STYCZEŃ 2020 | NR • 1 • (184) | ISSN 1642-9869
KONRAD KRUPA KOLEKCJA SPOD ZNAKU ŻELOSKA I PYRLIKA
2 | RYNEK 7 | STYCZEŃ 2020
W TYM N U M E R Z E . . . 03
WSTĘP / MŁODY BALET
04 ROZMOWA RYNKU / KOLEKCJA SPOD ZNAKU ŻELOSKA I PYRLIKA 11
ZIELONY BYTOM / 5 PYTAŃ O PTAKI
12
HISTORYCZNY BYTOM / INSCENIZACJA WALKI O MIECHOWICE Z AKTORSKĄ OBSADĄ
14
POZARZĄDOWY BYTOM / LANDSZAFT POMAGA ZEGARMISTRZOWI
15
WYJĄTKOWE MIEJSCE / NA NARTY W DOLOMITY
17
DZIEJE SIĘ W BYTOMIU / REPERTUAR
MŁODY BALET Jedenasty raz najzdolniejsza młodzież ze szkół baletowych z Polski i zagranicy wystąpi ze swoim najlepszymi choreografiami w konkursie organizowanym od 2010 roku przez bytomską szkołę baletową. W tym roku wystartuje wyjątkowo duża liczba uczestników – międzynarodowe jury oceni 74 choreografie, nawet z Japonii. To wyjątkowy pokaz umiejętności choreograficznych i tanecznych uczniów w wieku od 14 do 19 lat, który co roku porywa widzów energią, kreatywnością i odwagą twórców. Zobaczymy nie tylko klasyczne elementy baletu, ale i nowoczesne choreografie, w niestandardowych aranżacjach, np. z podkładem jazzowym. Jak co roku konkurs odbędzie się na dużej scenie gościnnej Opery Śląskiej. 31 stycznia szeroka publiczność będzie mogła zobaczyć zmagania uczestników II etapu konkursu, natomiast 1 lutego organizatorzy zapraszają na koncert laureatów z wręczeniem nagród. Bilety można zakupić w kasie Opery.
Drodzy Czytelnicy! Bytom to miasto niezwykłych ludzi. Będziemy starali się Was do tego przekonać na łamach styczniowego „Rynku 7”. Przedstawimy Wam falerystę Konrada Krupę, właściciela największej w Polsce kolekcji górniczych odznak, społeczniczki z grupy Landszaft, dzięki którym stuletni zakład zegarmistrzowski przy ul. Piekarskiej ma szansę przetrwać oraz organizatorów jednej z największych inscenizacji historycznych na Górnym Śląsku – rekonstrukcji walk o Miechowice. Jak zwykle zaprosimy do wspólnego zachwytu nad bytomską przyrodą – tym razem podziwiając ptaki wraz z ornitologiem, Krzysztofem Sokołem. Zachęcimy też do wypadu na narty. Gdzie? Oczywiście w bytomskie Dolomity. Zatem udanych szusów i miłej lektury! Małgorzata Węgiel-Wnuk Redaktor Naczelna
Nakład: 6000 szt. | Wydawca: Urząd Miejski w Bytomiu, ul. Parkowa 2, 41-902 Bytom | Redakcja: Biuro Promocji Bytomia, Rynek 7, 41-902 Bytom, promo@um.bytom.pl | Redaktor naczelna: Małgorzata Węgiel-Wnuk | Redaktor prowadząca: Katarzyna Mołdawa | Skład: Krzysztof Więckowski | Zespół redakcyjny: Tomasz Sanecki, Grzegorz Goik | Druk: Mikopol, ul. Nałkowskiej 51, 41-922 Radzionków | Zdjęcie na okładce: Grzegorz Goik. Numer zamknięto: 09.01.2020 r. Wydawca nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów oraz zastrzega sobie prawo do ich redagowania i skracania.
|2 3
ROZMOWA RYNKU
Konrad Krupa Emerytowany górnik, posiadacz największej w Polsce kolekcji górniczych odznak honorowych, miłośnik genealogii, Ślązak z dziada pradziada. Obecnie pracownik Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu.
4 | RYNEK 7 | STYCZEŃ 2020
KOLEKCJA SPOD ZNAKU ŻELOSKA I PYRLIKA O historii ludzi i górnictwa zaklętej w tysiącu odznak z całej Polski, urokach kolekcjonowania oraz poprzemysłowym dziedzictwie miasta i regionu rozmawiamy z Konradem Krupą. Tekst: Katarzyna Mołdawa / Zdjęcia: Grzegorz Goik
Przez wiele lat pracował Pan w kopalni jako dyspozytor metanowy. Czy został Pan kiedyś wyróżniony odznaką honorową? Tak, m.in. odznaką „Zasłużony dla górnictwa RP”, a pod koniec mojej górniczej kariery odznaką „Zasłużonego Pracownika KWK Sośnica-Makoszowy”. Za co? Tę drugą otrzymałem tuż przed emeryturą, to takie podziękowanie za wieloletnią pracę. Ta pierwsza przyznawana jest tym, którzy w szczególny sposób zasłużyli się dla górnictwa. Dlaczego ją dostałem? Może dlatego, że w pewnym momencie zacząłem łączyć pracę z pasją. Zajmowałem się izbą tradycji kopalni Makoszowy. Przygotowałem m.in. wystawę, która upa-
miętniała 50. rocznicę pożaru w tej kopalni. Tragedia ta miała miejsce w roku 1958 , zginęło wtedy 72 górników. Czy te odznaki zasiliły Pana kolekcję? Nie, wiszą na mundurze. A ten niestety wisi w szafie. Obecnie jestem pracownikiem Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu i mało mam okazji do uczestniczenia w górniczym życiu rytualnym. Czy górnicy chętnie dekorują mundury? W tej chwili jest trend, by nie eksponować odznaczeń na mundurze. Zgodnie z zasadami, powinno się zakładać najwyższy stopień danego odznaczenia. Ale bywało różnie – część braci górniczej miała tenden-
|4 5
cję do eksponowania wszelkich możliwych do pozyskania odznak. To negatywne zjawisko? Tak, ale miewało swoje plusy. Dzięki temu miałem szansę na przegląd odznaczeń prezentowanych na piersiach górników. Do dziś chętnie przeglądam w sieci zdjęcia z Barbórek – to dla mnie żniwa. Jeśli znajdę odznakę, której nie mam w kolekcji – przechodzę do czynu. Kontaktuje się Pan z odznaczonymi? Nie, dzwonię do instytucji, które wydały te odznaki: kopalń, spółek, związków zawodowych, klubów honorowych dawców krwi. Unikam nagabywania osób uhonorowanych. To oczywiste, że odznaczony jest emocjonalnie związany z odznaką, którą został wyróżniony. Jeśli jednak ktoś się chce ze mną podzielić – jestem rad. Ludzie się do Pana zgłaszają z odznakami? Dlaczego? Moja kolekcja – pewnie z racji swoich rozmiarów i z uwagi na fakt, że z etapu kolekcjonowania do szuflady przeszedłem do etapu popularyzowania wiedzy na ten temat – cieszy się pewnym prestiżem. Stąd skłonność części górni-
6 | RYNEK 7 | STYCZEŃ 2020
ków do podzielenia się odznaczeniami. Od prywatnej osoby – śp. Gerarda Domina otrzymałem np. bardzo rzadką odznakę „Zasłużony Górnik PRL”. Innym źródłem pozyskiwania odznak do kolekcji są aukcje internetowe i giełdy staroci. Zdarzało mi się także przywieźć odznaki z wakacji – kilka lat temu po wizycie w Albanii moja kolekcja wzbogaciła się o trzy odznaki górnicze. Jak zaczęła się ta pasja? Na początku zbierałem wszystkie odznaki związane z kopalniami. W pewnym momencie stwierdziłem, że jest ich zbyt wiele. Pomyślałem: „tych honorowych nie może być tak dużo, dobiję do 600 i chyba to będzie wszystko”. A dziś? Dziś już mam ok. 1500, a brakuje mi jeszcze około 250. I ciągle powstają nowe. Zbieram odznaki związane z górnictwem skalnym, siarkowym, solnym, węgla brunatnego, kamiennego, rud, a nawet białym – czyli wapiennym – górnictwem. Przy okazji docieram do źródeł. Zgłębiam historię w archiwach państwowych, zakładowych, muzeach. Rozmawiam z uhonorowanymi. I są efekty buszowania w archiwach… W tej chwili kończę 70-stronicową pracę poświęconą odznakom honorowym by-
tomskiego górnictwa, w ujęciu całościowym: są i kopalnie, zakłady dolomitowe, zakłady, które kooperowały z górnictwem, np. Bytomskie Zakłady Naprawcze, Bytomskie Zakłady Urządzeń Technicznych itd. – łącznie ponad 20 podmiotów. Jakie zasługi, za które nadawano odznaki znajdujące się w Pana kolekcji, są według Pana najbardziej godne uznania? Na pewno warto wspomnieć o tych związanych z ratownictwem. Jest np. odznaka dla osób biorących udział w akcji ratowniczej w kopalni Halemba w roku 2006. Wówczas ratownicy po 5 dniach dotarli do przysypanego w wyniku tąpnięcia górnika Zbigniewa Nowaka. Ja najbardziej emocjonalnie związany jestem z odznaką odziedziczoną po moim Ojcu, który był żołnierzem górnikiem. W latach 50. część poborowych, którzy byli nieprawomyślni, była włączana do tzw. batalionów górniczych. Generalnie mieli tylko prawo ciężko pracować. Mam jego odznakę, mam legitymację do niej. Jest to dla mnie powód do dumy. Mamy przed sobą różnorodne wzory odznak. Czy są jakieś typowe motywy?
W zależności od gałęzi. Często widzimy żelosko i pyrlik, kolor zielony i czarny, wieże szybowe, laury i wieńce dębowe. Bogactwo form i przedstawień jest spore. Dużo odznak jest teraz wykonywanych na wstążkach, co wizualnie podnosi ich atrakcyjność. Ostatnio popularny jest kształt krzyża maltańskiego. Kolor wprowadzony jest lakierem bądź emalią piecową. A pod względem estetyki: którą by Pan wyróżnił? Czy są ze szlachetnych kruszców? Odznaka Solidarności górników nafty i gazu wykonana jest ze złota. Centralna Stacja Ratownictwa Górniczego nadaje złotą odznakę – złoty krzyż maltański. Ciekawe są odznaki wykonane w czystym srebrze, które nadaje kopalnia soli w Wieliczce. Większość odznak jest jednak mosiężna. Świetnie zrobiona jest odznaka „Zasłużony dla kopalni Janina”, wyróżniano nią tylko 10 osób rocznie. Pana kolekcja nie jest kompletna. To okazja, by zaapelować do Czytelników. Jeśli ktoś ma w swoim domowym archiwum rzeczy związane z górnictwem bytomskim np. odznaki, legitymacje, dyplomy zasłużonego pracownika, ze szczególnym uwzględnieniem kopal-
|6 7
8 | RYNEK 7 | STYCZEŃ 2020
ni Bytom i Górniczych Zakładów Dolomitowych, proszę o kontakt. Da mi to możliwość zeskanowania i umieszczenia wizerunku w publikacji. Będę je mógł opisać, zachować pamięć o nich. A jeśli ktoś będzie się chciał podzielić tym, co ma, to będę szczęśliwy. Zawodowo i poprzez pasję związał się Pan z górnictwem. Co warto z tego olbrzymiego dziedzictwa zachować? Wszytko, co związane jest z kultem św. Barbary, zwyczaje, uroczystości, a także etos pracy górnika. Wielu teraz myśli, że praca na kopalni jest taka sama jak w każdym innym zakładzie. Zapominamy, że ludziom zjeżdżającym na dół nikt nie daje gwarancji, że wyjadą. Co z dziedzictwa materialnego w Bytomiu chciałby Pan ocalić? Na pewno Kristę [szyb Krystyna – przyp. red.], bo to jest unikalna konstrukcja. Jest zresztą na wielu odznakach związanych z kopalnią Szombierki. Zachowałbym także Szyb Bolko – miałem okazję zwiedzać podziemia przy szybie i przyznam, że robią wrażenie. Falerystyka to nie jedyna Pana pasja. Zajmuje się Pan także genealogią. Pasje motywują mnie do działania. Dzięki kolekcjonowaniu dużo dowiedziałem się o historii górnictwa, a dzięki drugiej pasji – o sobie, o rodzinie, o historii Śląska. Poleciłbym wszystkim genealogię. Gdyby ludzie lepiej poznali swoje korzenie, staliby się bardziej otwarci. Im lepiej siebie znamy, tym mniej się boimy innych.
|8 9
SEX SUICIDE SOCIALISM SPIRIT AND STEREOTYPES WYSTAWA POREZYDENCYJNA
KURATORKA: AGATA CUKIERSKA Rynek 26, Bytom CSW KRONIKA, BYTOM www.kronika.org.pl | www.facebook.com/cswkronika 7.12.2019 24.01.2020
10 | RYNEK 7 | STYCZEŃ 2020
ZIELONY BYTOM
PYTAŃ O PTAKI Czy Bytom jest pełen ptaków? Dlaczego warto wybrać się nad najbliższy staw? Czym jest ptakoliczenie? Pytamy Krzysztofa Sokoła, przyrodnika, organizatora spacerów ornitologicznych pod banderą Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Czy Bytom jest ciekawy dla ornitologa? Zarówno Bytom, jak i cały region. Wiele poprzemysłowych zbiorników wodnych (osadniki, zalewiska), stawów hodowlanych i zbiorników zaporowych jest znakomitym siedliskiem ptaków wodno-błotnych. W Bytomiu warte uwagi są „Żabie Doły”. Zaskoczyć może też Las Miechowicki. Gdzie najlepiej podglądać ptaki? Ptaki można podziwiać wszędzie – nawet na osiedlach i w przydomowych ogródkach. Warto na spacer wybrać się rano, kiedy ptaki są najaktywniejsze. Trzeba mieć oczy otwarte, ale i uważnie słuchać. Dobrym pomysłem będzie wycieczka do parku, lasu lub nad najbliższy zbiornik wodny.
Czy zimą dzieje się coś ciekawego w ptasim świecie? Wiele ptaków odlatuje, ale z obszarów zimniejszych przylatują inne. Do miast zlatują kawki i gawrony z północy i wschodu. Łatwiej też spotkać gila albo czyża. W niektóre zimy zdarzają się naloty, np. kwiczołów albo jemiołuszek (te drugie widujemy u nas tylko zimą). Co to jest ptakoliczenie? Każdego roku w styczniu Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków zaprasza do liczenia ptaków w najbliższej okolicy. Można robić to indywidualnie lub dołączyć do wycieczki. Akcja ma charakter popularyzatorski, ale gromadzonych jest przy tym wiele ciekawych danych. Więcej na: https://otop. org.pl/zimowe-ptakoliczenie/ Dokarmiać czy nie dokarmiać? Prawidłowym dokarmianiem możemy pomóc. Pamiętajmy, by karmić regularnie i jedynie w trakcie mrozów. Wykładamy: ziarna, orzechy, owoce, słoninę. W żadnym wypadku resztki ze stołu, nic, co jest solone. Najczęstszym błędem jest rzucanie chleba kaczkom i łabędziom – ten pokarm im szkodzi!
||10 11
HISTORYCZNY BYTOM
INSCENIZACJA WALKI O MIECHOWICE Z AKTORSKĄ OBSADĄ Tekst: Tomasz Sanecki / Zdjęcia:Hubert Klimek
Tłumy miłośników historii, którzy chcą poznać tło tragicznych wydarzeń, do jakich doszło w 1945 r. w Miechowicach znów zawitają do Bytomia. A to za sprawą rekonstrukcji walk o Miechowice. W tym roku 25 stycznia w inscenizacji historycznej wezmą udział znani polscy aktorzy: Cezary Żak oraz Lech Dyblik.
Przygotowania do kolejnej edycji widowiska historycznego „Walki o Miechowice” cały czas trwają. Dopinamy wszystkie szczegóły inscenizacji tak, aby wszystko było gotowe na 25 stycznia – mówi Ireneusz Okoń, jeden z głównych organizatorów widowiska historycznego „Walki o Miechowice” i członek Stowarzyszenia Pro Fortalicium. W widowisku weźmie udział ponad 30 grup rekonstrukcyjnych z Polski, Czech i Słowacji oraz prawie 180 rekonstruktorów. Udział
12 | RYNEK 7 | STYCZEŃ 2020
w wydarzeniu zapowiedzieli także znani polscy aktorzy – Cezary Żak oraz Lech Dyblik – dodaje Ireneusz Okoń. Cezary Żak jako oficer Werhmachtu Miłośnicy historii z pewnością pamiętają Cezarego Żaka z serialu „Tajemnica twierdzy szyfrów”, gdzie wcielił się w postać Harry’ego Sauera – SS-Hauptsturmfuhrera, szefa bezpieczeństwa na zamku Książ. Podczas styczniowej inscenizacji popularny pol-
ski aktor zagra oficera Wehrmachtu. Z kolei Lech Dyblik, wcieli się w rolę majora NKWD. Przygotowania do kolejnej edycji widowiska historycznego „Walki o Miechowice” trwają od wielu miesięcy. Tworzony jest scenariusz, ustalane są szczegóły z rekonstruktorami, którzy wezmą udział w inscenizacji. Wszystko po to, aby jak najdokładniej odzwierciedlić tragiczne wydarzenia, jakie miały miejsce w styczniu 1945 roku na terenie Miechowic. W styczniu 1945 r. wkraczający do Miechowic żołnierze Armii Czerwonej dokonali wielu zbrodni na mieszkańcach tej niewielkiej gminy. Do dziś nie udało się ustalić pełnej listy zamordowanych przez Sowietów mieszkańców. Historycy szacują, że w Tragedii Miechowickiej – jako określa się wydarzenia, które miały miejsce 75 lat temu – mogło zginąć nawet 380 osób.
Widowisko, koncert, prelekcja Inscenizacja walk o Miechowice rozpocznie się 25 stycznia o godz. 14 nieopodal schronu przy ul. Kasztanowej. Styczniowej inscenizacji będą towarzyszyły dwa inne wydarzenia. 24 stycznia o godz. 17 w budynku Ciszy Syjonu przy ul. Matki Ewy odbędzie się prelekcja poświęcona tragicznym wydarzeniom, do jakich doszło w styczniu 1945 roku w Miechowicach. Prelekcję wygłosi prezes Stowarzyszenia Pro Fortalicium Dariusz Pietrucha. Z kolei o godz. 18 odbędzie się wyjątkowy koncert z udziałem aktora – Lecha Dyblika, który dzień później weźmie udział w widowisku historycznym „Walki o Miechowice”. Wstęp na wszystkie wydarzenia związane z inscenizacją historyczną 24 i 25 stycznia jest wolny, jednak ilość miejsc dla publiczności w dniu inscenizacji /25 stycznia/ będzie ograniczona.
| 12 13
POZARZĄDOWY BYTOM
LANDSZAFT POMAGA ZEGARMISTRZOWI Tekst: Małgorzata Węgiel-Wnuk / fot. SKeye.pl
Gdyby nie społeczniczki z grupy Landszaft, nie wiadomo, jak potoczyłaby się historia pana Ryszarda, który (z powodu wysokiego zadłużenia) zamierzał zamknąć zakład zegarmistrzowski. Na portalu społecznościowym zorganizowały akcję „Czas ucieka”, w ramach której namówiły bytomian, by przynosili zegarmistrzowi do naprawy swoje zegarki. Długi należy spłacać, ale nie o jałmużnę tu chodzi, tylko o uczciwą płacę za uczciwą pracę. Jeśli odkładaliście na później naprawę zegarka, wymianę baterii czy paska, macie w szufladzie sprzęt, który powinien odzyskać dawny blask, to jest moment, by sobie o tym przypomnieć – napisały i poprosiły, by przynosić zegarki o określonej porze. Odzew na apel przeszedł najśmielsze oczekiwania. 30 listopada pod drzwiami zegarmistrza rana ustawiały się kolejki klientów. Swój pomysł na pomoc panu Ryszardowi miał także prezydent Mariusz Wołosz. Zaproponował, by rzemieślnik podjął się konserwacji i naprawy 6 zegarów znajdujących się na miej-
14 | RYNEK 7 | STYCZEŃ 2020
skich budynkach: I LO (ul. Strzelców Bytomskich 11), IV LO (plac Sikorskiego), SP nr 36 ( ul. Siemiradzkiego 9), SP nr 5 (al. Legionów 6), ZSO nr 2 (ul. Żeromskiego 36) oraz w budynku przy ul. Kilara 29. Pan Ryszard zgodził się wykonać przegląd i naprawę miejskich zegarów w zamian za ugodę i rozłożenie spłaty zaległości na raty. – Cieszę się, ponieważ miejskie zegary potrzebują ręki dobrego zegarmistrza – mówi prezydent Mariusz Wołosz. Taka konserwacja wymaga utrzymywania mechanizmu na bieżąco, wyczyszczenia i pomalowania poszczególnych elementów czy wymiany zużytych części.
WYJĄTKOWE MIEJSCE
NA NARTY W DOLOMITY Tekst: Katarzyna Mołdawa / fot. Grzegorz Goik
Stok narciarski z dwoma wyciągami orczykowymi dziesięć minut od domu? Bytomianie mają to szczęście. Sezon w Sport Dolinie właśnie się zaczął. Sąsiedztwo 200-letniego lasu i niesamowity widok na skalne urwiska dodają temu miejscu wyjątkowego uroku. Od ponad roku nowi właściciele ośrodka podnoszą jego standard. Szerszy parking, nowe chodniki, plac zabaw dla dzieci, nowa aranżacja wnętrz – to niektóre z widocznych gołym okiem zmian. Latem można stąd wyruszyć na leśne ścieżki rezerwatu Segiet czy do punktów widokowych kamieniołomu Blachówka. Zimą to świetne miejsce na spor to we wyczyny na stoku. Brak białego puchu z nieba nie jest problemem, bo armatki śnieżne mogą go wytworzyć, kiedy tylko słupek na termometrze spadnie poniżej zera. W zeszłym roku można było tu zjeżdżać od stycznia do połowy marca. W Sport Dolinie na szusujących czeka wypożyczalnia sprzętu, serwis, a także in-
struktorzy jazdy. Stok wraz z przyległymi zabudowaniami są dobrze oświetlone, więc ostatni narciarze schodzą z niego dopiero około godz. 21. Dla tych, którzy na razie tylko podpatrują szusowanie, a dobrze radzą sobie jedynie na sankach, też jest miejsce do zjeżdżania. Po wyczerpujących szal e ń s twa ch na stoku nic tak nie smakuje jak herbata z cytryną i miodem w specjalnie utworzonym Ski Barze lub przy kominku w restauracji „Pod Progiem”, która zachwyci nie tylko wnętrzem, ale i wykwintnym smakiem. W sezonie zimowym w Sport Dolinie będziemy mogli kibicować zmaganiom zawodników w wyścigach narciarskich i snowboardowych.
Chcesz, aby w „Rynku 7” pojawiła się informacja o wyjątkowej działalności, którą prowadzisz w Bytomiu? Napisz do nas: promo@um.bytom.pl
Tu zjesz i poczytasz „Rynek 7” Bistro Krauza ul. Piłsudskiego 33 Fajrant ul. Webera 2 Fokus kawowy ul. Powstańców Warszawskich 6/2 Stara Piekarnia ul. Reptowska 4 Suplement ul. Jainty 9 Wagon ul. Rycerska 5 W Lufcie ul. Piastów Bytomskich 13 U Fiołków ul. Gliwicka 27 Zelter ul. Strażacka 3A Kawiarnia Mikko ul. Felińskiego 17 Kawiarnia Niebieskie Migdały Rynek 22a
| 14 15
16 | RYNEK 7 | STYCZEŃ 2020
DZIEJE SIĘ W BYTOMIU Biuro Promocji Bytomia Rynek 7, tel. 32 386 36 69 14.01, g. 17.00 „Podziemia TarnogórskoBytomskie oczami biologa” – spotkanie z dr. Grzegorzem Kłysem, biologiem Uniwersytetu Opolskiego. Ciekawostki i mało znane fakty na temat fauny największego w Europie systemu podziemnych korytarzy. Prelekcja i prezentacja zdjęć. Wstęp wolny 17.01, g. 17.00 „Mariusz Kędzierski. Rysunki” – otwarcie wystawy prezentującej rysunki artysty z niepełnosprawnością rąk. Mariusz Kędzierski brał udział w licznych wystawach oraz przeglądach sztuki w Polsce i na świecie (Austria, Wielka Brytania, Niemcy, Turcja, Stany Zjednoczone). W 2018 r. zdobył „Oskara sztuk wizualnych” – nagrodę Best Global Artist 2018 w kategorii „realizm”. Współorganizatorem wystawy w Bytomiu jest artysta Andrzej Styrna. Wstęp wolny 25.01, g. 11.00 Spacer herstoryczny „Śladami znanych bytomianek”. Prowadzi Małgorzata Tkacz-Janik. Udział bezpłatny. Zapisy tel. pod numerem 32 386 36 69. 28.01, g. 16.00 „Życie to abstrakcja” – otwarcie wystawy słuchaczek Bytomskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku,
prezentującej obrazy wykonane techniką „lany olej”. Prace zaprezentują: E.Bezner, K.Bukowska-Korzus, J.Niedzielska, S.Grzywna, Z.Golder, M.Mzyk, T.Małecka, B.Marcinkowska-Psik, A.Kordzik-Kwand, G.Rosołowska, M.Wyrwich, D.Sikora, T.Holewa, B.Polak, M.Maksalon, K.Oborska–Kominek. Wstęp wolny 28.01, g. 12.00 -16.00 „Jak pracować z zeszytem do herstorii?” – warsztat herstoryczny. Prowadzi Małgorzata Tkacz-Janik. Zapisy pod adresem: kaskamichalska.1@wp.pl. Wstęp wolny Do 28.01 „60 na 100. Sąsiadki. Głosem kobiet o powstaniach śląskich i plebiscycie” – czyli śląska herstoria w memach Marty Frej. Wstęp wolny Bytomskie Centrum Kultury pl. Karin Stanek 1, tel. 32 389 31 09 19.01, g. 16.00 Waldemar Malicki – Klasyka po bandzie Czteroosobowa formacja muzyczna oraz rozbrajające żarty „tu i teraz”. Pełne pozytywnej energii koncertowe show w takt melodii wygrywanych przez charyzmatycznego Waldemara Malickiego. ToTu, bilety: 75 zł -110 zł 22.01, g. 19.00 „N/EBO” – spektakl dyplomowy
Spektakl dyplomowy studentów IV roku Wydziału Teatru Tańca w Bytomiu Akademii Sztuk Teatralnych im. St. Wyspiańskiego w Krakowie. ToTu, bilety: 10 zł 24.01, g. 19.00 20 zeta dla Kabareta – Kabaret Kałasznikof Premiera trzeciego programu kabaretu pt. „Tajemnice Estrady”. Bilety: 20 zł 25.01, g. 17.00 „Klimakterium 2, czyli menopauzy szał” Spektakl prezentuje dalsze losy bohaterek „Klimakterium... i już”. Na scenie największe polskie gwiazdy aktorskie. ToTu, bilety: 85 zł - 95 zł 27.01, g. 19.30 BCKino Klub Filmowy – „Osierocony Brooklyn” (dramat, kryminał USA, 2019). Film w reżyserii Edwarda Nortona z udziałem gwiazd światowego kina Bruce’a Willisa i Aleca Baldwina. Detektyw Essrog cierpi na zespół Tourette’a. Gdy jego mentor zostaje zamordowany, rozpoczyna poszukiwanie zabójcy. ToTu, bilety: 13 zł 29.01, g. 19.30 Klasyka kina w BCKino – „Memento” Film w reżyserii Christophera Nolana. Głównym bohaterem filmu jest Leonard, szukający mordercy swojej żony. W wyniku wypadku mężczyzna traci pamięć
| 16 17
krótkotrwałą. Nieustannie robi więc notatki i zdjęcia, a ważniejsze fakty tatuuje sobie na ciele. ToTu, bilety: 15 zł 30.01, g. 18.30 Festiwal Jednego Filmu – „Tato” Wydarzenie, podczas którego będą pokazywane filmy poruszające temat przemocy wobec dzieci. Organizatorem festiwalu jest Fundacja Na Rzecz. ToTu, bilety: 13 zł 17.01, g. 11.00 Film „Toy story 4”. Bilety: 10 zł CSW Kronika Rynek 26, tel. 32 281 81 33 24.01, g. 18.00 „Sex, suicide, spirits, socializm and stereotypes” – finisaż wystawy. Kuratorka: Agata Cukierska. Wystawa w ramach Projektu Parallax we współpracy z ASP w Katowicach, Chelsea College of Art – London, Plymouth University, Valand Academy – University of Gothenburg. Bilety: 2 zł (normalny), 1 zł (ulgowy) Miejska Biblioteka Publiczna pl. Jana III Sobieskiego 3 tel. 32 787 06 01 do 03 10.01, g. 18.00 „Ty i ja” ‒ wystawa miesięcznika wydawanego w latach 60., poruszającego tematykę sztuki, kina, teatru, muzyki. Do koń-
ca stycznia czytelnicy będą mogli wypożyczać egzemplarze pisma (w informatorium, gmach główny I piętro). Galeria Rotunda. Wstęp wolny Muzeum Górnośląskie w Bytomiu pl. Jana III Sobieskiego 2 ul. W. Korfantego 34 tel. 32 281 82 94 15.01, g. 11.00 „Jak to działało?” – warsztaty dla dzieci, prowadzi Magdalena Pospieszałowska. Gmach główny. Bilety: 10 zł (obow. zap. tel.) 16.01, g. 11.00 „W poszukiwaniu zaginionego koloru” – warsztaty dla dzieci, prowadzi Marek Ryś. Gmach główny. Bilety: 10 zł (obow. zap. tel.) 17.01, g. 11.00 „Obrazy malowane światłem i cieniem” – warsztaty dla dzieci, prowadzi Magdalena Pospieszałowska. Gmach przy ul. W. Korfantego 34. Bilety: 10 zł (obow. zap. tel.) 18.01, g. 12.30 „Zimowe lampiony” – warsztaty dla dzieci, prowadzi Zuzanna Orzeł. Gmach główny. Bilety: 10 zł (obow. zap. tel.) g. 16.00 „Biznes po śląsku, czyli jak robić to ino Gryfnie!” – spotkanie z marką Gryfnie, prowadzi Magdalena Pospieszałowska. Sala Gorczyckiego, gmach przy ul. W. Korfantego 34. Bilety: 1 zł
18 | RYNEK 7 | STYCZEŃ 2020
19.01, g. 14.00 „Zwierzęta przeklęte. Wilk” – oprowadzanie z kuratorem, prowadzi Waldemar Żyła. Gmach przy ul. W. Korfantego 34. Wstęp w cenie biletu na wystawy czasowe g. 16.00 „Legendarne Sutuhali? Archeologia wzgórza św. Małgorzaty” – oprowadzanie z kuratorem, prowadzi Beata Badura. Gmach przy ul. W. Korfantego 34. Wstęp w cenie biletu na wystawy czasowe 21.01, g. 11.00 „Krepinowe kwiaty dla babci” – warsztaty rodzinne, prowadzi Magdalena Pospieszałowska. Gmach główny. Bilety: 10 zł (obow. zap. tel.) 22.01, g. 11.00 „Zrób to sam dla dziadka” – warsztaty rodzinne, prowadzi Marek Ryś. Gmach główny. Bilety: 10 zł (obow. zap. tel.) 23.01, g. 11.00 „Tajemnice starego cmentarza” – warsztaty dla dzieci, prowadzi Zuzanna Orzeł. Gmach przy ul. W. Korfantego 34. Bilety: 10 zł (obow. zap. tel.) g. 18.00 „Fotografki i fotografowie. Czy płeć w fotografii ma znaczenie?” – spotkanie z Agnieszką Rayss w cyklu Akademia Fotografii. Sala Gorczyckiego, gmach przy ul. W. Korfantego 34. Bilety: 5 zł
24.01, g. 11.00 „Mozaika” – warsztaty dla dzieci, prowadzi Anna Rak. Gmach Główny. Bilety: 10 zł (obow. zap. tel.) 25.01, g. 12.30 „Mały konstruktor” – warsztaty dla dzieci, prowadzi Marek Ryś. Gmach Głowny. Bilety: 10 zł (obow. zap. tel.) 26.01, g. 13.00 „Bolesław Stawiński, „Odgruzowanie Bytomia” – nowy obraz w kolekcji MGB” – spotkanie z Piotrem Stawińskim. Gmach główny. Wstęp wolny g. 16.00 „Niedziela z etnografią. Karnawał na ludowo” – oprowadzanie po wystawie stałej „Z życia ludu śląskiego w XIX-XX wieku”, prowadzi Urszula Batko. Gmach główny. Wstęp wolny 29.01, g. 17.00 „Wilk stepowy. Herman Hesse” – wykład, prowadzi Jolanta Zaczkowska. Sala Gorczyckiego, gmach przy ul. W. Korfantego 34. Bilety: 1 zł Wystawy stałe: „Przyroda Górnego Śląska. Lasy. Wody i mokradła”, „Z życia ludu śląskiego XIX–XX wieku”, „Galeria Malarstwa Polskiego”. Wystawy czasowe: „Bez prądu. Z prądem” do 2 lutego „Legendarne Sutuhali?
Archeologia wzgórza św. Małgorzaty” do 16 lutego „Zwierzęta przeklęte. Wilk” trwa do 29 marca „Miejsce artystki. Efekt Matyldy w sztuce” do 1 marca 2020 „W betlejemskiej stajence. Betlejki i szopki z Azji” do 2 lutego 2020 Opera Śląska ul. Moniuszki 21-23, tel. 32 396 68 00 17.01, g. 18.00 „Czekając na Chopina”, spektakl teatralno-muzyczny. M. Znanieckiego, Sala Koncertowa im. A. Didura. Bilety: 40 zł 18.01, g. 18.00 „Traviata”, opera. G. Verdiego, Duża Scena. Bilety: 60 – 80 zł 19.01, g. 18.00 „Cyganeria”, opera. G. Pucciniego, Duża Scena. Bilety: 60 – 80 zł 24.01, g. 18.00 „Zemsta nietoperza”, operetka. J. Straussa, Duża Scena. Bilety: 30 – 110 zł 26.01, g. 18.00 „Zemsta nietoperza”, operetka. J. Straussa, Duża Scena. Bilety: 60 – 80 zł 28.01, g. 11.00 „Dziadek do orzechów”, Balet. P. Czajkowski, Duża Scena. Bilety: 25 zł 30.01, g. 18.00 „Napój miłosny”, Opera. G.
Donizettiego, Duża Scena. Bilety: 60 – 80 zł SqArt Gallery ul. Wrocławska 32/34 tel. 662 649 668 Do 29.02 Wystawa „Andrzej Strumiłło w kolekcji Edyty Wittchen”. Na wystawie będzie można zobaczyć i nabyć unikatowe, sygnowane inkografie z rodzimymi motywami fauny, a także inkografie świąteczne, prace pochodzące z bibliofilskiej teki rysunków Andrzeja Strumiłło m.in. „Koń”, „Las”, „Miłosz”. Dzieła wielokrotnie wystawiane w galeriach i muzeach w Polsce i za granicą. Wstęp wolny Towarzystwo Miłośników Bytomia, ul. Mariacka 5, tel. 32 281 26 64 Do 31.01.2020 TMB będzie przyjmować prace w ramach promocji doktoratów, prac magisterskich i licencjackich o Bytomiu. Prace należy składać w biurze TMB. W tym roku do zaprezentowania swoich prac zaproszono doktorów, magistrów i licencjatów z lat akademickich: 2016/2017, 2017/2018 i 2018/2019. Zagadnienie związane z miastem z zakresu historii, politologii, socjologii czy pedagogiki, kultury i sztuki, architektury i zabytków oraz oświaty
| 18 19
Johann Strauss
WZNOWIENIE SCENICZNE 24.01.2020
SPEKTAKLE 26.01.2020 10.02.2020
Teatr Śląski w Katowicach