Wonderland lichtshow

Door: Peter van Sparrentak

De Zaandammer Peter van Wijngaarden toerde vooral in de an Wijngaarden toerde vooral in de jaren zestig en zeventig rond met de Wonderland Lichtshow. Het d met de Wonderland Lichtshow. Het is een van de weinige originele vloeistofshows, die nog steeds nele vloeistofshows, die nog steeds actief is. Onlangs gaf hij weer een optreden tijdens de Mega eer een optreden tijdens de Mega Platen & CD Beurs in Utrecht. Het oude ambacht met projectoren et oude ambach en vloeistofdia’s levert verbluffend mooie beelden op. nd mooie b

g tijdens de Mega cht met projectoren beelden op.

Bij hem thuis laat hij zien dat je met ouderwetse projectoren, verschillende soorten dia’s en inkten en slimme trucs fantastische beelden op de wand tovert. De projectoren zijn eigenhandig omgebouwd, waardoor ze extra mogelijkheden hebben. Voor een show heeft hij elf projectoren ter beschikking, waarmee hij met gemak de wand van een grote zaal vult. Met een mix van technieken zorgt hij voor een telkens veranderend lichtdecor. Omdat hij zelf al aardig in de ‘sixties’ is, doet hij het tegenwoordig met optredens rustig aan. Indertijd toerde hij rond met Frans Room uit Wormerveer, de bedenker van de show. Begin jaren tachtig heeft hij de lichtshow solo voortgezet. Af en toe staat hij op een feest van vrienden of via via bij kennissen. Of hij geeft een show in een kleine zaal in de regio. Hij is momenteel niet actief bezig met het werven van opdrachten. Wel heeft hij alle benodigde apparatuur goed onderhouden. Een groot aantal van de dia’s voor in de projectoren dateren nog werkelijk uit de jaren zestig.

hijj zelf al aardig in de ‘sixties’ is, j zelf al aardig in de ‘sixties het tegenwoordig met optredens enwoordigm an. Indertijd toerde hij rond met oom uit Wormerveer, de bedenker show. Begin jaren tachtig heeft hij show solo voortgezet. Af en toe op een feest van vrienden of via feest van nissen. Of hij geeft een show in niissen. Of hij geeft ee s momen-ne zaalaal in de regio. Hij is m ven vanet actief bezbezig met het werve odigdechten. Wel heeft heft hij alle beno appara aanta dat da

Platenspeler Platenspeler

Als tiener knutselde hij thuis al eens een amateuristische stroboscoop in elkaar, door op een platenspeler een grote schijf te monteren en er een felle lamp achter te zetten. Hij is later een technisch manusje-van-alles geweest. Zo werkte hij jarenlang in het Shaffy Theater in Amsterdam. “Ik begon er als timmerman en technicus, later werkte ik als lichtman. Dus het verzorgen van spots, kabels en verlichtingsapparatuur.”

Als tiene amateu op een teren Hij is alles gew het Shaffy on er als ti werkte ik a Dus het verzorgen van spots, erlichtingsapparatuur.”

er knutselde hij thuis al eens ee stische stroboscoop in elkaar, doo atenspeler een grote schijf te moner een felle lamp achter te zetten ter een technisch manusje-van-al weest. Zo werkte hij heater in Am man en

ne euris n pla en e lat anusje-van-al we e hij jarenlang in h Amsterdam. “Ik begon en technicus, later we us het verzorgen v

Frans Room ging indertijd al op pad met de Wonderland Lichtshow en vroeg hem om een keer mee te helpen. Zodoende gingen ze vanaf 1967 als jonge twintigers de lichtshows samen doen. “We begonnen met drie projectoren en dat werden er steeds meer. We belden veel naar zalen om te kunnen optreden. Clubzaaltjes of ruimtes met livepodia hadden toen nog nauwelijks een lichtinstallatie. Je kon lichtapparatuur ook niet zomaar overal huren. De shows die wij gaven, met vloeistofdia’s en andere bewegende beelden, maakten daarom veel indruk.”

Flight To Lowlands Paradise

Ze stonden op Flight To Lowlands Paradise, een muziek- en kunstfestival in de Jaarbeurs in Utrecht, dat de naamgever is voor het tegenwoordige Lowlands-festival. En ze werden gevraagd voor concerten en festivals. Zo verzorgden ze lichtshows bij binnen- en buitenlandse bands als Focus, The Small Faces, Sandy Coast, Supersister en Slade. Maar ook over de grens in Keulen, waar er tijdens carnaval soulfeestjes voor jongeren waren.

“Op een gegeven moment kregen sommige zalen eigen lichtmensen, maar wij hebben nooit vast voor een zaal gewerkt. Een reizende lichtshow, zoals wij die hadden, daar waren er niet veel van. We reden met z’n tweeën in een bestelauto naar de locatie. Alle apparatuur konden we achterin kwijt. Bijkomend voordeel was dat we gratis optredens konden zien, maar van de sfeer backstage kregen we niet veel mee. We moesten de apparatuur neerzetten, uitproberen en een groot scherm ophangen. We kwamen als een van de eersten en gingen als een van de laatsten weer naar huis.” Het tweetal heeft ook een paar keer met hun show in Paradiso gestaan. “Zij hadden hun eigen lichtmensen, maar die waren wel eens werkzaam op een festival in het land. Dan werden wij ingehuurd als invallers.” en de podia groter werden, kwamen er meer projectoren bij. Gaandeweg hebben ze de show verder ontwikkeld en bedachten ze nieuwe snufjes om mooie beelden te creëren. Behalve vloeistofdia’s zitten er in de show nog andere technieken.

Hij geeft een kleine demonstratie van de lichtshow met behulp van drie projectoren. Rechts staat er eentje met stilstaande dia’s. De projector in het midden is omgebouwd. Hierin kunnen twee ronde dia’s naast elkaar ronddraaien. Voor de lichtbundels van de projectoren draait een grote cirkel in het rond met verschillende, doorschijnende kleurenvlakken. “Dat ronddraaiende kleuren lter hebben we zelf bedacht. Vrijwel alle apparatuur van de show hebben we zelf gemaakt of aan onze wensen aangepast.”

In de loop der tijd hebben ze een aardige collectie met dia’s gemaakt. Soms dia’s van echte foto’s, maar de meeste zijn van eigen tekeningen, variërend van gra sche guren tot dieren. Ook hebben ze een aantal dia’s met oude Chinese tekeningen. “Eerst maakten we tekeningen met zwarte Oost-Indische inkt op papier, van een halve meter vierkant groot. Dat fotografeerden we dan en daarvan maakten we een dia. Sommige hebben we ook als

ronde dia’s gemaakt, omdat ze ronddraaiend een mooi effect geven.”

Zeepsop

Bij deze beelden komen dan ook nog de vloeistofdia’s. Tussen een glazen diaraampje druppelt hij met een pipet een mix van stempelinkt, inkt op waterbasis en zeepsop. Voor extra effecten gaat er soms nog een gaasje bij of een stukje doorzichtig plastic. Zodra de dia in de projector warm wordt, gaat dit alles op een onvoorspelbare manier door elkaar borrelen. Om een vloeistofdia te maken, heeft hij een grote kist met allerlei pipet esjes in verschillende inktsoorten- en kleuren. “Je bent natuurlijk altijd op zoek naar een nieuw soort beeld. Het is een kwestie van experimenteren.”

De projectoren hebben ink te lijden gehad. Het zijn deels oude projectoren, die vroeger op scholen werden gebruikt. “Ik heb er hier één staan van het Engelse leger. Oorspronkelijk hebben die geen koeling, waardoor alles aan de binnenkant na een tijdje kapot gaat. Als die lamp kapot ging, kochten we na korte tijd gewoon weer een nieuwe, bij de legerdump. Het wordt steeds moeilijker om aan apparatuur en materialen te komen.

Witte kleding

Tijdens een show is hij constant bezig. “De beelden moeten steeds wisselen. En sommige projectoren moeten eventjes uit om af te koelen. Ik wil altijd een bepaalde opbouw in de show hebben. Eerst een tijdje met vloeistofdia’s, dan met draaiende dia’s en dan bijvoorbeeld door elkaar heen.” Een bijzonder optreden was bij een feest op de AKI-kunstacademie in Enschede. Daar hadden ze de apparatuur op het balkon boven de zaal neergezet. In plaats van een lichtshow op een scherm, projecteerden ze de beelden op het publiek, dat voor de gelegenheid speciaal in witte kleding was gekomen. Het vloeistofeffect is gekopieerd door vj’s en ingenieuze lichtapparatuur, maar een live vloeistofshow blijft toch echt iets unieks.

www.wonderlandlichtshow.nl

Fotogra e: Ron Koffeman, Kevin Hulsebos, Ed Visser, Marion Buis, Peter van Sparrentak