Salt#6-2010 Preview

KALENDER EDITIE 12 maandoverzichten bomvol facts & figures en evenementen

@127HoursMovie Aron Ralston: bergbeklimmer Vijf dagen klem in de hel. @Bomenhoroscoop Wat voor boom ben jij? @BartBrentjens Mountainbiker; teammanager Ik geloof niet in toeval.

# schaatsen op natuurijs # wandelen in Noorwegen # golfen in de stad # meedoen aan een Friday Night Skate # mediterraan tuinieren # struinen door de Nederlandse wildernissen

175 nieuwjaar tips

Horen, zien & doen in

2011 Word abonnee en betaal € 2,50 per nummer EUR € 4,50 | JPY ¥ 558,80 | GBP ₤ 3,90

5e jaargang #6 | dec. ‘10 / jan. ‘11 | GetSalt.com

inhoud

kaLenDer 2011 UItgever Rebel Media Creators B.V. Kleine Koppel 48 3812 PH Amersfoort The Netherlands T. +31 (0)33- 8200252 E: salt@rebelmediacreators.com GetSalt.com | reDaCtIe Natasha Bloemhard (hoofdredacteur) Ard Krikke | ard@getsalt.com vorMgevINg + INterNet Chris Pollen | chris@getsalt.com, Laura Luykenaar | laura@getsalt.com aDverteNtIes Bel +31 (0)33- 8200252 | Download de mediakaart op GetSalt.com/adverteren BIjDrageN vaN Floortje Dessing, Roxane Catz, Tijn Touber, Knut Alsemgeest, Rosanne Vriend, Michiel van Straten. klaNteNservICe Abonnees: abonnee@getsalt.com Shop: shop@getsalt.com T. +31 (0)33- 8200252 (bellen op ma of vr, 15.00 tot 17.00 uur) Vragen mbt tot je abonnement: GetSalt.com (FAQ) abonnementen Nederland en BelgiĂŤ

â‚Ź 15,- per jaar (6 edities)

abonnementen overig buitenland Op aanvraag via abonnee @getsalt.com

Alle abonnementen continueren stilzwijgend met een jaar en gelden tot wederopzegging, tenzij anders vermeld. Prijswijzigingen voorbehouden.

Cadeauabonnementen eindigen na een jaar.

CopYrIgHt Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande, schriftelijke toestemming van Rebel Media Creators B.V. worden overgenomen.

IssN: 1874-334X Salt verschijnt 6 keer per jaar.

Oplage: 30.000.

BeDaNkt Al onze adverteerders, distributiepunten en Salt-abonnees.

DOOr De SeiZOenen Heen Draai Het magaZine Op pagina:

16

Winter

januari, februari, maart

38 Voorjaar

april, mei, juni

58 Salt wordt gedrukt op PEFC-papier afkomstig uit duurzaam bosbeheer: pefcnederland.nl

supports Salt met reizen door europa www.bahn.com

4

SALT #6

DEC. 2010 / JAN. 2011

Zomer

juli, augustus, september

80 Herfst

oktober, november, december

CoLoFon

Smaakmakers

Dit spreekt boekdelen

10

Speciaal voor deze uitgave vroegen we een aantal auteurs een hoofdstuk uit hun boek met Salt te delen. Gewoon ‘old skool’ op papier, lekker lezen, hangend in de bank.

people, plaNet, passIoN, plaY Nieuws, trends en gadgets

14 welke Dag Is Het vaNDaag?

Dagen, weken, maanden; onze kalenderindeling lijkt zo vanzelfsprekend, maar is dit allerminst.

Michiel van Straten dook terug in de tijd en kwam terug met opmerkelijke feiten.

34 –35

37

365 DageN oNDerweg Floortje Dessing

oxfaM NovIB traIlwalker 100 kilometer wandelen in maximaal 30 uur voor het goede doel.

48 walk tHe talk: waNDeleN IN NoorwegeN Wist je dat in het hoge noorden een ongerept wandelparadijs op je ligt te wachten.

Salt redacteur Ard Krikke trok afgelopen zomer de stoute wandelschoenen aan en werd betoverd door wat hij ‘een van de mooiste landschappen ter wereld’ noemt

Met valleN eN opstaaN Hans van Nieuwenburg; Biografie Nicolien Sauerbreij

56- 57

Spraakmakers 26 INtervIew aroN ralstoN “Ik put kracht uit elke herinnering uit mijn leven en probeer elke herinnering op te vatten als een symbool voor de toekomst”

78-79 IN 28 DageN vaN gIfBelt Naar teMpel Jacqueline van Lieshout De ultieme gids voor succesvol ontgiften

92-93 Zee vaN Ijs Michiel van Straten Een waargebeurd overlevingsdrama op een bevroren Zuiderzee

94

In 2011 gaat de film ‘127 Hours’ in de Nederlandse bioscopen in première, van de hand van de bekende filmregisseur Danny Boyle die het waargebeurde verhaal vertelt van Aron Ralston.

Deze Amerikaanse bergbeklimmer moest na 127 uur klem gezeten te hebben in een diepe bergkloof zijn eigen arm amputeren om levend uit de hel te komen. Een inspirerend verhaal over doorzettingsvermogen, lotsbestemming en menselijke verbondenheid.

keltIsCHe BooMHorosCoop In tegenstelling tot alle andere volkeren baseerden de oude Kelten hun horoscoop niet op hemellichamen, maar op…bomen. Lees hun horoscoop en kom er achter uit welk hout jij bent gesneden.

72 INtervIew Bart BreNtjeNs “Je kun alleen winnen als je jezelf als een winnaar ziet”

Columns 55 roxane Catz gaat in 2011(be)leven alsof het haar laatste jaar op aarde is. Stel je voor dat de Maya’s gelijk hebben en de wereld in 2012 vergaat…

71 tijn touber is voor een mediterend vredesleger dat overal ter wereld ‘stiltebommen’ dropt.

Onderzoek heeft aangetoond dat collectieve meditatie de wereld verbetert.

98 floortje Dessing kan niet wachten tot het januari 2021 is. Tegen die tijd hoopt ze namelijk door de ruimte te zweven.

op de cover

Freerunning in Mumbai, India, gemaakt door de Nederlandse fotograaf Rutger Pauw die met deze foto een finaleplek bereikte in de Red Bull Illume

Skills

tips, tricks en leuke feitjes 33 Snow 53 Bergsport 54 Kajak 68 Surf 77 Mountainbike 91 Hardlopen

De Nederlandse mountainbikelegende die de afgelopen 20 jaar overwinningen als postzegels heeft verzameld en eigenhandig mountainbikegeschiedenis schreef. “

Lees ons, volg ons en support ons word salt abonnee € 15,- per jaar (6 edities) Meld je aan op GetSalt.com

DEC. 2010 / JAN. 2011

SALT #6

5

KALenders

14

SALT #6

DEC. 2010 / JAN. 2011

KALenders

Welke dag is het vandaag?

We doen het achteloos, een nieuwe kalender opslaan, maar wie heeft het ooit bedacht dat een jaar bestaat uit 365 dagen en 52 weken? De Gregoriaanse kalender is de baas over de datum. Hij wordt immers wereldwijd gebruikt. Maar wist je dat de dagen en data zoals wij ze kennen niet altijd zo vanzelfsprekend zijn geweest en bovendien niet voor alle culturen hetzelfde zijn? Michiel van Straten legt uit. tien verdwenen dagen Mensen die op 4 oktober 1582 gingen slapen, deden de volgende dag hun ogen op 15 oktober weer open Onze huidige Gregoriaanse kalender stamt af van de oude Romeinse Juliaanse kalender. Het probleem van de Juliaanse kalender was dat hij ‘voorliep’: iedere 128 jaar week hij één dag af van de tijd die de aarde werkelijk nodig heeft om de zon volledig te ronden. Bovendien was na de dood van zijn naamgever, de Romeinse alleenheerser Julius Caesar, de uitvoering van de schrikkeljaren niet helemaal goed gegaan: er was elke drie jaar een dag toegevoegd aan de maand ‘Februus’, in plaats van elke vier jaar. Paus Gregorius besloot de tijd letterlijk naar zijn hand te zetten. Doordat de kalender al eeuwenlang te snel had gelopen, begon de lente ten tijde van Gregorius, (de 16e eeuw) al op 11 maart. Hij besloot dit voor eens en voor altijd recht te zetten door een aantal maatregelen, waarvan de spectaculairste bestond uit het verwijderen van tien dagen. Mensen die in op 4 oktober 1582 gingen slapen, deden de volgende dag hun ogen op de 15e oktober weer open.

Ontvangers van belastingen, huur of rente waren het hier niet mee eens, zij misten opeens tien dagen inkomsten. Meer over de tien verdwenen dagen is te lezen in het boek De Kalender – op zoek naar de tijd van David Ewing Duncan.

Maan en ramadan Een islamitisch jaar is niet 365 maar 354 dagen lang Waar de Juliaanse en de Gregoriaanse kalenders de cyclus van de zon volgen, is de islamitische kalender een voorbeeld van een zogenaamde maankalender. De cyclus van nieuwe maan naar de volgende nieuwe maan duurt gemiddeld 29,5 dagen. Een islamitisch jaar is daardoor niet 365 maar 354 dagen lang. Vandaar dat het begin van iedere maand niet elk jaar in hetzelfde seizoen valt. Zo schuift de vastenmaand Ramadan, misschien de meeste bekende van de Moslimkalender, elk jaar ongeveer elf dagen naar voren.

Ongeveer, want de precieze datum wordt pas definitief bepaald op het moment dat de nieuwe maan wordt waargenomen. Op beleven. org/feesten lees je nog veel meer over islamitische vieringen en feesten, en de data waarop deze vallen.

Maya kalender 21 december 2012, het einde van de wereld?

De meso-Amerikaanse Maya indianen hanteerden zo’n vierduizend jaar geleden verschillende kalenders. Die waren extreem belangrijk voor hen omdat ze geloofden dat de zon, de brenger van licht en leven, niet zomaar opkwam. Die actie moesten zij zelf in gang

zetten en houden. Dat deden ze onder andere door offers te brengen. Het ging er in de tropische regenwouden van Midden- en ZuidAmerika dan ook bloederig aan toe. Hun meest heilige kalender was de 260 dagen lange ‘Tzolkin’, die bestond uit twee cycli van respectievelijk dertien en twintig dagen. De meeste bekende Maya kalender is de ‘Lange Telling’, die volgens sommige ‘experts’ eindigt op 21 december 2012. Met heel veel fantasie zou je kunnen concluderen dat het einde van deze telling ook het einde van de wereld betekent. Volgens sommige deskundigen is dat de andere reden dat de Maya’s zo intensief met verschillende kalenders aan het combineren waren: het einde lag voor hen zo in elk geval heel ver in de toekomst en kwam daardoor minder dreigend over. Filmtip: 2012 met John Cusack en Danny Glover in de hoofdrollen.

Chinees Nieuwjaar Vuurwerk en de kleur rood schrikken monsters af Of het einde van de Maya telling ook echt vuurwerk gaat opleveren valt sterk te betwijfelen. Dat Chinezen zich niet door de Maya’s laten afschrikken is in ieder geval zeker. Ze sluiten ieder jaar sowieso knallend met vuurwerk af. Veel lawaai en de kleur rood moet namelijk monsters afschrikken. Vuurwerk is dan ook een Chinese uitvinding. Hoewel China voor het dagelijks leven gewoon de Gregoriaanse kalender gebruikt, hebben feestdagen hun plek op de 4000 jaar oude Chinese kalender. Zo begint het Chinese nieuwe jaar altijd op de tweede nieuwe maan na 21 december. In 2011, ‘Het jaar van het konijn’, is dat op 3 februari. Ook ons land kent knallende vieringen van het Chinese Nieuwjaar, bijvoorbeeld in de Haagse en de Amsterdamse Chinatowns.

Tekst Michiel van Straten

GetSalt.com Winnen

Salt verloot een zeldzaam tweedehands exemplaar (nieuw is het boek namelijk niet meer te verkrijgen) van het boek De Kalender – op zoek naar de tijd van David Ewing Duncan.

Daarnaast verloten we een aantal toegangskaarten voor de Cosmos Sterrenwacht.

Deelname is exclusief voor Salt abonnees.

Zon en maan vechten om voorrang Raar maar waar; er past geen afgerond aantal maanden in een jaar. Zoals je weet, is een jaar de duur die de aarde nodig heeft om een volledige omloop rond de zon te maken: gemiddeld circa 365,25 dagen. Een maancyclus duurt gemiddeld ongeveer 29,5 dagen. Daarvan past er niet een afgerond aantal in een jaar: 12 maancycli duren 354 dagen en 13 maandcycli duren ongeveer 384 dagen; beiden wijken af van de lengte van een jaar. Dat is de reden dat er kalenders zijn ontstaan die ofwel de jaarcyclus van de aarde rond de zon volgen (Juliaans, Gregoriaans), ofwel de maancyclus (Islam, Chinees). Deze en nog veel meer hemellichamen zijn goed te bekijken in de Cosmos Sterrenwacht in Lattrop, volgens eigen zeggen ‘het donkerste plekje van Overijssel’ (e-cosmos.nl) DEC. 2010 / JAN. 2011

SALT #6

15

“Ik wil in het nieuwe jaar heel veel mensen in Rotterdam een energieboost geven op 1 maart 2011 tijdens #7di #HandigeEnergie! #goedevoornemens. Kijk op 7di.nl/blog/ handige_energie voor meer informatie over 7 Days of Inspiration.”

“Mijn uitdaging voor 2011 is om een heel jaar geen kleding (uitgezonderd van ondergoed en sportkleding) te kopen, maar alleen maar te ruilen. Daarbij heb ik dus dringend de hulp nodig van anderen.........

Hierbij roep ik iedereen op om mij uit te nodigen voor kledingruilfeestjes! En niet alleen vrouwen, maar zeker ook mannen. Ik geloof namelijk ook in 'customized' vintage. Een mooie spijkerbroek van een man kan ik wel verknippen tot een sexy korte broek en van de broekspijpen kunnen weer spijkertasjes worden gemaakt. Mijn voornemen hangt dus vooral af van de uitnodigingen die ik ga ontvangen, dus hopelijk kunnen jullie me daar een beetje bij helpen. Van alle 'ruilkleding' en 'feestjes' doe ik verslag op mijn portal. Dus eh, wie nodigt mij uit voor zijn/haar kledingruilfeest? Surf eens naar tqovintagefashion.nl"

prIsCIlla sHaroN tHé

"In 2011 wil ik vooral lekker knutselen op mijn nieuwe iMac, een fijn huisje kopen in een groenere omgeving, opnieuw trotse tante worden, veel sporten in de natuur, me inzetten voor dieren en sparen voor een nieuw ticket naar Nieuw-Zeeland."

lINDa vaN leUkeN

“Als gepassioneerde fietser ga ik mijn geliefde hobby wielrennen in 2011 combineren met het goede doel, door deel te nemen aan de Tour for Life. De Tour for Life is de ultieme uitdaging voor een wieleramateur. Tijdens dit unieke evenement rijd ik in acht dagen van Italië naar Nederland. Dwars door de Alpen, Vogezen en Ardennen, over wereldberoemde cols en klassieke trajecten. Beroemde beklimmingen zijn de Alpe d’Huez, Col de la Faucille en Le Grand Ballon. 1250 kilometers en 19.000 hoogtemeters moet ik zien te overbruggen voordat ik op de Cauberg in Valkenburg finish. Meedoen aan de Tour for Life betekent afzien, doorzetten en voldoening met één doel: het verschil maken voor mensen in nood! Samen met mijn team gaan we vol enthousiasme aan de slag met creatieve ideeën om zoveel mogelijk geld bij elkaar te krijgen voor Artsen Zonder Grenzen. Hopelijk kan ik door mijn deelname andere mensen motiveren om zich in te zetten voor een betere wereld.”

INeke kreMers

“2Wielkoeriers Amersfoort blijft ook in 2011 groen en duurzaam pakketjes bezorgen op de fiets voor een schonere stad. Als fietskoerier probeer ik een positieve bijdrage aan het terugdringen van uitlaatgassen en CO2 uitstoot te leveren.”

MartIN Bos

IsaBel HageNDoorN-NIjvelDt

"Mijn voornemen is om vaker met vrienden en familie te suppen en ook te trainen voor de Stand Up Paddle Elfstedentocht in september 2011!"

MatY De vreeZe

"Als verhalenmaker (fotograaf/auteur) wil ik mijn talenten benutten om de armoedebestrijding een handje te helpen. 45% van de Nederlanders vind het OK dat er gekort wordt op ontwikkelingssamenwerking of dat dit zelfs geheel verdwijnt. Een kritische houding is goed, maar ik wil nog steeds minder bedeelden in het arme deel van de wereld helpen. Daarom wil ik in 2011 een reportage maken over het effect van microfinanciering (in Zuid- en Centraal Amerika), als succesvol middel om armoede te bestrijden en zelfredzaamheid te bevorderen. Kijk op microfinanceinthespotlights.nl voor meer informatie"

wIM opMeer

“Mijn goede voornemen is om in 2011 te slagen in mijn ‘The 100 Thing Challenge. Via een blog kwam ik op het spoor van deze Challenge. Dave Bruno heeft dit project opgezet om los te komen van ‘consumerism’ om zo een simpeler leven te kunnen leiden. Het doel is eenvoudig: je persoonlijke bezittingen (boeken, kleding, surfspullen etc.) terugbrengen tot honderd stuks. Gelukkig mag je tien paar sokken rekenen als 1, anders zit je wel heel snel aan de honderd. Dit jaar heb ik al een kleine start gemaakt. Van de drie boekenkasten vol boeken, heb ik nu nog een halve kast over toen ik ze voor nop op Marktplaats had gezet. En ik koop tegenwoordig pas nieuwe kleding als mijn oude kledingstukken echt versleten zijn. Minder spullen, minder zorgen, minder ballast. Kortom, ik leef gewoon lichter. Het wordt nog een uitdaging om de ‘100’ te halen! Kijk op guynameddave.com/about-the-100-thing-challenge.”

CHarlotte vaN regeNMortel

2011 SaLt LeZerS & Hun VOOrnemenS

Wat hebben een boeddhistische monnik, een topsporter en iemand die lekker in zijn vel zit met elkaar gemeen? Ze ademen rustig.

De meeste mensen ademen namelijk veel te snel, zo’n 20 x per minuut, waardoor ze hun energie ‘opvreten’. Dit kan vervolgens weer leiden tot allerlei problemen, variërend van hartkloppingen tot slaapstoornissen.

Een manier om hier wat aan te doen is door iedere dag bewuster te ademen. Probeer in rust bijvoorbeeld niet meer dan tien keer per minuut te ademen (vanuit je middenrif) en altijd korter in te ademen dan uit te ademen. Het boek Verademing. Breng lucht in je leven staat vol met oefeningen en handige tips om de kwaliteit van je ademhaling, en dus van je leven, te verbeteren. Auteurs: Koen de Jong en Bram Bakker. 159 pag. ISBN10 9049960103.

Breng lucht in je leven

Horen, zien, doen

Het Lichtmuseum in Unna (Ruhrgebied, Duitsland) is het enige museum ter wereld waar licht de hoofdrol speelt. Verwacht geen overzicht van de geschiedenis van de gloeilamp, alles draait hier om de beleving van licht. Het lumineuze museum ligt tien meter onder de grond, zodat met alle soorten licht, behalve buitenlicht, gespeeld kan worden.

Zo zie je in een ruimte een levensgroot gedicht van Heinrich Heine in letters van licht geprojecteerd en lijkt het in een andere kamer of het felblauwe licht de muren oplost, waardoor je het gevoel hebt in het luchtledige te lopen. Lichtkunst in optima forma. Je wandelt trouwens verplicht met een gids door de onderaardse gewelven van de voormalige Lindenbrouwerij, verdwalen is namelijk een reële optie. lichtkunst-unna.de

Uniek lichtmuseum

Horen, zien, doen

zo

zA

vr

do

wo

di

MA

1

wk 52

2-8 O’Neill Evol utio n Davos Zwit serl and Sylveste rloop in Zaan dam

2

Introduc tie Euro (199 9)

Steve jobs

Why join the navy if you can be a pirate?

wk 1

9-19: team O’Neill: Global versus Local Hero @ Morocco

9

King of Rock’n Roll, Elvis Presley (1935-1977) jarig

8

Daredevils op Discovery (22:00 uur)

7

6

Begin bouw Golden Gate Bridge (1933)

5

Henk Angenent wint in 1997 de laatste Elfstedentocht

4

Verjaardag meervoudig Formule 1 wereldkampioen ‘Schumi’ (1969)

3

januari

wk 2

16 Clinic for girls only

mtb toertocht Ermelo, 25, 35, 45km singletracks.nl

15

14

Eurosonic Noorderslagfestival, Groningen.

13

12

11-16 Vakantiebeurs Utrecht

11

10

Sjewat (Joods) Farvardin (Iraans) Vesak (Boeddhistisch)

MARtIN LUtHER KING DAy

wk 3

mtb toer tocht Alkm aar, 40km, sing letra cks.nl

23

22

21

Ring of Fire van Johnny Cash staat in 1964 op 1 in de Amerikaanse hitlijsten

20

Volle maan

19

18

17

21 dec-19 jan

Steenbok

RIP Al Capone (1899-1947)

wk 4

Maha tma Ghan di verm oord (1869-194 8)

30

(nwb- wand elen .nl)

Over de IJssel Wan delto cht, 5, 10, 15, 20km

29

28

27

Scha atstoertocht Weissensee, 60, 80, 200km. weissensee.nl

26

25

24

wk 5

It's harder to hold onto something Deze when all that your m a a n d holding is nothing op je this january iPo d (This is January, Dopamine)

De maanD Januari Dankt ZiJn naam aan JanuS, De tWeekOppige rOmeinSe gOD Van De Deuren Waarmee HiJ SymbOOL StOnD VOOr Het begin en Het einDe.

Oranje boven!

Beatrix 73

31

20 jan-18 febr

Waterman

nAtuurprAAt

Een van de ‘coolste’ dieren is ongetwijfeld de Noord-Amerikaanse boskikker. Hij kan namelijk iets wat bijna geen ander dier kan: zichzelf invriezen. Als de temperatuur onder nul zakt, zet hij zijn interne thermostaat zo laag dat het bloed ophoudt met stromen en ongeveer 70 procent van zijn lichaamsvocht in een ijsklomp verandert. De ademhaling, hartslag en spierbewegingen van deze koele kikker stoppen net zolang totdat het weer dooit.

Noord-amerikaanse boskikker

Het gaat slecht met de zeeschildpadden. Jaarlijks leggen duizenden van deze prehistorische zwemmers het loodje door stropers, vissersnetten, vervuiling en een gebrek aan nestgronden. Ook de lederschildpad, de grootste schildpad ter wereld, wordt bedreigd. Op Matura Beach in Trinidad, waar de grootste lederschildpaddenkolonie jaarlijks nestelt, proberen ze het tij te keren. Dit strand wordt beschermd en 's nachts patrouilleren dorpelingen om een stokje voor de stropers te steken. Zodoende hoopt men dat deze zeereuzen ongestoord in het donker aan land waggelen om rustig hun eieren in het zand te leggen. Vooral in het begin van maart, wanneer het nestelseizoen begint, is het hier een drukte van belang. natureseekers.org

lederschildpad

kOeLe kikker

getSalt.com (tv) Ga naar onze website om een filmpje te bekijken van deze badgasten.

waterbaden van Shiga, een natuurlijke kuuroord met warmwaterbronnen van 50°C waar ze gezellig met z'n allen in plonzen. De ontdekking van deze spa heeft de apensoort te danken aan haar intelligentie.

Het ‘honderd-apeneffect’ - het idee dat als genoeg mensen een bepaald gedrag aangeleerd hebben, het spontaan in het gemeenschappelijk bewustzijn terechtkomt - is zelfs vernoemd naar deze beesten. Waarschijnlijk verspreidde het 'kuuroordidee' zich op dezelfde manier over de 270 apen die in de vallei leven. jigokudani-yaenkoen.co.jp

De grOOtSte StranDgaSt

Het leefgebied van de makaak - ook wel Snow Monkey genoemd - is ongeveer een derde van het jaar bedekt met sneeuw waardoor de soort onder extremere omstandigheden en noordelijker dan alle andere niet-menselijke primaten leeft. Ze komen de extreme winters door op een hongerdieet van boomschors en -knoppen. Gelukkig hebben de ijskonijnen het dankzij hun dikke winterjas zelden koud. Maar wanneer het zelfs de makaken te bar en boos wordt, hebben ze een bijzondere troef achter de hand: de warm-

apenfamilies die elkaar op hun gemak vlooien in een stomende waterbron terwijl het sneeuwt; het moet niet gekker worden. toch is dit geen broodje aap. tijdens de ijzige winters in de bergen van het japanse eiland Honshu warmen japanse makaken zich in de warmwaterbronnen van shiga.

japanse makaak

apen met kuren

interview

aron ralston

127 HOurS klem in de hel “Binnen een uur nadat ik klem kwam te zitten onder het rotsblok dacht ik ‘Aron, je zult je arm er waarschijnlijk af moeten hakken…’ En hoe bizar het ook klonk, diep in mijn hart wist ik al dat ik geen ander keuze had.” Zeven jaar na zijn ontsnapping is Aron Ralston een bekend spreker geworden en auteur van de bestseller Between a rock and a hard place, het boek waarin de bergbeklimmer vertelt hoe hij om te overleven zijn eigen arm amputeerde. En nu is er dan de film 127 Hours van Danny Boyle (Slumdog Millionaire) die in november in Amerika in première ging en vanaf 24 februari in ons land draait. Een interview met de man wiens leven een drastische wending kreeg.

Beeld Kurt Markus (pag.27) & chuck Zlotnick

z

owel het boek als de film vertellen het waargebeurde verhaal van bergbeklimmer Aron Ralston (35) die in april 2003 de grillig gevormde Bluejohn Canyon (Utah) intrekt om daar een paar dagen in zijn uppie te wandelen en te klimmen. In een van de nauwe kloofwanden glijdt hij uit en valt hij diep de kloof in.

Zijn rechterarm wordt daarbij door een vallende rotsblok tegen de rotswand genageld. De ervaren buitensporter maakte de klassieke fout door niemand te vertellen waar hij naartoe ging, waardoor hij al snel doorheeft dat hij zichzelf uit deze benarde positie moet zien te bevrijden. Meer dan een fles water, een paar energierepen, een zaklamp, een zakmes, een stuk touw en een videocamera heeft hij niet bij zich. Aron: “Ik had twee gedachtenstromen: de ene ging heel praktisch over hoe ik deze situatie kon overleven en dus over tactische en logistieke beslissingen die ik moest nemen. De andere ging over mijn emoties, over hoe ik via mijn videocamera in contact kon blijven met mijn familie.”

Toen je wist dat er niets anders overbleef dan je eigen arm amputeren, werd je toen niet compleet gek? “Ik ben echt door alle opties heen gegaan; ik probeerde de rots op te tillen, kansloos natuurlijk.

Ook het uithouwen van de rots met mijn zakmes heb ik overwogen en bleef ik, tegen beter weten in, hoop houden op hulp. Uiteindelijk bleef er niets anders over dan de conclusie dat ik hier dood zou gaan. Maar op de derde dag dacht ik, fuck it, ik ga hier wegkomen, hoe dan ook. En die gedachte gaf me hoop. Ik probeerde met mijn mes mijn arm door te zagen, maar dat was veel te bot. Toen kreeg ik mijn Eureka-moment; ik zag in dat ik de rots kon gebruiken om mijn botten te breken. Het klinkt te bizar voor woorden, maar juist dat inzicht zorgde ervoor dat ik bevangen werd door een enorm

26

SALT #6

DEC. 2010 / JAN. 2011

euforisch gevoel. Ik dacht dat ik dood zou gaan op die plek, had mijn grafschrift in de rotsen gekrast en videoboodschappen voor mijn familie opgenomen. Mijn verlangen naar leven en vrijheid was zo groot, dat ik niet nadacht over de pijn van de amputatie of het verlies van een arm. Ik had weer een uitzicht op een leven.

Het ongeluk was een life changing ervaring voor Ralston die naar aanleiding hiervan in 2004 het boek schreef Between a Rock and a Hard Place. Ook werd hij een veelgevraagd spreker en dan nu, zeven jaar later, volgt de film 127 Hours van Danny Boyle. Heb je je ooit gerealiseerd dat jouw overleving zo’n krachtig verhaal zou worden?

“Totaal niet, verder dan een kampvuurverhaal met vrienden, had ik niet verwacht. Dus toen de media interesse begonnen te tonen vroeg ik me oprecht af ‘why do people care?’. Het antwoord is, denk ik, omdat mensen dit soort overlevingsverhalen nodig hebben. We hebben ze nodig omdat onze levens zo comfortabel zijn geworden, we doorstaan geen beproevingen meer zoals generaties geleden.

Net als de mijnwerkers in Chili; we voelen ons verbonden met hen omdat we onszelf afvragen ‘wat zou ik in zo’n situatie doen’ en ‘waartoe ben ik in staat?’ We hebben allemaal onze ‘struggles’ maar we moeten er, denk ik, regelmatig aan herinnerd worden waartoe we in staat zijn. Toen ik vastzat, dacht ik niet ‘dit is het beste dat me ooit is overkomen’ maar ik deed het meest pijnlijke wat ik ooit kon bedenken met een lach op mijn gezicht. Hierin schuilt de potentie voor alle veranderingen die mogelijk zijn op je levensperspectief. Het gaat dus niet om mij maar om dit verhaal dat via mij wordt verteld.” Was het moeilijk om je verhaal door iemand anders verteld te zien worden?” In het begin vond ik het moeilijk, omdat

interview

ik put kraCHt uit eLke Herinnering uit miJn LeVen en prObeer eLke Herinnering Op te Vatten aLS een SymbOOL VOOr De tOekOmSt

DEC. 2010 / JAN. 2011

SALT #6

27

dit spreeKt boeKdeLen

biOgraFie: niCOLien SauerbreiJ

met VaLLen en OpStaan auteur HanS nieuWenburg Bij de Olympische Spelen van Salt Lake City in 2002 zorgde het bekende ‘wax-incident’ ervoor dat Nicolien Sauerbreij met een slakkengang de berg af ging. Vier jaar later in Turijn verspeelde ze een grote voorsprong en kreeg ze opnieuw de hoon van de natie over zich heen. Neerlands beste snowboardster gaf de moed niet op en ging stoïcijns door om de wereldtop te bereiken. Op vrijdag 26 februari 2010 kreeg ze de ultieme beloning. In dit openhartige biografische portret blikt Nicolien terug op de historische dag in Vancouver, maar ook op de lange, met vele hobbels en kuilen bezaaide weg naar de top. Een motiverend boek over doorzettingsvermogen en een lange adem. Salt selecteerde een fragment uit haar pionierstijd.

N

icolien werd steeds serieuzer en fanatieker in het snowboarden. Ze maakte snel progressie en in 1994 kreeg ze van de Nederlandse Ski Vereniging een uitnodiging om mee te doen aan de jeugd-wk in Slovenië. ‘Zoals gewoonlijk waren we met drie gezinnen tijdens de kerstvakantie in Val Thorens en mijn ouders wisten eigenlijk nog niet of we op 1 januari eerder uit Val Thorens zouden vertrekken om naar Slovenië te gaan. Ze lieten het een beetje van de omstandigheden afhangen. Tot het lot besliste. Een van de jongens van het andere gezin brak met snowboarden zijn been en een paar dagen later, op oudejaarsavond in een restaurant, besloten de andere ouders dat zij terug naar Nederland zouden gaan en kozen wij voor Slovenië.

Ik had het gevoel alsof ik gewoon met mijn ouders op vakantie ging, net als daarvoor. Zo benaderde ik het ook, had geen enkele last van druk of zenuwen. Bij onze aankomst in Slovenië stapten er allemaal kinderen uit busjes met dubbel materiaal. Trainingsboard, wedstrijdboard. Sommige landen hadden een heel begeleidingsteam mee, met een trainer, manager, fysiotherapeut en arts. Ik dacht wel even iets van ‘jezusmina’. Ik had geen snelheidspak en maar één boardje. Mijn vader keek volgens mij ook zijn ogen uit, al liet hij dat naar mij toe niet merken.

Ondanks mijn houtje-touwtjemateriaal en -kleding werd ik in mijn leeftijdsklasse – tot en met zestien jaar – gelijk veertiende. Daardoor kreeg ik de smaak pas goed te pakken. Na afloop zei ik tegen mijn vader: “Ik zou het volgend jaar eigenlijk best wel een beetje beter willen doen. Zullen we ook tijdens de vakanties gaan trainen? Dus niet meer alleen lol maken en de hele dag skiën, maar écht serieus trainen en alleen maar snowboarden.” Tegen een sportfanaat als Maarten hoef je zoiets maar één keer te zeggen: ‘Omdat Nicolien in Slovenië, tussen al die kinderen die dagelijks op de berg staan, als veertiende eindigde, heb ik tegen de Ski Vereniging gezegd: “Kun je nagaan hoe ver ze kan komen als we écht gaan trainen.”

De Ski Vereniging gaf mij daarop min of meer de vrije hand om nog vaker met het jeugdteam te gaan trainen in de bergen.

Dat was best bijzonder. Je hebt ook als ouders wel een ontzettende vastberadenheid nodig om elke keer maar weer die sneeuw op te zoeken voor je kind. Bij ons was het eigenlijk vanzelfsprekend, maar voor de meeste ouders was het best een hele opgave.’

Vanaf dat moment stonden Nicolien en ook zus Marieke in de vakanties dag in dag uit uren op de piste. Nicolien vertelt: ‘We pakten de zaken steeds serieuzer aan. Eerst gingen we alleen tijdens de vakanties weg, maar later gingen we ons ook tussendoor een aantal keer in Sauerland voorbereiden op de jeugd-wk’s. Maarten kon relatief eenvoudig vrijaf regelen op zijn werk. Die tijd haalde hij later in de zomer weer in. Omdat ik inmiddels avondonderwijs volgde, kon ik er ook makkelijker tussenuit.

Naarmate ik betere resultaten haalde, werd er steeds meer getraind. Eigenlijk liep het samen op, zonder dat we ons daar nou zo heel erg bewust van waren.

34

SALT #6

DEC. 2010/JAN. 2011

dit spreeKt boeKdeLen

JuiSt DOOr aL Die ZeLFWerkZaamHeiD, OnZe autODiDaCtiSCHe aanpak, LeVert Het natuurLiJk DeS te meer VOLDOening Op aLS Je uiteinDeLiJk OLympiSCH gOuD Wint.

Ten opzichte van het buitenland stelde het niets voor wat we deden. Onze ogen werden bij de jeugd-wk’s pas echt geopend.

Waxen? Wij deden dat gewoon zelf, stonden in de camper een beetje te prutsen met een gasbrandertje. Het was verschrikkelijk inferieur. Maar ja, in Nederland was er op dat gebied gewoon geen kennis voorhanden. Dat merk ik tot op de dag van vandaag nog steeds. Wij hebben als enige de kennis in Nederland, maar hebben het allemaal ook door schade en schande moeten leren. Door onze oren en ogen steeds goed open te houden. Ik weet nog dat ik een wedstrijd in Duitsland had en dat ik een meisje met allemaal potjes met poedertjes in de weer zag. Ik vroeg haar wat dat was. “Beroepsgeheim,” antwoordde ze. Ik stond helemaal perplex. Daar, in die echte wintersportlanden, zit de mentaliteit er al van jongs af aan in om de concurrentie niet wijzer te maken dan ze al is. Zo min mogelijk kennis weggeven, is daar het devies. Dat is allemaal ontstaan vanuit het skiën.

Wij hebben gaandeweg meer over het materiaal en de behandeling geleerd, maar daar zijn we voor een groot deel zelf achter gekomen.

In de loop der jaren hebben we heel veel zelf geleerd en we hebben daardoor ook enorme stappen gemaakt.

Trainingsschema’s werden met behulp van een inspanningsfysioloog gemaakt, de sportarts werd er nauw bij betrokken.

Je moest wel. Anders kon je simpelweg niet aansluiten bij de wereldtop. Iedereen heeft zich op zijn eigen gebied verrijkt.

Zo kwam al die kennis uiteindelijk bij ons. Nu weet ik wat voor mij de beste fysieke trainingen zijn. Deels heb ik dat uit het schaatsen gehaald, bijvoorbeeld bij Bob de Jong of Rintje Ritsma, want uit mijn eigen wereld hoef ik daar niets van te verwachten. Als je aan een professionele skiër of snowboarder vraagt wat hij ’s zomers doet, krijg je geen antwoord. Dat hebben we ook allemaal moeten leren. Als ik pas aan het eind van het seizoen goed presteerde, concludeerden we dat ik misschien iets te veel aan krachttraining had gedaan en pasten we dat voor het seizoen erop weer wat aan. Zo zijn we continu met mijn eigen trainingsprogramma’s aan het schaven geweest. Dat is in andere sporten toch anders. Als er nu een voetbaltalentje opstaat die bij Ajax in de C1 komt, wordt hij van a tot z begeleid. De kennis ligt er, de schema’s zijn er. Er is geen trainer die zegt: “We gaan even opnieuw het wiel uitvinden.” Dat hebben wij wel moeten doen. Hoeveel krachttraining moet je doen? Hoeveel techniektraining? Hoeveel balanscoördinatietrainingen? Door te doen en te proberen, kwamen we steeds meer in de buurt van de juiste mix.

Juist door al die zelfwerkzaamheid, onze autodidactische aanpak, levert het natuurlijk des te meer voldoening op als je uiteindelijk olympisch goud wint. Maar we hebben in de loop der jaren ook heel vaak het gevoel gehad, dat het niet voor ons was weggelegd om succesvol te zijn in onze sport. Nederland, leuk land, maar niet geschikt om professioneel te snowboarden of om voor de prijzen mee te doen. Ik ben gewoon in het verkeerde land geboren. Door de liefde voor de sport bleef ik positief en ging ik door. Snowboarden is ook gewoon een fantastische sport. Het is een tactische sport met tijdwaarneming. Een klein foutje en je tijd is langzamer. Hoewel de weersomstandigheden ook erg bepalend kunnen zijn, vind ik snowboarden een veel ‘eerlijker’ sport dan bijvoorbeeld jurysporten als turnen en kunstschaatsen.’

WaarSchijnlijk vind je dit ook leuk

• Beter, Maarten van der Weijden • Lance Armstrong’s War, Daniel Coyle • Overleven op de K2, Wilco van Rooijen

GetSalt.com WiNNeN Salt geeft 5 boeken weg. wil jij kans maken, ga dan naar getsalt.com (winnen) en doe mee aan de prijsvraag. Exclusief voor Salt abonnees.

VerDer LeZen?

Met vallen en opstaan, Uitgeverij De Boekenmakers, ISBN 9 789077 740750 192 pagina's.

DEC. 2010 / JAN 2011

SALT #6

35

OPSCHEPPEN NoeDel-toMateN Met peterselIe

Keukenprinses 1-pits kooktoestel

Nodig 2 eetlepels olijfolie, 1 ui (in vieren), 1 teentje knoflook (in plakjes), 1 pak (c. 250 gr.) noedels, 1 blik gepelde tomaten (ca. 400 gr.), ½ kopje fijngesneden peterselie, peper en zout.

Chef @work Verwarm de olie in een pan en bak de ui en knoflook glazig.

Afblussen met 4 bekers water (ca. 1 liter) en aan de kook brengen. Noedels toevoegen. Halverwege de aangegeven gaartijd de tomaten toevoegen en mee laten koken. Breng op smaak met peper en zout. Roer de verse peterselie (basilicum kan ook) erdoor.

Tip: voeg vijf minuten voor het einde van de kooktijd een courgette (in blokjes gesneden) toe en strooi er een beetje paprikapoeder over.

OPSCHEPPEN exotIsCHe varkeNsvleessCHotel

Keukenprinses 2-pits kooktoestel

Nodig 1 pond biologisch varkensvlees, 1 pond gesneden prei, 1 paprika, 2 verse knoflooktenen, 4 grote aardappels in blokjes, 1 blik bruine bonen,1 groot blik ananasstukjes, olijfolie, peper en zout.

Chef @work Bak het varkensvlees gedurende 5 minuten aan in de olijfolie.

Voeg de gesneden prei, paprika, knoflookteentjes en aardappelblokjes toe en smoor dit 15 minuten op halfhoog vuur. Voeg nadien de uitgelekte bruine bonen en ananas toe en breng op smaak met peper en zout. Warm het geheel al roerend op. Heerlijk met rijst of aardappelpuree!

Nodig 2 bananen Chef @work Leg de hele banaan in de schil 10-15 minuten op het rooster van de grillplaat. Draai ze halverwege de baktijd om. Laat ze afkoelen en lepel het gare bananenvlees uit de schil.

Tip: behoefte aan een engeltje op je tong? Open de banaan en giet er een scheutje cointreau, amaretto of cuarenta y tres overheen. Met warme chocoladesaus scoor je ook dubbele punten.

Keukenprinses 3-in-1 grill

OPSCHEPPEN gegrIlDe BaNaaN (toetjestopper)

Coleman F1 power 1-pits kooktoestel op gas | vermogen 7.000 Watt | 1 liter water kookt in 2 min 30 sec. | Handig meenemen in opberghoes.

Gewicht: 153 gr. Prijs: e 79,99.

Coleman Unleaded 2-burner stove 2-pits kooktoestel op benzine | zuinig in gebruik | werkt even krachtig als op gas | compact en robuust | opvouwbaar tot een handige draagkoffer.

Gewicht: 5,3 kg. Prijs: e 179,99.

Campingaz 3-in-1 Grill bakken, grillen en koken in één | werkt op gas | vermogen 1500 Watt | 1 liter water kookt in 8 min 30 | Handig meenemen in opberghoes. gewicht: 5,6 kg. Prijs: e 89,99.

Stuur je bijdrage naar ard@getsalt.com o.v.v. keukenprinses (of prins). uiterlijke inzenddatum is 30 juni 2011.

leukste kampeer-recepten en/of buitenkooktips worden beloond met een kooktoestel van coleman of campingaz.

Wil jij kans maken op een van deze keukenprinsessen, deel je avontuurlijke keukengeheimen dan met ons. de

Salt verloot keukenprinsessen

Ben jij ook zo iemand wiens kampeerkookkunsten doorgaans niet verder reiken dan het opentrekken van een paar blikken die je, eenmaal bij elkaar gegooid, culinair moeten verrassen? Dan ga je nu je vingers aflikken. Salt vroeg twee ‘chefs’ op het gebied van buitenkoken, Coleman en Campingaz, naar hun favoriete gerechten voor onderweg.

opscheppen

kooktips voor onderweg

(Outdoor Man, Hank Williams)

tHe COnCrete JungLe i DOn’t Want, i'D ratHer be Out in tHe SWamp my JOb'S gOt me tieD up SO i Dream OF WHere tHe reD Fern grOW tHiS WeekenD i'LL FinD WHere tHe riVer benDS anD tHe FiSH Jump HigH i'LL be tHere eVery time i Can i’m an OutDOOr kinDa man

Stap in Muiden aan boord van de vijftig meter lange driemaster, Sanne Sophia en je komt er vanzelf achter waar de uitdrukking ‘voor Pampus liggen’ vandaan komt. Vanaf het moment dat het klassieke schip de trossen lost voor een zwerftocht over het IJsselmeer krijg je tekst en uitleg over het reilen en zeilen aan boord en mag je uiteraard ook zelf de zeilen hijsen. Inschepen kan op sannesophia.nl

Hijs de zeilen van een driemaster

Horen, zien, doen

Juno is niet alleen de naam van een Romeinse godin, het is ook de titel van een Oscarwinnende film uit 2007. In de film zie je hoe de 16-jarige Juno MacGuff op zoek gaat naar adoptieouders voor haar ongeboren kind. Hoewel je dit misschien als zware kost in de oren klinkt, tillen de sarcastische dialogen en de ijzersterke soundtrack de film ver boven de zoetsappige middelmaat uit. Dit is de reden waarom Juno met een 7,9 op imdb.com staat.

juno

Horen, zien, doen

Dit schilderij doet het niet alleen goed aan de muur, maar ook aan tafel. Als je het frame namelijk uitklapt, transformeert dit oer-Hollandse tafereel in een stoel. Zit je liever op een ander plaatje? De PicChair is ook verkrijgbaar met een eigen foto. Prijs: € 124,95. picchair.nl

klapkunst

Horen, zien, doen

zo

zA

vr

do

wo

di

MA

wk 22

5

4

3

2-10 WK Klimmen, Arco (It)

Hemelvaart

2

Verjaardag Natasha Bloemhard

1-4 Craft Bike transgermany

1

Juni iS WaarSCHiJnLiJk naar JunO, De rOmeinSe gODin Van De HemeL en beSCHermgODin Van De VrOuWen, VernOemD.

juni Beatles in Nederland (1964)

11-13 Pinkpop, Landgraaf

wk 23

1e Pinksterdag

Karl Elsnerer vindt in 1897 het Zwitserse zakmes uit.

12

11

10

Donald Duck verschijnt in 1934 voor het eerst in een strip.

9

8

7

6

tammoez (Joods) Shahrivar (Iraans) Vap (Boeddhistisch)

De Amerikaan John Hendricks start in 1985 met

Volle maan

Vaderdag

wk 24

t Ga rf iel d ve rblijd on s in 1978 voor he t ee rst me t zij n ge moppe r

19

Festival Mundial, tilburg.

Hel van Wa gen ing en rac efi etstoe rto cht, 35-200km, janjan ssen cla ssi c.nl

18

17-26 Oerol, terschelling. oerol.nl

17

16

15

14

2e Pinksterdag

13

22 mei - 20 juni

Tweeling

100 km over de Veluwe in 30 uur

wk 26

Socrates (470-399 v.chr)

Parkpop, Den Haag. wk 25

WijSheid begint met verWondering.

Look at all the people, happy faces all around Smiling, throwing kisses, busy making e z De lazy sounds d n m a a It's a bright June op je Afternoon, it never iPo d gets dark (June Afternoon, Roxette)

Start tall Ships race. atseasailtraining.com

Rock Werchter, Werchter (Be)

30

29

28

Verjaardag toby 'Spiderman' Maguire (1975)

27

Verenigde Naties opgericht (1945)

26

Limburgs Mooiste racefietstoertocht, 100-250km 25-26

25

24 - 26

24

23

22

Het is zomer!

21

20

21 juni - 22 juli

Kreeft

patrick Camblin

Frisbee golf, ook wel disc golf genoemd, is een mix tussen frisbeeën en golfen, hoewel het qua spelbeleving meer weg heeft van midgetgolf. Uiteraard is het de bedoeling dat je de frisbee in zo min mogelijk worpen in het doel, een ronde metalen mand, werpt. De puntentelling verloopt volgens het par-scoresysteem, bekend uit de golfsport. Uiteraard kun je overal je eigen baantje creëren, maar in Nederland liggen inmiddels ook vier vaste banen: een 18 holes in Rotterdam en Amsterdam, een 9 holes in Nieuwegein en een 7 holes in Wageningen. frisbeesport.nl

Disc golfen

Horen, zien, doen

Tiengemeten was tot voorkort een boereneiland, maar is een paar jaar geleden aan de natuur terug gegeven. Hierdoor kun je nu fantastisch wandelen in deze natuurlijke wildernis. Stel zelf je route samen en geniet van de on-Nederlandse stilte. Tiengemeten is alleen te bereiken met het pontje vanuit het dorp Tiendgorzen. Kijk op natuurmonumenten.nl en op campingtiengemeten.nl

dWalen over een onbeWoond eiland

Altijd al je eigen groenten willen verbouwen, maar weet je niet hoe te beginnen? Blader dan Moestuinen voor Dummies eens door. ‘Tuincoach’ Charlie Nardozzi leidt je stap voor stap door het aanleggen van een groentetuintje heen; van het kiezen van de juiste locatie en het voorbereiden van de grond tot en met het oogsten en conserveren. Ook kom je er achter dat je geen landgoed nodig hebt om een groentetuin te beginnen, zelfs met een balkon kun je al aan de slag. Bijvoorbeeld door het aanschaffen van de VierkanteMeterTuin (boerenbond-welkoop.nl), waarin je in een houten bak van één vierkante meter 16 verschillende soorten verbouwt.

ISBN 978-90-430-2114-2, 360 pagina’s, € 27,95 pearsoneducation.nl

verbouw je eigen voedsel

Horen, zien, doen

Anne Frank schrijft (in 1944) voor het laatst in haar dagboek

6

zA

5-12 Fjäll räve n Classic, fjall rave n.co m

wk 31

7-13 transRockies Challenge, 7-daagse mountainbikerace,

Verjaardig Ard Krikke (1970)

7

5

zo

4-7 Castle Fest, Lisse. castlefest.nl (Laura's favorite!)

Barack Obama jarig (1961)

4

vr

do

10

3

wo

wk 32

14

Volle maan

13

IBM ontketent in 1981 een revolutie met de eerste pc

12

11

10-15 Sziget, Boedapest. sziget.hu

9

8

2

1-30 Ramadan

1

di

MA

augustus

wk 33

21-26 Gore-tex transrockies Run

21

20-11/9 Vuelta

20

19-21 Lowlands, Biddinghuizen

19

18

17

In 1896 barst de Klondike Goldrush los

16

15

elloel (Joods) aban (Iraans) unduvap (Boeddhistisch)

23 juli - 22 aug

Leeuw

wk 34

28

Monnikentocht, hardloop/wandelevenement in ter Apel (Gr), 15-50km

27

26

25

24

Salt vormgeefster Laura Luykenaar jarig (1979)

23

22

wk 35

The air is sweet the summer flowers blooming nowhere in sight is there anything e z De grey, Feelings of joy d n m a a are filling the street, op je yeah August 8th is a iPo d beautiful day.

(August 8th, NOFX)

‘auguStuS eerSte Week Heet en LaF, Ziet men VeeL WinterSe SneeuW, WaCHt maar aF.’

henry david thoreau (1817-1862)

in WildneSS, lieS the preServation of humanity.

31-4/9 WK Mountainbiken, Champéry (Zw)

31-3/9 Eurobike, fiets beurs in Friedrichshafen (Dl),

Salt columniste Floortje Dessing jarig (1970)

31

30

In de winkel verkrijgbaar

29

23 aug - 22 sept

Maagd

interview

bart brentjens 20 jaar aan de top

Mountainbiken in Nederland? Met het sarcasme dat altijd al in deze retorische vraag nagalmde, maakt één man al bijna 20 jaar korte metten: Bart Brentjens (42), de laaglander pur sang die als geen enkele andere mountainbiker wereldwijd de hoogste (podium)toppen wist te bereiken. Je moet behoorlijk getraind zijn om zowel zijn berg prijzen als zijn berg herinneringen en, niet te vergeten, die van zijn ambities te kunnen beklimmen.

Tekst Natasha Bloemhard & Ard Krikke Beeld irmo de Keizer Marcel Slagman (Wielerrevue) en archief Bart

h

et is begin jaren negentig als de Nederlandse mountainbikescene kennis maakt met Bart Brentjens. Ik (natasha,red) weet me dat nog goed te herinneren. Ik was zelf in die tijd een fanatieke mountainbikester en reed elk weekend wedstrijden. Op dat moment waren de kaarten aardig geschud, zowel bij de dames als bij de heren (experts) waren dezelfde rijders altijd voorin te vinden. Tot de dag dat die tuinder uit Schaijk, Bart Brentjens, voor het eerst aan de start verscheen en ogenschijnlijk met het grootste gemak aansluiting vond bij de Nederlandse ‘elite’. Vanaf dat moment zat de schrik er goed in en terecht, zou de jaren daarna blijken. In het begin nog even geremd door een militaire dienstplicht, maar toen die er op zat, begon de ‘Bartman’, aan een zegetocht die zowel op nationaal als internationaal niveau zijn weerga niet kent. Praktisch geen podium is door hem onbetreden gelaten. Hij won alle grote wedstrijden, van de wereldbeker tot het Europees kampioenschap en het Wereldkampioenschap.

Ook werd hij ontelbare keren Nederlands kampioen. Met zijn gouden plak op de Olympische Spelen van Atlanta brak hij niet alleen alle records als het gaat om het aantal overwinningen, maar was het ook gedaan met zijn anonimiteit bij het grote publiek. Opeens wist iedereen wie Bart Brentjens was. Op de vraag hoe hij deze ‘bn-er’ status heeft ervaren, antwoordt hij: “Ik heb de aandacht na de Spelen nooit als vervelend ervaren. Wel ging het op sportief gebied het jaar na de spelen iets minder. Maar dat zie je wel bij meer sporters, kijk maar naar Sven Kramer, die is nu zelfs helemaal uit beeld verdwenen. Ook ik was na Atlanta niet goed, maar ik verscheen wel overal aan de start. Ik had het hoogst haalbare bereikt, waardoor de druk om te presteren gewoon minder was en de touwtjes ‘gevierd’ werden.”

Terugkijkend op bijna 20 jaar onafgebroken mountainbiken op het hoogste niveau, heeft Bart de complete ontwikkeling van de sport meegemaakt. Toen hij begon, was mountainbiken immers nog

72

SALT #6

DEC. 2010 / JAN. 2011

geen officiële sport. Zowel de KNWU (Nederlandse wielerbond) als de UCI (internationale wielerbond) bekeken het met argusogen en verwachtten er eigenlijk niets van. Het zou wel weer overwaaien.

Maar toen het tegendeel bleek en mountainbiken de snelstgroeiende fietsdiscipline werd, schoven de ‘hoge heren’ naar het puntje van hun stoel. Het was 1992 toen de grote UCI-baas, Hein Verbruggen, op het WK in het Canadese Bromont eens polshoogte kwam nemen van het mountainbikecircus. Hij was enorm onder de indruk van zowel de sporters als de sport zelf. In zijn slotwoord beloofde hij de renners dat hij een lans zou breken voor de mountainbikesport.

Erkend te worden door de UCI zou een enorme professionalisering van de sport betekenen en opende ook de weg naar de Olympische Spelen. Iets waar Bart Brentjens, op dat moment ook in Canada, nog totaal niet mee bezig was. Bart: ”Voor mij was de reis naar Canada vooral een groot avontuur. Het was aan het begin van mijn mountainbike carrière en ik had totaal geen stress om te presteren. Ik was amateur en genoot met volle teugen van het feit dat we betaald kregen om in het buitenland te mogen mountainbiken.”

Hein Verbruggen hield woord, de mountainbikesport trad toe tot de UCI en vanaf dat moment lag de weg open voor iedereen die een professionele mountainbikecarrière ambieerde.

Gezien de opmars die Bart Brentjens aan het maken was, lag zo’n carrière voor hem voor de hand. En dus maakten de schoffels in de schuur langzaam plaats voor steeds meer fietsen en de stilte van de Limburgse heuvels voor drukbezochte wedstrijdcircuits overal in de wereld. Vanaf dat moment kwam alles in huize Brentjens in het teken te staan van de ambities van Bart. Bart: “Natuurlijk is het voor mijn vrouw Petra niet altijd even makkelijk geweest om haar leven in het teken van mijn topsportcarrière te zetten. Ik had echter het geluk dat zij uit een fietsgek nest kwam en ook zelf in de fietsindustrie, als productmanager en later als sportmasseur, werkte.

Bovendien reisden we samen naar plekken waar we anders niet zo gemakkelijk zouden komen.”

interview

Je mOet JeZeLF eerSt aLS Winnaar Zien Om er uiteinDeLiJk eentJe te kunnen WOrDen

DEC. 2010 / JAN. 2011

SALT #6

73

megApixeL

SaLt ZOekt pen-VrienDen (DeeL 4)

Win een OLympuS pen-Camera

Vind je het leuk om supermooie foto’s te maken, maar heb je geen zin om met een lompe spiegelreflex camera te zeulen, word dan een PEN-vriend. Ook in deze speciale kalendereditie van Salt geven we de nieuwe E-PL1 camera van Olympus weg.

Uiteraard moet je ons dan wel eerst van jouw fotografiekunsten overtuigen.

Samen met Olympus organiseert Salt sinds afgelopen zomer een fotowedstrijd waarbij we in iedere uitgave – zes in totaal dus lezers oproepen om PEN-vriend te worden. Hoe werkt het? We hebben een heuse E-PL1 camera tot onze beschikking en die mogen we tijdelijk uitlenen. De aspirant-fotograaf krijgt vervolgens twee weken de tijd om binnen een bepaald thema de mooiste plaatjes te schieten. Per thema (zes stuks) selecteren we drie mensen. Maak de mooiste themafoto en je wordt beloond met een hagelnieuwe Olympus E-PL1 camera en je foto’s komen in Salt te staan. Benieuwd naar onze foto-oogst tot nu toe, bekijk op onze Facebook pagina het Olympus-Penfotoalbum.

peN-vriend worden?

De aanmeldingen stromen intussen binnen, maar het heeft nog steeds zin om je aan te melden. De prijsvraag loopt door tot zomer 2011! Dus stuur een mailtje met je motivatie waarom jij graag twee weken lang gebruik wilt maken van de Salt camera naar natasha@getsalt.com o.v.v. PEN-Vriend. Vergeet niet naam en adresgegevens + telefoonnummer te vermelden.

Het vierde thema is: Bomen We hebben inmiddels drie thema’s (kleur, natuur in de stad en kou) gehad waarmee PEN-vrienden momenteel aan de slag zijn. Het vierde thema dat we graag in beeld gevangen zouden zien is bomen. De VN heeft 2011 namelijk uitgeroepen tot het Internationale jaar van de Bossen.

over de camera De E-PL1 is de nieuwste PEN-camera uit de Olympus stal. Het mooie van dit toestel is dat het op wonderlijk wijze de eigenschappen van een compact camera met die van een spiegelreflex camera combineert. Je wilt dus eigenlijk wel de lusten van een spiegelreflex, maar niet de lasten, zowel letterlijk als figuurlijk in dit geval. De mogelijkheden van de PEN benaderen immers die van een spiegelreflex - zoals het handmatig in kunnen stellen van diafragma en sluitertijd plus het kunnen wisselen van lenzen - maar is daarentegen bijna net zo klein en licht als een compact camera.

De grootste verleiders van de PEN zijn echter de bedieningseenvoud, de zes creatieve filters en de 19 scèneprogramma’s waarmee iedereen uit de voeten kan, zelfs de grootste foto ‘dummie’.

Hierdoor kun jij je aandacht volledig richten op het maken van de foto en kun je de techniek aan de camera zelf overlaten.

Meer info olympus.nl Sébastien Anex, Red Bull Illume

90

SALT #6

DEC. 2010 / JAN. 2011

hArDlopEN | sKiLLs DoeN: HarDlopeN op Z’N tIBetaaNs Hardlopen leer je vanzelf door het veel te doen, toch?

Deels waar, maar als je het aan de Tibetaanse arts en leraar, Tulku Lobsang vraagt, zijn er veel meer elementen die bepalen of het goed gaat of juist niet. Ooit nagedacht over het feit dat de maan invloed heeft op je prestaties?

En dat bepaalde ademhalingsoefeningen en meditatie er eveneens toe doen?

Meer weten? Volg dan op 20 maart de Workshop Lung (wind) Ta (paard) die Tulku Lobsang speciaal voor hardlopers organiseert. De workshop begint ’s ochtends om 11.00 uur en eindigt om 16.30 uur. Locatie is Spa Zuiver in het Amsterdamse Bos. Na afloop kun je heerlijk gebruik maken van de faciliteiten van Spa Zuiver.

De kosten bedragen € 95,- inclusief lunch en sauna.

Salt abonnees krijgen € 5,- korting.

Inschrijven: GetSalt.com (shop, klik op workshops).

FeitjeS Zin in Wat anderS, probeer dit dan eenS

• Runner's high ken je wel, maar wist je ook dat hardlopen zelfs even sterk kan zijn als antidepressiva? Dit blijkt uit onderzoek van de VU waar ze met een groep hardlopers dezelfde resultaten als met medicijnen bereikten.

• Tijdens het hardlopen luisteren we het liefst naar keiharde rock als, Coldplay, Bruce Springsteen, U2, Metallica en AC/DC.

Leren

• Freerunning of Parkour. parkour.nl • Chirunning, Chirunning.nl • Sight Jogging, sightjog.nl

skills

hardlopen DoeN: ga traIlrUNNeN Hoewel je bij trailrunnen misschien denkt aan loodzware paden die kriskras door de bergen lopen, is het in feite niets anders dan hardlopen over onverharde paden in de natuur.

En omdat de Nederlandse natuurgebieden helemaal vol liggen met uitgestippelde wandelroutes leven we hier dus eigenlijk in een groot trailrun paradijs. Natuurlijk kun je met je gewone hardloopkloffie zo de natuur in duiken.

Je doet er echter verstandig aan om in ieder geval in een paar echter trailrun schoenen te investeren. Deze bieden dankzij een grof zoolprofiel veel meer grip dan een normale hardloopschoen.

Verder hebben ze minder demping en bieden ze meer steun rondom de enkel.

Bovendien zijn ze voorzien van waterdichte en ademende materialen. Mooie Nederlandse trailrun gebieden zijn: de Sallandse Heuvelrug, de Veluwezoom, de Utrechtse Heuvelrug, de Zuid-Limburgse heuvels en het Noord-Hollands Duingebied. Wil je een keertje een clinic van ervaren trailrunners volgen, ren dan naar mudsweattrails.nl

doen

loop oM vervUIlDe lUCHt HeeN Wist je dat je tijdens een hardlooprondje door een drukke stad zeven keer zoveel vervuilde lucht (fijnstofdeeltjes) inademt dan iemand die gewoon rustig wandelt en dat je hierdoor een verhoogt risico loopt op long-, hart- en vaataandoeningen?

Om deze vervuiling te ontlopen kun je het beste ‘s ochtends vroeg - voordat het drukke stadsverkeer op gang komt – hardlopen (of fietsen, skaten etc). Probeer daarnaast zoveel mogelijk door je neus te ademen, deze werkt namelijk heel handig als een soort roetfilter.

Op sportzorg.nl (bibliotheek) lees je alles over gezondheidsrisico’s voor sporters door milieuvervuiling.

leer van deZe hardloperS, Zij Zijn het SnelSt

1. Jachtluipaard, 115 km/uur 2. Gaffelbok, 95 km/uur 3. Thomson Gazelle, 80 km/uur 4. Leeuw, 80 km/uur 5. Gnoe, 80 km/uur (ter vergelijking, Usian Bolt haalde een max. van ruim 38 km/ uur tijdens zijn wereldrecord van 9.58 sec op de 100 meter) DEC. 2010 / JAN 2011

SALT #6

91