Charismatic Mr Dafoe

ο χΑρισμΑΤικοσ κυριοσ νΤΑφοέ

ενασ απο τουσ κορυφαιουσ εκπροσωπουσ τησ υποκριτικησ τεχνησ βρεθηκε στην αθηνα και συνομιλησε μαζι μασ για τη σημασια τησ αποτυχιασ και τη μοναδικη του προσεγγιση σε καθε ρολο.

απο τη μικαελα θεοφιλου / φωτογραφιεσ: iωαννα χατζηανδρεου (This is noT anoTher agency) one of The mosT esTeemed personages in performance arT visiTed aThens and meT wiTh us To discuss The imporTance of failure and his unique approach To each

role. by michaela Theofilou / phoTos: ioanna haTziandreoy (This is noT anoTher agency)

ο ρΑνΤέβου μΑσT ηΤΑν σΤισ 5:00 το απόγευμα μίας Κυριακής στην Προεδρική Σουίτα του hilton Αθηνών. Έρχεται στην ώρα του. O Γουίλεμ Νταφόε με χαιρετάει με μία σφιχτή χειραψία και χαμογελάει, κάτι που κινητοποιεί όλες τις γοητευτικές ρυτίδες του. Είναι εντυπωσιακή εμπειρία να βλέπει κάποιος, από τόσο κοντά, ένα πρόσωπο σαν το δικό του. Τον παρατηρώ: Μεγάλα γαλάζια μάτια που λάμπουν από καλοσύνη και περιέργεια «ξεκουράζονται» επάνω στα έντονα ζυγωματικά του, που βρίσκονται τόσο ψηλά όσο καμμία μαθηματική εξίσωση δεν θα επέτρεπε. Δείχνει σοβαρός, αυστηρός, σχεδόν επικίνδυνος, όμως ξαφνικά ένα γενναιόδωρο χαμόγελό του, σαν αυτό που μου «έσκασε», καταλαμβάνει τη μεγαλύτερη επιφάνεια του προσώπου του και καθηλώνει τον συνομιλητή του. Αυτό είναι το πρόσωπο που έχει την ικανότητα να παίξει σχεδόν κάθε ρόλο - και το έχει κάνει από τον Χριστό του Μάρτιν Σκορτσέζε, μέχρι τον Αντίχριστο του lars Von Trier. Στην Αθήνα βρέθηκε για να συμπρωταγωνιστήσει με τον Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ στην παράσταση «Old Woman» του Δανιήλ Χαρμς σε σκηνοθεσία Μπομπ Γουίλσον, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.

Καλωσήρθατε ξανά στην Ελλάδα! Έχετε δει διαφορές στην χώρα μας από την πρώτη φορά που ήρθατε; Για να είμαι ειλικρινής σε αυτό το ταξίδι ήρθα κυρίως για να δουλέψω, μιλώντας όμως σε Έλληνες φίλους ξέρω ότι οι καιροί είναι χαλεποί. Στον ξένο Τύπο, τον Ιταλικό ή τον Αμερικάνικο δεν δίνουν μία σαφή εικόνα του τι ακριβώς συμβαίνει.

Πώς σας φάνηκε το κοινό στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών; Πολύ θερμό. Έχω φίλους που μου είπαν πως το ελληνικό κοινό είναι συνήθως πιο συγκρατημένο. Όμως, ενώ η παράσταση του Μπομπ Oυίλσον έχει εκλεπτυσμένη αισθητική, παράλληλα έχει και μία πλευρά «ευρείας κατανάλωσης» που αρέσει στους θεατές. OuR MEETING wAS AT 5.00 PM ON Α SuNDAy afternoon, in the Presidential Suite of the hilton Athens. Willem Dafoe was punctual and greeted me with a firm handshake and a smile, his delightful wrinkles animating his expression. it is a truly awe-inspiring experience to be in such close quarters with such a magnificent face. i take it all in: big blue eyes sparkling with kindness and curiosity seem to "rest" on his strong cheekbones, which are impossibly high - in defiance of gravity. he seems serious, severe, almost dangerous, but a sudden generous smile, just like the one he greeted me with, spreads across most of his face and enchants me. This is the face of a man that has the ability to play almost any role - and has done so, from Martin Scorsese's Christ to the Antichrist of lars Von Trier. he was in Athens to co-star with Mikhail baryshnikov, in Daniil Kharms' The Old Woman, directed by robert Wilson at the Onassis Cultural Centre.

Welcome back to Greece! Does our country seem to have changed since your last visit? To be perfectly honest, this is mostly a business trip, but i have spoken to some Greek friends and am aware that these are challenging times. The foreign Press, including the italian and American reports, do not offer a clear picture of the situation.

How did you find the audience at the onassis Cultural Centre? Very warm. My friends have told me that the Greek audience is usually more reserved. however, although bob Wilson productions have a refined aesthetic, they also have a "consumer-friendly" aspect that appeals to the audience.

How was your first collaboration with Mikhail Baryshnikov? incredible. he's a man i've admired for many years, a brilliant dancer. When i was a young actor, i knew many things about him. i've always enjoyed dance performances and was very excited to be given the opportunity to work with him.

Όταν ήμουν νέος ηθοποιός, ήταν κάποιος για τον οποίο γνώριζα πολλά. Πάντα απολάμβανα να παρακολουθώ παραστάσεις χορού και όταν μου έγινε η πρόταση να δουλέψω μαζί του, ήταν για μένα κάτι συναρπαστικό.

Και ο Μπόμπ oυίλσον; Με τον Μπομπ έχουμε ξαναδουλέψει μαζί και παρακολουθώ πολλά χρόνια την δουλειά του. Όταν βρισκόμουν στη Νέα Υόρκη παρακολούθησα κάποιες από τις παραστάσεις του και πάντα ήθελα να δουλέψω μαζί του. Πρώτα δουλέψαμε μαζί στο «Η Ζωή και ο Θάνατος της Μαρίνας Αμπράμοβιτς». Ήταν κάτι που ευχαριστήθηκα πολύ γιατί μέσα από την δομημένη προσέγγισή του έχω μεγάλη ελευθερία σαν ηθοποιός, παρότι οι περισσότεροι θα περίμεναν ακριβώς το αντίθετο.

Η αλήθεια είναι όμως ότι έχετε τη συνήθεια να αφήνεστε ολοκληρωτικά στους σκηνοθέτες σας. Δε θεωρείτε ότι είναι ένα ρίσκο για σας; Είναι… αλλά εκεί βρίσκεται για μένα όλη η απόλαυση. Αυτή είναι η μία «φόρμουλα» που χρησιμοποιώ. Όταν δημιουργείς κάτι σαν ηθοποιός, κυρίως μία ταινία, είναι τόσο πολλά τα πράγματα, στα οποία δεν έχεις έλεγχο. Πάντα υπάρχει το ρίσκο. Το μόνο που μπορείς πραγματικά να ελέγξεις είναι οι άνθρωποι με τους οποίους δουλεύεις. Εάν σε εμπνέουν και σε κινητοποιούν, ακόμη κι αν κάτι πάει στραβά, η ζωή σου και πάλι πλουτίζει και η διαδικασία της δημιουργίας συνεχίζει να είναι συναρπαστική. Ακόμα κι εάν εκείνη τη φορά δεν έρθει η επιτυχία, θα έρθει την επόμενη.

Άρα πιστεύετε στους ανθρώπους περισσότερο από ό,τι στην επιτυχία; Πιστεύω περισσότερο στους ανθρώπους, παρά στα υλικά. Όσο για την επιτυχία… Ποιά επιτυχία; Θέλω κι εγώ λίγη, έχω ακούσει ότι είναι πολύ καλό πράγμα! Αστειεύομαι. Για να σας μιλήσω σοβαρά, η επιτυχία είναι κάτι πολύ σχετικό. Δεν ξέρω πως να μιλήσω γι’ αυτήν.

Έχετε όμως τον φόβο της αποτυχίας; Και αυτό είναι κάτι σχετικό. Όλοι φοβόμαστε την αποτυχία. Μεγάλωσα μέσα στην καρδιά του καπιταλιστικού τρόπου σκέψης που σου διδάσκει ότι εάν αποτύχεις θα βρεθείς στο δρόμο. Αυτή είναι η βίαιη πραγματικότητα στην οποία μεγάλωσα. Επίσης έμαθα ότι πρέπει να έχεις ένα όνειρο, το αμερικάνικο όνειρο. Αυτό προσπαθώ να μην το πολυσκέφτομαι, γιατί το έχω γνωρίσει από την καλή και την κακή του πλευρά. Από την άλλη αναγνωρίζω ότι μέσα από την αποτυχία διδασκόμαστε σημαντικά μαθήματα και ότι είναι ένας καλός τρόπος για να αποφύγεις λάθη την επόμενη φορά. Δεν πρέπει να φοβόμαστε όμως πολύ την αποτυχία, γιατί μας ακινητοποιεί. Όλοι φλερτάρουμε με την αποτυχία αλλά δύσκολα θα αποτύχουμε από επιλογή. Είναι περισσότερο ένας «μπαμπούλας» που σε τρομάζει για να σε κινητοποιήσει, αλλά αν έχεις άλλους λόγους να κινητοποιηθείς, τότε δεν έχει καμία σημασία.

Μοιάζετε να είστε άνθρωπος της περιπέτειας και της δράσης, σε κάθε νέο ρόλο θέλετε να μαθαίνετε νέα πράγματα. Δεν χρησιμοποιείτε ποτέ κασκαντέρ! Δεν θα ήταν πιο εύκολο απλά να κάνετε τα πράγματα πιο μηχανικά; Κανείς δεν θέλει να το κάνει αυτό. Κάποιοι λειτουργούν αυτόματα γιατί είναι κουρασμένοι. Αν ήταν έτσι, θα έκανα μία άλλη δουλειά. Αν και μάλλον, δεν θα μπορούσα να κάνω εύκολα άλλη δουλειά.

Έχετε όμως ποτέ σκεφτεί να κάνετε κάποια άλλη; Κάποιες φορές φαντάζομαι πως θα ήταν να ήμουν κηπουρός ή αγρότης ή ψαράς. Μία απλή ζωή, αλλά με ισχυρή δυναμική. Εκεί έχεις να κάνεις με τον καιρό και την φύση και ποτέ δεν ξέρεις τι θα συμβεί. Έχεις στα χέρια σου κάτι που έχει πραγματική αξία.

Πώς λειτουργείτε όταν παίρνετε ένα ρόλο στα χέρια σας; Ο κόσμος πιστεύει ότι οι ηθοποιοί παίρνουν ένα κείμενο και το διηγούνται στο κοινό. Εμένα δεν με ενδιαφέρει αυτό. Θέλω να είμαι το κείμενο, να είμαι η ιστορία. Όχι από εγωισμό, θέλω να εξαφανίζομαι μέσα στο κείμενο. Νιώθω πιο χαρούμενος όταν συμβαίνει αυτό και νιώθω ότι έτσι κάνω καλύτερα την δουλειά μου. Όταν αφηγείσαι ή and robert Wilson? bob and i have worked together in the past and i have followed his career for many years. i went to some of his shows, when in new york, and always wanted to work with him. We first collaborated together in "The life and Death of Marina Abramovic". i enjoyed it very much because, despite expectations of the opposite, i experienced a great freedom as an actor, through his structured approach.

You have a tendency to follow the lead of your director. Isn't that a risk for you? it is... but that is how i take pleasure in acting. it's the only "formula" i use. When actors create a role, particularly in the cinema, there are many things over which they have no control. There's always a risk. The only thing actors control is the people with whom they collaborate. if they inspire and motivate, even during difficult times, your life is enriched and the process of creating something new remains exciting. if that effort doesn't prove successful, the next one will.

so you believe more in people than success? i believe more in people than material goods. And as for success... what success? i would like some, i've heard it's a wonderful thing! Just kidding. Seriously though, success is subjective. i don't know how to express it.

are you afraid of success? That, too, is subjective. We're all afraid of success. i was raised in a capitalist environment, which preached success, at all costs. That was the brutal reality of my formative years. i was also taught that you needed a dream, the American dream. i try not to think about it too much, because i've experienced it from both a positive and negative perspective. On the other hand, i recognise that we learn valuable lessons through failure and it helps us avoid making the same mistakes again. We shouldn't be too fearful of failure, as that would stop us in our tracks. We all flirt with failure, but rarely fail by choice. failure is like a "bogeyman" that frightens to immobilise, but if there are other motivating factors present, then it is of no consequence.

You seem to be a man of adventure and action and want to learn new things with every new role. You never use a stuntman! Wouldn't it be easier to do things by rote? no one would want to do that. Some people operate on automatic pilot, because they're tired. if i felt like that, i would make a career change. but i probably wouldn't find it easy to do another job.

Have you ever considered it? i sometimes wonder what it would be like, if i were a gardener or farmer or fisherman. A simple but dynamic lifestyle. Where weather and nature are dominant forces and you never know what the future will bring. you hold something truly valuable in your hands.

What do you do when you hold a role in your hands? People believe that actors get lines and read them out loud. i'm not interesting in doing that. i want to be the text, be the story. not from hubris, but because i want to disappear into the text. it makes me happy when that happens and i feel as though i've done a better job. When recounting or sharing something, one tends to get personal in the process and i rarely go down that road. i prefer to do things and produce results using that method. Thus, i'm not a good entertainer. i may be a good artist but i don't believe i'm a good entertainer.

You've been nominated for an oscar twice but have not yet won a gold statue. Is it an unfulfilled desire? no, not really. The Oscars is a game like any other, you want to win, and it's the kind of game that opens the door to more opportunities, money and sponsorships. it's not an unfulfilled desire but it would be nice it if happened. i'm not minimising it, i recognise its value. it's not that it represents the value of the actor but rather the interest he

όταν μεταφέρεις κάτι, βάζεις και προσωπικά στοιχεία στον τρόπο που το περνάς στον άλλον και σπάνια ακολουθώ αυτή την τακτική. Προτιμώ να κάνω πράγματα και μέσω αυτής της διαδικασίας να βγαίνει το αποτέλεσμα. Γι' αυτό το λόγο δεν είμαι καλός ψυχαγωγός. Μπορεί να είμαι καλός καλλιτέχνης, αλλά δεν πιστεύω ότι είμαι καλός ψυχαγωγός.

Είχατε δύο υποψηφιότητες για Όσκαρ, αλλά ως τώρα δεν έχετε κερδίσει το χρυσό αγαλματάκι. Είναι κάτι που σας λείπει; Όχι, δεν μου λείπει. Σίγουρα, όταν παίζεις ένα παιχνίδι θες να κερδίσεις κι αυτό είναι ένα είδος παιχνιδιού που εάν κερδίσεις δημιουργεί περαιτέρω ευκαιρίες, χρήματα, χορηγίες. Δεν μου λείπει, αλλά θα είναι όμορφα όταν συμβεί. Δεν το σνομπάρω, αναγνωρίζω την αξία που μπορεί να έχει. Δεν αντιπροσωπεύει τόσο την αξία του ηθοποιού, όσο το ενδιαφέρον προς το πρόσωπό του σε μία δεδομένη στιγμή. Και αυτό έχει την αξία του, αλλά ας μην μπερδεύουμε τον λόγο υπαρξής του. Είναι αστείο να προσπαθούμε να συγκρίνουμε ερμηνείες.

Έχετε δύο υπηκοότητες, αμερικάνικη και ιταλική. Πιστεύετε ότι έχετε στοιχεία της μεσογειακής νοοτροπίας; Είμαι Ιταλός μέχρι ενός σημείου, γιατί δεν μεγάλωσα στην Ιταλία, αλλά είναι η χώρα που με υιοθέτησε. Η αλήθεια όμως είναι ότι ποτέ δεν ένιωσα Αμερικάνος, παρόλο που μεγάλωσα σαν Αμερικάνος, γιατί στο μεγαλύτερο μέρος της καριέρας μου ταξίδευα εκτός των ΗΠΑ. Όσο για τα Ιταλικά μου; Δεν τα μιλάω καλά, όμως προσπαθώ να μάθω.

Κλείσατε αισίως τα 58. Πώς νιώθετε; Μία χαρά. Νιώθω σαν να είμαι 22 χρονών! Πώς γίνεται αυτό; Παρατηρώ τις αλλαγές, αλλά είμαι μία χαρά. Αυτό πάντως είναι το χειρότερο συναίσθημα. Να είσαι 58 και να νομίζεις ότι είσαι 22! or she arouses, at a given moment in time. And that also has a value that shouldn't be confused with the reason for its existence. Trying to compare interpretations is ridiculous.

You have dual citizenship, american and Italian. Do you feel you incorporate elements of the Mediterranean mentality? i'm only italian up to a point, because i didn't grow up in italy, but the country did adopt me. The truth is that i've never felt American, even though i was raised American, because for most of my career i've been travelling outside the u.S.A. As for my italian? it's not the best, but i'm trying to learn.

You recently turned 58. How do you feel? Just fine. i feel 22 years old! how's that possible? i notice the changes but feel fine. And that's the worst feeling of all. To be 58 and think you're 22!

Do you have any dreams? no. i don't dream. i act.