Bb200903

" " "RAND "RANDWEER

3 maart 2009

• 48ste lichting officieren toch niet de laatste • Grote brand ontzwavelingsfabriek Rotterdam

jaargang 33

• Steeds meer hoogtereddingen in Nederland

vakblad v akblad voor brandweer, hulpverlening en rampenbestrijding

Brandweer bestrijdt zwavelzuur uit tankwagen

full-service ICT partner U heeft niets aan een ICT-partner die u vertelt hoe het ongeveer zit. U wilt ook niet horen wat er allemaal níet kan. U wilt een realist. Die uw ICT-zaken nuchter bekijkt.

Direct naar de oplossingen toe werkt. Beloftes doet die gerealiseerd kunnen worden.

Bij Nobel weet u altijd waar u aan toe bent. Zo nuchter zijn we wel. Al twintig jaar.

Hoofd Bedrijfsvoering van Brandweerkorps Gooi en Vechtstreek Dick van Baarle over de samenwerking tussen het korps en Nobel: Fusie als aanleiding voor overkoepelend datanetwerk

De brandweerkorpsen in de Gooi- en Vechtstreek fuseerden per 1 januari 2009. Negen gemeentelijke en één regionaal korps worden voortaan centraal aangestuurd vanuit het Brandweerkorps Gooi en Vechtstreek (BGV) in Hilversum. Na het initiële besluit werd er een ICT-werkgroep opgezet met vertegenwoordigers van alle tien korpsen en de negen betrokken gemeenten.

De werkgroep besloot volgens hoofd bedrijfsvoering BGV Dick van Baarle al vrij snel dat er een nieuw overkoepelend datanetwerk moest komen. “De bestaande netwerken waren deels verbonden aan de specifieke gemeenten en waren wisselend van kwaliteit.”

Professionele aanpak Nobel mede doorslaggevend voor keuze

Uiteindelijk kwam ICT-dienstverlener Nobel bij beide offertetrajecten als beste partner uit de bus, vertelt Van Baarle. “Hoewel je vaak hoort dat geld de doorslaggevende rol speelt, was dat hier niet alleen het geval. Geld is zeker belangrijk, maar voor ons gaf mede de doorslag hoe professioneel Nobel het offertetraject al oppakte. Verder is het BGV zeer gecharmeerd van van het samenwerkingsmodel tussen de eigen ICT-medewerkers en de Managed Services organisatie van Nobel.

Lees het gehele artikel op www.nobel.nl of bel 035 - 69 5 1 5 00 voor een vrijblijvend gesprek.

‘Kunnen vertrouwen op je ICT is voor een hulpdienst als de brandweer cruciaal’ Dick van Baarle, BGV

b u s i n e s s s o l u t i o n s | I C T i n f ra s t r u c t u r e s o l u t i o n s | m a n a g e d s e r v i c e s

www.nobel.nl

INHOUD

nummer 3 maart 2009

141

Project 'Verbeteren Lerend Vermogen Brandweer' van start

Het lerend vermogen moet naar een hoger niveau getild worden. Programmamanager Huib Fransen vertelt.

COVERSTORY

161

Hoe ontwikkel ik als korps tweede loopbaanbeleid? Een prangende vraag nu het FLO alweer drie jaar geleden is afgeschaft.

Het A+O fonds Gemeenten heeft op basis van ervaringen van pilotkorpsen een handreiking ontwikkeld.

Brandweer bestrijdt zwavelzuur uit tankwagen

In het Limburgse Herten komt op 11 februari zwavelzuur vrij tijdens het vervoersgereed maken van een tankwagen. Bruine, giftige nevel drijft naar een nabijgelegen woonwijk. Lees verder in de rubriek Actueel.

ARTIKELEN 130

163

Grote brand ontzwavelingsfabriek havengebied Rotterdam

Blussen met hogedrukleiding: snel en efficiĂŤnt

In Leerdam zijn vijf en binnenkort zelfs acht gebouwen uitgerust met een droge stijgleiding waarop met knikkoppelingen hoge druk kan worden aangesloten. Ook andere korpsen zijn druk bezig met dergelijke innovatieve systemen.

138

164

Kennis evaluatie gedeeld op vakdag De Punt

48ste officiersopleiding, toch niet de laatste

Het nieuwe opleidingsstelsel maakt een eind aan de officiersopleiding.

Althans, zo leek het even. De 48ste lichting zou de laatste te worden.

Later werd besloten dat de opleiding toch een doorstart maakt.

158

Hoogtereddingen maken opmars in Nederland

Voor Nederland is het een betrekkelijk nieuw fenomeen: hoogtereddingen. De Veiligheidsregio Utrecht is na Rotterdam-Rijnmond de tweede regio in ons land die start met een eigen team.

Asbestalarm bij uitslaande brand caravanstalling Hoeven

Bij een grote uitslaande brand op 10 februari in het Brabantse Hoeven gaan twee schuren in vlammen op. Naast grote rookkolommen komt bij de brand ook een hoeveelheid asbesthoudend materiaal vrij.

Heel wat leerpunten zijn te halen uit de evaluatie en alle gebeurtenissen rond de dramatische brand in De Punt vorig jaar. Bij dat ongeluk kwamen drie brandweermensen om het leven.

152

Gierpak maakte einde aan vieze ademluchtflessen

Vieze ademluchtflessen door een inzet in een gierkelder zijn verleden tijd. De brandweer Joure ontwikkelde een gierpak waarin het ademluchttoestel aan de binnenkant van het pak zit.

Een felle brand bij de raffinaderij in Rotterdam Europoort op vrijdag 13 februari. Door lekkage van waterstof in een ontzwavelingsunit staat de procesinstallatie in korte tijd in lichterlaaie.

134

Handreiking voor ontwikkelen tweede loopbaanbeleid

Rubrieken 125 126 137 142 144 147 151 155 157 167 174

Van de redactie Actueel Punt Edu Dubbelinterview De oefenrubriek NVBR katern Brandweer overzee De website van Vraag & Antwoord De Kazerne/Het voertuig Colofon en lijst van adverteerders

Op de voorpagina: Zwavelzuur lekt uit een tankwagen in het Limburgse Herten.

Foto: FBF.NL

Brand&Brandweer

nummer 3 maart 2009 123

Applicom Zeker in brandveiligheid!

UÊ UÊ UÊ UÊ

`Û ÃiÀ } *À `ÕVÌi Ì>}i " `iÀ Õ`

BOUWKUNDIGE BRANDPREVENTIE

Hulzenseweg 10-20 UÊNijmegen UÊT: +31 (0)24 35 22 571

www.applicom.nl

j Êi ÌÀiiÊi Êjj Ê>> ëÀii «Õ ÌÊ ÊLÀ> `«ÀiÛi Ì i

%FUBDIFSJOH WBO #SBOEXFFSQFSTPOFFM 3FHJP4BGF IFFGU FSWBSFO CSBOEXFFSQFSTPOFFM NFU WFSTDIJMMFOEF DPNQFUFOUJFT CFTDIJLCBBS WPPS [PXFM LPSUF BMT MBOHF UFSNJKO

t #SBOEXFFSEJFOTUFO

FO QFSTPOFFM t #SBOEXBDIUUPF[JDIU t &)#0 EJFOTUFO t /BCMVTXFSL[BBNIFEFO t *OUFSWFOUJFUFBN t 7FSIVVS CSBOEXFFSNBUFSJFFM

3FHJP4BGF JT VVS QFS EBH CFSFJLCBBS FO CFTDIJLCBBS

124 nummer 3 maart 2009

XXX CSBOEXBDIUFO OM

Sdu Uitgevers

VAN DE REDACTI E

Traplopen Het blijft schrikken. De afgelopen weken volgen dalende omzetcijfers, aanvragen voor arbeidstijdverkorting en aanvragen tot faillissement elkaar snel op. Als klap op de vuurpeil de laatste ramingen van het Centraal Planbureau van half februari: een bruto binnenlands product dat afneemt met 3,5% en een werkloosheid die stijgt richting de 9%. Politieke leiders laten geen gelegenheid onbenut om aan te geven dat er sprake is van een crisis en dat er iets moet gebeuren. Over dat iets verschillen de meningen nog aanzienlijk. Nu bent u als lezer van dit blad wel gewend om een crisis te bestrijden, maar deze is van een andere orde. Toch maken wij net zo goed deel uit van die overheid die op zoek is naar oplossingen en die haar huishoudboekje aan zal moeten passen aan de omstandigheden. Want wat dat betreft is onze nationale begroting niet moeilijker dan onze privé-uitgaven; geef je meer uit dan je hebt, dan heb je uiteindelijk een probleem. En als de raming van het CPB enigszins juist is dan geeft de rijksoverheid volgend jaar 50 miljard meer uit dan er is. Kortom: dat wordt schuiven in het huishoudboekje.

Dat we daar ook als brandweerorganisaties last van zullen hebben is duidelijk. In Nederland is nog steeds het ‘trapje op, trapje af’ principe van toepassing. Hiermee wordt bedoeld dat de uitkeringen van het gemeentefonds meegroeien, maar ook meedalen, met de rijksbegroting. Dus als de rijksoverheid gaat bezuinigen, zullen ook de inkomsten uit het gemeentefonds dalen. Tel daarbij op dat iedere gemeente door bijvoorbeeld een stijging van het aantal werklozen ook binnen haar eigen begroting rekening moet houden met extra uitgaven voor uitkeringen en dan weet u dat ook de brandweer haar steentje moet bijdragen.

Een aantal deskundigen heeft de afgelopen weken beargumenteerd dat we als maatschappij sterker uit deze crisis kunnen komen als we ook de combinatie weten te leggen tussen de diverse crises. Het verbinden van de milieu-, de energie- en de financiële crisis zou kunnen leiden tot oplossingen die onze maatschappij sterker maken dan voorheen.

Persoonlijk werd ik er wel door geprikkeld. Moeten wij voor voertuigen toch overschakelen naar andere vormen van brandstof?

Aardgas, hybride of volledig elektrische aandrijving komt juist nu steeds meer binnen handbereik. Zijn er mogelijkheden om deze tijd te gebruiken om nieuwe technologieën toe te passen?

Er zijn goede voorbeelden van aanvullingen of alternatieven ten opzichte van het blusmiddel water. Willen en kunnen we een maatschappelijk voorbeeld vormen voor vernieuwing? Een behoorlijke uitdaging. Een nog grotere uitdaging als we, zoals het er nu naar uitziet, de trap aflopen in plaats van op. In ieder geval kan het helpen om hierin te leren van anderen. Om te zien of zij ons kunnen helpen in deze dilemma’s. Of we met hen kunnen delen in kennis en ervaring en ten slotte: of we zelf durven kiezen.

Albert-Jan van Maren

Dat wordt dus een kwestie van kiezen en delen. Ja, u leest het goed; en, niet of. Nu verzin ik dit niet zelf. Het NVBR-congres van dit jaar heeft dit thema meegekregen. Een thema dat zeker past in deze tijd. Als beroepsgroep zijn we vaker uitgedaagd om over de schutting te kijken. Om te delen met anderen in kennis, ervaring, problemen, maar ook durf en innovatie. Daar komt nu bij dat we in onze plannen goed moet kiezen. Kiezen tussen gewenst veiligheidsniveau en beschikbare middelen, tussen kerntaken en multifunctionele inzetbaarheid, tussen consolidatie en innovatie. Financiering van ontwikkelingen zal, nog meer dan voorheen, de nodige overtuigingskracht en inventiviteit vragen.

Financiering is niet alleen een kwestie van het aanvragen van meer budget. Het gaat om het creëren van tastbare voordelen, het verbinden van meerdere problemen in een oplossing. Om samenwerking binnen en buiten het werkveld van de openbare orde en veiligheid.

Brand&Brandweer

nummer 3 maart 2009 125

ACTU E EL

Bosbranden Australië grootste ooit

Brandweer Vaals viert 175-jarig bestaan In 1834 werd in Vaals het startsein gegeven voor de oprichting van de vrijwillige brandweer. Inmiddels zijn 175 jaren verstreken. Brandweer Vaals organiseert daarom in juli een feestweekend om het jubileum te vieren.

De brandweer Vaals is op dit moment druk bezig met de organisatie van het feestweekend dat op 10 t/m 12 juli wordt gehouden. Hoogtepunt van het weekend wordt de Euregionale hulpverlenersdag op zondag 12 juli. Er wordt dan een internationale optocht georganiseerd met historische en moderne hulpverleningsvoertuigen uit België, Duitsland en Nederland. Ook geven de hulpverleners uit deze drie landen verschillende demonstraties. Mocht u met een historisch- of modern hulpverleningsvoertuig deel willen nemen aan deze Euregionale dag, stuur dan een e-mail naar brandweer@vaals.net.

Meer informatie over het feestweekend is te vinden op de website www.vaals. net/brandweer

Enorme droogte, extreem hoge temperaturen en vuurstichting zijn de voornaamste oorzaken van de enorme bosbranden die woeden in de staat Victoria in Australië. Door de enorme branden zijn er ruim 300.000 hectare aan grond vernietigd en complete dorpen van de kaart geveegd.

De bosbranden hebben op het moment van schrijven al aan ruim tweehonderd mensen het leven gekost. Het dodental zal waarschijnlijk nog verder oplopen.

Brand&Brandweer sprak met Wabe Roskam, buitenlandcorrespondent voor onder andere NOS in Australië.

Voor Roskam, woonachtig in Melbourne, is het een raar een ramp te ervaren die bij wijze van spreken in de achtertuin plaatsvindt. ‘Op twintig minuten rijden zit ik midden in het rampgebied. Dode koala’s en kangaroe’s op de weg. Alles is weggebrand. Door de enorme hitte zijn de huizen geïmplodeerd en van veel dorpen is niets meer over.’ Ondanks dat de bewoners goed voorbereid zijn op bosbranden maakten ze geen schijn van kans. Roskam: ‘Het vuur legt in acht minuten een afstand van twintig kilometer af. Zelfs de wind staat 126 nummer 3 maart 2009

in brand. Het is niet te bestrijden en de brandweer staat machteloos.’

Om de brand tegen te houden worden er met bulldozers brandgangen gemaakt.

‘Daarnaast wordt de grond rondom de dorpen zo kaal mogelijk gehouden.’ Dat de bosbranden zouden komen, is niet verbazingwekkend. Al zes weken lang heeft het in Victoria weinig tot niet geregend. En op zaterdag 7 februari haalde Australië een recordtemperatuur. Het was maar liefst 46,8 graden Celsius. ‘Het waren de elementen van een tijdbom. Een blikseminslag kan al het begin zijn van een kleine brand.

En de natuur is hier zo groot en uitgestrekt dat veel kleine brandjes niet worden waargenomen.’

Een groot deel van de branden is aangestoken. Ook de brandweer heeft last van de pyromanen. ‘Het gebeurt dat de brandweer een van de branden onder controle heeft, en dat er dan iemand de branden net zo hard weer aansteekt.’ De politie is inmiddels een klopjacht begonnen naar de daders. De Australische overheid heeft op 9 februari de wetgeving aangepast voor brandstichters van bosbranden. ‘Word je nu schuldig bevonden van brandstichting

dan word je in dit geval ook aangeklaagd voor moord. Er zijn op dit moment al een paar mensen opgepakt.’

CFA De bosbranden in Victoria worden bestreden door de Country Fire Authority, afgekort de CFA. Dit is een organisatie die voor 75 % bestaat uit vrijwilligers en traint op bosbranden. ‘De mannen zijn inmiddels al dagen aan het blussen en de vermoeidheid slaat toe. Door de enorme hitte en de wind is het heel zwaar werk.

De brandweerlieden werken in units van zeven of acht man en een truck.’ Ruim 50.000 brandweerlieden zijn ingezet bij het blussen van de brand. De Australiërs zijn erg blij met de inzet van de brandweerlieden. ‘Ze worden erg gewaardeerd en veel mensen brengen spontaan eten en drinken langs.’ De gedupeerde bewoners worden opgevangen in een tentenkamp van het leger. ‘De meeste ‘slachtoffers’ die ik gesproken heb, willen ondanks deze ramp toch weer terugkeren naar hun dorpen om de boel weer op te bouwen.’

Sdu Uitgevers

Half miljard euro schade door grote branden De financiële schade door grote branden bedroeg in 2008 490 miljoen euro. Hoewel er minder grote branden -branden met meer dan een miljoen euro schade- waren dan in 2007, was het totale schadebedrag wel 45 miljoen euro hoger. Dit meldt Verzekerd! van het Verbond van Verzekeraars.

Vorig jaar telde het Verbond van Verzekeraars 96 grote branden, een jaar eerder 108. De stijging van het totale schadebedrag komt met name door de brand die de bouwkundefaculteit van de TU Delft op 13 mei verwoestte. Die was met 140 miljoen euro schade volgens de verzekeraars een van de duurste ooit. De op een na duurste brand van het afgelopen jaar was in Venlo. Daar zorgde een brand in een opslaghal met printers en computers voor 35 miljoen euro schade.

Congres VBV op IVIC

Foto: Peter Hofman

ACTU EEL

Half miljard euro schade door grote branden

Cartoon

De Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers (VBV) organiseert op 16 mei de dag van de Brandweer Vrijwilliger, met als thema ‘Oppoetsen dat vrijwilligersgoud’.

Het congres wordt gehouden op het voormalig vliegveld Valkenburg tijdens de vakbeurs IVIC 2009.

Tijdens het congres wordt een aantal workshops gehouden waarin de brandweervrijwilligers en genodigden met elkaar in discussie gaan over verschillende vakonderwerpen. De VBV gaat ook twee awards uitreiken. Een voor brandweervrijwilliger van het jaar en een award voor innovatieontwikkeling.

Via de website www.brandweervrijwiligers.nl kunnen nominaties voor beide awards gedaan worden.

Brand&Brandweer

nummer 3 maart 2009 127

ACTU E EL

Brandweer in actie tegen foutparkeerders Fotografie: brandweer Abcoude

Brandweercommandant Ad Verbree plaatst een gele kaart onder de ruitenwissers van een foutparkeerder.

De brandweerlieden van Abcoude zijn het zat. In de smalle straten van de gemeente staan de auto’s vaak fout geparkeerd.

Dit levert levensgevaarlijke situaties op, omdat de wagens van de hulpdiensten er dan niet langs kunnen. Om een einde te maken aan dit gevaarlijke parkeergedrag zijn de brandweerlieden een campagne gestart.

In het Utrechtse dorp Abcoude bestaan verschillende knelpunten voor de brandweer. Veel nauwe straatjes, zowel in de dorpskern als daar buiten. ‘Als de mensen dan ook nog hun auto fout parkeren of schots en scheef achterlaten, is het voor de brandweer een hele klus om auto’s überhaupt te passeren’, aldus commandant Ad Verbree.

Volgens de commandant beseffen veel mensen niet hoe het is om een grote brandweerwagen te besturen. ‘Om een bocht te kunnen maken hebben we veel ruimte nodig. Als automobilisten binnen een straal van vijf meter bij een bocht parkeren dan hebben we al last van een blokkade.’

Tot nu toe is de brandweer nog altijd op tijd bij een incident aangekomen ‘maar dat is meer geluk dan wijsheid. Daarom moest er actie ondernomen worden. Je wilt toch niet op je geweten hebben dat

iemand sterft doordat de brandweer en ambulance te laat arriveert vanwege foutgeparkeerde auto’s.’ In samenwerking met de gemeente is de brandweer van Abcoude daarom een campagne begonnen om foutparkeren tegen te gaan.

Actie De brandweer en gemeente wilden een klantvriendelijke campagne. In een artikel in de plaatselijke krant wordt het parkeerprobleem aangekaart. In de wijken met de meeste parkeerknelpunten is bovendien huis-aan-huis een brief verspreid. ‘Met daarin uitleg over het parkeerprobleem van de hulpdiensten.’

Ook deelt de brandweer gele kaarten uit.

De brandweerlieden gaan zelf de woonwijken in en stoppen gele briefjes onder ruitenwissers van foutparkeerders. ‘Op het briefje staat dat hun auto fout geparkeerd staat en wat de gevolgen hiervan kunnen zijn.’

Wie niet horen wil moet volgens de commandant maar voelen, want bij waarschuwen alleen blijft het niet. ‘De politie heeft inmiddels al een aantal verkeersboetes uitgedeeld voor foutparkeren. De politie blijft hier de komende periode streng op controleren.’ Of de actie succes heeft kan Verbree nog niet zeggen.

‘Daarvoor is het nog te vroeg. Maar als de mensen blijven foutparkeren, gaan we de actie de komende maanden herhalen.’

Nationaal Brandveiligheidcongres 2009

Energiebedrijf voorziet 50.000 woningen van CO-melder

Het Nationaal Brandveiligheidcongres 2009 vindt op 23 april in Bussum plaats. Het congres is interessant voor iedereen die betrokken is bij brandveilige gebouwen, waaronder brandpreventiemedewerkers, beleidsmakers, opdrachtgevers, architecten, ontwerpers, adviseurs, toetsers, bouwers, installateurs, facility managers en verzekeraars.

Energiebedrijf Eneco heeft in een jaar tijd ongeveer 50.000 woningen voorzien van koolmonoxidemelders. Het bedrijf heeft rond de 170.000 open gasgestookte toestellen, zoals geisers en oude gaskachels, in beheer. Deze toestellen vormen een groter risico op het vrijkomen van koolmonoxide.

Wordt er voldoende rekening gehouden met brandveiligheid tijdens de bouw van een project? En hoe zit het na oplevering van een gebouw? Vaak blijkt tijdens gebruik dat een gebouw toch niet zo veilig is als gedacht. Zeker als we kijken naar bestaande panden. Hoe kunnen we er voor zorgen dat dit verandert? Onderwerpen die tijdens het congres aan de orde komen.

Meer informatie is te vinden op www.sbr.nl/nationaalbrandveiligheidscongres.

128 nummer 3 maart 2009

Oorzaak van het vrijkomen van koolmonoxide is dat de gasgestookte kachels vaak vies en slecht onderhouden zijn.

Bovendien is er niet altijd goede ventilatie en afvoer. Eneco heeft al verschillende meldingen binnen gekregen van een te hoge koolmonoxideconcentratie en zal daarom verdergaan met het plaatsen van CO-melders. In Nederland vallen jaarlijks naar schatting tien tot vijftien doden door koolmonoxidevergiftiging en nog eens honderden mensen belanden in het ziekenhuis.

Sdu Uitgevers

ACTU EEL

Foto: FBF.NL

Brandweer bestrijdt zwavelzuur uit tankwagen

In het Limburgse Herten komt op 11 februari zwavelzuur vrij tijdens het vervoersgereed maken van een tankwagen. De brandweer van Roermond is snel ter plaatse en legt een waterscherm aan rond de tankwagen. De bruine, giftige nevel drijft naar een nabijgelegen woonwijk, maar de brandweer kan verdere verspreiding van de gaswolk voorkomen. Niemand raakt gewond.

De tankwagen stond een aantal weken gestald bij het transportbedrijf Van der Lee in Herten en zou de volgende dag compleet gevuld afgevoerd worden. In de tank zit nog een resthoeveelheid van ongeveer 3-5 m3 afvalstof zwavelzuur. De afsluiters van de tank blijken bij controle vast te zitten en worden daarom door medewerkers met stoom los ‘geweekt’ door de tank te spoelen van buitenaf. ‘Tijdens deze routineklus is in de tank een chemisch proces op gang gekomen. En via het door de chauffeur geopende mangat op de tank is er een bruingele zwavelzuurdamp vrijgekomen’, vertelt Officier van Dienst John Rikers van brandweer Roermond. De brandweer wordt direct gealarmeerd. De zwavelzuurdamp is duidelijk zichtbaar en op het hele terrein te ruiken, maar gelukkig lekt de tank zelf niet. ‘De eerste bevelvoerder heeft adequaat gehandeld door meteen een waterscherm aan te leggen en de vrijkomende damp neer te slaan.’ Dankzij de chemische reactie loopt ook de warmte in de tank flink op. ‘Met behulp van handstralen is geprobeerd om de tank te koelen en zo een explosie te voorkomen.’ Deze aanpak werkt. De OvD is net op tijd bij het incident aanwezig voor het overleg waar onder andere een Adviseur Gevaarlijke Stoffen (AGS) en een bedrijfstechnicus aan deelnemen. Er wordt opgeschaald naar GRIP1. Ook wordt besloten om extra waterschermen op te stellen en het publiek in

Brand&Brandweer

het effectgebied te informeren over de zwavelzuurwolk. ‘Politie en brandweereenheden zijn de wijk ingegaan om mensen te alarmeren om ramen en deuren gesloten te houden. Ook de pers wordt ingeschakeld.’

Water De tank heeft ruimte voor 20 m3 zwavelzuur en is maar voor een kwart gevuld met zwavelzuur. De brandweer besluit om de tank verder te vullen met water om de chemische reactie te stoppen.

Geen eenvoudige en ongevaarlijke klus, aangezien het vullen van de tank heftige reacties van het zwavelzuur kan uitlokken.

Ondertussen gaat het koelen van de tank door.

Twee brandweerlieden klimmen bovenop de tank in bovenwinds gebied en spuiten 13 m3 water in de tank. De eerste twee minuten ontketent dit een heftige reactie. Er komt veel geelbruine rook vrij. Binnen 20 minuten is de tank helemaal met water gevuld. ‘Daarna hebben we een tijdlang zitten monitoren.

Want wat is precies de druk? En hoe hoog is de temperatuur in de ketel? Er is zelfs een warmtebeeldcamera gebruikt om dit te checken.’

Na een half uur monitoren blijkt de druk bijna te zijn verdwenen en de temperatuur is met 20 graden gedaald. ‘Het mangat is daarna helemaal afgesloten en na drie kwartier later was de temperatuur verder gedaald tot 15 graden Celsius. Kortom het gevaar is verdwenen en het sein veilig wordt gegeven’, aldus Rikers. Was het plan mislukt dan had de brandweer nog wel een plan B achter de hand gehad. ‘Bij het bedrijf stonden nog genoeg lege tanks. Dan hadden we alles overgepompt naar een andere tank’, besluit Rikers.

nummer 3 maart 2009 129

Brand van de maand

Grote brand ontzwavelingsfabriek

In een ontzwavelingsfabriek in het Europoortgebied ontstaat door een lekkage van waterstof in een ontzwavelingsunit een enorme brand.

130 nummer 3 maart 2009

Sdu Uitgevers

Brand van de maand

fotografie: FBF.nl

in Rotterdams havengebied Bij de raffinaderij van Kuwait Petroleum in Rotterdam Europoort (KPE) breekt op vrijdag 13 februari een felle brand uit. Door lekkage van met name waterstof en gasolie in een ontzwavelingsunit staat de procesinstallatie in korte tijd in lichterlaaie. De brandweer probeert de vuurzee in te blokken en te voorkomen dat er meer gevaarlijke stoffen vrijkomen. Een veertig meter hoge metalen schoorsteen van de installatie dreigt om te vallen.

H

Door Neeltsje Marije de Boer

et is 20.55 uur als een bedrijfssirene in het Europoortgebied afgaat. Niet alleen het personeel van het betrokken bedrijf wordt door het alarm geïnformeerd. ‘Ik was thuis in Brielle en daar was de bedrijfssirene duidelijk hoorbaar. Voor mij het sein om me om te kleden en niet veel later ging inderdaad mijn pieper af’, aldus Arie van den Berg, Officier van Dienst in district Haven van de Brandweer Rotterdam-Rijnmond, het werkgebied van de Gezamenlijke Brandweer. Het bericht op de pager geeft aan dat het om een zogenaamde drukknopmelding gaat. Dit is een alarmeringsmiddel via het OMS op de meldkamer brandweer voor bedrijven die hun bedrijfsbrandweerzorg geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan de Gezamenlijke Brandweer. De brand is ontstaan in een ontzwavelingsfabriek van de olieraffinaderij KPE, ofwel Q8. In de ontzwavelingsfabriek wordt in een reactor zwavel uit dieselolie verwijderd. ‘Ergens ter hoogte van de uitlaat van de reactor is een gat ontstaan, waardoor een mengsel van waterstof, gasolie en sporen zwavelwaterstof is weggelekt en vrijwel direct ontstoken. Hierdoor ontstond een enorme vuurzee, gevolgd door drie explosies, waarschijnlijk ten gevolge van openbarstende leidingen, die zelfs in Brielle en Oostvoorne te zien en horen waren.’ Als Van den Berg komt aanrijden is de eerste eenheid van de Gezamenlijke Brandweer, met een industrieel brandweervoertuig, al op het terrein aanwezig. De eenheid is vlak daarvoor getuige geweest van de laatste explosie. ‘Tot het moment dat er direct mondeling contact was met de bedrijfsdes-

Brand&Brandweer

nummer 3 maart 2009 131

Brand van de maand

Er is eerst onzekerheid of bij de brand slachtoffers zijn gevallen. Daarom vraagt de brandweer om medische ondersteuning.

kundige was het niet zeker of er ook slachtoffers waren gevallen onder de 35 aanwezige medewerkers van KPE. Daarom heb ik tijdens het aanrijden voor de zekerheid om medische ondersteuning gevraagd en op basis van het berichtenverkeer opgeschaald naar ‘middelbrand.’ Na een heftige explosie wordt door de eerst aangekomen bevelvoerder opgeschaald naar ‘grote brand’.’

GRIP 2 De sirenes, stank en een duidelijk hoorbare en zichtbare oranje vuurkolom zorgt voor veel onrust bij de bewoners van Brielle en Oostvoorne. ‘De mensen belden al naar de brandweer en de milieudienst om te vragen wat er aan de hand was en of zij gevaar liepen, terwijl wij nog niet ter plaatse waren. Er was veel behoefte aan nieuwsvoorziening. Ik heb daarom besloten om op te schalen naar GRIP2. Dit heb ik puur en alleen gedaan vanwege de onrust onder de bevolking. Indicaties voor een effectgebied door giftige stoffen waren er niet. Het ROT is bij GRIP 2 verantwoordelijk voor de voorlichting aan de omgeving.’ Aangekomen bij KPE gaat de OvD eerst op zoek naar de werknemer van KPE die het aanspreekpunt is namens het bedrijf, de zogenaamde SSS (Senior Shift Supervisor). Uiteindelijk vindt de OvD de SSS en die heeft goed nieuws. ‘Er waren geen slachtoffers en vermisten. Alle werknemers hebben zichzelf in veiligheid weten te brengen. We hebben dit goede nieuws meteen naar de buitenwereld gecommuniceerd.’ De procesoperators van het bedrijf hebben meteen bij het ontdekken van de brand de vier stationaire waterkanonnen, die rond de procesinstallatie staan opgesteld, in werking gesteld. Van den Berg krijgt van de SSS van Q8 alle informatie die hij nodig heeft om zicheen beeld te vormen van de situatie. Op basis van deze gegevens maakt hij, samen met zijn stagiair, Martijn Dame, een plan van aanpak voor inzet van de brandweer. De 132 nummer 3 maart 2009

OvD komt tot de conclusie dat de directe omgeving van de brand gekoeld moet worden. ‘Door koeling moet voorkomen worden dat er nog meer procesonderdelen bezwijken en daardoor meer gevaarlijke vloeistoffen en gassen vrijkomen. We wilden de overgebleven gasolie en waterstof die bij de lekkage vrijkwam gecontroleerd laten uitbranden, omdat dit niet verder ingeblokt of afgesloten kon worden. Het bedrijf had er al voor gezorgd dat de unit was ingeblokt, zodat er geen gevaarlijke stoffen meer aangevoerd konden worden.’

Plan Het plan is om 360 graden rond de brandhaard de procesapparatuur te koelen en zo verdere uitbreiding van de brand te voorkomen. Om aan de enorme waterbehoefte te kunnen voldoen krijgt de brandweer assistentie van de havendienst. ‘Die heeft incidentbestrijdingsvaartuigen die 30.000 liter water per minuut kunnen leveren. Deze vaartuigen kunnen aansluiten op het bluswaternetwerk van het bedrijf en leveren dan via een aansluiting 7.500 liter water per minuut. We hebben deze blusboten gebruikt als back-up voor het normaal aanwezige bluswaternetwerk van het bedrijf, wat in principe voldoende bluswater levert. Onze blusvoertuigen zijn aangesloten op dit netwerk via bovengrondse hydranten en kunnen dan 6.000 liter water per minuut leveren.’

Een belangrijk zorgpunt vanaf het moment dat de brandweer aankomt is een veertig meter hoge metalen schoorsteen, die door de enorme hitte aan één zijde aangestraald wordt en voor het gevoel dreigt om te vallen. ‘Dat wilden we voorkomen, omdat er anders ongewenste escalatie zou optreden. Dus de schoorsteen moest gekoeld worden. Enigszins verwonderd stelden we in de loop van de bestrijding vast dat de schoorsteen weer recht trok.’ De temperatuur in de ontzwavelingsunit is tijdens normaal Sdu Uitgevers

Brand van de maand

De directe omgeving van de brand wordt gekoeld.

bedrijf 350 °C en de druk ca. 70 bar. De hitte die bij de brand vrijkomt is enorm. ‘Met als probleem dat alle bekabeling in de buurt werd aangestraald. Dit houdt in dat alle kabels smelten en daardoor veel informatie over de toestand in met name de omliggende procesonderdelen, zoals drukken en temperaturen, niet meer uitgelezen kan worden in de controlekamer.’ Nu moet de brandweer zelf inschatten hoe lang de uitstroming zal duren en of de koeling adequaat is.

Meting Door de lekkage en brand komen er allerlei gevaarlijke stoffen vrij. Op de fabriek, in het direct benedenwindse gebied, worden metingen verricht op met name zwavelwaterstof. ‘Deze stof is gemakkelijk waar te nemen door de rotte eierenlucht die dan vrijkomt. De meetploeg in de fabriek trof deze stof slechts in hele lichte mate aan.’ Tussen Brielle en de fabriek worden ook metingen verricht. ‘Ook de resultaten van deze metingen op zwavelwaterstof en zwaveldioxide waren negatief. Wel is er een lichte kruitlucht waargenomen, wat duidt op een zeer lage, maar niet meetbare concentratie zwaveldioxide. Er was dus geen gevaar voor de volksgezondheid.’ Om de omliggende procesinstallaties te koelen wordt ontzettend veel water gebruikt. Zoveel zelfs dat het rioolsysteem van het bedrijf het niet meer aankan. ‘En in het procesriool komt ook gemorst product uit de normale procesvoering, zoals dieselolie, benzine en kerosine. Deze producten drijven op water en worden door de enorme hoeveelheid water uit het riool gedrukt. Door de enorm hoge temperaturen in de procesinstallatie zou ontsteking van deze producten kunnen optreden, wat tot escalatie zou kunnen leiden elders in de fabriek.’

De brandweer besluit daarom om de koelstralen gedurende vijf minuten om te zetten in schuimstralen. Er wordt een schuimdeken over het water gespoten om ontsteking te voorkomen. Ook elders in de fabriek wordt dit gedaan, omdat daar de procesinstallaties nog volop in bedrijf zijn en er daar daadwerkelijk product op het water wordt geconstateerd. Als de brand uit is, gaat een aantal procesoperators van het bedrijf samen met de Brand&Brandweer

brandweer op verkenning bij de reactor waar de lekkage plaatsvindt. De situatie ziet er goed uit en de brandweer besluit om het gebruik van de waterkanonnen langzaam af te bouwen. Er wordt één waterkanon heel dicht bij de uitstroming van de reactor geplaatst en die blijft continu in actie om de uitstromende dampen te verdunnen. Het sein brand meester wordt om 01.42 uur gegeven. ‘De brand was eigenlijk al rond elf uur onder controle.

Alleen was men bang voor escalatie van de brand. Dat moest eerst uitgesloten worden.’

Bedrijfsbrandweer Het in stand houden van het waterkanon wordt overgenomen door de KPE-bedrijfsbrandweer. De Gezamenlijke Brandweer trekt zich terug. In de ontzwavelingsunit is veel schade. ‘KPE schat een bedrag van ruim € 1.000.000.’ Drie dagen later, op 16 februari, breekt er opnieuw een brand uit bij KPE, ditmaal in een andere fabriek. ‘Maar die brand had geen enkele relatie met de brand van 13 februari.’

De OvD kijkt met een goed gevoel terug op het incident. Toch zijn er wel een paar leerpunten. ‘De voertuigen stonden op grote afstand van elkaar dus niet iedereen had hetzelfde beeld van het incident. Een motorkapoverleg organiseren met de bevelvoerders is dan een goed idee om ervoor te zorgen dat iedereen hetzelfde beeld heeft. Ook de logistieke operatie bij dit incident is teveel voor de daarvoor aangestelde piketfunctionaris. Hier moeten we nog eens kritisch naar kijken, hoe we dat in de toekomst kunnen verbeteren. Een uitdaging blijft ook het feit dat mensen uit de directe omgeving van het bedrijf reeds direct bij aanvang van het incident willen weten wat er aan de hand is en of zij gevaar lopen. De uitrukkende brandweer kan in het eerste kwartier die informatie nog niet verstrekken, als zij zelf die informatie nog niet heeft. Prioriteit voor de eenheden ter plaatse is het stabiliseren van het incident. De informatievoorziening naar de omgeving komt daarna pas, zeker als er geen sprake is van direct gevaar voor de omgeving.’ ■

nummer 3 maart 2009 133

innovatie

Blussen met hogedrukleiding: In Leerdam zijn vijf en binnenkort zelfs acht gebouwen uitgerust met een droge stijgleiding waarop met knikkoppelingen hoge druk kan worden aangesloten. Ook andere korpsen zijn druk bezig met dergelijke innovatieve systemen. ‘Het is een fantastisch systeem’, aldus een enthousiaste Johan den Hertog van de brandweer Leerdam. Ook in andere gemeentes wordt het systeem steeds vaker toegepast.

Fotografie: Brandweer Leerdam

slepen en aansluiten op de blusleiding. Daar gaat heel wat tijd en moeite mee gepaard. Een normaal aanvalskrat lage druk met daarin 4 x 2" duimsslangen, drie straalpijpen en een verdeelstuk weegt ongeveer zestig kilo. Behalve het gesleep met materiaal dat bij een normale blussing nodig is, moet ervoor worden gezorgd dat alle afsluiters dicht zitten. Pas dan kan water op de leiding worden gezet.

In de praktijk betekent dit dat alle afsluiters op elke verdieping gecontroleerd moeten worden. ‘Het komt namelijk regelmatig voor dat deze kapot zijn. Juist omdat ze zo weinig worden gebruikt’, stelt Den Hertog. Het gebeurt daarom volgens Den Hertog regelmatig in het land dat brandweermensen de hoge druk slang met een touw omhoog hijsen en de droge blusleiding lage druk dus niet wordt gebruikt. Het hoge druk blusleiBrandweer Leerdam oefent het innovatieve systeem op de balkons van het Hof van Chlimintzas in Leerdam. dingsysteem heeft veel voordelen in vergelijking hiermee. ‘De dunne Door Ellen Schat gele slang weegt zes kilo en een hoge druk straalpijp twee kilo. Dat is heel gemakkelijk verdiepinet systeem is niet nieuw, maar ook weer wel. gen op te tillen’, aldus Den Hertog.

‘Droge stijgleidingen bestaan al langer. Net als het blussen van branden met hoge druk’, vertelt Johan Water rechtstreeks naar leidingen den Hertog van de brandweer Leerdam. ‘De kracht Het water wordt daarnaast rechtstreeks vanaf de brandweerzit ‘m in de combinatie van beide, en de knikkoppeling. De slanpomp de leidingen ingevoerd. De tankinhoud van 2000 liter gen kunnen namelijk onder druk worden aan- en afgekoppeld. bluswater is direct beschikbaar voor de eerste blussing. Dit in Je kunt dus een slang verlengen zonder dat de druk afgebouwd tegenstelling tot een blussing met lage druk, waarbij altijd eerst hoeft te worden en allerlei koppelingen en afsluiters losgeeen waterwinning moet worden opgebouwd. De brandweer kan schroefd hoeven worden.’ Het innoverende karakter van het dus sneller werken. Omdat een hoge druk systeem bij gelijke hoge druk blusleidingsysteem in een aantal gebouwen in bluswerking minder water verbruikt, kunnen de stijgleidingen Leerdam is duidelijk. Grootste voordelen zijn de tijdswinst en dunner zijn. Hierdoor wordt minder water en tijd gebruikt om de gewichtsbesparing. En dus minder fysieke belasting voor de stijgleidingen in het gebouw te vullen. Het leidingwerk is binbrandweer. nen drie minuten gevuld. Bij een gebouw met zes verdiepingen In veel hogere gebouwen met woonfunctie zitten droge blusis de leiding zelfs binnen dertig seconden gevuld. Daarna koppelt leidingen, waarmee met lage druk geblust moet worden. Bij de brandweer de slangen aan op de aansluitpunten en blust met een brand moeten de manschappen zware slangen naar boven een druk van ongeveer 30 bar. Den Hertog: ‘Het systeem geeft

H

134 nummer 3 maart 2009

Sdu Uitgevers

innovatie

snel en efficiënt

De slang weegt slechts zes kilo en heeft een barstdruk van 100 bar.

Voor- en nadelen van het hoge druk blusleidingsysteem: Voordelen • Snel water op het vuur • Minimale belasting voor het brandweerpersoneel • Minder nevenschade door met minder water te blussen • Geen tijdverlies door afsluitercontrole • Geringe bouwkosten Nadelen • Niet toepasbaar wanneer grote hoeveelheden water noodzakelijk zijn • Kleine aanpassing van brandweervoertuigen • Vier extra slangen per voertuig noodzakelijk • De gele slang is gevoeliger voor scherpe delen • Voorlopig zijn er geen installatie richtlijnen en NEN normen • Extra oefeningen voor brandweerpersoneel

veel meer water dan een traditionele hoge druk haspel. Dit is bereikt door een leiding aan te leggen direct vanaf de hoge druk pomp, dus niet via een haspel. Vanaf de haspel geeft een straalpijp ongeveer 110 liter per minuut en met deze kleine aanpassing wel 200 liter per minuut.’

De aanpassingen die nodig waren in de tankautospuiten waren volgens Den Hertog minimaal. De koppelingen zijn vernieuwd, en op iedere wagen gaan vier lichtgewicht slangen mee. ‘Sommige korpsen zijn bang dat er veel tijd en energie nodig is om het systeem onder de knie te krijgen. Dat valt reuze mee. Wel is het zo dat er nog geen normen bestaan voor de koppelstukken.

Er is nu een programma van eisen opgesteld door de brandweer Maarssen.

Brand&Brandweer

Het water wordt rechtstreek vanaf de brandweerpomp de leidingen ingevoerd.

Andere gebouwen Leerdam bouwde in 2007 het eerste gebouw met het systeem: het zeven etages hoge appartementencomplex Hof van Chlimintzas.

Zij maakten daarbij gebruik van de kennis van Jack Ruibing van de brandweer Maarssen. Hij had de knikkoppeling uitgevonden en in Maarssen op kleine schaal, in een gebouw van twee verdiepingen hoog, toegepast. Ruibing won met zijn uitvinding in 2003 overigens de innovatieprijs. De dochter van de Zwitserse firma Oetiker in Ede bracht als eerste de knikkoppeling op de markt.

Door het knikken sluit de waterstroom af en wordt het bluspistool drukloos. Een extra slang aansluiten is dus heel eenvoudig.

In 2009 zullen in totaal acht gebouwen in Leerdam met het systeem worden uitgerust. Ook elders in het land is interesse en enthousiasme. In Waddinxveen wordt binnenkort een groot winkelcentrum gebouwd met woontorens, waar het droge blussysteem wordt toegepast. In Zutphen is het in een parkeergarage ingebouwd en volgen nog drie gebouwen, waaronder een ziekenhuis. Oost Gelre past de droge hogedrukleiding toe in de justitiële jeugdinrichting Harreveld. ‘Snelheid en daarmee tijdsbesparing geven de doorslag’, verklaart Wilfried Huinink van de brandweer Oost Gelre. De jeugdinrichting moest brandveiliger worden gemaakt na de inventarisatie van de Rijksgebouwendienst. Deze werd naar aanleiding van de Schipholbrand uitgevoerd. In mei moet de eerste afdeling van de inrichting met de blusleiding klaar zijn. Het systeem biedt volgens Huinink veel voordelen in justitiële inrichtingen. ‘Het gebouw is goed gecompartimenteerd.

Met een droge blusleiding op lage druk moet je eerst controleren of alle afsluiters dichtzitten. Dan ben je zo een kwartier bezig.

Dat kan kostbare tijd zijn.’ Huinink vindt het systeem verder met name geschikt voor woonfuncties. ‘Voor industrie is het minder goed toepasbaar. Dan heb je toch al snel te maken met een hoge vuurlast. Blussen met lage druk is dan wenselijk.’ ■ Voor vragen over het systeem kunt u terecht bij de Brandweer Leerdam: brandweer@leerdam.nl nummer 3 maart 2009 135

Opnieuw verkrijgbaar

Aflegsysteem Brandslangen

Bij brand is tijd een belangrijke l k ffactor, er moet immers snel gewerkt kunnen worden. Om geen kostbare tijd te verliezen, werken alle Nederlandse brandweerkorpsen met hetzelfde aflegsysteem.

Een systeem op zakformaat De kaart Aflegsysteem Brandslangen, helpt u fouten te voorkomen en verzekert u altijd en overal van een vlotte blusopstelling! Deze kaart is ontworpen op zakformaat zodat u hem altijd paraat heeft. De kaarten worden geleverd per set van 10 kaarten. Bestel vandaag nog uw set via: www.sdu.nl/brandweer.

Prijs: € 19,95 per set (10 kaarten) Bestelcode: 651425 Bestel via www.sdu.nl/brandweer of bel (070) 378 98 80

PU NT EDU

Relativiteit Als het om nuance gaat, moet je niet bij kleine kinderen zijn. Tomatensoep is jakkes, voetbalplaatjes zijn vet cool. Van cadeautjes moet het papier onmiddellijk af. Alles moet meteen, nu, direct.

Behalve opruimen, dat kan straks nog wel. Als je wat ouder wordt komt langzaam het besef dat de wereld niet absoluut in elkaar steekt. Niet iedereen ziet dat natuurlijk, maar u en ik wel. U en ik zien de relativiteit van zaken in. U en ik zien de dunne scheidslijn tussen veel en weinig, tussen groot en klein. U en ik weten dat vooroplopen lang niet altijd goed is.

Wat dat laatste betreft kijkt men in Nederland overigens met een schuin oog naar Amerika. Overgewicht leek lange tijd een typisch Amerikaans probleem, maar opeens blijken wij ook te dik.

En zo gaat het met veel problemen. Zelfverrijking, jeugdbendes, het moeten altijd eerst Amerikaanse toestanden zijn voordat in Nederland de gedachte ontstaat dat wij er ook last van zouden kunnen krijgen. Niet zo veel als in Amerika natuurlijk, want alles is tenslotte relatief, nietwaar?

Het waren dit soort gedachtes die me bekropen bij het lezen van het onderzoeksrapport “Leading recommendations for preventing fire fighter fatalities, 1998-2005”, van het NIOSH, National Institute for Occupational Safety and Health (zie http://www.cdc.gov/ niosh/docs/2009-100/). Er zijn in Amerika ongeveer 1,1 miljoen brandweermensen, waarvan er jaarlijks ongeveer 100 sterven in ‘the line of duty’. Kans van 1 op 10.000 dus om bij de Amerikaanse brandweer om het leven te komen. Dan doen wij het met een kans van 1 op 20.000 ruim twee keer zo goed, zou je denken.

Maar als je even verder leest blijkt dat de helft van de Amerikaanse brandweerslachtoffers door een hartaanval om het leven is gekomen. Wat de stand zo op het oog gelijk maakt; het is inderdaad allemaal maar relatief. Dat wil zeggen, het absolute aantal ongevallen in Amerika is veel groter en dat biedt een interessante gelegenheid tot het doen van onderzoek. Het NIOSH zette uit 335 onderzoeken 1286 aanbevelingen op een rijtje en destilleerde er de 10 belangrijkste uit. Dit zijn ze, met een geheel willekeurige door mij zelf uitgezochte korte toelichting per aanbeveling: 1. Medical screening. Test jaarlijks brandweermensen, zowel medisch als door middel van sporttesten. Zorg ervoor dat de bedrijfsartsen op de hoogte zijn van de specifieke lichamelijke belasting die het brandweerwerk vergt.

2. Fitness en gezondheid programma’s. Maak brandweermensen bewust van de risicovolle aspecten van hun leefpatroon.

In het bijzonder die zaken die de kans op hartfalen vergroten, zoals roken, overgewicht, te hoog cholesterol en te hoge bloeddruk.

Brand&Brandweer

3. Standard Operational Procedures (SOP). Zorg ervoor dat je SOP’s op orde zijn, dat ze aansluiten bij de risico’s in je verzorgingsgebied en dat de mensen ze kennen.

4. Communicatie. Zorg voor goede communicatieapparatuur en goede etherdiscipline. Organiseer een back-up voor als de systemen uitvallen en zorg voor datalogging.

5. Bevelvoering. Zorg voor duidelijke bevelvoeringlijnen. Waak er voor dat de hoogste leidinggevende in het incident wordt getrokken. Regel een aparte veiligheidsofficier bij grote incidenten. En zorg ervoor dat de hoofdlijn van de besluitvorming bij iedereen ter plaatse bekend is.

6. Voertuigenbeleid. Zorg voor goede chauffeurstraining. In Sacramento werd een speciale opleiding voor chauffeurs opgezet, met 24 uur begeleid rijden en 4 uur in de simulator.

Daardoor nam het aantal aanrijdingen met 77% af en bespaarde men jaarlijks 2 tot 4 miljoen aan schade.

7. Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM). Regel onderhoud- en inspectieprogramma’s, leidt mensen goed op in het gebruik van PBM .

8. Strategie en tactiek. Deze aanbeveling gaat met name over het monitoren van instortingen als gevolg van het verweken van aluminium hoekijzers in hout skeletbouw. Dat is momenteel één van de grootste gevaren bij repressie in Amerika. Daarnaast aandacht voor ventilatie en het instellen en markeren van een zogenaamde ‘collapse zone’ bij het risico op instorting.

9. Rapid Intervention Team. Een RIT is wat we in Nederland een noodprocedure noemen. Maar dan als stand-by team bij grote incidenten, met speciaal opgeleid personeel dat verder geen andere taak heeft. Hetwelk niet altijd tot succes leidt, zie mijn column van mei 2008, “rapid intervention isn’t rapid”.

10. Bemensing. Ga nooit aan de slag met minder dan vier mensen: twee binnen en twee buiten. En zorg voor goede samenwerking met andere diensten, waaronder bedrijfsbrandweren.

Ik hoor sommige collega’s al brommen bij het zien van dit lijstje.

En inderdaad, dit zijn aanbevelingen uit de Amerikaanse situatie en dus niet altijd op ons van toepassing. Inderdaad, we hebben al best veel uit dit lijstje in Nederland. Inderdaad, we lopen voorop.

Of moet de overgewicht problematiek uit Amerika, die al die hartaanvallen veroorzaakt, hier nog komen? En lopen we dus achter?

Zoals ik al zei, het is allemaal relatief. Op de dood na. ■

nummer 3 maart 2009 137

repressie

Kennis evaluatie De Punt wordt gedeeld op vakdag Er zijn heel wat leerpunten te halen uit de evaluatie en alle gebeurtenissen rond de dramatische brand in De Punt vorig jaar. Bij dat ongeluk kwamen drie brandweermensen om het leven. De NVBR organiseerde een speciale vakdag over De Punt. Daar vertelde Ike Kortleven over zijn rol, hij verhoorde op verzoek van de politie de bevelvoerder en werd zo een belangrijke schakel in het onderzoek. Ed Oomes stelt de binnenaanval ter discussie. ‘Er zullen nieuwe methoden ontwikkeld moeten worden.’

D

door Jolanda Haven

e vakdag over De Punt is de eerste vakdag bedoeld voor leeragenten. Tijdens vakdagen zullen actuele thema’s besproken worden. Het is de bedoeling dat leeragenten, die namens de regio aanwezig zijn, de kennis en informatie die tijdens deze dagen aan de orde komen, overbrengen op de eigen regio. De vakdag is een onderdeel van het nieuwe project ‘Verbeteren Lerend Vermogen Brandweer’.

‘Onder dit programma hangen verschillende projecten die het lerend vermogen binnen de brandweer naar een hoger niveau moet tillen’, aldus projectmanager Huib Fransen. ‘Zoals brandonderzoek, regionale leeragentschappen stimuleren en inbedden van het evaluatieproces.’ Meer informatie over het project Verbeteren Lerend Vermogen Brandweer vindt u op pagina 141.

Fransen: ‘Doel van de vakdag over De Punt is de gebeurtenissen van 9 mei in kaart brengen en te kijken naar de toekomst. Hoe kunnen we dit soort incidenten voorkomen?’ De commissie Helsloot kwam kort na het incident met een quickscan over het ongeval naar buiten. Zij stelde daarbij dat er niet automatisch meer een binnenaanval gedaan moet worden bij bedrijfsverzamelgebouwen. Ed Oomes is één van de onderzoekers van de Commissie Helsloot en geeft tijdens de vakdag uitleg over het risico van bedrijfsverzamelgebouwen.

Het verhoor Als eerste doet Ike Kortleven zijn verhaal. Kortleven is districtscommandant van de brandweer Zuid West Drenthe, en zit al meer dan 30 jaar bij de brandweer. Als oude rot in het vak komt hij op 9 mei in een hele andere rol van de rampenbestrijding terecht. Een rol die, naar zijn weten, nog nooit iemand van de brandweer vervuld heeft in Nederland.

‘Ik had geen dienst’, zo begint Kortleven. ‘Kort na het incident werd ik gebeld en geïnformeerd over de vermissing van drie collega’s. Met mijn collega Regionaal Commandant van Dienst 138 nummer 3 maart 2009

Districtscommandant Ike Kortleven van de brandweer neemt het eerste verhoor van de politie over. Hij interviewt de bevelvoerder van de omgekomen brandweerlieden op de plek van de ramp.

Sdu Uitgevers

repressie

foto: fbf.nl

(RCvD) sprak ik af om aan het begin van de avond de Operationeel Leider af te lossen. Toen ik aankwam in het Operationeel Team bleek de politie grote behoefte te hebben aan het verhoren van de bevelvoerder om meer duidelijkheid te kunnen krijgen met betrekking tot het incident.’ Aan de andere kant besefte de politie dat een formeel verhoor van een bevelvoerder, die net drie collega’s verloren had, grote en mogelijk negatieve impact zou hebben. De politie heeft daarom Kortleven gevraagd of hij het verhoor van hen over wilde nemen. ‘Dat wil dus zeggen dat ik de bevelvoerder van de omgekomen brandweerlieden geïnterviewd heb over wat er op die bewuste 9 mei is gebeurd’, aldus Kortleven. ‘En dat ik het interview heb mogen doen, althans iemand van de brandweer, is in mijn ogen absoluut een meerwaarde geweest. Een gesprek met een vakgenoot is vertrouwder.’ Het gesprek vindt nog dezelfde avond plaats want de eerste slag naar waarheidsbevinding is essentieel. Om 21.00 uur ’s avonds treft hij de bevelvoerder van de omgekomen brandweerlieden op de plaats van de brand. Kortleven: ‘We zijn het hele proces van voor tot achter doorgelopen. Dus vanaf de kazerne naar de plaats van het ongeval. De weg die zij ’s middag hebben afgelegd, heb-

ben we als het ware opnieuw gereden. Stap voor stap heeft de bevelvoerder zijn verhaal gedaan.’ De bevelvoerder vertelt dat hij bij aankomst ziet dat één grote overheaddeur openstaat en dat ze na het uitstappen goed zicht hebben in de loods. Er gaan vier brandweerlieden (de aanvalsploeg en waterploeg) de loods in en de bevelvoerder doet de rondom verkenning. Dan al gaat het mis. ‘Op dat moment valt bij mij het kwartje’, zo gaat de districtscommandant verder. ‘Ik pak de gegevens van de alarmcentrale erbij en besef dan dat tussen aankomst en het fatale moment maar 4,5 minuut zit. Het is allemaal ontzettend snel gegaan, dat is bijna niet voor te stellen. 4,5 minuut nadat ze ter plekke zijn staat de loods van voor naar achter in brand. Zomaar in één keer.

Ongelooflijk.’ Tijdens het gesprek kwam ik erachter dat we bijna vier man kwijt waren geraakt bij dit drama. De vierde man ging terug omdat de slang vastzat en dat is zijn geluk geweest.

Op basis van de verklaring van de bevelvoerder is Kortleven ’s nachts aan de slag gegaan met deze informatie. ‘Wat ik gehoord en gezien heb, heb ik uitgewerkt in een uitgebreid verslag en in eerste schetsen. De brandweerlieden hebben volgens het boekje gewerkt, dat kan in ieder geval met zekerheid gezegd worden. De volgende ochtend werd ik door de politie en in mijn rol als interviewer verhoord. Het door mij gemaakte verslag van de bevelvoerder en mijn eerste conclusies zijn aan dat verhoor toegevoegd. Ik kon alle vragen beantwoorden en daarom was het niet noodzakelijk om de bevelvoerder zelf te verhoren.’

'De brandweerlieden hebben volgens het boekje gewerkt, dat kan in ieder geval met zekerheid gezegd worden.'

Coördinatiegroep onderzoek Direct na het incident is er een coördinatiegroep onderzoek opgericht. In de werkgroep zat een teamchef van de politie, de ambtenaar openbare orde en veiligheid van de gemeente Tynaarlo, een communicatiemedewerker en een notulist. Dit team werd verder aangevuld met een medewerker van de afdeling veiligheid van de brandweer Hoogeveen en een medewerker van de Regionale Brandweer Drenthe. Kortleven: ‘Alle informatie die ik aan de politie heb verteld over het ongeval, heb ik vervolgens gedeeld met de mensen uit de coördinatiegroep. Door het oprichten van de coördinatiegroep wilden we voorkomen dat de bevelvoerder en direct betrokkenen continu hetzelfde verhaal moesten vertellen aan verschillende instanties. Het zou te emotioneel zijn geweest.’

Op basis van het uitgebreide verhaal van de bevelvoerder is de coördinatiegroep onderzoek verdergegaan. Verschillende onderzoeksinstanties hebben zich over dit incident gebogen en alle informatie die de coördinatiegroep verzameld heeft, hebben ze gekregen. Daarnaast is de regel ingesteld dat eerst werd gecommuniceerd met de nabestaanden, vervolgens het brandweerkorps Eelde en daarna met andere belanghebbenden.

Brand&Brandweer

nummer 3 maart 2009 139

repressie

Eigen regie Hoewel het OM leidend is bij dit soort incidenten, heeft de brandweer in Drenthe zelf, voor zover mogelijk, de regie in handen gehouden. ‘Daardoor hadden we zelf redelijk grip op de situatie’, aldus Kortleven. ‘Het was soms best heftig in deze positie maar we hebben er ontzettend veel van geleerd. Daarnaast hebben we gezien dat door die onmiddellijke betrokkenheid bij het onderzoek en door onze werkwijze, de opgetekende bevindingen naar de gebeurtenissen op 9 mei nog steeds als uitgangspunt dienen. We hebben veel informatie over de toedracht boven water gekregen.’ Deze aanpak heeft volgens de districtscommandant vertrouwen gewekt bij de andere onderzoekspartijen zoals de Onderzoeksraad Voor Veiligheid en de Arbeidsinspectie en ook bij de nabestaanden en directe collega’s van de omgekomen brandweerlieden. ‘Dit incident is dus in die zin ook een zeer bijzondere ervaring geweest. De betrokkenheid van andere korpsen was overweldigend en dat heeft rust in de eigen organisatie gebracht. Het ongeluk heeft ontzettend veel impact gehad op de brandweerorganisatie en was emotioneel erg zwaar. De verschillende onderzoeken die er zijn geweest door verscheidene partijen is altijd goed om herhaling te voorkomen is. Wat ik echter wil benadrukken is dat de brandweer ook een belangrijke eigen rol kan spelen in de onderzoeken. Iets dat we niet gewend zijn, maar uit deze ervaring komt naar voren dat we het eigen kunnen als brandweerorganisatie niet moeten onderschatten.

Door met z´n allen de schouders eronder te zetten vind je als brandweerorganisatie kracht om dit goed af te handelen, er van te leren en te kijken naar de toekomst.’

'Het ongeluk heeft ontzettend veel impact gehad op de brandweerorganisatie en was emotioneel erg zwaar.'

Iedereen zou zo gehandeld hebben Hoe kunnen we soortgelijke incidenten in de toekomst voorkomen? Ed Oomes, commandant brandweer Schiphol, is één van de onderzoekers van de Commissie Helsloot die het incident in De Punt onderzoekt. Belangrijke conclusie uit een eerste quickscan dat vorig jaar naar buiten is gekomen, is dat het een te vermijden incident is geweest. Met die kanttekening dat elke brandweerman in een soortgelijk geval hetzelfde gehandeld zou hebben. ‘Domweg omdat de brandweer opgeleid is om een binnenaanval te doen’, aldus Oomes. ‘Er is niets mis met een binnenaanval, maar een woningbrand is wat anders dan een brand in een bedrijfshal. We spreken meestal van een ‘brand in een gebouw’ als het om een woningbrand gaat. Maar bij sommige bedrijfsgebouwen staat het gebouw in brand, en dat is heel wat anders.’ Bij een gebouw in brand zit het vuur tussen de muren en het dak zonder dat de inventaris brand. Dergelijke branden kenmerken zich door een enorme rookontwikkeling, en het is 140 nummer 3 maart 2009

moeilijk om de plaats van de brand te bepalen: hij zit namelijk overal. De afgelopen jaren schieten de grote verzamelgebouwen als paddestoelen uit de grond. De regelgeving bij dit soort gebouwen luidt dat in geval van brand mensen deze gebouwen gauw kunnen ontvluchten. Oomes: ‘Wat de gevolgen zijn als er brand uitbreekt weten we onvoldoende. Zodra er niemand in het gebouw is of als er geen nood aan de man is, moet je het gebouw eigenlijk niet meer in. Onlangs heb ik een overzicht gemaakt van branden in Nederland vanaf 1990 waarbij brandweerlieden om het leven zijn gekomen. Dan gaat het om 24 collega’s. Opvallend genoeg zijn vrijwel alle ongelukken gebeurd in bedrijfsgebouwen. En in slechts in één geval waren er nog mensen in het pand aanwezig die gered moesten worden, dat was in Harderwijk. Een mensenleven wagen met een binnenaanval om materiële schade te beperken? Nee, dat is het niet waard. Maar je moet natuurlijk wel blijven nadenken, het is niet zo dat je alle bedrijfsgebouwen per definitie met een buitenaanval moet bestrijden en niet meer naar binnen mag. Alleen verander je de basisinzet: niet naar binnen, tenzij het kan en moet. Zorg dan wel voor een goede verkenning en neem de gevaarsaspecten voor een ‘gebouw in brand’ goed mee.’ Overigens weten we, aldus Oomes, eigenlijk ook niet goed hoe we ‘gebouw in brand’ met een buitenaanval efficiënt kunnen blussen. ‘Er moet eerst meer onderzoek gedaan worden naar deze vorm van brandbestrijding en naar het brandgedrag van deze gebouwen.’

Gespecialiseerd in buitenaanvallen De dood van drie brandweerlieden heeft veel stof doen opwaaien. Er wordt vaak gezegd, ‘met het incident van De Punt in ons achterhoofd hebben we geen binnenaanval gedaan’. De reden dat het leeft is volgens Oomes omdat dit het zoveelste incident is waarbij brandweerlieden om het leven zijn gekomen. ‘Het houdt niet op. Daarnaast hebben we in het rapport gesteld dat het overal had kunnen gebeuren. Hoewel nog vaak gedacht wordt ‘dat overkomt ons niet’, denk ik dat brandweer Nederland nu wel wakker is geschud. Verder worden in het rapport geen tientallen aanbevelingen gedaan. We hebben de discussie, een binnen- of buitenaanval, op gang gebracht. We weten hoe we een binnenaanval moeten doen, daarin zijn we gespecialiseerd, nu moeten we verder kijken naar alternatieven voor bijvoorbeeld bedrijfsgebouwen. Daar moeten we ons ook in gaan specialiseren, ook dat moet een spannende en interessante inzetmethode gaan worden.’ De brandweer van Schiphol is gespecialiseerd in buitenaanvallen op vliegtuigen. Eén van de methoden die zij hanteren is het blussen met een piercer. Een piercer is een lans op een hefboom die een gat in de wand van het vliegtuig prikt, waarna de monitor onder de lans via het gat in de wand van buiten naar binnen kan blussen. Deze methode kan echter niet één op één overgenomen worden bij bedrijfsgebouwen. Maar wat Oomes daarmee wil zeggen is dat er genoeg andere oplossingen zijn om branden te lijf te gaan. ‘Er dient echter meer te worden geïnvesteerd in brandtechnische kennis en er moet gekeken worden naar aanpassing van procedures, leerstof, opleiding en oefening.’

Hoe nu verder? ‘Op dit moment is de NVBR aan het bekijken hoe we dit vervolg kunnen gaan geven.’ ■

Sdu Uitgevers

competenties

Project ‘Verbeteren Lerend Vermogen Brandweer’ van start Naast de inhoudelijke vakdag die de NVBR organiseerde over De Punt op 4 februari was deze dag meteen de aftrap voor leeragentschappen. Twee projecten die onder het programma ‘Verbeteren Lerend Vermogen Brandweer’ vallen. Door kennis en expertise bijeen te brengen en een verbindende lijn te maken tussen de regio’s wil de NVBR het leren van ongevallen naar een hoger niveau tillen met als doel: het voorkomen van ongevallen van eigen personeel. Programmamanager Huib Fransen vertelt.

D

door Jolanda Haven

e regionalisering, de Wet op de Veiligheidsregio, op verschillende manieren wil de brandweer zich verder professionaliseren. Prima, maar niet ten koste van de eigen veiligheid. Want hoe zit het met het lerend vermogen van de brandweer? Als er een incident of bijnaincident gebeurt, dan blijft de kennis over oorzaak en omstandigheden vaak steken binnen het eigen korps. Niets nieuws eigenlijk, want al jaren wordt geroepen dat de brandweer te weinig leert van elkaar. In 1999 en later 2004 is nadrukkelijk aandacht gevraagd om het primaire product van de brandweer, het eigen optreden, beter te borgen. De Inspectie Openbare Orde & Veiligheid (IOOV) schreef in 2004 het rapport ‘Veiligheidsbewustzijn bij brandweerpersoneel’ waarin zij haar zorgen uitsprak over de risico’s die brandweerpersoneel lopen.

Dat is het vertrekpunt geweest om het lerend vermogen bij de brandweer naar een hoger niveau te willen tillen. De IOOV deed voor het beter leren van ongevallen onder andere aanbevelingen om een organisatorisch leersysteem te ontwikkelen, de opgedane kennis te borgen en een leeragentschap op te zetten. Hoewel iedereen het wist, verdwenen de aanbevelingen naar de achtergrond. Daar komt nu verandering in. Vanaf dit jaar is de NVBR gestart met het project Verbeteren Lerend Vermogen Brandweer.

Huib Fransen, werkzaam in de regio Rotterdam-Rijnmond, is programmamanager. ‘Kennis en expertise over incidenten is in eigen huis beschikbaar. Het op een goede manier delen en vooral verwerken van die kennis is nog een probleem. Wat ik eigenlijk wil is alle lijntjes met elkaar verbinden. En daarnaast nieuwe projecten starten zoals het organiseren van vakdagen en leeragentschappen.’

‘Leren, hoe doe je dat?’

De NVBR heeft een plan van aanpak geschreven genaamd ‘Verbeteren Lerend Vermogen Brandweer’. Dit plan bevat een voorstel voor een leerprogramma waarin enerzijds gerichte acties ter verbetering komen en anderzijds verder onderzoek hoe het leren van nu werkt in de praktijk. De NVBR stelt een leerteam van jonge brandweerhonden samen die met een frisse blik en als nieuwkomers naar het lerend vermogen binnen en buiten de brandweer gaan kijken.’Leren, hoe doe je dat?’. Daarnaast zijn er ook nieuwe zaken om het lerend vermogen te stimuleren. Het opzetten van leeragentschappen, een database, dus een soort Wikipedia voor de brandweer, brandonderzoek, innovatieprojecBrand&Brandweer

ten en het organiseren van vakdagen bijvoorbeeld. De vakdagen zijn bedoeld voor leeragenten. Elke regio zou over een leeragent moeten beschikken die namens de regio bijeenkomsten bijwoont en zo de kennis en informatie die hij opdoet terugkoppelt naar de regio. Op 4 februari werd de eerste vakdag georganiseerd.

Deze dag ging enerzijds in op de feiten van het incident in De Punt vorig jaar waarbij drie brandweerlieden om het leven zijn gekomen en anderzijds over de manier waarop de brandweer hier van zou kunnen leren. Meer daarover op pagina 138. Hoewel het aanstellen van een leeragent al in 2004 een aanbeveling was van de IOOV bleek op de eerste vakdag dat lang niet elke regio een leeragent heeft. ‘Daar zal dus ook de komende periode hard aan gewerkt moeten worden. Al doende worden de bruggen gebouwd’, zegt Fransen.

Begin is er Het (in)richten en verbinden van de verschillende projecten op het gebied van leren is de belangrijkste klus voor de komende tijd. Evenals de ‘pareltjes’ uit de leerprogramma’s die al in de regio’s lopen aan elkaar te koppelen. Fransen: ‘Door alle drukte weten we van elkaar vaak niet wat we doen. Daardoor wordt het wiel meerdere malen uitgevonden en dat is zonde van de tijd en energie. Ik wil inventariseren wat er allemaal gebeurt op het gebied van leren en technische ontwikkelingen en waar nodig de muren tussen de regio’s uit halen.’

Ook moet er meer overzicht komen van alle informatie die al voorhanden is. Een database waarin je koppelingen kunt leggen tussen allerhande incidentgegevens en daarnaast de (bijna)ongevallen, brandoorzaak en brandverloop. ‘Door deze informatie te structureren in een database, creëer je overzicht en vervolgens input om er je beleid op het gebied van brandveiligheid, opleiding en oefening aan te passen’, zo vertelt Fransen. ‘Genoeg ambities en taken voor de komende tijd. Het klinkt eenvoudiger dan het is. Want een goede database aanleggen die alle informatie uitdraait is niet zo simpel. Wat dat betreft maak ik me geen illusies, maar het belangrijkste is dat het begin er is. En daar zullen we op voortborduren.’

Daarnaast benadrukt Fransen dat het belangrijk is dat de regio’s zelf actie ondernemen. ‘Wij helpen het lerend vermogen naar een hoger niveau te tillen door het organiseren van vakdagen voor leeragentschappen. Maar het is aan de regio’s om een leeragent aan te stellen en de opgedane kennis terug te koppelen naar de regio. Wij helpen ze in het zadel, maar de uitvoering moet door de regio’s zelf gebeuren.’ ■ nummer 3 maart 2009 141

dubbel I Nterview

Moet de brandweer meer

De brandweer moet meer tijd investeren in het brandweervak en de ontwikkeling van het vakmanschap dan steeds bezig te zijn met organisatieveranderingen en de arbeidsvoorwaarden. Dennis van Zanten van brandweer Tilburg en Joost Knopper van brandweer ’s -Hertogen­ bosch in het dubbelinterview.

Dennis van Zanten, plaatsvervangend commandant brandweer Tilburg en de nieuwe voorzitter van het netwerk Repressie.

Moet de brandweer meer investeren in het brandweervak?

‘Het is niet een kwestie van ‘meer’ maar vooral de manier waarop wij in onze kwaliteit investeren. Nu gaat er teveel energie zitten in middelendiscussies en wordt het doel soms uit het oog verloren. Bij zowel de ontwikkeling van ons vakmanschap als bij de omgang met organisatieveranderingen wordt het wiel binnen de brandweer telkens opnieuw uitgevonden. Een voorbeeld hiervan is het uitblijven van een gezamenlijke (lees landelijke) aanpak op het arbeidstijdenbesluit en het functioneel leeftijdsontslag. De korpsen moesten zelf met deze onderwerpen aan de slag. Hierbij ontbrak het vaak aan capaciteit, kennis en ondersteuning en dit heeft menig korps in een ‘overspannen’ situatie gebracht.

Voor een overspannen organisatie is het moeilijk focus aanbrengen plus het maakt je intern gericht. Dat zijn nou net niet de ingrediënten om vakmanschap verder te ontwikkelen.’

Verdwijnt het vakmanschap niet op de achtergrond door al die nieuwe ontwikkelingen?

‘Die kans is zeker aanwezig. Op het gebied van het omgaan met nieuwe ontwikkelingen zijn we soms nog wat bewust onbekwaam. Redenen ten over om ons voor deze onbekwaamheid te excuseren. Dat is zonde van de energie, laten we die gebruiken om ons been bij te trekken en te anticiperen op deze ontwikkelingen. Gelukkig zie ik veel goede initiatieven in het land.’

Worden de brandweerlieden niet teveel belast door al die extra opleidingen, trainingen en nieuwe regeltjes?

‘Teveel belasting ontstaat als er geen éénduidige keuzes worden gemaakt. Daarom is landelijke en regionale regie van essentieel belang.

Dat begint al met een check of nieuwe opleidingen, trainingen en regeltjes ook daadwerkelijk de meerwaarde bieden voor onze veiligheid en vakmanschap. Om daarna te kijken waar dit het beste aansluit op de huidige systematiek en bestaande werkvormen. Keuzes in wat wel en wat niet reëel is en een doordachte prioritering dienen regionaal en het liefst landelijk plaats te vinden. Gebeurt dat niet dan blijkt alles belangrijk en moet het vandaag nog gerealiseerd zijn. Gevolg, een onrealistische doelstelling, een grote diversiteit in aanpak en indekgedrag met als resultaat overbelasting van onze mensen en soms erger nog: schijnveiligheid!’

142 nummer 3 maart 2009

Sdu Uitgevers

dubbelinterview

investeren in het brandweervak?

Joost Knopper, commandant Brandweer ’s-Hertogenbosch en lid van de programmaraad Management en Bedrijfsvoering.

Verdwijnt het vakmanschap niet op de achtergrond door al die organisatieveranderingen en arbeidsvoorwaarden?

‘Mijn antwoord op deze vraag is nee. Je kunt vakmanschap, arbeidsvoorwaarden en organisatieveranderingen namelijk niet los van elkaar zien. Zonder een goede organisatie kun je geen vakmanschap leveren. Maar ook: zonder goede arbeidsvoorwaarden kan de brandweer niets beginnen. Natuurlijk moet de brandweer niet doorslaan met al de organisatieveranderingen. Maar als het nodig is, moeten we het niet nalaten. Met andere woorden: er moet een balans hierin gevonden worden. Vakmanschap is erg belangrijk voor de brandweer en dat kunnen en moeten we verder verbeteren. Dat moeten we wel zorgvuldig doen.’

Hoe dan?

‘We moeten bekijken of in het kader van vakmanschap er geen onnodig grote belasting van brandweermensen ontstaat. Zeker als het bijna niet uitlegbaar is waarom sommige zaken zijn zoals ze zijn. Een goed voorbeeld daarvan is de module brandweerchauffeur. In deze module worden soms onzinnige dingen gevraagd. Terwijl het toch gaat om een belangrijk onderwerp: de veiligheid in het verkeer. We moeten dus geen overbodige ballast aanleren, de focus moet liggen op het échte vakmanschap.’

Gaan we niet veel te ver met al die regeltjes en veranderingen?

‘We moeten ons focussen op kwaliteit, maar ook op prioriteit. We moeten oppassen dat we onszelf, de beroeps en de vrijwilligers, niet teveel overladen met al die regels en veranderingen. Straks zien we door de bomen het bos niet meer. Als je iets doet, moet je het natuurlijk wel goed doen. We zijn als brandweermensen van nature doeners. Als iets niet goed is, dan pakken we het aan. Hierna kijken we vaak niet meer terug. Komt er een schijnbaar goed idee voorbij, dan gaan we er mee aan de haal en als het kan, voeren we het meteen uit. Soms zonder alle consequenties ervan in beeld te hebben gebracht. Soms ook als nog niet is aangetoond dat het echt verbetering zal opleveren.’

Kunt u een voorbeeld noemen?

‘Een voorbeeld hiervan is de omschakeling in het brandweeronderwijs. Het is erg goed dat we bekijken of het brandweeronderwijs verbeterd kan worden.

Het is ook goed dat we hiervoor nieuwe systemen ontwikkelen en dat we pilots houden. Maar het is wel erg belangrijk dat we dit soort nieuwe dingen eerst goed evalueren voordat we het in Nederland gaan invoeren. Ik heb mijzelf de laatste tijd hard gemaakt om de module brandweerchauffeur te laten veranderen. Het lijkt erop dat dit succes heeft. Daarmee gaan we de goede weg op en kunnen we laten zien dat vakmanschap om vakmanschap gaat, en niet om onzinnige dingen.’ ■

Brand&Brandweer

nummer 3 maart 2009 143

De oefenrubriek

Het redden van een slachtoffer De brandweer krijgt melding van een brand waarbij mogelijk nog mensen in de woning aanwezig zijn. De brandweer gaat op verkenning en stuit op een slachtoffer dat bewusteloos op de grond ligt. Hoe breng je het slachtoffer op een veilige manier naar buiten?

In de praktijk wordt uiteraard een straal mee genomen. Het gaat hier om het uitbeelden van het zoeken en naar buiten brengen van een slachtoffer. Daarnaast kan het voorkomen dat het slachtoffer zwaar is en zal ook de 112 mee moeten helpen om het slachtoffer naar buiten te brengen.

De oefenrubriek is gemaakt in samenwerking met oefencentrum Noord BV locatie Wijster. Fotografie: Jolanda Haven, PS-Produkties

1

1. De verkenning in de woning wordt gedaan met behulp van ‘breedverkennen’.

Dit houdt in dat de 111 aan de muurzijde loopt en dat de 112 naast de 111 loopt, en zich vasthoudt aan het ademluchttoestel van de 111. De brandweerlieden komen een slachtoffer tegen op de grond.

144 nummer 3 maart 2009

2

2. De 111 blijft op zijn plek bij de muur staan, houdt ‘contact’ met de muur en houdt daarnaast de 112 vast. De 112 bekommert zich om het slachtoffer en probeert contact te krijgen. Hij krijgt echter geen reactie. Het slachtoffer is bewusteloos en zal daarom naar buiten getild moeten worden.

3

3. Het slachtoffer wordt met behulp van de noodvervoersgreep van Rautek uit de woning gehaald. De 112 gaat achter het slachtoffer zitten, tilt het bovenlichaam op en pakt met beide handen een arm vast. De 111 houdt nog steeds contact met de muur en houdt zich ook nog aan de 112 vast.

Sdu Uitgevers

De oefenrubriek

4

5

4. De 112 gaat rechtop staan en sleept het slachtoffer 足achterwaarts naar buiten.

De 111 begeleidt hem daarbij.

7

Brand&Brandweer

5. Via de muur loopt de 111 voorwaarts, en de 112 achterwaarts met het slachtoffer naar buiten.

Dezelfde weg terug als waar ze het pand zijn binnengekomen.

Ook daarbij moet gebruik worden gemaakt van het tastbeen en tastarm (door de 111).

8

7. De 112 wordt nog steeds begeleid door de 111. Ze zijn bijna buiten.

10. De brandweerlieden zijn buiten met het slachtoffer.

6

10

6. De 111 opent de deur rechts naar buiten.

9

8. Deze foto is van buitenaf geschoten. De 111 en 112 zijn de deur gepasseerd.

11

9. De tastarm en het tastbeen worden gebruikt totdat ze buiten zijn.

11. Zodra ze buiten zijn,wordt het slachtoffer op een veilige afstand op de grond gelegd en kan het verder onderzocht worden door een medisch team. Indien het medisch team nog niet ter plaatse is, verrichten de 111 en 112 als eersten levensreddende handelingen.

nummer 3 maart 2009 145

Height Safety & rescue www.kenniscentrumwerkenophoogte.nl

Veilig werken en redden op hoogte t Advisering: veilige werkoplossingen en procedures t Uitrusting: van harnasgordel tot reddings-equipment t Opleiding: van valbeveiliging tot rope access (IRATA) t Keuring: Persoonlijke Beschermings Materialen Ascent Safety BV - Height Safety & Rescue - Siliciumweg 61A - NL 3812 SW Amersfoort T +31 (0)33 4480680 - F +31 (0)33 4480490 - E info@hoogwerk.nl 5006/OT

met Grondboringen IJsselmuiden B.V. De grondbooronderneming voor uw te projecteren brandputten!

Ook voor inspecties en het jaarlijks onderhoud.

Spoorstraat 37, 8271 RG IJsselmuiden Telefoon 038 - 33 36 099 Fax 038 - 33 36 098 Mobiel 06 - 303 355 35 www.grondboringen.eu 146 nummer 3 maart 2009

Naamloos-7 1

Sdu Uitgevers 09-10-2007 11:03:20

Postbus 7010 6801 HA Arnhem T (026)3552455 F (026)3515051 E info@nvbr.nl www.nvbr.nl

Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding De NVBR is de branchevereniging van en voor de brandweerzorg en rampenbestrijding in Nederland. Om de fysieke veiligheid van onze samenleving te vergroten, wil de NVBR de kwaliteit van de brandweerzorg en rampenbestrijding bevorderen. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met alle partners in veiligheid.

Veiligheidsmatrix Zorggebouwen Onlangs heeft het College Bouw Zorginstel­ lingen (CBZ) de Veiligheidsmatrix Zorgge­ bouwen vrijgegeven. De Veiligheidsmatrix is ontwikkeld in opdracht van het ministerie van VWS en is een instrument waarmee de mate van brandveiligheid objectief kan wor­ den beoordeeld. Het biedt een integrale weging van alle brandveiligheidsmaatrege­ len. De matrix analyseert hoofd- en subdoe­ len, maatregelen en gelijkwaardigheden, en komt uiteindelijk tot een totaalscore.

Bovendien kan aan de matrix een kostenmo­ dule worden gekoppeld. De matrix betreft vooralsnog een zogenaamde expertversie.

Dat wil zeggen dat een bepaalde mate van deskundigheid vereist is om het instrument te kunnen gebruiken. De matrix zal verder ontwikkeld worden tot een gebruikersversie.

De matrix maakt onderdeel uit van het Actieprogramma brandveiligheid. Naast de matrix is nog sprake van twee, min of meer parallelle projecten, het project Veiligheids­ euro en het project Toezicht Brandveilig

Gebruik Bouwwerken (BGB).

Het gebruik van derge­ lijke instrumenten door gebouwbeheerders kan een belangrijke bijdrage zijn aan de verhoging van het brandveiligheid­ bewustzijn en de eigen verantwoordelijkheid.

Het is niet uitgesloten dat gemeenten bij het inrichten van het Toezichtprotocol reke­ ning houden met deze initiatieven, door bijvoor­ beeld de frequentie van de controles te verlagen.

Het LNB is van mening dat een veiligheids­ matrix een prima instrument is als aanvulling op de gemeentelijke toezichtstaak, maar niet hiervan in de plaats kan treden.

Het LNB is verder van mening dat in het kader van uniformiteit voorkomen moet

worden dat er straks verschillende, op elkaar lijkende systemen worden gebruikt.

Inmiddels zijn contacten gelegd tussen CBZ/ Efectis, BGB/KIWA en LNB om te komen tot een afstemming van de systemen.

Handreiking voor Certificatie Brandbeveiligingssysteem Gelijkwaardigheid en betrouwbaarheid van brandbeveiligingsinstallaties moet worden aangetoond. Dat vindt de NVBR. ‘Daarom is er een handreiking Certificatie Brandbeveili­ gingsystemen geschreven’, zo vertelt Jan Kuyvenhoven van het cluster Kennis en Kwaliteit. In de handreiking wordt toegelicht hoe de brandweer met kwaliteitsregelingen moet omgaan en hoe certificering zich ver­ houdt tot mededingingseisen.

Kuyvenhoven: ‘Daarnaast streven we samen met andere belanghebbenden zoals verzeke­ raars, ingenieur- en adviesbureau’s en bran­ cheverenigingen naar uniformering van regelingen voor sprinklers, brandmeld- en andere installaties.’ Certificering moet onder accreditatie plaatsvinden indien de brand­ weer gebruik maakt van certificaten in haar werkproces. Het Centrum voor Criminali­ teits­preventie en Veiligheid ontwerpt derge­

Deze pagina is tot stand gekomen onder redactie van NVBR

lijke regelingen, ofwel schema’s voor pro­ duct-, onderhoud- en inspectiecertificaten.

De NVBR zal tijdens het SBR congres brand­ veiligheid op 23 april in Bussum de handrei­ king presenteren. Een samenvatting van de inhoud worden verspreid onder de korpsen en gemeenten in Nederland. De complete handreiking is vanaf medio april terug te vin­ den op www.brandweerkennisnet.nl

nummer 1 januari 2009 147

Brandweer en GHOR vinden elkaar in informatiemanagement

Handreiking Brandveiligheid Cellen en Cellengebouwen

Brandweer en GHOR hebben eind januari voor het eerst gezamenlijke netwerkdagen gehouden voor de netwerken informatie­ management. Voor beide partijen een waardevolle bijeenkomst. Zo’n dertig informatiemanagers uit beide geledingen hebben kennis gemaakt met elkaar. Zeven van hen zijn zowel informatiemanager voor de GHOR als voor de brandweer.

Informatiemanagement is zowel bij brand­ weer als GHOR een belangrijk ondersteu­ nend productiemiddel. Een actuele kaart met de juiste gebouwgegevens en plange­ gevens kan veel uitmaken in veel brand­ weerprocessen, van preventie tot repres­ sie. Met het landelijke project “Digitale bereikbaarheidskaart” bijvoorbeeld maakt de brandweer momenteel een grote kwali­ teitsslag in het hebben en delen van infor­ matie. Bovendien is dit gebaseerd op een landelijk informatiebeleidsplan 2008-2012: de Brandweer Leidraad Informatievoorziening, oftewel BRIL. Pr-IM- voorzitter René Moraal en Aad Groos, programmaleider Informatie voor GHOR, waren beiden tevreden over de bijeenkomst. Groos was met name blij over de energie die in de groep ontstond.

Die is ook nodig om daadwerkelijk stap­ pen te kunnen zetten in de regio’s .

Tegelijkertijd constateerde de groep dat de vier kolommen nu niet vertegenwoor­ digd zijn in de landelijke stuurgroep Netcentrisch werken. En dat zou wel wenselijk zijn.

Conclusie De thema’s (‘portefeuilles’) van de beide netwerken vertonen grote overlap. De portefeuillecoördinatoren van de brand­ weer- en GHOR-netwerken gaan inten­ siever met elkaar optrekken. Het is denk­ baar dat de netwerken uiteindelijk toe­ groeien naar een gezamenlijke vraagorga­ nisatie informatievoorziening, maar voor­ alsnog blijven de programmaraden IM en IV van resp. brandweer en GHOR gewoon intact. De netwerken komen voor de zomervakantie een tweede keer plenair bij elkaar.

Naar aanleiding van de Schipholbrand is het Brandveiligheidsconcept Cellen en Cellengebouwen (oktober 1994) onder de loep genomen en aangepast aan de huidige veilig­ heidsmaatstaven. De laatste versie van de hieruit voortgekomen Handreiking Cellen en Cellengebouwen (december 2007) is door de Dienst Justitiële Inrichten (DJI) vooruitlopend op een definitieve vaststelling overgenomen als het toetsingskader voor cellengebouwen.

Inmiddels heeft de Raad van Regionale Commandanten besloten aan de Redactieraad te adviseren het stuk als NVBR-Handreiking uit te geven.

Het is de bedoeling dat hierbij het standpunt van het NVBR zoals dit november 2007 is ingenomen, in de inleiding opgenomen wordt.

In dit standpunt legt de NVBR de nadruk op de bijzondere verantwoordelijkheid van de overheid voor de veiligheid van personen die onvrijwillig worden vastgezet, een integrale benadering van brandveiligheid en de kwaliteit van BHV-organisaties.

Inmiddels heeft Rijksgebouwendienst in het kader van de brandveiligheid van penitentiaire inrichtingen het initiatief genomen om een onderzoek te doen naar de brandveiligheid van de drie in Nederland aanwezige koepelge­

148 Deze pagina is tot stand gekomen onder redactie van NVBR

vangenissen, te weten in Arnhem, Breda en Haarlem. Aan de hand van een Masterplan Brandveiligheid (MPB) worden de BIOmaatregelen in kaart gebracht en op elkaar afgestemd. (BIO staat voor bouwkundige en installatatietechnische staat en de organisatori­ sche maatregelen).

Aangezien de bouwwerken met name op het gebied van de brandcompartimentering en loopafstanden niet kunnen voldoen aan de regelgeving, worden momenteel CFDberekeningen gemaakt om gelijkwaardigheid aan te tonen. CFD is een methode om met behulp van computersimulaties brand- en rookontwikkeling, evacuatie en brandbeveili­ gingsinstallaties te berekenen.

Bij de beoordeling van zowel het MPB als de CFD-berekeningen werken de betrokken brandweerkorpsen, respectievelijk de Hulpverleningsdienst Gelderland Midden, Brandweer Breda en Brandweer Kennemerland nauw samen. Hierbij wordt het als een pro­ bleem ervaren dat er feitelijk nog steeds spra­ ke is van het Brandveiligheidsconcept uit 1994, in plaats van een geactualiseerde hand­ reiking. Het uitgeven van de Handreiking Cellen en Cellengebouwen moet zorgen voor een eenduidig toetsingskader voor penitentiai­ re inrichtingen.

Sdu Uitgevers

Ontwikkelgroepen aan de slag met deelhandreiking

Agenda 12 maart - Vergadering Programmaraad

Er is voortvarend gestart met de Handreiking Regionaal Risicoprofiel. Begin februari is een eerste bijeenkomst geweest over de Handreiking. Daar zijn toen drie deelprojec­ ten opgepakt: risico-inventarisatie, risicoana­ lyse en capaciteitenanalyse. Drie ontwikkel­ groepen, met in totaal 35 deskundigen uit de regio’s, komen vanaf nu maandelijks bij­ een om vorm te geven aan drie deelhandrei­ kingen.

• R isico-inventarisatie; voor deze inventa­ risatie wordt onder andere ontwikkeld: indeling crisistypen, beschrijving van de wijze waarop gegevens worden verza­ meld en een beschrijving van de wijze waarop de toekomst verkend kan wor­ den.

• Risicoanalyse; deze groep richt zich met name op het omschrijven van scenario’s en het omwerken van de landelijke risi­ cobeoordelingsmethodiek naar regionaal toepasbare modellen.

• Capaciteitenanalyse; voor deze deel­ handreiking wordt onder andere een methodiek ontwikkeld die regio’s in staat stelt hun prestaties te analyseren, waar­ door knelpunten in relatie met het risi­ coprofiel worden gesignaleerd. Het gaat hierbij om alle schakels in de veiligheids­ keten van de regio.

Gezamenlijk project De handreiking is een gezamenlijk project van de NVBR, de Raad van Hoofdcom­

missarissen, GHOR Nederland en het Landelijk Overleg van Coördinerend Gemeentesecretarissen, die structureel samenwerken binnen het zogenaamde POC (Portefeuillehoudersoverleg Crisisbe­ heersing). Het initiatief wordt gesteund door het Veiligheidsberaad en krijgt subsidie van het ministerie van BZK. Doelstelling is om de handreiking in september 2009 gereed te hebben. Hoewel het project officieel pas half januari is gestart, is daarop vooruitlopend al twee keer met experts van alle veiligheidsre­ gio’s overleg gevoerd. Ruud Houdijk, pro­ jectleider : “Dit was ook wel nodig omdat we vanwege de tijdsdruk een vliegende start wilden maken. Snelheid is van cruciaal belang voor dit project omdat veel regio’s al in de startblokken staan om een eigen risico­ profiel op te stellen. In de convenanten ­tussen 19 regio’s en Minister Ter Horst staat immers dat zij eind dit jaar over een regio­ naal risicoprofiel moeten beschikken. De meeste regio’s beschikken nog over een risi­ coprofiel van enkele jaren terug, maar willen vanwege de beperkingen daarvan zo snel mogelijk gaan werken met de nieuwe ­handreiking. Het projectteam zal daarom, gelijktijdig met de ontwikkeling van de handreiking, de regio’s maximaal ondersteu­ nen bij hun regionale projecten.”

Voor meer informatie over de Handreiking Regionaal Risicoprofiel, kijk op www.brand­ weerkennisnet.nl Hier is ook het Plan van Aanpak te vinden.

Brandweerzorg - Vergadering Programmaraad Informatiemanagement - Vergadering Programmaraad Management & Bedrijfsvoering - Bestuursvergadering Programmaraad Risicobeheersing - Vergadering Coördinatiecommissie Kwaliteitszorg 16 maart - Vergadering Strategische Reis 17 maart - Vergadering LNP commissie - Vergadering LOBO - Vergadering Netwerk Opleiden en Oefenen - Vergadering NVBR Jaarcongres 2009 19 maart - Vergadering Netwerk Crisisbeheersing & Rampenbestrijding 23 maart - Vergadering Strategische Reis 24 maart - Vergadering Netwerk MOTO 30 maart - Vergadering Strategische Reis 2 april - Vergadering Project Kwaliteit Brandweerpersoneel

Aangenaam: Guus Zijlstra Per 1 maart begint Guus Zijlstra (33) aan zijn nieuwe baan bij de NVBR. Hij is de eerste fulltime programmacoördinator Informatie­ management. Deze functie is de laatste jaren in deeltijd bekleed door externe adviseurs.

Guus Zijlstra was voor zijn aanstelling bij de NVBR in dienst als informatiemanager bij de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG). Hier heeft hij ruim drie jaar gewerkt. 'Mijn belangrijkste wapenfeiten zijn dat er mensen en middelen zijn toegekend

aan informatiemanagement in de regio.

Daarnaast had ik een team van 35 personen die de operationele informatievoorziening deden bij grootschalige incidenten.'

Zijlstra zal een andere rol binnen de pro­ grammaraad Informatiemanagement bekle­ den dan voorheen. Tot nu toe was hij lid van het netwerk IM en adviseur van de program­ maraad. Zijn belangrijkste aandachtspunt was de Digitale Bereikbaarheidskaart. Zijlstra neemt daar enige afstand van, nu het project goed loopt. 'Ik ga me vooral bezig houden

Deze pagina is tot stand gekomen onder redactie van NVBR

met het ondersteunen van de programmalei­ der René Moraal en de randvoorwaarden zodat de programmaraad en het netwerk hun werk goed kunnen doen.' Ook zal Zijlstra de belangen van de brandweer rich­ ting ministeries en andere partijen beharti­ gen, waar het gaat om informatiemanage­ ment.

nummer 2 februari 2009 149

Beeldbank op brandweerkennisnet Brandweerregio’s kunnen sinds kort gebruik maken van de beeldbank op brandweerkennisnet.nl. Brandweerkorpsen kunnen via hun regio­ nale communicatieadviseur gratis rechtenvrije foto’s van de beeldbank halen, maar er ook zelf foto’s opzetten. De foto’s mogen alleen gebruikt worden voor media van de brandweer.

Een juiste foto vinden voor in een folder of op de website is bij som­ mige onderwerpen vrij lastig. ‘Vaak heb je dan een stilistische foto nodig en niet alle korpsen hebben genoeg budget om foto’s te laten maken’, aldus Jeanine van Weert, kennismanager van de website brandweerkennisnet.nl. 'Bovendien willen we graag dat de foto's bij­ dragen aan een eenduidig beeld van de brandweer: deskundig, daad­ krachtig en behulpzaam. Vandaar dat we een beeldbank hebben gemaakt. Deze wordt ontsloten via onze website.'

Als een medewerker van een brandweerkorps voor een folder of een website van het korps op zoek is naar een bepaalde foto, moet hij of zij contact opnemen met een communicatiemedewerker uit de regio van het netwerk Cobra. De beeldbank is namelijk niet vrij toeganke­ lijk. ‘Alleen leden van het netwerk Cobra krijgen een inlogcode. Het is aan hen om het beheer van de beeldbank in de eigen regio te organi­ seren. Door gebruik te maken van ons netwerk, is er bovendien een centrale regie op het gebruik en de kwaliteit van de beeldbank', ver­ volgt Van Weert.

Op dit moment staan er 500 foto’s in de beeldbank die zijn geplaatst door de NVBR. ‘Daar worden er binnenkort nog 250 aan toegevoegd.

De bedoeling is dat de korpsen zelf ook foto's aanleveren. Hierdoor

delen we het bestaande materiaal, dat er volgens ons in overvloed is.'

Ieder lid van Cobra krijgt een uitnodiging voor de beeldbank, waarop de unieke inloggevens staan vermeld. Voor meer informatie kan con­ tact gezocht worden met Jeanine van Weert: 026-3552231.

Regio's slaan handen ineen: roep om focus aan de voorkant Het Landelijk Netwerk Proactie(LNP) en het Landelijk Netwerk Brandpreventie (LNB) wil­ len in de toekomst nog meer samenwerken.

Het is zelfs mogelijk dat de netwerken op termijn zelfs samengevoegd worden. Dit is een van de aanbevelingen na een bijeen­ komst eind februari waar de vertegenwoordi­ gers van het domein risicobeheersing uit de regio's bijeenkwamen. Doel van de dag was een gezamenlijke strategie voor de toekomst te verkennen.

Elie van Strien, voorzitter Programmaraad Risicobeheersing, en de voorzitters van de netwerken LNP en LNB stonden stil bij de maatschappelijke ontwikkelingen die van invloed zijn op de risicobeheersing en de uit­ gangspunten zoals de NVBR die eind 2008 heeft geformuleerd in de ‘Uitgangspuntennotitie Risicobeheersing’.

Het vinden van de hernieuwde balans tussen het beheersen van risico's en repressieve basisbrandweerzorg stond centraal in het

betoog van Van Strien.

In reactie hierop hebben de vertegenwoordi­ gers uit de regio's gezamenlijk aanvullende aandachtspunten geformuleerd voor de pro­ grammaraad en de netwerken: • Werk nú al samen met partners zoals politie en GHOR om risicobeheersing in de toekomst verder vorm te geven; • Formuleer een visie op de organisatie van risicobeheersing en de inrichting ervan (inclusief de gewenste kennisni­ veaus en functieprofielen); • Wees scherp op de combinatie van dere­ gulering/de één-loketgedachte voor de burger enerzijds en regionalisering van proactie en preventie (zoals dat voorge­ steld wordt in het Wetsvoorstel Veiligheidregio's) anderzijds; • Versterk het gezicht naar buiten toe en sluit aan bij bestuurlijke agenda's en publieke opinie.

150 Deze pagina is tot stand gekomen onder redactie van NVBR

Daarnaast zijn aanbevelingen gedaan om de organisatie van de programmaraad en de netwerken te verbeteren: • Het samenvoegen van de netwerken tot één netwerk voor risicobeheersing is een wenselijk toekomstbeeld; • Een multidisciplinair cluster zou hiervan onderdeel uit moeten maken; • De vertegenwoordigers van risicobeheer­ sing uit de regio's vormen graag een platform voor strategische debatten.

Sdu Uitgevers

brandweer overzee

De chaos in Colombo Clemens Kamp is voor een jaar gestationeerd in Colombo.

Hij leidt daar een groep Sri Lankaanse brandweermannen op. Colombo, de hoofdstad, is compleet nieuw voor de Hollandse brandweerman. Deze keer schetst hij met verbazing en met als achtergrond het gestructureerde leven in Nederland, het dagelijks leven in de Sri Lankaanse hoofdstad.

Deze keer geen spannende verhalen over luchtaanvallen of legendarische heroïsche branden.

Deze keer een eenvoudig verslag van mijn privé- en werkbelevenissen hier op dit Eerbiedwaardige en Schitterend eiland, ofwel Sri Lanka.

In de supermarkt verkopen ze de rijst niet in pakken maar vanuit grote zakken, de spaghettisaus komt daadwerkelijk uit Italië, het fruit en de groenten smaken heerlijk en ik heb het nog steeds niet zo op al die currygerechten. Het bier (en andere drank) moet je apart afrekenen onder supervisie van een ‘safety officer’. Dit zorgt voor hilariteit bij de kassajongens als ik aan de beurt ben, want ik ben niet zo van die supervisie in uniform en daar wordt de safety officer erg zenuwachtig van.

Men is hier in deze roerige tijden sowieso nogal op ‘safety’ gericht en erg patriottisch. Bij allerlei officiële gelegenheden wordt het volkslied gespeeld en door iedereen meegezongen.

Zelfs in de bioscoop, voordat de film begint. Iedereen gaat staan en zingt uit volle borst mee. Vlaggetjes op auto’s, bussen en tuktuk’s en op veel plaatsen propagandistische spandoeken met teksten over de heroïsche overwinningen van het Sri Lankaanse leger. En dat leger gaat ‘als de brandweer’ tegenwoordig.

En als je openlijk je twijfels uit over de manier waarop het leger of deze regering aan deze overwinningen komt loop je

Deze maand in GRIP4 Hengelo oefent ontruiming OK

Het ziekenhuis in Hengelo oefent half februari een ontruiming van de nieuwe operatiekamers. Tijdens de oefening wordt een brand met hevige rookontwikkeling nagebootst. Het doel van de oefening is te kijken of het calamiteitenprotocol na de verbouwing nog wel voldoet.

tegenwoordig extra risico.

Wat ook extra risico op kan opleveren, al is dit van een totaal andere orde, is een ritje met een ‘three wheeler’ of ‘tuktuk’.

Het gemanoeuvreer tussen het verkeer door, het zonder af te remmen op een kruising afstormen en de wedstrijdjes met buschauffeurs. Ach, het zorgt er in ieder geval voor dat vervoer per tuktuk de snelste manier van transport is. Overdag zijn er gedeeltes van Colombo waar er continue file staat, al dan niet veroorzaakt door spontane wegafsluitingen en –omleidingen door de politie en het leger.

Het is uitermate handig als je daar ‘flexibel’ doorheen wordt geloodst. Maar goed, ook zonder de wegafsluitingen is het verkeer hier een ramp. Vooral als het regent. Mijn record tot nu toe is 1 uur en 30 minuten, voor een stukje van nog geen 2 km. Tja, ga dan lopen zou je zeggen. Dan heb je lieslaarzen nodig en een paraplu. En vooral dat laatste had ik op dat moment niet in mijn binnenzak.

Dit alles heeft over het algemeen geen negatieve invloed op mijn werkmoraal. Ik ben hier voor een groepje speciale brandweermannen die straks een nieuwe en niet eenvoudige klus moeten gaan klaren. En we maken sprongen voorwaarts. Ook bij ons andere ICET-project hier, de installatie van de Early Warning Towers en centrale meldkamer, zien we vooruitgang. ■ Voor wat operationele foto’s en filmpjes over de schoonheid van Colombo en de rest van Sri Lanka, zie www.brandweerzondergrenzen.blogspot.com

Groeten, Clemens Kamp

Interview Henk Geveke van Nationale Veiligheid

GRIP4 interviewt Henk Geveke, directeur Nationale Veiligheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het ministerie heeft onlangs een herinrichrting ondergaan. Aan hem vragen over de thema’s die onder zijn directoraat vallen: Bescherming van de vitale infrastructuur, Dreiging en Capaciteiten en het Nationaal Crisiscentrum.

En een nieuwe columnist: voormalig lector crisisbeheersing Astrid Scholtens

Brand&Brandweer

nummer 3 maart 2009 151

opleiden

48

ste

officiersopleiding,

Het nieuwe opleidingsstelsel maakt een eind aan de officiersopleiding. Althans, zo leek het even. De 48ste lichting zou de laatste te worden. Leuk moment om een aantal studenten van de laatste lichting te vragen wat zij ervan vinden dat de opleiding stopt. Jammer, zo vinden de studenten van deze lichting. En ook de NVBR heeft zich nog eens achter de oren gekrabd of dit echt wel de laatste lichting moet zijn. Het NIFV is daarom in gesprek gegaan met het ministerie van BZK of er wellicht een doorstart gemaakt kan worden van de voltijd officiersopleiding, met succes.

D

Door Jolanda Haven

e officiersopleiding is een begrip binnen de brandweer. ‘Als officieren zich voorstellen hoor je er vaak achteraan, ‘en ik ben van de 41ste, 36ste of 47ste lichting’. Dan is het ijs gebroken!’ zo lacht een student van de 48ste lichting. ‘Je hebt hetzelfde traject doorlopen en het groepsgevoel is ongekend groot.’ De 48ste lichting van de officiersopleiding telt 24 studenten met verschillende studieachtergronden. Tim Veening (25), Linda Haan (27), Bas Pronk (31), en Deborah Ruber (28) zijn studenten van de 48ste officiersopleiding.

Vier enthousiaste jonge brandweerhonden die besmet zijn met het brandweervirus.

Tim Veenings: ‘Onze ideeën overbrengen op het veld’ Tim Veenings studeerde politicologie en bestuurskunde en kwam via een vriend in aanraking met het brandweervak. ‘Ik wist eigenlijk weinig van de brandweer en ben mij hier toen in gaan verdiepen. Hoewel beleidsmatig werk mij aanspreekt wist ik vooraf niet welke functie ik binnen de brandweer wilde gaan vervullen. Daarom was ik erg blij met de officiersopleiding. De opleiding biedt ruimte om alle kanten van het brandweervak te verkennen. Door de leergangen bij het NIFV en het werken in het veld heb ik een goed beeld gekregen van de organisatie. Je krijgt inzicht in hoe de beleidsplannen die je maakt in het veld tot uiting komen. Om goed te kunnen kiezen is het goed dat de opleiding zo breed is. Op die manier weet je wat er speelt en hoe het werkt. In anderhalf jaar heb ik de verschillende taken van een brandweerorganisatie meegemaakt. Toch blijft het beleids152 nummer 3 maart 2009

Van links naar rechts: Berthil van den Poll, Bas Pronk, Fleur Wilmsen, Tim Veenings, Maarten Derksen van Angeren, Deborah Ruber, Francis van der Kamp, Marrit Yntema, Jamie Mutsaers, Marco van der Zee, Wouter van Steenbergen, Jan Idema, Clive Richardson, Maarten Kemper, Pim Donders, Rob Roije, Marinus van de Velde, Annuard Lacle, Linda Haan, Silvanico Paulette, Tom Meijerink, Paul Schuur, Luigi Bellu, Pelle Ramachers, en Gerrit den Hoedt (Mentor)

Sdu Uitgevers

opleiden

toch niet de laatste matige werk mij interesseren. Hoewel ik het repressieve deel los laat, heb ik er wel veel aan gehad. Ik neem het mee in mijn achterhoofd bij het uitvoeren van mijn werkzaamheden. Wat ik zou willen veranderen aan de brandweer? Ik hoop dat de brandweer een frissere blik krijgt. Vele van de brandweerorganisatie staan star tegenover grote veranderingen. Het zou naar mijn idee beter zijn als daar wat makkelijker mee omgegaan wordt. Ik denk overigens dat dat wel zal komen. Er zijn veel verschillende studieachtergronden binnen onze groep. Dan krijg je veel nieuwe ideeën. Het zou mooi zijn als wij onze ideeën over kunnen brengen op het veld om zo een stap naar voren te kunnen zetten.’

al. Een managersfunctie binnen de brandweer, dat sprak me erg aan in de wervingscampagne.

Ik vind het leuk om mij bezig te houden met het nieuwe oefenen en opleiden. De officiersopleiding is een goede manier om de brandweer beter te leren kennen, maar ook jezelf. Ben ik geschikt als officier en wat wil ik daarnaast precies voor werk gaan doen? Wat me het afgelopen anderhalf jaar is opgevallen is dat brandweer Nederland niet bestaat. Elk korps waar je komt heeft verschillende bluspakken, verschillende voertuigen, verschillende websites. Er is geen eenduidige lijn. Of het echt nodig is weet ik niet. Als je het bekijkt vanuit kostenbesparing dan is het wellicht beter om zaken regionaal op te pakken. Maar aan de andere kant, als je kijkt naar de vrijwilligers, die hebben liever de touwtjes zelf in handen. Het motiveert die mensen dat ze zelf hun voertuig uit kunnen zoeken en zelf de bluspakken aan kunnen schaffen. In plaats van dat het van bovenaf wordt opgelegd.

Hoe de brandweer er over een aantal jaar uitziet? Er wordt wel eens gekscherend binnen onze groep gezegd, ‘ik wil commandant van Nederland worden’. Het zou best eens kunnen dat we over tien jaar een commandant van Nederland hebben.’

‘Het leuke van deze opleiding is dat je onderaan begint en jezelf verder kunt ontwikkelen’

Linda Haan: ‘Over tien jaar een brandweercommandant van Nederland?’

‘De brandweer, dat is een keus voor het leven’, zo begint Linda Haan. Linda heeft HBO Facility Management gestudeerd en heeft daarna haar Master gehaald in bedrijfswetenschappen. ‘Ik kom uit een brandweerfamilie dus de aantrekkingskracht was er Brand&Brandweer

Bas Pronk: ‘De breedte van de opleiding sprak me aan’ Bas Pronk was medewerker industriële veiligheid bij het havendistrict van brandweer Rotterdam-Rijnmond en vrijwilliger bij brandweer Hellevoetsluis. Via mijn werk kon ik een brandweeropleiding volgen en de werving van de officiersopleiding ging van start. De breedte van de officiersopleiding sprak me aan. Het leuke van deze opleiding is dat je onderaan begint en jezelf verder kunt ontwikkelen. Daarnaast hebben we zowel aan de koude als aan de warme kant stage gelopen. Dat heeft me nieuwe inzichten gegeven hoe ik zelf ben en wat het beste bij me past. Het voordeel van horizontaal instromen is, dat je overal kunt ‘proeven’. Met het nieuwe leergangenstelsel wordt het te specialistisch. Er is veel gaande binnen de brandweer. De brandweer zit in een veranderingsproces. Met de vorming van de veiligheidsregio zie je dat het niet alleen om die rode brandweerauto gaat, maar dat er ook op beleidsmatig niveau veel zaken geregeld moeten worden. Door op regionaal niveau te werken leidt dit tot nieuwe inzichten. Ik denk dat de regionalisering daarom uiteindelijk zijn vruchten af zal werpen. En over tien jaar? Dan zou ik aan de koude kant een verbeterslag willen zien. Het stukje nummer 3 maart 2009 153

opleiden

over een aantal jaar? ‘In vergelijking tot andere organisaties is de brandweer een relatief jonge organisatie.

Op korte termijn zijn er enorm veel en grote ontwikkelingen geweest. Er zal in ieder geval nog genoeg veranderen in de veiligheidsketen, kijk maar eens naar de evaluatie in soorten blusmiddelen, procedures (repressie), maar ook op het gebied van gebied van preventie welke de brandweer in zijn tijd als bestaan ondergaan heeft.’

‘De voltijdopleiding is zo slecht nog niet, zeker als je het moderniseert en passend maakt in het nieuwe stelsel’

vergunningverlening, preventieve en preparatieve voorzieningen. Daar wordt nu ook al druk aan gewerkt maar daar kunnen we nog een slag slaan.’

Deborah Ruber: ‘We zijn één grote familie’ Een baan in de hulpverleningssector, dat sprak Deborah Ruber altijd al aan. ‘Na een gesprek met een voormalige student van de 47ste officiersopleiding die vol enthousiasme over de brandweer wist te vertellen ging ik eigenlijk meteen overstag. ‘Dat wil ik ook’ was mijn eerste gedachte.’ Als vooropleiding heeft Deborah bedrijfskundige informatica gestudeerd.

‘Ik heb ontzettend veel geleerd en juist door deze opleiding weet ik wat ik wil gaan doen. Net als Linda wil ik mij graag bezig houden met preparatie, opleiding en oefenen binnen de brandweer.

Ik heb nog niemand slecht horen praten over de officieropleiding of wat de nadelen ervan zijn. Naast dat je veel leert over de brandweer in het algemeen, is ook het groepsgevoel en de saamhorigheid erg groot en zo ervaar ik het ook in het werkveld, iedereen is bereid je te helpen. We gaan door het vuur voor elkaar, we zijn één grote familie.’

Er wordt op dit moment druk gesproken over hoe de brandweer er over een aantal jaar uitziet. Bestaat de brandweer nog wel 154 nummer 3 maart 2009

Hoe zit het nu?

‘In opdracht van de Raad van Regionale Commandanten zijn we opnieuw in gesprek gegaan met ministerie van BZK of er niet toch een vervolg kan worden gegeven aan de voltijd opleiding’, aldus de manager van de brandweeracademie Wim Beckmann.

‘Het ministerie heeft aangegeven dat zij het continueren van een voltijdopleiding steunt en voor een belangrijk deel financiert.’ Wat is de reden van de doorstart?

‘Het nieuwe opleidingsstelsel kenmerkt zich door twee opties om in het management terecht te komen. De eerste is opstroom van onderuit. Je begint als manschap, bevelvoerder, Officier van Dienst en zo stroom je verder in het management.’ De praktijk leert dat die opstroom tot het niveau van OvD voor het overgrote deel van onderuit het maximaal haalbare is. Het zijn volgens Beckmann in de regel geen mensen die een generieke managementfunctie binnen de brandweer ambiëren. Omdat ze juist het repressief optreden in de regel koesteren. Op strategisch en tactisch niveau levert dat dan onvoldoende managers op. Het systeem dat nu ontworpen is kent een sterk functiegerichte opbouw. Beckmann: ‘Wat we in de praktijk zien is dat mensen vanuit allerlei zij-instroom bij de brandweer terecht komen.

Zij solliciteren veelal naar een specifieke functie en volgen de bijhorende leergang. Kennis van de algemene brandweer is dan per definitie beperkt.’

Door de instroom zoals die voor de voltijdopleidingen gold, bereik je een grotere diversiteit. ‘Kijk maar naar de 48ste lichting officieren’, zo vervolgt Beckmann. ‘Deze groep is breed opgeleid, heeft vanaf het begin af aan kijk op de totale brandweer en is beter in staat om de rol van generiek manager op verschillende plaatsen in de brandweerorganisatie bij de brandweer uit te voeren. Vanuit de Raad is aangegeven dat er een duidelijke behoefte is aan meer ‘brandweeropvoeding’. Het nieuwe opleidingsstelsel kan uitstekend naast de officiersopleiding’, zo besluit Beckmann.

‘De officiersopleiding bestaat uit reguliere leergangen die ook in het nieuwe stelsel zitten, maar dan aangevuld met een stukje brandweeropvoeding en brancheoriëntatie. En het nieuwe opleidingsstelsel biedt instroom van specialisten wat ook weer zijn voordelen heeft. De voltijds officieropleiding is dus zo slecht nog niet, zeker als je het moderniseert en passend maakt in het nieuwe stelsel.’ ■

Sdu Uitgevers

de website van

De website van brandweer Beverwijk Webadres: www.brandweerbeverwijk.nl Beheerder: Ruud IJtsma Redacteuren: Ruud IJtsma Eigenaar: Ruud IJtsma Startjaar: 2004 Aantal unieke hits per maand: 7500 Server: 1euro webhosting Kosten per jaar: 46 euro

Open de homepage en het wordt onmiddellijk duidelijk: brandweer Beverwijk moet vaak op pad. Volgens de website rukte de Beverwijkse brandweer negenhonderd keer uit in 2008. De verslagen van die uitrukken staan allemaal op de site. Het zijn niet alleen deze verhalen die op de site staan. Prijsvragen, films, foto's, een kinderpagina, de website heeft het allemaal.

Ruud IJtsma is de bedenker en maker van brandweerbeverwijk.nl. Op zijn achttiende kwam IJtsma in navolging van zijn vader als vrijwilliger bij de brandweer. ‘Mijn vader ging bij de brandweer Brand&Brandweer

in het jaar dat ik geboren ben. Ik heb het brandweerleven dus met de paplepel ingegoten gekregen.’ Naast zijn werk als vrijwilliger werkt hij fulltime als brandweerkundig centralist op de meldkamer.

Omdat brandweer Beverwijk vier ploegen heeft maakt IJtsma een kwart van de uitrukken mee. Daarnaast is hij door zijn werk op de meldkamer natuurlijk altijd van alles op de hoogte. Hij is een brandweerman in hart en nieren. Op 30 december 2004 lanceerde IJtsma zijn site. Het is geen officiële website van brandweer Beverwijk. Dat vindt hij niet zo’n ramp. ‘Zo kan ik zonder enige bemoeienis aan de site werken, zonder dat de afdeling voorlichting mijn stukken controleert.’ Een korte blik op de site leert dat op de site geen spraakmakende stukken staan. ‘Het is ook niet zo dat ik hele gekke dingen schrijf, maar ik bepaal graag zelf wat wel en wat niet op de site wordt geplaatst.’

Alles op de website is van IJtsma’s eigen

hand. De foto’s krijgt hij meestal aangeleverd. ‘Ik kan natuurlijk niet van elk brand een foto maken.’ De foto's worden door zowel professionele fotografen als hobbyisten gemaakt. De kinderpagina is ook een eigengemaakte bladzijde van de website. Het is dan weliswaar een ware potpourri van spelletjes van andere makers, IJtsma is degene die het bij elkaar brengt tot een geheel. Hij zoekt van alles bij elkaar: spelletjes, kleurplaten, moppen en puzzels. Het is een mooi digitaal jeugdhonk voor kleine brandweermannetjes.

De website is voor iedereen die geïnteresseerd is in de brandweer. ‘Voor brandweermannen, maar ook voor buitenstaanders die meer over de brandweer willen weten.’ De website reikt ver, mensen vanuit de hele regio bezoeken de website. ‘Misschien komt het omdat de site niet officieel is. Dat maakt het wat losser en veel mensen vinden juist dat aantrekkelijk.’ ■ nummer 3 maart 2009 155

xxxx

EXTRA VEILIG De revolutie in brandbestrijding

DRY SPRINKLER POWDER AEROSOL DE MARKTLEIDER OP HET GEBIED VAN KLEURNALICHTENDE VEILIGHEIDSSIGNALERING.

T 024 3789581 - INFO@SYSTEMTEXT.NL

W W W. S Y S T E M T E X T. N L

HĂŠt volumetrisch blusmiddel voor beginnende en gevorderde binnenbranden. De stof aerosol werkt vlamafbrekend, dus geen herontsteking.

De DSPA-5 voorkomt zelfs backdrafts en flashovers.

Alles over dit unieke systeem op DSPA.nl

DSPA .nl

T 024 3522573 E info@dspa.nl

Brandveilige keuzes maken een must?

Kies dan voor de Brandveiligheidsindex

Voor meer informatie en bestellingen kijkt u op www.sdu.nl/brandweer

156 nummer 3 maart 2009

Sdu Uitgevers

VRAAG & ANTWOORD

Waar komt het vangzeil vandaan?

Bij een grote brand uit het venster springen en opgevangen worden door een vangzeil met daaromheen zestien brandweerlieden. Een spektakel dat tegenwoordig niet meer voorkomt.

Tegenwoordig worden veel reddingen verricht met ladderwagens, redvoertuigen of sprongredders. Maar waar komt het vangzeil eigenlijk vandaan? En waarom wordt het niet meer gebruikt? Gerard Koppers van het NBDC geeft het antwoord op deze vraag.

H

et vangzeil of springzeil is één van de vele mogelijkheden die in de negentiende eeuw werden verkend om mensen te kunnen redden. Vooral in Parijs deed men daar erg zijn best voor en men vond reddingszakken of -goten uit, allerlei vormen van ladders en touwen of lijnen. Ook hier in Nederland werden die zaken door de brandweer overgenomen. De vangzeilen waren echter alleen te vinden bij de grote korpsen, omdat ze te gevaarlijk werden gevonden om in ongeoefende handen te laten komen. Gaandeweg de jaren werden de zeilen beter en sterker en kwam je ze op vrijwel elke autospuit tegen. Oorspronkelijk waren veel vangzeilen vierkant, later werden ze rond. Vanaf de jaren zeventig raakten de ouderwetse materialen steeds meer in onbruik en na onderzoek Een springzeiloefening in 1984

en toetsing aan de Arbowet stuurde de minister van Binnenlandse Zaken op 11 augustus 1994 een circulaire rond, waarin het gebruik van vangzeilen ernstig werd afgeraden.

Veel korpsen beschikten al lang over betere en meer ladders of redvoertuigen.

Bij situaties die vroeger alleen met het vangzeil op te lossen waren (binnentuinen, smalle straten, enz.), kan tegenwoordig een sprongredder worden ingezet. Dat is een soort opblaaskussen, dat bij kleinere uitvoeringen met een persluchtfles wordt opgeblazen en bij grotere met ventilatoren. De snelste kussens blazen zich in zo'n twintig seconden op. Dat lijkt lang, maar een club van minimaal zestien brandweermensen rond een vangzeil formeren kost ook veel tijd. In de loop der eeuwen hebben toch aardig wat mensen hun leven te danken aan het vangzeil, hoewel er maar weinig zonder kwetsuren uit kwamen. De opvallendste inzet was bij de brand in Hotel Polen in Amsterdam in mei 1977, waarbij tien mensen met vangzeilen werden gered.

Helaas zijn er ook enkele brandweerlieden omgekomen tijdens oefeningen met de vangzeilen. ■ Met dank aan Gerard Koppers, www.nbdc.nl. Heeft u ook een vraag over de brandweer of over zaken die met de brandweer te maken heeft. Dan kunt u deze mailen naar b&b@sdu.nl onder vermelding van de rubriek vraag en antwoord. Wie weet ziet u dan uw vraag terug in deze rubriek.

Een springzeiloefening van de brandweer Amsterdam in 1907

Brand&Brandweer

nummer 3 maart 2009 157

innovatie

Hoogtereddingen maken opmars in Nederland In de Verenigde Staten en veel Europese landen bestaat het al lang, voor Nederland is het een betrekkelijk nieuw fenomeen: hoogtereddingen. De Veiligheidsregio Utrecht is na Rotterdam-Rijnmond de tweede regio in ons land die start met een eigen team. De aftrap is 21 maart dit jaar.

H

fotografie: Rodney Sebregts, Rescue 3 Benelux

Nieuw team Veiligheidsregio Utrecht snel van start

Door Marco van der Leest

oe komt het eigenlijk dat Nederland zo weinig doet met hoogtereddingen? We zijn een vlak land met relatief veel laagbouw’, weet John van Norden, bevelvoerder bij korps Amersfoort en projectleider van het Hoogtereddingsteam van Veiligheidsregio Utrecht. ‘De laatste jaren zien we in de steden echter meer en meer hoogbouw verrijzen. De kans op incidenten op dit soort locaties neemt navenant toen. En dus zie je dat er meer aandacht komt voor hoogtereddingen. Het gaat dan om mensen die werken op kantoortorens, zoals glazenwassers en dakdekkers, maar ook machinisten van torenkranen. Naast hoogtereddingen komt er meer aandacht voor reddingen in dieptes en besloten ruimten: op de bouwplaats, in riolen of kruipruimten.’

Utrecht: alle teamleden gecertificeerd Het team van de Veiligheidsregio Utrecht is inmiddels al geformeerd. ‘Het bestaat uit zestien mensen: vijftien mannen en één vrouw. Iedereen heeft iets met hoogten of klimmen. De enige dame in het gezelschap is bijvoorbeeld bergsporter, maar er zit ook een boomchirurg bij. We hebben sowieso goed gekeken naar ervaring. Iedereen in de regionale brandweer kon solliciteren, maar ervaring was een belangrijke voorwaarde, net als fysieke capaciteiten. Het is immers zeer zwaar werk. In het team zitten dan ook verschillende mensen met een militaire achtergrond, zoals mariniers. Zij en ook de anderen hebben allemaal een opleiding van een week gevolgd.’

De opleiding werd verzorgd door Rescue 3 Benelux, een commercieel bedrijf uit Limburg. ‘De groep werd opgedeeld in twee delen. De training begon bij de basis: een stuk theorie en wetgeving. Dat is belangrijk in verband met de Arbowetgeving: wat mag je wel en wat mag je niet als reddingswerker? Maar er werd ook gekeken naar krachtenleer, ankerpunten en werken met 158 nummer 3 maart 2009

90 procent van de training bestaat uit praktijk.

hoeken. Verder was er aandacht voor persoonlijke vaardigheden: hoe kom je veilig naar boven en naar beneden? En dan waren er nog de teamvaardigheden: hoe kun je als team een slachtoffer laten zakken en stijgen?

Het grootste deel van de training bestond uit praktijk, 90 procent. Aan het eind van de week waren er scenario-oefeningen, met onder meer een hoogteredding uit een silo. ‘Alle teamleden zijn geslaagd en gecertificeerd volgens de Amerikaanse NFPAregels’, vertelt Van Norden trots. ‘Maar het blijft zaak je kennis en vaardigheden goed op peil te houden. Daarom moeten alle teamleden jaarlijks minimaal 40 uur in training.’

Brandweer Rotterdam redt acht man Het team van Utrecht komt naar verwachting zo’n twee keer per jaar in actie. Dat is even vaak als het hoogtereddingsteam van de Gezamenlijke Brandweer van Rotterdam-Rijnmond, dat nu vijf jaar bestaat. ‘We zijn tien keer in actie gekomen’, vertelt Erwin de Bruin, die leiding geeft aan het team in het havengebied. Zijn club werd opgericht nadat in 2005 een kraanmachinist in nood met veel kunst en vliegwerk naar beneden werd gehaald. ‘We hebben hier nogal wat containerterminals en hoge industriële objecten. De kans dat zo’n incident vaker voorkomt, is dus relatief groot.’

De Rotterdammers hebben tot nu toe zeven mensen gered. Eén persoon werd dood van een torenkraan van 45 hoogte gehaald.

Hij was naar boven geklommen om zichzelf op te hangen. De redding was een lastige klus, zegt De Bruin. ‘We wilden het lichaam op een menswaardige manier naar beneden brengen en dus gingen we met extra voorzichtigheid te werk. Het lijf werd Sdu Uitgevers

fotografie: Wilco Jansen

innovatie

De laatste jaren verrijst steeds meer hoogbouw. De kans op incidenten neemt daar evenredig mee toe.

in een harnas gehesen, aan een hoogteredder vast geklikt en nadat de strop was doorgesneden, gingen ze naar beneden. Zulke incidenten kunnen grote impact hebben. Onze mensen werden in dit geval opgevangen door het bedrijfsopvangteam.’

Meest bijzondere actie was de redding van een zestienjarige brommerrijder in Spijkenisse, die na roekeloos rijgedrag bekneld was geraakt tussen twee brugdelen. ‘De jongeman heeft echt mazzel gehad’, herinnert De Bruin. ‘Zijn brommer zat ook klem en voorkwam dat het kunstwerk zijn arm verpletterde. De jongen bungelde onder de brug, op 20 meter boven de Maas. Soms was hij buiten bewustzijn, op andere momenten was hij helemaal in paniek. Dat maakte het voor ons lastig. Het slachtoffer in het water laten vallen, was geen optie. Te riskant. Met touwen, een harnas en veel klimwerk hebben we hem uiteindelijk kunnen redden. Hij had alleen een gebroken arm.’

Tussen de teams van de Gezamenlijke Brandweer en Utrecht bestaan twee grote verschillen. Ten eerste is het team in Rotterdam met 27 man een stuk groter. Ten tweede: In Utrecht wordt gewerkt met piketdienst. De Gezamenlijke Brandweer heeft dag en nacht mensen paraat staan op de kazerne. Van begin af aan is dat zo. Andere zaken zijn in de loop van de tijd juist wel veranderd. ‘Wij hadden in Nederland geen voorbeeld, dus hebben we alles zelf moeten uitvinden. Zo kwamen we er achter dat de bestaande brandweerpakken niet ideaal waren. We hebben nu speciale, flexibele kleding, met langere mouwen en broekspijpen.

Als je in de touwen hangt, kruipt je kleding immers omhoog.

Omdat we ook in besloten ruimten reddingen willen verrichten, zijn we nu aan het bekijken welke mogelijkheden er zijn om met alternatieve ademluchtsystemen te werken. De huidige apparatuur is hiervoor te groot. En zo blijven we evalueren om tot het beste resultaat te komen.’

60 uur per jaar op training. Bij Ascent, net als Rescue 3 Benelux een commercieel bedrijf. Het team van het Nederlandse USAR. NL traint bij de Politieacademie. ‘Dat heeft grote voordelen’, zegt Pieter Lavies van de Landelijke Faciliteit Rampenbestrijding, die USAR.NL ondersteunt. ‘In de praktijk werken we veel samen met de hulpdiensten en defensie. Dan is het goed als je over vaardigheden met dezelfde achtergrond beschikt.’ USAR.NL is de bijstandseenheid voor het zoeken en redden van ingesloten of bedolven slachtoffers bij rampen in binnen- en buitenland. Deze eenheid werd opgericht na de vuurwerkramp in Enschede en bestaat inmiddels zes jaar.

In die tijd zijn de reddingswerkers drie keer uitgerukt. Eén keer in Nederland, twee keer in het buitenland. In het Limburgse Beek stortte in 2007 een twaalf meter hoge stellage in van logistiek bedrijf DSV. Een 41-jarige werknemer raakte bedolven onder 1500 ton tegels en overleed. USAR.NL heeft het lichaam geborgen. De organisatie kwam verder in actie bij de aardbevingen in Marokko in 2004 en Pakistan in 2005. Ook hier hebben de Nederlanders geen levens kunnen redden. Dat betekent zeker niet dat de missies zinloos waren. Beide keren bewezen de reddingswerkers hun waarde door gewonden te helpen.

Voor dit soort acties zijn 150 man beschikbaar, waaronder veel brandweerlieden. De meesten komen uit Zuid-Holland. Ook zijn er mensen werkzaam van het KLPD en Defensie. ‘Wij moeten snel kunnen reageren. Dan is het niet handig als je mensen uit het hele land moeten komen’, zegt Lavies. USAR.NL beschikt verder over voor Nederland uniek knip- en snijmateriaal. ‘En met de speurhonden van de KLPD is ook een hoop mogelijk. Klein minpunt is dat er enige onduidelijkheid is over de inzet. Waar en wanneer komen we in actie? Nog niet alle zaken zijn 100 procent duidelijk’, erkent Lavies. ‘Op een aantal punten moet nog beleid worden ontwikkeld.’ ■

USAR.NL: reddingen in binnen- en buitenland Het reddingsteam van Rotterdam-Rijnmond stuurt haar mensen Brand&Brandweer

nummer 3 maart 2009 159

Hebt u de Brandweeragenda 2009 al in huis?

De Brandweeragenda 2009 is verschenen! Deze agenda op zakformaat biedt u in 2009 de helpende hand bij het structureren van al uw plannen. Bovendien is de prijs nu zeer aantrekkelijk!

Inclusief kaart Aflegsysteem Brandslangen De Brandweeragenda 2009 heeft een dubbele functie. Het is zowel een agenda als een zakboekje met essentiële informatie voor het brandweer- en hulpverleningsvak. Bovendien ontvangt u kosteloos de kaart Aflegsysteem Brandslangen. Deze helpt u fouten te voorkomen en verzekert u van een vlotte blusopstelling! De kaart is net als de agenda ontworpen op zakformaat.

Bestelcode los exemplaar: 978 90 12 12878 0 Prijs los exemplaar: € 10,34 Bestelcode abonnement: BWA Met een abonnement ontvangt u jaarlijks 15% korting op de losse verkoopprijs.

Onze uitgaven zijn ook verkrijgbaar via de boekhandel

tweedeloopbaanbeleid

Handreiking voor ontwikkelen tweede loopbaanbeleid Hoe ontwikkel ik als korps tweede loopbaanbeleid? Een prangende vraag nu het FLO alweer drie jaar geleden is afgeschaft. Het Arbeidsmarkt en Opleidingenfonds (A+O)Gemeenten heeft op basis van ervaringen van pilotkorpsen een handreiking ontwikkeld waarmee de brandweer het tweede loopbaanbeleid vorm kan gaan geven.

Z

Door Ellen Schat

oals bekend moeten brandweermensen in een bezwarende functie met de herziening van het Functioneel Leeftijd Ontslag (FLO) na twintig jaar doorstromen naar een niet-bezwarende functie. Dit betekent een grote omslag in denken bij de brandweer. Die cultuuromslag is in sommige korpsen al gaande, vooral in grotere plaatsen waar veel jongeren worden aangenomen. Zij zien de baan bij de brandweer veelal als onderdeel van hun loopbaan en niet zozeer als een ‘life time employment’. In andere korpsen is het echter nog wennen. Bovendien moet er ander beleid ontwikkeld worden, zodat brandweermensen zich niet na twintig jaar dienst ineens moeten bezinnen op een tweede carrière. Het is zinvol om na enkele jaren in dienst te kijken naar een loopbaanvervolg na de brandweer. De ambities en capaciteiten van de brandweermedewerker zelf moeten volgens het A+O fonds Gemeenten centraal staan.

Pilot Het A+O fonds Gemeenten startte in 2007 met ondersteuning van korpsen met het tweede loopbaanbeleid. Inmiddels zijn elf korpsen aangesloten bij de pilot tweede loopbaanbeleid, waarvan zes al meer dan een jaar. Dat zijn Groningen, Hengelo, Hoorn, Tilburg, Nijmegen en Maastricht. Later haakten ook Zwolle, Enschede, Gelderland-Midden, Haaglanden en Gezamenlijke brandweer Rozenburg aan. Tijdens de pilot zijn onder meer loopbaanadviseurs ingeschakeld en volgden leidinggevenden een training. Ook andere korpsen zijn met het onderwerp bezig. Zo heeft Leeuwarden een informatiemodule ontwikkeld en bouwt Amsterdam-Amstelland een ontwikkelcentrum voor loopbaan en leiderschap. Zuid-Holland-Zuid ontwierp een portfolio-systeem en startte met de ontwikkeling van uitstroomarrangementen. Kennemerland werkt aan een assessment dat inzicht geeft in de capaciteiten en persoonlijkheid van de brandweermedewerker en in kansrijke vervolgfuncties.

Ook wordt een landelijke website ontwikkeld, waar medewerkers informatie kunnen vinden. Hier zijn ook interessante loopbaanmogelijkheden en persoonlijke verhalen te vinden.

Model tweede loopbaanbeleid Opleidingsfase: Tijdens de opleidingsfase wordt een medewerker opgeleid tot medewerker basisbrandweerzorg.

Oriëntatiefase: Tijdens de oriëntatiefase ontwikkelt de medewerker zich verder in zijn vak, maar oriënteert hij zich daarnaast in steeds sterkere mate op een mogelijke tweede loopbaan.

Ontwikkelfase: Tijdens de ontwikkelfase vergaart de medewerker de benodigde kennis en ervaring ten behoeve van de gekozen tweede loopbaanfunctie of een verkozen loopbaanpad.

Door-/uitstroomfase: Tijdens de door-/uitstroomfase richt de medewerker zich op de arbeidsmarkt teneinde uit te stromen naar de tweede loopbaanfunctie Nazorgfase: Tijdens de nazorgfase bewaakt de organisatie of de gemaakte afspraken over de uitstroom van de medewerker door zowel organisatie als die medewerker goed worden nagekomen en wordt het loopbaantraject zorgvuldig afgesloten.

Uit: Handreiking project ‘Ontwikkeling Landelijk Model 2e Loopbaanbeleid Brandweer’ van A+O fonds Gemeenten.

loopbaanbeleid vorm gaan geven. Ze hoeven dan niet zelf het wiel uit te vinden. Een belangrijk onderdeel van de handreiking is het model tweede loopbaanbeleid, waarin de verschillende fasen die een medewerker in bezwarende functie moet doorlopen bij de brandweer (zie kader) staan beschreven. Ieder korps kan zelf de tijdsaanduiding voor iedere fase invullen. Ook staan de stappen beschreven voor implementatie van het tweede loopbaanbeleid, en de aansluiting met lopende ontwikkelingen en achtergronden. De handreiking wordt tijdens het congres van het A+O fonds op 12 maart gepresenteerd. ■

Handreiking De ervaringen van de pilotkorpsen zijn verwerkt in de handreiking die het A+O fonds Gemeenten heeft samengesteld. Met behulp van de handreiking kunnen korpsen zelf het tweede Brand&Brandweer

nummer 3 maart 2009 161

Brandweerzorg op maat !

Artesis Consulting: Organisatieadvies, projectmanagement (pro-actie, preparatie, preventie), crisismanagement, interim management, detachering brandweerpersoneel midden- en hoger kader

Artesis Academy: CoPi en ROT oefeningen, training OVD en bevelvoerders, lezingen, presentaties en workshops, persoonlijkheidstrainingen

Artesis Virtual Training: Virtueel trainen a.d.h.v Leidraad Oefenen, bouwen specifieke scenario’s, beoordelingssysteem o.a. met behulp van competentiemeting

Artesis Firefighting: Opzetten en/of begeleiden (bedrijfs)brandweer, uitvoeren repressieve brandweertaken

Artesis Plantijnweg 22, postbus 371 4101 XC Culemborg

T +31 (0)345 687000 F +31 (0)345 687001

E info@artesis.nl W www.artesis.nl

ba-artesis 070726.indd 1

Brandveilige keuzes maken een must?

Kies dan voor de Brandveiligheidsindex De Brandveiligheidsindex is een onmisbare uitgave binnen de brandweerwereld. Zowel in het kader van de repressie (herkennen van toegepaste materialen) als in de preventie (toezicht en advisering).

Voor wie?

De index richt zich op architecten, aannemers, bouw- en woningtoezicht en projectontwikkelaars. Het is een uitstekende hulp om brandveilige keuzes te maken.

Abonnement: 2x per jaar Prijs: ca. € 35,– per editie incl. btw Bestelcode: B32 Onze uitgaven zijn ook verkrijgbaar via de boekhandel

Voor meer informatie en bestellingen kijkt u op www.sdu.nl/brandweer

162 nummer 3 maart 2009

Sdu Uitgevers

innovatie

Brandweer Joure ontwikkelt gierpak

E

Door Neeltsje Marije de Boer

lke keer weer hetzelfde liedje. Als brandweer Joure uitrukt voor het redden van vee in een gierkelder komen de brandweerlieden altijd met vieze ademluchttoestellen terug. Omdat in de gierkelder gevaarlijke ammoniakdampen aanwezig zijn, dragen brandweerlieden een speciaal pak en gebruiken ze ademluchttoestellen. ‘Als je de gierkelder in moet trek je wel een speciaal waadpak aan, maar het ademluchttoestel hangt altijd buitenboord. Vaak sta je tot je borst in de stront. Naderhand spoel je gemakkelijk het pak schoon, maar het toestel is een ander verhaal. Dat zit vaak onder de stront, aangezien het toestel aan de buitenkant van het pak op de rug van de brandweerman is bevestigd’, aldus Hein van Dijk, bedenker van het gierpak en preparatie medewerker brandweer Skasterlân.

Het schoonmaken van het ademluchttoestel neemt vele uren in beslag en de onderdelen zijn soms zo aangevreten dat ze zelfs vervangen moeten worden. Van Dijk is de vieze ademluchttoestellen al jaren zat en besluit zelf een oplossing voor het probleem te vinden. ‘En dat is vrij simpel. Maak een waadpak waar aan de binnenkant plek is voor een ademluchttoestel en waarbij je toch genoeg bewegingsvrijheid hebt om je taken uit te voeren.’

Risico Het duurt bijna twee jaar voor Van Dijk een bedrijf vindt dat het gierpak ook daadwerkelijk wil ontwikkelen. ‘Veel bedrijven vonden het een te groot risico. Ze waren bang dat er te weinig belangstelling zou zijn voor het pak en dat ze de investeringskosten er niet uit zouden halen.’ Uiteindelijk krijgt Van Dijk een bedrijf in Noord-Holland zo ver om het pak te ontwikkelen. Er wordt eerst een prototype gemaakt door het bedrijf Matcon. ‘Daar zijn hier en daar enkele aanpassingen aan gedaan. Het rugzakje waar het ademluchttoestel in zit is bijvoorbeeld groter gemaakt. En er moest meer bewegingsvrijheid komen.’

Het zelfontwikkelde gierpak is sinds half januari door Brandweer Skasterlân in gebruik genomen. Twee pakken liggen bij de blusgroep in Sint Nicolaasga dat het redden van vee als specialisme heeft. De twee andere pakken zijn ondergebracht in Echten bij Lemsterland waar de brandweer Skasterlân mee samenwerkt. Ook brandweer Heerenveen heeft vier pakken aangeschaft. Dat het probleem met de gierkelders niet alleen in Friesland speelt, blijkt wel uit de belangstelling voor het pak vanuit heel Nederland.

De telefoon bij brandweer Joure staat roodgloeiend. ‘Elke dag bellen brandweerkorpsen uit heel Nederland voor informatie over het pak. Een aantal heeft ook al pakken aangeschaft.’

Brand&Brandweer

fotografie: brandweer Joure

Vieze ademluchtflessen door een inzet in een gierkelder zijn voor brandweer Skasterlân verleden tijd. Hein van Dijk van post Joure heeft in samenwerking met een gespecialiseerd bedrijf een gierpak ontwikkeld waarin het ademluchttoestel aan de binnenkant van het pak zit.

Inmiddels heeft brandweer Skasterlân vier zelfontwikkelde gierpakken in gebruik.

Het gierpak biedt ruimte aan het ademluchttoestel. En dat blijft nu schoon als er een dier uit de gierkelder moet worden gered.

Kosten Het gierpak kost ongeveer vierhonderdvijftig euro. ‘Maar dat staat niet in verhouding met de kosten van een ademluchttoestel. Die kosten ruim tweeduizend euro. Door het nieuwe pak hoeven de brandweerlieden naderhand niet meer deze toestellen te demonteren en schoon te maken. En dit moet ook betaald worden.’ Financieel gewin heeft Van Dijk er niet bij. ‘ Mijn doel, een eigen gierpak, is bereikt en het is mooi als er meer brandweerkorpsen in Nederland van deze uitvinding kunnen profiteren.’ ■

nummer 3 maart 2009 163

repressie

Asbestalarm bij uitslaande brand Bij een grote uitslaande brand op 10 februari in het Brabantse Hoeven zijn twee schuren die dienst doen als caravanstalling in vlammen opgegaan. Naast grote rookkolommen komt bij de brand ook een hoeveelheid asbesthoudend materiaal vrij. De brandweer besluit uit voorzorg een asbestalarm op te voeren. Via sms-alert krijgen alle mensen in het effectgebied een sms-je met informatie over het asbestgevaar.

Bij de brand in een caravanstalling in Hoeven komt asbest vrij. De brandweer besluit via sms-alert de mensen in het effectgebied te waarschuwen.

D

Door Neeltsje Marije de Boer

e brandweer van Standdaarbuiten krijgt rond 13.48 uur een melding ‘binnenbrand woning’. Binnen een minuut schaalt de meldkamer op naar ‘middelbrand’ als blijkt dat er een boerenschuur in de brand staat. De posten Oudenbosch en Hoeven rukken meteen uit met een TS. De TS van Standdaarbuiten arriveert rond 14.00 uur als eerste bij de brand. Het blijkt dan niet om één, maar om twee landbouwschuren met een oppervlakte van ± 1.000 m2 te gaan die als winterstalling voor campers en caravans wordt gebruikt. Op dat moment staan er ruim veertig caravans en campers en enkele oldtimers in de schuren opgeslagen. De Officier van Dienst Gerrit van Hoek ziet tijdens het aanrijden al dikke zwarte rookkolommen. Hij besluit direct een tankwagen en een grootwatertransport aan te vragen. ‘De landbouwschuur stond midden in de polder. Uit ervaring weet ik dat er weinig bluswatervoorzieningen zijn in het gebied. Vandaar dat ik meteen om een grootwatertransport heb verzocht. Je kunt er beter mee verlegen als om verlegen zitten’, aldus Gerrit van Hoek. De OvD is rond 14.07 uur ter plaatse. ‘De schuren stonden toen al helemaal in de brand. Er viel niets meer te redden. We hebben de brand daarom gecontroleerd laten uitbranden. Onze prioriteit lag op de bescherming van het nabijgelegen woonhuis. En dat is uiteindelijk ook gelukt, want op enkele gescheurde ramen na, het huis is gespaard gebleven.’ De brand in de schuren gaat gepaard met verschillende kleine explosies. Deze explosies zijn vrijwel zeker het gevolg zijn van exploderende campinggasflessen die in de campers en caravans opgeslagen liggen. Van Hoek heeft dit gevaar al van te voren zien aankomen en houdt zijn mensen op veilige afstand om gevaarlijke situaties te voorkomen. Op een van de schuren ligt een golfplatendak waarin asbest zit verwerkt. Van Hoek besluit geen meetploeg in te zetten. ‘De brand 164 nummer 3 maart 2009

‘Uit ervaring weet ik dat er weinig bluswatervoorzieningen zijn in het gebied.’

was op drie kilometer afstand van de bebouwde kom. Het weer was erg slecht dus er was zo goed als geen publiek op de brand afgekomen. Bovendien stonden er verder geen andere woningen in het benedenwindse gebied en was er geen gevaar voor zowel dier als mens. Wel is het verwachte besmettingsgebied, een stuk braakliggend land, direct afgezet. Daar mocht niemand meer komen.’

Sdu Uitgevers

repressie

fotografie: Remco de Ruijter

caravanstalling Hoeven hemel en hierdoor temperde het vuur redelijk snel. De tankwagen is wel ingezet.’ Uiteindelijk laat de OvD ook een hoogwerker komen om het woonhuis te beschermen. Rond 16.00 uur wordt het sein brand meester gegeven en op dat moment wordt ook het asbestalarm ingetrokken. Tot 18.30 uur is de brandweer bezig met nabluswerkzaamheden. Met een mobiele kraan haalt de brandweer de muren van de oude schuur naar beneden. ‘Die muren stonden erg wankel en we wilden niet het risico lopen dat die muren na de inzet alsnog om zouden vallen’, vertelt de OvD. De kraan wordt ook ingezet om de stalen constructie van de stallen neer te halen. Van de stallen en de daarin opgeslagen caravans en oldtimers is dan niets meer over.

‘De sms-alert actie was meer preventief van aard.’

Asbestalarm Ondanks het beperkte asbestgevaar wordt er door de politie uit voorzorg toch een asbestalarm ingezet. Via een sms-alert worden de bewoners van Oudenbosch en Hoeven gewaarschuwd hun ramen en deuren te sluiten, dit vanwege het gevaar dat asbestdeeltjes van het golfplatendak met de rook en de wind mee zouden drijven. ‘De sms-alert actie was meer preventief van aard. De grote rookkolommen waren van grote afstand te zien.

We wilden door de inzet van sms-alert onrust bij de buurtbewoners voorkomen.’ Er is bewust gekozen voor het inschakelen van sms-alert in plaats van de regionale radiozender. ‘Met sms-alert bereik je iedereen die in het effectgebeid rondloopt mits ze een mobiele telefoon hebben. Het bereik van een radiozender is veel minder groot. We gebruiken sms-alert daarom wel vaker bij grote incidenten.’ Het uit voorzorg bestelde grootwatertransport uit Roosendaal is niet gebruikt. ‘De regen viel met bakken uit de Brand&Brandweer

Salvage Tijdens de brand heeft Van Hoek ook de stichting Salvage ingeschakeld. ‘Deze stichting mag handelen namens de brandverzekeraars van Nederland. De coördinatoren van Salvage bekommeren zich om de slachtoffers, regelen indien nodig onderdak en proberen zoveel mogelijk nevenschade te voorkomen door direct te handelen.’ De Officier van Dienst heeft Salvage voornamelijk ingeschakeld voor het asbestverhaal. ‘Dat moest zo snel mogelijk opgeruimd worden en we hebben samen met Salvage gekeken wat er moest gebeuren.’ Ondanks dat de bijbehorende woonruimte is gered, komt Salvage ook in actie voor de bewoners. ‘De verwarmingsinstallatie voor het woonhuis zat in één van de stallen. De bewoners zaten door de brand dus zonder verwarming.

Het was erg koud dus er moest onmiddellijk iets aan de situatie gedaan worden. Een taakje voor Salvage’, vertelt Van Hoek verder. Ook de Regionale Milieudienst West-Brabant is vanwege het asbestgevaar ingeschakeld. ‘Maar de milieudienst heeft, naast het uitgeven van afzetlinten met daarop de tekst: pas op asbestgevaar, weinig kunnen doen.’ De vrijgekomen asbest wordt niet onmiddellijk opgeruimd. ‘De asbest was op landbouwgrond terecht gekomen en door het slechte weer was de grond niet of nauwelijks begaanbaar. Meteen de grond schoonmaken was daarom geen optie. Bovendien had de schoonmaak niet zo’n grote prioriteit aangezien de asbest nat was en daardoor wel op de grond zou blijven liggen.’ De volgende dag is de asbest door een speciaal bedrijf van de landbouwgrond verwijderd. Daarnaast is ook Brabant Delta, het waterschap voor dit gebied, ter plaatse gevraagd om te controleren of er geen verontreiniging van het oppervlaktewater was ontstaan. De inspecteur heeft geen verontreinigingen kunnen vaststellen. De oorzaak van de brand is niet bekend. ■

nummer 3 maart 2009 165

De meest actuele gegevens vindt u in de Brandweeralmanak 2009

Bestelcode los exemplaar: 978 90 12 12877 3 Prijs los exemplaar: � 58,30 Bestelcode abonnement: ALM Met een abonnement ontvangt u jaarlijks 15% korting op de losse verkoopprijs.

Onze uitgaven zijn ook verkrijgbaar via de boekhandel

Bent u op zoek naar het adres van de NVBR? Of zoekt u het telefoonnummer van een collega aan de andere kant van het land? U vindt deze, en vele andere gegevens, in de Brandweeralmanak 2009.

In deze uitgave vindt u onder meer: • alle adressen van gemeentelijke- en bedrijfsbrandweren; • alle adressen van regionale brandweren en hulpverleningsdiensten; • alle adresinformatie van de Veiligheidsregio’s; • alle organisaties op het gebied van rampenbestrijding en veiligheid; • de brandweeradressen van de Belgische regio’s grenzend aan Nederland; • de brandweeradressen van de Nederlandse Antillen • de tekst van de vier ‘brandweerwetten’; • een overzicht van de belangrijkste toeleveranciers aan de Brandweer.

Bestel nu en u ontvangt de nieuwste editie met zorgvuldig bijgewerkte informatie. De registers op naam en op bedrijf maken u het zoeken in de Brandweeralmanak zeer gemakkelijk.

Voor meer informatie en bestellingen kijkt u op www.sdu.nl/brandweer

DE KAZERN E / het voertuig

De kazerne van Monnickendam Sommige brandweermensen uit Monnickendam hadden moeite met het afscheid van de oude kazerne. Nu zijn ze allemaal apetrots op hun nieuwe onderkomen. Het korps wandelde tijdens de verhuizing driehonderd meter naar de nieuw gebouwde kazerne.

Het oude gebouw was al 35 jaar in gebruik, maar voldeed niet langer meer aan de Arbo-voorwaarden. Nu wordt het gesloopt en komen er nieuwbouwwoningen.

Begin oktober vorig jaar was de bouw van de nieuwe brandweerkazerne gereed. Het duurde tot februari 2009 voor de kazerne echt in gebruik kon worden genomen. ‘Er moest nog van alles aan de binnenkant worden gedaan en we hadden het oude gebouw nog, dus we hadden de tijd’, aldus Iwan Schaap, brandweercommandant van de gemeente Waterland.

Volgens Ben Willems, vrijwilliger en lid van de inrichtingscommissie, is het een mooi gebouw met een prachtige kantine. ‘We mochten de keuken zelf ontwerpen. Die is fantastisch geworden.’ Ook heeft de nieuwe kazerne een zithoek en douches. Het gebouw biedt ruimte voor twee extra wagens. ‘De oude kon twee wagens bergen, deze kan er vier hebben.’

Een nadeel van het gebouw is de woonruimte boven de kazerne.

‘We moeten nu rekening houden met de buren. Als we oefeningen hebben zijn die soms om tien uur ’s avonds pas afgelopen.

En dat kan natuurlijk vervelend zijn voor onze bovenburen’, meent Schaap. Willems is het daarmee eens, maar voegt daar-

aan toe dat de bewoners van te voren wisten dat er een kazerne zou komen. ‘Misschien vinden ze het juist wel gezellig.’ Zelfs de burgemeester van Monnickendam woont boven de kazerne. Willems vindt dat wel grappig. ‘Dan kan hij de boel mooi een beetje in de gaten de gaten houden’.

Beide mannen vinden het handig dat de politie en de ambulance in hetzelfde gebouw gevestigd zijn. ‘Op die manier bouwen we goede contacten op, dat komt de samenwerking alleen maar ten goede.’

Het voertuig van brandweer Son en Breugel Burgemeester Hans Gaillard ontving donderdag 29 januari de sleutels van de nieuwe wagen van brandweer Son en Breugel. De Fiat Ducato is niet ter vervanging van een oude auto, maar als een extra wagen voor personeels- en materiaaldiensten.

Voorzitter materieelcommissie, Alex Broks van brandweer Son en Breugel, is erg blij met de Fiat. ‘Het is een mooie wagen en ik denk dat het een goede koop is.’

Dat Broks nog niet zeker weet of het een goede koop is komt doordat de wagen nog niet echt is gebruikt. ‘We hebben de wagen niet nodig gehad, maar dat zal snel veranderen.’

Het voertuig gaat voor verschillende doeleinden gebruikt worden. ‘Onder meer voor vervoer van personeel en materieel naar opleidingscentra en bijscholingslocaties zal de wagen met regelmaat worden ingezet’, aldus Broks. Tot voor kort werden hier privé-voertuigen voor gebruikt. ‘Het is echter veiliger om Brand&Brandweer

bijvoorbeeld ademluchtfilters in bedrijfswagens te vervoeren en niet in je eigen auto.’ Dat is niet alleen onveilig, maar ook onhandig. ‘Je zit dan de hele tijd met allerlei zooi in je eigen auto en niet ieders partner vindt dat aangenaam.’

Een extra optie van de bus is de mogelijkheid om op een eenvoudige wijze een rolcontainer te laden, te vervoeren en te lossen. Hierdoor kan er een rolcontainer in worden gereden zodat bijvoorbeeld een ademlucht- of een slangencontainer vervoerd kunnen worden.

‘Doordat we vooraf veel energie in de wagen hebben gestoken, is het resultaat niet alleen prachtig voertuig om te zien, maar ook een veilig en milieuvriendelijk (milieu-normering Euro-4) voertuig om mee te werken. Het is een wagen waarmee we de komende jaren goed, veilig en verantwoord onze brandweertaken kunnen uitvoeren.’

Voertuig Voertuignummer Gewicht Bouwjaar Vermogen Brandstof Hoogte Lengte Zitplaatsen Topsnelheid

: : : : : : : : : :

Fiat Ducato PM-692 2085 kg 2009 116 kW Diesel 2.52 mtr 5.41 mtr 9 zitplaatsen 130 km/u

nummer 3 maart 2009 167

iÌ>V iiÀÌ veiligheidspersoneel!

Brandweertrainingen in Skövde, Zweden

*>À>>ÌÊ6i } i `Ã` i ÃÌi Ê 6Ê`iÌ>V iiÀÌÊ LÀ> `ÜiiÀ«iÀà ii ]ÊLiÛi } }ëiÀà ii ]Ê " iÀÃÊi Ê 6 iÀð Wij beschikken over: Ê Ê Ê Ê Ê Ê Ê Ê Ê Ê

UÊ À> `Ü>V Ìi Ê iÌÊ` ÛiÀÃiÊëiV > à i \ Ê ­ À> `ÜiiÀV >ÕvviÕÀÃ]Ê Õ iÀÃ]Ê Õ « i} i `iÀÃ] Ê >ë> `À>}iÀÃ]Ê6 i}ÌÕ }LÀ> `LiÃÌÀ `iÀÃ]Ê76 iÀî UÊ iÛi Û iÀ`iÀà UÊ*ÀiÛi Ì ÃÌi UÊ ÌÀ ivÕ VÌ >À ÃÃi ÊLÀ> `«ÀiÛi Ì i UÊ ÃÌÀÕVÌiÕÀà UÊ iÛi } }ëiÀà ii \Ê"L iVÌLiÛi }iÀ]Ê Ûi i i Ìi Ê LiÛi }iÀÊi Ê ÀiV>« ÀÌ iÀ UÊ "ÊÉÊ 6 «iÀà ii

“Ervaring is wat je bezit, kort nadat je het nodig had” Voor alle realistische brandweertrainingen:

7 Êâ Ê6 Ê}iViÀÌ wÊViiÀ`Êi Ê iLLi Ê iiÀÊ`> ÊÓäÊ >>ÀÊiÀ Û>À }Ê «Ê iÌÊ}iL i`ÊÛ> Ê iÛiÀi ÊÛ> ÊÛi } i `ëiÀà ii °

Telefoon: 06 - 1164 7578 E-mail: info@tlodeen.nl www.tlodeen.nl

/i °ÊäÓ Ç ÓÎäx äÊUÊÜÜÜ°«>À>>Ì°

Interfire

108_Adv_B&B_Veiligheidsdiensten_V2.indd 1

12-1-09 15:11:42

Als u aan vervanging toe bent, willen wij graag een bod op uw gebruikte brandweervoertuig en uitrusting uitbrengen.

Tel. 023- 5632641 Mob. 0627265305 E-mail danica@interfire.nl In- en verkoop van gebruikte brandweervoertuigen en uitrusting.

b&b-interfire 080515.indd 1

16-05-2008 11:11:45

Zorg voor geboorde brandputten

ALS ZEKERHEID DE BRON MOET ZIJN Legt geboorde brandputten aan, onderhoudt het systeem, test en rapporteert.

168 nummer 3 maart 2009

Verhoeve Watertechniek bv Industrieweg 23, NL-4762 AE Zevenbergen Telefoon: 0031(0)168 33 60 30, fax: 0031 (0)168 33 66 03 e-mail info@verhoevewt.com, internet www.verhoevewt.com

Sdu Uitgevers

Opnieuw verkrijgbaar CATALOGUS HULPDIENSTEN 2008/2009 Midden-Delfland is een ambitieuze gemeente met bijna 18.000 inwoners. De gemeente is op diverse terreinen volop in ontwikkeling, waaronder de ontwikkeling van een groot bedrijventerrein in de Harnaschpolder, het centrumplan Den Hoorn en het doortrekken van de A4.

Midden-Delfland is een groene buffer tussen de regio’s Haaglanden en Rotterdam Rijnmond en grenst aan het glastuinbouwgebied van het Westland.

Het landelijke gebied met veel boerderijen, de waterrijke omgeving en de karakteristieke woonkernen en buurtschappen bieden onze eigen en de omringende inwoners een aantrekkelijke omgeving om te wonen, werken en te recreĂŤren.

Binnen de gemeente Midden-Delfland zijn we op zoek naar een

Brandweercommandant voor 36 uur per week die het als een uitdaging ziet om op zowel strategisch als operationeel niveau een bepalende bijdrage te leveren aan

Op welk deelgebied van Brandweer, Politie of overige Hulpverlening u ook werkzaam bent, uw vakinformatie komt van Sdu Uitgevers!

Catalogus 2008/2009 In de Catalogus Hulpdiensten vindt u een breed scala aan uitgaven gericht op de hulpverlener, in het bijzonder de brandweer en politie. De informatie in de uitgaven biedt een degelijke ondersteuning in uw beroepsuitoefening.

De veelzijdige en hoogwaardige uitgaven sluiten naadloos aan op zowel opleiding als praktijk. Op zoek naar een tijdschrift, praktisch naslagwerk, agenda of boek? U vindt het gegarandeerd!

de kwaliteit van de brandweertaken binnen de gemeente.

Kijk voor meer informatie over de inhoud van de functie,

De Catalogus Hulpdiensten 2008/2009 vraagt u gratis aan via www.sdu.nl.

de functie-eisen en ons aanbod op onze internetsite www. middendelfland.nl.

Maak kennis met de ontwikkelingen binnen de gemeente Midden-Delfland. Wij geven je de ruimte.

Neem jij het initiatief?

Je sollicitatie kun je tot maandag 23 maart 2009 richten aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Midden-Delfland, Postbus 1, 2636 ZG Schipluiden.

Je kunt ook mailen naar gemeente@middendelfland.nl.

Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie stellen wij niet op prijs.

Brand&Brandweer

Bestel via www.sdu.nl of bel (070) 378 98 80 nummer 3 maart 2009 169

Leeuwarden: sociale, economische en culturele krachtbron voor Fryslân.

Met ruim 90.000 inwoners de tweede hoofdstad van Noord-Nederland.

Kantorenstad. Kennisstad.

Provinciehoofdstad met een uitgebreid voorzieningenpakket. Er is ruimte om te bouwen, te wonen en te ontspannen.

Je vindt historische schoonheid en leuke winkels in de gave, oude binnenstad.

Leeuwarden: een prettige stad om te wonen en te werken. In de komende jaren zal Leeuwarden verder groeien.

Aan een nieuwe uitdaging toe?

Kom dan naar Leeuwarden!

Brandweer Leeuwarden is op zoek naar een

Officier opleiden en oefenen Officier binnen het Team Opleiden & Oefenen, tevens Officier van Dienst

De gemeente Leeuwarden is een boeiende organisatie met zo’n duizend medewerkers. Zij geven vorm aan het bestuur, het beleid en de ontwikkeling van de stad.

Werken bij de gemeente Leeuwarden betekent een informele werksfeer en een werkplek in hartje stad.

De organisatie bestaat uit vier diensten: Algemene Zaken, Stadsontwikkeling en –beheer, Welzijn, Brandweer en een Concernstaf.

36 uur per week; vacaturenummer BR/0261.

Salarisindicatie: maximaal � 3.418 bruto per maand bij 36 uur per week.

Voor functie-inhoud en eisen: www.leeuwarden.nl en www.werkeninfriesland.nl

w w w. l e e u w a r d e n . n l e n w w w. w e r ke n i n f r i e s l a n d . n l

Oefeningen Hulpverlening Alles wat u wilt weten over het oefenen door de brandweer in Nederland leest u in de driedelige en losbladige uitgave Oefeningen Hulpverlening. In de delen 1 en 2 – Elementaire oefeningen en Technische hulpverleningsoefeningen – vindt u de oefenstof die door het ministerie van Binnenlandse Zaken met de Leidraad Oefenen is opgesteld, in woord en beeld voor de oefenpraktijk uitgewerkt. Deel 3 (twee banden) biedt u een uitputtende handreiking om te oefenen voor grootschalig (multidisciplinair) optreden vanaf peleton-niveau.

Oefeningen Hulpverlening bestaat uit: Band 1: Elementaire oefeningen voor de brandweer Band 2: Technische hulpverleningsoefeningen voor de brandweer Band 3 en 4: Praktijkboek grootschalig optreden en rampenbestrijding Zakboek Grootschalig optreden (onderdeel van het Praktijkboek)

Abonnement: � 200 200,– excl excl. btw btw.

U ontvangt automatisch de aanvullingen à � 0,62 per pagina excl. btw.

Bestelcode: B08HW

Voor meer informatie en bestellingen kijkt u op www.sdu.nl/brandweer Onze uitgaven zijn ook verkrijgbaar via de boekhandel

170 nummer 3 maart 2009

Sdu Uitgevers

$E REGIO :UID (OLLAND :UID IS EEN DYNAMISCH ONDERDEEL VAN DE RIVIERENDELTA 7ONEN

WERKEN EN NATUURWAARDEN STRIJDEN OM PRIORITEIT IN EEN VEELZIJDIG GEBIED DAT DOORSNEDEN WORDT DOOR GROTE TRANSPORTASSEN VOOR GOEDEREN $E DRIE SUBREGIO´S HEBBEN DAARBIJ ELK HUN EIGEN KARAKTER HET NATIONALE LANDSCHAP (OEKSE 7AARD EN DE GROENE GEBIEDEN !LBLAS SERWAARD 6IJF (EERENLANDEN ENERZIJDS EN DE STERK VERSTEDELIJKTE EN GEtNDUSTRIALISEERDE $RECHTSTEDEN ANDERZIJDS STAAN BORG VOOR EEN UITDAGENDE WERKOMGEVING -ILIEUDIENST :UID (OLLAND :UID ONDERDEEL VAN DE REGIO :UID (OLLAND :UID VOERT NA MENS DE GEMEENTEN MILIEUTAKEN UIT )N HET BELANG VAN BURGERS EN BEDRIJVEN DRAAGT DE MILIEUDIENST BIJ AAN EEN VEILIGE VITALE REGIO $E MILIEUDIENST IS DE AFGELOPEN JAREN VERANDERD NAAR EEN ALERT EN EF½CIpNT ONDERDEEL VAN HET OVERHEIDSAPPARAAT WAAR MET DESKUNDIGHEID MEEGEWERKT WORDT AAN RUIMTELIJK ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN EN EEN NIEUWE VEILIGHEIDSORGANISATIE )NTEGRAAL WERKEN IN EEN KLANTGERICHTE OMGEVING IS DE UITDAGING VOOR DE NABIJE TOEKOMST

) .30%#4%5 2 "2!. $6%) ,)'( %) $

]

W W W W E R K E N B I J D R E C H T S T E D E N N L

2UIMTE IS SCHAARS $E MILIEUDIENST LEGT ZICH EROP TOE OM DE BALANS TE HOUDEN TUSSEN WONEN WERKEN EN RECREpREN 'ELUIDSOVERLAST BODEM EN LUCHTVERONTREINIGING EN RISICO´S BIJ HET VERVOER VAN GEVAARLIJKE STOFFEN ZIJN ENKELE FACTOREN WAARMEE REKENING MOET WORDEN GEHOUDEN

( E T WA A R B O R G E N VA N E E N G E ZO N D E V E I L I G E E N V I TA L E R E G I O

189 x 131 mm Brand & Brandweer 1/2 liggend

De gemeente Kampen bestaat uit zeven kernen, verbonden door de IJssel. Kampen is een ondernemende stad. De komende jaren vinden grote ontwikkelingen plaats, onder andere de komst van de Hanzelijn, de ontwikkeling van woningbouwgebieden en bedrijfsterreinen, de aanleg van de Zuiderzeehaven en mogelijk de bypass van de IJssel. Dit zonder afbreuk te doen aan de natuurlijke omgeving, ideaal voor watersporters en liefhebbers van fiets- en wandeltochten. Kampen is ook een cultuurstad met een rijke geschiedenis. De doelstellingen van welvaart en leefbaarheid in Kampen worden breed gedragen door alle ruim 450 medewerkers van de gemeentelijke organisatie.

Voor de Brandweer van Kampen zoeken wij een

Beleidsmedewerker Pro-actie/ Preparatie/Rampenbestrijding HBO schaal 10, 36 uur per week

Kijk voor meer informatie op onze website www.Kampen.nl, onder vacatures.

De sluitingstermijn voor sollicitaties is 16 maart 2009.

Wij wensen geen acquisitie naar aanleiding van deze advertentie!

49682 Kampen 189x131.indd 1

Brand&Brandweer

09-02-2009 14:01:20

nummer 3 maart 2009 171

B&B REGISTER

" " "RAND "RANDWEER

vakblad voor brandweer, hulpverlening en rampenbestrijding

Adviesbureau

Artesis Postbus 371 4100 aj Culemborg tel. 0345 687000 Fax 0345 687001

Adviesbureau Nieman Postbus 40217 3504 aa Utrecht tel. 030-2413427 Fax 030-3410266 E-mail: info@nieman.nl www.nieman.nl

Adviesbureau brandpreventie Altavilla Brandveiligheid Postbus 1026 5602 Ba Eindhoven tel. 040-2902570 Fax 040-2902571 E-mail: info@altavilla.nl www.altavilla.nl Adviesbureau Van Dijke De Waal 24-28 5684 PH Best tel. 049 9328400 Fax 049 9328401 E-mail: avd@avd.nu www.avd.nu BOS Consultancy B.V. Braambrugse Zuwe 127 3645 aD Vinkeveen tel. 029 7266456 Fax 029 7266421 Van Hooft Adviesburo B.V. Fire & Life Safety Engineers Hoogeindsestraat 4 5447 PD rijkevoort tel. 0485 37 18 90 Fax 0485 37 21 34 E-mail fireengineers@ vanhooft.nl www.vanhooft.nl Bartels Ingenieursbureau Postbus 10217 7301 gE apeldoorn tel. 055-3680540 Fax 055-3664598 E-mail: apeldoorn@bartels.nl www.bartels.nl MVH Adviseurs BV Brandpreventie, Bouwplantoetsing brandveiligheid, Handhaving & Detachering brandpreventie specialisten Fonteinkruid 1 3931 Wt Woudenberg tel. 06-54310052 E-mail: info@mvhadviseurs.nl www.mvhadviseurs.nl

172 nummer 3 maart 2009

Vaste adverteerders (contracthouders) worden gratis in één rubriek opgenomen voor een heel jaar. Heeft u ook interesse, stuur dan uw gegevens naar het aangegeven adres, zie bon.

Peutz B.V. Postbus 66 6585 ZH mook tel: 024 3570707 E-mail: info@mook.peutz.nl www.peutz.nl Floriaan B.V. Postbus 220 5300 aE Zaltbommel tel. 0418-573800 Fax 0418-573801 E-mail: info@floriaan.nl www.floriaan.nl Adviesbureau Dijkoraad Viavesta bv gotlandstraat 50 7418 aX Deventer tel. 0570-519555 E-mail: brandpreventie@dijkoraad.nl www.dijkoraad.nl/brandpreventie Ingenieursbureau Te Riele B.V. Postbus 72 7390 aB twello tel. 055-3231181 Fax 055-3231095 E-mail: info@terielebv.nl www.terielebv.nl

Alu/RVS Bewerkingen Machinefabriek Het Stempel B.V. Postbus 191 3330 aD Zwijndrecht tel. 078-6104055 Fax 078-6104010 E-mail: info@het-stempel.nl www.het-stempel.nl

Beveiliging ADT Fire & Security Vlierbaan 6-12 2908 Lr Capelle aan den Ijssel Postbus 285 2900 ag Capelle aan den Ijssel tel. 010 258 48 48 Fax 010 442 32 50 e-mail:adt.nl@tycoint.com www.adtfireandsecurity.nl

Blusmiddelen DSPA Postbus 6572 6503 gB nIjmEgEn tel. 024-3789581 Fax024-378583

Waar kunt u terecht voor producten en diensten?

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Advertentieverkoop Bureau Van Vliet Postbus 20, 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 5714745, fax 023 - 5717680

Bouwbedrijf

Certificatie & Inspectie

Vaessen Algemeen Bouwbedrijf Postbus 239 4940 aE raamsdonkveer tel. 0162-522120 Fax 0162-520274

Kiwa Certificatie en Keuringen Postbus 70 2280 aB rijswijk Sir W.Churchill-laan 273 2288 Ea rijswijk tel. 070 4144400 Fax 070 4144420 E-mail: info@kiwa.nl www.1kiwa.com/brand

Brandweermaterialen & brandweervoertuigen Kenbri Fire Fighting BV Postbus 85 3250 aB Stellendam tel. 018 7493588 Fax 018 7493066 www.kenbri.com Hobrand Holugt bv Postbus 6129 4000 HC tiel tel. 0345 682544 Fax 0345 683364 www.hobrand.nl

Brandwerende Utiliteitsdeuren Limburgia Utiliteitsdeuren Postbus 4004 6080 aa Haelen tel. 0475 592727 www.limburgia.nl

Brandweerkleding MEKKEY Industriestraat 191 7553 Cn Hengelo OV tel. 074 2782266 Fax 074 2780517 E-mail: info@mekkey.nl www.mekkey.nl Nijhof Safety BV Sloetsweg 100 7552 HP Hengelo nederland tel. +31 74 291 40 85 Fax: +31 74 242 32 54 E-mail: info@nijhofsafety.nl www.nijhofsafety.nl

Brandbeveiliging Applicom Hulzenseweg 10-20 6534 an nijmegen tel.024 3522571 Fax 024 3522579 welkom@applicom.nl www.applicom.nl

Droogkasten & reinigingsmachines Harstra Instruments Postbus 186 3890 aD Zeewolde tel. 036-5222142 Fax 036-5222152 E-mail: info@harstra.nl www.harstra.nl Laundry b.v.

Industrieweg 10 Postbus 7015 3286 Zg Klaaswaal tel. 0186 572900 Fax 0186 573210 E-mail: laundry@laundry.nl www.laundry.nl Miele Professional De Limiet 2 4131 nr Vianen tel. 0347-378883 Fax 0347-378429 E-mail: professional@miele.nl www.miele-professional.nl

Detachering brandweerpersoneel Paraat Veiligheidsdiensten turfstekerstraat 30 1431 gE aalsmeer tel:0297 230590 Fax 0297 230591 info@paraat.nl www.paraat.nl RegioSafe Postbus 481 3990 gg Houten tel: 030 6704816 E-mail: info@regiosafe.nl www.regiosafe.com

Geboorde brandputten AquaNed Watertechniek Postbus 85 4715 ZH rucphen tel. 016-5313350 www.aquaned.com

Beemsterboer B.V. De Veken 10 1716 KE Opmeer tel. 022-6351860 Fax 022-6351092 Grondbooronderneming J. Hörmann B.V. rollecate 61 Postbus 28 7710 aa nieuwleusen tel. 0529-480910 Fax 0529-485460 Verhey Toldijk B.V. Zutphen Emmerikseweg 13b 7227 DE toldijk tel. 0575-452041 Fax 0575-452051 Mos Grondwatertechniek Boonsweg 11 3274 LH Heinenoord tel 0186 607100 www.mos.nl Grondboringen IJsselmuiden Spoorstraat 20 8271 rg Ijsselmuiden tel. 038-3336099 Fax 038-3336098 info@grondboringen.eu www.grondboringen.eu Verhoeve Watertechniek bv Industrieweg 23 4762 aE Zevenbergen tel. 016 8336030 Fax 016 8336603 E-mail: info@verhoevewt.com www.verhoevewt.com

Generatoren Elja Power bv Baanhoek 144 3361 gm Sliedrecht Postbus 278 3360 ag Sliedrecht tel. 018 4490740 Fax 018 4490750 E-mail: info@eljapower.nl www.eljapower.nl

Handlampen Safety-Lux Nederland B.V. nijverheidswerf 37 1402 BV Bussum tel. 035-6914476 Fax 035-6915474 info@safety-lux.nl www.safety-lux.nl

Sdu Uitgevers

B&B REGISTER

Hulpverleningsgereedschappen

Opl. Verkeersveiligheid Brandweerchauffeur

Weber Rescue Nederland Exclusief dealer voor de verkoop en service van Weber-Hydraulik producten In nederland.

Delta Industrieweg 15 3251 LX Stellendam tel.018 7493588 Fax 018 7493066 info@weber-rescue.nl www.weber-rescue.nl

Antislip & Rijvaardigheidscentrum DIBO K. Doormanstraat 15 7825 VS Emmen tel. 0591-767571 Fax 0591-615908 www.dibo-emmen.nl

In & verkoop van gebruikte brandweervoertuigen en uitrusting Interfire Bunderbos 115 2134 HP Hoofddorp tel. 023 5632641 E-mail: Danica@interfire.nl

Isolatie Recticel Insulation Postbus 1 4040 Da Kesteren tel: 0488 4894000 E-mail: Insulationinfo@recticel.com www.recticelinsulation.nl

Kenniscentrum voor de woning-en utiliteitsbouw SBR Stationsplein 45 a6.016, 3013 aK rotterdam Postbus 1819 3000 BV rotterdam tel. 010-2065959 Fax 010-4130175 sbr@sbr.nl www.sbr.nl

Noodaggregaten Brinkmann & Niemeijer Motoren BV Engelenburgstraat 45 7391 am twello Postbus 50 7390 aB twello tel. 057 1276900 Fax 057 1276800 E-mail: info@bnmotoren.nl www.bnmotoren.nl

Oefenmaterialen VDK B.V. Handelsonderneming Langenakker 22 5731 jS mierlo tel. 0492-667357 Fax 0492-667735

Olie- en calamiteitenbestrijding VanDoClean B.V. Stevenshof 21 5109 tX ‘s gravenmoer tel. 0162-370390 Fax 0162-370392 mobiel: 06-53706000 E-mail: Info@vandoclean.nl www.vandoclean.nl

Slipstream Consultancy Verzetsraat 76 7671 gL Vriezenveen tel. 0546-567792 Fax 0546-565489

Opleidingen & Trainingen TLO Deen Koningin Emmalaan 2B 4141 EC Leerdam tel. 06-11647578 www.tlodeen.nl <http://www. tlodeen.nl> theo@tlodeen.nl

Persoonlijke beschermingsmiddelen Dräger Safety Nederland B.V. Postbus 310 2700 aa Zoetermeer tel. 079-3444777 Fax 079-3444790 info@draeger-safety.nl www.draeger-safety.nl MSA Nederland Postbus 39 1620 aa Hoorn tel. 022-9250303 Fax 022-9211340

Reddingsgereedschappen Holmatro Rescue Equipment Postbus 33 4940 aa raamsdonkveer tel. 0162-589200 Fax 0162-522482 www.holmatro.com

Schuimvormende middelen VanDoClean B.V. Stevenshof 21 5109 tX ’s gravenmoer tel. 0162-370390 Fax 0162-370392 mobiel: 06-53706000 E-mail: Info@vandoclean.nl www.vandoclean.nl

Stickers

Vluchtdeurbeveiliging

Letas Stickerservice Postbus 32016 6370 ja Landgraaf tel. 045-5312580 Fax 045-5691700

PMG Safety for Doors Postbus 316 2200 aH noordwijk tel. 071-3611628 Fax 071-3611869 E-mail: info@nooduitgang.nl www.nooduitgang.nl

Uitlaatgasafzuiging Overlander BV morseweg 2 3899 BP Zeewolde tel. 036-5219200 Fax 036-5234430

Uniformen en bluskleding J. Zwart en Zoon B.V. Postbus 32 1906 Zg Limmen tel. 072-5051638 E-mail: info@uniformkleding.nl www.uniformkleding.nl Smit en Van Rijsbergen Zijlweg 148c 2015 Bj Haarlem www.uniformspecialisten.nl

Verhuur brandweermaterialen RegioSafe Postbus 481 3990 gg Houten tel: 030 6704816 E-mail: info@regiosafe.nl www.regiosafe.com

Verhuur & verkoop van voertuigen en brandweermaterialen Agterhuis en Fien Hanzeweg 13 8061 rC Hasselt tel. 038 3636518 agterhuis@infracom.info

Vluchtwegaanduiding Betalight B.V. Drosteweg 20 3881 Pg Putten tel. 0341-491231 Fax 0341-492066 E-mail: info@betalight.nl www.betalight.nl

Waterkanonnen Holleman B.V. Postbus 64 1500 EB Zaandam tel. 075-6123272 Fax 075-6123409 www.hollemanmachine.nl

Werken op hoogte en/ hoogteredding Ascent Safety BV Siliciumweg 61a 3812 SW amersfoort tel. 033-4480680 Fax 033-4480490 info@ascent.nl www.hoogwerk.nl

Werving en selectie Leeuwendaal Postbus 1255 2280 Cg rijswijk tel. 070-4142700 Fax 070-4142600 wens@leeuwendaal.nl www.leeuwendaal.nl

Ook wij willen opgenomen worden als bedrijf!

Stuurt u mij vrijblijvend informatie over hoe mijn product of dienstverlening vermeld kan worden in deze rubriek.

Bedrijf/organisatie Postadres

Solberg Scandinavian AS p/a Bisschopshoeve 17 4817 Pr Breda tel. 06-46738567 joop@articfoam.com www.articfoam.com

Postcode/woonplaats

Software

o per rubriek, per uitgave d 45,o per rubriek heel jaar (11 uitgaven) d 355,Prijzen exclusief BtW

Cebes Administratieve Automatisering C.V. Postbus 281 6000 ag Weert tel. 0495-543211 Fax 0495-543174 E-mail: info@cebes.nl www.cebes.nl

telefoonnummer Faxnummer gewenste rubrieken

Datum

Handtekening

U kunt deze bon sturen of faxen naar: Bureau Van Vliet, Postbus 20, 2040 aa Zandvoort, telefoon 023 - 5714745. Fax 023 - 5717680.

Brand&Brandweer

" " "RAND "RANDWEER

nummer 3 maart 2009 173

BRAND&BRANDWEER Brand&Brandweer is het officiële orgaan van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Brandweer en Hulpverlening (KNVBH) en het communicatiemagazine van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR)

Brandweer rukt uit voor rookmachine Bewoners van de Kimswerderweg en omliggende straten in Harlingen alarmeerden 17 februari de brandweer.

Ze zagen rond half zes een flinke hoeveelheid rook komen uit het pand van een autobedrijf.

De brandweer van de havenstad rukte uit met groot materieel. Bij aankomst bleek dat de rook werd veroorzaakt door een cameraploeg die in de weer was met een rookmachine. Het ging om opnamen voor de film De hel naar het boek van 1963 van Steven de Jong. Deze film gaat over de Elfstedentocht in 1963.

MAART 2009 - nummer 3 Jaargang 33 REDACTIE-ADRES

Brand&Brandweer t.a.v. redactiesecretariaat Brand&Brandweer, Postbus 20025, 2500 EA Den Haag, tel. (058) 2160862, e-mail: brand&brandweer@sdu.nl REDACTIE

Ing. S.J.M. Wevers, regionaal commandant Hulpverleningsdienst Regio Twente Drs. A.J. van Maren, brandweer Ede Mr. J.B.M. Tilman, directeur NVBR F. van der Veen, brandweer Gooi en Vechtstreek A. van Gulik, veiligheidsregio VNOG

Bron: Leeuwarder Courant

Brandweer steekt

EINDREDACTIE

PS Produkties: Ingrid Spijkers, Christel Pieper, e-mail: info@ps-produkties.nl

bewoond pand in de brand

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE

Peter Hofman, FBF.nl, Albert-Jan van Maren, brandweer Leerdam, Ed Oomes, Gerard Koppers NBDC, Oefencentrum Wijster, Clemens Kamp, Rodney Sebregts, Wilco Jansen, brandweer Joure, PS Produkties en Remco de Ruijter

Door een misverstand bij de Amsterdamse brandweer staken brandweermensen op donderdag 19 februari een bewoond flatgebouw in de fik. De brandweer had met woningcorporatie Ymere afgesproken een oefening te houden in een flatgebouw. Het bleek niet zo’n duidelijke afspraak. De corporatie dacht dat de bandweer ‘alleen wat deuren zou intrappen.’ En de brandweer dacht dat het pand leeg was. Door het ongeval moesten drie gezinnen hun woning verlaten. Zij verblijven tot de woningen zijn gereinigd in een hotel. Om de ongelukkige bewoners tegemoet te komen stelde de brandweer voor om de kinderen van de gezinnen een dagje met ze te laten meelopen. Drie kinderen en één volwassene hebben zich aangemeld.

ONTWERP EN OPMAAK

Dupuis Communicatie bv, Rotterdam UITGEVER

Sdu Uitgevers: R.W. Roos Postbus 20025, 2500 EA Den Haag, e-mail: r.roos@sdu.nl ADVERTENTIE-ACQUISITIE

Tarieven, reserverings- en sluitingsdata op aanvraag beschikbaar bij: Bureau Van Vliet, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. (023) 571 47 45, fax (023) 571 76 80, e-mail: zandvoort@bureauvanvliet.com, www.bureauvanvliet.com Informeer ook naar de mogelijkheden voor combinatieadvertenties in Brand&Brandweer, GRIP4, Brandweeralmanak en/of Brandweeragenda!

Lijst van adverteerders

Sluitingsdata advertenties en bijsluiters 2009

Pagina

Pagina

Applicom

124

Nobel

AquaNed Watertechniek

124

Paraat Veiligheidsdiensten

168

Artesis

162

Regiosafe

124

Ascent Safety

146

Regio Zuid-Holland Zuid

171

Brandweer Kampen

171

R&B organisatie en advies

Cebes administrative

162

Safety Lux

DSPA

156

SDU

Gemeente Leeuwarden

170

Systemtext

156

Gemeente Midden-Delfland

169

TLO Deen

168

Grondboringen IJsselmuiden

146

Verhoeve watertechniek

168

Haagen Fire Training

162

Het stempel

168

Interfire

168

Laundry

156

Letas stickerservice

156

MSA Nederland

C4

174 nummer 3 maart 2009

C2

C3 146

136, 156, 160, 162, 166,169, 170

nummer 4 5 6 7/8 9 10 11 12 1

verschijning reservering 04-04-2009 09-03-2009 02-05-2009 03-04-2009 06-06-2009 12-05-2009 04-07-2009 09-06-2009 05-09-2009 11-08-2009 03-10-2009 08-09-2009 07-11-2009 13-10-2009 05-12-2009 10-11-2009 02-01-2010 04-12-2010

ABONNEMENTEN

Opgave van abonnementen en adres-wijzigingen: Sdu Klantenservice, Postbus 20014, 2500 EA Den Haag, tel. (070) 378 98 80, fax (070) 378 97 83, e-mail: sdu@sdu.nl, www.sdu.nl/brandweer Het abonnement op Brand&Brandweer kost d 60,26 (incl. BTW en verzendkosten, 11 nummers).

Indien reeds geabonneerd op Brand&Brandweer kost een aanvullend abonnement op GRIP4 d 29,50.

Prijs los nummer: d 8,-, prijs luxe verzamelband d 8,-. (prijzen zijn i­ nclusief 6% BTW en verzendkosten).

Een abonnement geldt voor een jaar en wordt automatisch met een jaar verlengd, tenzij uiterlijk twee maanden voor het verstrijken van het abonnementsjaar schriftelijk wordt opgezegd bij Sdu Klantenservice (zie adres hierboven).

Wilt u reageren op een artikel, of een onderwerp/artikel aandragen voor publicatie in B&B, neem dan contact op met de redactie via brand&brandweer@sdu.nl.

De redactie houdt zich het recht voor artikelen in te korten dan wel journalistiek aan te passen. © Sdu Uitgevers 2009 Alle rechten voorbehouden. Alle auteurs­ rechten en databankrechten ten aanzien van deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij Sdu Uitgevers bv.

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Op al onze producten zijn onze leveringsvoorwaarden van toepassing. Zie hiervoor onze website www.sdu.nl Persoonsgegevens worden bewerkt voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst en om u van informatie te voorzien over Sdu Uitgevers bv en andere zorgvuldig geselecteerde bedrijven. Indien u geen prijs stelt op deze informatie, kunt u dit schriftelijk melden bij Sdu Klantenservice.

Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden auteurs, redac­teuren en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten of onvol­komenheden.

ISSN 01656-4675

Termijn van annulering: 6 weken voor verschijningsdatum Termijn van inzending: 3 weken voor verschijningsdatum

Sdu Uitgevers

U

B IL E

E

5e

D

Vliegbasis Valkenburg, Katwijk (ZH) Woensdag 13 mei t/m zaterdag 16 mei 2009 Met o.a. de volgende workshops, activiteiten en demonstraties: • Technische hulpverlening • Speciale voertuigen • Blusdemonstraties • Defensie • Technische Hilfswerke Duitsland • Werken op hoogte • Reddingshondenbrigades • Rijvaardigheidstrainingen • Explosieven Opruiming en Detectie • Workshops AED • Rvarium • Terrorismebestrijding • Leidraad Oefenen • Workshops reanimatie • Diverse speciale jubileumactiviteiten • Iedere beursdag spectaculaire slotdemonstratie

www.ivic.nl

M U

J

Internationale Vakbeurs Incidentmanagement Crisisbeheersing & Rampenbestrijding

IT I E

Warmtebeeld Camera Hoge gevoeligheid

Lage gevoeligheid

Ademluchtapparatuur

SingleLine & alphaCLICK

Ademluchtbewaking

Helmen & Maskers

Draagbare Gasdetectie

Compressoren & Testbanken

Voor professionele brandbestrijders ...

Voor iedereen die hun leven riskeren om anderen te redden staat MSA voor een uitgebreid programma persoonlijke beschermingsmiddelen en gas detectie apparatuur, dat bijdraagt tot een belangrijke verbetering van hun veiligheid en effectiviteit.

Neem voor meer informatie contact op met:

MSA Nederland Telefoon +31 [229] 25 03 03 www.msaned.nl MSA Belgium Telefoon +32 [3] 491 9150 www.msa.be �

�

�

�