Salt Winter 2016 preview

let's go vegan

Toffe alto’s voor dons, leer en wol

Far from home

Snowboardreis naar een beter leven

Ski nostalgie

Van Charlie Adam

Dossier angst

De weg naar vrijheid

Backcountry japan Een spirituele duik

10e jaargang - #4 winter - getSalt.com - € 10

outdoor lifestyle • Creative Culture

Inspired by Nature • into the Wild

Hoezo donkere dagen? Grijp Vadertje Vorst in zijn kraakwitte kraag en laat je verblinden door wat woeste Kelten als vindo (sneeuwtijd) omschreven. Galmende ijsvloeren. Kraakheldere vriesluchten. Golfende sneeuwvelden.

Het ‘koude jaargety tussen herfs en lente’ zet net zoals deze winterse Salt al je zintuigen weer op scherp.

Pally Learmond / Red Bull Content Pool

home

re p ortaGes 38 Vergeten Nederlandse poolheld 88 Japan: Zen & The art of backcountry skiing 100 Dossier Angst 116 Every trail connects

88

interViews 26 BROLIN MAWEJJE Ver van huis 64 KEES-JAN VAN DER KLOOSTER Man met de hamer 76 COOL PEOPLE Koude kunstjes

coluMns 63 Laurens de Groot 87 Floortje Dessing 123 Ilja Gort

rubrieken 9 WINTEROOGST prachtige platen 13 ONGEZOuTEN reacties van lezers 14 - 44 - 80 WILDGROEI hier word je blij van 35 - 37 - 68 SPuLLEN mooie hebbedingen 54 BEELDVuLLEND ski nostalgie van Charlie Adam 98 NATuuRTALENT het rendier TV 107 SOuLKITCHEN liefde ziel TV voor lijf en SHOP 124 STIL(L)EVEN Ijsberg FEST 126 ODE AAN ijsSHOP CLUB 128 BuCKET LIST 10 muisstille plekken TV LIVE 2016 doorLAB 136 DE TOFSTE WINKELS geselecteerd lezers 144 JOIN THE CLuBTV 16 redenen om lid te worden

TV

SHOP LIVE 2016 24 CLUB

LAB TV SHARE 130 SHOP LIVE 2016 CLUB

TV SHOP CLUB TV SHOP SHOP FEST LIVE 2016 LAB FEST SHOP CLUB CLUB SHARE CLUB LAB LIVE 2016 LAB 66 LAB 34

CLUB

TV LAB SHOP FEST 131 SHARE CLUB LAB

op De coVer

TV SHARE SHOP

138 LIVE 2016

26

TV SHOP FEST CLUB LAB TV SHOP FEST CLUB LAB

78

CLUB

LAB(40) maakt prachtige platen van nostalgische Alpentaferelen. Wintersportdorpen De in het Franse Chamonix woonachtige Charlie Adam echten elkaar inmiddels de skitent uit om zijn naar het verleden knipogende posters. Meer van Charlie vind je op pagina 54.

LAB

SHARE

SHARE

SALT winter 2015

7

salt liVe

Live 2016

In 2015 zijn we, zoals inmiddels veel Salt lezers hebben meegemaakt, gestart met live events en daar gaan we in 2016 natuurlijk mee door. Sterker nog, we breiden ons programma behoorlijk uit. Wie op de hoogte wil blijven abonneert zich gratis op de Salt Live Agenda waarin wij je niet alleen 2-wekelijks op de hoogte houden van onze eigen activiteiten, maar ook van alle toffe events, festivals, expo’s, filmvertoningen en interessante lezingen van andere organisaties. dit KuN je iN 2016 VAN SALt LiVe VerwAcHteN W

SP

SE S I KL IZPOR EENESKDSUTA

S

W

R EEKS

E R K A AT S PL

TA L

S E RSKA LTA AA PL L T B

SE

IZ OS P E E D UUI KI N E N SLT

Seizoensduik

Salt werkplaats

Salt Speeltuin

Salt duikt niet alleen elk nieuw seizoen in met het uitbrengen van een vuistdik tijdschrift maar ook met een seizoensduik. Op verrassende locaties steken we op elke seizoenswisseling het vreugdevuur aan, heffen we het glas, drinken we koffie, luisteren we naar een inspirerende spreker, genieten we van wild food, live muziek en van de natuur. Iedereen is welkom, Salt Clubleden XL (zie pagina 144-145) hebben gratis toegang, de rest koopt een kaartje. Schrijf deze 2016 data alvast op: Lenteduik 3 april, Zomerduik 2 juli, Herfstduik 1 oktober en Winterduik 8 januari (2017).

Wie op zijn of haar bucketlist in 2016 nu eindelijk ook wel eens wat wil afvinken in plaats van alleen maar langer maken houdt de Live Agenda voor de Salt Werkplaats in de gaten en steekt zijn handen uit de mouwen tijdens een van onze workshops. Je eigen handplane, peddel, surfboard, skateboard of meubeltje maken? Werken met metaal, glas of karton? Hulp nodig bij het bouwen van je eigen fixie? Customizen van je eigen hakbijl of cafe racer? Veganistisch willen leren koken? Schrijf je in. Salt Clubleden (zie pagina 144-145) hebben eerste keus en krijgen korting op het inschrijfgeld.

Hou je van buitenspelen? Houd dan het Salt clinic programma in de gaten. Suppen, surfen, boulderen, kanoĂŤn, trailrunnen, yoga, mountainbiken, slacklinen, wadlopen, freerunnen, longboardskaten, kitesurfen, windsurfen, wakeboarden, duiken; you name it, in 2016 zullen we met een gevarieerd lijstje aan activiteiten komen. Salt Clubleden (zie pagina 144-145) hebben eerste keus en krijgen korting op het inschrijfgeld.

SAL T L AB

24

SALT winter 2015

SP

E E LT U I N

SE

IZ O

salt live

Salt Pop-up Je kunt een heleboel plannen maar gelukkig niet alles. Want waar is dan nog ruimte voor de verrassing? Zo worden ook wij door het jaar heen, vaak op de meest onverwachte momenten, verrast door uitnodigingen van mensen, merken en organisaties. Bijzondere en exclusieve meet & greets waarbij je samen met de makers van Salt op pad kunt. Aangezien de plekken voor deze exclusieve ontmoetingen vaak beperkt zijn, zijn ze alleen voorbehouden aan Salt Clubleden XL (zie pagina 144-145).

SP

SP

R E E K S TA L

W

R EEKS

W

TA L

S E RSKA LTA AA PL L T B

SE

ERK

S P L A AT

SE

IZ OS P E E D U I KI N E N SLT U

Salt Spreekstal

Salt Lab

dark Sky weekend Terschelling

Inspirerende sprekers trekken volle zalen en dat is niet voor niets. De behoefte aan verandering en het geven van meer betekenis aan je leven, is groot. Ook is soms een duwtje in de rug nodig om je plannen te realiseren. Salt spreekt regelmatig mensen die mateloos boeien en in 2016 zullen we er een aantal van naar onze Spreekstal brengen. Salt Clubleden (zie pagina 144-145) krijgen korting op het toegangsprijs.

Nieuwsgierig naar nieuwe producten, innovaties en ontwikkelingen? Kun je vaak moeilijk kiezen? Of heb je gewoon meer uitleg nodig? En wat zijn de ervaringen van anderen? Meld je aan als Salt LabRat en kom naar een van de Salt Lab dagen die we in 2016 organiseren. Salt Clubleden XL (zie pagina 144-145) hebben gratis toegang, de rest koopt een kaartje.

In 2015 doken we voor het eerst de duisternis in van de donkerste plek van Nederland maar niet voor het laatst. De datum voor het 2016 weekend staat al weer vast dus wil je er bij zijn, pak een stift en maak de agendadagen 28-30 oktober gitzwart.

Drie dagen onderdompelen in duisternis, eilandgeluk, sterrenkijken, buitenspelen, muziek en heerlijk eten.

SAL T L AB

SP

E E LT U I N

SALt LiVe uPdAteS VOOr exActe dAtA, PrOGrAMMA’S eN LOcAtieS: ScHrijF je je iN VOOr de GrAtiS SALt LiVe AGeNdA (OP GetSALt.cOM) | VOLG @SALtMAGAZiNe OP | cHecK je SALt LiVe OP GetSALt.cOM

SALT winter 2015

25

IZ

interview

OEGANDese BROLIN MAWEJJE gaat voor goud

Ver van huis Hij ontvluchtte zijn traumatische jeugd in Oeganda, bivakkeerde bij diverse Amerikaanse pleeggezinnen en combineert nu een medische studie met een carrière als topsnowboarder.

Brolin Mawejje (23) heeft een duidelijke missie: als eerste Oegandees ooit deelnemen aan de Olympische Winterspelen in 2018. Een leven als een Hollywooddrama, maar dan wel eentje met happy end. “Snowboarden gaf richting aan mijn leven.”

Tekst Ard Krikke Beeld Girardi/Far From Home

26

SALT winter 2015

SALT winter 2015

27

reportage

De witte hel

van Sjef van Dongen

Ernest Shackleton, Roald Amundsen en Robert Falcon Scott werden door hun poolavonturen wereldberoemd. Maar wie heeft er ooit gehoord van Sjef van Dongen?

Maak kennis met een vergeten Nederlandse Noordpoolheld.

Tekst Matthijs Meeuwsen Beeld archief Sjef van dongen

A

ls Sjef van Dongen op 14 augustus 1928 met de trein aankomt op het Maasstation in Rotterdam, staan duizenden mensen hem op te wachten. Even later in Arnhem, de woonplaats van zijn ouders, zijn de inwoners zelfs zo massaal uitgelopen voor een heldenontvangst dat de marechaussee er aan te pas moet komen om de poolganger – en in zijn kielzog een stoet aan opgetrommelde muziekkorpsen – doorgang te verlenen door de mensenmassa. Het bioscoopjournaal wijdt een vier minuten durende uitzending aan de terugkeer van Sjef, ondernemers vechten om zijn beeltenis en naam, uitgevers staan in de rij met boekcontracten en zelfs de Paus nodigt hem uiteindelijk uit om hem een eremedaille op te spelden. Niet gek voor een 22-jarig broekie.

Zuipen, zuipen, zuipen Sjef, wie zeg je? Geen zorg, je bent niet de enige bij wie deze naam geen belletje doet rinkelen. En toch wordt Josephus Maria Andreas Cornelius van Dongen – in 1973 overleden – gezien als de meest heldhaftige poolganger uit de geschiedenis van ons land. Niet dat er al iets wijst op dat heldendom als kleine Sjef in 1922 samen met zijn ouders, broertjes en zusjes naar de vrieskou van Spitsbergen verkast. Pa Van Dongen kan in de mijnwerkersnederzetting Barentsburg als boekhouder aan de slag voor Nespico (de Nederlandsche Spitsbergen Compagnie) en het is nu eenmaal niet meer dan logisch dat zijn gezin hem volgt. Door dramatisch gekelderde prijzen en torenhoge transportkosten trekt het bedrijf vier jaar later echter alweer de

SALT winter 2015

39

beeldvullend

SKI Nostalgie Van Charlie Adam Tekenaar Charlie Adam (40) uit Chamonix vult zijn briljante beeltenissen met skileraren, sneeuwmonsters, cabineliften en andere Alpentaferelen. De referentie naar vroeger is nooit ver weg. De humor evenmin. En met succes: de skidorpen vechten inmiddels om zijn posters.

“

V

roeger waren mensen nog echte mensen: met haar en ballen!”, lacht Charlie Adam. “De muziek was beter. De auto’s en meubels zagen er mooier uit. En ik denk dat mensen gewoon minder nep waren en meer lol hadden.

Ik dacht altijd dat ik dol was op dat kitscherige uit de good old days, maar inmiddels realiseer ik me dat ik gewoon oprecht het leven mis toen er nog geen mobiele telefoons, internet en budgetairlines waren. Ik voel een oprechte nostalgie naar tijden die ik nooit heb meegemaakt. Och, ik zal wel te veel oude films hebben gekeken.”

Oude films of niet, zijn hang naar het verleden verklaart volgens de vrolijke Fransman wel waarom zijn tekeningen rechtstreeks uit de jaren 60 en 70 lijken te zijn gewapperd. “Het ziet er tegenwoordig misschien ouderwets uit, maar er waren in die jaren ontzettend getalenteerde designers. Ik vraag me vaak af hoe het als tekenaar geweest moet zijn in die tijd: supersimpele materialen, geen digitale hulpjes, gewoon met de hand een poster in elkaar draaien. Daar heb ik heel veel respect voor.”

garage sale, waarmee hij moeiteloos naar de jaren 50, 60, 70 of 3000 kan kijken. Heel ver van de waarheid is de verklaring niet eens. Behalve die bril dan. “Het is gewoon een kwestie van goed om je heen kijken. Ik ben een nogal nieuwsgierig type en vind het fantastisch om mensen te observeren en hun conversaties af te luisteren. De grappige details blijven dan altijd hangen, en daar ga ik mee aan de slag. Ik hoef geen moeite te doen om ideeën te verzinnen. De inspiratie is overal. Ook als ik niet op mijn ski’s sta.”

Want hoewel hij zijn faam vooral dankt aan zijn sneeuwrijke Alpentafereeltjes, tekent Charlie in zijn kenmerkende retrostijl net zo gemakkelijk posters vol stralende surfers, toffe tikimaskers en coole campers. “In de zomer kan ik geen winterse platen tekenen”, verklaart hij. “Ik doe dat alleen tussen september en maart; erbuiten is echt onmogelijk! Zodra de lente komt, begin ik te dromen over tropische oorden, surfen, bikini’s en strandfeesten. Als ik zou moeten kiezen tussen beide jaargetijden, zou ik ook vol voor die zomerse tekeningen gaan. Dat je van sneeuw en skiën houdt, betekent niet dat je niet verder mag kijken.”

Surfen en strandfeesten Op zijn website grapt Charlie dat hij zijn inspiratie vooral dankt aan een magische bril, ooit opgeduikeld tijdens een

54

SALT winter 2015

Je vindt meer over Charlie op zijn website bungalowgraphics.com

SALT winter 2015

55

Man met de hamer

KEES-JAN VAN DER KLOOSTER Van snelheid en stunten was hij nooit vies geweest. Dus na een onfortuinlijk snowboardongeval in 2001 – en verlamd vanaf zijn middel omlaag – keerde Kees-Jan van der Klooster (38) gewoon terug in de sneeuw. Nog één seizoen toont Neerlands beste zitskiër zijn kunsten op de afdaling. Maar niet voordat hij aan de tand is gevoeld door De Man met de Hamer.

Marcus Hartmann/photo-hartmann.de

Tekst Matthijs Meeuwsen Beeld Marcus Hartmann e.a.

64

SALT winter 2015

“Te veel complimenten zijn eerder ondermijnend voor het zelfvertrouwen en de eigenwaarde, dan dat ze opbouwend zijn” Vlissingen of Vancouver?

“Vancouver is prachtig, hoor. Maar laat ik eens lekker een stugge Zeeuw zijn en zeggen: Vlissingen daar ligt mijn hartje.

Ja, ik woon inmiddels in de buurt van utrecht, maar Zeeland zit nog altijd in mijn bloed. Daar begon ooit mijn liefde voor de plank toen ik als kind ging windsurfen op recreatieplas De Braakman. Al snel gevolgd door het skaten, het wakeboarden en het snowboarden. Het vrije karakter van die sporten sprak me gewoon heel erg aan. En het af en toe een beetje risico nemen natuurlijk; eens kijken of we van die trap kunnen springen, dat soort werk.”

domme pech of eigen schuld?

“Ik denk dat ik mijn ongeluk in 2001 wel kan omschrijven als domme pech. We waren op wintersport en ik kruiste offpiste een langlaufpad. Na dat pad was een soort ‘afstapje’ van twee, tweeënhalve meter voordat de helling weer verder ging.

Ik kwam tot stilstand en stond te kijken naar een plek waar ik mezelf op mijn kont naar beneden kon laten glijden, toen ik mijn evenwicht verloor en voorover viel. In een fractie van een seconde heb ik mezelf in de lucht nog met een soort halve salto kunnen omdraaien, zodat ik niet vol op mijn hoofd, maar plat op mijn rug terechtkwam. Dat was nog een geluk bij een ongeluk. Maar toen ik na tien minuten nog steeds geen gevoel in mijn benen had, bekroop me wel het gevoel dat ik misschien voor het laatst op mijn benen had gestaan.”

Slachtofferrol of keihard door?

“Nou ‘keihard door’ is wat te ongenuanceerd – je moet zo’n dwarslaesie wel eerst een plek geven – maar een slachtofferrol is niks voor mij in ieder geval. Kijk, ik herken inmiddels de valkuilen waar mensen met een handicap zich aan over kunnen geven. Over het algemeen is er een te laag verwachtingspatroon voor je mogelijkheden en een overwaardering voor wat je doet. Toen ik vrij snel na het ongeluk terugkeerde in de sneeuw, kreeg ik met mijn zitski op één dag gemakkelijk honderd complimentjes in de gondel, zonder dat mensen me ook maar één meter hadden zien skiën. Maar te veel complimenten zijn eerder ondermijnend voor het zelfvertrouwen en de eigenwaarde, dan dat ze opbouwend zijn. Hierdoor realiseerde ik me hoe belangrijk het is dat je jezelf soms een schop onder de kont geeft. Ik ben een stok achter de deur gaan zoeken en vond die in twee buitenlandse zitskiërs, ik noem ze altijd de modderfokkers van de dwarslaesiewereld. Als ik op het punt stond om een uitdaging uit de weg te gaan, dacht ik constant: wat zouden die klootzakken van me vinden als ik nu ‘nee’ zou zeggen?”

water of sneeuw?

“Na mijn ongeluk heb ik de eerstvolgende zomer ook het wakeboarden meteen weer opgepakt. Maar als ik moet kiezen tussen die twee, ga ik voor sneeuw. Sowieso. Wakeboarden is waanzinnig om te doen, maar je moet toch dat lijntje volgen. In de sneeuw heb je daarentegen de ultieme vrijheid. De weg die je aflegt is jouw weg. Daar kan niets tegen op.”

terug bij af of hetzelfde liedje?

“Zitskiën is een sport op zich. Maar natuurlijk was het best een voordeel dat ik al wat ervaring had in de sneeuw. Ik vergelijk het verschil tussen snowboarden en zitskiën altijd met autoracen en karten. Doordat je zo dicht bij de grond zit, voel je beter met wat voor krachten je speelt. De snelheid? Ha! Nou, een snowboarder ski ik er wel uit, hoor. Als ik een afgezet parcours heb, haal ik snelheiden tussen de 110 en 120 kilometer per uur. Als je dat op je snowboardje zou moeten doen, dan begint de plank wel te klapperen. En laten we wel wezen: ik heb het snowboarden nooit zo goed gekund als dat ik het zitskiën onder de knie heb gekregen. Ik ben op een Mickypiste begonnen met zitskiën, maar na een dag of vier zei ik: ‘ik wil van de zwarte piste’. Die eerste afdaling lag ik in elke bocht op de kant van mijn bakkie, maar inmiddels ga ik fluitend naar beneden.

Hetzelfde geldt voor de sprongen. Kijk, ik neem heus niet elke week een sprong van dertig meter ver, maar tafels van tien a vijftien meter zijn ook op een zitski prima te pakken.”

de winter x Games of de Paralympische Spelen?

“Toen ik net begon met zitskiën, heb ik mijzelf deze vraag ook gesteld. Mijn voorkeur lag toen al bij de X Games, ook al was daar op dat moment nog helemaal geen discipline voor zitskiërs. Toen dat eenmaal wel het geval was, heb ik bij de monoski cross (met vier man tegelijk over een parcour vol kombochten, bulten en jumps, red.) twee keer brons en één keer goud behaald. Mijn glory moments liggen dus op de X Games. De monoski cross is één grote rush van adrenaline. Je moet de techniek van het downhillen combineren met wat je

SALT winter 2015

65

reisreportage

zen and the art of backcountry skiing ToerskiĂŤn op Hokkaido Tekst en beeld Menno boermans

Koude lucht van SiberiĂŤ zet in de winter dagelijks koers richting het noorden van Japan. Boven de zee zuigen de wolken zich vol met vocht en werpen het daarna als een dikke donzen deken uit over de vulkanen. Menno Boermans dook op het Japanse eiland Hokkaido niet alleen onder in een bodemloze laag poeder maar maakte ook een spirituele reis door het met Zen doorweven paradijs.

88

SALT winter 2015

SALT winter 2015

89

Dossier anGst

Aan de

afgrond

Rainer Eder/ Red Bull Content Pool

100

SALT Herfst 2015

van de

angst

Dossier anGst

Wat we kunnen leren van basejumpers en big wave surfers Ze storten zich zonder te bibberen van bergen, beklimmen ijzingwekkende ijswanden of trotseren lachend de meest gruwelijke golven. Voor de gemiddelde sporter in ons blad lijkt angst in hun woordenboek niet voor te komen. Of toch wel? Salt ging op zoektocht in het grensgebied tussen hoop en vrees. “Je kunt angst trainen als je biceps.”

Tekst Matthijs Meeuwsen f

I

n eerste instantie leek er geen vuiltje aan de lucht toen profklimmer Matt Lloyd in Vail, Colorado, een dertig meter hoge ijspilaar beklom. Totdat Die Ene Dag, nu vijf jaar geleden, voorgoed in zijn geheugen gegrift zou worden toen het ijs op bijna twintig meter hoogte ineens kraakte als een kanon in een bibliotheek. Vlak boven zijn knieën was de ijspilaar in tweeën gebroken en de afbrokkelende onderste helft dreigde elk moment de diepte in te storten. Terugklimmen was nauwelijks een optie, dan zou het 50.000 kilo zware ijsgordijn hem elk moment aan zijn veiligheidsbouten de dood in sleuren. Verder omhoog zou betekenen dat hij ongezekerd nog twaalf levensgevaarlijke meters naar de top zou moeten afleggen. “Ik was 90 procent zeker dat ik zou sterven”, vertelt Lloyd. “De stilte bekroop me, de tijd stond stil, mijn lichaam verstijfde en mijn hoofd was heel even in een staat van hyperbewustzijn. Totdat mijn hele lijf ineens als een gek begon te trillen en ik zelfs de grip op mijn ijsbijlen begon te verliezen. Ik wist dat ik mezelf moest beheersen, maar ik bleef maar trillen.

Oncontroleerbaar trillen. Nog nooit had ik zo’n diepgewortelde angst gevoeld.”

Angst en vrees Angst is ouder dan de mensheid. Het is het ingebakken beveiligingssysteem

van talloze wezens op aarde: zodra er serieus gevaar dreigt, gaan de fysiologische en mentale alarmbellen rinkelen.

“We maken daarbij onderscheid tussen twee soorten angst”, doceert Floris Klumpers, die als neurowetenschapper aan de Radboud universiteit al jaren onderzoek doet naar angstreacties.

“Het onderscheid zit hem in de concreetheid van de dreiging. Vrees – of in het Engels fear – is de acute angstreactie die je ervaart als je op dat moment direct in gevaar bent. Angst – of anxiety – is meer de verwachting van potentieel gevaar in de toekomst.”

Een snowboarder die weet dat hij binnenkort kan worden uitgenodigd voor een levensgevaarlijke wedstrijd, voelt angst. Op het moment dat hij later ook daadwerkelijk met een noodvaart langs de rotsen slalomt, voelt hij vrees.

“Dieren leven in het heden”, vertelt Klumpers. “Die voelen vooral vrees.

Maar het complexe menselijke brein is in staat om zich een voorstelling te maken van de toekomst. Ik denk dat er in de huidige maatschappij, zeker voor mensen die geen extreme sporten doen, veel meer angst is dan vrees. Ik bedoel, wanneer ben jij voor het laatst een beer tegen het lijf gelopen?”

Wat opvalt is dat je lichaam bij het ervaren van angst of vrees ook verschillend reageert. Klumpers: “We zien dat er

verschillende hersengebieden betrokken zijn bij verschillende situaties. We zien ook dat je hart anders reageert.

Bij meer vreesgerelateerde reacties krijg je een hartversnelling, het bekende gevoel dat je hart klopt in je keel.

Dat is logisch, want de dreiging is concreet, dus je hebt meer aan de mobiliteitsrespons om in beweging te komen. Bij angst is de dreiging minder concreet en ben je dus gebaat bij een verhoogde staat van alertheid en een hartslagvertraging; letterlijk het gevoel dat je hart een slag overslaat.

Afhankelijk van de situatie kiest je lichaam een andere strategie.”

roofdieren Samen met dit soort fysiologische reacties, kent de mens ook een scala aan gedragsreacties. Één van de meest voorkomende is een staat van verstijving; die ene tel dat je bij een knallende uitlaat even volkomen bevriest. “Een verklaring is dat die verstijving er vroeger voor zorgde dat je minder goed kon worden opgemerkt door roofdieren”, weet Klumpers. “Een andere theorie stelt dat je door die verstijving energie spaart en dus later, als het gevaar echt op je afkomt, beter kunt reageren.”

De verstijving is het voorportaal van wat in de wetenschap de fight-or-flight response wordt genoemd: de eeuwen-

SALT winter 2015

101

reisreportage

In Serfaus – Fiss - Ladis

Every trail connects

Hoe een snowboardtripje naar het Oostenrijkse wintersportparadijs Serfaus-Fiss-Ladis anders uitpakte dan gepland en een compleet nieuwe wintersportbelevenis opleverde.

Tekst en beeld Natasha bloemhard

116

SALT winter 2015

reisreportage

A

i…., dat voelt niet goed. Zittend op de piste zie ik mijn metgezellen vloeiend van me vandaan glijden. Boven mijn hoofd zweven de gondels van de Alpkopf Bahn, propvol skiërs en snowboarders die klaarstaan om de Tiroolse wintersportarena Serfaus-Fiss-Ladis nauwkeurig uit te kammen. Wrijvend over mijn rechterknie probeer ik de pijnscheuten weg te masseren. Tevergeefs. Een oude skiblessure gevolgd door jarenlang misbruik door mountainbiken, snowboarden en skaten dwingt mij te stoppen. Nog geen uur geleden heb ik me beneden in het dorp Serfaus bij Patscheider Sport met Amerikaanse efficiëntie een snowboard laten aanmeten. Het is een zonovergoten dag in januari en amper tien minuten eerder stond ik bovenaan te popelen om weer mijn eerste vloeiende bochtjes te draaien. Maar in plaats daarvan kom ik als een houten klaas naar beneden om mijn letterlijk knikkende knie zoveel mogelijk te ontzien. De ijsplaat onder het flinterdunne laagje sneeuw legt de naar verse sneeuw snakkende piste bloot en ik moet flink druk zetten

om niet weg te schuiven. Balend als een stekker, maak ik het snowboard los van mijn schoenen en strompel ik, met het board geklemd op mijn rug, langs de rand van de piste terug omhoog. Als ik niet kan snowboarden, wat heb ik hier dan in vredesnaam nog te zoeken, mopper ik in mezelf. Eenmaal boven duw ik mijn board geïrriteerd in een van de rekken, trek mijn handschoenen uit, zet mijn helm af en stap mokkend bergrestaurant Seealm Hög in. Het is pas tien uur in de ochtend en het restaurant is nog vrijwel leeg. Ik verwacht een typische Tiroolse kitschtempel met dito muziek en selfservice,

maar word overvallen door design, coziness en een heerlijk jazzy-achtig geluid. Een ski lodge die zo uit een Amerikaans architectuurtijdschrift geplukt kan zijn. Súper stijlvol maar zónder de Tiroolse erfenis te verloochenen. Seealm Hög blijkt hagelnieuw en nog maar net (winter 14/15) te zijn geopend.

Ik bestel een cappuccino en een Apfelstrudel met warme vanillesaus, zak diep in de bank en ga bedenken hoe ik de rest van mijn tijd hier zal gaan doorbrengen. Op dat moment nog niet wetende dat mijn gedwongen snowboardstop me een compleet nieuwe wintersportbeleving zou opleveren.

reto-romaans De dorpjes Serfaus, Fiss en Ladis in het zuidwesten van Tirol, niet ver van de Zwitserse en Italiaanse grens verwijderd, vormen sinds 1999 één skiregio. Het laagste punt, Ladis, bevindt zich op 1200 meter, het hoogste punt, de Masnerkopf in Serfaus, torent 2828 meter boven het gebied uit. Hiertussen ligt een speelveld van 450 hectare groot met 160 pistekilometers. Ondanks dat het overgrote deel (121 km) van de pistes rood is, maakt de breedte ze toegankelijk voor vrijwel alle niveaus. Serfaus is met 1100 inwoners het grootste én modernste skidorp van de drie. Fiss volgt met 1000 inwoners en een 600 jaar oude dorpskern. Ladis sluit met 540 inwoners de rij en kan bogen op het hebben van de oudste skilift (70 jaar) en oudste skiclub (100 jaar) van de drie. Bovendien zorgde de ontdekking in 1212 van een mineraalrijke bron ervoor dat niet alleen Keizer Maximiliaan zich regelmatig aan het heilzame water laafde maar ook dat de toeristenstroom hier al vrij vroeg op gang kwam. In alle drie de dorpen vind je sporen uit het verleden die duiden op de aanwezigheid van Romeinen en Kelten. De mengeling van de Romeinen met de traditionele Alpenbewoners (de Raetiërs) leverde het Reto-Romaanse volk op. Alleen de namen van vele dorpen, gehuchten en velden herinneren nog aan deze tijd. Slechts een handvol mensen spreekt hier nog Reto-Romaans dat rond 1200 door de dominantie van de Duitse taal werd verdrongen.

tennisrackets Ik ken Serfaus vooral van vroeger, het was de favoriete wintersportbestemming van mijn vader die hier jaarlijks drie weken neerstreek om te skiën. Van hem hoorde ik niet anders dan lofuitingen over de skimogelijkheden van ‘zijn’ Serfaus.

Maar veel daarvan zal ik niet meemaken, zwelg ik nog even heerlijk verder in zelfmedelijden, totdat ik opschrik van de olijke stem van Peter. Hij is een van de 600 skileraren die hier in het hoogseizoen neerstrijken en deze ochtend als onze gids

SALT WINTER 2015

117

join the

cLub

Zwerf jij graag over de aardbol, op zoek naar avontuur, mooie verhalen en goede koffie? Ben jij ook nieuwsgierig naar die ongebaande paden die leiden naar ontdekkingen, nieuwe inzichten en verwondering? Geloof je bovendien in het vermogen van ieder mens om een positieve bijdrage te leveren aan de wereld van morgen? Evenals in de kracht van delen?

En hou je van buitenspelen? JOIN THE SALT CLuB!

de Losbol

Salt clublid

Salt clublid XL

4 x per jaar een vuistdik Salt magazine thuisgestuurd.

2 x per jaar een Salt special op de deurmat.

Gratis abonnement op de Salt Live Agenda 2-wekelijks in je mail.

10% korting in de Salt shop.

20% korting op Salt Live events.

Voorrang bij Salt Live events. exclusieve uitnodigingen voor Salt pop-up events. exclusieve uitnodigingen voor Salt proefpanels. exclusieve deelname aan onze winacties.

Gratis originele Salt emaille kampeermok* (t.w.v. € 12).

Gratis 3-pack trail Notes (t.w.v. € 10).

4 x Gratis toegang tot Salt Seizoensduik 2016 (t.w.v. minimaal € 40).

Officiële trail Seeker - Happy dreamer patch (t.w.v. € 4,50).

Stoere bewaarbox voor je Salt-edities(t.w.v. € 10). de Nieuwe wijnsurvivalgids van ilja Gort (t.w.v. 10).

Heel veel gemak (priceless). * Jaarlijks nieuwe mok met uniek ontwerp. Collectors Item!

144

SALT WINTER 2015

Gratis

€ 35

€ 75

SALT MAGAZINE 4 x per jaar vuistdik minimaal 148 pagina’s

10 % KORTING VOOR SALT CLuBLEDEN

see ail ke

h rs • ap

ers • tr

WIJNSuRVIVAL GIDS VAN ILJA GORT

3 MEMOBOEKJES 48 blanco pagina’s per stuk

Dre py am

GEBORDuuRDE PATCH

ORIGINELE EMAILLE SALT KAMPEERMOK

SALT LIVE

Reizen

In de ban van de Balkan

Lewis Pugh

R E E K S TA L

SE

Lees meer op SS P A LL PSR R pagina 24-25 EK PE EE SUTTIAN K LTS

W WE SS ER RK ATT KP AA P LL A

En boost je gezondheid

Brits fietsfeest

Dweept met het verleden

Vergezichten

Op de Pacific Crest Trail 10E JAARGANG - #1 LENTE - GETSALT.COM - € 10,-

IZ O

ENSD U

IK

I KK IIZ ZO UI OE DU EN SD NS outdoor lifestyle • soul

let's go vegan

Toffe alto’s voor dons, leer en wol

Far from home

SP E E LDARK T U I N SKY WEEKEND SALT Terschelling, exclusief voor clubleden

Snowboardreis naar een beter leven

S PA L A BN T LLT U I EE

Ski nostalgie

Gesmeed door

Gesmeed door

POP-uP EVENTS Exclusieve SAL T L AB uitnodigingen 10% korting voor Salt clubleden

Van Charlie Adam

IK

Dossier angst

ENSD U

De weg naar vrijheid

IZ O

Backcountry japan

SE

Een spirituele duik

SWE IEZROK P L ADAUTISK ENS

wanderlust • ongetemd

10e jaargang - #4 winter - getSalt.com - € 10

SWSSP LS EP N PRR E NAT U T EEE KELLPK E UATIIA TLS

SS E E

Inspired by Nature • into the Wild

SS L SPA ARLLET BTA ASB TELLKA

Verbaas je vaker

outdoor lifestyle • Creative Culture

SAL T L AB

De man die zwom op Mount Everest

Salt Clubleden profiteren van kortingen op events, workW S shops, E R K clinics P L A AT en lezingen en hebben altijd voorrang bij de inschrijvingen.

Camp Vibes Nationale Parken

SALT SPECIALS

Camp Vibes Juni 2016

Nationale Parken Gids NL September 2016

Lid Worden DOE JE Op GETSALT.cOM SALT WINTER 2015

145