&20326,&,Ï1 '( 7(;72 WHPD GH WLSR KLVWyULFR
23&,21 %DVHiQGRWH QRV VHJXLQWHV GRFXPHQWRV GHEHV FRPSRxHU XQ WH[WR VREUH D FULVH GD 5HVWDXUDFLyQ $EHUWD FRD SHUGD GDV FRORQLDV XOWUDPDULxDV HQ DR ORQJR GDV SULPHLUDV GpFDGDV GR VpFXOR ;; D FULVH YDLVH DFHQWXDQGR H PDQLIHVWDQGR HQ GLIHUHQWHV iPELWRV D GLVSRVLFLyQ GR ([pUFLWR D WXWHODU D YLGD SROtWLFD 'RF D FUHFHQWH FRQÀ LWLYLGDGH VRFLDO 'RF RV SUREOHPDV EpOLFRV HQ 0DUURFRV 'RF H D H[DVSHUDFLyQ GD LQHVWDELOLGDGH JXEHUQDPHQWDO 'RF VRQ DOJ~QV GRV VHXV PiLV LPSRUWDQWHV VtQWRPDV 2 SURQXQFLDPHQWR GH 3ULPR GH 5LYHUD 'RF VXSyQ R ¿ QDO GR Up[LPH FRQVWLWXFLRQDO 'RF $UWLJR SXEOLFDGR QD UHYLVWD (O (MpUFLWR (VSDxRO HQ ³$RV VHSDUDWLVWDV FDWDOiQV GLOOHV TXH [D UHPDWRX D pSRFD GDV FRQWHPSODFLyQV TXH GH KR[H HQ DGLDQWH QRQ VH SRGHUi EHUUDU µ£0RUUD (VSDxD ¶ VHQ TXH TXHQ R EHUUH VDLED TXH p SHULJRVtVLPR R EHUUDOR $RV JREHUQRV GLOOHV TXH WDPpQ SDVRX D pSRFD HQ TXH SRLGDQ DPRVDUVH GpELOHV TXH p SUHFLVR DUULQFDU GH UDt] D VHPHQWH VHSDUDWLVWD FXVWH R TXH FXVWH ( iV &RUWHV GLOOHV DVt PHVPR TXH VH SRU LPSUHYLVLyQ GRV OH[LVODGRUHV QRQ KDL OHLV FRQWUD R VHSDUDWLVPR DV IDJDQ D[LxD SRUTXH HQWUHPHQWUHV R ([pUFLWR DSOLFDUi D OHL VXSUHPD D TXH GLWD R VHX LQTXHEUDQWDEOH DPRU D (VSDxD XQKD H LQWDQ[LEOH´ 'RF $ 8*7 H D &17 FRQYRFDQ XQLWDULDPHQWH D IROJD [HUDO HQ DJRVWR GH ³3HGLPRV D FRQVWLWXFLyQ GXQ *REHUQR 3URYLVLRQDO TXH DVXPD RV SRGHUHV H[HFXWLYR H PRGHUDGRU H SUHSDUH SUHYLDV DV PRGL¿ FDFLyQV LPSUHVFLQGLEOHV QXQKD OH[LVODFLyQ YLFLDGD D FHOHEUDFLyQ GH HOHFFLyQV VLQFHUDV GXQKDV &RUWHV &RQVWLWXtQWHV TXH DERUGHQ HQ SOHQD OLEHUGDGH RV SUREOHPDV IXQGDPHQWDLV GD FRQVWLWXFLyQ SROtWLFD GR SDtV 0HQWUHV QRQ VH DFDGH HVH RE[HFWLYR D RUJDQL]DFLyQ REUHLUD HVWi DEVROXWDPHQWH GHFLGLGD D PDQWHU D V~D DFWLWXGH GH IROJD &LGDGiQV QRQ VRPRV LQVWUXPHQWRV GH GHVRUGH FRPR QD V~D LPSXGLFLD QRV FKDPDQ FRQ IUHFXHQFLD RV JREHUQDQWHV TXH SDGHFHPRV $FHSWDPRV XQKD PLVLyQ GH VDFUL¿ FLR SROR EHQ GH WRGRV SROD VDOYDFLyQ GR SRER HVSDxRO H VROLFLWDPRV R YRVR FRQFXUVR £9LYD (VSDxD ´ 'RF 9LxHWD DOXVLYD DR GHVDVWUH GH $QQXDO 'RF $ LQHVWDELOLGDGH GRV JREHUQRV HQWUH H $12
720$ 326(6,Ï1 DEULO [XxR QRYHPEUR PDU]R QRYHPEUR GHFHPEUR DEULO [XOOR GHFHPEUR PDLR PDU]R
&$5È&7(5 32/Ë7,&2 &RQFHQWUDFLyQ OLEHUDO &RQVHUYDGRU &RQFHQWUDFLyQ OLEHUDO &RQFHQWUDFLyQ QDFLRQDO &RQFHQWUDFLyQ OLEHUDO /LEHUDO &RQVHUYDGRU &RQVHUYDGRU &RQFHQWUDFLyQ &RQVHUYDGRU ,QWHULQR
'RF (Q VHWHPEUR GH R [HQHUDO 3ULPR GH 5LYHUD [XVWL¿ FD DVt R VHX JROSH GH (VWDGR DSUREDGR SROD &RURD ³(VSDxRLV &KHJRX SDUD QyV R PRPHQWR PiLV WHPLGR TXH HVSHUDGR GH DWHQGHU R FODPRURVR UHTXLULPHQWR GH FDQWRV DPDQGR i 3DWULD QRQ YHQ SDUD HOD RXWUD VDOYDFLyQ TXH OLEHUDOD GRV SURIHVLRQDLV GD SROtWLFD GRV KRPHV TXH SRU XQKD RX RXWUD UD]yQ QRV RIUHFHQ R FDGUR GH GHVYHQWXUDV H LQPRUDOLGDGHV TXH FRPH]DURQ R DQR H DPHD]DQ D (VSDxD FXQ SUy[LPR ¿ Q WUi[LFR H GHVKRQURVR $ PHVWD UHGH GD SROtWLFD GH FRQFXSLVFHQFLDV FROOHX QDV V~DV PDOODV VHFXHVWUiQGRD DWD D YRQWDGH UHDO 3RLV EHQ DJRUD LUQRV UHFDEDU WyGDODV UHVSRQVDELOLGDGHV H JREHUQDU QyV RX KRPHV FLYtV GD QRVD PRUDO H GRXWULQD 1RQ WHPRV TXH [XVWL¿ FDU R QRVR DFWR TXH R SRER VDQ GHPDQGD H LPSyQ $VDVLQDWRV DWUDFRV GHSUHFLDFLyQ GD PRHGD UDVWUHLUDV LQWULJDV SROtWLFDV WRPDQGR SRU SUHWH[WR D WUD[HGLD GH 0DUURFRV SUHFDULD H UXLQRVD D SURGXFFLyQ DJUtFROD H LQGXVWULDO LPSXQH SURSDJDQGD FRPXQLVWD LPSLHGDGH H LQFXOWXUD [XVWL]D LQIOXtGD SROD SROtWLFD GHVFDUDGD SURSDJDQGD VHSDUDWLVWD 1RQ YLPRV FKRUDU PiJRDV H YHUJRxDV VHQyQ SRxHUOOHV SURQWR UDGLFDO UHPHGLR SDUD R TXH UHTXLULPRV R FRQFXUVR GH WyGRORV ERV FLGDGiQV´
1-. INTRODUCCIÓN: Indica a cronoloxía. Referencia a funcionamento do Sistema da Restauración e a inicio reinado Alfonso XIII. Destaca os obxectivos da Restauración e os medios para logralo: Restaurar a monarquía dos Borbóns ,asegurar estabilidade monarquía, evitar pronunciamentos que ameacen a estabilidade da monarquía, facer unha constitución aceptable por progresistas e moderados (1876), asegurar a alternancia no poder entre liberais moderados progresistas (conservadores e liberais) mediante caciquismo e o fraude electoral e impedir calquera posibilidade a outros grupos máis democráticos, garantizar o control do poder por parte da oligarquía Resalta que o sistema entra nunha longa crise que rematara nunha nova intervención militar e unha dictadura.
2-. EXPLICA A CRISE DA RESTAURACIÓN Na túa explicación desta crise destaca os factores relacionados cos documentos; fundamentalmente 4 a)-. Crise dos partidos dinásticos e inestabilidade dos gobernos (doc 4) ao longo de toda a etapa, con gobernos curtos e inficaces, especialmete despois da crise de 1917 e antes do golpe de Primo Rivera. Dificultades para manter un sistema baseado no fraude e no caciquismo, novas forzas políticas... Cita documento 5 como exemplo b)-. Problema militar. (doc 1)Explica o incremento do intervencionismo do exército na vida política e podes ir indicando algún momentos significativos deste intervencionismo; lei xurisdicións (doc 1) Semana Tráxica e sobre todo intervención na crise de 1917. Explica o por que do malestar militar (derrotas Cuba, Marrocos, nacionalismo catalán) o que ademais xa te da pe a tratar o seguinte asunto: Marrocos c)-. O problema de Marrocos (doc 3) Aclara a orixe do problema de Marrocos, aos momentos máis significativos: ssmana Tráxica, desatre de Annual, e como afecta as clases baixas e sobre todos ao prestixio do exército e ao seu malestar d)-. Conflictividade social: Cremento do movemento obreiro.( doc 2) CNT, UGT. Indica as causa deste crecemento(situación da clase obreira e difusión de socialismo e anarquismo) De novo podes referirte a momentos concretos para exemplificar este crecemento.
3-. CRISE DE 1917 O documeto 2 permíteche explica o problema do movemento obreiro e tamén a Crise 17 como exemplo da situación e momento no que se manifestan de xeito claro e conxunto todos os problemas anteriores (Inestabilidade política:asemblea de parlamentarios; problema militar coas xuntas de defensa e conflictividade social coa Folga Xeral) Breve referencia a incidencia e consecuencias da 1º Guerra Mundial en España para indicar por que en 1917. Destaca como despois deste momento lonxe de resolverse os problemas estes empeoran o que servirá de xustificación para o golpe de estado: ¾ Conflitividade social: Barcelona, folgas resposta patronal (pistolerismo) e represión. resposta sindical: aumento violencia... (podes citar doc 5 pois fia referencia a isto) ¾ Inestabilidade política (doc 4) ¾ Marrocos e desprestixio do exército: doc 3
4-. EXPLICA O GOLPE DE ESTADO DE PRIMO DE RIVERA (doc 5) como culminación desta crise xeral da Restauración. Indica como todos este problemas (Marrocos, inestabilidade política, conflitividade social...) son os argumentos empregados por Primo de Rivera para xustifica o golpe de Estado que pon fin a esta etapa (Podes citar o documento 5 para reflexar cada un destas argumentos) Sinala con que apoios contou: Monarca, Oligarquía, sectores das clases medias, Actitude pasiva de republicanos e socialistas. Indica que obxectivos tiña o golpe e brevemente que fai para logralos ¾ Acabar co “desorde político”. o Establecer un goberno estable e forte, suspender constitución, partidos, goberno militar... ¾ Frear a “subversión social”. o Represión do movemento obreiro ¾ Poñer coto a “ameaza do separatismo” o Reprimir o nacionalismo catalán ¾ Solucionar a cuestión de Marrocos o Recuperar o prestixio militar coa desembarco de Alhucemas
5-. CONCLUSIÓNS. ¾ Fin sistema Restauración e Const 1876 ¾ Dictadura ata 1930 ¾ Exitos iniciais da ditadura ¾ Fracaso e caída monarquía