ข น ม
ปีที่ ๓๒ ฉบับที่ ๓๘๓ มกราคม ๒๕๖๐ www.sarakadee.com
จอร์แดน
FOTO ESSAY : นํ้าแข็ง บรรณาธิการ-ผู้พิมพ์ผู้โฆษณา สุวพร ทองธิว บริษัทวิริยะธุรกิจ จ�ำกัด ๓ ซอยนนทบุรี ๒๒ ถนนนนทบุรี ต�ำบลบางกระสอ อ�ำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี ๑๑๐๐๐ พิมพ์ที่บริษัทโรงพิมพ์กรุงเทพ (๑๙๘๔) จ�ำกัด โทร. ๐-๒๖๔๒-๗๒๗๒
ขนมเทศกาลจีน
เ ท ศ ก า ล จี น
๑๒๐.-
ราคา ๑๒๐ บาท
ART&CULTURE FOCUS DISCOVERY TIME TRAVEL LIVING GREEN
๓ ๘ ๓
มกราคม ๒๕๖๐
มกราคม ๒๕๖๐
55
หอมกรุ่นขนมคาว-หวาน
หง่วยเปี้ย
ขนมแห่งความ สามัคคีกลมเกลียว
หนึ่งก้วย
กินเพื่อให้เกิดสิ่งดี ๆ และเติบโต
เปี๊ยะ
ม
ป ์
เสริมสิริมงคล แสดงความปรารถนาดี ระหว่างผู้รับ-ผู้ให้
ลิ
ุช
เ รื่
อง
ส :
า าด
หมายเหตุ : ขนมที่จัดแสดง ไม่ได้เปรียบเทียบขนาดตามสัดส่วนจริง
84
มกราคม ๒๕๖๐
“หอเจี๊ยะ”
好食 = อร่อย
ภา
พ
: ว
ิ จิ ต
ต์ แ
ซ่ เ ฮ้
ง
บั น
สิ ท
ธิ ์ บ ุณย ะ รั ต เวช
เล่าขานเทศกาลจีน มกราคม ๒๕๖๐
85
ตรุษ จีน
ฮวกก๊าก้วย
แบบท�ำหน้าแตกเหมือนกลีบดอกไม้บาน เขียนค�ำว่าฮวดไช้ แปลว่ามั่งคั่ง เพิ่มพูน
หากจีนไร้สาวงามหรือแพนด้าน่ารัก จันอับ
รวมขนมห้าชนิดห้าสี ถั่วตัด งาตัด ข้าวพอง ถั่วเคลือบน�้ำตาล และฟักเชื่อม
90
มกราคม ๒๕๖๐
อิ่วก้วย
ผ่าครึ่ง ให้เห็นไส้กะหล�่ำปลีหั่นฝอย กับส่วนผสมต่าง ๆ
ฮวกก๊าก้วย
แบบกลมแบนหน้าเรียบ เขียนแค่ค�ำว่าไช้ แปลว่ามั่งคั่ง ขนาดจริงใหญ่ราว ๑๒ นิ้ว
“ขนมคาว-หวาน” นี่ละ คือ “ทูตวัฒนธรรม”
มกราคม ๒๕๖๐
91
ตรุษ จีน หมั่นโถว
แบบไม่ผสมหัวมัน
หมั่นโถว
แบบผสมหัวมัน
อั่งถ่อก้วย
ท�ำเลียนแบบลูกท้อ ภาพนี้ผ่าครึ่งให้เห็นไส้ (ขนาดจริงใหญ่กว่า หมั่นโถวหลายเท่า)
92
มกราคม ๒๕๖๐
ซิ่วท้อ
นิยมไส้ถั่วแดงบด เชื่อว่าลูกท้อเป็นผลไม้สวรรค์ สื่อถึงชีวิตยืนยาว
มกราคม ๒๕๖๐
93
หง่วง เซียว (แขวนโคมไฟ)
วั น ที่ ๑๕ เดื อ น ๑
ทึ้งถะ
เจดีย์น�้ำตาลไหว้เจ้าพ่อเสือ ในวันที่ ๑๕ เดือน ๑ เพื่อขอลูก
หง่วงเซียว
คล้ายขนมบัวลอยลูกใหญ่
คืนเพ็ญแรกของปีใหม่ แขวนโคมสูงเสริมบารมี โชคดีและสมหวัง 94
มกราคม ๒๕๖๐
ง า น
เทศกาล “หง่วงเซียว” หรือ “เทศกาลโคมไฟ” ที่ทางจังหวัดภูเก็ตจัดขึ้นในช่วงเดียวกับ เทศกาลตรุษจีนเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยว เมื่อปี ๒๕๕๙ ประดับโคมจีนโบราณ และโคมทันสมัยลวดลายสร้างสรรค์
ทึ้งไซ
สิงโตน�้ำตาลผสมถั่วตัด ให้เช่ากลับบ้านไปบูชา เพื่อขอลูก
(ภาพ : 123rf.com)
มกราคม ๒๕๖๐
95
เช็ง เม้ง
ขนมดีที่สุดจากฤดูใบไม้ผลิ ท�ำกิน98
มกราคม ๒๕๖๐
จูชังเปี้ย
แบบหน้าไข่แดงโรยงาขาว ของดั้งเดิมเป็นหน้าต้นหอมหั่นฝอย เพราะช่วงเมษายนที่เมืองจีน “ชัง” หรือต้นหอมก�ำลังแตกใบอ่อน รสชาติอร่อยที่สุด (ภาพนี้ขยายเกินจริงหลายเท่า)
ขายเพียงปีละครั้งในเทศกาลเช็งเม้ง มกราคม ๒๕๖๐
99
โหงว หง่วย วั น ที่ ๕ เดื อ น ๕
บะจ่าง
ข้าวเหนียวผัด จุสารพัดไส้คาว-หวานห่อด้วยใบไผ่ แม้หาซื้อได้ง่าย แต่หลายบ้านยังนิยมท�ำเอง มีที่มาจากต�ำนาน คุณธรรมความซื่อสัตย์ ของขุนนางนามคุกง้วน
กีจ่าง
ข้าวเหนียวน้อยหน้าจืด รสหวานนุ่มนวล ยิ่งกินยิ่งชุ่มคอ หอมกลิ่นสมุนไพร
100
มกราคม ๒๕๖๐
มกราคม ๒๕๖๐
101
ไหว้ อาพั้ว วั น ที่ ๗ เดื อ น ๗
กะลอจี๊
ท�ำจากแป้งข้าวเหนียวกวนทอดกรอบ คลุกงาด�ำกับน�้ำตาล มีขายเฉพาะช่วงไหว้อาพั้ว และเทศกาลใหญ่ ๆ
102
มกราคม ๒๕๖๐
ซากั๊กเล้าก้วย
รูปทรงสามเหลี่ยม แทนเพศเด็กหญิง
ไหว้ วันเกิดอาพั้ว เจ้าผู้คุ้มครองเด็กเล็ก ซากั๊กเล้าก้วย
ข้างในเป็นไส้ คล้ายขนมอั่งถ่อก้วย
ขอให้เด็กโชคดี แคล้วคลาดจากอันตราย
เซียะลิ้วก้วย
รูปทรงคล้ายผลทับทิม แทนเพศเด็กชาย
มกราคม ๒๕๖๐
103
สารท จีน วั น ที่ ๑๕ เดื อ น ๗
ขนมเข่ง
สื่อความหวานชื่น ชีวิตราบรื่น และอุดมสมบูรณ์ ท�ำจากแป้งข้าวเหนียว มะพร้าวขูด ใส่กระทงใบตองแห้ง
ขนมเทียน
ขอให้สว่างรุ่งเรืองดังแสงเทียน เป็นขนมที่คนจีนในไทยดัดแปลงจากขนมที่ใช้ในงานบุญของไทย มาเป็นขนมไหว้ผีไร้ญาติในเทศกาลสารทจีน
104
มกราคม ๒๕๖๐
ตง ชิว
(ไหว้พระจันทร์)
หง่วยเปี้ย
ผ่าแบ่งหนึ่งในสี่ของชิ้นกลม คนไทยเรียกขนมไหว้พระจันทร์ นิยมซื้อเป็นของขวัญ มอบให้ผู้ใหญ่เพื่อแสดง ความรักและปรารถนาดี
โก๋อ่อน
รสสัมผัสเหนียวนิ่ม สอดไส้ถั่วบดหวานมัน หรืองาด�ำ
108
มกราคม ๒๕๖๐
เหล็กเต่ากอ
ขนมของชาวจีนแต้จิ๋ว ท�ำจากแป้งถั่วเขียว พิมพ์ค�ำว่า “ฮก” แปลว่าโชคดี
โก๋ขาว
มีเฉพาะเทศกาลไหว้พระจันทร์ ขนาดจริงกว้างราว ๑๒ นิ้ว นิยมพิมพ์ลายดอกไม้หรือกระต่าย ขนมชิ้นนี้พิมพ์ลายดอกโบตั๋น ซึ่งถือว่าเป็นดอกไม้ที่งดงามที่สุดของจีน สื่อความหมายถึงความรัก ความสุข ความร�่ำรวย
มกราคม ๒๕๖๐
109
ตัง โจ่ย
(สารทขนมบัวลอย)
วั น สารทที่ ๒๒ ของปี
หอมกรุ่นขนมคาว-หวาน อี๊
บัวลอยทรงกลมลูกเล็ก ที่ได้รับการเปรียบยิ่งใหญ่ บ้างแทนสัญลักษณ์ของจักรวาล เปรียบดังดวงอาทิตย์ก็มี น่ารักที่สุดคือการ ปั้นลูกขนาดน้อยใหญ่ เพื่อเป็นตัวแทนสมาชิก ทุกวัยในครอบครัว (ภาพ : 123rf.com)
110
มกราคม ๒๕๖๐
“เจี๊ยะ” (食)* ภาษาจีนแต้จิ๋ว หมายถึงกิน “กอ” (糕) หมายถึงขนมท�ำจากแป้งข้าวเจ้า “ก้วย” (粿) หมายถึงขนมท�ำจากแป้งข้าวเหนียว เมื่อเจียะกอ-ก้วยแล้วถูกใจให้พูด “หอเจี๊ยะ” (好食) หมายถึงอร่อย หากจ�ำขึ้นใจ พูดที่บ้านไหนนอกจากอิ่มพุง ยังเรียกยิ้มหวานจากเจ้าบ้าน
เล่าขานเทศกาลจีน *ปัจจุบันตัวอักษรจีนมีเขียนในรูปแบบใหม่ที่เรียกว่าอักษรจีนตัวย่อ ซึ่งใช้เป็นตัวอักษรมาตรฐานในสาธารณรัฐประชาชนจีน
และการเรียนการสอนภาษาจีนสมัยใหม่ ส�ำหรับตัวอักษรจีนในเรื่องนี้เขียนแบบตัวเต็มหรือแบบดั้งเดิมซึ่งเป็นที่นิยมของ ชาวจีนโพ้นทะเล เช่นชาวไทยเชื้อสายจีนในเมืองไทย
เรื่อง : สุชาดา ลิมป์ ภาพ : วิจิตต์ แซ่เฮ้ง บันสิทธิ์ บุณยะรัตเวช มกราคม ๒๕๖๐
111