لۇز باضىٕداعي اڭػىٕىڭ زارى (عاضىر اٍىرىعىٕداعي ضىرالضۋ) غىڭعىص اٍتّاتوۆ ِۇحتار غاحأوۆ
ضىرالضۋ لۋأىػي
ءضوزدى دە ضەزىُ ضىٕدى ۇٔەِدەپ جۇِطاِاضاقٍ ،اعٌٕ ؤي وۇٔدىس-ءتۇٔي تىٕىّطىس ،ەضەپطىس اعىپ جاتماْ ضۋداً وورىپ ،ىرىىتەپ -تاڭداِاً ،ەٌػەپ توٌعاِاً ،ءضوز بىٍگۀٕىڭ ءجؤي وضي ەوەْ دەپ وڭدى-ضوٌدى غاغا بەرضەڭ، ٌەبىسىڭٕىڭ لادىرى ،بەدەٌي تۇضەدى .ءضوزى لۇٔطىس ادإِىڭ لاغأدا ءوزى لۇِطىس بوالتىٕي لاۋىّدىك لۇرىٍىطتىڭ باضتاپمي جىٍدارىٕدا-اق داٌەٌدۀگەْ.
باال وەزىّدە اۋىٍىّىسدىڭ ءبىر ضٍَي لارٍاضي ءوز-وزىٕەْ توِطارىپ '':ضوٍٍەضەتىٓ اداَ لاٌّاً بارادى'' دەٍتىٓ'' .ووغەگە غىمطاڭ لاپتاپ جۇرگەْ وىطي ،الطالاٌدىڭ ِۇٔػاٌىك جاٌعىسضىراعأي ٔەضي؟''دەپ تاڭ لاٌۋغي ەدىُ .ضۇٍتطەَ لارٍا وزىّەْ تەڭ وتىرىپ وً بوٌىطەتىٓ،ءضوز لادىرىٓ ءوز لادىرىٕە باالٍتىٓ تەرەڭ تاِىرٌي لۇٍّا لۇاللتاردى اڭطاٍدى ەوەْ-اۋ.
ِۇحتار ەوەۋِىسدىڭ ضوي اۋىً لارتي ارِأداعاْ وً ءبوٌىطۋ ،ەِىٓ-ەروىٓ ضىرالضۋ لۋأىػىٕاْ تۋىٕداعاْ لوٌدارىڭىسداعي وىتاپتىڭ دۇَٔەگە وەٌۋى لىسىك .ءبىرىّىس لازاق ،ەوىٕػىّىس لىرعىس تىٍىٕدە (ٍاوٌ ،ەوي باۋىرالش تىٍدە) وربىگەْ بۇي
ەضطەٌەردى ٔەگىسىٕەْ دىبص جازعىع اٌدىٕداعي ضىرالضۋ ٔەِەضە دىبىص جازعىع تاضپاضىٕاْ غىمماْ ضىرتووپە وىتابي دەپ اتاش ادا بوٌعأداً .ووڭىً وۇٍىٕە ،اڭگىّە ىڭعاٍىٕا ،وراً ءار ءتۇرٌي غاٌمۋالرىّىسبەْ توٌمۋالرىّىسدى دا ِۇِىىٕدىگىٕػە ووپ لاالَ باتىرِاً ،ضوي وۇٍىٕدە لاٌدىرۋعا تىرىطتىك .ەڭ جالىٓ اداِدارىّىسداْ باضما ضىرت ووزدەر بىٍە بەرِەٍتىٓ ،تاعدىردىڭ لَا جوٌدارىٕدا وەزىىتىرگەْ لاداۋ-لاداۋ لۋأىػىّىسبەْ لاضىرەتىّىسدى دە بۇگىپ جاتپادىك .وڭاغا وتىرىپ ضىرتوگۋدىڭ جازبا اڭگىّەدەْ ءبىر ەرەوػەٌىگي دە وضىٕدا عوً.
ۀدى وەٍبىر غەتەي ولىرِأدارى ءۇغىٓ وزىّٕىڭ ضۇحباتتاضىّٕىڭ وىُ ەوۀىٓ اٍتا وەتطەَ -ارتىمتىك ەتپەش.
ِۀىڭ وِىرىّدە ەوي ِۇحتار بوٌدى .ؤىڭ ءبىرى -اوەِدەً لاِمور پەٍىٍدى ۇضتازىُ، ۇٌي جازۋغي ِۇحتار اۋەزوۈ تە ،ەوىٕػىطي -ازاِات الىٓ ،ووپ جىٍداْ بەرگي ضىرالضىُ، ءىٕي دوضىُ ِۇحتار غاحأوۈِ .ۀىڭ تۇضىٕىگىّػە ،وي-وەڭ اۋلىّدى ىسدەگىع، وٍػىً ،غىعىطتىڭ دأاٌىعي ِەْ باتىطتىڭ ۇغمىر دۇَٔە تأىّىٓءبىر ارٔادا غەبەر توعىطتىرعاْ ازٍا لۇٌىٍىعىٕداعي اضا ءىرى الىٕداردىڭ ءبىرى .ءوز ەٌىٕەْ تىص وٌىەٌەردە بۇي الىٕدى بىرەۋ ءبىٍىپ ،بىرەۋ بىٍّەضە ،بۇعاْ وي وىٕاٌي ەِەش .اٍتطەدە وضي ضىرالضۋ وىتابىٕدا ولىرِاْ لاۋىُ ؤىڭ ءبىر غاِا لأاتتي جىرالرىّەْ تأىطۋعا ِۇِىىٕدىه االدى .رەتي وەٌگۀدە اٍتا وەتىەْ ءجوِْ ،ۇحتار-لازاق حاٌمىٕىڭ لَىٓ غالتا جەي وتىٕدە ۇضتاعاْ ،ەي ىػىٕدە ۇٌتتىك باتىر لاتارىٕدا ِوٍىٕداٌعاْ لاٍطار لأات پەرزۀتتەرىٕىڭ ءبىرى- 1986 .جىٍعي وەڭەش وداعىٕىڭ غەوطىس بٍَىه جۇٍەگە لارضي باتىً باش ووتەرگەْ لازاق جاضتارىٓ التاپ اٌۋدا ،وي ءوز تاعدىرىٕا تؤگەْ
حاۋپىە لاراِأً ،اعىس ەرٌىه ،ەروەوتىڭ ِىٕەز وورضەتتي.
غاحأوۆ -بىرٔەغە جىٍداْ بەرى لازالطتإٔىڭ لىسعىسضتأداعي ەٌػىطي ،بۇي ىطتە دە وي ىػىىّگە ولطاِاٍتىٓ جارلىٓ ،دارا تۇٌعا ەوۀىٓ اٍگىٍەدى .ءجَي-ءجَي وەزدەضىپ ،زاِاْ تۋراٌي ،ءوزىّىس جاٍٍي ضىرالضۋىّىس دۇَٔەگە وضي ورتاق وىتاپتي اوەٌدى .باٌىىُ ،بۇي تۋىٕدى ولىرِاْ ءۇزىٓ دە لىسىمطىس بوٌّاش...
غىڭعىص اٍتّاتوۆ
ءتورت أا ٔەِەضە تۋعاْ جەرگە تاباْ تىرەۋ
ِۀىڭ اتا ِەوۀىُ -غەوەر اۋىٍيِ ...أاش تاۋىٕىڭ غىڭدارىٕاْ تاِػىعا تاِػي لوضىٍىپ ،ءبىسدىڭ غەوەرگە اق ووبىه ،وون بۋرىً ضۋ اعىپ وەٌەدى ،ؤىڭ اتي وۇروىرەۋ .اتىٕا زاتي جاراضماْ ِاڭىٕداعي بارتىرٌىىىە عۇِىر ضَالپ وەٌە جاتماْضۋ...غەوەرگە جالىٕداعأدا -اق جۇرەگىُ االضۇرەدى .غىروىٓ ،اٌدىڭٕاْ وۇٔگە غاعىٍطا اضمالتاپ ِأاش -اتا غىڭي وورىٕگەْ ضاتتەگي جاْ تەبىرۀىطىٓ اٍتطاٍػي!.. غىڭعىص اٍتّاتوۆ
تاعدىرىڭدى تاِىرضىسدىك ىٕدەتىٕەْ لاٌماال! ءار اداِدا ءوز أاضىٕاْ باضما
جەبەپ جۇرەر ،دەِەپ جۇرەر ارلادا بوٌۋ وەرەن لۇدىرەتتي ءتورت أا: تۋعاْ جەرى -ءتۇپ لازىعي ،اٍبىٕي، تۋعاْ ءتىٍي -ضاتىٍّاٍتىٓ باٍٍىعي. تۋعاْ ءداضتۇء ،ضاٌت-ضأاضي -تىرەگي لاداِىٕا غۋاق غاغار ۇٔەِي. جأە تۋعاْ تارٍحي ،ەضىە اٌۋعا لأػاِا اۋىر ءارى لاضىرەتتي بوٌطادا. ءتورت أاعا ءأىٓ جاٌعاً اٌّاعاْ پۀدەٌەر دىڭ باضي لاٍدا لاٌّاعاْ؟ ءتورت أاضىٓ لورعاِاٍتىٓ حاٌىمتىڭ ەغماغأدا باق جۇٌدىسى جأباعاْ. لاضىَەتتي بۇي ءتورت أا-تاعدىرىڭٕىڭ تىٕىطي، ءتورت أا ءۇغىٓ بوٌعاْ وۇرەش -وۇرەضتەردىڭ ۇٌىطي! غاحأوۆ: ءوِىردىڭ اٌۋاْ ضولپاعىٓ باضتاْ وەغىپ ،ءبىر تەرىٕىڭ ىػىٕدە بىردە بوالتىٓ ،بىردە ضوالتىٓ پۀدە غىروىٓ تۋعاْ جەر دەپ اتاالتىٓ لۇدىرەتىە ووڭىً لۇضىٓ ۇغىرىپ بوٌطا دا ءجَي-ءجَي وراالدى.جاٌپي جۇرت ِوٍىٕداعاْ ازاِات بوٌطاڭ دا وىٕدىه لأىڭ تاِعاْ توپىراق جاٌمي ،ضوي جاٌمىٕي جاْ-تأىڭّەْ ءضۇٍۋ ارلىٍي جاٌپىعا لۇغاعىڭدى اغاضىڭ.
ءوزىڭٕىڭ تۋعاْ جەرىڭەدەگەْ ِاحابباتىڭدى اٌدىّەْ وتباضىڭا ،اۋىٍداضتارىڭا
ارٔاِاً تۇرىپ ،بارغاعا ورتاق بوالِىٓ دەۋ جاٍداق ِىٕەز ،جاضأدى لىٍىك ەِەش پە؟
تۋعاْ جەرىٕىڭ وەۋدەگە ەرٌىه لۋاتىٓ دارىتماْ اضاۋ اق جاي وزۀىٓ ِەٍىرىُ غۋاعىٓ ضَالعاْ وون ِاٍطا لىر-جازىعىٓ ،لۇالعىڭ ِەْ بەتىڭٕەْ غىّػىپ وٍٕاٍتىٓ غىتىّىر اٍازىٓ ضأاضىٕدا جاڭعىرتپاعاْ وىُ بار؟ ءتىپتي جىرالتاپ وەتطەڭ لۇربالاالردىڭ تىٕىّطىس غۋالعأي ،ءٍتتىڭ اباالپ ۇرگۀىٕە دەٍىٓ ضاعىٕىع ضازىٕداً بوٌىپ ەضتىٍەتىٕي دە ضؤدىمتاْ غىعار. ..
غىىە ،ءضىس ِۀي تۋىپ-وضىەْ اۋٌىڭىس -غەوەرگە غالىردىڭىسِ .أاضتىڭ اتا لۇٔىطي-تاالش داالضىٕىڭ ءبىر تۇوپىرىٕدە جاتماْ غەوەر اۋىٍي تابَعاتي وەٌىطىەْ لىرعىسدىڭ ءبىر عاجاٍىپ وٌىەضي ەوەْ.
غەوەر اۋىٍىٕا جالىٕداعاْ ضاٍىٓ جۇزىڭىسدە اٌۋاْ ءتۇرٌي توٌعأىص تۇردىِ .اغَٕأىڭ ارتمي ورىٕدىعىٕدا ەوەۋِىس لاتار وتىرِىس .باال وۇٔگي جاۋتاڭ ووز غالتار ،بوز باال داۋىرىٕدەگي ارِاْ لۋعاْ اٌىەۋدە وەزدەر ،ىسگىٍىه ضاپارىٕا ىٍەضىەْ اٍاۋٌي وۇٔدەر جادىڭسعا ەضتەٌىه بوٌىپ وراٌىپ ،جأىڭىسدى بىردە جابىرلاتىپ ،بىردە جادىراتىپ وەٌە جاتمأىٓ ضەزدىُ .ءار ضاٍّەْ لىرى ،بەٌەش ِۀي ۇِىتتىڭ با دەگۀدەً اٌدىڭىسداْ ووٌبەڭدەپ غىعىپ ،لوي بۇٌعاً لاٌىپ جاتتي...
ءضىسدى ووپ جاعداٍدا جازۋغي رەتىٕدە لاٌىپتاضتىرعاْ تۋعاْ جەردىڭ تاِىٍجىعاْ تابَعاتي ِەْ لؤالجاً ،دارلاْ اۋىٍداضتارىڭىسدىڭ تارۋ-تاراۋتاعدىرى غىعار .ءضىس
والردى تەرەڭ تأۋ ،زەرتتەۋ ،ءضۇٍۋ ،ءتىپتي وەٍبىرىٓ جەن وورۋ ارلىٍي زور ضۋرەتىەرٌىه بَىىىە ووتەرىٍدىڭىس .ەگەر ءبىر وۇظ ضأاڭىسداْ غەوەر اۋىٍىٓ اٌىپ تاتاضا ِ ،ازِۇٔي ،رۋحي االضا لاالِگەرٌەردىڭ لاتارىٓ توٌىمتارىڭىس حاق.
غەوەر اۋىٍي اٌدىڭىسداْ تۇگەٌدەً ءورىپ غىعىپ ،ءبىرى لوٌىڭىسدى لىطۋعا، وەٌەضىطي اق تىٍەگەْ اٍتىپ لاٌۋعا ىٕتىك بوٌىپ جاتتي.
ءبىسدىڭ ءبىر اتالتي اعاِىس ءوزىٕىڭ تۋعاْ جەرىٕەْ ۋاوىٍدىىىە وورضەتىٍىپ، ''ضاٍالپ وورىڭدەر'' دەپ اۋىٍداضتارىٕا لۇالش-لۇالظ جاٌىٕدى ءضوز ارٔاپ ،الىرى اداِىۇٌەرٌىىتەً داۋىص جَٕاپ ،لۇالپ تىٕعاْ .ضؤدا'' :ەي لاراعاْ بەتتي جەرگە لاراتتىڭدار-اۋ''دەپ پۇغاٍّاْ بوٌعاْ.
غەوەرگە بارعأدا ەڭ اٌدىّەْ ووزگە تۇضەتىٕي -ؤىڭ وزگە اۋىٍدارعا لاراعأدا لاال ضَالتي وورىىتي وەٌبەتي .اق غاڭماْ تۇرعىٓ ۇٍٍەرِەْ ەڭطەٌي عَّاراتتارِ ،ادۀَەت وغالتارى ضؤاداٍداْ جارلىراپ ووزگە ۇرادى .غەوەردىڭ وزگە اۋىٍدىمتارداْ وق بوٍي وزىمتىعىٓ جەرٌەضتەرىڭىسدىڭ لاً-لاٍطىطي دا ءضىسدىڭ اتىڭىسبەْ باٍالٔىطتىرادى.
وەڭ جاٍىٍعاْ داضتارلاْ ۇضتىٕدە ءبىر جەرٌەضىڭىس رەضپۋبٍَىا جوعارعي وەڭەضىٕە ۋاوىً بوٌىپ ضاٍالٔعاْ وەزىڭىس دە ۇٌىەْ ءبىر بوٌىّػەدەْ ەوي اداَ ضىسگە لارضي داۋىص بەرگۀىٓ اٍتىپ لاٌدى.
ِۇٔي ەضتىگەْ وزگە جەرٌەضتەرىڭىس لاراداً لىطىٍىپ:
_ءجۇز جەردەْ دەِووراتَا دەضەن تە ءبىسدىڭ اۋىٍدا اٍتّاتوۈلا لارضي داۋىص بەرەتىٓ ِاڭگۇرت ادإِىڭ بوٌۋى ِۇِىىٓ ەِەش لوً ...باٌىىُ ءىػىپ ،لىسىپ لاٌعاْ بىرەۋٌەر ضاٍالۋ بەٌەتىٓ باٍماِاً ضىسىپ اٌعاْ غىعار-،دەضىپ غىر-پىر بوٌىپ جاتتي.
''ٔۀي ەوطەڭ ضؤي وراضىڭ'' دەگەْ وضي ەِەش پە؟
تۋعاْ جەرىٕە ضاٌّاعي جوق اداِدار-جەي ىرعاعاْ ءدأطىس لاۋىس ءتارىسدى ِازِۇٔطىس ءارى بالىتطىس جأدار.
اٍتّاتوۆ :ءٍا ،تۋعاْ جەر ،اتا ِەوەْ ءار ادإِىڭ تاعدىرىٓ لۇراٍدى ،تەن وداْ بارٌىك اٌعأىڭدى ووڭىً ضۇزگىطىٕەْ وتىىسىپ ،باي جَٕاعاْ اراداً جۇرەگىڭە لۇٍا ءبىٍۋىڭ غارت .لارٍاالر باش لوضماْ وتىرىطتا باالالردىڭ ءتىٍىٓ لىسىمتاپ: -وأە ،جەتي اتاضىٓ وىُ غاتىطپاً اٍتىپ بەرەدى؟-دەر ەدى.
وٍىٓ باالالرى دەرەۋ باٍطاٌدى وەٍىپىە ءتۇضىپ ،بىرىٕەْ ضوڭ ءبىرى اتاالرىٕىڭ ەضىّىٓ تىسە باضتاٍتىٓ ،اڭداۋضىسدا ءبىر باباڭٕىڭ اتىٓ اتاِاً وەتطىڭ ،لۇداٍىُ ضالتاضىٓ...وەٍىٓ وٍالضاَ ،لارٍاالردىڭ وضي ضاۋاٌىٕىڭ اضتارىٕدا تەرەڭ ءِاْ جاتىر ەوەْ ،غىمماْ تەگىڭدى ۇِىتپاۋ ،ۇرپالتار باٍالٔىطىٓ ۇزبەۋ ،جالىٓ ِەْ جاتتي اٍىرۋدى ضأاعا جاضتاً ضىڭىرۋ دە ۇٌىەْ ءِاْ جاتمأىٓ وضىەْ ضوڭ عأا ۇلتىُ.
ءٍا ،جەتي اتاضىٕا تاِىر جىبەرِەگەْ اداَ -جەتەضىس .ؤي بىٍّەگەْ جەردەْ بەٍادەپ
لىٍىك ،اراَ ىطتەْ جَىروۀبەۋ باضتاالدى...
وضىٕداً لاراپاٍىُ دا لاتاي ەٌدىڭ فٍَوضوفَأي ۇٌىۀدەردىڭ اۋزىٕاْ ووپ ەضتىپ وضىۀّىِٓ .ىطاٌيِ ،ەْ غەوەرٌىىپىِٓ ،ۀىڭ اوەَ-تورەلۇي ،تورەلۇٌدىڭ اوەضي-اٍتّات ،اٍتّاتتىڭ اوەضي-وىّبىٍدى ،وىّبىٍدىٕىڭ اوەضي-لؤػىجىك... ،ۇٌىەْ اتاَ اٍتّاتوۈ ضاۋضاعىٕاْ ؤەرى تاِعاْ ۇضتا، لۇِىسغىٍىعىّەْ ،جىرغىٍىعىّەْ تاالش وڭىرىٕە بەٌگىٍي پاراضاتتي اداَ بوٌعاْ ەوەْ.وداْ ءۇظ لىس،ەوي ۇي-بەش پەرزۀت وزبىگەْ ،اٍىّىوي ،تورەلۇي ،لارالىس، گۇالٍىُ ،ىرىطمۇٌبەن.
اۋىً دەگەْ ،ءبوٌىٕىپ-جارىٍّاعاْ تۇتاش دۀە ىطپەتتي .وي ءوزىٕىڭ بارغاعا اٍاْ، ءبىراق ،جازىٍّاعاْ زاڭدارىّەْ ءوِىر ءضۇرىپ جاتادى .ۇٌىۀدى لۇرِەتتەۋدەْ باضتاالتىٓ بۇي زاڭٕىڭ ءبىر تارِاعي ءارى ەڭ جاۋاپتىطي -وضي جەتي اتاڭدى ءبىٍۋ. جەتي اتاعا جەتىۀػە ٍ ،اعٌٕ تۋاجات ،جۇرە جاتتاْ اضپاً بىرگە تۋعإٔىڭ لاْ لۇراِي بوٌىٕبەٍتىٓ دارىگەرٌىه عىٍىّىٕىڭ ءوزى داٌەٌدەپ وتىر .تەگىڭدى بىٍّەً ،تۋعأىڭا ۇٍٍۀطەڭ ۇرپاعىڭ ازادىِ .اي باعىپ ءجۇرىپ ِالاي غىعارا بەرگەْ اۋٌىَە لارتتارىّىس تىرغىٍىىتىڭ باٍىبىٕا تەرەڭ بارعاْ ەوەْ عوً...
اداَ اراٌىك لاتىٕاش ،ضۇٍەن جاڭعىرتۋ بىالً تۇرضىٓ ،تۇلىّي جالطارادى دەپ وتارعا لوغماردى ،ۇٍىرگە اٍعىردى باضما اۋىٍداْ اوەٌىپ ضاٌّاۋغي ِا ەدى؟ ِ ..ىطاٌي، اِەرٍىادا ٔە ضەبەپتەْ وۇظ-جىگەرى ِىمتي ،لۋاتتي اداِدار پاٍدا بوٌدى؟ ۇٍتىۀي، لۇرٌىك اغىٍعاْ ضوڭ -تۇش-تۇضتاْ جۇز دەگەْ ۇٌتتىڭ ۋاوىٍي ووغىپ وەٌگەْ.
جەرگىٍىىتي حاٌىمپەْ جأە ءوزارا لىس اٌىطىپ ،لىس بەرىطىپ ،ضۇٍەن-غاتىص بوٌىپ لاْ اٌّاضىپ جاڭاردى ءارى تۇلىُ جاعىٕاْ جالطاردى .والر ءتىپتي بۇرىٕعي اتا جۇرتىٕا ''وؤە لؤىص'' دەپ ات تاعىپ اٌعاْ. غاحأوۆ :وضىداْ ضەگىس توعىس جىً بۇرىٓ جاِبىً وبىٍىطىٕاْ ءبىر جىگىت ِۀي ارٔاٍي ىسدەپ وەٌىپ ،وڭىٍىٕدەگىطىٓ التارىپ ،الىً ضۇراعاْ .تەتەٌەش ءىٕىطي اٌّاتىداعي ۇٌىەْ ءبىر غۋەٍۇإٔىڭ ءبىرىٕػي جىٍدىعىٕىڭ ولۋغىطي ەوەْ. تۋىطماْ لارىٕداضىّىس بار ەدى ،ەوەۋى ءبىر-ءبىرىٓ ءضۇٍىپ لاٌىپتي.ءىٕىُ ''،وضيلىسدى االِىٓ ،اٌدىرِاضاڭدار تۇپ-تۋرا اضىٍىپ وٌەِىٓ!'' دەپ ،تاباْ تىرەضىپ وؤەر ەِەش .جابىٍىپ الەي اٍتتىك ،لۇالعىٕا ىٍەر ءتۇرى جوق ،ۇرضىپ ووردىه ،وؤەر بوٌّادى .الىرى اعاٍىٓ بوٌىپ الىٍداضىپ ،ضىسگە تولتادىك ،ءبىر تىڭداضا ءضىسدى عأا تىڭداٍدى ،ۇٍتىۀي ،وٌەڭ-داضتأدارىڭىسدى بىرٔەغە ضاعات بوٍىٕا جاتما اٍتا االدى ءارى وزىٕە ؤەگە تۇتادىٔ .ە غالىرىپ اٌىپ اعاٌىك الىٍىڭىسدى اٍتىڭىس ،بوٌّاضا ءبىر اۋىس جات جازىپ بەرىڭىس ،باضما غاراِىس تاۋضىٍدى-،دەپ جىگىت ِۇڭاٍدى. بىالً تارتطاڭ اربا ضىٕادى ،بىالً تارتطاڭ وگىس وٌەتىٓ وتە ىڭعاٍطىس جاعداٍدا لاٌدىُ .ەوي جاضتىڭ اراضىٕدا ءبىر لَّاش ضەزىّٕىڭ بارى راش .وعاْ بۇراٍىٓ دەضەڭ، جەتي اتاعا دەٍىٓ لىس اٌدىرِاٍتىٓ بابا ءداضتۇرىٓ لاٍدا لوٍاِىس؟ اجىراضتىرىپ جىبەرەٍىٓ دەضەڭ ،ۇٌىەْ ِاحاببات ضەزىّىٕەْ اٍرىٍىپ لاٌىپ ،ءوِىر بوٍي ءبىر-بىرىٓ ىسدەپ ،جىالپ ءوتۋى ىمتَّاي .ۇٍتىۀي ،غىٕاٍي ءضۇٍۋ وەٍدە اداَ وِىرىٕدە ءبىر-اق رەت وەزدەضۋى دە ِۇِىىٓ .ضاْ ضاۋاٌعا جاۋاپ تابا اٌّاً داي بوٌدىُ .الىرى: ازىرغە ءبىرىٕػي جىٍدىمتا ءجۇر ەوەْ ،ۇٍٍۀەِىس دەگۀدەرىٓ ولۋالرىٓ بىتىرگۀػەلوٍا تۇرضىٓ .وضي اراٌىمتا ءبىر-بىرىٕە ضاٌمىٓ تارتۋى دا عاجاپ ەِەش ،ۇٍتىۀي ،اداَ
باالضي جىٍت ەتپە لۇِارٌىك ضەزىّدى تازا ِاحابباتما باالپ ءجَي لاتەٌەضەدى .ەگەر ولۋالرىٓ بىتىرگۀػە اراالرىٕداعي غىٕاٍي ضەزىّي ضۋىّاضاِ-احاببات بوٌعأي، پەغۀەٌەرىٕەْ وورضىٓ،لوضىالر-،دەدىُِ .ۀىىي دە وڭىپ تۇرعاْ الىً بوٌّاش، ءبىراق ،باضما جوي تابا اٌّادىُ... غىىە ،ەضىڭىسدە بوالر- 1969،جىٍي ِاضىەۋدا جاش الىٓ-جازۋغىالردىڭ بۇوىً ودالتىك ءۇغىٕػي وەڭەضىوتىەْ .وي وەز ءضىسدىڭ اتاق-ابىروٍىڭىسدىڭ وۇٌٍي اٌەِگە وەڭ جاٍىٍعاْ غاعي ...وزىڭىسبەْ ءبىر اۋىس-ءتىً لاتىطىپ ،ضوٍٍەضىپ لاٌۋ ءبىس ضەوىٍدى جاضتارعا ۇٌىەْ لۋأىع ەدىِ .ۀي تأىّاضاڭىس دا ووپتىڭ ىػىٕەْ ضۋرىٍىپ جأىڭىسعا وەٌىپ ،ءبىر جاعي لىرعىس بوٌعاْ ضوڭ با ،ءضىسدى باۋىر ،اعا تۇتىپ ،از-وەَ اڭگىّەٌەضتىُ .ضوي جوٌي ٍۋواگَردىڭ جاش جازۋغىطي ضەِەْ وۋرٍٍوۆتي وزىڭىسبەْ تأىطتىردىُ .ؤىڭ»حأَدو ِەْ حاٌەرحا» اتتي روِأي ضوي وەزدەگي وەڭەش ضوتطَاٌَطتىه رەضپۋبٍَىاالر وداعي جازۋغىالر لوعاِىٕىڭ ءتوراعاضي وؤطتإٔىڭ فەدٍٕٕىڭ باٍأداِاضىٕا ۀگەْ .وەڭەضىە لاتىطمأدار دا ؤىڭ غىعارِاغىٍىعىٕا تولتاٌىپ ،ىٍتَپاتپەْ اتاپ ءوتىطتي .وەٍىٕٕەْ وضي روِأىٓ وزىّّەْ بىرگە اٌّاتىعا اال وەٌىپ ،بەٌگىٍي ءتىٍػي ِىڭباً ىٍەضوۆلا اۋدارتىپ ،لازاق تىٍىٕدە جارٍاالتتىُ .اق ووڭىً ،اضا تاالٔتتي ازاِات ەدى .اتتەڭ ،ەرتە دۇَٔە ضاٌدى...وۋٍٍَوۆتىڭ بۇي روِأي ضوي جىٍدارى ۇِىتپاضاَ بار-جوعي
608ادإِاْ
تۇراتىٓ ٍۋواگَر ۇٌتىٕىڭ غەجىرەضىٕدەً ووروەَ تۋىٕدى ەدى.اٍتاتىٓ دەگۀىُ ،وضي ٍۋواگَرٌەردە ،ءضىبىردىڭ باضما دا ۇضاق ضأدى ۇٌتتارىٕدا وەٌگەْ لؤاعىٕىڭ جأىٕا ءوز اٍەٌىٓ ضاٌىپ بەرەتىٓ ءداضتۇر بوٌعاْ ەوەْ...
اٍتّاتوۆ :بۇي ەرىىىۀٕىڭ ەرِەگئ ،ە جەٌىىىۀٕىڭ ارەوەتي ەِەش ،ضاۋضالپەْ
ضأارٌىمتاً از عأا ۇٌتتىڭ ءوزىٓ ءوزى ضالتاۋ لاٌۋ جوٌىٕداعي جأتاالضي .جالىٓ اداِداردىڭ ءبىر-بىرىٕە ۇٍٍۀە بەرۋىٕەْ ۇٌتتىك تەوىە زٍاْ وەٌەدى ەوەٍْ ،اعٌٕ لاْ جاڭارِاعاْ ضوڭ جاڭا تۋعاْ ٔارەضتۀىڭ دۀطاۋٌىعىٕا ەٌەۋٌي وىٕارات ۀەدى دەگەْ ءضوز .جەتي اتا ءداضتۇرىٓ وەٍىٕگي ۇرپاعىٕىڭ ضأاضىٕا ءضىڭىرىپ وەتىەْ ءبىسدىڭ باباالرىّىسدىڭ ءبىر ۇٌىٍىعي وضىٕدا جاتىر .حاٌمىّىسدىڭ اٌگىٕدەً ٍگي ءداضتۇر-ضاٌتىٕىڭ ،باۋىرِاٌدىعي ِەْ ٍباٌىعىٕىڭ ضىٕىٓ واغىرِاً ،ءار وەز جأاغىر بوٌىپ وەٌگەْ وؤە ووز لارٍاالردى «اۋىً اوادەَِىتەرى» دەِەضىە غاراڭ جوق. غاحأوۆ :ءٍا ،اۋىً ٔەگىسىٕەْ جازىٍّاعاْ زاڭدارِەْ ءوِىر ضۇرەدىِ .اضەٌەْ، وەٌىٕدەردى االٍىك ،وەٌە جاتماْ لارٍأي وورضە اٌدىٓ وەضىپ وتپەً ،ءٍٍىپ ضاٌەَ ەتەدى ،ابەضۀدارى ِەْ لإٍاعا ،لإٍدارىٕىڭ اتىٓ اتاِاً،والرعا جاڭاغا ەضىُ لوٍۋدىڭ وزىٕدە لأداً ىػىي ِادۀَەت جاتىر...
اٍتّاتوۆ :ءبىسدىڭاۋىٍداردا وەٌىٕدەر لإٍاعاالرى ِەْ لاٍىٕدارىٕا اٌۋاْ ۋتۇرٌي تاپمىر ات لوٍىپ االتىٓ ،وەٍدە واضىبىٕە باٍالٔىطتي«جىٍمىػي لإٍاعا» ،بوٍي ضىرىمتاً ۇزىٓ بوٌطا ،ؤي وەرىطىٕػە «وىػىۀە اتا» دەر ەدى .غەوەردە ارىك ،تىرتَىپ تىرىطىپ لاٌعاْ ءبىروىطي بوٌدى ،ضوعاْ وەٌىٕدەرى وزىٕە دە ەضتىرِەً ،ضىرتىٕاْ: ''تىرغەوەڭ وەٌە جاتىر'''' .تىرغەوەڭ ءوً دەپتي ،ءبوً دەپتي ''-دەپ وتىراتىٓ. دەِەن ،اۋىٍدا دا ءار ادإِىڭ ءوزىٕىڭ لادىر-لاضىَەتىٕە لاراً ِارتەبەضي بوالدى.
غاحأوۆ :وضىعاْ باٍالٔىطتي ەي اۋزىٕدا ِىٕاداً ءبىر تاپمىر اڭگىّە دە بار .وزۀٕىڭ ارعي بەتىٕدە ،توپ لاِىطتىڭ بەرگي جاعىٕدا ءبىر لوٍدى لاضمىر تارتىپ وەتىەْ عوً. ضۋ اٌۋعا بارعاْ جاش وەٌىٓ وەزدىگىٓ لاٍراعىٕا جأىپ-جأىپ ،اٌگي لوٍدى اداٌعا
غىمطىٓ دەپ باۋىسداٍدى .اۋىٍعا لاٍتىپ وەٌىپ ،بوٌعاْ ولَعأي اٍتاٍىٓ دەضە، وزۀباً ،لاِىطباً ،لوٍػىباً ،لاضمىرباً ،وەزدىىباً ،لاٍرالباً دەگەْ لإٍاعاالرى بار ،اتتارىٓ لاالً اتاِاق؟ ضؤدا'' :ضارلىراِأىڭ ارعي جاعىٕدا ،ضىٍدىراِأىڭ بەرگي جاعىٕدا ِاڭىراِأي ۇٌىّا جەپ جاتىر ەوەْ ،جأىّاِدى اال ضاٌىپ بىٍەِەگە جأىپ-جأىپ جىبەردىُ دە باۋىسداپ تاضتادىُ'' دەپ بوٌعاْ جاعداٍدى حابارالٍدى.
«اۋىً اوادەَِاضي» دەگۀٕەْ غىعىپ جاتىرِ ،ۇٔىڭ ءوزى ەرتەدەگي ووغپەٌىٍەر ِادۀىَەتىٕىڭ جَىٕتىعىٓ لۇراعاِْ .اضەٌەْ ،بىرەۋ ءۇً ضاٌۋ ءۇغىٓ اضار جاضاضا اۋىً-اٍّاق تەەىطتەً لوٌعابىص ەتۋگە جۇِىال وەتەدى .تورلاٌي توً ِا ،توپىرالتي ءوٌىُ بە -اۋىً اداِدارىٕا ورتاق ضىٓ ،بۇالرداْ تىص لاٌۋ وعاظ ءىص،ۇٍات تىرٌىه دەپ ەضەپتەٌەدى.
ىطماق دەگەْ ٔاعاغىُ بوٌدى ،جارىمتىك پۀدە بىتىۀٕىڭ بەتىٕە جەي بوٌىپ تَّەگەْ اداَ ەدى .ضوي ٔاعاغىُ اتىّەْ ووغە دە وەتىپ بارا جاتىپ ،لوي بوٍىٕدا جاتماْ تاش وورضە ِىٕدەتتي تۇردە تولتاپ ،اتتاْ ءتۇضىپ ،اٌگي تاضتي اۋاللما اللتىرىپ تاضتاٍتىٓ ،لاراپ ءجۇرىپ ءوز باضىٕا ازاپ تىٍەپ اٌعأىٕا تاڭىرلاعاْ اٌدە وىّدەرگە:
-بىسدەْ وەٍىٓ جۇرگۀدەر ضۇرىٕبەضىٓ دە -،دەر ەدى.
وووتەَ ضاٍىٓ باداَ وزۀي تاضىپ ،اۋىٍدىڭ لاق ورتاضىٕدا تۇراتىٓ جاٌعىس ووپىردى اعىسىپ وەتەتىٓ ،اۋىً ەوىگە جارىٍىپ ،از ۋالىتتا ءبىر-بىرىّەْ لاتىطا اٌّاً وارىپ بوٌىپ لاالتىٓ-دىٔ .اعاغىّٕىڭ اضتىٕدا اتي بار ،وزۀٕەْ لَٕاٌّاً وتە بەرۋىٕە بوالدى.
جوقٔ ،اعاغىُ ِۇٔداٍدا باعىٕدا جاٍماٌىپ ءوضىپ تۇرعاْ تەرەوتەردى وەضىپ، ەغىىّٕەْ ووِەن داِەتپەً ووپىردى ءوزى ضاٌۋعا وىرىطەتىِٓ ،ۇْ وورگەْ اۋىً اداِدارى ۇٍاٌعإٔاْ جَٕاال باضتاٍتىٓ .توال بوٍي لاضتەرٌي اداِگەرغىٍىه پەْ ۇٌىتتىك ضاٌت-ءداضتۇرىّىسدىڭ جَٕاٌعأىٓ لوٍّاضىٕداً بوٌعاْ ضوي ٔاعاغىُ وۇزگە ضاٌىُ لاتەرٌي ىطىه اۋرىۋىٕاْ ووز جۇِدى ،وٌەرىٕەْ ەوي-ءۇظ وۇْ بۇرىٓ ِۀي وزىٕە غالىرتىپ اٌىپ:
اي ،لاراعىُ ،اتا-باباِىسدىڭ جوٌىّەْ لاٍتپاش ضاپارعا اتتأعاٌي جاتىرِىٓ -،دەدىءاٌطىس داۋىطىّەْ -،ۀدى وزىڭّەْ الىٍدااتىٓ ءبىر غارۋا بار .لاراعىُ ،الىٓ بوالِىٓ دەپ تاالپتأىپ ءجۇرضىڭ .ىٍۋدە بىرەۋگە بىتەتىٓ بۇي تەوتي ؤەردى ۇضتأا بىٍگۀٕىڭ عأا باعي اغىالدى .ءضوز لۇدىرەتي تەن تازاٌىمتي لاالٍدى ،ووز اٌداعاْ دۇَٔۀىڭ جىٍتىراعىٕا لىسىعىپ جاڭىٍىص باضطاڭ وَەضي ۇرادى ،اۋزىڭٕاْ دۋاضي لاغادى-،دەپ از-وەَ تىٕىص اپ ،توبەگە لاراپ ءۇٔطىس جاتتي.
ضۀەْ الىرعي ءبىر تىٍەگىُ-،دەدى ضؤاْ ضوڭ- ،وضي اراق اتاۋٌىداْ ىرگەڭدى اٌىصضاٌطاڭ لاٍتەدى ،ءاٌي باضتاعاْ دا جولطىڭ ،باضتاِاً-اق لوٍطاڭ دۇرش بوٌّاً ِا؟ لاٍتىۀدە دە اٍتمأىّدى ورىٕدا دەپ لىطتاِاٍّىٓ ،ابدەْ وٍالٔىپ -توٌعأىپ جاۋابىٓ اٍت ،ءاٌي دە ەوي -ءۇظ وۇٔدەً وورەر جارىعىُ بار ضَالتي ،ضوعاْ ۇٌگىرضەڭ بوٌدى. زاِأىٕا ضاً ضۋضىٓ عوً ،ەٌدەْ وەَ لاٌّاٍّىٓ دەضەڭ ۋادەڭدى بەرِە ،وعاْ دا ووپەٌەِەٍّىٓ...
-اتا ،وٍالٔاتىٓ تۇگي جوق ،لاالۋىڭىس ضوي بوٌطا ،تىٍەەىڭىسدى بەردىُ -،دەدىُ.
بارەوەٌدى! إٍاالٍىٓ ،دەگۀىڭە جەت ،باعىڭ جأطىٓ -،دەپ ٔاعاغىُ ووزى جاضاۋراپ،ەتي لاغماْ تاراِىص ضاۋضالتارىّەْ لوٌىّدى رازى بوپ ضَپاً بەردى.
-ۀدى اٌالٔىڭ اِأات لىپ بەرگەْ جأىٓ ەظ ۋاٍىّطىس ،االڭداۋضىس وزىٕە تاپطىراِىٓ.
اٍتمأىٕداً-اق ەوي وۇٕٔەْ ضوڭ دۇَٔەدەْ ءوتتي. ِۀىڭ ۇِطىٓ اٍتباً لىسى دەگەْ أاَ - 1994جىٍي 85جاضىٕداِ ،ەْ وضي لاضَەتتي لىرعىس جەرىٕە لازالطتاْ رەضپۋبٍَىاضىٕىڭ توتۀػە جأە توٌىك ۇلىمتي ەٌػىطي بوٌىپ وەٌگەْ توضرا ووز جۇِدى .ءوزىڭىس جالطي بىٍەضىس ،لوٌىٕاْ تاالً ءداَ تاتمأطىس .أاَ وْ ءۇظ لۇرضاق ووتەرگەْ اداَ ەدى ،ضوالردىڭ ىػىٕدە جاٌعىس ِەْ عأا ءتىرى لاٌىپپىٓ ،ووبي تۇوىە تۇرِاٍتىٓ اۋرۋداْ غەتىٕەپ وەتە بەرگەْ .ضوي ِارلۇَ أاَ ِەْ ءبىر جالما جوي جۇرەر بوٌطاَِ ،ىٕدەتتي تۇردە ءۇظ ءداَ ازىرٌەٍتىٓ: ِاٍعا پىطىرىٍعاْ لاتتاِا ٔاْ ،لازى جأە لۇرت.
وي وەزدە ِاضىەۋدە وتەتىٓ ءار ءتۇرٌي جىَىٕدارعا ءجَي بارۋغي ەدىه .ضؤدا ءوزى تأَتىٓ اداِدارعا وضي ءۇظ دإِەْ وراپ لوي ضأدىعىّا ضاٌىپ بەرەتىٓ .ەۋگۀٌ ەۋتۋغۀىوعا(اٍگىٍي ورىص الىٕي) زور لۇرِەتپەْ لاراٍتىٓ ،باالضىٕىڭ وٌەڭدەرىٓ اۋدارىپ ،لَىٓ غالتا لوي ۇغىٓ بەرگۀي ءۇغىٓ بە ،اٌدە جۇرتتىڭ ،ءوز ءۇً ءىػىّىسدىڭ وعاْ دەگەْ بَىه ىمالضىٕىڭ اضەرىٕەْ بە ،لاٍداَ ،اٍتەۋىر وي دەگۀدە ووڭىٍي بوٌەن ەدى.
اۋىٍدىڭ ءداِىٓ تاتىڭىسدارِ ،ىٕاالردى اپاَ بەرىپ جىبەردى -،دەپ ِەْ دەِالتأىػپەْ ؤىڭ ضاٌەِدەِەٌەرىٓ ۇضتەي ۇضتىٕە لوٍا باضتاٍتىّٕىٓ.
ضۀىڭ أاڭ ِاعاْ لازالتىڭ اۋىٍي ضَالتي بوٌىپ ەٌەضتەٍدى -،دەپ ەدى بىسدە ِاعاْەۋگۀٌ اٌەوطأدروۆٍچ.
وەڭەش ضوتطَاٌطتىه رەضپۋبٍَىاالر وداعي جوعارعي وەڭەضىٕىڭّۇغەضي بوٌىپ ِاضىەۋدە جۇِىص ىطتەپ جۇرگۀىّدە ،ءضىسدىڭ جالىٓ دوضتارىڭىس راضۋىً عاِساتوۆپەْ( داعىطتاْ الىٕي) داۆٍد وڭگۋٌتَٕوۆپەْ(لاٌّاق الىٕي) تؤٕىڭ ىػىي باۋىٕداً بوٌىپ اراالضىپ وەتتىه .وي وەزدە جوعارعي وەڭەش ِۇغەٌەرى ِوضىۆا لؤاق ۇٍىٕدە ارٔاٍي جەوە بوٌّەٌەردە تۇراتىٕبىس .اۋىٍدىڭ ءۇز ءداِىٕىڭ ِۀەْ ۇزىٍّەٍتىٕىٓ بىٍەتىٓ راضۋىً عاِسات ۇٌي- ،اپإِىڭ ضاٌەِدەِەضىٓ لاغاْ جەٍّىس؟ باٍما ،باضما بىرەۋدىڭ اۋزىٕدا وەتىپ لاٌّاضىٓ -،دەپ وورگۀطاٍىٓ لاعىتىپ لاالتىٓ.
ءبىر وۇٔي اٌّاتىعا بارىپ لاٍتىپ وەٌطەَ ،توڭازىتمىػىُ جىالْ جاالعأداً بوش تۇر، لازى ِەْ لاتتاِا ٔاْ جىُ-جىالش ،ەوي-ءۇظ لۇرت لأا جاتىر .ءوزىُ ىػپەضەَ دە لؤاق وەٌگۀدە ىػەر دەپ اراق پەْ غاراپتي ۇزبەٍتىّٕىٓ .بوش بوتەٌىەٌەر ۇضتەي اضتىٕدا غاغىٍىپ لاٌعاْ .وىّدەردىڭ جورىعي ەوۀىٓ ءىػىُ ضەزدى .ضۇٍتىۀػە بوٌّاً تەٌەفوْ غىٍدىر ەتە ءتۇضتي ،ووتەرضەَ داۆٍد وڭگۋٌتَٕوۆتىڭ لۇاللما تأىص ءازىٍموً داۋىطي ەضتىٍدى.
-ءبىسدىڭ ءزىّىسدى تأىدىڭ با؟ ضەْ جولتا وەزەوػىدەْ وىٍتىڭدى اٌىپ ،راھۋىً
ەوەۋِىس بوٌّەڭە وىرىپ غىممأبىس .ءوزىڭ تاالً غالىرعأىڭّەْ اۋٌىڭا بارا اٌّاً جۇرِەدىه پە؟ أاڭ جىبەرگەْ داِدەردەْ اۋىس تَدىه .ۀدى اۋٌىڭا ءبىسدى بارِادى دەپ وىُ اٍتا االدى؟
ەوەۋِىس جارىطا وۇٌدىه .اۋىً ِەٍّأدوضتىعىٕا ضاً ەوي لاالِداش اعأىڭ ءازىٍموٍٍىعي لأداً جاراضىّدى جىّداضىپ تۇر.
اپاِا لاتىطتي تاعي ءبىر لىسىك ولَعا بار .أاَ جارىمتىك اً ضاٍىٓ االتىٓ زەٍٕەت الىطىٕا ءۇز جأىٕداعي دۇوۀٕەْ ءتۇرٌي واِپَت،ءتاتتي پرأدىىتەردى ضاتىپ اٌىپ ىٍعٌ دا لاٌتاضىٓ توٌتىرىپ جۇرەتىٓ ،اۋالعا غىمطا بوٌدى ،وورغىٍەردىڭ وىػىۀە باالالرى جاْ-جاعىٕاْ لاۋِاالپ ،لورغاپ ،لۋأىطىپ لاالتىٓ ،ضؤاْ ضوڭ اپاَ بارىٕە جاعاالً لاٌتاىٕداعي تاتتىٍەرىٓ ۇٌەضتىرە باضتاٍتىٓ ءارى ءوزىٕىڭ ضوي ِىٕەزىٕەْ وەرەِەت ءالززات االر ەدى.
بىردە گۋرٍەۆ (لازىرگي اتىراۋ) وبٍىطىٕا بارعاْ ضاپارىّدا راۆًٍ غىرداباٍەۆ دەگەْ جىگىتپەْ تأىطتىُ ،تاِىرىٓ تۋعاْ وٌىەضىٕە ِىمتاپ باٍالعاْ ،ءار لٍَي اڭىس، اڭگىّەٌەردى ،ۇٌتىّىسدىڭ ارعي-بەرگي تارٍحىٓ ووڭىٍىٕە تولىعاْ وٍٍي ازاِات ەوەْ، ەوەۋِىس لۋأا تابىطىپ ،الىرىٕدا دوش بوٌىپ وەتتىه.
- 19عاضىردىڭ داۋىٍپاز
الىٕي،وضي وٌىۀىڭ تۇٌەگي ِاحاِبەتوتەِىص ۇٌي تۋراٌي ءبىر جاْ تۇرغىگەرٌىه ولَعأي وضي راۆٍٍدىڭ اۋزىٕاْ ەضتىپ ،وىػىۀە داضتاْ جازدىُ.
ضاپار ِەرزىّي اٍالتاالر تۇضتا باٌىمػي اۋدأي ِۀي «لۇرِەتتي باٌىمػي» ەتىپ
لابىٍداپ ،ەي ءداضتىرى بوٍىٕػا ،ات ورٔىٕا ضاٌّاعي
70- 60وٍَو تارتاتىٓ بەوىرە
باٌىمتي باضىرە ەتىپ ضَالدى ،جاٍىك وزۀىٕدە تىرغىٍىه ەتەتىٓ اوۋال تۇلىّداش تەوتي باٌىمتىڭ ءبىر لىسىعي ،جاٌپي ضاٌّاعىٕىڭ
25پراضۀتىٓ لارا ۋىٍدىرىك
لۇراٍدى ەوەْ.
اۋەجاٍعا اۋىٍدىڭ اق جۇرەن ازاِاتتارى ەرە وەٌىپ غىعارىپ ضاٌىپتي .ۇغالما وتىرعأىّدا باٌىمػي اۋدأدىك پارتَا ووَِتەتىٕىڭ ءبىرىٕػي غۋحَي ورىٕباضار ەروىٕوۆ:
تۇضەردە ۇِىتىپ وەتىپ جۇرِەڭىس -،دەپ ءبۇٍرىػىعىمتي جوي ضوڭىەدىٓ جأىّالوٍدى.
-بۇي ٔە؟ -دەدىُ تاڭىرلاپ.
-وتىۀدە وزىڭىسگە ضَالعاْ بەوىرۀىڭ ۋىٍدىرىعي.
ضاٌّاعي وْ بەش ،جَىرِا وەٌىدەً لارا ۋىٍدىرىك وي وەزدە لىپ-لىسىً باٍٍىك ەدى.
اراعا وْ غالتي وۇْ ضاٌىپ ،أاَ غىّىۀتىە لىدىرىطتاپ وەتىەْ .،ارتىٕػا اٍەٌىُ توڭازىتمىػتي لاراضا اٌگي لارا ۋىٍدىرىمتي ضاٌعاْ ىدىطتىڭ ءتۇبي تالىرالٔىپ لاٌىپتي.
باٌىىُِ ،ىرزاضىٕىپ بىرەۋٌەرگە بەرگەْ غىعارضىڭ -،دەپ اٍەٌىُ ِاعاْ وۇدىىتۀەلارادى.
ۇٍبوً ،اتاً وورِە ،توڭازىتمىػما جارتي لاداَ جۋىعاْ ەِەضپىٓ -،دەپ التاٌىپجاتىرِىٓ .ۇٍدەگىٍەردىڭ ءبارى اڭ-تاڭ.
ىٍە غاال جوعاٌعاْ ۋىٍدىرىمتىڭ ضىرى اغىٍدى.
وەغىىٍىه جۇِىطتاْ وەٌە جاتطاَ ،ءۇً اٌدىٕدا جوٌىمماْ وورغي ورىص وەِپىرى:
ِۇحتار ،ضاعاْ ۇٌىەْ راحىّەت! ضاٌەِدەِەڭە رازى بوٌىپ لاٌدىك .اضا باعاٌي عوً،بىسدەً زەٍٕەتتە جۇرگۀدەرگە ؤي ضاتىپ اٌۋعا غاِا لاٍدا؟ ۇٔەِدەضەن جارتي جىٍعا ابدەْ جەتەدى -،دەپ اٌعىطىٓ جاۋدىرىپ جاتيء .اٌعاغىٕدا تۇضىٕبەر لاٌىپ:
ٔ-ۀي اٍتىپ تۇرضىس؟ -دەدىُ ِەْ.
وتىۀدە أاڭىسداْ بەرىپ جىبەرگەْ ۇٌىاْ تاباق ۋىٍدىرىمتي اٍتاِىٓ-،دەدى جىَّىپ.ٔە وەرەن ،ءبىر جۇِأىڭ ىػىٕدە بىرٔەغە وورغىٕىڭ رالىّەتىٓ ەضتىپ غىمتىُ.
بالطاق ،أاِىس ۋىٍدىرىمتي وورغىٍەرگە وەضەِەْ ،ووڭىٍي تۇضىۀىٕە ءتىپتي ۇٌىەْ تابالپەْ ۇٌەضتىرىپ غىعىپتي .وەٍىٓ اپاَ اۋىٍداْ وراٌعأدا ''بۇالً ەتۋگە بوٌّاٍتىٕىٓ '' جاٍالپ اٍتا باضتاپ ەدىه:
''وٌە جەگۀػە -بوٌە جە'' دەگەْ ،ضؤػاِا ووپ دۇَٔۀي لاٍىتپەوطىڭدەر؟ بەوەرگەبۇزىٍىپ وەتەدى عوً -،دەپ وۇٌدى.
تأىّاٍتىٓ اداِىٕا ضاٌەَ بەرِەٍتىٓ ،لأػاِا ۋالىت تۇرضادا غالىرِاضا ءبىرىٕىڭ ۇٍىٕە ءبىرى باش لوضپاٍتىٓ لاالدا ۇزاق جىٍدار بىسبەْ بىرگە تۇرضادا اپإِىڭ بوٍٕٕداعي اۋىٍدىك پىطحوٌوگَا ،اۋىً اداِدارىٕا ءتاْ ووپػىً ،دارلاْ ِىٕەز وزگەرىططىس لاٌىپ لوٍدى.
غىىە ،باضتاپمي اڭگىّەِىسدىڭ جەٌىطىٓ ۇزبەٍىه .غەوەر اۋىٍىٕداعي ورتا ِەوتەپتە اوەڭىس تورەلۇي اٍتّاتوۆتىڭ اتي بەرىٍىپتيِ ،ەوتەپتىڭ اٌدىٕدا وي وىطىٕىڭ ءزاۋٌىُ ءِۇضىٕي بوً ووتەرگەْ .اۆتورى -اٍگىٍي ضاۋٌەتػيٌ ،ۀَٕدىه ضٍَىمتىڭ ٍگەرى، اوادەِىه تۇرعىٕباً ضادىموۆ ەوەْ .اوەڭىس تورەلۇي «حاٌىك جاۋى» دەٌىٕىپ، ۇضتاٌعأعا دەٍىٓ لىرعىس ِەٍِەوەتىٕىڭ وورٔەوتي لاٍراتىەرٌەرىٕىڭ ءبىرى بوٌعاْ عوً...
اٍتّاتوۆ :وورىپ ،باضتاْ وەغۋ تۇرِاق لۇالعىڭٕاْ ەضتءدىڭ ءوزى اۋىس وەزەڭ ەدى. اوەِىس ِاوەۆدە لىسىٍپروفەضطور غۋەٍأىٕدا ولىپ جۇرگۀدە ،أاَ ٔاعَّا لاِسا لىسى ەوەۋى ءتورت باالِەْ جاتالمأادا تۇرىپ جاتماْ .باالٔىڭ ەرەضەگي -ءوزىُ توعىس جاضتاِىٓ ،وۀجەِىس روزا اوتي اٍٍىك .،بۇوىً وەڭەش وداعي ۇرەً لۇغاعىٕدا. - 1937جىٍعي تاِىس ،لىروۇٍەن اٍالرىٕداعي «پراۆدا» گازەتىٕە «بۇزجۋازٍاغىً ۇٌتػىٍدار»«،بۇوىً ودالتىك ووِّۋَٔطتىه (بوٌػەوتەر)پارتَاضي لىسعىسضتاْ
ورتاٌىك ووَِتەتىٕىڭ بىٍىك ضاٍاضاتي» دەگەْ ەوي ِالاالٔي جارٍاالٔۋى ِۇڭ ەوەْ، رەضپبٍىا باضػىالرى ءبىرىٕىڭ ضوڭىٕاْ ءبىرى لارا تىسىّگە ىٍىٕە باضتاٍدى .والردىڭ جۋاْ ورتاضىٕدا اوەِٕىڭ دە اتي ءجۇردى .باضىٕا حاۋپ-لاتەردىڭ لارا بۇٌتي ۇٍىرىٍە باضتاعأدا اوەَ -،باالالردى اٌىپ وارى لاٍتِ ،ۀي ۇضتاپ اوەتطە«،حاٌىك جاۋىٕىڭ» اٍەٌي دەپ ضۀي دە تەرگەۋى ،ءتىپتي جەر اۋدارۋى ِۇٔىىٓ .لورعأطىس لاٌعاْ پەرزۀتتەرىّىسدى اعاٍىٕٕىڭ ورتاضي ضۀدەردى اغتىمما بەرە لوٍّاش .اِاْ بوٌطاَ حات جازىپ ،جابارالضىپ تۇراِىٓ-،دەپ أاَ ٔاعَّأي لازاْ بەوەتىٕەْ پوٍەزگە وتىرعىسادى .ءوزى وەتىپ بارا جاتمەْ پوٍەزبەْ جارىطىپ ،ءبىراز جەرگە دەٍىٓ لوي بۇٌعاپ جۇگىرىپتي .ەڭ لىّباتتىالرىٓ ،ءتورت تۇٍاعي ِەْ اضىً جارىٓ ضوڭعي رەت وورىپ ،ضوڭعي رەت غىعارىپ ضاٌىپ تۇرعأىٓ باٌىىُ لۇداً وعاْ ضەزدىرگەْ غىعار.
ِاضىەۋدەْ غىمماْ پوٍەز ورىٕبور ،ضاراتوۆ ارلىٍي لازالطتإٔىڭ وەڭ داالضىٕاْ وەضىپ ءوتىپ ،جەتي وۇْ ،جەتي ءتۇْ دەگۀدە ءبىسدى ِاٍّاق بەوەتىٕە ءتۇْ ىػىٕدە ءتۇضىرىپ وەتتي .تاۋٌي وٌىۀىڭ جاٍي وزىڭە ءِاٌىُ ،لورلىٕىع بٍَەگەْ ضوي ءبىر ووزگە تۇرتطە وورگىطىس لاراڭعي ءتۇْ ءوِىر بالي ەضىّدە لاٌىپ لوٍىپتي .ەرتەضىٕە ضۋبأبەن اعاٍىّىسدىڭ ارباضىٕا وتىرىپ ،غەوەردەگي اٌىّمۇٌدىڭ ۇٍىٕە جەتىپ جىعىٍدىك.
اوەِٕىڭ ِاضىەۋدەْ پوچتا لاعازىٕا اضىعىص جازعاْ ضوڭعي حاتي ضالتاۋٌي .ولۋداْ غىعارىٍىپ ،أەِ-ىٕە ۇضتاپ اوەتەدى دەپ ۋاٍىُ غەگىپ ،االڭداۋٌي جۇرگۀي ءار ضوزىٕەْ اڭعارىٍىپ تۇرادى .أاَ ٔاعَّاعا ووزىٕىڭ اعي ِەْ لاراضىٕداً ءتورت باالضىٓ لاٍتا-لاٍتا اِأاتتاپ،ءوزىٕىڭ اق ەوۀىٓ ،بار وۇظ-جىگەرىٓ جاش لىرعىس
ِەٍِەوەتىٕە ارٔاعأىٓ باٍأداپ وتەدى.
ووپ وەغىىپەً- 1 ،جەٌتولطأدا ِاضىەۋدەگي ۋوروضىٌ ووغەضي
- 25عّاراتىٕىڭ
- 15ۇٍىٕەْ لاِاۋعا اٌىٕعاْ اوەِدى فرۋىسەگە پوٍەزبەْ اوەٌىپ ،ابالتىعا ضاٌىپ، تەرگەۋگە االدى.
اتاالرىّىس اٍتّات پەْ ءبىرِمۇي ءبىر تۋغاْ ،ءبىرىّمۇٌدىڭ اٌىّمۇي ،وزبەن ،وەرىّبەن ەضىّدى ضاباۋدً-ضاباۋداً ءۇظ ۇٌي بوٌدى .اٌىّمۇي اوەِٕەْ ءبىراز جاش ۇٌىەْ ەدى، غەوەر اۋىٍدىك وەڭەضىٕىڭ ءتوراعاضي بوٌىپ ىطتەرتىٓ ،احباراتتي وەٌىٕػەگي، تولتاگۇي دەگەْ جەٌىىٍدەپ ءوضىپ وەٌە جاتماْ ءبۇٌدىرغىٓ لىسى بار ەدى.
«حاٌىك جاۋىٕىڭ» جاْ ۇٍاضي اتأىپ ەٌگە لاٍتىپ وراٌعاْ ضوڭ ،بىسدەْ ووپ اداَ ضىرت وراً ،بوٍىٓ اۋالق ۇضتاۋعا تىرىطماْ دا غىعار .ووزگە تۇضىۀٕىڭ ءبارىٓ وۋا لىپ ،تىرٔاق اضتىٕاْ وىر ىسدەپ وتىرعاْ زاِأدا بىرەۋگە ووپەٌەۋدىڭ ءوزى ارتىك. ءبىرى باضپأاضىٓ بەرىپ ،ەوىٕػىطي ارتىك-اۋىص لوٌدا بارىٓ ۇضىٕىپ، لاش-لاباعىٕىسعا لاراٍتىٓ اعاٍىٕٕىڭ بارىٕا دا ىػتەر غۇوىرٌىه اٍتاضىڭ.
ءبىراق ،بۇي غۇوىرٌىگىّىس دە ووپىە ۇزاِادى ،اراعا اً ضاٌىپ ،اٌىّمۇٌدى «حاٌىك جاۋىٕىڭ» اعاضي دەگەْ جەٌەۋِەْ ۇضتاپ اوەتتي .وەٍدە تاعدىر ءبىر إٍاٌدىرعأدى غىر اٍالٔدىرادى ەِەش پە ،وەغىىپەً ضالػي بوٌىپ لىسِەت ەتەتىٓ اٌىّمۇٌدىڭ تۋعاْ ءىٕىطي وزبەن تە «حاٌىك جاۋىٕىڭ» جالىٕي رەتىٕدە تورەلۇي ا عاضىٕىڭ ىسىّەْ ابالتىعا وەتە بەردى.
اوەِٕىڭ ىرىمۇٌبەن دەگەْ ءىٕىطي ءبىس ِاضىەۋدە تۇرعأدا فرۋٔسە لاالضىٕداعي ِۇعاٌىّدار ِەوتەبىٕدە ولىپ جۇرەتىٓ .ءوزى لوً اۋزىٕاْ ءغوپ اٌّاٍتىٓ ِوِىٓ ،اق ووڭىً جىگىت ەدى .ءبىس لاٍتىپ وەٌگۀدە وي دا «حاٌىك جاۋىٕىڭ ءىٕىطي » بوٌعأدىمتاْ ولۋداْ لۋىٍىپ ،لارالىس اپاٍىّٕىڭ ۇٍىٕدە ءجۇرگەْ ەوەْ.
ءبىر وۇٔي تاڭ اٌدىٕدا وٍأا وەتطەَ ،جىالپ وتىرعاْ لارالىس اپاٍىُ ِەْ ءوز أاِدى ووردىُ ،ووزدەرى بۇالۋداً بوٌىپ ىطىەْ .ىػىي ىطتەر حاٌىك ووَِططارٍاتىٕىڭ لىسِەتىەرٌەرى ءتۇْ جارىّىٕدا ىرىطمۇٌبەوتي اٌىپ وەتىپتي .ءضۇٍتىپ ،ءبىسدىڭ اۋٌەت از ۋالىتتىڭ ىػىٕدە ءتورت ارىطىٕاْ ووز جازىپ لاال بەردى...
غاحأوۆ :ضوي وەزەڭٕىڭ اڭگىّەٌەرىٓ تىڭداپ وتىرضاڭ« ،حاٌىك جاۋى» غىمپاعاْ اۋىً جوق ەوەْ-اۋ دەپ لاالضىڭ ،ءتىپتي وەٍبىرەۋٌەردى اداَ وۇٌەرٌىىتەً جاالِەْ لاِاۋعا اٌىپٔ ،ە اتىپ ،بوٌّاضا پاٌۀدەً جىٍدى ِوٍٕىٕا ارتىپ ابالتىعا تۇعىتا بەرگەْ عوً .ءضىسدىڭ غىعارِاالرىڭىسدى ووپ جىٍداْ بەرى زەرتتەۋِەْ إٍاٌىطىپ جۇرگەْ بەٌگىٍي عاٌىُ ،اوادەِىه رۋضتاْ راحّأاٌَەۆتىڭ اوەضىٕىڭ لاالً ۇضتاٌعأىٓ ەتىپ پە ەدىڭىس؟
اٍتّاتوۆ :جوق.
غاحأوۆ :رۋضتإٔىڭ اوەضىٕە بىرەۋ تەِەوي ۇضىٕادى،ضؤاْ ضوڭ تەِەوىٕي وراپ تارتاتىٓ گازەت لَىٕدىطىٓ بەرەدى .وي وٍىٕدا ەغتەِە جوق ،تەِەوىٕي تۇتاتىپ،
لۇغىرالٔا ضورا باضتاعأدا ءبىر اداَ اٍاق اضتىٕاْ ضاپ ەتە لاالدى ،دەرەۋ تەِەوىٕي وراٌعاْ لاعازدىڭ بۇوتەۋىٓ جازدىرتمأدا جارتىالً وۇٍگەْ ''ۇٌي ووضەِٕىڭ'' ضۋرەتي غىعادى .ووردىڭىسبە لاالً ۇٍىّداضتىرىٍعاْ؟ اڭگىّەڭىسدىڭ ارتىٓ ضابالتاً بەرىڭىس. اٍتّاتوۆ :ضؤىّەْ ،اٌىّمۇي ابالتىدا لازا تاپتي .وزبەوتەْ اٌعاغمي وەزدە التۇر دەگەْ لورعاضىٓ وەْ ىػىٕدە ىطتەپ جاتىرِىٓ دەگەْ حابار وەٌگەْ .ضوعىص جىٍدارى ِۇٌدە حات ءۇزىٍدى،ابالتىٕىڭ اداَ توزگىطىس ازاپتي جۇِىطىٕدا ءجۇرىپ ٔەِەضە ِاٍداْ وتىٕدا ووز جۇِعاْ غىعار. اۋىٍدىڭ غەتىٕەْ پوچتاغي لىالڭ ەتىپ وورىٕطە ءبىتتي ،اوەِٕەْ ٔەِەضە ؤىڭ اعا-ىٕىٍەرىٕەْ جات-حابار وەٌەر دەپ االڭداٍتىٕبىس .ووزبەْ باعىپ،تەٌّىرىپ تۇرعأىّىسدى وورىپ ،حات تاضۋغىٕىڭ دا بەرەوەتي لاغاتىٓ ،لاضىّىسعا وەٌگۀدە تەزدەتىپ ءوتىپ وەتۋگە تىرىطاتىٓ ،ءارى وي ضوعىص وەزى عوً ،ەضىه اٌدىٕا غىعىپ، ەربَىپ ،اوەٌەرىٕەْ جالىٓ تۋعأدارىٕاْ ءبىر حابار وۇتىەْ ضابٍَەردىڭ ضاۋاٌعا توٌي ٌوزدەرى بەٍػارأىڭ جۇرەگىٓ ابدەْ غاٍٍىمتىرىپ جىبەرگۀي باٍماٌىپ تۇرۋغي ەدى. ءبىر وۇٔي ىرىطمۇٌبەوتەْ حات وەٌدى ،اپاٍىُ داۋىطتاپ ولىدى ،وي حاتىٕدا ءار لاٍطىّىسعا جەوە-جەوە تولتاٌىپ ،دۀطاۋٌىعىّىسدى ضَراپتي ،اضىرەضە اعاضي تورەلۇٌدىڭ تاعدىرىٕا ووبىرەن االڭداۋغىٍىك بىٍدىرەدى دە ءوز جاعداٍىٓ باٍأداٍدى -.ءبىسدى ِأجۇرٍا غەواراضىٕا جالىٓ ِاڭداعي جوي لۇرىٍىطىٕا اوەٌىپ ضاٌدى-،دەپ جازىپتي وي -،وۇْ ضۋىك ،وَىُ جۇلا .ەوي بۇٍرەگىّە بىردەً ضۋىك تَگىسىپ اٌدىُ .جۇِىص ءتارتىبي وتە لاتاي ،ءار اداِعا لوضپار بەٌگىٍەٍدى ،جوضپارىٓ ورىٕداِاعأدارعا تاِالجوق .اۋىر جۇن ووتەرە باضراضاَ بوٌدى ،ەوي بۇٍرەگىُ لالطاپ لوٍا بەرەدى .ضوداْ تاِالتأماعىٍىپ،ءوٌي ِەْ ءىرىٕىڭ اراضىٕدا وۇْ
وەغۋدەِىٓ.ضۀدەردىڭ جاعداٍالرىڭ دا بەٌگىٍي عوً ،غَەتتەً باال غاعا ...ەگەر ِۇِىىٕدىىتەرىڭ بوٌطا ءبىر بۇت ٔەِەضە جارتي بۇت تاٌماْ لىبەرضەڭدەر ءوِىرىّدى تاعي دا 6- 5اٍعا ۇزارتار ەدىُ... ِۇٔي ەضتىحىٓ ضوڭ لارالىس اپاٍىُ باضتاپ ،ءبارىّىس لوضىٍىپ جىالدىك، ىرىطمۇٌبەوتىڭ ِۇغىىً ىاٌي جأىّىسدى اٍازداً لارىدى .جاٌّا-جاْ ،ۋالىت اٌدىرِاً أاَ ِەْ لارالىس اپاٍىُ ءبَداً لۋىرىپ ،ؤي ءتۇٔي بوٍي وەٌىگە ءتۇٍىپ تاٌماْ ازىرٌەدى .تاڭ لىالڭ بەرە اپاٍىُ دورباعا ضاٌىٕعاْ تاٌمأدى اۋداْ ورتاٌىعىٕداعي پوچتاعا جاٍاۋ وەتەرىپ وەتتي. اعاٍىٓ-تۋِاالرىٕىڭ بڭً ضاٌەِدەِەضىٓ ىرىطمۇٌبەوتىڭ اٌعاْ-اٌّاعأي بەٌگىطىس، لاٍتىپ حات وەٌّەدى ،ءضىرا ،تاٌماْ جەتپەگەْ بوالر .ءضۇٍتىپ ،،وعاْ دا توپىراق جات جەردەْ بۇٍىردى. اي ،ءبىس بوٌطاق باٍاعىػە غەوەردە ،اوەِٕىڭ لارىٕداضي لارالىس اپاٍىُ ِەْ دپطاٌي جەزدەِٕىڭ غاڭىراعىٕدا تۇرىپ جاتتىك .ۇٌىەْ ارىك جَەەىٕدە ەوي بوٌّەٌي ءۇٍي بار ەدى ،ءبىر بوٌّەضىٕدە وزدەرى ،ەوىٕػىطىٕدە ءبىس .جەزدەِىس دوضاٌي پەٍىٍي وەڭ، ءِارت ءارى تۋا ءبىتتي اڭػي وىطي ەدى ،اتىٓ ءِىٕىپِ،ىٍتىعىٓ اضىٕىپ ،ضوڭىٕا ەوي-ءۇظ تازىطىٓ ەرتىپ ۇٔەِي تاۋ-تاضتي اراالپ وەتەتىٓ ،.ءۇٍىٕىڭ تورىٕدە اٍۋدىڭ، لاضمىردىڭ ،ضىٍەۋضىٕٕىڭ تەرىٍەرى ضاِطىپ ءٌىٕىپ تۇراتىٓ ،اڭٕاْ وٌجاٌي وەٌە جاتطا ووڭىٍدۀىپ ،اٌدىّەْ لارالىس اپاٍىّٕىڭ ،ضؤاْ ضوڭ ءبىر-بىرٌەپ ءبارىّىسدىڭ اتىّىسدى اتاپ غالىرۋغي ەدى .ارِأي اٍعا غاپماْ باالٌىك غالتىڭ وي دا ءبىر ەٌەضي ەدى. غاحأوۆ :ە ،حەَِٕگۆەً'':ۇٌىەْ جازۋغي بوٌۋ ءۇغىٓ تاالٔت ،بىٍىّٕەْ لوضا بالىتطىس باالٌىك وەرەن'' دەگەْ ەوەْ ...ءبىر لىسىعي ،ءضىس ءضابٌ وەزدە لاالِگەر بوالَ دەپ
ارِأداِاپطىس دا ،ءبىراقِ ،اغَٕا جۇرگىسىۋەە لۇغتار ەوۀطىسِ .ۇٔي ضوي وەزدەەى گازەت ءتىٍػىطي ،وەٍىٕٕەْ بەٌگىٍي جازۋغي ،دراِّاتۋرگ اتأعاْ راٍحاْ غۇوىربەووۆتىڭ ضۇراعىٕا جەتي لاضىڭىسدا لاٍتارعاٍْ ،اعٌٕ - 1935جىٍعي«ٌۀَٕػىً جاش» گازەتىٕىڭ ِ - 5اۋضىُ وۇٔگي ضأىٕدا جارٍاالٔعاْ جاۋابىڭىسدا باٍأداپطىس. بۇي ضۇحباتتي غارغەْ وضپاٌَەۆ تاغىۀت ِۇراعاتىٕاْ تاۋىپ ،ءضىسدىڭ ۇٌىەْ جأاغىرىڭىس ،بەٌگىٍي ادەبىَەتػي عاٌىُ ابدىٍداجاْ الّەتاٌَەن وىتابىٕا ۀگىسىپتي، ضوي ضۇحباتتاْ ءۇزىٕدى وەٌتىرە وەتەٍىٓ: ''غىڭعىص بَىً جەتي جاضما غىمتي .ءوزىٕىڭ جاش دوضتارىٕىڭ اراضىٕدا تازاٌىك پەْ ءتارتىپتي ابدەْ جالطي ضالتاٍدى .اي ۇٍىٕدە ءوز بەتىٕػە ولىپ ،وٍالٔۋعا ۇٍرۀگەْ. ءبىس غىڭعىطپەْ ءبىر ضاعاتتاْ ارتىك ضوٍٍەضتىه .وي وىّگە بوٌطا دا تاٍطاٌّاٍتىٓ، ءوز پىىىرىٓ ەروىٓ اٍتۋعا داعدىالٔعاْ. ضەْ وضىۀدە وىُ بوٌىپ غىعاضىڭ؟ -دەگەْ ضۇراۋعا:ِۀىڭ غوفەر بوٌعىُ وەٌەدى -،دەدى.اوەڭ لاٍدا؟ِاضىەۋدە.ٔەگە وەتتي؟ولىپ ءجۇر. اوەڭ بۇرىٓ لاٍدا ىطتەگەْ؟اۋدأدىك پارتَا ووَِتەتىٕىڭ غۋجَي بوٌىپ ىطتەگەْ ،وداْ وەٍىٓ لىرعىسزوبىوِٕىڭ غۋجَي بوٌدىِ .ۀىڭ بوٌّەِدەگي بۇرىػتي اوەَ ازىرٌەپ بارگەْ...ۇٌىەٍگۀدە غوفەر بوٌۋدى ءوزىُ عأا لاالدىُ... -ۇٍىڭدە لأداً وٍىٕػىمتار بار؟
لازىر ِۀدە ءبارى بار ،تەن ِاغَٕاالر وەرەن ،ؤي اوەَ ضاتىپ اٌىپ وەٌەِىٓ دەپ ۋادەبەرگەْ ،اٍتماْ ۋالىتي جالىٕداپ لاٌدى. بەرىٍگەْ ضۇرالتارعا ضەرگەن،ءارى بار ىٕتاضىّەْ جاۋاپ بەرىپ تۇرعاْ باال- اٍتّاتوۆتىڭ ۇٌي غىڭعىص .وي حات تأَدى ،ۇٌىەْ-ۇٌىەْ ارىپتەرِەْ باضىٍعاْ گازەتتەردى ،وىتاپتاردى ولٌ االدى .غىڭعىطتىڭ غوفەر بوالِىٓ دەگەْ تىٍەگي ،ءضوز جوق ،وتىٕداالدى''... گازەت بەتىٕە بۇي ضۇحبات «غىڭعىص غوفەر بوالِىٓ دەٍەى' دەگەْ اتپەْ جازىٍعاْ. غوفەر بوٌۋدى ارِأداعاْ باالداْ وەٍىٓ اٌەَ تأىعاْ جازۋغي ءوضىپ غىعاتىٕىٓ ءتٍػي لاٍداْ ءبىٍطىٓ .تەِىر تۇٌپاردى تىسگىٕدەٍّىٓ دەگەْ لَاٌىڭىسعا اق تىٍەگەْ راٍحاْ ِارلۇَ ءضىس وەڭەش وداعىٕىڭ ەڭ بَىه لۇٌدەضىٌٓ -ۀَٕدىه ضٍَىمتي اٌعاْ ضوڭ ءبىر جىٍداْ وەٍىٓ دۇَٔە ضاٌىپتي... اٍتّاتوۆ :ءٍا ،وي وەزدە ىٍۋدە ءبىر ووزىّىسگە غاٌىٕىپ لاالتىٓ ِاغَٕاعا دەگەْ لۇِارٌىعىّىس ەرەضەْ ەدى .بۇي جاٌعىس ِۀىڭ ەِەش ،ءوزىُ ضەوىٍدى ءار باالٔىڭ ارِأي بوالتىٓ .وضەوەٌە وي ارِإٔىڭ ءوِىرىّىسدىڭ ضاْ تاراۋٌي جوٌدارىٕاْ جاً ءبىر توِپەغىه ضَالتأىپ لاالتىٕىٓ وىُ بىٍگەْ؟ اۋىٍدا «حاٌىك جاۋى» اتاٌىپ ۇضتاٌىپ وەتىەْ اوەِٕىڭ اتي اتي ووپ اتاٌّاٍتىٓ .أاَ ِەْ لارالىس اپاٍىُ عأا ءبىسدىڭ ٔازىه ووڭىٍىّىسگە اوەِىس جاٍٍي الَماتتي ،جىٍي ضەزىّدەردى لۇٍا ءبىٍدى .أاَ ۇٍدە وزىّىسدەْ ءوزىّىس لاٌعأدا اوەِٕىڭ ضۋرەتتەرىٓ ،ىسٔاوتارى ِەْ وۋاٌىىتەرىٓ ءبىر-بىرٌەپ غىعارىپ ،وورضەتىپ لوٍاتىٓ .فاَِالضي جازىٍعاْ ِورگە وەرەِەت لىسىعۋغي ەدىه ،ضَاعا ِاٌىپ ،لاعازعا باضطاق التىٓ ارىپپەْ جازىٍعاْ «اٍتّاتوۆ.ت» دەگەْ ءضوز تۇضەتىٓ .لارالىس اپاٍىّىس ولىّاعاْ بوٌدا دا لارا ضوزگە غەغەْ ،الىٍدى اداَ ەدى ،ءوِىر بوٍي اوەِدى ارداق تۇتۋِەْ ءوتتي.
- 1964جىٍي اۋىس ٔاۋلاضتاْ ووز جۇِعاٌي جاتىپ:
تورتەۋىڭە تەڭ رازىّىٓ .اتتەڭ ،اوەٌەرىڭ جاش وەتتي ،ضؤػاِا ۇٌىەْ لىسِەت اتمارِاً ،اۋىٍداعي باضمادا اداِدار ضەوىٍدى لاراپاٍىُ عأا لۇِىص ىطتەپ جۇرضە اِاْ لاالر ەدى-اۋ-،دەپ جىالعاْ.
اٌعاغىٕدا اوەَ جاٍٍي'':وْ جىً ابالتىعا وەضىٍدى،حات اٌىطىپ ،حابارالضۋعا بوٌّاٍدى''دەگەْ دەرەن اٌىپ ،اً ،جىً ضأاپ ،ۇزىٍّەش ءۇِىتتىڭ غىالۋىٕدا جۇردىه. ءبىر وۇٔي ۇٍىّىسگە باالضىٕىڭ جەتەگىٕە ەرىپ ،ەوي ووزى ضۋ لاراڭعي اداَ وەٌدى.
-تورەلۇٌّەْ لاتار ۇضتاٌىپ ،ءبىر بوٌّەدە جاتتىك .وورِەگەْ ازابىّىس جوق .تورەلۇيضَالتي ازاِاتتار ءبىر عاضىردا ءبىر-اق تۋادى .ەوي ووزىّدى ضولىر ەتىەْ ضوڭ ِۀي بوضاتىپ جىبەردى .تورەلۇي ءتىرى ،ادىٍدىه جەڭبەً لوٍّاٍدى ،ءۇِىتىڭدى ۇزە وورِۀ ،اعَّا -،دەگۀي لۇالعىّدا لاٌىپتي.
ىػىي ىطتەر حاٌىك ووَِّططارٍاتىٕا أاَ ەوەِىس لاٍتا-لاٍتا حات جازعأىّىسبەْ ِاردىّدى جاۋاپ اال اٌّادىك ،تىرٌىىتىڭ ارپاٌىطىّەْ وً ضارضىٍتىپ ،ووز تاٌدىرعاْ جَىرِا جىً وتە غىمتي.
غاحأوۆ :بىردە وۀجە لارىٕداضىڭىسبەْ ۇزاق وتىرىپ ضىرالضتىك ،روزا ووڭىٍي توٌمىپ ،ووزىٕە ءلَي-ءجَي جاش اٌۋِەْ بوٌدى. -اعاَ غىڭعىص غۋەٍۋأدا ۇزدىه ولىپ ءجۇرىپ زەرتتەرِەْ ولۋىٕا لاٌعاٌي
تۇرعأدا''،حاٌىك جاۋىٕىڭ باالضىٕا ضتإٌَدىه ولۋ ووِەگىٓ بەرىپ جۇرگۀدەرىڭ لاالً؟'' دەگەْ ارىس ءتۇضىپ ،ولۋ ووِەگىٕەْ دە ،زەرتتەرِۀدىه ولۋىٕاْ دا غەتتەتىٍدى .ضؤدا دا ِوٍىّاً ،دەِاٌىص وۇٔدەرى تەِىر جوٌعا بارىپ لارا جۇِىص ىطتەپ ،ووِىر ِەْ اعاظ ءتۇضىرىپ ،العا تاۋىپ ءجۇردى .تابىطىٓ غاغاۋ غىعارِاً جَٕاپ ،لىطمي دەِاٌىطما وەٌگۀدە ،بارىّىسگە ءبىر-بىردەْ وَىُ اوەٌدىِ ،اعاْ جاعاضي ۇٌىەْ ،جىٍي پاٌتە اٌىپتيِ .ۇٔدار ضىرت وَىّدى تۇڭعىع رەت وَىۋىُ، لۋأعأىّدى اٍتپاڭىسِ،اضىەۋدەەى وەْ بارالۋ غۋەٍۋأدا ولىپ جۇرگەْ ٍٍگَسگە دە ءوزىٕىڭ ەضىي پاٌتەضىٕىڭ اضتارىٓ اۋدارتىپ تىىتىرىپ ،پوچتاداْ ضاٌىپ جىبەرىپتي.اٌگي پاٌتەضىٕىڭ ضىتىتىٕدا ،ىػىٕدە بىرٔەغە لاٌتاضي بار ەوەْ ،ضؤىڭ ءار لاٍطىطىٕا بەش ضوِٕاْ تىعا بەرىپتي .تۇٌىي لۇرضاق جۇرەەْ ولۋغي عوً ،لوٌىٓ ضۇعىپ ،تاۋىپ اٌعاْ ضاٍىٓ ،لۋأطىٓ دەضە وەرەن.
- 1957جىٍي ىػىي ىطتەر جاٌىك ووَِّططارىرٍاتىٕاْ'' :اٍتّاتوۆ.ت .جؤىٕدە ضۇراعاْ ەوۀطىسدەر ،وەٌىپ ،حابارىٓ اٌىپ وەتىڭىسدەر'' دەگەْ ءبىر جاپىراق حات اٌدىك. ضؤداعي اپإِىڭ توٌعأىطىٓ اٍتپاڭىس ،جۇرەەى وەۋدەضىٕە ضَّاً ،ءبىر وتىرىپ ،ءبىر تۇرادى ،لاٍتا-لاٍتا ۇٌىەْ ۇٌىٕىڭ لاضىٕا وەٌەدى .لىرضىممأدا غىڭعىطتىڭ دۀە لىسىۋى لىرىك گرادوضىا جەتىپ ،لاتتي اۋىرىپ جاتماْ ،اپاِدى ءوزى ەرتىپ بارِاق بوٌىپ ،ورىٕىٕاْ تۇرىپ وورىپ ەدى ،باضي إٍاٌىپ ،اٍاعىٓ باضا اٌّادى .الىرى جوٌعا اپاِّەْ بىرگە ِەْ غىمتىُ.
اوەڭدى ضىبىرگە اوەتىەْ ەوەْ عوً غاِاضي .لازىر ضوي جالتاْ ووپ وىطيبوضأىپ وەٌىپ جاتىر ەِەش پە؟ لاٍراْ تورەلۇي ،ضۀدەردى وورضە لۋأىػتاْ جىالپ
جىبەرەر .غىڭعىص پەْ ٍٍگَس ات جاٌىٓ تارتىپ ءِىٕىپ ،ۇٍٍۀىپ ،غاڭىراق ووتەردى، ضۀدەر ٌَۋتطَا ەوەۋىڭ تاربَەٌي لىس بوٌىپ وضتىڭدەر .غىروىٓ ،لأداً بوٌدى ەوەْ اوەٌەرىڭ؟ ۇضتاٌعاْ وەزدە وتىس ءتوتر -اق جاضتا ەدى ،بَىً ەٌۋ بەضىە غىمتي ،جَىرِا ءبىر جىً وورىطپەپپىس ،جَىرِا ءبىر جىً ..،اٍتۋعا عأا وڭاً ،وٌّەدىه ،وداْ باضمأىڭ ءبارىٓ باضتاْ وتىەردىه لوً ،اوەڭدى اِاْ-ضاۋ وورضەن بوٌعأي...ءبىراق، ضىبىرگە اٍداٌعأداردىڭ وەٍبىرەۋٌەرى ضؤدا ءجۇرىپ ۇٍٍۀىپ لاٌعاْ وورىٕەدى.. ِەٍٍي،جاْ ضالتاۋ ءۇغىٓ ضۇٍتطە ضۇٍتىەْ غىعار ،تەن اِاْ وەٌطە ەوەْ... لۇداً-اً ،اٍاق -لوٌىُ دىرىٍدەپ بارادى ،وەزدەضىەْ وەزدە جۇرەگىُ لۋأىػتاْ جارىٍىپ وەتپەضە جارار ەدى... ااپإِىڭ اڭگىّەضىٓ تىڭداپ وەٌە جارىپ ووزىّە جاش تىعىٍدى .و ،ءتاڭىر-أً ،ە دەگەْ ۇٌىەْ جۇرەن ،ۇٍٍۀىپ لاٌطا دا ِەٍٍي '' ،تەن اِاْ وەٌطە ەوەْ'' دەٍدى. باٌىىُ ،وزىٕەْ گورى ،ءوزى ضۇٍگەْ اداِعا بوٌطىٓ دەپ تىٍەٍتىٓ ٔاعىس ِاحاببات لۇدىرەتي وىص غىعار...
راش ،أاِىس جاش ءارى وورىىتي بوٌدى ،ءبىٍىّي ،پاراضاتي جاعىٕاْ ضوي تۇضتا اۋىٍداضتاردىڭ ووبىٕەْ وق بوٍي وزىك تۇردى .جاضىراتىٕي جوق ،وعاْ ضىرتتاً لىسىعۋغىالر دا بار ەاى .ءبىراق ،وي تورەلۇٌداْ بَىه ،تورەلۇٌداْ تەرەڭ ،تورەلۇٌداْ ضاۋٌەتتي ەروەن بوالدى دەپ وٍالِادى ،وٍالعىطىدا وەٌّەدى ...ضوي وەزدەگي وەٍبىر وۇٍەۋضىس اٍەٌدەر دەً جاْ-جاعىٕا ووز ضاٌۋ ءوڭي تۇگىً تۇضىٕەدە وىرگەْ ەِەش. أاِىسدىڭ بۇوىً ضأاٌي عۇِىرى ءوزىٕىڭ ضۇٍگەْ ءلارىٓ وۇتۋِەْ ،ؤىڭ ءار باضماْ ءىسىٓ ،تۋعاْ وۇٔىٓ اردالتاۋِەْ ،باضمادا ِاعأاٌي ،ؤەگەٌي ىطتەرىٓ ەضىە اٌۋِەْ جأە اوەِىسگە دەگەْ اضماق ضەزىّٕىڭ غۋاعىٓ ءبىسدىڭ جۇرەگىّىسگە لۇٍۋِەْ ءوتتي .ءارى
ضوالً ەتىۀىٕە ءوزىٓ غەوطىس بالىتتي ضأاٍتىٓ...
اڭگىّە ِەْ وٍدىڭ جەتەگىٕدە ىػىي ىطتەر حاٌك ووَِطارٍاتىٕادا جەتتىه ،وىرە بەرىطتە اۆتوِات اضىٕعاْ اضىەر تۇر ەوەْ ،اپاَ غالىرۋ لاعازىٓ وورضەتتي.
ءضىس ءوتىڭىس -،دەپ اپاِدى ىػىە وىرگىسدى دەِ ،ۀي بوگەپ لاٌدى .ءبىرازداْ ضوڭ،اپاَ اٍاعىٓ ارەڭ باضماْ وۇٍي تاباٌدىرىمتاْ اتتادى .جۇرەگىّە بىرەۋ ولىطتاْ ٍٕە ضۇعىپ اٌعأداً ءدىر ەتە لاٌدىُ ،دەرەپ اپاِدى لوٌتىعىٕاْ دەِەً بەردىُ .بەتىٓ جاش جۋىپ وەتىەْ ەوەْ ،ەرٔي ءدىر-ءدىر ەتەدى ،ءۇْ-ءتۇٔطىس لاٌپي لوٌىٕداعي ءبىر جاپىراى لاعازدى ِاعاْ بەردى .ؤدا بىالً دەپ جازىپتي:
- 1937جىٍي - 1جەٌتولطأىٕدا لىسىً پروفەضطورالر غۋەٍۋإٔىٕاْ تۇتمىٕعا اٌىٕعاْ تورەلۇي اٍتّاتوۆتىڭ اٍىپتاۋ دەٌوضي - 1957جىٍعي ِاۋضىّٕىڭ - 15وۇٔي ش ش رو جوعارعي ضوتىٕىڭ اضىەرً اٌماضي تاراپىٕاْ لاٍتا لاراٌدى...
ِارلۇَ تورەلۇي اٍتّاتوۆتىڭ ابروٍي لاٌپىٕا وەٌتىرىٍطىٓ.
لارعىص اتمىر وضي لازاٌي لاعاز جَىرِا ءبىر جىً بوٍي ەوي ووزىّىسدى ءتورت ەتىپ وۇتىەْ بارٌىك ءۇِىتىّىسدى غورت ءۇزدى .اپاَ ەوەۋِىس ضەڭ ضولماْ باٌىمتاڭ بوٌىپ ،ارەڭ باضىپ وەٌە جاتتىك .دۇَٔۀىڭ بار ءِأي جوعاٌىپ ،وِىرگە دەگەْ ىٕتىسارٌىعىّىس ءبىر ضاتتە ضؤە لاٌعأداً .،اپاِا لاراپ ەدىُ ،ەوي جاعي ضۋاٌىپ، ءلأارى ضەِىپ ،ءٍىٕي غوگىپ وەتىپتي .وً ،اٌال-اً ،ؤي جَىرِە ءبىر جىً بوٍي لوش
لوٌتىعىٕاْ دەِەپ ،ضاْ ءتۇرٌي لَىٕدىمما ِوٍىٕداتپاعاْ ''تورەلۇي بۇگىٓ بوٌّاضا، ەرتەڭ وەٌىپ لاالر'' دەگەْ اٌداِػي ءۇِىت ەدى عوً .ضورٌي اپاَ ٔە وورِەدى ،لاً لولاٍعا توزبەدى؟..
ووغۀي باضىّا ووتەرىپ ،اٍعاً ضاٌىپ جىالعىُ وەٌدى .لأػاِا جىٍدار بوٍي ءبىسدىڭ جأۇٍأىڭ باضىٕا تؤگەْ ادىٍەتطىسدىىىە اٍعاٍالپ العٕات اٍتمىُ وەٌدى .ءبىراق، لاضىّداعي باضىٕا لۇالعاْ اۋىر لاٍعىداْ ەش جَا اٌّاً زورعا لوزعاٌىپ ،ءىبىپ باضماْ أاَ باٍمۇضتىڭ لاضىرەتىٓ ؤاْ ارى اۋىرالتپاٍىٓ دەگەْ وٍّەْ ءوزىّدى-ءوزىُ وۇغپەْ تەجەپ ،تۇٔػىعا ووطىدىُ .ۇٍگە جالىٕداعأدا ءبىر-بىرىّىس گە ضۇٍۀىپ ،ووز جاضىّىسدى تَا اٌّاً ۇزاق تۇردىك.
اي ،لىسىُ ،بوالر ءىص بوٌدى -،دەدى اپاَ لاٍراتىٕا ِىٕگۀدەً -،اوەضىٕىڭ لازابوٌعأىٓ غىڭعىطما ەضتىرتپەً لوٍا تۇراٍىك ،اٍتپەضە جىعىٍعاْ ۇضتىٕە جۇدىرىك بوٌىپ ،ضىرلاتىٕاْ وڭاال اٌّاً لاالر...
غىڭعىص ٔاۋلاضىٕاْ اٍىمماْ تۇضتا أاَ بىسگە:
لارالىس اپاٍالرىڭدى عالىرىڭدار -،دەپ بۇٍرىك بەردى .ووپ وەغىىپەً ارتىٕىپ-تارتىٕىپ ،اۋىٍدىڭ ءداِىٓ ارلاالپ لارالىس اپاَ دا وەٌىپ جەتتي .أاِىس وعاْ اعاضىٕىڭ بۇي دۇَٔەٌىه ەِەش ەوۀىٓ جاٍالپ ەضتىرتىۀدە ،بەٍػارأىڭ جۇرەگي تولتاپ لاال جازدادى .جَىرِا ءبىر جىً بوٍي وزەگىٓ ورتتەً غارپىعاْ ضاعىٕىػي ِەْ ِۇڭي دەش بەرِەً ،بۇوىً ءۇٍدى باضىٕا ووتەرە ،ءارلاٍطىّىسدى جەوە-جەوە باۋىرىٕا باضىپ
زارالدى .غىروىٓ ،تۋىطماْ بوٌطا وضىٕداً-اق بوٌطىٓ دا.
ارتىٕػا ءبارىّىس -بۇوىً اٍتّاتووتار اۋٌەتي غەوەرگە بارىپ ،زور ادىٍەتطىسدىىتىڭ لۇربأي بوٌىپ ،ارِأدا وەتىەْ ءتورت ارىطتىڭ -تورەلۇي ِەْ اٌىّمۇٌدىڭ ،وزبەن پەْ ىرىطمۇٌبەوتىڭ ارۋالتارىٕاْ باعىػتاپ ،وەرىّبەوتىڭ ۇٍىٕە ەي-جۇرتتي تۇگەي جَٕاپ اش بەردىه.
اٍتطە دە ،أاِىس اوەِىسدى وٌىّگە لَا اٌّادى .اغىك اٍتپاضادا ،ءوِىرىٕىڭ الىرىٕا دەٍىٓ ووڭىٍىٕىڭ تەرەڭ تۇوپىرىٕدە '' ِۇِىىٓ ءتىرى غىعار'' دەگەْ ءبىر جىٍت ەتپە ءۇِىت ءجۇردى دە لوٍدى .باٌىىُ ،وعاْ ِىٕا ءبىر جاعداً دا ضەبەپ بوٌعاْ غىعار. ضوعىص جىٍدارى واۋوازداْ غەوەرگە جەر اۋىپ وەٌگۀدەردىڭ ىػىٕدە اٍۋازٍدً دەگەْ وورىپىەي گرەن اٍەٌي بار ەوەْ .ووفەگە لاراپ باي اغادى،اٍتمأي اٍداً أىك وەٌەدى دەپ ،جۇرت ِالتاعاْ ضوڭ ءبىر وۇٔي وعاْ اپاَ دا بارىپتي.
وۇٍەۋىڭ ابالتىدا ،ءتورت باالڭ بار ەوەْ ،ءوزىڭ لاتتي لَباٌىپ ،تارىعىپ ءجۇرەوۀطىڭ .بۇي جەردى اٌي وْ جىً لؤىص ەتەضىڭدەر ،ۇٌىەْ ۇٌىڭ ولۋىٓ بىتىرگەْ ضوڭ لاالعا ووغىرىپ اوەتەدى ،ضوي ۇٌىڭٕىڭ اتىعي ءتۇبي دۇَٔە جۇزىٓ غارالٍدى- ، دەپ ۇٔدەِەً لاالدى.
-وۇٍەۋىُ غي؟ ءتىرى ِە ،لاغاْ وەٌەدى؟ -دەپ ضۇراضا اٌگي اٍەي:
وۇٍەۋىڭ تىُ لاغىمتا ،ووپ جىٍداْ وەٍىٓ جوٌىعاضىڭ -،...دەپتي.
وورىپىەي اٍەي اوەِىسدىڭ بۇي دۇَٔەٌىه ەِەش ەوۀىٓ بىٍطە دە أاِىسدى ءۇِىتي ءۇزىٍىپ ،غوگىپ لاٌّاضىٓ دەپ اٍاعاْ بوالر ،اٌدە'' ووپ جىٍداْ وەٍىٓ جوٌىعاضىڭ'' دەپ ەِەوطىتىۀدە و دۇَٔە دە وەزدەضەتىٕىٓ ِەڭسەپ اٍتماْ غىعار. اٍتّاتوۆ :ءٍا ،لاالً دەگۀدە باٌگەردىڭ ؤىطي -اداِگەرغىٍىهٔ .اق ضوي وەزەڭدە وەڭەش وداعىٕىڭ بۇوىً حاٌمي وتأعا « ،ۇٌي ووضەِگە» دەگەْ غەوطىس ِالتأىػتىڭ، زور وتأػىٍىك ضەزىّٕىڭ جەتەەىٕدە ءوِىر ءضۇردى .اضىرەضە ضوعىطتاْ وەٍىٕگي جىٍدار لأداً بوٌدى؟ جاۋدى جەڭىپ غىممأىّىس ،جەر باضىپ ،ءتىرى جۇرگۀىّىس، بالىتتي باالٌىك غاعىّىس -ءبارى ،ءبارى ءۇزىٓ ضتإٌَگە لارىسدارِىس دەگەْ زور ِالتأىع ضەزىُ ضاٌتأات لۇردى.بۇي ضەزىّٕىڭ لازىرعأا وۇٌىىٍي بوٌىپ وورىٕىۋى ِۇِىىٓ .وي وەزدە ِەٍِەوەتتىڭ جۇرەىسىپ وتىرعاْ ضاٍاضاتىٕا وۇدىه وەٌتىرۋ (اضىرەضە ءبىسدىڭ اۋىٍدا) ەغىىّٕىڭ ءوڭي تۇگىً تۇضىٕە وىردى ِە ەوەْ ؟ ۀدى وضي تۇضتا ِەٍِەوەتىە لاضتأدىك وٍالعاْ ادإِىڭٍ ،اعٌٕ «حاٌىك جاۋىٕىڭ» باالضىٕا جۇرتتىڭ لاالً لاراۋى ءتَىص ەوۀىٓ ءبىر ءضات ضأاڭٕاْ وتىىسىپ وورغي .ءبىراق، اۋىٍدىڭ لاٌىپتاضماْ ضاٌت-ضأاضي ،ىػىي ِادۀَەتي اٌگي جاْ غوغىتار ءضوزدىڭ ىسعارىٓ بىسگە ؤػا ضەزدىرِەدى .وضىٕداً االضاپىراْ غالتا اوەِٕىڭ ءبىسدى ءوز اۋىٍىٕا جؤەٌتىۋى لأداً وورەگۀدىه بوٌعاِْ ،اضىەۋدە لاٌعأىّسىدا ٔەِەضە فرۋٔسەەە بارعأىّىسدا باضما ءبىر وۇتپەگەْ لاضىرەتىە جوٌىعىۋىّىس ِۇِىىٓ ەوەْ.
غاحأوۆ :لازالطتأداعي الّوال لاالضىٕىڭ «حاٌىك جاۋالرىٕىڭ» اٍەٌدەرى لاِاالتىٓ اٌمَر اتتي ارٔاٍي الگەر جۇِىص ىطتەدى .بۇي الگەردە لازاق ەٌىٕىڭ تۇرار ىرىطمۇٌوۆ، ضاوەْ ضەٍفۋٌٍَٓ ،بەٍىّبەت ِآٍٍَ ،تەِىربەن جۇرگۀەۆ ،وزالباً لوٌىّبەتوۆ،
ضوٌتأبەن لوجأوۆ ،جأاٍدار ضاۋدالاضوۆ ضەوىٍدى ِەٍِەوەت ،پارتَا ،ادەبَەت پەْ ؤەر لاٍراتىەرٌەرىٕىڭ جۇباٍالرى تۇتمىٕدا بوٌدى.
وضىٕداً توزاق وتىٕا غارپىٍىپ جۇرضەدە ضاوەْ ضەٍفۋٌٍَٕٕىڭ ،ءىٍَاش جأطوەىروۆتىڭ اٍاۋٌي جارالرى ارىطتاً اعاالرىّىسدىڭ باعا جەتپەش لوٌجازباالرىٓ جەرگە ووِىپ ،جاضتىعىٕا تىػىپ ضالتاپ ،وەٍىٕگي ۇرپالما اِاْ جاتىىسدى .بۇي ەوىٕىڭ ءبىرىٕىڭ لوٌىٕاْ وەٌە بەرِەش ،ەرٌىىىە بارابار ءىص ەدى.
بىردە ِاعاْ عابَت اعا(ِوضىرەپوۆ) بەٍىّبەت ِإٍٍَٕىڭ جۇباٍي وۇٔجاِاٌطي اٌمَرگە ىسدەپ بارىپ جوٌىمتىرعأىٓ اڭگىّەٌەپ بەرگەْ .ضؤدا وۇٔجاِاي اپاِىس عاباڭە:
وضي الگەردىڭ لوٍىٓ ءوزىُ ادەٍي ضۇرأىپ باعىپ ءجۇرِىٓ .ەرتەٌي-وەظ توردىڭىػىٕدە تاپجىٍّاً لاِاٌىپ وتىرعأػا ،ىػتەگي بار لاضىرەتىّدى ضىرتما غىعارىپ، بار داۋىطىّّەْ اٍعاً ضاٌىپ جىالپ اٌطاَ ەداۋىر جەڭىٍدۀىپ لاالِىٓ -،دەپتي.
اٌجَدە جَىرِا ەوي ِىڭعا تارتا «ىاٌىك جاۋالرىٕىڭ» اٍەٌدەرى لاِاٌعاْ .اۋىٍدى پأاالِاعأدا ءضىسدىڭ أاڭىسعا ضوي الگەردىڭ ءداِي بۇٍىرۋى ِۇِىىٓ ەدى.
اٍتّاتوۆ :ءٍا ،ءبارى ِۇِىىِٓ ...ەوتەپىە ولىپجۇرگۀىّدە ءبىر ِۇعاٌىّٕىڭ بەرگەْ وەڭەضي ءوِىر بوٍي ەضىّدە لاٌدى '' :بىرەۋ اوەڭٕىڭ اتىٓ اتاعاْ وەزدە« ،حاٌىك جاۋىٕىڭ» باالضي اواِىٓ دەپ ،ەغماغاْ دا ءجۇزىڭدى توِەْ ضاٌۋغي بوٌّا!'' ۇضتازدىڭ وضي الىٍي ِۀيءداٍىُ لَٕاٌعاْ غاعىّدا دەِەپ ءجۇردى .بۇي ءضوزدىڭ
اضتارىٕدا أإِىڭ پىىىرىٕە بالتاش '' ءبارى جاٌعاْ ،ءبارى جاال ،ضۀىڭ اوەڭٕىڭ جاٌىك جاۋى بوٌۋى ِۇِىىٓ ەِەش'' دەگەْ باتىً ضەزىُ ءلاتمأىٓ ضەزدىُ .ضوي وەزدەْ باضتاپ اوەَ جؤىٕدە ءبىر حابار ءبىٍۋدى اڭطاۋ وۇٔدەٌىىتي ارِأىّا إٍاٌدى... غاحأوۆ :بۇي ارادا تاعي دا لارىٕداضىڭىس روزا تورەلۇي لىسى اٍتماْ ِىٕا اڭگىّەگە ٔازار اۋداردىك:
- 1975جىٍي .جۇِىص بابىّەْ تاالش لاالضىٕا بارا لاٌدىُ. ءضىس غىڭعىص اٍتّاتوۆتىڭ لارىٕداضي ەِەضطىسبە؟ -دەپ ءبىر اٍەي جىٍي ۇغىراًاِأداضتي.
ءٍا. ءضىسدىڭ وضىٕدا وەٌگۀىڭىسدى ءبىر تأىطىّٕاْ وەزدەٍطوق ەضتىپ لاٌدىُ .لۇداًتىٍەەۀىّىسدى بەردى ،اٍتپەضە ضىسدەردى فپۋٔسەگە ىسدەپ بارعاٌي ءجۇر ەدىُ..
ادەتتە غىڭعىطما اعىٍىپ وەٌىپ جاتاتىٓ حاتتاردا ەضەپ بوٌّاٍتىٓ ،والر دۇَٔە ءجۇزىٕىڭ ،اضىرەضە وەڭەضتەر وداعىٕىڭ تۇوپىر-تۇوپىرىٕەْ وەٌەتىٓ .حاتتاردىڭ ەداۋىر بوٌىگي باضپأا اٌۋعا ووِەن ضۇراعاْ ،ءار ءتۇرٌي دەڭگەٍدەگي ورىٕدارداْ وورگەْ ادىٍەتطىسدىگىٕە توضماۋىً بوٌۋعا ،تەن غەتەٌدەردە عأا ؤدىرىٍەتىٓ لىّبات باعاٌي دارىٍەردە رابۋعا لوي ۇغىٓ بەرۋ جأە توٌىپ جاتماْ تۇرِىطتا ءجَي وەزدەضەتىٓ ِاضەٌەٌەردىڭ توڭىرەگىٕدەگي ءوتىٕىع تىٍەوتەردەْ تۇراتىٓ .ۇٌىەْ ادىٍەتطىسدىىتي ءوز باضىٕاْ وەغىرگۀدىگىٕەْ بوالر،غىڭعىص بۇي حاتتارعا ەرەوػە ءِاْ بەرىپ،
ۋالىتىٕىڭ ووبىٓ ارٔاپِ ،ۇِىىٕدىگىٕػە جاردەَ جاضاپ جاتاتىٓ .ۀدى وضىٕداً اداِداردىڭ ءبىر توبي ِۀي ادەٍي ىسدەپ تاۋىپ ٔەِەضە جوٌىمماْ جەردە ِ :ىٕأي اعاڭىسعا بەرە ضاالضىس با ،بۇوىً وەڭەش وداعىٕدا وي وىطىٕىڭ اٍتمأىٓ جەرگە لاٌدىرار اداَ باالضي جوق غىعار؟ دەضىپ ،لۇالظ-لۇالظ ءوتىٕىع جاتتارىٓ ۇضىٕا بەرەتىٓ ،وەٍدە ؤطىسدا غارۋاضي باضتاْ اضىپ جاتاتىٓ اعاِدى اٍاپ ،حات ٍەٌەرىٕەْ لاغمااللتاٍتىّٕىٓ .جاضىراتىٕي جوق ،جوٌىمماْ اٍەٌدى اٌعاغىٕدا ضؤداٍالردىڭ ءبىرى غىعار دەپ وٍالعأّىٓ.
جو ،جوق -،دەدى وي وۇدىگىّٕىڭ ۇضتىٕەْ تۇضىۀدەًِ - ،ۀىڭ ءضىسدى ىسدەگەْغارۋاَ اوەڭىس تورەلۇٌعا باٍالٔىطتيِ .ۀىڭ اعاَ ابالتىدا ءضىسدىڭ اوەڭىسبەْ ءبىر بوٌّەدە جاتىپتي. اوەِٕىڭ اتي اتاٌعأدا ،دۀەِدى ٔاق ءبىر تون ضوعىپ وتىۀدەً ،ءدىر ەتە لاٌدىُ. -لاٍدا اعاڭىس؟ ءتىرى ِە؟ -دەپپىٓ ضاضمأىّٕاْ.
ءتىرى ،بىراق ،لازىر اۋرۋىأادا لَىٓ جاعداٍدا جاتىر ،دارىگەر ضأاۋٌي عأا وۇٔيلاٌدى دەٍدىِ ،ۇِىىٓ بوٌطا اعاڭىس غىڭعىطتي وورگىطي وەٌەدى ،ءبىراق ،گازەتتە وي وىطىٕي اِەرٍىادا ءجۇر دەپ جازدى عوً ...،ضؤدىمتاْ ،ءضىسدى ىسدەدىُ...
وەٌىٕػەوىە ىٍەضىپ اۋرۋحأاعا باردىُٔ ،اۋلاضتاردىڭ تىٕىص االتىٓ ِەزگىٍىٕە تاپ وەٌىپپىس .دەگۀّەْ،لارىٕداضي وەزەوػي ضەضتراداْ رۇلطات ضۇراپ ،اعاضىٓ ضۇٍەِەٌدەپ اۋىس ۇٍگە اٌىپ غىمتي.
ضابىرٌي اداَ ەوەْ ضىرت وەٌبەتىٕەْ وورىٕىپ تۇر ،ءبىراق ،اۋرۋ ِۇجىپ ،تَتىمتاپ لاٌىپتي ،ەوي ٍىٕىٕەْ زورعا دەَ االدى .لىطما لاٍىرىُ اِأدىك-ضاۋٌىمتاْ ضوڭ ِۀىڭ جۇزىّە زەر ضاٌىپ لارادى دا جأارىٓ جاش جۋىپ لوٍا بەردى.
تورەلۇٌعا بەت ءپىػىٕىڭ ولطاش ەوەْ...ۀدى ءوٌىپ وەتطەَ دە ارِأىُ جوق...لۇداً ِاعاْ لاراضماْ ەوەْ -،دەپۀتىگىپ لاٌدى .ءوزىٓ تاڭىسبەردى االپاٍەۆپىٓ دەپ تأىطتىردى ،ءبىراز وتىرىپ ۀتىگىٓ باضماْ ضوڭ الطالاي اڭگىّەضىٓ ارىداْ ءوربىتتي. ...جاضتار ۇٍىّىٕدا ىطتەپ ءجۇر ەدىُ ،اعاَ ۇزالباً بوٌطا الجار اۋىٍىٕدا ووٌجوزباضتىعي .باش ووتەرەر ازاِاتتىڭءبارىمَىت ەتطە «جاٌىك جاۋى»اتأىپ ،ابالتىعا لاِاٌىپ جاتماْ غاق .وەزەن اعاِادا وەٌگەْ ەوەْ ،ووزدى اغىپ-جۇِعأػا اٌدى دا وەتتي .ارتىٕاْ ووپ وەغىىپەً ِۀي دە ۇاتادى. اعاڭ -حاٌىك جاۋى ،وىّدەرِەْ باٍالٔىص جاضادى ،لأداً زٍأىەضتىه ارەوەتىطتەدىٔ ،ۀدەً ۇگىت جۇرگىسدى؟ وأە،اٍت!-دەضىپ ،وۇْ ضاٍىٓ ضاْ ضۇرالتي ووٌدۀەڭ تارتىپ ،ۇرىپ ،تەپىىٍەپ لَٕاٍدى .لاضارىطىپ تۇرىپ اٌدىُ .ءبىر جوٌي تەرگەۋغىٕىڭ ابدەْ اغىٕعأي ضؤداًِ -ىٍتىمتىڭ دۇِىّەْ بار پارِأىّەْ اۋزىّا پەرىپ وەپ جىبەرىپ ەدى ،ۇضتىڭگي ،اضتىڭعي تىطتەرىّٕىڭ تەڭ جارىّىٕاْ اضتاِي وپىرىٍڭپ ءتۇضتي .ءوزىُ ەضىّٕۀتأىپ لاٌىپپىٓ.اٌدەْ ۋالىتتا ەضىّدى جَىپ، ووزىّدى اغطاَ بوٌّەدە ،تاش ەدۀٕىڭ ۇضتىٕدە جاتىر ەوۀّىٓ .إٍاالِا لاراپەدىُ، جاق جۇٔدەرى ءوربىَىپ ىطىەْ ،وۇٔدەٌىىتي ۇرىپ-ضوعۋداْ ابدەْ ازىپ-توزعاْ اٌتي-جەتي وىطىٕي ووردىُ .غەتتە جاٌعىس تەِىر توضەن تۇر .لاضىّدا غىمػىتتي وەٌگەْ ءبىر ٍّاْ ءجۇزدى جىەىت پارغە-پارغە بوٌعاْ بەت-اۋزىّٕاْ،ەرٔىّٕەْ الماْ
لأدى ءضۇرتىپ وتىر ەوەْ. تۇر ،لاٌماَِ ،ۀىڭ ورٔىّا جات-،دەپ لوٌتىعىّٕاْ ضۇٍەپ ،توضەوىە جاٍعاضتىردى.بۇي جاٌعىس توضەوىە بوٌّەدەگىٍەر وەزەگىّەْ جاتىپ دەِاالتىٓ وورىٕەدى ،بۇگىٕگي وەزەن اٌگي جىەىتتىىي ەوەْ .اٍتپەضە تاش ەدۀٕىڭ ىسعارى ضۇٍەەىڭٕەْ ءوتىپ غىداتار ەِەش .وزگەٌەرى ءتىً لاتماْ جوق ،ءتىپتي ءبىر-بىرىٕە ءضوز لاتۋداْ لورلىپ، جاٌتاق بوٌىپ لاٌطا وەرەن .ەرتەضىٕە تەرەڭدەپ تأىطتىك،اتي-ءجؤي تورەلۇي اٍتّاتوۆ ەوەِْ ،ۀىڭ تاالضتاْ وەٌگۀىّدى ەضتىگۀدە ءتىپتي لۋأدى ،بىرتە-بىرتە تۋعاْ اعا-ىٕىدەً باۋىرالضىپ وەتتىه .جاً-وۇٍىّە توٌىك لأعاْ ضوڭ: ضۀىڭ جاضاعاْ لىٍّىطىڭ جوق ءارى جاضطىڭ ،تەن اعاڭٕىڭ ىطىٕە بوالجاتىرضىڭ .تەرگەۋغىٍەردىڭ ارأداتىۋٔاْ ضاق بوي ،ەغىىّدى ضاتپا ،وضي لاٍطارٌىعىڭٕاْ تأباً ،ءتوزىپ باق ...ءتۇبي بوضأىپ غىعاضىڭ ،اي ،ءبىسدىڭ حان باضماغا ...بىردەْ اتۋعا اٌىپ وەتۋى دە عاجاپ ەِەش -،دەدى وۇرضىٕىپ. تورەلۇي ابالتي جاضتىعىٕىڭ الػىً تىطىٕاْ وىػىۀە لوي دوربا تىگىپ اٌعاْ ەوەْ، ؤىطي لارالۇغمىً تارتىپ ،ابدەْ وىرٌەپتي .ضوي لوي دورباعا لارا جىپپەْ «چَٕگَس»ٍٍ«،گَس» دەپ ەوي ۇٌىٕىڭ اتىٓ جازىپتي .جأىٕاْ «تاالش» دەپ جازعىطي وەٌگەْ عوً دەٍّىٓ ،ءبىراى ،ءجىبي لۇرعىر ضوڭعي «ش» ارپىٕە جەتپەً لاٌطا وەرەن، «تاال» دەگەْ ءضوز أىك ولىالدى .ءوزى اضا پاراضاتتي ،ءبىٍىّدى ،ءارى وتە تازا تابەتتي جاْ ەوەْ .لوي دورباضىٕا غۇپەرەوىە وراپ ضابىٓ ،تاراق ،ءتىص غوتىىطىٓ ضاٌىپ جۇرەتىٓ .ءبىر وۇٔي تۇٔدە وزەەٌەرگە ەضتىرتپەً لۇالعىّا ضىبىرالدى: ِاعاْ تىمىر تاٍادى - 58 .تارِالما ءىٍىپتي«،حاٌىك جاۋى» رەتىٕدە جات اٌۋ ،جات جازۋۇلىػىٕاْ اٍىرِاق .ضاعاْ الىرەتتىهءوتىٕىػىُ بارِ :ىٕا لاپاضتاْ اِاْ-ەضەْ لۇتىٍطاڭ ،غەوەرگە بارىپِ ،ۀىڭ اٍەٌىّدى ،باال-غاعاِدى تاۋىپ اي« :حاٌىك جاۋى»
دەگۀي غىٍعٌ وتىرىه،ءبىراق« ،لاٌىك جاۋىٕىڭ»تۋىطي ضأاپ اعا -ىٕىٍەرىٕدى لاِاۋعا االِا دەپ تە لورلاِىٓ .پەرزۀتتەرىّٕىڭ ەضتَارى غىڭعىص وِىردە زورٌىك، ۇضتەِدىه بارىٓ بىٍّەً ءوضىپ وەٌە جاتماْ ٔازىه ،ضەزىّتاي باال ەدىِ .اضىەۋدە تۇرىپ جاتمأىّىسدا ،اۋالدا ەوي اداَ توبەٌەضىپتي ،تەپطە تەِىر ۇزەتىٕدەً جاش جىگىت لارت وىىطٕي لاتتي ۇرىپ تاضتاضا وەرەن ،ضؤي وورگەْ غىڭعىص ۇٍگە ەبىً-دەبىٍي غىعىپ ،جىالپ وەٌدى'' .لورلىٕىػتي...اٍاِادى'' دەٍدى ووطىگىٓ باضا اٌّاً .ضوي ۇٌىّّەْ جەوە وتىرىپ ،اغىماڭگىّەٌەشِ،ىٕەزىٓ لاتاٍتىپ ،اٌداعي وەزىگەر لَىٕدىمتارعا ازىرٌەپ لوًِ،ۀىڭ «حاٌىك جاۋى» ەِەش ەوۀىّدى لۇالعىٕا لۇً .ەٌگە لاٍتپاً لاٌطاَِ ،ەْ دەگۀدە غىعاردا جأي باضما باٍمۇش أاضي ٔاعَّاعا، ءىٕي-لارىٕداضتارىٕا باش-ووز بوٌۋ ضڭٕىڭ ِىٕدەتىەوۀىٓ ۇلتىر،ءىٕىطي ەوەۋىٕىڭ اتي جازىٍعاْ دورباِدى ِۀەْ ەضتەٌىه ەتىپ تاپطىس .ۀدى ِىٕا ءوتىٕىػىّدى جادىڭا تۇت :ەگەر ِۀي اتۋعا ەِەش ِوٌداۋأوۆوا ابالتىطىٕا اٌىپ وەتطە ضالػي ارلىٍي ضۀەْ دوربأىڭىػىٕدەگي ضابىٕدى ضۇراتاِىٓ؛ ضىبىرگە جؤەٌتەتىٓ بوٌطا (ٔۋ ورِأدى وٌىە عوً) تارالتي اٌدىراِىٓ .وراي جاعىٕا اٍداضا ''ءتىص تازاٌىعىع غوتىىٕي بەرىپ جىبەرضىٓ'' دەٍّىٓ .اي ،ضاۋ بوي ،اٍالٔاٍىٓ ،تىرغىٍىىتە وەزدەضە اٌّاضاق و دۇَٔەدە جوٌىعارِىس... ِەْ جىالپ تۇرىپ ،اٍتمأىٓ بۇٌجىرتپاً ورىٕداۋعا ضەرت بەردىُ .تورەلۇٌدى اٌىپ وەتتي .ەوي وۇٕٔەْ وەٍىٓ'':اٍتّاتوۆتىڭ ضوڭىٕدا لأداً بۇٍىّدارى لاٌدى؟'' دەپ ضۇپ-ضۇر ،جىٍّالتاً ضالػي وىردى .ءبىر جاِأاتتىڭ بوٌعأىٓ ضەزگۀدەً، تورەلۇٌدىڭ جاعداٍىٓ ضۇراپ ەدىُ ،وي ضوق ضاۋضاعىّەْ توبۀي ٔۇضماپ'':لازىر جأي بەٍىػتە ۇغىپ جۇرەەْ غىعار'' دەپ جىَّدى .تىسەَ لاٌتىراعاْ وۇٍي ضالػىعا پوپاٍىەضي ِەْ باش وىَىّىٓ عأا اٌىپ بەردىُ ،دورباضىٓ ،تاراعىٓ پەرزۀتىٕە
اِأاتتارِىٓ دەپ تىعىپ لوٍدىُ .ووپ ۇزاِاً ِۀدە «جۆاٌىك جاۋىٕىڭ» ضباٍالش ءىٕىطي دەگەْ جاالِەْ وْ جىٍعا وەضىٍىپ ،ضۆەردىٍوۆضىي ابالتىطىٕا ءبىر-اق غىمتىُ .لۇداً وۋا ،وْ جىً بوٍي «چَٕگَس»ٍٍ«،گَس» دەگەْ جازۋى بار تورەلۇٌدىڭ اِأات دورباضىٓ ،تاراعىٓ پوپاٍىەِٕىڭ ىػىي لاٌتاضىٕاْ تاضتاعأىُ جوق ،ۇٌىەْ ۇٌىٕا ءوز لوٌىّّەْ تاپطىراِىٓ دەگەْ ضۀىّدە ءجۇردىُ .وەٍدە غىڭعىطتىڭ جَيءِاعا توٌعاْ جىەىت غاعىٓ تورەلۇٌعا ولطاش ءءتَىطتي لاش-لاباعىٓ وٍػا ووز اٌدىّا وەٌتىرەتىّٕىٓ. ءبىراق '' ،ادإِىڭ باضي -اٌالٔىڭ دوبي'' دەگۀدەًِ ،ۀىڭ تاعدىرىُ ِۇٌدە باضماغا غەغىٍدى ،وْ جىٍداْ ضوڭ دا ەٌگە لاٍتۋعا رۇلطات بەرىٍّەدى ،ءضىبىردىڭ ءبىر تۇوپىرىٕدەەى ەٌدى ِەوۀگە جەر اۋداردى .ۀدى بۇرىٕعىداً ابالتىدا ەِەش ،ضوي اٍّالما جۇِىص ىطتەۋىّە ،ەروىٓ ءجۇرىپ-تۇرىۋىّا ِۇِىىٕدىه جاضاٌدى .ءبىر تاتار لىسىٕا ۇٍٍۀىپ ،وىػىىىرىُ غاڭىراق ووتەردىُ .وضي تۇضتص ،ەٌگە لاٍتۋ ءۇِىتي وەضىٍگۀدىىتەْ بە ،اٌدە ءضاي-ءپاي توٍىٕعأدىمتاْ با ،وزىّّەْ بىرگە ىطتەٍتىٓ جوٌداش لىەىتىّٕىڭ ۇٍىٕەْ ىػىەْ ضاِاگؤٕىڭ(لوٌدا اغىتىٍعاْ اراق) بۋى ِا ،لاً ضاٍتاْ تۇرتىۀىٓ لاٍداَ ،ەضىي پوپاٍىەِدى ىػىي لاٌتاضىٕداعي تورەلۇٌدىڭ اِأات دورباضىّەْ بىرگە وزۀگە اللتىرىپ جىبەرىپپىٓ .بۇي ِىٕەزىّدى لۇداً دا ،اوەڭٕىڭ ارۋاعىدا لوظ وورِەضە وەرەنٔ .اق ضوي وۇٔي ات لورادا ءِىٕىص ووٌىگىٕە تاعا لاعىپ جاتمأدا ،اٌگي حاٍۋاْ ارتمي اٍاعىّەْ وەۋدەِە تەۋىپ وەپ لاٌعأدا ،دەَ اال اٌّاً، ەضىّٕەْ تأا لۇالدىُ ،ەوي لابىرعاَ ضىٕىپ ،ووپەِٕىڭ ءبىر بوٌەگي ەزىٍىپ وەتىەْ ەوەِْ ،ۇگەدەن بوٌدىُ دا لاٌدىُ .ضوداْ باضتاپ ،ار ءتۇرٌي اۋرۋحأاالردا اٍالپ ەِەش، جىٍداپ جاتۋعا تۋرا وەٌدى .ۀدى ضوي اۋرۋداْ ووز جۇِعاٌي تۇرِىٓ.
الىرى ەٌگە لاٍتۋعا رۇلطات بەرىٍدى(حرۋغػەۋوە ِىڭ دا ءبىر رالىّەت) دەرەۋ جۇِىطىّّەْ ەضەپ اٍىرىطىپ ،اٍەٌىّدى لاضىّا اٌىپ ،ضارى تاپ ضاعىٕىػىّا اٍالٔعاْ تاالضىّا وەٌىپ ،اعاٍىٓ-تۋعأدى اراالپ غەرىّدى تارلاتتىُ .وداْ-بۇداْ تورەلۇٌدىڭ باال-غاعاضىٓ ضۇراضتىرىپ وورىپ ەدىُ ،فرۋٔسەگە ووغىپ وەتىەْ دەگەْ حابار اٌدىُ. ضؤىّەْ ،بۇي ولَعا ضأإِىڭ تەرەڭ تۇوپىرىٕدە ووِۋٌي لاٌىپ لوٍدى ،ؤىڭ ۇضتىٕە ٔاۋلاضىُ ءجَي-ءجَي ۇضتاپ ،دەَ اٌۋىُ لَىٕداپ ،ءوز باضىّّەْ ءوزىُ اٌەن بوٌىپ وەتتىُ ،لأػاِا جىً وضىالً اعىپ وتە غىمتي .وۇٔدەردىڭ وۇٔىٕدە ووڭىٍىّٕىڭ اضپأىٕاْ ٔاٍساعاً وٍٕارىٓ ءبىٍدىُ بە؟ تاعي دا ەضىي دەرتىُ لوزىپ اۋرۋحأاداجاتماِىٓ .جأىّداعي جىەىت لاٌىڭدىعي ەوي ەٌي وىتاپتاْ ەرتەٌي-وەظ ووز اٌّاٍدى ،بىردە وي دەَ اٌۋعا وەتىۀدە وىتاپما وڭىٍطەَ ،غىڭعىص اٍتّاتوۆتىڭ ''ضاِأػىٕىڭ جوٌي'' اتتي جَٕاعي ەوەْ ،ولٌ باضتادىُ '' :اوەِ ،ەْ ضاعاْ ەضىەرتىىع تۇرعىسا اٌّاٍّىٓ ،ضاعاْ لاً جەردەْ توپىراق بۇٍىرعأىٓ بىٍّەٍّىٓ. وضي ەڭبەگىڭدى ،تورەلۇي اٍتّاتوۆ ،ضاعاْ ارٔاٍّىٓ .اپا ،ضەْ ءبىسدى ءوضىرىپ ،اداَ لىٍدىڭ ،ضۀىڭ ۇزاق ءوِىر ضۇرۋىڭدى تىٍەپ ،اپاَ ٔاعَّا اٍتّاتوۆا ،ضاعاْ ارٔاٍّىٓ'' دەگەْ جوٌدار ِارجأداً ءتىسىٍىپ تۇر.
غىڭعىطتىڭ وىتاپ بەتىٕدەگي اوەضىٓ ەضىە ضاالتىٓ باٍطاٌدى ضۋرەتىٓ وورگۀدە، ؤىڭ ەڭ ضوڭعي ءوتىٕىػي ،لوش پەرزۀتىٕىڭ اتي جازىٍعاْ وىرغەڭ دوربا ،ءضىبىر ورِأدارى اٌّا وەزەن ووز اٌدىّا ەٌەضتەپ وەتتي.
اٌال ،إٍاٌىپ وەتەٍىُ-اًِ ،ىٕاۋ تورەلۇٌدىڭ تۇٍاعي ەوەْ عوً!-دەپ .وىتاپتي باۋرىّاباضىپ جىالدىُ .جاضىراتىٓ ٔە ۆار،ءوزىّدى ضوي ضاتتە ضؤػاِا جەن وورىپ وەتتىُ،
لَىٓ غالتا لوي ۇغىٓ بەرىپ ،زور ضۀىُ ارتماْ ادإِىڭ الىرەتتىه ءوتىٕىػىٓ ورىٕداً اٌّاعأىُ جأىّدى اٍازداعي تەِىردەً لارىدى ،بوٌعاْ جاٍدىڭ ءبارىٓ غىڭعىطما حاتپەْ باٍأداپ ،دوربأي وزۀگە اللتىرىپ جىبەرگەْ اٌطىسدەگىّە وەغىرىُ ضۇراعىُ وەٌدى ،بىرٔەغە رەت ولراٌطاَ دا ەرىه وۇغىُ جەتپەدى ...جالىٕدا دارىگەردىڭ لارىٕداضىّا وڭاغاالپ اٍتىپ جاتماْ اڭگىّەضىٓ لۇالعىُ غاٌىپ لاٌدى''، ۀدى ووپ بوٌطا ءبىر اٍعا عأا تارتادە''دەدى .ضؤي ەضتىگۀٕەْ بەرى ِۀدە ۇٍمي جوق .و دۇَٔەگە تورەلۇٌدىڭ لارىسىٓ لاالً ارلاالپ وەتەِىٓ؟ ؤدا جوٌىعا لاٌطاق'': تاڭىر بەردى ،ازاِاتتىعىڭ لاٍدا؟ ِۇِىىٕدىگىڭ بوال تۇرا تىُ لۇرىطا ءبىر پەرزۀتّە ضاٌەِىّدى جەتىىسبەگۀىڭ لاالً؟'' دەضە ٔە بەتىّدى اٍتاِىٓ .ضؤاْ ضوڭ لارىٕداضىّا ءوتىٕىع جاضادىُ '':بۇي دۇَٔەدەْ رٍسا بوٌىپ اتتأطىٓ دەضەڭِ ،ۀي تورەلۇٌدىڭ ءبىر تۇٍاعىّەْ جوٌىمتىر ،اٍاعىٕا جىعىٍىپ وەغىرىُ ضۇراٍىٓ'' دەدىُ. لۇداً ووز جاضىّدى وورگەْ ەوەْ ،لاٌماَ ،بۇوىً تورەلۇي اۋٌەتىٕىڭ اتىٕاْ ضەْ وەغىرىُ ەت ِاعاْ -،دەپ جاش باالداً وەڭطەڭدەپ جىالدى.
اعا ،جاضىّاڭىسغي ،ءضىسدىڭ ٔە وىٕاڭىس بار؟ بۇعاْ تاِىرىٓ ادىٍەتطىسدىىىەجاٌعاعاْ ضوي وەزگي لاتايءداۋىر وىٕاٌي -،دەپ لارٍأي جۇباتماْ بوٌدىُ ،ءبىراق، ءوزىُ دە لاتتي توٌمىعأدىمتاْ ،اوەِٕىڭ ەڭ ضوڭعي تىٕىص-تىرغىٍىگىٕە وۋا بوٌعاْ، ەوي ٍٕىٕەْ دەَ اٌىپ ،ءوِىر ِەْ ءوٌىُ اراضىٕدا ازار تۇرعاْ بەٍػارا لارٍأي لۇغالتاپ ووطٌ بەردىُ...
اٍتّاتوۆ :ءٍا ،اوەِىسدىڭ تاڭىربەردى االپاٍەۆ ارلىٍي - 1938جىٍعي جوٌداعاْ ەو ضوڭعي التىك ضاٌەِي بىسگە - 1975جىٍي عأا وەٌىپ جەتتي .بۇي وەزدە أاِىسدىڭ و دۇَٔەٌىه
بوٌعأىٕا ءتورت جىً توٌعاْ ەدى... غاحأوۆ- 1938:جىٍدىڭ ىسعارٌي وۇزىٕدە ،لازىرگي بىػىەڭ لاالضىٕىڭ تاۋٌي بەتىەٍىٕدەگي چوڭ تاغتا ،ىػىي ىطتەر حاٌىك ووَِططارٍاتي دەِطٍىص ءۇٍىٕىڭ ىرگەضىٕدە اٌدەوىّدەر بىرٔەغە ِاغَٕا اداِدى جاضىرىٓ اوەٌىپ اتىپ ،ارٔاٍي ازىرٌۀگەْ غۇڭمىرعا جىّىٓ بىٍدىرِەً ووِىپ تاضتاٍدىِ .ۇٔي ضوي دەِاٌىص ءۇٍىٕدە لاراۋىً بوٌىپ ىطتەٍتىٓ ابىمات لىدىراٌَەۆ دەٍتىٓ الطالاي ەغىىّگە ضەزدىرِەً ضىرتتاْ بالىالپ تۇرادى ،ءوزى ۇزاق جىٍدار اٌگي جەرگە بارىپ ،لۇراْ ولىپ ،دۇعا لىٍىپ جۇرەدى .لارٍأىڭ ءبۇٍىرا دەگەْ - 1928جىٍي تۋعاٍْ ،اعٌٕ ضىسبەْ تۇٍەدەً جاضتي لىسى بار ەوەْ ،ضوي بۇٍىراگە اوەضي '':ەضىڭدە بوٌطىِٓ ،ىٕا جەردە ووپ ادإِىڭ ضۇٍەگي جاتىر ،زاِاْ وڭاٌطا جۇرتما اٍتارضىڭ ،لازىر تىطىڭٕىڭ غىعررِا'' دەپ لاتتي ەضىەرتەدى .لىرعىسضتاْ دەِووراتَاٌىك جوٌّەْ ەگەِۀدىه تۋىٓ ووتەرگەْ تۇضتا ءبۇٍىرا اپاً اوەضىٕەْ ەضتىگەْ اڭگىّەضىٓ اٍتىپ ،حاۋپطىسدىه ووِەٍتەتىٕە حات جوٌداٍدى .ووَِتەتتىڭ ءبوٌىُ باضتىعي بوٌىپ ىطتەٍتىٓ بوالت ءابدىراحّأوۆ دەگەْ جاش جىگىت ءوز ضاالضىٕداعي غەوپەْ ابىروٍىٓ جوعارى لوٍعاْ وەٍبىرەۋٌەردىڭ لارضىٍىعىٕا لاراِاً ،اتاٌعاْ جەردى لازۋدى ۇٍىٕداضتىرعأدا
137
ادإِىڭ ضۇٍەگي غىعادى ،ضوي ضۇٍەوتەردىڭ اراضىٕاْ ءضىسدىڭ اوەڭىس تورەلۇي اٍتّاتوۆتي اتۋعا بۇٍىرعاْ ءۇظ پاراق ۇوىُ لاعازى تابىالدىِ.ۇراعات لۇجاتتارىٓ التارا وەٌگۀدە ،بۇي ارادا اوەڭىسبەْ بىرگە لىرعىس ەٌىٕىڭ ءجۇضىپ ءابدىراحّۀوۆ ،لاضىُ تىٕىطتأوۆ ،ەروىٕبەن ەضأاِأوۆٍّ ،أاٌي اٍداربەووۆ ،باٍاٌي ٍطاوەٍەۆ ،اضأباً جاِأطارٍەۆ ،وضّأمۇي اٌَەج ،ضىدىك چوڭباغەۆ ،ضەوىٍدى ءىرى-ءىرى لاٍرەتىەرٌەردىڭ ضۇٍەگي جاتمابي أىمتاالدى .لاضىرەتتي ِەوۀگە «اتابەٍت» دەگەْ ات بەرىٍىپ ،جازىمطىس «حاٌىك جاۋى» اتأعاْ ِارلۇِداردىڭ ضۇٍەگىٓ ارۋالپ ،لاٍتا
جەرٌەۋ ضاٌتىٕدا رەضپبٍَىا زۇڭتۇڭي اضمارا لاٍەۆ ،ضؤاۋ ٌَۋوطەِبۋرگتەْ ارٔاٍي ۇغىو وەٌىپ ءوزىڭىس ءضوز ضوٍٍەپطىس .لاتىطمأداردىڭ اٍتۋىٕػا ،توٌمىّاعاْ ،ووزىٕە جاش اٌّاعاْ اداَ لاٌّادى دەٍدى.
- 1995جىٍداْ باضتاپ - 25لاراغا زۇڭتۇڭٕىڭ ارٔاٍي
جارٌىعىّەْ «لۋعىٓ -ضۇرگىٕگە ۇغىراعأداردى ەضىە اٌۋ وۇٔي» بوٌىپ جارٍاالٔدى. جَىٕعا ەوەِىس بىرگە باردىك .جَٕاٌعاْ جۇرتتا ەضەپ جوق .لوٌىٕا ازا گۇٌىٓ ۇضتاعاْ ەوي لارىٕداضىڭىسٌَ -ۋتطَا ِەْ روزا لارضي جوٌىمتي ،ووزدەرى بۇالۋداً ءىطىپ وەتىەْ .ءبىر توپ جاضتار ،غاِاضي داغۇە ولۋغىالرى بوالرٔ ،اعىس جىگىتتىه داۋرەْ - وتىسبەش جاضتىڭ بەٌەضىٕدە ِاڭگي لاٌىپ لوٍعاْ ،ووِىردەً لارا غاغتي، إٍاالضىٕداعي لاٌىڭ لاۋىّعا جأارىٕاْ جاٌىٓ ضەبە ،وٍالٔا لاراپ تۇرعاْ تورەلۇي اٍتّاتوۆتىڭ ،ؤىڭ بۋرىً غاغتي ،تىرغىٍىىتىڭ تاالً ۇٍتمىٕاْ بورأي ِەْ داۋىٍىٕاْ اِاْ ءوتىپ ،اٌەِدىه اتاق-ابىروٍدىڭ لۇزار غىڭىٕا غىمماْ بەي پەرزۀتي ضىسدەْ ەوي ەضە جاش وورىٕەتىٓ ۇٌىەْ ضۋرەتىٓ ِالتأىػپەْ ۇضتاپ تۇردى.
اٍتّاتوۆ :ەٌۋ ءۇظ جىٍداْ ضوڭ 137ادإِىڭ ضۇٍەگي اراضىٕاْ اوەِدى اتۋعا بۇٍىرعاْ ۇوىُ لاعازدىڭ غىعۋى ووڭىً وزۀىّدى اضتاڭ-وەضتەڭ ەتىپ توٌمىتتي .اداَ ضۇٍەگي تۇگىً تۀىردىڭ ءوزىٓ لۇَ لىپ ۇگىتىەْ جارتي عاضىرداْ اضتاَ ۋالىت بوٍي اوەِٕىڭ ءتوش لاٌتاضىٕداعي ءۇظ پاراق لاعازدىڭ غىرىّەً لاٌۋى ٔە دەگەْ وەرەِەتِ ،ۇحتار جاْ! لۇداً بار ەوەْ ،ادىٍەت وەظ بوٌطادا ضاٌتأات لۇردى .ءبىراق ،ضوي جىٍدارى ءبىس باضتاْ وتىىسگەْ ۇٍمىطىس تۇٔدەردى ،ءبىس وورگەْ وەِىطتۋغىٍىىتي جأە ضوي ادىٍەتطىسدىىىە لارضي تۇرار وۇظ تابا اٌّاً ،ءوزىڭدى ءوزىڭ ىػتەْ ِۇجىپ، پۇغاٍّاْ بوٌۋ لاضىرەتىٓ ءتاڭىرىُ اداَ تۇگىً ِاٌدىڭ دا ِاڭداٍىٕا جازباضىٓ! غاحأوۆ :غىىە ،ەگەر لارضي بوٌّاضاڭىس ،تاعي دا وً باعىتىٓ لارىٕداضىڭىس روزأىڭ
اڭگەِەضي جەٌىطىٕدە وربىتطەن.
أاِىس لاغاْ ووزى جۇِىٍعأػا غىڭعىطتىڭ لوٌىٕدا تۇردى .تەن پەرزۀتتەرىٕىڭۇٌىۀي بوٌعأدىمتاْ عأا ەِەش ،ؤىّەْ وزگەغە رۋحأٌ بىرٌەضتىه تاپمأدىعىٕاْ دا غىعار .وي غىڭعىطتىڭ ءار تۋىٕدىطىٓ ،ءتىپتي ِالاال ،ضۇحباتىٕا دەٍىٓ تاٌداپ ولَدى ،ضوي وەزگي وەڭەش ،اٌەَ ادەبَەتىٕەْ دە ِوي حاباردار ەدى.
غىڭعىطتىڭ ادەبَەت ضاالضىٕداعي ٌۀَٕدىه ضٍَىمتي اٌۋى تەن لىسعىس حاٌمي ءۇغىٓ عأا ەِەش ،وەڭەش وداعىٕداعي ۇٌت رەضپبٍَىاالرى ءۇغىٓ ،اضىرەضە ورتا ازٍا ِەْ لازالطتاْ حاٌمتارى ءۇغىٓ زور ِالتأىع بوٌدى .ۇٍتىۀي ،بۇي ضٍَىك ضوي تۇضتا وەڭەش وداعىٕدا جاپپاً تأىٍعأدىمتي بىٍدىرەتىٓ ،ءارى ؤي اٌعاْ اداَ ووزى ءتىرى والضطَىتەردىڭ لاتارىٕاْ ءبىر-اق غىعاتىٓ .بۇي اضا بەدەٌدى ضٍَىك بۇعاْ دەٍىٓ ادەبَەت ضاالضىٕدا وۇٌٍي ورتا ازٍا ِەْ لازالطتأدا جاٌعىس ِۇحتار اۋەزوۆلا عأا بەرىٍگەْ ەدى .غىڭعىص ضٍَىك اٌعاْ وۇْ اٍتّاتوۆتار جأۇٍاضىٕىڭ ابىروٍىٓ بىردەْ اضپأعا غىعارعاْ وۇْ بوٌدى .رەضپوبٍَىاٌىك گازەتتەر غىڭعىطما ءبىر-بىردەْ ، ەوىدەْ بەت ارٔاعاْ .تۇش-تۇضتاْ جەدەي حاتتار جاۋىپ وەتتي ،بۇرىٓ ءبىسدىڭ دۇَٔەدە بار-جوعىّىسداْ بەٍحابار ءار ءتۇرٌي دەڭگەٍدەگي پارتىَا ،ۇوىّەت باضػىالرى تەٌەفؤّەْ ٔەِەضە ارٔاٍي وەٌىپ لۇتتىمتاپ جاتتي .ووغەٌەردە ،دۇوۀدەر دە ،ءار لٍَي ِادۀَەت وغالتارىٕدا جۇرتتىڭ ءبىر-بىرىٕە ،دابىرالضىپِ ،التاْ تۇتىطمأي جاٌعىس غىڭعىص لأا .تاق ضوي وەزەڭدە ،لاش لىٍعأداً اپاَ اۋرۋلأاعا جاتىپ لاٌعاْ .وظ بازارىٕا ضوعىپ ،اپاِا ارٔاپ جەِىص-جَدەن اٌۋعا اۆتوبۋزعا ءتۇضتىُ .لوٌىٕا ۇضتاعاْ ۇٌىەْ تۇٍىٕػەگي بار ،ەٌۋٌەر غاِاضىٕداعي زور دۀەٌي ،لَاق ِۇرتتي لىسعىس
لاضىٕداعي جىگىتىەِ '' :ىٕە ،لىرعىس حاٌمي دا ءوزىٕىڭ ۇٌي پەرزۀت تۋا االتىٕىٓ غىڭعىص ارلىٍي تاعي دا ءبىر داٌەٌدەدى'' دەدى غاتتأىپ .وەۋدەِدى غەوتەْ ءتىص ِالتأىع ضەزىّي وەرٔەپ ،ووزىّە جاش توٌمىدى .وەغەعأا وەزگەٌگۀگە تۇرتىي بوٌعاْ«حاٌىك جاۋىٕىڭ پەرزۀتتەرى ەِەش پە ەدىڭ؟ پ ،لۇداً ،ءبىسدىڭ دە باعىّىس جأاتىٓ وۇْ تۋادى ەوەْ-اۋ!
اوەِىسدىڭ غىڭعىطپەٍٍْ ،گَسبەْ بىرگە تۇضىەْ ضۋرەتي ىٍعٌ دا اپإِىڭ لوي ضوِىەضىٕدە جۇرەتىٓ ،ۀدى ضوي ضۋرەتتي اۋرۋلأاعاداعي جاضتىعىٕىڭ لاضىٕا لوٍىپ اٌىپتي.
ِاضىەۋدەْ وەٌە جاتماْ غىڭعىطتي لارضي اٌۋعا ۇوىّەت باضػىالرى ،اعاٍىٓ-تۋعاْ، جورا-جوٌداضتار وەتتي .ضوي توپما وۇٍەۋىُ ەضۀبەوتي لوضىپ ،ءوزىُ اپإِىڭ لاضىٕدا لاٌدىُ .غىڭعىص ۇٍىٕە ضولپاً ،تىىە اۋرۋحأاعا وەٌدى .اپاَ ورٔىٕاْ ازەر تۇرىپ (اٍاعي وۇپ بوٌىپ ءىطىپ وەتىەْ ەدى) ،غىڭعىطتىڭ ِوٍٕىٕاْ لۇغالتاعاْ وۇٍي ۇزاق ووطىپ جىالدى .ءبىراق ،بۇي تاۋ باۋراٍىٕداعي غالپاق تاضتي ارەڭ جارىپ غىمماْ بۇالق ووزىٕدەً لۋأىع جاضي ەدى .غەرىه عاضىرداْ اضماْ ازاپتي وۇٔدەرى ِەْ ۇٍمىطىس تۇٔدەرىٕىڭ لارىّي لاٍتمأداً ،وەۋدەضىٓ وەرە دەَ اٌدى .ءضۇٍتىپ اپاَ غىڭعىطتىڭ زور ابروٍي بَىگىٕە ووتەرىٍگەْ وۇٔىٓ دە تورەلۇي رۋحىٕىڭ جەڭىطي رەتىٕدە لابىٍدادى.
اٍتّاتوۆ :ءٍا ،أاِىس وي وۇٔگە ەرەوػە ءِاْ بەرىپ ەدى... غاحأوۆ :توٌمىپ وەتتىڭىس عوً دەٍّىٓ .جاراٍدى ،اڭگىّەِىسدى باضما ارٔاعا
اۋداراٌىك .غەوەر اۋىٍىٕا بارعاْ ضاپارىّىسدا جأىڭىسعا وِارباً ٔاربەووۆ ،داۋٌەتبەن غادىبەووۆ ضىٕدى ىٕىٍەرىڭىسدى جأە وزىڭىسبەْ بىرگە ولىعاْ ەوي ازاِاتتي اٌىپ، رەضەً تەٌەۋٍسٍاضىٕىڭ لىرعىس رەضپۋٌَىاضىٕداعي ءتىٍػىطي ۆالدَِرروۆلا ضۇحبات بەرِەوىە وۇروىرەۋ وزۀىٕىڭ اڭعارىٕا جەتىپ ،ات تىسگىٕىٓ ىرىىىۀىڭىس جادىڭىسدا غىعار .تاۋداْ لۇالپ ،بۋىرلأىپ اعىپ جاتماْ وزەْ وون ِاٍطاِەْ ووِىەرىٍگەْ، ضاِاٌي غَپا جەر ەوەْ .تابَعاتتي تاِاغاالپ تۇرعأىّىسدا ءضىس ِۀىڭ لاضىّا وەٌىپ: أاۋ ِأاش غىڭىٕا ءبىر غووىُ بۇٌتتىڭ ىٍىٕگۀىٓ ووردىڭ ٔە؟ ۀدى لارا دا تۇر ،وْ،وْ بەش َِٕوتتىڭ ىػىٕدە إٍاال اضتاڭ-وەضتەڭ بوالدى -،دەدىڭىس .اٌعاغىٕدا غىىەڭ جاً ازىٍدەپ تۇرعأػىعار ،وىػىۀە بۇٌتتاْ ؤداً غاٌىەز ِىٕەز غىمپاش ،لازىر-اق جەي لۋاالپ وەتپەً ِە ،دەپ وٍالدىُ .ءضۇت پىطىرىُ ءضاتتىڭ ىػىٕدە جەي تۇرىپ، جاڭبىر توگىپ-توگىپ ءوتتي ،لاپەِىٕدە غاق-غاٌەوەٍىّىس غىمتي .ءوز تۋعاْ جەرەڭىسدى ،ؤىڭ توٌمىّاٌي ،غاٌمىّاٌي ِىٕەزىٓ بوگە-غىگەضىٕە دەٍىٓ جەتىه بىٍەتىٕىڭىسدى ءضاي-ءپاي اڭعاررتمأداً بوٌدىڭىس.
غىىە ،ءضىسدىڭ لازاق جەرىىدە وتىەْ ولۋغىٍىك وِىرىڭىسگە باٍالٔىطتي ءبىر لىسىك اڭگىّۀىڭ جەٌىطي ەضىە ءتۇضىپ تۇر ،بىػىەوتە وتىەْ(- 1995جىٍي) ءۇظ باۋىرالش رەضپبٍَىا زوڭٍَالرىٕىڭ(اوەجاْ لاجىىەٌدٍٓ -لازالطتاْ ،ءابدىماغىُ ِۇتاٌىپ- وزبەوطتاْ ،اپاش جۇِاعوٌوۆ -لىرعىسضتاْ) ءِاجٍىطي اٍالتاٌعاْ وەز .ۇوىّەت باضػىالرى جأە ءار ضاالٔىڭ ضاراپػىالرى ۀەرگَا ،گاز ءؤدىرضي ،دەْ-ضاۋٌىك ضالتاۋ ِاضەٌەٌەرى بوٍىٕػا بىرٌەضىپ لىسِەت ەتۋگە ۋاعداالضتي .ءِاجىٍىص ضوڭىٕدا ِەٍّأداردى لازالطتاْ ەٌػىٍىگىٕە غاٍعا غالىردىُ .ۇغەۋى دە رٍساغىٍىمپەْ لابىً اٌدى .ەٌػىٍىه ۇٍىٕە لاٍتىپ وەٌە جاتىپ ِاغَٕاداْ ضىسگە تەٌەفوْ غاٌىپ:
ءۇظ اعاٍىٕٕىڭ باضي وۇٔدە لوضىال بەرِەٍدى ،ەي تىسگىٓ ۇضتاعاْ ىٕىٍەرىڭىسبەْجۇزدەضىپ ،ءداَ اۋىس ءتَىڭىس -،دەدىُ.
داضتارلاْ باضىٕداعي ووڭىٍدى اڭگىّە بىردەْ لىسىپ جۇرە بەردى ،ءوزىڭىس ءضوز اٌىپ ،بۇگىٕگي ٔارىك لاتٕاضي ،تۇروي حاٌىمتارىٕىڭ باۋرالضتىعيِ ،ادۀَەت پەْ ؤەردىڭ اىۋاٌي حالىٕدا اڭگىّە توٌعادىڭىس .ضؤداً غراٍٍي ءبىر ضاتتە ءضىس وون ەضەوتىڭ جَىاٍاضىٓ باضتادىڭىس .داضتارلاْ باضىٕداعىالر تۇگەٌدەً ۇٍىپ لاٌعاْ.، ءداي وضي وەزدە اٌّاتىداْ رەضپبٍََىا ضىرتمي ىطتەر َِٕطتىرى لاضىّجوِارت تەٌەفوْ ضوعىپ لاٌدى دا ،اڭگىّۀىڭ ورتا تۇضىٓ وتىىسىپ اٌدىُ .داضتارلاْ باضىٕداعىالر لىراْ-توپاْ وۇٌىپ جاتتي .ضوي اڭگىّۀي لاٍتا ءبىر جاڭعىرتطاڭىس.
اٍتّاتوۆ :اٍتاٍىٓ .جاِبىً لاالضىٕىڭ ِاي دارىگەرٌىه تەحَٕىوِىٕا تۇضىەْ وەزىُ. وۇٔدەٌىىتي ٌەوطَاِەْ تاجرٍبەٌىه ضابالتار لاتار جۇرەدى .جىٍمي غارۋاغىٍىعي ،لوً غارۋاغىٍىعي دەگەْ تاراۋِەْ بىرگە ،وزگە ءتورت تۇٌىه ِاي لۇرىپ لاٌعأداً ،ەضەن غاراغىٍىعىٕاضا ۇٍىطتىك .اٌعاغىٕدا ەضەن دەگەْ ٔە ءتاٍىر ،وضىٕي دا ِاي دەپ ءِاْ بەرىپ ضابالما وىرگىسگۀىٓ اٍتطاڭػي دەضىپ ،اجۋا ،وۇٌىي ەتىۀبىس .وەٍىٓ ءبىس وٍالعأداً بوٌّاً غىمتي .ەوي لۇالعي ضاٌبىراپ ،الىرعإٔىڭ ءبارىٓ ەضەن دەگۀّەْ، ؤىڭ دا اتاَ زاِإٔاْ بەرى وەٌە جاتماْ تاگي ،ءتۇرى ،ءتۇضيٍ ،اعٌٕ ءوزارا وزگەغىٍىگي بار ەوۀىٕە ٔازار اۋداردىك .ولىتۋغىالرىّىسدىڭ ۇٌتي ورىص ،ضوعىص جىٍدارى ٌۀَٕگراد لورغاۋىٕدا بوٌىپ ،لازالطتأعا ووغىپ وەٌگەْ ،وتە ءبىٍىّدى ،لاتاي ءارى لارت اداَ ەدى .تاجرٍبەٌىه ضاباق وتىىسۋگە تەحَٕىوِٕىڭ لوضاٌمي غارۋاغىٍىعىٕدا ەضەن جوق ،ضؤدىمتاْ ،پرواەضطور ولۋغىالردى جاِبىٍدىڭ اتػابار اتتي ِاي بازارىٕا اٌىپ
باراتىٓ .لاالٔىڭ توڭىرەگىٕدەگي اۋىٍدارداْ ،لىرعىسدىڭ لاالضىٕاْ ِاي اٍداپ اوەٌىپ ضاتاتىٕدار ضۀبي ،جەوطۀبي وۇٔدەرى ضاپىرىطىٍىپ ،ىعي-جىعي بوٌىپ جاتاتىٓ. ضاتۋغي ِەْ اٌۋغىٕي جاراضتىرىپ اراالرىٕدا جىٍّاڭ لالماْ دەٌداٌدار جۇرەدى.
بىردە بازاردىڭ لاق ورتاضىٕدا غىبىٕداپ تۇرعاْ وون ەضەوتىڭ جأىٕا وەٌىپ تولتادىك.
ولۋغي اٍتّاتوۆِ ،ىٕاۋ ەضەوتىڭ لاً ءتۇرى؟ وأە ،باٍأدا-،دەپ ووز إٍەگيجارلىٍداعاْ پروفەەەضطور ءبىر توپ ولۋغىٕىڭ ىػىٕەْ ِاعاْ بۇرىٍدى.
بۇي ِالۇٌىك اٌعاظ افرٍىا ِەْ ازٍا لۇرٌىعىٕدا پاٍدا بوٌعاْ ،لازىر ضَرٍا دا،واغَّردە ،تَبەتتە ،تۇروىّۀطتأدا ،وزبەوطتأدا ،لازالطتاْ ِەْ لىرعىسضتأدا جأە ِوڭعۇٌَادا ووپتەپ وەزدەضەدى .بۇالردى ٔەگىسىٕەْ لوٌعا ۇٍرەتىپ ،جۇِىص ووٌىگي رەتىٕدە پاٍداالٔادىِ .ىٕا وزدەرىڭىس وورىپ تۇرعأداً ،ەضەوتەر وزگە ِاٌدارداْ لۇالعىٕىڭ ۇزىٕدىعىّەْ ەرەوػەٌۀەدى ،تىٍەرضەگي تۇضىەْ جىڭىػىە لۇٍرىعي بار. لۇدىعىٓ وْ ەوي اً ووتەرەدى -،دەً بەرگۀىُ ضوي ەدى ،اٌگي بار بوٌعىر ەضەوتىڭ ٍەضىٓ تأٌ وەتتىُ ،.اۋىٍداعي دوضاٌٌ جەزدەَ ِەْ لارالىس اپاٍىّٕىڭ وورغىطي، ەضەوىە لاراً ەِىٕىپ تۇرعاْ ِۀي وورىپ ،تاۇدأا لاراٍدى .ۇٍاتتاْ ِۇٔداً ورتۀبەضپىٓ ،ءتىپتي داۋضىُ غىمپاً ،لۇِىعىپ لاٌدى .ؤي باٍماٍتىٓ پروفەضطور بار ِا؟
-ولۋغي اٍتّاتوۆٔ ،ەگە بوگەٌدىڭ؟ ضابالتي جاٌعاضتىر .وون ەضەوتىڭ وزگە ەضەوتەرگە
لاراعأدا لأداً ەرەوػەٌىگي بار؟ -دەپ لىطپالما اٌىپ بارادى .ضاضمإٔاْ بوالر، ِاڭداٍىّٕاْ تەر بۇرق ەتە لاٌدى .اٌگە الطالاي غەوەرگە بارىطىّەْ:
-وٍباً ،تورەلۇٌدىڭ باالضي جاِبىٍدا ەضەوتىڭ ولىۋىٓ ولىپ
3ءجۇر ەوەْ ،ءوز
ووزىّّەْ ووردىُِ ،ۇعاٌىّىّەْ بىرگە بازاردا باٍالۋٌي تۇرعاْ ِۀىڭ ەضەگىّٕىڭ اٌدىٕا وەٌىپ ،ؤىڭ غىمماْ تەگىٕەْ باضتاپ تۇلىُ-تۇلَاضىٓ ،جەتي اتاضىٓ تۇگەٌدەً ضأاپ غىمتي .باالٔىڭ ضوزىٕە ِەْ تۇرِاق وون ەضەگىُ دە رٍسا بوٌطا وەرەن -،دەپ بۇوىً اۋىٍعا جىر ەتىپ تاراتادى. لىرلىٕػي جىٍداردىڭ اٍاق غۀىٕدە اۋىٍدا ضوت ،پرووۋرور ،ضالػي ِاِأدىمتارىٕىڭ بەدەٌي تىُ زور ەدى. ضالػىداْ باٍىڭ بوٌطىٓ، ٍٕدىَاداْ غاٍىڭ بوٌطىٓ -،دەگەْ ضىماق وٌەڭ ضوي وەزدىڭ تۋىٕدىطيِ .ۀي ەي لۇرِەتتەٍتىٓ ،ءتىپتي ضىرتتاً ضەش وورەتىٓ ولۋدىڭ بىرىٕە ىٍىٕگەْ غىعار وضە وەٌە ءبىر تۇتمأي ۇضتار ،ءضۇٍتىپ ،اٌال جازضا ەي لاتارىٕا لوضىٍىپ وەتەر دەپ غەتتە ولىپ جۇرگۀىّدى اۋىٍداضتارىّا ِالتأىع تۇتىپ ،وەٌگەْ ضاٍىٓ ازىٓ-اۋالق تَىٓ-تەبۀىٓ ،لوٌىٕداعي لۇرتِ-اٍىٓ اٍاِاٍتىٓ اپاٍىُ ِەْ جەزدەَ ِۇٔي ەضتىگۀدە ضاضمأىٕاْ ٔە وۇٌەرىٓٔ ،ە جىالرىٓ بىٍّەً داي بوالدى .ارتىٕػا اۋىٍعا دەِاٌىطما وەٌگۀىّدە لارالىس اپاٍىُ: وضي جۇرت ضۀي ەضەوتىڭ ولۋىٓ ولىپ ءجۇر دەٍدى عوً ،بۇي ٔە اڭگىّە؟ لاراعىُ-اۋ،باضما ولۋ لۇرىپ لاٌدى ِا؟ اٌدا-جاٌدا ەضەوتي ولىعىڭ وەٌىپ بارا جاتطا وضي اۋىٍدا ەضەوتەْ ووپ ٔارضە جوق ەِەش پە -دەگۀي ووڭىٍي بۇزىٍىپِ .ۀىڭ ازاِات بوٌعأىّدى ارِأداپ جۇرگەْ لاٍراْ اق ووڭىً اپاٍىُ ِەْ جەزدەِٕىڭ اٌدىٕدا لاٍتىپ
التاالرىّدى ،بىٍّەً لىطىٍعأىُ وۇٔي بۇگىٕگە دەٍىٓ ەضىّٕەْ وەتپەٍدى .بۇي دا « اۋىً اواضاَِاضىٕىڭ» اڭعاٌدىك پەْ اڭماۋٌىك اتتي ءبوٌىّىٓ توٌىمتىراتىٓ جاٍتتەردىڭ ءبىرى. غاحأوأ :بىردە ضەٍتاٌي بەوّأبەتوۆ دەگەْ دوضىڭىسدى ءبىسدىڭ ۇٍگە ەرتىپ وەٌگۀىڭ بار.جازدىڭ جاٍطاڭ،غۋالتي وۇٔدەرى ەدى،باپتي لىّىس ءضىّىرىپ وتىرىپ،وتىەْ-وەتىەْ ۋالَعاالردىڭ باضىٓ غاٌىپ ۇزاى ضىر التارعأطىسدار . اٍتّاتوۆ:ءٍا،ضوعىص جىٍدارىٕدا لوٌىٕا لارۋ ۇضتاۋعا جاراٍتىٓ ازاِاتتاردىڭ بارٌىعي ِاٍداْ وتىٕدە جۇردى-عوً.وەِپىر-غاي،جەضىر اٍەي،باال-غاعاداْ باضما تىرەگي جوق اۋىٍعا 14- 13جاضتاعي بىسدەر ۇٌىەْ وۇظ ەدىه.باضمارِا لوٌحوزدىڭ لىرۋار غارۋاضي لَراپ جاتماْ ضوڭجاش باالالردى ِەوتەپتەْ ضۋىرىپ االدى دا وەز وەٌگەْ جۇِىطما ضاالدىِ.ۀىڭ ضوِىا ضۇٍرەتىپ،غەوەر،ارغاگۇي اۋىٍدىك وەڭەضتەرىٕە حاتػي بوٌىپ،ضەٍتاٌىٕىڭ ِەوتەپ ِەڭگەرۋغىٍىگىٕە<<جوعارالٍتىٕي>>دا ضوي تۇش. ازدى-ووپتي ضاۋاتي بار،ەضەپتىڭ لاراپاٍىُ اِاٌىٓ بىٍەتىٕدەردە ِۇعاٌىُ اتاٌىپ،ضاباق بەرەتىٓ . غاحأوۆ:وەٌەضي بىر جۇزدەضىۀىّىسدە ضەٍتاٌي اعا ِاعاْ ءضىس تۋراٌي ۇزاق اڭگىّۀىڭ تَەگىٓ اعىتتيِ-:ەوتەپتە وزگە تۇٌعاالضتارىّىسداْ ءبىر غاِا جالطي ولىعاْ غىڭعىص ەوەۋىّىس وزىّىسغە جاۋاپتي لىسىّەتتە جۇرضەوتە جاز اٍالرىٕدا ەگىٓ ورۋعا،لىرِاْ باضتىرۋعا،وگىس اربا اٍداۋعا بەي غەغە وىرىطىپ وەتۋغي ەدىه،اضىرەضە ءبىر ضىٕىپتا ولىعاْ تولتاضىٓ،باٍىسبەن،اٌىّبەن بەضەۋىّىسدىڭ جۇبىّىس جازىٍّاٍتىٓ.تاڭ بوزارىپ اتىپ،تورعاً غىرىٍداضىّەْ توضەوتەْ تۇرىپ،ءٔىرىّىس لوٌىّىسعا وەتبەْ،ەوىٕػىّىس وراق ،ءۇغىٕػىّىس اٍىر اٌىپ،لاغاْ وۇْ باتىپماش لاراٍعأعا دەٍىٓ بەي جازۋدى بىٍّەً جۇردىه .لأػاِا لَٕاٌطالتا
أاالرىّىسدىڭ<<وووەٌەرىڭ اِاْ وەٌطە،وورگەْ لَىٕدىمتارىڭ ٌەزدە-اق ۇِىتىالدى>> دەگەْ ضوزى ووڭىٍگە دەِەۋ ەدى . ءبىر وۇٔي ءبىر توپ باالٔىڭ ىػىٕۀىوٌحوز باضمارِاضي غىڭعىص ەوەۋىّىسدىّاٍّاق بەوەتىٕە جۇِطادى.ارباعا توٌتىرا تىَەٌگەْ لاپ-لاپ بىَداً اٌىپ،لاِػىٕىڭ ارلاضىٕدا عأا جۇرەتىٓ جاٌماۋ وگىسدى لالپاالپ،وۇْ ضاٍىٓ ِاٍّالما تارتاِىس.غالىراٍعاْ وۇٔگە ِاڭداٍىّىسدى توضەپ،اضتىك داٍىٕداۋ بوٌىّػەضىٕە جەتىۀػە تۇش اۋادى.بوٌىّػۀىڭ باضتىعي ٔاۋِۀىو دەگەْ وىطىٍىگي ِوي ورىص ازاِاتىاربا ۇضتىٕدە لىٍمَىپىەٌە جاتماْ بىسدى وورىطىّۀىۇٌىّطىرەپ لارضي االتىٓ.ورىص تىٍىٕە ضۋداً اعىپ تۇرعاْ غىڭعىص ؤىّەْ ەِەْ-ەروىٓ ضوٍٍەضەدى،ضؤىڭ ارلاضىٕدا ءىطىّىس وڭعارىٍىپ جۇرە بەرەدى.غىڭعىص ِاعاْ لاراعأدا لارا جوْ ،لاٍراتتي،ءداۋ داعاردى ٍىعىٕا ضاٌىپ اٌىپ باضباٌدالپەْ ووتەرىٍگۀدە ەرىىطىس ضۇٍطىٕۋغي ەدىُ.جۇرتتىڭ ووبي داعاردى ضۇٍرەٌەپ،ءۇٍىٍىپ جاتماْ بىَداٍدىڭ ۇضتىٕەلوٍىٍعاْ تالتاٍّەْ زورعا ورِەٌەپ،اٌٍەوىە تۇضىپ جاتاتىٓ غارۋاِىسدى تاپ-تۇٍٕالتاٍعىپ بىتىرىپ اۋىٍعا لاٍتاتىٕبىس .لاٍتار جوٌدا جاٌماۋ وگىسدەردە جۇٍرىه بوٌىپ وەتەتىٓ،بوش اربأي تاضتاق جوٌدا تاضىرالتىپ جەٌدىرىپ جارىطاِىس.ۇزاق جوٌدا ۇٍدەْ اال غىمماْ لارا ووجەِەْ ءبىر جاپىراق ٔأدى تاٌػىك ەتىپ اٌعاْ ضوڭ ووڭىٍىّىس تىپتي ووتەرىٍىپ،لوضىٍىپ ءاْ دە غىرلاٍّىس.غىڭعىطتىڭ لوٌىٕاْ لاً وەزدە دە ورىص وىالضطَىىتەرىٕىڭ وىتابي تۇضبەٍدى،وەٍدە ِاعاْ ولىعاْ غىعارِاالرىٕىڭ لىسىمتي ۋالَعاالرىٓ ِاٍىٓ تاِىسا اڭگىّەٌەپ بەرەدى.اوەضىٕە،أاضىٕا،ۇضتازدارىٕا،لىسدارعا ارٔاعاْ جىرالرى دا از ەِەش ەدى.بىردە ِۀىڭ ووڭىٍىُ اۋعاْ ءبىر لىسعا جىر جازدىرىپ اٌعأىُ بار . - 1944جىٍي بوالر،وەڭطەضىٕە وەٌطەَ غىڭعىص جاٌعىس وتىر ەوەِْ،ۀي وورىپ
لۋأىپ وەتتي . ضەٍتاٌي،اۋداْ ورتاٌىعي وَروۆلا بارىپ زاٍوِٕىڭ الػاضىٓ وتىىسۋ وەرەن بوٌىپ تۇر،اٌىص جەر ءارى الػاِەْ جۇرۋ حاۋپتي،بىرگە بارىپ،وضي ءىطتي تىٕدىرىپ وەٌطەن لاٍتەدى؟ وگىس اربا داٍىٓ تۇر-دەگۀي ضاٌعاْ جەردەْ . ِەوتەپتىڭ جۇِىطي باضتاْ اضىپ جاتطادا دوضىّٕىڭ ووڭىٍىٓ لىَّاً بىردەْ وەٌىطىُ بەردىُ.ەرتەڭىٕدە ءتۇش اٌەتىٕدە ىسدەپ غىمماْ ِەوەِەِىسدى ضۇراً-ضۇراً تاۋىپ،وگىسدەرىّىسدى ضۋارىپ،ۇٍدەْ اال غىمماْ جۇگەرى ٔأىّىسدى جەپ وتىرعأىّىسدا،ورتا بوٍٍي،وەڭ جاۋىرىٕدى،لارا ِۇرتتي جىگىت جأىّىسعا وەٌىپ: ەً،باالالرٔ،ە غارۋاِەْ جۇرضىڭدەر؟-دەپ ءجوْ ضۇرادى .جاً-جاعداٍىّىسدى اٍتىپ تۇضىٕدىردىه . وىّىٕىڭ باالضىطىڭ لاراعىُ؟-دەپ ۀدى اٌگي اداَ غىڭعىطما بۇرىٍدى. تورەعۇي اٍتّاتوۆتىڭ -دەۋى ِۇڭ ەوەْ ،لارا ِۇرىتتي جىگىت:اٌال،إٍاالٍىٓ-اً،اٌتىٕٕىڭ ضىٕىعي ەوۀطىڭ-عوً-،دەپىوزىٕە جاش اٌىپ،غىڭعىطتيباۋىرىٕا باضىپ،بءتىٕەْ ضۇٍدى . لوجاِعۇي دەگەْ اعاڭ بوالِىٓ.اۋدأدىك اِأات لورىٕىڭ باضتىعىّىٓ.ازاِات رەتىٕدەلاز تۇرىپ وەتۋىّە لوي ءۇغىٓ بەرگۀتورەلۇي اعا ەدى،جاضاعاْ جالطىٍىعىٓ تىرىدە لاٍتارا اٌّاضپىٓ..... ءوزى باال-غاعاضىّەْ بىرگە اِأات لورىٕىڭ بىر بوٌّەضىٕدە تۇرادى ەوەْ،اربأىڭ ۇضتىٕدە غولَىپ وتىرعاْ ەوەۋىّىسدى دەرەۋ ۇٍىٕە اٌىپ بارىپ تورىٕە جاٍعاضتىردى،جىٍي-جۇِطاعىٓ اۋزىّىسعا توضتي،زاٍوِٕىڭ الػاضىٓ ضأاپ اٌىپ لوٌىّىسعا تۇبىرتەگىٓ ۇضتاتتي،ەرتەڭىٕدە اۋىٍعا اتتأدىرىپ تۇرىپ: ۇضتىڭە وَىُ اٌىپ وىٌ،ازىرگە لوٌىّدا بارى وضي،إٍاالٍىٓ-،دەپ ءبىر بۋِا الػأي
غىڭعىطتىڭ لاٌتاضىٕا ضاٌدى.ضوي جىٍي وۇزگە ضاٌىُ غىڭعىص ەوەۋىّىس جاِبىً وبىٍىطىٕا جوي تارتتىك.لاٌتاداعي لوجاِعۇي اعا بەرگەْ الػأىڭ لىسۋى غىداتار ەِەش.اتػابار دەگەْ بازاردى لوٍّاً وەزىپ جۇرىپ ەوي اضىەرً ِەغبەت،ضىُ،جۇٌدىسى جارلىراعاْ لوش ِااللاً ،لاٍىص بەٌبەۋ ضاتىپ اٌدىك.ەٌدىڭ ووزىٕەْ تاضا جەرگە غىعا بەرە لوٌّا-لوي وَىُ اۋىطتىرىپ،ەوەۋىّىسدە وىػىۀە لىسىً اضىەر بوٌىپ غىعا وەٌدىه... ءضىسدىڭ جاضتىك وِىرىڭىسگە باٍالٔىطتي تاعي ءبىر اڭگىّە ەضتىدىُ.اۋىً غارۋاغىٍىك غوٍەأىٕدا ضىسدەْ ەوي جىً وەٍىٓ ولىعاْ ِۇضا لاضىّوۆ دەگەْ وىطىّەْ وٍدا جولتا جوٌىعىپ لاٌدىك،ءوزى وتە اڭگىّەغىً اداَ ەوەْ،ءضىسدىڭ لىرعىس ِاي فەرِاضىٕدا اعا ِاي دارىگەرى بوٌىپ جۇرگەْ جىگىت وەزىڭىسدەْ بىراز ضىر اغتي . اٍتّاتوۆٍ:ا - 1956،جىٍىمازاْ اٍىٕدا گوروٌ اتىٕداعي غۋەٍۋإٔىڭ ادەبٌ ولۋىٕا وەتىۀدە لىسىّەتىّدى ضوي ِۇضاعا وتىىسگەِىٓ... غاحأوۆ:ءبىر لىسىعي ِ،ۇضاوەڭ ضىسدىڭ لىسىّەت ۇضتەٌىڭىسدىڭ ضۋىرِاضىٕاْ ورىص تىٍىٕدە جازىٍعاْ ەوي عىٍىٌّ ەڭبەگىڭىسدى تاۋىپ اٌىپتي ،ءبىرى ِاغَىٕىاعا باضىٍعاْ،ەوىٕػىطي لوي جازبا وۇٍىٕدەگي بۇي ِالاالڭىس <<ءۇظ رەت توٌىك ضاۋۋدى جۇزەگە اضىرۋ ِۇِىىٓ بە؟ >> جأە<< جۇگەرى ِاي ازىعي بوالدى>>دەپ اتاالدى ەوەْ.جاش جىگىت غاعىڭىسدا لاالَ تەربەگەْ وضي ەوي تۋىٕدىٕي ِۇضاوەڭ لىرىك جىٍداْ بەرىءوز وتباضىٕىڭ ەڭ لىّبات وَەٌي زاتي رەتىٕدە لۇرِەتتەپ ضالتاپ جۇرىپتي<<.غىىەِٕىڭ،باٌىىُ،ءبىر لاجەتىٕە جارار،بوٌّاعأدا زەر ضاٌىپ لاراپ غىعار>> دەپ جالىٕدا ووغىرِەضىٓ ِاعاْ تابىص ەتىپ وەتتيِ .ۇضا اعأىڭ ضىس تۋراٌي اٍىتماْ اڭگىّەضي ِىٕاۋ:
غىىەَ فەرِاعا ِاي دارىگەر بوٌىپ وەٌىطىّەْ ۇٌىەْ وزگەرىطتەر جاضادى،بۇرىٓجۇرىتتىڭ وٍىٕا وەٌّەگەْ تىڭ ۇضىٕىطتاردى لارغا بوراتىپ،ۇٔەِي ضوعاْ ءوزى جەتەوػىٍىه ەتىپ جۇرەتىٓ.ەٌۋىٕػي جىٍدارىٕىڭ ورتا غۀىٕدە لىرعىس جەرىٕدە اضىً تۇلىّدى ضَىرالر جولما ءتاْ ەدى،ارتىٕػا ٌۀَىٕگىرات وبىٍىطىٕاْ اضىً تۇلىّدى بۇلاالر اوەٌىٕدى.وضىٕىڭ ٔاتَجەضىٕدە ِاٌدىڭ تۇلىّي جالطارىپ،ضۇتىٕىڭ ِاٍٍىٍىعي ارتتي ،غىىەَ جىٍمىالردى اضىٍدأدىرۋعا دا ووپ وۇظ جۇِطادى،اضىرەضە جۇٍرىه اتما ِىٕگۀدە ِۇٌدە ارۋالتأىپ غىعا وەٌەتىٓ.جىٍمي ءوِىرىٓ،ؤىڭ پىطَحوٌوگَاضىٓ جەتتىه ِەڭگەرگۀدىگىٓ <<لوظ بوي،گۇٌطارا>> پوۆەضتىٓ جازعأدا أىك باٍماتبادى ِا؟ جاٌپي،غىىەَ ادەبَەتىە بەت بۇرِاعأدا ِاي غارۋاغىٍىعي ضاالضىٕىڭ اٍگىٍي اوەِەدٍىه-عاٌىّي اتأارى ضوزضىس ەدى . اٍتّاتوۆ:ضىرتتاً تىٍەوتەش ءارى جالىٓ اداَ بوٌعاْ ضوڭ اٍتا بەرەدى-عوً.وىُ بىٍگەْ؟تاعدىر دەگەْ لىسىك...ءجا ۀدى اڭگىّە تىسگىٕىٓ وزىڭە بۇراٍىك.دىراِاغي لاٌتاً ِۇحاِەتجأوۆ ۇغەۋىّىس تاغىۀىتىە وەتىپ بارا جاتىپ ضۀىڭ تۋعاْ وٌىەڭ-وڭتۇضتىه لازالطتاْ وٌىەضىٕە ات غاٌدىرىپ وتبەدىه پە؟جوالً ءىَىطي ِۇضىٍّاْ وٌىەضىٕىڭ ەوىٕػي ِەوەضي اتاٌعاْ تۇروىطتاْ توپىراعىٕدا جاتماْ لوجا احىّەت ٍاضاۋىٌ اوەضىٕىڭ زٍراتىٕا ضوعىپ،تاۋاپ ەتتىه .جوي بوٍي بىسدى ضەرىه ضەٍىتجأوۆ،اٌىّجاْ لۇرتاٍەۆ جأە قءأىع اٍتالىوۆ دەەەْ ىٕىٍەرىڭ توضىپ اٌىپ،وتىرار لاھارِأدىعي جؤىٕدە ووپ ضىر التاردىِ.ەْ بۇرىٕدا ءوز اۋزىڭٕاْ وتىرار،ارىطتأباب،تۇروىطتاْ حالىٕدا تاالً اڭگىّەگە لأعأّىٓ.ەوي ءضوزىٕىڭ بىرىٓ وتىرارعا ارٔاپ،ؤىڭ جاۋ جۇرەن باتىرالرىٓ ضأاِاالپ،لارا ضوزبەْ جىرالپ وتىراتىٕىڭا لىسىعا لاراپ،تۋعاْ جەرىٕە ِىمتاپ باٍالٔعاْ پەرزۀتتىڭ بىرىطىڭ-اۋ دەپ وٍالٍتىّٕىٓ.وەزىٕدە وتىرار تۋراٌي داضتأىڭ ِاعاْ تەرەڭ اضەر لاٌدىرىپ ەدى .
غاحأوۆ:غىىەِ،ۀىڭ تۋعاْ جەرىّّەْ ارا لاتىٕاضىّدا ءبىر تىرەگەدٍا بار .اوەَ جارىمتىك ەضىىػە حات تأىعاْ،ارابػا جازىٍعاْ لَطا داضتأداردى ووپ ولىعاْ،ەضىىٍىىتي اڭگىّەگە جۇٍرىه اداَ ەدى،ەپتەپ ِوٌداٌىعي دا بوٌعاْ .وەزىٕدە: ....ۇٍىّداش جاٌػىّەْ، ِوٌدأي باٍالردى لوٍداً لۋ لاِػىّەْ-دەپ الىٓ جىرالعاْ ضاٍاضاتتىڭ وەضىرىٕەْ تۋعاْ توپىراعىٕاْ ۇدىرە ووغىپ،توٌە ءبىٌ اۋدأىٕىڭ لاضماضۋ اۋىٍىٕا تۇرِىطما غىمماْ ىسەت اتتي لىسىٓ ضاعاالٍدى.ووغىپ وەٌگۀدە ِەْ ءاٌي لىرلىّٕاْ غىمباعاْ لىسىٍػالا ەوۀّىٓ.اوەَ توعىس جاضىّدا دۇَٔە ضاٌدى.وضي جاضما جەتىۀػە،دىسەضىٕە وتىرعىسىپ اٌىپ،وتىراردى جأمَارٌىمپەْ لورعاۋ جوٌىٕدا وپات بوٌعاْ ەر جۇرەن باباالرى جاٍىٕدا ضاْ ِارتەبە اڭگىّەٌەگۀي جادىّدا ٔاق ءبىر تاضما باضىٍعأداً جازىٍىپ لاٌىپتي.باٌىىُ،پەرزۀتىٕىڭ ووڭىٍىٕدەگي تۋعاْ جەرگە دەگەْ وٌمىٍىمتي وضىّەْ توٌتىراٍىٓ دەگۀىػىعار....وەٍدە أإِىڭ: تىُ جاش لوً،تۇضىٕە لوٍارِا ەوەْ؟-دەگەْ وۇِأىدى لارضىٍىعىٕا:جوق تۇضىٕۋگە ءتىَص،تۇضىٕبەضە وزىٕە لىَىٓ،تاِىرىٓ تەرەڭگە جىبەرە اٌّاعاْاعاغتىڭ لاغأدا عۇِىرى وەٌتە- ،دەر ەدى . جەر لاٍىطماْ لوٌّەْ اٌەِدى جاۋالپ اٌۋعا ۇِتىٍعاْ غىڭعىطحإٔىڭ اضىەرٌەرى ورتا ازٍأىڭ ِۇٔاراضي وون تىرەگەْ ٔە ءبىر اضەَ غاھارالرىٕبار-جوعي بەش ،وْ،وْ بەش وۇٕٔىڭ ىػىٕدە باعىٕدىرىپ جاتتي.لارضي وەٌگۀٕىڭ ءبارىٓ ات تۇٍاعىٕدا تاپتاعاْ جوٍمىٓ وۇغتىڭ ھالارىٕاْ لاٍّىمماْ وەٍبىر لاال اِىرٌەرى لاال لالباضىٓ ءوز لوٌدارىّەْ اغىپ بەردى.اي وتىرار اٌتي اً بوٍي جاۋعا اٌدىرىتباً،جأمَارٌىمبەْ لاضماٍىپ لارضي تۇردى ...غىڭعىطحاْ << وتىراردا ەروەن وىٕدىه لاٌّاضىٓ!>>
دەگەْ بۇٍرىك بەردى.لاٍطار رۋحتي لاٍىر حأّەْ ءوز تۋعاْ جەرىٕە تاِىر جىبەرىپ،تاباْ تىرەً اٌّاعاْ،وتىراردىڭ لالباضىٓ غىڭعىطحاْ اضىەرٌەرىٕەاغىپ بەرگەْ ضاتمىٓ جىگىتتىڭ تراگەدٍاضي ِاعاْ ۇضتازدىك لىسىّەت اتماردى.وضي اڭگىّەضي ءۇغىٓ عأا اوەَ،اوەَ ارلىٍي وتىرار ِۀىڭ وِىرٌىه ِالتأىػىّا اٍالٔدى. وەٍدە ووزىّدى جۇِطاَ بوٌدى ،توعىس جاضار ِۀي اٌدىٕا اٌىپ اٌىپ،وتىرار جأىەغتىٍىگي تۋراٌي اڭگىّە اٍتىپ وتىرعاْ اوەَ ەٌەضتەٍدى.ضەزىّّەْ تاربَەٌەء-تاربَەٌەۋ اتاۋٌىٕىڭ ۇٌىطي . اوەِٕىڭ جاضتاً ضۇٍەگىّە ضڭىرگەْ ءتاٌىّي،وعاْ دەگەْ ءوزىّٕىڭ ەرەوػە ضەزىّىُ ِەْ لۇرِەتىُ ِۀي ِۇٌدە باضما ارٔاعا اٌىپ غىمماْ بوالر.ؤىڭ ۇضتأعاْ وِىرٌىه داعدىطي دا ِۀىڭ وۇٔدەٌىىتي ادەتىّە اٍالٔدى .وىػىۀە عأا ءبىر ِىطاي وەٌتىرەٍىٓٔ:ەگە ەوۀىٓ لاٍداَ،اوەَ ِارحۇَ تۇضىە دەٍىٓ ەظ ۋالىتتا غاغىٓ اٌدىرِاٍتىٓ ەدى.ۀدى ِىٕا لىسىمتي لاراڭىسِ:ۀدە وضي جاضما وەٌگۀػە غاغىّدى تۇضىە دەٍىٓ ءبىر رەتتە اٌدىرىپ وورِەپپىٓ.باٌىىُِ،ۇٔدا تۇرعاْ ەرەوػە ەغتەڭە جوق غىعار.ادەتىّٕىڭ تاالً زاردابىٕدا غەوتىُ.بىردە اِەرٍىاعا ەرتەڭ تۇضىي ۇغالپەْ ۇغاَ دەپ وتىرعأدا غاظ لَدىرۋىُ وەرەن ەوۀدىگي ەضىّە تۇضتي،لاراڭعي تۇضىپ لاٌعاْ،غاغتارازحأا جابىك،ەرتەڭ تۇضىەدەٍىٓ ۋالىتىُ بار،بىراق،باال وۇٕٔەْ ادەتىە اٍالٔىپ لاٌعاْ داعدىٕي بۇزۋعا بوٌّاٍدى،اِاي ٔە؟ ،غاغىُ لاۋعاداً بوٌىپ وزگە لۇرٌىمما اتتأىپ وەتتىُ.ضؤىّەْ،اوەَ ِەْ ءۇغىٓ تۋعاْ جەر جأە ەظ ۋالىتتادا وداْ ۇزاپ وەتە اٌّاٍتىٕتۋعاْ توپىراعىّٕىڭ ءتۇپ لازىعي ضَالتأىپ لاٌدى . - 1992جىٍي وتىرار توپىراعىٕدا جەرٌەضتەرىّٕىڭ ضۇراۋىّەْ غىعارِاغىٍىك وەغىُ وتەتىٓ بوٌدى.لىرىك وۇْ غىٍدۀىڭ ضوڭي،اضپاْ اٍالٔىپ جەرگە تۇضىۀدەً لاپىرىك.ورتاٌىمتاْ وتىس غالىرىُ لاغىمتىمتا،اۋداْ غەگاراضي ضأاالتىٓ ەٌطىس جەردە
ءۇظ ِىڭعا تارتا جەرٌەضتەرىُ توضىپ اٌدى.اوەِٕىڭ ووزىٓ وورگەْ لارٍاالرِەْ اق جاۋٌىمتي وەٍۋ أاالردىڭ لۇغاعي بىرىٕەْ ضوڭ ءبىرى تارتىپ اٌىپ،لاپەٌىّدە بوضاتار ەِەش.جەرگىٍىىتي الىٕدار وەزەوپە-وەزەن جىر ارٔاپٍ،ەْ داال أّەْ بىَگە بوٌۀىپ وەتتي.ءۇظ اجەً وتىرات توپىراعىٓ اٌتىٓ جىپپەْ ادىپتەگەْ جىبەن وراِاٌعا تۇِار ەتىپ وراپ: لۇٌىٕىُ،لاٍدا جۇرضەڭدە تۋعاْ جەردىڭ توپىراعىجەبەپ-جەٌەپ جۇرضىٓ -،دەپ ِوٍٕىّا تالتي.وضي وِىرىّدە تۋعاْ حاٌمىّٕىڭ تاالً-تاالً ضٌ-ضَاپاتىٓ وورىپ،ءوز ەٌىّٕەْ تىص جەرٌەردىڭدە وەٍبىر لۇرِەتتي ضٍَىمتارىٓ اٌعاْ ەوۀّىٓ،ءبىراق،ەغماٍطىطي وضي تۋعاْ جەر توپىراعي تۇٍىٍگەْ تۇِارداً تەبىرۀدىرگەْ ەِەش. اٍتّاتوۆ:اٌگي اڭگىّەڭٕەْ غىعادى،باٍاعىدا اتا-باباِىس جىرالما لؤىص اۋداراتىٓ بوٌطا،ىرىُ لىپ بەٌىٕە تۋعاْ جەردىڭ ءبىر ۋىص توپىراعىٓ تۇٍىپ االدى ەوەْ.ضوعىطما اتتأعاْ بوزدالتارعا والردىڭ ەٌدە لدٌىپ بارا جاتماْ جارىٕەِەضە عاغىعي تابا ٔإٔىڭ غەتىٓ تىطتەتىپ،ضالتاپ لوٍىپ وتىرعاْ،ؤداعىطي<<-تۋعاْ جەردىڭ ءداِي تارتىپ ،اِاْ-ەضەْ ەٌگە وراٌطىٓ>> دەگەْ ٍگي تىٍەگي . غاحأوۆ:غىىە،تارٍحٌ ەضتەٌىىىە بوال ءوزىّدى تۇٍىمما تىرەگەْ ءبىر ۋالَعا بوٌدىِ.ۀىڭ شءرگەً تەرەغۀىو دەگەْ جەرٌەضىُ بار،ءوزى لازالػا ِاىاٌداپ ضوٍٍەگۀدە أاۋِ-ىٕاۋ غاال لازاعىڭدى جاڭىٍىطتىرادى.بىرٔەغە جىً جاضتار وداعىٕدا لىسىّەتتە بوٌدى،غىّىۀت وبىٍىطىٕدا پارتَا ووَِتەتىٓ باضماردى،وەٍىتىٕدە رەضپوبىٍَىإََِطتىرٌەر وەڭطەضىٕىڭ ءتوراعاضي بوٌىپتا ىطتەدى.ضەرگەٍدىڭ اوەضي دە تۇٌىي باش اۋدإٔىىڭ ۇٌىەْ ءبىر غارۋاغىٍىعىٓ باضمارىپ،ضوتطَاٌَطتىه ەڭبەن ەرى اتأعاْ،ەي-جۇرتىٕا ضىٍَي لارٍا.ءبىر ضوزبەْ اٍىتمأدا ەوەۋىدە تاِىرىٓ تۋعاْ توپىراعىٕا تەرەڭ جىبەرگەْ جأدار ەدىِ.ۇڭعىً حاٌحىٕىڭ تۇڭعىع
عارىػىەرى جۇودەرەَِدٍٓ حۇرراوػا دءگەْ دوضىّدىدا ضىرتتاً جالطي ءبىٍۋىڭىس وەرەن،ءضىسدىڭ اٌۋاْ تىٍدە جارىك وورگەْ غىعارِاڭىسدى جىَٕاپ جۇرەدى<<،عارىػما لاٍتا ۇغطاَ ِىٕدەتتي تۇردە اٍىتّاتوۆتىڭ غىعارِاالرىٓ وزىّّەْ بىرگە اال وەتەِىٓ >>دەپ بىرٔەغە دۇروڭٓ ِاٌىّدەگۀي بارِ.ىٕە،ضوي لَّاش دوضتي ءوز تۋعاْ توپىراعىّا اٌىپ بارا جاتىپ ضەرگەً تەرەغؤىاعا جوٌىعىپ لاٌدىُ . گۋرراگػا دوضىڭا وتىراردى،ؤىڭ باباالرى جەرِەْ جەوطەْ ەتىپ لَراتماْ ضويِاڭداعي وزگە لاالالردىڭ ورٔىٓ وورضەت،باٌىىُ،بۇٌوعاْ وزگەغە وً ضاالر-،دەپ ىۋالٔا جىّىَعاْ-دى.ضەرگەٍدىڭ ازىٍىٕدە وەٍىٕٕەْ ووڭىٍىّدى اضتاْ-وەضتەڭ ەتىەْ تەرەڭ ضىر جاتمأىٓ ضوي وەزدە اڭعارِاعاْ ەوۀّىٓ.وتىرار توپىراعىٕا لاداَ باضتىك.اۋداْ باضػىالرى لۋأا لارضي اٌىطتي،وەغىىٍىه جاڭاداْ ضاٌىٕعاْءابۋٔاضىر ءاي فارابٌ اتىٕداعي ِادۀَەت ضاراٍىٕدا ەوەِىس بەْ وەزدەضۋ جوضپارالِعاْ.ءتۇش اۋا ،ەٌدى ِەوۀدەردى اراالۋعا غىعار اٌدىٕداوضي وٌىەدەگي وزىّە تؤٕىڭ ڭػىي باۋىٕداً جالىٓ ىٕىٍەرىّٕىڭ ءبىرى لأجىگىت ضىسدىموۆ پەْ ابىٍحاضىُ لۇٌىّبەتوۆتاْ ِاعاْ<<وتىرار اۋدأىٕىڭ ىۇرِەتتي ازاِاتي >>دەگەْ اتاق بەرىٍەتىٕىٓ ەضتىپ لاٌدىُ . وەڭەش وداعىٕىڭ تۇڭعىع اٍەي عارىػىەرى تەرەغىوبا اتىٕدا اٌّاتىدا تىگىٓ پابىرٍىاضي بار،گاگارٍي،تَتوۆَٔ،ىوالٍۆ اتىٕداعىّەوتەپ بەْ ووغە لازالطتأدا جۇزدەپ ضأاالدى.وون جۇزىٓ غارالپ لاٍىتماْ اربىر عارىػىەرگە لؤعاْ وڭىرىٕە باٍالٔىططتي جەزلازعاْ،ارلاٌىك لاالالرىٕىڭ لۇرِەتتي ازاِاتي اتاعىٓ بەرۋ ضوي وەزدە داضتۇرگە إٍاٌعاْ.اي گۋرراوػأىڭ وڭتۇضتىه وٌىەضىٕە ،وِىڭ ۇضتىٕە وتىرارعا تۇڭعىع وەٌۋى،بۇعأدا وضىٕداً لۇرِەتتي اتاق بەرە ضاٌطا ەغىىّٕىڭموً دەِەضي جوق،پارتَاٌىك ضاٍاضىٌ جاعىٕأدا بۇي تىپتي ۇٌىتتار ىٕتىّاعىٓ ٔىعاٍتۋ بوٌىپ
تابىالدى.ضوي وەزدەگي اۋداْ باضتىعي ِۇلاِەتماضىُ غاوۀوۆ: ِۇحأَ،ەتىڭىس دۇرىص لوً...ءبىراق ،بۇي ِاضەٌۀي اۋىً لارىتتارىّەْ الىٍداضىپغەغەٍىه-،دەدى . ەرتە وووتەِٕىڭ وەزى.وۇٔػۋالما َءٍىرٌۀگەْ داال ووووراً غاٌعىٕعا بوٌەپ،بۋضأىپ جاتىر.لىَراعاْ وتىراردىڭ ورٔىٓ دوضىّّەْ ووپ اراالدىك.وضي ءبىر وبا بوٌىپ جاتماْ ءۇٍىٕدىٕي وەزىٕدە ۇٌي جىبەن جوٌىٕىڭ بوٍىٕداعي ِ 150ىڭ حاٌمي بار ضاۋٌەتتي غاھار،گۇٌدۀگەْ ِادۀَەتبەْ ضاۋدا ورتاٌىعي دەضەَ اداَ ضۀبەضتەً . ٍا،زاِأىٕدا وزىك وروۀَەتبەْ داِىعاْ وتىراردا اٌەِٕىڭ ارضتوتەٌدەْ وەٍىٕگي ەوىٕػي ۇضتازىاتأعاْ ءابۋ ٔاضىر ءاي فارابٌ تۋعاْ.ؤىّەْ تۇٌعاالش تارٍحػي،فٍَوضوف،ەِػي،جۇٌدىسٔاِاغيِ،اتاِاتَىه عاٌىّداردىڭ ۇٌىەْ ءبىر غوعىرىوضي توپىرالتا ءوضىپ غىمماْ.تىپتي لاالعا ضۋ لۇبىر ارلىٍي وەٌىپ تۇرعأدەضە،بىٍّەٍتىٓ بىرەۋگە بۇي ەرتەگىدەً وورىٕەر . ضوي ِوٍٕي وزىك ۇٌي ِادۀَەت غىٕعىطحاْ اضىەرٌەرىٕىڭ ات تۇٍاعي اضتىٕدا لاٌىپ،تارٍح ضاحأاضىٕاْ وغتي.جۇوتي اٍەٌدەردىڭ ىػىٓ جارىپ وٌتىرىپ،ەروەن وىٕدىه لاٌّاضىٓ دەگەْ ۇرإٔىڭ جەتەگىٕدە جاش ءضابىَدى جوعارى اللتىرىپٔ،اٍسأىڭ ۇغىّەْ توضىپ اٌعاْ لاتتي وەز وەزەڭدى وضي ِەوۀٕىڭ حاٌمي ءوزىٕىڭ تارٍحٌ ەضتەٌىگىٕە ضالتاپ لاٌدى،وعاْ بار ضىرىٓ ىػٕە بۇوىەْ ِىٕا بۇوىر بەي توِپەغتەرِەْ وۇٔطىپ جاتماْ ۇٍىٕدىٍەر وۋا . ءبىس وٌي لاالِەْ غتەً ضىرالضىپ ،ەتەوىە تۇضىۀدە اۋىً اداِدارىىون ِاٍطأىڭ ۇضتىٕە وىٍەَ،وورپە توضەپ ورتاعا داضتارلاْ جاٍىپ،جەز ضاِاۋىرىٕدى بۇرىك-ضارىك لإٍاتىپ لوٍعاْ ەوەْ . ِىٕا لىسىمما لاراڭىس:ءوز تۋعاْ وٌىەڭدى تاش-تاٌماْ ەتىپ لَراتماْ،حاٌمىٓ لىٕاداً
لىرعاْ،ؤەر-عىٍىّي ،ادەبَەتي غارىمتاپ وضىەْ ەٌدىڭ وروۀَەتىٓ جۇزدەگەْ جىىٍعا وەٍىٓ غەگەرىپ جىبەرگەْ،لاتتىگەزدىگىٕە ٔاٍسا بوٍالِاعاْ ،غىڭعىطحاْ ضاربازدارىٕىڭ ۇرپاعىّەْ اراعا اتتاً جەتي جارىُ عاضىر ضاٌىپ،جاْ اٍاضباش دوش بوالِىٓ جأە ؤىّەْ بىروەزدە باباالرى وۇٌىٓ وووىە ۇغىرعاْ ءوٌي لاالٔىڭ ۇضتىٕدە وتىرىپٔ،اق بۇي ارادا ەضىە االرٌىك ەغتەڭە وتبەگۀدەً،تۇرٌي ازىً-وضبالما بوً اٌدىراِىس دەپ وىُ وٍالعاْ؟ . اٌدەْ ۋالىتتا جأىّىسعا ءوزىُ ەرەوػە لادىر تۇتاتىٓ ِۇضابەن اجىبەوۆ،لۇتىُ ورداباٍەۆ باضتاعاْ ءبىر توپ وارٍا وەٌىپ اتتاْ تۇضتي.ىػىٕەْ ءادىحاَ غىٍدەرحأوۆ دەگەْ الطالاي ووزىّە وتتاً باضىٍدى،بۇي ءوزى وڭتۇضتىه وٌىەضىٕىڭ غەجىرەضىٓ جاتمىسىپ-ورگىسەتىٓ،ىٍعَدا تارٍحٌ تالىرىپتا لاالَ تەربەپ جازىپ جۇرەتىٕالىٍّاْ وارٍا ەدى .اِأدىك-ضاۋٌىمتأطوڭ والر ِۀي اۋاغا اٌىپ غىمتي . ِۇحتارجاْ،ضەْ اٌگىٕدە اۋداْ باضػىالرىٕا ءبىر ۇضىٕىص اٍتىپطىڭِ.ۇڭعىًعارىػىەرى ضۀىڭ لؤاعىڭ،دوضىڭ بوٌعاْ ضوڭ حاٌىمتىڭ ءداضتۇرٌي ضىٌ-ضىَاپاتىٓ وورضەتەِىس.اي ءوزىڭ اٍتمأداً وعاْ<<وتىراردىڭ لۇرِەتتي ازاِاتي>>اتاعىٓ بەرۋىّىس لاالً بوالر ەوەْ؟ؤىڭ ءتۇپ اتاالرى وضىٕػا لاتتىگەزدىىىە بارِاضا،لاضَەتىڭٕەْ إٍاالٍىٓ وتىرار اٌىدە ضؤاداٍداْ وون ِۇٔاراالرى ووزگە غاعىٍىطىپِ،ەْ ِۇٔداالپ تۇرِاضپا ەدى.جاٌعىس وتىرار ەِەش ،ضىر بوٍىٕداعي جەر بەتىٕەْ جوعاٌىپ وەتىەْ باضما لىرىك ەوي لاالٔي لاٍدا لوٍاِىس؟دوضىّٕىڭ ٔە جازىعي بار دەرضىڭ،،راش،لاراباضىٕىڭ تىرٔالتاٍدا دا وىٕاضي جوق ەوۀدىگىٓ بىسدە جالطي بىٍەِىس،ءبىراق،وي ءتۇپ اتاالرىٕىڭ لاتتىىەزدىگي ءۇغىٓ ،باٌىىُ،غاِاٌي ِوٌػەردە لاْ لۇرٌىّي جاعىٕاْ جاۋاپىەر بوالرِ.ۇٔي تارٍحٌ ەضتەٌىىتەردىڭ غىعارعاْ ءۇوىّي دەپ ۇلماْ ءجوْ بوالر.وتىۀگە وەن ضالتاۋ ضاٌتىّىسدا جوق،بىراق،ؤي ۇِىتۋعا دا
تَىطتي ەِەضپىس.وضي جاعىٓ وٍالٔىپ وورغي.. ءۇظ وارٍا اتىٕا ءِىٕىپ،وەٌگەْ ىسدەرىّىٓ وەرى لاٍتتي.ءۇضتىّە اٌدە وىُ ءبىر غەٌەن ضۋ لۇٍىپ جىبەرگۀدەً ضەرگىپ غىعا وەٌدىُ.ءوز لىٍىعىّٕىاْ ءوزىُ ۇٍاٌىص تاۋىپ،ووپىە دەٍىٓ ضوضتَىپ تۇردىُ دا لاٌدىٍُ.اپىراۋ،تاالٍدى اۋزىّا لاراتماْ الىٓ بوٌطاِدا ِىٕا لۇٍّا جۇرەن،تارٍحىوز وارٍاالرداْ اٌدە لاٍدا توِەْ ەوۀّىٓ-اۋ.اوەَ ەضىّە تۇضتي.ە،توعىس جاضىّا دەٍىٓ وتىرار لاھارِأدىعىٓ ِاعاْ ضاْ رەت لاٍتاالپ اٍتۋىٕىڭ اضتارىٕدا وضىٕداً تەرەڭ ءِاْ جاتمأىٕىىُ وٍالپتي؟ِىٕەِ،اضەٌە لاٍدا؟! وەٍىٕٕەْ گۋرراوػاعا لارتتارِەْ بوٌعاْ اڭگىّۀي اٍتىپ ەدىُ وي: اۋىٍىڭدا ءار غاٌىص لاداِىڭدى ءِۇٌىت جىبەرِەٍتىٓ،وز ۇٌتىٕىڭ تارٍحٌ ەضتەٌىگىٓلوٌداپ،لورعاپ وتىراتىٓ وضىٕداً وارٍاالردىڭ بوٌۋى ضۀىڭ دە الىٕدىك بالىتىڭ-،دەدى غىٓ ووڭىٍّەْ. وۆ ءٍا ،غىٕىّەْ-اق لىسىك جاعداً بوٌعاْ ەوەْ .،ۇرپالتارىٕا زاالٌي تَّەۋى اٍ تّات : ءۇغىٓ ادإِىڭ غەغۋغي جاعداٍالردا ءار لاداِىٓ باٍماپ باضۋى ءتَىص ەوۀي جاٍىٕدا از اٍتىٍّاعاْ .االٍدا ،بۇي ءار لاغأدا ىٍعٌ والً بوٌىپ غىعا بەرِەٍدى .جارتي اٌەِدى لاتىگەزدىگىّەْ جاۋالعاْ غىڭعىطحاْ ِۇٔي وٍالدى ِە ەوەْ؟ ءبىراقِ .ىٕە بىرٔەغە عاضىر ءوتتي ،ارٍٕە ،گۋرراگچأىڭ بۇي جەردە جازىعي جوق .ؤي اۋىٍىڭٕىڭ الىٍّاْ لارٍاالرى دا ضەزىپ وتىر .تارٍحٌ ەضتەٌىىپەْ ضأاضپاۋ ِاڭگۇرتتىه بوٌىپ غىعادى،. ٍاعٌٕ وتىۀىڭدى ۇِىتطاڭ ارۋالتاردىڭ ازاضىٕا ،بۇگىٕگىڭّەْ عأا ءوِىر ضۇرضەڭ بوالغالتىڭ تاباضىٕا لاالضىڭ.
اٍتطە دە ،وتىەْ داۋىردىڭ ضارعاٍعاْ پارالتارىٓ التارا بەرضەڭ ،وىّدەردىڭ تىسەضي وىّدەرگە باتپاعاْ .تارٍحٌ ەضتەٌىىتي وغىرِەٍّىس دەپ غىڭعىطحاْ ءۇغىٓ وۇٌٍي
ِوڭعۇي جاٌمىٓ ،گَتٍەرگە بوال وۇٌٍي ٔەِىص جۇرتىٓ وىٕاالۋعا لأداً لالىّىس بار؟ ِاضەٌەْ ،وەزىٕدە أگٍَاِەْ فرأطَأىڭ اراضىٕدا ءجۇز جىٍدىك ضوعىص بوٌعاْ .وضي ءۇغىٓ اعىٍػىٕدار ِەْ فرأطۋزدار ءبىر-ءبىرىٓ وىٕاالضىپ ،بەت وورىطپەً وەتىەْ جوق لوً ...دەِەن ،تارٍحٌ ەضتەٌىىتىڭ تارغەڭبەرىٕدە لاٌطاق ۇٌت رەتىٕدە جالطىٍىمما جوٌىمپاٍّىس ،اي ؤي ۇِىتطاق رۋحأٌ ِاڭگۇرتىە إٍاٌىۋىٕىس عاجاپ ەِەش .تەوتي جاٌىك اٌەِدىه ورتاق رۋحأٌ ِادۀَەتىە ضۇٍۀە وتىرىپ وضي تارازىٕىڭ ەوي باضىٓ دا تەڭ ۇضتار پاراضات تابادىِ .ىٕە ،وضىٕداً ەش جَعىسار ەرتەڭىڭدى وٍالتار پرٔطپتەرى بوٌّاضا ،وورگەْ ،تۇٍگۀي ووپ بۇي داال « اۋىً اوادەَِاضي» دەپ اتأباش تا ەدى عوً.
وۆۈاال وەزىّىسدە ەگدە تارتماْ اداِدار باتار وۇٔگە لاراپ؛ غاحأ : « ءوِىردىڭ ووبي وەتىپ ،ازى لاٌدى» دەپ توٌعأىپ وتىرۋغي ەدى .ضىسگە ووگۀتوپ وؤەٌەردەْ ەضتىگەْ اڭگىّەِدى اٍتىپ بەرەٍىٓ :باٍاعىدا ضىس ءدارٍا ءبىر تۇٔدە وەِەرىٕەْ اضىپ وەتىپ ،جاعاضىٕدا وتىرعاْ ءبىر باٍدىڭ ِاي-جاٍىٓ ،دۇَٔەِ-ۇٌىىٓ تۇگەٌدەً اعىٓ جاٌّاپتي .باٍدىڭ ءوزى ِاٌتاۋ بىٍەدى ەوەْ ،اۋپىرىّّەْ جاعاعا ءىٍىٕىپتي ،.ضؤدا تىٍەرضەوتەْ ضۋ وەغىپ ،ءدىر-ءدىر ەتىپ تۇرىپ'' ،ءٍا ،لۇداً، الىرىّدى بەرە وور ،الىرىّدى بەرە وور!''دەپ ءاٌطىٓ-ءاٌطىٓ لاٍتاالۋِەْ بوٌىپتي. ولَعأىڭ وۋاضي بوٌعاْ ،ووڭىٍي تاضىڭمي ءبىر باً جىگىت غاٌدىڭ ِىٕا ضوزىٕە وۇٌىپ '':الطالاي ،جاضىڭىس بوٌطا جەتپىطتەْ اضىپتي ،بار جَعاْ-تەرگۀىڭىسدەْ جۇتاپ ،تۇرىطىڭىس ِىٕاۋ ،ۀدى ضىسدە ٔە الىر لاٌدى؟'' دەپ بەز بۇٍرەوتىه تأىتىپ، اتىٓ ضَپاً لاِػىالپ ،ءجۇرىپ وەتىپتي .اۋدارىٍىپ-توڭىەرىٍىپ جاتاتىٓ اٌّا-وەزەن دۇَٔە ەِەش پە؟ ءبىر جىٍي ەٌدە لاتتي لۋاڭػىٍىك بوالدى دا اٌگي ورەوپىگىٓ باً
جىگىت بار ِاٌىٓ جۇتما بەرىپ ،جۇگۀىٓ ۇضتاپ غىعادى ،ءۇً ءىػي اغتىمتاْ لىرىٍىپ ،ضولا باضي تىٍۀػي بوٌىپ ،ەي لىدىرىپ ،ضۋ جاعاالپ وەتە بەرەدى .لارٔي اظ ،وووەٍدە ووطىه لاٌپي ضىر ءدارٍأي بوٍالپ وەٌە جاتطا ووز ۇغىٕاْ ضىسىٍعاْ ءتۇتىٓ وورىٕەدى .بارضا اٌدىٕاْ ءبىر اٍەي غىعىپ وَىس ءۇٍدىڭ ەضىگىٓ اغىپ، ِەٍّأدى تورگە وتىرعىسادى ،اظ ەوۀىٓ ضەزىپ ،ءداَ ۇضىٕادى .ءۇٍدىڭ ءبىر بۇرىػىٕدا ەوي-ءۇظ باال اضىر ضاٌىپ اضىك وٍٕاپ جاتادى. تاِاق ءىػىپ ،اٌدۀىپ وتىرىڭىس ،وتاعاضي دا وەٌىپ لاالر -،دەپ اٍەي لازاْ-ۇغاقباضىٕا ءوزىٕىڭ وۇٍبەڭ تىرٌىگىّەْ إٍاٌىطا بەرەدى .بَە ضاۋىُ ۋالىتتاْ ضوڭ ۇٍگە اق ضالاٌي وىٕدىگىٕە تۇضىەْ باٍاعي لارٍا وىرىپ وەٌىپتي .ءبىرىٓ-ءبىرى جازباً تأَدى .ەت جەٌىٕىپ بوٌعاْ ضوڭ لارٍا ِەٍّأىٕا لاراپ ءضوز باضتاٍدى: ءوزىڭ وۇٌىپ ،تاباالپ لىر اضىپ وەتىەْ ضوڭ ءدارٍا بوٍالپ جۇرە بەردىُ .ءضۇٍتىپ ،ىرگەضي ضەتىٕەِەً وتىرعاْ وضي ەٌگە وەزىىتىُ .لاٍعي-لاضىرەتىّە لأىمماْ ضوڭ لوٌتىمتارىٕىڭ اضتىٓ اٌىپ ،لوٌداْ وەٌەر جاردەِىٓ اٍاعاْ جوقِ .ىٕا جۇرگەْ جەڭڭەڭ جەضىر وتىر ەوەْ ،وەٌە-وەٌە ەوي جارتي ءبىر ءبۇتىٓ بوٌىپ باش لۇرادىك .بار داۋٌەتىُ ِىٕا ەوي -ءۇظ تۀتەن ،ۇضتىٕەْ جؤىپ جەپ وتىرعاْ وْ غالتي ۇضاق ِاٌىّىس بار. باٍاعىدا لۇداٍداْ الىرىّدى بەر دەپ ضۇراعأىُ وضي ەدى ،تىٍەگىُ ورىٕداٌدى ،اٌالعا دا ِىڭ رٍساِىٓ .باٍٍىك دەگەْ لوٌدىڭ وىرى ەِەش پە؟ غىراعىُ ،باٍاعىدا ضەْ ۇٌىەْ اضتاِػىٍىك جاضادىڭ ،باق-داۋٌەت ووزىڭدى تۇِأداتىپ جىبەرگەْ ەوەْ .ادإِىڭ ءاربىر وعاظ لَّىً-لوزعاٌىطىٕىڭ جاڭعىرىعي بوالتىٕىٕا ووزىڭ جەتىەْ غىعار-، دەپتي لارٍاِ .ۇٔداً ۇزىٓ ضۇٔار اڭگىّۀي لوزعاۋ ضەبەبىُ ،غىىە ،ضوي دأا گوً لاٍا ضىٕدى تۋعاْ جەرگە تاباْ تىرەً وتىرىپ؛''ە ،لۇداً ،الىرىّدى بەرە وور'' دەٍتىٓ وەزەڭ بىسگە دە وەٌەدى....
وۆ بۇي اٍمأىڭىسدىڭ ءجؤي بار :عۇِىردىڭ أاعۇرٌىُ ووبي ءوتىپ ،ازى لاٌدى. اٍ تّات : پۀدە بىتىۀٕىڭ بارىٕە دە '' :تاعدىر ،الىرىّدى بەرە وور!'' دەٍتىٓ ءضات تاٍأار .ضوي وەزگە وىُ-وىُ دە ءوِىر وزۀىٕىڭ ضاْ توضماۋىً ضىٕىعىٕاْ اِاْ ءوتىپ ،جاِاْ لىٍىماردىڭ ۇٍاتىٓ ارلاالِاً جەتطە بوٌعأي دا. وۆ غىر ەتىپ دۇَٔەگە وەٌگەْ ،ءار ءضابَدىڭ وڭ ِەْ ضوٌىٓ تأىپ ،ەي لاتارىٕا غاحأ : لوضىٍىپ ازاِات اتأعأعا دەٍىٕگي ءتاٌىُ-تاربَەغىطي دە ،لاٍىرىّدى ءارى لاتاي ضىٕػىطي دا وضي تۋعاْ ورتاضي .لىسىٍمۇِدا جأتاق دەگەْ وضىّدىه بار،. لارالارعأىڭ َِىٓ لإٍاتماْ اپتاپ ىطتىمتا جاپ-جاضىً بوٌىپ جإٍاپ ،تاِىرىٓ لىرىك لۇالظ تەرەڭدىىىە جىبەرگەْ وۇٍي ،ءغوي داالٔىڭ توضىٕدە ءِىس بالپاً لاضماٍىپ تۇرا بەرەدى .ضۋضىّا لۇَ ،جەي ىڭعاٍىّەْ غوعىرالٔىپ ،بىرەضە ؤدا، بىرەضە ِۇٔدا ووغىپ لاڭباق ضورٌي ضاٍداْ ضاٍعا دوِاالپ باٍىس تاپپاً وەتەدىِ .ىٕە ،تاِىرضىسدىك دەگەْ لأداً .اي تاِىرىٓ جەر اضتي ضۋىٕا دەٍىٓ جىبەرەتىٓ جأتاق ءوز ورٔىٕدا لاٌىپ لوٍادى!
وۆ اداِدار دا ضوي ضَالتي لۇداٍىُ بوالغاق ۇرپالما جأتالتىڭ تەرەڭ تاِىرٌي اٍ تّات : تاعدىرىٓ لَطىٓ دا ،تىسگىٕىٓ جەي ۇضتاعاْ تەوطىس -لاڭبالتىڭ ءباتۋاضىس تىرٌىگىٕٕەْ اۋالق ەتطىٓ دەپ تىٍەٍىه .ؤداً ِىطىىٕدەر لوعاَ ءۇغىٓ لاً زااِأدا دا حاۋپتيِ .ىٕاداً ءبىر اڭىس بار :لاپَادا جاۋ لوٌىٕا تۇتمىٓ بوٌىپ ءتۇضىپ لۇٌدىمما ضاتىٍعاْ ،بۇعأاضي لاتپاعاْ جاش باال جىٍدار وتە وەٌە وىٕدىه لأي تاِعاْ توپراعىٓ ،اٌپەغتەپ وضىرگەْ اتا-أاضىٓ ۇِىتۋعا اٍالٔادى .جات وٌىەگە باۋىر باضىپ، جالطي-جاِأدى باضتاْ وەغىپ ،ءتوزىّي ِەْ الىً-لاٍراتىٕىڭ ارلاضىٕدا الىرى بوتەْ جۇرتتىڭ بٍَەۋغىطي اتأادى.جىٍدار جىٍجىپ ءوتىپ ،ءغاۋ تارتماْ غاعىٕدا ات
ارىتىپ اٌىطتاْ وەٌگەْ وەرۋەْ تۋعاْ جەرىٕىڭ ءبىر ءتۇپ جۋضأىٓ جەتىىسەدى. جۇپار ءٍىطي بۇرلىراعاْ جۋضاْ بٍَەۋغىٕىڭ ەضىٕە باال وۇٔگي ۇِىت بوٌعاْ بەٍىۇٔا داۋرۀىٓ ،تۋعاْ جەر توضىٕدە لىسعاٌداق تەرىپ وضىەْ ِۇڭطىس وۇٔدەرىٓ لاٍتا تۇضىرەدى ،ووزىٕەْ جاضي بۇرعالتاپ ،ضأاضىٕدا ضارى تاپ بوٌىپ جاتماْ ضاعىٕىع ضەزىّي بۇرق ەتىپ وٍأىپ ،غىداش بەرِەٍدى ،ۀدى ؤىڭ جوٌىٕا وەضە-ووٌدۀەڭ تۇرۋ ِۇِىىٓ ەِەش ەدى ،تاالٍالرعا ارِاْ بوٌعاْ تاق پەْ ءتاجدى تارىه ەتىپ ،بالما، باٍٍىمما بۇرىٍىپ لاراِاً ،تۇٌپارىٕا ەر ضاٌىپ ،تۋعاْ جەرىٕە ضۋىت اتتأعاْ ەوەْ دەضەدى .تۋعاْ جەردى ءضۇٍۋ دەگۀىّىس -ءوِىر بالٌ ءوز جەرىڭدە باٍالٔىپ لاٌۋ ەِەش .غۋٌي ،دۋٌي اٌەِگە ٔازار اۋدارِاً ،ضۋىُ باضىّداِ ،والَ لاضىّدا دەپتابأداپ وتىرىپ اٌطاق ،بۇي ەضىىٍىىتىڭ وورىٕىطي بوالدىٍ ،اعٌٕ الپاٍتىٓ ووي ضەوىٍدى ءوز-وزىّىسبەْ تۇٍىمتاٌىپ ،اٌەِدىه داِۋِەْ وروۀَەتتەْ لۇرااللاْ لاالر ەدىه. ِاضەٌەْ ،ضۀىڭ وتىرارىڭ ِەْ ِۀىڭ غەوەرىّٕىڭ ٔە ءبىر جاش جەتىىٕػەگي لازىر دە اٌەِٕىڭ ءتورت بۇرىػىٓ غارالپ وەتتي ،ءبىرازى ءبىٍىُ اٌىپ ،تۇرالتاپ لاٌىپ، واضبٌ ِاِأدىمتارىٓ جەتىٍدىرۋ ۇضتىٕدە'' .اتىڭ بار دا ەي تأي لەٌىپ جۇرىپ؛؛ دەپ باباالرىّىساٍتمأداً ،لالىرٌي ،لاٍراتتي غالتا ووبىرەن ووزىٓ اغىپ ،دۇَٔۀىڭ وٍي ِەْ لىرىٓ غوٌعأعا ٔەجەتطىٓ! دەضەدە ،جەر غارىٕىڭ لاً ۀدەگىٕدە ،ەوۆاتوردىڭ لاً بەٌدەۋىٕدە جۇرضەڭ دە ،لاٍتا ضوعار ،ضاعىٕىػىڭدى باضار تەِىر لازىعىڭ -تۋعاْ جەر اتتي ۇٌي ۇعىُ بىرەۋ .ضؤىّەْ رۋحأٌ باٍالٔىطىڭدى ۇزبەضەڭ عأا اٍدارىڭٕاْ جەي ەضبەن .ۇٍتىۀي ،وزگە توپىراق ،وزگە اۋا ،وزگە ضۋ ؤىڭ ورٔىٓ توٌتىرا اٌّاٍدى.
ءٍا ،ءبىس تۋعاْ جەرِەْ ووزگە وورىٕبەٍتىٓ ضأطىس جىپتەر ارلىٍي باٍالٔىپ جاتىر ەوۀبىس .جوعارىداعي وٌەڭىڭدە اٍتىٍعأداً ،ءار ادإِىڭ ءوز أاضىٕاْ باضما ءتورت
أأىڭ ەڭ ۇٌىطي ەتىپ تۋعاْ جەردى اٌدىّەْ اتاعأىڭ دا ورىٕدى. ِەْ تۋعاْ جەرضىس تىرٌىه وەغە االِىٓ ،اي تۋعاْ جەر ِۀطىس ءوِىر ضۇرە اٌّاٍدى دەگەْ اٌدە وىّدەردىڭ اضتاَ ووڭىٍي بىسگە جات ،وەرىطىٕػە ،لاضَەتىڭٕەْ إٍاالٍىٓ تۋعاْ ءبىسضىس گۇٌدەپ ،ءبىسضىس ءوِىر ضۇرە االر ،اي ءبىسدىڭ رۋحىّىس ؤطىس بَىه ضاِعاِاق ەِەش. ج وِ ارت غۋال تي ج ۇٌ دى سدار ٔەِە ضە ءبى ر ۋى ص ت وپى راق
والردى ەضىە اٌۋ لأداً ِەرەوە! جاْ ضارأىڭ وەڭىپ ،ضأاڭدا وۇْ غۋاعي وٍٕاعأداً اضەر االضىڭ .جاٌپي اٌعأدا ،وىّٕىڭ بوٌطا دا ءوز داۋىرىٕەْ ،ءوز زاِأداضتارىٕٕاْ ِوٍٕي وزىك تۇرعاْ لاضَەتىٓ اٍتۋ -اٌەِدىه وروۀَەتىە لوضىالتىٓ ۇٌەضتىڭ ءبىر ءتۇرى. بىرىٕػىدەْ ،بۇي ەضىە ءتۇضىرۋ ءوزىّىس ءۇغىٓ لاجەت دەضەن ،ەوىٕػىدەْ ،ضوي تۇٌعاالردىڭ لاضَار رۋحي اٌدىٕداعي ىٕىٍىه ،پەرزۀتتىه بورغىّىس ءارى والردىڭ ۋالىتتىڭ جاڭبىرى غاٍىپ ،وۇْ لالتاعاْ لاضَەتتي زٍراتتارىٕا ضاٌعاْ ءبىر ۋىص توپىراعىّىس بوالر.
غىڭعىص اٍ تّات وۆ
وڭاً ەِەش ،وڭاً ەِەش بۇي ەگەش، لاغاْ بوٌطىٓ بىرٌىه جوٌي بۇرىطتاۋ.
وەرەڭ دەضەڭ تۇضىٕبەضتىه وىٕا ەِەش، لىٍّىطپەْ تەڭ تۇضىٕۋگە تىرىطپاق
ِ ۇحتار غاحأ وۆ
وۆ ىٍعٌ دا ءتۇش وورەِىٓٔ ،ە عاجابي بار ەوۀىٓ لاٍداَ ،وىرپىگىُ اٍماضطا اٍ تّات : ءبىتتي ،اٌۋاْ ءتۇرٌي تۇضتەر لاِاۋعا االدى .تاڭ اٌدىٕدا بىردە لۋأىپ ،بىردە ِۇڭاٍىپ وٍأاِىٓ ،لۋأاتىٕىُ -زاِأىٕدا تىرٌىىتىڭ اغتي-تۇغتىطىٓ لاتار تارتماْ ،ووڭىً ووگىٕدە جۇٌدىسداً جأعاْ اٍاۋٌي اداِداردى وورەِىٓ ،وەٍدە تۇضىّە ءوزىُ اراالضپاعاْ ،ءبىراق ،ضىرتتاً ضىرى-لىرىٕا لأىمماْ ۇٌىەْ تۇٌعاالر وىرەدى ،ءتىرى جأعا ءتىص اغپاٍتىٓ لۇپىَاٌىمتارىّدى وەٍدە ضوالرعا التارىپ جاتاِىٓ .جاضىراتىٕي جوق ،ءبارى دۇپ-دۇرىص ،ووزىُ ءضاي ىٍىٕطە ضاْ ءتۇرٌي ولَعاالرِەْ ەٌەضتەردىڭ ىػىٕە لاٍتا ۀەِىٓ دە وەتەِىٓ...
وۆغىىە ،دارىگەر بوٌّاضاَ دا اٍتاٍىِٓ ،ۇٔدا باش لاتىراتىٓ دأەڭە جوق. غى حأ : باٍماۋىّػا بۇي لَاي ِەْ اضەردىڭ ۇغمىرٌىعىٕا ،وەڭ اۋلىّدىٍىعىٕا باٍالٔىطتي ءجاٍت بوٌطا وەرەن ،جأە ءضاي-ءپاي لورلىتىپ لوٍاٍىٓ ...باٌىىُ ،ءتۇش وورۋدەْ تَىٍطاوىس لازىرگي دەڭگەٍدەگىدەً جازۋغي بوٌّاً لاٌۋىڭىس ابدەْ ِۇِىىٓ .. .اي اضپإٔاْ جۇٌدىس التي دەپ جاتاِىس .وغىەْ جۇٌدىسدىڭ ەڭ ضوڭعي تاراتماْ جارىعىٕىڭ ءوزى جەرگە ِىٍٍَؤداعاْ جىً ءجۇرىپ جەتەدى ەوەْ .جەضدەەى اداِداردىڭ وەٍبىرى بالٌ تىرٌىىپەْ لوغتاضماْ ضوڭ تىرىٍەردىڭ ضأاضىٕدا ضوي لۇٌدىسدارداً جارلىراپ،ضاۋٌە غاغىپ تۇرِاق .بۇي وۇٔدە ووبي ووز وورِەش ،لوي
جەتپەضىە وەتىەْ جۇٌدىس تۇٌعاالر بوٌّىص پەْ ضأأىڭ ووزەە وورىٕبەش ۇغمىر ضاۋٌەٌەرى ارلىٍي تۇضىڭىسگە ۀەتىٓ غىعار ،وزدەرى ۇٌگىرە اٌّاعاْ لابىرعاٌي ءىطتي، ءوِىردىڭ بۇراالڭ جوٌدارىٕدا ضاْ ضولتىرىپ وەتىەْ وەٍبىر ارِاْ-تىٍەگىٓ ءضىس ورىٕداضىٓ دەپ اٍاْ بەرەتىٓ بوالر.
ضوزىڭدا ءازىً ۇغمىٕي جاتمأىّەْ ،دۇرىص باٍىّداپ وتىرضىڭٍٍَ« .ادا»ِەْ اٍ تّات وج : '«ودٍططەٍأي»جازعاْ گوِەر ( ءبىسدىڭ جىً ضأاۋىّىسداْ بۇرىٕعي - 9- 8عاضىرالر جاضاعاْ ەجەٌگي گرەتطَا الىٕي)حالىٕدا گرەتطَا وٍػىٍي پالتوْ '':بۇي الىٓ بۇوىً ەٌٍەدأي تاربَەٌەدى» دەگەْ ەوەْ .ۇٌىالر-ەٌدىڭ ۇضتازى .ەگەر والردىڭ ٍگي ىمپاٌي بوٌّاضا ءبىسدىڭ تاعدىرىّىس ،باٌىىُ ،ءضاي دە بوٌطا باضماغا لاٌىپتاضار ِا ەدى، وىُ ءبىٍطىٓ؟ ضوي غوق جۇٌدىسداردىڭ ىػىٕدە اٌعاظ تأىطماْ اداِىُ لازاق حاٌمىٕىڭ ۇٌي پەرزۀتي ،وۇٌٍي اٌەَ ِوٍىٕداعاْ جازۋغي ِۇحتار اۋەزوۆ بوالتىٓ .وي وەزدە بىػىەوتەگي ضىرٍاٍىٓ ( اٍتۋٌي عاٌىُ)اتىٕداعي اۋىً غارۋاغىٍىعي غۋەٍَۋأىٕىڭ ولۋغىطي ەدىُِ« .أاش » لَطاضي جاٍٍي داۋ-داِاً ءورغىپ تۇرعاْ غاق .ؤىڭ ۇٌي لَطا ەوۀىٓ ،ءٍىطي لىرعىسدىڭ بار تارٍحي ،ەرٌىەى ،ەٌدىەى ،ۇٌتتىك بوٍاۋى وضي ۇالْ-لاٍىر جىردا جاتمأىٓ جۇرت تەەىص ِوٍىٕداٍدى ،ضۇٍتە تۇراِ ،اضەٌە ضپتطَاٌطتىه رەاٌَسىّٕىڭ ىڭعاٍىٕا ،تاالبىٕا ضاٍىەش وەٌەِە ،جوق پا دەگۀگە تىرەٌگۀدە ووبي تاٍطالتاپ لاالدى .وي وەزدەگي جاعداٍعا باٍالردى جاِأداعاْ، وەدەٍدىڭ ٔاغار تۇرِىطىٓ وورضەتىەْ ،ءتىپتي ۇضتەَ تاپ ۋاوىٍدەرىٕە لارضي ووتەرىٍىطىە غىمماْ ضَپاتتاٍتىٓ تۋىٕدىالر لاجەت ەدى
.لَطأىڭ باضتي
وەٍىپىەرىىەٍبىر زەرتتەۋغىٍەردى(لىرعىسى ،ورىطي اراالش) ىاْ دەگەْ ءضوزدىڭ ءوزى ءبۇٍي غالمأداً غوغىتتيِ« .أاش» لَطاضي باً-فەوداٌدىك ءداۋىردى ،حأدىك بٍَىىتي وووطەگەْ ،لاراپاٍىٓ حاٌىمما جات ،وەرتارتپا تۋىٕدى ،دەگەْ وٍعا ضاٍاتىٓ جاڭا ءبىر لوزعاٌىص ەتەن اٌدى .گازەت ،جۋرٔاي بەتتەرىٕدە لَطاعا لارضي جازىٍعاْ پمىمرٌەر اغىك بوً وورضەتە باضتادى .بۇي ۇٌي لَطأىڭ باضىٕا لارا بۇٌت ءۇٍىرىٍىپ وەٌە جاتمأىٕىڭ حابارى ەدى .ضوي تۇضتا«ِأاضتي» لوٌداعاْ ءبىردى-ەوىٍي ِالاال دا جوق . بوٌدى ،ءبىراق ،والرعا لۇالق اضماْ ەغىىُ
ەٌدىڭ ءبارى وضىٕداً ەوي ۇداً ضەزىّدە جۇرگۀدە وەڭەش وداعي عىٍىُ اوادەَِاضىٕىڭ لىرعىس بوٌىّػەضي عَّاراتتارىٕدا «ِأاش» جاٍٍي تاٌمي بوالتىٓ وورىٕەضي ،لَطأىڭ تاعدىرى وضي تاٌمىدا غەغىٍەدى ەوەْ دەگۀدى ەضتىپ ،ضابالتاْ غىعا ضاال غۇبىرىپ جەتتىه .بۇي ۇِىتپاضاَ
- 1952جىٍدىڭ وۇزى ەدى .وەٌطەن
عَّاراتتىڭ ىػىٕە ۀۋ ِۇِىىٓ ەِەش ،جۇرتتىڭ ووبي ٍىٕتىرەضىپ ووغەدە تۇر. دەِدەرىٓ ىػىٕەْ اٌىپ'' ،اپيء-اًِ ،أاضتاْ اٍرىٍىپ لاٌّاضاق جارادى'' دەگۀدەً اال بۇرتىپ جۇرگۀدەر لأػاِا! ءبىر ٍىمپەْ جىٍجٌ-جىٍحٌ الىرى تاٌمي ءوتىپ جاتماْ زاٌدىڭ ەضىگىٕەْ ضىعاالدىُ، ِوٍٕىّدى ضوزىپ لاراضاَ ،توردەگي ءتوراٌماعا وْ ،وْ بەش وىطي جاۇعاضىپتي ،.لاق ورتاالرىٕدا لىرعىسضتاْ ووِپارتَاضي ورتاٌىك ووَِتەتىٕىڭ ضوي وەزدەگي ءبىرىٕػي غۋجَي ٍطماق راززااوۆ ،ؤىڭ وڭ جاعىٕدا اً ِاڭداٍي جارلىراپ ِۇحتار اۋەزوۆ وتىر. ِۇحاڭّەْ جۇزبە-جۇز وەزدەضپەضەَ دە غىعارِاالرىّەْ بىرگە جارٍاالٔعاْ ضۋرەتتەرىٓ وورىپ جۇرگۀّىٓ .إٍاالضىٕا غۋاق غاغىپ وتىرعاْ ۇٌي تۇٌعاداْ ووز اٍىرار ەِەضپىٓ، ِىٕبەگە بىرىٕەْ ضوڭ ءبىرى ووتەرىٍىپ ،لَطأي جەردەْ اٌىپ ،جەرگە ضاٌىپ
بوٌدى . جاتمأداردىڭ ضوزىٕە ۇٔطىس لۇالق ءتۇرىپ ،لاعازىٕا اٌدە ٔەٌەردى تۇرتۋِەْ «ِ -أاش» پارتَأىڭ لازىرگي ضاٍاضاتىٕا جات تۋىٕدى ...اراِىسدا جۇرگەْ پأتوروَسِٕىڭ ەضىي ووزى -،دەپ ٔەگىسگي باٍأداِاغىٕىڭ ءبىرى ا.بوروووۆ لَطاداْ ءىٍىپ االر تاراۋ تاپپاً ،جاعاالً لاراالۋعاووغىۀدە ،زاي لوزعاٌىطما ۀدى
.
ٔارازىٍىمتارىٓ اغىك اٍتۋعا دارِەْ جوق ،ەضىىتىڭ ضىرتىٕاْ وىجىٕگۀداۋضتار ەضتىٍىپ لاٌىپ جاتتي. « ِأاضتاْ» باضي ءبۇتىٓ اٍرىٍدىك-اۋ دەپ تۇڭىٍگەْ تۇضتا ِىٕبەگە ِاڭِ-اڭ ووتەرىٍدى . باضىپ ،لاضَەتىڭٕەْ إٍاالٍىٓ ،اۋەزوۆ « ِ -أاضتا» باًِ ،أاپتي ِالتاٍتىٓ تۇضتارى بار غىعار ،ءبىراق ،بۇي بۇوىً ءبىر حاٌىمتىڭ ەٌدىگي ِەْ ەرٌىگىٕىڭ ،رۋحأٌ باٍٍىعي ِەْ ۇٌي ِادۀَەتىٕٕىڭ ۇرپالتاْ-ۇرپالما ضاپ پوٍەزٍا تىٍىٕدە جاتما اٍتىٍىپ ،جاٌعأىپ وەٌە جاتماْ ،ووروەَ وەضتەٌۀگەْ تارٍحي عو .ۀدەغە ،لىرعىس حاٌمىٕىڭ وِىرىٕەْ«ِأاضتي» االضتاۋ -بۇي بۇوىً ءبىر ۇٌتتىڭ ءتىٍىٓ وەضۋِەْ بىردەً ەِەش پە؟ غاظ اي دەضە باش اٌۋعا تۇرا ۇِتىالتىٓ ادىراڭباً ِىٕەز ءبىسدىڭ لوعإِٕاْ لاغاْ لاراضىٓ جوٍار ەوەْ؟ -دەپ ءضاءپاي ءۇزىٍىص جاضاپ ،بوروووۆلا بۇرىٍىپ ەدى ،اٌگي ِوٍىٓ ىػىٕە تىمماْ وۇروە تاۋىمتاً توِۀػىىتەو لاٌدى. ِۇحاڭٕىڭ دۇَٔە تأىّىٕڭ وەڭدىگي ،اٌٍٍٍٍەەەەەِدىه ارعي-بەرەى ادەبَەت تارٍحىٓ جەتىه بىٍەتىٕدىگىٓ ،تارِاق-تارِاق وٍالرىٓ جۇٍە-جۇٍەضىّەْ ۇٌىەْ فٍَوضوفَاعا ، ٔالتي داٌەٌدەرگە بەوىتىپ غەغەْ ضوٍٍەٍتىٕدىگي ،لىرعىس ۇٌتي تۋدىرعاْ رۋحأٌ باٍٍىمتارعا دەگەْ عاجاٍىپ لۇرِەتي ِەْ ضۀىّي زاٌدا ِۇٌدە جاڭا احۋاي تۋدىردى. ەگەر بۇوپەضىس ءادىٍىٓ اٍتطاقِ« ،أاضتىڭ» لارا تىسىّگە ىٍىٕبەً اِاْ لاٌۋى اۋازوجتىڭ ٔاق وضي جٍعي تارٍحٌ ضوزىٕە باٍالٔىطتي بوٌدى .ؤىڭ جۇرەن تەربەگەْ ارا
اعاٍىٕدىك ءضوزىٓ ٍطمالراززالوۆتا ەرەوػە رٍساٌىمپەْ تىڭداپ ،لاٍتا-لاٍتا باش ٍسەۋِەْ وتىردىِ« .أاضتىڭ» باعا جەتپەش لۇٔىٓ بىٍگۀىّەْ ،ضوي وەزگي لاتاي ضاٍاضاتتاْ ضالتأىپِ ،ىطي لۇرىپ وتىرعأداً ضەزىٍگەْ .ۇٌي لَطأي اغىك لوٌداعأي ءۇغىٓ تاغىُ باٍجَەۆ ضەوىٍدى ارضتاردىڭ ابالتىدا جاتمأي دا ووپ حاۋپتەْ حابار بەرەتىٓ ەدى... تاٌمي اٍالتاال بەرگەْ ضاتتە ضىرتتاْ؛ ' ءغۇٍىٕػي،ءغۇٍىٕػي''ِ''.أاضتي اِاْ اٌىپ لاٌدىك!''ِ '' .ۇحتار لاٍدا؟ ضۀي تاپماْ أاڭٕاْ جأە بۇوىً لازاق ەٌىٕەْ إٍاٌدىك!'' ''.الطارباش ،الطارباش!' دەگەْ اٍعاً ووتەرىٍدى .لۋأىػتاْ، ضوعىٍىطتي . لۇغالتاضماْ ،ووزىٕە جاش اٌعاْ جۇرت ضەڭدەً غاحأ وۆ :ضوي تۇضتا باً-فەوداٌداردى دارىپتەگەْ غىعارِا دەگەْ جەٌەۋِەْ لازاق حاٌمىٕىڭ لأػاِا ووروەَ داضتأدارىّەْ لَطاالرى ،اۋىس ادەبَەتىٕىڭ ٔەبىر تاِاغا ۇٌگىٍەرى لارا تىسىّگە ءىٍىٕىپِ ،ۇراعاتما اتتأدىرىٍىپ جاتتي .بۇعاْ دەٍىٓ ابالتىٕىڭ ءداِىٓ تاتىپ ،جازىمطىس ەوي جىً لاِاٌىپ غىمماْ اۋەزوۆتىڭ دا ءوز باضي لۋداٌىپ جۇرگەْ .ەضتۋىّػە ِۇحاڭا رەضپۋبٍَىاٌىك حاۋپطىسدىه ووَِتەتىٕەْ بەٍتأىص ءبىر اٍەي تەٌەفوْ غاٌىپ: لاٍتماْ وۇٔدە دە بۇگىٕٕەْ لاٌّاً ءىس جاضىرىٕىپ ۇٌگەرىڭىس ،اٍتپەضەوەغىگەضىس .ءضىسدى ۇضتاۋعا رۇلطات ازىرٌۀۀىپ جاتىر-،دەپتيِ .ۇحاڭ ضوي وۇٔي وەغىىٍىه ءوز ۇٍىٕەْ جاضىرىٓ غىعىپ ِاضىەۋگە ۇغىپ وەتىەْ عوًِ .اضىەۋدەگي دوضتارىٕىڭ ووِەگىٕدە لۋعىٕٕاْ لۇتىٍىپِ ،اضىەۋ ِەٍِەوەتتىه داغۇەضىٕە پروفەضطور بوٌىپ ورٔاالضماْ .وضىٕداً اۋِاٌي-تووپەٌي وەزەڭدە باضي پاٌەگە باٍالٔىپ ءجۇرىپِ« ،أاضتي» لورعاۋعا بەي غەغە اراغاالۋى ازاِاتتىك ەرٌىىىە بارابار ءىص ەِەش پە؟
اٍ تّات وۆ :ءٍا ...ضوي تاٌمىدا لَطاعا تىٍەوػي بوٌىپ ەضىىتەْ غىعاالپ تۇرعأىّدى اٍتتىُ عوً .وەٍىٕٕەْ ،اراعا وتىس جىً ضاٌىپِ« ،أاضتىڭ»اٌعاغمي توٌىك باضىٍىّىٕا باش رەداٌتور بٍىپ ،اٌعي ءضوز جازارىّدى ،اٌەِدىه دەڭگەٍدە وتىەْ تاالً جَىٕداردا وي جاٍىٕدا ءضوز لوزعارىّدى بىٍطەِػي . ۇٌي ۇضتازبەْ ەوىٕػي رەت وەزدەضۋىُ ءتىپتي لىسىكِ .اضىەۋدەەى َ .گوروٌ اتىٕداعي دۇَٔە جۇزىٍىه ادەبَەت غۋەٍۋإٔىڭ جوعارى ادەبٌ ولىۋىٕدا جۇرگەْ تۇضىُ. َِحاًٍ دۋدٍٕتطەۆتىه(ورىص جازۋغىطي) « تەن لۇٌمىٕٕىڭ لاِي ءڭػىٓ عأا ەِەش» دەگەْ روِأي جارىك وورىپ ،ادەبٌ ورتاعا ۇٌىەْ دۇرٌىگۋ تۋعىسدى .ءبىرى تابأىٓ جەرگە تَگىسبەً ِالتاٍدى ،ەوىٕػىطي والرعا لارضي داۋ اٍتىپ ،ءبىر غەغىّگە وەٌۋ ءۇغىٓ ورتاٌىك ادەبَەتػىٍەر ءۇٍىٕىڭ وىػي زاٌىٕدا ۇٌىەْ جَىٓ ءوتتيِ .ەْ ەرتەرەن وەٌىپ زاٌداْ ورىٓ اٌعأّىٓ .ءتوراٌماعا وڭػەڭ ىعاً ِەْ ضىعاً ضىرەضىپ وتىر. وىطىٕىو ووپتىگي ضؤداً ،باش ضۇعار جەر جوق ،وەٍبىرەۋٌەر تەرەزۀىڭ تەوػەضىٕە، ءتىپتي تالىر ەدۀگە دە گازەت توضەپ جاٍعاضىپ اٌعاْ .ادەبٌ اٍتىطتىڭ توالضتار ءتۇرى وورىٕبەٍدى ،غەغۀدەر ِىٕبەگە بىرىٕەْ ضوڭ ءبىرى ۇِتىٍىپ ،ضوزبەْ لىٍىػتاضىپ جاتتي .اٌدەْ ۋالىتتا ەضىه جالما ووزىُ ءتۇضۋى ِۇڭ ەوەٍْ ،ىمتاضىپ تۇرعاْ توپ ادإِىڭ ىػىٕەْ اۋەزوۆتىڭ تاڭطىك ءدٍدارىٓ وورىپ لاٌدىُ .وەغتەۋ وەٌىپ لاٌطا وەرەن .ءتوراٌماعا وتىرعأدار ِۇحاڭدى باٍماِادى ِا ،ءتىپتي باٍماضا دا ىػىە ءوتۋ ِۇِىىٓ ەِەش ەدى .اۋەزوۆتىڭ وىرە بەرىطتە ٍ ،ىٕتىرەضىەْ لۇرتتىڭ لۇرضاۋىٕدا لاٌعأىٓ وورىپ لاتتي جىٕجىٍدىُ .وي لاٍتىپ وەتە اٌّأً ،ە اٌعا وتە اٌّاً تۇر ،الىرى ءۇزىٍىص جارٍاالٔدى .زاي لاپىرىك،تەرگە ِاٌػىٕاتىٕدار ۇاٌطىپ-غۋالضىپ ضىرتما بەتتەگۀدە ِەْ دە اۋپىرىّّەْ ِۇحاڭا جەتىپ ۇٌگىردىُ-اۋ. ِەْ وعاْ ضاٌەَ بەرە لوش لوٌىّدى لاتار ۇضىٕدىُ .ضؤاْ ضوڭ:
ِۇحتار اعا ،ضىسگە ورىٓ بار ،ءلۇرىڭىس -،دەدىُ دە لاتارداعي ءوز ورٔىّا اٌىپوەٌدىُِ .ۇحاڭ ورىٕدىمما جاٍعاضماْ ضوڭ ءضاي تاڭىرلاً لاراپ: لاً باالضىڭ؟ لاً جالتأطىڭ؟-دەپ ضۇرادى. لىرعىسضتإٔأّىٓ -،دەدىُ ِەْ -،وضىٕدا ادەبَەت غۋەٍۋأدا ولَّىٓ.ە ،باضە ،ۀطي ءبارى تۇضىٕىىتي .راحىّەت ،إٍاالٍىٓ-،دەدى ،ضؤاْ ضوڭ جأىٕدالۋراٍداً بوٌىپ تۇرعاْ ِاعاِْ ،ەٍىرىُ غۋاعىٓ توگە لاراپ -،باعي اغىٍطىٓ! ِەْ ءۇغىٓ ضؤاْ ارتىك باتا جوق ەدى. ءوزىڭ اۋازوۆتي وورە اٌدىڭ با؟ وي وىطي دۇَٔە ضاٌعأدا تىُ جاضتاۋ بوٌۋىڭ وەرەن. غاحأ وۆ :لاٍتىص بوالرىٕاْ ءبىراز ۋالىت بۇرىٓ غىّىۀت لورعاضىٓ زاۆودىٕىڭ ِادۀَەت ضاراٍىٕدا «اباً جوٌي» ەپوپەٍاضي جاٍٍي ەوي وۇٔگە ضوزىٍعاْ ولرِاْ وەڭەضي ءوتتي .اٌّاتىداْ ِڭحاڭٕىڭ ءوزى ارٔاٍي وەٌىپ لاتٕاضىپتي .وي وەزدە ِاِىتبەن لاٌدىباٍەۆ دەگەْ وبٍىطتا بەٌگىٍي الىٓ جىگىت بار ەدىِ ،اعاْ غالىرۋ بەٌەتىٓ بەرگەْ ضوي .اتاعي جەر جارىپ تۇرعاْ جازۋغىٕي تۇڭعىع وورۋىُ. ضوٍٍەەۀي ،وتىرىص-تۇرىطي ،رٍسا بوٌعاْ ضاتتە ِۇرٔىٓ ضاۋِاالپ':ءپاٌي ،ءپاٌي'' دەپ وۇٌىّطىرەٍتىٕي بىسدەً بوزباال ءۇغىٓ لىسىك .ۇضتىٕە وون ضۇرى واضتوَ تَىٍتي، وىتابىٕداعي ضۋرەتىٕە لاراعأدا ءضاپاي جۇدەۋٌەۋ ،ءوڭي ضۇٌعىٕداۋ بوٌىپ وورىٕدى. باٌىىُ «،اباً جوٌىٕاْ» وەٍىٓ «وضىەْ وروەْ» اتتي جاڭا غىعارِاضىٓ جازىپ ،وً ارلاالپِ ،ۇڭ لاجىتىپ جۇرگۀدىەىٕەْ بوالر... وەڭەش اٍالتاٌىطىّەْ لوٌتاڭبا اٌۋدىڭ وەزەگىٕدە تۇرىطتىك .وىطي ووپ .ىعي-جىعي، جىٍجٌ-جىٍجٌ جازۋغىٕىڭ اٌدىٕە ِۀدە تاٍادىُ .وي وەزدە ''اباً جوٌي'' ِەْ ''ەڭٍىه-وەبەوتىڭ'' وەٍبىر تۇضتارىٓ جاتما ءبىٍۋغي ەدىُ ،.ضؤي اٍتمىُ وەٌىپ لأػا ولتاٌطاَ دا باتىٍىُ جەتپەدى .ءبىر جاعىٕاْ ۇٍاٌدىُ ،ەوىٕػي جاعىٕاْ ،
ضوڭىّدا وەزەوتە تۇرعأدار ٍتەرگىػتەپ بارادى.
اتىڭ وىُ ،ۇٌىُ،؟ -دەدى ِۇحاڭ ِەْ بەرگەْ وەرە لارىص روِأىٕىڭ ِۇلاباضىٓ اغىپجاتىپ. ِۇحتار.'' اوەَ وىتابىڭىسدى ولىپِ ،ۀىڭ اتىّدى ءضىسدىڭ لۇرِەتىڭىسگە لوٍعاْ'' دەپ اٍتمىُ وەٌىپ تۇرضادا باتىٍىُ جەتپەدى. جازۋغي جۇزىّە ءبىر ءتۇرٌي ەٌجىرەً لاراپ ،باضىٓ ٍسەدى دە لوٌتاڭبا جازا باضتادى''،باال ِۇحتارعا اتا ِۇحتارداْ ەضىەرتىىعٍ .حالضپەْ'' دەپ لوٌىٓ لوٍدى. جازۋى اٍداق-ضاٍدالتاۋ ەوەْ .،بۇي ۇٌي ضۋرەتىەردى ەڭ ءبىرىٕػي جأە ەڭ ضوڭعي رەت وورۋىُ وضي.
غىّىۀت ِۇعاٌىّدار غۋەٍۋأىٕدا ضىرتتاً ولىپ جۇرگۀىّدە ءادىً ەرِەووۆ دەگەْ الطالاي ۇضتازىّىس بوٌدى.ءبىر عاجابي ِۇحتار اۋەزوۆتىڭ '' اباً جوٌي'' روِأىٓ جاتما اٍتاتىٓ ،وادىّگي ضاٍالباً لاراالٍەۆتي ەضىە ضاالتىٓ حٍَىّەتتىٕىڭ ءبىر بوٌػەگي ەدى .ءضىسدىڭ ''ضاِأػىٕىڭ جوٌي'' اتتي غىعارِاڭىسدىڭ ووپ ضوزدەرىٓ جاتما ورىٕداٍتىٓ .ولۋغىطي بوٌعاْ ضوڭ ِالتأىع ەتەتىٓ غىعارِ ،ۀىڭ دە باالڭ وٌەڭدەرىّٕىڭ بىرٔەغەۋىٓ ءوز ِأەرىّەْ ولَتىٓ .ضوي ۇضتازدىڭ اۋزىٕاْ ِىٕاداً حَىاٍا ەضتىەۀّىٓ :اۋەزوۆ ءوِىرىٕىڭ ضوڭعي جىٍدارىٕدا وڭتۇضتىه وڭىرىٕدە جاڭا روِاْ جازۋ ِالطاتىٕدا ءجَي وەٌىپ جۇرگەْ .ءادىً ەرِەووۆ ءبىر وتىرىطتا ِۇحاڭٕىڭ اعىٕاْ جارىٍىپ اٍتماْ اڭگىّەضىٕٕىڭ وۋاضي بوٌىپتي .لأىع ضاتباٍەۆ ەوەۋى ٌۀَٕگرادتا ولىپ جۇرگۀدە ءبىر ضَگأعا باي اغتىرعاْ ەوەْ
。
ضاتباٍەۆتىڭ االلأىٕاْ ءوڭىٍىپ لاراپ: ووپتەگەْ لَىٕدىمما وەزىگەضىڭ ،وەٍىٕٕەْ ضؤىڭ ءبارىٕجەڭىپ ،اتاعي اٌىطماوەتىەْ ۇٌىەْ عاٌىُ بوالضىڭ -،دەٍدى اٌگي اٍەي .اي اۋەزوۆتىڭ لوٌىٕا وەٌگەْ وەزدە ۇزاق وٍالٔىپ تۇرىپ لاٌىپتي .ضؤاْ ضوڭ: ضۀەْ دە وتە ۇٌىەْ اداَ غىعادى ،داڭمىڭ اٌەِدى غارالٍدى ،ءبىراق ،جوٌىڭ وتە اۋىر، غَىر-غَىر .تاالً رەت وٌىّٕەْ لاٌىپ ،ازاپ غەگە ءجۇرىپ ۇٌىەْ ابىروٍعا جەتەضىڭ. ءۇظ رەت ۇٍٍۀەضىڭ .اجاٌىڭدى ءتۇبي پىػالتاْ تاباضىڭ -،دەپتي. إٍاالضىٕدا لاۋِاالپ وتىرعأدارعا اۋەزوۆ: ءوِىر جوٌىّٕىڭ وتە حاۋىپتي ،غَىرٌي بوٌعأي راش .االضاپىراْ جىٍدارى ''حاٌىكجاۋى'' اتأىپ ،اتىٍىپ وەتۋىُ ِۇِىىٓ ەدى،وەزدەٍطوق جاعداً ضالتاپ لاٌدى .اي اتالتي بوالضىڭ دەگۀي دە جارىُ-جارتىالً وەٌىپ تۇر ،اٍتمأىٕداً ۇٌىەْ اداَ بوٌّاضاق تا بۇي وۇٔدە ەضىّىّىسدى ءبىراز جۇرت بىٍەدى ...ءۇظ رەت ٔەوەٌي بوالضىڭ دەگۀي دە إٍا لاتەضىس تۇپ-تۋرا وەٌدى .اجاٌىڭ پىػالتاْ بوالدى دەگۀي عأا ضوڭعي وەزدە ِۀي لاتتي االڭداتىپ ءجۇر .وەظ لاٍتپاۋعا ،تۇٔدە جاٌعىس جۇرِەۋگە تىرىطاِىٓ-،دەپتي. غىىە ،اۋەزوۆتىڭ ورەًِ اۋرۋحأاضىٕدا جاتىپ ،اپَراتطَا ۇضتىٕدە ووز جۇِعأي بارغاعا اٍاٍْ ،اعٌٕ جارىمتىك الاٌىٓ پىػالتاْ تاپتي عوً. وۆ تاعدىر دەگۀدى لوٍطاڭػيِ .ۇحاڭّەْ الىرعي رەت - 1961جىٍي اۋرۋحأاعا اٍ تّات : جاتار اٌدىٕداِ ،وضىۆا لؤاق ۇٍىٕدە جوٌىمتىُ .ءوزى اضا ووڭىٍدى ەوەْ ،ەٌدەْ اٌىپ وەٌگەْ لازى-لارتاضىّەْ اضىمپاً غاً ءىػىپ ،اوەٌي-باالداً ەِىٓ-ەروىٓ ضىرالضىپ، تۇٔگي ضاعات بىرگە دەٍىٓ وتىردىك. -وۋٔتطەۆو اۋرۋحأاضىٕا جاتماٌي وەٌدىُ ،تۇٍّەغىه دەگەْ زاالٌطىس ىطىه وورىٕەدى،
وۇظ-لۋاتىُ بار لوڭدى وەزىّدە لۇتىٍعأىُ ءجوْ غىعار-،دەدى .ۇٌي ۇضتازدىڭ ىطتىك ءدٍدارىٓ الىرعي ِارتەبە وورىپ ،لوٌىٕاْ ءداَ تاتىپٌ ،ەبىسىٓ ضوڭعي رەت ەضتىپ تۇرعأىّدى بىٍطەِػي! وەٌەضي وۇٔي تۇن جوق ِەْ فتۋٔسگە ۇغىپ وەتتىُ... وۆ ِۇحاڭٕىڭ فرأطَأىڭ اتالتي لاالِگەرى ٌۋً اراگؤٕىڭ ِاضىەۋگە وەٌۋى غاحأ : لۇرِەتىٕە ارٔاپ غاً بەرگۀىٓ ەضتىپپە ەدىڭىس! وۆ جوق ،ءبىراق ،ەوەۋىٕىڭ وتە جالىٓ دوضتىك لاتٕاضتا بوٌعأىٓ جالطي اٍ تّات : بىٍەِىٓ.