‡∑§‚π‚≈¬’ ◊ËÕ “√°“√»÷°…“ ¡Ÿ≈π‘∏‘»“ μ√“®“√¬åÀ¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈
„πæ√–√“™Ÿª∂—¡¿å ¡‡¥Á®æ√–‡∑æ√—μπ√“™ ÿ¥“œ ¬“¡∫√¡√“™°ÿ¡“√’ ªï∑’Ë 16 ©∫—∫∑’Ë 1 ª√–®”ªï°“√»÷°…“ 2552 ❖❖❖
∑’˪√÷°…“ √».™¡ ¿Ÿ¡‘¿“§ √».¥√.‰™¬¬» ‡√◊Õß ÿ«√√≥
».¥√.™—¬¬ß§å æ√À¡«ß»å ».¥√.º¥ÿß Õ“√¬–«‘≠êŸ
∫√√≥“∏‘°“√ º».¥√.‰æ‚√®πå ‡∫“„®
§≥–°√√¡°“√¥”‡π‘πß“π º».¥√.‰æ‚√®πå ‡∫“„® √».¥√. “‚√™ ‚ ¿’√—°¢å √».¥√.«’√– ‰∑¬æ“π‘™ √».¥√. ÿπ∑√ ‚§μ√∫√√‡∑“ º».¥√.‰æ∫Ÿ≈¬å ‡ª“π‘≈ æ.μ.¥√.∫ÿ≠™Ÿ „®´◊ËÕ°ÿ≈ √».¥√.«‘π—¬ «’√–«—≤π“ππ∑å π“¬∑Õß„∫ ∫ÿ≠∑«’ π“߇¬“«¥’ πà«¡ «— ¥‘Ï
√».¥√.ª√–À¬—¥ ®‘√–«√æß»å √».¥√. “π‘μ¬å °“¬“º“¥ ¥√.æŸ≈»√’ ‡«»¬åÕÿÓ√ √».¥√. ÿ∑∏‘æß»å À° ÿ«√√≥ √».¥√.‡º™‘≠ °‘®√–°“√ √».¥√.æß…åª√–‡ √‘∞ À° ÿ«√√≥ Õ“®“√¬åπÈ” ÿ¢Õπ—πμå 𓬮√—π∑√å ∑Õ߇æÁß®—π∑√å 𓬂 ¿≥ πà«¡ «— ¥‘Ï
ºŸâ®—¥°“√ΩÉ“¬‚¶…≥“ ·≈–ª√–™“ —¡æ—π∏å π“¬∑Õß„∫ ∫ÿ≠∑«’
ª√–™“ —¡æ—π∏å·≈–ß“π‚¶…≥“ ‡®â“¢Õß
π“߇¬“«¥’ πà«¡ «— ¥‘Ï π“¬®√—π∑√å ∑Õ߇æÁß®—π∑√å
𓬙“≠™—¬ Õ“ ¿«‘√‘¬– 𓬂 ¿≥ πà«¡ «— ¥‘Ï
¡Ÿ≈π‘∏‘»“ μ√“®“√¬åÀ¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈ „πæ√–√“™Ÿª∂—¡¿å ¡‡¥Á®æ√–‡∑æ√—μπ√“™ ÿ¥“œ ¬“¡∫√¡√“™°ÿ¡“√’
”π—°ß“π ¡Ÿ≈π‘∏‘»“ μ√“®“√¬åÀ¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈ ‡≈¢∑’Ë 114 Õ“§“√ 14 ™—Èπ 2 ¡À“«‘∑¬“≈—¬»√’π§√‘π∑√«‘‚√≤ ‚∑√.0-2259-1919 ‚∑√ “√.0-2261-1777
สารบัญ
หนา
บก.แถลง-------------------------------------------------------------------------------------------- 5 คณะกรรมการรวมกลั่นกรอง -------------------------------------------------------------------- 8 ประกาศมูลนิธิ ------------------------------------------------------------------------------------- 9 ประวัติยอ ศาสตราจารย หมอมหลวงปน มาลากุล ------------------------------------------ 11 ศึกษาภาษิต ...พันทิพา สุทธิลักษณ --------------------------------------------------------------------------------- 19 ครบรอบ 105 ป หมอมหลวงปน มาลากุล ...พันทิพา สุทธิลักษณ ----------------------------------- 29 รำลึกพระคุณ 4 ปูชนียบุคคลของ มศว ...รองศาสตราจารยชม ภูมิภาค ------------------------------ 39 ความจริงเสมือน ...รองศาสตราจารยชม ภูมิภาค ---------------------------------------------------------------- 46 การวัดผลดวยอิเลคทรอนิคส ...ผูชวยศาสตราจารย ดร.ไพโรจน เบาใจ --------------------------------- 61 เครื่องมือวัดและประเมินบทเรียนบนเครือขาย ...รศ.ดร.สาโรช โศภีรักข --------------------------- 63 “กรวยประสบการณ” ...ดร.พูลศรี เวศยอุฬาร ----------------------------------------------------------------- 75 แนวทางในการจัดการเรียนการสอนแบบ e-Learning ...ดร.ไพฑูรย ศรีฟา ----------------------- 88 การประชุมวิชาการสิ่งแวดลอมศึกษาโลก ครั้งที่ 5 ...รศ.ดร.วินัย วีระวัฒนานนท ---------------- 94 SixthSense คอมพิวเตอร --------------------------------------------------------------------------------------- 109 การศึกษาเพื่อพัฒนาประชาธิปไตย ...รองศาสตราจารยชม ภูมิภาค ----------------------------------- 125 ความทรงจำจากรั้วเทาแดง ...รศ.ดร.สุนทร โคตรบรรเทา -------------------------------------------------- 129 E-BOOK หนังสืออิเล็กทรอนิกสกับสังคมการเรียนรู ...ดร.ไพฑูรย ศรีฟา --------------------- 133 หนาตางวิจัย ...ผูชวยศาสตราจารย ดร.ไพโรจน เบาใจ -------------------------------------------------------- 139 z กองภพ วัชรกิตติธาดา ------------------------------------------------------------------------------- 141 z กิตติศักดิ์ ณ สงขลา --------------------------------------------------------------------------------- 157 z คมธัช รัตนคช ---------------------------------------------------------------------------------------- 169 z ฐากร อยูวิจิตร ---------------------------------------------------------------------------------------- 189 z ทะเล เทศวิศาล -------------------------------------------------------------------------------------- 197 z นฤมล ทองปลิว -------------------------------------------------------------------------------------- 213 z วนิดา เสือทรงศิล ------------------------------------------------------------------------------------ 220 z วัชรพงษ โรจนสุพร----------------------------------------------------------------------------------- 227 z สุรางค พุมเจริญวัฒนา ------------------------------------------------------------------------------ 233 z อภินันท จุลดิษฐ -------------------------------------------------------------------------------------- 243 z อมรรัตน พรอมสรรพ -------------------------------------------------------------------------------- 255 หนาตางเทคโน ...เทคโน 2000 ----------------------------------------------------------------------------------- 265 สืบสานผลงาน ศาสตรเมธี พระศิริพงศ ติสฺสาภรโณ ...พันทิพา สุทธิลักษณ ------------------- 277
∫°.·∂≈ß Àπ—ß ◊Õ‡∑§‚π‚≈¬’ ◊ËÕ “√°“√»÷°…“‡≈à¡π’È ‰¥â®—¥æ‘¡æ凪ìπªï∑’Ë หนังสือเทคโนโลยีสื่อสารการศึกษาเลมนี้ ไดจัดพิมพเปนปที่ 16 แลว 15 ·≈â« ∫∑§«“¡∑’Ë≈ßμ’æ‘¡æå ‰¥â¬°¡“μ√∞“π‚¥¬∑ÿ°∫∑§«“¡μâÕß บทความไดรับความอนุเคราะหการเขียนจากผูเชี่ยวชาญดานเทคโนโลยีสื่อสาร ºà “ π§≥–°√√¡°“√√à « ¡°≈—Ë π °√Õß (PEER REVIEWS) ‰¥â Õà “ π การศึกษา และยังผานการตรวจจากคณะกรรมการกลัน่ กรองอีกชัน้ หนึง่ จึงทำให ∑ÿ ° ∫∑§«“¡·≈â « ®÷ ß π”≈ßμ’ æ‘ ¡ æå ‡æ◊Ë Õ ¬°¡“μ√∞“π¢ÕßÀπ— ß ◊ Õ „Àâ บทความมีคุณภาพยิ่งขึ้น และมีมาตรฐานสูระดับสากล ขาพเจาขอขอบคุณ ‡¢â“À≈—° “°≈ คณาจารยทกุ ทานไว ณ ทีน่ ดี้ ว ย ‡π◊ÕÈ À“ “√–„π‡≈à¡¡’∑ß—È ß“π«‘®¬— ·≈–∫∑§«“¡∑“ß«‘™“°“√∑’‡Ë ªìπ เนื บทความทางวิ ่ทันสมัยμซึà่Õงจะเป ประโยชนπ‘ ต‘μอ ‡√◊้อËÕหาในเล ß°â“«Àπâม“มี·≈–∑— π ¡—¬‡æ◊ชËÕาการที ‡ªìπª√–‚¬™πå π—°«‘™น“°“√ นักวิชาการ ิตนักศึกษาและผ ูสนใจทั โดยเฉพาะเล ้ไดน„Àâำงานวิ จัยมาลง π—°»÷นิ°ส…“·≈–ºŸ â π„®∑—Ë«‰ª ·μàÕ่ว¬àไป“߉√°Á μ“¡¬—߇ªîม¥นี‡«∑’ π—°‡∑§‚π‚≈¬’ ไวหลายเรื ่องเพื ่อให‰¥â นักπวิ”º≈ß“π≈ßμ’ จัยหรือนิสิตæที่‘¡กำลั ทยานิ§พ«“¡√Ÿ นธไดâ ห©–π— าความร °“√»÷ °…“ æå‡æ◊งทำวิ ËÕ‡º¬·æ√à Èπ∂â“ูแ∑àละ “π ใชอา งอิงª√– ߧå ได แตอย®า–≈ß∫∑§«“¡ งไรก็ตาม วารสารฉบั บ นี ย ้ ง ั เป ด เวที ใ ห น ก ั เทคโนโลยี ก ารศึ ก ษา ‚ª√¥ àß¡“∑’Ë ¡Ÿ≈π‘∏‘ ».¡≈.ªîòπ ¡“≈“°ÿ≈ ‰¥â ไดนำผลงานลงตี พมิ พเพือ่ เผยแพรความรู ฉะนัน้ ถาทานประสงคจะเสนอบทความ μ≈Õ¥‡«≈“ โปรดสงมาที่ มูลนิธิ ศ. มล.ปน มาลากุล ไดตลอดเวลา ¢â“懮ⓢբÕ∫§ÿ≥ ºŸâ¡’Õÿª°“√–§ÿ≥∑’Ë°√ÿ≥“„À⧫“¡Õÿª∂—¡¿å ผู มี อุ ปπการคุ ณ ทุ ก ท า นที่ ก รุà ณ“¬μ“ºŸ าให ค วามอุ ถั ม ภ ข®π “¡“√∂æ‘ า พเจ า ขอขอบคุ ¡æåÕณÕ°¡“‡ªì ‡≈à¡ «¬ß“¡ÕÕ° Ÿ âÕà“π ป¢Õ„Àâ จนสามารถตี พมิ §พ«“¡ ÿ ออกมาเป นเลมสวยงามออกส ∑à“π¡’ ¢§«“¡‡®√‘ ≠μ≈Õ¥‰ª สู ายตาผอู า น จึงขอใชเนือ้ ทีต่ รงนี้ ขอพรใหทานมีความสุขความเจริญตลอดไป
(ºŸâ™à«¬»“ μ√“®“√¬å ¥√.‰æ‚√®πå ‡∫“„®) °√√¡°“√¡Ÿ≈π‘∏‘ ».¡≈.ªîòπ ¡“≈“°ÿ≈
¡Ÿ≈π‘∏‘»“ μ√“®“√¬å À¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈ PROFESSOR MOMLUANG PIN MALAKUL FOUNDATION ¡À“«‘∑¬“≈—¬»√’π§√‘π∑√«‘‚√≤ ª√– “π¡‘μ√ ÿ¢ÿ¡«‘∑ 23 ‡¢μ«—≤π“ °√ÿ߇∑æœ 10110 ‚∑√»—æ∑å.0-2259-1919 ‚∑√ “√.0-2261-1777
§≥–°√√¡°“√√à«¡°≈—Ëπ°√Õß 1. √Õß»“ μ√“®“√¬å ™¡
¿Ÿ¡‘¿“§
2. ºŸâ™à«¬»“ μ√“®“√¬å ¥√.‰æ‚√®πå
‡∫“„®
3. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√. ÿπ∑√
‚§μ√∫√√‡∑“
4. »“ μ√“®“√¬å ¥√.º¥ÿß
Õ“√¬–«‘≠êŸ
5. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√.«’√–
‰∑¬æ“π‘™
6. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√. “‚√™
‚ ¿’√—°¢å
7. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√.ª√–À¬—¥
®‘√–«√æß»å
8. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√. “π‘μ¬å
°“¬“º“¥
9. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√.‡º™‘≠
°‘®√–°“√
10. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√.«‘π—¬
«’√–«—≤π“ππ∑å
11. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√.æß…åª√–‡ √‘∞ À° ÿ«√√≥ 12. ºŸâ™à«¬»“ μ√“®“√¬å ¥√.æ‘μ√
∑Õß™—Èπ
13. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√. ÿ∑∏‘æß»å
À° ÿ«√√≥
14. ¥√.æŸ≈»√’
‡«»¬åÕÃÿ “√
15. ¥√.æ’√–æß…å
‘∑∏‘Õ¡√
¡Ÿ≈π‘∏‘»“ μ√“®“√¬å À¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈ PROFESSOR MOMLUANG PIN MALAKUL FOUNDATION ¡À“«‘∑¬“≈—¬»√’π§√‘π∑√«‘‚√≤ ª√– “π¡‘μ√ ÿ¢ÿ¡«‘∑ 23 ‡¢μ«—≤π“ °√ÿ߇∑æœ 10110 ‚∑√»—æ∑å.0-2259-1919 ‚∑√ “√.0-2261-1777
ª√–°“»¡Ÿ≈π‘∏‘»“ μ√“®“√¬åÀ¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈ „πæ√–√“™Ÿª∂—¡¿å ¡‡¥Á®æ√–‡∑æ√—μπ√“™ ÿ¥“œ ¬“¡∫√¡√“™°ÿ¡“√’ ‡√◊ËÕß °“√·μàßμ—Èߧ≥–°√√¡°“√∫√‘À“√¡Ÿ≈π‘∏‘ æ.».2549-2553 „π°“√ª√–™ÿ¡§≥–°√√¡°“√∫√‘À“√¡Ÿ≈π‘∏‘ §√—Èß∑’Ë 3/2549 «—π∑’Ë 31 ‘ßÀ“§¡ 2549 ‡√◊ËÕß °“√‡≈◊Õ°μ—Èß §≥–°√√¡°“√∫√‘À“√™ÿ¥ æ.».2549-2553 π—πÈ ∑’ªË √–™ÿ¡¡’¡μ‘‡≈◊Õ°μ—ßÈ √Õß»“ μ√“®“√¬å™¡ ¿Ÿ¡¿‘ “§ ‡ªìπª√–∏“π¡Ÿ≈π‘∏‘ ·≈–„Àâª√–∏“π¡Ÿ≈π‘∏‘ √√À“∫ÿ§§≈‡ªìπ°√√¡°“√ Õ“»—¬Õ”π“®μ“¡¢âÕ∫—ߧ—∫ ¢âÕ 14 ·≈–¡μ‘∑ª’Ë √–™ÿ¡§≥–°√√¡°“√∫√‘À“√¡Ÿ≈π‘∏ª‘ √–°“»·μàßμ—ßÈ §≥–°√√¡°“√ ∫√‘À“√¡Ÿ≈π‘∏‘ æ.».2549-2553 ¥—ßπ’È 1. √Õß»“ μ√“®“√¬å™¡ ¿Ÿ¡‘¿“§ ª√–∏“π°√√¡°“√ 2. ºŸâ™à«¬»“ μ√“®“√¬å‡≈‘» ™Ÿπ“§ √Õߪ√–∏“π°√√¡°“√·≈–‡≈¢“πÿ°“√ 3. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¡»—°¥‘Ï · π ÿ¢ √Õߪ√–∏“π°√√¡°“√ 4. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√.§ÿ≥À≠‘ß ÿ¡≥±“ æ√À¡∫ÿ≠ °√√¡°“√ 5. √Õß»“ μ√“®“√¬å∑à“πÀ≠‘ߪ√–¿“æ—π∏ÿå °√‚° ’¬°“® °√√¡°“√ 6. »“ μ√“®“√¬å ¥√.«‘√ÿ≥ μ—È߇®√‘≠ °√√¡°“√ 7. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√. ÿ√™—¬ ‘°¢“∫—≥±‘μ °√√¡°“√ 8. ºŸâ™à«¬»“ μ√“®“√¬å ¥√.‰æ‚√®πå ‡∫“„® °√√¡°“√ 9. π“ß “«æ—π∑‘æ“ ÿ∑∏‘≈—°…≥å °√√¡°“√ 10. π“¬∑Õß„∫ ∫ÿ≠∑«’ °√√¡°“√ 11. √Õß»“ μ√“®“√¬åª√‘≠≠“ À≈«ßæ‘∑—°…å™ÿ¡æ≈ °√√¡°“√ 12. ¥√.¡πŸ≠»√’ ‚™μ‘‡∑«—≠ °√√¡°“√ 13. Õ“®“√¬å ™ÿ “μ‘ ‰™¬¡–‚π °√√¡°“√ 14. √Õß»“ μ√“®“√¬å ¥√.‡ “«≥’¬å ‘°¢“∫—≥±‘μ °√√¡°“√·≈–‡À√—≠≠‘° 15. ¥√.æ’√–æß…å ‘∑∏‘Õ¡√ °√√¡°“√·≈–ºŸâ™à«¬‡≈¢“πÿ°“√ ª√–°“» ≥ «—π∑’Ë 18 °—𬓬π æ.».2549
(√Õß»“ μ√“®“√¬å™¡ ¿Ÿ¡‘¿“§) ª√–∏“π¡Ÿ≈π‘∏‘»“ μ√“®“√¬åÀ¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈ „πæ√–√“™Ÿª∂—¡¿å ¡‡¥Á®æ√–‡∑æ√—μπ√“™ ÿ¥“œ ¬“¡∫√¡√“™°ÿ¡“√’
ª√–«—쑬àÕ
»“ μ√“®“√¬å À¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈
π“¡
À¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈
«—π‡¥◊Õπªï‡°‘¥ «—π‡ “√å∑’Ë 24 μÿ≈“§¡ æ.».2446 ‡«≈“ 09.05 π. ≥ ∫â“π∂ππÕ—…Ɠߧå ∫‘¥“
‡®â“æ√–¬“æ√–‡ ¥Á® ÿ‡√π∑√“∏‘∫¥’ (À¡àÕ¡√“™«ß»å‡ªï¬ ¡“≈“°ÿ≈)
¡“√¥“
∑à“πºŸâÀ≠‘߇ ’ˬ¡ æ√–‡ ¥Á® ÿ‡√π∑√“∏‘∫¥’ ( °ÿ≈‡¥‘¡ « —πμ ‘ßÀå)
æ’ËπâÕß√à«¡∫‘¥“¡“√¥“ 1. À¡àÕ¡À≈«ßª° 2. À¡àÕ¡À≈«ßªÑÕß 3. À¡àÕ¡À≈«ßªÕß 4. À¡àÕ¡À≈«ßªîòπ 5. À¡àÕ¡À≈«ß‡ªπ»√’ 6. À¡àÕ¡À≈«ß‡ªïò¬¡ ‘π 7. À¡àÕ¡À≈«ßªπ»—°¥‘Ï 8. À¡àÕ¡À≈«ßª“πμ“
¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (∂÷ß·°à°√√¡) (∂÷ß·°à°√√¡) ¡“≈“°ÿ≈ (¡“≈“°ÿ≈) « —πμ ‘ßÀå
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
11
°“√»÷°…“ æ.».2450 æ.».2451 æ.».2452 æ.».2453
æ.».2457 æ.».2458
æ.».2464
æ.».2465 æ.».2467 æ.».2471 æ.».2474 æ.».2498 ¡√
12
‡√‘¡Ë ‡√’¬πÀπ—ß ◊Õ∑’∫Ë “â π°—∫§√Ÿ·©≈â¡ (·©≈â¡ »ÿªμ√—°…å ¿“¬À≈—߇ªìπæ√–¬“ Õπÿ»“ μ√åæ“𑙬°“√) ‡√’¬πÀπ—ß ◊Õ°—∫§√ŸÕŸã (æ√–¬“æ𑙬»“ μ√å«‘∏“π) ‡√’¬π°—∫§√Ÿ‡™◊ÈÕ (À¡àÕ¡À≈«ß‡™◊ÈÕ Õ‘»√“ß°Ÿ√ ¿“¬À≈—߇ªìπÀ≈«ß‰«∑‡¬») ‡¢â“‡√’¬π‚√߇√’¬π¡—∏¬¡√“™∫Ÿ√≥– (ªí®®ÿ∫—π§◊Õ ‚√߇√’¬π «π°ÿÀ≈“∫ «‘∑¬“≈—¬) ‡≈¢ª√–®”μ—« 145 Õ∫‰≈à‰¥â™π—È ª√–∂¡æ‘‡»…ªï∑’Ë 3 μ“¡·ºπ°“√ »÷°…“ æ.».2452 ´÷Ë߇ª≈’ˬπ‡ªìπ¡—∏¬¡ 3 μ“¡·ºπ°“√»÷°…“ æ.».2456 ‡¢â“‚√߇√’¬π¡À“¥‡≈Á°À≈«ß ‡≈¢ª√–®”μ—« 199 ‡√’¬π´È”™—Èπ ¡—∏¬¡ªï∑’Ë 3 ¬°‡«âπ«‘™“§≥‘μ»“ μ√å ·≈–¿“…“Õ—ß°ƒ… ¢÷Èπ‰ª‡√’¬π™—Èπ¡—∏¬¡ªï∑’Ë 4 æ√–∫“∑ ¡‡¥Á®æ√–¡ß°ÿƇ°≈Ⓡ®â“Õ¬ŸÀà «— ∑√ßæ√–°√ÿ≥“‚ª√¥‡°≈â“œ ·μàß μ—ßÈ „À⇪ìππ—°‡√’¬π¡À“¥‡≈Á°„πæ√–∫√¡√“™«—ß ‰¡à ‰¥â‡√’¬π∑’Ë ‚√߇√’¬πÕ’° ·μà ª≈“¬ªïπ—Èπ¬—ߧߡ“ Õ∫‰≈à·≈– “¡“√∂ Õ∫ºà“π™—Èπ¡—∏¬¡ªï∑’Ë 5 ‡≈◊ËÕ𠉪‡√’¬π™—Èπ¡—∏¬¡ªï∑’Ë 6 ‰¥â ·μà ‰¡à ‰¥â¡“‡√’¬πÀ√◊Õ¡“ Õ∫Õ’°‡≈¬ ∑√ßæ√–°√ÿ≥“‚ª√¥‡°≈â“œ „Àâ ‰¥â√—∫∑ÿπ¢Õß°√–∑√«ß∏√√¡°“√ ÕÕ°‰ª »÷°…“μàÕ ≥ ª√–‡∑»Õ—ß°ƒ… μÕπ·√°‰¥â ‰ªÕ¬Ÿà°—∫§√Õ∫§√—« Marshall ∑’ˇ¡◊Õß brighton ‡æ◊ËÕΩñ°Ωπ¥â“π¿“…“·≈–ª√–‡æ≥’ ‡¢â“»÷°…“¿“…“ —π °ƒμ ·≈–∫“≈’∑’Ë School of Oriental Studies ·Ààß ¡À“«‘∑¬“≈—¬≈Õπ¥Õπ ‡¢â“»÷°…“∑’Ë Brasenose College ·Ààß¡À“«‘∑¬“≈—¬ÕÕ°´åøÕ√å¥ ‚¥¬ ‡≈◊Õ°¿“…“ —𠰃쇪ìπ«‘™“‡Õ° ·≈–¿“…“∫“≈’‡ªìπ«‘™“‚∑ ”‡√Á®°“√»÷°…“·≈–‰¥â√—∫ª√‘≠≠“μ√’‡°’¬√μ‘π‘¬¡ B.A “¢“¿“…“ ‚∫√“≥μ–«—πÕÕ° ¡À“«‘∑¬“≈—¬ÕÕ°´åøÕ√å¥ æ‘®“√≥“¡Õ∫ª√‘≠≠“Õ—°…√»“ μ√å¡À“∫—≥±‘μ (M.A) ”‡√Á®°“√»÷°…“ «‘∑¬“≈—¬ªÑÕß°—π√“™Õ“≥“®—°√ (√ÿàπ·√°)
∑à“πºŸâÀ≠‘ߥÿ…Æ’¡“≈“ ¡“≈“°ÿ≈ ≥ Õ¬ÿ∏¬“ (‰°√ƒ°…å) ∏‘¥“‡®â“æ√–¬“¡À‘∏√·≈–∑à“πºŸâÀ≠‘ß°≈’∫ ‰¡à¡’∫ÿμ√∏‘¥“
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
√—∫√“™°“√ æ.».2455 æ.».2458 æ.».2461 æ.».2474
∂«“¬μ—«‡ªìπ¡À“¥‡≈Á°∑’Ëæ√–∑’Ëπ—ËßÕ—¡æ√ ∂“𠇪ìππ—°‡√’¬π¡À“¥‡≈Á°√—∫„™â√ÿàπ‡≈Á° ‡ªìππ—°‡√’¬π¡À“¥‡≈Á°√—∫„™â√ÿàπ„À≠à Õ“®“√¬åª√–®”°Õß·∫∫‡√’¬π°√¡«‘™“°“√ Õ“®“√¬å摇»…§≥–Õ—°…√ »“ μ√å ·≈–«‘∑¬“»“ μ√å ®ÿÓ≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ æ.».2475 Õ“®“√¬å‚∑ Õ“®“√¬åª√–®”§≥–Õ—°…√»“ μ√å æ.».2477 À—«Àπâ“·ºπ°Ωñ°À—¥§√Ÿ¡—∏¬¡ §≥–Õ—°…√»“ μ√å·≈–«‘∑¬“»“ μ√å ®ÿÓ≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ √—°…“°“√„πμ”·Àπàߧ√Ÿ„À≠à ‚√߇√’¬π ¡—∏¬¡ÀÕ«—ß æ.».2480 Õ“®“√¬å‡Õ° Õ—π¥—∫ 1 ºŸâÕ”π«¬°“√‚√߇√’¬π‡μ√’¬¡Õÿ¥¡»÷°…“ ·Ààß ®ÿÓ≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ æ.».2481 Õ“®“√¬å‡Õ° Õ—π¥—∫ 3 æ.».2482 Õ“®“√¬å‡Õ° Õ—π¥—∫ 4 æ.».2485 Õ∏‘∫¥’°√¡ “¡—≠»÷°…“ ÕÕ°®“°μ”·ÀπàßÀ—«Àπâ“·ºπ°Ωñ°À—¥§√Ÿ ¡—∏¬¡®ÿÓ≈ß°√≥å¡À“≈—¬™—Èπ摇»… μ˔՗μ√“ æ.».2486 ™—Èπ摇»… Õ—π¥—∫ 1 æ.».2487 ™—Èπ摇»… Õ—π¥—∫ 2 æâπ®“°μ”·ÀπàߺŸâÕ”π«¬°“√‚√߇√’¬π‡μ√’¬¡ Õÿ¥¡»÷°…“ ∑’˪√÷°…“‚√߇√’¬π‡μ√’¬¡Õÿ¥¡»÷°…“∑”ß“π„πÀπâ“∑’Ë ‡≈¢“∏‘°“√®ÿÓ≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ (22 ‘ßÀ“§¡ - 6 μÿ≈“§¡) æ.».2489 ™—Èπ摇»… Õ—π¥—∫ 3 ª≈—¥°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ (∂÷ß 26 ∏—𫓧¡ æ.».2500) æ.».2495-2496 √—°…“°“√„πμ”·ÀπàßÕ∏‘∫¥’°√¡«‘™“°“√ æ.».2497 √—°…“°“√„πμ”·ÀπàßÕ∏‘∫¥’°√¡°“√Ωñ°À—¥§√Ÿ (∂÷ß 27 °—𬓬π æ.».2499) »“ μ√“®“√¬å摇»…„π§≥–§√ÿ»“ μ√å ®ÿÓ≈ß°√≥å ¡À“«‘∑¬“≈—¬ æ.».2500 √— ∞ ¡πμ√’ «à “ °“√°√–∑√«ß»÷ ° …“∏‘ ° “√·≈–°√–∑√«ß«— ≤ π∏√√¡ √—∞∫“≈™ÿ¥ π“¬æ®πå “√ ‘𠇪ìπ𓬰√—∞¡πμ√’ æ.».2500-2501 √— ∞ ¡πμ√’ «à “ °“√°√–∑√«ß»÷ ° …“∏‘ ° “√·≈–°√–∑√«ß«— ≤ π∏√√¡ √—∞∫“≈™ÿ¥ æ≈‚∑∂πÕ¡ °‘μμ‘¢®√ ‡ªìπ𓬰√—∞¡πμ√’ √—°…“°“√
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
13
æ.».2502-2506 æ.».2506-2512
Õ∏‘°“√∫¥’®ÿÓ°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ (18-29 ‘ßÀ“§¡ æ.».2501) æâπ ®“°μ”·Àπàß√—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß«—≤π∏√√¡ (1 °—𬓬π) ‡π◊ËÕß®“°¬ÿ∫°√–∑√«ß √—∞¡πμ√’«“à °“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ √—∞∫“≈™ÿ¥®Õ¡æ≈ ƒ…¥‘Ï ∏π–√—™μå ‡ªìπ𓬰√—∞¡πμ√’ √—∞¡πμ√’«“à °“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ √—∞∫“≈™ÿ¥®Õ¡æ≈∂πÕ¡ °‘μμ‘¢®√ ‡ªìπ𓬰√—∞¡πμ√’
°“√ª√–™ÿ¡π“𓙓쑧√—Èß ”§—≠ æ.».2467 ºŸâ·∑ππ—°‡√’¬π‰∑¬ °“√ª√–™ÿ¡ Meeting of University Leaque of Nations æ.».2472 ºŸâ·∑π√—∞∫“≈ °“√ª√–™ÿ¡ 1st Work Conference on Adult Education ∑’Ë Cambridge æ.».2474 ºŸªâ Ø‘∫μ— ß‘ “π™—«Ë §√“« °“√ª√–™ÿ¡ Leaque of Nations Temporary Collaborator ¢Õß —ππ‘∫“μ‘™“μ‘∑’Ë GENEVA æ.».2491 À—«Àπⓧ≥–ºŸâ —߇°μ°“√≥å °“√ª√–™ÿ¡ ¡—™™“ ¡—¬ “¡—≠ (General Conference) §√—Èß∑’Ë 3 ¢ÕßÕߧ尓√»÷°…“ «‘∑¬“»“ μ√å·≈–«—≤π∏√√¡ ·Ààß Àª√–™“™“μ‘ (UNESCO) ∑’Ë°√ÿ߇∫√ÿμ ª√–‡∑»‡≈∫“πÕπ æ.».2492 UNESCO ‡™‘≠‡ªìπºŸÕâ ”π«¬°“√ —¡¡π“‡√◊ÕË ß°“√»÷°…“ºŸâ „À≠à„π™π∫∑∑’Ë √—∞‰¡‡´Õ√å (Mysore) ª√–‡∑»Õ‘π‡¥’¬ (UNESCO Seminar çRural Adult Education for Community Actioné) æ.».2493 ª√–∏“π°“√ª√–™ÿ¡ ECAFE - UNESCO Sorking Group ∑’Ë°√ÿ߇∑æœ æ.».2494 À—«Àπⓧ≥–ºŸâ·∑π‰∑¬ °“√ª√–™ÿ¡π“π“™“μ‘«à“¥«¬°“√»÷°…“¢Õß International Bureau Education (IBF) ∑’Ë°√ÿ߇®π’«“ ª√–‡∑» «‘μ ‡´Õ√å·≈π¥å æ.».2495 ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°μ—È߇ªìπ°√√¡°“√∫√‘À“√ (Executive Board) ¢Õß UNESCO ∑’Ë°√ÿߪ“√’ æ.».2497 ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°μ—È߇ªìπ°√√¡°“√∫√‘À“√ (Executive Board) ¢Õß UNESCO ¡—¬∑’Ë 2 ∑’ˇ¡◊Õß¡Õπ‡μ√‘‡§‚Õ ª√–‡∑»Õÿ√ÿ°«—¬ ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°μ—È߇ªìπ√Õß ª√–∏“π°“√ª√–™ÿ¡ ¡—™™“¢Õß UNESCO ∑’‡Ë ¡◊Õß¡Õπ‡μ«‘‡¥‚Õ ª√–‡∑» Õÿ√ÿ°«—¬ ‰¥â√—∫‡≈◊Õ°‡ªìπ√Õߪ√–∏“π °“√ª√–™ÿ¡π“π“™“μ‘ «à“¥â«¬°“√ »÷°…“ International Bureau Education (IBF) ∑’Ë°√ÿ߇®π’«“ ª√–‡∑» «‘μ‡´Õ√å·≈π¥å 14 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
æ.».2505
æ.».2506
æ.».2508
æ.».2511
√Õߪ√–∏“π °“√ª√–™ÿ¡√—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√¢Õß ª√–‡∑»„πÕ“‡´’¬ (Minister of Education of Asian States Meeting on Education and Economic Planning ‡√’¬°¬àÕÊ «à“ MINEDAS) √Õߪ√–∏“π“∏‘∫¥’®ÕÀåπ —π (Johnson) ·Ààߪ√–‡∑» À√—∞Õ‡¡√‘°“ ‡™‘≠„Àâ ‰ªª√–™ÿ¡ Peace Corps ‡√◊ËÕß °”≈—ߧπß“π™—Èπ°≈“ß ∑’˪√–‡∑» ªÕ√å‚μ√‘‚° (Portorico) UNESCO ·≈– IAU (International Association of University) ·μàß μ—Èß„À⇪ìπºŸâ‡™’ˬ«™“≠¥â“π°“√»÷°…“¢Õß¡À“«‘∑¬“≈—¬·≈–‡™‘≠ª√–™ÿ¡ UNESCO-IAU Commission on the Fole of Higher Education in the Development of Nations ∑’Ë°√ÿß°—«≈“≈—¡‡ªÕ√å ª√–‡∑»¡“‡≈‡´’¬ ºŸâ‡™’ˬ«™“≠¥â“π°“√»÷°…“¢Õß¡À“«‘∑¬“≈—¬ ª√–™ÿ¡ UNESCO - IAU Commission on the Role of Higher Education in the Development of Nations ‡√◊ËÕß∫∑∫“∑¢ÕßÕÿ¥¡»÷°…“„π°“√æ—≤π“ ª√–‡∑» ∑’Ë°√ÿ߇∑æœ ª√–∏“π°“√ª™ÿ¡ MINEDAS ∑’Ë°√ÿ߇∑æœ (À≈—ß ®“°°“√ª√–™ÿ¡§√—Èßπ’È ‰¥â‡™‘≠™«π√—∞¡πμ√’°≈ÿà¡Õ“‡´’¬Õ“§‡π¬å®—¥μ—Èß Õߧ尓√ SEAMEO (South-East Asia Minister of Education Organization) ‡ªìπº≈ ”‡√Á® ≈ßπ“¡„π π∏‘ —≠≠“ SEAMEO „ππ“¡√—∞∫“≈‰∑¬∑’˪√–‡∑» ‘ߧ‚ª√å
μ”·Àπàß∑’Ë∑√ßæ√–°√ÿ≥“‚ª√¥‡°≈â“œ ·μàßμ—Èß æ.».2484 °√√¡°“√®—¥°“√√“™‘π’¡Ÿ≈π‘∏‘ (‚¥¬æ√–√“™‡ “«π’¬å) æ.».2485 √“™∫—≥±‘μ ”π—°»‘≈ª°√√¡ “¢“«√√≥§¥’ ·≈–¿“…“»“ μ√å °√√¡°“√ ¿“®ÿÓ≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ æ.».2490 °√√¡°“√ ¿“¡À“«‘∑¬“≈—¬‡°…μ√»“ μ√å æ.».2507 °√√¡°“√ ¿“¡À“«‘∑¬“≈—¬‡™’¬ß„À¡à æ.».2508 Õ∏‘°“√∫¥’¡À“«‘∑¬“≈—¬»‘≈ª“°√ ∂÷ß æ.».2514 Õÿªπ“¬°°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï„π §≥–≈Ÿ°‡ ◊Õ·Ààß™“쑧√—Èß·√° æ.».2512 Õÿªπ“¬°°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï„π§≥–≈Ÿ°‡ ◊Õ·Ààß™“μ‘ §√—Èß∑’Ë Õß ¡“™‘°«ÿ≤‘ ¿“ æ.».2515 °√√¡°“√ ¿“¡À“«‘∑¬“≈—¬»‘≈ª“°√ (∂÷ß æ.».2519) ¡“™‘° ¿“π‘μ∫‘ ≠ — ≠—μ‘ ·Ààß™“μ‘ (∂÷ß æ.».2516) æ.».2518 ¡“™‘°«ÿ≤‘ ¿“ ¡—¬∑’Ë 2 (∂÷ß æ.».2519) æ.».2529 √“™∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
15
‡§√◊ËÕß√“™Õ‘ √‘¬“¿√≥å æ.».2458 æ.».2460 æ.».2475 æ.».2475 æ.».2481 æ.».2483 æ.».2486 æ.».2491 æ.».2492 æ.».2493 æ.».2494 æ.».2495 æ.».2497 æ.».2500 æ.».2503 æ.».2504 æ.».2505 æ.».2510 æ.».2516 æ.».2528 æ.».2532
‡À√’¬≠√“™√ÿ®‡‘ ß‘π ‡À√’¬≠√“™‘π√’ ™— °“≈∑’Ë 5 ( .º.) ‡À√’¬≠∫√¡√“™“¿‘‡…° √—™°“≈∑’Ë 6 (√.√.».6) ‡À√’¬≠√—μπ“¿√≥å «.ª.√. ™—Èπ 5 ‡À√’¬≠∑’Ë√–≈÷°ª∞¡∫√¡√“™“πÿ √≥å μ쑬®ÿ≈®Õ¡‡°≈â“ ( ◊∫ °ÿ≈) μ√‘¬“¿√≥å¡ß°ÿƉ∑¬ μ√‘μ√“¿√≥å™â“߇º◊Õ° ∑«‘쑬“¿√≥å¡ß°ÿƉ∑¬ ∑«‘쑬“¿√≥å™â“߇º◊Õ° ª√–∂¡“¿√≥å¡ß°ÿƉ∑¬ ‡À√’¬≠∫√¡√“™“¿‘‡…° √—™°“≈∑’Ë 9 ‡À√’¬≠√“™°“√™“¬·¥π ª√–∂¡“¿√≥å™â“߇º◊Õ° ‡À√’¬≠®—°√æ√√¥‘¡“≈“ ∑ÿ쑬®ÿ≈®Õ¡‡°â“ ¡À“«™‘√¡ß°ÿÆ ‡À√’¬≠√—μπ“¿√≥å ¿.ª.√.™—Èπ 3 ‡À√’¬≠©≈Õß 25 æÿ∑∏»μ«√√… ¡À“ª√¡“¿√≥å™â“߇º◊Õ° ∑ÿ쑬®ÿ≈®Õ¡‡°≈â“«‘‡»… ‡À√’¬≠√—™°“≈∑’Ë 9 ‡ ¥Á®π‘«—μ‘æ√–π§√ ‡À√’¬≠≈Ÿ°‡ ◊Õ ¥ÿ¥’ ‡À√’¬≠°“™“¥ √√‡ √‘≠ ™—Èπ 1 ª∞¡®ÿ≈®Õ¡‡°≈â“ ‡À√’¬≠¥ÿ…Æ’¡“≈“ ‡¢Á¡»‘≈ª«‘∑¬“ ‡À√’¬≠√—μπ“¿√≥å ¿.ª.√. ™—Èπ 2 ‡§√◊ËÕß√“™Õ‘ √‘¬“¿√≥åÕ—π‡ªìπ ‘√‘¬‘Ëß√“¡°’√μ‘
‡§√◊ËÕß√“™¬åÕ‘ √‘¬“¿√≥åμà“ߪ√–‡∑» æ.».2505 Great Cross with Star and Sash (‡¬Õ√¡—π) æ.».2507 Grand Cordon Leopod (‡∫≈‡¬’ˬ¡) Sacred Treasure 1st Class (≠’˪ÿÉπ) æ.».2510 The Order of Distinguished Diplomatic Merit Service Class (‡°“À≈’) æ.».2511 Grand Cordon of Order of Brilliant Star (®’π§≥–™“μ‘)
16
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
‡°’¬√쑉¥â√—∫®“°Àπ૬ߓπ·≈– ∂“∫—πμà“ßÊ æ.».2505 §√ÿ»“ μ√å¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï ®ÿÓ≈ß°√≥å¡À“«‘∑¬“≈—¬ æ.».2507 π‘μ»‘ “ μ√奅ÿ Æ’∫≥ — ±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï (LLD. ¡À“«‘∑¬“≈—¬Õ‘π‡¥’¬π“ ª√–‡∑» À√—∞Õ‡¡√‘°“ æ.».2509 »‘≈ª¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï (‚∫√“≥§¥’) ¡À“«‘∑¬“≈—¬»‘≈ª“°√ æ.».2510 °“√»÷°…“¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï «‘∑¬“≈—¬°“√»÷°…“ (¡À“«‘∑¬“≈—¬ »√’π§√‘π∑√«‘‚√≤) æ.».2516 »‘≈ª»“ μ√å¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï ¡À“«‘∑¬“≈—¬‡™’¬ß„À¡à æ.».2517 »‘≈ª»“ μ√å¥ÿ…Æ’∫—≥±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï ¡À“«‘∑¬“≈—¬»‘≈ª“°√ æ.».2527 ª√—™≠“¥ÿ…Æ’∫≥ — ±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï ( “¢“¿“…“‰∑¬) ¡À“«‘∑¬“≈—¬√“¡§”·Àß æ.».2530 Õ—°…√»“ μ√奅ÿ Æ’∫≥ — ±‘μ°‘μμ‘¡»—°¥‘Ï ¡À“«‘∑¬“≈—¬»‘≈ª“°√ »‘≈ªîπ·Ààß™“μ‘ “¢“«√√≥»‘≈ªá ∫ÿ§§≈¥’‡¥àπ¢Õß™“μ‘ “¢“æ—≤π“°“√»÷°…“ æ.».2531 ºŸâ π—∫ πÿπ°“√Õπÿ√—°…å¡√¥°‰∑¬¥’‡¥àπ √—∫æ√–√“™∑“πæ√–‡°’Ȭ«∑Õߧ” „π∞“π–ºŸâ à߇ √‘¡¿“…“‰∑¬¥’‡¥àπ æ.».2535 √—∫æ√–√“™∑“π‚≈àπ—°°“√Ωñ°À—¥§√Ÿ‰∑¬ æ.».2535 √—∫√“ß«—≈Õ“‡´’¬π “¢“«√√≥°√√¡ ‰¥â√—∫°“√¬°¬àÕ߇ªìπ∫ÿ§§≈∑’Ë ∑”§ÿ≥ª√–‚¬™πå·°à°“√»÷°…“¢Õß™“μ‘Õ¬à“ß Ÿß¬‘Ëß æ.».2537 ‰¥â √— ∫ °“√ª√–°“»‡™‘ ¥ ™Ÿ ‡ °’ ¬ √μ‘ ‡ ªì π ªŸ ™ π’ ¬ ∫ÿ § §≈¥â “ π¿“…“·≈– «√√≥°√√¡‰∑¬ À¡àÕ¡À≈«ßªîòπ ¡“≈“°ÿ≈ ‰¥â°√“∫∂«“¬∫—ߧ¡≈“∂÷ß·°àÕ —≠°√√¡ ‡¡◊ËÕ«—πæƒÀ— ∫¥’∑’Ë 5 μÿ≈“§¡ æ.».2538 ‡«≈“ 17.05 π. ¥â«¬‚√§‡ âπ‡≈◊Õ¥„π ¡Õßμ’∫·≈–‰μ«“¬ ≥ ‚√ß欓∫“≈æ√–¡ß°ÿƇ°≈â“ ‘√‘√«¡Õ“¬ÿ‰¥â 91 ªï 11 ‡¥◊Õπ 11 «—π æ.».2546 ‰¥â√—∫°“√¬°¬àÕß®“°¬Ÿ‡π ‚° ‡ªìπ∫ÿ§§≈ ”§—≠¥’‡¥àπ¢Õß‚≈° ¥â“π°“√»÷°…“ «—≤π∏√√¡ «√√≥°√√¡ ·≈–°“√ ◊ËÕ “√
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
17
§”ª√“√¿
œæ≥œ »“ μ√“®“√¬å ¡.≈.ªîòπ ¡“≈“°ÿ≈ ‰¥âÕÿ∑‘»™’«‘μ‡æ◊ËÕ°“√»÷°…“»“ π“ ·≈–»‘≈ª«—≤π∏√√¡ μ≈Õ¥™’«‘μ¢Õß œæ≥œ º≈ß“π¢Õß œæ≥œ ‡ªìπ∑’ˬա√—∫¢Õß™π ∑ÿ°™—Èπμ≈Õ¥√–¬–‡«≈“‡°◊Õ∫ 40 ªï∑’Ë œæ≥œ ‰¥â∑πÿ ∫”√ÿß à߇ √‘¡ √â“ß √√§å æ◊Èπ∞“𠔧—≠‡°’ˬ«°—∫°“√»÷°…“„Àâ°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√μ≈Õ¥¡“ ·¡â „π«—¬‡°…’¬≥Õ“¬ÿ√“™°“√ æâπ ®“°μ”·Àπàß∑“ß°“√‡¡◊Õß œæ≥œ °Á¬—ß¡‘‡≈‘°-≈¥ §«“¡Àà«ß„¬‡Õ“„®„ à μ‘¥μ“¡ π—∫ πÿπ „π°“√æ—≤π“°“√»÷°…“∑ÿ°√–¥—∫Õ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß®π«“√– ÿ¥∑⓬¢Õß™’«‘μ π—∫‰¥â«à“ œæ≥œ ‡ªìππ—°°“√»÷°…“‰∑¬∑’Ë¡’·π«§«“¡§‘¥°«â“߉°≈ ‡ªìπ‡ “‡Õ°·Ààß°“√»÷°…“‡ªìπªŸ™π’¬∫ÿ§§≈ ·Ààß°“√»÷°…“ ¡§«√∑’˺Ÿâ∫√‘À“√°“√»÷°…“-§√Ÿ-Õ“®“√¬å·≈–Õπÿ™π√ÿàπªí®®ÿ∫—π§«√»÷°…“ §âπ§«â“º≈ß“π-§ÿ≥ß“¡§«“¡¥’ §«“¡‡ ’¬ ≈–¢Õß œæ≥œ ∑’ˇªìπ·∫∫Õ¬à“ß·π«∑“ß„π°“√ ªØ‘∫μ— ß‘ “π ‡æ◊ÕË ‡ªìπ°“√™à«¬„Àâº∑Ÿâ ’Ë π„® „ΩÉ√Ÿâ ‰¥â∑√“∫∂÷ߺ≈ß“π¢Õß œæ≥œ ¡—¬∑’¥Ë ”√ßμ”·Àπàß ª≈—¥°√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ ¢â“æ®â“¢Õπ”º≈ß“π‡°’Ë¬«°—∫ ç»÷°…“¿“…‘μé ´÷Ë߉¥â°√–®“¬‡ ’¬ß ÕÕ°Õ“°“»∑“ß ∂“π’«∑‘ ¬ÿ»°÷ …“‡¡◊ÕË ªïæ∑ÿ ∏»—°√“™ 2497-2498 ¡“‡º¬·æ√à„π«“√ “√œ π’È ‡√‘¡Ë μ—Èß·μà»÷°…“¿“…‘μ∫∑∑’Ë 1 ∂÷ß∫∑∑’Ë 109 (μàÕ®“°©∫—∫∑’Ë·≈â«) À«—ß«à“¢Õߥ’∑’Ë¢â“懮â“π”¡“ Ω“°§ß®–‡°‘¥ª√–‚¬™πå°∫— ∑à“π ¡“™‘°·≈–∑ÿ°∑à“π∑’Ë ‰¥âÕ“à π∫â“ß À“°¥«ß«‘≠≠“≥¢Õß œæ≥œ ∑√“∫®–¥â«¬≠“≥«‘∂’ „¥°Áμ“¡ œæ≥œ §ß®–ª≈◊È¡ªîμ‘ ÿ¢„®·≈–¬‘π¥’∑’˺≈ß“π¢Õß∑à“π¬—ß¡’ ª√–‚¬™πåμàÕ —ߧ¡ à«π√«¡·≈–ª√–‡∑»™“μ‘
18
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
æ—π∑‘æ“ ÿ∑∏‘≈—°…≥å
»÷°…“¿“…‘μ
¢Õß œæ≥œ »“ μ√“®“√¬å ¡.≈.ªîòπ ¡“≈“°ÿ≈ °√–®“¬‡ ’¬ß ≥ ∂“π’«‘∑¬ÿ»÷°…“ „πªïæÿ∑∏»—°√“™ ÚÙ˘˜-ÚÙ˘¯
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
19
บทที่ ๖๘ วันที่หนึ่งเมษามาถึงแลว ดวยอายุของกระทรวงลวงอีกป นับเปนปของครูรูแนชัด ตั้งกรมการฝกหัดครูคูกันไป เปดศูนยกลางอบรมศึกษาผูใหญ ครุศาสตรปรุงปรับวิชาครู นอกจากนี้ยังมีขอปลีกยอย คืออิ่มในที่ไดเปนครูบา
ครูทั้งผองผองแผวเกษมศรี ปติที่การศึกษากาวหนาไป เพราะวารัฐบำรุงครูเปนการใหญ กับสรางวิทยาลัยใหแกครู วิทยาลัยหมูบานเปนงานคู ใหขึ้นสูระดับปริญญา เปนผลพลอยเกิดในหทัยขา จนเห็นแสงสวางจาขางหนาเอย ๑ เม.ย.๒๔๙๘
บทที่ ๖๙ อันความรักใดๆ ในโลกนี้ รักนวลนองแนบสนิทไดชิดชม รักอาหารหมูหันวันละหนอย รักขับรถเร็วจี๋สี่สิบไมล จึงขอเตือนเพื่อนที่รักมีทรัพย ถึงไมเผยรักใหผูใดดู
รักแตเพียงพอดีจึงเหมาะสม หลายนองนักระทมรันทดใจ รักหลายตัวจะยอยอยางไรได ถึงแปดสิบมักไฉลลงในคู เกินฐานะระดับความเปนอยู เขาก็รูวารักแนนักเอย ๒ เม.ย.๒๔๙๘
บทที่ ๗๐ พลเมืองประเทศไทยสมัยนี้ แตนับครูทั้งสิ้นในดินแดน ถาคุณครูทุกทานทำการสอน ใหดีแนแมปละสี่คน
มีเพิ่มขึ้นราวปละสี่แสน ก็ประมาณหนึ่งแสนกำลังคน ใหศิษยดีแนนอนบังเกิดผล ไทยคงพนถูกวาลาหลังเอย ๙ เม.ย.๒๔๙๘
บทที่ ๗๑ การยอมมิใชแพ เพื่อชาติอาจยอมตาย ยอมเหนื่อยหนอยโงกลาย ยอมเพื่อชนะโลภแล
ดอกสหาย อริแพ เปนเกง ก็มี ชื่อแมนมารวิชัย ๑๖ เม.ย.๒๔๙๘
20
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
บทที่ ๗๒ การเปนครูนั้นไซรไมลำบาก เพราะตองใชศิลปวิทยา
แตสอนดีนั้นยากเปนนักหนา อีกมีความเมตตาอยูในใจ ๑๙ เม.ย.๒๔๙๘
บทที่ ๗๓ เหมือนเมื่อลูกกลับบาน ลูกรักลูกกลับมา กิจธุระนานา ปลื้มจิตศิษยเกาเขา
แมผวา สูเหยา ทิง้ ทอด หมดแฮ เขตรั้วโรงเรียน ๒๓ เม.ย.๒๔๙๘
บทที่ ๗๔ สูเหนื่อยยากตรากตรำพร่ำสอนศิษย ศิษยที่ชั่วตัวแกนแสนดื้อดัน ศิษยเกาไปใหมมาวากันใหม แกจนกลับตัวไดไมนอยเลย บัดนี้คราวชรามาอยูบาน ไดชวยศิษยคิดรวมรวมหนึ่งพัน
นี่แหละคือชีวิตของตัวฉัน แตละวันกวนใจไมนอยเลย แตละปผานไปไมหยุดเฉย มิไดเคยผอนพักสักหนึ่งวัน หลับตานึกถึงการที่ตัวฉัน แตละวันปลื้มใจไมนอยเลย ๓๐ เม.ย.๒๔๙๘
บทที่ ๗๕ ครูถูกหาวาเปนเชนเรือจาง นักเรียนสิศึกษากาวหนาไป ที่เปรียบมาลาสมัยเห็นไดชัด ทำถนนหนทางสรางสะพาน ใครจะขามทางเกาเราไมวา วิชาชีพแพขนานนั่นเชนไร เหลานี้แหละงานครูรูไดเถิด ศิษยไดดีครูมีแตชื่นชม มุงอบรมบมนิสัยใหคนดี เจริญรอยบรมบาทพระศาสดา
แลนระหวางสองฟากไมไปไหน ไดเปนใหญเปนโตมโหฬาร เราไดจัดเรือยนตแพขนาน ใหยวดยานผานขามแมน้ำไป แตทางใหมมีมาวิชาใหม สะพานใหมสามัญมัธยม ประโยชนเกิดแกประเทศพิเศษสม กลวยไมออกดอกสมเจตนา ความเหนื่อยยากหากมีก็ไมวา จะเรียกวาเรือจางไดอยางไร ๗ พ.ค.๒๔๙๘ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
21
บทที่ ๗๖ เมื่อมีเครื่องอุปกรณสอนหนังสือ คือใชชวยการฝกสึกหรอไป
ควรยึดถือทฤษฎีวิธีไหน หรือเก็บไวในตูดูงามเอย ๑๔ พ.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๗๗ ปลื้มใจไขหนักแก ครูก็เปรียบกับนาย ลงแรงสั่งสอนราย จนสอบไดเลื่อนชั้น
กลับหาย แพทยนั้น ที่ออน ปลาบปลื้มเปรมใจ ๒๑ พ.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๗๘ ตึกงามสนามใหญกวาง เปนเครื่องชวยชโลมใจ แตวาจิตภายใน คือสิ่งประเสริฐแท
อยางใด ยิ่งแล นัน่ แหละ เจาเอย ที่สรางเกียรติคุณ ๒๘ พ.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๗๙ จันทรเกษมชื่อจันทรนั้นหมายวา เริ่มเกษมสอนศิษยจิตสบาย
ถึงวันจันทรบรรดาครูทั้งหลาย ดั่งจันทรฉายโลกเกษมเปรมจิตเอย ๔ มิ.ย.๒๔๙๘
บทที่ ๘๐ อยาวิจารณการเรือนเหมือนวาดอย ตนรักเกิดในเหยาเราปรีดา
สำคัญอยูไมนอยนะหลอนจา ตนอัคคีนานากอในเรือน ๑๑ มิ.ย.๒๔๙๘
บทที่ ๘๑ อันวาเครื่องอุปกรณสอนหนังสือ มรืนนี้สูรยจันทรอำไพ
ไมตองซื้อหามาแตไหน จะโคจรมาใหใชสอนเอย ๑๘ มิ.ย.๒๔๙๘
22
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
บทที่ ๘๒ การศึกษา “แผนใหม” ใยชือ่ นี้ เพราะอาจไดแผนใหมกวานี้
อีกสิบปคงแยแนละหนา จะเรียก “แผนใหมกวา” หรืออยางไร ๒๕ มิ.ย.๒๔๙๘
บทที่ ๘๓ การศึกษาเลาเรียนเปลี่ยนประสาท ชาวปาชอบตีกลองกองพงไพร ขัดใจกับบัณฑิตคิดชี้แจง อาหารดีมีรสเพียงกลอมกลม สวนทานที่มีเครื่องขยายเสียง จะเหมาวาปาเถื่อนก็เกรงใจ
เคยชอบสีฉูดฉาดอาจเปลี่ยนได เพราะประสาทยังไมไดอบรม ขาดการศึกษาดาแขงเสียงขรม ไมนิยมเปรี้ยวเผ็ดจนเกินไป สงสำเนียงสนั่นโลกหวั่นไหว ควรจัดไวในพวกหูหนวกเอย ๒ ก.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๘๔ ตัดมะพราวแผวถางสรางถนน เพราะน้ำหอมระรื่นชื่นอุรา ทานผูใดเดินบนถนนนี้ วาชื่อตนหอมระรื่นชื่นหทัย
แตละตนเสียดายเปนนักหนา แตทะวาตองทำก็จำใจ ทุกทิวานาที่จะครวญใคร พอจะแทนกันไดหรือไมเอย ๙ ก.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๘๕ จุฬาวาปานนี้ ศิษยวาอาจารยตน แตวาเมื่อมีคน หัวจะเชิดชูตั้ง
วิกล เหนี่ยวรั้ว ยึดเหนี่ยว ตอสูลมแรง ๑๖ ก.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๘๖ ทฤษฎีนั้นไซรไมลำบาก ประถมหนึ่งเรียนเปนปริญญา
ปฏิบัติสิยากเปนนักหนา ประถมสองเวลามาเปนครู ๒๓ ก.ค.๒๔๙๘ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
23
บทที่ ๘๗ การศึกษาคือสิ่งที่เหลืออยู ไมสามารถแยกแยะและถาวร
เมื่อลืมเรื่องที่ครูไดสั่งสอน นิรันดรดีชั่วติดตัวไป ๓๐ ก.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๘๘ เดินทางเที่ยวไปในประเทศ เรือกสวนลวนอุดมชมไปพลาง ในน้ำลำคลองพอมองดู ควายวัวแตละตัวอวนพี แตพวกเราสวนมากยังยากไร พอผลิตผลคนอื่นยื่นมือจอง ชรอยจะมิใชทรัพยในดิน ขาดทุนรอนอุปกรณและแรงงาน
บานเรานี้มีเขตกวางขวาง แลวถึงทุงกวางเขียวขจี เห็นปลาผุดโผลอยูที่โนนนี่ สมที่มีสมยาวาเมืองทอง นาไรไมเห็นเปนเจาของ บานชองยังอยูแบบบุราณ ที่สรางสินใหทรัพยมหาศาล หรือขาดการศึกษานาคิดเอย ๖ ส.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๘๙ หนังสือเรียนเปลี่ยนไปฉันไมวา จายเนื้อสดสี่พระยาหรือสาธร
ถาแมนครูตั้งหนาทำการสอน เนื้อยำออนรสอยูที่ผูยำ ๑๓ ส.ค.๒๕๙๘
บทที่ ๙๐ ทานผูใดเดินลัดตัดสนาม นอกจากวาคนนี้ไมดีพอ
24
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
จะใหเพื่อนตีความอยางไรหนอ จึงตองขอเลี่ยงออกนอกทาง ๒๐ ส.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๙๑ ดูเผินๆ เดินเขาโรงเรียนใหญ แตพอเพงเล็งดูดวยปญญา เด็กบางคนซนเปนที่โรงเรียน บัณฑิตไดวิทยาเปนอาภรณ ตระเวนไปอยากไดการศึกษา มนุษยเชี่ยวเชิงวิชาอยางนากลัว ระลึกคุณพระพุทธสุดประเสริฐ ฝกฝนจิตสวนรายหายรุนแรง
เหมือนเขาถึงหัวใจการศึกษา การศึกษาอยูไหนไมแนนอน รูจักเขียนเขียนดาวาเพื่อนกอน ยังมีหยอนศีลธรรมประจำตัว จนยุโรปอเมริกาก็ถวนทั่ว แตใจคนจะชั่วไมเปลี่ยนแปลง สงบเกิดแกใจไดรูแจง ศึกษาแหลงที่แทอยูแคใจ ๒๗ ส.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๙๒ ความสามารถปกครองของครูใหญ ครูใหญเปลี่ยนโรงเรียนยังเรียบดี
จะเห็นไดเมื่อพนจากหนาที่ หรือระเบียบประเพณีหนีตามไป ๓ ก.ย.๒๔๙๘
บทที่ ๙๓ เลนฟุตบอลอยาถลำวิ่งล้ำหนา ระเบียบของการเลนมีเชนไร
เปนการผิดกติกาอยาสงสัย ทำงานก็มีวินัยอยูเชนกัน ๑๐ ก.ย.๒๔๙๘
บทที่ ๙๔ สุนัขนั้นมันชอบกัดขางหนา เราอยาเหยียดตนลงจงระวัง
แตวามามันชอบเตะขางหลัง ใหขางหนาขางหลังเราปลอดภัย ๑๗ ก.ย.๒๔๙๘
บทที่ ๙๕ คำ “หอพัก” มักปนกับ “หอนอน” “หอพัก” ยนหนทางบานหางไกล
ตางเปนที่สัญจรเขาอาศัย “หอนอน” นีม้ ไี วเพือ่ อบรม ๒๔ ก.ย.๒๔๙๘
บทที่ ๙๖ ดูตัวอยางเรื่องทางรถไฟขาด นักเรียนขาดศึกษานาคนึง
ไมประหลาดเชียงใหมไปไมถึง วาชั้นใหมไปถึงไดอยางไร ๑ ต.ค.๒๔๙๘ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
25
บทที่ ๙๗ ผูจะทำงานใหญเชิญไปเที่ยว อีกสิบคนนั้นเลาเขาก็เปน
บทที่ ๙๘ ผูที่นั่งสั่งงานทานควรรู ผูสั่งเกงทำเองจะเปนไร
ดูฟุตบอลประเดี๋ยวก็จะเห็น กัปตันมิไดเลนอยูคนเดียว ๘ ต.ค.๒๔๙๘ งานนี้ผูปฏิบัติถนัดไหม ผูทำไมถึงขนาดสั่งพลาดเอย ๑๕ ต.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๙๙ อันกีฬารักบี้มีไวสอน วิ่งเพื่อนตามไมทันครั้นลมลง
ใหผูนำสังวรณไมลุมหลง ลูกบอลนั้นจะสงใหผูใด ๒๒ ต.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๑๐๐ เมื่อไมทำอะไรก็ไมผิด วาเรานี้มีชื่อวาอะไร
แตลองคิดดูเลนเปนไฉน ชื่อที่ผูอื่นใหเปนกำนัล ๒๙ ต.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๑๐๑ พบโรงเรียนเล็กนิดชิดหนทาง ทานเจาของภูมิใจไดทำมา
หองเรียนกวางหนึ่งเมตรหกสิบหา ซึ่งดีกวาเศรษฐีที่ไมทำ ๕ พ.ย.๒๔๙๘
บทที่ ๑๐๒ การอบรมทั่วไปไดความรู คือไดทั้งผลทางวิชาการ
อบรมครูจะไดสองสถาน และรากฐานประชาธิปไตย ๑๒ พ.ย.๒๔๙๘
บทที่ ๑๐๓ นิสัยเรานั้นหนอพอรูได เราชอบหลีกชอบเลี่ยงพูดเกี่ยงงอน
26
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
เมื่อเพื่อนครูเจ็บไขไมอาจสอน หรืออาสาเขาสอนสบายใจ ๑๙ พ.ย.๒๔๙๘
บทที่ ๑๐๔ อันตึกงามสนามกวางสรางขึ้นได แตงามจิตใจกวางนั้นตางกัน
บทที่ ๑๐๕ หัตถกรรมนำทางสรางดวงจิต รักกอบกูบูรณะประเทศไทย
มีเงินหยิบโยนใหก็เสร็จสรรพ การอบรมเทานั้นเปนปจจัย ๒๓ พ.ย.๒๔๙๘ ใหรักผลิตรักกอเปนขอใหญ เปนนิสัยประจำตัวทั่วกันเอย ๓ ธ.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๑๐๖ อันสิทธิมนุษยชนขอใดเลา เราชาวไทยไดสิทธินั้นมา
จะเทียมเทาสิทธิการศึกษา เมื่อพระพุทธศาสนาถึงเมืองไทย ๑๐ ธ.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๑๐๗ การเรือนยังชีพให พูนเพิ่มพลังใจ พนบานผจญภัย เย็นกลับคฤหาสนเขา
ผองใส แตเชา ทรหด เขตบานกลับสบาย ๑๗ ธ.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๑๐๘ สิ่งจำเปนเห็นชัดปจจัยหา อีกหยูกยาสารพัดตัดโรคภัย
คือเสื้อผาอาหารบานอาศัย เพิ่มปจจัยศึกษาครบหาเอย ๒๔ ธ.ค.๒๔๙๘
บทที่ ๑๐๙ อันชีวะประวัติของเรานั้น บันทึกความชั่วดีที่ผานมา แตปใหมเผดิมเริ่มตอนใหม หรือปายสีชีวิตใหแดงดำ
จบตอนหนึ่งถึงวันสิ้นพรรษา ไมอาจฆาขีดแกแมสักคำ จะเขียนใหคนชมดูคมขำ เราอาจทำไดแนแลวแตเรา ๓๑ ธ.ค.๒๔๙๘ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
27
รำลึกพระคุณ
4 ปูชนียบุคคลของ มศว รองศาสตราจารยชม ภูมภิ าค นักเรียนรนุ 1 โรงเรียนฝกหัดครูชนั้ สูง ถนนประสานมิตร ....................................................................
ความนำ
“รำลึกพระคุณ 4 ปูชนียบุคคลของ มศว” ผเู ขียนเปนนักเรียนรนุ ที่ 1 ของโรงเรียนฝกหัดครู ชัน้ สูง ถนนประสานมิตร ป 2492 ซึง่ มีชวี ติ เกีย่ วของกับ มศว อยขู ณะนีไ้ มไดขาดตอนเลยเปนเวลา 60 ป (28 เม.ย.2552) ผเู ขียนเกีย่ วของกับ มศว ในฐานะตางๆ เริม่ ตัง้ แตเปนนักเรียนโรงเรียนฝกหัดครูชนั้ สูง นิสติ วิทยาลัยวิชาการศึกษา อาจารยวทิ ยาลัยวิชาการศึกษา อาจารยมหาวิทยาลัยวิชาการศึกษา อาจารย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ อนุสาสก วิทยาลัยวิชาการศึกษา และ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ อาจารยใหญโรงเรียนมัธยมสาธิต หัวหนาภาควิชา เทคโนโลยีทางการศึกษา รองอธิการบดีฝายบริหาร และคณบดีคณะศึกษาศาสตรในชวงเวลาตัง้ แตป 2492 ถึงปเกษียณอายุราชการในป 2535 รวม 43 ป และตัง้ แตเกษียณอายุราชการแลวจนถึงปจจุบนั เปนเวลา 17 ป ก็ยงั ทำงานในหนวยงานทีเ่ ปนนิตบิ คุ คล อันเกี่ยวของกับมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒอยู นั่นคือ เปนประธานมูลนิธิมหาวิทยาลัยศรีนครินทร วิโรฒ ประธานมูลนิธเิ พือ่ ศิษยเกามหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประธานมูลนิธศิ าสตราจารยหมอมหลวง ปน มาลากุล ในพระราชูปถัมภสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี นายกสมาคมศิษยเกา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ และประธานศัพทสาขาเทคโนโลยีสอื่ สารการศึกษา โครงการสารานุกรม ศึกษาศาสตร ซึง่ มีโอกาสไดสงั เกต ไดเรียน ไดรบั การสัง่ สอน และไดทำงานใกลชดิ กับ 4 ปูชนียบุคคลของ มศว พอสมควรเปนทีท่ ราบกันดีวา มศว นัน้ เริม่ มาจากโรงเรียนฝกหัดครูชนั้ สูง มาเปนวิทยาลัยวิชาการศึกษา และยกฐานะเปนมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ เมือ่ 29 มิถนุ ายน 2517 มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ยอมรับวาปูชนียบุคคล 4 ทานของ มศว นัน้ ไดแก 1. ศาสตราจารยหมอมหลวงปน มาลากุล 2. หลวงสวัสดิสารศาสตรพุทธิ 3. ศาสตราจารย ดร.สาโรช บัวศรี 4. ศาสตราจารย ดร.สุดใจ เหลาสุนทร เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
39
รำลึกพระคุณ ปูชนียบุคคล 4 ทาน นัน่ มีคณ ุ ปู การมากลนแก มศว ทัง้ 4 ทานไดทมุ เทกำลังกาย สติปญ ญา ทุกอยางเพือ่ ความ เจริญรุดหนาของมศว อยางทีเ่ ห็นอยทู กุ วันนี้ วันที่ มศว มี อายุครบ 60 ป ศาสตราจารยหมอมหลวงปน มาลากุล เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม 2489 ไดเขาเฝาพระบาทสมเด็จพระเจา อยหู วั รัชกาลที่ 8 ณ พระทีน่ งั่ บรมพิมาน ไดรบั ใสเกลาใน พระราชเสาวณียรับสั่งของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ไมใหทิ้งเรื่องการปรับปรุงการฝกหัดครู ทานศาสตราจารย หมอมหลวงปน มาลากุล มีเจตนาอันแรงกลาทีจ่ ะพัฒนาการ ฝกหัดครูไทยอันเปนปจจัยสำคัญตอการพัฒนาการศึกษา ทานเปนผรู เิ ริม่ วางแผนซือ้ ทีด่ นิ และกอตัง้ โรงเรียนฝกหัดครู ศาสตราจารยหมอมหลวงปน มาลากุล ชั้นสูง ถนนประสานมิตรขึ้นโดยมีประกาศของกระทรวง ศึกษาธิการตัง้ โรงเรียนฝกหัดครูชนั้ สูง ทีถ่ นนประสานมิตรขึน้ เมือ่ วันที่ 28 เมษายน 2492 ทานรับหนาที่ เปนประธานคณะกรรมการโรงเรียน โดยมี หลวงสวัสดิสารศาสตรพุทธิ เปนผูอำนวยการโรงเรียน ศาสตราจารย หมอมหลวงปน มาลากุล ทานใสใจดูแลการพัฒนาโรงเรียนฝกหัดครูชนั้ สูง ทีถ่ นนประสาน มิตร เปนอยางมาก ทุกวันเสารทา นจะมาทีโ่ รงเรียนและรับประทานอาหารกลางวันกับนักเรียน ทานจะเดิน ดูบริเวณอาคารสถานทีเ่ ปนเวลานาน ในป 2494 ทานไดเริม่ โครงการปรับปรุงสงเสริมการศึกษาฉะเชิงเทรา เปนโครงการใหญ ไดรบั การสนับสนุน จากยูเนสโก เปนโครงการ 10 ป ในชวง 5 ปแรก 2494-2498 ยูเนสโกจะสงผูเชี่ยวชาญมาทำงานแตชวง 5 ปหลัง คือ 2498-2502 ไทยจะตองจัดการดำเนินการเอง ทำใหทานคิดจะตองเตรียมครูไทยที่จะไปทำงานในโครงการนี้ โดยจะตองมีการฝกอบรมครูไทยใหมีวุฒิ ปริญญาตรี คือ ตอจาก ป.ม. อีก 2 ป ใหไดปริญญาตรีความคิดนีด้ ว ยการสนับสนุนของ ศาสตราจารย ดร.สาโรช บัวศรี จึงทำใหกระทรวงศึกษาธิการประกาศเปดวิทยาลัยวิชาการศึกษาขึน้ ทีโ่ รงเรียนฝกหัดครู ชัน้ สูง ถนนประสานมิตร เมือ่ 27 กุมภาพันธ 2496 มีการรับผสู ำเร็จ ป.ม. เขามาเรียนอีก 2 ป ในป 2490 นัน้ มีนกั เรียนชัน้ ปที่ 1, 2, 3, 4 และ 5 อยู พวกเขามาใหม 32 คน เรียกวาชัน้ ปที่ 6 และตัง้ แต 1 ตุลาคม 2496 โรงเรียนฝกหัดครูชนั้ สูงก็หมดไป เรียกวา วิทยาลัยวิชาการศึกษา ชือ่ เดียว เมือ่ เปดวิทยาลัย วิชาการศึกษา ศาสตราจารย หมอมหลวงปน มาลากุล ทานเปนประธานกรรมการวิทยาลัยวิชาการศึกษา และเมือ่ มีการประกาศพระราชบัญญัตวิ ทิ ยาลัยวิชาการศึกษา 2497 ทานศาสตราจารย หมอมหลวงปน มาลากุล ก็รกั ษาการอธิการ (พ.ศ.2497-2499) ในป 2494 ศาสตราจารยหมอมหลวงปน มาลากุล ไดจดั สัมมนาการปรับปรุงการศึกษาประชาบาล ณ อาคารหอนอน 2 โรงเรียนฝกหัดครูชนั้ สูง ถนนประสานมิตร เปนการนำคำวาสัมมนาเขามาใชในเมืองไทยเปนครั้งแรก งานหนึ่งที่ทานศาสตราจารยหมอมหลวงปน มาลากุล ปฏิบตั กิ ค็ อื งานพัฒนาวิทยาลัย วิชาการศึกษา ในป 2497 ไดเริม่ สัญญามหาวิทยาลัยอินเดียนา
40
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
-วิทยาลัยวิชาการศึกษา ทำใหอาจารยของวิทยาลัยวิชาการศึกษาไดไปศึกษาปริญญาโทและปริญญาเอก เปนจำนวนมาก และมีผเู ชีย่ วชาญจากมหาวิทยาลัยอินเดียนามาชวยงานดานตางๆ ทีว่ ทิ ยาลัยวิชาการศึกษา งานตางๆ ที่มีการปรับปรุง เชน วิธีสอน การวัดผล การสอนวิทยาศาสตร การหองสมุด และงานโสต ทัศนศึกษา ผลงานของสัญญาอินเดียนา วิทยาลัยวิชาการศึกษา มีผลอยางมากตอการพัฒนาวิทยาลัย วิชาการศึกษา ทำใหเกิดวิทยาเขต รวม 8 วิทยาเขต และเมื่อเปนวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ก็เกิด มหาวิทยาลัยเอกเทศอีก 4 แหง คือ มหาวิทยาลัย บูรพา มหวทิยาลัยนเรศวร มหาวิทยาลัยมหาสารคาม และมหาวิทยาลัยทักษิณ อันนี้ถือไดวาเปนคุณูปการของศาสตราจารยหมอมหลวงปน มาลากุล ผูทุมเท กำลังกายกำลังปญญาในการพัฒนาการศึกษาของชาติดว ยผลงานของทานอันโดดเดนมาก ป พ.ศ. 2546 ในโอกาสครบรอบ 100 ปชาตกาลของทาน องคการยูเนสโกไดยกยองทานศาสตราจารย หมอมหลวงปน มาลากุล เปนผมู ผี ลงานดีเดนระดับโลกดานการศึกษา วัฒนธรรม วรรณกรรม และการสือ่ สาร หลวงสวัสดิสารศาสตรพุทธิ เปนผอู ำนวยการโรงเรียนฝกหัดครูชนั้ สูง ถนนประสานมิตรคนแรก เมือ่ ป 2492 จนถึงวันที่ 31 มีนาคม 2496 เปนเวลา 4 ปในขณะเดียวกันทานก็ดำรงตำแหนงอธิบดีกรม วิสามัญศึกษาดวย ทานพักทีบ่ า นผอู ำนวยการริมคลองแสน แสบ หลังหอนอน 1 ทานเอาใจใสดแู ลพวกเรานักเรียนใน หอพักอยางดียิ่ง เดินตรวจหอพักเปนประจำ เห็นอะไรไม ดี ท า นจะเรี ย กมาเตื อ นแม แ ต ก ารวางรองเท า ในที่ ว าง รองเทา หากหันไปในทางทีม่ ใิ ชทางทีจ่ ะหันหัวรองเทาทาน จะเรียกไปวางเสียใหถกู ตอง ความมีระเบียบวินยั ความตรง ตอเวลา และความเปนสุภาพบุรุษน้ำใจนักกีฬา เปนเรื่อง ทีท่ า นพยายามปลูกฝงอยางเต็มที่ ในแตละวันจะมีกำหนด การไวแนนอนใหนักเรียน ปฏิบตั ิเทาที่จำไดเปนดังนี้ 05.45 น. ทุกคนตืน่ นอน 06.00 น. ออกกำลัง ทำกายบริหารโดยหลวงสวัส ดิสารศาสตรพุทธิ เปนผคู วบคุมเอง 07.00-08.00 น. เขาชัน้ เรียน เลิกเรียนเขาแถว หลวงสวัสดิสารศาสตรพุทธิ ไปรับประทานอาหารเชา 09.00-12.00 น. เขาชัน้ เรียน เลิกเรียนเขาแถวไปรับประทานอาหารกลางวัน 13.00-15.00 น. เรียนตอนบาย 16.00 น. ทุกคนพรอมกันทีส่ นาม วันจันทร พุธ ศุกร เลนกีฬา วันอังคารและวันพฤหัสบดี ทำงาน โยธา เชน ปรับปรุงบริเวณทำสวน ปลูกตนไม 18.00 น. เขาแถวไปรับประทานอาหารเย็น 19.00-20.00 น. เรียนพิเศษหรือทำงานในหองทำงาน 21.30 น. สวดมนตไหวพระ 22.00 น. ทุกหองปดไฟนอน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 41
หลวงสวัสดิสารศาสตรพุทธิ ทานเปนนักกีฬา ทานสอนพวกเราเลนรักบี้ ภายใตการควบคุมของ อาจารยหมอมราชวงศ จุรพี รหม กมลาศน เย็นๆ เมือ่ ทานกลับมาจากกระทรวงศึกษาธิการ ขณะพวกเรา กำลังซอมรักบีก้ นั ทานจอดรถถอดเสือ้ นอกใสในรถลงสอนพวกเรา เสือ้ เชิต้ ขาวทานเปอ นโคลน เมือ่ พวก เราเห็นทานเอาใจใสมากเชนนี้ ทุกคนจึงพยายามฝกและเลนใหดใี หได ผเู ขียนเองในปการศึกษา 2495 เปน ผเู ลนในทีมรักบี้ 7 คน และ 15 คน ซึง่ เปนทีมชนะเลิศ ประเภทโรงเรียนในปนนั้ หลวงสวัสดิสารศาสตร พุทธิ ไดพร่ำสอนพวกเราใหเปนสุภาพบุรษุ นักกีฬาตองสุภาพและยึดมัน่ ในกติกา อยาฝาฝนกติกาเพือ่ เอา ชนะ ทานสอนใหพวกเราทำงานหนักมีความอดทนไมพดู มาก ผเู ขียนในปการศึกษา 2493 เปนหัวหนาชัน้ 1 หอนอนหนึง่ มีหอ งนอน หองทำงาน หองอาบน้ำ ในหองไมตองไปใชรวมกับคนอื่น เชาวันเสารวันอาทิตย หลวงสวัสดิสารศาสตรพุทธิ มักจะมาเรียกให เดินไปตรวจรอบบริเวณกับทานโดยเฉพาะดูตนไมที่ปลูกรอบบริเวณโรงเรียน ในขณะนั้นยังไมมีรั้วลอม รอบบริเวณเดินไปทานก็สอนชีววิทยาใหไปดวย ผูเขียนเลยชอบเรียนชีววิทยา และเมื่ออกไปสอนที่ โรงเรียนฝกหัดครูอุบลราชธานี ป 2497 ก็สอนวิชาชีวิวิทยาแกนักเรียนฝกหัดครูประโยคฝกหัดครู ประถม (ป.ป.) 19.00 น. คุณหลวงสวัสดิสารศาสตรพุทธิ จะสอนภาษาอังกฤษเปนพิเศษแกพวกเราดวย และ ทานมักจะเขียนคำขวัญเปนภาษาอังกฤษติดไวใหพวกเราไดอาน โดยเฉพาะอยางยิ่งเพื่อการฝกลักษณะ นิสยั ทีต่ อ งการ เชน It is of great importance that punctuality must be strictly observed เปนความสำคัญยิ่งที่จะตองตรงตอเวลา หลวงสวัสดิสารศาสตรพุทธิ อยกู บั พวกเรานักเรียนฝกหัดครูชนั้ สูง ถนนประสานมิตร 4 ปกวาๆ นักเรียนฝกหัดครูชนั้ สูง ถนนประสานมิตร ตัง้ แตป 2492-2496 มี 5 รนุ นักเรียนทัง้ หมด 168 คน เรา เรียกพวกเราเองวา แสนแสบ 168จะมีการจัดงานพบปะกันทุกป ดวยเหตุที่ชาวแสนแสบไดตระหนัก ถึงคุณูปการที่มีตอการอบรมบมนิสัยและเพาะวิญญาณครูของคุณหลวงสวัสดิสารศาสตรพุทธิจึงได รวมกันกอตั้ง มูลนิธิหลวงสวัสดิสารศาสตรพุทธิ ขึ้น เพื่อเปนที่ระลึกถึงหลวงสวัสดิสารศาสตรพุทธิ นักการศึกษาโดยการทำงาน โดยวุฒิทานเปนนักวิทยาศาสตรเปนนักปฏิบัติที่พูดนอย ทานเชื่อวาคนเรา เปนหนี้แผนดิน จงปฏิบัติหนาที่เต็มความสามารถเพื่อใชหนี้แผนดินตองทำงานทันที ดวยความเสียสละ เอาจริงเอาจัง หลวงสวัสดิสารศาตรพุทธิ เคยเปนผอู ำนวยการสรางมหาวิทยาลัยเชียงใหม (พ.ศ.2503-2506) ขาวสาร ม.ช.ม. ปที่ 1 ฉบับที่ 5 1 พฤศจิกายน พ.ศ.2506 กลาวถึง หลวงสวัสดิสารศาสตรพุทธิ ตอนหนึง่ กลาววา “หลวงสวัสดิสารศาสตรพุทธิเปนนักวิทยาศาสตร โดยวุฒแิ ละทางปฏิบตั ิ เปนนักบริหาร โดยประสบการณ เปนนักกีฬาทั้งกายและใจ เปนหัวหนางานซึ่งใชพรหมวิหาร เปนหลักในการปกครอง ทีส่ ำคัญทีส่ ดุ และหาไดยากทีส่ ดุ คือ น้ำใจเสียสละเพือ่ ผลงานสวนรวม กับความซือ่ สัตยสจุ ริต ซึง่ ปรากฏ อยูในความมั่นคงแข็งแรงของการกอสรางอาคารตางๆ และอยูที่ภูมิประเทศของมหาวิทยาลัยเชียงใหม ที่เปลี่ยนจากความรกรางมาเปนสนามหญาและหญาอันงดงาม”
42
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ดวยคุณความงามความดีของหลวงสวัสดิสาร ศาตรพุทธิ หลวงสวัสดิสารศาสตรพุทธิจึงเปนครูที่ศิษย เคารพรักใคร เปนนักบริหารที่มั่นคง ซื่อสัตย เปนปอม ปราการที่แข็งแรงในวงการศึกษาไทย ศาสตราจารย ดร.สาโรช บัวศรี เปนผอู ำนวย การคนที่ 2 ของโรงเรียนฝกหัดครูชนั้ สูง ถนนประสานมิตร ตัง้ แต 1 เมษายน 2496-30 กันยายน 2496 และ 1 ตุลาคม 2496 โรงเรียนฝกหัดครูชนั้ สูงหมดไปเปนวิทยาลัยวิชาการ ศึกษาชื่อเดียว ศาสตราจารย ดร.สาโรช บัวศรี เปนผู อำนวยการวิทยาลัยวิชาการศึกษา จนถึง 28 กันยายน ศาสตราจารย ดร.สาโรช บัวศรี 2497 เมื่ อ มี ก ารประกาศใช พ ระราชบั ญ ญั ติ วิ ท ยาลั ย วิชาการศึกษา พ.ศ.2497 เปนรองอธิการและหัวหนาคณะวิชาการศึกษา คนแรก พ.ศ.2499-2512 เปน อธิการวิทยาลัยวิชาการศึกษา ศาสตราจารย ดร.สาโรช บัวศรี นับเปนบุคคลสำคัญในการบุกเบิกใหวิชาชีพครูเปนวิชาชีพ ชั้นสูง (Profession) ทำใหปริญญาวิชาครู เปดสอนไดถึงปริญญาเอกการศึกษา โดยวิทยาลัยวิชาการ ศึกษา ไดเขาชี้แจงตอสภาผูแทนราษฎรซึ่งยังเห็นเปนของแปลกในสมัย พ.ศ.2497 ที่วิทยาลัยมิใช มหาวิทยาลัยจะเปดถึงปริญญาเอก ซึ่งทานก็ไดชี้แจงดวยเหตุดวยผลดวยภูมิรู ภูมิธรรมและภูมิฐาน ทำใหสภาผูแทนราษฎรผานรางพระราชบัญญัติวิทยาลัยวิชาการศึกษา พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ภูมพิ ลอดุลยเดช ทรงลงพระปรมาภิไธย ในพระราชบัญญัติ วิทยาลัยวิชาการศึกษา พ.ศ.2497 วันที่ 16 กันยายน 2499 ประกาศในราชกิจจานุเบกษา วันที่ 28 กันยายน 2497 ศาสตราจารย ดร.สาโรช บัวศรี ทานเกีย่ วของทัง้ โรงเรียนฝกหัดครูชนั้ สูง วิทยาลัยวิชาการศึกษา และการฝกหัดครู ทานเปนผนู ำเอาความ คิดการศึกษาทีเ่ รียกวา Progressive education เขามาสอนและมาเผยแพรในประเทศไทย โดยทาน เริม่ สอน Progressive education ทีว่ ทิ ยาลัยวิชาการศึกษาป 2496 ผเู ขียนอยชู นั้ ปที่ 5 ไดเรียนรวม กับชัน้ ปที่ 6 ซึง่ เปนพวกวิทยาลัยวิชาการศึกษา รนุ แรก คือ รนุ ดร.ทรงศักดิ์ ศรีกาฬสินธุ ศาสตราจารย ดร.สาโรช บัวศรี ไดนำเอาระบบหนวยกิต และรายวิชาเขามาใช เอาระบบเกรดเขามาใช นำเอาวิธเี รียน แบบคนควาและอภิปรายเขามา มีระบบทีป่ รึกษา นำเอาประชา ธิปไตย ในสถานศึกษาเขามา ป 2498 มีการกอตัง้ องคการนิสติ วิทยาลัยวิชาการศึกษา เปนปแรก นายกองคการนิสติ ป 2498 คือ นายเสมอ นาคพงษ ผเู ขียนเปนนายกองคการนิสติ ป 2499 เปนคนทีส่ อง ศาสตราจารย ดร.สาโรช บัวศรี ทานไดย้ำเรื่องคุณธรรมคูความรู มานานกอนจะมองกฎในรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2540 ศาตราจารย ดร.สาโรช บัวศรี ทานไดทำหนาทีอ่ ยางใสใจทัง้ ดานการศึกษาและดานจริยธรรมของนิสติ และอาจารย ทาน เครงครัดในการสรรสรางบุคคล ทั้งบุคลิกภายนอกและภายใน ทานมีคติพจนวา “ทำใหบำเพ็ญตนเปน ผมุ คี วามรปู ระดุจนักปราชญ และมีความประพฤติประดุจผทู รงศีล” สำหรับศิษยทา นมักจะเขียนดวย ลายมือวา “ขอใหนิสิตนักศึกษาทุกคนมีความรูประดุจนักปราชญ และมีความประพฤติประดุจผูทรงศีล” เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
43
ทานเองไดบำเพ็ญตนเปนตัวอยางอันเครงครัดแกศิษยผูปรารถนาความเจริญ ความดี ความงามทุกคน ทานเปนคนแรกที่นำพุทธศาสนามาประยุกตใชกับการศึกษา ทั้งดานปรัชญาและวิธีสอนและเปนผูที่มีจิต วิญญาณครูอยเู ต็มเปย มทีพ่ รอมจะชีท้ างสวางดานปญญาแกศษิ ยอยเู สมอ ทานจึงเปนปูชนียบุคคลผเู พียบ พรอมดวยปญญา และคุณธรรมโดยแท บรรดาศิษยประทับใจในความมีวญ ิ ญาณครูของทาน โดยเฉพาะในคติพจนทที่ า นใหไว มีความภูมใิ จ ในความมีภมู ริ ู ภูมธิ รรมและภูมฐิ านของทาน ทานศาสตราจารย ดร.สาโรช บัวศรี มีความรอบรู เปนผมู ี ภูมริ สู มเปนครูอยางแทจริง ทานเปนคนอานและเขียนอยเู สมอ ไดรบั พระบรมราชโองการโปรดเกลาโปรด กระหมอมแตงตัง้ ใหเปนราชบัณฑิต ทานเปนผมู ภี มู ธิ รรมอยางสำคัญ นำหลักธรรมมาประยุกตการศึกษา อาทิ หลังสือชือ่ ศึกษาศาสตรตามแนวพุทธศาสตร จริยธรรมศึกษา ศาสตราจารย ดร.สาโรช บัวศรี เห็น วาการศึกษา คือ การพัฒนาขันธหา เปนการพัฒนาทัง้ กายและใจ การพัฒนากายคือการพัฒนารูป อัน หมายถึง รางกาย และทางจิตใจ ไดแก การสอน เวทนา หมายถึง ความรสู กึ สุข ทุกข สัญญา หมายถึง การหมายไดจำได สังขาร หมายถึง ความคิดปรุงแตงสิง่ ตางๆ ทีเ่ ห็นไดและเห็นไมได วิญญาณ หมายถึง การรับรู ดังนีเ้ ปนตน ในการอาชีพและการทำงานของทานศาสตราจารย ดร.สาโรช บัวศรี ก็เต็มเปย ม ไปดวยการปฏิบัติธรรม ปูชนียบุคคลอีกทานหนึ่งของ มศว เปนบุคคลที่ 4 คือ ทาน ศาสตราจารย ดร.สุดใจ เหลาสุนทร ทาน ศาสตราจารย ดร.สุดใจ เหลาสุนทร ทานเกี่ยวของกับ วิทยาลัยวิชาการศึกษาเปนมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ทานศตราจารย ดร.สุดใจ เหลาสุนทร เขามาสูวิทยาลัย วิชาการศึกษา เมือ่ พ.ศ.2498 ตัง้ แต พ.ศ.2498-2507 เปน หัวหนาคณะวิชาการศึกษา พ.ศ.2507-2511 เปนรองอธิ การ พ.ศ.2512-2517 เปนอธิการวิทยาลัยวิชาการศึกษา พ.ศ.2517-2522 เปนอธิการบดีมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิ โรฒ ทานทำงานใหสถานศึกษาแหงนีน้ านถึง 24 ป ทาน ไดอุทิศตนเพื่อความกาวหนาของสถาบันแหงนี้มาโดย ศาสตราจารย ดร.สุดใจ เหลาสุนทร ตลอด เปนผยู ดึ หลักธรรมในการบริหารงาน เปนนักตอสู ทีเ่ ด็ดเดีย่ วเพือ่ ความถูกตอง จะลงมือทำอยางไมยอ ทอ และพยายามทำใหสำเร็จแตไมเคยพูดโออวด หรือ ประชาสัมพันธตนเองเลย เมื่อศาสตราจารย ดร.สุดใจ เหลาสุนทร เขารับหนาที่อธิการวิทยาลัยวิชาการศึกษา เมื่อ 1 มกราคม 2512 ไดเห็นความไมคลองตัวในดานการบริหารงาน ทานไดรา งพระราชบัญญัตยิ กฐานะวิทยาลัย วิชาการศึกษาเปนมหาวิทยาลัย และเสนอสภาวิทยาลัยวิชาการศึกษา แตกไ็ มไดรบั การตอบสนอง ในคืน วันที่ 16 กันยายน 2513 ณ ลานอาคาร 4 ซึง่ เปนตึกคณะวิชามนุษยธรรมศึกษา ไดมกี ารจัดงานประจำป วิทยาลัยวิชาการศึกษา ซึ่งสมาคมศิษยเกาวิทยาลัยวิชาการศึกษาเปนผูจัดขึ้น ทานศาสตราจารย
44
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ดร.สุดใจ เหลาสุนทร พูดกับผูเขียนวา ทานไดเสนอเรื่องการยกฐานะวิทยาลัยวิชาการศึกษาเปน มหาวิทยาลัย แตไมไดรับการตอบสนอง ทานบอกวาทานมีรางพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยการศึกษา อยากจะพิมพเผยแพรสมาคมศิษยเกาพิมพเผยแพรไดไหม ผูเขียนก็ตอบทานวาไดครับ สมาคมศิษยเกา วิทยาลัยวิชาการศึกษาก็เลยพิมพเอกสารนัน้ ออกแจกสมาชิกสภาผแู ทนราษฎร ผเู ขียนไดอาศัยสมาชิกสภา ผแู ทนราษฎรทีเ่ ปนสมาชิกพรรคสังคมประชาธิปไตย 5 คน ชวยแจกสมาชิกสภาผแู ทนราษฎร พรรคสังคม ประชาธิปไตยนีผ้ เู ขียนเปนรองหัวหนาพรรค เมือ่ แจกแลวองคการนิสติ ก็จดั กิจกรรมตาง เพือ่ เผยแพรความ คิดในการยกฐานะวิทยาลัยวิชาการศึกษาเปนมหาวิทยาลัย ผเู ขียนเปนอนุสาสิกดวยในขณะนัน้ ก็แนะให เชิญนักการเมืองมาพูดสนับสนุน จำไดวา เคยเชิญหมอมราชวงศคกึ ฤทธิ์ ปราโมทย มาพูดสนับสนุนดว ยเวลา ลวงมาถึง 16 กันยายน 2515 ณ สถานทีเ่ ดิม ในงานวันวิทยาลัยวิชาการศึกษา ทานศาสตราจารยสดุ ใจ เหลาสุนทร พูดกับผเู ขียนวา อาจารยชม เรือ่ งการยกฐานะเปนมหาวิทยาลัยนัน้ 2 ปแลว ยังไมไปถึงไหน อาจารยชม ในนามสมาคมศิษยเกาวิทยาลัยวิชาการศึกษา พรอมกับนายกองคการนิสิตทำหนังสือถึง หัวหนาคณะปฏิวัติ ขอพบและขอคำชี้แจงเรื่องการยกฐานะเปนมหาวิทยาลัย ผูเขียนจึงทำจดหมายถึง หัวหนาคณะปฏิวัติ ลงวันที่ 21 กันยายน 2515 ผูเขียนลงนามในนามสมาคมศิษยเกาวิทยาลัยวิชาการ ศึกษา อาจารยถนอม อานามวัฒน ลงนามในนามสภาอาจารย บุญเกื้อ ควรหาเวช (ปจจุบันผูชวย ศาตราจารยธรี บุญฤทธิ์ ควรหาเวชศิษฐ) ในนามองคการนิสติ วิทยาลัย วิชาการศึกษา ประสานมิตร และ นายกองคการนิสติ วิทยาลัยวิชาการศึกษา วิทยาเขตอืน่ อีก ผเู ขียนขับรถพานายกองคการนิสติ ตางๆ ไป ยืน่ หนังสือทีก่ องบัญชาการคณะปฏิวตั ิ สนามเสือปา วันที่ 21 กันยายน 2515 เจาหนาทีน่ ดั ใหไปพบอีก วันที่ 25 กันยายน 2515 ผเู ขียนพานายกองคการนิสติ ไปพบเจาหนาทีห่ ลายครัง้ คือ 25, 26, 27 กันยายน 2515 ก็เหลวทุกวันไมไดพบหัวหนาคณะปฏิวตั ิ 28 กันยายน 2515 ก็เลยตกลงกันวา เมือ่ เขาไมใหเรา 5 คนพบก็มาพบเขาพรุงนี้ 29 กันยายน 2515 สัก 2000 คน นี่แหละ 29 กันยายน 25156 จึงมีนิสิต วิทยาลัยวิชาการศึกษาไปชุมนุมทีล่ านพระบรมรูปทรงมาเปนเรือนพัน การดำเนินการเพือ่ การยกฐานะเปน มหาวิทยาลัย จึงเริม่ ดำเนินการตอ จนไดรบั การยกฐานะเปนมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ตามพระราช บัญญัตสิ ภามหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ พ.ศ.2517 ซึง่ ประกาศในราชกิจจานุเบกษา วันที่ 28 มิถนุ ายน 2517 มีผลบังคับใช 29 มิถนุ ายน 2517 กวาจะเปนมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ก็ใชเวลาถึง 5 ปเต็ม สำเร็จไดดว ยปจจัยหนึง่ คือ ความเปนนักสขู องศาสตราจารยสดุ ใจ เหลาสุนทร ศาสตราจารยสดุ ใจ เหลา สุนทร ไดพยายามอยางยิง่ ทีจ่ ะขยายมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒออกไปนอกกรุงเทพมหานคร ใหมเี นือ้ ที่กวางใหญหลายพันไร ไดพยายามทำโครงการวังนอย ซึ่งมีเนื้อที่กวาสามพันไร เพื่อจะใหมหาวิทยาลัย เปนมหาวิทยาลัยสมบูรณแบบ นิสิตมีหอพักในมหาวิทยาลัย แตดวยเหตุบางประการทำใหไมเปนผล สำเร็จ แตตอนหลังไดรบั บริจาคทีท่ อี่ งครักษ นครนายก โดยบริษทั ศรีษะกระบือ บริจาคที่ 900 กวาไร ผู เขียนตอนเปนรองอธิการบดีฝา ยบริหารเปนผเู ซ็นรับโฉนดมาไว แลวพนหนาทีไ่ ป ดร.ชาตรี เมืองนาโพธิ์ แสนแสบ รนุ 3 เปนอธิการบดีไดดำเนินการใหเกิดมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ องครักษ ทุกวันนี้ เรือ่ ง ทีด่ นิ ทีอ่ งครักษ ตองยกเครดิตใหทา นศาสตราจารย ดร.สุดใจ เหลาสุนทร ทีร่ บั ทีด่ นิ ไวเปนมหาวิทยาลัย ตอมา เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
45
ความจริงเสมือน โดย...รองศาสตราจารยชม ภูมิภาค ประธานมูลนิธิศาสตราจารยหมอมหลวงปน มาลากุล ในพระราชูปถัมภสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
..........................................................................
ก. บทนำ ความจริงเสมือน (Virtual reality) เปนเทคโนโลยีประเภทหนึ่งของเทคโนโลยีการสื่อสาร พหุสัมผัส ที่ควบคุมโดยคอมพิวเตอรอันจะชวยใหเกิดปฏิสัมพันธการหยั่งรูที่มากขึ้นตอขอมูล และเกี่ยว ของกับประสาทสัมผัสของมนุษยในวิธีใหมๆ หลายวิธี ความจริงเสมือน (Virtual reality หรือ VR) อาจจะใหคำจำกัดความวา “สิง่ แวดลอมทีก่ อ เกิด โดยคอมพิวเตอร ซึง่ จะทำใหผใู ชรสู กึ มีความพัวพันใกลชดิ (Jacobson, 1993) เทคโนโลยีนอี้ อกแบบมา เพือ่ ใหมนุษยสามารถจัดการกับขาวสารไดงา ยขึน้ เสนอวิธตี า งๆ ในการเห็นและมีประสบการณกบั ขาวสาร เปนวิธกี ารทีม่ กี ารเคลือ่ นไหวและทันทีทนั ใด เปนเครือ่ งมือในการสรางแบบจำลองและการแกปญ หา เปน เครื่องมือของการเรียนรูแบบประสบการณ ความจริงเสมือนนัน้ บางคนก็ใชคำวาโลกเสมือน (virtual world) โลกเสมือนเปนสิง่ ทีม่ ปี ฎิสมั พันธ จะตอบสนองตอการกระทำของผใู ช จะกอใหเกิดความรสู กึ พัวพัน ความรสู กึ มีความพัวพันเปนลักษณะเดน ที่ทำใหความจริงเสมือนมีลักษณะแตกตางจากการนำคอมพิวเตอรมาประยุกตใชประเภทอื่นๆ ความจริงเสมือนเปนการใชคอมพิวเตอรแบบใหมที่เพิ่มพลังอยางกวางขวางในการคะนึงภาพ โดยวิธวี ทิ ยาศาสตร การคนึงภาพโดยวิธวี ทิ ยาศาสตรเปนการจัดการกับขอมูลทีซ่ บั ซอนในรูปกราฟฟกส เพือ่ ชวยใหดา นทีต่ รง ความสัมพันธทตี่ รงในขอมูลในรูปทีเ่ ขาใจงายสำหรับผดู ู โดยการอาศัยการนำความ รคู วามสามารถของมนุษยทมี่ คี วามเขาใจกระสวน และการเห็นโครงสราง ความคิดเชนนี้ เปนการมองความ จริงเสมือนวาเปนการคะนึงภาพซึ่ง Erickson, (1993) บอกวาไมถูกตองเพราะความจริงเสมือนมี ความกวางกวาการคะนึงภาพ (visualization) ควรจะใชการสรางความเขาใจหรือการสรางญาณ (perceptualization) จะเหมาะกวาผใู ชคำความจริงเสมือน (virtual reality) คือ Jaron Lanier ผพู ฒ ั นา เครือ่ งสรางความพัวพันเครือ่ งแรก (Hall, 1990)
ข. ความเปนมา Wooley ( 1992) กลาววาการพยายามคนหาตนตอความคิดเรื่องความจริงเสมือน ก็เหมือน กับความพยายามที่จะคนหาแหลงกำเนิดของแมน้ำสายหนึ่ง ความจริงเสมือนเกิดจากสายลำธารของ ความคิดตางๆ มารวมกัน ไดรบั การสงเสริมจากน้ำพุของแรงบันดาลใจมากมาย
46
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
เทคโนโลยีที่กอใหเกิดเทคโนโลยีความจริงเสมือนไดแก คอมพิวเตอรกราฟฟกส สถานะการณ จำลอง สิง่ เชือ่ มตอมนุษยกบั คอมพิวเตอร เปนตน สิง่ เหลานีไ้ ดรบั การพัฒนากวาสามทศวรรษ ในป 1960 Ivan Sutherland ไดพฒ ั นาระบบความจริงเสมือนแรกๆ แตกห็ ยุดเสียเพราะเหตุวา ระบบคอมพิวเตอร กราฟฟกสทมี่ ขี ณะนัน้ โบราณมาก จึงหันมาประดิษฐ hardware และ Software ของ computer graphics ผลงานของ Sutherland เปนพืน้ ฐานสำหรับการเกิดความจริงเสมือนในชวง ป 1980 งานของ Sutherland เปนแรงดลใจแกบคุ คลทีพ่ ฒ ั นาความจริงเสมือน เชน Federck P Brooks Jr. แหงมหาวิทยาลัยนอรท แคโรไลนา ไดทดลองวิธกี ารจำลองและแสดงโครงสรางโมเลกุลทีถ่ กู ตอง ในชวงป 1960-1970 กองทัพ อากาศสหรัฐอเมริกาไดสรางหองทดลองทีฐ่ านทัพอากาศสหรัฐฯ ชือ่ Wright-Patterson Air Force Base ที่โอไฮโอ มีการพัฒนาเครื่องจำลองการบินใชฝกนักบินไดผลดีมาก และพัฒนามาเรื่อยๆ ในป 1920 ฐานทัพอากาศแหงนีม้ เี ครือ่ งจำลองการบินฝกนักบินไดผลดีมาก ชวงป 1960 GE ไดพฒ ั นาเครือ่ งจำลอง และไดเปลีย่ นมาเปนจำลองฝกบินในภาระกิจเพือ่ ลงดวงจันทร ชวงป 1970 Myron Krueger ไดทดลอง ปฏิสมั พันธมนุษยและคอมพิวเตอร ทีม่ หาวิทยาลัยคอนซิน เมืองแมดดิสนั เขาเรียกงานของเขาวา ความ จริงประดิษฐ (artificial reality) ในชวงกลางชวงป 1980 NASA Ames Lab ทีแ่ คลิฟอรเนีย นำเอา เทคโนโลยีที่อยูเบื้องหลังความจริงเสมือนมารวมกันเขาพัฒนาเปนเครื่องฝกนักบินอวกาศ
ค. ประเภทของความจริงเสมือน การแบงประเภทความจริงเสมือน มีรปู แบบการแบงประเภทแตกตางกันไป Jacobson (1993) เสนอแบงประเภทของความจริงเสมือนออกเปน 4 ประเภท ไดแก 1. ความจริงเสมือนแบบพัวพัน (immersive virtual reality) 2. ความจริงเสมือนตัง้ โตะ (desktop virtual reality) 3. ความจริงเสมือนฉาย (projection virtual reality) 4 ความจริงเสมือนจำลอง (simulation virtual reality) Thurman and Mattoon (1994) เสนอแนวการแบงประเภทของความจริงเสมือนวา นาจะใชความแตกตางกันดานมิติ (dimension) โดยมีมิตอิ ยู 3 ประเภทคือ (1) มิติของความเปนจริง (verity dimension) หมายถึงความใกลชิดกับสภาพที่เปน จริงทางกายภาพเพียงใด โดยพิจารณาจากความเปนรูปธรรมไปนามธรรม (2) มิตบิ รู ณาการ (integration dimension) ดูทวี่ า วิธกี ารบูรณาการคนเขากับระบบคอมพิวเตอร (3) มิตคิ วามรวมกัน โดยยึดวาชวงระหวางธรรมชาติกบั สิง่ ประดิษฐวา มีสว นรวมกันเพียงใด Brill (1993, 1994) แบงความจริงเสมือนออกเปน 7 ชนิดคือ (1) พัวพันในฐานะบุคคลที่ 1 (Immersive First Rerson (2) ผานหนาตาง (Through the window) (3) โลกกระจกเงา (Mirror world) เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
47
(4) โลกวอลโด (Waldo world) (5) โลกหอง (Chamber world) (6) สิง่ แวดลอมจำลองรถเชา (Cab simulator environment) (7) ไซเบอรสเปซ (cyberspace) การแบงประเภทความจริงเสมือนของ Brill นี้ บางประเภทก็มคี วามพัวพันทางกาย บางประเภท ก็ไมใช แตลักษณะสำคัญของความจริงเสมือนทุกประเภทก็คือสามารถสรางสิ่งแวดลอมที่กอเกิดโดย คอมพิวเตอรหรือสื่ออื่นใหผูใชมีความรูสึกตนเองอยูในเหตุการณมีความพัวพันทางกาย การรับรูและทาง จิตใจ ระบบความจริงเสมือนชวยใหผูใชเปนผูรวมในพื้นที่ประดิษฐที่สรางโดยคอมพิวเตอร และพึงระลึก เสมอวาโลกเสมือนนั้นมิใชทุกอันมีสามมิติ การพัวพันประเภทบุคคลที่ 1 นั้น เราโดยปกติก็จะคิดถึงระบบพัวพันที่เกี่ยวของกับเครื่องมือ ติดตอคอมพิวเตอร เครือ่ งแสดงสวมศีรษะ ถุงมือ เครือ่ งหาตำแหนง ระบบเสียง 3-D เปนตน วิดโี อเกมส เปนตัวอยางของความจริงเสมือนแบบนี้ ผานหนาตาง (Through The window) ระบบนีม้ กั เรียกวาตัง้ โตะ (desktop VR) ผูใชเห็น โลก 3 มิติ (3-D) ผานหนาตางของจอคอมพิวเตอร และควบคุมทิศทางผานพื้นที่โดยเครื่องควบคุม เชน mouse มีความคลายคลึงกันประเภทพัวพันในฐานะบุคคลที่ 1 โลกกระจกเงา (mirror world) หรือความจริงฉาย เปนความจริงเสมือนทีใ่ หประสบการณประเภท บุคคลที่ 2 เปนผดู ยู นื อยนู อกโลกจินตนาการ แตสอื่ สารกับตัวละครหรือวัตถุภายในระบบนีใ้ ชกลองวิดโี อ เปนเครือ่ งมือปอนเขาไป ผใู ชเห็นภาพตนเองทีถ่ กู ใสเขาไปบนจอ ตัวอยางของระบบนีไ้ ดแก (1) ระบบความ จริงประดิษฐของ Myron Krueger เชน VIDEOPLACE (2) ระบบ Mandala จาก Vivid Group ออก แบบโดย คณะศิลปนการแสดงในเมือง Toronto (3) In view system เปนรากฐานสำหรับการพัฒนาการ ใหความบันเทิงแกเด็ก (4) จอขนาดฝาผนัง ของ Meta Media โลกวอลโด (Waldo World) เปนคอมพิวเตอรแอนนิเมชัน่ คำวา Waldo มาจากเรือ่ งสารคดี วิทยาศาสตรของ Robert Heinlein (1965) ตัวละครที่เกิดจากคอมพิวเตอรจะถูกควบคุมโดยมนุษย เชน การเชิดหนุ Sim Graphic Engineering ไดพฒ ั นาขึน้ มาเรียกวา Virtual Actor โลกหอง (Chamber world) เปนหองฉายความจริงเสมือนเล็กๆ ควบคุมโดยคอมพิวเตอร หลายเครือ่ ง ทำใหผใู ชมคี วามรสู กึ วามีการเคลือ่ นไหวอิสระในโลกเสมือนมากกวาระบบ VR แบบพัวพัน และดวยเหตุนี้จึงเกิดความรูสึกวามีความพัวพันมากกวา ภาพจะถูกฉายบนฝาผนังทุกดาน ทำใหเห็น เปน 3 มิติ (3-D) ระบบนีม้ อี าทิเชน CAVE ซึง่ พัฒนาโดย Electronic Visualization Laboratory ของ มหาวิทยาลัยอิลลินอยส อีกอันหนึง่ คือ EVE (Extended Visual Environment) พัฒนาโดย Nuclear Research center กับ Institute of Applied Informatics ในเยอรมัน (Shaw 1994) สิ่งแวดลอมจำลองรถเชา (Cab simulator Environment) เปนความจริงเสมือนบุคคลที่ 1 ชนิดหนึ่ง ใชสำหรับการฝกอบรมและบันเทิง ตัวอยางเชน (1) AGC Simulation Products เปน เครื่องมือฝกอบรมตำรวจเกี่ยวกับการขับรถดวยความเร็วสูงและในสถานการณอันตราย (2) SIMNET ใชสำหรับการฝกทหาร
48
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ไซเบอรสเปซ (Cyberspace) ผใู ชคำไซเบอรสเปซ คือ William Gibson ในนิยามวิทยาศาสตร ชือ่ Neuromancer (1986) ซึ่งอธิบายอนาคตที่ถูกควบคุมดวยเครือขายคอมพิวเตอรขนาดใหญพรอมดวยฐานขอมูล ไซเบอรสเปซเปนความจริงประดิษฐระดับโลกซึง่ คนเปนจำนวนมากสามารถเขาดูพรอมๆ กันได โดยผาน เครือขายคอมพิวเตอร ตัวอยางของระบบเชนนีไ้ ดแก (1) Habitat (2) Cyber city (3) Simnet มีจำลอง รถถัง
ง. การใชความจริงเสมือนในการศึกษา ความจริงเสมือนมีคุณคาทางการศึกษาอยูในหลายดานอาทิ (1) การรวบรวมขอมูลและการ คะนึงภาพ (2) การวางแผนและออกแบบโครงการ (3) การออกแบบระบบฝกอบรมดวยปฎิสมั พันธ (4) ทัศนะศึกษาเสมือน (5) ออกแบบสิ่งแวดลอมการเรียนรูแบบประสบการณ ความจริงเสมือนสามารถ เปนเครือ่ งมือสำหรับผเู รียนทีไ่ มปกติ เชน พวกพิการทางกาย ผพู กั ฟน ความจริงเสมือนสามารถใชเปน ประโยชนตอ วิชาชีพตางๆ อาทิ เชน การแพทย การคะนึงภาพดวยวิธวี ทิ ยาศาสตรการบิน ธุรกิจการออก แบบสถาปตยกรรมและออกแบบภายใน การวางผังเมือง การออกแบบผลิตภัณฑ การบังคับใชกฎหมาย การบันเทิง ทัศนะศิลป ดนตรีและเตนรำ สิ่งสำคัญอันหนึ่งของความจริงเสมือนที่เกี่ยวของกับการศึกษา คือความสามารถอันมหาศาล ในฐานะที่เปนเครื่องมือรวบรวมขอมูล และใหขอมูลปอนกลับเกี่ยวกับการประกอบการของมนุษย
จ. การวิจยั เกีย่ วกับความจริงเสมือน ดวยเหตุที่ความจริงเสมือนเปนเทคโนโลยีใหม การวางแผนในการวิจัยจึงเปนปญหาสำคัญ เปนสิง่ ทีต่ อ งกระทำเปนอันดับแรก เทาทีป่ ฏิบตั กิ นั ในตอนนี้ งานในดานความจริงเสมือน สวนมากมักจะมงุ ไปในเรือ่ งการกลัน่ กรอง การปรับปรุงเทคโนโลยี และพัฒนาการประยุกตใช นักวิเคราะหเรือ่ งนีห้ ลาย คนเสนอแนะวา การวิจัยความจริงเสมือนนั้นสมควรดำเนินการใหไกลไปกวาปญหาทางเทคนิค ควรจะ สนใจมิติทางดานอารมณ การหยั่งรู และสุนทรียะของประสบการณของมนุษยในโลกเสมือน ควรสนใจ เกี่ยวกับยุทธศาสตรการสอน สนใจเรื่องประโยชนและขอจำกัดของการเรียนรูในความจริงเสมือน ผวู จิ ยั ควรจะไดพจิ ารณาการวิจยั ในดานทีเ่ กีย่ วของทีม่ อี ยู มีพนื้ ฐานทีเ่ ขมแข็งของการวิจยั และการสราง ทฤษฎีในดานที่เกี่ยวของเปนอันมาก อาทิเชน การรับรูของคน การสรางสิ่งจำลอง (Simulation) การสือ่ สารคอมพิวเตอรกราฟฟกส การออกแบบเกมมัลติมเี ดีย ซึง่ จะเปนประโยชนในการออกแบบ และ ศึกษาการประยุกตความจริงเสมือนในการศึกษาและการฝกอบรม Fennington และ Loge (1992) เสนอวานาจะไดพจิ ารณาในปญหาตอไปนี้ (1) พิจารณาวาการเรียนรใู นความจริงเสมือนแตกตางอยางไรกับการเรียนรจู ากสิง่ แวดลอม ทางการศึกษาตามประเพณีดั้งเดิม เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
49
(2) มีอะไรบางที่เรารูเกี่ยวกับการเรียนรูผานประสาทสัมผัสหลายอยางที่จะเปนประโยชน ในการกำหนดประสิทธิผลของเทคโนโลยีนี้ (3) ความจริงเสมือนมีผลสงเสริมหรือเปลี่ยนแปลงรูปแบบการเรียนของคนอยางไร (4) มีการวิจยั ประเภทใดทีจ่ ำเปนตอการชวยการออกแบบการสอนในการพัฒนาสิง่ แวดลอม การเรียนรูดวยความจริงเสมือนที่มีประสิทธิผล การวิจัยและการพัฒนาความจริงเสมือนนั้นไดมีการทำอยูหลายดานมีอาทิ (1) การวิจยั เรือ่ ง ความจริงเสมือนกับประสิทธิผลทางการฝกอบรม (2) การวิจยั เรือ่ ง การคะนึงภาพทางปญญาของผเู รียนเกีย่ วกับสิง่ แวดลอม 2-D และ 3-D คอมพิวเตอรกราฟฟกส (3) การวิจัยเกี่ยวกับการออกแบบและการสำรวจโลกเสมือนของเด็ก (4) การวิจยั เรือ่ ง ผเู รียนกับสิง่ แวดลอมการเรียนรเู ชิงประสบการณ (5) การวิจยั เรือ่ ง เจตนคติตอ ความเปนจริงเสมือน (6) การวิจยั เรือ่ ง การประยุกตใชความจริงเสมือนกับการศึกษาพิเศษ
ฉ. ทฤษฎีทอี่ ยเู บือ้ งหลังความจริงเสมือน ความจริงเสมือนมีทฤษฎีที่อยูเบื้องหลังอยูหลายประการนักทฤษฎีเห็นวาการที่จะใหเขาใจ เทคโนโลยีนจี้ ะตองมองจากแหลงตางๆ ทีเ่ กีย่ วของอืน่ ๆ ไดแก การละคร จิตวิทยา ชาติพนั ธวุ ทิ ยา การ รับรู การสือ่ สาร วิทยาศาสตรคอมพิวเตอรและทฤษฎีการเรียนรู (1) มุมมองดานจิตวิทยานิเวศ (Ecological Psychology) รูปแบบจิตวิทยานิเวศวิทยาทีเ่ สนอ โดย J.J Gibson (1986) มีอทิ ธิพลมากในการวางพืน้ ฐานทางทฤษฎีสำหรับความจริงเสมือน จิตวิทยา นิเวศวิทยาเกี่ยวกับความตระหนักและกิจกรรมของบุคคลในสิ่งแวดลอม เปนทฤษฎีของระบบการรู ที่มีพื้นฐานจากการรับรูสิ่งแวดลอมตรง การรับรูนิเวศวิทยาย้ำการรูที่เปนกระบวนการสกริยา (Active Process) ประสาทสัมผัสของคนเรานัน้ มิใชแตเพียงเปนตัวผลิตความรสู กึ ทางตา ทางหู ทางการสัมผัส และดานอื่นๆ เทานั้น แตเปนกลไกที่เสาะหาและเคลื่อนไหวอยูเสมอในการดู การฟง การสัมผัสเหลานี้ เปนตน การรับรูทางสายตา เกี่ยวของกับบริบทระบบการรับรู และระบบกลไก การรับรูทางสายตา เกีย่ วของกับการเคลือ่ นไหวของศีรษะและสายตาเพือ่ ทีจ่ ะสะแสวงหาขาวสารเพือ่ การประสานกันทางการ เคลื่อนไหวของมือ และรางกายและรักษาสมดุล ความเขาใจเชนนี้จะชวยในการออกแบบปฏิสัมพันธ ในสิ่งแวดลอมเสมือนใหเปนธรรมชาติเปนจริงและมีความหมาย (2) คอมพิวเตอรในมุมมองของการละคร (Theater) Brend Laurel (1991) เสนอวาหลักการ ของการละครที่ดีนั้นสามารถจะดัดแปลงลงมาใชในการออกแบบรายการคอมพิวเตอรปฏิสัมพันธได โดยเฉพาะอยางยิ่งในเรื่องความจริงเสมือนการใชหลักการของการละครในโครงสรางของประสบการณ ความจริงเสมือนนั้นเปนประโยชนมากในดานอารมณและความผูกพัน
50
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
(3) มุมมองของการออกแบบผสู รางโลกเสมือนจริง (Spacemaker) Randall Walser (1992) เปนผูดึงเอาความคิดของนักสรางภาพยนตร เกมสบทบาทและศิลปะการแสดงมาชวยในการสราง โลกเสมือนจริง เขาถือวาไซเบอรสเปซ เปนสื่อที่ใหผูคนมีความรูสึกวาเขาถูกพาตัวจากโลกทางกายภาค ปกติไปสูโลกของจินตนาการบริสุทธิ์ ไซเบอรสเปซมิเพียงแตใหผูดูสามารถสังเกตความเปนจริงเทานั้น แตไดเขาไปอยูในความเปนจริง และไดมีประสบการณกับความเปนจริงนั้นดวย (4) มุมมองของการเรียนรูสรรคนิยม (Constructivist Learning) Meredith Bricken (1991) เห็นวา ความจริงเสมือนเปนเครือ่ งมือการศึกษาทีม่ พี ลังมากสำหรับการเรียนรสู รรคนิยม เพราะ สิง่ แวดลอมการเรียนรคู วามจริงเสมือนทำใหเกิดประสบการณและคิดการหยัง่ รู ใหบริบทขาวสารรวมกัน อันจะกอใหเกิดปฏิบัติสัมพันธที่มีลักษณะเฉพาะและสามารถวางโครงรางสำหรับการเรียนรูทางบุคคล และรูปแบบของการปฏิบัติกิจความจริงเสมือนสามารถสนับสนุนการเรียนรูที่ดำเนินตอไป โครงการกลุม การอภิปราย การทัศนะศึกษา การจำลอง การคะนึงภาพ ความคิดรวบยอด (5) มุมมองของการเรียนรูแบบสรางสถานการณ (Situated Learning) Hilary Mcllellan (1991) มีความเห็นวาสิ่งแวดลอมการเรียนรูที่ยึดฐานความเปนจริงเสมือนนั้นสามารถออกแบบให สนับสนุนการเรียนรแู บบสรางสถานการณได การเรียนรแู บบสรางสถานการณถอื วาความรเู ปนการสราง สถานการณเปนผลผลิตของกิจกรรม บริบทและวัฒนธรรมซึ่งไดรับการพัฒนาและถูกใช กิจกรรมและ สถานการณเปนอันหนึง่ อันเดียวกับญาณ และการหยัง่ รู ดังนัน้ ความรนู จี้ งึ ตองเรียนในบริบทคือในโครงการ ปฏิบัติงานจริงหรือสภาพเปนจริงสูง
ช. สรุป ความจริงเสมือนเปนเทคโนโลยีเกิดใหมและแพรไปรวดเร็วมีบทบาทมากขึ้นในการศึกษาอบรม เปนเทคโนโลยีที่ควบคุมโดยการใชคอมพิวเตอร ทำใหสามารถนำโลกความเปนจริงเขามาใหบุคคลไดรับ โดยผานประสาทสัมผัสหลายๆ ทาง ทำใหบุคคลมีความรูสึกวาตนเองรวมอยูในเหตุการณนั้นโดยตรง ทำใหเกิดผลการเรียนรูมีประสิทธิภาพ ตัวอยางเชน เครื่องบินจำลองฝกนักบินจำลองสภาพทุกอยางใน สถานการบินในเครือ่ งบินจริงมาไวในเครือ่ งจำลอง (Simulator) นักบินสามารถฝกบินดวยความปลอดภัย และใหผลการฝกเร็ว สามารถนำไปปฏิบัติการบินจริงได NASA ไดใชหลักความจริงเสมือนฝกนักบิน อวกาศอยางกวางขวางและไดผลดีอยางยิ่ง
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
51
บรรณานุกรม 1.Bricken M. (1991) Virtual Reality Learning Environments : potentials and Challenges. Human Interface Technology Laboratory. Technical Publication No HITL-P-91-5. Seattle, WA : Human Interface Technology Laboratory. 2.Brill, L. (1994 Jan-Feb) The networked VR museum. Virtual Reality World 2 (1), 12-17 3.Erickson, T. (1993) Artificial Realities as data visualization environments. In Alan Wexelblat, ed. Virtual reality : a application and explorations, 1-22, Boston : Academic. 4.Fenningion, G. & Loge, K. (1992) Virtual reality : a new learning environment. The Computing Teacher 20 (7) 16-19 5.Gibson, J.J. (1986) The ecological approach to visual perception. Hillsdale, NJ: Erlbaum 6.Hall T. (1990 Jul 8) “Virtual reality” takes its place in the real world. New York Times, p.1 7.Jacobson, L. Welcome to the virtual world. In Richard Swadley. Ed. On the cutting edge of technology, 69-79 Camel, IN : Sams 8.Laurel, B. (1991) Computer as theater. Reading, MA : Addison – Wesley. 9.McLellan, Hilary (1991, Winter). Virtual environments and situated learning. Multimedia Review 2 (3) 25-37 10.Thurman, R.A. & Mattoon J.S. (1994) Virtual Reality: toward fundamental improvement in simulation-based training. Educational Technology 34(8) 56-64. 11.Walser, R. (1992) Construction in cyberspace. Paper presented at the EFDPMA (Education Foundation of Data Processing Management Association) conference on Virtual Reality. Washington, DC. 12.Woolley, B. (1992) Virtual worlds : a journey in hype and hyperreality. Oxford, England : Blackwell.
52
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
การวัดผลดวยอิเลคทรอนิคส
E-measurement
ผูชวยศาสตราจารย ดร.ไพโรจน เบาใจ
.....................................................
การถายทอดความรูกับลูกศิษยไมใชเรื่องงาย แตก็ไมยากโดยเฉพาะคนที่เปนครูอยางแทจริง เพราะไดร่ำเรียนวิธสี อน การแนะแนวเด็ก จิตวิทยาสำหรับเด็ก การสรางและการใชสอื่ การสอน ตลอด จนการวัดและประเมินผล เนือ้ หาแตละชนิดก็เปนศาสตรทคี่ นเปนครูตองเขาใจอยางแทจริง และเมือ่ รวม กับประสบการณสอนก็จะทำใหครูมคี วามเชีย่ วชาญขึน้ เปนลำดับ ในบทความเรือ่ งนีผ้ เู ขียนตองการกลาว ถึงเรื่องการวัดผลหรือการทำขอสอบเทานั้นเพื่อใหทันกับยุค ICT ซึ่งจะเห็นวาบทบาทของคอมพิวเตอร เขามายงุ เกีย่ วกับทุกเรือ่ ง เชน เกิด E-Book, E-Learning, E-Library, ฯลฯ และในอนาคตก็คงเกิด E ตางๆ อีกมากมาย ในฐานะที่ผูเขียนเปนนักเทคโนโลยีการศึกษา จะไดกลาวถึงบทบาทของสื่อที่สามารถนำไปใชวัด ผลการเรียนเพื่อใหไดคะแนนไปสูการประเมินผล เพื่อตัดสินใหนักเรียนไดเกรด A,B หรือ e ไดเชนกัน ดังจะกลาวตอไปนี้ ในอดีตมีสื่อการสอนชนิดหนึ่งที่เรียกวา แผนปายไฟฟา (Electronic board) ซึ่งสามารถใชวัด ผลการเรียนได เนือ่ งจากแผนปายจะแบงเปน 2 ซีก ซีกซายเปนคำถาม สวนซีกขวาจะเปนคำตอบ (ดูภาพ ประกอบ) ขางหนาของแตละขอจะมีปมุ นำไฟฟา สวนทางดานคำตอบก็จะมีปมุ นำไฟฟาเชนกัน สวนดานลางจะมีสายไฟ 2 เสน ซึง่ มีแบตเตอรี่ (แทงถานไฟฉายที่ติดไวดาน หลังแผนปาย) เปนพลังงานตอถึงกัน เมือ่ นักเรียนใชขวั่ เบอร 1 ไปจีท้ ปี่ มุ คำถาม และ นำขั่วเบอร 2 ไปจี้ที่ปุมคำตอบถาตอบถูก หลอดไฟก็จะติดสวางขึ้นหรือจะมีเสียงดัง ขึน้ (ใชออดก็ได) นักเรียนก็จะได 1 คะแนน สำหรับขอแรก แตถาไฟไมสวางหรือไมมี เสียงออดดัง นักเรียนก็จะได 0 คะแนน จาก นีก้ ท็ ำเชนเดียวกันกับขอ 2,3,4 ...ไปจนหมด ขอสอบ (แตละขอใหหาคำตอบเพียงครัง้ เดียว) เมือ่ เสร็จสิน้ ก็รวบรวมคะแนนของแตละคนได นีก่ เ็ ปนวิธี การวัดผลโดยการใชสอื่ การสอนนัน้ เอง ซึง่ นักเรียนจะสนุกกับการทำขอสอบมาก มีความสุขกวาการทำขอ สอบจากแผนกระดาษแตจะใชเวลานานกวา (เพราะตองทำทีละคน) เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
61
จากวิธีดังกลาวขางตนสามารถใชกับสื่ออื่นๆ อีกได เชนใชกับกระเปาผนัง (Slot board) ก็สามารถใชวดั ผลไดเชนกัน ทีก่ ลาวมานีเ้ พือ่ ชีใ้ หเห็นวาสือ่ การสอนก็สามารถนำมาเปนอุปกรณการวัดผล ไดนั่นเอง มาในยุ ค ป จ จุ บั น สื่ อ การสอนสามารถใช พ วกคอมพิ ว เตอร เ ข า มาช ว ยได ม าก เพราะจาก คุณสมบัติเฉพาะตัวของคอมพิวเตอรที่สามารถบรรจุขอสอบไดมาก พรอมกับเฉลยขอสอบไดทันที เรา จึงเรียกวา E-measurement (การวัดผลดวยอิเลคทรอนิคส) เพื่อใหเขาใจความหมายไดชัดเจนจึงขอ นิยามวา “การวัดผลดวยอิเลคทรอนิคส หมายถึงการสอบเพือ่ เก็บคะแนน โดยใชเครือ่ งคอมพิวเตอรทำขอ สอบแทนกระดาษและปากกา ซึ่งนักเรียนสามารถทำพรอมๆ กันได โดยขอสอบของแตละคนจะมีขอไม ตรงกัน (สลับขอสอบ) เมือ่ ทำเสร็จเครือ่ งจะบอกคะแนนของแตละคนวาไดเทาไหรไดทนั ที” จะเห็นวาการวัดผลดวยอิเลคทรอนิคส จะชวยใหครูสะดวกสบายขึ้น ไมตองเสียเวลามาตรวจ เพื่อเก็บคะแนนอีก เครื่องสามารถประมวลคะแนนของแตละคนไดทันทีและถาจะทำตอไปอีกเครื่อง ก็สามารถจะตัดเกรดของแตละคนไดดวย จะชวยใหครูมีเวลาไปเตรียมการสอนหรือทำกิจกรรมอื่นๆ ได อีกมาก ลดงานของครูไดมากทีเดียว ทานผอู า นโดยเฉพาะผทู เี่ ปนครูบาอาจารยคงจะสนใจแนวคิดนีไ้ มมาก ก็นอย ที่สำคัญครูไมตองออกขอสอบกันทุกเทอมทุกป เพราะสามารถสะสมขอสอบเปนคลังไวใชได ซึ่ง นำไปสูการทำขอสอบที่ดี เพื่อหาคาความยากงายและอำนาจจำแนกใหไดตามเกณฑของขอสอบที่ดี หลังจากนัน้ ก็นำไปหาคาความเชือ่ มัน่ ทัง้ ฉบับ ทัง้ นีค้ รูกจ็ ะมีขอ สอบทีไ่ ดมาตรฐานกันทุกๆ โรงเรียน ซึ่งจะชวยใหครูรูจุดออนในการสอนเด็กไดทุกเนื้อหา เพื่อนำไปปรับปรุงการสอนอันจะสงผลตอการเพิ่ม คุณภาพการศึกษาใหสูงขึ้น นอกจากนีจ้ ากความไดเปรียบของเครือ่ งคอมพิวเตอรจะทำใหตวั ขอสอบหรือคำตอบใชเปนภาพนิง่ ภาพเคลื่อนไหว และเสียงในการใชออกขอสอบไดดวย ทำใหบางวิชาที่ตองการเห็นความเคลื่อนไหวเชน วิทยาศาสตร พลศึกษา นาฏศิลป จะนำมาใชไดดี หรือบางวิชาที่ตองการวัดทางดานเสียง เชนภาษา อังกฤษ การขับรอง ก็สามารถวัดได ซึ่งเปนการวัดทางทักษะปฏิบัติซึ่งเปนขอดีที่ขอสอบที่ใชกระดาษ จะทำไมได แตเครือ่ งคอมพิวเตอรสามารถทำไดอยางสมบูรณ ฉะนัน้ แนวโนมของการวัดผลการศึกษาใน อนาคตคงเปลีย่ นไป จะเปลีย่ นเร็วหรือชาขึน้ อยกู บั ความพรอมของบุคลากรและโปรแกรม ตลอดจนเครือ่ ง มือที่พรอมสามารถดำเนินการได ถึงเวลานั้นการวัดผลสอบอิเลคทรอนิคสก็จะกลายเปนเรื่องปกติไป
62
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
เครื่องมือวัดและประเมินบทเรียนบนเครือขาย รศ.ดร.สาโรช โศภีรกั ข * .......................................
ความเจริญกาวหนาของเทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สารสงผลใหการสือ่ สารในปจจุบนั เปน การสือ่ สารไรพรมแดน นอกจากนัน้ เรายังมีการนำเอาความไดเปรียบของเทคโนโลยีเหลานีม้ าประยุกตใช กับแทบทุกองคกร ในสวนของสถาบันการศึกษานัน้ เทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สารไดเขามามีบทบาท สำคัญทีจ่ ะเปลีย่ นรูปแบบการเรียนรใู นหลาย ๆ ดาน ไมวา จะเปนดานบริหารจัดการ ดานการเรียนการ สอน ดานการประเมินผล ในดานของการเรียนการสอนนัน้ เทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สารไดเขามา มีบทบาทสำคัญโดยเฉพาะอยางยิง่ ในดานการเพิม่ ประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการเรียนการสอน โดย เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารที่ไดรับการยอมรับในดานการเรียนการสอนอยางกวางขวาง คือ เทคโนโลยีทางดานอินเตอรเน็ต ซึง่ ถนอมพร เลาหจรัสแสง (2547: 1) ไดกลาวไววา บริการบนเครือ ขายอินเตอรเน็ตที่มีตอการศึกษาและไดรับความนิยมอยางแพรหลายในปจจุบัน คือ การสอนบนเว็บ (Web – Based Instruction) ซึง่ การสอนบนเว็บนัน้ จะเปนการเปดประตูการศึกษาจากหองเรียนไปสโู ลก แหงการเรียนรูอันกวางใหญ รวมทั้งการนำการศึกษาไปสูผูที่ขาดโอกาสดวยขอจำกัดทางดานเวลาและ สถานที่ นอกจากนีก้ ารสอนบนเว็บ (Web – Based Instruction) จะเปนสิง่ ทีส่ ง เสริมใหเกิดการเรียนรู ตลอดชีวติ (Long – Life Learning) ซึง่ ความหมายของ การสอนบนเว็บ (Web – Based Instruction) นั้นไดมีนักการศึกษาหลายทานไดใหคำนิยาม ไวดังนี้คือ Khan (1998: 6) ไดใหความหมายไววา Web – Based Instruction เปนโปรแกรมไฮเปอรมี เดียทีใ่ ชประโยชนจากคุณลักษณะและแหลงทรัพยากรจาก www. มาสรางสภาพแวดลอมเพือ่ ใหเกิดการ เรียนรูอยางมีความหมาย Relan and Gillami (อางถึงใน Henke, 2003: 1) ไดกลาวไววา Web – Based Instruction เปนสิ่งที่เกี่ยวของกับยุทธศาสตรการสอนที่ทำใหเกิด Constructivist และสภาพการเรียนแบบรวมมือ โดยใช www. เปนแหลงทรัพยากร ถนอมพร เลาหจรัสแสง (2547: 1) กลาววา เปนการผสมผสานกันระหวางเทคโนโลยีปจ จุบนั กับกระบวนการออกแบบการเรียนการสอน เพือ่ เพิม่ ประสิทธิภาพทางการเรียนรแู ละแกปญ หาในเรือ่ งขอ จำกัดทางดานสถานทีแ่ ละเวลา โดยการสอนบนเว็บจะประยุกตใชคณ ุ สมบัตแิ ละทรัพยากรของเวิลด ไวด เว็บ ในการจัดสภาพแวดลอมทีส่ ง เสริมและสนับสนุนการเรียนการสอน ซึง่ การเรียนการสอนทีจ่ ดั ขึน้ ผาน เว็บนี้อาจเปนบางสวนหรือทั้งหมดของระบวนการเรียนการสอนก็ได
* รองศาสตราจารยระดับ 9 ภาควิชาเทคโนโลยีการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
63
พรพิไล เลิศวิชา (2544: 259) กลาววา เปนลักษณะของการเรียนรแู บบใหม มีการถายทอด ขอความ ภาพ เสียง และมีปฏิสัมพันธโดยใชโปรแกรมซอฟตแวรและระบบคอมพิวเตอรมัลติมีเดีย ประมวลผลออกมาทางอุปกรณ คือ จอภาพ และลำโพง และมีการเชือ่ มโยงขอมูลจากแหลงตาง ๆ จากนิยามและความคิดเห็นของนักวิชาการและนักการศึกษาทั้งในตางประเทศและภายใน ประเทศไทย ดังทีก่ ลาวมาแลวนัน้ สามารถสรุปไดวา Web – Based Instruction หมายถึง การใชประโยชน จากทรัพยากรและเครือ่ งมือทีม่ อี ยใู นระบบอินเตอรเน็ต เชน E – Mail, Chat, Search Engine, Bulletin Board ฯลฯ เขามาชวยในการจัดการเรียนการสอนทางไกล เพื่อใหผูเรียนสามารถเรียนรูไดตลอดเวลา และมีปฏิสมั พันธกบั ผสู อน และบทเรียน โดยไมมขี อ จำกัดทางดานเวลา และสถานที่ การนำ web มาใชในการเรียนการสอนนัน้ สามารถแบงไดเปน 2 ลักษณะใหญ ๆ คือ On – site learning และ Distance learning (Alessi and Trollip. 2001: 378) - On – site learning เปนทางเลือกเพิม่ ใหกบั ผเู รียนนอกเหนือจากการเรียนในชัน้ เรียนตาม ปกติ โดย web จะเปนเครือ่ งมือทีช่ ว ยใหผเู รียนสามารถเรียนรไู ดดว ยตนเอง โดยสามารถสืบคนจากแหลง ความรอู นื่ ๆ ได รวมถึงใหครูและนักเรียนมีปฏิสมั พันธและมีการสือ่ สารถึงกันได - Distance learning เดิมการเรียนแบบ Distance learning จะเปนการเรียนทางไปรษณีย TV และวิทยุ แตดวยเทคโนโลยีของ web จะสามารถทำใหองคประกอบเหลานี้สมบูรณไดมากยิ่งขึ้น โดย web จะบูรณาการเอาสื่อเหลานี้มาใชรวมกันแลวนำเสนอบน web โดยมีทั้ง e-mail, audio teleconferencing และ VDO teleconferencing การจัดการศึกษาแบบ Web – based Instruction นัน้ สามารถทำไดอยางกวางขวางทัง้ ในระบบ โรงเรียน และการศึกษานอกระบบโรงเรียนและการศึกษาทางไกล ซึง่ ผทู อี่ อกแบบโปรแกรม การสอนนัน้ จะตองคำนึงถึงความหลากหลายและบริการตาง ๆ ทีม่ อี ยใู นระบบอินเทอรเน็ตดวย เพือ่ ทีจ่ ะไดมคี วามเขาใจคุณสมบัตติ า ง ๆ มาใชเปนประโยชนในการเรียนการสอนไดอยางมีประสิทธิภาพ มากทีส่ ดุ เชน E – Mail, Web board, Chat, ICQ, Conference Electronic Home Work และอืน่ ๆ โดยสามารถอธิบายความหมายและลักษระการใชงานคุณสมบัติตาง ๆ ไดดังนี้ (Taiwbi http:// www.Thaiwbi.com/topic/eom_ed), (Alessi and Trollip, 2001: 375-377)
64
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
เครื่องมือ E – Mail Web board หรือ Bulletin Board Chat Conference ICQ Elctronic Home Work
ลักษณะการใชงานบน WBI ใชตดิ ตอสือ่ สารกันระหวางครู หรือเพือ่ นรวมชัน้ เรียน โดยสามารถใชสง การบาน หรืองานทีไ่ ดรบั มอบหมาย โดยวามารถสงไดทงั้ ตัวอักษร รูปภาพ ภาพยนตร และ เสียง นอกจากนัน้ ยังสามารถมีการแนบไฟลไดดว ย ใชกำหนดประเด็นตามทีอ่ าจารยกำหนด หรือตามแตทนี่ กั เรียนกำหนด เพือ่ ชวย กันอภิปรายประเด็นตาง ๆ ตามที่ตั้งไว โดยสิ่งที่นำไป Post ไวอาจจะเปนขอ ความ รูปภาพ หรือโปรแกรมมัลติมเี ดียก็ได ใชสนทนาระหวางผเู รียนและอาจารยในหองเรียนหรือชัว่ โมงเรียนนัน้ ๆ เสมือน วากำลังคุยกันอยูในหองเรียนจริง ใชบรรยายใหกับผูเรียนที่อยูหนาเครื่องเสมือนวากำลังนั่งเรียนอยูในหองเรียน จริง ๆ ใชสนทนาระหวางผูเรียนและอาจารยในหองเรียน เสมือนวากำลังคุยกันอยูใน หองเรียนจริง ๆ โดยผเู รียนไมจำเปนตองอยใู นเวลานัน้ ๆ ICQ จะเก็บขอความ ไวให และยังทราบดวยวาในขณะนั้นผูเรียนอยูหนาเครื่องหรือไม ใชสง งานตามทีอ่ าจารยกำหนด เชน ใหเขียนรายงานโดยทีอ่ าจารยสามารถเปด ดู Electronic Home Work ของนักเรียนและเขียนบันทึกเพื่อตรวจงานและ ใหคะแนนไดแตนักเรียน ดวยกันจะเปดดูไมได
Parson (1997 อางถึงใน ปรัชญนันท, 2547: 3) ไดแบงลักษณะของเว็บสำหรับการเรียนการ สอน ออกเปน 3 ลักษณะ คือ 1. การเรียนการสอนผานเว็บแบบรายวิชาเดียว (Stand – Alone Courses) 2. การเรียนการสอนผานเว็บแบบสนับสนุนรายวิชา (Web Supported Courses) 3. การเรียนการสอนผานเว็บแบบศูนยการศึกษา (Web Pedagogical Resources) โดยทีแ่ บบที่ 1 และ 2 เปนแบบทีม่ แี นวคิดเปนรายวิชาโดยรวม ขณะทีแ่ บบที่ 3 จะเปนรูปของ กิจกรรมหรือประสบการณที่เปนสวนหนึ่งของรายวิชา ซึ่งสามารถขยายความไดดังนี้ 1. การเรียนการสอนผานเว็บแบบรายวิชาเดียว (Stand – Alone Courses) เปนรายวิชาทีม่ ี เครื่องมือและแหลงที่เขาไปถึงและเขาหาไดโดยผานระบบอินเตอรเน็ตอยางมากที่สุด ถาไมมีการสื่อสาร ก็สามารถทีจ่ ะไปผานระบบคอมพิวเตอรสอื่ สารได (Computer Mediated Communication : CMC) ลักษณะของการเรียนการสอนผานเว็บแบบนีม้ ลี กั ษณะเปนแบบวิทยาเขตมีนกั ศึกษาจำนวนมาก ทีเ่ ขามา ใชจริง แตจะมีการสงขอมูลจากรายวิชาทางไกล 2. การเรียนการสอนผานเว็บแบบเว็บสนับสนุนรายวิชา (Web Supported Courses) เปนราย วิชาทีม่ ลี กั ษณะเปนรูปธรรมทีม่ กี ารพบปะระหวางครูกบั นักเรียน และมีแหลงใหมากเชน การกำหนดงาน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
65
ทีใ่ หทำบนเว็บ การกำหนดใหอา น การสือ่ สารผานระบบคอมพิวเตอร หรือการมีเว็บทีส่ ามารถชีต้ ำแหนง ของแหลงบนพืน้ ที่ ของเว็บไซตโดยรวมกิจกรรมตาง ๆ เอาไว 3. การเรียนการสอนผานเว็บแบบศูนยการศึกษา (Web Pedagogical Resources) เปนชนิด ของเว็บไซต ทีม่ วี ตั ถุดบิ เครือ่ งมือ ซึง่ สามารถรวบรวมรายวิชาขนาดใหญเขาไวดว ยกัน หรือเปนแหลง สนับสนุนกิจกรรม ทางการศึกษาซึง่ ผทู เี่ ขามาใชกจ็ ะมีสอื่ ใหบริการหลายรูปแบบเชน ขอความ ภาพนิง่ ภาพ เคลือ่ นไหว และการสือ่ สารระหวางบุคคล เปนตน ในระบบเครือขายอินเทอรเน็ตนัน้ ไดมเี ว็บไซตอยมู ากมาย หลากประเภท ดังนัน้ การทีจ่ ะประเมิน วา เว็บไซตใดเปนเว็บไซตเพือ่ การสอนนัน้ ไดมนี กั การศึกษาไดใหแนวทางในการพิจารณาดังตอไปนีค้ อื Landsberger (1998 อางถึงใน ปรัชญนันท, 2547: 3) จะทำการประเมินลักษณะเบือ้ งตนของ เว็บโดยจะตองพิจารณาถึงเนื้อหาที่ปรากฏอยู ความนาสนใจของเว็บ เครื่องมือที่ใชในการเชื่อมโยงและ รูปแบบทัว่ ไปของเว็บ และสิง่ ทีต่ อ งระลึกอยเู สมอ คือ การออกแบบเว็บชวยสอนจะตองเนนทีค่ วามตอง การของผเู รียน โดยสิง่ ทีต่ อ งพิจารณาอันเปนองคประกอบพืน้ ฐาน ไดแก 1. หัวขอของเว็บ 2. เนื้อหา 3. การสืบคน (การเชือ่ มโยง, คำแนะนำ, แผนผัง, เครือ่ งมือสืบคน ฯลฯ) 4. ตำแหนงทีอ่ ยขู องเว็บ (URL) 5. ผูรับผิดชอบดูแลเว็บ 6. ผมู สี ว นเกีย่ วของ (สัญลักษณของสถาบัน) 7. เวลาที่ปรับปรุงครั้งลาสุด 8. หัวขอขาวสาร ในขณะทีเ่ กณฑการประเมินเว็บโดยทัว่ ไปของ Tillman, 1998 มองไปในมุมทีแ่ ตกตางกัน โดย เห็นวาเกณฑสำหรับการประเมินควรคำนึงถึง 6 องคประกอบ คือ 1. ความเชื่อมั่นที่มีตอองคประกอบของขอมูล 2. ความนาเชื่อถือของผูเขียนหรือผูสรางเว็บ 3. การนำไปเปรียบเทียบหาความสัมพันธกับเว็บอื่น 4. เสถียรภาพของขอมูลภายในเว็บ 5. ความเหมาะสมของรูปแบบที่ใช 6. ความตองการใชซอฟทแวร, ฮารดแวร และมัลติมเี ดียตาง ๆ
ปจจัยทีค่ วรคำนึงถึงในการออกแบบ Web – based Instruction Alessi and Trollip (2001: 382-392) ไดกลาววา การออกแบบ Web – based Instruction ใหมปี ระสิทธิภาพนัน้ ควรคำนึงถึงปจจัยตาง ๆ ดังนี้
66
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
- ควรมีการกำหนดวาจะนำหลักการใดมาใชในการออกแบบ Web – based Instruction เชน ใหอยใู นรูป Tutorial, Hypermedia, Simulation, Games แตโดยทัว่ ๆ ไปแลว Web – based Instruction จะถูกออกแบบมาใหอยใู นรูปของ Hypermedia - ในการออกแบบ Web – based Instruction ควรทีจ่ ะมีการใช Navigation ดวย เชน มี การใช Hyperlinks, Buttons, Menus, Bookmarks, Histories, และ Search engines ทีจ่ ะเปนเครือ่ ง มือที่จะชวยใหผูเรียนคนหาขอมูลในหัวขอที่ผูเรียนตองการไดงายและสะดวกยิ่งขึ้น - ในการออกแบบ Web – based Instruction ควรทีจ่ ะมีการใช Hypertext Links หรือ Hot Word Links ซึง่ เปนคุณลักษณะหลักทีม่ กั จะมีในทุก web เพือ่ ทีเ่ มือ่ ผเู รียน click ที่ Hypertext Links แลวจะสามารถเชือ่ มโยงขามไปยังเนือ้ หาอืน่ ๆ หรือ web อืน่ ๆ ทีเ่ กีย่ วของได ซึง่ โดยปกติแลว การทำ Hypertext Links นัน้ จะใชเปนลักษณะของการขีดเสนใต หรือใชรปู แบบของสี หรือขนาดของ ตัวอักษร ที่แตกตางไปเพื่อเปนการเนนใหเห็นถึงความแตกตาง - เนือ่ งจากบน web จะมีขอบเขตทีก่ วางใหญดงั นัน้ เมือ่ เราออกแบบ web แลว บน web ที่ เราออกแบบอาจจะสราง Links ใหไปสู web อืน่ ๆ ได ดังนัน้ เมือ่ ผใู ชไดไปสู web อืน่ ๆ แลวอาจจะหา ทางกลับมาสู web เดิมลำบาก ดังนัน้ ในการออกแบบ web นัน้ ควรทีจ่ ะมีการพิจารณาถึงความสะดวก ของผเู รียนใหใชไดงา ย โดยอาจจะมีการกำหนด Orientation cues, site maps การใหมี window ใหม หรือ มีการนำ Bookmarks เขามาชวย - ในการออกแบบ นัน้ ควรจะคำนึงถึง Browsers ทีจ่ ะใชงานดวย ควรทีจ่ ะออกแบบ web ให สามารถใชงานไดกบั ทุก ๆ Browsers โดยคำนึงถึงในเรือ่ งของ ขนาดตัวอักษร Font และรูปแบบ ซึ่งผู ออกแบบไมควรออกแบบตามใจที่ผูออกแบบชอบแตควรคำนึงถึงความเหมาะสม - Speed หรือบางครั้งอาจจะหมายถึง Bandwidth แมวาบางครั้งผูออกแบบจะไมสามารถ ควบคุม Speed หรือ Bandwidth ได แตในการออกแบบ web นัน้ ควรทีจ่ ะคำนึงถึงสิง่ ทีท่ ำให Speed ชาลงดวย นัน่ คือ การนำ File ภาพยนตร File เสียงทีม่ คี ณ ุ ภาพสูง รูปภาพทีม่ ขี นาดใหญ ซึง่ สิง่ เหลานี้ ลวนแลวแตสง ผลให Speed ชาลง - การมีปฏิสมั พันธกบั โปรแกรม สิง่ หนึง่ ทีถ่ อื วาเปนจุดบกพรองในการออกแบบ web เพือ่ การ ศึกษา คือ การขาดซึง่ ความมีปฏิสมั พันธกบั web ปกติ web จะเปนแคการนำเสนอตัวอักษร เสียงหรือ ภาพยนตร ซึง่ ผเู รียนจึงไดแคฟง และดูเทานัน้ ซึง่ เดิมอาจจะมีสาเหตุมาจากสาเหตุ 2 สาเหตุคอื โปรแกรม ที่นำมาสราง web มีขอจำกัดและไมเอื้อตอการใหผูเรียนมีปฏิสัพมันธกับ web มากนัก และอีกสาเหตุ คือ web ทีอ่ อกแบบมาไมสามารถทีเ่ ก็บขอมูลพฤติกรรมการเรียนของผเู รียนได แตปจ จุบนั ขอจำกัดตรง นีไ้ ดลดลง เพราะมีโปรแกรมทีส่ ามารถใหผเู รียนมีปฏิสมั พันธกบั บทเรียนไดมากยิง่ ขึน้ ดังนัน้ ผอู อกแบบ web ควรที่จะมีการออกแบบใหผูเรียนไดมีปฏิสัมพันธกับบทเรียนดวย ในการประเมิน Web - based Instruction นั้น พบวาเครื่องมือที่ใชในหาประสิทธิภาพ ของ Web - based Instruction นั้น ไดแก แบบสอบถาม โดยจะเปนการสอบถามความคิดเห็นจาก ผเู ชีย่ วชาญ มีระดับความคิดเห็น 5 ระดับในประเด็นดังตอไปนี้ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
67
รายการประเมิน
ดีมาก
ระดับความคิดเห็น ดี ปานกลาง พอใช
ปรับปรุง
1. ดานเนื้อหา - ความนาสนใจ - ความครอบคลุมเนื้อหา - เนื้อหาถูกตองตรงตามวัตถุประสงค - ความเหมาะสมกับเว็บเพจในแตละหนา - ความเหมาะสมกับรูปภาพ 2. ดานการออกแบบ ตัวอักษร - ความชัดเจนของตัวอักษร - รูปแบบเหมาะสม - ความเหมาะสมของสีกับพื้นหลัง 3. ดานการออกแบบ รูปภาพ - ความชัดเจนของรูปภาพ - ความเหมาะสมของขนาด - ความเหมาะสมของสีกับพื้นหลัง - การสื่อความหมาย การเชือ่ มโยง - ความถูกตองของการเชื่อมโยง - ความงายและสะดวกในการใช 4. ดานการนำเสนอ - การเรียกดูภาพและขอมูล - การดึงดูดความสนใจ - การกำหนดจุดเชือ่ มโยงตาง ๆ ของภาพ หลังจากนั้นจะมีการนำผลคะแนนที่ไดมาทำการวิเคราะห โดยกำหนดระดับความคิดเห็นของ ผเู ชีย่ วชาญ เปน 5 ระดับ โดย ระดับความคิดเห็น ระดับความคิดเห็น ระดับความคิดเห็น
68
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ดีมาก ดี ปานกลาง
มีคาระดับเทากับ 5 มีคาระดับเทากับ 4 มีคาระดับเทากับ 3
ระดับความคิดเห็น ระดับความคิดเห็น
พอใช ควรปรับปรุง
มีคาระดับเทากับ 2 มีคา ระดับเทากับ 1
ตัวอยาง แบบสอบถามความคิดเห็นเกี่ยวกับบทเรียนบนระบบเครือขายอินเทอรเน็ต รายวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ ระดับชัน้ มัธยมศึกษาปที่ 5 โปรดทำเครื่องหมาย 9 ลงในชองระดับความคิดเห็นเกี่ยวกับบทเรียนบนระบบเครือขาย อินเทอรเน็ต 5 หมายถึง ดีมาก 4 หมายถึง ดี 3 หมายถึง ปานกลาง 2 หมายถึง พอใช 1 หมายถึง ตองปรับปรุง ความคิดเห็น รายการ 5 4 3 2 1 1. การจัดลำดับเนื้อหา 2. ความสอดคลองของเนื้อหากับจุดประสงค 3. ความเหมาะสมของแหลงทรัพยากรการเรียนรู 4. กิจกรรมการเรียนสงเสริมใหผูเรียนไดมีสวนรวม 5. ความเหมาะสมของงานที่กำหนด 6. ขอคำถามชัดเจนสอดคลองกับวัตถุประสงคและเนื้อหา 7. การใหผูเรียนไดรับผลยอนกลับในการทำแบบทดสอบ 8. การเลือกตัวอักษร และพืน้ หลังเหมาะสม นาสนใจ 9. การออกแบบเกีย่ วกับลักษณะสี ขนาดของตัวอักษร มีความเหมาะสม 10. รูปภาพประกอบสอดคลองกับวัตถุประสงคและเนื้อหา 11. การเชื่อมโยงเอกสารมีความเหมาะสม 12. ปุมนำทางที่ใชเปนสัญลักษณมีมาตรฐานเขาใจงาย 13. ความเหมาะสมของอุปกรณสนับสนุนการเรียน เชน E-mail, Search Engine แหลงทรัพยากรการเรียนรู 14. การออกแบบหนาจอมีความเหมาะสม นาสนใจ และงายตอการใช 15. ความเร็วในการโหลดขอมูล เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
69
รายการ 1. ดานเนือ้ หา 1.1 การจัดลำดับเนื้อหามีความเหมาะสม 1.2 ความสอดคลองของจุดประสงคกับเนื้อหา 1.3 ความถูกตองและสมบูรณของเนื้อหา 1.4 ความถูกตองของภาษาที่ใช 1.5 ความยาวของการนำเสนอเนื้อหา แต ล ะ หนวย มีความเหมาะสม 2. ดานปฏิสัมพันธ 2.1 ความเหมาะสมของงานที่กำหนด 2.2 การจั ด กิ จ กรรมการเรี ย นทำให ส ามารถ บรรลุวัตถุประสงคของการเรียน 2.3 ความเหมาะสมของการแจงผลยอนกลับ 3. ดานกราฟกและการออกแบบ 3.1 การออกแบบโฮมเพจ (Homepage) เร า ความสนใจ 3.2 ความเหมาะสมของตัวอักษรที่ใช ขนาด สี ชัดเจน อานงาย 3.3 ความเหมาะสมของพื้ น หลั บ กั บ ภาพและ ตัวอักษร 3.4 การออกแบบหนาจอมีความเหมาะสม สวย งาม งายตอการใช 3.5 ภาพกราฟกเหมาะสม สอดคลองกับเนื้อหา มีความสวยงาม มีความคิดริเริ่มสรางสรรค ในการออกแบบ 4. ดานเทคนิค 4.1 ความสามารถในการเชื่อมโยงเอกสาร 4.2 ความเหมาะสมของอุปกรณสนับสนุนการ เรียน เชน e-mail, Search Engine แหลง ทรัพยากรการเรียนรู 4.3 ความเร็วในการแสดงผลมีความเหมาะสม สามารถใหขอมูลไดรวดเร็ว
70
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ระดับความคิดเห็น ดีมาก ดี ปานกลาง พอใช ควรปรับปรุง
ขอเสนอแนะอืน่ ๆ ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................
แบบประเมินบทเรียนบนเครือขายสำหรับผูเชี่ยวชาญ สวนที่ 1
สวนที่ 2 คำชี้แจง
ขอมูลพื้นฐาน { ชาย เพศ อายุ { 25-30 ป
{ {
หญิง 31-35 ป
{
36-40 ป
{
40 ปขนึ้ ไป
ระดับความเหมาะสม แบบประเมินนี้ตองการทราบวาบทเรียนบนเครือขายอินเทอรเน็ต เรื่อง วิถีชีวิตกับลายผา ตีนจก ดวยการเรียนรแู บบบูรณาการ สำหรับนักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปที่ 6 นีม้ คี วามเหมาะ สมเพียงใด ใหทา นอานขอความในแบบประเมินแตละขอ แลวทำเครือ่ งหมาย 9ลงในชอง ระดับความเหมาะสมสอดคลองตามความคิดเห็นของทาน ดังนี้ ระดับความเหมาะสม ระดับความเหมาะสม ระดับความเหมาะสม ระดับความเหมาะสม ระดับความเหมาะสม
5 4 3 2 1
หมายถึง หมายถึง หมายถึง หมายถึง หมายถึง
มากที่สุด มาก ปานกลาง นอย นอยที่สุด
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
71
รายการ 1. ดานคูมือ 1.1 คำชีแ้ จงชัดเจน ถูกตอง เหมาะสม 1.2 สือ่ ความหมายชัดเจน เขาใจงาย 1.3 บอกรายละเอียดขัน้ ตอนการปฏิบตั ไิ ดชดั เจน เหมาะสม 1.4 มีการแนะนำบทบาทของผูเรียนไดเหมาะสม 2. ดานแผนการจัดการเรียนรู 2.1 มีองคประกอบของแผนการจัดการเรียนรูอยางเหมาะ สมถูกตอง 2.2 ผลการเรียนรูที่คาดหวังสอดคลองกับมาตรฐานการ เรียนรูชวงชั้น 2.3 สาระการเรียนรูสอดคลองกับผลการเรียนรูที่คาดหวัง 2.4 จุดประสงคการเรียนรูสอดคลองกับผลการเรียนรูที่ คาดหวัง 2.5 เนื้อหามีความเหมาะสมกับเวลาเรียน 2.6 กิจกรรมการเรียนการสอนเหมาะสมกับนักเรียน 2.7 สื่อการเรียนการสอนสอดคลองกับกิจกรรมการเรียน การสอน 2.8 การวัดผลสอดคลองกับผลการเรียนรูที่คาดหวัง 3. ดานเนื้อหา 3.1 เนื้อหามีความสอดคลองกับผลการเรียนรูที่คาดหวัง 3.2 เนื้อหามีความละเอียดและชัดเจน 3.3 เนื้อหาเหมาะสมกับวัยและความสนใจของนักเรียน 3.4 เนื้อหาเปนไปตามลำดับขั้นตอนของการเรียนรู (จากงายไปหายาก) 3.5 เนื้อหามีความยากงายพอเหมาะ 3.6 เนื้อหามีความเหมาะสมกับเวลาในการเรียน 3.7 ใชภาพอธิบายเนื้อหาไดอยางเหมาะสม 4. ดานภาษา 4.1 ความเหมาะสมของการใชคำในดานสื่อความหมาย 4.2 ความถูกตองของภาษาที่ใช 4.3 ภาษาอานเขาใจงาย เหมาะสมกับวัย 4.4 ความเหมาะสมของขนาดอักษรที่ใช
72
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
5
ความคิดเห็น 4 3 2
1
รายการ
5
ความคิดเห็น 4 3 2
1
5. ดานแบบฝกหัด 5.1 แบบฝกหัดมีจำนวนเหมาะสมกับเนื้อหา 5.2 แบบฝกหัดมีความยากงายเหมาะสม 5.3 แบบฝกหัดเราความสนใจของนักเรียน 6. ดานแบบทดสอบ 6.1 แบบทดสอบมีจำนวนขอเหมาะสมกับเนื้อหา 6.2 แบบทดสอบมีความสอดคลองกับเนื้อหาและผลการ เรียนรูที่คาดหวัง 6.3 การใหผลยอนกลับของแบบทดสอบ 7. ดานการออกแบบ 7.1 หนาจอหลักมีความนาสนใจ ใชงานไดงา ย 7.2 ตัวอักษรและพื้นหลังเหมาะสม 7.3 ปมุ นำทางเปนมาตรฐาน เขาใจงาย 7.4 ออกแบบขนาด สีตวั อักษรไดเหมาะสม 7.5 เชือ่ มโยงเอกสารทีเ่ กีย่ วของสัมพันธกนั อยางเหมาะสม ตอนที่ 3 ขอเสนอแนะอืน่ ๆ ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ลงชือ่ ....................................................... (....................................................) ตำแหนง................................................... ผปู ระเมิน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
73
สรุป การนำ Web - based Instruction มาใชนนั้ ถือวาเปนอีกทางเลือกหนึง่ จากการเรียนการสอน ในชัน้ เรียนตามปกติ ซึง่ การออกแบบ Web - based Instruction เพือ่ ใชในการเรียนการสอนนัน้ ผอู อก แบบควรทีจ่ ะมีการออกแบบบทเรียนใหนา สนใจ และผใู ชงา ยตอการมีปฏิสมั พันธกบั บทเรียน และจำเปน ตองจัดสภาพแวดลอมใหเหมือนกับหองเรียนจริง ๆ โดยนำเอาความไดเปรียบของเทคโนโลยีของเว็บมา ใชเพือ่ ใหเอือ้ ตอการเรียนรไู ดอยางจริง ๆ รวมทัง้ มีความสะดวกตอการใชงาน มีกจิ กรรมทีส่ นองตอบตอ การเรียนรูไดที่สมบูรณ ผูเรียนสามารถเรียนไดตรงตามวัตถุประสงคที่ตั้งไว ตลอดจนผูสอนสามารถที่ จะติดตามผลการเรียนของผเู รียนได ผเู รียนไดมปี ฏิสมั พันธกบั ผสู อนและบทเรียน และไดใชทรัพยากรทาง การเรียนรตู า ง ๆ บนระบบเครือขายอินเทอรเน็ตรวมกันไดอยางมีประสิทธิภาพ
เอกสารและสิง่ อางอิง จิตติมา พุทธเจริญ. 2543. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความพึงพอใจจากรูปแบบเว็บเพจที่มีการ นำเสนอตางกัน. กรุงเทพมหานคร: วิทยานิพนธระดับมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร นิภาพร ยิม้ สรอย. 2546. การออกแบบเว็บเพจเพือ่ การประชาสัมพันธกองบัญชาการศึกษา. กรุงเทพ มหานคร: วิทยานิพนธระดับมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ปรัชญนันท นิลสุข. 2543. “การประเมินเว็บชวยสอน” แหลงทีม่ า http://www.geocities.com/ mayekinw/mr_prachy/evalution_wbi.html, 25 มกราคม 2547. ถนอมพร เลาหจรัสแสง. 2547. การสอนบนเว็บ (Web- Based Instruction) นวัตกรรมเพือ่ คุณภาพ การเรียนการสอน. แหงทีม่ า http://www.Thaicai.com/articals/wbi2.html. 7 กุมภาพันธ 2547. พรพิไล เลิศวิชา. 2544. มัลติมีเดียเทคโนโลยีกับโรงเรียนศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ ไทยวัฒนาพานิช จำกัด. Harold Henke. Evaluating Web – Based Instruction Design. แหลงทีม่ า (http://scis.nova.edu/ ~hendeh/story1.htm), 27 มกราคม 2547. Jokob Nielsen. 2004. Top Ten Mistades in Web Design. แหลงทีม่ า : http://www.useit.com 27 มกราคม 2547. Stephen M. Alessi and Stanley R. Trollip. 2001. (Third Edition). Multimedia for Learning Methods and Development. Boston : Allyn and Bacon.
74
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
“กรวยประสบการณ”
กับสิง่ ที่ Edgar Dale ไมไดทำ
ดร.พูลศรี เวศยอุฬาร อาจารยประจำมหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ วิทยาลัยการศึกษาทางไกลอินเทอรเน็ต
..................................................... การถายทอดขอมูลขาวสารเชิงวิชาการจำเปนจะตองคำนึงถึงความถูกตองเปนอันดับแรก ขอมูลทีค่ ลาดเคลือ่ นไปจากขอเท็จจริง ไมวา จะเกิดขึน้ ดวยความตัง้ ใจ ความคิดสรางสรรค ความเลิน่ เลอ ความไมรู เปนตน เปนสิง่ ทีน่ กั การศึกษา และนักวิชาการจะตองทบทวน และพิจารณาอยางจริงจัง โดย เฉพาะอยางยิง่ ในยุคทีข่ อ มูลขาวสารสามารถเผยแพรผา นชองทางตางๆ ไดอยางรวดเร็ว บทความนีจ้ ะเสนอ การอางถึงกรวยประสบการณของ เอดการ เดล (Edgar Dale, 1954; 1969) จากบทความตางๆ แต กลับมีการเพิม่ เติมขอมูลที่ เอดการ เดล ไมไดทำการศึกษาลงไปดวย ซึง่ ไดแก ตัวเลขรอยละแสดงอัตรา การเรียนรู หรือการจดจำของมนุษยทเี่ กิดจากกิจกรรมการเรียนรู เชน รอยละ 10 จากการอาน รอยละ 20 จากการเห็น รอยละ 30 จากการไดยิน? จากนั้นก็มีการอางอิงกรวยประสบการณกับตัวเลขแสดง อัตราการเรียนรตู อ ไปอีก ซึง่ ความคลาดเคลือ่ นของขอมูลเหลานีท้ ำใหผอู า นบทความตอมาในภายหลัง เขา ใจวากรวยประสบการณนั้น มีตัวเลขอธิบายดวย ซึ่งเปนขอมูลที่ไมถูกตอง ที่สำคัญตัวเลขเหลานี้กลับ ถูกนำไปอางอิงตอๆ กันไป ทัง้ ทีเ่ ปนขอมูลทีไ่ มนา เชือ่ ถือ กรวยประสบการณของ เอดการ เดลนัน้ ไดรบั การยอมรับวาเปนทฤษฎีขนั้ พืน้ ฐานทีด่ แี ละสำคัญ อันหนึง่ เนือ่ งจากแผนภาพดังกลาวนัน้ แสดงความสัมพันธของสือ่ เพือ่ การศึกษา ทีเ่ กีย่ วของกับทฤษฎีดา น จิตวิทยา ดานการสอน และการสือ่ สาร เพือ่ ใหเกิดความเขาใจอยางเปนลำดับ จึงขอนำเสนอเนือ้ หาของ บทความนีเ้ ปน 4 สวน ไดแก สวนที่ 1 ความเปนมาของตนฉบับกรวยประสบการณ เพือ่ ใหเขาใจวา กรวยประสบการณนนั้ คืออะไร อยางยอๆ สวนที่ 2 ทีม่ าของตัวเลขที่ เอดการ เดลไมไดระบุ เพือ่ ใหเห็นพัฒนาการของตัวเลขทีเ่ กิดขึน้ สวนที่ 3 ประวัติศาสตรซ้ำรอยในยุคอินเทอรเน็ต เพื่อแสดงหลักฐานของการอางอิงเนื้อหาที่ ผิดพลาดไปจากตนฉบับ ซึ่งเกิดขึ้นคลายกับที่เคยเกิดมาแลว สวนที่ 4 แนวทางการแกไข และลดความคลาดเคลือ่ นของขอมูล ในการอางอิง
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
75
ความเปนมาของกรวยประสบการณ กรวยประสบการณของเดล คือแผนภาพรูปกรวยทีอ่ อกแบบ โดย เอดการ เดล (Edgar Dale) รูปกรวยดังกลาวใชอธิบายขอสรุปวา สิง่ ทีม่ นุษยเรียนรไู ดนนั้ มาจากประสบการณตรง และประสบการณ รอง กรวยประสบการณที่วาดขึ้นนี้ไมไดเปนรูปภาพ หรือความหมายที่สมบูรณอยางไรที่ติ กรวย ประสบการณเปนเพียงภาพทีจ่ ะชวยอธิบายความสัมพันธระหวางโสตทัศนวัสดุตา งๆ กรวยแสดงรายการ ของสือ่ ทีเ่ ปนรูปธรรมมากทีส่ ดุ จากฐานของกรวยไปสู ดานบนทีเ่ ปนสือ่ นามธรรรมทีใ่ ชเพือ่ การศึกษา หลัก การสำคัญทีเ่ ดลตองการถายทอดคือ การสอนเพือ่ ใหเขาใจสิง่ ใดๆ นัน้ ควรจะใชสอื่ รวมกันหลายๆ สือ่ ขึน้ อยกู บั วัยของผเู รียน วัตถุประสงค และสภาพแวดลอมทางการศึกษา ในหนังสือฉบับปรับปรุง เลมที่ 2 (Dale, 1954) เขาไดระบุวา ผใู ชทยี่ ดึ ติดกับเสนแบงสวนในกรวย ยอมจะเปนการเขาใจผิดวัตถุประสงคของ การอธิบาย เพราะการจัดลำดับของสื่อตางๆ ที่ปรากฏในกรวยนั้นไมไดเปนการแบง หรือเรียงลำดับขั้น ของการใชสื่อที่ครูผูสอนจะตองนำมาใช ประเด็นสำคัญของกรวยประสบการณนนั้ คือ การใชสอื่ เพือ่ สงเสริมกระบวนการสือ่ สารระหวาง การสอนใหมปี ระสิทธิภาพเพิม่ ขึน้ เชน การใชถอ ยคำอธิบายรวมกับการใชภาพประกอบ การทดลอง การ ใชประสบการณตรง การไดสมั ผัส และการรับรคู วามรสู กึ จะเปนการเพิม่ พูนประสบการณของผเู รียนได เพราะการเรียนรทู สี่ มบูรณนนั้ ไมไดเกิดจากการรับวจนสัญลักษณ (Verbal symbols) หรือการใชถอ ยคำ กับทัศนสัญลักษณ (Visual symbols) หรือการใชภาพเทานัน้ กรวยประสบการณของเดล ไดการรับตีพมิ พเผยแพร ในหนังสือรวม 3 ครัง้ ครัง้ ที่ 2 ชือ่ วา “Audio-visual Methods in Teaching” (Dale, 1954) และครัง้ ที่ 3 เปลีย่ นชือ่ เล็กนอยเปน “Audiovisual Methods in Teaching” (Dale, 1969) หนังสือนีพ้ มิ พ ใน ค.ศ. 1946, 1954 และ 1969 (พ.ศ. 2489, 2497 และ 2512 ตามลำดับ) การตีพมิ พครัง้ แรกในป ค.ศ. 1946 (Molenda, 2003) นัน้ กรวยประกอบดวยรายการของสือ่ โสตทัศนูปกรณทเี่ ปนนามธรรมจากยอดของกรวยถึงฐานกรวยรวม 10 ขัน้ ตอมาในการพิมพครัง้ ที่ 2 เมือ่ ป ค.ศ. 1954 เดลไดปรับเปลี่ยนเพิ่มเติมขอมูลเล็กนอย จากการมีสวนรวมในนาฏการหรือการแสดง (Dramatized Participation) เปนประสบการณนาฏการหรือการแสดง (Dramatized Experiences) และ มีการเพิม่ สือ่ โทรทัศนลงไป โดยใช “เสนประ” ขัน้ ระหวาง ภาพยนตร (Motion Picture) กับ โทรทัศน (Television) กลายเปน 11 ขัน้ ดังรูปที่ 1 และดูตารางที่ 1
76
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
รูปที่ 1 กรวยประสบการณ ตีพิมพครั้งที่ 2 ที่มา : เดล (1954) หนา 43)
กรวยประสบการณป 1946 (เลม 1) วจนสัญลักษณ (Verbal Symbols) ทัศนสัญลักษณ (Visual Symbols) การบันทึกเสียง วิทยุ ภาพนิง่ (Recordings Radio - Still Pictures) ภาพยนตร (Motion Pictures) นิทรรศการ (Exhibits) การศึกษานอกสถานที่ (Field Trips), การสาธิต (Demonstrations) การมีสวนรวมในนาฏการหรือการแสดง (Dramatized Participation) ประสบการณรอง (Contrived experiences) ประสบการณตรง Direct Purposeful Experiences
กรวยประสบการณป 1954 (เลม 2) วจนสัญลักษณ (Verbal Symbols) ทัศนสัญลักษณ (Visual Symbols) การบันทึกเสียง วิทยุ ภาพนิง่ (Recordings Radio - Still Pictures) ภาพยนตร (Motion Pictures) โทรทัศน (Television) นิทรรศการ (Exhibits) การศึกษานอกสถานที่ (Field Trips), การสาธิต (Demonstrations) ประสบการณนาฏการหรือการแสดง (Dramatized Experiences) ประสบการณรอง (Contrived Experiences) ประสบการณตรง Direct Purposeful Experiences
ตารางที่ 1 เปรียบเทียบโสตทัศนูปกรณในกรวยประสบการณป ค.ศ.1946 และ 1954
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
77
สำหรับในการตีพมิ พครัง้ ที่ 3 เมือ่ ป ค.ศ. 1969 (รูปที่ 2) นัน้ เดล ไดอธิบายกรวยรวมกับแนว คิดของนักจิตวิทยา เจอโรม บรูนเนอร (Jerome Bruner, 1966) วาสือ่ โสตทัศนูปกรณสามารถจัดกลมุ ตามวิธีการเรียนรู 3 แบบคือ การเรียนรูดวยประสบการณตรง (Enactive-direct experience) การ เรียนรดู ว ยรูปภาพ (Iconic-pictorial experience), และ การเรียนรดู ว ยสัญลักษณ (Symbolic-highly abstract experience)
รูปที่ 2 กรวยประสบการณ ตีพิมพครั้งที่ 3 ที่มา : เดล (1969) หนา 107)
อยางไรก็ดี ปจจุบนั มีผวู าดกรวยประสบการณขนึ้ มาใหม โดยขีดแบงกรวยออกเปน 3 สวนตาม วิธกี ารเรียนรขู อง เจอ โรม บรูนเนอร (รูปที่ 3)
78
รูปที่ 3 กรวยประสบการณที่วาดขึ้นใหมตามวิธีการเรียนรู ที่มา : บาซูกิ (Basuki, 2006)
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
จากความเปนมานี้เอง จะเห็นวา การตีพิมพในแตละครั้งจากเจาของผลงานเอง กรวย ประสบการณก็มีการปรับเปลี่ยนเพิ่มเติม ดังนั้นจึงอาจจะเปนทั้งเหตุและผล ที่ทำใหกรวยประสบการณ นัน้ อยคู กู บั การเปลีย่ นแปลง แตขอ มูลทีค่ ลาดเคลือ่ น จากการเพิม่ เติมคือ การเพิม่ ตัวเลขอัตราการ จดจำลงไป โดยระบุวา เปนสวนหนึง่ ของกรวยประสบการณของเอดการ เดล ทัง้ ๆ ทีค่ วามจริงแลว ไมใชผลงานการศึกษาคนควาของ เอดการ เดล
เบือ้ งหลังของตัวเลข วิลล ทัลเฮเมอร (Thalheimer, 2006) ไดตงั้ คำถามวา จริงหรือทีว่ า อัตราการจดจำทีเ่ กิดจาก การเรียนรขู องมนุษยคอื รอยละ 10 จากการอาน รอยละ 20 จากการเห็น รอยละ 30 จากการไดยนิ ? ซึง่ ทัลเฮเมอรไดสบื เสาะ และรวบรวมขอมูลเพือ่ วิเคราะหความนาเชือ่ ถือ ดังจะสามารถลำดับไดตอ ไปนี้ ทัลเฮเมอร (Thalheimer, 2006) พบวาตัวเลขเกี่ยวกับอัตราการเรียนรูปรากฏขึ้นในบทความของ เท รชเลอร (Treichler) เจาหนาทีข่ องบริษทั โมบิล ออย ในป ค.ศ. 1967 (พ.ศ. 2510) ในวารสาร ฟลม แอนด ออดิโอ-วิชวล คอมมูนเิ คชัน่ ส ซึง่ ขอสังเกตคือ บทความดังกลาวไมมกี ารอางถึงผลการวิจยั ใดใด แตตัวเลขดังกลาวกลับถูกนำมาอางอิงครั้งแลวครั้งเลา ทัลเฮเมอร (2006) ไดสอบถามไปยัง สถาบันวิจยั การอบรมแหงชาติ ที่ เบเทล เมน (the National Training Laboratory, NTL Institute at Bethel Maine) ซึง่ เปนสถาบันทีร่ บั ผิดชอบ และดำเนินการ ดานการศึกษาผใู หญ ตัง้ อยทู ปี่ ระเทศสหรัฐ (NTL Institute for Applied Behavioral Science, 2006) ซึง่ ในเอกสารตอบกลับนัน้ ไดอธิบาย และยืนยันวา สถาบัน NTL นัน้ ไดพฒ ั นา และใช “ปรามิดแหงการ เรียนร”ู (the Learning Pyramid) (รูปที่ 4) ตัง้ แตชว งตนของยุค 60 (ป ค.ศ. 1960-1969)โดยอางอิงถึง กรวยประสบการณของ เอดการ เดล ฉบับทีต่ พี มิ พครัง้ ที่ 2 ทางสถาบันเชือ่ วาขอมูลนัน้ ถูกตอง แตสถาบัน NTL ไมมหี ลักฐานยืนยันการทำวิจยั ทีอ่ ธิบายทีม่ าของตัวเลขดังกลาว ซึง่ ในแตละเดือนนัน้ จะมีผสู นใจสอบ ถามเกีย่ วกับทีม่ าของตัวเลขจำนวนมาก อีกทัง้ ยังมีผคู นจำนวนมากไดสบื คน สืบเสาะเพือ่ ทีจ่ ะเขาถึงขอมูล ของการวิจัยดังกลาวแตก็ควาน้ำเหลว ทางสถาบันเองก็เปดเผยวา ทราบดีวาปรามิดแหงการเรียนรูนั้น มีความแตกตางกันเล็กนอยจากกรวยประสบการณทตี่ พี มิ พครัง้ ที่ 2 ในป ค.ศ. 1954 ในหนังสือ Audiovisual methods in teaching ของ เอดการ เดล หนาที่ 43 อยางไรก็ดี สถาบัน NTL ยังยืนกรานทีจ่ ะสรุปวา ปรามิดแหงการเรียนรไู ดรบั การปรับปรุง และเปนของสถาบัน ซึง่ สถาบัน NTL ขอสรุปตัวเลขดังตอไปนี้ มนุษยจดจำได 90% ของสิ่งที่ตนนำไปสอนผูอื่น หรือใชความรูนั้นทันที 75% ของสิ่งที่เรียนรูเมื่อไดฝกฝนขณะเรียน 50% ของสิ่งที่เรียนรูเมื่อไดมีสวนรวมในการอภิปรายกลุม 30% ของสิ่งที่เรียนรูเมื่อไดเห็นการสาธิต 20% ของสิ่งที่เรียนรูจากการฟงและการมองเห็น 10% ของสิ่งที่เรียนรูจากการอาน 5% ของสิ่งที่เรียนรูจากการฟง เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 79
รูปที่ 4 ปรามิดแหงการเรียนรู (The Learning Pyramid) ที่มา : NTL Institute for Applied Behavioral Science (2006)
ขอสังเกตจากผเู ขียน : ตัวเลขและคำอธิบายกับ ปรามิดแหงการเรียนรนู นั้ ไมสอดคลองกัน เพราะคำอธิบายเริม่ จาก การฟง 5 % การอาน 10 % แตทปี่ ร ามิดนัน้ เริม่ จากการอาน 10 % และการ ฟง 20 % ดังนัน้ จึงไมแปลกใจเลยทีข่ อ มูลตางๆ ทีเ่ กีย่ วของนีค้ ลาดเคลือ่ นครัง้ แลวครัง้ เลา อีกทั้งไมมีผู รับผิดชอบรายใดที่จะยืนยันถึงวิธีการวิจัย และการวิจัยซึ่งทำใหไดมาซึ่งตัวเลขเหลานั้น ฟนช และ มอนทามโบ (Finch & Montambeau, 2002) ไดอา งถึง ปรามิดแหงการเรียนรู ของสถาบัน NTL ในภาพที่วาดขึ้นใหม (รูปที่ 5) อัตราการจดจำ และรูปแบบการเรียนรู (Retention Rates and Learning Styles) ซึง่ ฟนช และ มอนทามโบ อธิบายวาภาพนีเ้ ปนภาพทีแ่ สดงศักยภาพของ
80
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
การจดจำของผเู รียนโดยการเชือ่ มโยงเขากับรูปแบบการเรียนทีม่ อี ยบู นอินเทอรเน็ตตางๆ ประเด็นทีน่ า สนใจ คือ เมือ่ เปรียบเทียบกับตนฉบับแลวจะพบวาอัตราการเรียนรนู นั้ ไมเหมือนกับตนฉบับปรามิดแหงการเรียน รู และทีน่ า แปลกใจอีกประเด็นหนึง่ ก็คอื รูปแบบการเรียนทีไ่ ดรบั ผลกระทบ (Learning Styles Affected) อันประกอบดวย 4 รูปแบบคือ การเคลือ่ นไหว, การมองเห็น, การสังคม (หรือการมีสว นรวม) และการ ฟง (Kinesthetic, Visual, Social and Audio) นัน้ ก็ดไู มถกู ตองสมบูรณ เชน ในการเรียนโดยการฟง บรรยาย (Lecture) กลับไมรวมการฟงไวดว ย สวนการสาธิตก็เชนกัน ทีไ่ มมกี ารรวม การฟง และการ สังคมเขาไวอกี เชนกัน ถึงแมรปู ที่ 5 นีอ้ าจจะนับไดวา เปนรูปทีม่ คี วามคิดสรางสรรคในการนำเสนอทีเดียว แตอยางไรก็ดี ในดานวิชาการแลว ความถูกตองสมบูรณของเนือ้ หา นัน้ เปนสิง่ ทีจ่ ำเปนจะตองคงไวเสมอ
รูปที่ 5 Retention Rates and Learning Styles ที่มา : ฟนช และ มอนทามโบ (2002)
ทัลเฮเมอร (2006) ยังพบวาตัวเลขเกีย่ วกับอัตราการเรียนรซู งึ่ ปรากฏขึน้ ในกราฟ (รูปที่ 6) ที่ อางมาจากการศึกษาของ มิเชลลีน ชี และคณะ (Michelene Chi) นัน่ ไมใชขอ มูลทีถ่ กู ตอง โดย ทัลเฮเมอร ไดสอบถามไปยังหัวหนาคณะผวู จิ ยั มิเชลลีน อาจารยที่ the University of Pittsburgh และไดรบั คำตอบ จากผวู จิ ยั วา “ไมมขี อ มูลทีจ่ ะนำไปทำกราฟ หรือกราฟดังกลาวในการศึกษาครัง้ นัน้ เลย ดังนัน้ การอางอิง กราฟนีจ้ งึ เปนขอมูลทีผ่ ดิ อยางแนนอน” หากพิจารณาจากกราฟในรูปที่ 6 นี้ จะพบประเด็นทีน่ า สงสัย หลายประการเชน ตัวเลขจากการวิจยั นัน้ ตางกันอยางคอนขางไดสดั สวน เชน 10, 20, 30 เปนตน ซึง่ ตัวเลขจากผลการวิจัยมีโอกาสที่จะเปนตัวเลขที่ลงตัวเชนนี้นอยมาก อีกทั้งยังมีการจัดแบงกลุมที่ไม ชัดเจนนัก เชนคทู ี่ 1 ระหวางการอาน (reading) กับ การเห็น (seeing) คทู ี่ 2 ระหวางการมีสว นรวม เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
81
(collaboration) กับ การกระทำ (doing) ทัง้ ทีใ่ นแตคนู นั้ มีความคลายคลึงกัน ขอมูลตัวเลขจากกราฟนี้ ก็ถกู นำไปอางอิงอยางแพรหลาย ตัง้ แตป ค.ศ. 1960 เชนกัน
รูปที่ 6 กราฟแสดงผลการเรียน และการใชตัวอยางในการเรียนเพื่อแกปญหา ที่มา : ทัลเฮเมอร (2006)
อีกหลักฐานที่แสดงใหเห็นวา กรวยประสบการณของ เอดการ เดล นั้นถูกอางโดยรวมไปกับ ตัวเลขดวย (รูปที่ 7) ซึง่ วิลล ทัลเฮเมอร (Thalheimer, 2006) คนพบวา ไกยเคนดัล (Kuykendall, 1991) นำกรวยประสบการณ และผนวกกับตัวเลข ทีอ่ า งวามาจาก วีแมน และ เมียรเฮนรี่ (Wiman and Meierhenry, 1969) ทัง้ ๆ ที่ ความจริงแลวบทความของ วีแมน และ เมียรเฮนรี่ (1969) นัน้ ไมมจี ำนวน รอยละ หรือรูปทีเ่ กีย่ วของเลย
82
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
รูปที่ 7 กรวยประสบการณและตัวเลข ซึ่งมีผูอางจากหนังสือที่ไมมีขอมูลดังกลาว ที่มา : ไกยเคนดัล (1991)
จากหลักฐานทีไ่ ดรวบรวมมาโดย ทัลเฮเมอร (Thalheimer, 2006) สามารถสรุปไดวา ตัวเลข แสดงอัตราการจดจำ หรือ การเรียนรู หรือ ถูกตัง้ ชือ่ ใหมเพือ่ ใหสอดคลองกับบทความตางๆ นัน้ ยังขาด หลักฐานที่จะยืนยันความนาเชื่อถือ สามารถจัดหมวดหมูไดดังตอไปนี้ 1. ตัวเลขที่ไดมา จากบทความที่ไมมีการอางอิงงานวิจัย เชนในบทความของ เทรชเลอร (Treichler, 1967) ดังนัน้ จึงขาดความนาเชือ่ ถือ 2. ตัวเลขทีไ่ ดมา อางวาจากบทความและงานวิจยั ทีต่ น ฉบับไมมกี ารแปรผลเปนตัวเลข เชน การ อางถึงผลการวิจยั ของ มิเชลลีน ชี และคณะ (Michelene Chi et al,) วีแมน และ เมียรเฮนรี่ (Wiman and Meierhenry, 1969) ดังนัน้ จึงเปนตัวเลขทีไ่ มเปนจริง 3. ตัวเลขทีไ่ ดมา แตไมสามารถแสดงหลักฐานการวิจยั ได เชน “ปรามิดแหงการเรียนร”ู ของ สถาบัน NTL ดังนัน้ จึงยังขาดความนาเชือ่ ถือ เชนกัน นอกจากหลักฐานทีแ่ สดงขางตน เบทรัส และ เจนัสซิวสกี้ (Betrus & Januszewski, 2002) ยังไดทำการสืบคนเอกสาร ทั้งที่เปนสิ่งตีพิมพ และสื่ออิเล็กทรอนิกสบนอินเทอรเน็ต จนถึงพฤศจิกายน ค.ศ. 2003 ซึ่งไดขอสรุปวา มีการเผยแพร ภาพกรวยประสบการณ ของเอดการ เดล รวมกับตัวเลข เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
83
อัตราการเรียนรู อัตราการจดจำ ตางๆ ในบทความ เว็บไซต การประชุม และหนังสือ เปนตน อยางนอย 14 แหลงขอมูล ซึ่งจากการเผยแพรขอผิดพลาดนี้ ทำใหมีแหลงขอมูลจำนวนหนึ่งที่ไดทำการปรับปรุง ไปแลว เนื่องจากเห็นดวยกับประเด็นที่วา อัตราตัวเลขตางๆ นี้ ไมไดมาจากวิธีทางวิทยาศาสตร หรือ งานวิจยั ทีน่ า เชือ่ ถือ จึงทำใหสามารถกลาวไดวา ตัวเลขอัตราการเรียนรู ทีแ่ สดงผลเปนคารอยละ เชน การฟง 5% การอาน 10% นัน้ คงจะตองถูกลบไปจากฐานขอมูล จนกวาจะมีผอู อกมายืนยันผลการวิจยั อยางโปรงใสถูกตองชัดเจน เมือ่ เปนเชนนีก้ ารศึกษาวิจยั อยางถูกตองเปนระบบเพือ่ ใหไดมาซึง่ อัตราการ เรียนรู การจดจำ หรือประเด็นทีเ่ กีย่ วของอืน่ ๆ นัน้ จึงกลายเปนหัวขอทีน่ า จะศึกษาวิจยั ยิง่ หัวขอ หนึ่งทีเดียว
ประวัตศิ าสตรซ้ำรอยอีกครัง้ ในยุคอินเทอรเน็ต อาจจะไมใชเรือ่ งทีน่ า แปลกใจเลยทีก่ รวยประสบการณของ เอดการ เดล นัน้ ถูกนำไปอางถึง ดวยขอมูลทีไ่ มถกู ตอง แตในกรณีทกี่ ำลังจะยกตัวอยางนี้ นัน้ แสดงใหเห็นถึงการคัดลอก ทีม่ กี ารเพิม่ ขอมูล เขาไป อยางเห็นไดชดั อีกเชนกัน นิค แวม แดม (van Dam, 2008) ไดเขียน อนุกรมของการเรียนผาน เครือขายอินเทอรเน็ต (Online Learning Continuum) (รูปที่ 8) ซึง่ เผยแพรครัง้ แรกเมือ่ ป ค.ศ. 2003 โดยอางถึงผลงานของ เอดการ เดล ในป 1969 จะเห็นไดวา กรวยนัน้ กลับหัวลง และเรียกวา การจดจำของ มนุษย (People Remember) อีกทัง้ ยังไดแบงกรวยออกเปนขัน้ ตอนตามพฤติกรรมการเรียนรู 5 พฤติกรรม ความนาสนในของอนุกรมของ นิค แวม แดม นัน้ ไดแก การผนวก รายละเอียดเชนในดานซายมีลกู ศร ชี้ขึ้น (More) และลง (Less) ซึ่งแทนคำอธิบายวาการลงทุนของสรางบทเรียนอิเล็กทรอนิกสนั้นจะ สูงขึ้นเมื่อเปนสื่อที่ออกแบบใหผูเรียนตองมีการปฏิสัมพันธมากขึ้น สวนดานขวาลางยังมี ระดับของการ ออกแบบการสอนจาก ต่ำไปสูง โดยใชคำวา e-reading ไปถึง e-learning ซึ่งในแตขั้นนั้นยังไดยกตัว อยางของเครื่องมือที่ใชบนอินเทอรเน็ตเพื่อการเรียนการสอนอีกดวย
รูปที่ 8 อนุกรมของการเรียนผานเครือขายอินเทอรเน็ต (The Online Learning Continuum) ที่มา : (van Dam, 2008) หนา 295
84
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
รูปอนุกรมของการเรียนผานเครือขายอินเทอรเน็ตโดย นิค แวม แดม (van Dam, 2008) นัน้ ไดถกู นำมาใชใหมโดยมีการอางถึงตนฉบับ (รูปที่ 9) แตเมือ่ เปรียบเทียบกับตนฉบับทีเ่ จาของไดเผยแพร เองนั้นก็พบความแตกตางที่สำคัญคือ 1) การเพิม่ ตัวเลขคารอยละ 10 %, 30 % เปนตน 2) รูปศรดานซายที่อธิบายระดับการลงทุนหายไป นอกจากนีย้ งั พบการพิมพผดิ ที่ คำวา e-learning ดานขวาลางอีก กลายเปน e-leaning
รูปที่ 9 อนุกรมของการเรียนผานเครือขายอินเทอรเน็ต (เมื่อมีผูวาดขึ้นใหม) ที่มา : Right Hemisphere (2009)
แนวทางการแกไข และลดความคลาดเคลือ่ นของขอมูล ในการอางอิง จากขอมูลทีม่ กี ารรวบรวม และสืบเสาะ หาความจริงมาในบทความนี้ หวังเปนอยางยิง่ วาจะเปน การจุดประกายใหกับนักวิชาการไดฉุกคิดกอนที่จะนำผลงานของผูอื่นมาอางอิง ซึ่งแนวทางการปฏิบัติที่ จะตองทำอยางจริงจัง คือ การอางอิงตามความเปนจริง เชน ในบทความนีผ้ เู ขียนไมสามารถหาหนังสือ ของเอดการเดลฉบับตีพมิ พครัง้ ที่ 1 (ป ค.ศ. 1946) จึงไมมบี รรณานุกรมของหนังสือฉบับดังกลาว นอก จากนี้ ยังจำเปนอยางยิง่ ทีจ่ ะตองอานและวิเคราะหขอ มูลทีผ่ เู ขียนตองการสือ่ สารอยางละเอียด แนวทาง การแกไข และลดความคลาดเคลือ่ นของขอมูลในการอางอิงนัน้ ขอเสนอแนะเปนขอๆ ดังตอไปนี้ 1. อางอิงอยางครบถวน ไมขาดไมเกิน หากมีการปรับเปลีย่ นขอมูล เพิม่ เติมขอมูลใดใด หรือ นำขอมูลจากหลายแหลงมารวมกัน ควรจะระบุใหชดั เจนวาสวนใดมาจากแหลงขอมูลใด ทีส่ ำคัญ การมี เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
85
ภาพประกอบในบทความวิชาการใดใดนั้น ควรจะมีคำอธิบายวาภาพดังกลาวไดมาอยางไร เชน วาดขึ้น มาใหมจากความคิดสรางสรรคของตนเอง ขอมูลสวนใดมาจากผลงานวิจยั ของใครบาง เปนตน 2. อางอิงอยางถูกตอง การอางอิงใดใด ซึง่ รวมถึง รูป และขอมูล นัน้ ตองทำความเขาใจบทความ หรือหนังสือดังกลาวใหดเี สียกอน วาผเู ขียนมีจดุ ประสงคอะไร มีหลักการในการเผยแพรขอ มูลทีน่ า เชือ่ ถือ หรือไม ควรพิจารณาวาบทความนัน้ ๆ เปนการเผยแพรผลการวิจยั หรือเปนเพียงการวิจารณ วิเคราะห ขอมูล หรือเปนเพียงการรายงาน เปนตน ทีส่ ำคัญตองเคารพลิขสิทธิท์ างปญญาของตนฉบับ มีการอาง อิงและทำบรรณานุกรมใหถูกตอง หากอางมาจากขอมูลระดับทุติยภูมิ ก็จะตองระบุวา “อางถึงใน” ไม ควรจะตูวาไดเขาถึงขอมูลดวยตนเอง โดยเฉพาะอยางยิ่ง การอางอิงงานที่เปนภาษาตางประเทศ หาก ไมไดอา นดวยตนเอง ไมไดตคี วามดวยตนเอง ก็ตอ งอางอิงวาขอมูลไดมาจากทีใ่ ด 3. อางอิงอยางมีวจิ ารณญาณ โดยเฉพาะอยางยิง่ ขอมูลทีไ่ ดมาจากอินเทอรเน็ต จำเปนอยาง ยิง่ ทีจ่ ะตองพิจารณาความนาเชือ่ ถือของหนวยงาน องคกร และผเู ขียนเสียกอน เนือ่ งจากการคัดลอกขอมูล (Copy แลว Paste) นัน้ ทำไดงา ยกวาการอาน คิดวิเคราะห กลัน่ กรอง และอางอิงอยางถูกตอง ทัง้ นีเ้ พือ่ ใหคลังความรูนั้นมีความนาเชื่อถือ ไมใชแหลงที่รวมของขอมูลไรคา เกณฑหนึ่งที่จะเปนสิ่งที่ตัดสินวา แหลงขอมูลใดใดนั้นนาเชื่อถือไดหรือไม ก็คือการประกาศเจาของผลงานที่ชัดเจน และสามารถติดตอได เมื่อมีความตองการขอมูลเพิ่มเติม
ชีวประวัตยิ อ ของ เอดการ เดล เอดการ เดล เกิดเมือ่ 27 เมษายน พ.ศ. 2443 (ค.ศ. 1900) และเสียชีวติ เมือ่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2528 (ค.ศ. 1985) ในวัย 85 ป เดลเปนนักการศึกษาผูนำเสนอกรวยประสบการณ และฝากผลงาน เกีย่ วกับเทคโนโลยีสอื่ สารการศึกษา และรวมไปถึง วิธวี เิ คราะหเนือ้ หาของภาพเคลือ่ นไหวอยางมากมาย และนาประทับใจอยางยิง่ เดลเปนศาสตราจารยอยทู ี่ มหาวิทยาลัยแหงรัฐโอไฮโอ (Ohio State University) และเปนที่ยอมรับของนักการศึกษาทั่วโลกที่สามารถเขียนถายทอดแนวความคิดไดอยางลึกซึ้ง และมี ความสามารถในการสื่อสารตามหลักการวิชาการที่ดีเยี่ยมคนหนึ่ง
รูปที่ 10 ศาสตราจารย เอดการ เดล ที่มา : ดูเบย (DuBay, 2005)
86
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
บทสรุป บทความนีไ้ ดรวบรวมขอมูลทีว่ เิ คราะหมาแลว เพือ่ ใหเห็นความตอเนือ่ งของเรือ่ งราวการคลาด เคลือ่ นของขอมูลในการเผยแพรขอ มูลทางวิชาการ ตัวอยางทีย่ กมานีค้ อื กรวยประสบการณของ เอดการ เดล กับตัวเลขทีไ่ มใชผลการศึกษาของเขา และอนุกรมของการเรียนผานเครือขายอินเทอรเน็ต ของ นิค แวม แดม ก็ประสบกับเหตุการณคลายๆ กัน ดังนัน้ จึงนาจะเปนอุทาหรณใหกบั นักวิชาการในการอางอิง ผลงานของผูอื่นไดเปนอยางดี
บรรณานุกรม Basuki, K. (2006, September 6). Membangun Pengalaman dengan Media. Retrieved May 29, 2009, from http://kbasuki.blogspot.com/ Betrus, T., & Januszewski, A. (2002). For the Record: The Misinterpretation of Edgar Dale’s Cone of Experience: State University of New York at Potsdam Department of Information and Communication Technology. Dale, E. (1954). Audio-Visual Methods in Teaching (2 ed.). New York: The Dryden Press. Dale, E. (1969). Audiovisual Methods in Teaching (3 ed.). New York Chicago San Frandcisco Atlanta Dallas Montreal Toronto Londo Sydney: The Dryden Press Holt, Rinehart and Winston, Inc. DuBay, W. H. (2005). The Dale-Chall Readability Formula. Retrieved May 29, 2009, from http:// www.impact-information.com/impactinfo/newsletter/plwork16.htm Finch, J., & Montambeau, E. (2002, 7/8/2002). Beyond Bells and Whistles Affecting Student Learning Through Technology: Retention Rates and Learning Styles. Retrieved May 29, 2009, from http://www.cofc.edu/bellsandwhistles/research/retentionmodel.html Kuykendall, C. (1991). Improving Black Student Achievement by Enhancing Student’s Self Image: The Mid-Atlantic Equity Center, School of Education, The American University. Molenda, M. (2003). Cone of Experience (Draft). In A. Kovalchick & K. Dawson (Eds.), Educational Technology: An Encyclopedia. California: ABC-Clio, Santa Barbara. NTL Institute for Applied Behavioral Science. (2006). Explanation of the Learning Pyramid Right Hemisphere. (2009). A New Dimension for Just-in-Time Training: High-Impact Training Courseware using Repurposed 3D Content. Retrieved May 26, 2009, from http:// www.righthemisphere.com/company/links/solutions/cbtsol/Dimension_in_Just_in_Time_ Training_White_Paper_v1.9.pdf Thalheimer, W. (2006). People remember 10%, 20%...Oh Really?, Will at Work Learning. van Dam, N. H. M. (2008). The Business Impact of e-Learning [electronic version]. In M. W. Allen (Ed.), Michael Allen’s 2008 e-Learning Annual (pp. 285). San Francisco, US: John Wiley & Sons, Inc.
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
87
แนวทางในการจัดการเรียนการสอนแบบ e-Learning 88
โดย ดร.ไพฑูรย ศรีฟา ภาควิชาเทคโนโลยีการศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
อีเลิรน นิง่ คือ อะไร? (What’s e-Learning) อีเลิรน นิง่ หมายถึง การเรียนรดู ว ยเครือ่ งมืออิเล็กทรอนิกส ครอบคลุมถึงการประยุกตและกระบวน การใชงาน เชน การเรียนโดยใชเว็บเปนฐาน การเรียนโดยใชคอมพิวเตอรเปนฐาน การเรียนจากหองเรียน เสมือนจริง การเรียนแบบรวมมือโดยการใชเครือ่ งมือและอุปกรณทเี่ ปนดิจทิ ลั รวมถึงการจัดสงเนือ้ หาทาง ระบบอินเทอรเน็ตและอินทราเน็ต เสียง วีดโี อเทป การสือ่ สารผานดาวเทียม โทรทัศนปฏิสมั พันธ ซีดรี อม และอืน่ ๆ (http://en.wikipedia.org/wiki/E-learning) อีเลิรน นิง่ หมายถึง การเรียนรใู ดๆ ผานระบบเครือขาย (LAN, MAN, WAN หรือ Internet) อยางมีปฏิสมั พันธ รวมถึงการเผยแพรและกระจายเรียนรทู างไกล การเรียนรทู ใี่ ชคอมพิวเตอรเปนฐานทีส่ ง ผานทางเครือขาย การฝกอบรมผานเว็บไซตทั้งแบบประสานเวลา(synchronous) และไมประสานเวลา (asynchronous) < http://www.delmar.edu/distancelearning/student_success/glossary/glossary-d-f.htm > อีเลิรน นิง่ หมายถึง สถานะการณการเรียนทีใ่ ชเครือ่ งมือและอุปกรณทางอิเล็กทรอนิกสเปนฐาน อาจเปนการเรียนแบบออนไลน หรือการเรียนผานซีดี (CD) ดีวดี ี (DVD) ซึง่ เปนการเรียนทีแ่ ตกตางและมี ลักษณะทีพ่ เิ ศษจากหองเรียนปกติ < http://wiki.answers.com/Q/What_is_the_meaning_of_E-Learning > อีเลิรน นิง่ หมายถึง การสงผานวิธกี ารเรียนรู การฝกอบรม หรือ บทเรียนอิเล็กทรอนิกส โดยการ ใชคอมพิวเตอรหรือเครือ่ งมือสือ่ สารอิเล็กทรอนิกสตา ง ๆ เชน โทรศัพทเคลือ่ นที่ (mobile) หรือวิธกี ารอืน่ ใด ทีเ่ กีย่ วกับการฝกอบรม การจัดการเรียนการสอนออนไลน < http://derekstockley.com.au/elearning-definition.html > สรุปไดวา e-Learning หรือ eLearning เปนเทคโนโลยีทสี่ นับสนุนการศึกษารูปแบบใหม โดย กิจกรรมการเรียนการสอน ตลอกจนกระบวนการเรียนรทู เี่ กิดขึน้ จากการเรียนในลักษณะนีจ้ ะตองใชทงั้ วัสดุ อุปกรณ เครือ่ งมือ โปรแกรม ระบบเครือขาย และคอมพิวเตอรเปนตัวกลางสำหรับการจัดการเรียนการสอน ซึง่ ในปจจุบนั หากจะกลาวถึงการจัดการเรียนการสอนแบบ e-Learning แลว มักจะมงุ ไปทีก่ ารจัดการเรียน รใู นวงกวางผานอินเทอรเน็ต (worldwide e-Learning) ทัง้ นีย้ งั ครอบคลุมไปถึงการจัดการองคความรผู า น ทางสือ่ CD DVD สือ่ มัลติมเี ดีย ทัง้ ในระบบเครือขายภายในองคกร (local area network) และอินเทอรเน็ต (Internet) การเรียนการสอนแบบอีเลิรน นิง่ เปนระบบทีเ่ หมาะกับการเรียนการสอนทางไกลและเปนการเรียน ทีม่ รี ะเบียบแบบแผนทีแ่ ตกตางจากการเรียนการสอนในชัน้ เรียนปกติ แตสามารถนำมาปรับใชเปนแบบผสม ผสาน (blended learning) รวมกันทัง้ การเรียนแบบใชคอมพิวเตอรเปนฐาน (Computer Based Learning = CBL) และการเรียนแบบพบปะกันซึง่ หนา (face-to-face learning)
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
89
องคประกอบของระบบ e-Learning การจัดการเรียนรู e-Learning ตองอาศัยการดำเนินการอยางเปนระบบ เนือ่ งจากการดำเนินการ ตองมีความเกีย่ วของกันหลายฝาย ในการจัดระบบ e-Learning นัน้ อยางนอยทีส่ ดุ ควรประกอบไปดวย สวนประกอบทีส่ ำคัญ 7 สวน คือ 1. กระบวนการจัดการเรียนรู (Learning Process) ประกอบดวย การวิเคราะหหลักสูตร กำหนด ผลการเรียนรทู ค่ี าดหวังหรือจุดประสงคการเรียนรู กำหนดเนือ้ หา กำหนดกิจกรรม การวัดและประเมินผลการ เรียนรู ซึง่ รวมแลวอาจหมายถึงตัวหลักสูตรและการจัดการเรียนรขู องสถาน- ศึกษานัน่ เอง ในสวนนีเ้ ปนหนาที่ รับผิดชอบของครูผสู อนโดยตรง 2. ระบบเครือขาย (Networks) ประกอบดวยการวางระบบเครือขายภายใน (Intranet) และระบบ เครือขายภายนอก (Internet) ใหเชือ่ มโยงทัว่ ถึงกัน การจัดการเกีย่ วกับระบบเครือขายของสถานศึกษาจะตอง มีความสัมพันธสอดคลองกับระบบโครงสรางพืน้ ฐาน (Infrastructure) ดาน ICT ของประเทศดวย โดยอยู ในความรับผิดชอบของฝายคอมพิวเตอรหรือผดู แู ลระบบ 3. สือ่ การสอน (Instructional Media) ประกอบดวยสือ่ ทีใ่ ชการเรียนรชู นิดตาง ๆ ซึง่ ในทีน่ ี้ หมายถึง สือ่ ทีใ่ ชการถายทอดเนือ้ หาโดยผานระบบอิเลคทรอนิกสโดยเฉพาะ ทีส่ ามารถนำเสนอผานระบบเครือ ขายคอมพิวเตอรไดโดยสะดวก ซึง่ ผลิตโดยครูผสู อนและอาจมีฝา ยอืน่ ๆ รวมดวย 4. การติดตอสือ่ สาร (Communication) ประกอบดวยวิธกี ารติดตอสือ่ สารแบบ ตาง ๆ ระหวาง ผสู อนกับผเู รียนเพือ่ ใหการเรียนการสอนประสบผล การติดตอสือ่ สารมีทงั้ ระบบปด เชน จดหมายอิเลคทรอนิกส Web Cam หรือระบบเปด เชน กระดานขาว กระดานสนทนา และการประชุมทางไกล เปนตน การเลือกวิธี สือ่ สารทีเ่ หมาะสมจะพัฒนาการเรียนรขู องผเู รียนไดอยางมีประสิทธิภาพ 5. บุคลากรทีเ่ กีย่ วของ (Personals) ประกอบดวย ผบู ริหารสถานศึกษาซึง่ เปนผดู แู ลนโยบาย สนับ สนุนและควบคุม ผดู แู ลระบบเปนผจู ดั การระบบ ผพู ฒ ั นาโปรแกรม ครูผสู อน และชางเทคนิคเปนผผู ลิต หรือ อาจรวมถึงผเู ชีย่ วชาญในสาขาอืน่ ๆ รวมดวยเชน นักวิเคราะหและออกแบบระบบการสอน นักออกแบบสือ่ การนำเสนอ และผเู ชีย่ วชาญเฉพาะสาขาวิชา เปนตน 6. ผเู รียน (Learners) จะตองมีความพรอมทีจ่ ะเรียนรผู า นระบบเครือขาย โดยมีความรคู วาม สามารถดานคอมพิวเตอรขนั้ พืน้ ฐานพอสมควร เกีย่ วกับการใชอนิ เตอรเน็ตในการสืบคน การใชคอมพิวเตอร ในการจัดทำเนือ้ หา ขอมูล การนำเสนองาน และการติดตอสือ่ สาร 7. แหลงเรียนรู (Resources) ซึง่ ครูผสู อนจะตองศึกษา จัดหา เตรียมไวในระบบสำหรับผเู รียน ใหสามารถศึกษาและสืบคนไดโดยสะดวก ในปจจุบนั แหลงเรียนรมู อี ยกู วางขวาง มากมาย และหลากหลาย เพียงพอตอการเรียนรูโดยที่ผูสอนไมจำเปนตองเปนผูผลิตเนื้อหาตางๆ ทั้งหมดเพียงแตครูผูสอนควรไป ศึกษาแหลงเรียนรตู า ง ๆ ไวกอ นเพือ่ ทีจ่ ะแนะนำผเู รียนไดอยางเหมาะสม
90
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ปญหาการพัฒนา e-Learning ในประเทศไทย e-Learning นับเปนเทคโนโลยีการเรียนรรู ปู แบบใหมทไี่ ดรบั การพูดถึงมากทีส่ ดุ และหลายๆ หนวย งานในประเทศไทยตางก็สนใจทีจ่ ะนำมาพัฒนาเปนระบบการเรียนการสอนของหนวยงานนัน้ ๆ โดยเปนระบบ ทีพ่ ฒ ั นาตอเนือ่ งมาจาก WBI และเพิม่ เติมระบบจัดการ/บริหารหลักสูตรและการเรียนรู (Course/Learning Management System: CMS/LMS) เขามาเพือ่ ใหสามารถบริหารเนือ้ หาและติดตามการเรียนรขู องผเู รียน อาจกลาวไดวา e-Learning เปนระบบทีเ่ หมาะสมตอการนำมาประยุกตใชในสถานศึกษาปจจุบนั จากสภาพ ความพรอมดาน Infrastructure และความพรอมของบุคคลกรดาน e-Learning ของประเทศไทย ยังถือวา เปนจุดบอดของการประยุกตใชในสถานศึกษา เนือ่ งจากระบบนี้ จำเปนตองอาศัยนักการศึกษาทีม่ คี วามชำนาญ การดานการออกแบบหลักสูตร (Instructional Design) ทีส่ นับสนุนผเู รียนทีม่ คี วามแตกตางไดอยางสมบูรณ นักการศึกษาทีม่ คี วามรคู วามเขาใจเกีย่ วกับระบบ CMS, LMS นักการศึกษา หรือนักคอมพิวเตอรทมี่ คี วามรู การพัฒนาซอฟตแวรบนเครือขายอินเทอรเน็ตทีม่ ปี ระสิทธิภาพ ซึง่ ยังเปนปญหาใหญของประเทศไทย นอกจากนั้นงานวิจัยของศูนยเทคโนโลยีการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ เรื่องพัฒนาการและ ทิศทางของ e-Learning ในประเทศไทย ปพ.ศ. 2546 พบวา ปญหาและอุปสรรคของ e-Learning ในประเทศ ไทยมีอยหู ลายดาน เชน ดานบุคลากร (ทัง้ ผสู อน ผผู ลิต ผเู รียน และผบู ริหาร) ปญหาดานโครงสรางพืน้ ฐาน ปญหาดานฮารดแวร ซอฟตแวร เนือ้ หา ระบบบริหารจัดการการเรียน งบประมาณ และการบริหารจัดการ
ขอเสนอแนะเพือ่ การพัฒนา e-Learning ในประเทศไทย จากบทความวิจยั ของศูนยเทคโนโลยีการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ เรือ่ งพัฒนาการและทิศทาง ของ e-Learning ในประเทศไทย มีขอ เสนอแนะเพือ่ การพัฒนา e-Learning ในประเทศไทยดังนี้ < http://wararit.multiply.com/journal/item/11 > 1) การเรียนการสอนแบบ e-Learning ไมควรยึดติดและจำกัดอยูกับการใชเทคโนโลยีเพียง ประเภทเดียว ควรมีการวางแผนและเลือกใชเทคโนโลยีใหเหมาะสมกับวัตถุประสงคของการใชเนื้อหา ของบทเรียน และกลมุ เปาหมาย รวมทัง้ ควรคำนึงถึงขอจำกัดของโครงสรางพืน้ ฐาน 2) ควรมีการสรางแรงจูงใจแกบคุ ลากรทุกดาน ทัง้ ผสู อน ผเู รียน ผผู ลิต และผบู ริหาร ใหเขาใจ ตระหนักถึงความสำคัญ และมองเห็นประโยชนทจี่ ะไดรบั จาก e-Learning ตามบทบาทหนาทีข่ องตน 3) การพัฒนาผูเรียนควรเนนการใหการศึกษาและฝกทักษะทั้งดานคอมพิวเตอรและภาษา อังกฤษเปนเบือ้ งตน เพือ่ ใหผเู รียนมีศกั ยภาพเพียงพอในการใช e-Learning ควรมีแนวทางในการสรางวินยั ความรับผิดชอบ และความซือ่ สัตยตอ ตนเองใหแกผเู รียน เพือ่ ทีผ่ เู รียนจะสามารถใช e-Learning ใหไดประโยชน สูงสุด 4) ควรจัดการฝกอบรมดาน e-Learning ใหครู อาจารย และผสู อน อยางทัว่ ถึง และสนับสนุน ใหมกี ารผนวกการใช e-Learning เขาไวเปนสวนหนึง่ ของหลักสูตรการเรียนการสอน โดยใหมผี ลในการประเมิน คุณภาพ และสามารถนับเปนภาระงานของครูอาจารยได เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
91
5) การพัฒนาผูผลิตและพัฒนา สถาบันการศึกษาควรเพิ่มหลักสูตรและจำนวนนักศึกษาดาน เทคโนโลยีสารสนเทศและสาขาที่เกี่ยวของกับ e-Learning โดยกำหนดคาตอบแทนใหเหมาะสมกับ ความสามารถ เพือ่ ลดปญหาการขาดแคลนบุคลากร 6) ควรมีการเชื่อมโยงเครือขายในการจัดการ e-Learning ในสถาบันการศึกษาและองคกร ตางๆ เพื่อลดปญหาการผลิตเนื้อหาวิชาซ้ำซอน และเพิ่มโอกาสในการแลกเปลี่ยนทรัพยากรและความรู กันมากขึน้ 7) การพัฒนาโครงสรางพืน้ ฐาน ควรคำนึงถึงระดับชุมชนในทองถิน่ หางไกลและดอยโอกาสให มากกวาทีจ่ ะเนนการพัฒนาเฉพาะในเมืองใหญ 8) การแกปญ หาดานการขาดแคลนคอมพิวเตอรและฮารดแวร ทุกฝายควรมีการรวมมือกัน เชน มีการลดภาษีนำเขาอุปกรณคอมพิวเตอร สงเสริมการผลิตภายในประเทศและรณรงคใหมกี ารบริจาคฮารดแวร เกาไปยังโรงเรียนหรือชุมชนทีข่ าดแคลน 9) เอาจริงเอาจังกับการคมุ ครองสิทธิผ์ ผู ลิตซอฟตแวรและเนือ้ หาวิชา และสนับสนุนใหมกี ารผลิต และพัฒนาในประเทศเพือ่ ทดแทนการนำเขาจากตางประเทศ 10) ควรมีการพัฒนาระบบบริหารการเรียน (Learning Management System: LMS) ใหสามารถ รองรับเนือ้ หาทีห่ ลากหลายได ซึง่ จะชวยใหมกี ารแลกเปลีย่ นและถายทอดเนือ้ หาความรู e-Learning กัน ไดสะดวกและแพรหลายขึน้ 11) ผบู ริหารหนวยงานหรือสถาบันตองมีความรคู วามเขาใจ และมีวสิ ยั ทัศน มิใชเห็น e-Learning เปนเพียงสีสนั หรือแฟชัน่ ทีต่ อ งกาวใหทนั เพือ่ การแขงขันและสรางภาพลักษณของสถาบันเทานัน้ 12) ควรมีการจัดตัง้ หนวยงานกลางในระดับชาติ หรือระดับสถาบันการศึกษา เพือ่ รับผิดชอบ ดาน e-Learning อยางมีเอกภาพและถูกทิศทาง มิใชตา งคนตางทำ 13) ความรวมมือระหวางภาครัฐและเอกชนเปนเรือ่ งสำคัญ รัฐบาลควรมีนโยบายและการดำเนิน การทีส่ นับสนุนและอำนวยความสะดวกใหภาคธุรกิจเอกชนมีการพัฒนา e-Learning ไดอยางไรอปุ สรรค ซึง่ จะสงผลถึงการขยายตลาดและการพัฒนาในภาครัฐและสถาบันการศึกษาตางๆตามมาดวย 14) ควรใหความสำคัญในระดับชุมชนใหมากขึ้น เชนใหชุมชนไดมีโอกาสในการสนับสนุนดาน เทคโนโลยี และนำเนือ้ หาและภูมปิ ญ ญาของชุมชนมาจัดทำเปนหลักสูตร e-Learning เพือ่ เปนเพือ่ สราง ความสัมพันธระหวางสถาบันการศึกษาและทองถิน่ และสืบสานมรดกทางวัฒนธรรมทองถิน่ 15) รัฐบาลจะตองมีวสิ ยั ทัศนและกำหนดนโยบายดาน e-Learning อยางชัดเจน พรอมทัง้ ใหการ สนับสนุนอยางจริงจังดานงบประมาณและบุคลากร หลังจาก e-Learning กำเนิดขึ้นมาแลวในประเทศไทย และไดมีการพัฒนามาอยางตอเนื่อง แมวา จะมีปญ หาและอุปสรรคเกิดขึน้ มากหรือนอยก็ตาม ปจจุบนั นีเ้ รามีความเชือ่ วาถาบันการศึกษาตางๆ ทั้งในระดับประถมศึกษาจนถึงระดับอุดมศึกษา นาจะมีระบบการจัดการเรียนการสอนแบบ e-Learning ใชกนั แลวตามศักยภาพของแตละสถาบัน ไมวา จะเปนระบบใดก็ตาม ดังนัน้ เมือ่ มีระบบแลวสิง่ ทีจ่ ะตองคิด ตอไปก็คอื ทำอยางไรจึงจะนำระบบไปใชประโยชนไดอยางแทจริง มิใชแคพอมี หรือแคมไี วแสดง (show)
92
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
หรืออวดผอู นื่ วาเราก็มรี ะบบ e-Learning เหมือนกันทัง้ ๆ ทีภ่ ายในไมมอี ะไรเลย หรือไมสามารถนำมาใช เพือ่ การเรียนการสอนได บทสรุปสงทาย ในปจจุบนั ปญหาหลักทีส่ ำคัญของการจัดการเรียนการสอนแบบ e-Learning ก็คอื หลักสูตรทีม่ อี ยใู นระบบไมนา สนใจ และไมสามารถดึงดูดใจผเู รียนใหเขาไปศึกษาบทเรียนโดยปราศจาก การบังคับของอาจารยผสู อนได ทัง้ ๆ ทีท่ กุ คนก็ทราบดีวา e-Learning มีประโยชน อีกทัง้ เปนระบบการจัดการ เรียนการสอนทีม่ คี วามเหมาะสมทีส่ ดุ ในยุคสังคมแหงโลกเทคโนโลยีและสารสนเทศ ไมอยากใหมีคำพูดลอเลนในกลุมนักเรียน นิสิต นักศึกษา และนักวิชาการดานการศึกษาของ ประเทศไทยอีกตอไป วา “อีเลิรน นิง่ (e-Learning) นีด่ นี ะ... แตตอนนีม้ นั นิง่ ดี จริงๆ” แลวตางคนตาง มองหนากัน ตามดวยเสียงหัวเราะ ฮึ ฮึ ... บานใครบานมัน....
บรรณานุกรม เอกสารสรุปและประเมินผลโครงการจัดตัง้ ศูนยกลางการเรียนรู ผานระบบอิเล็กทรอนิกส สำนักเทคโนโลยี เพือ่ การเรียนการสอน (สทร.) สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน (สพฐ.) กระทรวง ศึกษาธิการ ระหวางวันที่ 13 - 17 กันยายน 2547 ณ โรงแรมแมน้ำริเวอรไซต กรุงเทพมหานคร.
ขอมูลอางอิงจากเว็บไซต ไพฑูรย ศรีฟา . (2552). โปรแกรม LectureMAKER. [ออนไลน]. เขาถึงไดจาก : http://www.lecturemaker.net. (วันทีค่ น ขอมูล : 2 พฤษภาคม 2552). วรฤทธิ์ กอปรสิรพิ ฒ ั น. (2552). ขอเสนอแนะเพือ่ การพัฒนา E-Learning ในประเทศไทย. [ออนไลน]. เขา ถึงไดจาก : http://wararit.multiply.com/journal/item/11. (วันทีค่ น ขอมูล : 31 พฤษภาคม 2552). Bob Jenkins. (2009). Computer and Internet Glossary. [Online]. Available : http://www.delmar. edu/distancelearning/student_success/glossary/glossary-d-f.htm. (Access date : May 31, 2009). Derek Stockley’s. (2009). What is E-learning?. [Online]. Available : http://derekstockley.com. au/elearning-definition.html. (Access date : May 1, 2009). Wiki Answer. (2009). What is the meaning of E-Learning?. [Online]. Available : http://en. wikipedia.org/wiki/E-learning. (Access date : May 10, 2009). Wikipedia. (2009). Electronic learning. the free encyclopedia. [Online]. Available : http://en. wikipedia.org/wiki/E-learning. (Access date : May 31, 2009). เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
93
การประชุมวิชาการสิง่ แวดลอมศึกษาโลกครัง้ ที่ 5 (5th World Environmental Education Congress)
รศ.ดร.วินยั วีระวัฒนานนท ประธานกรรมการหลักสูตรสาขาวิชาสิง่ แวดลอมศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ
............................................................ การประชุมวิชาการสิง่ แวดลอมศึกษาโลกครัง้ ที่ 5 จัดขึน้ ระหวางวันที่ 10-14 พฤษภาคม 2552 ณ เมืองมอนทรีล ประเทศ แคนาดา โดยมีสมาคมสิง่ แวดลอมศึกษาโลก (World Environmental Education Association) เปนเจาภาพหลัก ทีเ่ รียกวา เปนการประชุมครัง้ ที่ 5 ก็เปนทีเ่ ขาใจโดยงายวามีการจัดประชุม กอนหนานีแ้ ลว 4 ครัง้ ในเวลาไมถงึ 10 ป โดยยายสถานทีจ่ ดั ไปในภูมภิ าคตาง ๆ ของโลก ยกเวนยัง ไมเคยจัดในทวีปเอเชียและการประชุมครัง้ ที่ 6 และ 7 จะมีขนึ้ ทีป่ ระเทศออสเตรเลียและมอรอคโคในป 2011 และ 2013 ตอไป การจัดการประชุมมีการประชาสัมพันธและเตรียมการลวงหนาราว 2 ป มีการเตรียมการเปนอยาง ดี โดยเฉพาะการเลือกสถานทีจ่ ดั ทีเ่ มืองมอนทรีล ในชวงเวลา ทีเ่ ริม่ เขาฤดูใบไมผลิ อากาศกำลังสบาย ๆ ในชวงการประชุมมีฝนตกมาบางเล็กนอย ตนไม ไมดอก เริม่ ผลิดอกออกใบ ผคู นเริม่ ออกมานัง่ พักผอน ตามสวนสาธารณะในเมือง ทำใหมนี กั สิง่ แวดลอมศึกษาจากทัว่ โลกกวา 120 ประเทศ จำนวนกวา 2,000 คน เขารวมประชุม หัวขอการประชุมและสาระที่นำมาประชุมเปนการจัดในหัวขอที่เกี่ยวกับการประชุม สิ่งแวดลอมศึกษาที่หลากหลาย เชน การดำเนินกิจกรรมที่เกี่ยวกับระบบนิเวศ สิ่งแวดลอมกับสุขภาพ สิ่งแวดลอมกับเศรษฐกิจ-การเมือง การวางแผนสิ่งแวดลอมเมือง สิ่งแวดลอมศึกษาในมหาวิทยาลัย โรงเรียน และชุมชน การเรียนรสู งิ่ แวดลอมของสังคม สิง่ แวดลอมศึกษาและชุมชนทองถิน่ การประเมิน ผลสิ่งแวดลอมศึกษา และองคกรเอกชน สวนรูปแบบในการจัดก็เหมือนกับการจัดประชุมวิชาการทั่วไป คือ มีการบรรยายโดยผรู ใู นสาขาตาง ๆ การจัดแสดงผลงานขององคกรและสถาบันตาง ๆ และการนำเสนอ ผลงานวิชาการ สาระในการจัดประชุมนับวาหลาก หลายมีเรือ่ งทีใ่ หผเู ขารวมประชุมเลือกดู เลือกเขาไป แสดงความคิดเห็นไดมากมาย (แตกไ็ มสามารถเขาฟง ไดทกุ หัวขอเรือ่ ง เนือ่ งจากเปนการจัดหัวขอกระจาย ในเวลาที่ซ้ำกัน) ในขณะเดี ย วกั น ก็ ต อ งขอบอกกล า วกั น ไว อีกครัง้ วา แตเดิมทีเ่ คยคิดไววา เมือ่ เรียนจบปริญญา เอกกลับมาเมืองไทยแลวจะทำงานสอนสิ่งแวดลอม
94
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ศึกษาในประเทศเทานัน้ ไมอยากไปตระเวนอยใู นตาง ประเทศอีกแลว แตเมือ่ มาทำงานตอภายหลังจากการ เกษียณอายุราชการโดยเฉพาะตั้งแตปลายป 2550 เปนตนมา เห็นวายังมีเรื่องราวเกี่ยวกับสิ่งแวดลอม ศึกษาที่เปนความสำคัญที่จะตองทำงานตอไปทั้งใน ประเทศและตางประเทศ กับอีกสวนหนึง่ ทีท่ ำใหเกิด แรงฮึดทีจ่ ะตองทำตอไปใหมากกวาเกาก็คอื การทีม่ ี บุคคลเขามาขัดขวาง กลั่นแกลงการทำงาน ทำให มีกำลังใจที่จะทำงานตอไปโดยเฉพาะการดูถูก เหยียดหยาม ใสความทั้งดานวิชาการและดานสวนตัวกัน อยางไมละอายใจ ทำใหตอ งเดินหนาทำงานในเชิงรุกตอไป การเตรียมตัวและการเดินทางเขารวมประชุม เนื่องจากชวงที่มาทำงานที่มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ ไดมีเวลาทำงานวิชาการมากขึ้น ไดเปดเขาไปดูเว็บไซดของตางประเทศโดยเฉพาะทางดานสิ่งแวดลอมศึกษา จึงพบวาในตางประเทศมี กิจกรรมตาง ๆ เกิดขึน้ มากมายเปนผลสืบเนือ่ งมาจากโลกรอนในระยะเวลา 15 ปทผี่ า นมา จึงไดพบวา จะมีการประชุมสิง่ แวดลอมศึกษาโลก ครัง้ ที่ 5 ทีเ่ มืองมอนทรีล ประเทศแคนาดา ระหวางวันที่ 10-14 พฤษภาคม 2552 ตอนทีท่ ราบเรือ่ งในตนเดือนกุมภาพันธ เปนเวลาทีเ่ ปดใหสมัครลงทะเบียนเขาประชุม ในราคาพิเศษ คือ ถูกกวาปกติราว 50 เหรียญแคนาดา จึงรีบสมัครพรอมจายเงินคาสมัครจนปลายเดือน กุมภาพันธ จึงไดรับใบตอบรับการเขาประชุม พรอม หนังสือนำไปขอวีซาสถานทูต ในขณะเดียวกันก็ทำ เรื่องผานมหาวิทยาลัยขออนุมัติไปประชุม (ใชเงินราย ได ข องหลั ก สู ต รที่ ไ ด รั บ จากการลงทะเบี ย นของ นักศึกษา) และรีบจอง-ซือ้ ตัว๋ เครือ่ งบินลวงหนาเพือ่ ให ไดตั๋วราคาถูก ตนเดือนเมษายนก็ไดวีซาจากสถานทูต แคนาดา กอนวันเดินทางก็ไดรับขาวสารการประชุม โดยตลอด เชน การแนะนำการเดินทาง การจอง โรงแรม และวาระการประชุมตาง ๆ ทำใหมคี วามพรอมในการมาประชุมไวลว งหนา ถึงเวลาเดินทาง วันที่ 7 พฤษภาคม 2552 เดินทางเขากรุงเทพฯ เพื่อจะเดินทางตอในเชามืด วันที่ 8 พฤษภาคม เชาวันเดินทางตืน่ ตัง้ แตตสี อง ถึงสนามบินสุวรรณภูมริ าวตีสาม เขาเช็คขึน้ เครือ่ งดวย สายการบินนอรธเวส เจาหนาทีข่ อดูวซี า แลวบอกวาการบินเขาไปตอเครือ่ งในสหรัฐอเมริกาจะตองขอวีซา เขาอเมริกาดวย ทีนี้ก็ยุงละ เพราะตั๋วที่ซื้อไวจะคืนไดหรือเปลา โรงแรมที่จองไวก็จายเงินไวแลว ก็ตอง วางแผนใหมในเชาวันนั้น โดยเปลี่ยนเปนใชสายการบินแอรแคนาดาที่ไมตองผานอเมริกาโดยใชบริการ ของสายการบินไทยไปตอเครื่องแอรแคนาดาที่สนามบินนาริตะประเทศญี่ปุนโดยเครื่องของการบินไทย z
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
95
จะออกจากสนามบินสุวรรณภูมเิ วลา 8.00 น.จึงยอนกลับไปสนามบินอีกครัง้ ในเชาวันเดียวกัน แตพอไป เช็คอินกับสายการบินไทยยังไมมกี ารตัดการจายเงินเขาไปอีก ก็เปนอันวาวันที่ 8 พฤษภาคม 2552 เดิน ทางไมไดแน ในวันที่ 8 พฤษภาคม 2552 จึงกลับไปตัง้ หลักใหมไดตวั๋ เดินทางเชามืดวันที่ 9 พฤษภาคม 2552 มีการจายเงินกันเรียบรอยในบายวันนัน้ ก็โลงอกไปที ทีว่ า อยางไงก็ไดเขาประชุมทันเวลาแตกเ็ อาอีกแลว ในตอนเย็นวันที่ 8 พฤษภาคม ทางบัตรเครดิตโทรมาถามเรือ่ งการจายเงินผานบัตรเครดิต ซ้ำกัน 2 ครัง้ เปนรายการซื้อตั๋วเครื่องบินเสนทางเดียวกัน หมายถึงวาการซื้อตั๋วมีการอนุมัติเขามาในชวงบายวันที่ 8 พฤษภาคม จึงตองระงับการจายเงินสำหรับการเดินทางเชาวันที่ 8 พฤษภาคม ไวกอ น เชาวันที่ 9 พฤษภาคม จึงไดเดินทางออก จากสนามบินสุวรรณภูมิ เวลา 7.30 น. ใชเวลาเดิน ทาง 6 ชัว่ โมง มาเปลีย่ นเครือ่ งเปนของแอรแคนาดา ที่สนามบินนาริตะ จากนั้นก็บินยาว 12 ชั่วโมงเขา ประเทศแคนาดา และเปลี่ยนเครื่องอีกครั้งที่เมือง ทอรอนโต แลวใชเวลาบินอีกกวา 1 ชัว่ โมง ถึงสนาม บินมอนทรีลประมาณ 20.30 น. มีเจาหนาทีข่ องการ ประชุมมารอรับใหคำแนะนำในการเขาพักเมือง ก็เปน อันวาใชเวลาเดินทางทั้งการรอเปลี่ยนเครื่องดวยทั้ง หมด 24 ชัว่ โมง เขาโรงแรมทีพ่ กั ก็หลับไดพกั ผอนตอไป สวนในวันที่ 10 พฤษภาคม 2552 จะมีพธิ กี ารเปดการประชุมในชวงเย็นค่ำไดมเี วลาเดินดูเมือง ถนนหนทางและรานคา ก็มรี า นเบอรเกอรคงิ แมคโดนัลและรานขายผลไม อยหู า งจากทีพ่ กั ระยะเวลา เดินทาง 15 นาทีกไ็ ดใชบริการจาก รานพวกนีต้ ลอดเวลาทีอ่ ยใู นมอนทรีล นอกจากนัน้ ก็พบวามีไชนาทาวน อยูไมหางจากที่ประชุมจึงไดใชบริการพวกกวยเตี๋ยว และขาวพอหายหิวอาหารไทยไปได ตนเดือนพฤษภาคมเปนเวลาที่เริ่มฤดูใบไมผลิ อากาศยังคงหนาวเย็นอยูบางคือ สิบกวาองศา มีฝนมีลมทำใหหนาวเย็นลงมาอีก ทีแ่ คนาดานัน้ สวางเร็วและมืดชา คือ ตี 5 ก็สวางแลว กวาจะมืดก็ทมุ กวา และเวลาตางจากเมืองไทยราว 12 -13 ชัว่ โมง ทำใหปรับตัวไมทนั พอจะปรับตัวไดกเ็ ดินทางกลับ เมืองไทยแลว แตกโ็ ชคดีทเี่ ตรียมเสือ้ ผามาพรอมทำใหไมมปี ญ หากับอากาศทีย่ งั หนาวเย็น ตนไมเริม่ ผลิดอก ออกใบ ผคู นเดินกันขวักไขวตามถนน รถราวิง่ กันเปนระเบียบ ไมตดิ ขัด ถนน รานคาสะอาด ทุกคนขาม ถนนตามบริเวณแยกและขามตามสัญญาณไฟ ก็มคี นนัง่ ขอทานอยบู า ง แตไมไดรบกวนกีดขวาง หรือมีใคร ใหความสนใจ แตการสูบบุหรี่ยังมีอยูทั่วไปตามริมถนนและทางเดินเทา ในวันที่ 10 พฤษภาคม มีขาวทีวีวามีชาวทมิฬศรีลังกาปดถนนไฮเวยที่เมืองทอรอนโต เปนขาว ใหญพอสมควร แตชาวแคนาดาพากันไมพอใจมาก พวกมอบปดถนนตองการใหรฐั บาลแคนาดาชวยเหลือ ชาวทมิฬทีถ่ กู รัฐบาลศรีลงั กาฆาตายนับรอยคน แตทางการแคนาดาจะชวยหรือไมอยางไรไมทราบ แตการ กระทำดังกลาวชาวแคนาดาบอกวาทำไมจึงทำใหเขาตองเดือดรอนกับการเรียกรองดวย ทีต่ อ งนำเรือ่ งนี้
96
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
มาเลาก็เพราะทำใหนกึ ถึงเหตุการณในเมืองไทยทีก่ ารปดถนนที่ ทำกันเปนปกติ มาอยถู งึ แคนาดาแลวก็ยงั มีเรือ่ งพวกนีต้ ามมา หลอกหลอนอยูอีก เปนอันวาไดใชเวลาอยูมนแคนาดาตั้งแตค่ำวันที่ 9 พฤษภาคม และเชาวันที่ 14 พฤษภาคม ก็จะเดินทางกลับ ใน เสนทางเดียวกับขามา ก็คงจะนำประสบการณสงิ่ ทีไ่ ดพบเห็น และความรูสึกที่เกิดขึ้นกลับมาดวย พรอมทั้งความมุงมั่นที่ จะนำสิ่งที่ไดพบเห็นนำมาผสมผสานเปนงานจะทำตอไป สาระทีไ่ ดจากการประชุม เนื้อหาสาระที่ปรากฏในเอกสารการประชุมมีอยูกวางขวางและหลากหลาย คงไมมีใครสามารถ รวบรวมไดทั้งหมด ทั้งในเวลาที่กำจัดในการนำเสนอเพียง 2-3 วัน ไมสามารถที่จะจัดลำดับใหทุกคนได รับได จึงตองใหผูเขาประชุมเลือกเอาวาจะสนใจหัวขอไหน ตามเวลาและสถานที่ที่กำหนดไวในเอกสาร การประชุม แตก็ทำใหปรากฏโดยทั่วไปไดวาเนื้อหาสาระของสิ่งแวดลอมศึกษานั้นกวางขวางมาก ลวน เปนเรื่องที่เกี่ยวของกับชีวิตและวิชาการหลายสาขาและมีความสำคัญแกคนทุกชาติและความจำเปน ที่ จ ะต อ งรั บ รู ใ นการอยู ร ว มโลกกั น ทั้ ง ในป จ จุ บั น และอนาคต และได ม องเห็ น คนรุ น หนุ ม สาวก า ว เขามาทำงานสิ่งแวดลอมศึกษาดวยความมุงมั่นมากขึ้น เนือ้ หาสาระทีป่ รากฏทำใหรสู กึ วางานสิง่ แวดลอมศึกษาทีท่ ำมาในเวลากวา 20 ป ในประเทศไทย นั้น เปนหลักการทำงานที่ถูกตองและชัดเจน และเรามิไดโดดเดี่ยวหรือแตกตางในสาระที่ทำไปกวาผูอื่น เวนแตวา ผลของงานสิง่ แวดลอมศึกษาในประเทศมิไดขยายกวางไปสสู ว นอืน่ ๆ ของสังคมอยาง เพียงพอ แมจะผลิตนักศึกษาออกมามาก แตคนทำงานก็ยังจำกัดวงอยูไมกี่คน ซ้ำยังถูกกีดกันขัดขวาง การดำเนินงานดวยซ้ำไป ขอมูลองคความรูและประสบการณที่ไดจากการประชุมลวนมีคายิ่ง โดยเฉพาะสำหรับคนที่เพิ่ง เขามาทำงานดานสิ่งแวดลอมศึกษาถาไดมาพบและไดรับจากการประชุมจะตื่นเตนกับงานวิชาการ สิ่งแวดลอมศึกษาเปนอันมาก การนำเอาสิ่งที่ไดรับจากการมาประชุมจึงยากที่จะถายทอดใหผูรวมงาน นักศึกษาและผูเกี่ยวของ อื่น ๆ เขาใจไดในเวลาอันสั้นๆ จึงขอสื่อสารเอาจากขอความนี้และเอาสิ่งที่นำติดตัวไปจากการ ประชุมเทาที่ทำไดเทานั้น 1. การบริหารจัดการประชุม การจัดการประชุมทำไดอยางสมบูรณแบบนับตัง้ แตการเตรียมการ ในเบื้องตนไดแกการประชาสัมพันธผานเว็บไซต และการติดตอกับผูเขาประชุมอยางตอเนื่องผานเครื่อง มือสือ่ สารใหทราบและไดเตรียมตัวเขาประชุมอยางเพียงพอ การจัดเอกสาร สถานที่ บุคคลทีร่ บั ผิดชอบ ในแตละรายการ การประชุมที่มีผูคนมาจากตางชาติ ตางถิ่นมากมายกวา 2,000 คน และภาษาที่แตก ตางกัน (ภาษาทีใ่ ชดำเนินการประชุมประกอบดวยภาษาอังกฤษ ฝรัง่ เศสและสเปน) z
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
97
ในระหว า งเริ่ ม การประชุ ม จนเข า สู ก าร ประชุ ม ก็ มี อ าสาสมั ค รไปรอรั บ ที่ ส นามบิ น คอยให คำแนะนำชวยเหลือ สถานทีป่ ระชุมกวางขวาง หอง ประชุมหลายสิบหองถูกจัดไวตามเอกสารทีแ่ จกใหใน ขณะที่ ม าประชุ ม การควบคุ ม เวลาเป น ไปตามที่ กำหนด มี ก ารจั ด ผู ดำเนิ น การประชุ ม ตามหั ว ข อ และหองตาง ๆ อยางไมสบั สน มีเจาหนาทีล่ งทะเบียน ให ข อ มู ล การจั ด ห อ งแสดงผลงานขององค ก ร และสถาบันการศึกษา และมีเอกสารแจกผูเขาประชุม มีการสงแบบสอบถามสำหรับการวิจัยสงทาง EMail ใหผเู ขาประชุมตอบรับ ในวันสุดทายของการประชุมคือวันที่ 13 พฤษภาคม มีการสรุปผลการประชุม และกำหนดการประชุมครัง้ ที่ 6 ตอไป 2. กำลังใจในการทำงาน ในวาระของการประชุมลวนแฝงไวดวยความหวงใยตอโลกอนาคต และเสมือนวาตัวแทนจากคนทั้งโลกไดมารวมรับรูและเปนกำลังใจซึ่งกันและกัน สำหรับคนรุนใหมที่เพิ่ง เขามาทำงานสิ่งแวดลอมศึกษาไดมองเห็นแสงสวางในการทำงาน คนที่ทำงานมาแลวไดมีแรงและกำลัง ใจที่จะเดินหนาตอไป แมงานสิง่ แวดลอมศึกษาทีไ่ ดทำ คือ มีหลักสูตรสิง่ แวดลอมศึกษาเกิดขึน้ หรือทำไวผอู นื่ ทำตอไป ในหลายมหาวิ ท ยาลั ย ก็ มี บ างแห ง ที่ มี ผู ป รารถนาจะทำแต ก็ ต อ งล ม เลิ ก ไป ในขณะเดี ย วกั น ก็ มี คนใหม ๆ เขามาทำงานมากขึน้ แตการไดมามองเห็นผคู นจากทัว่ โลกมารวมกันก็รสู กึ ไดวา เราไมโดดเดีย่ ว มีเพื่อนรวมงานกับเราอยูทั่วโลก แมจะไมไดสื่อถึงกันโดยตรงมากอน 3. เนือ้ หาของงานสิง่ แวดลอมศึกษา เนือ้ หาของงานสิง่ แวดลอมศึกษาสัมพันธหรือเกีย่ วของ กับทุกสาขาวิชา ทีจ่ ำเปนตองสรางแนวรวมในการทำงานใหมากกวานี้ เชน นักการเมือง นักธุรกิจ ผบู ริหาร และผเู ชีย่ วชาญ ในสาขาวิชาอืน่ ๆ จะทำใหงานสิง่ แวดลอมศึกษาขยายไปไดและเห็นผลมากยิง่ ขึน้ ตอง ทำใหทุกคนเห็นและหวงใยตอโลกอยางจริงจังกอนที่ทุกอยางจะสายกวานี้ เนือ้ หาทีจ่ ะนำไปบอกเลาและสอนผอู นื่ จะตองชัดเจนและมองเห็นสิง่ ทีใ่ กลตวั เปนรูปธรรมมากขึน้ ทัง้ เรือ่ งตนไม สัตว พืชพรรณ น้ำ น้ำมัน อากาศ ฤดูกาล จนกระทัง่ ดวงอาทิตย ดวงดาว และดวงจันทร ฯลฯ ทีเ่ กีย่ วของกับชีวติ และการเรียนรตู งั้ แตหนวยยอยไปสอู งครวมทีม่ กั พูด-ใชกนั เชน สิง่ แวดลอม จักรวาล ระบบนิเวศ ฯลฯ ซึ่งไมมีผลในการถายทอดความรูใหเกิดความรูสึกถึงสิ่งที่ใกลตัวอยางเพียงพอ ซึ่งเปน เรื่องของการสอนหรือสงผานขอมูลที่จะสื่อเขาสูภายในของผูรับได จึงจำเปนตองนำเนื้อหาสิ่งแวดลอม ศึกษามาถายทอดในสิ่งที่ใกลตัวและมีความหมายกับผูรับใหไดมากที่สุด สาระการประชุมพอสรุปตาม หัวขอในเอกสารทีแ่ จกไวได ดังนี้ 1. Relationships Between Ecology And Economy : The Issue Of Sustainability 2. Urban Challenges 3. Ecologizing Colleges And Universities
98
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
4. School And Community 5. Learning In Society 6. Ethics, Environmental Thought, And Worldviews 7. Art : Imagination, Creativity, And Meaning 8. Symposium โดยในแตละหัวขอมีคำถามใหกลมุ ตาง ๆ ชวยกันหาคำตอบ เชน สิง่ แวดลอมศึกษาจะเขาไปเกีย่ ว ของกับหัวขอนัน้ ๆ ไดอยางไร และหัวขอนัน้ ๆ จะมีสว นสงเสริมงานสิง่ แวดลอมศึกษาไดอยางไร ในชวงเย็นของวันที่ 13 พฤษภาคม มีมหาวิทยาลัยมอบปริญญาดุษฎีบณ ั ฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาสิง่ แวดลอม ศึกษาใหแกนาย Richard Desjardins นักสรางภาพยนตรอนุรกั ษปา ในแคนาดา กอนการกลาวปดการ ประชุม หลังจากการเดินทางกลับมาจากการประชุมจึงมีงานที่รอใหทำตอไปคือ 1. ทำงานในหนาที่ที่ปฏิบัติใหราบรื่น กระตุนทีมงานใหมองเห็นงานที่รออยู ประชาสัมพันธ และถายทอดความรูและประสบการณทั้งที่ไดจากการประชุมและที่มีอยูใหมีผล ทำใหผูเรียนมีความ รับผิดชอบตอสิ่งแวดลอมอยางจริงจัง 2. งานวิชาการที่รออยูไดแก การวิจัยและการเผยแพรงานวิจัย งานเขียนและปรับปรุงตำราหนังสืออีก 2-3 เลม ใหเสร็จในเวลา 2 ป 3. จำเปนจะตองหาเวลาและลทู างขยายงานดานการฝกอบรมและการทำวาสารทางวิชาการ และ การหาลูทางในการตั้งองคกรทางดานสิ่งแวดลอมศึกษาขึ้นรองรับการทำงานตอไป 4. การเชื่อมโยงงานสิ่งแวดลอมศึกษากับ หนวยงาน องคกร และนักวิชาการสิง่ แวดลอมศึกษา กับตางประเทศใหมากขึ้น ทั้ ง หมดนี้ คื อ สิ่ ง ที่ ไ ด รั บ จากการไปประชุ ม ระหวาง 10-14 พฤษภาคม 2552 ทีเ่ มืองมอนทรีล ประเทศแคนาดา ทีไ่ ดมาในเชิงเนือ้ หาและการซึมซับ ออกมาเปนความรสู กึ รวมทัง้ อุปสรรคตาง ๆ ก็ลว น เป น แรงจู ง ใจที่ จ ะทำงานต อ ไปก็ ค งคุ ม ค า กั บ เงิ น ที่ ใ ช ใ นการเดิ น ทางไปครั้ ง นี้ ส ว นการประชุ ม ครั้ ง ตอไปก็ขออยูเบื้องหลังและใหคนรุนใหม ๆ เขามา เห็นและซึมซับสาระและความรูสึกดวยตนเองเพื่อ สานงานตอไป
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
99
SixthSense
คอมพิวเตอร
ดร.พูลศรี เวศยอุฬาร
................................
รูปที่ 1 การสาธิตการใช Sixthsense
วิวัฒนาการความกาวหนาของเทคโนโลยีคอมพิวเตอรผสมผสานกับความคิดสรางสรรค ของมนุษยที่ไมมีวันจบสิ้นนาจะเปนที่มาของการพัฒนา SixthSense (ซิกเซนส) คอมพิวเตอรที่กำลังจะ ใหคำจำกัดความในบทความนี้ SixthSense นับเปนนวัตกรรมที่พัฒนามาจากความคิดสรางสรรคผสมผสานกับความรูความ สามารถ และความพยายามของผูประดิษฐ ซึ่งมีสวนคลายกับนวัตกรรมอื่นๆ ซึ่งถูกสรางขึ้นเพื่อพัฒนา คุณภาพชีวติ ของมนุษยนนั้ เอง เชนเรือ่ งทีพ่ ระสมปอง ผกู อ ตัง้ ธรรมะ Delivery เลาใหฟง วา ทีอ่ เมริกา ไดมีการขุดพื้นดินลึกลงไปประมาณ 100 เมตร แลวพบเศษสายโทรศัพทเกา จึงฉลองกันยกใหญ เพราะประชาชนตางดีใจวา ประเทศอเมริกามีความกาวหนา และมีโทรศัพทใชมากวา 100 ปแลว จาก เหตุการณดงั กลาวจึงทำใหประเทศจีนมีความพยายามเชนกัน แลวเมือ่ ขุดลึกลงไปไดประมาณ 200 เมตร ก็ไดพบกับเศษสายโทรศัพทเกา ประชาชนชาวจีนตางกันดีใจ และฉลองกันทัง้ ประเทศเพราะสรุปวาประเทศ จีนไดพฒ ั นาโทรศัพทมากอนหนาประเทศอืน่ นับเปนเวลากวา 200 ป มาแลว สวนประเทศไทยเองก็ไม นอยหนา จึงไดทำการขุดเชนกัน แตถงึ แมจะขุดลงไปลึกกวา 300 เมตรก็ยงั ไมพบอะไร ดังนัน้ ประชาชน ชาวไทยจึงตางฉลองกันอยางยิง่ ใหญเชนกัน เพราะอาจจะสรุปไดวา เมือ่ 300 ปมาแลวไทยเรามีโทรศัพท ไรสายใชแลวก็ได เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 109
ขอมูลของ SixthSense ถูกเปดเผยขึน้ ใน Technology, Entertainment, Design Conference (TED) Conference เมือ่ กุมภาพันธ 2552 ที่ Long Beach (ลองบีช), San Francisco (ซานฟรานซิสโก), USA (สหรัฐอเมริกา) โดย Pattie Mae (แพตตี้ เม) และ Pranav Mistry (ปรานาฟ มิสตรี)้ และวีดโิ อดัง กลาวก็ไดโพสตขนึ้ เว็บไซต ted.com เมือ่ เดือนมีนาคม 2552 บทความนีข้ ออธิบายวา Sixthsense นัน้ เปนอะไร มีลำดับการพัฒนาอยางไร และทำงานอะไร ไดบา งเสียกอนจึงจะใหรายละเอียด และประวัตขิ องผวู จิ ยั วาคือใคร และเปนมาอยางไร Sixthsense เปนคอมพิวเตอรที่พัฒนาขึ้นจากแนวคิด จินตนาการ และความคิดสรางสรรคที่ จะใหการเขาถึงขอมูลขาวสารผานทางอินเทอรเน็ตดวยคอมพิวเตอรเปนเสมือนประสาทสัมผัสที่ 6 ของ มนุษย นอกเหนือประสาทสัมผัสทัง้ 5 ซึง่ ไดแก การปฏิสมั พันธกบั รูป รส กลิน่ เสียง และสัมผัสนัน้ เอง (The Sydney Morning Herald, 2009; Zetter, 2009) ดังนัน้ ผวู จิ ยั จึงพยายามตอบโจทยทวี่ า จะออก แบบใหคอมพิวเตอรกลายเปนสวนหนึ่งของการดำเนินชีวิตไดอยางมีประสิทธิภาพที่สุดอยางไร ทำอยาง ไรใหการมีคอมพิวเตอรใชนั้นเปนธรรมชาติที่สุด ซึ่งจะตองสะดวกกวาคอมพิวเตอรแบบพกพา แตเปน คอมพิวเตอรที่เหมาะกับการสวมใสตางหาก ดังนัน้ Sixthsense จึงถูกนิยามจากผวู จิ ยั วาเปนคอมพิวเตอรทมี่ คี ณ ุ สมบัตดิ งั ตอไปนี้ 1. เชือ่ มตอกับอินเทอรเน็ต ฐานขอมูลตางๆ ทีจ่ ำเปนตอการดำเนินชีวติ 2. ควบคุมเครือ่ งโดยตรงจากปลายนิว้ มือทัง้ ซาย และขวา อยางเปนธรรมชาติ 3. เหมาะสำหรับสวมใส ชิ้นสวนของ Sixthsense
รูปที่ 2 แสดงองคประกอบของ Sixthsense
Sixthsense ประกอบดวยอุปกรณ 3 สวนหลักไดแก 1. สายคลองคอทีม่ ี กลอง (Camera Web ธรรมดา) เครือ่ ง Projector เพือ่ ฉายภาพ และกระจก 2. Colored Caps หรือบางครัง้ เรียกวา Colored Marked 4 สี แดง, เหลือง, เขียว และ น้ำเงิน ติดทีป่ ลายนิว้ ชี้ และนิว้ หัวแมมอื ดายซายและขวา 3. โทรศัพทมอื ถือเชือ่ มตอกับอินเทอรเน็ต อยใู นกระเปาของผใู ช
110 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
การทำงานของ Sixthsense เพือ่ ใหเขาใจการทำงานของ Sixthsense อยางรูปธรรม จึงขออธิบาย โดยใชภาพประกอบตางๆ ดังนี้
รูปที่ 3 แสดงการใช Color Marker วาดภาพ
คุณสมบัติที่โดดเดนประการแรกคือ การแสดงขอมูลบนพื้นผิวใดใดก็ได ซึ่งคุณสมบัติดังกลาว ทำใหผใู ชไมตอ งพกพาจอคอมพิวเตอรอกี แลว จากรูปดานบนจะเห็นไดวา Sixthsense สามารถใชนวิ้ วาด บนอากาศ ซึง่ จะเปนการสงขอมูลไปยังระบบคอมพิวเตอร จากลักษณะดังกลาวทำใหสรุปไดวา คอมพิวเตอร เครือ่ งนีส้ ามารถทำงานไดโดยไมตอ งมี Mouse หรือทักษะการใช Mouse ซึง่ ทำใหคอมพิวเตอรเครือ่ งนี้ ใกลกับธรรมชาติของมนุษยมากกวาคอมพิวเตอรทั่วไป
รูปที่ 4 การใช Sixthsense ดูแผนที่ และใชมือที่ Color Marker ขยาย หรือเลือกสวนตางๆ ได
จากรูปดานบนแสดงการใช Application ใน Sixthsense เพือ่ การดูแผนทีก่ อ นเดินทาง Color Marker ยังใชเพือ่ กำหนดตำแหนงของแผนทีเ่ พือ่ ทำการขยาย และเลือกสวนทีต่ อ งการใหแสดงผลไดอยาง แมนยำอีกดวย เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 111
รูปที่ 5-6 การใชโทรศัพทมือถือบนฝามือ
จากรูปดานบนแสดงใหเห็นวาผูใชสามารถกำหนดให Sixthsense แสดงแปนกดของโทรศัพท และสามารถใชโทรออกได จากการกดปุมบนผิวหนังของผูใช
รูปที่ 7 การแสดง และการถายทอดวีดิโอขาวใหมลาสุดจากอินเทอรเน็ตขณะที่อานหนังสือพิมพ
จากรูปดานบน การเขาถึงขอมูลจากพื้นผิวใดใดก็ได ทำใหผูใช Sixthsense จะมีทางเลือกที่ จะรับขาวสาร หรือชมวีดโิ อการรายงานขาวลาสุดจากอินเทอรเน็ต เพียงแคหยิบหนังสือหรือ หนังสือพิมพ ขึน้ มาอาน และกำหนดใหมกี ารเขาถึงขอมูลลาสุด นอกจากนีย้ งั สามารถสืบคนดวยคำสำคัญของขาวตางๆ เพือ่ การไดมาของขาวสารเพิม่ เติม หรือทราบวาหนังสือเลมดังกลาวมีราคาขายเทาไรใน Amazon หรือ อานคำวิจารณของผูที่ใชหนังสือเลมดังกลาวไดทันที และจากลักษณะการทำงานที่คลายคลึงกันนี้ ทำให Sixthsense มีประโยชนอยางยิง่ ทีจ่ ะชวยตัดสินใจเลือกสินคาในซุปเปอรมารเก็ต เพราะเพียงแคหยิบสินคา ใดใดขึน้ มา รายละเอียดของสินคาตางๆ ก็จะปรากฎขึน้ เชน เปนสินคาทีเ่ ปนมิตรกับสิง่ แวดลอมในระดับ ใดเปนตน และถาอยากจะทราบรายละเอียดอืน่ ๆ ก็คงไมใชเรือ่ งยากทีจ่ ะทราบไดดว ย Sixthsense
112 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
รูปที่ 8 การใช Sixthsense ตรวจสอบรายละเอียดการเดินทาง
จากรูปดานบน ซึง่ แสดงการใช Sixthsense ตรวจสอบรายละเอียดการเดินทางเพิม่ เติม เพียง แคหยิบตัว๋ เครือ่ งบินขึน้ มา ก็จะสามารถทราบขอมูลตางๆ ทีเ่ กีย่ วของไดอยางสมบูรณและ up date ที่ สุด เชน หมายเลข Gate ของตัว๋ ใบนี้ หรือ สิง่ อืน่ ๆ ที่ สนามบิน เปนตน
รูปที่ 9 แสดงหนาปดนาฬิกาบนขอมือ
จากรูปดานบนแสดง Application พืน้ ฐานทีเ่ ขาถึงไดอยางงายดาย เชน การวาดรูปวงกลมที่ ขอมือก็ไดหนาปดนาฬิกาแสดงบนขอมือของผูใชอยางงายดายเมื่อจะปดนาฬิกาก็เพียงลากเสนแทยงมุม ที่หนาปดเทานั้นเอง ในขณะเดียวกัน การเขียนสัญลักษณดวยปลายนิ้วบนอากาศ เชน @ จะหมายถึง การเปด Application ของการสงอีเมล
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 113
รูปที่ 10-12 แสดงการถายภาพดวย Sixthsense
จากทาทางทีป่ รากฎในรูปดานบน คงเดาไมยากวาเปนการกำหนดใหถา ยภาพทีต่ อ งการ และเมือ่ ตองการดูภาพตางๆ ก็สามารถทำไดงา ย ๆ เหมือนใชมอื หยิบจับรูปขึน้ มาจริงๆ
114 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
รูปที่ 13 การใช Sixthsense ในมหาวิทยาลัย
จากรูปดานบนทำใหทราบวาผใู ชนนั้ มีความสะดวกสบายทีจ่ ะใชคอมพิวเตอรเครือ่ งนี้ ไมวา ทีไ่ หน ไมวา กับใคร ก็ดจู ะสะดวกสบาย และเปนมิตรทีเดียว
รูปที่ 14 แสดงเวอรชั่นแรกๆ ของ Sixthsense
จากรูปดานบนแสดง Sixthsense เวอรชนั่ แรกๆ ทีก่ ำหนดใหมหี มวกติดกับกลอง ซึง่ ผวู จิ ยั พบวา ไมเปนธรรมชาตินกั เนือ่ งจากคนสวนมากไมไดสวมหมวกตลอดเวลา หรือไมสวมหมวกเมือ่ เขาไปในอาคาร และยังพบวาเมือ่ ผใู ชหนั หนาไปพูดกับใครก็ทำใหจอขอมูลไปปรากฏบนใบหนาของอีกฝายหนึง่ ซึง่ อาจจะไม สะดวก และไมเหมาะสมนัก
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 115
ผอู ยเู บือ้ งหลัง Sixthsense จากคุณสมบัติที่ไดอธิบายมาแลว จึงควรจะทราบวา Sexthsense นั้นมีเบื้องหลังของการ พัฒนามาแค 4 เดือนเทานัน้ ผลงานนีเ้ ปนของ ปรานาฟ มิสตรี้ (Pranav Mistry) หนมุ อินเดีย ทีเ่ ปน นายแบบแสดงการใชเครื่องในบทความนี้อีกดวย เขาใชโครงการพัฒนา Sixthsense นี้เปนสวนหนึ่ง ของการศึกษาในระดับศึกษาในระดับปริญญาเอก ขณะนีป้ รานาฟยังทำงานรวมกับ อาจารย Pattie Mae (แพตตี้ เม) ซึ่งทำงานอยูที่ Fluid Interfaces Group ณ มหาวิทยาลัยเอ็มไอที Massachusetts Institute of Technology (MIT) ประเทศสหรัฐอเมริกา
ราคาและอนาคตของ Sixthsense ณ วันที่มีการเปดตัวเมื่อเดือน กุมภาพันธ พ.ศ. 2552 นั้น ผูวิจัยและพัฒนาเปดเผยวา ตนทุนตอชุดของ Sixthsense อยูที่ประมาณ 350 ดอลลารสหรัฐ หรือคิดเปนเงินไทยที่ 12,600 บาท ซึ่งขณะนี้มีบริษัทตางๆ โดยเฉพาะอยางยิ่ง บริษัทผูผลิตโทรศัพทมือถือไดสนใจที่จะพัฒนารวมกัน เพื่อ ใหมตี น ทุนทีถ่ กู ลงไปอีก และเพือ่ ใหผลิต จำหนายและแขงกันไดในระดับอุตสาหกรรมได 2009)
หมายเหตุ รูปภาพประกอบทัง้ หมดไดมาจาก http://www.pranavmistry.com โดย (Mistry,
บรรณานุกรม Mistry, P. (2009). Sixthsense Integrating Information with the Real World.
Retrieved April
17, 2009, from
http://www.pranavmistry.com/projects/sixthsense/index.htm The Sydney Morning Herald. (2009, Feb
5).
MIT researchers make ‘sixth sense’ gadget. The Sydney Morning
Herald. Zetter, K. (2009). TED: MIT Students Turn Internet Into a Sixth Human Sense — Video [Electronic Version]. WIRED, February. Retrieved April
17 from http://blog.wired.com/business/2009/02/ted-digital-six.html.
116 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
การศึกษาเพื่อพัฒนาประชาธิปไตย และสิทธิมนุษยชน โดย...รองศาสตราจารยชม ภูมิภาค ประธานมูลนิธิศาสตราจารยหมอมหลวงปน มาลากุล
....................................................................
ก.ความนำ
เรื่องการศึกษาเพื่อพัฒนาประชาธิปไตยและสิทธิมนุษยชน นี้ คงพูดกันในกรอบกวางๆ วา การศึกษา กับประชาธิปไตยนั้นเกี่ยวของกันอยางไร ประชาธิปไตยกับสิทธิมนุษยชนมีความเกี่ยวของกันอยางไร
ข.การศึกษากับประชาธิปไตย
ในประเด็นแรก เราพูดเสียกอนวาการศึกษาประชาธิปไตยเกี่ยวของกันอยางไร การศึกษาเปนเพียงแตใหผูไดรับการศึกษารูเรื่องแนวคิดหรือหลักการประชาธิปไตย เทานั้นไมเปนการ เพียงพอ การศึกษาที่จะเรียกไดวาเปนการศึกษาที่ไดผลนั้น ตองเปนการศึกษาที่ผูไดรับการศึกษานำสิ่งนั้นมา ปฏิบัติในชีวิตประจำวันอยางถูกตองและเต็มใจ เห็นความสำคัญของสิ่งนั้น การปกครองระบอบประชาธิปไตยจะไดรับผลสำเร็จ ก็ตอเมื่อทุกคนไดนำหลักการและวิธีการของ ประชาธิปไตยมาใชในชีวติ ประจำวันดวยหรือจะเรียกวาตองใชใหถกู วิธแี บบประชาธิปไตย ตองถือวาประชาธิปไตย นั้นเปนวิถีชีวิตดวย มิใชเพียงแตถือวาเปนระบอบการปกครองเทานั้น การที่บุคคลเพียงแตรู คงไมเพียงพอที่ จะทำใหทุกคนนำไปปฏิบัติ บุคคลจะนำสิ่งใดไปปฏิบัตินั้นจะตองประกอบดวยทั้งความรู ความรูลึกในสวนลึก ของหัวใจ รวมทั้งมีทักษะดวย
ค.น้ำใจประชาธิปไตย
ความรสู กึ ในสวนลึกของหัวใจนัน้ เราเรียกวา น้ำใจ ความมีน้ำใจจะทำใหคนกระทำโดยมิตอ งรอใหขอหรือ สัง่ เมือ่ คนมีน้ำใจเปนประชาธิปไตยแลว มีทกั ษะแลว ก็ยอ มแสดงพฤติกรรมในชีวติ ประจำวันออกมาในรูปทีเ่ รียก วาพฤติกรรมประชาธิปไตย เพราะคำวาประชาธิปไตยนั้นเปนนามธรรม น้ำใจประชาธิปไตยก็เปนนามธรรมการ ที่เราจะรูวาคนใดมีน้ำใจประชาธิปไตยหรือไม เราก็จะตองดูการกระทำหรือที่เรียกวาพฤติกรรม ตัวอยางของพฤติกรรมประชาธิปไตยนั้นมีมากมาย อาทิ เชน 1. ใชเหตุผลในการปฏิบัติ นั่นหมายความวา เขาจะทำอะไร เขาจะตองคนหาความจริงใหรอบคอบ ไม ดวนตัดสินใจหรือที่เรียกวา ใชวิธีการแหงปญหา หรือจะเรียกวาวิธีการทางวิทยาศาสตรก็ไดจะตองทดสอบ คนควาขอเท็จจริงใหกวางขวางพอเสียกอนจึงตัดสินใจ จะเปนคนที่ชอบฟง ชอบอาน ชอบเสาะแสวงหาความ รูอยูเสมอ 2. ใหความสำคัญแกคนอืน่ นัน่ หมายความวาจะคิดจะทำอะไรก็จะตองคิดวาจะมีผลกระทบตอคนอืน่ เพียง ใดอยางไร ตองคิดวาคนอื่นเขาก็มีศักดิ์ศรีของความเปนมนุษยเชนเดียวกันกับเรา 3. ไมบงั คับคนอืน่ ใหคดิ อยางตัวเองหรือปฏิบตั อิ ยางตนเอง หากเห็นวาสิง่ ทีต่ นปฏิบตั นิ นั้ ถูกตอง ก็จะตอง ใชใหเหตุผลนั้นชักจูงใจ และใหคนอื่นตัดสินใจเองโดยสมัครใจ 4. เปนคนที่ปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ และกติกาของสังคมโดยเครงครัด
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 125
5. ชอบทำงานใหหมคู ณะในสิง่ ทีเ่ กีย่ วกับประโยชนสว นรวม นัน่ คือสนใจในกิจการของสวนรวมในทุกระดับ ทั้งในระดับทองถิ่นและในระดับชาติ พยายามที่จะเขาไปมีสวนรวมในดานใดดานหนึ่ง ตามที่ความสามารถของ ตนจะอำนวยให ตลอดจนระเบียบกฎเกณฑตางๆ อำนวยให 6. ดำเนินงานตางๆ ดวยสันติวิธี ไมใชความรุนแรง แตใชการประนีประนอม หรือที่เรียกวารูจักผอน สั้นผอนยาว 7. ฟงการวิพากษวจิ ารณตนเองจากคนอืน่ ไดโดยไมแสดงความโกรธ โดยมองดานดีของคนอืน่ วาเขาอาจ จะมีเจตนาดีตอเรา 8. ปฏิบัติตามวัฒนธรรม ศีลธรรมของสังคม เพื่อใหเกิดมนุษยสัมพันธที่ดี ที่กลาวมานี้เปนเพียงตัวอยางของพฤติกรรมของบุคคลที่เรียกวามีน้ำใจประชาธิปไตย ซึ่งยังมีอยางอื่น อีกมากมาย การทีผ่ คู นในประเทศรจู กั ดำเนินชีวติ แบบประชาธิปไตย ยอมจะทำใหการปกครองแบบประชาธิปไตย สามารถอยูไดอยางมั่นคง และพัฒนากาวหนาไปไดอยางดี
ง.คุณธรรมเพือ่ สรางน้ำใจประชาธิปไตย เราไดกลาวกันไวในตอนตนนั้นแลววา การที่คนจะมีพฤติกรรมแบบประชาธิปไตยไดนั้น แรงผลักดันที่ สำคัญอยทู สี่ ว นลึกหรือความรสู กึ ในหัวใจของคน หรือทีเ่ รียกวาน้ำใจของคน คนทีจ่ ะมีพฤติกรรมแบบประชาธิปไตย ไดจะตองมีน้ำใจประชาธิปไตย น้ำใจประชาธิปไตยนั้นเปนคุณธรรมที่จะสงเสริมใหคนในสังคมอยูรวมกันอยาง ราบรืน่ เปนประโยชนตอ กันและกัน และเปนประโยชนตอ สังคมโดยสวนรวมทุกคนมีสทิ ธิเ์ สรีภาพ และความเสมอ ภาค โดยหลักของกฎหมาย ยึดกฎหมาย ระเบียบแบบแผน เปนเครื่องนำแนวหนึ่ง การประพฤติปฏิบัติตอกัน และกัน ทุกคนมีความเชื่อมั่นและศรัทธาในหลักการสำคัญของประชาธิปไตย ในการดำเนินชีวิตประจำวัน ดวย การใหความสำคัญและยกยองคุณคาของแตละบุคคล แตละคนยอมมีสิทธิและเสรีภาพตามความเหมาะสม คุณธรรมที่จะชวยสรางน้ำใจประชาธิปไตยนั้น ในหลักพุทธศาสนาก็มีอยูมากมาย อาทิ เชน 1. สังคหวัตถุ เปนหลักธรรมสำหรับยึดเหนี่ยวน้ำใจกัน อันประกอบดวย ประการแรก ทาน เปนการ เอื้อเฟอใหกัน ไมเห็นแกตัว ใจแคบ ประการที่สอง ปยวาจา หมายถึงการพูดจาออนหวานไพเราะ ประการที่ สาม ไดแก อัตถจริยา คือการบำเพ็ญประโยชนตอกัน มีน้ำใจชวยเหลือซึ่งกันและกัน ประการที่สี่ สมานัตตา คือการวางตัวใหเขากับคนทั้งหลายได เคารพศักดิ์ศรีของความเปนมนุษยของทุกคนไมถือตัวเหยียดหยามคนอื่น 2. คารวธรรม เปนการเคารพนับถือซึ่งกันและกัน 3. สามัคคีธรรม เปนการรวมมือกันปฏิบัติ หนาที่เพื่อประโยชนสวนรวม 4. ปญญาธรรม หมายถึงการใชเหตุผล สติปญญาและศีลธรรมในการแกปญหา 5. เมตตาธรรม หมายถึงความปรารถนาดีตอกัน ดวยเหตุนี้หากจะแยกลักษณะของบุคคลที่เรียกวามีน้ำใจประชาธิปไตยแลว ก็อาจกลาวได ดังนี้ 1. รูจักแบงปน หมายถึง การแบงปนทั้งวัตถุและความรู การแบงปนความรูและขอคิดเห็นนับวาเปน ลักษณะสำคัญของน้ำใจประชาธิปไตย ความรูและความคิดเห็นนั้น อาจจะเปนความรูทางวิชาการ ความรูทั่วไป ความรูในการเนินชีวิตในสังคมประชาธิปไตย 2. รูจักมีสวนรวม โดยเฉพาะกิจกรรมของสวนรวมในทุกรูปแบบ กิจกรรมแกปญหาของสวนรวม ทั้งที่ เปนปญหาของชุมชน และปญหาประเทศ
126 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
3. ความเมตตา จะตองมีความปรารถนาที่จะใหทุกคนไดรับความสุข ไมมีการรังเกียจเดียดฉันทตอกัน 4. ความกรุณา คือใหความชวยเหลือผูเดือดรอนตกทุกขไดยาก 5. ใจกวางใจเปด รับฟงความคิดเห็นที่แตกตางจากความคิดเห็นของตัวได ไมอคติตอเพื่อนมนุษย ตอง ถือวาทุกคนมีศักดิ์ศรี มีความเปนมนุษยเทาเทียมกัน ไมรังเกียจในเรื่องเชื้อชาติ ศาสนา อาชีพ 6. ความเปนมิตร พยายามสรางมิตร หลีกเลี่ยงการสรางศัตรู 7. เอื้อเฟอเผื่อแผมีความยินดีจะชวยคนอื่นหากสามารถชวยได 8. การตอรองผอนสัน้ ผอนยาว ไมยดึ ผลประโยชนของตนฝายเดียวเปนทีต่ งั้ ตองคิดถึงผลประโยชนของ คนอื่นและของสวนรวมดวย เมือ่ เราพูดถึงลักษณะของคนทีเ่ รียกวาเปนคนมีน้ำใจประชาธิปไตยแลว ปญหาตอไปทีจ่ ะตองพิจารณาก็คอื การศึกษาเพื่อสรางน้ำใจประชาธิปไตยนั้นควรจะเปนอยางไร จะจัดอยางไร กอนอื่นเราควรมาทำความเขาใจ กับคำวาการศึกษาเสียกอน โดยกวางๆ วาการศึกษานั้นหมายความวาอยางไร การศึกษาเปนขบวนการในการพัฒนาสมาชิกของสังคม ใหเปนผูมีความรูความสามารถ มีคุณธรรม มี วัฒนธรรม สามารถทำประโยชนแกทั้งตนเองและสังคมโดยสวนรวม การศึกษานั้นเปนขบวนการตอเนื่องตลอด ชีวิต และหนวยงานที่เกี่ยวของกับการศึกษาในปจจุบันนี้จึงมิไดจำกัดอยูแตเฉพาะในโรงเรียน วิทยาลัย และ มหาวิทยาลัยเทานั้น หรือจะกลาววา การศึกษานั้น มิใชเกิดอยูแตเฉพาะในสถาบันการศึกษาเทานั้น แตทุกหนวย ของสังคมมีสวนในการใหการศึกษาดวยกันทั้งนั้น ดวยเหตุนี้การศึกษาจึงอาจแบงไดเปนประเภทกวางๆ ได 2 ประเภท คือ ประเภทแรก เปนการศึกษาในสถาบันการศึกษาหรือที่เรียกวา การศึกษาในโรงเรียน หรือการศึกษา ในสถาบันการศึกษา อีกประเภทหนึ่งเปนการศึกษานอกโรงเรียนหรือการศึกษานอกสถาบันการศึกษา
จ.ประชาธิปไตยกับสิทธิมนุษยชน
คราวนี้เราหันมาดูประเด็นที่สอง คือประชาธิปไตยกับสิทธิมนุษยชนเกี่ยวของกันอยางไร หากเราจะดู รั ฐ ธรรมนู ญ ของประเทศต า งๆ โดยเฉพาะในประเทศประชาธิ ป ไตยแล ว จะพบว า ใน รัฐธรรมนูญไดกลาวถึงสิทธิเสรีภาพของพลเมืองในดานตางๆ เอาไว เชน สิทธิเสรีภาพในการนับถือศาสนา สิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นสิทธิเสรีภาพในรางกายในอันที่จะไมถูกใครจับกุมคุมขังโดยฝาฝนกฎหมาย และสิทธิเสรีภาพอื่นๆ อีกหลายประการ เมื่อมีกฎหมายรองรับอยูเชนนั้น พลเมืองทั้งหลายก็พอใจ เพราะเทากับมีหลักประกันวาตนทำอะไรก็ได โดยไมอาจมีใครมาจำกัดขัดขวางได แตนักปราชญนักคิดทั้งหลายมักคิดลึกซึ้งกวางไกลกวาราษฎรทั่วไป คิดกัน ตอไปวาหากรัฐธรรมนูญและกฎหมายเหลานั้นมีอันตองถูกยกเลิกเพิกถอนไป ราษฎรทั้งหลายจะยังคงมีสิทธิ เสรีภาพดังกลาวอยูอีกหรือไม หากไมมี เพราะเขาดูวาเสรีภาพดังกลาวเกิดจากกฎหมายก็จะเปนอันตรายอยาง ยิ่งตอราษฎร เพราะสิทธิเสรีภาพอยูในสภาพไมแนนอน มีการเปลี่ยนแปลงได มีเกิด มีดับ กฎหมายของแตละ ประเทศไมเหมือนกัน กฎหมายบางประเทศใหสิทธิเสรีภาพมาก กฎหมายบางประเทศใหสิทธิเสรีภาพนอย กลายเปนวาสิทธิเสรีภาพของราษฎรในแตละประเทศขึ้นอยูกับอำเภอใจของผูออกกกฎหมาย และขึ้นอยูกับโชค วา ใครเกิดอยูในประเทศใด อยูในรัฐบาลใด ทั้งที่ความจริงแลว ราษฎรทุกคนก็เปน “มนุษย” เหมือนกัน ดวยเหตุนเี้ อง นักปราชญนกั คิดพวกหนึง่ จึงเผยแพรความคิดวา สิทธิเสรีภาพบางอยางทีเ่ ปนเรือ่ งธรรมดา หรือควรเกิดขึ้น มีขึ้นรวมกันในหมูมนุษยทั้งหลาย ถาหากมีการจำกัดตัดทอนเสียแลว มนุษยจะรูสึกวาเหว ชีวิต อับเฉา ความเปนอยูดูจะดอยความหมาย เพราะไมตางจากสิ่งมีชีวิตอื่นไมใชมนุษยเลยกลาวคือ เสียชาติเกิด
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 127
มาเปนมนุษย สิทธิเสรีภาพเชนนั้นควรถือวาเปน “สิ่งมูลฐาน” หรือ “พื้นฐาน” ของความเปนมนุษย และควร ถือวาเปนสิทธิเสรีภาพที่เกิดขึ้นและมีอยูตามธรรมชาติ ไมมีกฎหมายใดสรางขึ้นถึงจะไมมีกฎหมายใดกลาวขวัญ ถึงสิทธิ เสรีภาพนั้นก็มีอยูโดยสมบูรณและมีอยูเชนนี้ในหมูมนุษยทุกชาติทุกภาษา สิทธิเสรีภาพพื้นฐานนี้ สมัยโบราณเรียกวา “สิทธิธรรมชาติ” บางคนก็เรียกวา “สิทธิที่พระเจาใหมา” เพื่อใหตางจากสิทธิตามกฎหมายหรือสิทธิที่รัฐบาลใหมา ตอมาก็เรียกกันวา “สิทธิมนุษยชน” (Human Rights) เพื่อใหฟงดูแลวเกิดความรูสึกหวงแหนและภาคภูมิใจวาเปนสมบัติสวนตัวของความเปนมนุษยแตปญหาที่ นักปราชญ นักคิดทัง้ หลายคิดเห็นไมลงรอยกันในเวลาตอมาก็คอื สิทธิมนุษยนี้ ไดแกสทิ ธิอะไรบาง เพราะแนนอน ที่สุดวา ไมใชสิทธิทุกอยางที่มนุษยรูจักจะเปนสิทธิมนุษยชนไปเสียหมด สิทธิบางอยางเกิดขึ้น มีขึ้น หรือรูจัก กันได เพราะกฎหมายกำหนดใหมีตางหาก เมื่อมีการจัดตั้งสหประชาชาติ (Imoted Matopm) ขึ้นไดสำเร็จก็มีผูพยายามจะอธิบายวาสิทธิมนุษย ชนมีเนือ้ หาอยางไร เพราะในกฎบัตรสหประชาชาติไดกลาวถึงคำนีไ้ วหลายแหง จนในทีส่ ดุ มีการจัดทำคำอธิบาย ขึ้นเปนผลสำเร็จในรูปของ “ปฏิญญาสากลวาดวยสิทธิมนุษยชน” และเสนอใหสมัชชาแหงสหประชาชาติรับรอง เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ.2491 จึงถือเอาวันที่ 10 ธันวาคมในแตละปเปนวันสิทธิมนุษยชน มีการเฉลิมฉลอง กันทั่วไปในหมูสมาชิกสหประชาชาติ ปฏิญญาสากลนี้มี 30 ขอ แมไมมีผลผูกมัดใครอยางเปนกฎหมาย แตก็กอใหเกิดพันธะทางศีลธรรมแก ประเทศทั้งหลายที่เปนสมาชิกสหประชาชาติวาไมบังควรละเมิดสิทธิมนุษยชน 30 ขอนี้ และเปนแนวทางให ประเทศเหลานั้นไปดำเนินการจัดทำกฎหมายของตนใหสอดคลองกัน ซึ่งจะแสดงความจริงใจและความใฝเสรี ธรรมของรัฐบาลแตละประเทศเอง หลังจากป 2491 เปนตนมา สหประชาชาติไดจัดทำเอกสารในรูปสนธิสัญญาอีกหลายฉบับเพื่อขยาย ความสิ ท ธิ ม นุ ษ ยชนเฉพาะเรื่ อ งให ชั ด แจ ง และเป ด โอกาสให ป ระเทศผู ส นใจสมั ค รใจเข า มาผู ก มั ด ตั ว เอง ตามสนธิสัญญานั้น เชน สิทธิของผูอพยพ สิทธิของชนไรสัญชาติ สิทธิทางแพงและการเมือง สิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ความรวมมือระหวางประเทศ เพื่อปองกันการสังหารหมู หรือเพื่อขจัดการเลือกปฏิบัติ เปนตน ประเทศทั้งหลายที่จริงใจและใฝเสรีธรรมก็เลือกสรรเอาสิทธิมนุษยชนบางเรื่องไปบัญญัติซ้ำไวใน รัฐธรรมนูญ หรือกฎหมายอื่นๆ ของตน คือ แปลงรูปสิทธิมนุษยชนเปนสิทธิตามกฎหมาย ซึ่งก็เปนการดี เพราะ เมือ่ มีการละเมิดสิทธิมนุษยชน (ทีแ่ ปลงรูปแลว) เหลานัน้ ผถู กู ละเมิดก็นำคดีไปกลาวหาฟางรองใหลงโทษผลู ะเมิด สิทธิมนุษยชนที่อยูในรูปของสิทธิมนุษยชน (กอนแปลงรูปเปนสิทธิตามกฎหมาย) ที่วาเมื่อมีการละเมิดก็ไมอาจ ฟองรองใครได นอกจากไดรณรงคเรียกรองใหรัฐบาลคุมครองสิทธิมนุษยชนมากขึ้น ซึ่งก็เปนที่นายินดีวามีการ ตีความกฎหมายใชตดั สินก็ดี ผมู อี ำนาจหนาทีม่ กั คิดถึงสิทธิมนุษยชนดวย แตกเ็ ปนทีน่ า เสียดายวาในหลายประเทศ เหลานั้นเองก็ไมนำพาตอสิทธิมนุษยชน เพราะไมรูจัก ไมสนใจ ไมเชื่อถือ การละเมิดสิทธิมนุษยชนอาจเกิดจากราษฎรดวยกันเอง หรือเกิดจากรัฐก็ได ขอที่วาเกิดจากราษฎรนั้น ไมนาวิตก เพราะขอใหรัฐจัดการแกไขได และขอที่วาเดจากรัฐนั้นอาจหมดหนทางแกไข หรือมิฉะนั้นก็ลาชา ไมทันการณ เชน ออกกฎหมายขัดสิทธิมนุษยชน กดขี่ขมเหงราษฎรอยางไมเปนธรรม หรือตีความกฎหมาย ขัดตอสิทธิมลู ฐานของมนุษย การละเมิดสิทธิมนุษยชนโดยรัฐหรือเจาหนาทีข่ องรัฐ จึงเปนเรือ่ งอันตรายตอความ เปนมนุษยชน
128 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
อยางไรก็ตาม ในบางกรณีรัฐอาจจำตองละเมิดสิทธิมนุษยชนบางเรื่อง เพื่อรักษาผลประโยชนของสังคม หรือชนในรัฐทั้งหมด ซึ่งยิ่งใหญกวาสิทธิมนุษยชนแตละคน เชน เกิดการขบถจราจล หรือภาวะสงคราม หรือมี การใชสิทธิมนุษยชนจนเกินขอบเขตของ “สิทธิ” แตกลายเปนการทำลายชาติ หรือทำลายสิทธิมนุษยชนของ เพื่อนรวมชาติ มีขอที่นาสังเกตวาไมมีประเทศใดที่ประกาศวาไมสนับสนุนหรือเคารพสิทธิมนุษยชน แตการละเมิดสิทธิ มนุษยชนก็มีอยูเสมอในทุกประเทศ อยางนอยก็มีผูกลาวอางวามีการละเมิดอยู ที่เปนเชนนี้ อาจเปนเพราะความ เขาใจความหมายของขอบเขตของคำวาสิทธิมนุษยชนไมตรงกันหรือแมจะเขาใจตรงกันแตด็อาจเปนเพราะเห็น ความจำเปนทีจ่ ะตองงดคมุ ครองหรือจำตองละเมิดชัว่ คราว หรือมิฉะนัน้ อาจเปนเพราะไมไดสนับสนุนหรือใหความ สำคัญกับสิทธิมนุษยชนเรื่องที่มีการละเมิดนั้นก็ได คราวนี้มาพูดถึงรายละเอียดปฏิญญาสากลวาดวยสิทธิมนุษยชนแลวจึงดูวา สิทธิมนุษยชนแตละขอนั้น หากปฏิบัติตาม หรือมีความเคารพประพฤติอยางใด และมีความสำคัญตอการสรางสันติภาพอยางไร ปฏิญญาสากลวาดวยสิทธิมนุษยชนซึ่งสมัชชา สหประชาชาติรับรองเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2491 นั้น ประกอบดวยบทนำและขอตางๆ 30 ขอ บทนำของปฏิญญาสากลวาดวยสิทธิมนุษยชนนัน้ กลาวถึงพืน้ ฐานความเชือ่ วามนุษยนนั้ ยอมมีศกั ดิศ์ รีและ สิทธิเทาเทียมกัน ซึ่งความเชื่อนี้จะเปนรากฐานของเสรีภาพ ความขติธรรมและสันติภาพในโลกและการไมระลึก ถึงและเหยียดหยามสิทธิมนุษยชนจะสงผลใหเกิดการปฏิบตั กิ จิ กรรมปาเถือ่ น อันจะเปนการทำลายมโนธรรมของ มนุษย โลกที่มนุษยทุกคนมีเสรีภาพในการพูด เสรีภาพในการเชื่อถือ เสรีภาพที่จะปลอดจากความกลัวนั้น นับ เปนสิ่งปรารถนาสูงสุดของสามัญชนมนุษย จะไมถูกกดขี่ หากไดรับการคุมครองโดยกฎหมาย การสงเสริมความ สัมพันธฉนั ทมติ รระหวางชาติเปนสิง่ จำเปนยิง่ พลเมืองของสหประชาชาติยอมรับและเชือ่ ถือในสิทธิมนุษยชนขัน้ พื้นฐาน เชื่อในศักดิ์ศรีและสิทธิเทาเทียมกันของบุรุษและสตรี อันระบุไวในกฎบัตรสหประชาชาติ ตลอดจนมุง มั่นในอันที่จะสงเสริมความกาวหนาของสังคม และมาตรฐานชีวิตที่ดีกวา และเสรีภาพกวางขวางกวาเดิม รัฐสมาชิกไดปฏิญญาที่จะปฏิบัติใหบรรลุการสงเสริมใหมีการเคารพและปฏิบัติตามปฏิญญาสากลวาดวย สิทธิมนุษยชน ดวยความรวมมือกับสหประชาชาติ ความเขาใจรวมกันเกี่ยวกับสิทธิและเสรีภาพเปนสิ่งสำคัญ อยางยิ่งยวดตอการที่จะใหคำปฏิญญาสากลวาดวยสิทธิมนุษยชน ดวยความรวมมือกับสหประชาชาติ ความเขา ใจรวมกันเกี่ยวกับสิทธิและเสรีภาพเปนสิ่งสำคัญยิ่งตอการที่จะใหคำปฏิญญาเปนจริงได
ฉ.สงทาย ประชาธิปไตยและสิทธิมนุษยชนเปนของคกู นั หากสิทธิมนุษยชนถูกย่ำยีประชาธิปไตยก็ไมมที างเกิด การ สงเสริมและพัฒนาประชาธิปไตยและสิทธิมนุษยชนตองกระทำดวยกระบวนการศึกษา ตองทำใหตอ เนือ่ งทุกคนมี สวนยิ่งในศักดิ์ศรีของความเปนมนุษย ตองเขาใจและรักหวงแหนสิทธิของตน กระบวนการศึกษาตองปลูกฝงให พลเมืองทุกคนที่วิญญาณประชาธิปไตยการปกครองในระบอบประชาธิปไตย ยังจะมีความยั่งยืน พลเมืองทุก คนจะตองรวมใจกันตอตานเผด็จการทุกรูปแบบ ตองตอตานการกระทำที่มิใชกระบวนการประชาธิปไตย เชน การรัฐประหาร เปนตน
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 129
ความทรงจำ จากรัว้ เทาแดง
โดย...รศ.ดร.สุนทร โคตรบรรเทา ขาราชการบำนาญ คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยศรีนครินทรโรฒ
..................................................... ขาพเจามีความทรงจำจากรัว้ เทาแดงหลายประการ สุดทีจ่ ะพรรณนาในเวลาสัน้ และเนือ้ ทีก่ ระดาษมีจำกัด แต ความทรงจำสำคัญที่สุด คือ ประสบการณเกี่ยวกับการเสด็จมาทรงพระอักษรในรั้วเทาแดงของสมเด็จพระเทพรัตน ราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี วันหนึ่งเมื่อตนป 2524 ขาพเจาไดเดินจากตึก 12 (ตึกศึกษาศาสตร) ไปยัง ตึก 9 (ตึกผูบริหารขณะนั้น) ขาพเจาไดพบทานผูหญิงพูนทรัพย นพวงศ ณ อยุธยา ซึ่งทานเคยเปนอาจารยของขาพเจา เมื่อตอนขาพเจา เรียนอยูคณะครุศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัยในระดับปริญญาตรี ทานเปนคณบดีคณะครุศาสตรและตอนเรียน ปริญญาโท สาขาบริหารการศึกษา ทานยังไดสอนขาพเจาเกี่ยวกับการบริหารการเงินโรงเรียน ขาพเจารีบเดินเขาไปทักทายและถามความประสงคที่ทานมาที่ มศว. ทานผูหญิงตอบเปนเชิงถามวา “นี่เธอ ชวยครูไดไหม สมเด็จพระเทพฯ ทรงสนพระทัยอยากเรียนตอปริญญาเอก ครูไดนำระเบียบการเรียนของหลาย มหาวิทยาลัยขึ้นทูลถวายเพื่อทอดพระเนตร แตไมทรงโปรดฯ สักแหง นอกจากหลักสูตรปริญญาเอก สาขาพัฒน ศึกษาศาสตรของที่นี่” ทานผูหญิงยื่นเอกสารที่เอยถึงใหขาพเจาดู และพูดตอไปวา “พระองคฯ สนใจมากแตทรงเกรงวาจะสอบคัดเลือกเขาไมได เพราะพระองคฯ ไมมีพื้นฐานเกี่ยวกับวิชาที่ จะสอบคัดเลือกเลย เชน พื้นฐานการศึกษา เศรษฐศาสตร รัฐศาสตร และวิจัย เปนตน” ขาพเจาตอบทานผูหญิงวา “พระองคคงสอบไดอยูแลว เพราะทรงมีพระปรีชาสามารถในหลายดาน...” ตอมาอีกไมกี่สัปดาห ขาพเจาไดพบทานผูหญิงอีก และไดทราบวามีอาจารย หลายทานไดรับเชิญใหไปถวาย พระอักษรเพื่อทรงเตรียมตัวสอบคัดเลือก และใหทรงสอบไดดวยพระปรีชาสามารถของพระองคเอง ในที่สุด สมเด็จพระเทพฯ ไดทรงผานการคัดเลือกเขาทรงพระอักษรในระดับปริญญาเอก สาขาพัฒนศึกษา ศาสตร มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ดวยพระปรีชาสามารถของพระองคเองอยางแทจริง ขาพเจาในฐานะกรรมการสอบคัดเลือก(ในสาขาอื่น) ยังไดเห็นกระดาษคำตอบของพระองคที่ “กองกลาง ขอสอบ” (ตึกกองกิจการนิสิตปจจุบัน) พระองคทรงเขียนในกระดาษคำตอบดวยปากกาหมึกซึมสีดำ และในหนา สุดทายของกระดาษคำตอบ มีลายพระหัตถวา “เสียดายเวลาหมด ยังมีสิ่งตองเขียนอีกมาก” ขาพเจาไมแนใจวา มหาวิทยาลัยไดเก็บกระดาษคำตอบของสมเด็จพระเทพฯ ไวในพิพิธภัณฑของมหาวิทยาลัยหรือไม ในระหวางที่สมเด็จพระเทพฯ ทรงศึกษา ขาพเจาไมมีวาสนาไดเปนพระอาจารยถวายพระอักษร แตไดทราบ จากพระอาจารยอื่น ๆ และลูกศิษยที่เปนพระสหายเลาถึงพระองคที่ทรงมีพระวิริยะอุตสาหะในการทรงพระอักษร “สมเด็จพระเทพฯ ทรงสนพระทัยและตั้งพระทัยในการทรงพระอักษรมาก แทบจะไมเคยทรงขาดเรียนเลย แมเสด็จไปทรงงานในตางจังหวัดเครื่องบินพระที่นั่งถึงสนามบินดอนเมืองในตอนเชา พระองคยังเสด็จมาเรียนเชาวัน นั้นไดทัน” พระสหายเลาใหขาพเจาฟง
130 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
“ยกเวนวันที่มาไมไดจริง ๆ พระองคทรงฝากแถบบันทึกเสียงใหพระสหายบันทึก คำสอนของพระอาจารย ของครั้งตอไป พระองคทรงถอดเทปและพิมพเปนเอกสาร คำสอนมาพระราชทานแกพระสหายอีกดวย” พระสหาย เลาตอ วันใดที่สมเด็จพระเทพฯ เสด็จมาทรงพระอักษร พระอาจารย คณาจารย บุคลากร และนิสิต มศว. จะไป รอรับเสด็จที่หนาตึก 9 เสมอ เพราะหองทรงพระอักษรอยูชั้น 5 ของอาคารหลังนี้ เมื่อเสด็จมาถึง พระองคทรงไหวเพื่อทำ ความเคารพพระอาจารยทุกคน ซึ่งเปนพระจริยวัตรที่งดงามมาก และเปนความทรงจำที่ไมอาจลืมได สมเด็จพระเทพฯ ทรงใชเวลาศึกษาปริญญาเอก สาขาพัฒนศึกษาศาสตร รวมสีป่ ก บั อีกสองภาคเรียน ขาพเจา ไดทราบจากพระสหายและประมวลเอาจากเหตุการณที่พระองคเกือบทรงละทิ้งการศึกษาใหสำเร็จเลยทีเดียว ศาสตราจารย ดร.กานดา ณ ถลาง (ภริยาของศาสตราจารย ดร.เอกวิทย ณ ถลาง) ซึ่งขณะนั้นเปน คณบดีบณ ั ฑิตวิทยาลัย และมหาวิทยาลัยแตงตัง้ ใหทา นเปนพระอาจารยทปี่ รึกษา และพระอาจารยทปี่ รึกษาวิทยานิพนธ ดวย ในระยะที่สมเด็จพระเทพฯ กำลังจะทรงทำวิทยานิพนธนั้น ดร.กานดาฯ ไดปวยเปนโรคมะเร็งและถึงแกกรรม ในเวลาตอมาอีกไมนานนัก การถึงแกกรรมของพระอาจารยทปี่ รึกษา คงทำใหพระองคทรงทอพระทัยในการทรงพระอักษรเปนอยางมาก ขาพเจาคิดเอาเอง อยางไรก็ดพี อใกลสนิ้ ปการศึกษาปทสี่ ขี่ องพระองค (ตามขอบังคับของมหาวิทยาลัยขณะนัน้ ปริญญาเอกตอง ใชเวลาศึกษา 4 ป) ขาพเจาไดทราบวามหาวิทยาลัยไดขยายเวลาใหพระองคไดทรงทำวิทยานิพนธจนสำเร็จโดยตอ เวลาใหอีกสองภาคเรียน สมเด็จพระเทพฯ จึงทรงสำเร็จการศึกษาตามหลักสูตรสาขาวิชาพัฒนศึกษาศาสตร เมือ่ วันที่ 6 ตุลาคม 2529 ซึ่งเปนวันที่พระองคทรงสอบปากเปลาวิทยานิพนธ กรรมการสอบในวันนั้น ประกอบดวย ศาสตราจารย ดร.พจน สะเพียรชัย ศาสตราจารย ดร.สมพร บัวทอง รองศาสตราจารย ดร.ชมพันธุ กุญชร ณ อยุธยา และรองศาสตราจารย ดร.วิชัย วงษใหญ ซึ่งขาดกรรมการอีกทาน หนึ่ง คือ ศาสตราจารย ดร.กานดา ณ ถลาง พระอาจารยที่ปรึกษาวิทยานิพนธ ภายหลังจากการทรงสอบปากเปลาที่หองประชุมเล็กดานหนาหอประชุมใหญของ มหาวิทยาลัยในตอนเชา วันที่ 6 ตุลาคม นั้น มีคณาจารย เจาหนาที่ และนิสิตมารอรับเสด็จและเขาเฝาอยางเนืองแนนบริเวณหอประชุม เมื่อการสอบปากเปลาของพระองคผานพนไปแลว สมเด็จพระเทพฯ ไดเสด็จฯ ไปยังหองประชุมเล็กทางดาน ซายของหอประชุม ซึ่งที่นั่นมีผูบริหารของมหาวิทยาลัย ผูแทนคณะและหนวยงาน และคณาจารยนั่งรอเขาเฝาเพื่อ ถวายของที่ระลึกและความยินดีที่พระองคทรงสำเร็จการศึกษา สมเด็จพระเทพฯ เสด็จมาถึง ทรงประทับนั่งบนพระเกาอี้บนแทนหนาหองประชุมตอหนาผูเฝารับเสด็จ ตอจากนั้นผูบริหารมหาวิทยาลัยผูแทนคณะตาง ๆ และอาจารยถวายของที่ระลึกซึ่งสวนใหญเปนชอดอกไมสีมวง และ กระดาษหอของขวัญเปน สีมวงลานตา เนื่องจากพระองคทรงประสูติในวันเสาร อยางไรก็ดี นาทีระทึกใจซึ่งเปนความทรงจำที่ไมลืมเลือนไดมาถึง หลังจากพิธีถวายของที่ระลึกเสร็จสิ้นลง สมเด็จพระเทพฯ ทรงหันพระพักตรไปยังนางสนองพระโอษฐ ซึ่งนั่งอยูดานหลัง มือถือชอดอกไมเปนกลวยไมสีเหลือง ชอใหญและแลวนางสนองพระโอษฐนำชอดอกไมนั้นมาถวาย สมเด็จพระเทพฯ ทรงประทับยืนและทรงพระดำเนินไปยังทางซายของหองประชุม ผานแถวผูบริหาร มหาวิทยาลัยไปทางขวา ทรงหยุดประทับยืนตรงที่ ศาสตราจารย ม.ล.จิรายุ นพวงศ องคมนตรี และศาสตราจารย ทานผูหญิงพูนทรัพย นพวงศ ณ อยุธยา นั่งอยู แลวพระราชทาน ชอดอกไมนั้นใหแกพระอาจารยทั้งสอง และทรง ตรัสวา
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 131
“... ที่แนะนำใหมาเรียนที่นี่” บรรยากาศในหองประชุมขณะนัน้ เงียบสงัดทุกคนตางตกตะลึงกับการไดเห็น พระจริยวัตรทีส่ มเด็จพระเทพฯ ทรงแสดงถึงความกตัญูตอพระอาจารยอาวุโสขณะนั้น ตอจากนั้น สมเด็จพระเทพฯ ทรงพระดำเนินมาประทับนั่งที่พระเกาอี้เดิม แลวหันพระพักตรไปยังนางสนอง พระโอษฐอีกครั้งหนึ่ง นางสนองพระโอษฐลกุ ขึน้ แลวนำชอดอกไมเปนกลวยไมสเี หลืองชอใหญเหมือนเดิม ถวายแดพระองคอกี ครัง้ คราวนั้นขาพเจาคิดในใจวาพระองคคงพระราชทานใหผูบริหารสูงสุดของมหาวิทยาลัย คือ อธิการบดี เพราะ เห็นผูบริหารทั้งหลายนั่งเรียบรอยและอยูในอาการสงบนิ่ง สมเด็จพระเทพฯ ทรงประทับยืนและทรงพระดำเนินผานแถวผบู ริหารของมหาวิทยาลัยทางดานซายมือไปอีก และทรงพระดำเนินออมไปทางขวาและประทับยืนตรงทีศ่ าสตราจารย ดร.เอกวิทย ณ ถลาง ซึง่ นัง่ ถัดจากศาสตราจารย ทานผูหญิงพูนทรัพย นพวงศฯ แลวพระราชทานชอดอกไมนั้นใหแก ดร.เอกวิทย ฯ พรอมกับทรงตรัสวา “ฝากไปให ดร.กานดา” ศาสตราจารย ดร.เอกวิทย ณ ถลาง ไดวางชอดอกไมไวทเี่ กาอีน้ งั่ พรอมกับถวายความเคารพ สมเด็จพระเทพฯ ดวยความซาบซึ้งยิ่งและเปนความทรงจำที่ประทับใจมาก บรรยากาศในหองประชุมเงียบอีกครั้ง ภายหลังที่สมเด็จพระเทพฯ ไดพระราชทานชอดอกไมใหแก ดร.เอก วิทย ฯ นำไปฝากศาสตราจารย ดร. กานดา ฯ พระอาจารยที่ปรึกษาฯ ของพระองค ซึ่งถึงแกกรรมไปแลว ขาพเจานั่งอยูแถวหลังของผูเอยนามในสองเหตุการณ ที่พระอาจารยไดรับพระราชทานชอดอกไม และได ยินคำพระราชดำรัสอยางชัดเจน หลังจากพระองคพระราชทานชอดอกไมให ศาสตราจารย ดร.เอกวิทย ณ ถลาง นำไปฝาก ดร.กานดาฯ เสร็จ พระองคฯ จึงไดเสด็จกลับ เหตุการณวันที่สมเด็จพระเทพฯ ทรงสอบปากเปลาวิทยานิพนธ เปนดุษฎีบัณฑิต สาขาพัฒนศึกษาศาสตร เมื่อวันที่ 6 ตุลาคม 2529 เปนความทรงจำจากรั้วเทาแดงที่ประทับใจมากที่สุดและขาพเจากลั้นน้ำตาไมไดเลย วันที่ 6 ตุลาคม 2529 จึงถือเปนวันสำคัญวันหนึ่งของมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ เรียกวา “วันสมเด็จ พระเทพฯ” เพื่อนอมรำลึกถึงวันที่พระองคทรงสำเร็จการศึกษาจากที่นี่ และถือเปนวันสำคัญและเปนวันที่เปนพระ กรณียกิจสวนพระองค ในวัน “สมเด็จพระเทพฯ” นี้ พระองคจะเสด็จมามหาวิทยาลัยเปนการสวนพระองค และทรงถือปฎิบัติมา ตราบเทาทุกวันนี้ แตวันเสด็จมาอาจไมตรงกับวันที่ 6 ตุลาคม เสมอไป ขึ้นอยูกับพระราชกรณียกิจของพระองค และ จะพระราชทานกำหนดวันในแตละป สมเด็จพระเทพฯ ทรงไดรับการถวายปริญญาบัตรจากนายกสภามหาวิทยาลัย (ศาสตราจารย ดร.เกษม สุวรรณกุล) ในปลายป 2529 นัน้ เอง และในวันพระราชทานปริญญาบัตร สมเด็จพระเจาลูกเธอ เจาฟาหญิงจุฬาภรณ วลัยลักษณ อัครราชกุมารี เสด็จมารวมในพิธีปนี้ดวย ภายหลังจากสมเด็จพระเทพฯ ทรงไดรับการถวายปริญญาบัตรดุษฎีบัณฑิตจากนายกสภามหาวิทยาลัยแลว ไดเสด็จลงจากพระที่นั้งแทนพระราชทานปริญญาบัตรเพื่อทรงสวมฉลองพระองคครุยดุษฎีบัณฑิตของมหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒกอน ที่หองดานหลังหอประชุม แลวจึงเสด็จมาประทับนั่งเพื่อพระราชทานปริญญาบัตรแกบัณฑิต ในพระราชพิธีตอไป เหตุการณในวันพระราชทานปริญญาบัตรปนั้น เปนความทรงจำจากรั้วเทาแดงที่ไมอาจลืมเลือนอีกเชนเคย
132 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
หากทานผูอานสังเกตพระรูปของสมเด็จพระเทพฯ ในชุดพระองคครุยในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของ มหาวิทยาลัยตาง ๆ กอนป 2529 ที่พระองคเสด็จไปพระราชทานปริญญาบัตรแทนพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ฯ ทานจะไมเห็นสมเด็จ พระเทพฯ ทรงสวมพระองคครุยปริญญาเอกของ มหาวิทยาลัยใดเลย แมพระองคทานไดรับ การถวายปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์จากหลายสถาบันมากอนหนานั้น สมเด็จพระเทพฯ ทรงสรวมเฉพาะเทาองคครุยที่ทรงไดรับมาดวยการทรงศึกษาของพระองคเอง คือ ฉลอง พระองคครุยปริญญาโทของมหาวิทยาลัยศิลปากรและของจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัยเทานั้น สมเด็จพระเทพฯ ไดทรง สรวมฉลองพระองคครุยปริญญาเอกในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรเปนครั้งแรกที่มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตรเปนครั้งแรก ตอจากนั้นพระองคจึงทรงสรวมฉลองพระองคครุยปริญญาเอกกิตติมศักดิ์ของมหาวิทยาลัย อื่น ๆ ที่เสด็จไปพระราชทานปริญญาบัตรแทนพระองคฯตอไป อนึง่ นับเปนพระมหากรุณาธิคณ ุ ของสมเด็จพระเทพฯ ทีพ่ ระองคทรงสำเร็จการศึกษาในวันที่ 6 ตุลาคม 2529 และไดรับการถวายปริญญาบัตรในปลายป เพราะนิสิตที่สำเร็จการศึกษาหลังภาคฤดูรอน และกอนตุลาคมปนั้น มหา วิทยาลัยไดอนุมัติใหเขารับปริญญาทั้งหมดเกือบหาสิบคน ทั้ง ๆ ที่ไมมีรายชื่อปรากฏในสูจิบัตรรายชื่อผูสำเร็จการ ศึกษาในจำนวนนั้น มีลูกศิษยของขาพเจาหลายคน สมเด็จพระเทพฯ ทรงเขาศึกษาปริญญาเอกสาขาพัฒนศึกษาศาสตร (ชื่อเปนภาษาอังกฤษวา Development Education) เมื่อปการศึกษา 2524 และทรงสำเร็จการศึกษา เมื่อวันที่ 6 ตุลาคม 2529 พระนิพนธวิทยานิพนธ เรื่อง “การพัฒนานวัตกรรมเสริมทักษะการเรียนการสอนภาษาไทยสำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย” ทรงได วุฒิปริญญา กศ.ด. (พัฒนศึกษาศาสตร) หลักสูตรปริญญาเอก สาขาพัฒนศึกษาศาสตร มีเปดสอนที่มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ เปนแหงแรกใน ประเทศไทย โดยมีศาสตราจารย ดร.เฉลียว บุรีภักดี เปนผูรางหลักสูตรและเปนประธานสาขาวิชาในระยะแรก สาขา วิชานี้มีเปดสอนในมหาวิทยาลัยชั้นนำของโลกทั้งยุโรปและอเมริกา เชน มหาวิทยาลัยสแตนฟอรด สหรัฐอเมริกา ซึ่ง ศาสตราจารย ดร.เฉลียว บุรีภักดี สำเร็จการศึกษาในสาขานี้มาจากที่นี่ ปจจุบันสาขาพัฒนศึกษาศาสตรมีเปด สอนที่คณะครุศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัยดวย ทั้งหมดที่กลาวไปแลว คือ ความทรงจำที่ประทับใจของขาพเจาที่มีโอกาสไดเขามารับราชการเปนอาจารย อยใู นรัว้ เทาแดง เปนเวลานานกวา20 ป กอนเกษียณเมือ่ ป 2541 และยังไดปฏิบตั หิ นาทีต่ อ ไปอีกสองสามปหลังเกษียณ ความทรงจำดี ๆ จากรั้วเทาแดงมีมาก และเปนความประทับใจที่ดี และมีความสุขมาก สมดังเพลง “รมเงาเทาแดง” ซึ่งเปนเพลงแหงความทรงจำและประทับใจที่ไพเราะ ทั้งเนื้อรองและทำนอง และชวนใหระลึกถึง “รั้วเทาแดง” มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ที่เปนนามพระราชทาน แปลวา “สถาบันอุดมศึกษา อันเปนศรีสงาแหงมหานคร” เสมอตอนหนึ่งวา
“สุขใจในถิ่นเทาแดง แหลงปราการ สานสรางศรัทธา ประสานมิตรสมจิต เธอปรารถนา ล้ำคำล้ำคาครูบาอาจารย... เมื่อสุรียสีสองแสง รมเงาเทาแดง คือ ความรืน่ รมย กรนุ กลิน่ ผกาฉ่ำชืน่ นาสา จิตใจสุขสม ผองเราภิรมยใตรมเงาเทาแดง” เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 133
E-BOOK
หนังสืออิเล็กทรอนิกสกับสังคมการเรียนรู : ดร.ไพฑูรย ศรีฟา ภาควิชาเทคโนโลยีการศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
....................................................................
กวาจะมาเปน e-Book หนังสือทีม่ อี ยโู ดยทัว่ ไป จะมีลกั ษณะเปนเอกสารทีจ่ ดั พิมพดว ยกระดาษ แตดว ยความเปลีย่ นแปลง ของยุคสมัยและความเปลีย่ นแปลงดานเทคโนโลยีสารสนเทศทีม่ กี ารพัฒนาตอเนือ่ งอยางไมหยุดยัง้ ทำให มีการคิดคนวิธกี ารใหมโดยใชเทคโนโลยีคอมพิวเตอรเขามาชวยในการจัดการ จึงไดนำหนังสือทีจ่ ดั พิมพดว ย กระดาษเหลานั้นมาทำสำเนาคัดลอกโดยการใชอุปกรณทางอิเล็กทรอนิกสท่ีเรียกวา “สแกนเนอร” (scanner) โดยที่หนังสือก็ยังคงสภาพเดิมแตจะไดขอมูลอิเล็กทรอนิกสที่เปนแฟมภาพขึ้นมาใหม วิธีการ ตอจากนั้นก็คือจะนำแฟมภาพตัวหนังสือมาผานกระบวนการแปลงภาพเปนตัวหนังสือดวยการทำ OCR (Optical Character Recognition) คือการใชโปรแกรมคอมพิวเตอรเพื่อแปลงภาพตัวหนังสือใหเปน ตัวหนังสือที่สามารถแกไขเพิ่มเติมได การถายทอดขอมูลหรือการบันทึกขอความทีเ่ ปนตัวอักษรในระยะตอมา จะถายทอดผานทางแปน พิมพ และประมวลผลออกมาเปนตัวหนังสือและขอความดวยเครื่องคอมพิวเตอร ดังนั้นหนากระดาษ ก็เปลีย่ นรูปแบบไปเปนแฟมขอมูล (files) แทนการบันทึกลงในกระดาษแบบเดิม ดวยวิธกี ารในรูปแบบใหม นีม้ คี วามสะดวกตอการเผยแพรและจัดพิมพเปนเอกสาร (documents printing) รูปแบบของหนังสืออิเล็กทรอนิกสยคุ แรกๆ มีลกั ษณะเปนแฟมเอกสารประเภท .doc, .txt, .rtf, และ .pdf ตอมาเมื่อมีการพัฒนาภาษา HTML (Hypertext Markup Language) ขอมูลตางๆ ก็จะ ถูกออกแบบและตกแตงในรูปของเว็บไซต โดยในแตละหนาของเว็บไซตเราเรียกวา “web page” อีกทัง้ สามารถเปดดูเอกสารเหลานัน้ ไดดว ยเว็บเบราวเซอร (web browser) ซึง่ เปนโปรแกรมประยุกตทสี่ ามารถ แสดงผลขอความ ภาพ และการปฏิสมั พันธผา นระบบเครือขายอินเทอรเน็ต เมือ่ อินเทอรเน็ตไดรบั ความนิยมมากขึน้ บริษทั ไมโครซอฟต (Microsoft) ไดผลิตเอกสารอิเล็ก ทรอนิกสขนึ้ มาเพือ่ คอยแนะนำในรูปแบบ HTML Help ขึน้ มา มีรปู แบบของไฟลเปน .CHM โดยมีตวั อานคือ Microsoft Reader (.LIT) หลังจากนัน้ ตอมามีบริษทั ผผู ลิตโปรแกรมคอมพิวเตอรจำนวนมาก ไดพฒ ั นาโปรแกรมจนกระทัง่ สามารถผลิตเอกสารอิเล็กทรอนิกสออกมาเปนลักษณะเหมือนกับหนังสือทัว่ ไปได เชน สามารถเปดพลิก
134 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
หนากระดาษแบบเดียวกับหนังสือทัว่ ไปได สามารถแทรกขอความ แทรกภาพ จัดหนาหนังสือไดตามความ ตองการ และทีพ่ เิ ศษกวานัน้ คือหนังสืออิเล็กทรอนิกสเหลานี้ สามารถสรางจุดเชือ่ มโยงเอกสาร (Hypertext) ไปยังเว็บไซตที่เกี่ยวของอื่นๆ ทั้งภายในและภายนอกได อีกทั้งยังสามารถแทรกเสียง ภาพเคลื่อนไหว วีดทิ ศั น ภาพยนตร ลงไปในหนังสืออิเล็กทรอนิกสได โดยคุณสมบัตเิ หลานีไ้ มสามารถทำไดในหนังสือทัว่ ไป
ความหมายของ e-Book “อีบคุ ” (e-book, e-Book, eBook, EBook,) เปนคำภาษาตางประเทศ ยอมาจากคำวา electronic book หมายถึง หนังสือที่สรางขึ้นดวยโปรแกรมคอมพิวเตอรมีลักษณะเปนเอกสารอิเล็กทรอนิกส โดย ปกติมักจะเปนแฟมขอมูลที่สามารถอานเอกสารผานทางหนาจอคอมพิวเตอรทั้งในระบบออฟไลนและ ออนไลน คุณลักษณะของหนังสืออิเล็กทรอนิกสสามารถเชือ่ มโยงจุดไปยังสวนตางๆ ของหนังสือ เว็บไซต ตางๆ ตลอดจนมีปฏิสัมพันธและโตตอบกับผูเรียนได นอกจากนั้นหนังสืออิเล็กทรอนิกสสามารถแทรก ภาพ เสียง ภาพเคลือ่ นไหว แบบทดสอบ และสามารถสัง่ พิมพเอกสารทีต่ อ งการออกทางเครือ่ งพิมพได อีกประการหนึ่งที่สำคัญก็คือ หนังสืออิเล็กทรอนิกสสามารถปรับปรุงขอมูลใหทันสมัยไดตลอดเวลา ซึ่ง คุณสมบัติเหลานี้จะไมมีในหนังสือธรรมดาทั่วไป
โปรแกรมทีน่ ยิ มใชสราง e-Book โปรแกรมทีน่ ยิ มใชสราง e-Book มีอยหู ลายโปรแกรม แตทนี่ ยิ มใชกนั มากในปจจุบนั ไดแก 1. โปรแกรมชุด Flip Album 2. โปรแกรม DeskTop Author 3. โปรแกรม Flash Album Deluxe 4. โปรแกรม Flash Page Flip 5. โปรแกรม KooBits 6. โปรแกรม PDF2PageTurn ชุดโปรแกรมทัง้ 5 จะตองติดตัง้ โปรแกรมสำหรับอาน e-Book ดวย มิฉะนัน้ แลวจะเปดเอกสาร ไมได ประกอบดวย 1.1 โปรแกรมชุด Flip Album ตัวอานคือ FlipViewer 1.2 โปรแกรมชุด DeskTop Author ตัวอานคือ DNL Reader 1.3 โปรแกรมชุด Flash Album Deluxe ตัวอานคือ Flash Player 1.4 โปรแกรมชุด Flash Page Flip ตัวอานคือ Flash Player หรือ Browser 1.5 โปรแกรมชุด KooBits ตัวอานคือ KooBits Viewer 1.6 โปรแกรมชุด PDF2PageTurn ใช Browser (IE) เปนตัวอาน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 135
สำหรับบางทานทีม่ คี วามชำนาญในการใชโปรแกรม Flash MX ก็สามารถสราง e-Book ได เชนเดียวกัน แตตอ งมีความรใู นเรือ่ งการเขียน Action Script และ Source Code XML เพือ่ สราง eBook ใหแสดงผลตามทีต่ อ งการได
ความแตกตางของหนังสืออิเล็กทรอนิกส (e-Book) กับหนังสือทัว่ ไป ความแตกตางของหนังสือทั้งสองประเภท จะอยูที่รูปแบบของการสราง การผลิตและการใชงาน เชน 1. หนังสือทัว่ ไปใชกระดาษ สวนหนังสืออิเล็ก ทรอนิกสไมใชกระดาษ 2. หนังสือทัว่ ไปมีขอ ความและภาพประกอบ ทีเ่ ปนภาพนิง่ ทัว่ ไป สวนหนังสืออิเล็กทรอนิกสสามารถ สรางขอความและภาพประกอบใหมคี วามเคลือ่ นไหวได 3. หนั ง สื อ ทั่ ว ไปไม ส ามารถแทรกเสี ย ง ประกอบในเลมได แตสำหรับหนังสืออิเล็กทรอนิกส สามารถแทรกเสียงประกอบได 4. หนังสือทั่วไปแกไขและปรับปรุงขอมูลไดยาก สวนหนังสืออิเล็กทรอนิกสสามารถแกไขและ ปรับปรุงขอมูลไดงาย 5. หนังสือทัว่ ไปสมบูรณในตัวเอง สวนหนังสืออิเล็กทรอนิกสสามารถสรางจุดเชือ่ มโยง (links) ทั้งภายในเลมและเชื่อมตอกับขอมูลที่เปนเว็บไซตจากภายนอกได 6. หนังสือทั่วไปตนทุนการผลิตสูง สวนหนังสืออิเล็กทรอนิกสตนทุนในการผลิตต่ำ ประหยัด คาใชจาย 7. หนังสือทัว่ ไปมีขดี จำกัดในการจัดพิมพ สวนหนังสืออิเล็กทรอนิกสไมมขี ดี จำกัดในการจัดพิมพ สามารถทำสำเนาในรูปแบบอิเล็กทรอนิกสไดงายไมจำกัด 8. หนังสือทัว่ ไปเปดอานจากตัวเลมหนังสือไดโดยตรง สวนหนังสืออิเล็กทรอนิกสจะตองอาน ผานจอคอมพิวเตอรหรืออุปกรณอิเล็กทรอนิกสที่สรางขึ้นสำหรับเพื่อใชในการอานเทานั้น 9. หนังสือทั่วไปใชเพื่อการอานแตอยางเดียว สวนหนังสืออิเล็กทรอนิกสนอกจากอานไดแลว ยังสามารถสัง่ พิมพเอกสาร(print) ไดดว ย 10. หนังสือทัว่ ไปอานได1 คนตอหนึง่ เลม สวนหนังสืออิเล็กทรอนิกส 1 เลม สามารถอานพรอม กันไดจำนวนมาก (ออนไลนผา นอินเทอรเน็ต) 11. หนังสือทั่วไปพกพาลำบาก (ตองใชพื้นที่) สวนหนังสืออิเล็กทรอนิกสสามารถพกพา สะดวกไดครัง้ ละจำนวนมากในรูปแบบของไฟลคอมพิวเตอร บันทึกใน Hard Disk, Handy Drive หรือ แผน CD
136 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
โครงสรางหนังสืออิเล็กทรอนิกส (e-Book Construction) ลักษณะโครงสรางของหนังสืออิเล็กทรอนิกสจะมีความคลายคลึงกับหนังสือทั่วไปที่พิมพดวย กระดาษ หากจะมีความแตกตางทีเ่ ห็นไดชดั เจนก็คอื กระบวนการผลิต รูปแบบ และวิธกี ารอานหนังสือ สรุปโครงสรางทั่วไปของหนังสืออิเล็กทรอนิกส ประกอบดวย z หนาปก (Front Cover) z คำนำ (Introduction) z สารบัญ (Contents) z สาระของหนังสือแตละหนา (Pages Contents) z อางอิง (Reference) z ดัชนี (Index) z ปกหลัง (Back Cover) หนาปก หมายถึง ปกดานหนาของหนังสือซึง่ จะอยสู ว นแรก เปนตัวบงบอกวาหนังสือเลมนีช้ อื่ อะไร ใครเปนผแู ตง คำนำ หมายถึง คำบอกกลาวของผเู ขียนเพือ่ สรางความรู ความเขาใจเกีย่ วกับขอมูล และเรือ่ ง ราวตางๆ ของหนังสือเลมนัน้ สารบัญ หมายถึง ตัวบงบอกหัวเรือ่ งสำคัญทีอ่ ยภู ายในเลมวาประกอบดวยอะไรบาง อยทู หี่ นา ใดของหนังสือ สามารถเชือ่ มโยงไปสหู นาตางๆ ภายในเลมได สาระของหนังสือแตละหนา หมายถึง สวนประกอบสำคัญในแตละหนา ทีป่ รากฏภายในเลม ประกอบดวย z หนาหนังสือ (Page Number) z ขอความ (Texts) z ภาพประกอบ (Graphics) .jpg, .gif, .bmp, .png, .tiff z เสียง (Sounds) .mp3, .wav, .midi z ภาพเคลือ ่ นไหว (Video Clips, flash) .mpeg, .wav, .avi z จุดเชือ ่ มโยง (Links) อางอิง หมายถึง แหลงขอมูลทีใ่ ชนำมาอางอิง อาจเปนเอกสาร ตำรา หรือ เว็บไซตกไ็ ด ดัชนี หมายถึง การระบุคำสำคัญหรือคำหลักตางๆ ทีอ่ ยภู ายในเลม โดยเรียงลำดับตัวอักษรให สะดวกตอการคนหา พรอมระบุเลขหนาและจุดเชื่อมโยง ปกหลัง หมายถึง ปกดานหลังของหนังสือซึง่ จะอยสู ว นทายเลม
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 137
ปจจุบันหองสมุดมหาวิทยาลัยหลายแหง นอกจากจะจัดหาวารสารและหนังสือในรูปฉบับพิมพ แลว ยังไดจัดหาในรูปอิเล็กทรอนิกสมาไวใหบริการ อีกดวย ผูใชบริการสามารถเขาถึงขอมูลจากระบบ เครือขายคอมพิวเตอร ซึง่ ใชไดจากทุกสถานที่ ไมจำกัด เวลา และไมจำกัดจำนวนผูใช ชวยใหผูใชบริการ สามารถเขาถึงขอมูลสารสนเทศผานระบบอินเทอรเน็ต ไดทุกสถานที่ สงผลใหพฤติกรรมของผูใชหองสมุด ในการคนหาขอมูลเปลีย่ นแปลงไปดวย โดยเฉพาะผทู ี่ ตองการสืบคนขอมูลและตองการเอกสารในเวลาอัน รวดเร็ว ทำใหหองสมุดตางๆ ตองเรงจัดหาวารสาร อิเล็กทรอนิกส และหนังสืออิเล็กทรอนิกสเพิม่ มากขึน้ เพือ่ ใหเกิดประโยชนตอ ผใู ชมากทีส่ ดุ (กิง่ ทอง ศิรมิ งคล : 2547) ขณะนี้ ห ลายๆ ความคิ ด เห็ น ยั ง ยื น ยั น ว า หนังสืออิเล็กทรอนิกส หรือ e-Book ไมมที างทีจ่ ะเขา มาแทนทีส่ งิ่ พิมพทตี่ อ งใชกระดาษไดอยางแนนอน เนือ่ งจากตองมีอปุ กรณฮารดแวร และซอฟตแวรตา งๆ และวิธกี ารก็ยงุ ยากทำใหผใู ชไมสะดวกในการใชงาน ซึง่ เทคนิคการพิมพลงบนกระดาษออกมาเปนรูปเลม นัน้ คาดวาคงอยตู อ ไปอีกยาวนาน และหากเมือ่ e-Book ไดรบั ความนิยมมากขึน้ เมือ่ ไร จะเปนจุดเริม่ ตน การเปลีย่ นแปลงการเรียนรขู องเด็กๆ โดยหัดใหเขาเรียนรใู นการพิมพตวั อักษรผานทางคอมพิวเตอรแลว สัง่ ใหเครือ่ งพิมพ พิมพเอกสารออกมาทางพรินเตอรอกี ทอดหนึง่ ซึง่ นับวายงุ ยากมากทีเดียว (ประภาพรรณ หิรัญวัชรพฤกษ : 2545) แตสำหรับอีกหลายๆ ความคิดซึ่งอยูในกลุมของผูที่ใชคอมพิวเตอรเปนประจำ เริ่มจะมีการยอมรับนวัตกรรมหนังสืออิเล็กทรอนิกสมากขึ้นเปนลำดับ ดังที่ จิระพันธ เดมะ (2545) ได กลาวเกีย่ วกับหนังสืออิเล็กทรอนิกส สามารถสรุปความไดวา แมหนังสืออิเล็กทรอนิกสมกี ารผลิตและใชใน วงคอนขางแคบซึง่ เปนวงจรชีวติ ปกติของเทคโนโลยีใหมทวั่ ไปแตหนังสืออิเล็กทรอนิกสเปนนวัตกรรมทีก่ ำลัง อยูในระยะพัฒนาโดยยังไมถึงขั้นสุดยอดของเทคโนโลยีดานนี้ ในดานการแพรกระจาย (Diffusion) สูผู บริโภคก็ยงั อยใู นระยะของการแนะนำตนเอง หรือระยะทดสอบของผบู ริโภค แตเชือ่ มัน่ วาเมือ่ การพัฒนา ทั้งทางดานเทคโนโลยีและองคความรูดานนี้เกิดขึ้นอยางเต็มรูปแบบ หนังสืออิเล็กทรอนิกสก็จะเขามามี บทบาทเขาแทนที่หนังสือปกติที่ใชในหองสมุด และแทนที่หนังสือ ตำราที่ใชเปนแบบเรียน ตลอดจนเริ่ม แทนทีห่ นังสืออานประเภทตางๆ ทีว่ างบนแผงหนังสือในยุคปจจุบนั เมือ่ ถึงตอนนัน้ ก็จะเปนยุคของ e-Book โดยแทและในขณะนีค้ วามคิดดังกลาวก็เริม่ เปนจริงแลวระดับหนึง่ และจะเปนจริงระดับสาธารณะในอนาคต อยางแนนอน
138 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
นวัตกรรมหรือสิง่ ใหมๆ ทีเ่ กิดขึน้ ทางดานเทคโนโลยี ทีจ่ ะนำไปใชทางดานการศึกษามักมีปญ หา ในเรือ่ งของความไมเขาใจ ความไมรแู ละความไมแนใจในนวัตกรรมหรือเทคโนโลยีทเี่ กิดขึน้ วาจะเหมาะสม สำหรับการนำไปใชเพื่อจัดการศึกษา การเรียนรูของผูเรียนหรือไม ประเด็นสำคัญประการหนึ่งของการ นำนวัตกรรมและเทคโนโลยีไปใชเพือ่ การศึกษาคือ การยอมรับนวัตกรรมและเทคโนโลยีของผบู ริหารสถาน ศึกษาและอาจารย (ปราวีณยา สุวรรณณัฐโชติ และคณะ : 2548) การยอมรับนวัตกรรมใดๆ ทีเ่ กิดขึน้ ใน สถานศึกษาตั้งแตระดับอนุบาลจนถึงระดับอุดมศึกษา ที่ผานมานั้น มักจะเริ่มตนจากการตัดสินใจของผู บริหารหรืออาจารยผูสอน ในการยอมรับหรือไมยอมรับนวัตกรรมเปนหลัก โดยไมไดคำนึงถึงผูใชหรือผู เรียนเปนสำคัญ และหากผบู ริหารหรืออาจารยคดิ วานวัตกรรมหรือเทคโนโลยีชนิ้ ใดดีกจ็ ะนำไปสกู ารใชกบั ผเู รียนทันที โดยไมไดมกี ารสอบถามความคิดเห็นหรือความตองการของผเู รียน เชนเดียวกันกับนวัตกรรม หนังสืออิเล็กทรอนิกส หรือ e-Book ซึ่งเปนนวัตกรรมใหมที่กำลังเขามามีบทบาทตอการเรียนการสอน และการจัดการศึกษายุคใหม ตลอดจนการจัดแหลงเรียนรทู ปี่ รากฎอยรู อบตัว ทัง้ ในบาน หองเรียน แหลง ชุมชน หองสมุด ในอนาคตอยางหลีกเลีย่ งไมได ควรจะมีการสำรวจการยอมรับนวัตกรรมหนังสืออิเล็กทรอนิกสตอ สังคมการเรียนรใู นทุกๆ ระดับ สังคมของประเทศ วามีการยอมรับ มีความความตองการ และมีความคิดเห็นอยางไร?
เอกสารอางอิง กิง่ ทอง ศิรมิ งคล. (2546-2547). วารสารและหนังสือฉบับอิเล็กทรอนิกสในกระแสสังคมยุคขาวสาร, วารสาร สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม, 10-11(40), หนา 35-43. จิระพันธ เดมะ. (2545). หนังสืออิเล็กทรอนิกส. วารสารวิทยบริการมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร วิทยาเขต ปตตานี, 13(1), หนา 1-17. ประภาพรรณ หิรญ ั วัชรพฤกษ. (2545). E-Books หนังสืออิเล็กทรอนิกสในฐานะแหลงสารนิเทศออนไลน, วารสารสารสนเทศ, 3(2 ), หนา 43-48. ปราวีณยา สุวรรณณัฐโชติ และคณะ. (2548). การยอมรับนวัตกรรมและเทคโนโลยี, วารสารเทคนิคศึกษา, 18(56), หนา 25-30. ไพฑูรย ศรีฟา . (2551). E-BOOK หนังสือพูดได. พิมพครัง้ ที่ 3. กรุงเทพฯ : ฐานการพิมพ.
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 139
ห น า ต า ง ง า น วิ จั ย โดย...ผูชวยศาสตราจารย ดร.ไพโรจน เบาใจ
.................................................................... ปจจุบันงานวิจัยในระดับบัณฑิตศึกษาจากมหาวิทยาลัยตาง ๆมีอยูจำนวนมาก และไมไดนำไปใชใหเปนประโยชน เทาที่ควร ทั้งนี้อาจเนื่องจากผูใชไมทราบผลงานวิจัยที่มีอยู ฉะนั้นคอลัมนนี้จึงรวบรวมผลการวิจัยดานเทคโนโลยีทางการ ศึกษาและการสื่อสาร มาใหทานไดนำไปใชประโยชนตอไป ซึ่งในฉบับนี้ขอเสนอบทคัดยอผลงานวิจัยตางๆดังตอไปนี้ ชุติมา แขงขัน 2552 : การสรางหนังสืออิเล็กทรอนิกส เรื่อง เมฆ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 5 โรงเรียน วัดชลอ จังหวัดนนทบุรี ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต (เทคโนโลยีการศึกษา) สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา ภาควิชา เทคโนโลยีการศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ประธานกรรมการที่ปรึกษา : ผูชวยศาสตราจารยไพโรจน เบาใจ, กศ.ด. การศึกษาอิสระครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อ (1) สรางและหาคุณภาพหนังสืออิเล็กทรอนิกสสาระวิทยาศาสตรเรื่องเมฆ ชั้นประถมศึกษาปที่ 5 (2) เปรียบเทียบคะแนนทดสอบทางการเรียนกอนและหลังการเรียนดวยหนังสืออิเล็กทรอนิกส เรื่อง เมฆชั้นประถมศึกษาปที่ 5 โรงเรียนวัดชลอ นนทบุรี ประชากรเปนนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 5 โรงเรียนวัดชลอ จังหวัดนนทบุรี จำนวน 35 คน และใชการสุมอยาง งายโดยการจับฉลากเปนกลุมตัวอยาง จำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใชในการวิจัย คือ หนังสืออิเล็กทรอนิกส สาระวิทยา ศาสตรเรื่องเมฆ แบบประเมินคุณภาพสำหรับผูเชี่ยวชาญ แบบทดสอบกอนและหลังเรียน สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูล ไดแก คารอยละ คาเฉลี่ย คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ t-test ผลการศึกษาพบวา (1) หนังสืออิเล็กทรอนิกส สาระวิทยาศาสตร เรื่องเมฆสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 5 มีคุณภาพดานเนื้อหาเทากับ 4.85 อยูในเกณฑดีมาก และดานเทคนิคเทากับ 4.44 อยูในเกณฑดี เปนไปตามเกณฑที่กำหนด ไว (2) คะแนนทดสอบหลังเรียนโดยเรียนดวยหนังสืออิเล็กทรอนิกสของนักเรียนสูงกวาคะแนนทดสอบกอนเรียนอยางมีนัย สำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ประภาพร กลิน่ ขจร 2552 : การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ ง การใชงานโปรแกรมไมโครซอฟตพาวเวอร พอยท สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต (เทคโนโลยีการศึกษา) สาขาวิชาเทคโนโลยี การศึกษา ภาควิชาเทคโนโลยีการศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ประธานกรรมการที่ปรึกษา : ผูชวยศาสตราจารย ดร.ไพโรจน เบาใจ, กศ.ด. วัตถุประสงคของการวิจัยครั้งนี้ เพื่อ (1) พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่อง การใชงานโปรแกรมไมโคร ซอฟตพาวเวอรพอยท สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 ใหมีประสิทธิภาพตามเกณฑ 80/80 (2) เปรียบเทียบคะแนน ทดสอบกอนเรียนและคะแนนทดสอบหลังเรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน และ (3) ศึกษาความพึงพอใจของนักเรียน ที่มีตอการเรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน กลุมตัวอยางในการวิจัยครั้งนี้ คือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6/1 ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2551 โรงเรียนวัด มูลจินดาราม จำนวน 32 คน ไดมาจากการสุมตัวอยางแบบกลุม เครื่องมือที่ใชในการวิจัย คือ (1) บทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอน เรือ่ งการใชงานโปรแกรมไมโครซอฟตพาวเวอรพอ ยท สำหรับนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 6 (2) แบบวัดผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียน และ (3) แบบสอบถามความพึงพอใจที่มีตอการเรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน สถิติที่ใชในการ วิเคราะหขอมูล คือคาเฉลี่ย สวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และคา t-test ผลการวิจัยพบวา (1) บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่อง การใชงานโปรแกรมไมโครซอฟตพาวเวอรพอยท สำหรับ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 มี ประสิทธิภาพเทากับ 80.20/81.80 (2) คะแนนทดสอบหลังเรียนดวยบทเรียน คอมพิวเตอร ชวยสอนของนักเรียนสูงกวาคะแนนทดสอบกอนเรียน อยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และ (3) นักเรียนมีความพึง พอใจตอการเรียนโดย ใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนในระดับมากที่สุด
140 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน วิชาบำรุงรักษาคอมพิวเตอร เรื่อง ไวรัสคอมพิวเตอร. A Development of Computer Assisted Instruction PC maintenance “Virus Computer”. กองภพ วัชรกิตติธาดา ปริญญาโท เทคโนโลยีและสือ่ สารการศึกษา
.........................................................
บทคัดยอ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค เพื่อพัฒนาและหาประสิทธิภาพบทเรียนการเรียนรูคอมพิวเตอร ชวยสอนตามเกณฑ 85/85 และหาคาดัชนีประสิทธิผลไมต่ำกวา 0.60 โดยตัง้ สมมุตฐิ านในการวิจยั ครัง้ นี้ วานักศึกษามีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกวากอนเรียนกลุมทดลองที่ใชในการวิจัยครั้งนี้เปน นักศึกษาทีเ่ รียนวิชาบำรุงรักษาคอมพิวเตอร ของโรงเรียนสยามคอมพิวเตอร และภาษา จำนวน 49 คน การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน ไดคัดเลือกเนื้อหาใหสอดคลองกับวัตถุประสงค ทัว่ ไปและวัตถุประสงคเชิงพฤติกรรม โดยจัดแบงเนือ้ หาออกเปน 4 บท โดยแตละบทนัน้ จะมีเนือ้ หาแยก ออกเปนทฤษฏีและแบบฝกหัดโดยชัดเจน พรอมทัง้ มีแบบทดสอบหลังเรียนจบ โดยนำเสนอตอผทู รงคุณวุฒิ ดานเนือ้ หาและดานมัลติมเี ดีย ในการผลิตกระบวนการวิจยั เพือ่ ใหไดบทเรียนทีม่ คี วามสมบูรณทสี่ ดุ กอน นำไปทดลองใชจริง ผลการวิจัยปรากฏวาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนมีประสิทธิภาพ 85.34/85.92 และ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกวากอนเรียนอยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.78
Abstract The purposes of this research were to develop the efficient computer assisted instruction on PC Maintenance Antivirus. To evaluate the efficiency according to the set of 85/85 criterion standard and to find the effectiveness index to the set of at lease 0.60 The research hypothesis was that the computer lesson plan would be high efficiency according to the specialists opinions and yielded high learning achievement after teaching experimentation. Sample group were 40 of students studying PC Maintenance of SIAM Computer & Language School. The development of the efficient computer assisted instruction on PC Maintenance Antivirus is made in accordance with general objectives. In this respect, this course is divided into 4 lessons; each lesson comprises of theatrical and test after learning. In เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 141
addition, the course has been proposed to according and lecturers controlling the thesis. The co lecturers has examined and amended according to the research process in order to obtain the best course before it into real practice. The results of this research were as follows : The computer assisted instruction on PC Maintenance Antivirus was 85.34/85.92 and the effectiveness index of computer assisted instruction was 0.78 according to the criterion.
บทนำ (ความสำคัญหรือความเปนมาของปญหา) ในปจจุบันคอมพิวเตอรเขามามีบทบาทในการทำงาน รวมทั้งในชีวิตประจำวันของทุกคน ในทุกหนวยงานองคกรตางๆ จะมีการใชงานคอมพิวเตอร รวมไปถึงการใชงานเครือขายอินเตอรเน็ต ในหนวยงานที่มีการใชงานคอมพิวเตอรรวมกัน อาจจะกอใหเกิดปญหาการแพรกระจายของไวรัสได โดยงาย (นัยนา เอกบูระวัฒน. เทคโนโลยีธนบุร.ี 2545 : 28) ไวรัสคอมพิวเตอรมหี ลายชนิด เชน ไวรัส เวิรม โทรจันฮอรส แบคดอรด ไวรัสซอนตัวตลอดจน แฮกเกอร (โจรสลัดขอมูล) และแปมเมล (จดหมาย ที่ผูรับอาจไมตองการ) ซึ่งลวนเปนสาเหตุใหญที่ทำใหขอมูลสูญหายและทำลายระบบคอมพิวเตอร โดยเฉพาะความสามารถของไวรัสไดรับการพัฒนาเรื่อยๆ มีความสามารถในการซอนตัวและทำลาย ขอมูลทีส่ ำคัญ จึงเปนปญหาใหญกบั ผใู ชคอมพิวเตอรเปนทีท่ ราบกันดีแลววาตัวการสำคัญ ทีท่ ำลายขอมูล ในระบบคอมพิวเตอรและอุปกรณคอมพิวเตอรใหทำงานผิดปกติทำใหเกิดมูลคาความเสียหายทาง ธุรกิจอยางคาดไมถงึ (สาโรจนเกษม สุขโชติกลุ . 2545 : 61) วิทยาการและความกาวหนา ในการนำไวรัสคอมพิวเตอรมาใชงานหรือทำลาย ไดอุบัติขึ้น โดยไวรัสที่แนบมากับไฟล.exe หรือ โปรแกรมแปลกปลอมที่สงมาทางอีเมล โดยจะทำงานก็ตอเมื่อ มีการเรียกใชไฟล ไวรัสมีความสามารถในการเขาทำลายระบบดิสก ถายขอมูลผานระบบเครือขาย และฝงตัวอยใู นหนวยความจำ (Memory resident) โดยการทำงานไวรัสอาจจะมีการทำงานในวันเวลา ตางๆ หรือทำลายทันที (วุฒพิ งษ พรสุขจันทรา. 2544 : 161) นอกจากนี้ไวรัสยังติดตอไดหลายทาง เชน จากแผนดิสก จากศูนยบริการขอมูลขาวสาร (BBS-Bulletin Board System) จากการติดตอหรือเชื่อมตอระหวางเครือขายคอมพิวเตอร และจาก อินเตอรเน็ต ซึง่ เมือ่ เขาไปฝงตัวและจะทำลายขอมูล ไวรัสจะเริม่ ปฏิบตั กิ ารทำลาย หรือทำความเสียหาย ใหแกขอมูลตามวันเวลาหรือเปาหมายที่ไดกำหนดไวใหทำลาย สำหรับการปองกันไวรัส มีคำแนะนำ เบือ้ งตนคือ ในดานของการถายขอมูลและการจัดเก็บขอมูล ไมควรเปลีย่ นแผนหรือถายขอมูลระหวางระบบ กับผูใชคนอื่น เพราะอาจจะทำใหติดไวรัสไดงายขึ้น ควรทำการพิมพขนาดของไฟลหรือไดเร็คทอรี่เก็บไว อางอิงอยูเสมอ ไมควรใชโปรแกรมมาจากแหลงอื่นที่ไมมั่นใจวาปลอดไวรัสและที่สำคัญควรมีการสแกน ไวรัสทุกแผนดิสก ที่จะนำมาใชกับระบคอมพิวเตอรทุกสัปดาหหรือถาเปนไปได สแกนไวรัสทุกวันก็ถือ วาดีมาก ควรลงโปรแกรมตรวจจับไวรัสรนุ ใหมๆเชน MacAfee, Norton (ยืน ภวู รวรรณ. 2544 : 85) ปญหาเรือ่ งไวรัคอมพิวเตอรยงั เปนปญหาใหญตอ ไป และนับวันจะทวีความรุนแรงมากยิง่ ขึน้ เพราะมีผมู า
142 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ใชเครือขายจำนวนมาก การกระจายจึงเปนไปอยางรวดเร็ว อีกทั้งปญหาการโจมตีเครือขายเปนปญหา การเมืองระดับชาติซึ่งการโจมตีบนอินเตอรเน็ตจะมีใหเห็น โดยเฉพาะมีผูกอการรายบนเครือขายซึ่ง เปนปญหาสำคัญที่ยากจะติดตามหรือหาตัวไดงาย เพราะเครือขายกวางขวางครอบคลุมทุกประเทศ สำหรับตัวสรางปญหาในเคอมพิวเตอรที่กลาวมานี้ ลวนเปนปญหาสวนใหญสำหรับผูใชคอมพิวเตอร มาโดยตลอด (ยืน ภวู รวรรณ. 2545 : 84) ไดกลาวไว ดังนัน้ จึงตองมีการเรียนรแู ละพัฒนาการปองกัน ความเสียหายทีจ่ ะเกิดขึน้ กับคอมพิวเตอรอยเู สมอ วิชาบำรุงรักษาคอมพิวเตอร จึงตองเรียน เรือ่ งไวรัส คอมพิวเตอรไวเปนเนือ้ หา สวนหลังของหลักสูตรการจัดการเรียนการสอนเรือ่ ง ไวรัสคอมพิวเตอร เปน ไปไดคอ นขางยาก เนือ่ งจากผสู อนตองเปนผมู ปี ระสบการณ ดานปฏิบตั กิ าร และมีความรดู า นเนือ้ หาวิชา เปนอยางดี อีกทั้งมีความพรอมในเรื่องอุปกรณที่ใชในการเรียนการสอน ดังนั้น การจัดทำบทเรียน คอมพิวเตอรชวยสอน จึงมีความสำคัญและเกิดประโยชนอยางยิ่งตอการเรียนการสอนเรื่องไวรัส คอมพิวเตอร จำเปนตองปรับปรุงเนือ้ หาใหทนั กับยุคและสมัย ทีผ่ เู รียนนำไปประยุกตใชงานไดจากการศึกษา เอกสารและงานวิจยั ทีเ่ กีย่ วของ ไดแบงปญหาในการเรียนการสอนเรือ่ งไวรัสคอมพิวเตอร ดังนี้ 1. เนื่องจากผูเรียนมีจำนวนมาก แตละคนมีความสามารถในการเรียนรูที่แตกตางกันสงผล ใหผูเรียนบางคนไมสามารถปฏิบัติไปพรอมกับเพื่อนๆ ในชั้นเรียนทำใหรูสึกเบื่อหนายในการเรียนผูสอน จึงตองสอนผูเรียน เปนรายบุคคลที่เรียนไมทันหรือไมเขาใจทำใหเปนอุปสรรคตอผูที่เรียนไดเร็วเกิด ความเบื่อหนายในการรอคอย นอกจากนี้เกิดจากผูเรียนบางคนอาจไมตั้งใจเรียนจึงเกิดทัศนคติที่ไมดี ตอรายวิชา เพราะขาดแรงจูงใจในการเรียน 2. ลักษณะของเนื้อหาวิชา มีความซับซอน ซึ่งผูเรียนจะตองจดจำ และแมนในเนื้อหาถึง จะปฏิบตั ไิ ด จึงยากตอการเรียนรแู ละการใชงาน จำเปนตองมีการศึกษาทบทวน 3. เกิดจากผูสอนแตละคนมีเทคนิควิธีถายทอดเนื้อหาที่แตกตางกัน บางคนอาจจะถายทอด ในดานปฏิบัติไดดี แตดานทฤษฎีอาจจะถายทอดไดไมดีเทาที่ควร ทำใหผูเรียนเขาใจไมชัดเจน รวมทั้ง ผสู อนบางคนมีภาระการสอนหลายวิชา และตองปฏิบตั หิ นาทีพ่ เิ ศษอืน่ ๆภายในสถานศึกษา ทำใหระยะเวลา ในการเตรียมการสอนลดลง สงผลกระทบตอประสิทธิภาพการเรียนการสอนโดยตรง 4. จากสภาพแวดลอมและความพรอมของอุปกรณ สื่อการสอนไมเอื้ออำนวยตอการเรียน การสอน 5. ระยะเวลาเรียนที่มีจำกัดทำใหผูสอนตองรีบสอนทฤษฎี เพื่อที่จะรีบฝกปฏิบัติ ใหเสร็จ ตามเวลาที่กำหนด ซึ่งการปฏิบัติจริงตองใชเวลาที่นานกวานี้ ทำใหผลการเรียนที่ออกมาไมนาพอใจนัก จากปญหาตางๆ ทำใหผูเรียนเบื่อหนายในการเรียนครั้งตอไป 6. จากสื่อที่ใชในการประกอบการสอนยังขาดคุณภาพ เปนแผนภาพ และแผนใสเทานั้น ซึ่งไมสามารถแสดงภาพเคลื่อนไหว มีเสียงประกอบ หรือไมสามารถแสดงเปนรูปธรรมได นักศึกษา จึงใชจินตนาการอยางมากในการเรียนรู ทำใหนักศึกษาบางคนเรียนไมเขาใจและเบื่อหนายที่จะเรียน 7. การพัฒนาอยางรวดเร็วของเทคโนโลยีคอมพิวเตอรในปจจุบัน ทำใหการศึกษาจำเปน ตองมีการพัฒนา เพื่อใหเกิดความสอดคลองจะชวยใหเจริญกาวหนาอยางมีประสิทธิภาพรัฐบาลไดทำ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 143
แผนพัฒนาการศึกษาแหงชาติฉบับที่ 9 (2545-2559) ซึ่งกลาวถึงการพัฒนาคุณภาพการเรียนการสอน โดยใชเทคโนโลยีและสื่อสารสนเทศตางๆ ใหเปนประโยชนสามารถกระตุนใหผูเรียนเกิดการเรียนรูและ แกปญ หาดวยตนเอง อยางมีอสิ ระแนวทางและมาตรการตามแผนพัฒนาการศึกษาแหงชาติ ไดมกี ารผลิต และพัฒนาสือ่ และอุปกรณการเรียนการสอน โดยใหหนวยงานทัง้ ภาครัฐและเอกชนสงเสริมการสรางสรรค และพัฒนเทคโนโลยี เพื่อการศึกษาชนการพัฒนาสื่ออิเล็กทรอนิกสสื่อคอมพิวเตอรรวมทั้งสื่อผสม (Multimedia) ใหผเู รียนเขาถึงบริการไดงา ยในรูปแบบการซือ้ การเชา การยืมแบบไมเสียคาใชจา ยหรือ สอนผานเครือขายเทคโนโลยีสารสนเทศ ตลอดจนพัฒนาบทเรียนที่เหมาะสมกับสื่อดังกลาว 8. ผลงานวิ จั ย เกี่ ย วข อ งกั บ การนำคอมพิ ว เตอร เ ข า มาใช เ ป น สื่ อ การเรี ย นการสอน พบวาการใชคอมพิวเตอรชว ยสอนจะเปนประโยชนตอ การสอนอยางมาก ผเู รียนมีการพัฒนทางความคิด ได ม ากกว า การนั่ ง ฟ ง เพี ย งอย า งเดี ย ว ผู เ รี ย นมี กิ จ กรรมร ว มในการเรี ย นสู ง ตอบสนองความ แตกต า งระหว า งบุ ค คลได ต ามความสามารถ มี ค วามคงทนในการจำนานกว า การเรี ย นแบบปกติ และมีผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนดีกวาการเรียนแบบปกติ จากหลักการและเหตุผลดังกลาวผูวิจัยจึงสนใจ พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนเรื่อง ไวรัสคอมพิวเตอร ขึ้นมาเพื่อชวยใหผูเรียนและผูสนใจเรียนรูเรื่อง ไวรัสคอมพิวเตอรไดมีโอกาสศึกษา เรียนรูดวยตนเองอยางอิสระตามตองการ และขยายขอบขายการเรียนรูไปยังผูสนใจที่ไมมีโอกาส ในการศึกษา เพื่อใหผูเรียนมีโอกาสที่ทบทวนเนื้อหาที่ตนเองไมเขาใจ ซึ่งอาจารยผูสอนอาจจะสอน ผานเลยไปแลว บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนจะชวย ใหผูเรียนสามารถแกปญหาตางๆ ดังกลาวมาได อยางมีประสิทธิภาพและผลการวิจัยจะเปนแนวทางในการพัฒนารูปแบบการนำคอมพิวเตอรชวยสอน มาใชประกอบการเรียนการสอน ใหมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
วัตถุประสงคของการวิจยั / การศึกษา 1. เพื่ อ พั ฒ นาบทเรี ย นคอมพิ ว เตอร ช ว ยสอน เรื่ อ งไวรั ส คอมพิ ว เตอร มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ ไมต่ำกวาเกณฑทกี่ ำหนด 85/85 2. เพื่อหาประสิทธิผลบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน วิชาบำรุงรักษาคอมพิวเตอร เรื่อง ไวรัสคอมพิวเตอรใหไดไมต่ำกวา 0.60
ขอบเขตของการวิจยั / การศึกษา ในการวิจยั ผวู จิ ยั ไดกำหนดขอบเขตของการวิจยั ดังนี้ 1. บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน พัฒนาขึน้ ตามหลักสูตรวิชา วิชาบำรุงรักษาคอมพิวเตอร เรือ่ งไวรัสคอมพิวเตอร ของโรงเรียนสยามคอมพิวเตอรและภาษา พุทธศักราช 2549 2. ประชากรทีใ่ ชในการวิจยั เปนนักศึกษาวิชาบำรุงรักษาคอมพิวเตอร จำนวน 49 คน 3. กลุมทดลองผูวิจัยเลือกจากกลุมเปนนักศึกษาวิชาบำรุงรักษาคอมพิวเตอร ที่เขามาอบรม โดยไมมคี วามรทู างดาน ไวรัสคอมพิวเตอร
144 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
การทดลองครัง้ ที่ 1 ใชกลุมทดลองจำนวน 3 คน เปนผูที่มีความรูความสามารถทาง ดานคอมพิวเตอร ดี ปานกลาง และพอใช การทดลองครัง้ ที่ 2 ใชกลมุ ทดลองจำนวน 6 คน การทดลองครัง้ ที่ 3 ใชกลมุ ทดลองจำนวน 40 คน 4. เนือ้ หาทีใ่ ชในการวิจยั เนือ้ หาทีใ่ ชในการวิจยั ครัง้ นี้ เปนเนือ้ หาวิชาบำรุงรักษาคอมพิวเตอร เรือ่ ง ไวรัสคอมพิวเตอร
วิธกี ารดำเนินการวิจยั / การศึกษา ในการดำเนินการศึกษาครั้งนี้ ไดสรางและหาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอร เรื่องไวรัส คอมพิวเตอร ดังรายละเอียดตอไปนี้ - ประชากรและกลุมตัวอยาง - เครื่องมือที่ใชในการวิจัย - วิธีการเก็บรวบรวมขอมูล - การจัดกระทำและวิเคราะหขอมูล
ประชากรและกลมุ ตัวอยาง 1. ประชากรที่ ใ ช ใ นการศึ ก ษาค น คว า คื อ บุ ค คลทั่ ว ไปที่ ส มั ค รเรี ย นวิ ช าบำรุ ง รั ก ษา คอมพิวเตอร ในโรงเรียนสยามคอมพิวเตอรและภาษา ปการศึกษา พ.ศ.2548 2. กลุ ม ตั ว อย า งที่ ใ ช ใ นการวิ จั ย คื อ บุ ค คลทั่ ว ไปที่ ส มั ค รเรี ย น วิ ช า บำรุ ง รั ก ษา คอมพิวเตอร ในโรงเรียนสยามคอมพิวเตอรและภาษา ปการศึกษา พ.ศ. 2549 จำนวน 49 คน โดยการ สมุ ตัวอยาง อยางงายสามารถแบงออกไดดงั นี้ การทดลองครัง้ ที่ 1 ใชกลมุ ตัวอยางจำนวน 3 คน การทดลองครัง้ ที่ 2 ใชกลมุ ตัวอยางจำนวน 6 คน การทดลองครัง้ ที่ 3 ใชกลมุ ตัวอยางจำนวน 40 คน 3. กลมุ ทดลองทีใ่ ชในการวิจยั คือ บุคคลทัว่ ไปทีส่ มัครเรียน วิชา บำรุงรักษาคอมพิวเตอร ในโรงเรียนสยามคอมพิวเตอรและภาษา ปการศึกษา พ.ศ. 2549 จำนวน 49 คน
เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
การศึกษา
ผศู กึ ษาไดออกแบบและพัฒนาเครือ่ งมือทีใ่ ชในการศึกษาคนควาครัง้ นี้ ประกอบดวย 1. บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน วิชาบำรุงรักษาคอมพิวเตอร เรือ่ งไวรัสคอมพิวเตอร 2. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่องไวรัสคอมพิวเตอร 3. แบบประเมินคุณภาพ ของบทเรียนคอมพิวเตอรมลั ติมเี ดีย โดยผเู ชีย่ วชาญดานเทคโนโลยี เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 145
4. แบบประเมินคุณภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนโดยผูเชี่ยวชาญดานเนื้อหา 5. เครื่องคอมพิวเตอรที่จะใชในการวิจัยที่ตองมีประสิทธิภาพขั้นต่ำดังนี้ - ซีพยี ู เพนเทียม 4( Pentium IV ) - หนวยความจำหลัก (Ram) อยางนอย 128 เม็กกะไบต - จอภาพซูเปอร วีจีเอ (Super VGA) มีความละเอียดอยางนอย 640 X 480 จุด สามารถแสดงสีไดอยางนอย 256 สี - ซีดรี อม(CD-ROM) 52 X ขึน้ ไป - มีการดเสียง และอุปกรณติดตั้งที่ใชเสียงได
การสรางและหาประสิทธิภาพเครือ่ งมือในการศึกษาวิจยั การสรางและหาประสิทธิภาพเครื่องมือในการทดลอง ไดดำเนินการตามขั้นตอนดังนี้ การสรางบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน (1) ศึกษาเนื้อหาวิชา บำรุงรักษาคอมพิวเตอร เรื่อง ไวรัสคอมพิวเตอร เพื่อนำมาจัดทำ บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนใหถูกตอง (2) จัดทำ แผนภูมิ บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่อง ไวรัสคอมพิวเตอร กำหนด เสนทางของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนใหละเอียด (3) นำแผนภูมิ ทีไ่ ด มาสราง แผนปายเรือ่ ง (Story Board) กำหนดรายละเอียดใหชดั เจน เชนผลปอนกลับหลังการทำแบบทดสอบ (Feed Back) จำนวนคะแนนทีไ่ ด คำเฉลยแตละบท สี และเสียง ที่จะใชในบทเรียนเปนตน (4) นำแผนปายเรื่องที่ผานการประเมิน แลวมาจัดทำบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน ตามโครงสรางที่กำหนดไว (5) ทดสอบการทำงานของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนวาเปนไปตามที่ตองการและ ถูกตองตาม แผนปายเรือ่ ง หรือไม จากนัน้ ก็นำลงแผนซีดรี อม (6) นำบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน ทีอ่ ยใู นรูปซีดรี อม ไปใหผเู ชีย่ วชาญดานเนือ้ หาดาน มัลติมเี ดีย ดานละ 3 คน ประเมินความถูกตองเหมาะสม
การสรางแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียน ไดดำเนินการดังนี้ (1) ศึกษาวิธีการสรางแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน จากหนังสือการวัดผล และประเมินผล การวิเคราะหตา งๆ (2) วิเคราะหเนือ้ หาวิชาเรือ่ งไวรัสคอมพิวเตอร และจุดประสงคเชิงพฤติกรรมของบทเรียน คอมพิวเตอรชว ยสอน ใหตรงตามหลักสูตร (3) จัดทำขอสอบ เพือ่ วัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียนใหครอบคลุมเนือ้ หาวิชา และตรงตามจุด ประสงคการเรียน เปนแบบทดสอบปรนัยชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ขอ ใหผเู ชีย่ วชาญดาน เนื้อหาตรวจสอบความถูกตองเหมาะสม จากนั้นนำไปปรับปรุงแกไข
146 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
(4) นำแบบทดสอบทีไ่ ด ไปทดสอบกับนักศึกษาจำนวน 20 คนทำ ตรวจ และไดใหคะแนน โดยขอทีต่ อบถูกได 1 คะแนน และขอทีต่ อบผิด หรือไมตอบได 0 คะแนน (5) นำแบบทดสอบมาวิเคราะหหาความยากงาย (p) และหาคาอำนาจจำแนก (r) ของ แบบทดสอบเปนรายขอแลวเลือกเอาเฉพาะขอที่มีคาความความยากงายระหวาง 0.20-0.80 และคา อำนาจจำแนกตัง้ แต 0.20 ขึน้ ไป จำนวน 30 ขอ เพือ่ นำไปใชในบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน (6) หาความเชื่อมั่นของแบบทดสอบทั้งฉบับจากจำนวนขอสอบ 30 ขอ โดยคำนวณ หาคาดวยสูตรของ คูเดอรรชิ ารดสัน 20 (Kuder-richardson) ตองไดคา ความเชือ่ มัน่ .60 ขึน้ ไป (7) หลังจากการทีไ่ ดแบบทดสอบซึง่ มีคา ความยากงาย คาอำนาจจำแนก และความเชือ่ มัน่ ถูกตองแลวจึงนำไปใชเปนเครื่องมือตอไป การดังนี้
การสรางแบบประเมินคุณภาพบทเรียนคอมพิวเตอรดา นเนือ้ หา และดานมัลติมเี ดีย ไดดำเนิน ลักษณะของแบบประเมินคุณภาพ ของบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ งไวรัสคอมพิวเตอร จะมี 2 แบบ ดังนี้ - แบบประเมินคุณภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนสำหรับผูเชี่ยวชาญดานเนื้อหาจะแบง เปน 3 สวนดังนี้ - ดานเนื้อหาและการดำเนินเรื่องดานภาษา - ดานแบบทดสอบและแบบฝกหัด - แบบประเมินคุณภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนสำหรับผเู ชีย่ วชาญดานมัลติมเี ดีย จะแบง เปน 5 สวนดังนี้ - สวนประกอบทั่วไปของบทเรียน - ดานคุณภาพเสียง - ดานภาพและกราฟก - ดานตัวอักษร - ดานปฏิสัมพันธ แบบประเมินคุณภาพทัง้ 2 ดังกลาวขางตน จะใชแบบมาตราสวนประเมินคา(Rating Scale) ซึง่ การกำหนดคาคะแนนเปน 5 ระดับ ตามวิธขี องลิเครท (R.A. Likert) โดยมีคา คะแนนดังนี้ 5 หมายถึง มีคุณภาพระดับดีมาก 4 หมายถึง มีคุณภาพระดับดี 3 หมายถึง มีคุณภาพระดับปานกลาง 2 หมายถึง มีคุณภาพระดับตองปรับปรุง 1 หมายถึง มีคุณภาพระดับใชไมได
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 147
เกณฑการแปลความหมายของขอมูลมีดังนี้ 4.50 – 5.00 แปลวา บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน มีคุณภาพดีมาก 3.50 – 4.49 แปลวา บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน มีคุณภาพดี 2.50 – 3.49 แปลวา บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน มีคุณภาพปานกลาง 1.50 – 2.49 แปลวา บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน มีคุณภาพตองปรับปรุง 1.00 – 1.49 แปลวา บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน มีคุณภาพใชไมได ผูวิจัยไดกำหนดประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนที่มีคุณภาพดี ตองอยูในระดับ 3.50 ขึน้ ไป
วิธกี ารเก็บรวบรวมขอมูล ในการดำเนินการเก็บรวบรวมขอมูล มีขนั้ ตอนการดำเนินการ ดังนี้ - ไดขอหนังสือแนะนำตัวและรับรองการศึกษา จากบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัย ราชภัฎจันทรเกษม เพื่อนำไปใชในการจัดเก็บรวบรวมขอมูล - นำหนังสือไปเชิญผูเชี่ยวชาญตรวจสอบเครื่องมือ - นำหนังสือไปขออนุญาตครูใหญ โรงเรียนสยามคอมพิวเตอรและภาษา เพือ่ ขออนุญาต ดำเนินการวิจยั และเก็บ รวบรวมขอมูลการทดลอง - ตรวจสอบความสมบูรณของแบบทดสอบ - ดำเนินการทดลอง - นำแบบทดสอบ ไปวิเคราะห ผวู จิ ยั ดําเนินการทดลองและเก็บรวบรวมขอมูล ดวยตัวเองโดยมีขนั้ ตอน ดังนี้ 1. การทดสอบกอนเรียน (Pre-test) ดําเนินการทดสอบ กอนทำการทดลอง โดยใช แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่องไวรัสคอมพิวเตอร ที่ผูวิจัยสรางขึ้นใชเวลาในการทดสอบ 30 นาที 2. ดำเนินการทดลองโดยให กลุ ม ทดลองเรี ย นโดยใช ก ารซี ดี ค อมพิ ว เตอร ช ว ยสอน จํานวน 2 ชัว่ โมง เรือ่ งไวรัสคอมพิวเตอร 3. การทดสอบหลังเรียน (Post-test) ดําเนินการทดสอบกลุมทดลอง โดยใชแบบ ทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่องไวรัสคอมพิวเตอร เปนแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียน ชุดเดียวกับการทดสอบกอนเรียน โดยทําการทดสอบทันที เมื่อการเรียนการสอนเสร็จสิ้นใชเวลาในการ ทดสอบ จํานวน 30 นาที 4. นําขอมูลคะแนนที่ไดจากการทดสอบกอนเรียน และหลังเรียนก็นำไปวิเคราะหขอมูล ทางสถิติ เพือ่ ตรวจสอบสมมติฐาน
148 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
การจัดทำและวิเคราะหขอ มูล ในการดำเนินการวิเคราะหขอ มูล ไดดำเนินการวิเคราะหขอ มูลตาง ๆ ดังนี้ 1. หาประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน โดยการใชคา รอยละใหไดประสิทธิภาพ ไมต่ำกวา 85/85 โดยใชสตู ร E1/E2 2. หาดัชนีประสิทธิผลของการเรียนรู โดยใชสถิติ E.I
ผลการวิจยั / การศึกษา การวิเคราะหขอ มูล ผวู จิ ยั นำเสนอผลการวิเคราะหขอ มูลตามวัตถุประสงค 2 ขอ ดังนี้ 1. การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่องไวรัสคอมพิวเตอรใหมีประสิทธิภาพตาม เกณฑทกี่ ำหนด 85/85 2. การศึกษาหาประสิทธิผลบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน วิชา บำรุงรักษาคอมพิวเตอร เรื่องไวรัสคอมพิวเตอร ขอมูลที่นำมาวิเคราะหเพื่อการวิจัยในครั้งนี้ เปนขอมูลที่รวบรวมจากคะแนน ทีไ่ ดจากการทดสอบไดวดั ผลสัมฤทธิท์ างการเรียน วิชาบำรุงรักษาคอมพิวเตอร เรือ่ งไวรัสคอมพิวเตอร โดยผูวิจัยไดจัดลำดับการเสนอผลการวิเคราะหขอมูลดังตอไปนี้ 2.1 ผลการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่องไวรัสคอมพิวเตอรมีประสิทธิภาพ ตามเกณฑทกี่ ำหนดได 85.34 /85.92 ซึง่ สูงกวาเกณฑทกี่ ำหนด 2.2 ผลการศึกษาหาประสิทธิผล บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน วิชาบำรุงรักษาคอมพิวเตอร เรือ่ งไวรัสคอมพิวเตอร ผลได 0.78 ซึง่ สูงกวาเกณฑทกี่ ำหนด ผลการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่อง ไวรัสคอมพิวเตอรใหมีประสิทธิภาพตาม เกณฑทกี่ ำหนดใหได 85/85 หลั ง จากที่ ผู วิ จั ย ได ส ร า งบทเรี ย นคอมพิ ว เตอร ช ว ยสอน โดยผานกระบวนการตรวจสอบ ประเมินผลจากผูเชี่ยวชาญดานเนื้อหา และผูเชี่ยวชาญดานมัลติมีเดียแลว ไดนำบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอนดังกลาวไปทดลองกับกลมุ ทดลอง 4 ครัง้ และไดมกี ารปรับปรุงแกไขดังนี้ 1. การทดลองครัง้ ที่ 1 ทดลองรายบุคคล ซึง่ เปนการทดลองกับนักเรียนทีเ่ ปนตัวแทนนักเรียน ในกลุมที่เรียนดี ปานกลาง และออน อยางละ 1 คน จากการสังเกต และสอบถามผลการใชบทเรียน คอมพิวเตอรชว ยสอน พบวามีปญ หาในเรือ่ งตัวหนังสือและปมุ ไดดำเนินการแกไขปรับปรุงเปลีย่ นรูปแบบ ตัวหนังสือและปุมใหมีรูปแบบที่อานไดงายขึ้น 2. การทดลองครัง้ ที่ 2 ทดลองกลมุ ขนาดกลาง ซึง่ เปนการทดลองกับนักเรียนในกลมุ ทีเ่ รียน ดี ออน อยางละ 2 คน และปานกลาง 2 คน รวม 6 คน จากการสังเกตและสอบถามผลการใชบทเรียน คอมพิวเตอรชวยสอน พบวามีปญหาในเรื่องสีตัวอักษรตัวเล็กไปสีขอรูปภาพดานหลังผูวิจัยไดนำไป ปรับปรุงแกไขเรียบรอยแลวตามคำแนะนำทุกประการ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 149
3. การทดลองครั้ ง ที่ 3 ทดลองกลุ ม ขนาดใหญ จำนวน 40 คน เพื่ อ ที่ ป ระสิ ท ธิ ภ าพ บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน ไดบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งไดผลการวิเคราะห ขอมูลสรุปไดตามตารางดังนี้ ตารางที่ 4.1 ผลการวิเคราะหการหาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน w£° ° £ Õ¥z¯ ¨ (E1) w£° ° ¤z¯ ¨ (E2) ¤t¯ ¨ Ö £ w£° ¯ ¶ 80 w£° ¯ ¶ 30 w ¨· Ö £ 1 68 85.00 26 86.67 2 64 80.00 25 83.33 3 66 82.50 24 80.00 4 68 85.00 27 90.00 5 67 83.75 28 93.33 6 66 82.50 28 93.33 7 69 86.25 26 86.67 8 67 83.75 26 86.67 9 65 81.25 25 83.33 10 63 78.75 24 80.00 11 68 85.00 23 76.67 12 73 91.25 27 90.00 13 71 88.75 25 83.33 14 67 83.75 25 83.33 15 68 85.00 26 86.67 16 70 87.50 26 86.67 17 68 85.00 28 93.33 18 68 85.00 22 73.33 19 63 78.75 25 83.33 20 63 78.75 25 83.33 21 68 85.00 26 86.67 22 66 82.50 27 90.00 23 70 87.50 23 76.67
150 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ตารางที่ 4.1 ผลการวิเคราะหการหาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน (ตอ) ¤t¯ ¨ w ¨· 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 35 37 38 39 40 E1 E2
w£° ° £ Õ¥z¯ ¨ (E1) Ö £ w£° ¯ ¶ 80 71 88.75 69 86.25 71 88.75 69 86.25 67 83.75 71 88.75 68 85.00 69 86.25 72 90.00 71 88.75 67 83.75 70 87.50 70 87.50 71 88.75 70 87.50 69 86.25 70 87.50 2731 68.28 85.34
w£° ° ¤z¯ ¨ (E2) Ö £ w£° ¯ ¶ 80 25 83.33 26 86.67 26 86.67 26 86.67 24 80.00 28 93.33 24 80.00 25 83.33 28 93.33 26 86.67 28 93.33 27 90.00 27 90.00 25 83.33 26 86.67 25 83.33 28 93.33 1031 25.78 85.92
¬ t¥ ¥ £ § § ¥ u z ¯ ¨ w § ¯ Ù}Õ ¥ ¯t Ù ¨·t¼¥ ± ²}Ö ¬ E1/E2
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 151
X /N x100 E1 = ¦ A
F/N E2 = ¦ x100 B
E1 = w£° ¯| ¨· u z ¬Ö¯ ¨ ¨· ¬t{¥tt¥ ¼¥ £ Õ¥z¯ ¨ w§ ¯ Ý Ö £ E2 = w£° ¯| ¨· u z ¬Ö¯ ¨ ¨· ¬t{¥tt¥ ¼¥° ¤z¯ ¨ w§ ¯ Ý Ö £ ¦ X = w£° u z ¬Ö¯ ¨ ¨· ¬t{¥tt¥ ¼¥° £ Õ¥z¯ ¨ ¦ F = w£° u z ¬Ö¯ ¨ ¨· ¬t{¥tt¥ ¼¥° ¤z¯ ¨ A = w£° ¯ ¶ u z° £ Õ¥z¯ ¨ B = w£° ¯ ¶ u z° ¤z¯ ¨ N = {¼¥ ¬Ö¯ ¨ ¤¸z
ตารางที่ 4.2 สรุปผลการวิเคราะหการหาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน {¼¥ w£° ° Ît ¤ w£° ° ¤z¯ ¨ ¤t¯ ¨ E2 E1 X X 40 68.28 85.34 25.78 85.92 {¥t ¥ ¥z ¨· 4.2 Õ¥ {¥tw£° ° Ît ¤ ¯ ¶ 80 w£° ¤t¯ ¨ ¥ ¥ ¼¥³ Ö ¯| ¨· ¯ Ý Ö £ 85.34 ° £{¥tw£° ° ¤z¯ ¨ ¯ ¶ 30 w£° ¤t¯ ¨ ¥ ¥ ¯| ¨· ¯ Ý Ö £ 85.92 ¤ z ¤¸ « ³ Ö Õ ¥ ¯ ¨ w § ¯ Ù }Õ ¨· ¬Ö §{¤ ³ Ö Ö ¥zu©¸ ¨ £ § § ¥ 85.34/85.92 t¥ ¥wÕ ¥ ¤ } ¨ £ § § u z ¯ ¨ w § ¯ Ù }Õ § } ¥ ¼ ¥ « z ¤ t ¥ w § ¯ Ù ¯ ª· z³ ¤ w § ¯ Ù ¼¥ w£° tÕ ¯ ¨ ° £ ¤z¯ ¨ ¥ ¥wÕ¥ ¤} ¨ £ § § (E.I.) u z ¯ ¨ w § ¯ Ù}Õ §}¥ ¼¥ «z ¤t ¥w § ¯ Ù ¯ ª· z³ ¤ w § ¯ Ù ~©·z³ Ö t¥ §¯w ¥£ Ù uÖ ¬ w¼¥ ³ Ö{¥t ¬ ¤z ¨¸
152 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
E.I. ¥ ©z ° wÕ¥
Posttest Score – Pretest Score Maximum Possible Score – Pretest Score 1031-420 1200-420
E.I. wª 0.78
จากผลการวิเคราะหขอมูล พบวาการใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนของนักเรียนที่เรียน วิชา บำรุงรักษาคอมพิวเตอร เรื่องไวรัสคอมพิวเตอร ไดคาดัชนีประสิทธิผลของบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอนเปน 0.78 (แสดงตารางในภาคผนวก ข) เปนไปตามสมมติฐานทีต่ งั้ ไวคอื มากกวา 0.60
สรุปผลการวิจยั และขอเสนอแนะ การวิจยั ครัง้ นีเ้ ปนการวิจยั เพือ่ พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน วิชา บำรุงรักษาคอมพิวเตอร เรื่องไวรัสคอมพิวเตอร มีวัตถุประสงค เพื่อพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน ใหไดตามเกณฑอยาง ต่ำ 85/85 และศึกษาหาประสิทธิผลบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน วิชา บำรุงรักษาคอมพิวเตอรเรื่อง ไวรัสคอมพิวเตอร ไดตั้งสมมติฐานวาหลังเรียนบทเรียคอมพิวเตอรชวยสอนสูงกวากอนเรียน กลุมทดลอง เปนนักศึกษาวิชาบำรุงรักษาคอมพิวเตอร จำนวน 49 คน กลุมทดลองผูวิจัยเลือกจากกลุม เปนนักศึกษาวิชาบำรุงรักษาคอมพิวเตอร ที่ไดเขามาอบรมโดยไมมีความรูทางดาน ไวรัสคอมพิวเตอร สมุ เปน 3 กลมุ การทดลองครัง้ ที่ 1 ใชกลมุ ทดลองจำนวน 3 การทดลองครัง้ ที่ 2 ใชกลุมทดลองจำนวน 6 การทดลองครัง้ ที่ 3 ใชกลุมทดลองจำนวน 40 เนือ้ หาทีใ่ ชในการวิจยั ครัง้ นีเ้ นือ้ หาทีใ่ ชในการวิจยั ครัง้ นี้ เปนเนือ้ หาวิชาบำรุงรักษคอมพิวเตอร เรื่อง ไวรัสคอมพิวเตอร ตัวแปรในการศึกษาวิจัยครั้งนี้มี 2 ตัวแปรคือ ตัวแปรอิสระ คือการเรียน โดยบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน วิชา บำรุงรักษาคอมพิวเตอร เรือ่ งไวรัคอมพิวเตอร ตัวแปรตาม คือ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักศึกษาหลังเรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชวสอนสูงกวากอนเรียน วิธีการดำเนินการวิจัย ไดแบงการดำเนินการวิจัยออกเปน 2 สวน คือสวนที่หนึ่งทดลอง เพื่อพัฒนาเครื่องมือผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักศึกษาหลังเรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน สูงกวากอนเรียน
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 153
1. การพัฒนาเครื่องมือ 1.1. พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน และนำไปใหผูเชี่ยวชาญดานเนื้อหา และ ผเู ชีย่ วชาญดานมัลติมเี ดีย ดานละ 3 ทานตรวจประเมินผล โดยผลการประเมินดานเนือ้ หารวมในทุกดาน มีคาเฉลี่ยอยูที่ 4.61 แสดงวาไดมีคุณภาพของเนื้อหาอยูในเกณฑดีมาก และผลการประเมินดานดาน มัลติมเี ดียรวมในทุกดาน มีคา เฉลีย่ อยทู ี่ 4.01 แสดงวามีคณ ุ ภาพอยใู นเกณฑดี สูงกวาเกณฑทกี่ ำหนดไว ทัง้ 2 ดาน 1.2. นำบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนที่สรางขึ้น ไปพัฒนาตามขั้นตอนนำไปทดลอง กับนักเรียนกลมุ ที่ 1 กลมุ ที่ 2 และกลมุ ที่ 3 นำไปหาประสิทธิภาพบทเรียนโดยใชสตู ร E1/E2 จากการ ทดลอง พบวาประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน โดยรวมแลวไดมคี า เทากับ 85.34/85.92 2. การหาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนั ก ศึ ก ษาหลั ง เรี ย นด ว ยบทเรี ย นคอมพิ ว เตอร ช ว ยสอนสู ง กว า ก อ นเรี ย น นำผล คะแนนไปหาคาดัชนีประสิทธิผล พบวามีคา ดัชนีประสิทธิผลเทากับ 0.78 สูงกวาเกณฑทกี่ ำหนดไว
อภิปรายผล การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน วิชา บำรุงรักษาคอมพิวเตอร เรือ่ งไวรัสคอมพิวเตอร ของโรงเรียนสยามคอมพิวเตอรและภาษา ไดผลการวิจยั ดังนี้ - จากการพั ฒ นาบทเรี ย นคอมพิ ว เตอร ช ว ยสอน ทดลองใช เ พื่ อ หาประสิ ท ธิ ภ าพพบว า บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนมีประสิทธิภาพ 85.34/85.92 ซึง่ สูงกวาเกณฑทก่ี ำหนดไว - ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักศึกษาหลังเรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนสูงกวา กอนเรียน มีคา เทากับ 0.78 สูงกวาเกณฑทกี่ ำหนดไว - ทั้งนี้นาจะมีสาเหตุมาจาก บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนที่สรางขึ้นไดผานการประเมิน ความสมบูรณของเนือ้ หาจากผเู ชีย่ วชาญดานเนือ้ หา และผานการประเมินประสิทธิภาพในการใชงานจาก ผูเชี่ยวชาญดานมัลติมีเดีย นอกจากนี้ ผู วิ จั ย มี ก ารประยุ ก ต แ นวคิ ด พั ฒ นาบทเรี ย นคอมพิ ว เตอร ช ว ยสอนกำหนด ขั้นตอนการพัฒนาไวมีการทดลองถึง 3 ครั้ง และหลังจากทดลองในแตละครั้งจะมีการปรับปรุงแกไข ก อ นที่ จ ะนำออกใช เ พื่ อ เผยแพร และบทเรี ย นคอมพิ ว เตอร ช ว ยสอน ได พั ฒ นาขึ้ น ตามขั้ น ตอนขึ้ น โดยการเรียงลำดับความรูจากงายไปหายาก มีรูปภาพประกอบ เพื่อเรงเราความสนใจของผูเรียนและ สรางความเขาใจได จากรูปธรรมไปสูนามธรรม นอกจากนี้การเรียนรูจะเกิดขึ้นไดอยางตอเนื่อง เมื่อได รับการฝกฝนหรือกระทำซ้ำ ดังนั้นแบบฝกหัดจึงมีลักษณะเปนการฝกซ้ำหลายๆ ครั้งในแตละแบบฝกหัด มีรูปแบบที่หลากหลายนักเรียนจึงไมเกิดความเบื่อหนาย ทีทำใหการเรียนรูไดอยางมีประสิทธิภาพ พบวาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่องไวรัสคอมพิวเตอร ชวยใหผูเรียนและผูสนใจเรียนรูเรื่อง ไวรัสคอมพิวเตอรไดมีโอกาสศึกษาเรียนรูดวยตนเองอยางอิสระตามตองการ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
154 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ของนักศึกษาหลังเรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนสูงกวากอนเรียน ไดพัฒนาและมีการหา ประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่องไวรัสคอมพิวเตอรสรางขึ้นมีประสิทธิภาพตาม เกณฑทกี่ ำหนดไว เนือ่ งจากบทเรียนมีแนวทางทีช่ ดั เจน ในการจัดการเรียนการสอนซึง่ ประกอบดวยภาพ และเสียง เปนการชวยสรางบรรยากาศใหผูเรียนเกิดความสนุกสนานเพลิดเพลินและสนุกในการเรียนรู มีการใหผลยอนกลับโดยใชทฤษฎีการเสริมแรงและการตอบสนอง และการแบงเนื้อหาออกเปนเรื่องๆ ซึ่งทำใหผูเรียนไดเรียนรูเนื้อหาทีละตอนและสามารถสรุปเปนความคิดรวบยอดได อีกทั้งมีการยอนกลับ ทันทีหลังจากตอบคำถามซึ่งเปนการเสริมแรงบวการเชนนี้ ทำใหผูเรียนไดรับความรูความเขาใจสูงสุด เพราะผูเรียนจะเรียนไปพรอมๆ กัน และผูเรียนสามารถทำกิจกรรมทายบทผิดพลาดไดหลายครั้งโดย ไมตองอายใคร ฉะนั้นมีการนำเทคโนโลยีทางดานคอมพิวเตอรมาประยุกต เปนบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอน ใหกบั ผเู รียนนับวาเปนวิธกี ารสอนทีน่ ยิ มนำมาใชเพือ่ ชวยในการเรียนรทู งั้ ยังสงผลใหผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนสูงขึ้น
ขอเสนอแนะ ในการวิจัยครั้งนี้ไดพบปญหาและอุปสรรคตางๆ ซึ่งผูวิจัยขอเสนอแนะเพื่อที่จะเปนประโยชน ตอการพัฒนาศึกษาวิจัยตอไป ขอเสนอแนะทั่วไป คอมพิ ว เตอร ช ว ยสอนเป น สื่ อ การสอนที่ ป ระกอบด ว ยภาพนิ่ ง ภาพเคลื่ อ นไหวเสี ย ง เนื้อหากิจกรรมและดนตรีประกอบ หากผูที่จะวิจัยและพัฒนาเกี่ยวกับคอมพิวเตอรชวยสอน ควรศึกษา วิธีการสรางและเตรียมขอมูล ที่จะใชในการสรางบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน ใหพรอม เชน ภาพนิ่ง ภาพเคลือ่ นไหว เนือ้ หา ไฟลเสียงดนตรีประกอบ เพือ่ ความสะดวก รวดเร็วและควรใชโปรแกรมทีผ่ วู จิ ยั มีความชำนาญ เหมาะกับวิชานัน้ ๆ และทันกับยุคสมัย ขอเสนอแนะการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน จากการทดลองพบวา การสรางบทเรียนในหลายรูปแบบเปนการเราความสนใจของผเู รียน สงผลใหผลการเรียนรูสูงขึ้น จึงควรนำไปประยุกตใชในการสรางบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนกับ วิชาอืน่ ๆ ไมควรจำกัดเวลาในการเรียนของนักศึกษา เพือ่ ใหนกั ศึกษาไดเรียนรตู ามความสามารถของตนเอง ควรเลือกใชโปรแกรมในการสรางบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนทีส่ ามารถรองรับการทำงานบนเครือขาย อินเตอรเน็ตได เพื่อเปนการเผยแพรความรูไดอยางกวางขวาง ขอเสนอแนะสำหรับการวิจัยครั้งตอไป ควรศึกษาผลความพึงพอใจของผเู รียนทีเ่ รียนจากบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน ควรศึกษา ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผูเรียนจากบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน ประเมินผลบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอนเรื่องไวรัสคอมพิวเตอรหลังจากใชไประยะหนึ่ง เพื่อที่จะปรับปรุงแกไขใหสมบูรณและทันสมัย อยูเสมอ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 155
เอกสารอางอิง กระทรวงศึกษาธิการ.(2521). คมู อื การใชหลักสูตรการศึกษา ฉบับพุทธศักราช 2521.กรุงเทพฯ : โรงพิมพ คุรุสภาลาดพราว. ขนิษฐา ชานนท. (2532). “เทคโนโลยีคอมพิวเตอรกบั การเรียนการสอน”. วารสารเทคโนโลยีการศึกษา, 1 : 7-31. ชวาล แพรัตกุล. (2509). เทคนิคการวัดผล. (พิมพครัง้ ที่ 4). พระนคร : วัฒนาพานิช. ผดุง อารยะวิญู. (2527). ไมโครคอมพิวเตอรเพือ่ การศึกษา. กรุงเทพฯ : อมรินทรการพิมพ. พรชัย เหลียวพัฒนพงศ. (2536). การกระทำความผิดเกีย่ วกับไวรัสคอมพิวเตอร. วิทยานิพนธมหาบัณฑิต นิตศิ าสตรสถาบัน จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. ไพโรจน ตีรณธนากุล. (2528). ไมโครคอมพิวเตอรประยุกต. กรุงเทพฯ : ศูนยสอื่ เสริมกรุงเทพฯ. วุฒพิ งษ พรสุขจันทรา. (2544). ไวรัสจอมเทคนิคหลายรูปแบบ. กรุงเทพฯ : WINDOWS MAGAZINE. สาโรจน เกษมสุขโชติกลุ . (2545). ไวรัสคอมพิวเตอรวายรายพันธดจิ ติ อล. กรุงเทพฯ : UPDATE 10 ไวรัสสุดอันตราย ในรอบป 2000. (14 สิงหาคม 2548). http://sanambin.com Jeffrey O. Kephart [et.al.]. (1997). Blueprint for a Computer Immune System. Newyork : Yorktown Heights,
156 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ ง ธรรมเปนโลกบาล วิชาธรรมะ หลักสูตรธรรมศึกษาชั้นตรีความเปนมาและความสำคัญของปญหา A DEVELOPMENT OF COMPUTER ASSISTED INSTRUCTION ON VIRTUES THAT PROTECT THE WORLD IN THE DHARMA SUBJECT AT THE FIRST LEVEL DHARMA STUDY CURRICULUM
กิตติศักดิ์ ณ สงขลา ครุศาสตรมหาบัณฑิต เทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา
.........................................................
บทคัดยอ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงคคือ ๑) เพื่อพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนเรื่อง ธรรมเปน โลกบาล วิชา ธรรมะ หลักสูตรธรรมศึกษาชัน้ ตรี ใหมปี ระสิทธิภาพตามเกณฑ ๘๕/๘๕ และ ๒) เพือ่ เปรียบ เทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ ๕ ที่เรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอนกับการสอนตามปกติ กลุมตัวอยางเพื่อหาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน คือ นักเรียนโรงเรียนกุศลศึกษา จำนวน ๔๐ คน ซึง่ ไดมาจากการสมุ อยางเจาะจง จำนวน ๓ คน และการสมุ อยางงาย จำนวน ๓๗ คน และกลุมตัวอยางที่ใชในกลุมตัวอยางที่ใชในการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียน รวม ๖๐ คน ไดมาโดยการสุมอยางงาย กลุมควบคุมคือนักเรียนโรงเรียนชุมทางตลิ่งชัน จำนวน ๓๐ คน กลมุ ทดลองคือโรงเรียนวัดศรีสดุ าราม จำนวน ๓๐ คน เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั ไดแก ๑) บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน ๒) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ๓) แบบฝกหัดระหวาง เรียนและ ๔) แบบประเมินคุณภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน ผลการวิจัยมีพบวา บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนที่สรางขึ้นมีประสิทธิภาพเทากับ ๘๗.๒๓/ ๘๗.๓๓ เปนไปตามเกณฑที่กำหนดไว และการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนดวยสถิติ t-test พบวาผลการเรียนของกลุมทดลองที่เรียนจากบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน สูงกวากลุมควบคุมที่เรียนจากการสอนตามปกติอยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ ๐.๐๑
Abstract The objectives of this research were 1) to develop a computer assisted instruction (CAI) on Virtues That Protect The World on the first level of dharma study curriculum based on 85/85 effective criteria and 2) to compare achievements of the grade five students who studied from the CAI and a traditional teaching method. The samples for CAI development were 40 students at Kusolsueksa School, they were derived three purposive selected students and 37 randomly selected students. The samples for a comparison of เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 157
achievements were 60 students who were randomly selected. A control group were 30 students at Choomtangtalingchan School. An experimental group, were 30 students at Watsrisudaram School. The research instruments were 1) a CAI, 2) an achievement test, 3) the exercises during class and 4) a CAI usability appraisal. The research results were following; the developed CAI had achieved 87.23/87.33 as conditioned effective criteria. Additionally, the comparison result of the achievements using t-test found that achievements of students who studied from the CAI were higher than achievements of students who studied from the traditional teaching method statistically significant at the 0.01 level.
ความเปนมาและความสำคัญของปญหา สภาพสังคมไทยปจจุบันไดมีการปรับเปลี่ยนจากสังคมแหงการเกื้อกูลชวยเหลือกันไปสูสังคม สมัยใหม สังคมของวัตถุนิยมทำใหสังคมไทยไดรับผลกระทบอยางรุนแรงในหลายๆดานเชน ในดานของ การดำรง ชีวติ ของคนไทยจากความเปนอยอู ยางเรียบงายไปสคู วามเปนอยอู ยางฟมุ เฟอย ความสุขของ คนในสังคมไดปรับเปลี่ยนจากความสุขที่เกิดจากครอบครัว เพื่อนพอง ญาติมิตร ธรรมชาติไปสูสังคม แหงแสงสี ความหลอกลวง คนในสังคม เยาวชนในสังคมเริ่มไมรู ไมเขาใจ และไมสามารถแยกแยะวา สิง่ ใดคือสิง่ ทีถ่ กู ตองดีงามควรทำ สิง่ ใดไมถกู ตองไมควรทำ ไมยนิ ดีตอ การกระทำสิง่ ทีด่ ี และไมเกรงกลัว ตอผลของการกระทำสิ่งที่ไมดี สิ่งตางๆที่ไดปรับเปลี่ยนไปนี้ทำใหเกิดปญหาตางๆอยางมากมาย ทำให สังคมขาดความสงบสุข ขาดการดูแลเอาใจใสซึ่งกันและกัน พอแมลูกไมคอยไดอยูกันพรอมหนา ความ เอื้อเฟอ เกื้อกูลกันในสังคมนอยลงจนเกือบจะไมมี มีแตการแขงขัน ทุกกาวยางลวนมีภัยคุกคาม การที่ สังคมไทยไดมีการปรับเปลี่ยนไปสูสิ่งที่ดีกวา มีความทันสมัยกวานั้นยอมเปนสิ่งที่ดี แตการปรับเปลี่ยนที่ รวดเร็วเกินไปนีท้ ำให คนในสังคมไทยทีข่ าดภูมคิ มุ กันทางจิตใจ และความพรอมทางสถานะครอบครัวนัน้ ตามไมทันและตกเปนเยื่อของสังคมแหงเทคโนโลยียุคใหม หากคนในสังคมตางนิ่งเฉย ปลอยใหสังคม ดำเนินและเปนไปอยางนี้จะทำใหเกิดความเสียหายจนเกินกวาจะเยียวยาได จึงเห็นวา ควรจะชวยกันใน การสงเสริมและรณรงคใหสังคมไทยไดมีการสรางภูมิคุมกันใหกับเยาวชนในสังคมไทย การสงเสริมการ ศึกษาเพื่อเยาวชนเปนคนเกง ฉลาด ใฝรูเพียงอยางเดียว นั้นยังไมเพียงพอสำหรับการอยูในสังคมไทย ปจจุบนั จะเห็นไดจากขาวตามหนาหนังสือพิมพซงึ่ มีขนึ้ หนาหนึง่ อยทู กุ วัน ขาวการฆากัน การฉกชิงวิง่ ราว การทิ้งเด็กทารก การทำแทง การพนัน และขาวยาเสพติด ยิ่งนานวันยิ่งมากขึ้นและทวีความรุนแรง ขึ้นเรื่อยๆ ในการแกปญหาในเรื่องนี้ สามารถแกปญหาไดโดยนำหลักธรรมในทางพระพุทธศาสนามา เผยแผและใหเยาวชนและบุคคลทั่วไปไดเรียนรู เปนเครื่องขัดเกลาจิตใจ และเปนเครื่องยึดเหนี่ยวถือ เปนหลักในการดำเนินชีวิตในสังคมปจจุบัน หลักธรรมที่จะนำมาแกปญหาเปนหลักธรรมในหลักสูตร ธรรมศึกษาชั้นตรีเปนหลักธรรมซึ่งผูวิจัยเห็นวาจะชวยใหปญหาตางๆที่เกิดขึ้นในสังคมไทยใหเบาบาง
158 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ลงไปไดอยางแนนอน คือ ธรรมเปนเครือ่ งคมุ ครองโลก ๒ อยาง คือ หิริ ความละอายแกใจในการกระทำ สิง่ ไมดแี ละ โอตตัปปะความเกรงกลัวตอบาป เหตุทนี่ ำหลักธรรมเรือ่ ง ธรรมเปนโลกบาล มาพัฒนาเปน บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เพราะหัวขอธรรมดังกลาว เปนหลักธรรมทีค่ มุ ครองใหโลกเกิดความสงบ สุขขึ้นได ทำใหคนที่มีอยูในใจไมกระทำสิ่งที่ไมดีทั้งตอหนาและลับหลัง ทำใหคนที่มีอยูในใจเกรงกลัว ตอผลของการกระทำสิง่ ทีไ่ มดี และเปนหลักธรรมทีจ่ ะชวยปรามคนไมดใี หไมทำความชัว่ หลักธรรม ทัง้ ๒ ขอนีห้ ากมีอยใู นคนทุกคนแลว สังคมก็จะไมเกิดความวนุ วาย และปญหาตางๆ ก็จะไมเกิดขึน้ จากความสำคัญของหลักธรรมทางพระพุทธ ศาสนา ที่ตองการปลูกฝงใหเยาวชนมีความรู คูคุณธรรม สามารถแยกแยะวาอะไรคือความดี อะไรคือความไมดี เกิดการเรียนรูและนำไปปฏิบัติเพื่อ ใหมีคุณธรรม จริยธรรม แตวิธีการเรียนการสอนในแบบเดิม ๆ เชน การสอนใหทองจำ ทำใหนักเรียน เกิดความเบื่อหนายเนื่องจากหลักธรรมทางพระพุทธศาสนามีเนื้อหาสาระมากยากแกการที่นักเรียน จะจดจำไดหมด ประกอบกับหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเปนนามธรรมการสอนใหทองจำนักเรียน ไมสามารถเขาใจไดอยางลึกซึ้ง ทั้งนี้เนื่องมาจากสาเหตุหลายประการ สาเหตุประการหนึ่งคือระยะเวลา ในการทำการเรียนการสอนสัน้ ไป ประการทีส่ องคือเนือ้ หาทีส่ อนเปนนามธรรมยากตอการอธิบายใหมอง เห็นและเขาใจเปนรูปธรรม ประการทีส่ ามคือขาดสือ่ การเรียนการสอนทีจ่ ะใหเด็กไดรว มทำกิจกรรมในการ คิดและพัฒนาตนเอง ประการที่สี่คือผูเรียนยังมีทัศนคติที่ไมดีตอวิชาธรรมะเห็นวาเปนวิชาที่นาเบื่อ ไมนา สนใจ แนวทางหนึง่ ทีจ่ ะแกไขปญหาการจัดการเรียนการสอนในวิชาธรรมะ ตามหลักสูตรธรรมศึกษา ชั้นตรี คือการนำเอาสื่อการเรียนการสอนที่เหมาะสมกับนักเรียนไดเขามาชวยเปนสื่อการสอนเปน เครื่องมือ หรือชองทางหนึ่งที่จะทำใหการสอนของครูถึงผูเรียน และทำใหผูเรียนเกิดการเรียนรูไดตาม วัตถุประสงค หรือจุดมงุ หมายทีว่ างไว (องอาจ จิยะจันทร. ๒๕๓๓ : ๑) การเรียนการสอนในรูปแบบเดิมอาจไมเพียงพอ ตองหาวิธีการสอนใหม ๆ มาชวยเสริม การ เรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพจะสงผลตอการผลิตนักเรียนที่มีคุณภาพดวย ฉะนั้นจึงตองมีการปรับปรุง โดยใชเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการศึกษาเขามาประกอบการเรียนการสอน การนำคอมพิวเตอร ชวยสอนมาชวยในการแกปญหาการเรียนการสอน เปนสิ่งที่ยอมรับกันในกลุมนักการศึกษา ฉะนั้นการ พัฒนาสือ่ ในการเรียนรเู รือ่ งธรรมเปนโลกบาล จึงเปนหนทางหนึง่ ในการนำหลักธรรม ตามหลักสูตรธรรม ศึกษาชั้นตรี มาพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนนั้น จึงเปนสิ่งถูกตองเพราะบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอน ๑. ใหผลสัมฤทธิท์ างการเรียนสูงกวาการสอนปกติ ๒. ชวยสรางเจตคติทดี่ ี ๓. ชวยใหมคี วาม นาสนใจ ๔. ชวยใหผเู รียนเขาใจบทเรียนไดดี และไดรวดเร็ว ๕. ชวยสรางความรรู ะยะยาว ๖. ชวยอธิบาย สิ่งที่นามธรรมใหเปนรูปธรรมได ๗. ชวยสอนเรื่องที่ซับซอน ใหเขาใจงายขึ้น ๘. ชวยแกปญหาความ แตกตางระหวางบุคคล และ ๙. ผเู รียนไดปฏิบตั เิ อง อยางสนุกสนาน ไดรบั การเสริมแรงทันที สอดคลอง กับแนวการจัดการศึกษา มาตราที่ ๒๒ ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.๒๕๔๒ ที่กลาววา “...การจัดการศึกษาตองยึดหลักวาผูเรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรูและพัฒนาตนเองได และถือวา ผูเรียนมีความสำคัญที่สุดกระบวนการจัดการศึกษาตองสงเสริมใหผูเรียนสามารถพัฒนาตามธรรมชาติ และเต็มตามศักยภาพ...” ผวู จิ ยั จึงเห็นวาการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนวิชาธรรมะตามหลักสูตร เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 159
ธรรมศึกษาชั้นตรี เรื่อง ธรรมเปนโลกบาล สำหรับนักเรียนชวงชั้นที่ ๒ เปนเรื่องสำคัญอยางยิ่งเพื่อ พัฒนาการเรียนการสอนใหบรรลุจุดประสงคตามหลักสูตรการเรียนธรรมศึกษาอยางมีประสิทธิภาพ ดวยเหตุนี้จึงทำใหผูวิจัยตองการที่จะศึกษา และพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนใน หลักสูตรธรรมศึกษาชัน้ ตรี วิชา ธรรมะ เรือ่ ง ธรรมเปนโลกบาล เพือ่ เปนการเผยแผหลักธรรมคำสอน ทางพุทธศาสนา ใหงา ยตอการศึกษาและเขาใจ และสามารถนำไปศึกษาเองได สำหรับนักเรียนชวงชัน้ ที่ ๒ ซึง่ จะเปนกำลังของชาติ และเปนเยาวชนรนุ ใหมทมี่ คี วามรคู คู ณ ุ ธรรม อันจะทำใหสงั คมไทยเกิดความ สุขขึน้ เปนสังคมทีน่ า อยู และพัฒนาไปสสู งั คมแหงคุณธรรมในอนาคตตอไป
วัตถุประสงคของการวิจยั ๑. เพือ่ พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนเรือ่ งธรรมเปนโลกบาล วิชาธรรมะ หลักสูตรธรรม ศึกษาชัน้ ตรี ใหมปี ระสิทธิภาพไมต่ำกวาเกณฑ ๘๕/๘๕ ๒. เพื่อเปรียบเทียบผลการเรียนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ ๕ วิชาธรรมะ เรื่องธรรม เปนโลกบาล ทีเ่ รียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน กับการเรียนจากการสอนตามปกติ
ขอบเขตของการวิจยั ในการทำวิจัยเรื่องนี้ผูวิจัยไดกำหนดขอบเขตของการวิจัยไวดังนี้ ๑. ขอบเขตดานประชากร ประชากรทีใ่ ชในการวิจยั เปนนักเรียนระดับ ชัน้ ประถมศึกษาปที่ ๕ โรงเรียนชุมทางตลิง่ ชัน จำนวน ๙๐ คน โรงเรียนกุศลศึกษา จำนวน ๘๕ คน และโรงเรียนวัดศรีสดุ าราม จำนวน ๖๐ คน ๒. ขอบเขตดานเนื้อหา เนือ้ หาเรือ่ งธรรมเปนโลกบาล วิชาธรรมะ ตามหลักสูตรธรรมศึกษาชัน้ ตรี มีเนือ้ หาดังนี้ ธรรมเปนโลกบาลคือธรรมคุมครองโลกมี ๒ อยาง คือ หิริ คือความละอายแกใจใน การทำความชัว่ โอตตัปปะ คือความเกรงกลัวตอบาปทุจริต ๓. ขอบเขตดานตัวแปรที่ศึกษา ตัวแปรอิสระ (Independent Variable) คือ การเรียนจากบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ ง ธรรมเปนโลกบาล และการเรียนจากการสอนตามปกติ ตัวแปรตาม (Dependent Variable) มี ๑ ตัวแปร คือ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ ๕ ที่เรียนจากบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน กับการเรียนจากการสอน ตามปกติ
160 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
วิธดี ำเนินการวิจยั ในการทำวิจยั เรือ่ งนีเ้ ปนการศึกษาวิจยั เชิงทดลอง (Experimental research) ศึกษาทดลองเรือ่ ง ผลการใชบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนเรือ่ ง ธรรมเปนโลกบาล วิชาธรรมะ หลักสูตรธรรมศึกษาชัน้ ตรี สำหรับเรียนในระดับชวงชัน้ ที่ ๒ ซึง่ มีวธิ ดี ำเนินการวิจยั ดังนี้ ๑. ประชากรและกลุมตัวอยาง ๒. เครื่องมือที่ใชในการวิจัย ๓. วิธีการเก็บรวบรวมขอมูล ๔. สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูล
ประชากรและกลมุ ตัวอยาง ประชากร ประชากรทีใ่ ชในการวิจยั เปนนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ ๕ โรงเรียนชุมทางตลิง่ ชัน โรงเรียน กุศลศึกษา และโรงเรียนวัดศรีสดุ าราม กลมุ ทีใ่ ชในการหาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เปนนักเรียนโรงเรียนกุศลศึกษา ชั้นประถมศึกษาปที่ ๕ จำนวน ๔๐ คน จากนักเรียนทั้งหมดจำนวน ๘๕ คน โดยแบงการทดลองเปน ๓ ขัน้ ตอน ดังนี้ ๑) การทดลองรายบุคคล (One-to-One Testing) นําบทเรียนไปทดลองใชกับผูเรียน จำนวน ๓ คน ซึ่งไดมาโดยการสุมแบบเจาะจง ที่มีความแตกตางกันในดานระดับสติปญญาไดแก เกง ปานกลางและออน และปรับปรุงแกไข ๒) การทดลองกลุมเล็ก (Small Group Testing) นําบทเรียนที่ไดปรับปรุงจากการทดลอง รายบุคคล ไปทดลองใช กับผเู รียน จํานวน ๗ คน ซึง่ ไดมาโดยการสมุ อยางงาย และปรับปรุงแกไข ๓) การทดลองภาคสนาม (Field Group Testing) นําบทเรียนที่ไดปรับปรุงแกไขแลว ไปทดลองใชกบั ผเู รียน จํานวน ๓๐ คน ไดมาโดยการสมุ อยางงาย เพือ่ หาประสิทธิภาพบทเรียน กลุมตัวอยาง กลมุ ควบคุม คือ นักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ ๕ ในภาคเรียนที่ ๑ ปการศึกษา ๒๕๕๑ โรงเรียน ชุมทางตลิง่ ชัน เขตตลิง่ ชัน กรุงเทพ จำนวน ๓๐ คน จากนักเรียนทัง้ หมดจำนวน ๙๐ คน ไดมาโดยการ สมุ อยางงาย และกลมุ ทดลอง คือ นักเรียนโรงเรียนวัดศรีสดุ าราม เขตบางกอกนอย กรุงเทพ จำนวน ๓๐ คน จากนักเรียนทัง้ หมด จำนวน ๖๐ คน เพือ่ หาผลสัมฤทธิท์ างการเรียนโดยใชบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอน กับการสอนปกติ โดยในกลมุ ทดลองและกลมุ ควบคุมไดทดสอบคาเฉลีย่ ของผลคะแนนกอนเรียนและเปรียบเทียบ ผลการเรียนของนักเรียนทั้งสองกลุม โดยการทดสอบคาที (t-test) แลว ผลการทดสอบปรากฏวาไมมี นัยสำคัญทางสถิติ คือ มีระดับผลการเรียนอยใู นระดับไมแตกตางกัน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 161
เครื่องมือที่ใชในการวิจัย เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั ครัง้ นี้ ประกอบดวย ๑. บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ งธรรมเปนโลกบาล ๒. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ๓. แบบฝกหัดระหวางเรียน ๔. แบบประเมินคุณภาพบทเรียน ซึ่งมีขั้นตอนการสรางและพัฒนาเครื่องมือดังนี้ ๑. บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ งธรรมเปนโลกบาล วิชาธรรมะ ตามหลักสูตรธรรมศึกษา ชัน้ ตรี ระดับชัน้ ประถมศึกษาปที่ ๕ โดยมีขนั้ ตอนการดำเนินการ (วชิระ อินทรอดุ ม. ๒๕๕๑ : ๒๔) ดังนี้ ขัน้ เตรียมการผลิต : Pre-Production ๑) วิเคราะหผูเรียน เพื่อจะไดพัฒนาสื่อบทเรียนใหสอดคลองกับความตองการของผูเรียน ๒) วิเคราะหสอื่ การสอน เพือ่ ใชในการพัฒนาสือ่ ใหเหมาะสมสอดคลองกับการเรียนและตัวผเู รียน ๓) วิเคราะหเนื้อหา ๔) กำหนดวัตถุประสงค ๕) ศึกษารายละเอียดของสื่อที่จะผลิต ๖) จัดทำแนวคิดหลัก (Main Concept) โครงเรือ่ ง (Outline) การจัดกระทำ (Treatment) แผนเรือ่ งราว (Storyboard) เขียนบทสคริปต (Script) ๗) นำสคริปต ไปใหทปี่ รึกษาตรวจและแกไข ขัน้ การผลิต : Production ๑) ลงมือผลิตตามตารางการผลิต ๒) ตรวจสอบคุณภาพการผลิต ขัน้ หลังการผลิต : Post Production ๑) ตรวจสอบคุณภาพขัน้ ตน : Preview ๒) ประเมินผลกระบวนการผลิต ๓) หาประสิทธิภาพ ๒. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียน เพือ่ วัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียนของกลมุ ตัวอยาง มี วิธกี ารดำเนินการ (วชิระ อินทรอดุ ม. ๒๕๕๑ : ๒๔) ดังนี้ ๑) ศึกษาหลักสูตร เนือ้ หาและวิธกี ารสรางแบบทดสอบ ๒) วิเคราะหเนื้อหาและภารกิจการเรียน ๓) จัดลำดับความสำคัญของเนื้อหา ๔) เขียนวัตถุประสงคใหสอดคลองกับเนื้อหาและภารกิจการเรียนรู ๕) สรางแบบทดสอบผลสัมฤทธิ์ เรือ่ ง ธรรมเปนโลกบาล แบบชนิด ๔ ตัวเลือก ทัง้ หมด ๕๐ ขอ ใหสอดคลองกับวัตถุประสงคทกี่ ำหนดไว
162 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
๖) นำแบบทดสอบไปทดลองกับนักเรียนทีไ่ ดเรียนเรือ่ งธรรมเปนโลกบาลแลวโรงเรียนชุมทาง ตลิง่ ชัน จำนวน ๓๐ คน เพือ่ หาหาคาความยากงาย (p) และหาคาอำนาจจำแนก (r) ของขอสอบ และคา ความเชือ่ มัน่ โดยใชโปรแกรมสำเร็จรูป EVANA ๔.๐ ในการคำนวณ ๗) เลือกเอาแบบทดสอบเฉพาะขอทีม่ คี า ความยากงายระหวาง ๐.๒๐ – ๐.๘๐ และอำนาจ จำแนกตัง้ แต ๐.๒๐ ขึน้ ไปและทีม่ คี วามความเชือ่ มัน่ ทัง้ ฉบับที่ ๐.๘๐ จำนวน ๑๐ ขอไปใชเปนแบบทดสอบ กอนเรียนและหลังเรียน ๘) นำแบบทดสอบที่ไดไปใชทดลอง ๓. แบบฝกหัดระหวางเรียน มีขนั้ ตอนการดำเนินการสรางเหมือนกับการสรางแบบทดสอบวัด ผลสัมฤทธิท์ างการเรียน โดยมีจำนวนแบบฝกหัดทีต่ อ งการ จำนวน ๓๕ ขอ ๔. การสรางแบบประเมินคุณภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน ๑) สรางแบบประเมินคุณภาพของบทเรียน ๒) หลังจากไดแบบประเมินคุณภาพเสร็จแลวนำแบบประเมินทั้ง ๒ ชุดที่สรางขึ้นไปให อาจารยทปี่ รึกษาตรวจสอบ และปรับปรุงแกไข ๓) นำแบบประเมินที่ไดไปใหผูเชี่ยวชาญดานเนื้อหา และดานเทคโนโลยีและการผลิตสื่อ เพื่อประเมินคุณภาพของบทเรียน โดยใชแบบมาตราสวนการประเมินคา (Rating Scale) ซึ่งกำหนด คาคะแนนเปน ๕ ระดับ ตามวิธขี องลิเคิรท (Likert) (ปยานุช ทองกุม. ๒๕๔๗ : ๖๔ อางถึงใน ศุภเกษม ออนพูล. ๒๕๔๙ : ๓๔) ๔) นำผลจากการประเมินมาพิจารณาหาคาเฉลีย่ เพือ่ หาคุณภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน
วิธกี ารเก็บรวบรวมขอมูล ในการดำเนินการเก็บรวบรวมขอมูล มีขั้นตอนการดำเนินการดังนี้ ๑. ขอหนังสือจากบัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัย ๒. นำหนังสือไปเชิญผูเชี่ยวชาญดานเทคโนโลยีการศึกษา และเนื้อหา ๓. นำหนังสือไปขออนุญาตผอู ำนวยการโรงเรียน เพือ่ ดำเนินการวิจยั และการเก็บขอมูล ๔. ดำเนินการเก็บรวบรวมขอมูล ๑) นำแบบทดสอบและแบบฝกหัดไปใหนักเรียนจำนวน ๓๐ คนทำเพื่อหาคาความยาก งาย (p) และหาคาอำนาจจำแนก (r) และคาความเชือ่ มัน่ ๒) นำแบบทดสอบทีไ่ ดไปทดสอบกอนเรียนกับนักเรียนทัง้ ๒ กลมุ เพือ่ นำผลคะแนนมา วิเคราะหโดยการทดสอบคาที (t-test) แลว เพือ่ ทดสอบความแตกตางของระดับความรขู องผเู รียนทัง้ สองกลมุ ๓) ใหพระอาจารยผูสอนวิชาพระพุทธศาสนาสอนเรื่องธรรมเปนโลกบาลโดยการสอน ตามปกติ และใหนกั เรียนทำแบบทดสอบหลังการเรียนกับนักเรียนกลมุ ควบคุม จำนวน ๓๐ คน ๔) นำบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนทีม่ ปี ระสิทธิภาพตามเกณฑทไี่ ดพฒ ั นาขึน้ ไปทดลอง กับนักเรียนกลมุ ทดลอง จำนวน ๓๐ คน ๕. นำผลคะแนนแบบทดสอบหลังเรียนของนักเรียนทัง้ ๒ กลมุ ไปวิเคราะหและแปลผลขอมูล เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 163
สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูล ๑. สถิติที่ใชในการวิเคราะหประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนใหไดไมต่ำ กวาเกณฑ ๘๕/๘๕ ๘๕ ตัวแรก หมายถึง ประสิทธิภาพกระบวนการ ๘๕ ตัวหลัง หมายถึง ประสิทธิภาพของผลลัพธ ๒. หาความเชื่อมั่นของแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยใชโปรแกรมสำเร็จรูป EVANA ๔.๐ ในการคำนวณ ๓. การเปรี ย บเที ย บผลสั ม ฤทธิ์ ท างการเรี ย นจากการเรี ย นจากบทเรี ย นคอมพิ ว เตอร ชวยสอนกับการเรียนจากการสอนตามปกติดังนี้ ๑) หาคาเฉลีย่ และสวนเบีย่ งเบนมาตรฐานซึง่ มีรปู แบบการทดลองแบบ Pre-Test Post test Control Group Design (สมบูรณ สุรยิ วงศ และคณะ. ๒๕๔๔) ๒) เปรียบเทียบผลตางของคาเฉลี่ยคะแนนการทดสอบหลังเรียนระหวางกลุมทดลอง และกลมุ ควบคุม โดยการทดสอบคาที (t-test)
ผลการวิเคราะหขอ มูล ในการศึกษาครั้งนี้ ผูวิจัยไดเก็บรวบรวมขอมูลโดยใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน และ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียน จากนัน้ ผวู จิ ยั ไดนำผลมาวิเคราะหดว ยวิธกี ารทางสถิติ นำเสนอ ขอมูลดังนี้ ตอนที่ ๑ ผลการพัฒนาหาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนเรื่อง ธรรมเปน โลกบาล วิชาธรรมะ ตามเกณฑ ๘๕/๘๕ ผูวิจัยไดนำบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนไปทดลองกับ กลมุ ตัวอยางคือนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ ๕ โรงเรียนกุศลศึกษา จำนวน ๓๐ คน ไดผลการวิเคราะห ขอมูลสรุปไดตามตาราง ดังนี้ {¼¥ ¤t¯ ¨ ¿
° Ît ¤ £ Õ¥z¯ ¨ w£° ¯ ¶ Æ¿ EÀ X ÅÀ.¿ÅÅÅ ÇÆ.ÁÂ
° ¤z¯ ¨ w£° ¯ ¶ À¿ EÁ X Ç.ÆÂÂ ÇÆ.ÂÂ
จากตารางคะแนนแบบฝกหัดเต็ม ๗๐ คะแนนจากแบบฝกหัดจำนวน ๓๕ ขอๆ ขอละ ๒ คะแนน นักเรียนสามารถทำไดคิดคะแนนเฉลี่ยเปน ๖๑.๐๖ โดยคิดเฉลี่ยเปนรอยละ ๘๗.๒๓ และจากคะแนน แบบทดสอบหลังเรียนคะแนนเต็ม ๑๐ คะแนน นักเรียนสามารถทำไดคิดคะแนนเฉลี่ยเปน ๘.๗๓ โดย คิดเฉลีย่ เปนรอยละ ๘๗.๓๓
164 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ตอนที่ ๒ ผลการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการเรียนของกลมุ ทดลองคือ นักเรียนโรงเรียน วัดศรีสุดาราม จำนวน ๓๐ คน ไดมาโดยการสุมอยางงาย และของกลุมควบคุม คือนักเรียนโรงเรียน ชุมทางตลิ่งชัน จำนวน ๓๐ คน ไดมาโดยการสุมอยางงาย จากการทดสอบดวยสถิติ t-test มี ผลการวิเคราะหขอ มูลสรุปได ดังนี้ t «Õ ¤ Õ¥z z w w«
N ¿ ¿
w£° ¯ ¶ À¿ À¿
X
Ç.ÀÂ Ã.¿¿
SD .ÄÆÀ À.Ç¿¿
t
Sig
ÀÀ.ÈÇÅ
.¿¿¿**
** มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ ๐.๐๑
จากตารางพบวา คาเฉลี่ยคะแนนทดสอบหลังเรียนของนักเรียนกลุมทดลองที่เรียนโดย บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน มีคาเฉลี่ยอยูที่ ๘.๑๓ คะแนน และกลุมควบคุมที่เรียนจากการสอน ตามปกติ มีคาเฉลี่ยอยูที่ ๔.๐ คะแนน เมื่อนำคาเฉลี่ยคะแนนทั้งสองกลุมไปทดสอบ ความแตกตาง ทางสถิตโิ ดยใชคา t-test พบวา แตกตางกันอยางมีนยั สำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ ๐.๐๑
สรุปผลการวิจยั และขอเสนอแนะ สรุปผลการวิจัย จากผลการทดลอง สรุปผลการวิจยั ไดดงั นี้ ๑. บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนเรื่อง ธรรมเปนโลกบาล วิชาธรรมะ หลักสูตรธรรมศึกษา ชัน้ ตรี มีประสิทธิภาพเทากับ ๘๗.๒๓/๘๗.๓๓ เปนไปตามเกณฑทกี่ ำหนดไว (๘๕/๘๕) ๒. เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน นักเรียนที่เรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน มีผลสัมฤทธิท์ างการเรียนสูงกวานักเรียนทีเ่ รียนจากการสอนตามปกติ อยางมีนยั สำคัญทีร่ ะดับ ๐.๐๑
ขอเสนอแนะ จากขอคนพบของการวิจัย ผูวิจัยมีขอเสนอแนะเพื่อการวิจัยครั้งตอไปดังนี้ ๑) ขอเสนอแนะทั่วไป ในการนำบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนไปใช ศึกษาวิจัย และพัฒนานั้นผูวิจัยคิดวา บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนในวงการการศึกษาไทยนั้นยังไมถึงจุดสูงสุด คือยังสามารถมีการพัฒนา และควรมีการสงเสริมใหมีการพัฒนา และนำผลวิจัยที่ได มาใชในสถานศึกษาจริงๆ ไดอีกพอสมควร ยิ่งการเรียนการสอนในระดับประถมศึกษา ยิ่งควรที่จะมีการพัฒนาเนื้อหาตางๆ ใหครบทุกวิชา เพื่อใช เปนสื่อประกอบการสอนสำหรับวิชานั้นๆใหนักเรียนไดสามารถศึกษาไดดวยตนเองในสวนที่ตนเองไม เขาใจ และทำใหการเรียนการสอนมีประสิทธิภาพ กำจัดขอแตกตางระหวางบุคคลไปได ควรทีส่ ถานศึกษา จะนำสื่อประกอบการวิจัยของนักศึกษาแตละสถาบัน ควรมีการรวบรวมนำมาใหบริการแกนักเรียน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 165
ภายในหองสมุดของโรงเรียน และผวู จิ ยั คิดวา การนำเสนอเนือ้ หาเพียงเรือ่ งเดียวแตมคี วามหลากหลาย ในเนือ้ หาใหผเู รียนไดเรียนดวยตนเอง นักเรียนสามารถเลือกเรียนในสวนทีต่ รงกับความตองการของตนเอง ยอมจะทำใหประสิทธิผลทางการเรียนของนักเรียนดีขึ้น ๒) ขอเสนอแนะเพื่อการวิจัยทั่วไป ในการนำบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนไปใชผูวิจัยมีขอเสนอแนะในการทำวิจัยดังนี้ ๑. ควรมีการวิจัยและพัฒนาบทเรียนเรื่องคอมพิวเตอรชวยสอน หลักสูตรธรรมศึกษา ในเรื่องอื่นๆ ในระดับชั้น และวิชาอื่นๆ ตอไปใหครบทุกเรื่อง ทุกระดับชั้น และทุกวิชา เพื่อเปนการ เผยแผพระธรรมวินัยทางพุทธศาสนาใหเยาวชนและบุคคลทั่วไปไดศึกษา และเขาถึงพระธรรมวินัย ไดงายและสะดวกขึ้น ๒. ในการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนนั้น ในสวนของตัวเนื้อหาควรผลิตเปน ไฟล Flash เพื่อใหรองรับการนำไปเผยแพรบนเครือขายอินเทอรเน็ตเปนการเรียนการสอน แบบ eLearning ซึง่ จะเปนยุคการเรียนรู Online ในยุคตอไป ปจจุบนั ประเทศไทยก็มกี ารเรียนการสอนกันแพร หลายแลว แตดวยความไมพรอมของประเทศไทย คือของเครือขายการใหบริการในเรื่องของความเร็ว ในการใหบริการ ในเรื่องของสัมปทานเครือขายผูใหบริการที่ยังมีเรื่องผลประโยชนเขามาเกี่ยวของ ยังมีคา ใชจายในการใชบริการทีย่ งั สูงอยู การเขาถึงผเู ขาใชบริการยังไมทวั่ ถึง จึงทำใหการเรียนรู Online ยังจำกัดวงของผูเรียนรูอยู ความไมพรอมของโรงเรียนระดับประถมศึกษาและระดับมัธยมศึกษา จากการเขาไปทำการ สอนและพูดคุยกับคุณครูในโรงเรียนระดับประถมศึกษา บางโรงเรียนยังไมมีความพรอมในหลายๆ ดาน ดานบุคลากรผูดูแล ดานอุปกรณคอมพิวเตอร และดานเครือขายความเร็วในการใชงานที่ทางโรงเรียน ไดใชบริการ แตบางโรงเรียนก็มีความพรอมในทุกๆดานซึ่งเปนความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา ความไมพรอมของสภาพสังคม คือสภาพของสังคมพรอมที่จะมีการเปลี่ยนแปลงไปตาม กระแสทุกๆดาน แตสภาพสังคมไมไดเตรียมการเพื่อปองกันปญหาที่จะเกิดขึ้นตามมาจากการใชงาน เครือขายอินเทอรเน็ต ครอบครัวยังไมไดเตรียมความพรอมในการเรียนในรูปแบบอนาคต และความไมพรอมของตัวผูเรียนเอง ผูเรียนแตละคนมี EQ. และ IQ. ที่แตกตางกันความ สามารถในการเรียนรูและดูแลตนเอง การควบคุมตนเอง ลักษณะของการตัดสินใจตางๆ ยังไมถูกตอง และยังอาจจะถูกชักจูงไดงาย จากสื่อการเรียนรู Online ซึ่งผูกอยูกับเครือขายอินเทอรเน็ตที่ไมอาจ ควบคุมและดูแลการใชงานของตัวผูเรียนไดตลอดเวลา ปจจุบันจึงทำใหการเรียนรู Online ยังอยูอีก ไกลพอสมควร แตก็ควรที่ผูจะวิจัยจะตองเตรียมสื่อตางๆ ใหพรอมที่จะรองรับรูปแบบการเรียนใน อนาคต
166 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
เอกสารอางอิง กรมวิชาการ, กระทรวงศึกษาธิการ. (๒๕๔๖). การพัฒนาสือ่ คอมพิวเตอรชว ยสอน และเว็บไซตเพือ่ การเรียนรทู มี่ คี ณ ุ ภาพ.(พิมพครัง้ ที่ ๑). กรุงเทพ : โรงพิมพครุ สุ ภาลาดพราว. ชัยยงค พรหมวงศ. (๒๕๓๔). เทคโนโลยีและสือ่ สารการศึกษา. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยสุโขทัย ธรรมาธิราช. ชาตรี ตางสมปอง. (๒๕๔๗). การสรางบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา เรื่อง ฆราวาสธรรม ๔ สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปที่ ๔. วิทยานิพนธศึกษาศาสตร มหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการนิเทศ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร. ญาและความถนัด”. เอกสารในการสัมมนาเรือ่ ง การวัด บุญชม ศรีสะอาด. (๒๕๒๑). “การวัดเชาวปญ เชาวปญ ญาและความถนัด. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม. กรุงเทพ : อัดสำเนา บุศรา เกศทอง. (๒๕๔๖). การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่องพระพุทธศาสนาสำหรับ นักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ ๕. วิทยานิพนธครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาหลักสูตรและการสอน สถาบันราชภัฏนครสวรรค. พระธรรมโกศาจารย. (๒๕๔๙). คมู อื ธรรมศึกษาชัน้ ตรี (พิมพครัง้ ที่ ๖). สำนักเรียนวัดประยูรวงศาวาส. กรุงเทพ : หางหนุ สวนจำกัดสามลดา. วชิระ อินทรอดุ ม และทิพยสดุ า จงกล. (๒๕๕๑). หลักการสรางสือ่ การสอน/นวัตกรรมการศึกษาและ เครือ่ งมือและการหาประสิทธิภาพ. ขอนแกน : ภาควิชาเทคโนโลยีทางการศึกษา มหาวิทยาลัย ขอนแกน. ศุภเกษม ออนพูล. (๒๕๔๙). การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนเรื่องจักรวาลและอวกาศ วิชาวิทยาศาสตร สำหรับนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ ๔. วิทยานิพนธครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม. สมบู ร ณ สุ ริ ย วงศ และคณะ. (๒๕๔๔). ระเบี ย บวิ ธี วิ จั ย ทางการศึ ก ษา. ศู น ย ส ง เสริ ม วิ ช าการ. กรุงเทพมหานคร องอาจ จิยะจันทร. (๒๕๓๓). การจัดบริการสือ่ การสอน. ภาควิชาเทคโนโลยีทางการศึกษา คณะศึกษา ศาสตร มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร. กรุงเทพฯ.
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 167
การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ ง คำควบกล้ำ สำหรับนักเรียน ชัน้ ประถมศึกษาปที่ 5 โรงเรียนไทยนิยมสงเคราะห The Development of Computer Assisted Instruction on Kumkuabklam for Prathomsuksa 5 Students of Thainiyomsongkroa School คมธัช รัตนคช ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต เทคโนโลยีการศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
....................................................
บทคัดยอ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค 1) เพื่อสรางและหาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่องคำควบกล้ำ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 5 โรงเรียนไทยนิยมสงเคราะห ใหไดตามเกณฑ 80/80 และ 2) เพือ่ เปรียบเทียบคะแนนสอบของนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 5 โรงเรียนไทยนิยมสงเคราะห กอนและหลังจากการเรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ ง คำควบกล้ำ กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ เปนนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 5 โรงเรียนไทยนิยม สงเคราะห สำนักงานเขตบางเขน กรุงเทพฯ ปการศึกษา 2551 จำนวน 1 หองเรียนสำหรับทดลอง จำนวน 30 คน ไดมาดวยวิธีการสุมแบบกลุมและวิธีการสุมอยางงาย เครื่องมือที่ใชในการวิจัย คือ บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่อง คำควบกล้ำ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 5 โรงเรียนไทย นิยมสงเคราะห และแบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน การวิเคราะหขอ มูลใช คาเฉลีย่ คาเบีย่ งเบน มาตรฐาน และ t-test ผลการวิจยั พบวา 1) บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน มีประสิทธิภาพ 80.75/80.67 และ 2) คะแนน ทดสอบของกลมุ ตัวอยางหลังเรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ ง คำควบกล้ำ สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปที่ 5 โรงเรียนไทยนิยมสงเคราะห สูงกวาคะแนนทดสอบกอนเรียนอยางมีนัยสำคัญ ทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05
Abstract The purposes of this research were as follow: 1) to develop the Computer – assisted Instruction on Kumkuabklam for Prathomsuksa 5 Students of Thainiyomsongkroa School according to the intended 80/80 criteria of efficiency, and 2) to compare the pre-test and post-test score after learning through Computer-assisted Instruction on Kumkuabklam for Prathomsuksa 5 Students of Thainiyomsongkroa School. เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 169
The samples of this research were 30 students drawn by cluster sampling and simple random sampling from Prathomsuksa 5 Students of Thainiyomsongkroa School, Bangkhen, Bangkok Metropolitan Administration. The tools of this research were Computerassisted Instruction on Kumkuabklam for Prathomsuksa 5 Students, pre-test and post-test items. The data were analyzed by using mean, standard deviation and t-test. The research results showed that: 1) the efficiency of Computer-assisted Instruction on Kumkuabklam for Prathomsuksa 5 Students of Thainiyomsongkroa School was 80.75/ 80.67 ,which met the 80/80 criteria, and 2) the student’s post-test score were significantly higher than the pre-test score at .05 level.
ความเปนมาและความสำคัญของปญหา มนุษยใชภาษาเปนเครื่องมือสำหรับการติดตอสื่อสารและศึกษาหาความรูแลกเปลี่ยนประสบการณ ระหวางกัน ผูที่สามารถใชทักษะทางภาษาไดดียอมทำใหการดำเนินกิจกรรมตาง ๆ มีประสิทธิภาพและ ทำใหดำรงชีวติ อยใู นสังคมไดอยางมีความสุข ในการสอนภาษาไทยโดยทัว่ ไปจึงมงุ สงเสริมใหนกั เรียนมีทกั ษะ ทางภาษาตามทีห่ ลักสูตรการศึกษาขัน้ พืน้ ฐานพุทธศักราช 2544 (2544) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ไดระบุไววา “...การเรียนภาษาไทยควรเนนสัมฤทธิผลของทักษะการเขาใจภาษาคือ การพูด การฟง การอาน และทักษะการใชภาษา คือการเขียน จนสามารถใชภาษาเปนเครือ่ งมือสือ่ ความคิด ความเขาใจ แสวงหา ความรูและมีเหตุผลเพื่อนำไปใชในชีวิตประจำวัน...” โรงเรียนไทยนิยมสงเคราะหเปนโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร ไดจดั การเรียนการสอนในวิชา ภาษาไทยภายใตกรอบกำหนดสาระและมาตรฐานการเรียนรูสำหรับนักเรียนชวงชั้นที่ 2 (ประถมศึกษา ปที่ 4-6) ซึง่ เปนไปตามหลักสูตรการศึกษาขัน้ พืน้ ฐานพุทธศักราช 2544 กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย แตจากการสำรวจความสามารถในการอานภาษาไทยและจากบันทึกผลสัมฤทธิท์ างการเรียนของนักเรียน ในปที่ผานมาปรากฏวาผลการเรียนยังไมเปนที่นาพอใจและพบวานักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่5 มีปญหา การอานออกเสียง โดยเฉพาะการอานคำควบกล้ำ โดยเฉพาะการอานคำควบกล้ำ ซึง่ ปญหามีหลายลักษณะ เชน อานออกเสียงไมชดั เจน อานโดยไมมอี กั ษรควบ เปนตนสงผลตอการสือ่ ความทีผ่ ดิ ไป นอกจากนัน้ นักเรียนยังมีปญหาการเขียนสะกดคำควบกล้ำอีกดวย ซึ่งหากไมรีบแกไขปญหาดังกลาวก็จะเรื้อรังและ จะกลายเปนปญหาที่ยากจะแกไข ภาษาไทยเปนวิชาทักษะที่ตองมีการฝกฝนใหเกิดความชำนาญไมวาจะเปนการฟง การพูด การอานและการเขียนภาษาไทยเพือ่ ใหเกิดประสิทธิภาพในการสือ่ สารกับผอู นื่ การอานและการฟงเปนทักษะ ของการรับรเู รือ่ งราวแลประสบการณ การพูดและการเขียนเปนทักษะของการแสดงออกดวยการแสดง ความคิดเห็น ความรแู ละประสบการณตา ง ๆ การอานกับการพูดเปนการใชทกั ษะทางภาษาทีแ่ ตกตางกัน แตกม็ สี ว นทีส่ มั พันธกนั อยู ซึง่ พรนิภา ลิมปพะยอม (2548) ไดกลาวถึงทักษะการอานและการพูด พอสรุป
170 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ไดวา “...การอานใหถูกตองทำใหพูดไดถูกตองการอานที่ชัดเจนทำใหสามารถพูดไดชัดเจน การอานให แตกฉานจะทำใหการพูดแตกฉานและการออกเสียงที่ถูกตองจะทำใหการสื่อสารมีประสิทธิภาพ...” ในปจจุบนั เทคโนโลยีคอมพิวเตอรเขามามีบทบาทและมีอทิ ธิพลในการดำเนินงานตาง ๆ ในทุก วงการ โดยเฉพาะอยางยิ่งในวงการศึกษาของไทยมีการตื่นตัวอยางมากในการใชเทคโนโลยีคอมพิวเตอร เปนอุปกรณชว ยในการเรียนการสอนมากขึน้ การนำเทคโนโลยีคอมพิวเตอรมาใชในวงการศึกษาเปนการ เตรียมตัวผูเรียนใหพรอมที่จะออกไปมีชีวิตอยูในสังคมปจจุบัน รวมทั้งเปนการฝกทักษะของผูเรียนให สามารถใชคอมพิวเตอรในการศึกษาหาความรูตอไป การนำคอมพิวเตอรชวยสอนมาชวยในการแกปญหาการเรียนการสอน เปนสิ่งที่ยอมรับกันใน กลุมนักการศึกษา เพราะมีงานวิจัยจำนวนมากระบุวา สามารถแกปญหาเรื่องภูมิหลังที่แตกตางกันของ ผเู รียน ปญหาการสอนตัวตอตัว ปญหาการขาดแคลนเวลา ปญหาการขาดแคลนผเู ชีย่ วชาญ (ถนอมพร เลาหจรัสแสง, 2541) นอกจากนีย้ งั สามารถทำเรือ่ งทีเ่ ปนนามธรรมใหเปนรูปธรรมยิง่ ขึน้ ทำเรือ่ งทีย่ งุ ยาก และซับซอนใหเขาใจงายยิง่ ขึน้ สามารถแสดงการเคลือ่ นไหว เพือ่ อธิบายสิง่ ทีม่ กี ารเปลีย่ นแปลง หรือเคลือ่ น ไหวไดดี ใชเสียงเพื่อประกอบคำอธิบายที่เกี่ยวของกับการออกเสียงหรือเลียนแบบเสียงใหผูเรียนเกิด ความเขาใจดีขึ้น คอมพิวเตอรชวยสอนมีขอดีที่สามารถโตตอบกับผูเรียนได สามารถใหภาพเคลื่อนไหว ตัดสินทางเลือกเมือ่ ผเู รียนตอบผิดหรือถูกได (ยืน ภสู วุ รรณ, 2527) นอกจากนีผ้ เู รียนยังสามารถนำไปใช ในการเรียนรูดวยตนเอง ผูเรียนมีอิสระในการเรียนมากขึ้น ซึ่งนับไดวาเปนการตอบสนองนโยบาย “ยึดผเู รียนเปนสำคัญ” ไดเปนอยางดี คอมพิวเตอรชว ยสอนจึงเปนสิง่ ทีใ่ หผลดีตอ การเรียนการสอนและ สามารถพัฒนาการเรียนรูของนักเรียนใหมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้นได จากเหตุผลดังกลาวขางตน ผวู จิ ยั จึงไดพฒ ั นาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ ง คำควบกล้ำ สำหรับนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 5 เพือ่ พัฒนาทักษะการฟง การอาน การพูดและการเขียนคำควบกล้ำ โดยใชบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เพือ่ แกปญ หาการเรียนการสอนทีก่ ำลังเกิดขึน้ ประกอบกับใหสอด คลองกับการเรียนการสอนในยุคปฏิรูปการศึกษาซึ่งใช ปรัชญา “ยึดผูเรียนเปนสำคัญ” และเปนเครื่อง มือใหครูนำไปใชใหเกิดประโยชนตอการเรียนการสอนในวิชาภาษาไทยตอไป
วัตถุประสงคของการวิจยั 1. เพื่อสรางและหาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่องคำควบกล้ำ สำหรับ นักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 5 โรงเรียนไทยนิยมสงเคราะห ใหไดตามเกณฑ 80/80 2. เพือ่ เปรียบเทียบคะแนนสอบของนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 5 โรงเรียนไทยนิยมสงเคราะห กอนและหลังจากการเรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ ง คำควบกล้ำ
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 171
ขอบเขตของการวิจยั ประชากร ประชากรทีใ่ ชในการวิจยั ครัง้ นี้ คือนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 5 โรงเรียนไทยนิยมสงเคราะห สำนักงานเขตบางเขน กรุงเทพฯ ปการศึกษา 2551 จำนวน 9 หอง ๆ ละ 40 คน รวมทัง้ สิน้ 360 คน กลุมตัวอยาง กลมุ ตัวอยางทีใ่ ชในการวิจยั ครัง้ นี้ เปนนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 5 โรงเรียนไทยนิยมสงเคราะห สำนักงานเขตบางเขน กรุงเทพฯ ปการศึกษา 2551 จำนวน 1 หองเรียนสำหรับทดลอง จำนวน 30 คน ไดมาดวยวิธกี ารสมุ แบบกลมุ (Cluster Sampling) และวิธสี มุ อยางงาย (Simple Random Sampling)
วิธกี ารดำเนินการวิจยั การวิจัยครั้งนี้เปนการวิจัยแบบกึ่งทดลอง (Pre-experimental Research) มีลักษณะการ ทดลองแบบกลมุ เดียวทดสอบกอนและหลังเรียน (one group pre-test/post-test design) ซึง่ ผทู ำการ วิจัยไดดำเนินการโดยมีขั้นตอนดังตอไปนี้ ขั้นที่ 1 ผูวิจัยนำรายชื่อนักเรียนทั้ง 9 หอง รวมทั้งสิ้น 360 คน ซึ่งแตละหองมีการจัด นักเรียนออกเปนกลมุ 3 กลมุ โดยทีม่ ผี ลการเรียนคละกัน ไดแกกลมุ นักเรียนทีเ่ รียนเกง กลมุ เรียนปานกลาง และกลมุ เรียนออน หองละ 40 คน ขั้นที่ 2 ผูวิจัยทำการสุมตัวอยางดวยวิธีการจับฉลากตามรายชื่อหองตั้งแตชั้นประถมศึกษา ปที่ 5/1 - ชัน้ ประถมศึกษาปที่ 5/9 โดยจับฉลากไดชนั้ ประถมศึกษาปที่ 5/7 มีนกั เรียนจำนวน 40 คน ขั้นที่ 3 ผวู จิ ยั นำกลมุ ตัวอยางทีไ่ ดทงั้ 40 คน มาทำการสมุ อีกครัง้ ดวยวิธกี ารสมุ อยางงาย โดยการจับฉลากใหเหลือ 30 คน สำหรับใชทดลองหาประสิทธิภาพ และกลมุ ตัวอยาง 10 คนทีเ่ หลือใช สำหรับทดลองเพื่อปรับปรุงบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนแบบกลุมเล็กตอไป ตอไปนี้
ในการวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดใชวิธีการศึกษาแบบวิจัยและพัฒนา(R&D) ซึ่งมีแนวทางการศึกษา 1. ผวู จิ ยั ทำการศึกษาหลักสูตรวิชาภาษาไทย เรือ่ ง คำควบกล้ำ สำหรับนักเรียนชัน้ ประถมศึกษา ปที่ 5 โรงเรียนไทยนิยมสงเคราะห ทัง้ ในความคิดรวบยอด จุดมงุ หมายและเนือ้ หา รวมถึงไดศกึ ษางาน วิจัยที่เกี่ยวของและแบบฝกหัดเรื่องคำควบกล้ำ 2. สรางและหาประสิทธิภาพเครื่องมือในการวิจัย ซึ่งประกอบดวย 2.1 แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียน ทีค่ รอบคลุบเนือ้ หาและตรงตามวัตถุประสงค การเรียนรทู กี่ ำหนดในหลักสูตร ซึง่ เปนแบบปรนัยชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 20 ขอ โดยแบบ ทดสอบดังกลาวเปนขอสอบทีม่ คี วามยากงาย(p) อยรู ะหวาง0.20-0.80 และมีคา อำนาจจำแนก(r) ตัง้ แต 0.20 ขึน้ ไปและมีคา ความเชือ่ มัน่ ของแบบทดสอบทัง้ ฉบับ (rtt) อยูที่ 0.87
172 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
2.2 บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ ง คำควบกล้ำ ทีผ่ า นกระบวนการพัฒนาในขัน้ ตอน ตางๆ อยางเปนระบบและถูกตองตามหลักการวิจยั และพัฒนาสือ่ การสอนของ Borg, Gall and Morrish (Borg, Gall and Morrish อางถึงใน พัชรินทร เวชกามา, 2549 : 6) โดยกำหนดคาประสิทธิภาพ ของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนไวไมต่ำกวา 80/80 โดยมีขั้นตอนการทดลองเพื่อปรับปรุงเครื่องมือ และหาประสิทธิภาพ โดยทัว่ ไปมี 3 ขัน้ ตอน คือ ขั้นที่ 1 ทำการทดลองกับผเู รียนแบบรายบุคคลกับนักเรียนจำนวน 3 คน (1 ตอ 3) ใชทดลองเพือ่ ปรับปรุงเครือ่ งมือครัง้ ที่ 1 ขั้นที่ 2 ทำการทดลองแบบกลุมเล็กกับผูเรียนจำนวน 5 คน ใชทดลองเพื่อปรับปรุง เครือ่ งมือครัง้ ที่ 2 ขั้นที่ 3 ทำการทดลองภาคสนาม เปนการทดลองกับกลุมตัวอยางขนาดใหญกับ นักเรียน จำนวน 30 คน ใชทดลองเพือ่ หาประสิทธิภาพ และปรับปรุงเครือ่ งมือ 2.3 แบบประเมินคุณภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่อง คำควบกล้ำ ซึ่งแบง ออกเปน 2 ดาน คือ 2.3.1 แบบประเมินคุณภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนสำหรับผูเชี่ยวชาญ ดานเนือ้ หา ซึง่ แบงออกเปน 4 สวน ดังนี้ (1) ดานเนือ้ หาและการดำเนินเรือ่ ง (2) ดานลักษณะของภาพ (3) ดานภาษา (4) ดานแบบทดสอบและแบบฝกหัด 2.3.2 แบบประเมินคุณภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนสำหรับผูเชี่ยวชาญ ดานดานสือ่ มัลติมเี ดียและโปรแกรมคอมพิวเตอร ซึง่ แบงออกเปน 6 สวน ดังนี้ (1) ดานการออกแบบระบบการเรียนการสอน (2) ดานรูปแบบหนาจอของบทเรียน (3) ดานตัวอักษรและสี (4) ดานภาพ (5) ดานเสียง (6) ดานเทคนิค โดยใชแบบสอบถามแบบประเมินคา (Rating scale) 5 ระดับ ของ Likert ซึง่ ไดกำหนด เกณฑการแปลความหมายของขอมูล ดังนี้ ดีมาก มีคา ระดับคะแนนเทากับ 5 ดี มีคา ระดับคะแนนเทากับ 4 ปานกลาง มีคา ระดับคะแนนเทากับ 3 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 173
พอใช มีคา ระดับคะแนนเทากับ 2 ควรปรับปรุง มีคา ระดับคะแนนเทากับ 1 การกำหนดเกณฑในการตัดสินคะแนนเฉลีย่ (บุญชม ศรีสะอาด, 2536) คะแนนเฉลีย่ ระหวาง 4.51-5.00 หมายถึง คุณภาพอยใู นระดับดีมาก คะแนนเฉลีย่ ระหวาง 3.51-4.50 หมายถึง คุณภาพอยใู นระดับดี คะแนนเฉลีย่ ระหวาง 2.51-3.50 หมายถึง คุณภาพอยใู นระดับปานกลาง คะแนนเฉลีย่ ระหวาง 1.51-2.50 หมายถึง คุณภาพอยใู นระดับพอใช คะแนนเฉลีย่ ระหวาง 1.01-1.50 หมายถึง คุณภาพอยใู นระดับควรปรับปรุง เกณฑที่ใชในการประเมินคุณภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนมีคะแนนเฉลี่ยอยูใน ระดับดี (คะแนนเฉลี่ยระหวาง 3.51 ขึ้นไป) จึงถือวาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนมีคุณภาพสามารถ นำไปใชในการทดลองกับกลุมตัวอยางได 3. ดำเนินการทดลองและวิเคราะหขอ มูลโดยนำเครือ่ งมือทีผ่ า นขัน้ ตอนการพัฒนาและไดรบั การ ปรับปรุงแกไขใหดีขึ้นตามเกณฑที่กำหนดไวแลว นำมาทดลองกับกลุมตัวอยางเพื่อหาประสิทธิภาพ และวิเคราะหผลการทดลองวาเปนไปตามเกณฑที่กำหนดและเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไวหรือไม
ผลการวิจยั การดำเนินการวิจยั ไดแบงออกเปน 2 สวน คือสวนแรกเปนการทดลองเครือ่ งมือเพือ่ พัฒนา เครื่องมือ สวนที่สองเปนการเปรียบเทียบคะแนนสอบกอนเรียนและหลังเรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอนของนักเรียน 1. การพัฒนาเครื่องมือ 1.1 พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนและนำไปใหผเู ชีย่ วชาญดานเนือ้ หาและผเู ชีย่ วชาญ ดานสือ่ มัลติมเี ดียและโปรแกรมคอมพิวเตอร ดานละ 3 ทาน ทำการประเมินโดยผลการประเมินดานเนือ้ หา รวมในทุกดานมีคา เฉลีย่ อยทู ี่ 4.68 แสดงวาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนมีคณ ุ ภาพดานเนือ้ หาอยใู นเกณฑ ดีมาก และผลการประเมินดานสือ่ มัลติมเี ดียและโปรแกรมคอมพิวเตอรในทุกดานมีคา เฉลีย่ อยทู ี่ 4.77 แสดง วามีคุณภาพดานสื่อมัลติมีเดียและโปรแกรมคอมพิวเตอรอยูในเกณฑดีมาก ซึ่งสูงกวาเกณฑที่กำหนดไว ทัง้ 2 ดาน 1.2 นำบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนที่ผานการประเมินทั้ง 2 ดาน ไปดำเนินการพัฒนา ตามขัน้ ตอนทีก่ ำหนดไวโดยนำไปทดลองกับกับนักเรียนทีเ่ ตรียมไวจำนวน 3 ครัง้ เพือ่ ทดลองหาประสิทธิภาพ และปรับปรุงเครือ่ งมือ โดยครัง้ ที่ 3 ทำการทดลองภาคสนามเปนการทดลองกับกลมุ ตัวอยางขนาดใหญ กับนักเรียน จำนวน 30 คน หาประสิทธิภาพบทเรียนโดยใชสตู ร E1/E2 จากการทดลองพบวา ประสิทธิภาพ ของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนโดยรวมมีคาเทากับ 80.75/80.67
174 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ตารางแสดงผลการทดลองเพื่อหาประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวย t¥ z
w£° ¯ ¶
w£° ¯| ¨·
° Ît ¤ £ Õ¥z¯ ¨ ° ¤z¯ ¨
80 20
64.60 16.13
(n = 30) w£° ¯| ¨· Ö £ 80.75 80.67
2. การเปรียบเทียบคะแนนกอนเรียนและหลังเรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนของ นักเรียนหลังจากปรับปรุงบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน และหาประสิทธิภาพกับกลุมตัวอยาง ซึ่งพบวา มีประสิทธิภาพ 80.67/80.67 เปนไปตามเกณฑที่กำหนดไว และนำผลคะแนนสอบกอนและหลังเรียน ดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนทีไ่ ดไปเปรียบเทียบกัน พบวาผลสัมฤทธิท์ างการเรียนหลังเรียนสูงกวา คะแนนทดสอบกอนเรียนอยางมีนยั สำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 ซึง่ เปนไปตามสมมติฐานทีต่ งั้ ไว ตารางแสดงผลการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของกลุมตัวอยาง (n = 30) w£° ° tÕ ¯ ¨ ¤z¯ ¨ t 29 (0.05) = +1.699
w£° ¯ ¶ 20 20
x
14.47 16.13
S.D. 2.64 1.72
df
29
t
7.0833
สรุปผลการวิจยั และขอเสนอแนะ จากการวิจยั เรือ่ งการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ ง คำควบกล้ำ สำหรับนักเรียน ชัน้ ประถมศึกษาปที่ 5 สามารถสรุปผลได ดังนี้ 1. บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่อง คำควบกล้ำ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 5 โรงเรียนไทยนิยมสงเคราะห มีประสิทธิภาพ 80.75/80.67 ซึง่ ไดตามเกณฑ 80/80 ทีต่ งั้ ไว 2. คะแนนทดสอบหลังเรียนของนักเรียนสูงขึน้ อยางมีนยั สำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 หลังจาก เรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ ง คำควบกล้ำ เมือ่ เปรียบเทียบกับคะแนนทดสอบกอนเรียน ซึ่งเปนไปตามสมมุติฐานการวิจัย
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 175
ขอเสนอแนะทัว่ ไป 1. ในการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนควรมีระบบการเก็บขอมูลของนักเรียน เชน คะแนนทดสอบหรือคะแนนแบบฝกหัดไวในสือ่ ทีง่ า ยตอการตรวจสอบและนำมาใชงาน เชน Handy Drive หรือ แผน CD-ROM 2. ควรนำเสนอกิจกรรมการเรียนที่หลากหลาย เชน กิจกรรมที่โตตอบดวยเมาส การโตตอบ ดวยแปนพิมพ การทายปญหาเกีย่ วกับเนือ้ หา หรือเกมตาง ๆ จะชวยกระตนุ ความสนใจของผเู รียนได 3. การใชงานโปรแกรมบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนนี้ นักเรียนตองเรียนตามลำดับทีโ่ ปรแกรม นำเสนอตัง้ แตหนวยการเรียนที่ 1 ถึงหนวยการเรียนที่ 5 เนือ่ งจากโครงสรางของโปรแกรมถูกออกแบบ มาใหนำเสนอในลักษณะเชิงเสน ซึง่ ผเู รียนตองทำกิจกรรมตาง ๆ ตามคำแนะนำของบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอนจนสิน้ สุดการเรียนแตสามารถออกจากโปรแกรมบทเรียนระหวางการเรียนได ซึง่ จะมีปมุ ออกจาก บทเรียนใหกดโดยทีค่ ะแนนการสอบและคะแนนแบบฝกหัดจะถูกบันทึกเก็บไวในเครือ่ งคอมพิวเตอรอตั โนมัติ 4. ในการคัดเลือกกลุมตัวอยางสำหรับใชในการทดลองเพื่อปรับปรุงบทเรียนคอมพิวเตอรชวย สอนตองมีจำนวนกลมุ ตัวอยางมากพอ เชน ถาทดลองรายบุคคล ตองมีจำนวน 3 คน และหากทดลองกับ กลุมเล็กตองมีจำนวนตั้งแต 7-10 คนโดยใชวิธีการสุมอยางงายจากนักเรียนที่มีผลการเรียนคละกัน ทั้งเด็กเรียนเกง เด็กเรียนปานกลางและเด็กที่มีผลการเรียนออน 5. กอนการทดลองอยางนอย 1 วัน ควรมีการเตรียมเครือ่ งมือและอุปกรณและใหทำการตรวจ สอบอุปกรณ และระบบตาง ๆ เชน ระบบไฟฟา สภาพเครือ่ งคอมพิวเตอร อุปกรณเกีย่ วกับระบบเสียง ของคอมพิวเตอร เปนตน ใหอยใู นสภาพทีพ่ รอมใชงานกอนทำการทดลองเสมอ เพราะหากทำการทดลอง แลวเกิดปญหาขึน้ จะทำใหการทดลองประสบความลมเหลวได และทำใหไดขอ มูลทีไ่ มครบและผิดพลาดได
ขอเสนอแนะในการวิจยั ครัง้ ตอไป มีขอ แนะนำในการวิจยั ในครัง้ ตอไป ดังนี้ 1. ควรทำวิจัยในเนื้อหาหรือหัวขออื่น หรือรายวิชาอื่น ๆ ที่ไมใชวิชาภาษาไทย เชนวิชา คณิตศาสตร หรือวิชาภาษาอังกฤษ โดยใชแนวทางเดียวกับการวิจยั นี้ 2. ควรทำวิจยั กับประชากรทีเ่ ปนนักเรียนในระดับชัน้ อืน่ ๆ ทีไ่ มใชระดับชัน้ ประถมศึกษา เชน เปนนักเรียนในระดับชัน้ มัธยมศึกษาตอนตน หรือ ชัน้ มัธยมศึกษาตอนปลาย 3. ในการวิจัยครั้งตอไป ใหผูวิจัยทำการทดลองโดยเปรียบเทียบกันระหวางกลุมตัวอยางที่ทำ การทดลองโดยเรียนดวยคอมพิวเตอรในหองเรียนทีโ่ รงเรียน กับกลมุ ทดลองทีใ่ หนำบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอนไปทดลองกับคอมพิวเตอรดว ยตนเองทีบ่ า นของนักเรียน เพือ่ ศึกษาความแตกตางในดานตางๆ เชน ผลสัมฤทธิท์ างการเรียน หรือประสิทธิผลในการเรียน เปนตน 4. ในการวิจัยครั้งตอไปใหผูวิจัยทำการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนระหวางกลุมที่มี ผลการเรียนดีกับกลุมที่มีผลการเรียนออน เพื่อศึกษาความแตกตางทางการเรียน และควรหาความ คงทนทางการเรียน (Retention of learning) ควบคไู ปดวย เพือ่ ศึกษาความสัมพันธของคะแนนทีไ่ ด
176 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
เอกสารอางอิง กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ. 2535. คูมือหลักสูตรประถมศึกษา พุทธศักราช 2521 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2533). กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพคุรุสภาลาดพราว. กิดานันท มลิทอง. 2543. เทคโนโลยีการศึกษาและนวัตกรรม. พิมพครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร : หางหุนสวน จำกัด อรุณการพิมพ. ชูศักดิ์ เพรสคอทท. 2540. เอกสารการสอนชุดวิชาสื่อการศึกษาพัฒนาสรร หนวยที่ 6-10. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. ถนอมพร เลาหจรัสแสง. 2541. คอมพิวเตอรชวยสอน. กรุงเทพมหานคร : ภาควิชาโสตทัศนศึกษา คณะครุศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. มโนรี ผิวทอง. 2551. “คำควบกล้ำ”. เอกสารประกอบการเรียนวิชาภาษาไทย ชวงชั้นที่ 2. บุปผชาติ ทัฬหิกรณ. 2539. “คอมพิวเตอรชวยสอนกับอินเตอรเน็ต”. วารสารสถาบันพัฒนาครู อาชีวศึกษา. 11 (พฤษภาคม-สิงหาคม 2539). บุญเกื้อ ควรหาเวช. 2542. นวัตกรรมการศึกษา. พิมพครั้งที่4. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. บุญชม ศรีสะอาด. 2535. การวิจัยเบื้องตน. พิมพครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร : สุวีริยาสน. บุญเรียง ขจรศิลป. 2543. วิธีวิจัยทางการศึกษา. กรุงเทพมหานคร : พี.เอ็น. การพิมพ. ไพโรจนและคณะ. 2546. การออกแบบและการผลิตบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนสำหรับ E-Learning. กรุงเทพ มหานคร : ศูนยสื่อเสริมกรุงเทพ. ไพโรจน เบาใจ. 2551. เทคโนโลยีสื่อการศึกษา. ปที่ 15. ฉบับที่1. มูลนิธิศาสตราจารยหมอมหลวงปน มาลากุล. หางหุนสวนจำกัด กำจรกิจ. พัชรินทร เวชกามา. 2549. พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่อง คำสะกด สำหรับนักเรียนชั้นประถม ศึกษาปที่ 4. กรุงเทพมหานคร : วิทยานิพนธปริญญาโท, มหาวิทยาลัยราชภัฎจันทรเกษม. (อัดสำเนา). มนตชัย เทียนทอง. 2539. การออกแบบและพัฒนาคอรสแวร. กรุงเทพมหานคร : ศูนยผลิตตำราเรียนสถาบัน เทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ. ยืน ภวู รวรรณ. 2527. การใชคอมพิวเตอรชว ยในการเรียนการสอน. ในรายงานการสัมมนาบทบาทของเทคโนโลยี ชั้นสูงตอการพัฒนาการศึกษาของไทยในอนาคต. กรุงเทพมหานคร : ม.ป.ท. วิภา อุดมฉันท. 2544.การผลิตสื่อโทรทัศนและสื่อคอมพิวเตอร กระบวนการสรางสรรคและเทคนิคการผลิต. กรุงเทพมหานคร : บริษัท ซีเอ็ดยูเคชั่น จำกัด. วุฒิชัย ประสารสอย. 2543. บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน : นวัตกรรมเพื่อการศึกษา. กรุงเทพมหานคร : หาง หุนสวนจำกัด วี.เจ. พริ้นติ้ง. สาโรจน แพงยัง. 2529. เทคโนโลยีการผลิตสื่อการสอน : หลักการและทฤษฎีที่นำมาใช. พิมพครั้งที่ 2. กรุงเทพ มหานคร: ม.ป.ท. สาโรช โศภีรักข. 2546. รากฐานจิตวิทยาทางเทคโนโลยีการศึกษา. พิมพครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร : ภาควิชา เทคโนโลยีการศึกษา. คณะศึกษาศาสตร. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร. (เอกสารประกอบคำสอน). สุกรี รอดโพธิท์ อง. 2532. การออกแบบบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน. การสัมมนาเชิงวิชาการการนำคอมพิวเตอร เขามาใชในระบบการศึกษาของโรงเรียน. กรุงเทพมหานคร: บริษัทวัชรินทรการพิมพ. สุรเชษฐ เวชชพิทกั ษ. 2546. การพัฒนาคอมพิวเตอรชว ยสอนและเว็บไซด เพือ่ การเรียนรทู มี่ คี ณ ุ ภาพ. กรุงเทพ มหานคร : กรมวิชาการ.
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 177
การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเรื่องคำควบกล้ำวิชาภาษาไทย จากการเรียนโดยใชบทเรียนเพลงคาราโอเกะกับการเรียนจากการสอนปกติ A Comparison of Learnning Achievement Word Containing Clusters Thai Learnning By Using Karaoke Songs As a Normal Teaching Instrument ฐากร อยูวิจิตร ครุศาสตรมหาบัณฑิต เทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา
....................................................
บทคัดยอ การวิจยั นีม้ จี ดุ มงุ หมายเพือ่ เปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการเรียนเรือ่ งคำควบกล้ำ ในกลมุ สาระการ เรียนรภู าษาไทยจากการเรียนโดยใชบทเรียนเพลงคาราโอเกะกับการเรียนการสอนปกติ สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปที่ 4 ใหมีประสิทธิภาพตามเกณฑ 85/85 โดยกลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัยคือนักเรียน ชัน้ ประถมศึกษาปที่ 4 โรงเรียนเทศบาล ๒ (บานหาดใหญ) จำนวน 96 คน เพือ่ ใชพฒ ั นาบทเรียนเพลง คาราโอเกะ แบงเปน กลมุ ทดลอง 48 คน และกลมุ ควบคุม 48 คน เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั ประกอบ ดวยบทเรียนเพลงคาราโอเกะ,แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน, แบบประเมินคุณภาพบทเรียน โดยผเู ชีย่ วชาญดานมัลติมเี ดีย, แบบประเมินคุณภาพบทเรียนโดยผเู ชีย่ วชาญดานเนือ้ หา, แบบสอบถาม ความคิดเห็นของนักเรียนกลุมตัวอยางที่มีตอบทเรียนเพลงคาราโอเกะ ผลการวิจยั พบวา 1.บทเรียนเพลงคาราโอเกะ เรือ่ งคำควบกล้ำ ทีผ่ วู จิ ยั สรางขึน้ มีประสิทธิภาพ เทากับ 85.42/89.10 เปนไปตามเกณฑทกี่ ำหนด 2.ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนของกลมุ ทีเ่ รียน โดยใชบทเรียน เพลงคาราโอเกะ เรือ่ งคำควบกล้ำ สูงกวากลมุ ทีเ่ รียนจากการสอนตามปกติ อยางมีนยั สำคัญทางสถิตทิ ี่ ระดับ .05 3.นักเรียนที่เรียนโดยใชบทเรียนเพลงคาราโอเกะ เรื่องคำควบกล้ำ มีความคิดเห็นเกี่ยวกับ บทเรียนเพลงคาราโอเกะเรือ่ งคำ ควบกล้ำอยใู นเกณฑดที รี่ ะดับ 4.23
Abstrct This Current Research Aimed to Compare Achievement of Study who Used Words Containing Clusters Thai Learning By Using Karaoke Songs As A Normal Teaching Instrument For Prathom Suksa 4 Student Have the Efficiency Traditionally at 85/85 By the Sample that use in the Research is PraThom suksa 4 Student From Tedsaban 2 School (Ban hadyai) Songkha Province.96 Persons Amounts for use Develop Multimedia Karaoke Music Lesson Divide 48 Persons Samples And the Group Controls 48 Persons a Tool that Use In the Research Composes Multimedia Karaoke Music Lesson,The Test Evaluates to are เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 189
Accomplished Of Education,Format to Assess Lesson Quality By an Expert of Multimedia,Format to Assess Lesson Quality By an Expert of Substance,Opinion Questionnaire of Sample Student That Has to Build Karaoke Music Lesson The Results of Study were Following 1.Karaoke Music Lesson at the Research Establishes Effective Was 85.42 / 89.10 Be In Standard That Fix 2. Education Achievement That Sample at Study By Use karaoke Music Lesson Education Achievement More Than Group Student Study From The Instruction Normally Statistics Significance That .05 Level 3.Student Study From Karaoke Music Lesson have Opinion About Karaoke Music Lesson Is In Good Level at 4.23 Be in the line Location Hypotesis keeps
ความเปนมาและความสำคัญของปญหา การวิจัยและศึกษาเกี่ยวกับบทเรียนเพลงคาราโอเกะเรื่องคำควบกล้ำสำหรับนักเรียนชั้นประถม ศึกษาปที่ 4 มีวตั ถุประสงคเพือ่ ใหมสี อื่ สำหรับเด็กไดเรียนเพิม่ เติมอันจะสงผลตอผลสัมฤทธิท์ างการเรียน วิชานีส้ งู ขึน้ และสามารถรวมมือกัน ชวยแกปญ หาของการเรียนวิชาภาษาไทย ซึง่ ภาษาไทยเปนภาษาประจำ ชาติ โดยมีอักษรเปนสัญลักษณและมีระเบียบแบบแผนการใชภาษาที่สามารถถายทอดลักษณะที่แสดง ถึงเอกลักษณของชาติ ภาษาไทยเปนวัฒนธรรมอยางหนึง่ ซึง่ เกีย่ วของกับศาสตรและศิลปทกุ แขนง ภาษา เปนเครื่องแบงแยกมนุษยออกจากสัตวทุกสิ่งที่เกี่ยวของกับมนุษยลวนอาศัยภาษาเพราะภาษานอกจาก จะเปนภาษาของชาติซงึ่ ตองอนุรกั ษแลว ยังเปนกุญแจนำไปสกู ารเรียนรสู รรพวิชาตางๆอีกดวย กาญจนา นาคสกุล. ( 2538 ) ดวยความสำคัญของภาษาไทยดังกลาวกรมวิชาการกระทรวงศึกษาธิการ จึงมุงใหผูเรียนมี พัฒนาการทางภาษาทัง้ ในดานการฟง การพูด การอานและการเขียนตามควรแกวยั เห็นคุณคาของภาษาไทย สามารถใชภาษาเปนเครือ่ งมือสือ่ ความคิดความเขาใจ รักการอานแสวงหาความรแู ละมีเหตุผล นอกจาก นีส้ ำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแหงชาติไดกำหนดให “การอานคลอง เขียนคลอง” เปนนโยบาย ในการเรงรัดคุณภาพการเรียนการสอนภาษาไทย นักเรียนจะสามารถอานคลองเขียนคลองไดจำเปนจะตอง รหู ลักเกณฑทางภาษาและมีทกั ษะในการอาน การเขียนเบือ้ งตนอยางแมนยำเพือ่ สามารถนำไปใชเปนเครือ่ ง มือในการสือ่ สารในชีวติ ประจำวันและการเรียนรอู ยางมีประสิทธิภาพ กรมวิชาการ. (2535) แตในสภาพการเรียนการสอนภาษาไทยในปจจุบนั จากผลการวิจยั ทีผ่ า นมาพบวา ปญหาการสอน ภาษาไทยสวนใหญอยทู หี่ ลักภาษาไทย เนือ่ งจากเปนวิชา ทีเ่ ปนกฎเกณฑ ทำใหนกั เรียนไมอยากเรียน ซึง่ สวนหนึง่ เกิดจากความเบือ่ หนายการเรียนการสอนในหองเรียนทีน่ กั เรียนตองอานทองในหนังสือ หรือครู เปนผูบอกความรู ขาดสื่อการเรียนการสอนที่นาสนใจและในเรื่ององคประกอบที่สนับสนุนพบวา การใช สือ่ ทีเ่ หมาะสมกับการสอนหลักภาษายังเปนปญหาอยปู ระกอบกับการจัดการเรียนสอนตามพระราชบัญญัติ การศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542 และหลักสูตรการศึกษาขัน้ พืน้ ฐานพุทธศักราช 2544 ไดเนนกระบวนการ เรียนการสอนทีย่ ดึ ผเู รียนเปนสำคัญ เพือ่ ใหผเู รียนเกิดการเรียนรอู ยางมีประสิทธิภาพและการทีจ่ ะใหผเู รียน
190 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ไดเกิดการเรียนรไู ดอยางมีประสิทธิภาพนัน้ ตองอาศัยเทคนิควิธสี อนและสือ่ การสอนทีห่ ลากหลาย ทัง้ สือ่ ธรรมชาติสอื่ สิง่ พิมพ สือ่ เทคโนโลยี และสือ่ อืน่ ๆ ซึง่ ชวยสงเสริมใหการเรียนรเู ปนไปอยางมีคณ ุ คานาสนใจ ชวนคิด ชวนติดตามเขาใจงายและรวดเร็วขึน้ เมือ่ ระบบการเรียนการสอนในปจจุบนั มีความเกีย่ วของกับ เทคโนโลยี ซึ่งมีอิทธิพลตอวิถีชีวิตของคนเรามากขึ้น โดยเฉพาะเทคโนโลยีสารสนเทศ ซึ่งมีเทคโนโลยี คอมพิวเตอรเปนสวนประกอบสำคัญ เปนเครือ่ งมือทีไ่ ดรบั ความสนใจนำมาใชในการเรียนการสอนและนำมา ประยุกตในลักษณะใหนักเรียนเปนศูนยกลางการเรียนรู คอมพิวเตอรชวยสอนจึงนาจะเปนทางหนึ่งที่ จะสามารถพัฒนาผูเรียนใหสนใจและพัฒนาการเรียนรู ซึง่ ในปจจุบนั การเรียนการสอนตางๆ ทีเ่ กิดขึน้ โรงเรียนลวนแลวแตเปนการมงุ เนนใหผเู รียนไดเกิด การมีสว นรวมในการเรียนการสอนระหวางครูกบั นักเรียนในหองเรียนปกติแตเพียงอยางเดียวคงอาจจะไม เพียงพอสำหรับการเรียนที่เกิดการแขงขันกันอยางหลากหลาย การเรียนการสอนที่เขมงวดกวดขันจาก หลายๆดานไมวา จะเปนครูอาจารย ในโรงเรียนเวลาเรียนปกติหรือจะเปนจากทางดานผปู กครองทีค่ าดหวัง อยากจะเห็นความสำเร็จในการศึกษาเลาเรียนของบุตรหลานที่มุงเนนผลเลิศทางการศึกษา ซึ่งอาจจะสง ผลกระทบ สะทอนทางดานพลังการเรียนรใู นกระบวนทัศนใหมทมี่ งุ เนนบทบาทของผเู รียนเปนสำคัญ อาจ ทำใหผเู รียนเกิดความเครียด จนอาจสงผลใหประสิทธิภาพในการเรียนรถู ดถอยลงไปความคิดสรางสรรค และจินตนาการในการใฝเรียนรู และมีทศั นะคติในทางการเรียนการศึกษาในแงลบ จนอาจทำใหการเรียน รูในภายหลังเกิดผลกระทบตามไปดวย แนวทางการจัดประสบการณและกิจกรรมทีส่ ง เสริมความพรอมทางภาษาสำหรับเด็กนักเรียนนัน้ มีหลากหลายรูปแบบ ทีค่ รูสามารถเลือกใชใหสอดคลองกับจุดประสงคทเี่ ด็กจะไดเรียนรู ใหเหมาะสมกับ ความตองการตามวัย การเรียนการสอนในปจจุบนั นี้ ครูตอ งพยายาม หากลวิธกี ารสอน มาสงเสริมและ กระตุนเราใหเด็กเกิดแรงบันดาลใจที่จะแสดงความกระตือรือรนตอการเรียน เกิดความสนุกสนานเพลิด เพลินไมเบือ่ หนาย และในขณะเดียวกันก็จะสอดแทรกเนือ้ หาสาระความรเู ขาไปในการสอนแตละครัง้ ซึง่ ครูสามารถเอานวัตกรรมหรือสือ่ การเรียนการสอนทีม่ มี ากมายในปจจุบนั นำมาใชใหเกิดประโยชนตอ การ เรียนการสอนไดเพราะเปนสวนหนึง่ ของกิจกรรมในการสงเสริมการเรียนการสอนและเปนสือ่ ประกอบการ สอนทีช่ ว ยเสริมทักษะและกระบวนการเรียนรใู หเกิดประสิทธิภาพสูงสุดอีกดวย แตเพียงเทานีอ้ าจไมเพียง พอ ถามองปญหากันใหดๆี ปญหาในอีกมุมมองหนึง่ ของผวู จิ ยั ทีแ่ ตกตางออกไป โดยมองในมุมมองทีต่ นเอง เปนพอแมมีความรักความหวังดีตอลูกหลาน อยากเห็นภาพทีเด็กเรียนอยางมีความสุข มองโลกในแงดี มีสุขภาพจิตใจที่ดีแลวมองลึกลงไปอีกวาแลวอะไรละที่จะชวยแกปญหาการเรียนของเด็ก ทำใหเด็กเรียน รูควบคูไปกับความสุข วิธีหนึ่งที่ไดผลดีที่สุดในการอบรมเด็กคือ การใชบทเพลง เนื่องจากเด็กชอบเพลงอยูแลว โดย ธรรมชาติเด็กชอบกระโดดโลดเตนไปตามจังหวะเพลง หากเราสามารถจัดเพลงและการเลนประกอบเพลง มาใหเด็กไดรอ ง ไดเลน เด็กจะเกิดความสนุก ไดเปลีย่ นอิรยิ าบถ และไดความรู เสียงเพลงจึงมีบทบาท ความสำคัญตอการพัฒนาการของเด็กทัง้ ในดานรางกาย อารมณ สังคม และสติปญ ญาเด็กบางคนชอบ กระโดด โลดเตนตามจังหวะเสียงเพลง เปนการพัฒนาแขน ขา และการทรงตัวการฟงเพลงแลวกอให เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 191
เกิดอารมณ สนุกสนานชืน่ บานเพลงดีๆทีม่ คี วามหมายดีๆ ก็มคี ณ ุ คาชวยพัฒนาในดานสังคมของเด็ก และ ทีส่ ำคัญก็คอื เสียงเพลงชวยใหการเรียนรภู าษาของเด็กเจริญอยางรวดเร็ว เบญจา แสงมะลิ (2511)โดย ธรรมชาติเด็กเปนวัยทีอ่ ยากรอู ยากเห็นสนใจสิง่ ใหมๆ เฉพาะสิง่ ทีอ่ ยตู รงหนาในระยะเวลาไมนานนักนอก จากนี้ ครูยงั สามารถนำเพลงมาใชใหเกิดประโยชนตอ การสอนได เพลงเปนสือ่ ประกอบการสอนทีช่ ว ยเสริม พัฒนาการทางภาษากอใหเกิดการเรียนรู ฝกการใชความคิด ความจำ การเขาใจความหมายของเนือ้ เพลง และยังชวยแกปญ หาเด็กทีไ่ มกลาแสดงออก ไมคอ ยพูดกับครู อานออกเสียงตะกุกตะกัก ติดอาง ทัง้ ยัง ชวยเราความสนใจใหเด็กเรียนอยางสนุกสนานไมเบือ่ ดวย จิระประภา บุณยนิตย,(2533) เพือ่ เปนการเสริมสรางศักยภาพของการเรียนการสอนหลักสูตรกลมุ สาระการเรียนรวู ชิ าภาษาไทย ในระดับประถมศึกษา ใหรปู แบบการเรียนการสอนภายในหองเรียนในเวลาการเรียนการสอนปกติระหวาง ครูอาจารยและนักเรียนมีสภาพแวดลอมของการเรียนการสอน และการเรียนรทู มี่ ปี ฏิสมั พันธ มีกจิ กรรม เสริมแรงที่จะชวยทำใหการเรียนการสอนของผูสอนและผูเรียนเกิดความสนุกสนานไปกับการเรียน โดยการใชสอื่ การเรียนการสอนทีเ่ ปนบทเรียนเพลงคาราโอเกะ เพือ่ การเรียนรู เปนการกระตนุ และเสริม ความรจู ากการเรียนในเวลาเรียนปกติและยังสามารถบทวนบทเรียนหลังเวลาเรียนกับผปู กครองไดอกี ดวย คาราโอเกะถือเปนนวัตกรรมทีผ่ สมผสานเทคโนโลยี ทีส่ อดคลองกันอยางลงตัวในการทีจ่ ะเขามา ชวยแกปญ หาในดานการเรียนของนักเรียนใหเกิดมีเจตคติทดี่ ตี อ การเรียนรู ทำใหภาพของการเรียนแบบ เกาๆในแงลบคอยๆจางไป เพลงคาราโอเกะเพื่อการเรียนรูจะเปนสื่อเสริมการเรียนการสอนที่ชวยลด ชองวางระหวางผูเรียนและครูผูสอนใหรูสึกวาการเรียนเปนเรื่องสนุก มีการเรียนที่รวมมือกันเพราะมี กิจกรรมบันเทิงเปนแรงกระตุนชวยเสริมการสอน นักเรียนไดเรียนรูอยางสนุก มีปฏิสมั พันธกบั บทเรียนโดยการอานทองจำผานเนือ้ เพลง ทำนอง และภาพประกอบเคลือ่ นไหว และจะชวยดึงดูดความสนใจของผเู รียนตอสือ่ ทีเ่ ปนสิง่ เรา กับกิจกรรมทีส่ นุกและไมนา เบือ่ หนาย เพือ่ เปน การสนับสนุนใหการเรียนใหมีความสุข สนุกกับการเรียนรู ลดความกดดันที่จะสงผลกระทบกับผูเรียน และจะชวยกอใหเกิดการเปลีย่ นทัศนคติทดี่ ตี อ การเรียนรแู ละความคิดสรางสรรครวมไปจนถึงจินตนาการ ในการใฝหาความรู ดังนัน้ ผวู จิ ยั จึงสนใจทีจ่ ะทำการศึกษาเกีย่ วกับบทเรียนเพลงคาราโอเกะเรือ่ งคำควบกล้ำ สำหรับ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 4 เพื่อใหมีสื่อสำหรับเด็กไดเรียนเพิ่มเติมอันจะสงผลตอผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนวิชานี้สูงขึ้นและสามารถชวยแกปญหาของการเรียนของเด็กไดดีขึ้น อีกทั้งแรงบันดาลใจในงานวิจัยครั้งนี้สวนหนึ่งมาจากในวัยเด็ก ตัวผูวิจัยเองนั้นมีความชอบเปน ส ว นตั ว อยู แ ล ว ผู วิ จั ย เคยฟ ง เพลงของสุ ร สี ห อิ ท ธิ กุ ล ในเพลงประกอบภาพยนตร เ รื่ อ งวั ย ระเริ ง ทีช่ อื่ เพลงยุโรป โดยเนือ้ หาของเพลงไดอธิบายรายละเอียดของทวีปยุโรปผานบทเพลงและเพลงของอัสนี วสันต ทีเ่ อาชือ่ ของกรุงเทพมหานคร มาแตงเปนเพลง จำไดวา คุณครู ใหทอ งชือ่ เต็มของกรุงเทพมหานคร ทองเทาไหรๆ จำไมเคยไดแตพอ อัสนี วสันต เอาเพลงกรุงเทพมหานครมารองเปนเพลง ใสจงั หวะ ทำนอง ดนตรี เราเองรองเพลงไดและจำไดขนึ้ ใจจนทุกวันนีย้ งั ไมลมื ตรงนีเ้ อง ทีเ่ ปนแรงบันดาลใจและเมือ่ มีโอกาส จึงไมรีรอ ที่จะทำสื่อการเรียนการสอนที่เกี่ยวกับเพลง พรอมทั้งนำเอานวัตกรรมความทันยุคทันสมัย
192 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
อยางคาราโอเกะเขามาผสมผสานกัน เพื่อใหเกิดความหลากหลายและความนาสนใจยิ่งขึ้นเพื่อใหคุณครู ผสู อนไดนำเอาสือ่ การเรียนการสอนไปใชเสริมตอกิจกรรมการเรียนสอนของนักเรียน และยังสามารถพัฒนา รูปแบบของสือ่ การเรียนการสอนเพลงคาราโอเกะใหเปนรูปธรรมไดอกี ดวย ไมวา จะในโรงเรียนหรือองคกร ทีท่ ำสือ่ การเรียนการสอน ตางๆ
วัตถุประสงคของการวิจยั การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อ 1. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเรื่องคำควบกล้ำ ในกลุมสาระการเรียนรูวิชา ภาษาไทย จากการเรียนโดยใชบทเรียนเพลงคาราโอเกะกับการเรียนการสอนปกติ สำหรับนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปที่ 4 ใหไดไมต่ำกวาเกณฑ 85/85 2. เพื่อศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนที่มีตอการเรียนโดยใชบทเรียนเพลงคาราโอเกะเรื่อง คำควบกล้ำในกลุมสาระการเรียนรูวิชาภาษาไทยสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 4
ขอบเขตของการวิจยั ประชากรที่ใชในการวิจัยครั้งนี้เปนนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 4โรงเรียนเทศบาล ๒ (บาน หาดใหญ) จังหวัดสงขลา ที่กำลังศึกษาอยูในภาคเรียนที่ 1 ปการศึกษา 2550 ทั้งหมด 7 หองเรียน นักเรียนทัง้ หมดจำนวน 340 คน กลมุ ตัวอยางเปนนักเรียนโรงเรียนเทศบาล ๒ (บานหาดใหญ) จังหวัดสงขลา ชัน้ ประถมศึกษา ปที่ 4 ที่กำลังศึกษาอยูในภาคเรียนที่ 1 ปการศึกษา 2550 โดยเลือกจากนักเรียนที่เรียนในกลุมสาระ การเรียนรวู ชิ าภาษาไทย เรือ่ งคำควบกล้ำ ในชัน้ ประถมศึกษาปที่ 4 จำนวน 2 หอง ๆ ละ 48 คน โดยสมุ อยางงาย โดยการทดลองครัง้ นี้ ใชนกั เรียนโรงเรียนเทศบาล ๒ (บานหาดใหญ) จังหวัดสงขลา ชัน้ ประถม ศึกษาปที่ 4/2 เปนกลมุ ทดลองและนักเรียน ชัน้ ประถมศึกษา ปที่ 4/3 เปนกลมุ ควบคุม
วิธดี ำเนินการวิจยั การวิจยั ครัง้ นีม้ วี ตั ถุประสงคเพือ่ เปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการในกลมุ สาระการเรียนรวู ชิ าภาษาไทย เรื่ อ งคำควบกล้ำ ของนั ก เรี ย นชั้ น ประถมศึ ก ษาป ที่ 4 ที่ เ รี ย นโดยใช บ ทเรี ย นเพลงคาราโอเกะกั บ นักเรียนทีเ่ รียนตามปกติ ซึง่ ผวู จิ ยั ไดดำเนินการเก็บรวบรวมขอมูล และนำเสนอผลการวิเคราะหขอ มูลออก เปน 4 ขัน้ ตอน ดังนี้ 1. ผลวิเคราะหการประเมิบทเรียนเพลง คาราโอเกะโดยผวู จิ ยั ไดเชิญผเู ชีย่ วชาญ 6 ทาน ประเมิน สือ่ บทเรียนเพลงคาราโอเกะตามแบบประเมินสือ่ บทเรียนทีผ่ วู จิ ยั สรางขึน้ ไดแบงการประเมินเปน 2 ดาน คือ 1.1 ดานเนื้อหา 1.2 ดานเครื่องมือบทเรียนเพลงคาราโอเกะ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 193
โดยนำผลทีไ่ ดมาวิเคราะหหาคาคะแนน Pretest Postest N เฉลีย่ ซึง่ ไดคา คะแนนเฉลีย่ ทางดานเนือ้ หา 0.98 และ X E1 X E2 คาคะแนนเฉลีย่ ทางดานเครือ่ งมือบทเรียนมีคา 0.98 35 25.60 85.33 26.86 89.52 2. ผลวิเคราะหหาประสิทธิภาพบทเรียน เพลงคาราโอเกะ แสดงผลการวิเคราะหหาประสิทธิภาพของบทเรียนเพลงคาราโอเกะของกลมุ หาประสิทธิภาพจาก คะแนนแบฝกหัด 30 คะแนน นักเรียนสามารถทำได 25.60คิดเฉลีย่ เปนรอยละ 85.33 และจากคะแนน แบบทดสอบหลังเรียนนักเรียนทำได 26.86 คิดเฉลีย่ เปนรอยละ 89.52 สรุปไดวา บทเรียนเพลงคาราโอเกะ มีประสิทธิภาพเทากับ 85.33/89.52 3. วิเคราะหการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่เรียนโดยใชบทเรียนเพลง คาราโอเกะกับนักเรียนที่เรียนตามปกติ t «Õ N X SD t-test sig จากผลการวิเคราะหพบวา คาเฉลีย่ คะแนน ¤ Õ¥z t «Õ ทดสอบหลังเรียนของนักเรียนกลุมทดลองที่เรียน z 48 26.73 1.21 7.911 .023 โดยบทเรียนเพลงคาราโอเกะเรื่องคำควบกล้ำและ t «Õ 48 24.58 1.09 นักเรียนกลุมควบคุมที่เรียนจากการสอนปกติ แตก w w« ตางกันอยางมีนยั สำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 โดยนักเรียนทีเ่ รียนโดยใชบทเรียนเพลงคาราโอเกะเรือ่ งคำ ควบกล้ำ มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงกวากลุมผูเรียนจากการสอนปกติเปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว 4. แบบสอบถามความคิดเห็นของนักเรียน ทีเ่ รียนโดยใชบทเรียนเพลงคาราโอเกะหลังจากทีไ่ ด ใชบทเรียนเพลงคาราโอเกะเรื่องคำควบกล้ำแลวไดทำแบบสอบถามความคิดเห็นเกี่ยวกับสื่อพบวาสื่อ บทเรียนเพลงคาราโอเกะ เรือ่ งคำควบกล้ำ มีคณ ุ ภาพอยใู นเกณฑดี ทีร่ ะดับคะแนนเฉลีย่ 4.23
ผลการวิจยั 1. ไดบทเรียนเพลงคาราโอเกะเรื่องคำควบกล้ำสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 4 ไวใช เรียนแทนผานการทองจำจากตำราเรียน 2. นักเรียนไดเรียนผานบทเรียนเพลงคาราโอเกะอยางมีความสุขและสนุกสนานกับการเรียน 3. บทเรียนเพลงคาราโอเกะชวยใหนักเรียนมีทักษะและพัฒนาการดานการจำบทเรียนเรื่อง คำควบกล้ำสูงขึ้น 4. บทเรียนเพลงคาราโอเกะชวยสรางบรรยากาศการเรียนภายในหองเรียนไมเครงเครียด เพราะ ผูเรียนไดเรียนรูผานบทเพลงและมีกิจกรรมเขาจังหวะเสริม
สรุป อภิปรายผล ขัน้ ตอนการดำเนินการวิจยั ไดแบงการดำเนินการวิจยั ออกเปน 2 สวน คือสวนทีห่ นึง่ ทดลองเครือ่ ง มือเพื่อพัฒนาหาประสิทธิภาพบทเรียนเพลงคาราโอเกะเรื่องคำควบกล้ำ สวนที่สองเพื่อสอบถามความ
194 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
คิดเห็น ของนักเรียนทีม่ ตี อ บทเรียนเพลงคาราโอเกะ เรือ่ งคำควบกล้ำ การพั ฒ นาบทเรี ย นเพลงคาราโอเกะเรื่ อ งคำควบกล้ำ สำหรั บ นั ก เรี ย นชั้ น ประถมศึ ก ษา ปที่ 4 ไดผลการวิจยั ดังนี้ 1. หลังจากการทดลองพบวาผูเรียนที่ใชบทเรียนเพลงคาราโอเกะเรื่องคำควบกล้ำ ผูเรียนมี ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่เรียนโดยใชบทเรียนเพลงคาราโอเกะ เรื่องคำควบกล้ำ โดยมีเกณฑคะแนน เฉลีย่ อยทู ี่ 85.42/89.10 เปนไปตามสมมุตฐิ านทีต่ งั้ ไว ทัง้ นีน้ า จะมีสาเหตุมาจากบทเรียนเพลงคาราโอเกะ เรือ่ งคำควบกล้ำทีผ่ วู จิ ยั สรางขึน้ ไดผา นการประเมินจากผเู ชีย่ วชาญดานเนือ้ หาและดานเครือ่ งมือบทเรียน นอกจากนี้ผูที่เรียนดวยบทเรียนเพลงคาราโอเกะเรื่องคำควบกล้ำ ไมมีความกดดันในการเรียน สามารถ เรียนรูไดตามความสามารถของตนเอง และยังสามารถสนองตอบตอความแตกตางระหวางบุคคลได เปนอยางดี 2. หลังจากที่ไดใหนักเรียนกลุมทดลองไดทดลองใชสื่อบทเรียนเพลงคาราโอเกะ เรื่องคำ ควบกล้ำแลวไดทำแบบสอบถามความคิดเห็นเกี่ยวกับสื่อพบวาสื่อบทเรียนเพลงคาราโอเกะ เรื่องคำ ควบกล้ำ มีคณ ุ ภาพอยใู นเกณฑดี ทีร่ ะดับคะแนนเฉลีย่ 4.23 เพราะนักเรียนสวนใหญมคี วามคิดเห็นวา การนำเอาเนือ้ หาของบทเรียนมาทำเปนสือ่ บทเรียนเพลงคาราโอเกะ นัน้ ชวยทำใหจดจำเนือ้ หาของบทเรียน ได อี ก ทั้ ง ยั ง ทำให เ กิ ด ความเพลิ ด เพลิ น สนุ ก สนานกั บ การเรี ย น และน า จะนำเอาสื่ อ บทเรี ย นเพลง คาราโอเกะไปใชกับการสอนในวิชาอื่นๆไดอีกดวยนอกจากนี้แลวยังสอดคลองกับที่มีผูกลาววาการใช บทเพลง เปนอีกกิจกรรมหนึ่งที่ไดผลดีที่สุดในการอบรมเด็กคือ เนื่องจากเด็กชอบเพลงอยูแลว โดย ธรรมชาติชอบกระโดดโลดเตนไปตามจังหวะเพลง หากเราสามารถจัดเพลงและการเลนประกอบเพลงมา ใหเด็กไดรอ ง ไดเลน เด็กจะเกิดความสนุกได เปลีย่ นอิรยิ าบถ และไดความรู เสียงเพลงจึงมีบทบาทความ สำคัญตอการพัฒนาการของเด็กทัง้ ในดานรางกาย อารมณสงั คม และสติปญ ญาเด็กบางคนชอบกระโดด โลดเตนตามจังหวะเสียงเพลง เปนการพัฒนาแขนขา และการทรงตัวการฟงเพลงแลวกอใหเกิดอารมณ สนุกสนานชื่นบาน เพลงดีๆที่มีความหมายดีๆ ก็มีคุณคาชวยพัฒนาในดานสังคมของเด็ก และที่สำคัญ ก็คอื เสียงเพลงชวยใหการเรียนรภู าษาของเด็กเจริญอยางรวดเร็ว (เบญจา แสงมะลิ, 2511 : 1) เพราะโดยธรรมชาติ เ ด็ ก เป น วั ย ที่ อ ยากรู อ ยากเห็ น สนใจสิ่ ง ใหม ๆ เฉพาะสิ่ ง ที่ อ ยู ต รงหน า ในระยะเวลาไมนานนัก นอกจากนีค้ รูยงั สามารถนำเพลง มาใชใหเกิดประโยชนตอ การสอนได เพลงเปน สื่อประกอบการสอนที่ชวยเสริมพัฒนาการทางภาษากอใหเกิดการเรียนรูฝกการใชความคิด ความจำ การเขาใจความหมายของเนือ้ เพลงและยังชวยแกปญ หาเด็กทีไ่ มกลาแสดงออก ไมคอ ยพูดกับครู อานออก เสียงตะกุกตะกัก ติดอาง ทัง้ ยังชวยเราความสนใจใหเด็กเรียนอยางสนุกสนานไมเบือ่ ดวย โดยเฉพาะเสียง เพลงกับเด็กเล็ก (จิระประภา บุณยนิตย, 2533 : 175)
ขอเสนอแนะ การวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดพบปญหาและอุปสรรคตางๆ ซึ่งผูวิจัยขอเสนอแนะเพื่อเปนประโยชน ตอการคนควาวิจัยในครั้งตอไป เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 195
1. ขอเสนอแนะการพัฒนาบทเรียนเพลงคาราโอเกะ 1.1 ควรใหมกี ารเสริมแรงทีห่ ลากหลายเพือ่ เปนการจูงใจและใหกำลังใจผเู รียน และควรสราง บทเรียนใหนักเรียนไดมีโอกาสโตตอบกับบทเรียนเปนระยะ ไมใชเปนการรองเพลงอยางเดียว 1.2 สามารถใชบทเรียนเพลงคาราโอเกะ แทนการสอนแบบปกติโดยครูไดแตเปนผคู วบคุม ดูแลในการใชวัสดุเครื่องมือตางๆ เนื่องจากผูเรียนไมสามารถใชสื่อเพียงลำพังเพราะอาจเกิดอันตรายได 2. ขอเสนอแนะสำหรับการวิจัยครั้งตอไป 2.1 ในการสรางบทเรียนเพลงคาราโอเกะ ควรใชโปรแกรมที่สามารถรองรับการใชงาน บนอินเตอรเน็ตเพื่อเผยแพรขอมูลใหกวางขวางมากขึ้น 2.2 ควรมีการสรางบทเรียนเพลงคาราโอเกะที่มีเพียงเสียงรองและตัวหนังสือดานลาง โดยไมตองใสภาพประกอบหรือมิวสิกวีดีโอเพื่อเปนการเปรียบเทียบ
เอกสารอางอิง โกวิท ขันธศิร.ิ (2520). กิจกรรมดนตรีสำหรับครู. เอกสารการสอน คณะครุศาสตรจฬุ าลงกรณมหาวิทยาลัย. จิราภรณ เมืองพรวน. (2538). ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและเจตคติตอรายวิชาวรรณคดีมรดกของ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายที่เรียนโดยใชบทเพลงกับไมใชบทเพลง. วิทยานิพนธศึกษา ศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม. ดวงเดือน จิตอารีย. (2546). การใชเพลงเพือ่ พัฒนาการอานออกเสียงคำทีใ่ ชพยัญชนะ ร ล ว ควบกล้ำ ของนักเรียนชาวเขาชั้นประถมศึกษาปที่ 4.วิทยานิพนธศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัย เชียงใหม. แววดี ปญญาเรือง. (2538). การใชเพลงและเกมเพือ่ ฝกอานออกเสียงคำทีใ่ ชพยัญชนะ ร ล ว ควบกล้ำ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 วิทยานิพนธศึกษาศาสตรมหาบัณฑิตมหาวิทยาลัย เชียงใหม. Misui,ToruHosokawa,Shuhei.(1998).Karaoke Around The World Routledge London and New york.
196 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน ดวยเกมกับการสอนปกติวชิ าภาษาอังกฤษ เรือ่ ง School สำหรับนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปที่ 4
A COMPARISON OF LEARNING ACHIEVEMENT BETWEEN COMPUTER ASSISTED INSTRUCTION THROUGH A GAME AND TRADITIONAL INSTRUCTION IN ENGLISH ON THE LESSON ENTITLED “SCHOOL” OF PRATHOMSUKSA 4. ทะเล เทศวิศาล ครุศาสตรมหาบัณฑิต เทคโนโลยีและสือ่ สารการศึกษา
....................................................
บทคัดยอ การวิจยั นีเ้ ปนการวิจยั เชิงทดลองมีจดุ มงุ หมายเพือ่ พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนดวยเกม วิชาภาษาอังกฤษ ชัน้ ประถมศึกษาปที่ 4 เรือ่ ง School ทีเ่ กีย่ วกับ Position ใหมปี ระสิทธิภาพตามเกณฑ ทีก่ ำหนด 85/85 และเปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการเรียนโดยใชบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนดวยเกม กับการสอนปกติ กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ ไดแก นักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 4 โรงเรียน วัดสำโรง จำนวน 27 คน และนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 4 โรงเรียนวัดใหมผดุงเขต จำนวน 66 คน ซึง่ เรียนวิชาภาษาอังกฤษ เรือ่ ง School ปการศึกษา 2548 ภาคเรียนที่ 2 โดยผวู จิ ยั เลือกบทเรียนที่ เกี่ยวกับ Position คำที่แสดงตำแหนงของคำนาม ในแตละเกมประกอบไปดวยเนื้อหาและแบบฝกหัด เมือ่ ผเู รียนเรียนจบทุกบทเรียนแลวนักเรียนกลมุ ตัวอยางทำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียนอีกครัง้ หลังจากนั้นนำคะแนนที่ไดจากการทำแบบฝกหัดและแบบทดสอบมาคำนวณหาประสิทธิภาพบทเรียน คอมพิวเตอรชว ยสอนดวยเกม ตามเกณฑทกี่ ำหนด 85/85 และเปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการเรียนกับ นักเรียนกลุมควบคุมที่เรียนตามปกติ ผลการวิจยั พบวา บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนดวยเกม วิชาภาษาอังกฤษ เรือ่ งSchool ซึง่ เนือ้ หา เกี่ ย วกั บ Position ที่ ผู วิ จั ย สร า งขึ้ น นี้ มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ 85.59/88.24 ซึ่ ง เป น ไปตามเกณฑ ทีก่ ำหนด และผเู รียนทีเ่ รียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอนดวยเกมมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน สูงกวา ผเู รียนทีเ่ รียนจากการเรียนการสอนปกติ แตกตางกันอยางมีนยั สำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับความเชือ่ มัน่ 0.01
Abstract The objectives of this research were to develop computer assisted instruction through a game in English on the lesson entitled “School” of Prathomsuksa 4 to find the efficiency เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 197
according to the set of 85/85 and to compare learning achievement between them. The samples were 27 Prathomsuksa 4 students at Wat Samrong School and 66 Prathomsuksa 4 studens at Wat Maipha-doungket School in the second semester of academic year 2005. This is an experimental research. The contents of the lesson consisted of 8 prepositions and exercises. The achieve-ment test was given to the samples to find the efficiency and learning achievement. The results of the research were as follows: The efficiency of computer assisted instruction through a game in English on the lesson entitled “School” of Prathom-suksa 4 was 85.59/88.24 and the learning achievement of this instruction was higher than that of traditional instruction.
ความเปนมาและความสำคัญของปญหา ปจจุบันการเรียนรูภาษาตางประเทศโดยเฉพาะภาษาอังกฤษเปนสิ่งที่จำเปน เพื่อประโยชนใน การติดตอสือ่ สาร การศึกษา แสวงหาขอมูลเพิม่ เติม และการประกอบอาชีพ อีกทัง้ ทำใหผเู รียนสามารถ เสาะแสวงหาความรอู ยางกวางขวาง สามารถสือ่ สาร ถายทอดวัฒนธรรม และเอกลักษณของประเทศ ไทยไปสสู งั คมโลกไดอยางถูกตอง เหมาะสม มัน่ ใจ การจะเรียนรภู าษาอังกฤษไดดี จำเปนจะตองรู คำศัพท ความหมายของคำ การสะกดคำ ลักษณะ ของคำ การแตงประโยค และการนำไปใช ซึง่ จำเปนจะตองเรียนซ้ำๆ บอยๆ เพือ่ ใหเด็กจำไดแมนยำ แต การเรียนซ้ำๆ บอยๆ นีจ้ ะทำใหเด็กเบือ่ เกมคอมพิวเตอรเปนเกมทีส่ รางความสนุกสนาน เราใจ ไดตอสู ซึ่งเปนสิ่งที่เด็กชอบ เมื่อนำมา ใชในการสอน จะทำใหเด็กไมเบือ่ สนใจ ตัง้ ใจ และอยากเรียนเพิม่ ขึน้ ผวู จิ ยั จึงไดทำการวิจยั เรือ่ งการ เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนดวยเกมกับการสอนปกติวิชา ภาษาอังกฤษ เรือ่ ง School สำหรับนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 4
วัตถุประสงคของการวิจยั 1. เพือ่ พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนดวยเกม วิชาภาษาอังกฤษ ชัน้ ประถมศึกษาปที่ 4 ใหมปี ระสิทธิภาพตามเกณฑทกี่ ำหนด 85/85 2. เปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการเรียนโดยใชบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนดวยเกมกับการสอน ปกติ วิชาภาษาอังกฤษ ชัน้ ประถมศึกษาปที่ 4
198 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
สมมติฐานในการวิจยั ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยการใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนดวยเกม สูงกวาผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนดวยวิธีการสอนปกติ
ขอบเขตของการวิจยั 1. บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนดวยเกมที่ผูวิจัยสรางขึ้นเปนเนื้อหาตามหลักสูตรการศึกษา ขัน้ พืน้ ฐาน พุทธศักราช 2544 สถานศึกษาสามารถนำไปใชในหลักสูตรสถานศึกษาหนวยการเรียน เรือ่ ง School ชัน้ ประถมศึกษาปที่ 4 ทีเ่ กีย่ วกับ Position 2. ระยะเวลาทีใ่ ชในการวิจยั คือ ในภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2548
วิธกี ารดำเนินการวิจยั ประชากร ประชากรที่ใชในการวิจัย คือ นักเรียนโรงเรียนวัดสำโรง และนักเรียนโรงเรียนวัดใหมผดุงเขต อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี สำนักงานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษานนทบุรี เขต 1 การพัฒนาและหาประสิทธิภาพคอม- พิวเตอรชว ยสอน กลมุ ตัวอยางเปนนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 4 ซึง่ กำลังศึกษาในภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2548 โรงเรียนวัดสำโรง จำนวน 27 คน และนักเรียนในชัน้ ประถมศึกษาปที่ 4 ปการศึกษา 2548 โรงเรียน วัดใหมผดุงเขต จำนวน 66 คน แบงออกเปน กลมุ ตัวอยางรายบุคคล เปนนักเรียนโรงเรียน วัดสำโรง จำนวน 3 คน ซึง่ เลือกแบบเจาะจงจาก 27 คน มีผลการเรียนระดับเกง ปานกลาง และออน อยางละ 1 คน โดยในการใชกลุมตัวอยางจะ ไมใชคนเดิมในการทดสอบแตละครั้ง กลุมตัวอยางกลุมเล็ก เปนนักเรียนโรงเรียนวัดสำโรง จำนวน 7 คน ซึ่งเลือกแบบเจาะจงจาก 27 คน มีผลการเรียนระดับเกง และออน อยางละ 2 คน ปานกลาง 3 คน โดยในการใชกลมุ ตัวอยาง จะไมใชคนเดิมในการทดสอบแตละครั้ง กลมุ ตัวอยางกลมุ ใหญ เปนนักเรียนในชัน้ ประถมศึกษาปที่ 4 ปการศึกษา2548 โรงเรียนวัดสำโรง ที่เหลือ จำนวน 17 คน ซึ่งเลือกแบบเจาะจงจาก 27 คน โดยในการใชกลุมตัวอยางจะไมใชคนเดิม ในการทดสอบแตละครั้ง การเปรียบเทียบการสอนโดยใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนกับการสอนปกติ กลุมทดลอง เปนนักเรียนในชั้นประถมศึกษาปที่ 4 หอง 1 ปการศึกษา 2548 โรงเรียน วัดใหมผดุงเขต จำนวน 33 คน กลมุ ควบคุม เปนนักเรียนในชัน้ ประถมศึกษาปที่ 4 หอง 2 ปการศึกษา 2548 โรงเรียนวัดใหม ผดุงเขต จำนวน 33 คน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 199
ตัวแปรที่ศึกษา ตัวแปรอิสระ ไดแก การเรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนภาษาอังกฤษดวยเกม เรือ่ ง School ทีเ่ กีย่ วกับการใช Position และการเรียนจากการสอนของครูตามปกติในเนือ้ หาเดียวกัน ตัวแปรตาม ไดแก ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนวิชาภาษาอังกฤษ เรือ่ ง School ทีเ่ กีย่ วกับ Position เครื่องมือที่ใชในการวิจัย 1. บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนวิชาภาษาอังกฤษดวยเกม เรือ่ ง School ทีเ่ กีย่ วกับ Position พรอมแบบฝกหัดในบทเรียนที่ผูวิจัยพัฒนาขึ้น 2. แบบแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียนซึง่ เมือ่ นำมาวัดกอนการเรียนเรียกวาแบบทดสอบ กอนเรียนและเมื่อนำมาวัดหลังจบการเรียนเรียกวาแบบทดสอบหลังเรียน 3. แบบประเมินคุณภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน โดยผูเชี่ยวชาญ 4. แบบประเมินความสอดคลองระหวางวัตถุประสงคเชิงพฤติกรรมกับขอสอบ (IOC) 5. เครื่องคอมพิวเตอร การเก็บรวบรวมขอมูล 1. ขอหนังสือแนะนำตัว และรับรองการศึกษาคนควา จากบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏ จันทรเกษม เพื่อนำไปใชในการจัดเก็บรวบรวมขอมูล 2. นำหนังสือไปขออนุญาตผูอำนวยการสถานศึกษาโรงเรียนวัดใหมผดุงเขต และผูอำนวยการ สถานศึกษาโรงเรียนวัดสำโรงเพื่อขออนุญาตดำเนินการวิจัย และเก็บรวบรวมขอมูล 3. ทำความเขาใจกับครูผสู อนภาษาอังกฤษ ชัน้ ประถมศึกษาปที่ 4 กำหนดเวลาในเรือ่ งของการ สอน ดำเนินการเก็บรวบรวมขอมูล 4. สรางและพัฒนาเครื่องมือที่ใชในการวิจัยแลว นำไปทดลองใชกับกลุมตัวอยาง 3 กลุม ที่โรงเรียนวัดสำโรง เพื่อปรับปรุงแกไขและหาประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน 5. นำบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนทีม่ ปี ระสิทธิภาพ ไปทำการทดลองใชกบั กลมุ ทดลองซึง่ เปน นักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 4 หอง 1 จำนวน 33 คน ของโรงเรียนวัดใหมผดุงเขต 6. นำคะแนนทีไ่ ดจากการทำแบบทดสอบหลังการใชบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนดวยเกมของ กลุมทดลองมาเปรียบเทียบกับคะแนนจากการทำแบบทดสอบหลังการเรียนดวยวิธีสอนปกติของกลุม ควบคุม เพือ่ หาคาทางสถิตติ อ ไป
ผลการวิจยั 1. บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนที่ผูวิจัยพัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพเทากับ 85.59 / 88.24 ซึง่ เปนไปตามเกณฑทกี่ ำหนด คือ 85/85 2. คาเฉลี่ยคะแนนทดสอบหลังเรียนของนักเรียนกลุมทดลองที่เรียนโดยบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอนดวยเกม และกลุมควบคุมที่เรียนจากการสอนปกติ แตกตางกันอยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่
200 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ระดับ .01 โดยนักเรียนทีเ่ รียนโดยใชบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนดวยเกมมีผลสัมฤทธิท์ างการเรียนสูง กวากลุมผูเรียนจากการสอนปกติ
สรุปผลการวิจยั และขอเสนอแนะ 1. จากการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนดวยเกม วิชาภาษาอังกฤษ เรือ่ ง School และ นำไปทดลองใชเพือ่ หาประสิทธิภาพ ผลการวิจยั พบวา บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนดวยเกมมีประสิทธิภาพ 85.59/88.24 ซึ่งเปนไปตามเกณฑที่กำหนด (85/85) เปนผลมาจากบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนดวย เกมทีส่ รางขึน้ ไดผา นการประเมินความสมบูรณของเนือ้ หาจากผเู ชีย่ วชาญดานเนือ้ หา และผานการประเมิน ประสิทธิภาพในการใชงานจากผเู ชีย่ วชาญดานมัลติมเี ดีย นอกจากนัน้ บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนดวย เกมยังไดพัฒนาขึ้นตามขั้นตอนการสรางบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนอยางเปนระบบ มีการนำไป ทดลองใชกบั นักเรียนทัง้ ในกลมุ เกง ปานกลาง และออน มีทงั้ เพศหญิง และชาย ตามหลักการการประเมิน และแกไขบทเรียนของ ไพรส (Price, Lisa Marie Lei mar 1993 : 60) จำนวน 3 ครัง้ เมือ่ นำคะแนน ทีไ่ ดรบั จากการทำแบบฝกหัดของนักเรียนเปรียบเทียบกับคะแนนจากการทำแบบทดสอบหลังเรียน พบวา คาของคะแนน เทากับ 85.59/88.24 และไดนำผลจากการสังเกตมาปรับปรุงบทเรียนอยางสม่ำเสมอ ซึง่ เมือ่ สอบถามความคิดเห็นของนักเรียนทีไ่ ดทดลองใช นักเรียนเห็นวา บทเรียนมีเนือ้ หานาสนใจ เขาใจงาย มีความตอเนือ่ ง สีสนั เดนชัด เสียงบรรยายชัดเจน สนุกสนาน ระยะเวลาในการเรียนเหมาะสม นักเรียน พอใจ 2. จากการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังการทดลอง พบวาผูเรียนที่ใชบทเรียน คอมพิวเตอรชว ยสอนดวยเกม มีผลสัมฤทธิท์ างการเรียน สูงกวาผเู รียนทีเ่ รียนจากการสอนปกติ อยางมี นัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 เปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ทั้งนี้เนื่องจากนักเรียนที่เรียนดวยบทเรียน คอมพิวเตอรชว ยสอนดวยเกม ไมมคี วามกดดันในการเรียน สามารถเรียนรไู ดตามความสามารถของตนเอง มีอสิ ระในการเรียน สามารถเรียน หรือทำแบบฝกหัดซ้ำไดตามทีต่ วั เองตองการ จึงสามารถสนองตอบตอ ความแตกตางระหวางบุคคลไดเปนอยางดี บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนดวยเกม เปนสื่อการเรียนที่ ใหการเสริมแรงไดอยางรวดเร็ว ผเู รียนสนุกสนาน เกิดการแขงขันกับตนเอง ใหผลยอนกลับทันที ในลักษณะ ของภาพ และเสียง รวมทัง้ สามารถกลับไปเรียนรไู ดอกี หากยังไมเขาใจ ซึง่ ชวยใหการเรียนรมู ปี ระสิทธิภาพดี
ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะทั่วไป 1.1 บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนเปนสือ่ การสอนทีม่ ที งั้ ภาพ เสียง เนือ้ หา และแบบทดสอบ ซึง่ การออกแบบจะตองสรางใหเกิดความสนุกสนาน นาสนใจ เขาใจงาย ซึง่ สิง่ ตาง ๆ ทีก่ ลาวมาจำเปน อยางยิ่ง ที่ตองมีบุคลากรผูเชี่ยวชาญแตละสาขา รวมมือกันเพื่อพัฒนาใหคอมพิวเตอรชวยสอนมี ประสิทธิภาพ หากผูที่จะวิจัยตองการทำเพียงคนเดียวก็ควรที่จะศึกษารายละเอียดดานตาง ๆ ของ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 201
คอมพิวเตอร และการใชเครือ่ งคอมพิวเตอร ใหพอเพียง สมบูรณ ประณีต และลึกซึง้ เพือ่ ประโยชนใน การพัฒนางานอยางไดผล 1.2 ควรมีการศึกษาสภาพการใชคอมพิวเตอร ใหมกี ารใชงานอยางพอเพียงเนือ่ งจากงานวิจยั ที่เกี่ยวของกับเครื่องคอมพิวเตอรมีมากขึ้น 1.3 บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนประเภทเกม เปนสือ่ ทีต่ า งจากบทเรียนคอมพิวเตอรชว ย สอนทัว่ ไป ตรงทีส่ ามารถสรางความรสู กึ มงุ มัน่ จริงจัง คิดเอาชนะคตู อ สู ผเู รียนจึงตองพยายามศึกษา สังเกต คนหาความรูเพื่อใหประสบความสำเร็จ และแมวาจะมุงสูชัยชนะ ผสู อนก็ไดสอดแทรกคุณธรรม จริยธรรมในการเปนผูพิทักษ ผูมีคุณธรรมใหกับนักเรียน 2. ขอเสนอแนะการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน 2.1 เรื่องรูปแบบตัวอักษร (Fonts) ตัวอักษรทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษมีสวนชวย อยางมากในการทำใหนกั เรียนทีใ่ ชเครือ่ งมือบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนมีความเขาใจในบทเรียนมากยิง่ ขึน้ รวมทัง้ รูปแบบของตัวอักษรยังสามารถแสดงความรสู กึ บงบอกถึงอารมณของตัวละคร ณ ขณะนัน้ ไดเปนอยางดี ผูวิจัยไดทดลองใชตัวอักษรหลากหลายรูปแบบแลวพบวาในโปรแกรมหลักที่สรางบทเรียน คอมพิวเตอรชวยสอนคือโปรแกรม Macromedia Flash 8 มีความสามารถในการใชรูปแบบตัวอักษร ที่หลากหลายเหมาะสมในการนำไปใชทำสื่อบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนเปนอยางยิ่ง 2.2 เรื่ อ งคุ ณ ภาพเสี ย ง เป น ป ญ หาอย า งยิ่ ง สำหรั บ ผู วิ จั ย เนื่ อ งจากขาดห อ งบั น ทึ ก เสียงและไมโครโฟนทีม่ คี ณ ุ ภาพดี ทำใหระดับเสียงไมเทากัน มีเสียงอืน่ แทรกซอน ขาดความชัดเจน ซึ่งผู วิจยั ไดแกไขโดยการอัดเสียงซ้ำ และหากมีโปรแกรม Sound Forge 7.0 เสริมก็จะสามารถปรับแตงเสียง ใหมีคุณภาพดีเทากันทุกไฟล และสามารถตัดเสียงรบกวนได 2.3 เรื่องภาพเคลื่อนไหว (Animation) ควรกำหนดขนาดที่จะใชจริงในพื้นที่ใหไดสัดสวน ทีเ่ หมาะสมกอน เมือ่ นำไปใชงานจะทำใหมคี วามสมดุล และเหมาะสมกับงานมากทีส่ ดุ 3. ขอเสนอแนะสำหรับการวิจัยครั้งตอไป 3.1 ควรมีการศึกษาหาคาประสิทธิผลการเรียนรขู องบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนดวยเกม วิชาภาษาอังกฤษ 3.2 ควรมีการศึกษาหาคาความพึงพอใจของนักเรียนตอบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน ดวยเกม วิชาภาษาอังกฤษ 3.3 ควรศึกษาการนำไปใชเปนสื่อเพื่อการเรียนรูบนอินเตอรเน็ต 3.4 ควรมีการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนดวยเกม เรือ่ ง School ใหครบทุกเนือ้ หายอย
202 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
เอกสารอางอิง กิดานันท มะลิทอง. (2543) เทคโนโลยีการศึกษาและนวัตกรรม. พิมพครัง้ ที่ 2. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ มหาวิทยาลัย ชูศรี วงศรตั นะ. (2537). เทคนิคการใชสถิตเิ พือ่ การวิจยั . พิมพครัง้ ที่ 6. กรุงเทพฯ : ศูนยหนังสือจุฬา ลงกรณมหาวิทยาลัย. ณัฐรียา นวลแบน,ศิริชัย ยิ่งสัมพันธเจริญ (2541). บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนภาษาอังกฤษ ด ว ยนิ ท าน. กรุงเทพฯ : คณะครุศาสตรอุตสาหกรรม, สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลา พระนครเหนือ. ถนอมพร (ตันพิพฒ ั น) เลาหจรัสแสง. (2541). คอมพิวเตอรชว ยสอน. กรุงเทพฯ : โรงพิมพจฬุ าลงกรณ มหาวิทยาลัย. นลินี ณ นคร.(2548). เอกสารชุดฝกอบรมการเรียนรูการทำวิจัยดวยตนเอง. นนทบุรี : โรงพิมพ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. ประนอม สุรัสวดี. (2539). กิจกรรมและสือ่ การสอนวิชาภาษาอังกฤษระดับประถมศึกษา (พิมพครั้ง ที่ 2). กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. ปติมนัส บันลือ. (2544). การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรมลั ติมเี ดีย โดยการใชการตนู ดำเนินเรือ่ ง วิชาภาษาอังกฤษ “English is fun” สำหรับนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 3. วิทยานิพนธ ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร. พรเทพ เมืองแมน. (2544). การออกแบบและพัฒนา CAI Multimedia ดวย Authorware 4.0. กรุงเทพฯ : ซีเอ็ดยูเคชัน่ . พรเพ็ญ ฤทธิลนั . (2546). การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน โดยใชการตนู นำเรือ่ ง กลมุ สาระ การเรียนรูภาษาตางประเทศ (ภาษาอังกฤษ) สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 4 การวิจยั จากคณะกรรมการวิจยั การศึกษา การศาสนา และการวัฒนธรรมของกระทรวงศึกษาธิการ. พูลศรี เวศยอุฬาร (2544). ผลการเรียนผานเครือขายอินเทอรเน็ตของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา ปที่ 4 หนา 133 - 137 : กรุงเทพฯ : วารสารเทคโนโลยีสอื่ สารการศึกษา ปที่ 8 ฉบับที่ 1 ประจำ ปการศึกษา 2544. ไพโรจน เบาใจ. (2547). การวิจยั และพัฒนาสือ่ การสอน. วารสารเทคโนโลยีสอื่ สารการศึกษา, 11(1) : 45 – 50. รายงานการสัมมนา. (2547). “คอมพิวเตอรชวยสอน” ใน นักศึกษาปริญญาโทสาขาเทคโนโลยีและ สื่อสารการศึกษา. รายงานการสัมมนา. 23 - 38 กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยราชภัฏ จันทรเกษม. ลักษณาพร โรจนพิทักษกุล. (2540) การพัฒนาและหาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน ระบบมัลติมิเดีย วิชาเทคโนโลยีการศึกษา วิทยานิพนธครุศาสตร อุตสาหกรรมมหาบัณฑิต ภาควิชาครุศาสตรเทคโนโลยี บัณฑิตวิทยาลัย สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ. เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 203
ลัดดาวัลย เพชรโรจนและอัจฉรา ชำนิประศาสน.(2545) ระเบียบวิธกี ารวิจยั . กรุงเทพฯ: บริษทั พิมพ ดีการพิมพ จำกัด. ลวน สายยศ, และ อังคณา สายยศ. (2539) หลักการวิจยั ทางการศึกษา. กรุงเทพฯ : บริษทั ศึกษาพร จำกัด. วีระ ไทยพานิช. 2529. 57 วิธีการสอน.กรุงเทพมหานคร : ภาควิชาเทคโนโลยีทางการศึกษา คณะ ศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร. ศึกษาธิการ, กระทรวง.(2546) หลักสูตรการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน 2544. ___________ (2546) การจัดสาระการเรียนรูกลุมสาระการเรียนรูภาษาตางประเทศ. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ ร.ส.พ. สุกรี รอดโพธิ์ทอง. (2532). บทบาทคอมพิวเตอรตอการเรียนการสอน. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ มหาวิทยาลัย. เสาวนีย สิกขาบัณฑิต. เทคโนโลยีทางการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพสถาบันเทคโนโลยี พระจอมเกลา พระนครเหนือ, 2528. Caldwell, Glyde Gene. (1980) An Investigation of a Direct Functional Study Skill Technique on Seventh - Grade Social Studies Classes. Dissertation Abstracts International 41 (3): 1001 – A Clark, Denny L., Sr. (2005) The Effects of Using Computer Assisted Instruction to Assist High School Geometry Students to Achieve Higher Levels of Success on the Florida Competency Achievement Test (FCAT) Dissertation Abstracts International –A65/12,P. 4499, Jun 2005 Dick and Carey. (1993) The Rise and Fall of Revenue Farming Business elites and the Emergence of the Modern State in Southeast Asia. London: The Macmillan Press James, C. Jen R. (1989). The Effect of Computer Assisted international on Enhancing Vocabulary Performance in First Term on Second Grade Student. Dissertation Abstracts International – A. 50 (5), 1200. Kemp, J.E. (1985). Planning and Producing Instructional Media. 5 Th. Ed. New York: Harper & Row Publisher. Price, Lisa Marie Lei mar. (1993) Women’s Wild Plant Food Entitlement in Thailand’s Agricultural northeast. Thesis (Ph.D.): University of Oregon Rosales, John Stephen (2005) The Effects of Computer Assisted Instruction on the Mathematics Achievement of Ninth-Grade High School Students in the Lower Rio Grande Valley. Dissertation Abstracts International –A 66/07, P. 2482, Jan 2006 Ward, K. R. (1987). A Comparison of Computer Assisted and Training Drill and Practice on Elementary Student Vocabulary Knowledge and Attitude Toward Reading Instruction. Dissertation Abstracts International – A. 47 (6), 1977.
204 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
การศึกษาพฤติกรรมการยอมรับนวัตกรรมการเรียนการสอน ผานสือ่ อิเล็กทรอนิกส (e-learning) ของอาจารยผสู อน ในระดับมัธยมศึกษาในโรงเรียนรัตนโกสินทรสมโภชบางเขน นฤมล ทองปลิว คุรุศาสตรมหาบัญฑิต เทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา
....................................................
บทคัดยอ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค เพื่อศึกษาพฤติกรรมการยอมรับนวัตกรรมการเรียนการสอน ผานสื่ออิเล็กทรอนิกส (e-learning) ของอาจารยผูสอนในระดับมัธยมศึกษาในโรงเรียนรัตนโกสินทร สมโภชบางเขน และเปรียบเทียบพฤติกรรมการยอมรับนวัตกรรมการเรียนการสอนผานสือ่ อิเล็กทรอนิกส (e-learning) จำแนกตาม เพศ อายุ วุฒทิ างการศึกษา และสถานภาพสมรส ประชากรทีใ่ ชในการศึกษา ครั้งนี้ไดแก อาจารยผูสอนในระดับมัธยมศึกษาในโรงเรียนรัตนโกสินทรสมโภชบางเขน ที่ทำการสอนอยู ในป 2549 จำนวน 107 คน ผวู จิ ยั ไดทำการสมุ ตัวอยางแบบแบง ชัน้ ภูมิ (Stratifed Random Sampling) และเทียบสัดสัดสวนในแตละชั้นปของอาจารยชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1-6 ไดกลุมตัวอยาง จำนวน 60 คน เครือ่ งมือทีใ่ ชในการศึกษาครัง้ นี้ ไดแก แบบสอบถามวัดพฤติกรรมการยอมรับนวัตกรรมการเรียนการสอน ผานสือ่ อิเล็กทรอนิกส (e-learning) ของอาจารยผสู อนชนิดมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) และ มีคาความเชื่อมั่น .90 ผูวิจัยไดสงแบบสอบถามไปยังกลุมตัวอยางดวยตนเอง ไดรับแบบสอบถามคืนมา จำนวน 60 ฉบับ คิดเปนรอยละ 100 และนำแบบสอบถามทีไ่ ดนำมาวิเคราะหขอ มูลโดยใชโปรแกรมคำนวณ ทางสถิติ เพือ่ ทำการคำนวณหาคาความถี่ คารอยละ คาเฉลีย่ และสวนเบีย่ งเบนมาตรฐาน ทดสอบความ แตกตางของคาเฉลี่ยระหวางกลุมตัวอยาง 2 กลุมที่เปนอิสระกัน ดวยการทดสอบแบบที (t-test independent) ทดสอบความแตกตางของคาเฉลีย่ ระหวางกลมุ ตัวอยางมากกวา 2 กลมุ ทีเ่ ปนอิสระกัน ดวยการทดสอบคาเอฟ (F-test) และกรณีมคี วามแตกตางกัน หาคาแตกตางรายคดู ว ยวิธกี ารของเซฟเฟ (Scheffe) ผลการวิจยั พบวาอาจารยผสู อนในระดับมัธยมศึกษาในโรงเรียนรัตนโกสินทรสมโภชบางเขน มี อยใู นระดับมาก และมีพฤติกรรมการยอมรับนวัตกรรมการเรียนการสอนผานสือ่ อิเล็กทรอนิกส (e-learning) ไมแตกตางกันอยางมีนยั สำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .05 เมือ่ จำแนกตาม เพศ อายุ วุฒทิ างการศึกษา และ สถานภาพสมรส
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 213
Abstract The purposes of this study for to A Study of Teacher’s Innovation Acceptance Behavior to Study through e-learning of the Teacher who Teach in Matthayomsuksa of Rattanakosinsompoch Bangkhen School and to compare the acceptance behavior to study through e-learning in term of sex, age, highest qualification and marital status. The population in this study consists of 107 teacher in the teacher who teach in Matthayomsuksa of Rattanakosinsompoch Bangkhen School in 2006. The researcher used stratified random sampling according to compare the student in each level of Matthayomsuksa that divided equal. The 60 sample teacher are used in this study. The tool for this study is questionnaires on the acceptance behavior to study through e-learning. The rating scale and the reliability is 0.90 The researcher passes out the questionnaires by myself. All 60 questionnaires are returned (100%) and all questionnaires are analyzed by using the frequency, percentage, means, standard deviation, t-test independent and check the distinction of means of the sample teacher that there are more than 2 groups with the F-Test and if they have a lot of the distinction should find the distinction in a couple with the Method Scheffe The result of this study reveals that teachers in Matthayomsuksa of Rattanakosinsompoch Bangkhen School have acceptance behavior to study through elearning in the strong agreement for most and have the acceptance behavior to study through e-learning were not significantly different at the 0.05 level in term of sex, age, highest qualification and marital status.
บทนำ (ความสำคัญของปญหา) คอมพิวเตอรมลั ติมเี ดีย (Computer Multimedia) เปนสือ่ ทีส่ ามารถนำมาใชสอนรายบุคคล ไดเปนอยางดีเพราะเปนสือ่ ทีส่ ามารถนำเสนอหลายรูปแบบ เชนตัวอักษร ขอความ ภาพนิง่ ภาพเคลือ่ น ไหว ภาพวีดทิ ศั น เสียงดนตรีประกอบ เพือ่ สรางบรรยากาศสมจริง และนาสนใจ เสียงบรรยายประกอบ ดวยการนำเสนอเนือ้ หา นอกจากนีค้ อมพิวเตอรมลั ติมเี ดีย ยังใชในการทบทวน การทำแบบฝกหัด และ การวัดผลการเรียน มีการโตตอบกันระหวางนักเรียนกับคอมพิวเตอร ซึ่งเปนการเรียนแบบปฏิสัมพันธ ผู เ รี ย นสามารถศึ ก ษาได ต ามความสามารถ และพื้ น ฐานความรู ข องแต ล ะบุ ค คลซึ่ ง เป น การนำเอา คอมพิวเตอรมาใชเปนสือ่ ในการเรียนการสอน โดยเนือ้ หาวิชา แบบฝกหัด และการทดสอบจะถูกพัฒนา ขึ้น ในรูปของโปรแกรมคอมพิวเตอร ผูเรียนจะเรียนจากคอมพิวเตอร ตลอดจนถามคำถามรับคำตอบ จากผูเรียน ตรวจคำตอบแสดงผลการเรียนในรูปของขอมูลยอนกลับ (Feedback) ใหแกผูเรียนไดทันที ช ว ยให นั ก เรี ย นคงไว ซึ่ ง พฤติ ก รรมการเรี ย นได น าน นอกจากนั้ น การเรี ย นด ว ยตั ว เองจากบทเรี ย น
214 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
คอมพิวเตอรมัลติมีเดีย ยังเปนการสรางลักษณะที่ดีใหเกิดแกนักเรียน ในเรื่องการรูจักรับผิดชอบ ในตัวเอง เพราะการเรียนรไู มเปนการบังคับแตเปนการเสริมแรงอยางเหมาะสม (ยืน ภวู รวรรณ. 2529 : 1-11 ; ทักษิณา สวนานนท.2530:207 ; นิพนธ ศุขปรีด.ี 2531:41-42 ; ขนิษฐา ชานนท2532 : 8) เนือ่ ง จากปจจุบันเปนยุคแหงเทคโนโลยีสารสนเทศเครือขายอินเทอรเน็ตกลายเปนระบบสื่อสารที่สำคัญ และไดรับความนิยมอยางมากสามารถสงขอมูลไดทุกรูปแบบไดแกขอความตัวหนังสือ รูปภาพ หรือ กราฟฟก ภาพเคลือ่ นไหว หรือภาพวีดทิ ศั นและเสียง (สมนึก ศีรโี ตและคณะ 2539 :1-4) การประยุกต ใชเครือขายอินเทอรเน็ตเขารวมพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรมัลติมีเดียยังชวยลด ขอจำกัดในดานการ นำบทเรียนคอมพิวเตอรเผยแพรออกใชเพราะความกาวหนาทางเครือขายอินเทอรเน็ตจะทำใหขอจำกัด ของซอฟตแวรที่บรรจุในซีดีรอมตางๆ นอยลงซึ่งจะทำใหอินเตอรเน็ต มีศักยภาพมากขึ้นในอนาคต (พรพิมล เลิศวิชา 2544 :27-33) และชวยเพิม่ ประสิทธิภาพการเรียนการสอนสามารถปรับปรุงรูปแบบ กระบวนการสอนจากผูสอนเปนศูนยกลางมาเปนผูเรียนเปนศูนยกลาง (บุปผชาติ ทัฬหิกรณ. 2539 : 23-27) จากงานวิจยั ของพูลศรี เวศยอฬุ าร (2543 อางถึงใน จิรา วงเลขา 2541 : 124) ไดศกึ ษาผล การเรียนผานเครือขายอินเทอรเน็ต ซึ่งใหผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงกวาการเรียนปกติ อีกทั้งผูเรียน มีเจตคติตอการเรียนผานเครือขายอินเทอรเน็ตเปนไปในทางบวก นอกจากนั้นอนุรุทธิ์ สติมั่น (2542 : 147) ไดพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรมัลติมีเดียทางอินเทอรเน็ต พบวามีประสิทธิภาพ 90.66/91.50 เกรียงศักดิ์ เจริญวงศศกั ดิ์ ไดใหความหมาย การเรียนรผู า นสือ่ อิเล็กทรอนิกส หรืออีเลินนิง่ (e-learning) หมายถึง การเรียนรูฐานเทคโนโลยี (technology-based learning) ซึ่งครอบคลุมวิธีการเรียนรูหลาก รูปแบบ อาทิ การเรียนรบู นคอมพิวเตอร (computer-based learning) การเรียนรบู นเว็บ (web-based learning) หองเรียนเสมือนจริง (classrooms) และความรวมมือดิจิตอล (digital collaboration) ผูเรียนสามารถเรียนรูสื่ออิเล็กทรอนิกส ประเภท อินเทอรเน็ต (internet) อินทราเน็ต (intranet) เอ็กซทราเน็ต (extranet) การถายทอดผานดาวเทียม( satellite broadcast) แถบบันทึกเสียง วีดทิ ศั น (audio/video tape)โทรทัศนทสี่ ามารถตอบโตได (interactive TV) และ ซีดี รอม (CD-ROM) การเรียนการสอนผานสือ่ อิเล็กทรอนิกส (e-learning) คือ การเรียนในลักษณะใดก็ได ซึ่งใช การถายทอดเนื้อหาผานทางอุปกรณอิเล็กทรอนิกส ไมวาจะเปนคอมพิวเตอรเครือขายอินเทอรเน็ต อินทราเน็ต เอ็กซ-ทราเน็ต หรือสัญญาณโทรทัศน สัญญาณดาวเทียม ความจำเปนสำหรับ การเรียนการสอนผานสื่ออิเล็กทรอนิกส เปนเรื่องจำเปนโอกาสสำหรับ สังคมที่ตองมีการพัฒนากำลังคนและใหการศึกษาที่กาวหนาและตลอดเวลา อยางที่เรียกวา (Learning Society) หรือสังคมแหงการเรียนรู สังคมใดไมไดเตรียมคนของสังคมหรือประเทศใหพรอมที่จะปรับตัว และเรียนรเู ขาสโู ลกยุคขอมูลขาวสาร ก็จะทำใหระบบสังคมนัน้ ๆมีความออนแอ ไมสามารถแขงขันในสังคม โลกทีต่ อ งเปดมากขึน้ และในการแขงขันกันสรางความเขมแข็งจึงตองมีการเรียนรอู ยางจริงจัง ตอเนือ่ ง และอยางมีคณ ุ ภาพนี้ จึงทำใหมคี วามจำเปนตองใชทางเลือกเพือ่ การศึกษาใหมๆ ทีใ่ ชเทคโนโลยีสารสนเทศ เขามาเสริม เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 215
ความจำเปน 8 ประการสคู วามสำเร็จของการเรียนการสอนผานสือ่ อิเล็กทรอนิกส (e-learning) ประกอบ คุปรัตน (2547 : 26) ไดเสนอแนวทางสูความสำเร็จการเรียนการสอนผานสื่ออิเล็กทรอนิกส (e-learning) อยางสมบูรณ ทีจ่ ะมีองคประกอบ 8 ประการดังตอไปนี้ 1. ความพรอมทางดานเครือขาย 2. การมีศนู ย สนับสนุนการเรียนแบบออนไลนรองรับ 3. ความพรอมที่จะมีชุดการเรียนการสอนรองรับ 4. ความพรอมที่จะมีระบบหองเรียนเสมือนรองรับ 5. ความพรอมดานครูอาจารยและบุคลากรสนับสนุน 6. การเตรียมความพรอมใหกับผูเรียน 7. การใหหลักประกันดานคุณภาพ 8. ความมุงมั่นที่จะดำเนินการใหไดอยางมีประสิทธิภาพ การเรี ย นการสอนสื่ อ อิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส เป น ทางเลื อ กใหม ข องการนำเทคโนโลยี ม าใช เ พื่ อ พัฒนาระบบการศึกษา การเรียนการสอนผานสื่ออิเล็กทรอนิกส จึงไดรับการกลาวถึงอยางกวางขวาง ในวงการการศึกษาไทย ในปจจุบนั รับบาลไดมกี ารกำหนดไวอยางชัดเจนในหลักเกณฑการดำเนินการจัดหาคอมพิวเตอร มาใช เ พื่ อ การเรี ย นการสอนในหน ว ยงาน และสถาบั น การศึ ก ษาของรั ฐ ซึ่ ง ป ญ หาหนึ่ ง ของการ นำคอมพิวเตอรมาใชเพื่อการศึกษา คือการที่ครูสวนใหญไมไดใชประโยชนอยางเต็มที่จากคอมพิวเตอร ที่มีอยูในโรงเรียน ทั้งนี้ดวยเหตุผลสวนใหญไมไดรับการอบรมที่เหมาะสม พรอมทั้งขาดความรู ความ เขาใจพืน้ ฐานทีเ่ กีย่ วกับการใชคอมพิวเตอรทางการศึกษา(ถนอมพร ตันพิพฒ ั น 2540 : 9) โรงเรียนรัตนโกสินทรสมโภชบางเขน เปนโรงเรียนตนแบบโครงการโรงเรียนในฝนและ โรงเรียนไดมงุ เนนพัฒนาการเรียนการสอนทีท่ นั สมัย การเรียนการสอนผานสือ่ อิเล็กทรอนิกส (e-learning) เปนนวัตกรรมใหมที่เริ่มมีการใชในการเรียนการสอน ผูสอนตองมีทักษะในการใชคอมพิวเตอรและ มีทักษะในการสรางบทเรียนและสื่อการสอนไดและตองไดรับรับการพัฒนาอยางเหมาะสมไดมาตรฐาน แตครูผสู อนในแตละคนมีสถานภาพทีแ่ ตกตางกันและมีวชิ าทีส่ อนแตกตางกันออกไป ความสำเร็จในการ ใชการเรียนการสอนผานสื่ออิเล็กทรอนิกส (e-learning) นี้มีปจจัยที่เกี่ยวของจำนวนมากแตสิ่งที่สำคัญ ทีส่ ดุ นัน้ คืออาจารยผสู อนซึง่ จะเปนผใู ชการเรียนการสอนผานสือ่ อิเล็กทรอนิกส (e-learning ) หากผสู อน ไมใหการยอมรับและไมเห็นความสำคัญ การพัฒนาการเรียนผานสือ่ อิเล็กทรอนิกส ก็จะไมประสบผล ดังนั้นผูวิจัยจึงเห็นวาการใชการเรียนการสอนผานสื่ออิเล็กทรอนิกส (e-learning) ใหเกิด ประสิทธิภาพกับการศึกษาไทยนั้น สวนหนึ่งจะเกิดมาจากผูสอนที่จะการยอมรับนวัตกรรมการเรียน การสอนผานสื่ออิเล็กทรอนิกส ผูวิจัยจึงมีความสนใจที่ทำการศึกษาพฤติกรรมการยอมรับนวัตกรรม การเรียนการสอนผานสือ่ อิเล็กทรอนิกส (e-learning) ของอาจารยโรงเรียนรัตนโกสินทรสมโภชบางเขน
216 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
สมมติฐานในการวิจยั 1. พฤติกรรมการยอมรับนวัตกรรมการเรียนการสอนผานสื่ออิเล็กทรอนิกส (e-learning) ของอาจารยผูสอนในโรงเรียนรัตนโกสินทรสมโภชบางเขนอยูในระดับมาก 2. พฤติกรรมการยอมรับนวัตกรรมการเรียนการสอนผานสือ่ อิเล็กทรอนิกส (e-learning) ตาม สถานภาพดาน เพศ อายุ วุฒิการศึกษาและสถานภาพสมรสของอาจารยผูสอนแตกตางกันอยาง มีนัยสำคัญที่ระดับ.05
ขอบเขตงานวิจยั 1. ประชากรกลุมตัวอยาง 1.1 ประชากร ประชากรที่ใชในการศึกษาครั้งนี้คืออาจารยผูสอนในโรงเรียนรัตนโกสินทรสมโภช บางเขนรวมทัง้ หมด 107 คน 1.2 กลมุ ตัวอยาง จำนวน 60 คน ใชวธิ สี มุ ตามระดับชัน้ ชวงชัน้ ละ 30 คน 2. ตัวแปรที่ใชในการวิจัย 2.1 ตัวแปรตนไดแก สถานภาพของครู เพศ อายุ วุฒิทางการศึกษา สถานภาพสมรส กลุมสาระวิชาที่สอน ชวงชั้นที่สอน จำนวนคาบที่สอน ประสบการณในการสอน การเขารับการอบรม คอมพิวเตอรและการมีเครื่องและมีเครื่องคอมพิวเตอร 2.2 ตัวแปรตามการยอมรับนวัตกรรมการเรียนการสอนผานสื่ออิเล็กทรอนิกส (e-learning)
กรอบแนวคิด ตัวแปรอิสระ ดานที่ 1 สถานภาพของ ผูตอบแบบสอบถาม 1. เพศ 2. อายุ 3. วุฒิทางการศึกษา 4. สถานภาพสมรส
ตัวแปรตาม
พฤติกรรมการยอมรับ นวัตกรรมการเรียนการสอน ผานสือ่ อิเล็กทรอนิกส (e-learning)
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 217
วิธกี ารดำเนินการวิจยั ศึกษาแนวทฤษฏีขอ มูลจากเอกสาร ตำรา บทความ และงานวิจยั ทีเ่ กีย่ วของ กำหนดกรอบแนวความคิด และขอบขายในการ สรางเครื่องมือที่สอดคลองกับวัตถุประสงคของการวิจัย สรางโครงสรางแบบสอบถาม
ผเู ชีย่ วชาญตรวจสอบแบบสอบถามและปรับปรุงแกไข
หาคาความเทีย่ งตรงของแบบสอบถาม
ปรับปรุงแกไข
ทดลองหาความเชือ่ มัน่
ปรับปรุงแกไข
นำไปเก็บรวบรวมขอมูล
วิเคราะหผล
218 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ผลการวิจยั 1. ระดับพฤติกรรมการยอมรับนวัตกรรมการเรียนการสอนผานสือ่ อิเล็กทรอนิกส (e-learning) อยใู นระดับมาก ซึง่ เปนไปตามสมมุตฐิ านทีต่ งั้ ไว 2. การเปรียบเทียบพฤติกรรมการยอมรับนวัตกรรมการเรียนการสอนผานสื่ออิเล็กทรอนิกส (e-learning) จำแนกตามเพศ อายุ วุฒิทางการศึกษา และสถานภาพสมรส โดยรวมไมแตกตางกัน ซึ่งไมเปนไปตามสมมุติฐานที่ตั้งไว
ขอเสนอแนะสำหรับการทำวิจยั ในครัง้ ตอไป 1. ควรจะทำการศึกษาเปรียบเทียบปจจัยที่มีผลตอพฤติกรรมการยอมรับนวัตกรรมการเรียน การสอนผานสื่ออิเล็กทรอนิกส (e-learning) ดานอื่นๆ เชน ความพึงพอใจ การเรียนรูดวยตนเอง เปนตน 2. ควรศึกษาวิจัยเกี่ยวกับพฤติกรรมการยอมรับนวัตกรรมอื่นๆ เชน ซอฟแวร (software) ที่สถาบันการศึกษาจะการนำมาใชในการเรียนการสอนในอนาคต เพื่อใหเกิดประโยชนมากที่สุดในการ ใชงานและมีความคุมคาตอการลงทุนสำหรับการตัดสินใจนำนวัตกรรมใหมๆ มาใชงาน
เอกสารอางอิง เกรียงศักดิ์ เจริญวงศศกั ดิ.์ (2544). E-learning.ยุทธศาสตรการเรียนรใู นอนาคต.กรุงเทพฯ : สำนัก พิมพฟกสิกเซ็นเตอร. จิรา วงเลขา. (2541). ตัวแปรทีส่ มั พันธกบั การยอมรับเทคโนโลยีคอมพิวเตอรของเจาหนาทีท่ ฝี่ ก อบรม ในหนวยงานรัฐบาล วิทยานิพนธปริญญามหาบัณฑิตสาขาวิชาครุศาสตรเทคโนโลยี บัณฑิต วิทยาลัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาธนบุรี. ยืน ภวู รวรรณ. (2541). การสัมมนาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศสำหรับสถาบันการศึกษา. เอกสาร ประกอบการบรรยาย.26-27 พฤศจิกายน 2541. ณ. โรงแรมเรดิสนั .
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 219
บทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน เพือ่ สงเสริมความคิดสรางสรรค ของเด็กปฐมวัย Computer Multi - Media on Tale for Creative Thinking of Preschool Students วนิดา เสือทรงศิล ครุศาสตรมหาบัณฑิต เทคโนโลยีและสือ่ สารการศึกษา
....................................................
บทคัดยอ การวิจยั ครัง้ นีม้ จี ดุ ประสงคเพือ่ 1) สรางบทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทานทีม่ คี ณ ุ ภาพ 2) เพือ่ เปรี ย บเที ย บความคิ ด สร า งสรรค ข องเด็ ก ปฐมวั ย กลุ ม ทดลองและกลุ ม ควบคุ ม ทั้ ง 4 ด า น โดย แยกเปนความคิดสรางสรรคดา นความคิดคลอง ความคิดริเริม่ ความคิดละเอียดลออ ความคิดยืดหยนุ กลมุ ทดลองทีใ่ ชในการวิจยั เปนนักเรียนระดับชัน้ อนุบาลปที่ 2 โรงเรียนวัดพิจารณโสภณ โรงเรียน อนุบาลปาโมก โรงเรียนวัดเอกราช โรงเรียนวัดศรีมหาโพธิ และโรงเรียนวัดถนน อำเภอปาโมก สำนัก งานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษาอางทอง ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2549 รวมจำนวนทัง้ สิน้ 60 คน เครือ่ งมือ ที่ใชในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ประกอบดวย 1) แผนการจัดประสบการณ กิจกรรมเสริมประสบการณ หนวยสัตวระดับ ชัน้ อนุบาลปที่ 2 นิทาน เรือ่ งงูสองตัว 2) บทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน เพือ่ สง เสริมความคิดสรางสรรคของเด็กปฐมวัย 3) แบบทดสอบความคิดสรางสรรคของ เจลเลนและเออรบัน การวิเคราะหขอ มูลดวยคารอยละ คาเฉลีย่ คาเบีย่ งเบนมาตรฐาน และ t - test ผลการวิจัยพบวา 1. บทเรียนมัลติมีเดีย เพื่อสงเสริมความคิดสรางสรรคของเด็กปฐมวัย มีคุณภาพคาเฉลี่ยอยู ที่ 4.75 มีคณ ุ ภาพอยใู นระดับดีมากสูงกวาเกณฑทกี่ ำหนดไว 2. ความคิดสรางสรรคของเด็กปฐมวัยกลุมควบคุมและกลุมทดลอง ทั้ง 4 ดาน โดยแยกเปน ความคิดสรางสรรค ดานความคิดคลอง ความคิดริเริ่ม ความคิดละเอียดลออ ความคิดยืดหยุน พบวา แตกตางกันอยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01
Abstract The purposes of this research were to 1) develop the computer multi - media on tale to improve the quality, 2) compare the creative thinking of both groups in each aspect divided as follows: creative thinking, fluency, initiative, elaboration, flexibility and all aspects
220 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
of creative thinking. The samples were 60 preschool students studying in the second level of the second academic year in 2006 at Wat Pijarnsopon School, Pamok Kindergarten School, Wat Ekaraj School, Wat Si Mahapho School and Wat Thanon School in Amphur Pamok under the Angthong Educational Service Area Offices. The tools were 1) experiences management plans, activities supporting the experiences, animal unit of the second level named Two Snakes, 2) the computer multi - media on tale for creative thinking of preschool students, and 3) the Jellen and Hurban’s creative tests. The statistical analysis was performed by mean, standard deviation and t - test. The findings were as follows : 1. The computer multi - media on tale for creative thinking of preschool students was at 4.75. The quality was at a high level, higher than expected. 2. The creative thinking of pre-s chool students, both experimental and controlled groups, in each aspect was different at a significant level of 0.01.
บทนำ (ความสำคัญหรือความเปนมาของปญหา) การจัดการเรียนการสอนระดับปฐมวัยถือเปนวัยที่สำคัญที่สุดของชีวิต เปนวัยที่มีการพัฒนา ทัง้ ทางดานรางกาย อารมณ สังคม และสติปญ ญา เด็กในวัยนีม้ คี วามสามารถในการซึมซับประสบการณ ตางๆ รอบตัวไดเปนอยางดี เปนชวงเวลาทีค่ วรสรางเสริมคุณลักษณะและทักษะเฉพาะอยางถูกตองตาม ขัน้ ตอนพัฒนาการของเด็ก โดยเฉพาะ พัฒนาการทางรางกายซึง่ เปนพืน้ ฐานของพัฒนา การทางดานอืน่ ๆ ดังที่ ปยะธิดา สีหะวัฒนกุล (2544 : 1 ; อางอิงจาก Piaget. 1962 : 6) แสดงความคิดเห็นวา “พัฒนาการ ทางดานสติปญ ญาของเด็กวัยนี้ อยทู กี่ ารพัฒนาประสาทสัมผัสและการเคลือ่ นไหวของอวัยวะตางๆ ซึง่ กอ ใหเกิดการรับรู เพื่อนำไปสูการทำงานของระบบประสาทสวนกลางเกิดเปนโครงสรางสติปญญาสะสม ในตัวเด็ก” อัจฉราภรณ สุดจิตต (2540 : 1 ; อางอิงจาก Gesell. 1964 : 14) ใหความเห็นเกีย่ วกับ พัฒนาการทางรางกายซึ่งสอดคลองกับเพียเจทวา ความสามารถของเด็กมีระยะเวลาและขั้นตอนแตละชวงของอายุตางกัน ซึ่งมีความหมาย และความสำคัญกับชีวิต เพราะเปนรากฐานของบุคคลที่จะเติบโตเปนผูใหญตอไป พฤติกรรมของบุคคล จะมีอทิ ธิพลมาจากสภาพความพรอมทางรางกาย ไดแก กลามเนือ้ ตอม กระดูกและประสาทสัมผัสตางๆ สิ่งแวดลอมเปนเพียงสวนประกอบของการเปลี่ยนแปลง ดั ง นั้ น การส ง เสริ ม พั ฒ นาการ การสร า งประสบการณ แ ละการจั ด สภาพแวดล อ มให กั บ เด็กโดยวิธีถูกตองและเหมาะสมจะเปนการสงเสริมใหเด็กไดเรียนรูสิ่งตางๆ ที่อยูรอบตัว ผูวิจัยในฐานะที่ทำงานเกี่ยวของกับนักเรียนในระดับปฐมวัยเกิดความคิดวานาที่จะหาวิธีการ ชวยเพิ่มศักยภาพ และสงเสริมความคิดสรางสรรคใหกับเด็กในระดับปฐมวัยใหมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 221
ดังนั้นผูวิจัยคิดวาการสรางบทเรียนมัลติมีเดีย นำเสนอนิทาน เพื่อสงเสริมความคิดสรางสรรคของเด็ก ปฐมวัย ทีผ่ ลิตขึน้ อยางถูกตองตามหลักวิชาและผานการทดลองปรับปรุงแกไขจนใชไดอยางดี จะเปนสวน หนึ่งที่จะชวยแกปญหาและพัฒนาคุณภาพและประสิทธิภาพใหดียิ่งขึ้น
วัตถุประสงคของการวิจยั / การศึกษา การวิจยั นีม้ วี ตั ถุประสงค ดังนี้ คือ 1. เพือ่ สรางบทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทานทีม่ คี ณ ุ ภาพ 2. เพื่ อ เปรี ย บเที ย บความคิ ด สร า งสรรค ข องเด็ ก ปฐมวั ย กลุ ม ทดลองและกลุ ม ควบคุ ม ทั้ง 4 ดาน โดยแยกเปนความคิดสรางสรรค ดานความคิดคลอง ความคิดริเริ่ม ความคิดละเอียดลออ ความคิดยืดหยุน
ขอบเขตของการวิจยั / การศึกษา ประชากร ประชากรทีใ่ ชในการวิจยั เปนนักเรียนระดับชัน้ อนุบาลปที่ 2 โรงเรียนวัดพิจารณโสภณ โรงเรียน อนุบาลปาโมก โรงเรียนวัดทา โรงเรียนวัดเอกราช โรงเรียนวัดศรีมหาโพธิโรงเรียนวัดถนน โรงเรียนชุมชน วัดปราสาท โรงเรียนไทยรัฐ 6 โรงเรียนวัดเกตุ โรงเรียนชุมชนวัดพายทอง และโรงเรียนวัดลาดเคา อำเภอ ปาโมก สำนักงานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษาอางทอง ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2549 รวมจำนวนทัง้ สิน้ 140 คน กลุมตัวอยาง โรงเรียนกลมุ ตัวอยาง ไดมาจากการสมุ กลมุ ตัวอยางแบบเจาะจง รวมจำนวน 5 โรงเรียน โดย ใชบทเรียนมัลติมีเดีย นำเสนอนิทาน กับการสอนเลานิทานแบบปกติ เปนนักเรียนอำเภอปาโมก สำนัก งานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษาอางทอง ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2549 รวมจำนวนทัง้ สิน้ 60 คน
วิธดี ำเนินการวิจยั / การศึกษา ไดบทเรียนมัลติมีเดีย นำเสนอนิทานที่ผานขั้นตอนการประเมินแลว ผูวิจัยไดนำมาดำเนินการ ทดลองเปรียบเทียบความคิดสรางสรรค โดยใชบทเรียนมัลติมีเดีย นำเสนอนิทานกับการสอนเลานิทาน แบบปกติ เพือ่ สงเสริมความคิดสรางสรรคของเด็กปฐมวัย ดังนี้ 1. ขอหนังสือจากบัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม ถึงผบู ริหารโรงเรียน ในอำเภอ ปาโมก สำนักงานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษาอางทอง จังหวัดอางทอง เพือ่ ขอความอนุเคราะหในการดำเนินการ ทดลอง 2. ดำเนิ น การทดลองกลุ ม ควบคุ ม และกลุ ม ทดลอง และแจ ง วั ต ถุ ป ระสงค ข องการวิ จั ย ในครัง้ นีใ้ หนกั เรียนทัง้ 2 กลมุ ทราบ ในระหวางทีเ่ ด็กศึกษาและทำกิจกรรม ผวู จิ ยั และครูประจำชัน้ สังเกต พฤติกรรมของนักเรียน และผูวิจัยเปนผูบันทึกขอมูล
222 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
3. ดำเนินการทดลองโดยกลุม ควบคุม คือ นักเรียนที่เรียนจากการสอนปกติ ซึ่งเปนการจัด กิจกรรมเสริมประสบการณ หนวยสัตว นิทานเรือ่ ง งูสองตัว โดยใชแผนการจัดกิจกรรมเสริมประสบการณ และสือ่ การสอนหนังสือนิทานทีม่ อี ยจู ริง เรียนทีห่ อ งอนุบาลปที่ 2 ระยะเวลา 20 นาที 4. ใหกลมุ ทดลอง คือ นักเรียนทีเ่ รียนโดยบทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทานเรือ่ งงูสองตัว ซึง่ เปนการจัดกิจกรรมเสริมประสบการณ หนวยสัตว โดยใชแผนการจัดกิจกรรมเสริมประสบการณ และ สือ่ การสอนไดรบั ความอนุเคราะหจากหองคอมพิวเตอร ใชเปนหองเรียนระยะเวลา 20 นาที 5. ดำเนินการทดสอบความคิดสรางสรรค ใหนักเรียนทั้ง 2 กลุม วาดภาพเพื่อสงเสริมความ คิดสรางสรรค 6. นำผลคะแนนทีไ่ ดจากแบบทดสอบความคิดสรางสรรค วัดการพัฒนาความคิดสรางสรรคของ ทัง้ 2 กลมุ มาวิเคราะหหาคาทางสถิตโิ ดยใชโปรแกรมสำเร็จรูป
ผลการวิจยั /การศึกษา เมือ่ พิจารณาระดับการประเมินคุณภาพบทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน ของผเู ชีย่ วชาญดาน มัลติมีเดีย โดยพบวาดานสวนประกอบทั่วไปของบทเรียนมีระดับคะแนนเฉลี่ย 4.05 ผลการประเมินอยู ในเกณฑดี ดานคุณภาพเสียงมีระดับคะแนนเฉลีย่ 3.82 ผลการประเมินอยใู นเกณฑดี ดานภาพและกราฟก มีระดับคะแนนเฉลีย่ 3.86 ผลการประเมินอยใู นเกณฑดี ดานตัวอักษรมีระดับคะแนนเฉลีย่ 3.88 ผลการ ประเมินอยใู นเกณฑดี การรวมในทุกดานมีคา เฉลีย่ อยทู ี่ 3.90 แสดงวาบทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน มีคณ ุ ภาพอยใู นเกณฑดี สามารถนำไปใชในการเรียนไดตอ ไป โดยผปู ระเมินทุกคนไดใหขอ เสนอแนะ เพือ่ ทีจ่ ะนำไปปรับปรุงใหบทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน มีความสมบูรณมากขึน้ ผลการเปรียบเทียบความคิดสรางสรรคของเด็กปฐมวัยกลมุ ควบคุมและกลมุ ทดลอง พบวาความ คิดสรางสรรคของเด็กปฐมวัย ทัง้ 4 ดาน (ดานความคิดคลอง ความคิดริเริม่ ความคิดละเอียดลออ ความ คิดยืดหยุน) กลุมทดลอง ที่เรียนโดยใชบทเรียนมัลติมีเดีย นำเสนอนิทาน และกลุมควบคุมที่เรียนจาก การสอนเลานิทานแบบปกติ เพือ่ สงเสริมความคิดสรางสรรคของเด็กปฐมวัย แตกตางกันอยางมีนยั สำคัญ ทางสถิตทิ รี่ ะดับ 0.01 โดยมีคะแนนเฉลีย่ กลมุ ทดลอง
สรุปผลการวิจยั และขอเสนอแนะ สรุปผลการวิจัย การวิจยั เรือ่ ง บทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน เพือ่ สงเสริมความคิดสรางสรรคของเด็กปฐมวัย มีวตั ถุประสงคเพือ่ สรางบทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทานทีม่ คี ณ ุ ภาพ และเพือ่ เปรียบเทียบความคิดสราง สรรคของเด็กปฐมวัยกลมุ ทดลองและกลมุ ควบคุม ทัง้ 4 ดานโดยแยกเปนความคิดสรางสรรคดา นความ คิดคลอง ความคิดริเริม่ ความคิดละเอียดลออ ความคิดยืดหยนุ โดยตัง้ สมมติฐานวา บทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน เพือ่ สงเสริมความคิดสรางสรรคของเด็กปฐมวัย มีคณ ุ ภาพระดับดี ผลการพัฒนาความคิด เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 223
สรางสรรคจากการเรียนรดู ว ยบทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน มีผลสูงกวานักเรียนทีเ่ รียนโดยการเลา นิทานแบบการสอนปกติ และนักเรียนในกลมุ ทดลอง มีความคิดสรางสรรคดา นความคิดคลอง ความคิด ริเริม่ ความคิดละเอียดลออ ความคิดยืดหยนุ มีผลสูงขึน้ มากกวากลมุ ควบคุม ประชากรที่ ใ ช ใ นการวิ จั ย เป น นั ก เรี ย นระดั บ ชั้ น อนุ บ าลป ที่ 2 โรงเรี ย นวั ด พิ จ ารณ โ สภณ โรงเรียนอนุบาลปาโมก โรงเรียนวัดทา โรงเรียนวัดเอกราช โรงเรียนวัดศรีมหาโพธิ และ โรงเรียนวัด ถนน โรงเรียนชุมชนวัดปราสาท โรงเรียนไทยรัฐ 6 โรงเรียนวัดเกตุ โรงเรียนชุมชนวัดพายทอง โรงเรียน วัดลาดเคา อำเภอปาโมก สำนักงานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษาอางทอง ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2549 รวม จำนวนทัง้ สิน้ 140 คน กลมุ ตัวอยางทีใ่ ชในการเปรียบเทียบความคิดสรางสรรคโดยใชบทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน กับการสอนเลานิทานแบบปกติ เปนนักเรียนอำเภอปาโมก สำนักงานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษา อางทองภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2549 รวมจำนวนทัง้ สิน้ 60 คน โดยจำแนกเปน 2 กลมุ กลมุ ทดลอง คือ นักเรียนทีเ่ รียนโดยบทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน จำนวน 30 คน และกลมุ ควบคุม คือ นักเรียน ทีเ่ รียนจากการสอนปกติ จำนวน 30 คน เนื้อหาวิชาที่จะนำมาจัดการสรางบทเรียนมัลติมีเดีย นำเสนอนิทาน เพื่อสงเสริมความคิด สรางสรรคของเด็กปฐมวัย ตามหลักสูตรปฐมวัยพุทธศักราช 2546 กิจกรรมเสริมประสบการณ หนวย สัตว ทีจ่ ะนำมาจัดทำการสรางบทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน เพือ่ สงเสริมความคิดสรางสรรคของเด็ก ปฐมวัย ระดับชัน้ อนุบาลปที่ 2 นิทานเรือ่ ง งูสองตัว ตัวแปรทีใ่ ชในการศึกษานี้ 2 ตัวแปร 1) ตัวแปร อิสระ คือการจัดกิจกรรมการเรียนจาก บทเรียนมัลติมีเดีย และการจัดกิจกรรม การเรียนจากการสอน ปกติ 2) ตัวแปรตาม คือระดับพัฒนาการความคิดสรางสรรค เครื่องมือที่ใชในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ประกอบดวย 1) แผนการจัดประสบการณ กิจกรรมเสริม ประสบการณ หนวยสัตว ระดับชัน้ อนุบาลปที่ 2 นิทานเรือ่ ง งูสองตัว ทีผ่ วู จิ ยั สรางขึน้ เสนอตอผเู ชีย่ ว ชาญดานจิตวิทยาการศึกษา ตรวจพิจารณาเนือ้ หาความสอดคลองของบทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน เพือ่ สงเสริมความคิดสรางสรรคของเด็กปฐมวัย 2) การสรางบทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน เพือ่ สง เสริมความคิดสรางสรรคของเด็กปฐมวัย 3) แบบทดสอบความคิดสรางสรรคของ เจลเลนและเออรบัน ทีผ่ วู จิ ยั สรางขึน้ เสนอตอผเู ชีย่ วชาญดานการวัดและประเมินผล 4) แบบประเมินคุณภาพของการสราง มัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน โดยผเู ชีย่ วชาญดานมัลติมเี ดีย 5) แบบประเมินคุณภาพของการสรางบทเรียน มัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน โดยผเู ชีย่ วชาญดานจิตวิทยาการศึกษา และ 6) เครือ่ งคอมพิวเตอร วิธีการดำเนินการวิจัย ไดแบงการดำเนินการวิจัยออกเปน 2 สวน คือสวนที่หนึ่ง คุณภาพ การสรางบทเรียนมัลติมีเดีย นำเสนอนิทานเพื่อสงเสริมความคิดสรางสรรคของเด็กปฐมวัย และสวนที่ สองเปรียบเทียบความคิดสรางสรรคของกลุมทดลองกับกลุมควบคุม ทั้ง 4 ดานโดยแยกเปนความคิด สรางสรรคดา นความคิดคลอง ความคิดริเริม่ ความคิดละเอียดลออ ความคิดยืดหยนุ 1. การหาคุณภาพการสรางบทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน เพือ่ สงเสริมความคิดสรางสรรค ของเด็กปฐมวัย
224 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
บทเรี ย นมั ล ติ มี เ ดี ย นำเสนอนิ ท านที่ มี คุ ณ ภาพ เมื่ อ พิ จ ารณาระดั บ การประเมิ น คุ ณ ภาพ บทเรียนมัลติมีเดีย นำเสนอนิทาน ของผูเชี่ยวชาญดานมัลติมีเดีย ดานละ 3 ทาน ตรวจประเมินผล โดยผลการประเมินอยูในเกณฑดี จากการรวมระดับในทุกดานมีคาเฉลี่ยอยูที่ 3.90 แสดงวาบทเรียน มั ล ติ มี เ ดี ย นำเสนอนิ ท าน มี คุ ณ ภาพอยู ใ นเกณฑ ดี และการประเมิ น คุ ณ ภาพบทเรี ย นมั ล ติ มี เ ดี ย นำเสนอนิทาน ของผูเชี่ยวชาญดานจิตวิทยาการศึกษา จากการรวมระดับในทุกดานมีคาเฉลี่ยอยูที่ 4.75 แสดงวาบทเรียนมัลติมีเดีย นำเสนอนิทานมีคุณภาพอยูในเกณฑดีมาก ดังนั้นสรุปไดวา บทเรียน มัลติมีเดีย นำเสนอนิทาน เพื่อสงเสริมความคิดสรางสรรคของเด็กปฐมวัยที่ผูวิจัยสรางขึ้น มีคุณภาพ ระดับดี 2. หาประสิทธิภาพในการสงเสริมความคิดสรางสรรคของเด็กปฐมวัยกลุมควบคุมและกลุม ทดลองทัง้ 4 ดาน โดยแยกเปนความคิดสรางสรรค ดานความคิดคลอง ความคิดริเริม่ ความคิดละเอียด ลออ ความคิดยืดหยุน พบวาแตกตางกันโดยกลุมทดลองมีคาเฉลี่ยสูงกวากลุมควบคุมอยางมีนัยสำคัญ ทีร่ ะดับ 0.01
ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะทั่วไป 1.1 มัลติมเี ดีย เปนสือ่ การสอนทีร่ วบรวมการทำงานของไฮเปอรเท็กซ (Hypertext), เสียง (Sound), ภาพเคลือ่ นไหว (Animation), ภาพนิง่ (Still Image) และวีดทิ ศั น (Video) มาเชือ่ มตอกันโดย ใชระบบคอมพิวเตอร เปนตน ซึ่งสิ่งตางๆ ที่กลาวมาจำเปนอยางยิ่ง ที่ตองมีบุคลากรผูเชี่ยวชาญแตละ สาขา รวมมือกันพัฒนาบทเรียนมัลติมีเดียมีประสิทธิภาพ หากผูที่จะวิจัยเกี่ยวกับบทเรียนมัลติมีเดีย ทำเพียงคนเดียวก็ควรที่จะศึกษารายละเอียดดานตางๆ อยางลึกซึ้ง 1.2 ควรมีการศึกษาสภาพการใชคอมพิวเตอร ในการศึกษาทุกระดับ ใหมีการใชงานอยาง เพียงพอ เนื่องจากงานวิจัยที่เกี่ยวของเครื่องคอมพิวเตอรมีมากขึ้น 2. ขอเสนอแนะการพัฒนาบทเรียนมัลติมีเดีย 2.1 เรื่องรูปแบบตัวอักษร (Fonts) หากจะใชรูปแบบมาตรฐาน UPC จะทำใหบทเรียน มัลติมเี ดียดูไมนา สนใจ แตหากเลือกตัวอักษรทีม่ รี ปู แบบพิเศษสวยงาม ในการนำไปใชกบั เครือ่ งคอมพิวเตอร อื่นๆ ที่ไมมีรูปแบบตัวอักษรที่สรางขึ้นไว จะไมแสดงผล ดังนั้น การปองกันการไมแสดงตัวอักษร รูปแบบพิเศษที่ไมมีในเครื่องคอมพิวเตอรที่จะนำไปทดลอง จึงควรพิมพขอความเนื้อหาดวยโปรแกรม Adobe Photoshop 7 แลวบันทึกเปนไฟลรูปภาพ (ipg) เพราะจะทำใหสามารถนำบทเรียนมัลติมีเดีย ไปใชไดในทุกๆ เครือ่ ง 2.2 เรือ่ งคุณภาพเสียง นาจะเปนปญหาตนๆ ของผทู จี่ ะพัฒนาบทเรียนมัลติมเี ดีย ในเรือ่ งนี้ ขอเสนอใหใชเครือ่ งบันทึกเสียงทีด่ ี หองบันทึกเสียงทีด่ ี จึงจะทำใหไดเสียงทีช่ ดั เจน แตหากไมมเี ครือ่ งและ หองบันทึกเสียงทีด่ ี ควรศึกษาโปรแกรมทีส่ ามารถปรับแตงเสียงใหมคี ณ ุ ภาพดีเทากันทุกไฟล สามารถตัด เสียงแทรกเสียงรบกวนไดดี ซึง่ ผวู จิ ยั ไดเลือกใชโปรแกรม Sound Forge 7.0 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 225
2.3 เรื่องภาพเคลื่อนไหว (Animation) ควรกำหนดขนาดที่จะใชจริงในพื้นที่ใหไดสัดสวน ทีเ่ หมาะสมกอน เมือ่ นำไปใชงานจะทำใหมคี วามสมดุล และเหมาะสมกับงานมากทีส่ ดุ 3. ขอเสนอแนะสำหรับการวิจัยครั้งตอไป ควรทำการศึกษาพัฒนาความคิดสรางสรรค โดยใชบทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน เพือ่ สงเสริม ความคิดสรางสรรค ในลักษณะนีไ้ ปทดลองกับนักเรียนในระดับชัน้ อืน่ ๆ โดยเปลีย่ นแปลงเนือ้ หาใหสอดคลอง เหมาะสมกับระดับอายุและระดับชัน้ ควรมีการศึกษาบทเรียนมัลติมเี ดีย นำเสนอนิทาน เพือ่ สงเสริมความ คิดสรางสรรค ที่มีตอตัวแปรอื่นๆ เชน ระดับทักษะความสามารถทางภาษา หรือระดับความเชื่อมั่นใน ตนเอง
เอกสารอางอิง กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ. (2546). หลักสูตรการศึกษาปฐมวัยพุทธศักราช 2546 (สำหรับ เด็กอายุ 3 - 5 ป). กรุงเทพฯ : โรงพิมพครุ สุ ภา. บุญสม ลอยบัณฑิตย. (2547). การศึกษาผลของการทำกิจกรรมการวาดภาพเปนกลมุ ทีม่ ตี อ ความ คิดสรางสรรคของเด็กปฐมวัย. วิทยานิพนธ ค.ม. มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค. พูลศรี เวศยอฬุ าร. (ตุลาคม 2547). “การพัฒนามัลติมเี ดียเพือ่ การศึกษา (ตอนที่ 1)”. วารสารครู, 1(10) : 68 - 70. มิทสึเอะ อิชทิ าเกะ. (2541). นิทานพืน้ ฐานของการศึกษา. แปลโดย พรอนงค นิยมคา. กรุงเทพฯ : สมา พันธองคกรเพื่อการพัฒนาหนังสือ. สุรชัย พิศาลบุตร และสุจิตรา ชีวะธนรักษ. (เมษายน 2544). “ดัชนีชี้วัดคุณภาพการศึกษาสถาบัน อุดมศึกษา”. วารสารสุทธิปริทศั น, 15(45) : 99. สมศักดิ์ ภวู ภิ าดาวรรธ. (2544). เทคนิคการสงเสริมความคิดสรางสรรค. กรุงเทพฯ : ไทยวัฒนาพานิช. Bard, E.D. and others. (March 1975). “Development of a Braaiable Step Programme System”. Dissertation Abstracts International, 5(4) : 35. Bell, A. (28 November 2003 ). Stories Told by Six and Seven Year Old Boys : Associations with Intelligence and Creativity. htpp://www.earlychildhood.com/library.
226 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ ง โปรแกรม ไมโครซอฟท แอคเซส วิชาคอมพิวเตอร สำหรับนักเรียนระดับชัน้ มัธยมศึกษาปที่ 5 วัชรพงษ โรจนสพุ ร ครุศาสตรมาหบัณฑิต เทคโนโลยีและสือ่ สารการศึกษา
บทคัดยอ
....................................................
การวิจัยนี้มีจุดมุงหมายเพื่อพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่องโปรแกรม ไมโครซอฟท แอคเสส วิชาคอมพิวเตอร สำหรับนักเรียนระดับชัน้ มัธยมศึกษาปที่ 5 เพือ่ หาประสิทธิภาพของบทเรียน ไมต่ำกวาเกณฑ 85/85 หาคาดัชนีประสิทธิผลไมต่ำกวา 0.60 โดยแบงเนือ้ หาเปนการวิเคราะหขอ มูลเพือ่ สรางตาราง การสรางตาราง การสรางแบบสอบถาม (Query) การสรางแบบฟอรม (Form) การสราง รายงาน (Report) กอนเรียนตองทำแบบทดสอบกอนเรียน และในแตละบทมีแบบฝกหัดทายบทเรียน เมือ่ เรียนจบในแตละบทแลวตองทำแบบฝกหัดทายบทเรียน เมื่อศึกษาจนจบทุกบทเรียนตองทำแบบทดสอบ หลังเรียน แลวนำคะแนนทีไ่ ดมาคำนวณหาประสิทธิภาพบทเรียน และหาคาดัชนีประสิทธิผลการเรียนรู กลมุ ตัวอยางทีใ่ ชในการวิจยั เปนนักเรียนระดับชัน้ มัธยมศึกษาปที่ 5 ภาคเรียนที่ 1 ปการศึกษา 2550 โรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนีบำรุง” จำนวน 70 คน เปนกลุมเพื่อพัฒนาเครื่องมือ 3 กลุม แบงเปน กลมุ พัฒนาบทเรียนรายบุคคล 3 คน เลือกโดยเจาะจง คือนักเรียนทีม่ ผี ลการเรียนระดับ เกง ปานกลาง ออน อยางละ 1 คน และกลุมพัฒนาบทเรียนรายกลุมยอย จำนวน 7 คน โดยการสุมอยางเจาะจงมี นักเรียนทีม่ รี ะดับผลการเรียน เกง 2 คน ปานกลาง 3 คน ออน 2 คน กลมุ พัฒนาบทเรียนกลมุ ใหญ 30 คน จากการสมุ อยางงายเพือ่ หาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนทีส่ รางขึน้ และกลมุ ตัวอยาง 30 คน จากการสมุ อยางงายเพือ่ หาคาดัชนีประสิทธิผล ผลการวิจยั พบวา บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน โปรแกรม Microsoft Access ทีพ่ ฒ ั นาขึน้ มีประสิทธิภาพ 85.84/85.43 ซึ่งเปนไปตามเกณฑที่กำหนด และคาดัชนีประสิทธิผลของบทเรียน คอมพิวเตอรชว ยสอนที่ 0.82 ซึง่ สูงกวาเกณฑทกี่ ำหนด
Abstract The objectives of this research were to developing the computer assisted instruction on Microsoft Access in Computer Subject for Mathayomsuksa 5 to find the Efficiency of 85/85 and the Effectiveness Index not less than 0.60. The text is divided into analyzing information, generating the tables, making query, making forms and writing reports. Before studying , the students have to do เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 227
the pre-test, exercise and post-test in order to use the scores to calculate the efficiency of computer assisted instruction on Microsoft Access in Computer Subject and find the Effectiveness Index. The samples were 70 students in Mathayomsuksa 5 of Pathumtanee “Nuntamuneebumrung” school. The students were divided into three groups : the first group consisted of 3 students for developing the individual studying text book by choosing each one student who got high, middle and low scores in each level , the second group consisted of 7 students of minor group for developing text book group by choosing 2 students who got high scores, 3 students who got middle scores and 2 low score students and the third group was a large group of 30 students for finding the efficiency of the text and the Effectiveness Index. The results of the research showed that the had instruction the efficiency of 85.84/85.43 and the Effectiveness Index was at the 0.82 level.
บทนำ (ความเปนมาและความสำคัญของปญหา) ปจจุบันเปนยุคขอมูลขาวสาร ใครที่สามารถบริหารจัดการขอมูลขาวสารไดดียอมมีโอกาส ประสบความสำเร็จไดมาก กรรมวิธกี ารรวบรวมขอมูลเปนจุดเริม่ ตนของการดำเนินงาน การรวบรวมขอมูล ที่ดีจะไดขอมูลรวดเร็ว ถูกตอง แมนยำ ครบถวนและเรียกใชไดรวดเร็วดังนั้นผูดำเนินการจะตองให ความสำคัญทีจ่ ดุ นีโ้ ดยเฉพาะความรวดเร็วของการเก็บขอมูลจึงผูกพันกับเทคโนโลยี ไชยชาญ ทรัพยมาก (2549) ในขณะที่ขอมูลขาวสารตางๆ มีมาก แตความสามารถในการจดจำของมนุษยนั้นมีขอจำกัด แมจะมีการผลิตหนังสือตางๆ มากมายที่มีการจัดเก็บขอมูลไวทบทวนเมื่อตองการ แตการจะหาขอมูลที่ จำเปนนั้นก็ทำไดยาก ดังนั้นเทคโนโลยีทางดานการจัดการดานฐานขอมูลจึงมีความสำคัญยิ่ง โปรแกรมฐานขอมูลทีม่ ใี ชในปจจุบนั มีอยมู ากแตละโปรแกรมก็มขี อ ดีตา งๆ กันออกไป เชน dBASE III Plus, Foxpro For Windows โปรแกรม Microsoft Access นัน้ มีรปู แบบการทำงานทีเ่ หมาะสม งาย และสะดวกโปรแกรมหนึง่ นอกจากนัน้ ยังสามารถสรางไดงา ยและสวยงาม นิภาภรณ คำเจริญ (2549) โปรแกรม Microsoft Access เปนโปรแกรมการจัดการฐานขอมูลโปรแกรมหนึง่ ทีม่ ปี ระสิทธิภาพ ในการจัดการฐานขอมูลไดดอี ยางยิง่ มีความสมบูรณมากกวาโปรแกรมจัดการฐานขอมูลเดิมๆ Microsoft Access เปนโปรแกรมที่ทำงานบน Microsoft Windows การทำงานจึงงาย สะดวก รวดเร็ว และมี Tools ที่ชวยการทำงานมากจึงไมจำเปนตองจดจำคำสั่งเพื่อการใชงาน ศักดา ศักดิ์ศรีพาณิชย (2549) ดวยเหตุนี้ในหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน กลุมสาระการงานพื้นฐานอาชีพชวงชั้นที่ 4 ระดับชั้นมัธยม ศึกษาปที่ 5 จึงจัดใหมกี ารศึกษาโปรแกรม Microsoft Access ขึน้
228 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
แมวา Microsoft Access จะเปนโปรแกรมฐานขอมูลทีง่ า ยโปรแกรมหนึง่ แตเพราะการเรียนรู Microsoft Access ที่ดีตองเรียนรูแบบภาพรวมและอาศัยระยะเวลาในการทำความเขาใจเนื้อหาที่จะ รีบรอนไมได ตองเปนไปตามอัตราความสามารถของแตละบุคคลทีจ่ ะเรียนรไู ด จึงทำใหตอ งใชเวลาในการ เรียนมากซึง่ ไมสอดคลองกับชัว่ โมงเรียนทีน่ กั เรียนไดเรียนจริง อีกทัง้ นักเรียนทีเ่ รียนโปรแกรมนีเ้ ปนนักเรียน ที่เปนแกนนำในการทำกิจกรรมในวันสำคัญตาง ๆ และยังมีนักเรียนบางสวนตองไปเรียน วิชารักษา ดินแดน จึงไมสามารถเรียนไดในเวลาทีจ่ ดั ใหจากองคประกอบเหลานี้ ทำใหการเรียนในหองเรียนโดยเรียน รวมซึง่ นักเรียนมีความสามารถในการเรียนรไู มเทากัน จึงมีนกั เรียนทีเ่ รียนรไู มทนั เพือ่ นนัน่ เปนปญหาของ การเรียนโปรแกรมนี้ การหาแนวทางแกไขในปญหานี้จึงเปนเรื่องสำคัญ ดวยความกาวหนาทางเทคโนโลยีไปอยางมากโดยเฉพาะคอมพิวเตอร แนวทางหนึ่งที่สามารถ แกไขปญหานีไ้ ดกค็ อื คอมพิวเตอรชว ยสอน ยืน ภูวรวรรณ (2521:121) ใหความหมายคอมพิวเตอรชวยสอนวา ปนโปรแกรมที่ไดนำ เนือ้ หาวิชาและลำดับวิธกี ารสอนมาบันทึกเก็บไว คอมพิวเตอรจะชวยนำเนือ้ หาและวิชาการสอนมาบันทึก เก็บไว คอมพิวเตอรจะชวยนำบทเรียนทีเ่ ตรียมไวอยางเปนระบบมาเสนอในรูปทีเ่ หมาะสมสำหรับนักเรียน แตละคน ปจจุบนั มีการใชคำยอของคอมพิวเตอรชว ยสอนในภาษาอังกฤษหลายคำแตคำทีน่ ยิ มใชกนั มาก คือ CAI (Computer Assisted Instruction) และ CAL (Computer Aided learning) ทักษิณา สวนานนท (2530 : 206-207) กลาวถึง คอมพิวเตอรชว ยสอนวา การนำ คอมพิวเตอร มาใชในการเรียนการสอน การทบทวน การทำแบบฝกหัดหรือการวัดผล นักเรียนแตละคนจะนัง่ อยหู นา ไมโครคอมพิวเตอร หรือเทอรมนิ ลั ทีต่ อ อยกู บั เครือ่ งเมนเฟรม เรียกโปรแกรมสำเร็จรูปทีจ่ ดั เตรียมไวเปน พิเศษสำหรับการสอนวิชานั้น ๆ ขึ้นมาบนจอภาพ โดยปกติ จอภาพจะแสดงเรื่องราวเปนคำอธิบาย เปนบทเรียน หรือเปนการแสดงรูปภาพซึ่งผูเรียนจะตองอานดู แตละคนใชเวลาทำความเขาใจไมเทากัน รอจนคิดวาพรอมแลวจึงจะสัง่ ใหคอมพิวเตอรวา ตองการทำตอ อาจใหทำตอ หรืออาจทดสอบความรดู ว ย การปอนคำถาม ซึ่งอาจเปนทั้งแบบฝกหัดหรือแบบทดสอบ สวนมากจะเปนแบบฝกหัดหรือแบบทดสอบ ประเภทใหเลือกหรือปรนัย เมือ่ ทำแลวคอมพิวเตอรตรวจใหเลย ชมเชยและใหกำลังใจ ถาถูกตำหนิหรือ ตอวาบางที่ทำผิดหรือสั่งใหกลับไปอานใหม หลังจากนั้นจะแจงผลใหทราบวาถูกกี่ขอจำเปนหรือไมที่จะ ตองกลับไปศึกษาบทเรียนนั้นใหมอาจจะใหศึกษาบทตอไปเลย ขอดีของคอมพิวเตอรชวยสอน 1. สามารถตอบสนองตอความแตกตางระหวางบุคคลไดเปนอยางดี 2. มีแรงจูงใจทำใหผูเรียนอยากเรียนรูดวยตนเอง 3. มีการสอนเปนขั้นๆ ตามความสามารถของตนและทบทวนไดตามตองการ 4. การตอบสนองที่รวดเร็วทำใหไดรับการเสริมแรง 5. เปนการผสมผสานระหวางเสียง รูปภาพ และภาพเคลือ่ นไหว ชลิยา ลิมปยากร (2536 : 182) ไดกลาววา ถึงแมวาคอมพิวเตอรชวยสอนจะมีราคาแพง เมื่อเปรียบเทียบกับเครื่องมือ และอุปกรณการศึกษาอื่น ๆ แตถานำคอมพิวเตอรมาใชอยางมีระบบ และมีการวางแผนที่ดี เราก็สามารถใชคอมพิวเตอรไดอยางคุมคาที่ไดลงทุนไป เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 229
จากการใหความหมายของแตละบุคคลที่ผานมาในรอบหลายปสามารถสรุปความหมายของ คอมพิวเตอรชว ยสอนไดวา คอมพิวเตอรชว ยสอน คือ การนำเสนอเนือ้ หาในรูปของบทเรียน แบบฝกหัด เหตุการณจำลอง การประเมินผล รวมถึงการตอบสนองอยางทันทวงที มีการใชรปู ภาพ ภาพเคลือ่ นไหว เสียง ใหสอดคลองกันเพือ่ เปนการกระตนุ ใหเกิดการเรียนรู ในรูปแบบของโปรแกรม ทีต่ อบสนองตอความ แตกตางระหวางบุคคลไดเปนอยางดี จากเหตุผลรวมถึงความสำคัญดังกลาวผูวิจัยจึงมีความประสงคพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอน เรื่อง โปรแกรมไมโครซอฟท แอคเซส เพื่อใชประกอบในการสอนวิชาคอมพิวเตอร สำหรับ นักเรียนระดับชัน้ มัธยมศึกษาปที่ 5
วัตถุประสงคของการวิจยั /การศึกษา 1. เพื่อพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนวิชาคอมพิวเตอรเรื่อง โปรแกรม ไมโครซอฟท แอคเสส ทีม่ ปี ระสิทธิภาพไมต่ำกวาเกณฑ 85/85 2. เพื่อหาคาดัชนีประสิทธิผลจากการเรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่องโปรแกรม ไมโครซอฟท แอคเสส มีคา ดัชนีประสิทธิผลไมต่ำกวา 0.60
ขอบเขตของการวิจยั 1. ขอบเขตดานประชากรและกลุมตัวอยาง ประชากร ประชากรที่วิจัยในครั้งนี้ เปนนักเรียนระดับมัธยมศึกษา ชั้นปที่ 5 ภาคเรียนที่ 1 ปการศึกษา 2550 โรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนบี ำรุง” จำนวน 2 หองเรียน มีนกั เรียน 83 คน กลุมตัวอยาง ในการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนนี้ไดใชกลุมตัวอยางและกลุมการพัฒนาเครื่องมือ คือนักเรียนโรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนบี ำรุง”ระดับชัน้ มัธยมศึกษาปที่ 5 จำนวน 70 คน โดยแบงดังนี้ กลมุ พัฒนาบทเรียนรายบุคคล จำนวน 3 คน สมุ แบบเจาะจง คือนักเรียนทีม่ ผี ลการเรียนระดับ เกง ปานกลาง ออน อยางละ 1 คน กลมุ พัฒนาบทเรียนกลมุ ยอย จำนวน 7 คน โดยการสมุ แบบเจาะจงมีนกั เรียนทีม่ รี ะดับผลการ เรียนระดับ เกง 2 คน ปานกลาง 3 คน ออน 2 คน กลมุ พัฒนาบทเรียนกลมุ ใหญ 30 คน ทีไ่ ดจากการสมุ อยางงาย เพือ่ หาประสิทธิภาพบทเรียน กลมุ ตัวอยาง 30 คน ทีไ่ ดจากการสมุ อยางงาย เพือ่ หาคาดัชนีประสิทธิผล 2. ขอบเขตดานเนื้อหา เนือ้ หาทีศ่ กึ ษาในครัง้ นี้ คือ เนือ้ หาเรือ่ ง โปรแกรม ไมโครซอฟท แอคเซส วิชาคอมพิวเตอร กลมุ สาระการเรียนรู การงานอาชีพและเทคโนโลยี ระดับชัน้ มัธยมศึกษาปที่ 5 เครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั
230 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
3. ตัวแปรที่ศึกษา ตัวแปรอิสระ คือ การเรียนจากบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน ตัวแปรตาม คือ คาดัชนีประสิทธิผลทางการเรียนจากผลการเรียนของนักเรียน
วิธกี ารดำเนินการวิจยั /การศึกษา การวิจัยครั้งนี้ ไดดำเนินการทดลองและเก็บรวบรวมขอมูล โดยใชสถานที่คือ หองปฏิบัติการ คอมพิวเตอร โรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนบี ำรุง” ชัน้ ม.5 จำนวน 70 คน ซึง่ มีขนั้ ตอนดังนี้ 1. ขอหนังสือ ขออนุญาตทำการวิจยั ทีโ่ รงเรียนปทุมธานี “นันทมุนบี ำรุง” 2. ไปติดตอ โรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนบี ำรุง” เรือ่ งขออนุญาตทำการวิจยั ในโรงเรียน 3. ดำเนินการวิจยั ตามกลมุ ตัวอยางขางตน 4. กอนเรียนจากบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนที่สรางขึ้นใหกลุมตัวอยางทำแบบ ทดสอบกอนเรียนจำนวน 30 ขอ 5. ระหวางเรียนใหกลมุ ตัวอยางทำแบบฝกหัดระหวาเรียนจำนวน 25 ขอ จาก 5 บทเรียน แต ละบทเรียนมีแบบทดสอบทัง้ หมด 5 ขอ 6. หลังทำการวิจยั ใหกลมุ ตัวอยางทำ แบบทดสอบหลังเรียนจำนวน 30 ขอ ซึง่ เปนชุดเดียวกัน กับแบบทดสอบกอนเรียน 7. วิเคราะหขอ มูลทีไ่ ด คือ คะแนนแบบทดสอบกอนเรียน คะแนนจากแบบทดสอบหลังเรียน และคะแนนจากแบบทดสอบระหวางเรียนที่กลุมตัวอยางไดทำแลวใชโปรแกรมสำเร็จรูป
ผลการวิจยั /การศึกษา การหาประสิ ท ธิ ผ ลทางการเรี ย นหลั ง จากปรั บ ปรุ ง บทเรี ย นคอมพิ ว เตอร ช ว ยสอนที่ ส ร า ง ขึน้ แลว นำไปหาประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนกับกลมุ พัฒนาบทเรียนกลมุ ใหญ พบวา มีระดับประสิทธิภาพที่ 85.84/85.43 เปนไปตามเกณฑทตี่ งั้ ไวคอื 85/85 การหาคาดัชนีประสิทธิผลทาง การเรียนของบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนทีส่ รางขึน้ โดยใหนกั เรียนเรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชว ย สอนและนำผลคะแนนที่ไดไปหาคาดัชนีประสิทธิผลทางการเรียน พบวามีระดับดัชนีประสิทธิผลที่ 0.82 ซึง่ มากกวาเกณฑทตี่ อ งไว คือ 0.6
อภิปรายผล 1. การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน โปรแกรม ไมโครซอฟท แอคเซส วิชาคอมพิวเตอร สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5 และนำไปทดลองใชเพื่อหาประสิทธิภาพพบวา บทเรียน คอมพิวเตอรชว ยสอนมีประสิทธิภาพ 85.84 และ 85.43 ซึง่ สูงกวาเกณฑทกี่ ำหนดไวที่ 85/85 เปนผลมา จากบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนทีส่ รางขึน้ นี้ ไดผา นการประเมินความสมบูรณของเนือ้ หาจากผเู ชีย่ วชาญ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 231
ดานเนื้อหา และผานการประเมินประสิทธิภาพการใชงานจากผูเชี่ยวชาญดานสื่อนอกจากนั้นบทเรียน คอมพิวเตอรชวยสอนที่สรางขึ้นนี้ ยังไดพัฒนาขึ้นตามขั้นตอนอยางเปนระบบ 2. ผลการหาดัชนีประสิทธิผลการเรียนรดู ว ยบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน กลมุ สาระการเรียน รูการงานอาชีพและเทคโนโลยี ชวงชั้นที่ 4 เรื่อง การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน โปรแกรม ไมโครซอฟท แอคเซส วิชาคอมพิวเตอร สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5 สูงกวากอนเรียน มีคา เทากับ 0.82 สูงกวาเกณฑทกี่ ำหนดไวที่ 0.6
สรุปผลการวิจยั การหาประสิทธิผลทางการเรียนหลังจากปรับปรุงบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนที่สรางขึ้นแลว นำไปหาประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนกับกลุมพัฒนาบทเรียนกลุมใหญ พบวามีระดับ ประสิทธิภาพที่ 85.84/85.43 เปนไปตามเกณฑทตี่ งั้ ไวคอื 85/85 การหาดัชนีประสิทธิผลทางการเรียน การหาดัชนีประสิทธิผลทางการเรียนของบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนทีส่ รางขึน้ โดยใหนกั เรียนหลังเรียน ดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนและนำผลคะแนนที่ไดไปหาคาดัชนีประสิทธิผลทางการเรียน พบวา มีระดับดัชนีประสิทธิผลที่ 0.82 ซึง่ มากกวาเกณฑทตี่ อ งไว คือ 0.6
การนำผลงานไปใชประโยชน บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน โปรแกรม ไมโครซอฟท แอคเซส วิชาคอมพิวเตอรสำหรับ นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5 ที่พัฒนาขึ้นนี้สามารถทำใหเกิดประโยชนทางการศึกษา คือ ทำให เกิดการเรียนรูไดอยางแทจริง ดังผลการวิจัยที่แสดงไวแลวขางตน ขาพเจาไดนำบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอนนี้ไปใชในการเรียนการสอนจริง จึงสงผลใหนักเรียนมีผลการเรียนดีขึ้น เอื้อใหเกิดการเรียนรู ไดดี และยังเปนทีพ่ อใจของนักเรียนอีกดวย
ขอเสนอแนะ การวิจยั ในครัง้ นีผ้ วู จิ ยั ไดพบปญหาและอุปสรรคตางๆ จึงขอเสนอแนะแนวทางเพือ่ เปนประโยชน ตอการศึกษาพัฒนางานวิจัยที่เกี่ยวของกับวิชาคอมพิวเตอร สิ่งที่ตองระวังและพิจารณาคือ ภาษาที่ใช ในการอธิบายคำศัพททางคอมพิวเตอรซงึ่ อาจไมตรงกับความหมายทีเ่ ขาใจโดยทัว่ ไป และตองใชขอ ความ ที่มีความหมายไมยากเขาใจไดอยางรวดเร็ว ขอเสนอแนะสำหรับการวิจัยครั้งตอไป ควรมีการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนเรือ่ งโปรแกรม ไมโครซอฟท แอคเซส ใหเหมาะ กับนักเรียนในระดับชั้นที่ต่ำกวา
232 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยการสอนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน กับการสอนตามปกติ วิชาภาษาไทยเรือ่ ง การแยกสวนประกอบของประโยค สำหรับนักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปที่ 2 A COMPARISON OF LEARNING ACHIEVEMENT BETWEEN COMPUTER ASSISTED INSTRUCTION AND TRADITIONAL INSTRUCTION ON PARTS OF THAI SENTENCES FOR Mathayomsuksa 2 STUDENTS
สุรางค พุมเจริญวัฒนา ครุศาสตรมหาบัณฑิต เทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา
....................................................
บทคัดยอ การวิจัยนี้มีจุดมุงหมาย เพื่อพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนวิชาภาษาไทยเรื่อง การแยก สวนประกอบของประโยค ใหมีประสิทธิภาพตามเกณฑ 85/85 และเพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียน โดยการสอนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนกับการสอนตามปกติ วิชาภาษาไทย เรือ่ ง การแยก สวนประกอบของประโยค สำหรับนักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปที่ 2 กลมุ ตัวอยางทีใ่ ชในการวิจยั คือ นักเรียน ชัน้ มัธยมศึกษาปที่ 2 โรงเรียนลาดปลาเคาพิทยาคมจำนวน 35 คน เพือ่ ใชพฒ ั นาบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอน และโรงเรียนสตรีวทิ ยา 2 จำนวน 60 คน แบงเปนกลมุ ทดลอง 30 คน และกลมุ ควบคุม 30 คน เครื่องมือที่ใชในการวิจัยประกอบดวย 1. บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เรื่อง การแยกสวนประกอบ ของประโยค 2.แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียน ชนิด 4 ตัวเลือก จำนวน 30 ขอ ทีม่ คี า ความยาก งายระหวาง 0.20 - 0.80 และคาอำนาจจำแนกตั้งแต 0.20 ขึ้นไป คาความเชื่อมั่นของแบบทดสอบ ทัง้ ฉบับเทากับ 0.86 และ 3. แบบประเมินคุณภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน ผลการวิ จั ย พบว า บทเรี ย นคอมพิ ว เตอร ช ว ยสอนที่ ผู วิ จั ย สร า งขึ้ น มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพเท า กับ 86.13 / 86.80 สูงกวาเกณฑทกี่ ำหนดไว 85/85 และเปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการเรียน ดวยสถิติ t – test พบวากลุมผูเรียน โดยใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงกวากลุม ผูเรียนจากการสอนตามปกติอยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
Abstract
Surang Poomcharoenwatana (2006). A Comparison of Learning Achievement between Computer Assisted Instruction and Traditional Instruction on Parts of Thai Sentences for Mathayomsueksa II Students. Master Thesis. M.Ed. (Educational Technology and Communications.) Bangkok : Graduate School. Chandrakasem Rajabhat University. Advisor Committee : Asst.Prof. Dr.Pairoj Bowjai, Dr.Poonsri Vate-U-Lan เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 233
This current research aimed to develop Computer Assisted Instruction (CAI) on Parts of Thai Sentences for Mathayomsueksa II to match effective criteria at 85/85 and compare achievement of students who used CAI and studied with a traditional teaching method. The sampling group for CAI development were 35 students from Ladprakatpitayakam School. The sampling group of this research were 60 students from Satriwitthaya 2 School. The students were organized into experimental and control groups with each having 30 participants. The instruments used in the experimental stage included 1) CAI on Parts of Thai Sentences 2) a 4-choice achievement test included 30 -item that prescribed with difficulty levels ranging from 0.20 to 0.80, discriminating power ranging over 0.20 and reliability were 0.86, and 3) a CAI usability appraisal. The results of the study were follows. The CAI of this current study was developed to reach the effective criteria at 86.13/86.80 which was higher than the established requirement. Data were analyzed through a t-test. The students who used CAI were gather higher achievement rather than students who studied in traditional method significant statistically at .01 levels.
ความเปนมาและความสำคัญของปญหา 1. ความเปนมาและความสำคัญของปญหา ภาษาไทยเปนเครือ่ งมือทีใ่ ชตดิ ตอสือ่ สารกันระหวางคนทัง้ ชาติ ภาษานอกจากจะเปนวัฒนธรรม และแสดงถึงเอกลักษณของความเปนชาติไทย ภาษายังชวยในการถายทอดความรู ความคิดเสริมสราง ความเขาใจอันดีของคนในสังคม ดังนั้นวิชาภาษาไทยจึงเปนวิชาที่สำคัญยิ่ง ตอการพัฒนาคนในชาติ การเรียนวิชาภาษาไทยนัน้ เปนพืน้ ฐานของการเรียนวิชาอืน่ ๆ ความสามารถของการใชภาษาในการสือ่ สาร จึงนับวาสำคัญมากในยุคปจจุบนั เนือ่ งจากเปนโลกของการสือ่ สารไรพรมแดน (วิไลพร คำสะอาด. 2541 : 3) หลักสูตรการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน พุทธศักราช 2544 จัดเปนเครือ่ งมือทีส่ ำคัญของการพัฒนาประเทศ เปนหลักสูตรแกนกลางของประเทศทีม่ จี ดุ ประสงคทจี่ ะพัฒนาคุณภาพของผเู รียนใหเปนคนดี มีปญ ญา มี คุณภาพชีวิตที่ดี มีความสามารถในการแขงขันโดยเฉพาะอยางยิ่ง การเพิ่มศักยภาพของผูเรียนใหสูงขึ้น สามารถดำรงชีวิตอยางมีความสุขบนพื้นฐานของความเปนไทยและสากล รวมทั้งมีความสามารถในการ ประกอบอาชีพหรือศึกษาตอตามความถนัด และความสามารถของแตละบุคคล (กระทรวงศึกษาธิการ 2545 บทนำ) ซึง่ มีหลักการ เพือ่ เปนการศึกษาความเปนเอกภาพของชาติ มงุ เนนความเปนไทยควบคกู บั ความเปนสากลและเทาเทียมกัน โดยสังคมมีสวนรวมในการจัดการศึกษาสงเสริมใหผูเรียนไดพัฒนา และเรียนรูดวยตนเองอยางตอเนื่องตลอดชีวิต โดยถือวาผูเรียนมีความสำคัญที่สุด สามารถพัฒนาตาม ธรรมชาติและเต็มตามศักยภาพ เปนหลักสูตรที่มีโครงสรางยืดหยุนทั้งดานสาระ เวลา และการจัดการ
234 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
เรียนรเู ปนหลักสูตรทีจ่ ดั การศึกษาไดทกุ รูปแบบครอบคลุมทุกกลมุ เปาหมาย สามารถเทียบโอนผลการเรียน รู และประสบการณ นอกจากนีย้ งั ไดกำหนดสาระการเรียนรู ซึง่ ประกอบดวยองคความรู หรือทักษะกระบวน การเรียนรู และคุณลักษณะ หรือคานิยม คุณธรรม จริยธรรม ของผเู รียนเปน 8 กลมุ คือ ภาษาไทย คณิตศาสตร วิทยาศาสตร สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม สุขศึกษาและพลศึกษา ศิลปะ การงาน อาชีพและเทคโนโลยี ภาษาตางประเทศ (กระทรวงศึกษาธิการ 2545 : 4 - 5) หากพิจารณาถึงความ สำคัญของสาระการเรียนรทู งั้ 8 กลมุ ซึง่ เปนพืน้ ฐานสำคัญทีผ่ เู รียนทุกคนตองเรียนรู คือ กลมุ แรกประกอบ ดวย ภาษาไทย คณิตศาสตร วิทยาศาสตร และสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม เปนสาระการเรียนรู ทีส่ ถานศึกษาตองใชเปน หลักในการจัดการเรียนการสอน เพือ่ สรางพืน้ ฐานการคิด และเปนกลยุทธในการ แกปญ หา และวิกฤตของชาติ กลมุ ทีส่ องประกอบดวยสุขศึกษาและพลศึกษา ศิลปะ การงานอาชีพ และ เทคโนโลยี และภาษาตางประเทศ เปนสาระการเรียนรูที่เสริมสรางพื้นฐานความเปนมนุษยและสราง ศักยภาพในการคิดและการทำงานอยางสรางสรรค กลาวไดวา หลักสูตรการศึกษาขัน้ พืน้ ฐานไดใหความ สำคัญกับวิชาภาษาไทยอยใู นระดับสูง (กระทรวงศึกษาธิการ 2545 :12) กรมวิชาการไดดำเนินการประเมินผลสัมฤทธิท์ างการเรียนของนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 3, 6 และมัธยมศึกษาปที่ 3 ทุกสังกัดทัว่ ประเทศ ประจำปการศึกษา 2544 เมือ่ วันที่ 6 กุมภาพันธ 2545 ใน สวนของวิชาภาษาไทยพบวานักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 3 มีคะแนนเฉลีย่ เทากับ 15.76 คะแนน จาก คะแนนเต็ม 30 คะแนน โดยมีนกั เรียนทีม่ คี ะแนนอยใู นระดับ ตองปรับปรุงคิดเปนรอยละ 18.18 ระดับ พอใชคดิ เปนรอยละ 55.00 และอยใู นระดับดีเพียงรอยละ 26.81 นักเรียนชัน้ ประถมปที่ 6 มีคะแนนเฉลีย่ วิชาภาษาไทยเทากับ 21.74 คะแนน จากคะแนนเต็ม 40 คะแนน โดยมีนกั เรียนทีม่ คี ะแนนอยใู นระดับ ตองปรับปรุงคิดเปนรอยละ 30.40 ระดับพอใชคดิ เปนรอยละ 41.67 และระดับดีคดิ เปนรอยละ 27.93 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 มีคะแนนเฉลี่ยวิชาภาษาไทยเทากับ 18.5 คะแนนจากคะแนนเต็ม 40 คะแนน โดยมีนักเรียนที่มีคะแนนอยูในระดับตองปรับปรุงคิดเปนรอยละ 45.37 ระดับพอใชคิด เปนรอยละ 35.86 และระดับดีเพียงรอยละ 18.77 (มติชนรายวัน 2545 : 10) จากผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาภาษาไทยชวงชั้นที่ 3 พบวายังมีคะแนนต่ำไมเปนที่พอใจ จึงมีความจำเปน ตองหาวิธีการเขามาชวยในการสอนเพื่อใหผลการเรียนดีขึ้น เทคโนโลยีทางการศึกษา ที่สำคัญมีคุณคาอยางหนึ่งก็คือ คอมพิวเตอรชวยสอนเพราะคอมพิวเตอรชวยสอน มีขอดีตางๆ หลาย ประการ (อรพันธ ประสิทธิรตั น : 4 - 7) 1. ชวยสงเสริมใหผเู รียนมีสว นรวมในกระบวนการเรียนรู อันจะทำใหผเู รียนมีความกระตือรือรน ในการเรียน (Active Learner) ชวยในการเรียนการสอนใหมบี รรยากาศทีด่ ี 2. ผเู รียนสามารถเรียนไดตามอัตราความสามารถของตนเองอันเปนการสนองตอบ ผเู รียนแต ละคนซึง่ มีความแตกตางกันไดเปนอยางดี เพราะเปดโอกาสใหผเู รียนไดเรียนรตู ามความสามารถของตนเอง โดยไมตองรอหรือเรงตามเพื่อน ผูเรียนแตละคนไดมีโอกาสโตตอบ กับคอมพิวเตอรชวยสอนดวยตนเอง ทำใหไมเบื่อที่จะเรียน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 235
3. ความแปลกใหมของคอมพิวเตอรชวยสอนจะชวยเพิ่มความสนใจและความตั้งใจของผูเรียน ใหมีมากขึ้น 4. ความสามารถในการเก็บขอมูลของคอมพิวเตอร ทำใหการออกแบบบทเรียน ใหสนองตอบ ผูเรียนแตละคนไดและสามารถประเมินผลการเรียนของผูเรียนไดอยางสะดวกรวดเร็ว 5. สามารถใหการเสริมแรงไดอยางรวดเร็วและมีระบบ โดยการใหผลยอนกลับ (Feedback) ทันที ในรูปของคำอธิบาย สีสนั ภาพและเสียง เมือ่ ผเู รียนทำผิดพลาดสามารถ แกไขขอผิดพลาดไดทนั ทีซงึ่ เปน การเปลีย่ นแปลงพฤติกรรม เพือ่ ใหเกิดการเรียนรทู นั ทีชว ยใหการเรียนรมู ปี ระสิทธิภาพสูงขึน้ ภาพและเสียง เราความสนใจของผูเรียนใหอยากเรียนตลอดเวลา 6. ชวยเพิม่ ประสิทธิภาพในการเรียนการสอนโดยชวยใหการสอนมีคณ ุ ภาพสูงและคงตัว (Consistency) 7. ชวยประหยัดเวลาและคาใชจา ยในการเรียนการสอนโดยเฉพาะอยางยิง่ ในการปรับปรุงเนือ้ หา บทเรียน เพราะมีการวางแผนการสรางบทเรียนทุกขัน้ ตอน สามารถตรวจสอบ และปรับปรุงแกไขบทเรียน ไดอยางสะดวกและรวดเร็ว 8. ผูเรียนสามารถเรียนจากบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนได โดยไมมีขอจำกัดในดานเวลา และสถานที่ 9. ชวยขยายขีดความสามารถของผูสอนในการดูแลผูเรียนไดอยางใกลชิดเนื่องจากสามารถ บรรจุขอ มูล ไดงา ยและจำนวนมาก แผนความจำ (Diskette) สามารถจะถายทอดความจำ (Load) ในหนวย ความจำของคอมพิวเตอรไดทุกเวลา ไมวาจะเก็บไวนานเพียงใดขอมูลก็ไมเกิดความเสียหาย สามารถ นำขอมูลไปใชไดทงั้ ตัวเลข ตัวอักษร ขอความ คำนวณ และคิดอยางมีเหตุผล (Logical) ไดดกี วาเครือ่ ง คำนวณธรรมดาหรือเครือ่ งคิดเลข แผนหนึง่ สามารถบรรจุขอ มูลทีเ่ ปน ตำราไดจำนวนหลายพันหนา และ สามารถกำหนดกรอบเนือ้ หาของบทเรียนใหนกั เรียนเรียนรไู ดตามจุดประสงค และสะดวกตอการนำขอมูล ออกไปใชไดอยางรวดเร็วทั้งยังสามารถสุมแบบฝกหัด ขอสอบ หรือกิจกรรมตาง ๆ ที่ใหกับนักเรียนแต ละคนโดยไมซ้ำกันไดมคี วามแมนยำ ไมมคี วามลำเอียง ไมรจู กั เหน็ดเหนือ่ ยและไมรเู บือ่ เมือ่ ผเู รียนยังไม เขาใจบทเรียนก็ สามารถกลับไป ทบทวนตรงทีย่ งั ไมเขาใจไดทนั ที 10. เปนตัวกระตุนในการเรียนการสอนไดเปนอยางดี ทั้งจากความแปลกใหมของคอมพิวเตอร ชวยสอนและสวนของภาพและเสียง 11. คอมพิวเตอรชว ยสอนสามารถวัดผลการเรียนได ผเู รียนสามารถรคู ะแนนไดทนั ทีทสี่ อบเสร็จ นอกจากนีผ้ เู รียนยังไมสามารถพลิกดูคำตอบหรือขามบทเรียนบางตอนไปได จึงเปนการบังคับผเู รียนใหเรียน รจู ริง ๆ เสียกอนจึงจะผานบทเรียนนัน้ ได นอกจากนีผ้ เู รียนสามารถทราบขอมูลอืน่ ๆ ตามทีผ่ เู ขียนโปรแกรม ไดวางไวดวย เชน ผูเรียนไดคะแนนอยูในระดับใด หรือรอยละเทาใดของคะแนนสูงสุดที่มีผูทำไดในการ เรียนและการทำขอสอบ นอกจากนีย้ งั มีงานวิจยั ของ (สุขเกษม อุยโต 2540 : 54 - 55 วิไล กัลยาณวัจน 2541 : 80 81, วาณิช กาญจนรัตน 2543 : 105 - 107, ศักดา ไชยลาภ 2544 : 89 - 90, ปรียา สมพืช 2545 :
236 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
64 - 65) ที่ใหผลการศึกษาคนควาสอดคลองกันคือ การใชคอมพิวเตอรชวยสอนทำใหผลสัมฤทธิ์ทาง การเรียนสูงขึ้น จากการศึกษาเอกสารเกีย่ วกับการใชบทเรียน คอมพิวเตอรชว ยสอน เพือ่ การเรียน การสอนจะเห็น ไดวา บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนสามารถพัฒนาทักษะตางๆ และชวยให นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทาง การเรียนสูงขึ้น และมีเจตคติที่ดีตอวิชาภาษาไทย นอกจากนี้ อุษาวรรณ ปาลียะไดวิจัยเรื่องราชาศัพท และคำศัพท และ ธัญญา ตันติชวลิต ไดทำการวิจยั เรือ่ ง การเขียนภาพกาพยยานี 11 ผลปรากฏวา บทเรียน มัลติเมียเดียสามารถนำไปสอนไดผลดี จากสภาพป ญ หาและแนวคิ ด ดั ง กล า วทำให ผู วิ จั ย สนใจอย า งยิ่ ง ในการที่ จ ะพั ฒ นาบทเรี ย น คอมพิวเตอรชวยสอน มาใชในการเรียนการสอนวิชาภาษาไทย ซึ่งจะเปนการสงเสริมใหนักเรียน ไดรบั ประสบการณการเรียนรทู ดี่ ี และสนุกสนานในการเรียน รวมถึงการสรางทัศนคติทดี่ ตี อ การเรียน ซึง่ จะสามารถชวยแกปญหาการเรียนการสอนใหเกิดผลดี และมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ผูวิจัยคิดวาสื่อเปน สวนหนึง่ ทีเ่ ปนแรงจูงใจทีจ่ ะใหเด็กเกิดการเรียนรเู พิม่ มากยิง่ ขึน้ และ เนือ่ งดวยในวิชาภาษาไทยนัน้ สือ่ การ เรียนการสอนยังไมทนั สมัย และเด็กไมคอ ยสนใจเรียน ถือวาวิชานีเ้ ปนวิชาทีไ่ มจำเปนไมตอ งเรียนก็สามารถ อาน และทำความเขาใจดวยตนเองได ดังนัน้ ผวู จิ ยั เห็นวาควรนำเทคโนโลยีเขามาใชในการเรียนการสอน เพราะสิ่งนี้อาจเปนแรงจูงใจใหเด็กเกิดการเรียนรูเพิ่มมากขึ้นเชน บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน รวม ทัง้ ในเนือ้ หา วิธกี ารสอน แบบใหมทผี่ วู จิ ยั เห็นวาควรนำเรือ่ ง การแยกสวนประกอบของประโยค มาสราง ในรูปแบบตาง ๆ จากการศึกษาเนือ้ หาและสอบถามจากผสู อนในวิชาภาษาไทย พบวา วิชาภาษาไทยควร มีสื่อที่ทันสมัยและแปลกใหม และเหมาะสมกับเทคโนโลยีสมัยใหม ฉะนั้ น การพั ฒ นาบทเรี ย นคอมพิ ว เตอร ช ว ยสอนในครั้ ง นี้ ผู ศึ ก ษาคิ ด ว า น า จะเป น ประโยชน อยางยิ่ง รวมทั้งสามารถที่จะใชเปนแนวทางในการพัฒนาสื่อการเรียนการสอนในรูปแบบตางๆ ไดเปน อยางดี
วัตถุประสงคของการวิจยั 2. วัตถุประสงคของการวิจัย 1. เพื่อพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน วิชาภาษาไทย เรื่องการแยกสวนประกอบ ของประโยค สำหรับนักเรียนชัน้ มัธยมศึกษาปที่ 2 ใหมปี ระสิทธิภาพตามเกณฑ 85/85 2. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนระหวางการสอนดวยบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอนกับการสอนตามปกติ วิชาภาษาไทย เรือ่ ง การแยกสวนประกอบของประโยค
สมมติฐานในการวิจยั 3. สมมติฐานในการวิจัย ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่เรียนดวยบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนสูงกวา นักเรียนที่เรียนโดยวิธีการสอนตามปกติ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 237
ขอบเขตของการวิจยั 4. ขอบเขตของการวิจัย 1. ประชากร ประชากรที่ ใ ช ใ นการวิ จั ย ครั้ ง นี้ เ ป น นั ก เรี ย นในช ว งชั้ น ที่ 3 ชั้ น มั ธ ยมศึ ก ษาป ที่ 2 โรงเรียนสตรีวทิ ยา 2 และโรงเรียนลาดปลาเคาพิทยาคม สังกัดสำนักงานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษา 2 กรุงเทพ มหานคร ปการศึกษา 2548 2. กลุมตัวอยาง 2.1 กลุมตัวอยางที่ใชในการหาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน ไดมา ดวยวิธีการสุมอยางงาย (Simple random sampling) โรงเรียนลาดปลาเคาพิทยาคมสุมจากนักเรียน 12 หอง เอามา 1 หองเรียน มีจำนวน 45 คน จากนัน้ สมุ นักเรียนทีเ่ รียนเกงมา 3 คน ทีเ่ รียน ปานกลาง 4 คนทีเ่ รียนออน 3 คน เพือ่ ใชในการทดลองรายบุคคล และกลมุ ยอยสวนทีเ่ หลือ 35 คน สมุ มาใชอกี 25 คน เพือ่ ใชทดลองกับหองเรียนจริง ดังตอไปนี้ ทดลองรายบุคคล 3 คน ทดลองเปนกลมุ 7 คน ทดลองเปนหองเรียน 25 คน 2.2 กลุมตัวอยางที่ใชในการทดลองเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนใช โรงเรียน สตรีวทิ ยา 2 ไดมาโดยการสมุ อยางงายจาก 18 หอง เอามา 2 หองเรียนในแตละหองสมุ ใหเหลือหอง ละ 30 คน และสมุ ใหหอ งหนึง่ เปนกลมุ ทดลองอีกหองหนึง่ เปนกลมุ ควบคุมดังนี้ 2.2.1 กลมุ ทดลอง คือ นักเรียนทีเ่ รียนจากบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน 2.2.2 กลมุ ควบคุม คือ นักเรียนทีเ่ รียนจากการสอนปกติ 3. เนื้อหา วิชาภาษาไทย เรือ่ ง การแยกสวนประกอบของประโยค ประกอบดวย ประโยคความเดียว ประโยคความรวม ประโยคความซอน 4. ตัวแปรที่ใชในการศึกษา 4.1 ตัวแปรอิสระไดแกวธิ สี อน 2 แบบ 4.1.1 วิธสี อนโดยใชบทเรียน คอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ ง การแยกสวนประกอบ ของประโยค 4.1.2 วิธีสอนตามปกติ 4.2 ตัวแปรตาม คือผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน
238 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
วิธดี ำเนินการวิจยั และผลการวิเคราะหขอ มูล วิธีดำเนินการวิจัยและผลการวิเคราะหขอมูล แบงการดำเนินการวิจัยออกเปน 2 สวน คือสวนที่หนึ่งหาประสิทธิภาพบทเรียน คอมพิวเตอร ชวยสอน และสวนทีส่ องเปรียบเทียบผลสัมฤทธิท์ างการเรียนของกลมุ ทดลองกับ กลมุ ควบคุม การหาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน 1. พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน และนำไปใหผเู ชีย่ วชาญดานเนือ้ หา และผเู ชีย่ วชาญ ดานมัลติมเี ดีย ดานละ 3 ทานตรวจประเมินผลโดยผลการประเมินดานเนือ้ หา รวมในทุกดานมีคา เฉลีย่ อยทู ี่ 4.64 แสดงวามีคณ ุ ภาพของเนือ้ หาอยใู นเกณฑดมี าก และ ผลการประเมินดานมัลติมเี ดียรวมในทุก ดาน มีคา เฉลีย่ อยทู ี่ 4.84 แสดงวามีคณ ุ ภาพอยใู นเกณฑ ดีมาก สูงกวาเกณฑทกี่ ำหนดไวทงั้ 2 ดาน (4.50) 2. นำบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนที่สรางขึ้นไปพัฒนาตามขั้นตอนโดยจะไปทดลองกับกลุม ตัวอยาง 3 ครัง้ ปรากฏผลดังนี้ 2.1 การทดลองครัง้ ที่ 1 ทดลองรายบุคคล ซึง่ เปนการทดลองกับกลมุ ตัวอยาง ทีเ่ ปนตัวแทน นักเรียนในกลมุ ทีเ่ รียนดี ปานกลาง และออนอยางละ 1 คน จากการสังเกต และสอบถาม ผลการใชบทเรียน คอมพิวเตอรชวยสอน พบวามีปญหาในเรื่องการพิมพตัวหนังสือผิดเล็กนอยไดแกไขปรับปรุงตามคำแนะ นำทุกประการ 2.2 การทดลองครัง้ ที่ 2 ใชสตู ร E1/E2 เพือ่ หาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน จากการทดลองพบวาวาประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนโดยรวมแลว เฉลีย่ อยทู ี่ 85.71/ 87.62 สูงกวาเกณฑทกี่ ำหนดไว (85/85) ไดปรับปรุงแกไขอีกครัง้ หนึง่ ตามขอเสนอแนะของนักเรียน 2.3 การทดลองครัง้ ที่ 3 ใชสตู ร E1/E2 เพือ่ หาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน จากการทดลองพบวา ประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนโดยรวมแลว จะมีคา เทากับ 86.13/ 86.80 สูงกวาเกณฑทกี่ ำหนดไว (85/85) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกลุมทดลองกับกลุมควบคุม นำบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนทีม่ ปี ระสิทธิภาพไดตามเกณฑทกี่ ำหนดไปทดลอง เปรียบเทียบ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ระหวางกลุมทดลองที่เรียนโดยบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน กับกลุมควบคุม ทีเ่ รียนจากการสอนปกติ อยางมีนยั สำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .01
สรุปผลการวิจยั สรุปผลการวิจยั จากการทดลองครัง้ นี้ สามารถอภิปรายผล กลาวคือ 1. บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน วิชาภาษาไทย เรื่อง การแยกสวนประกอบของประโยค มีประสิทธิภาพเทากับ 86.13/86.80 สูงกวาเกณฑทกี่ ำหนดไว (85/85) 2. นักเรียนที่เรียนจากบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงกวาผูเรียน ทีเ่ รียนจากการสอนปกติ อยางมีนยั สำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ .01 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 239
อภิปรายผลอภิปรายผล 1. จากการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ ง การแยกสวนประกอบของ ประโยค และ นำไปทดลองใชเพื่อหาประสิทธิภาพ ผลการวิจัยพบวา บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน มีประสิทธิภาพ 86.13/86.80 ซึ่งสูงกวาเกณฑที่กำหนดไว (85/85) ทั้งนี้นาจะมีสาเหตุมาจากบทเรียนคอมพิวเตอรชวย สอนทีส่ รางขึน้ ไดถกู พัฒนาขึน้ ตามขัน้ ตอนอยางเปนระบบ มีการวางโครงสรางทีด่ ี ตาม FlowChart มีราย ละเอียดทีช่ ดั เจนตามรายละเอียดใน Storyboard ผาน การประเมินความสมบูรณของเนือ้ หาจากผเู ชีย่ ว ชาญดานเนือ้ หา และผานการประเมินประสิทธิภาพ ในการใชงานจากผเู ชีย่ วชาญดานมัลติมเี ดีย โดยทำการ พัฒนาเปนขัน้ ตอนและปรับปรุงแกไข มาเปนระยะ ๆ จนไดบทเรียนทีม่ ปี ระสิทธิภาพ และผวู จิ ยั ไดประยุกต แนวคิด การพัฒนาในขัน้ นี้ กับแนวคิดของบอรกและคณะ (Borg, Gall and Morrish.อางถึงใน ไพโรจน เบาใจ 2547 : 45 - 50) ทีไ่ ดกำหนดขัน้ การพัฒนาไวโดยมีการทดลองถึง 3 ครัง้ หลังจากการทดลองได บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ ง การแยกสวนประกอบของประโยคทีม่ ปี ระสิทธิภาพ 2. จากการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังการทดลอง พบวาผูเรียนโดยใชบทเรียน คอมพิวเตอรชว ยสอน มีผลสัมฤทธิท์ างการเรียนสูงกวาผเู รียนการสอนปกติอยางมีนยั สำคัญทางสถิตทิ ี่ ระดับ .01 เปนไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว ทั้งนี้นาจะมีสาเหตุมาจากผูเรียน ไดเรียนอยางอิสระ สามารถ เรี ย นหรื อ ทำแบบฝ ก หั ด ซ้ำ ได ต ามที่ ตั ว เองต อ งการ ซึ่ ง จากผลการวิ จั ย ดั ง กล า วได ส อดคล อ ง กับงานวิจยั ของ ธัญญา ตันติชวลิต (2541 : 79-81) ไดทำการวิจยั เรือ่ ง การเขียนภาพกาพยยานี 11 สำหรับนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 6 มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร วิชาเอกประถมศึกษา ผลปรากฏวา บทเรียนมัลติมเี ดียสามารถ นำไปสอนไดผลดี และผวู จิ ยั ยังพบวานักเรียนมีความกระตือรือรน ในการเรียนมากขึน้ สังเกตไดจากนักเรียนสวนใหญ เมือ่ เรียนบทเรียนจบแลวไดขอเรียนซ้ำอีกครัง้ แสดง วานักเรียนมีความพอใจในการเรียนบทเรียนมัลติมเี ดียทำใหผลสัมฤทธิห์ ลังเรียนโดยใชบทเรียนมัลติมเี ดีย สูงกวากอนเรียนจากบทเรียนมัลติมีเดียอยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ซึ่งเปนไปตาม สมมุติฐาน ทีก่ ำหนดไว และยังสอดคลองกับงานวิจยั ของ อุษาวรรณ ปาลียะ (2543 : 60 ) ทีไ่ ดทำการวิจยั เพือ่ สรางชุดการเรียนดวยตนเอง วิชาภาษาไทย เรือ่ งราชาศัพท และคำศัพทสำหรับ พระภิกษุ และสุภาพชน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2 ผลการวิจัยพบวา ชุดการเรียนที่สรางขึ้น ทั้ง 3 ชุด มีประสิทธิภาพเปนไป ตามเกณฑมาตรฐานที่กำหนด คือ 90/90 ซึ่งผูศึกษามีความเห็นวา ชุดการเรียนดวยตนเองที่ผูศึกษาได ทำการพัฒนาและหาประสิทธิภาพ นาจะชวยสงเสริมผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และความรับผิดชอบของ นักเรียนใหมีประสิทธิภาพในการเรียนรูมากยิ่งขึ้น
240 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ขอเสนอแนะขอเสนอแนะ ในการวิจยั ครัง้ นีไ้ ดพบปญหาและอุปสรรคตาง ๆ ซึง่ ผวู จิ ยั ขอเสนอแนะ เพือ่ ทีจ่ ะเปนประโยชน ตอการพัฒนาศึกษาวิจัยตอไป 1. ขอเสนอแนะการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน 1.1 สือ่ มัลติมเี ดียนับวาเปนสือ่ ทีม่ คี ณ ุ ลักษณะเหมาะสมสำหรับการเรียนรเู นือ่ งจากมีคณ ุ สมบัติ ตาง ๆ มากมายและมีการนำเสนอที่แปลกและทันสมัย ดวยการใช คอมพิวเตอรประมวลผล จึงควร นำมาสรางเปนบทเรียนในเนือ้ หาอืน่ ๆ เพือ่ นำมาเปนสือ่ ในการเรียนการสอนหรือนำมาเปนแบบทบทวน ในการเรียน 1.2 เรือ่ งคุณภาพเสียง นาจะเปนปญหาตน ๆ ของผทู จี่ ะพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร ในเรือ่ ง นี้ขอเสนอใหใชเครื่องบันทึกเสียงที่ดี หองบันทึกเสียงที่ดี จึงจะทำใหไดเสียงที่ชัดเจน แตหากไมมีเครื่อง และหองบันทึกเสียงทีด่ ี ควรศึกษาโปรแกรมทีส่ ามารถปรับแตงเสียงใหมคี ณ ุ ภาพดีเทากันทุกไฟล สามารถ ตัดเสียงแทรกเสียงรบกวนได 1.3 เรื่ อ งภาพเคลื่ อ นไหว (Animation) ควรกำหนดขนาดที่ จ ะใช จ ริ ง ในพื้ น ที่ ใ ห ไ ด สัดสวนทีเ่ หมาะสมกอน เมือ่ นำไปใชงานจะทำใหมคี วามสมดุล และเหมาะสมกับงานมากทีส่ ดุ 2. ขอเสนอแนะทั่วไป 2.1 คอมพิวเตอรชว ยสอนเปนสือ่ การสอนทีม่ ที งั้ ภาพ เสียง เนือ้ หา และแบบทดสอบ การ ออกแบบ เปนตน ซึง่ สิง่ ตาง ๆ ทีก่ ลาวมาจำเปนอยางยิง่ ทีต่ อ งมีบคุ ลากรผเู ชีย่ วชาญแตละสาขา รวมมือ กันเพือ่ พัฒนาใหคอมพิวเตอรชว ยสอนมีประสิทธิภาพ หากผทู จี่ ะวิจยั พัฒนาเกีย่ วกับคอมพิวเตอรชว ยสอน ทำเพียงคนเดียวก็ควรทีจ่ ะศึกษารายละเอียดดานตาง ๆ อยางลึกซึง้ 2.2 บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนนีส้ ามารถไปใชในการสอนซอมเสริมใหแก นักเรียน หรือ นักเรียนที่มีความสนใจที่จะศึกษาเพิ่มเติมในเนื้อหา 2.3 ควรมีการศึกษาสภาพการใชคอมพิวเตอร ในการศึกษาทุกระดับใหมีการใชงานอยาง พอเพียง เนื่องจากงานวิจัยที่เกี่ยวของกับเครื่องคอมพิวเตอรมีมากขึ้น 3. ขอเสนอแนะสำหรับการวิจัยครั้งตอไป 1. ควรมีการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอนในรูปแบบอืน่ ๆ เชน เกมทีม่ ี เนือ้ หาวิชา ภาษาไทย 2. ควรมีการสงเสริมการสรางบทเรียน คอมพิวเตอรชว ยสอนใหมากขึน้ และมีการเผยแพร ใหมีการใชงานอยางตอเนื่องใหครบเนื้อหาวิชาภาษาไทย 3. ควรมีการเรียนการสอนแบบนำขอมูลการเรียนวิชาภาษาไทยเขา website ของโรงเรียน เพือ่ ใหนกั เรียนไดเรียนผาน website และทำแบบฝกหัด แบบทดสอบบน website ได
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 241
เอกสารอางอิงบรรณานุกรม กิดานันท มลิทอง. (2540) เทคโนโลยีศึกษาและนวัตกรรม. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. บุปผชาติ ทัฬหิกรณ. (2539, พฤศจิกายน) มัลติมีเดียชวยในการสอน “ในวารสาร ประชุมวิชาการ เรื่อง เทคโนโลยี สารสนเทศ สำหรับอาจารยสอนวิทยาศาสตร และคณิตศาสตร ครั้งที่ 2” คณะวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัย มหิดล. 15 -16. ปราโมทย ไวยกูล. (2540) การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและเจตคติตอ วิชาภาษาไทยของนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4 ที่สอนโดยใชบทเพลงพื้นบาน ภาคกลาง ประกอบการสอนกับการสอนตามคูมือ ครู. ปริญญานิพนธ กศ.ม. (การมัธยมการศึกษา) กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทร วิโรฒ. ถายเอกสาร. ปยานุช ทองกุม. (2547). การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรมัลติมีเดีย วิชาภาษาอังกฤษ “Let’s go 2" สำหรับ นักเรียนชวงชั้นที่ 1. สารนิพนธ การศึกษามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร พูลศรี เวศยอุฬาร. (ตุลาคม 2547). “การพัฒนามัลติมีเดียเพื่อการศึกษา” (ตอนที่ 1). วารสารครู. 1 (10) : 68-70 . ไพโรจน เบาใจ. (2547). การวิจัยและพัฒนาสื่อการสอน. วารสารเทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา. 11 (1) : 45 – 50. วิชาการ.กรม. (2538) การประเมินผลการใชหลักสูตรชั้นมัธยมศึกษาตอนตน พุทธศักราช 2521 (ฉบับปรับปรุง) พ.ศ.2533) และระดับมัธยมศึกษาตอนปลายพุทธศักราช 2521. กรุงเทพฯ : โรงพิมพคุรุสภาลาดพราว. วิชาการ.กรม, กระทรวงศึกษาธิการ.(2522). หลักสูตรมัธยมศึกษา พุทธศักราช 2521. กรุงเทพฯ : โรงพิมพการ ศาสนา. วิไลพร คำสะอาด. (2541). การศึกษาความสามารถในการอานการเขียนสรางสรรคและ การเรียนวิชาภาษาไทย ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 ที่ใชปายนิเทศ ประกอบการตูนกับภาพเสมือนจริงเปนสื่อในการสอน. ปริญญานิพนธ กศ.ม. (ภาษาไทย) กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. (อัดสำเนา). ศึกษาธิการ, กระทรวง (2535) หลักสูตรมัธยมศึกษาตอนาตน พุทธศักราช 2521 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2533). พิมพครั้งที่ 2 กรุงเทพฯ : กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ ศึกษาธิการ, กระทรวง (2536). หนังสือเรียนภาษาไทย ท.203 - 204 หลักภาษาไทย เลม 2 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2. หลักสูตรชั้นมัธยมศึกษาตอนตน พุทธศักราช 2521 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2533). กรุงเทพฯ : โรงพิมพคุรุสภา. ศึกษาธิการ, กระทรวง. (2544) สาระมาตรฐานการเรียนรูกลุมสาระการเรียนรูภาษาไทยในหลักสูตร การศึกษา ขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 . กรุงเทพฯ : โรงพิมพองคกรการรับสงสินคา และพัสดุภัณฑ. ศึกษาธิการ, กระทรวง. (2545). หลักสูตรขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544. พิมพครั้งที่ 2 กรุงเทพฯ : โรงพิมพองคกร การรับสงสินคาและพัสดุภัณฑ. อัจฉรา ชีวพันธุ. (2526) คูมือการสอนภาษาไทย : กิจกรรมการเลนประกอบการสอน. พิมพครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : ไทยวัฒนาพานิช. อุษาวรรณ ปาลียะ. (2543) การพัฒนาชุดการเรียนดวยตนเอง วิชาภาษาไทย เรื่องราชาศัพท และคำศัพท สำหรับ พระภิกษุและสุภาพชน ระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2. สารนิพนธ กศ.ม กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยศรีนครินทร วิโรฒ ประสานมิตร.
242 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ผลสัมฤทธิท์ างการเรียนดนตรีไทย โดยใชหนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียน ดนตรีไทยดวยตนเอง เรือ่ งฆองวงใหญ สำหรับนิสติ ชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร Thai Classical Music Learning Achievement by Using Self-study Handbook on Khong Wong Yai for the Student of Thai Classical Music Club, Kasetsart University อภินันท จุลดิษฐ ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต เทคโนโลยีการศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร
....................................................
บทคัดยอ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค 1) เพื่อสรางหนังสือคูมือปฏิบัติการเรียน ดนตรีไทยดวยตนเอง เรือ่ งฆองวงใหญ สำหรับนิสติ ชมรมดนตรีไทยชัน้ ปที่ 1 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ทีม่ คี ณ ุ ภาพประเมิน โดยผูเชี่ยวชาญ 2) เพื่อเปรียบเทียบคะแนนทักษะปฏิบัติกอนและหลังเรียนดนตรีไทย โดยใชหนังสือ คมู อื การปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรือ่ งฆองวงใหญ สำหรับนิสติ ชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร กลมุ ตัวอยางทีใ่ ชในการวิจยั ครัง้ นี้ ไดแก นิสติ ชมรมดนตรีไทยชัน้ ป 1 มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร วิทยาเขตบางเขน จำนวน 30 คน โดยวิธกี ารสมุ แบบเจาะจง และใชเครือ่ งมือทีใ่ ชในการวิจยั คือ หนังสือ คมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียน ดนตรีไทยดวยตนเอง เรือ่ งฆองวงใหญ สำหรับนิสติ ชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร และแบบประเมินทักษะปฏิบตั กิ อ นเรียนและหลังเรียน การวิเคราะหขอ มูลใช คาเฉลีย่ และ คาเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจยั พบวา 1) หนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรือ่ งฆองวงใหญมคี ณ ุ ภาพ อยใู นระดับดีมาก 2) คะแนนทักษะปฏิบตั หิ ลังเรียนสูงกวา คะแนนทักษะปฏิบตั กิ อ นเรียนดวยหนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรือ่ งฆองวงใหญอยางมีนยั สำคัญทีร่ ะดับ .05
Abstract The purposes of this research were as follow: 1) to develop thai classical music’s self-study handbook on Khong Wong Yai for the student of Thai Classical Music Club, Kasetsart University 2) to compare the pre-skill assessment score with the post-skill assessment after using Self-study Handbook on Khong Wong Yai The population of this research were 30 first year students of Thai Classical Music Club Kasetsart University, Bangkhen, Selected by purpose sampling. The tools of this เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 243
research were the effective thai classical music self-study handbook on Khong Wong Yai for the student of Thai Classical Music Club, Kasetsart University, pre- skill assessment and post-skill assessment . The data were analyzed by using mean and standard deviation. The research results showed that: 1) the quality of Thai classical music’s selfstudy handbook on Khong Wong Yai for Thai Classical Music Club’s Student Kasetsart University was at very good level and. 2) the student’s post- skill assessment score were significantly higher than the pre- skill assessment score at .05 level
ความเปนมาและความสำคัญของปญหา สือ่ สิง่ พิมพ จัดเปนสือ่ การเรียนการสอนซึง่ ถายทอดดวยการพิมพลงบนกระดาษ ฟลม หรือวัสดุ พืน้ เรียบอืน่ ๆเพือ่ สามารถเผยแพรไปยังผอู า นจำนวนมาก ใหไดรบั ความรแู ละความบันเทิงในระบบการเรียน การสอน ดังทีจ่ ะเห็นไดในปจจุบนั สือ่ สิง่ พิมพยงั มีบทบาทตอสังคมไทยอยางมากตอกระบวนการเรียนการ สอนทัง้ ระบบในโรงเรียนและนอกระบบโรงเรียน อีกทัง้ ยังมีความหลากหลายเพือ่ ตอบสนองความตองการ และความสามารถของแตละบุคคล โดยในปจจุบันไดมีการสงเสริมใหมีการผลิตและพัฒนาสื่อสิ่งพิมพ เพิ่มขึ้นเพื่อสามารถตอบสนองความตองการในอนาคต ซึ่งสอดคลองกับพระราชบัญญัติการศึกษา แหงชาติ พ.ศ.2542 หมวด 9 วาดวยเทคโนโลยีเพือ่ การศึกษา มาตรา 64 รัฐตองสงเสริมและสนับสนุน ใหมกี ารผลิต และพัฒนาแบบเรียนตำราหนังสือทางวิชาการ สือ่ สิง่ พิมพอนื่ วัสดุอปุ กรณ และเทคโนโลยี เพือ่ การศึกษาอืน่ โดยเรงรัดพัฒนาขีดความสามารถในการผลิต จัดใหมเี งินสนับสนุนการผลิต และมีการ ใหแรงจูงใจแกผผู ลิต และพัฒนาเทคโนโลยีเพือ่ การศึกษา ทัง้ นี้ โดยเปดใหมกี ารแขงขันโดยเสรีอยางเปน ธรรม (พระราชบัญญัตกิ ารศึกษาแหงชาติ, 2542: 79) ซึง่ สอดคลองกับ กิดานันท มะลิทอง (2543 : 112) และ ณรงค สมพงษ (2535 : 125-126) ไดกลาวไววา สื่อสิ่งพิมพเปนวิธีการเรียนรูที่ดีวิธีหนึ่ง สามารถ ปรับใหเหมาะสมกับกระบวนการใชกับกลุม เปาหมายเฉพาะดานและไมจำเปนตองใชหองพิเศษหรือ หองเรียน เหมาะสำหรับนำสื่อสิ่งพิมพมาอางอิงและทบทวนและสามารถผลิตไดเปนจำนวนมาก สื่อสิ่งพิมพเปนสื่อเรียนรูแบบตางๆ ที่เขียนดวยมือหรือพิมพขึ้น อาจเย็บรวมเลมหรือเปน แผน โดยบรรจุเนื้อหาสาระที่ดีมีประโยชนและใหความรูทั้งที่เปนความรูทั่วไป เชน ความรูเกี่ยวกับการ ประกอบอาชีพ สุขภาพอนามัย การใชเวลาวาง รวมทัง้ ถายทอดการเรียนรวู ฒ ั นธรรมทีเ่ ปนวิถชี วี ติ ทีแ่ สดง ถึงความเจริญงอกงาม ความเปนระเบียบเรียบรอย ความมีศีลธรรมอันดี และความกลมเกลียวของคน ในชาติ ดังทีก่ รมการศึกษานอกโรงเรียน (2525 : 83) ไดกลาวไววา “ในการศึกษาไมวา จะเปนการใหการ ศึกษานอกระบบโรงเรียน หรือในระบบโรงเรียน ตางก็มคี วามสำคัญและจำเปนตองใชเครือ่ งมือตางๆ มา ใชใหความรแู กผเู รียนหรือผทู สี่ นใจอยางกวางขวาง และครอบคลุมไดอยางทัว่ ถึงนัน่ คือ การนำเอาสือ่ สิง่ พิมพเขามาชวย สือ่ สิง่ พิมพจงึ มีบทบาทสำคัญยิง่ ในการเผยแพรความรู และวิทยาการใหมๆ ไปสปู ระชาชน ทำใหประชาชนมีการเปลีย่ นแปลงซึง่ นำไปสกู ารปรับปรุงวิถชี วี ติ พรอมปลูกฝงคานิยมและคุณธรรมทีด่ งี าม เพื่อการพัฒนา”
244 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ดังนั้นการผลิตและการพัฒนาสื่อสิ่งพิมพจึงมีความจำเปนและสำคัญอยางยิ่งตอกระบวนการ เรียนการสอนรวมทั้งการพัฒนาการศึกษาและสังคม ดนตรีถือเปนสวนประกอบสำคัญในชีวิตมนุษย ดังบทพระราชนิพนธใน พระบาท สมเด็จพระ มงกุฎเกลาเจาอยหู วั จากบทละคร เรือ่ ง เวนิส วานิช (2459: 76) ที่วา “ชนใดไมมดี นตรีการ ในสันดาน เปนคนชอบกลนัก อีกใครฟงดนตรีไมเห็นเพราะ เขานัน้ เหมาะคิดขบถอัปลักษณ” ดนตรีเปนวัฒนธรรมที่ งดงามและทรงคุณคายิง่ ของชาติจงึ ทำใหดนตรีเปนสวนหนึง่ ของชีวติ มนุษย เพราะเสียงของดนตรีเปนเสียง ที่ไพเราะ ซึ่งทุกคนในโลกนี้ตองการความไพเราะ เสียงเปนกระแสคลื่นที่สามารถสรางความเคลื่อนไหว ความเคลื่อนไหวจะกอใหเกิดการพัฒนา ปญญา และคุณภาพชีวิตที่ดีกวา เมื่อทุกคนมีดนตรีในหัวใจ สังคมก็นาอยูมากขึ้น จิตใจคนก็สงบและสบายขึ้น เหตุผลที่เด็กไทยตองเรียนดนตรี ก็เพราะเสียงดนตรี เปนหุนสวนของชีวิต ชีวิตที่ดีและมีคุณภาพตองมีดนตรีและประกอบดวยเสียงดนตรี การที่ชีวิตไทยไมรู เรือ่ งดนตรี ก็สามารถมองเห็นภาพทีม่ อี ยแู ลวทัง้ ในอดีตและปจจุบนั ไดซงึ่ ก็เปนชีวติ ทีไ่ มสมบูรณ เมือ่ สังคม ไดพฒ ั นาและศึกษาเรียนรกู วางขวางขึน้ การศึกษาสอนใหมนุษยทราบวาดนตรีเปนศาสตรทมี่ คี วามจำเปน ตอชีวติ ทีจ่ ะตองรดู นตรีเปนสวนหนึง่ ของวัฒนธรรม ซึง่ เปนคุณสมบัตขิ องผเู จริญ ดังนัน้ เด็กไทยสมัยใหม จึงตองเรียนรดู นตรี (สุกรี เจริญสุข, 2545:) ชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร มีนิสิตใหมมาสมัครเปนสมาชิกชมรมเปนจำนวน มากทุกป นิสติ บางคนมีทกั ษะในการเรียนดนตรีไทยมากอน นิสติ บางคนยังไมมที กั ษะและยังไมเคยเลนดนตรี ไทยมากอน แตเนือ่ งจากครูผสู อน มีนอ ยกวาจำนวนนิสติ ทีม่ าหัดเรียน ทำใหการเรียนการสอนเปนไปอยาง ลาชา และใชเวลานาน การเรียนดนตรีไทยเปนการฝกปฏิบัติทำให ครูไมสามารถสอนนิสิตพรอมๆ กัน หลายคนไดในเวลาเดียวกัน และเด็กก็ไมสามารถเรียนรไู ดดว ยตนเอง เพราะวาขาดสือ่ การเรียนการสอน ซึ่งสื่อการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพ เด็กจะสามารถเรียนรูไดดวยตนเอง สื่อนับวามีบทบาทอยางมากที่จะชวยใหนักเรียนมีความเขาใจมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะสื่อสิ่งพิมพ ที่ครูผูสอนคัดเลือกสื่อในการที่จะนำมาใชประกอบการเรียนการสอนใหเหมาะสมกับวัยของนักเรียน สือ่ สิง่ พิมพทเี่ กีย่ วกับการศึกษาทีน่ กั เรียนสามารถเลือกหาความรตู ามความสนใจอยางอิสรเสรีในการเรียน วิชาตางๆ หนังสือคูมือซึ่งจะอยูในประเภทของสื่อสิ่งพิมพเพื่อการศึกษา ในดานเนื้อหาสาระของหนังสือ คูมือจะสอดคลองกับหลักสูตรของสาระวิชา โดยมีรูปแบบในการนำเสนอดวยขอความและภาพตางๆ ที่ เปนเรื่องเดียวกันตลอดทั้งเลมตามเนื้อหาของขอมูล จากความสำคัญขางตน ผูวิจัยมองเห็นถึงปญหาในการเรียนปฏิบัติเครื่องดนตรีไทย เรื่อง ฆองวงใหญ วายังไมมีสื่อสิ่งพิมพในการเรียนดวยตนเองสำหรับนิสิตของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร จึงมีแนวคิดจัดทำหนังสือคูมือประกอบการเรียนปฏิบัติเครื่องตีในดนตรีไทย (ฆองวงใหญ)
วัตถุประสงคของการวิจยั 1. เพือ่ สรางหนังสือคมู อื การเรียนดนตรีไทย โดยใชหนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรีไทย ดวย ตนเอง เรือ่ ง ฆองวงใหญ สำหรับนิสติ ชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ทีม่ คี ณ ุ ภาพประเมิน โดยผูเชี่ยวชาญ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 245
2. เพื่อศึกษาเปรียบเทียบคะแนนกอนและหลังเรียนดนตรีไทย โดยใชหนังสือคูมือปฏิบัติ การเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรือ่ งฆองวงใหญ สำหรับนิสติ ชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร
ขอบเขตของการวิจยั ประชากร ประชากรที่ใชในการวิจัย ไดแกนิสิตชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขต บางเขน จำนวน 120 คน กลุมตัวอยาง กลมุ ตัวอยาง ไดแกนสิ ติ ชัน้ ปที่ 1ชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร จำนวน 30 คน ไดมาจากการสุมแบบแจะจง
วิธดี ำเนินการวิจยั การวิจัยครั้งนี้เปนการวิจัยกึ่งทดลองประเภท one-group pretest-posttest design โดยผู วิจัยไดใชวิธีดำเนินการศึกษา และพัฒนาโดยมีขั้นตอนดังนี้ 1. สรางเครื่องมือและหาประสิทธิภาพของเครื่องมือ ซึ่งประกอบดวย 1.1 หนังสือคูมือปฏิบัติการเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรื่อง ฆองวงใหญ สำหรับนิสิต ชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ที่ผานกระบวนการพัฒนาอยางเปนระบบและถูกตองตาม หลักการพัฒนาสื่อการเรียนรูดวยตนเองโดยมีขั้นตอนดังนี้ 1.1.1 ศึกษาลักษณะวิชา ที่เกี่ยวของกับเนื้อหาในหลักสูตรสาระการเรียนรู วิชา ดนตรี-นาฏศิลป เพื่อทำความเขาใจเกี่ยวกับ วัตถุประสงค วิธีการสอนและการวัดประเมินผล รวมถึง หนังสือเอกสารตางๆ ที่เกี่ยวของกับเนื้อหาในการสรางหนังสือคูมือปฏิบัติการเรียนดนตรีไทย เรื่อง ฆองวงใหญสำหรับนิสิตชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร 1.1.2 วิเคราะหเนือ้ หา และกำหนดผลการเรียนรทู คี่ าดหวังวัตถุประสงคเชิงพฤติกรรม และแบงเนือ้ หาเปนหนวยยอยๆ ดังนี้ - อุปกรณพนื้ ฐานทีใ่ ชในการเรียนการสอน - การเตรียมการ - การวางแผน - บทเรียน - การบันทึก - การถายภาพ - ขอแนะนำในการผลิต 1.1.3 ศึกษาหลักการและเทคนิควิธกี ารตางๆ ทีใ่ ชในการสรางหนังสือคมู อื
246 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
1.1.4 จัดทำผังลำดับงาน (flowchart) ของหนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรีไทยดวย ตนเอง เรื่องฆองวงใหญสำหรับนิสิตชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร โดยใหคณะกรรมการ ทีป่ รึกษาวิทยานิพนธ ผเู ชีย่ วชาญดานเนือ้ หาและดานเทคนิคตรวจสอบ เพือ่ นำผลมาปรับปรุงแกไขดังภาพ ทีใ่ ชประกอบในหนังสือ และตัวหนังสือที่ใชในรูปเลม 1.1.5 จัดทำ storyboard โดยเรียงลำดับเนื้อหาทั้งหมดจากผังลำดับงาน และลง รายละเอียดภาพและคำบรรยาย 1.1.6 นำ storyboard ของหนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรีไทย เรือ่ งฆองวงใหญ สำหรับนิสิตชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร เสนอตอคณะกรรมการที่ปรึกษาวิทยานิพนธ ผูเชี่ยวชาญดานเนื้อหาและดานเทคนิค เพื่อตรวจสอบความถูกตองและความเหมาะสม 1.1.7 นำ storyboard ที่ไดปรับปรุงแกไข สรางเปนหนังสือคูมือปฏิบัติการเรียน ดนตรีไทย เรื่องฆองวงใหญสำหรับนิสิตชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร แลวนำเสนอตอ คณะ กรรมการทีป่ รึกษาวิทยานิพนธ ผเู ชีย่ วชาญดานเนือ้ หาและดานเทคนิค เพือ่ ตรวจสอบความถูกตอง แลวปรับปรุงแกไขตามคำแนะนำ 1.1.8 หลังจากไดทำการปรับปรุงแกไขแลว ไดใหผูเชี่ยวชาญตรวจสอบแลวทำการ ประเมินคุณภาพสื่อออกมาทางดานเนื้อหาไดคะแนน 3.93 อยูในระดับดีมาก และดานเทคนิคไดคะแนน 3.92 อยใู นระดับดี 1.1.9 นำหนังสือคูมือปฏิบัติการเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรื่องฆองวงใหญสำหรับ นิสิตชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรที่ผานการประเมินจากผูเชี่ยวชาญดานเนื้อหาและ ดานเทคนิคแลว ไปทดลองเพื่อหาประสิทธิภาพของหนังสือคูมือปฏิบัติการเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรื่องฆองวงใหญสำหรับนิสิตชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร 1.2 แบบประเมินคุณภาพของหนังสือคูมือปฏิบัติการเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรื่อง ฆองวงใหญ สำหรับนิสติ ชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร สำหรับผเู ชีย่ วชาญ ซึง่ ประกอบดวย ขั้นตอนดังนี้ 1.2.1 ศึกษาแนวทางการสรางแบบประเมินคุณภาพหนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรี ไทยดวยตนเอง เรือ่ งฆองวงใหญ สำหรับนิสติ ชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร 1.2.2 ดำเนินการสรางแบบประเมินคุณภาพจากหนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรีไทย ดวยตนเอง เรือ่ งฆองวงใหญ โดยแบงแบบประเมินออกเปนหัวขอดังนี้ - รูปเลม - หนาปก - ตัวอักษร - เนือ้ หา - การใชภาษา - คุณคาและประโยชนทไี่ ดรบั เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 247
1.2.3 กำหนดระดับความคิดเห็นในการประเมิน สำหรับผูเชี่ยวชาญ โดยแบงระดับ คะแนนออกเปน 4 ระดับ โดยมีแบบมาตราสวนประเมินคา (Rating scale) พิกลุ กลาแข็ง (2544) คือ ดีมาก กำหนดระดับน้ำหนัก เทากับ 4 ดี กำหนดระดับน้ำหนัก เทากับ 3 พอใช กำหนดระดับน้ำหนัก เทากับ 2 ควรแกไข กำหนดระดับน้ำหนัก เทากับ 1 กำหนดเกณฑในการตัดสินคะแนนเฉลี่ยดังนี้ ดีมาก มีคาระดับคะแนนอยูระหวาง 3.51 - 4.00 ดี มีคาระดับคะแนนอยูระหวาง 2.51 – 3.50 พอใช มีคาระดับคะแนนอยูระหวาง 1.51 – 2.50 ควรแกไข มีคาระดับคะแนนอยูระหวาง 1.00 – 1.50 เกณฑการประเมินที่ใชในการตัดสินคุณภาพของหนังสือคูมือปฏิบัติการเรียนดนตรีไทยดวย ตนเอง เรือ่ งฆองวงใหญตอ งมีคะแนนเฉลีย่ อยทู รี่ ะดับดี (คะแนนเฉลีย่ ตัง้ แต 2.51 ขึ้นไป) จึงจะถือวามี คุณภาพและนำไปใชในการทดลองได ซึง่ ผลการประเมินหนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรือ่ งฆองวงใหญ โดยผเู ชีย่ วชาญ 3 ทานไดคะแนนเฉลีย่ รวมอยทู ี่ 3.92 ซึง่ มีคณ ุ ภาพระดับดีมาก 1.3 แบบวัดทักษะการปฏิบัติ ในการเรียนจากหนังสือคูมือปฏิบัติการเรียนดนตรีไทยดวย ตนเอง เรื่องฆองวงใหญ สำหรับนิสิตชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ผูวิจัยไดสรางแบบ ประเมินทักษะปฏิบตั มิ ขี นั้ ตอนการสราง ดังตอไปนี้ 1.3.1 ศึกษา วิเคราะหเนื้อหาและวัตถุประสงคของการเรียนดนตรีไทย เรื่องฆอง วงใหญ โดยใชหนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง สำหรับนิสติ ชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร 1.3.2 สรางแบบประเมินทักษะปฏิบัติใหสอดคลองกับเนื้อหากับการเรียนดนตรีไทย เรื่องฆองวงใหญ โดยใชหนังสือคูมือปฏิบัติการเรียนดนตรีไทยดวยตนเองจำนวน 15 หัวขอ โดยผูวิจัย ไดกำหนดหัวขอปฏิบัติโดยมีเกณฑประเมินดังตอไปนี้ การกำหนดเนื้อหาที่ครอบคลุมเรื่องที่จะศึกษา ดี = มีการกำหนดเนือ้ หาวิชาไดถกู ตองสอดคลองกับวิชาทีจ่ ะสราง พอใช = มีการกำหนดเนือ้ หาวิชาไดถกู ตองสอดคลองกับวิชาทีจ่ ะสราง แตไมครบสมบูรณ ควรปรับปรุง = ไมมีการกำหนดเนื้อหา มีการกำหนดวัตถุประสงคที่ชัดเจนและสอดคลองกับเนื้อหา ดี = มีการกำหนดวัตถุประสงค วิชาไดถกู ตองสอดคลองกับเนือ้ หา วิชาที่จะสราง
248 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
พอใช
= กำหนดวัตถุประสงควิชาไมสอดคลองกับเนื้อหาวิชาที่จะ สรางแตไมครบสมบูรณ ควรปรับปรุง = ไมมีการกำหนดวัตถุประสงค การเลือกอุปกรณที่ถูกตองกอนการบรรเลงดนตรีไทย ดี = มีการกำหนดวัตถุประสงค วิชาไดถกู ตองสอดคลองกับเนือ้ หา วิชาที่จะสราง พอใช = กำหนดวัตถุประสงควิชาไมสอดคลองกับเนื้อหาวิชาที่จะ สรางแตไมครบสมบูรณ ควรปรับปรุง = ไมมีการกำหนดวัตถุประสงค ทานั่งการฝกปฏิบัติตามหลักการเรียนฆองวงใหญ ดี = มีการกำหนดทานั่งการฝกปฏิบัติตามหลักการเรียนฆอง วงใหญ วิชาไดถกู ตองสอดคลองกับเนือ้ หาวิชา พอใช = กำหนดทานั่งการฝกปฏิบัติตามหลักการเรียนฆองวงใหญ ไมสอดคลองกับเนื้อหาวิชาแตไมครบสมบูรณ ควรปรับปรุง = ไมมีการกำหนดทานั่งการฝกปฏิบัติตามหลักการเรียนฆอง วงใหญ การจับไมในการเรียนฆองวงใหญ ดี = มี ก ารกำหนดการจั บ ไม ใ นการตี ไ ด ถู ก ต อ งสอดคล อ งกั บ หลักปฏิบัติ พอใช = กำหนดการจับไมในการตีไมสอดคลองกับเนื้อหาวิชาและ ไมครบสมบูรณ ควรปรับปรุง = ไมมีการกำหนดการจับไมในการตีของฆองวงใหญ การตีลงบนปุมของฆองวงใหญ ดี = มีการกำหนดในการตีลงบนปุมของฆองวงใหญ ไดถูกตอง สอดคลองกับหลักปฏิบัติ พอใช = กำหนดการตี ล งบนปุ ม ของฆ อ งวงใหญ ไ ม ส อดคล อ งกั บ เนื้อหาวิชาและไมครบสมบูรณ ควรปรับปรุง = ไมมีการกำหนดการตีลงบนปุมของฆองวงใหญ การตีลงบนปมุ ลูกฆองใหหนาไมทำมุม 90 องศา ดี = มีการกำหนดการตีลงบนปมุ ลูกฆองใหหนาไมทำมุม 90 องศา ตามเนื้อหาวิชาไดถูกตองสอดคลองกับวิชาที่จะสราง เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 249
พอใช
= กำหนดการตีลงบนปุมลูกฆองใหหนาไมทำมุม 90 องศา ตามเนื้อหาวิชาแตไมสอดคลองและไมครบสมบูรณ ควรปรับปรุง = ไมมีการกำหนดเนื้อหา ผูตีใชขอมือและกลามเนื้อแขนในการตีไดถูกตอง ดี = มีการกำหนดใหผตู ใี ชขอ มือและกลามเนือ้ แขนในการตี ไดถกู ตองตามเนื้อหาวิชาไดถูกตองสอดคลองกับวิชา พอใช = กำหนดใหผูตีใชขอมือและกลามเนื้อแขนในการตีไดไมสอด คลองและไมครบสมบูรณ ควรปรับปรุง = ไมมีการกำหนดเนื้อหา การตีไลลำดับเรียงของลูกฆองดวยมือซายถูกตอง ดี = มีการกำหนดการตีไลลำดับเรียงของลูกฆองดวยมือซาย ถูกตองไดถูกตองตามเนื้อหาวิชาไดถูกตอง พอใช = กำหนดการตีไลลำดับเรียงของลูกฆองดวยมือซายสอดคลอง และไมครบสมบูรณ ควรปรับปรุง = ไมมีการกำหนดเนื้อหา การตีไลลำดับเรียงของลูกฆองดวยมือขวาถูกตอง = มีการกำหนดการตีไลลำดับเรียงของลูกฆองดวยมือขวา ดี ถูกตองไดถูกตองตามเนื้อหาวิชาไดถูกตอง พอใช = กำหนดการตีไลลำดับเรียงของลูกฆองดวยมือขวาสอดคลอง และไมครบสมบูรณ ควรปรับปรุง = ไมมีการกำหนดเนื้อหา การกำหนดจังหวะในการบรรเลง มีความสม่ำเสมอ ดี = มีการกำหนดจังหวะในการบรรเลง มีความสม่ำเสมอได ถูกตองสอดคลองกับหลักปฏิบัติ พอใช = กำหนดการจังหวะในการบรรเลง ไมสอดคลองกับเนื้อหา วิชาและไมครบสมบูรณ ควรปรับปรุง = ไมมีการกำหนดจังหวะในการบรรเลง มีคำอธิบายใหผูเรียนทำความเคารพเครื่องดนตรีไทยกอนการบรรเลงดนตรี ดี = มีการกำหนดใหทำความเคารพเครื่องดนตรีไทยกอนการ บรรเลงดนตรี พอใช = กำหนดให ทำความเคารพเครือ่ งดนตรีไทยกอนการบรรเลง ดนตรีแตไมครบสมบูรณ
250 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ควรปรับปรุง = ไมมีการกำหนด ทักษะความสามารถในการบรรเลงดนตรีไทย ดี = มีการกำหนดทักษะความสามารถในการบรรเลงดนตรีไทย พอใช = กำหนดทักษะความสามารถในการบรรเลงดนตรีไทยไมครบ สมบูรณ ควรปรับปรุง = ไมมีการกำหนด การวางไมฆองหลังจากการบรรเลงดนตรีไทย ดี = มีการกำหนดทักษะการวางไมฆอ งหลังจากการบรรเลงดนตรี ไทย พอใช = กำหนดลักษณะ การวางไมฆองหลังจากการบรรเลงดนตรี ไทยไมครบสมบูรณหรือไม ควรปรับปรุง = ไมมีการกำหนด หลังการบรรเลงเครื่องดนตรีจบแลวควรดูแลรักษาเครื่องดนตรีเพื่อพรอมใชงาน ดี = มีการกำหนดทักษะการดูแลรักษาเครือ่ งดนตรีไทยเพือ่ พรอม ใชงาน พอใช = กำหนดลักษณะการดูแลรักษาเครื่องดนตรีเพื่อพรอมใชงาน ไมครบสมบูรณหรือไม ควรปรับปรุง = ไมมีการกำหนด นำขอสอบทีส่ รางขึง้ เสนอตอคณะกรรมการทีป่ รึกษาและผเู ชีย่ วชาญ ตรวจความสอดคลอง ระหวางขอคำถามกับวัตถุประสงค หรือเนื้อหา (IOC : Index of items objective congruence) ทัง้ หมด 15 ขอ ถานักเรียนปฏิบตั ถิ กู ให 1 คะแนน และปฏิบตั ผิ ดิ เปน 0 แลว ซึง่ ไดขอ สอบทีผ่ า นคาเฉลีย่ ตัง้ แต 0.50-1.00 มา 10 ขอ เพือ่ นำไปใชงานตอไป ในการวิจัยครั้งนี้ ผูวิจัยไดดำเนินการทดลองและเก็บขอมูลดวยตนเอง ซึ่งมีขั้นตอนดังนี้ 1. ผูวิจัยไดชี้แจงใหกับกลุมนิสิตชั้นปที่ 1 ทราบถึงวัตถุประสงค การปฏิบัติเครื่องตีประเภท ฆองวงใหญ กอนเริ่มเรียนจากหนังสือคูมือปฏิบัติการเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรื่องฆองวงใหญ รวม ทัง้ บอกเงือ่ นไขในการกำหนดระยะเวลาในการเรียนเพิม่ เติมใหแก กลมุ ตัวอยาง จำนวน 30 คน 2. หลังจากนัน้ ทดสอบปฏิบตั เิ ครือ่ งตีประเภท ฆองวงใหญโดยใหเวลาคนละ 5 นาที เพือ่ เก็บ คะแนนกอนเรียน นำหนังสือคูมือการเรียนการดนตรีไทยดวยตนเอง เรื่องฆองวงใหญ แจกใหผูเรียน คนละ 1 เลม อธิบายวิธกี ารเรียนจากหนังสือคมู อื ใน เรือ่ งลักษณะของการตี จากหนังคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียน ดนตรีไทยดวยตนเอง เรือ่ งฆองวงใหญ โดยกำหนดระยะเวลาในการอานคมู อื ปฏิบตั เิ ครือ่ งดนตรีไทยดวย ตนเอง เรือ่ งฆองวงใหญ โดยกำหนดระยะเวลาในการอานหนังสือคมู อื ประมาณ 50 นาที เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 251
3. หลังจากที่นักเรียนไดปฏิบัติตามหนังสือคูมือปฏิบัติการเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรื่อง ฆองวงใหญ เวนระยะหาง 1 สัปดาห จากนัน้ ทดสอบทักษะหลังเรียนของผเู รียน โดยใชวธิ ปี ฏิบตั เิ ครือ่ ง ตีประเภท ฆองวงใหญ ใหเวลาคนละ 5 นาที
ผลการวิจยั จากการวิจยั ผลสัมฤทธิ์ การเรียนดนตรีไทย โดยใชหนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรีไทยดวย ตนเองเรือ่ งฆองวงใหญ สำหรับนิสติ ชมรมดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ผวู จิ ยั ไดทำการทดลอง โดยมีผลการวิจยั แบงออกเปน 2 ตอน ดังนี้ ตอนที่ 1 ผลการหาคุณภาพของ หนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรือ่ งฆอง วงใหญโดยผูเชี่ยวชาญ ผลการหาคุณภาพของหนังสือคูมือปฏิบัติการเรียนดนตรีไทยดวยตนเองโดยผูเชี่ยวชาญดาน เทคนิค พบวาผลการประเมินโดยผเู ชีย่ วชาญดานเทคนิคโดยรวมมีคา เฉลีย่ อยทู ี่ 3.92 แสดงวาหนังสือคู มือปฏิบัติการดนตรีไทยดวยตนเองมีคุณภาพระดับดีมาก และผลการประเมินโดยผูเชี่ยวชาญดานเนื้อหา โดยรวมมีคาเฉลี่ยอยูที่ 3.93 แสดงวาหนังสือคูมือปฏิบัติการดนตรีไทยดวยตนเองมีคุณภาพดานเนื้อหา อยูในระดับดีมาก ตอนที่ 2 การเปรียบเทียบความแตกตางของคะแนนทักษะกอนเรียนและคะแนนทักษะหลังเรียน ดนตรีไทย โดยใชหนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรือ่ ง ฆองวงใหญ ตารางแสดงผลการเปรียบเทียบคะแนนทักษะกอนเรียนและคะแนนทักษะหลังเรียนดนตรีไทย โดยใชหนังสือคูมือปฏิบัติการเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรื่องฆองวงใหญ w£° ¯| ¨· ¤t £tÕ ¯ ¨ ¤t £ ¤z¯ ¨
w£° ¯ ¶ 10 10
w£° 37 221
X
2.43 7.37
S.D 2.60 1.70
(N = 30) *t-test 12.62
* t29 (.05) =1.699
จากตารางพบวา จากการเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยทักษะปฏิบัติกอนเรียนและคะแนนทักษะ ปฏิบตั หิ ลังการเรียนดนตรีไทย โดยใชหนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรือ่ ง ฆองวงใหญ ผลปรากฏวาคะแนนเฉลีย่ ทักษะกอนเรียนและทักษะหลังเรียน ( X ) คือ 2.43 และ 7.37 ตามลำดับ สวนคาเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D) ของคะแนนทักษะเฉลี่ยหลังเรียนต่ำกวาคะแนนทักษะเฉลี่ยกอนเรียน คือ 2.60 และ 1.70 และหาคา t ทีไ่ ดจาการคำนวณเทากับ 12.62 จากการเปดตารางทีร่ ะดับ 0.05 เทา กับ 1.699 แสดงวาคะแนนเฉลี่ยทักษะที่ไดจากการเรียนดนตรีไทยโดยใชหนังสือคูมือปฏิบัติการเรียน ดนตรีไทยดวยตนเองเรือ่ งฆองวงใหญ สูงกวากอนเรียนอยางมีนยั สำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ 0.05
252 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
สรุปผลการวิจยั และขอเสนอแนะ การวิจยั ครัง้ นีโ้ ดยการเรียนดนตรีไทย โดยใชหนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรือ่ งฆองวงใหญ สามารถสรุปผลไดดงั นี้ ขอเสนอแนะจากผลการวิจัย 1. การผลิตหนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรือ่ งฆองวงใหญ สำหรับนิสติ ชมรม ดนตรีไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร นัน้ ควรคำนึงถึงระยะเวลาทีใ่ ชในการดำเนินเรือ่ งเนือ้ หาของการ ฝกทักษะปฏิบัติเครื่องดนตรีไมควรเกิน 50 นาที เพราะทำใหผูเรียนสนใจนอยลง แตถาเนื้อหามากควร แบงชวงของการนำเสนอเปนตอนๆ เพื่อใหผูเรียนเขาใจไดงาย มีความสนใจและไมเกิดความเบื่อหนาย ตอการเรียนรู 2. ในการสรางหรือการพัฒนาสื่อการเรียนเพื่อการวิจัยโดยใชคูมือปฏิบัติการเรียนดนตรีไทย ดวยตนเอง เรื่อง ฆองวงใหญ ควรออกแบบรูปเลมใหสะดวกแกการใชงานกับการเรียนการสอนและ ฝกปฏิบัติในการเรียนดนตรีไทย ขอเสนอแนะสำหรับการทำวิจัยครั้งตอไป 1. ควรทำหนังสือคมู อื ปฏิบตั กิ ารเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรือ่ ง ฆองวงใหญ ไปประยุกตใช และเลือกเนือ้ หาของเครือ่ งดนตรีไทยชนิดอืน่ ๆ เชน เครือ่ งดีด สี ตี เปา ทีม่ ปี ญ หาการเรียนการสอนดนตรี ไทยมาสรางเปนหนังสือคูมือปฏิบัติการเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เพื่อชวยใหนักเรียนเกิดความเขาใจ มากขึ้น 2. ควรนำหนังสือคูมือปฏิบัติการเรียนดนตรีไทยดวยตนเอง เรื่องฆองวงใหญ ไปพัฒนาเปน รูปแบบอิเล็กทรอนิกส เชน หนังสืออิเล็กทรอนิกส และควรมีการหาประสิทธิภาพจากหนังอิเล็กทรอนิกส “เรือ่ งฆองวงใหญ” อีกตอไปดวย
เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 253
เอกสารและสิง่ อางอิง กิดานันท มะลิทอง. 2543. เทคโนโลยีการศึกษาและนวัตกรรม. กรุงเทพมหานคร : หางหนุ สวนจำกัด อรุณการพิมพ. จินตนา ใบกาซูยี. มมป. การเขียนสื่อการเรียนการสอน. กรุงเทพมหานคร: สุวีริยาสาสน. ฉัตรชัย เลิศวิรยิ ะภากร. 2548. การพัฒนาเว็บไซตเพื่อการเรียนรูดวยตนเองผานเครือขายอินเทอรเน็ต. วิ ท ยานิ พ นธ ป ริ ญ ญา ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเทคโนโลยีการศึกษา, มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร. เฉลิมศักดิ์ พิกุลศรี. 2544. เพลงระนาดเอก หลักทฤษฎีสูการปฏิบัติพรอมบทบรรเลงเลือกสรร. ขอนแกน : สำนักพิมพคณะศิลปกรรมศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน. ชัชวาล มะลิซอน 2545. ปจจัยที่เอื้อตอความสำเร็จในการจัดกิจกรรมสงเสริมการเลนดนตรีไทย ในโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานการประถมศึกษา จังหวัดนาน. วิทยานิพนธครุศาสตร มหาบัณฑิต การบริหารการศึกษา, สถาบันราชภัฏอุตรดิตถ. ทิศนา แขมมณี. 2548. ศาสตรการสอน : องคความรูเพื่อการจัดกระบวนการเรียนรูที่มีประสิทธิภาพ. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพแหงจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. บุญเหลือ ทองเอีย่ ม. 2530. การใชสื่อการสอน. กรุงเทพมหานคร : บริษทั รงุ ศิลปการพิมพ (1977) จำกัด. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขตบางเขน. 2546. ทฤษฏีและหลักปฏิบัติดนตรีไทยและพจนานุ กรมดนตรีไทย โดยศาสตราจารย ดร.อุทิศ นาคสวัสดิ์. กรุงเทพมหานคร: บริษัทอมรินทร พริน้ ติง้ แอนดพบั ลิชชิง่ จำกัด (มหาชน). (จัดพิมพเพือ่ เปนทีร่ ะลึกในโอกาส 80 ปศาสตราจารย ดร.อุทศิ นาคสวัสดิ์ 2546)มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขตบางเขน. เยาวดี วิบลู ยศรี. 2548. การวัดผลและการสรางแบบสอบผลสัมฤทธิ์. พิมพครัง้ ที่ 4.กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพจฬุ าลงกรณมหาวิทยาลัย. โยธิน ศันสนยุทธ. 2533. จิตวิทยา. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพศนู ยสง เสริมวิชาการ. วิภาพร มาพบสุข. 2528. จิตวิทยาทัว่ ไป. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพศนู ยสง เสริมวิชาการ. วิมลรัตน คำวัจนัง. 2544. เปรียบเทียบผลของการฝกดนตรีไทยและการควบคุมตนเองทีม่ ตี อ พฤติกรรม กาวราวของ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 2 โรงเรียนปราจีนกัลยาณีจังหวัดปราจีนบุรี. วิทยานิพนธการศึกษามหาบัณฑิต จิตวิทยาการแนะแนว, มหาวิทยาลัยบูรพา. บุญเรียง ขจรศิลป. 2543. วิธวี จิ ยั ทางการศึกษา. กรุงเทพมหานคร : พี.เอ็น. การพิมพ.
254 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เพื่อการเรียนรูคำศัพทภาษาอังกฤษจากนิทานพื้นบาน รายวิชาภาษาอังกฤษ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 โรงเรียนเซนตจอหน อมรรัตน พรอมสรรพ ครุศาสตรมหาบัณฑิต เทคโนโลยีและสือ่ สารการศึกษา
บทคัดยอ
....................................................
การวิจัยนี้มีจุดมุงหมายเพื่อพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน วิชาภาษาอังกฤษ เรื่อง ดาว ลูกไก สำหรับนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 2 เพือ่ หาประสิทธิภาพของบทเรียนตามเกณฑ 85/85 และหา คาดัชนีประสิทธิผลไมต่ำกวา 0.60 กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัย เปนนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปที่ 2 ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2548 โรงเรียนเซนตจอหน การวิจยั ครัง้ นีเ้ ปนการวิจยั เชิงทดลอง เนือ้ หา ในบทเรียนเกีย่ วกับคำศัพทและแบบฝกหัด โดยนักเรียนกลมุ ตัวอยางแบงออกเปน 2 กลมุ กลมุ แรกเพือ่ หาประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน กลุมที่สองเพื่อหาคาดัชนีประสิทธิผลในการวิจัยครั้ง นี้มีเครื่องมือที่ใชในการวิจัย ไดแก 1) เครื่องมือบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน 2)แบบทดสอบการหา ประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน 3) แบบประเมินคุณภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน ผลการวิจยั พบวา บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน วิชาภาษาอังกฤษ เรือ่ งดาวลูกไก ทีพ่ ฒ ั นาขึน้ มีประสิทธิภาพ 85.90/86.59 และมีคา ดัชนีประสิทธิผล 0.77 เปนไปตามเกณฑทกี่ ำหนดไว
Abstract
The objectives of this research were to develop computer assisted instruction for learning English vocabulary by folktales of Prathomsuksa 2, to evaluate the efficiency according to the set of 85/85 criterion standard and to find the effectiveness index to the set of at least 0.60 . The samples group in Prathomsuksa 2 from St. John’s School during the second semester of academic year 2005. This is an experimental research. The contents of the lesson consisted of vocabulary and exercises. The samples group was divided into 2 groups. The first group was to find the efficiency and the second was to find the effectiveness index. The Subjects have studied English since Prathomsuksa 2. The instrument used in this research were 1) a computer-assisted instruction lesson on Dao LookGai 2) the posttest and 3) Evolution form with a computer-assisted instruction lesson on Dao LookGai. เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 255
The results of this research were as follows: The efficiency of computer assisted instruction on word spelling in Thai language was 85.90/86.59 and the effectiveness index of computer assisted instruction was 0.77 according to the criterion.
บทนำ (ความสำคัญหรือความเปนมาของปญหา) มนุษยมวี วิ ฒ ั นาการในการติดตอสือ่ สารกันมาตัง้ แตสมัยดึกดำบรรพนบั เปนพันๆ ป ในระยะแรกๆ ไดมกี ารสือ่ ความหมายดวยภาษาทาทางและภาพสัญลักษณ ซึง่ ตองอาศัยการขีดเขียนบนผนังถ้ำ หรือตาม ทีต่ า งๆ ใหเปนภาพคน สัตว สิง่ ของ หรือเครือ่ งหมายตางๆ โดยตองการใหภาพเปนการสือ่ สารแทนคำพูด เพือ่ สือ่ ความหมายใหเขาใจกัน มีการคนพบหลักฐานในถ้ำและตามทีต่ า งๆ หลายพืน้ ทีใ่ นโลก พัฒนาการ ของภาษารวมถึงการขีดเขียนใหเปนภาพและสัญลักษณตางๆ แสดงวามนุษยไดเริ่มรูจักการใชมือและ ั นาการของสือ่ ความ สวนตางๆของรางกายแสดงทาทางเพือ่ ใชสอื่ ความหมายใหเขาใจซึง่ กันและกัน วิวฒ หมายโดยการใชภาษาพูดไดเริ่มมีขึ้นหลังจากนั้น โดยไดมีการคิดประดิษฐทั้งภาษาพูดและภาษาเขียน เพื่อใชติดตอสื่อสารกันระหวางคนในประเทศ ทำใหแตละประเทศตางมีภาษาพูดที่แตกตางกัน ทำใหเกิด มีปญหาในการติดตอสื่อสารระหวางตางชาติตางภาษากันขึ้นจึงจำเปนตองเลือกเอาภาษาจากประเทศที่ พัฒนาแลว และเปนภาษาทีค่ นสวนใหญในโลกนิยมใชมาเปนภาษาสากลในการติดตอสือ่ สารเพือ่ ความเขา ใจกัน ภาษาทีน่ ยิ มใชกนั มากทีส่ ดุ ในการติดตอสือ่ สารระหวางชนชาติตา งๆ คือ ภาษาอังกฤษ ซึง่ ยอมรับ กันโดยทัว่ ไปวาเปนภาษาสากล ในปจจุบนั ภาษาอังกฤษมีบทบาทตอการดำรงชีวติ ประจำวันของคนไทยจาก จะเห็นไดจากปายประกาศ ปายโฆษณา ตำรา เอกสาร สิง่ พิมพ เพลง หรือภาษาพูด ซึง่ ประเทศไทยเปน ประเทศที่กำลังพัฒนา จึงจำเปนตองอาศัยความรูและความกาวหนาทางวิทยาการและเทคโนโลยีของ ประเทศตะวันตก มาชวยในการพัฒนาการศึกษา ภาษาอังกฤษนับวาเปนความสำเร็จอยางยิง่ วิชาภาษา อังกฤษจึงไดรบั การบรรจุเขาไวในหลักสูตรการศึกษาของไทยเกือบทุกระดับในฐานะทีเ่ ปนภาษาตางประเทศ โดยมีจดุ มงุ หมายเพือ่ ใหเขาใจถึงความสำคัญของภาษาอังกฤษวาเปนสิง่ สำคัญในการติดตอกับตางประเทศ เสริมสรางนิสยั ในการทักษะพืน้ ฐานอันไดแก การฟง พูด อานและเขียน เพือ่ นำไปใชในการสือ่ สารในชีวติ ประจำวันไดตามสมควรรวมทั้งเพื่อใหผูเรียนสามารถใชภาษาอังกฤษเปนกุญแจในการคนหาความรู อันเปนพืน้ ฐานในการศึกษาขัน้ สูงตอไป (สมปอง หลอมประโคน. 2544 : 1) ภาษาอังกฤษมีความสำคัญและมีความจำเปนมากนอยเพียงใดนัน้ ยอมเปนทีป่ ระจักษกนั ดีอยแู ลว โดยเฉพาะในยุคแหงขอมูลขาวสารยุคโลกาภิวัตน แทบจะใชภาษาอังกฤษเปนสื่อทั้งสิ้น อาจกลาวไดวา โลกาภิวัฒนจะเปนจริงไดนั้น ทุกอยางอาศัยภาษาอังกฤษเปนสำคัญ จะเห็นวาภาษาอังกฤษเปนภาษา สากลทีม่ คี วามสำคัญตอวิถชี วี ติ ทัง้ ดานการศึกษา เศรษฐกิจ สังคม การเมือง การทหารและการทองเทีย่ ว ในปจจุบนั ความเจริญทางดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีมมี ากขึน้ เทาใด ภาษาอังกฤษยอมมีความสำคัญ และจำเปนตองมีการเรียนรูมากยิ่งขึ้นเปนยุคที่เทคโนโลยีมีความเจริญกาวหนาเปนอยางมาก การติดตอ
256 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
สือ่ สารไมไดจำกัดอยแู ตในสังคมหรือประเทศของตนเองเทานัน้ คนทัว่ โลกสามารถติดตอสือ่ สารกันไดโดย ไมตอ งเดินทางไปพบกัน แตการทีค่ นทัว่ โลกติดตอสือ่ สารกันไดจะตองมีเครือ่ งมือทีใ่ ชในการสือ่ สาร เครือ่ ง มือทีส่ ำคัญในการติดตอสือ่ สารคือภาษา (สมสวรรค พันธเุ ทพ. 2540 : 40) จากเหตุผล คุณคาของคอมพิวเตอรชว ยสอนและประโยชนของนิทาน ผวู จิ ยั จึงเลือกนิทานเรือ่ ง ดาวลูกไก ซึง่ เปนนิทานพืน้ บานเปนแนวสอนทีน่ า สนใจและเหมาะสมกับการสอนนักเรียนระดับชัน้ ประถม ศึกษาปท ี่ 2 เปนอยางยิง่ เพราะนิทานพืน้ บานเปนเนือ้ หาทีใ่ กลตวั ผเู รียน ทำใหผเู รียนไดเรียนรสู ภาพสังคม วัฒนธรรม ความเชื่อและคติสอนใจในการดำรงชีวิตของผูคนในทองถิ่น ผูเรียนสามารถเชื่อมโยงความรู ทางภาษาทีไ่ ดรบั ใหมกบั ความรเู ดิมทีม่ อี ยู ทำใหผเู รียนรับรทู างภาษาไดดกี วา จำเนือ้ หาและเรียนรคู ำศัพท ไดเร็วมีความพรอมที่จะมีสวนรวมในกิจกรรมการใชภาษาทางการพูดและการเขียนภาษาอังกฤษมากขึ้น จากที่กลาวมาขางตน ทำใหผูวิจัยสนใจที่จะพัฒนาการเรียนรูคำศัพทภาษาอังกฤษ วาควรจะได รับการสงเสริมซึ่งสิ่งที่สามารถสงเสริมความคิดสรางสรรคและจินตนาการของเด็กไดดีสิ่งหนึ่งก็คือนิทาน ซึ่งนิทานเปนสื่อที่มีอิทธิพลตอเด็กในวัยนี้และเปนการพัฒนาการเรียนรูคำศัพทภาษาอังกฤษ วิชาภาษา อังกฤษในระดับชัน้ ประถมศึกษาปที่ 2 โดยคิดวาจะทำใหผลการเรียนของนักเรียนสูงกวาเดิม
วัตถุประสงคของการวิจยั /การศึกษา 1. เพือ่ พัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนเพือ่ การเรียนรคู ำศัพทภาษาอังกฤษ วิชาภาษาอังกฤษ สำหรับนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 2 โรงเรียนเซนตจอหนใหมปี ระสิทธิภาพตามเกณฑ 85/85 2. เพื่อหาคาดัชนีประสิทธิผลการเรียนรูของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน (CAI) โดยมีคา ประสิทธิผล ไมต่ำกวา .60
ขอบเขตของการวิจยั /การศึกษา 1.1 ประชากร ประชากรที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ผูวิจัยไดทำการทดลองกับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 โรงเรียนเซนตจอหนสามัญ จำนวน 97 คน 1.2 กลุมตัวอยาง กลมุ ทดลองทีใ่ ชในการศึกษาครัง้ นี้ แบงออกเปน 2 กลมุ 1.2.1 กลมุ ทดลองหาประสิทธิภาพของเครือ่ งมือ แบงออกเปน 3 กลมุ จำนวน 32 คน ดังนี้ กลุมที่ 1 จำนวน 3 คน สำหรับการทดลองครัง้ ที่ 1 กลุมที่ 2 จำนวน 7 คน สำหรับการทดลองครัง้ ที่ 2 กลมุ ตัวอยาง จำนวน 22 คน สำหรับการทดลองครัง้ ที่ 3 1.2.2 กลุมตัวอยางที่หาคาประสิทธิผลการเรียนรู เพื่อใชหาดัชนีประสิทธิผล (E.I.) ของ นักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 2 โรงเรียนเซนตจอหน จำนวน 33 คน เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 257
1.3 เนือ้ หาของบทเรียน (วัชราภรณ ตัง้ วิวฒ ั นาพาณิชย. 2544 : 48) เนือ้ หาของบทเรียนทีใ่ ช ในการทดลองครัง้ นี้ ไดแกนทิ านพืน้ บาน เรือ่ งดาวลูกไก โดยนายชุม ไชยสาร ผวู จิ ยั นำมาเรียบเรียงและ แปลเปนภาษาอังกฤษโดยอิงเนือ้ หาทางภาษาและคำศัพท และไดรบั การตรวจสอบจากผเู ชีย่ วชาญซึง่ เปน เจาของภาษาในดานความถูกตองของภาษาและโครงสรางทางหลักไวยากรณ 1.4 ชวงเวลาที่วิจัย ชวงเวลาทีว่ จิ ยั ไดแก ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2548 ขอตกลงเบื้องตน กลมุ ตัวอยางทีใ่ ชบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนมีความสามารถในการใชคอมพิวเตอรไมแตกตาง กัน
วิธกี ารดำเนินการวิจยั /การศึกษา ในการวิจยั เรือ่ งการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนเรือ่ งดาวลูกไกเรียนรคู ำศัพทภาษาอังกฤษ จากนิทานพื้นบาน รายวิชาภาษาอังกฤษ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 โรงเรียนเซนตจอหน ผวู จิ ยั ไดดำเนินการวิจยั ตามขัน้ ตอน ดังนี้ 1. ประชากรและกลุมตัวอยาง 2. เครื่องมือที่ใชในการวิจัย 3. วิธีการเก็บรวบรวมขอมูล 4. การจัดกระทำและวิเคราะหขอมูล 1. ประชากรและกลุมตัวอยาง กลมุ ทดลองทีใ่ ชในการศึกษาครัง้ นี้ แบงออกเปน 2 กลมุ 1. กลมุ ทดลองเพือ่ หาประสิทธิภาพของเครือ่ งมือ แบงออกไดเปน 3 กลมุ จำนวน 32 คน ดังนี้ กลมุ ที่ 1 จำนวน 3 คน สำหรับการทดลองครัง้ ที่ 1 กลมุ ที่ 2 จำนวน 7 คน สำหรับการทดลองครัง้ ที่ 2 กลมุ ตัวอยาง จำนวน 22 คน สำหรับการทดลองครัง้ ที่ 3 2. กลุมตัวอยางที่หาคาดัชนีประสิทธิผลการเรียนรู เพื่อใชหาดัชนีประสิทธิผล (E.I.) ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 โรงเรียนเซนตจอหน จำนวน 33 คน 2. เครื่องมือที่ใชในการวิจัย เครื่องมือที่ใชในการวิจัยประกอบดวย 1. เครือ่ งมือบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน (CAI) 2. แบบทดสอบการหาประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน
258 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
1. วิธีสรางเครื่องมือ วิธกี ารสรางเครือ่ งมือบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนแบบฝกทักษะเรือ่ งดาวลูกไกมขี นั้ ตอนการ สรางเครือ่ งมือและการทดลองใชเครือ่ งมือ ดังนี้ 1. บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนประเภทฝกทักษะ (Drill and Practice) เรือ่ งดาวลูกไก สรางขึน้ จากโปรแกรม Macromedia Flash Player ซึง่ นำเสนอบทเรียนในรูปของสือ่ ประสมทีป่ ระกอบ ดวยภาพนิ่งและภาพเคลื่อนไหว ขอความและเสียงบรรยายประกอบในการถายทอดเนื้อหาและการมี ปฏิสมั พันธกบั ผเู รียน โดยโปรแกรม Macromedia Flash Player เขียนลงแผนซีดรี อม 2. ศึกษาหนังสือนิทาน เอกสาร ตำรา หลักสูตร ตัวอยางงานแอนนิเมชั่นสำหรับเด็ก จากในประเทศและตางประเทศ และงานวิจัยที่เกี่ยวของเพื่อใชเปนแนวทางในการสรางบทเรียน คอมพิวเตอรชวยสอน 3. เขียนโครงเรื่อง story board และแปลเปนภาษาอังกฤษ และนำไปใหผูเชี่ยวชาญ ทางดานการสอนภาษาอังกฤษและเจาของภาษา (ดูภาคผนวก ก) ตรวจสอบความถูกตองของภาษา และโครงสรางไวยากรณ 4. สรางโปรแกรมบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอนประเภทฝกทักษะ (Drill and Practice) แลว นำไปใหผทู รงคุณวุฒิ และผเู ชีย่ วชาญ ตรวจพิจารณาความถูกตองเหมาะสม และครอบคลุมเนือ้ หา และ การออกแบบโปรแกรม และนำมาปรับปรุงแกไขนำบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนแบบฝกหัดที่แกไขแลว ไปทดลองใชกบั ผเู รียนชัน้ ประถมศึกษาปท ี่ 2 5. นำบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนที่ไดรับการปรับปรุงแลวไปทำการทดลองเพื่อหา ประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน โดยมีขั้นตอนดังนี้ 5.1.1 การหาประสิทธิภาพแบบหนึง่ ตอหนึง่ โดยการนำคอมพิวเตอรชว ยสอนชวยสอน ไปใชกับนักเรียน 3 คน โดยใหนักเรียนเรียนจากบทเรียนที่สรางขณะเดียวกันผูวิจัยจะสังเกตพฤติกรรม ของนักเรียน และสอบถามความคิดของนักเรียน พรอมทัง้ บันทึกพฤติกรรมและความคิดเห็นของนักเรียน เพื่อตรวจสอบหาขอบกพรองของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนในดานตางๆ นำคะแนนที่ไดไปวิเคราะห 5.1.2 การหาประสิ ท ธิ ภ าพกลุ ม ย อ ย โดยนำบทเรี ย นคอมพิ ว เตอร ช ว ยสอนที่ ไ ด ปรับปรุงแกไขแลวไปใชกบั นักเรียน จำนวน 7 คน ผวู จิ ยั ชีแ้ จงใหนกั เรียนทราบถึงขัน้ ตอนการเรียนจาก นั้นใหนักเรียนทำแบบทดสอบกอนเรียนแลวใหนักเรียนเรียนตามบทเรียนที่สราง เมื่อจบบทเรียนจะให ทำแบบทดสอบหลังเรียนแลวนำคะแนนไปวิเคราะห 5.1.3 การหาประสิทธิภาพภาคสนาม โดยนำบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนทีไ่ ดปรับปรุง แกไขแลวไปใชทดสอบนักเรียน จำนวน 22 คน โดยการดำเนินการทดลอง และทดสอบหลังเรียนแลว นำมาวิเคราะหหาประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนตามสูตร E1/E2 2. แบบทดสอบการหาประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน แบบทดสอบการหาประสิทธิภาพของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน เปนแบบทดสอบปรนัย 4 ตัวเลือก ทีผ่ วู จิ ยั สรางขึน้ เพือ่ วัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียนตามจุดมงุ หมายของบทเรียน จำนวน 20 ขอ โดยมีขั้นตอนการสรางดังนี้ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 259
1. ศึ ก ษาหลั ก สู ต รการศึ ก ษาขั้ น พื้ น ฐาน พุ ท ธศั ก ราช 2544 กลุมสาระภาษาอังกฤษเรื่อง ดาวลูกไก ชั้นประถมศึกษาปที่ 2 และปรึกษาผูเชี่ยวชาญดานจุดประสงค เนื้อหา และวิธีเขียนขอสอบ ตลอดทั้งศึกษาวิธีการเขียนขอสอบ 2. วิเคราะหเนื้อหาและจุดประสงคการเรียนรูของเนื้อหาที่ใชในการทดลองและสรางแตละขอที่ มีคำตอบถูกตองเพียงคำตอบเดียว จากนั้นนำไปใหผูเชี่ยวชาญเนื้อหาตรวจสอบเพื่อปรับปรุงแกไข 3. นำแบบทดสอบไปทำการทดสอบกับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 โรงเรียนเซนตจอหน ที่ กำลังศึกษาในภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2548 ซึง่ เคยเรียนเนือ้ หานีม้ าแลว จำนวน 32 คน แลวนำกระดาษ คำตอบทีไ่ ดมา วิเคราะหหาคาความยากงาย (p) และคาอำนาจจำแนก (r) ของแบบทดสอบ ปรากฏวาได คาความยากงาย (p) ของแบบทดสอบอยรู ะหวาง .26 - .44 และมีคา อำนาจจำแนก (r) ตัง้ แต .23 ขึน้ ไป นำผลการวิเคราะหแบบทดสอบรายขอมาทำการคัดเลือกแบบทดสอบทีม่ คี วามยากอยรู ะหวาง .20-.80 และ มีคา อำนาจจำแนกตัง้ แต .20 ขึน้ ไป ไดแบบทดสอบทัง้ หมดจำนวน 20 ขอ มีคา ความเชือ่ มัน่ 4. นำแบบทดสอบทีค่ ดั เลือกไวแลวจำนวน 20 ขอ ไปทดสอบกับนักเรียน+ โรงเรียนเซนตจอหน ชัน้ ประถมศึกษาปที่ 2 ทีก่ ำลังเรียนในภาคเรียนที่ 2 ป การศึกษา 2548 กลมุ สาระการเรียนรภู าษาตางประเทศวิชาภาษาอังกฤษ เพือ่ หาความเชือ่ มัน่ (Reliability) ของแบบทดสอบ ทัง้ ฉบับ โดยคำนวณจากโปรแกรมสำเร็จรูป Evana เปนโปรแกรมทีใ่ ชหาคาความยากงายและคาจำแนก โดยคิด 27% 3. วิธีการเก็บรวบรวมขอมูล ในการทดลองผูวิจัยไดดำเนินการทดลองและเก็บรวบรวมขอมูลตามขั้นตอนดังนี้ 1. อธิบายการใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนใหกลุมตัวอยางไดเขาใจวิธีการใชงาน 2. ใหกลมุ ตัวอยางทำแบบทดสอบกอนเรียน( Pretest )โดยใชเวลาประมาณ 20 นาที 3. ดำเนินการทดลองโดยใหกลมุ ตัวอยางเรียนจากบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนโดยใชเวลา ประมาณ 50 นาที 4. หลังจากเรียนจบแลวใหกลมุ ตัวอยางทำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียนหลังเรียน (Post-test) โดยใชเวลาประมาณ 20 นาที 5. นำคะแนนทีไ่ ดมาตรวจใหคะแนน โดยใชวธิ ี 0-1 (Zero-one method) โดยมีเกณฑกำหนด วา ตอบถูกให 1 คะแนน ตอบผิดหรือไมตอบหรือตอบเกิน1 แหง ในขอเดียวกันให 0 คะแนน 6. รวบรวมขอมูลเพื่อทำการวิเคราะหตอไป 4. การจัดกระทำและวิเคราะหขอมูล การวิเคราะหขอมูล ในการดำเนินการวิเคราะหขอ มูล มีดงั นี้ 1. การสรางแบบทดสอบผลสัมฤทธิท์ างการเรียน ใชสถิตดิ งั นี้ 1.1 หาคาความยากงาย (p) และหาคาอำนาจจำแนก (r) ของแบบทดสอบผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนทัง้ ฉบับ จำนวน 20 ขอ
260 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
1.2 หาคาความเชือ่ มัน่ ของแบบทดสอบผลสัมฤทธิท์ างการเรียน โดยใชโปรแกรมสำเร็จ รูป EVANA ทีค่ า 27% 2. การหาประสิ ท ธิ ภ าพบทเรี ย นคอมพิ ว เตอร ช ว ยสอน ตามเกณฑ 85/85 โดยใช สูตรE1/E2
ผลการวิจยั /การศึกษา การศึกษาครัง้ นีม้ วี ตั ถุประสงคเพือ่ สรางและใชบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนและศึกษาผลการใช บทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนตอการเรียนรูคำศัพทภาษาอังกฤษของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 โรงเรียนเซนตจอหน กรุงเทพมหานคร ในภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2548 ผศู กึ ษาไดเก็บรวบรวมขอมูล โดยใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน แบบทดสอบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน จากนั้นผูศึกษาไดนำผลมา วิเคราะหดว ยวิธกี ารทางสถิติ นำเสนอขอมูล ดังนี้ ตอนที่ 1 ผลการพัฒนาหาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนวิชาภาษาอังกฤษ เรือ่ งดาว ลูกไก ตามเกณฑ 85/85 ตอนที่ 2 ผลการหาดัชนีประสิทธิผลของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนวิชาภาษาอังกฤษ เรื่อง ดาวลูกไก ตามเกณฑประสิทธิผลไมต่ำกวา .60 ตอนที่ 1 ผลการพัฒนาหาประสิทธิภาพบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนวิชาภาษาอังกฤษ เรือ่ งดาวลูกไก ตามเกณฑ 85/85 ผูศึกษาสรางบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนตามที่ออกแบบไวแลวนำบทเรียนคอมพิวเตอร ชวยสอนที่สรางเสร็จ โดยผานกระบวนการตรวจสอบประเมินผลจากผูเชี่ยวชาญดานเนื้อหา และ ผเู ชีย่ วชาญดานมัลติมเี ดียแลว ไดนำบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนดังกลาวไปทดลองกับกลมุ ทดลองเครือ่ ง มือเพือ่ หาประสิทธิภาพกับนักเรียนจำนวน 22 คน เพือ่ ใหไดบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนมีประสิทธิภาพ ตามเกณฑทกี่ ำหนด 85/85 จากผลการวิเคราะหพบวาคะแนนแบบฝกหัดเต็ม 20 คะแนน นักเรียนสามารถ ทำไดคดิ เฉลีย่ เปน 17.18 โดยคิดเฉลีย่ เปนรอยละ 85.90 และจากคะแนนแบบทดสอบหลังเรียนคะแนน เต็ม 20 คะแนน นักศึกษาสามารถทำไดคดิ เฉลีย่ เปน 17.32 โดยคิดเฉลีย่ เปนรอยละ 86.59 ดังนัน้ สรุปไดวา บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนทีผ่ วู จิ ยั สรางขึน้ มีประสิทธิภาพเทากับ 85.90/86.59 ซึง่ เปนไปตามเกณฑทกี่ ำหนดไว 85/85 ตอนที่ 2 ผลการหาดัชนีประสิทธิผลของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนวิชาภาษาอังกฤษ เรื่องดาวลูกไก หลังจากไดบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนทีม่ ปี ระสิทธิภาพตามเกณฑทกี่ ำหนดแลว ผวู จิ ยั ไดนำบท เรียนดังกลาวไปหาดัชนีประสิทธิผลของบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนวิชาภาษาอังกฤษ เรื่องดาวลูกไก โดยใชการหาดัชนีประสิทธิผล E.I. ซึ่งไดผลการวิเคราะหขอมูลสรุปไดดังนี้ โดยทดลองกับนักเรียนกลุม ตัวอยาง จำนวน 33 คน ซึง่ ไมเคยเรียนเนือ้ หานีม้ ากอนทำการทดสอบกอนเรียนหลังจากใชบทเรียน CAI จบแลวไดทดลองหลังเรียนอีกครั้งหนึ่งแลวผลคะแนนรวมกอนเรียนและหลังเรียน จากผลการวิเคราะห เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 261
ขอมูลตารางที่ 4.2 พบวาการใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 วิชา ภาษาอังกฤษ เรือ่ งดาวลูกไก ทำใหมดี ชั นีประสิทธิผลของบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนเปน 0.77 เปน ไปตามสมมติฐานทีต่ งั้ ไวคอื มากกวา 0.60
สรุปผลการวิจยั และขอเสนอแนะ การพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน เรือ่ งดาวลูกไก สำหรับนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 2 ไดผลการวิจัยดังนี้ จากการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนและนำไปทดลองใชเพือ่ หาประสิทธิภาพ ผลการวิจยั พบวา บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนมีประสิทธิภาพ 85.90/86.59 ซึง่ สูงกวาเกณฑทกี่ ำหนดไว และการ หาดัชนีประสิทธิผลมีคา เทากับ .77 สูงกวาเกณฑทกี่ ำหนดเชนกัน บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอนทีส่ ราง ขึ้นโดยกระบวนการดังตอไปนี้ 1. มีการพัฒนาอยางเปนระบบ 2. ได ผ า นการตรวจสอบจากผู เ ชี่ ย วชาญ ผ า นการประเมิ น ความสมบู ร ณ ข องเนื้ อ หาจาก ผูเชี่ยวชาญดานเนื้อหา และผานการประเมินประสิทธิภาพในการใชงานจากผูเชี่ยวชาญดานมัลติมีเดีย 3. นิทานเปนแรงจูงใจทำใหนกั เรียนใจทีจ่ ะเรียนรภู าษาอังกฤษ การนำนิทานเปนกิจกรรมทีม่ คี ณ ุ ค า ต อ การส ง เสริ ม การเรี ย นรู คำศั พ ท ภ าษาอั ง กฤษอี ก ทั้ ง นิ ท านเป น กิ จ กรรมที่ ใ ห ค วามบั น เทิ ง ซึ่งเหมาะสมกับนักเรียนที่ยังอยูในวัยที่ชื่นชอบความสนุกสนาน ทำใหนักเรียนเปดใจรับฟงการเลานิทาน อยางกระตือรือรนและเมื่อไดรับความสนุกสนานจากฟงนิทาน นักเรียนก็จะไมเบื่อที่จะเรียนรูคำศัพท จากนิทานและเพิม่ พูนความรเู กีย่ วกับคำศัพท รวมทัง้ การชวยใหนกั เรียนเขาใจนิทานทีไ่ ดฟง โดยการใชวธิ ี การตางๆ ไมวาจะเปนอุปกรณประกอบการเลา และการใชคอมพิวเตอรชวยสอนที่ประกอบดวยภาพ แอนนิเมชั่นสีสันสดใสทำใหผูเรียนสามารถจดจำและเรียนรูคำศัพทไดดี 4. ทั้งนี้ สอดคลองกับงานวิจยั ของ (สุรางค สุวรรณหลอ.2545 : 50) ซึง่ พบวาการใชคอมพิวเตอร ชวยสอนเรียนรูคำศัพทภาษาอังกฤษทำใหผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรูคำศัพทภาษาอังกฤษสูงขึ้นอยางมีนัย สำคัญทางสถิตทิ รี่ ะดับ.01 และสอดคลองกับผลงานวิจยั ของ (สมปอง หลอมประโคน. 2543 : 76) พบวา การใชนิทานเปนสื่อในการเรียนรูคำศัพทภาษาอังกฤษจากภาพประกอบเปนวิธีการบทเรียนใหมีความเดน และดึงดูดความสนใจทำใหนกั เรียนเขาใจสิง่ ทีเ่ รียนไดงา ยและชวยใหผเู รียนเรียนรคู ำศัพทภาษาอังกฤษได ดีขึ้น กลาวโดยสรุปไดวา กิจกรรมการใชนิทานพื้นบานเพื่อเรียนรูคำศัพทภาษาอังกฤษเปนกิจกรรมที่ ใหความบันเทิงของนิทานชวยใหนักเรียนไดเรียนหรือเปนสื่อชวยในการเรียนรูคำศัพทภาษอังกฤษโดยใช คอมพิวเตอรชวยสอนไดเปนอยางดี
262 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ขอเสนอแนะ ในการวิจยั ครัง้ นีไ้ ดพบปญหาและอุปสรรคตาง ๆ ซึง่ ผวู จิ ยั ขอเสนอแนะเพือ่ ทีจ่ ะเปนประโยชนตอ การพัฒนาศึกษาวิจัยตอไป 1. ขอเสนอแนะทั่วไป คอมพิวเตอรชว ยสอนเปนสือ่ การสอนทีม่ ที งั้ ภาพนิง่ ภาพเคลือ่ นไหว เสียง เนือ้ หา แบบฝกหัด และแบบทดสอบ เปนตน ซึง่ สิง่ ตาง ๆ ทีก่ ลาวมาจำเปนอยางยิง่ ทีต่ อ งมีบคุ ลากรผเู ชีย่ วชาญแตละสาขา รวมมือกันเพือ่ พัฒนาใหคอมพิวเตอรชว ยสอนมีประสิทธิภาพ หากผทู จี่ ะวิจยั และพัฒนาเกีย่ วกับคอมพิวเตอร ชวยสอนทำเพียงคนเดียวก็ควรที่จะศึกษารายละเอียดดานตางๆ ใหรอบรู 2. ขอเสนอแนะการพัฒนาบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอน 2.1 การสรางบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนนั้น ควรเตรียมทรัพยากรตางๆ ใหพรอม เชน เนือ้ หา ภาพนิง่ ภาพเคลือ่ นไหว เสียงประกอบ เพือ่ ความสะดวกและรวดเร็วในการสราง และตองมีความ รูเกี่ยวกับโปรแกรมที่จะใชสรางบทเรียนเปนอยางดี 2.2 ควรเลือกใชโปรแกรมในการสรางบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนที่สามารถรองรับ การทำงานบนเครือขายอินเตอรเน็ตได เพื่อเปนการเผยแพรความรูไดกวางไกล 2.3 ควรนำคอมพิวเตอรชวยสอนไปใชใหเกิดประโยชนและสงเสริมการเรียนรูของนักเรียน ใหมากยิ่งขึ้น โดยการเผยแพรผานเครือขายอินเทอรเน็ต
เอกสารอางอิง กิดานันท มลิทอง. (2539). ซีด-ี รอม (พิมพครัง้ ที่ 3). กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. ดวงเดือน แสงชัย. (2533). การสอนภาษาอังกฤษในระดับประถมศึกษา กรุงเทพ ฯ : โอเอส พริน้ ติง้ เฮาส. ถนอมพร (ตันติพฒ ั น) เลาหจรัสแสง. (2541). คอมพิวเตอรชว ยสอน. กรุงเทพ : ภาควิชาโสตทัศนศึกษา คณะครุศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย สุรางค สุวรรณหลอ. (2545). การใชบทเรียนคอมพิวเตอรชวยสอนเพื่อการเรียนรูคำศัพทภาษา อังกฤษของนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 2. วิทยานิพนธครุศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม. สมปอง หลอมประโคน. (2544). การใชกิจกรรมการเลานิทานเพื่อเสริมทักษะการฟง-พูดภาษา อังกฤษและความคงทนในการเรียนรคู ำศัพทของนักเรียนชัน้ ประถมศึกษาปที่ 5.วิทยานิพนธ ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม. เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 263
หนาตาง เทคโน..
เทคโน 2000
ผลิตแผนดีวีดีอัดแบบ“5 มิติ”ใหมไดแลว จุกวาธรรมดาหมืน่ เทา
รถไม
คนเดินถนนในยานการคาบานจาลูคา สนใจดูรถเกาโฟลกสวาเกนทำจากไมโอค ของ นายโมมีร โบจิค วัย 50 ป ทีใ่ ชเวลา 1 ป ในการ ตกแตงรถเกาของตนใหกลายเปน “รถไม” และ ยังขับไปไหนตอไหนได เขามักจะขับรถไมออก จากบานเปนครั้ ง คราว และแต ล ะครั้ ง ก็ ส ร า ง ความสนใจจากชาวเมืองเซลิเนค ในบอสเนียเฮอร เซโกวินา ไดทกุ คราวไป
สมู ะเร็ง
นักวิจัยเมืองจิงโจสามารถประดิษฐแผน ดิสกแบบใหมซงึ่ สามารถจุขอ มูลไดมากกวาแผนดิสก ดี วี ดี ธ รรมดาถึ ง 10,000 เท า กำหนดจะผลิ ต ออกวางตลาดภายในรอบ 10 ปนี้ แผนดิสกใหมสามารถเก็บขอมูลไดมากมาย มโหฬารได ถึ ง 1.6 เทอราไบต พอกั บ ที่ จ ะเก็ บ ภาพยนตรไดมากถึง 2,000 เรือ่ ง นั ก วิ จั ย ของมหาวิ ท ยาลั ย เทคโนโลยี สวินเบิรน กลาวเรียกวิธกี ารนีว้ า เปนการอัดแบบ “5 มิติ” ดวยเทคนิคใชอนุภาคของทองคำ ขนาด ระดับนาโมเมตร เปนสือ่ ในการบันทึก นายเจมส ชอน ผรู ว มวิจยั กลาววา ระบบ บันทึกและการอานแผน 5 มิติ คลายกับระบบ ดีวีดีปจจุบันมาก ดวยเหตุนั้นจึงทำใหการผลิตใน ระดับอุตสาหกรรมเปนไปได คุณปเู รย ไวสแมน วัย 79 ป ประสบความสำเร็จในการสูกับ โรคมะเร็งกระเพาะปสสาวะดวย การดืม่ น้ำปน บร็อคโคลีเ่ ปนประจำ ทุกวันหลังตรวจพบวาเปนมะเร็ง เมือ่ 5 ปกอ น ลาสุดแมแตคณ ุ หมอ เองยั ง แปลกใจว า สแกนไม พ บ มะเร็งแลว ทางสถาบันวิจยั มะเร็ง ในอังกฤษวางแผนจะศึกษากรณีนี้ ใหลึกซึ้งขึ้น เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 265
เร็วเหนือเสียง
หนวยงานดานกลาโหมของออสเตรเลีย ปลอยยานทดสอบ ซึ่งเปนสวนหนึ่งของโครงการ ทดลองวิ จั ย การบิ น นานาชาติ ไ ฮเปอร โ ซนิ ค (ไฮไฟร-โอ) ในเมืองวูเมรา ประเทศออสเตรเลีย นั ก วิ ท ยาศาสตร ข องออสเตรเลี ย และสหรั ฐ ฯ ประสบความสำเร็จในการทดสอบเทคโนโลยีเครือ่ ง บินความเร็วเหนือเสียงซึง่ จะเปนการปฏิวตั กิ ารบิน นานาชาติตอ ไป โดยจะเร็วกวาเสียงประมาณ 5 เทา
รีไซเคิลฉี่ มนุษยอวกาศบนสถานีอวกาศนานาชาติ ถือขวดน้ำดื่มที่ไดผานการบำบัดใหเปนน้ำดื่มดวย ระบบรีไซเคิลทีต่ ดิ ตัง้ บนสถานีทงั้ สามจึงถือโอกาส ดืม่ ฉลองความสำเร็จในการพัฒนาระบบ “วอเตอร รีคฟั เวอรซสิ เต็ม” นี้ พรอมกับศูนยควบคุมการบิน ที่พื้นโลก
นัง่ วิปส สนาเปนประจำทุกวันนานแรมป ชวยใหสมองโตเบงบาน การทำใหกระดูกและกลามเนือ้ เติบโตใหญ และแข็งแรงขึน้ ก็อาจทำไดดว ยการออกกำลัง แต การจะทำใหสมองขยายโตขึน้ จะทำไดกด็ ว ยการนัง่ วิปสสนาเทานั้น คณะนักวิจยั มหาวิทยาลัยแหงแคลิฟอรเนีย ของสหรัฐฯ ไดพบในการศึกษา โดยใชเครือ่ งตรวจสมอง ดวยคลื่นสนามแมเหล็กไฟฟากำลังสูงชวยวาการการนั่ง วิปส สนาระยะยาว ชวยใหสมองบางสวนขยายใหญโตขึน้ การศึกษาไดทำกับกลมุ คนจำนวน 44 คน
266 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ในจำนวนนี้เปนผูที่ประพฤตินั่งวิปสสนาเปนประจำ มานานเฉลีย่ นานถึง 24 ป รวมอยดู ว ย 22 คน ผู เปนศาสนิกชนวาครึ่งเผยถึงถึงเปาหมายในการนั่ง วิปส สนาวา เพือ่ ใหเกิดสมาธิชนั้ สูง พวกเขามักจะนัง่ กันเปนเวลานานวันละ 10-90 นาที นักวิจัยไดพบผูที่นั่งวิปสสนามาเปนเวลา นานๆ จะมีปริมาตรของสมองสวนทีเ่ ปนศูนยความ จำ สวนของสมองสวนหนา อันมีสว นในการควบคุม อารมณมีขนาดใหญโตขึ้น
ขอสาม ตองเคลื่อนไหวออกกำลังกาย เพราะจะชวยปรับอารมณทำใหสติปญญาเฉียบ แหลม ทัง้ สรางความสมดุลใหกระดูกและกลามเนือ้ ของรางกาย ขอสี่ กินอาหารมือ้ เชาทีอ่ ดุ มดวยธัญพืช และกากใย ขอหา นอนคืนละ 6 ชัว่ โมง เปนอยาง นอย
อยากอยยู นื ยงถึงรอยป ตองสราง 10 นิสยั สุขภาพดี ไมวา การมีอายุอยถู งึ 100 ป จะเปนสิง่ ที่ทำใหชีวิตมีความสุขจริงหรือไม แตหลายคน ถวิลหาสิ่งนั้น ดู อ ย า งรายงานข า วด า นสุ ข ภาพจาก เ ว็ บ ไ ซ ด บั ล ติ ม อ ร ซั น ด อ ท ค อ ม (www.baltimoresun.com) ในสหรัฐฯ ยังรวบ รวมเรือ่ งราวสุขนิสยั 10 ประการทีจ่ ะชวยใหอายุ ยืน 100 ป เลยถือโอกาสนำมาบอกตอกัน เผือ่ ใครอยากอายุยืนก็ลองปฏิบัติตามดู ขอแรก อยาปลดเกษียณ นักวิจยั พบวา ในพื้ น ที่ เ ชี ย นติ ข องอิ ต าลี นั้ น มี เ ปอร เ ซ็ น ต คนอายุรอยปอยูสูงมาก เมื่อคนเหลานั้นเกษียณ จากการทำงานแลว จะใชเวลาสวนใหญในแตละ วันทำงานในฟารมขนาดเล็ก ปลูกผักและองนุ แต ถาคิดวาตนเองไมเหมาะกับงานเกษตรกรรมก็ลอง ไปเป น อาสาสมั ค รตามพิ พิ ธ ภั ณ ฑ ห รื อ ใช ประสบการณของตนเองใหเปนประโยชนก็ได ขอสอง หมัน่ ใชไหมขัดฟนทุกวัน การใช ไหมขัดฟนทุกวันจะชวยลดปริมาณของแบคทีเรีย ที่เปนสาเหตุของโรคเหงือกลงได ซึ่งแบคทีเรียนี้ จะเขาไปทีก่ ระแสโลหิตทำใหเสนเลือดบวมอักเสบ อันเปนปจจัยหลักในการเกิดโรคหัวใจ
ข อ หก บริ โ ภคอาหารที่ มี คุ ณ ค า ทาง โภชนาการแตไมใชผลิตภัณฑอาหารเสริม เลีย่ ง อาหารขัดขาว ไมวาขนมปง แปงหรือน้ำตาล ขัดขาว กินขนมปงธัญพืชและผลไมหลากสีสนั ขอเจ็ด เรียนรูวิธีการกับความเครียด อย า ปล อ ยให เ ป น โรคประสาท ลองเล น โยคะ ทำสมาธิ มวยไทเกก หรือจะลองหายใจลึกๆ ก็ได ขอแปด ใชชีวิตแบบเซเวนธเดยแอด แวนทิสต ทีถ่ อื วารางกายเราหยิบยืมจากพระเจา ตองถนอมรักษาไว ไมสบู บุหรีไ่ มดมื่ เหลา สวนมาก คนที่เดินสายนี้จะสมาทานมังสวิรัติ กินผักและ ผลไม ใชแรงงานเยอะ และใชชวี ติ ทีค่ ำนึงถึงครอบ ครัวและชุมชน อายุเฉลี่ยของชาวเซเวนธเดยฯ อยทู ปี่ ระมาณ 89 ป ขอเกา ดำเนินชีวิตอยางเปนกิจวัตร ส ว นมากคนที่ อ ายุ เ กิ น ร อ ยมั ก จะดำเนิ น ชี วิ ต เปนแบบแผนเครงครัด บริโภคอาหารแบบเดิม ทำกิจกรรมเดิมๆ ตลอดชีวติ เขานอนและตืน่ นอน เปนเวลา ขอสุดทาย ติดตอกับเพื่อนฝูง และวง สั ง คมที่ มี อ ยู การมีเพื่อนและคนรักจะชวยลด ความซึมเศราทอแทลงได เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 267
ลูกไดโนเสาร
นั ก วิ จั ย ของพิ พิ ธ ภั ณ ฑ วิ ท ยาศาสตร ธรรมชาติฮายาชิบาระ (HMNS) โชวแบบจำลอง ลักษณะของฟอสซิลโครงกระดูกไดโนเสารที่มี สวนหัวและขาหลังซายของลูกไดโนเสารทารโบ ซอรั ส อายุ 70 ล า นป ในสภาพคล า ยกั บ ที่ นั ก วิ ท ยาศาสตร พ บในทะเลทรายโกบี ในเขต มองโกเลีย เมื่อเดือนสิงหาคม 2549 และนำ มาแสดงที่พิพิธภัณฑในญี่ปุน
ผชู ายตองยอมแพผหู ญิงอยางหลุดลยุ
ภูมคิ มุ กันโรคแข็งแกรงกวา
อยานึกวาบุรษุ เพศจะเปนเพศทีเ่ ขมแข็งไปหมดทุกอยาง หากเทียบกับผหู ญิงแลว ในบางเรือ่ ง ผชู ายกลับแพหลุดลยุ เชน สตรีมรี ะบบภูมคิ มุ กันโรคเขมแข็งยิง่ กวาของผชู ายแยะ นักวิจยั ของศูนยสาธารณสุขมหาวิทยาลัยแมคกิลลของแคนาดาไดศกึ ษาพบวา ฮอรโมนเอส โทรเจน ฮอรโมนเพศหญิงไดชว ยใหระบบภูมคิ มุ กันโรคของผหู ญิง มีอทิ ธิฤทธิใ์ นการตอสกู บั การติดเชือ้ มากเปนพิเศษ การปรากฏตัวของมันเปนประโยชนกบั ภูมคิ มุ กันโรคแตกำเนิด ซึง่ เปนแนวหนาในการ ปองกันเชื้อโรคของรางกาย นักวิจัยมายา ซาเลห กลาววา ผลการศึกษากับหนูทดลอง แสดงใหเห็นวาผูหญิงมีแรง ตอบโตกบั การอักเสบแรงกวาของผชู ายมาก และใหความเห็นวา เหตุทสี่ ตรีมวี วิ ฒ ั นาการใหเกิดมีระบบ ภูมิคุมโรคที่เขมแข็ง ก็เนื่องจากมีหนาที่สำคัญในการใหกำเนิดและถนมอกลอมเกลี้ยงเลี้ยงดูบุตร
แมมมอธหมื่นป คนงานกำลั ง ขุ ด รากฐานอาคาร แหงหนึ่งระหวางการกอสรางอาคารที่ใน เมืองมิงสค แลวบังเอิญพบกระดูกแมมมอธ นักวิทยาศาสตรคาดวากระดูกชางแมมมอธ ที่พบนี้นาจะมีอายุประมาณ 12,000 ป ที่ ประเทศเลารุส
268 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
สถานีวจิ ยั โรคมะเร็งใหญอเมริกา เตือนการใชโทรศัพทมอื ถือ หัวหนาสถานีวจิ ยั โรคมะเร็งอันมีชอื่ เสียง โดงดัง ไดออกคำเตือนกับบรรดาพนักงานวา ให ใชโทรศัพทมอื ถือใหนอ ยลงเพราะอาจจะทำใหเปน มะเร็งได ดร.โรนัลด บี เฮเบอแมน ผอู ำนวยการ สถาบันวิจัยมะเร็ง มหาวิทยาลัยพิตสเบิรกแหง สหรัฐฯ ไดออกคำเตือนทีข่ ดั กับผลการศึกษาวิจยั ตางๆ หลายเรื่อง รวมทั้งประกาศขอองคการ อาหารและยาสหรัฐฯ ทีย่ นื ยันไมพบความเกีย่ วพัน ระหวางโทรศัพทมือถือกับโรคมะเร็ง ดร.เฮเบอแมนอางวา ไดออกคำเตือน หลังจากพบขอมูลที่ยังมิไดกระทำใหปรากฏแก สาธารณชน แตเขาก็เห็นควรวา ควรจะลงมือปฏิบัติ ตาม โดยเฉพาะเมื่อเปนเรื่องเกี่ยวกับเด็ก “ที่ ขาพเจาหวงใยจริงๆ ก็ตรงทีเ่ ราไมควรจะคอยรอ ผลการศึกษาเด็ดขาดสุดทาย แตควรจะเนนดาน
ความปลอดภัย เพือ่ จะไดไมเสียใจในภายหลัง” แมวาจะไมเคยมีสถานวิจัยทางวิชาการ โรคมะเร็งใหญแหงใด เคยแสดงความวิตกในเรือ่ ง นี้ แตคำกลาวเตือนของเขา อาจจะสรางความ วิตกกังวลใหกับผูใชโทรศัพท.มือถือไดโดยเฉพาะ คนเปนพอเปนแม เขาไดกลาวในบันทึกมีถึงเจาหนาที่และ พนักงานของสถาบัน 3,000 คนวา ควรจะใหเด็กใช แตเมือ่ ยามฉุกเฉินเทานัน้ เพราะสมองของเด็กยัง ไมโตเต็มที่ สวนผใู หญเวลาใชกไ็ มควรเอาโทรศัพท อยูใกลศีรษะ หากควรจะใชหูฟงแบบไวรเลสส และยังเตือนใหระวังการใชโทรศัพทมือถือในที่ สาธารณะ เชน ในรถประจำทาง เพราะอาจทำให ผูอื่นพลอยโดนสนามรังสีแมเหล็กไฟฟาไปดวย ดร.เฮเบอแมนสรุปวา “แมวาหลักฐาน เรือ่ งนีย้ งั เปนทีโ่ ตเถียงกันอยู ขาพเจาก็มนั่ ใจวามี ขอมูลเพียงพอที่สมควรจะเตือนกันไวกอน”
รถยนตวงิ่ ดวยเชือ้ เพลิงทีผ่ ลิตขึน้ จากขยะมูลฝอยตามบาน รถยนตอาจจะวิง่ ดวยเชือ้ เพลิงทีท่ ำจากขยะมูลฝอยตามบานในอีกไมชา นี้ เพราะบริษทั เคมีแหง หนึง่ ของอังกฤษ พบหนทางผลิตเอทานอลจากขยะมูลฝอยขึน้ ได บริษัทไอเนียวเอส อันเปนบริษัทเคมีใหญอันดับสามของโลก แจงวา ไดไปขอจดสิทธิบัตรวิธี ผลิตเชื้อเพลิงจากขยะแข็ง ขยะจากการเกษตรและขยะอินทรียไวแลว และจะผลิตเชื้อเพลิงเอทานอลออก มาจำหนายในปริมาณอุตสาหกรรมได ในป พ.ศ.2553 นีโ้ ดยตองใชผสมกับเชือ้ เพลิงจากฟอสซิลอีกทีหนึง่ หนังสือพิมพรายวัน “เดอะ ไทมส” อันมีชอื่ เสียงแจงวา นายปเตอร วิลเลียม หัวหนาคณะบริหาร ของบริษทั กลาววา “ความสำเร็จครัง้ นี้ หมายความวา จะสามารถผลิตเอทานอลขึน้ มาได โดยไมตอ ง ไปตัดสินใจวาจะเลือกเอาวาจะผลิตอาหารหรือเชื้อเพลิง” คาดวาขยะแหงหนึ่งตันจะผลิตเอทานอลได ประมาณ 400 ลิตร พรอมกับเปดเผยวิธกี ารวา วิธใี หมจะใชโดยการเผาขยะมูลฝอยใหเกิดกาซ จากนัน้ หมักเขากับ แบคทีเรีย ซึง่ จะทำใหไดเอทานอล เมือ่ ทำใหบริสทุ ธิข์ นึ้ ก็จะเปนเชือ้ เพลิงได เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 269
ยาไวอากราสมุนไพร
เสนอใหผลิตไฟฟาพลังขีว้ วั
บริษัทยาสมุนไพรและพืชไรทามิล นาดู ของ รัฐบาลอินเดียแจงวา จะผลิตยาไวอากราสมุนไพร ออกสตู ลาดในไมชา นี้ จำหนายในราคาซองขนาด 100 กรัม ซองละประมาณ 50 บาท บริษัทกลาววา ยาไวอากราสมุนไพรมีชื่อวา “ยาลาบูบ ซาเกีย” มีสรรพคุณเพิ่มพลังทางเพศให กับผสู งู อายุ และแกอาการหยอนสมรรถภาพทางเพศ และโฆษณาวาเปนยาใชแทนยาไวอากรา ปจจุบนั ขาย กันอยเู ม็ดละ 150 บาท นายรามานาธานผจู ดั การของบริษทั วา ยาผลิต ขึน้ ตามสูตรยาโบราณ “สูตรศาสตริกอูนานี” จะปลอด จากอาการทีไ่ มพงึ ประสงค ยาไดผา นการทดลอง และ แพทยใหการรับรองมาแลว “เราไดรบั ใบอนุญาตจาก ผูอำนวยการองคการควบคุมยา หลังจากที่คณะกรรมการ วิชาการไดอนุมัติแลว” บริษทั ไดลงมือผลิตยา โดยจะสงออกจำหนาย ทัว่ ประเทศภายใน 2 อาทิตยนี้ “นอกจากนัน้ ยังไดรบั การติดตอสอบถามจากทางการดูไบและลอนดอน และกำลังสัง่ ซือ้ อีกดวย” เขากลาว
นักวิทยาศาสตรคาดวา หากสามารถ รวบรวมเอาขีว้ วั มาผลิตไฟฟาไดหมด สหรัฐ อเมริกาจะสามารถเอาขี้วัวมาผลิตไฟฟา ใชไดมากถึง 100 พันลานกิโลวัตต และจะ ลดปริมาณกาซคารบอนไดออกไซดในอากาศ ลงไดมากถึง 99 ลานตัน คณะวิทยาศาสตรของมหาวิทยาลัย เท็ ก ซั ส ได พ บวิ ธี ใ นการศึ ก ษว า สามารถ จะเอาขีว้ วั มาใชผลิตไฟฟาได โดยเอามาปน และเอาไปเผา ดร.ไมเคิล เวบเบอร ผรู ว ม ศึกษากลาววา “เทคโนโลยีนใี้ ครๆ ก็รกู นั อยู ทัว่ แทบจะไมมปี ญ หาวาจะทำอยางไร หรือ จะไมไดผลอยางใดเลย ไมวาจะอยูที่ไหน อยางเชนที่ออสเตรเลียก็สามารถจะทำได จะเทากับแปลงขีว้ วั ใหเปนกาซชีวภาพแทนที่ จะปลอยทิง้ ใหมนั เนาสลายไปเอง นอกจาก นั้นยังจะทำเงินใหแกผูประกอบการปศุสัตว มากขึ้นดวย”
อินเดียเรงผลิตออกขายในราคาชาวบาน ชวยกำจัดคารบอนไดออกไซด
ผชู ายเริม่ จะสูญพันธุ หนวยพันธุกรรมสำคัญฝอและเลือนรางลง นักวิทยาศาสตรเมืองจิงโจผมู ชี อื่ เสียงกองโลก ไดกลาวพยากรณวา ผชู ายกำลังพรอมจะเริม่ สูญพันธุ เนื่องจากยีนไดฝอลง และคอยๆ เลือนลาง ศาสตราจารยเจนนิเฟอร กรีฟส นักวิจยั โครโมโซมเพศมนุษยชนั้ หัวแถว ของมหาวิทยาลัยแหงชาติ ออสเตรเลีย ไดเปดเผยวา โครโมโซมวายซึ่งจำเปนกับเพศชาย กำลังเสื่อมลงแลว และอาจจะหมดสิ้น ลงภายในเวลา 5 ลานปขางหนานี้ ศาสตราจารยไดบอกในการบรรยายในหัวขอเรื่อง “ความเสื่อมถอยและการตกลงของโครโมโซม วาย กับอนาคตของผูชาย” พูดถึงเรื่องการสูญหายของโครโมโซม วาย และผลที่จะเกิดกับมนุษย นักวิทยาศาสตรผูทำงานดานวิวัฒนาการในอดีตของการกำหนดเพศทารกในครรภ กลาววา “โครโมโซม วาย กำลังจะตายลงและปญหาใหญก็คือมันจะเกิดอะไรขึ้น” พรอมกับเปดเผยวา ผชู ายอาจจะเดินตามทางแบบหนึง่ ของหนู ซึง่ เมือ่ หมดสิน้ ยีนซึง่ สรางโครโมโซม วาย แตก็ดิ้นรนแพรพันธุอยู และบอกอยางหวงใยวา อาจจะเกิดมีมนุษยสายพันธุที่สองขึ้นในอนาคตก็ได
270 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
ประดิษฐเครื่องทดสอบกลิ่นปากลวงหนา กอนไปพบหวานใจ ทำอยางไรถึงจะรูวากลิ่นปากหอมหรือ เหม็น กอนหนาทีจ่ ะไปเขาสัมภาษณรบั สมัครงาน หรือจะไปพบหนาหวานใจ นั ก วิ จั ย มหาวิ ท ยาลั ย เทล อาวี ฟ ของ อิสราเอล ไดคนคิดวิธีขึ้นได โดยประดิษฐเครื่อง ทดสอบลมหายใจขนาดจิ๋ว จะบอกใหรูไดวากลิ่น ปากเหม็นหรือไม หากวามันออกสีน้ำเงิน ก็แสดง วาปากมีกลิน่ ควรจะตองแปรงฟนทำความสะอาดเสีย เครือ่ งทดสอบกลิน่ ปาก มีชอื่ วา “เครือ่ ง ทดสอบรสจูบ” ประกอบดวยเครื่องบอกสีและ ตรวจวัดน้ำลาย นั ก วิ ท ยาศาสตร เ ชื่ อ ว า กลิ่ น ปากเกิ ด เพราะเชื้อแบคทีเรียพวกหนึ่ง ทำการยอยสลาย โปรตีนในปาก แตศาสตราจารยเมล โรเชนเบิรก ผรู ว มประดิษฐเห็นวา มันเกิดเพราะแบคทีเรียอีก
พวกหนึ่ง ยอยสลายน้ำตาลของโปรตีน และ กิจกรรมของเอนไซมไดออกฤทธิ์ในน้ำลาย ที่ถูก นำเอามาใชในเครือ่ งทดสอบนี้ “ผใู ชเพียงแตแตะ น้ำ ลายเล็ ก น อ ยเอาไปทาตรงช อ งเล็ ก ๆ ที่ ตั ว เครือ่ ง” เขาแจง เขาบอกตอไปวา หากวาเครือ่ งมีสนี ้ำเงิน แสดงวา เอนไซมในปากไดสรางแบคทีเรียขึน้ การ ทีมีเอนไซมในปากที่กำลังสรางแบคทีเรียอยูเปน ตัวการ สงเสริมความเจริญเติบโตของกลิน่ ปาก เครื่ อ งมื อ นี้ น อกจากจะใช เ พื่ อ ตรวจ สอบกลิน่ ปากแลวยังอาจตรวจสุขภาพภายในชอง ปาก ซึ่ ง จะช ว ยเตื อ นเราให ร ะวั ง รั ก ษาความ สะอาด ดวยการแปลงฟน และใชเสนดายระหวาง ซอกฟน หรือไปหาทันตแพทยเพือ่ คอยตรวจรักษา เปนพักๆ เสีย
ปรากฏการณของระหวางเพศ มีมนั สมองตางกันคนละแบบ
คนเราเชือ่ กันมานานแลวหญิงกับชายนัน้ แตกตางกัน และบัดนี้ คณะนักวิจยั ของโรงเรียนแพทย ฮารวารด ของสหรัฐฯ ไดพสิ จู นไดวา มันสมองของสองเพศมีรปู รางตางกัน นิตยสารวิทยาศาสตร “เดอะ ไซเอนติสท” รายงานวา นักวิจัยไดพบวาเหตุที่ชายกับหญิง ประพฤติตางกัน เนื่องจากวามันสมองของแตละเพศ เปนอวัยวะที่มีรูปรางตางกัน มันสมองของ สองคนดูเหมือนสรางขึน้ มาจากพิมพเขียวทางพันธุกรรมคนละแบบกัน ไมวา จะเปนระบบวงจรไฟฟาการ ตอเชื่อม และสารเคมีที่ใชสื่อสารกันอยูภายใน ลวนแตกตางผิดกันมาก ถึงขนาดที่พูดไดวา ไมไดเปน มันสมองมนุษยแบบเดียวกัน หากเปนคนละแบบ นอกจากนัน้ ยังเปนทีเ่ ห็นกันไดชดั ยิง่ ขึน้ วา มันสมอง ของทั้งสอง ยังผิดแผกกันในดานกายวิภาคอีกมากมายดวย รายงานยังไดกลาววา ความแตกตางกันเหลานี้ อาจจะเปนสาเหตุของความลึกลับจำนวน หนึ่ง ตั้งแตทำไมหญิงและชายมักมีปญหาทางสุขภาพจิตตางกัน ทำไมยาบางขนานใชไดผลกับเพศ หนึง่ หากไมไดผลกับอีกเพศหนึง่ และเหตุใดผหู ญิงมักจะเจ็บปวดเรือ้ รังมากกวาผชู าย เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 271
ปลูกเสนเลือดหมูดว ยเซลลมนุษย เปนวิธีไวชวยรักษาคนหัวใจวายได
วารสารการแพทยสหรัฐฯ กลาววา นักวิทยาศาสตรสามารถใชเซลสของมนุษย ปลูก หลอดเลือดใหมในหนูขนึ้ ไดสำเร็จ ซึง่ อาจจะเอาไปใชในการชวยชีวติ คนไขทเี่ กิดหัวใจวายในวันหนา ได ทีมนักวิทยาศาสตรมหาวิทยาลัยฮารวารดของอเมริกา ไดใชเซลสตน ตอทีน่ ำมาจากเลือดและไข กระดูกจากมนุษยปนกันเพาะขึน้ เปนเยือ่ บุหลอดเลือด และเยือ่ บุอนื่ ๆ โดยรอบๆ ขึน้ ไดสำเร็จ วารสารวิชาการ “การวิจัยการไหลเวียนของโลหิต” รายงานวา แพทยผูเชี่ยวชาญ ของอังกฤษ ไดยกยองการวิจยั ครัง้ นีว้ า ทำใหมคี วามหวังและอาจจะไปทำการเพาะอวัยวะขึน้ ในหอง ปฏิบัติการสำหรับเอาไปปลูกฝงใหกับคนไขใหมได โดยเฉพาะความสามารถในการเพาะขายหลอด เลือดฝอยขึ้นไดโดยรวดเร็ว ถือไดวาเปนรางวัลชั้นเยี่ยมของนักวิทยาศาสตร ขาวแจงตอไปวา ความสำเร็จในเรือ่ งนีจ้ ะเอาไปใชประโยชนทางการแพทยไดมากมายหลาย ชนิด โดยเฉพาะในการเยียวยาการบาดเจ็บอันเนื่องมาจากการที่โลหิตไปหลอเลี้ยงเนื้อเยื่อไดรับ ความเสียหาย อยางเชน ความเสียหายของกลามเนือ้ หัวใจหลังจากทีเ่ กิดภาวะหัวใจวาย
ผูชายวุนวายไมใชดวยความสวย เปนปฏิกิริยาธรรมชาติอยูแลว
วารสารทางวิ ช าการ “ฮอร โ มนกั บ พฤติกรรม” ของอังกฤษ เปดเผยวา ผหู ญิงสวย ไมไดกอใหผูชายเกิดความตื่นเตนทางกามารมณ ขึ้นเลย แมจะเคยเชื่อกันมาวาผูชายคงจะเปน เชนนั้น วารสารรายงานผลของการศึ ก ษาว า ระดับฮอรโมนของผูชายไมไดพุงขึ้น เพราะคิดวา ผูห ญิ ง ผู นั้ นสวยเลยแตผูชายจะเกิดมี ป ฏิ กิ ริ ย า เชนนัน้ เมือ่ พบกับเพศตรงขามอยแู ลว โดยไมได คำนึงวาจะตองสวยหรือไมเลย ระดับฮอรโมนใน ตัวผชู ายจะเรงสูงขึน้ เทากัน ไมวา สตรีจะสวยหรือ อัปลักษณก็ตาม
272 เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา
คณะนักวิจยั ของมหาวิทยาลัยโกรนินเกน แหงฮอลแลนด ไดศกึ ษากับกลมุ นักศึกษาชาย วัย ระหวาง 21-25 ป 63 คน พบวา ระดับฮอรโมน เทสโทสเตโรนของพวกเรา จะเพิม่ สูงเฉลีย่ ขึน้ อีก รอยละ 8 ชัว่ เพียงเห็นหนาเพศตรงกันขาม แคเพียง 5 นาทีเทานัน้ แมวา บางคนก็ไมไดสวยสะอะไรเลย หัวหนาคณะนักวิจยั นายเลนเดอร ฟาน เมอิจ กลาววา “ตามผลการศึกษาสอวา การที่ ระดับฮอรโมนผูชายสูงขึ้นเปนปฏิกิริยาที่เกิดขึ้น เองโดยธรรมชาติ เพื่อที่จะกระตุนเตือนตัวรับ ความรูสึกภายใน และระบบประสาท ใหเตรียม พรอมรางกายไวเพื่อรับกับการจับคู”
เอาเทคนิครักษาโรคมะเร็งผิวหนัง ฆาแบคทีเรียกอคราบจับฟน นักวิทยาศาสตรไดคิดน้ำยาบวนปากซึ่งจะทำลายแบคทีเรียซึ่งกอใหเกิดคราบฟนโดยไมตอง ไปทำอะไรเลย นอกจากปลอยใหถกู แสงจาๆ เทานัน้ ดวยหลักการเดียวกับการรักษาโรคมะเร็ง ทันตแพทยของโรงเรียนทันตกรรมลีดสของอังกฤษ กลาวแจงวา คาดวาจะสามารถประดิษฐ ขึ้นในรูปของแปลงสีฟนมีหลอดไฟติดอยูที่หัวแปรงเพื่อใหซื้อไปใชกันตามบานไดภายในเวลา 3 ปนี้ ทีมนักวิจัยของโรงเรียน ยังไดคิดวิธีซอมแซมฟน โดยกระตุนใหรางกายผลิตเคลือบฟน ใหมๆ ขึน้ ซึง่ จะทำใหไมจำเปนตองไปใหหมอกรอฟนและอุดฟนให กันอีกตอไปดวย ศาสตราจารยเจนนิเฟอร เคิรกแฮม หัวหนาโครงการ เชื่อมั่นวา จะเปนความกาวหนาของ การดูแลรักษาฟนครัง้ ใหญ การคิดน้ำยาบวนปากใหมนใี้ ชเทคนิคของวิธกี ารรักษาดวยยาและฉายแสง ผสมกันโดยแบคทีเรียตัวที่สรางคราบฟน จะดูดซึมยาฆาเชื้อโรคในน้ำยาเขาไปในตัว และเมื่อมัน โดนแสงจะไปกระตุนน้ำยาใหออกฤทธิ์ฆามันลง เทคนิคแบบนี้ใชกันอยูในการรักษาโรคมะเร็งผิวหนังบางชนิด โดยใชสารทาลงตรงผิวหนังที่ เปนมะเร็ง แลวฉายแสงทีม่ คี วามยาวคลืน่ บางขนาด ใหกระตนุ ใหฆา เซลสมะเร็ง
ใชคารบอนไดออกไซดเลเซอร
ลบรอยตีนกาเหนือกวาอยางอืน่
หมอใหญ โ รคผิ ว หนั ง มหาวิ ท ยาลั ย มิชแิ กนของสหรัฐฯ กลาววา คารบอนไดออกไซด เลเซอรสามารถจะรักษาริ้วรอย และรอยยับยน บนใบหนาไดดกี วาวิธกี ารใหมๆ แบบอืน่ ดร.ดาเนียล วอรด และ ดร.ชาน เบเกอร ชีว้ า ลำแสงคารบอนไดออกไซดเลเซอร จะใชปรับ สภาพผิวหนาไดเนียนมาก แมวามันจะมีผลขาง เคียง อยางเชนทำใหผวิ คล้ำไปบางก็ตาม แตมนั ก็แทบจะจางหายไปเกือบหมด “การใชลำแสง ทำใหรักษาไดตรงจุด หมอจะควบคุมการปรับ สภาพผิวหนาไดเกือบตลอดขบวนการ ไดมากกวา เทคนิคอยางอืน่ อยางเชน การลอกผิวดวยน้ำยา
เคมี และการขูดสิวออก หมอทั้ ง สองเขี ย นรายงานในวารสาร วิชาการ “ศัลยกรรมตกแตงใบหนา” ของสหรัฐฯ กลาววา ลำแสงเลเซอร จ ะไปทำให อ ณู ข องน้ำ ในและนอกเซลส ร ะเหย พลอยทำให เ นื้ อ เยื่ อ โดยรอบเสี ย หายไปบ า ง แต เ ซลส ผิ ว หนั ง ก็ จ ะ ผลิตคอลลาเจนออกมาชวยลบริ้วรอยเหี่ยวยน ตางๆ ลง ในแงของผลดีแลว การใชคารบอน ไดออกไซดเลเซอรปรับสภาพผิวหนา ยังคงถือ ไดวาเปนมาตรฐานชั้นหนึ่ง โดยที่เลเซอรแบบ อื่ น ยั ง ไม อ าจจะลบริ้ ว รอยให ห ายไปได ดี เ ท า ” เขาระบุ เทคโนโลยีสื่อสารการศึกษา 273