen en buiten de lijntjes is, is niet altijd even duidelijk. “Sommige dingen zijn ‘normaal’ geworden. De lijntjes tussen wat kan en wat niet kan zijn dun. Was het te voorkomen? Was het een race-ongeval of was er mogelijk opzet in het spel? Ik ben zestien jaar official in de autosport geweest en daar keek ik altijd naar wie in de beste positie was om een ongeluk te voorkomen. Dat doe ik in de motorsport ook.” In dat soort twijfelgevallen en bij serieuzere overtredingen, worden de betrokken coureurs gehoord. Van Eekelen maakte dat mee in Argentinië, waar Andrea Iannone zijn teamgenoot Andrea Dovizioso van de baan kegelde. “Het was niet nodig om Dovizioso te horen, maar van Iannone wilden we wel uit zijn mond horen wat er volgens hem was gebeurd. Waren er misschien verzachtende omstandigheden? In dit geval was het goed om zijn kant van het verhaal te horen. Het scheelde in de zwaarte van de straf.” Voorheen was het zo dat de racedirectie een oordeel velde en dat coureurs tegen die straf in beroep konden bij de FIMstewards. Nu de FIM-stewards degenen zijn die het oordeel vellen, kan dat niet meer en is de arbitragecommissie van de FIM het aangewezen orgaan om in beroep te gaan. “Die kijkt, net als het hof in de burgerrechtspraak, vooral of de procedure
juist is geweest. Zo niet, dan komt het terug. De arbitragecommissie doet altijd binnen vier dagen uitspraak, dus altijd voor het volgende evenement.”
Wedstrijdleiding De GP van Argentinië was de eerste keer dat Van Eekelen in de nieuwe commissie zat. Op zijn programma staan verder nog de GP’s van Oostenrijk en Japan. “En misschien komt er nog wel eentje bij.” Tijdens de TT draagt Van Eekelen een andere pet en zit hij aan de tafel van de wedstrijdleiding namens de KNMV. “Een heel andere functie,” vertelt de Zeeuw. “Als wedstrijdleider ben je verantwoordelijk voor de praktische kant, voor het in goede banen leiden van het evenement. Het gaat dan om de uitvoering en de organisatie. Met de races zelf ben ik dan minder bezig. Maar voor beide functies is het erg nuttig om de andere kant te kennen. Ik zou niet weten welke van de twee petten ik liever draag.” •
RACE 6 - GP VAN ITALIË
Krankzinnige race met minimale verschillen Slechts 2,3 seconden achter de winnaar over de streep komen en dan toch met lege handen staan. Het gebeurde Livio Loi in de Grand Prix van Italië, waar de verschillen zo minimaal waren dat er drie finishfoto’s nodig waren om de volledige uitslag te bepalen.
van plaats gewisseld en het zat zo dicht bij elkaar dat ik ook tiende had kunnen worden. Maar dat is niet gebeurd. Het hele weekend is moeilijk geweest. Alles had beter gemoeten, van de eerste training tot de finish van de wedstrijd.” •
T
ot en met de laatste bocht van de Moto3-race van 20 ronden was alles mogelijk. Het zat zo dichtbij elkaar dat iedereen in de groep van niet minder dan 21 rijders nog wel kansen had. In die adembenemende show greep Livio Loi net naast de punten op drie tiende van een seconde. De race was krankzinnig van de eerste tot de laatste meter. Er was geen kans om weg te komen en de groep bleef strak bij elkaar op het lange en bochtige circuit van Mugello, waar slipstreamen onvermijdelijk is. Met de snelheid van Loi was niets mis. Zijn beste ronde van 1.58,410 was sneller dan die van racewinnaar Brad Binder. Ondanks die hevige strijd was Loi niet tevreden. “Ik word zestiende en daar heb ik helemaal niks aan. Er werd zo veel MAGAZINE 01 2016 53
RACE 7 - GP CATALUNYA
Onwerkelijk weekend voor RW Racing GP De Grand Prix van Catalunya was een onwerkelijk weekend voor RW Racing GP, vanwege het overlijden van Moto2coureur Luis Salom na een crash in de tweede vrije training. Salom racete drie jaar bij eerst Molenaar Racing en later RW Racing GP en was nog altijd een dierbare vriend van het team.
hebben het hele weekend geworsteld met de setup van de motor, maar in de wedstrijd was het uiteindelijk best goed. Ik had het vertrouwen om het gevecht aan te gaan. Toen Hanika precies naast mij crashte, zag ik de rest voorbij komen en wist dat ik hen niet meer zou kunnen pakken. Het beste wat ik nog kon doen was zorgen dat ik finishte en het is heel jammer dat dat als 16de was: net buiten de punten.” •
D
e tragische dood van Luis Salom overschaduwde het weekend, dat toch al niet geweldig verliep voor RW Racing GP. Livio Loi worstelde met de motor en het lukte maar niet om een setup te vinden die Loi echt vertrouwen gaf. Pas in de race leek het beter te gaan en Loi knokte zich van de twintigse plaats op de grid naar de dertiende plaats bij het ingaan van de laatste ronde. Halverwege die slotronde probeerde Karel Hanika in een uiterste poging punten te halen voorbij Loi te komen, maar hij verloor de macht over zijn machine en vloog door de lucht. Loi kon Hanika maar net ontwijken. “Ik moest helemaal over het gras. Dat zodoende ook het laatste positieve punt van dit weekend verkeerd uitpakt, is zuur. We MAGAZINE 01 2016 55
WETENSWAARDIGHEDEN
TT Facts
De Dutch TT is de oudste Grand Prix op de kalender en nog altijd springlevend. Het is moeilijk voor te stellen wat er allemaal komt kijken bij de organisatie van zo’n groot evenement: het grootste jaarlijkse sportevenement van Nederland.
Historie De eerste TT van Assen werd gehouden op 11 juli 1925. Sinds 1949 is het een Grand Prix. De Dutch TT is de enige GP die sindsdien altijd op de kalender heeft gestaan. Op de foto de paddock zoals het er in 1928 uitzag.
Publiek Gedurende de drie dagen van de TT komen er gemiddeld zo’n 130.000 mensen. De verwachting is dat het er dit jaar, nu de TT voor het eerst in de geschiedenis op zondag is, nog meer zijn. Meer dan 400 vrijwilligers houden zich bezig met de opvang en begeleiding van het publiek.
Tribunes Het TT-circuit heeft negen tribunes met een capaciteit van ruim 53.000 zitplaatsen. De taluds bieden plaats aan ruim 47.000 mensen.
Logistiek Gedurende het evenement is er een verkeersstroom van 30.000 auto’s, 17.500 motoren en 9000 fietsen die naar de diverse parkeerterreinen worden geleid. Het circuit heeft circa 60 hectare terrein beschikbaar als parkeervoorziening. 56
MAGAZINE 01 2016
& figures
Veiligheid 22 baanposten dragen zorg voor de veiligheid op en langs de baan. Zo’n 600 mensen, overwegend vrijwilligers (baancommis’ sarissen, pit stewards, bergingsteams, brandweer, artsen, EHBO’ ers, etc.) hebben een taak met betrekking tot de veiligheid en het verloop van de trainingen en wedstrijden. De beveiliging rondom het circuit wordt verzorgd door circa 200 beveiligers.
Rennerskwartier De paddock heeft een oppervlakte van 60.000 vierkante meter waar alle in totaal 48 teams worden gehuisvest. De teams heb’ ben meer dan 100 trucks bij zich, Dorna en IRTA hebben er ook nog eens 25 bij zich voor het transport van alle spullen. Het opbouwen van de paddock neemt ongeveer drie dagen in beslag. Er zijn 34 permanente pitboxen, elk van 6x12 meter.
Catering Verspreid over het hele terrein zijn ongeveer 100 horecapunten waar 400 mensen zorgen voor eten en drinken. Het TT-circuit heeft twee restaurants.
Media Tijdens de TT zijn in het mediacentrum zo’n 300 journalisten actief, staan er ongeveer 150 fotografen langs de baan en zijn er nog eens 200 mensen aan het werk voor radio- en tv-zenders. De TT wordt uitgezonden in 80 landen over de hele wereld. • MAGAZINE 01 2016 57
Logistiek zat altijd al in ons bloed
Van jongs af aan zijn we gefascineerd door spulletjes
we groot geworden in transport en logistieke totaal-
van A naar B te brengen. Dit gevoel is in de loop der tijd
oplossingen. Maak kennis met Impeco: groot in transport
2016 zijn alleen maar sterker geworden. En nu, anno 2015,
en oog voor het kleinste detail!
W W W. I M P E CO. N L Impeco Couriers | Impeco Fairs | Impeco Spor t & Event Logistics
ROSSI EEN ZONDAGSKIND?
LETT’S
GO Maak het mee!
ZONDAG
26|06|2016
www.ttcircuit.com
Alles volgen via oa de webcam? Download nu de TT app in de App Store of de Google Play Store.
www.rwracinggp.com
Facebook.com/rwracinggp
Twitter.com/rwracinggp
Instagram.com/rw_racing_gp