Salt#2-2011 Preview

smaakmakend voor een ven le actief en avontuurlijk

prijs e 4,50

6e jaargang #2 | mei / juni 2011 | GetSalt.com

Going Dutch issue!

INSPIRATIE eco baron Doug Tompkins (oprichter The North Face) COOL PEOPLE 6 voices of Holland INNOVATIE amfibie caravan AVONTUUR vliegvissen in Ierland ACTIEF city suppen TREND hardlopen ‘light’ AMBITIE 11-Steden ‘anders’ MATERIAAL tenten, fietsen & kajaks

ssue! i h c t u D g n i o G

68

63

22 iNhouD 8 10 12 17 18 19 21 22 26 28 35 36 41 42 46 61 63 68 72 74 76 81 82 85 87 88 90 98 6

28

Natuurpraat | Vliegende Hollander Ongezouten | Reacties van lezers Spraakmakers | Hot & happening Facebook | Josef Ajram Pittig | Feiten & cijfers Going Dutch Smaakmakers | Zoet, zuur, zout Out of the Box | Waterbed TEVA MOUNTAIN GAMES, ATLETEN, kUNST, MUzIEk EN BERGEN In de Media | Boeken, films en muziek COOL PEOPLE | VOICES OF hOLLAND Greenpiece | Rebel with a cause Wereldroute | Via Algarviana, 300 km, 14 etappes Icoon | Made in Holland Interview | Doug Tompkins Gear Finder | Kajaks Lust | Voor het oog ON ThE ROx | LIChT VERTEERBARE VOEDINGSFEITEN REISREPORTAGE | VLIEGVISSEN IN IERLAND Gearfinder | Tenten Kunststof | Badgasten INSPIRATIE | GEBRUIk jE VERSTAND, VOLG jE hART Body & Soul Heilige plek | Kroezeboom, Fleringen Gear Finder | Fietsen Onbekend maakt bemind | Dutch Everglades Megapixel | Olympus Pen fotowedstrijd Epic | Mooie plaatjes Toetje | King of Stencil

76

SALT #2

MEI / JUNI 2011

47 Extra Zout Doe-het-zelf gids voor je avontuurlijke lifestyle Tips voor wandelen, fietsen, kajakken, suppen, hardlopen surfen, wildspotten

ColumNistEN 62 rOxANe CAtz Herpes de Provences 67 iLjA gOrt Alez Hollandais 89 FLOOrtje DeSSiNg Holland sabbatical

salt sErviCE 94 Salt online 95 Salt shop 96 Zo word je abonnee van Salt

voor­ woord

Ik hou van Holland Mijn moeder is Nederlandse, mijn vader Indonesiër en ik heb een familie die zo ver over de wereld is uitgewaaid dat ik amper weet hoeveel neefjes en nichtjes ik heb. Zelf heb ik altijd in Nederland gewoond, in meerdere uithoeken zelfs, maar het reizen zit dus in mijn bloed. Niet alleen vanwege mijn (voor)ouders, tantes en ooms, ook door het werk voor Salt magazine kom ik op bizar veel plekken. Te gek, absoluut! En vaak krijg ik de vraag wat mijn populairste of meest verrassende bestemming is. Een vraag die ik goed kan beantwoorden, maar de laatste jaren merk ik hoe gek ik eigenlijk ook ben op Nederland. Kon het vroeger niet exotisch genoeg zijn en hing ik vooral aan de lippen van die ander, tegenwoordig vertel ik op mijn reizen vol trots over ons eigen kikkerland.

Bovendien kom ik er steeds vaker achter hoe populair Nederland in het buitenland is.

En nee, niet alleen Amsterdam vanwege het ‘red light district’ of de drugs. Hoewel ik moet zeggen dat ik Amsterdam ook echt een van de leukste wereldsteden vind, zo niet dé leukste. Buitenlanders roemen ons land in de eerste plaats, merk ik, om ons Nederlanders zelf, maar in de tweede plaats vanwege de enorme diversiteit die ons land kent (ja, écht) én vanwege onze infrastructuur waardoor werkelijk het kleinste gat bereikbaar is. Los van de auto is Nederland compleet doordringbaar, naar elke uithoek rijdt altijd wel een (bel)bus en een fietspad er naartoe is standaard.

Fietspaden zijn bij ons zo geïntegreerd dat zelfs buitenlanders bij ons komen kijken hoe wij dat gedaan hebben. En dat feit is voor ons zo gewoon, dat ik er in het buitenland achter moest komen, hoe ongewoon dat eigenlijk is. In de meeste landen kun je het zonder auto compleet schudden en ook het openbaar vervoer laat op veel plekken zwaar te wensen over. Wij kunnen op ons kop staan als een trein te laat is, in veel andere landen rijdt er geeneens een! Doordat ons land dus zo toegankelijk is, ongeacht hoe je reist, is er onverwacht veel te ontdekken, veel meer zelfs dan in menig ander land. En geloof het of niet, mijn boekenkast puilt uit van de reisboeken, maar sinds een paar jaar staan de reisboeken over Nederland vooraan.

Behalve dat ik het leuk vind om te lezen wat ‘wij’ aan de toeristen over ons land vertellen, leer ik zelf stiekem ook heel veel. Sinds die boeken trek ik als een reiziger door ons land maar ik heb minimaal nog een extra leven nodig om alle fietspaden, mountainbikeroutes, bospaden, kanoroutes, klompenpaden, polderwegen, trekkershutten, vaarroutes, stadsroutes, verborgen strandlocaties, nationale parken, wildkampeerplekken, rivieroevers, dijken, heuvelruggen en uitgestrekte meren te ontdekken. Het is werkelijk niet normaal hoeveel er in Nederland te reizen is.

Vaak word een vakantie in Nederland uitgelegd als armoede, ‘we slaan maar eens een jaartje over’, wordt er haast verontschuldigend gezegd. Ik zou het eerder om willen draaien. Blijf eens wat vaker in je eigen land vanwege de rijkdom!

Natasha Bloemhard

veel leesplezier met deze oer-Hollandse uitgave van Salt.

hoofdredacteur | natasha@getsalt.com

uitgever Rebel Media Creators B.V. Kleine Koppel 48 3812 PH Amersfoort The Netherlands T. +31 (0)33-8200252 E: salt@rebelmediacreators.com GetSalt.com | reDACtie Natasha Bloemhard (hoofdredacteur) | natasha@getsalt.com Ard Krikke | ard@getsalt.com vOrMgeviNg + iNterNet Chris Pollen | chris@getsalt.com Laura Luykenaar | laura@getsalt.com

ADverteNtieS Bel +31 (0)33-8200252 | Download de mediakaart op GetSalt.com/adverteren MeDeWerKerS Rosanne Vriend, Roxane Catz, Ilja Gort, Floortje Dessing, Nancy Boswerger, Matthijs Meeuwsen en Tessa Koop KLANteNServiCe Abonnees: abonnee@getsalt.com Shop: shop@getsalt.com FAQ: www.GetSalt.com T. +31 (0)33-8200252 (bellen op ma of vr, 15.00 tot 17.00 uur) Abonnementen Nederland en België € 15,- per jaar (6 edities)

Abonnementen overig buitenland Op aanvraag via abonnee@getsalt.com Alle abonnementen continueren stilzwijgend met een jaar en gelden tot wederopzegging, tenzij anders vermeld. Prijswijzigingen voorbehouden.

Cadeauabonnementen eindigen na een jaar.

COPYrigHt Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande, schriftelijke toestemming van Rebel Media Creators B.V. worden overgenomen. iSSN: 1874-334X Salt verschijnt 6 keer per jaar. Oplage: 30.000.

Salt wordt gedrukt op PEFCpapier afkomstig uit duurzaam bosbeheer: pefcnederland.nl

Salt is EOCA member

Salt reist zoveel mogelijk met de trein dankzij

BeDANKt Al onze adverteerders, distributiepunten en Salt-abonnees.

MEI / JUNI 2011

SALT #2

3

KoP xx Xx Xx

vliegende

HOLLANDEr 8

SALT #2

MEI / JUNI 2011

natuur KoP Praat xx

Tekst Rosanne Vriend Xx Beeld Xx Save The Albatros

"Wacht maar tot ik écht groot ben ..."

Hoewel de naam anders doet vermoeden, is de amsterdam albatros nog nooit in het neder­ landse luchtruim gezien. Sterker nog, de zee­ vogel is zelfs nergens ter wereld vanaf het vasteland gespot. Zijn naam dankt de extreem zeldzame landgenoot dan ook niet aan onze hoofdstad, maar aan zijn broedgebied, dat op een van de meest geïsoleerde plekken ter wereld ligt, het vulkanische amsterdam eiland.

D

e Amsterdam Albatros behoort, met een gemiddelde spanwijdte van zo’n 3 tot 3,5 meter, tot de grootste zeevogels ter wereld. Maar ondanks deze omvang zorgde zijn kluizenaarsbestaan op Amsterdam Eiland - een stipje op de kaart tussen Australië en Zuid-Afrika – ervoor dat hij pas in 1983 werd ontdekt. DNA-analyse leverde de Diomedea amsterdamensis zelfs pas dit jaar officieel een aparte soortclassificatie op. Eerder werd deze Amsterdammer gezien als een ondersoort van de reuzenalbatros.

De waterliefhebber brengt het grootste deel van zijn leven (85 procent) al zeilend boven de oceanen door. Het gerucht gaat zelfs dat een jonge albatros tien jaar achter elkaar zou kunnen fladderen, zonder een enkele keer te hoeven landen. Toch speelt Amsterdam Eiland – de rotsklomp dankt zijn naam aan Anthonie van Diemen die in 1633 op weg naar Java was en het eiland naar zijn schip de Nieuw Amsterdam vernoemde - een sleutelrol in het voortbestaan van de vogel. Eens in de twee jaar strijkt de albatros neer op de drassige hoogvlakte, Plateau de Tourbières, op het westelijke puntje van het eiland om zich voort te planten. Nadat het monogame dier zijn partner heeft teruggevonden, de liefde heeft bedreven en het ei heeft gelegd, begint er een ware broedestafette. Ongeveer drie maanden lang houden het mannetje en het vrouwtje om beurten het ei voor een week warm. Zelfs als het jong zich door de schil heen naar buiten heeft gewerkt, is de intensieve klus nog niet geklaard. Het weerloze pluizenbolletje heeft nog ruim negen maanden intensieve kraamzorg en vliegles van beide ouders nodig, voordat hij de wijde wereld in kan trekken.

Helaas is dit deel van het eiland ook bij (geïmporteerde) runderen populair die, op zoek naar sappige sprietjes, nietsvermoedend stukjes van het beschutte broedgebied afknabbelen.

Daarnaast liggen er verwilderde katten op de loer die niet vies zijn van een vers kuikentje. Maar ook als de vogel het 'ouderlijk huis' eenmaal heeft verlaten, dreigt er gevaar. Regelmatig worden albatrossen aan de haak geslagen door vissers. De vogels zien dobbers helaas als een lekker hapje en duiken nietsvermoedend hun dood tegemoet. Op dit moment zijn er dan ook nog maar een schamele 170 Amsterdam Albatrossen over en staat de zeer zeldzame vogel op de Rode Lijst van beschermde diersoorten. Kijk op savethealbatross.net hoe je mee kunt helpen onze verre landgenoot van uitsterven te behoeden.

MEI / JUNI 2011

SALT #2

9

SPraaK KoP MaKerS xx & happening hot

kITE runner

Xx Xx

zeilen met een mammoetschip?

De Amerikaanse Cargill – een voedsel/ grondstoffengigant die de twijfelachtige reputatie heeft de wereldwijde honger in stand te houden - wil vanaf 2012 een deel van zijn gigantische vrachtvloot uitrusten met reusachtige kites (382 m2).

De kites, die op een hoogte van 100 tot 400 meter vliegen, moeten voor een brandstofbesparing van 35% zorgen.

CO2 kLEURT PLASTIC GROEN Waarschijnlijk wist je niet dat veel van jouw favoriete outdoorspeeltjes van polycarbonaat zijn gemaakt denk hierbij aan fietsbrillen of sporthorloges - en dat ze met behulp van giftige stoffen van een cool kleurtje worden voorzien. Slimme Duitse wetenschappers hebben een ontdekt dat als CO2 wordt samengeperst, het gas heel handig gebruikt kan worden om dit plastic op een milieuvriendelijke manier van een kleur of zelfs antibacteriële eigenschappen te voorzien.

tim-mckenna.com/Red Bull Content Pool

opGEtElD tOP 10 WANDeLSteDeN ter WereLD De vraag ´Wat zijn de leukste steden ter wereld´ is altijd een lastige. Uit onze ervaring blijkt dat de leukste steden vaak de steden zijn waar alles makkelijk te belopen is. Lonely Planet is het hier mee eens en vroeg aan zijn lezers: ‘Door welke stad wandel jij het liefst?’ Uit maar liefst 186 steden steden kwam Londen als winnaar uit de bus, op de voet gevolgd door New York en Parijs. Amsterdam haalde een mooie zesde plaats.

Hieronder de top 10.

Londen New york Parijs

Rome Praag Amsterdam Barcelona SAn FRAnCISCO

Boston Venetië 12

SALT #2

MEI / JUNI 2011

HOgErE gOLvEN EN MEEr wIND goed nieuws voor alle (kite)surfers, zeilers en windsurfers! De afgelopen 23 jaar is het steeds harder gaan waaien en zijn de golven steeds hoger geworden. Uit een analyse van satellietgegevens tussen 1985 en 2008 blijkt dat de windkracht boven de oceanen tot tien procent is toegenomen en de golfhoogtes met een half tot een procent zijn gegroeid. Wetenschappers denken dat opwarming van het oceaanwater een rol speelt en verwachten dan ook dat deze trend zich ook op lange termijn doorzet.

LaNGSTE GoLFrIT ooIt gary Saavedra schreef onlangs surfgeschiedenis door op het Panamakanaal, tussen de Caraïbische zee en de grote Oceaan, de langste golfrit ooit te maken.

Hij deed dit door 66,47 kilometer lang op de hekgolf van een vlak voor hem uit varende wakeboardboot te surfen. Na precies 3 uur, 55 minuten en 2 seconden stapte de surfer volledig verkrampt van zijn surfboardje. De Red

Bull atleet haalde tijdens zijn rit een gemiddelde snelheid van 16,9 km/ uur en een topsnelheid van 21,7 km/uur. Al deze ongelooflijke cijfers zorgden er voor dat Saavedra met twee records in het Guinness Book of World Records is beland. Bovendien is hij de eerste watersporter ooit die toestemming kreeg om deze 81 kilometer lange waterweg, die bekend staat als een van de drukste vaarwegen ter wereld, op te gaan.

(c)Agustin Munoz/Red Bull Content Pool

rECorDs

4800 kM kITEN

134 x kwALLENVISSEN

Wereldrecordhouder kwallenvissen?

Dat kan er natuurlijk maar één zijn, SpongeBob SquarePants uit Bikinibroek. Inmiddels heeft de gele spons al 134 pogingen achter zijn naam staan.

4 jAAR NON-STOP VLIEGEN 25 METER hOGE (wATER)VAL

Dat de Amerikaanse Christie Glissmeyer geen hoogtevrees heeft bewees ze in 2009. Ze peddelde als eerste vrouw van de 25 meter hoge Metlako Falls (Oregon, Amerika). Behalve in het water belandde ze er ook mee in het Guinness Book of World Records.

Minstens vier jaar blijft deze gevleugelde recordhouder in de lucht. De bonte stern komt tussen het moment dat hij zijn nest verlaat en het moment dat hij oud genoeg is om kindjes te maken, niet meer aan de grond.

De Duitsers Dirk Gion en Stefan Simmerer, twee fanatieke kiteboarders, vestigden een record door met hun auto en een tank vol wind dwars door Australië te rijden. Een flinke vlieger was voldoende om de WindExplorer een 200 kilo lichte carbon auto, uitgerust met racefietswielen en een oplaadbare elektromotor – 1 op 4800 km te laten rijden. De rit kostte ze in totaal € 10,- aan brandstof.

MEI / JUNI 2011

SALT #2

13

rePor­ tage

teva mountain Games Tekst: natasha Bloemhard Beeld: star-board-sup.com, natasha Bloemhard

als ik één festival in de wereld kan noemen waar de vibes van adventure sports, kunst, muziek en bergen ultiem mixen, dan is dat de teva Mountain games dat jaarlijks in de ameri­ kaanse rocky Mountains wordt gevierd. in vail, een ruwe bergdiamant die dit jaar van 2­5 juni, toegejuicht door ruim 30.000 mensen, opnieuw door ‘worlds best’ wordt geslepen.

N

et als het beroemde merk Teva zelf, begonnen ook de Teva Mountain Games klein. Jaren geleden verzamelde een groepje kajakkers zich in Colorado voor een extreem treffen op de wildwaterrivieren in de Amerikaanse Rocky Mountains. Colorado staat bekend om zijn enorme hoeveelheid 4000-ers, 70 procent van de hoogste bergen van Amerika staat hier als een huis! Hier tussendoor stromen onder meer de beroemde Colorado River en de Arkansas River die in het voorjaar, als de sneeuw is gesmolten, op hun razendst zijn. Op weg naar de Grote of de Stille Oceaan sleuren ze alles en iedereen mee. Een machtsvertoon van Moeder Natuur waarmee de kajakelite van de wereld graag een robbertje vecht. En met succes, want het onderonsje groeide uit tot ‘the largest celebration of mountain sports, soul & culture’ van Amerika. Geholpen door het Amerikaanse schoenenmerk Teva, dat zijn oorsprong vindt in wildwatersport, bereikte het evenement in de loop der jaren een sterrenstatus.

22

SALT #2

MEI / JUNI 2011

TevA

atleten , kunst, muziek & bergen

mOuNTAIN GAmeS

MEI / JUNI 2011

SALT #2

23

cool PeoPle voices of holland Tekst Ard Krikke

VoIcES oF

vraag abel tasman, wilco van rooijen, Martijn linden, Koen oltmans, erwin roodselaar of anne­Marie reichman niet om een noot te zingen. toch reiken hun stemmen verder dan die van het gemiddelde nederlandse zangtalent.

Salt selecteerde zes nederlanders die zowel in binnen­ als buitenland (nog steeds) hoorbaar zijn.

ondAnks dAt hij een Groot deel vAn oceAnië in kAArt BrAcht, leverde zijn expeditie Geen drol op en wAren z’n voc-BAzen niet Blij met hem

abel tasman ,

ontdekkingsreiziger

gouden keeltje Abel Janszoon Tasman (1603-1659) groeide op als boerenzoon in het Groningse Lutjegast. Omdat er ’s zomers niet al te veel te doen was op de boerderij moest de jonge Abel, net zoals veel andere boerenzonen in die tijd, noodgedwongen als matroos bijklussen. Blijkbaar had de uit de klei getrokken Groninger toch aardige zeebenen, want hij werkte zich op van ‘vaerentgesel’ (dekknecht) tot kapitein. In 1633 kwam hij op dertigjarige leeftijd in dienst van de eerste multinational ter wereld, de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC). verhief zijn stem In 1642/43 maakte Tasman voor de VOC de reis van zijn leven. De Compagnie had namelijk zijn begerige oog laten vallen op zilver uit Zuid-Amerika, maar durfde geen schepen via de westelijke vaarroute te sturen.

Dit omdat de Engelsen, Spanjaarden en de Portugezen het hier voor het zeggen hadden. Daarom kreeg Tasman de opdracht om via het nog grotendeels onbekende Terra Australis, in het uiterste zuidoosten, een nieuwe doorvaart naar Zuid-Amerika te zoeken. Na zo’n 9000 kilometer gevaren te hebben ontdekte hij als eerste Europeaan het huidige Tasmanië en het zuide28

SALT #2

MEI / JUNI 2011

lijkste puntje van Nieuw-Zeeland. Van een warm ontvangst was echter geen sprake. De Maori’s doodden een aantal van zijn matrozen en zilver was in geen velden of wegen te bekennen. Hierop besloot de gedesillusioneerde Tasman weer koers naar Holland te zetten, waarbij hij en passant nog op de Tonga en Fiji-eilanden stuitte. Ondanks dat Abel Tasman uit het Groningse Lutjegast een groot deel van Oceanië in kaart bracht, leverde de expeditie geen drol op en waren zijn bazen dus allesbehalve blij met hem. Toch galmt zijn naam tot op de dag van vandaag na, dankzij de naar hem vernoemde plaatsen en dieren, zoals Tasmanië, de Tasmanzee, Tasman National Park en de Tasmanian Devil. ik hou van Holland De laatste jaren van zijn leven sleet een van Nederlands grootste ontdekkingsreizigers zijn leven als vermogend handelaar in Batavia. Maar ondanks zijn wereldwijde omzwervingen vergat hij zijn vaderland niet; in zijn erfenis stond dat een aanzienlijk deel van zijn vermogen aan de armen in Lutjegast moest worden geschonken.

Nagalmen abeltasman.org

hOLLAND Zij latEN ZiCh horEN

de tAAk vAn Avonturiers vAn de 21e eeuw is niet om plekken te veroveren, mAAr om ze te Beschermen

Wilco van rooijen ,

Beroepsavonturier

gouden keeltje Wilco van Rooijen (43) is een van de weinige professionele beroepsavonturiers die ons landje rijk is en beschikt over een cv waar zelfs Indiana Jones een puntje aan kan zuigen. Wilco raakte al in zijn jeugd verslingerd aan lopen en klimmen in de bergen. Tijdens zijn studie werd de lokroep van de bergen zo luid dat hij zijn studieboeken dichtsloeg en besloot om van zijn passie zijn beroep te maken.

“Veel mensen zeggen dat ik gek ben en mijn leven tijdens expedities riskeer. Het verleggen van grenzen geeft mij echter het gevoel dat ik leef. Kwaliteit van het leven is voor mij belangrijker dan kwantiteit.” verheft zijn stem “Als klein jochie droomde ik er al van om op de top van de wereld te staan, maar het enige dat ik te horen kreeg was dat ik niet zo moest dromen. Deze Nederlandse ‘doe-maar-gewoon-mentaliteit’ maakte bij mij eerder het tegenovergestelde los; ik wilde juist de voor ‘onmogelijk’ gehouden doelen bereiken.” Dankzij deze bewijsdrang bedwong Van Rooijen als enige Nederlander op eigen kracht alle drie de polen (de Noord- en Zuidpool en de Mount Everest) en stond hij op ieder continent op de hoogste toppen (Seven Summits).

“Of ik mijn stem heb laten horen? In de klimwereld ben ik wel bekend, de ‘wereld’ kent mij waarschijnlijk vooral van het

drama op de K2.” In 2008 kwamen elf van Wilco’s medeklimmers tijdens een expeditie op de 8611 meter hoge K2 om het leven. Dat ongeluk, waarbij Wilco zelf zijn tenen verloor door bevriezing, ging destijds de hele wereld over. “Vergeten zul je het nooit”, zegt Wilco, “maar ik ben al weer druk bezig met een nieuw project, Mission Antarctica 2048.”

Tot 2048 legt het Antarctic Treaty territoriale claims en grondstofwinning op Antarctica aan banden. Hierna wordt het witte continent in principe ‘vogelvrij’ verklaard. “Ik maak me zorgen over wat er dan gaat gebeuren. Door in 2012/2013 met een terreinwagen op zonne-energie naar Antarctica te rijden wil ik de jeugd op een leuke en avontuurlijke manier inspireren om zich in te zetten voor duurzame energie én voor het behoud van ons laatste ongerepte continent op aarde. De taak van avonturiers van de 21e eeuw is niet om plekken te veroveren, maar om ze te beschermen.” ik hou van Holland “Ik ben verliefd op de bergen, maar na iedere expeditie kan ik intens genieten van oer-Hollandse landschappen. Ik houd vooral van weilanden die vol staan met koeien. Ik heb nu zelfs twee eigen koeien en mag me dus ook ‘boer’ noemen ;-).”

Nagalmen teamwilco.nl MEI / JUNI 2011

SALT #2

29

terug naar

DE KUST

via Algarviana, 300 km, 14 etappes

36

SALT #2

MEI / JUNI 2011

wereld route rechts kronkelt een rivier, links strekken met bloemen bedekte heuvels zich uit. in de schaduw van een eucalyptusboom ligt een geit te luieren. de geur van lavendel dringt mijn neus binnen en ik hoor de bijen zoemen. Zoetsappiger kan het bijna niet. ik loop al ruim 17 kilometer over de via algarviana en ben ­ met uitzondering van die geit ­ geen levende ziel tegengekomen. is dit werkelijk de Portugese provincie de algarve, waar jaarlijks ruim 2,5 miljoen toeristen de zon komen opzuigen?

via algarviana

Tekst & Beeld Rosanne Vriend

d

e Via Algarviana is een 300 kilometer lange wandelroute waarbij je in 14 etappes van het oosten van de Algarve naar het meest zuidwestelijke puntje van Europa, Kaap Sint-Vincent aan zee loopt. Dwars door het binnenland dus van Portugal’s zuidelijkste provincie dat totaal anders belooft te zijn dan de volgepakte stranden en rijen blokken beton aan de kust.

Nieuwsgierig en een tikkeltje sceptisch ga ik op pad om twee van de veertien dagtochten te lopen.

Het is eind april, het moment dat het landschap zijn ‘wintervacht’ heeft losgelaten en tal van wilde bloemen en verse blaadjes uit hun knoppen knallen, als ik ergens midden in de Via Algarviana op de route stap. Samen met mijn gids Sónia Manso loop ik etappe 9 van Messines naar Silves, een dagtocht van 27,6 km. De route is volledig gemarkeerd, dus om de weg te vinden heb ik geen gids nodig. Het is vooral leuk voor de achtergrondinformatie die ik onderweg krijg en handig in de dorpen waar de lokale, allervriendelijkste bevolking amper een woord Engels spreekt. En mijn Portugees laat helaas ook zwaar te wensen over.

Als we het slaperige dorpje achter ons laten, zien we per toeval de enige trein van de dag passeren. Luid toeterend tuft het boemeltje traag door het landschap. Spoorbomen bij de overgang zijn volgens Sónia niet nodig. “Behalve dat hier bijna nooit iemand komt, breekt de trein met zijn kabaal dwars door de geluidsbarrière van de bevolking. Iedereen hoort de trein dus ruimschoots op tijd aankomen.” Onderweg ruik ik de eucalyptus die hier als een enorme ‘zuiplap’ bekend staat. De indringer, de boom komt hier oorspronkelijk helemaal niet vandaan, slurpt zo veel water uit de bodem dat andere ‘wortelgenoten’ haast het loodje leggen. Ze zijn echter inmiddels zo ingeburgerd dat wegsturen geen optie meer is. Voor de amandelbomen, die hier ook in grote getale staan, rest dus niets anders dan een gedoogbeleid. We zwerven door kurkeikbossen, waaraan de Algarve een van zijn ‘trademarks’ te danken heeft, en langs bloemenvelden die zich als een bonte deken over de heuvels uitstrekken. We zien van alles, behalve mensen. Sónia: “Terwijl het strand van de Algarve mateloos populair is bij zonaanbidders, ligt het binnenland er al jaren vergeten bij.

Sinds de ontdekking van de provincie als toeristische bestemming in de jaren '60 vertrekken steeds meer inwoners, met name de jongeren, van het binnenland naar de kust, omdat daar het werk te vinden is.” Ouderen blijven hier achter en daarmee dreigen ambachten, zoals het houden van bijen en strippen van

onderweg ruik ik de eucalyptus die hier als een enorme ‘zuiplap’ bekend staat

kURk

ROMEINEN EN ARABIEREN

Wanneer je in de Algarve bent, kun je er niet omheen. Overal staan bomen waarvan de bast voor een groot deel ontbreekt en waar cijfers op geschilderd staan. no worries, deze bomen zijn niet ziek of door vandalen onder handen genomen, dit zijn kurkeiken, waarvan kurk gemaakt wordt.

Het cijfer op de bast verwijst naar het jaar waarin de kurkboom voor het laatst is geschild.

Het ontvellen is een uiterst precies klusje, omdat wanneer iets te diep gesneden wordt, de boom al kan sterven. na de operatie heeft de eik ongeveer negen jaar nodig om te herstellen, voordat hij opnieuw onder het mes kan. Dankzij de enorme productie in de Algarve is Portugal een van de grootste kurkproducenten ter wereld.

De Algarve is voor verschillende volkeren een geliefde plek geweest. Uiteraard waren het eerst de Romeinen die de regio beheersten. Hierna was het de beurt aan de Arabieren die de provincie de naam 'Al Gharb', het westen, gaven.

Later werd de Algarve onderdeel van Portugal.

Voor grote ontdekkingsreizigers als Vasco Da Gama en Hendrik de Zeevaarder was de Algarve het ideale vertrekpunt voor hun legendarische reizen. Op de Via Algarviana zie je het culturele erfgoed van de verschillende overheersers, zoals Romeinse muren, Moorse schoorstenen en talloze kerkjes en kastelen

MEI / JUNI 2011

SALT #2

37

›› extra zout | Stand up paddle Boarden (Sup)

(c)Damiano Levati/Red Bull Content Pool

sup in the city Toen we een paar jaar geleden voor het eerst in Salt over stand up paddle boarden (suppen) schreven, hadden we nooit

gedacht dat de Hawaiiaanse sport wereldwijd zo populair zou worden. Zag je suppers eerst alleen langs de kust en op het binnenwater, tegenwoordig peddelen ze ook door de steden, met Venetië, Stockholm, Parijs, San Francisco en de

FAST FACTS

Wat Friday night SUP Wanneer Eén keer per maand op vrijdagavond (de eerste is 20 mei) Voor wie Voor iedereen die van peddelen houdt Wat heb je nodig? Supboard (kano mag ook) en wetsuit.

Afstand/tijd 5 à 6km, 1,5-2 uur.

Kosten gratis Informatie mm-sup.com

52

SALT #2

Amsterdamse grachten voorop. Salt vroeg Morene Dekker, fervent city supper, naar de ins & outs.

“De allereerste keer dat ik vanuit mijn huis in IJburg met m’n board de gracht ‘in sprong’ verbaasde ik niet alleen mezelf, maar ook de voorbijgangers zowel op als rond het water”, lacht Morene Dekker, die haar dagelijkse werk als copywriter afwisselt met het runnen, van een eigen (city)sup-bedrijfje, M&M SUP, dat ze samen met een vriendin is gestart”. ”Myriam en ik maken samen regelmatig peddeltochtjes door de grachten en dachten toen hoe leuk het zou zijn om dit aan te bieden aan mensen die de stad eens op een andere manier willen zien. We kennen de stad op ons duimpje. Het enige waar je in Amsterdam soms voor moet oppassen zijn de rondvaartboten. Sommige kapiteins vinden het erg grappig om te kijken

MEI / JUNI 2011

of ik wel kan blijven staan als ze het gas opengooien en zo grote golven maken. Bruggen in een stad zijn eigenlijk nooit een probleem, door op mijn plank te zitten of liggen kom ik overal onderdoor. Sluiswachters vinden me vaak wel een vreemde eend. Sommigen laten me gewoon door, terwijl ik van anderen mijn board uit het water moet tillen en moet omlopen.”

zelf doen?

Morene begon zo’n drie jaar geleden met suppen omdat ze het constante gesleep met (golf)surfboards tussen Amsterdam en Wijk aan Zee zat was. “Het mooie van suppen is dat je het altijd en overal kunt doen, dus ook in de stad. Het leuke van

›› Stand up paddle Boarden (Sup) | extra zout

work-out Hoewel suppen er super relaxed uitziet, zet je er ´stiekem´ hele spiergroepen mee aan het werk. Uiteraard train je door de peddelbeweging op een natuurlijke manier je rug-, borst-, buik-, schouder, been- en armspieren. Maar doordat je onderlijf tijdens het peddelen ook nog een wiebelend board in balans moet zien te houden, werk je ongemerkt aan de belangrijkste spieren van allemaal; de rompspieren, ook wel de core genoemd. Je core bestaat uit rug, buik, bil – en heupspiertjes rondom je middel.

Goed getrainde kernspieren zorgen niet alleen voor een betere coördinatie, ze voorkomen ook (langdurige) rug- en nekklachten. Nog niet overtuigd, een beetje serieuze supper verbrandt met gemak zo’n 750 calorieën per uur.

Je ideale stadsvriend

er bestaan (nog) geen speciale boards om mee door de stad te cruisen. Als vuistregel kun je aanhouden; hoe langer en breder een board is, hoe minder kans je hebt om een slok grachtwater binnen te krijgen. Lengte en vooral breedte zorgen namelijk voor de nodige stabiliteit. Een stabiel (beginners) board moet minimaal 11 foot (355 cm) lang en 32 inch (81cm) breed zijn. Daarnaast is de lengte van je peddel belangrijk. Voor de juiste peddellengte tel je ongeveer een gestrekte hand (15 cm) boven je eigen lengte op. Bekende SUP-merken zijn onder andere Boga Boards, Naish, Starboard en Gong.

zo’n stadstour is de afwisseling van peddelen over het water en ergens onderweg een bakkie doen. Behalve dat ik lekker buiten sport, maak ik ook constant praatjes met mensen aan de kant en zie ik mijn ‘eigen’ Amsterdam letterlijk van een hele andere kant.

Behalve in de grachten, maak ik ook regelmatig tochten vanuit IJburg naar bijvoorbeeld Pampus, Muiden of Marken.

Die combinatie en het feit dat het peddelen staand op een board voor iedereen heel gemakkelijk te leren is, leidde tot de oprichting van ons bedrijfje. Voor € 17,50 (inclusief materiaalhuur) brengen we mensen de beginselen van de sport bij en maken we tochtjes met ze door de grachten van IJburg. Voor gevorderde suppers organiseren we twee keer per maand een serieuze tocht door de Amsterdamse binnenstad of over het IJsselmeer.”

Friday Night SuP Wie herinnert zich niet de enorme populariteit van de Friday Night Skates, waarbij honderden, soms zelfs duizenden mensen gezamenlijk op vrijdagavond in diverse steden van de wereld een skatetocht maakten? Op dit principe is de Friday Night SUP gebaseerd waarbij Morene en Myriam (M&M SUP) één keer maand, op een vrijdagavond, een tocht door de Amsterdamse grachten organiseren. Iedereen met een SUP-board is welkom om te komen en aan te haken. Naast Amsterdam staan ook Friday Night tochten in de watersteden Leiden, Utrecht en Leeuwarden op het programma.

MORENE’S CITy SUP TOP 3

1. Amsterdam.

2. Muiden 3. De Friese elf steden Liggen deze steden niet bij jou in de buurt, kijk dan eens op kanoweb.nl/kanosteden. htm. Hier staan volledig uitschreven kanoroutes door verschillende steden, ideaal om geheel of gedeeltelijk met je sup-board te volgen.

MEI / JUNI 2011

SALT #2

53

reiSre­ Portage vliegvissen in ierland

d n a l r e i n i n e s s i v g e i vl

Tekst & Beeld: natasha Bloemhard

A rIver ruNS

Jaren geleden keek ik gefascineerd naar de, door robert redford geregisseerde, film A river runs through it dat het verhaal vertelt van twee zonen die opgroeien in landelijk Montana. wat me het meest bijgebleven is, zijn de ongelooflijk mooie beelden van het vliegvissen langs de wild stromende rivier. Het straalde niet al­ leen avontuur maar ook eenvoud van leven uit. Het leek me ge­ weldig. in noord­west ierland vond ik mijn ‘zenrivier’.

o

ndanks dat ik nog nooit een vishengel in mijn handen had gehad, spatte de rust van het zwerven langs een wild stromende rivier van het scherm af. Ik hou van het geluid van water, of het nu kletterend of kabbelend is, ‘live’ of ‘dolby surround’; water maakt mij intens gelukkig. Ook het zwiepende geluid van de vislijn die met één vloeiende beweging over het wateroppervlak werd uitgeworpen, vond ik fascinerend. Het zou echter nog ruim 15 jaar duren, lang na de release datum van de film, dat ik zelf aan de waterkant zou staan. Niet in Montana, maar in Ierland dat onder de connaisseurs bekend staat als hét vliegvisparadijs van Europa. Dit land, dat al eerder mijn hart stal en sindsdien in de top van mijn favorietenlijstje prijkt, kent een eeuwenoude traditie op het gebied van vliegvissen. Niet voor niets. Het land is gezegend met tal van meren en rivieren die hun deuren wagenwijd open hebben staan voor de wilde zalm en forel die via de Atlantische Oceaan hun weg naar binnen wringen om te schransen en te paaien. Van de 13 door de EU vastgestelde viswateren in Europa waar nog wilde bruine forel voorkomt, zijn er twaalf te vinden in Ierland. Vertel dit aan een echte liefhebber plus het feit dat er in Ierland jaarlijks zo’n slordige 20.000 flink gespierde zalmen aan de hengel kunnen worden gevangen, en de man (of vrouw) is waarschijnlijk niet meer te houden. Denk niet dat, als gevolg hiervan, honderden vliegvissers zich aan de wateren staan te verdringen in de hoop op een flinke vangst. Vliegvissen op wilde zalm en forel is aan zeer strenge regels gebonden. De Ieren zijn terecht zuinig op hun schatten. Zonder vergunning gooi je geen hengel uit en ook het aantal zalmen en forellen dat je per jaar zelf mag houden is beperkt. Elke vangst wordt genoteerd. De rest is ‘catch & release’, ofwel vangen en terugzetten.

rauw en puur Vliegvissen heeft in het buitenleven van de Ieren dus een belangrijke plaats ingenomen. Wanneer je er bent en je, zoals ik, voor een paar dagen onderdompelt in deze diepgewortelde vistraditie, dan voél je authenticiteit, trots en kennis die van ge68

SALT #2

MEI / JUNI 2011

neratie op generatie is doorgegeven en die de Ieren met liefde (en heel veel humor) met je delen. Mijn ‘vliegvisleven’ begint bij Lough Inagh, in de Noordwestelijke regio Connemara. De letterlijke vertaling van Lough is ‘body of water’, ofwel een meer.

Al rijdend op weg naar de Lough Inagh Lodge, de plek waar ik een aantal nachten zal verblijven, val ik opnieuw als een blok voor de rauwe en pure schoonheid van dit land. De Inagh vallei wordt door velen beschouwd als een van de mooiste ter wereld. Slingerend voert de weg je langs het Inagh meer, met aan de ene kant de majestueuze Twelve Bens en aan de andere

THroUGH IT

catch of the day kant de Maamturk bergen. Daartussen zwelgt een gigantisch moeraslandschap dat niet alleen vaak als ‘fotomodel’ fungeert maar ook als hofleverancier van de turf waarop de locals hun kacheltjes brandend houden.

Aangekomen bij de lodge, die pal aan de rand van het meer staat en die deel uitmaakt van ‘The Great Fishing Houses’ in Ierland, ontmoet ik direct een groepje vliegvissers dat een beetje ‘mokkend’ met elkaar staat te overleggen. Het is stralend weer en dat is mooi balen, pardon? Als het té mooi weer is, komen de vissen niet naar boven omdat ze met hun grote

vissenogen niet tegen het felle zonlicht kunnen, wordt mij uitgelegd. Aha, een leermomentje dus, ik begrijp het, maar laat de zon toch stiekem weten dat ik in ieder geval heel blij ben met zijn schitterende aanwezigheid.

‘Casting’ les Samen met een aantal andere ‘vliegvismaagden’ word ik in een beginnersklasje geplaatst en maak ik kennis met onze ghillie, de visgids die ons de komende dagen onder zijn hoede zal nemen en ons de basisbeginselen van het vliegvissen zal bijbrenMEI / JUNI 2011

SALT #2

69

74

SALT #2

MEI / JUNI 2011

Badgasten

KunSt­ Stof Tekst nancy Boswerger Beeld Loek van der Klis

LUDIEKE KUNST OF WETENSCHAP?

Mix een flinke dosis fantasie met wat wiskunde­wijsheid, bouwkunde en een tikkie filosofie. voeg daar flink wat natuuractivisme, veel zand, veel wind en een berg gedrevenheid aan toe en laat het twintig jaar sudderen. Met het resultaat, 26 soorten ‘strandbeesten’, verwierf de nederlander theo Jansen (63) internationale bekendheid.

“ik zie mezelf als schepper van kunstmatig leven”

g

evoed door de wind wandelen de, uit gele elektriciteitsbuizen vervaardigde, ‘beesten’ over de stranden van Scheveningen. Als je niet beter weet, denk je dat het vooral te doen is om aandacht voor een opmerkelijk kunstproject. Maar de betekenis van deze ‘badgasten’ gaat veel verder dan dat. Het begon allemaal met een stukje in de krant. Theo, die ooit een studie natuurkunde volgde, schreef zijn technische ideetjes, fantasieën en filosofietjes op voor zijn column in de Volkskrant (1986-2008). Een soort laboratorium op papier.

Geïnspireerd door een van zijn eigen hersenspinsels, ‘Strandlopers’, stapte hij op een goede dag naar een bouwmarkt, kocht daar een stapel pvc-buizen en knutselde hiermee zijn eerste strandbeest in elkaar. Dat het een keerpunt in zijn leven werd, kon hij op dat moment niet vermoeden. Want wat volgde was een zoektocht die inmiddels ruim 20 jaar duurt en waarin Theo als een soort moderne dokter Frankenstein aan zijn creaties werkt.

In eerste instantie zag Theo zijn strandbeesten als een soort beschermengelen van Nederland tegen het stijgende zeewater. Voort geblazen door de wind zouden de beesten als ‘coast guards’ tussen het strand en de duinen ijsberen, ‘grazend’ naar zand dat ze in hun wandelgang opschepten met als doel dit bij het duin weer los te laten. Een ludiek idee, er zouden echter hele kuddes strandbeesten voor nodig zijn, die jarenlang hun gangetje van het strand naar de duinen moeten maken, wil het

letterlijk zoden aan de dijk zetten. De techniek die schuil gaat achter dit ideologische idee is mogelijk nog ingewikkelder. De bevlogen Theo voelde zich echter uitgedaagd en raakte in zijn zoektocht naar het perfecte strandbeest gefascineerd door de evolutie van de looptechniek. Geholpen door wiskunde abracadabra zoekt hij tot op de dag van vandaag bezeten naar de perfecte verhouding waarin hij de pvc-buizen kan monteren.

Ondanks dat hij deze nog niet heeft gevonden gooit het werk van de kunstenaar internationaal hoge ogen. Zo struinen de strandbeesten deze zomer over de stranden van Japan.

De exposities bezorgen Theo een flinke boterham maar het is niet waar het hart van de zelfbenoemde ‘schepper van kunstmatig leven’ ligt. “Tegen het eind van mijn leven hoop ik dat de strandbeesten zonder mij kunnen, zodat ik rustig kan sterven met het idee dat ik voortleef op de stranden.”

zelf zien Het nieuwste strandbeest van Theo, de Animaris Gubernare, is van 26 t/m 29 mei te bewonderen op het strand bij strandpaviljoen De Fuut in Den Haag. Helemaal verkocht? Koop je eigen miniatuurmodel op strandbeest.com.

GetSalt.com

Scan de QR-code voor een filmpje waarin je de strandbeesten in actie ziet of ga naar GetSalt. com (TV). Hier vind je ook een filmpje van het optreden van Theo bij de vermaarde Speakers Academy TED. Bovendien vind je op onze site het werk van andere kinetische kunstenaars, waaronder Reuben Margolin (kunst geïnspireerd op de natuur), Chris Cole (bewegende dieren) en Bret Dickens (bewegende schilderijen).

Boekentip Theo Jansen schreef een ruim tweehonderd pagina’s tellend boek over zijn strandbeesten.

De Grote Fantast, ISBN 9789064506499, € 39,50.

MEI / JUNI 2011

SALT #2

75

Heilige PleK places of peace and power Tekst Rosanne Vriend Beeld bruggenwirthfotografie.nl

vrome vrouwen gingen met gevaar voor eigen leven de deuren langs om een dienst aan te kondigen .

VErZETSHELD KROEZEBOOM, fleringen (nl)

Heilige plek omdat de Kroezeboom waarschijnlijk de oudste zomereik van Nederland is en al eeuwenlang een geheimzinnige aantrekkingskracht uitoefent. Hoe oud de bejaarde boom precies is, weet niemand, maar boomchirurgen schatten dat hij ergens tussen 600 en 1200 jaar geleden in Fleringen (Twente) is geplant. Hoewel de naam Kroezeboom (kruisboom) bij ons tegenwoordig geen belletje doet rinkelen, werd deze term vroeger gebruikt voor een boom die de grens tussen verschillende landerijen markeerde. Maar dit is lang niet de enige rol die de multifunctionele eik in de loop der jaren heeft gespeeld.

In de middeleeuwen was de boom stille getuige van talloze rechtszaken, die onder zijn bladerdak werden gehouden.

Waarom precies op deze plek is, en blijft een mysterie dat de boom met zich meedraagt. Rond 1650, toen de protestanten heersten over het noordelijk deel van Nederland, kreeg de Kroezeboom weer een compleet nieuwe functie. De katholieke bewoners van Fleringen bleven stiekem trouw aan hun geloof en kwamen in het grootste geheim bij elkaar voor de heilige missen. Eerst kozen ze boerenschuren, maar toen de straffen steeds fikser werden, ontpopte de enorme boom zich vanwege zijn beschutte ligging tot ideale preekplek. Vrome vrouwen, ook wel ‘klopjes’ genoemd, gingen met gevaar voor eigen leven de deuren langs om een dienst aan te kondigen. Weer of geen weer, in alle vroegte preekte de priester, staand op een boerenwagen, onder de beschermende takken van de reus.

82

SALT #2

MEI / JUNI 2011

Met beide voeten op de grond Ondanks dat ze in Fleringen sinds 1809 gewoon weer naar de katholieke kerk kunnen, staat de hoogbejaarde eik nog altijd symbool voor de verzetsdaden en het sterke geloof van de dorpelingen. Tegenwoordig komen steeds meer mensen om de 'heilige' eik met eigen ogen te zien.

Niet in de laatste plaats om het knap staaltje boomchirurgie te bewonderen dat de holle stam bij elkaar houdt.

Hoewel het broze uiterlijk anders doet vermoeden, is de antieke boom nog altijd springlevend. De bast van de eik, die de voeding vanuit de wortels naar de takken transporteert, is namelijk nog behoorlijk vitaal voor zo'n oudje. Door de boom op leeftijd als trouwlocatie te verhuren, wordt zijn oude dag door de parochie gefinancierd. Echt haast bij een bezoek aan de stokoude boom is er trouwens niet; zijn verzorgers schatten in dat de eik nog minstens een eeuw meegaat en ons dus allemaal met gemak overleeft!

Verschillende wandel- en fietsroutes van de lokale VVV voeren door het platteland van Twente, over zandwegen en langs landerijen naar de trots van het dorp, de eeuwenoude Kroezeboom. vvvtubbergen.nl

MEI / JUNI 2011

SALT #2

83