6e jaargang #5 | nov. / dec. 2011 | GetSalt.com
smaakmakend voor een n leve actief en avontuurlijk
Reinhold MessneR
OERKRACHT OVERWON DE HOOgSTE
prijs e 4,50
bERgTOPPEN VAN DE WERELD MOTHER OF ALL TRAILS The Great Himalaya Trail COOL PEOPLE 6 mensen over eigen kracht KRACHTVOER 5 gezondheids boosters FATAL ATTRACTION 4 spots met magneetkracht INSPIRATIE De kracht van stenen STRANDWEER 3 winterroutes TWENTY NINER REVOLUTION Mountainbikes met XXL wielen
pittiG xx
KraCht
Volgens Businessweek is snowboarder shaun white de op een na ‘most powerful athlete’ ter wereld. het amerikaanse magazine zegt dat de Olympisch kampioen halfpipe en meervoudig X-games winnaar deze plek niet alleen vanwege zijn ongelooflijke prestaties verdient, maar ook omdat hij als publiekslieveling zeer aantrekkelijk voor sponsors is. in dE natuurKundE wordt Kracht uitGEdruKt in dE nEwton, vErnoEMd naar Sir iSaac nEwton. dEzE britSE GELEErdE bEdacht in dE 17E EEuw dat dE zwaartEKracht van dE aardE Er voor zorGdE dat EEn riJpE appEL aLtiJd op dE Grond viEL. “vErbEELdinGSKracht iS bELanGriJKEr dan KEnniS”. ALBERT EINSTEIN in 1815 vLooG tiJdEnS EEn van dE KrachtiGStE vuLKaanuitbarStinGEn uit dE GESchiEdEniS hEt daK van dE indonESiSchE taMbora Eraf. na dE ontpLoffinG ontStond EEn KratEr van zES KiLoMEtEr in doorSnEdE En vErLoor dE vuurbErG 1400 MEtEr van ziJn oorSpronKELiJKE hooGtE. Bij het sterkste dier op aarde denk je waarschijnlijk aan een olifant, leeuw of beer. De ongekroonde krachtpatser van het dierenrijk is echter de…neushoornkever; deze kleine gewichtheffer kan maar liefst 850 keer zijn eigen lichaamsgewicht optillen. Dit komt overeen met een mens die ongeveer 80.000 kilo optilt. aLS duiKEr StEL JE JEzELf bLoot aan dE EnorME Kracht diE hEt watEr op JE LichaaM uitoEfEnt. zo iS dE druK op SLEchtS 10 MEtEr diEptE 2 bar, dit iS tE vErGELiJKEn MEt hEt GEwicht van 3 SEriEuzE oLifantEn. VooR de zuidkuSt VAn engelAnd VeRReiSt momenteel london ARRAy uit zee, het gRootSte off ShoRe WindmolenPARk teR WeReld. Weind 2012 moeten 175 WindtuRBineS ongeVeeR 480.000 BRitSe huiShoudenS VAn StRoom(kRAcht) VooRzien 18
SALT #5
NOV. / DEC. 2011
76
42
22 32
KraCht 22
84
iNhoud 6 11 12 17 18 19 21 22 29 30 32 34 41 42 64 69 70 76 78 81 82 84 89 92 98
4
Natuurpraat | Grand Prismatic Spring (VS) Ongezouten | Reacties van lezers Spraakmakers | Hot & happening Facebook | Jill Kintner Pittig | Feiten & cijfers Smaakmakers | Zout, zoet, zuur Out of the Box | Gratis Wiki House IntervIew | bergbeklImmer reInhold mesner Icoon | Krachthelden In de media | Boeken, films en muziek Gearfinder | Door de wol geverfd Cool people | op eIgen kraCht Greenpiece | Eco cool wereldroute | the great hImalaya traIl On the Rox | licht verteerbare voedingsfeiten Lust | Voor het oog Reportage | De kracht van de lokroep kunststof | graffItI kunstenaar roa Inspiratie | De kracht van stenen Body & Soul Heilige plek | Tor Hill (GB) Gear Finder | XXL mountainbikes Onbekend maakt bemind | Europese Ring of Fire (FR) Epic | Mooie plaatjes Toetje | Salvation Mountain (VS)
SALT #5
NOV. / DEC. 2011
49 Extra Zout Doe-het-zelf gids voor je avontuurlijke lifestyle. Tips voor hardlopen, wandelen, mountaibiken, schaatsen, wielrennen, paardrijden...
ColumNistEN 48 rOxANe CAtz Survival of the fattest 63 iLjA gOrt Life sucks 90 FLOOrtje DeSSiNg Kracht sparen
salt sErviCE 96 Salt online 97 Zo word je abonnee van Salt
natuur praat Tekst Rosanne Vriend Beeld Davis Mencin
oEr kraCht
van diep blauw in het midden overlopend naar lichtblauw, groen, geel, oranje en uiteindelijke naar roestrood aan de randen; wanneer je de op twee na grootste bron ter wereld ziet, is het net alsof je door een prismaglas kijkt. dat vonden ook de ontdekkers in 1871, die de oerbron in het Yellowstone national park in de verenigde Staten om die reden tot Grand prismatic Spring doopten.
G
rand Prismatic Spring is met een oppervlakte van 75 bij 90 meter en een diepte van 50 meter een enorme pruttelende ketel die samen met een aantal andere bronnen en spuitende geisers het Midway Geyser Basin vormt. Dit natuurlijke ‘fornuis’ kreeg van de Britse schrijver Rudyard Kipling de toepasselijke bijnaam 'Hell’s Half Acre'. Hoewel de Grand Prismatic Spring er momenteel redelijk 'stil' bij ligt trekt het rijke kleurenpalet onafgebroken de aandacht. Het geheim van deze vloeibare regenboog zit in de temperatuur van het water dat rechtstreeks vanuit de krochten van de aarde naar boven borrelt. Met een constante aanvoer van zo'n 2000 liter per minuut bereikt het water van ongeveer 80 graden de oppervlakte. Omdat leven haast onmogelijk is in deze (bijna) kokende bron blijft het water kraakhelder. Toch zijn er minuscule organismen die zich in deze ‘hot tube’ helemaal thuis voelen en aan hen hebben we deze kleurenexplosie te danken. Het zijn zogenoemde thermofiele bacteriën die prima gedijen bij temperaturen hoger dan 45 graden. Van binnen naar buiten - van warm naar koud - laten ze met de verschillende kleurschakeringen hun talrijke aanwezigheid zien. In de winter, wanneer de temperaturen in het nationale park ver onder het vriespunt zakt, kleurt de bron doorgaans donkerder. Deze oeroude levensvorm werkt al eeuwenlang als een magneet op mensen, van ontdekkingsreizigers en geologen tot onderzoekers en natuurliefhebbers. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA gebruikt de Grand Prismatic Springs zelfs als een belangrijk onderzoeksstation omdat het eerste leven op aarde er wel eens zo uitgezien zou kunnen hebben. Andere planeten in ons zonnestelsel, zoals Mars, hebben vermoedelijk ook soortgelijke oerbronnen, mogelijk vol met leven. De Grand Prismatic Spring is trouwens niet het enige natuurpareltje van Yellowstone National Park. Dat dit een bijzonder stukje Moeder Aarde was hadden de Amerikanen al in 1872 door toen ze dit gebied tot het eerste nationale park ter wereld doopten. Naast de thermische 'hotspots' - waaronder meer dan 500 geisers - vind je hier tussen talloze watervallen en indrukwekkende rotspartijen, meren en rivieren, ook grizzlyberen, grote roofvogels, bizons, wolven en elanden. nps.gov/yell 6
SALT #5
NOV. / DEC. 2011
NOV. / DEC. 2011
SALT #5
7
intErviEw Tekst: Ard krikke Beeld: Vincent Musi/ National Geographic, archief Reinhold Messner, messner-mountain- museum.it
’S wErELdS bEStE, bEroEMdStE En MEESt bESproKEn bErGbEKLiMMEr
REINHOLD MESSNER ondanks alle klimiconen die de wereld inmiddels kent, is er geen mens op aarde te vinden die reinhold Messner (1944) kan evenaren. niet alleen bedwong hij alle hoogste bergpieken ter wereld, hij deed dit ook geheel op eigen kracht. Met deze prestaties liet hij zowel de klimelite als de wetenschap verbijsterd achter. “Klimmen met hulpmiddelen is geen klimmen, dat is concurrentievervalsing. wie de top niet op eigen kracht weet te bereiken, hoort daar ook niet thuis.” Een stellige overtuiging waarmee de klimpurist de gemoederen van vriend en vijand tot op de dag van vandaag bezighoudt.
ik en veel mijn generatiegenoten klommen niet om onszelf te bewijzen , we klommen omdat we uit wilden vinden hoe zwak en breekbaar we waren 22
SALT #5
NOV. / DEC. 2011
NOV. / DEC. 2011
SALT #5
23
cooL pEopLE op eigen kracht
Tekst Ard krikke
zij kwamen hier OP eigeN KrACHt
Kracht staat voor mij ook gelijk aan doorzetten , aan niet opgeven
Anneke Beerten
MOUNTAINBIKEKAMPIOEN UIT DE LAGE LANDEN
Krachtinspanning Ongelooflijk maar waar, de Nederlandse Anneke Beerten (29) werd na vier keer de wereldbeker gewonnen te hebben onlangs wereldkampioene 4-Cross, een van de meest spectaculaire mountainbikedisciplines waarbij alles draait om verre spongen, snelheid, lef en kracht. Op eigen kracht Dat de wereldkampioene 4-Cross uit een landje komt dat zo plat is als een pannenkoek is natuurlijk vrij uniek. Volgens Anneke Beerten valt dat wel mee. “Ik ben al sinds mijn vierde helemaal verslingerd aan het fietsen. Via het BMX-en, waar ik twee keer jeugdwereldkampioene werd, kwam ik in aanraking met het downhill mountainbiken en vervolgens met de 4-Cross. Deze bloedstollende mountainbikediscipline laat zich nog het beste vergelijken met de boardercross zoals we die kennen 34
SALT #5
NOV. / DEC. 2011
uit het snowboarden. Natuurlijk heb je letterlijk kracht in de benen nodig om op een explosief kort parcours, dat ook nog eens vol met springbulten ligt, sneller dan je tegenstanders over de finish te komen. Toch betekent kracht voor mij ook nog iets anders. Kracht staat gelijk aan doorzetten, aan niet opgeven. Ik heb in de loop van mijn lange carrière vooral geleerd om met tegenslag en negatieve emoties om te gaan. Mentale kracht is dus een voorwaarde om te kunnen winnen. Of zoals Lance Armstrong het zegt: ‘the mind drives the body’.” Meer weten? annekebeerten.com, mountainbikeracingteam.com
mijn liefde voor het surfen en mijn geloof in God hebben me er doorheen gesleept
Bethany Hamilton PROF SURFSTER MET ééN ARM
Krachtinspanning In 2003 beet een vier meter lange tijgerhaai de linkerarm van Bethany Hamilton af, in die tijd een van Amerika’s grootste surftalenten. De Hawaïaanse doorbijter overleefde niet alleen de aanval, ze groeide zelfs uit tot een van de beste surfsters ter wereld. Op eigen kracht Heb je wel eens geprobeerd om met één arm uit een luie stoel te komen of een boterham te smeren? Probeer je dan eens voor te stellen hoe moeilijk het is om met één arm te surfen. Bethany Hamilton wist eigenlijk al tijdens haar verblijf in het ziekenhuis – ze verloor 60% van haar bloed en onderging talloze operaties – dat ze weer zo snel mogelijk wilde surfen. Nog geen vier weken later lag ze in het water met een speciaal board waarop haar vader een soort handvat had gemonteerd om het
opstaan te vergemakkelijken. Na ontelbare fikse wipe outs won de doorzetter in 2005 haar eerste nationale kampioenschap, en een paar jaar later werd ze full time surfprofessional. Op de vraag waar ze de kracht vandaan heeft gehaald antwoordt Hamilton: “Mijn liefde voor het surfen en mijn geloof in God hebben me er doorheen gesleept. Ik gebruik mijn verhaal nu vooral om zoveel mogelijk andere mensen met geamputeerde lichaamsdelen te inspireren.” Bekijk de film Soul Surfer als je meer wilt weten over Bethany Hamiltons bizarre levensloop. Meer weten? bethanyhamilton.com, soulsurferthemovie.com
NOV. / DEC. 2011
SALT #5
37
THE GREAT HiMALAYA trAiL ereld 4500 km over het dak van de w
42
SALT #5
NOV. / DEC. 2011
wErELd routE the Great himalaya trail Tekst Rosanne Vriend Beeld Social Treks, Linda Bezemer
Met de officiële opening van het eerste traject (1700 km) van the Great himalaya trail (4500 km), afgelopen september, is een droom van talloze avonturiers werkelijkheid geworden: voor het eerst kan de nepalese himalaya in volle lengte te voet worden afgelegd. Lopen over het dak van de wereld, langs de hoogste bergtoppen maar ook langs afgelegen bevolkingsgroepen die met de komst van reizigers hopen op een inkomen. ondertussen werken china, pakistan, bhutan en india hard door om ook hun deel van ‘the Mother of all trails’ te realiseren.
n
epal mag zich tot de belangrijkste outdoorlanden ter wereld rekenen. Al jarenlang oefenen met name de gebieden rond de Mount Everest en de Annapurna een magische aantrekkingskracht uit op avonturiers die een glimp van de torenhoge pieken willen opvangen. Sinds de succesvolle beklimming op 29 mei 1953 van Edmund Hillary en Tenzing Norgay, die hiermee als eerste mensen op het dak van de wereld stonden, is de Mount Everest, een heilige graal en staan de Himalayas definitief op de kaart. In de rest van het uitgestrekte land komen echter nauwelijks reizigers, waardoor ruim 1,8 miljoen straatarme bergbewoners minimaal van het toerisme profiteren. Door The Great Himalaya Trail (GHT) in het leven te roepen krijg je als reiziger niet alleen de kans om kennis te maken met deze unieke gebieden, maar biedt de route afgelegen bevolkingsgroepen een kans op een inkomen. En dit laatste is de allerbelangrijkste reden van het ontstaan de GHT. De realisatie van de trail ervan is te danken aan een krachtenbundeling waarbij ook de Nederlandse organisatie SNV betrokken is. Deze onafhankelijke ontwikkelingsorganisatie werkte nauw samen met het International Centre for Integrated Mountain Development (ICIMOD) om het idee van één route die alle Himalaya landen met elkaar zou verbinden, te verwezenlijken. Een behoorlijke klus, want er was weinig tot geen informatie over een mogelijk te volgen route beschikbaar. Tot dan toe waren er slechts enkelingen in geslaagd om de Himalayas in hun gehele lengte te lopen, laat staan er over te schrijven. Bovendien is er ook niet één route. Het waren vroeger vooral lokale handelaren NOV. / DEC. 2011
SALT #5
43
›› extra zout | trailrunnen, mountainbiken, wandelen
Langs kliffen fietsen, dwalen door de Sahara of de eenzaamheid van Siberië ervaren, met een beetje verbeeldingskracht vind je de hele wereld in Nederland. Salt reisde af naar vier wereldplekken waar je ook zonder paspoort naar toe kunt.
verBeelDings kracht wereldplekken In nederland
fietsen langs kliffen
Dwalen Door De woestijn
Toegegeven, ze zijn een maatje kleiner dan de White Cliffs of Dover, en ze kunnen ook niet tippen aan de Ierse Cliffs of Moher, maar dat is geen reden om de Friese kliffen van Gaasterland links te laten liggen. Ontstaan De Friese kliffen langs de IJsselmeerkust tussen Scharl en Nijemirdum zijn in de laatste ijstijd door bulldozerende gletsjertongen omhoog geduwd. Doordat de Zuiderzee vervolgens stukken uit de kust ‘hapte’ ontstonden hier 5 tot 10 meter hoge (een ander woord voor ‘hoogte’ is ‘gaast‘) kliffen; het Mirnserklif, het Rode Klif en het Oudmirdumerklif. Wereldroute Vanaf het Staatsbosbeheer informatiecentrum Mar en Klif in Oudemirdum slinger je via de oude Zuiderzeedijk 44 kilometer lang door het buitenbeentje van Friesland. Naast vergezichten over het IJsselmeer fiets je hier langs oude loofbossen, vogelrijke meertjes, glooiende veenweiden en statige landgoederen. Onderweg kom je door dorpjes als Sloten, Schouw, Mirns en Amerika - dit internationale gehucht dankt zijn naam aan de tijd dat de eerste kolonisten op zoek naar geluk de oceaan overstaken. reispapieren Op staatsbosbeheer.nl (natuurgebieden, Friesland) vind je een uitgebreide routebeschrijving van fietsroute Gaasterlân plus de bijbehorende routekaart.
Geloof het of niet, maar binnen onze landsgrenzen bevinden zich meerdere woestijnen; op de Vliehors (Vlieland) kun je urenlang (ver)dwalen, op het Kootwijkerzand (Veluwe) hoor je een speld vallen en in de Loonse en Drunense Duinen (Noord-Brabant) heb je een GPS nodig om de weg te vinden. Deze laatste zandbak is overigens het grootste stuifzandgebied van Europa. Ontstaan Zo’n 21.000 jaar geleden werd Nederland tijdens de laatste ijstijd geteisterd door barre poolwinters. IJzige winden bliezen zand en leem uit het noordelijk gelegen Maasdal richting het huidige duinlandschap. Wereldroute Je kunt op verschillende manieren als een Brabantse Lawrence of Arabia door de zandduinen van het uitgestrekte (2800 voetbalvelden groot) Loonse en Drunense Duinen dwalen. Zo ben je vrij om kriskras over het stuifzand te lopen. Heb je geen zin in oeverloos gedwaal, ga dan met behulp van een GPS op zoek naar waypoints (markeerpunten) en lees in het bij deze tocht horende boekje alles over de on-Nederlandse natuur. Voor echte zandvreters is aan de rand van het gebied een 25 kilometer lange mountainbikeroute - een van de mooiste rondjes van Nederland – uitgestippeld (startplaats Roestelbergseweg 2 in Kaatsheuvel). reispapieren nationaalpark.nl, natuurmonumenten.nl, fitt-outdoor.nl (GPS route)
52
SALT #5
NOV. / DEC. 2011
›› trailrunnen, mountainbiken, wandelen | extra zout
andere buItenlanders
Noordkaap De Noordkaap in de Groningse Emmapolder markeert de noordelijkste plek van Nederland. Tafelberg Je kijkt hier dan wel niet uit over de Atlantische oceaan, maar het uitzicht over de Blaricumse heide vanaf de Nederlandse Tafelberg mag er ook best wezen. De Krim Behalve een schiereiland in de Zwarte Zee is De Krim ook een veenkoloniaal dorpje vlakbij Coevorden.
Bevaartstocht naar De notre Dame verBannen worDen naar siBerie Wist je dat in Almere een kopie van de 147 meter lange en 81 meter hoge kathedraal uit het Franse Reims staat? Het ‘enige’ verschil met het origineel is dat deze kerk niet staat maar ligt en dat in plaats van stenen bomen zijn gebruikt. Ontstaan Na het droogleggen van de Flevopolder werd Almere in 1975 uit de grond gestampt. Om de gloednieuwe polderstad toch een vleugje geschiedenis te geven bedacht kunstenaar Marinus Boezem de Groene Kathedraal. In 1987 werden de bomen geplant die tegenwoordig met hun bladerdak de hoogte van het originele kerkgewelf (38 meter) hebben bereikt. Wereldroute Op zoek naar ‘verlossing’, met het landelijke systeem van fietsknooppunten stel je zelf eenvoudig een ‘bedevaartstocht’ in de omgeving van het heilige bos samen. Geen zin om op het zadel te springen, volg dan gewoon de 4,5 km lange, gemarkeerde wandelroute die start vanaf parkeerplaats Kathedralenpad, in het Almeerderhout (Tuureluurweg). Na afloop maakt je in het Almeerse Beatrixpark nog even een uitstapje naar Amerika door in de art deco stijl, GateWay Diner een onvervalste hamburger te eten. (gatewaydiner.nl) reispapieren Een fietsroute stel je samen op fietsknooppunten.nl, of download de wandelroutekaart op staatsbosbeheer.nl (activiteiten, Almeerderhout).
Oké, Siberië is slechts een gehucht in de buurt van Hoogeveen waar je langs een gelijknamige weg een handjevol boerderijen vindt. Toch herinnert deze stille plek nog steeds aan de tijd dat de gemiddelde Hollander de koude rillingen kreeg bij het horen van de naam Drenthe. Ontstaan Zo’n twee eeuwen geleden stond een trip vanuit bijvoorbeeld Amsterdam naar Drenthe gelijk aan een wereldreis. Het was sowieso een paar dagen reizen per zeilschip en trekschuit en was je eenmaal terplekke dan waande je je in niemandsland. Behalve een paar kaarsrechte kanalen, zompig veen, armoedige plaggenhutten en enkele dwanggestichten (Veenhuizen) was hier helemaal niets. Hierdoor werd de streek al snel de ‘Siberiën’ van Holland genoemd. Wereldroute De manier om in alle eenzaamheid van het Nederlandse Siberië te genieten is door aan de rand van het nabijgelegen Nationale Park Dwingelerveld - volgens Natuurmonumenten een van de mooiste Nederlandse bosranden - je wandelschoenen aan te trekken. De uitgezette wandelpaden over de heide, door de bossen en langs vennetjes lenen zich overigens ook bij uitstek voor een potje off-road hardlopen. reispapieren nationaalpark-dwingelderveld.nl
NOV. / DEC. 2011
SALT #5
53
Kracht VOEr
in the 1960’s we spent 18% of our income on food, 5% of it on healthcare. Nowadays, we spend only 9% on food and 17% on healthcare. the question is; who would you rather pay? Michael Polan - schrijver van onder meer ‘een pleidooi voor echt eten
64
SALT #5
NOV. / DEC. 2011
on thE rox licht verteerbare voedingsfeiten Tekst Roxane Catz
iedere dag vlees op je bord, melk de witte motor? allemaal al lang achterhaald! Kracht haal je namelijk net zo makkelijk uit plantaardige producten. wel zo goed voor de wereld en niet te vergeten voor onszelf. food fashionista roxane catz zetten kort maar krachtig wat feiten op ’n rijtje.
b
ij het woord ‘krachtvoer’ doemt waarschijnlijk bij menigeen - met dank aan de legendarische Popeye - het beeld van een groot bord spinazie op. Omdat in Amerika tijdens de tweede wereldoorlog niet kon worden voorzien hoe lang de oorlog zou duren, wilde de regering de mensen aanpraten wat zuiniger om te springen met vlees. Daartoe liet men de populaire stripfiguur Popeye spinazie promoten. Spinazie staat voor ijzer en ijzer staat voor kracht. De sailorman kreeg enorme spierballen wanneer hij een blik spinazie naar binnen kieperde en tilde daarna met het grootste gemak een huis van de grond. Spinazie á la crème vond ik als kind al niet te versmaden, maar inmiddels weet ik dat ik mezelf, gezondheid-technisch bekeken, een groter plezier doe met een salade van rauwe spinazie of heerlijke licht geblancheerd in de wok met een vleugje olijfolie. Ook hier geldt: hoe puurder, hoe beter. De voedingswaarde valt of staat tenslotte met de wijze van bereiding. Andere goede bronnen van ijzer zijn zeewier, peulvruchten, volkoren producten, noten, eigeel, zonnebloem- en pompoenpitten, melasse, havermout, bieten, postelein en waterkers. Naast ijzer bevatten deze voedingsmiddelen tal van andere belangrijke vitaminen en mineralen. Groene bladgroenten bevatten ook chlorofyl, een magisch ‘stofje’ dat zonne-energie direct in de plant omzet en energie geeft plus zuiverend werkt.
KrACHtPAtSerS Wanneer je op zoek bent naar extra power, lees energie, kun je je lol op in het land der superfoods, echte krachtpatsers waaronder de beste voedingsmiddelen worden verstaan die moeder natuur ons te bieden heeft. Denk aan knoflook, gember en honing, maar ondertussen zijn er ook veel samengestelde producten bijgekomen. Superfoods heten superfoods omdat ze bomvol geconcentreerde, natuurlijke voedingsstoffen zitten die helpen om meer energie te krijgen, je lichaam te zuiveren, veroudering tegen te gaan, je immuunsysteem te versterken, af te vallen, kortom: je algehele gezondheid te boosten. Superfoods worden vooral veel gebruikt in het rawfood-circuit, waarbij men uitsluitend puur en zo min mogelijk bewerkt (verhit) voedsel tot zich neemt, maar je kunt ze natuurlijk ook als aanvulling gebruiken op je eigen eetwijze. Het voordeel is dat ze veel essentiële voedingsstoffen bevatten, veel antioxidanten, gemakkelijk zijn te verwerken en goed worden opgenomen. De werking valt of staat bij de kwaliteit en het is daarom belangrijk om altijd voor een biologische versie te kiezen.
greens Krachtpatser Een groene poeder, samengesteld uit diverse grassen (o.a. tarwe,- en gerstgras), algen (o.a chlorella en spiriluna) en groene groenten (o.a. broccoli, spinazie, peterselie en selderij). Krachtbron De voedingsstoffen voor greens worden veelal gewonnen uit rivieren en meren over de gehele wereld (Nigeria, Mexico, Hawaii, Noord-Amerika en Azië). vermogen Greens zijn rijk aan chlorofyl, vezels, antioxidanten en enzymen. Een glas greens geeft direct een power boost en raast als een ijverige poetshulp door je lijf. De smaak is wat ‘grassig’ maar de belofte dat ze je helpen als je eens wat minder groente op het menu hebt staan, maakt veel goed. extra vermogen Greens schijnen zo voedzaam zijn dat je er met gemak (een paar) dagen op kunt functioneren. Sterk staaltje wanneer je een eetlepel greens aan een groene smoothie toevoegt, valt de grassmaak helemaal weg.
Cacao Krachtpatser Gedroogde en vaste cacao gemaakt van rauwe, ongebrande cacaobonen. Krachtbron Cacaobonen zijn veelal afkomstig uit de Zuid- en Midden-Amerikaanse jungle. Achter de grote ovale roodgele vrucht (!) waarin de cacaobonen (tussen de twintig en vijftig) groeien zou je in de verste verte nooit een reep chocola vermoeden. ‘ vermogen Cacao is super rijk aan antioxidanten, werkt bloeddruk verlagend, verhoogt je concentratie, geeft je een vrolijk gevoel en levert volop energie. Halleluja! extra vermogen Cacao – zo wordt beweerd – werkt ook lustopwekkend. Daarom wordt rauwe cacao – ook wel cocoa genaamd – als de ‘Rolls Royce’ onder de superfoods beschouwd. Sterk staaltje ‘Gewone’ chocola wordt bijna altijd op hoge temperaturen verhit en aangelengd met bindmiddelen, geraffineerde suikers en gepasteuriseerde melk en is daarom verre van gezond is? Pure chocola is om die reden al veel beter en rauwe chocola alleen het best! Als je slecht tegen koffie kan, omdat het je een opgefokt gevoel geeft, zou een smoothie van deze superfood een goed alternatief kunnen zijn. Dat komt omdat de cafeïne in de rauwe cacao niet wordt geroosterd (verhit).
NOV. / DEC. 2011
SALT #5
65
rEporKop taGE de xx kracht van de lokroep Xx Xx Tekst Ard Krikke
dE krAchT VaN DE lOKrOEp
RIM tours.com
wie heeft ze niet; lijstjes met must do's & must go’s, zo’n levensverlanglijstje waarop je plekken verzamelt die je ooit nog eens hoopt te bezoeken. waar de magie van bepaalde bestemmingen precies vandaan komt, is vaak moeilijk te zeggen. of het nu de heldenverhalen zijn, een bijzondere gebeurtenis die er plaatsvond of juist de aantrekkingskracht van een verpletterende natuur. Salt selecteerde vier plekken waar we als een blok voor vallen.
moab – MountainbiKE hEavEn Woest aantrekkelijk Bizar gevormde rotsformaties, canyons met peilloze dieptes, buitenaards gekleurde zandsteenplateaus en een kolkende Colorado River die als een mes door het roestbruine landschap snijdt. De inwoners van het piepkleine woestijndorpje Moab mogen dan wel in de middle of nowhere wonen, ‘heel de wereld’ komt graag op bezoek. Lokroep Toevallig of niet, uitgerekend in de strenggelovige Amerikaanse staat Utah ligt voor mountainbikers het paradijs op aarde. Gesticht in de 19e eeuw door gelovige kolonisten als een piepkleine handelspost langs de Old Spanish Trail, trekt Moab inmiddels jaarlijks honderdduizenden aanhangers van het dikke-banden-geloof. Met name de 16 km lange Slick Rock trail wordt gezien als het hoogtepunt van hun bedevaartstocht. 70
SALT #5
NOV. / DEC. 2011
Als mountainbiker waan je je hier op Mars. En dankzij de extreme grip van de rode rotsen, blijf je zelfs tijdens de steilste klimmen aan de ‘wanden’ hangen. Andere routes waar de heilige grond de wetten van de zwaartekracht lijkt te tarten zijn de Porcupine Rim Trail (54 km) en de White Rim Trail (166 km). Aangetrokken? Op discovermoab.com en utahmountainbiking.com vind je alles over de mountainbikemogelijkheden van dit mountainbike mekka. Daarnaast is Moab ideaal te combineren met een bezoek aan enkele andere kunstwerken van Moeder Natuur, zoals Arches en Canyonlands.
Kop xx Xx Xx
Cerro torre – hEiLiGE GraaL voor KLiMMErS Woest aantrekkelijk In het zuiden van Argentinië ligt misschien wel een van de mooiste en meest ongerepte wildernissen op aarde, Patagonië. Een van de natuurlijke kroonjuwelen van het gebied is nationaal park Los Glaciares, dat maar liefst 47 gletsjers, immense grasvlaktes en kale bergpieken telt. Lokroep De ruggengraat van dit verpletterende natuurgeweld wordt gevormd door de uit graniet gebeeldhouwde Fitz Roy. De gerafelde pieken van deze bergrug vormden de inspiratiebron voor het logo van outdoormerk Patagonia. Te midden hiervan staat de 3133 meter hoge Cerro Torre, sinds jaar en dag de heilige graal voor bergbeklimmers. Niet vanwege zijn hoogte. Het zijn de spekgladde rotswand, de eeuwige stormwinden
en een top in de vorm van een ijzige paddenstoel die van de Cerro Torre de moeilijkste beklimbare berg op aarde maken. In 1959 stond de Italiaanse Cesare Maestri als eerste mens op het dak van deze ‘onmogelijke’ berg. In de jaren die volgden beten tientallen klimmers hun tanden stuk op de granieten zuil, waardoor wordt getwijfeld of Maestri überhaupt wel op de top heeft gestaan. Nog steeds kunnen de beste klimmers ter wereld de lokroep van de Cerro Torre niet weerstaan. Aangetrokken? Los Glaciares is tevens een geweldig gebied voor een- of meerdaagse trektochten. Het dorpje El Chaltén aan de voet van de Cerro is hiervoor een perfecte uitvalsbasis. Ga naar elchalten.com (activities) voor meer informatie. fitzroyexpediciones.com.ar NOV. / DEC. 2011
saLT SALT #5
71
KunStStof
bEELd
Tekst Rosanne Vriend Beeld Natasha Bloemhard roaweb.tumbl r.com
KRACHT
“dieren zijn in allerlei opzichten fascinerend” 74
SALT #5
NOV. / DEC. 2011
Lange tijd leken stad en natuur onverenigbaar, maar dankzij een sterk veranderende visie over de leefbaarheid in een stad én dankzij straatartiesten zoals de uit belgië afkomstige roa die zijn liefde voor wildlife letterlijk levensgroot op muren uit, bereikt de natuur in een stedelijke omgeving langzaam maar zeker een sterrenstatus.
d
e in graffiti getekende dieren van ROA vallen niet alleen op vanwege hun enorme formaat, maar vooral ook door de grote precisie en realiteit waarmee ze zijn vervaardigd. De vaak wat trieste blik in de ogen geeft de dieren bovendien iets menselijks. “Dieren zijn in allerlei opzichten fascinerend”, zegt ROA. “Hun aanpassingsvermogen aan ons mensen en de manier waarop ze overleven in steden…., zegt ook heel veel over ons. En toch zijn we nog steeds verbaasd als we dieren in de straten zien, terwijl ze overal zijn.” De interesse voor het dierenrijk stamt uit ROA's kindertijd in Gent. Zijn eerste kunstdocent had een voorliefde voor de natuur en ging geregeld met zijn leerlingen naar het bos. “Hij kon heel goed vertellen over dieren en omdat we thuis geen televisie hadden, ging ik de dieren uit de verhalen van mijn leraar tekenen om me te vermaken.” ROA's fascinatie voor het tekenen van dieren, gecombineerd met de invloed van de Amerikaanse straatcultuur - de skate scene, Keith Haring en de sociaal bewogen films van Spike Lee - inspireren hem uiteindelijk om zijn kunst een plek op straat te geven.
15 meter Inmiddels prijken zijn metershoge dieren op muren en gevels wereldwijd in metropolen van Londen tot Moskou en Mexico City tot New York. Ook in zijn geboorteplaats Gent bepalen ondertussen verschillende dieren het straatbeeld. De vraag naar zijn eigenzinnige dieren is zelfs zo groot, dat hij niet alleen meer in de steden tekent, maar ook opdrachten heeft gehad op het platteland in Gambia en Mongolië. Daarnaast zijn ook steeds meer (kleinere) creaties van ROA in galeries en musea te zien. De twee grootste dieren die ROA tot nu toe maakte, zijn een wezel in Londen en een reiger in Turijn van 15 meter. Bij dat soort ‘klusjes’ kan hij zelfs niet meer aan de slag zonder van te voren een hoogwerker te huren. ROA gaat eigenlijk altijd op dezelfde manier te werk wanneer hij een nieuw kunstwerk maakt. Eerst vraagt hij om toestemming van de eigenaar van de muur of gevel. Die permissie krijgt hij eigenlijk bijna altijd. Niet alleen omdat zijn kunst zo mooi is, maar ook omdat het verdere graffiti bekladding tegengaat. Eerst verft hij de achtergrond helemaal wit, waarna het gedetailleerde werk kan beginnen. Hij schetst de dieren op 'het doek' en gaat daarna met het secure inkleurwerk aan de slag. Afhankelijk van de grootte en het figuur duurt het één uur tot wel een paar dagen voor een stadsschilderij af is. Zomaar 'stiekem' ergens een tekening maken gaat dan ook niet. Maar hoe groot en opvallend zijn werk ook is, ROA heeft zelf geen behoefte aan bekendheid. Vandaar ook dat hij een artiestennaam heeft en eigenlijk niemand zijn ware identiteit kent. “Ik wil niet beroemd zijn, ik wil gewoon schilderen! Het irriteert me dat mensen vaak meer geïnteresseerd zijn in de persoon achter de kunst dan in de kunst zelf.” Wat ons betreft is het hem al lang vergeven dat hij niet met zijn hoofd in Salt wil. Als hij ons dan kan beloven dat binnenkort zijn eerste schilderingen in Nederland opduiken? Kijk hier voor nog meer beestachtige kunst roaweb.tumblr.com NOV. / DEC. 2011
SALT #5
75
DE KraCht
76
sALT #5
NOV. / DEC. 2011
Kristaltherapie is al zo oud als de mensheid, wat niet zonder reden zal zijn
inSpiratiE Tekst Tessa Koop
VAn Stenen barnstenen helpen ons succesvol in ons leven te zijn. de toermalijn stimuleert het immuunsysteem. de melkkwarts kalmeert een overactieve geest. vanuit onze westerse manier van denken is het onzin om aan edelstenen en kristallen magische eigenschappen en helende krachten toe te kennen. toch is het gebruik van kristallen de laatste 35 jaar explosief toegenomen. Steeds meer mensen nemen een kristal in huis of leggen bepaalde stenen een paar minuten op of rond hun lichaam. tessa Koop ging voor Salt op zoek naar de kracht van stenen.
T
erwijl moderne wetenschappers hun hersens breken over de vraag waar de ‘ontbrekende’ 96% van het universum uit bestaat, trekken wij de stoute schoenen aan om alvast op een andere manier naar de wereld om ons heen te kijken. Als we ons gaan begeven in de wondere wereld van edelstenen en kristallen, komen we namelijk geen stap verder als we onszelf beperken tot de drie niveaus van fysieke materie die onze huidige wetenschap kent: vast, vloeibaar en gasvormig. Hoewel steeds meer pioniers in de wetenschap spreken over een allesomvattend veld dat mens en materie met elkaar verbindt, is er nog een hele weg te gaan voordat men met het bewijs komt waarom kristallen een geneeskrachtig effect lijken te hebben. Terwijl ‘kristaltherapie’ al zo oud is als de mensheid, wat niet zonder reden zal zijn. Het is een fascinerende gedachte, dat de wetenschap slechts voor 4% van het universum fysiek ‘bewijs’ heeft. Dat betekent namelijk dat we meer niet dan wel kunnen zien van de wereld om ons heen. Volgens de wijze leringen van allerlei oude beschavingen en volkeren, zoals de Oude Egyptenaren, Maya’s, Tibetanen, etc., zijn wij mensen meer ‘licht’ dan lichaam. De Maya’s zeggen niet voor niets: ‘De Geest gaat voor de stof.’ Vanuit dit perspectief - dat alles in essentie energie is - wordt het al veel aannemelijker dat kristallen op verschillende manieren kunnen worden gebruikt om ons leven fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel te verbeteren. Toch blijft het iets wonderlijks.
Voor alles is een steen Want hoe kan een kornalijn in hemelsnaam je creativiteit
stimuleren? Of een toermalijn het effect van computerstraling op je gestel reduceren? Een maansteen emoties stabiliseren? Of een koraal je vruchtbaarheid vergroten? Of hoe kan een smaragd angsten verlichten? Zal ik nog even doorgaan? Want werkelijk voor alles is een steen. Bijna alle kristallen hebben zowel magische eigenschappen als helende krachten. Zo stimuleert de chrysopraas bijvoorbeeld een goede nachtrust, helpt deze bij ontgiften maar wordt hij traditioneel gezien als een ‘geluksteen’. Zo zou het ons in staat stellen op te gaan in de omgeving en mensen zelfs onzichtbaar kunnen maken! Haha, daar is vast meer voor nodig, maar wat maakt een kristal of edelsteen nou zo (genees)krachtig?
Kleur bepaalt kracht Hierbij spelen eigenschappen als chemische samenstelling, structuur, vorm, hardheid en helderheid een rol. Maar het geheim zit hem vooral in de kleur. In het dagelijks leven staan we vaak niet bewust stil bij kleuren, maar onbewust reageert ieder mens daar heel sterk op. Wie wordt nu niet helemaal zen bij het staren naar een groene weide? En de uitspraak: ‘Dat werkt als een rode lap op een stier’ is ook niet voor niets. We nemen kleuren niet alleen waar met onze ogen, maar ook via ons energielichaam. Alle levende wezens (ja, zelfs stenen) hebben een aura, ofwel een energieveld dat het ‘lichaam’ omringt. Gelukkig hoeven we dat niet alleen van helderzienden aan te nemen. Dankzij de Kirlianfotografie kunnen we allemaal zien dat we een kleurrijk dansend energieveld van licht om ons heen hebben. NOV. / DEC. 2011
SALT #5
77