นิตยสาร @Samutprakan ฉบับ April-May 2021

ISSUE 26 ปีที่ ๘ ฉบับที่ ๒๖ เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔ Vol. 8 No. 26 April - May 2021

YESTERDAY ONCE MORE

Yesterday Once More เที่​่�ยวชุ​ุมชนเก่า่ ย้​้อนวั​ันวาน

องค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรปราการ

หนังสือแนะนำ�แหล่งท่องเที่ยวและของดี จังหวัดสมุทรปราการ

สงบงามยามราตรี ริมฝั่งแม่น้ำ�เจ้าพระยา ตำ�บลท้ายบ้าน อำ�เภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ The night serenity along the Chao Phraya River, Thai Ban Sub-District, Mueang Samutprakan, Samutprakan

4

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

สารจาก นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรปราการ

Message From..

Chief Executive of Samutprakan Provincial Administrative Organization

สมุ​ุทรปราการกั​ับดิ​ิฉันั มี​ีความผู​ูกพั​ันกั​ัน ตั้​้�งแต่​่เด็​็ก การใช้​้ชีวิี ติ อยู่​่�ที่​่�นี่​่� ทำำ�ให้​้ได้​้เห็​็นว่​่าจั​ังหวั​ัดสมุ​ุทรปราการนี้​้�ยั​ังมี​ีศั​ักยภาพที่​่�จะเติ​ิบโต ต่​่อไปได้​้อี​ีกมาก รวมถึ​ึงศั​ักยภาพทางด้​้านการท่​่องเที่​่�ยวและเศรษฐกิ​ิจ ซึ่​่�งจากการได้​้ลงพื้​้�นที่​่�ไปยั​ังชุ​ุมชนต่​่าง ๆ ก็​็ได้​้พบว่​่าแต่​่ละชุ​ุมชนนั้​้�น มี​ีของดี​ีซ่อ่ นอยู่​่�มากมาย และสามารถนำำ�มาพั​ัฒนาต่​่อได้​้อีกี ไกลเช่​่นกั​ัน โดยเฉพาะงานฝี​ีมือื ที่​่มี� คี วามประณี​ีต และสอดแทรกเอาไว้​้ด้ว้ ยภู​ูมิปัิ ญ ั ญา ภู​ูมิ​ิปั​ัญญาที่​่�สื​ืบทอดกั​ันมานั้​้�นเป็​็นสิ่​่�งสำำ�คั​ัญสำำ�หรั​ับการสร้​้าง เศรษฐกิ​ิจระดั​ับชุ​ุมชน เพราะนำำ�มาสู่​่�ผลิ​ิตภั​ัณฑ์​์ที่​่มี� เี อกลั​ักษณ์​์เฉพาะตั​ัว ไม่​่เหมื​ือนใคร และสิ่​่�งเหล่​่านี้​้�สามารถส่​่งต่​่อจากคนรุ่​่�นเก่​่าสู่​่�คนรุ่​่�นใหม่​่ได้​้ ยิ่​่�งหากคนรุ่​่�นใหม่​่นำำ�ความรู้​้�ทางนวั​ัตกรรมเข้​้ามาผสานเข้​้ากั​ับฝี​ีมื​ือและ ความคิ​ิดสร้​้างสรรค์​์ เชื่​่อ� ว่​่าผลลั​ัพธ์​์ที่​่ไ� ด้​้นั้​้น� คงน่​่าสนใจไม่​่น้อ้ ย

เช่​่นเดี​ียวกั​ับสถานที่​่� หรื​ือย่​่านเก่​่าแก่​่ ที่​่�เต็​็มไปด้​้วยเรื่​่อ� งราวที่​่�มา หากได้​้รั​ับการส่​่งเสริ​ิมอย่​่างถู​ูกทาง สถานที่​่�เหล่​่านั้​้�นก็​็สามารถสร้​้าง เศรษฐกิ​ิ จ ในภาคการท่​่ อ งเที่​่� ย วให้​้ กั​ั บ ชุ​ุ ม ชนให้​้ เ กิ​ิ ด ขึ้​้�นได้​้ใ นอี​ีก มิ​ิติ​ิ เพราะการท่​่องเที่​่�ยวบนพื้​้�นฐานของประวั​ัติ​ิศาสตร์​์และวั​ัฒนธรรมนั้​้�น คื​ื อ แนวทางที่​่� ส อดคล้​้ อ งในการพั​ั ฒ นาการท่​่ อ งเที่​่� ย วอย่​่ า งยั่​่� ง ยื​ื น ที่​่�ทั่​่�วโลกกำำ�ลั​ังยึ​ึดเป็​็นแนวทางอยู่​่�เช่​่นกั​ัน

I have long been bonded with Samutprakan since childhood. Living here allowed me to see Samutprakan's incredible potentials to grow, especially in tourism and economics. After visiting local communities, I have discovered many hidden gems in each that could be further developed.

Meticulous handicrafts and local wisdom inherited through generations, in particular, are essential keys to boosting the community economy and unique product development. They can be passed on from the old generation to the new generation, and when combined with innovative knowledge, craftsmanship, and creativity, I sincerely believe the result will be remarkable.

The same goes for old districts full of history. With proper support, these places could spark a new economic dimension in community tourism because historical and cultural tourism is an approach that aligns with sustainable tourism development that the world currently adheres.

นางสาวนันทิดา แก้วบัวสาย Miss Nantida Kaewbuasai นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรปราการ Chief Executive of Samutprakan Provincial Administrative Organization

April - May 2021

5

Travel ปที่ ๘ ฉบับที่ ๒๖ เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔ Vol. 8 / No. 26 April - May 2021

ประธานที่ปรึกษา

President of Advisory Board

นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรปราการ

Chief Executive of Samutprakan Provincial Administrative Organization

นางสาวนันทิดา แก้วบัวสาย คณะที่ปรึกษา

นายสุนทร ปานแสงทอง รองนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรปราการ นายพิริยะ โตสกุลวงศ์ รองนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรปราการ นายสมลักษณ์ ควรสงวน รองนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรปราการ

คณะทำ�งาน

นายธนวัฒน์ กล่ำ�พรหมราช รองปลัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรปราการ นางสาวทองดี กูลศิริ หัวหน้าสำ�นักปลัดองค์การบริหารส่วนจังหวัด นางสุรีวัน สุขพัตร์ หัวหน้าฝ่ายบริหารงานท่ัวไป นางสาววชิราภรณ์ บุญเสริฐ นักประชาสัมพันธ์ชำ�นาญการ นางสาวชนันรัตน์ สมณศักด์ิ นักประชาสัมพันธ์ชำ�นาญการ นางปวีณา สีคำ� เจ้าพนักงานธุรการชำ�นาญงาน นางสาววรลักษณ์ เมฆสังข์ ผู้ช่วยนักประชาสัมพันธ์

จัดพิมพ์โดย

องค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรปราการ ๒๙ ถนนสุทธิภิรมย์ ตำ�บลปากน้ำ� อำ�เภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ ๑๐๒๗๐ โทรศัพท์ ๐ ๒๓๘๙ ๐๖๐๐ ต่อ ๑๑๒ แฟกซ์ ๐ ๒๓๘๙ ๐๖๐๐ ต่อ ๑๑๐

ผลิตโดย

โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย มหาวิทยาลัย มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย โทรศัพท์ ๐ ๓๕๒๔ ๘๐๐๐ ต่อ ๘๕๓๓, ๘๕๕๕, ๘๕๕๖ แฟกซ์ ๐ ๓๕๒๔ ๘๐๐๐ ต่อ ๘๕๔๕

6

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

Miss Nantida Kaewbuasai Advisory Board

Mr. Soontorn Pansangtong Deputy Chief Executive of Samutprakan PAO Mr. Piriya Tosakulwong Deputy Chief Executive of Samutprakan PAO Mr. Somlak Khuansa-nguan Deputy Chief Executive of Samutprakan PAO

Working Group

Mr. Tanawat Klamprommarach Deputy Chief Administrator of the Samutprakan PAO Miss Tongdee Kulsiri Head of the office of the PAO Mrs. Sureewan Sugapat Chief of General Administration Subdivision Miss Wachiraporn Boonsert Public Relations Officer, Professional Level Miss Chananrat Sommanasak Public Relations Officer, Professional Level Mrs. Paweena Sikham General Service Officer, Experienced Level Miss Woralak Maeksang Public Relations Assistant

Published By

Samutprakan Provincial Administrative Organization 29 Suthipirom Road, Paknam Subdistrict, Mueang Samutprakan District, Samutprakan Province 10270 Tel. 0 2389 0600 ext. 112 Fax : 0 2389 0600 ext. 110

Created By

Mahachulalongkornrajavidyalaya Press Mahachulalongkornrajavidyalaya University Tel. 0 3524 8000 ext. 8533, 8555, 8556 Fax : 0 3524 8000 ext. 8545

Editor’s Talk

Welcome

บนทางเดิ​ินเล็​็ก ๆ ที่​่�นำำ�เราลั​ัดเลาะเข้​้าสู่​่�ชุ​ุมชนเก่​่าแก่​่ของ จั​ังหวั​ัดสมุ​ุทรปราการ สร้​้างความตื่​่�นตาตื่​่�นใจให้​้กั​ับที​ีมงานของเรา ได้​้ เ สมอ ด้​้ ว ยเรื่​่� อ งเล่​่าจากปากของคนในชุ​ุ ม ชนเอง หรื​ือจาก นั​ักประวั​ัติศิ าสตร์​์ผู้เ้� ก็​็บข้​้อมู​ูลมาปะติ​ิดปะต่​่อเป็​็นเรื่​่อ� งราวจากหลั​ักฐาน ร่​่องรอยที่​่ยั� งั ปรากฏให้​้เห็​็น

เรื่​่อ� งราวจากย่​่านเก่​่าแก่​่ หรื​ือวิ​ิถี​ีของผู้ค้� นในอดี​ีต ที่​่บ� างสถานที่​่� อาจไม่​่ทิ้​้�งร่​่องรอยเอาไว้​้เด่​่นชั​ัด เพราะกาลเวลาที่​่เ� ดิ​ินไปข้​้างหน้​้านั้​้น� ได้​้พาเอาเรื่​่อ� งราวต่​่าง ๆ ที่​่เ� คยเกิ​ิดขึ้น้� มานั​ับหลายสิ​ิบปี​ีจนนั​ับร้​้อยปี​ี ให้​้เลื​ือนหายไป แต่​่เรื่​่�องเล่​่าที่​่�ส่​่งต่​่อกั​ันมาจากอดี​ีตจนถึ​ึงปั​ัจจุ​ุบั​ันนั้​้�น คื​ือคุ​ุณค่​่าที่​่�สมควรแก่​่การเก็​็บบั​ันทึ​ึกไว้​้เป็​็นตั​ัวหนั​ังสื​ือ เช่​่นที่​่�เราได้​้ ถ่​่ายทอดลงในเนื้​้อ� หาของ @SAMUTPRAKAN ฉบั​ับนี้​้�

อี​ีกทั้​้� ง ยั​ั ง พิ​ิ เ ศษด้​้ ว ยบทสั​ั ม ภาษณ์​์ ชิ้​้� น เอกซ์​์ ค ลู​ูซี​ีฟของ คุ​ุณนั​ันทิ​ิดา แก้​้วบัวส ั าย นายกองค์​์การบริ​ิหารส่​่วนจั​ังหวั​ัดสมุทุ รปราการ กั​ับเรื่​่�องเล่​่าครั้​้�งยั​ังเยาว์​์ที่​่�สถานตากอากาศบางปู​ู แหล่​่งท่​่องเที่​่�ยว สุ​ุ ดคลาสสิ​ิกของชาวสมุ​ุทรปราการ ที่​่� ยั​ังคงให้​้ความรื่​่�นรมย์​์กั​ับ ผู้​้�มาเยื​ือนจนปั​ัจจุ​ุบั​ันนี้​้� รวมถึ​ึงสถานที่​่�ต่​่าง ๆ ที่​่�ยั​ังคงสอดแทรก ความน่​่าค้​้นหาเอาไว้​้เช่​่นเคย เพื่​่�อให้​้คุ​ุณผู้​้�อ่​่านได้​้มาตามรอยและ เพลิ​ิดเพลิ​ินกั​ับช่​่วงเวลาในจั​ังหวั​ัดสมุ​ุทรปราการไปด้​้วยกั​ัน

facebook.com/ samut.magz.54

Small paths that lead into ancient communities of Samutprakan can always make our team excited.

Believing that stories from the past to the present are worth cherishing and sharing in words, we present in this issue of @SAMUTPRAKAN the stories from real locals, historians who piece together traces of remaining evidence, and tales about the old districts or traditional ways of life that faded over decades or centuries. Moreover, we feature an exclusive interview with Nantida Kaewbuasia, Chief Executive of Samutprakan PAO, and her childhood memories at Bangpu Recreation Center, a classic tourist attraction in Samutprakan that still preserves its charm to visitors to these days. Plus, there are many more fascinating places waiting for our dear readers to follow, discover, and enjoy.

April - May 2021

7

Contents issue 26

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔ April - May 2021

Update

12 SAMUTPRAKAN BY NUMBER เรือ ่ งเล่าจากตัวเลข 14 PACKING UP จัดกระเป๋าเทีย ่ ว

ต่อยอด "ของเก่า " Enriching “old items”

16 THEN AND NOW วันวานสูป ่ จั จุบน ั

โรงเรียนนายเรือ ตระหง่านเหนือคุง้ น้�ำ เจ้าพระยา เพอื่ ปกป้องอธิปไตย Royal Thai Naval Academy Standing prominently at the Chao Phraya River bend to protect the sovereignty

18 ONE WORD

มอญใหม่ Mon Mai

20 PAKNAM STORY เกร็ดน่ารูเ้ มืองปากน้�ำ 22 PEACE PLACE

วัดพิชยั สงคราม การผสมผสาน ของศิลปะ ๒ ยุคสมัย Wat Phichai Songkhram Integration of art from two eras

26 CAN’T MISS

แหล่งท่องเทีย ่ วห้ามพลาด ภาพสวยไม่ซ�ำ้ ใคร กับมุมถ่ายภาพทีป่ อ้ มพระจุล Catch unique photos from new perspectives at Phra Chulachomklao Fort 30 IN CANVAS เส้​้นสายลายศิ​ิลป์​์

Green Corner 34 GREEN STORY เรือ ่ งเล่าจากชุมชนสีเขียว

เพาะเลีย้ งเห็ดปลอดภัยในหมูบ่ า้ น เพอื่ คุณภาพชีวติ ทีด่ กี ว่า Mushroom Source

by Mushroom Man Safe mushroom farming in the village for a better quality of life

38 WALKING IN THE NATURE เทีย ่ วธรรมชาติ

92 LOCAL BEST

กินลม ชมนก ตกหลุมรักพืน้ ทีส่ เี ขียว ทีส่ วนสาธารณะ

เฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษาฯ

Enjoy a walk, glimpse

on the birds, and fall in love 96 with the green area At His Majesty the King’s 84th Birthday Anniversary Park

44 COVER JOURNEY

พร้อมเทีย ่ วเมืองสมุทรปราการ เทีย่ วชุมชนเก่าย้อนวันวาน

Yesterday Once More

Feature

Lifestyle

88 OPEN KITCHEN คุยหน้าเตากับอาหารพืน ้ บ้าน

ยำ�หัวปลี กินดีอยูด่ ี แบบชาวสวนบางกะเจ้า Banana Blossom Salad Eat well and live well like farmers of Bang Kachao

BE OUR GUEST

118 DAY OFF วันว่างในสมุทรปราการ

เต้นรำ�ไปกับวัยเยาว์ ของสองพีน่ อ้ ง สราวุธ และ นันทิดา แก้วบัวสาย บนเวทีลลี าศทีบ่ างปู Dance along with the youth of the two siblings Sarawut and Nantida Kaewbuasai on the ballroom dance floor in Bangpu

Rest Day 108 CUISINE แนะนำ�ร้านเด็ด

114 CAF HOPPING

เปลไม้ถกั เชือก ภูมปิ ญ ั ญาโบราณทีบ่ างปลา Wooden swinging cradle with woven ropes Traditional local wisdom in Bang Pla

เพลินวิว เพลินพุง ที่ Krua Zapp Street Refreshing view and appetite at Krua Zapp Street

กิง่ กาณ ฟาร์ม คาเฟ่ Work From Caf จุดนัดหมายของคนทำ�งาน Ginggarn Farm Cafe Work from Caf

Goldenbetta Station เยี่​่�ยมบ้​้านเกิ​ิดของปลากั​ัดสี​ีทอง ตั​ัวแรกของโลก Goldenbetta Station Visit the hometown of the world’s first Golden Betta 122 HAVE A NICE STAY แนะนำ�ทีพ ่ ก ั ในสมุทรปราการ

จากใจโฮมสเตย์ ทีพ ่ กั กลางดงหิง่ ห้อย Chak Chai Homestay Accommodation amidst the fireflies

126 PHOTOSCAPE มุมสวยสมุทรปราการ 130 MAP แผนทีท ่ อ ่ งเทีย ่ ว

..

Update . .. ..

SAMUTPRAKAN BY NUMBER PACKING UP THEN AND NOW ONE WORD PAKNAM STORY PEACE PLACE CAN’T MISS IN CANVAS

1010

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

ป่าชายเลนบางปูยามน้ำ�ลด ไม่ไกลจากชายสะพานวัดศรีจันทร์ประดิษฐ์ ตำ�บลบางปูใหม่ อำ�เภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ Bangpu Mangrove forest during low tide not far from the footbridge of Wat Si Chan Pradit, Bangpu-Mai Sub-District, Mueang Samutprakan District, Samutprakan

April - May 2021

1111

SAMUTPRAKAN

BY NUMBER

เรื่องราวน่ารู้ของจังหวัดสมุทรปราการ ที่บอกเล่าผ่านตัวเลขที่น่าสนใจ

Interesting facts

about Samutprakan via the number

๕๙ ปี

คื​ืออายุ​ุประจำำ�การของเรื​ือหลวงแม่​่กลอง เรื​ือรบที่​่�ประจำำ�การยาวนานที่​่�สุ​ุดในประวั​ัติ​ิศาสตร์​์ กองทั​ัพเรื​ือไทย นั​ับตั้​้�งแต่​่ พ.ศ. ๒๔๘๐-๒๕๓๙ และยั​ังเป็​็น เรื​ือรบที่​่�ประจำำ�การนานเป็​็นอั​ันดั​ับ ๒ ของโลก 59 years is the active duration of HTMS Mae Klong, the longest active warship in the Royal Thai Navy history (1937- 1996), and the second-longest in the world.

๔๐,๐๐๐ คน

คื​ือจำำ�นวนของผู้​้�อพยพชาวมอญที่​่�เข้​้ามาตั้​้�งถิ่​่�นฐาน ในประเทศไทย ในสมั​ัยรั​ัชกาลที่​่� ๒ (พ.ศ. ๒๓๕๘) ซึ่​่�งถื​ือเป็​็นการอพยพครั้​้�งใหญ่​่ที่​่�สุ​ุด ในประวั​ัติ​ิศาสตร์​์ 40,000 persons refer to the number of Mon immigrants settling down in Thailand during King Rama II’s reign (1815), the largest migration in history.

12

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

๖๐ นิ้ว

คื​ือขนาดหน้​้าตั​ักของ องค์​์พระพุ​ุทธชิ​ินราชองค์​์จำำ�ลองปางมารวิ​ิชั​ัย ซึ่​่�งเป็​็นพระคู่​่�เมื​ืองปากน้ำำ�� มายาวนานกว่​่า ๕๕ ปี​ีแล้​้ว 60 inches is the lap width of the replicated Buddha image of Phra Buddha Chinnarat in Defeating the Mara attitude, long respected in Paknam city over 55 years.

๑๗๙.๕ เมตร

คื​ือความสู​ูงของอุ​ุทยานการเรี​ียนรู้​้� และหอชมเมื​ืองสมุ​ุทรปราการ แหล่​่งเรี​ียนรู้​้�ทางด้​้านประวั​ัติศิ าสตร์​์ เกี่​่ย� วกั​ับจั​ังหวั​ัดสมุทุ รปราการ โดยจั​ัดทำ�ำ เป็​็นพิ​ิพิธิ ภั​ัณฑ์​์ นิ​ิทรรศการ ห้​้องสมุ​ุด คลั​ังข้​้อมู​ูล และอื่​่น� ๆ 179.5 meters is the height of the Learning Park and historical learning center about Samutprakan.

It houses museums, exhibitions, libraries, banks of knowledge, etc.

๒๖

คื​ือจำำ�นวนป้​้อมปราการ เสริ​ิมทั​ัพยุ​ุทธนาวี​ี ที่​่�สร้​้างขึ้​้�นในพื้​้�นที่​่�บริ​ิเวณตั้​้�งแต่​่ ปากแม่​่น้ำำ�� อำำ�เภอเมื​ืองสมุ​ุทรปราการ ไปจนถึ​ึงอำำ�เภอพระประแดง จั​ังหวั​ัดสมุ​ุทรปราการ 26 is the number of fortresses built to strengthen the naval force from the river mouth in Mueang Samutprakan to Phra Pradaeng District, Samutprakan.

๒๐ ล้าน

๑๐ หมู่บ้าน

คื​ือจำำ�นวนชุ​ุมชนชาวมอญในอำำ�เภอพระประแดง จั​ังหวั​ัดสมุ​ุทรปราการ ที่​่จ� ะเวี​ียนกั​ันเป็​็นประธาน จั​ัดประเพณี​ีแห่​่หงส์​์ธงตะขาบขึ้​้�น ในทุ​ุกวั​ันที่​่� ๑๓ เมษายนของทุ​ุกปี​ี เพื่​่�อเฉลิ​ิมฉลองให้​้กั​ับครั้​้�งที่​่�พระพุ​ุทธเจ้​้าเสด็​็จกลั​ับลงมา จากชั้​้�นดาวดึ​ึงส์​์ 10 villages refer to Mon communities in Phra Pradaeng District, Samutprakan, taking turns to host the Swan and Centipede Flag Procession every April 13 to celebrate the time Lord Buddha descended from heaven.

คื​ือมู​ูลค่​่าการซื้​้�อขายหงส์​์ฟ้​้า ไก่​่ดั​ังพั​ันธุ์​์�เหลื​ืองหางขาว ในตำำ�บลบางปลา อำำ�เภอบางพลี​ี จั​ังหวั​ัดสมุ​ุทรปราการ ไก่​่พั​ันธุ์​์�นี้​้�มี​ีหางที่​่�สวยงาม ลั​ักษณะดี​ี เข้​้าตำำ�รา พระเจ้​้า ๕ พระองค์​์ของสมเด็​็จพระนเรศวรมหาราช จึ​ึงได้​้การยอมรั​ับ จากผู้​้�คนในแวดวงไก่​่ประกวดว่​่า เป็​็นสุ​ุดยอดของไก่​่สายพั​ันธุ์​์�หายาก 20 million is the value of a white-tailed yellow rooster in Bang Pla Sub-District, Bang Phli District, Samutprakan.

With a gorgeous tail and auspicious features similar to King Naresuan’s rooster, it is praised among beautiful rooster contests as the ultimate rare breed.

๙

๙ คื​ือจำำ�นวนสถานี​ีรถไฟสายสี​ีเขี​ียว ที่​่�ใช้​้เดิ​ินทางท่​่องเที่​่�ยวในสมุ​ุทรปราการแบบครอบคลุ​ุม ประกอบด้​้วย สถานี​ีสำำ�โรง สถานี​ีปู่​่�เจ้​้า สถานี​ีช้​้างเอราวั​ัณ สถานี​ีโรงเรี​ียนนายเรื​ือ สถานี​ีปากน้ำำ�� สถานี​ีศรี​ีนคริ​ินทร์​์ สถานี​ีแพรกษา สถานี​ีสายลวด และสถานี​ีเคหะฯ 9 is the number of BTS Skytrain Green Line stations with a comprehensive network across Samutprakan: Samrong, Pu Chao, Chang Erawan, Royal Thai Naval Academy, Paknam, Srinagarindra, Phraeksa, Sai Luat, and Kheha.

April - May 2021

13

PACKING UP

ต่อยอด "ของเก่า "

Enriching “old items”

มีน้อยสถานที่มากในวัน นี้ ที่เราจะสามารถใช้คำ�ว่าเดินเล่น เตร็ดเตร่ เพราะการพัฒนาโครงสร้างสังคมนั้นเปลี่ยนไป ไม่ได้มี ความเป็นหมู่บ้าน หรือชุมชนอย่างเช่นที่เคยเป็นมา แต่ก็ยังมีบ้าง ในบางพืน้ ที่ ทีก่ ารพัฒนาโครงสร้างยังควบคูไ่ ปกับการอนุรกั ษ์ หรือ รักษาความเป็นชุมชนให้คงมีชีวิต ทำ�ให้สามารถทำ�หน้าที่เป็นทั้งที่ พำ�นักของผู้คน และเป็นพิพิธภัณฑ์ท่ยี ังมีลมหายใจ เพราะยังมีชีวิต ของผูค้ นดำ�เนินอยูจ่ ริงเช่นในจังหวัดสมุทรปราการ Packing Up ฉบั บ นี้ เราเดิ น เข้ า ชุ ม ชน ยกกระบวนการ Up-cycle หรือการยกคุณค่าขยะหรือของเก่า ให้แปลงร่างเป็นของใช้ ในรูปแบบใหม่ ทีย่ งั มีชวี ติ และมีดีไซน์เข้ากับยุคสมัย และกลายเป็น แฟชัน่ ตามรูปแบบและความหมายจากวัสดุแต่ละชนิด

หน้ากากผ้าตัดเย็บจากเส้นใย ของขยะพลาสติกในทะเล

๑ ตะกร้าวัสดุเหลือใช้ ใส่ของ

ใครยังใช้ถุงพลาสติก หรือถือถุงพลาสติกในวันนี้ ดูเป็นเรื่องแปลก ไปแล้ว เพราะความตระหนักในการใช้ถุงใส่ของต่าง ๆ ในชีวิต ประจำ�วันนั้น มีทางเลือกมากมายที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น อย่างเช่นถุงผ้า ตะกร้าสานจากเส้นพลาสติกหรือเส้นไนลอนเหลือใช้ จากอุตสาหกรรมอืน่ หรือจะเป็นตะกร้าทีท่ �ำ จากวัสดุธรรมชาติอย่าง ใบจากสาน ทีน่ อกจากจะสามารถเก็บของและใส่ของทีซ่ อ้ื หาระหว่างทาง ในการเดินเข้าชุมชนไว้ด้วยกันแล้ว ยังสร้างความสนุกให้ผู้ใช้ใน การเลือกแบบและวัสดุตามความชอบให้เข้ากับทริปการเดินทางด้วย Upcycled storage basket

Carrying around plastic bags seems odder these days, thanks to the greater awareness of daily plastic bag waste and eco-friendly alternatives. Fabric bags, wicker baskets from leftover plastic, nylon straps from other industries, or natural materials like nipa-palm leaves make excellent shopping storages while traveling to local communities. They allow users to have fun matching their favorite patterns and materials for each trip.

14

Nowadays, there are few places for a leisure stroll due to social structural development, causing communitiness to subside. Fortunately, in some areas, the structural development occurred in parallel with conservation, keeping the communitiness alive, serving as a sanctuary for villagers and a living museum as in Samutprakan.

In this issue, Packing Up walks you to the community to discover more about up-cycling or enriching waste or old materials by transforming them into a new cheerful, and fashionable product based on the pattern and meaning of each material.

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

เรายังคงต้องใช้ชีวิตอยู่กับการป้องกันตัวเองไปอีกสักระยะ สิ่งที่ ยังอยู่ ในชีวิตประจำ�วันของเราทุกคนจึงหนี ไม่พ้นหน้ากากปิดปาก และจมูก กลุม่ สมาคมนักดำ�น้�ำ PADI ได้ท�ำ หน้ากากทีน่ า่ สนใจออก มาจากขวดพลาสติกทีล่ อยเป็นขยะในทะเล โดยใช้เส้นใยรีไซเคิลจาก ขวดพลาสติกมาทอเป็นผ้า นอกจากจะเป็นการรักษาธรรมชาติทาง ทะเลแล้ว ยังเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมเพราะไม่ต้องผลิตเส้นใยใหม่ สามารถซักใช้ได้หลายครั้ง พร้อมมีแผ่นกรองอากาศสำ�หรับดักฝุ่น PM ๒.๕ ด้วย ได้ประโยชน์ ๓ ต่อ ทัง้ ความคิดสร้างสรรค์ สิง่ แวดล้อม และสุขภาพ

๒ Fabric face masks from ocean plastic waste

Since we still need to live our life with guards on for a long while, face masks become our daily essentials. The Professional Association of Diving Instructors (PADI) created a fascinating line of face masks from recycled polyester from plastic bottles in the ocean. They help conserve the marine environment and are environmentally friendly, not requiring new fiber production, washable, reusable, and come with PM 2.5 carbon filters, a triple-win for creativity, environment, and health.

ขยะ-ฮิปปี้ รองเท้ามีสไตล์

การเลื อ กใช้ เ ทคโนโลยี ม าปรั บ ให้ เ ป็ น ประโยชน์ สูง สุ ดในงาน ออกแบบและของใช้ ไม่ใช่เรือ่ งของคนกลุม่ เล็ก ๆ เพราะบริษัทใหญ่ ทีผ่ ลิตรองเท้ากีฬาก็ยน่ื มือเข้ามาดูแลรับผิดชอบสิง่ แวดล้อมด้วยกัน กับการเลือกใช้วสั ดุขยะหรือของเหลือใช้มาผลิตเป็นรองเท้าแฟชัน่ ระดับโลก หนึ่งในนั้นคือยี่ห้อ Nike ที่เลือกใช้วัสดุท่เี ป็นมิตรกับ สิง่ แวดล้อม ทัง้ การใช้เส้นใยโพลีเอสเตอร์จากขวดพลาสติก วัสดุ เหลือใช้จากการผลิตรองเท้าคู่อ่ืน ๆ ผสานกับเทคโนโลยีทำ�ให้ เกิดเป็นรองเท้าที่สวมใส่สบาย น้ำ�หนักเบา ในรูปลักษณ์ท่ีเป็น เอกลักษณ์ และยังทำ�ให้เห็นวัสดุท่ีใช้ ทำ�ให้รสู้ กึ ถึงข้อแตกต่างว่า รองเท้าแต่ละคูท่ เ่ี ลือกใส่นน้ั มีรายละเอียดไม่เหมือนใคร Hip and stylish sneakers from waste

รองเท้าแตะจากเศษ “ขยะ”

รองเท้าแตะฟองน้ำ�ที่ลอยเป็นขยะมากมายในท้องทะเลไทย ได้รับการแปลงร่างและสร้างชีวิตใหม่ ให้เป็นงานศิลปะ รองเท้ า แตะฟองน้ำ � สี สั น สดใสคู่ ใ หม่ แต่ ล ะคู่ น้ั น ทำ � จาก ขยะรองเท้าแตะในทะเลจำ�นวน ๕ กิโลกรัม เป็นการทำ�งาน ร่วมกันของบริษัทเอกชน ผู้ผลิตรองเท้านันยางสุดคลาสสิก ทีเ่ รารูจ้ กั และใส่กนั คูเ่ ท้า กับทะเลจร (Tlejourn) ทีอ่ อกแบบ ขยะรองเท้าแตะให้เป็นรองเท้าแตะคู่ ใหม่ ภายใต้แบรนด์ Khya (ขยะ) ถึงน้ำ�หนักรองเท้าจะไม่เบาเหมือนแตะทั่วไป แต่ ก็ เ รี ย กว่ า ใส่ ส บายและเป็ น รองเท้ า ที่ มี เ อกลั ก ษณ์ เพราะแต่ละคูน่ น้ั จะมีสแี ละลายที่ไม่ซ�ำ้ กัน

Applying the right technology for maximum benefits in design and appliances is not restricted to a small group of people as big companies of athletic shoes jump in to save the environment by sourcing waste materials to create the world’s fashionable athletic shoes. Nike combines eco-friendly materials such as polyester from recycled plastic water bottles and leftover materials from producing other athletic shoes with innovative solutions to craft comfortable, lightweight, and one-of-a-kind shoe designs that reveal the raw materials for each pair.

๔

Flip-flops from “trash”

An incredible number of trashed flip-flops in Thai oceans have been transformed and given a new life as brand-new pairs of artistic and colorful flip-flops, each made of five kilograms of those trashed flip-flops.

Nanyang, a classic canvas maker, cooperated with Tlejourn under the brand called Khya (Thai for trash) to design trashed flip-flops into new flip-flops. Khya flip-flops may not be as light as others but are comfortable and unique with individual colors and patterns.

April - May 2021

15

THEN AND NOW

โรงเรียนนายเรือ

ตระหง่านเหนือคุ้งน้ำ�เจ้าพระยาเพื่อปกป้องอธิปไตย

Royal Thai Naval Academy

Standing prominently at the Chao Phraya River bend to protect the sovereignty

ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประเทศไทยต้องรับมือกับกองก�ำลังทางเรือของต่างชาติ ที่มุ่งหวัง จะยึดเอาประเทศไทยเป็นอาณานิคม ก�ำลังทางเรือของไทยในยุคนัน้ ไม่สามารถต่อสูส้ กัดกัน้ ด้วยมีก�ำลังรบด้อยกว่า ท�ำให้ไทยต้องสูญเสีย ดินแดนไปถึง ๑ ใน ๓

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยูห่ วั จึงส่งพระราชโอรส ไปศึกษาวิชาการทหารเรือ ณ ประเทศอังกฤษ และทรงก่อตั้ง โรงเรียนนายเรือขึ้น เพื่อเป็นรากฐานส�ำคัญในการพัฒนาก�ำลังพล ของกองทัพเรือให้มขี ดี ความสามารถในการปกป้องอธิปไตยทางทะเล มากยิง่ ขึน้ 16 เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

During the reign of His Majesty King Chulalongkorn, foreign naval armed forces desired to colonize Thailand.

However, the Thai navy was inferior and failed to intercept, causing Thailand to lose over one-third of the kingdom.

Thus, King Rama V sent his sons to study naval science in England and founded the Royal Thai Naval Academy as a significant foundation to enhance the competence of the Thai navy in safeguarding marine sovereignty.

ก่อนหน้านั้นการเรียนการสอนนักเรียนนายเรือต้องโยกย้าย สถานที่ ไ ปมา ตั้ ง แต่ ใ ช้ เ รื อ พระที่ นั่ ง มหาจั ก รี และเรื อ หลวง มูรธาวสิตสวัสดิ์ เป็นสถานที่ฝึกสอนชั่วคราว ต่อมาย้ายไปอยู่ที่ สวนอนันตอุทยาน ธนบุรี และย้ายมาอยูท่ ตี่ กึ สุนนั ทาลัย ปากคลองตลาด จนกระทั่​่�งวั​ันที่​่� ๒๐ พฤศจิ​ิกายน พ.ศ. ๒๔๔๙ พระบาทสมเด็​็จ พระจุ​ุลจอมเกล้​้าเจ้​้าอยู่​่�หั​ัวเสด็​็จพระราชดำำ�เนิ​ินมาทรงเปิ​ิดโรงเรี​ียน นายเรื​ือที่​่�พระราชวั​ังเดิ​ิมซึ่​่�งปั​ัจจุ​ุบั​ันเป็​็น ที่​่�ตั้​้�งของกองบั​ัญชาการ กองทั​ัพเรื​ือ และทรงลงลายพระราชหั​ัตถเลขาในสมุ​ุดเยี่​่�ยมโรงเรี​ียน นายเรื​ือเป็​็นข้​้อความประวั​ัติศิ าสตร์​์ “การทหารเรื​ือสยาม” หยั่​่�งราก แห่​่งเกี​ียรติ​ิยศและภาระหน้​้าที่​่�ของทหารเรื​ือว่​่า “วั​ันที่​่� ๒๐ พฤศจิ​ิกายน รั​ัตนโกสิ​ินทร์​์ศก ๑๒๕ เรา จุ​ุฬาลงกรณ์​์ ปร ได้​้มาเปิ​ิดโรงเรี​ียนนี้​้� มี​ีความปลื้​้�มใจซึ่​่�งได้​้เหนการทหารเรื​ือมี​ีรากหยั่​่�ง ลงแล้​้ว จะเปนที่​่�มั่​่�นสื​ืบไปในภายน่​่า”

ใน พ.ศ. ๒๔๙๕ ได้​้ย้า้ ยโรงเรี​ียนนายเรื​ือมาที่​่� ป้​้อมเสื​ือซ่​่อนเล็​็บ ถนนสุ​ุขุ​ุมวิ​ิท ตำำ�บลปากน้ำำ�� อำำ�เภอเมื​ืองสมุ​ุทรปราการ จั​ังหวั​ัด สมุ​ุ ท รปราการ จนกระทั่​่�งปั​ั จ จุ​ุ บั​ั น ซึ่​่�งในภาพนี้​้�จะเห็​็ น ความ เปลี่ยนแปลงจากเดิมโดยตึกด้านซ้ายและด้านขวาหายไป รวมทั้ง ร่องรอยของรถรางสายปากนำ�้ ทีป่ จั จุบนั กลายเป็นรถไฟฟ้ามาแทนที่ และมีสถานีโรงเรียนนายเรือ หนึ่งในโครงการส่วนต่อขยายช่วง แบริ่ง-สมุทรปราการ ซึ่งเปิดให้บริการมาตั้งแต่วันที่ ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ ตัง้ อยูด่ า้ นหน้าโรงเรียนนายเรือ

Initially, the naval academy used HTMS Prathinung Mahachakri and HTMS Muratha Wasitsawat as temporary education facilities, relocated to Ananta Uthayan Park in Thonburi, and Sunanthalai Building at Pak Khlong Talat.

On November 20, 1906, His Majesty King Chulalongkorn inaugurated the Royal Thai Naval Academy at the old palace (currently the Royal Thai Navy Headquarter) and wrote in the guest book: “On November 20, 1906, I, Chulalongkorn, have come to inaugurate this Academy. I am profoundly pleased to see that the Navy has its foundation established. It will constitute a firm base henceforth.”

In 1952, the Naval Academy was relocated to Suea Son Lep Fort, Sukhumvit Road, Paknam Sub-District, Mueang Samutprakan, Samutprakan. At present, the left and right buildings have disappeared. Also, Paknam trams have been replaced with BTS sky trains with the Royal Thai Naval Academy Station as a part of the Bearing - Samutprakan line extension project, which opened on December 6, 2018, in front of the Naval Academy.

April - May 2021

17

ONE WORD

มอญใหม่​่

Mon Mai

ในอดี​ีต อำำ�เภอบางพลี​ีมี​ีประชากรอาศั​ัยอยู่​่�ด้​้วยกั​ัน ๓ กลุ่​่�ม คื​ือ คนไทย คนมอญ (สมั​ัยก่​่อนเรี​ียกรามั​ัญ ตามคำำ�ศั​ัพท์​์โบราณ) และคนลาว ซึ่​่ง� แม้​้จะมาจากต่​่างถิ่​่น� ต่​่างที่​่มา � แต่​่ทั้​้�ง ๓ กลุ่​่ม ก็ � ส็ ามารถ อยู่​่ � ร่​่ วมกั​ั นได้​้ อ ย่​่างสั​ั น ติ​ิ อั​ั น นำำ � มาซึ่​่� ง ประเพณี​ี ท้ ้ อ งถิ่​่� น อั​ั น ดี​ี ง าม ในรู​ูปแบบต่​่าง ๆ ที่​่�แสดงถึ​ึงความอบอุ่​่�นและสามั​ัคคี​ีของชุ​ุมชน เช่​่น ประเพณี​ีรับั บั​ัว กระทั่​่ง� ปี​ี พ.ศ. ๒๓๕๘ ในสมั​ัยพระบาทสมเด็​็จ พระพุ​ุทธเลิ​ิศหล้​้านภาลั​ัย (รั​ัชกาลที่​่� ๒) เกิ​ิดเหตุ​ุการณ์​์สำำ�คั​ัญ ครั้​้�งใหญ่​่ในพม่​่าขึ้​้�น โดยพระเจ้​้าประดุ​ุงผู้เ้� ป็​็นกษั​ัตริ​ิย์​์พม่​่าในเวลานั้​้�น ต้​้องการสร้​้างพระเจดี​ีย์​์องค์​์ใหญ่​่ที่​่�สุ​ุดในโลกขึ้​้�นที่​่�เมื​ืองมั​ัณฑะเลย์​์ (อดี​ีตเมื​ืองหลวงของพม่​่า และเป็​็นเมื​ืองใหญ่​่อั​ันดั​ับ ๒ รองจากย่​่างกุ้​้�ง) พระเจ้​้าประดุ​ุงจึ​ึงออกคำำ�สั่​่ง� ให้​้เกณฑ์​์คนพม่​่าและคนมอญทั้​้ง� ประเทศ มาช่​่วยกั​ันสร้​้างพระเจดี​ีย์​์องค์​์ที่​่�ว่​่านี้​้� นำำ�มาซึ่​่�งความเดื​ือดร้​้อนของ In the past, there were three groups of population in ประชาชนกั​ันทั่​่�วหน้​้า ไม่​่เป็​็นอั​ันทำำ�มาหากิ​ิน เพราะต้​้องใช้​้แรงและ Bang Phli District: Thai, Mon (formerly known as Raman), and เวลาทั้​้�งหมดไปกั​ับการสร้​้างพระเจดี​ีย์เ์ พื่​่อ� ให้​้กษั​ัตริ​ิย์​์พอใจ Laotian. Despite different hometowns, they lived together in harmony and brought along various forms of gracious folk traditions that reflected their warmth and unity, for example, the Lotus Receiving Festival. It was not until 1815, during King Rama II’s reign, that King Bodawpaya (Padung) of Myanmar wanted to build the world’s largest pagoda in Mandalay (the former capital of Myanmar and the second-largest city next to Yangon). His recruitment of Myanma and Mon people across the country for the construction had caused great suffering to the people since they could not make their livelihood, wasting all their energy and time building the pagoda to please the king.

18

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

ในที่​่�สุ​ุดชาวมอญส่​่วนหนึ่​่�งเริ่​่�มทนไม่​่ไหว จึ​ึงพากั​ันอพยพ เข้​้ามาตั้​้�งถิ่​่�นฐานในประเทศไทยผ่​่านทางจั​ังหวั​ัดตาก รั​ัชกาลที่​่� ๒ ทรงพระกรุ​ุณาโปรดเกล้​้าฯ ให้​้จั​ัดที่​่�อยู่​่�ที่​่�ทำำ�กิ​ินให้​้กั​ับคนมอญกลุ่​่�มนี้​้� ทั้​้ง� ที่​่จั� งั หวั​ัดปทุ​ุมธานี​ี จังั หวั​ัดนนทบุ​ุรี​ี และจั​ังหวั​ัดตาก โดยให้​้เรี​ียก ชาวมอญกลุ่​่มนี้​้ � ว่​่า � “มอญใหม่​่”

ในเวลาเดี​ียวกั​ันนั้​้�นเอง ประเทศไทยก็​็กำำ�ลั​ังอยู่​่� ในช่​่วงของ การสร้​้างเมื​ืองนครเขื่​่อ� นขั​ันธ์​์ (อำำ�เภอพระประแดงในปั​ัจจุ​ุบันั ) รั​ัชกาลที่​่� ๒ ทรงพระกรุ​ุณาโปรดเกล้​้าฯ ให้​้กลุ่​่�มมอญใหม่​่ส่​่วนหนึ่​่�งอพยพจาก จั​ังหวั​ัดปทุ​ุมธานี​ี เข้​้ามาอยู่​่�ที่​่�เมื​ืองใหม่​่แห่​่งนี้​้� กระทั่​่�งเวลาผ่​่านไป เข้​้าสู่ส�่ มั​ัยรั​ัชกาลที่​่� ๓ กลุ่​่มม � อญใหม่​่ที่​่�กระจายตั​ัวอยู่​่�ในนครเขื่​่อ� นขั​ันธ์​์ ก็​็ ข ยายพื้​้� น ที่​่� ทำำ � มาหากิ​ินไปอยู่​่ � ต ามริ​ิมคลองสำำ � โรงกั​ั น มากขึ้​้� น โดยประกอบอาชี​ีพเกษตรกรรม ทำำ�ไร่​่ ทำำ�นา และเลี้​้ย� งควาย

Eventually, some Mon decided to migrate and settle down in Thailand through Tak. King Rama II graciously bestowed them land to make a living in Pathumthani, Nonthaburi, and Tak, regarding them as “Mon Mai (or New Mon)”.

At the time, Thailand was also building Nakhon Khuean Khan City (current Phra Pradaeng District). King Rama II royally permitted a new group of Mon immigrants from Pathumthani to reside in this new city. By King Rama III’s reign, the new Mon, who once scattered in Nakhon Khuean Khan, had expanded their living ground along Khlong Samrong, farming and raising buffaloes for a living.

April - May 2021 19

PAKNAM STORY

เกร็ดน่ารู้เมืองปากน้ำ�

Paknam Tips

หอดู​ูดาว Unseen แห่​่งโรงเรี​ียนนายเรื​ือ

ด้​้วยวั​ัตถุ​ุประสงค์​์ด้า้ นการศึ​ึกษาของนั​ักเรี​ียนนายเรื​ือ ที่​่�ต้อ้ งการ ศึ​ึกษาความสั​ั มพั​ั น ธ์​์ ร ะหว่​่างการหมุ​ุนของโลกกั​ั บ การโคจรของ ดวงอาทิ​ิตย์​์ ดวงจั​ันทร์​์ ดาวฤกษ์​์ และดาวนพเคราะห์​์ กรมยุ​ุทธศึ​ึกษา ทหารเรื​ือจึ​ึงได้​้จั​ัดซื้​้�อท้​้องฟ้​้าจำำ�ลองจาก Pitzlaboratokies Inc. สหรั​ัฐอเมริ​ิกา ในปี​ี พ.ศ. ๒๔๙๖

เมื่​่�อถึ​ึงปี​ี พ.ศ. ๒๕๐๑ โรงเรี​ียนนายเรื​ือจึ​ึงได้​้สร้​้างอาคาร หอดาราศาสตร์​์ขึ้​้�น และได้​้มี​ีการรวบรวมอุ​ุปกรณ์​์ทางดาราศาสตร์​์ ทั้​้ง� หมดมาไว้​้ด้ว้ ยกั​ันที่​่นี่​่� � ประกอบด้​้วย ตั​ัวหอ โดมตรวจดาว กล้​้องดู​ูดาว ท้​้องฟ้​้าจำำ�ลอง เครื่​่�องฉายดาว ถื​ือว่​่าเป็​็นการก่​่อสร้​้างหอดู​ูดาว แห่​่งแรกในประเทศไทย ปั​ัจจุ​ุบันั มี​ีการปรั​ับเปลี่​่ย� นชั้​้น� ล่​่างของอาคาร เป็​็นพิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์ จั​ัดแสดงเครื่​่�องมื​ือเดิ​ินเรื​ือต่​่าง ๆ และมี​ีนิ​ิทรรศการ เกี่​่ย� วกั​ับการเดิ​ินเรื​ือดาราศาสตร์​์ และดาราศาสตร์​์ เปิ​ิดให้​้ประชาชน ทั่​่ว� ไปเข้​้าชม โดยไม่​่เสี​ียค่​่าเข้​้าชม

หากต้​้ อ งการเข้​้ า ชมสามารถติ​ิดต่​่อล่​่วงหน้​้ า โทรศั​ั พ ท์​์ ๐ ๒๔๗๕ ๓๙๓๙, ๐ ๒๔๗๕ ๓๙๗๒, ๐ ๒๔๗๕ ๗๔๐๓ และ ๐ ๒๔๗๕ ๓๘๐๐ 20

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

Unseen Observatory of the Royal Thai Naval Academy

As an educational objective, the cadets had to study the relationship between the earth’s rotation and the orbits of the sun, moon, fixed stars, and planets. Hence, the Naval Education Department purchased a planetarium from Pitzlaboratokies Inc., the USA in 1953.

In 1958, the Royal Thai Naval Academy built an astronomy observatory and gathered all astronomical equipment such as an observatory, an observation dome, telescopes, a planetarium, and star projectors. It is regarded as the first observatory in Thailand. The lower floor currently serves as a museum of marine navigation tools with an exhibition of celestial navigation and astronomy, open for the public free of charge.

To visit, please make a prior phone contact at 0 2475 3939, 0 2475 3972, 0 2475 7403, and 0 2475 3800

leaves. The sap from the flower bud must first be marinated in a jar over 1-2 months before featuring in chili dipping for dried salted stingray or Sour Soup with Mullet or Sea Bass. วั​ัดตำำ�หรุ​ุ สวยงามดั​ังสวรรค์​์จำำ�แลง

เรื่​่�องมหั​ัศจรรย์​์ของ “จาก”

“จาก” เติ​ิบโตได้​้ ดี​ี ใ นช่​่วงที่​่� มี​ี น้ำำ� � จื​ื ด และน้ำำ� � กร่​่อยปนกั​ั น เราจึ​ึงเห็​็นจากเกิ​ิดขึ้​้�นชุ​ุกชุ​ุมจนพบได้​้ทั่​่�วไปแถวปากน้ำำ�� บางปะกง ตลอดขึ้​้�นไปจนถึ​ึงฉะเชิ​ิงเทรา ความพิ​ิเศษเฉพาะตั​ัวของจาก คื​ือเป็​็น พื​ืชจำำ�พวกปาล์​์มเพี​ียงชนิ​ิดเดี​ียวที่​่�มี​ีลำำ�ต้​้นอยู่​่�ใต้​้ดิ​ิน จากที่​่�เราเห็​็นว่​่า ต้​้นไม่​่สู​ูงนั้​้น� แท้​้จริ​ิงแล้​้วอาจสู​ูงถึ​ึง ๙ เมตร โดยไม่​่มี​ีส่​่วนของลำำ�ต้​้น ให้​้เห็​็นเลย เพราะที่​่เ� ราเห็​็นนั้​้น� คื​ือส่​่วนใบและช่​่อดอกเท่​่านั้​้�น และยั​ังเป็​็น พื​ืชเก่​่าแก่​่ เคยมี​ีผู้พ้� บซากดึ​ึกดำำ�บรรพ์​์ของจาก ซึ่​่ง� อายุ​ุถึ​ึง ๗๐ ล้​้านปี​ี เลยที​ีเดี​ียว

คนไทยใช้​้ประโยชน์​์จากจากมาแต่​่ครั้​้�งโบราณกาล คนโบราณ ถื​ือกั​ันว่​่า คนที่​่จ� ะมี​ีอาชี​ีพทำำ�ป่​่าจากนั้​้น� ถ้​้าอายุ​ุไม่​่ถึ​ึง ๓๐ ปี​ี ห้ามทำ ้ �ำ เพราะจะอายุ​ุสั้​้�น หรื​ือชี​ีวิ​ิตไม่​่รุ่​่�งเรื​ือง จนถึ​ึงปั​ัจจุ​ุบั​ันจากก็​็ยั​ังได้​้รั​ับ ความนิ​ิยม เช่​่น ใบจาก ใช้​้มุ​ุงหลั​ังคา กั​ันแดดกั​ันฝนได้​้เป็​็นอย่​่างดี​ี ใช้​้ห่​่ออาหารหรื​ือทำำ�ขนมจากที่​่ร� สชาติ​ิอร่​่อย กลิ่​่น� หอม ใช้​้ใบห่​่อยาสู​ูบ ส่​่วนน้ำำ�� เลี้​้ย� งจากงวง (ช่​่อดอก) ของจาก จะต้​้องใช้​้กระป๋​๋องพลาสติ​ิก เปิ​ิดปากกว้​้าง ไปรอน้ำำ�� ที่​่ห� ยดไว้​้ แล้​้วนำำ�มาหมั​ักในไห ทิ้​้�งไว้​้ประมาณ ๑-๒ เดื​ือน ก็​็มีคี นนิ​ิยมนำำ�ไปทำำ�น้ำำ�� พริ​ิกจิ้​้มกั � บั ปลากระเบนเค็​็ม หรื​ือไม่​่ ก็​็นำ�ำ ไปต้​้มกับั ปลากระบอกหรื​ือปลากะพง เรี​ียกว่​่า ปลาต้​้มส้ม้ The Miracle of “Nipa Palm”

“Nipa palm” (or Chak) grows well where fresh and brackish water meet, hence, particularly abundant in Paknam, Bangpakong, and upwards to Chachoengsao. It is the only palm species with the trunk under the ground that a ninemeter-tall nipa-palm tree can seem short because no tree trunk is visible only the leaves and flowers can be seen.

Moreover, the nipa palm is an ancient plant whose fossil was reported 70 million years old.

Thai people have long benefited from nipa palm. As Chak also means depart, an ancient belief forbade people younger than 30 years old to run nipa-palm forest for a living to avoid a short or unsuccessful life. Today, nipa palm leaves remain popular for roof thatching, food wrapping, making the delicious and aromatic Khanom Chak, and wrapping tobacco

อี​ีกจุ​ุดน่​่าเยื​ือนที่​่พ� ลาดไม่​่ได้​้ของจั​ังหวั​ัดสมุ​ุทรปราการ คื​ือการ แวะไปไหว้​้พระที่​่�วั​ัดตำำ�หรุ​ุ เพราะวั​ัดนี้​้�มี​ีพระมหาเจดี​ีย์​์รั​ัตนมงคล สวยงามโดดเด่​่นเห็​็นแต่​่ไกล เพราะอยู่​่ติ​ิดกั � บั ถนนใหญ่​่เส้​้นตำำ�หรุ​ุ-บางพลี​ี ภายในมี​ีวิ​ิหารแก้​้ว ๓ ชั้​้�น งามวิ​ิจิ​ิตร ทุ​ุกชั้​้น� เปล่​่งประกายระยิ​ิบระยั​ับ เพราะเป็​็นกระจกทั้​้ง� หมด และเป็​็นที่​่ป� ระดิ​ิษฐานหลวงพ่​่อประกายมงคล องค์​์จำ�ำ ลอง พระหยกสี​ีเขี​ียวมรกต รวมทั้​้�งรู​ูปปั้​้น� พระอาจารย์​์ต่​่าง ๆ ที่​่โ� ด่​่งดั​ังในอดี​ีต

การสร้​้างวิ​ิหารที่​่�สวยงามเกิ​ินธรรมดานี้​้� เกิ​ิดจากแรงจู​ูงใจ ที่​่ต้� อ้ งการให้​้เด็​็กและเยาวชนรู้​้�จักั การทำำ�บุ​ุญและเป็​็นคนดี​ี ทางวั​ัดยังั ได้​้ จั​ัดแสดงหุ่​่�นซู​ูเปอร์​์ฮี​ีโร่​่จำำ�นวนมากที่​่�บริ​ิเวณด้​้านหน้​้าวิ​ิหารหลวงพ่​่อ ประกายมงคล ไหว้​้พระเสร็​็จสามารถเดิ​ินไปให้​้อาหารปลา อาหารเต่​่า กั​ันต่​่อได้​้ เรี​ียกว่​่ามาเที่​่�ยววั​ัดทั้​้�งครอบครั​ัว ก็​็ได้​้ทั้​้�งบุ​ุญได้​้ทั้​้�งความ ตื่​่น� ตาตื่​่�นใจในจุ​ุดเดี​ียวกั​ัน

Wat Tam Ru, a paradise in disguise

Another must-visit in Samutprakan is Wat Tam Ru with the magnificent Phra Maha Chedi Rattana Mongkhon on Tam Ru- Bang Phli Road. The temple houses a glistening three-story crystal vihara, surrounded with glass mosaics on every floor.

It enshrines a replicated Buddha image of Luang Pho Prakai Mongkhon, an emerald Buddha image, and statues of famous master monks from the past. To inspire children and youths to learn about merit-making and being noble, the temple came up with such extraordinary construction and the display of figures of superheroes in front of the vihara of Luang Pho Prakai Mongkhon. Here, visitors can enjoy feeding the fish and turtles with the family to fulfill the merits and excitement in one stop.

April - May 2021 21

PEACE PLACE

วัดพิชัยสงคราม

การผสมผสานของศิลปะ ๒ ยุคสมัย

Wat Phichai Songkhram Integration of art from two eras

ถ้​้าเที​ียบวั​ัดพิ​ิชั​ัยสงครามกั​ับวั​ัดอี​ีกหลาย ๆ แห่​่งในจั​ังหวั​ัด สมุ​ุทรปราการแล้​้ว ความสวยงามของวั​ัดแห่​่งนี้​้� อาจไม่​่ได้​้เด่​่น สะดุ​ุดตาถึ​ึงขั้​้�นต้​้องจดไว้​้ในลิ​ิสต์​์ห้​้ามพลาด แต่​่หากคุ​ุณได้​้ลองฟั​ัง ที่​่�มาที่​่� ไปของวั​ัดพิ​ิชั​ัยสงคราม ซึ่​่�งตั้​้�งอยู่​่� ในตำำ�บลปากน้ำำ��แห่​่งนี้​้�แล้​้ว เราเชื่​่�อเหลื​ือเกิ​ินว่​่า ภายหลั​ังจากที่​่�อ่​่านจบ หลายคนจะรี​ีบคว้​้า กล้​้องถ่​่ายรู​ูป ขั​ับรถออกจากบ้​้าน เพราะอยากมาเห็​็นวั​ัดแห่​่งนี้​้� ด้​้วยตาตั​ัวเอง

สิ่​่ง� แรกที่​่ส� ร้​้างความประทั​ับใจให้​้กับั เรา คื​ือคำำ�เขี​ียนประดั​ับตกแต่​่ง ไว้​้ตรงบางจุ​ุดของหน้​้าจั่​่ว� ซึ่​่ง� มี​ีงานแกะสลั​ักลวดลายเทพพนมประดั​ับอยู่​่� ด้​้านใต้​้ของเทพพนมนั้​้�นมี​ีประโยคเขี​ียนไว้​้ว่​่า “มาดี​ี-ไปดี​ี” บอกถึ​ึง ความสั​ัมพั​ันธ์​์ของผู้​้�คนตามแบบวิ​ิถี​ี ไทย เวลาเจอกั​ัน เราก็​็ทั​ักทาย พอจากกั​ัน เราก็​็ยกมื​ือไหว้​้ อำ�ำ ลา และอวยพร

22

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

Compared to other temples in Samutprakan, Wat Pichai Songkhram may not appear as mesmerizing to be included in the must-visit list. However, soon after reading its background in Paknam Sub-District, we honestly believe many would instantly grab their camera and drive out wishing to see the temple with their own eyes.

Our first impression was the quote on the pediment decorated with carved angels in adoration. Under the angels, it said, “Arrive well. Leave Well.” It shows the Thai relationship between people. When we meet, we greet. When we depart, we press our palms together and bid farewell wishing the other good luck.

หลักฐานทางประวัติศาสตร์ ผ่านโครงสร้างของการผสมผสาน ระหว่างศิลปะสมัยอยุธยาและกรุงรัตนโกสินทร์ The historical evidence through the structure with integrated Ayutthaya and Rattanakosin arts.

April - May 2021

23

วั​ัดพิ​ิชั​ัยสงคราม เป็​็นวั​ัดที่​่�สร้​้างขึ้​้�นในสมั​ัยกรุ​ุงศรี​ีอยุ​ุธยา เป็​็นวั​ัดที่​่�มี​ีจุ​ุดเด่​่นในการผสมผสานระหว่​่างศิ​ิลปะสมั​ัยอยุ​ุธยาและ สมั​ัยกรุ​ุงรั​ัตนโกสิ​ินทร์​์ไว้​้ด้ว้ ยกั​ันได้​้อย่​่างลงตั​ัว วั​ัดแห่​่งนี้​้ตั้​้� ง� อยู่​่ภ� ายใน พื้​้น� ที่​่ข� องชุ​ุมชน ด้​้านหน้​้าวัดั เป็​็นตลาด และสุ​ุดตลาด ฝั่​่�งตรงข้​้ามวัด ั ก็​็จะเป็​็นท่​่าน้ำำ��ข้​้ามไปยั​ังพระสมุ​ุทรเจดี​ีย์​์ ซึ่​่�งแม้​้รอบนอกของตั​ัววั​ัด จะดู​ูพลุ​ุกพล่​่านอยู่​่สั� กั หน่​่อยด้​้วยชุ​ุมชนและผู้​้�คนที่​่อ� าศั​ัยอยู่​่�ในเขตเมื​ือง แต่​่เมื่​่�อเดิ​ินเข้​้ามาภายในตั​ัววั​ัดก็​็กลั​ับสงบเงี​ียบ และการถู​ูกรายล้​้อม ด้​้วยต้​้นไม้​้นานาพรรณ ชวนให้​้นึ​ึกถึ​ึงวั​ัดที่​่ตั้​้� ง� อยู่​่ต� ามพื้​้�นที่​่ช� นบทห่​่างไกล ของประเทศไทย ทั้​้�ง ๆ ที่​่�อยู่​่เ� พี​ียงปากน้ำำ�� นี่​่เ� อง

วั​ัดพิ​ิชัยั สงครามนี้​้�ชาวบ้​้านนิ​ิยมเรี​ียกกั​ันว่​่า “วั​ัดนอก” เนื่​่อ� งจาก สมั​ั ย ก่​่อนวั​ั ดนี้​้� ถื​ื อ ว่​่าตั้​้� ง อยู่​่ � เ ขตนอกเมื​ื อ ง เป็​็ น วั​ั ดที่​่� ส ร้​้ า งขึ้​้� น ราว พ.ศ. ๒๒๕๓ แต่​่ไม่​่เคยมี​ีปรากฏบั​ันทึ​ึกหลั​ักฐานทางประวั​ัติ​ิศาสตร์​์ ว่​่าใครเป็​็นผู้​้�สร้​้าง ทราบกั​ันเพี​ียงแต่​่เดิ​ิมที​ีวั​ัดนี้​้�มี​ีชื่​่�อว่​่า “วั​ัดโพธิ์​์�” แต่​่ถู​ูกเปลี่​่ย� นชื่​่อ� มาเป็​็นวั​ัดพิ​ิชัยั สงครามในช่​่วงสมั​ัยรั​ัตนโกสิ​ินทร์​์ตอนต้​้น เหตุ​ุจากพระยาพิ​ิชั​ัยสงครามได้​้รั​ับมอบหมายจากพระบาทสมเด็​็จ พระพุ​ุทธเลิ​ิศหล้​้านภาลั​ัยให้​้เป็​็นผู้เ้� ดิ​ินทางมาบู​ูรณปฏิ​ิสั​ังขรณ์​์

อุ​ุโบสถหลั​ังใหม่​่ของวั​ัดมี​ีความโดดเด่​่นในเรื่​่อ� งการใช้​้สี​ี และความ แปลกตาของหลั​ังคาทรงจั่​่ว� ซ้​้อนทั​ับกั​ัน หรื​ือที่​่เ� รี​ียกกั​ันว่​่าทรงจั​ัตุ​ุรมุ​ุข โดยมี​ียอดเจดี​ีย์เ์ ป็​็นทรงลั​ังกา หน้​้าบันั อุ​ุโบสถประดั​ับตราสั​ัญลั​ักษณ์​์

24

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

Wat Phichai Songkhram was built in the Ayutthaya period with a distinctively harmonious integration of art from the Ayutthaya and Rattanakosin periods. The temple nestles in the community area with a market at the front and a rivercrossing pier to Phra Samut Chedi right across. Despite the bustling surroundings, the temple is peaceful and abundant with plants, similar to those in the remote rural areas of Thailand,right here in Samutprakan.

Wat Phichai Songkhram is locally known as “Wat Nok” since, in the early days, it was outside the city. Anonymously built around 1710, the temple was originally called “Wat Pho” and renamed Wat Phichai Songkhram in the early Rattanakosin period when His Majesty King Buddha Loetla Naphalai (Rama II) appointed Phraya Phichai Songkhram to renovate the temple.

The new Ubosot is remarkable with colors, a roof with four gable ends, a Langka-style pagoda top, and a pediment with the symbol of the 50th Anniversary Celebration of the Late King's Accession to the Throne. The arch doors and

งานฉลองสิ​ิริ​ิราชสมบั​ัติ​ิครบ ๕๐ ปี​ี ส่​่วนซุ้​้�มประตู​ูและหน้​้าต่​่าง เป็​็นงานปู​ูนปั้​้�น ประดั​ับด้​้วยกระจกสี​ีและตกแต่​่งด้​้วยลายรดน้ำำ�� ที่​่บ� านประตู​ู-หน้​้าต่​่าง

เพี​ียงแค่​่ยื​ืนมองจากภายนอกอุ​ุโบสถ ก็​็อดทึ่​่�งไม่​่ได้​้ในฝี​ีมื​ือ แสนประณี​ีตของช่​่างศิ​ิลป์​์ไทยในอดี​ีต ยิ่​่ง� เมื่​่อ� ก้​้าวเข้​้าสู่ภ�่ ายในอุ​ุโบสถ ก็​็ ยิ่�่ ง ตื่​่� น ตาไปกั​ั บ ความงามที่​่� ป รากฏ พระประธานปางมารวิ​ิชั​ั ย ประดิ​ิษฐานอยู่​่�เบื้​้�องหน้​้า พร้​้อมด้​้วยพระอั​ัครสาวกนั่​่�งขนาบทั้​้�งซ้​้าย และขวา ฝาผนั​ังโดยรอบเขี​ียนขึ้​้�นด้​้วยลายกระหนก บานประตู​ู เขี​ียนภาพทวารบาล อั​ันว่​่าด้​้วยเรื่​่อ� งของสั​ัตว์​์ เทพ และมนุ​ุษย์​์

ส่​่วนอุ​ุโบสถหลั​ังเก่​่าของวั​ัด ซึ่​่�งกรมศิ​ิลปากรได้​้ขึ้​้�นทะเบี​ียน ให้​้เป็​็นโบราณสถานของชาติ​ิ สร้​้างขึ้​้น� ในสมั​ัยกรุ​ุงศรี​ีอยุ​ุธยาตอนปลาย ประดั​ับช่​่อฟ้​้า ใบระกา และหางหงส์​์ ภายในอุ​ุโบสถหลั​ังนี้​้ป� ระดิ​ิษฐาน พระประธานปางสมาธิ​ิและปางอื่​่น� ๆ ไว้​้อีกี หลายองค์​์

อี​ีกจุ​ุดที่​่�น่​่าสนใจ คื​ือบริ​ิเวณใกล้​้กั​ันกั​ับอุ​ุโบสถเก่​่า เป็​็นที่​่�ตั้​้�ง ของพระเจดี​ีย์​์ทรงเครื่​่�อง ก่​่อสร้​้างเป็​็นรู​ูปทรงระฆั​ังประดั​ับด้​้วย ถ้​้วยชามเบญจรงค์​์ของจี​ีน มี​ีสร้​้อยสั​ังวาลย์​์คล้​้องเป็​็นลายปู​ูนปั้​้�น และบั​ัวกลุ่​่�มปู​ูนปั้​้�นนั้​้�นถู​ูกประดั​ับไว้​้ยั​ังรอบเจดี​ีย์​์ ๓ ชั้​้�น จนเกิ​ิดเป็​็น ลวดลายแปลกตา ชวนตั้​้�งคำำ�ถามถึ​ึงช่​่างฝี​ีมื​ือไทยสมั​ัยก่​่อนที่​่� ไม่​่ได้​้ มี​ีเครื่​่�องมื​ือเครื่​่�องใช้​้อำำ�นวยความสะดวก แต่​่สามารถสร้​้างงานได้​้ อย่​่างวิ​ิจิ​ิตรจากสองมื​ือล้​้วน ๆ

ด้​้วยความเงี​ียบสงบของที่​่�นี่​่� จึ​ึงเหมาะเหลื​ือเกิ​ินสำำ�หรั​ับใคร ที่​่�ต้​้องการปลี​ีกเวลาเข้​้ามาทำำ�สมาธิ​ิ หรื​ือสวดมนต์​์ เพื่​่�อพาตั​ัวเอง ออกจากความวุ่​่�นวายภายนอกสั​ักชั่​่�วขณะ วัดพิชัยสงคราม เลขที่ ๒๙ ถนนประโคนชัย ตำ�บลปากน้ำ� อำ�เภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐ ๒๓๘๙ ๒๘๙๕, ๐ ๒๓๙๕ ๑๖๓๗

windows are decorated with stucco sculptures and stained glass and their panels with gilded black lacquer.

Its exterior is captivating with the meticulous skills of ancient Thai artisans. Inside, it magnificently enshrines the principal Buddha image in subduing Mara attitude with Lord Buddha’s disciples on the left and right. There are paintings of Kranok patterns on the walls, and guardian angels, and stories of animals, angels, and humans on the doors.

The old Ubosot, registered nation heritage by the Fine Art Department, was established in the late Ayutthaya period, with a gable apex, toothlike ridges on the sloping gable edges, and finials at two corners of the gable. It enshrines the principal Buddha image in meditation attitude and many others.

Another notable spot nearby the old Ubosot is the bell-shaped Chedi decorated with Chinese porcelains, a stucco breast chain, and three-layers of intriguing lotus-flower-shaped stucco sculptures. It is a wonder how Thai artisans in the past handcrafted such splendid works without facilities.

The serenity makes the temple a suitable spot to briefly escape the hectic world for meditation practice or praying.

Wat Phichai Songkhram 23 Prakhonchai Road, Paknam Sub-District, Mueang Samutprakan, Samutprakan Tel. 0 2389 2895, 0 2395 1637 April - May 2021

25

CAN’T MISS

ภาพสวยไม่ซ้ำ�ใคร กับมุมถ่ายภาพ

ที่ป้อมพระจุล

Catch unique photos from new perspectives at

Phra Chulachomklao Fort

ส�ำหรับคนในยุคเที่ยวไปเช็กอินไป สมุทรปราการจัดว่าเป็น จังหวัดที่ถูกใจนักถ่ายภาพเป็นอย่างยิ่ง เพราะนอกจากจะอยู่ใกล้ กรุงเทพฯ รถไฟฟ้าเชื่อมผ่าน มากมายด้วยอาหารอร่อย และไป กี่ครั้งก็ยังมีสถานที่ที่น่าสนใจให้ตามเก็บภาพได้ไม่ซ�้ำมุม

วั น นี้ @SAMUTPRAKAN ภู มิ ใ จน� ำ เสนอจุ ด ถ่ า ยรู ป ที่ รับรองว่าต้องถูกใจคนชอบเก็บภาพในมุมสวยแปลกตา นั่นคือ ป้ อ มพระจุ ล จอมเกล้ า หรื อ ที่ ช าวบ้ า นเรี ย กกั น จนติ ด ปากว่ า “ป้ อ มพระจุ ล ” สถานที่ แ ห่ ง นี้ คื อ พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ ที่ เ ปิ ด ให้ ป ระชาชน เข้าชมเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ ตั้งแต่ครั้งสมัยพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยูห่ วั ทีท่ รงสร้างป้อมขึน้ เพือ่ ป้องกันการรุกราน จากอังกฤษและฝรั่งเศส

For people who love checking in as they travel, Samutprakan is a dearly loved province among photographers. It is close to Bangkok, linked to the sky train, packed with delicious food and places with countless unique perspectives.

Today, @SAMUTPRAKAN proudly presents photogenic spots that will surely win the hearts of exotic view photographers. Phra Chulachomklao Fort, locally called “Phra Chul Fort,” is a public museum for learning the history since His Majesty King Rama V constructed the fort to prevent the invasion from England and France.

หลายคนรูแ้ ค่วา่ ป้อมพระจุลตัง้ อยูด่ า้ นหลังอนุสาวรียข์ องพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยูห่ วั แต่ทหี่ ลายคนไม่รู้ คือทางเดินภายในป้อม มีจดุ ถ่ายภาพทีเ่ ห็นแล้วต้องร้อง…ว้าว

Many people know Phra Chul Fort sits behind HM King Rama V’s statue, but only a few know the remarkably photogenic spots along the walkway inside the fort.

26

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

เลือกเวลาบ่ายก�ำลังดี เพราะแสงจะเอียงได้ทที่ ำ� มุมกับ ก�ำแพงขาวและพืน้ อิฐสีแปลกตา กลายเป็นภาพทีม่ ี คอมโพสต์สวยเก๋ไม่ซำ�้ ใคร The afternoon light casting upon the white walls and unusual colored bricks at the right angle offers an exceptional photo composition.

April - May 2021

27

วันหยุดนีไ้ ม่ตอ้ งไปไหนไกล ชวนคนรูใ้ จไปเดินเล่น กินลม ชมวิว และเก็บภาพกลับไปเป็นความทรงจ�ำไม่รลู้ มื On upcoming holidays, take your favorite persons on a stroll, sightseeing, and capture memorable moments home.

ทริปนี้นอกจากเที่ยวชมสถานที่ประวัติศาสตร์ อยากให้ เตรียมตัวให้พร้อมในชุดเก่ง เพราะมีมุมเท่ ๆ ให้ถ่ายรูป โดยมี องค์ประกอบจากธรรมชาติอย่างแสงและเงาเป็นฉากเด่น เริ่มต้น ช็อตแรกกันด้วยการยืนคู่กับตัวป้อมพระจุลสีขาว ที่สวยเด่นเป็นสง่า ตัดกับแสงอาทิตย์ตรงหน้า หรือเดินลงไปด้านล่าง บริเวณที่เป็น ทางเดินภายในป้อมพระจุลก็จะได้ภาพสวยไม่ซ�้ำ

ช่วงเวลาที่เหมาะส�ำหรับแสงเงาที่จะท�ำให้ภาพออกมาใน มุมเท่แปลกตานี้ แนะน�ำว่าควรเป็นเวลาสักบ่าย ๓ โมง เพราะแสง ก�ำลังเอียงได้ที่ โดยเฉพาะตอนที่แสงอาทิตย์สาดส่องมากระทบกับ เหล็กเส้นด้านบน ซึง่ เดิมทีเป็นรางรถไฟสมัยโบราณ แสงทีต่ กกระทบ จะท�ำให้เกิดเส้นเงาทอดยาว พาดตัง้ แต่ขอบด้านบนของก�ำแพงสีขาว จรดพื้นตัวหนอนสีส้มอิฐด้านล่าง กลายเป็นฉากหลังที่ขับให้ตัวแบบ ดูโดดเด่นขึ้นอีกมาก

จากจุดนี้เราสามารถสนุกกับการลองสร้างสรรค์มุมใหม่ ๆ เช่น ถ่ายรูปกับช่องประตูเข้า-ออกที่เรียงรายอยู่สองฝั่ง เลือกได้ทั้ง ทรงโค้ง ทรงเหลี่ยมสไตล์โบราณ จากความเก่าแก่ของตัวป้อม และประตู ที่ก่ออิฐถือปูนเชิงช่างสมัยก่อน ท�ำให้ภาพที่ออกมาดูสวย และเปี่ยมมนต์ขลัง จนไม่อยากหยุดกดชัตเตอร์เลยทีเดียว

ข้อแนะน�ำในการเล่นกับแสงและเงานั้น ช่างภาพซึ่งช�ำนาญ การถ่ายรูปสไตล์นแ้ี นะน�ำว่า ไม่ใช่เรือ่ งของอุปกรณ์ เพราะกล้องจาก โทรศัพท์มือถือก็ถ่ายรูปให้ออกมาสวยได้ไม่แพ้กัน ขอเพียงแค่ใส่ใจ เคล็ดลับเล็ก ๆ น้อย ๆ เช่น การเปลี่ยนแปลงของแสงธรรมชาติที่ 28 เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

Besides the tour around historic sites, bring on your best outfits to strike poses with cool corners, natural light, and shadow for the camera. Start the first shot by standing next to the majestic white Phra Chulachomklao Fort against the sunlight. Then, walk down to the corridor inside for a change.

The recommended timing to nail the shots with splendid lighting and shadow is around 3 pm. As the sunlight casts on the steel rod top, the railway track in the past, the shadow stretches from the top of the white walls to the orange worm bricks down below, creating a background that makes the model even more striking.

Here, you can enjoy exploring new creative perspectives, for example, the traditional arched or angular entrances lining on both sides. The antiquity of the masonry fort and gates by ancient artisans magically complements the photos that you will never want to stop shooting.

According to professional photographers, playing with light and shadow is not entirely the matter of equipment.

Mobile cameras, too, can deliver just as incredible results with extra attention to small details. The change of natural light, the angles of posture, or the distance between the

น่าทึง่ เพราะทุกนาทีทขี่ ยับไป เราจะได้ภาพทีต่ า่ งกันเสมอ หรือแม้แต่ แค่เราขยับองศาในการยืน ระหว่างตากล้องกับตัวแบบ ภาพก็เปลีย่ น มิติได้อย่างน่าอัศจรรย์เช่นกัน

ที่ บ ริ เ วณรอบ ๆ ป้ อ มพระจุ ล ยั ง มี อี ก หลายมุ ม ให้ เ ลื อ ก ทั้งพระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หรือแม้แต่เรือรบหลวงแม่กลอง ที่เปิดเป็นพิพิธภัณฑ์กลางแจ้งให้ บุคคลทั่วไปได้เข้าชม ซึ่งตัวเรือจะเปิดไฟตอนฟ้าเริ่มสลัว กลายเป็น แฉกประกายสวยงาม ท�ำให้ได้ภาพที่งามอลังการยิ่งขึ้น รวมทั้ง มุมในร้านอาหารริมน�้ำของสโมสรท้ายเรือแม่กลอง เป็นการปิดท้าย ทริปถ่ายรูปก่อนกลับบ้านก็น่าสนใจไม่น้อย

cameraman and the model can create new dramatic dimensions to the picture.

Other interesting spots around the fort include HM King Rama V’s monument and HTMS Mae Klong, an outdoor museum to the public. As the skyline dims, the ship becomes illuminated with sparkling rays, adding more magnifique to the photo. Then, wrap up the shot and trip at Thai Ruea Luang Mae Klong Club before heading home.

ป้อมพระจุลจอมเกล้า ตั้งอยู่ที่ ตำ�บลแหลมฟ้าผ่า อำ�เภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ สามารถเดินทางไปชมด้วยรถโดยสารประจำ�ทางปรับอากาศสาย ๒๐ ป้อมพระจุล-ท่าดินแดง ส่วนผู้ที่สนใจเยี่ยมชมเป็นหมู่คณะหรือจัดกิจกรรม เข้าค่ายอบรม ติดต่อที่ : โทรศัพท์ ๐ ๒๔๗๕ ๖๒๖๐ วันจันทร์-วันศุกร์ : เวลา ๐๘.๓๐-๑๕.๓๐ นาฬิกา (ในวันและเวลาราชการ) Phra Chulachomklao Fort Laem Fa Pha Sub-District, Phra Samut Chedi District, Samutprakan To get there by bus, catch the air-conditioned bus no. 20 (Phra Chulachomklao Fort – Din Daeng Pier) For a group visit or organizing activities, camping, training, please contact: Tel. 0 2475 6260 Open Monday – Friday from 08.30 am – 03.30 pm (on official days and hours) April - May 2021

29

IN CANVAS

เสน่ ห ว ์ ันวาน ตลาดคลองสวน ๑๐๐ ปี

Yesterday's charm Khlong Suan 100 Year-Old Market

เทคนิค : สีน้ำ� Technique: Watercolor ศิลปิน : สุรัชต์ สดแสงสุก Artist: Surat Sodsangsuk

30

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

April - May 2021

31

Green. Corner GREEN STORY

32

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

WALKING IN THE NATURE

พื้นที่สีเขียวแห่งคุ้งบางกะเจ้า เห็นสะพานวงแหวนอุตสาหกรรมอยู่เบื้องหลัง ตำ�บลทรงคนอง อำ�เภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ Khung Bang Kachao green area and the Industrial Ring Bridge in the background, Song Khanong Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan April - May 2021

33

GREEN STORY

เพาะเลี้ยงเห็ดปลอดภัยในหมู่บ้าน เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีกว่า

Mushroom Source by Mushroom Man

Safe mushroom farming in the village for a better quality of life

34

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

Mushroom Source by Mushroom Man เป็​็นโครงการ ที่​่เ� ริ่​่ม� ขึ้​้น� โดย คุ​ุณนั​ัท หรื​ือ กิ​ิตติ​ิพงศ์​์ กี​ีรติ​ิเตชะนั​ันท์​์ เจ้​้าของฟาร์​์มเห็​็ด Mushroom Man ที่​่�เริ่​่�มต้​้นจากการเลี้​้�ยงไส้​้เดื​ือนมาสู่​่�การทำำ�ฟาร์​์ม เพาะเลี้ย้� งเห็​็ดมิ​ิลค์​์กี้​้� และแจกจ่​่ายความรู้​้�เรื่​่อ� งการปลู​ูกเห็​็ดปลอดภั​ัย ให้​้กั​ับบุ​ุคคลทั่​่�วไปที่​่�สนใจ ใครได้​้ลองรสชาติ​ิเห็​็ดมิ​ิลค์​์กี้​้�ของที่​่�นี่​่�แล้​้ว เป็​็นต้​้องตาลุ​ุกวาว กั​ัดส่​่วนก้​้านเข้​้าไปคำำ�แรกอาจเผลอคิ​ิดว่​่านี่​่�คื​ือ เนื้​้�อหมึ​ึก เมื่​่�อกั​ัดส่​่วนหั​ัวเข้​้าไปคำำ�ที่​่�สอง อดนึ​ึกไม่​่ได้​้ว่​่านี่​่�คื​ือรสชาติ​ิ ของเนื้​้อ� ไก่​่

ที่​่บ้� า้ นของ คุ​ุณคิ​ิว หรื​ือ พู​ูนฤทธิ์​์� วสุ​ุพงศ์​์พิ​ิพัฒ ั น์​์ สถาปนิ​ิกอิ​ิสระ และเกษตรกรในเมื​ืองวั​ัย ๓๐ ปี​ี ซึ่​่�งบริ​ิเวณรอบบ้​้านของเขาใช้​้เป็​็น ทั้​้ง� พื้​้น� ที่​่ปลู​ู � กผั​ักสวนครั​ัว ทดลองหมั​ักปุ๋​๋ย� และยั​ังแบ่​่งพื้​้�นที่​่ห� น้​้าบ้​้าน ส่​่วนหนึ่​่�งเป็​็นฟาร์​์มเห็​็ดในร่​่มเพื่​่�อใช้​้เป็​็นศู​ูนย์​์ทดลองเพาะเลี้​้�ยงเห็​็ด แนวตรงและแนวข้​้าง ทุ​ุกอย่​่างที่​่�นี่​่�เริ่​่�มขึ้​้�นจากภายหลั​ังที่​่�เขาเรี​ียนจบ คณะสถาปั​ัตยกรรมศาสตร์​์ แล้​้วคุ​ุณคิ​ิวเกิ​ิดความสงสั​ัยและตั้​้ง� คำำ�ถาม กั​ับตั​ัวเองว่​่า การต้​้องอดหลั​ับอดนอนเพื่​่อ� แลกมากั​ับรายได้​้ของอาชี​ีพ สถาปนิ​ิก แต่​่ต้​้องสู​ูญเสี​ียสุ​ุขภาพที่​่ดี​ี� ไปนั้​้�น มั​ันคุ้​้�มค่​่ากั​ันไหม

วั​ันหนึ่​่ง� เมื่​่อ� คุ​ุณคิ​ิวได้​้มาทำำ�ความรู้​้�จักั กั​ับคุ​ุณประโยชน์​์ของเห็​็ด ซึ่​่ง� อุ​ุดมด้​้วยวิ​ิตามิ​ินบี​ีรวม และเป็​็นแหล่​่งเกลื​ือแร่​่ที่สำ่� �คั ำ ญ ั เขาจึ​ึงเกิ​ิด ความสนใจในการเพาะเลี้​้�ยงเห็​็ดอย่​่างจริ​ิงจั​ัง จนมี​ีโอกาสได้​้ไปเป็​็น หนึ่​่�งในสมาชิ​ิกของ Mushroom Source by Mushroom Man ของคุ​ุณนั​ัท เขาจึ​ึงได้​้เรี​ียนรู้​้�ว่​่า โดยหลั​ักการแล้​้ว เห็​็ดถู​ูกเลี้ย้� งมาแบบไหน มั​ันก็​็ให้​้คุณ ุ ประโยชน์​์กับั ผู้​้�บริ​ิโภคในแบบนั้​้น�

“เห็​็ดของผมจะต่​่างจากที่​่�อื่​่�นเพราะเราใช้​้วิ​ิธี​ีเลี้​้�ยงบนฟางข้​้าว ซึ่​่�งเป็​็นฟางข้​้าวปลอดสารเคมี​ีที่​่� ได้​้มาจากกลุ่​่�มชาวนาอิ​ินทรี​ีย์​์จริ​ิง ๆ ในประเทศออสเตรเลี​ียหรื​ื อ ญี่​่� ปุ่​่ � น เขาก็​็ ใ ช้​้ ฟ างแบบนี้​้� เ หมื​ื อ นกั​ั น การเพาะเห็​็ดแบบนี้​้�จะทำำ�ให้​้เห็​็ดได้​้ความหวานจากกลู​ูโคสที่​่�มี​ีอยู่​่�ใน ตั​ัวฟางข้​้าว เพื่​่อ� นำำ�ไปสร้​้างการเจริ​ิญเติ​ิบโต ผลพลอยได้​้ที่เ่� กิ​ิดขึ้​้น� คื​ือ เห็​็ดจะมี​ีรสชาติ​ิหวานกว่​่าเห็​็ดโดยทั่​่ว� ไป”

Mushroom Source by Mushroom Man is a project initiated by Nat, or Kittiphong Kiratitechanan, the owner of Mushroom Man Farm. He advanced from worm farming to milky mushroom farming and offering knowledge on safe mushroom farming to interested persons. His milky mushroom makes all eyes bright as the stem tastes surprisingly similar to squid and the cap to chicken.

Khiu or Phunrit Wasuphongphiphat is a 30-year-old freelance architect and an urban farmer whose house is surrounded by a kitchen garden, a composting experiment area, and an indoor mushroom farm, used as an experiment center of both vertical and horizontal mushroom cultivation.

After graduating with a degree in Architecture, he questioned if sleep deprivation in exchange for an architect's salary was worth the health damage.

One day, Khiu discovered the benefits of mushrooms, how they were abundant with vitamin B complex and a great mineral source, and developed a keen interest in mushroom cultivation. Becoming a member of Nat’s Mushroom Source by Mushroom Man helped him learn that, principally, mushrooms benefited consumers the way they grew.

“My mushrooms are different because I grow them on chemical-free rice straw from the real organic farmer group.

In Australia and Japan, they grow on straw, too. This way, the mushrooms draw the sweetness from glucose in the rice straw to grow, and, as a bonus, these mushrooms become sweeter than general.”

April - May 2021

35

ฟาร์​์มเห็​็ดในร่​่มของคุ​ุณคิ​ิว เป็​็น พื้​้�น ที่​่�เพาะเลี้​้�ยงเห็​็ดที่​่�เรา ไม่​่เคยเห็​็นที่​่� ไหนมาก่​่อน รวมไปถึ​ึงอุ​ุปกรณ์​์ในการเพาะเลี้​้�ยงที่​่�เป็​็น วั​ัสดุปุ ระเภทนำำ�กลั​ับมาใช้​้ใหม่​่

แกลลอนถั​ังสี​ีถู​ูกนำำ�มาเจาะรู​ู และปิ​ิดรู​ูเหล่​่านั้​้น� ด้​้วยพลาสติ​ิกใส ที่​่� ได้​้มาจากส่​่วนปากของขวดน้ำำ��พลาสติ​ิกเหลื​ือใช้​้ เพื่​่�อทำำ�เป็​็นถั​ัง เพาะเลี้​้�ยงเห็​็ดแนวข้​้าง เห็​็ดที่​่�จะขึ้​้�นได้​้ดี​ีด้​้วยการเพาะเลี้​้�ยงแนวข้​้าง ก็​็อย่​่างเช่​่นเห็​็ดฟางและเห็​็ดนางฟ้​้าภู​ูฏาน

“การปลู​ูกเห็​็ดที่​่�นี่​่�เป็​็นเรื่​่�องของการควบคุ​ุมอุ​ุณหภู​ูมิ​ิความชื้​้�น ไม่​่มี​ีการใช้​้น้ำ� ำ� เพราะถ้​้าเมื่​่อ� ไหร่​่เราใช้​้น้ำ� มั ำ� นั ก็​็จะมี​ีเรื่​่อ� งของความชื้​้น� ตามมา รวมไปถึ​ึงราที่​่�เกิ​ิดขึ้​้�นจากตะไคร่​่ตามท่​่อน้ำำ�� โดยทั่​่�วไป เขาจะนิ​ิยมเพาะเลี้​้�ยงเห็​็ดกั​ันในถุ​ุง ซึ่​่�งมั​ันเปลื​ืองถุ​ุงพลาสติ​ิกมาก ๆ แต่​่อย่​่างถั​ั ง ที่​่� ผ มนำำ � มาเจาะรู​ูใช้​้ แ บบนี้​้� มั​ั น คื​ื อ การรี​ียู​ูสโดยไม่​่มี​ี การสร้​้างขยะเพิ่​่ม� ”

แถวตั้​้�งเรี​ียงเป็​็นแนวของถั​ังเพาะเลี้​้�ยงเห็​็ดที่​่�คุ​ุณคิ​ิวออกแบบ ขึ้​้น� มา ทำำ�ให้​้เรานึ​ึกถึ​ึงที่​่พั� กั ในรู​ูปแบบคอนโดมิ​ิเนี​ียม จะต่​่างกั​ันก็​็ตรง สิ่​่ง� ที่​่อ� ยู่​่ต� รงหน้​้าเรา คื​ือคอนโดมิ​ิเนี​ียมของประชากรชาวเห็​็ด

“ผมมี​ีพื้​้�นที่​่�เท่​่านี้​้�ก็​็เลยต้​้องลดขั้​้�นตอนการปลู​ูกที่​่�เกษตรกร โดยทั่​่�วไปเขาใช้​้กั​ัน ฟางของเราเป็​็นฟางที่​่�นำำ�มาหมั​ักกั​ับจุ​ุลิ​ินทรี​ีย์​์ ธรรมชาติ​ิที่​่� ผ่​่ านกระบวนการอบแห้​้ งแล้​้ ว ซึ่​่�งมั​ั นจะเป็​็ นตั​ั วช่​่วย ในการฆ่า่ แบคที​ีเรี​ียที่​่อ� าจมี​ีอยู่​่�ในฟาง พอฟางได้​้รับั ความชื้​้น� ที่​่เ� กิ​ิดขึ้​้น� จากจุ​ุลิ​ินทรี​ีย์​์เข้​้าไป มั​ันก็​็เลยไม่​่มี​ีความจำำ�เป็​็นที่​่ต้� อ้ งให้​้น้ำ� ำ� การปลู​ูกเห็​็ด ด้​้วยฟางแบบนี้​้�ใช้​้เวลา ๑ เดื​ือน เพื่​่อ� ได้​้ผลผลิ​ิต”

แผนระยะใกล้​้ ข องคุ​ุ ณ คิ​ิว คื​ื อ การจั​ั ด จำำ � หน่​่ายเห็​็ ด ด้​้ ว ย การจั​ัดส่​่งถึ​ึงประตู​ูบ้​้านให้​้กั​ับสมาชิ​ิกรายเดื​ือนในหมู่​่�บ้​้านของเขาเอง ส่​่วนแผนระยะยาว คื​ือการสร้​้างพื้​้�น ที่​่�ปลู​ูกเห็​็ดแบบดาวกระจาย มี​ีบริ​ิการให้​้ คำำ �ปรึ​ึ กษาและจั​ั ด สร้​้ า งพื้​้� น ที่​่� ปลู​ู กเห็​็ ด ในร่​่มให้​้ กั​ั บ บุ​ุคคลทั่​่�วไปที่​่�สนใจ

Mushroom Source by Mushroom Man เลขที่ ๒๐๐/๘๘๘ หมู่ ๑๔ ซอยกิ่งแก้ว ๒๑ ถนนกิ่งแก้ว ตำ�บลบางพลีใหญ่ จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐๘ ๒๙๔๖ ๔๔๕๔

36

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

Khiu’s indoor mushroom farm was a cultivation area we had never seen elsewhere. Even his cultivation tools were reusable materials.

Paint buckets were drilled with holes, covered with clear plastic from leftover plastic bottles. They were used in horizontal mushroom cultivation, a suitable method for straw and Bhutanese oyster mushrooms.

“The cultivation here is all about temperature and moisture control without supplying water since water brings humidity problems and fungi from algae in the water pipe.

While mushrooms are generally grown in plastic bags, I prefer these reusable drilled buckets not to create more waste.”

Stacks of mushroom cultivation buckets designed by Khiu reminded us of a condominium. Although, it was a condominium of mushroom populations.

“Due to limited space, I had to cut down commonly used processes. Our straw is co-fermented with bake-dried natural prebiotics, which helps kill bacteria in the straw. When exposed to the moisture from prebiotics, there is no need for water. This cultivation method takes about a month before ready for harvest.”

Khiu also revealed a short-term plan to offer a front-door mushroom delivery to monthly subscribers in his village and a long-term plan to scatter mushroom cultivation areas, offer consultancy, and build indoor mushroom cultivation areas for interested persons.

Mushroom Source by Mushroom Man 200/888 Moo 14, Soi Kingkaeo 21, Kingkaeo Road, Bang Phli Yai Sub-District, Samutprakan Tel. 08 2946 4454

April - May 2021

37

WALKING IN THE NATURE

พื้นที่สีเขียว ทำ�หน้าที่เสมือนปอดที่ฟอกอากาศ ให้บริสุทธิ์ ลดอุณหภูมิของเมือง และยังช่วยกรองมลพิษ และฝุ่นละอองในอากาศอีกด้วย The green area serves as lungs that purify the air, cool down the city, filter pollution and dust particles in the air.

38

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

กินลม ชมนก ตกหลุมรักพื้นที่สีเขียว

ที่สวนสาธารณะ เฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษาฯ Enjoy a walk, glimpse on the birds, and fall in love with the green area

At His Majesty the King’s 84th Birthday Anniversary Park

เพราะเมืองทีด่ ไี ม่ได้ดกู นั ทีค่ วามเจริญทางวัตถุเพียงอย่างเดียว หนึ่งในดัชนีชี้วัดความอยู่ดีมีสุขของคนเมือง ก็คือเรื่องของ “พื้นที่ สีเขียว” ที่มีคุณภาพ สามารถเข้าถึงได้โดยสะดวก และมีปริมาณ พื้นที่ที่เหมาะสม มีผลการวิจัยจ�ำนวนมากระบุว่า คนที่อยู่ในสภาพ แวดล้อมเขียวขจี จะลดความเศร้าหมองและความซึมเศร้าลงได้ รวมทั้งเป็นโรควิตกกังวลน้อยกว่าคนในละแวกที่ขาดแคลนพื้นที่ สีเขียว

Good cities are not only measured solely by material progress. One of the indicators of urban well-being is the “green areas” that are quality, easily accessible, and of proper sizes. Researches pointed that living in a green environment could reduce a person’s sadness, depression, and anxiety than in a neighborhood that lacked green spaces.

April - May 2021

39

เวลาไปดูนก ถ้าให้ดีอย่าลืมพรางตัวให้เต็มที่ เลือกเสื้อผ้าสีตุ่น ๆ เทา ๆ งดใส่น้ำ�หอมทุกชนิด งดส่งเสียงดัง แล้วอย่าลืมงดทิ้งขยะ On a bird observation trip, camouflage well, pick toned-down or grayish outfit, refrain from perfume, keep quiet and no littering.

ข้อมูลนีผ้ ดุ ขึน้ ในความคิด ขณะทีเ่ ราก�ำลังย่างเท้าก้าวเข้าเขต อ�ำเภอบางพลี เพือ่ ไปยังสวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โครงการลูกพระดาบสสมุทรปราการ อ�ำเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ สวนขนาดกะทัดรัดทีซ่ กุ ซ่อนอยู่ กลางเมืองเศรษฐกิจ ในพื้นที่ขนาด ๖,๔๐๐ ตารางเมตร

ภายในสวนสาธารณะแห่งนี้มีหอดูนกสูง ๗ เมตร ที่แวดล้อม ด้วยต้นไม้น้อยใหญ่ เป็นสถานที่ดูนกอพยพที่บินผ่านมาแวะพักและ เติมอาหารเติมแรงเพื่อบินต่อ หรือนกท้องถิ่นที่มีตามฤดูกาลทั่วไป ในละแวกนี้ และยังเป็นมุมถ่ายรูปชัน้ ดี ทีน่ กั นิยมธรรมชาติหลาย ๆ คน ต้องแวะมาเยือนกัน

ส�ำหรับนักดูนกมือใหม่ การมาดูนกที่หอดูนกท�ำให้ได้รับ ความสะดวกหลายประการ เช่น เลือกได้ตามใจชอบว่าจะอยู่ชั้นบน ที่สูงหน่อย ส�ำหรับมองหานกตามยอดไม้ หรือลดหลั่นลงมาตาม ชั้น ๒ ชั้น ๑ เพื่อส่องนกที่ท�ำรังตามพุ่ม แล้วยังท�ำให้นักส่องนก อยู่รวมกันเป็นกลุ่มก้อน ไม่เดินเปะปะไปมาท�ำให้นกตื่นและบิน หายไป เพราะนั่นหมายถึงว่าอาจจะต้องซุ่มรออีกนานนับชั่วโมง กว่านกจะยอมบินกลับมาให้ยลโฉมอีกครั้ง

นักดูนกเขาให้ค�ำแนะน�ำมาบอกต่อว่า ใครที่สนใจมาแอบดู นกอาบน�ำ ้ นกร้องเพลง แนะน�ำให้มาแต่เช้าตรู่ เพราะบริเวณใกล้เคียงสวน นีเ้ ป็นชุมชนทีม่ สี วนผลไม้และบึงน�ำ้ ตามธรรมชาติอยูใ่ กล้ ๆ รับรองว่า ได้เห็นทัง้ นกกินพืช นกกินหนอน นกกินแมลง นกกินปลา เช่น นกกวัก นกกระปูดใหญ่ นกแซงแซวสีเทา นกตะขาบทุ่ง นกกระเต็นอกขาว นกกระเต็ น ใหญ่ ธ รรมดา นกตี ท อง นกเปล้ า อกสี ม ่ ว งน�้ ำ ตาล นกกระจิบธรรมดา นกกินปลีอกเหลือง นกหัวขวานสีน�้ำตาล

ข้ อ มู ล จากส� ำ นั ก งานโครงการลู ก พระดาบส ผู ้ ดู แ ล สวนสาธารณะเฉลิ ม พระเกี ย รติ ๘๔ พรรษาฯ เปิ ด เผยว่ า 40 เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

The data popped into our heads while heading to His Majesty the King’s 84th Birthday Anniversary Park under the Luk Phra Dabos Samutprakan Project, Bang Phli District, Samutprakan, a 6,400-sqm park hidden amid the economic city.

Inside, a 7-meter-tall bird observatory, encompassed by big and small trees, is where you could see migratory birds that stop by for food before continuing on their journey and local seasonal birds. It is a brilliant photo spot that nature lovers frequent.

Amateurs can enjoy various conveniences when watching the birds at the bird observatory. It is optional to go higher to look for birds on the treetops or lower on the second or first level to peek on birds building nests in the bush. It also keeps bird-watchers in groups, not all over the place, and scaring away the birds since that means more hours of waiting before the birds reappear.

Bird enthusiasts recommended visiting early morning because orchards and natural swamps in the neighboring communities offered a peek at plant-eating birds, worm-eating birds, bug-eating birds, and fish-eating birds.

For example, White-breasted waterhen, Greater Coucal, Ashy Drongo, Indian Roller, white-throated Kingfisher, Stork-billed Kingfisher, Coppersmith Barbet, Orange-breasted Green Pigeon, Common Tailorbird, Olive-backed Sunbird, and Rufous Woodpecker.

According to the Office of the Luk Phra Dabos Project, HM The King’s 84th Birthday Anniversary Park, designed by the Faculty of Forestry, Kasetsart University, is compact-sized yet abundant with various plant species. It serves as a learning venue for growing salt-tolerant plants. Together with the brackish water ecosystem restoration, and trees had been planted to help reduce global warming, including Cork trees, Sonneratia ovata, Borneo Mahogany, Lumnitzera racemosa Willd, Lumnitzera littorea, Portia Tree, Excoecaria indica, Cordia subcordata, Xylocarpus granatum Koenig, Xylocarpus Moluccensis, and Ceriops Tagal. The park’s shady and lush greenery invites people to drop by on holidays to enjoy working out, biking, feeding fish, strolling among the cool breeze by the pond. So, come and fill your lungs with fresh air and feel the incredible green embrace. สวนสาธารณะนีไ้ ด้รบั การออกแบบโดย คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์ แม้วา่ จะเป็นสวนสาธารณะขนาดเล็ก แต่กอ็ ดุ มไปด้วย พืชหลากหลายพันธุ์ และที่นี่ยังใช้จัดกิจกรรมเป็นแหล่งเรียนรู้ การปลูกพืชทนสภาพดินเค็มในพื้นที่โครงการลูกพระดาบส และมี การฟื ้ น ฟู ร ะบบนิ เ วศน�้ ำ กร่ อ ย ตลอดจนช่ ว ยลดภาวะโลกร้ อ น ด้วยการปลูกต้นไม้นานาชนิด เช่น ล�ำพู ล�ำแพน สารภีทะเล ฝาดดอกขาว ฝาดดอกแดง โพทะเล สมอทะเล หมั น ทะเล ตะบูนขาว ตะบูนด�ำ โปร่งแดง จัดเป็นสวนสาธารณะที่แตกต่างกับ สวนสาธารณะทั่วไป เพราะแม้จะเล็กแต่ก็ร่มรื่นและอุดมสมบูรณ์ ไปด้ ว ยพรรณไม้ น านา วั น หยุ ด จะมี ค นแวะเวี ย นมาพั ก ผ่ อ น ออกก�ำลังกาย ปัน่ จักรยาน ให้อาหารปลา เดินเล่นสูดอากาศบริสทุ ธิ์ มีลมเย็นโชยมาเบา ๆ จากบึงน�ำ้ ข้างสวนสาธารณะพอให้ได้ผอ่ นคลาย หากใครอยูไ่ ม่ไกลลองแวะมาเติมออกซิเจนเข้าปอดกันดู แล้วจะรูว้ า่ การได้อยู่ท่ามกลางใบไม้เขียว ๆ มันดีอย่างนี้เอง

นกทุกชนิดจะมีพฤติกรรมในการดำ�รงชีวิตแตกต่างกันไป การได้เฝ้าดูอยู่ ห่าง ๆ นอกจากความเพลิดเพลินแล้ว ยังทำ�ให้เราเข้าใจธรรมชาติและหลงรัก เจ้าสัตว์ปีกตัวน้อยอีกด้วย All birds have different living behaviors. Watching from afar is not only entertaining but also allows us to understand nature and fall in love with these winged animals. สวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โครงการลูกพระดาบสสมุทรปราการ ๘๙ หมู่​่� ๑๔ ตำำ�บลบางปลา อำำ�เภอบางพลี​ี จั​ังหวั​ัดสมุ​ุทรปราการ เปิดให้เข้าชม : เวลา ๐๖.๐๐-๑๗.๐๐ นาฬิกา His Majesty the King’s 84th Birthday Anniversary Park, the Luk Phra Dabos Samutprakan Project 89 Moo 14, Bang Pla Sub-District, Bang Phli District, Samutprakan Open from 06.00 am – 05.00 pm

April - May 2021

41

Feature 42

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

วิถีแห่งสายน้ำ�เจ้าพระยา ผ่านโค้งน้ำ�คดเคี้ยว บริเวณจุดเชื่อมปากคลองบางปลากด ในเขตอำ�เภอพระสมุทรเจดีย์ The way of the Chao Phraya River along the winding curves connected to the mouth of Khlong Bang Pla Kot, Phra Samut Chedi District

April - May 2021

43

COVER JOURNEY

Yesterday Once More เที่​่�ยวชุ​ุมชนเก่า่ ย้​้อนวั​ันวาน

ก้​้อนอิ​ิฐที่​่ฝั� งั ตั​ัวจนกลื​ืนเข้​้ากั​ับผื​ืนดิ​ิน สะพานเก่​่าแก่​่ที่ส่� ร้​้างขึ้​้น� มา ตั้​้�งแต่​่คราวที่​่�จั​ังหวั​ัดสมุ​ุทรปราการเปิ​ิดเส้​้นทางรถไฟสายปากน้ำำ�� ใหม่​่ ๆ ห้​้องแถวโบราณ สามล้​้อถี​ีบ ไปจนหนั​ังกลางแปลงที่​่น� าน ๆ จะได้​้มี​ีโอกาสมากางจอฉายสั​ักที​ี คื​ือแรงดึ​ึงดู​ูดชั้​้�นดี​ีที่​่�ชวนให้​้เรา ออกสำำ�รวจร่​่องรอยแห่​่งอดี​ีต ที่​่�ผสมปนเปอยู่​่�กั​ับปั​ัจจุ​ุบั​ันของวั​ันนี้​้�

@ SAMUTPRAKAN ฉบั​ับนี้​้ ข � อพาคุ​ุณผู้​้�อ่า่ นออกเดิ​ินทางไปกั​ับ เรื่​่อ� งเล่​่าและเรื่​่อ� งราวที่​่ห� วนคิ​ิดถึ​ึง บางเรื่​่อ� งอาจไม่​่มี​ีโอกาสได้​้สัมั ผั​ัส ด้​้วยตา แต่​่ก็ยั็ งั คงปรากฏหลั​ักฐานให้​้จินิ ตนาการถึ​ึงเรื่​่อ� งราวเก่​่าก่​่อน บางเรื่​่�องเล่​่าก็​็เคยอยู่​่�ในความทรงจำำ� เพราะเคยได้​้มี​ีประสบการณ์​์ ร่​่วมอยู่​่�กั​ับสถานที่​่�หรื​ือเหตุ​ุการณ์​์นั้​้�น ๆ และการได้​้ย้​้อนกลั​ับไปสู่​่� รอยทางเดิ​ิ ม ก็​็ ยิ่​่� ง ทำำ �ให้​้ เ ราได้​้ เ ห็​็ น เสน่​่ ห์ ์ อี​ีกมุ​ุ ม หนึ่​่� ง ของจั​ั ง หวั​ั ด สมุ​ุทรปราการ

The bricks that blended with the ground, the ancient bridge built when Samutprakan first operated Paknam Railway Road, ancient shophouses, tricycle taxi, and rarely seen outdoor movies are great magnets that made us want to set foot to explore traces of the past that mingled with the present.

This issue of @ SAMUTPRAKAN takes you on a journey with tales and stories of the good old times. Although some can no longer be seen, there are pieces of evidence to let you imagine of the past. Some stories were memories from direct experiences with the place or the event. Following traces of the past will unveil other enchanting aspects of Samutprakan.

44

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

April - May 2021

45

COVER JOURNEY

ลั​ัดเลาะตามตรอก เที่​่�ยวชุ​ุมชนหั​ัวน้ำำ��วน

Through the alleys

Explore Hua Nam Won Community

46

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

April - May 2021

47

ชุ​ุมชนหั​ัวน้ำำ�� วนเป็​็นชุ​ุมชนเก่​่าแก่​่ซึ่ง่� ตั้​้ง� อยู่​่�บริ​ิเวณติ​ิดคลองปากน้ำำ�� เชื่​่�อมต่​่อกั​ับวั​ัดกลาง ซึ่​่�งเป็​็นวั​ัดเก่​่าแก่​่ สร้​้างขึ้​้�นตั้​้�งแต่​่สมั​ัยอยุ​ุธยา ตอนปลาย

ย้​้อนกลั​ับไปในสมั​ัยกรุ​ุงศรี​ีอยุ​ุธยา ชาวบ้​้านที่​่�อาศั​ัยอยู่​่�ใน ชุ​ุมชนหั​ัวน้ำำ��วน มี​ีทั้​้�งชาวไทย ชาวจี​ีน และชาวมอญ โดยชาวจี​ีน ที่​่เ� ดิ​ินทางเข้​้ามาอาศั​ัยอยู่​่�ในชุ​ุมชนแห่​่งนี้​้�ในยุ​ุคแรก ๆ เป็​็นผู้​้�ชายทั้​้ง� หมด เพราะกฎหมายของประเทศจี​ีนในเวลานั้​้�นไม่​่อนุ​ุญาตให้​้ผู้​้�หญิ​ิงจี​ีน เดิ​ิ น ทางไปใช้​้ แรงงานนอกประเทศได้​้ จะอนุ​ุ ญาตเฉพาะผู้​้�ชาย ตามที่​่รั� ฐั บาลจี​ีนเชื่​่อ� ว่​่า อย่​่างไรเสี​ีย ถ้​้าผู้​้�ชายมี​ีครอบครั​ัวรออยู่​่�ที่บ้่� า้ น ทำำ�งานเสร็​็จ พวกเขาก็​็ต้​้องกลั​ับประเทศมาหาครอบครั​ัว

ส่​่วนผู้​้�ชายจี​ีนที่​่�เดิ​ิน ทางเข้​้ามาทำำ�งานในประเทศไทยที่​่�ยั​ัง ไม่​่มี​ีครอบครั​ัว ก็​็มาแต่​่งงานกั​ับผู้​้�หญิ​ิงไทย เกิ​ิดการขยายกลุ่​่�มของ ครอบครั​ัวไทยเชื้​้อ� สายจี​ีน แม้​้กระทั่​่ง� วั​ัดที่​่ตั้​้� ง� อยู่​่�ในชุ​ุมชนหั​ัวน้ำำ�� วนเอง เจ้​้าอาวาสในยุ​ุคแรก ๆ ก็​็เป็​็นคนจี​ีนเช่​่นกั​ันการผสมผสานทาง วั​ัฒนธรรมไทย-จี​ีนเหล่​่านี้​้ นำ � �ำ มาซึ่ง่� ประโยคที่​่พู� ดกั ู นั ว่​่า คนจี​ีนเข้​้าวั​ัด คนไทยไหว้​้เจ้​้า เพราะในยุ​ุคหนึ่​่ง� ศาลาที่​่ตั้​้� ง� อยู่​่�ตามวั​ัดในชุ​ุมชนหั​ัวน้ำำ�� วน ก็​็มั​ักจะมี​ีรายชื่​่�อผู้​้�บริ​ิจาคเป็​็นคนจี​ีน ขณะที่​่�คนไทยจะนิ​ิยมลงขั​ันกั​ัน สร้​้างศาลเจ้​้า

ชุ​ุมชนหั​ัวน้ำำ��วนชุ​ุมชนที่​่�มี​ีความเก่​่าแก่​่ ยาวนานแห่​่งหนึ่​่�งของจั​ังหวั​ัดสมุ​ุทรปราการ Hua Nam Won Community, an ancient community in Samutprakan

48

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

Hua Nam Won Community is an ancient community situated at Khlong Pak Nam. It is connected to Wat Khlang, an old temple built in the late Ayutthaya period.

In the Ayutthaya period, villagers in Bang Chao Phraya Community were Thai, Chinese, and Mon. At the time, the Chinese laws prohibited women from traveling to work abroad, and only men were allowed, believing they would return to their families once they finished their jobs.

Nonetheless, single Chinese men who came to work in Thailand married Thai women, and the Thai-Chinese families multiplied. Even early abbots of the temples in Hua Nam Won Community were Chinese. Such cultural integration led to the saying, “Chinese went to temples, and Thai worship the Chinese gods." as names of Chinese donators appeared at Hua Nam Won community temple pavilions and Thais donated for the shrine construction.

อุ​ุโมงค์​์จากในคลองปากน้ำำ��มี​ีให้​้เห็​็นเป็​็นระยะ สร้​้างทั​ัศนี​ียภาพที่​่�ดี​ี และยั​ังคลายความร้​้อนให้​้กั​ับชาวบ้​้านขณะพายเรื​ือ The nipa palm tunnels in Khlong Paknam offers a pleasant view and cool off the heat for villagers when paddling their boats.

April - May 2021

49

เรื​ือนไม้​้โบราณสมั​ัยรั​ัชกาลที่​่� ๕ อดี​ีตโรงเรี​ียนสตรี​ีหญิ​ิงแห่​่งแรกของจั​ังหวั​ัดสมุ​ุทรปราการ The ancient wooden building since King Rama V’s period was once Samutprakan’s first girl school.

ระหว่​่างเดิ​ินเข้​้าชุ​ุมชนหั​ัวน้ำำ�� วน เราผ่​่านตลาดราชา ซึ่​่ง� สร้​้างขึ้​้น� ในสมั​ั ย รั​ั ชก าลที่​่� ๕ เดิ​ิ ม ที​ี ตลาดโบราณแห่​่ ง นี้​้� ตั้​้� ง อยู่​่�ในเขต ของวั​ัดกลาง แต่​่ด้​้วยความพลุ​ุกพล่​่านของประชากรที่​่�เพิ่​่�มขึ้​้�นจาก การทำำ�มาค้​้าขาย จึ​ึงได้​้มี​ีการย้​้ายตลาด ข้​้ามฝั่​่�งคลองไปอยู่​่�ทาง ด้​้านเดี​ียวกั​ับวั​ัดพิชัิ ยั สงคราม เราแวะชมความงามในสถาปั​ัตยกรรมไทย ซึ่​่�งเคยเป็​็น ที่​่�ตั้​้�งของโรงเรี​ียนสมุ​ุทรสตรี​ี อดี​ีตโรงเรี​ียนสตรี​ีหญิ​ิง แห่​่งแรกของจั​ังหวั​ัดสมุ​ุทรปราการ โดยปั​ัจจุ​ุบันั คื​ือโรงเรี​ียนเฉลิ​ิมวิ​ิทยา

เรื​ือนไม้​้โบราณขนาด ๒ ชั้​้น� แห่​่งนี้​้ ถู � กู สร้​้างขึ้​้น� ในปี​ี พ.ศ. ๒๔๔๙ โดยพระยาราชายสาธก (เจ้​้าพนั​ักงานศุ​ุลกากร สั​ังกั​ัดกรมศุ​ุลกากร) ยุ​ุคนั้​้น� เวลาที่​่เ� ด็​็ก ๆ ในต่​่างจั​ังหวั​ัดอยากจะเรี​ียนหนั​ังสื​ือก็​็ต้อ้ งไปเรี​ียน กั​ันที่​่วั� ด ั หรื​ือถ้​้าอยากเรี​ียนโรงเรี​ียนดี​ี ๆ ก็​็ต้อ้ งเดิ​ินทางเข้​้ากรุ​ุงเทพฯ ใช้​้ทั้​้�งเวลาในการเดิ​ินทางและค่​่าใช้​้จ่​่ายที่​่�สู​ูงมาก สถานศึ​ึกษาตาม พื้​้�นที่​่ชุ� มุ ชนในต่​่างจั​ังหวั​ัดก็​็ไม่​่ค่อ่ ยมี​ีใครสร้​้างกั​ัน ยิ่​่�งถ้​้าเป็​็นสถานศึ​ึกษา สำำ�หรั​ับนั​ักเรี​ียนหญิ​ิงล้​้วนด้​้วยแล้​้วยิ่​่ง� ถื​ือเป็​็นเรื่​่อ� งแปลก เพราะวิ​ิถี​ีของ เด็​็กผู้​้�หญิ​ิงในสมั​ัยก่​่อนคื​ือการอยู่​่�บ้​้าน ฝึ​ึกทำำ�กั​ับข้​้าวและงานฝี​ีมื​ือ ถึ​ึงเวลาก็​็ออกเรื​ือนไปอยู่​่�กับั สามี​ี 50

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

On the way to Hua Nam Won Community, we visited Racha Market, built during the reign of His Majesty King Rama V. It was formerly in Wat Klang, but as the area became crowded because of the trade, it was moved across the canal to Wat Phichai Songkhram's bank. Later, we admired a beautiful Thai architecture, formerly Satri Samutpakan School, Samutprakan's first girl school, and currently Chaloem Witthaya School.

This two-story traditional wooden building was built in 2006 by Phraya Rachayasathok (a customs officer under the Customs Department). Previously, children went to school at temples. For a greater school, they had to travel to Bangkok, which was time-and-budget-consuming. Community schools were not popularly built in rural areas. All girls' schools, in particular, were considered offbeat as they were normally expected to stay home, practice cooking and handicrafts, and live with husbands after marriage.

ด้​้ ว ยวิ​ิ สั​ั ย ทั​ั ศ น์​์ ข องพระยาราชายสาธกในเรื่​่� อ งการศึ​ึกษา ที่​่ต้� อ้ งการพั​ัฒนาเด็​็ก ๆ ในย่​่านปากน้ำำ�� ให้​้มี​ีความรู้​้� บวกกั​ับอยากจะหา โรงเรี​ียนใกล้​้ บ้ ้ า นเพื่​่� อให้​้ ลู​ู ก สาวไปเรี​ียน จึ​ึงตั​ั ดสิ​ิ น ใจสร้​้ า ง โรงเรี​ียนเสี​ียเอง โดยต่​่ อ มาได้​้ ส่ ่ ง มอบโรงเรี​ียนให้​้ กั​ั บ ครู​ู เ ฉลิ​ิ ม เอี่​่�ยมโอภาส เป็​็นผู้​้�รั​ับผิ​ิดชอบ จึ​ึงมี​ีการเปลี่​่�ยนชื่​่�อโรงเรี​ียนมาเป็​็น โรงเรี​ียนเฉลิ​ิมวิ​ิทยา ซึ่ง่� เป็​็นโรงเรี​ียนสหศึ​ึกษา

โรงเรี​ียนแห่​่งนี้​้มี​ีลั � กั ษณะเป็​็นเรื​ือนไม้​้โบราณ ๒ ชั้น้� ใต้​้ถุนุ สู​ูง ได้​้ รั​ั บ การบู​ู ร ณะอย่​่ า งต่​่ อ เนื่​่� อ ง ปั​ั จ จุ​ุ บั​ั น พื้​้� น ที่​่� ใ ต้​้ ถุ​ุ น ของอาคาร ใช้​้เป็​็นห้​้องสมุ​ุดและห้​้องเรี​ียนของเด็​็กนักั เรี​ียนชั้น้� ประถม ส่​่วนชั้น้� บน เป็​็ น ห้​้ อ งโถงและห้​้ อ งเก็​็ บ ภาพถ่​่ า ยโบราณหายาก ทั้​้� ง ภาพของ พระยาราชายสาธก และภาพของเด็​็กนั​ักเรี​ียนหญิ​ิงในชุ​ุดผ้​้าซิ่​่�น ผมสั้​้� น เท่​่ า ติ่​่� ง หู​ู ที่​่� กำำ �ลั​ั ง เดิ​ิ น แถวอยู่​่�บริ​ิ เ วณหน้​้ า อาคารเรี​ียน โดยนั​ักเรี​ียนสตรี​ีที่​่�ปรากฏในภาพเหล่​่านี้​้� เคยได้​้รั​ับการขนานนามว่​่า มารยาทงามเป็​็นที่​่ห� นึ่​่ง� เรี​ียบร้​้อยดั่​่ง� ผ้​้าพั​ับไว้​้

Along with the vision to develop education for children in Paknam, Phraya Rachayasathok wished to find a school close to home for his daughter. He decided to establish a school himself before handing it over to Teacher Chaloem Iam-ophas. Hence, the school was renamed Chaloem Witthaya, a coeducational school.

The two-story traditional wooden building with an elevated basement has been constantly renovated. At present, the basement serves as a library and classrooms for primary school students. On upper floors, there is a hall and a gallery of rare ancient photos of Phraya Rachayasathok, and girl students in sinh outfits and lower-ear hair length walking in front of the school were renowned for their exquisite manners.

April - May 2021

51

เราเดิ​ินผ่​่านมายั​ังสะพานข้​้ามคลองเล็​็ก ๆ ในชุ​ุมชน ที่​่ปั� จั จุ​ุบันั มี​ีการปู​ูถนนทั​ับไปจนไม่​่เห็​็นโครงสร้​้างสะพานเดิ​ิม แต่​่ก็​็มี​ีหลั​ักฐาน จากเศษตอม่​่อที่​่�หลงเหลื​ือ ว่​่าสร้​้างขึ้​้�นโดยกั​ัปตั​ัน ที​ี.เอ. ก็​็อตเช่​่ (Captain T.A. Gottsch) วิ​ิศวกรเดิ​ินรถ ขบวนรถไฟสายปากน้ำำ�� ชาวเดนมาร์​์ก ในสมั​ัยที่​่�เริ่​่�มมี​ีการเปิ​ิดเส้​้น ทางรถไฟสายปากน้ำำ�� ใหม่​่ ๆ กั​ัปตั​ันผู้​้�นี้​้� ได้​้เข้​้ามาตั้​้�งรกรากในชุ​ุมชนหั​ัวน้ำำ��วน และสร้​้าง สะพานปู​ูนแห่​่งนี้​้� ให้​้กั​ับชุ​ุมชน ในปี​ี พ.ศ. ๒๔๗๕ ความสนุ​ุกของ การเดิ​ินชมวิ​ิถี​ีชี​ีวิ​ิตชุ​ุมชนหั​ัวน้ำำ�� วน คื​ือการได้​้เดิ​ินไปตามถนนแคบ ๆ ที่​่� มี​ีบ้ ้ า นเรื​ื อ นของคนในชุ​ุ ม ชนขนาบอยู่​่�สองฟากมี​ีตรอกเล็​็ ก ๆ ที่​่�ชวนให้​้แวะเข้​้าไปสำำ�รวจเส้​้นทางใหม่​่ ๆ มี​ีอาคารเรื​ือนไทยไม้​้สั​ัก แทรกตั​ัวอยู่​่�ให้​้เห็​็นเป็​็นระยะ

หนึ่​่�งในเรื​ือนไทยที่​่�ถู​ูกปิ​ิดตายไว้​้ เคยเป็​็นโรงเรี​ียนสหศึ​ึกษา ที่​่�ชื่​่�อโรงเรี​ียนอนุ​ุสาส์​์นวิ​ิทยา ซึ่​่�งปั​ัจจุ​ุบั​ันได้​้ย้​้ายสถานที่​่�ตั้​้�งไปแล้​้ว มี​ีร้​้านกาแฟเล็​็ก ๆ ที่​่คุ� ณ ุ ลุ​ุงเจ้​้าของร้​้านไม่​่ได้​้เปิ​ิดขายแค่​่กาแฟโบราณ แต่​่ยั​ังเขี​ียนป้​้ายกำำ�กั​ับหน้​้าร้​้านไว้​้ว่​่า รั​ับซื้​้�อของเก่​่าของโบราณ ทุ​ุกประเภท จึ​ึงไม่​่แปลกใจที่​่�บรรยากาศภายในร้​้านกาแฟขนาด ๒ ห้​้ องนี้​้� จะตกแต่​่ งด้​้ วยเครื่​่� องใช้​้ และเฟอร์​์ นิ​ิเจอร์​์ เก่​่ าหายาก และถ้​้าใครหิ​ิวขึ้​้�นมาระหว่​่างทาง ขอแนะนำำ�ร้​้านก๋​๋วยเตี๋​๋�ยวเนื้​้�อตุ๋​๋�น อโณทั​ัย ที่​่อ� ยู่​่�ไม่​่ไกลนั​ักจากร้​้านกาแฟ

พู​ูดถึ​ึงคำำ�ว่​่าโรงมหรสพประจำำ�ชุ​ุมชน เราอาจนึ​ึกถึ​ึงภาพของ ลานอเนกประสงค์​์ขนาดใหญ่​่กลางหมู่​่�บ้​้าน แต่​่โรงมหรสพของ ชุ​ุมชนโบราณแห่​่งนี้​้มี​ีลั � กั ษณะเป็​็นเพี​ียงอาคารปู​ูน ๒ ชั้​้น� ขนาดหน้​้าแคบ

Next, we arrived at the remaining foundation pillars of a small mortar canal-crossing bridge, which had now been paved over with a road. It was constructed in 1932

by Captain T. A. Gottsche, a Danish engineer who led the newly launched Paknam Railway operation after settling down in Hua Nam Won Community. The fun of admiring Hua Nam Won Community by foot was following the narrow street flanked by local houses and some sights of traditional Thai houses along the way. One of the permanently closed traditional Thai buildings was where Anusan Witthaya School, a coeducational school once located. At a small coffee house, the owner uncle sold traditional coffee and bought all types of antiques. Hence, his coffee shop on the second floor was decorated with rare vintage appliances and furniture. To fill your hungry stomach during the trip, we recommend the nearby Anothai Braised Beef Noodles.

Speaking of a community theater, many would picture an enormous multi-purpose courtyard amid the village. In this ancient community, it was simply a two-story mortar building.

Its front was so narrow that non-locals could not possibly tell 52 เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

เท่​่ากั​ับบ้​้านของคนในชุ​ุมชน ชนิ​ิดที่​่ค� นภายนอกไม่​่มี​ีทางรู้​้�เลยว่​่านี่​่คื� อื โรงมหรสพที่​่เ� ป็​็นศู​ูนย์​์รวมในการทำำ�กิจิ กรรมของคนทั้​้ง� ชุ​ุมชน ด้​้านหลั​ัง โรงมหรสพเป็​็นที่​่�ตั้​้�งของศาลปู่​่�ทรงธรรม ศาลเจ้​้าศั​ักดิ์​์�สิ​ิทธิ์​์�ประจำำ� หมู่​่�บ้​้าน ที่​่ช� าวบ้​้านมั​ักจะมาประกอบพิ​ิธี​ีทำ�บุ ำ ญ ุ ร่​่วมกั​ันที่​่นี่� ่� ชุ​ุมชนหั​ัวน้ำำ�� วนยั​ังเป็​็นที่​่ตั้​้� ง� ของวั​ัดสำ�คั ำ ญ ั อี​ีก ๒ แห่​่ง ซึ่​่ง� ทางเข้​้าวั​ัด ตั้​้ง� อยู่​่�ตรงข้​้ามกั​ันพอดี​ี โดยมี​ีเพี​ียงคลองกั้​้น� คื​ือ วั​ัดมอญ (วั​ัดชัยั มงคล) ซึ่​่�งสร้​้างในยุ​ุคเดี​ียวกั​ันกั​ับการสร้​้างกรุ​ุงศรี​ีอยุ​ุธยา (พ.ศ. ๑๘๙๓) และวั​ัดในสองวิ​ิหาร ซึ่ง่� สร้​้างในช่​่วง ประมาณ ๒๐๐ กว่​่าปี​ีถัดั มา

ใครอยากมาเดิ​ินเล่​่นที่​่ชุ� มุ ชนหั​ัวน้ำำ�� วน แนะนำำ�ว่า่ สั​ัก ๗ โมงเช้​้า กำำ�ลังั ดี​ี เพราะเป็​็นช่​่วงที่​่พ� ระสงฆ์​์กำ�ลั ำ งั ออกบิ​ิณฑบาต แสงกำำ�ลังั สวย และไม่​่ร้อ้ นจนเกิ​ินไป

that it was the activity center for the whole community. At its back, there located the sacred Pu Songtham Shrine where villagers made merits together.

Besides, two significant temples facing each other with a canal in between were Wat Mon (Wat Chai Mongkhon), built during the establishment of the Ayutthaya kingdom (1350), and Wat Nai Song Wihan, built in the following two centuries.

To walk around Hua Nam Won Community, we recommend starting around 07.00 am when monks receive alms, the sunlight is just right and not too hot.

ชุมชนหัวน้ำ�วน Hua Nam Won Community ถนนศิริราษฎร์ศรัทธา ตำ�บลปากน้ำ� Sirirat Sattha Road, Paknam Sub-District, อำ�เภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ Mueang Samutprakan District, Samutprakan April - May 2021

53

COVER JOURNEY

ปลายทางที่กลมกล่อม ในชุมชนบางหัวเสือ

Harmonious Destinations in Bang Hua Suea Community

เอกลักษณ์ คือความเป็นโบสถ์ ๒ ชั้นขนาดใหญ่ ทำ�ให้เห็นมุมสะพานภูมิพลในมุมสวยแปลกตา The identity is the gigantic two-story chapel with an exotic view of Bhumibol Bridge

54

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

April - May 2021

55

56

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

ชุมชนที่ยังอยู่กันแบบดั้งเดิม ในบรรยากาศความสงบร่มรื่น The community living a traditional way of life in a peaceful environment

คลองและป่าจากของชุมชน The community canal and nipa palm forest

ในบางครั้​้� ง การได้​้ อ อกไปใช้​้ เ วลาในที่​่� โ ล่​่ ง ที่​่� ป ราศจาก ความพลุ​ุกพล่​่านของสิ่​่ง� ก่​่อสร้​้างหรื​ือผู้​้�คน สั​ัมผั​ัสกั​ับเสน่​่ห์ใ์ นความเป็​็น ธรรมชาติ​ิของชุ​ุมชน ก็​็พอเพี​ียงสำำ�หรั​ับการใช้​้เวลาในการเตร็​็ดเตร่​่ เพลิ​ิดเพลิ​ินไปกั​ับวิ​ิถี​ีชี​ีวิ​ิตที่​่� ไ ม่​่ปรุ​ุงแต่​่ง เช่​่น ที่​่� ชุ​ุมชนบางหั​ัวเสื​ือ ที่​่�มี​ีส่​่วนผสมกลมกล่​่อมของความเป็​็นชุ​ุมชน ตั้​้�งแต่​่บ้​้าน ป่​่าจาก วั​ัดโบราณ คลองเล็​็ก และแม่​่น้ำำ�� ที่​่�เหมาะกั​ับการค้​้นหาในวั​ันว่​่าง และใช้​้เวลาอย่​่างมี​ีคุ​ุณภาพในรู​ูปแบบที่​่แ� ตกต่​่างไปจากที่​่อื่​่� น�

จริ​ิ ง อยู่​่�ที่​่� วิ​ิ ถี​ี เดิ​ิ ม ของวั​ั ฒ นธรรมท้​้ อ งถิ่​่� นได้​้ เ ปลี่​่� ย นไปบ้​้ า ง การทำำ�สวนมะพร้​้าว หรื​ือน้ำำ��ตาลมะพร้​้าว ที่​่�กลายเป็​็นเรื่​่�องเล่​่า ประชากรส่​่วนใหญ่​่ไม่​่ใช่​่คนดั้​้ง� เดิ​ิมแล้​้ว เรื​ือกสวนกลายเป็​็นบ้​้านจั​ัดสรร มี​ีถนนหนทางแทนลำำ�คลอง แต่​่ศูนู ย์​์กลางของชุ​ุมชนอยู่​่�ที่วั่� ดั บางหั​ัวเสื​ือ ที่​่มี​ี� คลองบนและคลองล่​่าง กลั​ับเป็​็นเสน่​่ห์ข์ องชุ​ุมชนที่​่ยั� งั คงอยู่​่�

ปั​ัจจุ​ุบั​ันที่​่�คลองนี้​้�มี​ีการสร้​้างแนวเขื่​่�อนกั้​้�นน้ำำ�� และมี​ีประตู​ู ระบายน้ำำ��เปิ​ิด-ปิ​ิดป้​้องกั​ัน น้ำำ��ท่​่วม ชาวบ้​้านในย่​่านนี้​้�จึ​ึงเริ่​่�มปลู​ูก มะม่​่วงน้ำำ�ด � อกไม้​้ ผลไม้​้ และพื​ืชสวนอื่​่น� ๆ กั​ันอี​ีกครั้​้ง� ถึ​ึงจะไม่​่มาก เหมื​ือนในอดี​ีต แต่​่ถ้า้ ไปถู​ูกฤดู​ู เช่​่น ช่​่วงหน้​้าร้​้อน ต้​้องไม่​่ลืมื ถามหา มะม่​่วงน้ำำ�ด � อกไม้​้จากสวนของที่​่�นี่​่� เพราะจะมี​ีรสหวานเข้​้มไม่​่เหมื​ือน ที่​่�อื่​่�น และหากได้​้ไปเยื​ือนชุ​ุมชนนี้​้� ในวั​ันอาทิ​ิตย์​์ ก็​็สามารถเดิ​ินเล่​่น ที่​่ตล � าดริ​ิมน้ำำ�วั � ดั บางหั​ัวเสื​ือได้​้ และอาจจะโชคดี​ีได้​้เลื​ือกผลไม้​้ พืชผั ื ก ั ที่​่ป� ลู​ูกเองในชุ​ุมชนมาชิ​ิม

Sometimes, open space free from hassles, buildings, or people, but the charming nature of community is simply enough for a stroll to admire the simple lifestyle. Bang Hua Suea Community offers a harmonious combination of houses, nipa palm forests, ancient temples, small canals, and rivers, waiting to be discovered and spent a different quality holiday.

April - May 2021

57

เมื่​่�อได้​้เข้​้าไปถึ​ึงศู​ูนย์​์กลางของชุ​ุมชนนี้​้�ที่​่�บริ​ิเวณวั​ัดบางหั​ัวเสื​ือ อาจจะได้​้ แ ปลกใจที่​่� ยั​ั ง สามารถเห็​็ น รอยอดี​ีตของชนชาติ​ิ ม อญ ที่​่�หลงเหลื​ืออยู่​่�ตรงเจดี​ีย์​์รู​ูปเรื​ือสำำ�เภา แม้​้จะมองไม่​่เห็​็นลั​ักษณะ ของเจดี​ีย์​์แล้​้วเพราะทางวั​ัดได้​้ปรั​ับปรุ​ุงพื้​้�นที่​่�ถมดิ​ินและไม่​่ได้​้ดึ​ึงเจดี​ีย์​์ ขึ้​้น� มาก่​่อน เจดี​ีย์​์จึ​ึงมี​ีลั​ักษณะจมใต้​้ดินิ แต่​่ปัจั จุ​ุบันั ลู​ูกหลานที่​่เ� คยสร้​้าง เรื​ือสำำ�เภาก็​็ได้​้มาสร้​้างเรื​ือสำำ�เภาใหม่​่ขึ้​้�นและทาสี​ีสดใสไว้​้ตรงท่​่าน้ำำ�� วั​ัดบางหั​ัวเสื​ือ เพื่​่�อเป็​็นอนุ​ุสรณ์​์แทนที่​่เ� ดิ​ิมที่​่ฝั� งั ดิ​ินอยู่​่�ใต้​้ดินิ

ความน่​่าสนใจของวั​ัดบางหั​ัวเสื​ือ คื​ือเป็​็นวั​ัดเก่​่าแก่​่ที่​่�ไม่​่ทราบ นามผู้​้�สร้​้าง มี​ีประวั​ัติสัิ นั นิ​ิษฐานว่​่า น่​่าจะได้​้รับั การสร้​้างขึ้​้น� ในช่​่วงปี​ี พ.ศ. ๒๓๐๐ ตรงกั​ับปลายสมั​ัยกรุ​ุงศรี​ีอยุ​ุธยา มี​ีเอกลั​ักษณ์​์เป็​็นโบสถ์​์ ๒ ชั้​้�น ขนาดใหญ่​่ มี​ีเอกลั​ักษณ์​์ซึ่​่�งประดั​ับด้​้วยเซรามิ​ิกทั้​้�งหลั​ัง สวยและงดงามสะดุ​ุดตา เมื่​่อ� มาถึ​ึงที่​่วั� ดนี้​้ ั แ� ล้​้ว ต้​้องไม่​่พลาดที่​่จ� ะเข้​้าชม ภายในอุ​ุโบสถชั้​้�นบนด้​้วย เพราะมี​ีจุ​ุดเด่​่นอยู่​่�ที่​่�ประติ​ิมากรรมปู​ูนปั้​้�น เป็​็นพุ​ุทธประวั​ัติ​ิแบบ ๓ มิ​ิติ​ินู​ูนออกมาจากผนั​ัง ว่​่ากั​ันว่​่าเป็​็นฝี​ีมื​ือ ของช่​่างสิ​ิบหมู่​่�จากจั​ังหวั​ัดเพชรบุ​ุรี​ี ที่​่�มี​ีชื่​่�อเสี​ียงในเรื่​่�องของฝี​ีมื​ือ ที่​่�วิ​ิจิ​ิตรติ​ิดอั​ันดั​ับต้​้น ๆ ของประเทศ และสวยเป็​็นที่​่�หนึ่​่�งในจั​ังหวั​ัด สมุ​ุทรปราการเลยที​ีเดี​ียว โบสถ์ ๒ ชั้น มีเอกลักษณ์ที่การประดับด้วยเซรามิกทั้งหลัง The entire two-story chapel uniquely adorned with ceramic

เจดีย์รูปเรือสำ�เภา รอยอดีตของชนชาติมอญที่หลงเหลืออยู่ The Chinese junkboat-shaped pagoda, a trace of the Mon's past

ส่​่วนโบสถ์​์เก่​่าของวั​ัด ที่​่เ� คยเป็​็นฉางข้​้าวของพระเจ้​้าตากสิ​ินนั้​้น� มี​ีพระพุ​ุทธรู​ูปน้ำำ�� หยด ชื่​่�อว่​่าหลวงพ่​่อน้ำำ�� มนต์​์ทิพิ ย์​์ ปางประจำำ�วันั พุ​ุธ คื​ือ ปางอุ้​้�มบาตร เดิ​ิมนั้​้�นอยู่​่�ที่​่�มณฑปศาลาการเปรี​ียญหลั​ังเก่​่า แต่​่เมื่​่�อทางวั​ัดมี​ีโครงการสร้​้างมณฑปและศาลาการเปรี​ียญหลั​ังใหม่​่ เมื่​่อ� ปี​ี พ.ศ. ๒๕๕๐ ทำำ�ให้​้มี​ีการย้​้ายพระพุ​ุทธรู​ูปต่​่าง ๆ ซึ่ง่� มี​ีทั้​้�งหมด ๒๙ องค์​์ มาไว้​้อี​ีกฝั่​่ง� หนึ่​่ง� มี​ีเรื่​่อ� งเล่​่าว่​่า เมื่​่อ� ย้​้ายมาถึ​ึงองค์​์หลวงพ่​่อ น้ำำ�� มนต์​์ทิพิ ย์​์ คนที่​่ทำ� �ก ำ ารย้​้ายได้​้สังั เกตเห็​็นว่​่ามี​ีน้ำำ�� ไหลออกมาระหว่​่าง อุ้​้�งมื​ือพระพุ​ุทธรู​ูปที่​่อุ้​้�� มบาตร และเมื่​่อ� ดู​ูที่บ่� าตร ก็​็ไม่​่ได้​้เห็​็นว่​่ามี​ีน้ำำ�ขั � งั จะมี​ีก็​็เพี​ียงแค่​่เศษฝุ่​่�นเกาะเท่​่านั้​้�น ซึ่​่�งนั​ับเป็​็นความน่​่าอั​ัศจรรย์​์ใจ เป็​็นอย่​่างมาก จนถึ​ึงปั​ัจจุ​ุบั​ัน ก็​็ยั​ังปรากฏว่​่า มี​ีน้ำำ��หยดออกมาบ้​้าง ในปริ​ิมาณเล็​็กน้อ้ ย 58 เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

หลวงพ่อวัดบ้านแหลม ปางพระอุ้มบาตร พระประจำ�วันของคนเกิดวันพุธ Luang Pho Wat Ban Laem, a Buddha image of Wednesday holding an alms bowl

ประติมากรรมปูนปั้น เป็นพุทธประวัติสามมิตินูนออกมาจากผนัง 3D high-relief stucco sculptures from the wall depecting the Buddha's life April - May 2021

59

ชีวิตริมแม่น้ำ� เพิ่มความกลมกล่อมและมีสีสันให้ชุมชน A riverine life bringing colors to the community.

The traditional local lifestyle had partially changed.

For instance, most residents are no longer native, coconut farming and coconut sugar became stories, plantations turned into housing estates, and roads replaced canals. However, the community center at Wat Bang Hua Suea with Khlong Bon and Khlong Lang remain charming.

Since the dam and floodgate installation at the canal, locals began to grow fruits and vegetables again. In summer, visitors should not miss a chance to try their uniquely sweet Nam Dok Mai mangoes, explore Wat Bang Hua Suea Waterfront Market, and, with some lucks, taste locally grown fruits and vegetables on Sunday.

At the community center at Wat Bang Hua Suea, visitors will be amazed by Mon traces at the Chinese junk-boatshaped pagoda. During the renovation, the temple filled the land without pulling the pagoda up first, leaving it sunk in the ground. Later, a new Chinese junk boat was constructed and 60 เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

painted vividly at Wat Bang Hua Suea Pier as a new monument.

Interestingly, Wat Bang Hua Suea is an ancient temple by an anonymous builder, presumably built around 1757, during the late Ayutthaya period. Its entire two-story gigantic chapel was uniquely and magnificently adorned with ceramic.

The upper floor houses the must-see distinctive 3D high-relief stucco sculptures from the walls that depict the Lord Buddha’s life by the royal artisans from Phetchaburi. The masterpieces are among the finest in the country and the most exquisite ones in Samutprakan.

The old chapel, a former King Taksin’s rice barn, enshrines Luang Pho Nam Mon Thip, a Buddha image of Wednesday holding an alms bowl. After a new sermon hall with a pyramidal roof was constructed in 2007, a total of 29 Buddha images in various poses were invited from the old sermon hall.

The person who relocated Luang Pho Nam Mon Thip noticed the water dripping through its palms, and was surprised by

หลั​ังจากชมความงามของสถาปั​ัตยกรรมที่​่วั� ด ั และได้​้กราบไหว้​้ นมั​ัสการสิ่​่�งศั​ักดิ์​์�สิ​ิทธิ์​์�ของวั​ัดแล้​้ว ควรเผื่​่�อเวลาสำำ�หรั​ับเดิ​ินบริ​ิเวณ รอบวั​ัดด้ว้ ย ที่​่�ท้า้ ยวั​ัดจะมี​ีบั​ันไดเล็​็ก ๆ ให้​้เดิ​ินไปที่​่ค� ลองบน ซึ่ง�่ อยู่​่� ทางด้​้ า นที่​่� จ ะทำำ � ให้​้ ม องเห็​็ น สะพานภู​ู มิ​ิ พ ล เมื่​่� อ ลงเดิ​ิ น ไปตาม สั​ันเขื่​่�อนแล้​้ว จะเห็​็นบรรยากาศของแม่​่น้ำำ��เจ้​้าพระยา ที่​่�มี​ีวิ​ิวของ สะพานภู​ูมิ​ิพล กั​ับเรื​ือจอดรั​ับ-ถ่​่ายสิ​ินค้​้า ซึ่​่�งเป็​็นมุ​ุมสวยแปลกตา มากมุ​ุมหนึ่​่ง�

ส่​่ ว นอี​ีกมุ​ุ ม หนึ่​่� ง ของวั​ั ด อยู่​่�ฝั่​่� ง ด้​้ า นข้​้ า งเป็​็ น มุ​ุ ม ตะวั​ั น ตก ซึ่​่� ง มี​ีอี​ีกบรรยากาศ ที่​่� ทำำ �ให้​้ นึ​ึกย้ ้ อ นไปถึ​ึงชุ​ุ ม ชนในสมั​ั ย ก่​่ อ นได้​้ บ้​้างว่​่า ครั้​้�งหนึ่​่�งก่​่อนที่​่�จะมี​ีถนน ชุ​ุมชนแบบที่​่�อยู่​่�กั​ันดั้​้�งเดิ​ิมนั้​้�น มี​ีความสงบร่​่มรื่​่น� ในบรรยากาศเป็​็นอย่​่างไร ทำำ�ให้​้พอจะจิ​ินตนาการ วิ​ิถี​ีชี​ีวิ​ิตของความเป็​็นชุ​ุมชนแห่​่งแม่​่น้ำำ��เจ้​้าพระยาที่​่�คลองล่​่างนี้​้� ได้​้ จากคลองล่​่างที่​่�เป็​็นฝั่​่�งดงต้​้นจาก ยั​ังเผยให้​้เห็​็นบางส่​่วนของโบสถ์​์ ที่​่ส� วยจากอี​ีกมุ​ุม เสาหงส์​์ที่โ่� ดดเด่​่นแต่​่ไม่​่เดี​ียวดาย เหมื​ือนเชื้​้อ� เชิ​ิญ ให้​้เราเดิ​ินเข้​้าหาชุ​ุมชน เปิ​ิดสายตาพบในสิ่​่�งที่​่� ไม่​่เคยเห็​็น และเป็​็น เหมื​ือนสั​ัญลั​ักษณ์​์ที่เ่� ชื่​่อ� มต่​่อถึ​ึงการเป็​็นอยู่​่�แห่​่งอดี​ีตกั​ับสภาพแวดล้​้อม

สั​ันเขื่​่�อนทางเดิ​ิน และสะพานไม้​้เล็​็ก ๆ ที่​่�ทอดลึ​ึกเข้​้าไปใน ดงจาก สุ​ุดทางเป็​็นบ้​้านแต่​่ละบ้​้าน นิ่​่�งสงบจนเหมื​ือนสบตากั​ับภาพวาด ที่​่อ� ยู่​่�บนแผ่​่นผ้​้าใบผื​ืนใหญ่​่มากกว่​่าเป็​็นภาพจริ​ิง

ในความธรรมดาของชุ​ุ ม ชนที่​่� ไ ม่​่ ไ ด้​้ มี​ี ความหวื​ื อ หวาเป็​็ น องค์​์ประกอบ แต่​่มี​ีธรรมชาติ​ิในแบบที่​่�ไม่​่ได้​้รับั การปรั​ับแต้​้มแต่​่งเติ​ิม ปลายทางการเดิ​ินทางของวั​ันนั้​้น� ก็​็อาจจะกลายเป็​็นห้​้องเรี​ียนเคลื่​่อ� นที่​่� ที่​่ทำ� �ำ ให้​้เราได้​้เปิ​ิดตาเปิ​ิดใจรู้​้�จักสิ่​่ ั ง� ใหม่​่ ๆ ใกล้​้ ๆ ตั​ัวได้​้

how there was no water but some dust in the bowl. Even at present, it appears that water still drips in a small amount.

After admiring the temple architecture and worshipping the sacred Buddha images, spare time for a walk around the temple. Take a small stair at the back to Khlong Bon to enjoy the view of Bhumibol Bridge, and further down the dam ridge to witness a rare view of the Chao Phraya River with Bhumibol Bridge and ships docking to transfer goods.

Khlong Lang on the west of the temple reveals a peaceful atmosphere of traditional ways of life of the communities along the Chao Phraya River in the olden days before the road cut. On one of the banks with abundant nipa palm trees, a beautiful perspective of the chapel and swan pillars does not only invites visitors to discover the unseen in the community but also represents the linkage of the past living and environment.

Tracing the dam ridge and the tiny wooden bridge that lay deep into the nipa palm forest, houses rest calmly as if an illustrated scene on a canvas.

The community simplicity with nothing superficial but sincere nature transforms an ordinary destination into a mobile classroom that opens up your eyes and hearts to nearby hidden gems.

April - May 2021

61

COVER JOURNEY

ตามหาอัมสเตอร์ดัม ริมแม่น้ำ�เจ้าพระยา

In search of Amsterdam by the Chao Phraya River

ลึ​ึกเข้​้าไปในชุ​ุมชนยั​ังมี​ีแนวกำำ�แพงหลงเหลื​ืออยู่​่�ในเขตบ้​้านคนอาศั​ัยของชุ​ุมชนคงกระพั​ันชาตรี​ี The remaining ancient wall line in the residential area of Khongkraphan Chatri Community

62

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

April - May 2021

63

“ถ้​้าไม่​่มี​ีการสร้​้างอั​ัมสเตอร์​์ดั​ัมโดยวิ​ิลั​ันดา ก็​็อาจจะไม่​่มี​ี สมุ​ุทรปราการ” อาจารย์​์ ส มชาย ชั​ั ย ประดิ​ิ ษ ฐ์​์ รั​ั กษ์ ์ นั​ั ก ประวั​ั ติ​ิ ศ าสตร์​์ สมุ​ุทรปราการ พาเราออกเดิ​ินทางแต่​่เช้​้าตรู่​่� เพื่​่อ� ย้​้อนกลั​ับไปตามหา ชุ​ุมชนโบราณ ที่​่�ไม่​่ใช่​่แค่​่มี​ีความสำำ�คัญ ั กั​ับสมุ​ุทรปราการ แต่​่สำ�คั ำ ญ ั ต่​่อการเรี​ียนรู้​้�เรื่​่�องประวั​ัติ​ิศาสตร์​์ชุ​ุมชนโบราณในแผ่​่นดิ​ิน ที่​่�เป็​็น ประเทศไทยในวั​ันนี้​้�

เราเริ่​่�มต้​้นกั​ันที่​่�วั​ัดแค เดิ​ินเท้​้าข้​้ามสะพานชั​ัน มี​ีโครงเหล็​็ก สี​ีเหลื​ื อ งข้​้ า มคลองบางปลากด ใกล้​้ กั​ั บ แม่​่ น้ำำ� � เจ้​้ า พระยาที่​่� อ ยู่​่� ทางด้​้านขวา เสี​ียงหวู​ูดดั​ังกั​ังวานของเรื​ือสิ​ินค้​้าลำำ�มหึ​ึมาเคลื่​่�อนผ่​่าน จุ​ุดที่​่�เราหยุ​ุดอยู่​่�กลางสะพาน ดึ​ึงสายตาเราให้​้หั​ันมองไปทางแม่​่น้ำำ�� จนกระทั่​่�งเรื​ือลำำ�นั้​้�นผ่​่านไป อาจารย์​์สมชายจึ​ึงเริ่​่�มเรื่​่�องการเดิ​ินทาง ของเมื​ืองอั​ัมสเตอร์​์ดั​ัม ตามหลั​ักฐานที่​่�ระบุ​ุไว้​้ในเอกสาร และ ข้​้อสั​ันนิ​ิษฐานของนั​ักประวั​ัติศิ าสตร์​์ท่า่ นนี้​้�

เขาชี้​้มื� อื ไปยั​ังด้​้านซ้​้ายของสะพาน แล้​้วเล่​่าว่​่า “สมั​ัยก่​่อนจาก คลองบางปลากดนี้​้� สามารถล่​่องไปถึ​ึงเมื​ืองอู่​่�ทอง ที่​่ยิ่​่� ง� ใหญ่​่ในเรื่​่อ� ง ค้​้าขายในเวลานั้​้น� เวลาเขาค้​้าขาย เขาจะมาตามเส้​้นทางแม่​่น้ำ�ท่ ำ� า่ จี​ีน ไปถึ​ึงแม่​่น้ำำ��สาขาต่​่าง ๆ ที่​่�ต่​่อไปถึ​ึงสุ​ุพรรณบุ​ุรี​ี ชั​ัยนาท อู่​่�ทอง เป็​็นเส้​้นทางการค้​้าโบราณ ส่​่วนอี​ีกฝั่​่�งที่​่อ� ยู่​่�ตรงข้​้ามนั่​่น� มี​ีคลองสำำ�โรง ซึ่​่�งเชื่​่�อมต่​่อไปยั​ังแม่​่น้ำำ��บางปะกง แล้​้วเป็​็นเส้​้นทางยาวที่​่�สามารถ ล่​่องต่​่อไปจนถึ​ึงนครวั​ัด ซึ่​่�งคลองสำำ�โรงนี้​้�เป็​็นคลองโบราณที่​่�เก่​่าแก่​่ เพราะมี​ีหลั​ักฐานกล่​่าวว่​่า “ต้​้องมี​ีการขุ​ุดลอกคลองสำำ�โรง” ในสมั​ัยนั้​้น� นั่​่� นแปลว่​่ า คลองนี้​้� มี​ี มานานแล้​้ ว และเป็​็ น เส้​้ น ทางการค้​้ าขาย แต่​่ในประวั​ัติศิ าสตร์​์ไทยมั​ักพูดถึ​ึ ู งแค่​่เรื่​่อ� งการรบกั​ับอาณาจั​ักรนครวั​ัด คนสมั​ัยนั้​้�นไม่​่คุ้​้�นเรื่​่�องทะเล จึ​ึงไม่​่มี​ี ใครเลี้​้�ยวออกไปทางอ่​่าวไทย แต่​่จะข้​้ามแม่​่น้ำ�ำ� ไปอี​ีกฟาก ออกทางคลองสำำ�โรง เพื่​่อ� ไปนครวั​ัดแทน” แม่​่น้ำำ��เจ้​้าพระยา จากกลางสะพานข้​้ามคลองบางปลากด Chao Phraya River from the bridge over Khlong Bang Pla Kot

64

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

จากฝั่​่�งวั​ัดแค มี​ีสะพานโครงเหล็​็กสี​ีเหลื​ือง ข้​้ามคลองบางปลากด From Wat Khae, a yellow steel-structured bridge over Khlong Bang Pla Kot

“Without Amsterdam built by Vilanda, there would have been no Samutprakan.”

Ajarn Somchai Chaipraditrak, a Samutprakan historian, headed us out since early morning in search of an ancient community that played a significant role to Samutprakan and the historical studies of ancient communities in Thailand today.

สุ​ุดชุ​ุมชนริ​ิมน้ำำ�� ครั้​้�งหนึ่​่�งสั​ันนิ​ิษฐานว่​่า เป็​็นอู่​่�ซ่​่อมเรื​ือใหญ่​่ วั​ันนี้​้�ชาวบ้​้านใช้​้เป็​็นที่​่�ซ่​่อมเรื​ือเล็​็ก The edge of the waterfront community was once a large shipyard where locals now repair boats.

April - May 2021

65

จากฝั่​่�งชุ​ุมชนกั​ับความเวิ้​้�งว้​้างกว้​้างใหญ่​่ของแม่​่น้ำำ��เจ้​้าพระยา The vastness of the Chao Phraya River from the shore

แผ่​่นแผนที่​่�จากปี​ี พ.ศ. ๒๔๕๕ Ancient maps from 1912

อาจารย์​์ให้​้ข้​้อมู​ูลทางประวั​ัติ​ิศาสตร์​์ในขณะที่​่�มื​ือถื​ือแผนที่​่� ที่​่�วาดจากชาวต่​่างชาติ​ิ ระบุ​ุชื่​่�อสถานที่​่�รอบ ๆ คลองบางปลากด และในนั้​้�นระบุ​ุเมื​ืองอั​ัมสเตอร์​์ดั​ัม ในตำำ�แหน่​่งบนฝั่​่�งที่​่�เรากำำ�ลั​ัง ข้​้ามสะพานไปที่​่�ชุ​ุมชนบ้​้านคงกระพั​ันชาตรี​ี ลึ​ึกเข้​้าไปด้​้านคลองห่​่าง แม่​่น้ำ�ำ� ไปถึ​ึง ๑.๔ กิ​ิโลเมตร “แต่​่ผมว่​่าไม่​่น่า่ ใช่​่ เพราะมี​ีหลั​ักฐานบั​ันทึ​ึก จากคนเดิ​ินทางที่​่�มาจากทะเลว่​่า มี​ีการเห็​็นเรื​ือมาจอดที่​่�บ้​้านวิ​ิลั​ันดา ซึ่​่ง� คื​ืออั​ัมสเตอร์​์ดัมั ณ บริ​ิเวณชุ​ุมชนนี้​้ม� ากกว่​่า”

ในช่​่วงประมาณกลางพุ​ุทธศตวรรษที่​่� ๒๒ ชาวฮอลั​ันดาเริ่​่ม� ติ​ิดต่อ่ กั​ับอาณาจั​ักรกรุงุ ศรี​ีอยุ​ุธยา และได้​้รับั เอกสิ​ิทธิ์​์ท� างการค้​้าขายสิ​ินค้​้า มากมาย จนถึ​ึงสมั​ัยสมเด็​็จพระเจ้​้าทรงธรรม กองเรื​ือชาวฮอลั​ันดา ได้​้ช่​่วยปกป้​้องราชสำำ�นั​ัก พระองค์​์จึ​ึงโปรดเกล้​้าฯ พระราชทาน ที่​่�ดิ​ิน บริ​ิเวณด้​้านเหนื​ือของคลองบางปลากดให้​้สร้​้างเมื​ือง (นิ​ิว) อั​ัมสเตอร์​์ดัมั เป็​็นชุ​ุมชนอยู่​่�อาศั​ัยและคลั​ังเก็​็บสิ​ินค้​้า “พอมี​ีการสร้​้าง อั​ัมสเตอร์​์ดั​ัมตรงนี้​้� สมเด็​็จพระเจ้​้าทรงธรรมทรงมี​ีความกั​ังวลว่​่า หากไม่​่มี​ีการสอดส่​่องใกล้​้ ๆ แล้​้ว อาจจะไม่​่ปลอดภั​ัย เพราะมี​ี การขอสร้​้างป้​้อม และมี​ีปื​ืนเพื่​่อ� ป้​้องกั​ันสิ​ินค้​้า ดั​ังนั้​้น� จึ​ึงมี​ีพระราชดำำ�ริ​ิ ให้​้สร้​้างเมื​ืองใหม่​่ขึ้​้�นตรงนี้​้� เพื่​่�อเป็​็นการป้​้องกั​ันราชธานี​ี นั่​่�นก็​็คื​ือ เมื​ืองสมุ​ุทรปราการอยู่​่�ทางฝั่​่�งใต้​้”

การเดิ​ินเท้​้าเที่​่�ยวชุ​ุมชนยิ่​่�งตื่​่�นเต้​้นขึ้​้�น เพราะการที่​่�เราได้​้เห็​็น ภู​ูมิ​ิทั​ัศน์​์ปั​ัจจุ​ุบั​ัน อั​ันเผยให้​้เห็​็นว่​่า ถ้​้าไม่​่มี​ีการสร้​้างอั​ัมสเตอร์​์ดั​ัม ก็​็จะไม่​่มี​ีการสร้​้างสมุ​ุทรปราการ นั้​้�นใกล้​้ชิ​ิดกั​ันขนาดไหน เราเดิ​ิน เข้​้าชุ​ุมชนไปจนเกื​ือบถึ​ึงริ​ิมแม่​่น้ำำ�� ทางขวามื​ือมี​ีบ้​้านของ ป้​้าน้​้อย หรื​ือ กรกมล สุ่​่�นจั​ันทร์​์ รองประธานชุ​ุมชนบ้​้านคงกระพั​ันชาตรี​ี อาจารย์​์เอาแผนที่​่ฝรั่​่ � ง� ที่​่พ� กมาด้​้วยกางคุ​ุยกั​ับป้​้าน้​้อย ทั้​้�งสองไล่​่นิ้​้ว� ไป 66 เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

ตามแผ่​่นแผนที่​่จ� ากปี​ี พ.ศ. ๒๔๕๕ ที่​่ทำ� �ำ ให้​้เห็​็นชั​ัดว่า่ สมุ​ุทรปราการนั้​้�น เป็​็นเมื​ืองหน้​้าด่​่านก่​่อนถึ​ึงพระนคร อาจารย์​์ชี้​้� ไปเล่​่าไปว่​่า “ตรงนี้​้� คื​ือเมื​ืองอั​ัมสเตอร์​์ดั​ัมที่​่�คนฝรั่​่�งฮอลั​ันดามาค้​้าขายกั​ัน มี​ีบั​ันทึ​ึกจาก คนฮอลั​ันดาเล่​่าว่​่า กำำ�ลั​ังมี​ีการลงสิ​ินค้​้า ๕๐๐ ตั​ัน และกำำ�ลั​ัง มี​ีของเดิ​ินทางมาลงอี​ีก ๑,๐๐๐ ตั​ัน แสดงว่​่าอั​ัมสเตอร์​์ดัมั สามารถ รั​ับของได้​้มากถึ​ึง ๑,๕๐๐ ตั​ัน และมี​ีคนเดิ​ินเรื​ืออาศั​ัยอยู่​่� ป้​้าน้​้อย ต่​่อประโยคของอาจารย์​์ทันั ที​ีว่​่า “แสดงว่​่าอั​ัมสเตอร์​์ดัมั ต้​้องมี​ีมาก่​่อน ป้​้อมคงกระพั​ัน เพราะป้​้อมนี้​้ส� ร้​้างในรั​ัชกาลที่​่� ๒”

เรานิ่​่�งกั​ันไปชั่​่�ววิ​ินาที​ีจากคำำ�สั​ันนิ​ิษฐาน จากนั้​้�นจึ​ึงเก็​็บแผนที่​่� แล้​้วออกเดิ​ินเข้​้าชุ​ุมชนไปหาหลั​ักฐานแห่​่งอดี​ีตของเมื​ืองโบราณ ที่​่เ� หลื​ือ เราผ่​่านบ้​้านที่​่มี​ีน้ำ � �ขั ำ� งั บนพื้​้�นบ้​้าง บนทางเดิ​ินไม้​้แผ่​่นเดี​ียวบ้​้าง พื้​้�นดิ​ินน้ำำ��แห้​้งบ้​้าง สั​ักครู่​่�เดี​ียวก็​็สู่​่�เส้​้นทางเลี​ียบแม่​่น้ำำ�� ที่​่�อิ​ิฐโบราณ ก้​้อนใหญ่​่แน่​่นกลื​ืนตั​ัวเป็​็นเนื้​้�อเดี​ียวกั​ับดิ​ิน

ลุ​ุ ง ตึ๋​๋� ง เดิ​ิ น ออกมาจากบ้​้ า นที่​่� ติ​ิ ด อยู่​่�กั​ั บ บริ​ิ เ วณที่​่� เ หมื​ื อ น เมื​ืองโบราณของซากป้​้อมเก่​่า พาเราเดิ​ินเลาะไปบนพื้​้�นนุ่​่�มจากใบไม้​้ กึ่​่�งแห้​้งกึ่​่�งเปี​ียก ที่​่�ร่​่วงลงมาจากต้​้นไม้​้ใหญ่​่คลุ​ุมทั่​่�วบริ​ิเวณร้​้าง ที่​่�มี​ีป้​้อมอยู่​่�ด้​้านในสุ​ุด เราเห็​็นแผ่​่นอิ​ิฐชิ้​้�นใหญ่​่โผล่​่แทรกรากไม้​้ เพ่​่ ง หนั​ั ก เข้​้ า จึ​ึงเห็​็ น ว่​่ า อิ​ิ ฐ ก่​่ อ นั้​้� น คื​ื อ แนวกำำ � แพงหนาปรั​ั กหั​ั กพั​ั ง เป็​็นแนวเดี​ียวกั​ันไปถึ​ึงป้​้อม ในร่​่มเงาของต้​้นไม้​้ที่​่�เป็​็นเหมื​ือนป่​่า “เดิ​ิมที​ีมี​ีที​ีมฝรั่​่�งเข้​้ามาสำำ�รวจเมื่​่อ� ๑๐ กว่​่าปี​ีที่แ่� ล้​้วมาถ่​่ายรู​ูปกำำ�แพงไป เข้​้าใจว่​่าเป็​็นซากเมื​ืองอั​ัมสเตอร์​์ดัมั แต่​่สองสามปี​ีหลั​ังจากนั้​้�น เขาแก้​้ใหม่​่ ว่​่าเป็​็นซากของป้​้อมคงกระพั​ัน ซึ่​่�งแสดงว่​่าป้​้อมนี้​้� สร้​้างทั​ับสถานที่​่� ที่​่�เคยเป็​็นชั​ัยภู​ูมิ​ิเมื​ืองอั​ัมสเตอร์​์ดั​ัมเก่​่า เพราะในการทำำ�การค้​้า ต้​้องมี​ีอาวุ​ุธ เรื​ือรบ คนเฝ้​้า เพื่​่�อตรวจดั​ักคนชาติ​ิอื่​่�นอย่​่างฝรั่​่�งเศส

ระหว่​่างทางเดิ​ินเข้​้าชุ​ุมชน Top: On the way into the community

เห็​็นตามแผนที่​่�ว่​่า สมุ​ุทรปราการนั้​้�นเป็​็นเมื​ืองหน้​้าด่​่านก่​่อนถึ​ึงพระนคร The map showed Samutprakan as an outpost before the capital

อิ​ิฐโบราณก้​้อนใหญ่​่แน่​่นเป็​็นเนื้​้�อเดี​ียวกั​ับดิ​ิน Large ancient bricks blended with the ground

From Wat Khae, while crossing a steep, yellowstructured bridge over Khlong Bang Pla Kot, the resonant whistle of an enormous cargo ship made us turn around to the Chao Phraya River on the right and watch as it passed by. Ajarn Somchai began sharing the journey of Amsterdam City, evidenced in his documents and hypotheses.

He pointed to the left and said, “In the past, you could sail down this Khlong Bang Pla Kot to U-thong, a former famous trade city. Traders traveled along the Tha Chin River to other river branches, connected to Suphanburi, Chainat, and U-thong, an ancient trade route. The opposite is Khlong Samrong, connected to Bang Pakong River and further to Angkor Wat. Despite ancient records about the excavation of Khlong Samrong and its role as a trade route, Thai history usually mentioned the battle of Angkor Wat. People were unfamiliar with the sea, so instead of the Gulf of Thailand, they crossed the river, exited via Khlong Samrong to Angkor Wat.

Ajarn shared historical information while holding a map drawn by foreigners with names of places around Khlong Bang Pla Kot, specifying Amsterdam city was on the other side of the bridge to Ban Khongkraphan Chatri Community, 1.4 km deep into the canal from the river. “I don’t think so. A record by sea travelers witnessed ships docking at Ban Vilanda, so Amsterdam was more likely in this community.”

In the mid-22nd Buddhist Era, the Dutch began their contact with the Ayutthaya Kingdom and received many trade privileges. During the reign of King Songtham, the Dutch fleet helped protect the royal court; hence, the king bestowed land on the north of Khlong Bang Pla Kot to build (New) Amsterdam City as a living community and warehouse. “Afterwards, King Songtham realized it could be unsafe without close observation due to their requests to build forts and carry guns to guard the products. He ordered the construction of a new city to protect the capital, Samutprakan in the South.”

The community walk got more exciting as we watched the landscape, realizing that without building Amsterdam, there would have been no Samutprakan. Almost to the riverffront, on the right, was the house of Aunty Noi – Konkamon Sunchan, VP of Ban Khongkraphan Chatri Community. While talking to Aunty Noi, Ajarn traced his fingers on the map from 1912 that clearly showed Samutprakan as an outpost before the capital. He said, “this is Amsterdam where the Dutch came to trade. A Dutch record mentioned unloading 500 tons April - May 2021 67

ไม่​่ ใ ห้​้ ไ ปซื้​้� อ ของในอยุ​ุ ธ ยา เพราะฮอลั​ั น ดาได้​้ รั​ั บ พระราชทาน ให้​้ผูกข ู าดการค้​้าเพี​ียงชาติ​ิเดี​ียว ผมเข้​้าใจว่​่า ตอนสิ้​้น� กรุ​ุงศรี​ีอยุ​ุธยา น่​่าจะโดนเผาจากพม่​่าด้​้วย เพราะพม่​่าก็​็มาธนบุ​ุรี​ี แล้​้วข้​้ามมาตี​ี ถึ​ึงที่​่� นี่​่� พอสมั​ั ย รั​ั ชก าลที่​่� ๒ มี​ีการสร้​้ า งป้​้ อ มป้​้ อ งกั​ั น พระนคร ขึ้​้�นใหม่​่หลายป้​้อม และคาดว่​่าป้​้อมแห่​่งนี้​้�สร้​้างทั​ับพื้​้�น ที่​่�เก่​่าที่​่�มี​ี ความเป็​็นเนิ​ินอยู่​่�แล้​้ว ไม่​่งั้​้น� ก็​็ต้อ้ งถมใหม่​่ ข้​้อสั​ันนิ​ิษฐานของการสร้​้าง ป้​้อมคงกระพั​ัน น่​่าจะเป็​็นการสร้​้างทั​ับเมื​ืองอั​ัมสเตอร์​์ดั​ัม ไม่​่ได้​้ สู​ูญสลายไปไหน” อาจารย์​์อธิ​ิบายขณะที่​่เ� รายื​ืนอยู่​่�ริมิ แม่​่น้ำ�ำ� ถึ​ึงจะจิ​ิ น ตนาการไม่​่ ง่ ่ า ย แต่​่ เ ข้​้ า ใจตามภู​ู มิ​ิ ทั​ั ศ น์​์ ริ​ิ ม น้ำำ� � ซึ่ง่� เป็​็นที่​่จ� อดเรื​ือ ลุ​ุงตึ๋​๋ง� เองก็​็ใช้​้เป็​็นที่​่ซ่� อ่ มเรื​ือเหมื​ือนกั​ันกั​ับสมั​ัยก่​่อน มี​ีการบั​ั น ทึ​ึกว่​่ า มี​ีการลากเรื​ือจากชวามาซ่​่อมที่​่�อู่​่�อั​ัมสเตอร์​์ ดั​ัม เพราะฝี​ีมือื ช่​่างไทยเยี่​่ย� มและราคาถู​ูก “ในบั​ันทึ​ึกโบราณยั​ังมี​ีเขี​ียนอี​ีก บอกว่​่า ในตอนที่​่�มี​ีฝรั่​่�งนอนเมาอยู่​่� ก็​็ถู​ูกเสื​ือคาบไป แสดงได้​้ว่​่า เคยเป็​็นป่​่าและมี​ีเสื​ือมาก่​่อน ส่​่วนอี​ีกฉบั​ับบอกว่​่า จะมี​ีคนเข้​้าไป สำำ�รวจข้​้างในแต่​่เข้​้าไปไม่​่ได้​้ มี​ีแต่​่ ลิ​ิง และลึ​ึกไปอี​ีกก็​็จะมี​ีเสื​ือ เพราะมี​ีกะลาสี​ีเรื​ือถู​ูกคาบไปอะไรแบบนี้​้�” อาจารย์​์เล่​่าขณะที่​่�เรา เดิ​ินเลาะตุ่​่�มโบราณ ท่​่ามกลางรากไทรและบ้​้านไม้​้เก่​่าของผู้​้�ที่​่�เคย อาศั​ัยอยู่​่�ล่า่ สุ​ุด ข้​้าง ๆ ซากป้​้อมที่​่ถู� กู ลื​ืม

เราเดิ​ินตามทางลึ​ึกเข้​้าไปในชุ​ุมชน ในจุ​ุดที่​่�ยั​ังมี​ีแนวกำำ�แพง หลงเหลื​ืออยู่​่�ในเขตบ้​้านคนอาศั​ัย ซึ่ง่� ป้​้าน้​้อยได้​้เล่​่าระหว่​่างทางไปว่​่า สมั​ัยก่​่อนเห็​็นแนวกำำ�แพงยาวเข้​้าไปในชุ​ุมชนมากกว่​่านี้​้� แต่​่เพราะ

of products as 1,000 tons more were on the way. It means Amsterdam had over 1,500 tons of capacity, and seafarers lived here.” Aunty Noi added, “That means Amsterdam existed before Khongkraphan Fort, built in King Rama II’s period.”

We paused for a second at the hypothesis, rolled the map, and continued to the community to look for the remaining evidence of the ancient city. Past waterlogged houses, on a single wooden board and dry land, to a riverfront path, paved with large ancient bricks and dirt.

Uncle Tueng appeared from a house next to ancient fort remains and led us to the deserted area covered with half wet and half dry leaves from large trees with a fort at the innermost corner. With a close look, we realized the large bricks between the tree roots were the ruins of a thick wall line that stretched to the fort in the forest-like shadiness.

“A western team surveyed ten years ago and believed the wall was the ruin of Amsterdam, but later corrected as the ruin of Khongkraphan Fort. It means the fort was built on the former strategic location of Amsterdam. Trading required weapons, warships, and guards to prevent foreigners such as the French from trading in Ayutthaya because the Dutch were royally

ลุ​ุงตึ๋​๋�ง ป้​้าน้​้อย และอาจารย์​์สมชาย ริ​ิมน้ำำ��หน้​้าซากป้​้อมคงกระพั​ัน Uncle Tueng, Aunty Noi, Ajarn Somchai, and remains of an ancient fort

เรื​ือไม้​้ที่​่�จอดรอการซ่​่อม A wooden boat waiting for a repair

68

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

ซากป้​้อมคงกระพั​ันที่​่�ควรได้​้รั​ับการเก็​็บรั​ักษาให้​้เป็​็นอนุ​ุสรณ์​์สถาน Ancient fort remains worth preserving as a monument

ช่​่องกำำ�แพงสำำ�หรั​ับส่​่องปื​ืน The wall slit for gunfire

ริ​ิมฝั่​่�งเจ้​้าพระยาวั​ันนี้​้�ยั​ังใช้​้เป็​็นอู่​่�ซ่​่อมแซมเรื​ือเหมื​ือนครั้​้�งอดี​ีต The shore along the Chao Phraya River is still used as a dockyard to fix boats

ไม่​่มี​ีใครรู้​้�เรื่​่อ� งราวความเป็​็นมา ทำำ�ให้​้กำ�ำ แพงโบราณถู​ูกทุบุ ทิ้​้ง� ไปบ้​้าง ตามการขยายครอบครั​ัว และยั​ังไม่​่มี​ีการสำำ�รวจแน่​่ชัดว่ ั า่ มี​ีอาณาเขต ที่​่แ� ท้​้จริ​ิงขนาดไหน

น่​่าเสี​ียดายที่​่� นิ​ิวอั​ัมสเตอร์​์ดั​ัม แห่​่งสมุ​ุทรปราการไม่​่เหลื​ือ แม้​้แต่​่ซากให้​้ใครได้​้เห็​็น และไม่​่มี​ีใครสามารถชี้​้จุ� ดุ เมื​ืองเก่​่าแก่​่นั้​้น� ได้​้ แต่​่อาจารย์​์และป้​้าน้​้อยยั​ังมี​ีความหวั​ังว่​่า หากมี​ีการศึ​ึกษาหาหลั​ักฐาน จากซากโบราณสถานเท่​่าที่​่�ยั​ังหลงเหลื​ืออยู่​่� ณ วั​ันนี้​้�อย่​่างจริ​ิงจั​ัง อาจจะนำำ �ไปสู่​่�การค้​้ น พบหน้​้ า ประวั​ั ติ​ิ ศ าสตร์​์ โ บราณที่​่� มี​ีคุ​ุ ณ ค่​่ า อย่​่างคาดไม่​่ถึ​ึงได้​้ เพราะทำำ�เลที่​่�ตั้​้�งยั​ังแสดงว่​่าใช่​่ และยั​ังมี​ีซาก ส่​่วนความทรงจำำ�ให้​้ปะติ​ิดปะต่​่ออยู่​่� granted trade monopoly. It must have been burned during the fall of Ayutthaya because Myanmar attacked Thonburi, then here. When King Rama II built new fortresses in old areas to protect the capital, I assume that Khongkraphan Fort was built atop the preexisted Amsterdam City,” Ajarn explained as we stood by the river.

The waterfront landscape, or the dockyard where Uncle Tueng repaired boats appeared in the record that boats were towed from Java to fix at Amsterdam Dockyard because of excellent Thai craftsmanship and prices. “It also said sleeping drunk westerners got caught by tigers, meaning the area was a forest with tigers. Another said people couldn’t explore inside due to monkeys and tigers as sailors had been caught previously,” said Ajarn while walking past ancient jars among banyan tree roots and old wooden houses next to forgotten fort ruins. สามารถแลกเปลี่​่�ยนความรู้​้�และเรี​ียนรู้​้�เรื่​่�องราวของ ชุ​ุมชนบ้​้านคงกระพั​ันชาตรี​ี ด้​้วยการติ​ิดต่​่อป้​้าน้​้อยที่​่� โทรศั​ัพท์​์ ๐๘ ๘๐๑๕ ๕๘๖๒

We followed the path deeper into the residential area.

Aunty Noi said the ancient wall line used to stretch deep into the community, but because no one knew its background, certain parts had been demolished as families extended, yet there had been no study on its actual territory.

Unfortunately, not even the slightest ruin of New Amsterdam of Samutprakan is left to see, and not a person can pinpoint the ancient city. Ajarn and Aunty Noi honestly hope that a serious study on evidence from the remaining ancient ruins today may lead to inestimable discoveries of history when the location echoes its past, and pieces of memories remain to be reconnected.

บริ​ิเวณที่​่�โอบล้​้อมป้​้อมคงกระพั​ัน Embracing Khongkraphan Fort To exchange knowledge and learn more about Ban Khongkraphan Chatri Community, please contact Aunty Noi at Tel. 08 8015 5862 April - May 2021

69

COVER JOURNEY

ตลาดพระประแดง

ย่านจีนในเมืองมอญ ความทรงจำ�ที่ยังมีลมหายใจ

Phra Pradaeng Market,

the Chinatown in a Mon city, and the living memories 70

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

April - May 2021

71

ศาลเจ้​้าพ่​่อหลั​ักเมื​ืองพระประแดง ถื​ือเป็​็นแห่​่งเดี​ียวในประเทศไทย ซึ่​่�งประดิ​ิษฐานองค์​์พระพิ​ิฆเนศบนเสาหลั​ักเมื​ือง Phra Pradaeng City Pillar Shrine, the only place in Thailand with Ganesha statue on the city pillar

72

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

ถนนนครเขื่​่� อ นขั​ั น ธ์​์ จากเชิ​ิ ง สะพานข้​้ า มคลองลั​ั ด หลวง บรรจบถนนศรี​ีนครเขื่​่�อนขั​ันธ์​์ ตรงท่​่าเรื​ือโดยสารเทศบาลเมื​ือง พระประแดง คลาคล่ำำ��ไปด้​้วยผู้​้�คนตั้​้�งแต่​่เช้​้าตรู่​่� หลายชี​ีวิ​ิตเริ่​่�มต้​้น วิ​ิถี​ีชี​ีวิ​ิตวั​ันใหม่​่บนถนนสายนี้​้� ทั้​้�งใส่​่บาตร จั​ับจ่​่ายกั​ับข้​้าวกั​ับปลา หอบหิ้​้�วสั​ัมภาระ เรี​ียกใช้​้บริ​ิการสามล้​้อถี​ีบ พาหนะที่​่�ยั​ังได้​้รั​ับ ความนิ​ิยมมาถึ​ึงปั​ัจจุ​ุบันั ซึ่ง่� ส่​่วนใหญ่​่จะปั​ักหลั​ักพักั คอยผู้​้�โดยสารบริ​ิเวณ หั​ัวมุ​ุมถนนบ้​้านแซ่​่ ฝั่​่ง� ตรงข้​้ามซุ้​้�มเฉลิ​ิมพระเกี​ียรติ​ิ ๘๘ พระชนมพรรษา ศาลเจ้​้าพ่​่อหลั​ักเมื​ืองพระประแดง ฉลอง ๒๐๐ ปี​ี เมื​ืองนครเขื่​่อ� นขั​ันธ์​์

เหล่​่าบรรดาสามล้​้อถี​ีบต่​่างบอกเป็​็นเสี​ียงเดี​ียวกั​ันว่​่า ตรงนี้​้คื� อื จุ​ุดนั​ัดหมายสำำ�คั​ัญมาแต่​่ไหนแต่​่ไร เพราะอยู่​่�ตรงข้​้ามศาลเจ้​้าพ่​่อ หลั​ักเมื​ืองพระประแดง ที่​่ตั้​้� ง� อยู่​่�ในซอยเล็​็ก ๆ ชื่​่�อ ถนนหลั​ักเมื​ืองสถิ​ิตย์​์ ซึ่​่�งผู้​้�คนต่​่างให้​้ความเคารพนั​ับถื​ือ เป็​็นที่​่�พึ่​่�งในวั​ันที่​่�ต้​้องการกำำ�ลั​ังใจ การได้​้กลิ่​่�นธู​ูปลอยตามลมออกมาจากศาลหลั​ักเมื​ืองจึ​ึงเป็​็นเรื่​่�อง คุ้​้�นชิ​ินของคนแถวนี้​้�

คุ​ุ ณ สุ​ุ พ จน์​์ ลิ​ิ ขิ​ิ ตจิ​ิ ต ถะ เจ้​้ า หน้​้ า ที่​่� ดู​ู แ ลศาลบอกเราว่​่ า เดิ​ิมจะเรี​ียกกั​ันว่​่า เสาหลั​ักเมื​ือง หรื​ือศาลประจำำ�เมื​ือง เป็​็นศาลไม้​้เล็​็ก ๆ คล้​้ายศาลพระภู​ูมิ​ิ ภายหลั​ังได้​้เปลี่​่ย� นมาเรี​ียกว่​่า ศาลเจ้​้าพ่​่อหลั​ักเมื​ือง พระประแดง เป็​็นแห่​่งเดี​ียวในประเทศไทยซึ่​่�งประดิ​ิษ ฐานองค์​์ พระพิ​ิ ฆเนศบนเสาหลั​ั กเมื​ือง มาตั้​้�งแต่​่เริ่​่�มสร้​้างบ้​้านแปงเมื​ือง ในสมั​ัยรั​ัชกาลที่​่� ๒ ที่​่�อพยพครอบครั​ัวชาวมอญเข้​้ามาตั้​้�งถิ่​่�นฐาน บริ​ิเวณนี้​้� ต่​่อมาชาวจี​ีนเริ่​่�มเข้​้ามาอยู่​่�อาศั​ัย ประกอบอาชี​ีพค้​้าขาย จึ​ึงกลายเป็​็นย่​่านคนจี​ีน รายล้​้อมด้​้วยชุ​ุมชนชาวมอญ From the footbridge, over Khlong Lat Luang, and to Sri Nakhon Khuean Khan Road at Phra Pradaeng Town Municipality Pier, the road was crowded with people since early morning - giving alms, buying food, carrying belongings, and grabbing a tricycle taxi. Most drivers waited for passengers at Ban Sae Road corner, opposite Phra Pradaeng City Pillar Shrine Gate to commemorate HM King’s 88th birthday anniversary and Sri Nakhon Khuen Khan’s 200th anniversary.

The tricycle taxi drivers agreed it had always been an important meeting point because it was right opposite Phra Pradaeng City Pillar Shrine, a highly revered spiritual anchor, in a small alley called Lak Mueang Sathit Road. Therefore, locals are familiar with the scent of incense sticks from the shrine.

Suphot Likhitchittha, the shrine supervisor, explained that the shrine was originally called City Pillar Shrine, looking similar to a small wooden spirit house. Later, it was renamed Phra Pradaeng City Pillar Shrine, the only place in Thailand with a Ganesha statue on the City Pillar. It was first built during King Rama II’s reign. After Mon immigrants settled down in the April - May 2021

73

“ศาลเจ้​้าพ่​่อหลั​ักเมื​ืองฯ มี​ีการบู​ูรณะปรั​ับปรุ​ุงในปี​ี พ.ศ. ๒๕๑๙ แล้​้วเสร็​็จ พ.ศ. ๒๕๒๒ สมั​ัยก่​่อนรอบ ๆ บริ​ิเวณนี้​้�จะมี​ีโรงยาฝิ่​่�น ช่​่วงหนึ่​่ง� เกิ​ิดค่า่ นิ​ิยมบนบานศาลกล่​่าวด้​้วยฝิ่​่น� เมื่​่อ� สำำ�เร็​็จจะนำำ�ยางฝิ่​่น� มาป้​้ายตรงใต้​้คางองค์​์พระพิ​ิฆเนศเป็​็นการแก้​้บน ปั​ัจจุ​ุบันั ถู​ูกทองคำำ�เปลว ปิ​ิดทั​ับจนมองไม่​่เห็​็นร่​่องรอยแล้​้ว วั​ัน ที่​่� ๒ มิ​ิถุ​ุนายนของทุ​ุกปี​ี ซึ่​่ง� ตรงกั​ับวั​ันตั้​้ง� พิ​ิธี​ีลงอาถรรพ์​์เสาหลั​ักเมื​ืองตามโบราณราชประเพณี​ี เมื่​่อ� ปี​ี พ.ศ. ๒๓๕๘ จะมี​ีพิ​ิธี​ีแห่​่พระพิ​ิฆเนศองค์​์จำ�ล ำ องไปรอบตลาด เพื่​่อ� ให้​้ประชาชนสั​ักการะ และมี​ีมหรสพเฉลิ​ิมฉลองในตอนกลางคื​ืน”

ถั​ัดจากศาลเจ้​้าพ่​่อหลั​ักเมื​ืองฯ จะพบเห็​็นร้​้านรวงเก่​่าแก่​่อย่​่าง ร้​้านจิ​ินดา เตชะเสน ที่​่�อยู่​่�มานานร่​่วมร้​้อยปี​ี จากคำำ�บอกเล่​่าของ คุ​ุณจิ​ิระนั​ันท์​์ เตชะเสน ในวั​ัย ๗๐ ปี​ี ที่​่�สื​ืบทอดกิ​ิจการจากพ่​่อ เดิ​ิมร้​้านไม่​่ได้​้ขายเฉพาะหนั​ังสื​ือ แต่​่มี​ีของจิ​ิปาถะทั้​้�งเครื่​่�องบวช ดอกไม้​้กระดาษ เครื่​่�องเขี​ียน ฯลฯ เป็​็นสวรรค์​์ของเด็​็ก ๆ แถวนี้​้� เพราะเจ้​้าของร้​้านใจดี​ี อนุ​ุญาตให้​้มุ​ุดลงไปใต้​้แผงหนั​ังสื​ือเพื่​่�ออ่​่าน การ์​์ตูนู ที่​่เ� รี​ียงเป็​็นสต็​็อกเก็​็บไว้​้

“ชื่​่� อ ร้​้ า นเป็​็ น ชื่​่� อ -นามสกุ​ุ ลข องพ่​่ อ เมื่​่� อ ก่​่ อ นถนนสายนี้​้� มี​ีรถเข้​้า-ออก มาลงแพขนานยนต์​์ข้า้ มไปฝั่​่ง� ปู่​่เ� จ้​้าสมิ​ิงพราย รวมถึ​ึง จากฝั่​่�งโน้​้นข้​้ามมาตลอด การค้​้าขายเริ่​่�มตั้​้�งแต่​่เที่​่�ยงคื​ืนไปจนดึ​ึกดื่​่�น ของอี​ีกวั​ัน พระประแดงเป็​็นเหมื​ือนศู​ูนย์​์กลางการค้​้า คนจากสำำ�โรง ปู่​่�เจ้​้าสมิ​ิงพราย แม้​้แต่​่คนกรุ​ุงเทพฯ แถบวงเวี​ียนใหญ่​่ ดาวคะนอง พระราม ๓ ก็​็ยั​ังมาซื้​้�อของที่​่�นี่​่� เพราะมี​ีทุ​ุกอย่​่างทั้​้�งอาหารทะเล อาหารแห้​้ ง ผลหมากรากไม้​้ ตร งวั​ั ด จวนดำำ �ร งค์​์ ร าชพลขั​ั น ธ์​์ มี​ีท่​่าเรื​ือรั​ับ-ส่​่ง คนจากทุ่​่�งครุ​ุ ขึ้​้�นจากท่​่าเดิ​ิน ทะลุ​ุมาออกถนน นครเขื่​่�อนขั​ันธ์​์ ซอยจากท่​่าเรื​ือถึ​ึงตลาดจึ​ึงเป็​็นย่​่านค้​้าขายที่​่�คึ​ึกคั​ัก มี​ีทั้​้�งตลาด โรงหนั​ัง โรงงิ้​้�ว เรี​ียกว่​่าซอยชุ​ุมนุ​ุมพานิ​ิช แต่​่เดี๋​๋�ยวนี้​้� เปลี่​่ย� นคำำ�เรี​ียกจากซอยเป็​็นถนนชุ​ุมนุ​ุมพานิ​ิช”

area, the Chinese poured in for trading and gradually formed a Chinatown amid the Mon community.

“The City Pillar Shrine was renovated in 1976 and completed in 1979. Early on, with opium houses in the area, locals redeemed their vow to the holy spirit by applying opium latex under Ganesha’s chin. Now, it is fully covered with gold leaves. On every June 2, marking the anniversary of ancient city pillar consecration day in 1815, there is a land procession of Ganesha replica around the market for public worship and festive performances at night.”

Next to the City Pillar Shrine was a century-old Chinda Techasen shop. According to Chiranan Techasen, a 70-year-old owner, who inherited from his father, the shop initially sold mis-

บรรยากาศบริ​ิเวณปากซอยชุ​ุมนุ​ุมพานิ​ิช The entrance of Soi Chumnum Phanit

74

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

April - May 2021

75

บ๊​๊ะโป้​้ว-หมู​ูแผ่​่น อาแปะเอี่​่�ยมเซ้​้ง ขายมานานกว่​่า ๖๙ ปี​ี Uncle Iam-seng selling Chinese Pork Jerky over 69 years

ห้​้องแถวตรงปากซอยเคยเป็​็น ที่​่�ตั้​้�งของธนาคารกรุ​ุงเทพ ธนาคารแห่​่งแรกของพระประแดง ต่​่อมาได้​้เปลี่​่ย� นเป็​็นร้​้านจำำ�หน่​่าย รองเท้​้าบาจา จึ​ึงเรี​ียกกั​ันติ​ิดปากว่​่า “ซอยบาจา” แม้​้ปัจั จุ​ุบันั จะเปลี่​่ย� น เป็​็นร้​้านสะดวกซื้​้�อแล้​้วก็​็ตาม สิ่​่�งที่​่�ยื​ืนยั​ันความเป็​็นย่​่านจี​ีนได้​้ดี​ี คื​ือ ศาลปึ​ึงเถ่​่ากง เทพเจ้​้าที่​่�เปรี​ียบเสมื​ือนเทพารั​ักษ์​์ประจำำ�ชุ​ุมชน ซึ่​่� ง มั​ั ก พบในย่​่ า นที่​่� ช าวจี​ีนเข้​้ า อยู่​่�อาศั​ั ย หรื​ื อ ค้​้ า ขาย ติ​ิ ด ศาลเจ้​้ า ที่​่เ� รี​ียกว่​่าตลาดบน จะพบอาแป๊​๊ะเอี่​่ย� มเซ้​้ง สุ​ุตรี​ีวิวัิ ฒ ั น์​์ นั่​่ง� ย่​่างบ๊​๊ะโป้​้ว หรื​ือหมู​ูแผ่​่น ด้​้วยเตาถ่​่านที่​่�ดั​ัดแปลงจากกะละมั​ังใบเล็​็ก เป็​็นร้​้าน ในตำำ�นานของเมื​ืองพระประแดง ที่​่�ย่​่างไปขายไปเช่​่นนี้​้�มาตั้​้�งแต่​่ปี​ี พ.ศ. ๒๔๙๕

“ตอนแรกผมขายอยู่​่�แถวตรอกไก่​่ (ถนนสมิ​ิงปราบพยั​ัคฆา) จำำ�ได้​้ว่า่ ขายหมู​ูแผ่​่นขี​ีดละ ๗ บาท ปั​ัจจุ​ุบันั ขี​ีดละ ๖๐ บาท เมื่​่อ� ก่​่อนจะทำำ� หมู​ูแผ่​่นเอง ใช้​้มี​ีดแล่​่เป็​็นชิ้​้น� บาง ๆ ที​ีละชิ้​้น� แต่​่ชิ้​้น� ไม่​่ใหญ่​่เหมื​ือนเดี๋​๋ย� วนี้​้� เอาไปคลุ​ุกน้ำ�ำ� ปลา น้ำำ�ต � าล แล้​้วเรี​ียงบนกระจาด อบจนเนื้​้อ� หมู​ูแห้​้ง ใช้​้เวลาประมาณ ๖-๗ ชั่​่�วโมง ถ้​้าสั​ังเกตให้​้ดี​ี หมู​ูแผ่​่นที่​่ยั� งั ไม่​่ได้​้ย่า่ ง จะมี​ีลายของกระจาดติ​ิดอยู่​่� แต่​่เดี๋​๋ย� วนี้​้ทำ� �ำ ไม่​่ไหว เพราะอายุ​ุ ๘๖ ปี​ีแล้​้ว ต้​้องสั่​่ง� หมู​ูแผ่​่นจากของเพื่​่อ� น ซึ่ง่� หมั​ักด้ว้ ยสู​ูตรเดี​ียวกั​ัน และเรี​ียงบน กระจาดเข้​้าอบเหมื​ือนกั​ัน” 76 เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

cellaneous items, including ordination supplies, paper flowers, stationery, etc. It was a paradise for local children because the kind owner let them read comics stocked underneath the bookstand.

“It was named after my father. This road had cars in and out, taking off at Khananyon Raft, crossing to Pu Chao Saming Phrai bank, and vice versa. From midnight to late night on the following day, Phra Pradaeng was a trade center where people from Samrong, Pu Chao, Wong Wian Yai, Dao Khanong, Rama III bought seafood, dried food, fruits, and vegetables. Ferry passengers from Thung Khru got off at Wat Juan Damrong Rachaphonlakhan, walked through the pier to Nakhon Khuean Khan Road. Soi Chumnum Phanit, a bustling trade district packed with the market, cinemas, Chinese opera houses, is now called Chumnum Phanit Road.”

The shophouse at the entrance was where Bangkok Bank, the first bank in Phra Pradaeng, located before changing to Bata shoe shop, and the alley was called “Soi Bata” even

จากร้​้ า นหมู​ู แ ผ่​่ น บ๊​๊ ะ โป้​้ ว เดิ​ิ น ผ่​่ า นตลาดเข้​้ า มาในซอย ชุ​ุ ม นุ​ุ ม พานิ​ิ ช ร้​้ า นรวงหลายแห่​่ ง ยั​ั ง อยู่​่�ยื​ื น หยั​ั ดผ่ ่ า นกาลเวลา มานานหลายสิ​ิ บ ปี​ี อย่​่ า งซิ​ิ ง เต็​็ กไล้​้ ที่​่� เ ด่​่ น เรื่​่� อ งขนมเปี๊​๊� ย ะเค็​็ ม แสงศิ​ิลป์-์ ร้​้านถ่​่ายภาพ ซึ่ง่� กดชั​ัตเตอร์​์ ล้า้ งอั​ัดขยายภาพมานานกว่​่า ๖๐ ปี​ี ฝั่​่ง� ตรงข้​้ามเป็​็นร้​้านจิ้​้น� เฮง ขายของไหว้​้ เครื่​่อ� งจั​ันอั​ับ ถั​ัดไปเป็​็น ร้​้านตั​ัดผมชาย แก้​้วฟ้​้าบาร์​์เบอร์​์ หลายแห่​่งก็​็เหลื​ือเพี​ียงชื่​่อ� ให้​้พูดถึ​ึ ู ง และจดจำำ� ในวั​ัน ที่​่�ห้​้องแถวไม้​้และตึ​ึกคอนกรี​ีต อดี​ีตกั​ับปั​ัจจุ​ุบั​ัน ยั​ังอยู่​่�ร่ว่ มกั​ันได้​้อย่​่างงดงาม

ร้​้านค้​้าริ​ิมถนนชุ​ุมชุ​ุมพานิ​ิช กลิ่​่�นอายของอดี​ีตที่​่�ยั​ังงดงามอยู่​่�จนถึ​ึงปั​ัจจุ​ุบั​ัน The remaining traditional shops by Chumnum Phanit Road at present

though it is now a convenience store. Another significant element of a Chinatown was the shrine of Pueng Thao Kong, the community guardian deity. At Bon Market, Uncle Iam-seng Sutriwiwat grilled Chinese Pork Jerky on a charcoal stove modified from a small basin. His shop is one of the city’s legends since 1952.

“I started selling Chinese Pork Jerky at Trok Kai (On Saming Prap Phayakkha Road) at 7 baht per 100 grams, but now it’s 60 baht per 100 grams. I used to prepare everything myself – finely slicing one by one, blending with fish sauce and sugar, arranging them on trays, and baking for 6-7 hours until dry. Now, I can’t because I’m already 86 years old. I must order from a friend who follows the same marinating recipe and arrangement on the tray before baking.”

Then, a walk past the market into Soi Chumnum Phanit, many shops stood tall over decades. For example, Sing Tek Lai - famous for salted Chinese pastry, Saeng Sin - a 60-year-old traditional photo shop, Chin Heng - worshipping supplies and auspicious Chinese sweetmeats, and Kaeo Fa Barbershop.

It is simply amazing how wooden shophouses of the past and concrete buildings of the present stand side by side in harmony.

ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองพระประแดง ถนนหลักเมืองสถิตย ตำ�บลตลาด อำ�เภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ เปิดทุกวัน เวลา ๐๖.๐๐-๑๘.๐๐ นาฬิกา

บ๊ะโป้ว-หมูแผ่น อาแปะเอี่ยมเซ้ง ถนนนครเขื่อนขันธ์ (ตรงข้ามห้างทอง ทองใบ๑) ตำ�บลตลาด อำ�เภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ เปิดขายทุกวัน เวลา ๑๒.๐๐-๑๘.๐๐ นาฬิกา โทรศัพท์ ๐๘ ๕๓๗๘ ๔๐๑๗

ร้านจินดา เตชะเสน ถนนนครเขื่อนขันธ์ ตำ�บลตลาด อำ�เภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ เปิดขายทุกวัน : เวลา ๐๖.๐๐-๑๙.๐๐ นาฬิกา โทรศัพท์ ๐ ๒๔๖๒ ๖๒๖๒

Phra Pradaeng City Pillar Shrine Lak Mueang Sathit Road, Talat Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan Open daily from 06.00 am – 06.00 pm

Uncle Iam-seng’s Chinese Pork Jerky Nakhon Khuean Khan Road (opposite Thongbai 1 Gold Shop), Talat Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan Open daily from 12.00 pm – 06.00 pm Tel. 08 5378 4017

Chinda Techasen Nakhon Khuean Khan Road (opposite Thongbai 1 Gold Shop), Talat Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan Open daily approximately from 06.00 am – 07.00 pm Tel. 0 2462 6262 April - May 2021

77

COVER JOURNEY

ปั​ัจจุ​ุบั​ันยั​ังมี​ีผู้​้�นำำ�หนั​ังกลางแปลงไปถวายแก้​้บนหรื​ืองานมงคลทั่​่�วไป ซึ่​่�งทำำ�ให้​้คนรุ่​่�นหลั​ังได้​้มี​ีโอกาสสั​ัมผั​ัสความบั​ันเทิ​ิงแบบเก่​่ากั​ันอยู่​่�บ้​้าง At present, new generations can still see traditional entertainment as people still offer outdoor movies to spirits to redeem the vows, and at auspicious ceremonies.

78

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

หอบเสื่อจูงมือกันไปดู หนังกลางแปลง ต่อลมหายใจให้มหรสพพื้นบ้าน

Grab a mat,

walk hand in hand to see outdoor movies, and resuscitate folk entertainment

April - May 2021

79

หนั​ังกลางแปลงเป็​็นมหรสพกลางแจ้​้งที่​่ค� นไทยในยุ​ุคสมั​ัยหนึ่​่ง� ยกให้​้เป็​็นสุ​ุดยอดแห่​่งความบั​ันเทิ​ิง และเป็​็นศู​ูนย์​์รวมของทุ​ุกกิจิ กรรม ทางสั​ังคม ทั้​้�งงานประจำำ�ปี​ี งานฉลองศาลเจ้​้า งานบุ​ุญ งานแต่​่ง กระทั่​่ง� งานศพ เมื่​่อ� ไรที่​่มี​ีก � ารฉายหนั​ังกลางแปลง คื​ืนนั้​้น� จะกลายเป็​็น ที่​่�พบปะสั​ังสรรค์​์ของคนในชุ​ุมชน ที่​่�บางครั้​้�งก็​็รวมกลุ่​่�มดู​ูหนั​ังกั​ันจน ค่​่อนสว่​่าง

เมื่​่� อโลกเปลี่​่� ย นแปลงไปด้​้ ว ยการเข้​้ า มาของเทคโนโลยี​ี ผู้​้�คนหั​ันไปเสพความบั​ันเทิ​ิงชนิ​ิดอื่​่�นแทน พฤติ​ิกรรมของการดู​ูหนั​ัง เปลี่​่ย� นไปตามยุ​ุคสมั​ัย มหรสพกลางแจ้​้งค่​่อย ๆ เสื่​่อ� มความนิ​ิยมลง ปั​ัจจุ​ุบันั หนั​ังกลางแปลงจึ​ึงกลายเป็​็นของหายาก จนแทบจะเลื​ือนหาย ไปจากหน้​้าประวั​ัติศิ าสตร์​์บันั เทิ​ิงท้​้องถิ่​่น� ของเมื​ืองไทยเลยก็​็ว่า่ ได้​้

“นางกวั​ักภาพยนตร์​์” ธุ​ุรกิ​ิจหนั​ังกลางแปลงสามชั่​่�วอายุ​ุคน ของครอบครั​ัวบั​ัวเผื​ือก เป็​็นธุ​ุรกิ​ิจฉายหนั​ังเจ้​้าสุ​ุดท้​้ายที่​่ยั� ังหลงเหลื​ือ อยู่​่�ของสมุ​ุทรปราการ คุ​ุณเพชร หรื​ือ สิ​ิทธิโิ ชค บั​ัวเผื​ือก ทายาทรุ่​่�น ๓ ของครอบครั​ัวซึ่ง่� ยั​ังทำำ�ธุรกิ ุ จิ นี้​้� เล่​่าให้​้เราฟั​ังระหว่​่างที่​่กำ� �ลั ำ งั จั​ัดเตรี​ียม อุ​ุ ปกรณ์​์ ฉายหนั​ั ง เพื่​่� อ มอบความบั​ั น เทิ​ิ ง ให้​้ กั​ั บ คนในชุ​ุ ม ชนย่​่ าน คลองตาเค็​็ด ตำ�ำ บลท้​้ายบ้​้าน ในค่ำำ�คื � นื หนึ่​่ง� 80 เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

To Thai people in the early days, outdoor movies were the ultimate outdoor entertainment and the center of social events such as New Year celebration, shrines’ festivals, meritmaking, wedding and funeral ceremonies. On outdoor movie nights, locals hung out and sometimes enjoyed until dawn.

As the world evolved and technologies swept over, people turned to other types of entertainment. The popularity of outdoor entertainment subsided. Now, outdoor cinema becomes so rare and nearly fades off from the local entertainment history of Thailand.

“Nang Kwak Phapphayon”, a three-generation old movie projection business of Bua-phueak family, is the last one standing in Samutprakan. Phet or Sitthichok Bua-phueak, the third generation, told us while preparing outdoor movie projection equipment for villagers in Khlong Ta Khet Community, Thai Ban Sub-District.

April - May 2021

81

“ปู่​่�ผมชื่​่�อ สำำ�รวย บั​ัวเผื​ือก เดิ​ิมเป็​็นคนขั​ับรถเมล์​์ ตอนนั้​้�น หนั​ังกลางแปลงบู​ูมมาก จอแรกของสมุ​ุทรปราการ คื​ือ เสรี​ีภาพยนตร์​์ ปู่​่เ� ห็​็นว่​่ารายได้​้ดี​ีเลยสนใจ ขอเงิ​ินทุ​ุนจากย่​่ามาเปิ​ิดกิจิ การปี​ี พ.ศ. ๒๕๒๑ ใช้​้ชื่​่อ� ‘แม่​่นางกวั​ัก’ เป็​็นชื่​่อ� ที่​่พ� ระอาจารย์​์ที่วั�่ ดั เขาเขี​ียว จั​ังหวั​ัดราชบุ​ุรี​ี ตั้​้ง� ให้​้ แล้​้วจั​ัดฉายงานแรกที่​่วั� ดั บางปิ้​้ง� วั​ันเดี​ียวกั​ับที่​่� สายั​ัณห์​์ สัญ ั ญา ออกเพลง ‘นางกวั​ักมหาเสน่​่ห์​์’ พอดี​ี สมั​ัยก่​่อนรายการที​ีวี​ีอะไร ก็​็ไม่​่มี​ี คนเขารอดู​ูหนั​ังกลางแปลงกั​ันทั้​้�งนั้​้�น เป็​็นมหรสพอั​ันดั​ับ ๑ ที่​่�คนจะหาดู​ูได้​้ทุ​ุกวั​ันสำำ�คั​ัญ อย่​่างถึ​ึงวั​ันพ่​่อเมื่​่�อไร ที่​่�สมุ​ุทรปราการ จะมี​ีหนั​ังฉายแทบทุ​ุกจุด ทุ ุ กวั ุ ด ทุ ั กวิ ุ นิ มอเตอร์​์ไซค์​์ ที่​่ศ� าลหลั​ักเมื​ือง ตลาดปากน้ำำ� � ศาลากลาง เรี​ียกว่​่ามี​ีเกิ​ิน ๒๐ จอ”

ได้​้ ฟั ั ง ทายาทของครอบครั​ั ว ฉายหนั​ั ง รำำ �ลึ​ึกถึ​ึ งช่​่ ว งวั​ั น อั​ันแสนสุ​ุขแล้​้ว ภาพในความทรงจำำ�ผุ​ุดพรายขึ้​้�น มาเป็​็นฉาก ๆ โดยเฉพาะสำำ�หรั​ับคนที่​่�อายุ​ุ ๔๐ ปี​ีขึ้​้�นไป หรื​ือเกิ​ิดทั​ันหนั​ังพากย์​์ยุ​ุค ๑๖ มม. ต้​้องได้​้รู้​้�จั​ักชื่​่�อหรื​ือคุ้​้�นหน้​้าดาราคู่​่�ขวั​ัญยอดนิ​ิยมของยุ​ุค อย่​่าง มิ​ิตร-เพชรา, สมบั​ัติ-ิ อรั​ัญญา ฯลฯ รวมทั้​้ง� ชื่​่อ� หนั​ังเรื่​่อ� งโปรด ในดวงใจของใครต่​่อใคร ที่​่�ฟั​ังแล้​้วก็​็อดคิ​ิดถึ​ึงวั​ันเวลาเหล่​่านั้​้�นไม่​่ได้​้ เช่​่น จอมประจั​ัญบาน ร้​้อยป่​่า อ้​้อมอกดิ​ิน เหนื​ือเกล้​้า แมวเหมี​ียว สายเปล เพื่​่�อนรั​ัก ไอ้​้แก่​่น เทพธิ​ิดาบ้​้านไร่​่ และแสนรั​ัก ฯลฯ

82

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

“Back when outdoor cinema was a big hit and Seri Phapphayon was Samutprakan’s first screen, Samruai BuaPhueak, my grandfather and a former bus driver, started his own in 1978 named “Nang Kwak” by a master monk of Wat Khao Khiao, Ratchaburi. It was premiered at Wat Bang Ping, when Sayan Sanya released the song “Nang Kwak Mahasane”.

With nothing much on TV, everyone looked forward to outdoor movies, the number one entertainment, on important days.

On National Father’s Day, it was everywhere in Samutprakan, including temples, motorcycle taxi stations, city pillar shrines, Paknam market, and Provincial Hall.

While listening to him reminiscing on good old days, scenes of countless memories reappeared. Especially for those in their 40’s and older, or born in time for 16 mm. dubbed films, must be familiar with the golden couples of the era like Mitr-Phetchara, Sombat-Aranya, etc. or iconic movies like Chom Prachanban, Roi Pa, Aom Ok Din, Nuea Klao, Maeo Miao, Sai Ple, Phuean Rak, Ai Kaen, Thepthida Ban Rai, Saen Rak, etc.

คน ๓ เจเนอเรชั​ันของแม่​่นางกวั​ักภาพยนตร์​์ ผู้​้�สื​ืบทอดอุ​ุดมการณ์​์หนั​ังกลางแปลงเจ้​้าสุ​ุดท้​้ายของจั​ังหวั​ัดสมุ​ุทรปราการ Three generations of Mae Nang Kwak Phapphayon and the last outdoor movie operator in Samutprakan.

ในยุ​ุคนั้​้น� หากวั​ันไหนมี​ีหนั​ังเร่​่มาฉาย คนทั้​้ง� หมู่​่�บ้า้ นจะได้​้ยินิ เสี​ียง รถหนั​ังวิ่​่ง� มาประกาศสโลแกน “หนั​ังไทย ฉายชั​ัด ขาดน้​้อย” เมื่​่อ� ตกเย็​็น ก็​็จะมี​ีแม่​่ค้า้ ไปจั​ับจองพื้​้�นที่​่ที่� เ่� ขาจั​ัดฉาย เพื่​่�อขายของกั​ัน อย่​่าง ผั​ัดหมี่​่� ข้​้าวโป่​่ง นางเล็​็ด ขนมฝั​ักบั​ัว ถั่​่�วลิ​ิสงทั้​้�งคั่​่�วทั้​้�งต้​้ม อ้​้อยควั่​่�น และ ปลาหมึ​ึกบด ส่​่ ว นรถหนั​ั ง ก็​็ มี​ี ยามาขายด้​้ ว ย คนจึ​ึงเรี​ียกกั​ั น ว่​่ า “หนั​ังขายยา” เป็​็นยุ​ุคที่​่ค� นหนุ่​่�มสาวได้​้มี​ีโอกาสพบกั​ัน และแต่​่งงานกั​ัน เพราะหนั​ังขายยาก็​็หลายคู่​่�

เจ้​้าของหนั​ังกลางแปลงเล่​่าต่​่ออี​ีกว่​่า สมั​ัยก่​่อนสปอนเซอร์​์หลั​ัก ของการฉายหนั​ังจะเป็​็น หน่​่วยงานราชการ ที่​่�มั​ักต้​้องจ้​้างไปฉาย กั​ันทุ​ุกงานอย่​่างขาดไม่​่ได้​้ คนทำำ�หนั​ังกลางแปลงยุ​ุคนั้​้�นก็​็แข่​่งกั​ัน ที่​่แ� สง สี​ี เสี​ียง ความอลั​ังการ จอต้​้องสวย ภาพต้​้องคมชั​ัด คนฉายหนั​ัง ก็​็ต้อ้ งมี​ีความชำำ�นาญด้​้วย ไม่​่มี​ีการปล่​่อยให้​้หนั​ังขาดตอน คนลุ​ุกหนี​ี กลางคั​ันให้​้เสี​ียชื่​่�อ และแข่​่งกั​ันแม้​้กระทั่​่�งเสี​ียงคนพากย์​์ว่​่าใครจะมี​ี ลู​ูกเล่​่นมากกว่​่าใคร

“แม่​่นางกวั​ักดังั ติ​ิด ๑ ใน ๕ อั​ันดั​ับของจั​ังหวั​ัด เราถู​ูกเลื​ือก เป็​็นตั​ัวแทนจั​ังหวั​ัดให้​้ไปงานฉายหนั​ังร้​้อยจอที่​่�ท้​้องสนามหลวงทุ​ุกปี​ี หรื​ือเวลาวั​ัดไหนมี​ีงาน เจ้​้าภาพจะเอาหนั​ังจากหลายเจ้​้ามาตั้​้�งชนกั​ัน แข่​่งที่​่�คนดู​ู ใครเยอะสุ​ุดเจ้​้านั้​้�นชนะ นางกวั​ักภาพยนตร์​์ลงทุ​ุนเต็​็มที่​่� ถ้​้างานระดั​ับศาลเจ้​้าพ่​่อหลั​ักเมื​ือง หรื​ืองานไหนเจ้​้าภาพจ้​้างเรา แบบชุ​ุ ด ใหญ่​่ บอกเลยว่​่ า หลั​ั ง คากระเบื้​้� อ งวั​ั ดมี​ี หล่​่ น กั​ั น บ้​้ า ง เพราะเสี​ียงเราอลั​ังการมาก April - May 2021 83

น้ำำ��จรวด น้ำำ��อั​ัดลมแบบโบราณ ทั้​้�งซาสี่​่� น้ำำ��สี​ี และโซดา ที่​่�หลายคนเห็​็นแล้​้วต้​้องบอกว่​่า วั​ันวานยั​ังหวานอยู่​่� Traditional carbonated drinks like Sasi, vibrant drinks, and soda were popular in the old days.

“สมั​ัยก่​่อนงานเยอะ ทั้​้�งเดื​ือนไม่​่มี​ีวั​ันว่​่างเลย คิ​ิวเต็​็มล้​้น ข้​้ามปี​ีตลอด ไปฉายที่​่�ไหนถ้​้า ๔ โมงเย็​็นแล้​้วคุ​ุณยั​ังไม่​่มากางเสื่​่อ� นะ อย่​่าหวั​ังว่​่าจะได้​้นั่​่ง� ดู​ูสบาย ๆ เพราะที่​่จ� ะเต็​็มก่​่อน ถ้​้ามา ๕-๖ โมงเย็​็นนี่​่� ต้​้องไปยื​ืนชะเง้​้อรอดู​ูจากที่​่�ไกล ๆ แล้​้ว”

จากอดี​ีตที่​่�หนั​ังกลางแปลงเป็​็นดั​ัชนี​ีบ่​่งชี้​้�ความมี​ีหน้​้ามี​ีตา ของเจ้​้าภาพ มาถึ​ึงวั​ันนี้​้�กลั​ับเป็​็นวั​ันที่​่�คนทำำ�อาชี​ีพฉายหนั​ังยอมรั​ับว่​่า เหนื่​่อ� ย ดั​ังที่​่เ� จ้​้าตั​ัวเปรยอย่​่างตั​ัดพ้อ้ ว่​่า ปั​ัจจุ​ุบันั นี้​้ง� านวั​ัดก็​็ไม่​่ฉายหนั​ัง งานราชการก็​็ไม่​่จ้า้ ง ดู​ูเหมื​ือนว่​่าทุ​ุกคนลื​ืมหนั​ังกลางแปลงไปหมดแล้​้ว เหลื​ือแต่​่งานแก้​้บนที่​่ยั� งั พอมี​ีประปรายให้​้ได้​้ฉายหนั​ังอยู่​่�

“ทั้​้� ง ๆ ที่​่� ห นั​ั ง กลางแปลงคื​ื อ รากเหง้​้ า ทางวั​ั ฒ นธรรม หนั​ังกลางแปลงไม่​่เคยมี​ีข่​่าวคนดู​ูทะเลาะวิ​ิวาท ไม่​่มี​ีคนหั​ัวร้​้อน เต้​้นเหยี​ียบเท้​้ากั​ัน แต่​่มั​ันคื​ือบรรยากาศความบั​ันเทิ​ิงแบบบ้​้าน ๆ ที่​่ทำ� �ำ ให้​้เราคิ​ิดถึ​ึงอดี​ีต พ่​่อแม่​่ลูกู มากั​ันทั้​้ง� ครอบครั​ัว ซื้​้�อลู​ูกชิ้​้น� หมึ​ึกย่​่าง มานั่​่�งกิ​ินกั​ันไป หนั​ังตลกก็​็หั​ัวเราะเสี​ียงดั​ังไม่​่มี​ี ใครว่​่า หนั​ังฉาย ทั้​้ง� คื​ืนมี​ีคนพากย์​์คนเดี​ียว พากย์​์ทั้​้ง� พระเอก นางเอก ตั​ัวโกง เจ้​้าเมื​ือง ยายแก่​่ หนั​ังฉาย ๆ อยู่​่�มี​ีพั​ักโฆษณาขายของ ถ้​้าไม่​่ซื้​้�อไม่​่ฉายต่​่อ บรรยากาศแบบนี้​้ ผ � มก็​็ไม่​่อยากให้​้คนลื​ืมเลื​ือนมั​ันไป”

จากอดี​ีตที่​่� เ คยเป็​็ น มหรสพคู่​่�วิ​ิ ถี​ีชี​ีวิ​ิ ต แบบไทย และเป็​็ น ความบั​ันเทิ​ิงที่​่ค� นทั่​่ว� ไปสามารถเข้​้าถึ​ึงได้​้ มาถึ​ึงวั​ันนี้​้ที่� ห่� นั​ังกลางแปลง ถู​ูกลดทอนคุ​ุณค่​่าลงมา เหลื​ือแค่​่เป็​็นตั​ัวประกอบของการจั​ัดกิจิ กรรม เล็​็ก ๆ น้​้อย ๆ ซึ่ง่� ไม่​่รู้​้�เลยว่​่าอนาคตของพวกเขาจะเป็​็นอย่​่างไรต่​่อไป ได้​้แต่​่ตั้​้�งความหวั​ังว่​่าความบั​ันเทิ​ิงรู​ูปแบบนี้​้�จะยั​ังได้​้ยื​ืนหยั​ัดสร้​้าง ความสุ​ุขให้​้กั​ับกลุ่​่�มคนที่​่�หวนหาบรรยากาศในอดี​ีตที่​่�ครั้​้�งหนึ่​่�งเราเคย หอบเสื่​่�อจู​ูงมื​ือกั​ันมานั่​่�งดู​ูหนั​ังกลางแปลงกั​ันโต้​้รุ่​่�ง 84 เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

On a projection day, villagers would hear a movie promotion truck and the slogan “Thai movies, clear and consistent projection.” By evening, vendors gathered to sell Stir-Fried Noodles, Khao Pong, Nang Let, Khanom Fak Bua, peanut, sugar cane, and grilled squid. Since the projection truck also sold medicine, it was called the “medicine-selling movie” where singles met and even married.

The outdoor cinema business owner added that the key sponsors were government officials who hired this indispensable feature at every event. Outdoor movie operators competed on the spectacular lighting, sound, and screen, crystal-clear and professionally smooth projection to keep the audience in seats, as well as brilliant dubbing skills.

“Mae Nang Kwak,” as the top-five, was chosen as the province’s representative at the 100 outdoor cinema screens event at Sanam Luang every year. At temple fairs, the host had operators screening next to one another, and whoever had the most audience won. So, we went full-on extravaganza, particularly at city pillar shrine fairs or highly paid events.”

“We were fully booked over the years and not a day off. Wherever we screened, if you hadn’t unrolled your mat by 4 pm, you could forget comfortable seats. Arriving at 5-6 pm meant standing while watching from afar.”

ฟิ​ิล์​์มหนั​ัง เครื่​่�องฉายแบบเก่​่า หรื​ือแม้​้กระทั่​่�งคนพากย์​์หนั​ัง ซึ่​่�งปั​ัจจุ​ุบั​ัน กำำ�ลั​ังจะกลายเป็​็นแรร์​์ไอเทม ของหายากส่​่วนหนึ่​่�งในวั​ัฒนธรรมชุ​ุมชนของไทย The movie reel, traditional projector, and voice actor become rare in Thai community culture.

Outdoor movies once indicated the host’s reputation.

However, these days, temple fairs no longer screen movies, the government no longer hires, everyone seems to have entirely forgotten outdoor cinema, and operators survive on sparse Kae Bon events (redeeming a vow to the holy spirit).

“Outdoor cinema was a cultural root. Without any fight among the audience, this modest local entertainment reminds us of families buying and eating meatballs and grilled squid while laughing at a movie together. All the movies throughout the night were voiced over by one person covering protagonists, antagonists, city rulers, and old lady. A commercial break would cut in the middle. No buying, no continuation. I don’t want people to forget such atmosphere.”

From a commonly accessible entertainment alongside Thai lives, outdoor movies have become a mere addition of a small event at present. Although their future path remains unclear, we honestly wish that it could continue to bring happiness to nostalgic people and the time we once grabbed a mat, walking hand in hand to see outdoor movies until sunrise. สนใจจัดฉายหนังกลางแปลง สามารถติดต่อได้ที่ แม่นางกวักภาพยนตร์ โทรศัพท์ ๐๘ ๑๘๓๔ ๔๐๕๓, ๐๘ ๕๑๑๕ ๐๒๕๔ For an outdoor movie projection service, please contact Mae Nang Kwak Phapphayon.

Tel. 08 1834 4053, 08 5115 0254

April - May 2021

85

วิถีประจำ�วันอันน่าถวิลหา ในตลาดโบราณบางพลี ตำ�บลบางพลีใหญ่ อำ�เภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ The charming daily lifestyle in Bang Phli Ancient Market, Bang Phli Yai Sub-District, Bang Phli District, Samutprakan

86

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

Lifestyle . .

OPEN KITCHEN

LOCAL BEST

BE OUR GUEST

April - May 2021

87

OPEN KITCHEN

ยำ � หั ว ปลี กินดีอยู่ดีแบบชาวสวนบางกะเจ้า

Banana Blossom Salad

Eat well and live well like farmers of Bang Kachao

พื้​้�นที่​่�รอบ ๆ บ้​้านไม้​้ริ​ิมน้ำำ��ของ อาจารย์​์วั​ัชริ​ินทร์​์ นุ​ุชนาคา ข้​้าราชการบำำ�นาญ จากตั​ัวบ้​้านจรดแม่​่น้ำ�ำ� เจ้​้าพระยา รายล้​้อมด้​้วยต้​้นลำำ�พู​ู ที่​่�เคยเป็​็นสั​ัญลั​ักษณ์​์แสดงแนวเขตขนั​ัดสวน กระแสน้ำำ��ได้​้สร้​้าง ความเปลี่​่ย� นแปลงทางลั​ักษณะภู​ูมิศิ าสตร์​์ แต่​่ความทรงจำำ�ในวั​ัยเยาว์​์ ของหญิ​ิงชาวสวนที่​่เ� กิ​ิดและเติ​ิบโตบนพื้​้�นที่​่คุ้​้�� งบางกะเจ้​้ายั​ังติ​ิดตรึ​ึงใจ ไม่​่รู้​้�ลืมื ในน้ำำ�มี​ีกุ้​้� � ง ปลา ในสวนมี​ีพื​ืชผัก ั สมุ​ุนไพร ผลไม้​้ ให้​้หยิ​ิบนั่​่น� ฉวยนี่​่�มาปรุ​ุงเป็​็นเมนู​ูแสนอร่​่อย รวมถึ​ึง “ยำำ�หั​ัวปลี​ี” อาหารสามั​ัญ ประจำำ�ครอบครั​ัวที่​่ตกท � อดมาตั้​้ง� แต่​่รุ่​่�นคุ​ุณทวด

“บ้​้านเราเป็​็นครอบครั​ัวใหญ่​่ที่​่�ปลู​ูกอาศั​ัยอยู่​่�ใกล้​้ ๆ กั​ัน ทุ​ุกเย็​็นวั​ันศุ​ุกร์​์ คุ​ุณปู่​่� คุ​ุณพ่​่อ คุ​ุณอา จะมี​ีนั​ัดมาเล่​่นดนตรี​ีไทย ผู้​้�หญิ​ิงก็​็นั่​่�งทำำ�งานไปฟั​ังดนตรี​ีไป เสร็​็จแล้​้วก็​็จะมานั่​่�งล้​้อมวงกิ​ินข้​้าว ด้​้วยกั​ัน เราเลยคุ้​้�นชิ​ินกั​ับการทำำ�อาหารจานใหญ่​่ ๆ โดยใช้​้วั​ัตถุ​ุดิ​ิบ ใกล้​้ตัวั ที่​่ห� าได้​้ง่า่ ยทั้​้ง� บนบกและในน้ำำ�� ”

ยำำ�หัวั ปลี​ี จะเลื​ือกใช้​้เฉพาะหั​ัวปลี​ีของกล้​้วยน้ำำ�ว้ � า้ ถ้​้าจะกิ​ินหั​ัวปลี​ี คื​ือต้​้องยอมเสี​ียกล้​้วยทั้​้ง� เครื​ือ แต่​่สมั​ัยก่​่อนกล้​้วยน้ำำ�ว้ � า้ ยั​ังไม่​่มี​ีมูลค่ ู า่ ทางการตลาดอย่​่างปั​ัจจุ​ุบั​ัน จึ​ึงเป็​็นเรื่​่�องที่​่�ตัดสิ ั ินใจได้​้ไม่​่ยาก อี​ีกทั้​้�ง เป็​็นพื​ืชที่​่ดู� แู ลง่​่าย เติ​ิบโตไวอยู่​่�เต็​็มสวน โดยเลื​ือกหั​ัวปลี​ีขนาดกลาง ๆ ซึ่​่�งจะให้​้รสสั​ัมผั​ัสกรอบ มั​ัน หากปลี​ีใหญ่​่เกิ​ินไป รสจะออกไปทาง

88

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

The waterfront wooden house of Ajarn Watcharin Nutnakha, a retired government officer, was enclosed by cork trees, once a symbol of the farm border. Despite the geographical changes, her memory while born and raised in Khung Bang Kachao lingers on. With shrimps and fish in the water, vegetables, herbs, and fruits on the farm, many delightful menus can be cooked, including “Banana Blossom Salad,” the long-inherited recipe from her great grandfather.

“We were a big family with houses nearby. Every Friday evening, my grandfather, father, and uncles met up to play Thai instruments as the ladies worked before sharing a meal.

So, I got used to preparing large dishes with nearby and easy-to-find ingredients on land and in the water.”

Banana Blossom Salad requires only the blossom of cultivated banana, which means sacrificing the cluster. Yet, it was an easy decision since its market value was not as great, and the plant itself was easy to take care of, grew quickly and abundantly. Pick the medium blossom for

April - May 2021

89

90

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

ฝาดและเหนี​ียว นำำ�มาตั​ัดมาล้​้าง หั่​่�น หย่​่อนลงไปแช่​่ในน้ำำ�� ที่​่เ� จื​ือด้​้วย มะขามเปี​ียกและมะนาว เพื่​่�อไม่​่ให้​้ผิ​ิวออกสี​ีดำำ�คล้ำำ�� ก่​่อนนำำ�มาล้​้าง ด้​้วยน้ำำ�� สะอาดอี​ีกรอบ

ขั้​้�นตอนการปรุ​ุงไม่​่ซั​ับซ้​้อนยุ่​่�งยาก เริ่​่�มจากนำำ�น้ำำ��พริ​ิกเผา น้ำำ��ตาลมะพร้​้าว น้ำำ��มะนาว น้ำำ��ปลา เคล้​้าให้​้เข้​้ากั​ันในชามใบใหญ่​่ สำำ�หรั​ับตระเตรี​ียมเป็​็นน้ำำ�ยำ � � ชิ ำ มิ ให้​้ได้​้รสเปรี้​้ย� ว เค็​็ม หวาน ๓ รส เติ​ิมหั​ัวปลี​ี มะม่​่วง ตะไคร้​้ซอย พริ​ิกขี้​้�หนู​ูซอย เพิ่​่�มความหอมด้​้วย ใบมะกรู​ูดและผั​ักชี​ีฝรั่​่�ง เคล้​้าให้​้เข้​้ากั​ัน โรยหน้​้าด้​้วยกุ้​้�งแห้​้งป่​่น กุ้​้�งสดลวกสุ​ุ ก ไข่​่ เ ป็​็ ดต้ ้ ม เม็​็ ด มะม่​่ ว งหิ​ิ ม พานต์​์ ใบสะระแหน่​่ พร้​้อมยกเสิ​ิร์ฟ์ “สู​ูตรดั้​้�งเดิ​ิมของที่​่�บ้​้านเรา เนื้​้�อสั​ัตว์​์จะมี​ีแค่​่กุ้​้�งแห้​้งโขลก สมั​ั ย ก่​่ อ นแถวนี้​้� มี​ีกุ้​้� งฝอยชุ​ุ กชุ​ุ ม เวลาคลื่​่� น จากเรื​ื อใหญ่​่ เ รื​ื อ เล็​็ ก ซั​ัดเข้​้าฝั่​่ง� แล้​้วไหลย้​้อนลงแม่​่น้ำ� กุ้​้� ำ� งจะกระโดดบนพื้​้�นริ​ิมตลิ่​่�งเต็​็มไปหมด บางครั้​้ง� ก็​็ได้​้จากการล้​้อมซั้​้ง� หรื​ือกร่ำำ� � (ที่​่สำ� �ำ หรั​ับล่​่อปลาให้​้เข้​้าไปอยู่​่�) ตามริ​ิมฝั่​่ง� หรื​ือริ​ิมป่​่าจาก เหลื​ือจากนำำ�มาปรุ​ุงอาหารก็​็ตากแห้​้งเก็​็บไว้​้ เวลาจะหยิ​ิบใช้​้ก็​็กะเทาะเปลื​ือกออกที่​่�เรี​ียกว่​่า กุ้​้�งฝั​ัดหรื​ือกุ้​้�งฟั​ัด ส่​่วนกุ้​้�งสดและไข่​่ต้​้มมาเพิ่​่�มเติ​ิมในช่​่วงหลั​ัง สมั​ัยก่​่อนแต่​่ละบ้​้าน จะเลี้​้ย� งเป็​็ดไว้​้ ๔-๕ ตั​ัว สำำ�หรั​ับกิ​ินไข่​่ เม็​็ดมะม่​่วงหิ​ิมพานต์​์ก็ม็ าปรั​ับ ให้​้เข้​้ากั​ับยุ​ุคสมั​ัย ของเดิ​ิมจะใช้​้ถั่​่�วลิ​ิสงคั่​่�วกะเทาะเปลื​ือก ไม่​่ ใช้​้ ถั่​่ว� ลิ​ิสงป่​่น เพราะจะทำำ�ให้​้น้ำ�ยำ ำ� �ำ ข้​้นเกิ​ินไป เป็​็นอาหารที่​่นิ� ยิ มกิ​ินคู่​่�กั​ับ เมนู​ูปลา พวกปลาย่​่าง ปลาทอด” อาจารย์วัชรินทร์ นุชนาคา บ้านแม่ริมน้ำ�โฮมสเตย์ เลขที่ ๒๓ หมู่ ๑ ตำ�บลบางกะเจ้า อำ�เภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐๘ ๑๘๒๐ ๖๒๑๑

crunchiness as the large one is quite astringent and chewy.

Rinse well, chop, soak in the water with diluted tamarind and lime juice to prevent browning, and rinse again.

The seasoning is not complicated. First, mix roasted chili paste, coconut sugar, lime juice, and fish sauce to prepare the sour, salted, and sweet dressing. Add banana blossom, green mango, finely sliced lemongrass, chili, kaffir lime leaves, and cilantro. Mix well, top with shrimp powder, blanched shrimps, boiled duck egg, cashew nuts, mint leaves, and serve.

“We originally used only pounded dried shrimps. Baby shrimps were so abundant that when the wave from the sailing boats crashed the shore and back to the river, they danced all over the shore. Sometimes, we got them from the fish traps along the bank or nipa palm forest. Leftovers from cooking were sundried for storage, and shells must be threshed before use. Fresh shrimps and boiled eggs came later when every family raised 4-5 ducks for eggs. Cashew nuts were a switch up of roasted and peeled peanut but never the ground one as it makes the dressing too thick. The dish pairs well with the grilled or deep-fried fish menu.”

Ajarn Watcharin Nutnakha Ban Mae Rim Nam Homestay 23 Moo 1, Bang Kachao Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan Tel. 08 1820 6211 April - May 2021

91

LOCAL BEST

คุณรัศมี ปักษา หรือ ป้าดา บรรจงถักเปลเชือกแบบโบราณ อย่างตั้งใจ Ratsami Paksa or Aunty Da neatly weaving the traditional cradle net

92

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

เปลไม้ ถ ก ั เชื อ ก ภูมิปัญญาโบราณที่บางปลา

Wooden swinging cradle with woven ropes

Traditional local wisdom in Bang Pla

หากไม่บอกว่า ผูห้ ญิงซึง่ ก�ำลังนัง่ หยิบเชือกไนลอนสีขาวนับร้อยเส้นไขว้สอดไปมา สร้างลวดลายเชื่อมโยงเป็นตาข่ายชิ้นเดียวกันอย่างสวยงาม ด้วยท่วงท่ากระฉับกระเฉง สายตาแม่นย�ำคนนี้ ผ่านร้อนผ่านหนาวมานานกว่า ๗๙ ปี อีกทัง้ เป็นปราชญ์ชาวบ้านเพียง คนเดียวที่สร้างเปลไม้ถักเชือกแบบโบราณในพื้นที่ของต�ำบลบางปลา อ�ำเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ ก็คงไม่มใี ครนึกคาดเดาได้

คุณรัศมี ปักษา หรือ ป้าดา นอกจากมีอธั ยาศัยไมตรี เป็นทีร่ กั ใคร่แก่ผพู้ บเห็น ยังพกพาพรสวรรค์ด้านการถักทอมาตั้งแต่เด็ก ไม่ว่าจะเป็นการถักแห อวน ไปจนถึง งานเย็บปักถักร้อย ปักชือ่ นักเรียน ถักเสือ้ ไหมพรม แม้กระทัง่ การน�ำมะละกอมาสานเป็น ปลาตะเพียน ส�ำหรับเป็นวัตถุดิบในแกงส้ม จนได้เป็นตัวแทนของต�ำบล ไปโชว์ฝีมือใน งานอุน่ ไอรัก คลายความหนาว สายน�ำ้ แห่งรัตนโกสินทร์ ณ สนามเสือป่า มาแล้ว

Without anyone telling, it would be hard to guess that the lady energetically and precisely weaving hundreds of white nylon ropes into a net with a beautiful pattern was already 79 years and the only local scholar capable of building traditional wooden swinging cradle with woven ropes in Bang Pla Sub-District, Bang Phli District, Samutprakan.

Ratsami Paksa or Aunty Da was friendly and dearly loved. Since childhood, she was talented in knitting and weaving - from knitting fishing nets and trawls to embroidery, knitting sweaters, and even weaving papaya into carp fish for Thai Sour Curry. She represented the Sub-District at the “Un Ai Rak Khlai Khwam Nao: The River of Rattanakosin” Festival at Sanam Suea Pa.

April - May 2021

93

เปลที่ทำ�สำ�เร็จด้วยฝีมือป้าดา

“เราชอบเรือ่ งงานถัก งานทอ งานจักสาน เพราะท�ำมาตัง้ แต่ จ�ำความได้ เวลาเห็นใครท�ำอะไร เราแอบมองครู่เดียวก็จ�ำได้แล้ว เหมือนมีกญ ุ แจลายอยูใ่ นหัว”

ส่วนเรือ่ งเปลไม้ถกั เชือกทีใ่ ช้แขวนโยงกับขือ่ บ้าน ส�ำหรับไกว ให้เด็กนอน ซึง่ เป็นของโบร�ำ่ โบราณนี้ ป้าเล่าให้ฟงั ว่า

“เปลไกวแบบนี้เหมือนพื้นที่ส่วนตัวของเด็ก เป็นทั้งที่นอน หัดนั่ง หัดยืน แล้วยังป้องกันไม่ให้ออกไปซุกซน ที่คนสมัยก่อน เขาเรียกว่า เอาไว้ขงั เด็ก เปลตาข่ายท�ำให้อากาศถ่ายเท เด็กจะหลับสบาย เมือ่ ก่อนในต�ำบลบางปลามีคนท�ำอยูเ่ พียงคนเดียว อยูห่ มูบ่ า้ นใกล้ ๆ กับบ้านป้า แต่แกหวงวิชาไม่ยอมสอนใคร หลังจากแกเสียชีวติ ป้าเลย ไปขอตาข่ายเปลทีเ่ ขากองทิง้ ไว้จากลูกหลานของเขา มานัง่ แกะเชือก ทีละเส้นจนถอดลายออก แล้วก็ทำ� เรือ่ ยมาจนถึงปัจจุบนั ”

ส่วนประกอบของเปล นอกจากเชือกไนลอน ยังมีไม้ขอบเปล และไม้​้พื้​้�นเปล ขอบหรื​ือปากเปลมี​ี ๒ แบบ คื​ือ ขอบแบนและขอบไขว้​้ ขอบแบนจะเข้​้ าไม้​้ เ สมอกั​ั น เหมื​ื อ นกรอบรู​ู ป ส่​่ ว นขอบไขว้​้ นั้​้� น การเข้​้าไม้​้จะเหลื​ือด้​้านยาวยื่​่�นออกมา ไม้​้แต่​่ละด้​้านจะถู​ูกเจาะรู​ู ในแนวเฉี​ียง ๔๕ องศา ไว้​้สำำ�หรั​ับร้​้อยเชื​ือกถั​ักเปล

“ไม้ ท� ำ ปากเปลต้ อ งใช้ ไ ม้ เ นื้ อ แข็ ง ซึ่ ง สั่ ง มาจากที่ อื่ น เพราะสมุทรปราการไม่มีใครท�ำ ด้านยาวเจาะ ๕๔ รู ด้านกว้าง ๓๔ รู เป็นขนาดมาตรฐานทัว่ ไป ไม้พนื้ เปลทีเ่ ป็นไม้แผ่นเดียวก็เจาะรู เท่ากัน เชือกจะตัดเกินด้านยาวของไม้ปากเปลประมาณ ๑ คืบ เผือ่ ไว้สำ� หรับถักชายเปล เราจะถักเดินลายไปเรือ่ ย ๆ ลายจะมีแค่ 94 เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

Aunty Da's finished products

“I love knitting, weaving, and wickerwork since I could remember. With a glance at how others do it, I memorize all the key patterns in my head.”

Regarding the traditional wooden swinging baby cradle with woven ropes, usually hung from the crossbeam, she said,

“It is a personal space for baby to sleep, learn to sit and stand while keeping them from wandering off. The cradle net allows good air ventilation and the baby to sleep comfortably.

In Bang Pla, an aunty living near my house was the only expert but would not teach anyone. After she died, I asked her family for her discarded cradle net to unlock the pattern, gradually mastered it and continue to these days.”

A cradle also consists of a wooden edge and support.

While the flat edge connects wood evenly like a picture frame, the crossed type has the longer sides sticking out. Drill each side at a 45-degree angle for rope threading and weaving.

“The cradle edge must be hardwood from other areas.

For standard size, drill 54 holes on the length, 34 holes on the width, and the same amount on the single wooden cradle support. Cut the rope 25 cm longer than the edge for fringe weaving. Weave either straight or interlaced patterns to the cradle support level and tie a loose knot. Weigh the cradle

ลายตรงกับลายสับหว่าง จนถึงระดับทีต่ อ้ งสอดพืน้ เปล แล้วถักล็อกไว้ ยังไม่ตอ้ งถักชาย ใช้ครกหิน ๒ ลูก ถ่วงทีพ่ นื้ เปลทิง้ ไว้ไม่นอ้ ยกว่า ๔ วัน เพือ่ ให้ลายแน่นตึง แล้วจึงถักชายเปลต่อให้เสร็จสมบูรณ์”

จากปากต่อปาก เปลไม้ถักเชือกของป้าดาเริ่มเป็นที่รู้จัก บางคนน�ำขอบและพื้นเปลของเดิมมาให้ช่วยถักตาข่ายชุบชีวิตขึ้นมา อีกครั้ง เปล ๑ ปาก หากท�ำเป็นงานอดิเรกจะใช้เวลาประมาณ ๒๐ วัน หากตั้งใจท�ำเต็มวันแบบไม่วางมือ เวลาจะลดลงเหลือแค่ ๑๐ วัน เมือ่ เข้าสูย่ คุ ดิจทิ ลั กองสวัสดิการสังคม องค์การบริหารส่วน ต�ำบลบางปลา ได้เข้ามารวบรวมองค์ความรู้ ประชาสัมพันธ์ผา่ นทาง เฟซบุ๊ก แต่สิ่งที่ป้าภูมิใจมากกว่าชื่อเสียงและรายได้ คือได้สืบสาน ภูมปิ ญ ั ญาโบราณ เป็นกิจกรรมยามว่าง ช่วยบริหารสมอง ท�ำให้ปา้ ยังดูสดใส ร่างกายแข็งแรง ความทรงจ�ำยังแม่นย�ำ เป็นคนสูงอายุทมี่ ี คุณภาพ และเต็มเปีย่ มไปด้วยพลังเกินวัย support with two stone mortars for four days for a tight pattern before weaving the fringe to complete.”

As words spread, Aunty Da’s cradles gain more recognition. Some ask her to revive their used cradle edges and support with her net. Each takes 20 days to finish as a hobby and only ten days when working non-stop. In the digital age, the Division of Social Welfare, Bang Pla SAO, gathered and published the body of knowledge on Facebook. Rather than fame and money, she is prouder to inherit traditional local wisdom as a hobby and a brain exercise, keeping her cheerful, healthy, and sharp memory - basically a quality elder full of energy.

ลายถักมี ๒ แบบคือ ลายตรง และ ลายสับหว่าง Two patterns: straight and interlaced เปลไม้ถักเชือกโบราณ คุณรัศมี ปักษา (ป้าดา) เลขที่ ๒ หมู่ ๖ ตำ�บลบางปลา อำ�เภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐๘ ๖๙๘๑ ๙๙๘๙ เฟซบุ๊ก : กองสวัสดิการสังคม องค์การบริหารส่วนตำ�บลบางปลา โทรศัพท์ ๐ ๒๓๑๒ ๑๘๑๖-๗, ๐๘ ๗๙๔๓ ๒๑๑๗

Traditional wooden swinging cradle with woven ropes Ratsami Paksa (Aunty Da) 2 Moo 6, Bang Pla Sub-District, Bang Phli District, Samutprakan Tel. 08 6981 9989 Facebook: กองสวัสดิการสังคม องค์การบริหารส่วนตำ�บลบางปลา Tel. 0 2312 1816-7, 08 7943 2117 April - May 2021

95

BE OUR GUEST

เต้​้นรำำ�ไปกั​ับวั​ัยเยาว์​์ของสองพี่​่�น้​้อง

สราวุ​ุธ และ นัน�ทิ​ิดา แก้​้วบั​ัวสาย บนเวที​ีลี​ีลาศที่​่�บางปู​ู

Dance along with the youth of the two siblings

Sarawut and Nantida Kaewbuasai on the ballroom dance floor in Bangpu

หนึ่ ง ในคอนเสิ ร ์ตที่ตราตรึง และประทับใจคนดู ม ากที่ สุ ด ตลอดกาล จะไม่มคี อนเสิรต์ “NANTIDA This is My Life” ของ คุณตู่ หรือ นันทิดา แก้วบัวสาย อยูใ่ นนัน้ คงเป็นไปได้ยาก เพราะคอนเสิรต์ ในคราวนั้นไม่ใช่แค่การไปฟังเพลง แต่เป็นเหมือนการเดินเข้าไป ในบ้าน และได้นั่งคุยกับเธออย่างใกล้ชิดในห้องรับแขก มากกว่าที่ จะเรียกว่าเวทีการแสดง

การแสดงในวันนั้น คุณตู่ปรากฏตัวจากหลังม่าน เล่าความ ทรงจ�ำของตัวเองตั้งแต่เด็กผ่านเพลง รวมถึงได้ไล่นิ้วลงบนเปียโน ตัวเดิม ที่เคยเล่นเมื่อตอนอายุ ๑๒ ปีอีกครั้ง ตอนหนึ่งในการพูดคุย ยังมีการฉายสไลด์บนเวที เป็นภาพตอนเด็กของคุณตู่กับพี่ชาย

When it comes to the audience’s most impressive concerts of all time, it is impossible to leave out “NANTIDA This is My Life” of Tu-Nantida Kaewbuasai. Rather than attending the concert to listen to music, it felt more like stepping inside the house and having an up-close conversation with her in the living room than on a performing stage.

At the performance that day, Tu appeared behind the curtain, shared her memories since childhood through songs, playing the same piano she used to play at 12. During the

สองพี่น้องคู่หู คุณเต้ยกับคุณตู่ ที่เป็นคู่เต้นรำ�กันตั้งแต่เด็ก Tu and Toey, the sibling dance buddy since childhood

96

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

ไม่ว่าเมื่อไหร่ก็ตามที่คุณเต้ย-สราวุธ และคุณตู่-นันทิดา พบกัน จังหวะเต้นรำ� ทุกจังหวะในโลกจะกลับมาในลีลา ของทั้งสองทันที Every time Toey-Saravoot and Tu-Nantida meet, the rhythm of every dance in the world instantly resumes to their postures

April - May 2021

97

ชุดเต้นรำ�ทุกชุดตั้งแต่สมัยเด็กๆ ยังได้รับการเก็บรักษาไว้ ให้อยู่ในสภาพดีทุกชุด Every dance outfit since they were young has been well-preserved

98

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

คือ คุณเต้ย หรือ สราวุธ แก้วบัวสาย (คุณพ่อของ คุณเค้ก หรือ นัทธวัชร์ และ คุณพาย หรือ รินรดา แก้วบัวสาย นักแสดง) เต้นร�ำ ด้วยกัน

“แล้วตู่ก็ท�ำเซอร์ไพรส์ ถามจากบนเวทีว่า ‘พี่เต้ยจ�ำได้ หรือเปล่า ตอนเด็ก ๆ เราเต้นร�ำกัน’ แล้วก็ชวนให้ขึ้นมาเต้นบนเวที ผมก็เดินไปหา เต้นช่าช่าช่ากันสด ๆ กับตูบ่ นเวทีเลย สนุกมาก ดีมาก และหอบมาก ! เพราะไม่ได้เต้นกันนานแล้ว และมันดีมากจน พี่ฉอด หรืิอ คุณสายทิพย์ มนตรีกุล ณ อยุธยา ขอให้มาเต้นทุกรอบกับตู่ ในงาน ไม่ใช่เป็นเซอร์ไพรส์แค่รอบเดียว !”

talk, there was a slideshow of the young Tu and her brother, Toey-Saravoot Kaewbuasai, (father of actor Cake-Nattavat and actress Pie-Rinrada Kaewbuasai) dancing together.

“And Tu surprised me by asking, ‘Toey, do you remember how we danced when we were kids?’ I was invited on stage and we Cha-Cha danced live. It was so fun, so good, and a lot of gasping because it’s been forever.

It was so good that Chod-Saithip Montrikul Na Ayudhaya invited me to dance with Tu in every other round of concert!”

สองพี่น้องกับลีลาการเต้นกลางฟลอร์ The two siblings on the dancefloor

เสี​ียงหั​ัวเราะจากเรื่​่�องเล่​่าในความทรงจำำ�ที่​่�สนุ​ุกของคุ​ุณเต้​้ย เติ​ิมบรรยากาศให้​้ห้​้องรั​ับแขกที่​่�เรานั่​่�งคุ​ุยกั​ันอยู่​่�ได้​้ครึ​ึกครื้​้�น ก่​่อนที่​่� คุ​ุณตู่​่�จะเดิ​ินเข้​้ามาร่​่วมวง หลั​ังจากกลั​ับมาจากการประชุ​ุมในชุ​ุด เครื่​่�องแบบสี​ีกากี​ีกั​ับงานในหน้​้าที่​่� นายกองค์​์การบริ​ิหารส่​่วนจั​ังหวั​ัด สมุ​ุทรปราการ “เพราะเรื่​่�องเต้​้นนี่​่�ละที่​่�ทำำ�ให้​้ครอบครั​ัวเรามี​ีความผู​ูกพั​ัน กั​ับสมุ​ุทรปราการมากเหลื​ือเกิ​ิน โดยเฉพาะที่​่�บางปู​ู”

เพราะเรื่องเต้นนี่ละ ที่ทำ�ให้ครอบครัวเรา มีความผูกพันกับ สมุทรปราการมากเหลือเกิน โดยเฉพาะที่บางปู

The joyous laughter from Toey’s fun memory filled the living room as Tu walked in to join us after returning from a meeting in a khaki uniform as the Chief Executive of Samutprakan Provincial Administrative Organization. “It is the dance that keeps our family so bonded to Samutprakan, especially in Bangpu.”

Tu flipped through chronologically sorted photo albums and reminisced about the good old family moments with us.

The messages on the album spines were handwritten by her mother and the photos taken by her father. “These albums are like the diary of my family.” Tu and Toey took turns pointing at pictures and sharing stories. “Our family loved going to Bang Saen Beach and stayed in a Bangalow Room 546. Because my sister and mom loved cooking their own food, we buried pots in the sand to use in our next return.”

Besides Bang Saen trips, there were family photos at a Ballroom party where two children dancing with big smiles.

They brought Sukta bridge and Sala Sukjai of Bangpu along with the memories of the young dancing siblings back to life.

April - May 2021

99

คุณตู่เรียนเต้นรำ�กับแชมป์โลกญี่ปุ่นที่มาเมืองไทย Tu learning from a world champion who flew from Japan to Thailand

คุณตู่ยังหอบอัลบั้มรูปที่ได้รับการล�ำดับจัดเรียงเรื่องราว ตามสถานที่และตามเหตุการณ์ มาเปิดดูร�ำลึกถึงความทรงจ�ำของ ครอบครัวไปพร้อม ๆ กัน สันปกอัลบัม้ รูปเขียนด้วยปากการะบุหวั ข้อ เป็นลายมือของคุณแม่ ส่วนรูปถ่ายคือฝีมอื คุณพ่อ “อัลบัม้ รูปเหมือน เป็นบันทึกของครอบครัวพี่” คุณตู่ชี้ภาพ คุณเต้ยเล่าเรื่อง ผลัดกับ ที่คุณเต้ยชี้รูป คุณตู่เล่าบ้าง เราหยุดดูทีละรูป “ดูสิคะ บ้านเรา ชอบไปทะเลที่บางแสน จ�ำได้เลยว่าอยู่บังกะโลห้อง ๕๔๖ เราต้อง ฝังหม้อฝังไหไว้ในทราย ไม่เอากลับบ้าน เพราะพี่สาวกับแม่ชอบท�ำ กับข้าวเองไง พอกลับมาอีก ก็ขุดขึ้นมาใช้อีก”

มากไปกว่ารูปทะเลบางแสน งานเลี้ยงที่บ้านกับครอบครัว ก็มีรูปงานเต้นร�ำ ที่มีภาพเด็กสองคนเต้นร�ำกับใบหน้ายิ้มแย้ม และนั่นเหมือนเป็นการเปิดม่านเรื่องย้อนอดีต ที่มีสะพานสุขตาและ ศาลาสุขใจแห่งบางปู คู่ความทรงจ�ำของพี่น้องนักเต้นเท้าไฟวัยเด็ก ให้กลับมามีชีวิตอีกครั้ง

คุณเต้ย

“ความทรงจ�ำกับบางปูคือพ่อแม่ เพราะตั้งแต่จ�ำความได้ ป๋​๋าของเรานี่​่�เป็​็นคนหั​ัวสมั​ัยใหม่​่ อาจเป็​็นเพราะว่​่าท่​่านทำำ�งานที่​่�สถานทู​ูต อเมริ​ิ กั​ั น ก็​็ ไ ด้​้ คื​ื อในยุ​ุ ค นั้​้�นครอบครั​ั ว เราจะค่​่ อ นข้​้ า งล้ำำ�� ล้ำำ��ใน การใช้​้ชีวิี ติ เช่​่น ที่​่�บ้​้านนี่​่�จะมี​ีเครื่​่�องเล่​่นแผ่​่นเสี​ียง มี​ีทีวี​ี มี ี เี ครื่​่�องดนตรี​ี อะไรแบบนี้​้� แล้​้วในวั​ันเสาร์​์-อาทิ​ิตย์​์เราจะขั​ับรถพากั​ันไปที่​่�นั่​่�นที่​่�นี่​่� ซึ่​่�งสถานที่​่�ที่​่�ไปประจำำ� คื​ือ บางปู​ู 100 เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

เสื้อแขนระบายฟูตัวเดิมของคุณเต้ย กับอัลบั้มบันทึกความทรงจำ� Bottom: Toey’s old dance shirt with puffy sleeves and the memories photo albums

Toey

“The memory with Bangpu was our parents. Since I could remember, dad was a liberal. Maybe it was because he worked at the US Embassy. Back then, our family lived quite an extraordinary life. We had record players, television, music instruments at home, and we’d drive to places on weekends. Our regular was Bangpu.”

It is the dance that keeps our family so bonded to Samutprakan, especially in Bangpu.

“สมัยก่อนขับรถจากกรุงเทพฯ ไปบางปู ไม่ใกล้เลยนะ ต้องขับรถ เลาะบนถนนเล็ก ๆ ที่ต้องแล่นสวนกันไปตามสุขุมวิท ไปพระโขนง รอว่าเมื่อไหร่จะได้เห็นหอนาฬิกาตรงปากน�้ำ เพราะนั่นแปลว่าใกล้ถึง บางปูแล้ว จากตรงนั้นเลี้ยวซ้ายไป เราจ�ำได้ว่าจะเห็นที่รอรถเมล์อยู่ ในน�้ำ นาน ๆ จะมีรถเมล์มาสักคัน เราผ่านไปจะเห็นคนยืนรอ เห็นน�้ำ จนเห็​็ น สะพานทอดยาวไปในทะเล นี่​่�แหละบางปู​ู มั​ัน น่​่ าทึ่​่�งมาก คื​ือตอนนั้​้�น มี​ีความรู้​้�สึ​ึกทึ่​่�งว่​่า เขาสร้​้างสะพานไม้​้ยาวออกไปเป็​็น เมตร ๆ ได้ยังไง ทอดไปในน�้ำทะเลเหมือนมีเกาะลอยอยู่ในน�้ำ

“บางปูสมัยก่อน เราจะไปกันวันเสาร์-อาทิตย์ เพราะมีกจิ กรรม มีดนตรีดี ๆ มีวงสุนทราภรณ์บรรเลงสด ในยุคนั้นจะมีแต่นักร้องดัง ๆ ไปที่นั่น แล้วเขาก็จะมีการเต้นลีลาศกันที่นั่น บ้านเราไปกันเพราะ คุณแม่ก็ชอบเต้นร�ำมาก ส่วนคุณพ่อชอบฟังเพลง แล้วเผอิญช่วงนั้น หลั ง โรงเรี ย นเลิ ก คุ ณ แม่ จ ะพาเราไปเต้ น ร� ำ ด้ ว ยในวั น ธรรมดา เพราะพ่อแม่เราไม่ยอมให้ทงิ้ เวลาว่างให้เปล่าประโยชน์ แล้วเราสองคน พี่น้องนี่ก็ชอบอยู่กับผู้ใหญ่กับพ่อกับแม่ ตอนนั้นผมอายุประมาณ ๗-๘ ขวบ ตู่ก็แค่ ๔ ขวบ เราก็เรียนเต้นร�ำกันจริงจังมาก”

ศาลาสุขใจบางปู Sala Sukjai, Bangpu

คุณตู่

“เราไปเรี​ียนเต้​้นที่​่�ตึ​ึกเฉลิ​ิมเขต การที่​่�เราได้​้มาเรี​ียนเต้​้นรำำ�นี่​่�เป็​็น เพราะคุ​ุณพ่​่อคุ​ุณแม่​่ที่​่�ชอบพาเราไปเต้​้นรำำ�ด้​้วยทุ​ุกวั​ันศุ​ุกร์​์ที่​่�สวนลุ​ุมพิ​ินี​ี จะมี​ีวงสุ​ุนทราภรณ์​์เล่​่นที่​่�นั่​่�น เขาเรี​ียกว่​่า Tea Dance บั​ัตรแค่​่ ๕๐ บาท เป็​็นตั๋​๋�วผ่​่านเข้​้าไปในงานเต้​้นรำำ� สุ​ุนทราภรณ์​์เขาก็​็จะเล่​่นทั้​้�งจั​ังหวะ บอลรู​ูมและละติ​ิน จั​ังหวะบอลรู​ูมก็​็คื​ือ วอลซ์​์ แทงโก้​้ ควิ​ิกสเต็​็ป ถ้​้ า เป็​็ น ละติ​ิ น แดนซ์​์ ก็​็ มี​ี ช่ ่ า ช่​่ า ช่​่ า คิ​ิ ว บา รุ​ุ ม บ้​้ า แซมบ้​้ า หรื​ื อ จะ ร็​็อกแอนด์​์โรล เราก็​็เต้​้นกั​ันได้​้ เริ่​่�มต้​้นจำำ�จากคุ​ุณแม่​่นี่​่�แหละ ที่​่�สอน ให้​้เราเต้​้นรำำ�ก่​่อน เพราะคุ​ุณแม่​่สอนภรรยาเจ้​้านายคุ​ุณพ่​่อให้​้เต้​้นรำำ� เราก็ได้เต้นร�ำไปด้วย แล้วเวลาจะเลิก ทุกคนจะท�ำ Bunny Hop เต้นกันไปรอบ ๆ ฟลอร์กันทั้งหมด เต้นกันให้ฟลอร์สะเทือนตอนจบ แล้วกลับบ้าน”

คุณเต้ย

“คือสมัยก่อนทุกวันศุกร์น่ี คนจะไปเต้นลีลาศกันที่สวนลุมพินี ตัง้ แต่ ๕ โมงเย็นถึง ๓ ทุม่ แล้วพอวันเสาร์-อาทิตย์กต็ อ้ งไปเต้นร�ำกัน ที่บางปู บ้านเราจึงไปบ่อยมาก และที่ฟลอร์เต้นร�ำบางปู เวลาผู้ใหญ่ เต้นร�ำกัน ก็จะมีเด็กอายุ ๔-๕ ขวบ และ ๗-๘ ขวบ คือเราสองคน นี่แหละมาเต้นบนฟลอร์ด้วย ผู้ใหญ่ก็งงว่าเด็กสองคนนี้เป็นใครกันนี่ แล้วเขาก็สนใจดู คือสมัยก่อนวงดนตรีเขาจะเล่นเพลงแบบหมุน จั​ังหวะเต้​้นไปเรื่​่�อย ๆ เช่​่น เล่​่นเพลงจั​ังหวะช่​่าช่​่าช่​่าครบสามสี่​่�เพลง ก็​็ขึ้​้�นจั​ังหวะใหม่​่เป็​็นรุ​ุมบ้​้า ตามด้​้วยบี​ีกิ​ิน ต่​่อด้​้วยตะลุ​ุง ต่​่อด้​้วยไจว์​์ฟ แทงโก้​้ อะไรแบบนี้​้� คื​ือจะเปลี่​่�ยนไปเรื่​่�อย ๆ ผู้​้�ใหญ่​่บางคู่​่�ก็​็จะเต้​้นเก่​่ง เป็​็นจั​ังหวะ ๆ เช่​่น เต้​้นรุ​ุมบ้​้าก็​็เต้​้นไป แต่​่พอเพลงชุ​ุดต่​่อมาเป็​็นวอลซ์​์ เขาเต้​้นไม่​่เป็​็น เขาก็​็ถอยออกไปพั​ัก แต่​่เด็​็กคู่​่�นี้​้�เต้​้นเป็​็นทุ​ุกจั​ังหวะ ควิ​ิกสเต็​็ป วอลซ์​์ แทงโก้​้ ได้​้หมด กลายเป็​็นว่​่าในยุ​ุคนั้​้�นใครก็​็รู้​้�จั​ัก

ภาพครอบครัวแก้วบัวสาย คุณเต้ยและคุณตู่ยืนชิดกันขวาสุด Kaewbuasai family photo with Toey and Tu standing on the rightmost

“At the time, driving from Bangkok to Bangpu was quite a trip. Down the narrow street of Sukhumvit to Phra Khanong, when the Clocktower in Paknam came into sight, you nearly arrived at Bangpu. Turning left, I remember a bus stop amidst the water with buses showed up occasionally.

I saw people waiting, the water, and totally amazed by the wooden bridge reaching into the sea and how it was constructed. It looked like a floating island.”

“We visited Bangpu on weekends because of brilliant music bands, live performances by Suntharaphon Band and famous singers, and ballroom dancing. My mom loved dancing and my dad loved music. Moreover, after school on weekdays, mom would also take us to dance. Our parents never let free times go to waste and we both loved hanging with grownups and parents. I was about 7-8 years old, and Tu was only 4, but we took dancing lessons seriously.

Tu

“Our dancing lessons at Chaloemkhet Building started initially because our dad and mom always took us out for a dance every Friday at Lumphini Park. We paid 50 baht for a Tea Dance ticket. The Suntharaphon Band performed music for Ballroom dance (Waltz, Tango, and Quickstep) and April - May 2021 101

“เขาเป็นคนที่มีของเยอะ มีอาวุธเยอะ เขาไม่ใช่ศิลปินฝึกหัด เพราะเขาเรียนมาตั้งแต่เด็ก และทำ�ได้ดีทุกอย่าง เขาถึงเป็นธรรมชาติ” คุณเต้ย-พี่ชาย พูดถึงคุณตู่ “She was fully armed because she had been learning since young and excelled at everything.

Everything she did was natural,” Toey, the brother talked about Tu.

102

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

เด็กคู่นี้ ทั้งฟลอร์ที่สวนลุมพินี และฟลอร์บางปู เหมือนในหนังเรื่อง Flash Dance ตอนที่ยิ่งเต้น ตรงกลางฟลอร์ยิ่งขยายเป็นวงว่าง เพื่อให้เด็กสองคนนี้เต้นกันตรงกลาง แล้วเขาก็ยืนเชียร์กัน”

คุณตู่

“ป๋าจะส่งเราให้ได้เรียนกับครูเต้นร�ำระดับแชมป์ประเทศไทย นะคะ หรือมีแชมป์โลกจากญีป่ นุ่ มาไทย เราก็ได้เรียนกับครูญปี่ นุ่ ด้วย จ�ำได้ว่าชื่อ ชิโนดะ คิดดูว่าสมัยนั้นทองบาทละ ๔๐๐ บาท แต่เรา เรี​ียนเต้​้นรำำ�กั​ันชั่​่�วโมงละ ๕๐๐ บาท คื​ือจริ​ิงจั​ังมาก เพราะครอบครั​ัว เราทำำ�กิ​ิจกรรมร่​่วมกั​ัน ทั้​้�งพ่​่อแม่​่ลู​ูกเลย เราก็​็ชอบเต้​้นในฟลอร์​์กั​ับ ผู้​้�ใหญ่​่ด้​้วย พอเห็​็นว่​่าลู​ูกมี​ีพรสวรรค์​์ ท่​่านเลยสนั​ับสนุ​ุน ทำำ�ให้​้ เรามี​ีโอกาสแสดงออกมากกว่​่าเด็​็กในวั​ัยเดี​ียวกั​ัน และมี​ีความสุ​ุข ไปด้​้วยกั​ันด้​้วย

“แล้​้วช่​่วงปี​ี พ.ศ. ๒๕๑๑ เราก็​็ ได้​้เป็​็นแชมเปี้​้�ยนรุ่​่�นจิ๋​๋�วแห่​่ง ประเทศไทย สมาคมลี​ีลาศแห่​่งประเทศไทยบั​ัน ทึ​ึกชื่​่�อ สราวุ​ุธนุชจรีย์ แก้วบัวสาย เป็นแชมเปี้ยนลีลาศรุ่นจิ๋วแห่งประเทศไทย ชื่อจริงเราคือนุชจรีย์ไง แต่พอจะส่งไปประกวดที่อังกฤษก็ไม่ได้ เพราะรุ่นที่เล็กที่สุดต้องมีอายุ ๑๒ ปีขึ้นไป เราแค่ ๖ ขวบเอง พี่เต้ย ก็แค่ ๘ ขวบ แล้วเราก็ไม่สามารถไปประกวดกับใครได้ เพราะในไทย ตอนนั้นไม่มีเด็กคนไหนเต้นแบบเรา ป๋าบอกว่าตอนเด็ก ๆ เราเต้น น่ารัก แต่พอโตขึน้ พีเ่ ต้ยเริม่ แขนขาเก้งก้าง พีเ่ ต้ยเลยไปเรียนดนตรี เรียนกีต้าร์ ส่วนพี่ไปเรียนเปียโนที่สยามกลการ บัตรที่เรียนที่นั่น ยังเก็บไว้เลย เป็นการเก็บบันทึกแต่ละช่วงของชีวติ แล้วเรียนร้องเพลง เรียนหลายอย่างมาก คือเราชอบและเราก็ท�ำได้ ซึ่งป๋ามักจะบอกว่า ‘ลูกป๋าท�ำได้’ ค�ำนี้เป็นอาวุธของเราที่ท�ำให้ท�ำทุกอย่างได้”

ท่าโพสจบประทับใจ เอกลักษณ์สองพี่น้อง The siblings’ loveable signature ending pose

Latin dance (Cha Cha, Cuban, Rumba, Samba, and Rock and Roll). First, mom taught us to dance because she also taught my dad’s boss’s wife so we could all dance along. At the end of the party, everyone bunny-hopped around and shook the floor before heading home.”

Toey “In old days, every Friday, people went ballroom dancing at Lumphini Park from 5 pm - 9 pm, and, on

คุณเต้ย Saturday-Sunday, in Bangpu. So, our family went often.

“ตู่เต้นเก่งมาก เขาเป็นเด็กที่มีความสามารถมาก เป็นทั้ง At Bangpu dancefloor, while adults danced, two kids, a ร�ำไทย บัลเลต์ และเต้นร�ำ เขาเป็นคนที่มีของเยอะ มีอาวุธเยอะ 4-5-year-old, and a 7-8-year-old, joined. They were curious เขาไม่ใช่ศลิ ปินฝึกหัด เพราะเขาเรียนมาตัง้ แต่เด็ก และท�ำได้ดที กุ อย่าง who we were. The band in the past kept performing music of different beats in rotation, for example, 4-5 Cha-Cha songs, เขาถึงเป็นธรรมชาติ เพราะเขาจะท�ำอะไร เขาท�ำให้มันเป็นจริง then Rumba, Begin, Talung, Jive, and Tango. Some adults couples specialized only certain dance styles, so they danced to Rumba, but when Waltz came on, they stepped aside. ที่ต้องพูดถึงบางปูเพราะเราไปบางปู However, these two kids danced through it all. It turned out มากกว่าใคร ๆ ในสมุทรปราการในตอนนัน ้ เลย everyone in the era knew these two kids, both at Lumphini มันเป็นที่ที่ผู้ใหญ่เขาจะมามีความสุข Park and Bangpu dancefloor. Just like in the movie called ในการเต้นรำ�กัน มีนกนางนวล ท้องฟ้า Flashdance, the longer you dance, the crowd formed into a circle cheering the two kids dancing in the middle.” สะพานไม้สำ�หรับวิ่งเล่น เราก็จะใส่ชุดเต้นรำ� วิ่งกันไปจนสุดสะพาน แล้วก็วิ่งกลับมาเต้นรำ� ในจังหวะที่เราชอบเต้นต่อ และนี่เป็นเหตุ ที่ทำ�ให้เราเป็นคนคุ้นเคยกับสมุทรปราการ ตั้งแต่เด็ก ๆ แล้ว ไม่ใช่เฉพาะแค่ตอนนี้

Tu “Dad let us learn from national champions and a world champion who flew from Japan to Thailand, Shinoda.

Imagine one baht of gold (15.244 Gram) was 400 baht, April - May 2021 103

We have to speak of Bangpu because we went there more often than anyone in Samutprakan. It was where grownups have fun dancing. There were seagulls, the sky, and a wooden bridge. We ran in our dancing outfits to the end of the bridge and back to dancing to our favorite groove. We have always been familiar with Samutprakan, not just recently. “เราจะใส่ชุดเต้นรำ�วิ่งกันไปจนสุดสะพาน แล้วก็วิ่งกลับมาเต้นรำ� ในจังหวะที่เราชอบเต้นต่อ” ความทรงจำ�ที่บางปูของคุณตู่ “We ran in our dancing outfits to the end of the bridge and back to dancing to our favorite groove.” was Tu’s memory in Bangpu

“ตอนหลังก็กลายเป็นว่า มีคนจ้างไปเต้นโชว์กนั เลย แล้วก็ได้ เงินเยอะมากในสมัยนั้น คิดดูในช่วงประมาณปี พ.ศ. ๒๕๑๐ ได้ตังค์ ค่าเต้นโชว์ทีละ ๒,๐๐๐ บาทนะ แล้วยังได้ทิปอีก เหมือนนักร้อง ลูกทุ่งที่ได้พวงมาลัยกัน มีคนทิป ๕๐๐ บ้าง ๑,๐๐๐ บ้าง คนทิป ก็อยากได้ใกล้ชิดกับนักเต้นไง ได้หน้าไปด้วย คือแต่ละอาทิตย์ เรารับตังค์กันเยอะมาก แต่เราไม่ได้อยากได้เงินหรอกที่ท�ำกันน่ะ มันสนุกมากกว่า เพราะได้ท�ำงานแบบนี้ ท�ำให้ได้เดินทางไปโชว์กัน ทั่วประเทศไทยเลย ยิ่งปิดเทอมนี่เดินทางตลอด แล้วเราก็ไปพร้อม กันหมดทั้งครอบครัว เราจึงมีการเต้นร�ำในสายเลือดกัน พวกเราจึง ผูกพันกับบางปูมาก เหมือนเป็นทีไ่ ปปล่อยของ ทัง้ พ่อทัง้ แม่กช็ อบไป ทีน่ นั่ กันหมดเลย มันคือความทรงจ�ำของการได้เห็นคนแต่งตัวสวย ๆ ไปเต้นร�ำที่บางปู”

คุณตู่

“ที่ต้องพูดถึงบางปูเพราะเราไปบางปูมากกว่าใคร ๆ ใน สมุทรปราการในตอนนั้นเลย มันเป็นที่ที่ผู้ใหญ่เขาจะมามีความสุข ในการเต้นร�ำกัน มีนกนางนวล ท้องฟ้า สะพานไม้ส�ำหรับวิ่งเล่น เราก็จะใส่ชุดเต้นร�ำวิ่งกันไปจนสุดสะพาน แล้วก็วิ่งกลับมาเต้นร�ำ ในจังหวะที่เราชอบเต้นต่อ และนี่เป็นเหตุที่ท�ำให้เราเป็นคนคุ้นเคย กับสมุทรปราการตั้งแต่เด็ก ๆ แล้ว ไม่ใช่เฉพาะแค่ตอนนี้

“อยากจะเน้​้นอี​ีกที​ีเลยค่​่ะว่​่า ป๋​๋าจะบอกเสมอว่​่าเราต้​้องใช้​้ เวลาว่​่างให้​้เป็​็นประโยชน์​์ และแม่​่ก็​็จะเป็​็นผู้​้�สนั​ับสนุ​ุนลู​ูกทุ​ุกอย่​่าง ขับรถไปรับไปส่งเวลาไปท�ำงาน ครอบครัวเราจะปลูกฝังเรื่องนี้ และให้อิสรภาพในการแสดงออกกับลูก ๆ ทุกคน ซึ่งเราเองก็ให้ สิ่งเดียวกันกับลูกเรา เหมือนที่เราได้รับการสอนจากป๋ากับแม่ ใช่ไหมพี่เต้ย ?” (คุณตู่พูดจบก็ลุกจากโซฟา เดินออกไปอีกห้อง แต่ยังฮัมเพลงเบา ๆ ให้เราได้ยินกัน) 104 เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

but our classes cost 500 baht per hour. Our family enjoyed activities together, and we loved jamming the dancefloor with adults. Having realized our talents, our parents encouraged and gave us more chances to express than kids of the same age while having fun together.”

“Then, in 1968, Thailand DanceSport Association recorded the name Saravoot-Nutcharee Kaewbuasai as juvenile national ballroom dance champions since my former name was Nutcharee. We couldn’t join the competition in England because the youngest dancers must be at least 12 years old. I was six, Toey was eight, and no one danced like us in Thailand. Dad said our dance was cute as kids. Then, Toey grew taller, it became awkward, so he learned to play guitar, and I learned the piano at Siam Kolkan Music School.

I still have the student card as a chapter of my life. We learned singing and so many more. Dad always said, ‘my kids can do it.’ It became the weapon that helped us pull everything off.”

Toey “Tu danced so well, extremely well-talented in traditional Thai dance, ballet, and ballroom. She was fully armed because she had been learning since young and excelled at everything. Everything she did was natural.”

“Later, people hired us to perform, and we earned a lot of money every week. In 1967, we made 2,000 baht a show, plus tips from the audience, sometimes 500 baht, sometimes 1,000 baht. Tippers wanted to get close to the dancers and gain faces. We didn’t do it for the money but rather for the fun because it allowed us to travel across the country to perform, especially during semester breaks. We traveled with our family, so dancing was in our blood. We bonded with Bangpu where we danced off, and our dad and mom all love visiting. It’s the memory of seeing everyone dressing beautifully to enjoy dancing in Bangpu.

คุณเต้ย

คุ​ุณเต้​้ยพยั​ักหน้​้าและยั​ังพลิ​ิกดู​ูรู​ูปไปเรื่​่�อย ๆ พร้​้อมรอยยิ้​้�ม “ผมมั่​่�นใจว่​่าเด็​็กชายสราวุ​ุธกั​ับเด็​็กหญิ​ิงนุ​ุชจรี​ีย์​์ในช่​่วงอายุ​ุนั้​้�นไป บางปู​ูมากกว่​่าใครในประเทศไทย ยกเว้​้นคนไปทำำ�งานที่​่�นั่​่�น บางปู​ูคือื เกื​ือบทุ​ุกวั​ันเสาร์​์-อาทิ​ิตย์​์ของบ้​้านเรา เราไปเต้​้นรำำ� พ่​่อชอบฟั​ังเพลง และแม่​่ชอบเต้​้นรำำ� เราจะเต้​้นรำำ�กั​ันกลางวั​ัน กิ​ินข้​้าว กิ​ินหอยแมลงภู่​่� อบหม้​้อดิ​ิน ดู​ูนกนางนวลจิ​ิกหอยจากเสาในทะเล เชื่​่�อไหม แม้​้จะโต ขนาดนี้​้�แล้​้ว เวลามี​ีเพื่​่�อนมาจากต่​่างประเทศ ผมยั​ังพาเพื่​่�อนไปที่​่�เดิ​ิม อยู่​่�เลย เป็​็นความทรงจำำ�ที่​่�ฝั​ังแน่​่นมาก”

คุ ณ ตู ่ เ ดิ น กลั บ เข้ า มาอี ก ครั้ ง พร้ อ มลากกระสอบใบใหญ่ แต่เหมือนไร้น�้ำหนัก ในนั้นมีชุดเต้นร�ำพองฟู ระยิบระยับหลากสี จากวัยเด็กของทัง้ สองพีน่ อ้ งทีไ่ ด้รบั การเก็บรักษาไว้อย่างดีเลิศ ไม่วา่ จะกี่ชุดกี่ชิ้นที่ถูกดึงออกมา ไม่มีสักชุดที่มีฝุ่นจับ ยังคงเป็นเหมือน ชุดเต้นร�ำที่พร้อมสวมใส่ให้อวดลีลาได้ทุกเมื่อ ยามที่พูดถึงบางปู และการเต้​้นรำำ� เราได้​้เห็​็นเด็​็กชายสราวุ​ุธในความเป็​็นคุ​ุณเต้​้ย และเด็​็กหญิ​ิงนุ​ุชจรี​ีย์​์ในความเป็​็นคุ​ุณตู่​่�

“ไม่​่ใช่​่แค่​่เรื่​่�องเต้​้นรำำ�เท่​่านั้​้�นที่​่�ทำำ�ให้​้เรามี​ีความผู​ูกพั​ันต่​่อบางปู​ู สำำ�หรั​ั บ เราแล้​้ ว ที่​่�นี่​่�คื​ื อ อี​ี ก จุ​ุ ด หนึ่​่�งที่​่�สวยที่​่�สุ​ุ ด ของสมุ​ุ ท รปราการ ที่​่�เราสามารถเข้​้ามาสั​ัมผั​ัสกั​ับบรรยากาศริ​ิมทะเลได้​้โดยใช้​้เวลา ไม่​่นาน เพราะอยู่​่�ใกล้​้กรุ​ุงเทพฯ นิ​ิดเดี​ียว และพ้​้นจากตั​ัวเมื​ืองมาแค่​่ ไม่​่กี่​่�นาที​ี เราก็​็ได้​้มายื​ืนอยู่​่�ท่​่ามกลางธรรมชาติ​ิ ได้​้สู​ูดอากาศดี​ี ๆ ได้​้เห็​็นความเขี​ียวสดของป่​่าชายเลน และยิ่​่�งช่​่วงปลายปี​ีถึ​ึงต้​้นปี​ีที่​่�มี​ี นกนางนวลอพยพบิ​ินมาอาศั​ัยอยู่​่�ที่​่�นี่​่�ด้​้วยแล้​้ว บางปู​ูมี​ีเสน่​่ห์​์ที่​่�สุ​ุดเลย เราอยากให้​้ทุกุ คนได้​้มาเห็​็นความงดงามแบบนี้​้�ด้ว้ ยกั​ัน"

และไม่​่ว่า่ คุ​ุณนั​ันทิ​ิดา แก้​้วบั​ัวสาย จะเป็​็นแชมเปี้​้ย� นประกวด ลี​ีลาศในวั​ัย ๖ ขวบ หรื​ือชนะการประกวดร้​้องเพลงในวั​ัย ๑๖ หรื​ือ ในวั​ัย ๖๐ ปี​ี กับั หน้​้าที่​่�นายกองค์​์การบริ​ิหารส่​่วนจั​ังหวั​ัดสมุ​ุทรปราการ เธอยั​ังคงใช้​้พลั​ังและความสามารถในการเข้​้าถึ​ึงงานให้​้ถึ​ึงแก่​่น และทำำ�ให้​้ดี​ีที่​่�สุ​ุด มากเหมื​ือนทุ​ุกสิ่​่�งทุ​ุกอย่​่างที่​่�เธอได้​้ผ่​่านมาในชี​ีวิ​ิต

Tu

“We have to speak of Bangpu because we went there more often than anyone in Samutprakan. It was where grownups have fun dancing. There were seagulls, the sky, and a wooden bridge. We ran in our dancing outfits to the end of the bridge and back to dancing to our favorite groove.

We have always been familiar with Samutprakan, not just recently.”

“I’d like to highlight again. Dad always told us to spend spare time wisely, and mom always supported everything we did, including driving us to and back from work. They emphasized the freedom of expression to all their kids, and we instill the same in our kids. Right, Toey?” (Tu walked to the other room but still humming a song.)

Toey

Toey nodded, flipping through the album smilingly.

“I’m sure young Saravoot and Nutcharee visited Bangpu more often than anyone in Thailand, except for people who worked there. Every weekend, Bangpu was our home. We danced, dad listened to music, and mom loved dancing.

We’d have Baked Mussels in Clay Casserole and watch seagulls picking shells on the pillars in the sea. Even now, I still bring my friends from abroad to this old place. What a deeply-rooted memory.”

Tu walked back in, dragging a huge bag but seemed weightless. There were well-preserved puffy, colorful, and glittering dance outfits of the two siblings from childhood, absolutely no dust, and ready to be worn and shine at any moment. When speaking of Bangpu and dancing, we saw the young Sarawut in Toey and the young Nutcharee in Tu.

"Dancing is not our only bond with Bangpu. To us, it is one of the most beautiful places in Samutprakan. Where else can you conveniently experience seaside? It is extremely close to Bangkok and a brief moment from the city to be surrounded by nature, breathe fresh air, and admire the greenery of the mangrove forest. Bangpu is especially charming during seagull migration to live here from year-end to the beginning of the new year. We wish everyone could witness such beauty together."

Whether Nantida Kaewbuasai was a dance champion at the age of six, a winner of singing competitions at 16, or the Chief Executive of Samutprakan PAO at 60, she always brings out her best ability and effort, works to the core, and delivers nothing but the best like everything she had conquered in life.

April - May 2021

105

106

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

. .

. .

.

CUISINE CAFE HOPPING DAY OFF HAVE A NICE STAY PHOTOSCAPE MAP

Rest Day . . . . .

CUISINE CAFE HOPPING DAY OFF HAVE A NICE STAY PHOTOSCAPE MAP

April - May 2021

107

CUISINE

เพลินวิว เพลินพุง ที่

ร้านครัวแซ่บสตรีท

Refreshing view and appetite at

Krua Zapp Street

108

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

เราคุ้นเคยกับการน�ำผลฉ�่ำน�้ำ รสเปรี้ยวจี๊ดจนต้องหยีตาของ ตะลิงปลิงมาล้าง ฝาน จิม้ กะปิหรือพริกกะเกลือ เป็นของกินยามว่าง แบบคนไทย แต่​่หลั​ังจากได้​้ชิมิ น้ำำ��ตะลิ​ิงปลิ​ิงปั่​่น� เปรี้​้�ยวอมหวานชุ่​่�มคอ แก้​้ วโปรดของร้​้ า นครั​ั ว แซ่​่ บ สตรี​ี ท เหมื​ื อ นได้​้ เ ปิ​ิ ดโลกใหม่​่ ใ น การลิ้​้�มรสชาติ​ิที่​่�ต่​่างไปจากของเดิ​ิมอย่​่างสิ้​้�นเชิ​ิง นั่​่�งจิ​ิบเคล้​้าลมเย็​็น เพลินวิวสะพานภูมิพล ๑ สะพานภูมิพล ๒ และคลองลัดโพธิ์ ดื่มด�่ำ กับบรรยากาศแสนวิเศษที่อยู่ตรงหน้า

We have long enjoyed the juicy and extremely sour bilimbi fruit in slices with shrimp paste or salt-and-chili dipping as a Thai snack, but a sip of Bilimbi Smoothie, the sweet, sour, and thirst-quenching signature drink at Krua Zapp Street, was an entirely different experience especially with the cool breeze, and an indulging view of Bhumibol Bridge I and II, and Khlong Lat Pho.

บรรยากาศยามเย็นกับมุมสบายบนชั้น ๓ A relaxing corner on the third floor in the evening April - May 2021

109

คุณมี่ หรือ วยุรี วัฒนวงศ์สกุล และ คุณโจ หรือ ชัยณรงค์ วงศ์บญ ุ มี สองสามี-ภรรยาเจ้าของร้าน บอกกับเราว่า ครัวแซ่บสตรีท เริ่มเปิดบริการตั้งแต่เดือนตุลาคม ปี พ.ศ. ๒๕๖๓ ก่อนหน้านี้ทั้งคู่ ท� ำ ธุ ร กิ จ ร้ า นอาหารในชื่ อ เดี ย วกั น อยู ่ ที่ อื่ น แต่ ด ้ ว ยพื้ น เพเป็ น คนพระประแดง เมื่อย้ายร้านมาอยู่ตรงต�ำแหน่งซึ่งเป็นประตูสู่ คุ้งบางกะเจ้า จึงได้หยิบชูวัตถุดิบท้องถิ่นเข้ามาใส่ในเมนูอาหาร

“เราใช้วัตถุดิบที่หาได้ในพื้นที่บางกะเจ้าอย่างตะลิงปลิง และกุง้ แม่นำ ซ �้ งึ่ บางครัง้ รับซือ้ มาจากชาวบ้านทีห่ าได้ในคลองลัดโพธิ์ และริมฝั่งแม่น�้ำเจ้าพระยารอบ ๆ พื้นที่ ความพิเศษของกุ้งจาก ธรรมชาติ คือเนื้อจะหวาน เด้งสู้ฟัน มันเยอะ และมันของกุ้งแม่น�้ำ จะสีสวยกว่ากุ้งเลี้ยง แต่กุ้งแม่น�้ำก็ขึ้นอยู่กับฤดูกาลด้วย ไม่ได้มี ตลอดทั้งปี

“ส่วนพืชผักวัตถุดบิ ในการปรุงอาหาร เราอุดหนุนผลผลิตจาก ศูนย์การเรียนรู้เกษตรทฤษฎีใหม่เพื่อคนพิการ สมาคมคนพิการ จังหวัดสมุทรปราการ ที่อยู่ในต�ำบลบางกระสอบ อาหารร้านเรา ไม่เน้นหวาน เราจึงใช้น�้ำตาลมะพร้าวแทนน�้ำตาลทราย เพราะมี ความหอม รสไม่หวานโดดเกินไป”

110

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

Mi - Wayuri Watthanawongsakun and Jo - Chainarong Wongbunmi, the owner couple, told us that Krua Zapp Street opened for service in October 2020. They both ran a restaurant under the same name in another area, but with their Phra Pradaeng background, after relocated to the gate to Khung Bang Kachao, they highlighted local ingredients in their menu.

“We use locally available ingredients in Bang Kachao like bilimbi and river prawns, which are sometimes bought from locals by Khlong Lat Pho and the Chao Phraya River.

Natural river prawns have superior sweetness, bounciness, amount and color of fat than farmed prawns, but not available all year long.”

“For vegetables, we support produces from the New Theory Agricultural Learning Center for the Disabled, Samutprakan Disabled Persons Association in Bang Krasop Sub-District. Instead of cane sugar, we use coconut sugar for better aroma and mellow sweetness.”

น้ำ�ตะลิงปลิงปั่น Bilimbi Smoothie

กุ้งทอดซอสตะลิงปลิง Deep-Fried Prawns with Bilimbi Sauce

“กุ้งทอดซอสตะลิงปลิง” จานแนะน�ำของครัวแซ่บสตรีท พลิ ก แพลงจากกุ ้ ง ทอดซอสมะขาม จั บ กุ ้ ง ตั ว อวบมาผ่ า หลั ง ล้างท�ำความสะอาด หย่อนลงในน�ำ้ มันร้อน ๆ ทอดไม่ให้สกุ จนเกินไป ตักพักไว้ในจาน น�ำตะลิงปลิงมาปั่นจนเนื้อละเอียดเนียน จับมา เคี่ยวไฟพร้อมน�้ำตาลมะพร้าว เติมเกลือนิดหน่อย ราดลงบนกุ้ง เคียงด้วยพริกทอด หอมซอยทอด และเนือ้ ตะลิงปลิงฝาน รสเปรีย้ วหวาน ของซอส ผสมผสานกั บ ความหอม เนื้ อ กรอบเด้ ง ของกุ ้ ง ทอด ใครอยากเพิ่มความเผ็ดลิ้นให้กัดพริกทอดตามไป จึงเป็นจานโปรด ที่กินได้ทั้งครอบครัวเช่นเดียวกับข้าวผัดสับปะรด

“Deep-Fried Prawns with Bilimbi Sauce” is a recommended switch up from the ordinary tamarind sauce.

Cut chubby prawns’ backs open, rinse thoroughly, deep-fried but not overcooked, let rest. Then, blend bilimbi until smooth, simmer with coconut sugar and a pinch of salt, top it over the prawns before serving with crispy chili, shallot, and bilimbi slices. With the sweet and sour sauce marrying perfectly with the bouncy prawns and a bite of crispy chili, it is the dish for everyone just like Pineapple Fried Rice.”

April - May 2021 111

ข้าวผัดสับปะรด Pineapple Fried Rice

พล่ากุ้ง Spicy Prawn Salad

“ที่อื่นจะเป็นข้าวอบสับปะรด แต่ร้านเราจะใช้วิธีผัดด้วย ไฟแรง เมล็ดข้าวจะร่วน อารมณ์เดียวกับข้าวผัดปู เติมเนื้อสับปะรด ลงไปผัดตอนท้ายก่อนปิดเตา จะมีกลิ่นหอมของข้าวและสับปะรด เสิร์ฟพร้อมปลาหมึก หอยแมลงภู่นิวซีแลนด์ กุ้งแม่น�้ำ”

ใครชอบรสจัดจ้าน เปรี้ยว หวาน เผ็ด ต้องลองสั่งเมนู พล่ากุ้ง ที่คุณมี่บอกเคล็ดลับมาว่า พล่ากุ้งสูตรโบราณจะใส่ส้มซ่า แต่สูตรของร้านนี้ถูกแทนที่ด้วยตะลิงปลิง คุณมี่บอกเหตุผลว่า ผลไม้ทุกชนิดแม้จะมีความเปรี้ยว แต่จะเป็นรสเปรี้ยวธรรมชาติท่ีมี ความหวานอยูใ่ นตัว เมือ่ ผสมกับกลิน่ หอมของสมุนไพรอย่าง พริก ข่า ตะไคร้ ใบมะกรูด จึงเป็นจานทีร่ สชาติถกู ปากคนไทยและถูกถามถึง อยู่บ่อย ๆ

ส�ำหรับใครทีห่ ลงรักกาแฟ ทีน่ ค่ี ดั สรรเมล็ดกาแฟชัน้ ดี ทัง้ แบบ คั่วอ่อนและคั่วเข้ม อยากให้ลองชิมอเมริกาโน่เย็นหวานน้อยของ ที่ร้าน มานั่งดื่มกาแฟแกล้มเบเกอรี่และขนมไทยในช่วงบ่าย แต่ถ้า มากินมือ้ เย็น ทางร้านแนะน�ำให้โทรศัพท์จองโต๊ะเข้ามาก่อนล่วงหน้า จะดีกว่า

“While others offer Pineapple Baked Rice, we stir-fry rice over high heat to keep it loose, drop pineapple at final tosses before turning off the heat, and serve the fragrant Pineapple Fried Rice with squids, New Zealand mussels, and river prawns.”

If you are into zesty, sour, sweet, and spicy options, Phla Kung is a must. Mi replaced the citron in this traditional Spicy Prawn Salad with Bilimbi. Since all sour fruits are naturally sour with certain sweetness, when combined with aromatic herbs like chili, galangal, lemongrass, and kaffir lime leaves, it makes the dish irresistibly mouthwatering.

For coffee lovers, the restaurant selects fine coffee beans, light, and dark roast. Try the slightly sweet Iced Americano with some bakery and Thai desserts for the afternoon. For dinner, a call reservation in advance is recommended.

Krua Zapp Street เลขที่ ๓๙/๔๕ หมู่ ๙ ถนนเพชรหึงษ์ ต�ำบลทรงคนอง อ�ำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ เปิดบริการทุกวัน : เวลา ๑๑.๐๐-๒๓.๐๐ นาฬิกา โทรศัพท์ ๐๙ ๖๐๓๕ ๔๙๙๙ เว็บไซต์ : www.kruazappstreet.com เฟซบุ๊ก : Krua Zapp Street

Krua Zapp Street 39/45 Moo 9, Phetchahueng Road, Song Khanong Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan Open daily from 11.00 am – 11.00 pm Tel. 09 6035 4999 Website: www.kruazappstreet.com Facebook: Krua Zapp Street

112

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

อเมริกาโน่เย็น Iced Americano

April - May 2021

113

CAFE HOPPING

กิ่งกาณ ฟาร์ม คาเฟ่

Work From Cafe จุดนัดหมายของคนทำ�งาน

Ginggarn Farm Cafe' Work from cafe

ความรู้สึกแรกที่เดินเข้ามาในร้านกาแฟขนาด ๒ ชั้นแห่งนี้ คื​ือคำำ�ว่​่าเป็​็นมิ​ิตร ซึ่​่�งเป็​็นมิ​ิตรที่​่�ว่า่ นี้​้� มาจากบุ​ุคลิ​ิกและความยิ้​้�มแย้​้ม ของบาริ​ิสต้​้าที่​่�กำำ�ลั​ังชงกาแฟอยู่​่�ด้​้านหลั​ังเคาน์​์เตอร์​์ รวมไปถึ​ึง การจั​ัดโต๊​๊ะที่​่�นั่​่�งภายในร้​้าน ที่​่�ทุ​ุกโต๊​๊ะสามารถมองเห็​็นต้​้นไม้​้และแปลงผั​ัก สวนครั​ัว ซึ่​่�งปลู​ูกอยู่​่�ทั้​้�งภายนอกตั​ัวร้​้าน และวางประดั​ับอยู่​่�ภายในร้​้าน ทำำ�ให้​้ลู​ูกค้​้าประจำำ�โดยเฉพาะกลุ่​่�มคนทำำ�งาน นิ​ิยมถื​ือคอมพิ​ิวเตอร์​์ โน้​้ตบุ๊​๊�กมาปั​ักหลั​ักนั่​่�งทำำ�งานกั​ันเป็​็นชั่​่�วโมง ๆ ซึ่​่�งแทนที่​่�จะ Work From Home แบบคนทั่​่�วไป เราคงต้​้องเรี​ียกลั​ักษณะการนั่​่�งทำำ�งาน ของคนกลุ่​่�มนี้​้�ว่า่ Work From Cafe'

114

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

Soon as we stepped into this two-story cafe, we felt the friendliness. Besides the gentle characteristics and smile of the Barista brewing coffee behind the counter, every table inside the cafe could see the trees and kitchen garden planted outside and decorated inside. Regular customers, especially working people, would carry their notebook computers and settle down to work for hours. Therefore, instead of Work From Home like others, it would be more accurate to say they Work From Cafe'.

โฮมเมดบานาน่าเค้ก เมนูเด็ดของทางร้านที่ใครมาก็ต้องลอง The must-try Homemade Banana Cake

April - May 2021

115

คุ​ุณนรั​ัณ รติ​ิพาณิ​ิชย์ว์ งศ์​์ เจ้​้าของร้​้าน เล่​่าให้​้เราฟั​ังว่​่า ที่​่�ดิ​ิน ผื​ืนนี้​้�เป็​็นของครอบครั​ัว ส่​่วนจุ​ุดเริ่​่�มต้​้นในการทำำ�ร้​้านกาแฟมาจาก การที่​่�คุ​ุณนรั​ัณมี​ีความสนใจเรื่​่�องเกษตรอิ​ินทรี​ีย์เ์ ป็​็นทุ​ุนเดิ​ิม แต่​่ครั้​้�นจะ ให้เริ่มต้นธุรกิจด้วยการท�ำฟาร์มเพียงอย่างเดียว ก็เกรงว่าจะเสี่ยง เกินไปในการลงทุน ขณะเดียวกันคุณนรัณยอมรับว่าตัวเองยังมีความรู้ ในเรื่องเกษตรอินทรีย์น้อยเหลือเกิน เมื่อเทียบกับคนที่มีเวลาศึกษา กันจริงจัง แต่คณ ุ นรัณก็พยายามหาความรูด้ ว้ ยตัวเองอย่างสม�ำ่ เสมอ จึงตัดสินใจลงทุนเปิดร้านกาแฟก่อนเพือ่ น�ำร่องในการเป็นต้นแบบธุรกิจ และพัฒนาต่อไปให้เกิดภาพใหญ่ของการผสมผสานระหว่างร้านกาแฟ และเกษตรอินทรีย์

“ต้องบอกว่าร้านนี้เป็นร้านที่เราสร้างขึ้นส�ำหรับเป้าหมาย ระยะสั้น เราต้องการสร้างพื้นที่ในรูปแบบของคอมมูนิตี้ ใกล้ชิด ธรรมชาติ เป็นจุดนัดสังสรรค์ของเพื่อนฝูง หรืออาจจะนัดมานั่ง ประชุมงานกัน ซึง่ ถ้าใครมาแล้วเกิดสนใจในสิง่ ทีเ่ ราปลูกไว้ ก็อาจจะ อยากรู้จักร้านและทีมงานของเรามากขึ้น เพื่อพูดคุยแลกเปลี่ยน ข้อมูลในเรื่องของอาหารโฮมเมดและผักของเรา ซึ่งอาหารในร้าน ทัง้ หมด เราใช้ผกั ปลอดสารพิษจากแปลงเล็ก ๆ ทีป่ ลูกไว้ ส่วนเป้าหมาย ระยะยาวเรามองในมุมของความต้องการทีอ่ ยากจะสร้างแหล่งอาหาร ปลอดภัยทีบ่ า้ น ตัวเราเองศึกษาเรือ่ งอาหารปลอดภัยมาในระดับหนึง่ นอกจากกินอาหารปลอดภัยภายในครอบครัวของเราเองแล้ว เราก็อยาก แจกจ่ายความรู้ที่พอมีอยู่ให้กับลูกค้าของเราผ่านกาแฟและอาหาร ผมเชื่อว่าวันหนึ่ง ร้านเราจะกลายเป็นร้านกาแฟของชุมชน ที่คุณ สามารถเดินเข้ามาซือ้ ผลิตผลทางการเกษตรติดมือออกไปได้ดว้ ย”

คอมมูนิตี้เล็ก ๆ ของผู้สนใจในอาหารปลอดภัย เริ่มขึ้นที่แปลงผัก ซึ่งปลูกไว้บริเวณรอบ ๆ ร้าน A small community of people who cares for safe food started with vegetable plots around the shop.

116

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

Naran Ratiphanichvong, the owner, explained that the property belonged to his family and the cafe business started with his primary interest in organic farming. In the beginning, he admitted it would be too great of a risk to invest in the farm operation alone and that he still had little knowledge in organic farming when compared to those who keenly studied it. After a continuous self-study, Narun decided to open a cafe first as a pilot business prototype and develop a bigger picture to integrate the cafe and organic farming.

“I have to say that this cafe was our short-term goal.

We wanted to create a community space close to nature as a hang-out space or a meeting place to discuss works. In case our visitors got interested in what we grew, they might want to know us better, or exchange information about homemade food and our vegetables. All of our menus feature organic vegetables from our small plots. Our long-term goal was initially to establish a safe food source for our household consumption. Having studied safe food at a certain level myself, I wanted to offer my knowledge to our customers via coffee and food. I believe that

ก่อนหน้าทีจ่ ะเปิดร้าน คุณนรัณศึกษาถึงความนิยมในประเภท กาแฟของกลุ่มเป้าหมาย จนได้พบว่าลูกค้าละแวกนี้นิยมดื่มกาแฟ รสชาติเข้มถึงขัน้ มีกลิน่ ไหม้ กาแฟทีเ่ สิรฟ์ ในร้านจึงเน้นส�ำหรับกลุม่ คน ทีช่ อบดืม่ อเมริกาโน่ แต่ขณะเดียวกันก็สามารถเติมนมให้กลายเป็น ลาเต้รสชาติแบบเบา ๆ ได้ เขาจึงเลือกเมล็ดกาแฟแบบคัว่ เข้มในระดับ เข้มปานกลาง โดยไม่เน้นว่ากาแฟของตัวเองต้องดีทสี่ ดุ ในย่านนี้ แต่ตอ้ ง มีความพิเศษ มีเอกลักษณ์เฉพาะในแบบตัวเอง เมือ่ ลูกค้าได้มาดืม่ แล้ว ต้องจดจ�ำได้ในทุกโสตสัมผัสของบรรยากาศทีเ่ กิดขึน้

นอกจากเมล็ดกาแฟแบบคัว่ เข้มแล้ว ทางร้านยังมีเมล็ดกาแฟ แบบคั่วกลาง ที่มีความหอมของกลิ่นผลไม้ ตามความชอบส่วนตัว ของเจ้าของร้าน ส่วนขนมทีแ่ นะน�ำและขายดีทสี่ ดุ คือ บานาน่าเค้ก เสิรฟ์ มาในลักษณะแบบแท่ง รวมไปถึงวาฟเฟิลทีผ่ สมแป้งเอง ให้สมั ผัส เหนียวนุม่ อย่างไม่ควรพลาดทีจ่ ะลอง

one day, our cafe will become a community cafe where you can walk in and grab some farm produces on the way out.”

Before the opening, Narun studied the popular coffee types among the target group and found the locals loved dark coffee and even with a burnt smell. The coffee menus are mainly for fans of americano but also enjoyable with milk as a toned-down latte. Therefore, Naran chooses medium-roasted coffee beans. He does not strive to serve the best coffee in the neighborhood but rather the special and unique ones. Once tasted, his customers must remember all the sensory experiences.

Apart from dark roasted coffee beans, the cafe also offers medium roasted options with fruity notes, the owner’s personal favorite. The bestselling desserts are the banana cake sticks and the tender-yet-chewy waffles from homemade dough.

กิ่งกาณ ฟาร์ม คาเฟ่ เลขที่ ๒๙๘/๒ หมู่ ๑๓ (อยู่ในซอยกิ่งแก้ว ๒๕/๑) ตำ�บลราชาเทวะ อำ�เภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ เปิดบริการทุกวัน : เวลา ๐๗.๐๐-๑๘.๐๐ นาฬิกา โทรศัพท์ ๐๙ ๗๙๘๔ ๔๔๙๐

Ginggarn Farm Cafe' 298/2 Moo 13 (in Soi King Kaeo 25/1), Rachathewa Sub-District, Bang Phli District, Samutprakan Open daily from 07.00 am – 06.00 pm Tel. 09 7984 4490 April - May 2021

117

DAY OFF

มุมพักผ่อนด้านหน้า GOLDENBETTA STATION A relaxing corner in front of GOLDENNETTA STATION

118

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

Goldenbetta Station

เยี่ยมบ้านเกิดของปลากัดสีทองตัวแรกของโลก

Goldenbetta Station

Visit the hometown of the world’s first Golden Betta

นั​ับเป็​็นเรื่​่อ� งน่​่าภู​ูมิใิ จอย่​่างยิ่​่ง� สำำ�หรั​ับชาวจั​ังหวั​ัดสมุ​ุทรปราการ เมื่​่อ� ปลากั​ัดสี​ีทอง (Golden Betta) ตั​ัวแรกของโลก ถู​ูกบั​ันทึกึ ไว้​้ว่า่ เพาะพั​ันธุ์​์�ได้​้สำำ�เร็​็จที่​่�บ้​้านหลั​ังหนึ่​่�ง ในซอยบุ​ุญศิ​ิริ​ิ ๑๘/๑ ของ คุ​ุณธี​ีรศั​ักดิ์​์� สุ​ุพิ​ิน พง ที่​่�วงการนั​ักนิ​ิยมปลากั​ัดสวยงามจดจำำ�และ รู้​้�จักั ในชื่​่อ� “ลุ​ุงอ๋​๋า ปลากั​ัดทอง”

ชายผู้​้�ไ ม่​่ได้​้ร่ำำ��เรี​ียนศาสตร์​์การเพาะเลี้​้�ยงสั​ัตว์​์น้ำำ��มาจาก สถาบั​ั น การศึ​ึ ก ษาแห่​่ ง ใด หากบ่​่ ม เพาะความรู้​้�ด้​้ ว ยความรั​ั ก บวกประสบการณ์​์ในอาชี​ีพช่​่างเคาะพ่​่นสีปร ี ะจำำ�อู่​่�รถยนต์​์ นำ�สิ่​่ ำ ง� ที่​่ช� อบ มาหลอมรวมกั​ับสั​ัมมาชี​ีพที่​่�ทำำ� จนเกิ​ิดความคิ​ิดว่​่า หากนำำ�ทฤษฎี​ีสี​ี ไปใช้​้ในการผสมพั​ันธุ์ป�์ ลา น่​่าจะเป็​็นเรื่​่อ� งที่​่ทำ� �ำ ได้​้ กระทั่​่ง� ได้​้ผลลั​ัพธ์​์ เป็​็นหลั​ักสู​ูตรของตนเอง

“เราเริ่​่ม� จากเรื่​่อ� งง่​่าย ๆ ก่​่อน โดยนำำ�ปลากั​ัดหม้​้อ ตั​ัวเป็​็นสี​ี แต่​่หน้​้าดำำ� มาผสมกั​ับปลากั​ัดป่​่า ที่​่�สีสี วยมั​ันวาวเหมื​ือนเคลื​ือบเมทั​ัลลิ​ิก เพื่​่อ� ให้​้สีดำี �ที่​่ ำ เ� คลื​ือบบนหน้​้าปลากั​ัดหม้​้อหายไปกลายเป็​็นสีเี ดี​ียวทั้​้ง� ตั​ัว แต่​่ผสมหลาย ๆ รุ่​่�นจนได้​้สายพั​ันธุ์​์ที่​่� นิ่​่� ง� บางครั้​้�งก็​็มีเี รื่​่อ� งโชคเข้​้ามา ช่​่วยด้​้วย อย่​่างปลากั​ัดยุ​ุคแรกจะเป็​็นคอปเปอร์​์ สี​ีออกทองแดง ที่​่�เกิ​ิดโทนสี​ีและลวดลายแปลกตาโดยบั​ังเอิ​ิญ หรื​ือปลากั​ัดตระกู​ูล Black Light สี​ีสะท้​้อนแสง ปลากั​ัดสี​ีธงชาติ​ิ”

It was the pride of Samutprakan residents when the world’s first Golden Betta was successfully bred in Soi Bunsiri 18/1 at the house of Theerasak Suphinphong, well-recognized among fans of ornamental fish as “Uncle Ah, Golden Betta”.

Without a degree in aquaculture from any institute, the man cultivated knowledge with love. He integrated his previous automotive color denting and spraying experiences at a garage into his career when he realized he could apply the color theory to fish breeding and successfully came up with his formulas.

“I basically cross-bred the colorful short-fin betta with a black head to the wild betta with a vibrant, reflective, and metallic-like body to remove the black feature and create the same color throughout the body until gradually stable. Luck also came in handy with the exotic tones and patterns on copper bettas in early days, the reflective Black Light Betta family, the Thai national flag-colored bettas.”

คุณธีรศักดิ์ สุพินพง หรือ ลุงอ๋า ปลากลัดทอง Theerasak Suphinphong or Uncle Ah, Golden Betta April - May 2021

119

ชื่​่อ� เสี​ียงของลุ​ุงอ๋​๋าโด่​่งดั​ังสุ​ุดขี​ีด เมื่​่อ� สามารถเพาะพั​ันธุ์ป�์ ลากั​ัด สี​ีทองได้​้สำำ�เร็​็จเป็​็นคนแรกของโลก โดยเริ่​่�มจากผสมปลาสี​ีทองแดง หรื​ือคอปเปอร์​์ กั​ับสี​ีขาวแพลติ​ินั​ัม ให้​้ได้​้สี​ีบริ​ิสุ​ุทธิ์​์�ร้​้อยเปอร์​์เซ็​็นต์​์ แล้​้วนำำ�ทั้​้�ง ๒ พั​ันธุ์​์�มาผสมให้​้ออกมาเป็​็นทองอ่​่อน ทำำ�ซ้ำำ��ไปซ้ำำ��มา หลายคอก ตั้​้�งแต่​่ปี​ี พ.ศ. ๒๕๔๗ จนได้​้สีที องบริ​ิสุทุ ธิ์​์� ไม่​่ติดิ เขม่​่าหรื​ือสี​ีอื่น ่� ในปี​ี พ.ศ. ๒๕๔๙ แต่​่สายพั​ันธุ์ที่​่�์ นิ� ยมทั้​้ ิ ง� ในประเทศและต่​่างประเทศคื​ือ “โพธิ์​์ท� อง หรื​ือปลากั​ัดสี​ีทอง หางใบโพธิ์​์”�

Goldenbetta Station ของลุ​ุงอ๋​๋า จึ​ึงเป็​็นทั้​้ง� ฟาร์​์มเพาะพั​ันธุ์�์ ร้​้านจำำ�หน่​่าย แหล่​่งเรี​ียนรู้​้�ของกลุ่​่�มคนรั​ักปลากั​ัดสวยงาม ทั้​้�งมื​ือใหม่​่ และมื​ือเก่​่าที่​่�แวะเวี​ียนเข้​้ามาแลกเปลี่​่�ยนความรู้​้� สถาบั​ันการศึ​ึกษา ส่​่งนั​ักศึ​ึกษาเข้​้ามาฝึ​ึกงาน เป็​็นพื้​้�นที่​่�สำำ�หรั​ับกิ​ิจกรรมวั​ันหยุ​ุดของ ครอบครั​ัว ใช้​้เวลาอยู่​่�ที่​่นี่​่� ครึ่​่ � ง� ค่​่อนวั​ัน พักั เบรกด้​้วยการนั่​่�งจิ​ิบเครื่​่อ� งดื่​่ม� ในคาเฟ่​่เล็​็ก ๆ ที่​่�หยิ​ิบยื​ืมคาแรกเตอร์​์ของปลากั​ัดมาสร้​้างเป็​็นเมนู​ู อย่​่าง Pure Gold น้ำำ��ผึ้​้�งมะนาวโซดา ราดหน้​้าด้​้วยฟองครี​ีมชี​ีส และเนื้​้อ� บุ​ุกสี​ีทอง ฯลฯ

คุ​ุณรถเมล์​์ หรื​ือ นิ​ิภา สุ​ุพินิ พง ลู​ูกสาวซึ่​่ง� มี​ีความรอบรู้​้�ไม่​่ต่า่ ง จากพ่​่อ ได้​้พาลุ​ุงอ๋​๋าและเหล่​่าปลาสวยงาม ออกเดิ​ิน ทางเข้​้าสู่​่� โลกยุ​ุคดิจิ​ิ ทัิ ลั ผ่​่านแอปพลิ​ิเคชั​ัน GOLDENBETTA เล่​่าให้​้ฟังั ว่​่า

“ก่​่อนจะเกิ​ิดวิ​ิกฤติ​ิโควิ​ิดระบาด หลายคนเดิ​ินทางข้​้ามน้ำำ�� ข้​้ามทะเลเพื่​่อ� มาซื้​้อ� หาปลากั​ัดสี​ีทอง พร้​้อมถ่​่ายรู​ูปกับั พ่​่อ การั​ันตีว่ี า่ ได้​้มาถึ​ึงต้​้นกำำ�เนิ​ิดของปลากั​ัดสี​ีทองของจริ​ิง ตอนนี้​้�แม้​้ยั​ังไม่​่สะดวก เดิ​ินทาง แต่​่ชาวต่​่างชาติ​ิยั​ังสั่​่�งซื้​้�อกั​ับเราอยู่​่�ตลอด พ่​่ออยากให้​้ที่​่�นี่​่� เป็​็นแหล่​่งเรี​ียนรู้​้�ของทุ​ุกคน เราจึ​ึงสร้​้างแอปพลิ​ิเคชั​ันขึ้​้นม � า ในนั้​้�นมี​ี องค์​์ความรู้​้�ทุ​ุกอย่​่าง สามารถสื่​่�อสารกั​ับเราได้​้ตลอด ที่​่�สำำ�คั​ัญคื​ือ เราสร้​้างการ์​์ตู​ูน เรื่​่อ� งราวการผจญภั​ัยของปลากั​ัดนั​ักสู้​้� โดยใช้​้ปลากั​ัด แต่​่ละแบบเป็​็นตั​ัวละคร อั​ัปโหลดให้​้อ่า่ นเดื​ือนละตอน นอกจากจะสนุ​ุก ชวนติ​ิดตาม ยั​ังได้​้เรี​ียนรู้​้�ไปในตั​ัว เวลาเข้​้ามาที่​่ร้� า้ น เขาจะบอกได้​้เลยว่​่า ปลากั​ัดแต่​่ละสี​ีมีชื่ี อ่� ว่​่าอะไรบ้​้าง”

120

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

Pure Gold เครื่องดื่มที่นำ�คาแร็กเตอร์ของปลากัดมาใช้ Pure Gold, a drink inspired by the betta’s characteristics

ลุงอ๋ากับปลากัดสีทองหางใบโพธิ์ Uncle Ah and Spadetail Golden Betta

Uncle Ah’s fame reached its peak when he became the world’s first successful golden betta breeder. First, I mixed the copper betta with platinum white betta to get 100 percent pure color. Then, continue mixing over generations since 2004 until achieving the absolute pure golden color in 2006. However, the domestically and internationally popular species is the “Pho Thong” or the “Spadetail Golden Betta”.

Uncle Ah’s Goldenbetta Station is a cultivation farm, a distribution shop, and an ornamental fish learning center where amateurs and experts exchange knowledge, institutes send their students for internships, and families spend their holidays. Visitors can enjoy sipping refreshments at a small caf . Inspired by the betta’s characteristics, Pure Gold is the signature honey-lemon soda topped with cheese foam, golden konjac, etc.

Rot-me or Nipha Suphinpong, an equally knowledgeable daughter, who led Uncle Ah and ornamental fishes on a digital journey via the GOLDENBETTA application, said

“Before the COVID-19 crisis, people traveled overseas to buy our golden bettas and took photos with dad as proof.

Despite the current travel inconvenience, foreigners still Goldenbetta Station เลขที่ ๔๙/๔๙ ซอยบุญศิริ ๑๘/๑ ตำ�บลบางเมืองใหม่ อำ�เภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ เปิดบริการทุกวัน : เวลา ๐๘.๓๐-๑๘.๐๐ นาฬิกา โทรศัพท์ ๐๘ ๖๓๖๓ ๐๙๒๓ เว็บไซต์ : www.goldenbetta.com เฟซบุ๊ก : Goldenbetta Products แอปพลิเคชัน : GOLDENBETTA

ปลากัดหูช้างสีทอง (Gold Big Ears) Gold Big Ears

order. Since my dad wanted this place to be a learning center for everyone, I created an application that offers knowledge and a communication channel with us. My original monthly comic uploads about the fun and educational adventure of the fighting fish feature different species as characters. So, next time they visit us, they can immediately distinguish each betta.”

ปลากัดหางมงกุฎสีธงชาติ Thai Flag Crowntail Betta Goldenbetta Station 49/49 Soi Bunsiri 18/1, Bang Mueang Mai Sub-District, Mueang Samutprakan District, Samutprakan Open daily from 08.30 am – 06.00 pm Tel. 08 6363 0923 Website: www.goldenbetta.com Facebook: Goldenbetta Products Application: GOLDENBETTA April - May 2021

121

HAVE A NICE STAY

ที่พักในรูปแบบเรือนไม้ ทาสีสด ตัดกับสีของธรรมชาติ ที่อยู่รอบตัว The vibrant wooden accommodation in contrast with surrounding nature

122

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

จากใจโฮมสเตย์ ที่พักกลางดงหิ่งห้อย

Chak Chai Homestay

Accommodation amidst the fireflies

โฮมสเตย์​์ คื​ือบรรยากาศของการเข้​้าพั​ักในรู​ูปแบบของ การอาศั​ัยร่ว่ มกั​ับวิ​ิถีชี าวบ้​้านพื้​้น� ถิ่​่น� การพั​ักผ่​่อนในรู​ูปแบบนี้​้�ไม่​่ใช่​่แค่​่ การพาตั​ัวเองไปนอนพั​ักตากอากาศในวั​ันหยุ​ุด แต่​่คือื การใช้​้เวลาช่​่วง วั​ันหยุ​ุดให้​้เกิ​ิดคุ​ุณค่​่าในการเรี​ียนรู้​้�วิถีิ ชี​ี วิี ติ วั​ัฒนธรรม และประเพณี​ีของ พืน้ ถิน่ นัน้ ๆ รวมถึงการท�ำความรูจ้ กั กับพืชพืน้ ถิน่ หายาก ทีช่ าวบ้าน นิยมปลูกไว้เพือ่ ใช้ในการประกอบอาหารและเป็นยารักษาโรค

@SAMUTPRAKAN ฉบับนี้ เราพามาเช็กอินยังที่พกั ขนาดเล็ก ตั้งอยู่ใกล้ตลาดน�้ำคุ้งบางกะเจ้าของ คุณป้าจ�ำลอง เปลี่ยนเปรม ซึ่งการมาพักกับคุณป้าท�ำให้เราได้ฟังเรื่องเล่าจากอดีตในช่วงก่อนที่ ความเจริญจากการท่องเที่ยวจะเดินทางเข้ามา

Homestay is an accommodation that allows you to live harmoniously with the local way of life. It is not just taking yourself out on another holiday but also creating value to your holiday by learning the local lifestyle, culture, tradition, and rare indigenous plants grown by locals for food and medicine.

This issue of @SAMUTPRAKAN introduces you to a small accommodation close to Khung Bang Kachao Floating Market by Aunty Chamlong Plianprem, who kindly shared the past before tourism brought in civilization.

April - May 2021

123

ภาพวัยเด็กของคุณป้าจ�ำลอง คือต้องท�ำงานหนักตั้งแต่เล็ก เพือ่ ช่วยหาเลี้ยงครอบครัว ซึง่ ทีบ่ า้ นนัน้ มีสวนมะม่วงและสวนมะพร้าว เป็นของตัวเอง มีแปลงผักและผลไม้ที่ปลูกไว้หลังบ้านไว้เก็บไป เดินเร่ขายเมือ่ ได้เวลาตัดเก็บ และด้วยอาชีพทีบ่ งั คับให้คณ ุ ป้าต้องเดิน เยอะมากในแต่ละวัน คุณป้าจึงรูจ้ กั ทุกตรอกซอกซอยของบางกะเจ้า เป็นอย่างดี เรียกว่าแขกทีม่ าพักทีน่ ก่ี ม็ กั จะได้ลายแทงสถานทีท่ อ่ งเที่ยว แปลก ๆ ไม่ซ�้ำใครมาจากคุณป้าด้วย

“เมือ่ ก่อนท�ำมาหากินยากนะ แต่ฉนั เองก็ไม่เคยหวังรวยหรอก ฉันเดินตามวิถชี วี ติ แบบพอเพียงมาตลอด แต่ความพอเพียงทีเ่ กิดขึน้ กับฉันในช่วงแรก ๆ มันก็ลำ� บากอยูเ่ หมือนกัน เพราะอาชีพปลูกผัก เขาก็ทำ� กันแทบทุกบ้าน จนวันที่ความเจริญเข้ามา มีคนมาเที่ยวทีน่ กี่ นั มากขึน้ มีตลาดให้ไปขายของ มันก็เริม่ เพิม่ รายได้ให้กบั เรา ไม่ตอ้ ง เร่ขายเหมือนเมือ่ ก่อน”

เพราะล�ำบากมาทัง้ ชีวติ ท�ำให้คณ ุ ป้าจ�ำลองเก็บออม และน�ำ เงินออมส่วนหนึ่งไปลงทุนเปิดร้านค้า ซึ่งสมัยนั้นร้านสะดวกซื้อยังมี ไม่มากเหมือนทุกวันนี้ พอขายของไปได้สกั ระยะ บวกกับการเอาลูกจาก ไปขายทีต่ ลาดน�้ำ เลยท�ำให้คณ ุ ป้าเก็บเงินได้อกี ส่วน เพือ่ น�ำมาซือ้ ทีด่ นิ ท�ำที่พกั ในรูปแบบของโฮมสเตย์ เริม่ จากที่พกั ขนาด ๒ ห้อง ขยับขยาย จนเป็นบ้านพัก ๓ หลัง หลังใหญ่รบั แขกได้ ๒๐ กว่าคน หลังรองลงมา รับได้ ๕ คน และหลังเล็กสุดรับได้ ๒ คน แต่สามารถเสริมฟูกนอนได้ ถ้ามากัน ๓ คน

“ตั้งใจไว้ว่าไม่อยากท�ำที่พักใหญ่โต ขอแค่เวลาคนมาพัก เขารู้สึกได้ถึงความสะอาด ร่มรื่น ไม่มีฝุ่นควัน ล้อมด้วยสวนผลไม้ อากาศดี ส่วนเรื่องความสวยงามในการตกแต่ง ฉันเองก็ไม่ได้มีหัว ทางนี้ และก็ไม่พยายามที่จะกดดันตัวเอง ฉันแค่อยากให้คนได้มา ใช้ชวี ติ ตามแบบวิถชี าวบ้านทีไ่ ม่ตอ้ งปรุงแต่งอะไรมาก” 124

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

Aunty Chamlong worked hard since she was young to take care of her family. Every day, she harvested produces from her mango and coconut farms and plots of vegetables and fruits in the backyard and wandered the street to sell.

Therefore, she knows every alley and street of Bang Kachao like the back of her hands. Her guests always learn fascinating routes and destinations from her.

“It was tough making a living, but I never wanted to be rich. I’ve always lived a sufficiency life, which was also hard at first because almost everyone grew vegetables, too.

When civilization came, there were more tourists and more markets to distribute. My income grew without having to wander around.”

Having struggled all her life, Aunty Chamlong saved money to run a grocery store back when convenience stores had not mushroomed like today. Simultaneously, she sold nipa palm fruits at the floating market, collected more money, and bought a piece of land to operate a homestay accommodation, starting from two rooms to three buildings.

The largest accommodates up to 20 guests, the second-largest, five, and the smallest, two, or three with an extra futon.

“I did not plan on a gigantic place, but a place where my guests could experience the hygiene, shadiness, orchards, fresh air, and no pollution. I’m neither good with the design or wish to pressure myself. I just want people to soak up the natural simplicity.”

Trees are literally at the front and the back, including rose apple, bilimbi, Ok Rong Mango, and jackfruit. If her guests would love to try, she could not be any happier.

“I want them to have a comfortable stay,” said Aunty Chamlong.

For food adventure, there are bunches of savories and desserts near the accommodation. You can bike a little further to check in at a 400-year-old ordination hall, Sri Nakhon Khuean Khan Park and Botanical Garden, and Siamese Fighting Fish Gallery. For those seeking to witness beautiful fireflies at night, the accommodation rests amidst their meeting ground among the serenity and not overly bright light, so you can peek through the window to enjoy the glistening sky.

หน้าบ้านก็ตน้ ไม้ หลังบ้านก็ตน้ ไม้ ต้องบอกแบบนีจ้ ริง ๆ ค่ะ มีทงั้ ชมพู่ ตะลิงปิง มะม่วงอกร่อง ขนุน ซึง่ ถ้าผูเ้ ข้าพักอยากจะเด็ด มากิน คุณป้าจ�ำลองก็ยนิ ดีมาก ๆ เลยนะคะ

“อยากให้มานอนแล้วสบายใจ” คุณป้าบอกแบบนัน้

ส่วนเรือ่ งอาหารการกินนัน้ ในละแวกใกล้ ๆ ที่พกั มีครบทัง้ อาหารคาว อาหารหวาน และถ้าปั่นจักรยานต่อไปนิดเดียวก็ถึง โบสถ์เก่า ๔๐๐ ปี สวนสาธารณะและสวนพฤกษชาติศรีนครเขือ่ นขันธ์ และพิพธิ ภัณฑ์ปลากัดไทย ที่คนมาเที่ยวบางกะเจ้าต้องเช็กอินกันแล้ว หากใครตั้งใจมาเที่ยวบางกะเจ้าเพื่อชื่นชมความงามของหิ่งห้อย ยามค�่ำคนื การเข้าพักทีน่ น่ี นั้ ราวกับได้อยูก่ ลางดงหิง่ ห้อย ด้วยความ เงียบสงบของสถานที่ต้ังและดวงไฟที่ไม่ได้เปิดไว้จนสว่าง ท�ำให้ หิ่งห้อยมักจะมารวมตัวกันในยามค�่ำคืน แค่นอนมองจากหน้าต่าง ห้องพัก ก็เห็นแสงหิง่ ห้อยวิบวับแล้ว

บรรยากาศห้องนอนเรียบง่ายเหมาะกับวันพักผ่อนสบาย ๆ The simple atmosphere for relaxing holidays

จากใจโฮมสเตย์ เลขที่ ๔/๖ หมู่ ๑๑ ซอย ๗ ถนนบัวผึง้ พัฒนา ตำ�บลบางน้�ำ ผึง้ อำ�เภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐๘ ๔๓๓๑ ๔๑๗๔ Chak Chai Homestay 4/6 Moo 11, Soi 7, Bua Phueng Phattana Road, Bang Nam Phueng Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan Tel. 08 4331 4174 April - May 2021

125

PHOTOSCAPE

สงบงามยามเย็น

Evening Calm

พระสมุทรเจดีย์ / สุวัฒน์ Phra Samut Chedi / Suwat

126

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

เรือหลวงแม่กลอง / ดาริน HTMS Mae Klong / Darin

April - May 2021

127

วัดอโศการาม / สุรเชษฐ์

Asokaram Temple / Surachet

128

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

โรงไฟฟ้าพระนครใต้ / กรองทอง

South Bangkok Power Plant / Krongthong

April - May 2021

129

MAP

1

ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองพระประแดง (ศาลหลักเมืองสมุทรปราการ) Phra Pradaeng City Pillar Shrine

3

2

จากใจ โฮมสเตย์ Chak Chai Homestay

ครัวแซ่บสตรีท Krua Zapp Street

4 วัดบางหัวเสือ Wat Bang Hua Suea

พระสมุทรเจดีย์ Phra Samut Chedi

5 กลุ่มชุมชนย่อย หมู่บ้านคงกระพันชาตรี หมู่ ๑ Ban Khongkraphan Chatri Community

130

เมษายน - พฤษภาคม ๒๕๖๔

10

กิ่งกาณ ฟาร์ม คาเฟ่ Ginggarn Farm Cafe

Tourist Map Of Samutprakan แผนที่ท่องเที่ยวสมุทรปราการ

6 Goldenbetta Station

7 วัดพิชัยสงคราม Wat Phichai Songkhram

9

8 ป้อมพระจุลจอมเกล้า Phra Chulachomklao Fort

สวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติฯ ๘๔ พรรษา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โครงการลูกพระดาบส His Majesty the King’s 84th Birthday Anniversary Park, the Luk Phra Dabos Samutprakan Project

April - May 2021

131