Rynek 7 | kwiecień 2023 | nr 4 (220)

Page 1

WOJCIECH SUTOR

SREBRNE BUKI, OBUWIKI, DZIUPLAKI.

SEGIET ZACHWYCA

KWIECIEŃ 2023 | NR • 4 • (220) | ISSN 1642-9869
2 | RYNEK 7 | KWIECIEŃ 2023 WWW.K RO NI KA.ORG.PL CS W KRO NIKA WS TĘ P: B I LET U LGO W Y – 1 Z Ł BI L ET NOR M AL NY – 3 Z Ł WER NI SA Ż + KONCERT 15.04.2023 (S OBOTA) W G ODZ . 19:00- 21:00 WSTĘP WOLNY 15.04 —2.06.2023 WYSTA WA LO MBARD B YTOM KURA TORKA: AG AT A C UKIE RSK A RY NEK 26, 41-902 B YT OM

03 WSTĘP/ ŻYCZENIA WIELKANOCNE

04

ROZMOWA RYNKU/ SREBRNE BUKI, OBUWIKI, DZIUPLAKI. SEGIET ZACHWYCA

11 ZIELONY BYTOM/ CZYSTE POWIETRZE

12

HISTORYCZNY BYTOM/ DZIEDZICTWO ZILLMANÓW W BYTOMIU. POZNAJ PERŁY

ARCHITEKTURY POCZĄTKU XX WIEKU

14 POZARZĄDOWY BYTOM/ BO_ZACZYNAMY

16

WYJĄTKOWE MIEJSCE/ FRELLE

Z GLIWICKIEJ

18 DZIEJE SIĘ W BYTOMIU/ REPERTUAR

Prawie 6 mln zł – tyle wynosi pula środków na realizację projektów z Bytomskiego

Budżetu Obywatelskiego 2023/2024. Swoje pomysły na realizację zadań w przestrzeni miasta można zgłaszać od 3 kwietnia do 8 maja. Wystarczy trochę kreatywności, lista poparcia przedsięwzięcia oraz krótkie uzgodnienia z wydziałami Urzędu Miejskiego w Bytomiu, by mieć szansę na realizację inwestycji lub wydarzenia własnego pomysłu w Bytomiu. W ubiegłej edycji budżetu partycypacyjnego wnioskodawcy zgłosili 43 projekty, z czego 11 zostało wybranych przez bytomian do realizacji. Swoje głosy oddało wówczas łącznie prawie 30 tysięcy bytomian. Teraz czas na kolejne przedsięwzięcia.

W marcowym „Rynku 7” zachęcamy nie tylko do udziału w #BO_Bytom, ale też do poznania historii butiku Frelle, który znajduje się przy ul. Gliwickiej oraz do spacerów po Segiecie, o którym opowiada Wojciech Sutor, założyciel Fundacji Srebrne Buki.

Małgorzata Węgiel-Wnuk redaktor naczelna

Nakład: 3000 szt. | Wydawca: Urząd Miejski w Bytomiu, ul. Parkowa 2, 41-902 Bytom | Redakcja: Biuro Promocji Bytomia, Rynek 7, 41-902 Bytom, promo@um.bytom.pl | Redaktor naczelna: Małgorzata Węgiel-Wnuk | Redaktor prowadząca: Katarzyna Mołdawa | Skład: Krzysztof Więckowski | Zespół redakcyjny: Tomasz Sanecki, Grzegorz Goik, Anna Krzyszkowska-Kuc | Druk: Top Druk Sp.z o.o., Sp.k., 18-400 Łomża, ul. Nowogrodzka 151a

Zdjęcie na okładce: Grzegorz Goik. Numer zamknięto: 3.04.2023 r. Wydawca nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów oraz zastrzega sobie prawo do ich redagowania i skracania.

| 3 Drodzy Czytelnicy,
W TYM NUMERZE...

Wojciech Sutor – przyrodnik z zamiłowania, inicjator poszerzenia rezerwatu Segiet, założyciel Fundacji Srebrne Buki. Mieszka w Tarnowskich Górach. Zawodowo związany z branżą bankową.

ROZMOWA RYNKU

SREBRNE BUKI, OBUWIKI, DZIUPLAKI. SEGIET ZACHWYCA

Niewiele osób zna Las Segiecki tak dobrze jak on. To dzięki jego inicjatywie rezerwat Segiet jest dziś trzy razy większy. Dla tej zielonej enklawy to szansa na niezakłócone trwanie naturalnych procesów przyrodniczych i większą bioróżnorodność. Rozmawiamy z Wojciechem Sutorem, założycielem Fundacji Srebrne Buki.

Tekst: Katarzyna Mołdawa/ Zdjęcia: Grzegorz Goik

W 2021 roku złożył Pan wniosek do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska o poszerzenie terenu rezerwatu Segiet. Dlaczego zaangażował się Pan w działalność na rzecz ochrony środowiska?

Bo przyroda jest fascynująca.

W mojej rodzinie zawsze była obecna i ważna. Zrozumienie mechanizmów, jakimi się rządzi, bardzo mnie interesuje, choć wcale nie jest proste. Przyroda jest dla mnie ważna z jeszcze jednego powodu – jesteśmy jako ludzkość w krytycznym momencie. O zmianach klimatycznych dużo się mówi, ale wciąż niewiele robi. Nadal szerzona jest dezinformacja, że ocieplenia klimatu nie ma i że możemy emitować do woli dwutlenek węgla do atmosfery. Jeśli ktoś nie wierzy w to, że klimat się zmienia, to proponuję, aby sam porównał średnie temperatury w okresie zimowym oraz zaleganie pokrywy śnieżnej 50

lub 100 lat temu oraz dzisiaj. Dlatego powołałem Fundację Srebrne Buki: by chronić cenne obszary przyrodnicze, a także edukować ludzi w tym zakresie, głównie młodych – niestety to oni odczują skutki naszych decyzji.

Za co ceni Pan Las Segiecki?

Segiet jest wspaniały w każdym

wymiarze, ale myślę, że najważniejsze są segieckie buki. Bo kiedy las porasta drzewostan bukowy, to możemy się spodziewać wyjątkowych roślin w runie. Kiedy występują stare drzewa, to występują także dzięcioły, które wykuwają sobie dziuple. Jeśli są dziuple, to są i dziuplaki wtórne, takie jak sikory czy kowaliki. W starych zamierających drzewach żyje ponadto mnóstwo owadów i grzybów. Dlatego buczyny często określa się drzewostanami parasolowymi: chroniąc je, chronimy cały ekosystem. Poza tym Segiet jest cenny

| 5

także dlatego, że pokazuje nam, jak przyroda się odradza. Pomimo dużej presji górnictwa kruszcowego las przetrwał do dziś.

Jakie gatunki roślin w nim spotkamy?

W Segiecie występuje osiemnaście gatunków roślin chronionych. Najciekawsze są storczyki: obuwik pospolity, trzy gatunki buławników oraz licznie występujące kruszczyki. Występowanie wszystkich trzech gatunków buławników w jednym miejscu jest rzadkością nawet w skali kraju. To bardzo delikatne i wrażliwe rośliny. Aby mogły rosnąć, potrzebują odpowiedniego grzyba. Aby mogły być zapylone, potrzebują odpowiedniego owada. Jeśli zabraknie jednego z tych ogniw, cały ekosystem się załamie.

WYSTĘPUJE

z cyklu „naj”, jeśli chodzi o segieckie buki?

Z ciekawych gatunków

występujących w Segiecie warto wspomnieć

także kwitnącego przedwiośniem wawrzynkiem

TU AŻ 8 GATUNKÓW STORCZYKÓW. TO DELIKATNE I WRAŻLIWE ROŚLINY.

Szacujemy, że najstarsze drzewo w rezerwacie ma około 300 lat. Jest to buk o obwodzie 520 cm, który rośnie w otulinie. To najstarsze i najgrubsze drzewo w naszym lesie. Jego korona ma średnicę 30 m. Najwyższymi drzewami są natomiast buki rosnące w starej części rezerwatu, wysokie na 40 m. Są więc tak wysokie, jak 15-piętrowy wieżowiec. Natomiast najciekawszą formę pnia ma buk rosnący przy Szlaku Powstańców Śląskich niedaleko parkingu w Blachówce. To drzewo z naroślą w kształcie kuli. Dodam tylko, że drzew o wymiarach pomnikowych mamy w rezerwacie i jego otulinie ponad 100. Są to głównie buki, ale także jawory oraz dzikie czereśnie.

ABY MOGŁY ROSNĄĆ, POTRZEBUJĄ ODPOWIEDNIEGO GRZYBA. ABY MOGŁY BYĆ ZAPYLONE, POTRZEBUJĄ ODPOWIEDNIEGO OWADA. JEŚLI

ZABRAKNIE JEDNEGO

Z TYCH OGNIW, CAŁY

EKOSYSTEM SIĘ ZAŁAMIE.

wilczełyko,, piękną, choć niezwykle trującą roślinę, a także kwitnącą późną wiosną lilię złotogłów czy kosaćca syberyjskego, inaczej irysa, który rośnie w miejscach podmokłych rezerwatu. W sumie

wszystkich przedstawicieli flory opisaliśmy ponad 250 gatunków.

Mógłby Pan podać kilka ciekawostek

Czy segiecką buczynę szczególnie upodobały sobie jakieś gatunki zwierząt?

Na pewno dzięcioły, których mamy w Segiecie sporo. Odgłosy ich stukania i charakterystyczny chichot są bardzo częste. Występuje tu dzięcioł czarny, zielonosiwy, zielony, duży, średni i dzięciołek.

Ponadto odnotowujemy dość liczną populację traszki grzebieniastej, czyli największej krajowej traszki, długości około 15 cm. Jako ciekawostkę mogę

6 | RYNEK 7 | KWIECIEŃ 2023

podać, że w listopadzie ubiegłego roku Segiet odwiedził łoś, a na początku pandemii widziałem w otulinie rezerwatu trzy jelenie. Może kiedyś osiedlą się na stałe. W Lesie Segieckim mamy także stabilną populację sarny i dzika. W ostatnich latach przybyło lisów i jenotów. Coraz częściej można spotkać borsuka.

Jak długo teren, na którym jest teraz las, był przekształcany przez człowieka? Kiedy zaczęła powracać natura?

Zgodnie z informacjami ze Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, pierwsze szyby powstały na tym terenie już w II w n.e. Oznacza to, że eksploatacja

trwała tu prawie 2000

lat, przy czym miała ona zmienne nasilenie.

Najgorszy był koniec XIX

wieku i wiek XX. Zaczęto wtedy pozyskiwać

dolomit, wykorzystywany w procesach hutniczych. Przykładowo pod koniec XIX wieku

od strony wschodniej

W CZASACH

jemy rośliny, które nie były notowane od 40 lat.

Na początku 2023 roku rezerwat powiększył się trzykrotnie. O czym powinny pamiętać osoby spacerujące po tym zielonym obszarze?

Rezerwat przyrody to obok parku narodowego jedna z najwyższych form ochrony. Dlatego możemy się w nim poruszać tylko po wyznaczonych

szlakach. Nawet jeśli od szlaku odchodzą jakieś ścieżki, nie możemy na nie wchodzić. W Segiecie mamy dwa szlaki. Pierwszy to Szlak Powstańców Śląskich – pieszy, oznakowany kolorem

PRL-U PROBLEMEM

BYŁO OLBRZYMIE

ZANIECZYSZCZENIE

POWIETRZA. W TYM OKRESIE W SEGIECIE

USCHŁY WSZYSTKIE

JODŁY POSPOLITE, KTÓRE SĄ BARDZO

WRAŻLIWE NA EMISJE

PRZEMYSŁOWE.

wycięto pod kopalnię dolomitu kilkanaście hektarów Lasu Segieckiego.

Dziś w tym miejscu jest głębokie na 40 metrów wyrobisko Blachówka. W czasach PRL-u problemem było olbrzymie zanieczyszczenie powietrza. W tym

okresie w Segiecie uschły wszystkie jodły pospolite, które są bardzo wrażliwe na emisje przemysłowe. Od lat 90. las powoli łapie oddech. Niektóre gatunki roślin zaczynają powracać, odnajdu-

niebieskim, który biegnie przez starą część rezerwatu, od parkingu na Blachówce w kierunku ulicy Żeromskiego w Reptach. Drugi to szlak pieszo-rowerowy (trasa rowerowa nr 20), który biegnie po tzw. Bance. Nazwa tej drogi nawiązuje do kolei wąskotorowej, która jeszcze 100 lat temu wywoziła urobek z Lasu Segieckiego. Chciałbym tu przypomnieć, że w rezerwacie nie możemy zrywać roślin czy grzybów. Nie możemy także rozpalać ognisk, biwakować oraz śmiecić. Do rowerzystów miałbym z kolei apel, aby jeździli tylko po szlaku do tego wyznaczonym.

Jak w związku z ochroną rezerwatową zmieni się gospodarowanie

| 7

lasem przez leśników?

Jedyne prace, które są wykonywane w rezerwacie, to usuwanie chorych i obumarłych drzew wzdłuż szklaków turystycznych. Co roku leśnicy inwentaryzują takie drzewa i w okresie zimowym są one ścinane, ale martwe drewno pozostaje w lesie. Niektórzy turyści zarzucają nam, że szlaków w rezerwacie jest za mało. Proszę jednak pamiętać, że połowa rezerwatów w województwie w ogóle nie jest dopuszczona do ruchu. Po drugie jeśli wyznaczymy nowy szlak, to znów będziemy musieli wyciąć kolejne drzewa przy nim, które są w złej kondycji, a w rezerwacie właśnie stare, dziuplaste drzewa są najcenniejsze. Chciałbym dodać, że leśnicy, znając wartość przyrodniczą Lasu Segieckiego, w ostatnich latach skupili się na przebudowie drzewostanów iglastych, a więc głównie usuwaniu świerka, który został wprowadzony przez człowieka, a który w związku z ociepleniem klimatu intensywnie zamiera. Daję zawsze przykład jednego z wydzieleń leśnych, które znajduje się na granicy Tarnowskich Gór i Bytomia: w okresie powojennym było ono porośnięte głównie sosną, czyli drzewostanem niezgodnym z siedliskiem. Leśnicy przez ponad 70 lat skutecznie przebudowali ten drzewostan, czyli de facto wycięli większość sosen i wprowadzili głównie buka i dzisiaj po tylu latach tę część lasu włączamy do rezerwatu, gdyż mamy tam piękną buczynę zgodną z siedliskiem.

Jak najlepiej zwiedzać Segiet?

Idealnym miejscem na rozpoczęcie wycieczki jest parking na Blachówce.

Łączą się przy nim dwa szlaki, o których wspominałem wcześniej. Najpierw możemy udać się w kierunku zachodnim, a więc tzw. Banką. Szlak prowadzi granicą rezerwatu. Po przejściu około jednego kilometra dotrzemy do skrzyżowania przy Potoku Segieckim. To bardzo malownicze miejsce. Musimy tu skręcić w prawo w kierunku północnym. Po przebyciu kolejnego kilometra dojdziemy do oczek wodnych, które są cennymi miejscami rozrodu płazów. Za oczkami wodnymi ponownie skręcamy w prawo i wchodzimy na Szlak Powstańców. Po kilku minutach dojdziemy nim do starego rezerwatu z pięknym drzewostanem bukowym. Szlak ten prowadzi na parking. Cała pętla ma około 4 – 5 km i jest malownicza o każdej porze roku. W tym roku planujemy odnowić oznakowanie szlaków, tak aby turyści bez problemu odnaleźli tę trasę. W sezonie letnim Fundacja Srebrne Buki wraz Nadleśnictwem Brynek i Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Katowicach będzie organizować spacery edukacyjne, proszę zatem śledzić nasze strony internetowe i profile na Facebooku.

Posłuchaj podcastu z Wojciechem Sutorem

8 | RYNEK 7 | KWIECIEŃ 2023

KONCERT4PORYROKU:WIOSNA

Koncert

Miejsce:SalaPauza|bilety:15zł

KABARETSMILE-NOWYPROGRAMNA20-LECIE

Kabaret

Miejsce:SalaToTu|bilety:80-120zł

TEITURMAGNUSSON–ISLANDIA

Koncert

Miejsce:SalaPauza|bilety:35zł

RAZDWATRZY-CZŁOWIEKCZASAMISERCEOTWORZY PIOSENKIAGNIESZKIOSIECKIEJ&WOJCIECHAMŁYNARSKIEGO

Koncert

Miejsce:SalaToTu|bilety:119zł-129zł

ANDRZEJPIASECZNY–AKUSTYCZNIE

Koncert

Miejsce:SalaToTu|bilety:129-149zł

RYSZARDKOZIOŁEK

Spotkanieautorskie

Miejsce:SalaPauza|bilety:2zł

ALLELUJA.NIEZWYKŁAHISTORIAKULTOWEJ BALLADYLEONARDACOHENA

Filmbiograficzny,dokumentalny,muzyczny,USA,2021;reż.:DaynaGoldfine,DanGeller; Czastrwania:115min.

Miejsce:SalaGloria|bilety:30zł

NOWEHORYZONTYTOURNÉE:

ObjazdowyMiędzynarodowyFestiwalFilmowyT-MobileNoweHoryzonty. Nieladagratkadlatych,którzyniemoglipojawićsięnawrocławskimfestiwalu.

PACIFICTION

Dramat,thriller,Francja,Hiszpania,Niemcy,Portugalia,2022;czastrwania162min.

Miejsce:SalaKi-Nowa|bilety:13zł

KAWAŁEKNIEBA

Dramat,Szwajcaria,Niemcy,2022;reż.:MichaelKoch;czastrwania:136minut.

Miejsce:SalaKi-Nowa|bilety:13zł

PODZIEMIĄ

Dramat,Włochy,Francja,Niemcy,2021;reż.:MichelangeloFrammartino;czastrwania:93min.

Miejsce:SalaKi-Nowa|bilety:13zł

BYTOMSKIECENTRUMKULTURY

pl.KarinStanek1,Bytom/www.becek.pl/tel.+48500277802/323893109w.101 Zastrzegamysobieprawodozmianwprogramie.

10 | RYNEK 7 | KWIECIEŃ 2023
14.04 piątek 19.00 13.04 czwartek 18.00 14.04 piątek 17.00 20.00 15.04 sobota 18.00 16.04 niedziela 18.00 20.04 czwartek 18.00 13.04 czwartek 18.00 21-27.04 18.00 22.04 sobota 15.30 23.04 niedziela 16.15
BYTOM

OCIEPLENIE DOMU, NOWE OGRZEWANIE to się opłaca!

- Weź dotację na wymianę kopciucha i ocieplenie domu

- Zadbaj o domowy budżet i oszczędzaj na rachunkach za energię

- Zadbaj o zdrowie

- Zadbaj o środowisko

Przyjdź i poznaj szczegóły udziału w programie. Punkt konsultacyjno-informacyjny w Urzędzie Miejskim w Bytomiu, ul. Parkowa 2, pok. 110a

- poniedziałek w godz. 7.30-17.30,

- środa i czwartek w godz. 7.30-17.00,

- wtorek i piątek od godz. 7.30-15.00. tel. 32/78-68-139 lub 572-326-471

| 11 ZIELONY BYTOM
BYTOM Ministerstwo Klimatu i Środowiska

DZIEDZICTWO ZILLMANÓW W BYTOMIU.

POZNAJ PERŁY ARCHITEKTURY POCZĄTKU XX WIEKU

Tekst: Tomasz Sanecki/ Zdjęcia archiwalne – Archiwum Miejskie w Bytomiu/fot. Tomasz Sanecki oraz Hubert Klimek

Sławni projektanci z Meseritz – kuzyni Emil i Georg Zillmanowie należą do czołówki architektów XX wieku na Górnym Śląsku. Ślady ich kunsztu znajdziemy także w Bytomiu, nie tylko w obszarze architektury przemysłowej.

Dzieła Zillmanów, którzy swoje biuro projektowe mieli w Charlottenburgu pod Berlinem, możemy do dziś podziwiać w wielu śląskich miastach. W Bytomiu do najbardziej znanych obiektów projektu Zillmanów trzeba oczywiście zaliczyć Elektrociepłownię Szombierki, budynek byłej cechowni i maszynowni szybu „Bończyk” dawnej

KWK „Rozbark” oraz budynek dawnej dyrekcji zakładów „Deutsch-Bleischarley-Grube”, które znajdowały się przy dzisiejszej ulicy Siemianowickiej w Rozbarku. Mało znana jest

natomiast

zabudowa

mieszkaniowa autorstwa Emila

i Georga Zillmanów

występująca

w Bytomiu.

W Archiwum

Miejskim zachowała się

dokumentacja z 4 czerwca 1910 roku, w której znajdują się dokładne plany, rysunki i opis kamienicy przy ul. Miarki 36 (wówczas

Bergstrasse) zaprojektowanej przez Zillmanów na potrzeby urzędników „Heinitzgrube”, czyli późniejszej KWK „Rozbark”.

Kamienica przebudowana z myślą o górnikach KWK „Rozbark”

Modernistyczny ceglany budynek charakteryzuje się prostą bryłą podzieloną na dwie części z dachem mansardowym pokrytym czerwoną dachówką. Fasada kamienicy o czterech kondygnacjach i poddaszu od strony ul. Miarki jest 15-osiowa, a część elewacji została podzielona na 5 segmentów, z których dwa zostały wysunięte do przodu. Ciekawostką związaną z tą kamienicą jest zachowana

powojenna dokumentacja projektowa dotycząca przebudowy poddasza na cele mieszkalne oraz przeróbki

12 | RYNEK 7 | KWIECIEŃ 2023
HISTORYCZNY BYTOM

mieszkań 5-izbowych na 3-izbowe. Powodem przeprowadzonych prac był, jak czytamy w opisie technicznym, „bardzo poważny brak mieszkań dla górników Bytomskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego”. Dokument z maja 1949 roku oprócz opisu technicznego budynku zawiera również kwestie finansowe związane z przebudową. Jej koszt wyceniono na ówczesne 5 mln zł, a środki te miały umożliwić wyodrębnienie z tej części budynku aż 9 lokali mieszkalnych.

Z kolei w dokumencie z 19 września

1952 roku dyrekcja KWK „Rozbark” zwróciła się do Miejskiej Rady

Narodowej z wnioskiem o zezwolenie na „wewnętrzną przeróbkę mieszkań 5-izbowych na 3-izbowe”. Zezwolenie wraz z wytycznymi dotyczącymi planowanych robót wewnątrz budynku wydane zostało już 21 października 1952 roku.

Z ciekawostek archiwalnej dokumentacji

W pozostałych zachowanych w Archiwum Miejskim w Bytomiu materiałach nie brakuje interesujących szczegółów przenoszących do rzeczywistości dawno minionych lat. Na planach, projektach oraz pismach urzędowych znajdziemy stare nazwy ulic, a także adresy instytucji, z których wiele już odeszło

w niepamięć. Na projekcie rozbudowy poddasza na przykład widoczny jest podgląd niewielkiej mapy, na której ulica Dojazd jest oznaczona jako ulica Bernardyńska. Z kolei z wniosków oraz zezwoleń dowiadujemy się o dokładnej siedzibie Bytomskiego Zjednoczenia

Przemysłu Węglowego, które znajdowało się wówczas przy ul. Moniuszki 28, oraz siedzibie nieczynnej już KWK

„Rozbark”, która mieściła się przy ul. generała Zawadzkiego 12. W pozostałych zachowanych dokumentach znajdziemy kilka innych interesujących historycznych detali. Ocalały na przykład oryginalne podpisy Emila i Georga Zillmanów pod projektem budynku przy ul. Miarki 36, dyrektora KWK „Rozbark” w 1952 roku –inż. M. Gąssowskiego, a także urzędników miejskich oraz dyrekcji Bytomskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego, które zwróciło się do władz miasta o rozbudowę kamienicy.

Warto dodać, że ten ciekawy architektonicznie budynek o śląskim charakterze znajduje się w Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta Bytomia, podobnie jak pozostałe zachowane do dziś w Bytomiu obiekty sławnych architektów z Meseritz. Będzie o nich mowa w kolejnym numerze miesięcznika „Rynek 7”.

| 13
14 | RYNEK 7 | KWIECIEŃ 2023 BO warto, BO mamy prawie 6 milionów złotych! 03.04 - 08.05.2023 Nabór projektów #BO_Bytom zaczynamy!
| 15

FRELLE Z GLIWICKIEJ

Tekst: Anna Krzyszkowska-Kuc/ Zdjęcie: Grzegorz Goik

Kiedy inni zwijali interesy po starciu z pandemią, ona rozkręcała biznes. Mowa o Sandrze Michalak, która zamarzyła, by w rodzinnym mieście stworzyć miejsce, które kobiety, dziewczyny – po naszemu frelki – pokochają. Butik Frelle działa z powodzeniem już od dwóch lat.

W ofercie butiku z ulicy Gliwickiej 17 znajdziemy odzież damską, naturalne kosmetyki i sojowe świece, które szturmem podbijają Paryż. Początki były jednak pełne wątpliwości, czy „przejście na swoje”, z taką ofertą, a przede wszystkim w tak trudnym pandemicznym czasie, przyniesie sukces. – W lokalu przy Gliwickiej otworzyłam butik z odzieżą. Zależało mi na tym, aby sprzedawać ubrania dobre jakościowo, bo sama jestem wymagającą klientką. Nawiązałam współpracę z polskimi niszowymi markami, które szyją krótkie serie z dobrej jakości tkanin – opowiada Sandra Michalak. Znakiem rozpoznawczym Frelli stały się jednak pachnące świece sojowe w kryształach, które powstają w sąsiadującej ze sklepem pracowni. Obecnie w ofercie jest około 20 zapachów, których wybór zmienia się wraz z porami roku. – Początkowo miałyśmy 10-20 sztuk świec, na które robiłyśmy zapisy. Wtedy nie byłam w stanie robić ich więcej, a zainteresowanie wciąż rosło. Ktoś podarował komuś świecę, ktoś dowiedział się o naszym sklepie i pracowni z internetu. I nagle otrzymałam zlecenie na 600 sztuk świec

dla sieci aptek – wspomina szefowa Frelli. – Wiedziałam, że nie zrobię ich w domu. Krótko po tym zwolnił się lokal sąsiadujący z naszym butikiem. Już po podpisaniu umowy najmu okazało się, że lokale połączone są drzwiami –uśmiecha się pani Sandra. Wyprodukowane w śródmiejskiej pracowni świece o zapachu skóry trafiły m.in. na premierę nowego modelu samochodu BMW, powstała też seria związana z Planetarium Śląskim. Jak mówi właścicielka, to z „podarowania” zrodziła się zagraniczna współpraca i kontakt z francuskim rynkiem. I tak świece z Bytomia będą wkrótce dostępne na francuskim rynku online oraz w kilku paryskich sklepach stacjonarnych. – Kiedy podzieliłyśmy się w mediach społecznościowych informacją o tym, miałam wrażenie, że cały Bytom trzyma kciuki. Dostałyśmy mnóstwo pozytywnych komentarzy i dobrej energii – mówi Sandra Michalak. Frelle można spotkać nie tylko przy Gliwickiej. Organizowały już warsztaty w Pałacu w Miechowicach i zaangażowały się w akcję Kobiecy Bytom w Beceku. Można je też spotkać na miejskich targach i innych wydarzeniach.

16 | RYNEK 7 | KWIECIEŃ 2023 WYJĄTKOWE MIEJSCE
| 17

Muzeum Górnośląskie w Bytomiu

pl. Sobieskiego 2, ul. W. Korfantego 34 tel. 32 281 82 94

10.04, g, 12.30

„Jacek Sienicki. Wszystkie te rzeczy, które muszę mieć obok siebie” – oprowadzanie kuratorskie. Bilety: 4 – 8 zł

12.04, g. 17.00

„Dziwne, straszne i śmieszne wydarzenia z muzealnego

żywota, czyli sensacje zza gabloty” – wykład. Bilet: 2 zł

15.04, g. 12.30

„Aura na dinozaura” – warsztaty dla dzieci. Zapisy. Bilet: 14 zł

16.04, g. 13.00 i 15.00

„Ślad pokoleń. Od synagogi do Żydowskiego Domu Modlitwy w Bytomiu” – oprowadzanie kuratorskie. Bilety: 4 – 8 zł

19.04, g. 16.00

„Mojżeszowe dziedzictwo” –pokaz filmu. Bilet: 2 zł

20.04, g. 12.00

„Żydowskie dziedzictwo w przemyśle. Raciborska manufaktura fajansu Salomona Barucha” – wykład. Zapisy. Bilet: 2 zł

20.04, g. 17.00

„Bytom czasów Korfantego” – spacer po mieście, prowadzi: Maciej Droń. Bilet: 2 zł

21.04, g. 10.00

„Jan Matejko. Prace ze zbio-

rów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu” – otwarcie wystawy. Bilety: 4 – 8 zł

22.04, g. 10.00 „Badania genetyczne owadów” – konferencja Śląskiego Towarzystwa Entomologicznego.

22.04, g. 12.30

Rodzinne warsztaty robienia świec woskowych. Zapisy. Bilet: 35 zł

23.04, g. 15.00

„Górnośląskie kroszonki 2023” – oprowadzanie kuratorskie. Bilety: 4 – 8 zł

26.04, g. 17.00

„Gromadzenie złudzeń” w Zeszytach Emila Ciorana –wykład. Bilet: 2 zł

27.04, g. 12.00

„W sakiewce i w portfelu: z dziejów pieniądza dawnego i współczesnego” – otwarcie wystawy. Bilety: 4 – 8 zł

27.04, g. 17.00

„Zabytki archeologiczne pod lupą specjalistów” – promocja „Rocznika Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Archeologia 23”. Bilet: 2 zł

29.04, g. 11.00

„Etnotorby – warsztaty zdobienia metodą filcowania” – warsztaty dla dorosłych. Zapisy. Bilety: 35 zł

29.04, g. 12.30

„Zwierzę jak malowane” –warsztaty dla dzieci. Zapisy. Bilet: 14 zł.

29.04, g. 12.30

„Włodzimierz Tetmajer” –spotkanie ze sztuką. Bilety: 4 – 8 zł

30.04, g. 13.00 i 15.00

„W sakiewce i w portfelu: z dziejów pieniądza dawnego i współczesnego” – oprowadzanie kuratorskie. Bilety: 4 – 8 zł

Bytomskie Centrum

Kultury pl. Karin Stanek 1 tel. 32 389 31 09

13.04, g. 17.30

„Wiosenne kolaże” – warsztaty plastyczne. Bilet: 10 zł g. 18.00

Koncert muzyki operowej i operetkowej inspirowany wiosną, prowadzenie: prof. Gabriela Silva. Bilet: 20 zł

14.04, g. 17.00 i g. 20.00

Kabaret Smile. Bilety: 80 –120 zł

15.04, g.18.00

Koncert zespołu Raz Dwa Trzy z tekstami piosenek Agnieszki Osieckiej i Wojciecha Młynarskiego. Bilety: 119 – 129 zł

16.04, g. 19.00

„Andrzej Piaseczny akustycznie”. Bilety: 109 – 149 zł

20.04, g. 18.00

Spotkanie autorskie z Ryszardem Koziołkiem o najnowszej książce „Czytać, dużo czytać”. Bilet: 2 zł

18 | RYNEK 7 | KWIECIEŃ 2023
DZIEJE SIĘ W BYTOMIU

22.04, g. 14.00

Eliminacje Mistrzostw Polski Catan 2023. Zapisy. Wstęp wolny

23.04, g. 15.30 i 18.00

„Pikantni” – spektakl komediowy w gwiazdorskiej obsadzie (od 18. r.ż). Bilety: 110 – 140 zł

28.04., g. 17.00

„Więcej lat to więcej życia” – zajęcia ruchowo-taneczne 50+. Bilet: 10 zł

Miejska Biblioteka Publiczna

pl. Sobieskiego 3

tel. 32 787 06 01

14.04, g. 17.00

„Cyjanotypia” – wernisaż wystawy Elizy Flaszewskiej i wieczór poetycki tej artystki. Wstęp wolny

Do 28.04

„Banknoty zastępcze Śląska 1914-1924” – wystawa ze zbiorów Bronisława Wątroby. Wstęp wolny

Teatr Rozbark

ul. W. Kilara 29

tel. 32 428 13 11

15.04, g. 19.00

„Goździk w pustej muszli” – spektakl w choreografii i wykonaniu Aleksandry

Bożek-Muszyńskiej i Piotra Skalskiego. Bilety: 35 – 45 zł

16.04, g. 11.00

ROZBARK_R_ANKI – spotkanie Zespołu Teatru Rozbark z młodą widownią (wiek 5+).

Bilet rodzic + dziecko 35zł

22 – 23.04, g. 19.00

„Bestie” – spektakl w chor. Anny Piotrowskiej. Bilety: 30 – 40 zł

CSW „Kronika” Rynek 26, tel. 32 281 81 33

15.04, g. 19.00

„Lombard Bytom” – otwarcie wystawy artystów i artystek związanych z pracownią działań interdyscyplinarnych ASP Katowice, pod opieką dr Joanny Zdzienickiej-Obałek i dra hab. Lesława Tetli. Kurator: Agata Cukierska. Bilety: 1 – 2 zł

Opera Śląska

ul. Moniuszki 21-23 tel. 32 396 68 00

15.04, g. 18.00

„Carmina Burana” – wersja koncertowa na dwa fortepiany i zespół instrumentów perkusyjnych. Bilety: 70 zł

16.04, g. 16.00

Spotkanie z Henrykiem Konwińskim i młodymi twórcami choreografii „Horyzontów”. Sala koncertowa im. Didura. Bilet: 5 zł

Śląska Pracownia

Artystyczno-Kulturalna

ul. Krawiecka 2, tel. 506 911 900

12.04, g. 17.00

Wieczorek szachowy przy kawie i pianinie. Wstęp wolny

14.04, g. 17.00

Narodowe Święto Chrztu Polski – wieczorek historyczno-patriotyczny. Bilet: 10 zł

15.04, g. 16.00

Muzyczne popołudnie w ŚPAKU, kameralny koncert pianistyczny. Wykonanie: Waleryia Kavaleuskaya. Bilet: 10 zł

19.04, g. 17.00

Spotkanie z cyklu „Dla zdrowia” o bioflawonoidach. Bilet: 10 zł

22.04, g. 12.00 – 18.00

Dzień Ziemi – „Chrońmy nasz wspaniały statek kosmiczny – planetę Ziemia”. Wstęp wolny

25.04, g. 17.00

Spotkanie „Dla zdrowia”: „Pasożyty wsród nas – zadbajmy o zdrowie wiosną”. Bilet: 10 zł

27.04, g. 17.30

Spotkanie z cyklu „Wino –napój bogów”: Kalifornia. Prowadzący: sommelier Aureliusz Tracz. Bilet: 45 zł

28.04, g. 17.00

Spotkanie „Ocalmy Szyb Krystyna”. Filmowy wieczór z Mieczysławem Szemalikowskim, prezentacja filmu „Sztygar”. Bilet: 10 zł

29.04, g. 16.00

Spotkania z muzyką: „Wolfgang Amadeus Mozart – kompozycje, życie, twórczość”. Prowadząca Waleryia Kavaleuskaya. Bilet: 10 zł

| 19

Prezydent Bytomia

Mariusz Wołosz zaprasza mieszkańców na spotkania

17 kwietnia, godz. 16.30 - Stolarzowice, SP 43, ul. Suchogórska 98, 24 kwietnia, godz. 16.30 - Górniki, remiza OSP, ul. Żołnierska 41

więcej informacji na: www.bytom.pl

W spotkaniach wezmą udział: bytomscy radni, urzędnicy, przedstawiciele policji, straży miejskiej, Miejskiego Zarządu Dróg i Mostów, Bytomskiego Przedsiębiorstwa Komunalnego, Bytomskich Mieszkań, Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej, Zakładu Budynków Miejskich.

Harmonogram spotkań może ulec zmianom ze względu na nieprzewidziane okoliczności.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.