90 years from the birth of a myth

90 xρονια απο τη γεννηση ενοσ μυθου

η μαρια καλλασ καταφερε να γινει κατι παραπανω απο θρυλοσ Ή συμβολο: καταφερε να γινει η ιδια ενα αφθαρτο εργο τεχνησ. απο τον αγγελο γκισδακη maria callas managed To become more Than a legend or symbol: she Transformed herself inTo an indesTrucTible work of arT. by angelos gisdakis

ΣΤισ 2 δέκέμβριου Του 1923, γεννιέται στο flower hospital του Μανχάταν, το τρίτο παιδί του Γιώργου Καλογερόπουλου και της Ευαγγελίας Δημητριάδου, η Καικιλία Σοφία Άννα Μαρία Καλογεροπούλου, όπως ήταν το πλήρες όνομα του κοριτσιού που πέρασε στην ιστορία ως Μαρία Κάλλας. Ο πατέρας της διατηρεί φαρμακείο στην ελληνική συνοικία του Μανχάταν και αλλάζει το επώνυμο από Καλογερόπουλος σε Κάλλας. Η μητέρα της ανακαλύπτει το χάρισμα που έχει η μικρή Μαρία στο τραγούδι - η ίδια ήθελε να είχε γίνει τραγουδίστρια, αλλά ο σύζυγός της το απαγόρευσε.

Στη μεγάλη οικονομική κρίση του 1929, ο Καλογερόπουλος χάνει το φαρμακείο και πιάνει δουλειά ως αντιπρόσωπος σε μία φαρμακευτική εταιρία. Η σύζυγός του κάνει κάποιες μικροδουλειές για να μπορέσει να γράψει τις δύο κόρες της σε μαθήματα τραγουδιού. Η πρώτη δασκάλα της Μαρίας είναι μία Ιταλίδα, η σινιορίνα Σαντρίνα. Η Μαρία μαθαίνει από αυτήν σολφέζ, αρμονία και πιάνο. Σε ηλικία 10 ετών, συμμετέχει σε έναν ραδιοφωνικό διαγωνισμό τραγουδιού για ερασιτέχνες, με το πασίγνωστο λατινοαμερικάνικο τραγούδι «Λα Παλόμα» .

Οι γονείς της χωρίζουν και η Μαρία με τη μητέρα της και την αδερφή της επιστρέφουν στην Ελλάδα, το 1937 και εγκαθίστανται σε ένα διαμέρισμα, στην οδό Πατησίων 61. Διακρίνοντας το χάρισμα της φωνή της, ο Μανώλης Καλομοίρης τη δέχεται στο Εθνικό Ωδείο για μαθήματα τραγουδιού, παρά το γεγονός ότι η επιτρεπόμενη ηλικία για τα μαθήματα ήταν τα 16 χρόνια. Η Μαρία Κάλλας φοίτησε στη τάξη της Μαρίας Τριβέλα για δύο χρόνια. Η πρώτη δημόσια εμφάνισή της έγινε στην περίφημη αίθουσα «Παρνασσός», τη Δευτέρα 11 Απριλίου του 1938.

Το 1940, δασκάλα της γίνεται η παγκοσμίως γνωστή αοιδός Ελβίρα ντε Ιντάλγκο, η οποία έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της καλλιτεχνικής της προσωπικότητας: είναι ο άνθρωπος που θα καθοδηγήσει, θα εκπαιδεύσει και θα διαπαιδαγωγήσει την Κάλλας. Από αυτήν θα διδαχθεί την τεχνική του μπελ κάντο, θα μάθει τα μυστικά της τέχνης του λυρικού τραγουδιού. Εξαιρετικά δύσκολο, απαιτεί τέλεια τεχνική από τον καλλιτέχνη, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στα legati, τα γρήγορα περάσματα και τους διαφόρους καλλωπισμούς, και κυρίως έναν λυρισμό σε χαμηλή ένταση, που το κάνει ακόμη πιο απαιτητικό. Η Ελβίρα ντε Ιντάλγκο έχει πει σε συνέντευξή της για την Κάλλας: «Ως μαθήτρια ήταν υπάκουη, έξυπνη, εργατική, πολύ εργατική. Δεν χρειαζόταν να της εξηγήσω μία φράση δύο φορές. Ερχόταν πάντα πρώτη και έφευγε τελευταία. Παρακολουθούσε όλους τους μαθητές, τις σοπράνο, τους τενόρους, όλους. Και καθώς ήταν μουσικός, μάθαινε με ευκολία, ήταν ένα είδος φαινομένου, γιατί είχε νότες χαμηλές, πολύ δυνατές και ωραίες, είχε τις μεσαίες της επίσης πολύ καλές κι έπειτα έφευγε στις ψηλές περιοχές. Όλα τα επιτύγχανε, την φωνή, το τραγούδι, την ερμηνεία, και έπειτα πάνω στην σκηνή ήταν θαυμάσια».

Για τα επόμενα πέντε χρόνια (1940 - 1945) συνεργάζεται με τη Λυρική Σκηνή του Βασιλικού Θεάτρου. Τον Αύγουστο του 1942 τραγουδάει την «Τόσκα». Αυτός είναι ο πρώτος μεγάλος σταθμός της Κάλλας. Μέχρι το τέλος του πολέμου ερμηνεύει τη Σμαράγδα στον «Πρωτομάστορα» του Μανώλη Καλομοίρη, τη Μάρθα στο «Tiefland» του Εζέν ντ’ Αλμπέρ και τη Λεονόρα στο «Φιντέλιο» του Μπετόβεν στο Ηρώδειο, όπου και θριαμβεύει.

Επιστρέφει στις ΗΠΑ τον Σεπτέμβριο του 1945. Στη πρώτη ακρόαση όμως που πήγε για την «Μαντάμ Μπατερφλάι» δεν μπορεί καν να τραγουδήσει. Για να επιβιώσει και να συνεχίσει τις σπουδές της εργάζεται ως σερβιτόρα στο εστιατόριο «Άστυ». Προτείνεται στον καλλιτεχνικό διευθυντή της Όπερας της Βερόνας για τον ομώνυμο πρωταγωνιστικό ρόλο στην «Τζιοκόντα» του Πονκιέλι και πηγαίνει στην Ιταλία. Η φωνή της ενθουσιάζει το κοινό, αλλά και τον βιομήχανο Μπατίστα Μενεγκίνι, τον μετέπειτα ατζέντη και σύζυγό της. THE THIRD CHILD OF GIORGOS KALOGEROPOuLOS and evangelia Dimitriadou was born on December 2, 1923, at flower hospital in Manhattan, and christened Cecilia Sophia Anna Maria Kalogeropoulou, but she finally made history as Maria Callas. her father owned a pharmacy in the Greek neighbourhood of Manhattan and changed his surname from Kalogeropoulos to Callas. her mother discovered that the young Maria had a gift for music - evangelia herself wanted to become a singer, but her husband forbade it.

Kalogeropoulos lost his pharmacy in the great financial crisis of 1929 and took a job as a pharmaceutical representative. his wife took odd jobs to pay for singing lessons for her two daughters. Maria's first teacher was italian, Signorina Sandrina. She taught Maria solfège, harmony and piano. At the age of 10, she participated in an amateur singing competition on the radio, performing la Paloma, a wellknown latin-American song and won a watch.

her parents separated and Maria, her mother and sister returned to Greece in 1937, settling in a flat at 61 Patision Ave. Discerning her vocal gift, Manolis Kalomiris accepted her into the national Conservatory for voice lessons, despite the fact that the minimum age for study was 16 at the time. Maria Callas studied with Maria Trivela for two years. her first public appearance was in the renowned "Parnassos hall" on Monday, April 11, 1938.

in 1940, the world famous soprano elvira de hidalgo took over her tuition, and played a decisive role in shaping her artistic personality: she would guide, train and educate Callas. Maria learned the bel canto technique, and the secrets of lyrical song from her. it was exceptionally difficult, requiring perfect technique from the artist, so as to be able to conquer the legati, the fast runs and variety of embellishments that made it even more demanding. elvira de hidalgo said of Callas in an interview, "She was an obedient, clever, hard-working, very hardworking girl. it was amazing. i never needed to explain the same phrase twice. She would say, "yes, i understand," and would repeat it wonderfully. She was very musical. Always the first to arrive and the last to leave. And she would watch all students, sopranos, tenors, everyone. because she was a musician, she learned easily, it was phenomenal because she had low notes, very strong and beautiful, she had the middle notes, also excellent and could slip easily to the high ranges. She succeeded at everything, voice, song, interpretation and was amazing on stage, beautiful, with incredible arms - even back then."

for the next five years (1940 - 1945), she collaborated with the national Opera of the royal Theatre. in August 1943, Callas performed Tosca, her first milestone. by the end of the war she had interpreted Smaragda in "Protomastoras" by Manolis Kalomiris, Martha in "Tiefland" by eugen d'Albert, and was triumphant in the role of leonora in beethoven's "fidelio" at the herodion.

She returned to the u.S.A. in September 1945, in search of her artistic destiny. however, in her first performance, Madame butterfly, she was unable to sing. She worked at Asti restaurant as a waitress to support herself and continue her studies. She was recommended to the artistic director of the Verona Opera for the lead in la Gioconda by Ponchielli and travelled to italy. She won over the audience with her delightful voice and charmed the industrialist battista Meneghini, who later became her husband and agent. The conductor of the production, Tullio Serafin, would become her next great teacher, after de hidalgo.

in 1950, Callas performed at the prestigious la Scala opera house in Milan making a resounding success. in the years that followed, Callas became a permanent fixture on the la Scala stage. She starred in Medea by Cherubini in 1953, a

Με τον Πρόεδρο Κένεντι στα γενέθλιά του το 1962. With president Kennedy at his birthday in 1962.

Με τον έρωτα της ζωής της, Αριστοτέλη Ωνάσση, στο Λονδίνο το 1959. With the love of her life, aristotle onassis in london, 1959. Ευτυχισμένες στιγμές με τον σκύλο της. Happy moments with her dog.

Με τον Πιερ Πάολο Παζολίνι, στα γυρίσματα της «Μήδειας», το 1970. Filming Medea with pier paolo pazolini in 1970. Ανέμελες στιγμές με τον συζυγό της Μπατίστα Μενεγκίνι, στη Βενετία, το 1942. Carefree moments with her husband Battista Maneghini in Venice, 1942

Το 1950 έρχεται η στιγμή για την Κάλλας να τραγουδήσει για πρώτη φορά στη θρυλική Σκάλα του Μιλάνου και να την κατακτήσει. Το 1953 πρωταγωνιστεί στην «Μήδεια» του Κερουμπίνι, έργο που είχε να παιχτεί από τον 19ο αιώνα. Το 1954 συναντιέται στις ΗΠΑ με τον σκηνοθέτη Λουκίνο Βισκόντι. Οι παραστάσεις που θα κάνουν μαζί τα επόμενα χρόνια θα περάσουν στην ιστορία.

Σε ένα πάρτι που δίνεται προς τιμήν της το 1957, η Κάλλας γνωρίζει τον εφοπλιστή Αριστοτέλη Ωνάση. Αν με τον Μπατίστα Μενεγκίνι απόλαυσε την προστασία και την ασφάλεια, με εκείνον βίωσε με τρόπο μοναδικό, τον απόλυτο έρωτα. Για την Κάλλας, ο Ωνάσης ήταν το παν, έκανε συναρπαστική τη ζωή της, την οδήγησε σε ένα σύμπαν ερωτισμού που η ίδια το γνώριζε έως τότε, μονάχα από τις όπερες και από τη λογοτεχνία. «Ήμουν τόσο καιρό», γράφει η ίδια η Κάλλας, «κλεισμένη στο κλουβί ώστε, τη μέρα που συνάντησα τον Ωνάση και τους φίλους του, γεμάτους χάρη και ζωή, ένιωσα διαφορετική γυναίκα. Ζώντας με έναν άντρα πολύ πιο ηλικιωμένο από μένα, είχα πάθει κατάθλιψη κι είχα γεράσει πριν από την ώρα μου. Ευημερούσα με τον Μπατίστα και δεν είχα άλλη σκέψη από τα χρήματα και την κοινωνική θέση μας. Σήμερα, είμαι επιτέλους φυσιολογική γυναίκα, ευτυχισμένη».

Συναντιέται με έναν άλλο μεγάλο Έλληνα, μουσικό αυτή τη φορά, τον Δημήτρη Μητρόπουλο το 1958. Συνεργάζονται στην Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης για την «Τόσκα» του Πουτσίνι, ενώ την ίδια χρονιά, με σκηνοθέτη τον Φράνκο Τζεφιρέλι πρωταγωνιστεί στο Κόβεν Γκάρντεν στην «Τόσκα». Το 1960, η Κάλλας επιστρέφει στην Ελλάδα μ’ έναν από τους πιο αγαπημένους και χαρακτηριστικούς ρόλους της, τη «Νόρμα». Η παράσταση έγινε στην Επίδαυρο, σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή και σκηνικά Γιάννη Τσαρούχη, με μαέστρο τον Τούλιο Σεραφίν. Την επόμενη χρονιά επιστρέφει στην Επίδαυρο και αποθεώνεται για την «Μήδεια» του Κερουμπίνι, σε σκηνοθεσία πάλι του Μινωτή και κοστούμία του Τσαρούχη. Με αυτό το έργο, το 1961-1962 ολοκληρώνει την μοwork that had not been performed since the 19th century. One of Callas' many innovations were the suggestions she made for productions, often selecting works that had been dormant for many years. in 1954, she met the director luchino Visconti in the united States. The lavish productions they mounted together in the years that followed would make history, such as bellini's "la Sonnambula", conducted by leonard bernstein, "Anna bolena" by Donizetti, with the maestro Gianandrea Gavazzeni, and, Verdi's "la Traviata", conducted by Carlo Maria Giulini, to name but a few.

At a party in her honour in 1957, Callas met the shipping magnate Aristotle Onassis. battista Meneghini had offered her protection and security, but with Onassis she experienced a unique, all consuming love. Onassis was everything to Callas, he brought excitement to her life, guided her into an erotic universe she had thus far only experienced in operas and literature. Callas wrote, "i had been shut up in a cage for so long that on the day i met Onassis and his friends, full of joy and life, i felt like a different woman. living with a man much older than myself, i had fallen into depression and grown old before my time. i had a prosperous life with battista and had no other thoughts than money and our social standing. Today i am finally a normal, happy woman."

in 1958, she met another great Greek, a musician, Dimitris Mitropoulos. She performed in Puccini's "Tosca", at the Metropolitan Opera in new york, and worked with franco Zeffirelli that same year in another production of "Tosca" at Covent Garden, another historical triumph. Callas returned to Greece in 1960, to interpret one of her favourite and most distinctive roles: "norma". The performance took place at epidaurus, directed by Alexis Minotis, conducted by Tullio Serafin, with costumes by yiannis Tsarouhis. She returned to epidaurus the following year as was celebrated in Cherubini's "Medea", again directed by Minotis, with costumes by Tsarouhis. it was with this production that she came

Fashion For Men

H Mαρία Κάλλας στο πιάνο, Παρίσι, 1963. Marria Callas plays the piano, paris, 1963. Μαζί με τους Γιάννη Τσαρούχη, Αλέξη Μινωτή και Κωστή Μπαστιά το 1961. With Υiannis tsarouhis, alexis Minotis and Kostis Mpastias, in 1961.

ναδική πορεία της στη Σκάλα του Μιλάνου. Στις 29 Μαΐου του 1965, λίγο πριν ολοκληρωθεί η παράσταση στην Όπερα του Παρισιού, η Κάλλας λιποθυμάει.

Από τότε και μετά, κουρασμένη από αυτή την συμπυκνωμένη σε τόσο λίγο χρόνο μεγάλη πορεία, εξαντλημένη συναισθηματικά, δεν θα έχει την αντοχή για μία ολόκληρη παράσταση, παρά μόνο για κάποια ρεσιτάλ. Με τον Ωνάση ελπίζει σε ένα δεύτερο γάμο, σε μία οικογενειακή ζωή. «Πού απέτυχα; Μα να ολοκληρωθώ ως γυναίκα», είπε στην συνέντευξη που έδωσε στον Πήτερ Ντράγκατζ, «γιατί αυτό που πάντα επιθυμούσα περισσότερο από την επιτυχία ήταν να γίνω μητέρα και να αποκτήσω παιδιά. Και το παράπονό μου όταν άκουγα τον κόσμο να με χειροκροτεί, ήταν γιατί η Κάλλας να μην περιστοιχίζεται από τα παιδιά της κι αργότερα από τα εγγόνια της τις στιγμές της ευτυχίας της».

Γυρίζει σε φιλμ τη «Μήδεια» το 1970 σε σκηνοθεσία Πιερ Πάολο Παζολίνι. Το 1973 κλείνει την καριέρα της με τον Τζιουζέπε ντι Στέφανο να σκηνοθετεί το «i Vespri Siciliani» του Βέρντι. Η 8η Δεκεμβρίου 1973 θεωρείται η τελευταία της δημόσια εμφάνιση, κατά την οποία η Μαρία Κάλλας τραγούδησε άριες στην όπερα του Παρισίου, με το κοινό να την καλεί στη σκηνή 10 φορές. Η κραυγή «Viva Maria» συγκλόνιζε την αίθουσα όσο οι ανθοδέσμες έπεφταν στη σκηνή.

Το 1975, ο μεγάλος έρωτας της Κάλλας, ο Αριστοτέλης Ωνάσης πεθαίνει. «Αυτή η νότα δεν θα μου βγαίνει ποτέ, γιατί έτσι τραγουδάει κανείς όταν πεθαίνει», είχε πει η Κάλλας για το φινάλε της αγαπημένης όπερας των ερωτευμένων, της Τραβιάτα. Η Κάλλας δεν βλέπει πλέον κανέναν. Παραμελεί τον εαυτό της, παραμελεί την εμφάνισή της. Το πρωί της 16ης Σεπτεμβρίου του 1977, νιώθει έναν πόνο στην αριστερή πλευρά, καθησυχάζει εντούτοις την πιστή της καμαριέρα, την Μπρούνα, πίνει μία γουλιά καφέ και χαμογελάει. Λίγο αργότερα, αφήνει την τελευταία της πνοή, στο διαμέρισμά της επί της λεωφόρου Ζωρζ Μαντέλ στο Παρίσι, από καρδιακή προσβολή. Ήταν μόλις 53 χρόνων. full circle to la Scala in Milan, in 1961-1962, the culmination of a glorious career. On 29 May, 1965, shortly before completing her performance at the Opèra de Paris, Callas fainted.

from that day forward, having become emotionally exhausted by a great career condensed into very few years, she would not have the stamina to perform an entire opera, but would only be able to give concerts. She dreamed of marrying Onassis and having a family. "My failure? To feel complete as a woman," she said in an interview with Peter Dragadze, "because what i wanted more than success was to become a mother and have many children. And my complaint when i heard the audience applaud, was that Callas wasn't surrounded by children and later grandchildren in her moments of happiness, like so many other people were."

She was cast by the director Pier Paolo Pasolini in the cinematic film "Medea" in 1970. in 1973, she capped off her career in Verdi's "i Vespri Siciliani", directed by Giuseppe De Stefano. On 8 December 1973, Maria Callas made her final public appearance, singing arias at the Paris Opera. She took 10 curtain calls that day. Cries of "Viva Maria" rocked the hall as bouquets rained on the stage.

in 1975, the love of Callas' life, Aristotle Onassis, died. "i will never sing that note, because that is how one sings when they are dying," said Callas of the finale of "la Traviata", the beloved opera of all lovers. Callas no longer received visitors. She neglected herself and her appearance. her prayer was typical of her unique and unusual personality: "Oh God, send me what you will, good or bad, but give me the strength to bear it." On the morning of 16 September 1977, she felt a pain in her left side, but reassured her faithful chambermaid bruna that all was well, had a sip of coffee and smiled. A short while later she took her last breath, in her apartment on the Avenue Georges Mandel in Paris, and died of heart failure. She was only 53 years old.