Dobry rok 2014 Polski eksport i import kamienia
CZASOPISMO PROFESJONALISTÓW MAJ / CZERWIEC (NR 81) 3/2015 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY NAKŁAD 4250 egz. ISSN 1899-3419
Odra nie dzieli Biznes z Niemcami Mapa targów i nowości Stone+tec
www.nowykamieniarz.pl
PROJEKTOWANIE W KAMIENIU Premierowa wystawa prototypów
na targach Stone+tec 13 – 16 maja 2015 r. stoisko 3-123 Organizatorzy:
MAJ / CZERWIEC 3 (81) / 2015
R
E
K
L
A
M
A
SOLIDNY PARTNER w w w. r o g a l a .c o m . p l
CALACATTA: Flooring & Cladding PULPIS: Panel (Classtone Collection)
CALACATTA: Flooring CALACATTA: & Cladding Flooring & Cladding PULPIS: Panel PULPIS: Panel (Classtone Collection) (Classtone Collection)
Nadzwyczajne powierzchnie. Aplikacje wewnętrzne i zewnętrzne: blaty, posadzki, elewacje, meble. Odporne na plamy, zarysowania, chemikalia, ekstremalne temperatury oraz na ekspozycję promieni UV. Największe dostępne formaty: 3.600 x 1.200 mm i nowy 3.200 x 1.500 mm. Szeroka gama wzorów, formatów i grubości (3 mm, 6 mm, i 12 mm). Ponad 40 dostępnych kolorów.
dzwyczajne Nadzwyczajne powierzchnie. powierzchnie.
acje wewnętrzne Aplikacje wewnętrzne i zewnętrzne: i zewnętrzne: blaty, posadzki, blaty, elewacje, posadzki, meble. elewacje, meble. rne na Odporne plamy, zarysowania, na plamy, zarysowania, chemikalia, ekstremalne chemikalia, ekstremalne temperaturytemperatury oraz na ekspozycję oraz napromieni ekspozycję UV.promieni UV. ększe dostępne Największe formaty: dostępne 3.600 formaty: x 1.200 3.600 mm xi nowy 1.200 mm 3.200 i nowy x 1.500 3.200 mm.x 1.500 mm. ka gama Szeroka wzorów, gama formatów wzorów, i grubości formatów (3i mm, grubości 6 mm, (3 imm, 12 mm). 6 mm, Ponad i 12 mm). 40 dostępnych Ponad 40 kolorów. dostępnych kolorów.
Reprezentantka w Polsce: Bernadette Kreuz Tel. 604 442 475 e-mail: b.kreuz@wp.pl JACHON Sp. J. Mazowieckie, Lubelskie, Warmińsko-Mazurskie, Podlaskie +48 605 410 448 jachon@jachon.com.pl www.jachon.com.pl
Reprezentantka wReprezentantka Polsce: w Polsce: GRUPA EGA (Euro-Granit Adamus) Bernadette KreuzBernadette Kreuz Dolnośląskie, Opolskie, Śląskie, Podkarpackie, Zachodniopomorskie, Pomorskie, Tel. 604 442 475 Tel. 604 442 475 Kujawsko Pomorskie, Lubuskie, Wielkopolskie, Łódzkie, Świętokrzyskie, e-mail: b.kreuz@wp.pl e-mail: b.kreuz@wp.pl Małopolskie
www.neolith.com
.neolith.com www.neolith.com
Infolinia: 666 550 666 Kontakt do przedstawicieli: 502 297 295 oraz JACHON 600 287 645 Sp. J. JACHON Sp. J. ega@ega.pl Mazowieckie, Lubelskie, Mazowieckie, Warmińsko-Mazurskie, Lubelskie, Warmińsko-Mazurskie, www.ega.pl
Podlaskie
Podlaskie
+48 605 410 448 +48 605 410 448 jachon@jachon.com.pl jachon@jachon.com.pl www.jachon.com.pl www.jachon.com.pl GRUPA EGA (Euro-Granit GRUPA Adamus) EGA (Euro-Granit Adamus) Dolnośląskie, Opolskie, Dolnośląskie, Śląskie, Podkarpackie, Opolskie, Śląskie, Zachodniopomorskie, Podkarpackie, Zachodniopomorskie, Pomorskie, Pomorskie, Kujawsko Pomorskie, Kujawsko Lubuskie, Pomorskie, Wielkopolskie, Lubuskie, Łódzkie, Wielkopolskie, Świętokrzyskie, Łódzkie, Świętokrzyskie, Małopolskie Małopolskie Infolinia: 666 550Infolinia: 666 666 550 666 Kontakt do przedstawicieli: Kontakt do502 przedstawicieli: 297 295 oraz502 600297 287295 645oraz 600 287 645 ega@ega.pl www.ega.pl
ega@ega.pl www.ega.pl
Od ponad ćwie rć wieku obrabi amy oraz impo kamienie całe rtujemy go świata. Aktywnie po dostawców m sz uk ujemy ogących spro stać wyznacz nas normom anym przez . Staramy si ę nieustannie procesy zachod doskonalić zące w firmie , tak by móc coraz lepszy pr dostarczać odukt w możliw ie najkrótszym najkorzystniejsz czasie oraz ej cenie. Dzisiaj chcemy być leps i niż wczoraj ...
JAKOŚĆ QUALITY QUALITÄT Magazyn Warszawa (Bukówka Stara) 46 857 89 00 warszawa@rogala.com.pl
Magazyn Pińczów (woj. Świętokrzyskie) 606 621 543 pinczow@rogala.com.pl
Magazyn Przyłęk (woj. Podkarpackie) 17 227 71 22 info@rogala.com.pl
Magazyn Gdańsk (Wocławy) 58 325 58 58 gdansk@rogala.com.pl
HURTOWNIA NAGROBKÓW
PŁYTY 5cm 6cm Brąz Królewski Monte Pink Skalisty China Impara PŁYTKI 2cm 3cm Brąz Królewski Maple Red Yellow Pink Biały Piękny
TABLICA Black Regal Black China Impara Brąz Królewsk Monte Pink Cherry Pink Orion Himalaya Blue India Aurora Paradiso Red Multicolor
PROMOCJA NAGROBKÓW 120x250x30cm Brąz Królewski 950pln Monte Pink: 1250pln Skalisty: 1600pln
NAGROBKI 90x190, 100x200, 110x220, 110x240, 120x250, 200x250 220x250 Brąz Królewski Monte Pink Żbik, Elita Skalisty Cherry Pink China Orion, India Orion Himalaya Blue India Aurora Paradiso Red Multicolor Premium Black, Regal Black China Impara Jasna Juparana, Ciemna Juparana
PROMOCJA PŁYT:
Brąz Królewski: 5cm-160zł; 6cm-190zł Monte Pink: 5cm-180zł; 6cm-210zł Skalisty: 5cm-250zł; 6cm-290zł
Producent w Chinach i w Indiach. Sprzedaż bezpośrednio do Polski. Własny transport.
UL. Norberta Barlickiego 8 26-600 Radom Kom: 668 078 888 604 211 894 e-mail: a0819cn@hotmail.com
www.graniro24.pl
nowy sklep internetowy - tak łatwo, jak to tylko możliwe
58-150 Strzegom, ul. Niepodległości 22, tel. 74 855 37 37, fax 74 855 53 75, e-mail: sklep@graniro.pl, www.graniro.pl
J.Kiszkiel & M.JastrzÄ…b Sp. j.
Producent urządzeń transportowych dla branzy kamieniarskiej: wysięgniki, chwytaki, trawersy, stojaki do transportu i składowania kamienia, stoły obróbcze, kontenery, wózki transportowe, wózki widłowe, pługi do odśnieżania i wiele innych urządzeń, które ułatwią Państwu pracę podczas obróbki kamienia.
Odwiedź nasz sklep internetowy
www.e-metikamstone.pl CENA ZESTAWU NEPTUN+DRAGON
5200 zł*
ALU-MAX
NEPTUN
DRAGON
Chwytak samozaciskowy nośność 1200 kg, zakres chwytu 10-140 mm możliwość położenia płyty z pionu do poziomu całość ocynkowana
Wysięgnik na wózek widłowy max udźwig 2 500 kg max wysięg 3500 mm regulacja kąta nachylenia masztu całość ocynkowana ogniowo
Cena promocyjna:
Cena promocyjna:
1700 zł,-*
Konstrukcja aluminiowa długość belki jezdnej 4 m Wózek dwukołowy udźwig – 1,5 t ocynkowany wózek do transportu całkowita wysokość konstrukcji kamienia SPEEDY 3,5m (regulowana) optymalnie umieszczony konstrukcja wykonana z aluminium środek ciężkości sprawia, lotniczego – cała konstrukcja waży że transport nawet ciężkich zaledwie 80 kg !! elementów staje się dziecinnie w zestawie wózek jezdny prosty Cena promocyjna: nośność wózka 600 kg
SPEEDY
DOSTAWA NA TERENIE CAŁEGO KRAJU GRATIS!
4900,- zł*
Cena promocyjna:
Wersja z belką 5m
1000 zł,-*
3950 zł,-*
5300 zł,-*
*
STOJAK STRONG Bardzo masywny i wytrzymały stojak na płyty kamienne Stojak składa się z dwóch szyn o wymiarach 190x120x3000 mm oraz 14 wytrzymałych słupków podporowych o przekroju 60x60x4mm i długości 1500 – 2000 mm. Waga kompletu ca. 375 kg.
PROMOCJA!!! Cena kompletu przy zamówieniu 5 kpl. przy zamówieniu 10 kpl.
2900 zł,-* 2800 zł,-* 2600 zł,-*
KONTENER NA ODPADY Ocynkowany kontener na odpady kamienne z otwieranym dnem.
Idealny do usuwania odpadów kamiennych, szlamu itp. Za pomocą mechanizmu otwierającego dno szybko, łatwo i bezpiecznie pozbędziesz się odpadów! Kubatura kontenera 1000x1000x700 Cena 2400
zł,-*
REGAŁ NA PŁYTY KAMIENNE MTS całkowita nośność regału 4 tony regulacja rozstawu 750-1500 mm całość cynkowana ogniowo Cena kompletu
PROMOCJA!!!
Kup 2 w cenie 6000,- zł* i zaoszczędź
900 zł!
*Ceny netto
Kontakt: Rafał Kulbida tel. 791 225 295
3450 zł,-*
e-mail: biuro@metikamstone.pl
www.e-metikamstone.pl
GRANIT MARMUR TRAWERTYN KONGLOMERAT ONYX
agglomarmur, agglocement
WŁOSKA TECHNOLOGIA NAJWYŻSZA JAKOŚĆ
NOWOŚĆ: BIANCO ISLANDIA, NORDIC BLACK, BALTIC GREY, GRIGIO LONDRA, MISTY WHITE
SZEROKA GAMA KOLORYSTYCZNA AGGLOMARMURU I AGGLOCEMENTU. SLABY W DOWOLNYCH GRUBOŚCIACH. PŁYTKA Łącząc pasję z wieloletnim doświadczeniem MARMI SCALA stworzyła wyjątkowy produkt. Jesteśmy jednym z najbardziej znanych producentów agglomarmuru i agglocementu. Posiadamy nowoczesną i profesjonalną linię do produkcji bloków oraz obróbki kamienia. MARMI SCALA to idealny partner dla ciebie. Razem sprostamy wyzwaniom współczesnego designu i architektury.
MARMI SCALA S.R.L. 37023 Stallavena (VR) - Italy - Via Prealpi, 21 Tel. +38 045 907190 - Fax +39 045 907988 info@marmiscala.com - www.marmiscala.com
Przedstawiciel w Polsce Dorota Żyluk e-mail: dorota@marmiscala.com tel. +48 508 192 112, tel./fax: +48 81 744 14 30 Małgorzata Fac e-mail: malgorzata@marmiscala.com tel. +48 694 674 799, tel./fax: +48 81 744 14 30
PASJA TWORZENIA
NOWE MASZYNY NOWE PERSPEKTYWY ZPU Promasz Wiesław Berezicki ul. Piskorzowska 2, 58 - 250 Pieszyce, tel. +48 74 836 52 06, fax +48 74 836 72 02 e-mail: zpupromasz@zpupromasz.pl, www.zpupromasz.pl
Lublin, ul. Cmentarna 8
sp. z o.o.
Posiadamy nagrobki granitowe w wymiarach: 50x90, 90x190, 100x200, 110x220, 115x245, 120x250, 125x250, 130x250, 160x210, 160x245, 225x250 INDIE Black Galaxy Premium Black Ruby Star (Cat’s Eye) Indian Aurora Viscount White Bengal Black Black Thunder Hassan Green Orion Premium Regal Black Tropical Green Kuppam Green Red Multicolor Steel Gray Tan Brown Himalayan Blue
CHINY Brąz Królewski Monte Pink Szary Królewski Skalisty Żbik China Juparana Biały Piękny Brąz Jasny China Impala Butterfly Blue New Impala Super Dark China Black
Przy zakupie
10szt
NAJLEPSZA JAKOŚĆ W NISKIEJ CENIE.
tablic napisowych transport w dowolne miejsce w Polsce
- Płyty granitowe, marmurowe oraz kwarcytowe - Grubości budowlane i nagrobkowe 150zł - Nagrobki z Chin oraz Indii - Elementy wykonywane na indywidualne zamówienie - Płytki granitowe - Transport z HDS
wzór 73
wzór 61
wzór 48
www.granit.lublin.pl
wzór 74
wzór 14
wzór 38
wzór 7
e-mail: info@dulniak.pl
wzór 57
wzór 9
www.dulniak.pl
tel.: 608 50 50 36, 81 74 408 27, fax: 81 745 54 26, Lublin, ul. Cmentarna 8
OD REDAKCJI
W powstanie prototypów zaangażowaliSezon 2015 rozpoczął się na dobre. Niektóśmy pracownię rzeźbiarską Michała Jacrzy, jak Grupa EGA, Weha Polska i Svimpex, kowskiego z Białegostoku, Zakład Obróbki uczcili to wydarzenie z prawdziwym przyKamienia w Wojkowicach należący do firtupem. Inni – jak RR Granity, Zet-Granit czy my WKG, firmy Focus z Warszawy, Wrimar Hurtownia Impali CB – otwarciem nowych z Obornik Wielkopolskich oraz hurtownię składów. Tak imponującego początku roku kamienia Rogala. Efekty współpracy młonie było od dawna. Ale też od dawna brandych projektantek z kamieniarzami będzie ża nie notowała tak dobrych wyników, jak można obejrzeć w hali 3 na stoisku nr 123 w 2014 r. Według Głównego Urzędu Stapodczas targów Stone+tec. Wraz z pretystycznego w ubiegłym roku sprowadzimierowo prezentowanymi pracami pokaliśmy do Polski ponad 20 proc. kamienia żemy międzynarodowej publiczności takwięcej niż w 2013 r. Zdaje się, że mimo poże te, które powstały w pierwszych dwóch wszechnego narzekania na wysoką konkuSzymon Paź edycjach PwK w 2010 i 2011 r. rencję, niskie marże i zalegające płatności, Targi w Norymberdze, choć nie tak duże jak przed laty, wciąż mieliśmy przed rokiem znacznie więcej pracy. mają wiele do zaoferowania zwiedzającym. Aby ułatwić PańRedakcja „Nowego Kamieniarza” postanowiła dorzucić swój stwu poruszanie się po ich terenie, przygotowaliśmy mapę kamyczek do tego ogródka. Już 13 maja na targach w Norymberdze odbędzie się premiera prototypów produktów polskich wystawców i przedstawicieli, którzy wybierają się do stolicy Frankonii oraz przegląd nowości oferowanych przez z kamienia wybranych w III edycji konkursu „Projektowanie w Kamieniu”. Ich autorkami są studentki architektury wnętrz wystawców targów. Nasi czytelnicy mogą też skorzystać z vouchera na bezpłatny bilet wstępu na targi. Więcej informacji na i wzornictwa ze szkół artystycznych w Łodzi, Poznaniu i Warstronie 17. szawie, które wzięły udział w „Warsztatach młodego projektanŻyczę przyjemnej lektury! ta: kamień” na targach Stone w Poznaniu w listopadzie 2014 r. WYDAWCA I REDAKTOR NACZELNY: Maciej Brzeski, SEKRETARZ REDAKCJI: Szymon Paź, REDAKCJA: Mirosława Jałoszyńska, Bogdan Lewicki, Jacek Siciński, WSPÓŁPRACA: prof. Jan Bromowicz, prof. Ryszard Kryza, prof. Marek Lorenc, prof. Jacek Rajchel, dr Paweł P. Zagożdżon, Katarzyna D. Zagożdżon, Sławomir Mazurek, Wacław Chrząszczewski, Jarosław Rocławski, Magda Rocławska-Harań, Marcin Kaczorowski, Micha Firlej, Lubosz Karwat, Paul Daniel, Henryk Walendowski, KOREKTA: Ewa Wozowska, SKŁAD I OPRAWA: Ewa Umińska, Szymon Paź, PROJEKT GRAFICZNY: Katarzyna Jurgielewicz “Nowy Kamieniarz” magazine is a platform of contacts with Polish stone industry. High level of journalism and a great collection of the latest business offers receives general recognition of our readers in more than 4000 stone works. We participate in the biggest branch fairs of the world every year.
Kontakt z redakcją: Skivak Press ul. Mazowiecka 21/1, 60-617 Poznań tel. +48 61 662 98 70 e-mail: redakcja@nowykamieniarz.pl, www.NowyKamieniarz.pl Druk: VMG Print, ul. Unii Lubelskiej 1, 61-249 Poznań Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych reklam i ogłoszeń płatnych. Nie zwraca materiałów niezamówionych. „Nowy Kamieniarz” jest bezpłatnym dwumiesięcznikiem poświęconym branży kamieniarskiej. Jest on rozsyłany bezpośrednio do zakładów kamieniarskich, firm architektonicznych, firm branży budowlanej, dystrybutorów bloków, narzędzi oraz chemii kamieniarskiej. Skivak Press jest członkiem Związku Kontroli Dystrybucji Prasy. „Nowy Kamieniarz” ma kontrolowany nakład 4250 egzemplarzy.
SPIS REKLAM AKADEMIA ART ALINA ALKAM ALMADEX AN WANG ARIES POWER BETIMO BRETON BS-KAMIENIARSTWO CAGGIATI CARRIÈRES PLO CHATECH DANKOM DIABÜ DIAMANT-AS EDAN EMMABODA EUROARSS EXPODEM FAVORITA FINNSTONE
14
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
INSERT 106, 107 31 5 4 41 105 99 105 108 63 37 98 41 101 105 59 97 78 25 95
FOTOCERAMIKA FUNDACJA BAZALT FURMANEK TRADING GB UNITED GMM GRANEX GOCH GRANIRO GRANIT DULNIAK GRANITY KISIEL GRANMAR KRAKÓW GRAWIS HURTOWNIA IMPALI CB INTERSTONE K&K AUTOMATIC MACHINES KAM-BET KLUCZBUD KRZEMEX M.E.J.A. BUGANIUK MACH PLUS MAR-PIASK MARMI SCALA MARMO MECCANICA MARMOR MARMURY JACEK ŁATA
Our official partner in Germany: “Naturstein”, Tel:+49-731-1520-182, www.natursteinonline.de Ebner Verlag GmbH & Co. KG Karlstr. 3, 89073 Ulm, Germany Our official representative in Italy: Marco Selmo tel. +39 045 6888510, mob. +39 335 5786001
39 102 29 INSERT 33 71 6 13 20, 21 102 67 7 91 104 106 105 35 75 85 106 11 103 61 9, INSERT
MC DIAM METIKAM STONE MONOLIT OPAL PILLA PROMASZ QMD ROGALA RR GRANITY RUDOKOL SAWOY SILKAM SKALEŃ STRASSACKER SYNTETYK TARGI STONE POZNAŃ (MTP) TARGI STONE+TEC NORYMBERGA TECHNISTONE THESIZE TOPAZ WEHA POLSKA WIDUTO WOŁKIEWICZ ZET-GRANIT
81 8 57 18A 25 12 103 1, 3 10 19 104 23 37 82 83 43 17 65 2 106 54, 55 69 27 79
SPIS TREŚCI
Z KRAJU Kamieniarska agora Wydarzenia Dobry rok 2014 Realistycznie, optymistycznie – wywiad z Joanną Mizerską Cudze chwalicie Polska to dobra przygoda – wywiad z Rolfem Lundmarkiem Kamień na targach inspiracji – Budma 2015 Uwaga! Nowość dla kamieniarzy
Pozostałe 5,6%
16 18 22 28 30
Niemcy 4,5%
Szwecja
38 96
44 46 48 50 52
Rep. Połud. Afryki
14,3% %
22
W 2014 r. sprowadziliśmy do Polski 537,3 tys. ton kamienia, w tym 229,4 tys. ton bloków, 44,6 tys. ton elementów drogowych i 263,3 tys. ton płyt i gotowych wyrobów. To, po odliczeniu kamienia hydrotechnicznego, drugi najlepszy wynik od 2009 r. i wybuchu kryzysu na rynku nieruchomości. O 25 proc. wzrósł w porównaniu z 2013 r. import bloków, a o 15 proc. – import płyt i wyrobów z kamienia.
Cudze chwalicie
56 58 60 62
Jongere Organisatie van de ABN to holenderska organizacja ludzi młodych, w wieku do lat 40, zajmujących się w kamieniarstwem. Ma na celu rozszerzanie wiedzy i horyzontów oraz promowanie współpracy i koleżeństwa pomiędzy firmami w branży. Jej członkowie już po raz drugi odwiedzili Polskę.
66
KAMIEŃ NATURALNY Alabastry z Łopuszki Wielkiej Słownik geologiczny: kaolin – karbon Skały metamorficzne Dolnego Śląska. Marmury Piękny zielony. Serpentynit z Nasławic
Indie
16,5%
Dobry rok 2014
FIRMA Niespodzianka od PKN
36,6% 36
Włochy 2,5% Ukraina 3,4%
7,7%
ZE ŚWIATA Wydarzenia Tradycja i nowoczesność Vive la France! Kolejne rekordowe Xiamen
Chiny
34
PROJEKTOWANIE W KAMIENIU Dotykowe fasolki Deska z moździerzem Organizer dla firm MarbleChess Stojak na parasole
Angola 1,8% Angola 1,8% Hiszpania 2,2%
68
30
70 72 76
FOT. ARCHIWUM KOSD (1), M.BRZESKI (1), RYS. E.UMIŃSKA (1)
TECHNOLOGIE Oferty producentów i dystrybutorów Nowości Stone+tec Polski Stone+tec – mapa
80 86 88
76
ARCHITEKTURA Nasze realizacje Posadzka z kamienia nieustannie w modzie Nowości w ofercie hurtowni
90 92 94
FELIETONY Mazurek: A miało być tak pięknie 100
Piękny zielony
Architektoniczne elementy wykonane z serpentynitu znajdują się w licznych miejscach na terenie Polski i Niemiec. Odmiany tych skał zwłaszcza o barwie ciemnozielonej, seledynowej i czarnej wykorzystywane są także do wyrobu nagrobków. Ich obecność spotkać można m.in. na cmentarzu Rakowickim w Krakowie i w Nasławicach.
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
15
KAMIENIARSKA AGORA 10 LAT TEMU W NK
10 SZYBKICH PYTAŃ
Stanisław Sitarz amieniarz z 37-letnim doświadczeniem zdobytym w Strzegomiu, Iraku i Czechach, z wykształcenia inżynier górnik po AGH, pedagog szkolny, inicjator szkolnictwa kamieniarskiego w Strzegomiu, biegły sądowy, rzeczoznawca. Przed Państwem przewodniczący Związku Pracodawców Branży Kamieniarskiej.
„NOWY KAMIENIARZ” 3 (14) / 2005
W
maju 2005 r., na łamach „NK” po raz pierwszy pojawiła się relacja z targów w Xiamen, autorstwa Ewy Starnawskiej z Państwowego Instytutu Geologicznego. Już wtedy targi robiły wrażenie na Europejczykach – 250 firm prezentowało swoją ofertę na 20 tys. mkw. powierzchni. Dziś impreza jest największą na świecie i gromadzi 2000 wystawców. Takiego sukcesu nie odniosły polskie wiosenne targi kamienia – po wspominanych w numerze imprezach we Wrocławiu, Lublinie i Kielcach pozostała jedynie ta ostatnia – w zmienionej formie i z nieliczną grupą lokalnych wystawców. 14. numer „NK” pełny był artykułów dotyczących wydobycia kamienia. Andrzej Bukalski z MC Diam opisywał technologię wydobycia liną diamentową. Informowaliśmy o nowej kopalni w Strzegomiu – Żółkiewka IV, rozmawialiśmy z Józefem Boblem z WRKB Granit i Marianem Sroką z bolesławieckich Kopalni Piaskowca (także o jego pasji – kolekcjonowaniu minerałów) oraz opisywaliśmy skarby Brazylii. Nie zabrakło też tematów trudniejszych – wspominaliśmy pracę św. Jana Pawła II w krakowskim kamieniołomie w Zakrzówku i proces przekazywania kamieniołomu w Rogoźnicy miejscowemu muzeum martyrologicznemu.
16
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
FOT.ZAP
K
Lubię… spokój, wyrozumiałości i fachowość. Nienawidzę… obłudy, dwulicowości i cwaniactwa. Kiedy mam wolny czas… idę na ryby lub do lasu. Chociaż raz w życiu chciałbym… by moje marzenia się spełniły. Gdybym nie został kamieniarzem, to… pracowałbym w innej profesji, bo praca mnie lubi. Kamień jest dla mnie… tworzywem, które pochłonęło mi wiele lat życia. Mój ulubiony kamień to… granit. Lubię w branży to… raczej tych, którzy potrafią oddzielić sprawy nadrzędne dla branży od zwykłego biznesu. Najbardziej cenię w Związku… członków, którzy biorą udział w zjazdach i kongresach. Cenię tych kamieniarzy, którzy widzą w integracji branży siłę, która potrafi się przeciwstawić zagrożeniom spotykającym nas na co dzień. Najważniejsza rzecz, którą zmieniłbym w Związku, to… wprowadziłbym w branży obowiązek posiadania udokumentowanych kwalifikacji do wykonywania zawodu kamieniarza. Życzyłbym sobie, by chociaż jeden pracownik w firmie mógł legitymować się tytułem mistrza kamieniarza.
PRZEGLĄD PRASY ZAGRANICZNEJ
F
rancuski „Pierre Actual” żyje nowymi francuskimi regulacjami dotyczącymi bezpieczeństwa pracy. Nowe normy mogą spowodować, że kamieniarze pracujący na stanowiskach o wysokim poziomie hałasu będą pracować zaledwie 120 dni w roku. A to tylko jeden z wielu martwiących redakcję nowych przepisów, które wejdą w życie 1 stycznia 2016 r. Z drugiej strony firmy kamieniarskie szczycące się wysokim poziomem rzemiosła i jakości produkcji będą mogły starać się o certyfikat EPV (Entreprise du Patrimoine Vivant), świadczący o podtrzymywaniu tradycji. W kwietniowym numerze brytyjskiego „Natural Stone Specialist”, oprócz obszernej zapowiedzi targów Natural Stone Show, które odbyły się 28-30 kwietnia w Londynie, znajdziemy m.in. historię pomnika nagrobnego króla
Ryszarda III. Monarcha, zabity w bitwie pod Bosworth w 1483 r., został potajemnie pochowany w Leicester, a miejsce jego spoczynku z czasem zapomniane. Udało się je odnaleźć w 2012 r. Uroczysty pogrzeb odbył się pod koniec marca. Ostatni król z dynastii Yorków spoczął pod 3,5-tonowym blokiem wapienia muszlowego Swaledale stojącym na podwyższeniu z irlandzkiego wapienia Kilkenny. Majowy „Naturstein” poświęcony jest przede wszystkim nadchodzącym targom Stone+tec. W numerze znalazły się między innymi zapowiedzi targowych nowości i wydarzeń. Wraz z miesięcznikiem do 4000 jego prenumeratorów dotrze „Der Natursteinmarkt in Polen 2015” – dodatek specjalny o rynku polskim przygotowany przez redakcję „Nowego Kamieniarza”.
KAMIENIARSKA AGORA ZDJĘCIE NUMERU
PROMOCJA
FOT. M.BRZESKI
BEZPŁATNY BILET NA STONE+TEC
GRUPA EGA I WEHA ODTRĄBIŁY POCZĄTEK SEZONU 10-11 kwietnia odbyły się dni otwarte w hurtowni kamienia grupy Euro Granit Adamus w Goleniowie. Współorganizatorem imprezy była firma Weha Strzegom. Oprócz dobrej zabawy na gości z całej Polski czekały przygotowane przez gospodarzy promocje i licytacje. Imprezę uświetniły młodzieżowa orkiestra dęta Wood and Brass Band z Goleniowa i szczeciński zespół tańca Save the Beat. R
ST15_205x146_pl_Nowy_Kamieniarz_E-Code.indd 1
E
K
L
A
M
Poniżej znajdą Państwo kod dostępu pozwalający na uzyskanie bezpłatnej wejściówki na targi kamienia w Norymberdze w dniach 13-16 maja br. Aby z niego skorzystać należy wejść na stronę www.stone-tec.com/voucher, wpisać kod, kory znajduje się na reklamie, a następnie uzupełnić formularz danych osobowych i postępować zgodnie z instrukcją. Strona jest w języku angielskim. Uzyskanie bezpłatnego biletu będzie możliwe nawet 16 maja, ostatniego dnia targów. Niemieckie targi Stone+tec pozostają drugą największą imprezą tego typu w Europie. W 2015 r. organizatorzy spodziewają się udziału 400 wystawców z ponad 30 krajów z całego świata. Wśród nich nie zabraknie „Nowego Kamieniarza”. Już dziś zapraszamy na nasze stoisko nr 123 w pawilonie 3!
A
17.04.15 08:51
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
17
Z KRAJU WYDARZENIA
Z dniem 30 kwietnia odeszła do nowej pracy dyrektor targów Kamień we Wrocławiu Marzena Kantor. Pracowała w Geoservice-Christi 12 lat, na stanowisku dyrektora zastąpiła pod koniec 2009 r. Małgorzatę Sołtys. Od marca 2012 r. pełniła funkcję członka zarządu Związku Pracodawców Branży Kamieniarskiej. Jej obowiązki w Geoservice-Christi przejmie Alicja Denik. Wieści o odejściu dyrektorki wrocławskich targów pojawiły się w pod koniec marca br., gdy złożyła informację o odejściu na ręce zarządu ZPBK. Geoservice-Christi nie chciało jednak komentować sprawy do czasu wystosowania oficjalnego komunikatu. (ZAP).
NOWE HURTOWNIE NA MAZURACH I W ŁODZI 27-28 marca odbyło się uroczyste otwarcie nowego oddziału strzegomskiej firmy RR Granity. Magazyn w Łodzi umiejscowiony jest przy ulicy Elektronowej 6. W ofercie znajdują się granity, marmury, trawertyny, onyksy i konglomeraty. 11 kwietnia swój oddział w Kruszewcu (nr 21) pod Kętrzynem otworzyła firma ZetGranit. Mająca siedzibę w Łomży firma specjalizuje się w sprzedaży płyt granitowych, ale oferuje także inne materiały dekoracyjne. Zet-Granit działa na rynku kamieniarskim od 2005 r. (ZAP)
XVIII Walny Zjazd ZBPK Związek Pracodawców Branży Kamieniarskiej spotkał się 20-22 marca w hotelu Szarotka w Zieleńcu. Program Zjazdu zdominowały sprawy administracyjne, m.in. dotyczące wykonania budżetu za 2014 r. i uchwalenia nowego na 2015 r. Stawki opłat członkowskich i wpisowych pozostały na poziomie z 2014 r. Uczestnicy wyznaczyli też termin kolejnego walnego zjazdu na kwiecień 2016 r. Odbędzie się on w województwie lubuskim. Po obradach uczestnicy skorzystali z możliwości, jakie daje ośrodek narciarski w Zieleńcu. (ZAP)
18
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
FOT. J. KISZKIEL
MARZENA KANTOR ODCHODZI Z GEOSERVICE-CHRISTI
NOWA HURTOWNIA NA PODKARPACIU W Kraczkowej koło Rzeszowa z początkiem kwietnia działalność rozpoczął oddział Hurtowni Impali CB, oferującej m.in. granity z kamieniołomów należących do Zenona Kiszkiela. To drugi skład należący do firmy Jacka Kiszkiela i Marka Jastrzębia. Pierwszy otwarty został 1 marca 2013 r. w Jabłonnie koło Warszawy. Hurtownia Impali CB oferuje granity, przede wszystkim Impalę, Tokowskiego i Graniczną, głównie w grubościach 5 i 6 cm, cięte i polerowane w zakładzie należącym do firmy Kamieniarstwo Zenon Kiszkiel w Strzegomiu. Na wybór Podkarpacia jako miejsca inwestycji miała wpływ bliskość granicy z Ukrainą. Skład będzie punktem przerzutowym pomiędzy kamieniołomami Tokowskiego i Kapuścińskiego należącymi do firmy Kamieniarstwo Zenon Kiszkiel a zakładem przeróbczym w Strzegomiu. Oficjalnie skład rozpoczął działanie 7 kwietnia. – Rynek rzeszowski jest rynkiem bardzo trudnym i bardzo nasyconym hurtowniami, ale z jakością materiałów, które oferuje nam Kamieniarstwo Zenon Kiszkiel, bez problemu możemy konkurować na terenie całego kraju – mówi Jacek Kiszkiel. – Naszą zaletą jest to, że możemy dostarczyć główne nasze kamienie w krótkim wymiarze czasowym i w grubościach, które sobie klient zażyczy – dodaje. Na składzie na stałe znajdować się ma 10 kolorów kamienia. W przypadku materiałów z kopalni należących do Kamieniarstwa Zenon Kiszkiel – około 60-80 płyt. Hurtownia Impali CB powołana została do życia 1 września 2012 r. Nazwa pochodzi od głównego produktu – wydobywanej w kamieniołomie należącym do Zenona Kiszkiela Impali CB. Pierwszy skład otwarto w Jabłonnie na fundamentach firmy założonej przez Zenona Kiszkiela i Jana Jastrzębia w latach 90. Teraz dystrybucją kamienia zajmują się ich synowie – Jacek i Marek. Hurtownia Impali CB jest oficjalnym przedstawicielem Kamieniarstwa Zenon Kiszkiel w Polsce centralnej i wschodniej. (ZAP)
Z KRAJU
Ukraińska spółka
„Rudokoł”
poszukuje partnerów do wydobycia granitu FOT. ARCHIWUM
„Wieczorna Warszawa” Granit kawowo-brązowy, drobne ziarno. Firma jest właścicielem ZDROWE WSPÓŁZAWODNICTWO Pracownicy i właściciele zakładów kamieniarskich oraz wiele innych osób związanych z branżą kamienia mogą wziąć udział w Ogólnopolskich Mistrzostwach Branży Kamieniarskiej w bieganiu na dystansie 8 i 12 km. Mistrzostwa odbędą się w Strzegomiu 20 czerwca podczas Święta Granitu Strzegomskiego w ramach biegu miejskiego Strzegomska Dwunastka. Organizatorzy zapraszają pracowników, udziałowców i właścicieli zakładów kamieniarskich, kamieniołomów, hurtowni kamienia, zaopatrzenia kamieniarstwa, wydawnictw branżowych kamieniarskich, studentów oraz kadrę uczelni i szkół kształcących w zawodzie górnictwo (odkrywkowe) lub kamieniarstwo. Mężczyźni rywalizować będą na dystansie 12 km, a kobiety – 8 km. Trasa biegu wiedzie ulicami Strzegomia, pętla ma 4 km długości, zawodnicy pokonają ją więc dwu- lub trzykrotnie. W ubiegłym roku branżyści startowali w odrębnej kategorii, najlepszą z zawodniczek okazała się Daria Fonferko, pracownica jednej ze strzegomskich firm kamieniarskich, a wśród zawodników wygrał Krzysztof Skolak, prezes Granexu, który jest jednym z inicjatorów Mistrzostw. – Na różnych imprezach biegowych spotkałem się z odbywającymi się podczas nich mistrzostwami różnych grup zawodowych, np. lekarzy, prawników lub pracowników konkretnych firm. Zainspirowani tym organizatorzy postanowili, że podczas biegu głównego rozegrane zostaną Ogólnopolskie Mistrzostwa Branży Kamieniarskiej – mówi Krzysztof Skolak. Jak zapewnia, może to być rozrywka dla całej rodziny. – Przed biegiem głównym odbywają się jeszcze biegi dla dzieci w różnych kategoriach wiekowych – dodaje prezes Granexu. Więcej informacji o biegu na stronie www.strzegomska12.eu. Tegoroczne Święto Granitu Strzegomskiego odbędzie się w dniach 1921 czerwca. Firmy kamieniarskie mogą zaprezentować się uczestnikom na rynku w Strzegomiu i wziąć udział w Karczmie Kamieniarskiej w piątek 19 czerwca wieczorem. Dla mieszkańców i turystów przewidziano m.in. giełdę minerałów, turniej rycerski, koncerty (m.in. Zbigniew Wodecki i Dżem) i pokaz sztucznych ogni. (ZAP)
kopalni i kompletnego zestawu dokumentacji, niezbędnej do rozpoczęcia wydobywania granitu. Pozwolenia ważne do 2026 roku. Zasoby 1 250 000 m³. Bloczność 35 %. Szczegółowe informacje o kopalni i złożu na stronie
www.granite.kiev.ua Minimalna inwestycja 250 000 USD.
Termin zwrotu z inwestycji 5-6 miesięcy. Zainteresowanym udostępniamy wgląd w dokumentację kopalni. Z góry dziękujemy za zainteresowanie propozycją i skontaktowanie się z nami. e-mail: kgrani@ukr.net 19 tel. +38 050 310 3610 +38 050 332 2047
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
KOLNIK (okolice Gdańska), ul. Tczewska 25, tel. 602 280 690, tel. 600 369 697
Solidne kamieniarstwo
BENGAL
Dlaczego warto mieć czarne płyty Bengal Black już TERAZ
?
BLACK
!
1. Jest to towar trudno dostępny 2. Drożejący dolar powoduje wzrost ceny płyt Bengal Black 3. U nas nadal są po starej cenie
ZADZWOŃ I SPYTAJ O SZCZEGÓŁY!
Z KRAJU RYNEK
W
maju 2013 r., w artykule „Ostatni taki rok?” („NK” 74/3/2014) stawialiśmy tezę, że najgorsze w kamieniarstwie powoli za nami – choć import nie przestawał spadać, odnotowaliśmy wtedy stosunkowo duży wzrost eksportu. Wstępne dane za 2014 r. opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny wskazują, że w ubiegłym roku polska branża kamienia wróciła na właściwe tory. Bardzo wyraźnemu, 20-procentowemu wzrostowi ilości kamienia sprowadzanego do kraju towarzyszył niewielki wzrost eksportu do rekordowego od lat poziomu 243,2 tys. ton. Niestety dochody ze sprzedanego za granicą kamienia są niższe niż w 2013 r. ROŚNIE EKSPORT Wysłane za granicę 243,2 tys. ton kamienia to najlepszy wynik polskiego kamieniarstwa od ośmiu lat. W porównaniu z 2007 r. eksportujemy wyraźnie mniej elementów drogowych (39,9 tys. w porównaniu z 99,9 tys. ton), a więcej kamienia surowego – 167,7 tys. wobec 92,6 tys. Ilość gotowych wyrobów i płyt jest podobna – 35,6 tys. w stosunku do 31,9 tys. ton w 2007 r. – ale od załamania po wybuchu światowego kryzysu (w latach 2009-2011 eksportowaliśmy rocznie około 20 tys. ton) stale rośnie. Najlepszą informacją jest jednak spory wzrost wartości eksportu w tej kategorii z około 60 mln do ponad 90 mln zł (mimo że w 2014 r. spadła w porównaniu z 2013 r. o 2,7 mln zł). Wciąż najważniejszymi rynkami zbytu polskiego kamienia pozostają Niemcy (95 tys. ton), Szwajcaria (85 tys. ton) i Czechy (40 tys. ton). Niemcy importują jednak przede wszystkim kamień obrobiony (60 tys. ton, w tym 34,5 tys. ton elementów drogowych), a Szwajcarzy i Czesi – kamień surowy: odpowiednio 82 tys. ton (głównie granitów) i 38 tys. ton (łupków i innych). Tradycyjnie najważniejszym produktem eksportowym jest granit, którego po różnymi postaciami sprzedaliśmy w 2014 r. około 170 tys. ton (także jako wyroby dla drogownictwa). Z Polski wyjechało też nieco ponad 30 tys. ton łupków (głównie do Czech) i około 34 tys. ton innych skał
22
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
Dobry rok 2014 Wśród częstych narzekań – ogromnej konkurencji, niskiej rentowności produkcji, zatorów płatniczych i wielu innych – umyka fakt, że w 2014 r. mieliśmy znacznie więcej pracy niż rok wcześniej. Szymon Paź
(w tym piaskowców). Eksport marmurów, wapieni itp. surowych i obrobionych nie przekroczył 3 tys. ton. Niestety kryzys ukraińsko-rosyjski, powiązane z nim sankcje i ogólne pogorszenie relacji z Rosją przede wszystkim odbiło się negatywnie na polskim eksporcie kamienia do krajów byłego Związku Radzieckiego. To bardzo atrakcyjny rynek dla polskich firm przede wszystkim w kategorii wyrobów z kamienia. W latach 2007 – 2013 jego wartość wzrosła prawie
czterokrotnie. W rekordowym 2013 r. sprzedaliśmy tam nieco ponad 4 tys. ton gotowych elementów wartości ponad 36,3 mln zł (dla porównania do Niemiec w 2014 r. wysłaliśmy 24,7 tys. ton wyrobów z kamienia wartości 24,8 mln zł). To stanowiło ponad 20 proc. wartości polskiego eksportu kamienia łącznie! Rok 2014 był wyraźnie gorszy. Do krajów dawnego ZSRR wysłaliśmy 3,5 tys. ton produktów wartości 30,8 mln zł. Spadki dotyczyły przede wszystkim rynków rosyjskiego i bia-
200 kamień obrobiony kamień surowy elementy drogowe
150
100
) Polski eksport kamienia w latach 2007 – 2014 w tysiącach ton ) Wartość polskiego eksport kamienia w latach 2007 – 2014 w milionach złotych
50
0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
100 80 60 40 20 0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Z KRAJU
EKSPORT KAMIENIA SUROWEGO
Łącznie
2010
2011
2012
2013
2014*
80,0
99,1
145,3
169,0
167,7
Granit
77,1
96,5
102,5
118,4
113,5
Szwajcaria
45,7
60,3
69,8
90,4
82,0
Niemcy
29,7
34,4
30,2
25,7
29,7
Czechy
0,7
0,6
1,1
0,9
1,2
Białoruś
0,1
0,0
0,2
0,9
0,3
Austria
0,0
0,0
0,1
0,1
0,2
Pozostałe
1,0
1,2
0,9
0,4
0,2
Marmur itp.**
0,9
0,8
1,0
0,5
0,5
Łupek
0,0
0,0
40,0
30,0
31,0
Czechy
0,0
0,0
39,0
25,1
20,1
Pozostałe
0,0
0,0
1,0
4,9
11,0
Piaskowiec
1,9
0,8
1,8
4,0
5,5
Niemcy
1,8
0,7
1,5
3,8
5,3
Pozostałe
0,2
0,1
0,3
0,2
0,2
Inne
0,1
1,0
0,1
16,0
17,2
Czechy
0,0
0,0
0,0
15,9
16,4
Pozostałe
0,1
1,0
0,1
0,1
0,7
Źródło: GUS, tabele nr 251400, 251511, 251512, 251611, 251612, 251620, 251690
EKSPORT ELEMENTÓW DROGOWYCH 2010
2011
2012
2013
2014*
Łącznie
62,5
64,6
62,7
36,6
39,9
Niemcy
48,1
36,9
41,8
33,1
34,6
Czechy
1,1
0,7
0,7
1,3
1,7
Litwa
0,2
0,7
0,9
0,2
0,8
Szwajcaria
0,1
0,2
0,3
0,2
0,6
Wielka Brytania
0,0
0,0
0,0
0,2
0,5
Pozostałe
13,0
26,1
19,0
1,6
1,8
2013
2014*
Źródło: GUS, tabela nr 680100
EKSPORT WYROBÓW Z KAMIENIA 2010
2011
2012
Łącznie
20,9
18,7
32,9
33,1
35,6
Granit
10,2
8,5
14,0
21,4
22,0
Niemcy
6,0
4,5
9,0
13,8
14,1
Szwajcaria
1,5
1,7
1,7
2,2
2,7
Pozostałe
2,7
2,3
3,2
5,4
5,2
Marmur itp. **
1,4
1,4
5,6
2,6
2,3
Inne
9,3
8,7
13,2
9,0
11,2
Niemcy
8,6
8,3
12,6
8,4
10,5
Pozostałe
0,7
0,4
0,6
0,6
0,7
Łupek
0,0
0,1
0,1
0,1
0,1
Źródło: GUS, tabele nr 680221, 680223, 680229, 680291, 680292, 680293, 680299, 680300 * - dane wstępne ** – marmury, wapienie, dolomity, trawertyny, alabastry i onyksy
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
23
Z KRAJU
łoruskiego – na które trafia ponad 75 proc. eksportu na Wschód. Wysłaliśmy tam prawie 900 ton mniej niż przed rokiem. Z drugiej strony wzrosła rola Ukrainy jako polskiego rynku eksportowego; sprzedaliśmy tam około 200 ton wyrobów z kamienia więcej, niż w 2013 r. IMPORTERZY MOGĄ SIĘ CIESZYĆ W 2014 r. sprowadziliśmy do Polski 537,3 tys. ton kamienia, w tym 229,4 tys. ton bloków, 44,6 tys. ton elementów drogowych i 263,3 tys. ton płyt i gotowych wyrobów. To, po odliczeniu kamienia hydrotechnicznego, drugi najlepszy wynik od 2009 r. i wybuchu kryzysu na rynku nieruchomości. O 25 proc. wzrósł w porównaniu z 2013 r. import bloków, a o 15 proc. – import płyt i wyrobów z kamienia. Łącznie sprowadzono kamień wartości 578,7 mln zł. Więcej zapłaciliśmy za importowany materiał tylko w latach 2011-2012, gdy polskie wybrzeże umocniono dodatkowo około 2 mln ton skandynawskich skał. Pozostale 9,8% Zimbabwe 2,3%
Rep. Połud.Afryki
32,7%
Hiszpania 3,4% Finlandia 4,1% Angola 4,1%
Niemcy 5,0%
Ukraina
5,7%
Indie
15,2%
Szwecja
17,7%
( Najwazniejsi eksporterzy bloków do Polski
Włochy
Chiny
60,1% 60
4,2% Niemcy
4,4%
Indie
20,5%
( Najwazniejsi eksporterzy wyrobów gotowych i płyt do Polski Pozostałe 5,6%
Angola 1,8% Angola 1,8% Hiszpania 2,2%
Chiny
36,6% 36
Włochy 2,5% Ukraina 3,4%
Niemcy 4,5%
Szwecja
7,7%
Rep. Połud. Afryki
24
2010
2011
2012
2013
2014*
Łącznie
236,8
Granit
195,1
1077,6
1271,8
183,4
229,4
904,2
1228,4
167,9
191,1
RPA
64,4
66,9
70,7
60,1
75,0
Indie
29,6
35,1
30,3
26,8
34,5
Szwecja
33,9
737,2
805,1
20,4
14,8
Ukraina
18,1
10,6
7,7
9,8
11,6
Angola
5,4
6,5
6,0
8,2
9,5
Finlandia
15,1
13,0
10,9
11,7
9,4
Hiszpania
7,6
17,2
7,2
8,3
7,6
Niemcy
6,5
0,4
3,4
2,7
7,3
Zimbabwe
1,4
2,3
3,5
9,5
5,3
Brazylia
5,6
4,5
4,9
3,9
5,0
Pozostałe
7,6
10,5
278,6
6,5
11,0
Marmur itp.**
5,6
4,6
2,6
2,2
2,3
Włochy
3,2
3,0
1,7
1,5
1,6
Pozostałe
2,5
1,6
0,9
0,7
0,8
Piaskowiec
1,0
0,7
0,7
1,1
1,2
Łupek
19,0
10,7
1,2
0,5
0,5
Inne
16,1
157,4
38,9
11,7
34,4
Szwecja
0,0
0,1
3,7
5,2
25,7
Pozostałe
16,1
157,3
35,2
6,5
8,6
Źródło: GUS, tabele nr 251400, 251511, 251512, 251611, 251612, 251620, 251690
IMPORT ELEMENTÓW DROGOWYCH
Pozostałe 10,8%
14,3% %
IMPORT KAMIENIA SUROWEGO 2010 – 2014
Indie
16,5%
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
( Najwazniejsi eksporterzy kamienia Polski (łącznie)
Łącznie
2010
2011
2012
2013
2014*
33,4
96,1
51,1
35,3
44,6
Chiny
4,7
45,4
25,2
21,2
38,2
Ukraina
3,9
5,2
3,3
4,1
4,9
Niemcy
5,9
7,0
1,0
1,9
1,0
Pozostałe
18,9
38,5
21,6
8,1
0,5
Źródło: GUS, tabela nr 680100
LEGENDA (KATEGORIE GUS) Kamień surowy 251400 Łupek, nawet wstępnie obrobiony lub tylko pocięty przez piłowanie lub inaczej na bloki lub płyty o kształcie prostokątnym (włączając kwadratowy) 251511 Marmur i trawertyn surowy lub wstępnie obrobiony 251512 Marmur i trawertyn, tylko pocięty przez piłowanie lub inaczej, na bloki lub płyty o kształcie prostokątnym (włączając kwadratowy) 251611 Granit surowy lub wstępnie obrobiony 251612 Granit, tylko pocięty przez piłowanie lub inaczej, na bloki lub płyty o kształcie prostokątnym (włączając kwadratowy) 251620 Piaskowiec 251690 Kamienie pomnikowe lub budowlane inne niż granit i piaskowiec, nawet wstępnie obrobione lub pocięte, na bloki lub płyty Elementy drogowe 680100 Kostki brukowe, płyty nawierzchniowe, krawężniki i płyty chodnikowe, z kamienia naturalnego (z wyjątkiem łupków)
Z KRAJU
Obsługa klientów w Polsce: PILLA POLSKA SP. Z O.O. - ul. Cmentarna 1 96 -200 Rawa Mazowiecka - tel./fax 46 814 30 23 - pillapolska@pilla.com PILLA s.r.l. - Carrè (VI) Italy - Tel. 0039.0445.890200 - Fax 0039.0445.891988 - info@pilla.com
Prowadzimy sprzedaż wysyłkową www.pilla.com
Odwiedź nas na nowej stronie
Posiadamy do sprzedaży: 3 Tagliablocchi (multidisco) firmy Simec linia do produkcji płytek marmurowych i granitowych firmy Simec Maszyny są prawie nowe i w bardzo dobrym stanie technicznym. W sprawie informacji technicznych o maszynach i innych prosimy kontaktować się z FAVORITA SPA tel.+390444436311 favorita@granitifavorita.com www.granitifavorita.it
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
25
Z KRAJU
Wśród 229,4 tys. ton importowanych bloków (kamienia surowego lub wstępnie obrobionego) dominują nadal granity, których sprowadziliśmy w tej formie 191,1 tys. ton. Główne kierunki importu pozostają bez zmian. Liderem jest RPA z 75 tys. ton, na kolejnych miejscach są Indie, Szwecja i Ukraina. Na miejscu 5. – Angola, która przeskoczyła w 2014 r. Finlandię. Niższe tonaże importu z Finlandii i Szwecji spowodowane są zapewne mniejszą dostępnością materiału w tamtejszych kopalniach. Ciekawym zjawiskiem jest wzrost importu z Ukrainy do poziomu 11,6 tys. ton. Konflikt z Rosją odciął ukraińskie kamieniołomy od głównego rynku zbytu. Wydaje się, że te, które nie zaprzestały eksploatacji, będą się starać o udział w polskim rynku. Pozostałe rodzaje kamienia odgrywają niemal marginalną rolę w imporcie bloków. Łupków w tej formie sprowadziliśmy niecałe 500 ton, marmurów, wapieni i trawertynów – 2,3 tys. ton (głównie z Włoch – 1,6 tys. ton), piaskowców – 1,2 tys. ton (w tym z Niemiec 800 ton), innych skał – 34,4 tys. ton (w tym ze Szwecji 25,7 tys. ton). Również w przypadku płyt i wyrobów gotowych sprowadzanych do Polski dominują granity – 222,6 tys. z 263,3 tys. ton. Aż 146,5 tys. ton sprowadziliśmy z Chin, a 51,8 tys. ton z Indii. Państwo Środka nie jest liderem tylko jednej kategorii – płyt i wyrobów z marmuru itp. – z 20,8 tys. ton najwięcej pochodzi z Włoch (4,2 tys. ton, to blisko o połowę mniej niż w 2013 r.). Chiny są za to największym eksporterem w kategorii łupków (6 z 8 tys. ton) i innych skał (3,9 z 11,8 tys. ton). W tej ostatniej kategorii, niejako wbrew ogólnym trendom, coraz większe znaczenie odrywają Włosi – w 2007 r. wysyłali do Polski zaledwie około 700 ton takich produktów, obecnie prawie 3,5 tys. ton. W przypadku elementów drogowych (kostka brukowa, płyty nawierzchniowe i chodnikowe, krawężniki) import wyniósł 44,6 tys. ton i był ponad 26 proc. wyższy niż w 2013 r. Aż 85 proc. pochodzi z Chin, a nieco ponad 10 proc. z Ukrainy.
IMPORT WYROBÓW Z KAMIENIA
Dane dotyczące importu kamienia do Polski wskazują, że nasz rynek wraca do normy. Po boomie inwestycyjnym sprzed Euro 2012 bardzo wyraźnie odczuliśmy spowolnienie w 2013 roku. Cieszy z pewnością wzrost importu surowego kamienia obrabianego następnie w polskich zakładach, choć martwić może ponowny wzrost importu gotowych wyrobów z Chin. Z Kraju Środka pochodzi już ponad 36 proc. kamienia sprowadzanego do Polski. Również dane o eksporcie mają raczej pozytywny wydźwięk – sprzedaż wydobytego lub obrobionego w naszym kraju kamienia rośnie. Martwić mogą jednak niskie tempo wzrostu i spadające ceny. Miejmy nadzieję, że rok 2015 zapamiętamy przynajmniej z uspokojenia się sytuacji u naszych wschodnich sąsiadów. Wszyscy możemy na tym tylko zyskać.
Wyroby z kamienia (w tym płyty, płytki, pomniki nagrobne) 680221 Marmur, trawertyn i alabaster, budowlane lub na pomniki, artykuły z nich, tylko cięte lub piłowane, z powierzchnią płaską lub równą 680223 Granit budowlany lub na pomniki, artykuły z niego, tylko cięte lub piłowane, z powierzchnią płaską lub równą 680229 Kamienie budowlane lub na pomniki, inne niż marmur, trawertyn, alabaster i granit, artykuły z nich, tylko cięte lub piłowane, z powierzchnią płaską lub równą 680291 Marmur, trawertyn i alabster, inne niż płytki, kostki oraz kamienie budowlane lub na pomniki tylko cięte lub piłowane, z powierzchnią płaską lub równą 680292 Kamienie budowlane wapienne, ginw., inne niż: płytki, kostki, kam. budow. i na pomniki, art. z nich cięte lub piłow., z pow. płaską lub równą 680293 Granit, inny niż: płytki, kostki oraz kamienie budowlane lub na pomniki tylko cięte lub piłowane, z powierzchnią płaską lub równą: 680299 Kamienie budowlane lub pomnikowe obrobione, z wyjątkiem kamieni z pozycji od 68010000 do 68029390 680300 Obrobione łupki i artykuły z łupków lub z łupków aglomerowanych
26
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
Łącznie
2010
2011
2012
2013
2014*
242,2
279,2
226,7
227,6
263,3
Granit
200,8
235,2
180,7
167,1
222,6
Chiny
124,7
168,1
122,6
111,2
146,5
Indie
36,1
41,3
38,2
38,4
51,8
Niemcy
3,9
5,6
6,0
6,5
6,9
Portugalia
3,4
3,8
3,5
0,7
4,9
Włochy
6,5
5,0
3,5
3,1
3,3
Belgia
5,6
2,3
0,6
1,6
2,6
RPA
9,6
2,9
1,5
2,0
2,0
Brazylia
3,1
1,4
0,9
0,6
1,7
Szwecja
2,9
0,5
1,7
0,0
1,0
Hiszpania
3,3
3,5
1,7
1,4
0,7
Pozostałe
1,6
0,7
0,4
1,5
1,1
Marmur itp.**
29,6
29,3
26,6
25,3
20,8
Włochy
7,2
6,2
6,5
7,8
4,2
Niemcy
2,1
2,2
2,4
3,0
4,0
Czechy
5,9
4,2
3,8
3,4
3,0
Turcja
3,9
4,1
3,7
3,2
2,9
Hiszpania
3,2
3,2
2,5
2,8
2,0
Pozostałe
7,2
9,5
7,7
5,1
4,7
Inne
8,5
9,0
13,9
28,0
11,8
Chiny
2,1
3,6
4,2
3,0
3,9
Włochy
3,3
1,9
1,8
3,1
3,5
Hiszpania
0,1
1,3
1,7
1,4
1,3
Pozostałe
3,1
2,2
6,1
20,4
3,1
Łupek
3,3
5,6
5,6
7,2
8,0
Chiny
2,4
3,6
4,1
5,7
6,0
Pozostałe
1,0
2,1
1,5
1,5
2,0
Źródło: GUS, tabele nr 680221, 680223, 680229, 680291, 680292, 680293, 680299, 680300
LEGENDA (KATEGORIE GUS)
PŁYTY GRANITOWE Z NAJLEPSZYCH KOPALŃ ŚWIATA ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY NOWOŚĆ PŁYTY MARMUROWE (Carrara, Forest Brown, Forest Green, Vere Guatemala, Daino reale, Crema Marfil)
PŁYTKI GRANITOWE (Absolute Black, Star Galaxy, Star Ruby, Ivory Brown oraz wiele innych)
05-320 MROZY KOŁO MIŃSKA MAZOWIECKIEGO
ul.Tartaczna 8
WARSZAWA MROZY
www.wgranit.pl
Tel. 504 046 145 602 459 290 POSIADAMY WŁASNY TRANSPORT
Z KRAJU WYWIAD
O strategii, planach, celach i imprezach towarzyszących jesiennemu spotkaniu branży w Poznaniu z dyrektorką targów Stone Joanną Mizerską rozmawiał Maciej Brzeski.
FOT. ARCHIWUM MTP
Realistycznie, optymistycznie : Joanna Mizerska
Maciej Brzeski
„Nowy Kamieniarz”: Jest pani pierwszym dyrektorem targów kamieniarskich w Poznaniu pozostającym na stanowisku dłużej niż rok. Joanna Mizerska: To prawda, w tym roku mijają cztery lata, odkąd zaczęłam pracę przy targach kamieniarskich. Wcześniejsze zmiany na tym kluczowym stanowisku nie były oceniane zbyt dobrze przez branżę. Przez rok trudno zbudować relacje. Jest to wręcz niemożliwie. O jakichkolwiek relacjach z klientami czy branżą możemy mówić po dwóch latach. Wcześniej mogliśmy mówić o pechu, nałożyło się wiele obiektywnych i zawsze innych przyczyn powodujących, że nie udało się nikomu popracować na tym stanowisku dłużej niż rok. Ale to już za nami. Jak jest pani rola w organizacji? Jestem odpowiedzialna za koordynowanie pracy osób zaangażowanych w obsługę wystawców i zwiedzających oraz komunikację z otoczeniem. Wraz z dyrektorem grupy projektów, którym od początku
28
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
jest Filip Bittner, ustalam plan roczny oraz trzy- i pięcioletnią strategię rozwoju targów. Aby móc wykonywać swoje obowiązki związane z planowaniem w sposób świadomy, muszę być na bieżąco z wydarzeniami oraz śledzić aktywność branży. Bezpośrednio angażuję się w nawiązywanie i budowanie relacji z wystawcami i nie tylko. Właśnie taka praca, z ludźmi, sprawia mi największą frajdę.
Czy można, z pani doświadczenia, wskazać szczególne cechy kamieniarstwa? W tej branży najważniejszy jest konkret, kawa na ławę. Często odbywamy długie i trudne rozmowy z przedstawicielami branży, ale dzięki temu mamy dokładny obraz problemów. Kamieniarze, w stosunku do innych przedstawicieli branż, to ludzie z pasją do pracy. To nie jest praca od 8 do 16.
W tej branży najważniejszy jest konkret, kawa na ławę. Często odbywamy długie i trudne rozmowy z przedstawicielami branży, ale dzięki temu mamy dokładny obraz problemów. Kamieniarze, w stosunku do innych przedstawicieli branż, to ludzie z pasją do pracy. To nie jest praca od 8 do 16. Ale nie jest to jedyna impreza, za którą jest pani odpowiedzialna. To prawda, łącznie jestem odpowiedzialna za siedem imprez targowych. Z tych bardziej kojarzonych w branży kamieniarskiej mogę wymienić Home Decor, Memento, Sakralia i redefiniowane właśnie targi Glass.
Niedawno odbyło się spotkanie grupy partnerów targów Stone. Zanim przejdziemy do wydarzeń, jakie miały miejsce w jego trakcie, może wyjaśni pani, czym jest owa grupa i kto wchodzi w jej skład? W skład grupy partnerów, czy jak ją od roku nazywamy – loży partne-
Z KRAJU
rów, wchodzą głównie przedstawicie przedsiębiorstw, które współpracują z nami od początku lub prawie od początku. Ale są też ci, którzy z różnych przyczyn nigdy nie brali udziału w imprezie, ale są zaangażowani w życie branży. W trakcie niedawnego spotkania przedstawiliśmy sprawozdanie z działań podjętych w poprzednim roku oraz ich efektów widocznych w trakcie targów Stone w listopadzie 2014 r. Przedstawiliśmy także plan działania na rok bieżący oraz omówiliśmy wieloletni plan rozwoju imprezy. Jak zwykle w trakcie takich spotkań odnieśliśmy się do pytań uczestników oraz reagowaliśmy na nowe pomysły czy wątki.
Wszystkie takie pomysły mają swoje dobre strony, ale niosą także pewne zagrożenia. Po zebraniu opinii okazuje się, że większość przedstawicieli branży optuje jednak za terminem listopadowym. W chwili obecnej skupiamy się też na porządkowaniu tego, co mamy. Staramy się między innymi na nowo poukładać współpracę z agencjami reprezentującymi nas za granicą. Więcej firm spoza Polski to lepsza oferta dla zwiedzających. W ostatnim czasie podpisaliśmy na przykład umowę o współpracy na tym polu z organizatorem targów w Xiamen. Już dziś mogę powiedzieć, że grupa chińskich wystawców będzie liczniejsza.
Na przykład? Pojawiła się koncepcja szerszej współpracy ze Związkiem Pracodawców Branży Kamieniarskiej, ale szczegółów nie chciałabym jeszcze zdradzać.
W co mierzycie w tym roku? Jaka jest dla was miara realnego sukcesu? To zapełnienie trzech hal wystawowych w „czteropaku” (pawilony 7, 7a, 8 i 8a, w których od 2013 r. odbywają się targi – red.) i ponad 5500 zwiedzających. W ubiegłym roku zapełniliśmy dwie hale i zgromadziliśmy około 3500 zwiedzających z branży. Jest to więc realna perspektywa.
Wróćmy w takim razie do strategii. W ubiegłych latach przewijało się wiele pomysłów mających na celu odwrócenie niekorzystnego trendu na targach. Wiele z nich, na przykład przeniesienie terminu targów na wiosnę, połączenie z Budmą czy organizowanie imprezy co dwa lata, jest bardzo kontrowersyjnych. Na początek chciałam zapewnić, że nie przewidujemy w najbliższym czasie tak głęboko idących zmian. Bardzo dużą była dla nas ponowna, samodzielna organizacja całej imprezy i zmiana sposobu pracy nad targami. W poprzednim roku włożyliśmy bardzo wiele zaangażowania w celu realizacji pomysłów, których nie byliśmy w stanie wykonywać wraz z partnerem. Ubiegły rok pozwolił na zebranie ogromnych doświadczeń. Zdobyliśmy naprawdę duży kapitał wiedzy w celu stworzenia możliwie najlepszej formuły tak dla wystawców, jak i zwiedzających. Wcześniejsze pomysły na daleko idące zmiany wychodziły od samych przedstawicieli branży. Staraliśmy się sondować i dyskutować je na forum.
Czego dziś możemy się dowiedzieć na temat kolejnej edycji targów Stone w Poznaniu? Kontynuować będziemy prace nad udogodnieniami dla wystawców i zwiedzających. Pozostanie możliwość bezpłatnego parkowania na terenie MTP dla tych pierwszych i gości, którzy wcześniej się zarejestrują. Sprawdziła się także formuła z dwiema wspólnymi imprezami – czwartkowym wieczorem branżowym oraz piątkowym, mniej oficjalnym spotkaniem w jednym z poznańskich klubów – więc podobnie będzie w tym. Z uwagi na nowe rozdanie środków unijnych mamy już zaplanowane prelekcje wysokiej klasy specjalistów w tej dziedzinie. Dodatkowo design i wystawa prac wyróżnionych w ostatniej edycji „Projektowania w Kamieniu”. Lista imprez towarzyszących jeszcze nie jest zamknięta i prowadzimy rozmowy dotyczące organizacji kolejnych wydarzeń.
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
29
Z KRAJU WYDARZENIA
Cudze chwalicie W dniach 25 – 28 marca odwiedziła nasz kraj grupa zrzeszona w JOA (Jongere Organisatie van de Algemene Nederlandse Bond Van Natuursteenbewerkendebedrijven – Organizacja Młodych Holenderskiego Związku Firm Kamieniarskich). Mieliśmy okazję towarzyszyć ich wizycie. Maciej Brzeski
30
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
FOT. M. BRZESKI
K
amieniarze zrzeszeni w JOA jako jeden ze swoich celów statutowych obrali wizyty w kamieniarskich regionach państw Europy. Cztery lata temu wizytowali Dolny Śląsk, tym razem postanowili odwiedzić Kielecczyznę, a właściwie, jak się później okazało, południową i południowo-wschodnią Polskę. Wizyty te służą zdobywaniu wiedzy i doświadczeń, ale również nawiązywaniu kontaktów handlowych. Grupa, która odwiedziła nasz kraj w marcu, liczyła ośmiu kamieniarzy specjalizujących się głównie w pracach na rynku budowlanym. Pierwszego dnia Holendrzy odwiedzili kamieniołom piaskowca w Śmiłowie należący do firmy Kamieniarz Tadeusz Modliński, gdzie mieli okazję zapoznać się z historią kopalni oraz technologią wydobycia tego piaskowca. Nie lada przyjęcie zgotował przyjezdnym Michał Furmanek, który najpierw oprowadził gości po znajdującej się w Daleszycach koło Kielc hurtowni, a następnie leżącym nieopodal zakładzie obróbczym. Atrakcją była nowo wybudowana część biurowo -administracyjna, która dzięki fenomenalnemu wystrojowi wnętrzna
: Goście z Holandii wraz z Michałem Furmankiem na Św. Krzyżu
Jongere Organisatie van de ABN JOA to organizacja ludzi młodych, w wieku do lat 40, zajmujących się w kamieniarstwem. Ma na celu rozszerzanie wiedzy i horyzontów oraz promowanie współpracy i koleżeństwa pomiędzy firmami w branży. Największą aktywnością grupy są wyjazdy branżowo -turystyczne, zazwyczaj trzy krajowe i jeden zagraniczny w roku. Członkowie JOA odwiedzili m.in. Indie, Chiny, Hiszpanię, Portugalię, Włochy, Niemcy, Irlandię i Polskę (drugi raz). Raz w roku w styczniu odbywa się największy zjazd organizacji, na którym podsumowuje się rok poprzedni, planuje następny oraz omawia pomysły (np. internetowej platformy wymiany informacji i wzajemnej pomocy). Prezesem JOA jest Jon Vis, menedżer sprzedaży w firmie Carrières du Hainaut. Organizacja jest „młodzieżówką” największego holenderskiego związku branży kamieniarskiej Algemene Nederlandse Bond Van Natuursteenbewerkendebedrijven.
jest chyba najładniejszym w tej chwili showroomem kamieniarskim w Polsce. Na miejscu kamieniarze obejrzeli prezentacje firmy Furmanek i zajmującej się renowacją obiektów firmy Furmanek Renewal. Jeden z pokazywanych filmów dotyczył odbudowy zniszczonej przez Austriaków wieży klasztoru na Świętym Krzyżu. Dzięki odpowiedniej organizacji wizyty goście mogli niebawem naocznie zobaczyć widoczne na filmie efekty prac. Następny punktem wizyty była firma Marmur-Płytki z Pińczowa, jej zakład obróbczy oraz kamieniołom wapienia pińczowskiego Włochy. Dzięki tej wizycie kamieniarze z Niderlandów mieli okazję poznać właściciela i pasjonata lokalnych wapieni Jacka Łatę, właściciela firmy. Człowieka, który jest swoistą skarbnicą wiedzy (i anegdot) dotyczących historii i surowców skalnych regionu.
FOT. M. BRZESKI (2)
Z KRAJU
: Holendrzy w zakadzie Jacka Łaty w Pińczowie
: Wojciech Rogala wraz uczestnikami wycieczki w zakadzie firmy Rogala w Przyłęku
Następnego dnia grupa udała się do hurtowni granitu Rogala w Przyłęku koło Mielca. Goście zostali przyjęci przez Wojciecha Rogalę, który w trakcie oprowadzania po terenie firmy dzielił się swoim doświadczeniem oraz spo-
strzeżeniami dotyczącymi charakteru polskiego rynku. Zwiedzający chętnie zadawali pytania oraz przedstawiali analogiczne zagadnienia z perspektywy realiów holenderskich. Jeszcze tego samego dnia goście pojechali do Krakowa, do należącej do rodziny Klementowiczów firmy Kamico, w której zostali przyjęci przez głowę rodziny – Ryszarda Klementowicza. W Kamico kamieniarze w Holandii uzyskali informacje o zmieniających się trendach i gustach klientów indywidualnych dużych aglomeracji. Między innymi o wzmagającym się zainteresowaniu materiałami syntetycznymi. Gospodarz przedstawił swój zakład oraz biuro, którego centralną pozycję zajmowały liczne trofea startujących w rajdach samochodowych synów gospodarza. Kolejny dzień odwiedzający przeznaczyli w całości na turystykę. Odwiedzili obóz koncentracyjny Auschwitz -Birkenau w Oświęcimiu oraz Muzeum Kopalni Soli w Wieliczce. Pozostałą część dnia i wieczór poświęcili na zwiedzanie samego Krakowa. Wizyta w muzeum w Oświęcimiu była dla nich tak wielkim i ważnym, choć przykrym i skłaniającym do zadumy wydarzeniem, że pozostawiło inne atrakcje w cieniu. Ostatnim punktem programu kamieniarskiego wizyty były odwiedziny w nowo powstałym zakładzie obróbczym firmy WKG w Wojkowicach koło Będzina. Odwiedzający byli pod wielkim wrażeniem ogromu inwestycji oraz spektakularnych możliwości przerobowych. Zwiedzający z uwagą przysłuchiwali się planom przedstawianym przez menedżera sprzedaży Marcina Kamińskiego. Podsumowując wizytę kamieniarzy z Holandii, należy przede wszystkim podkreślić ich duże zaskoczenie wielkością naszego rynku, nowoczesnością zakładów oraz otwartością i pasją ludzi, których mieli okazję poznać. Wielokrotnie padało stwierdzenie, że w stosunku do Holandii jawimy się jako prawdziwy kamieniarski kolos.
RONALD FRANSEN Steenhouwerij Fransen, Heerenveen
FOT. ARCHIWUM
To był mój drugi wyjazd do Polski. Poprzednim razem, także w gronie JOA, odwiedziliśmy w 2005 r. rejon Wrocławia. Dzięki temu wiedzieliśmy, czego spodziewać się po kraju, jak i firmach kamieniarskich. Tym razem zwiedziliśmy inną część Polski, a że od poprzedniej wizyty minęło 10 lat, to była jednak zupełnie inna podróż. Podobnie jak wtedy odwiedziliśmy wiele kopalni i zakładów, byliśmy jednak zaskoczeni zmianami, jakie zaszły w Polsce, choćby w zakresie komfortu podróżowania. Z jednej strony macie dobre drogi i samochody oraz piękne i nowoczesne zakłady. Z drugiej strony na prowincji widać wciąż, jak wiele jeszcze musicie poprawić. Zaskoczyła nas także różnorodność i wielkość firm kamieniarskich, które mieliśmy okazję odwiedzić. To jeden z elementów, obok wrażeń związanych z Krakowem, Wieliczką czy wizytą w muzeum w Oświęcimiu, które powodują, że to była bardzo wartościowa wizyta. Odnieśliśmy jednak wrażenie, że duża część firm, które poznaliśmy, nie jest zainteresowana eksportem, choćby do Holandii. Być może polski rynek jest dla nich wystarczająco duży, ale z pewnością warto włożyć wysiłek
32
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
98-200 Sieradz, ul. Paszkiewicza 54, tel. 43 822 33 25 tel./fax 43 826 05 68 e-mail: biuro@grawis.pl www.grawis.pl
intra
CNC www.studiokey.it
accessiblequality
Pawilon 3A stoisko 231 l i g e / x o t C 13 - 16 Maj
li
CN
that’s evolution!
370°
5-osiowa, sterowana numerycznie PIŁA MOSTOWA
90˚
3. TAGLIA CUT 2. SPOSTA MOVE
5. FORETTO CON CAMBIO AUTOMATICO AUTOMATIC TOOL CHANGE FOR CORE DRILL ATTACHMENT
W pełni zinterpolowany pięcioosiowy ruch, obrotowa głowica o zakresie 370 stopni, uchylna pod kątem 0-90 stopni, nieobrotowy stół ze stali ocynkowanej ogniowo, z powierzchnią SIAMO PRESENTI A VERONA roboczą wykonaną z tworzywa o wysokiej gęstości pokryte gumową2011 matą (opcja). Maksymalny rozmiar tarczy 725 mm, a przy wykorzystaniu osi Z (wznoszenie i opadanie głowicy) 21 - 24 SETTEMBRE – 400 Całość konstrukcji wykonana z ocynkowanej ognioPAVILION 2, STAND N.mm. C2-D2 wo konstrukcji stalowej z powierzchnią chroniącą przed negatywnym działaniem światła. Szybkie i precyzyjne ruchy dzięki bezszczotkowym silnikom z dokładnymi dekoderami, ruchowi łożysk kulkowych, precyzyjnej skrzyni biegów oraz interpolacji osi przez urządzenie sterujące. Elektrowrzeciono prędkości do 4300 rpm (6000 na życzenie), centralnym układem doprowaGmm dzania wody i mocowaniem 36x2 lub ½ gas. Lub (na żądanie) mocowanie ISO40 z prędkością do 8000 rpm i automatyczną wymiana narzędzi (na życzenie). Wiszący pulpit sterujący z 15-calowym, kolorowym ekranem dotykowym. Maszyna jest wyposażona w port USB/Ethernet dla łatwego przesyłania danych. Skrzynka zasilająca ze stali nierdzewnej. Intra łączy w sobie łatwość użytkowania tradycyjnie obsługiwanej maszyny z wysoką wydajnością bezobsługowych cykli cięcia. Proste i intuicyjne programowanie umożliwia właścicielom i operatorom maszyny maksymalne wykorzystanie jej możliwości – rysunków parametrycznych, wycinania z CAD, konturowania, płaskorzeźbienia, profilowania i kształtowania, wiercenia i tworzenia napisów. Urządzenie może być również wyposażone (na życzenie) w cyfrowy aparat do odwzorowania slabu na ekranie. System automatycznego rozładunku przyciętych elementów pozwala na zaoszczędzenie czasu, siły i surowca dzięki użyciu zastosowanej głowicy z przyssawkami. Efekt wzmoże wykorzystanie automatycznej zmiany narzędzi (ISO40), zastosowanie kasetowego sposobu mechanicznej wymiany stołu, zastosoaccessiblequality wanie urządzenia do cięcia rowków w podstawie blatu, a nawet Gmm S.p.A.(napędzana przekładnią lub sterowana numerycznie). tokarka Via Nuova, 155 - 28883 Gravellona Toce (VB) Italy Tel. +39 0323 849711 - Fax +39 0323 864517
6. SCARICA PEZZI TAGLIATI
e-mail:gmm@gmm.it - web site:www.gmm.it
DOWNLOAD THE FINISHED PARTS
Gravellona Macchine Marmo S.p.A. Via Nuova 155 28883 Gravellona Toce (VB) Italy e-mail: gmm@gmm.it, www.gmm.it
ISO 9001:2008 - Certificato N°IT234871
58-150 Strzegom, ul. Koszarowa 7 tel. 603 891 257, 604 07 87 31, tel./fax: 74 855 03 93 e-mail: biuro@euroarss.pl, www.euroarss.pl
Z KRAJU FIRMY KAMIENIARSKIE
Polska to dobra przygoda „Nowy Kamieniarz”: Minęło już ponad 20 lat, odkąd powstał Svimpex Polska. Jak ważnym rynkiem jest obecnie dla AP Sten Group nasz kraj? Rolf Lundmark: Był i jest bardzo ważny. Za naszą obecnością tu stoi pewna historia. Na początku 1993 lub 1994 r. byliśmy z wizytą w Polsce i wizytowaliśmy m.in. cmentarze zarówno w bogatszych, jak i biedniejszych rejonach kraju. W tamtym czasie 97 proc. nagrobków było wykonanych z lastryka, a dwa-trzy, może pięć procent – z granitu. Ale można było zauważyć, że gdy ludzie mieli środki, byli zainteresowani zakupem pomników z kamienia. Nawet jeśli nie mieli ich dużo, decydowali się choćby na niewielką płytkę z granitu montowaną na lastryku. Zrozumieliśmy, że to będzie rozwijający się rynek: jeśli tylko damy klientom szansę na zakup granitu – zrobią to. Teraz 99 proc. polskich nagrobków jest wykonanych z kamienia. To oznacza, że zrozumieliśmy, nawet przed naszymi klientami, jakiego rodzaju jest to rynek. Obecnie współpracujemy z ponad 200 firmami i przez te 20 lat wszystkie bardzo się rozwinęły. Polska jest dla nas najważniejszym rynkiem, gdy mówimy o sprzedaży bloków. Szwecja, cała Skandynawia, była zawsze bardzo ważnym źródłem surowca dla Polski. Czy rozpoczęcie własnej działalności w naszym kraju było łatwe? Obecnie nasza firma działa wyłącznie w branży kamienia naturalnego – blocznego, budowlanego, pomnikowego. Wcześniej prowadziliśmy także inną działalność, nasze pierwsze kontakty w Polsce nie dotyczyły kamienia. Ale potem spotkaliśmy Dariusza Milejskiego, obecnie dyrektora zarządzającego obu naszych spółek. Więc możemy powiedzieć, że początki naszej działalności były całkiem łatwe. Oczywiście, to nie oznacza bezproblemowe, ale te ponad 20 lat w Polsce, wespół z Dariuszem Milejskim i całą załogą, to dobra przygoda. Kiedy po raz pierwszy trafił pan do Polski? Wraz z moją żoną, po tym jak ją poznałem, wybieraliśmy się na plaże południowej Szwecji, ale zła pogoda sprawiła, że pojechaliśmy wtedy do Polski. Byłem tu już nieco wcześniej, ze swoimi przyjaciółmi. Pamiętam, że to był 1968 r., bo po wizycie w Polsce pojechaliśmy do Czechosłowacji, a kilka dni po naszym wyjeździe wkroczyły tam wojska Układu Warszawskiego.
34
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
rozmawiał Szymon Paź
FOT. ZAP
Wywiad z Rolfem Lundmarkiem, właścicielem grupy AP Sten, której częścią są polskie firmy Svimpex i NSC.
: Rolf Lundmark
Kiedy po raz pierwszy zetknął się pan z polskimi kamieniarzami? Zdaje się, że było to w 1992 lub 1993 r. Kilku klientów przyjechało do Szwecji – wsiedli w samochody, dojechali do Świnoujścia, przeprawili się promem, dojechali do naszej kopalni, wybrali bloki i zapłacili. Wtedy zrozumieliśmy, że w dłuższej perspektywie lepiej będzie otworzyć skład bloków w Polsce. Są bowiem takie bloki, które można kupić od ręki, ale są też takie, którym należy się wpierw dobrze przyjrzeć. Więc mniej więcej dwa lata później otworzyliśmy skład w Kołobrzegu. Zresztą dzięki polskim kamieniarzom możemy powiedzieć, że czynna jest nasza kopalnia Czarnego Szweda. Wydobywaliśmy ten kamień wiele lat wcześniej, ale po wojnie kamieniołom był raczej zamknięty. Kiedy zadecydowaliście o otwarciu składu płyt? Było to osiem lat temu. Niektórzy klienci nie potrzebują całego bloku, tylko jego część. Reszta niepotrzebnie zalegałaby na ich placu. Z tego powodu łatwiej im kupić slaby. A że mieliśmy dostawców na całym świecie, mamy swoje firmy kamieniarskie w Szwecji, Norwegii i na Litwie, powiedzieliśmy sobie: dlaczego nie mamy pomóc naszym klientom w zdobyciu materiału? Z tego powodu powołaliśmy Natural Stone Company (NSC), a teraz obie firmy działają w jednym miejscu.
ZE ŚWIATA
Czy oferujecie w Polsce także wapień wydobywany w przez Naturstenskompaniet? Wiele wieków temu Szwecja kupowała w Polsce zboże, które barkami transportowano na drugi brzeg Bałtyku. Te same łodzie wracały do Polski obciążone kamieniem ze Szwecji, przede wszystkim szarym i różowym wapieniem olandzkim. Wykorzystywano go do budowy wielu kościołów, pałaców, gmachów publicznych w całej Polsce. Jakiś czas temu zwiedzaliśmy te budynki i podziwialiśmy, jak dobrze ten materiał zniósł próbę czasu. Więc przesłaliśmy ich zarządcom list wskazujący, że jesteśmy w posiadaniu tego kamienia, jeśli będą mieli jakieś z nim problemy. Nie sprzedaliśmy go zbyt wiele w Polsce, ale możemy się pochwalić kilkoma nowymi budynkami wzniesionymi z jego udziałem w tej części Europy. Chyba najpiękniejszym z nich jest zrekonstruowany niedawno Zamek Dolny w Wilnie, którego posadzki wyłożone są naszym kamieniem. Nie myślał pan o tym, by wzorem Szwecji, Norwegii i Litwy otworzyć w Polsce firmę zajmującą się przerobem kamienia? Nie powinniśmy konkurować z naszymi klientami. Wierzę, że możemy sprzedawać tu wyroby z kamienia, przede wszystkim budowlane. Na razie jednak częściej kupujemy tu wyroby polskich firm, które sprzedajemy w Szwecji, jak np. krawężniki czy płyty chodnikowe. Niemniej interesujemy się polskim rynkiem kamienia budowlanego i wierzymy, że będzie się on szybko rozwijał.
36
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
FOT. ARCHIWUM SVIMPEX
W Polsce AP Sten Group jest znana przede wszystkim ze Svimpexu. Jaka jest pozycja grupy na rodzimym rynku? Jesteśmy największą firmą branży kamieniarskiej w Szwecji. Posiadamy trzy firmy córki. Pierwszą z nich jest Svimpex Granit, która prowadzi wydobycie w siedmiu kopalniach granitu. Druga, Naturstenskompaniet, działa na rynku kamienia budowlanego i eksploatuje dwa kamieniołomy wapienia. Trzecia, GRF Gravvårdar, działa w sektorze nagrobkarskim. Dodatkowo w Norwegii posiadamy największą w kraju firmę zajmującą się kamieniem budowlanym – Jogra Steinindustri, a na Litwie firmę budowlano-nagrobkową Žybartuva.
FOT. ZAP
Gdy NSC rozpoczynała działalność, na polskim rynku zachodziły bardzo ważne zmiany. Rynek bloków zmniejszał się bardzo szybko. Obecnie zdaje się znowu rosnąć. Czy dostrzegacie to w wynikach Svimpexu? Słyszeliśmy od naszych konkurentów, że ubiegły rok i 2013 były bardzo słabe. Ale my nie odnieśliśmy takiego wrażenia, odnotowaliśmy dobre wyniki. Większym problemem jest obecnie zdobycie materiału. Jednak gdy otwieraliśmy naszą działalność w Polsce, dysponowaliśmy przede wszystkim materiałem ze Szwecji. Stało się oczywiste, że nasi klienci będą poszukiwać także innych, więc włączyliśmy do oferty kamień z RPA, Norwegii, Finlandii, Hiszpanii i Indii. Cały czas się rozwijaliśmy i oferujemy obecnie pełny asortyment. Być może to spowodowało, że nie odczuliśmy zmian na rynku.
W nowy sezon z nowym składem Odbywająca się co roku impreza na rozpoczęcie sezonu miała tym razem dla Svimpexu wymiar szczególny. Towarzyszyło jej otwarcie własnego składu bloków w Szczecinie, przy trasie wylotowej S10 w kierunku Piły i Warszawy.
W
pierwszej części klienci mogli odwiedzić nowy skład, który powstał obok hurtowni płyt Natural Stone Company (NSC), będącej podobnie jak Svimpex częścią szwedzkiej grupy AP Sten. Jak tłumaczyła nam Joanna Chrzaniuk, odpowiedzialna w firmie za logistykę, jednym z powodów organizacji własnego składu była potrzeba usprawnienia prac związanych z załadunkiem towarów. – Na terenie portu zdarzało się, że klient czekał na załadowanie bloków kilkanaście godzin. Tu zajmie to tylko kilkanaście minut – mówi przedstawicielka firmy. Ułatwiona będzie też inspekcja bloków przed zakupem. Przeładunki obsługiwać będzie 30-tonowa suwnica Faedo zakupiona przez Svimpex. Na stałe na składzie znajdzie się kilka tysięcy kubików kamienia, przede wszystkim ze Skandynawii, RPA, Indii i Hiszpanii. Druga część – uroczysta kolacja i zabawa – odbyły się w Kantynie Portowej, tuż obok Wolnego Obszaru Celnego szczecińskiego portu. Na zaproszenie firmy przybyło około 200 osób. Rolf Lundmark, właściciel AP Sten Group, w specjalnym przemówieniu podziękował załodze obu polskich firm za dobrze wykonywaną pracę, a klientom za wiele lat owocnej współpracy. Podkreślił, że lokalizacja nowego składu bloków w sąsiedztwie NSC otwiera nowy rozdział w historii Svimpexu w Polsce. (ZAP)
ZE ŚWIATA
Hurtowa sprzedaż nagrobków
labrador blue
baltic green
nagrobek 90 x 190 cm
Balmoral Impala Baltic Green Orion Blue Moon Labrador Blue
teraz 1970 zł teraz 2070 zł teraz 2430 zł teraz 2380 zł teraz 2650 zł teraz 2750 zł
impala
ceny brutto
Dostępna wysokość ram: 15 cm, 20 cm, 25 cm. Ćwierćwałek na płycie GRATIS.
blue moon
Wykonujemy pomniki standardowe oraz na indywidualne zamówienie. SKALEŃ s.c. ul. Legnicka 45, 59-500 Złotoryja tel. biuro 76 878 20 07, fax 76 878 23 97 www.skalen.pl, e-mail: skalen@skalen.pl
Ponadto prowadzimy sprzedaż internetową wzory dostępne na naszej stronie internetowej:
orion
www.skalen.pl balmoral
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
37
Z KRAJU
FOT. M. BRZESKI
TARGI
Kamień na targach inspiracji Budma, 10 – 13 marca 2015 r.
T
o już XXIV edycja targów budownictwa, uważanych słusznie za największe w naszej części Europy. Tegorocznej Budmie towarzyszyły targi CBS Budownictwo Sportowe i Rekreacyjne, Glass oraz WinDoor-tech. Ponad 50 tys. zwiedzających oglądało oferty ponad 1000 wystawców z 33 krajów z całego świata. Wielkość tegorocznych targów jest porównywalna z targami ubiegłorocznymi zarówno w liczbie stoisk, jak również zwiedzających, akredytowanych dziennikarzy i reprezentowanych krajów. Budma osiągnęła więc pewien poziom i z powodzeniem go utrzymuje. Targom towarzyszyły ciekawe debaty, konferencje i prelekcje z udziałem uznanych w branży specjalistów. Niemal 1000 osób przybyło na wykład znanego w świecie hiszpańskiego architekta Alberto Veigi, projektanta budynku Filharmonii Szczecińskiej, uznawanego za jeden z najpiękniejszych budynków oddanych w 2014 r. w Europie. O międzynarodowy cha-
38
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
Henryk Walendowski
Targom towarzyszyły ciekawe debaty, konferencje i prelekcje z udziałem uznanych w branży specjalistów. Niemal 1000 osób przybyło na wykład znanego w świecie hiszpańskiego architekta Alberto Veigi, projektanta budynku Filharmonii Szczecińskiej, uznawanego za jeden z najpiękniejszych budynków oddanych w 2014 r. w Europie. rakter spotkań biznesowych zadbał program Hosted Buyers, dzięki któremu pojawili się w Poznaniu przedstawiciele najważniejszych grup zakupowych z 17 krajów świata. W Strefie Testów każdy mógł własnoręcznie wypróbować prezentowane w stoiskach produkty. W Strefie Dobrego Dachu odbywały się pokazy sztuki dekarskiej. Swoje zdolności i możliwości demonstrowali także płytkarze, parkieciarze, montażyści wykładzin, okien oraz stolarki. W debatach tematycznych omawiano zmiany w prawie budowlanym, wykorzystanie materiałów i półproduktów, przygotowanie inwestycji pod wymogi budownictwa energooszczędnego i pasywnego.
Na targach CBS zwiedzający podziwiali w pełni funkcjonalne lodowisko, place zabaw dla najmłodszych, trampoliny, siłownie, urządzenia wellness i spa. Targi branży szklarskiej Glass prezentowały maszyny, urządzenia i akcesoria do obróbki szkła płaskiego i wyrobów gotowych ze szkła z propozycją najnowszych zastosowań tego surowca w budownictwie i architekturze. W specjalnie zaaranżowanej przestrzeni pokazano na żywo produkcję okien. Przez cztery dni wyprodukowano tam prawie 100 okien. Pieniądze z ich sprzedaży przeznacza się na cel charytatywny. Podczas dwóch poprzednich targów Budma wyprodukowano ponad 250
Projektowanie i produkcja maszyn do obróbki kamienia naturalnego FPUH CHATECH tel. +48 697 723 143 biuro@chatech.pl www.chatech.pl
FOT. M. BRZESKI
Z KRAJU
FOT. M. BRZESKI
: Kamień ogrodowy na stoisku greckiej firmy Akrolithos ( Trawertyn z Raciszyna na stoisku firmy WKG
okien, które zostały przekazane m.in. rodzinom poszkodowanym podczas powodzi w Bogatyni (2013 r.) oraz placówkom opiekuńczo-wychowawczym Caritas i Wiosce Dziecięcej w Brzozowie na Podkarpaciu. KAMIEŃ NA BUDMIE Oferta kamienia była skromniejsza niż rok temu. Co więcej, zauważalna jest wzrastająca pozycja firm sprzedających kamień sztuczny, kompozytowy. Architekci o duszach kształtowanych przez starszą generację profesorów mijali szybko te stoiska, a zatrzymywali się tam, gdzie rozpoznawali kamień w stu procentach naturalny. Pięknie prezentowało się stoisko greckiej firmy Akrolithos. Kolorowe kamienie pochodzą m.in. z pięciu kamieniołomów kontrolowanych przez firmę. Płyty, kamień elewacyjny, ogrodowy, łupki dachówkowe, monolity, tłucznie, otoczaki są bogatą ofertą firmy z Kawali. Pierwszy raz na Budmie zobaczyliśmy firmę portugalską Solancis. To gigant szczycący się 45-letnia trady-
40
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
cją, posiadający obecnie 16 kamieniołomów. W ofercie Solancisa jest 40 odmian kamieni, w tym znane w Polsce Moca Crem i Branco Red. Znaną włoską firmę Santa Margherita reprezentowała firma Vertimar z Czarnkowa. W ofercie były zarówno kamienie naturalne, jak i konglomeraty. Własny kamieniołom czarnego (z białymi żyłami) wapienia posiada turecka firma Davut z Iskenderum przy granicy z Syrią. Z obecnych na Budmie dystrybutorów kamienia należy także wymienić firmy: Atilla z Katowic, Magma z Łodzi, Garden Stones, Ideal Stones, Optima, Beton-Ciré , Klink z Olsztyna, Bord System z Komornik. Interstone pokazał na targach w tym roku wyłącznie kamienie syntetyczne. Podziwialiśmy rozmach chińskiej firmy Phomi, imponującą kolorową ofertę kamieni sztucznych w kilkuset odmianach. W jej katalogu można przeczytać zachętę, że wybierając dowolny kamień, można liczyć na dostawę 50 000 mkw. w ciągu 14 dni! Wierna targom Budma jest firma
Pawlimex z Limanowej, posiadająca własny kamieniołom piaskowca w Męcinie Królewskiej. Wyroby gotowe obejmują elementy cięte i łupane, płyty okładzinowe, kamień murowy, tłuczeń, grysy, bloki. W ofercie są także znane niemieckie wapienie z Eichstaedt (Jura Gelb, Jura Grau) oraz trawertyny z okolic Kirchheimu. Po wielu latach stagnacji nastąpił skok technologiczny w kamieniołomie jurajskich trawertynów w Raciszynie. Od kilku lat działa tam firma WKG, członek Minerals Mining Group. W ścianie eksploatacyjnej duże bloki wycinane są obecnie za pomocą nowych wrębiarek włoskiej firmy Fantini. Stoisko hit, które fascynowało zwiedzających bajeczną atmosferą i barwami, przygotowała firma Kryształowy Świat z Libiąża. Tymi kolorowymi skałami jest sól wydobywana w Wieliczce, Bochni, Kłodawie i importowana z ogromnej kopalni w pakistańskim Pendżabie (Khevra Salt Mine). Oferta firmy obejmuje projektowanie i montaż grot solnych, saun, tężni solankowych, mozaikowe obrazy i panele z odłamków solnych. Rewelacja! Ofertę narzędzi diamentowych do obróbki kamieni przedstawiły na Budmie znane firmy Stanley, Hitachi, Astar i De Wald. O podsumowanie obecności na targach poprosiliśmy dyrektora WKG z Raciszyna Artura Stanka. – Targi Budma w Poznaniu były dla nas wspaniałą okazją do promocji trawertynu raciszyńskiego. Nasze stoisko cieszyło się nieustannym zainteresowaniem zwłaszcza ze strony architektów i deweloperów, którzy na targach poszukiwali nowych materiałów okładzinowych. Tym samym możemy uznać, że premiera naszego trawertynu była bardzo udana. W podobnie optymistycznym tonie mówił o obecności na Budmie właściciel Vertimaru Mariusz Pierudzki. Tegoroczni wystawcy nie zawsze byli zdecydowani, by zarezerwować sobie stoisko na przyszły rok. Decyzję taką podejmuje się zwykle po kilku miesiącach, w czasie których obserwuje się przyrost klienteli. Po korzystnych rozmowach w Poznaniu jest duże prawdopodobieństwo, że spotkamy się na Budmie 2016.
Z KRAJU
WYSOKA WYDAJNOŚĆ Wysoka wydajność narzędzi diamentowych od DIABÜ®
DIABÜ® Diamantwerkzeuge Heinz Büttner GmbH 35713 Eschenburg · Germany Tel.: +49 (0) 27 70 - 91 33 - 0 Fax: +49 (0) 27 70 - 91 33 - 25 Mail: info@diabue.com Web: www.diabue.com
Kontakt w Polsce Patryk Knapik Tel.: +48 77 46 32 090 Tel. kom.: 600 355 427 Mail: patrykknapik@poczta.fm
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
41
Z KRAJU TARGI – TEKST SPONSOROWANY
Stone – targi na miarę branży Międzynarodowa obsada wystawców, zainteresowanie zwiedzających z 14 krajów w połączeniu z nowoczesną infrastrukturą sprawiły, że ubiegłoroczne targi Stone były areną potencjału branży. Pracując nad kolejną edycją targów (Poznań, 18-21 listopada 2015), organizator planuje równie wysoki poziom wydarzenia zarówno dla wystawców, jak i zwiedzających.
42
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
FOT. ARCHIWUM MTP (4)
C
zego można się spodziewać po Stone? – Będziemy jak zawsze otwarci na propozycje i potrzeby wystawców. Analizy, uwagi zwiedzających, dialog z wystawcami pozwolą jeszcze lepiej udoskonalić formułę wydarzenia – podkreśla Joanna Mizerska, dyrektor targów Stone. – Dobry poziom imprezy gwarantuje współpraca ze stowarzyszeniami, które widzą w nas profesjonalnego, szybko uczącego się partnera branży, który odpowiada na jej zapotrzebowania – dodaje. Są duże szanse, że edycja 2015 będzie dużo lepsza. Jako miejsce efektywnego networkingu również w tym roku targi dopasują program wydarzeń do wymagań wszystkich uczestników. Potwierdzona jest już współpraca z magazynami branżowymi przy konkursie Mistrz Piaskowania (wydawnictwo Abra) i polska premiera wykonanych projektów młodych architektów i designerów, których koncepcje narodziły się podczas ubiegłorocznych targów Stone („Warsztat młodego projektanta: kamień” – współpraca z wydawnictwem Skivak). Rok temu energia branży uwidoczniła się także podczas dwóch wieczorów branżowych, dlatego zapowiadana jest powtórka tego punktu. Po raz kolejny zwiedzający łatwo dotrą na zlokalizowane w centrum miasta MTP i, co najważniejsze, ponownie zaparkują tuż przy wejściach na targowe hale. Rozwiązania znowu trafią w potrzeby gości Stone. W tym roku organizator skupia się na zaproszeniu większej liczby profesjonalistów, w tym zagranicznych. Dzięki kontynuacji profesjonalnej współpracy z polskimi i czołowymi czasopismami z Niemiec, Włoch oraz Indii informacja o Stone dotrze do branżowych środowisk.
PROJEKTOWANIE W KAMIENIU PROJEKT
Dotykowe fasolki
FOT. I RYS. ARCHIWUM PATRYCJI OTACHEL
(the Touchy Beans)
K
amień to bezsprzecznie piękny materiał. Jednak nie tylko jego wygląd decyduje o naszym zainteresowaniu. To, co nas w nim ciekawi, to jego faktura – nie możemy się oprzeć i ciągle go dotykamy, badamy niuanse jego powierzchni. Fasolki wymyśliłam, skupiając się na haptycznych (dotykowych) – hipnotycznych cechach kamienia. Formy mogą zostać wykorzystane do edukacyjnej, stymulującej zabawy dla dzieci niewidomych, pozwalając im ćwiczyć zmysł dotyku oraz ucząc je właściwości poszczególnych rodzajów skał. Doskonale sprawdzą się jednak także jako antystresowy gadżet pozwalający dłoniom błądzić po zróżnicowanych powierzchniach i w magiczny sposób oddający użytkownikowi energię, jaka została użyta podczas obróbki.
44
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
Każda fasolka, wysokości do 10 cm, wykonana jest z innego typu kamienia i reprezentuje inny rodzaj faktury. Trawertyn z jego naturalnymi porami został z jednej strony wypolerowany, z drugiej za pomocą groszkowania podkreśliliśmy jego chropowatą fakturę. Marmur jest na poły gładki i rzeźbiony. Granit naturalnie szorstki z powierzchnią piaskowaną, która pozwoliła zaznaczyć różnorodność minerałów, z jakich jest zbudowany. Piaskowiec szlifowany, tak by podkreślić jego niepowtarzalny charakter. Każda fasolka jest cięższa w dolnej części, dzięki czemu można ją bezpiecznie chwycić i wygodnie trzymać – jest stabilna w dłoni, nie ucieka.
Patrycja Otachel – z wykształcenia strateg, obecnie studiuje wzornictwo w poznańskiej School of Form na wydziale Domestic Design. Interesuje ją projektowanie odpowiadające na rzeczywiste problemy. Prosta forma, niskoprzetworzone materiały oraz element zabawy, zaangażowania to cechy, które stara się implementować w każdym projekcie. Uważa, że interaktywność i włączenie osób zainteresowanych produktem pozwala dogłębnie poznać ich potrzeby, uzyskać unikalną wiedzę i stworzyć projekt, który ma sens.
PROJEKTOWANIE W KAMIENIU WYKONAWCA
„Nowy Kamieniarz” Jesteś rzeźbiarzem. Tworzysz w kamieniu, aby inni twoje prace oglądali i podziwiali. W przypadku fasolek ich odbiorcy mają podziwiać je poprzez dotyk. Czy to wpłynęło na sposób pracy? Michał Jackowski: Kiedy pracuję w kamieniu, dotyk jest bardzo istotny. Czasem nawet istotniejszy niż oko! W początkowej fazie obróbki, kiedy trzeba zdjąć sporo materiału, ciągle patrzysz i korygujesz wzrokiem regularność formy i linie profilu. Jednak gdy dochodzisz do właściwej powierzchni rzeźby, oczy są zwodnicze. Zaczyna się badanie powierzchni dotykiem. Czasem światło ukrywa niedoskonałości. Wystarczy, że chropowatość nie rzuca cienia i jej nie widać, a po montażu zmienia się oświetlenie i nagle okazuje się, że na łabędziej szyi widać jakieś bruzdy. Dlatego nieustannie, już nawet podświadomie, „patrzę” dotykiem, bo on nie zwiedzie. Tak więc nawet jeśli moi odbiorcy nie dotykają moich prac, ja poznałem je dotykiem, zanim pokazałem innym. Zastosowałeś cztery materiały i różne faktury. Każdy z elementów wymagał od ciebie podkreślania innych walorów różnorodnego materiału. Czy praca nad tak małymi przedmiotami może być inspirująca dla artysty? Rzeczywiście każdy z tych materiałów jest inny – granit powstał z różnych minerałów głęboko w wysokiej temperaturze i ciśnieniu, piaskowiec to zlepione ziarna kwarcu, marmur i trawertyn były kiedyś życiem. Dobry wybór tworzywa do tematu rzeźbiarskiego to połowa sukcesu. Moment, kiedy mam przed sobą do opracowania cztery różne kamienie, budzi zastanowienie i pokazuje emocjonalny wachlarz geologicznych tworów. Oczywiście można wszystko rzeźbić w np. granicie, tak jak ludziom często wmawia wielu polskich kamieniarzy. Klasyczna rzeźba w tym materiale, nawet jeśli zostanie szczegółowo opracowana, będzie wyglądać siermiężnie. Z drugiej strony czy wyobrażacie sobie gębę Stalina w delikatnym marmurze? To jak goryl w koronkach. Dlatego warto spróbować różnych materiałów, aby mieć świadomość zamkniętych w nich emocji i je wykorzystać. Jesteś także animatorem kulturalnym. Czy takie świeże spojrzenia na wykorzystanie kamienia jak w projekcie fasolek, może być inspirujące w twojej działalności pozarzeźbiarskiej? Miałem już styczność z osobami niewidzącymi, audiodeskrypcją, dotykaniem rzeźb. Niesamowity świat. Kiedy kończyłem postacie dzieci naturalnej wielkości w marmurze do ołtarza Matki Boskiej Fatimskiej w Białymstoku, odwiedziła mnie w warsztacie niewidoma. Dotknęła jednej z twarzy i
FOT. ARCHIWUM MICHAŁA JACKOWSKIEGO
Projekt wykonała:
: Michał Jackowski
powiedziała: ładny chłopiec, uśmiechnięty, dziesięciolatek... Przeżyłem szok, wszystko się zgadzało, ona go widziała. Od tamtej pory narodziło się w mojej głowie parę projektów społecznych związanych z rzeźbą w kamieniu dla niewidomych, potrzebują jednak sponsoringu i pomocy organizacyjnej. Współpraca z Patrycją odkurzyła te pomysły. Projekt fasolek ma charakter niekomercyjny, wręcz niesprzedawalny. Jakie cechy kamienia sprawiają, że warto go wykorzystać nie tylko w formie prostej, ale użytecznej dekoracji? Takie, które podkreślą swym charakterem klimat obiektu. Ich naturalne walory: struktura, przełom, budulec to odwieczne cechy, które są jednocześni zaletami. Jednak problem w tym, czy projektant jest ich świadom, czy skupi się tylko na kolorze i wzorze. Tymczasem kamień jest wielowymiarowy. Ma także przejrzystość, zdolność zasysania światła i oddawania go, zdolność absorpcji ciepła. Niektórzy znają jego zapach, ja znam jego smak. W dodatku zapominamy o czasie! Każdy kamień ma swoją historię geologiczną, ale będzie miał też przyszłość. Czy projektując kominek lub schody, myślimy o tym, jak będą przyjmowały czas? Czy chcemy, aby za parę lat nosiły ślady użytkowania, czy były zawsze jak spod igły? Czy wyrobione kanty, wyszlifowane codziennością, są zamierzone, czy są błędem w doborze materiału? Czy w domu Platona, Napoleona lub Chopina wymienilibyśmy cokół wyrobiony częstym przysiadywaniem na kamiennym kominku? Ile wymiarów ma tak naprawdę kamień? Dojścia do takiej świadomości życzę sobie i Państwu, a „Projektowanie w Kamieniu” zapewne jest jedną z tych inicjatyw, które ją pogłębiają.
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
45
PROJEKTOWANIE W KAMIENIU PROJEKT
Deska z moździerzem
P FOT. I RYS. ARCHIWUM EWY FABIŃSKIEJ I OLGI GUZ
rojekt moździerza z deską do krojenia znacznie ewoluował od pierwotnego zamysłu. Chciałyśmy stworzyć gadżet kuchenny, który byłby jednocześnie przedmiotem estetycznym i użytecznym. Postanowiłyśmy zminiaturyzować moździerz, tak by stanowił przedmiot codziennego użytku. W obecnej formie pozwala na rozdrobnienie minimalnej ilości przypraw czy utarcie ziół. Moździerz może też stanowić naczynie na stół – w miseczce moździerza można podać oliwę z rozdrobnionym pieprzem, a na desce świeży chleb.
Ewa Fabińska – urodzona w Warszawie studentka II roku warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych na Wydziale Architektury Wnętrz. Odbyła praktyki w Pracowni Projektowania Wnętrz INRO Group.
46
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
Olga Guz – urodzona w Bydgoszczy studentka III roku Wydziału Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Odbyła staż w biurze projektowym Kuryłowicz & Associates w Warszawie.
PROJEKTOWANIE W KAMIENIU WYKONAWCA
„Nowy Kamieniarz”: Firma Focus specjalizuje się w pracy z kamieniem i spiekami kwarcowymi. Tym razem musieliście wykonać produkt, którego ważną część stanowi drewno. Łączenie materiałów nie stanowi dla Was problemu? Dariusz Duda: Łączenie materiałów występuje bardzo często w naszej branży, nasi projektanci aranżując wnętrza proponują nie tylko kamień, także drewno, szkło, stal. Wszystkie te materiały po zamontowaniu inaczej się zachowują i bardzo ważnym jest odpowiednie ich połączenia. Wymaga to sporej wiedzy z zakresu budownictwa ogólnego, którą zdobywa się realizując setki projektów, co pozwala na sprawdzenie wielu rozwiązań. Większość kamieniarzy to nie tylko typowi producenci, to także pasjonaci kamienia, jest dla mnie wielką przyjemnością wymieniać się doświadczeniami z kolegami z branży, ale także spoza niej. Kamień pełni przede wszystkim funkcje dekoracyjne, tymczasem wykonaliście prototyp produktu, który może być użytkowany na co dzień. Czy pana zdaniem istnieją jeszcze inne elementy wyposażenia domu czy kuchni, które mogą być wykonane w kamieniu i powinny być obiektem zainteresowania zarówno projektantów jak i firm kamieniarskich? Nie mogę się zgodzić z tezą, że kamień pełni tylko funkcję dekoracyjną. Nasi klienci z roku na rok coraz bardziej doceniają kamień jako element użytkowy. Weźmy pod uwagę np. blat kuchenny, dawniej głównie klienci pytali o kolor, teraz pytają o nasiąkliwość, ścieralność oraz walory użytkowe. To samo dotyczy innych elementów stosowanych wewnątrz lub zewnątrz – liczy się odpowiedni dobór kamienia do miejsca przeznaczenia. Co mnie bardzo cieszy, dla klientów już nie jest problemem, że powstanie rysa na marmurze w trakcie użytkowania. Oznacza to, że
FOT. ARCHIWUM DARIUSZA DUDY
Projekt wykonał:
: Dariusz Duda właściciel firmy Focus
zaczynamy doceniać piękno kamienia i rozumiemy naturalny proces starzenia. Sporą pomocą dla kamieniarzy w zakresie dostosowania wyrobu do wymogów klienta jest zresztą chemia kamieniarska. Jakie są Twoim zdaniem największe zalety tego projektu? Największą zaletą według mnie jest to, że produkt łączy ze sobą dwa materiały o różnych charakterystykach technicznych, a jednocześnie posiada duże zalety użytkowe. Czy praca z młodymi projektantami może być inspirująca dla firm kamieniarskich zajmujących się przede wszystkim dekoracją wnętrz? Każdy z nas miał kiedyś 18 czy 20 lat i dobrze pamiętamy, jak wiele pomysłów mieliśmy i jak wiele rzeczy chcieliśmy zrealizować. Osobiście jestem ogromnym zwolennikiem zatrudniania młodych ludzi, którzy nie mają zahamowań a ich koncepcje nie mają ograniczeń. Naszą przyszłością jest dzisiejsza młodzież i od nas zależy, czy pozwolimy im realizować marzenia, czy wpasujemy ich system jaki niestety proponowali nam nasi rodzice.
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
47
PROJEKTOWANIE W KAMIENIU PROJEKT
Organizer dla firm
W
Paulina Ludynia – studentka V roku na wydziale Wzornictwa i Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi. Laureatka konkursów z zakresu form przemysłowych dla firm Nowa Szkoła i Roca. Bierze czynny udział w wystawach wzornictwa oraz wernisażach malarskich organizowanych przez ASP w Łodzi. Z zamiłowania zajmuje się tańcem breakdance oraz malarstwem.
48
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
FOT. I RYS. ARCHIWUM PAULINY LUDYNI
projekcie chciałam wykorzystać zalety materiału, jakim jest kamień. Jego wytrzymałość, walory estetyczne i funkcjonalność pozwoliły mi na stworzenie projektu produktu, który może być świetną wizytówką firmy. Organizer można wykonać z różnego rodzaju kamienia, co daje szeroki wybór potencjalnym klientom. Kolor i faktura kamienia mogą nawiązywać do barw danej firmy. Kamień użyty w projekcie może zostać dopasowany do wnętrza i charakteru obiektu. Organizer posiada miejsce na wizytówki, trzy otwory na długopisy lub pióra, a jego przednia część pozwala na wygrawerowanie napisu lub logo firmy.
PROJEKTOWANIE W KAMIENIU WYKONAWCA
„Nowy Kamieniarz”: Z wykształcenia jest pani ekonomistką, ale ukończyła także studia podyplomowe z aranżacji wnętrz. Jak wiele czasu poświęcono kamieniowi naturalnemu w programie zajęć? Czy z pani perspektywy było go wystarczająco dużo? Marta Stróżyk: Z moich rozmów ze środowiskiem projektantów wynika, że o kamieniu mówi się na studiach artystycznych niewiele, żeby nie powiedzieć w ogóle. Tylko ci, którzy interesują się kamieniem i nie boją się wyzwań, szukają informacji. Kamień jest materią mało znaną projektantom, a przez to budzi obawy w zaproponowaniu go klientowi i jego zastosowaniu. Myślę jednak, że zainteresowanie kamieniem, zwłaszcza w sektorze budowlanym, stale rośnie. Potrzebna jest w tym zakresie edukacja, ponieważ projektanci muszą wiedzieć, jak się z tym materiałem pracuje, jakie są jego ograniczenia i jakie zalety. Zdarzało się nam wielokrotnie otrzymywać do wyceny projekty, które są technicznie niewykonalne i wymagają przepracowania. Czy zdobyte przez panią wykształcenie pomaga w codziennej pracy z kamieniem? Czy to, czego się dowiedziała się pani na studiach, stosuje w swojej pracy? Moje krótkie studia podyplomowe czasami przydają się w codziennej pracy, zwłaszcza w zakresie proponowania klientom podziału na elementy przestrzeni, na której zaplanowano zastosowanie kamienia. To konieczne np. w przypadku okładzin wejść, tarasów itp. Jestem również bardziej wyrozumiała dla projektantów, gdyż w tej chwili rozumiem projekt i wiem, że to nie fanaberie autora, ale wynikają z zasad projektowania przestrzeni. Profesor poznańskiej ASP Janusz Stankowski nauczył nas również, jak czytać projekt architektoniczny i co oznaczają naniesione na nim zapisy. Czy z pani perspektywy projekty edukacyjne w rodzaju „Projektowania w kamieniu” mogą mieć wpływ na to, że młodzi projektanci chętniej sięgną po kamień w swoim życiu zawodowym?
FOT. ZAP
Projekt wykonał:
: Marta Stróżyk dyrektor generalny Wrimar
Oczywiście, że tak. Młodzi projektanci mają możliwość oswojenia się z kamieniem, zapoznania się ze sposobami cięcia, obróbki, nadawania faktur na powierzchni itp. Im lepiej pozna się dane zagadnienie, tym bardziej się je rozumie. Moim zdaniem względy estetyczne kamienia są niepodważalne, strach przed jego zastosowaniem wynika z braku wiedzy natury technicznej. Poznanie kamienia od strony technicznej powoduje więc, że projektanci przestają się go bać i chętniej stosują w przyszłości. Zauważyliśmy w naszej pracy zawodowej taki paradoks, że architekci wymagają od kamienia, żeby był jak najbardziej jednolity, gładki, „betonowy”, podczas gdy proponują klientowi płytki, których kolor, struktura i faktura są jak najbardziej zbliżone do kamienia. Dlaczego nie uprościć sobie zadania i wybrać płytkę tam, gdzie pożądana jest jednolitość, a kamień tam, gdzie ma być pięknie i unikatowo. Jakie zalety dostrzega pani w wykonanym przez Wrimar projekcie? A może jest coś, co warto by w nim zmienić? Projekt, który otrzymaliśmy do wykonania, jest stosunkowo łatwy technologicznie. Poza tym ten organizer to prosta, niewyszukana bryła. Przedmiot jest klasyczny i estetyczny. Z pewnością doda uroku i elegancji wnętrzom pokojów hotelowych. Takie detale są istotne w wystroju wnętrz, dopiero one dodają im charakteru i nadają klimat.
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
49
PROJEKTOWANIE W KAMIENIU PROJEKT
MarbleChess
FOT. I RYS. ARCHIWUM KORNELII KULIK
T Kornelia Kulik – studentka V roku Wzornictwa Przemysłowego Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. Laureatka wielu konkursów z zakresu form przemysłowych; autorka projektu, który trafił na wystawę Łódź Design Festival 2012; uczestniczka wielu wystaw form przemysłowych oraz malarskich organizowanych przez łódzką ASP. Z zamiłowania zapalona motocyklistka, zapamiętała kinomanka i zdolna malarka.
50
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
o nowa wizja szachów, modyfikacja istniejącej formy. Koncepcja projektu powstała w oparciu o założenia towarzyszące współczesnemu projektowaniu, czyli prostotę i funkcjonalność. Każda figura została zaprojektowana tak, aby widziana z góry swoją formą nawiązywała do ruchów, które może wykonać w grze. Efekt ten został osiągnięty poprzez pionowe nacięcia w kamiennych sześcianach. Dodatkowo figury szachowe występują w trzech wysokościach, adekwatnych do ich rangi w grze. Przekłada się to także na wagę figur – najcięższymi figurami są król i królowa, najlżejszymi zaś są pionki. Marmur jest bardzo dobrym materiałem do osiągnięcia tego efektu ze względu na swój ciężar i trwałość. Również szachownica wyłożona została biało-czarnymi marmurowymi płytkami. Projekt wyróżnia się przede wszystkim nietypową, minimalistyczną formą figur szachowych, a także szlachetnym materiałem.
PROJEKTOWANIE W KAMIENIU WYKONAWCA
Rogalu Karolu
PREMIEROWA
WYSTAWA PROTOTYPÓW
NA TARGACH STONE+TEC 13 – 16 MAJA 2015 R. STOISKO 3-123
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
51
PROJEKTOWANIE W KAMIENIU PROJEKT
Stojak na parasole
W
FOT. I RYS. ARCHIWUM ANNY WAWSZCZAK I MONIKI KOCOT
naszym projekcie inspirowałyśmy się aforyzmem: „Mniej znaczy więcej”, którego autorem był modernistyczny architekt Ludwik Mies van der Rohe. Stabilność stojaka osiągnęłyśmy wykorzystując naturalny ciężar kamienia. Masywne kamienne płyty zostały przeszyte okrągłymi ażurami, co dodaje formie lekkości. Otwory te są miejscem na odłożenie parasoli. Kamień, który wybrałyśmy do stworzenia dwóch płyt, to trawertyn z Raciszyna. Nasz stojak idealnie wpasowuje się do dużych, nowoczesnych, ale i tradycyjnych przestrzeni mieszkalnych oraz publicznych.
Anna Wawszczak i Monika Kocot – studentki I roku studiów magisterskich na Wydziale Wzornictwa i Architektury Wnętrz na Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi. Autorki projektów Lumo i Ovo, prezentowanych na wystawie Fresh Stuff na Festiwalu Łódź Design 2014. Laureatki wielu konkursów związanych z projektowaniem. Ich prace były publikowane na stronie FurnitureServed.com oraz w kwartalniku „2+3D” w kategorii Graduation Project.
52
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
PROJEKTOWANIE W KAMIENIU WYKONAWCA
Projekt wykonał: ZAKŁAD OBRÓBKI KAMIENIA
„Nowy Kamieniarz”: WKG jest niemal nowym graczem na polskim rynku kamienia budowlanego. Nie baliście się wyzwania, jakim jest stworzenie elementu na wystawę wzornictwa prezentowaną premierowo nie w kraju, a w Niemczech? Marcin Kamiński, menedżer sprzedaży: Dla firmy WKG, która co prawda stawia pierwsze kroki, jednak ze sporym rozmachem, na europejskim rynku kamienia naturalnego, udział w tego typu wydarzeniu jest kolejnym wspaniałym sposobem na promocję trawertynu raciszyńskiego. Bardzo ucieszyliśmy się z propozycji wykonania stojaka, ponieważ oprócz trzonu naszej działalności – sprzedaży płyt – możemy zaprezentować również działalność uzupełniającą, czyli realizację projektów indywidualnych. Jednym z naszych celów długoterminowych jest wejście na rynek niemiecki, dlatego tym bardziej odpowiadało nam miejsce organizacji wystawy. Zwłaszcza że w tym roku wystawiamy nasz trawertyn na targach kamieniarskich w Norymberdze. Liczymy, że tegoroczna wystawa wzornictwa zakończy się sukcesem i udział w kolejnych tego typu inicjatywach stanie się dla nas corocznym zwyczajem. Szerszemu gronu odbiorców zaprezentowaliśmy już nasz trawertyn w marcu, na Międzynarodowych Targach Budownictwa i Architektury Budma w Poznaniu. Zainteresowanie tym materiałem przerosło nasze najśmielsze oczekiwania, a jego owoce to pierwsze realizowane już przez nas zamówienia na nasz trawertyn.
Czy praca z projektem młodych designerek, na nowych maszynach i niemal nowym materiale, nastręczyła wam problemów lub niespodzianek? Technologicznie, posiadając nowoczesne maszyny do obróbki kamienia, absolutnie nie mieliśmy powodów do obaw, że zadaniu nie sprostamy. Zastanawialiśmy się jedynie, czy sam trawertyn jest odpowiednim materiałem do tego zadania, ponieważ wytrzymałość na zginanie trawertynu w porównaniu z granitami jest niższa. Sama konstrukcja stojaka (połączenie cienkich płyt pod kątem 90 stopni bez połączenia ze sobą punktów podparcia) z otworami na parasole zmniejszającymi parametry wytrzymałościowe płyty stwarza ryzyko pęknięcia produktu w miejscu najbardziej na to narażonym. Zdecydowaliście się wykorzystać wydobywany przez WKG trawertyn z Raciszyna, stosowany dawniej przede wszystkich w architekturze. Czy to dobry materiał dla wnętrzarstwa? Z naszego punktu widzenia stojak nie mógł być wykonany z innego materiału niż nasz flagowy trawertyn raciszyński. I choć rzeczywiście sam trawertyn jest kojarzony głównie z elewacjami i elementami architektonicznymi, to jednak z coraz większą śmiałością jest wykorzystywany do wystroju wnętrz, a poddany odpowiedniej obróbce stanowi materiał niemal ekskluzywny. Jego ciepła, złocisto-beżowa barwa i łagodna struktura nadają wnętrzom stonowany charakter, przez co, mamy nadzieję, w dość krótkim czasie zyska rzeszę sympatyków, a my zadowolonych klientów.
Organizatorzy: redakcja „Nowego Kamieniarza”, Międzynarodowe Targi Poznańskie (targi Stone) i Nürnberg Messe (targi Stone+tec) serdecznie dziękują za pomoc w organizacji III edycji konkursu „Projektowanie w Kamieniu”: Krzysztofowi Chróścielewskiemu z Wydziału Wzornictwa i Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi, Bazylemu Krasulakowi z Wydziału Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Agnieszce Jacobson-Cieleckiej ze School of Form w Poznaniu za umożliwienie pracy ze studentami. Krzysztofowi Chróścielewskiemu, Jackowi Gburczykowi i Mateuszowi Zwierzyckiemu za opiekę merytoryczną nad studentami podczas „Warsztatów młodego Projektanta: kamień” podczas targów Stone w Poznaniu. Peterowi Beckerowi i Sławomirowi Mazurkowi za poświęcony czas i energię na przygotowanie i wygłoszenie wykładów podczas listopadowych „Warsztatów”. Marcie Stróżyk z Wrimaru, Dariuszowi Dudzie z firmy Focus, Marcinowi Kamińskiemu z WKG, Michałowi Jackowskiemu, Karolowi Rogali z firmy Rogala za odwagę i podjęcie się wykonania prototypów wybranych przez jury prac.
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
53
Światowa jakość KRONOS Centrum tnące CNC z 5 – cioma interpolowanymi osiami oraz automatyczną wymianą narzędzi. Maszyna wy-
posażona jest w elektrowrzeciono o mocy 13 KW (9000 obr./min.) z możliwością mocowania narzędzi na konusy ISO 40. Model Kronos może być zamontowany na betonowych fundamentach bądź występować w wersji monoblock. Do wyboru jest stały lub uchylny stół z aluminiową powierzchnią roboczą do frezowania oraz nakładka z drewnianą powierzchnią roboczą wykorzystywaną podczas cięcia. W skład maszyny wchodzą przyssawki próżniowe do mocowania obrabianego materiału, a także 20 – pozycyjny magazynek narzędziowy. Maszyna idealnie nadaje się do: cięcia slabów, profilowania oraz polerowania po obwodzie, cięć po okręgu, owalnych, prostokątnych oraz kwadratowych wewnętrznych cięć za pomocą freza, polerowania powierzchni, również tych pod kątem, wiercenia oraz żłobienia kamienia, wykonywania płaskorzeźb oraz grawerowania.
QUADRIX Piła mostowa CNC z 5 – cioma interpolowanymi osiami do obróbki bloków granitowych bądź marmurowych. Maszyna umożliwia wykonywanie różnego rodzaju wyżłobień oraz wydrążeń w blokach kamiennych, toczenie kolumn, wykonywanie rzeźb oraz płaskorzeźb, grawerowanie czy zwykłe cięcia za pomocą tarczy diamentowej. Model Quadrix występuje w dwóch wersjach: Model MTC (Manualna wymiana narzędzi) z obrotową i uchylną głowicą (zakres obrotu +/- 540o ; zakres przechyłu 0o/90o); Model ATC (Automatyczna wymiana narzędzi) z obrotową i uchylną głowicą (zakres obrotu +/- 540o ; zakres przechyłu -10o/+190o); Maszyna wyposażona jest w elektrowrzeciono o mocy 31 kW. Oprócz tarczy diamentowej do cięcia (625 – 1200 mm) narzędzia diamentowe takie jak: frez, wiertło, dysk poziomy mocowane są za pomocą konusów ISO 50. Opcjonalnie istnieje możliwość zamówienia tokarki w pełni sterowanej numerycznie stanowiącej VI zinterpolowaną oś. Maszyna stanowi idealne rozwiązanie dla firm wykonujących oraz obrabiających masywne elementy, a także wykonujących wszelkiego rodzaju renowacje.
COBALM Piły CNC oraz centra obróbcze
Posiadamy w sprzedaży płomienice DO KOŃCA MAJA 2015 PROMOCJA NA PIŁY CNC WEHA sp. z o.o. - ul. Armii Krajowej 31, 58-150 Strzegom tel. +48 662 332 912, e-mail: weha@weha.pl
w rozsądnej cenie Przemysłowe Laserowe Urządzenie Pomiarowe Model LT - 2D / 3D to nastęny krok ewolucyjny w stosunku do modelu LT - 55 XL. Dla prostych elementów takich jak blat kuchenny, działa on jak model LT - 55 XL. Natomiast nowy model doskonale się sprawdza podczas pomiarów backsplash, ścian, sufitów, kabin prysznicowych czy innych elementów. Przez pociągnięcie zatyczki, LT - 2D3D porusza się wzdłuż swojej pionowej osi i umożliwia pomiar 3D. Oprogramowanie eksportuje zarówno pliki 2D DXF/DWG jak i pliki 3D w zależności od potrzeb. Kiedy w 2005 r. zaczęto sprzedawać LT - 55 Laser Templator, stał się on bardzo popularnym rozwiązaniem dla prężnie działających firm kamieniarskich zajmujących się produkcją blatów kuchennych czy łazienkowych, parapetów, itp.
POMIAR
możliwość pomiaru 2D oraz 3D; kompletny pomiar pomieszczeń (ściany, posadzki, sufity); pomiar ścian z odległości (bez adapterów); uproszczony pomiar pionowych elementów; kontrola poziomu oraz płaszczyzn;
URZĄDZENIE
12 miesięczna gwarancja; w zestawie z tabletem Windows oraz drugą licencją do pracy żywotność baterii lasera wynosząca 30 godzin; żywotność baterii tabletu wynosząca 8 godzin; w zestawie z podręczną walizką na kołach oraz stojakiem z regulacją wysokości;
OPROGRAMOWANIE
tworzenie plików DXF/DWG, PDF & CSV; możliwość złożenia podpisu przez klienta bezpośrednio
na tablecie; dożywotnia aktualizacja oprogramowania; oprogramowanie w 16 językach; kompatybilny z Moraware’s Job Tracker;
INNE CECHY
szkolenie na miejscu u klienta oraz wsparcie telefoniczne nie wymaga konserwacji czy kalibracji;
adam.radziun@weha.pl, tel. 74 855 32 51 w. 29, kom. 666 022 200 adam.radziun@weha.pl, tel.855 74 855 32w.5130, w.kom. 29, kom. g.czarnecki@weha.pl, tel. 74 32 51 662 666 332 022 912 200
www.weha.pl www.weha.pl
ZE ŚWIATA WYDARZENIA
Blisko 250 wystawców wzięło udział w Natural Stone Show – targach branży kamienia, które odbyły się 28-30 kwietnia w stolicy Wielkiej Brytanii. Impreza w Londynie odbywa się co dwa lata. W tym roku wzięło w niej udział ponad 25 proc. więcej wystawców, niż w 2013 r. Duża w tym zasługa rozwijającego się po okresie spadków brytyjskiego rynku nieruchomości, z którym ściśle powiązana jest tamtejsza branża kamieniarska. Zaletą brytyjskich targów jest duże zainteresowanie ze strony architektów, którzy wraz z właścicielami studiów kuchennych i salonów łazienek oraz menedżerami instytucji zajmujących się konserwacją zabytków stanowią niemal połowę zwiedzających. Tegorocznym targom towarzyszył szeroki program wydarzeń poświęconych wykorzystaniu kamienia w architekturze i wystroju wnętrz oraz konserwacji materiału. Program uzupełniały także seminaria poświęcone problemom branży kamienia, wystawy, kongresy i pokazy umiejętności. Kolejna edycja targów odbędzie się wiosną 2017 r. (ZAP)
FOT. FOTOLIA
ROSNĄ TARGI W LONDYNIE
Na targach Stone+tec w Norymberdze odbędzie się premiera maszyny polerskiej CM-650 znanej niemieckiej marki. Jak zapewnia producent, produkowana w Niemczech nowa maszyna to połączenie żywotności i jakości starych produktów C. Meyera z nowoczesną technologią polerowania kamienia. Wzornictwo ma podkreślać dynamikę i płynne działanie nowych maszyn. CM-650, która zostanie premierowo zaprezentowana w Norymberdze, jest przeznaczona do kalibrowania i polerowania pasów wapienia o szerokości maksymalnej 650 cm. Po targach trafi do firmy Naturstein Schulte z Anröchte w Nadrenii Północnej-Westfalii. Zastąpi tam maszynę polerską produkcji C. Meyera z 1978 r. Firma Carl Meyer została założona w 1890 r. w Marktredwitz w Górnej Frankonii (Bawaria). W polskim kamieniarstwie obrosła legendą po II wojnie światowej, gdy maszyny jej produkcji znalazły się na wyposażeniu zakładów obróbki kamienia na Dolnym Śląsku. Niezawodne, proste w obsłudze i wytrzymałe, były potem chętnie kupowane przez polskich kamieniarzy poszukujących maszyn używanych. Kamieniarska legenda głosi, że C. Meyer upadł ze względu na jakość produkowanych maszyn – mogły działać tak długo, że klienci nie kupowali nowych. Firma została postawiona w stan upadłości w 1993 r., a marka przejęta potem przez Burkhardta. W dawnej siedzibie w Marktredwitz od 1995 r. działa centrum kultury islamskiej i meczet. Nowe wcielenie znanej marki – Carl Meyer Steinbearbeitungsmaschinen GmbH – powołano do życia z końcem 2014 r. w Langenaltheim w Bawarii, w połowie drogi z Norymbergi do Monachium. Firma jest częścią grupy Dr. Baumann, w skład której wchodzą także inne, znane niemieckie firmy zajmujące się produkcją maszyn dla kamieniarstwa – Löffler, Burkhardt-Hensel i M. Kolb. (ZAP)
RUSZYŁO GŁOSOWANIE NA NAJLEPSZY NAGROBEK Do 25 września potrwa głosowanie na najlepszy niemiecki nagrobek w konkursie Grabmal-TED. W tegorocznej edycji internauci mają do wyboru 27 projektów zgłoszonych przez 19 pracowni i firm nagrobkarskich. W konkursie mogą brać udział nie tylko nagrobki wykonane z kamienia, ale także ze stali, szkła, drewna czy betonu. Ograniczeniem dla
56
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
: W 2014 r. najwięcej głosów zebrała kompozycja pt. „Zuwendung” (niem. miłość, wsparcie, poświęcenie) Christiana Dellera i Thomasa Langa z Bonn
nagrobków kamiennych jest wykorzystanie lokalnego materiału. To już 10. edycja konkursu organizowanego przez stowarzyszenie zarządców cmentarzy Aeternitas. Z roku na rok cieszy się on coraz większym zainteresowaniem internautów. W 2014 r. stronę grabmal-ted.de, na której odbywa się głosowanie, odwiedzało miesięcznie ponad 10 tys. osób. Patronem medialnym konkursu jest magazyn „Naturstein”. (ZAP)
FOT. ARCHWIWUM AETERNITAS
FOT. ARCHIWUM NATURAL STONE SHOW
CARL MEYER WRACA NA RYNEK!
ZE ŚWIATA FIRMY KAMIENIARSKIE
Szwedzka Emmaboda Granit rozpoczyna sezon 2015 dwoma ważnymi wydarzeniami – otwarciem nowej kopalni czarnego diabazu i zmianą wizerunku.
F
irma założona w 1907 r. jest dziś jednym z największych i najważniejszych dostawców kamienia w Skandynawii. Do wydobycia granitów w swoich ośmiu kopalniach – Bårarp, Broberg, Vånga, Brännhult, Duvhult, Gylsboda, Hägghult i Flivik – stosuje najnowocześniejszą technologię. Geolodzy firmy cały czas pracują nad zwiększeniem możliwości wydobycia w obecnych kamieniołomach, ale poszukują także nowych złóż. W ciągu ponad 100 lat działalności firma ugruntowała i poszerzyła swą wiedzę i doświadczenie w zakresie kamienia blocznego, różnego rodzajów wyrobów z granitu, a także pomników nagrobnych. Mieszanka nowoczesnej technologii i tradycyjnego rzemiosła pozwala Emmabodzie na obróbkę każdego, nawet unikalnego kamienia. Każdy produkt jest odbiciem wieczności materiału i rezulta-
58
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
: Bishop Black
Bishop Black dane fizykomechaniczne Gęstość objętościowa 2 967 kg/m3 Porowatość 0,12 proc. Odporność na poślizg w stanie suchym 49 Odporność na poślizg w stanie mokrym 32 Odporność na zginanie 20,4–21,1 MPa Odporność na ściskanie 277–316 MPa Badanie przeprowadzono I-III 2015 w laboratorium Zkušebna kamene a Kameniva w Hořicach w Czechach
FOT. ARCHIWUM EMMEBODA (3)
Tradycja i nowoczesność Jan Gunnarsson właściciel firmy
tem pracy doskonałych rzemieślników wzorujących się na wieloletnich tradycjach obróbki kamienia. Teraz, po pięciu latach, możemy z dumą zaprezentować nowy materiał na rynku – Bishop Black – którego wydobycie zostanie uruchomione w tym miesiącu. To materiał, petrograficznie doleryt, cechujący się wyjątkowym w tej grupie skał kolorem i strukturą. Rozpoczęcie eksploatacji wymaga dużych inwestycji w maszyny i wielu prac przygotowawczych, zanim kamieniołom osiągnie pełne zdolności produkcyjne. Emmaboda dopiero rozpoczyna te prace i zajmą one nieco czasu. Kamieniołom znajduje się w okolicach miejscowości Lonsboda, w północno-wschodniej części Skandii. Drugą ważną dla firmy zmianą dla Emmaboda Granit jest nowe logo. Poprzednie służyło firmie przez ponad 35 lat.
Wyłączny Przedstawiciel na Polskę: Artur Sobieraj +48 609 919 007 artur.sobieraj@emmabodagranit.se www.emmabodagranit.se
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
59
ZE ŚWIATA FIRMY KAMIENIARSKIE
Vive la France! W dniach 16-18 marca, wraz z grupą kamieniarzy z Polski, odwiedziliśmy leżące na południu Francji miasto Castres i kopalnię granitu Tarn Silverstar w Saint-Salvy-de-la-Balme.
Maciej Brzeski
( Uczestnicy wyprawy na południe Francji i gospodarze. Od lewej: Sławomir Kawczyński, Philip Plo, Wojciech Czech, Jacek Buganiuk Michał Kisiel, Jean-Pierre Plo, Waldemar Grzęda ; Efektem cięcia stosowanego w Carrières Plo są ściany jak spod linijki.
W
yjazd ten był odpowiedzią na zaproszenie Wojciecha Czecha z firmy Atrium oraz państwa Plo, właścicieli złoża Tarn Silverstar, którzy każdego roku goszczą u siebie klientów firmy z Polski. Niespełna trzy lata temu („NK” 7 (64) 2013) pisaliśmy o kamieniołomie położonym w departamencie Tarn w Saint-Salvy-de-la-Balme około 80 km na wschód od Tuluzy, prezentując zastosowaną tam unikatową technikę wydobycia bloków. W kopalni rodziny Plo bloki wycinane są z równej płaszczyzny za pomocą dużych tarcz diamentowych (średnicy do 4,8 m) i odcinane od spodu liną diamentową. Handlowe bloki uzyskiwane są ostatecznie po nawierceniu i klinowaniu wcześniej odciętej masy skalnej. Jak mogliśmy się przekonać, taka forma eksploatacji pozwala w tym miejscu na uzyskiwanie bloczności powy-
60
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
żej 50 proc., ale też na zarządzanie wydobyciem w sposób świadomy, w warunkach niespotykanego wręcz porządku. Dzięki prowadzonej tak od 2002 r. eksploatacji wydajność w kamieniołomie osiąga nawet 25 tys. m sześc. rocznie, a dno kamieniołomu jest niemal idealnie płaskie. Na 35-hektarowym terenie należącym do firmy Carrières Plo znajduje się nie tylko kamieniołom, ale także zakład obróbki, w którym przerabia się niewielkie w stosunku do wydobycia ilości granitu na potrzeby rynku lokalnego. Obok kamieniołomu umiejscowiono także obszar do kruszenia odpadu. Zakupiona w tym celu olbrzymia maszyna ma wydajność 800 ton granitu dziennie, co pozwala na całkowite wykorzystanie potencjału złoża. W pobliżu kopalni znajduje się także część biurowa. Łącznie w firmie zatrudnionych jest 47 osób. 30 spo-
ZE ŚWIATA
) Dzielenie rozciętej piłami i odciętej linami masy skalnej na poszczególne bloki handlowe ) Widok ogólny kamieniołomu granitu Tarn Silverstar
śród nich zajmuje się wydobyciem granitu. Ich pracę wspiera kilkadziesiąt maszyn. Wizyta w firmie we Francji miała jednak nie tylko handlowy wymiar. Dzięki wielkiej gościnności właścicieli kopalni – Jean-Pierre’a Plo i jego syna Philippe’a oraz dyrektor eksportu Marie-Christine Ducen grupa miała okazję zapoznania się z atrakcjami turystycznymi okolic kopalni. Na szczególną uwagę zasługują Cordes-sur-Ciel – położone na wzgórzu, założone w XIII w. miasteczko z zachowanym z tamtego okresu zabudowaniami oraz miasto Albi z górująca nad nim gotycką katedrą Św. Cecylii, której trwającą 200 lat budowę rozpoczęto u schyłku XIII w. Katedra ma długość ponad 100 m i wysokość nawy 30 m. Wewnątrz znajdują się najlepiej zachowane we Francji renesansowe freski. Wszyscy uczestnicy jednym głosem wyrażali zadowolenie z faktu przyjazdu do Francji. Zobaczyli bowiem silną i dobrze zarządzaną firmę, poznali jej przemiłych właścicieli oraz piękne miejsca, o których istnieniu nie mieli pojęcia – po prostu Vive la France! R
E
K
L
A
M
A
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
61
ZE ŚWIATA TARGI
Kolejne rekordowe Xiamen Największe targi kamienia nie przestają rosnąć. Nawet jeśli podobnie jak w przypadku chińskiej gospodarki nie są to już tygrysie skoki, inni organizatorzy takich imprez mogą tylko zazdrościć.
Szymon Paź
marca br. hale centrum wystawienniczego w Xiamen odwiedziło 143 981 osób, o 1,5 tys. więcej niż w 2014 r. Wśród nich było 27 539 obcokrajowców ze 149 krajów (przed rokiem 27 003 ze 148 państw). Podobnie jak rok temu na 166 tys. mkw. powierzchni prezentowało swoją ofertę 2000 wystawców. Aby zwiększyć dostępność powierzchni i zgromadzić większą liczbę wystawców, centrum targowe rozbudowuje się o czwarty pawilon, który powstaje naprzeciw głównego wejścia na targi (o tych planach wspominaliśmy na łamach „NK” przed rokiem). W przyszłym roku do dyspozycji wystawców będzie 180 tys. mkw. Mimo ciągłego rozwoju organizatorzy nie są w stanie euforii. – Impreza osiągnęła obiecujące rezultaty w trudnych ekonomicznie czasach, potwierdzając, że branża żyje i reaguje pozytywnie na negatywną sytuację rynkową – powiedział serwisowi Stone-ideas.com przedstawiciel organizatora. Z perspektywy europejskiej czy amerykańskiej, gdzie w ostatnim roku notowano raczej wzrost, ta „trudna sytuacja rynkowa” może być nieco zaskakująca. Wpływ na chińską ocenę może mieć spowolnienie tamtejszej gospodarki – przyzwyczailiśmy się, że rośnie ona w dwucyfrowym tempie. Tymczasem w 2014 r. wzrost zwolnił do „zaledwie” 7 proc., poziomu niezadowalającego dla coraz wyżej aspirującego społeczeństwa (zapraszamy do lektury artykułu pt. „Sztuka zwalniania” w „NK” 7/71/2013). Targi w Xiamen wciąż przyciągają obcokrajowców przede wszystkim ofertą chińskich firm kamieniarskich. Choć nie tak tanie jak dawniej, oferują produkty coraz lepiej wykonane i coraz piękniejsze, inspirowane włoskimi. Tym ze zwiedzających, którzy jadą do Xiamen nie tylko w celach handlowych, targi oferują także udział w Światowym Kon-
62
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
FOT. ARCHIWUM CXISF (4)
6-9
gresie Kamienia, jednym z największych wydarzeń tego typu na świecie. W tym roku w programie znalazło się ponad 30 wydarzeń, często promocyjnych i szkoleniowych (prezentacje nowych materiałów, chemii, narzędzi czy maszyn), ale także dyskusji, prelekcji, seminariów poświęconych wykorzystaniu kamienia we współczesnej architekturze i wzornictwie czy kondycji branży jako takiej.
CARRIÈRES PLO Bloki granitowe
TARN SILVERSTAR
Zamówienia i logistyka „ATRIUM” P.U.H Wojciech Czech tel. kom. 605 358 648
e-mail: wojtek@czech.pl
www.czech.pl
ZE ŚWIATA PRODUCENCI – TEKST SPONSOROWANY
Zaprojektowane przez naturę, stworzone przez człowieka
W
pobliżu polskiej granicy od ponad 20 lat działa jeden z bardziej znanych producentów konglomeratów kwarcowych – Technistone. Zakład znajduje się w Republice Czeskiej, w mieście Hradec Králové. Produkcję konglomeratów kwarcowych Technistone rozpoczął od najbardziej znanej kolekcji na świecie – Starlight opartej na bazie szkła i luster. W dzisiejszych czasach Technistone, podążając za trendami w architekturze oraz odpowiadając na zapotrzebowanie rynków na świecie, oferuje pięć kolekcji konglomeratów. Dumą, która jest promowana aktywnie w Polsce i na całym świcie, jest najmłodsze „dziecko” Technistone – kolekcja Noble. Wprowadzono ją do oferty w październiku 2014 r., kiedy miała swoją premierę na targach kamienia Marmomacc w Weronie. Jest to kolekcja oparta na estetyce naturalnych marmurów pochodzących z basenu Morza Śródziemnego. Znajdziemy tu materiały upodobnione do Calacatty, Carrary, Botticino, tureckich beżowych marmurów, ale jednocześnie charakteryzujące się walorami konglomeratów kwarcowych. Praca z klientami na pięciu kontynentach i w ponad 70 krajach zobowiązuje do produkcji materiału na najwyższym światowym poziomie. Technistone gwarantuje najwyższą jakość produktu dzięki selekcji surowców użytych w produkcji i włoskiej technologii Bretona. Ciągłe udoskonalanie naszej oferty daje klientom możliwość wyboru wśród szerokiej palety kolorów, wykończeń powierzchni oraz grubości. Technistone charakteryzuje się
64
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
: Kuchnia z Technistone Crystal Polar White ; Dekorowane Technistone wnętrza hotelu Antonie w czeskim Frydlandzie
:; Technistone Kemizo w hotelu Hilton w Łodzi
wysoką odpornością na zaplamienia, uszkodzenia mechaniczne, zarysowania oraz antyseptycznością. Wszystkie te walory i cechy dają możliwość zastosowania Technistone praktycznie wszędzie – od blatów kuchennych, parapetów, schodów, kończąc na obudowach kominków, posadzkach i elewacjach. Technistone ze względu na swoją obecność na wszystkich rynkach na świecie posiada wszelkie certyfikaty: od ISO 9001, poprzez certyfikaty honorowane w Unii Europejskiej, kończąc na certyfikatach Instytutu Techniki Budowlanej oraz Polskiego Instytutu Higieny. Technistone w Polsce obecny jest ponad 10 lat. Konsekwentny rozwój sieci sprzedaży pozwala na stwierdzenie, że jest to jedna z najbardziej rozpoznawalnych marek konglomeratów kwarcowych w Polsce. Ciągłe zwiększanie dostępności w studiach kuchennych, zakładach kamieniarskich oraz współpraca z architektami i projektantami spowodowały, że Technistone posiada wszelkie materiały reklamowe i marketingowe w języku polskim, a jakość i podążanie za trendami daje pewność, że to najlepszy wybór w pracy z konglomeratami kwarcowymi. Sieć dystrybutorów Technistone, pokrywająca całą Polskę, daje pewność najszybszej dostępności materiału spośród wszystkich dostawców konglomeratów kwarcowych, możliwość pracy z całą gamą kolorystyczną oraz natychmiastowej realizacji projektów zadanych przez klientów. Technistone – Twój wybór w pracy z konglomeratami kwarcowymi.
TECHNISTONE
KONGLOMERAT KWARCOWY • NAJWIĘKSZA DOSTĘPNOŚC NA RYNKU POLSKIM - POPRZEZ SIEĆ DYSTRYBUTORÓW • DOSKONAŁA JAKOŚĆ POPARTA 10 LENTIĄ GWARANCJĄ • WYPRODUKOWANY W TECHNOLOGII BRETON • TRADYCYJNE KOLORY I INNOWACYJNE WZORY • FABRYKA NAJBLIŻEJ POLSKI (30 KM OD GRANICY) • SPRAWDZONY PARTNER OD 15 LAT NA RYNKU POLSKIM
Krzysztof Piotrowski piotrowski@technistone.pl | +48 604 204 610 Piotr Sawera sawera@technistone.pl | +48 502 604 094 www.technistone.pl www.facebook.com/TechnistonePolska CAVA STONE - ul. Browarnik 5 | 43-331 Dankowice | Tel: +48 333070703 | cava@cavastone.pl FORMA SYSTEM - Stalowa 14 | 58-100 Świdnica | Tel: +48 746401370 | biuro@formasystem.pl GRANIT DULNIAK - ul.Głuska 16 | Lublin | Tel: +48 0817440827 | info@granit.lublin.pl HARDON - ul. Targowa 6 | 16-100 Sokółka | Tel: +48 516087540 | kontakt@ihardon.com.pl I-MAR - ul. Sarmacka 6 | 02-972 Warszawa | Tel: +48 502394687 | info@i-mar.pl I-MAR - ul. Bratnia 1 | 60-185 Skórzewo | Tel: +48 533935646 | info@i-mar.pl KYKNOS - Chorzowska 129 | 28-852 Kielce | Tel: +48 413030465 | biuro@kyknos.pl LASTRICO - ul. Jasienicka 23 | 72-015 Police | Tel: +48 914241354 | info@lastrico.pl ROGALA - 83-020 Wocławy 79a | Tel: +48 583255858 | biuro@rogala.com.pl ROGALA - Przyłęk 3a | 36-107 Przyłęk | Tel: +48 172277122 | info@rogala.com.pl Technistone, a.s. Bratri Stefanu 1070 50003 Hradec Kralove Czech Republic
FIRMA PORADY
Niespodzianka od PKN Znów obudziliśmy się w nowym świecie. Stosunkowo niedawno przebudowano normy na wyroby brukowe, a 21 kwietnia ukazały się zaktualizowane wydania norm zharmonizowanych na wyroby okładzinowe z kamienia.
Z
dążyliśmy się przyzwyczaić do tego, że PKN nie stara się nawet konsultować z kamieniarzami przyjmowanych dokumentów. Nie dziwi również nikogo, że w zasadzie przypadkiem dowiadujemy się o nowych regulacjach. Ciężko bowiem wyobrazić sobie, żebyśmy stale śledzili stronę Polskiego Komitetu Normalizacyjnego w poszukiwaniu zmian. Nowe normy ukazały się dla wyrobów okładzinowych: płyt modułowych, okładzin ścian i sufitów oraz płyt posadzkowych i schodowych. Są to dokumenty: • PN-EN 1469:2015-04E Wyroby z kamienia naturalnego – Płyty okładzinowe – Wymagania • PN-EN 12058:2015-04E Wyroby z kamienia naturalnego – Płyty posadzkowe i schodowe – Wymagania • PN-EN 12057:2015-04E Wyroby z kamienia naturalnego – Płyty modułowe – Wymagania. Normy zostały opublikowane w języku angielskim (oznaczenie „E” po numerze miesiąca wydania), co nie jest przeciwwskazaniem do nadania statusu polskiej normy. Przejrzawszy jakość tłumaczenia na nasz język wcześniejszych norm, jestem jednak zdania, że powinno się pozostawić je po angielsku. Zobaczmy jednak, jakie najistotniejsze zmiany zostały zawarte. Powiązanie z Rozporządzeniem nr 305/2011 Grupa tych norm jest związana z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011.
66
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
Jest to duży krok, który ułatwi życie w trakcie wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych. Po 2011 r. część norm kamieniarskich była aktualizowana (EN 1341, EN 1342, EN 1343 i EN 771-6), lecz mimo to są one zharmonizowane z Dyrektywą Rady 89/106/EWG z dnia 21 grudnia 1988 roku. Okazuje się, że z tego powodu przy sporządzaniu Deklaracji Właściwości Użytkowych (DoP) wielu producentów stale miało problemy. W tym momencie mamy już w normach gotowe przykłady wypełniania tego dokumentu. Zmiana liczby cykli zamrażania i rozmrażania Dotychczas mrozoodporność materiałów była oznaczana na podstawie 12 cykli zamrażania/rozmrażania dla okładzin ścian i sufitów oraz 48 dla podłóg. Obecnie podniesiono liczbę wymaganych cykli na kolejno 14 i 56. Zmiana tych liczb wynika z procedury badawczej i konieczności obracania próbek co 14, 56, 86, 140 cykli. W niektórych przypadkach zajdzie potrzeba
Normy zostały opublikowane w języku angielskim, co nie jest przeciwwskazaniem do nadania statusu polskiej normy. Przejrzawszy jakość tłumaczenia na nasz język wcześniejszych norm, jestem jednak zdania, że powinno się pozostawić je po angielsku.
Michał Firlej, Stone Consulting
ponownego przebadania kamienia. Dopuszczenie możliwości badań charakterystycznych dla zastosowania wyrobów w krajach członkowskich W wielu państwach mamy dodatkowe regulacje krajowe, które wykraczają poza zapisy z norm. Przykładem niech będzie czeskie wymaganie sprawdzenia radioaktywności wyrobów budowlanych. Dotychczas nie było to powiązane z normami europejskimi. Nowsze wydanie wskazuje już na możliwość badania takiej właściwości, czego następstwem jest możliwość wpisania jej do oznakowania CE i DoP. Ujednolicenie sposobu prezentacji wyników badań W omawianych normach ujednolicono sposób przekazywania wyników badań. Dotychczasowe zapisy były często niejednoznaczne i nie wskazywały w zasadzie, którą wartość należy prezentować: średnią, najniższą, najwyższą, spodziewaną wartość niższą czy spodziewaną wartość wyższą. Zgodnie z nowymi wydaniami norm prezentujemy wyniki jako spodziewane wartości niższe lub wyższe, czyli po operacjach statystycznych. Jak widzimy, zmiany nie są ewolucyjne w takim stopniu, jak to było w przypadku norm dotyczących wyrobów brukowych. Z tego powodu nie sądzę, aby producenci doznali wielkiego szoku przy aktualizacji Zakładowej Kontroli Produkcji. Uważam również, że nowe wydania posiadają bardziej jednoznaczne zapisy, niż wcześniejsze wersje.
PŁYTY GRANITOWE
W GRUBOŚCIACH BUDOWLANYCH I NAGROBKOWYCH
Piękno i siła
zaklęte w naturze
» elewacje » elementy budowlane » parapety, schody, blaty » cięcie bloków » polerowanie, płomieniowanie, żywicowanie Duży magazyn 30 000 m2 Przedsiębiorstwo Kamieniarskie „Grawis” Jarosław Biernacki 98-200 Sieradz, ul. Paszkiewicza 54 tel. 43 822 33 25 tel./fax 43 826 05 68 e-mail: biuro@grawis.pl www.grawis.pl
KAMIEŃ NATURALNY MINIMONOGRAFIE
Alabastry z Łopuszki Wielkiej
68
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
który następnie mielono i wypalano. W złożu gips występuje w trzech odmianach: białej alabastrowej, szarej drobnokrystalicznej i białej włóknistej. Występują też odmiany smugowane, czarno-białe, unikalne pod względem dekoracyjności. Odmiana alabastrowa uchodzi za jedną z najczystszych w Europie. W okresie drugiej wojny światowej kopalnia była nieczynna, szyb zalany wodą. Wkrótce po wojnie w rodowych dobrach nowe władze zainstalowały najpierw Gminną Spółdzielnię ; Fragment alabastrowego świecznika w prezbiterium kościoła Matki Boskiej Królowej Polski w Łopuszce Wielkiej
FOT. ARCHIWUM AUTORA
W
obecnych granicach Polski alabaster występuje w utworach gipsowych w trzech miejscach: Łopuszce Wielkiej koło Przeworska oraz na Dolnym Śląsku w Niwnicach (powiat lwówecki) i Nawojowie nad Kwisą (powiat lubański). Tę drobnokrystaliczną odmianę gipsu spotykamy w utworach cechsztynu (Dolny Śląsk) i miocenu (Przedgórze Karpackie, dolina środkowego Dniestru od okolic Lwowa po Chocim). Na Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej alabastry wydobywano już od XVI wieku (Żurawno nad Dniestrem, Wasiuczyn koło Rohatyna, Brzozdowice koło Kut, Czerniów, Buchaczów, Baranów, Krasiejew, Kołokolin). W Łopuszce, w zdeformowanych tektonicznie utworach mioceńskich, alabaster występuje w postaci nieregularnych brył od kilkunastu centymetrów do kilku metrów średnicy. Historię kopalni alabastru i gipsu w Łopuszce rozpoczęło drążenie studni. Robotnicy natknęli się na białą skałę, której odłamki zanieśli właścicielowi terenu hrabiemu Romanowi Scipio del Campo (jego praprzodek, Piotr, pełnił funkcję marszałka dworu królowej Bony). Jak się okazało, był to alabaster, podobny do surowca rzeźbiarskiego z włoskiej Volterry znanego hrabiemu. Zdarzenie to miało miejsce w latach 80. XIX wieku. Założona wkrótce kopalnia głębinowa rozwinęła wydobycie prymitywnymi metodami. Do głębokości 50 m górnicy zjeżdżali w drewnianym kuble z liną nakręcaną na studzienny kołowrót. Tą samą drogą wydobywano gipsowy surowiec,
Henryk Walendowski
Samopomoc Chłopska, a następnie Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną. Kopalnię odwodniono i wznowiono wydobycie. Szyb pogłębiono do 60 m, wydrążono szyb wentylacyjny. W następnych latach kopalnię przejęło przedsiębiorstwo przemysłu terenowego z Jarosławia. Produkowano wówczas gipsy sztukatorskie. Po kolejnym przejęciu kopalni przez Kruszgeo z Rzeszowa produkowano różne gatunki gipsu, w tym chirurgiczne i dentystyczne. Zatrudnienie dochodziło do ok. 50 osób. Od szybu wydobywczego odchodziły chodniki. Do transportu używano wózków o ładowności do 700 kg. Najlepszy gatunek alabastru w bryłach wykorzystywany był na rzeźby, kominki, galanterię kamienną, także na płytki (Zamek Królewski w Warszawie, kościoły). Rzeźbienie w alabastrze jest łatwe, gdyż twardość wg skali Mohsa wynosi zaledwie 2. W czasie gdy kopalnią zarządzało Kruszgeo, surowiec wywożono do Czudca w powiecie strzyżowskim, gdzie był mielony i wypalany. W 1974 roku Urząd Górniczy zakazał prowadzenia robót górniczych, głównie z powodu zbyt dużego zawodnienia złoża. Rozpoczęto likwidację kopalni. Obecnie jej teren został porzucony, zarasta samosiejkami drzew, krzakami, nie jest nawet ogrodzony. Miejscowe władze od lat nie mają sensownego pomysłu, by w jakiś konkretny sposób zagospodarować tereny pokopalniane. Geolodzy szacują zasoby na ponad 160 000 ton, jest więc pewna szansa, by w przyszłości wznowić wydobycie tej unikalnej skały.
KAMIEŃ NATURALNY STEGOS CZĘŚĆ 53
Kaolinit – jeden z głównych minerałów (¦) ilastych, krzemian o wzorze Al2[(OH)4|Si2O5], spotykany niemal wyłącznie w postaci zbitych skupień kryształków niedostrzegalnych gołym okiem, biały lub czerwonawy, twardość 1° w skali (¦) Mohsa; powstaje w wyniku wietrzenia (¦) skaleni; składnik (¦) kaolinu oraz niemal wszystkich (¦) iłów i glin. Karbon – przedostatni (piąty) okres ery paleozoicznej (¦ stratygraficzna tabela dziejów Ziemi), trwający od 358,9 ± 0,4 do 298,9 ± 0,15 mln lat temu; z k. wiele osób ma do czynienia, więc nieco dokładniej o jego podziale stratygraficznym: w Europie wydziela się k. dolny (do niedawna powszechnie zwany dinantem) oraz górny (od roku 1960 zwany silezem – od łacińskiej nazwy Śląska, obecnie termin ten w oficjalnych klasyfikacjach również jest zarzucony), tradycyjnie (m.in. w polskich zagłębiach węglowych) w k. wydzielano pięć pięter: turnej i wizen w k. dolnym oraz namur, westfal i stefan w k. górnym, dziś podział stratygraficzny jest jeszcze bardziej złożony (por. rys.); w Ameryce – w miejsce k. wyróżniano dwa okresy: missisip i pennsylwan, które współcześnie uważane są za podokresy k.; dla ostatecznego skomplikowania obrazu można dodać, że
70
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
Kaolin karbon Katarzyna D. Zagrożdżon Paweł P. Zagrożdżon
: Jedna z popularnych rekonstrukcji karbońskiego, „węglodajnego” lasu.
: „Zamieszanie” w karbońskiej stratygrafii – tzw. oddziały i piętra okresu karbońskiego w Europie, USA i Rosji, pismem pochyłym opisano jednostki formalnie już nie używane, po prawej – wiek granic stratygraficznych w milionach lat.
FOT. ARCHIWUM (2)
Kaolin – osadowa skała (¦) ilasta, zbudowana głównie z minerału (¦) kaolinitu, a także (¦) kwarcu i (¦) łyszczyków; zazwyczaj szara, biała lub żółtawa; powstaje w wyniku wietrzenia skał zasobnych w skalenie – najczęściej (¦) granitów lub (¦) gnejsów (proces kaolinizacji); podstawowy surowiec do produkcji wyrobów ceramiki szlachetnej, składnik mas dla ceramiki budowlanej, wykorzystywany w papiernictwie i przemyśle chemicznym, również środek przeciwbiegunkowy; wielkie złoża m.in. w Chinach, USA, Rosji; w Polsce obecnie eksploatowany gł. ze złoża Maria III k. Bolesławca (zasoby 70 mln t., wydobycie ok. 270 tys. t); nazwa od chińskiej góry kao-ling (ch.: wysoka góra), gdzie go wydobywano.
: Gris Mondariz, przykład granitu powstałego w karbonie.
w Rosji k. dzielony jest aż na trzy epoki; na okres k. przypadła kulminacja ruchów (¦) orogenezy hercyńskiej, polegały one na wypiętrzaniu niektórych obszarów (pasma górskie) i zapadaniu się innych (niecki tektoniczne), powstawały liczne (¦) intruzje magmowe i wulkany, na rozległych obszarach zachodził (¦) metamorfizm, w rezultacie powstał szereg pasm górskich – m.in. Appalachy i Ural, a w Polsce Góry Świętokrzyskie i Sudety; osady k. są wykształcone w różnych (¦) facjach: w dolnej części tego okresu są to facje wapienia węglowego (wapienie – często rafowe) i tzw. kulmu (najczęściej osady głębokomorskie: piaskowce oraz łupki ilaste i mułowcowe), w k. górnym na skutek ruchów orogenicznych wiele obszarów morskich uległo wypiętrzeniu i, w ciepłym, wilgotnym klimacie, zaczęły się tam gromadzić lądowe osady węglonośne; na półkuli południowej rozległe połacie kontynentów uległy w późnym k. zlodowaceniu; w ciepłych morzach intensywnie rozwijały się (¦) koralowce i (¦) amonity, powstały (¦) belemnity, za to wymierały wówczas (¦) trylobity, kończyły żywot również ryby pancerne (¦ ryby), a ich miejsce zajmowały wyżej rozwinięte ryby chrzęstnoszkieletowe; spośród kręgowców lądowych początkowo istniały tylko (¦) płazy (tzw. labiryntodonty), później powstały najstarsze gady (m.in. tzw. pelikozaury), w k. doszło do pierwszego podboju przestrzeni powietrznej przez zwierzęta – dokonały tego owady, m.in. ważki, których rozpiętość skrzydeł sięgała 80 cm (!); wielkie znaczenie ma flora k. – rośliny, z których tworzył się węgiel kamienny: paprocie, widłaki i skrzypy; surowcem mineralnym najczęściej wiązanym z okresem k. jest właśnie ten węgiel (od którego z resztą okres wziął swą nazwę), tego wieku jest też duża ilość granitów – wszystkie krajowe (a także „sjenity” rejonu Niemczy) oraz m.in. hiszpańskie Azul Platino, Gris Mondariz i Rosa Porrino, włoski Bianco Sardo i norweski Blue Pearl; w skałach tego wieku dość często występują złoża ropy naftowej i gazu ziemnego.
KAMIEŃ NATURALNY POLSKIE ZŁOŻA
Skały metamorficzne Dolnego Śląska
Jan Bromowicz
Kamienie architektoniczne w złożach Polski i Europy. Część VI
M
72
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
Występowanie metamorficznych skał kalcytowych na obszarze Dolnego Śląska Przeworno Sławniowice Biała i Zielona Marianna Rogóżka wapienie wojcieszowieckie
Sławniowice, Gierałcice i Burgrabice. Pojawiają się one w obrębie prekambryjskiego kompleksu paragnejsowego, w towarzystwie dolomitów, łupków łyszczykowych, a także żył pegmatytowych, granitowych i kwarcowych. Różnie uławicone marmury występują w formie 12 pokładów o przebiegu NE-SW i kącie upadu 50-70° ku SE, dając wychodnie w pasie o szerokości 600 m i długości ponad 800 m. Miejscami ulegają one wyklinowaniu, powodując połączenie sąsiednich pokładów marmuru. Istotne znaczenie mają zjawiska krasowe, ograniczające niekiedy, zwłaszcza w północnej części wychodni marmurów, ich udział o 50 do 100 proc. Ilasto-piaszczyste wypełnienia pustek krasowych zawierają niekiedy duże bloki marmurów. Udokumentowane w obrębie omawianego obszaru złoże Sławniowice zbudowane jest z trzech serii marmurowych. W obrębie serii wydzielono pokłady zróżnicowane pod względem miąższości od 10 m do 70 m. Serie oddzielone są przerostami łupków łyszczykowych, paragnejsów, migmatytów i amfibolitów. Złoże jest zróżnicowane pod względem litologicznym. Występują w nim szaroniebieskie marmury kalcytowe oraz żółte marmury dolomitowe. Marmury kalcytowe są średnioblastyczne, laminowane, o jaśniejszym i ciem-
RYS. OPENSTREETMAP CC BY-SA 3.0
armury właściwe grupują się w trzech obszarach: wschodniosudeckim, kłodzkim i kaczawskim. Obszar wschodniosudecki obejmuje marmury związane z metamorficznymi osłonami granitoidów masywów Strzelina i Żulowej. W pierwszej z wymienionych marmury pojawiają się w okolicach Strzelina, Gębczyc, Krzywiny i Przeworna. Surowcowe znaczenie ma jedynie wychodnia w Przewornie. Marmury występują tutaj w obrębie płaskiego wzniesienia morfologicznego i tworzą niewielką wyspową wychodnię o wymiarach 200 x 250 m. Występują tu prekambryjskie marmury kalcytowe, dające dwie główne odmiany: - śnieżnobiałą, drobnoblastyczną - czarną, bardzo drobnoblastyczną. Pomiędzy nimi pojawia się cały szereg odmian przejściowych o malejącej zawartości grafitu. Zmiany zabarwienia pojawiają się w formie smug i laminacji o różnym nasileniu. W wychodni tych skał znajduje się jedno wgłębne wyrobisko, notowane jako punkt eksploatacji już w wieku XIX, choć przykłady wykorzystania tych marmurów sięgają wieku XVI. Złoże jest zaniechane, o praktycznie wyczerpanych zasobach i ma znaczenie historyczne, z racji licznych przykładów zastosowania tych marmurów w kościołach i pałacach Przeworna, Strzelina, Wrocławia, Poznania, a także Poczdamu. Szczególnie duża koncentracja wystąpień marmurów wschodniosudeckich ma miejsce na południe od Nysy, w okolicy miejscowości
: Wyrobisko złoża Sławniowice.
smużyste lub pasiaste gruboławicowe marmury. Po rozciągłości pokład Białej Marianny przechodzi w rytmicznie pasiastą lub smugowaną białą, białoszarą, różową i szaroróżowa odmianą zwaną Białą Julianną. Drugi z pokładów zwany Zieloną Marianną oddzielony jest płonnym − zbudowanym z łupków łyszczykowych zawierających soczewki marmurów i amfibolitów pokładem o miąższości sięgającej 40 m. Pokład zielonej Marianny o grubości 20 − 40 m różni się od Białej Marianny. Zaznacza się w nim duża ilość przewarstwień i przerostów niewęglanowych, głównie paragnejsowych i amfibolitowych. Skład marmurów jest kalcytowy, są one gruboblastyczne z licznymi smugami kwarcu, dolomitu i minerałów femicznych, o barwie ciemnoszarej, zielonej, z białymi smugami lub różowymi plamami. Smużystość barwy i zmiany składu doskonale oddają wewnętrzne deformacje pokładu. Pokłady złoża są silnie zaburzone tektonicznie. Stanowią dwie, poprzecinane poprzecznymi dyslokacjami, złuskowane fragmenty fałdu, zapadające pod kątem 30-40° ku NE, tworząc wyraźny strukturalny lineament o przebiegu NNW-SSE, na długości kilkuset metrów. ; Kamieniołom w pokładzie Biała Marianna. Złoże Biała i Zielona Marianna.
FOT. ARCHIWUM AUTORA
niejszym zabarwieniu wywołanym różnymi domieszkami mineralnymi. Granice lamin są ostre lub rozmyte, przechodzące w smugi. Dolomity są od drobno- do gruboblastycznych, z pojedynczymi skupieniami lub żyłkami kalcytu i drobnymi szarymi żyłkami. Bloczność geologiczna w złożu jest niewielka, w granicach 3 – 10 proc., górnicza zaś wynosi około 4 proc., przy sporych, przekraczających 5 mln ton zasobach przemysłowych złoża. Okolice Sławniowic mają sięgające XIV wieku tradycje związane z wykorzystaniem marmurów. Wykonane z nich rzeźby i tablice nagrobne są znane z wielu okolicznych miejscowości, a najpiękniejsze ich przykłady i to z XVII wieku znaleźć można w Nysie. Popularność sławniowickich marmurów kalcytowych i dolomitowych może być przykładem wpływu zmieniających się gustów na popyt różnych odmian kamieni dekoracyjnych. Do lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku marmur dolomitowy nie był eksploatowany, kalcytowy zaś zwłaszcza pod koniec wieku XIX był wydobywany na dużą skalę i znany w całych Niemczech, w wielu odmianach, jako „śląski marmur”. Po wojnie również popularny, znalazł zastosowanie w szeregu prestiżowych budowli. Od lat 70. jego popularność maleje, a marmury dolomitowe o ciepłych, żółtych barwach okazują się być najbardziej poszukiwaną odmianą marmurów sławniowickich. Obszar kłodzki zawiera największą ilość wystąpień marmurów, które ciągną się od Kłodzka na północy, poprzez Pasmo Krowiarek do Stronia Śląskiego i Kletna na południu. Marmury tworzą soczewy różnej miąższości, zalegające zwykle zgodnie wśród przeobrażonej serii skał osadowych, metamorficznych i wulkanicznych, zwanych serią suprakrustalną. Marmury te są charakterystyczne znaczną zmiennością zawartości kalcytu i dolomitu. Można wśród nich spotkać zarówno bardzo czyste odmiany kalcytowe, jak i dolomitowe oraz cały szereg skał pośrednich o różnej zawartości tych węglanów. Różna jest też wielkość węglanowych blastów od ponad 4 mm do poniżej 0,1 mm, stając się podstawą do wyróżnienia nadzwyczaj gruboblastycznych jak i bardzo drobnoblastycznych, z całym szeregiem pośrednich wielkości. Skały te zawierają też w różnym udziale pojawiające się minerały niewęglanowe, takie jak: kwarc, łyszczyki, talk, serpentyny, amfibole, pirokseny oraz związki żelaza i grafit. Ich ilość i sposób ułożenia kształtuje rysunek skały, dając odmiany smużyste, laminowane, żyłkowane i warstewkowane. Możliwości wykorzystania marmurów w celach dekoracyjnych wiązać można z wystąpieniami rokującymi warunki pozyskiwania bloków o atrakcyjnych walorach dekoracyjnych. Zapewniają je głównie gruboławicowe marmury kalcytowe. Do nich należy położone w pobliżu miejscowości Stronie Śląskie, na zboczu i grzbiecie góry Krzyżnik złoże Biała i Zielona Marianna. W jego budowie geologicznej wyróżnić można dwa pokłady z przewagą marmurów. Pierwszy zwany Białą Marianną o miąższości w granicach 20-50 m zawiera białe, białoszare, różowawe, bardzo gruboblastyczne, często
FOT. ARCHIWUM AUTORA
KAMIEŃ NATURALNY
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
73
KAMIEŃ NATURALNY
74
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
FOT. ARCHIWUM AUTORA
ste, ciemne skały zbudowane z na przemian ułożonego kalcytu i dolomitu. Marmury wojcieszowskie mają, pomimo powyżej opisanej zmienności, duże tradycje kamieniarskie sięgające 1529 roku. Z tego i późniejszego okresu pochodzą liczne przykłady wykorzystania tych wapieni jako materiału dekoracyjnego. Szczególną rolę odegrał tu Fryderyk Wielki, dzięki któremu do dziś obserwować można te skały w budowlach Poczdamu. Zmienność uławicenia i silne zaangażowane tektoniczne opisywanych marmurów nie sprzyja możliwościom pozyskiwania bloków. Stąd też omawiany obszar ustępuje poprzednio omówionym regionom występowania dolnośląskich marmurów. Był on i jest ważnym ośrodkiem eksploatacji surowców węglanowych do produkcji wapna budowlanego oraz dla potrzeb hutnictwa. Znajdują się tam dla tych celów udokumentowane cztery złoża, z których jedno (Połom) jest czynne, a trzy pozostałe należące do grupy kamieni blocznych i łamanych są nieczynne.
: Kamieniołom wapieni wojcieszowskich w złożu Połom. ; Wojcieszów w dolinie Kaczawy i kamieniołomy wapieni wojcieszowskich.
FOT. ARCHIWUM AUTORA
Opisane pokłady były udostępnione w trzech wyrobiskach. Obecnie czynne tylko okresowo jest tylko wyrobisko w obrębie pokładu Białej Marianny, zaniechane jest dla Białej Julianny i zasypane odpadami, nieczynne od lat 70. ubiegłego wieku wyrobisko odmiany zielonej. Bloczność geologiczna dla Białej Marianny oceniona została na 16,8 proc., dla Zielonej na zaledwie 3 proc. Przypadające na pierwszą połowę wieku XIX początki eksploatacji marmurów w opisywanym obszarze, podobnie jak i nazwa złoża, wiążą się z królewną holenderską Marianną Orańską, żoną królewicza Pruskiego Albrechta von Hohenzollerna. Była ona fundatorką pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim, gdzie znaleźć można liczne przykłady zastosowania opisywanych skał. Po wojnie marmury te zostały użyte w licznych budowlach w wielu polskich miastach. Materiały dekoracyjne w formie bloków eksploatowane też były do lat 90. ubiegłego wieku w położonej na zachód od Stronia Śląskiego wsi Rogóżka. Pozyskiwano tam białe, jasno- i żółtoszare, czasem z niebieskawym odcieniem, średnio- i drobnoblastyczne marmury, znane już w XVI w. Silny rozwój krasu doprowadził do powstania jaskiń, które już przed wojną były uważane za atrakcje turystyczną. W przypadku eksploatacji nastawionej na pozyskiwanie bloków możliwe jest zachowanie odkrytej tam niedawno nowej jaskini i wydobycie przynajmniej części z udokumentowanych zasobów przemysłowych wielkości przekraczającej 6 mln ton. Obszar kaczawski reprezentują wapienie wojcieszowskie, których nazwa pochodzi od położonej nad rzeką Kaczawą miejscowości Wojcieszów. Ich wystąpienia zaznaczają się w formie wzniesień ciągnących się równoleżnikowo przebiegającym pasem o długości około 20 km i szerokości do 4 km od Podgórek po Nowe Rochowice w południowej części Gór Kaczawskich. Marmury stanowią izolowane nagromadzenia wśród zmetamorfizowanych skał wulkanogenicznych zwanych zieleńcami. Towarzyszące powstawaniu opisywanych skał zjawiska wulkaniczne przyczyniły się do ich dużej zmienności litologicznej spotęgowanej późniejszymi procesami metamorfozy. Istotne znaczenie miały też zjawiska tektoniczne i wulkaniczne związane z płaszczowinową budową Gór Kaczawskich, w której wystąpienia marmurów wojcieszowskich są ulokowane w bloku Bolkowa. Historia geologiczna powszechnie uznawanych za kambryjskie wapieni wojcieszowskich jest powodem znacznej ich zmienności. Występuje wśród nich duże zróżnicowanie składu chemicznego, mineralnego, barw, uziarnienia, uławicenia jak też i sposobu zalegania silnie zaangażowanych tektonicznie utworów. Przeważają wśród nich grubo, zwykle niewyraźnie uławicone jasne wapienie, rzadziej dolomity o barwach białej, żółtawej i różowej, drobnoblastyczne, jednorodne, niekiedy smużyste. Towarzyszą im również drobnoblastyczne cienko- i średnioławicowe wapienie szare i ciemnoszare z niebieskimi odcieniami, często laminowane oraz pasia-
HURTOWA SPRZEDAŻ TECHNOLOGIE NAGROBKÓW Z CHIN ORAZ NAGROBKÓW WŁASNEJ PRODUKCJI PŁYT GRANITOWYCH POLEROWANYCH Nagrobki granitowe Chiny: 190 x 90 cm 250 x 120 cm Brąz Królewski Mountain Pink (srebrzysty) Ponadto w ofercie płyty: Szwed Gneys Aurora Balmoral Baltic Green Kuru Grey Szwed Zielony Lablador Blue Lablador Emerald Lablador Angola Lablador Ocean Orion Tarn Bohus Red Bohus Grey
Kuppam Green Nero Assoluto Verde san Francisco Oliv Green Verde Bahia Brazylia Gold Azul Noche Multicolor Red Angola Blue (Blues in the Night) Vanga Impala KGS Bonacord Tołkowski Brąz Królewski
Crema Julia Maricana Strzelin Indian Black Star Galaxy Verde Green Wiscont White Tarn Royal Eagle Red Star Rubi Night Rose Eagle Blue Blue Mon Paradiso Giallo Vitoria
PŁYTY CIĘTE NA PIĘCIOLINOWYM TRAKU
PELLEGRINI Zapewniamy transport
49
NOWY KAMIENIARZ 1 (79) / 2015
MEJA BUGANIUK FIRMA KAMIENIARSKA 57-200 Ząbkowice Śląskie, ul. Cukrownicza 1r tel. 74 8157 857, 601 463 075, 609 787 847 tel. 609 787 846, fax: 74 8100 354 e-mail: meja.buganiuk@neostrada.pl, www.mejabuganiuk.pl
KAMIEŃ NATURALNY POLSKIE ZŁOŻA
FOT. ARCHIWUM KOSD
Piękny zielony O możliwościach wykorzystania serpentynitów z Nasławic prof. dr hab. Wiesław Heflik Katedra Mineralogii, Petrografii i Geochemii AGH
S
eprentynity występują w Polsce wyłącznie na Dolnym Śląsku w kilku masywach na obszarze Sudetów i Przedgórza Sudeckiego. Największe złoża tych skał zlokalizowane są w szerokim pasie długości ok. 20 km, otaczającym łukiem Ślężę od wschodu, południa i południowego zachodu, od Jordanowa Śląskiego do Gogołowa. Z serpentynitów zbudowane są Wzgórza Nasławickie, Tomickie, Raduni oraz pasmo Wzgórz Kiełczyńskich. Ponadto serpentynity występują w masywie Grochowa-Braszowice, w masywie Szklar, na północno-wschodnich zboczach Gór Bardzkich, w północnej części Garbu Dzikowca, w odległości 0,5 km na południe od Woliborza oraz w Rudawach Janowickich, a także w okolicach Złotego Stoku. Większość tych złóż jest spękana i nadaje się głównie na kruszywo, jednak w złożach serpentynitów z północno-wschodniego pasa ich występowania, a więc z Winnej Góry, Wzgórz
76
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
Tomickich i Nasławickich oraz okolic Złotego Stoku, znajdują się odmiany serpentynitów przydatne do wyrobu przedmiotów użytkowych i dla celów dekoracyjnych. Obecnie spośród wymienionych złóż eksploatowane są jedynie serpentynity ze Wzgórz Nasławickich w kamieniołomie w Nasławicach. W obrębie tego złoża występuje kilka odmian barwnych tej skały. Napotyka się tam różne pod względem struktury i barwy odmiany serpentynitów: czarne, ciemnozielone, jasnozielone i inne, często poprzecinane żyłami. Wszystkie, jak na serpentynity, odznaczają się dużą twardością i wysoką wytrzymałością mechaniczną. Makroskopowo niekiedy podobne są do nefrytu, dlatego często przez nieprofesjonalistów wywożone są z kamieniołomu w Nasławicach jako nefryt. Dopiero po przecięciu ich okazuje się, że są to znefrytyzowane serpentynity. Skały te dają się dobrze obrabiać, polerować i przyjmują ładną fakturę. Serpentynitom w Na-
sławicach towarzyszą występujące w nieznacznych ilościach: rodingity, różnobarwne odmiany opali, w tym również hialit oraz aragonit i in., niektóre z nich użyteczne w praktycznym wykorzystaniu. STOSOWANIE W BUDOWNICTWIE Dowodem tego jest m.in. ich obecność w murach kościołów w Wilczkowie i w Sobótce. Są to liczne bloki serpentynitu, najczęściej o barwie jasnozielonej. Mury kościoła parafialnego św. Jakuba w Sobótce, pochodzącego z XIV w., obfitują w różnobarwne bloki serpentynitu. W jednej i drugiej budowli kościoła stwierdza się, że obecne w nich serpentynity odznaczają się dużą zwięzłością. We współczesnych budowlach w Polsce nasławickie serpentynity należą do rzadkości. Jeśli są stosowane, to prawie wyłącznie w formie jasnozielonych i ciemnozielonych płyt w architekturze wnętrz, rzadziej w architekturze zewnętrznej. W urobku uzyskanym
W RZEŹBIE I ARCHITEKTURZE Znane są liczne przykłady zastosowania tego kamienia. Jak podaje A. Kotylak, w kościele św. Marii Magdaleny we Wrocławiu jest ambona wykonana w latach 1579-1581 w pracowni Fryderyka Grossa, w której wkomponowane są: piaskowiec, szary marmur, alabaster (drobnokrystaliczna odmiana gipsu) i serpentynit. Z zielonego serpentynitu wykonano kolumny stanowiące element części podstawowej ambony oraz baldachim. W tym również kościele jedna ze ściennych płaskorzeźb podparta jest serpentynitowymi kolumienkami. W Wrocławiu przy ul. Szewskiej jest budynek, w którym znajduje się perfumeria, na zewnątrz i wewnątrz ozdobiony serpentynitami. Płytami z tego kamienia wyłożona jest posadzka kościoła w Nasławicach. Serpentynity ozdabiają wiele budynków, sklepów, kawiarń i różnych urzędów użyteczności publicznej na terenie całej Polski. Stanowią także piękną okładzinę ścian w Teatrze Wielkim w Warszawie. Sam lub w kompozycji z marmurem jest wykorzystywany
FOT. ARCHIWUM KOSD
: Ciemnozielona odmiana serpentynitu z Nasławic
: Jasnozielona odmiana serpentynitu z Nasławic
do wystroju luksusowych mieszkań (kominki, parapety, płyty stołowe), lokali bankowych i sklepowych (okna wystawowe, lady, kontuary – ciemnozielona barwa emanuje spokojem i solidnością). Architektoniczne elementy wykonane z serpentynitu znajdują się także w licznych miejscach na terenie Niemiec. Odmiany tych skał zwłaszcza o barwie ciemnozielonej, seledynowej i czarnej wykorzystywane są także do wyrobu nagrobków. Ich obecność spotkać można m.in. na cmentarzu Rakowickim w Krakowie i w Nasławicach. Obecnie zapotrzebowanie na produkcję nagrobków z tego kamienia wyraźnie wzrasta. Coraz bardziej doceniane jest jego piękno, symbolika spokoju i powagi.
GALANTERIA KAMIENNA, JUBILERSTWO I RZEMIOSŁO ARTYSTYCZNE Wykonane z serpentynitu nasławickiego znane są liczne wyroby należące do tzw. galanterii kamiennej, jak lichtarze, przyciski, kałamarze, filiżanki i przybory toaletowe. Przed drugą wojną światową eksploatacją tak modnego wówczas serpentynitu zajmowało się Saskie Towarzystwo Akcyjne Eksploatacji Serpentynitu, a w kilkanaście lat po zakończeniu tej wojny funkcjonowały na Dolnym Śląsku zakłady obróbcze, m.in. w Jordanowie Śląskim (co ma miejsce do dzisiaj), w Kłodzku i w Miliczu, w których z surowca nasławickiego wyrabiano m.in. kaboszony do pierścionków, płytki do spinek do koszul, kolczyki, popielniczki, szachy, wałki do ciasta oraz różnokształtne cyferblaty zegarów. W łomie serpentynitu w Nasławicach napotyka się także niewielkie
; Kopalnia serpentynitu w Nasławicach należąca do Kopalni Odkrywkowych Surowców Drogowych we Wrocławiu
FOT. ARCHIWUM KOSD
w wyniku eksploatacji w kamieniołomie w Nasławicach uzyskujemy mieszaninę różnej wielkości bloków i fragmentów serpentynitu o różnej barwie i różnej wytrzymałości mechanicznej. W wyniku przeróbki, tzn. procesu kruszenia i przesiewania na sitach uzyskuje się w miarę zhomogenizowane frakcje ziarnowe, na ogół różnokształtne. Stanowią one doskonały produkt, który wykorzystywany jest jako materiał podkładowy przy budownictwie dróg i autostrad. Materiał ten z uwagi na pewną elastyczność serpentynitu dobrze układa się podczas utwardzania (walcowania) tych budowli. Różnej wielkości fragmenty tych skał stosowane są również do produkcji lastrico, czyli sztucznego kamienia otrzymywanego z ich mieszaniny (grysu) spojonej cementem, często z domieszką różnych barwników. Po oszlifowaniu i wypolerowaniu ten sztuczny kamień stosowany jest w charakterze posadzki, parapetów, blatów kuchennych, stołów itp.
FOT. ARCHIWUM KOSD
KAMIEŃ NATURALNY
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
77
KAMIEŃ NATURALNY
FOT. ARCHIWUM KOSD
( Gabion wypełniony różnej wielkości fragmentami serpentynitu z Nasławic
skupienia, często wkładki lub soczewki skał o barwie seledynowozielonej, zbudowane prawie wyłącznie z serpentynu (lizardytu). Jest to stosunkowo miękka skała, dająca się łatwo obrabiać ręcznie za pomocą prostych narzędzi – dłuta, pilnika lub ostrza. Można z niej wykonywać różne figurki, które przypominają chińskie wyroby steatytowe lub agalmatolitowe, często spotykane w sklepach jubilerskich. Odzysk tej odmiany serpentynitu w Nasławicach mógłby dostarczyć cennego surowca dla artystów rzeźbiarzy. R
E
K
L
A
M
A
Boczkarka Comanduli Luxa - z rodziny „Omega” (fazy, ćwierć wałek i pół wałek, kapinosy, nacięcia na schodach). Rok produkcji 2010 r., stan idealny (mało przepracowanych godzin)
4 osiowe centrum numeryczne Ravelli - idealne do blatów kuchennych, łazienkowych, schodów, nawierceń itp. Rok produkcji 2002, bardzo dobry stan techniczny.
Cena do negocjacji Kontakt: 601 238 081
78
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
OGRODNICTWO W większym stopniu niż dotychczas można by wykorzystywać serpentynity w ogrodach, parkach czy skwerach. Różne odcienie zielonej barwy tych skał ciekawie komponują się z zielenią roślin i kolorystyką kwiatów. Można więc kamieniem tym, w różnym stopniu obrobionym, a także w postaci różnej wielkości grysu, zabudowywać alejki, miejsca pod altany, okładziny rabatek, podłoża oczek wodnych itp. Odbiorcami tych skał mogłyby być wszystkie centrale i sklepy ogrodnicze w całym kraju. W niektórych sklepach ogrodniczych w Polsce sprzedaż tego kamienia jest już dokonywana. Jak dotychczas w zdecydowanie większym stopniu w wystrojach ogrodów i domów serpentynity stosowane są w Niemczech, skąd różni odbiorcy zawierają z dyrekcją kopalni w Nasławicach stosowne umowy dotyczące zakupu tego kamienia. Substrat serpentynitowy coraz częściej stosowany jest również w charakterze tzw. mat mineralnych rozmieszczanych na balkonach i tarasach, przeważnie okazałych budynków użyteczności publicznej, stanowiących efektowne podłoże dla hodowanych w nich kwiatów, niskopiennych krzewów i drzew. Z przedstawionego zakresu praktycznego wykorzystania serpentynitów z Nasławic w porównaniu z innymi utworami skalnymi wynika, że posiadają one wyjątkowo szeroką gamę zastosowań. W związku z tym dotychczasowa gospodarka złożem tego surowca powinna ulec zmianie. Już w trakcie eksploatacji powinno się dokonywać selekcji urobku, oddzielając z niego lite, niespękane bloki z przeznaczeniem do produkcji wyrobów architektonicznych, rzemiosła artystycznego oraz inne mniejsze i większe fragmenty skalne o walorach dekoracyjnych do zastosowania w akwariach i w ogrodnictwie. Być może w niektórych przypadkach powinno się oddzielić te szlachetniejsze odmiany skały poprzez selektywną eksploatację bezpośrednio z calizny złoża. Stąd w każdym etapie eksploatacji złoża skała ta powinna podlegać obserwacjom makroskopowym, a następnie poszczególne jej odmiany powinny być zaprogramowane do odpowiedniego wykorzystania. Z wydzielonych odmian serpentynitu te najmniej interesujące pod względem kolorystyki i deseni powinny stanowić zasadniczy asortyment do wykorzystania w budownictwie dróg oraz w rolnictwie, a pozostałe do wcześniej określonego w niniejszej pracy zastosowania. Należy także mieć na uwadze występowanie w obrębie serpentynitów eksploatowanych w Nasławicach różnobarwnych opali oraz rodingitów. W zagospodarowaniu surowca serpentynitowego z Nasławic trzeba skończyć z fałszywą opinią, że jest to skała, która nadaje się jedynie do budownictwa dróg.
TECHNOLOGIE OFERTA PRODUCENTÓW
Mastersaw 625 Nowość z fabryki Intermac
5
Parametry techniczne Zakres osi X: 4654 mm Y: 2680 Z: 510 mm C: 0° - 400° A: 0° - 100° Moc elektrowrzeciona: 20 kW Uchwyt narzędziowy: ISO 50 Max./min. średnica tarczy: 400-725 mm Magazynek narzędzi: 26 pozycji FOT. ARCHIWUM PRODUCENTA (3)
-osiowa piła z przyssawkami spełniająca również funkcję 5-osiowego CNC. Cięcie, profilowanie, rzeźbienie oraz polerowanie nie wymaga już dwóch osobnych maszyn. Opatentowany system automatycznie wymiennych stołów: aluminiowego – do pracy z przyssawkami, uchylnego i pokrytego drewnem – do pracy tarczą. Fotografowanie płyt i program do optymalizacji cięcia pozwolą na zredukowanie do minimum odpadu, a automatyczne pobieranie wyciętego kształtu i przeniesienie go do dalszej obróbki na przyssawki pozwoli zaoszczędzić czas pracy operatora. Idealne rozwiązanie dla klientów pragnących zautomatyzować proces cięcia i obróbki płyt oraz dla tych, którzy z powodów ograniczeń metrażu nie mogą sobie pozwolić na posadowienie dwóch maszyn.
Kontakt: Mekanika sp. z o.o. ul. Krakowska 42, 38-300 Gorlice tel. +48 18 353 06 69 e-mail. gorlice@teknika.pl, www.mekanika.pl
Urządzenie do recyklingu kamienia U
rządzenie do przerobu odpadu kamiennego na kostkę brukową lub kostkę elewacyjną (boniówka). Maszyna przerabia odpad z płyt grubości 2 do 7 cm i szerokości maksymalnej 25 cm. Wyposażona jest w zasilacz hydrauliczny, pompę zębatą, silnik elektryczny. Pompa tłoczy olej poprzez zawór zwrotny do płyty przyłączeniowej. Na płycie zabudowane są rozdzielacze umożliwiające sterowanie kierunkiem przepływu. Ciśnienie w układzie ustawia się na zaworze przelewowym, natomiast jego pomiar odbywa się za pomocą manometru. W kanale wyjść A2, B2 znajduje się zawór dławiąco-zwrotny pozwalający regulować prędkość odbiornika, w tym przypadku
80
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
siłownika oporu. Dodatkowo pod rozdzielaczem zastosowano zawór redukcyjny. W układzie zasilania został zastosowany rozdzielacz, który odciąga olej do zbiornika w chwili, gdy układ nie pracuje. Olej powraca do zbiornika kanałem spływowym i poprzez filtr. Cena 35 tys. zł netto (do negocjacji), 70 proc. płatności przy podpisaniu umowy, pozostałe 30 proc. podczas montażu u klienta. Transport do uzgodnienia.
Producent: PPHU Guzdek, Waldemar Guzdek Biała Droga 193, 34-123 Chocznia tel. 606 314 158 e-mail: guzdek1@tlen.pl www.guzdek1.eu
FOT. ARCHIWUM PRODUCENTA
URK-WG-1 PPHU Guzdek
Parametry techniczne: pojemność nominalna zbiornika 120 dm³ typ pompy 20C11X016GHF wydajność pompy 11 dm³/obr. nominalne ciśnienie układu pracy 10 MPa typ silnika elektrycznego Skg 112 M-4 napięcie zasilania silnika elektrycznego 3 x 400 V – 50 Hz moc silnika elektrycznego 4 kW napięcie zasilania silnika chłodnicy 230-400 V – 50 Hz rodzaj silnika roboczego olej hydrauliczny o zakresie lepkości optymalna lepkość czynnika 46 mm²/s filtracja 16 µm optymalna temperatura pracy 40-55°C dopuszczalna temperatura pracy 10-70°C maksymalny poziom głośności 85 dB (A)
TECHNOLOGIE OFERTA PRODUCENTÓW
Łupiarki serii BR eria maszyn BR produkowana w firmie Kuzik doczekała się innowacyjnych rozwiązań. Długie rozmowy i współpraca z geologami i osobami trudniącymi się od wielu lat pracą w branży kamieniarskiej zaowocowały stworzeniem urządzeń, które, mamy nadzieję, sprostają oczekiwaniom naszych klientów. Maszyna posiada dwie ruchome głowice, zamocowane na dwóch siłownikach działających niezależnie od siebie. Zaprojektowany układ hydrauliczny pozwala na: dojechanie do pozycji, wykonanie wstępnych naprężeń, wykonanie wstępnego udaru, jednak z taką siłą, aby nie uszkodził obrabianego materiału, wykonanie cięcia tylko głowicą dolną, wykonanie cięcia tylko głowicą górną,
FOT. ARCHIWUM PRODUCENTA (2)
S
Kontakt: Zakład Mechaniczny Kuzik Targoszyn 68, 59-407 Mściwojów tel. 661 996 670, 609 047 907 www.kuzik.pl
Anzeige Polen 2014 quer_Layout 1 30.01.14 13:37 Seite 1 R
Ernst Strassacker GmbH & Co. KG Odlewnia Artystyczna Staufenecker Str. 19 · 73079 Suessen tel. kom. 8 88 96 64 90 aleksander.kirsch@strassacker.de www.strassacker.de
82
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
E
K
L
A
M
A
wykonanie cięcia obiema głowicami naraz. Parametry techniczne maszyny uzależnione są od zamówienia: siła nacisku, gabaryty, zapotrzebowanie mocy zależą od długości noża tnącego (tj. od 400 do 1500 mm) oraz wysokości obrabianego materiału.
SYNTETYK 28-100 BUSKO ZDRÓJ, ul. Bohaterów Warszawy 97b tel./fax: +48 41 379 82 12, kom. +48 602 705 711 tel.: +48 41 379 82 28, e-mail: lupiarki@interia.pl FILIA W STRZEGOMIU 58-150 STRZEGOM, ul. Kasztelańska 10a tel./ fax +48 74 855 10 27, kom. +48 666 520 269
KLEJE - Poliestrowe kleje, szpachle używane do każdego rodzaju kamienia. W ofercie posiadamy kleje o różnej gęstości i kolorystyce. - Epoksydowe, mrozoodporne o wysokiej wytrzymałości
PRODUKTY SPECJALNE - Impregnaty (również do piaskowca) - Preparaty do eliminacji defektów powierzchniowych - Środki do nadania efektu postarzania oraz mokrego kamienia - Produkty do ożywiania poleru i koloru - Woski - Antygraffiti
FINEGRAIN Najnowszej generacji, niezawodne narzędzia syntetyczno-diamentowe do szlifowania i polerowania granitu i marmuru. Nowość na rynku: wagony finegrain przeznaczone do bardzo twardych granitów oferują bardzo dobrą jakość poleru.
Łupiarki i automatyczne. Linie produkcyjne do łamania kamienia i betonu. Kruszarki, podajniki, przesiewacze.
Profesjonalne oczyszczalnie wody dla zakładów kamieniarskich.
TECHNOLOGIE PRODUCENCI – TEKST SPONSOROWANY
Dzień otwarty Emmedue 27 marca w siedzibie firmy Industrie Montanari w San Marino odbył się dzień otwarty, podczas którego zaproszeni goście i klienci mieli możliwość obejrzenia fabryki oraz pokazów pracujących maszyn.
84
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
FOT. ARCHIWUM MACH PLUS
Z
: Dni otwarte w siedzibie Emmedue w San Marino ; Robert Walczak, polski przedstawiciel firmy, w rozmowie z jednym z klientów
FOT. ARCHIWUM MACH PLUS
aprezentowano między innymi flagowe modele Emmedue: piłę Discovery CNC w wersji pięcioosiowej oraz czteroosiową piłę Astra CNC, a także mniejszą, trzyosiową piłę Fusion. Do dyspozycji gości byli pracownicy działu technicznego – klienci mieli więc możliwość otrzymania wyczerpujących wyjaśnień związanych z praktycznym użytkowaniem maszyn dla konkretnych materiałów i rodzajów obróbki. Na specjalnie przygotowanym stanowisku można było osobiście zaprogramować cięcia i frezowania, poznając w ten sposób główne cechy stosowanego przez Emmedue oprogramowania. W imprezie uczestniczyli także klienci z Polski, którzy mieli okazję do odbycia bezpośrednich rozmów i negocjacji nie tylko z odpowiedzialnym za rozwój rynku polskiego Simone Terenzim, ale również z dyrektorem generalnym firmy Christianem Montanarim. – W czasie dnia otwartego klient może poznać firmę, dokładnie obejrzeć pracujące maszyny i na spokojnie omówić konkretne zagadnienia. Tak więc z pewnością ewentualna decyzja o zakupie maszyny podejmowana jest w sposób bardziej przemyślany. Nie mówiąc też o tym, że osobista wizyta w firmie pozwala lepiej poznać producenta oraz osoby bezpośrednio odpowiedzialne za produkt, co nie jest bez znaczenia podczas późniejszego użytkowa-
nia maszyn – mówi Robert Walczak, przedstawiciel Emmedue w Polsce. Opinię tę potwierdza Mariusz Fiks z firmy Marfiks: – Uważam, że takie spotkanie jest świetnym rozwiązaniem z punktu widzenia klienta. Można nie tylko zobaczyć, jak zorganizowana jest produkcja, czy też dokładnie poznać szczegółowe funkcje interesującej nas maszyny, ale wiadomo też później, kto za co odpowiada i do kogo zwracać się z ewentualnymi pytaniami. Budowanie relacji między klientem, lokalnym przedstawicielem i producentem jest ważnym elementem długoterminowej strategii firmy Emmedue, która jest bardzo zadowolona z wyników zorganizowanej imprezy i planuje organizację kolejnych spotkań.
PIŁA MOSTOWA DISCOVERY CNC
• modele 4- i 5-osiowe z interpolacją osi • wersja monoblokowa lub na murkach • zakres ruchu w osi X – 3600 mm, Y – 2100 lub 2600 mm, Z – 390 mm • automatyczny obrót głowicy 0-370 stopni
• uchylanie głowicy 0-90 stopni • średnica tarczy od 350 do 625 mm • opcja przystosowania do obróbki frezami • możliwość instalacji oprogramowania CAD/CAM
WYBRANE MODELE MASZYN: 3- lub 4-osiowa piła mostowa ze sterowaniem CNC
ASTRA
HYBRID LM
Piła do cięcia pod kątem – umożliwia cięcie „V”
Docinarki przenośne i stacjonarne
EUROSLIGHT ❯ Wyłączny przedstawiciel w Polsce:
MACH PLUS Robert Walczak ul. Klimontowska 21, 04-672 Warszawa e-mail: info@machplus.pl, tel. 22 613 39 11
www.machplus.pl
TECHNOLOGIE NOWOŚCI TARGOWE
FOT. ARCHWIUM GLODMANN
AKEMI CZYSZCZENIE I PIELĘGNACJA NOWYCH MATERIAŁÓW
GOLDMANN PORÓWNANIE SPRĘŻAREK Firma Goldmann, dostawca urządzeń i sprzętu z dziedziny techniki piaskowania, prezentuje na targach Stone+tec obok bezpyłowych piaskarek także dwa typy sprężarek. Zainteresowani mogą najpierw obejrzeć oba typy i porównać ich wady i zalety. Stacjonarna sprężarka śrubowa typu SR z dochładzaczem jest według danych producenta cicha i przyjazna w obsłudze oraz nie wymaga większych nakładów na konserwację. Niskoobrotowy silnik gwarantuje długą żywotność. Sprężarka tłokowa nadaje się także do okazjonalnego użycia i może być w razie potrzebny wyposażona w izolację dźwiękową. Agregat zamontowany jest na leżącym kotle. Paw. 3a, stoisko 138
Na targach firma Akemi zaprezentuje się z nowymi produktami i jako uczestnik specjalnej wystawy Technika & Chemia pod tytułem „Nowe materiały – ceramika i kompozyt kwarcowy”. Prezes firmy dr Dirk Hamann obserwuje rosnące zainteresowanie ceramiką, która wygląda łudząco podobnie do powierzchni kamieni naturalnych. Jej zalety oferują także konglomeraty, dla których Akemi zaprezentuje na targach kompletne systemy klejów i specjalnych silikonów. I tak Colour Bond nadaje się do wykonania niewidocznych fug w konglomeratach i kamieniach naturalnych. Ponad 50 farb odpowiada pod względem koloru jednokomponentowym uszczelniaczom Composil do połączeń fugowych i fug rozszerzalnych (Akemi Colour Matching System). Do klejenia powierzchni poziomych nadaje się Platinum w płynie do kamieni naturalnych i sztucznych, do powierzchni pionowych – Platinum L-Spezial. Produkty Akemi poleca firma Cosentino, hiszpański producent konglomeratów i wielkogabarytowych płyt Dekton. Dodatkowo firma zaprezentuje Akelux Stone Repair System Basic do naprawy małych uszkodzeń na powierzchni blatów kuchennych, lad i parapetów z kamienia naturalnego i sztucznego. Do codziennego i intensywnego czyszczenia ceramicznych powierzchni Akemi poleca zestawy Intensive Cleaner (czyści mocno zabrudzone ceramiczne powierzchnie) i Daily Cleaner (usuwa lekkie zabrudzenia). Do czyszczenia i pielęgnacji kompozytów kwarcowych firma Akemi rozwinęła linię produktów pod nazwą Quartz Care Set. Spray Quartz Intensive Cleaner przeznaczony jest do czyszczenia powierzchni, Quartz Polish przywraca im błysk. Paw. 3a, stoisko 139
Firma zaprezentuje na Stone+tec środki do ochrony i pielęgnacji powierzchni Fila MP90 Ecoplus i Fila StopDirt, jak i bezpłatną aplikację FilaApp. Program dostarcza informacje m.in. o sposobach obróbki powierzchni, jak i produktach do czyszczenia, ochrony, wykończenia i pielęgnacji codziennej. Środek do ochrony przed plamami Fila MP90 Ecoplus nie zawiera rozpuszczalników opartych na węglowodorach. Został stworzony do powierzchni polerowanych, patynowanych, szczotkowanych, szlifowanych oraz z matowym wykończeniem z gresu, kamienia naturalnego, marmuru czy granitu. Posiada niemiecki certyfikat GEV Emicode EC1 Plus i według producenta może być pomocny przy zdobyciu akredytacji LEED. Fila StopDirt to produkt do ochrony przed plamami. Dobrze radzi sobie z wilgocią i po czterech godzinach od nałożenia nadaje się do użytkowania. Paw. 3, stoisko 613
86
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
FOT. ARCHWIUM AKEMI (4)
FILA SZYBKOSCHNĄCA OCHRONA PRZED PLAMAMI
Rubrykę opracował zespół „Naturstein”, Ebner Verlag, Ulm
TECHNOLOGIE
J. KÖNIG GMBH & CO. INSPIRACJE DO ROZWOJU PRODUKCJI Firma J. König zaprezentuje nowe pomysły na stoisku targowym o powierzchni 1100 mkw. Po raz pierwszy prezentowana jest kompletna linia produkcyjna maszyn z odpowiadającymi jej narzędziami. – Piła mostowa, szlifierka krawędziowa, piła 45° i centrum obróbki CNC z narzędziami to są środki, za pomocą których nowoczesny przetwórca może zwiększyć swoją konkurencyjność, jak i sukces – wyjaśnia dyrektor Franziska Petri. Wszystkie kroki produkcyjne zostały szczegółowo przedstawione, dzięki czemu warsztaty wyposażone w linię produkcji J. König mogą zasięgnąć informacji co do zwiększenia możliwości produkcji i jej optymalizacji. W ramach ekspozycji „Nowe materiały – ceramika i kompozyt kwarcowy” firma przedstawia odpowiednie rozwiązania obróbki za pomocą odpowiednich narzędzi i programu tarczy diamentowych. Wśród nich jest m.in. tarcza UCS, która nadaje się do obróbki Dektonu, Lapitecu, Neolithu, Laminamu i wielu innych. Funkcjonalność tarczy diamentowej została oficjalnie potwierdzona certyfikatem przez Cosentino. Hasło „Made in Germany” przyświeca nie tylko firmie J. König, lecz także Mannesmann Demag. Produkuje ona wysokiej jakości pneumatyczne młotki liternicze oferowane przez firmę König, które będzie można przetestować na targach. Paw. 3a, stoisko 127
INSTARMAC SZYBKO TWARDNIEJĄCA ZAPRAWA DO FUGOWANIA Flowpoint jest hydraulicznie wiążącą zaprawą suchą, która jest produkowana przez angielską firmę według ze specjalnego cementu z dodatkiem pełnowartościowych wypełniaczy. Nieprzepuszczająca wody zaprawa do spoinowania nawierzchni brukowych o wysokiej odporności na mróz i sól po godzinie nadaje się do chodzenia, a po czterech godzinach można po niej jeździć. Flowpoint jest odpowiedni do zastosowania na piaskowcach, wapieniach i betonie. Można nim wypełniać fugi szerokości 5 – 50 mm i głębokości do 200 mm. Produkt nadaje się do zastosowania na powierzchniach płaskich, także w połączeniu z nowym czy starym brukiem. Można go stosować na powierzchniach wymagających, m.in. na trasach, drogach, placach i przystankach autobusowych. Paw. 3, stoisko 521
FOT. ARCHWIUM INSTARMAC
FOT. ARCHWIUM M. KOLB (2)
Pod hasłem „Zrozumcie nasze maszyny” zaprezentuje się producent ze Szwabii, firma M. Kolb, która jest częścią Dr. Baumann Gruppe. Firma zaprezentuje trzy. Piła CNC MKD Tetra z głowicą obrotową stworzona z myślą o początkujących i zawansowanych, w kompaktowych wymiarach, z wytrzymałą konstrukcją i wysoką prędkością cięcia. Dostępna jako monoblok lub ze stołem do cięcia. Kompaktowa piła mostowa MKK plus z głębokim skokiem głowicy i możliwością pracy z frezem obwodowym nadaje się z uwagi na poręczność szczególnie do małych zakładów kamieniarskich. Dodatkowym atutem jest łatwa, intuicyjna obsługa i minimalne nakłady na konserwację. Kształtowanie krawędzi z dużą precyzją zapewnia boczkarka MKS plus z możliwością zastosowania do 10 głowic czołowych i 6 silników fazowych. Dzięki automatycznemu dobieraniu faz (wspólny projekt z firmą partnerską Löffler) i tzw. zaciskowi faz (aretacja pneumatycznie poruszanych wałów silnika po nałożeniu) można osiągnąć doskonałe wyniki polerowania. Paw. 3a, stoisko 101, 103, 310
FOT. ARCHWIUM J. KÖNIG
M. KOLB PRECYZYJNE CIĘCIE I SZLIFOWANIE KRAWĘDZI
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
87
ZE ŚWIATA TARGI
Polski Stone+tec 2015 E.C.B. Natursteinwerk Sp. z.o.o.
Hala 3
ul. Kilinskiego 27, 59-900 Zgorzelec www.ecbzgorzelec.pl Pawilon 3, stoisko 3-125
Legenda:
Nowy Kamieniarz Projektowanie w Kamieniu
Polscy wystawcy
www.nowykamieniarz.pl Pawilon 3, stoisko 3-123
Polscy przedstawiciele
1. Solancis Pawilon 3, stoisko 3-610 Łukasz Chmiel, t. 603 779 430 Dostępny przez cały okres targów 2. Ingemar Pawilon 3, stoisko 3-505 Gorka Urrestarazu, t. 600 009 619 Dostępny przez cały okres targów
WKG Raciszyn, ul. Działoszyńska 69, 98-355 Działoszyn www.wkg.pl Pawilon 3, stoisko 3-430
TESM
1
Hala 3A
10
3. Akemi Chemisch Technische Spezialfabrik pawilon 3A, stoisko 3A-139 Bernard Pawlik, t. 600 910 502 Dostępny w środę i czwartek 13-14 maja
12
6
5
10. Maema Pawilon 3A, stoisko 3A-126 Daniel Antosiak, t. 604 07 87 31 Przemysław Nowak, t. 603 89 12 57 Dostępni przez cały okres targów
12. OMAG Pawilon 3A, stoisko 3A-336 Daniel Antosiak, t. 604 07 87 31 Przemysław Nowak, t. 603 89 12 57 Dostępni przez cały okres targów 13. Pellegrini Meccanica Pawilon 3A, stoisko 3A-621 Andrzej Bukalski, t. 601 944 227 Dostępny w piątek i sobotę 15-16 maja
4 14 13 Sauno
Abra
ul. Bartosza 18, 05-091 Warszawa www.sauno.mx Pawilon 3A, stoisko 3A-507
ul. Wspólna 26, 45-837 Opole www.swiat-kamienia.pl Pawilon 3A, stoisko 3A-440
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
9. Goldmann, Friedrich GmbH & Co. Pawilon 3A, stoisko 3A-138 Bogdan Skiba t. 604 434 807 Dostępny przez cały okres targów
11. MEC Pawilon 3A stoisko 3A-130 Zdzisław Nowicki, tel. +48 602 705 711 Dostępny w piątek i sobotę 15-16 maja
7
6. Breton pawilon 3A, stoisko 3A-321 Henryk Dębicki, t. 602 760 968 Dostępny w czwartek i piątek 14-15 maja
88
3 8
5. Brembana CMS pawilon 3A, stoisko 3A-339 Robert Walczak t. 509 65 45 25 Dostępny przez cały okres targów
8. GMM Pawilon 3A, stoisko 3A-231 Daniel Antosiak t. 604 07 87 31 Przemysław Nowak t. 603 89 12 57 Dostępni przez cały okres targów
9
15
4. Barsanti Macchine pawilon 3A, stoisko 3A-608 Robert Walczak t. 509 65 45 25 Dostępny przez cały okres targów
7. Emmedue Division Industrie Montanari pawilon 3A, stoisko 3A-311 Robert Walczak t. 509 65 45 25 Dostępny przez cały okres targów
11
2
Doboszowice 171, 57-230 Kamieniec Ząbkowicki www.tesm.pl Pawilon 3, stoisko 3-403
14. Tenax Italy Pawilon 3A, stoisko 3A-612 Zdzisław Nowicki, t. 602 705 711 Dostępny w piątek i sobotę 15-16 maja 15. Thibaut Pawilon 3A, stoisko 3A-109 Andrzej Bukalski, t. 601 944 227 Dostępny w piątek i sobotę 15-16 maja
ZE ŚWIATA
Hala 4 16. Basaltina Pawilon 4, stoisko 4-530 Tomasz Staniszewski, tel. +48 601 24 41 30 Dostępny w środę i czwartek 13-14 maja
Fotoceramika ul. Kubika 3/2, 59-700 Bolesławiec www.fotoceramika.pl Pawilon 4, stoisko 4-505
16
Galeria Brąz ul. Nowotarska 1, 34-471 Ludźmierz www.galeriabraz.pl Pawilon 4, stoisko 4-507
Thust Manufaktur ul. Ślężna 37/39, 50-301 Wrocław www.thust.pl Pawilon 4A, stoisko 4A-204
Hala 4A 18
17. BM Pawilon 4A, stoisko 4A-523 Adam Radziun t. 666 022 200 Grzegorz Czarnecki t. 662 332 912 Dostępni przez cały okres trwania targów 18. Boart & Wire pawilon 4A, stoisko 4A-130 Daniel Antosiak t. 604 07 87 31 Przemysław Nowak t. 603 89 12 57 Dostępni przez cały okres trwania targów
19
23
23
22
17 21
Ikonos Media ul. Gosławicka 2d, 45-446 Opole www.ikonos.pl Pawilon 4A, stoisko 4A-513
23
20 23
19. Comandulli pawilon 4A, stoisko 4A-321 Robert Walczak t. 509 65 45 25 Dostępny przez cały okres trwania targów 20. Donatoni Macchine Pawilon 4A, stoisko 4A-333 Adam Radziun t. 666 022 200 Grzegorz Czarnecki t. 662 332 912 Dostępni przez cały okres trwania targów 21. Fraccaroli e Balzan pawilon 4A stoisko 4A-525 Zdzisław Nowicki, t. 602 705 711 Dostępny w piątek i sobotę 15-16 maja 22. Strassacker, Ernst GmbH & Co. Pawilon 4A, stoisko 4A-305, 4A-306, 4A-315 Aleksander Kirch, t. 888 966 490 Dostępny w środę i czwartek 13-14 maja 23. Weha Ludwig Werwein GmbH Pawilon 4A, stoisko 4A-323, 4A-331, 4A-333 Adam Radziun t. 666 022 200 Grzegorz Czarnecki t. 662 332 912 Dostępni przez cały okres trwania targów
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
89
ARCHITEKTURA NASZE REALIZACJE FURMANEK RENEWAL ODNOWIŁ POSADZKĘ NA ŚWIĘTYM KRZYŻU
FOT. ARCHIIWUM FURMANEK RENEWAL
FOT. ARCHIWUM KONTIN
Prace nad 300 mkw. posadzki kościoła klasztornego trwały 10 tygodni.
WARTOWICE POJADĄ NA ZAMEK Rozpoczęły się już pierwsze kamieniarskie prace montażowe na odbudowie zamku w Berlinie. Są w nie zaangażowane także polskie firmy. obróbkę elementów z piaskowca są zaangażowane Hofmann Natursteinwerke Polen z Krakowa, K.R.W. Stone-Art z Częstochowy, Kontin z Kielc (na zdjęciu prezes firmy Ryszard Ostachowski obok wykonanych elementów, Kopalnia Piaskowca Sosnowica z Kopciów koło Skarżyska-Kamiennej i Polstone z Kawczyna. Wszystkie są podwykonawcami niemieckich firm budowlanych, które wznoszą berliński zamek. Andrzej Krawczyk, właściciel K.R.W. Stone-Art, który jest liderem grupy polskich firm pracujących przy tym zamówieniu, szacuje, że przez najbliższe dwa lata cztery firmy obrobią około 2000 m sześc. kamienia. W przypadku krakowskiej firmy, która wykonuje elementy na zamówienie niemieckiej centrali, Marek Kania, jej prezes, nie jest w stanie określić wielkości zamówienia, gdyż kolejne elementy do wykonania cały czas spływają. Firma dostarcza także kamień ze swojej kopalni piaskowca z Wartowic do Niemiec, gdzie jego obróbką zajmują się także miejscowe firmy. Większość elementów wykonywanych przez polskich kamieniarzy na zamek w Berlinie jest rzeźbionych. Są to m.in. obramowania, gzymsy, głowice kolumn, kapitele, tralki itp. (ZAP)
W
W
ramach inwestycji firma Furmanek Renewal z Daleszyc zdemontowała dotychczasową posadzkę z lokalnego wapienia jurajskiego i wapienia z Bolechowic, wykonała kanały dla instalacji elektrycznej i nagłośnieniowej, zlikwidowała zbędne progi przeszkadzające w poruszaniu się osób o ograniczonych zdolnościach ruchowych, następnie ułożyła nową posadzkę zgodnie z pierwotnym wzorem caro. Do wykonania nowej wykorzystano 150 mkw. zdemontowanych płyt wapienia z Bolechowic, które oczyszczono, skalibrowano, a następnie zantykowano poprzez szlifowanie i szczotkowanie. Pozostałe 150 mkw. wykonano z wapienia Morawica, który także postarzono. Zastosowane przed około 200 laty płyty lokalnego wapienia jurajskiego nie nadawały się do ponownego użytku. Prace nie obejmowały stopnic wykonanych z wapienia z Bolechowic, gdyż te, remontowane przez firmę Furmanek pod koniec lat 80., są w dobrym stanie. (ZAP).
SZCZĘŚLIWE GWIAZDY Na przełomie marca i kwietnia firma Wrimar z Obornik koło Poznania przygotowała i zamontowała w kasynie w Koszalinie ciętą waterjetem kamienną rozetę. o już kolejna realizacja tego typu tej wielkopolskiej firmy. Każda z rozet wykonana jest według jednego wzoru, choć w zależności od dostępnej powierzchni różnią się one nieznacznie wielkością (większość ma średnicę około 2,5 m). Każda łączy w sobie trzy polerowane kamienie: granity Kashmir Gold i Nero Assoluto oraz wapień Crema Marfil. Środek rozety stanowi gwiazda łącząca żółć i czerń, z której rozchodzą się czarne szpice sięgające do obramowania również w kolorze żółtym i czarnym. Wolne przestrzenie oraz posadzki poza rozetą wypełniane są beżowym wapieniem. (ZAP)
90
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
FOT. ARCHIWUM WRIMAR
T
ARCHITEKTURA INSPIRACJE
Posadzka z kamienia nieustannie w modzie
Magda Rocławska-Harań, blogerka marbledesign.pl
O czym warto pamiętać, stosując kamień na posadzkach.
D
JAKI KAMIEŃ ZASTOSOWAĆ W DOMU? Praktycznie każdy kamień możemy zastosować w pomieszczeniach mieszkalnych. Może z wyjątkiem piaskowca, który szybko zetrze się, czego proszę nie mylić ze szlachetnym starzeniem się posadzki. Ten pomysł należy stanowczo wyperswadować potencjalnemu zainteresowanemu. Trawertyn jest dość popularnym materiałem, gdyż bardzo dobrze imituje
92
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
FOT. ARCHIWUM MARMOMACC
ubrownik. Zwiedzając piękną starówkę wpisaną na listę UNESCO, od razu zwracamy uwagę na ulice wyłożone chorwackim kamieniem. Późnym wieczorem, przy świetle ulicznych lamp, można zauważyć, jak jego powierzchnia została wypolerowana butami milionów turystów, którzy co roku odwiedzają to czarujące miejsce. Wprawne oko zauważy delikatną erozję wapienia, a dokładniej oddziaływanie czynników środowiskowych, jednak jakie to ma znaczenie, gdy spojrzy się na całą ulicę? Przecież nawierzchnia spełnia swoją rolę już setki lat i nie wygląda jakby należało ją wymienić. To jest ceniona przez wszystkich wytrzymałość kamienia! To dzięki niej możemy cieszyć oko, spacerując w Chorwacji. Podobne wrażenie możemy odnieść w wielu innych miastach Europy, choćby w Weronie – kolebce włoskich targów kamieniarskich. Spoglądając na te kamienne ulice, można wyciągnąć, moim zdaniem, najważniejszy wniosek: kamień pięknie się starzeje. Z upływem czasu szlachetnieje. I jest to jeden z ważniejszych argumentów przemawiających za zastosowaniem tego materiału na posadzki!
: Kamienna posadzka projektu Patricii Urquioli dla firmy Budri
Spoglądając na kamienne ulice, można wyciągnąć, moim zdaniem, najważniejszy wniosek: kamień pięknie się starzeje. Z upływem czasu szlachetnieje. I jest to jeden z ważniejszych argumentów przemawiających za zastosowaniem tego materiału na posadzki!
ZALETY I WADY Niewątpliwie do najważniejszych zalet kamiennych posadzek należy wspomniane wcześniej „starzenie się” materiału. Warto zwrócić uwagę na fakt, że dobrze położony kamień odpowiedniej grubości będzie służył kilku pokoleniom. Zawsze można go odrestaurować – przepolerować i ponownie zaimpregnować. Dlatego polecałabym stosowanie płyt grubości 2 lub 3 cm, gdyż zwiększamy żywotność materiału. Kolejną zaletą jest to, że kamień można zastosować w każdym domu, niezależnie do stylu. Pasuje on zarówno do klasycznych, jak i nowoczesnych rozwiązań. Dzisiejsze technologie dają nam możliwość zastosowania ogrzewania podłogowego, co pozwala zapomnieć, że kamień jest uważany za zimny. Ponadto położony w słonecznym salonie będzie się nagrzewał od słońca i długo utrzymywał to ciepło. Wad jest stosunkowo niewiele. Najpoważniejszą jest wysoka cena, jaką
:) Kamienne posadzki sprawdzają się zarówno w nowoczesnych jak i tradycyjnych wnętrzach.
FOT. FOTOLIA
antyczną podłogę. Dodatkowo jasne odcienie powiększają optycznie pomieszczenie. Jednak warto zwrócić uwagę, by był on szpachlowany lub cementowany, jeżeli chcemy uzyskać efekt matowej powierzchni, lub żywicowany, gdy poszukujemy połysku. W takich wykończeniach nie będzie on łapał tak szybko brudu, jak niewypełniony. Marmur jest twardszy od trawertynu, jednak nie polecałabym go do takich pomieszczeń jak kuchnia, z uwagi na jego niską odporność na plamy. W innych będzie prezentował się znakomicie. Jego niebywałe walory estetyczne oraz ogromna gama barw sprawią, że każda posadzka będzie indywidualnym działem sztuki. Ostatni w kolejce pozostał nam granit i jemu podobne – najtwardsze kamienie z ogólnie dostępnych na rynku budowlanym. Posadzki granitowe czy bazaltowe świetnie sprawdzą się w holach i korytarzach. Ze względu na dużą wytrzymałość i odporność na ścieranie, nawet narażone na kontakt z piaskiem i drobnymi kamykami, które wnosimy do domu, będą wyglądały dobrze.
FOT. FOTOLIA
Z KRAJU
inwestor musi zapłacić za dobrej jakości materiał i położenie. Za 1 mkw. podłogi z kamienia układanego w dużych elementach trzeba zapłacić powyżej 500 zł. Dla porównania dobrej klasy podłoga drewniana kosztuje ok. 200 – 300 zł za mkw. JAK UKŁADAĆ? Pomysłów na ułożenie posadzki z kamienia jest niezliczona ilość. Można zestawić ze sobą kilka materiałów, choćby Nero Marquinę i Carrarę albo zastosować tylko jeden. Popularnością cieszą się szachownice, ramki, „dywaniki” czy mozaiki. Interesująco wygląda kamień położony z zastosowaniem efektu lustrzanego. Preferowane jest jednak do tego większe pomieszczenie. Ostatnie trendy mocno wskazują na łączenie kamienia z drewnem. Oba są materiałami naturalnymi, więc fantastycznie do siebie pasują. Cie-
kawe projekty prezentuje m. in. Antolini Luigi. Jednak materiał to nie wszystko. To, na czym inwestor często chce zaoszczędzić, to tzw. robocizna i koszty dodatkowe, jak kleje, fugi, impregnaty itd. Jako spoiwo przy kamieniu można zastosować silikon kamieniarski, np. bezbarwny, co rozwiązuje problem średnio lubianych spoin fugowych. Trudno uwierzyć, ale taki silikon wygląda bardziej „naturalnie” niż inne spoiwa. Należy również stosować dobrej klasy kleje do układania posadzki. Ma to ogromne znaczenie przy białym marmurze, w który klej może wsiąknąć i powstaną niemożliwe do usunięcia przebarwienia. Na posadzkę z kamienia ma wpływa wiele elementów składowych. Warto, aby wszystkie były dobrze dobrane i przemyślane, a nasze indywidualne dzieło posłuży użytkownikom przez bardzo długi czas.
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
93
ARCHITEKTURA NOWOŚCI HURTOWNI
Nowości hurtowni
Firma Natural Stone Company stara się wyjść naprzeciw oczekiwaniom klienta przez wprowadzenie do oferty płyt grubości 5-6 cm kamieni bardziej kolorowych typu Madura Gold, Kashmir Gold czy Sahara Gold. RR Granity proponują między innymi Kashmir Gold oraz Star Ruby w płytach grubości 5-6 cm. Jak twierdzi firma, w nagrobkarstwie zainteresowanie klientów indywidualnych w przypadku obu materiałów z roku na rok rośnie.
94
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
) Domino Red (Granico Granity Kisiel i Golden Leaf)
) Sahara Gold (NSC)
FOT. FIRMA FHERMES GRABOSTONE FOT. FIRMA FHERMES GRABOSTONE
) Prado Gold (HGS)
: Antique White (HGS)
FOT. FIRMA GRANICO
W firmie Granico Granity Kisiel (www.granitykisiel.pl) w tym sezonie nabędziemy m.in. Domino Red – czerwony granit prosto ze Szwecji, o wysokich parametrach technicznych, dobrze trzymający poler, polecany do stosowania na nagrobkach. Prócz firmy Granico w Polsce kamień ten oferuje jeszcze tylko firma z Ostrowca Świętokrzyskiego Golden Leaf (www.goldenleaf.pl).
: Black Parado (Furmanek Trading)
FOT. FIRMA NATURAL STONE COMPANY
Do oferty firmy Hermes GabroStone (www.hgs.pl) dołączyły między innymi hiszpańskie granity: Azul Platino i Crema Julia oraz indyjskie: Antique White, Prada Gold, Labrador Antique czy idealny do wykańczania wnętrz Red Dragon. Poza tym firma oferuje Thunder White – jasnoszary granit z ciemniejszymi muśnięciami, również pochodzący z Indii. Uzupełnieniem oferty kamieni dekoracyjnych jest Crema Marfil – hiszpański marmur w kolorze kości słoniowej.
Początek sezonu jest dla firm importujących kamień dobrą okazją do wprowadzenia na rynek nowych materiałów i poszerzenia gamy już oferowanych.
FOT. FIRMA FURMANEK
Furmanek Trading proponuje marmury Black Parado oraz Luana Verde. Do oferty dołączyły również onyksy: Amber, Bianco Extra, Black Cloud, Ivory oraz Viola. Kamienie będą dostępne w obu hurtowniach firmy: w Daleszycach koło Kielc i Czosnowie koło Warszawy (www.furmanek24.pl).
KRAJ PUBLIKACJE
Uwaga! Nowość dla kamieniarzy R. Jundrowský, „Kamieniarstwo. Współczesne spojrzenie na tradycję”, Warszawa 2015 MIZERIA WYDAWNICZA LAT POWOJENNYCH Ani PRL, ani III Rzeczpospolita nie mają powodów, by chwalić się obfitością fachowej literatury dla kamieniarzy. Starsze pokolenie korzystało z poradnika napisanego jeszcze w dwudziestoleciu międzywojennym przez znakomitego mistrza kamieniarskiego i biznesmena ze Lwowa Tadeusza Tyrowicza. Trzy wydania powojenne (1952, 1956, 1970) są obecnie białymi krukami. Po siedemnastu latach od trzeciego wydania podręcznika Tyrowicza ukazało się tłumaczenie obowiązującego w Niemieckiej Republice Demokratycznej podręcznika „Kamieniarstwo”. Napisali go inżynierowie Horst Wilcke i Wolfgang Thunig. Tłumacz Andrzej Machalski posłużył się trzecim wydaniem berlińskim z roku 1981, nie tłumacząc rozdział o złożach skalnych w NRD co moim zdaniem było błędem wydawcy. Nie przetłumaczono również klasyfikacji kamieni obowiązującej w Niemczech Wschodnich. Uzupełniono tekst i rysunki, dostosowując je do warunków polskich. Obie polskie edycje z lat 1987 i 1997 ukazały się za sprawą Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych. Od roku 1999 lukę aktualnej wiedzy kamieniarskiej zapełniał dwumiesięcznik branżowy „Świat Kamienia”, a od marca 2003 r. dwumiesięcznik „Nowy Kamieniarz”. W roku 2007 ukazał się we Wrocławiu podręcznik adresowany dla szerokiego kręgu ludzi związanych z kamieniem „Wykorzystać kamień”. Dwóch autorów tej znaczącej pozycji reprezentuje zarówno teorię (Marek W. Lorenc), jak i praktykę (Sławomir Mazurek). Trzy lata później wydano w toruńskim Wydawnictwie Naukowym pracę Huberta Sylwestrzaka i Jolanty Kachnic pod tytułem „Kamienne tworzywo sztuki”. To mało znana, lecz cenna pozycja książkowa dla naszych branżystów. ROK 2015 Nakładem warszawskiego Wydawnictwa Arkady ukazała się publikacja fachowa (nie podręcznik) zatytułowana „Kamieniarstwo. Współczesne spojrzenie na tradycję”. Autorami są R. Jundrovský i Erik Tichý. Tłumaczył z czeskiego Jacek Gawlik, biorąc za podstawę wyda-
96
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
Henryk Walendowski
nie z roku 2001 (Grada Publishing, Praga). Niewątpliwą niespodzianką jest fakt, że zasadnicza część książki jest reprintem wydanego w latach 1906-1910 opracowania napisanego dla uczniów Średniej Szkoły Przemysłowej Kamieniarskiej i Rzeźbiarskiej znajdującej się do dzisiaj w Hořicach na południowym przedgórzu Karkonoszy. Była to wówczas jedyna taka szkoła w ówczesnych granicach Austro-Węgier. Kim był główny autor publikacji R. Jundrowský? Wiemy, że zarówno R. Jundrowský, jak i Erik Tichý należeli do
MASZYNY KAMIENIARSKIE GMM przecinarki mostowe, piły CNC MAEMA płomienico-groszkownice SOCOMAC wieloliny OMAG centra numeryczne
WIELOLINA SOCOMAC
GROSZKOWNICA MAEMA
PŁOMIENICA MAEMA
WYSOKIEJ JAKOŚCI NARZĘDZIA DLA KAMIENIARSTWA segmenty szlifierskie głowice polerskie syntetyki szczotki piły linki diamentowe wagony
58-150 Strzegom, ul. Koszarowa 7, tel. 603 891 257, 604 07 87 31 tel./fax 74 855 03 93 e-mail: biuro@euroarss.pl, www.euroarss.pl
KRAJ
grona pedagogicznego szkoły w Hořicach. Tajemnicza jest postać R. Jundrowskiego – użyty inicjał imienia i nazwisko to pseudonim, pod którym ukrył się jeden z wykładowców. Był to wówczas często stosowany zwyczaj chroniący przed niepotrzebnymi niesnaskami w dość wąskim gronie specjalistów z danej dziedziny w stosunkowo niewielkim miasteczku. Powyższe fakty nie umniejszają wartości i przydatności opracowania nawet z perspektywy lat współczesnych. TREŚĆ Autorzy przedstawiają dzieje kamieniarstwa, począwszy od czasów prehistorycznych po wiek XIX (Mezopotamia, Egipt, Fenicja, Grecja, Bizancjum, Rzym, średniowiecze). W następnych rozdziałach autorzy omawiają wydobycie kamieni budowlanych, narzędzia kamieniarskie, kolejność obróbki, składowanie obrobionych elementów. Kolejne rozdziały są poświęcone budowie ścian z ka-
W sumie należy wyrazić zadowolenie i radość, że mamy w zasięgu ręki interesującą pozycję książkową. Co więcej, „stuletni oddech” tej książki nadaje jej swoisty urok, zwłaszcza w części ilustracyjnej.
mienia łamanego i ciosowego, okładzinom ściennym i gzymsom. Bardzo szczegółowo potraktowany jest temat obramowań drzwi i okien. W rozdziale o układach klatek schodowych omówione są schody zewnętrzne i wewnętrzne jednobiegowe, dwubiegowe, trójbiegowe, czterobiegowe, śrubowe, kręte z rdzeniem, a także schody z rozwiązaniami wolutowymi. Kolejne rozdziały dotyczą sklepień (czeskie, krzyżowe, rzymskie, romańskie, gotyckie, gwiaździste), szczytów czyli attyk, wykuszy i balkonów. Wszystkie wymienione rozdziały mają bogate ilustracje budzące zachwyt ich pięknem i precyzją. Właśnie te rysunki stanowią nieocenione źródło wiadomości o dawnym rzemiośle kamieniarskim, którego ślady obserwujemy i podziwiamy w zabytkach. Wiedza ta jest niewątpliwie przydatna w praktyce zawodowej, a w szczególności przy podejmowaniu prac restauratorskich i konserwacyjnych. Nie znamy przyczyn, dlaczego niektóre rysunki przeniesiono z tekstu, by przedstawić je w załącznikach (strony 208-212). Zakłóca to korzystanie z książki, tym bardziej że opis tych rysunków jest zbyt lakoniczny i słabo połączony z treścią odpowiednich rozdziałów książki. DODATEK 34-stronicowy dodatek jest skrótowym omówieniem kamieniarstwa współczesnego i zawiera następujące rozdziały:
98
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
Wprowadzenie w zagadnienia współczesnego kamieniarstwa Surowce do wytwarzania elementów z kamienia budowlanego Wyroby z kamienia budowlanego Podstawy technologii produkcji elementów kamiennych Dzielenie elementów z kamienia budowlanego Montaż elementów z kamienia budowlanego Konserwowanie i utrzymanie konstrukcji z kamienia budowlanego. Końcowe strony zawierają (niepełny!) spis norm obowiązujących w Czechach i Polsce, wybraną bibliografię i słownik terminów kamieniarskich. W tabeli norm polskich zakradły się błędy w numeracji, nie wspominając, że nie podano dat ich wprowadzenia – jak to widzimy w tabeli norm czeskich. Stronę 247 zajmuje wybrana bibliografia. Dla czytelnika polskiego należałoby całkowicie odwrócić proporcje, które zdecydowanie faworyzują czytelnika czeskiego (na 31 pozycji literatury 25 to literatura w języku czeskim!). Ostatnia strona (248) to słownik terminów kamieniarskich, ogólnie oceniając, tematycznie ograniczony. Większość, a z pewnością znaczny udział w spisie terminów kamieniarskich stanowią nazwy narzędzi do obróbki ręcznej, a te zawiera rozdział o narzędziach kamieniarskich (s. 41 – 49). Słownik ze strony 248 winien zawierać nazwy narzędzi kamieniarskich, to oczywiste. W sumie należy wyrazić zadowolenie i radość, że mamy w zasięgu ręki interesującą pozycję książkową. Co więcej, „stuletni oddech” tej książki nadaje jej swoisty urok, zwłaszcza w części ilustracyjnej. Jeżeli miałoby dojść do wydania następnego, proponuję zastanowić się, czy słuszne jest pominięcie rozdziału z czeskiego oryginału o małej architekturze cmentarnej. Proponuję także przeredagowanie dodatku, który w obecnej formie nie przedstawia się najlepiej. Postuluję także ujawnienie jego autorów (Erik Tichý, Danuše Martinová, Włodzimierz Barbasiewicz, a może jeszcze ktoś?) w przedmowie do wydania polskiego i spisie treści. R
E
K
L
A
M
A
FELIETON SŁAWOMIR MAZUREK
A miało być tak pięknie*
W
edług najnowszych badań czerwone wino może ochronić przed uszkodzeniem słuchu. Zawarte w nim flawonoidy chronią przed miażdżycą i zakrzepami, a antyoksydanty przeciwdziałają starzeniu się skóry. Przeciwdziałają utlenianiu się złego cholesterolu, wzmacniają układ odpornościowy organizmu i zapobiegają infekcjom. Znajdujące się w czerwonym winie silne przeciwutleniacze chronią DNA i niszczą wolne rodniki odpowiedzialne za chorobę wieńcową. Zawarty w winie kwas acetylosalicylowy rozrzedza krew. Czerwone wino jest też sprzymierzeńcem w leczeniu nadciśnienia tętniczego ze względu na dużą zawartość potasu, który reguluje ciśnienie. Dzięki zawartości garbników wino sprzyja prawidłowej pracy układu pokarmowego. Piwo zawiera tyle samo antyoksydantów co czerwone wino. Zawiera witaminę B1, która przyspiesza proces trawienia. Piwo może być stosowane w chorobach gastrycznych. Ma także właściwości izotoniczne, czyli wyrównuje ciśnienie międzykomórkowe i hipotoniczne, co ułatwia organizmowi przyjmowanie substancji odżywczych. Redukuje stres i odpręża psychicznie. Jest źródłem tetracykliny, dzięki temu wspomaga pracę układu immunologicznego. Ponadto piwo z dużą zawartością chmielu zawiera związki polifenoli, które pomagają obniżyć cholesterol i zapobiegać miażdżycy. Piwo powoduje rozszerzenie naczyń tętniczych w całym ciele, także tych doprowadzających krew do penisa, co oznacza lepszą erekcję. A zawarte w piwie antyoksydanty są związkami poprawiającymi potencję. Alkoholowe nalewki ze względu na
100
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
olbrzymie walory zdrowotne coraz częściej wykorzystywane są w leczeniu rozmaitych infekcji oraz schorzeń. Nalewka aptekarska sporządzona na bazie cytryny, cukru, spirytusu i mleka pomaga w łagodzeniu i leczeniu niestrawności oraz schorzeń układu trawiennego. Nalewka czosnkowa stosowana jest w leczeniu przeziębienia oraz grypy. Nalewka z aronii oczyszcza organizm z toksyn, obniża ciśnienie krwi, łagodzi skutki chemioterapii oraz szkodliwego działania komputera. Nalewka z kaliny działa rozkurczająco na mięśnie macicy i łagodzi ból miesiączkowy, dlatego nazywana bywa lekarstwem
Wielu handlowców od kamienia zachowuje się podobnie jak marketingowcy od wina, piwa czy nalewek. Zachwalając swój towar, opowiadają tylko o jego zaletach, a milczą o wadach i niedogodnościach. kobiecym. Wpływa też korzystnie na naczynia krwionośne, wzmacniając je i uszczelniając. Nalewka z tarniny często wykorzystywana jest w leczeniu biegunki, krwotoków wewnętrznych i nieżytów żołądka. Nalewka z malin jest pożądanym lekiem w okresie jesienno-zimowym. Skutecznie zapobiega przeziębieniom i grypie... Tu powinienem przerwać, gdyby moim celem było działanie marketingowe na rzecz zwiększenia sprzedaży wina, piwa czy nalewek.
Czytając, każdy jednak wie, że to tylko pół prawdy. Mimo tych wszystkich leczniczych i prozdrowotnych właściwości nie zapominamy, że czerwone wino, piwo czy lecznicza nalewka są przede wszystkim alkoholem. Dlatego kiedy pijemy te trunki, to powinien nami kierować rozsądek. Wypicie większej ilości jednorazowo może przynieść same szkody. Nieumiarkowanie w piciu alkoholu prowadzi do zatrucia organizmu, może zaszkodzić trzustce i wątrobie, wpłynąć na gorsze wchłanianie witaminy D i przyswajanie wapnia. Nie wspomnę już o bolącej głowie i trudnym poranku dnia następnego. Wielu handlowców od kamienia zachowuje się podobnie jak marketingowcy od wina, piwa czy nalewek. Zachwalając swój towar, opowiadają tylko o jego zaletach, a milczą o wadach i niedogodnościach. Sprzedawca obsługujący klienta kupującego wino, piwo czy nalewkę nie musi informować o skutkach nadużywania alkoholu, bo każdy dorosły ma tego świadomość. Problem w tym, że na ogół kupujący kamień nie są świadomi skutków zastosowania tego lub innego kamienia i należy im to dokładnie wytłumaczyć. Wiedza o kamieniach nie jest tak powszechna jak wiedza o napojach alkoholowych. Jeśli ograniczymy się do wymieniania samych zalet, to po pewnym czasie klient wróci do nas z reklamacją. Bo kamień nie wytrzymał warunków atmosferycznych, dużego natężenia ruchu, jest za śliski, przebarwił się albo popękał, zmatowiał, zmienił kolor, albo ma żyłki, których miało nie być, zrobiły się plamy itd. itp. *A miało być tak pięknie i ociekać szczęściem - cytat z piosenki „Wszystko jedno” zespołu Happysad; autor tekstu Jakub Kawalec.
Nasze rekordowe cięcie 1947m² przeciętego kamienia
Zakład Kamieniarski M.E.J.A. Buganiuk Ząbkowice Śl. Trak 5 linowy Pellegrini Pentawire, Ø 8,2m, 5x21m
1856m² 1787m²
Wyroby Granitowe Wołczyk, Kamień Pomorski Trak 5 linowy Pellegrini Pentawire, Ø 8,2m, 5x21m
497m²
Zakład Kamieniarski Kozieniec Jednolina Pellegrini, Ø 9,0 mm, 22,2 m
462m²
Granitex Wiesław Trybuszek, Strzegom Jednolina Promasz, Ø 9,0 mm, 19,20 m
Sprawdź nas! ul. Promienista ul.48a Promienista 48a Tel. +48Tel. 61 868 +4833 6195 868 33 95 a.suwik@diamantas.pl a.suwik@diamantas.pl 60-289 Poznań 60-289 PoznańKom. +48 Kom. 602+48 767602 993767 993 biuro@diamantas.pl biuro@diamantas.pl
102
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015 103
104
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015 105
SZYBKI MONTAŻ NAGROBKÓW
Producent lekkich i wytrzymałych wibrowanych oraz wibroprasowanych (zbrojonych) wyrobów betonowych. Szeroka oferta ram i podkładów betonowych, standardowe i niestandardowe wymiary (na zamówienie). W stałej ofercie podkłady montażowe od 100 do 300 cm oraz 30 różnych wymiarów ram.
Strzegom, Olszany 132 tel. 74 855 71 89, kom. 601 58 20 31, 721 82 92 93 e-mail: kam-beton@wp.pl www.kam-beton.pl
106
NOWY KAMIENIARZ 3 (81) / 2015
CALACATTA: Flooring & Cladding PULPIS: Panel (Classtone Collection)
CALACATTA: Flooring CALACATTA: & Cladding Flooring & Cladding PULPIS: Panel PULPIS: Panel (Classtone Collection) (Classtone Collection)
Nadzwyczajne powierzchnie. Aplikacje wewnętrzne i zewnętrzne: blaty, posadzki, elewacje, meble. Odporne na plamy, zarysowania, chemikalia, ekstremalne temperatury oraz na ekspozycję promieni UV. Największe dostępne formaty: 3.600 x 1.200 mm i nowy 3.200 x 1.500 mm. Szeroka gama wzorów, formatów i grubości (3 mm, 6 mm, i 12 mm). Ponad 40 dostępnych kolorów.
dzwyczajne Nadzwyczajne powierzchnie. powierzchnie.
acje wewnętrzne Aplikacje wewnętrzne i zewnętrzne: i zewnętrzne: blaty, posadzki, blaty, elewacje, posadzki, meble. elewacje, meble. rne na Odporne plamy, zarysowania, na plamy, zarysowania, chemikalia, ekstremalne chemikalia, ekstremalne temperaturytemperatury oraz na ekspozycję oraz napromieni ekspozycję UV.promieni UV. ększe dostępne Największe formaty: dostępne 3.600 formaty: x 1.200 3.600 mm xi nowy 1.200 mm 3.200 i nowy x 1.500 3.200 mm.x 1.500 mm. ka gama Szeroka wzorów, gama formatów wzorów, i grubości formatów (3i mm, grubości 6 mm, (3 imm, 12 mm). 6 mm, Ponad i 12 mm). 40 dostępnych Ponad 40 kolorów. dostępnych kolorów.
Reprezentantka w Polsce: Bernadette Kreuz Tel. 604 442 475 e-mail: b.kreuz@wp.pl JACHON Sp. J. Mazowieckie, Lubelskie, Warmińsko-Mazurskie, Podlaskie +48 605 410 448 jachon@jachon.com.pl www.jachon.com.pl
Reprezentantka wReprezentantka Polsce: w Polsce: GRUPA EGA (Euro-Granit Adamus) Bernadette KreuzBernadette Kreuz Dolnośląskie, Opolskie, Śląskie, Podkarpackie, Zachodniopomorskie, Pomorskie, Tel. 604 442 475 Tel. 604 442 475 Kujawsko Pomorskie, Lubuskie, Wielkopolskie, Łódzkie, Świętokrzyskie, e-mail: b.kreuz@wp.pl e-mail: b.kreuz@wp.pl Małopolskie
www.neolith.com
.neolith.com www.neolith.com
Infolinia: 666 550 666 Kontakt do przedstawicieli: 502 297 295 oraz JACHON 600 287 645 Sp. J. JACHON Sp. J. ega@ega.pl Mazowieckie, Lubelskie, Mazowieckie, Warmińsko-Mazurskie, Lubelskie, Warmińsko-Mazurskie, www.ega.pl
Podlaskie
Podlaskie
+48 605 410 448 +48 605 410 448 jachon@jachon.com.pl jachon@jachon.com.pl www.jachon.com.pl www.jachon.com.pl GRUPA EGA (Euro-Granit GRUPA Adamus) EGA (Euro-Granit Adamus) Dolnośląskie, Opolskie, Dolnośląskie, Śląskie, Podkarpackie, Opolskie, Śląskie, Zachodniopomorskie, Podkarpackie, Zachodniopomorskie, Pomorskie, Pomorskie, Kujawsko Pomorskie, Kujawsko Lubuskie, Pomorskie, Wielkopolskie, Lubuskie, Łódzkie, Wielkopolskie, Świętokrzyskie, Łódzkie, Świętokrzyskie, Małopolskie Małopolskie Infolinia: 666 550Infolinia: 666 666 550 666 Kontakt do przedstawicieli: Kontakt do502 przedstawicieli: 297 295 oraz502 600297 287295 645oraz 600 287 645 ega@ega.pl www.ega.pl
ega@ega.pl www.ega.pl
Dobry rok 2014 Polski eksport i import kamienia
CZASOPISMO PROFESJONALISTÓW MAJ / CZERWIEC (NR 81) 3/2015 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY NAKŁAD 4250 egz. ISSN 1899-3419
Odra nie dzieli Biznes z Niemcami Mapa targów i nowości Stone+tec
www.nowykamieniarz.pl
PROJEKTOWANIE W KAMIENIU Premierowa wystawa prototypów
na targach Stone+tec 13 – 16 maja 2015 r. stoisko 3-123 Organizatorzy:
MAJ / CZERWIEC 3 (81) / 2015
R
E
K
L
A
M
A
SOLIDNY PARTNER w w w. r o g a l a .c o m . p l