American revolution

Page 1


Με ηνλ όξν Ακεξηθαληθή Δπαλάζηαζε ή Πόιεκνο ηεο Αλεμαξηεζίαο ησλ ΗΠΑ νξίδεηαη ν πόιεκνο κεηαμύ ηεο Μεγάιεο Βξεηαλίαο θαη ησλ 13 απνηθηώλ ηεο ζηελ ακεξηθαληθή ήπεηξν (1775-1783). Ο έλνπινο αγώλαο ησλ απνηθηώλ ελαληίνλ ηεο θαηαπηεζηηθήο κεηξόπνιεο ήηαλ ε θνξύθσζε ησλ πνιηηηθώλ δηεξγαζηώλ ηνπ δεύηεξνπ κηζνύ ηνπ 18νπ αηώλα. Οη Άγγινη θνξνινγνύζαλ βαξηά ηηο απνηθίεο ηνπο, γεγνλόο πνπ πξνθαινύζε ηε δπζθνξία ησλ θαηνίθσλ, ηδηαίηεξα ησλ πινπζηόηεξσλ νη νπνίνη ήζειαλ λα μεθύγνπλ από ηελ νηθνλνκηθή θεδεκνλία ηεο Μεγάιεο Βξεηαλίαο. Η δπζθνξία γηα ηα θνξνινγηθά κέηξα αιιά θπξίσο γηα ηνλ θόξν ηνπ ηζαγηνύ, νδήγεζε ηνπο Ακεξηθαλνύο όρη κόλν λα ζηακαηήζνπλ λα αγνξάδνπλ ηζάη αιιά λα θαηαζηξέςνπλ θαη κεγάια θνξηίνπ ηζαγηνύ, πεηώληαο ηα ζηελ ζάιαζζα, ζην ιηκάλη ηεο Βνζηόλεο ζηηο 16 Γεθεκβξίνπ 1773. Οη Άγγινη αληέδξαζαλ ζηέιλνληαο 4.000 ζηξαηηώηεο λα θαηαιάβνπλ ηελ Βνζηόλε. Όηαλ αγγιηθέο δπλάκεηο ζηάιζεθαλ γηα λα πάξνπλ ζηξαηησηηθό πιηθό από ηελ πόιε Κόλθνξλη ηεο Μαζαρνπζέηεο ζηηο 19 Απξηιίνπ 1775, ζπλάληεζαλ αληίζηαζε από ηελ πνιηηνθπιαθή ηεο Μαζαρνπζέηεο ζην Λέμηλγθηνλ θαη έπεηηα ζην Κόλθνξλη. Οη Ακεξηθαλνί θαηάθεξαλ λα ζηακαηήζνπλ ηνπο Άγγινπο θαη λα ηνπο αλαγθάζνπλ λα γπξίζνπλ πίζσ ζηε Βνζηόλε έρνληαο βαξηέο απώιεηεο. Η ζύγθξνπζε είρε αξρίζεη.


Σηη ζςνέσεια, όλερ οι αποικίερ ζςγκένηπυζαν ηιρ πολιηοθςλακέρ ηοςρ και ηιρ έζηειλαν ζηη Βοζηόνη. Οι Αμεπικανικέρ δςνάμειρ πεπικύκλυζαν ηην Βοζηόνη από Βοππά, Νόηο και Γύζη, όμυρ άθηζαν ηο λιμάνι ςπό αγγλικό έλεγσο, με αποηέλεζμα να έπθοςν ενιζσύζειρ και πολεμοθόδια. Ακολούθηζαν πολλέρ μάσερ μεηαξύ ηος Ηπειπυηικού ζηπαηού ηυν επαναζηαηημένυν αποικιών, ηος οποίος απσιζηπάηηγορ οπίζηηκε ο Τζώπηζ Οςάζινγκηον, και ηυν Αγγλικών δςνάμευν. Η πολιοπκία έληξε ζηιρ 17 Μαπηίος 1776 με νίκη ηυν αποικιακών δςνάμευν και εκκένυζη ηηρ πόληρ από ηοςρ Άγγλοςρ. Σηιρ 4 Ιοςλίος 1776 ζςγκαλείηαι ζςνέλεςζη ηυν Αμεπικανών ζηη Φιλαδέλθεια, όπος τηθίζεηαι η Γιακήπςξη ηηρ Ανεξαπηηζίαρ, η οποία ζηηπίζεηαι ζηιρ πολιηικέρ ιδέερ ηος Γιαθυηιζμού. Ππυηαγυνιζηέρ ζηη ζύνηαξη ηηρ Γιακήπςξηρ ςπήπξαν ο Βενιαμίν Φπαγκλίνορ και ο Τόμαρ Τζέθεπζον.



Καηά ηελ πεξίνδν 1607-1732 δεκηνπξγήζεθαλ ζηα αλαηνιηθά παξάιηα ηεο Βνξείνπ Ακεξηθήο 13 απνηθίεο ππό αγγιηθό έιεγρν. Οη άπνηθνη ήηαλ θπξίσο Άγγινη, αιιά θαη Γάιινη, Γεξκαλνί θαη ΢νπεδνί. Σερλίηεο θαη θαηεζηξακκέλνη κηθξνεπηρεηξεκαηίεο, ζύκαηα ζξεζθεπηηθώλ δηώμεσλ αιιά θαη θαηάδηθνη, όινη αλαδεηνύζαλ κηα θαιύηεξε ηύρε. Οη απνηθίεο βνξξά είραλ, ηνπ 1763, 1.000.000 πεξίπνπ θαηνίθνπο, από ηνπο νπνίνπο 40.000 πεξίπνπ ήταλ καύξνη ζθιάβνη. ΢ε νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο παξόκνηεο κε εθείλεο ηεο δπηηθήο Δπξώπεο είρε αλαπηπρζεί κηα δπλακηθή αγξνηηθή νηθνλνκία, ελώ άθκαδε ην εκπόξην κε θέληξα ηηο κεγάιεο πόιεηο Βνζηόλε, Νέα Τόξθε θαη Φηιαδέιθεηα. Σα πξώηα παλεπηζηήκηα (Υάξβαξλη, Γέηι, Πξίλζηνλ) ήηαλ ρώξνη δηάδνζεο ησλ ηδεώλ ηνπ Γηαθσηηζκνύ


Οη απνηθίεο ηνπ λόηνπ είραλ, ην 1763, 750.000 πεξίπνπ θάηνηθνπο· 300.000 πεξίπνπ από απηνύο ήηαλ καύξνη ζθιάβνη. Η νηθνλνκία βαζηδόηαλ ζηηο κεγάιεο θπηείεο θαπλνύ, ξπδηνύ θαη βακβαθηνύ. Οη ηδηνθηήηεο ησλ θπηεηώλ ήηαλ απνθιεηζηηθά Δπξσπαίνη άπνηθνη, νη νπνίνη θαη δέζπνδαλ ζηελ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή δσή. Οη γε θαιιηεξγνύηαλ από καύξνπο ζθιάβνο πνπ δνύζαλ ζε άζιηεο ζπλζήθεο. Οη κεγάιεο πόιεηο ήηαλ ιίγεο. Κάζε πνιηηεία δηνηθνύηαλ από έλαλ θπβεξλήηε, πνπ δηνξηδόηαλ από ηελ Αγγιία. Παξάιιεια, ππήξρε κηα ζπλέιεπζε απνίθσλ πνπ είρε ιόγν ζηελ ςήθηζε λόκσλ θαη ζηελ έγθξηζε θόξσλ. Σν δηθαίσκα ηνπ εκλέγειν θαη εκλέγεζθαι ζηελ ζπλέιεπζε απηή είραλ κόλν νξηζκέλνη από ηνπο πινύζηνπο απνίθνπο. Οη άπνηθνη δελ εθπξνζσπνύληαλ ζην αγγιηθό θνηλνβνύιην. Δπίζεο, ην εμσηεξηθό εκπόξην ησλ απνηθηώλ ειεγρόηαλ πιήξσο από ηελ Αγγιία.



Η γξήγνξε αλάπηπμε ησλ απνηθηώλ έθαλε πνιινύο απνίθνπο, ηδίσο ηνπο πινπζηόηεξνπο, λα δπζθνξνύλ γηα ηελ νηθνλνκηθή θεδεκνλία ηεο Αγγιίαο. Μεηά ηνλ Δπηαεηή Πόιεκν ησλ εηώλ 1756-1763, ε Αγγιία όρη κόλν απαγόξεπζε ζηνπο Ακεξηθαλνύο λα εθκεηαιιεπηνύλ ηνλ Καλαδά θαη ηε Φιόξηληα, πνπ κόιηο είρε θαηαιάβεη, αιιά θαη απαίηεζε από απηνύο λένπο θόξνπο γηα λα θαιύςεη έλα κέξνο ησλ πνιεκηθώλ δαπαλώλ. Οη άπνηθνη αληέδξαζαλ ζηακαηώληαο λα αγνξάδνπλ αγγιηθά πξντόληα. Η Αγγιία θαηήξγεζε ηνπο πεξηζζόηεξνπο λένπο θόξνπο, αιιά δηαηήξεζε, ίζνπο γηα ιόγνπο γνήηξνπ, ηνλ θόξν ζην ηζάη. Οη άπνηθνη, σζηόζν, ήηαλ αλέλδνηνη: όρη κόλν ζηακάηεζαλ λα αγνξάδνπλ ηζάη από ηελ Αγγιία αιιά θαη πξνρώξεζαλ ζηελ θαηαζηξνθή αγγιηθώλ θνξηίσλ ηζαγηνύ. Αληηδξώληαο, ε Αγγιία επέβαιε εκπνξηθνύο πεξηνξηζκνύο ζην ιηκάλη ηεο Βνζηόλεο. Σόηε, νηΑκεξηθάλνη ζπγθάιεζαλ ην Κνγθξέζν (ζπλέιεπζε) ηεο Φηιαδέιθεηαο ην ΢επηέκβξην ηνπ 1774, ζην νπνίν ζπκκεηείραλ αληηπξόζσπνη όισλ ησλ απνηθηώλ. Δλώ, όκσο, ε πιεηνςεθία ηνπ Κνγθξέζνπ έδεηρλε δηάζεζε ζπκβηβαζκνύ, ν Άγγινο βαζηιηάο Γεώξγηνο Γ' δηάιεμε ηελ έλνπιε ζύγθξνπζε. Η λίθε ησλ ακεξηθαληθώλ δπλάκεσλ ζηε κάρε ηνπ Λέμηλγθηνλ ηνλ Απξίιην ηνπ 1775 ζήκαλε ηελ νξηζηηθή ξήμε.



Παξάιιεια θπθινθνξνύζαλ καρεηηθά θπιιάδηα, γξακκέλα από ξηδνζπάζηεο δηαλννύκελνπο νπαδνύο ηνπ Γηαθσηηζκνύ, όπσο ν Σόκαο Πέηλ, πνπ ππνζηήξηδαλ όηη ε Αγγιία δεν δηθαηνύηαλ λα αζθεί εμνπζία ζηηο απνηθίεο. Σελ ίδηα ζηηγκή, θαζώο νη άπνηθνη ζπλεηδεηνπνηνύζαλ ηα θνηλά ηνπο ζηνηρεία, γελληόηαλ ε ακεξηθαληθή εζληθή ζπλείδεζε. ΢ην πιαίζην απηό, ην Κνγθξέζν ηεο Φηιαδέιθεηαο ςήθηζε ηε Γηαθήξπμε ηεο Αλεμαξηεζίαο ζηηο 4 Ινπιίνπ ην 1776, έλα θείκελν πνπ απερνύζε ηηο ηδέεο ηνπ Γηαθσηηζκνύ θαη είρε ζπληαρζεί από ηνπο Σόκαο Σδέθεξζνλ θαη Βεληακίλ Φξαγθιίλν. Ο πόιεκνο πνπ αθνινύζεζε έκεηλε γλσζηόο σο Αμεπικανική Δπανάζηαζη ή Πόλεμορ ηηρ Ανεξαπηηζίαρ. Αξρηθά, νη Ακεξηθάλνη, κε αξρηζηξάηεγν ηνλ Σδνξηδ Οπάζηλγθηνλ, αληηκεηώπηζαλ πξνβιήκαηα. Μεηά ην 1778, όκσο, εθκεηαιιεπόκελνη ηηο αληηζέζεηο κεηαμύ ησλ Δπξσπατθώλ δπλάκεσλ, ζύλαςαλ ζπκκαρίεο κε ηεΓαιιία, ηελ Ιζπαλία θαη ηελ Οιιαλδία, νη νπνίεο επηδίσθαλ ηνλ πεξηνξηζκό ηεο Αγγιίαο. Η άθημε γαιιηθώλ ζηξαηεπκάησλ ζηελ Ακεξηθή επεξέαζε ηελ έθβαζε ηεο ζύγθξνπζεο. Η ήηηα ησλ Άγγισλ ζηε κάρε ηνπ Γηόξθηανπλ, ηνλ Οθηώβξην ηνπ 1781, ζήκαλε θαη ην ηέινο ηνπ πνιέκνπ.



Η Αγγιία ππνρξεώζεθε λα αλαγλσξίζεη ηηο 13 απνηθίεο ζηελ ΢πλζήθε ησλ Βεξζαιιηώλ ην 1783 σο αλεμάξηεην θξάηνο κε ην όλνκα Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (ΗΠΑ). Σν ζύληαγκα ησλ ΗΠΑ, ην νπνίν ζπληάρζεθε ην1787, πνπ ηζρύεη θαηά βάζε κέρξη ζήκεξα, αλαθήξπμε ηε ρώξα έλσζε (νκνζπνλδία) πνιηηεηώλ θαη βαζίζηεθε ζηελ αξρή ηεο δηάθξηζεο ησλ εμνπζηώλ. Η θεληξηθή θπβέξλεζε απνθαζίδεη γηα ηελ νηθνλνκία, ηελ άκπλα θαη ηελ εμσηεξηθή πνιηηηθή. Οη πνιηηείεο ξπζκίδνπλ κόλεο ηνπο δεηήκαηα ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, δηθαηνζύλεο, εθπαίδεπζεο θαη αζηπλόκεπζεο. Η νομοθεηική εξοςζία αζθείηαη από ην Κνγθξέζν κέζσ ηεο Γεξνπζίαο θαη ηεοΒνπιήο ησλ Αληηπξνζώπσλ. Κάζε πνιηηεία εθπξνζσπείηαη ζηε Γεξνπζία από δύν γεξνπζηαζηέο, αλεμαξηήησο ηνπ πιεζπζκνύ ηεο. ΢ηε Βνπιή ησλ Αληηπξνζώπσλ, σζηόζν, νη πνιηηείεο εθπξνζσπνύληαη από αξηζκό βνπιεπηώλ αλάινγν πξνο ηνλ πιεζπζκό ηνπο. Η εκηελεζηική εξοςζία αζθείηαη από ηνλ Πξόεδξν, πνπ εθιέγεηαη θάζε ηέζζεξα ρξόληα από έλα ζώκα εθιεθηόξσλ θαη κπνξεί λα επαλεθιεγεί κόλν κία θνξά. Πξώηνο πξόεδξνο ησλ ΗΠΑ εθιέρηεθε, ην 1789, ν Σδνξηδ Οπάζηλγθηνλ. Πξνο ηηκήλ ηνπ ε πξσηεύνπζα ησλ ΗΠΑ πήξε αξγόηεξα ην όλνκα ηνπ. Σέινο, Η δικαζηική εξοςζία νξίζηεθε αλεμάξηεηε θαη αηξεηή.




Δλαο από ηνπο Ακεξηθαλνύο παηξηώηεο, ν δεκνζηνιόγνο Σόκαο Πέηλ, πνπ ην βηβιίν ηνπ ζπλεπήξε ηνπο επαλαζηάηεο ηεο Βόξεηαο Ακεξηθήο, δηαηύπσλε απόςεηο πνπ έκνηαδαλ πνιύ κ’ εθείλεο ηνπ Ρήγα Φεξαίνπ θαη ησλ Γάιισλ επαλαζηαηώλ ή ησλ θηινζόθσλ. Ο Πέηλ έγξαθε όηη «ε θνηλσλία είλαη έλα κεγάιν αγαζό, ε εμνπζία όκσο, όπνηα κνξθή θαη λα έρεη, είλαη θαθό… Δλαο κνλάρα ηίκηνο άλζξσπνο είλαη πην πνιύηηκνο από όινπο ηνπο εζηεκκέλνπο θαηεξγάξεδεο ηνπ θόζκνπ… Δμ άιινπ είλαη παξάινγν λα ηζρπξηζηεί θάπνηνο όηη έλα λεζί (ζ.ζ. ε Βξεηαλία) κπνξεί λα εμνπζηάδεη επ’ άπεηξνλ κηα νιόθιεξε ήπεηξν». Η γαιιηθή θαη ε ακεξηθαληθή επαλάζηαζε απνηέιεζαλ έλα ζεηηθό πξνεγνύκελν γηα ηε ζθιαβσκέλε Διιάδα. Καη θπζηθά ηα πνιηηηθά δηθαηώκαηα θαη νη ειεπζεξίεο πνπ πξνβιέπνληαη ζην Πνιίηεπκα ηνπ Ρήγα Φεξαίνπ, όπσο θαη ζηα πξώηα ειιεληθά ζπληάγκαηα, είλαη δαλεηζκέλα από ηε «Γηαθήξπμε ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξώπνπ θαη ηνπ Πνιίηε ηεο Γαιιηθήο Δπαλάζηαζεο».



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.