Dit brood is het lekkerst van de wereld!
Eten in Afghanistan
samen delen samen leren samen werken samen delen samen leren samen werken samen delen samen leren samen werken samen delen samen leren samen werken
Groep 4 & 5 – nummer 1 – 2013 – Afghanistan – eten
1
Afghanistan In deze Samsam nemen we je mee naar Afghanistan. De mensen die er wonen, heten Afghanen.
spreek uit als af-gaa-nie-stan en af-gaa-nen
Dit is de kaart van de wereld Hier ligt Nederland
Ga je mee?
Hier ligt Afghanistan
Omcirkel het goede antwoord Deze vragen gaan over Afghanistan. Als je de lijn volgt, vind je de antwoorden vanzelf.
ar
wa
r waa et ni
Start wa et ni ar wa et ni
jij weet veel! niet w aar
ar
oplossing op pag. 15
2
1. Afghanistan ligt aan zee. 2. Er groeien bananen. 3. Het brood in Afghanistan is groot en plat. 4. In Afghanistan is het altijd warm. 5. Afghanen eten veel rijst. 6. Londen is de hoofdstad van Afghanistan.
ar wa
waar / niet waar waar / niet waar waar / niet waar waar / niet waar waar / niet waar waar / niet waar
Lekker eten! Eten doen we allemaal. Waar ben jij gek op?
Wist je dat ...
Pasta, rijst of fruit? In Afghanistan houden ze van brood.
Een brood kost 10
Vooral als het vers en warm is!
afghani, dat is ongeveer 15 eurocent. In Nederland betaal je bij de bakker ongeveer 2 euro.
Ik ben Kasim. Dat spreek je uit als Kassiem. Ik woon in Kabul, de hoofdstad van Afghanistan. Elke ochtend koop ik bij de bakker vijf verse broden.
Dit is Madelief uit Den Bosch. Ze is een echte lekkerbek. “Op mijn boterham eet ik het liefst muisjes. Pizza vind ik ook heel lekker!�
Afghaans brood 3
Kasim helpt met koken spreek uit als Kassiem De ouders van Kasim (8) hebben weinig geld. Niet genoeg om elke dag groente, fruit en vlees te kopen. Soms verdient zijn vader wat extra. Dan mag Kasim naar de markt!
Op de markt
Bij de groenteboer laat Kasim groene peulen zien. “Dit is okra.” Hij trekt een vies gezicht. “Als je het kookt, wordt het slijmerig. Brrrr.”
Koken
Wist je dat ... In Afghanistan is het al heel lang oorlog.
Kasim eet drie keer per dag brood. Soms ook rijst, aardappels of groenten. Vandaag heeft Kasim een heleboel aardappels geschild. Zijn vader bakt ze in een pan op een gasbrander. Pas op! Heet!
4
Huis
Wist je dat ...
Kasim woont in een vluchtelingenkamp. Daar wonen mensen die gevlucht zijn voor de oorlog. In hun huizen is het koud in de winter. De muren zijn van leem. De daken van plastic.
Door de oorlog verloren veel Afghaanse kinderen familieleden.
Eten en slapen
Vriendjes Er wonen veel kinderen in het kamp. Kasim’s beste vriend is Abdul. “We spelen vaak verstoppertje. Of we gaan samen knikkeren.” Kasim eet met zijn familie op de grond. “We slapen ook op de grond,” vertelt Kasim. “De dekens delen we. Er zijn niet genoeg dekens voor iedereen.”
5
In de winkel In Afghanistan koop je eten in kleine winkels. Ook op straat is allerlei lekkers te krijgen. Sappige watermeloenen bijvoorbeeld. Of wortelsap. Vers geperst! Heb je meer zin in een ijsje? Dat koop je ook op straat. En levende kippen!
6
3
Zoekplaat Zie jij deze dingen in de winkel hiernaast? Zoek ze alle vijf. Gevonden? Zet er een cirkel om.
4
Wat denk je dat erin zit? Kijk goed. Weet je het niet? volg dan lijnen.
1. Koekjes 2. Cake 3. Ketchup 4. Nootjes 5. Chips
2
1
5
Eten op straat Welke tekst hoort bij welk plaatje? Schrijf het goede nummer in het vakje. Wel friet, geen mayo.
1
2
Heel gezond en vers geperst.
Mmmm, sappig! 
3
4
oplossing op pag. 15
Het sap van suikerriet is lekker zoet.  
7
Kneden en bakken
Afghanen zijn gek op brood. Op elke straathoek is een bakkerij. Daar bakken ze drie keer per dag brood. Kasim neemt een kijkje bij de bakker.
Wist je dat ... Afghanen eten niet met mes en vork. Rijst of groente pakken ze met een stukje brood van hun bord. Lekker makkelijk:
1
2
minder afwas.
De bakker kneedt het deeg.
3
8
Het brood gaat de oven in.
Van het deeg maakt hij een platte vorm. De strepen maken het brood extra lekker om in te bijten.
4
5
De broden plakken tegen de wand van de hete oven.
Klaar! Ophangen maar!
Geheimschrift geheim alfabet =w =t =r Weet je waarom Afghaans brood zo lekker is?
=g =i =a =m
Er zit een beetje
=l =e
in.
=z =o
Wat zit er nog meer in brood? Kijk naar de tekens van het geheimschrift. Schrijf de goede letters in de hokjes.
=u =k =s
Wist je dat ... Afghaanse bakkers beginnen om 5 uur in de ochtend met brood bakken. Om 12 uur en 5 uur ze weer. Zo is het brood altijd vers.
oplossing op pag. 15
in de middag bakken
9
Puzzelen maar! Zoek de verschillen 1
Afghaanse bakkers maken ook heerlijke koekjes. Kasim laat zoete deegballetjes zien. Zoek de tien verschillen tussen deze foto’s!
2
1
2
3
4
3
Appels zoeken
3
6
5
6
Kasim wil naar de appelkar. Help jij hem? Begin bij de rode appel met 1. Ga dan naar 2, dan naar 3 en 4 tot je bij de rode appel met 31 bent.
4
9
8
7
11 10
7
8
7
8
9
Let op: je mag niet schuin of springen.
12
13 14 15 14 14 17 16 17 15 20 19 18 22 21 18 19
oplossing op pag. 15
23 24 25 20 24 23 26 27 25 30 29 28 30 31 28 29
10
Pakjes-enzakjes-slinger
Veel eten zit verpakt in pakjes en zakjes. Lege verpakkingen hoef je niet weg te gooien. Je kunt er een mooie pakjesen-zakjes-slinger van maken!
Zo maak je een slinger: 1.
Verzamel thuis lege pakken en zakken (bijvoorbeeld een leeg pak rijst of lege chipszak).
2. Knip vlaggetjes uit de verpakkingen.
3. Versier elk vlaggetje: plak er van een ander pakje een mooi randje aan. Of plak op elke vlag een letter, bijvoorbeeld G-E-F-E-L-I-C-I-T-E-E-R-D! 4. Maak de vlaggetjes vast aan een lang touw.
Hieper-de-piep-hoera!
Klaar is je pakjes-en-zakjes-slinger!
11
Duiven voeren
Wist je dat ... Het geloof in Afghanistan heet islam. De meeste Afghanen zijn moslims. Hun god noemen ze Allah. Het gebouw waar moslims bidden, heet een moskee.
12
In Afghanistan zijn duiven heel speciaal. Sommige mensen geloven dat ze heilig zijn. Kasim koopt duivenvoer op het plein. Strooien maar!
Doolhof De duif wil naar het zakje voer. Kun jij hem helpen?
Wist je dat ... In Afghanistan vliegeren kinderen vaak.
Heb je de goede weg gevonden? Lees dan de letters die je tegen komt. Duiven houden van:
Huh, allemaal hetzelfde of toch niet? Welke twee duiven zijn precies hetzelfde? Zet er een cirkel omheen
Wegstreeppuzzel Streep de letters van het woord DUIF door. Welke letters blijven over? Maak er een woord van en maak de zin af.
Wist je dat ... In de winter is het heel koud in Afghanistan. In de zomer is het heet en droog.
ddufmfuidfoiiifdsudddffiukid ufduuifdfieu ueuii fffdifu oplossing op pag. 15
Kasim voert de duiven op het plein voor de
13
Soep op school De school van Kasim begint om zes uur ’s ochtends. Om negen uur is de les alweer afgelopen.
Wist je dat ... In Nederland gaan alle meisjes naar school.
In de klas
In Afghanistan niet. Veel meisjes moeten thuisblijven. Ze helpen met koken en wassen.
Eten op school
De school is in een grote tent in het vluchtelingenkamp. Iedereen zit op de grond. Er is een jongensklas en een meisjesklas in aparte tenten. De kinderen krijgen alleen godsdienst en taalles.
Met een lege maag kun je niet opletten. Daarom krijgen de kinderen eten op school. Warme soep met brood. En een kommetje soep voor thuis.
Water halen In de schooltent is geen kraan. De kinderen halen water bij de pomp.
Wist je dat ... Door de oorlog hebben veel Afghanen niet genoeg te eten.
14
Wat weet jij nu? Deze Samsam gaat over Kasim in Afghanistan. En over eten. Wat weet je nu je alles hebt gelezen? Maak de puzzel en je komt er snel achter.
Tip: Weet je het antwoord niet? Zoek het dan op in deze Samsam.
4
8
De beste vriend van Kasim heet … A. Abdul B. Adriaan
Het brood in Afghanistan is ... A. lang en smal B. groot en plat
Hier staan de oplossingen van alle puzzels
9
Kasim gebruikt bij het eten … A. zijn brood als bestek B. mes en vork
Waarom is Afghaans brood een beetje zoet? A. Er zit slagroom in. B. Er zit suiker in. In Afghanistan zijn duiven … A. heilig B. te dun
10
Op school krijgt Kasim … A. wortelsap B. soep met brood
Pag. 13 zaden maïs erwten duif 1 en duif 4 zijn hetzelfde moskee Pag. 15 1A, 2B, 3B, 4A, 5B, 6B, 7A, 8B, 9A, 10B 3
2
9
6
3
8
7
8
5
4
9
8
7
6
3
1
4
7
11 10
Appels zoeken
12
13 14 15 14
14 17 16 17
15 20 19 18
22 21 18 19
23 24 25 20
24 23 26 27
25 30 29 28
30 31 28 29
Pag. 9 Geheimschrift suiker, water, gist, meel, ei, zout Pag. 10 Zoek de verschillen Hoedje, samsam, poes, muzieknoten, slinger, poster, gele balletjes, kleur koekjes links, giraffe, schaal met kuikentjes.
5
Kasim woont in een … A. huis van steen B. huis van leem
7
koekjes cake ketchup nootjes chips
3
Kasim eet drie keer per dag … A. snoep B. brood
De bakker versiert zijn winkel met … A. posters van bekende voetballers B. broden
Pag. 7 Zoekplaat 1. 2. 3. 4. 5.
2
6
Wat hoort waar? 4, 2, 1, 3
De mensen in Afghanistan heten … A. Afghanen B. Afrikanen
Pag. 2 Afghanistan ligt niet aan zee, maar tussen andere landen; geen bananen, wel appels; Afghaans brood is groot en plat; in de winter is het er heel koud; Afghanen eten veel rijst en brood; Kabul is de hoofdstad van Afghanistan.
1
15
Een uitgave van samsam voor groep 4-5 Adres samsam: postbus 94020, 1090 GA Amsterdam • Tel: 31(0)20 5688440 • E-mail: samsam@ncdo.nl • Website: www.samsam.net Grafisch ontwerp: Studio Boot • Tekst: Marieke van Zutphen (Team>21), Marinde Hurenkamp • Lithografie: Veronica Litho • Druk: Roto Smeets • Fotografie: Ton Koene, Studio Boot (NL) Illustraties: Studio Boot • Strip: Willem Lagerwaard • samsam is een gratis uitgave van NCDO
16