6 SALT SepT. - okT. 2014
Home
in ieder # 4 8 94 96
redactie & Colofon Ongezouten: reacties van lezers inspiratie Neem of geef salt magazine
columns 16 35
Dorian rijsselberghe 44 ilja gort laurens de groot 74 roxane Catz
in het hart zwitserse kost
36 natuurtalent Interview met een majesteit
38
interview Wim -the Iceman- Hof
Home
60
cool People nieuwe zeehelden
SALT SepT. - okT. 2014 7
88
kunsstof project etniks
rubrieken Check in girl powerrrrr like dit vinden wij leuk! Oud vs Nieuw het sporthorloge De 10 van Marjolijn Duermeijer Natuurpraat inspiratie van Moeders wanderlust leuke plekken ‘to go’ Homeground in en om je huis soulkitchen liefde voor lijf en ziel kunststof Onze oogsnoepjes Check uit Held op skates
Ab
List 7x rond de 80 The wereld in eigen land
10 13 19 Cards_027F.indd 1 20 30 45 64 75 87 98
o
€
nn
ee r j e n u
0 5 , 22
68 Fryslân zo raak je ingeburgerd
54
alles kan in Rotterdam
22
Smaakmaker 17 x trots op nederland
84
31-07-14 (31) 23
ode aan hennep
22 SALT SepT. - okT. 2014
SmAAkmAkeR
17 x TroTS oP nederland
bike STriJP bak De tulp kwam uit Turkije. Anne Frank was eigenlijk Duits. En het softdrugsbeleid van Uruguay is drie keer zo progressief. En toch blijven er nog meer dan genoeg redenen over om heel, heul erg trots te zijn op ons landje. We doen een gooi.
b i ke
Hoewel ons land gladder is dan een gestreken overhemd, brengen we aan de lopende band mountainbikekampioenen voort. Natuurlijk is er Bart Brentjens, die in zijn lange carrière een erelijst bij elkaar heeft gereden die met een kruiwagen naar binnen moet worden geduwd (Olympisch goud en brons! EK- en WK-titels! Cape Epic!). Maar de wereldtitels die Anneke Beerten en Joost Wichman de afgelopen jaren in de spectaculaire four-cross discipline behaalden, bewijzen dat we als laaglanders ook met hetzelfde gemak een berg afvliegen. De platte polders zijn bovendien met een beetje inventiviteit ook geen belemmering om voor de mindere goden rondjes uit te rollen. De teller van ons land staat inmiddels op 154 uitgestippelde routes. Check mtbroutes.nl
str ij p
Weinig merken hebben de Nederlandse leeuw zo trots doen brullen als Philips uit Eindhoven. Maar potdomme, wat zijn we blij dat de Koninklijke peertjesboer in de Lichtstad weer een aantal panden heeft teruggegeven aan het gepeupel. In het voormalige bedrijfsterrein Strijp-S is zo misschien wel de tofste stadswijk van Nederland ontstaan. Skatepark Area 51, boulderhal Monk, het 040 BMX Park, de mobiele tuin van Garden Mania, het vintage fondueparadijs van Tijdelijk Restaurant (al 6 jaar een blijvertje), het piepkleine Koffiehuisje, de volwassenenschommels van De Ontdekfabriek‌ Download de gratis mobiele app Strijp-S Eindhoven en je zult worden weggespoeld door de creativiteit die hier aan alle kanten tegen de plinten klotst.
SmAAkmAkeR
bak
Geen volk tikt volgens onderzoeksbureau Euromonitor zoveel kopjes koffie achterover als wij. Nederlanders slurpen dagelijks gemiddeld 2,4 bakken per persoon weg, terwijl Finnen en Zweden beduidend minder stuiterend op het ereschavot staan met 1,8 en 1,4 kopjes per dag. Het mooie aan onze liefde voor het bakkie troost/leut/pleur is ook het gegeven dat er achter de koffiebrander prachtige initiatieven ontstaan. Zo heeft bonenbrander Bocca met Lola Bikes & Coffee een blend gebrouwen waarmee in Oeganda een wielerclub wordt ondersteund, terwijl de Amsterdamse koffieleuten van Moyee ’s werelds eerste ‘fair chain’ koffie produceren waar ook de Afrikaanse boeren eindelijk van profiteren.
l a ch
Zet de tv aan en je zou bijna denken dat Nederlanders alleen maar kunnen zeiken over de trein (het Journaal), hun zomerhuisje in Lloret (Red mijn Vakantie) of die luidruchtige parkiet van de buren (De Rijdende Rechter). Onzin gelukkig. Want in onderzoeken naar het geluksgehalte van verschillende nationaliteiten, komen Nederlanders vrijwel zonder uitzondering op het podium terecht. Onze kinderen bekijken de wereld al helemaal door een roze bril en zijn volgens UNICEF – dat onder meer kijkt naar welvaart, gezondheid, veiligheid, onderwijs en milieu – zelfs de gelukkigste kiddo’s op aarde. Voor op de wc-deur: “Today I will be happier than a bird with a french frie.”
SALT SepT. - okT. 2014 23
p ie t
De halve outdoorwereld bewierookt slackliner Andy Lewis als hij weer eens poedeltjesnaakt – met de zekering aan zijn klokkenspel – een ravijn oversteekt. Wij weten wel beter. Blote voeten? Tsssss. Echte bikkels deinzen er niet voor terug om op klompen of schaatsen te slacklinen. Tenminste, dat waren de onmogelijke attributen waarmee de Rotterdamse koorddanser Pieter Magito al in de 18e eeuw furore maakte. Wie? “Hij die verwonderlijk zijn lichaam draaijde en wrong / Oud twee en tachtig jaar nog op de koorde sprong / Met vaandel, klomp en schaats; die in zijn trommel slag / Vol kunst, geen weederga in gansch Europa zag.”
36 SALT SepT. - okT. 2014
nATuuRTALenT
het gezaag aan de troon van
DE LEEUW
“Wij hebben veel meer te vrezen van uw soort!”
nATuuRTALenT
SALT SepT. - okT. 2014 37
Hij is de koning van de Afrikaanse savanne, maar ook het absolute symbool van ons koude landje. Geen dier zo Nederlands als de leeuw. Maar voor hoe lang nog? Een vorstelijk onderhoud. Tekst Matthijs Meeuwsen
I
n the jungle, the mighty jungle, the lion sleeps tonight! “Jongeman, wij mogen er van uit gaan dat u uw research heeft gedaan, niet? Wij leeuwen leven geenszins in jungles. Soit, we hebben 300 nazaten die zijn neergestreken in het Indische Gir Forest. Nochtans daarbuiten prefereren wij de openheid van de Afrikaanse savanne. Heeft u enig besef wat dusdanige vegetatie doet met onze Koninklijke haardracht?”
feministische propaganda. Geloof me, mannelijke leeuwen zijn meer dan capabel om hun eigen dis bij elkaar te jagen. Terwijl het vrouwelijke geslacht hun leven lang min of meer binnen hetzelfde territorium resideert, leven wij mannen na onze adolescentie namelijk jarenlang in solitaire staat, op zoek naar een nieuwe troep om te confisqueren. Gedurende die periode ontwikkelen we ons tot superbe jagers.”
Hup Holland Hup! laat de leeuw niet in zijn hempie staan! “Ach zo, u gaat liederen reciteren. Vindt u dit nou echt een te billijken aanvang van een onderhoud met de koning der dieren? Een koning in een hemd? Abject en infaam!”
en toch staat u er om bekend per etmaal vaak wel 20 uur te slapen. Noem het een schoonheidsslaapje. Jongeman, bespeuren wij nou twijfels jegens onze masculiniteit? Onze brul klinkt acht kilometer ver, wij kunnen vijf dagen zonder water en kunnen u villen met één haal onzer tong.”
excuses… “Excuses májesteit.” Juist. we zijn enkel enthousiast dat een dier als u het symbool is van ons landje. “Wij kunnen het u onmogelijk kwalijk nemen, al getuigt het niet van een exuberante dosis originaliteit. Sinds jaar en dag vertegenwoordigt mijn soort in het internationale verkeer onmisbare kernwaarden als zijnde kracht en moed. Bulgarije en Burundi, Tsjaad en Tsjechië, Fiji en Finland, et cetera… Nederland is geenszins de enige natie die ons op zijn wapen heeft gezet. Evenwel: wie had u dan moeten kiezen? Met een Friese koe zal men de oorlog niet winnen. Heeft u die bespottelijke staarten wel eens gezien?” uw eigen staart daarentegen… “Is onder katachtigen de enige staart met een kwast. Exact. Nee, wij zijn allerminst voornemens om ruchtbaar te maken waar deze voor dient. Maar was u bekend met het feit dat er bij sommige leeuwen nog een hard, puntig botje verscholen gaat onder die staartharen? Het is vermoedelijk de explicatie waarom men in vroeger tijden geloofde dat wij ooit een vijfde klauw hadden aan het uiteinde van onze staart. Kostelijk.” en uw manen? “Fijn dat u het vraagt. Wij horen immers reeds geruime tijd de verhalen dat deze dikke vacht onze vermeend kwetsbare nek zou beschermen gedurende territoriale of inter-familiare conflictsituaties. Quatsch! Onze manen hebben slechts één functie: ze zijn voor zowel masculiene agressors als feminiene partners een indicatie voor de fysieke status van ons gestel. Noem het een uithangbord, zoals u wilt. Des te donkerder de manen, des te bekwamer het betreffende individu gedurende zowel confrontatie als copulatie. Donkere manen zijn in de savanne in feite allerminst geschikt, ziet u? Ze eisen hun fysieke tol, doordat het zonlicht wordt geabsorbeerd en de lichaamstemperatuur zo gevaarlijk sterk kan toenemen. Alleen de meest fysiek superieure exemplaren zijn zodoende in staat om met donkere manen te leven. Uit onderzoek is gebleken dat zij ook over het hoogste testosteronniveau beschikken.” en toch zijn het de vrouwtjes die doorgaans de jacht verzorgen. “Ach, ik zat al te wachten tot u zich zou overgeven aan dergelijke
Pardon? “Kom, u hoorde ons wel. Wij hebben heus wel kennis genomen van het feit dat leden van het mensenras nu al hun bezwaren uiten over de ruwe tong van hun gedomesticeerde katachtigen. Hoongelach is uw deel, wat ons betreft. Want dat kattenorgaan is kinderspel vergeleken met de vlijmscherpe, haakachtige papillen op onze leeuwentong. Onze tong is zo ontworpen om bij prooidieren zelfs de kleinste restanten vlees van het gebeente te raspen. Daarmee komen wij terug op onze eerdere stellingname: wij kunnen u villen met één haal onzer tong.” en toch is er een dier waar u doodsbang voor bent: het stekelvarken. “Dit neigt naar pure demonisatie. Noem me één dier wat geen angst kent voor die duivelse stekels. Bovendien: wij hebben veel meer te vrezen van uw soort!” Dat zal, maar… “Wij wensen niet in de reden gevallen te worden! U kunt onmogelijk ontkennen dat uw soort een groot perikel is voor onze toekomst. Vijftig jaar geleden leefden er nog 450.000 leeuwen in het wild. Tegenwoordig nog nauwelijks 20.000 exemplaren.” Hoe komt dat? “Habitatvernietiging uiteraard. En de degoutante genocide door zogenaamde trophy hunters. Maar ook het feit dat clandestiene stropers een nieuwe markt hebben aangeboord, nu onze beenderen in Azië steeds vaker worden gezien als solide alternatief voor de quasi-heilzame tijgerbotten. De mens heeft doorgaans de impressie dat de koning van het dierenrijk wel even – zoals het gepeupel het treffend verwoordt – op zijn pootjes terecht zal komen, maar niets is helaas minder waar. De leeuw wordt wel degelijk met uitsterven bedreigd. Je maintiendrai? Alleen met uw steun.”
DIY Help de koning van de dieren te overleven: steun Stichting Spots. stichtingspots.nl
38 SALT SepT. - okT. 2014
InTeRVIeW
Wim - THE iCEmAN - HOF
iJSkoniJn Hij rent op blote voeten marathons door de sneeuw, beklimt bergen in zijn boxershort en trekt zonder moeite baantjes onder het poolijs. Maar nu de kou voor hem geen geheimen meer kent, heeft Wim Hof (55) zich gestort op zijn nieuwe missie: de wetenschap bewijzen dat hij elke sterveling kan leren wat hij doet. De tussenstand? 1-0 voor iceman. Tekst Matthijs Meeuwsen Beeld Archief wim Hof
D
e kou bijt in zijn tenen, snijdt omhoog langs zijn ruggengraat en steekt als duizenden naalden in zijn borstkas. Tenminste, dat is wat natuurlijk had moeten gebeuren. Maar als Wim Hof zich op een steenkoude winterdag in 1976 voor het eerst in het Zuider Amstelkanaal laat glijden, voelt hij er helemaal niets van. Wat dan wel? “Ik was volkomen ontspannen. Dit is het, dacht ik meteen. De kou dwingt je lichaam in de survivalmodus en pas buiten die comfortzone vind je jouw kracht. Ik was als in een roes. Die eerste keer lag ik er maar heel even in, maar het voelde zó machtig. Het water was fluweelzacht en ik was gewoon rustig aan het spelen met dat flinterdunne laagje ijs.” Maar wat beweegt een 17-jarige jongen uit Sittard überhaupt om op een zondagochtend zijn Amsterdamse kraakpand uit te lopen, het Beatrixpark in te sjokken en het water in te zakken? “Ik voelde me onbewust ontzettend aangetrokken tot die kou. Dat had ik altijd al gehad. Als 7- en 11-jarige was ik in Limburg al in levensgevaar in het ziekenhuis opgenomen omdat ik in slaap was gevallen in de sneeuw. En nu stond ik me weer uit te kleden bij het water, zonder dat ik eigenlijk een idee had waarom. In dat ijswater kwam er een bepaalde loomheid over me heen. Het denken hield op; ik voelde alleen nog maar. Het voelde zo lekker dat ik de volgende dag meteen terug kwam.
InTeRVIeW
SALT SepT. - okT. 2014 39
Henny Boogert
Henny Boogert
“Ik kan iedereen leren wat ik kan”
RepoRTAGe
Monique Benthin
54 SALT SepT. - okT. 2014
COPY GARDEN
Lonely Planet, CNN, Rough Guides; ze struikelden dit jaar over elkaar om Rotterdam de hemel in te prijzen. En terecht. Geen stad in Nederland waar zo lustig buiten de lijntjes wordt gekleurd
Meer Rotterdam: check de slideshow op GetSalt.com
aLLeS kan COPY gArDeN
Nieuwe MArktHAl
Elke slaapkamer fleurt op van een fotobehangetje. Dus waarom ook de saaiste pleintjes niet behangen met één reusachtig kiekje uit een tropische mangrove of botanische tuin? In de Gaffelstraat, Speykstraat en Watergeusstraat – and counting – waan je jezelf al in groenere sferen. DiY Meer natuur? Download op rotterdam. nl/tekst:fietsroutes de fietskaart ‘Groen Rotterdam’.
Deze veelbesproken versmarkt wil vanaf de opening in oktober het culinaire walhalla van Nederland worden. Aan het decor zal het niet liggen. Kunstenaar Arno Coenen heeft tegen het gewelfde plafond op 4.500 panelen (denk: 640 keer de Nachtwacht) een fenomenale collage geschilderd vol monsterlijk grote lieveheersbeestjes en avocado’s zo groot als vrachtwagens. DiY markthalrotterdam.nl
SALT SepT. - okT. 2014 55
Impressie, Olivier Scheffer
RepoRTAGe
DOBBEREND BOS
in roTTerdam trOPiCANA
POsse
DObbereND bOs
In de omkleedruimtes groeien de paddenstoelen van Rotterzwam. Voorbij de douches regeren de lelijke peentjes van Kromkommer. En ín de wildwaterbaan ronkt nu de koffiebrander van Aloha Bar. Het afgedankte zwemparadijs aan de Maasboulevard verandert stap voor stap in een übercoole stadskas. DiY rotterzwam.nl, kromkommer.com, facebook.com/PicknickAlohaBar
Een bikeshop, biologisch restaurant, galerie, ‘artlab’, concertpodium en espressobar. Aan de Veerlaan gooien ze het bij Posse gerust allemaal onder één dak. Logisch dat dit dus ook de thuisbasis is van de Rotterdamse Tweed Ride en sinds kort (trek die spijkerpakken maar uit de kast) Denim Ride. DiY posse. nl, tweedriderotterdam.com
Even een boompje opzetten? Geen probleem in Rotterdam. Maar dan wel in een oude scheepsboei en drijvend in de Nieuwe Maas. De eenzame iep in het water bij de RDM Campus is nog een prototype, maar volgend jaar moet je hier door de drijvende bomen de boulevard niet meer kunnen zien. DiY dobberendbos.nl
60 SALT SepT. - okT. 2014
CooL peopLe
Hollandse Zeehelden Vergeet Michiel de Ruyter en Piet Hein. De nieuwe Nederlandse zeehelden hebben al lang geen kanonskogels meer nodig om de wereld te veroveren.
marcel Blekendaal waar ik over wilde vertellen, kon ik er maar één uitkiezen. Toen ben ik polderwachter geworden. Wat ik doe? Ik ben een verhalenverteller, maar zit niet bij een kampvuur. Ik ben een wandelend kunstwerk, maar heb geen gekke jurk aan. Wel klompen. En een polstok; gekocht op mijn eerste werkdag. Ik ben een ZMP’er: een zelfstandige met polstok. Ik ben een polderwachter.” Op dreef “Een polderwachter doet niets. Ik onderhoud geen landschappen, vang geen muskusratten en bestrijd geen ganzen. Op het moment dat ik ga ingrijpen ben ik namelijk geen beschrijver meer. Want dat is
wat ik doe: ik neem mensen op sleeptouw door de polders van Nederland en vul het landschap met verhalen. Soms heb ik op één dag wel drie schoolklassen. Mijn taak is geslaagd als ze achteraf met meer vragen weggaan dan dat ze gekomen zijn. Ik ben geen natuurgids. Ik wil mensen prikkelen om anders naar het landschap te kijken. Liever een verzonnen verhaal over een stier met piercings, dan de historische context van zijn neusring.” voor de boeg “Een polder is iets typisch Nederlands. In Nederland bestaat geen natuur. We moeten werkelijk overal aanzitten met onze vingers.
Ik heb daar geen waardeoordeel over; ik vind het enkel machtig interessant. Geen landschap waar we zo hard over nadenken als de polder. Droogpompen, volstromen, taakstrafjongeren, importkoeien; als je goed kijkt kun je het allemaal zien. Mensen zijn alleen verleerd om goed te kijken. Ik soms ook. Stoppen? Nee, ik wacht nog even. Soms denk ik: een beetje slootjespringen, het zou je beroep maar wezen. O ja, denk ik dan. Het is mijn beroep.” behouden vaart Op pad met Marcel? Kijk op polderwachter.nl
“Ik vul het landschap met verhalen”
Carla Vermeend
even voorstellen Boswachters waren er genoeg in Nederland. Maar hoe anders was het in die 3891 polders die ons landje rijk is? En dus verzon kunstenaar Marcel Blekendaal (43) van de ene op de andere dag zijn nieuwe beroep: polderwachter. Het ruime sop “Ik ben geboren in een van de oudste polders van Nederland, aan de voet van de Hondsbossche Zeewering. Elke dag moest ik 17 kilometer heen en weer naar school fietsen door dat open landschap. Twaalf jaar geleden maakte ik in opdracht een kunstproject over een herinrichtingsgebied, maar van de 600 plekken in die polder
CooL peopLe
SALT SepT. - okT. 2014 61
“Dit is geen dweilen met de kraan open”
Boyan Slat even voorstellen Ineens was hij er. Die 19-jarige student lucht- en ruimtevaarttechniek uit Delft met zijn Gouden Oplossing om de plastic soep de wereldzeeën uit te helpen. Het idee: lange drijfarmen van 100 kilometer lang waarin het plastic, gestuwd door de stroming, vanzelf wordt opgevangen, opgezogen en elke zes weken naar land gebracht. Sinds bekendmaking van zijn plannen, wordt Boyan overladen met hosanna’s. En werkt hij vooral non-stop aan de ontwikkeling van zijn droom. Het ruime sop “Ik duik al sinds mijn elfde, maar vier jaar geleden viel me in Griekenland op dat ik meer plastic tegenkwam
dan vissen. Dat was het moment dat ik me ben gaan verdiepen in de reusachtige ecologische, economische en gezondheidsproblemen van de plastic soep. Dat resulteerde eerst in een profielwerkstuk, later in een presentatie bij TEDx en tenslotte in de officiële lancering van de stichting The Ocean Cleanup.” Op dreef “Toen mijn plannen viral gingen, kreeg ik al gauw 1500 e-mails per dag. Zo’n 99% procent was positief, maar natuurlijk waren er ook critici die het moeilijk vonden dat zo’n 19-jarig broekie ineens de oplossing dacht te hebben voor het probleem waar zij al tien jaar aan werkten. In plaats van
te reageren met een blog, heb ik toen met 70 internationale experts maandenlang onderzoek gedaan. Ecologie, zeerecht, financiering, recycling, oceanografie, techniek; dit is een probleem waar heel veel werelden bij elkaar komen. Uiteindelijk was er maar één conclusie mogelijk: onze plannen zijn haalbaar! Geen betere manier om kritiek te weerleggen dan met een wetenschappelijk rapport van 534 pagina’s.” voor de boeg “Momenteel ben ik 90 uur per week bezig met The Ocean Cleanup en kan ik me niet voorstellen om weer in de collegebanken te zitten. We zijn goed op weg om via crowd-
funding de twee miljoen dollar binnen te halen die nodig is voor een grootschalige pilot. Daarna volgt de implementatie. Ik voel geen druk. Ik ben er van overtuigd dat de techniek hier klaar voor is. Dit is ook geen dweilen met de kraan open. Dit is het uitvinden van de dweil. Dat wij er daarnaast met zijn allen voor moeten zorgen dat er niet nog meer plastic afval bij komt in de oceanen lijkt me duidelijk.” behouden vaart theoceancleanup.com, boyanslat.com
68 SALT SepT. - okT. 2014
ReISRepoRTAGe
FrYSLÂn inburGeren in 7 STaPPen
Van polsstokspringen tot paddle boarden en van whiken tot whisky stoken. Afgelopen zomer kluunde Salt’s eigen huisfries Ard als een Elfstedentochtrijder door het Heitelân/Vaderland. Na een pittige inburgeringscursus werd hij door zijn Friese landgenoten weer in de armen gesloten. ‘Hoe-word-je-een-Fries’ in zeven lessen. Tekst Ard krikke Beeld Jantjeerd ten Hoeve
O
pgroeiend in Franeker was ik me als lyts jonkje/jochie totaal niet bewust van mijn Friese roots. Totdat ik op mijn twaalfde plotseling naar een polderdorp in het verre Holland verhuisde. Ineens stond ik bekend als ‘de boer uit Friesland’. Hoewel mijn vader zijn Friese identiteit altijd zo luid mogelijk van de Zuid-Hollandse daken schreeuwde, was ik niet echt blij met mijn ongewilde geuzennaam. Nu, heel wat jaren later en aardig wat omzwervingen verder, ben ik misschien nog wel trotser op mijn Friese afkomst dan een polsstokspringende boer die op zijn Friese klompen ljiepaai/kievitseieren aan het zoeken is. Iedere keer als ik op de Afsluitdijk Noord-Holland in mijn achteruitkijkspiegel zie verdwijnen, is het alsof ik thuiskom. Of zoals het Friese volkslied het mooi verwoordt: ‘Frysk bloed tsjoch op! Wol no ris brûze en siede, En bûnzje troch ús ieren om! Flean op!’ (’Fries bloed kom in beweging. Bruis, kook, en bons door onze aderen!’). Volg deze zeven inburgeringslessen en ik garandeer je dat de Friese douane je geen strobreed in de weg legt. Ook zonder Fries paspoort.
les 1: sPriNg ver ljep fier. “De Hollanders versus de Friezen? Natuurlijk is er tijdens landelijke fierljepwedstrijden sprake van een gezonde competitie. Het is echter vooral de media die er een strijd van probeert te maken”, lacht Thewis Hobma. De boomlange Fries, vorige jaar nog Nederlands polsstokverspringkampioen en winnaar van de Red Bull Fierste Ljepper in Utrecht, staat op zijn thuisschans in IJlst. Terwijl Thewis honderduit over de sport vertelt, kiest hij een aluminium polsstok ter grootte van een lantaarnpaal voor me uit. “Ik zelf gebruik een carbon pols van 12 tot 13,5 meter lang”. Als een Grutte Pier – de bovenmenselijk sterke vrijheidsstrijder die niets liever deed dan lastige Hollanders een kopje kleiner maken – zeult de slootje
springende gymleraar de imposant uitziende stok richting een van de waterbakken. “Het leuke van fierljeppen is dat bijna iedereen het kan doen. Ook niet-Friezen uiteraard”, grijnst hij. “We geven ruim 110 clinics per jaar. Een groot deel van de opbrengst steken we in het onderhoud van onze accommodatie, zoals de schans waar jij nu vanaf gaat.” Nuchter: “Gewoon doen wat we net de hele tijd geoefend hebben. Hard aanrennen. Hoog beetpakken. Knieën omhoog trekken. Rechterbeen langs de pols zwiepen. Uitspringen en goed landen. Eén ding: als ik denk dat je de overkant niet haalt, roep ik ‘LOS’. Laat dan ook meteen los. Zo niet, dan loop je het risico achterwaarts tegen de schans aan te klappen.” Check instagram.com/saltmagazine als je wilt weten of ik de overkant heb gehaald.
les 2: kies Het ruiMe suP Peddel troch ljouwert. Friezen en water; ze horen bij elkaar als pompeblêden op de Friese vlag. Dus wie ingeburgerd wil raken, kan niet om het Friese water heen. De rondvaartboot is populair, maar ik koos ervoor om op z’n elfendertigste op een stand up paddle board door het verrassend mooie Ljouwert/Leeuwarden te peddelen. “Een jaar of drie geleden zijn we begonnen met SUP-tochten door de grachten en tunnels van Leeuwarden. Mensen vinden het superleuk om de stad vanaf het water te bekijken”, roept Klaas Einte Adema vanaf zijn boardje. Rustig verder peddelend: “Daarnaast is het stiekem ook nog eens een verdomd goede work-out. Spieren in je armen, buik, schouders en core, ze worden allemaal aan het werk gezet. Voor een tochtje door de grachten ben je alles bij elkaar zo’n 1,5 tot 2 uur kwijt, afhankelijk van waar we allemaal stoppen. Langer kan natuurlijk ook, dan peddelen we gewoon de stad uit. Richting de Grote Wielen. Daar! Zie je dat? Pompeblêden”, wijst Klaas enthousiast naar het water.
RUBRIEK
“Misschien ben ik nog wel Frieser dan een polsstokspringende boer die op zijn klompen kievitseieren aan het zoeken is�
SALT SepT. - okT. 2014 69
80 SALT SepT. - okT. 2014
THe LIST
GROEtEN UIt holland 7 x RONd dE WERELd iN EiGEN LANd
Waarom jezelf als boomlange Hollander in een te krap vliegtuig richting Spitsbergen of New York proppen als deze plekken ook gewoon om de hoek liggen? Verwacht alleen geen brullende ijsberen of nekkramp veroorzakende wolkenkrabbers. Wel zeven verrassende wereldplekken, gewoon in onze achtertuin.
nieuW-amSTerdam
Groeten uit am Nieuw-Amsterd
Op de kaart Drenthe Plaatsnaambord Natuurlijk hadden we Nieuw-Amsterdam op het Indiaanse eilandje Mannahatta nooit voor een appel en een ei aan die sneaky Engelsen mogen verkopen. Gelukkig kunnen we ons nog troosten met Nije-Amsterdam, een dorp onder de rook van Emmen. Dit kleine broertje van New York dankt zijn bestaan aan een zestal Amsterdamse geldwolven dat halverwege de 19e eeuw wel brood zag in de lucratieve turfindustrie. Ze noemden hun investering het Amsterdamsche Veld, dat later werd omgedoopt tot Nieuw-Amsterdam. wereldplek Ruim een eeuw nadat de turfkoorts de kop opstak, wordt de omgeving van Nieuw-Amsterdam opnieuw opgeschrikt door hongerige gelukszoekers. Dit keer zijn het mountainbikers die met hun noppenbanden verwoed naar het bruine goud delven. Kruip in de huid van zwoegende turfstekers door het gloednieuwe MTB-rondje (25 km) tussen Nieuw-Amsterdam en Nieuw-Dordrecht te fietsen. Echte gold diggers plakken de routes van Sleen (30 km) en Emmen (20 km) hier nog aan vast. Afstrepen mtb-routes.nl
THe LIST
SALT SepT. - okT. 2014 81
Groeten uit Turkeye
Groeten uit Zurich
TurkeYe
Zurich
Op de kaart Zeeland Plaatsnaambord Als je vroeger tijdens geschiedenislessen – sááááí – niet al teveel hebt zitten knikkenbollen, dan weet je dat De Nederlanden tijdens de Tachtigjarige Oorlog (15681648) in een bloedige strijd met het Spaanse Rijk waren verwikkeld. Maar wist je ook dat een handjevol Turcken ons heeft geholpen om de Spanjaarden uit de Lage Landen te schoppen? Ooit achtergelaten als afgedankte galeislaven speelden deze zeebonken een beslissende rol tijdens het Beleg van Sluis (1604). Als dank voor hun vechtlust noemde Prins Maurits – “Liever Turcks dan Paaps” – een fort in de buurt van Sluis Turkeye. wereldplek Tegenwoordig is het plaatsnaambord (aan de Turkijeweg) een geliefde plek voor selfie-makende Turken. Spring in IJzendijke op je stalen ros, galoppeer langs de Staats-Spaanse Linies fietsknooppuntenroute (59 km) en inspecteer onderweg de overgebleven liniedijken, schansen en wallen. Een subtiel eerbetoon aan de Ottomaanse vechtjassen vind je in Sint Anna ter Muiden. Op de dorpspomp prijkt fier het stadswapen, met daarin prominent een Turkse halve maan. Afstrepen fietsenwandelweb.nl (zoek op ‘linies’).
Op de kaart Friesland Plaatsnaambord Potato, Potahto. Zurich, Zürich. Who cares? Uit het ‘Verdwaald post’ paneel dat tegen de plaatselijke hengelsportwinkel van het Friese dorp is gespijkerd, blijkt dat je geen dyslectische postbode met dikke jampotglazen hoeft te zijn om toch een leesteken over het hoofd te zien. Het bord bestaat uit een collage van brieven die in de loop der jaren op de verkeerde deurmat zijn gevallen. Zurich – uitgesproken als Surch – stamt echter niet af van het Zwitserse Zürich. Het is een verbastering van Zuderinghe; een gehucht dat ooit op de zuidelijke zandrug van het riviertje de Marne lag. wereldplek Een paar kilometer ten zuiden van Zurich bevindt zich langs de Afsluitdijk een paradijs voor kite- en windsurfers. Op het surfstrandje van Kornwerderzand waait het zo vaak dat zelfs vaste badgasten als aalscholvers soms knettergek van de wind worden. Negeer je gevleugelde vrienden en ga samen met een van de kite-instructeurs van Freeriderz het IJsselmeer op. Of vaar met je windsurfplank op de woelige baren. Tip: neem je zwemdiploma mee. Niet het kniediepe water laat je hier spartelen, wel de eindeloze zee van ruimte. Afstrepen kitesurfles.net
96 SALT SepT. - okT. 2014
Logica brengt je Verbeelding
Op zoek naar een dagelijks portie licht verteerbare inspiratie voor je actieve en avontuurlijke leven ?
peopLe planeT PaSSion play SALT SepT. - okT. 2014 97
van A naar B brengt je overal
1. Volgen, delen en meepraten doe je op 2. Schrijf je in voor onze wekelijkse nieuwsbrief op GetSalt.com 3. Abonneer je op Salt magazine of geef een abonnement cadeau
6 x per jaar, minimaal 100 pagina’s + gratis specials
voor slechts â‚Ź 22,50
Aanmelden doe je op GetSalt.com