Verín viana

EDICIÓN 2016

Verín­Viana "PORTAS DE GALICIA"

¿Atréveste?

53 .p

okoY ahsuykneK : htnoM eht fo tsitrA !sevisulcxe muG | eussi 5102 rebmetpeS

UN DOS MAIORES TESOUROS NATURAIS E ETNOGRÁFICOS DA PENÍNSULA IBÉRICA

ÍNDICE: ¿Ónde nos atopamos?

Portas de Galicia ¿A ónde nos diriximos?

1. A Gudiña: Pórtico da historia 2. A Mezquita: Enche o espíritu 3. Castrelo do Val: Natureza pura 4. Cualedro: Volta ao pasado 5. Laza: Empápate de tradicións 6. Monterrei: A Atenas ourensá 7. Oímbra: Fúndete coa terra 8. Riós: Saborea a calidade 9. Viana do Bolo: Singular 10. Vilardevós: A orixe 11. Vilariño de Conso: Valor e beleza 12. Verín: Experimenta a diversidade E o máis importante...

Para os amantes das rutas Viaxar en familia Infografía Para máis información...

Verín-Viana é o xeodestino que conxuga á perfección natureza, legado e o máis importante: o Camiño de Santiago.

Atópase na provincia de Ourense, específicamente nunha zona cunha grande riqueza natural que o dota de numerosos atractivos que inspiran os sentidos de todos os seus visitantes.

Pero non se limita simplemente a isto, senón que ofrece unha gran variedade de recursos que conquistan a todo tipo de público.

Está composto por 12 concellos moi diversos que posúen os seus propios encantos, e son: A Gudiña, A Mezquita, Castrelo do Val, Cualedro, Laza, Monterrei, Oímbra, Riós, Verín, Viana do Bolo, Vilardevós e Vilariño de Conso.

Descubriremos cada un dos concellos que forman o xeodestino revelando o toque máxico que esconden.

PORTAS DE GALICIA O xeodestino Verín­Viana atópase nunha situación xeográfica privilexiada. Lindando co norte de Portugal e con Castela León, este xeodestino é coñecido co sobrenome de "Portas de Galicia" por ser, literalmente, a entrada da maior parte dos visitantes que recibe cada ano esta Comunidade, ademais de ser vía de paso para o Camiño do Sureste ou Vía da Prata.

A GUDIÑA PÓRTICO DA HISTORIA

Este concello caracterízase por estar asentado na parte máis elevada do territorio que abrangue este xeodestino­arredor dos 800m.­ dividindo as cuncas dos ríos Miño e Douro.

A Gudiña foi cuna de personaxes relevantes para a relixión católica, como foron o Beato Sebastián Aparicio ou San Francisco Branco.

Este lugar ten especial importancia por ser a entrada dos peregrinos que realizan a Vía da Prata ou Camiño Mozárabe para rematar na capital galega, e é por tanto un dos primeiros lugares que contaron cun albergue ao longo desta ruta.

A Gudiña, como boa localidade ourensá, fai énfase na celebración do Entroido, mais conserva aspectos tradicionais.

ENCHE O ESPÍRITU

A MEZQUITA A Mezquita é a porta de entrada do Camiño Sanabrés ou Mozárabe, unha ramificación da Vía da Prata que entra en Galicia por Zamora. O monte da Canda da a benvida aos peregrinos cunhas vistas que deixan marca en tódolos seus espectadores.

O castiñeiro é a árbore por excelencia desta paisaxe, contando con numerosos exemplares de centos de anos, especialmente na zona de Chaguazoso.

Conta co pazo de San Martiño, que data do 1480, e a igrexa neoclásica adicada tamén a este personaxe. Tamén cabe destacar a presencia de dous templos locais vinculados ao Camiño de Santiago: Santa María da Cabeza e A Ermida da Nosa Señora de Loreto,.

Símbolo deste concello é o Monte Penedo dos Tres Reinos, punto xeográfico onde conflúen Galicia, Portugal e Castela e León.

CASTRELO DO VAL NATUREZA PURA

Como o seu nome indica, este concello destaca pola súa natureza, tan intensa como pura. Dado o seu vínculo co ámbito montañoso, a súa cultura percíbese nas construccións, coma os fornos comunais ou os muíños.

Unha das vistas máis impresionantes ofrécenola Pena Nofre, un balcón natural sobre o Parque do Invernadeiro e o embalse de As Portas.

A capital municipal conta cun Museo Etnográfico, onde se recolle a relación histórica dos habitantes coa destacada natureza, sobre todo no relativo aos oficios tradicionais: labregos, zapateiros, ferreiros e,sobre todo, carboeiros, que convertían a madeira en carbón vexetal.

A raíz deste laborioso oficio, creouse a Ruta dos Carboeiros, que segue os vellos camiños montañeses que realizaban estes obreiros naqueles tempos.

Outro aspecto a destacar é que Castrelo do Val acolle dende o século XIII aos peregrinos da Vía da Prata que veñen dende a Gudiña a través da dificultosa Serra Seca.

CUALEDRO VOLTA Ó PASADO

Cualedro é un concello que conta cos principais vestixios prehistóricos da comarca , albergando un total de cincuenta xacementos dos cales sete son castros. Cabe destacar o castro de San Millao e o xacemento romano de Lucenza, que axudan a descifrar a forma de vida daquela ancestra civilización. Para os amantes da historia, existe unha Ruta dos Castros que nos leva a coñecer a Galiza prehistórica.

A Serra do Larouco coroa este municipio e exerce de división entre as cuncas do Río Miño e Douro. No cumio destaca o conxunto granítico chamado “A Pena da Muller” que posúe a forma antropomórfica dunha dama formada pola fractura das rochas debido a movementos tectónicos.

Cualedro tamén goza dun Entroido propio cuxo personaxe principal é chamado “Zarramanculleiro”, que ao igual que os Peliqueiros e Cigarróns recibe aos seus visitantes cun látigo.

Con respecto ao Patrimonio destaca a igrexa románica de Santa Baia, que conta cun espléndido exemplar de reloxo solar.

LAZA EMPÁPATE DE TRADICIÓNS

O municipio de Laza defínese con dúas palabras: tradición, representada polo Entroido, e natureza, por estar situada nun val entre maxestuosas montañas.

A paisaxe de montaña ten un grande protagonista: o castiñeiro, do que adoitan aparecer exemplares centenarios en frondosos soutos.

Na parte máis elevada, o predominio da natureza é absoluto.

O norte de Laza está amurallado por unha sucesión de cumios virxes aptos para o ecoturismo. No punto alto de O Talariño nace o río principal do xeodestino Verín­Viana, o Támega.

A vila de Laza converteuse nun punto de encontro do Camiño Mozárabe que atravesa Galicia, mais o lugar que garda máis tradición xacobea é A Alberguería, repleta de arquitectura popular e establecementos adicados aos peregrinos.

En Laza contan con exemplares case únicos en Galicia do estilo gótico rural: a Igrexa da Retorta é o claro exemplo. Cada 18 de xullo celébrase nesta aldea a Festa de Moros e Cristiáns.

O espazo máis coñecido da vila é a praza de A Picota, onde noutro tempo se executaron os reféns da Inquisición e que a día de hoxe simboliza a imaxe do enxebre Entroido de Laza, recoñecido a nivel internacional.

Imos...de Entroido!

Ademais dos seus atributos naturais e do seu rico patrimonio, Laza tamén ofrece o Entroido,unha festividide antiquísima con numerosas teorías sobre a súa orixe .Esta celebración ten inicio o día 1 de xaneiro, cando os peliqueiros saen ás rúas facendo soar as chocas que levan nos cintos, chamadas "cencerros" e perseguindo aos seus espectadores con látigos.

Estes simpáticos personaxes posúen unha careta de madeira pintada que representa motivos do zodíaco.

Nos días previos realízanse degustacións da gastronomía local, como a carne de porco ou cabrito.

O luns de Entroido é o día da Morena, unha especie de vaca que persegue ao público. Posteriormente, comeza a batalla na que se lanzan uns aos outros unha mistura de formigas con cinza, fariña, auga e terra.

O martes ó anoitecer, coa queima do Entroido, finalizan as celebracións.

A ATENAS OURENSÁ

MONTERREI O concello de Monterrei combina á perfección o patrimonio natural e cultural.

Por unha banda, conta cunha maxestuosa acrópolis coroada por un castelo amurallado que data do século XVIII. Foi declarado Monumento Histórico Artístico español no ano 1931 e considerado o conxunto militar e suntuoso máis emblemático de Galicia e dos máis relevantes de España. Conta no seu interior coa igrexa de Santa María de Gracia, así como cun Parador de Turismo que se converteu no establecemento hoteleiro principal da zona. Adosadas ás murallas érguense dúas torres cilíndricas que noutro tempo tiveron función defensiva.

Pola outra banda, Monterrei destaca pola súa natureza virxe, sobre todo por ser productor dun dos cinco viños con Denominación de Orixe de Galicia. A súa producción é recoñecida a nivel nacional e internacional.

A día de hoxe é posible realizar unha cata deste viño na fortaleza de Monterrei.

OÍMBRA Fúndete coa terra

O municipio de Óímbra ten unha gran cultura singular, que se complementa coa gran calidade da súa producción vinícola e hortícula, onde destacan os pementos.

Na zona de Casas dos Montes destacan os viñedos máis altos do noroeste español, onde podemos apreciar unhas vistas ao infinito.

Con respeto ao patrimonio natural, destaca as ribeiras do río Búbal que se caracteriza polo gran cañón que o río foi contruindo ao largo de millóns de anos.

Neste concello non podía faltar o Entroido coa costumbre de “lunes de bodegas” onde os veciños percorren as bodegas singulares do pobo bebendo, comendo e bailando. Un día despois celebrase o “Martes de Fachucos” onde o pobo se ilumina con centos de antorchas polas rúas.

SABOREA A CALIDADE

RIÓS Riós é un concello que alberga moito patrimonio natural tanto coma cultural, dende a Cova das Choias que é unha formación natural con amplos arcos de 8 metros de altura por catro de anchura, ata fornos e muíños cunha gran antiguedade.

Na actualidade, o Concello do Riós conta con diversos itinerarios de sendeirismo, entre os que cabe destacar a “Ruta Europea da Castaña”, da que forman parte países como Italia, Francia e Portugal. Con esta iniciativa preténdese dar a coñecer o produto estrela: a castaña.

O concello tamén alberga Castros dos asentamentos celtas, coma o Castro de Pedroso que no interior aínda se poden intuír moitos restos de edificacións malia o espolio das moitas pedras que veciños das aldeas próximas empregaron para construír as súas casas.

VIANA DO BOLO SINGULAR

Viana do Bolo é, tras Verín, o concello que conta con maior riqueza histórica e monumental, toda ela encadrada nunha paisaxe case inmaculada.

Debe a súa subsistencia á agricultura e gandeiría, mais o producto que destaca sobre os demais é a castaña, de grande demanda no mercado.

Alberga numerosas igrexas románicas, ademais dun santuario neoclásico adicado ao Pai Eterno que sobresae sobre os demais edificios relixiosos. É morada dun museo etnográfico onde se recolle a cultura popular tradicional destas terras e garda a Torre da Homenaxe, declarada Monumento Histórico­Artístico.

En Viana do Bolo hai constancia de numerosos pazos, entre eles o Pazo de Grixoa, escenario dunha das novelas do escritor E. Blanco Amor.

A riqueza paisaxística deste concello é máis que suficiente para namorar aos seus visitantes, conxugando á perfección fermosos prados, montes baixos e soutos de castiñeiros centenarios.

No tocante ás festas, Viana do Bolo ten a honra de posuír un Entroido de recoñecida fama, pois é un dos máis orixinais e o máis tradicional de todos os existentes en Galicia. Neste evento os boteiros son as personaxes principais, caracterizados coas súas máscaras negras e as súas vestimentas coloridas. Saen ás rúas o Domingo Gordo, día grande do Entroido, no que o folión ameniza aportando música e se degusta un dos productos típicos do concello, a androlla, cuxa festa gastronómica ten lugar este mesmo día. Consiste nun chourizo feito na tripa do porco e recheo de costela e sazonado con sal, pementón doce, picante e allo. É o producto gastronómico máis internacional do concello.

Trala degustación da androlla, os comensais poden probar o cordeiro asado criado na zona e de sobremesa a bica de Viana e os vianos, afamados bombóns recheos de mel.

A ORIXE

VILARDEVÓS

Este concello alberga numerosos restos arqueolóxicos, sobre todo mámoas e castros, que lle outorgan un grande valor histórico.

Afincado nunha sucesión de profundos vales, Vilardevós resulta todo un espectáculo para os amantes da natureza.

Repartidos polo territorio que abrangue atópanse vestixios arqueolóxicos tales como as Mámoas de Vilardevós, o Castro de Flor de Rei ou o Sarcófago de Arzádigos, datado do século VII. Con respecto aos monumentos, destaca a Ermida de Nosa Señora de Portas Abertas, situada sobre o Castro de Florderrei, e a Igrexa de Berrande, que conta cun fermoso campanario e bóveda de pedra.

Conta cun Centro de Interpretación do Contrabando, ademais dunha ruta de sendeirismo, facendo referencia á importancia deste recurso noutro tempo para a subsistencia deste concello.

VILARIÑO DE CONSO VALOR E BELEZA

É un dos que ofrece máis alternativas ao aire libre, destacando o espazo natural o Monte do Invernadeiro, como un ecosistema de indudable valor e beleza.

Non podemos esquecer o seu embalse As Portas, considerado o segundo en Europa grazas á limpeza do seu cauce.

Foron moitos os antepasados que pisaron estas terras, como campamentos militares romanos. Hoxe en día seguen sendo un atractivo para os visitantes que se acercan ó concello a descubrir a súa historia e a súa gastronomía onde destacan o cabrito, o cordeiro, chorizo, androlla, truchas e anguías procedentes dos numerosos cursos fluviais.

A arquitectura relixiosa ten a súa mellor representante, a igrexa de Santa María de Sabuguido xunto co Pazo de Conso.

VERÍN EXPERIMENTA A DIVERSIDADE

Verín é a segunda vila da provincia en poboación, unha vila que garda unha gran cantidade recursos, festividades e sobre todo, tradicións e historia.

O recurso cultural máis destacado é o seu castelo, que foi declarado monumento nacional e acolle entre os seus grosos muros o Museo Militar.

Tamén cabe destacar a fortificación de São Francisco, cunha gran antiguedade e historia.,.

O encanto da cidade antigua ten especial presencia na "Rúa Direita" con notables edificios civiles e relixiosos, destacando as milenarias termas romanas descubertas pola arqueoloxía.

O entroido máis representativo de Galicia!

O chamado "Entroido de Verín", Festa de Interés Turístico Nacional, cada día é diferente e está cheo de sorpresas .

Os personaxes máis representativos son os "Cigarróns". Estes personaxes son homes disfrazados cunha máscara fabricada de madeira e pintada de forma que destaquen as cellas, as meixelas vermellas e o enorme sorriso irónico. Sobre a máscara levan un sombreiro con cores moi vivos, que normalmente representan o sol e a lúa.

E O MÁIS IMPORTANTE...

A GASTRONOMÍA O xeodestino Verín­Viana conta cunha gran variedade de productos típicos que abrangue dende as augas mineromedicinais até a tenreira criada na zona.

Algúns destes productos poden atoparse en toda Galicia, mais outros son recoñecidos a nivel nacional polas calidades que os caracterizan. ­Viño de Monterrei (DO) ­Augas mineromedicinais de Cabreiroá, Sousas e Fontenova ­ Castañas e Setas de Riós ­ Pementos de Oímbra ­Tenreira criada na zona ­Androlla de Viana do Bolo

A Bica Branca de Laza A bica é a sobremesa por excelencia do xeodestino Verín­Viana, sobre todo na época do Entroido. É un biscoito de sabor incomparable e de doada preparación, e para os apaixoados da gastronomía ou para os amantes da cociña é unha elaboración que deixa marca nos paladares dos seus degustantes. É unha sobremesa perfecta para acompañar a unha cunca de café ou ben un chupito de licor café, tamén moi característico desta zona de Galicia.

Sopa de Castañas e Setas Esta receita, que alberga unha gran tradición, adoita consumirse entre as estación de outono e inverno.

Ingredientes: ­1 litro de caldo de pollo ­250 gr. de castañas peladas ­30 gr. de setas ­nata líquida ­3 lonchas de jamón ibérico ­sal y pimienta ­1 litro de caldo de pollo.

Preparación: Comezamos hidratando as setas poñéndoas nun coador baixo o grifo de auga fría. Limpamos ben e deixamos repousando en agua tibia entre 20 e 30 minutos. Cortámolas en anacos pequenos. Cortamos tamén o xamón.

Nunha ola vertemos o caldo de polo, engadimos as castañas e cocemos a temperatura media ata que queden blandas. Retiramos e reservamos algunhas castañas. As demais pasámolas xunto co caldo de cocción pola batidora até lograr a textura desexada. Salpimentamos e engadimos as setas. Volvemos poñer a temperatura media e mantemos uns minutos máis.

Sumamos un pouco de nata líquida e o xamón. Removemos, retiramos e servimos engadindo as castañas que reservamos anteriormente.

PARA OS AMANTES DAS RUTAS RECURSOS NATURAIS

Día 1 Pola mañá visitaremos o Mirador de Campobecerros, Laza. O camiño transcurre en torno ao val do Támega, tapizado de verdes cores e salpicado con robles milenarios.

Pola tarde, continuaremos a nosa ruta por un dos Parques máis famosos de toda Galicia, o Invernadeiro, Vilariño de Conso. Alí podemos atopar as vellas montañas galaicas, que superan os 1.500 metros de altitude. Poderemos realizar a Ruta dos Cercados, cunha lonxitude de 3 km. O noso obxetivo é chegar á cota máis alta da ruta, onde poderemos divisar unha boa panorámica de toda a Ribeira Pequena.

Finalmente ascendemos ata o Mirador de Padroalbar onde poderemos contemplar os vales e montañas da vertente oriental do Macizo.

Día 2

Empezaremos o día por Pena Maseira, onde se pode comtemplar castiñeiros centenarios e o monte baixo, que acolle poboaciójns de corzos e lobos.

Seguiremos a nosa ruta ata chegar a Pena Trevinca, unha paisaxe subalpina por riba dos dous mil metros de altitude. Destacan os lagos naturais e outros elementos de orixe glaciar, e a subsistencia de dúas águias reais.

Rematamos o día cunha visita á Área de Recreo de Covelo, onde teremos espectaculares vistas panorámicas do encoro de Bao.

RECURSOS CULTURAIS E PATRIMONIO

Día 1 Pola mañá, desprazarémonos ata Vilariño de Conso para visitar o Museo Etnográfico, onde se recollen ferramentas e obxectos doutro tempo que axudan a entender cómo viviron os antepasados. Ademais de poder desfrutar do museo libremente, poderemos participar dunha visita guiada.

Pola tarde emprenderemos unha ruta de recoñecido nome en Castrelo do Val: a dos Carboeiros. Recibe este nome porque se creou para revivir os pasos que daban os traballadores deste oficio pola zona montañosa de Verín­Viana. Eran os encargados de realizar o carbón con raíces dun arbusto de montaña denominado torgo. Unha vez creado o carbón, cargábano en sacos e repartíano polas casas montaña abaixo. Comprende un territorio de 17 km nos que a natureza se ofrece no seu máximo esplendor.

Día 2 Pola mañá, iremos a Cualedro a realizar un tramo da ruta dos Castros, unha travesía de 21 km na que viaxaremos ao pasado e coñeceremos un dos tantos asentamentos castrexos que alberga Galicia. Os máis relevantes deste Centro de Interpretación son os de A Saceda e San Millao e o xacemento romano de Lucenza, datados do século I a.C. En Lucenza podemos tamén atopar o xacemento de Santa Marta, unha villa romana de notable importancia.

Pola tarde desprazarémonos a Verín para pasear polas súas rúas e visitar algunhas das súas igrexas. Ademais, visitaremos a Casa do Escudo de Verín para que nos expliquen a súa historia.

Por último, iremos ao Balneario de augas Cabreiroá e relaxarémonos tras estes días de actividades nas súas piscinas de augas medicinais.

Viaxar en familia O xeodestino Verín­Viana ofrece un grande abanico de posibilidades para que toda a familia poida disfrutar da súa estancia.

Dende rutas de sendeirismo, centros urbáns equipados con parques e salas de xogos para os máis pequenos até museos etnográficos, catas de viño e feiras gastronómicas para os maiores.

Os máis novos da unidade familiar poderán recoller setas nos lendarios soutos de Laza, probar as singulares castañas de Riós ou os Pementos de Oímbra, percorrer as diversas rutas de sendeirismo onde descubrirán paisaxes inolvidables e até aprender historia no Castelo de Monterrei ou no Museo Etnográfico de Castrelo do Val. A grande diversidade de recursos turísticos fai deste xeodestino un lugar único, especial..SINGULAR.

INFOGRAFÍA

PARA MÁIS INFORMACIÓN Verín­ turismo@verin.net **Oficina de turismo: +34988411614 Viana do Bolo­ concello.vianadobolo@eidolocal.es Laza­ info@concellodecelanova.com A Gudiña­ Oficina turismo: +34 988594003 administracion@concellogudina.org A Mezquita­ 988425541 Riós­ concello@concelloderios.es Bodegas D.O Monterrei Vilardevós­ alcaldia@vilardevos.org BODEGA MAGMUS, Oimbra Oímbra­ 988 42 27 27 +34 607712783 Monterrei­ concellomonterrei@yahoo.es magmusrosal@yahoo.com Cualedro: 988 42 03 02 Castrelo do Val­ +34 988 419 002 BODEGA PAZO DE VALCONDE Verín +34 988 422 773/ 686 685 197 amadeosalgado@hotmail.com, Restaurantes www.bodegapazodevaldeconde.com ­O Castiñeiro, Casas dos Montes Oímbra Tlf:615929419 ­Mirador da Ribeira, R/ del Santo Cristo,12 Viana do Bolo Tlf:988329309 Souvenirs ­Restaurante Frasco, Ctra. N­525, km 451 ­Pins de cigarrón Riós Tlf:988425006 ­Postais ­Licor café Aloxamento ­Hotel Villa de Verín, R/ Monte Maior, 14, Verín Tlf:988411981 http://www.hotelvilladeverin.com ­Parador de Verín, Monterrei Tlf: 988410075 http://www.parador.es/es/parador­de­verin ­Hotel Spa Vilavella, A Mezquita Tlf: 988594242 http://www.hotelspavilavella.es

Así que...

¿A qué estás agardando?