10 ตำนานสะท้านโลก

น้ำท วมโลก

แอตแลนติส

มหาสงครามแร็กนาร็อก เทพสายฟ า

กิลกาเมช

กวนเกษียรสมุทร

แผ นดินไหว

โรม เป นไปได ไหมว าตำนานเหล านี้ก็จะยังคงมีเสน ห และทรงพลังอยู เสมอ เพราะแก นความคิด ความต องการพื้นฐาน และความใฝ ฝ นของมนุษย เรานั้น จะว าไปแล วก็แทบไม เปลี่ยนแปลงไปเท าใดเลย นับแต รุ งอรุณแห งอารยธรรม ที่คนเราสรรค สร างเรื่องเล าเรื่องแรกขึ้นมา

ขนแกะทองคำ กำเนิดคราส

หมวดศาสนา/ปรัชญา ราคา 170 บาท

170.-

หนังสือ 10 ต�ำนำน...สะท้ำนโลก ผู้เขียน ดร. บัญชำ ธนบุญสมบัติ © สงวนลิขสิทธิ์โดยส�ำนักพิมพ์สำรคดี ในนำมบริษัทวิริยะธุรกิจ จ�ำกัด ห้ำมลอกเลียนไม่ว่ำส่วนหนึ่งส่วนใดของหนังสือ นอกจำกจะได้รับอนุญำต

พิมพ์ครั้งที่ 1 มีนำคม 2553 จ�ำนวนพิมพ์ 4,000 เล่ม รำคำ 170 บำท ข้อมูลบรรณานุกรม บัญชำ ธนบุญสมบัติ.

10 ต�ำนำน...สะท้ำนโลก.--กรุงเทพฯ : สำรคดี, 2553.

176 หน้ำ.

1. ต�ำนำน--รวมเรื่อง. I. ชื่อเรื่อง.

398.2 ISBN 978-974-484-299-2

คณะผู้จัดท�า บรรณำธิกำรเล่ม : กนกวรรณ โสภณวัฒนวิจิตร ผู้ช่วยบรรณำธิกำร : นฤมล สุวรรณอ่อน ออกแบบปก/รูปเล่ม : ชำญศักดิ์ สุขประชำ พิสูจน์อักษร : พัชรี อังกูรทัศนียรัตน์ ควบคุมกำรผลิต : ธนำ วำสิกศิริ แยกสี/เพลต เอ็นอำร์ฟิล์ม โทร. 0-2215-7559 พิมพ์ เอ.ที.พริ้นติ้ง โทร. 0-3445-2362-3 จัดพิมพ์ ส�ำนักพิมพ์สำรคดี (ในนำมบริษัทวิริยะธุรกิจ จ�ำกัด) จัดจ�าหน่าย บริษัทวิริยะธุรกิจ จ�ำกัด 28, 30 ถนนปรินำยก แขวงบ้ำนพำนถม เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200 โทร. 0-2281-6110 (อัตโนมัติ) โทรสำร 0-2282-7003 ส�านักพิมพ์สารคดี ผู้อ�ำนวยกำร : สุวพร ทองธิว ผู้จัดกำรทั่วไป : จ�ำนงค์ ศรีนวล ที่ปรึกษำกฎหมำย : สมพจน์ เจียมพำนทอง ผู้อ�ำนวยกำรฝ่ำยกำรตลำด/โฆษณำ : ปฏิมำ หนูไชยะ ผู้อ�ำนวยกำรฝ่ำยศิลป์/ฝ่ำยผลิต : จ�ำนงค์ ศรีนวล ผู้จัดกำรฝ่ำยกำรตลำด : พิเชษฐ ยิ้มถิน ที่ปรึกษำส�ำนักพิมพ์ : สุดำรำ สุจฉำยำ บรรณำธิกำรส�ำนักพิมพ์ : สุวัฒน์ อัศวไชยชำญ

2

AW0p1-6.indd 2

13/3/2010 19:35

จากส�านักพิมพ์ ในโลกนี้มีต�ำนำนเกี่ยวกับสถำนที่ เรื่องรำว หรือเหตุกำรณ์ต่ำง ๆ นับไม่ถ้วน ซึ่งเป็นวิธีกำรที่คนโบรำณใช้อธิบำยที่มำที่ ไปโดยผูก เป็นเรื่องรำวขึ้นมำตำมจินตนำกำรซึ่งมีหลำกหลำยรสชำติ เป็น เรื่องรำวสุดบรรเจิด ผจญภัย สนุกสนำน ตื่นเต้น เร้ำใจ เหนือ เหตุผล โดยมีแก่นเรื่องธรรมะกับอธรรม และผลลัพธ์ของกำร กระท�ำที่แทรกซ่อนอยู่

แต่จะด้วยควำมบังเอิญหรือเพรำะเป็นควำมเชื่อพื้นฐำน ของมนุษย์กต็ ำมที บำงเรือ่ งบำงต�ำนำนจึงมีเนือ้ เรือ่ งคล้ำยคลึงกัน แม้จะอยู่กันคนละวัฒนธรรม

เสน่ห์ของต�ำนำนอยู่ตรงนี้

จึงไม่แปลกที่ต�ำนำนหลำยเรื่องจะได้รับควำมนิยมและ ถ่ำยทอดมำหลำยยุคหลำยสมัย แถมผูค้ นยังจดจ�ำได้แม่นย�ำยิง่ กว่ำ ต�ำรำควำมรู้เสียอีก

ดร. บัญชำ ธนบุญสมบัติ ได้คัดสรรต�ำนำนอมตะระดับ โลกมำน�ำเสนอ ซึ่งแม้บำงเรื่องจะรู้อยู่แล้วหรือเคยได้ยินมำก่อน ก็ตำม แต่ด้วยลีลำกำรเล่ำที่สนุกสนำน บวกข้อมูลที่สรรหำมำ เพิ่มเติมต่อ ก็ท�ำให้เพลิดเพลินไปกับเรื่องต่ำง ๆ นั้นแม้จนบรรทัด สุดท้ำย และพร้อมด�ำดิ่งสู่โลกแห่งจินตนำกำรอันไร้ขอบเขตของ ต�ำนำนเรื่องใหม่เมื่อพลิกหน้ำต่อไป

ขอเชิ ญ ท่ ำ นผู ้ อ ่ ำ นค้ น หำควำมหมำยที่ ซ ่ อ นอยู ่ ใ น 10 ต�ำนำน...สะท้ำนโลก ได้ ณ บัดนี้ ส�ำนักพิมพ์สำรคดี

3 AW0p1-6.indd 3

13/3/2010 19:35

จากผู้เขียน ในแต่ละวัฒนธรรมมักจะมีเรื่องรำวยอดนิยมที่ผู้คนน�ำ มำเล่ำซ�้ำแล้วซ�้ำเล่ำ บำงเรื่องอำจได้รับกำรเผยแพร่ออกไปยัง วัฒนธรรมอื่นในรูปแบบต่ำง ๆ ตั้งแต่วรรณกรรมแปล ไปจนถึง ภำพยนตร์หรือเกมคอมพิวเตอร์ร่วมสมัย เรื่องรำวหรือต�ำนำนเหล่ำนี้อำจจะท�ำให้หลำยคนรู้สึกว่ำ เป็นเรื่องที่แต่งขึ้นตำมจินตนำกำร โดยหำกมีข้อเท็จจริงก็น่ำจะไม่ มำกนัก แต่บำงเรื่องก็มีผู้ที่เชื่อว่ำแก่นของเรื่องน่ำจะเป็นบันทึก เหตุกำรณ์จริงทีเ่ กิดขึน้ เนิน่ นำนมำแล้ว โดยมีบำงช่วงได้รบั กำรแต่ง เติมให้มีสีสันมำกขึ้น ไม่ว่ำเรำจะมีทศั นคติอย่ำงไร สิง่ ทีเ่ ห็นได้ชดั ประกำรหนึง่ ก็คือ ต�ำนำนทุกเรื่องล้วนเกี่ยวพันกับคนเรำแทบทั้งสิ้น อำทิเช่น ควำมต้องกำรลึก ๆ ของมนุษย์ที่ต้องกำรมีชัยเหนือควำมตำย ดัง ที่บรรยำยไว้ในมหำกำพย์กิลกำเมช หรือควำมรู้สึกทั้งชื่นชมและ เกรงกลัวต่อธรรมชำติ จนยกปรำกฏกำรณ์ธรรมชำติให้มีตัวมีตน เกิดเป็นภำพกำรต่อสู้ระหว่ำงเทพและพญำงูในต�ำนำนของชำว อินโด-ยูโรเปียน เป็นต้น เป็นไปได้ไหมว่ำต�ำนำนเหล่ำนี้ก็จะยังคงมีเสน่ห์และทรง พลังอยู่เสมอ เพรำะแก่นควำมคิด ควำมต้องกำรพื้นฐำน และ ควำมใฝ่ฝนั ของมนุษย์เรำนัน้ จะว่ำไปแล้วก็แทบไม่เปลีย่ นแปลงไป เท่ำใดเลย นับแต่รุ่งอรุณแห่งอำรยธรรมที่คนเรำสรรค์สร้ำงเรื่อง เล่ำเรื่องแรกขึ้นมำ ข้อสังเกตที่ว่ำนี้จะจริงหรือไม่ อย่ำงไร ขอเชิญคุณผู้อ่ำน พิสูจน์ได้จำกต�ำนำนอมตะที่คัดสรรมำแล้วในหนังสือเล่มนี้ บัญชำ ธนบุญสมบัติ จันทร์ 25 มกรำคม 2553

4 AW0p1-6.indd 4

13/3/2010 19:35

สารบัญ ต�ำนำนกำรเกิดครำส ในวัฒนธรรมต่ำง ๆ ทั่วโลก 2 กำรกวนเกษียรสมุทร 3 ต�ำนำนกำรเกิดแผ่นดินไหว 4 ต�ำนำนน�้ำท่วมโลก 5 มหำกำพย์กิลกำเมช 6 ปริศนำแห่งแอตแลนติส 7 เจสันกับขนแกะทองค�ำ 8 เทพปกรณัมของนอร์ส มหำสงครำมแร็กนำร็อก 9 เทพสำยฟ้ำ VS พญำงูยักษ์ ศึกสไตล์อินโด-ยูโรเปียน 10 ต�ำนำนอมตะแห่งโรม

127 142

วรรณกรรมสะเทือนใจ เมฆทูต

158

1

7 16 32 41 56 73 90 106

5 AW0p1-6.indd 5

13/3/2010 19:35

6 AW0p1-6.indd 6

13/3/2010 19:35

ตํานาน กา เกิ า น ั น รรมต่าง ทั ลก

ผู้คนทั่วโลกมักมีต�ำนำนเกี่ยวกับกำรเกิดครำสกัน ทั้งนั้น บ้ำงก็ คล้ำยคลึงกัน แต่ส่วนใหญ่แตกต่ำงกัน ลองมำดูตัวอย่ำงกันสัก หน่อย

ชาวไวกิ้ง ( i ing) มีต�ำนำนเกี่ยวกับหมำป่ำสองตัว ตัว หนึ่งไล่ล่ำดวงอำทิตย์ อีกตัวหนึ่งไล่ล่ำดวงจันทร์ หำกหมำป่ำตัว แรกไล่ทันดวงอำทิตย์ก็เกิดสุริยครำส และหำกหมำป่ำอีกตัวหนึ่ง ไล่ทันดวงจันทร์ก็เกิดจันทรครำส เมื่อเกิดครำสขึ้นผู้คนสำมำรถ ช่วยเหลือดวงอำทิตย์และดวงจัน ทร์โดยกำรท�ำเสียงดังเพื่อให้ หมำป่ำตกใจหนีไป

ชาวจีนโบราณ มีหลำยต�ำนำน บำงต�ำนำนอธิบำยว่ำ สุริยครำสเกิดจำกมังกรกินดวงอำทิตย์ ด้วยเหตุนี้ขณะเกิดครำส คนจีนจะตีกลองให้เกิดเสียงดังและยิงธนูขนึ้ ท้องฟ้ำเพือ่ ขับไล่มงั กร 7 AW1p7-40.indd 7

13/3/2010 19:28

/ / . . ทีม่ ำของภำพ : :// .

มังกรกินด งอาทิตย์

าพแกะสลักสมัยรา ง ์ ันแสดงการเกิดสุริยุ ราคา

ส่วนในสมัยรำชวงศ์ ั่น พบหลักฐำนภำพแกะสลักบนหิน เป็นรูปนกทอง (สัญลักษณ์แทนดวงอำทิตย์) ถูกบดบังด้วยคำงคก (สัญลักษณ์แทนดวงจันทร์)

ชาวอินเดียนเ า่ โพโม ( omo) เป็นชนพืน้ เมืองอเมริกนั ที่อำศัยอยู่ ในแถบรัฐแคลิฟอร์เนียตอนเหนือ มีต�ำนำนเกี่ยวกับ หมีซึ่งเดินทำงไปในทำงช้ำงเผือก เมื่อหมีพบกับดวงอำทิตย์ ต่ำง ฝ่ำยต่ำงโต้เถียงกันว่ำใครควรจะหลีกทำงให้ เมือ่ เถียงไม่ได้ผลจึง ต่อสู้กันจนเกิดเป็นสุริยครำส แต่ ในที่สุดทั้งสองฝ่ำยต่ำงแยกไป 8 AW1p7-40.indd 8

13/3/2010 19:28

. / . ทีม่ ำของภำพ : :// .

า อินเดียนเผ่า พ มก�าลังเต้นร�า

ทำงใครทำงมัน (จนกว่ำจะพบกันอีก) ส่วนจันทรครำสก็เกิดขึ้นในท�ำนองเดียวกัน คือหมีไปพบ กับดวงจันทร์บนทำงช้ำงเผือก โต้เถียงและต่อสู้กัน

ชาวอิ น เดี ย นเ ่ า เซอร์ ร าโน ( errano) ซึ่ ง เป็ น ชน พื้นเมืองอเมริกันอีกกลุ่มหนึ่งที่อำศัยอยู่ ในแถบรัฐแคลิฟอร์เนีย มีควำมเชือ่ แตกต่ำงออกไป พวกเขำเชือ่ ว่ำครำสเกิดจำกวิญญำณ ของคนตำยพยำยำมจะกลืนกินดวงอำทิตย์หรือดวงจันทร์ ดังนั้น ในช่วงระหว่ำงกำรเกิดครำส พ่อมดหมอผี ( ) และบริวำร จะร้องร�ำท�ำเพลงและเต้นร�ำเพื่อขอให้วิญญำณปลดปล่อยดวง อำทิตย์หรือดวงจันทร์ ในขณะที่คนอื่น ๆ จะตะโกนร้องเสียงดัง เพื่อให้วิญญำณตกใจหนีไป

ชาวอินเดียนเ ่าฮูปา (Hupa) ที่อำศัยในแถบรัฐแคลิ- ฟอร์เนียตอนเหนือก็มีต�ำนำนเกี่ยวกับจัน ทรครำสอีกแบบหนึ่ง ต�ำนำนของชำวอินเดียนเผ่ำ ูปำเล่ำว่ำ ดวงจันทร์เป็นผู้ชำยที่มี ภรรยำถึง 20 คน ส่วนบ้ำนของเขำก็เต็มไปด้วยสัตว์เลีย้ งมำกมำย เช่น งู หมี และสิงโตภูเขำ

ผูช้ ำยคนนีต้ อ้ งออกไปล่ำสัตว์มำเป็นอำหำรเลีย้ งสัตว์เลีย้ ง ของเขำ เมื่อเขำกลับมำถึงบ้ำนพบว่ำพวกสัตว์เลี้ยงไม่พอใจกับ อำหำรทีเ่ ขำหำมำให้ พวกมันจึงตรงเข้ำท�ำร้ำยชำยผูน้ จี้ นเลือดตก 9 AW1p7-40.indd 9

13/3/2010 19:28

กา กวน เก ย มท ในบรรดำต�ำนำนเกีย่ วกับพระวิษณุอนั หลำกหลำยนัน้ น่ำจะถือได้วำ่ กูรมาวตารซึง่ พระวิษณุอวตำรเป็นเต่ำ มีฉำกเหตุกำรณ์อนั อลังกำร รำวกับภำพยนตร์แฟนตำซีฟอร์มยักษ์ นัน่ คือ การกวนเก ยี รสมุทร ของเหล่ำเทพและอสูรเพื่อให้ได้มำซึ่งน�้ำอมฤต โดยมีของวิเศษ อื่น ๆ แถมมำก่อนเป็นพรวน

ต� ำ นำนนี้ มี ห ลำยเวอร์ ชั น เช่ น ที่ ป รำกฏใน ำกำ ำ ำ ตะ และใน ำ ะ เป็นต้น แต่แก่นหลักของ เรื่องคล้ำยคลึงกัน โดยเวอร์ชัน ที่จะเล่ำต่อไปนี้ ในบำงช่วงขอ เสริมด้วยร้อยกรองจำกหนังสือลลตนำ ำ นส ำ พระรำช- นิ พ นธ์ ใ นพระบำทสมเด็ จ พระมงกุ ฎ เกล้ ำ เจ้ ำ อยู ่ หั ว (ค� ำ ว่ ำ นำรำยน์ ในชื่อหนังสือเล่มนี้สะกดด้วย น. หนู แต่ปัจจุบัน สะกดเป็น นำรำยณ์ ) ร้อยกรองอันไพเรำะที่น�ำมำแทรกไว้เพื่อ ให้ได้อรรถรสยิ่งขึ้น อีกทั้งหนังสือเก่ำเล่มนี้ยังหำอ่ำนได้ไม่ง่ำยนัก

ต�ำนำนกำรกวนเกษียรสมุทรมีดังนี้...

16 AW1p7-40.indd 16

13/3/2010 19:28

ครั้ ง หนึ่ ง ขณะที่ ฤ ษี ทุ ร วำสก� ำ ลั ง ท่ อ งเที่ ย วไปในป่ ำ หิ ม พำนต์ ได้ พ บนำงวิ ท ยำธรี ต นหนึ่ ง ถื อ พวงมำลั ย ที่ ร ้ อ ยด้ ว ย ดอกไม้จำกสวรรค์มีกลิ่นหอมอบอวลไปทั่วป่ำ นำงได้ถวำยมำลัย นั้นแด่ฤ ษี (ร่ำย) ครั้นมุนีเธอรับ มำลัยฉับมำใส่ ทันใดกลิ่นบุบผชำติ ดำล ทุรวำสปรีด ี มุนปี ำนคนบ้ำ เต้นร�ำร่ำไปกลำง หว่ำงวิถอี ำกำศ ทุรวำสบมิชำ้ มำพบท้ำวศักรินทร์ ทรงคชินทร์ไอรำพต ดำบสก็ยินดี ยื่นมำลีวิไลย ให้ แด่ท้ำวเทวรำช ประสำทโดยยินดี ท้ำววัชรีรับไว้ พำดมำลัยบนหัว คชสำร ตัวส�ำคัญ...

แต่อนิจจำ พวงมำลัยดอกไม้สวรรค์นี้กลับท�ำให้ช้ำงทรง ของพระอินทร์เกิดอำกำรผิดปกติ ควบคุมไม่ได้ (ร่ำย) ทันใดกลิน่ มำลำ แรงนักหนำตระหลบ อวลอบทัว่ คัคนำนต์ สำรสูดกลิ่นมำลัย ท�ำให้เปนบ้ำคลั่ง ผึงผังฟำดงวงเงื้อม เอื้อมมำลีร้อย กรอง จำกกะพองขว้ำงลง ตรงหน้ำแล้วเหยียบย�่ำ... (กะพอง หมำยถึง ส่วนทีน่ นู เป็นปุม่ สองข้ำงศีรษะช้ำง เขียนว่ำ กระพอง ตะพอง หรือตระพอง ก็ได้)

พระอินทร์ทรง ้าง

AW1p7-40.indd 17

17 13/3/2010 19:28

ตํานานกา เกิ ่น ิน หว คนไทยโบรำณอธิบำยกำรเกิดแผ่นดินไหวตำมที่หนังสือ ต ะ บอกเอำไว้ว่ำ เขำพระสุเมรุมปี ลำอำนนท์ (หรือ อำนนท- มหำมัจฉำ) หนุนอยู่ หำกปลำอำนนท์ขยับตัวเมื่อใด แผ่นดินก็ จะไหวเมื่อนั้น คติควำมเชื่อนี้ส่งผลต่อศิลปะและสถำปัตยกรรม ของไทยจวบจนกระทั่งถึงปัจจุบัน

32 AW1p7-40.indd 32

รู น ลาอานนท์ ทีพิพิ ณ ั ์ า้ งเอรา ณ ั จ สมุทร ราการ

13/3/2010 19:28

ลาดุกยัก ์กับเทพเจ้า ดเมีย จิน

ส่วนญี่ปุ่นก็มีปลำเหมือนกัน แต่ของเขำเป็นปลำดุกยักษ์ ( ) ซึ่งหนุนเกำะญี่ปุ่นอยู่ ทั้งนี้เทพเจ้ำไดเมียวจิน ( - ) จะคอยควบคุมปลำดุกยักษ์ตวั นีโ้ ดยใช้กอ้ นหินขนำดใหญ่ กดทับเอำไว้ เพื่อให้ปลำดุกแบกแผ่นดินญี่ปุ่นไว้นิ่ง ๆ แต่เมื่อใด ก็ตำมที่เทพเจ้ำไดเมียวจินเผลอ เจ้ำปลำดุกยักษ์ก็จะขยับตัวเกิด เป็นแผ่นดินไหว

ชนพืน้ เมืองทำงแอ ริกาตะวันออกก็มปี ลำยักษ์อกี เช่นกัน แต่ปลำยักษ์ตวั นีแ้ บกก้อนหินขนำดใหญ่ไว้บนหลัง บนก้อนหินนีม้ ี วัวยืนอยู ่ วัวตัวนีห้ นุนโลกด้วยเขำของมันทีละข้ำง เมือ่ วัวรูส้ กึ ปวด เมื่อยคอก็จะเปลี่ยนเขำที่หนุนโลกจำกข้ำงหนึ่งไปอีกข้ำงหนึ่ง ช่วง ที่โลกถูกเปลี่ยนต�ำแหน่งนี้เองที่เกิดแผ่นดินไหว

ส�ำหรับทำงแอ ริกาตะวันตกมีอย่ำงน้อยสองต�ำนำน ต�ำนำนหนึ่งเล่ำว่ำ มียักษ์แบกโลกไว้เหนือศีรษะ ต้นไม้ทั้งมวลบน โลกคือเส้นผมของยักษ์ ผู้คนและสัตว์ตำ่ ง ๆ เป็นแมลงที่คืบคลำน ผ่ำนเส้นผม ยักษ์ตนนี้มักนั่งหันหน้ำไปทำงทิศตะวันออก แต่บำง 33 AW1p7-40.indd 33

13/3/2010 19:28

ครั้งมันจะหันไปทำงทิศตะวันตกและหันกลับมำทำงทิศตะวันออก กำรหันไปหันมำของยักษ์นี้เองที่ท�ำให้เรำรู้สึกว่ำเกิดแผ่นดินไหว

ส่ ว นอี ก ต� ำ นำนหนึ่ ง ของแอฟริ ก ำตะวั น ตกน่ ำ รั ก กว่ ำ ต�ำนำนนี้เล่ำว่ำ โลกเป็นแผ่นกลมแบน ด้ำนหนึ่งวำงอยู่บนภูเขำ ขนำดมหึมำ อีกด้ำนหนึง่ มียกั ษ์แบกอยู ่ ส่วนนำงยักษ์ผเู้ ป็นภรรยำ แบกท้องฟ้ำเอำไว้ เมื่อใดก็ตำมที่ยักษ์หยุดแบกโลกเพื่อกอด ภรรยำ ก็จะท�ำให้เกิดแผ่นดินไหว

ส� ำ หรั บ อิ น เดี ย นั้ น มี ต� ำ นำนอย่ ำ งน้ อ ยสองเวอร์ ชั น เวอร์ชันแรกบอกว่ำมีงูเจ็ดตัวผลัดกันแบกโลกเอำไว้ ตอนเปลี่ยน ผลัดแบกโลกนี่แหละที่ท�ำให้เกิดกำรไหวสะเทือนจนผู้คนบนโลก รู้สึกได้

ส่วนอีกเวอร์ชนั หนึง่ นัน้ น่ำจะคุน้ หูคนุ้ ตำเรำคนไทยมำกกว่ำ เพรำะมักวำดเป็นภำพชัด ๆ ว่ำโลกเรำมีช้ำงสี่เชือกหนุนอยู่ ช้ำง ทัง้ หมดยืนอยูบ่ นกระดองของเต่ำยักษ์ ส่วนคุณเต่ำนีก่ อ็ ยูบ่ นงูยกั ษ์ อีกที หำกสัตว์ยกั ษ์เหล่ำนีต้ วั ใดตัวหนึง่ ขยับก็จะท�ำให้เกิดแผ่นดิน ไหวตำมมำ

น่ำสังเกตด้วยว่ำ งูตัวนี้ขดเป็นวงแล้วงับหำงตัวเองคล้ำย กับโอโรโบรอส ( ) หรืองูกินหำงของพวกกรีกโบรำณ ยังไงยังงั้น

34 AW1p7-40.indd 34

จักร าลของอินเดีย บราณ

13/3/2010 19:28

าพ าด อ ร บรอสจากเอกสาร เกีย กับการเล่นแร่แ ร าตุของกรีก บราณ

อย่ำงไรก็ดีพวกกรีกเองกลับพูดถึงแผ่นดินไหวไว้หลำย แบบ เช่น รำวศตวรรษที่ 4 ก่อนคริสต์ศักรำช อริสโตเติลบอก ว่ำลมแรงถูกดักจับไว้ในถ�้ำขนำดใหญ่ใต้พื้นพิภพ เมื่อลมพยำยำม จะหนีออกมำจะท�ำให้เกิดแผ่นดินไหว หำกลมผลักผนังถ�้ำด้ำน บนจะท�ำให้เกิดแผ่นดินไหวไม่รุนแรงนัก ส่วนลมที่ผลักพื้นดินจน แยกออกมำท�ำให้เกิดแผ่นดินไหวที่รุนแรง ค�ำอธิบำยนี้ปรำกฏใน บทละครชื่อ น ท ของเชกสเปียร์ด้วยเช่นกัน

บทละครเรือง เฮนรี่ที่ 4 ของเ กสเ ยร์

35 AW1p7-40.indd 35

13/3/2010 19:28

เทพเจ้า ิบ าคุมแบก ลก

ถูกลงโทษโดยถูกบังคับให้แบกโลกเอำไว้ แต่บำงเวลำที่พระองค์ พิโรธและกระทืบเท้ำ โลกก็จะสั่นสะเทือนเกิดแผ่นดินไหว

ส� ำ หรับ คนอิน เดียนแดง มีต�ำนำนหนึ่งเล่ ำไว้ว่ ำ ครั้ง หนึ่งหัวหน้ำเผ่ำชิกคำซอว์ ( ) ตกหลุมรักเจ้ำหญิงของ เผ่ำช็อกทอว์ ( ) แม้ว่ำเขำยังหนุ่มและมีรูปงำม แต่ก็มี ข้อบกพร่องส�ำคัญอย่ำงหนึง่ คือ เท้ำบิดเบีย้ วเสียรูปร่ำง ท�ำให้ผคู้ น เรียกว่ำ ไอ้เป ( ) เมือ่ บิดำของเจ้ำหญิงไม่ยอมยกลูกสำว ให้ เขำกับสมัครพรรคพวกจึงลักพำตัวเธอไปและจัดกำรฉลอง กำรแต่งงำนกันเอง เทพวิญญำณอันยิง่ ใหญ่ ( S ) จึงพิโรธและกระทืบเท้ำอย่ำงแรง แรงกระทืบนี้ท�ำให้น�้ำไหลท่วม เอ่อล้นตลิ่งของแม่น�้ำมิสซิสซิปปี และไหล่บ่ำเข้ำท่วมงำนเลี้ยงใน งำนแต่งงำน ส่วนต�ำนำนแผ่นดินไหวที่ฟังแล้วข�ำ ๆ แบบน่ำรัก คือ ต�านานของไซบีเรีย บอกว่ำ โลกอยู่บนเลื่อนที่บังคับโดยเทพเจ้ำ ทูลิ ( ) แต่เจ้ำสุนัขลำกเลื่อนดันมีเห็บหมัด ดังนั้นเมื่อใดก็ตำม ที่สุนัขหยุดเพื่อเกำ โลกก็จะไหวสะเทือน

ขม รัพย์ า ญญา ขอแนะน�ำ ://

.

. /

/

.

40 AW1p7-40.indd 40

13/3/2010 19:28

ตํานาน นํ้าท่วมโลก คนจ� ำ นวนมำกมั ก จะได้ ยิ น ต� ำ นำนน�้ ำ ท่ ว มโลกจำก ะ ล ำ น ส ำ (The Old Testament) โดย กำล หรือ น ส ระบุว่ำตัวเอกของเรื่อง คือโนอำห์ (N ) ได้ช่วยเหลือครอบครัวและชีวิตสัตว์ต่ำง ๆ ด้วยเรือขนำด ยักษ์ที่เขำสร้ำงขึ้นตำมพระบัญชำของพระเจ้ำ น�าท่ ม ลก าพ ดย มิเคลันเจ ล บู อนารอตติ หรือทีคน ทยคุ้น น ือ มเคิลแองเจ ล

41 AW2p41-72.indd 41

13/3/2010 19:28

จารกดินเหนีย ของบาบิ ลเนีย งมีเรืองรา เกีย กับน�าท่ ม ลก

อย่ำงไรก็ดีอำรยธรรมโบรำณอย่ำงสุเมอร์ บำบิโลเนีย และกรีก ต่ำงมีตำ� นำนน�ำ้ ท่วมโลกด้วยเช่นกัน ทีน่ ำ่ ทึง่ คือ ต�ำนำน เหล่ำนีล้ ว้ นมีพล็อตเรือ่ งทีค่ ล้ำยคลึงกับเรือ่ งของโนอำห์มำกเอำกำร ถึงขนำดที่ท�ำให้นักประวัติศำสตร์ส่วนหนึ่งรู้สึกว่ำเป็นไปได้ไหมที่ จะมีใครเลียนแบบใคร หรือต่ำงฝ่ำยต่ำงไปลอกมำจำกแหล่งเดียว กัน หรือไม่ทุกฝ่ำยต่ำงก็บันทึกเหตุกำรณ์เดียวกัน

หำกใช้เกณ ์อำยุจะพบว่ำ เรื่องรำวในต�ำนำนของอำรยธรรมสุเมอร์ที่เรียกว่ำ นส มีอำยุ เก่ำแก่ที่สุด คือ รำว 3000 ปีก่อนคริสต์ศักรำช

ส่ ว นต� ำ นำนของบำบิ โ ลเนี ย นั้ น มี อ ย่ ำ งน้ อ ยสำมเรื่ อ ง ได้แก่ มหากาพย์อะทราฮาซิส (Epic of Atrahasis) รำว 1640 ปี ก่อนคริสต์ศักรำช มหากาพย์กิลกาเมช (Epic of Gilgamesh) รำว 1100 ปีกอ่ นคริสต์ศกั รำช และบันทึกประวัตศิ าสตร์บาบิโล- เนียของเบรอสซัส (Berossus’ Babylonian History) รำว 278 ปีก่อนคริสต์ศักรำช

ส�ำหรับกรีกก็มีต�ำนำนน�้ำท่วมโลกอย่ำงน้อยสำมเวอร์ชัน เช่นกัน ซึง่ ได้รบั กำรบันทึกโดย โอวิด (Ovid) ไฮจินสุ (Hyginus) และอะพอลโลโดรัส (Apollodorus) ทัง้ หมดนีป้ ระมำณว่ำน่ำจะมี อำยุรำว 700 ปีก่อนคริสต์ศักรำช

เรื่ อ งของโนอำห์ประมำณกัน ว่ำบัน ทึกในช่วง 100042 AW2p41-72.indd 42

13/3/2010 19:28

500 ปีก่อนคริสต์ศักรำช ส่วนอิสลำมก็กล่ำวถึงเรื่องนี้ ไว้เช่น กัน โดยเรียกโนอำห์ว่ำ นูห์ (Nuh) ในภำษำอำหรับ และถือว่ำ ท่ำนเป็นนบีคนหนึ่ง (ชื่อนบีนูห์นี้ บำงทีสะกดว่ำ นู ค�ำว่ำ นบี แปลว่ำ ผู้บอกข่ำว ซึ่งในทำงศำสนำอิสลำม หมำยถึง ผู้ที่ ได้รับกำรเลือกสรรจำกอัลเลำะห์ให้เป็นผู้ท�ำหน้ำที่ บอกข่ำวดีและตักเตือนมนุษย์ในยุคต่ำง ๆ เพื่อให้มนุษย์มีหนทำง ที่ดีงำมในกำรด�ำเนินชีวิตในโลกนี้และได้รับควำมรอดพ้นในโลก หน้ำ นบีคนแรกคือ อำดัม ส่วนคนอืน่ ๆ ทีเ่ ด่น ๆ เช่น โมเสส คือ นบีมูซำ และพระเยซู คือ นบีอีซำ เป็นต้น

ย้อนกลับมำที่ต�ำนำนน�้ำท่วมโลกกันต่อ ในที่น้ีจะชวนไป เปรียบเทียบเรื่องรำวใน ำกำ กลกำ กับเรื่องใน กำล โดยอำจจะแถมมุมมองของอิสลำมเข้ำไปด้วยหำกมีแง่มมุ น่ำสนใจ

1. ำกำ กลกำ และ กำล ต่ำงก็กล่ำวถึงผูท้ ที่ ำ� ให้เกิดน�้ำท่วมใหญ่ว่ำเป็นเทพเจ้ำหรือพระเจ้ำซึ่งไม่ทรงพอใจใน พฤติกรรมของมนุษย์

ใน ำกำ กลกำ ปวงเทพเจ้ำมำชุมนุมกันแล้ว ลงมติให้ท�ำลำยล้ำงมนุษ ย์ด้วยน�้ำท่วม โดยมีเทพเอนลิล ( ) เป็นแกนน�ำองค์สำ� คัญ สำเหตุของควำมไม่พอใจไม่ระบุชดั ใน ำ กำ กลกำ แต่ ใน ำกำ ะท ำ ำ ส ซึ่งเป็นต�ำนำน

เทพเอนลิล

AW2p41-72.indd 43

43 13/3/2010 19:28

น้ำท วมโลก

แอตแลนติส

มหาสงครามแร็กนาร็อก เทพสายฟ า

กิลกาเมช

กวนเกษียรสมุทร

แผ นดินไหว

โรม เป นไปได ไหมว าตำนานเหล านี้ก็จะยังคงมีเสน ห และทรงพลังอยู เสมอ เพราะแก นความคิด ความต องการพื้นฐาน และความใฝ ฝ นของมนุษย เรานั้น จะว าไปแล วก็แทบไม เปลี่ยนแปลงไปเท าใดเลย นับแต รุ งอรุณแห งอารยธรรม ที่คนเราสรรค สร างเรื่องเล าเรื่องแรกขึ้นมา

ขนแกะทองคำ กำเนิดคราส

หมวดศาสนา/ปรัชญา ราคา 170 บาท

170.-