MAJ 2019 | NR • 3 • (177) | ISSN 1642-9869
JAKUB PSZONIAK
Bytom określa świadomość
DŁUGI MARSZ PRZEZ INSTYTUCJE EUFEMIA RĘKOCZYNY SPĘDZANIE CZASU RS O K S I P LILI AN A
KA
OLIS P A K E AL
P AT RY C
JA
OWS H C E Z R O
OLE W H C J E I MAC
25.05.
KA
A
28.06.
Rynek 26, Bytom | www.kronika.org.pl | www.facebook.com/cswkronika
2 | RYNEK 7 | MAJ 2019
W TYM NUMERZE . . . 03
WSTĘP / BYTOM NA SZLAKU SREBRA I WODY
04 ROZMOWA RYNKU / bytom określa świadomość 11
ZIELONY BYTOM / 5 PYTAŃ O SEGIET
12
HISTORYCZNY BYTOM / TAJEMNICE PODZIEMNEGO SCHRONU
14
POZARZĄDOWY BYTOM / NORMALNIE SIĘ PRACUJE
15
WYJĄTKOWE MIEJSCE / KRAM RETRO KOLEKCJI
17
DZIEJE SIĘ W BYTOMIU / REPERTUAR
Bytom na szlaku srebra i wody Na Śląsku powstanie nowy turystyczny szlak. „Miasto Gwarków – Szlak Srebra i Wody w Tarnowskich Górach, Bytomiu i Zbrosławicach” będzie pierwszym szlakiem w Polsce opartym na zabytkach UNESCO. Na szlaku znajdzie się 16 obiektów, w tym m.in. Zabytkowa Kopalnia Srebra, Sztolnia Czarnego Pstrąga, roznos i portal wylotu Głębokiej Sztolni Fryderyk, Hałda Popłuczkowa Kopalni Fryderyk, teren dawnej kopalni Fryderyk i szyb Heintz, krajobraz pogórniczy Srebrnej Góry oraz Park Miejski w Tarnowskich Górach. Bytomski fragment szlaku obejmie oprócz krajobrazu pogórniczego Srebrnej Góry także kamieniołom Blachówka i Górnośląską Kolej Wąskotorową. To bardzo dobry pomysł. Twórcy nowego produktu turystycznego mają nasze pełne poparcie i pomoc w jego realizacji – mówił prezydent Bytomia Mariusz Wołosz.
Drodzy Czytelnicy,
majowy rozmówca „Rynku 7” – Jakub Pszoniak w jednym ze swoich wierszy konstatuje: „Bytom określa świadomość”. I choć pewnie wielu chętnie poddałoby pod dyskusję zarówno tezę Karola Marksa, jak i jej literacką trawestację, trudno nie zgodzić się z faktem, że Bytom to wyjątkowe miejsce. Przekonają się Państwo o tym, czytając nowe wydanie naszego magazynu. A w nim: tajemnice podziemnego schronu w Miechowicach, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO skarby Srebrnej Góry oraz bezcenna inicjatywa, dzięki której już setka osób z niepełnosprawnością intelektualną znalazła zatrudnienie. Już dziś możemy zdradzić, że we wrześniu do Bytomia powróci Międzygalaktyczny Zlot Superbohaterów. Tymczasem, życzę przyjemnej lektury, Małgorzata Węgiel-Wnuk Redaktor Naczelna
Nakład: 6000 szt. | Wydawca: Urząd Miejski w Bytomiu, ul. Parkowa 2, 41-902 Bytom | Redakcja: Biuro Promocji Bytomia, Rynek 7, 41-902 Bytom, promo@um.bytom.pl | Redaktor naczelna: Małgorzata Węgiel-Wnuk | Redaktor prowadząca: Katarzyna Mołdawa | Skład: Krzysztof Więckowski | Zespół redakcyjny: Tomasz Sanecki, Hubert Klimek | Druk: Fischer Sp. z o.o., ul. Zabrzańska 7e, 41-907 Bytom | Zdjęcie na okładce: Hubert Klimek Numer zamknięto: 02.05.2019 r. Wydawca nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów oraz zastrzega sobie prawo do ich redagowania i skracania.
|2 3
ROZMOWA RYNKU
Jakub Pszoniak Poeta, grafik, bytomianin. Socjolog i filozof. 1 kwietnia nakładem wydawnictwa Biura Literackiego ukazała się jego książka poetycka „Chyba na pewno”. Spotkanie z Jakubem Pszoniakiem odbędzie się 24 maja o 18.00 w Biurze Promocji Bytomia
4 | RYNEK 7 | MAJ 2019
„Bytom określa świadomość” Czy miasto może pomieścić poetę? Jakim językiem mówić o Śląsku? Dlaczego nie do końca warto ufać swoim przekonaniom? Rozmawiamy z Jakubem Pszoniakiem, poetą, bytomianinem i autorem książki poetyckiej „Chyba na pewno”. Tekst: Katarzyna Mołdawa / Zdjęcia: Hubert Klimek
Jest Pan stąd? Jestem stąd, moi rodzice są stąd, moi dziadkowie zaczęli z przymusu być stąd. Przyjechali ze Lwowa, cała czwórka. Chociaż pamięć o miejscu wykorzenienia reprodukowała się w mojej rodzinie, to Lwów odwiedzałem już jako miejsce w jakiś sposób obce, chociaż zmitologizowane. Natomiast kiedy przyjeżdżam do Bytomia skądkolwiek, to wiem, że wracam. Tu jestem u siebie, pomimo że to chyba nie jest najbardziej przyjazne miejsce. Czuję się bezpiecznie w miastach, które mają tkankę postindustrialną. Trochę boję się otwartych przestrzeni, dużo lepiej czuję się tych, które mają charakter postindustrialny. Gdzieś mi się to odło-
żyło w wyobraźni i teraz się wytrąca w wierszach. Nie ma w tym specjalnego sentymentu, bardziej zakorzenienie. Czyli rzeczywiście – jak Pan pisze: „Bytom określa świadomość”. Jak kształtuje się Pana relacja z miastem? Czy Bytom Pana „nie mieści”? Północno-wschodni Kazachstan był kiedyś nuklearnym poligonem Związku Radzieckiego. Po wybuchach zostawały wielkie leje, które były zalewane wodą. Teraz są to olbrzymie jeziora, w których żyją endemiczne gatunki ryb. I ja jestem trochę właśnie taką rybą o łacińsko brzmiącej nazwie. Dla złagodzenia tej metafory
|4 5
możemy umówić się, że jestem rybą nie z jeziora Szagan, a z naszego pokopalnianego stawu. Nie tylko obrazowanie w Pana poezji pełne jest postindustrialnych realiów. Także język brzmi jak poprzemysłowe miasto – daleko mu do eufoniczności. To stylistyka kipiąca środkami instrumentacji głoskowej: aliteracjami, paronomazjami, homofonami. W warstwie brzmieniowej język ten jest wręcz kakofoniczny. Jest Pan neolingwistą? Słyszałem, że jestem. Faktycznie często się mnie lokuje w kręgu neolingwistów, czyli w nurcie, który mocno „grzebie” w języku. Ale to nie jest wykalkulowany wybór strategii poetyckiej – taki język po prostu się ze mnie wylewa. Pamiętam, że kiedy trafiłem na Intima thulę Joanny Mueller – moim zdaniem najbardziej wzorcowy neolingwistyczny tom – to sobie pomyślałem, że odnalazłem swoje zaginione stado. Tak jak w tych kiczowatych filmach o odnalezionych bliźniętach, które dowiadując się, o sobie wpadają sobie w ramiona.
6 | RYNEK 7 | MAJ 2019
Czy w kulturze obrazkowej łatwo być poetą? Poetą chyba nigdy nie było łatwo być. Słusznie Pani zauważyła, że to kultura nawet nie wizualna, nie obrazowa, a właśnie obrazkowa. Zamieniliśmy litery na piktogramy, typografia stała się elementem konstrukcji obrazków mających przekazać najbardziej elementarne stany emocjonalne. Smutne to, bo język to rodzaj komunikacji, którego nie da się zastąpić. Nie jest tylko po to, żeby przekazywać treść, ale jest również czymś, co jest pod, nad i obok treści. A poezja to język w najczystszej postaci. Oczywiście są próby odnalezienia się w świecie obrazkowym – Instagram bywa na przykład przestrzenią, w której pojawiają się wiersze. Ale ja tego nie robię i za tym nie przepadam. Poezja wymaga nieco skupienia, a tego typu portale z założenia są dynamiczne. Przez to język staje się przezroczysty, albo, co gorsza, zupełnie się go infantylizuje. Ale muzyka na przykład stanowi świetną przestrzeń dla wierszy.
|6 7
Czy na Śląsku można mówić o prężnie działających grupach poetyckich? Nie. Paręnaście lat temu w Mikołowie była dość prężnie działająca grupa poetycka. Ona co prawda cały czas funkcjonuje, ale wytraciła impet. Taka kolej rzeczy, że po jakimś czasie po prostu zaczyna się ubierać w nestorskie, ciepłe swetry. A ja czekam na to, żeby ktoś przyszedł w krótkich galotach i kopnął drzwi. Nie tak daleko, bo w Krakowie, od kilku lat udaje się to znakomicie. We Wrocławiu, środowisko też zaczyna być coraz prężniejsze. Czekam, aby w naszej okolicy też zaczęło się coś dziać. A mam przeczucie, że zacznie. Ciekawe, że nie powiedział Pan, że w krótkich „spodenkach”, a w krótkich „galotach”. Ma Pan wrażenie, że poza Bytomiem funkcjonuje jako poeta ze Śląska? Tak, w recepcji książki i wierszy, które ukazywały się poza nią, ten motyw zawsze się przewija. Chciałbym umieć godać. Niestety nie poradzę, więc nie będę się stroić w nieswoje ciuchy. Ale jakieś okruchy śląskiego etnolektu plączą się w moim języku, staram się z nich korzystać. Godka jest językiem nieskodyfikowanym, mówionym, a jej zbliżona do staropolskiej składnia daje sporo możliwości. Robert Rybicki – jeden z najważniejszych poetów, który ogniskuje środowisko krakowskie – jest Ślązakiem i bardzo ładnie mówi
8 | RYNEK 7 | MAJ 2019
po śląsku – zdarzało mu się „śląszczyć” w wierszach. Jednak z racji tego, że mieszka w Krakowie i tam wrósł, jest traktowany bardziej jako Krakus. A szkoda, bo ładnie godo. Pana nowa książka poetycka nosi tytuł „Chyba na pewno”. Jak to z tą pewnością jest? Zbytnia pewność i bycie konsekwentnym bywa, moim zdaniem, wątpliwą cnotą. Wydaje mi się, że cały czas trzeba żyć w napięciu, które pozwala podważyć własne przekonania. Zbytnia pewność sprawia, że świat toczy się w stronę krawędzi. Mam wrażenie, że dziś dla opinii jest zarezerwowana zbyt duża pewność, fakty zaś są podważane na każdym kroku. Staram się nie do końca ufać własnym mniemaniom. Nie przekreślać własnego światopoglądu, ale podważać przyzwyczajania myślowe. Ma Pan kolejne literackie plany? Równolegle piszę dwie skrajnie różne książki. Jedna jest bardzo minimalistyczna, ascetyczna, utrzymana w ryzach, druga zaś rozlana, oniryczno-narkotyczno-deliryczna, przelewająca się pomiędzy snem i jawą. Tom nie powinien być tylko i wyłącznie zbiorem wierszy. Powinien być środowiskiem, w którym pojedyncze teksty ze sobą jakoś korespondują. Jak dobra płyta.
|8 9
11 maja | zajęcia dla dzieci: hip-hop i taniec współczesny prowadzenie Daria Dąbrowicz i Artur Bieńkowski Wstęp wolny - obowiązują zapisy 18 maja | PREMIERA | smell. me. ordinary piece, Company HAA Bilety: 350 groszy | DZIEŃ TEATRU PUBLICZNEGO 19 maja | warsztaty z improwizacji z Victorią Kennett Wstęp od 100 zł 21 maja | Wiosna, ach to ty - koncert muzyki operowej Bilety: 15 zł 23 - 24 maja | Dni Twórczości Teatru ROZBARK Bilety: 5 zł 21 - 30 czerwca | ROZBARK in MOTION - Festiwal Tańca Współczesnego
Szczegółowe informacje: www.teatrrozbark.pl / e-mail: bow@teatrrozbark.pl
10 | RYNEK 7 | MAJ 2019
ZIELONY BYTOM
pytań o SEGIET Teren ukształtowany przez człowieka, który zaadaptowała przyroda. Bytomski fragment UNESCO i przystanek na nowym szlaku Srebra i Wody. O walory Rezerwatu Segiet pytamy Macieja Koźmińskiego, kierownika Referatu Przyrody w Urzędzie Miejskim w Bytomiu. Jakie walory przyrodnicze skłaniają do troski o Rezerwat Segiet? Rezerwat Segiet to teren przekształcony przez działalność górniczą, co potwierdzają liczne zapadliska, worpie czy ślady po szybach górniczych. Na przestrzeni ponad 100 lat działała w tym rejonie kopalnia Fryderyk. W skali województwa śląskiego to unikalny teren, który ukazuje jak sukcesja przyrody jest w stanie odmienić przekształcony przez człowieka teren. Tutaj występują siedliska rzadkich roślin oraz zwierząt. Segiet jest także naszą perełką na Światowej Liście Dziedzictwa UNESCO. W 2017 roku Rezerwat Segiet został wpisany jako jeden z elementów dobra „Kopalnie rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach” na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO, co również wzmacnia jego ochronę.
Przez Segiet prowadzi ścieżka dydaktyczna. Co zobaczymy na jej trasie? Na ścieżce dydaktycznej możemy zobaczyć bogactwo życia przyrodniczego rodzimych stron. Dominującym gatunkiem drzew są buki. Pomiędzy licznymi zapadliskami znajdziemy tereny podmokłe, które upodobały sobie m.in. płazy. Z ciekawszych roślin znajdziemy tu m.in. obuwika pospolitego. Wędrując przez Segiet, warto wiedzieć, że wiele metrów pod stopami także tętni życie. Pod powierzchnią Rezerwatu Segiet znajdują się dawne korytarze po górnictwie kruszcowym, które są ostoją i siedliskiem dla nietoperzy. Podziemia te zostały objęte ochroną w postaci wpisania ich na listę Obszarów NATURA 2000. W jaki sposób Segiet zaistnieje na szlaku srebra i wody? Rezerwat Segiet jest jednym z elementów szlaku kulturowego „Miasto Gwarków – Szlak Srebra i Wody w Tarnowskich Górach, Bytomiu i Zbrosławicach”. To pierwszy tego typu szlak w Polsce, oparty na zabytkach UNESCO oraz innych historycznych obiektach.
||10 11
HISTORYCZNY BYTOM
Tajemnice podziemnego schronu Tekst/Zdjęcia: Tomasz Sanecki
Podziemny przeciwlotniczy schron w Miechowicach przy ul. Kasztanowej odwiedziło już ponad 11 tys. turystów. Dzięki zaangażowaniu miłośników historii Bytomia, obiekt, znany tylko ze wspomnień mieszkańców i niemieckich planów, udało się odrestaurować i udostępnić zwiedzającym. Informacje na temat schronu krążyły wśród mieszkańców Miechowic od lat. Świadkowie pamiętali miejsce jego ukrycia, znajdujące się na podwórku byłej szkoły. Wiadomości te postanowili sprawdzić miłośnicy historii Bytomia i członkowie Stowarzyszenia „Pro Fortalicium” Andrzej Habraszka i Ireneusz Okoń. Już pierwsze prace archeologiczne potwierdziły relacje świadków – na podwórku szkoły istniał przeciwlotniczy schron z czasów II wojny światowej. Wiadomość o sensacyjnym odkryciu obiegła całą Polskę, a obiekt na terenie byłego Gimnazjum nr 13 od razu stał się wielką atrakcją. Cały schron przeciwlotniczy liczy około 100 metrów dłu-
12 | RYNEK 7 | MAJ 2019
gości, jednak na razie udało się odkopać i przywrócić do stanu używalności 50 metrów. Prawdopodobnie powstał on w latach II wojny światowej, między 1942 a 1944 roku i mógł pomieścić około 250 osób – mówi Andrzej Habraszka, miłośnik historii Miechowic i inicjator modernizacji schronu. Dość ciekawa jest jego budowa. Dolna część schronu zbudowana jest z betonowych bloków, a częściowo z cegły. Górna z żelbetonowych bloków w kształcie łuku. Do dzisiaj zachowały się także oryginalne wywietrzniki, dzięki którym do wnętrza schronu dopływało świeże powietrze. Prace nad remontem schronu rozpo-
częły się pod koniec 2015 roku. Odkryto wówczas wejście i korytarz zalany wodą. Po jego oczyszczeniu zamontowano trzy żelbetowe łuki, które przykryły wejście do obiektu, a następnie zainstalowano i podłączono instalację elektryczną. Żmudne prace doprowadziły do całkowitego odrestaurowania schronu. Dzisiaj w schronie znajdują się wystawy poświęcone nie tylko historii Miechowic i Bytomia, ale również tragicznych wydarzeń, jakie miały miejsce w tych miejscowościach w 1945 roku – mówi Ireneusz Okoń, pasjonat historii Miechowic, który zajmował się odrestaurowaniem schronu. Schron z każdym rokiem przyciąga tysiące turystów z całej Polski. Tuż obok niego organizujemy również wiele innych imprez, m.in.: rekonstrukcję tragicznych wydarzeń związanych z walkami o Miechowice w styczniu 1945 roku – dodaje Ireneusz Okoń. Tuż obok schronu znajdują się Einmannbunker – jednoosobowy bunkier przeciwlotniczy oraz szlaban forteczny z Nędzy pod Raciborzem – pancerna konstrukcja wykonana z żelaza, która zamontowana została przed II wojną światową po niemieckiej stronie granicy.
Bombardowanie w Dolby Surround
Miechowicki schron z każdym rokiem jest unowocześniany przez członków Stowarzyszenia na Rzecz Zabytków Fortyfikacji „Pro Fortalicium”, którzy opiekują się zabytkiem. W tym roku dzięki wsparciu gminy Bytom, która zakupiła za 90 tys. zł nowy sprzęt audiowizualny i użyczyła go „Pro Fortalicium”, nagranie towarzyszące zwiedzającym podziemny schron odtwarzające m.in. bombardowanie, jest odtwarzane w systemie Dolby Surround. W miechowickim schronie istnieje Izba Pamięci, która poświęcona jest wydarzeniom stycznia 1945 roku. Wówczas żołnierze Armii Czerwonej dopuścili się morderstw, rabunków i gwałtów na ludności Miechowic. Wśród zamordowanych był ksiądz Jan Frenzel, który został uprowadzony z jednego z domów przy obecnej ul. Styczyńskiego i po wielogodzinnych torturach zamordowany w sąsiednich Stolarzowicach. Oprócz wystawy poświęconej m.in.: Tragedii Miechowickiej, znajdują się tu ekspozycje dotyczące Tragedii Górnośląskiej, a także informacje o walkach o Górny Śląsk w 1945 roku. Schron w Miechowicach odwiedziło już ponad 11 tysięcy turystów z całej Polski. Informacje o datach i godzinach otwarcia schronu znajdują się na stronie Schron Miechowice w serwisie Facebook. Wstęp wolny.
| 12 13
POZARZĄDOWY BYTOM
Normalnie się pracuje Tekst: Katarzyna Mołdawa
Dzięki Centrum Dzwoni osoby z niepełnosprawnością intelektualną mogą potwierdzić – w Bytomiu normalnie się pracuje. Centrum Doradztwa Zawodowego i Wspierania Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną pomogło już ponad stu podopiecznym znaleźć zatrudnienie i je utrzymać. Normalnie pracują – bez taryfy ulgowej, na takich samych warunkach płacowych, jak inni. To ogromna wartość projektu, realizowanego od 12 lat przez bytomski oddział Polskiego Stowarzyszenia Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną – znajdowanie ofert na otwartym rynku pracy, w zwykłej firmie, nie w specjalnym, zamkniętym zakładzie. Znajdowanie ofert w popularnych zawodach, nie w introligatorni. Uczestnicy programu pracują w handlu, gastronomii, hotelarstwie, produkcji. Na co dzień spotykają się z autentycznym zespołem pracowniczym. Jak sobie radzą w nowej sytuacji? W tym właśnie pomaga Centrum. Psycholodzy, doradcy zawodowi, trenerzy pracy wspólnie z poszukującą pracy osobą badają jej mocne i słabe strony oraz preferencje zawodowe. Później przychodzi
14 | RYNEK 7 | MAJ 2019
czas na obserwacje w różnych zakładach i w końcu praktykę pod okiem trenera. Jak wyjaśnia Magda Pióro z Centrum, znaleźć odpowiedniego pracodawcę to niełatwe zadanie. Na dziesięć potencjalnych firm tylko siedem wykaże zainteresowanie współpracą, ostatecznie jedna zostanie partnerem. Podpisanie przez osobę z niepełnosprawnością umowy o pracę to nie koniec zadań Centrum. Trener musi monitorować sytuację, wychwycić na czas ewentualne problemy i pomóc je rozwiązać. Dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, które po raz pierwszy przychodzą do Centrum, na pierwszym planie jest podjęcie pracy i obawy z tym związane.
Po wielu latach stabilnego zatrudnienia rodzą się inne potrzeby: podopieczni Centrum marzą o swoim mieszkaniu, większej niezależności od rodziców, relacjach koleżeńskich, związkach. Praca dodaje im pewności siebie, zmienia ich życie.
WYJĄTKOWE MIEJSCE
Kram retro kolekcji Tekst: Katarzyna Mołdawa
Mały sklep, a w nim setki niezwyczajnych przedmiotów, takich sprzed dwustu lat i znacznie młodszych. Na półkach obok skarbów art déco znajdziemy pamiątki z czasów PRL-u, obok rodzimych haftów i koronek – rękodzieło przywiezione kilkadziesiąt lat temu z podróży po Afryce. Tak prezentuje się Anticos, jeden z bytomskich sklepów z antykami. Są potężne stuletnie szafy i miniaturowe filiżanki. Obok brzuchatej komody w stylu rokoko – urzekający prostotą, czarno-biały zegar, jakby ze starej dworcowej poczekalni. Anticos to raj dla poszukiwaczy skarbów. Przewodnikiem po nim jest pani Janina Gładysz, która każdą rzecz zna na wylot i zdradza jej ciekawą historię. Sklep prowadzi od kilku lat wraz ze swoją mamą. Zanim był sklep, była oczywiście pasja do rzeczy retro, zwłaszcza do strojów z odległych epok, i wielka słabość do kapeluszy. Wykształcenie i talent pozwalają jej wiernie odtwarzać modę zarówno ze średniowiecznych chat, jak i mieszczańskich salonów, a jej dzieła nie raz można było oglą-
dać na pokazach, a także na wystawie. Pani Janina stworzyła miejsce nie tylko dla wytrawnych koneserów, ale i osób poszukujących wyjątkowych rzeczy do swoich małych kolekcji. Jedni wpadają do sklepu wyłącznie po to, by spytać o konkretny model filiżanki, inni spędzają w nim dłuższą chwilę: przyglądają się przedmiotom, oceniają ich wartość w rękach, przenoszą się do czasów odmierzanych wahadłowymi zegarami. Napisać list na maszynie Continental, posłuchać Arethy Franklin z winylowej płyty na patefonie, wypić filiżankę herbaty ze starej angielskiej porcelany – to piękne fanaberie wielu osób.
Chcesz, aby w „Rynku 7” pojawiła się informacja o wyjątkowej działalności, którą prowadzisz w Bytomiu? Napisz do nas: promo@um.bytom.pl
Tu zjesz i poczytasz „Rynek 7” Bistro Krauza ul. Piłsudskiego 33 Fajrant ul. Webera 2 Fokus kawowy ul. Powstańców Warszawskich 6/2 Stara Piekarnia ul. Reptowska 4 Suplement ul. Jainty 9 Wagon ul. Rycerska 5 W Lufcie ul. Piastów Bytomskich 13 U Fiołków ul. Gliwicka 27 Zelter ul. Strażacka 3A Właścicieli restauracji zapraszamy do współpracy.
| 14 15
16 | RYNEK 7 | MAJ 2019
DZIEJE SIĘ W BYTOMIU Biuro Promocji Bytomia Rynek 7, tel. 32 386 36 69 11.05, g. 11.00 „Upcykling - design dla każdego” – warsztaty z Agatą Maciejaszek. Zapisy: 32 386 36 69. Wstęp wolny 24.05, g. 18.00 Wieczór autorski z poetą Jakubem Pszoniakiem. Spotkanie poprowadzi Alan Misiewicz 25.05, g. 11.00 „Bartek i przyjaciele. Arteterapia w autyzmie” Prezentacja prac plastycznych i wykłady o autyzmie 14.05, g. 12.00 Wystawa malarstwa sekcji plastycznej dorosłych Klubu Relaks 28.05, g. 16.00 Wystawa malarstwa dzieci młodzieży Klubu Relaks Bytomskie Centrum Kultury pl. Karin Stanek 1, tel. 32 389 31 09 8.05, g. 18.30 „Indonezja. Po drugiej stronie raju” – spotkanie z Anną Jaklewicz. Sala: Gloria, bilet: 11 zł 12.05 g. 10.00–12.00 „Eko dzieciaki Unii Europejskiej” - warsztaty plastyczne dla dzieci 9-14 lat. Bilet z unijnym rabatem: 5 zł g. 12.00-13.30 „Europejskie rytmy”. Warsztaty taneczne dla młodzieży w wieku od 17 do 20 lat. Bilet z rabatem: 5 zł
g. 12.00-14.00 Zwiedzanie Bytomskiego Centrum Kultury z przewodnikiem „od kuchni”. Ciekawostki oraz prezentacja filmu dotyczącego rewitalizacji gmachu g. 13.00-15.00 „Zjednoczone misie Unii Europejskiej” – warsztaty plastyczne dla dzieci 9-14 lat. Bilet z unijnym rabatem: 5 zł 10.05, g. 18.00 „Hen. O końcu” spektakl wg książki Ilony Wiśniewskiej, w wyk. studentów IV roku Wydziału Teatru Tańca w Bytomiu Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie. Sala: ToTu. Bilet: 9 zł 11.05, g. 18.00 „Bagatela” spektakl Teatru z Krakowa „Prawda... o zdradzie”. Najlepsi aktorzy Bagateli wcielają się w role namiętnych kochanków w błyskotliwej komedii. Sala: ToTu. Bilet: 60 zł 12.05, g. 18.00 „Frida. Życie Sztuka Rewolucja”. Sala: ToTu. Bilet: 35 zł 16.05, g. 10.00 „Pracownie cyfrowe” – konferencja dla nauczycieli pracujących z młodzieżą powyżej 11 roku życia 17.05, g. 11.00 „EduHolism” - konferencja we współpracy z UŚl. dotycząca kształcenia holistycznego łączącego kompetencje twarde oraz miękkie. Zgłoszenia pod nr
531 115 604. Sala: ToTu. 19.05, g. 17.00 „RunCamino” – film o przebiegnięciu Camino del Norte, najstarszej drogi pielgrzymkowej Europy, 835 km z San Sebastian do Santiago de Compostela. Robert Celiński – najlepszy obcokrajowiec w historii Everest Maratonu, tym razem z Himalajów schodzi prawie na poziom morza i mierzy się z górami oraz z kapryśną pogodą Północnej Hiszpanii g. 18.30 „Chasing the Breath” - film o człowieku, który chce wygrać jeden z najtrudniejszych maratonów na świecie. Dokument ukazuje treningi oraz mentalne przygotowania Roberta Celińskiego do startu w Tenzing Hillary Everest Marathon. Film zdobył kilka nagród na festiwalach zagranicznych. Po każdym filmie zapraszamy na spotkanie z bohaterem i autorem filmów. Sala: ToTu. Bilet: 15 zł 23.05, g. 18.00 Cykl „Kobiecy Bytom”: film „Niedobrani” – komedia romantyczna USA, 2019; reż.: Jonathan Levine; obsada: Charlize Theron, Seth Rogen; czas trwania: 125 min. Uwaga! Seans tylko dla Pań. Przed filmem liczne atrakcje, pokazy artystyczne, prelekcje, i poczęstunek, będą też upominki! Szczegóły na plakatach, ulotkach i na Facebooku. Bilet: 25 zł
| 16 17
25.05, g. 13.30-18.30 Becekowy Pokój Gier. Bilet 5 zł 26.05, g. 17.00 „Gala OperowoOperetkowa” z okazji Dnia Matki. Sala: ToTu. Bilet: 60 zł 31 maja, g. 16.00 XXVIII OGÓLNOPOLSKI FESTIWAL PIOSENKI POETYCKIEJ „KWIATY NA KAMIENIACH” Koncert konkursowy. Sala ToTu. Blet 5 zł Centrum Sztuki Współczesnej Kronika Rynek 26, tel. 32 281 81 33 25.05. - 28.06.2019 „Długi marsz przez instytucje”. Liliana Piskorska. Kurator: Paweł Wątroba 25.05. - 28.06.2019 Maciej Cholewa, Patrycja Orzechowska, Aleka Polis Wystawy w ramach projektu „Służbówka”. Kuratorka: Katarzyna Kalina. Wernisaż: 25.05 (sobota), g. 18:00, wstęp: 2 zł (normalny), 1 zł (ulgowy) Edukacja / Świetlica Sztuki • zajęcia dla dzieci i młodzieży w każdy czwartek w g. 16:00-18:00 • oprowadzania po wystawach dla grup szkolnych zapisy: katarzyna.kalina@ kronika.org.pl, tel.:32 281 81 33 Muzeum Górnośląskie w Bytomiu Pl. Jana III Sobieskiego 2 4.05, g. 12.30 „Magiczna latarnia”
18 | RYNEK 7 | MAJ 2019
– spotkanie z dawną fotografią – warsztaty dla dzieci, prowadzą: Anna Rak i Witalis Szołtys. Gmach główny. Bilety 10 zł (obow. zap. tel.)
z cyklu „Śląsk w kontekście” w ramach projektu „Judaika”, prowadzi prof. Ewa Chojecka. Gmach główny. Centrum Edukacji. Wstęp wolny
8.05, g. 9.00–14.00 XIII Regionalny Konkurs Gwar Śląskich – prezentacje uczestników i ogłoszenie wyników konkursu. Sala Gorczyckiego, gmach przy ul. W. Korfantego 34. Wstęp wolny
12.05, g. 12.30 Galeria Malarstwa Polskiego oraz spotkanie przy obrazie Mariana Konarskiego „Ja” – oprowadzanie z kuratorem z cyklu „Malarski deser”, prowadzi Agnieszka Bartków. Gmach główny. Galeria Malarstwa Polskiego. Wstęp wolny
g. 17.00 „Beksiński. Lewczyński. Schlabs. Pokaz otwarty” – oprowadzanie z kuratorem, prowadzi Helena Kisielewska. Gmach główny. Wstęp w cenie biletu na wystawy czasowe g. 18.00 „Akt w czerni i bieli” – spotkanie z cyklu „Akademia Fotografii”, prowadzi Arkadiusz Branicki. Gmach główny. Centrum Edukacji. Wstęp: 5 zł 9.05, g. 17.00 „Prywatna historia Pawła Jasienicy” – wykład, prowadzi Jolanta Zaczkowska. Sala Kolumnowa, gmach przy ul. W. Korfantego 34. Wstęp wolny 11.05, g. 12.30 „Mój przyjaciel robal” – warsztaty dla dzieci, prowadzi Zuzanna Orzeł. Gmach główny. Bilety 10 zł (obow. zap. tel.). g. 16.00 „Architektura synagog na Śląsku” – spotkanie
g. 13.30 „Beksiński. Lewczyński. Schlabs. Pokaz otwarty” – oprowadzanie z kuratorem, prowadzi Helena Kisielewska. Gmach główny. Wstęp w cenie biletu na wystawy czasowe 18.05, g. 10.00 Zebranie Śląskiego Towarzystwa Entomologicznego – prowadzą: dr Roland Dobosz, Adam Larysz i Waldemar Żyła. Rezerwat Łężczok. Wstęp wolny g. 18.00–24.00 ,,Piękne historie”, Europejska Noc Muzeów. Wstęp wolny 22.05, g. 17.00 „Z miłości do… Sztuka nieprofesjonalna ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu” – otwarcie wystawy. Gmach główny. Wstęp wolny 25.05, g. 12.30 „Rodzinna rabatka” – warsztaty dla dzieci w ramach Metropolitalnego Święta Rodziny, prowadzi
Zuzanna Orzeł. Gmach główny. Centrum Edukacji. Wstęp wolny 26.05, g. 12.30 „Poprzez pola, poprzez łąki” – rodzinne warsztaty przyrodnicze w ramach Metropolitalnego Święta Rodziny, prowadzi Zuzanna Orzeł. Gmach główny. Wstęp wolny g. 16.00 „Rewizje 1. Manewry” – oprowadzanie z kuratorem, prowadzi Urszula Mikoś. Gmach główny. Wstęp w cenie biletu na wystawy czasowe 30.05, g. 17.00 „Historia od kuchni. Rekonstrukcja miechowicka” – spotkanie z cyklu „Przystanek kolekcja”, prowadzą: Ireneusz Okoń, Piotr Orzeł i Dariusz Pietrucha. Gmach główny. Centrum Edukacji. Wstęp wolny Gmach główny, pl. Jana III Sobieskiego 2 Wystawy stałe: „Przyroda Górnego Śląska. Lasy. Wody i mokradła”, „Z życia ludu śląskiego XIX–XX wieku”, „Galeria Malarstwa Polskiego”. Wystawy czasowe: „Rewizje 1. Manewry” trwa do 26 maja 2019 roku „Beksiński. Lewczyński. Schlabs. Pokaz otwarty” trwa do 7 lipca 2019 roku „Z miłości do… Sztuka nieprofesjonalna ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu” trwa od 22 maja do 28 lipca 2019 roku Wystawy czynne są w godzinach: wtorek 9–15,
środa i czwartek 10–18, piątek 9–15, sobota i niedziela 12–18. W poniedziałki muzeum nieczynne. Opera Śląska ul. Moniuszki 21-23 tel. 32 396 68 15 11.05, g. 18.00 “Don Kichot” 12.05, g.11.00 Salon Poezji i Muzyki Anny Dymnej 12.05, g. 18.00 „Romeo i Julia” 18.05, g. 17.00 Koncert Kameralistów Opery Śląskiej 18.05, g.18.00 Szanty w Operze, IV edycja 19.05, g. 18.00 „Tosca” 21.05, g. 18.00 „Don Kichot” 24.05, g.18.00 „Szeherezada/Medea” 25.05, g. 18.00 „Traviata” 26.06, g. 16.00 Opera blisko Ciebie: Porozmawiajmy o Operze 26.05, g.18.00 „Baron cygański” 31.05,g.11.00, g.18.00 „La serva padrona – Służąca Panią” PTTK, ul. Kościelna 2 32 797 46 07 18.05 Wycieczka górska na Błatnią (Beskid Śląski).
Obow. zapisy tel. 663 537 914. Cena: 60/65 zł Kawiarnia Fokus ul. Powstańców Warszawskich 6/2 tel. 502 349 607 31 .05, g. 18.00 „Inspiracje” – wystawa obrazów Janiny Gładysz i fotografii Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Bytomiu Od 6 maja rozpoczynamy bezpłatne spotkania z kijkami Nordic Walking. Spacery będą się odbywać w Miejskim Parku im. Kahla. Każdy poniedziałek od 12:00 do 14:00, zbiórka przy Muszli Koncertowej. Możliwość wypożyczenia kijków na miejscu. Od 16 maja wracamy z bezpłatnymi zajęciami tanecznymi w Punkcie Projektowym przy ul. Piłsudskiego 67 (1 piętro). Każdy czwartek, grupa przedszkolna 15:30-16:00, grupa szkolna 15:30-16:45. 08.05. 10:00-12:00 bezpłatne spotkanie z dietetykiem, Miejska Biblioteka Publiczna, pl. Sobieskiego 3 (3 piętro). W Lufcie, ul. Piastów Bytomskich 13 25.05, g. 17.00 wykład nauczyciela buddyjskiego Marka Witka pt. „Przestrzeń umysłu”. Organizator Buddyjski Ośrodek Medycyny w Bytomiu (Diamentowa Droga)
| 18 19