Nowy Kamieniarz 76 by Nowy Kamieniarz

Systemy kotwienia elewacji

Granity Strzelina i Żulowej

CZASOPISMO PROFESJONALISTÓW

Wrzesień (nr 76) 5/2014

Część I – Wstęp

Nowy Kamieniarz FOT. TOM MANNION / CAESARSTONE

Złoża Polski i Europy. Część I

s. 70

Przewodnik po Marmomacc

s. 58

bezpłatny

Plan najważniejszych wydarzeń

nakład 4250 egz.

s. 34

ISSN 1899-3419

RAPORT

KONGLOMERATY R

Wrzesień 2014 / NR 76

Największy wybór CZARNYCH PŁYT w w w. r o g a l a .c o m . p l

Szczegóły na stronie 3

Silikon Premium do kamienia naturalnego

Czterdzieści sześć kolorów Brak zanieczyszczeń strefy brzegowej

ami kolorów

z próbk Zamów tablicĊ

.com

hemie colours@otto-c

One są prawdziwą instytucją, tablice kolorystyczne OTTO! Sprawiają, że oszałamiający wybór kolorów oraz najwyższa jakość uszczelniaczy OTTO. Stają się dosłownie namacalne. Zwłaszcza silikon Premium do Kamienia natualnego S70. Charakteryzuje się dużą wytrzymałością na rozrywanie, promieniowanie UV oraz warunki pogodowe. Gwarantuje brak zanieczyszczeń strefy brzegowej na kamieniu naturalnym. Proszę przekonać się osobiście! OTTO – zawsze dobre połączenia! Hermann Otto GmbH K r ankenhaus s t r. 14 • 8 3 413 F r ido l f ing • G er ma ny pho ne + 4 9 - 8 6 8 4 - 9 0 8 - 0 • f a x + 4 9 - 8 6 8 4 -12 6 0 info@otto-chemie.com • www.otto-chemie.com

Materiały uszczelniające • Kleje

58-150 Strzegom, ul. Niepodległości 22, tel. 74 855 37 37, fax 74 855 53 75, e-mail: sklep@graniro.pl, www.graniro.pl

HIT 2014 – lina diamentowa

kup teraz

www.graniro24.pl tel. 691 359 988 – drugi równorzędny sposób komunikacji ze sklepem

NAJNIŻSZE CENY NA WYROBY Z BRĄZU!

Podwójna różyczka

Krzyż 40 cm Art. 2169

Chrystus 60cm Art. 199br

Wazon 26 cm Art. 1015

Krzyż 40 cm 28 cm 16 cm Art. 2082

Lampion 23 cm Art. 706

Krzyż 40 cm Art. 2170

Wazon 30 cm Art. 9339

Krzyż 100 cm 80 cm 60 cm Art. 2085

DYSTRYBUTORZY: - DEKS: tel/fax: 62 721 57 63, tel. 604 439 150 - ARTODLEW: tel: 77 454 09 37, fax: 77 453 81 90 - CEMADIAM: tel: 508 057 730, fax: 44 684 08 36

Wystawiamy się na targach Kamień we Wrocławiu w dniach 6-8 listopad 2014 r.

PASJA TWORZENIA

NOWE MASZYNY NOWE PERSPEKTYWY R

ul. Piskorzowska 2, 58-250 Pieszyce, tel. +48 74 836 52 06, fax +48 74 836 72 02 e-mail: zpupromasz@zpupromasz.pl, www.zpupromasz.pl A ŚWIAT KAMIENIA nr 90

Zapraszamy do odwiedzenia naszej firmy podczas targ贸w MARMOMACC 2014

Via Pitagora, 4 - 37010 - Affi - Verona - Italy Tel. +39 045 6208311 - Fax +39 045 6208333 - info@grein.com - www.grein.com

agglomarmur, agglocement WŁOSKA TECHNOLOGIA NAJWYŻSZA JAKOŚĆ

NOWOŚĆ: BIANCO ISLANDIA, NORDIC BLACK, BALTIC GREY, GRIGIO LONDRA, MISTY WHITE

SZEROKA GAMA KOLORYSTYCZNA AGGLOMARMURU I AGGLOCEMENTU. SLABY W DOWOLNYCH GRUBOŚCIACH. PŁYTKA Łącząc pasję z wieloletnim doświadczeniem MARMI SCALA stworzyła wyjątkowy produkt. Jesteśmy jednym z najbardziej znanych producentów agglomarmuru i agglocementu. Posiadamy nowoczesną i profesjonalną linię do produkcji bloków oraz obróbki kamienia. MARMI SCALA to idealny partner dla ciebie. Razem sprostamy wyzwaniom współczesnego designu i architektury.

MARMI SCALA S.R.L. 37023 Stallavena (VR) - Italy - Via Prealpi, 21 Tel. +38 045 907190 - Fax +39 045 907988 info@marmiscala.com - www.marmiscala.com

Przedstawiciel w Polsce Dorota Żyluk e-mail: dorota@marmiscala.com tel. +48 508 192 112, tel./fax: +48 81 744 14 30 Małgorzata Fac e-mail: malgorzata@marmiscala.com tel. +48 694 674 799, tel./fax: +48 81 744 14 30

Dellas. Od 1973 roku technologia, która towarzyszy człowiekowi.

www.dellas.it

0% 10 LASLY L TA DE IN I

DE MA

KĚ ϰϬ ůĂƚ ųČĐǌǇŵǇ ŶĂũŶŽǁƐǌČ ƚĞĐŚŶŽůŽŐŝħ ǌ ǁǇũČƚŬŽǁǇŵ ĚŽƑǁŝĂĚĐǌĞŶŝĞŵ ŝ ŶŝĞƉŽǁƚĂƌǌĂůŶČ ŽƐŽďŽǁŽƑĐŝČ ŶĂƐǌĞŐŽ ƉĞƌƐŽŶĞůƵ͘ KƚŽ ƉƌĂǁĚǌŝǁǇ ƉŽǁſĚ͕ ĚůĂ ŬƚſƌĞŐŽ ĞůůĂƐ ƚŽ ŶŝĞ ƚǇůŬŽ ĚŽƐŬŽŶĂųĞ ƉƌŽĚƵŬƚǇ͕ ĂůĞ ƌſǁŶŝĞǏ ƉƌĞĐǇǌǇũŶĂ ŽƌŐĂŶŝǌĂĐũĂ͕ ŽďĞĐŶŽƑđ ŶĂ ĐĂųǇŵ ƑǁŝĞĐŝĞ͕ ŵĂŬƐǇŵĂůŶĂ ĞůĂƐƚǇĐǌŶŽƑđ͕ ĚŽŐųħďŶĂ ƐƉĞĐũĂůŝǌĂĐũĂ ŽƌĂǌ ŽďĞĐŶŽƑđ ǁ ƉŽŶĂĚ ϲϬ ŬƌĂũĂĐŚ ƑǁŝĂƚĂ͘

Dellas: wartość naszych produktów wywodzi się z wartości naszych korzeni. Dellas produkuje: linki diamentowe, diamentowe piły trakowe, tarcze diamentowe, narzędzia do kalibrowania i polerowania oraz narzędzia do centrów obróbczych CNC.

Oficjalny Przedstawiciel Firmy Dellas spa: Dorota Zyluk +48508192112 dorota.zyluk@wp.pl Dellas S.p.A. - Via Pernisa, 12 - 37023 Lugo di Grezzana (VR) - Italy - Tel. +39 045 8801522 - Fax +39 045 8801302 - e-mail: info@dellas.it

ħĚǌŝĞŵǇ ƵĐǌĞƐƚŶŝĐǌǇđ͗

PAD. 7 STAND C2

OD REDAKCJI

Życzę przyjemnej lektury!

Spis reklam ALINA ALKAM ANKORA ATHENA B-CHEM POLSKA BELTRAMI BETIMO BRETON BS-KAMIENIARSTWO CAGGIATI CARO CARRIÈRES PLO CHATECH CHRISTIAN ROHR DANKOM DEKS DELLAS DIABÜ DIAMANT-AS EGA EMMABODA EUROARSS FINNSTONE FLEX POLSKA

NK 76 (5/2014)

99 45 74 23 91 16 97 75 95 100 7, 42 47 33 97 97 6 11 57 71, 85, 98 41 33 63 55 69

FOTOCERAMIKA FUNDACJA BAZALT FURMANEK TRADING GLOBGRANIT GMM GOLDEN LEAF GRANIRO GRANMAR KRAKÓW GREIN IRGRADEX K&K AUTOMATIC MACHINES KAMIENIARSTWO JAN JASTRZĄB KAMIEŃ SERWIS KLUCZBUD KONTIN STONE KRZEMEX M.E.J.A. BUGANIUK MAGIC MARMI SCALA MARMO MECCANICA MARMURY JACEK ŁATA MC DIAM MOBILNA HURTOWNIA KAMIENIA MONOLIT OPAL ORION ART-STAL

Wydawca i redaktor naczelny: Maciej Brzeski, sekretarz redakcji: Szymon Paź, redakcja: Wacław Chrząszczewski, Mirosława Jałoszyńska, Bogdan Lewicki, Daniel Młynarczyk, Jacek Siciński współpraca: prof. Jan Bromowicz, prof. Marek Lorenc, prof. Jacek Rajchel, dr Paweł P. Zagożdżon, Katarzyna D. Zagożdżon, Sławomir Mazurek, Krzysztof Piotrowski, Lubosz Karwat, Jarosław Rocławski, Magda Rocławska-Harań, Peter Becker, Paul Daniel, Henryk Walendowski skład i oprawa: Ewa Umińska, Szymon Paź, korekta: Ewa Wozowska Kontakt z redakcją: Skivak Press ul. Zeylanda 3/5, 61-808 Poznań tel. +48 61 662 98 70 e-mail: redakcja@nowykamieniarz.pl, www.NowyKamieniarz.pl Druk: VMG Print, ul. Unii Lubelskiej 1, 61-249 Poznań Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych reklam i ogłoszeń płatnych. Nie zwraca materiałów niezamówionych. „Nowy Kamieniarz” jest bezpłatnym dwumiesięcznikiem poświęconym branży kamieniarskiej. Jest on rozsyłany bezpośrednio do zakładów kamieniarskich, firm architektonicznych, firm branży budowlanej, dystrybutorów bloków, narzędzi oraz chemii kamieniarskiej. SKIVAK PRESS jest członkiem Związku Kontroli Dystrybucji Prasy. „Nowy Kamieniarz” ma kontrolowany nakład 4250 egzemplarzy.

“Nowy Kamieniarz” magazine is a platform of contacts with Polish stone industry. High level of journalism and a great collection of the latest business offers receives general recognition of our readers in more than 4000 stone works. We participate in the biggest branch fairs of the world every year.

Our official partner in Germany: “Naturstein”, Tel:+49-731-1520-182, www.natursteinonline.de Ebner Verlag GmbH & Co. KG Karlstr. 3, 89073 Ulm, Germany Our official representative in Italy: Marco Selmo tel. +39 045 6888510, mob. +39 335 5786001

43 93 5 82A 79 27 4 94 9 90 92 65 97 95 66 47, 67 49, 52 96 10 93 39 73 25 51 18A 62

OTTO CHEMIE PIASMAR PROMASZ QMD R.E.D. GRANITI POLAND RODLEW ROGALA RR GRANITY SANSONE SAWOY SILKAM STRASSACKER TARGI MARMOMACC WERONA TARGI STONE FAIR BRASIL VITÓRIA TARGI STONE FAIR XIAMEN TARGI STONE POZNAŃ (MTP) TGR THESIZE TOPAZ TOPGRAN TRANSKASZUBA WAR-MECHAN WEHA POLSKA WORLD & STONE ZETGRANIT ZPK STRZELIN

2 96 8 92 61 94 1, 3 21, 31, 34 INSERT 95 37 57 87 88 89 1, 29 77 17 96 32, 90 96, 97 74, 95 81, 91 97 67 58

www.NowyKamieniarz.pl

RYSUNEK NA OKŁADCE: BŁAŻEJ KUROWSKI

amień to kamień. Basta. Jesteśmy kamieniarzami, chorobliwie reagujemy na słabo zorientowaną klientelę, marudzącą, że „to się brudzi”, „pije”, ma żyłkę, i że „te płytki, o, myślałem, że takie same będą. Wszystkie”. I te pytania! „A czy nie mógłby pan przy mieszaniu tego kamienia trochę więcej szarego dorzucić?”. „A ten Impal co taki drogi? To ja taniej żem widział”. „A to trzeba impregnować?” Zgroza. Wiadomo, klient ma zawsze rację, a cierpliwość cnotą jest, ale czasami ręce naprawdę opadają. Przecież przyszedł do kamieniarza, do salonu z kamieniem, a kamień to natura, to jest to piękno właśnie, no i nie da się rówMaciej Brzeski no wymieszać. Takie rozmowy handlowe, o ile zostały nam resztki zimnej krwi, kończą się poradą, by zainteresowani udali się po ceramikę lub inne coriany. Bo czerwony jak na bolidzie ferrari albo taki żółty, jak u tej kaczuszki, to oni sobie mogą co najwyżej z okleiny zrobić. No cóż z tego, że mają pieniądze i chcą je wydać? No nie ma, no skąd wziąć? Czekamy więc na tych, co wiedzą, po co przyszli, co kamień „czują”, znają jego zalety, kochają, chcą. Kamień się obroni, bo się już od tysięcy lat broni… Potencjalni klienci odeszli, ale będą przecież następni. A sztuczny kamień? Zgrzyt, bo już samo zestawienie tych wyrazów jest co najmniej nieszczęśliwe. Tak bardzo próbuję się do tego przekonać, a tu taka nazwa! Coś jakby gryzienie wełnianego swetra, połączone z tarciem styropianu. Nie przekonam się! Już wolę tradycyjną nazwę „konglomeraty”, choć i ta też nie za bardzo mi leży. Konglomeraty... Różnorakie: granitowe, marmurowe, o spoiwach żywicznych i betonowych; mnogość kolorów, wzorów, faktur; bardzie wytrzymałe i mniej; pijące i niepijące; tanie i drogie; imitujące kamień i nie; z lusterkami i innymi intarsjami bądź bez… Szaleństwo. Jest „ferrari red” i żółtego pięć odcieni. A może ze dwadzieścia pięć, jakby dobrze poszukać. „Proszę! Pani zobaczy, ten jest jak najbardziej kaczy, ten żółty, o tu. Tu otworek na baterię się wytnie, tam rożek przytnie. Na glanc będzie. Siedem szejset, siedem dwieście po rabacie”. Trzeba to jeszcze umieć obrobić. Bo czym to przeciąć? Czasem się topi, a czasem pęka. Nowa rzecz, należy poeksperymentować trochę. Z narzędziami, ustawieniami maszyn, prędkościami obróbki. Tyle rodzajów spoiw, a dodatkowo każdy kolor, z uwagi na różny skład, inaczej reaguje na obróbkę. Kto nie chce, niech nie ryzykuje, choć w ostatnim czasie importerzy otwarcie mówią o znacznym wzroście sprzedaży. Można przecież nadal kochać tylko kamień, będzie nawet łatwiej, gdy „kasa będzie się zgadzała”.

SPIS TREŚCI

Z KRAJU Festiwal najsłynniejszego kamieniarza Ułożą Mehoffera Wydarzenia Ważna cześć rynku – konglomeraty Co oferują producenci?

14 14 16 20 24

FOT. J. BROMOWICZ

ZE ŚWIATA

Granity Strzelina i Żulowej

s. 58

Wydarzenia Krótki przewodnik po Weronie Coraz bardziej otwarte Kosowo Jak w soczewce – targi w Xiamen

32 34 36 42

FIRMA

W kolejnych częściach nowego cyklu „Kamienie architektoniczne w złożach Polski i Europy” autorstwa prof. Jana Bromowicza zamierzamy zaprezentować polskie złoża materiałów kamiennych w różny sposób wykorzystywanych w architekturze. Na początek zajmiemy się skałami Dolnego Śląska.

Bez dobrych butów daleko nie zajdziesz Wynajem, serwis, transport Kostka rzędowa, czy układana rzędowo?

44 50 52

KAMIEŃ NATURALNY Słownik geologiczny: Jet – jeżowce Piaskowce z Barcic Granity Strzelina i Żulowej Kamienie architektoniczne w złożach Polski i Europy. Cześć I Skały w spolaryzowanym świetle

54 56

58 64

RYSUNEK NA OKŁADCE: BŁAŻEJ KUROWSKI

Krótki przewodnik po Weronie Już 24 – 27 września odbędą się 49. targi Marmomacc – najważniejsze i największe spotkanie branży kamieniarskiej w Europie. Jak co roku targi uzupełnia bogaty program imprez towarzyszących, zarówno typowo kamieniarskich, jak i o charakterze artystycznym. s. 34

www.NowyKamieniarz.pl

FOT. ALICE SCHILLACI / MARMOMACC

TECHNOLOGIE Systemy kotwienia elewacji kamiennych. Część I Piły „made in Italy” – Dellas

70 76

ARCHITEKTURA Rynek budowlany Integralność i różnorodność – Neolith IKEA i Franke kontra kamieniarze

78 80 82

FELIETONY Rocławski: Prozaiczny dylemat Karwat: Ołówkiem po piasku

84 86

NK 76 (5/2014)

Z KRAJU WYDARZENIA POD PATRONATEM „NOWEGO KAMIENIARZA”

Festiwal najsłynniejszego kamieniarza Od 3 do 7 września w Mińsku Mazowieckim odbędzie się Festiwal Jana Himilsbacha.

estiwal Himilsbacha startuje 3 września w Punkcie Miejskich Palet przy ul. Wyszyńskiego, obok miejsca, w którym urodził się Jan Himilsbach – nieistniejącego już dziś Hotelu Borenszteina. Tego dnia odbędzie się promocja książki „Mój Himilsbach, czyli wspomnienia o Janku H.”. Wśród niepublikowanych wcześniej materiałów znalazły się m.in. wspomnienia Antoniego Fałata, Ireny Wiśniewskiej (siostry Barbary Himilsbach) i Jerzego Antkowiaka. Dzień później, w czwartek 4 września w Galerii Miejskiego Domu Kultury odbędzie się wernisaż fotografii Feriduna Erola z planu filmu „Rejs” oraz promocja albumu, do którego wstęp napisał Jerzy Antkowiak. 5 września na dziedzińcu MDK odbędzie się plenerowy pokaz filmu „Jedenaste przykazanie”. Po filmie zapraszamy na panel dyskusyjny z Januszem Kondratiukiem i Zbigniewem Buczkowskim. W sobotę 6 września Festiwal wychodzi na ulice miasta. Mieszkańcy będą mogli sami nadrukować oficjalną grafikę festiwalową – wykonaną na podstawie obrazu Antoniego Fałata „Portret Himilsbacha” – na koszulkach i torbach. Wieczorem zaś odbędzie się koncert „Duchy Poetów

Ułożą Mehoffera Zbliża się kolejna edycja akcji „Ozdabiamy Rondo Mogilskie”, w ramach której krakowianie ułożyli we wrześniu 2012 r. i czerwcu 2013 r. ponad 150 mkw. kamiennej mozaiki.

poprzednich latach inspiracją dla pomysłodawcy – Lubosza Karwata i współpracujących z nim aktywistów i działaczy miejskich była twórczość Stanisława Wyspiańskiego. W tym roku wzorem dla artystów będzie twórczość Józefa Mehoffera, innego z młodopolskich malarzy krakowskich. Układanie mozaiki rozpocznie się 6 września ok. 9.00 i potrwa do soboty 13 września do godz. 17.00. – Mozaika powierzchni około 82 mkw. zostanie ułożona w sąsiedztwie już istniejących – mówi Lubosz Karwat. – Wzór również będzie podobny do tego, który układaliśmy w poprzednich latach. Mehoffer był przyjacielem Wyspiańskiego, ich twórczość łączy wiele podobieństw. Po raz kolejny sięgniemy po roślinne i abstrakcyjne wzory w typowej dla secesji formie – opowiada.

NK 76 (5/2014)

– 9 postaci, 9 opowieści, 9 piosenek”. Ostatni dzień Festiwalu Himilsbacha – 7 września – to święto muzyki. Finał Festiwalu okraszą swoimi występami: Dave Nilaya (Polska), Please The Trees (Czechy), Happysad (Polska) oraz Lao Che (Polska). Jak co roku podczas finału wręczone zostaną nagrody: Monidło – dla najpopularniejszego aktora niezawodowego oraz Złote Kafle – statuetki projektu prof. Adama Myjaka, będące nagrodami Konkursu Absolutnie Frywolnych Etiud Literackich KAFEL. Dotychczasowe pięć edycji Festiwalu Jana Himilsbacha pozwoliło imprezie zająć stałe miejsce na kulturalnej mapie Polski. Przyciąga nie tylko rzeszę fanów twórczości Janka, ale także najznamienitszych twórców: literatów, aktorów, muzyków i wszelkich artystów. To interdyscyplinarna impreza, będąca swoistym memoriałem najlepszego aktora wśród kamieniarzy. Festiwal wspierają aktywnie na różnych płaszczyznach takie osobistości, jak Adam Myjak, Andrzej Pągowski, Stanisław Tym i Ernest Bryll. Impreza organizowana przez Miejski Dom Kultury w Mińsku Mazowieckim, to flagowe wydarzenie kulturalne miasta, której nadrzędnym celem jest zachowanie pamięci o Janie Himilsbachu – najwybitniejszym w Polsce pisarzu wśród kamieniarzy i najlepszym kamieniarzu wśród artystów. Jesteśmy przekonani, że oferta artystyczna tego wydarzenia przypadnie Państwu do gustu. Zapraszamy! z

Akacja, tak jak w latach poprzednich, ma wciągnąć zwykłych mieszkańców miasta, którzy zazwyczaj tylko przemykają chodnikami węzła komunikacyjnego, jakim jest rondo Mogilskie. W 2012 r. wzięło w niej udział około 1000, a rok później nawet 2000 osób. Organizatorami akcji są Pracowania Lubosza Karwata, Urząd Miasta Krakowa, Rada Miasta Krakowa i Krakowskie Biuro Festiwalowe. Wśród sponsorów, tak jak w poprzednich edycjach, nie zabrakło firm z branży kamienia. Kamień dostarczyła firma Rogala, chemię – Tenax, elektronarzędzia – Makita, a akcesoria – sklep Mozaikoholik.pl. „Nowy Kamieniarz” jest jednym z patronów medialnych akcji. Józef Mehoffer – urodzony w 1869 r. w Ropczycach, zmarły w 1946 r. w Wadowicach, malarz, grafik, witrażysta. Jeden z najważniejszych przedstawicieli sztuk plastycznych w nurcie artystycznym Młodej Polski. Studiował w Krakowie (u Jana Matejki), Wiedniu i Paryżu. Przyjaciel Stanisława Wyspiańskiego, który jest twórcą najbardziej znanego portretu Mehoffera. Do najważniejszych prac zaliczyć należy polichromie w kościele Mariackim w Krakowie (autorstwa Jana Matejki, wykonane wspólnie z Wyspiańskim), skarbcu wawelskim i katedrze ormiańskiej we Lwowie; witraże w lwowskiej Katedrze łacińskiej i liczne obrazy, należące obecnie do klasyki polskiego malarstwa. (ZAP) z

www.NowyKamieniarz.pl

Z KRAJU

Kamień z oznaczeniem regionalnym? W drugiej połowie lipca rozpoczęły się unijne konsultacje w sprawie oznaczeń geograficznych produktów niespożywczych. Nowe prawo mogłoby zostać uchwalone w następnej kadencji Komisji Europejskiej, która rozpocznie się w listopadzie br.

Jet Black

Specjalista w czarnym granicie i bazalcie: płytki i slaby.

Żelechowska 4, 96-321 Siestrzeń Tel. 22 3931159 lub 22 3931160 Fax 22 3931165 info@beltrami.pl

16 www.beltrami.pl NK 76 (5/2014)

konsultacjach mogą wziąć udział obywatele UE, organizacje i przedstawiciele władz. We wtorek 15 lipca Komisja Europejska opublikowała tzw. zieloną księgę, w której przedstawia warianty ochrony produktów oraz pyta o opinię na temat istniejących środków ochrony. Do tej pory na szczeblu unijnym oznaczenia ochrony pochodzenia geograficznego dotyczyły wyłącznie produktów rolnych. Dzielą się one na trzy typy – chroniona nazwa pochodzenia (PDO), chronione oznaczenie geograficzne (PGI) oraz gwarantowana tradycyjna specjalność (TSG). W całej Europie jest nimi objętych ponad 3000 produktów, przede wszystkim win i wyrobów spirytusowych. Polsce zarejestrowano do tej pory około 30, w tym miody wrzosowe z Borów Dolnośląskich czy wielkopolski rogal świętomarciński (PDO), bryndzę podhalańską i karpia zatorskiego (PGI), kabanosy czy olej rydzowy (TGS). Różnica pomiędzy chronioną nazwą pochodzenia a chronionym oznaczeniem geograficznym jest na pierwszy rzut oka trudna do dostrzeżenia. W pierwszym przypadku cały proces produkcji (wydobycia, obróbki) musi wiązać się z określonym miejscem (regionem); w drugim wystarczy zaledwie jeden etap wytwarzania, a produkt nie musi być ściśle powiązany kulturowo ze wskazanym obszarem. Podobne rozwiązania występują w niektórych krajach na szczeblu państwowym; tak chronione są m.in. noże z niemieckiego Solingen czy porcelana z francuskiego Limoges. W Polsce taką możliwość daje ustawa o prawie własności przemysłowej, ale do tej pory nie korzystały z niej żadne organizacje producentów – ci wolą korzystać ze znaków towarowych. Przykładem jest tu znana nie tylko w Polsce ceramika bolesławiecka – nazwa „Bolesławiec” dla produktów tego typu jest zarezerwowana znakiem towarowym przez jedną z firm, pozostałe używają innych. Z prośbą o zgodę na używanie oznaczenia ochrony pochodzenia geograficznego zwróciła się do Komisji Europejskiej w 2013 r. organizacja wydobywców burgundzkiego kamienia, z którego przed wiekami stawiano liczne zamki nad Loarą we Francji. Informowaliśmy o tym na łamach „Nowego Kamieniarza” za francuskim magazynem „Pierre Actual” w lipcu ub.r. Jak widać, starania Francuzów przyniosły pozytywny efekt. W polskim przypadku łatwo wyobrazić sobie, że o chronione oznaczenie geograficzne lub chronioną nazwę pochodzenia mogłyby starać się granity strzegomskie, kieleckie „marmury” czy piaskowce bolesławieckie. Konsultacje potrwają do 28 października br. Z „zieloną księgą” można zapoznać się na stronie Komisji Europejskiej. W chwili obecnej jest ona dostępna w języku angielskim, niemieckim i francuskim. (ZAP) z

www.NowyKamieniarz.pl

Visit us in Verona, 24/27 September Hall 11 - Stand G6

Nadzwyczajne powierzchnie. Aplikacje wewnętrzne i zewnętrzne: blaty, posadzki, elewacje, meble. Odporne na plamy, zarysowania, chemikalia, ekstremalne temperatury oraz na ekspozycję promieni UV. Największe dostępne formaty: 3.600 x 1.200 mm i nowy 3.200 x 1.500 mm. Szeroka gama wzorów, formatów i grubości (3 mm, 5 mm, 6 mm i 12 mm). Ponad 30 dostępnych kolorów. www.neolith.com GRUPA EGA (Euro-Granit Adamus) Dolnośląskie, Opolskie, Śląskie, Podkarpackie, Zachodniopomorskie, Pomorskie, Kujawsko Pomorskie, Lubuskie, Wielkopolskie, Łódzkie, Świętokrzyskie, Małopolskie Infolinia: 666 550 666 Kontakt do przedstawicieli: 502 297 295 oraz 600 287 645 ega@ega.pl www.ega.pl Reprezentantka w Polsce: Bernadette Kreuz tel. 604 442 475 Posadzka z Belgian Blue z kolekcji Fusion

JACHON Sp. J. Mazowieckie, Lubelskie, Podlaskie, Warmińsko-Mazurskie, +48 605 410 448 jachon@jachon.com.pl www.jachon.com.pl

e-mail:b.kreuz@wp.pl

Z KRAJU Caesarstone w Polsce eden z największych producentów konglomeratów kamiennych otworzył swoje przedstawicielstwo w Warszawie. Firma Caesarstone powstała w 1987 r. w kibucu Sedot Yam, w połowie drogi między Hajfą a Tel-Awiwem w Cezarei na północy Izraela, nad brzegiem Morza Śródziemnego. Jest światowym pionierem w produkcji syntetycznych kwarców. Notowana na nowojorskim rynku akcji NASDAQ, posiada dwie fabryki w Izraelu i jedną w USA. Specjalizuje się w produkcji konglomeratów na bazie kwarcu, ale oferuje także konglomeraty z kamieni półszlachetnych. Oferuje trzy linie produktów: Classico (inspirowana kamieniami naturalnymi), Motivo (konglomeraty zdobione w technologii 3D) oraz Concetto (kamienie półszlachetne). Liczba dostępnych kolorów zależy od wymagań poszczególnych rynków. Skład i biura w Warszawie mieszczą się na Kamionku (Praga-Południe), przy ulicy Żupniczej 17. Obecnie na stanie magazynowym znajduje się 30 wzorów i kolorów konglomeratów z kolekcji Classico. Wśród nich m.in.: Pure White, Jet Black, Emperadoro, Vanilla Noir, London Grey, Dreamy Marfil i Calacatta Nuvo. (ZAP) z

Otwarcie magazynu Laminam

a 3 września zaplanowano uroczyste otwarcie centralnego magazynu dystrybucyjnego włoskich spieków na terenie hurtowni Interstone w Adamowicach koło Mszczonowa. Magazyn powierzchni około 800 mkw. pomieści docelowo około 30 tys. mkw. spieków Laminam. W przyszłym roku centrum dyspozycyjne zostanie rozszerzone o salon ekspozycyjny spieków wraz z pomieszczeniami służącymi szkoleniom z ich stosowania. Jak poinformował nas Wiesław Sordyl, współwłaściciel Interstone, decyzja o jego budowie zapadła jesienią 2013 r. Oprócz budowy magazynu inwestycja obejmowała także zakup dwóch dodatkowych samochodów dostawczych z HDS-em. Wszystko to spowodowane jest popularnością produktów Laminam w Polsce – dostawy materiałów z Włoch do Mszczonowa odbywają się obecnie trzy razy w miesiącu. (ZAP) z

NK 76 (5/2014)

FOT. M. FIRLEJ (3)

Odrzucili, co niepotrzebne Uroczystym wernisażem na strzegomskim Rynku zakończyło się trwające od 13 lipca VI Biennale Rzeźby w Granicie. Prace ośmiu artystów będą prezentowane w Strzegomiu przez najbliższe dwa lata.

fekty prac Zbigniewa Frączkiewicza, Grażyny Jaskierskiej-Albrzychowskiej, Martina Kuchařa, Grzegorza Niemyjskiego, Andrzeja Szarka, Adama Wyspiańskiego, Marii Šeborovej oraz komisarza Biennale Jerzego Fobera zaprezentowano strzegomianom w niedzielę 17 sierpnia o godz. 12. W wernisażu wzięli udział artyści, goszczący ich kamieniarze i mieszkańcy miasta. Jerzy Fober, komisarz pleneru, mówił NowemuKamieniarzowi.pl: – Strzegomskie Biennale Rzeźby w Granicie postrzegane jest w środowisku artystycznym jako ważne wydarzenie ponadlokalne. Wielu artystów wyrażało żal z faktu, iż nie mogą wziąć w nim udziału. Z roku na rok pojawia się coraz więcej potencjalnych chętnych. O Biennale mówi się w Polsce jako o plenerze „elitarnym”. Na Rynku zagościło osiem rzeźb, nad którymi pracowano od 13 lipca. Grzegorz Niemyjski, który gościł w Rogoźnicy w firmie państwa Gromców, przedstawił figurę kobiety w ciąży pt. „Trzeci miesiąc”. – Już po raz drugi biorę udział w tym wydarzeniu. Mam odrobinę więcej wiedzy i umiejętności, dlatego praca idzie dużo lepiej. Przyznam, że po dniu pracy ręce odpadają. Ale po takiej pracy czuje się, że coś się robi. Kamień to wyzwanie – mówił Niemyjski na kilka dni przed zakończeniem prac. Pięciu rzeźbiarzy goszczących w firmie Granex zaprezentowało: „Kroplę w skale” (Martin Kuchař, granit strzegomski), „Kobietę-motyla” (Adam Wyspiański, granit Verde Ubatuba, podstawa z granitu Tokowski), „Pomnik-hołd” (Zbigniew Frąckiewicz, granit strzegomski), „Spacer” (Grażyna Jaskierska-Albrzykowska, bazalt) i „Pomonę” (Marie Seborová, granit Tokowski). Rzeźbiarze tworzący w zakładzie Zenona i Jacka Kiszkielów zaprezentowali „Skałę w skale” (Andrzej Szarek, granit Tokowski) oraz „Uniesienie” (komisarz pleneru Jerzy Fober, impala). Efekty ich pracy będzie można podziwiać w sercu Strzegomia przez następne dwa lata. W tym czasie wystawa przez pewien czas zagości także na Rynku we Wrocławiu. (ZAP, DG) z

www.NowyKamieniarz.pl

Z KRAJU

Rzeźbili w pińczaku

Na Pomorzu będą uczyć kamieniarstwa

bytowskiej Nowej Szkole Zawodowej, która startuje we wrześniu br., absolwenci gimnazjów będą mogli poznać tajniki pracy w kamieniu. Szkoła, choć prowadzona przez Prywatne Centrum Edukacyjne Marmołowski, jest normalną szkołą ponadgimnazjalną, podlegającą Pomorskiemu Kuratorium Oświaty i realizującą program przygotowany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Uczniowie będą mogli wybrać zawód spośród 26, oprócz kamieniarza także elektromechanika, murarza-tynkarza czy operatora obrabiarek skrawających. Nauka w szkole potrwa trzy lata, zajęcia odbywają się w trybie dziennym, a jej ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie. Nauczanie przedmiotów zawodowych teoretycznych odbywać się będzie, zgodnie z przepisami ustawy o systemie oświaty, na organizowanych przez szkołę turnusach dokształcania teoretycznego prowadzonych przez ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego. (ZAP) z

W cieniu Strzegomskiego Biennale Rzeźby w Granicie odbył się plener rzeźbiarski w Pińczowie.

artystów wzięło udział w trzecim plenerze rzeźbiarskim zorganizowanym przez Pińczowskie Samorządowe Centrum Kultury. Wśród nich było m.in. sześć uczennic Zespołu Szkół Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem, które przyjechały do Pińczowa pod opieką Ewy Ross-Baczyńskiej i Piotra Klamerusa. – Kamień pińczowski, gdy jest świeżo wydobyty, jest bardzo łatwym materiałem rzeźbiarskim. Dziewczyny radziły sobie z nim bardzo dobrze – mówi Andrzej Kozera, kurator pleneru, pracownik pińczowskiego centrum kultury. Wśród rzeźbiarzy znaleźli się również mieszkający w Hiszpanii Kris Dorsz i siostra Damiana ze zgromadzenia sióstr albertynek. – W ciągu trzech dni wyrzeźbiła trzy dzieła, m.in. figurę św. Franciszka z Asyżu i nimfę wodną, która trafiła w ręce sponsora pleneru, Jacka Łaty – dodaje kurator. Historia pińczowskich plenerów rzeźbiarskich liczy około 50 lat. Dawniej w kopalni i zakładzie obróbczym Pińczowskich Zakładów Kamienia Budowlanego gościli często plastycy z Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, po 2000 r. – ASP w Krakowie. Obecna formuła wydarzenia funkcjonuje od trzech lat. Tematem tegorocznego pleneru były „Małe formy rzeźbiarskie w kamieniu pińczowskim – Motywy Ziemi”. Głównym sponsorem wydarzenia jest Jacek Łata, właściciel firmy Marmury-Płytki z podpińczowskiego Podłęża. Kamieniarz, specjalizujący się w obróbce kieleckich marmurów, zadbał o zakwaterowanie uczestników wydarzenia oraz dostarczył z własnej kopalni wapień pińczowski, w którym powstały prace artystów. Wernisaż prac odbył się w niedzielę 22 czerwca. (ZAP) z

Dzień otwarty w HGS

sierpnia w warszawskim oddziale Hermes GabroStone odbył się dzień otwarty. Tego dnia wszystkie materiały oferowane były z 15-, 20- i 25-procentowym rabatem, a na gości firmy czekały grill i napoje chłodzące. (red.) z

Codziennie nowa porcja informacji Informacje, zdjęcia, zapowiedzi | Baza firm | Największa w Internecie baza kamienia

www.NowyKamieniarz.pl P

www.NowyKamieniarz.pl

T A

NK 76 (5/2014)

Z KRAJU KONGLOMERATY – RYNEK

FOT. ARCHIWUM CAESARSTONE

nane polskim kamieniarzom od ponad 20 lat aglomarmury, kolorowe kwarce, które pojawiły się u nas sprzed kilkoma laty, wreszcie nowości – spieki, cienkie i grube, bardzo wytrzymałe, ale też drogie. Segment sztucznego „kamienia” w Polsce rozrasta się z wielką siłą. W tym artykule pochylimy się nad syntetycznymi marmurami i kwarcami. O różnego rodzaju spiekach przeczytają Państwo w kolejnym, październikowym numerze „Nowego Kamieniarza”. Choć chcielibyśmy dla ułatwienia wrzucić do jednego worka zarówno konglomeraty marmurowe i kwarcowe – dominująca technologia produkcji pochodząca od Bretona, oprócz składników mineralnych najważniejszą rolę odgrywa spoiwo, którym jest zazwyczaj żywica – dystrybutorzy twierdzą, że to niemożliwe. W Polsce konglomeraty powszechnie uważane są za uzupełnienie oferty firm kamieniarskich, a nie materiał konkurencyjny dla kamienia naturalnego. Z tego też powodu nie jest on stosowany wszędzie, gdzie to tylko możliwe – w łazienkach, na posadzkach, okładzinach wewnętrznych i zewnętrznych. Nie, konglomeraty w Polsce zajęły określone segmenty rynku. Aglomarmury dominują na ogólnopolskim rynku parapetów wewnętrznych, kwarce stale umacniają swoją pozycję wśród materiałów na blaty kuchenne.

Ważna część rynku Gdybyśmy mieli oceniać wielkość rynku konglomeratów po tym, jak traktują go światowi liderzy, moglibyśmy powiedzieć, że przed nami jeszcze daleka droga, która jest szansą dla wielu firm kamieniarskich.

Rynek napędza deweloperka Włoscy producenci aglomarmurów trafili na polski rynek wraz z przełomem gospodarczym i politycznym końca lat 80. O pierwszeństwo toczą bój Santa Margherita i Quarella. Nie spotkały się z dobrym przyjęciem wśród polskich kamieniarzy, ale potrzeby rynku wymusiły niejako współpracę. Około 2000 r. do tych dwóch firm dołączył trzeci włoski producent – Marmi Scala. Materiały producentom parapetów dostarczają także inne włoskie firmy, które nie mają w Polsce przedstawicieli, np. EurAgglo (marka Euval Betonwerkstein). Tadeusz Chmielecki, przedstawiciel Quarelli, która była pionierem w produkcji konglomeratów, przyznaje, że zbyt na aglomarmury zawdzięcza głównie producentom parapetów. – Konglomeraty marmurowe niemal wyparły z rynku parapety wewnętrzne z plastiku. Szacuję, że stanowią one około 80 proc. rynku – ocenia. Szaleństwo zaczęło się

NK 76 (5/2014)

około 2002-03 r., gdy rozpoczął się boom na inwestycje deweloperskie. Odpowiedzią rynku było powstanie firm specjalizujących się w produkcji parapetów z konglomeratu. – Największe z nich zamawiają po 4-6 samochodów miesięcznie (1200 – 1800 mkw. płyt grubości 3 cm – red.). Marże na produkcji są tak niskie, że zwykli kamieniarze nawet nie schyliliby się po takie zamówienie – mówi przedstawiciel Quarelli. Odbiorcy szukają najtańszych ofert, więc najpopularniejsze kolory, w rodzaju Botticino, są sprzedawane przez dystrybutorów na granicy opłacalności. Oprócz najtańszych aglomarmurów o średnim i grubym ziarnie, zwanych często salcesonami, producenci z Włoch (bo to oni dominują w Polsce w tym segmencie rynku) oferują także aglomarmury drobnoziarniste, których kolorystyka jest bardziej jednolita, a skład umożliwia lepsze imitowanie kamienia (np. przeżylenia i przebarwienia). Ich gama kolorystyczna, podobnie zresztą jak „salcesonów”, jest dość mocno powiązana z kolorystyką naturalnych wapieni i marmurów – bielą, beżami, czerwieniami i szarościami. W ofercie są też aglomarmury czarne, ale tym zdarza się blaknąć pod wpływem słońca. Jak twierdzi Tadeusz Chmielecki, także te droższe, drobnoziarniste konglomeraty trafiają ostatecznie głównie na parapety. Nie przyjęły się na polskim rynku dwa rodzaje tego typu produktów – konglomeraty o spoiwie cementowym (być

www.NowyKamieniarz.pl

Z KRAJU KONGLOMERATY – RYNEK

Aby dowiedzieć się czegoś więcej o konglomeratach kamiennych, zapraszamy do lektury „Nowego Kamieniarza” z lipca 2011 r. (nr 55). Znajdą w nim Państwo m.in.: - odpowiedź na pytanie, czym są konglomeraty („Człowiek poprawia naturę”, s. 40), - alfabet syntetycznego kamienia („Od A do Z. Breton Compound Stone”, s. 46), - historię produkcji konglomeratów w Polsce („Wojskowa myśl techniczna”, s. 52), - inspirujące przykłady ich wykorzystania („Konglomeraty we wnętrzach”, s. 64), - porady dotyczące ich obróbki („Dostępne dla każdego”, s. 68).

www.NowyKamieniarz.pl

FOT. TOM MANNION

Przetasowania Na podobne problemy natrafiają dystrybutorzy syntetycznych kwarców. Ich historia w Polsce jest zdecydowanie krótsza. Gdy pierwsze importowane płyty aglomarmurów trafiały do zakładów kamieniarskich, technologia produkcji kwarców dopiero się rodziła. Pionier, firma Caesarstone, która wiosną pojawiła się na polskim rynku, uruchomił produkcję w 1987 r. W 1992 r. pierwsze płyty opuszczały fabrykę Bohemianstone (obecnie Technistone) w czeskim Hradcu Královém. W tym samym czasie debiutował Silestone hiszpańskiej firmy Cosentino. Jednak sprzedaż tego typu produktów ruszyła w Polsce na dobre dopiero w XXI w. Obecnie działa u nas ośmiu producentów. Szeroką sieć sprzedaży, głównie poprzez znane hurtownie kamienia, posiadają Silestone (Interstone), Santa Margherita (Grupa EGA) i Quarella (m.in. RR Granity i Furmanek Trading) i Technistone (Rogala). Caesarstone, który jest prawdopodobnie największym producentem na świecie, dopiero niedawno otworzył przedstawicielstwo i magazyn w Warszawie. Hiszpański Compac oferuje swoje wyroby za pośrednictwem i z magazynu niemieckiej firmy Magna Naturstein z okolic Magdeburga. Najmniejsi obecni oficjalnie w Polsce producenci – Stone Italiana i belgijskie Diresco – są reprezentowane przez zakłady kamieniarskie. Stosunkowo nowy produkt na rynku, jakim pozostają w Polsce kwarce, wywołuje duże i częste zmiany dys-

/ CAESARSTONE

może kojarzą się Polakom z popularnym w PRL lastryko) oraz płytki posadzkowe. – Ściągam aglomarmury do Polski od 1992 r. Widziałem wykonane z nich w latach 90. posadzki, o które nie dbano. Brakowało właściwej konserwacji, stosowano standardowe środki czystości. Efekty były tak opłakane, że nikt nie traktuje tego materiału jako nadającego się na podłogę. Bez odpowiedniej maszyny czyszczącej i chemii ich nie da się po prostu utrzymać – opowiada przedstawiciel Quarelli. Nie lepsze były skutki stosowania aglomarmurów na zewnątrz – traciły kolory (często kamień w innym tempie niż żywica), rozsypywały się.

Wyjątkowy blat z projektu Islands przygotowany przez Caesarstone i Raw-Edges Design Studio w Palazzo Clerici na Milan Design Week 2014. Na stronie obok – magazyn firmy w Sedot Yam. trybutorów. W ostatnich latach głównych przedstawicieli zmieniały Compac (obecnie Magna Naturstein) i Santa Margherita (Grupa EGA). W tym drugim przypadku wiązało się to ze zwiększeniem liczby punktów magazynowych, gdzie dostępne są produkty SM. W ostatnim czasie wzrosła też dostępność produktów Quarelli – trafiły one do magazynów dwóch sieci hurtowni kamienia – Furmanek Trading i RR Granity. Podobnie postąpiła grupa Cosentino, producent kwarców Silestone. Do tej pory jedynym przedstawicielem była sieć hurtowni kamienia Interstone. Wiosną dystrybutorem hiszpańskich kwarców została sieć hurtowni materiałów syntetycznych Plastics Group, z którą Cosentino współpracuje od lat na terenie Ukrainy i Mołdawii. Wcześniej Interstone zakończył dystrybucję konglomeratów Radianz koreańskiego Samsunga. Oficjalnym powodem był zbyt długi czas oczekiwania na dostawy z Azji w przypadku dużych zamówień. Studia sprzedają kwarce Nawet najlepiej rozwinięta sieć sprzedaży hurtowej nie pomoże, jeśli klient nie będzie chciał nabyć blatu, brodzika, posadzki czy obudowy kominka z kwarcytu. Dlatego nacisk producentów kładziony jest przede wszystkim na promocję tych materiałów wśród klientów. Jak mawia prezes Cosentino Francisco Martinez-Cosentino – kamieniarze przekonają

NK 76 (5/2014)

Z KRAJU

FOT. ARCHIWUM COMPAC

się do syntetycznego kamienia, jeśli przekonają ich do niego klienci. – Zatrudniliśmy w Polsce nowego przedstawiciela, który ma za zadanie promocje naszych produktów w studiach kuchennych i wnętrzarskich. Działania promocyjne mają zintensyfikować też nasi dystrybutorzy – mówi Miguel Sierra Almenara, dyrektor sprzedaży Cosentino w Europie Wschodniej. O tym, że taka współpraca przynosi najlepsze rezultaty, jest przekonana Bernadetta Kreuz, reprezentująca w Polsce firmy Magna Naturstein i Compac. – Największe zamówienia notujemy od firm, które współpracują ze studiami kuchennymi. To również studia decydują o tym, jakie kolory i wzory najlepiej się sprzedają. – To, co jest na ekspozycji, sprzedaje się najlepiej. Gotowy blat w określonym kolorze bardzo przemawia do klientów – dodaje reprezentantka Compaca. Podobnej roli w promocji stosowania konglomeratów w kuchniach upatruje w producentach sprzętu kuchennego i mebli – to ich aranżacje rozbudzają potrzeby klientów. Bernadetta Kreuz przyznaje, że kamieniarze zamawiają kwarce pod określone realizacje. – To materiały stosunkowo drogie i zakłady kamieniarskie nie chcą gromadzić dużych ilości w magazynach. Miguel Sierra Almenara mówi, że Cosentino ma w Polsce dość spory problem z ceną. – Mamy tu problem w komunikacji. Zwykło się mówić, że Silestone jest drogi. Tymczasem nasze produkty są podzielone na sześć grup cenowych. Te najtańsze, z pierwszej grupy, na pewno nie są drogie. Ale Polacy i tak najchętniej sięgają po Silestone z IV i V półki cenowej, czyli nie tanie. Podobnie jak w przypadku aglomarmurów również kwarce sprzedają się słabo poza swoją niszą. Oprócz blatów kuchennych wykonuje się z nich lady i blaty w hotelach, restauracjach i klubach, część trafia do łazienek, np. w postaci brodzików prysznicowych. Nie stosuje się ich jednak na elewacjach lub posadzkach, tu wyraźnie przegrywają z ceramiką i kamieniem naturalnym. Tak jak wśród kon-

Kuchnia wyspowa i posadzka z kwarcu w aranżacji firmy Compac.

NK 76 (5/2014)

FOT. ARCHIWUM COSENTINO

KONGLOMERATY – RYNEK

Integrity, czyli wykonany z jednego kawałka materiału zlew z oferty Cosentino. Zlewy Integrity są wykonane w takich samych kolorach co Silestone, aby ułatwić łączenie tych wyrobów. glomeratów marmurowych królują beże, wśród kwarców najpopularniejsze są biele i szarości, nieco rzadziej klienci sięgają po czerń. Jak mówi Tadeusz Chmielecki z Quarelli, w Polsce „wynalazki” się nie sprzedają. Trudno ocenić, jak wiele kwarcytów sprzedawanych jest w Polsce w ciągu roku. Producenci starają się chronić tego typu informacje. Bernadetta Kreuz twierdzi, że Magna wysyła do Polski kilka samochodów tygodniowo, ale Compac stanowi niewielki procent ich ładunku. Interstone, który posiada na magazynach najwięcej konglomeratów kwarcowych w kraju, poinformował niedawno, że przyjmuje dostawy raz na trzy tygodnie. Wcześniej, przed wprowadzeniem przez Cosentino Dektonu, przychodziły one raz w miesiącu. Można więc szacować, że do Mszczonowa przyjeżdżało rocznie ok. 4000 – 6000 mkw. Sprzedaż Silestone’u w skali kraju może być nieco wyższa – część kamieniarzy z zachodniej Polski zaopatruje się w centrum Cosentino w Berlinie, a teraz materiał jest też dostępny w sieci hurtowni Plastics Group. Potencjał Wielkość sprzedaży kwarców, którą możemy szacować na 30 – 40 tys. mkw. rocznie, sytuuje nas bardzo daleko w statystykach. Taką ilość płyt wyprodukuje jedna linia produkcyjna Bretona w przeciągu 2-4 tygodni. Grupa Cosentino na najważniejszych dla siebie rynkach tworzy centra o charakterze dystrybucyjno-edukacyjno-pokazowym. Dla przykładu cztery takie znajdują się w Niemczech, po jednym w Austrii i Szwecji. – Co trzy lata dokonujemy oceny poszczególnych rynków zbytu. Wiemy już, że w najbliższym czasie takie centrum w Polsce nie powstanie – mówi Miguel Sierra Almenara. Na razie Cosentino skupiło się na większej promocji Silestone’u i wykonanych z niego zlewów Integrity. Santa Margherita częściej prezentowana jest na targach branżowych i wnętrzarskich. Podobnie jak otwarcie przedstawicielstwa w Polsce przez Caesarstone, to symptomy, które mogą świadczyć, że producenci konglomeratów będą coraz intensywniej walczyć o klienta w naszym kraju. z Szymon Paź

www.NowyKamieniarz.pl

Z KRAJU KONGLOMERATY – RYNEK

Co oferują producenci P

oprzedni przegląd ofert dystrybutorów konglomeratów w Polsce przeprowadziliśmy latem 2011 r. Przez te trzy lata zwiększyła się przede wszystkim dostępność tego typu produktów, które pojawiły się w większej liczbie punktów sprzedaży hurtowej. Tak było w przypadku liderów polskiego rynku – walczących o tytuł pierwszej firmy, która dostarczyła do Polski konglomeraty włoskich firm Quarella, Santa Margherita (ta dodatkowo zmieniła dystrybutora, obecnym jest sieć hurtowni Euro Granit Adamus) oraz hiszpańskiej marki Silestone by Cosentino. W porównaniu z naszym poprzednim przeglądem zniknęły z polskiego rynku hurtowego konglomeraty Samsunga, które oferowała sieć Interstone oraz Agglonord, które nie znalazły na naszym rynku zbyt wielu klientów. W naszym przeglądzie pojawiły się za to firmy Diresco (belgijskie konglomeraty kwarcowe sprzedawane przez firmę Silk and Stone z Warszawy), Stone Italiana (dystrybutorem jednego z najważniejszych włoskich producentów syntetycznych kwarców jest od 2009 r. firma Galeria Kamienia), Technistone (produkowane od 1992 r. w Czechach kwar-

Caesarstone Pionier produkcji konglomeratów kwarcytowych z siedzibą w Izraelu. Założona w 1987 r., notowana na nowojorskim rynku akcji NASDAQ firma posiada dwie fabryki w Izraelu i jedną w USA, w sumie 11 linii produkcyjnych. Jej produkty są dostępne na rynkach ponad 50 krajów. Dystrybutorzy i zakłady obróbcze objęte są pomocą techniczną przez „Uniwersytet Caesarstone”, który kształci wykonawców w zakresie najwyższej jakości obróbki produktów izraelskiej firmy.. Rodzaj oferowanych konglomeratów: kwarcowe łączone żywicą. Linie produktowe i liczba kolorów: na polskim rynku dostępne jest obecnie 27 kolorów konglomeratów z linii Classico inspirowanej kamieniem naturalnym. Dostępne rozmiary, grubości i faktury: standardowy rozmiar płyt to 305 x 144 cm. Dostępne są one w grubościach 12, 20 i 30 mm. Inne rozmiary, w tym płytki, są dostępne na zamówienie. Punkty sprzedaży hurtowej: dystrybutorem w Polsce jest Caesarstone Polska z siedzibą w Warszawie. Biura i magazyn znajdują się przy ul. Żupniczej 17. Standardowa liczba kolorów i mkw. dostępnych w punktach sprzedaży: w magazynie

NK 76 (5/2014)

Konglomeraty marmurowe i kwarcowe, przez wiele lat z niechęcią przyjmowane przez kamieniarzy, stały się dla wielu firm zwykłym rozszerzeniem oferty. cyty ma w swej ofercie m.in. sieć hurtowni Rogala) oraz Caesarstone, światowy pionier konglomeratów kwarcowych i jeden z największych producentów tego typu wyrobów, który wiosną otworzył wreszcie przedstawicielstwo na polskim rynku. W naszym kraju brakuje obecnie dystrybutorów kilku liczących się producentów, przede wszystkim firm: Cimstone (Turcja), Agglonord (Włochy), Samsung (Korea), Belen (Turcja), Cidera (Rumunia). Innym nieobecnym jest niemiecka firma Quartzforms, która mieści się w Magdeburgu, 200 km od przejścia granicznego w Słubicach. Coraz częściej konglomeraty kamienne, nie tylko łatwe w obróbce marmurowe, ale także twarde kwarcowe, są oferowane przez firmy spoza branży kamienia. Przykładem są choćby blaty kwarcowe z oferty firm IKEA i Franke, o których pisze Magda Rocławska-Harań na stronach 82-83. z

w Warszawie jest ok. 2000 mkw. konglomeratów. Pozostałe materiały z międzynarodowej oferty firmy mogą zostać dostarczone bezpośrednio z fabryk w Izraelu.

Compac Założona w 1975 r. hiszpańska firma od początku zajmuje się produkcją konglomeratów kamiennych. Ma swoją siedzibę w Real de Gandía, na południe od Walencji. Tu także znajduje się zakład produkujący aglomarmur. Konglomeraty na bazie kwarcu są produkowane w portugalskim Pego k. Abrantes, na północny wschód od Lizbony. Moce produkcyjne obu zakładów wynoszą około 4,5 mln mkw. rocznie. Zespół liczy 400 pracowników. Rodzaj oferowanych konglomeratów: kwarcowe i marmurowe, łączone żywicą Linie produktowe i liczba kolorów: Quartz (30 kolorów), Quartz Trend (5), Quartz Bio (7), Marble (15), Marble Façades (21) Dostępne rozmiary, grubości i faktury: konglomeraty kwarcowe o wymiarach 140 x 305 cm dostępne są w grubościach 1,2, 2 i 3 cm w fakturach polerowanej, matowej i ovo (matowa śliska), konglomeraty marmurowe o wymiarach 123 x 306 cm dostępne są w grubościach 2 i 3 cm w fakturach polerowanej, matowej,

groszkowanej, satynowanej i ovo. Dostępne są także płytki w formatach 60 x 30 i 60 x 60 cm grubości 1,2 cm. Punkty sprzedaży hurtowej: Przedstawicielem firmy w Polsce jest Bernadetta Kreuz z niemieckiej firmy Magna Naturstein z Loitsche koło Magdeburga. Standardowa liczba kolorów i mkw. dostępnych w punktach sprzedaży: W magazynie firmy Magna znajduje się ponad 10 tys. mkw. płyt kwarcowych w 30 kolorach i około 4 tys. mkw. aglomarmurów w pięciu podstawowych kolorach.

Diresco Belgijski producent konglomeratów kwarcowych z siedzibą w Opglabbeek na północ od Liège, niedaleko granicy z Holandią i Niemcami. Do produkcji stosowane są zarówno granity, jak i piaski kwarcowe. Dzienne możliwości produkcyjne zakładu wynoszą około 4000 mkw. Rodzaj oferowanych konglomeratów: konglomerat kwarcowy o spoiwie żywicznym. Linie produktowe i liczba kolorów: sześć kolekcji liczy w sumie 26 kolorów. Dostępne rozmiary, grubości i faktury: standardowy rozmiar płyt to 300 x 140 cm, grubości 1,2, 2 i 3 cm. Wszystkie kolory są dostępne

www.NowyKamieniarz.pl

Jesteśmy dystrybutorem materiału

TARN SILVERSTAR Granity z całego świata - naszą domeną są: z Tokoski w najwyższej jakości (odcień wiśniowy) z Granity skandynawskie i indyjskie z Marikana Super Dark z Nero Angola Najniższe ceny Brązu Królewskiego i Monte Pinka TYLKO U NAS - Skalisty w płytach Materiały dostępne od ręki.

Już od

Pierwsza w Polsce

Mobilna Hurtownia Kamienia

sierpnia

Magazyn uzupełniany na bieżąco, minimum raz w tygodniu

teraz również z punktem stacjonarnym!

zapraszamy do punktu handlowego w Nasielsku przy ulicy Cmentarnej

Zapewniamy najwyższą jakość wyselekcjonowanego materiału z całego świata

Adam Lutkowski tel. 790 727 757 Paweł Lutkowski tel. 667 203 791 ul. Tadeusza Marii Kantora 12 86-300 Grudziądz Adres punktu handlowego: 05-190 Nasielsk ul. Cmentarna

Z KRAJU KONGLOMERATY – RYNEK

5 7

1 3 6

4 9 7 5 5

6 6

Loitsche k. Magdeburga

5 9

5 75 5

1 Caesarstone 2 Compac

6 Santa Margherita

3 Diresco

7 Silestone

4 Marmi Scala

8 Stone Italiana

5 Quarella

9 Technistone

w polerze i fakturze szczotkowanej (Easy Clean), niektóre także w fakturze antykowanej. Punkty sprzedaży hurtowej: dystrybutorem konglomeratów Diresco w Polsce jest firma Silk and Stone z Warszawy. Standardowa liczba kolorów i mkw. dostępnych w punktach sprzedaży: brak danych.

Marmi Scala Firma działa w branży kamienia od 1963 r., a od lat 70. zajmuje się produkcją konglomeratów kamiennych na bazie marmuru. Zakład produkcyjno-obróbczy w Grezzano koło Werony, który zajmuje około 40 tys. mkw., wyposażony jest w linie do produkcji bloków, traki, linie do produkcji płytek i innych elementów gotowych. Rodzaj oferowanych konglomeratów: aglomarmury o spoiwie cementowym i żywicznym.

NK 76 (5/2014)

6 9

Linie produktowe i liczba kolorów: Resin-marble – aglomarmury o spoiwie żywicznym w 29 kolorach i Cement-marble, czyli aglomarmury o spoiwie cementowym w 28 kolorach. Dostępne rozmiary, grubości i faktury: standardowy wymiar płyt to 30,5 x 124 cm. Dostępne są one w grubościach 2 i 3 cm, a na zamówienie – także w innych. Płytki dostępne są w formatach 50 x 30, 60 x 30, 60 x 40, 30 x 30, 40 x 40, 60 x 60 cm (w przypadku aglomarmurów o spoiwie cementowym także 50 x 50 cm). Standardowa grubość to płytek o spoiwie żywicznym to 1,2 cm, a w przypadku płytek o spoiwie cementowym 2 cm. Na zamówienie firma może dostarczyć także grubsze. Punkty sprzedaży hurtowej: Polskie przedstawicielstwo Marmi Scali znajduje się w Lublinie. Firma nie posiada składu w Polsce, płyty są dostarczane na zamówienie z magazynu w Stallavenie koło Werony.

Quarella Jedna z najstarszych na świecie firm produkujących konglomeraty, mająca ponad 40 lat doświadczenia. Posiada dwa zakłady w okolicach Werony – w pierwszym produkuje bloki konglomeratów marmurowych i płyty kwarcowe, w drugim odbywa się ich obróbka. Rodzaj oferowanych konglomeratów: konglomeraty marmurowe (drobno- i gruboziarniste) i kwarcowe o spoiwie żywicznym Linie produktowe i liczba kolorów: Traditional (marmurowe, gruboziarniste, 14 kolorów), Flair (marmurowe, drobnoziarniste, 27 kolorów), Living (kwarcowe, 26 kolorów) Dostępne rozmiary, grubości i faktury: konglomeraty marmurowe oferowane są w slabach wielkości 305 x 124 cm, grubości 2 i 3 cm (na specjalne zamówienia dostępne są grubsze płyty) oraz w płyt-

www.NowyKamieniarz.pl

Z KRAJU KONGLOMERATY – RYNEK

kach grubości 1,2 cm i wielkości 30 x 30 cm, 30 x 60 cm, 40 x 40 cm, 60 x 60 cm. Konglomeraty kwarcowe dostępne są w płytach 307 x 141 cm grubości 1,2, 2 i 3 cm oraz płytkach formatu 60 x 60 cm grubości 1,2 cm. Punkty sprzedaży hurtowej: w Polsce konglomeraty Quarelli dostępne są w ośmiu punktach sprzedaży hurtowej. Dystrybutorami są firmy Furmanek Trading (Daleszyce k. Kielc, Czosnów k. Warszawy), RR Granity (Strzegom, Katowice, Sufczyn k. Brzeska), Granity Błyskal (Mława), Geo-Products (Chrzanów) i Just Stone (Nowa Dęba k. Tarnobrzega). Standardowa liczba kolorów i mkw. dostępnych w punktach sprzedaży: z reguły w magazynach dostępnych jest 6-8 najpopularniejszych kolorów z poszczególnych kolekcji.

Santa Margherita Wiodący włoski producent konglomeratów kwarcowych i marmurowych z siedzibą na północ od Werony. Firma posiada kilka linii produkcyjnych do produkcji aglomarmuru i konglomeratów kwarcowych, w tym oddzielną linię do produkcji białych kwarców. W Polsce firma działa od kilkunastu lat. Rodzaj oferowanych konglomeratów: aglomarmury i kwarcowe o spoiwie żywicznym. Linie produktowe i liczba kolorów: aglomarmury Agglosimplex (tradycyjne typu Botticino czy Rosso Verona) i drobnoziarniste Marghestone (łącznie ponad 40 kolorów) oraz kwarcyty Trafficstone, Contrach, Glitter, Legacy, Stardust, Metropolis i Wave (łącznie ponad 60 kolorów). Dostępne rozmiary, grubości i faktury: standardowy wymiar płyt to 305 x 140cm w grubościach 1,2, 2 i 3 cm. Niektóre kolory dostępne są również w wymiarach jumbo, tj. 320 x 150 cm. Konglomeraty kwarcowe występują również w formie płytek o standardowych wymiarach: 30 x 30, 40 x 40, 60 x 60 – w grubości 1,2 cm. Można zamawiać również format 30 x 60 cm. Punkty sprzedaży hurtowej: dystrybutorem konglomeratów firmy Santa Margherita w Polsce jest grupa Euro Granit Adamus, która posiada swoje magazyny w Strobicach k. Nysy, Goleniowie, Lisowie k. Częstochowy, Piławie Górnej i Twierdzy k. Krosna. Dodatkowo konglomeraty kwarcowe Santa Margherita można znaleźć w oddziale M+Q Polska – Stone Connection w Warszawie. Standardowa liczba kolorów i mkw. dostępnych w punktach sprzedaży: w sumie w polskich magazynach znajduje się zazwyczaj około 2000 mkw. konglomeratów firmy Santa Margherita.

NK 76 (5/2014)

Silestone by Cosentino Syntetyczne kwarce produkowane przez hiszpańską grupę Cosentino z siedzibą w Cantorii w Andaluzji. Firma, która wyrosła z rodzinnego zakładu kamieniarskiego, jest obecnie jednym z największych producentów konglomeratów na świecie – posiada 11 linii produkcyjnych. Oprócz syntetycznych kwarców oferuje także kamień naturalny i Dekton – nową generację tzw. solid surfaces. Na całym świecie zatrudnia blisko 2500 osób. Kwarce Silestone zostały wprowadzone na rynek w 1992 r. Uzupełnieniem Silestone są wykonane w tej samej technologii monolityczne zlewy Integrity oraz konglomeraty na bazie surowców wtórnych znane pod marką Eco. Rodzaj oferowanych konglomeratów: konglomeraty kwarcowe o spoiwie żywicznym Linie produktowe i liczba kolorów: Silestone (18 kolekcji liczących w sumie 87 kolorów), Eco (14 kolorów), Integrity (blisko 30 kolorów). Dostępne rozmiary, grubości i faktury: Silestone oferowany jest w dwóch wymiarach: standardowym (303 x 138 cm) i jumbo (około 325 x 158 cm) w grubościach 1,2, 2 i 3 cm oraz trzech fakturach powierzchni: polerowanej, szczotkowanej (suede) i volcano. Punkty sprzedaży hurtowej: Silestone jest dostępny w Polsce w sieci hurtowni Interstone w magazynach w Adamowicach k. Mszczonowa, Poznaniu, Wrocławiu i Chrzanowie oraz w sieci hurtowni materiałów syntetycznych Plastics Group z centralnym magazynem w Rychwale k. Konina. Standardowa liczba kolorów i mkw. dostępnych w punktach sprzedaży: W magazynach sieci Interstone w sumie dostępnych jest zazwyczaj około 2500 mkw. Silestone.

Stone Italiana Firma istnieje od ponad 30 lat i jest największym na włoskim rynku producentem kompozytów kwarcowych. Zaczynała jednak od produkcji aglomarmurów. Posiada dwie fabryki, w Zimelli koło Werony i w Villesse przy granicy ze Słowenią. Fabryka w Zimelli, gdzie znajdują się także biura i showroom, zamuje się produkcją pełnej gamy wyrobów, w tym płyt, płytek i brodzików, zlewów itp. W Villesse produkuje się tylko płyty dużych formatów. Rodzaj oferowanych konglomeratów: konglomerat kwarcowy o spoiwie żywicznym. Linie produktowe i liczba kolorów: 9 kolekcji (Kstone, Cartapietra, Oro, Metalicco, Stoneroc, Jaipur, Lunarne, Quartz, Marble) liczących w sumie 68 kolorów. W ofercie są także płytki mozaikowe ze szkła i kwarcytu oraz zlewozmywaki w trzech modelach.

Dostępne rozmiary, grubości i faktury: płyty dostępne są w wymiarze 305 x 140 cm, w grubościach 2 i 3 cm (niektóre występują w grubości 13 mm). Płytki w wymiarach 30 x 30, 30 x 60, 40 x 40, 60 x 60, 30 x 120, 60 x 120 i 120 x 120 cm grubości 1 cm. Firma oferuje bardzo szeroki wybór wykończeń powierzchni, oprócz polerowanej czy matowej także szczotkowaną, imitującą powierzchnię naturalnego kamienia (Rocface) i wiele innych. Punkty sprzedaży hurtowej: wyłącznym i generalnym dystrybutorem płyt Stone Italiana w Polsce jest firma Galeria Kamieni z Rokicin-Kolonii koło Łodzi. Standardowa liczba kolorów i mkw. dostępnych w punktach sprzedaży:w magazynie znajduje się około 250 płyt najbardziej popularnych kolorów, pozostałe są dostępne na zamówienie z magazynów we Włoszech..

Technistone Czeski producent konglomeratów kwarcowych ma swoją siedzibę w Hradcu Králové, 50 km od przejścia granicznego w Kudowie-Zdroju. Fabryka, korzystająca z technologii Bretona, powstała tu już w 1991 r., a pierwsze płyty zostały wyprodukowane rok później. Od 2005 r. działa także druga linia produkcyjna, co pozwala zakładowi na wytwarzanie miesięcznie 55 tys. mkw. konglomeratów. Czeska marka, jedna z najstarszych wśród konglomeratów kwarcowych (do 1997 znana jako Bohemianstone), jest obecna na ponad 70 rynkach na pięciu kontynentach. Rodzaj oferowanych konglomeratów: Konglomeraty kwarcowe o spoiwie żywicznym Linie produktowe i liczba kolorów: 7 kolekcji o 60 kolorach łącznie. Sześć rodzajów obróbki powierzchni: poler, mat, łupek (slate), antykowana, szczotkowana, piaskowana Dostępne rozmiary, grubości i faktury: Płyty dostępne są w formacie 304 x 140 cm w grubościach 1,2, 2 i 3 cm. Płytki posadzkowe grubości 1 cm dostępne są w wymiarach 60 x 60, 60 x 30 i 30 x 30 cm. Inne wymiary dostępne są na życzenie klienta. Punkty sprzedaży hurtowej: Przedstawicielem w Polsce jest Krzysztof Piotrowski z firmy Stone Broker. Konglomeraty Technistone są dostępne w hurtowniach firmy Rogala w Przyłęku, Pińczowie, Bukówce Starej k. Warszawy i Wocławach k. Gdańska oraz w firmach Granit Dulniak (Lublin), I-Mar (Żyrardów) i Multi Stone (Jasienica Rosielna k. Rzeszowa). Standardowa liczba kolorów i mkw. dostępnych w punktach sprzedaży: brak danych. z

www.NowyKamieniarz.pl

Z KRAJU

Centrum kamieniarskich wydarzeń

kładanie kamiennej mozaiki z Luboszem Karwatem, konkurs na Mistrza Piaskowania, warsztaty projektowania dla studentów, a do tego wykłady, wystawy i zupełna nowość, czyli Strefa Testów, to tylko niektóre punkty programu targów Stone, które w listopadzie odbędą się w Poznaniu (26-29.11.2014, teren Międzynarodowych Targów Poznańskich). Liderzy branży To już kolejna edycja targów kamieniarskich, które odbędą się w nowoczesnych, podzielonych branżowo, pawilonach wystawienniczych targów poznańskich. Wśród wystawców pojawią się tacy liderzy branży, jak: Euro-Granit Adamus, FSE, Finnstone, Mach Plus, Mekanika, MP Steneko, Rogala, Weha. W tym roku zwiedzający będą mogli zobaczyć ekspozycję kamienia naturalnego oraz specjalistycznego sprzętu do jego cięcia i obróbki. Ponadto zaprezentowanych zostanie kilka premier rynkowych, w tym debiutujący w branży kamieniarskiej i jednocześnie dostępny w targowej Strefie Testów skaner 3D. Strefa Testów Stanie ona na terenie ekspozycji targów Stone. Zwiedzający będą mogli tam samodzielnie przetestować nie tylko narzędzia, ale także chemię kamieniarską lub urządzenia wspomagające pracę kamieniarzy. Z uwagi na to, że poznańskie targi są idealnie przystosowane do prezentacji wielkogabarytowych maszyn w ruchu, targowi goście mogą spodziewać się, że ekspozycja częściowo zamieni się w prawdziwy zakład kamieniarski. Bogaty program wydarzeń Organizatorzy, układając program wydarzeń targów Stone, pomyśleli zarówno o obecnych, jak i przyszłych kamieniarzach, a także o studentach architektury i projektowania. To właśnie z myślą o tych ostatnich, we współpracy z redakcją „Nowego Kamieniarza”, przygotowano kompleksowy projekt „Warsztat młodego projektanta – Kamień”. Ma on być miejscem propagowania wiedzy na temat wykorzystania kamienia w projektach architek-

NK 76 (5/2014)

tonicznych, a także polem wymiany doświadczeń między kamieniarzami a przyszłymi projektantami. Kamieniarzy na pewno zainteresuje kolejna edycja konkursu Mistrz Piaskowania organizowanego przez firmę ABRA i magazyn „Świat Kamienia”. Konkursowe zadanie polegać będzie na jak najszybszym i najlepszym jakościowo wypiaskowaniu tablicy nagrobnej. Natomiast amatorów układania kamiennych mozaik organizatorzy zachęcają do udziału w „kamiennym ławkowaniu” – podczas czterech targowych dni Lubosz Karwat, wraz z zespołem, tworzyć będzie mozaikę w kształcie logotypu MTP. Zwiedzający z Europy Wizytę na targach Stone zapowiedziały już branżowe związki kamieniarskie oraz przedstawiciele zakładów kamieniarskich z Polski, a także z Niemiec, Czech, Białorusi i Obwodu Kaliningradzkiego. To właśnie z myślą o nich organizatorzy przygotowali szereg udogodnień: – Dla zwiedzających, którzy wcześniej zarejestrują się on-line, przygotowaliśmy darmowy parking na terenach targowych oraz specjalną niespodziankę – udział w losowaniu weekendowych pobytów w SPA. Nasi goście mogą również liczyć na preferencyjne ceny zakwaterowania w poznańskich hotelach – mówi Joanna Mizerska, dyrektor targów Stone. Bilet wstępu na targi daje możliwość zwiedzenia, odbywających się w tym samym czasie, Targów Wyposażenia Kościołów, Przedmiotów Liturgicznych i Dewocjonaliów Sakralia (26-28.11.2014) oraz Targów Funeralnych Memento (28-30.11.2014). z Organizator targów Stone: Międzynarodowe Targi Poznańskie sp. z o.o. Kontakt dla zwiedzających: Joanna Sypniewska tel. +48 61 869 22 16 e-mail: joanna.sypniewska@mtp.pl Więcej informacji: www.stone.mtp.pl

www.NowyKamieniarz.pl

FOT. ZAP

TARGI – TEKST SPONSOROWANY

746%;(Ļ ATY R E M O L G KON

>2%.(Ļ 2%7 2% *%')&33/9

(3&6) /%1-)2-)

ZE ŚWIATA WYDARZENIA

Włosi cieszą się wynikami ponad 5 proc. wzrosła w pierwszym kwartale tego roku wartość włoskiego eksportu kamienia – informuje Marmomacc Observatory na bazie danych opublikowanych przez włoski urząd statystyczny Istat. Wartość eksportu kamienia z Włoch wyniosła w styczniu-marcu 574,6 mln euro. Większość – 449,5 mln euro (wzrost o 3,2 proc. w stosunku do tego samego okresu 2013 r.) – stanowił eksport kamienia obrobionego. Najważniejszym rynkiem zbytu wyrobów włoskich firm pozostaje Europa, gdzie sprzedano produkty wartości 191,4 mln euro (wzrost o 6,6 proc.), drugim – USA (105,3 mln euro, +3,9 proc.). Spadki wartości sprzedaży Włosi odnotowali w Rosji (4 proc.) i Azji (3 proc.), głównie za sprawą mniejszego popytu w Indiach i Chinach. W przypadku handlu blokami zarówno eksport, jak i import wzrosły o około 10 proc., do poziomu odpowiednio 125 i 85 mln euro. Najważniejszymi krajami zbytu pozostają Chiny i Indie, a najważniejszymi dostawcami Brazylia, Indie, RPA i Zimbabwe. (ZAP) z

W Moskwie nie najgorzej

edycja moskiewskich targów Expostone, które odbyły się 23 – 27 czerwca, zgromadziła 264 wystawców, 13 proc. mniej niż w 2013 r. Powody ku temu był dwa – kryzys na Ukrainie i konkurencja ze strony targów budowlanych Mosbuild oraz targów kamieniarskich w Jekaterynburgu (Uralkamen) i Krasnojarsku. Wśród wystawców dominowały firmy wydobywcze i obróbcze, które stanowiły ponad 57 proc. wszystkich biorących udział w targach. W mniejszym stopniu obecni byli producenci maszyn obróbczych i wydobywczych (ok. 15 proc.) i oferujący narzędzia (ok. 7 proc.). Wśród prezentowanych materiałów i urządzeń przyciągały uwagę oferowany przez jedną z chińskich firm biały rzeźbiarski marmur z prowincji Syczuan oraz technologia wydobycia granitu za pomocą pił diamentowych średnicy 4,5 – 5,2 m grupy firm Heibei Sinshu, Futszyan Syailu, Syamin Eastern Pegasus, testowana obecnie w kamieniołomach granitu G 682 Golden Sunset. Ciekawostką była prezentacja przez firmę Gimalaiskaya Sol slabów wyciętych z bloków soli wydobywanych w Himalajach, które dekoracyjnością dorównują onyksom. z Jurij Syczow

NK 76 (5/2014)

Rodzina Ibn Ladinów kupiła kamieniołomy w Carrarze Około 45 mln euro zapłaciła za kopalnie karraryjskiego marmuru firma Marble and Granite International Co. Ltd. należąca do rodziny arabskich szejków.

MGI

przejęła 50 proc. udziałów w grupie Marmi Carrara, która posiada zaś około 50 proc. udziałów w czterech firmach dysponujących około 1/3 wszystkich zasobów marmuru karraryjskiego. Prowadzą one wydobycie w sześciu kamieniołomach: Campanili, Belgia, Torano, Gioia, Calocara i Canalgrande, rocznie pozyskują około 400 tys. ton prestiżowego białego marmuru. Włoska agencja prasowa ANSA ocenia wartość transakcji na 45 mln euro. W ubiegłym roku arabska firma była największym klientem grupy Marmi Carrara, kupując od niej około 20 proc. wydobytego kamienia i płacąc za niego około 40 mln euro. Marble and Granite International jest firmą kamieniarską należącą do holdingu Construction Products Holding Company, będącego częścią grupy Saudi Binladin Group, uważanej za największą firmę budowlaną świata. Oprócz zakładu produkcyjnego w Dżuddzie nad Morzem Czerwonym w Arabii Saudyjskiej MGI posiada zakład obróbczy w Adrze koło Damaszku w Syrii i 26 kamieniołomów dekoracyjnego kamienia na całym świecie. (ZAP) z

Rekordowe półrocze portu w Xiamen

edług danych urzędu celnego w Xiamen w pierwszym półroczu 2014 r. do tamtejszego portu wpłynęło 3,25 mln ton kamienia. Wartość importowanego kamienia wyniosła ponad 610 mln dolarów. To o 2,5 proc. więcej, jeśli chodzi o wielkość importu i 2,11 proc. więcej, gdy chodzi o wartość, niż w porównywalnym okresie 2013 r. Jak oceniają chińscy celnicy, przez port w Xiamen importuje lub eksportuje się około 1000 rodzajów dekoracyjnego kamienia. (ZAP) z

BEZPO_REDNI IMPORTER GOTOWYCH ELEMENTÓW GRANITOWYCH

tel./fax 22 729 02 47 gsm +48 501-762-928 bwww.NowyKamieniarz.pl i u ro @ t o p g ra n . p l

Nasza reklama na stronie 90

FOT. ROVADOS / WIKIMEDIA COMMONS / CCA S-A 2.0

ZE ŚWIATA

www.NowyKamieniarz.pl

NK 76 (5/2014)

ZE ŚWIATA TARGI

Krótki przewodnik po Weronie Już 24 – 27 września odbędą się 49. targi Marmomacc – najważniejsze i największe spotkanie branży kamieniarskiej w Europie.

Abitare il Tempo

Targi meblarskie i wzornictwa, których pierwsza edycja odbyła się w Weronie w 1986 r. W 2011 r. przeszły niewielką rewolucję – zdefiniowano na nowo grupę wystawców i zwiedzających, rozszerzając zasięg tematyczny i skupiając się na innowacyjnym podejściu do produktów, przede wszystkim designie. Projekty powstałe na potrzeby targów Marmomacc bywały prezentowane na ekspozycjach Abitare il Tempo (np. podczas Milan Design Week), natomiast po raz pierwszy Abitare il Tempo odbywają się w tym samym terminie i ściśle współpracują z targami Marmomacc i ich wystawcami.

NK 76 (5/2014)

FOT. ENNEVI / MARMOMACC

tegorocznych targach weźmie udział 1400 wystawców z całego świata. O wyprzedanej powierzchni wystawienniczej organizator, Veronafiere, informował z początkiem sierpnia br. Ekspozycja zajmie tradycyjnie 75 tys. mkw. powierzchni. W targach weźmie w tym roku udział siedem firm z Polski. Oprócz, tradycyjnie, wydawców czasopism kamieniarskich i organizatorów targów, swoją obecność w werońskich halach zapowiedziały: producent maszyn Abra z Opola, producent folii do piaskowania firma Ikonos z Opola, producent systemów elewacyjnych firma Blick System z Bielan Wrocławskich oraz firma handlująca kamieniem pod różnymi postaciami Mesago Italia z Bielska-Białej. Organizatorzy wprowadzają w tym roku pewne zmiany dotyczące organizacji powierzchni wystawienniczej. Hala 7B, w której w ostatnich latach odbywały się konferencje i wystawy, zmieniła nazwę na halę 8, co pociągnęło za sobą zmianę numeracji pozostałych pawilonów o wysokich numerach. Jednocześnie zmianie uległo przeznaczenie tej przestrzeni – w tym roku swoją ofertę będą prezentować tam producenci chemii i narzędzi oraz maszyn i urządzeń dla kamieniarstwa. Wystawy, konferencje, szkolenia i inne wydarzenia, które do tej pory organizowano na tzw. Marble Forum w pawilo-

nie 7B, zostały w tym roku przeniesione do hali 1 (mieszczącej się między wejściem głównym a pawilonami z maszynami) i części hali 12. W pawilonie wejściowym zwanym Palexpo, gdzie przed laty swoje wyroby prezentowały firmy chińskie, w tym roku rozłoży się wystawa Abitare il Tempo (wł. mieszkać na czasie). Jak co roku targi Marmomacc uzupełnia bogaty program imprez towarzyszących. Wśród tych typowo kamieniarskich warto wspomnieć o wykładach i konferencjach odbywających się podczas targów. W czwartek 25 września między 10.00 a 12.00 w sali Mascagniego (między pawilonami 4 i 5) odbędzie się seminarium „Afryka Północna i Subsaharyjska – nowe szanse dla rynku budowlanego”. W piątek w godz. 9.30 – 12.30 odbędzie się w sali Pucciniego (między paw. 6 i 7) seminarium pt. „Prawodawstwo techniczne, jakość i badania rozwojowe w branży tradycyjnej” przygotowane przez włoskie stowarzyszenie inżynierów branży surowców mineralnych. Także od godz. 9.30 do 13.00 w sali Salieriego (Europejskie Centrum Konferencyjne, pawilon wejściowy) odbędzie się prezentacja „Marmury i inne skały Walonii”. Od 10.00 do 13.00 w sali Belliniego (między paw. 6 i 7) odbędzie się zaś posiedzenie europejskiego związku kamieniarskiego Euroroc. Na piątek 26 września, między godz. 15.00 a 16.00 w strefie wykładowej w pawilonie 1 odbędzie się zaś konferencja wystawy „Design i technologia”, której kuratorem jest projektant Raffaello Galiotto. Targi Marmomacc odbędą się w Weronie w dniach 24 – 27 września br. Wystawa jest dostępna dla zwiedzających w godzinach od 9.30 do 18.00. Bilety wstępu kosztują 18 (jednorazowy) i 40 euro (4-dniowy), a przy rejestracji internetowej – 10 i 25 euro. (ZAP) z

www.NowyKamieniarz.pl

ZE ŚWIATA

FOT. ENNEVI / MARMOMACC

RYS. ARCHIWUM MARMOMACC (3)

TARGI

RYS. ARCHIWUM MARMOMACC (3)

Po raz trzeci niektórzy wystawcy będą mieli okazję zaprezentować swoje możliwości, jak i pomysły projektantów, z którymi współpracują, mieszkańcom Werony i licznie odwiedzającym miasto turystom. W tegorocznej edycji wystawy udział wezmą firmy: Barsi Marmi, Caucci, Cave Marmi AC, Franchi Umberto Marmi, Henraux, I Conci, Margraf, Marmi Ghirardi, Pibamarmi i Testi Group. Prace kamieniarzy będzie można podziwiać w centrum Werony od 24 września do końca października.

Design and Technology

Wystawa ma być prawdziwym popisem możliwości włoskich... producentów maszyn. Po raz pierwszy oni, a nie tylko firmy kamieniarskie, będą mogli zaprezentować mistrzostwo w obróbce kamienia naturalnego. Kuratorem wystawy jest Raffaello Galiotto, designer znany z licznych projektów przedstawianych na targach w Weronie i Mediolanie w ostatnich latach. Przy powstawaniu tej ekspozycji udział biorą firmy: Breton, Citco, C.M.S., Denver, Donatoni Macchine, Gmm, GVM Giulio Vanelli Marmi, Henraux, Marmi Serafini di Serafini Luca & C. Sas, Odone Angelo, Omag i Qdesign. Efektem jest 14 pomysłów R. Galiotto (8 dużych, 6 małych) prezentowanych w pawilonie 1.

www.NowyKamieniarz.pl

Living stones

Do współpracy artystów i firm kamieniarskich zaproszono tym razem czworo architektów z Półwyspu Iberyjskiego. Benedetta Tagliabue we współpracy z firmą Decormarmi, Manuel Aires Mateus z Grassi Pietre, Josep Miàs (opisywaliśmy jego projekt renowacji starego miasta w katalońskim Banyoles w marcowym „NK”) z Travertino Sant’Andrea oraz Eduardo Souto De Moura (projektant wykutego w dawnym kamieniołomie granitu stadionu piłkarskiego w portugalskiej Bradze, opis w „NK” nr. 20/3/2006) z Piba Marmi zmierzyli się z tematem „domu z patio”, formy typowej dla wybrzeży Morza Śródziemnego, mającej wiele wariantów w zależności od lokalnej tradycji. Efekty pracy będzie można podziwiać w pawilonie 1.

FOT. ARCHIWUM KENGO KUMA & ASSOCIATES (2)

Marmomacc and the City

Lectio Magistralis

Cykl wykładów o architekturze i stosowaniu kamienia, których bohaterami są wysokiej klasy architekci i ich projekty. W tym roku gwiazdą cyklu będzie Japończyk Kengo Kuma (na zdjęciu, obok wnętrze Lotus House jego projektu), odpowiedzialny za projekty obiektów, które mają powstać w Tokio na letnie Igrzyska Olimpijskie w 2020 r. „Mistrzowskich lekcji” udzielą także Joseph Miàs, Eduardo Suoto de Moura, Manuel Aires Mateus, Benedetta Tagliabue i Michel Desvigne. Ostatnią gwiazdą architektury podczas tegorocznego Marmomacc będzie Renzo Piano (autor słynnego Centrum Pompidou w Paryżu), który opowie o pracach nad fasadą nowego budynku parlamentu Malty.

NK 76 (5/2014)

ZE ŚWIATA

FOT. ARCHIWUM AUTORA (2)

RYNEK

Coraz bardziej otwarte Kosowo

roklamacja niepodległości Kosowa została ogłoszona w lutym 2008 r. Uznało ją do dziś ponad 100 z blisko 200 krajów członków Organizacji Narodów Zjednoczonych, w tym Polska, 25 z 28 krajów Unii Europejskiej, Stany Zjednoczone i Japonia (nie uczyniły tego m.in. Chiny i Rosja). Dwa i pół roku później ukazał się sfinansowany przez USAID – amerykańską rządową agencję pomocy międzynarodowej – raport pt. „Kamień dekoracyjny i budowlany. Potencjał rozwojowy Kosowa” autorstwa doświadczonego włoskiego eksperta Paola Giovannangeliego. Mimo pozytywnego wydźwięku inwestorzy pozostali ostrożni. Giovannangeli podkreśla, że jego pierwsza wizyta w Kosowie była zachwycająca – do opisania nieznanych szerzej różnorodnych zasobów tej niewielkiej bałkańskiej republiki wystarczyły niedługie podróże samochodem. W swym raporcie wskazuje 24 istniejące lub potencjalne miejsca wydobycia kamienia dekoracyjnego. Według Agencji Promocji Inwestycji (IPAK) na inwestorów w Kosowie czeka 60 mln m sześc. marmurów onyksowych z Istogu* (serb. Istok), bardzo duże ilości czerwonych, białych i szarych marmurów z Rahoveca (serb. Orahovac), czarny wapień z okolic Peciu (alb. Pejë), ok. 16,5 mln m sześc. szarego granitu z rejonu Shipashnicë e Epërme (serb. Gornja Šipašnica), ponad 420 tys. m sześc. marmuru z Dečani (alb. Deçan) i prawie 2,5 mln m sześc. magnezytu z Lipjan (serb. Lipljan). W dużych * większość nazw geograficznych została zaczerpnięta z języka albańskiego, w nawiasach podajemy także nazwy serbskie. Kolejność ta jest odwrotna w przypadkach, gdy dana miejscowość za sprawą istniejących zabytków kultury stanowi bardzo ważną część dziedzictwa narodowego Serbów.

NK 76 (5/2014)

Najmłodsze z państw Europy (choć nieuznawane jeszcze powszechnie przez pozostałe) ma duże zasoby różnorodnych kamieni budowlanych. Dzięki pewnej stabilizacji politycznej i wykorzystaniu waluty euro już teraz inwestorzy zagraniczni ciągną zyski z handlu kosowskim kamieniem – pisze Paul Daniel. ilościach dostępne są także inne rodzaje kamienia naturalnego, w tym andezyty, gnejsy, kwarcyty, serpentynity, trachity i porfiry. Pomimo że obszar obfituje w znakomitej jakości kamień naturalny, to jego położenie w strefie targanej krwawym konfliktem narodowym powstrzymywało nawet miejscowe firmy i lokalnych przedsiębiorców od inwestycji w kopalniach. Dwie ze wskazanych poniżej firm nie posiadają własnych kamieniołomów i pracują w materiale importowanym. Zwiastunem zmian jest firma Fox Marble Holding z siedzibą w Londynie i notowana na londyńskiej giełdzie. Ta kosowsko-angielska firma jest pierwszą posiadającą w Kosowie wysokiej klasy zakład obróbczy i własne kamieniołomy. Miejscowe władze liczą, że wkrótce dołączą do niej podobne. Paradiso Granit-Mermer To największa firma obróbcza w Kosowie, założona w 1992 r. Jej siedziba – 2500 mkw. pod dachem, ponad 15 tys. mkw. otwartego terenu – mieści się w miejscowo-

www.NowyKamieniarz.pl

ZE ŚWIATA RYNEK

Budynek samorządowy w stolicy Kosowa Prisztinie obłożony granitem Baltic Brown i wapieniem Botticino. Na stronie obok skład importowanych płyt w zakładzie firmy Paradiso. ści Shkabaj (serb. Orlović) na przedmieściach Prisztiny. Paradiso posiada biura handlowe w najważniejszych miastach regionu. Firma kupuje bloki w wielu kopalniach na całym świecie. Ich cięcie i podstawowa obróbka ma miejsce w jednej z firm w Weronie, do Kosowa trafiają więc same płyty. Wszystkie maszyny obróbcze w zakładzie są produkcji włoskiej – piły mostowe Simeca, Denvera, Cobalmu,

Podstawowe dane ekonomiczne Kosowo zajmuje obszar 10,9 tys. km2, które zamieszkuje około 1,9 mln ludzi. Spośród nich około 90 proc. stanowią Albańczycy, a ok. 5 proc. Serbowie. Stolicą jest Prisztina (ok. 500 tys. mieszkańców). Kosowo należy do najbiedniejszych regionów w Europie. Około 30 proc. mieszkańców jest bezrobotnych, blisko 25 proc. pracuje w rolnictwie. PKB per capita wynosi ok. 7,6 tys. dolarów (dla porównania w Polsce 21,1 tys. dolarów) i w ostatnich latach regularnie, choć niewiele, rośnie. Ważnym zastrzykiem finansowym dla kosowskiej gospodarki są środki przesyłane do kraju bądź inwestowane w nim przez rodziny emigrantów. Diasporę szacuje się na ok. 600 tys. osób. Największe skupiska Kosowian znaleźć można w Niemczech i Szwajcarii. Co ważne – obowiązującą walutą jest tu euro, choć kraj nie jest członkiem europejskiej unii walutowej.

www.NowyKamieniarz.pl

NK 76 (5/2014)

ZE ŚWIATA RYNEK

boczkarki Marmomeccaniki, CMG i Montresora, centrum obróbcze służące głównie do produkcji blatów produkcji Intermaca. Wśród obrabianych materiałów są zarówno granity, jak i marmury, onyksy, trawertyny czy konglomeraty kwarcowe. Wśród produktów znajdziemy panele elewacyjne i ścienne, kominki, posadzki, elementy wystroju kuchni i łazienek, kolumny, nagrobki i inne. Paradiso zajmuje się także dystrybucją wyrobów ceramicznych włoskiej firmy Marazzi. Nieco zaskakujące może być dla czytelników, że Paradiso jest firmą eksportującą. Między innymi do Albanii, Czarnogóry, Macedonii, Niemiec, Włoch, Szwajcarii, Norwegii i Finlandii. Strona internetowa firmy: www.paradiso-kos.net SYRIGANE MALESHEVA RAHOVEC CERVENILLA

Miasto Stolica Lotnisko Droga Linia kolei Szczyt Granice ustalone Granice konfliktowe

(3)

Mapa ukazująca kosowskie kamieniołomy i zakład obróbczy należące do firmy Fox Marble z siedzibą w Londynie

Fox Marble Holding W rejonie miejscowości Rahovec w środkowo-zachodniej części Kosowa złoża marmuru zostały rozpoznane przez belgradzkich geologów jeszcze w latach 60. Badaniom towarzyszyły liczne odwierty, a ich wyniki zostały precyzyjnie odwzorowane na mapach geologicznych. Późniejsze niepokoje spowodowały, że badania nie były kontynuowane. To w tych złożach w XXI w. USAID i instytucje finansowe dostrzegły szansę na rozwój ekonomiczny, który z czasem powinien przynieść temu regionowi spokój społeczny. Eksperci firmy, która wkrótce stała się holdingiem Fox Marble, rozpoczęli własne badania na tym obszarze w 2010 r. W styczniu 2013 r. firma ogłosiła, że udało jej się pozyskać pierwsze trzy bloki wysokiej klasy wapienia w kamieniołomie Cervenilla. Do czasu otwarcia własnego zakładu przeróbczego z początkiem 2014 r. wydobywane przez Fox Marble bloki przecierano w zakładach w Carrarze. Firma została założona w 2011 r. przez Brytyjczyka Christophera Gilberta i Albańczyka dr. Etrura Albaniego.

FOT. ARCHIWUM FOX MARBLE

RYS. ARCHIWUM, ŹRÓDŁO:

CIA WORLD FACTBOOK

ZAKŁAD OBRÓBCZY

Grupa Elsa Firma została założona w 1991 r., w trudnych dla biznesu czasach, gdy Kosowo było wyłącznie regionem autonomicznym w republice Serbii wchodzącej jeszcze w skład Jugosławii. Przetrwała dzięki uporowi właściciela, który podniósł ją z ruiny po 1999 r., gdy podczas wojny domowej zakład został ograbiony ze wszystkiego, co miało jakąkolwiek wartość. Produkcja została wznowiona dzięki kilku pracownikom i na przestarzałym sprzęcie. W latach 2002 i 2005 firma uzyskała pożyczki z Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, które pozwoliły sfinansować zakupy nowoczesnych maszyn obróbczych, a co za tym idzie – rozwój firmy. W skład grupy, która została powołana w 2007 r., wchodzą trzy zakłady: koło Peciu, Prisztiny i w wiosce Ramun między tymi dwoma miastami. Grupa zatrudnia obecnie około 70 osób i należy do najważniejszych firm obrabiających kamień w tym rejonie Europy. W ofercie są m.in. elewacje, posadzki, elementy wystroju wnętrz i nagrobki. Strona internetowa firmy: www.elsagroup-ks.com.

Marmury Breccia Paradisea i Etrusco Dorato ze złoża Syrigane oraz wapień Rosso Cait z kamieniołomu Rahovec Cervenilla z oferty Fox Marble.

NK 76 (5/2014)

www.NowyKamieniarz.pl

ZE ŚWIATA RYNEK

FOT. ARCHIWUM FOX MARBLE (2)

Pierwszy z nich to były dyrektor jednej z brytyjskich firm branży muzycznej, drugi był dyrektorem marketingu kosowskiego telekomu PTK. Poznali się przez wspólnych znajomych w Londynie w 2009 r. Po dogłębnym przestudiowaniu raportu USAID z listopada 2005 r. zdecydowali o nabyciu koncesji i praw do wydobycia w pięciu kamieniołomach na terenie Kosowa. Obecnie firma posiada prawa do wydobycia w sześciu kamieniołomach i umowy o współpracy z kolejnymi dwoma. Wydobycie prowadzone jest w złożach Malesheva (wapienie: biały Illyric White i beżowy Cremo Fiorito Olta) i Rahovec Cervenilla (wapienie: czerwony Rosso Cait i bury Rosato Grey). Trwają przygotowania do wydobycia w trzech kolejnych kamieniołomach w Rahovcu: Verrezat (szary dolomit), Antena (bazalt i szary granit) i Drini, złożu Syrigane na północnym zachodzie Kosowa (białe, różowe i czerwone marmury) oraz w kamieniołomie Banjat e Pejes koło Peciu, gdzie planowane jest wydobycie żółtego marmuru zwanego Honey Yellow Onyx. Ostatnim, czynnym

Krótka historia Kosowa Ziemie zamieszkiwane dziś przede wszystkim przez kosowskich Albańczyków były w starożytności we władaniu Ilirów i Traków. Wśród tych ludów swych korzeni doszukują się Albańczycy. Słowiańscy Serbowie przybyli na te ziemie około VI-VII w. n.e., prawdopodobnie z okolic Budziszyna (niem. Bautzen). W IX-X w. Kosowo wschodziło w skład wschodniochrześcijańskiego cesarstwa Bułgarii. Od połowy XI w. coraz silniejsze są tu struktury księstw serbskich, których władza wzmacniana jest budową licznych klasztorów serbskiego Kościoła prawosławnego (stąd inna nazwa dużej części tej krainy – Metochia – co oznacza obszar należący do kościoła). Zachowane obiekty w Peciu (monaster Visoki Dečani), Prizrenie (cerkiew Bogurodzicy Ljeviškiej) czy Prisztinie (monaster Gračanica) należą do najważniejszych zabytków kultury serbskiej. Kres władzy serbskiej w tej części półwyspu bałkańskiego położyła bitwa na Kosowym Polu między wojskami Serbów i Turków otomańskich. Ostatecznie Kosowo trafiło w ręce Turcji około 1455 r., a panowanie kolejnych sułtanów trwało aż do 1912 r. i skutkowało wzrostem znaczenia Albańczyków na tym obszarze. Po 1918 r. Kosowo weszło w skład rodzącej się Jugosławii, sytuacja taka utrzymała się po 1945 r. W wyniku rozpadu tego wielonarodowego państwa prowincja dążyła do uzyskania niepodległości, ale będąc częścią republiki serbskiej, nie mogła skorzystać z tej samej drogi co inne regiony Jugosławii. Rosnące napięcie pomiędzy albańską większością a rządzącymi Serbami poskutkowało wybuchem wojny domowej na przełomie 1998-1999 r., której kres położyła interwencja wojsk państw NATO wiosną 1999 r. Od tego czasu do ogłoszenia w 2008 r. niepodległości prowincją (jak chcą Serbowie) lub nowym krajem (jak chcą Albańczycy) zarządzała ONZ.

NK 76 (5/2014)

Kopalnia Rahovec Cervenilla i bloki wydobytego w niej wapienia Rosso Cait. kamieniołomem należącym do Fox Marble jest kopalnia białego marmuru Siec w pobliżu Prilepu w Macedonii. Bloki są wydobywane w technologii liny diamentowej przy użyciu maszyn firm Dazzini i Benetti. Rozpoznane złoża kamienia będące we władaniu firmy to ponad 90 mln m sześc., ale całkowite zasoby ocenia się na ponad 250 mln m sześć. Zakład obróbczy o powierzchni blisko 12 tys. mkw., który ruszył z początkiem 2014 r., wyposażony jest w trzy traki 80-piłowe, piłę linową do trymowania oraz sprzęt pomocniczy. Początkowo jego moce przerobowe mają wynosić około 330 slabów dziennie, czyli blisko 450 tys. mkw. płyt rocznie, a z czasem wzrosną o około 30 proc. Strona internetowa: www.foxmarble.net. Przełom Porozumienie pomiędzy Kosowem a Serbią, jakie uzyskała wiosną ubiegłego roku szefowa unijnej dyplomacji Catherin Ashton, zostało uznane przez brytyjski tygodnik „the Economist” za prawdziwy bałkański przełom. W zamian za uznanie kontroli nad Kosowem przez władze w Prisztinie (co nie oznacza, że Serbia uznała niepodległość swej dawnej prowincji) Serbowie uzyskali dla swych rodaków daleko idącą autonomię na ternerach, gdzie są oni większością. Swoistą nagrodą za normalizację stosunków między Serbią a Kosowem jest perspektywa stowarzyszenia z Unią Europejską (dla obu państw), a co za tym idzie rozszerzenia Unii. Ta mglista perspektywa jak widać wystarczyła, aby pogodzić obie zwaśnione strony. z Paul Daniel, tłumaczenie Szymon Paź

www.NowyKamieniarz.pl

ZE ŚWIATA

FOT. ARCHIWUM XIAMEN STONE FAIR

TARGI – PROMOCJA

Jak w soczewce

amieniarze spotkają się w prowincji Fujian po raz 15. Od 2000 r. targi w portowym mieście leżącym niemal w połowie drogi między Szanghajem a Hongkongiem urosły do rangi bezdyskusyjnie największego, a być może także najważniejszego, spotkania branży na świecie. Zawdzięczają to miejscu, w którym się odbywają. Xiamen to największy port kamienia naturalnego na świecie, w I półroczu tego roku przeładowano tu około 3,25 mln ton kamienia, czyli około 50 proc. światowego obrotu tym materiałem. To także największe centrum obróbki i handlu kamieniem na świecie. Szacuje się, że w samej tylko okolicy działa około 11,2 tys. firm zajmujących się kamieniem dekoracyjnym, które obrabiają lub oferują około 1000 jego rodzajów. Dzięki temu Xiamen to też wrota do największego na świecie rynku chińskiego. Szacuje się, że w tym portowym mieście przeładowuje się około 60 proc. kamienia importowanego lub eksportowanego z Chin. Wartość chińskiego importu w 2013 r. wyniosła 2 958 mln dolarów i wzrosła w 2013 r. o ponad 10 proc. w stosunku do 2012 r. Wartość eksportu kamienia z Chin wzrosła w tym czasie o ponad 20 proc., do poziomu przekraczającego 6,5 mld dolarów. To wszystko sprawia, że właśnie w Xiamen podpisywane są najbardziej znaczące umowy handlowe, a zwiedzający targi mają najlepszą okazję do zapoznania się z ofertą firm z ponad 50 krajów. Targi są też okazją do spotkania analityków i liderów podczas Światowego Kongresu Kamienia (World Stone Congress), gdzie poruszane są kwestie istotne dla branży, m.in. dotyczące technologii

NK 76 (5/2014)

Targi Xiamen Stone Fair, które odbędą się 6-9 marca 2015 r., to światowy rynek kamienia naturalnego w miniaturze. wydobycia i zastosowania kamienia w nowoczesnej architekturze. W ubiegłym roku w China International Xiamen Stone Fair wzięło udział 2000 wystawców, z czego 500 to firmy spoza Chin. Targi odwiedziło 143,5 tys. zwiedzających, w tym 27 tys. obcokrajowców. Już teraz nowym firmom trudno jest otrzymać miejsce w jednym z największych w Chinach centrów targowych. Dlatego też trwa jego dalsza rozbudowa. Nowe budynki pozwolą zwiększyć dostępną powierzchnię wystawienniczą o około 40 tys. mkw., do ponad 200 tys. mkw. Nowe pawilony będą jednak dostępne wystawcom z branży kamienia nie wcześniej niż w 2016 r. Do targów w Xiamen pozostało jeszcze pół roku. Obecnie ceny biletów na trwające 17-20 godzin loty z Warszawy (z przesiadkami) to koszt około 3000 zł. Do wjazdu na teren Chińskiej Republiki Ludowej potrzebna jest wiza, którą można uzyskać w ambasadzie ChRL w Warszawie w przeciągu około tygodnia. (red.) z

Kontakt z organizatorem: Xiamen International Conference & Exhibition Center tel.: 0086-592-5959616 faks: 0086-592-5959611 e-mail: info@stonefair.org.cn, info@cxisf.com www.stonefair.org.cn

IMPORTER NAGROBKÓW GRANITOWYCH

nasza reklama na stronie 7

www.NowyKamieniarz.pl

tel. 24 235 55 55 caro@caro.com.pl www.caro.com.pl

FIRMA

Bez dobrych butów daleko nie zajdziesz

iększość stanowisk pracy w kamieniarstwie, nie licząc pracowników biurowych, wymaga posiadania odpowiedniego ubioru roboczego, którego nieodzownym elementem jest obuwie. Zgodnie z art. 2376 i 2377 Kodeksu pracy pracodawca ma obowiązek przydzielić swoim pracownikom odzież i obuwie robocze, kiedy wykonują oni zadania, podczas których odzież prywatna może zostać zniszczona lub zabrudzona. Tego, że w kamieniarstwie takie zabrudzenia to chleb powszedni, tłumaczyć chyba nikomu nie trzeba, więc i obowiązek spoczywający na pracodawcy wydaje się jasny. Bezpieczne ochronne albo zawodowe Zgodnie z normą PN-EN-ISO 20344:2007 stosuje się następujące definicje odnoszące się do kategorii obuwia używanego w pracy: Obuwie bezpieczne definiuje się jako obuwie mające cechy ochronne, przeznaczone do ochrony pracownika przed urazami, które mogłyby powstać podczas wypadków. Obowiązkowym elementem takiego obuwia są podnoski zaprojektowane tak, aby zapewniały ochronę przed uderzeniem podczas badania z energią równą co najmniej 200 J i przed ściskaniem podczas badania pod obciążeniem ściskającym równym co najmniej 15 kN. Wymagania dotyczące tego rodzaju obuwia określa PN-EN 345. Dodatkowo obuwie bezpieczne podzielone jest na klasy: - S1 ma zabudowaną piętę, jest antyelektrostatyczne i ma zdolność pochłaniania energii;

NK 76 (5/2014)

FOT. ARCHIWUM BLUNDSTOEN

PORADY

O tym, że bez wygodnych butów nie ma co wyruszać na żaden szlak, wie chyba każdy. W przypadku obuwia roboczego i ochronnego oprócz wygody i komfortu – nosimy je przecież minimum 8 godzin dziennie – muszą zapewnić jeszcze bezpieczeństwo. Na co jednak zwracać uwagę, wybierając takie obuwie? Czy w tym segmencie też obowiązuje moda? - S2 posiada dodatkowo zdolność absorpcji wilgoci i wody; - S3 musi być wyposażone we wkładkę antyprzebiciową oraz odpowiedni bieżnik podeszwy. Obuwie ochronne również musi mieć podnoski, ale ich wytrzymałość jest już niższa, bo badana jest przy użyciu energii 100 J. Właściwości obuwia ochronnego wg PNEN 346 są charakteryzowane analogicznie do obuwia bezpiecznego, jednakże nie mają przy opisie litery „S”, a literę „P” (protective) – dla obuwia ochronnego. Obuwie zawodowe – przeznaczone do codziennego użytkowania, chroniące przed urazami, które mogą wystąpić w miejscu pracy. Wymagania dla tego rodzaju obuwia, tzw. zawodowego, precyzuje norma PN-EN 347. Obuwie takie, zwane dotychczas w Polsce obuwiem roboczym, nie musi posiadać podnoska ochronnego. Można je jednak wyposażyć w podnoski zakładane na buty jako nakładki, zwiększając tym samym bezpieczeństwo

www.RynekKamienia.pl

FIRMA PORADY

Dla spawaczy są, a dla kamieniarzy nie Niestety, w ofercie firm produkujących czy handlujących odzieżą i obuwiem roboczym nie znajdziemy takiej pozycji jak buty dla kamieniarzy czy dla brukarzy. Łatwiejszy wybór mają np. spawacze, hutnicy i drogowcy. W ich wypadku obuwie ochronne musi spełniać dosyć specyficzne warunki, np. chronić przez odpryskami płynnego spoiwa i surówki, a dla drogowców m.in. wytrzymać stąpanie po rozgrzanej do kilkuset stopni Celsjusza masie bitumicznej. Jak poinformowano nas w firmie butyrobocze.com.pl, dla kamieniarzy i brukarzy najlepiej nadają się buty przeznaczone dla branży budowlanej. Podobnie jak tam muszą one chronić palce przed spadającymi na nie ciężkimi przedmiotami, mieć antyprzebiciową wkładkę – reszta pozostaje już do indywidualnego wyboru i możliwości finansowych. Inne buty może mieć przecież pracownik pracujący na placu składowym, a inne obsługujących szlifierkę na mokro. Jeszcze innym wymaganiom musi sprostać obuwie robotnika w kamieniołomie. Pełnowartościowe buty robocze można kupić za 50 złotych za parę. Jednak w ofercie wielu sklepów znajdują się też takie, za które trzeba zapłacić nawet blisko tysiąca złotych. Wszystko zależy od firmy, która je produkuje – wiadomo, uznane marki wyżej cenią swoje wyroby oraz materiały użyte do produkcji. Obecnie obuwie ochronne nie przypomina topornych trzewików ze skóry najgorszej jakości, oczywiście w kolorze czarnym. Także tu panują mody, wzory zmieniają się z roku na rok, a używane materiały nie różnią się od tych używanych w butach, w których chodzimy po mieście czy na wycieczki w góry. Jak usłyszeliśmy od jednego z dystrybutorów obuwia: „Dzisiaj dla kobiet obuwie robocze może być nawet w kolorze różowym”. Podnoski muszą być wytrzymałe W butach, które mają dobrze chronić nasze stopy, nieodzowny jest podnosek. Jeszcze niedawno królowały podnoski stalowe. Wśród minusów tego rozwiązania wymienia się najczęściej to, że stal dobrze przewodzi ciepło,

NK 76 (5/2014)

stanowiąc mostek termiczny. Krytykowano też wagę, która w porównaniu z konstrukcjami z innych materiałów jest nieco większa. Dla przykładu podnosek aluminiowy może być o ok. 40 proc. lżejszy od stalowego. Przykładem tego rozwiązania jest Airtoe aluminium, wyposażony dodatkowo w asymetryczne otwory i membranę z mikroporami zapewniające całkowitą przepuszczalność i transpirację (wyprowadzenie pary na zewnątrz) nawet w czasie wielu godzin noszenia obuwia. Jeszcze lżejszy – jeśli wierzyć producentom – jest podnosek kompozytowy. Z tego tworzywa można wykonać podnoski do 50 proc. lżejsze od stalowych. Ponadto, jak podkreślają producenci, taki podnosek zapewnia izolację przed ciepłem i zimnem, nie zawiera metali, jest odporny na działanie kwasów. Nie odkształca się trwale wskutek zgniecenia. Przykładami podnosków z tego materiału są: AirTec o wysokiej elastyczności, wyposażony w specjalne otwory gwarantujące naturalne oddychanie stóp oraz Airtoe composite z asymetrycznymi otworami i unikalną membraną.

FOT. ARCHIWUM PPO STRZELCE OPOLSKIE

palców. Oznaczane jest literą „O” (od ang. occupational – obuwie zawodowe). Takie obuwie może być wyposażone we wkładkę chroniącą stopę przed przebiciem. Obowiązujące aktualnie przepisy precyzują też wymagania dotyczących właściwości ergonomicznych obuwia. Dotyczą one wyeliminowania wewnątrz obuwia szorstkich, ostrych lub twardych powierzchni oraz uwierania przez podnosek lub pokrycie krawędzi podnoska, możliwości wyregulowania zamknięć, braku trudności w chodzeniu, wchodzeniu po schodach, klękaniu i kucaniu. Zgodnie z obowiązującymi obecnie wymogami w żadnym ze skórzanych elementów obuwia nie powinien być wykrywalny chrom. Ma on bowiem właściwości rakotwórcze, a ponadto, nawet w małych stężeniach, może powodować uczulenia skórne.

Trzewiki bezpieczne model 361 PPO Strzelce Opolskie Cena 124 netto (www.agro-metal.com.pl)

Cholewki wykonane ze skór licowych tłoczonych z wstawką z materiału Cordura produkowanego na licencji firmy DuPont (tkanina odporna na przetarcia). Górna część cholewki zakończona kołnierzem ochronnym, wypełnionym pianką lateksową, z elementem odblaskowym. Buty mają półmiechowy język ze skór naturalnych. Podeszwa z dwuwarstwowego poliuretanu PU/PU (odporna na oleje, benzynę, inne rozpuszczalniki organiczne oraz temperaturę w krótkotrwałym kontakcie do 180°C). Warstwa zewnętrzna (na styku z podłożem) to lity poliuretan odporny na ścieranie, przecinanie i pękanie, z samoczyszczącym bieżnikiem. Warstwa wewnętrzna to lekki, spieniony poliuretan. Podeszwa pochłania energię w części piętowej, a specjalnie wyprofilowany obcas dodatkowo chroni nogę przed skręceniem. Trzewiki mają metalowy podnosek oraz podpodeszwę z antyprzebiciowego materiału L-Protection.

www.RynekKamienia.pl

FIRMA

TARN SILVERSTAR Z KOPALNI

CARRIERES PLO

Już od 13 lat na polskim rynku z CARRIERES PLO największej kopalni we Francji. Jedyny o tak regularnej strukturze i trwałym polerze. Powtarzalność koloru i struktury. Ciągłość dostaw gwarantowana. Roczne wydobycie 25 000 m3 w blokach, gat. I Bezpśrednie dostawy z kopalni na plac klientów Czas realizacji max 7 dni

POWTARZALNOŚĆ KOLORU JAKOŚĆ GWARANTOWANA Zamówienia i logistyka “ATRIUM” P.U.H Wojciech Czech

tel. kom. 605 358 648

www.RynekKamienia.pl

e-mail: wojtek@czech.pl

www.czech.pl

NK 76 (5/2014)

FIRMA

Ochrona przed przebiciem Wkładka antyprzebiciowa to kolejny ważny element poprawiający bezpieczeństwo naszych stóp. Dotychczas wkładki były najczęściej wykonane z elastycznej cienkiej stali. Obecnie podobnie jak w przypadku podnosków do ich produkcji używa się też kompozytowych materiałów tekstylnych Przykładem są te wykonane z włókien Kevlaru, z których wykonane są także kamizelki kuloodporne. Są one oczywiście lżejsze i bardziej elastyczna od wkładki stalowej, co ma zwiększyć komfort użytkowania obuwia. Przykładami tych rozwiązań są Safe&flex – czyli lekka i elastyczna, niemetaliczna („no-metal”) wkładka antyprzebiciowa, wszyta bezpośrednio do podeszwy. Bezpośrednio do podeszwy przyszywane są też wkładki APT Plate, używane m.in. w butach produkowanych przez firmę Cofra. One także są elastyczne i nie zawierają metalu. Ważny komfort Wśród nowoczesnych technologii podnoszących komfort użytkowania obuwia ochronnego wymienić można natomiast Techno Breath Action. Dzięki strukturze plastra miodu w wewnętrznej podeszwie pozwala stopom oddychać. Podczas chodzenia jest wytwarzany efekt „pompowania” i powietrze z wnętrza zostaje wyprowadzone specjalnym kanałem, dzięki czemu stopy pozostają suche.

Oznakowanie obuwia powinno zawierać: rozmiar, znak firmowy, oznaczenie producenta, datę produkcji (kwartał i rok), kraj producenta, numer odpowiedniej normy (PN-EN ISO 20345:2007, PN-EN ISO 20346:2007, PN-EN ISO 20347:2007), oznakowanie dodatkowymi symbolami w zależności od występowania dodatkowej właściwości ochronnej:

NK 76 (5/2014)

Odporność na przekłucie

Obuwie prądoprzewodzące

Obuwie antyelektrostatyczne

Właściwości izolacji od ciepła

Właściwości izolacji od zimna

Obuwie absorbujące energię w części piętowej

WRU

Odporność wierzchów obuwia skórzanego na przepuszczanie wody i absorpcję wody

HRO

Odporność spodów na kontakt z gorącym podłożem

Ochrona śródstopia

Ochrona kostki

FOT. ARCHIWUM BETA

PORADY

Buty bezpieczne Beta 7239V Klasa S3

Cena 602 zł (www.beta24.pl) Wysokiej jakości buty. Wierzch wykonany z wodoodpornej skór, na antypoślizgowej, olejo-, węglowodoro- i rozpuszczalnikoodpornej podeszwie z kauczuku nitrylowego Vibram HRO. Buty mają podnosek polimerowy o odporności 200 J oraz system absorpcji energii w części piętowej. Użyto też w nich wkładki z włókna kompozytowego L-protecion Lenzi. Włókno to pokryte jest warstwą utwardzonej ceramiki, dzięki czemu ma lepsze właściwości ergonomiczne podnoszące komfort użytkowania. Mają one także bardzo wysoki współczynnik izolacji cieplnej, co umożliwia wytrzymanie wysokich temperatur. Niewykrywalne przez detektory metali. Buty są też antyelektrostatyczne. Stress out System to z kolei innowacyjna konstrukcja języka buta. Zastosowano w niej materiały o różnej gęstości i elastyczności, co pozwala na wygodne i komfortowe chodzenie, podbicie stopy nie ulega uciskowi. Dry Best Hyperion – materiał skutecznie odprowadzający pot, dający jednocześnie uczucie suchości i komfortu. Materiał jest oddychający, antybakteryjny, niweluje przykre zapachy. Zawiera aktywne włókna Hydroplus absorbujące 40-krotnie więcej potu od ich masy własnej. Jest podszewką z linii materiałów high tech, sklasyfikowaną przez brytyjski instytut Satra (uważany za wiodący organ techniczny w kwestii norm i badań dotyczących obuwia, w tym ochronnego, www.satra.co.uk) do stosowania w obuwiu, któremu stawiane są najwyższe wymagania. Różowe buty robocze to dla wielu pracodawców fanaberia. Jednak jeśli dzięki temu kobiety, które je noszą, będą lepiej pracowały, może warto im takie zafundować. Być może w kamieniarskim zakładzie różowe buty się nie przyjmą, ale z pewnością każdy pracownik doceni szefa, który nie kupuje mu najtańszych butów. Wygodne i bezpieczne buty są tak samo ważne jak sprawne i bezpieczne narzędzia, a pozorne oszczędności w ostatecznym rozrachunku nie zawsze są opłacalne. z Bogdan Lewicki

www.RynekKamienia.pl

HURTOWA SPRZEDAŻ NAGROBKÓW Z CHIN ORAZ NAGROBKÓW WŁASNEJ PRODUKCJI PŁYT GRANITOWYCH POLEROWANYCH Nagrobki granitowe Chiny: 190 x 90 cm 250 x 120 cm Brąz Królewski Mountain Pink (srebrzysty)

Ponadto w ofercie płyty: Szwed Gneys Aurora Balmoral Baltic Green Kuru Grey Szwed Zielony Lablador Blue Lablador &NFSBME -BCMBEPS "OHPMB Lablador Ocean Orion Tarn Bohus Red #PIVT (SFZ KupQBN Green

Olive Green Verde Bahia #SB[ZMJB (PME Azul Noche .VMUJDPMPS 3FE Angola Blue (Blues in the Night) Vanga Impala KGS Bonacord Tołkowski Brąz Królewski Crema Julia Maricana Strzelin

Zapewniamy transport MEJA BUGANIUK FIRMA KAMIENIARSKA 57-200 Ząbkowice Śląskie, ul. Cukrownicza 1r tel. 74 8157 857, 601 463 075, 609 787 847 tel. 609 787 846, fax: 74 8100 354 e-mail: meja.buganiuk@neostrada.pl, www.mejabuganiuk.pl

FIRMA PORADY

Wynajem, serwis, transport Od lat 90. na rynku polskim pojawiło się wiele firm świadczących kompleksowe usługi w dziedzinie odzieży roboczej.

Na prośbę „Nowego Kamieniarza” jedna z firm wypożyczających odzież roboczą wykonała wycenę usługi dla przykładowego zakładu kamieniarskiego. Pamiętać należy, że cenę ostateczną tworzy kilka składowych takich jak transport, liczba pracowników czy liczba wymian odzieży w danym okresie czasu. Założyliśmy, że w zakładzie X pracuje 10 pracowników, których odzież (spodnie męskie, bluza z paskiem) będzie wymieniana raz w tygodniu, zaś odległość zakładu od usługodawcy 50 km. Miesięczny koszt takiej usługi jaki poniesie zakład kamieniarski to 275 zł brutto.

NK 76 (5/2014)

FOT. ARCHIWUM ROBOD

amo wynajmowanie ubrań, choć pomysłem jest innowacyjnym, nie miałoby racji bytu bez pozostałych usług, takich jak: profesjonalne czyszczenie, naprawa czy transport. By poszerzyć swoją ofertę, firmy szyją odzież na miarę indywidualnego pracownika, przyporządkowują jej kod, którym potem oznaczają uniformy, a po wyczyszczeniu dowożą odzież wprost do prywatnej szafki pracownika. Jak twierdzi jedna z większych firm w branży, usługa polega na „kompleksowym zaspokojeniu potrzeb klientów związanych z odzieżą przemysłową oraz systemem jej obsługi”. Trudno wymienić wszystkich tego typu usługodawców w Polsce, wśród nich są firmy Wega (Żukowo, Bytów), Natare (Zgierz), Moraks (Połczyno), Impel (Wrocław), Limba (Poznań), Prago (Warszawa), CWS-boco (Łódź), Bardush (Toruń, Prudnik) czy Berendsen (Brzeg Dolny, Siemianowice, Szamotuły etc). Jak z perspektywy praktycznej wygląda proces wynajmu odzieży roboczej?

Zaczyna się od doradztwa. By dopasować odpowiedni dla pracowników ubiór, usługodawca najpierw zbiera informacje nt. branży, jaką zajmuje się dana firma. Następnie pobierane są wymiary przyszłych użytkowników odzieży. Każdemu elementowi ubioru przyporządkowane są określone oznaczenia – zazwyczaj jest to nazwisko pracownika oraz kod kreskowy. Umożliwia to kontrolę przepływu ubrań, określenie ich użytkownika oraz przekazanie mu tego samego zestawu po wyczyszczeniu czy naprawie. Raz w tygodniu (lub częściej) odzież jest zabierana do czyszczenia lub serwisu. Firmy wynajmujące w ramach kompleksowości proponowanej usługi zapewniają również transport. Ubrania gotowe do ponownego użycia są zwracane. Pozostałe elementy usługi to prowadzenie ewidencji prania i zużycia odzieży, dokonywanie haftów czy nadruków firmowych (metoda termowtapialna – emblemat jest wgrzewany przy ciśnieniu 5-8 barów i temp. 200°) czy wynajmowanie szafek odzieżowych. Wynajem odzieży roboczej może się sprawdzać w zakładach kamieniarskich, gdyż większość z firm proponujących powyższą usługę prócz odzieży roboczej oferuje również ochronną. Kompleksowa obsługa odzieżowa to podręcznikowy przykład outsourcingu. Jak stwierdził Henry Ford, założyciel jednej z największych firm produkujących samochody: „Jeśli jest coś, czego nie potrafimy zrobić wydajniej, taniej i lepiej niż konkurenci, nie ma sensu, żebyśmy to robili i powinniśmy zatrudnić do wykonania tej pracy kogoś, kto zrobi to lepiej niż my”. z Dawid Gudel

www.NowyKamieniarz.pl

FIRMA

Kostka rzędowa, czy układana rzędowo? Układ rzędowy Podstawowym tematem, na jaki każdy adept brukarstwa natrafia, jest pojęcie układów brukarskich, czyli geometrycznych sposobów umiejscowienia względem siebie poszczególnych elementów brukowych w budowanym obiekcie. Literatura podaje zazwyczaj następujące układy: rzędowe, łukowe (łuki segmentowe, rybie łuski), dziki i mozaiki. W tych rozważaniach będzie nas interesował układ rzędowy. Jego konstrukcja polega na utworzeniu równoległych względem siebie pasów i wymaga szczególnej staranności w wyborze i wbudowywaniu poszczególnych elementów. Rzędy mogą tworzyć względem osi jezdni kąt prosty (układ rzędowy prosty) lub inny (układ rzędowy diagonalny pojedynczy lub podwójny).

Układ rzędowy prosty (u góry) i układ rzędowy diagonalny

NK 76 (5/2014)

Zadane w tytule pytanie może być pytaniem pustym i pozbawionym sensu. Jednak odpowiedź na nie może nie do końca być prosta. Szczególnie, gdy porównamy normy starsze, aktualne i dokumentacje projektowe dotyczące zabrukowanych nawierzchni. Kostka rzędowa Pojęcie kostki rzędowej weszło do powszechnego użycia i bywa stosowane niekoniecznie w prawidłowym kontekście. Zgodnie z wycofaną, acz często przywoływaną normą PN-B-11100 „Materiały kamienne. Kostka drogowa” wyróżniamy rodzaje kostek: nieregularną, regularną i rzędową. Podział został dokonany ze względu na wymiary oraz dokładność wykonania, która wynikała z późniejszego przeznaczenia. Wymiar powierzchni licowej kostek był ściśle uzależniony od ich grubości. Przy kostkach rzędowych ich szerokość wynosi tyle co grubość. Długość jest wielkością zmienną i mieści się w granicach od wartości wymiaru pojedynczej grubości do podwójnej grubości. Dodatkowo zostały ściśle określone wymiary kostek (długość x szerokość x grubość): • 12-24 x 12 x 12 cm, • 14-28 x 14 x 14 cm, • 16-32 x 16 x 16 cm, • 18-36 x 18 x 18 cm. Dopuszczalna odchyłka dla takiej kostki prezentuje tabela 1. Kostka układana rzędowo W przypadku, gdy kostka zostanie wbudowana w układzie rzędowym, powinna być wykonana z większą dokładno-

Hurtowa sprzedaż nagrobków z Chin oraz własnej produkcji www.NowyKamieniarz.pl Nasza pełna oferta na stronie 49

FOT. I RYS. ARCHIWUM STONE CONSULTING (3)

PORADY

FIRMA PORADY

Tabela 1. Dopuszczalne odchyłki od wymiarów dla kostki rzędowej wg PN-B-11100 Wielkość [cm]

Wyszczególnienie

Dopuszczalne odchyłki dla gatunku [cm]

Wymiar a

± 0,5

± 0,7

± 1,0

Wymiar b

12 - 24

14 - 28

16 - 32

18 - 36

Stosunek pola powierzchni dolnej (stopki) do górnej (czoła), nie mniejszy niż

0,8

0,7

0,6

Nierówności powierzchni górnej (czoła), nie większe niż

± 0,4

± 0,6

± 0,8

ścią zarówno pod względem wymiarów, jak i kształtu, niż kostka układana w łuki. Odbiciem tego myślenia jest zapis znajdujący się w aktualnej normie PN-EN 1342-05E „Kostka brukowa z kamienia naturalnego do zewnętrznych nawierzchni drogowych – Wymagania i metody badań”: „jeżeli kostka będzie układana w okręgach lub łukach, to po uzgodnieniu z zamawiającym, określona porcja kostek w dostawie może być większych lub mniejszych oraz trapezoidalnych (...)”. Jest to zapis bardzo logiczny, gdyż gdyby brukarz miał do czynienia tylko z kostkami o kształcie lica prostokątnym, nie mógłby zachować stałej szerokości fug.

”

Tabela 2. Odchyłki od nominalnych wymiarów powierzchni licowej i grubości Wymiar nominalny < 60 mm > 60 mm < 120 mm > 120 mm

Klasa 0

Klasa 1

Klasa 2

Obrobiona

± 7 mm

± 5 mm

Ciosana

± 10 mm

± 7 mm

Obrobiona

± 10 mm

± 5 mm

± 15 mm

± 10 mm

Obrobiona

± 10 mm

± 7 mm

Ciosana

± 15 mm

± 12 mm

Ciosana

Brak wymagania

Prezentowane obecnie kostki tzw. rzędowe, na przykład płomieniowane o rozmiarze 24 x 14 x 8 cm, nie mają z nimi nic wspólnego, gdyż ich wymiary licowe nie wynikają z grubości.

www.NowyKamieniarz.pl

Schemat kostki rzędowej. Kostka płomieniowana o rozmiarze 10 x 10 x 10 cm nie jest kostką rzędową, a kostką przeznaczoną do układów rzędowych. FOT. I RYS. ARCHIWUM STONE CONSULTING (2)

W związku z powyższym zgodnie z aktualną normą wszystkie kostki brukowe, które zostaną wbudowane w rzędy, muszą zostać na tyle dokładnie wykonane, by odchyłki od nominalnych wymiarów powierzchni wszystkich kostek nie odbiegały od tolerancji podanych w tabeli 2. Jak widzimy, dopuszczalne odchyłki zależą od sposobu produkcji elementów, ich założonego wymiaru oraz założonej wcześniej klasy. Pojęcie „kostka rzędowa” jest zwykle nadużywane i nie ma nic wspólnego z pierwotnym znaczeniem. Prezentowane obecnie kostki tzw. rzędowe, na przykład płomieniowane o rozmiarze 24 x 14 x 8 cm, nie mają z nimi nic wspólnego, gdyż ich wymiary licowe nie wynikają z grubości. Dodatkowo zakładane w archiwalnej normie PN-B-11100 rozmiary: 12, 14, 16 i 18 cm nie zostają zachowane. Sugeruję zatem ograniczyć posługiwanie się zwrotem „kostka rzędowa”, gdyż może powodować pewne niezrozumienie w sytuacjach reklamacyjnych. Nie wiemy bowiem, po jaką normę sięgnąć, czyli nie będziemy w stanie określić, czy posłużyć się dopuszczalnymi odchyłkami z tablicy 1 (z normy PN-B-11100), czy z tablicy 2 (z normy EN 1342). z Michał Firlej, Stone Consulting

NK 76 (5/2014)

KAMIEŃ NATURALNY STEGOS – SŁOWNIK TERMINÓW GEOLOGICZNYCH DLA SKALNIKÓW CZĘŚĆ 48

Jet – jeżowce Jet – ( ) dżet

Jeżowce – jedna z gromad typu szkarłupni, ważna grupa skamieniałości – niektóre gatunki j. są ( ) skamieniałościami przewodnimi; charakterystyczną cechą ich budowy jest,

FOT. ARCHIWUM AUTORÓW (5)

Jezioro – 1) naturalny zbiornik wodny niemający swobodnej wymiany wody z morzem, w zasadzie jest to termin morfologiczny, ale jednocześnie – jeziora to zbiorniki osadowe cechujące się specyficznym rodzajem sedymentacji, a więc określone struktury geologiczne; wyróżnia się szereg rodzajów j. w zależności od genezy (polodowcowe, mierzejowe, krasowe, kraterowe, tektoniczne i in.), morfologii (rynnowe, cyrkowe), skład wody (np. słone, gorzkie) itd.; w środowiskach j. osadzają się przede wszystkim piaski, muły i iły, bogata jest wegetacja torfowa,

stąd wiele węgli ma właśnie pochodzenie jeziorne; pamiętać trzeba też o: 2) j. lawowych, czyli zbiornikach lawy wypełniających całość lub część dna ( ) krateru wulkanicznego; są to zjawiska rzadkie, obecnie znane są cztery wulkany, w których występują – Nyiragongo i Erta Ale w Afryce, antarktyczny Erebus oraz Kilauea na Hawajach (a właściwie jeden z jego kraterów, o typowo hawajskiej nazwie Pu’u O’o).

Rys. 1. Jezioro niezwykłe – krater wulkanu Erta Ale w Etiopii.

wyjątkowa w świecie organicznym, pięciokrotna symetria (nie zawsze jednak widoczna); ciało niemal kuliste lub w różnym stopniu spłaszczone; wytwarzają charakterystyczne wapienne, płytkowe pancerzyki, które formalnie są szkieletem wewnętrznym, ponieważ są z zewnątrz pokryte cienką warstwą tkanek; układ i kształt płytek jest charakterystyczny dla poszczególnych gatunków; do guzków na pancerzu przytwierdzone są ruchome kolce (j. mogą nimi poruszać, po obumarciu organizmu kolce odpadają, stąd jeżowiec żywy wygląda całkiem inaczej niż jego szkielet lub skamieniałość), kolce te są dość niebezpieczne dla człowieka, są łamliwe i pozostają w ranach utrudniając gojenie, niektóre uległy przekształceniu w kolce jadowe; w pancerzu j. znajdują się dwa charakterystyczne otwory – gębowy w dolnej części ciała, za nim znajduje się ciekawy aparat szczękowy, składający się z pięciu silnych zębów tworzących fikuśną konstrukcję zwaną „latarnią Arystotelesa”, otwór odbytowy na szczycie pancerza lub (u j. asymetrycznych) w tylnej części ciała; j. osiągają rozmiary do kilkunastu centymetrów; są to tzw. organizmy bentoniczne, czyli zasiedlające dna mórz i oceanów, i to do głębokości nawet kilku tysięcy metrów – ale najczęściej żyją w płytkich wodach ciepłych, zagrzebane w piasku lub wolno poruszając się po dnie; roślinożerne lub drapieżne; znane od ordowiku (czyli od ok. 470 mln lat temu), j. paleozoiczne były małe, z końcem tej ery niemal wymarły, formy mezozoiczne (od górnego triasu – ok. 220 mln lat) i współczesne są większe, wykształciło się bardzo wiele zróżnicowanych morfologicznie gatunków j.; gr. Echinoidea nazwa z gr. echinos – jeż + eidos – rodzaj. Katarzyna D. Zagożdżon, Paweł P. Zagożdżon

Rys. 2 „Zdechłe” jeżowce: 1) „obłażący ze skóry”, 2) idealnie zachowany pancerzyk z widoczną pięciokrotną symetrią ciała i czarną d... pupą, 3) naturalny odlew wewnętrznej powierzchni pancerza ukazujący układ płytek pancerza oraz 4) skamieniałość jeżowca w wapieniu.

NK 76 (5/2014)

www.NowyKamieniarz.pl

KAMIEŃ NATURALNY MINIMONOGRAFIE POLSKICH KAMIENI BUDOWLANYCH

Piaskowce z Barcic N

FOT. ARCHIWUM ZKB SKALNIK

a terenie miejscowości Barcice-Przysietnica w gminie Stary się frontu w 1944 roku nie zdołali dokończyć inwestycji. W 1959 Sącz znajduje się znany kamieniołom piaskowca. UdokumenPrzedsiębiorstwo Geologiczne Surowców Skalnych w Krakowie towane złoże zlokalizowane jest na wschodnim, stromym stosporządziło dokumentację geologiczną na podstawie 18 szybików ku wzgórza o kulminacji 424 m n.p.m. rozpoznawczych. W 1978 roku Kombinat Kamienia Budowlanego Pod względem geologicznym obszar złoża należy do płaszczowiny maKambud opracował dokumentację geologiczną na podstawie ośmiu gurskiej, stanowiącej wielką jednostkę tektoniczną południowej części wierceń, a dodatkowe rozpoznanie złoża Barcice w 1987 roku Karpat fliszowych. Piaskowce z Barcic zbudowane są z grubo- i średumożliwiło ustalenie zasobów bilansowych. nioławicowych warstw miąższości 1 do 2 m, sporadycznie do 5 m Najnowszym opracowaniem jest dokumentacja geologiczna złoża i przeławiconych cienkimi warstwami łupka mułowcowego miąższopiaskowców magurskich Barcice 1 z lipca 2002 r. wykonana pod ści od kilku centymetrów do 0,8 m. Ziarno jest średnie lub drobne, kątem zastosowań do produkcji łupanych płytek okładzinowych składnikami są kwarc, skalenie i łyszczyki. Przeważa spoiwo ilaste oraz innych elementów wykończeniowych w budownictwie. Złoże i ilasto-wapienne. Miąższość całego udokumentowanego złoża wynoBarcice 1 powstało z wydzielenia części zasobów złoża Barcice si 10-49 m, średnio 25 m. Nadkład miąższości do 3,8 m zalega na oraz obszaru przylegającego do wschodniej granicy złoża. Zasoby wschodniej części złoża. Są w kategorii C1 wynosiły na dzień 1.2.2002 r. to utwory czwartorzędowe 618 700 t. Eksploatacja w postaci gleby i zagliniozłoża prowadzona jest nego rumoszu piaskowca. systemem ścianowym lub Drobno- i średnioziarniste zabierkowym w stokowym piaskowce posiadają barwę odkrywkowym wyrobisku niebieskoszarą, wietrzejącą górniczym. na szarożółtą. Przeważają Firma Skalnik dostarczyła ziarna kwarcu w spoiwie piaskowce z Barcic na ilastym, ilasto-wapiennym, wiele obiektów. Oto ich sporadycznie węglanowym. niepełna lista: SuwałSą też ziarna skaleni, plagioklazów i muskowit. Przeważa ki – kościół; Warszawa warstwowanie frakcjonalne, – stacja metra Służew; grubsze ziarna występują Toruń – siedziba firmy w spągowych partiach ławic. budowlanej; Krynica Zdrój Złoże zapada monoklinalnie – rozlewnia wody minew kierunku północnym i półralnej Kryniczanka, hotenocno-wschodnim, i nie jest le: Prezydent, dr Ireny Eris zaburzone tektonicznie. Wyi Wysoka, stacja kolejki Barcice, ściana eksploatacyjna kamieniołomu ZKB Skalnik dobycie prowadzone jest bez gondolowej na Jaworzykonieczności odwadniania poziomów eksploatacyjnych. nę Krynicką; park Miejski w Nowym Targu; kościoły w Szlachtowej Zakład Kamienia Budowlanego Skalnik sp. z o.o. eksploatujący k. Szczawnicy i Krużlowej k. Nowego Sącza; park przy pijalni wód wschodnią część złoża (Barcice 1) posiada własny zakład obróbki. mineralnych w Piwnicznej; przyczółki mostowe na Popradzie w BarBloki odspajane są mechanicznie wierceniami i klinowaniem. Załaducicach; koryto dopływu Dunajca Czarnej Wody w Łącku. nek wykonuje się koparkami i ładowarkami. Zachodnią część złoża Piaskowce z Barcic stosuje się również do budowy murów oporowych i stabilizacji osuwisk. Realizuje się zlecenia indywidualne na eksploatuje Kopalnia Piaskowca ZB Szarek z Nowego Sącza. Produkwykonanie schodów i parapetów. z tami końcowymi są materiały kamienne dla budownictwa drogowego Henryk Walendowski i hydrotechnicznego. Historia eksploatacji kamieniołomu sięga lat 70. XIX wieku. W latach 1874-76 budowano dwa tunele linii kolejowej z Tarnowa do LeluchoCechy fizyczne * wa (w Kamionce Wielkiej i Żegiestowie). Wykonywali je Tyrolczycy Gęstość pozorna [g/cm3] 2,50 – 2,52 z ciosów kamiennych według szczegółowych rysunków. Jest bardzo Wytrzymałość na ściskanie [MPa] 62,6 – 115 prawdopodobne, że surowiec pochodził m.in. z Barcic. W czasach Wytrzymałość na miażdżenie [MPa] 15,6 II Rzeczypospolitej kamieniołom rozpoczął wydobycie w roku 1930. Ścieralność na tarczy Boehmego 0,468 Brakuje bliższych danych o eksploatacji do roku 1939. W czasie Nasiąkliwość [%] 2,15 – 2,32 II wojny światowej Niemcy budowali cementownię (za Popradem) Mrozoodporność wg metody bezpośredniej [%] 3,28 i szukali surowca – margli także w Barcicach. Z powodu zbliżającego *Laboratorium badawcze: Biproskal we Wrocławiu, 2003

NK 76 (5/2014)

www.NowyKamieniarz.pl

KAMIEŃ NATURALNY

:\VRND Z\GDMQRĂÉ QDU]ÙG]L GLDPHQWRZ\FK RG ',$%²®

DIABÜ® Diamantwerkzeuge Heinz Büttner GmbH 35713 Eschenburg · Germany Tel.: +49 (0) 27 70 - 91 33 - 0 Fax: +49 (0) 27 70 - 91 33 - 25 Mail: info@diabue.com Web: www.diabue.com

Kontakt w Polsce Patryk Knapik Tel.: +48 77 46 32 090 Tel. kom.: 600 355 427 Mail: patrykknapik@poczta.fm

HALA 7

O NR F5

STOISK

Ernst Strassacker GmbH & Co. KG Odlewnia Artystyczna Staufenecker Str. 19 · 73079 Suessen tel. kom. 888966490 aleksander.kirsch@strassacker.de www.strassacker.de

www.NowyKamieniarz.pl

NK 76 (5/2014)

KAMIEŃ NATURALNY

FOT. J. BROMOWICZ

POLSKIE ZŁOŻA

Granity Strzelina i Żulowej Kamienie architektoniczne w złożach Polski i Europy. Skały magmowe Dolnego Śląska. Część I

kolejnych częściach nowego cyklu Kamienie architektoniczne w złożach Polski i Europy zamierzam zaprezentować polskie złoża materiałów kamiennych w różny sposób wykorzystywanych w architekturze, zarówno w fasadach domów, ich wnętrzach, jak i otoczeniu – w ogrodach, parkach, placach i ulicach, gdzie właściwie dobrany kamień stanowi bardzo istotny element architektury. Będzie więc mowa o skałach zapewniających możliwości pozyskiwania bloków, stanowiących surowiec do produkcji płyt, jak i takich, które mają płytową podzielność, pozwalającą na produkcję kształtek do wznoszenia murów, czy też posiadających kostkową podzielność istotną do wykonywania pawimentów na placach i ulicach. Wspomniane też zostaną skały stanowiące głównie źródło pozyskiwania kruszywa, które coraz częściej ujęte w metalowych konstrukcjach wykorzystywane jest jako materiał dekoracyjny z racji barwy czy też uziarnienia. Zaprezentowane zostaną podstawowe informacje związane z geologią złóż kamienia, obejmujące problematykę genezy poszczególnych skał, ich charakterystyczne składniki mineralne, obowiązujące zasady klasyfikacji, zróżnicowanie cech wpływających na ich walory dekoracyjne, jak i zakres zmienności właściwości fizycznomechanicznych. Poszczególne złoża będą wspominane jedynie jako przykłady, uwaga będzie zwrócona zaś na różne typy oraz odmiany technologiczne skał i dla nich zostaną podane przykłady zastosowania. Podobnie zo-

NK 76 (5/2014)

Kamieniołom złoża Strzelin. Poziom z blokami.

staną potraktowane europejskie odpowiedniki omawianych złóż. W kolejnych częściach zostaną omówione skały magmowe Dolnego Śląska, skały metamorficzne oraz piaskowce tego regionu, następnie dolomity i wapienie Wyżyny Śląsko-Krakowskiej, wapienie i dolomity Gór Świętokrzyskich, piaskowce z tych gór oraz piaskowce karpackie. Wśród interesujących surowcowo skał magmowych Dolnego Śląska występują głębinowe zwane też plutonicznymi i wylewne − wulkaniczne. Te pierwsze zastygały na dużych głębokościach przy powoli opadającej temperaturze, czemu zawdzięczają budowę krystaliczną o dostrzegalnych makroskopowo składnikach. Do nich należą granity, sjenity i gabra. Wśród wylewnych skał Dolnego Śląska na uwagę zasługują porfiry, melafiry i bazalty. Wszystkie te skały przyjmują fakturę polerowaną, odporną na działanie warunków atmosferycznych i stąd w nomenklaturze kamieniarskiej są zaliczane do granitów. W petrografii natomiast jako granity wyróżnia się, wśród sporej ilości skał magmowych głębinowych, jedynie ich część o ustalonym składzie mineralnym. Rzecz staje się jeszcze bardziej zagmatwana, gdy spotykamy nazwy technologiczne używane w przemyśle, a czasem i handlu, często niezgodne z podziałem petrograficznym. Stąd też w katalogach i normach dopuszczających materiały kamienne na rynek europejski spotykamy nazwy skał tradycyjne − handlowe i naukowe. Te ostatnie są zgodne z obowiązującą w kamieniarstwie klasyfikacją skał magmowych

www.NowyKamieniarz.pl

KAMIEŃ NATURALNY POLSKIE ZŁOŻA

www.NowyKamieniarz.pl

Wybrane eksploatowane złoża masywów Strzelina (1-3) i Żulowej (4-6)

RYS. ARCHIWUM, ŹRÓDŁO: GOOGLE MAPS

Granity Strzelina Niegdyś łączone w jeden masyw Strzelina – Žulovej (pol. Żulowa) granity okolic Strzelina okazały się wynikiem rekrystalizacji gnejsów, podczas gdy z Žulovej wykazały wyraźne cechy intruzyjne, a badania geofizyczne stwierdziły brak powiązania między nimi. Masyw Strzelina rozciąga się na przestrzeni około 16 km między Strzelinem na północy i okolicą Ziębic na południu. Nie tworzy on jednej wychodni, a szereg drobnych wystąpień tkwiących w obrębie skał metamorficznej osłony, które stopniowo przechodzą w granity. Największe wystąpienie granitów, w którym zgrupowana jest też większość złóż, obejmuje północną część masywu, gdzie usytuowane jest wyrobisko złoża Strzelin, stanowiące jeden z większych kamieniołomów w Polsce. Zasadniczą część masywu stanowi granit „normalny” barwy szarej. Jest to drobnokrystaliczny, mezokratyczny granit biotytowy, z bezładnie rozmieszczonymi kryształami skaleni i kwarcu o wielkości nie przekraczającej kilku milimetrów oraz podobnej wielkości blaszkami biotytu. Spotkać można nieco jaśniejszy granit średniokrystaliczny, pojawiają się bardzo drobnokrystaliczne odmiany dwumikowe – z muskowitem. Barwy niekiedy zmieniają się na jasnoszarą, niebieskoszarą po ciemnoszarą, a przy

zaznaczających się procesach wietrzenia − na żółtawą. W klasyfikacji petrologicznej są to granity, niekiedy tylko granodioryty, sporadycznie granity alkaliczno-skaleniowe. Granity opisywanego masywu mają bardzo korzystne właściwości fizyczno-mechaniczne. Średnie nasiąkliwości wagowe i wytrzymałości na ściskanie dla poszczególnych złóż wahają się w granicach odpowiednio od 0,37 do 0,87 proc., przy maksymalnym odchyleniu standardowym 0,29 proc. dla nasiąkliwości i od 109 do 180 MPa, z maksymalnym odchyleniem 29 MPa dla wytrzymałości na ściskanie. Zasadniczą przyczyną wahań średnich dla różnych złóż są procesy wietrzenia, szczególnie zaznaczające się w stre-

STRZELIN GŁĘBCZYCE GÓRKA SOBOCKA MACIEJOWICE KAMIENNA GÓRA (KAŁKÓW) ŽULOVÁ

Fragment kamieniołomu złoża Strzelin z diagramem spękań

FOT. J. BROMOWICZ

(norma PN-EN 12670), opartą na zawartości skaleni potasowych, plagioklazów i kwarców lub skaleniowców przy różnych nazwach stosowanych dla skał głębinowych i wylewnych o tym samym składzie mineralnym. Granity z Dolnego Śląska zawierają 20 do 40 proc. kwarcu, zwykle szarego, niekiedy z sinoniebieskawym odcieniem. Dodatkowo białe lub różowe skalenie potasowe oraz w nieco większym od nich udziale jasne plagioklazy Według klasyfikacji petrologicznej skały te są w większości granitami. W składzie mineralnym towarzyszą im minerały ciemne najczęściej w udziale 5-20 proc. Są to głównie czarne blaszki biotytu, niekiedy też słupki amfiboli. Przy takiej zawartości składników ciemnych są nazywane granitami mezokratycznymi, przy mniejszej − leukokratycznymi, a przy większej melanokratycznymi. Granitami są nazywane też odmiany o większej zawartości plagioklazów, które w klasyfikacji petrologicznej określa się jako granodioryty a nawet tonality, a gdy znacznie wzrasta zawartość skaleni potasowych − granity alkaliczno-skaleniowe. Na Dolnym Śląsku, w obrębie Sudetów i ich Przedgórza, znane są dosyć liczne wystąpienia granitów. Niemniej tylko niektóre z nich, dzięki większemu rozprzestrzenieniu czy też właściwościom fizyczno-mechanicznym, jak i możliwościom pozyskiwania bloków, mają większe znaczenie surowcowe. Do nich należą granity związane z masywami Strzelina, Žulovej (Czechy), Strzegomia-Sobótki oraz Karkonoszy. Drobne wystąpienia granitów znane są też z okolic Kudowy, Novego Hradka (Czechy), źródlisk Białej Lądeckiej oraz Ścinawki. Nie mają one jednak większego znaczenia surowcowego i w większości zostaną pominięte.

NK 76 (5/2014)

KAMIEŃ NATURALNY

fach przejść pomiędzy granitami a gnejsami osłony metamorficznej. Powyższe właściwości warunkują zdolność do przyjmowania i utrzymywania poleru, co obok elegancji, wynikającej z niewielkiego zróżnicowania tak barwy, jak i struktury, wpływa na ich korzystne walory dekoracyjne. Możliwościom pozyskiwania bloków sprzyja ortogonalny układ płaszczyzn podzielności i ich niewielkie natężenie, co daje wysoką bloczność geologiczną ocenioną dla kamieniołomu złoża Strzelin na poziomie 50 proc. Może być ona większa, gdyż odległości płaszczyzn dzielących granity wzrastają wraz z głębokością, co sprawia niekiedy kłopoty wynikające ze zbyt dużych odległości płaszczyzn podzielności pokładowej. Przykładem może być tu wspomniany powyżej bardzo głęboki kamieniołom złoża Strzelin, gdzie otwarto nowy poziom w połowie wysokości ściany wyrobiska (fig. 1). Jest on jednym z dwóch złóż tego masywu produkujących bloki, podczas gdy kilka pozostałych zaopatruje drogownictwo. Historia eksploatacji granitów masywu strzelińskiego jest długa. Pierwsze udokumentowane dane o ich zastosowaniu dotyczą budowy rotundy w Strzelinie, kościoła w Górce Sobockiej i pochodzą z I połowy XII w. Rozkwit kamieniarstwa granitowego w tym rejonie przypada na wiek XII i XIII dzięki warsztatowi kamieniarskiemu przy dworze biskupim we Wrocławiu. W czasach nowożytnych granity te zastosowano w kolumnach gmachu giełdy i politechniki w Berlinie. W wieku XIX zostały użyte do budowy filarów mostowych w Warszawie i Tczewie, a granitową kostkę ze Strzelina zastosowano w wielu miastach europejskich.

Zamknięte kopalnie granitu strzelińskiego – Mikoszów i Strzelin Cukrownia. Podobnie jak w masywie strzelińskim przeważają tu drobnokrystaliczne, szare mezokratyczne granity biotytowe. W większym udziale spotykane są odmiany o ciemniejszym zabarwieniu pochodzącym od biotytu, którego zawartość sięga 10 proc. i więcej. Silniejszy jest proces wietrzenia, szczególnie w strefach licznych kontaktów ze skałami otoczenia i stąd częste zabarwienie na kolor żółtawy, miąższe strefy zwietrzałe, a także gorsze, oceniane

FOT. M. LORENC (5)

Granity Żulowej Masyw granitowy Žulovej ukazuje się na powierzchni w formie niewielkich płatów na północ od Otmuchowa i na południowy zachód od Nysy, stanowiąc północny kraniec większego wystąpienia po czeskiej stronie granicy. W polskiej części są to granitowe pnie i dajki różnych rozmiarów przecinające skały metamorficzne i stąd w seriach złożowych pojawiają się liczne kontakty ze skałami otaczającymi.

FOT. M. LORENC (2)

POLSKIE ZŁOŻA

Różnorodność granitów masywu Strzelina, od lewej: średnioziarnisty i drobnoziarnisty ze złoża Strzelin; ze złoża Głębczyce oraz z Górki Sobockiej: szary i żółty. Wszystkie próbki w skali 1:1.

NK 76 (5/2014)

www.NowyKamieniarz.pl

Kupuj bloki ze Ǎródųa RED GRANITI POLAND sp. z o.o. 66-400 Gorzów Wlkp. ul. Pocztowa 1 tel./fax 95 729 30 26 tel. 95 782 12 21 kom. 602 529 833 ĞͲŵĂŝů͗ ďŝƵƌŽΛƌĞĚŐƌĂŶŝƟ͘Ɖů

KAMIEŃ NATURALNY

jako średnie dla złóż, właściwości fizyczno-mechaniczne. Mimo licznych śladów eksploatacji oraz obecności sześciu udokumentowanych złóż wydobycie prowadzone jest jedynie w złożu Kamienna Góra z nastawieniem na pozyskiwanie kruszywa. W Czechach, gdzie opisywane granity tworzą zwartą wychodnię, uznawane są za bardzo atrakcyjny kamień dekoracyjny. Znane jako granit śląski (slezka žula) wykorzystane zostały w wielu reprezentacyjnych budynkach miast czeskich, szczególnie w Pradze, jako kamień okładzinowy, cokoły pod pomniki, stopnie, grobowce itp. W kolejnej części przedstawimy granity masywu Strzegomia-Sobótki, Karkonoszy i Kudowej, a następnie inne skały dekoracyjne magmowe i metamorficzne Dolnego Śląska oraz porównamy je z zasobami występującymi w innych krajach Europy. Jan Bromowicz Wykorzystano publikacje A. Karwackiego (1980), „Kwartalnik geologiczny Tom VI”, C. Peszata (1975), „Kwartalnik geologiczny. Tom I”

FOT. J. BROMOWICZ

Kamieniołom złoża Kamienna Góra koło Nysy. Kontakt granitu z gnejsami.

NK 76 (5/2014)

Nový lom w Černej Vodzie koło Žulovej eksploatowany przez firmę Slezský kámen

Žulová (daw. Frýdberk, niem. Friedberg), miasto w czeskiej części Śląska, w kraju ołomunieckim, 15 km na północ od Jeseniku i 25 km na zachód od Głuchołazów. Znane już od XIII w., własność biskupów wrocławskich. Od połowy XIX w. ważny ośrodek kamieniarski – wydobycie granitu, marmuru i wapienia. Pierwsze znane firmy – Schön, Thienel, Linke – powstały około 1840 r. W 1878 r. powstała największa z okolicznych firm Hermann Franke, która w szczytowym okresie zatrudniała około 500 robotników. Do ważnych miejscowych kamieniarzy należeli A. Prießnitz, A. Föster, J. Thanheiser, A. Brosig, Novák i Jašek, J. Palouš, G. Binder, H. Kulka, G. Franke, Geissler i Srna, R. Seifert, R. Grimme. W 1886 r. z inicjatywy Alberta Föstera powstała miejscowa szkoła kamieniarska, która działała tu do 1998 r. Obecnie w okolicy działa kilka czynnych kamieniołomów granitu, m.in. Pod zelenou horou (Slezská Žula spol. s r.o.), Petrov, Huttung, Nový lom (wszystkie Slezský kámen a.s), w wielu innych wydobycie zarzucono i stanowią one obecnie atrakcję dla turystów (znaleźć w nich można m.in. okazy granatów). Miejscowość jest dobrą bazą wypadową w Góry Złote (Rychlebské hory).

www.NowyKamieniarz.pl

FOT. EMIGRANT / PANORAMIO

POLSKIE ZŁOŻA

WYSOKIEJ JAKOŚCI NARZĘDZIA DLA KAMIENIARSTWA segmenty szlifierskie z głowice polerskie z syntetyki szczotki z piły z linki diamentowe z wagony

MASZYNY KAMIENIARSKIE GMM przecinarki mostowe, piły CNC z MAEMA płomienico-groszkownice z SOCOMAC wieloliny z OMAG centra numeryczne z

58-150 Strzegom, ul. Koszarowa 7, tel. 603 891 257, 604 07 87 31 tel./fax 74 855 03 93 e-mail: biuro@euroarss.pl, www.euroarss.pl

KAMIEŃ NATURALNY PETROGRAFIA

przeciwieństwie do uproszczonego, makroskopowego rozpoznania skał metoda mikroskopowa daje możliwość jednoznacznej identyfikacji składników mineralnych i dość precyzyjnego określenia ich zawartości. To z kolei ułatwia prawidłowe zaklasyfikowanie skały. Poza tym mikroskop sprawia również, że nawet z pozoru nieciekawe i niezbyt barwne skały odsłaniają przed nami swoje piękno. Zastosowanie po raz pierwszy mikroskopu polaryzacyjnego w połowie XIX wieku było prawdziwym przełomem w naukach o Ziemi. Zaczęto uzyskiwać cenne informacje dotyczące składu mineralnego skał, ich wewnętrznej struktury i relacji przestrzennych między poszczególnymi składnikami. Rzucało to zupełnie nowe światło na genezę skał i przemiany, jakimi ulegały w swojej historii. Do dzisiaj mikroskop polaryzacyjny nie stracił na znaczeniu, mimo rozwoju bardzo wyrafinowanych metod analitycznych. Mikroskop taki różni się od przyrządów, z którymi prawdopodobnie większość z nas miała do czynienia w czasach szkolnych. Zaopatrzony jest bowiem dodatkowo w dwa filtry polaryzacyjne – polaryzator (między źródłem światła a próbką) oraz analizator (między próbką a obiektywem). Umożliwia zatem obserwacje w świetle spolaryzowanym, czyli o określo-

Skały w spolaryzowanym świetle nym kierunku drgań. Zasada działania takiego urządzenia opiera się na zjawisku dwójłomności, tzn. zdolności niektórych substancji do podwójnego załamania światła, o czym będzie jeszcze mowa w dalszej części artykułu. Rozpoznawanie skał w obrazie mikroskopowym nie jest zadaniem łatwym i wymaga sporego doświadczenia, opatrzenia i wiedzy z zakresu optyki, krystalografii, mineralogii i petrologii. Identyfikacja składników skały w świetle przechodzącym

NK 76 (5/2014)

Jednym z podstawowych narzędzi współczesnej geologii, bez którego nie funkcjonowałoby żadne nowoczesne laboratorium petrologiczne czy mineralogiczne, jest mikroskop polaryzacyjny. spolaryzowanym opiera się na prawidłowym opisie ich szczególnych cech optycznych, takich jak barwa własna, pleochroizm (zmiana barwy niektórych kryształów w czasie obrotu stolika mikroskopu), sposób wygaszania światła czy relief (wrażenie wypukłości lub wklęsłości minerału względem żywicy). W zależności,

jaką cechę chcemy opisać, w obserwacjach stosujemy tylko polaryzator lub polaryzator i analizator. Niekiedy wykorzystuje się również płytki pomocnicze (zwyczajowo nazywane gipsówką i ćwierćfalówką), służące do określania kierunku drgań światła spolaryzowanego i oznaczania tzw. charakteru optycznego minera-

www.NowyKamieniarz.pl

KAMIEŃ NATURALNY PETROGRAFIA

Mikroskop polaryzacyjny

q 1. Głównymi składnikami gabronorytu Impala skały są plagioklazy (szare barwy interferencyjne) oraz pirokseny (barwy pastelowe). 2. dolnośląski nefryt 3. metagabro z Braszowic, widoczne duże kryształy plagioklazów w masie zbudowanej z amfiboli oraz reliktów piroksenów. 4. Blaszka muskowitu w granicie dwułyszczykowym z Siedlimowic. łu. Najbardziej efektowna jest obserwacja skały w świetle podwójnie spolaryzowanym (polaryzator i analizator są skrzyżowane). Skały potrafią wówczas naprawdę zaskoczyć i zachwycić swoim pięknem. W kryształach niektórych minerałów ujawniają się ciekawe systemy zbliźniaczeń bądź charakterystyczna budowa pasowa. Największy podziw wzbudzają jednak barwy interferencyjne – jedna z najważniejszych cech diagnostycznych minerałów (ryc. 1-4).

SKLEP -KAMIENIARSKI.PL

Skonstruowany w 1834 roku przez Williama Henry’ego Foksa Talbota (wynalazcę procesu negatywowego, pioniera czarno-białej fotografii), został po raz pierwszy użyty do badań skał przez angielskiego geologa, twórcę nowoczesnej petrografii, H.C. Sorby’ego w 1849 roku. Był to prawdziwy przełom, ponieważ zaczęto uzyskiwać cenne informacje dotyczące składu mineralnego skał i ich wewnętrznej struktury. Rzucało to nowe światło na genezę skał i przemiany, jakim one ulegały. Do dzisiaj mikroskop polaryzacyjny nie stracił na znaczeniu. Podstawą opisu petrograficznego jest oszacowanie procentowej zawartości minerałów i określenie na tej podstawie rodzaju skały. Mikroskop petrograficzny sprawdza się nie tylko w nauce, ale też w ujęciu technologicznym do opisów surowców skalnych. Pozwala na określenie zmienności petrograficznej i mineralogicznej surowca, zawartości składników niepożądanych oraz obecności zmian wietrzeniowych, pogarszających właściwości skały; możliwe jest również oszacowanie zawartości mikrospękań lub porów. W starszych mikroskopach rolę filtrów polaryzacyjnych spełniały pryzmaty ze specjalnie oszlifowanych kryształów szpatu islandzkiego (przezroczystej odmiany kalcytu), skonstruowane przez szkockiego fizyka Williama Nicola. Od jego nazwiska pryzmaty te nazywane były nikolami, a i dziś potocznie tak określa się filtry używane w mikroskopie.

chemia, narzędzia diamentowe i ścierne

www.NowyKamieniarz.pl

Na zdjęciu petrograficzny mikroskop polaryzacyjny Nikon z możliwością powiększeń 25-400, wyposażony w kamerę o wysokiej rozdzielczości (lab. GDDKiA we Wrocławiu)

UL. MEHOFFERA 49A, 03-131 WARSZAWA TEL. 22 814 18 68 INFO@SKLEP-KAMIENIARSKI.COM

NK 76 (5/2014)

KAMIEŃ NATURALNY PETROGRAFIA

Efekt barw interferencyjnych dotyczy wyłącznie minerałów optycznie anizotropowych, czyli takich, w których prędkość rozchodzenia się światła zależy od kierunku w krysztale. Aby zrozumieć, jak powstają barwy interferencyjne, trzeba nieco zagłębić się w optykę. Promień spolaryzowanego światła, padając na anizotropowy kryształ, ulega rozszczepieniu i podwójnemu załamaniu w dwóch wzajemnie prostopadłych płaszczyznach. Oba powstające promienie odchylają się od pierwotnej trajektorii pod różnymi kątami. Wskutek tego przenikają przez kryształ z inną prędkością, a wychodząc – różnią się płaszczyzną i fazą drgań (ryc. 5). Wraz ze wzrostem dwójłomności, czyli różnicy między kątami załamania wspomnianych promieni, barwy interferencyjne zmieniają się od szarych, przez żółte, pomarańczowe czerwone, fioletowe, niebieskie, do zielonych. Jeszcze wyższa dwójłomność daje barwy coraz jaśniejsze i bledsze. Takiego zjawiska nie zaobserwujemy w minerałach izotropowych, np. w granacie, czy też w minerałach, które są nieprzepuszczalne dla światła, jak tlenki i siarczki żelaza. Do mikroskopowego opisu skały używa się odpowiednio przygotowanych preparatów (tzw. płytek cienkich). Są to plastry skały naklejone specjalną żywicą epoksydową na szklaną płytkę i zeszlifowane do grubości 20 – 30 μm, przy której stają się przepuszczalne dla światła (ryc. 6). Wykonanie takich preparatów wymaga dużej staranno-

Przedstawiciel w Polsce: Kon n-Stone Sp. z o.o. ul. Gen. J. Hauke Bosaka 11/9 25-217 Kielce tel/fax +48/41/361 22 54 email: biuro@kon nstone.pl www.kon nstone.pl efekt „mokrego kamienia”

NK 76 (5/2014)

impregnowanie

Ryc 5. Schemat zjawiska rozdwojenia, podwójnego załamania i polaryzacji światła przez kryształ anizotropowy ści, przede wszystkim kontrolowania grubości podczas szlifowania (ryc. 7). Nieodpowiednia grubość może zafałszować obserwacje, modyfikując niektóre cechy optyczne minerałów. Opis mikroskopowy powinien opierać się na próbkach reprezentatywnych dla danej skały. Jeżeli analizowany ma być surowiec z kamieniołomu, należy pamiętać, aby pobrać dostateczną ilość materiału z różnych partii złoża, uwzględniając widoczną makroskopowo zmienność barwy, wielkości i sposobu rozmieszczenia składników. Sporządzenie tylko jednego preparatu może być zatem niewystarczające do szczegółowego opisu petrograficznego.

IDEALNE ROZWIĄZANIE DO KAŻDEGO RODZAJU KAMIENIA

pielęgnacja kwarcu

żywicowanie

www.NowyKamieniarz.pl

KAMIEŃ NATURALNY

www.NowyKamieniarz.pl

NK 76 (5/2014)

KAMIEŃ NATURALNY PETROGRAFIA

Ryc. 6. Standardowy preparat do mikroskopowego opisu skały: szkiełko podstawowe (2,8 x 4,8 cm) z naklejonym plastrem skały, zeszlifowanym do grubości 20-30 μm.

Ryc. 7. Zestaw do precyzyjnego szlifowania, umożliwiający uzyskiwanie preparatów mikroskopowych o bardzo małych grubościach (laboratorium GDDKiA we Wrocławiu)

Ryc. 8. Profesjonalne oprogramowanie, będące obecnie standardem w pracowniach petrograficznych lub mineralogicznych.

NK 76 (5/2014)

Mikroskop petrograficzny ma znaczenie nie tylko naukowe. Doskonale sprawdza się także w ujęciu technologicznym do opisów surowców skalnych wykorzystywanych na potrzeby produkcji bloków, kruszyw itp. Pozwala między innymi na określenie rodzaju skały zgodnie z obowiązującą klasyfikacją, zmienności petrograficznej i mineralogicznej surowca, zawartości składników niepożądanych ze względów technologicznych (np. siarczków żelaza, minerałów ilastych, składników wywołujących korozję alkaliczną lub siarczanową betonu w przypadku kruszyw) oraz obecności zmian wietrzeniowych (np. rozpadu biotytu, rozpadu oliwinów w bazalcie, pojawiania się limonitu, smektytu), pogarszających właściwości skały; możliwe jest również oszacowanie zawartości niewidocznych nieuzbrojonym okiem mikrospękań lub porów. Podstawą opisu petrograficznego skały jest oszacowanie procentowej zawartości minerałów. Metoda jest prosta: przesuwając się wzdłuż równoległych do siebie i równo rozmieszczonych na powierzchni płytki linii, zliczamy łączną długość odcinków przecinających ziarna danego minerału (metoda liniowa) lub też przesuwamy się po preparacie skokowo (ze ściśle określoną długością skoku) i określamy ilość punktów przypadających na poszczególne składniki skały (metoda punktowa). Znacznie dokładniejsze jest obliczenie łącznej powierzchni ziaren minerału i odniesienie jej do całej powierzchni preparatu (metoda planimetryczna). U podstaw takich badań leży założenie, że procentowy udział odcinków, punktów czy powierzchni przypadających na ziarna danego składnika mineralnego odpowiada jego objętościowej zawartości w skale, co wynika z zasad geometrii i statystyki. Dzisiaj większość nowoczesnych mikroskopów badawczych standardowo wyposażona jest w kamerę cyfrową oraz odpowiednie oprogramowanie, które umożliwia bogatą analizę zarejestrowanych obrazów i szybkie przeprowadzenie podstawowych pomiarów (ryc. 8). Na zakończenie należy podkreślić, że zastosowanie mikroskopu petrograficznego wykracza obecnie poza ramy nauk geologicznych. Z powodzeniem wykorzystuje się go także do opisu ziaren kruszywa w betonach oraz masach mineralno-asfaltowych, co ma swoje uzasadnienie na przykład podczas określania przyczyn awarii lub korozji elementów budowlanych. Sprawdza się także w badaniach materiałów ceramicznych, tynków i zapraw, również w obiektach zabytkowych oraz kamiennych i ceramicznych artefaktów archeologicznych. tekst i zdjęcia: Tomasz Pawlik Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział we Wrocławiu Wydział Technologii – Laboratorium Drogowe Zespół Kruszyw Kontakt z autorem: tpawlik@gddkia.gov.pl

www.NowyKamieniarz.pl

obni¿amy ceny podwy¿szamy jakosc \

1680

1299 netto

1890

1690

1499 LW1202 110V

netto

1299 LW1503 110V

netto

L12-3 WET 110V

szukaj tylko w dobrych sklepach 1084

789 netto

3 7 30

3090

LST 1503 VR

netto

3250

CS 60 WET PRCD

2590 netto

L21-6 + L3709 + OKULARY

1970

1539 LL 1107 WET

990

5790

netto

1790

790

4690

1399

netto

BED 69

L3410VR R

netto

LE12-3 WET 110VV

netto

FLEX Polska Sp. z o.o. Pl-58150 Strzegom, ul. Niepodległości 13 tel./fax 74 / 8 555 999, 8 555 998, 8 555 996

www.flex-elektronarzedzia.pl

TECHNOLOGIA PORADY

Systemy kotwienia elewacji kamiennych Część 1 O zaletach kamiennych elewacji wentylowanych opublikowano już bardzo dużo różnych krótkich tekstów i obszernych opracowań. W żadnym wypadku nie można jednak powiedzieć, że temat jest wyczerpany. Wprost przeciwnie, wciąż pojawiają się nowe rozwiązania technologiczne, a jednocześnie projektowanie i montaż takich elewacji obwarowane są coraz bardziej wymagającymi przepisami, dokładniejszymi kryteriami i ostrzejszymi normami.

lewacja wentylowana jest to zestaw składający się z materiału tworzącego zewnętrzną obudowę (lico fasady), ocieplenia ściany, niezbędnej pustki wentylacyjnej pomiędzy materiałem fasadowym a ociepleniem oraz wieszaków (kotew/kotw/kotwi), na których elementy obudowy są zawieszone i stabilizowane. Tym razem zajmiemy się dokładniej owymi wieszakami. Zacznijmy jednak od wyjaśnienia: taki wieszak to kotwa czy kotew? Słowniki języka polskiego uznają, że obie formy są poprawne i równoznaczne. W niektórych

Fot. 1. Przykłady kotw montażowych.

dodatkowo możemy jeszcze wyczytać, że „kotew” pochodzi z języka staropolskiego (IX – XVI w.) i jest to synonim kotwicy. Porównanie deklinacji tych słów przedstawia załączona tabela. Należy jednak pamiętać, że funkcjonują również słowa pochodne: kotwienie, kotwiony, kotwowy, kotwić. Z tego też powodu opowiadam się za kotwą (od kotwa), a nie za kotwią (od kotew). Gdyby przyjąć deklinację słowa kotew, to konsekwentnie mielibyśmy później: kotwiczenie, kotwiczony, kotwicowy oraz kotwiczyć. Po tym językowym wstępie wróćmy do

Tabela 1. Poprawna odmiana „kotwy” i „kotwi” kotew l.p.

l.m.

l.p.

l.m.

Mianownik (kto? co?)

kotew

kotwie

kotwa

kotwy

Dopełniacz (kogo? czego?)

kotwi

kotwy

kotw

Celownik (komu? czemu?)

kotwi

kotwiom

kotwie

kotwom

Biernik (kogo? co?)

kotew

kotwie

kotwę

kotwy

Narzędnik (z kim? z czym?)

kotwią

kotwiami

kotwą

kotwami

Miejscownik (o kim? o czym?)

kotwi

kotwiach

kotwie

kotwach

Wołacz

kotwi!

kotwie!

kotwo!

kotwy!

* Wersja przyjęta przez autora artykułu

NK 76 (5/2014)

kotwa*

meritum. Pierwsze wytyczne do montażu elewacji kamiennych wentylowanych zostały opracowane w Niemczech i opublikowane przez Deutschen Naturwerkstein-Verbands (DNV) w 1955 roku, ale pierwsza norma niemiecka (DIN) dotycząca kotw została opublikowana dopiero w 1970 roku. Od tamtej pory postęp dokonał się w coraz lepszych, bardziej wytrzymałych materiałach (rodzajach stali nierdzewnej), a także w rozwoju technologii i dostępności specjalistycznego sprzętu niezbędnego nie tylko przy budowie elewacji kamiennej, ale również potrzebnego w zakładach produkujących systemy kotwienia czy przygotowujących gotowe do zawieszenia na elewacji elementy kamienne. Wymyślane są coraz to inne systemy kotwienia kamienia, co nie jest równoznaczne z tym, że każdy nowy system musi być lepszy od tych starszych, istniejących od dawna. Poza tym, szczególnie obecnie, każdy inwestor oprócz niezawodności systemu kotwienia, długotrwałości całego zestawu elewacji, bierze pod uwagę również aspekt ekonomiczny – taka elewacja musi być konkurencyjna również cenowo w stosunku do innych typów.

www.RynekKamienia.pl

Tniemy koszty cięcia!

Już od 10 zł/m² netto ul. Promienista 48a 60-289 Poznań

Tel. +48 61 868 33 95 Kom. +48 602 767 993

a.suwik@diamantas.pl biuro@diamantas.pl

TECHNOLOGIA PORADY

Rys. 1. Przekrój poziomy elewacji kamiennej wentylowanej

Fot. 2. Przekrojowy widok elewacji kamiennej wentylowanej Kamienną elewację wentylowaną należy rozpatrywać całościowo. Nawet jeżeli poszczególne elementy posiadają dopuszczenia do stosowania w budownictwie, nie oznacza to, że wyrób (elewacja) będzie spełniać wymagania bezpieczeństwa i trwałości. Przyczyną może być niekompatybilność poszczególnych elementów (na przykład przez nierozwiązany problem kompensowania rozszerzalności materiałów przy różnych współczynnikach rozszerzalności termicznej elementów okładzinowych i rusztu, korozję materiałów przy wzajemnym kontakcie, zbytnie osłabienie kamienia przez wiercenie otworów w boku płyty). Elewacja wentylowana jako całość, jako zestaw, w celu dopuszczenia do stosowania w budownictwie powinna posiadać aprobatę techniczną. Aprobaty techniczne dla tego typu wyrobów wydawane są na podstawie europejskich zaleceń udzielania aprobat technicznych (Guideline for European Technical Approval) – ETAG 034. W tym dokumencie określone zostały właściwości elewacji wentylowanej w zakresie: 1. Odporności ogniowej; 2. Wpływu na środowisko, zdrowie, higienę; • Wodoszczelność elewacji. Elewacje z otwartymi fugami pomiędzy elementami okładzinowymi uważane są za nieszczelne. • Odprowadzenie wody. Elewacja

NK 76 (5/2014)

powinna być zaprojektowana w taki sposób, aby woda, która powstaje na powierzchni okładzin wskutek działania deszczu lub kondensatu, nie gromadziła się w środku zestawu i mogła być odprowadzona na zewnątrz. • Zawartość substancji niebezpiecznych. W przypadku elementów kamiennych należy określić zawartość, rodzaj oraz ilość środków biobójczych i hydrofobowych. Rys. 2. Rozkład deszczu na elewacji kamiennej wentylowanej.

3. Bezpieczeństwa użytkowania. W zakresie bezpieczeństwa użytkowania szczególną uwagę należy zwrócić na odporność elewacji na uderzenia, działanie wiatru (parcie i ssanie), zmiany temperatury, wilgotności, rozszerzalności termicznej. Elewacja powinna być zaprojektowana w taki sposób, żeby w przypadku jej uszkodzenia (wskutek działania powyższych czynników) nie narażała użytkowników i przechodniów na zranienie poprzez niebezpieczne (ostre) krawędzie lub spadające części. Elementy okładzinowe powinny mieć określone podstawowe parametry mechaniczne: wytrzymałość na zginanie oraz moduł sprężystości. Należy również określić wytrzymałość okładzin na wyrwanie elementów mocujących, działanie sił ścinających, obciążeń długotrwałych itp. Wymagana jest właściwa odporność elewacji na działanie siły poziomej (np. na oparcie drabiny). Elewacja wentylowana powinna być odporna na uderzenie ciałem twardym (energia uderzenia w zakresie 1–10 J) i ciałem miękkim (10–400 J). 4. trwałości oraz parametrów użytkowych. Wszystkie powyższe zalecenia dotyczą elewacji wentylowanej jako całości zestawu. Zalecenia udzielenia europejskich aprobat technicznych (ETAG) nie precyzują szczegółowych wymagań co do właściwości samych okładzin kamiennych

www.RynekKamienia.pl

TECHNOLOGIA PORADY

KOTWY

Producent systemów kotwiücych do montaĦu elewacji kamiennych.

y Doradztwo projektowe y DoĘwiadczona kadra y SzybkoĘþ realizacji y Aprobata techniczna

KOTWY

ITB AT-15-8775/2011

ANKORA Sp. z o.o. ul. Piãsudskiego 23 32-050 Skawina tel. +48 12-256 05 20 fax +48 12-256 05 21

KOTWY

e-mail: biuro@ankora.com.pl www.ankora.com.pl

i pozostawiają to zagadnienie do rozstrzygnięcia przez właściwą krajową jednostkę aprobującą. Wymagania w zakresie cech fizykomechanicznych okładzin kamiennych zostały określone w normach krajowych i europejskich. Elewacje kamienne możemy podzielić na takie, w których kamień mocowany jest bezpośrednio do ściany konstrukcyjnej lub mocowany jest na ścianie konstrukcyjnej poprzez metalowy ruszt. W przypadku elewacji mocowanej bezpośrednio do ściany konstrukcyjnej sposób osadzenia kotw w ścianie może być mokry (kotwy mocowane na zaprawie cementowej) lub suchy (kotwy mocowane za pomocą kołków ze stali nierdzewnej). W przypadku elewacji kamiennej mocowanej za pośrednictwem rusztu zawsze mamy do czynienia z metodą suchą przytwierdzania rusztu do konstrukcji nośnej budynku. Najczęściej płyty kamienne zawieszane są na kotwach poprzez bolce osadzone w otworach wywierconych w krawędziach bocznych tych płyt. Jednak od 15 lat, od początku XXI wieku, coraz częściej możemy spotkać się z zawieszaniem płyt kamiennych na kotwach osadzonych w otworach wywierconych w tylnej powierzchni płyty. Przy niektórych kamieniach, np. łupkach,

”

Nie można powiesić ciężkiej elewacji kamiennej na materiałach nienośnych typu gazobeton lub Porotherm. Te materiały mają bardzo ograniczoną wytrzymałość, więc nie każdy format płyty kamiennej i nie z każdym wysięgiem kotwy da się na nich zamocować.

jest to praktycznie jedyny pewny sposób zawieszenia elewacji kamiennej. Należy również pamiętać, że nie można powiesić ciężkiej elewacji kamiennej na materiałach nienośnych typu gazobeton lub Porotherm. Te materiały mają bardzo ograniczoną wytrzymałość, więc nie każdy format płyty kamiennej i nie z każdym wysięgiem kotwy da się na nich zamocować. W takich przypadkach skazani jesteśmy na elewację montowaną do metalowego rusztu przytwierdzonego do elementów konstrukcyjnych, jak żelbetowe stropy, wieńce lub słupy. Jednak najstarszy, klasyczny i najczęściej spotykany system zawieszenia kamiennej elewacji wentylowanej oparty jest na kotwach osadzonych w ścianie konstrukcyjnej (najczęściej żelbetowej) za pomocą szybkowiążącej zaprawy cementowej (metoda mokra), a płyty kamienne zawieszone są na bolcach kotw włożonych w otwory wykonane w bokach płyty. W zdecydowanej większości przypadków w Polsce ten system wygrywa też cenowo z wszystkimi innymi systemami mocowania elewacji kamiennej wentylowanej. z Sławomir Mazurek Dla dociekliwych polecamy książkę Marka Lorenca i Sławomira Mazurka „Wykorzystać Kamień” (www.WykorzystacKamien.pl) oraz cykl artykułów opublikowanych w „Nowym Kamieniarzu” od nr 36 (7/2008) do nr 40 (4/2009). W kolejnym numerze „NK” napiszemy o doborze właściwych kotw elewacyjnych.

NK 76 (5/2014)

www.RynekKamienia.pl

TECHNOLOGIA

Piły „made in Italy”

Dellas, firma specjalizująca się we wszystkich fazach obróbki kamienia, od wydobycia w kamieniołomie do polerowania i wykańczania, oferuje szeroką gamę diamentowych pił linowych.

żywane do wydobycia i cięcia marmuru, granitu i innych kamieni naturalnych, składają się z zaplecionych drutów stalowych pokrytych ochronną warstwą tworzywa sztucznego lub gumy i uzbrojonych w koraliki z ziarnami diamentowymi. Obrotowy ruch piły linowej gwarantuje czystość cięcia. Liny diamentowe mogą być w pełni dostosowane do potrzeb klienta: ziarna diamentu i rodzaj spoiwa mogą być dopasowane do kamienia, który będzie cięty. Dellas przed przystąpieniem do produkcji zamówionych lin diamentowych przeprowadza testy i próby na materiałach. Kamień jest na początku dokładnie identyfikowany. Cięcia testowe wykonywane są w celu określenia, jak bardzo jest abrazywny. Na potrzeby badań laboratoryjnych wycinany jest cienki przekrój do badania makro- i mikroskopijnych struktury kamienia, aby określić jego skład mineralny i twardość. Na bazie tych informacji można przystąpić do stworzenia najbardziej odpowiedniego rodzaju piły. W archiwum laboratorium Dellasa znajduje się już ponad 2200 próbek kamienia. Produkcja jest w całości prowadzona we Włoszech, w siedzibie Dellasa w Lugo di Grezzana koło Werony. Liny są splatane ręcznie; koraliki diamentowe (o różnych rodzajach spoiw oraz diamentach naturalnych i syntetycznych) również nanizane są ręcznie. Każda partia jest kontrolowana, a około stu fragmentów liny z danej partii jest przechowywanych w archiwum na wypadek ponownego przebadania produktu. – Liny diamentowe to produkt, na który popyt wzrósł najbardziej w ostatnich latach – mówi Roberto Turrini, kierownik biura technicznego Dellasa. Firma dba i inwestuje w dział badań i rozwoju oraz zasoby ludzkie. – Projekt wielolin rozpoczęty kilka lat temu teraz daje pierwsze zachęcające owoce. Testy różnych rodzajów polimerów, lin stalowych, spoiw, ziaren diamentowych i innych

NK 76 (5/2014)

pozwalają nam oferować równy i niezawodny pod względem wydajności i szybkości produkt. W zależności od materiału, jaki nasz klient zamierza ciąć, Dellas może określić z dużą dokładnością wyniki pracy narzędzia. Jest to korzystne dla nas, jak i dla klientów – będą wiedzieli, z niewielkim marginesem błędu, jak bardzo ten produkt wpłynie na koszt cięcia metra kwadratowego kamienia. Dumą i radością Dellasa są ludzie, największy atut firmy to kompetentni i aktywni pracownicy. – Praca dla tej firmy oznacza zaufanie do kolegów i współpracowników, zaangażowanie, skuteczność i lojalność w celu osiągnięcia celów firmy – mówi Turrini. – Codzienne działania firmy koncentrują się na zapewnieniu wszystkim klientom wyjątkowej i właściwej reakcji pracowników na ich oczekiwania. Celem firmy jest wprowadzenie wszelkich możliwych innowacji dla technologicznego, organizacyjnego i operacyjnego rozwoju produkcji. To z pewnością dalekowzroczne – Dellas pracuje codziennie nad konkretną poprawą własnych działań. – Chcemy wspierać i promować postawy nastawione na zmianą wewnętrzną. Jesteśmy oddani myśleniu, w którym ceni się doświadczenie i pracuje nad rozwojem umiejętności wszystkich pracowników, promuje współpracę i wymianę wiedzy. Praca powinna być źródłem satysfakcji i dumy pracowników, oprócz tego, że ma istotne znaczenie dla sukcesu spółki – podkreśla Turrini. Dellas zamknął bilans za 2013 r. z obrotami na poziomie ponad 15,8 mln euro. Jesteśmy solidną i rozwijającą się firmą, należącą do światowej czołówki w sektorze narzędzi diamentowych. Dynamiczną, wsłuchaną w oczekiwania klientów i posiadającą produkty najwyższej klasy, bezkonkurencyjną w jakości cięcia i maksymalnej wydajności. To właśnie Dellas. (red.) z

www.NowyKamieniarz.pl

FOT. ARCHIWUM DELLAS (4)

PRODUCENCI – PROMOCJA

ARCHITEKTURA

Warszawa Rezydencja Konstancińska na Sadybie

race przy nowej inwestycji firmy Yareal Polska rozpoczęły się w lipcu br. Generalnym wykonawcą sześciokondygnacyjnego budynku jest firma Kalter. Rezydencja Konstancińska powstaje przy ul. Konstancińskiej 11 w pobliżu parku im. Stanisława Dygata. W nowym budynku powstaną 92 mieszkania powierzchni od 32 do 163 mkw. Projekt przygotowała pracownia architektoniczna Ad3 Architektura Design Studio Projektowe Artur Klocek. Zakończenie budowy planowane jest na początek 2016 roku. z Źródło: Murtatorplus.pl

Gdynia Panorama Business Park

racownia Arch-Deco zajęła pierwsze miejsce w konkursie na opracowanie koncepcji architektoniczno-urbanistycznej zespołu biurowo-usługowego Panorama Business Park. Ma on powstać przy ul. Kazimierza Górskiego i Sportowej w Gdyni, w pobliżu przyszłego przystanku Pomorskiej Kolei Metropolitalnej Gdynia Stadion. Inwestorem jest firma Nova Invest. Kompleks, który składać się będzie z budynków różnej wysokości, ma powstawać etapowo. z Źródło: Arch-deco.pl

Kraków Apartamenty Rękawka

o niewielki zespół mieszkalny w sercu Starego Podgórza, w otoczeniu parku Krzemionki, przy ulicy łączącej Rynek Podgórski z ulicą Bolesława Limanowskiego. Składa się z dwóch połączonych ze sobą brył: frontowej kamienicy nawiązującej charakterem i kubaturą do historycznej zabudowy dzielnicy Podgórze oraz budynku o nowoczesnej formie, oddalonego od ulicy, z zielonymi, widokowymi tarasami na dachach. Elewacja budynku wykonana będzie z tynku silikonowego lub silikatowego, a cokół z mozaiki marmolitowej lub kamienia. z Źródło: Apartamentyrekawka.pl

NK 76 (5/2014)

Przy ul. Rybnickiej na Księżu Małym we Wrocławiu stanęło osiem dwupiętrowych budynków z 95 mieszkaniami. W przyszłym roku mają do nich dołączyć trzy kolejne.

Wille miejskie nad Oławą

FOT. ARCHIWUM INWESTORA (3)

RYNEK BUDOWLANY

rojekt osiedla Willa Wrocław wykonał Paweł Spychała. Do wykończenia osiedla wykorzystał naturalne materiały: kamień, drewno egzotyczne oraz szkło. W budynkach zastosowano technologie przyjazne środowisku, które mają pomóc w uzyskaniu oszczędności grzewczych – m.in. panele solarne wspomagające ogrzewanie i cegłę ceramiczną. Stropy o wysokości trzech metrów pozwoliły na zamontowanie w apartamentach drewnianej stolarki okiennej wysokości 2,8 m. Mieszkania na wyższych piętrach mają tarasy (o pow. od 5 do 127 mkw.) z drewna egzotycznego, ogrodzone balustradami z taflami bezpiecznego szkła. Do apartamentów znajdujących się na parterze przynależą ogródki. W przyszłym roku mają ruszyć prace nad budową kolejnych trzech budynków. z Źródło: Gazeta Wyborcza Wrocław”

Zrewitalizują warszawską Halę Koszyki

racownia JEMS Architekci przygotowała projekt budowlany centrum handlowego połączonego z biurowcem na terenie Hali Koszyki. Inwestor, firma Griffin Group, uzyskał już pozwolenie na budowę. Planowane zakończenie inwestycji to koniec 2015 roku. Hala Koszyki po rewitalizacji ma mieć 8000 mkw. powierzchni handlowej, kolejne 11 tys. mkw. zajmie nowoczesny biurowiec. Po nieudanych podejściach do Hali Koszyki poprzednich inwestorów Griffin Group planuje zachować koncepcję projektu z 1909 roku i odtworzyć kubaturę dawnej hali w jej pierwotnym kształcie. Projekt rewitalizacji, który zakłada wyeksponowanie historycznej stalowej kratownicy, zachowanie obu oficyn z secesyjnymi detalami architektonicznymi, przygotowała pracownia JEMS Architekci po uzgodnieniu ze Stołecznym Konserwatorem Zabytków. Budynki handlowo-biurowe zostały pomyślane jako kamienice uzupełniające pierzeję ulicy. Wewnętrzna uliczka połączy część handlową z placem zewnętrznym, który ma pełnić rolę handlowo-gastronomiczną i być miejscem spotkań mieszkańców. z Źródło: Muratorplus.pl

www.NowyKamieniarz.pl

ZWYCIĘSKA DRUŻYNA!

Pawilon 2, stoisko C1D1-C2D2

ARCHITEKTURA REALIZACJE – PROMOCJA

Integralność i różnorodność

NK 76 (5/2014)

Rodzina Brescó, zajmuje się rzemieślniczym wyrobem czekoladek od 1875 r. Mistrzostwo w fachu, zaangażowanie w badania i rozwój produktów zapewniają najwyższą jakość ich wyrobów. ła się w Barcelonie w okresie modernizmu, a rozwiniętej przez Gaudiego i stosowanej do barwnego ozdabiania nie tylko płaszczyzn, ale także elementów trójwymiarowych. W prostszych formach Neolith znalazł zastosowanie m.in. na multimedialnej wystawie prezentującej historię kakao, czekolady i firmy Chocolates Brescó. Aby podkreślić charakter miejsca, w wystroju dominują kolory brązowy i beżowy. Spośród gamy spieków Neolith wybrano dwa kolory z kolekcji Colorfeel – Chocolate i Avorio. Producent spieków, firma TheSize, zaprasza Państwa do nowej pijalni czekolady rodziny Brescó. Przestrzeń, w której swój ślad zostawił sam Gaudi, a w którą wkomponowano nowoczesne materiały, jest najlepszym przykładem wszechstronności spieków Neolith. z Reprezentantką hiszpańskiej marki w Polsce jest: Bernadetta Kreuz, tel. +48 604 442 475, e-mail: b.kreuz@wp.pl, www.neolith.com

www.NowyKamieniarz.pl

FOT. TAMÁS WACHSLE (2)

o tej pory jedyny sklep Chocolates Brescó znajdował się w rodzinnym, aragońskim mieście Huesca. Gdy właściciele postanowili otworzyć swój drugi sklep, wybór padł na Barcelonę, a dokładnie na kamienicę Casa Calvet, autorstwa legendarnego Antoniego Gaudiego, w XIX-wiecznej dzielnicy L’Eixample. Kamienica, leżąca przy ulicy Carrer de Casp, niedaleko barcelońskiego starego miasta, jest chyba najbardziej klasycznym z budynków zaprojektowanych przez wielkiego architekta. Pracowania czekolady zajmuje 200 mkw. w przyziemiu imponującego domu zbudowanego na przełomie wieków na potrzeby przemysłowca z branży tekstylnej. Stonowaną dekorację Chocolates Brescó zaprojektowała pracownia Desafrà Interior Design Studio. Wnętrze cechuje się prostotą, a uwagę klientów mogą odciągać jedynie zachowane oryginalne filary i sufity zaprojektowane przez Gaudiego. Projekt różnicuje przestrzenie będące do dyspozycji klientów. W pierwszej części, obok lady, wystawionych jest ponad 350 wyrobów firmy. W dalszej części, w przytulnej pijalni, klienci mogą w spokoju spróbować efektów pracy rodziny Brescó. W każdej z tych części użyto spieków kwarcowych Neolith, zarówno na posadzkach, jak i okładzinach ścian. W pierwszej płyty spieków zostały docięte w sposób nawiązujący do trencadís – rodzaju mozaiki ceramicznej, jaka narodzi-

ARCHITEKTURA INSPIRACJE

FOT. ARCHIWUM IKEA

IKEA i Franke kontra kamieniarze W branży meblarskiej konglomerat kwarcytowy cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Świadczy o tym fakt, że dwie duże firmy związane z wyposażeniem kuchni postanowiły wprowadzić blaty kamienne do swojej stałej oferty. Co proponują swoim odbiorcom? Aranżacja kuchni z blatem „kamiennym” Personlig firmy IKEA

KEA i Franke to marki ściśle związane z branżą kuchenną. Chyba nikomu, kto zajmuje się obróbką blatów kuchennych, nie trzeba ich przedstawiać. Obie postanowiły poszerzyć swoją ofertę o blaty „kamienne”. Z opisu produktu oraz kolorystyki można wywnioskować, że w obu przypadkach mamy do czynienia z konglomeratami kwarcytowymi. Oferta firm jest jasna i przejrzysta, co niestety trudno powiedzieć o ofercie niektórych zakładów kamieniarskich. IKEA kieruje swoją ofertę do klienta indywidualnego, natomiast Franke – do studiów kuchennych. Wnioski nasuwają się same: każdy zakład zajmujący się produkcją blatów kuchennych zyska nową, dobrze przygotowaną konkurencję. Co obie firmy oferują? W przypadku IKEA mamy do dyspozycji blat zwany Personlig o grubości 39 mm. Jak napisano w katalogu: „pod

NK 76 (5/2014)

warstwą kamienia znajduje się rdzeń z pianki poliuretanowej, dzięki czemu blaty mają przystępne ceny oraz są lżejsze, co ułatwia ich transport i montaż”. Warstwa „kamienia”, czyli konglomeratu, ma grubość 12 mm. Blaty te są oferowane w dwóch rodzajach wykończeń krawędzi: z podklejką konglomeratową pod kątem 45° lub zamocowaną pod blatem i cofniętą o kilka milimetrów krawędzią aluminiową grubości 12 mm. Franke ma bardziej rozbudowany cennik niż IKEA i proponuje klientom dwie grubości (20 mm i 30 mm) oraz dziewięć profili i cztery rodzaje krawędzi. Dodatkowo możemy wybrać spośród siedmiu rodzajów ociekaczy i rowków ociekowych oraz zdecydować się na dowolny rodzaj zlewozmywaka. Nie zapomniano także o cenach wycięcia małych otworów (np. pod baterią) bądź większych (np. pod gniazda elektryczne). Obie firmy proponują także wysłony ścienne z tego samego materiału. Spogląda-

www.NowyKamieniarz.pl

ARCHITEKTURA

jąc na cenniki, śmiało można powiedzieć, że obie firmy wiedzą, z jakim towarem mają do czynienia. Termin realizacji od pomiaru wynosi od około 8 dni we Franke do około 8 tygodni w IKEA. Pomiaru i montażu w firmie Franke dokonuje wyspecjalizowany partner na terenie Polski. Gdy zdecydujemy się na blat kamienny w IKEA, po pomiarze zostanie zamontowany blat zastępczy (w dwóch kolorach do wyboru) wartości 1 zł. W takim przypadku odległy termin realizacji nie jest już uciążliwy, gdyż możemy śmiało korzystać z naszej wymarzonej kuchni. Niestety w obu przypadkach nie ma możliwości docięcia blatu lub wykonania dodatkowego otworu na miejscu u klienta. Wszystko musi być uzgodnione w dniu zamówienia. Oferta IKEA pozostawia pewną furtkę dla kamieniarzy. Klient nie ma możliwości wyboru otworu pod zlewozmywak podwieszany bądź na równi z blatem oraz ociekacza. Można jednak zakupić sam blat, bez konieczności zakupu mebli kuchennych. Franke proponuje 10 lat gwarancji na blaty oraz dwa lata na montaż i obróbkę. IKEA proponuje 25 lat na blaty kamienne. Dużo? Warto przemyśleć tę kwestię. W przypadku IKEA taka gwarancja wynika z polityki firmy. Jednak 10 lat od Franke? Czy kamieniarze również są w stanie zaproponować taką gwarancję swoim klientom? Firmy współpracujące z marką Cosentino zapewne tak, lecz co z pozostałymi kwarcytami? Czym to różni się od oferty zakładów kamieniarskich? Po pierwsze, w obu przypadkach klient może sam wyliczyć cenę blatu. Wystarczy wziąć cennik do ręki, wybrać kolor blatu (w przypadku IKEA wszystkie mają tą samą cenę), szerokość i długość, rodzaje wycięć (np. gdy blat wchodzi pod okno), otworów, krawędzi, koszt pomiaru i montażu… i gotowe! Ewentualnie, aby potwierdzić cenę, wystarczy zadzwonić do sklepu IKEA bądź przesłać projekt do Franke. Proste, łatwe i wygodne. Po drugie, obie firmy są znane w całej Polsce. Franke od lat współpracuje ze studiami kuchennymi na terenie całego kraju, oferując zlewozmywaki, baterie kuchenne czy okapy. Co ważniejsze, studia kuchenne mają do dyspozycji zaprzyjaźnionych przedstawicieli handlowych, których mogą o wszystko zapytać. A IKEA? Polacy po prostu uwielbiają te sklepy! Ufają im bardziej, niż małym lokalnym firmom. Cóż dziwnego, od ponad 25 lat pracują w naszym kraju na tę lojalność. Czy branża kamieniarska zareaguje na tę ofertę? Czy poczeka, aż inne firmy związane z branżą kuchenną, a jest ich niemało, wprowadzą sprzedaż blatów z konglomeratu lub kamiennych? Kamieniarze mogą wiele stracić, ale też wiele zyskać. Ważne, aby wyciągnęli wnioski z tej lekcji i zastanowili się nad własnymi mocnymi i słabymi stronami. z Magda Rocławska-Harań, blogerka Marbledesign.pl

www.NowyKamieniarz.pl

FOT. ARCHIWUM IKEA (2)

INSPIRACJE

IKEA i Franke oferują nie tylko blaty. Na bazie prostych cenników i katalogów klienci mogą od razu dobrać zlew oraz baterię i w przeciągu minuty obliczyć koszt inwestycji.

Kalkulacja na podstawie cenników: • Konglomerat kwarcytowy kolor biały (w przypadku Franke kolor Arctic White) • Wymiary: 3000 mm x 610 mm • Zlewozmywak nakładany • Płyta grzewcza nakładana • Pomiar i montaż IKEA: ok. 4502 zł brutto Franke: ok. 5124 zł brutto

NK 76 (5/2014)

FELIETON JAROSŁAW ROCŁAWSKI

Prozaiczny dylemat

dobrymi pracownikami problem jest zawsze. Ale ostatnio problemem jest: skąd w ogóle wziąć pracowników? Gdy więc zgłosił się kandydat do pracy z udokumentowanym wieloletnim stażem w branży, po zgrubnym odpytaniu, co robił i co potrafi, natychmiast go zatrudniłem. Pan Kazio (umówmy się, że tak miał na imię) przepracował kilkanaście lat w znanym w okolicy zakładzie kamieniarskim. W świadectwie pracy miał wpisane „za porozumieniem stron”, więc moja czujność została uśpiona. Jako powód zwolnienia z dotychczasowego zakładu podał, że „nie mógł się dogadać z nowym właścicielem”. W dobie Internetu wieści się szybko rozchodzą, także i do mnie dotarła wiadomość, że zakład pana X ma jakieś problemy i właściciel ustąpił na rzecz syna. Ten, a raczej jego żona zaczęła robić porządki po swojemu, na wstępie zwalniając 70 proc. starej załogi. Z początku wydawało mi się to dziwne, wiadomo przecież, że doświadczona załoga w każdym zakładzie to prawdziwy skarb. No, ale „młodzi” mogli o tym nie wiedzieć. Pierwsze dni pracy pana Kazia, poświęcone na zapoznanie się z zakładem, szybko upłynęły. Przyszedł więc czas na konkretne zadania, aby zobaczyć, co też pan Kazio potrafi. Na początek kilka nagrobków. A że nigdy ich nie robiliśmy, pan Kazio był nieocenionym źródłem informacji, co, z czym i dlaczego. Następnym prostym zadaniem sprawdzającym było wypolerowanie i sfazowanie czoła blatu kuchennego. Gdy po kilkunastu minutach pan Kazio zameldował: „Gotowe”, myślałem, że w końcu chwyciłem Pana Boga za nogi. Poszedłem na produkcję, aby ocenić jego pracę i dać mu następną robotę. Niestety, poler krawędzi był, delikatnie ujmując, niedostateczny. Wiedząc, że w poprzednim zakładzie pan Kazio wykonywał tylko nagrobki, ale nie wiedząc do końca, co rzeczywiście potrafi, poszedłem do biura po połyskomierz, aby pokazać i udowodnić, że robota nie jest zrobiona tak dobrze. Jakież zdziwienie wymalowało się na twarzy pana Kazia na widok takiego cuda. Po dokonaniu pomiaru na poziomie 40 jednostek (w urządzeniach z importu często oznaczanych jako „gloss” – ang. połysk) i wytłumaczeniu, że absolutne minimum to 80 – 85, pan Kazio z rozbrajającą szczerością i uśmiechem na ustach stwierdził: „Szefie, jest OK. My tam zawsze tak robiliśmy. Na to da się olej ze smalcem, walnie

NK 76 (5/2014)

Przedstawiamy Państwu naszego nowego felietonistę. Jarosław Rocławski jest właścicielem firmy Rosita z Nicponi koło Gniewu. Od 1988 r. prowadzi firmę stolarską a od 2000 r. handluje wyrobami z kamienia. Nierzetelność dostawców skłoniła go do rozpoczęcia własnej produkcji w 2005 r. się filcówkę i będzie dobrze”. W tym momencie chyba ja zrobiłem głupią minę, bo natychmiast zamilkł. Po kilku dniach pana Kazia nie było już w zakładzie – odszedł na własną prośbę, podobno szwagier załatwił mu lepszą pracę na Zachodzie. Ja zaś dowiedziałem się, że owszem, pan X miał problemy, tyle że zdrowotne, a nie finansowe, a nowa władza nie mogła się dogadać z załogą co do zmian w pracy i podejściu do jakości. Musiała więc pozbyć się tych pracowników, którzy wiedzieli lepiej, jak prowadzić zakład. Tak skończyła się moja przygoda z „doświadczonym” pracownikiem kamieniarskim. O ile ta może się wydawać śmieszna, to druga ma smutny wydźwięk. Innym razem zgłosił się do mnie młody człowiek z zapytaniem, czy nie mam dla niego pracy. Okazało się, że jest czeladnikiem kamieniarskim. Po poprzedniej nauczce byłem bardziej ostrożny, ale pomyślałem sobie: dlaczego nie? Przecież młody, na pewno nie jest skażony nawykami, biorę go. Niestety chłopak nie potrafił nic. Gdy włączył szlifierkę elektryczną, zaczęła z nim tańcować po całym pomieszczeniu, a on przerażony nie wiedział, jak ją wyłączyć. Zniszczył parę elementów i narobił strasznego bałaganu – na szczęście nikomu nic się nie stało. Po ogarnięciu jakoś tego zdarzenia dostał miotłę i miał po sobie posprzątać. Tu zaczęła się prawdziwa tragedia, chłopak nie potrafił nawet zamiatać. Jak przetrwał całe zajęcia praktyczne w zakładzie? Kim był mistrz, który go szkolił? Kto go egzaminował? Przecież ten chłopak nie miał prawa skończyć pierwszej klasy szkoły zawodowej! Jeżeli tak ma wyglądać szkolenie uczniów, to przestańmy narzekać, że nie mamy młodych kadr. Pamiętam wywiad z synem znanego kamieniarza, w którym powiedział, że tworząc nowy zakład, brał wszystkich pracowników spoza branży, gdyż łatwiej nauczyć nowego pracownika porządnej roboty, niż odzwyczaić starego od złych nawyków. Jak widać, dotyczy to nawet tych, którzy kamieniarstwa tylko liznęli. z

www.NowyKamieniarz.pl

NA SPRZEDAŻ MASZYNY UŻYWANE

Suwnica wewnętrzna 5t ABUS ELV5

Suwnica do pracy na zewnątrz ABUS 5t

Suwnica wewnętrzna

Produkcja niemiecka – wysoki standard. Data produkcji: czerwiec 2007 r. Belka„H” – stan techniczny bardzo dobry. Zapewniamy montaż przez autoryzowany serwis i dokumentację dla nadzoru (ok. 5 tys. złotych).

Data produkcji: 2004 r. Zakres pracy 17,6m, podwieszana na konstrukcji stalowej (klienta) – sterowana bezprzewodowo. Profil belki„H” – stan techniczny bardzo dobry. Zapewniamy pomoc przy montażu oraz dokumentację techniczną do odbioru.

Speedycut FK/NC1100 BRETON

Data produkcji: 1990 r. Podwieszana na konstrukcji w hali o udźwigu 2 t. Belka„H” o rozpiętości 15 m. Stan techniczny – bardzo dobry.

Piła mostowa o żeliwnym moście i szpindlu, sterowana CNC o interpolowanych osiach, sterowana programem SINUMERIK 810D. Silnik o mocy 33 kW, dwa stoły: obrotowe i uchylne, szyny robocze o długości 11 mb, możliwość pracy z dyskiem od 500 ÷ 1200 mm. Doskonała wersja do wycinania elementów budowlanych o dużych grubościach, zwiększona wydajność poprzez podwójnie długie szyny robocze oraz dwa stoły z kontrstołem. Dysk uchylny do 900 elektrycznie, sterowany z komputera. Stan techniczny bardzo dobry, 4100 godzin pracy. Trzy pary drzwi.

Platforma do rozładunku

i transportu slabów z samochodu na zewnątrz do hali o nośności 5 t, wymiary 500 x 250 cm, sterowana elektrycznie po szynach.

Piła kolumnowa ZATTONI

Dysk o średnicy 600 - 800 mm, o stole roboczym 240 x150 cm, szyny 600 cm z uchylnym suportem, stół z nawrotami sterowany hydraulicznie.

Piła mostowa VAN VOORDEN (żeliwna)

Podnośnik elektryczny VACUM

Na dysk 600 - 800 mm (1981), obracana głowica wokół osi„A”, stół 300 x 165 cm, szyny robocze 600cm, bardzo stabilna konstrukcja.

do zawiesia suwnicy, wózka etc. Model LB6 / 380 V. Rok 2001, do transportu slabów.

Agregat do wycianania grubych elementów budowlanych i drogowych oraz wykonywania prostych rzeźb

Optymalna długość cięcia:

3500 mm

Maksymalna grubość cięcia:

400 mm dla dysku 1100 mm

Wymiary stołu roboczego:

3500 x 1900 mm

Zakres osi X:

3650 mm

Zakres osi Y:

3650 mm

Zakres osi Z:

710 mm

Średnica dysków:

500 ÷ 1200 mm

Moc silnika:

33 kW

Maksymalne obroty szpindla:

970 obr. / min.

Prędkość przemieszczania osi X:

0 ÷ 20 m / min

Prędkość przemieszczania osi Y:

0 ÷ 25 m / min.

Prędkość przemieszczania osi Z:

0 ÷ 4 m / min.

Wymiary długość/szerokość/wysokość:

11000 x 6390 x 4107 mm

Poziom hałasu:

84 dB

Masa:

9000 kg

Informacje: +48 602 767 993, +48 602 760 968

MASZ YNY DO OBE JRZENIA W POLSCE

FELIETON LUBOSZ KARWAT

Ołówkiem po piasku

iedy planowałem długo wyczekiwane wakacje, że oczywiście, podejmę się realizacji kolejnych prac nie sądziłem, że tak ciężko będzie na nie wyjei zapytałem o termin realizacji. Gdy w odpowiedzi usłychać. A przecież powinny być przecież czymś szałem: „no, tak za miesiąc”, wybuchnąłem niepohaprzyjemnym dla ciała i ducha. Już wiosną podmowanym śmiechem. Wtedy dostrzegłem niepokojące jąłem stanowczą decyzję, że z dzieckiem pod pachą jadę znaki na nieporuszonych twarzach. Szybko wziąłem się na dziesięciodniowy obóz capoeiry nad polskie morze. w garść i zacząłem tłumaczyć, że nie ma takiej możliWiedziałem jednak, że przed wyjazdem muszę się uporać wości. Samo projektowanie, ustalenie, jaką mozaikę by ze wszystkimi otwartymi zleceniami, zarówno mozaikochcieli, z jakich kamieni, jaką techniką – już to potrwa wymi, jak i konserwatorskimi. przynajmniej dwa tygodnie. Z konserwacją nie było więkA ja przecież jadę pojutrze szego problemu – kończyłem W drodze do klienta byłem już pełen na te wspomniane wakacje... już prace i jedyne co zosta- radości, a myśli uleciały w kierunku Wtedy usłyszałem, że przeło, to przekonać klienta, że morskich fal, fikania koziołków cież mogę sobie porysować wszystko zrobione jest jak natak dla relaksu na urlopie. na piasku, pięknych babeczkach leży. Z mozaikowaniem było Resztki uśmiechu spełzły mi jednak „troszkę” gorzej. Tak piaskowych itd. Nie sądziłem, z twarzy. Myśli o wymarzonym naprawdę praca była, nomen że coś może zepsuć mi nastrój. plażowaniu odpłynęły w siną omen, w rozsypce, a czasu Przymierzyliśmy mozaikę, która bardzo dal. Nie poddałem się jedna jej pozbieranie i sklejenie się spodobała, klienci byli zadowoleni, nak tak łatwo i przytoczyłem w całość dotkliwie brakowało. wypowiedziane kilka minut a ja z radością wyznałem, że są moimi wcześniej słowa o ładowaniu Układałem wtedy mozaikę baterii, odpoczynku. Nawet pałacową, a konkretnie do ostatnimi przed urlopem. Pokrzepili i to nie pomogło. Zostałem pałacowego jacuzzi. Musia- mnie, przytaknęli, że trzeba naładować osaczony i zmuszony do dełem przebywać w pracow- baterie i odpocząć... Ucieszyłem klaracji, że na urlopie będę ni zdecydowanie dłużej niż się: wreszcie jakiś klient, który widzi rysował i myślał nad nowymi planowałem, ale udało się, człowieka w człowieku. mozaikami. mozaika została ukończona! Tak też zrobiłem. Rzetelnie, Wyjazd montażowy połączyco dzień, rysowałem na plaży patykiem po piasku. Niełem z zamknięciem innego projektu, wszystko układało stety, żaden projekt nie przetrwał próby wody i czasu. się tip-top. W drodze do klienta byłem już pełen radości, Wróciwszy do pracowni po urlopie, musiałem zabrać się a myśli uleciały w kierunku morskich fal, fikania koziołza rysowanie na papierze. Klient przebaczył delikatne ków na piasku, pięknych babeczkach piaskowych itd. przesunięcie w czasie i z zadowoloną miną zaakceptoNie sądziłem, że coś może zepsuć mi nastrój. Przymiewał nowe projekty. rzyliśmy mozaikę, która bardzo się spodobała, klienci Myśląc już o sezonie zimowym, obiecuję sobie, że będę byli zadowoleni, a ja z radością wyznałem, że są moimi bardziej asertywny. Wobec tego na łamach „Nowego ostatnimi przed urlopem. Pokrzepili mnie, przytaknęli, że Kamieniarza” wszem i wobec ogłaszam, że na przełotrzeba naładować baterie i odpocząć... Ucieszyłem się: mie stycznia i lutego niczego nie rysuję i nie układam. wreszcie jakiś klient, który widzi człowieka w człowieku. Po prostu zwalniam się z pracy! Rozmowa układała się na tyle przyjemnie, że poproszono mnie o wykonanie kolejnej mozaiki. Powiedziałem, Pozdrowienia dla wszystkich wakacjuszy! z

NK 76 (5/2014)

www.NowyKamieniarz.pl

STONE + DESIGN + TECHNOLOGY INTERNATIONAL TRADE FAIR

organized by

Verona, ITALY 24/27 SEPTEMBER 2014

marmomacc.com

ŽŶƚĂĐƚƐ͗

&Žƌ ĂŶǇ ĨƵƌƚŚĞƌ ŝŶĨŽƌŵĂƚŝŽŶ͗ mmm$l_jeh_Wijed[\W_h$Yec$Xh

н ϱϱ Ϯϳ ϯϰϯϰ Ϭϲϭϳ н ϱϱ Ϯϳ ϯϰϯϰ ϬϲϮϵ ŝŶĨŽΛǀŝƚŽƌŝĂƐƚŽŶĞĨĂŝƌ͘ĐŽŵ͘ďƌ

BEZPO_REDNI IMPORTER GOTOWYCH ELEMENTÓW GRANITOWYCH www.topgran.pl

ygotowe nagrobki ytablice napisowe yelewacje yschody ypųytki ypodųogowe yparapety Zwiħkszony asortyment

Peųna dostħpnoƑđ towaru! Koniecznie zadzwon i sprawdz nasza oferte! TOPGRAN sp.z o.o. 05-822 Milanówek

NK 76 (5/2014)

Królewska 3

BONUS:

bezpųatny transport realizujemy zamówienia indywidualne

ZAPRASZAMY DO SKBADANIA ZAMÓWIEF e-mail biuro@topgran.pl

tel./fax 22 729 02 47

GSM +48 501-762-928

www.NowyKamieniarz.pl

PROFESJONALNA CHEMIA DO KAMIENIA kleje szpachle żywice impregnaty czyszczenie pielęgnacja narzędzia Kleje/Szpachle: z Kleje oraz szpachle MARMOLIT wykonane z żywic poliestrowych. Zalecane szczególnie gdy trzeba pewnie skleić lub naprawić każdy rodzaj kamienia naturalnego MARMOLIT dostępny jest w różnych gęstościach i kolorystyce z Kleje oraz żywice epoksydowe, mrozoodporne o bardzo wysokiej wytrzymałości, gęstości oraz kolorystyce

ŻS NI

RA Y A N GW CE N

J NC

Produkty do zabezpieczenia: z Impregnaty neutralne dla kamienia nie pozostawiające śladu z Impregnaty do piaskowca z Impregnaty do nadania efektu mokrego kamienia, bardzo mocne z Anty poślizg, zabezpiecza przed poślizgiem na kamieniu, nanoszony bez rowka na stopnie kamienia z Lakiery z Antygrafti

Produkty do pielęgnacji: z Preparaty do mycia kamienia o neutralnym PH, odrdzewiacze z Woski w płynie i gęste o różnej kolorystyce z Pasty barwiące z Krystalizatory

Znajdź nas na: www.facebook.com/bchempolska

WWW.B-CHEM.PL Ć NOWOŚ żywicowania płyt y do super system ia oraz kotwien

GABRA GRUPPO, 00-511 Warszawa, ul. Nowogrodzka 31, e-mail: info@b-chem.pl, +48 22 371 40 37

Weha Autoryzowany przedstawiciel firmy Prodim

Proliner® 7CS Nowość w ofercie Prodim. Proliner 7CS jest najbardziej kompaktowym i najlżejszym z całej rodziny urządzeń pomiarowych Proliner®. Jednocześnie wyposażono go w bardzo duży, wygodny panel dotykowy, pozwalający na wygodną kontrolę i edycję wykonanych pomiarów. Cechy szczególne: - w pełni przenośny - nie wymaga poziomowania - wymiarowanie 2D i 3D - mały ciężar (8 kg) - kompaktowe wymiary (32x32x18 cm) WEHA sp. z o.o. - ul. Armii Krajowej 31, 58-150 Strzegom tel. +48 666 022 200, e-mail: weha@weha.pl, www.weha.pl

www.NowyKamieniarz.pl

www.weha.pl

NK 76 (5/2014)

www.NowyKamieniarz.pl

NK 76 (5/2014)

Akcesoria nagrobkowe -litery -krzyĹźe -wazony -latarki -aplikacje ze stali kwasoodpornej i brazu oksydowanego na czarno

www.rodlew.com.pl 94

NK 76 (5/2014)

Sklep Firmowy 44-200 Rybnik, ul.Wyzwolenia 24 tel. + 48 32 4331073, tel./fax +48 32 4225716 email: rodlew.sc@wp.pl

www.NowyKamieniarz.pl

58-141 STANOWICE ul. ėwiebodzka 38 tel. 74 855 79 12 fax: 74 855 79 11 kom. 609 601 530

HURTOWNIA BLOKÓW, PâYT I OFLISÓW GRANITOWYCH Z CAâEGO ėWIATA

e-mail: kluczbud@op.pl

www.NowyKamieniarz.pl

www.kluczbud.cba.pl

NK 76 (5/2014)

Cięcie i obróbka płyt marmurowych i granitowych

PARAPETY STOPNIE SCHODOWE NAGROBKI Obróbka: półwałków i ćwierćwałków - każdy kąt nachylenia Fazy oraz inne możliwości obróbcze

Cięcie i obróbka powierzonego materiału Realizacja zamówień wraz z materiałem

Konkurencyjne ceny!!! Firma Magic tel. 510 496 721 e-mail: magic.stone@op.pl

Kompleksowa obsługa kontenerów w portach Gdynia i Gdańsk Nasza pełna oferta na stronie

www.transkaszuba.pl TransKaszuba - Gdynia tel. +48 602 322 874, +48 660 721 602 fax. +48 58 673 92 24 e-mail: info@transkaszuba.pl

NK 76 (5/2014)

www.NowyKamieniarz.pl

narzêdzia kamieniarskie p³yty i p³ytki z kamienia naturalnego

obudowy kominkowe wyroby u¿ytkowe (parapety, fontanny, kule)

62-030 Luboñ (ko³o Poznania) ul.11 Listopada 170 tel. +48 61 415 16 61 sklep@worldstone.pl

www.worldstone.pl CHRISTIAN ROHR STEINBEARBEITUNGSMASCHINEN

Kompleksowa obsługa kontenerów w portach Gdynia i Gdańsk Nasza pełna oferta na stronie

Telefon: +49 / 9231 / 660 433 Fax: +49 / 9231 / 660 434 Mobil: +49 / 171 / 320 50 96

Używane i odnowione

www.transkaszuba.pl

maszyny do obróbki kamienia

TransKaszuba - Gdynia tel. +48 602 322 874, +48 660 721 602 fax. +48 58 673 92 24 e-mail: info@transkaszuba.pl

Mówimy po niemiecku i angielsku www.steinbearbeitungsmaschinen.de www.stoneworkingmachinery.com

info@steinbearbeitungsmaschinen.de

PROFESJONALNE PRODUKTY

DO MARMURU, KAMIENIA NATURALNEGO I OBRABIANEGO BETONU

KLEJE FIRMY Kamień-Serwis Adam Lichnowski 48-300 Nysa ul.Otmuchowska 44C tel.: 77 409 00 35, 601 688 967 e-mail: kamienserwis@wp.pl

www.NowyKamieniarz.pl

NK 76 (5/2014)

SPIS REKLAMODAWCÓW AKCESORIA ALINA ANKORA BETIMO CAGGIATI CARO DEKS FOTOCERAMIKA KAMIEŃ SERWIS KONTIN STONE OPAL ORION ART-STAL QMD RODLEW SANSONE SAWOY STRASSACKER THESIZE TOPAZ WAR-MECHAN WEHA POLSKA

99 74 97 100 7, 42 6 43 97 66 18A 62 92 94 INSERT 95 57 17 96 74, 95 81, 91

BLOKI CARRIÈRES PLO EMMABODA FINNSTONE PIASMAR R.E.D. GRANITI POLAND TRANSKASZUBA CHEMIA B-CHEM POLSKA KAMIENIARSTWO JAN JASTRZĄB KAMIEŃ SERWIS KONTIN STONE OTTO CHEMIE WEHA POLSKA

47 33 55 96 61 97 91 65 97 66 2 81, 91

ELEMENTY GOTOWE DANKOM FUNDACJA BAZALT MAGIC

97 93 96

TOPGRAN WORLD & STONE

32, 90 97

HURTOWNIE NAGROBKÓW CARO GLOBGRANIT M.E.J.A. BUGANIUK MONOLIT TOPGRAN

7, 42 82A 49, 52 51 32, 90

KOPALNIE CARRIÈRES PLO ZPK STRZELIN

47 58

MASZYNY BRETON BS-KAMIENIARSTWO CHATECH CHRISTIAN ROHR DIAMANT-AS GMM GRANMAR KRAKÓW IRGRADEX K&K AUTOMATIC MACHINES MARMO MECCANICA MC DIAM PROMASZ SILKAM TGR WEHA POLSKA

75 95 33 97 85 79 94 90 92 93 73 8 37 77 81, 91

MASZYNY UŻYWANE CHRISTIAN ROHR DIAMANT-AS

97 85, 98

NARZĘDZIA DEKS DELLAS DIABÜ DIAMANT-AS EUROARSS FLEX POLSKA

6 11 57 71 63 69

GRANIRO KAMIENIARSTWO JAN JASTRZĄB KRZEMEX KRZEMEX MC DIAM WEHA POLSKA PŁYTKI GLOBGRANIT MARMI SCALA ROGALA WORLD & STONE

4 65 67 47 73 81, 91 82A 10 1, 3 97

PŁYTY ALKAM ATHENA BELTRAMI EGA FURMANEK TRADING GOLDEN LEAF GREIN KLUCZBUD MAGIC MARMI SCALA MARMURY JACEK ŁATA MOBILNA HURTOWNIA KAMIENIA ROGALA RR GRANITY WORLD & STONE ZETGRANIT ZPK STRZELIN TARGI TARGI MARMOMACC WERONA TARGI STONE FAIR BRASIL VITÓRIA TARGI STONE FAIR XIAMEN TARGI STONE POZNAŃ (MTP) USŁUGI MAGIC TRANSKASZUBA

45 23 16 41 5 27 9 95 96 10 39 25 1, 3 21, 31, 34 97 67 58 87 88 89 1, 29 96 96

Na sprzedaż używana piła mostowa firmy STEUP Piła produkcji niemieckiej rok 1990 - silnik 15 kW, - trzy prędkości obrotowe 650/920/1300 obr./min, - długość ścian/szyn 5500 mm, - program do marmuru, granitu, - kopiowanie- program kolejność cięcia, - stół uchylny hydraulicznie, - most i support uchylny od 0-45˚, - tarcze o średnicach od 500 do 1000 mm.

98 98

NK 76 (5/2014)

Maszyna w bardzo dobrym stanie, wymieniona osłona tarczy, zardzewiała obudowa suportu. Odbiór w Niemczech. Dane kontaktowe: tel: +48 602 767 993 a.suwik@diamantas.pl

www.NowyKamieniarz.pl

Silikon Premium do kamienia naturalnego

Czterdzieści sześć kolorów Brak zanieczyszczeń strefy brzegowej

ami kolorów

z próbk Zamów tablicĊ

.com

hemie colours@otto-c

Materiały uszczelniające • Kleje

Systemy kotwienia elewacji

Granity Strzelina i Żulowej

CZASOPISMO PROFESJONALISTÓW

Wrzesień (nr 76) 5/2014

Część I – Wstęp

Nowy Kamieniarz FOT. TOM MANNION / CAESARSTONE

Złoża Polski i Europy. Część I

s. 70

Przewodnik po Marmomacc

s. 58

bezpłatny

Plan najważniejszych wydarzeń

nakład 4250 egz.

s. 34

ISSN 1899-3419

RAPORT

KONGLOMERATY R

Wrzesień 2014 / NR 76

Największy wybór CZARNYCH PŁYT w w w. r o g a l a .c o m . p l

Szczegóły na stronie 3