Salt#6-2011 Preview by Rebel Media Creators BV

toEkomst iNhoud 6 11 12 15 17 18 21 22 30 32 34 41 42 47 48 66 69 70 76 78 81 82 84 89 92 98

SALT #6

Mis ook in 2012 geen enkele editie van Salt zie pag 96/97

DEC. 2011 / JAN. 2012

49 Extra Zout Doe-het-zelf gids voor je avontuurlijke lifestyle. Tips voor hardlopen, wandelen, mountainbiken, schaatsen, wielrennen, langlaufen...

ColumNistEN 52 iLjA gOrt Seks op de rand van de keukentafel Life sucks 69 rOxANe CAtz Linke soep 91 FLOOrtje DeSSiNg Glazen bol

salt sErviCE 96 Salt online 97 Zo word je abonnee van Salt

voorwoord

Als ik het ‘nu’ overslA, heb ik AAn het einde vAn de dAg een ‘jetlAg’

Ik ben niet zo van de toekomst! Ondanks dat ik er dagelijks mee bezig ben, probeer ik er toch vandaan te blijven. Toekomst bestaat immers niet, dus waarom zoveel tijd en aandacht besteden aan iets waarvan je eigenlijk toch niets weet? Bovendien leidt het af van het heden. Als je daar je kop niet bij houdt, heb je het verleden weer nodig om je geheugen op te frissen. ‘Hoe zat dat ook al weer? Wie waren daar toen bij? Etcetera.’ Zo verwarrend kan het leven in verschillende ‘tijdzones’ dus zijn. Als ik het ‘nu’ oversla, heb ik aan het einde van de dag een ‘jetlag’. Weet ik niet meer wanneer ik wat heb meegemaakt. En nee, ik ben niet seniel aan het worden, voel me op zo’n moment wel een heel stuk armer. Afgelopen zomer werd ik weer eens fijntjes aan mijn eigen gekte herinnerd. Ik liep samen met een groepje internationale journalisten mee in de Fjällräven Classic, een zwerftocht van 110 kilometer door Zweeds Lapland waar ik al het hele jaar naar uit had gekeken. Ik liep met een jongen die bijna de helft van mijn leeftijd was, en vroeg hem de hemd van het lijf over zijn voorgenomen verhuizing naar Amerika. Hij gaf steeds keurig antwoord maar forceerde op een gegeven moment een stop van het vragenvuur, door tegen me te zeggen dat hij erg naar zijn verhuizing uitkeek, maar dat hij er nu niet teveel aan wilde denken. Het ging ten koste van zijn aandacht voor het schitterende landschap waarin we liepen en waar hij, net als ik, zo naar uitgekeken had. Slik! Doe ik het wéér. Maar wat was ik blij dat hij me de mond had gesnoerd; ik herinner me elk detail van die dag haarscherp. Als ik door was blijven ‘kleppen’ over de toekomst, had ik waarschijnlijk de foto’s (van een ander) nodig gehad om ‘later’ eindelijk te zien hoe mooi het ‘toen’ was. Klinkt best erg, vind ik. Maar toch zit er voor mij ook een hele goede kant aan denken over (en in) de toekomst. Hoe meer ik namelijk met volle aandacht de dingen doe, hoe mooier ik mijn dromen voor de toekomst weet vorm te geven en uiteindelijk ook te realiseren.

stevenvankooijk.nl

TOEKOMST

Natasha Bloemhard

hoofdredacteur | natasha@getsalt.com

Wat dat betreft belooft 2012 weer een mooi jaar te worden, ook als het gaat om Salt! En als ik dan toch een toekomstwens mag uitspreken, dan is het dat ik hoop dat al onze trouwe lezers daar volgend jaar weer bij zijn!

uitgever Rebel Media Creators B.V. Kleine Koppel 48 3812 PH Amersfoort The Netherlands T. +31 (0)33-8200252 E: salt@rebelmediacreators.com GetSalt.com | reDACtie Natasha Bloemhard (hoofdredacteur) | natasha@getsalt.com Ard Krikke | ard@getsalt.com vOrMgeviNg + iNterNet Chris Pollen | chris@getsalt.com Laura Luykenaar | laura@getsalt.com

ADverteNtieS Jolanda Dortmans | jolanda@getsalt.com Download de mediakaart op GetSalt.com/adverteren MeDeWerKerS Rosanne Vriend, Elmke Hendrix, Roxane Catz, Ilja Gort, Floortje Dessing, Matthijs Meeuwsen, Evelien van den Akker, Nancy Boswerger KLANteNServiCe Abonnees: abonnee@getsalt.com Shop: shop@getsalt.com FAQ: www.GetSalt.com T. +31 (0)33-8200252 (bellen op ma of vr, 15.00 tot 17.00 uur)

Abonnementen Nederland en België € 15,- per jaar (6 edities) Abonnementen overig buitenland Op aanvraag via abonnee@getsalt.com COPYrigHt Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande, schriftelijke toestemming van Rebel Media Creators B.V. worden overgenomen.

Salt wordt gedrukt op PEFCpapier afkomstig uit duurzaam bosbeheer: pefcnederland.nl

member

iSSN: 1874-334X Salt verschijnt 6 keer per jaar. Oplage: 30.000. BeDANKt Al onze adverteerders, distributiepunten en Salt-abonnees.

SALT reist zoveel mogelijk met de trein dankzij

DEC. 2011 / JAN. 2012

SALT #6

Glad ijs 2km

SALT #6

DEC. 2011 / JAN. 2012

nAtuur prAAt Tekst Rosanne Vriend Beeld earthobservatory. nasa.gov

Astronauten zijn echte mazzelaars; zij zijn de enigen die gletsjers vanuit hun kantoor in de ruimte (nog) in volle glorie kunnen zien. hoewel ook zij de glans van deze glorie - getuige deze foto van de 33 kilometer lange Matusevich gletsjer in Antarctica - in rap tempo zien verdwijnen. de ‘inconvenient truth’ is immers dat de toekomst een flinke draai aan de thermostaat van de aarde in petto schijnt te hebben. hierdoor zullen de ijsrivieren letterlijk verdampen.

ereldwijd zijn er 150.000 tot 200.000 gletsjers op aarde, die samen een oppervlakte van zo’n 15 miljoen vierkante kilometer bedekken. Door het smelten ervan moet dit cijfer echter constant naar beneden worden bijgesteld. Op zich is het normaal dat gletsjers massa verliezen; het zijn immers ijsrivieren die naar beneden 'stromen' en dan uitmonden in een rivier of de zee. Maar als ijsmassa's aan de bovenkant niet meer worden aangevuld met sneeuw draait Moeder Aarde vroeg of laat haar ‘kraan’ dicht. En dat betekent ‘big time trammelant’. Eerst worden we overspoeld door gigantische hoeveelheden smeltwater – waar we nu al veelvuldig getuige van zijn – en vervolgens worden we gegeseld door extreme droogte. Ondanks dat wetenschappers op dit gebied over elkaars beweringen heen buitelen, hoef je echt geen Einstein te zijn om te weten dat het niet in de haak is. De waarnemingen van onderzoekers laten zien dat in de afgelopen decennia gletsjers zich over de hele wereld hebben teruggetrokken. Een studie naar 2100 ijsmassa's wereldwijd toonde aan dat de oppervlakte van gletsjers in 30 jaar tijd (de periode 1961-1990) met 6 à 8.000 km² afgenomen is. In Europa krimpen de ijsvelden in acht van negen gebieden. Tussen 1850 en 1980 hebben alleen al de gletsjers in de Alpen, ook wel de 'watertoren van Europa' genoemd, een-derde van hun oppervlakte en de helft van hun massa verloren. Het is dus duidelijk dat het 'bergafwaarts' gaat met de bevroren massa's, zowel dichtbij huis als ver weg met onder meer het Tibetaans plateau waar meer dan tachtig gletsjers sneller smelten dan ooit.

tongzoenen? LANg Lambert. De Lambert gletsjer in het oostelijke deel van Antarctica is de ongekroonde ijskoning onder de gletsjers. Deze 100 kilometer brede en 402 kilometer lange ijsrivier stroomt met een gemiddelde snelheid van 1000 meter per jaar over het witte continent om uiteindelijk zo’n 35 vierkante kilometer aan ijs in de Antarctische Oceaan uit te spugen. Deze ijsmassa ligt te geïsoleerd om naartoe te reizen.

NAt vatnajökull. Een van de weinige gletsjers ter wereld die zijn tong letterlijk in zee steekt, is de IJslandse Vatnajökull. Deze ijsreus is met 8100 vierkante kilometer groter dan alle gletsjers in Noorwegen en de Alpen bij elkaar. In het zuiden van de ijsvlakte torent de Hvannadalshnúkur vulkaan 2100 meter hoog boven de rest van het bevroren landschap uit. Iceland Mountain Guides organiseert vanuit Skaftafell een zogenaamde ´summit tour´ waarbij je in één dag over de gletsjer naar de top van de vulkaan loopt. mountainguides.is

DiCHtBij Nigaardsbreen. In het Noorse nationale park Jostedal is het niet alleen mogelijk om met een gids de Nigardsbreengletsjer over te steken, je kunt je ook laten verblinden door de blauwe schittering van eeuwenoude ijsgrotten die als natuurlijke kathedralen uit deze Noorse schone zijn gehouwen. jostedal.com

DEC. 2011 / JAN. 2012

SALT #6

sprAAk KOP MAkers hot Xx & happening Xx Xx

Zijn dit de ‘oceanen’ van de toekomst?

Als we op de huidige voet doorgaan, zijn onze oceanen over 40 jaar leeg! Zo luidde het confronterende rapport dat de Verenigde Naties in 2010 publiceerden. Een gruwelscenario dat niet alleen de complete mensheid treft, maar ook ten koste gaat van vele unieke vissoorten. Het is moeilijk voor te stellen dat wij deze dieren in de toekomst alleen nog maar achter glas kunnen zien, zoals hier in Japan. In Churaumi, het op een na grootste zeeaquarium ter wereld, in Okinawa, hebben de Japanners hun eigen zee alvast maar nagebootst. Onderdeel van deze bizarre Ocean Expo - die uit maar liefst 77 tanks bestaat die 24/7 worden volgepompt met vers zeewater afkomstig uit de 350 meter

verderop gelegen oceaan – is Kuroshio Sea (foto). Hier zwemmen in 7500 kubieke meter water, achter een glaswand van 8,2 meter hoog, 22,5 meter lang en 60 cm dik, de grootste zeedieren die je je maar voor kunt stellen, waaronder vier walvishaaien en vier reuzenmanta’s waarvan er zelfs al in gevangenschap geboren zijn. Hoe ver kun je gaan, zou je toch denken? En wat is het verschil met dierentuinen? Vragen die de gemoederen al jaren wereldwijd bezighouden. Wat vind jij? Discussieer met ons mee op onze website (GetSalt.com) of op Facebook.

MAxiMALe SNeLHeiD OMHOOg Ondanks dat het futuristische gevaarte dat je hier over het water ziet vliegen niet zou misstaan in een sciencefiction film, is de vestas Sailrocket 2 gewoon een zeilboot. Maar zoals de naam al doet vermoeden, is het wel eentje die wil knallen. Zo zal de Sailrocket de komende maanden verschillende pogingen doen om het huidige wereldrecord speedsailing te verbreken. Hiervoor moet de boot over een afstand van 500 meter sneller gaan dan 103 km/uur. Dit is namelijk de ongelooflijke snelheid die de Amerikaanse kitesurfer Rob Douglas vorig jaar op een spiegelgladde ‘speed strip’ voor de kust van Namibië haalde. Scan de QR-code als je wilt weten hoe het voelt om met 100 km/uur over het water te vliegen.

SALT #6

DEC. 2011 / JAN. 2012

SKYWALKer Vanuit de verte lijkt dit bizarre kunstwerk op een doodnormale achtbaan en dat is het ook, maar dan anders. Deze ‘Tiger & Turtle – Magic Mountain’, zoals de sculptuur in Duisburg is genoemd, is een wandelpad in de lucht. Voor wie geen hoogtevrees heeft, biedt deze luchtbrug op 85 meter boven de grond een waanzinnig uitzicht over de Rijn. Gebouwd bovenop een berg van voormalig mijnafval. De LEDverlichting in het buizenstelsel versterkt het gevoel even helemaal buitenaards te treden. De nieuwe rollercoaster maakt onderdeel uit van de herinrichting van het Ruhrgebied dat sinds het sluiten van de industrie een van de hotste places to be van Duitsland aan het worden is.

EErSTE MEnS OP DE ZuiDPOOl Het is nu bijna niet meer voor te stellen, maar precies 100 jaar geleden stond de Noorse ontdekkingsreiziger roald Amundsen als eerste mens op de zuidpool. Op 14 december 1911 maakte hij het onmogelijke mogelijk door met sledehonden vanaf de Antarctische kust 1600 kilometer lang door een barre ijswoestijn te lopen. Een prestatie die je zou kunnen vergelijken met de eerste stappen van de mens op de maan. Naar aanleiding van dit heugelijke feit publiceerde de International Association of Antarctica Tour Operators (iaato.org) onlangs cijfers over het toenemende pooltoerisme. Jaarlijks zetten nu zo’n 30.000 mensen voet op het witte continent. Op zich stelt dit handjevol toeristen niets voor, maar nu reisorganisaties ook trips naar de Zuidpool zelf aanbieden, zijn steeds meer wetenschappers bang dat ook deze laatste wilde plek op aarde in de toekomst zal worden aangetast.

o o k Zij warE N hu N tijd v E r vo oru i t

In 1985 kwam het eerste echte snowboardmagazine op de markt: Absolutely Radical. De oprichter tom HsieH veranderde al na zes maanden de naam in International Snowboard Magazine, minder radicaal en, zo hoopte hij, aantrekkelijker voor het grote publiek.

neil armstrong, wie kent ‘em niet. Hij zette in 1969 als eerste mens voet op de maan. Maar weet je ook wie echt als allereerste richting de ruimte werd afgeschoten? Dit was Laika, een Russische hond die al in 1957 aan boord van de Sputnik boven de aarde rondcirkelde.

De allereerste superheld was, hoe kan het ook anders, superman. In 1938 maakte de wereld in Action Comic #1 voor het eerst kennis met de man van staal.

De eerste keer dat skiërs relaxed in een lift konden zitten, was in 1938 in het Amerikaanse skigebied Sun Valley. Ene James Curran was het zat om na iedere afdaling omhoog te klauteren en kwam op het idee om een lopende fabrieksband om te bouwen tot een stoeltjeslift.

DEC. 2011 / JAN. 2012

SALT #6

‘zij Die WOrDeN geïNSPireerD DOOr eeN ANDer MODeL DAN De NAtuur, MeeStereS BOveN ALLe MeeSterS, zijN tevergeeFS AAN Het WerK’ - LEONARDO DA VINCI 22

SALT #6

DEC. 2011 / JAN. 2012

reportAge ask Nature! Tekst matthijs meeuwsen

plakband gebaseerd op de pootjes van een gekko. zwempakken afgekeken van de haaienhuid. ventilatorwieken nageaapt van walvisvinnen. Antibacteriële zooltjes geïnspireerd door rood zeewier. waarom zelf je hersens kraken om met oplossingen te komen die 3,8 miljoen jaar evolutie al in handen heeft? Biomimicry wordt dit waanzinnige stukje wetenschap genoemd, oftewel het imiteren van het leven. ‘zij die worden geïnspireerd door een ander model dan de natuur, meesteres boven alle meesters, zijn tevergeefs aan het werk’, zei leonardo da vinci al. salt dook onder in de geniale natuurwereld en selecteerde tien innovaties die ons (buiten)leven in de toekomst voorgoed kunnen veranderen.

tieN iNNOvAtietreNDS geïNSPireerD OP De NAtuur Ask nature Beheersing van lichaamsklimaat. Meet the genius Olifanten, Canadese ganzen, nijlpaarden en termieten. Na-apen Buitensporters kennen de voordelen van een puik thermopakkie, maar helaas hebben outdoormerken in het verleden maar al te vaak hun toevlucht gezocht tot synthetische kledingsstoffen. Nu er steeds vaker wordt overgestapt op milieuvriendelijke materialen lijkt de tijd rijp om ook qua design te gaan kijken naar de vaardigheden waarmee het dierenrijk lichaamstemperatuur vakkundig weet te finetunen. De eilandjes van bloedvaten vlak onder olifantenhuid, de isolerende wetsuit van Canadese ganzen, UV-absorberend nijlpaardenpigment; allemaal fijne warmteregulerende eigenschappen waar kledingontwerpers volgens de wetenschap een ijskoud puntje aan kunnen zuigen. Zelfs bij de isolatie van complete flatgebouwen zijn de oeroude junglewetten prima toepasbaar. In het torenhoge Zimbabwaanse Eastgate Centre hoeft ondanks enorme temperatuurwisselingen nooit de radiator of airco aan omdat het binnenklimaat keurig stabiel wordt gehouden met een ventilatiesysteem à la de lokale termietenheuvels.

Ask nature Self-cleaning. Meet the genius De morphovlinder en lotusplant. Na-apen Denk eens terug aan al die uren dat je zwoegend naast je mountainbike hebt gezeten om de modderkorsten van je frame te schrobben. Of aan al die schoonmaaksessies aan je surfboard of kajak nadat ze weer een paar weken stof en vuil hebben staan vangen in de tuin. Hoe zou het toch zijn

als je bike of board zichzelf blinkend schoon zou houden? Toekomstmuziek? Nope. Door goed te kijken naar het oppervlak van vlindervleugels en lotusbladeren hebben knappe koppen inmiddels de eerste potjes zelfreinigende verf op de markt gebracht. In tegenstelling tot wat je zou verwachten, zijn deze bladeren en vleugels onder de microscoop namelijk niet super smooth maar juist ruw, waardoor regendruppels eventjes goed blijven kleven en zelfs de kleinste korrel vuil vervolgens moeiteloos afvoeren. Voeg deze eigenschappen toe aan een lik verf en tadaaa: in de prullenbak dat schuursponsje en weg met de schoonmaakmiddelen.

Ask nature zelfreparatie. Meet the genius Van bomenbast tot mensenhuid. Na-apen OK, dat automatisch reinigen is een mooie vinding, maar nu wordt ‘ie pas echt futuristisch. Want als je bike of board zichzelf toch al zonder jouw hulp schoon houdt, zou het dan niet fantastisch zijn als eventuele scheurtjes en gaatjes ook vanzelf worden gedicht? In de natuur is het de gewoonste zaak van de wereld dat een wond weer dichtgroeit of zelfs een hele staart terugkomt. Wetenschappers zijn er heilig van overtuigd dat deze eigenschap ook aan kunststoffen kan worden meegegeven. De kern van dit krankzinnig ingewikkelde verhaal bestaat uit moleculen met vormgeheugen, waardoor een object na beschadiging weer automatisch op de oude wijze ‘teruggroeit’. Als jij al niet kan wachten op je onderhoudsvrije fiets, denk dan ook eens aan de vliegtuigindustrie die massaal watertand bij de gedachte dit sterke staaltje superdesign van Moeder Natuur te kunnen nabootsen. DEC. 2011 / JAN. 2012

SALT #6

cool people

Tekst ard Krikke

tOeKOMStgeLuK

‘if you want to make your dreams come true, you have to wake up’. Deze mensen nemen hun dromen serieus, als een gok met grote kans om te winnen want, zeggen ze, “als je in je dromen gelooft, ga je ze in de toekomst ook echt zien!”

ElmEr machuca chacon: “Ik hoop op EEn lEvEn als bEroEmd rEgIssEur.”

FairMail

gelooft in kans op onderwijs voor alle straatkinderen uit india en peru. eerst geloven FairMail is een Nederlands initiatief dat wenskaarten maakt van foto’s die gemaakt zijn door kansarme kinderen uit India en Peru. De tieners krijgen 50% van de opbrengst van de verkoop van hun eigen kaarten, zodat ze zelf hun huisvestiging en onderwijs kunnen betalen. Daarnaast helpt FairMail ze bij fotografietrainingen, ziektekostenverzekering, parttime werk en begeleidt de non-profit organisatie ze bij het schrijven van hun eigen toekomstplannen. Dan zien Salt sprak met de 18-jarige Elmer Machuca Chacon. Nog maar een paar jaar geleden leefde Elmer op straat en moest hij zijn kostje bij elkaar scharrelen door voor een druk stoplicht allerlei trucjes te doen of door liedjes te zingen in bussen. “Dankzij FairMail heb ik inmiddels mijn eigen kamer en kan ik beginnen aan

SALT #6

DEC. 2011 / JAN. 2012

mijn film- en fotografiestudie”, vertelt de enthousiaste Peruaan. “FairMail heeft voor mij deuren geopend die anders zeker gesloten waren gebleven. Uiteindelijk droom ik ervan om na mijn studie een beroemde regisseur te worden en een film als Slumdog Millionaire te maken.” De kaarten die door Elmer en dertig van zijn andere ‘collega’s’ zijn gemaakt, worden inmiddels verkocht in 12 landen. In Nederland koop je de kaarten onder meer bij de Hema (v.a. € 1,50) of gewoon via de FairMail webshop. Op hun site vind je overigens nog veel meer inspirerende toekomstdromen van jonge fotografen. Meer weten? fairmail.nl

Thijs Zonneveld: “ik Zie een inspiraTiebron voor Zowel sporTers als sTedenbouwkundigen.”

Stichting ‘Die berg komt er’ gelooft in een 1200 meter hoge berg in nederland.

eerst geloven In Juli 2011 schreef journalist en voormalig wielrenner Thijs Zonneveld een column op NU.nl over zijn (jeugd)droom van een berg in Nederland. Wat min of meer als grap was bedoeld, wordt inmiddels serieus bestudeerd door ‘Die berg komt er’: een heuse stichting waarin sportbonden, architecten, ingenieursbureaus, gemeentes en projectontwikkelaars zich hebben verenigd. Dan zien Als het aan Thijs Zonneveld ligt, hoef je als wielrenner, bergbeklimmer of bobsleeër over een paar jaar niet meer naar de Alpen af te reizen. Een 1200 meter hoge ‘Nederlandse Berg’ midden in de Flevopolder zou de natte droom van een hoop Nederlandse sporters moeten laten uitkomen. Thijs kwam er echter al snel achter dat zijn idee nog veel meer mogelijkheden te bieden heeft. Naast het recreatieve aspect, blijkt het project ook een uitdaging te

zijn voor ingenieurs op het gebied van ecologische energieoplossingen, en een inspiratiebron voor stedenbouwkundigen. “Stel je toch eens voor dat je op de berg kunt wonen, dat er kassen op staan waar voedsel wordt verbouwd en dat de energie wordt opgewekt door een waterkrachtcentrale of door windmolens”, droomt Zonneveld ons voor. “Je moet de berg als een soort blokkendoos zien, waarbij verschillende systemen zo op elkaar zijn gestapeld dat het afval van het ene systeem energie levert voor het andere systeem. De buitenkant moet uiteraard wel een natuurlijke uitstraling krijgen.” Inmiddels heeft Thijs’ hersenspinsel in zo’n beetje alle kranten van de wereld gestaan. Eind 2012 moet het haalbaarheidsonderzoek klaar zijn en weet hij of de graafmachines wel of niet aan de slag kunnen. Meer weten? diebergkomter.nl

DEC. 2011 / JAN. 2012

SALT #6

DEC. 2011 / JAN. 2012

tunnel of love in de oekra誰ne

wereld route

Zeven plekken die hun (oude) gewicht in goud waard zijn .

dode sporen Tekst rosanne Vriend Beeld oleg gordienko, www.vsifoto.com.ua

hoe slechter het met onze portemonnee gaat, hoe creatiever we worden en hoe vaker oude meuk opnieuw wordt getaxeerd. dit zijn plekken die dankzij een tweede leven enorm in waarde zijn gestegen.

vOLg eeN DOOD SPOOr ‘trAge PADeN’, BeLgië uit het slop Van het uitgebreide spoornetwerk dat sinds de tweede helft van de 19e eeuw Wallonië doorkruist, wordt een groot deel allang niet meer door het treinverkeer gebruikt. Door de oude rails te vervangen door beton ontstond zo het fietsen wandelnetwerk RAVeL, dat met vijf routes je door Belgisch Wallonië voert. Oude stationsgebouwen, roestige restanten van spoorwegovergangen en vervallen seinhuisjes houden het spoorwegverleden levend. taxatierapport De paden van het RAVeL-netwerk staan bekend als easy going, vandaar de bijnaam 'voies lentes' ofwel 'trage paden'. De boodschap is duidelijk: neem de tijd, stap onderweg van je fiets, plof neer in de berm, kijk om je heen of geniet van een slok van de niet onverdienstelijke lokale bieren. De route RAVeL 2 (116 km) start bijvoorbeeld in Hoegaarden en voert je over oude spoordijken, bruggen en door tunnels waar ooit stoomtreinen denderden. Uiteindelijk tuf je met dit pad naar Mariembourg, vlakbij de Franse grens, waar je zelf in een stoomtrein naar Treignes kunt stappen. reken je rijk Omdat er nauwelijks hellingen in de RAVeL routes zitten (maximaal 3%) kunnen ook skeeleraars hier letterlijk hun slag slaan. Je kunt de vijf routekaarten bestellen op fietsvakantiewinkel.nl. Op Fietsroute.org (tik RAVeL in het zoekvenster in) kun je alle GPS-coördinaten downloaden en vind je in Google Maps goede overzichtskaartjes met de routes.

BOeMeLrOuteS vAN WeLeer, NeDerLAND uit het slop Je zal het misschien niet verwachten, maar ook in Nederland stikt het van de verwaarloosde spoorlijnen. Tachtig jaar geleden waren lokale spoorlijnen, die je van dorp naar dorp brachten, nog de normaalste zaak. Verdrongen door de auto, raakten deze sporen in het slop. Auteur Alexander Artz 'spoorde' de ijzeren lijnen op en bundelde 16 routes in het boekje Fietsen en wandelen langs oude spoorwegen in Nederland. taxatierapport De charme van de routes van Artz is dat je getrakteerd wordt op het uitzicht dat treinreizigers in pakweg 1930 aan hun raampje voorbij zagen schuiven. Zo worden de regionale boemelroutes niet gekenmerkt door een verbluffend

natuurlandschap, maar vooral door achtertuinen waar de was wappert, fabrieksterreinen, erven en muren. Alsof je per ongeluk een 'verboden toegang bordje' over het hoofd hebt gezien. Zo fiets je tijdens De Hondsrugroute (50 km) bijvoorbeeld over een traject van de NOLS (Noord Ooster LocaalspoorwegMaatschappij) die in het begin van de 20e eeuw de veenkoloniën van Drenthe en Groningen bediende. De wandeling over de Utrechtse Heuvelrug (17 km) komt langs een van de opmerkelijkste oude sporen van Nederland: het Bornialijntje. Deze privé-lijn, inclusief perronnetjes, werd aangelegd over het landgoed van de familie Bornia, enkel voor de afvoer van hout. reken je rijk Veel routes starten en eindigen bij een station, zodat je in de trein alvast in de stemming kunt komen. In het boek Fietsen en wandelen langs oude spoorwegen in Nederland vind je de uitgebreide routebeschrijvingen. ISBN: 9789038918983.

tuNNeL OF LOve, OeKrAïNe uit het slop Dit spoor nabij Klevan’ in Oekraïne dankt zijn tweede leven aan Moeder Natuur. Geholpen door de tijd toverde zij het ijzeren netwerk om tot een romantische, haast sprookjesachtige Tunnel of Love, zoals het traject nu wordt genoemd. taxatierapport Deze green mile is misschien wel de meest romantische treintunnel ter wereld. En dat steeds meer mensen dat weten, hebben we voor een groot deel te danken aan de Oekraïner fotograaf, Oleg Gordienko. Hij schoot de plaatjes en plaatste ze op het web. De liefdestunnel is een perfecte locatie voor een romantische zomerpicknick of een flinke wandeling door het landschap. reken je rijk ‘The Tunnel of Love’ is niet de enige grote schat die Klevan’ kent; de omgeving is namelijk één grote goudmijn. Verschillende oude gebouwen zijn rondom het dorp te bezoeken, evenals de stad Rivne die op zo’n 30 kilometer afstand ligt. Vlieg op Kiev en pak vervolgens de auto naar Klevan’ (370 km). Wie lekker wil genieten van het landschap zonder zich zorgen te maken over de wegen: het dorpje is prima te bereiken met het openbaar vervoer en heeft een eigen station. Vanaf Kiev sta je binnen 7 uur met beide benen op het spoor.

DEC. 2011 / JAN. 2012

SALT #6

mijn ambitie is dat vaude in 2015 het meest duurzame bedrijf van de outdoorindustrie is 48

SALT #6

DEC. 2011 / JAN. 2012

interview antje van dewitz Tekst evelien van den akker Beeld Vaude

it’s not (only) size that counts

antje VAN DEWitZ “we zijn overtreders bij overtuiging.” een gevleugelde uitspraak van Antje van dewitz (38) die, in jeans en t-shirt, aan het hoofd staat van een miljoenenbedrijf. twee jaar geleden volgde ze haar vader op, die meer dan drie decennia geleden het duitse outdoor merk vaude in het leven riep. het zijn rake woorden van iemand waar de outdoor passie door de aderen stroomt. Antje is ambitieus en wil met vaude de milieuvriendelijkste outdoor onderneming van europa worden.

ls kind van een entrepreneur sluimerde het ondernemerschap al op jonge leeftijd en ook haar omgeving verwachtte niet anders dan dat ze ‘de zaak’ vroeg of laat zou overnemen. Voor Antje zelf was het echter niet zo vanzelfsprekend. “Behalve dat ik niet wist of ik het wel wilde, wist ik ook niet of ik wel in staat zou zijn om zo’n grote onderneming te runnen”, zegt ze. Want wat ooit door haar vader in 1974 begonnen was met de productie van rugzakken en klimtouwen, groeide uit tot een internationale toonaangevende onderneming in de outdoorindustrie, met wereldwijd meer dan 1300 werknemers. Ga er maar aan staan! Geen wonder dat er wel wat aan vooraf ging, eer ze in 2009 op 36-jarige leeftijd plaatsnam op de stoel van haar vader, die staat in het hoofdkantoor in het Duitse Tettnang. “Ik had een hele andere richting gekozen, studeerde cultuurwetenschappen maar liep in de vakanties stage bij verschillende organisaties en bedrijven. Mijn laatste stage liep ik in 1998 bij Vaude waar ik de opdracht kreeg om een hele nieuwe serie rugzakken en tassen op te zetten. Dat voelde als thuiskomen en dat gevoel had ik nodig om overstag te gaan. Toen ik eind twintig was, besloot ik om bij mijn vader te gaan werken en hem op den duur zelfs op te volgen.” Op weg naar de top verliet Antje het bedrijf nog ‘heel even’ (drie jaar) om een proefschrift te schrijven aan de Universiteit van Hohenheim. Ze onderzocht de relatie tussen werkgever en werknemer en hoe je deze kunt optimaliseren. Eenmaal terug bij Vaude kon ze haar proefschrift gelijk in de praktijk brengen.

Evenals werken aan haar droom om met Vaude het duurzaamste bedrijf van de industrie te worden.

Collega’s in plaats van werknemers Vrij snel na haar aanstelling begint Antje binnen Vaude met het bouwen van een sterk middenmanagement dat geënt is op de eigen verantwoordelijkheid en meer bewegingsvrijheid voor de werknemers. “Zolang de verantwoordelijkheden maar duidelijk zijn en de processen kloppen”, legt ze uit. “Ik vertrouw en bouw op mijn werknemers, zonder continue te controleren. Ik spreek dan ook liever over collega’s en niet over werknemers.” Om haar collega’s extra te stimuleren, zorgt ze ook voor goede randvoorwaarden. Zo kunnen de werknemers meedoen aan klim- en yogacursussen, kunnen ze gebruik maken van een materiaal-uitleen-programma en kunnen ze hun kinderen (vanaf zes maanden tot drie jaar) meenemen naar het werk waar ze terecht kunnen in de kinderopvang. Bovendien biedt de firma regelmatig bergsportactiviteiten aan. “Uiteraard stimuleren we iedereen om op de fiets naar het werk te komen. Werknemers kunnen hiervoor gebruik maken van ons E-Bike ‘wagenpark'.” Kortom, aan alle belangrijke details die het werken bij Vaude extra aantrekkelijk maken, is gedacht. Daarbij werkt 55 procent van de werknemers deeltijd en zijn er mogelijkheden tot thuiswerken. Antje weet hoe belangrijk die flexibele arbeidsuren zijn, omdat ze zelf moeder is van 4(!) kinderen. En dan nog weet ze tijd vrij te maken voor zichDEC. 2011 / JAN. 2012

SALT #6

›› extra zout | trailrunnen, mountainbiken, wandelen

winterslaap Je kunt deze winter veilig wegduiken onder de dekens en er pas in het voorjaar weer uitkomen. Maar echte bikkels overwinteren op een van de drie natuurcampings die voor het eerst deze winter hun deuren wagenwijd voor je hebben opengezet.

tIp!

lACh NAAr het vogeltJe

Geen seizoen zo fotogeniek als de winter, maar wie geen kaas heeft gegeten van fotografie komt thuis met slecht belichte sneeuwlandschappen, onscherpe ijskristallen en die prachtig witte uil met een dikke vette vinger op de lens. Genoeg reden om met boswachter en natuurfotograaf Johan van de Watering op pad te gaan in het natuurgebied de Lange Maten bij Zundert. Tijdens de workshop leer je de fijne kneepjes van winterfotografie. Kosten: € 30,- (voor leden natuurmonumenten, niet-leden betalen € 10,- extra). johanvandewatering.nl

SALT #6

DEC. 2011 / JAN. 2012

De veenkuil (Bant)

Drie (ermelo)

Koukleumen Zelfs als je de haringen van je tent niet in de diepgevroren grond geslagen krijgt, bieden de drie indiaanse tipi’s op De Veenkuil uitkomst voor een nachtje winterslapen in de buitenlucht. Extra sokken zijn niet nodig; bevroren tenen krijgen rond de vuurkuil in het hart van de tipi geen schijn van kans. Hotspot De camping ligt weggemoffeld tussen de bomen van het Kuinderbos: het grootste aaneengesloten bos van de Noordoostpolder dat met zijn 450 verschillende planten, 500 paddenstoelen en een schatlading reeën, vossen, hazen, egels en boommarters genoeg natuurschoon biedt om zelfs het grootste ijskonijn te doen ontdooien. Bij een pak sneeuw neem je ski’s mee (huren kan hier niet) en volg je de langlaufroute (8 km) die boswachter Harco (zie Q&A) vanaf restaurant de Wipkip aan de Kuinderweg heeft uitgezet door de bossen. Een iets minder winters weerbericht? Dan liggen er nog altijd vijf wandelroutes (1-12 km) of de uitgezette mountainbikeroutes (2-15 km) op de flanken van de Kuinderberg (start: parkeerplaats Hopweg tussen Lemmer en Kuinre) op je te wachten. Warmlopen Download de Salt Mountainbikeroute App in de App Store voor € 1,59 of bestel de old school papierenversie van dit meest complete routeoverzicht van Nederland op getsalt.com/shop voor € 6,50.

Koukleumen Als je de slaap uit je ogen wrijft, zie je hier met een beetje fantasie Roodkapje warme broodjes voor het ontbijt rondbrengen of Kleinduimpje voor zijn tent de modder van zijn zevenmijlslaarzen afbikken. Natuurcamping Drie ligt namelijk midden in het Gelderse Speuldersbos, een van de oudste maar ook - dankzij de kronkelig ‘dansende’ beuken- en eikenbomen - mooiste (sprookjes)bossen van Nederland. Naast krankzinnige kronkelstammen bevat de winterse schatkamer van de Midden-Veluwe ook eindeloze heidevelden, weidegronden en zandvlaktes. Hotspot Het gebied heeft met elf uitgezette wandelroutes tussen de 1 en 20 kilometer genoeg paden om zelfs de meest ervaren wandelrot af te matten. Wie liever de paaltjes negeert, zwerft rond door het Kootwijkerzand met de bijbehorende GPS-wandeling. Deze grootste zandverstuiving van Europa is een desolaat stukje Veluwe waar je jezelf na een sneeuwbui meteen in een winterse sahara waant. Warmlopen Download de GPS-coördinaten en bekijk de overige routes via staatsbosbeheer.nl (type Speulderbos in het zoekvenster in).

›› trailrunnen, mountainbiken, wandelen | extra zout

vlagBerg (sint antonis) Koukleumen Eén blik op de langharige bontjassen van de Schotse Hooglanders rond het campingveld en de boodschap is duidelijk: hijs jezelf in een extra dikke Mart Smeetstrui of de genadeloos gure Brabantse winter maakt ‘gehakt’ van je kampeerplannen. Vlagberg in boswachterij Sint Anthonis wordt deze winter omgetoverd tot een comfortabel kampeerterrein met een fijn (lees: warm!) ontmoetingsgebouw en ruime staanplaatsen. Hotspot Gelukkig biedt het verrassend diverse landschap meer dan genoeg opties om het bloed flink door de verkleumde aderen te pompen. Snoer je wandelschoenen aan voor een van de vier met paaltjes uitgezette zwerfroutes (2-26 km) en je hebt tussen alle verdroogde vennetjes, open heide en dichtbegroeide bossen het idee dat je elk kwartier een andere wereld binnenstruint. Liever de voeten laten rusten? Het nabijgelegen nationaal park De Maasduinen beschikt over een uitgebreid netwerk van ruiterpaden waarop het heerlijk galopperen is. Warmlopen De ruiterroutekaarten zijn te downloaden op np-demaasduinen.nl. Informatie over de uitgezette wandelroutes en de camping vind je op Staatsbosbeheer.nl (type Anthonis in het zoekvenster in). Meer informatie Op alle genoemde campings kun je voor slechts € 3,60 (kinderen betalen € 2,80) per nacht op een unieke manier van de winter genieten. Je hebt wel een Natuurkampeerkaart nodig die voor € 14,95 is te bestellen bij de ANWB (anwb.nl) of Stichting Natuurkampeerterreinen (natuurkampeerterreinen.nl). Voor meer informatie over deze winterse hotspots, beschikbare plaatsen en openingstijden ga je naar staatsbosbeheer.nl/doorlees/ overnachten/winterkamperen.

Q&A HArco BergmAn, boswachter in het kuinderbos Winterkamperen: dat wordt bibberen met vijf paar sokken en drie paar dekens in je tentje? ‘Dat ligt maar net aan de kwaliteit van de spullen die je meeneemt. Met een dikke isolerende slaapzak en dito matje kom je echt al een heel eind. En verder moet je het nut van goede outdoorkleding en thermo-ondergoed niet onderschatten. Maar gelukkig hebben we hier ook een overdekte kampvuurplek waar je lekker kan opwarmen bij een knapperend vuurtje.’

Maar waarom niet gewoon wachten met kamperen tot de lente? ‘Omdat de winter in de buitenlucht echt schitterend kan zijn. Zeker als er sneeuw ligt. Binnen een paar dagen wemelt het van de dierensporen, je kunt vanuit je caravan of tent op je lange latten zo het bos inglijden, we nemen je mee op reeënsafari en je kunt hier heerlijk schaatsen.’ en als er geen ijs ligt? ‘Dan is het gebied nog steeds prachtig en hebben kampeerders het privilege om gewoon mijn bootje te lenen. Maar wel netjes terugleggen, hè.’

DEC. 2011 / JAN. 2012

SALT #6

het wordt pas interessant als je stopt met ‘alles’ te eten . dan kom je tot het verrassende besef dat wat we eten , ons diep en radicaal beïnvloedt. 66

SALT #6

DEC. 2011 / JAN. 2012

on the rox

INtervIeW: dAvId Wolfe

BE the Best YOU CAN BE!

licht verteerbare voedingsfeiten tekst Roxane Catz Beeld davidwolfe.com

hij wordt beschouwd als 's werelds top-autoriteit op het gebied van natuurlijke voeding, schoonheid en gezondheid: david wolfe, ook wel ‘the king of superfoods’ genoemd. onlangs kwam hij naar ons land om ons weer een schop onder onze kont te geven. “helllloooo, you’ve got one life to live, so why not make the best of it!”

et is een druilerige zondag als ik naar het immense Van der Valk Hotel Schiphol rijd voor David’s 6 (!) uur durende lezing. Dat deze zo lang duurt, ontdek ik pas wanneer ik het entreebewijs nog eens goed lees. De moed zakt me in de schoenen. Hoe ga ik dat volhouden? Bij aankomst wordt het er niet beter op. Meer dan 600 gezondheidsfreaks staan met hoopvolle gezichten in lange rijen te wachten, alsof ze ieder moment een zegen van hun goeroe hopen te ontvangen. Een lichte rilling schiet door me heen. "Dit hoort nu eenmaal ook bij mijn werk, dus geen gezeur!", spreek ik mezelf streng toe. Eenmaal in de zaal duurt het nog enige tijd voor David ten tonele verschijnt. Als een ware rockstar wordt hij uiteindelijk aangekondigd waarna hij onder luid applaus het podium op wervelt. “Is this gonna be your best day ever?", roept hij ons toe. "Yeahhhhh!", antwoordt de zaal. De David Wolfe show is begonnen. Zijn optreden heeft weinig van doen met wat je van een lezing zou verwachten. Aan één stuk door - zonder ook maar op ’n blaadje te spieken of te hakkelen - overspoelt hij de zaal met zijn enorme kennis van de natuur, haar voedingsbronnen en hoe we die voor ons kunnen laten werken. Als een ware performer weet hij deze load aan informatie op speelse wijze aan het publiek over te brengen, waarbij hij graag confronteert en de nodige grappen maakt. De zaal hangt aan zijn lippen. En ook ik, die normaal gesproken al moeite heeft om langer dan een half uur naar iemand te luisteren, zit onverwacht zijn hele verhaal uit. Eén ding is me aan het eind van de rit overduidelijk: als je een grotere gezondheidswinst wilt bereiken, investeer dan tijd en moeite om je voeding naar een hoger plan te brengen. Je gezondheid verbeteren is geen kwestie van een quick-fix, maar vereist inzet en doorzettingsvermogen. Niet in de laatste plaats om de nodige kennis te vergaren. Discipline en volharding worden volgens Wolfe altijd door het universum beloond.

Meer licht op het menu “Wanneer we in staat zijn om in te zien hoe ver we zijn afgedreven van onze natuurlijke behoeftes en die weer te gaan in-

tegreren, zullen we versteld staan van de effecten”, benadrukt Wolfe. “Niet alleen op onze gezondheid, maar op ons hele leven. Als je liever blijft doen wat je altijd hebt gedaan, zal je krijgen wat je altijd hebt gekregen. Aan jou de keus.” Hoe meer we ons verbinden met de vitale levenskracht, hoe meer we in staat zullen zijn om ons volledige potentieel aan te boren en alles te kunnen bereiken waar we in geloven. Hij is zelf het levende bewijs van zijn eigen verhaal. Waar anderen sprekers zoals Anthony Robbins (coach, vegetariër en auteur van het boek Unlimited Power, red.) zich vooral op de mind richten, gaat Wolfe nog een stap verder door op bijna alchemistische wijze de natuur met ons lichaam en onze geest te verbinden. “Want”, zegt hij, “jezelf goed voeden is een kunst en jij bent het kunstwerk in uitvoering. Wat wij als de wereld ervaren, is slechts een weerspiegeling van hoe we ons voelen. Hoe zuiverder we van binnen worden, hoe meer alles om ons heen dat ook zal zijn.” Maar wat is nu precies die levenskracht? Dat is de subtiele energie waarmee alle leven op aarde is doordrongen, ook wel Ch’i, Ki, of Prana genoemd. Deze energie reist in ons eigen lichaam langs bepaalde energiekanalen, in de Oosterse geneeskunde beter bekend als meridianen. Door onze snelle, overbelaste en onevenwichtige levensstijl, negatieve gedachten en emoties raken deze geblokkeerd en kan onze energie niet meer vrijelijk stromen. Vanwege het gebrek aan deze vitale energie krijgen we meer behoefte aan suiker en junkfood en gaan we onszelf nog lamlendiger voelen. Zo is de vicieuze cirkel compleet. Maar er is hoop! De kunst is volgens David om simpelweg meer levenskracht op het menu te zetten. Door tijd in de natuur door te brengen, zet je al een stap in de goede richting. De natuur is één en al vitaliteit. Frisse lucht en (zon)licht geven je direct weer energie. Zonder (zon)licht zou er geen leven op aarde mogelijk zijn. Licht is samen met zuurstof en zuiver water (liefst van de bron) onze meest primaire voeding. Er bestaan zelfs zeer spiritueel ontwikkelde mensen die in staat zijn om slechts van deze drie elementen te leven. Don’t try this at home, maar dan begrijp je wel meteen hoe belangrijk het DEC. 2011 / JAN. 2012

SALT #6

reportAge hotspots voor schaatsers Tekst & Beeld ard Krikke

HOtSPOtS vOOr SCHAAtSerS kun je niet wachten om deze winter weer je schaatsen uit het spreekwoordelijke vet te halen, maar ben je bang dat koning winter ons kikkerlandje niet kan vinden? Maak je geen zorgen; salt haalde alvast zijn stempelkaart tevoorschijn en maakte een tochtje langs de europese en nederlandse hotspots. onze voorspelling: ‘it giet oan!’

MjøSA - NOOrWegeN Klunen vanaf utrecht 1365 km Het Noorse Hamar, net ten zuiden van Lillehammer, is al sinds de tijd van Ard en Keessie heilige grond voor Nederlandse schaatsers. Ondanks dat in dit deel van Noorwegen ’s winters overal natuurijs ligt, is schaatsen hier de laatste jaren toch vooral beperkt gebleven tot die ene schaatstempel in de vorm van een omgekeerd Vikingschip: het Vikingskipet. “Noren gaan ’s winters liever ijsvissen, skiën, voetballen of ijshockeyen”, bevestigt de directeur van de ijshal . “We hebben eigenlijk weer een nieuwe Johann Olaf Koss nodig.” Het Norwegian Skating Festival (NSF) in Moelv moet hier verandering in brengen. Dit Noorse schaatsfeest vindt dit jaar voor de tweede keer plaats op de geveegde baan (7-10 kilometer lang) op de Mjøsa, het grootste meer van Noorwegen. Met name de Noorse schaatsbond en de lokale ijsclubs hopen hiermee de kwakkelende schaatscultuur weer nieuw leven in te blazen. Een van de manieren waarop ze weer voet ‘op het ijs’ willen krijgen, is door zoveel mogelijk schaatsgekke Nederlanders in het weekend van 18 en 19 februari naar de Mjøsa te lokken. Zo is de site norwegianskatingfestival.no/nl/ behalve in Noors en Engels, ook in het Nederlands te lezen, en kun je met al je vragen terecht bij een in Noorwegen wonende Nederlander (ceesapon@ gmail.com). ”We hopen er dit jaar een groot volksfeest van te maken”, zegt Bjørn Ruud, voorzitter van het NSF. “Iedereen kan meedoen; de afstanden variëren namelijk van 10 tot 200 kilometer.” Heb je nog tijd en energie over, doe dan op 24 februari mee aan Skate4Life. Bij dit evenement (georganiseerd door de Nederlandse organisatie achter Alpe d’HuZes) draait 70

SALT #6

DEC. 2011 / JAN. 2012

het niet alleen om de sportieve prestatie, maar vooral om zoveel mogelijk sponsorgeld in te zamelen voor de Noorse versie van KWF Kankerbestrijding. Loop je wel warm voor de Scandinavische winter, maar ben je niet zo’n schaatser? De omgeving van Lillehamer is met stille skipistes (Havjell), ijsvissen (Mjøsa) en eindeloze loipes (Gålå) één groot wintersportfeest. Schaatsen uit vet? norwegianskatingfestival.no/nl/, skate-4-life.org, visitnorway.com/nl

OrSASjöMeer - zWeDeN Klunen vanaf utrecht 1517 km Tussen de Zweedse plaatsjes Orsa en Mora ligt iedere winter opnieuw een prachtige ijsbaan in de winterzon te blinken. Het Orsasjö-meer in midden-Zweden verandert in november al in een gigantische ijsvloer. Vervolgens vegen de lokale ijsmeesters met man en macht al het sneeuw van het ijs totdat vier lussen van in totaal zo’n 50 kilometer tevoorschijn komen. Uiteraard kun je de hele winter door gewoon ‘vrij’ schaatsen op het meer. Ga naar orsamoraskating.se (ook in het Nederlands) voor een overzicht van de vele toertochten of wedstrijden - tussen de 10 en 200+ kilometer - die worden georganiseerd. Op de site vind je een paar leuke overnachtingadressen in de buurt van het ijs. Een andere mogelijkheid om van het Zweedse ijs te proeven, is door op schaatssafari te gaan. Het Nederlandse IJsburo (ijsburo.com) organiseert tot en met maart schaatstochten waarbij je met een Zweedse gids drie dagen lang door een labyrint van meren in de buurt van Stockholm zwerft. Schaatsen uit vet? orsamoraskating.se, ijsburo.com

KALLAveSiMeer – FiNLAND Klunen vanaf utrecht 2311 km Ook bij de Finse buurman hebben ze nog nooit van kwakkelwinters gehoord. Hier ligt in de buurt van Kuopio, midden in het Finse merengebied, het Kallavesimeer. Finnen organiseren de hele Scandinavische winter door schaatstochten op deze diepgevroren plas. Als hoogtepunt is er op 22 februari de 200 kilometer lange Finland Ice Marathon, die door de Nederlandse kilometervreters als alternatieve Elfstedentocht wordt verreden. Geen zin om dood over de finish te komen, schaats dan gewoon een aantal rondjes (12,5 km per ronde) en geniet! Schaatsen uit vet? finland-vakantie.nl (schaatsen, Finland Ice Marathon), visitlakeland.fi.

WeiSSeNSee - OOSteNrijK Klunen vanaf utrecht 1105 km De Oostenrijkse Weissensee is voor veel schaatsers de laatste jaren uitgegroeid tot het alternatief voor de Nederlandse winter. Jaarlijks zakken meer dan 6000 natuurijsliefhebbers af richting het Oostenrijkse bergmeer in Karinthië om daar van 24 januari tot 4 februari mee te doen aan het grootste schaatsfeest van Europa (de Elfstedentocht uitgezonderd uiteraard). Doordat het meer op ruim 900 meter hoogte vrij beschut tussen de bergen ligt, hebben de Oostenrijkers al aan een paar strenge nachten vorst genoeg om op het ijs te kunnen staan

(meestal al begin december). Net zoals in Finland, is ook hier de geveegde baan zo’n 12,5 kilometer lang en heb je behalve een 200 kilometer lange alternatieve Elfstedentocht, ook de keuze uit tal van andere afstanden (21-100 kilometer). Meedoen? Surf naar weissensee.nl. Uiteraard hoef je niet per se mee te doen aan het bovenstaande schaatsfeestje; de deuren van de Oostenrijkse ijsbaan staan de hele winter door wagenwijd voor je open (winter.weissensee.com). Schaatsen uit vet? weissensee.nl, winter.weissensee.com DEC. 2011 / JAN. 2012

SALT #6

kunststof tekst Rosanne Vriend Beeld hassan-hajjaj.com

FASHION 2018 een vrouw met een hoofddoek van de Amerikaanse vlag of een boerka uit de Adidas originals serie. is dit het toekomstbeeld van de islamitische mode? “geen idee”, zegt de artistieke duizendpoot hassan hajjaj die de kleding ontwierp en fotografeerde. “ik ben een Marokkaan die opgroeide in londen, in mijn kunst smelten mijn twee werelden samen.”

assan Hajjaj (1961) werd geboren in het noorden van Marokko, in de provinciestad Larache. Toen hij 14 was, besloot zijn vader zijn geluk te beproeven in Engeland, waarnaar de eerste migratiegolf op gang kwam. Zo kwam de puberjongen vanuit het traditionele Marokko in de multiculturele metropool Londen terecht. In eerste instantie was het zwaar voor Hassan, maar uiteindelijk heeft het hem gevormd tot de kunstenaar die hij nu is: een man van twee culturen. Tegenwoordig woont en werkt hij voor de helft van de tijd in Londen en voor de andere helft in Marrakech (Marokko). De Londense straatcultuur inspireerde Hassan om zelf 'iets te maken'. Zonder opleiding ging hij aan de slag als fotograaf, modeontwerper, meubelmaker en designer van albumhoezen. Door hard te werken, slaagde de alleskunner erin zich de kneepjes van het vak meester te maken. Dat wierp zijn vruchten af met talloze exposities over de hele wereld. Ook mocht hij de albumhoes van onder andere Blur ontwerpen en verzorgde hij de inrichting van de hippe bar Andy Whaloo -naar zijn grote voorbeeld Andy Warhol- in Parijs. Hoewel Hassan hele diverse kunst maakt, zie je in zijn werk altijd de mix van zijn Marokkaanse wortels en zijn Engelse jeugd. Zowel traditionele elementen, zoals hoofddoeken en boerka's, als moderne iconen als westerse merken komen terug in zijn creaties. Hij kwam op het idee toen hij een vriendin hielp bij een fotoshoot in Marokko voor het vrouwenblad Elle. Tijdens de shoot realiseerde hij zich ineens dat alles 'westers' was,

SALT #6

DEC. 2011 / JAN. 2012

van de modellen tot de kleding, de productie, de stylisten en de make-up. “Marokko diende puur als achtergrond. Dat vond ik zo frappant dat ik het probeerde om te draaien in mijn kunst.” Zo ontwierp Hassan traditionele Marokkaanse kleding met de logo's van grote westerse merken, zoals Louis Vuitton, Nike, Puma en Adidas. Vervolgens liet hij zijn Marokkaanse vrienden poseren in de kleding en maakte hij zijn eigen fashionshoot. “In plaats van bang te zijn voor merken, besloot ik ermee te spelen en te werken. Het gebruik van zo'n wereldwijd bekend logo is een theatraal trucje om het publiek naar het daadwerkelijke onderwerp van de kunst te laten kijken. De invloed die verschillende culturen op elkaar hebben.” Over het algemeen zijn de reacties op Hassan's kunst heel positief. En dat is best bijzonder te noemen in een tijd waarin de spanningen tussen de traditionele moslimwereld en het westen soms hoog oplopen. “Er is trouwens wel een keer een jongen naar me toegekomen die kwaad werd om de foto waar een vrouw op staat met een Louis Vuitton hoofddoek. Ik heb toen een tijdje met deze religieuze Pakistaan gepraat. Ook al had hij een baard en droeg hij traditionele kleding, hij had wel een Prada tas bij zich. De jongen was onbewust het perfecte voorbeeld van wat ik in mijn kunst wil laten zien.” hassan-hajjaj.com (momenteel wordt er aan de site gewerkt)

Het gebruik van zo'n wereldwijd bekend logo is een theatraal trucje om het publiek naar het daadwerkelijke onderwerp van de kunst te laten kijken

DEC. 2011 / JAN. 2012

SALT #6

GROEiEN DOOR pijn Mijn uitdaging is nog steeds oM het leven te vieren, just because i aM alive, Ik haal mIjn ik iets geluk uIt het niet oMdat bereikt heb

feIt dat Ik In wordIng ben

Bettine Vriesekoop

LuciA RiJKER

inspirAtie Tekst natasha Bloemhard Beeld Bos, patricia steur (Lucia Rijker)

IntervIew:

Lucia RijkeR & Bettine VRiesekoop beiden acteerden in hun sport op het hoogst denkbare toneel, omringd door roem, medailles en oorverdovend applaus. de ultieme beloning voor jarenlang nietsontziend en alles-ontzeggend trainen. Maar naast vervulling was er leegte. in de documentaire ‘groeien door pijn’ van regisseur george schouten vertellen lucia rijker (42) en bettine vriesekoop (50) over hoe spiritualiteit hen hielp te transformeren naar het ‘normale’ leven.

ndanks dat Lucia en Bettine elkaar amper kenden, was de herkenning binnen enkele minuten zo groot dat ze het gevoel hadden elkaars leven geleefd te hebben: alles moeten (op)geven voor dat ene doel (inclusief huis en haard in Nederland), een verknipte relatie met je trainer, boosheid in het lijf en zoveel eenzaamheid en afzondering van het ‘normale’ leven dat geen enkele glimmende medaille of staande ovatie dat nog goed leek te kunnen maken. Wie ben ik, wat drijft mij en wat is goed voor mij?, waren de meest gestelde vragen aan zichzelf. Spiritualiteit hielp beiden hun bewustzijn naar een hoger plan te brengen en hun leven te transformeren van leegte naar vervulling. Lucia verdiepte zich in het boeddhisme en Bettine omarmde de lessen van het taoïsme. Regisseur George Schouten, die in de jaren ’90 programma’s maakte voor de VPRO en de afgelopen tien jaar documentaires voor de Boeddhistische Omroep (BOS), volgde het tweetal in hun zoektocht én de antwoorden die dat opleverde.

Lucia: EEn ExtrEmE lEvEnsstijl komt vaak ErgEns vandaan waar jE niEt naar wilt kijkEn Ze verloor in haar hele carrière geen enkele wedstrijd; van de 54 keer dat ze in de ring heeft gestaan, won ze er 39 op knock out. “Voor de grootste tegenstander was ik nog niet bang, totdat bleek dat ik dat zelf was. Toen ik tegenover mezelf stond en ik naar binnen moest kijken, werd ik doodsbang. Maar ik moest dit gevecht aangaan om erachter komen wie ik was en wat goed voor mij was. Vanaf dat moment begon ik met meer zelfliefde en spiritueel bewustzijn te trainen. Niet onder de druk van anderen, maar onder mijn eigen druk, en leren waar die druk vandaan kwam. is dat angst of bewijsdrang? Waarom vecht ik, waarom sla ik mensen op hun hoofd, waarom

kies ik voor zo’n extreme sport? Extreem zijn komt, denk ik, vaak ergens vandaan waar je niet naar wilt of durft te kijken. En ik heb die extreme levensstijl kennelijk nodig gehad om erachter te komen wat mijn levenslessen zijn als persoon: het vinden van balans tussen de uitersten die mijn leven zo kenmerken. ik ben altijd alles of niets geweest. En alles is dan geen 100 maar 200%. Had ik eenmaal een doel gesteld, dan ging ik verkennen hoe ik dan 200% kon zijn. En spiritualiteit was hier een belangrijk onderdeel van. ik haalde niet genoeg uit visualisaties en affirmaties; ik voelde gewoon dat mijn spirit ook getraind moest worden. Dat miste ik, het werd zo oppervlakkig, die titels alleen waren niets waard. Ja, heel even, maar daarna voelde ik altijd leegte. Terwijl de overwinningen zich opstapelden, bleef ik die honger houden naar wat het dan wèl is. Wat geeft me dan absolute vervulling? En zodra je die vraag gaat stellen, krijg je ook de antwoorden. ik had het vechten nodig om zo zuiver mogelijk de ring in te stappen: mentaal, fysiek maar ook spiritueel. En als ik dat niet deed, was ik gewoon niet zo goed. Dan deed het pijn, want je krijgt klappen. als ik die spiritualiteit er niet bij had gehaald, was ik waarschijnlijk een boze vrouw geworden die dacht: jeetje, is dit het nou? Spiritualiteit heeft me geholpen het leven te begrijpen, inclusief mezelf. En waarom ik doe wat ik doe.”

BETTiNE: jE rEalisEErt jE totaal niEt dat jE ook jarEn nodig hEbt om jE gEdrag tE dEprogrammErEn “Bij mijn thuis was de situatie niet bepaald rooskleurig. Mijn vader overleed toen ik negen was en mijn moeder bleef achter met negen kinderen. ik voelde intuïtief dat ik beter af was in de sport, ondanks dat dat ook een plek was waar het aan liefde ontbrak. Echt bewust kiezen was er niet bij, maar het was mijn DEC. 2011 / JAN. 2012

SALT #6