Μάρτιος - Απρίλιος ‘13 #27 vol.05
urban mag
Μπουγάτσα
Βουβαλίσιο Κρέας
Ακανές
Λουκάνικο Τζουμαγιάς
Καβουρμάς
Ακούς εκεί σουβλακούπολη! Σερραίοι παραγωγοί κάνουν την αντεπίθεσή τους
SER-FREE
SER-FREE
SER-FREE
Will you marry me? 8 SER-FREE
Κάποια πράγµατα αποτελούν διαχρονική αξία...
Η 4η έκδοση του ετήσιου περιοδικού
Σύντοµα κοντά σας...
9
welcome
TO READ ISSUE 27 2013 22 | OPINION Γράφω σε συνέχεια του προηγούμενου τεύχους… του Urban boy
34
Ο ΠΡΟΔΟΤΗΣ του Δρ Δημήτριος Πασχαλούδης, Καθηγητής Πρόεδρος ΤΕΙ Σερρών
34 | Αντέχουν στο χρόνο Γίνονται τοπόσημα, σημεία αναφοράς, τα μέρη που αγαπάμε, τα μέρη που έχουμε συνδέσει με τον εαυτό μας, την πόλη, τους ανθρώπους της. 40 | 90s VS 10s
54
54 | Πείσμα και πάθος για τα δύσκολα Μιχάλης & Γιάννης Σωτηρίου 89| Food & Drink Τι βγάζει ο τόπος μας: ο χάρτης των προϊόντων του νομού Σερρών Ο Δημήτρης Σκαρμούτσος και ο Θωμάς Δούζης ξετυλίγουν το νήμα της σερραϊκής γαστρονομίας Ο Χρήστος Μαντίδης μάζεψε 180 σερραϊκές συνταγές σε ένα βιβλίο
89
Καταφέραμε να μαγειρέψουμε 8 πιάτα για 2 άτομα με λιγότερα από 50 ευρώ
125| ΑΦΙΕΡΩΜΑ //Kήπος & Kαλλιέργειες 136| ΑΦΙΕΡΩΜΑ //Fit and Healthy 155| ΑΦΙΕΡΩΜΑ //Ποδήλατο
0 SER-FREE
11
welcome MASTHEAD Ιδιοκτησία - Έκδοση WIN ΕΠΕ Εκδότης ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ Art creative director Opinions
∆ιεύθυνση marketing & ∆ιαφήμισης ∆ιαφημίσεις Συνεργάτες
Συνεργάτες beaute & Fitness
Φωτογράφοι
Home and Design Editor
Δέσποινα Γεράκη Γιώργος Ανδρέου Δημήτρης Πασχαλούδης Τόνια Παπαδάκη Urban Boy Χρυσάνθη Ιακώβου Θανάσης Κουμπαρούδης Αποστολία Ελευθερίου - Brand name Εύη Μπελίτου Χρυσάνθη Ιακώβου Τόνια Παπαδάκη Πάνος Πιρετζής Αθηνά Σίγκα Ανδρέας Βάκαλος Αποστολία Ελευθερίου Φάνης Παπαευστρατίου Μαρία Σαββίδου Πέτρος Χατζηηλίας Νίκος Φρυδάς Σοφία Πλακαντάρα Χρήστος Αντωνίου - Photometro Όλγα Αρόγλου Χριστίνα Παπαφράγκου Πόπη Σταυρακέλη
Λονδίνο Βερολινο
Ελισάβετ Σωτηριάδου Bartek Kolodziej
Λογιστήριο
Κατερίνα Σταυρακίδου
∆ιανομή Εκτύπωση Υπευθ. συνδρομών
Brand name WIN ΕΠΕ Στέλλα Δρόντζα, τηλ. επικοινωνίας: 23210 46380
Μηνιαίo ΔΩΡΕΑΝ περιοδικό Το επόμενο τεύχος του Ser-Free θα κυκλοφορήσει στις αρχές Μαΐου
Διάβασε το ser-free όπως τυπώνεται στην διεύθυνση http://issuu.com/serFree ΣΥΝ∆ΡΟΜΕΣ 2,5€ το τεύχος ή 25€ το χρόνο Ετήσιες συνδροµές ∆ήµων 150€ (πακέτο 10τευχών/µήνα) Ετήσιες συνδροµές Τραπεζών, Ν.Π.∆.∆. 180€ (πακέτο 10τευχών/µήνα) SPEAK OUT!
SER-FREE
Για να επικοινωνήσετε µε το Ser-Free, στείλτε e-mail στο: serfreedesk@gmail.com, Τηλ. 23210 46745
Ser-Free (official)
ΠΟΥ ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΣ (Stands): Νοσοκοµείο, Κοιλάδα, Εθν. Αντίστασης - έξω από το SEVEN, Goody’s, ΤΕΙ (2), ΚΤΕΛ Θεσ/νίκης, ΚΤΕΛ Νιγρίτας-Σιδηροκάστρου, Πλατεία Εµπορίου (2), Πλατεία Ελευθερίας (απέναντι από το ”Χρυσό”), Μανώλη Ανδρόνικου (Μπροστά από
το “Γατίδης”), στην πλατεία Κρονίου (µπροστά από τη Vodafone), Ηράκλεια, Σιδηρόκαστρο, Νιγρίτα, Νέα Ζίχνη. ΚΑΙ: Σε ΟΛΑ τα Cafe, Bar, Ξενοδοχεία, Εστιατόρια, Τράπεζες, ∆ηµόσιες Υπηρεσίες, κεντρικά εµπορικά καταστήµατα των Σερρών.
welcome
editoRial
Του Αλέξανδρου Αραμπατζή
Συν Αθηνά και τμήμα κίνει Ένα αρχαίο όνομα, Αθηνά, μία θεά της Σοφίας, της Στρατηγικής και του Πολέμου, 26 Πανεπιστήμια και 16 ΤΕΙ σπαρμένα από την Ορεστιάδα μέχρι την Ιεράπετρα, δήμαρχοι, βουλευτές, περιφερειάρχες, πρυτάνεις, πρόεδροι να κινούν νήματα στο παρασκήνιο, να κάνουν απεργίες πείνας, να ωρύονται, να παίζουν άτσαλα τα συνήθη παιχνίδια εντυπώσεων, να εντρυφούν στη γνωστή μικροπολιτική κουτσο-διαχείριση των πραγμάτων., Διαμαρτυρίες, καταλήψεις δημοσίων κτηρίων, κλείσιμο διοδίων. Συνθήματα, πολλά συνθήματα: «είμαστε άνθρωποι κι όχι αριθμοί», «κάτω τα χέρια από τη Λογιστική», «δεν πάμε ΠΟΥΘΕΝΑ». Μπάχαλο, μεγάλο μπάχαλο. Με φόντο το σκορποχώρι της Ανώτατης Εκπαίδευσης Ως εδώ τίποτα περίεργο. Στην Ελλάδα η πιο προσφιλής αυτοεικόνα είναι εκείνη το εξεγερμένου. Όλοι είμαστε επαναστάτες, όλοι Ζορό κατά του συστήματος. Ο, τι δε μας βολεύει ή νομίζουμε ότι δε μας βολεύει το λοιδορούμε, το πολεμάμε, το χλευάζουμε. Μισό λεπτό όμως: εδώ τα πράγματα είναι σοβαρά. Το διακύβευμα δεν είναι παίξε-γέλασε. Η «Αθηνά» κανοναρχεί αυτό που θα ‘πρεπε να μας μέλει περισσότερο από οτιδήποτε. Δεν είναι ένα σχέδιο χωροθέτησης παιδικών χαρών ή μια μελέτη για την αναπαραγωγή της νανοχήνας. Την εκπαίδευση των νέων επιχειρεί να βάλει σε τάξη, το πολυτιμότερο «όπλο» των σύγχρονων κοινωνιών κρατά στα χέρια της η θεά της Σοφίας. Της πρέπει σεβασμός, περίσκεψη, σοβαρότητα, σχεδιασμός και στρατηγική, όραμα και πραγματισμός. Κι όμως, για άλλη μία φορά παρακολουθήσαμε - άναυδοι οι περισσότεροι – τη γνωστή ελληνική παράσταση «Άλλα αντί άλλων».
Οποιαδήποτε ευρεσίτεχνη σκέψη και πρωτότυπη φαντασίωση των κάθε λογής ειδικών και χρονίως παρατρεχάμενων στα υπουργεία φύτρωσε, άπλωσε πλοκάμια και πλάκωσε ακόμη και τις αμυδρώς αισιόδοξες σκέψεις. Όσο κι αν προσπαθήσει κάποιος να φανταστεί τον τρόπο σκέψης του υπουργείου Παιδείας, για την τελική διατύπωση της πρότασης του σχεδίου “Αθηνά”, είναι σίγουρο ότι θα ματαιοπονήσει. Είναι ασύλληπτο το εύρος της αδυναμίας, της έλλειψης στοιχειώδους ορθολογικής σκέψης, της βαρβαρότητας και της προκλητικής προχειρότητας του πήγαινε-έλα των Τμημάτων, των καταργήσεων, των υπαναχωρήσεων και των αλλαγών. Όλα φτιαγμένα στο πόδι. Φοιτητές αντιμετωπίστηκαν όχι ως άνθρωποι αλλά σαν δέματα για μετακόμιση προς όπου βολεύει, αναλόγως ποιο τρένο έχει κενές θέσεις. Ακαδημαϊκά κριτήρια μπλέχτηκαν με οικονομικές ανάγκες, πολιτικοί λεονταρισμοί σκέπασαν κάθε απόπειρα νηφάλιας επιχειρηματολογίας, «πασαλείμματα» και υποκριτικές τσιρίδες έθαψαν τα προβλήματα και πάλι κάτω από το τρύπιο χαλάκι. Ουδείς αρνείται ότι στο χάρτη της ανώτατης εκπαίδευσης πρέπει να μπει μία τάξη. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να συνεχίσουμε την αθρόα παραγωγή ημιάσχετων ανέργων. Το ερώτημα όμως είναι πώς, με ποια κριτήρια και ποια λογική κάνεις το συμμάζεμα; Για μία ακόμα φορά βάλαμε την άμαξα μπροστά από το άλογο: δεν έχει γίνει καμία αξιολόγηση για τα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα σχετικά με την απόδοσή τους, το πόσα υποχρεωτικά και επιλογής μαθήματα υπάρχουν σε κάθε τμήμα, τα αντίστοιχα προγράμματα σπουδών, τον αριθμό των εισακτέων, τις διεθνείς βραβεύσεις, το βάθος της θεωρητι-
κής και εφαρμοσμένης έρευνας, την εν γένει συνδρομή στην επιστήμη, τη σύνδεσή τους με την αγορά εργασίας. Ούτε φυσικά έγινε κάποια προσπάθεια να δημιουργηθούν κέντρα εκπαιδευτικής αριστείας που θα λειτουργούν και ως μοχλοί τοπικής ανάπτυξης σε τόπους και πόλεις που – εκ των πραγμάτων – εμφανίζουν έλλειψη σε άλλους πλουτοπαραγωγικούς πόρους. Τα Χανιά μαζεύουν δύο εκατομμύρια τουρίστες το χρόνο, δεν χάλασε ο κόσμος να μην έχουν και σχολές ΤΕΙ. Οι Σέρρες όμως, μια πιθαμή από τα λοιπά Βαλκάνια, εξυπακούεται ότι θα ‘πρεπε – αν είχαμε σοβαρό κράτος – να γίνουν κέντρο βαλκανικής ακαδημαϊκής αριστείας. Με τον αφρό των καθηγητών και την creme de la creme των φοιτητών από τη Σερβία μέχρι την Τουρκία να σπουδάζουν εδώ. Βρίθει παραδειγμάτων η υφήλιος εξαιρετικών Σχολών των οποίων τα campuses βρίσκονται 100 και 150 χιλιόμετρα μακριά από μητροπολιτικά κέντρα. Δε χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. Για μία ακόμη φορά όμως το πρόβλημα είναι ότι σε έναν κόσμο που πηγαίνει με… χίλια εμείς νομίζουμε ότι μπορούμε να κρατήσουμε τις δικές μας ράθυμες ταχύτητες. Να δίνουμε γη και ύδωρ να μπούμε στο ΤΕΙ της κάτω ραχούλας για να πάρουμε ένα πτυχίο που δεν κάνει ούτε για… σαΐτα. Ή να προσευχόμαστε από τα 20 «κάπου να βολευτούμε» - μετέφηβοι που κουβεντιάζουμε σα συνταξιούχοι. Ατριβείς στις σύγχρονες πρακτικές, στους ρυθμούς του σύγχρονου κόσμου, απρόθυμοι να δούμε την πραγματικότητα και να λύσουμε τα προβλήματα της, πιστεύουμε μακαρίως ότι με ημίμετρα και πασαλείμματα θα ξεγελάμε αιωνίως εαυτούς και αλλήλους. Αμ δε!
13
welcome
Ατζέντα
«Κι όμως… ποθώ να ζήσω!» από τη θεατρική ομάδα Κ.Ε.ΔΗ.Σ. & ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σερρών
της Χρυσάνθης Ιακώβου
21 Μαρτίου έχετε να κάνετε τίποτα καλύτερο από το να πάτε σε μια εκδήλωση για την ποίηση; Όχι βέβαια! Από το Σύνδεσμο Φιλολόγων, την Ένωση καθηγητών αγγλικής φιλολογίας και το Σύλλογο ελληνογαλλικής φιλίας, σε συνδιοργάνωση με τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη, στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη. Παράσταση κουκλοθεάτρου με την τεχνική του μαύρου θεάτρου από την ομάδα κουκλοθεάτρου του Ορφέα! Στις 23 Μαρτίου βλέπουμε το «Άντζελμαν» στο ιστορικό κτίριο του Ορφέα. (Ορφέας-Δήμος Σερρών στα πλαίσια του εορτασμού των 100 χρόνων). Πώς είπατε; Puressence unplugged; Στις 27 Μαρτίου; Στο αμφιθέατρο του ΤΕΙ; Έφυγα! (Διοργάνωση Greek Concerts - Serres Events) Οι δικηγόροι πήραν φόρα στο σανίδι και δεν τους σταματά τίποτα! 27 & 28 Μαρτίου το έργο «Πλάτες» στα «Αστέρια» στις 21:00 από τους Θεατρονόμους. Στις 30 του Μάρτη τι λέτε για κουκλοθέατρο; Η ομάδα κουκλοθεάτρου του Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ. Ν.Σερρών δίνει την πρώτη της παράσταση «Γαλάζια χελώνα» του Δημήτρη Ψαθά. Όλοι στον Ορφέα! (Στα πλαίσια του εορτασμού των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης). 30 & 31 Μαρτίου στα «Αστέρια» στις 21:00 η θεατρική ομάδα Κ.Ε.ΔΗ.Σ. & ΔΗ.ΠΕ. ΘΕ. Σερρών δηλώνει σθεναρά «Κι όμως… ποθώ να ζήσω!». Σε σκηνοθεσία Μαρίας Μεντίζη, δεν το χάνω με τίποτα! Ούτε κι εσείς! Η μπάντα και η χορωδία του Δήμου με επικεφαλής τον Γιώργο Ταπέ έχουν να παρουσιά-
14 SER-FREE
σουν πολύ ωραίες εκδηλώσεις, γι’ αυτό την 1η Απρίλιου θα είμαι στα «Αστέρια»! Μας έχει καλομάθει στα ωραία events ο Σύλλογος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών... 3 Απριλίου «Βλαντιμίρ & Εστραγκόν duo piano – μουσική δωματίου – πιάνο για τέσσερα χέρια» από τους Νίκο Σταυλά και Ανδριάνα Μίνου. Όλα αυτά στο Μουσικό Σχολείο. Μουσικοθεατρική παράσταση «Έτσι κι αλλιώς χωράμε όλοι» του Λευτέρη Αερόπουλου για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση των Σερρών, από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Σερρών και το Μουσικό Εργαστήρι Σερρών στις 5, 6, 7, 12, 13, 14 Απριλίου στα «Αστέρια», θέλει και ρώτημα αν θα πάω; Ότι δε χάνουμε παράσταση της θεατρικής ομάδας του Ορφέα είναι γνωστό, μη λέμε τα ίδια και τα ίδια... 12-13-14 & 19-2021 & 26 Απριλίου το συγκλονιστικό «Τα δέντρα πεθαίνουν όρθια» του Αλεχάντρο Κασόνα σε σκηνοθεσία Αστέρη Πολυχρονίδη στο ιστορικό κτίριο του Ορφέα (ξέρετε, το ανακαινισμένο...). 13 Απριλίου θα βρίσκομαι στην αίθουσα του ωδείου του Συλλόγου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών, γιατί θα δώσει ρεσιτάλ πιάνου ο Δημήτρης Γιαννακάκης, του Ωδείου Τσαϊκόφσκι Μόσχας παρακαλώ! Μου αρέσουν πολύ οι βιβλιοπαρουσιάσεις… Στις 13 Απριλίου θα πάω στο Sofa για την παρουσίαση «Όταν χορεύουν οι ελέφαντες» της Σοφίας Νικολαΐδου. (Από το Σύνδεσμο Φιλολόγων). Ας μάθουμε λίγη ιστορία… «Οι Σέρρες και η περιοχή τους πριν την απελευθέρωση – Κατά την περίοδο της αρχαιότητας» με ομιλητή τον
καθηγητή Δημήτριο Σαμψάρη, στις 17 Απριλίου στο ιστορικό κτίριο του Ορφέα. (Από το Δήμο Σερρών, στα πλαίσια του εορτασμού των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης). Τι λέτε για ένα ρεσιτάλ πιάνου; 20 του Απρίλη ρεσιτάλ με έργα του F. Schubert – Ίγκορ Πετρίν, στην αίθουσα της Εμμέλειας. (Δήμος Σερρών & Εμμέλεια, στα πλαίσια του εορτασμού των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης). 22 Απριλίου η τρίτη διάλεξη για φέτος των Ψηφίδων Ψυχολογίας που διοργανώνει η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη με ομιλητή τον ψυχίατρο Μιχάλη Σωτηρίου. Φυσικά και θα πάω και σε αυτήν! (Στη Βιβλιοθήκη, στις 20:00). Μελίνα Μποτέλη live; Στα «Αστέρια»; Στις 26 του Απρίλη; Δεν είναι πλάκα, σωστά; I’ll be there! Αγαπάμε πάντα τη δουλειά του Θεοδόση Βογιατζή, έτσι περιμένουμε πώς και πώς την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου για να δούμε στο θέατρο Νέας Ζίχνης από τη θεατρική ομάδα του Δήμου Ν.Ζίχνης το «Ο Καταραμένος Δράκος», ένα έργο που συνδυάζει θέατρο και θέατρο σκιών. Όλα τα λεφτά;; * Υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο να υπάρξουν αλλαγές στον προγραμματισμό των εκδηλώσεων
ents, ις σε ev σκλήσε , μπες στο ο ρ π ν ά s ε g ial) Για δωρ εις, happenin Ser-Free (offic σ , εκδηλώ .gr και στο fb itis rresfoit www.se
15
sPecial eveNts
Υπέροχα σλάλομ στο Λαϊλιά Από τις βραβεύσεις Καστοριανών αθλητών
Η ομάδα του Βόλου που συμμετέχει κάθε χρόνο στους πανελλήνιους αγώνες
Ο δήμαρχος Σερρών Πέτρος Αγγελίδης βραβεύει την αθλήτρια Φανή Μαρμαρέλη
To Σαββατοκύριακο 16, 17 Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκαν Πανελλήνιοι αγώνες Παίδων και κορασίδων στο Χιονοδρομικό κέντρο του Λαϊλιά. Συμμετείχαν αθλητές από όλη τη Ελλάδα και συγκεκριμένα παιδιά που είναι γεννημένα το 1999 και το 2000. Συμμετοχή δήλωσαν 97 αθλητές από τον Βόλο, τη Νάουσα, Αθήνα, Καστοριά, Φλώρινα, Αράχωβα, Τρίπολη. Οι αγώνες σημείωσαν τεράστια οργανωτική επιτυχία, σύμφωνα με τις δηλώσεις της πανελλήνιας ομοσπονδίας, και των αρχηγών των αποστολών των ομάδων. «Οι Σέρρες παραδοσιακά διοργανώνουν τους καλύτερους πανελληνίους αγώνες κάτι που επιβεβαιώθηκε για άλλη μία φορά φέτος» είπε στο Ser-Free ο προέδρος του Ορειβατικού συλλόγου κ. Γιάννης Μαρμαρέλης.
Βραβεύσεις από τους εφοριακούς Ο Σύλλογος Εφοριακών Νομού Σερρών πραγματοποίησε την 1η Μαρτίου την ετήσια εκδήλωση κοπής της βασιλόπιτας, στο εστιατόριο «ΕΥ ΖΗΝ». Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης βραβεύθηκαν τα παιδιά των εφοριακών του νομού Σερρών που πέτυχαν την εισαγωγή τους στα ΑΕΙ και στα ΤΕΙ της χώρας το 2012 κι επιπλέον βραβεύθηκαν οι εφοριακοί που συνταξιοδοτήθηκαν μέσα στο 2012.
Αλλαντικά Ανατολίας με… παράδοση Το γνωστό κρεοπωλείο - delicatessen Αθανάσιος Αυγένος αφουγκράζομενο τις απαιτήσεις της εποχής είναι πάντα κοντά στους τοπικούς παραγωγούς, στις ιδιαίτερες, παραδοσιακές γεύσεις. Πρόσφατα δεκάδες Σερραίοι είχαν την ευκαιρία να γευτούν παραδοσιακά αλλαντικά Ανατολίας από την αλλαντοποιία Sary. Ο καραμανλίδος παστουρμάς καμήλας ήταν… να γλύφεις τα δάχτυλα σου!
16 SER-FREE
17
sPecial eveNts
Τα είδη υγιεινής «Γεωργιάδης» στην Infacoma Η γνωστή επιχείρηση του νομού μας «Γεωργιάδης – Μπάνιο, Δάπεδο», συμμετείχε για 1η φορά στην INFACOMA, το τριήμερο 21-24 Φεβρουάριου. Η ανταπόκριση του κοινού ήταν μεγάλη, το περίπτερο της «Γεωργιάδης» εντυπωσίασε (ποικιλία προϊόντων, πολύ καλές τιμές, υψηλή αισθητική και τέλεια εξυπηρέτηση) και οι τελικές εντυπώσεις ήταν παραπάνω κι από θετικές.
Από αριστερά προς τα δεξιά: Αστεριάδης Γιάννης, πωλητής της Pyramis, Ντουπτσόγλου Βασίλης, εμπορικός διευθυντής Pyramis και Μοναχάς Δημήτρης διευθυντής ελληνικής αγοράς.
Έκοψε πίτα ο Φιλοζωικός
Ενδιαφέρουσα ημερίδα για φορολογικά και ΕΣΠΑ
Με τη βοήθεια πολλών εθελοντών (μεταξύ άλλων όλος ο μπουφές ήταν φτιαγμένος από χειροποίητα εδέσματα), ο Φιλοζωικός Όμιλος Σερρών έκοψε την πίτα του στο roof garden του Philippos Xenia. Οι φίλοι του συλλόγου ήταν όλοι εκεί και ανανέωσαν τη δέσμευση τους ότι θα συνεχίσουν να αγωνίζονται για μια αρμονική συνύπαρξη ανθρώπων και ζώων.
Ένας υπέροχος γάμος
Μεγάλο ενδιαφέρον είχε η μερίδα που πραγματοποίησε στα τέλη του Φλεβάρη η γνωστή εταιρεία του νομού μας «Λογιστική Α.Ε.», με αντικείμενο το νέο φορολογικό πλαίσιο αλλά και τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσω του νέου ΕΣΠΑ. Οι ομιλητές, Αλέξανδρος Χρυσάφης, λογιστής - φοροτέχνης Α’ τάξεως, Πρόεδρος της «Λογιστική Α.Ε.» και Κώστας Γρηγοριάδης, οικονομολόγος, καθήλωσαν το πολυπληθές ακροατήριο τους και σκιαγράφησαν το χάρτη των ευκαιριών για χρηματοδοτήσεις που ανοίγονται για τις μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις. 18 SER-FREE
Ο Βασίλης Σπέντζος και η Μαρία Βασιλακάκη, μαθηματικοί και οι δύο στο φροντιστήριο ΚΟΡΥΦΗ ένωσαν τις ζωές τους στις 29 Δεκεμβρίου με έναν πανέμορφο γάμο. Κουμπάροι του ζευγαριού η Μαρία Ουστριά και ο Δημήτρης Τελενίτης, ενώ τον διάκοσμο του χώρου επιμελήθηκε το ανθοπωλείο «Βίκυ». Παιδιά, να ζήσετε!
19
sPecial eveNts Οι Σερραίοι κατέκλυσαν τη HORECA Για ακόμα μία φορά φέτος η Διεθνής Έκθεση Τροφίμων και ποτών HORECA είχε την τιμητική τους από τους Σερραίους. Επαγγελματίες της εστίασης, ιδιοκτήτες café-bar, εκπρόσωποι εταιρειών τροφοδοσίας καταστημάτων εστίασης κατέκλυσαν τα εντυπωσιακά περίπτερα της HORECA, συνάντησαν αντιπροσώπους και πωλητές διεθνών brands και ενημερώθηκαν για τις τελευταίες εξελίξεις στον επαγγελματικό τους κλάδο.
Σερραϊκό άρωμα στην Detrop Γεύσεις, αρώματα, συσκευασίες, εντυπωσιακά μηχανήματα. Η φετινή Detrop, η διεθνής έκθεση τροφίμων και ποτών στη Θεσσαλονίκη τα είχε όλα. Δε θα μπορούσαν ασφαλώς να λείψουν οι Σερραίοι «πρεσβευτές» της γεύσης, όπως ο Μπόρας και τα εξαίσια αλλαντικά του από τα Ποροία, το «Χασαπάκι», το ρόδι του ΑΣΟΠ και φυσικά ο Πόλλας, η σερραϊκή ηγέτιδα επιχείρηση στις γυάλινες συσκευασίες με ένα περίπτερο σωστό κόσμημα, να μαγνητίζει τα βλέμματα και το ενδιαφέρον των επισκεπτών!
20 SER-FREE
sPecial eveNts
Δ. Σκαρμούτσος και Θ. Δούζης στο Volta Ένας top chef και έναν κορυφαίος εκπρόσωπος της νέας γενιάς δραστήριων Ελλήνων επιχειρηματιών, ο Δημήτρης Σκαρμούτσος και ο Θωμάς Δούζης του ΕΡΓΟΝ επισκέφτηκαν το Volta για μια βραδιά γεμάτη σερραική γαστρονομία, πρωτοπόρους παραγωγούς και φρέσκιες επιχειρηματικές ιδέες στο φαγητό, το ποτό και αλλού.
Σεμινάρια αυτοβελτίωσης στο Sofa Ο Νίκος Σαπουντζής μας δείχνει 7 βήματα για να αλλάξουμε όσα θέλουμε στη ζωή μας…Τα σεμινάρια αυτοβελτίωσης στο Sofa, στο οποίο οι εκδηλώσεις τελευταία δίνουν και παίρνουν, έκαναν θραύση. Μία εργαλειοθήκη επιτυχίας που αξίζει να γνωρίσουμε όλοι μας.
Απίθανο Ladies Night event στο Μέλι/Γάλα Waw! Και πάλι ουάου! Το Μέλι/Γάλα έδωσε ρεσιτάλ στο πως γίνεται ένα… Ladies Night party! Όλες οι κούκλες της πόλης ήταν εκεί. Και μαζί μ’ αυτές κάτι «φιδίσια» κορμιά που λικνίζονταν όλη νύχτα ανεβάζοντας το κέφι και την… θερμοκρασία στα ύψη. Κέφι, σκέρτσο, φλερτάρισμα, πολλές κληρώσεις και κορίτσια, πολλά όμορφα κορίτσια. Αξέχαστη βραδιά! Στη χορηγία επικοινωνίας ήταν το Ser-Free.
21
opinion
Γράφω σε συνέχεια του προηγούμενου τεύχους… Του Urban boy
Στις Σέρρες και στην Ελλάδα γενικότερα είμαστε τις περισσότερες φορές αρκετά φοβητσιάρηδες και κοντόφθαλμοι. Ευθυνόφοβοι. Φοβόμαστε ακόμα και από τη σκιά μας. Φοβόμαστε να επενδύσουμε στο μέλλον. Αρκούμαστε στο ισχυρό παρελθόν και την ιστορία μας. Και μία από της αιτίες της κρίσης είναι και αυτή. Μπορούμε όμως να αντιστρέψουμε το ρεύμα προς την κάθοδο και να ξαναγίνουμε δημιουργικοί. Προσπαθώντας να συμβάλω και εγώ δημιουργικά στην στοιχειοθέτηση κάποιων προτάσεων για τον τόπο που κατοικώ, δημοσιοποιώ κάποιες προτάσεις που πιστεύω πως μπορούν να αποτελέσουν εφαλτήριο διαλόγου…
που είναι σε πιο απομακρυσμένα μέρη, θα πρέπει να καταγραφούν και να τοποθετηθούν σε ένα χάρτη ώστε να είναι δυνατός ο εντοπισμός και η επίσκεψη σε αυτά. Με βάση αυτά τα εγκαταλελειμμένα χωριά θα μπορούσαν να δημιουργηθούν σενάρια αναπτυξιακών σχεδίων, όπως ανασύστασης των χωριών, ανάδειξης τους γιατί πολλά από αυτά έχουν αξιόλογες ιστορικές μνήμες και μνημεία (εκκλησίες, παλιά πέτρινα γεφύρια), ιστορικά μονοπάτια. Με βάση αυτά τα χωριά επίσης θα μπορούσαν να δημιουργηθούν διαδρομές mountain bike, enduro, πεζοπορίας και να αποτελέσουν συμπληρωματικά σημεία τουριστικής ανάπτυξης.
Το κωπηλατοδρόμιο στο Παραλίμνιο και οι αθλητικές υποδομές
Η μαρίνα τουριστικών σκαφών της Αμφίπολης
Έχουμε την τύχη να διαθέτουμε ένα φυσικό κωπηλατοδρόμιο στην παλιά αποξηραμένη πλέον λίμνη Αχινού. Φέτος για πρώτη φορά γίνονται προσπάθειες να φιλοξενήσει μεγάλους αγώνες. Ο αθλητικός τουρισμός αποτελεί σημαντικό κομμάτι της πίτας και δικαιούται η περιοχή που σφύζει από αθλητικά ταλέντα να αναπτυχθεί. Το τοπικό ΤΕΦΑΑ θα πρέπει να ανοίξει στην τοπική κοινωνία και να προτείνει νέες δραστηριότητες και αθλήματα. Μήπως να γίνει ένα μικρό εργομετρικό κέντρο. Θα εξυπηρετήσει και το αυτοκινητοδρόμιο. Οι ξενώνες στην Χρυσοπηγή ρημάζουν για πολλά χρόνια. Το κλίμα στον Λαϊλιά είναι θαυμάσιο για καλοκαιρινή προετοιμασία ομάδων. Μήπως λέω…
Η θαλάσσια ζώνη του νομού στη θάλασσα δυστυχώς είναι πολύ μικρή. Σε αυτήν όμως περιλαμβάνεται το αναξιοποίητο λιμάνι της Αμφίπολης. Εκεί θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια μαρίνα υψηλών προδιαγραφών για τουριστικά σκάφη και να προσκληθούν οι βόρειοι γείτονες μας να ελλιμενίσουν εκεί τα σκάφη τους. Με αυτό τον τρόπο δημιουργούμε υπεραξία στον τόπο και μπορούμε να φέρουμε υψηλό εισοδηματικό τουρισμό το μεγαλύτερο διάστημα του χρόνου. Βέβαια αυτό θα γίνει μόνο όταν συμπληρωθεί σωστά και έγκαιρα το παζλ της τουριστικής αξιοποίησης με μικρό ξενοδοχείο και όλες τις συμπληρωματικές τουριστικές εγκαταστάσεις (καταστήματα, ταβέρνες κλπ).
Τα εγκαταλελειμμένα χωριά
Διεθνείς αγώνες mountain bike και ποδηλάτου
Στην περιοχή μας υπάρχουν πολλά εγκαταλελειμμένα χωριά, που οι κάτοικοι τους στα πλαίσια είτε της χάραξης των συνόρων πριν 100 χρόνια είτε αργότερα λόγω της αστυφιλίας άφησαν τους πέτρινους τοίχους να καταρρέουν στο πέρασμα του χρόνου και να χάνεται η μνήμη τους. Τέτοια χωριά (Λάκος, Μπένιτσα, παλιό Χριστός, Ντριάνοβα) που είναι σχετικά κοντά στη πόλη αλλά και αυτά
22 SER-FREE
Ο ποδηλατικός τουρισμός τώρα αναπτύσσεται στην Ευρώπη και είναι στα σπάργανα ακόμα στην Ελλάδα. Χαράζονται διαδρομές από τη Σκανδιναβία μέχρι την Μεσόγειο για αυτούς που θέλουν να κάνουν εναλλακτικές πράσινες διακοπές. Στην περιοχή μας πρέπει να ετοιμαστούμε για να υποδεχτούμε αυτούς τους διαφορετικούς τουρίστες. Ο νομός έχει
το πλεονέκτημα να είναι σε πολύ μεγάλο τμήμα του πεδινός, άρα πολύ φιλικός για το ποδήλατο, έχοντας ταυτόχρονα περιμετρικά πανέμορφα βουνά που προσφέρονται για επίσκεψη και μικρές αποδράσεις και διαδρομές ή αγώνες mountain bike. Τι θα λέγατε για διοργάνωση του ποδηλατικού γύρου του νομού Σερρών σαν ένα διεθνή αγώνα; Και σε συνδυασμό και με το αυτοκινητοδρόμιο που πιθανόν να φιλοξενήσει κάποια sprint. Ο εναλλακτικός πράσινος τουρισμός στην πράξη. Γεωθερμία και οικολογική γεωργία H γεωθερμία είναι από τα πιο ισχυρά χαρτιά του νομού μας. Παγκόσμιοι οργανισμοί προσπαθούν να εμπεδώσουν στους τοπικούς παράγοντες τη σημαντικότητα και την καθαρότητα της επένδυσης στη γεωθερμία. Εκτός από τον ιαματικό τουρισμό μπορεί να αναβαθμίσει την ποιότητα και την ποσότητα των αγροτικών προϊόντων και να μειώσει σημαντικά το κόστος παραγωγής τους και μεταποίησης τους. Αρκεί και πάλι όμως οι επενδύσεις να έχουν σημαντικά αναπτυξιακό χαρακτήρα και μακροχρόνια πρόβλεψη, παράγοντας ανταγωνιστικά προϊόντα στην παγκόσμια αγορά. Έχει μικρή προστιθέμενη αξία να αποξηραίνουμε απλώς το καλαμπόκι μας, ενώ θα μπορούσαμε να αποξηραίνουμε ντοματάκια ή τις πέστροφες ή άλλα τοπικά προϊόντα που θα τα πουλάμε μετά συσκευασμένα στο εξωτερικό. Η ελληνική μεσογειακή διατροφή διαθέτει εξαιρετικό brand name που μπορούμε και εδώ στις Σέρρες να το εκμεταλλευτούμε στο έπακρο και όχι μόνο στην Κρήτη. Τα βουνά μας και ο κυνηγετικός τουρισμός Η ευρύτερη περιοχή θεωρείται από τους καλύτερους κυνηγότοπους της Ελλάδας. Αν και η συγκεκριμένη δραστηριότητα δεν είναι της απολύτου εγκρίσεως μου μπορεί να αποτε-
opinion
λέσει ένα ακόμα εφαλτήριο για την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής. Θα μπορούσαν να δημιουργηθούν οργανωμένα ιδιωτικά κυνηγετικά καταφύγια, όπως στο Μπουραζάνη της Κόνιτσας, όπου αφού πληρώσεις πρώτα μπορείς να εισέλθεις στο περιφραγμένο χώρο και να εξασκηθείς στο άθλημα. Ταυτόχρονα στο χώρο θα υπάρχουν εγκαταστάσεις για τους μη αθλητές της παρέας, καθώς επίσης και ξενώνες και εστιατόρια και χώροι για αθλοπαιδιές. Απλώς σκοπός μας πρέπει να είναι να προσελκύσουμε τον ξένο κυνηγό και όχι μόνο τον ντόπιο ή τον Έλληνα. Πρέπει κάθε μας κίνηση επένδυσης να είναι εξωστρεφής, και να είναι πλέον προσανατολισμένη στην εισαγωγή ποιοτικού ειδικού τουρισμού. Και οι σημαντικότεροι κυνηγότοποι είναι κοντά στα σύνορα με τη γείτονα χώρα… άρα η αξιοποίηση των οχυρών σαν ιδιαίτερα τουριστικά καταλύματα (που πρότεινα στο προηγούμενο άρθρο) μπορεί να συμπληρώσει το πακέτο. Οι τρούφες και το σαλέπι του Μενοίκιου Έμαθα πριν λίγο καιρό ότι εμφανίστηκαν στον τόπο μας Ιταλοί με εκπαιδευμένα σκυλιά και αναζητούσαν άγριες τρούφες στο Μενοίκιο όρος ή Μπόζντα, λίγο έξω από τις Σέρρες. Ξέρω επίσης ότι στο βουνό αυτό εκτός από τα πολλά βότανα που ριζώνουν στις πλαγιές του (τσάι, ρίγανη) υπάρχουν και άγριες ορχιδέες, από το βολβό των οποίων βγαίνει το γνωστό σε όλους μας παραδοσιακό ρόφημα το σαλέπι. Ίσως μία ελεγχόμενη πρόσβαση θα προστάτευε καλύτερα και την σπάνια και εύθραυστη χλωρίδα του τόπου αλλά θα χάριζε άλλη μία ενδιαφέρουσα εμπειρία στους λιγοστούς επισκέπτες του τόπου και επιπλέον λόγους παραμονής για αυτούς. Ελληνικό Σερραϊκό γιαούρτι Το γιαούρτι ή η γιαούρτη όπως την έλεγαν παλιά είναι γνωστή στις περισσότερες χώ-
ρες του κόσμου σαν Greek yogurt – ελληνικό γιαούρτι. Έχουμε στα χέρια μας δηλαδή σαν χώρα ένα παγκόσμιο brand name. Ο νομός μας αποτελεί ένας από τους κυριότερους παραγωγούς γάλακτος και του υγιεινού προϊόντος αυτού, που τα τελευταία χρόνια οι πωλήσεις του γνωρίζουν σημαντική αύξηση. Ήδη οι τοπικές βιομηχανίες πραγματοποιούν εξαγωγές. Θα μπορούσε όμως να παρουσιάσουμε το γιαούρτι με διαφορετικό τρόπο; Να ενισχύσουμε την εικόνα του και να το παρουσιάσουμε αλλιώς. Με άλλες γεύσεις και αρώματα που να απευθύνεται σε άλλες ηλικίες στην παγκόσμια αγορά. Σε συνδυασμό με το εξαιρετικό ελληνικό ελαιόλαδο και κηπευτικά και τα μοναδικά βότανα και το μέλι μας. Τι θα λέγατε γιαούρτι με θυμάρι από το Μπόζντα, ή με μανιτάρια, ή με τοπικό σκόρδο και λάδι. Ορυκτός πλούτος Διάβασα πρόσφατα στο διαδύκτιο ότι η Φιλανδία είναι η χώρα η πιο προσφιλής και ανοικτή σε επενδύσεις στον ορυκτό πλούτο. Ταυτόχρονα προστατεύει το περιβάλλον στον ύψιστο βαθμό και το πουλάει σημαντικά προς τα έξω ενισχύοντας την συνολική εικόνα της στην ποιότητα του περιβάλλοντος, προσελκύοντας επενδύσεις στο τομέα της υψηλής τεχνολογίας. Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα και αποτελεί απτό παράδειγμα ότι μπορούν να συνυπάρξουν εξορυκτική δραστηριότητα και περιβάλλον, κάτω όμως από αυστηρές συνθήκες και προδιαγραφές. Βέβαια τόσα χρόνια μόνοι μας αυτόν τον τόσο όμορφο τόπο, φροντίζουμε να τον καταστρέφουμε με τις παράνομες χωματερές και τα σκουπίδια που πετάμε ανεξέλεγκτα. Όσο για τους ΧΥΤΑ – ΧΥΤΥ στο νομό ήμουνα νιος και γέρασα που λέει και η παροιμία, αλλά δυστυχώς όλοι μας έχουμε άσχημη εμπειρία από την μέχρι τώρα λειτουργία των κρατικών μηχανισμών ελέγχου. Ακόμα θυμάμαι, στα τέλη της δεκαετίας του 70 γεωτρύπανο είχε κάνει εργασίες στην
περιοχή του Παραλιμνίου και Αχινού για πετρέλαιο, είχαμε πάει με τους γονείς μου να το δούμε. Το υπέδαφος των Σερρών είναι πλούσιο. Ύστερα είμαστε σίγουροι ότι υπάρχει ουράνιο στην περιοχή βόρεια της πόλης σε σημαντικές και εκμεταλλεύσιμες ποσότητες, χρυσός στην περιοχή του Αγκίστρου, κάρβουνο στα περίχωρα της πόλης και πιθανόν άλλα μεταλλεύματα σε άλλες περιοχές. Υπάρχει η δυνατότητα εξόρυξης τους και με ποιες προϋποθέσεις και προδιαγραφές ώστε να καταστούν συμβατές με τις υπόλοιπες ανθρώπινες δραστηριότητες. Ανθρώπινο δυναμικό Είμαι σίγουρος όμως πως το πιο δυναμικό στοιχείο ανάπτυξης της περιοχής μας ήταν είναι και παραμένει το ανθρώπινο δυναμικό. Αυτοί οι Σερραίοι όπου γης, που δημιούργησαν και προόδευσαν, μπορούν και πρέπει να γυρίσουν έστω και σαν επισκέπτες στο τόπο τους και να διηγηθούν την δικιά τους ιστορία, να μεταφέρουν τις εμπειρίες τους και τις απόψεις τους. Αρκεί να τους ακούσουμε γιατί είναι τόσο δύσκολο αυτό στην Ελλάδα. Δεν είναι υποχρεωτικό να είναι επιστήμονες με διδακτορικά, ούτε μεγαλοεπιχειρηματίες. Ακόμα και αυτός που έπλενε πιάτα ή καθάριζε σκάλες έχει πολλά να μεταδώσει. Πρέπει όμως και εμείς που συνεχίζουμε να ζούμε σε αυτόν τον τόπο να τους κάνουμε υπερήφανους με άξια πράγματα. Πρέπει κάποιος να μην ντρέπεται να λέγεται Σερραίος. Αυτός ο τόπος δεν παράγει μόνο σουβλάκια και μπουγάτσες, αλλά ανθρώπους ικανούς, άξιους και παραγωγικούς, που δημιουργούν από το δικό τους μετερίζι για την προσωπική και την κοινωνική πρόοδο.
23
opinion
Η πολυτιμότητα της Ισονομίας Του Γιώργου Ανδρέου
Δεν φτάνει ο κοινωνικός διασυρμός - πρέπει να επιστραφούν όσα έχουν κλαπεί από τη δημόσια περιουσία, πρέπει να τιμωρηθούν παραδειγματικά οι διαπλεκόμενοι κάθε φατρίας,
Μαζί κι εγώ με όλους τους Έλληνες πολίτες παρακολουθώ τις δικαστικές καταδίκες του Παπαγεωργόπουλου (με τους συνεργάτες του στο Δήμο Θεσσαλονίκης) και του Τσοχατζόπουλου (την πρώτη από τις πολλές που θα ακολουθήσουν). Νιώθω θυμωμένος και ανακουφισμένος - θυμωμένος για την πολιτική και ηθική δολιότητα των καταδικασμένων, ανακουφισμένος που επιτέλους η Δικαιοσύνη ξεθαρρεύει κι ακουμπά δημόσια πρόσωπα που πολύ έβλαψαν τον τόπο μας. Και οφείλει να συνεχίσει, χωρίς παρωπίδες, χωρίς δισταγμούς τακτικιστικούς και μανιχαϊστικές δήθεν διακρίσεις προτεραιοτήτων: όσοι “έβλαψαν εξίσου την Συρία” πρέπει να λογοδοτήσουν, τελεία και παύλα. Και το πολιτικό μας σύστημα οφείλει να κατανοήσει μια και καλή πως (αν δεν “επιθυμεί” να φύγει άρον-άρον με ελικόπτερα, τραίνα,
24 SER-FREE
πλοία κι ό,τι τελοσπάντων βρει μπροστά του πρόχειρο όταν η οργή του Έλληνα ξεπεράσει την καλή του θέληση) μόνο η ποινική τιμωρία όσων εγκλημάτισαν κατά του λαού και της χώρας, η αμείλικτη δικαστική καταδίκη τους μπορεί να ηρεμήσει έναν κόσμο που πεινά, στερείται τα βασικά και η ζωή του έχει εξαθλιωθεί σε βαθμό δραματικό. Δεν αρκεί η πολιτική τιμωρία, η απομάκρυνση από τα καλά και συμφέροντα του δημόσιου βίου, όχι, δεν φτάνει ο κοινωνικός διασυρμός - πρέπει να επιστραφούν όσα έχουν κλαπεί από τη δημόσια περιουσία, πρέπει να τιμωρηθούν παραδειγματικά οι διαπλεκόμενοι κάθε φατρίας, κομματικής ταυτότητας και επαγγελματικής ιδιότητας. Όποιος παράνομα και εκ προθέσεως ζημίωσε τη χώρα, όποιος καταχράστηκε δημόσιο χρήμα, όποιος δωροδόκησε και δωροδοκήθηκε σε βάρος των συμφερόντων του τόπου -
>
όσο “επώνυμος”, “διάσημος”, “γόνος” ή ό,τι άλλο συγκινητικό είναι, να καθίσει επιτέλους στο σκαμνί. Η πολυτιμότητα της Ισονομίας (που αναφέρεται στον τίτλο του άρθρου μου) έγκειται στη δυνατότητα της να υπερασπιστεί την ουσία της Δημοκρατίας και να επανατοποθετήσει στο βάθρο που τους αξίζει ποιότητες δημόσιας περί τα κοινά συμπεριφοράς όπως η Εντιμότητα, το Ήθος, η Ανυστεροβουλία, η Ανιδιοτέλεια - πάνω απ’ όλα η Φιλοπατρία. Πώς είπατε; Έχουν ξεχαστεί αυτές οι έννοιες μέσα στον λαϊκίστικο ορυμαγδό των πολιτικών συμπεριφορών της Μεταπολίτευσης; Καιρός να τις θυμηθούμε και να τις διδάξουμε στα παιδιά μας. Αλλιώς, μαύρο golden dawn φίδι που μας έφαγε. Όλους μαζί, δικαίους και αδίκους.
25
opinion
Θα ’ναι σαν να μπαίνει η άνοιξη Της Χρυσάνθης Ιακώβου
>
Παλιά για να θεωρείσαι in έπρεπε να είσαι λεφτάς και φιρμάτος και να κάνεις επίδειξη. Τώρα δε σε παίρνει. Πρέπει να κουνάς το κεφάλι θλιμμένα και να λες “αχ, κάνουμε υπομονή, να δούμε μέχρι πού θα πάει αυτή η κατάσταση...”
Άνοιξη. Από το ρήμα ανοίγω. Ανοίγουν όλα, ο καιρός, τα μπουμπούκια, η διάθεση των ανθρώπων. Βέβαια, υπήρξε κάποτε και η Πολιτική Άνοιξη. Άλλο αυτό. Μου έκανε πάντα εντύπωση ο τρόπος που χαίρεται ο κόσμος όταν μπαίνει η άνοιξη, λες και αλλάζει κάτι στη ζωή του σε σχέση με δυο-τρεις βδομάδες πριν. Μια καταναγκαστική χαρά. Είναι άνοιξη - πρέπει να ερωτεύομαι και να χαίρομαι, είναι καλοκαίρι - πρέπει να πετάω από τη χαρά μου, είναι χειμώνας – πρέπει να σιχτιρίζω όλη μέρα και να ανεβάζω δηθενιές στο fb. Υπάρχει λένε η ανοιξιάτικη κόπωση. Έχω την εντύπωση πως μια χρονιά την έπαθα. Σερνόμουν όλη μέρα, δεν μπορούσα να σηκώσω τα πόδια μου. Εμένα μου αρέσει το φθινόπωρο, που πέφτουν τα φύλλα και όλα γίνονται χρυσαφιά. Και βαριέμαι αφόρητα την αποχαύνωση του καλοκαιριού. Ο κόσμος έχει ανάγκη από στάνταρ –καμιά φορά δεν ξέρει από μόνος του τι να αγαπάει και τι να μισεί. Πρέπει κάποιος να του πει. Σαν το διπλανό σου στο σχολείο που τον ρωτούσες «τι έγραψες στη δεύτερη ερώτηση;». Θυμήθηκα και ένα γνωμικό: «Είχα τις ικανότητες να αναλάβω πρωτοβουλίες, αλλά κανείς δε μου είπε να το κάνω». Pathetic.
26 SER-FREE
Έχουμε την ανάγκη να ζούμε με ένα είδος μόδας, μόδας συμπεριφορών. Δεν ξέρω αν αυτές οι μόδες δημιουργούνται από εμάς ή αν τις ξεκινάει κάποιος και οι υπόλοιποι χαιρόμαστε και ακολουθούμε. Αυτή την εποχή διανύουμε τη μόδα της μελαγχολίας και της κλάψας. Ασχέτως αν μελαγχολούμε ή θέλουμε όντως να κλάψουμε. Ότι είμαστε γενικά για κλάματα δε το αμφισβητεί κανένας, είναι γεγονός. Απλώς, δεν είμαστε όλοι το ίδιο. Υπάρχουν όντως αυτοί που δεν έχουν λεφτά να πληρώσουν τη ΔΕΗ, αυτοί που αρρωσταίνουν και δεν έχουν για το γιατρό, αυτοί που μεταναστεύουν επειδή δεν τα βγάζουν πέρα, αυτοί που αυτοκτονούν επειδή έφτασαν στο μη περαιτέρω. Αλλά παράλληλα υπάρχουν ακόμα αυτοί που πετάγονται συχνά-πυκνά για ταξιδάκια, αυτοί που πάνε κάθε βδομάδα για ψώνια, αυτοί που βγαίνουν έξω και παραγγέλνουν δυο-τρία ποτά, αυτοί που γεμίζουν τα σουβλατζίδικα κάθε μέρα. Η διαφορά όμως είναι ότι παλιά για να θεωρείσαι in έπρεπε να είσαι λεφτάς και φιρμάτος και να κάνεις επίδειξη. Τώρα δε σε παίρνει. Πρέπει να κουνάς το κεφάλι θλιμμένα και να λες «αχ, κάνουμε υπομονή, να δούμε μέχρι πού θα πάει αυτή η κατάσταση...». Φυσικά και μας επηρεάζει η κατήφεια των
ημερών. Φυσικά και οφείλουμε να είμαστε θλιμμένοι και προβληματισμένοι. Και να αγωνιούμε για το μέλλον. Απλώς πρέπει να σταματήσουμε να το κάνουμε από πόζα. Αν είμαστε όντως προβληματισμένοι, θα πρέπει παράλληλα να κάνουμε κάτι για να αλλάξουμε αυτήν την κατάσταση. Και τότε θα μπει όντως η άνοιξη και θα έχουμε πραγματικά κάθε λόγο να χαιρόμαστε.
27
opinion
Αν... ένα νόμισμα, σε μια εποχή που όλα αλλάζουν Του Σταύρου Σταματούρου
>
Η χώρα μας και οι πολίτες της περνούν δύσκολες ημέρες εξαιτίας λαθών του παρελθόντος, που οφείλονται σε στρατηγικές επιλογές,στην οικονομική πολιτική αλλά και σε ατομικές πρακτικές. Ένα μείγμα εκρηκτικό που τελικά έφερε την έκρηξη με τις συνέπειες για τους πολίτες να μην έχουν τέλος… Δε θα είχαμε φτάσει ως εδώ.
>
Αν υπήρχε ένας κεντρικά σχεδιασμέ-
νος μηχανισμός μεταφοράς πόρων από τις πλουσιότερες χώρες προς τις φτωχότερες με αυξημένη εποπτεία, ώστε να είχε επιφέρει τις απαραίτητες διαθρωτικές αλλαγές και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας,
Αν είχε
προηγηθεί μια καλύτερη και χρονικά μεγαλύτερη προετοιμασία από τα κράτη και είχε δημιουργηθεί η άριστη νομισματική περιοχή που απαιτείται, πριν την ύπαρξη κοινού νομίσματος,
Αν ο
στόχος που είχε τεθεί με την ΟΝΕ ήταν… προϋπόθεσή της,
Πατραική, Ιζόλα, Σκαλιστήρης, IDEAL STANDARD, Μεταλλεία, Κλωστήρια, Λιπάσματα, Πλαστικά, βιομηχανίες οχημάτων και πάνω από από 3.500 μικρομεσαίες επιχειρήσεις που «έφυγαν» στα Βαλκάνια) είχαν περισσωθεί,
Αν είχε δοθεί βαρύτητα ανάπτυξης
28 SER-FREE
όχι για διακοπές στο εξωτερικό και για φθηνά αυτοκίνητα,
Αν η παραοικονομία και φοροδιαφυγή δεν ήταν μαγκιά και εθνικό σπορ,
στην αγροτική παραγωγή έτσι ώστε να μην χρειαζόμασταν να εισάγουμε το 50% του γάλακτος και κρέατος που καταναλώνουμε,
Αν δεν είχαν χαθεί ολόκληρες δεκαε-
Αν είχαμε αξιοποιήσει (και όχι σπατα-
ρα…
λήσει) τα κοινοτικά προγράμματα και τα διαρθρωτικά ταμεία,
το κράτος είχε βάλει φραγμούς Αν ο δευτερογενής τομέας της χώ- Αν στο επιθετικό Μάρκετινγκ των Τραπερας δεν είχε καταστραφεί και σημαντικές βιομηχανικές μονάδες (Πειραική-
Αν θέλαμε το ευρώ για ανάπτυξη και
ζών…
τίες πολιτικού πειραματισμού,
Αν όλοι μας είχαμε μια άλλη κουλτούΑν … Τότε τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά…
29
opinion
Ο ΜΟΝ -FREE R E ΤΟ S
Σ
Ο ΠΡΟΔΟΤΗΣ
Ένα έθνος μπορεί να επιβιώσει με τους άφρονές του. Ακόμη και με τους υπέρμετρα φιλόδοξους. Αλλά δεν μπορεί να επιβιώσει με την προδοσία που προέρχεται από το εσωτερικό του. Ο προ των πυλών εχθρός είναι λιγότερο φοβερός, αφού υψώνει το λάβαρό του ανοιχτά και γίνεται αντιληπτός. Όμως, ο προδότης κινείται ελεύθερα ανάμεσα σε κείνους που βρίσκονται εντός των τειχών, με τους ύπουλους ψιθύρους του ν΄ ακούγονται σαν σούσουρο σε όλα τα σοκάκια, ακόμη και μέσα στις αίθουσες αυτών των κυβερνώντων. Γιατί ο προδότης δεν εμφανίζεται ως προδότης. Στα θύματά του μιλά σε τό-
30 SER-FREE
νους οικείους και γνωστούς, κάνει τους ίδιους μορφασμούς και χρησιμοποιεί τα ίδια επιχειρήματα. Απευθύνεται στην ευτέλεια που κρύβεται στις καρδιές όλων των ανθρώπων. Σαπίζει και αποσυνθέτει την ψυχή του έθνους. Εργάζεται με μυστικότητα, και αθέατος μέσα στο σκοτάδι υποσκάπτει τα θεμέλια του κράτους. Δηλητηριάζει το σώμα των πολιτικών, ώστε να μην προβάλλουν αντίσταση. Ένας δολοφόνος προξενεί λιγότερο φόβο. Ο προδότης είναι η αληθινή μάστιγα. ΚΙΚΕΡΩΝ (106 π.Χ. – 43 π.Χ.)
Για την αντιγραφή Δρ Δημήτριος Πασχαλούδης, Καθηγητής Πρόεδρος ΤΕΙ Σερρών
31
από την Χρυσάνθη Ιακώβου
city zoom 32 SER-FREE
Νοέμβριος 2012, οδός Κωνσταντινουπόλεως Αναζητώ μία διέξοδο φωτός σε μια πόλη που συνήθισε στο λίγο, στο μουντό και στο γκρίζο.
33
θέμα
34 SER-FREE
θέμα
Αντέχουν στο χρόνο Μόδες έρχονται και φεύγουν, τάσεις καταρρέουν και γεννιούνται άλλες, κτίρια γκρεμίζονται και χτίζονται καινούργια, μαγαζιά ετών κλείνουν και το κενό τους δεν αναπληρώνεται, και μέσα σε όλα υπάρχει και η κρίση που επισπεύδει τις διαδικασίες και πολλαπλασιάζει τις αλλαγές! Κι όμως, υπάρχουν κάποια πράγματα στην πόλη μας που δε λένε να χάσουν τη δυναμική τους με τίποτα. Αντέχουν στο χρόνο, γίνονται τοπόσημα, σημεία αναφοράς, τα μέρη που αγαπάμε, τα μέρη που έχουμε συνδέσει με τον εαυτό μας, την πόλη, τους ανθρώπους της. Της Χρυσάνθης Ιακώβου
35
θέμα
1. ΔΕΠΚΑ: ένα κτίριο που ήρθε κι έδεσε σε ένα από τα πιο προνομιακά σημεία των Σερρών. Τις μέρες της δόξας της Εθνικής Αντίστασης αποτελούσε το νούμερο ένα μέρος-ορόσημο, αλλά και έκτοτε δε σταματά να έχει κίνηση καθώς αποτελεί έναν από τους πνευματικούς πνεύμονες της πόλης. Και το κυριότερο: από αρχιτεκτονική σούπερ, με αισθητική που δεν παλιώνει. Εύγε στον Μητλιάγκα! Το περίπτερο πίσω από το Μπεζεστένι: όλοι λίγο-πολύ έχουμε αδυναμία σε κάποιο βολικό ή προσφιλές περίπτερο. Ε υπάρχει λοιπόν καλύτερο από το περίπτερο μπροστά στο πάλαι ποτέ Galea; Σε εύκολο σημείο για πρόσβαση με το αυτοκίνητο ή on foot, μέσα στη πιάτσα, ανοιχτό όποτε κι αν περάσεις και τόση εξυπηρετικότητα, σε βαθμό που πας για τσίχλες και κάθεσαι μισή ώρα για κουβέντα. ΙΚΑ: ότι το ΙΚΑ είναι μεγάλος πονοκέφαλος και δε θες ούτε απ’ έξω να περνάς, γνωστό. Το μέρος όμως στο οποίο 36 SER-FREE
βρίσκεται το δικό μας ΙΚΑ είναι μια άλλη ιστορία. Υπέροχο πάρκο, ψηλά πλατάνια, παιδική χαρά στην οποία πέρασες ολόκληρη την παιδική σου ηλικία κι όπου τώρα στέλνεις τα δικά σου παιδιά, πιάτσα ταξί από τις πιο χαρακτηριστικές, τα άγαλμα του Καφταντζή, ένα μέρος με πολλές χρήσεις, για πολύ κόσμο και πολλές αναμνήσεις! Κουλάς: ο Κουλάς δεν αποτελεί σερραϊκό ορόσημο επειδή βρίσκεται σταθερός και ακούνητος στη θέση του –αυτό ακριβώς κάνει άλλωστε ήδη από τα βυζαντινά χρόνια! Η ακρόπολη μας αποτελεί top αυθεντικό σερραϊκό μέρος επειδή οι Σερραίοι δε σταματούν να την επισκέπτονται για κάθε περίσταση της καθημερινότητας τους: για βόλτα, για παρέα, για χαλάρωση, για απομόνωση (πονηρή και μη), για να θαυμάσουν τη θέα... Συν ότι αποτελεί το νούμερο ένα μέρος προς επίδειξη για τους νεοφερμένους. Γιατί τι θα ήταν οι Σέρρες χωρίς τον Κουλά;
Σιδηροδρομικός Σταθμός: μπορεί να μην πηγαίνεις συχνά, μπορεί να μην περνάς ποτέ από εκεί, μπορεί να μην ταξιδεύεις καν με τρένο. Ο σιδηροδρομικός σταθμός όμως έχει το προνόμιο να είναι πάντα χαρακτηριστικός για μια πόλη. Η ιδιαίτερη αισθητική του κτιρίου, η μελαγχολία του τοπίου και του αποχωρισμού, η αναμονή των ταξιδιωτών, η αύρα που εκπέμπει. Μόνο να σκεφτείς όλα τα ταξίδια που άρχισαν και τέλειωσαν εκεί με το σφύριγμα ενός τρένου, φτάνει. Κρόνιο: ο κινηματογράφος Κρόνιο θα μπορούσε να αποτελέσει ορόσημο και μόνο για τη διαμάχη που προκάλεσε σχετικά με το αν θα έπρεπε να γκρεμιστεί ή όχι! Αλλά πέρα από αυτό, η ιστορία του Κρονίου χάνεται πραγματικά στον 20ο αιώνα. Χτισμένο το 1936, έχει φιλοξενήσει αμέτρητες ταινίες, αλλά και παραστάσεις, και έχει ψυχαγωγήσει γενιές και γενιές Σερραίων. Και το κυριότερο: ασχέτως αν αυτό μας αρέσει ή όχι, είναι ο μόνος κινηματογράφος που μας έχει
θέμα
απομείνει! Οβάς: ο Οβάς (από το οβά τσεμέ, ελληνιστί πεδινή κρήνη –πάντα εύστοχες οι τούρκικες ονομασίες!), και όχι Νοβάς, ή με την καινούργια του ονομασία Πάρκο Ομόνοιας, είναι ένα υπέροχο μέρος από πράσινο, αθλητικές εγκαταστάσεις, ησυχία και πολλή άπλα. Εδώ και πολλά-πολλά χρόνια εξυπηρετεί διάφορες σερραϊκές ανάγκες. Εκεί μπορείς να αθληθείς, να αράξεις με φίλους χωρίς να ενοχλείς κανέναν, να ξεμοναχιαστείς (για πολλούς και διάφορους λόγους...), είναι κι ένα βήμα από το αυτοκινητοδρόμιο. Εθνική Τράπεζα: η πιο κλασσική “πιάτσα” της πόλης. Ο κόσμος που μπαινοβγαίνει στην Εθνική (εάν ειναι δε και μέρα καταβολής συντάξεων μην τα συζητάς), η ουρά στο ATM (ατελείωτη!), ο κλασσικός κουλουρτζής (χρυσές δουλειές, να ‘ναι καλά ο άνθρωπος), το καθημερινό μποτιλιάρισμα (shit!). Το βράδυ το μέρος μεταμορφώνεται: παρέες που έχουν εκεί ραντεβού, φοιτητές που κοντοστέκονται
2.
3.
4.
5.
μέχρι να αποφασίσουν σε πoιο μπαρ θα πάνε, η πιάτσα ταξί που περιμένει τους ξενύχτηδες... Μπουγατσατζίδικα Ρεκόρ & Ανώτερο: σε μία πόλη άρρηκτα συνδεδεμένη με τη μπουγάτσα, τα μπουγατσατζίδικα, εκτός από κομμάτι της αστικής μας ιστορίας, αποτελούν σημεία αναφοράς. Πολλά μπουγατσατζίδικα άνοιξαν, έκλεισαν, επεκτάθηκαν, καθιερώθηκαν, αλλά λίγα κουβαλούν τόσο μεγάλο συναισθηματικό φορτίο όσο το Ρεκόρ και Ανώτερο. Έχοντας μυήσει γενιές και γενιές Σερραίων στη νόστιμη συνήθεια της μπουγάτσας, βρίσκονται σταθερά στην καρδιά της πλατείας Ελευθερίας αποτελώντας ένα από τα πιο αγαπημένα στέκια της πόλης. Σαντουιτσάδικο Paris Niko: αποκλείεται να υπάρχει έστω και ένας κάτοικος Σερρών που να μην έφαγε έστω και μία φορά από το Paris Niko. Εκτός από πεντανόστιμα εδέσματα, το Paris Niko αποτελεί ορόσημο της σερραϊκής διασκέδασης, γιατί αποτελούσε πάντα τη νούμερο ένα
6. 1. ΔΕΠΚΑ 2. Το περίπτερο πίσω από το Μπεζεστένι 3. ΙΚΑ 4. Σιδηροδρομικός Σταθμός 5. Κρόνιο 6. Paris Niko Επόμενη σελίδα 1. Εθνική Τράπεζα 2. Ρεκόρ & Ανώτερο 3. Philippos Xenia 4. The Espresso bar by Stavros 5. Goody’s 6. Βιβλιοπωλείο Δρούκας
θέμα
1.
38 SER-FREE
2.
3.
θέμα επιλογή για μεταμεσονύκτια κραιπάλη μετά το κλάμπινγκ και το μπουζούκινγκ. Παρόλο που δεν ...κατηφόρισε μαζί με τα υπόλοιπα μαγαζιά και έμεινε σταθερό στην Εθνικής Αντίστασης, δε λέει να φύγει από τη μόδα με τίποτα! Fast food Appetito: από το Appetito έχεις σίγουρα τις πιο δυνατές «σερραϊκές» αναμνήσεις. Από τα πλέον αγαπημένα φαστ-φουντάδικα, πέρασες εκεί την παιδική σου ηλικία, τις πρώτες εξόδους με φίλους, την εφηβεία, συνδυάζοντας εύκολα την τσάρκα στο κέντρο της πόλης, καθώς βρίσκεται στην πλατεία Ελευθερίας. Υπέροχο στέκι για όλες τις ηλικίες και όλα τα γούστα, για το χειμώνα και για το καλοκαίρι, για φαγητό και για καφέ (και με το ωραιότερο milk shake που έχω πιει ποτέ!). Fast food Goody’s: καλά, τα Goody’s αποτελούν ορόσημο ούτως ή άλλως για ολόκληρη την Ελλάδα, στις Σέρρες
τα έχουμε ίσως μεγαλύτερη αδυναμία. Εκτός του ότι το κομβικότατο τους σημείο επί της Εθνικής Αντίστασης διαγωνίως από την πλατεία Ελευθερίας μάς έχει βολέψει για χιλιάδες ραντεβού, αποτέλεσε για τη συντριπτική πλειοψηφία της σερραϊκής πιτσιρικαρίας το μαγαζί στο οποίο έλαβαν χώρα οι πρώτες μας βραδινές έξοδοι... (Σάββατο βράδυ 8-10!).
ρίς το «Σταύρος». Από τη δεκαετία του 1970 ανέβασε για τα καλά τον πήχη, δημιουργώντας ένα χώρο υπέροχης αισθητικής, ο οποίος δεν έπαψε ποτέ να είναι το πιο high class στέκι που είχαν ποτέ οι Σέρρες. Τα τελευταία χρόνια, κρατώντας σταθερή την ποιότητα του ως μαγαζί, έκανε στροφή προς τη νεολαία, παραμένοντας αγαπημένο καφέμπαρ για όλες τις ηλικίες.
Βιβλιοπωλείο Δρούκας: ασχέτως αν αγοράζεις βιβλία ή αν αγαπάς τη λογοτεχνία, στο βιβλιοπωλείο Δρούκας σε πιάνει δέος. Σταθερό στη Μεραρχίας από τη δεκαετία του 1920 (!), έχει διατηρήσει ατόφιο το στυλ μιας άλλης εποχής και αποτελεί σήμερα έναν απόλυτο ρετρό χώρο. Ό,τι πρέπει για ένα πνευματικό στέκι!
Ξενοδοχείο Philippos Xenia: ένα από τα πιο παλιά σερραϊκά ξενοδοχεία (από τη δεκαετία του ’60 παρακαλώ!) σε ένα από τα πιο προνομιακά μέρη, στην αρχή της κοιλάδας. Αφότου έπαιξε το δικό του ρόλο στη ζωή αυτής της πόλης (και εσείς εκεί δίνατε αγγλικά, ε;), το πάλαι ποτέ Ξενία εγκαταλείφθηκε για να επιστρέψει το 2007 ανακαινισμένο ως Philippos Xenia, το οποίο πλέον, εκτός από ορόσημο, αποτελεί στολίδι για την πόλη!
The Espresso bar by Stavros (πάλαι ποτέ Σταύρος): τη διασκέδαση στις Σέρρες δύσκολα τη φαντάζεσαι χω-
4.
6.
5.
39
θέμα
90s 10s VS
Μεγάλα έργα ανάπτυξης δε γίνονται (εεε, δε βοηθάει η εποχή...), στις μεγάλες αλλαγές δεν είμαστε πολύ δεκτικοί (έλα, παραδέξου το, ένα σφίξιμο το έχεις κι εσύ), η πόλη μας πορεύεται αναλλοίωτη στο χρόνο με τα άλυτα προβλήματα της και τη τσιμεντένια αισθητική της (sad but true). Αργά αλλά σταθερά όμως όλο και κάτι αλλάζει από τότε που ήσουν εσύ έφηβος στις Σέρρες στα πολύχρωμα 90s. Τα στέκια, οι συνήθειες, η αύρα της πόλης... Της Χρυσάνθης Ιακώβου
40 SER-FREE
θέμα
θέμα
- Ένα είναι το πρώτο πράγμα που σου έρχεται στο μυαλό όταν λες 90s: Εθνικής Αντίστασης! Η πάλαι ποτέ «οδός της αμαρτίας» (tragic χαρακτηρισμός από τους μπαμπάδες και τους παππούδες μας) ξεχείλιζε από καφέ και μπαράκια, δυνατά ντεσιμπέλ και κόσμο που λόγω συνωστισμού βρισκόταν από τα μαγαζιά στα πεζοδρόμια και από εκεί στο δρόμο. Μέχρι που πριν μια περίπου δεκαετία ένα μαγαζί κατηφόρισε προς την πλατεία. Και μετά ένα ακόμη και ένα ακόμη... Πλέον, οι πεζόδρομοι της Ναύαρχου Μπότση και της Κουντουριώτου, η πλατεία Μποέμ και ένα σωρό στενά τριγύρω έχουν μετατραπεί στο πιο γουστόζικο και καλαίσθητο μέρος που είχε ποτέ η πόλη μας. (Δεν αποκλείεται η αλλαγή αυτή να είναι και η μεγαλύτερη που είδαν οι Σέρρες μετά τη μεταπολίτευση...). Λατρεύουμε το νέο καθεστώς, αλλά, ας μη το αρνηθούμε, μας λείπει λίγο και η Εθνικής Αντίστασης, που τώρα πλέον έχει μαραζώσει. (Ουφ, νοσταλγήσαμε...). - Μαζί με την Εθνικής Αντίστασης πήγαινε σετ και το σημείο συνάντησης, που δεν ήταν άλλο από τη ΔΕΠΚΑ. Ένα μέρος ορόσημο που καθόρισε από τις εξόδους μας μέχρι τα καρδιοχτύπια μας (εκεί βλέπεις μας περίμενε τότε το αμόρε). Χαρακτηριστικό σημείο, κομβικό και με άπλα ώστε να βλέπεις από πού θα σου έρθει αυτός που σε έστησε, η ΔΕΠΚΑ ήταν το σερραϊκό αντίστοιχο της καμάρας. Πλέον τα ραντεβού μας έχουν μετατεθεί πολύ πιο κεντρικά, στο Δημαρχείο. Να ‘ναι καλά τα δημοτικά κτίρια... - Χαρακτηριστικό των 90s σε ό,τι αφορά στο ξενύχτι ήταν ο διαχωρισμός των ειδών διασκέδασης. Ήθελες να πιεις καφέ; Πήγαινες σε καφετέρια. Ήθελες ποτό; Πήγαινες σε μπαρ. Ήθελες μουσική και χορό; Πήγαινες σε κλαμπ. Ελληνική μουσική και χορό; Σε ελληνάδικο. Γαρύφαλλο και τσιφτετέλι; Στα μπουζούκια. Ξεκάθαρα πράγματα! Ξαφνικά όλα μπερδεύτηκαν. Τα καφέ έγιναν και μπαρ και τα μπαρ και καφέ. Και τα μπαρ επίσης βάζουν ελληνικά μετά τις δύο και επίσης στο τσακίρ κέφι με τα τσιφτετελοτράγουδα πετούν και χαρτοπετσέτες σε όσους χορεύουν (γαρύφαλλα όχι, τουλάχιστον προς το παρόν). Παράλληλα, έκλεισαν τα μισά μπουζουκτσίδικα, τα μισά κλαμπ και όλα τα ελληνάδικα. Παλιά έπινες το πρώτο ποτό στα γρήγορα για να προλάβεις το επόμενο μαγαζί. Τώρα το παίρνεις σερί, ξεκινάς με μπυρίτσα και μετά από πέντε ώρες καταλήγεις πάνω στο μπαρ. Δεν ξέρω, εγώ μπερδεύομαι...
42 SER-FREE
- Γενικά υπάρχει μια τάση συρρίκνωσης επιλογών διασκέδασης στις Σέρρες. Εκτός από τα προαναφερθέντα, παρελθόν αποτελούν τα όποια ρεμπετάδικα, οι ζωντανές σκηνές, τα ροκάδικα. Και οι κινηματογράφοι. Στη θέση όλων αυτών τι ήρθε; Αμέτρητα καφέμπαρ (ψιλοπανομοιότυπα ίσως, αλλά ας μην το κάνουμε τώρα θέμα...) και σουβλατζίδικα. Ουφ, τι να πει κανείς, σημασία έχει ότι κρατάμε ακόμα τον τίτλο της πόλης που ποτέ δεν κοιμάται! - Αξίζει βέβαια να πανηγυρίσει κανείς για την εξάλειψη του πορτιέρη από τα κλαμπ. Τι απέγιναν άραγε όλα εκείνα τα αυστηρά παιδιά που δε μας άφηναν να μπούμε στο μαγαζί αν δεν ήμαστε κατάλληλα ενδεδυμένοι, αν δε φαινόμασταν αρκετά high class ή αν δε συνοδευόμασταν; Εξαφανίστηκαν επίσης και εκείνοι οι καλοστεκούμενοι κύριοι που δε σε άφηναν να καθίσεις σε σταντ μπροστά στη βιτρίνα που είχε μπουκάλι αν δεν ήσουν γυναίκα ή αν δεν ήσουν 1.80, κούκλος και σωματαράς. Ευτυχώς, οι εποχές αυτές πέρασαν ανεπιστρεπτί. Η πολλή σερραϊκή «δηθενιά» εξανεμίστηκε μαζί με τους παχυλούς μισθούς μας. What a pity, τώρα ο κόσμος δεν έχει λεφτά για να βγει, παρόλο που τον περιμένουν πώς και πώς. Τραγική ειρωνεία μήπως;; - Το ντύσιμο ήταν μια μεγάλη αλλαγή. Οκ, ίσως μας χρειαζόταν λίγο. Αποκλείεται οι Σέρρες να είχαν αποκτήσει τη φήμη της απόλυτης πόλης-κοκεταρίας αν οι γυναίκες μας κυκλοφορούσαν ακόμη με αρβυλάκια, φαρδιά Τ-shirt και ξεσκισμένα τζιν. Και μαλλί αφάνα τίγκα στη λακ. Καλά τα 90s, αλλά λιγάκι κακόγουστα... - Ευτυχής η απώλεια του τύπου του ταγαρά. Ξέρετε, αυτού που διέσχιζε ξανά και ξανά τον ίδιο δρόμο με το καινούργιο κάμπριο έχοντας τη μουσική στη δια πασών. Επιτέλους! Ο «ταγαράς» μας δεν έχει πια λεφτά, ούτε κάμπριο, οπότε δεν μπορεί να κάνει επίδειξη για τίποτα. Μαζί με αυτόν πήγε άκλαφτος και ο ασυνείδητος, που πήγαινε μέχρι το περίπτερο με το αυτοκίνητο. New trend στον αντίποδα; Το ποδήλατο. Οκ, δεν έχει περάσει ακόμα στο πετσί μας. Ακόμα ψαχνόμαστε προς αυτήν την κατεύθυνση, καταβάθος νοσταλγούμε το κάμπριο. Δεν πειράζει, κάθε αρχή και δύσκολη. - Για τους αργόσχολους ήταν μεγάλη η αλλαγή. Τα ηλεκτρονικά, τα βελάκια, το ποδοσφαιράκι, τα μπιλιάρδα μετατράπηκαν σε
υπολογιστές. Το pack man και το bubble σε lol και call of duty. Οκ, δεν αντιλέγω, χάσιμο χρόνου το ένα, χάσιμο χρόνου και το άλλο, αλλά τουλάχιστον τότε δεν κινδύνευες να πάθεις μυωπία, αγκύλωση καρπού, ατροφία στα πόδια και στον εγκέφαλο... - Στο φλερτ πάλι ρηξικέλευθες οι αλλαγές. Πήγαινες τότε στο Cinema ή στο Bel Air ή στο LA (γενικά ήσουν στη γύρα...), στάμπαρες κάποιον, τον ακολουθούσες κατά πόδας από μαγαζί σε μαγαζί. Αν δε σου έδινε σημασία, τον σιχτίριζες, άλλαζες στέκι, στάμπαρες άλλον. Τώρα θα σταμπάρεις κάποιον και θα πρέπει να μάθεις πώς τον λένε για να τον βρεις στο fb (και πες ότι έμαθες, άντε να βρεις με τι όνομα είναι μέσα...). Ή για οικονομία χρόνου σταμπάρεις κάποιον κατευθείαν από το internet, να μην μπαίνεις και σε τρεχάματα. Αρχίζεις μετά το chat και νομίζεις ότι έκανες σχέση. Όχι κουκλίτσα μου, κάνεις λάθος! - Παλιά ψώνιζες. Και ξαναψώνιζες. Η ντουλάπα σου δε χωρούσε τα ρούχα. Η μάνα σου είχε βαρεθεί να βάζει μπουγάδα. Τα μαγαζιά ήταν φίσκα, κόσμος μπαινόβγαινε, Σερραίοι και Σερραίες ήταν τα top φιγουρίνια. Ο κλοιός στένευε για όλους, αν δεν ήσουν στην τρίχα, ή δεν ήσουν γνήσιος Σερραίος ή ήσουν κατάπτυστος. Τώρα τα πράγματα χαλάρωσαν. Το στιλιστικό μας φρόνημα έχει ελαφρώς καμφθεί, το παίζουμε πάλι fashion icons, αλλά με κατεβασμένα μούτρα. Έχουμε πιο σοβαρά προβλήματα. Μαγαζιά κλείνουν, Μεραρχίας και Ερμού έχουν ερημώσει, σκοτεινές βιτρίνες ανοίκιαστων μαγαζιών. Μελαγχολία... (Εσύ πάντως τώρα φοράς ό,τι θες!). Αυτά σε ό, τι αφορά στις αλλαγές. Κατά τα άλλα, παραμένουμε κολλημένοι με κοιλάδα, Κουλά και άλλα παρόμοια μέρη ποικίλων χρήσεων, παραμένουμε από τις ελάχιστες πόλεις που δεν έχουν ένα εμπορικό, αναζητούμε ακόμα την κατάλληλη όψη και κατεύθυνση των δρόμων μας, γι’ αυτό σκάβουμε και ξανασκάβουμε και κάνουμε έργα, εξακολουθούμε να μην έχουμε πάρκα, μέρος για πάρκινγκ, χώρους πρασίνου και ψαγμένα μπαράκια, εξακολουθούμε να ξοδεύουμε περισσότερα για σουβλάκια και ουίσκι απ’ ότι για θέατρο, παραμένουμε λαμπεροί και γλεντζέδες παρά τη μουντή μελαγχολία που έχει εξαπλωθεί στην πόλη. Σε τελική ανάλυση, τώρα που το σκέφτομαι δεν έχει αλλάξει και τίποτα...
43
θέμα
Κι όμως... ποθούν να ζήσουν! Δευτέρα και Τετάρτη, αργά το βράδυ. Τριανταένα άτομα συγκεντρώνονται σε μια αίθουσα. Με ένα σκοπό: να παίξουν θέατρο. Όλοι συσπειρώνονται γύρω από τη σκηνοθέτιδα, τη Μαρία Μεντίζη. Αυτή, κρατώντας στα χέρια της διασκευασμένα κείμενα των Μανιώτη, Μουρσελά, Σόλερ, δίνει οδηγίες, στήνει σκηνές, εμψυχώνει. Έξι μήνες μετά ο καιρός έχει σχεδόν φτάσει. Ένα ψηφιδωτό της ελληνικής πραγματικότητας έχει στηθεί επί σκηνής, ένα σύνολο από μονόπρακτα που έχουν βαλθεί να περάσουν τα τρωτά σημεία της ελληνικής κοινωνίας από κόσκινο. Άνθρωποι απλοί, καταστάσεις καθημερινές, διάθεση άλλοτε δραματική, άλλοτε χιουμοριστική, άλλοτε σουρεαλιστική, πάντα καυστική. Η φετινή ομάδα Κ.Ε.ΔΗ.Σ. & ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σερρών επιδιώκει ένα καθρέφτισμα της κοινωνίας μας. Μια ερμηνεία, μια κριτική. Χρησιμοποιώντας έναν τίτλο που σπάει την κατήφεια των ημερών. Και φιλοδοξώντας να αφήσει έναν προβληματισμό όταν πέσει η αυλαία. Της Χρυσάνθης Ιακώβου Φωτογραφίες: Νίκος Τζαναβάρης, PhotoSTAR
44 SER-FREE
θέμα
* Η παράσταση «Κι όμως... ποθώ να ζήσω!» ανεβαίνει από την ερασιτεχνική ομάδα Κ.Ε.ΔΗ.Σ. & ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σερρών το Σάββατο 30 και την Κυριακή 31 Μαρτίου στο θέατρο «Αστέρια» στις 21:00. * Συντελεστές: Βασισμένο σε κείμενα των: Γ. Μανιώτη, Κ. Μουρσελά και Ε. Σόλερ Σκηνοθεσία: Μαρία Μεντίζη Μουσική: Νίκος Έξαρχος Κατασκευές: Κυριάκος Θεοδωρίδης Video και ηχητικά: Στεφανία Λευκοπούλου, Κώστας Βαρσάμης Φωτισμοί: Τασούλα Βακάλου Ήχος: Βασίλης Κουτσογιάννης Βοηθός σκηνοθέτη: Κατερίνα Ανθουλάκη * Συμμετέχουν: Αβράμοβιτς Μιλένα, Αγοραστός Κώστας, Αλμπανίδου Γεωργία, Ανθουλάκη Κατερίνα, Γκαρίπη Βάσω, Γκένιου Ευαγγελία, Γκολφoμήτσου Μαρία, Ευθυμιάδης Στέλιος, Θεοδωρίδου Άννα, Ιακώβου Χρυσάνθη, Κοσμόγλου Παύλος, Κρυωνάς Βασίλης, Λευκοπούλου Στεφανία, Λευκόπουλος Κωνσταντίνος, Μέμψα Φωτεινή, Μιγγιάνης Δημήτρης, Μοναστηρλή Σάντυ, Μουρατίδου Κατερίνα, Ξουμαλλούδη Γιώτα, Πηλίτσης Ιωάννης, Σακισλίδης Δημήτρης, Σούζα Ελένη, Σταθεροπούλου Ελένη, Σωτηριάδου Νίτσα, Ταραράς Φώτης, Τσακίρδαη Ελπίδα, Τσεσμετζή Μαρία, Χαραλάμπους Σοφία, Χαριστός Νικόλας, Χατζηγιαννάκη Έφη, Χατζηκυριάκου Στυλιανή και οι μικροί Μιγγιάνης Θανάσης και Μιγγιάνης Θεολόγης.
45
θέμα
Κατερίνα Μουρατίδου Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ Σερρών
«
Η μαγεία του θεάτρου είναι που κοινωνείς ζωές άλλων ανθρώπων, που σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να εντελώς διαφορετικοί από εσένα, αλλά εσύ κοινωνείς αυτή τη συνθήκη και τη βιώνεις σαν να ήταν δική σου. Είναι σαν να ζεις πολλές ζωές ταυτόχρονα!». «Υπάρχει μια τάση των ανθρώπων να επιδοθούν σε πολιτιστικά δρώμενα κι αυτό νομίζω ότι είναι απότοκο της κρίσης. Σε περιόδους κρίσης οι άνθρωποι έρχονται πιο κοντά και προσπαθούν να γεννήσουν πράγματα, τα οποία έχουν έναν άλλο χαρακτήρα, έναν άλλον προσανατολισμό, ίσως πιο ευαίσθητα, πιο ανθρώπινα.
«
Γιάννης Πηλίτσης
Επαγγελματίας ηθοποιός
«
Ζούσα σαράντα χρόνια στην Αθήνα, έχω συμμετάσχει σε πολλά σίριαλ και θεατρικά. Έχοντας γυρίσει πλέον στις Σέρρες, και επειδή είχα πολύ χρόνο ελεύθερο, αποφάσισα να ασχοληθώ ξανά με το θέατρο, τη μεγάλη μου αγάπη. Ή μάλλον, να το πω αλλιώς, με τη μεγάλη μου καψούρα!». «Τα τελευταία χρόνια που είμαι στις Σέρρες βλέπω ότι ο κόσμος άρχισε να αγαπάει το θέατρο, δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον, υπάρχει προσέλευση, με δίψα και όρεξη. Γι’ αυτό ακριβώς υπάρχουν πιο πολλές ομάδες, υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση.
«
46 SER-FREE
θέμα
«
Η παράσταση αποτελείται από μια σειρά κειμένων, τα οποία έχουν να κάνουν με την ανθρώπινη καθημερινότητα. Όλα μαζί εντάσσονται σε ένα γενικότερο πλαίσιο άποψης για τη ζωή, το οποίο συνίσταται στο ότι ο τρόπος που ζούμε –δηλαδή το ότι δουλεύουμε για να αποκτούμε περισσότερα υλικά αγαθά- μας έχει κάνει να απομακρυνθούμε από τους συνανθρώπους μας, να χάσουμε την ποιότητα της ζωής. Εξ ου και ο τίτλος “Κι όμως… ποθώ να ζήσω!”, γιατί ουσιαστικά δε ζούμε όπως θα έπρεπε για να είμαστε ευτυχισμένοι. Κατά τη διάρκεια των σκηνών παρεμβαίνει ένας άνθρωπος, ο οποίος έχει απαρνηθεί αυτόν τον τρόπο ζωής και κάθε ένταξη στο σύστημα, είναι ο άλλος άξονας του έργου: ο ζητιάνος. Ούτε αυτός όμως κατάφερε να αγγίξει την ευτυχία, οπότε η δική μας πρόταση είναι ουσιαστικά κάτι ενδιάμεσο... Νομίζω ότι είναι ένα πολύ σύγχρονο έργο, είναι μια παράσταση εν μέσω κρίσης αξιών. Σκορπάμε τα καλύτερα μας χρόνια δουλεύοντας και χάνουμε την ουσία, δηλαδή τις ανθρώπινες σχέσεις, την επαφή, την επικοινωνία». «Τα τελευταία χρόνια υπάρχει πολύ μεγάλη στροφή προς το θέατρο, από άποψη συμμετοχής στις ομάδες. Δεν ξέρω αν οφείλεται στην κρίση ή στο ότι έγινε μόδα το θέατρο, πάντως οι άνθρωποι άρχισαν να στρέφονται σε πιο ουσιαστικούς τρόπους διασκέδασης. Είναι πολύ αισιόδοξο αυτό και θετικό».
Μαρία Μεντίζη
Θεατρολόγος, σκηνοθέτιδα της παράστασης
«Από την ενασχόληση με το θέατρο έχει να πάρει κανείς πολλά, είναι δημιουργικό, σε διασκεδάζει, σε γεμίζει. Και μόνο που πρέπει να συνυπάρξεις σε μία ομάδα με εντελώς διαφορετικά άτομα και να βγάλεις την ψυχή σου μπροστά τους, είναι κάτι που σε πάει ένα βήμα μπροστά». «Σε ο,τι αφορά στο ερασιτεχνικό θέατρο στις Σέρρες, το επίπεδο έχει ανέβει αρκετά σε σχέση με το παρελθόν. Δεν είμαστε πόλη που παράγει επαγγελματικό θέατρο, πέρα από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., οπότε ίσως να είναι αυτή μια αιτία. Κατά τα άλλα, σίγουρα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης
«
Μαρία Γκολφομήτσου
Φοιτήτρια Λογιστικής στο ΤΕΙ Σερρών, από τα Καμένα Βούρλα
«
Από την ενασχόληση μου με το θέατρο έμαθα να παρατηρώ ακόμη και τα πιο ασήμαντα πράγματα. Έμαθα να διακρίνω τις κινήσεις των ανθρώπων σε διάφορες καταστάσεις της ζωής τους. Μέσα από την παρατηρητικότητα, πέρα από το ότι σε βοηθάει να υποδυθείς το ρόλο σου, συνειδητοποιείς ότι όλα τα πράγματα γύρω σου μπορείς να τα αξιοποιήσεις για να πάρεις πληροφορίες.
«
47
θέμα
48 SER-FREE
Μουσικά Σύνολα Δήμου Σερρών Φιλαρμονική – Χορωδία – Μουσικό Φυτώριο
Ο μουσικός… μέσα σου! Είσαι νέος και έχεις μουσικές ανησυχίες; Μουσικό αυτί και καλή φωνή; Και το όνειρο σου είναι να γίνεις ο επόμενος Φον Κάραγιαν; Go for it, η πόλη σου σε στηρίζει! Ο Δήμος Σερρών το τελευταίο εξάμηνο έχει κάνει την κίνηση-ματ: αποφάσισε να αναδιοργανώσει την μπάντα του και να δημιουργήσει χορωδία. Με επικεφαλής τον μουσικό Γεώργιο Ταπέ, διδάσκεσαι μουσική και γίνεσαι μέλος της φιλαρμονικής ή της χορωδίας –και μάλιστα δωρεάν. Και παίρνεις μέρος και στις εκδηλώσεις. Ξύπνα επιτέλους τον μουσικό που κρύβεις μέσα σου! Της Χρυσάνθης Ιακώβου Φωτογραφίες: Νίκος Τζαναβάρης, PhotoSTAR
Γεώργιος Ταπές Αρχιμουσικός της Φιλαρμονικής Μπάντας του Δήμου Σερρών – επικεφαλής των Μουσικών Συνόλων του Δήμου Σερρών «Η μπάντα του Δήμου Σερρών ξεκίνησε μια νέα προσπάθεια τον Οκτώβρη, οπότε και την ανέλαβα εγώ. Στόχος μας είναι να την αναδιοργανώσουμε, δίνοντας έμφαση στα νέα παιδιά. Αυτή τη στιγμή στην μπάντα υπάρχουν άτομα από δέκα χρονών έως είκοσι –είναι συνεπώς άκρως νεανική! Αριθμούμε γύρω στα τριανταπέντε μέλη και στόχος μας είναι να φτάσουμε στα πενήντα». «Η μπάντα δημιούργησε παράλληλα και το μουσικό φυτώριο, δηλαδή όποιος επιθυμεί έχει τη δυνατότητα να έρθει και να μάθει όποιο όργανο θέλει εντελώς δωρεάν. Και στη συνέχεια μπορεί να γίνει και μέλος της μπάντας. Με αυτόν τον τρόπο έχουμε ουσιαστικά εσωτερική τροφοδότηση και συνεχώς καινούργια μέλη. Και το σημαντικότερο είναι ότι και το όργανο και η στολή παρέχονται από εμάς και τα μαθήματα είναι δωρεάν». «Στόχος μας είναι η μπάντα να γίνει συναυλιακή, γιατί μέχρι τώρα ήταν μπάντα παρέλασης. Θέλουμε να καταφέρουμε να πραγματοποιούνται εκδηλώσεις ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Έτσι η μπάντα συμμετέχει στα δρώμενα της πόλης, αλλά και τα παιδιά έχουν την παραγωγική πίεση ότι υπάρχει ένας στόχος, ότι πρέπει να παρουσιάσουν κάτι». «Η πρώτη μας εκδήλωση έγινε το Δεκέμβριο στα “Αστέρια” και πήγε πάρα πολύ καλά –η μητέρα μου, για παράδειγμα, καθόταν στα
σκαλιά επειδή δεν υπήρχε θέση! Επόμενη μας εκδήλωση την 1η Απριλίου στα “Αστέρια”. Από το κοινό θεωρώ δεδομένη την ανταπόκριση, ο κόσμος στις Σέρρες αγκαλιάζει πάντα τέτοιου είδους δρώμενα. Σημειωτέον ότι όλες μας οι εκδηλώσεις είναι δωρεάν». «Παράλληλα με την μπάντα δημιουργήθηκε και η χορωδία. Είναι η πρώτη φορά που ο Δήμος Σερρών διαθέτει χορωδία! Αυτή τη στιγμή είναι χωρισμένη σε δύο τμήματα: την παιδική, με παιδιά μέχρι και δώδεκα περίπου χρονών, και τη νεανική, για παιδιά ηλικίας άνω των δώδεκα. Μέχρι στιγμής είμαστε ευχαριστημένοι, έχουμε εξήντα μέλη συνολικά και ελπίζουμε να φτάσουμε στα εξήντα μέλη μόνο για τη νεανική. Όπως και στην μπάντα, έτσι και στη χορωδία μπορεί να συμμετέχει εντελώς δωρεάν όποιος θέλει, από όλα τα μέρη του καλλικρατικού δήμου». «Προς το παρόν μπάντα και χορωδία έχουν κοινές εκδηλώσεις. Θα θέλαμε στο μέλλον να κάνουμε και κάποια φεστιβάλ, να κάνουμε εκδρομές σε άλλες πόλεις...». «Οι Σέρρες έχουν ένα καλό επίπεδο στη μουσική, υπάρχουν αρκετοί μουσικοί φορείς, ωδεία, το μουσικό σχολείο... Έχουμε ένα καλό υλικό στην πόλη, το οποίο απομένει να αξιοποιηθεί. Ευτυχώς, έχει σταματήσει η παλιά αντίληψη ότι για να κάνουμε μουσικές σπουδές πρέπει να πάμε στη Θεσσαλονίκη».
49
θέμα Δήμητρα-Ραφαηλία Μπακαλούδη,
Ευθυμία Κούλελη, Β’ Λυκείου
Α’ Λυκείου
«Επαγγελματικά δε νομίζω να ασχοληθώ με τη μουσική, γιατί κλίνω προς αλλού... Ως δραστηριότητα όμως θα ήθελα να το συνεχίσω. Είναι πολύ όμορφο να συμμετέχεις σε εκδηλώσεις. Ο κόσμος τις αγκαλιάζει. Στην πρώτη μας εκδήλωση τα “Αστέρια” ήταν γεμάτα».
Χρυσοβαλάντου Γεράκη, Β’ Λυκείου
«Η ενασχόληση με τη μουσική με χαλαρώνει, με ξεκουράζει και από τα μαθήματα. Μου αρέσει να μαθαίνω καινούργια πράγματα, καινούργια κομμάτια. Θα ήθελα να ασχοληθώ επαγγελματικά με τη μουσική, αλλά θα έπρεπε να είχα ξεκινήσει από πιο μικρή ηλικία...». 50 SER-FREE
«Η συμμετοχή στη Φιλαρμονική είναι μια πολύ ωραία εμπειρία. Έχω γνωρίσει πολύ κόσμο, έχω κάνει καινούργιες παρέες. Δυστυχώς δε θα μπορέσω για πολύ ακόμη να ασχοληθώ. Όταν θα πάω στην Γ’ Λυκείου θα είναι πολύ δύσκολο να συνεχίσω».
Χαράλαμπος Δαυίδ,
Ηρώ Πολατίδου,
«Η μουσική είναι ένα χόμπυ στο οποίο καλλιεργείς τον εσωτερικό σου κόσμο, αποκτάς φιλίες, συμμετέχεις σε εκδηλώσεις. Είναι μια ωραία ενασχόληση».
«Με χαλαρώνει η μουσική. Και στην μπάντα το ωραίο είναι ότι γνωρίζεις άτομα, κάνεις παρέες, ξεκουράζεσαι. Ανυπομονώ πάντα να έρθει η Κυριακή για να πάω στη συνάντηση!».
πρωτοετής φοιτητής Μηχανολογίας στο ΤΕΙ Σερρών
Β’ Λυκείου
51
θέμα
Κινηματογραφική Λέσχη Σερρών
Πραγματικά καλό σινεμά! Της Χρυσάνθης Ιακώβου / Φωτογραφίες: Νίκος Τζαναβάρης, PhotoSTAR
52 SER-FREE
Η σκοτεινή αίθουσα, η μυρωδιά (και προπαντός η γεύση!) του ποπ κορν, η μαγεία της έβδομης τέχνης, η μεγάλη οθόνη, η σιωπή –και η συνενοχή- των θεατών. Η θέαση μιας ταινίας στον κινηματογράφο είναι πραγματική μυσταγωγική διαδικασία, που κανένα home cinema ή blue ray δεν μπορεί να αντικαταστήσει. Ορφέα, για να συνεχίσει το 2003 στο –τότεΕργατικό Κέντρο και να φτάσει από το 2008 και μετά στα καλύτερά της στο Κρόνιο, όπου επιτέλους φιλοξενείται σε μια καθώς πρέπει κινηματογραφική αίθουσα –τη μοναδική της πόλης! Ο συνωστισμός στο γκισέ (ναι, συνήθως έχει πολυκοσμία...), η φλυαρία στην ουρά (συναντάς ένα σωρό γνωστούς εκεί!), το ζεστό feeling ότι είσαι κι εσύ μέρος της λέσχης, έχουν καθιερώσει τις Τετάρτες των προβολών σε αγαπημένη αστική συνήθεια. Αυτή βέβαια είναι μονάχα η ρομαντική πλευρά, όπως τη βιώνει ο αθεράπευτος Σερραίος σινεφίλ. Γιατί, κατά τα άλλα, ο κινηματογράφος δεν είναι άλλο από ένα σπορ ακριβό, με την κρίση να κάνει τα πράγματα χειρότερα.
Ό
ταν θέλω να δω πραγματικά καλό κινηματογράφο πάω στις προβολές της Κινηματογραφικής Λέσχης Σερρών «Στιγμές της πόλης». Πάντα ταινίες Α’ προβολής –που τις είχα βάλει προ πολλού στη λίστα με τα must see-, πάντα μικρά κινηματογραφικά διαμαντάκια με καλές κριτικές, όχι αμερικανιές -ευτυχώς- ή blockbusters. Εκεί, θυμάμαι, είχα δει το «Dogville», εκεί ερωτεύτηκα τη «Λευκή Κορδέλα» και το «Amour» και λυπάμαι ακόμα που έχασα το «Θεό της Σφαγής» και τις «Άλπεις». Η κινηματογραφική μας λέσχη, με αφετηρία έναν πυρήνα Σερραίων σινεφίλ, ξεκίνησε το 2002 με ένα σύντομο πέρασμα από τον
Γιατί όλοι εμείς που βλέπουμε ταινίες στο σπίτι μπορεί να νοικιάζουμε το dvd δύο and something ευρώ ή –ακόμη καλύτερα- να το παίρνουμε τζάμπα από την κυριακάτικη εφημερίδα, αλλά το σινεμά την κάθε ταινία την ακριβοπληρώνει (πνευματικά δικαιώματα κτλ κτλ). Χώρια το παρασκήνιο διανομής: το να παίρνεις μια ταινία δεν είναι σαν να αγοράζεις τσιγάρα από το περίπτερο. Μονοπώλια κινηματογράφων, τακτικές και συμφέροντα πίσω από την προώθηση κάθε ταινίας είναι μερικά μόνο από όσα παίζονται στα backstage πριν φτάσει η κόπια εκεί που πρέπει. (Την επόμενη φορά που θα θέλετε να ζητήσετε από τη λέσχη να φέρει τη μία ή την άλλη ταινία, ξανασκεφτείτε το!). Φανταστείτε σε όλα αυτά να μην υπάρχει και καμία οικονομική στήριξη. Γιατί, ως γνωστόν, οι περισσότερες κινηματογραφικές λέσχες στην Ελλάδα έχουν τη στήριξη κάποιου φορέα ή λαμβάνουν επιδότηση –και παρόλ’ αυτά, τα τελευταία χρόνια κλείνει η μία πίσω από την άλλη. Η δική μας λέσχη, εντελώς ανεξάρτητη, επαφίεται προς το πα-
ρόν στο ζήλο των μελών της, στην αγάπη των κινηματογραφόφιλων και προπαντός στο Κρόνιο, χωρίς το οποίο προφανώς αυτή τη στιγμή δε θα υπήρχε! Συνεπώς, το μέλλον αυτής και των απανταχού λεσχών; Άδηλον! Ίσως ο κινηματογράφος, με τα υπέρογκα έξοδα του και τη μειωμένη προσέλευση του κοινού, να μην μπορεί να ενταχθεί στο καινούργιο status και στις νέες συνήθειες του 21ου αιώνα. Ίσως να μην καταφέρνει να κερδίσει τη νέα γενιά ή να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον των προηγούμενων. Μπορεί, παρά τη λάμψη και την αίγλη της έβδομης τέχνης, το σινεμά να αποτελεί μια παράπλευρη απώλεια της αλματώδους ανάπτυξης της τεχνολογίας, της απόλυτης εξάπλωσης της τηλεόρασης, της ευκολίας του downloading. Αλλά για όλους τους υπόλοιπους το σινεμά και ό,τι αντιπροσωπεύει η κινηματογραφική λέσχη είναι πραγματικές στιγμές από την ψυχαγωγία και το living αυτής της πόλης. * Για όποιον ενδιαφέρεται, η Κινηματογραφική Λέσχη Σερρών είναι πάντα ανοιχτή σε νέα μέλη. Εκπροσώπους της θα βρείτε πάντα στο Κρόνιο κατά τη διάρκεια των προβολών.
Πρόγραμμα Μαρτίου-Απριλίου 27/3 “Πίσω από τους λόφους” του Κριστιάν Μουντζίου 3/4 “The Μaster” του Πολ Τόμας Άντερσον 10/4 “Το Κεφάλαιο” του Κώστα Γαβρά Στο Κρόνιο, στις 19:30
Περισσότερες πληροφορίες: cineclubserron.blogspot.com
53
δεσμοί αίματος
Πείσμα και πάθος για τα δύσκολα Μιχάλης & Γιάννης Σωτηρίου Ο πατέρας διακεκριμένος ψυχίατρος. Γνωστός πλέον ακόμη περισσότερο μέσω των κύκλων διαλέξεων ψυχολογίας στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη και την ενασχόληση του με την αυτοδιοίκηση. Ο γιος τράβηξε άλλο δρόμο. Με πτυχίο marketing άνοιξε αρχικά τα φτερά του για Αμερική, και πλέον, έχοντας κάνει ένα δυναμικό come back, προωθεί ελληνικά προϊόντα σε αγορές του εξωτερικού. Διαφορετικοί στις επιλογές τους, αλλά τόσο κοντά στον τρόπο που σκέφτονται, που αποφασίζουν, που κινούνται. Της Χρυσάνθης Ιακώβου / Φωτογραφίες: Χρήστος Αντωνίου, Photometro Οι επαγγελματικές σας ενασχολήσεις είναι εντελώς διαφορετικές. Στον τομέα της ψυχιατρικής ο πατέρας, στο επιχειρείν ο υιός... Μιχάλης Σ. Εδώ και τριάντα χρόνια ασχολούμαι με την ψυχιατρική, στη Θεσσαλονίκη, στο Λονδίνο, στις Σέρρες, στην Καβάλα... Γιάννης Σ. Εγώ ασχολούμαι με το μάρκετινγκ ελληνικών τροφίμων στο εξωτερικό. Σπούδασα μάρκετινγκ στην ΑΣΟΕΕ και έκανα μεταπτυχιακό στη διοίκηση επιχειρήσεων στην Αμερική, όπου έμεινα πέντε χρόνια και ασχολήθηκα με την προώθηση
54 SER-FREE
ελληνικών τροφίμων. Πριν τέσσερα χρόνια γύρισα πίσω και πλέον κάνω την ίδια δουλειά και στην Ελλάδα, επιλέγω δηλαδή προϊόντα και τα ετοιμάζω για την προβολή τους στην αγορά του εξωτερικού, κυρίως της Αμερικής. Ετοιμάζω παράλληλα και ένα προσωπικό project, μια online αγορά επιλεγμένων τροφίμων κάτω από μία ενιαία ετικέτα, η οποία έχει σχεδιαστεί για το εξωτερικό. Ο πατέρας πώς βλέπει τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του υιού; Γιάννης Σ. Νομίζω πως τις στηρίζει...
Μιχάλης Σ. Παρόλο που είναι διαφορετικές... Αν και με τη γενικότερη έννοια δε διαφέρουν και τόσο. Το μάρκετινγκ χρησιμοποιεί πάρα πολλούς τρόπους παρμένους από την ψυχολογία. Βέβαια, αυτό έγινε τυχαία, ασυνείδητα. Στον Γιάννη δεν άρεσε καθόλου η ιατρική. Ήδη από το γυμνάσιο καταστάλαξε σε οικονομικές σπουδές, προφανώς παίρνοντας εμάς ως αρνητικό παράδειγμα! (Γελάμε και οι τρεις...) Υπήρχε ένα διάστημα κατά το οποίο έλειπα πολλές ώρες, ήμουν συνέχεια απών... Γιάννης Σ. Απεναντίας, νομίζω ότι επέλεξα αυτό το επάγγελμα επειδή
δεσμοί αίματος
55
δεσμοί αίματος έχω πατέρα ψυχίατρο και μητέρα αρχιτέκτονα. Η διοίκηση και το μάρκετινγκ συνδυάζουν πολλά στοιχεία αυτών των δύο. Προσπάθησα προφανώς να τα συνθέσω και από νωρίς ανακάλυψα ότι αυτός ο τομέας τα συνδύαζε. Εσείς ως πατέρας συμφωνούσατε με τις επιλογές του γιου; Μιχάλης Σ. Όταν έφτασε η ώρα ο Γιάννης να επιλέξει κατεύθυνση είπα ότι σημασία έχει το παιδί να κάνει αυτό που θέλει. Σε αυτό είχαμε μια μικρή διαφορά με τη σύζυγο, που δε συμφωνούσε και τόσο με τις οικονομικές σπουδές. Θυμάμαι όταν ήρθε η ώρα να επιλέξει δέσμη, σε πολλούς συμμαθητές του φάνηκε παράξενο που δε θα ακολουθούσε δέσμη για ιατρική. Μετά το πρώτο τρίμηνο όμως –και έχοντας φέρει πολύ καλούς βαθμούς- πολλοί συμμαθητές του άλλαξαν δέσμη και δεν ακολούθησαν ούτε αυτοί ιατρική. Αυτό νομίζω πως ήταν μια αυτοεπιβεβαίωση, ότι διάλεξε σωστά και δε θα ήταν ο μόνος. Από εκεί και πέρα ο Γιάννης προχώρησε μόνος του, δε νομίζω πως τον βοήθησε κανείς. Και η δουλειά του μου αρέσει και μένα πολύ. Είμαι σχεδόν συνέταιρος του! Γιάννης Σ. Είναι μια δημιουργική δουλειά που συνθέτει πολλά πράγματα, γι’ αυτό και του αρέσει σαν γιατρός, βλέπει πράγματα σε πρακτικό επίπεδο. Εσύ Γιάννη αισθανόσουν την πίεση ότι σαν γιος γιατρού έπρεπε να ακολουθήσεις κάτι παρόμοιο; Γιάννης Σ. Ήξερα ότι όλοι περίμεναν ότι ο γιος του Σωτηρίου θα γίνει γιατρός, αυτό το ένιωθα. Ωστόσο από πολύ μι-
κρός είχα αποφασίσει ότι δε με ενδιέφερε να ακολουθήσω το επάγγελμα της ιατρικής, είχα κατασταλάξει. Κύριε Σωτηρίου, ως ψυχίατρος ασφαλώς γνωρίζετε περισσότερα για την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση από το μέσο άνθρωπο. Πώς είναι λοιπόν να διαπαιδαγωγεί ένας ψυχίατρος το παιδί του; Μιχάλης Σ. Ένας γονιός δεν πρέπει να νιώθει σαν ψυχίατρος. Δεν πρέπει να συνδυάζει την ιατρική με το ρόλο του γονιού. Πιστεύετε ότι καταφέρατε να κρατήσετε αυτές τις ισορροπίες; Μιχάλης Σ. Θεωρώ ότι κρατώ ισορροπίες όχι μόνο ως γονιός, αλλά και στις παρέες και σε όλες τις συναναστροφές εκτός δουλειάς. Πολλοί γονείς με ρωτούν «πες μου τι να κάνω για εκείνο ή για το άλλο ζήτημα»... Πιστεύω ότι είναι καλό να έχει ο γονιός κάποιες οδηγίες ή να έχει διαβάσει κάποια πράγματα σχετικά, αλλά είναι λάθος να τα εφαρμόζει εντελώς τυπικά. Εκείνο που χρειάζεται πάντα είναι να είναι γνήσιος. Είναι γνωστό ότι γονείς εντελώς αγράμματοι παρέχουν σωστό ψυχολογικό πρότυπο στο παιδί και γονείς που προσπαθούν να είναι τέλειοι μελετώντας και ρωτώντας ειδικούς κάνουν λάθη. Να σας γυρίσω και πάλι στα επαγγελματικά... Γιάννη, σίγουρα πολλοί θα έχουν την απορία για ποιο λόγο άφησες την Αμερική για να επιστρέψεις στην Ελλάδα.... Γιάννης Σ. Δύσκολη ερώτηση... Οι λό-
γοι σίγουρα ήταν αρκετοί. Περισσότερο είχε να κάνει, θα έλεγα, με τους στόχους μου. Πάντα λειτουργώ βάζοντας κάποιους στόχους, κάποια εμπόδια για να ξεπεράσω. Παίρνοντας την απόφαση να γυρίσω, έβαλα κάποιο ...εμπόδιο. Μου αρέσουν οι προκλήσεις. Γι’ αυτό και πήγα και στην Αμερική. Συνεπώς, επέστρεψα ζητώντας και πάλι προκλήσεις. Από τον τρόπο που μιλάς, δεν έχεις μετανιώσει... Γιάννης Σ. Πάρα πολλές φορές οι δυσκολίες σε κάνουν να αναρωτιέσαι. Το θέμα είναι αν παραμένεις στην πορεία σου. Εγώ παραμένω! Μιχάλης Σ. Ο εκπαιδευτικός και επαγγελματικός τομέας στο εξωτερικό και ειδικά στην Αμερική έχουν πάρα πολύ μεγάλη αξία και πραγματικά κερδίζεις πολλά πράγματα, και σαν άνθρωπος και σαν επαγγελματίας. Είναι πιο εύκολα τα πράγματα σε ό,τι αφορά στην προώθηση των νέων. Από την άλλη μεριά βέβαια, αυτή η ωραία και γεμάτη ευκαιρίες χώρα δεν έχει τον τρόπο ζωής της Ελλάδας. Πιστεύω ότι όσοι ζουν εκτός θέλουν να ζήσουν όπως μεγάλωσαν... Πέρα από αυτό, ισχύει αυτό που είπε ο Γιάννης. Μας αρέσουν τα δύσκολα! Στην Ελλάδα είναι πολύ πιο δύσκολο να επιτύχεις. Προσωπικά δε συμφωνούσα με την επιστροφή του Γιάννη, αλλά πιστεύω πως θα τα καταφέρει και εδώ. Ακούγεστε πολύ αισιόδοξοι! Γιάννης Σ. Πρέπει να είσαι αισιόδοξος. Οι αλλαγές δεν είναι κακές. Τους τελευταίους μήνες που ήμουν στην Αμερική
info Geographical
www.thegeographical.com Η εταιρία Geographical ασχολείται με την προώθηση προϊόντων μικρής παραγωγής (μέλι, μαρμελάδα, γλυκά του κουταλιού, βότανα, τσάι) στις αγορές του εξωτερικού. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται τοποθετημένα προϊόντα σε επιλεγμένα καταστήματα της Νέας Υόρκης και σχεδιάζεται άμεσα η ηλεκτρονική πώληση τους στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. 56 SER-FREE
δεσμοί αίματος με βασάνιζε το αν θα έπρεπε να μείνω εκεί, συνεχίζοντας μια –προβλεπόμενη σε γενικές γραμμές- επαγγελματική πορεία ή να γυρίσω πίσω σε ένα οικείο περιβάλλον. Φαινόταν βέβαια ότι η Ελλάδα βρισκόταν σε μια φάση καθίζησης, αλλά αυτό που σκεφτόμουν ήταν ότι πάνω στην αλλαγή μπορώ να δημιουργήσω περισσότερα απ’ ό,τι σε ένα σταθεροποιημένο περιβάλλον. Εσείς, κύριε Σωτηρίου, είστε εξίσου αισιόδοξος με τον Γιάννη ή ως γονιός ανησυχείτε για το μέλλον; Μιχάλης Σ. Εγώ δεν είμαι γονιός που φοβάται. Εξάλλου είναι γνωστό ότι η ιστορία είναι γεμάτη από τέτοιες περιόδους, ανόδου και πτώσης. Διαβάζοντας την ιστορία της Ελλάδας διαπιστώνουμε ότι υπήρξαν και πολύ χειρότερες περίοδοι. Και μια κατάσταση πτώσης, παρά τα όσα άσχημα συμβαίνουν, ασφαλώς δεν μπορεί να κρατήσει για πάντα. Αρκεί να μην παραιτηθούμε –η παραίτηση είναι που φέρνει την καταστροφή. Γιάννης Σ. Εγώ επιστρέφοντας από την Αμερική το μόνο αρνητικό που πραγματικά μπορώ να δω στην Ελλάδα είναι η λανθασμένη αντίληψη της επιχειρηματικότητας. Το περιβάλλον έχει δαιμονοποιήσει τις προσπάθειες για κάτι καινούργιο. Αν καταφέρουμε να ξεπεράσουμε αυτό δεν έχουμε να φοβηθούμε κάτι άλλο. Αυτή είναι και η μαγεία της Αμερικής, ότι επιχειρούν συνεχώς καινούργια πράγματα –άλλα βέβαια βρίσκουν ανταπόκριση και άλλα όχι. Μιχάλης Σ. Θεωρώ ότι κανείς δε χάνεται, κανείς δε μένει στάσιμος, αν έχει ένα στόχο και αν έχει υπομονή ότι η επιβεβαίωση και η ανάπτυξη θα αργήσουν να έρθουν. Καμιά κρίση δεν έχει κρατήσει λιγότερο από δέκα χρόνια. Δέκα χρόνια βέβαια δεν είναι λίγα, αλλά πρέπει να κοιτάμε μπροστά! Πες μας Γιάννη περισσότερες λεπτομέρειες για την επιχείρηση που έχεις ξεκινήσει. Γιάννης Σ. Πρόκειται για ένα brand, ονομάζεται Geographical. Στόχος είναι η διαδικτυακή προώθηση προϊόντων στην Ευρώπη. Τα προϊόντα με τα οποία δουλεύω αυτή τη στιγμή είναι το μέλι, οι μαρμελάδες, η ρίγανη, το τσάι, ένα μείγμα βοτάνων. Σκοπός της μάρκας αυτής είναι
να αγκαλιάσει τους μικρούς παραγωγούς και να τους βοηθήσει να φτάσουν στο εξωτερικό. Πρόκειται ουσιαστικά για μια πλατφόρμα χάρη στην οποία ανεβαίνουν επιλεγμένοι παραγωγοί. Ποια είναι τα κοινά στοιχεία που βρίσκει ο ένας στον άλλον; Μιχάλης Σ. Η τάση να μας αρέσουν τα δύσκολα. Η τάση να αποκτήσουμε τη δική μας άποψη γύρω από ένα θέμα, να το ψάξουμε πολύ. Και όταν μας αρέσει κάτι πάρα πολύ, να επενδύουμε υπερβολικό χρόνο, δυσανάλογο της χρησιμότητας ή του αποτελέσματος! Γιάννης Σ. Αυτά νιώθω κι εγώ. Η επιθυμία μας να κάνουμε καινούργια πράγματα, αλλά να τα κάνουμε καλά, να αφιερώσουμε χρόνο. Η επιθυμία για τη γνώση επίσης. Ο πατέρας μου συνεχώς θέλει να διαβάζει, ψάχνει... Αυτό κάνω κι εγώ. Μιχάλης Σ. Θυμάμαι όταν τα παιδιά ήταν μικρά, πολλές φορές καθόμασταν όλοι μαζί στο κρεβάτι και διαβάζαμε... Είναι πολύ σημαντικό στις μικρές ηλικίες τα παιδιά να παίρνουν πρότυπα, όχι με την έννοια της καθοδήγησης, αλλά με την έννοια της μίμησης, της εικόνας. Ή θυμάμαι, πριν πάρα πολλά χρόνια, υπήρχε κάποιο διάστημα που εγώ ήμουν απών, εργαζόμουν εκτός. Διάβαζα παραμύθια και τα ηχογραφούσα και έστελνα τις κασέτες για να ακούν τη φωνή μου! Και έτσι απάλαινα λίγο τις τύψεις και τις ενοχές μου. Κύριε Σωτηρίου, για κάποιο διάστημα ασχοληθήκατε με την πολιτική σε τοπικό επίπεδο. Μιχάλης Σ. Σε επίπεδο αυτοδιοίκησης,
ναι. Προέκυψε ξαφνικά. Δέχτηκα μια πρόταση για να συμμετέχω σε κάποιο σχήμα, αλλά δεν υπήρχε χρόνος. Η προεκλογική μου περίοδος να φανταστείτε ήταν δεκαπέντε μέρες... Γενικά πάντως μπορώ να πω ότι μου άρεσε, γιατί πιστεύω πως τα πράγματα μπορούν να γίνουν καλύτερα. Η πόλη χρειάζεται νέα άτομα, νέα και ως προς την ηλικία και ως προς την ενασχόληση τους με την πολιτική. Εσύ Γιάννη τι άποψη έχεις επ’ αυτού; Γιάννης Σ. Το βλέπω θετικά, αν και από εντελώς άλλη σκοπιά. Ξέρω ότι οι αλλαγές έρχονται από μικρές ομάδες, οπότε πιστεύω ότι οι Δήμοι είναι αυτοί που θα παίξουν το μεγάλο ρόλο. Οι Δήμοι θα πρέπει να προχωρήσουν σε αλλαγές προκειμένου να αλλάξει το κράτος. Ο πατέρας μου πιστεύω ότι πρέπει να ασχοληθεί, γιατί έχει πολλές εμπειρίες και μπορεί να προσφέρει πολλά, αρκεί να έχει και τα κατάλληλα άτομα μαζί του. Μιλώντας για κατάλληλα άτομα, θα σκεφτόσουν ποτέ να είσαι ένα από αυτά; Μιχάλης Σ. Σε αυτή τη φάση προέχει να προχωρήσει στη δουλειά του. Γιάννης Σ. Για θέματα ανάπτυξης θεωρώ πως θα είχα άποψη, σχετικά με το city branding. Είναι ένας τομέας που προσπαθεί να φέρει τις γνώσεις και τις θεωρίες της ζήτησης και του μάρκετινγκ στη διοίκηση των πόλεων. Παρόλ’ αυτά, δεν το σκέφτομαι ακόμα! Προς το παρόν καλύτερα να προωθήσω κάποιους παραγωγούς. Και για την πολιτική το ξανασυζητάμε μετά από χρόνια!
57
συνέντευξη
Πασχάλης
Τσαρούχας «Θα μπορούσα να ζήσω στις Σέρρες» Συνέντευξη στην Χρυσάνθη Ιακώβου
Καθώς πορευόμουν προς το θέατρο «Αστέρια» για να συναντήσω τον Πασχάλη Τσαρούχα, είχα την ακλόνητη πεποίθηση ότι πήγαινα για συνέντευξη απολύτως προετοιμασμένη. Δεν είναι δα και άγνωστος ο Τσαρούχας. Έχω παρακολουθήσει την πλειοψηφία των σίριαλ στα οποία έχει πρωταγωνιστήσει, τις ταινίες του, τον έχω δει στο θέατρο. Και όσο να είναι, εφόσον διάλεξε γυναίκα από την πόλη μας, είναι, κατά κάποιον τρόπο, δικό μας παιδί! Τελικά διαπίστωσα ότι από τα ενδιαφέροντα που έχει κάνει και από τα ενδιαφέροντα που είχε να μου πει δεν ήξερα ούτε τα μισά. Βρέθηκα για παράδειγμα προ μεγάλης εκπλήξεως όταν μου είπε ότι το παιδικό βιβλίο «Ο Μπίλης Καντίλης τρέχει στο ΜΟΤΟ GP» που μόλις εξέδωσε ήταν το 17ο! Ότι γράφει παιδικά ήταν γνωστό, αλλά 17ο; «Το πρώτο βιβλίο μου ήταν το 19971998. Είναι μια σχεδόν παράλληλη πορεία με την καριέρα του ηθοποιού. Δεν είναι λιγότερο διαφημισμένο από μένα, απλά ο κόσμος προτιμά την εικόνα την τηλεοπτική, την κινηματογραφική, τη θεατρική, από μια άλλη εκδοχή έκφρασης». Η απορία μου ωστόσο και η έκπληξή μου πλανιούνται ακόμα στον αέρα: πώς 58 SER-FREE
προέκυψε η συγγραφή; «Είναι μια άλλη μορφή έκφρασης, ήταν η ανάγκη μου σαν νέος ηθοποιός τότε να γράψω ένα έργο για παιδιά, το οποίο θα αφορά και μένα ως ηθοποιό να παίζω». Αυθόρμητα μου βγήκε να ρωτήσω αν έχει γράψει κάτι άλλο εκτός από τα 17 παιδικά και βρέθηκα ακόμη πιο έκπληκτη όταν μου απάντησε ότι έχει γράψει μια νουβέλα και ένα ερωτικό έπος σε δεκαπεντασύλλαβο. «Μέχρι πρότινος πίστευα -και δεν είχα πολύ άδικο- ότι δεν έχει να πει κανείς και πολλά πράγματα στους μεγάλους. Οι άνθρωποι δεν ακούνε, δε θέλουν να ακούσουν. Ενώ τα παιδιά διψούν να μάθουν και, αν είσαι ειλικρινής μαζί τους, μπαίνουν αμέσως στο παιχνίδι. Και χαίρεσαι κι εσύ αυτή τη συναναστροφή, αυτόν το διάλογο. Για να το ξεκαθαρίσω, είναι πολύ πιο δύσκολο να είσαι ειλικρινής από το να υποδύεσαι. Δεν είναι ένα άλλοθι που έχω βρει για να κρύβομαι. Απεναντίας, είναι ένα άλλοθι που έχω βρει για να είμαι ορθάνοιχτος. Βέβαια έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, έχει αρχίσει να υπάρχει λόγος να ασχοληθείς με τους μεγάλους, γιατί όλη αυτή η δυσκολία έχει κάνει τους ανθρώπους πιο ευαίσθητους, πιο έτοιμους να ακούσουν
πράγματα. Αυτό που, κατά την άποψη μου, λείπει από την εποχή είναι η πρόταση. Όλοι περιμένουν να ακούσουν μια πρόταση και κανείς δεν τη διατυπώνει... Εγώ έχω δυο ιδέες στα σκαριά, μία με τον Μπίλη Καντίλη και μία για όλα αυτά που συμβαίνουν αυτή τη στιγμή. Καμιά φορά βέβαια, όταν ξεκινάς να γράψεις για ζητήματα επίκαιρα, μέχρι να ολοκληρώσεις σε έχει ξεπεράσει το γεγονός. Η πληροφορία είναι πολύ γρήγορη, οι εξελίξεις είναι γρήγορες. Δεν έχεις την ευχέρεια να κάνεις αυτό που είναι πραγματική τέχνη, να μεγεθύνεις δηλαδή τα πράγματα και να δώσεις εικόνα μέσα από τα δικά σου μάτια, γιατί ούτως ή άλλως η πραγματική στιγμή σε εικόνα είναι στον υπολογιστή σου! Όλο αυτό μας έχει στερήσει το παραμύθι, με την καλή και την κακή έννοια.. Τα σημερινά θεατρικά είναι κινηματογραφικά γραμμένα, μοιάζουν με ρεπορτάζ, λείπει το στολίδι στην εξέλιξη των σκηνών, έχουν σφιχτό γράψιμο. Εγώ δεν το θεωρώ ακριβώς θεατρικό έργο αυτό, είναι κάτι άλλο. Δεν το κατηγορώ, αλλά δεν είναι το ίδιο». Ξεκινάμε μια κουβέντα γύρω από την τέχνη, για την εξέλιξη της, για τις ανάγκες της εποχής μας... «Νομίζω –στο βαθμό που γνωρίζωότι δεν υπηρετεί κάτι την ανάγκη της εποχής μας, σε παγκόσμιο επίπεδο. Δε
συνέντευξη
59
θέλω να είμαι απόλυτος, αλλά συμβαίνουν πολλά γύρω μας που βαφτίζονται τέχνη, αλλά δεν είναι. Η τέχνη προϋποθέτει απόσταση. Για να δεις έναν ωραίο πίνακα δεν κολλάς τη μύτη σου στον καμβά, πας πολλά μέτρα πίσω. Αυτή τη στιγμή είμαστε με τη μύτη κολλημένοι στον τοίχο». Σε ό,τι κι αν τον ρωτήσω, ο Τσαρούχας έχει έτοιμη μια ολοκληρωμένη και κατασταλαγμένη άποψη. Είναι χειμαρρώδης, μιλά ορμητικά και χωρίς παύσεις με την ωραία μπάσα φωνή του, καρφώνοντας έντονα τα μάτια του πότε σε μένα και πότε στο διερχόμενο κόσμο. Μου αρέσει η κοινωνική διάσταση που δίνει σε κάθε του απάντηση. Στοιχηματίζω ότι με τόσο βαθιούς κοινωνικούς προβληματισμούς θα έχει να μου πει πολλά για το χρέος του καλλιτέχνη απέναντι στην κοινωνία και όλα τα συναφή. Χάνω το στοίχημα... Με εκπλήσσει once again και στέλνει τη συζήτηση αλλού. «Ο πραγματικός καλλιτέχνης νομίζω ότι ένα χρέος έχει: απέναντι στον εαυτό του. Να είναι συνεπής με τους λόγους για τους οποίους διάλεξε αυτό το δρόμο. Αν είσαι συνεπής με τις αφετηρίες σου, τις αφορμές σου, τότε νομίζω ότι είσαι συνεπής και απέναντι στην κοινωνία». «Εσείς είστε συνεπής;», ήρθε αβίαστα η ερώτηση μου μαζί με ένα μειδίαμα. «Προσπαθώ να είμαι». Λακωνικός και χαμηλόφωνος για πρώτη φορά! Ρίχνω μια ματιά στον κόσμο που δε σταματά να κοιτά προς το τραπέζι μας –είναι μια υπέροχη χειμωνιάτικη νύχτα, αρκετά ζεστή για να καθίσεις έξω και αρκετά δροσερή για να κλειστείς στο γιακά του παλτού σου. Πώς εννοεί ο Τσαρούχας τη συνέπεια; Πώς ξεκίνησε δηλαδή ως ηθοποιός και πώς κατέληξε; Έχω ανεβάσει λιγάκι τα decibel μου και τον κοιτώ στα μάτια. «Ξεκίνησα ρομαντικά, με πολλή δουλειά, με πολλή όρεξη, με σκοπό όχι να αλλάξω την κοινωνία, αλλά να βιώσω πράγματα μέσα από τη δουλειά μου, να ευχαριστηθώ τη δουλειά μου και αν είναι δυνατόν να μείνει κάτι από αυτό. Όχι για να θυμούνται εμένα» (στο σημείο ύψω60 SER-FREE
«Είναι ύβρις το να λες ότι είσαι ευτυχισμένος όταν είναι όλα άσχημα»
σε το χέρι του και τη φωνή του, κοιτώντας με κατάματα με ορθάνοιχτα μάτια) «-γιατί ξέρεις, από την πρώτη μέρα της σχολής μέχρι σήμερα, πάντα έλεγα ότι εμείς απλώς κάνουμε τη δουλειά μας, δεν υπάρχει λόγος να ασχολείται τόσο πολύ ο κόσμος μαζί μας, γιατί απλώς κάνουμε τη δουλειά μας». Την τελευταία αυτή φράση την τόνισε αργά λέξη προς λέξη, όσο εγώ κουνούσα επιδοκιμαστικά το κεφάλι. «Για να γυρίσω στην ερώτηση σου, θεωρώ ότι είμαι πολύ κοντά στις αρχές μου, πιο ώριμος πλέον, πιο κατασταλαγμένος, αλλά είμαι εκεί. Με προβληματίζουν ακόμα τα ίδια πράγματα, έχω βασικές απορίες ακόμα πάνω στα ίδια ερωτήματα, έχοντας υπάρξει και πολύ χαμηλά και πολύ ψηλά και στη μέση της διαβάθμισης. Όπως συνηθίζω να λέω, έχω παίξει για 17000 άτομα, έχω παίξει και για δύο – είναι το ίδιο!». Τι ωραία που τα λέει! Κουνάω το κεφάλι μου με κατανόηση, αναλογιζομένη πόσοι καλλιτέχνες δεν αντιλαμβάνονται τις διαβαθμίσεις αυτές, από τα ψηλά στα χαμηλά και το αντίστροφο... «Είναι ηλίθιοι», μου κάνει ο Τσαρούχας απερίφραστα. Με βλέπει έτοιμη να βάλω τα γέλια και συνεχίζει σταθερά. «Ναι, είναι. Ή εγωκεντρικοί, ματαιόδοξοι, εγωπαθείς... Δεν αλλάζει κάτι όμως. Αν κάνεις τη δουλειά σου, αν είναι καθαρός ο σκοπός, σου, δεν υπάρχει πρόβλημα». Για τις απορίες του εν τω μεταξύ ακόμα δεν έμαθα... «Έχω ακόμα απορία γιατί δεν παίζει
ένας ταλαντούχος και παίζει ένας ατάλαντος. Μπορεί κάποιος να μου δώσει μερικές εύκολες απαντήσεις, αλλά δε με ενδιαφέρουν αυτά τα πρακτικά. Δεν υπάρχει Θεός, ο οποίος τα ρυθμίζει αυτά; Με προβληματίζει ακόμα που ο ηθοποιός ο οποίος λέει μια ατάκα στο θέατρο δεν έχει να φάει ή να πληρώσει το νοίκι και παίρνει λιγότερα από έναν ο οποίος παίρνει 20000 το μήνα στην τηλεόραση και παίρνει τα πολλά λεφτά από μία παράσταση... Όχι πως δεν ξέρω τις απαντήσεις, αλλά δεν μπορώ να αντιληφθώ γιατί κάποιος να μην έχει να φάει και κάποιος να μην ξέρει τι να κάνει τα χρήματα του». Σιωπή για μερικά δευτερόλεπτα. «Ωστόσο είναι πολύ δύσκολο να διατηρείς τον εαυτό σου σε τέτοια φόρμα ώστε να έχεις ακόμα την ίδια απορία, ακόμη κι αν εσύ είσαι αυτός που παίρνει τα πολλά». Καθώς τον έχω απέναντι μου αναλογίζομαι τον τρόπο με τον οποίο ο Τσαρούχας έχει περάσει κυρίως στη συνείδηση του κόσμου: ο στιβαρός, ο ωραίος, ο μοιραίος... Όχι αδίκως βέβαια –από κοντά δε, όπως συμβαίνει με όλα τα τηλεοπτικά πρόσωπα, είναι πολύ πιο γοητευτικός. Από την άλλη όμως δεν είναι ενοχλητικό; Δε σε στιγματίζει το να είσαι τόσο ωραίος; «Κάποια πολύ γνωστή ηθοποιός μου είχε πει κάποτε: δεν πρέπει να παίζεις διάφορα πράγματα, πρέπει να παίζεις έναν ήρωα, έτσι θα καθιερωθείς. Εμένα ποτέ δε με ενδιέφερε αυτό. Ήθελα πάντα να αλλάζω ρόλους και αυτό έκανα. Δε με ενδιέφερε η εικόνα του στιβαρού, του ωραίου, του σκληρού, αυτό προφανώς βγαίνει. Εγώ θέλω να κάνω κάτι άλλο, όχι για να πάω κόντρα στη φύση μου, απλά θέλω να δοκιμάσω πολλά. Γι’ αυτό το λόγο κάνω αυτή τη δουλειά, για να γνωρίσω τον εαυτό μου». Είναι τόσο εύκολο να βρίσκεις ερωτήσεις για τον Πασχάλη Τσαρούχα με τέτοιες απαντήσεις... «Όχι ακόμα», ήταν η απάντηση στο αν γνώρισε τον εαυτό του. «Νομίζω ότι έχω φτάσει σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο. Αλλά όποιος ψάχνει βρίσκει. Υπάρ-
61
συνέντευξη χει πάντα κάτι παρακάτω που δεν το ξέρεις». Τα λέει τόσο ωραία, τόσο ήρεμα. Και φαίνεται τόσο ευχαριστημένος από όσα έχει κάνει μέχρι στιγμής. «Είμαι ένας άνθρωπος χορτασμένος». (Τη λέξη χορτασμένος την προφέρει συλλαβή προς συλλαβή). «Δεν είμαι ανταγωνιστικός καθόλου, δε ζηλεύω κανέναν, χαίρομαι με τη χαρά του άλλου, και με εκνευρίζει να βλέπω ανθρώπους, που δε θα έπρεπε να έχουν βήμα, να έχουν». Κλασσική δύσπιστη εγώ, όλα πολύ ωραία, αλλά θα υπάρχει κάτι που δεν έκανε στη ζωή του! «Δεν έχω πάει με άντρα και δεν έχω πάρει ναρκωτικά. Νομίζω ότι όλα τα άλλα τα έκανα. Όσα θέλησα να κάνω. Δε θα πω μαλακίες “η ζωή υπήρξε γενναιόδωρη μαζί μου” και τέτοια. Η ζωή υπήρξε συναγωνίστρια ως ένα βαθμό, αλλά με πάρα πολλή δουλειά. Και τα ευχαριστήθηκα όσα έκανα, ακριβώς επειδή τα δούλεψα». Οκ, την καριέρα την αναλύσαμε. Να τολμήσω να υποθέσω καριέρα-προσωπική ζωή Χ; Μόλις πέφτει η λέξη «ευτυχισμένος» στην κουβέντα μας, ανοίγεται άλλη μια ενδιαφέρουσα επιχειρηματολογία από τον Τσαρούχα. «Είναι ύβρις το να λες ότι είσαι ευτυχισμένος. Πρέπει να είσαι κουτός για να λες ότι είσαι ευτυχισμένος. Θα επικαλεστώ μια φράση του Τσε “δεν μπορείς να κοιμάσαι ήσυχος όταν ξέρεις ότι σε μια γωνιά του πλανήτη υπάρχει έστω ένας άνθρωπος ο οποίος τυραννιέται από άλλους ανθρώπους”. Το να ζήσεις ψήγματα, στιγμές, χιλιοστά του δευτερολέπτου ευτυχίας είναι ανθρώπινο. Από τη στιγμή όμως που έχεις συνείδηση του περιβάλλοντος στο οποίο κινείσαι, δεν μπορείς να είσαι ευτυχισμένος, γιατί είναι όλα άσχημα. Δεν είμαι απαισιόδοξος, είμαι αισιόδοξος. Βλέπω τι γίνεται γύρω μου και πιστεύω ότι μπορούμε να τα αλλάξουμε. Απαισιόδοξος είναι αυτός που δεν το πιστεύει αυτό... Όπως είπε κάποιος, υπάρχουν δυο είδη ανθρώπων, οι απαισιόδοξοι και οι αισιόδοξοι. Οι απαισιόδοξοι έχουν δίκιο, αλλά τα πράγματα 62 SER-FREE
τα αλλάζουν οι αισιόδοξοι». Αισθάνομαι ότι οι τόνοι έπεσαν λίγο, για μερικά δευτερόλεπτα σιωπή. Συνειδητοποιώ ξαφνικά ότι θα τελειώσω τη συνέντευξη χωρίς να τον έχω ρωτήσει για τις Σέρρες –παράλειψη! «Έχει ωραία σουβλάκια, έχει την πίστα όπου τρέχω με τη μοτοσικλέτα, είναι ήσυχη πόλη... Η Μακεδονία μου αρέσει. Θα μπορούσα να ζήσω στις Σέρρες». Βλέπει το έκπληκτο βλέμμα μου και συνεχίζει: «Τι είναι αυτό δηλαδή που δε θα μπορούσα να κάνω εδώ;». Σκέφτομαι να του κάνω μια λίστα, αλλά περιορίζομαι να του πω για τις λιγοστές ευκαιρίες. «Πλέον ούτε στην Αθήνα υπάρχουν ευκαιρίες. Δεν εννοώ βέβαια “α, αφού δεν υπάρχουν ευκαιρίες στην Αθήνα, ας έρθουμε στις Σέρρες”. Είναι καθαρά θέμα υποχρεώσεων. Μπορείς κάλλιστα να ζήσεις στην πόλη που σου αρέσει. Όταν ανέβηκα στο Άγιο Πνεύμα και είδα το σπίτι της Θεοφανίας είπα “σε ένα τέτοιο σπίτι θα ήθελα να ζω”. Δε θα είχα πρόβλημα. Ίσα –ίσα, όταν περνούν και τα χρόνια και ξεσκαρτάρεις τα πράγματα, εδώ μπορείς να κάνεις και πιο ουσιαστικά πράγματα από αυτά που κάνεις
«Αυτό που λείπει από την εποχή είναι η πρόταση. Όλοι περιμένουν να ακούσουν μια πρόταση και κανείς δεν τη διατυπώνει»
στην Αθήνα. Μπορείς να απευθυνθείς σε πιο καθαρά αυτιά και μάτια, σε μια κοινωνία η οποία ενδεχομένως να θέλει να ακούσει». Να περιμένουμε δηλαδή να τον δούμε πουθενά στην περιφέρεια, σε κάποιον άλλου είδους καλλιτεχνικό ρόλο... «Θα ήθελα πάρα πολύ να φύγω από την Αθήνα, όμως έχω μικρό παιδί. Για λίγο καιρό ακόμα νομίζω ότι είμαστε πιο βολεμένοι εκεί». Αισθάνομαι και πάλι την κουβέντα μας να χαλαρώνει, να ησυχάζει. Το μυαλό μου κάνει ένα rewind σε όσα μου είπε. Από όλη αυτήν την ενδιαφέρουσα και γεμάτη, όπως την περιέγραψε, ζωή και καριέρα, τι μένει τελικά; Τι ξεχωρίζει; Τον ρωτάω προσπαθώντας να συλλάβω τον απόηχο της συζήτησης μας. «Το τι μένει δεν εξαρτάται από εμάς, αλλά από αυτούς που καταγράφουν. Όταν πήγα στο Κάιρο για να βραβευτώ για τη “Βασιλική”» (Βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού στο 22ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Καΐρου της Αιγύπτου) «και μπήκα σε μια λιμουζίνα με μοτοσικλέτες γύρω-γύρω, με πέρασαν από κόκκινο χαλί, μου άνοιγε τις πόρτες ο Κρίστοφερ Λι, με πήρε η Λολομπριτζίντα, με πήγε στον Ομάρ Σαρίφ, για να μου δώσει ο Μάλκοβιτς το βραβείο, για μένα ήταν μια μεγάλη στιγμή. Για τον ελληνικό τύπο δεν ήταν, δεν το έγραψε κανείς. Εκείνο το βράδυ έδωσα συνέντευξη σε κανάλια 36 χωρών και σε κανέναν Έλληνα. Δεν πειράζει, εγώ το έζησα, αυτό έχει σημασία. Επίσης συγκινήθηκα όταν και πάλι στη “Βασιλική”, στην πρώτη της προβολή, με πήρε η γυναίκα του σκηνοθέτη και μου είπε ότι άρεσε πάρα πολύ η ταινία. Ή πολύ περισσότερο όταν προβλήθηκε στο φεστιβάλ στην Αργεντινή στο Mar de Plata, όπου κι εκεί πήρα το πρώτο βραβείο (Βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού στο 14ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Mar de Plata της Αργεντινής), σε κοινό 2400 ατόμων, τα οποία βγήκαν έξω κλαίγοντας. Αυτά είναι δικά μου. Ο κόσμος άλλα τυχαίνει να τα ξέρει και άλλα όχι. Αυτά που μας συγκινούν πραγματικά είναι πάντα δικά μας».
63
Γυαλιά ηλίου/ Στέφανος Παπανίκος
64 SER-FREE
Μαντήλι/Θεανώ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ, PHOTOMETRO ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Ser-Free ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΠΟΣΤΟΛΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟ: Δέσποινα MAKE UP: Καλλυντικά ΑΛΒΑΝΟΥ∆Η Β. Βασιλείου 29, Τ. 23210 28014 HAIR STYLIST: Timos Hair Group Εθν, Αντίστασης 4, Τ. 23210 51109 ΕΝΔΥΜΑΤΑ: attr@ttivo Μεραρχίας 4 , Τ. 23210 52002 ΟΠΤΙΚΑ: Στέφανος Παπανίκος Ερμού 9, Τ. 23210 24917 Ηλίας Αμανατίδης Λ. Παπαπαύλου 18, Τ. 23210 23124
μόδα
66 SER-FREE
Σύνολο/attr@ttivo, Γυαλιά ηλίου/ Στέφανος Παπανίκος
μόδα
Σύνολο/attr@ttivo, Γυαλιά ηλίου/ Στέφανος Παπανίκος
67
μόδα
8 SER-FREE
Γυαλιά ηλίου/ Ηλίας Αμανατίδης
μόδα
Σύνολο/attr@ttivo,
9
μόδα
70 SER-FREE
Σύνολο/attr@ttivo,
μόδα
Γυαλιά ηλίου/Στέφανος Παπανίκος
71
μόδα
72 SER-FREE
Σύνολο/attr@ttivo,
73
publi Ο Ανδρέας Αβραμίδης, ιδιοκτήτης του φροντιστηρίου Learn It μιλάει στο Ser-Free για το Σχέδιο «Αθηνά»
Πρόχειρο και χωρίς ουσιαστική διαβούλευση το σχέδιο “Αθηνά”
Τ
Τι είναι το Σχέδιο «ΑΘΗΝΑ» και ποιοι οι επιμέρους στόχοι του; Το Σχέδιο «ΑΘΗΝΑ» είναι το σχέδιο αναδιάρθρωσης του Ακαδημαϊκού Χάρτη της χώρας μας. Αδιαμφισβήτητα πρόκειται για ένα εγχείρημα υψηλής σπουδαιότητας που στοχεύει, σύμφωνα με το Υπουργείο, στην ενίσχυση της Δημόσιας και Δωρεάν Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, στην αναβάθμιση των Πανεπιστημίων και των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, στην προώθηση της Έρευνας και της Καινοτομίας, στην απονομή τίτλων σπουδών με αντίκρισμα στην αγορά εργασίας, και τέλος στην εκπαίδευση και στην ανάπτυξη ανταγωνιστικού ανθρώπινου δυναμικού στον ευρωπαϊκό και διεθνές χώρο. Πρακτικά, για να υλοποιηθούν οι παραπάνω στόχοι, ενοποιούνται τα κατακερματισμένα γνωστικά αντικείμενα σε νέα ισχυρά τμήματα, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τα τμήματα «Διοίκηση Επιχειρήσεων» και «Πληροφορική», τμήματα που λειτουργούν, όπως γνωρίζετε και στο ΤΕΙ της πόλης των Σερρών. Η ενοποίηση συνεπάγεται και χωρική αναδιάταξη των ιδρυμάτων. Αξίζει να σημειωθεί, σε αυτό το σημείο, ότι απώτερος σκοπός του Υπουργείου είναι η αποφυγή ύπαρξης ομοειδών τμημάτων σε γειτονικές πόλεις και η συγχώνευση ιδρυμάτων με λιγότερα από τέσσερα τμήματα. Ποιες αλλαγές φέρνει το σχέδιο Αθηνά στο ΤΕΙ Σερρών; Αποτιμώντας τις μεταβολές που θα επιφέρει η εφαρμογή του σχεδίου «Αθηνά» στο ΤΕΙ Σερρών, κρίνω ως σημαντικότερη την οριστική κατάργηση του τμήματος της Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής, Διακόσμησης και Σχεδιασμού Αντικειμένων, το οποίο απορροφάται από το ομώνυμο Τμήμα του ΤΕΙ Αθήνας. Από την άλλη, «διασώζεται προσωρινά» το τμήμα Γεωπληροφορικής και Τοπογραφίας που επρόκειτο να μετακινηθεί στην Θεσσαλονίκη, και λέω προσωρινά, αφού τελεί υπό καθεστώς μεταβατικού χαρακτήρα, δηλαδή συνεχίζει να λειτουργεί στην πόλη μας μέχρι τον Οκτωβρίου του 2018, προκειμένου οι εισακτέοι του 2012 να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους – εν συνεχεία θα συγχωνευτεί με άλλο τμήμα.
74 SER-FREE
Το Τμήμα Μηχανολογίας, για το οποίο φημολογούταν ότι επρόκειτο να ενσωματωθεί στο τμήμα Οχημάτων του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης, παραμένει ως έχει. Τα τμήματα Οχημάτων, Λογιστικής, Πληροφορικής, Εμπορίας και Διαφήμισης, Τουριστικών Επιχειρήσεων ΤΕΙ Θεσσαλονίκης που προβλεπόταν να «μετακινηθούν» στις Σέρρες, παραμένουν στη Θεσσαλονίκη και αποκτούν μεταβατικό χαρακτήρα. Τέλος, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στην ένταξη στο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Σερρών των τμημάτων που λειτουργούν στην Κατερίνη και στο Κιλκίς και την μετονομασία του σε ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας. Αξιολογώντας το σχέδιο «Αθηνά», ποιά κατά τη γνώμη σας είναι τα θετικά και ποια τα μελανά του σημεία; Αναμφίβολα, η αναδιάρθρωση της Ανώτατης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα, κρίνεται αναγκαία και επιτακτική δεδομένων των υπαρχουσών συνθηκών. Δεν είναι οι λίγες οι σχολές που αντιμετωπίζουν σοβαρά λειτουργικά προβλήματα και δεν παρέχουν στους σπουδαστές υψηλό επίπεδο σπουδών, την απαιτούμενη εξειδίκευση, γνώσεις και δεξιότητες, ικανές να τους καταστήσουν ανταγωνιστικούς στην αγορά εργασίας τόσο σε εγχώριο όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Με άλλα λόγια, πλήθος σχολών που λειτουργούν στη χώρα μας, αφενός τροφοδοτούν τους αποφοίτους με ανίσχυρους τίτλους σπουδών, αφετέρου καταδικάζουν τους τελευταίους σε ανεργία, ετεροαπασχόληση και υποαπασχόληση. Αξίζει να επισημανθεί ότι ο κατακερματισμός των σχολών με παρεμφερές γνωστικό αντικείμενο στα πλαίσια της ίδιας περιφέρειας επιφέρει μοιραία την αποδυνάμωση τους σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό. Το σχέδιο «Αθηνά» φιλοδοξεί να επιλύσει τα παραπάνω προβλήματα που ταλανίζουν την Ανώτατη Τεχνολογική Εκπαίδευση. Όπως ήταν φυσικό, άμα τη δημοσίευσει του, προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων από σπουδαστές, καθηγητές και γονείς, καθώς προβλέπει την άμεση κατάργηση τμημάτων χωρίς τη μεσολάβηση μεταβατικού διαστήματος και τη συγχώνευση μη ομοειδών τμημάτων. Ολοκληρώνοντας, τα δύο κύρια στοιχεία που υπονομεύουν, κατά τη γνώμη μου, το εν λόγω σχέδιο είναι από τη μια η προχειρότητα που το διακρίνει, προχειρότητα που αποδεικνύεται από τις αλλεπάλληλες τροποποιήσεις σε σχέση με τις αρχικές εξαγγελίες και από την άλλη η μη διεξαγωγή δημοσίου διαλόγου με τις κοινωνικές ομάδες που αφορά και επηρεάζει.
75
Gilr Power στο Μέλι-Γάλα
Joy, στο Γκάζι!
Gorgeous girls στο Αλχημείο
Ladies party και όλα... Μέλι-Γάλα
Happy people - στο Volta
Voice Espresso
Live with them στο Bello
Face Look
Bright Days | Great Nights | Beautiful People Της Όλγας Αρόγλου New York, great smiles
76 SER-FREE
77
Face Look
nice chat στο Voice Espresso
Waw! Κούκλες!
Sofa Power Team
Βλάχος Team
78 SER-FREE
Say Cheese guys - Στο Μέλι-Γάλα
Γυναικοπαρέα στο Ραδιόφωνο
This is my man!
Δύο όμορφα παιδιά, στο Ποδήλατο
Η Αντωνία και η Γαλήνη, pure beauties στο New York
79
Face Look
Η Αρίστη, η Λυδία, η Κική, η Γεωργία και η Ειρήνη στο Μπρίκι.
Η Ευελίνα και η Νίκη στο Γκάζι
Η Κατερίνα, ο Πέτρος και η Χρυσάνθη στο Ποδήλατο
Η Νατάσα και ο Γιώτης του Central
80 SER-FREE
Η γυναικεία δύναμη του Voice
Η Κατερίνα και ο Διονύσης στο Volta
Η Μάρθα και η Μαρία
Η Σωτηρία, η Πέπη, η Ειρήνη, η Αλεξάνδρα και η Νίνα στο Volta
Η Τόνια και η Μαρία στο Spyrto
Καφεδάκι στο Eleven
81
Face Look
Η Ηλιάννα, η Λίλα και η Χρύσα στο Γκάζι
Ο Γιάννης και οι κρέπες του - Περί Crepas
Ο Γιάννης, ο Παναγιώτης και ο Πέτρος στο Κάτι Ψήνεται
Ο Δημήτρης, ο Παναγιώτης και ο Γιάννης στο Social. Το διασκεδάζουν!
Ο Δημήτρης Κηπουρός με τον Θάνο και τον Μπάμπη Στεφανίδη
Ραδιόφωνο Staff
82 SER-FREE
Στο Μπρίκι
Σταυρούλα - το πιο όμορφο χαμόγελο του Chillbox
Ο Γιώργος και η παρέα του στο Καθ’ Οδόν
Ο Γιώργος με την Βιβή, στο Περί Crepas
83
Face Look
Ο Νίκος, η Μαρία και ο Θάνος
kisses
το λέει και το T-Shirt, cute but devillish...
Waw!
84 SER-FREE
Στο Ραδιόφωνο
New York Power Team
Ladies party με χορηγό το Ser-Free στο Μελι-Γάλα
Η Νίκη και η Μορφούλα στο Social
Ο Διονύσης και ο Στέφανος στο Volta
85
Face Look
86 SER-FREE
Αποκριάτικο Ξεφάντωμα
Face Look
Αποκριάτικο Ξεφάντωμα
87
88 SER-FREE
FOOD and DRINK
Τι βγάζει ο τόπος μας: ο χάρτης των προϊόντων του νομού Σερρών Ο Δημήτρης Σκαρμούτσος και ο Θωμάς Δούζης ξετυλίγουν το νήμα της σερραϊκής γαστρονομίας Ο Χρήστος Μαντίδης μάζεψε 180 σερραϊκές συνταγές σε ένα βιβλίο Καταφέραμε να μαγειρέψουμε 8 πιάτα για 2 άτομα με λιγότερα από 50 ευρώ
89
Τι βγάζει ο τόπος μας
Α
νάπτυξη, ανάπτυξη, ανάπτυξη. Όλοι, σχετικοί και άσχετοι πιπιλίζουν αυτή την λέξη. Σα να είναι προορισμός αστικού λεωφορείου». Έτσι μου ξεκίνησε την κουβέντα γνωστός έμπορος της πόλης, από τους πλέον ιστορικούς στον τομέα των τροφίμων και ποτών. Τον ρώτησα για την σερραϊκή γαστρονομία και πώς μπορεί να αποτελέσει ατμομηχανή της περιβόητης «ανάπτυξης». Χωρίς να το αποκλείει η σκέψη του γυρόφερνε τα γραφειοκρατικά και άλλα εμπόδια που έχουν υψωθεί γύρω από την επιχειρηματικότητα και που «στραγγαλίζουν» τους μικρούς ανοίγοντας δρόμους για τις πολυεθνικές. Η κουβέντα όμως πήγε στα ντόπια βρώσιμα προϊόντα: πού είχαν αλήθεια παράδοση οι Σέρρες στο τρόφιμο, τι κράτησαν και τι απώλεσαν;
Αλλαντικά, γαλακτοκομικά, αναψυκτικά και ποτά Είναι γνωστό ότι – ίσως περισσότερο απ’ οπουδήποτε αλλού – οι Σέρρες είχαν παράδοση στην αλλαντοποιία (Φίλιππος, Μαρμαρέλης, Γιοβάνης και άλλοι), καταπληκτική γραβιέρα που την έφτιαχνε το ΣΕΡΓΑΛ, τυροκομεία που εκτός της φέτας έβγαζαν τον περίφημο σερραϊκό Τελεμέ, υπέροχα ντόπια αναψυκτικά (ευτυχώς έμεινε η ΝΕΚΤΑΡ της οικογένειας Κουρτίδη και η Δρόση αλλά χάθηκε η Βιταμίς).
καν” περισσότερο από άλλα είναι η μπουγάτσα και ο ακανές. Μάλιστα η μπουγάτσα ίσως να είναι και το μόνο σερραικό brand name που έφυγε από τα όρια του νομού με το όνομα «σερραϊκή μπουγάτσα», ενώ και ο «Βασάκης» το τελευταίο διάστημα, χάρη στην επένδυση του σε ευρύ δίκτυο διανομής έχει βάλει τον σερραϊκό ακανέ στα ράφια δεκάδων σούπερ μάρκετ και ντελικατέσσεν. Πριν από τρεις δεκαετίας ο νομός Σερρών είχε 17 ποτοποιίες. Οι μισές έκλεισαν – ευτυχώς κρατούν ακόμα «άμυνα» ο Αποστολίδης, το Μαγεία, το Ούζο Μπέη και άλλοι μικρότεροι παραγωγοί. Μέχρι τις αρχές του ’70 είχαμε και τοπικές ποικιλίες αμπελιών, με την ποικιλία της Πεντάπολης να βγάζει υψηλόβαθμο κρασί, την Ζίχνη να τροφοδοτεί με γλυκάνισο τα ουζάδικα (από ‘κει αγόραζε ο ντόπιος Τσάνταλης για να κάνει το ούζο του) και τις Σέρρες να φτιάχνει εξαιρετική Τεντούρα, ένα ηδύποτο από κανελογαρύφαλλα, φρούτα και αρώματα της περιοχής (αναβίωσε εδώ και λίγα χρόνια από τους αδελφούς Σπανού). Α, και κάτι που οι νέοι μπορεί να μην το ξέρουν. Το περίφημο σερραϊκό σουβλάκι δεν είναι μόδα των τελευταίων χρόνων. Παλαιότερα, οι Σερραίοι και δη αυτοί της αγοράς του κέντρου, έτρωγαν το σουβλάκι για πρωινό, «πασπαλισμένμο» με μπόλικο κρεμμύδι και συνοδεία γκαζόζας για να γλιστράει πιο εύκολα στον ουρανίσκο.
Τα δύο προϊόντα μας που δείχνουν να “κρατήθη-
ΑΜΙΓΩΣ ΣΕΡΡΑΙΚΑ ΠΙΑΤΑ Ρεβύθια με μελιτζάνες Τζιγεροσαρμάδες με γιαούρτι και αυγό Πιπεριές γεμιστές με τυρί κι αυγό
91
Παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα επί το…. ΕΡΓΟΝ Επιμέλεια: Αλέξανδρος Αραμπατζής Φωτο: ΕΡΓΟΝ
9 SER-FREE
Τ
α ράφια του είναι φορτωμένα με παραδοσιακές νοστιμιές από το ένα άκρο της Ελλάδας μέχρι το άλλο: λουκάνικα Τζουμαγιάς, τόνος Αλλονήσου, ταραμάς, τυριά από τον Τύρναβο, χαλβάδες από το Βόλο, όσπρια Πρεσπών, μανιτάρια Γρεβενών, όλα τα γηγενή καλούδια είναι εκεί. To ΕΡΓΟΝ όμως έχει ένα twist, μια πινελιά μεταμοντέρνου μπακάλικου, σύγχρονου παντοπωλείου που δε συναντάς αλλού. Μυρίζει Ελλάδα, αλλά μια Ελλάδα σύγχρονη, δυναμική και εξωστρεφή, όχι την μίζερη και «φοβισμένη» όψη της, την δογματικά, φοβικά κολλημένη στο παρελθόν. Η οικογένεια Δούζη μετρά τρεις γενιές στον χώρο των τροφίμων. Ο παππούς του 28χρονου Θωμά και του 25χρονου Γιώργου διατηρούσε στην Αγία Σοφία, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, αλλαντοζυθοποιείο ενώ ο πατέρας τους για χρόνια εργάστηκε στον κλάδο των τροφίμων σε μεγάλες πολυεθνικές και στη συνέχεια είχε τη δική του εταιρεία διανομών. Ίσως αυτό να εξηγεί γιατί ένας πτυχιούχος εφαρμοσμένης πληροφορικής (Θωμάς) κι ένας μαθηματικός (Γιώργος) ασχολήθηκαν με το ελληνικό τρόφιμο: It runs into the family! Το 2008 δημιούργησαν το πρώτο προϊόν, ένα μέλι με την ονομασία Μέλισσας Έργον. Έναν χρόνο αργότερα δημιούργησαν μια
νέα σειρά προϊόντων με βάση το ΠΟΠ Κολυμπάρι Χανίων Κρήτης, με το όνομα Ελιάς Εργον, ενώ τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου σε συνεργασία με τον αγροτικό συνεταιρισμό φασολοπαραγωγών Πρεσπών «Ο Πελεκάνος» δημιουργήθηκε η σειρά Γης Έργον και ταυτόχρονα ξεκίνησε μια σειρά παραδοσιακών ζυμαρικών και δημητριακών με πρόβειο γάλα από τους Σοφάδες Καρδίτσας, με την επωνυμία Σίτου Εργον. Μέχρι σήμερα η γκάμα των προϊόντων της εταιρείας συνεχώς εμπλουτίζεται και ήδη ξεπερνά τα 450 προϊόντα που φέρουν την ετικέτα ΕΡΓΟΝ, ενώ εκτός από τα δυο παντοπωλεία της εταιρείας στη Θεσσαλονίκη και τη Χαλκιδική, προϊόντα διακινούνται στη Σκιάθο όπως και από άλλους συνεργάτες της εταιρείας που ξεπερνούν τους 300. Παράλληλα, εδώ και ένα χρόνο περίπου δίπλα στο Παντοπωλείο «κόλλησε» και το μεζεδοπωλείο ΕΡΓΟΝ, με executive chef τον Δημήτρη Σκαρμούτσο και πιάτα (μεζέδες κυρίως) να γλύφεις τα δάχτυλα σου! Καθώς η ΕΡΓΟΝ ετοιμάζεται να απλώσει τα γαστρονομικά φτερά της στη Ρόδο, στο Λονδίνο και τις Βρυξέλες, το Ser-Free συνάντησε τον Θωμά Δούζη και το Δημήτρη Σκαρμούτσο και τους ρώτησε για την ελληνική κουζίνα, τις πρώτες ύλες, τα μυστικά της ελληνικής γαστρονομίας και την συνταγή για ένα πετυχημένο Greek brand!
9
food and drink
Δημήτρης Σκαρμούτσος Η μαγειρική είναι τέχνη που αγοράζεται καθημερινά Ποια είναι τα τρία απαραίτητα γνωρίσματα ενός καλού chef; Η αγάπη για το φαγητό, η φιλοδοξία και η δημιουργικότητα. Η μαγειρική είναι ταλέντο, πειθαρχία, εξάσκηση; Και τα τρία. Είναι τέχνη που αγοράζεται καθημερινά. Σε ποια τέχνη δεν χρειάζεσαι ταλέντο, πειθαρχία και δεν γίνεσαι καλύτερος με την εξάσκηση; Ποια είναι η αγαπημένη σου συνταγή/πιάτο; Τα μακαρόνια με κιμά. Ποιες ελληνικές πρώτες ύλες θεωρείς «αναντικατάσταστες»; Τα λαχανικά μας, τα τυριά από τους μικρούς Έλληνες παραγωγούς, τα αλλαντικά μας.. Σχεδόν όλες, όταν πρέπει να μαγειρέψεις στο εξωτερικό καταλαβαίνεις την αξία τους. Η επιτυχία της κουζίνας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα υλικά μας. Ποιο είναι το πιο «υποεκτιμημένο» πιάτο και πιο το πιο υπερεκτιμημένο; Δεν υπάρχουν υποτιμημένα ή υπερεκτιμημένα πιάτα. Όλα τα πιάτα αξίζουν αυτό που αξίζουν. Είναι θέμα χρόνου, τόπου, εποχής για να σου λείψει κάτι. Από τα ταπεινά άγρια χόρτα ή τα όσπρια μπορείς να φτιάξεις ένα καταπληκτικό πιάτο και με το πιο ακριβό υλικό να μην κάνεις τίποτα. Τελικά η «μόδα με το φαγητό» θα μας μάθει να τρώμε καλύτερα; Για να δούμε… Σίγουρα μας έχει μάθει να γκρινιάζουμε καλύτερα! Ποια υλικά/πιάτα ξεχωρίζεις από τη σερραϊκή γαστρονομία; Τα καταπληκτικά βουβαλίσια προϊόντα και την πασίγνωστη Σερραϊκή μπουγάτσα. Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν κι άλλα που δεν γνωρίζουμε και σε αυτό πρέπει να δουλέψετε. Τι συμβουλεύεις τα νέα παιδιά που κάνουν τώρα το ξεκίνημα τους στη γαστρονομία; Επιμονή και υπομονή! 94 SER-FREE
food and drink
Θωμάς Δούζης Οι Σέρρες δεν αξιοποιούν τα πλεονεκτήματα τους όπως θα έπρεπε Ποια είναι τα υλικά της επιτυχίας στη συνταγή του ΕΡΓΟΝ; Η άγνοια κινδύνου όταν ξεκινήσαμε. Η καθημερινή ενασχόληση των ανθρώπων του ΕΡΓΟΝ με το ΕΡΓΟΝ. Η διαφορετικότητα – μοναδικότητα του concept της ΕΡΓΟΝ στην Ελλάδα Οι νέοι άνθρωποι. Η ευελιξία μας σε συνεργασίες. Η πληθώρα των ελληνικών ποιοτικών προϊόντων σε συνδυασμό με τη μικρή παρουσία τους σε νέες αγορές. Ποια είναι τα δυνατά σημεία της σερραϊκής γαστρονομίας; Τα αξιοποιεί όσο θα έπρεπε; Προϊόντα μοναδικά στην Ελλάδα, άλλα περισσότερα και άλλα λιγότερα γνωστά. Ο ακανές, η μπουγάτσα και τα βουβαλίσια προϊόντα. Σίγουρα όπως και πολλοί άλλοι τόποι ο νομός σας δεν αξιοποιεί τα πλεονεκτήματα του όπως θα έπρεπε. Είναι καλή η προσπάθεια των βουβαλίσιων προϊόντων ή της μπουγάτσας άλλα χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια σε όλα τα επίπεδα. Ο ακανές είναι ένα προϊόν που γίνεται μόνο στις Σέρρες αλλά δυστυχώς τρώγεται και μόνο στις Σέρρες! Είναι εξαγώγιμο προϊόν το ελληνικό τρόφιμο και η ελληνική κουζίνα. Και πώς; Τα ελληνικά τρόφιμα είναι γνωστά για την ποιότητα τους στο εξωτερικό και κατ’ επέκταση είναι εξαγώγιμα. Η ελληνική κουζίνα είναι παρεξηγημένη… Ο μέσος Άγγλος θεωρεί ότι έχουμε σούβλες στις αυλές μας και τρώμε μουσακά κάθε Κυριακή. Χρειάζεται πολύ δουλειά για να τους εξηγήσουμε τι είναι η ελληνική κουζίνα. Θεωρώ ότι τα τελευταία χρόνια γίνεται συντονισμένη προσπάθεια από παραγωγούς, μάγειρες, εστιάτορες, λιανεμπόριο για την προώθηση και αυτό θα αποδώσει τα επόμενα χρόνια. Σε ποιο σημείο της Ελλάδας συναντάς τους πιο παθιασμένους με το τρόφιμο και την ποιότητα του παραγωγούς; Στην Κρήτη. Ευλογημένος τόπος από πλευράς πρώτων υλών με τεράστιο γαστρονομικό σοβινισμό. Είναι χαρακτηριστική η πινακίδα μπαίνοντας στη Σούδα στα Χανιά «Παγάκια Κρήτης»! Στην πορεία ενός προϊόντος μέχρι το ράφι του ΕΡΓΟΝ, ποιο στάδιο και τι είναι αυτό που του δίνει τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία; Αν μπορέσουμε να ξεχωρίσουμε την αξία με την προστιθέμενη αξία του προϊόντος (πράγμα που πρέπει να μάθουμε να κάνουμε), θεωρώ ότι είναι η επικοινωνία του. Μπορεί να παράγουμε το καλύτερο προϊόν στον κόσμο, αλλά αν δεν το γνωρίζει κανείς, απλά παράγουμε το καλύτερο προϊόν στον κόσμο.. Αν ξανάρχιζες, τι θα άλλαζες ή τι θα έκανες διαφορετικά στη δουλειά σου; Δεν νομίζω ότι θα άλλαζα κάτι. Πηγαίνοντας προς τα πίσω βλέπουμε ότι ήμασταν αρκετά τυχεροί και εκεί που δεν ήμασταν προσαρμοστήκαμε γρήγορα. Το μέλλον ανήκει…. …Σε όλους μας.
95
food and drink 8 πιάτα για δύο άτομα, με λιγότερα από 50 ευρώ
Κι όμως γίνεται! Η μαγειρική είναι υπέροχη, οι σερραικές πρώτες ύλες εξαιρετικές, αρκεί όμως να μη ξεφεύγουμε στο κόστος γιατί και οι καιροί είναι… δύσκολοι. Το Ser-Free ζήτησε από τον Γιώργο Παντόπουλο να ετοιμάσει τα γεύματα δύο ατόμων για μία ολόκληρη βδομάδα χωρίς να ξεπεράσει τα 50 ευρώ. Έβαλε την ποδιά, σήκωσε τα μανίκια, μπήκε στην κουζίνα και ρίχτηκε στη δουλειά. Και μαγείρεψε γευστικά, υγιεινά και οικονομικά, με σερραικές κατά βάση πρώτες ύλες, για 7 μέρες!
ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΤΟΥ CHEF ΑΥΓΕΝΟΣ Κοτόπουλο - Κρέας Μοσχαρίσιο Αλλαντικά - Μακαρόνια ΟΠΩΡΟΠΩΛΕΙΟ ΑΪ – ΓΙΩΡΓΗΣ Λαχανικά - Σάλτσα Ντομάτας ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ Ψάρια - Ρύζι ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ Ούζο Αλεξανδρίδη ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΜΑΝΤΖΑΝΑΣ Κουκουνάρι - Μοσχοκάρυδο - Κόκκινο Πιπέρι Γλυκό
9 SER-FREE
food and drink
Σαλάτα με μυρωδικά και μανούρι Υλικά: Μανούρι Μαρούλι Ντοματίνια Φινόκιο Ρόκα Ραντίτσιο Άνηθο Φρέσκο κρεμμύδι Αλάτι Πιπέρι Λαδολέμονο
Σαλάτα ρόκα παρμεζάνα Υλικά: Ρόκα Ντοματίνια Παρμεζάνα Κρουτόν Κουκουνάρι Ντρέσινγκ : ελαιόλαδο – βαλσάμικο - μέλι
Κοτόπουλο κοκκινιστό με χυλοπίτες
Εκτέλεση: Κόβουμε το μπούτι και το στήθος στα δυο. Βάζουμε σε μια μικρή κατσαρόλα το ελαιόλαδο, προσθέτουμε τον ζωμό κότας να πάρει μια βράση, ρίχνουμε την ντομάτα, την δάφνη, τον πελτέ ντομάτας και το αφήνουμε να βράσει για μισή ώρα. Μετά αφαιρούμε το κοτόπουλο από την κατσαρόλα και ρίχνουμε τις χυλοπίτες να πάρουνε μια βράση για 5 λεπτά. Προσθέτουμε το κοτόπουλο και το δυόσμο να πάρουν άλλη μια βράση όλα μαζί για 5 λεπτά. Αφού σερβίρουμε προσθέτουμε το τριμμένο τυρί.
Υλικά: Ελαιόλαδο Μισό κρεμμύδι 1 ντομάτα κομμένη σε κύβους 2 φύλλα δάφνη Ζωμό κότας (1 κύβο σε 200γρ νερό) Κοτόπουλο (1 μπούτι και 1 στήθος) Χυλοπίτες (300γρ) Δυόσμο Τριμμένο τυρί (100γρ) Πελτέ ντομάτας (2 κουταλιές) Αλάτι Πιπέρι Θυμάρι 97
food and drink
Μπριάμ φούρνου Υλικά: Μισό κιλό πατάτες 1 κολοκύθι Μία μελιτζάνα Μισό κρεμμύδι ξερό Μια ντομάτα 2 μανιτάρια 2 πιπεριές πράσινες
2 πιπεριές κόκκινες Μαϊντανό Σκόρδο Ελαιόλαδο Θυμάρι Αλάτι Πιπέρι
Παστίτσιο Υλικά: 300γρ μακαρόνια 300γρ κιμά Μισό λίτρο γάλα 2 κουταλιές βούτυρο Μοσχοκάρυδο Αλεύρι 1 κούπα
Εκτέλεση:
Αλάτι Πιπέρι Ελαιόλαδο Δάφνη Πελτέ ντομάτας
1ο βήμα για τον κιμά: Σε μια μικρή κατσαρόλα βάζουμε 3 κουταλιές ελαιόλαδο, προσθέτουμε και καβουρδίζουμε το κρεμμύδι με τον κιμά. Προσθέτουμε 2 κουταλιές πελτέ ντομάτας, 1 ποτήρι νερό, αλάτι, πιπέρι, δάφνη και το αφήνουμε να πάρει μια βράση για 20 λεπτά. 2ο βήμα: Βράζουμε τα μακαρόνια για 9 λεπτά. 3ο βήμα για την μπεσαμέλ: Σε μια κατσαρόλα βάζουμε το βούτυρο σε χαμηλή φωτιά, αφού έχει λιώσει προσθέτουμε σιγά - σιγά το αλεύρι μέχρι να δέσει. Μετά προσθέτουμε το γάλα, το μοσχοκάρυδο, αλάτι, πιπέρι και ανακατεύουμε συνεχώς μέχρι να γίνει κρέμα.
Κριθαράκι με χοιρινό Υλικά: 400γρ χοιρινό κρέας 300 γρ κριθαράκι μέτριο 1 ποτήρι σάλτσα ντομάτας Κρεμμυδάκι φρέσκο 4 κουταλιές ελαιόλαδο
Ρίγανη Αλάτι Πιπέρι Μία κουταλιά κόκκινο πιπέρι γλυκό
Εκτέλεση: 1ο βήμα: Κόβουμε το κρέας κομμάτια, βάζουμε στην φωτιά μια κατσαρόλα με το ελαιόλαδο και καβουρδίζουμε το ψιλοκομμένο κρεμμύδι με τα κομμάτια του κρέατος πασπαλίζοντας τα με αλατοπίπερο και ρίγανη. 2ο βήμα: Προσθέτουμε σε ένα μεσαίο ταψί το κριθαράκι, την σάλτσα ντομάτας, το κρέας και νερό έως ότου σκεπαστεί το κρέας. Το βάζουμε στο φούρνο στους 1800 C για περίπου 25 λεπτά.
98 SER-FREE
99
food and drink
Μπριζόλες με σάλτσα γιαουρτιού Υλικά: 2 μπριζόλες 80γρ κρέμα γάλακτος 3 κουταλιές βούτυρο 100γρ γιαούρτι Μισό ποτήρι λευκό κρασί Μισή κουταλιά πάπρικα γλυκιά Μια ψιλοκομμένη πιπεριά Αλάτι Πιπέρι Αλεύρι
Εκτέλεση: 1ο βήμα: Αλευρώνουμε τις μπριζόλες και τις τηγανίζουμε με το βούτυρο σε χαμηλή φωτιά και από τις 2 πλευρές. 2ο βήμα: Περιχύνουμε με το κρασί και μόλις εξατμιστεί ανακατεύουμε την κρέμα γάλακτος με το γιαούρτι, τα προσθέτουμε στο τηγάνι και πασπαλίζουμε με την πάπρικα και το αλάτι. 3ο βήμα: Χαμηλώνουμε την ένταση της φωτιάς, προσθέτουμε την πιπεριά και αφήνουμε το κρέας στην φωτιά για περίπου 5 λεπτά ακόμα.
Φιλέτο γλώσσας με σάλτσα βουτύρου Υλικά: 2 φιλέτα γλώσσας (χάλιμπουτ) 4 κουταλιές βούτυρο Αλεύρι 1 ποτήρι λευκό κρασί Λεμόνι Αλάτι Πιπέρι Εκτέλεση: Βάζουμε το τηγάνι σε χαμηλή φωτιά και προσθέτουμε το βούτυρο. Αλατοπιπερώνουμε τα φιλέτα, τα αλευρώνουμε και τα προσθέτουμε στο τηγάνι. Τα τηγανίζουμε και από τις 2 πλευρές μέχρι να ροδοκοκκινίσει το ψάρι, προσθέτουμε το χυμό από ένα λεμόνι, το κρασί και το αφήνουμε περίπου άλλα 5 λεπτά μέχρι να δέσει η σάλτσα μας. 100 SER-FREE
101
food and drink
Χρήστος
Μαντίδης chef, ερευνητής γαστρονομίας συγγραφέας του βιβλίου «Σερραϊκό Τραπέζι» Επιμέλεια: Αλέξανδρος Αραμπατζής Φωτο: Χρήστος Αντωνίου, Photometro
Η επαφή μου με το εξαιρετικά ενδιαφέρον κομμάτι της γαστρονομίας, της ντόπιας γαστρονομίας ξεκίνησε από την πολύ ζεστή σχέση που είχα με τις δύο μου γιαγιάδες, από το Ψυχικό Σερρών. Ήταν και οι δύο εκπληκτικές μαγείρισσες, η μία ντόπια η άλλη Μικρασιάτισα. Οι πρώτες μου λοιπόν αναφορές και μνήμες ήταν από το να τις βλέπω στις κουζίνες τους να μαγειρεύουν.
ένα μεγάλο βάθος σκέψης.
Συστηματικά ξεκίνησα να μαγειρεύω από το 2002, από μια βράβευση στο περιοδικό «7 μέρες TV». Είχα κερδίσει ένα αυτοκίνητο παρουσιάζοντας την καλύτερη συνταγή όλων των κατηγοριών.
Η σερραϊκή κουζίνα είναι εξαιρετική και όσοι έχουν δει το βιβλίο μου, το «Σερραϊκό Τραπέζι», εντυπωσιάζονται από το εύρος και την ποιότητα των συνταγών. Έχουμε μεγάλη ποικιλία, δημιουργικά και –δυστυχώς – άγνωστα πιάτα. Οι άνθρωποι που κατέχουν τις συνταγές αγνοούν τη σημασία της παραδοσιακής μαγειρικής, ότι αυτό είναι κομμάτι του πολιτισμού μας.
Chef είναι ένας διοικητικός ρόλος, με πολύ μεγάλες ευθύνες οργάνωσης. Η μαγειρική και τα μυστικά της είναι διαφορετικό πράγμα. Εκεί χρειάζεται ταλέντο, ενασχόληση αλλά και διάβασμα. Η έρευνα στη μαγειρική έχει τεράστιο ενδιαφέρον. Έχει μία σοφία, μια ευρηματικότητα, λίγα υλικά αλλά τόσο τέλεια συνδυασμένα που αποκαλύπτουν 102 SER-FREE
Το ενδιαφέρον της σερραϊκής κουζίνας είναι ότι έχει παραλλαγές σε πολλά γνωστά φαγητά (π.χ. φακές και κεφτέδες σε δεκάδες παραλλαγές), συναντάς τεχνικές σπάνιες και άγνωστες (π.χ. κιμάς σε μορφή χοντροκομμένη στο χέρι, γεμιστό ψωμί, αυγολέμονο που μπορεί να εμπλέκεται σε φακές κλπ).
Εμπειρικά οι μαγείρισσες γνώριζαν τα πιάτα αλλά δεν ήταν εύκολο να μου τα μεταφέρουν με τη μορφή της συλλογικής πληροφόρησης που απαιτείται για να εκτελέσεις ένα πιάτο, για να φτιάξεις μία συνταγή. Οπότε τους ζητούσαν να φτιάξουν το πιάτο τους κι
103
food and drink
εγώ φρόντιζα με πολύ λεπτομέρεια και σαφήνεια να καταγράψω τη συνταγή. Η γαστρονομία είναι ένα ιδιαίτερο κομμάτι του πολιτισμού μας. Τα τελευταία χρόνια είτε άτυπα είτε οργανωμένα έχει αρχίσει να μελετάται και αυτό είναι πολύ ευχάριστο. Βέβαια πολλές φορές η προβολή της μαγειρικής από την τηλεόραση μάς κάνει να χάνουμε την ουσία. Η παράδοση, η μαγειρική μας παράδοση δεν προμοτάρεται. Κι όμως, εκτός 104 SER-FREE
του ότι φέρνει στην επιφάνεια κομμάτια του παρελθόντος μας, κομμάτια που ταιριάζουν στο γούστο μας, σίγουρα η γαστρονομική παράδοση «ταιριάζει» και στην κρίση. Το ζήτημα είναι κάποια από τα πιάτα της σερραϊκής γαστρονομικής μας παράδοσης να τα εντάξουμε στα μαγαζιά, στα εστιατόρια των Σερρών για να μπορέσουμε να δώσουμε και ένα γαστρονομικό στίγμα το οποίο δυστυχώς σήμερα
θεωρώ ότι δεν υπάρχει. Πολλά από τα πιάτα που παρουσιάζω στο βιβλίο μου θα μπορούσαν με μεγάλη ευκολία να ενταχθούν στην καθημερινότητα μας, π.χ. τα ρεβίθια με μελιτζάνες που είναι κλασσικό σερραϊκό πιάτο ή τα ξεποψητάρια Νιγρίτας ή η τσιπούδα του Ν. Σουλίου που είναι ένα εξαιρετικό επιδόρπιο και θα μπορούσε να ενταχθεί στα σερραϊκά εστιατόρια.
105
food and drink
Βολτάρει και γουστάρει ο Σαλονικιός! του Άρη Τσανακλίδη
Μεγάλωσα σε μια πόλη, που το λεγόμενο street food το ανήγαγε σε επιστήμη. Ονόματα θρυλικά του παρελθόντος φέρνουν χαμόγελα και γαργαλητά στο στομάχι μου. Ο κουλουρτζής που είχε το άσπρο σακάκι του γιατρού και σέρβιρε το τραγανό κουλούρι με ένα κομμάτι απο Κασέρι Σόχου και ένα τέλεια βρασμένο αυγό στη Διαγώνιο, η Κληματαριά και ο Ξενοφώντας με τον αξεπέραστο γύρο, το Κεφίρ, η Χορτοφαγία, ο Όλυμπος με τις εξαιρετικές χορτόπιτες. Η Δωδώνη με την μπουγάτσα με τον κιμά, τα Βομβίδια στην αγορά Μοδιάνο με τα μαγικά σουτζουκάκια και πολλά άλλα. Έχοντας γυρίσει ατέλειωτες ώρες με τα πόδια αυτή την όμορφη πόλη, είχα τη χαρά να δοκιμάσω όλες αυτές τις επίγειες απολαύσεις. Φυσικό είναι λοιπόν να λατρεύω το street food και πάντα να φαντάζομαι μια ολόδική μου καντίνα, (gourmet food trucks) τα λένε τώρα οι αμερικάνοι, και να σερβίρω τις δικές μου, πειραγμένες εκδοχές. Να μια λοιπόν που μου ήρθε τώρα στο μυαλό: Καραμελωμένα παντσετάκια με πολίτικη σαλάτα και καυτερή μουστάρδα σε φρυγανισμένη φοκάτσια • 500 γρ. παντσέτα • λίγο μέλι • 50 ml σόγια • 100 γρ. κέτσαπ • 4 φοκάτσια • μισό λάχανο τριμμένο
106 SER-FREE
• δύο καρότα τριμμένα • μισή σελινόριζα τριμμένη • μια πιπεριά Φλωρίνης ψιλοκομμένη • πικάντικη μουστάρδα • μπόλικο μαϊντανό ψιλοκομμένο • 100 γρ. χονδρό αλάτι • ξύδι και ελαιόλαδο • 50 γρ. ζάχαρη Εκτέλεση Βάζουμε το μισό αλάτι και όλη τη ζάχαρη με δύο ποτήρια νερό και ένα σφήνακι ξύδι και βράζουμε σ’ αυτό το ζωμό τα παντσετάκια για μια ώρα περίπου μέχρι να είναι τρυφερά. Με το υπόλοιπο αλάτι τρίβουμε το λάχανο, τη σελινόριζα και το καρότο για να χάσουν τα υγρά τους. Προσθέτουμε τον μαϊντανό και την πιπεριά και ανακατεύουμε με το ελαιόλαδο και το υπόλοιπο ξύδι (ένα σφηνάκι). Ανακατεύουμε σε ένα μπολ την κέτσαπ, τη σόγια, το μέλι και αλείφουμε τα βρασμένα παντσετάκια καλά. Στη συνέχεια τα ψήνουμε μέχρι να πάρουν μια ωραία και τραγανή κρούστα. Ψήνουμε και τις φοκάτσιες, αλείφουμε με τη μουστάρδα, τοποθετούμε τα παντσετάκια με την πολίτικη σαλάτα και σερβίρουμε.
107
food and drink
Ριζότο παλιοκαιρινό Εκείνοι που αναζητούν υγιεινά αλλά νόστιμα αληθινά τρόφιμα- όχι τα βιομηχανοποιημένα light αλλά τα σωστά γνήσια φαγητά- έχουν τα τελευταία χρόνια ξανα-ανακαλύψει το κριθάρι. Επειδή περιέχει λιγότερη γλουτένη από το σιτάρι, το ψωμί που παρασκευάζεται με κριθάρι είναι βαρύ, σκουρόχρωμο και ξεραίνεται γρήγορα. Έτσι δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι τα παλιά χρόνια το έψηναν δύο φορές για να το διατηρήσουν, “... αλλά η γεύση είναι πολύ καλή, με μια σαφέστατα γήινη επίγευση. Όποιος έχει δοκιμάσει μια καλή σούπα ή χυλό με κριθάρι ή τον Σκοτσέζικο ζωμό (ζωμός αρνιού με κριθάρι) θα αναγνωρίσει αμέσως τη γεύση και το άρωμα...” γράφει η Elizabeth David, η διάσημη Αγγλίδα συγγραφέας που στη δεκαετία του ’50 ξεκίνησε να διαδίδει με ενθουσιασμό τα φαγητά της Μεσογείου στους Αγγλόφωνους. Αντίθετα με το στάρι, που για να καλλιεργηθεί θέλει πεδιάδες, καλύτερο χώμα και συνθήκες που σπανίζουν στα περισσότερα ελληνικά νησιά, το κριθάρι καλιεργείται ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες, στα ανεμοδαρμένα μικρά ταρατσωτά χωραφάκια των Κυκλάδων γι’ αυτό και τα κριθαρένια παξιμάδια συνέχισαν να είναι το βασικό ψωμί στα νησιά αλλά και στην Κρήτη μέχρι το Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, ίσως και αργότερα, σε ορισμένα μέρη. Όταν όμως η χώρα μας πλούτισε και οι εισαγωγές σταριού επεκτάθηκαν, το κριθαρένιο ψωμί-παξιμάδι εγκαταλείφτηκε σχεδόν, για να αναβιωσει πανηγυρικά στις μέρες μας. Στη βόρεια Αφρική το κουσκούς ήταν βασικά από σπασμένο κριθάρι, κάτι που τελευταία αναβιώνει πανηγυρικά και διαδίδεται και στην Αμερική. Και βέβαια στα δικά μας νησιά ο τραχανάς γινόταν με κριθάρι τα παλιά χρόνια και ήταν νοστιμότατος, με γεύση πολύ πιο σύνθετη από αυτή του σταρένιου. Οι κόκκοι του κριθαριού είναι ένα πολύ ενδιαφέρον υποκατάστατο του ρυζιού και με αυτούς θα κάνετε ένα εξαιρετικά νόστιμο πιλάφι. Μπορείτε επίσης να βάλετε κριθάρι στα γεμιστά, τις σούπες και στις πίτες αλλά να κάνετε και ένα είδος γλυκά, “κριθαροκόλλυβα”, όπως έκαναν οι αρχαίοι. Και αν δυσκολευτείτε να βρείτε κόκκους κριθάρι, κάντε τη συνταγή με στάρι, από αυτό για τα κόλλυβα, που θα το βρείτε σε όλα τα σουπερμάρκετ. Προσοχή μην το πολυβράσετε όμως και αγνοήστε τις οδηγίες του πακέτου. Σε 20 λεπτά είναι συνήθως έτοιμο, όπως άλλωστε και το ρύζι Aborio.
108 SER-FREE
Η ΣΥΝΤΑΓΗ
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
“Ριζότο” με κριθάρι και φρέσκα κουκιά (ή χόρτα)
Σε μεγάλο βαθύ τηγάνι και μέτρια φωτιά, βάλτε το μισό από το ελαιόλαδο και σοτάρετε το κρεμμύδι και την πιpεριά, αν τη χρησιμοποιείτε, για 6-8 λεπτά περίπου μέχρι να μαλακώσουν. Προσθέστε το κριθάρι και συνεχίστε να σοτάρετε για 1-2 λεπτά, να λαδωθούν καλά οι κόκκοι. Βάλτε και τα κουκιά ή τα χόρτα, τον άνηθο ή μαϊντανό, το δεντρολίβανο, το ζωμό, αλάτι και πιπέρι, και αφήστε να πάρει βράση. Κατεβάστε τη φωτιά στο πιο χαμηλό, σκεπάστε, και σιγοβράστε 15-20 λεπτά, μέχρι το κριθάρι (ή το στάρι) να μαλακώσει και το ζουμί να απορροφηθεί. Στο μεταξύ, αν χρησιμοποιήσετε κρέας, σε τηγάνι και μέτρια προς δυνατή φωτιά σοτάρετε στο υπόλοιπο λάδι το κοτόπουλο ή το κρέας ανακατεύοντας πότε-πότε, να ροδίσει και να γίνει κριτσανιστό. Βγάλτε από τη φωτιά. Δοκιμάστε αν έχουν μαλακώσει οι κόκκοι και αν χρειάζεται βάλτε λίγο νερό ή ζωμό. Προσθέστε το κοτόπουλο ή το κρέας, αν τα χρησιμοποιειτε, ανακατέψτε και σερβίρετε όσο είναι ζεστό. Αν θέλετε βάλτε από πάνω ξύσματα τυρί.
για 2-3 άτομα ως χορτοφαγικό και για 4 με κότα ή κρέας. Είναι εξίσου νόστιμο με ή χωρίς κοτόπουλο ή κρέας.
• 1 φλιτζ. κρεμμύδι κομμένο στη μέση και σε λεπτές φέτες • 1 κόκκινη γλυκειά πιπεριά ξεσπορισμένη και κομμένη σε λεπτές λουρίδες (προαιρετικά) • 1¼ φλιτζ. κόκκοι κριθάρι αποφλοιωμένο (pearl barley) ή στάρι (από αυτό για τα κόλλυβα) • 1½ φλιτζάνι κουκιά φρέσκα, ξεσπυρισμένα (ή 1 μάτσο σέσκουλα ή πράσινα φασόλια ξεσπυρισμένα) • 1 κουτ. σούπας άνηθο ή μαϊντανό ψιλοκομμένο • 1-2 κλωνάρια δεντρολίβανο • 3-4 φλιτζ. ζωμό κότας ή λαχανικών ζεστό • αλάτι και μία καλή πρέζα μπούκοβο ή πιπέρι μαύρο φρεσκοτριμμένο • 1 φλιτζ. ψαχνό κοτόπουλο, γαλοπούλα, ωμό ή μαγειρεμένο, χοντροκομμένο ή κρέας βραστό ή ψητό (προαιρετικά) • ξύσματα σκληρή γραβιέρα ή παρμεζάνα (προαιρετικά)
Σημείωση: Κριθάρι ημιαποφλειωμένο (pearl barley) και άλλα δημητριακά, όπως φαγόπυρο (μαυροσίταρο), θα βρείτε στα μαγαζιά με υγιεινές τροφές και στα μπακάλικα των Σερρών.
109
food and drink
Τσίπουρο: “με ή άνευ;” του Σοφιανού Ουτατζή
Υπάρχουν τα απλά διλήμματα: Ξανθιές ή μελαχρινές; Καουμπόηδες ή ινδιάνοι; Μπουγάτσα με κρέμα ή με τυρί; Παστίτσιο ή μουσακάς; Και υπάρχει και το αιώνιο, το κυρίαρχο: Τσίπουρο με ή άνευ; Δημιουργία Διαβάζω: Το τσίπουρο είναι απόσταγμα από στέμφυλα (ή στράφυλα ή τσίπουρα) δηλαδή από τα ράκη των σταφυλιών (ρώγες του σταφυλιού που τις έχουμε θραύσει, συνθλίψει -εραίσει, εκ του ρήγνυμι-), που μένουν μετά το πάτημα και την εξαγωγή του μούστου για την παραγωγή κρασιού. Τα στέμφυλα για να μας δώσουν αλκοολούχο απόσταγμα θα πρέπει αφενός να μην έχουν αποστραγγιστεί εντελώς και αφετέρου να έχουν υποστεί αλκοολική ζύμωση ώστε τα σάκχαρα του εναπομένοντος μούστου να μετατραπούν σε αλκοόλη. Στην περίοδο του τρύγου, συλλέγονται τα σταφύλια και στοιβάζονται σε δεξαμενές. Αφού πατηθούν και απομακρυνθεί ο μούστος που θα χρησιμοποιηθεί στην παρασκευή κρασιού, μεταφέρονται σε μεγάλο καζάνι. Εκεί παραμένουν μέχρι να αρχίσει η ζύμωση και η σήψη. Σε αυτό το υλικό προστίθεται λίγος μούστος και νερό αλλά και διάφορα άλλα μυρωδικά (γλυκάνισος, θρούμπι, μαστίχα Χίου, μάραθο κ.ά.). Το τσίπουρο με γλυκάνισο, οφείλει τη γεύση τους στους υδρογονάνθρακες, που είναι το βασικό στοιχείο των αιθέριων ελαίων και ονομάζονται τερπένια. Τα τερπένια διαλύονται στο αλκοόλ, αλλά όχι στο νερό. Το αλκοόλ που περιέχεται σ’ αυτά τα ποτά, περίπου το 40%, διατηρεί τα τερπένια σε διάλυση, αναμεμειγμένα με τα υπόλοιπα συστατικά. Με άλλα λόγια, το ποτό είναι διαφανές. Προσθέτοντας νερό ή πάγο στο ποτήρι η ποσότητα του αλκοόλ μειώνεται και δεν είναι πια σε θέση να διατηρήσει τα τερπένια σε διάλυση. Αυτά τότε παίρνουν τη μορφή αιωρούμενων σταγονιδίων και δεν αναμειγνύονται με το νερό. Το φως που πέφτει στα σταγονίδια αντανακλάται προς όλες τις κατευθύνσεις
110 SER-FREE
-πρόκειται για το λεγόμενο φαινόμενο της διάθλασης του φωτός-, προσδίδοντας στο ποτό την τυπική γαλακτώδη όψη.
Ετυμηγορία Εκεί είναι το κρίσιμο σημείο, να προστεθεί ο γλυκάνισος ή όχι. Λόγω καταγωγής τάσσομαι αναφανδόν υπέρ του δεύτερου. Μου θυμίζει την αγαπημένη μου ρακή (γένους θηλυκού και λατρεμένη όχι αυτό το ουδέτερο το ρακί που κατοχύρωσαν το 1989 οι γείτονες και εμείς αρκεστήκαμε στα “Ούζο”, “Τσίπουρο Θεσσαλίας, Μακεδονίας, Τυρνάβου” και “Τσικουδιά Κρήτης’). Συν τοις άλλοις το γλυκάνισο “σκεπάζει” και την αυθεντική μυρωδιά του σταφυλιού.
Ιστορική αναδρομή Πιθανολογείται ότι η πρώτη απόσταξη ξεκίνησε από το Άγιο Όρος, γύρω στον 14ο αιώνα (σε κάθε περίπτωση πριν ξεκινήσουν την διαδικασία απόσταξης του κονιάκ οι Γάλλοι…) και μέχρι σήμερα όταν φτάσεις στο Άγιο Όρος στα μοναστήρια σε περιμένει ο Αρχοντάρης με ένα ποτηράκι τσίπουρο και ένα λουκουμάκι. Ο θεσμός του ρακοκάζανου (όπως και άλλα καλά πράγματα) θεσμοθετήθηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο γύρω στο 1920 όπου και δόθηκαν άδειες για τα ρακοκάζανα στους Κρήτες αγρότες (έκανε και τα ρουσφετάκια του ο Λευτεράκης), προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα παραγωγής ρακής από τα σταφύλια που παρήγαγαν. Μέχρι το 1988 που δημιουργήθηκε το νομικό πλαίσιο που καθορίζει τους όρους παραγωγής και εμφιάλωσης τσίπουρου και τσικουδιάς από οργανωμένες μονάδες που πληρούν όλες τις απαραίτητες προδιαγρα-
φές η παραγωγή τους ήταν αποκλειστικό προνόμιο των αμπελουργών οι οποίοι το παρήγαγαν για ιδία χρήση και για περιορισμένη εμπορία σε χύμα μορφή. Άλλα αποστάγματα Με την ίδια διαδικασία εκτός από τα σταφύλια, στη χερσόνησο του Αίμου (Σερβία, Βουλγαρία) δημιουργούν αποστάγματα από δαμάσκηνα (σλιβοβίτσα), βερίκοκα, αχλάδια και μήλα, στη βόρεια Αφρική από χουρμάδες και σύκα και στην ανατολική κυρίως Κρήτη από μούρα (η περίφημη σητειακή μουρνόρακη).
Με τι ταιριάζει το τσίπουρο; Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα. Το τσίπουρο το πίνουμε αρκετά δροσερό προς το κρύο (8 με 10 βαθμούς) όχι πολύ παγωμένο, γιατί θα χάσει τα αρώματά του και είναι συνυφασμένο με πικάντικους, μερακλίδικους μεζέδες είτε με βάση το κρέας (Καρδίτσα, Τρίκαλα, Σέρρες, Μακεδονία, Ήπειρο, Σουφλί), είτε με βάση θαλασσινά (Βόλος, Καβάλα, Αλεξανδρούπολη), είτε και με τα δύο (ευλογημένη Ξάνθη…). Παντού βέβαια κυρίαρχο ρόλο παίζουν τα αλίπαστα (σκουμπρί, λακέρδα, τσιροσαλάτα, σαρδέλες, αντζούγιες και βέβαια η βασίλισσα, ρέγγα). Στην Ξάνθη αξίζει να δοκιμάσει κανείς λικουρίνο Βιστωνίδας, βάτο αχνιστό με καυτερό και σκουμπρί γούνα στα κάρβουνα από το Θρακικό Πέλαγος και βέβαια τα θεϊκά σουτζουκάκια με μοσχαρίσιο και αρνίσιο κιμά και πανδαισία μπαχαρικών. Στην Κρήτη, παραδοσιακά, με οφτές πατάτες, τσακιστές ελιές, χοντροκομμένο λάχανο με μπόλικο αλάτι και λεμόνι, φρέσκιες αγκινάρες, φρέσκα κουκιά, χοχλιούς λιανούς βραστούς, γραβιέρα, απάκι και κρίθινα παξιμάδια.
111
112 SER-FREE
Πώς ξεχωρίζουμε την ποιότητα του κρέατος; Αν σας τύχει και πάτε βιαστικά στο κρεοπωλείο για να ψάξετε να βρείτε ένα κομμάτι κρέας που θέλετε να μαγειρέψετε στα γρήγορα και να έχει καλή ποιότητα ξέρετε ότι μπορεί να είναι ιδιαίτερη δύσκολη υπόθεση. Υπάρχουν τόσα πολλά, διαφορετικά κομμάτια κρέατος από κάθε ζώο, αλλά και ποικιλίες και ποιότητες που δημιουργούν σύγχυση σε κάποιον που δεν ξέρει να επιλέγει. Η καλύτερη συμβουλή είναι να χρησιμοποιεί τις αισθήσεις του. Ακόμα για να πάρει μια καλή ιδέα να μη φοβάται να κάνει ερωτήσεις. Ο κρεοπώλης σας θα πρέπει να είναι πρόθυμος να σας εξηγήσει τα διαφορετικά κομμάτια του κρέατος και πώς να τα μαγειρέψετε. Επιλογή καταστήματος, μεταφορά στο σπίτι, το συντομότερο αποθήκευση στο ψυγείο. Κρέατα 2 ημέρες, Κοτόπουλα 1 ημέρα, Κιμάς αυθημερόν. Σφραγίδα κτηνιατρικού ελέγχου, προέλευση ζώου. www.kreopolio.com ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΡΕΑΤΟΣ Επειδή ο τελευταίος και τελικός κριτής της ποιότητας του κρέατος είναι ο καταναλωτής γι’ αυτό και η δική του αντίληψη είναι η πιο σημαντική. Η ποιότητα του κρέατος δεν περιλαμβάνει μόνο τις θρεπτικές ιδιότητες αλλά και την υγιεινή κατάστασή του. Η ποιότητα του κρέατος για τον καταναλωτή περιλαμβάνει: - Τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά (τρυφερότητα – γεύση) - Τα φυσιολογικά (χρώμα – PH – συγκράτηση νερού) - Υγιεινή κατάσταση - Τα κορεσμένα λιπαρά του - Παράγοντες μεταποίησης (κατάσταση κρεοπωλείου)
Χρήσιμες Συμβουλές Μαγειρικής από τον Αθανάσιο Αυγένο Τι πρέπει να προσέχουμε στο μαγείρεμα του κρέατος; Δεν υπάρχει καλό ή κακό κρέας. Υπάρχει κατάλληλο ή ακατάλληλο κομμάτι για το είδος φαγητού που θα μαγειρέψουμε. Τα πιο γευστικά κομμάτια είναι λιγότερο τρυφερά, ενώ αντιθέτως τα πιο τρυφερά είναι λιγότερα γευστικά. Τα σκληρά αλλά γευστικά κομμάτια μαλακώνουν και νοστιμίζουν με το βράσιμο στο μαγείρεμα ενώ τα λιγότερα νόστιμα, νοστιμίζουν στο φούρνο, στο τηγάνι ή στη σχάρα. ΒΡΑΣΤΟ Στο βράσιμο του κρέατος όταν θέλουμε να έχουμε νόστιμο και αρωματικό ζωμό πρέπει να βάζουμε ταυτόχρονα στην κατσαρόλα το κρέας και το κρύο νερό. Για να έχουμε πιο τρυφερό κρέας και νόστιμο, βάζουμε στην κατσαρόλα το κρέας αφού βράσει το νερό. Κατάλληλα κομμάτια για βράσιμο είναι η σπάλα, το κότσι, ο λαιμός και τα στηθόπλευρα. ΤΗΓΑΝΗΤΟ Τηγανητό κρέας γίνεται κυρίως το χοιρινό για το λόγο ότι περιέχει πολύ κολλαγόνο. Το κολλαγόνο είναι μια πρωτεΐνη που έχει την ιδιότητα να στερεοποιείται στις υψηλές θερμοκρασίες τηγανίσματος, έτσι το κρέας φαίνεται ξηροψημένο εξωτερικά και στο εσωτερικό του είναι ζουμερό. Κατάλληλα μέρη του ζώου για τηγανητό είναι το κιλότο, το ψαρονέφρι και οι μπριζόλες. ΚΟΤΟΠΟΥΛΑ Χαρακτηριστικά ποιότητας είναι η εμφάνιση, η υφή και η οσμή. Είναι τα πρώτα κριτήρια για την επιλογή του. Τα χαρακτηριστικά ποιότητας που αφορούν στην εμφάνιση είναι το χρώμα του δέρματος, το χρώμα του κρέατος και ελαττώματα όπως μώλωπες και αιμορραγίες. Το χρώμα και η εμφάνιση του κρέατος μεταβάλλονται και μετά την αποθήκευση και το μαγείρεμα. Σκούρα ή μαύρα οστά στο μαγειρεμένο κρέας καθιστούν το πουλερικό χαμηλής ποιότητας. ΨΗΤΟ ΚΡΕΑΣ (Εκτός από το σωστό κομμάτι) Στα ψητά σημαντικό ρόλο παίζει ο τρόπος διαχείρισης στο μαγείρεμα. Τελικός στόχος είναι εσωτερικά ζουμερό, μαλακό και νόστιμο και καλά ψημένο και τραγανό εξωτερικά. - Ανάπαυση σε θερμοκρασία δωματίου για 20΄ - Στέγνωμα με χαρτί - Ψηλή θερμοκρασία στην αρχή χαμηλή μετά, όχι πολλά κομμάτια στο σκεύος και όχι συνεχές ανακάτεμα, όχι πιρούνι αλλά λαβίδα. - Δεν αλατίζουμε πριν το μαγείρεμα. Μόνο όταν θέλουμε να βράσουμε κρέας για να πάρουμε νόστιμο ζωμό βράζουμε κατευθείαν σε αλατισμένο νερό. - Ανάπαυση 10΄ σε αλουμινόχαρτο. - Κατάλληλα κομμάτια για ψητό κρέας είναι οι μπριζόλες, το φιλέτο, το κυλότο και οι σπαλομπριζόλες.
113
γεύση agenda Σίσσυ
Ελλήνων Γεύσεις Έχει βάλει τη σφραγίδα του στη σερραική γαστρονομία. Υπέροχα πιάτα με ντόπιες πρώτες ύλες και διαρκή στήριξη του Σερραίου παραγωγού. Σημείο αναφοράς για το καλό φαγητό στις Σέρρες.
GOURMET NEWS
Παραδοσιακό γλυκό του κουταλιού πορτοκάλι που χρησιμοποιείται και σε συνταγές για σοκολατάκια υγείας με κουβερτούρα (παράγεται και σε άλλες γεύσεις).
Κελεσενλής Αγνός, παραδοσιακός, χειροποίητος χαλβάς σε διάφορες γεύσεις
Νέα προϊόντα, ειδήσεις και πρόσωπα από τον χώρο της γαστρονοµίας, που έχει πάντα να προτείνει κάτι νέο, εµπνευσµένο και µοναδικό!
Θαλάσσιος Κόσµος Το λέει και το όνομα! Όλος ο κόσμος του βυθού στους πάγκους ενός μαγαζιού που ξεχωρίζει για την ποιότητα και την ποικιλία των προϊόντων του. Επειδή το θέλουν και οι μέρες, τα Σαρακοστιανά τους είναι υπέροχα. Κι αν δεν ξέρεις πώς να τα μαγειρέψεις, έχουν την λύση: το καταπληκτικό τους βιβλιαράκι με εύκολες συνταγές.
SER-FREE
Κρεοπωλείο Delicatessen Αθ. Αυγένος Η άριστη ποιότητα και η μοναδική γεύση του ελληνικού κρέατος σε συνδυασμό με την εξαιρετική ποιότητα των παραδοσιακών ελληνικών προϊόντων της εταιρίας ERGON θυμίζουν στους παλαιότερους και γνωρίζουν στους νεότερους γέυσεις και αρώματα της Ελλάδας του χθες.
ΣΕΡΡΑΙΚΟ ΤΡΑΠΕΖΙ
Απόσταγµα Ούζου Αλεξανδρίδη 100 % αυθεντικό νέκταραποτέλεσμα μοναδικής & πλήρους απόσταξης προϊόν σπάνιο, ραφιναρισμένο και γι’ αυτό τόσο ξεχωριστό. Μαζεύεται σταγόνα-σταγόνα, για να απολαμβάνεις την κάθε σου γουλιά!
Ο Χρήστος Μαντίδης γύρισε όλα τα σερραϊκά χωριά, μίλησε με δεκάδες μαγείρισσες και μάγειρες και συγκέντρωσε 180 μοναδικές σερραϊκές συνταγές σε ένα βιβλίο. Θησαυρός πραγματικός!
Παπαϊωάννου Megastores PYRAMIS Σειρά STUDIO. Η ανοξείδωτη υπεροχή! Ο σύγχρονος σχεδιασμός τους με το εντυπωσιακό εξωτερικό βούρτσισμα, την πρωτοποριακή σαγρέ αντικολλητική επιφάνεια και τα ανοξείδωτα χερούλια, είναι η απόλυτη πρόταση για την κουζίνα σας. Σειρά CLASSIC. H κλασσική αξία! Η διαχρονικότητα προσαρμόζεται στις σύγχρονες απαιτήσεις. Μια σειρά σκευών με μοναδική ποικιλία σε μεγέθη για αμέτρητες δυνατότητες δημιουργίας…
Απορρυπαντικά Καρακόλιου Φάγαμε, ήπιαμε, το απολαύσαμε, ώρα να καθαρίσουμε! Τα απορρυπαντικά Καρακόλιου - Τσιμπετονίδου είναι πολύτιμος σύμμαχος για τις δύσκολες δουλειές στο σπίτι ή το γραφείο. Συγκρίνετε τις τιμές – δε θα βρείτε πουθενά φθηνότερα!
SPECIAL Η εποχή επιβάλει νηστεία. Νηστίσιμα, πεντανόστιμα πιάτα σε πίτα ή ψωμάκι για να μη νιώσεις το αίσθημα της πείνας ούτε μια μέρα τη Σαρακοστή!
γεύση agenda
Μπάνιο – Δάπεδο – Κουζίνα
Γεωργιάδης
ΠΟΛΛΑΣ GLASS Από τις αρχές του ’90 και με έδρα τις Σέρρες η ΠΟΛΛΑΣ GLASS παράγει και εμπορεύεται γυάλινα βάζα, φιάλες, πώματα και είδη συσκευασίας. Πλέον είναι ηγέτιδα δύναμη στο χώρο, με τεράστια ποικιλία προϊόντων άριστης ποιότητας.
Μπισκότα Μπαράτ Τα κουλούρια Μπαράτ ξεκίνησαν την επιτυχημένη τους πορεία το 1997. Η συνεχής ζήτηση των προϊόντων έφερε την εξάπλωση της επιχείρησης η οποία σήμερα παράγει και εμπορεύεται υψηλής ποιότητας, πεντανόστιμα μπισκότα, κέικ, τσουρέκια, πτι φουρ και δεκάδες άλλες νοστιμιές.
Όλη η γκάμα μαγειρικών σκευών της Pyramis είναι στον Γεωργιάδη. Και οι τιμές τους, μοναδικές! Χύτρα ταχύτητας expert στα 60 ευρώ, πέντε σετ κατσαρόλες στα 50 ευρώ και set gourmet πέντε τεμάχια 80 ευρώ.
Αλάτι ΑΙΓΑΙΟ Η βιομηχανία άλατος «Αιγαίο» ιδρύθηκε το 1958 στις Σέρρες. Έκτοτε εκσυγχρόνισε εγκαταστάσεις και δημιούργησε ένα αλάτι με γεύση και ποιότητα μοναδική.
Παπαϊωάννου Megastores
Οπωροπωλείο Αί Γιώργης Pomelo. Περιέχει βιταμίνη C, β-καροτίνη και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Οι Θερμίδες στα 100 γραμμάρια φρούτων είναι μόνο 3035. Αυτό είναι ένα εξαιρετικά υγιεινό φρούτο που βοηθά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης σε αρτηριοσκλήρυνση, και το άσθμα. Ωστόσο, η φλούδα χρησιμοποιείται συχνά για κοκτέιλ. 116 SER-FREE
Δημιουργείστε μόδα για το σπίτι σας με την νέα σειρά από εξαιρετική πορσελάνη MADISON S&P. Τα διαχρονικά σχέδια της Salt & Pepper, φέρνουν ξεχωριστή κομψότητα τόσο σε κλασσικά όσο και σε μοντέρνα σπίτια το ίδιο πετυχημένα! Απαραίτητα αξεσουάρ σε όσους δίνουν έμφαση στο επίπεδο σερβιρίσματος και της φιλοξενίας.
food and drink
Το αλφαβητάρι του σύγχρονου μενού
Σ
Στις αρχές του 20ου αιώνα, λίγο προτού ξεσπάσει ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, ο μέγας Escoffier στο βιβλίο του Le Livre des Menus προτείνει για ένα μεσημεριανό του Σεπτέμβρη: αβγά oμελέτα με συκωτάκια πουλιών σοταρισμένα μαζί με μανιτάρια και κρεμμύδι, πατέ με πιτσούνια, αρνί στην κατσαρόλα με φασόλια, σαλάτα μαρούλι με αβγά και μικρές φράουλες με κρέμα. Αν εξαιρέσει κανείς τα σύκα, που είναι ενδιαφέρουσα ιδέα για πρώτο πιάτο, το μενού αυτό ακούγεται υπερβολικό και ξεπερασμένο με δύο λιπαρά και βαριά ενδιάμεσα πιάτα. Σήμερα θα πρότεινε κανείς ένα από τα δύο -την ομελέτα ή το πατέ- και μάλλον κάτι άλλο, πιο ελαφρύ, αν το κύριο πιάτο ήταν πλούσιο και χορταστικό όπως το αρνί με φασόλια και βούτυρο που ακολουθεί. Δυστυχώς δεν υπάρχουν απλοί και ξεκάθαροι κανόνες που ακολουθώντας τους θα μπορέσει κανείς να σχεδιάσει ένα πετυχημένο μενού. Η επιλογή ορεκτικών ή πρώτου πιάτου, βασικού φαγητού και επιδόρπιου είναι μια δύσκολη άσκηση αρμονικής αλληλουχίας. Γι’ αυτό και πολλοί Έλληνες καλοπροαίρετοι ερασιτέχνες μάγειρες, ακόμα και κάποιοι επαγγελματίες σεφ, συχνά αποτυγχάνουν παταγωδώς. Η παράδοσή μας δυστυχώς είναι πολύ κακός σύμβουλος. Ευρωπαίοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα του 19ου αιώνα περιγράφουν με φρίκη τα τραπέζια των πλούσιων αρχόντων που περιλάμβαναν δύο-τρία διαφορετικά πιλάφια και τουλάχιστον τρία φαγητά με διαφορετικά κρέατα και πουλερικά, μαγειρευτά και ψητά. Ακόμα και σήμερα -τρεις γενιές μετά τα χρόνια της
των Αγλαΐας Κρεμέζη, Κώστα Μωραΐτη
στέρησης- βρισκόμαστε συχνά μπροστά σε τραπέζι που ξεκινάει με λουκάνικα ή εντόσθια τηγανητά, μακαρόνια ογκρατέν ή καρμπονάρα, κάποια πίτα, ψάρι ή κοτόπουλο, σαλάτα και ψητό αρνάκι με πατάτες, που ακολουθείται από πλουσιότατο γλυκό. Και δε μιλάω εδώ για επαρχιακό πανηγύρι αλλά για δείπνα που σερβίρονται σε εκλεπτυσμένα αστικά σπίτια. Οι οικοδεσπότες μοιάζει να μην έχουν συνειδητοποιήσει ότι ο σκοπός της πρόσκλησης σε δείπνο ή γεύμα έχει προ πολλού αλλάξει και δεν είναι πλεόν «να ταΐσουμε τους πεινασμένους»… Για μένα το μαγείρεμα και το σερβίρισμα των φαγητών είναι το απλούστερο μέρος της όλης διαδικασίας. Το πιο χρονοβόρο και βασανιστικό κομμάτι είναι να αποφασίσω, τι θα περιλαμβάνει το μενού. Ξεκινώντας πάντα από τα πιο λαχταριστά εποχιακά προϊόντα, αναζητώ τρόπους για να τα αξιοποιήσω δημιουργώντας μια αλληλουχία πιάτων που θα ικανοποιούν τον ουρανίσκο και δε θα βαραίνουν το στομάχι. Βέβαια κρίσιμο ρόλο παίζουν εδώ τα κρασιά που πρέπει να συνοδεύουν και να συμπληρώνουν το κάθε πιάτο. Ιδέες για ένα σύγχρονο μενού «Το σωστό πάντρεμα των επιμέρους στοιχείων κάθε γεύματος, ώστε να πετύχουμε την πολυπόθητη φευγαλέα αρμονία, απαιτεί βαθιά γνώση των διάφορων πιάτων και της σημασίας του καθενός στο γενικό σύνολο» λέει η Alice Waters, εμπνεύστρια και πρωτοπόρος της κουζίνας που στηρίζεται και αξιοποιεί τα εποχιακά υλικά. • Τα ορεκτικά πρέπει να είναι γαργαλιστικά και οι σούπες, αν χρησιμοποιηθούν
σαν πρώτο πιάτο, πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να είναι ελαφρές με βάση εποχιακά λαχανικά και να σερβίρονται σε μικρή γαβάθα. • Το ψάρι σερβιριζόταν σαν πρώτο πιάτο την εποχή του Escoffier και το κύριο φαγητό ήταν απαραίτητα κάποιο κρέας. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει και συχνά το ψάρι είναι το κύριο πιάτο. Αν αποφασίσετε να σερβίρετε ψάρι σαν πρώτο πρέπει να είναι ελαφρύ, ψητό ή βραστό με λαχανικά και όχι μαγειρεμένο με πλούσια σάλτσα, αν πρόκειται να ακολουθήσει πιάτο με κρέας. • Η σαλάτα σερβίρεται άλλοτε πριν και άλλοτε μετά το κύριο πιάτο - οι Γάλλοι την σερβίρουν μετά ενώ οι Αγγλοσάξονες πριν. Όμως η αρμονική αλληλουχία δεν στηρίζεται σε κανόνες απαράβατους. Αν το πρώτο πιάτο, για παράδειγμα, είναι λιπαρό και λιγώνει, η σαλάτα δροσίζει και είναι ευπρόσδεκτη πριν από το κύριο φαγητό. Σήμερα Γάλλοι σεφ συχνά σερβίρουν δύο σαλάτες: μία ανάμεσα στο πρώτο και το κύριο πιάτο και μία στο τέλος, ιδίως αν μετά το βασικό φαγητό ακολουθούν τυριά. • Το επιδόρπιο πρέπει να συμπληρώνει δημιουργικά και να ξαφνιάζει ευχάριστα. Προτιμώ να ξεκινώ από τα εποχιακά φρούτα και να κάνω τάρτες, κρέμες ή παγωτά. Κατά τη γνώμη μου, στις περισσότερες περιπτώσεις, τα πολύ πλούσια κέικ και οι τούρτες μπορούν να συμπληρώσουν μόνο ένα ιδιαίτερα ελαφρύ φαγητό.
117
food and drink
ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ! Ένα ολόκληρο μενού βασισμένο στον πιο διάσημο τρόπο διατροφής του κόσμου...
“ “
Γράφει η Σοφία Μπαδέκα
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Η πιο νόστιμη και ισορροπημένη δίαιτα, που, αν γίνει τρόπος ζωής, είναι και η πιο αποτελεσματική. Μάθε τους κανόνες και ξεκίνα τη μεσογειακή δίαιτα τώρα!
Τα συστατικά της • Άφθονα φρούτα και λαχανικά – ιδίως φυλλώδη και ωμά ή ελαφρώς μαγειρεμένα. • Δημητριακά και ζυμαρικά από σιτάρι ολικής αλέσεως, όσπρια, ξηροί καρποί και σπόροι, ελαιόλαδο (κατά προτίμηση ωμό), νερό. • Λίγα ψάρια και θαλασσινά, πουλερικά, αυγά, γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά, κρασί. • Ελάχιστα ζωικά προϊόντα, αλάτι, ζάχαρη, αναψυκτικά, επεξεργασμένα προϊόντα (μπισκότα, πατατάκια, κτλ.), λευκό αλεύρι και προϊόντα του, τηγανητά, κορεσμένα λιπαρά.
Φρούτο ή γιαούρτι 2%
Απογευματινό
Βραδινό
Γάλα 1,5% + δημητριακά ολικής άλεσης
Μεσημεριανό
Πρωινό
Δεκατιανό
Ενδεικτικό ημερήσιο πρόγραμμα μεσογειακής διατροφής
Γιαούρτι 2% με φρούτα ή φρουτοσαλάτα ή 1 χούφτα αμύγδαλα
8 SER-FREE
• Ψάρι ψητό ή κοτόπουλο ψητό ή μπιφτέκια σχάρας + σαλάτα ανάμικτη εποχής + 1 ψωμί σικάλεως • Λαχανικό λαδερο ή όσπρια + ανθότυρο + 1φέτα ψωμί σικάλεως
Τι πρέπει να αντικαταστήσεις: Σαλάτα ντάκο με τομάτα, ανθότυρο, κριθαρένιο παξιμάδι ή σαλάτα εποχής
• Το βούτυρο και τη μαργαρίνη με ελαιόλαδο, που θα μειώσει τα επίπεδα της «κακής» χοληστερόλης. • Τη ζάχαρη με μέλι. • Το κόκκινο κρέας με ψάρια ή πουλερικά. • Το πλήρες γάλα με γάλα 1,5%. • Το αλάτι με βότανα και καρυκεύματα, που θα δώσουν γεύση στα φαγητά.
119
food and drink
Υπερτροφές:
τα νέα φάρμακα;
Καθημερινά η επιστήμη της διατροφής ανακαλύπτει την πλειάδα θρεπτικών συστατικών που περιέχονται σε καρπούς και φρούτα με ηλικία εκατοντάδων χρόνων. Δεν πρόκειται για καινούρια κατηγορία τροφών, καθώς οι πρόγονοί μας τις είχαν εντάξει εδώ και αιώνες στη διατροφή τους ενώ συχνά χρησιμοποιήθηκαν ως φάρμακα ή μετατράπηκαν ως και σε αντικείμενο λατρείας. Η λίστα των υπερθρεπτικών εδώδιμων ουρανομήκης, ωστόσο το γκότζι, το ιπποφαές, ο λιναρόσπορος, τα μύρτιλλα και η σπιρουλίνα αποτελούν τα δημοφιλέστερα αυτών. Μία μόλις μπουκιά από τους καρπούς τους ή μερικές γουλιές των χυμών τους χαρίζουν στον οργανισμό τα αναγκαία αντιοξειδωτικά στοιχεία, ευεξία και ζωτικότητα ενώ ρυθμίζουν καθοριστικά τον μεταβολισμό και ενισχύουν την αντίστασή μας απέναντι σε πολλές ασθένειες.
Βατόμουρο goji
Ιπποφαές
Ο θάμνος του φύεται στις περιοχές του Θιβέτ και της Μογγολίας και ειδικά στην Κίνα ο καρπός goji σχετίζεται σχεδόν εδώ και έξι χιλιετίες με τις εγχώριες λαϊκές παραδόσεις. Xρησιμοποιείται ευρέως στην κινεζική ιατρική για την τόνωση της λειτουργίας των νεφρών και του ήπατος. Οι καρποί του έχουν χρώμα κόκκινο, όψη και μέγεθος σταφίδας. Συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, ενισχύει την όραση ενώ είναι ο πιο πρόσφατος “φίλος” των γυναικών από την οικογένεια των υπερτροφών λόγω της παρατηρημένης συμβολής του στη μείωση της κυτταρίτιδας. Καταλαλώνεται υπό τη μορφή καρπού ή χυμού άφοβα, αφού δεν έχουν αναφερθεί περιπτώσεις υπερδοσολογίας ενώ ενισχύει την αντιμετώπιση της αϋπνίας και τη μνήμη, βελτιώνει τη σεξουαλική ικανότητα κάθε ηλικίας και στην ευαίσθητη περίπτωση των εγκύων, τις ανακουφίζει συχνά από την πρωινή ναυτία.
Χαρακτηρίζεται ως «ο βασιλιάς των φυτών», είναι αρκετά δυσεύρετο σε μορφή καρπού, αφού συνήθως καταναλώνεται ως χυμός ή συμπλήρωμα διατροφής. Οι καρποί του παρότι εδώδιμοι είναι ιδιαίτερα ελαιώδεις, όξινοι και αφήνουν πολύ δυσάρεστη γεύση αν καταναλωθούν ωμοί. Συχνά αναμειγνύονται με χυμό μήλου ή σταφυλιού για να επιτευχθεί ηπιότερη γεύση ή παγώνονται για να ωριμάσουν και να μειωθεί ο όξινος χαρακτήρας τους. Μεταξύ άλλων συμβάλλει στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος, αναζωογονεί το δέρμα ενώ έχει παρατηρηθεί πως αυξάνει τη ζωτικότητα και βοηθά στην πνευματική εγρήγορση. Το όνομά του αποδίδεται στις συνήθειες των αρχαίων Ελλήνων κτηνοτρόφων, που το χρησιμοποιούσαν για να θρέψουν τα άλογά τους και να αποκτήσουν τρίχωμα με λαμπερό χρώμα (Ιπποφαές = ίππος + φάος, που σημαίνει ίππος λαμπρός).
(Goji berry= το μούρο της ευτυχίας)
120 SER-FREE
(Hippophae L.)
121
food and drink
Λιναρόσπορος
(σπόρος του φυτού Linum usitatissimum)
«Πρωταθλητής στα αντιοξειδωτικά» τόσο σε μορφή σπόρου όσο και ελαίου, το λιναρέλαιο, που προκύπτει από την έκθλιψή του. Οι ουσίες που περιέχει βοηθούν στην προστασία της καρδιάς, ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και συμβάλλουν στη μείωση της χοληστερίνης. Η υψηλή του περιεκτικότητα σε ίνες τον ανακηρύσσει σε πρώτης τάξης βοηθό για προβλήματα δυσκοιλιότητας. Το σκληρό του κέλυφος καθιστά δύσκολη την κατανάλωσή του σε μορφή σπόρου, οπότε προτιμάται αλεσμένος σε μορφή αλευριού, διαθέσιμο σε αρκετά καταστήματα με όσπρια. Βάζοντας τους σπόρους σε νερό αποβραδίς, ώστε το κέλυφός τους να μαλακώσει, την επόμενη μέρα μπορούμε να τους αξιοποιήσουμε σε σαλάτες, σούπες, πολύσπορο ψωμί ακόμα και ως πρόγευμα δημητριακών. Υπάρχουν ενδείξεις πως επίσης επιδρά ευεργετικά στους πόνους της περιόδου, τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και το σύνδρομο των ευερέθιστων εντέρων.
Μύρτιλλο
(Βlueberry, μπλε μούρο)
Ένας ακόμα διατροφικός «θησαυρός» που αποτελεί τη νέα, υγιεινότατη εμμονή
122 SER-FREE
όσων έχουν εξοικειωθεί με τις υπερτροφές. Σύμφωνα με τα στοιχεία που είναι διαθέσιμα στο πρώτο επίσημο ελληνικό wiki των blueberries, ecoblueberries.com και τον δημιουργό του και καλλιεργητή τους Πέτρο Καριπίδη, τα μύρτιλλα αποτελούν εξαιρετική πηγή φυτικών ινών, βιταμίνης C και E και αντιοξειδοτικών. Συμβάλλουν στην προστασία κατά του καρκίνου, των καρδιακών παθήσεων και πολλών ασθενειών που σχετίζονται με τη γήρανση. Επίσης στον καρπό του μύρτιλλου έχουν εντοπιστεί ουσίες που βοηθούν στην πρόληψη της ουρολοίμωξης, αυξάνουν το μεταβολισμό και συνδέονται με τη βελτίωση της όρασης καθώς και της εγκεφαλικής λειτουργίας. Μαρμελάδες, κρασί, χυμός και φυσικά ο γευστικότατος καρπός τους είναι μερικές από τις μορφές που μπορεί κάποιος να τα απολαύσει.
Σπιρουλίνα (Spirulina) Οι περισσότεροι την έχουμε συνηθίσει σε μορφή χαπιού, όμως πρόκειται για μικροφύκι με καταπράσινο χρώμα, που αναπτύσσεται σε γλυκά νερά. Το φυσικό της περιβάλλον είναι οι αλκαλικές -πλούσιες σε μέταλλα- λίμνες. Εντός συνόρων ιδεώδης περιοχή για την παραγωγή της είναι τα Θερμά της Νιγρίτας στις Σέρρες. Βασικό
συστατικό της η χλωροφύλλη, που κατά σχετική αντιστοιχία με τα φυτά, βοηθά στην αναδόμηση των ιστών του ανθρώπινου σώματος. Ως προς τις ευεργετικές της ιδιότητες, παρουσιάζει μεγάλη συγκέντρωση σε αντιοξειδωτικά, δρα υπέρ της πρόληψης του καρκίνου, βοηθά στην αποβολή των τοξινών του ανθρώπινου σώματος, μειώνει τα επίπεδα της χοληστερίνης στο αίμα και τις επιπτώσεις της αρθρίτιδας ενώ υποστηρίζεται πως συντελεί στη μείωση της όρεξης και κατ’ επέκταση στην απώλεια βάρους. Είναι διαθέσιμη σε βιολογικά καταστήματα και φαρμακεία σε μορφή χαπιών, σκόνης ή νιφάδων. Οι τελευταίες μπορούν να προστεθούν σε σαλάτες, σούπες και χυμούς. Ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις που πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωσή της ιδίως από όσους • πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα (λύκος, ρευματοειδής αρθρίτιδα) • αντιμετωπίζουν μεταβολικό σύνδρομο • και από γυναίκες που διανύουν περίοδο εγκυμοσύνης ή θηλασμού Ο ασφαλέστερος τρόπος για να προχωρήσετε στη λήψη της είναι η πρότερη ιατρική συμβουλή.
123
food and drink
Ρεγγοσαλάτα που ζητάει… τσίπουρο Προϋποθέσεις για την επιτυχία είναι οι ακόλουθες: Καλή παρέα και καλό παγωμένο τσίπουρο, πάντα χωρίς γλυκάνισο, και πάντα Σερραϊκό! Υλικά
Εκτέλεση
• 200 γραμμάρια ρέγγα φιλέτο • 200 γραμμάρια γιαούρτι στραγγιστό • 100 γραμμάρια μαγιονέζα με ελαιόλαδο • 150 γραμμάρια αγγουράκια τουρσί • χυμός και φλοίδες από ένα λεμόνι ακέρωτο βιολογικό • το πράσινο μέρος από ένα φρέσκο κρεμμυδάκι • το 1/3 από ένα ματσάκι άνηθο (ή και λίγο περισσότερο) • το 1/3 από φρέσκια καυτερή πιπεριά (ή κατά βούληση ανάλογα με τα γούστα σας) • μισό σφηνάκι ελαιόλαδο έξτρα παρθένο
Ψιλοκόβουμε το φιλέτο της ρέγγας. Προσθέτουμε το χυμό ενός λεμονιού και τις φλοίδες του, έπειτα το κρεμμυδάκι, τον άνηθο, τα αγγουράκια τουρσί και την καυτερή πιπεριά ψιλοκομμένα, την μαγιονέζα, το γιαούρτι και στο τέλος το ελαιόλαδο. Ανακατέβουμε πολύ καλά και σερβίρουμε. Συνοδεύεται με: φρυγανισμένο χωριάτικο ψωμί που έχουμε προσθέσει ρίγανη και λίγο χοντρό αλάτι και ραντίσει με ελαιόλαδο (πάντα έξτρα παρθένο από το Σμάρι Ηρακλείου) ή κρίθινα κρητικά παξιμαδάκια.
124 SER-FREE
κήπος
&
καλλιέργειες
Back to nature
Αν πιστεύεις ότι για να καλλιεργήσεις – έστω ερασιτεχνικά – λίγα ζαρζαβατικά και μερικά κηπευτικά πρέπει να έχεις στρέμματα επί στρεμμάτων, απατάσαι! Το Ser-Free ρώτησε τους ειδικούς ποιες είναι οι ιδανικές καλλιέργειες και ποια τα πρώτα βήματα για νέους, άπειρους αλλά ορεξάτους ερασιτέχνες παραγωγούς αλλά και για εκείνους που θέλουν να ασχοληθούν με την γη επαγγελματικά. Οι επόμενες σελίδες είναι γεμάτες συμβουλές και προτάσεις για επιστροφή στη… μητέρα γη!
126 SER-FREE
κήπ
ος
Πρακτικές συμβουλές για να φτιάξετε το δικό σας λαχανόκηπο Γράφει ο Μαργαρίτης Παπαευστρατίου, Τεχνολόγος Γεωπόνος. Συνεργάτης στην εταιρία ΑΓΡΟΕΦΟΔΙΑ Μιχαήλ Παπαπαναγιώτου Α.Ε.
Μ
Με την ανεργία να σκαρφαλώνει πάνω από 25% και την οικονομική κρίση να βαθαίνει ακόμη περισσότερο η γεωργία γίνεται πλέον... πολύ ελκυστική. Ολοένα και περισσότεροι συμπολίτες μας ψάχνουν να ασχοληθούν με την καλλιέργεια της αγροτικής γης, φτιάχνοντας για αρχή έναν μικρό λαχανόκηπο.
οφέλη του. Ο γενικός κανόνας στο βάθος σποράς είναι περίπου τρεις φορές το μέγεθος του σπόρου. Το φως όπως η υγρασία και η θερμοκρασία είναι απαραίτητη για το φύτρωμα των σπόρων. Όλα αυτά όπως είπαμε γίνονται στην κατάλληλη εποχή σποράς για κάθε λαχανικό.
Μέσα απ’ αυτό το άρθρο λοιπόν θα ήθελα να δώσω μερικές συμβουλές σε όλους εκείνους που ξεκινούν για πρώτη φορά να φτιάξουν το δικό τους λαχανόκηπο.
• Ο μήνας που διανύουμε τώρα είναι κατάλληλος για την φύτευση έτοιμων σποροφύτων υβριδίων διαφόρων λαχανικών στο θερμοκήπιο και λίγο αργότερα έξω στο ύπαιθρο, τα οποία μπορείτε να προμηθευτείτε από την εταιρία μας (ΑΓΡΟΕΦΟΔΙΑ Μιχαήλ Παπαπαναγιώτου Α.Ε.).
Το φύτεμα των λαχανικών από σπόρους είναι μια εύκολη δουλειά, αρκεί να ακολουθήσουμε σωστά κάποιους γενικούς κανόνες. Η εποχή σποράς ή φύτευσης ποικίλει ανάλογα με το λαχανικό που θέλουμε να σπείρουμε. Η εταιρία μας διανέμει δωρεάν σχετικό έντυπο, όπου φαίνονται για κάθε λαχανικό η εποχή σποράς ή φύτευσης, το βάθος σποράς και οι αποστάσεις φύτευσης για κάθε λαχανικό. Το χώμα όπου θα σπείρουμε τον σπόρο θα πρέπει να είναι ελαφρύ, καλά δουλεμένο, να στραγγίζει καλά και να μην κρατά υγρασία. Σ’ αυτό μπορεί να βοηθήσει η ανάμιξη του χώματος με μια ποσότητα τύρφης και μια ποσότητα ζεόλιθου. Η τύρφη είναι γνωστή από παλιά στους καλλιεργητές ως μέσο εδαφικού υποστρώματος, ο δε ζεόλιθος είναι ένα φυσικό ορυκτό που κάνει την εμφάνισή του δειλά - δειλά τα τελευταία χρόνια στην ελληνική γεωργία ως μέσο για την βελτίωση της δομής του εδάφους αλλά και της απόδοσης των καλλιεργειών σε τέτοιο βαθμό που να αξίζει να τον χρησιμοποιούμε για να συγκρίνουμε τα
• Στο έδαφος όπου θα φυτευτούν τα
σπορόφυτα θα πρέπει να ενσωματωθεί βιολογικό ή χημικό λίπασμα για τις τροφικές ανάγκες των σποροφύτων. Στη συνέχεια αυτό που μένει είναι το πότισμα και ο έλεγχος των φυτών μας για τυχών εμφάνιση διαφόρων εχθρών και ασθενειών. Η εταιρία μας διαθέτει διάφορα βιολογικά και χημικά σκευάσματα για την καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών των φυτών. Σας περιμένουμε στο κατάστημα μας για να λύσουμε οποιαδήποτε απορία έχετε γύρω από την καλλιέργεια των λαχανικών. Εύχομαι σε όλους μία καλή και αποδοτική καλλιεργητική χρονιά!
INFO ΑΓΡΟΕΦΟΔΙΑ Μιχαήλ Παπαπαναγιώτου Α.Ε Εμμ.Ανδρόνικου 46-48
128 SER-FREE
κήπ
ος
Οδηγός αγοράς για φυτώρια Έφτασε η στιγμή να αγοράσετε φυτά που θα στολίσουν τον κήπο ήτο μπαλκόνι σας; Για να κάνετε σωστές αγορές δώστε προσοχή στα παρακάτω 5 σημαντικά σημεία:
1
Το χώμα στη γλάστρα. Παρατηρείστε το επιφανειακό χώμα στις γλάστρες των φυτών που επιλέγετε, Όταν αυτό είναι καθαρό, απαλλαγμένο από ζιζάνια, σημαίνει ότι τα φυτά έχουν συντηρηθεί σωστά και είναι πιο ανθεκτικά σε ασθένειες.
2
Τη ρίζα του φυτού. Είναι πολύ σημαντικό το ριζικό σύστημα του φυτού να είναι καλά αναπτυγμένο, καθώς αυτό θα διασφαλίσει μία επιτυχή μεταφύτευση. Σε μικρού και μεσαίου μεγέθους γλάστρες μπορείτε εύκολα να το διαπιστώσετε, ανασηκώνοντας ελαφρά το φυτό με μεγάλη προσοχή ώστε να μην προκληθεί ζημιά στον κορμό και τα κλαδιά του.
3
Τις εντομολογικές προσβολές. Πολλές φορές θα συναντήσετε στα φύλλα των φυτών κάποιες συστροφές, φαγώματα είτε εξογκώματα. Άλλες φορές πάλι θα παρατηρήσετε έντονα στίγματα και κολλώδεις ουσίες. Όταν κάποια από τα παραπάνω σημάδια εμφανίζονται εκτεταμένα καλύτερα να αποφύγετε την αγορά του φυτού.
4
Το «λαιμό» του φυτού. Ένα πολύ ευπαθές και ευαίσθητο τμήμα των εποχιακών κυρίως φυτών είναι ο λαιμός (το σημείο του κορμού που εφάπτεται με το χώμα λίγο πριν ξεκινήσει η ρίζα).Ειδικά σε φυτά που δεν έχουν ξυλοποιημένο κορμό, πρέπει να κοιτάτε πάντα ο κορμός να βρίσκεται σε καλή κατάσταση, δηλαδή να είναι αρκετά παχύς και να μην παρουσιάζει αλλοιώσεις.
5
Το μέγεθος της γλάστρας. Αφού, έχετε ελέγξει όλα τα παραπάνω, είναι πολύ σημαντικό να προσέξετε το μέγεθος της γλάστρας των φυτών που θα αγοράσετε, ιδιαίτερα όταν αυτά πρόκειται να μεταφυτευθούν σε άλλες γλάστρες στον κήπο ή στο μπαλκόνι. Η χωρητικότητα (σε λίτρα) της καινούργιας γλάστρας θα πρέπει να είναι τουλάχιστον διπλάσια από αυτή της γλάστρας φυτωρίου έτσι ώστε να διασφαλιστεί η επιτυχής μεταφύτευση
9
130 SER-FREE
καλ λ
ιέργ ειες
Μιλτιάδης Τζελέπης, ιδιοκτήτης Agromarket
Καθετοποίηση παραγωγής ή συμβολαιακή γεωργία οι λύσεις για τον Σερραίο παραγωγό
Π
Που πρέπει να στραφούν οι νέοι αγρότες σήμερα;
Κατευθυντήριες γραμμές δίνονται στους αγρότες σήμερα;
Ο αγρότης θα πρέπει να στραφεί σε καλλιέργειες με την κατά το δυνατόν υψηλότερη προστιθεμένη αξία, που θα παράγεται με το χαμηλότερο δυνατό κόστος και θα εξασφαλίζει τη διάθεση του προϊόντος. Αυτό επιτυγχάνεται είτε με την καθετοποίηση της παραγωγής του, δηλαδή το προϊόν που θα παράγει να το διαθέτει ο ίδιος στην αγορά είτε εφαρμόζοντας την συμβόλαιακη γεωργία δηλ. κάνοντας συμβόλαιο πώλησης με φερέγγυους αγοραστές της παραγωγής τους.
Οι κατευθυντήριες γραμμές που δίνονται ή θα έπρεπε να δίνονται από τους αρμοδίους φορείς είτε του δημοσίου είτε του ιδιωτικού τομείς δεν υφίστανται ή είναι ελλιπείς. Η ευθύνη όμως έγκειται στον ίδιο τον αγρότη ο οποίος στην σημερινή εποχή δεν πρέπει να είναι μόνο καλλιεργητής - παραγωγός . Συγχρόνως θα πρέπει να είναι επιχειρηματίας, γεωπόνος και λογιστής της εκμετάλλευσης του. Η διαχείριση θα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να είναι μακροχρόνια βιώσιμη και επικερδής η εκμετάλλευση του.
Στο κατάστηµά µας µπορείτε να βρείτε τα πάντα για τον κήπο και το σπίτι Service για όλα τα µηχανήµατα κήπου
Σπορά γκαζόν Τοποθέτηση έτοιµου χλοοτάπητας Αυτόµατο πότισµα
Επένδυση πέτρα
Ξύλινες κατασκευές
Παιδικές χαρές
Περγκολές - παγκάκια - τραπεζόπαγκοι Σχεδίαση 3D
Συντήριση κήπων
Αναλαµβάνουµε ανακαινίσεις σπιτιών και καταστηµάτων
SER-FREE
Μεγάλες Προσφορές στο e-shop: www.e-enkipo.gr
μία εικόνα, χίλιες
e-shop: www.e-enkipo.gr
λέξεις!
133
ειες γ ρ λλιέ
κα
Τ
Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο αγρότη; Σε ποια είδη/καλλιέργειες να στραφεί; Τα τελευταία 2-3 χρόνια εχει παρατηρηθεί μια προτίμηση του καταναλωτικού κοινού προς κάποια προιόντα που έχουν σχέση με διάφορες νέες ή εναλλακτικές καλλιέργειες. Σ αυτό έχουν συμβάλει κατά μεγάλο βαθμό τα ΜΜΕ που κατευθύνουν το κοινό προς τα κει, πράγμα που κατα την γνώμη μου είναι πολύ σωστό διότι πρέπει όλοι μας να αρχίσουμε να βάζουμε στην διατροφή μας και στην καθημερινότητά μας προϊόντα που σχετίζονται με νέες καλλιέργειες όπως το ιπποφαές ή το μύρτιλο. Αν εγώ ήμουν νέος αγρότης θα στρεφόμουν ως ένα βαθμό προς αυτή την κατεύθυνση και λέω ως ένα βαθμό καθώς ακόμα υπάρχει ένα πρόβλημα διάθεσης και μεταποίησης των προϊόντων αυτών στην χώρα μας άρα χρειάζεται αρκετή ‘έρευνα’ πριν κάποιος αποφασίσει να ασχοληθεί με αυτά. Φυσικά από την άλλη υπάρχουν και οι πιο συμβατικές καλλιέργειες στις οποίες μπορεί να στραφεί ένας νέος αγρότης και μπορούν να έχουν άμεση διάθεση από τον ίδιο, πράγμα πολύ σημαντικό, όπως τα λαχανοκομικά είδη τα οποία καταναλώνονται ευρέως από το κοινό και το κυριότερο είναι πως υπάρχει η γνώση για την σωστή καλλιέργειά τους κάτι που ακόμα δεν το βρίσκουμε επαρκώς στις εναλλακτικές καλλιέργειες. Επίσης με το ίδιο σκεπτικό μπορεί κάποιος να
ασχοληθεί με την δενδροκομεία ακόμα και σε ημιεπαγγελματικό επίπεδο αλλά υπάρχει μεγαλύτερο κόστος. Συνήθως προτείνω σε νέους αγρότες να στρέφονται στις πιο συμβατικές καλλιέργειες κυρίως για τον λόγο του ότι μπορούν να διαθέτουν τα προϊόντα τους οι ίδιοι άμεσα και σε καθημερινή βάση.
απαραίτητη. Προσωπικά πιστεύω πως η διαπροσωπική σχέση του αγρότη και ακόμα και του ερασιτέχνη με τον γεωπόνο είναι πολύ σημαντική για την εξέλιξη μιας καλλιέργειας για τον λόγο που ανέφερα ότι κάθε περίπτωση είναι διαφορετική.
Πόση ανάγκη έχει ένας νέος αγρότης ή ένας ερασιτέχνης καλλιεργητής από την σωστή καθοδήγηση ενός εξειδικευμένου καταστήματος με γεωπονικά είδη;
Είναι τα γεωργικά φάρμακα επιβλαβή για τον άνθρωπο και το περιβάλλον;
Ένας ερασιτέχνης και ακόμα περισσότερο ένας νέος αγρότης χρειάζεται την άμεση καθοδήγηση του γεωπόνου για όλα τα θέματα που αφορούν την καλλιέργεια με την οποία ασχολείται καθώς ένα εξειδικευμένο κατάστημα μπορεί να του παρέχει ότι χρειάζεται την κατάλληλη περίοδο που το χρειάζεται. Άλλωστε ο γεωπόνος είναι αυτός που μπορεί να δώσει έναν σωστό προγραμματισμό από την αρχή της καλλιέργειας και τον κατάλληλο προγραμματισμό όσον αφορά τα φάρμακα που θα εφαρμοστούν, την λίπανση και την καταπολέμηση διάφορων ασθενειών. Κάποιοι ίσως να νομίζουν πως με διάφορες πληροφορίες που θα πάρουν από το internet για παράδειγμα θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες της καλλιέργειας τους όμως κάθε περίπτωση είναι διαφορετική γι αυτό και η άμεση συνεργασία με τον γεωπόνο είναι
Τα γεωργικά φάρμακα αν εφαρμόζονται στις κατάλληλες δοσολογίες και με την κατάλληλη συχνότητα και πάντα υπό τις οδηγίες του γεωπόνου τότε δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος ούτε για τον άνθρωπο ούτε για το περιβάλλον. Άλλωστε τα γεωργικά φάρμακα που υπάρχουν προς διάθεση στα γεωπονικά καταστήματα είναι όλα εγκεκριμένα από την Ευρωπαϊκή Ένωση πράγμα που σημαίνει πως υπάρχει έλεγχος όσον αφορά την δραστική τους ουσία και την χημική τους σύσταση. Επίσης τα τελευταία χρόνια υπάρχει η τάση από πολλούς καταναλωτές να προμηθεύονται φάρμακα από γειτονικές χώρες για λόγους οικονομικούς. Αυτό φυσικά αποτελεί λανθασμένη κίνηση για τον λόγο του ότι τα σκευάσματα που προμηθεύονται συνήθως δεν έχουν έγκριση στην χώρα μας και βέβαια είναι αμφιβόλου ποιότητας κάτι που τις περισσότερες φορές γυρνάει εναντίον του καταναλωτή.
Γιώργος Τζιώρας, ιδιοκτήτης Agroserres
Η διαπροσωπική σχέση του αγρότη - ακόμα και του ερασιτέχνη - με τον γεωπόνο είναι πολύ σημαντική για την εξέλιξη μιας καλλιέργειας
SER-FREE
Κοµνηνών 24, Σέρρες Τ. 23210 59707 Κ. 6946 951707
135
ΑΣΙΑ ΜΠΙΛΙΤΟΥ ΑΝΑΣΤρρες 29ης Ιουνίου 4, Σέ 0 25207 Τηλέφωνο: 2321
ΜΑΝΤΣΙΟΥ ΑΝΑΣΤ
ΑΣΙ
Α Βενιζέλου 54, Σέ ρρες Τηλέφωνο: 2321 0 65910
ΦΕΛΕΜΕΝΓΚΗ ΣΤ
ΑΜΑΤΙΑ Σιδηρόκαστρο Σε ρρών Τηλέφωνο: 2323 0 28280 ΡΓΙΑ ΚΑΠΑΝ∆ΕΛΗ ΓΕΩρρες Μεραρχίας 28, Σέ 0 21620 Τηλέφωνο: 2321
SER-FREE
ΣΟΦΙΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΙ∆ΟΥ ρρες Μεραρχίας 68, Σέ 0 50727
Τηλέφωνο: 2321
ΚΑΡΥ∆Α ΣΤΕΛΛΑ
Κοµνηνών 20, Σέ ρρες Τηλέφωνο: 2321 0 35111
fit a
nd h
ealt
hy
Εμπιστευτείτε την ομορφιά σας μόνο στα Νόμιμα Εργαστήρια Αισθητικής που φέρουν το παραπάνω σήμα. ΜΠΑ∆ΕΚΑ ∆ΕΣΠ
ΟΙΝ
Α Παπαπαύλου 11, Σέρρες Τηλέφωνο: 2321 0 20432
ΑΗΛ
ΤΖΕΒΕΛΕΚΗΣ ΜΙΧν
Νιγρίτα Σερρώ 0 25724 Τηλέφωνο: 2322
ΚΙΚΗ ΤΣΕΡΜΕΝΤΖΕΛΗ ρρες
ΛΑΖΑΡΙ∆ΟΥ ΣΟΥ
ΑΓΓΕΛΙ∆ΟΥ ΕΛΙΣ
MAΡΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΓΛΟΥ ρρες ∆. Σολωµού 44, Σέ
Στρυµώνος 28, Σέ 0 65566 Τηλέφωνο: 2321
ΑΒΕΤ
Κορίνθου 1, Σέρρ ες Τηλέφωνο: 2321 0 23710
ΛΤΑΝΑ
Π. Μελά 11, Σέρρ ες Τηλέφωνο: 2321 0 98005
0 26837
Τηλέφωνο: 2321
ΚΕΣΚΙΝΙ∆ΟΥ ΓΕΩ
ΡΓΙΑ Γεωργίου Παπανδ ρέου 8, Σέρρες Τηλέφωνο: 2321 0 22290 ΚΗ ΒΥΖΙΩΤΟΥ ΚΥΡΙΑν Ηράκλεια Σερρώ Τηλ.: 2325023092
ΤΣΙΚΑΜΠΑΚΑ ΑΝ
ΑΣΤ
ΑΣΙΑ Μαραγκουδάκη 10 , Σέρρες Τηλέφωνο: 2321 0 26303
138 SER-FREE
Τ
Τι είναι οι διατροφικές διαταραχές; Είναι πολύπλοκες διαταραχές που χαρακτηρίζονται από υπερβολική ανησυχία για το σχήμα και βάρος του σώματος που οδηγεί σε βλαβερές συμπεριφορές. Σε ποια ηλικία εμφανίζονται; Η πιο κρίσιμη ηλικία είναι η εφηβεία. όπου συμβαίνουν αλλαγές στο σώμα και ιδιαίτερα των κοριτσιών. Ο χώρος της μόδας με τα ανορεκτικά πρότυπα, το ανταγωνιστικό περιβάλλον του σχολείου, η κακή εικόνα σώματος και η ενθάρρυνση των εφήβων να κάνουν δίαιτες για να έχουν τέλειο σώμα είναι μερικοί μόνο παράγοντες που μπορεί να παρασύρουν μια έφηβη κοπέλα. Τα άτομα που πάσχουν από διατροφική διαταραχή αντιλαμβάνονται το πρόβλημα τους; Δυστυχώς τα άτομα που πάσχουν τις πιο πολλές φορές δεν αντιλαμβάνονται το πρόβλημά τους. Στην Νευρική ανορεξία για παράδειγμα θα πάνε στον διαιτολόγο για να κάνουν δίαιτα και στην Βουλιμία επίσης αντί να προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν τους εμετούς θα ζητήσουν διαιτολόγιο πιστεύοντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα λύσουν το πρόβλημα τους. Το συγκεκριμένο θέμα είναι μήπως λίγο ταμπού;
fit a
nd h
Πραγματικά είναι πολύ δύσκολο για ένα άτομο να ζητήσει βοήθεια όσο και να την έχει ανάγκη. Φανταστείτε ότι τα βουλιμικά άτομα πρέπει να αποκαλύψουν στον διαιτολόγο ότι κάνουν εμετούς μετά το φαγητό κάτι που μπορεί να μην το ξέρει ούτε η οικογένεια ή ο σύζυγος αλλά μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούν να βοηθήσουν τους εαυτούς τους. Μπορούν να αντιμετωπιστούν οι διατροφικές διαταραχές; Όσο πιο γρήγορα διαγνωστούν τόσο πιο εύκολα μπορούν να θεραπευτούν. Για την σωστή αντιμετώπιση απαιτείται βοήθεια από γιατρό, ψυχολόγο και διαιτολόγο. Ο διαιτολόγος που μπορεί να βοηθήσει ένα τέτοιο άτομο; Το πρώτο πράγμα που μπορεί να κάνει ο διαιτολόγος είναι να διαγνώσει αν ένα άτομο πάσχει από διατροφική διαταραχή ή πληρεί άτυπα κάποια κριτήρια των διαταραχών. Να ενημερώσει και να επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση της ασθένειας και όχι να δώσει δίαιτα. Η προσέγγιση είναι ιδιαίτερη και επικεντρώνεται: • στην σωστή σίτιση, • στην εικόνα σώματος, • στους τρόπους παρεμπόδισης εκκαθαριστικών συμπεριφορών όπως ο εμετός, • στην αλλαγή συμπεριφορών, • διαχείριση συναισθημάτων που πυροδοτούν υπερφαγία,
ealt
hy
• διόρθωση λανθασμένων απόψεων πάνω στο φαγητό Ποια είναι τα βασικά που πρέπει να γνωρίζει ο πελάτης πριν από μια συνεδρία για αισθητική περιποίηση του προσώπου; • Να απευθύνεται σε πτυχιούχο αισθητικό ΤΕΙ • Να γνωρίζει ότι υπάρχει ο απαραίτητος εξοπλισμός για την εφαρμογή θεραπειών • Ότι τηρούνται οι κανόνες υγιεινής και απολύμανσης του εξοπλισμού που θα χρησιμοποιηθεί • Ότι οι θεραπείες είναι εφικτές και ανάλογες του τύπου δέρματός της • Να αναφέρει τυχόν αλλεργίες του σε οποιοδήποτε συστατικό γνωρίζει ότι είναι αλλεργικός • Να αναφέρει τυχόν εγκυμοσύνη • Να γνωρίζει ότι ορισμένες θεραπείες δεν μπορούν να εφαρμοστούν αν υπάρχουν προβλήματα υγείας του • Γι’ αυτό πρέπει να ληφθεί από την αισθητικό ένα μικρό ιατρικό ιστορικό και μετά να γίνει εφαρμογή οποιασδήποτε θεραπείας • Οι θεραπείες προσώπου εφαρμόζονται σε πρόσωπα χωρίς βλάβες δηλαδή σε πρόσωπα χωρίς πληγές, εγκαύματα, δερματικές παθήσεις, έρπη, εμπύρετες καταστάσεις
Έγκαιρη διάγνωση = γρήγορη θεραπεία Τάνια Λαζαρίδου & Νικόλαος Δήμος ιδιοκτήτες του κέντρου αισθητικής & διαιτολογίας DL
9
140 SER-FREE
fit a
Π
nd h
Που σταματά ο ρόλος του δερματολόγου και που ξεκινά ο ρόλος του αισθητικού στην αντιμετώπιση της ακμής; Η ακμή αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα για τους νέους γιατί δημιουργεί έντονα σωματικά και ψυχικά προβλήματα, προσβάλλει συνήθως τους εφήβους και δεν απομακρύνεται εύκολα. Η καλύτερη λύση για τη θεραπεία της ακμής είναι η συνεργασία μεταξύ δερματολόγου και αισθητικού. Όταν η ακμή βρίσκεται στα αρχικά στάδια π.χ. στο στάδιο των ανοιχτών ή κλειστών φαγεσωρών και των μικροκύστεων, μπορούμε εμείς οι αισθητικοί να καθαρίσουμε το πρόσωπο αφαιρώντας το σμήγμα από τους επιβαρημένους θύλακες για αποσυμφόρηση της περιοχής. Έτσι, ακόμα και παράλληλα με τη θεραπεία του δερματολόγου το αποτέλεσμα θα είναι καλύτερο. Σε εκτεταμένες υποτροπιάζουσες φλεγμονώδεις βλάβες σίγουρα οι αισθητικοί δεν επεμβαίνουμε όσο διαρκεί συστηματική
θεραπεία και αγωγή. Μετά το τέλος της αγωγής, στο στάδιο της αποκατάστασης είναι απαραίτητη η αισθητική φροντίδα του προσώπου και η άμεση ενυδάτωση του, διότι η αγωγή προκαλεί έντονη αφυδάτωση του δέρματος έως και εκτεταμένη απολέπιση. Με πόσες συνεδρίες μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι θα έχουμε ικανοποιητικά αποτελέσματα στην αισθητική προσώπου - σώματος; Δεν υπάρχει συγκεκριμένος χρόνος στην αντιμετώπιση οποιουδήποτε προβλήματος, είτε αφορά το πρόσωπο είτε το σώμα, στο χώρο της αισθητικής. Κάθε άτομο είναι μοναδικό και ιδιαίτερο όπως και οι ανάγκες του. Όποιος θέλει πραγματικά ένα καλό αποτέλεσμα είναι πρόθυμος ν` αφιερώσει τον χρόνο που χρειάζεται. Με την πρόοδο και την εξέλιξη της τεχνολογίας οι συνεδρίες που απαιτούνται πλέον για ένα πολύ καλό αποτέλεσμα είναι ελάχιστες, συγκριτικά με το παρελθόν.
ealt
hy
Δώστε - μέσω του Ser-Free - τρεις βασικές συμβουλές στις πελάτισσες/πελάτες σας. Τι πρέπει να αποφεύγουν και τι να υιοθετήσουν; Οι περισσότεροι σήμερα είναι αρκετά ενημερωμένοι κι αυτό κάνει τη δουλειά μας πιο εύκολη. Αυτό που θα ήθελα να πω και να τονίσω σε όσους σέβονται τον εαυτό τους και τους άλλους είναι, όταν θα επιλέγουν τους χώρους αισθητικής, να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί... Μη θυσιάζετε, στο βωμό της κρίσης, την ποιότητα, την υγιεινή, τον επαγγελματισμό και την υπεύθυνη καθοδήγηση σε ο,τι κάνετε. Ακόμα και μια απλή αποτρίχωση κρύβει κινδύνους... Σωστή ενημέρωση λοιπόν και έρευνα αγοράς.
«Μη θυσιάζετε, στο βωμό της κρίσης, την ποιότητα, την υγιεινή, τον επαγγελματισμό και την υπεύθυνη καθοδήγηση σε ο,τι κάνετε…» Σοφία Παναγιωτίδου
ιδιοκτήτρια του κέντρου αισθητικής Nouvelle Esthetique
142 SER-FREE
fit a
H
nd h
Η κρίση επηρέασε τα κέντρα αισθητικής; Φυσικά και επηρέασε. Αν υποστήριζα το αντίθετο θα ήταν ψέματα. Όλη αυτή η κατάσταση έχει επηρεάσει αρνητικά την ψυχολογία της γυναίκας που φρόντιζε τον εαυτό της. Γι’ αυτό και εμείς έχουμε προσαρμόσει τις τιμές μας στα νέα δεδομένα έτσι ώστε να δουλεύουμε στο κόστος των θεραπειών χωρίς να χρεώνουμε την παροχή υπηρεσιών και φυσικά χωρίς να την υποβαθμίζουμε. Με πόσες συνεδρίες μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι θα έχουμε ικανοποιητικά αποτελέσματα στην αισθητική προσώπου – σώματος; Εξαρτάται από την ηλικία, την κατάσταση του προσώπου και των προβλημάτων που έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Το ίδιο ισχύει και για το σώμα με δεδομένο ότι η κάθε περίπτωση είναι μοναδική και έχουμε να αντιμετωπί-
σουμε διαφορετικά προβλήματα και καταστάσεις. Επίσης εξαρτάται από την μέθοδο που θα εφαρμόσουμε. Ανάλογα με την κάθε θεραπεία προτείνουμε διαφορετικό αριθμό συνεδρίων. Υπάρχουν θεραπείες που απαιτούν πολύ λίγες εφαρμογές και άλλες που απαιτούν περισσότερες. Βέβαια από τις πρώτες συνεδρίες το αποτέλεσμα είναι ορατό. Βάζοντας ένα μέσο όρο ένας αριθμός 8-10 συνεδρίων τόσο για το πρόσωπο όσο και για το σώμα έχει εξαιρετικά αποτελέσματα. Δώστε μέσω του Ser-Free μερικές βασικές συμβουλές στις πελάτισσες – πελάτες.
ealt
hy
εξασφαλίζει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες με αναβαθμισμένη αισθητική και προσωπική φροντίδα. - Να μην επηρεάζονται από υποτιθέμενα δώρα και εξευτελιστικές τιμές που στη συνέχεια υποκρύπτουν δεσμεύσεις με πακέτα με μεγάλη οικονομική επιβάρυνση και υποβαθμισμένη παροχή υπηρεσιών. - Τέλος αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι είναι ότι η φροντίδα του προσώπου και του σώματος είναι σημαντική όχι μόνο για λόγους εξωτερικής εμφάνισης αλλά και για λόγους υγείας καθώς και καλής ψυχολογίας.
- Αρχικά θα πρέπει να απευθύνονται αποκλειστικά στα νόμιμα κέντρα αισθητικής με πτυχιούχους αισθητικούς. Δεν είναι δύσκολο να ενημερωθούν γι’ αυτά μέσω του Συλλόγου Αισθητικών. Αυτό
«Η φροντίδα του προσώπου και του σώματος είναι σημαντική όχι μόνο για λόγους εξωτερικής εμφάνισης αλλά και για λόγους υγείας καθώς και καλής ψυχολογίας» Ηλέκτρα Τσικαμπάκα
ιδιοκτήτρια του κέντρου υγείας & ομορφιάς “Τσικαμπάκα”
144 SER-FREE
Αναζητήστε τις προσφορές μα ς
145
Ώρα
για γυµναστική! Είναι σημαντικό να ξεκινήσετε αμέσως γυμναστική, γιατί όσο μένουν τα κιλά τόσο πιο δύσκολα χάνονται.
Δευτέρα 30΄ Διάδρομο (βάδισμα): 200-250 θερμίδες 60΄ δυναμικό πρόγραμμα (π.χ. trx, fit bar, 6 packs...): 250-300 θερμίδες
Τρίτη 15΄ Διάδρομο βάδισμα: 100 θερμίδες 60΄ Πισίνα ή Aqua: 450-500 θερμίδες 10΄ Τζακούζι (χαλάρωση μυών)
Body Mind
&
Οι γυμναστές του ASANA μοιράζονται μαζί μας τα μυστικά της προσωπικής ευεξίας και μας εξηγούν πώς θα χάσουμε τα περιττά κιλά πριν από το καλοκαίρι.
Τετάρτη 30΄ Διάδρομο: 200-250 θερμίδες 60΄ Βάρη (total body): 200-250 θερμίδες
Πέμπτη 60΄ Αερόβιο πρόγραμμα αίθουσας (zumba - dance aerobic - pace): 450-500 θερμίδες 60’ mind and body programs (Pilates -body balance-power yoga): 200-300 θερμίδες
Παρασκευή 60΄ Πισίνα-Αqua: 450-500 θερμίδες 30΄ Τζακούζι-χαμάμ η σάουνα για χαλάρωση
Σάββατο 60΄ Περπάτημα η τρέξιμο σε υπαίθριο χώρο: 300 με 600 θερμίδες Ποδήλατο: 500 θερμίδες
Κυριακή Δραστηριότητες με τους φίλους η την οικογένεια, κατά προτίμηση εξωτερικούς χώρους για ευεξία και τόνωση του εσωτερικού μας κόσμου, ενδυνάμωση για την έναρξη της καινούριας εβδομάδας. Θερμίδες ανάλογα με την δραστηριότητα.
SER-FREE
fit a
nd h
Ζumba Fitness Είναι το εμπνευσμένο πρόγραμμα από τον λατινοαμερικανικό χορό που έχει εισχωρήσει στις αίθουσες των γυμναστήριων και για τα καλά στην ζωή μας. Μας δίνει κέφι, ζωντάνια και εκτόνωση ενώ παράλληλα μας δίνει την ευκαιρία να χάνουμε και πολλές θερμίδες. Θυμηθείτε είναι εύκολη, ευχάριστη και πάνω από όλα αποτελεσματική άσκηση. Είναι το πρόγραμμα με τις “γρήγορες κινήσεις” θα αποκτήσετε το τέλειο σώμα χορεύοντας!
ealt
hy
Καινούργια Προγράμματα Body balance Το πρόγραμμα που συνδυάζει αρμονικά ασκήσεις tai chi, yoga και pilates. Με τη συνοδεία εκπληκτικές μουσικής Les Mills international. Ακλουθώντας αυτό το πρόγραμμα για 55 λεπτά χάνετε πάνω από 320 θερμίδες βελτιώνοντας τη δύναμη την ευκαμψία-ευλυγισία σας. Παράλληλα ενισχύετε και τονώνετε τη ψυχική σας ευεξία και τη σωματική σας ισορροπία. Η μοναδικότητα αυτού του προγράμματος θα σας μεταφέρει σε ένα άλλο χώρο και χρόνο. Δοκιμάστε το!
Sentao Yoga Παιδική Κολύμβηση Η καλύτερη γυμναστική για παιδιά γιατί μπορεί να γυμνάσει όλο το σώμα ταυτόχρονα. Είναι διασκεδαστικό και δεν υπάρχουν τραυματισμοί. Οι περισσότεροι παιδίατροι, για την ομαλή μυϊκή ανάπτυξη των παιδιών, συστήνουν το συγκεκριμένο είδος άσκησης. Στη χώρα στην οποία ζούμε είναι βασικό να ξέρουμε κολύμπι. Υπάρχουν τμήματα κολύμβησης ανάλογα με την ηλικία. Το κάθε μάθημα διαρκεί 45’50’ και περιλαμβάνει εξοικείωση των παιδιών με το νερό, τεχνικές κολύμβησης και πολλά παιχνίδια!!!
Eίναι εμπνευσμένη από την Ελένη Πετρουλάκη Ivic. Βασίζεται σε ασκήσεις της κλασικής γιόγκα, προσαρμοσμένες να εκτελούνται με τη χρήση μιας καρέκλας. Η Sentao Yoga προσφέρει μυϊκή ενδυνάμωση και γράμμωση. Το μάθημα απευθύνεται σε όλους γιατί δεν επιβαρύνει το σώμα, είναι η ιδανική άσκηση, ειδικά για άτομα με ορθοσωμικά προβλήματα ενώ ενδείκνυται και για ηλικιωμένους, άτομα με παραπανίσια κιλά και σε ανθρώπους που ασχολούνται με καθιστική εργασία. Ακολουθώντας ένα συστηματικό πρόγραμμα Sentao Yoga θα απολαμβάνετε καλύτερα τον ύπνο σας, ενώ θα δείτε σημαντική βελτίωση του στρες στην καθημερινότητά σας.
Αγίας Σοφίας 1, 62 100, Σέρρες, τηλ. +30 23210 99362
A 148 SER-FREE
fit a
nd h
ealt
hy
«Τα περισσότερα προβλήματα στα πόδια ξεκινούν από τα ακατάλληλα παπούτσια» Σοφίτση Μαρία
Αισθητικός Ποδολογίας – Καλλωπισμού νυχιών
A
Από που ξεκινάνε τα περισσότερα προβλήματα που καλείστε να αντιμετωπίσετε στο θεραπευτικό πεντικιούρ; Τα περισσότερα προβλήματα στα πόδια ξεκινούν από τα ακατάλληλα παπούτσια. Τα στενά παπούτσια που δεν επιτρέπουν τα δάχτυλα να κινούνται αποτελούν τον καλύτερο σύμμαχο για την εμφάνιση κάλων. Τα ψηλοτάκουνα και λεπτόσολα παπούτσια είναι η αιτία δημιουργίας σκληρύνσεων στο πέλμα. Τα πλαστικά παπούτσια που δεν επιτρέπουν τα πόδια να αερίζονται σε συνδυασμό με νάιλον και συνθετικές κάλτσες συμβάλλουν στην ανάπτυξη μυκητών τόσο στα νύχια όσο και στα δάχτυλα. Υπάρχουν όμως και άλλα αίτια που προκαλούν προβλήματα στ πόδια όπως το λανθασμένο κόψιμο των νυχιών. Έτσι προκαλείται είσφρηση του νυχιού. Υπάρχουν επίσης και κάποιες παθήσεις του οργανισμού που γίνονται αιτία δημιουργίας προβλημάτων στα πόδια όπως ο σακχαρώδης διαβήτης «διαβητικό πόδι». Ποιες είναι οι συνηθέστερες παθήσεις των νυχιών και πως αντιμετωπίζονται; Τα ακατάλληλα παπούτσια, το κόψιμο των νυχιών, η μη τήρηση των κανόνων υγιεινής και κάποιοι παθολογικοί παράγοντες προκα-
λούν παθήσεις στα νύχια που πολλές φορές είναι επώδυνες. Οι πιο συνηθισμένες παθήσεις είναι: - Εύθραυστα νύχια Τα νύχια αυτά ξεφλουδίζουν και σπάνε εύκολα, είναι θαμπά και αφυδατωμένα. Τα αίτια που προκαλούν την πάθηση αυτή είναι η συνεχής και παρατεταμένη επαφή με χημικές ουσίες (απορρυπαντικά, κακής ποιότητας βερνίκια και ξεβαφτικά) αλλά και παθολογικοί παράγοντες. Η αντιμετώπιση αυτών των νυχιών περιλαμβάνει εκτός από τη χορήγηση φαρμάκων τοπικά ή συστηματικά από δερματολόγο, τη χρήση καλλυντικών κρεμών, σκληρυντικών και βερνικιών που αποτρέπουν την αφυδάτωση. - Ονυχομυκητίαση Μόλυνση των νυχιών από μικροοργανισμούς που αναπτύσσονται τοπικά. Η ονυχομυκητίαση προσβάλλει συνήθως αθλητές, ηλικιωμένους, διαβητικούς και πάσχοντες από προβλήματα στο κυκλοφορικό. Τα νύχια που προσβάλλονται από μύκητες ασπρίζουν και χάνουν τη λάμψη τους, γίνονται παχιά και εμφανίζονται κηλίδες στην επιφάνειά τους. Η θεραπεία τους γίνεται με φάρμακα τοπικά ή συστηματικά από δερματολόγο.
- Ονυχόπτωση Είναι η αποκόλληση του νυχιού από το δέρμα. Μπορεί να είναι αποτέλεσμα ενός σοβαρού τραυματισμού ή μιας μυκητίασης σε προχωρημένο στάδιο ή άλλου παθολογικού παράγοντα. Το νύχι μπορεί να αντικατασταθεί με τη μέθοδο της ονυχοπλαστικής. - Είσφρηση νυχιού Είναι η είσοδος του νυχιού μέσα στο δέρμα. Οφείλεται σε λανθασμένη κοπή των νυχιών ή σε κληρονομικούς παράγοντες. Η αντιμετώπιση γίνεται με τη μέθοδο της ορθονυχίας (VHO – OSTHOLD – METHODE). Δώστε τρεις (3) συμβουλές στους πελάτες σας: α) Να τηρούν σχολαστικά τους κανόνες υγιεινής. β) Να επιλέγουν άνετα και βολικά παπούτσια δερμάτινα. γ) Να συναντώνται σε τακτά χρονικά διαστήματα με την Αισθητικό Ποδολογίας τους για πεντικιούρ που θα ανακουφίσει τα πόδια τους και θα καλλωπίσει τα νύχια τους.
9
Μ
150 SER-FREE
Μ
Μπορείτε να αξιολογήσετε την προσωπικότητα ενός ατόμου με βάση τις διατροφικές του προτιμήσεις; - Οι διατροφικές προτιμήσεις ή κάποιες τροφές που δεν μας αρέσουν καθόλου αποκαλύπτουν βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας. Κάθε προτίμηση ή αντιπάθεια κρύβει ένα συγκεκριμένο μήνυμα. Η φράση «πες μου τι τρως και θα σου πω ποιος είσαι!» επηρεάζεται από την συναισθηματική μας κατάσταση. - Όσοι αγαπούν τα γλυκά προτιμούν μια διατροφή εύπεπτη και ένα παρόμοιο «εύκολο τρόπο ζωής. Η κατάσταση μπορεί να γίνει παθολογική όταν το καταφύγιο του γλυκού ή της σοκολάτας γίνεται η λύση για κάθε πρόβλημα ή στενοχώρια. - Εκείνοι που προτιμούν τα φαγητά με έντονη πικάντικη γεύση επιλέγουν τις προκλήσεις, τις ασυνήθιστες καταστάσεις και έχουν απαιτήσεις όχι μόνο από τη ζωή αλλά και από το στομάχι τους που πρέπει να παλέψει πολύ για να τα καταφέρει… - Όσοι προτιμούν τους καρπούς και τους σπόρους αντιμετωπίζουν άνετα προβλήματά τους έτσι όπως μασάνε αργά τους σπόρους αναμασάνε τα προβλήματα και αρνούνται οτιδήποτε τρυφερό και γλυκό όπως η αγάπη. - Όσοι τρώνε μόνο φρούτα και χόρτα φοβούνται ότι τρώγοντας κρέας θα αισθανθούν ένοχοι, θέλοντας να αποφύγουν την
fit a
nd h
πρωτόγονη πλευρά τους. - Όσοι δηλώνουν χορτοφάγοι αλλά λαχταρούν το κρέας δεν είναι αυθεντικοί. Η ζωή τους είναι γεμάτη από υποκατάστατα. - Οι μανιώδεις κρεατοφάγοι τρώνε αυτό που τους αρέσει χωρίς να τους νοιάζει η προέλευση ή η θρεπτική αξία της τροφής. Μήπως κάποιοι τρώνε τεράστιες ποσότητες κρέατος για να καλύψουν τις αδυναμίες τους ή την ατολμία τους; - Εκείνοι που προτιμούν κονσέρβες είναι συνήθως συντηρητικοί, όπως τα συντηρητικά που περιέχουν οι κονσέρβες. - Εκείνοι που προτιμούν ανάλατα φαγητά είναι επίσης άνοστοι. - Όσοι νομίζουν ότι πατάνε γερά στη γη καταναλώνουν αλκοόλ σε μεγάλες ποσότητες στη διάρκεια της ημέρας για «χαλάρωση» για να θυμηθούν, να ξεχάσουν, να επιβεβαιωθούν, για να νιώσουν επιτυχημένοι… - Όσοι πετάνε στα σύννεφα προτιμούν γλυκούς χυμούς φρούτων ή ροφήματα με πολλή ζάχαρη που τους θυμίζει την παιδική τους ηλικία. - Και όσοι νομίζουν ή είναι διανοούμενοι πίνουν αφεψήματα χωρίς ζάχαρη επιτρέπουν στον εαυτό τους το πολύ ένα ποτήρι κρασί που διάβασαν ότι τους κάνει καλό.
ealt
hy
Βοηθά το τεστ τροφικής δυσανεξίας στο να εντοπισθούν οι εγκεφαλικές και ψυχικές λειτουργίες που αφορούν στην παρόρμηση στο φαγητό, το αίσθημα της πείνας ή του κορεσμού; Βοηθάει αποτελεσματικά στον εντοπισμό προβλημάτων στο σώμα που οφείλονται σε τροφές που είναι βλαβερές για τον συγκεκριμένο οργανισμό. Ελέγχονται τα βασικά όργανα του σώματος, γίνεται τεστ για έλλειψη βιταμινών για αλλεργίες και αυτοάνοσα νοσήματα, για παθήσεις που δεν έχουν δώσει σύμπτωμα ακόμα, ορμονολογικός έλεγχος, ένα ψυχολογικό προφίλ και μια ψυχολογική τεχνική. Έτσι φτιάχνουμε ένα εξατομικευμένο διατροφικό πλάνο για κάθε άτομο, που έχει σχέση με το σώμα, το μυαλό και την ψυχή του.
Ποιο είναι το βασικό κίνητρο για το άτομο που θέλει να βελτιώσει την εικόνα του βγάζοντας κιλά; Το πιο βασικό απ’ όλα είναι να δείξει περισσότερη εμπιστοσύνη στον εαυτό του, να πάρει σοβαρά τις αποφάσεις του, να ξεχάσει τις αρνητικές σκέψεις και να δημιουργήσει σύστημα απολαβών για τις θετικές αλλαγές που κάνει στη ζωή του, βλέποντας λιγότερα νούμερα στη ζυγαριά.
«Είμαστε τελικά ό,τι τρώμε;» Κ. Μιντζιρίκη - Φ . Αφεντούλη, υπεύθυνες Κέντρου Εφαρμοσμένης Διαιτολογικής Αγωγής & Υποστήριξης
lthy
ea nd h
fit a
Λίνα Κατσαβούνη
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
«Η διατροφική διαταραχή είναι πάθηση της ψυχής και του μυαλού.»
Τι είναι οι διαταραχές πρόσληψης τροφής (ΔΠΤ);
νοιώσουν δυσφορία. Το υπερφαγικό επεισόδιο ακολουθούν ενοχές και άγχος.
Είναι σύνθετες διαταραχές της ψυχής, οι οποίες χαρακτηρίζονται από ακραίες διατροφικές συμπεριφορές (υπερβολική ή ανεπαρκής πρόσληψη τροφής), οι οποίες με τη σειρά τους έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία του ατόμου.
• ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΥΠΕΡΦΑΓΙΑ Χαρακτηρίζεται από διακοπή του νυχτερινού ύπνου για τουλάχιστον μια φορά ή ακόμη και αϋπνία, που συνοδεύονται μεγάλη κατανάλωση φαγητού. Το άτομο που πάσχει βιώνει έντονο στρες και την υπερφαγική συμπεριφορά ακολουθούν άγχος, τύψεις και ενοχές.
Ποιες είναι οι ΔΠΤ; Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής αφορούν κατά βάση τις γυναίκες και κυρίως τις έφηβες χωρίς όμως να εξαιρούνται τα παιδιά και οι άντρες, και δυστυχώς είναι πολλές. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι: • ΑΝΟΡΕΞΙΑ Τα άτομα που πάσχουν έχουν φοβία για το βάρος τους και εσφαλμένη εντύπωση για την εικόνα σώματος τους. Περιορίζουν υπερβολικά την τροφή τους. Αισθάνονται μεγάλη ικανοποίηση, που πολλοί πάσχοντες την αναφέρουν ως ‘’ευτυχία’’, όταν βλέπουν το βάρος στη ζυγαριά να πέφτει, ενώ χάνουν τον έλεγχο όταν παίρνουν βάρος. Δεν κατανοούν ότι έχουν πρόβλημα. • ΒΟΥΛΙΜΙΑ Χαρακτηρίζεται από κατανάλωση υπερβολικών ποσοτήτων φαγητού σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, η οποία συνοδεύεται από αντισταθμιστικές μεθόδους, όπως εμετοί, χρήση καθαρτικών, εξαντλητική άσκηση κ.α. Το άτομο που πάσχει τρώει κρυφά, μετά από κάθε επεισόδιο αισθάνεται ενοχές και τύψεις και κατανοεί ότι έχει πρόβλημα • ΑΔΗΦΑΓΙΑ Έχει τα χαρακτηριστικά της βουλιμίας χωρίς όμως τις αντισταθμιστικές μεθόδους. Τα άτομα που πάσχουν καταναλώνουν ακούσια, χωρίς να πεινάνε, υπερβολικές ποσότητες φαγητού μέχρι να
SER-FREE
• ΟΡΘΟΡΕΞΙΑ Χαρακτηρίζεται από εμμονή για κατανάλωση τροφών που το άτομο θεωρεί υγιεινές και μόνο αυτών. Το άτομο που πάσχει είναι σχολαστικά επιλεκτικό σχετικά με το διατροφική αξία των τροφών που καταναλώνει, θεωρώντας ότι έτσι προασπίζεται η υγεία του. Σε περίπτωση που χαθεί ο έλεγχος, παρατηρείται έντονο στρές και ενοχές. Ποιες είναι οι αιτίες εκδήλωση διατροφικών διαταραχών; Στις περισσότερες περιπτώσεις εκδήλωσης διατροφικών διαταραχών παρατηρείται ένας συνδυασμός ψυχολογικών, βιολογικών και κοινωνικών παραγόντων. Οι δυσκολίες στην έκφραση συναισθημάτων, ο θυμός, η θλίψη, η εσφαλμένη εντύπωση για το όμορφο και αποδεκτό σώμα, η δυσκολία στην έκφραση συναισθημάτων, η σεξουαλική κακοποίηση, η ψυχαναγκαστική προσωπικότητα, η τελειομανία, η ενασχόληση με τον πρωταθλητισμό, οι κακοποιητικές οικογένειες, τα λάθος πρότυπα, τα συναισθηματικά τραύματα, η κατάθλιψη είναι κάποιες από τις αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν διατροφικές διαταραχές. Αξίζει να αναφερθεί ότι πολύ συχνά οι ΔΠΤ μπορεί να ξεκινήσουν από μια απλή δίαιτα και να καταλήξουν σε εξάρτηση. Υπάρχει θεραπεία και ποιος ο ρόλος του διαι-
τολόγου; Η διατροφική διαταραχή είναι πάθηση της ψυχής και του μυαλού. Η έγκαιρη διάγνωσή της βοηθά στο να μη γίνει συνήθεια και τρόπος ζωής. Αν δεν συμβεί αυτό τότε οι επιπτώσεις στην σωματική υγεία του ατόμου είναι πολλές και επικίνδυνες και μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε απώλεια της ζωής. Ο διαιτολόγος συμβάλει στον εντοπισμό και στην αρχική αντιμετώπιση της ψυχολογικής προέκτασης της διατροφικής διαταραχής, στην αποκατάσταση της σχέσης του ατόμου με το φαγητό, στη βελτίωση της διατροφής του ατόμου καθώς και στην αποκατάσταση του βάρους του. Στη θεραπεία κρίνεται απαραίτητη η συνεργασία γιατρού – διαιτολόγου – ψυχολόγου.
Μεραρχίας 5, Τηλ. & Fax: 23210 55399 Κιν.: 6977 718 345 e-mail: linakatsavouni@ gmail.com
fit a
«Η άσκηση προκαλεί εθισμό,“ωφέλιμο” εθισμό »
Π
Πόσο αποτελεσματικά είναι τα ταχύρρυθμα προγράμματα γυμναστικής; Βελτιώνουν την φυσική μας κατάσταση, ενέχουν κινδύνους τραυματισμού και σταματώντας επέρχεται η αγυμνασία… Είναι καλύτερο να γράφεσαι στο γυμναστήριο μόνος ή με παρέα/φίλους; Το γυμναστήριο εκτός από χώρος άσκησης είναι και χώρος κοινωνικής συναναστροφής. Είτε πας μόνος είτε με φίλους θα διευρύνεις τον κοινωνικό σου κύκλο. Πότε πηγαίνει κανείς μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και πιο συχνά στο γυμναστήριο; Δεν υπάρχει «κατάλληλη εποχή» μιας και τα σύγχρονα γυμναστήρια είναι κλιματιζόμενα χειμώνα καλοκαίρι. Βέβαια, η ζήτηση αυξάνεται την άνοιξη. Πέραν τούτου, η άσκηση προκαλεί εθισμό (ωφέλιμο εθισμό). Για να «εθιστούμε» στην άσκηση, πρέπει να κάνουμε υπομονή και να γυμναζόμαστε τρεις φορές την εβδομάδα για χρονικό διάστημα έξη μηνών περίπου. Μετά, απλά δεν θα μπορούμε να σταματήσουμε το γυμναστήριο και θα νοιώθουμε το αίσθημα της έλλειψης άσκησης κάθε φορά που θα σταματάμε να γυμναζόμαστε.
nd h
ealt
hy
5 συμβουλές για να είμαστε πάντοτε σε φόρμα
1. Τα αποτελέσματα της άσκησης είναι παροδικά. Δηλαδή, γυμνάζεσαι είσαι σε φόρμα, σταματάς την άσκηση, επέρχεται η αγυμνασία… Ως εκ τούτου, όλοι οι ειδικοί προτείνουν «δια βίου άσκηση»… 2. Γυμναστείτε με μέτρο, η υπερβολική άσκηση προκαλεί τραυματισμούς και στρεσάρει σε τέτοιο βαθμό τον ανθρώπινο οργανισμό ώστε να καταντά αφόρητη…. 3. Καλύτερη άσκηση είναι αυτή που ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία μας, γίνεται ευχάριστα και προκαλεί ευφορία. 4. Συνδυάστε την άσκηση με διάφορες μορφές χαλάρωσης και αποθεραπείας (ζεστό ντους, Σάουνα, Χαμάμ). Ξεκουράζεστε γρηγορότερα απολαμβάνοντας τις ευεργετικές επιπτώσεις των διαθερμιών. 5. Το γυμναστήριο είναι απαραίτητο σε όλους τους αθλητές όλων των αθλημάτων μέσα και έξω απ το νερό. Είναι ο χώρος μέσα στον οποίον θα βελτιώσουν την φυσική τους κατάσταση και θα εξαλείψουν τις αδυναμίες τους γρήγορα, με ασφάλεια, με βάση τις προσωπικές τους ανάγκες χρησιμοποιώντας επαγγελματικό εξοπλισμό με επιστημονική υποστήριξη.
Κομσής Χρήστος, Ιδιοκτήτης Champ’s
154 SER-FREE
ποδήλατο
Ήρθε η άνοιξη! Η καλύτερη εποχή για να νιώσεις την απόλυτη αίσθηση ελευθερίας που προσφέρει το ποδήλατο. Μετακινήσεις στην πόλη, κοντινές εξορμήσεις, εκδρομές με φίλους, γυμναστική. Ανέβα στη σέλα, κάνε πετάλ και ξεκίνα! Οι ειδικοί επί των ποδηλάτων μιλούν στο Serfree για τα μυστικά της σωστής αγοράς ποδηλάτου και της καλής συντήρησης. Διαβάστε τα και επιδοθείτε άφοβα στο αγαπημένο σας χόμπι!
Sports frames Αθλητικά οπτικά Στέφανος Παπανίκος Ρακέτα του τένις Expert sports
Active Frames, ειδικός σκελετός (διορθωτικός) για άτομα με έντονες αθλητικές δραστηριότητες Oakley (οράσεως), κοκκάλινος διορθωτικός σκελετός με πρόσθετους αποσπώμενους βραχίονες
Prada (μάσκα) αθλητικό με έντονο χρώμα φακού
Oakley Κοκκάλινος σκελετός με “red iridium” φακούς
Julbo Μεταλλικός σκελετός με δερμάτινες λεπτομέρειες
156 SER-FREE
157
158 SER-FREE
ποδ
ήλα
3 κορυφαίες συμβουλές
το
για το πως μπορώ να συντηρώ το ποδήλατο μου έτσι ώστε να έχει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής; από τον ∆ημήτρη Γκέκα,
ιδιοκτήτη της Auto Shop Ποδήλατα
1
Να το καθαρίζεις τακτικά ώστε να μη μένουν πάνω στο ποδήλατο σου λάσπες και διάφορα κατάλοιπα για πολύ καιρό.
2
Ο καθαρισμός του ποδηλάτου πρέπει να γίνεται προσεκτικά με ένα βρεγμένο πανί ή αν επιλέξουμε να βρέξουμε το ποδήλατο θα πρέπει να το φυσήξουμε αμέσως με αέρα για να αποφύγουμε δυσλειτουργίες στις ντίζες και τα φρένα από τα άλατα και τις σκουριές που θα προκαλέσει το νερό.
3
Η αλυσίδα θα πρέπει να λιπαίνεται συχνά με ειδικό λιπαντικό ενώ για τη διατήρηση του χρώματος του σκελετού του ποδηλάτου υπάρχουν ειδικά σπρέι σιλικόνης που θα βρείτε σε εξειδικευμένα καταστήματα πώλησης ποδηλάτων
9
160 SER-FREE
ποδ
ήλα
το
Ξεφούσκωσε το λάστιχο του ποδηλάτου μου. Τι κάνω; Η πιο συχνή βλάβη που αντιμετωπίζει ένας ποδηλάτης είναι το ξεφούσκωμα του ελαστικού, είτε από την κακή ποιότητα του αεροθάλαμου η από κάποιον εξωτερικό παράγοντα (π.χ. τριβόλι).Αυτό που μπορούμε να κάνουμε αν δεν διαθέτουμε μαζί μας τα απαραίτητα εργαλεία είναι να φουσκώσουμε το λάστιχο ώστε να φτάσουμε σε ένα κατάστημα για να αποκαταστήσουμε την βλάβη.
3 συμβουλές! Πώς μπορώ να κάνω το ποδήλατο μου να “κρατήσει” περισσότερο; Ενδείκνυται ο τακτικός έλεγχος του ποδηλάτου μας σε εξειδικευμένα καταστήματα. Η άμεση αντικατάσταση των εξαρτημάτων του ποδηλάτου που έχουν φθαρεί είναι απαραίτητο να γίνεται από ανθρώπους που είναι γνώστες του αντικείμενου. Τέλος η χρήση κατάλληλων – εξειδικευμένων προϊόντων λίπανσης και καθαρισμού του ποδηλάτου μας συμβάλουν στην παράταση της ζωής του ποδηλάτου μας.
Γιάννης Τσαούσογλου & Κυριακή Γαλάνη, ιδιοκτήτες του “Πετάλι”
3 βήματα-κλειδιά Πώς να επιλέξω το σωστό ποδήλατο; Η σωστή επιλογή του ποδηλάτου έχει να κάνει πρώτα από όλα με την χρήση για την όποια το προορίζουμε. Έτσι επιλέγουμε πρώτα τον σωστό για μάς τύπο ποδήλατου (mtb, trekking, δρόμου, κ.τ.λ.). Το επόμενο στάδιο είναι ο σωματομετρικός έλεγχος ο όποιος γίνεται στο κατάστημα και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της σωστής επιλογή μας. Έπειτα ¨στήνεται¨ το ποδήλατο για να είναι απόλυτα συμβατό με τον αναβατή ώστε να αποφθεχθούν καταπονήσεις και χρόνιοι τραυματισμοί.
∆εν κάνω βήµα χωρίς…
Things I love! Μαρία Πισώκα
1
Υπεύθυνη διαφήµισης, µάρκετινγκ & επικοινωνίας Η προσωπική μου ατζέντα. Fan της τεχνολογίας αλλά... όλα μου τα επαγγελματικά ραντεβού, οι καθημερινές μου εκκρεμότητες και οι υπενθυμίσεις για τη δουλειά θα είναι πάντα γραμμένες εκεί μέσα.
3
Μια μικρή εικονίτσα της Παναγίας, κειμήλιο από την προγιαγιά μου, που την έχω πάντα μαζί μου και μου δίνει δύναμη.
4
Τα αγαπημένα μου running shoes, που τώρα που ανοίγει ο καιρός και τα περιθώρια στενεύουν, απλά επιβάλλονται...
SER-FREE
2
Το ποδήλατό μου! Για τις καθημερινές μικρές και μεγάλες αποστάσεις, κατά προτίμηση στην ευθεία και σίγουρα όχι για τις μεγάλες ανηφόρες.
5
Φωτογραφίες των ανθρώπων της ζωής μου, που έχω πάντα μέσα στο πορτοφόλι μου και όπου κι αν είμαι μου χαρίζουν δύναμη και ισορροπία!
163
164 SER-FREE