PCN BESTAAT 25 JAAR

Willem Panders, Gerrit Jan ten Bloemendal en Koos Zwart tijdens een PCN symposium in 2009

Tekst & fotografie: Derrick Bergman / Gonzo Media

‘Leidt ze rond, ze weten niet eens hoe wiet en hasj er uit ziet!’ 25 jaar Platform Cannabisondernemingen Nederland

Met een groot jubileumfeest vierde het Platform Cannabisondernemingen Nederland (PCN) op 24 juni zijn 25-jarig bestaan. In november volgt een jubileum symposium in het iconische Evoluon in Eindhoven. Hoe ontstond deze landelijke cannabisondernemersbond en hoe ziet de toekomst van het PCN eruit?

De wortels van het PCN liggen in Friesland. Feitelijk dankt de jubilerende bond zijn bestaan aan het extreem strenge coffeeshopbeleid dat de gemeente Leeuwarden in 1996 wil invoeren. Twaalf van de achttien shops moeten dicht. Op 16 november 1996 komt een aantal verontruste ondernemers samen in koffieshop Repelsteeltje, voor de eerste vergadering van wat dan nog ‘Platform Verkooppunten Cannabisprodukten Leeuwarden’ heet. Op de agenda staat onder meer: ‘contacten met Koos Zwart, doelen en standpunten, rechtsvorm voor het platform’ en: ‘mobiliseren van de consumenten’.

Levende legende

Koos Zwart (1947-2014) is bij leven al een legende. Zoon van Irene Vorrink, die als minister van volksgezondheid verantwoordelijk was voor de invoering van het gedoogbeleid in 1976. Landelijk beroemd door het voorlezen van de hasj- en wietprijzen op de nationale radio. Decennia later, in 2019, vertelt Gerrit Jan ten Bloemendal, medeoprichter van het PCN, hoe Zwart betrokken raakte: ‘Ik kreeg van iemand te horen: hé, je moet Koos Zwart bellen, hier is zijn nummer. The rest is history, zal ik maar zeggen. Hij stuurde mij in eerste instantie de statuten op van de Bond van Cannabis Detaillisten en de Bond van Groeishop Detaillisten.’ De Bond van Cannabis Detaillisten (BCD) is in 1994 opgericht in Amsterdam, als reactie op een grote politieactie. De Leeuwarder coffeeshops kiezen als naam Platform Cannabisondernemingen Friesland (PCF); de statuten worden op 14 februari 1997 gedeponeerd bij de notaris. Ten Bloemendal:

‘Toen kreeg je dus een derde bond, met als bijzonderheid dat het een regionale bond was, voor Friesland. Het andere bijzondere was dat we de groeishop-tak en de coffeeshop-tak in onze statuten ineen hadden geschoven. Ze konden beide lid worden. Dat had alles te maken met waar ik vandaan kwam, want ons bedrijf kende toen een klein groeishopje en een klein coffeeshopje.’ Een coffeeshop met een goed aangestuurd netwerk van thuistelers kan in de eigen achterdeur voorzien, daar is ten Bloemendal van overtuigd. ‘Koos was daar erg enthousiast over. Hij zei: fuck Gerrit Jan, je moet dat in elkaar schuiven, dan heb je een unieke bond!’ Eén van Zwart’s eerste adviezen: leidt raadsleden rond in de coffeeshops. ‘Dat was het begin van het succes van het PCF. Koos zei: je moet die gasten benaderen, schrijf een nette brief, vraag om een gesprek, geef informatie, maar leidt ze ook rond. Ze weten niet eens hoe wiet en hasj er uit ziet!’

Het Cannabis Ei van Columbus

In 2000 gaat het PCF landelijk en wordt Platform Cannabisondernemingen Nederland. De kleine growshop-bond BSGD gaat kort daarna in het PCN op. Het ledental en het aantal bestuursleden stijgt, net als het aantal activiteiten. Alle Kamerleden en burgemeesters krijgen per post een map met de visie van het PCN op de achterdeurproblematiek. De achterdeur is ook het thema van drie goed bezochte PCN symposia, in Aarle-Rixtel (2001) en in het Friese Oenkerk (2008 en 2009). Naast Koos Zwart is Adriaan Jansen, econoom aan de Universiteit van Amsterdam, een aantal jaren PCN adviseur. Jansen publiceerde in 1989 het boek ‘Cannabis in Amsterdam: een geografie van hashish en marijuana’. Voor het PCN schrijft hij samen met Wernard Bruining de notitie ‘Het Cannabis Ei van Columbus’ (2003), een pleidooi voor officiële decriminalisering van thuisteelt onder één lamp per huishouden. Met PCN voorzitter Willem Panders voert Jansen in deze periode gesprekken met vrijwel alle drugswoordvoerders in de Tweede Kamer. Zoiets is nog nooit vertoond.

Warme gevoelens

Panders runt de eerste stichting-coffeeshop van Nederland, De Piramide in Bussum, en is jarenlang hét gezicht van het PCN. Hij kijkt er met warme gevoelens op terug, in een recente aflevering van de High Tea Potcast: ‘Ik ben bij het PCN begonnen omdat ik het ontzettend leuk vond om collega’s in het hele land te leren kennen. Ik heb daar zulke geweldige collega’s leren kennen. Je leert ook over hun motivatie, je leert elkaar een beetje waarderen. En je raakt steeds meer betrokken bij hoe politiek werkt.’ Koos Zwart speelt tot zijn overlijden in 2014 een sleutelrol bij het PCN. Hij schrijft de brieven en legt bij de maandelijkse bestuursvergadering in lange monologen uit wat er moet gebeuren. Niet dat het bestuur altijd gehoorzaamt. Cannabisondernemers zijn nogal eigenwijs. Panders: ‘Wij zijn allemaal, inclusief ik zelf, ontzettend eigenwijs. Och man, we weten het altijd beter. Dat zit ook een beetje in de hasjcultuur. Hasj- en wietrokers denken toch altijd: we weten het wel, je hoeft mij niks te vertellen.’ In 2013 volgt Wouter van Egmond van coffeeshop Xpresso in Zwijndrecht Panders op als voorzitter. Hij introduceert de PCN Meet & Greet bijeenkomsten en themadagen en verschijnt regelmatig in de media. Het ledental neemt

flink toe, al helpt ook Cannabis Connect daar bij, het initiatief van coffeeshopondernemer Bart Vollenberg. Tussen 2017 en 2019 is Hein Schafrat voorzitter en hij is nog steeds woordvoerder van het PCN.

Dries van Agt krijgt de Koos Zwart award van Hein Schafrat in 2018 Cannabisondernemers zijn nogal eigenwijs.

De website van het PCN: www.platformcannabis.nl.

Nieuw tijdperk

Bij het jubileumfeest blikte Schafrat terug op een kwart eeuw belangenbehartiging voor en door cannabisondernemers. Over de blijvende invloed van Koos Zwart: ‘Koos legde het fundament van de vereniging en deelde zijn kennis en ervaring ruimhartig met ons. Veel van zijn lessen gelden tot op de dag van vandaag. Het belang van een zwart op wit verklaring van de overheid, niet alleen een mondelinge toezegging. Altijd in gesprek blijven met bestuurders en politici. Je bestaansrecht waarmaken door maatschappelijk verantwoord te ondernemen.’ Met de wietproef en de legalisering in Duitsland breekt voor de cannabisbranche en voor het PCN een nieuw tijdperk aan. Voor problemen die al 25 jaar spelen - de achterdeur, de problemen met banken, de onwerkbare 500 gram voorraadrege l- komt eindelijk een oplossing in zicht. Als de hele cannabisketen gereguleerd is, dan kunnen allerlei bedrijven PCN lid worden, van legale telers tot ediblesproducenten. En meer leden betekent meer contributie, meer slagkracht en meer impact.

4 november: PCN jubileum symposium over toekomst cannabisbranche

Op 4 november organiseert het PCN een groots opgezet symposium over de toekomst van de cannabisbranche. In het iconische, vliegende schotelvormige Evoluon in Eindhoven presenteert Bas van Werven (BNR) vier paneldebatten met topsprekers uit binnen- en buitenland: 1: Krom en krampachtig: de knelpunten van ons cannabisbeleid 2: De wietproef en de hobbelige weg naar legalisering 3: International panel: cannabis in Canada, the USA and Germany 4: De toekomst van de cannabisbranche: hoe kan het beter? Op het programma staan verder de uitreiking van de Koos Zwart Award 2022, een uitgebreide lunch en een feestelijke borrel. Meer informatie en reserveren: www.platformcannabis.nl/symposium