Salt #6-2012 Preview

PEOPLE PlanEt PassiOn Play

prijs 造 4,50

7e jaargang #6 | DeC./jan. 2012/13 | getSalt.Com

People talking without speaking People hearing without listening And no one dared disturb the sound of silence

In 6

SALT#6/dec.-jan./2012-’13

hOuD sALT#6 2012

47

extra Zout

katern stilte 48 49

50 51 52 54

56 57 61

62 63

ssssstttttt stilte graag Hier is het muisstil 5 plekken waar je geen kik hoort Het ontwerp Het snowboard Facebook shaun White stamboom De handschoen trail Hunt routes en plekken met the sound of silence easy gliders Van eigen bodem trail Hunt stille wateren in de winter locals stilllevens en slome duikelaars Oud vs Nieuw De ijsbijl ZogeNAAMd sneeuw

Silence is one of the great arts of conversation. (Cicero) robby Naish in Alaska

Scott Dickerson

sALT#6/dec.-jan./2012-’13

7

Op de cover

in ieder #

Een samenwerking tussen ’s werelds beste freeride snowboarder jeremy jones en kunstenaar Mike Ennen resulteerde in dit kunstwerk. Een weergave van de Fairweather range in Alaska, gebaseerd op de kiekjes die jeremy tijdens zijn trip van deze bergen nam. “De fiere bergtoppen, het bizarre lijnenspel van talloze, achter elkaar liggende bergruggen, de wolkenpatronen en het licht; alles heeft bijgedragen aan het samenstellen van die ene print die ik wilde maken.” En dat deed hij niet met een computerprogramma, maar met de ouderwetse linoleum snijtechniek. De Amerikaan tekende eerst het ontwerp op een linoleumplaat, sneed deze vervolgens uit met een guts en drukte de creatie af met een 100 jaar oude pers. Behalve op de cover van salt, ‘plakte’ O’Neill de print vorig jaar al op het insulator snowboardjack. mikeennenart.com

4 9 97

86

redactie & Colofon Ongezouten steun ons werk en word salt Abonnee

columns 72 80

roxane Catz stilte ilja gort Kill your darlings

90

77

11-14

Like Nederland op zoek naar erkenning als outdoorbestemming.

17-23

Kunststof Levensechte schoenen van karton.

Een kijkje onder nul. eN Wat bedoelt de spaanse kunstenaar Ugartetxea met surfbanismo?

41-44 Urban Design Duurste single speed ter wereld is van hout.

De superbomen van singapore.eN industrieel mosselontwerp verbindt oevers van Oostenrijkse rivier.

65-69 Ambacht Handgemaakt snowboard van pionier jake Burton in beperkte oplage van 100 stuks. Het handwerk van zadelmaker Brooks. De stad die zijn boer vindt. eN 130 jaar breiwerk in Noorwegen.

73-78 Born Again 25-29 natuurpraat De poort naar de hel bestaat. The making of Earthflight. eN Wiskundig fenomeen verklaart verbluffende werkwijze van de natuur.

33-38 Outside the Box Fiets van karton voor 20 dollar. Een vlindervleugel als poetsjuf. De opkomst van het Tetris winkelcentrum. plantaardig wetsuit gaat voor revolutie zorgen. eN Een lichtgevend skatepark, fietsframe en kajak.

Verbluffende kaartkunst. Olifanten ‘protesteren’ op het Noordzeestrand. recycle ski’s. Kunst uit de ‘muur’. eN Oude legerkleding van soldaat naar (fiets)burger.

81-89 Aware Eet je stil. rutger Hauer in actie voor de walvis.

Groundswell: kleine film, groot protest. skateboarden helpt Afghaanse straatkinderen. eN Wat zou Boeddha doen met multitasken of teveel e-mails?

90-95 Reizen door de ijstijd ice roads Canada.

18

KUnsTsTOF

SALT#6/dec.-jan./2012-’13

SALT#6/dec.-jan./2012-’13

KUnsTsTOF

19

Tekst: Matthijs Meeuwsen Foto’s: eric guth

OnDer nul Voor de meeste mensen betekent ‘onder nul’ gewoon een koude dag, maar voor de Amerikaanse fotograaf Eric Guth (32) speelt hier letterlijk een groot van zijn leven af. regelmatig duikt hij onder nul om een wereld in beeld te brengen waarvan maar weinigen benul hebben en waar een ijzige stilte hangt die wèl fijn is.

H

et was in 2005, tijdens een vakantie, dat Guth onder de machtige Mendenhall Glacier in Alaska, zijn eerste gletsjergrot ontdekte. “Die eerste keer was puur geluk. ik merkte langs de rand van het ijs wat kieren op en besloot – nieuwsgierig als ik ben – mijn hoofd naar binnen te steken. Wat ik toen aantrof was een van de mooiste dingen die ik ooit heb gezien. De hele grot glom door het invallende licht en ik zag vormen en kleuren blauw waarvan ik niet eens wist dat ze bestonden.”

De jonge fotograaf was op slag smoorverliefd op dit ijskoude boetseerwerk van Moeder Natuur en reist sindsdien de hele aardbol over op zoek naar nieuwe grotten. Drie maanden per jaar op Antarctica.

Drie maanden rond de Noordpool. En tussendoor een beetje ‘pingpongen’ tussen bestemmingen als patagonië, ijsland en de Zwitserse Alpen. “iedereen fotografeert tegenwoordig en dankzij de camera’s die er zijn, is het niveau ook flink omhoog gegaan. Maar als professioneel fotograaf moet je je onderscheiden met een wat minder toegankelijk onderwerp. ik heb dat nogal letterlijk genomen.”

Om niet toch met lege geheugenkaarten thuis te komen, maakt Guth tijdens zijn zoektochten vooral gebruik van één geavanceerd instrument: zijn oren. “Er kan geen gletsjergrot ontstaan zonder smeltwater, dus ik luister altijd heel aandachtig of ik ergens water hoor stromen, sijpelen of druppelen. Maar een van de grootste uitdagingen is vooral de vraag of ik de gletsjer überhaupt weet te bereiken.

42

Superbomen Afgelopen zomer kregen stadsparken als het New Yorkse Central Park, het londense Hyde Park en ons eigen vondelpark er een geduchte concurrent bij; het singaporese gardens by the Bay. Hoewel je tijdens een bezoek aan de Aziatische ‘haventuinen’ het idee hebt dat je per ongeluk in Alice in Wonderland verzeild bent geraakt, fungeren ze toch echt als de groene longen van deze krioelende metropool.

De 101 hectare grote stadsoase (140 voetbalvelden) aan de Marina Bay is onderverdeeld in drie gigantische tuinen: Bay south Garden, Bay East Garden and Bay Central Garden. Hoewel iedere tuin zo’n beetje uit zijn groene voegen knapt, zijn het de supertrees die het meest in het oog springen. De achttien superbomen zijn niet alleen als blikvanger ‘geplant’, ze fungeren ook als verticale tuinen. Zo leven er maar liefst 162.900 planten op de 25 tot 50 meter hoge stammen van beton en staal en slurpen de kruinen zonlicht, hemelwater en lucht op. Net als bij echte bomen het geval is, wordt ook deze ‘oogst’ eerlijk verdeeld. Licht wordt door middel van zonnecellen omgezet in energie dat nodig is om het futuristische woud iedere avond in lichtelaaie te zetten. Dankzij een ingenieus irrigatiesysteem bedruipt iedere boom niet alleen zijn eigen levende stam, maar voorziet het ook de omliggende fonteinen van water. Tenslotte zorgt de adem van het bos ervoor dat het Cloud Forest en de Flower Dome van verse en koele lucht worden voorzien. Deze twee gigantische kassen, in de vorm van halve schelpen, zijn een paradijs voor liefhebbers van botanische tuinen. speciaal geslepen glas en lichtgevoelige schaduwpanelen houden het energieverbruik van deze biotopen extreem laag. Mocht er toch nog extra energie nodig zijn, dan produceert een elektriciteit opwekkende stoommachine, die op biomassa loopt, voor een groene stroomstoot. De beste plek in het park? De twintig meter lange loopbrug, de OCBC skyway, die tussen de twee superbomen loopt. gardensbythebay.com

URBAn DEsIGn

SALT#6/dec.-jan./2012-’13

SALT#6/dec.-jan./2012-’13

URBAn DEsIGn

43

XtianFer : shutterstockcom

52

ExTRA ZOUT

SALT#6/dec.-jan./2012-’13

TRAILHuNT SOUND OF SILENCE Kijk om je heen en het lijkt wel of het dragen van een koptelefoon de enige manier is om je even helemaal af te kunnen sluiten. Gelukkig is niets minder waar. salt selecteerde vier routes waar de wereld om je heen geen kik geeft.

Stille nacht maar als de resultaten bevallen, kunnen nachtbrakers en vroege vogels hier vanaf volgend voorjaar voorgoed naar hartenlust rondscharrelen in het pikkedonker. sssst De route leidt vanaf de parkeerplaats bij het Anserpad in Dwingeloo in 5,3 km dwars door het Dwingelderveld. De bordjes zijn beschilderd met fluorescerende verf, waardoor je aan een klein zaklampje of het licht van je mobieltje genoeg hebt om niet te verdwalen en volop kunt genieten van de sound of silence. natuurmonumenten.nl/ nationaal-park-dwingelderveld

stiltegebied Het sleenerzand.

Alleen op de wereld Toen de overleden hoofdman van een lokale stam 3500 jaar terug in dit ruige, Drentse bos- en stuifzandgebied onder de zoden werd gestopt, lieten zijn trouwe strijdmakkers een waarschuwing achter voor passanten. Zijn grafheuvel werd omringd met hoge, puntige palen, als teken dat hun dode roerganger te allen tijde met rust moest worden gelaten. En met succes.

De stilte regeert drieënhalf millennium later nog altijd zo in het sleenerzand, dat zelfs je eigen hartslag ineens als een heipaal lijkt te klinken. Zeker na een rondje op de afmatten-

rtvdrenthe.nl

stiltegebied Het Dwingelderveld.

Alleen op de wereld Overdag kun je al een speld horen vallen in de eindeloze heidevelden, bossen en vennetjes van dit Drentse natuurgebied. Maar wie ’s nachts zijn wandelschoenen aansnoert, wordt compleet verzwolgen door de oorverdovende stilte van de hei. Eeuh… ’s nachts wandelen? jazeker! Tot voor kort was dit stiltegebied tussen zonsop- en zonsondergang verboden terrein, maar eind oktober opende Natuurmonumenten hier met stille trom de eerste nachtwandelroute van Nederland. Voorlopig gaat het nog om een proef van zes maanden,

Doodse stilte

Het Dwingelderveld

sALT#6/dec.-jan./2012-’13

ExTRA ZOUT

53

is deze etappe prima te bedwingen op de 20 km lange kanoroute ‘De Eenzame Dommel’.

Liever je stalen ros van stal halen? in het centrum van sint-Oedenrode is deze ‘spatader’ de laatste jaren flink ‘gedotterd’ met o.a. een nieuwe ecologische verbindingszone, wat prima te zien is op de 32 km lange fietsroute Dotterbloem vanaf de philippusstraat. sssst Een uitgebreide routefolder van de fietstocht langs de Dommel is gratis te downloaden op dommel.nl/recreatie/fietsen. Coördinaten voor de kanoroute zijn voor € 2,50 te verkrijgen op ontrack.nl (zoek op: ‘Eenzame Dommel’), maar ook zonder is verdwalen moeilijk. Gewoon je kano te water laten bij een van de vele aanlegplaatsen in het centrum van sint-Oedenrode en stroomafwaarts peddelen tot je Boxtel bereikt.

geopark de hondsrug

De rockgarden in het sleenerzand

de singletrack die mountainbikevereniging Bushbikers tussen Noord-sleen en schoonoord uit de bosgrond heeft gestampt. sssst Vanaf de parkeerplaats bij recreatieplas de Kibbelkoele worden je mountainbike skills op deze gevarieerde route van 32 km (of een kortere lus van 20 km) al snel op de proef gesteld met rap bochtenwerk, steile klimmetjes en zelfs een ware buckel-piste.

Bovendien hebben de Bushbikers het traject de laatste weken aangevuld met wat extra tracks, twee heftige drops en een nieuwe klimheuvel; en wordt er bij het start- en finishpunt hard gewerkt aan een heuse rock garden. Bekijk alle routegegevens via mtbroutes.nl of bushbikers.nl. sneeuw? Houd staatsbosbeheer.nl in de gaten voor actuele informatie over de langlaufroutes die hier bij winters weer worden uitgezet.

gaans tot deze laatste categorie. Behalve in de winter dan, wanneer trekvogels als de zwarte stern en lepelaar de dichte Flevose rietkragen verruilen voor een plekje onder de Afrikaanse zon en je in dit internationaal gerenommeerde moerasgebied ineens geen kip meer tegenkomt. sssst Dit paradijs voor vogel(aar)s is enkel te bereiken via de 17 km tellende kanoroute Zwartemeer vanaf de aanlegplaats naast de brug bij Kraggenburg. Check kanoweb.nl/ zwartemeer_rob_nuij.htm voor alle details.

Bij vorst is dit natuurmonument bovendien een ideaal gebied om je noren onder te binden en je helemaal tureluurs te rijden tijdens de Zwartemeer-Kadoelen rondetocht (houd schaatsen.nl in de gaten) met prettig behapbare rondjes van 8 km.

Op een onbewoond eiland

ingedommeld

stiltegebied Het Zwarte Meer.

Alleen op de wereld Nederland kent een aantal onbewoonde (natuur)eilandjes, maar zelfs in dit selecte gezelschap onderscheiden de muurbloempjes zich nog van de herrieschoppers. Met meer dan zestig luidkeels kwetterende – en even bijzondere – vogelsoorten behoort het Vogeleiland in het Zwarte Meer ten noorden van Kampen door-

stiltegebied Het Dommeldal.

Alleen op de wereld De Dommel kabbelt bij schaft ons land binnen en kringelt vervolgens 85 km lang door het Brabantse landschap, voor-ie de Maas de hand schudt.

Vooral in de doodstille natuur tussen sintOedenrode en Boxtel laat de kronkelvaart zich van zijn mooiste kant zien. Gemotoriseerde vaartuigen zijn hier verboden, maar als vadertje vorst nog niet is gearriveerd en je niet vies bent van wat ijskoude spetters,

Het is stil iN De stAD Toeterende taxichauffeurs, krijsende kinderen en bulderende bouwvakkers. Grote steden staan nou niet bepaald bekend om hun stilte, maar wie goed zoekt vindt ook in de betonnen jungle nog plekjes waar de rust regeert. in Utrecht bijvoorbeeld, waar de gemeente tien stiltewandelingen door evenveel wijken heeft uitgerold, die met routekaarten en gps-coördinaten zijn te downloaden op stiltewandelingen-utrecht.nl. Meer een fan van onze hoofdstad? No worries. in de stedelijke survivalgids stil Amsterdam (302 pag., isBN 9068683942) beschrijft ‘ontdekkingsreiziger’ Thom Breukel ruim honderd binnentuinen, begraafplaatsen, pleinen, kerken, parken, tempels, grachtenhuizen, hofjes, bankjes en andere stilteplekjes om even helemaal je zen terug te vinden.

Ga naar getsalt.com/winnen om 1 van de 3 survivalgidsen te winnen!

74

Dirk Vermeirre

BORn AGAIn

SALT#6/dec.-jan./2012-’13

SALT#6/dec.-jan./2012-’13

BORn AGAIn

75

Dikke olifantenhout De olifantenkudde die hier op het Noordzeestrand gemoedelijk richting de golven sjokt, is een project van de Zuid-Afrikaanse kunstenaar Andries Botha. Hij maakte dit kunstwerk van gerecycled hout als een visueel protest tegen het feit dat alles te koop lijkt te zijn.

“Het Westen beschouwt een olifant vaak als het symbool van het ongerepte Afrika. in de Afrikaanse mythologie kan de olifant echter een reïncarnatie van een vermoorde god zijn”, verklaart Botha. “Met deze kudde wil ik zoveel mogelijk mensen duidelijk maken dat onze moderne beschaving ten koste gaat van de kwetsbare natuur, niet alleen in Afrika, maar wereldwijd. Zoals iedereen weet zijn bossen de longen van de wereld. Toch lijken we het niet erg te vinden dat het kapitalisme er indirect voor zorgt dat hele bossen verdwijnen. ik heb mijn werk dan ook Ungayithenga inhlizyo nomongo wami genoemd.

Dit betekent zoveel als ‘je kunt mijn hart en ziel kopen’. Om die reden heb ik ook veertien verschillende houtsoorten, allemaal afkomstig van dode en zieke bomen, in de olifanten verwerkt.” Hoewel de olifanten de afgelopen jaren langs verschillende Europese tentoonstellingen en festivals zijn getrokken, heeft de kudde nu zijn laatste rustplaats in de Belgische planckendael Zoo in Mechelen gevonden. planckendael.be

88

AWARE

SALT#6/dec.-jan./2012-’13

SALT#6/dec.-jan./2012-’13

AWARE

89

wat zou boeddha doen?

Wat zou Boeddha van multitasken vinden? Wat doe je aan teveel e-mails? Wat is succes voor jou? Hoe ga je om met het grote ego van leidinggevenden, wat is mindful vergaderen, hoe ga je om met ontslag, timemanagement en hoe breng je balans tussen leven en werken? Dit en meer moderne vragen komen aan bod in het boekje Boeddha op het werk: 108 oude wijsheden over verandering, stress, geld en succes. een paar voorbeelden.

Boeddha over multitasken

Boeddha over teveel e-mails

Een kalme geest is geconcentreerd.

Klamp je je vast aan uiterlijkheden, dan is de geest afgeleid en verward.

Als je niet uiterlijkheden hecht, dan is de geest kalm.

Het is volledig open, Niets wat begeert, niets overbodigs.

Wie vasthoudt of afwijst, Verliest zijn zo-zijn.

- Hui-neng, de platformsoetra

- seng-ts’an, Trusting in Mind

Heel lang waren drukke mensen er trots op dat zij konden multitasken: hun vermogen om verschillende dingen tegelijk te doen, waardoor zij meer gedaan krijgen dan anderen. De afgelopen jaren hebben psychologen en experts op het gebied van productiviteit ontdekt dat multitasken niet echt effectief is. Er worden fouten gemaakt, details over het hoofd gezien en zaken vallen tussen wal en schip. Dit heeft nadelige gevolgen voor zowel de productiviteit als de kwaliteit.

Wij delen de dingen in en geven ze etiketten als ‘te veel’ of ‘te weinig’. in de boeddhanatuur is alleen dat wat er is. Er zijn geen afwegingen over te veel of te kort, en omdat die er niet zijn, is er ook geen bezorgdheid als gevolg van allerlei oordelen en inschattingen: niets wat begeert, niets overbodig. Dit komt iemand die vandaag de dag werkt en vol zit met oordelen, afwegingen en kritiek misschien vreemd voor. Maar ons probleem is dat we onszelf (en anderen) verhalen voorhouden over hoe de dingen ‘zouden moeten’ zijn, Vervolgens raken we overstuur omdat de dingen niet zo zijn als wij zouden willen.

Dit ‘zou moeten’ bezorgt ons veel leed.

Hedendaagse studies ondersteunen de 2500 jaar oude leer van Boeddha: ‘Doe minder en doe het beter. Onze ‘apegeest’ vindt het natuurlijk prettig om de aandacht van hot naar her te laten springen, maar de bedoeling van de boeddhistische beoefening is juist om onze geest te temmen, om de aap in ons hoofd te kalmeren en ieder moment volledig aanwezig te zijn bij wat we doen. Het gevaar schuilt in de details: als we druk aan het multitasken zijn, dan missen we belangrijke details en dat krijgen we later drie keer zo hard terug.”’

De boeddhanatuur overziet je e-mails, de stapels papier op je bureau, het werk in je tas en zegt gewoon. ‘Zo is het.’ Boeddhanatuur lijdt niet omdat het vooropgezette ideeën heeft over de hoeveelheid e-mails – of over wat dan ook.

Boeddha over timemanagement Yummen sprak zijn monniken toe en zei: ‘ik vraag niets over de periode voor de 15e van de maand, vertel me iets over de tijd na de 15e.’ Niemand zei iets, dus gaf hij zelf het antwoord: ‘Elke dag is een goede dag.’

- The Blue Cliff record 6 Yummen probeert hen (en ons) te leren dat het zinloos is om onze jaren en dagen in te delen en te leven alsof we kalenders zijn. puur vanuit zenperspectief is er geen toekomst of verleden. Wij zijn geen kalenders, wij lijken meer op een klok. Wij zeggen gewoon hoe laat het is op het moment dat het zo laat is. Onze handen wijzen altijd naar het NU. Er is geen 15e, en ook geen dag ervoor of erna. Het enige waar we in wezen mee moeten werken is vandaag en vandaag is een goede dag. De kern van effectief timemanagement was, is en zal altijd mindfulness zijn: volledig aandachtig in het moment aanwezig zijn.

leestiP

De ZeN vAN steve JOBs

Boeddha op het werk.

108 oude wijsheden over verandering, stress, geld en succes. Met een voorwoord van de Dalai Lama.

Franz Metcalf (medeoprichter van het Forge institute for spirituality and social Change) en Bj Gallagher (werkt als business consultant voor internationale bedrijven als iBM, Volkswagen en Kellogg’s). isBN 9789025901448. 223 pagina’s.

Veel van job’s succes is toe te schrijven aan zijn samenwerking met designers, technici en denkers. Een van hen was de zenmeester Kobun Chino Otogawa. Beide mannen waren vernieuwers op hun terrein en liefhebbers van kunst en design.

Dit boek in stripvorm is een boeiende grafische novelle waarin duidelijk wordt waar jobs’ ideeën over productdesign en bedrijfsstrategie vandaan komen. Caleb Melby & jess. isBN 9789021552309. 80 pagina’s.

90

REIsREPORTAGE

SALT#6/dec.-jan./2012-’13

SALT#6/dec.-jan./2012-’13

REIsREPORTAGE

Tekst en beeld: Frits Meyst

reiZen DOOr De ijStijD

Het witte domein van de ‘ice road Truckers’ in Canada, dat momenteel voor het vijfde seizoen van het scherm spat, spreekt wereldwijd tot de verbeelding. Zelfs je televisie staat te bibberen bij het zien van de ruwe bolsters die de temperatuur van min 40 graden met elke kilometer die ze rijden verder lijken te laten zakken. Voor het eerst is het nu mogelijk om georganiseerd een stuk van dit bevroren wegennet te rijden. Fotograaf Frits Meyst legde de ijskoude feiten vast.

91

Yesterday i was clever so i wanted to change the world. today i am wise, so i am changing myself.

Salt bedankt al haar lezers, adverteerders en distributiepunten voor het vertrouwen in ons.

Keep up the spirit and the fun in 2013.

actief en avontuurlijk leven