Nederwiet de moevie

Door: Michiel Panhuijsen

De NCRV zendt op 25 april een teledocumentaire uit met de naam ‘Nederwiet de moevie’. Filmmaker Maaik Krijgsman en wietkweker Doede de Jong, die in deze documentaire uitgebreid wordt geportretteerd, vertellen erover.

“Ons uitgangspunt was de argeloze mening: Het is toch maar een plantje”, steekt Krijgsman van wal. “Maar gaandeweg de periode dat we aan het lmen waren, kregen we door dat er meer aan de hand was. Het is allemaal niet meer zo onschuldig als we aanvankelijk dachten.” Maaik Krijgsman en regisseur Hans Pool, geen onbekenden in de Nederlandse lmproductiewereld, sloegen in 2009 de handen ineen. Ze vonden het Filmfonds en het Cobofonds bereid hun plan om een lm te maken over Nederwiet te nancieren. De NCRV wilde de lm wel uitzenden.

“We willen met onze lm laten zien welke mensen er achter de cannabiswereld zitten. We hebben allemaal onze mening over dit deel van Nederland, zonder dat we deze mensen daadwerkelijk kennen. Met een aantal uitgebreide portretten diepen we dat beeld uit.”

Lucratieve handel

Nederwiet de moevie volgt de verhaallijnen van twee kwekers en twee coffeeshopondernemers. Zij vertellen in de documentaire wat hun beweegt, hoe zij te werk gaan, welke problemen ze tegenkomen en wat het allemaal oplevert. Daarbij lmden Krijgsman en Pool ook ontruimingsacties van de politie. “Uit de verhalen van alle betrokkenen bleek uiteindelijk toch dat de ‘nederwiedewiedewiet’ die Doe Maar ooit bezong niet meer zo onschuldig is als in de beginjaren tachtig. De wereld van de nederwiet is behoorlijk verhard in de afgelopen jaren. Een groot deel van de in ons land gekweekte wiet wordt voor veel geld naar het buitenland gesluisd. Het is een zeer lucratieve handel geworden, met ook negatieve uitwassen. Omdat de cannabiswereld zich nog steeds in het illegale afspeelt, hebben zich naast idealisten ook heel andere mensen op de kweek en handel gestort. Het is big bussiness geworden. Daarbij is door de jacht op de wietkweek de afgelopen jaren de prijs gestegen en de kwaliteit gedaald. Het is een kip ei verhaal. Het oprollen van hennepplantages lijkt de boel eerder te verergeren dan te verbeteren.”

Zelf kweken

Met een filmcamera een coffeeshop registreren en de eigenaar portretteren, of een wietkweker uit laten leggen hoe hij teelt en wat daarbij zoal kan gebeuren, is aardig. Maar het blijft ook iets afstandelijks houden. Krijgsman en Pool hadden ruim de tijd voor hun project en besloten daarom om zelf de proef op de som te nemen. En hoe kun je het beste in beeld brengen wat wietkweken nou inhoudt? Juist! Door het zelf te gaan doen. De bevlogen filmmakers zochten een growshop op, kochten hun kweekbenodigdheden en startten hun eigen wietfilmtuintje. Geen groothandelshoeveelheden natuurlijk, maar toch voldoende voor een zeer illegaal hok.

Het werd geen doorslaand succes. “Er ging echt mis wat mis kon gaan”, biecht Krijgsman op. “We bakten er helemaal niets van. Spint kregen we en het werd een zootje. Natuurlijk hebben we dat ook alllemaal goed met een camera bijgehouden. We werden dus onderdeel van onze eigen lm. Uiteindelijk hadden we na alle averij en toestanden onderweg toch nog een oogst, die we hebben weten te verkopen. De opbrengst daarvan hebben we aan een goed doel geschonken. We moesten het natuurlijk wel kunnen verantwoorden. Door zelf te gaan kweken hebben we aangetoond dat het echt voor iedereen mogelijk moet zijn om wiet te kweken. Als het ons zelfs lukt....”.

Doede de Jong

De documentaire potretteert ook uitgebreid een bekendere wietkweker. De in het Friese Appelscha woonachtige Doede de Jong komt al jarenlang openlijk uit voor het feit dat hij wiet verbouwt. “Ik heb niets te verbergen, ik vind niet dat wietkweken crimineel is. Iedereen hier in de omgeving kent mij als ‘Doede de wietkweker’.”

Doede is geen doorsnee wietkweker. Hij is een idealist, een strijder tegen het verbod op hennepteelt: “Waar hebben we het over bij het verbod op cannabis? Dat is onzin.

Het verbod op wiet heeft veel schade veroorzaakt. Ik ben ervan overtuigd dat je ook grote spruitjesproblemen zou veroorzaken met een verbod op spruitjes. Cannabis moet gewoon uit de Opiumwet!”

Doelwit

Doede is een groot voorvechter van legalisering. Maar omdat hij openlijk over zijn kweekactiviteiten spreekt is hij een makkelijk doelwit. Voor criminelen die hem enkele jaren geleden ripten en er met zijn oogst vandoor gingen. Maar ook voor de politie die in 2008 en 2010 een inval bij hem deed en de oogst in beslag nam. In hoger beroep werd Doede in december veroordeeld tot 80 uur werkstraf. Maar strijdbaar als hij is, vechtend tegen het onrecht, gaat Doede in cassatie tegen dit vonnis.

De lmmakers maakten mooie opnamen van de Fries. “Ze hebben echt van alles ge lmd: van het stekken tot de oogst, ik stond regelmatig voor de camera, soms met mijn blote poten in de grond. Vorig jaar in de winter hebben ze fraaie beelden geschoten terwijl ik door het weiland in een dik pak sneeuw liep. En later in de zomer ook, toen ik met mijn zoon samen een jointje rookte bij zonsondergang. Dat was een mooi moment. Rondom die rechtzaak afgelopen najaar waren ze er weer met de camera. Het begon die ochtend al, bij het scheren voor de spiegel met mijn ouderwetse mesjes. Alles wilden ze lmen. Dat ik mijn pak aantrok, alles. Ik vond het prima zo.”

“Na de uitspraak van de rechter was ik ontzettend boos. Ik vond mijn veroordeling zo onrechtvaardig! Hoe kun je nou iemand veroordelen voor de kweek van een plant, die gewoon in een coffeeshop mag worden verkocht? Dat is zo verschrikkelijk krom. Maar ik blijf vechten. Ik doe niets verkeerds. Ik wil blijven aantonen dat wij wietkwekers in alle openheid moeten laten zien wat we doen, en niets verbergen.”

Onschuld verloren

De lmmakers hopen dat de documentaire veel los zal maken in ons land. Krijgsman: “Ik denk dat we met deze lm aantonen dat de situatie zoals die nu is niet moet doorgaan. We zijn best geschrokken van alle verhalen van de betrokkenen die we spraken. Van de politieverhalen, maar ook van de dingen die coffeeshopondernemers en kwekers zelf meemaken. Het is een harde wereld. Het plantje zelf doet niemand kwaad, maar de wereld eromheen heeft zijn onschuld verloren. Ik ben er van overtuigd dat regulering van de hennepproductie nodig is om de situatie te normaliseren. Of je zou alle shops moeten sluiten en alle hennepkwekerijen met wortel en tak moeten uitroeien. Dat eerste is misschien ingewikkeld, maar moet toch mogelijk zijn. Dat tweede zie ik niet gebeuren. Je kunt er gewoonweg veel te veel geld mee verdienen. Mensen zullen altijd manieren vinden om wiet te kweken.

Met deze lm willen we bij het kijkerspubliek vragen oproepen, geen oplossing bieden. De lm maakt duidlijk dat het niet meer kan zoals het nu gaat . Er is behoefte aan wiet, en de strijd tegen de wietplant ga je niet winnen. Dat plantje groeit overal, en met zoveel gemak...”

25 april

‘Nederwiet de Moevie’ wordt uitgezonden op 25 april om 20.55 uur bij de NCRV op Nederland 2. De NCRV organiseert in samenwerking met De Rode Hoed in Amsterdam op dinsdag 26 april een debat over het controversiële Nederlandse coffeeshopbeleid.