in 6
SALT#3/juli-aug./2012
Dit
nummer
45
extra Zout
katern
tHeMA OCeANeN
46 48
49 50 Op de cover: Een kunstwerk van de op Hawaï wonende surfster en kunstenares Heather Brown die in de oceaan een onuitputtelijke inspiratiebron vindt. Lees meer over haar op pagina 64.
51 52 54 55 56 57 58 59
Haal de oceaan in huis De oceaan als inspiratiebron viswijven 4 ‘Iron ladies’ eeuwig op de uitkijk Het ontwerp Zwemvliezen Facebook Arnaud de Rosnay 3 Binnenzeeën van de wereld trailhunt Het ruime sop Beroep Zeemeermin soaren Vliegen langs de kust stamboom Vlieger Oud vs Nieuw Boardshort locals Waterratten Zogenaamd Oceaan
Vanaf deze uitgave zal je regelmatig dit logo in Salt tegenkomen, inclusief op de cover. Download de gratis Layar app op layar.com/download (iPhone & Android) en je hebt direct toegang tot de pagina’s die van dit logo zijn voorzien. De technologie is het vervolg op de inmiddels bekende QR-code (Quick Response) en heet Augmented Reality (AR-code), ofwel aangevulde realiteit. In plaats van als een scherpschutter je telefoontje op een zo’n raar zwartwit gespikkeld blokje te moeten richten, scan je met Layar gewoon de hele pagina die voor je neus tot leven komt. Probeer het gewoon eens.
SALT#3/juli-aug./2012
7
Arjen van Eijk, Documentairemaker en positieve activist, pagina 65
28 Met Lóóóóóngboarding verander je elke asfaltmeter in een eindeloze golfrit.
38
Big 5 Onderwater Zeebonken van de oceaan
rubrieken 11 17 25 33
35 Rendier Paviljoen noorwegen Architectonisch pareltje geïnspireerd op de natuur
68 Reisreportage Wales Wales Coast Path rijgt 1400 km kustlijn aaneen
75 SoulKitchen kokoswater Nieuwe trend in sportdrankjes
78 Kunststof De afvalman “skaten leerde me speels naar stedelijke objecten te kijken”
82 Deze zijn op ’t randje
61 74 98
in ieder # 4 9 94 95 97
Mio Fiets GPS, Meindl Tessin Lady Identity
redactie & Colofon Ongezouten salt inspiratie salt shop Word abonnee
columns 37
10 mooie routes op de grens van land en zee
90 SaltLAB tested on humans
like Dit vinden we leuk Out of the Box Anders (durven) denken Natuurpraat Bron van opwinding Check in Hot spots & bijzondere plekken salt spot Klimahaus Bremen soulkitchen Liefde voor het lijf en ziel uitsmijter Is dit de hoogste golf?
67 89
ilja gort Wij zijn ons lijf roxane Catz Nooit meer lam!? Floortje Dessing Woondromen
28
hOOGGLANS
SALT#3/juli-aug./2012
SALT#3/juli-aug./2012
hOOGGLANS
29 Tekst: Ard Krikke Beeld: Arbor e.a.
LÓÓÓÓNG bOarDing
Op een longboard – een oversized skateboard – verandert ieder stadpark, elke boulevard, fiets- en voetpad in een eindeloze golfrit. Ontstaan in de fifties in, hoe kan het ook anders, het zonnige Californië, beleeft het longboard op wielen een revival. Óók in Europa.
L
ongboard skating is de afgelopen jaren in Nederland aan een serieuze opmars bezig. Moest je vroeger echt naar de Amerikaanse westkust afreizen om een longboarder te spotten, tegenwoordig zie je de lange planken met wieltjes in vrijwel al onze steden door het stadsverkeer slalommen. In tegenstelling tot wat je misschien zou denken, is longboard skating niet alleen voorbehouden aan übercoole Californische surf dudes. Maar het is ook geschikt voor iedereen die maar een klein beetje boardgevoel in zijn of haar lijf heeft. Daarnaast is ons volgebouwde landje dankzij een wirwar van gladde asfaltstroken een paradijs voor smooth rides. Behalve dat longboarden vooral erg leuk en ontspannend is om te doen, is het ook nog eens een ideaal vervoersmiddel om in de stad snel van A naar B te komen.
stad. Skateboarden bleek een ideaal middel te zijn om surfkoorts te bestrijden op dagen dat de zee zo plat was als een dubbeltje. Het duurde dan ook niet lang of ’s werelds eerste productieskateboard, de Roller Derby, het licht zag. Merken als Mahaka en Hobie volgden al snel en terwijl de Jan & Deen een gigantische hit met Sidewalk Surfin’ scoorden, vlogen tientallen miljoenen skateboards over de toonbank. De opkomst van het korte skateboard, waarmee allerlei halsbrekende streetstyle tricks mogelijk werden, en de bouw van skateparken zorgden er voor dat het longboard skaten in de decennia die volgden naar de achtergrond verdween. Pas in de jaren ’90 verschenen longboarders voor eerst weer in de straten. Dit keer waren het geen surfers of radicale skatertjes, maar vooral volwassenen – zowel mannen als vrouwen - die dankzij merken als Sector 9 en Landyachtz het skaten (her)ontdekten.
sidewalk surfin’ Voordat we je vertellen hoe je zelf over het asfalt kunt surfen, nemen we je eerst mee terug naar het zonnige Californië van de jaren ’50. Het was een tijd waarin het grote publiek massaal de bioscoop bezocht om Gidget, de eerste Hollywood film waarin surfen de hoofdrol speelde, te zien, Dick Dale met zijn tokkelende gitaar zo’n beetje de surf sound uitvond en surfers met hun lange surfboards (longboards) in de golven lagen. Vanuit deze exploderende surf lifestyle en de longboard surftraditie ontstond het longboard skaten. Door rollerskate wieltjes onder een lange houten plank te schroeven, verplaatsen surfers hun playground simpelweg van de zee naar de
Zelf doen Voor iedereen die na het lezen van het bovenstaande en het zien van de foto’s denkt ‘dat longboard skaten ziet er misschien wel heel relaxed uit, maar als niet-skater waag ik me er niet aan’ wil ik zeggen: gewoon proberen. Ik dacht een aantal jaar geleden namelijk precies hetzelfde. Ik had ook nul komma nul skateboardervaring en ook ik dacht dat ik al na de eerste meters head first op de stoeptegels zou liggen. Niets bleek minder waar te zijn! Na slechts een paar keer oefenen zoefde ik al geruisloos over het asfalt. Bij mooi weer pak ik tegenwoordig zelfs mijn longboard om lekker mee naar het werk te
38
REPORTAGE
big Five ONDERwATER
SALT#3/juli-aug./2012 Tekst: Jillian Macdonald Beeld: Frits Meyst
Big 1 reuzenmanta a.k.a. grote duivelsrog (Manta birostris). Badplaats Manta’s komen in alle wereldzeeën voor, maar worden het meest gezien aan de oppervlakte van tropische wateren. Omvang De meeste Manta’s hebben een spanwijdte van zo’n vijf à zes meter. Qua lengte zijn ze gemiddeld 4,5 meter lang met enkele uitschieters naar negen meter. De grootste exemplaren wegen zo’n 3000 kg. Zware jongen De reuzenmanta is de grootste van de roggenfamilie en staat in afkomst dicht bij de haai. Ze bewegen zich met ongeveer 20 vinslagen per minuut gracieus, als een balletdanseres door het water. Manta’s zijn totaal ongevaarlijke planktoneters. In tegenstelling tot andere roggensoorten brengen ze hun jongen volledig ontwikkeld ter wereld. Deze doen er vervolgens 6-8 jaar over om volwassen te worden. usP* De mond van de reuzenmanta zit niet, zoals bij andere roggen, aan de onderkant maar aan de voorkant zodat ze het water (en hun eten) gemakkelijk naar binnen kunnen laten stromen. In tegenstelling tot andere roggen moeten manta’s altijd in beweging blijven om te kunnen ademen. Ook kunnen ze niet achteruit zwemmen. stroom tegen Er wordt nog steeds op manta’s gevist! Vroeger vooral om
de huid en de levertraan, tegenwoordig zijn het de vinnen, lever en de kieuwbogen die veel geld opbrengen. Met name voor gebruik in Chinese medicijnen. Tel daar het aantal bij op dat sterft omdat het in visnetten blijft hangen, en je begrijpt waarom de manta op de rode lijst staat. stroom mee De reuzenmanta’s van Raja Ampat in het Indonesische deel van Papoea worden in een natuurreservaat tegen vissers beschermd. showtime Raja Ampat is een van de meest koraalrijke en visdichte gebieden op aarde en thuis voor de Manta’s. Er zijn verschillende ‘cleaning stations’ waar de manta’s dagelijks langskomen om de parasieten en algen van hun lichaam te laten verwijderen door de visjes van het rif. Dit zijn de plaatsen waar duikers zich ophouden. Oog in oog “Manta’s zijn acrobaten, trekken loopings en draaien rondjes om elkaar. Ze weten dat we er zijn en met zeven reuzenmanta’s om me heen wordt het in één keer donker. Ik kijk omhoog tegen een witte buik. De manta schuift bijna door mijn haar en ik voel de ruwe huid langs mijn vingers schuren.” info papuadiving.com * USP = Unique Selling Point
SALT#3/juli-aug./2012
REPORTAGE
39
Ruim zeventig procent van het aardoppervlak bestaat uit oceanen en zeeën. Uitgestrekte watermassa’s die de bron van alle leven zijn. Het ‘adventure duo’, schrijfster Jillian Macdonald en fotograaf Frits Meyst trok door deze prachtige onderwaterwildernis, op zoek naar zware jongens van de zee. Alle dieren op deze lijst zijn met uitsterven bedreigd met als enige natuurlijke vijand: de mens.
Big 2 Witte haai A.k.a. mensenhaai, of Jaws (Carcharodon carcharias) Badplaats Bijna alle oceanen en zeeën met een watertemperatuur tussen 12 en 24 graden. Omvang De grootste exemplaren worden zes meter lang en wegen meer dan 2200 kg maar er zijn geruchten over zeven meter en 3400 kg. Zware jongen De witte haai is het grote broertje van de makreelhaai en staat bovenaan de voedselketen. Hoog op de menukaart staan zeehonden en tonijn, maar de witte haai profiteert ook graag van gelegenheidsdoelen zoals walviskadavers. Een typische haaienaanval begint vanuit de diepte met een run op de prooi aan de oppervlakte. Zeehonden zien er vanaf de bodem hetzelfde uit als een peddelende surfer en dat verklaart de aanvallen op mensen in de branding. Mensenvlees eten ze echter niet, en de aanval is bijna altijd een vergissing. Overigens is de kans groter dat je door de bliksem getroffen wordt dan door een haai aangevallen te worden. usP Een gebit met ruim 3000 vlijmscherpe karteltanden. stroom tegen De witte haai wordt net als zijn andere familieleden bedreigd door de Aziatische vinnenmafia. Vissers vangen de haaien,
snijden de vinnen af en gooien de nog levende haai terug om een gruwelijke dood te sterven. Haaienvinnensoep zou volgens de Chinezen een potentie verhogende werking hebben. stroom mee In veel landen zoals Australië, Zuid Afrika, Namibië en de Verenigde Staten is de witte haai en zijn habitat tegenwoordig beschermd. showtime De beste kans om haaien te zien heb je in Gansbaai, Zuid Afrika, waar ze het hele jaar door op de loer liggen in ‘Shark Alley’ naast de zeehondenkolonie van Dyer’s Island. Oog in oog “Mijn hart klopte in de keel en mijn ogen tolden als schoteltjes toen ik de haai op de kooi waarin ik zat zag afstormen. De haaien worden gelokt met aas maar niet gevoerd, de meningen zijn verdeeld over de interactie tussen mens en haai in combinatie met aas. Mits goed gereguleerd en goed uitgevoerd is de educatieve waarde, volgens de voorstanders, vele malen groter. Wie de witte haai van dichtbij heeft gezien, zal getuigen dat dit prachtdier niets te maken heeft met de gewetenloze killer die de film Jaws ooit van hem maakte.” info sharkcagediving.net
ExTRA ZOUT
52
SALT#3/juli-aug./2012
TRailHunT HET ruIME soP
Natuurmonumenten
Al duizenden jaren beuken de golven genadeloos in op ons kikkerlandje en zonder dijken waren we allang gedeeltelijk kopje onder gegaan. Nederland Waterland. Salt selecteerde drie routes die je borst gegarandeerd nat maken.
1. De nijdige noordzee Anker uit De Kwade Hoek, in de kop van Goeree-Overflakkee. Borst natmaken Dit kletsnatte natuurgebied, in het zuidelijkste puntje van Zuid-Holland, dankt zijn naam aan alle schepen die hier zijn gezonken wanneer de Noordzee weer eens goed nijdig was. Terwijl andere stukken ongerept groen bij de aanleg van de Deltawerken vervolgens veilig omdijkt werden, kan het getij in de Kwade Hoek nog steeds naar hartenlust zijn grillen botvieren. En gelukkig maar. De zee kwakt hier continu nieuw zand tegen de kust, waardoor de rugstreeppadden, groene kikkers, koperwieken en ruim 300 plantensoorten met de dag meer ruimte krijgen. ’s Winters kunnen de golven de slikken wel een halve meter blank zetten, maar ook
’s zomers ben je buiten de onverharde paden en vlonders zelden zeker van droge sokken. En zo hoort het ook. Diepe duik Natuurmonumenten heeft vanaf de parkeerplaats aan de Oostdijkseweg in Goedereede drie wandelroutes uitgezet van 2,8 km (gele paaltjes), 4,1 km (groen) en ‘De Koploper’ van 20 km (blauw). De paden leiden over bejaarde duinen, door oude kreken en langs zompige valleien waar de halve nationale vogelgids is af te strepen. Bekijk de uitgebreide routebeschrijvingen op natuurmonumenten.nl (zoeken op ‘Kwade Hoek’).
2. Wrakkentocht per fiets Anker uit De Noordoostpolder. Borst natmaken Niet alleen op de Noordzee kregen schippers vaak hoge golven voor hun zeebonkkiezen; ook in het IJsselmeer zijn vele schepen voorgoed kopje onder gegaan voor ze de veilige havens van voormalige eilanden als Urk en Schokland (UNESCO Werelderfgoed) konden bereiken. Inmiddels is dit oostelijke deel van de oude Zuiderzee al 70 jaar drooggepolderd, maar de zeemansverhalen uit vroeger tijden dobberen gelukkig nog steeds aan het oppervlak. Bij de wrakkenpalen bijvoorbeeld: blauwwit gestreepte monumentstokken met daarop een rood schip, die herinneren aan de schepen die hier ooit vergingen. Door heel de polder staan ze in de zavel-
grond geprikt en in sommige gevallen liggen de oude schepen er nog maar al te letterlijk onder de zoden begraven. Diepe duik Via knooppunten 61-21-87-37-75-47-61 van het fietsknooppunten routenetwerk rijg je de verschillende wrakkenpalen van de vergane schepenroute in een donut van 9 kilometer aan elkaar (start- en eindpunt Schokkeringweg bij Schokland). Bij elk knooppunt staat een overzichtskaart met de afstanden tot het volgende groen-witte bord (falk.nl). Meer een 2.0-typje? Download de gratis app Fietsnopurk (voor Apple en Android) en bekijk alle coördinaten van deze en andere thematische traptochtjes simpel op je mobiele telefoon.
ExTRA ZOUT
SALT#3/juli-aug./2012
53
3. voor Pampus liggen
7 x recht door zee 1. De Noordzee werd pas zo’n 11.000 jaar terug gevormd en is daarmee relatief nog een groentje. 2. Het diepste punt ligt 700 meter onder de waterspiegel, al is de zee gemiddeld ‘maar’ 95 meter diep. 3. De oppervlakte is zo’n 750.000 km², als je de brakke riviermondingen en noordelijke fjorden meetelt. Daarmee bedraagt de Noordzee nog geen
0,002 procent van ‘s werelds totale wateroppervlakte. 4. Alleen al in de Rijn-Maas-delta spuwen onze rivieren per seconde meer dan 2,6 miljoen liter water in de Noordzee uit. 5. Zo’n 50.000 schepen doen jaarlijks de Nederlandse Noordzeehavens aan. Op de bodem liggen nog eens een dikke 3000 scheepswrakken. 6. Zeker 230 vissoorten noemen de Noordzee hun thuis. Ook
Anker uit Pampus, de voormalige zandbank, - nu een eiland met fort – in de oude verdedigingslinie rond Amsterdam. Borst natmaken Het was om gek van te worden, zo vonden de schippers die in de 17e en 18e eeuw Amsterdam naderden. Kom je godbetert helemaal uit Indië overvaren, moet je vlak voor het eindpunt uitgeteld aansluiten in een file van andere schepen en eindeloos wachten tot het getij hoog genoeg is om deze zandbank te overbruggen. Een spreekwoord was geboren, al dankt die zijn herkomst volgens sommigen eerder aan dat andere Pampus: een ondiepe vaargeul in de voormalige Zuiderzee. Diepe duik Hoe dan ook is het
telt de Noordzee 50 eilandengroepen. 7. De kustlijn van de Noordzee wordt aan elkaar geregen door de North Sea Cycle Route (northsea-cycle.com): een fantastische marathonfietstocht van meer dan 6.000 km lang.
water rond het forteiland anno 2012 diep genoeg voor een stevig rondje zeekajaken. Een goede startplaats is de nieuwe kanocamping Marina Muiderzand aan de IJmeerdijk in Almere (slaaptip: de drijvende trekkershut!), waar je ook terecht kunt voor kajakverhuur (marinamuiderzand.nl). Beginners die de tocht nog niet op eigen houtje aandurven, boeken bij de buren van Kanokay. nl (IJmeerdijk nummertje 4) een toertocht onder begeleiding. Vanaf de aanlegsteiger is het vervolgens een dikke 5 km peddelen tot het eiland. Genoeg zeemijlen dus om thuis met lamme armen weer op de bank neer te ploffen. Helemaal voor Pamp… nou goed, je snapt ‘m.
leeSvOer
mammoeten, neushoorns en andere dieren van de noordzeebodem Tussen 1997 en 2001 zijn uit de Noordzee maar liefst 57 ton botten en 8.000 mammoetkiezen opgedregd: overblijfselen van de grote zoogdieren die tijdens de ijstijden van het Pleistoceen rondbanjerden op de huidige Noordzeebodem. Paleontoloog Dick Mol viste eigenhandig een deel van de buit op en neemt je mee terug in de tijd op zeebodemsafari. ISBN 9789085710981, 233 pagina’s.
62
COOL PEOPLE
Tekst: Matthijs Meeuwsen Foto’s: via de app incrediBooth e.a.
ODe aan De Oceaan Zijn het de duistere dieptes? De meedogenloze golven? Het kakelbonte onderwatertapijt? Vier zeebonken over hun liefde voor de oceaan.
Ralph Tuijn Boegbeeld Avonturier Ralph Tuijn heeft een cv waar zelfs Superman pips bij wegtrekt. Hij fietste 100.000 km rond de wereld, beklom bergen over alle continenten buiten Antarctica, deed 10 poolexpedities en roeide 25.000 km over de Atlantische en Grote Oceaan. in het diepe “Ik kan me nog goed herinneren hoe ik als 5-jarige kleuter naar de wereldbol in het klaslokaal stond te staren en me voor het eerst realiseerde dat er veel meer water dan land is.” Passie “De zee is nog zo puur en authentiek; ook al zijn we helaas hard op weg ‘m te verpesten door overbevissing en vervuiling. De zee is oppermachtig en leeft altijd. Hij reguleert de wereld; zonder zee zou er op aarde een tekort zijn aan zuurstof,
drinken en voedsel. Oceanen zijn krachtig en gevaarlijk en daar moet je respect voor hebben, zeker in een oceaanroeiboot. The sea is like a cruel mistress: you love her, you can hate her, but you can never trust her.” Mijlpaal “Ik kan onmogelijk één weersverschijnsel of één vis boven de ander verkiezen, want elk moment op de oceaan is op een andere manier weer speciaal. Een haai van drie meter die je weken achtervolgt, de boot aanvalt en prachtige salto’s maakt. Aan beide zijden van je boot een 10 meter lange walvis die met je mee zwemt omdat je Tiësto draait. Schipbreuk lijden op een schijnbaar onbewoond eilandje, daarbij vijf keer over kop slaan op het rif, van alles breken en kneuzen en dan na anderhalve
dag alsnog een kleine Polynesische stam vinden die je boot helpt te repareren, zodat je na twee maanden toch weer verder kan… Ik heb zo veel mooie herinneringen.” Natte droom “Momenteel ben ik stand-by om de Indische oceaan over te roeien van Australië naar het vasteland van Afrika; iets wat geen mens tot dusver is gelukt.” Pootjebaden ralphtuijn.nl, trifinanceoceanchallenge.com
“Elk moment op de oceaan is speciaal”
SALT#3/juli-aug./2012
SALT#3/juli-aug./2012
COOL PEOPLE
63
“Niemand realiseert zich dat we ademen dankzij de oceanen”
Dos Winkel Boegbeeld Dos Winkel ziet als onderwaterfotograaf al decennia hoe de gezondheid van de oceaan alsmaar verslechtert. Als oprichter van de Sea First Foundation probeert hij zijn patiënt er weer bovenop te helpen door het op te nemen voor het zeeleven. in het diepe “Bijna dertig jaar terug maakte ik als orthopedisch fysiotherapeut op Aruba mijn allereerste duik, in een trimvest waar ik nu voor geen miljoen meer in zou duiken. Ik vond het zó mooi; het was het begin van een nieuw leven. Inmiddels ben ik 4.500 duiken verder.” Passie “Ik zocht als natuurfreak altijd al de rijkste ecosystemen op en was bijvoorbeeld gek op de Amazone om de grote hoeveelheid dieren die je daar kon fotograferen. Tot ik dus ontdekte dat het niets is vergeleken met de onderwaterwereld. Geen enkel ander ecosysteem herbergt zo verschrikkelijk veel leven.” Mijlpaal “Een enorme tijgerhaai die met zijn kop tegen mijn camera drukte. De meest zeldzame zeedraakjes of parende mandarijnvissen voor mijn lens. Australische zeeleeuwen die
me vreselijk treiterden door hun staart tegen mijn masker te duwen en te proberen mijn reserveautomaat weg te graaien. Ik heb zo verschrikkelijk veel mooie dingen gezien! Dat is ook de reden dat ik er zoveel boeken over heb geschreven. Al ben ik wel bang dat het geschiedenisboeken zijn geworden.” Natte droom “Ik heb de onderwaterwereld echt volkomen naar de klote zien gaan. Wetenschappers voorspellen dat er in 2050 helemaal geen koraalriffen meer zijn; iets wat in 27 miljoen jaar niet is gebeurt. De teloorgang van de zee is misschien wel de grootste catastrofe waar de mensheid voor staat, maar niemand realiseert zich dat we ademen dankzij de oceanen. Mijn missie is om zoveel mogelijk mensen hiervan op de hoogte te brengen; van lagere schoolkinderen tot Europarlementariërs en iedereen ertussenin. Onze broeikasgassen zijn rampzalig voor het leven in de zee, maar het stoppen met vis eten zou ook al zo’n enorm verschil maken!” Pootjebaden seafirst.be/nl, dos-bertie-winkel.com
68
REISREPORTAGE
WaleS
SALT#3/juli-aug./2012
Igor Kozel
SOUND OF THE LAMbS
Wales coast path
SALT#3/juli-aug./2012
REISREPORTAGE
69
Als je aan een ingewikkelde puzzel begint, is het slim om eerst de stukjes aan de rand te leggen. Langs de kust van Wales hebben ze dat ook gedacht en is de puzzel eindelijk klaar. Hiermee is dit het eerste land ter wereld met een wandelroute langs zijn totale kust, het Wales Coast Path. Salt-medewerkster Roxane Catz maakte alvast een beginnetje in het noorden en ontdekte nog meer in wonderful Wales.
Z
oals sommigen wellicht al hebben kunnen lezen in mijn eerdere column ging ik vorige maand mijn eerste Saltreisje naar het noorden van Wales maken. Op D-Day vloog ik samen met een groepje volstrekt onbekenden in minder dan één uur van Schiphol naar Manchester. Sterker nog, we kwamen eerder aan dan we vertrokken omdat Engeland nu eenmaal één uur vroeger leeft. Pure winst. So far so good. Op Manchester airport stond onze allervriendelijkste gids al met een brede grijns paraat. Qua verschijning en naam (Deryn Poppitt!) leek hij zo uit The Lord of the Rings te zijn gelopen. Deryn had zijn gids-examen koud achter de rug en was aandoenlijk gespannen want wij waren zijn eerste groep. Toen ik even later voorin naast hem plaats nam, vertrouwde hij me toe dat hij ook nog nooit in een busje had gereden. Hè ja…, heb ik dat! En dan straks ook nog links rijden! Nadat we allemaal zijn ingeladen en het vliegveld langzaam achter ons laten, wordt het steeds duidelijker dat we ons hier in een compleet andere wereld bevinden. Je hebt van die plekken waar je de geschiedenis in de lucht voelt hangen en dit is er zo een. Afgezien van hetzelfde weertype bij vertrek (regen), is het hier ruimer en groener en heerst er een magische sfeer. “Wales ligt in het westen van het eiland Groot-Brittannië met een enorme lange kuststrook en grenst in het oosten aan Engeland,” vertelt Deryn. “Het valt samen met Engeland, Noord-Ierland en Schotland onder het Verenigd Koninkrijk, maar desondanks beschouwen de Welsh zichzelf als een apart land en een apart volk.” En apart zijn ze. Al was het alleen maar om hun taal dat niets van doen heeft met het Engels en - naast bijna onuitspreekbaar - ook volkomen onbegrijpelijk is. Hoe meer we richting Wales rijden hoe ingewikkelder de namen op de verkeersborden. Vanwege het bergachtige landschap met grote hoeveelheden regen is Wales nooit door de Angelsaksen ingenomen. De naam Wales komt ook van het Germaanse woord Walha dat vreemdeling betekent, dus het klopt wel dat ze ’n beetje vreemd zijn.
78
KUNSTSTOf
SALT#3/juli-aug./2012
Tekst: rosanne vriend Foto’s: archief Jud turner
De aFvalman In fietsbanden ziet hij ruggenwervels, in een fietsframe een neushoorn en een grasmaaier lijkt op een everzwijn: de Amerikaanse kunstenaar Jud Turner heeft een sterke verbeeldingskracht. Dagelijks struint hij kringloopcentra, stortplaatsen voor grofvuil en het internet af naar ‘ingrediënten’ voor zijn unieke kunst.
SALT#3/juli-aug./2012
KUNSTSTOf
79
“Dieren met onderscheidende vormen hebben een aantrekkingskracht op mij”
82
Matt Snodderly
REPORTAGE
SALT#3/juli-aug./2012
SALT#3/juli-aug./2012
REPORTAGE
83
Tekst: Matthijs Meeuwsen
OP het ranDje 10 kuStrOuteS ‘s Werelds fijnste stukken asfalt en onverharde dirt roads kronkelen maar al te vaak precies langs de kust. Salt gaf een draai aan de globe en volgde tien waanzinnig mooie routes op de grens van land en zee.
1. get your motor runnin’ - Stille Oceaan Op ‘t randje Californië, VS. Hoe Auto, fietsen, motor. lengte 1055 km. Kilometervreter Goed, het beroemde neefje nummer 66 is net iets vaker bejubeld, maar waarom 4000 km stofhappen door Amerika’s verzengend hete hart, als je ook met een verfrissend zeebriesje kunt genieten van de mooiste route van de staat California, State Route 1? Deze All-american highway krult al sinds 1934 langs Californië’s zonovergoten westkust tussen Orange County (Dana Point) en Mendocino County (Leggett) en rijgt daarbij fenomenale surfstranden, vergezichten en steden (Los Angeles! San Francisco!) en authentieke dorpen (Santa Cruz! Santa Barbara!, Ventura! Santa Monica!) moeiteloos aan elkaar. De slingerende Pacific Coast Highway wordt gezien als mooiste autoroute van Amerika, maar is ook per fiets prima af te leggen. Tip: rijd van noord naar zuid voor de grootste kans op een lekker rugwindje. Nu we er toch zijn Hikeschoenen mee onder de snelbinders? Het uitzicht van de California State Coastal Trail – een netwerk van 1930 km aan kustpaden tussen San Diego en Del Norte County – op de woelige baren doet zelfs de venijnigste blaren snel vergeten. Warmlopen aaroads. com, dot.ca.gov, catchacanoe.com (fiets- en kanoverhuur) en californiacoastaltrail.info.
2. rondje noordzee - noordzee Op ‘t randje De Noordzeekust van Nederland, België, Engeland, Schotland, Noorwegen, Zweden, Denemarken en Duitsland. Hoe Fietsen. lengte 5932 km. Kilometervreter In 1998 bedachten de Bixby Bridge, Californië
RUBRIEK
96
SALT#3/juli-aug./2012
MTB Trails Nederland
115 permanente routes in één overzicht Verkrijgbaar als iPhone / iPod Touch-app of als handzaam gidsje ons vlakke landje telt inmiddels 115 permanente routes waarin avontuurlijke singletracks, technische klimmetjes, adrenaline afdalingen, schitterende bospaden en pittoreske landweggetjes elkaar afwisselen. al deze routes zijn van begin tot eind gemarkeerd en dus gemakkelijk te volgen voor iedereen. Salt magazine heeft deze routes samen gebracht in een handzaam gidsje maar ook in een app. De routes zijn overzichtelijk per provincie weergegeven, inclusief afstand, startpunt, moeilijkheidsgraad, beste periode en een algemene beschrijving van de route.
bestel tot eind juli met korting
,50
or € 4 o v 0 5 , 6 € van
,79
or € 0 o v 9 5 , 1 € van
Het gidsje
De app
132 pagina’s, bomvol kleurenfoto’s, gebonden uitvoering.
technische specs: Alfabetisch overzicht van alle routes van Nederland | Zoeken op de kaart van Nederland, provincie of op plaatsnaam | Selecteer op afstand, moeilijkheidsgraad, zwaarte of hoogte | Zoek op dichtstbijzijnde route bij jou in de buurt | Deel de routeinformatie met je vrienden via e-mail en Twitter | Timerfunctie | Deel je prestatie via Twitter | Routeplanner (Google Maps) die je naar het beginpunt van de route brengt | Top 15 van Nederland
Bestel t/m 31 juli 2012 voor € 4,50 (incl. verzendkosten) via www.GetSalt.com/shop
Download de app t/m 31 juli 2012 voor € 0,79 in de App-Store
SALT#3/juli-aug./2012
ABONNEER jE NU
leSS WOrk mOre bike riDeS mOre hiking mOre SurFing mOre nature mOre DOgS mOre PeOPle mOre ice cream mOre Fun leSS bullShit
Word abonnee van Salt magazine en miS geen enkele editie
mOre Salt! 6 uitgaven voor slechts € 18,(35% korting op de losse verkoopprijs)
Neem of geef Salt magazine Aanmelden doe je op GetSalt.com/abonneren Extra bonus: filmkaartje
(t.w.v. € 9,50) voor een
(grootbeeld-)film naar keuze & 1000 smiles van de redactie
97