Nowy Kamieniarz 59 by Nowy Kamieniarz

Marketing w rmie

Dobre targi

Finansowanie s. 46

Wzorowa modernizacja

Budma 2012 s. 28

Mokotowska Square s. 94

® Marzec / Kwiecieñ (nr 59) 2/2012

Codziennie nowa porcja informacji

CZASOPISMO PROFESJONALISTÓW

bezpïatny

nakïad - 4300 egz.

ISSN 1899-3419

Kompleksowe zaopatrzenie zakáadów kamieniarskich

Nie jesteĂmy

ANONIMOWI

Ranking najbardziej rozpoznawalnych osób w branĝy s. 20 R

WENA Hurtownia artykuáów dla kamieniarstwa ul. Rosiczki 14a, 04-988 Warszawa tel.: +48 22 872 20 80, fax: +48 22 872 20 56 e-mail: wena@wena-warszawa.com www.wena-warszawa.com WENA Hurtownia artykuáów dla kamieniarstwa ul. Kubusia Puchatka 2, 32-020 Wieliczka tel.: +48 12 288 22 68, fax: +48 12 278 56 99 e-mail: biuro@wena-wieliczka.eu www.wena-wieliczka.eu

ZAMÓW I ZOBACZ

NOWY KATALOG PRODUKTÓW DLA KAMIENIARZY

WWW.ROGALA.COM.PL

Codziennie nowa porcja informacji Codziennie nowa porcja informacji

®®

Kompleksowezaopatrzenie zaopatrzenie Kompleksowe zakáadówkamieniarskich kamieniarskich zakáadów

WENA WENA Hurtownia artykuáów dla kamieniarstwa Hurtownia artykuáów dla kamieniarstwa ul. Rosiczki 14a, 04-988 Warszawa ul. Rosiczki 14a, 04-988 tel.: +48 22 872 20 80,Warszawa fax: +48 22 872 20 56 tel.:e-mail: +48 22wena@wena-warszawa.com 872 20 80, fax: +48 22 872 20 56 e-mail: wena@wena-warszawa.com www.wena-warszawa.com www.wena-warszawa.com WENA WENA Hurtownia artykuáów dla kamieniarstwa Hurtownia artykuáów dla2,kamieniarstwa ul. Kubusia Puchatka 32-020 Wieliczka ul. Kubusia Puchatka 2, 32-020 Wieliczka tel.: +48 12 288 22 68, fax: +48 12 278 56 99 tel.:e-mail: +48 12biuro@wena-wieliczka.eu 288 22 68, fax: +48 12 278 56 99 e-mail: biuro@wena-wieliczka.eu www.wena-wieliczka.eu www.wena-wieliczka.eu

WENA Hurtownia artyku谩贸w dla kamieniarstwa ul. Kubusia Puchatka 2, 32-020 Wieliczka tel.: +48 12 288 22 68, fax: +48 12 278 56 99 e-mail: biuro@wena-wieliczka.eu www.wena-wieliczka.eu

WENA Hurtownia artyku谩贸w dla kamieniarstwa ul. Rosiczki 14a, 04-988 Warszawa tel.: +48 22 872 20 80, fax: +48 22 872 20 56 e-mail: wena@wena-warszawa.com www.wena-warszawa.com

Tylko to, co najlepsze

ECHOMOVE P

iła mostowa CNC Donatoni Echomove z innowacyjnym systemem przyssawek opatentowanym przez firmę Donatoni Macchine, który przenosi w wybrane miejsce ucięte elementy. Dzięki rozbudowanemu, a za razem prostemu w obsłudze oprogramowaniu steru-

Podstawowe parametry techniczne: Max. ilość interpolowanych osi

jącego systemem przyssawek, ilość odpadów ograniczona jest do minimum a przy tym zwiększa się wydajność produkcji. System przyssawek ma tą przewagę nad konkurencyjnymi rozwiązaniami, że umieszczony jest bezpośrednio na moście, a nie na głowicy. Rozwiązanie takie znacznie

Standard

diamentowy poziomy wykorzystywany do wykonywania profili. Maszyna stanowi idealne rozwiązanie dla zakładów kamieniarskich wykonujących elementy budowlane takie jak: płyty elewacyjne, blaty kuchenne oraz łazienkowe, brodziki czy płaskorzeźby.

Tools version

Zakres ruchu osi X

3600 mm

Zakres ruchu osi Y

2450 mm

Zakres ruchu osi Z

370 mm

Zakres obrotu osi C

0º/370º

Zakres przechyłu osi A

0º/90º

Wymiary stołu roboczego

ogranicza siły i przeciążenia działające na głowicę mogące prowadzić do jej uszkodzenia. W opcji “Tools version” możliwe jest założenie narzędzia diamentowego innego niż tarcza diamentowa, takiego jak: frez palcowy, frez diamentowy do wyżłobień, wiertło diamentowe, dysk

2000x3500 mm

Min. średnica tarczy

400 mm

Max. średnica tarczy

625 mm

Max. głębokość cięcia

200 mm

Max. moc wrzeciona

17,6/24-S6 Kw-HP

Obroty narzędzia

0/2400 obr./min.

0/6000 obr./min.

Pozostałe wersje modelu ECHO: Echobelt, Echotwin, Echo 625 CNC

Tylko to co najlepsze

WEHA sp. z o.o. - ul. Armii Krajowej 31, 58-150 Strzegom tel. +48 602 329 691, e-mail: weha@weha.pl, www.weha.pl

Centrum Kamieniarskie CHIN-KA, 58-150 Strzegom, ul. NiepodlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci 22 tel. 74 855 37 37, tel./fax 74 855 53 75, www.graniro.pl, e-mail: chinka@graniro.pl

HIT

CEN

OWY

2082 / 40 cm 2082 / 28 cm 2082 / 16 cm

2169 / 40 cm

9339 / 30 cm

799 / 30 cm

3734SX / 38 cm

3122 / 25 cm

3730DX / 25 cm

199 / 60cm

3020 / 22cm 3010 / 15 cm 3116 / 10cm

2085 / 60cm 2085 / 80 cm 2085 / 100cm

DEKS - Zduny: ul. Wiosenna 5 tel. /fax: 62 721 57 63, tel: 604 439 150 Strzegom: ul. Dolna 46, tel.: 74 855 28 13

w w w. l ore n z i . com . p l

e - m a i l :

5cm - 7,90 zł, 4cm - 6,70 zł, 3cm - 5,40 zł, znaki -2,80 zł

s m d e k s @ w p.pl

Litery EXTRA, cena brutto:

WYSOKIEJ JAKOŚCI NARZĘDZIA DLA KAMIENIARSTWA

58-150 Strzegom, ul. Koszarowa 7, tel. 603 891 257, 604 07 87 31 te l. / f a x 7 4 8 5 5 0 3 9 3 , e - m a i l : b i u ro @ e u ro a r s s. p l, w w w. e u ro a r s s. p l

Lublin

Największa hurtownia nagrobków oraz płyt granitowych na wschodzie Polski KSZY NAJWIĘ ENT M ASORTY ŻSZA NAJWY Ć O K JA Ś

SZA NAJNIŻ CENA

Hurtowa sprzedaż nagrobków z CHIN oraz INDII Ponad 5000 tablic dostępne od ręki na magazynie Ponad 2000 nagrobków granitowych w każdym rozmiarze dostępne od ręki na magazynie

WIOSENN

WYPRZEDA TOWA A Ż RU

ZWIĘKSZONY ASORTYMENT PŁYT BUDOWLANYCH I NAGROBKOWYCH - Płyty granitowe oraz marmurowe polerowane i surowe - Grubości budowlane i nagrobkowe - Płytki granitowe - Elementy wykonywane na indywidualne zamówienie klienta - Transport z HDS

DIAKERS NA SPRZEDAŻ

MASZYNA DO CIĘCIA BLOKÓW ŚREDNICA PIŁY 2 METR Y

Posiadamy certyfikat jakości ISO

e-mail: info@dulniak.pl www.dulniak.pl

e-mail: info@granit.lublin.pl www.granit.lublin.pl

tel.: 608 50 50 36, 81 74 408 27, fax: 81 745 54 26, Lublin, ul. Droga Męczenników Majdanka 71

Płyty granitowe surowe i polerowane Absolut Black, Balmoral Dark, Baltic Green Dark, Baltic Green, Blues Night, Bohus Red, Impala Blue, Impala Bonacord, Kashmir Gold, Labrador, Madura Gold, Nero Santa Lucia, Orion, Star Ruby, Steel Grey, Tarn Silverstar, Tokowski, Vanga, Verde Bahia, Verde Gloria, Verde Savana / Verde San Francisco,

Szeroki wybór kolorów

pełna oferta na stronie www.zphgranex.pl

Z.P.H. Granex s.c Krzysztof Goch & Andrzej Goch Nowa Wieś 4, 22-417 Stary Zamość tel.: 84 616 33 63, 605 211 007, fax: 84 616 39 59 e-mail: poczta@zphgranex.pl

Hurtowe punkty sprzedaży płyt: Pilzno, ul. Legionów 36, 39-220 Pilzno, tel.: 665 986 697 Wola Rafałowska 13, 05-320 Wola Rafałowska, tel.: 603 528 191

Tylko to, co najlepsze

Pratica STP S

terowane numerycznie centrum obróbcze do obróbki kamieni naturalnych takich jak, np. granit czy marmur. Maszyna wyposażona jest w system czujników pozwalający na kontrolę poprawnego funkcjonowania maszyny oraz

na sprawdzenie czy nie występują żadne problemy z zasilaniem (prąd, woda, sprężone powietrze), a także czy narzędzia są prawidłowo umieszczone w magazynku. Dodatkowo system ten pozwala zdalnie diagnozować maszynę poprzez specjalny

Podstawowe parametry techniczne: Magazynek narzędziowy: 16 (+9 opcji) Moc wrzeciona: 9,2 KW (S1 – ciągła i długotrwała praca wrzeciona) 11,2 KW (S6 – chwilowe zwiększenie mocy wrzeciona) Zakres ruchu w osi X i Y z zamocowanym narzędziem o średnicy 100 mm: X 3150 mm Y 1415 mm Zakres przechyłu pneumatycznej osi T: +/- 3º Zakres ruchu w osi Z: 475 mm Max. wysokość obrabianego bloku: 320 mm Max. głębokość obróbcza: 265 mm Wymiary zamontowanej maszyny: Długość: 5220 mm Szerokość: 2916 mm Wysokość: 2746 mm Wymagana moc całkowita: 25 KVA Waga maszyny: 5000 kg

Tylko to co najlepsze

interfejs, który zostanie zainstalowany na zewnętrznym komputerze, np. w biurze i stamtąd korygować ewentualne błędy. Wszystkie polecenia przekazywane są do maszyny za pomocą połączenia sieciowego lub internetowego. Model ten umożli-

wia wykonanie wszelkich elementów wykorzystywanych w przemyśle budowlanym, np.: blaty łazienkowe oraz kuchenne, kominki, płaskorzeźby dzięki łatwemu w obsłudze programowi CAD umożliwiającym import plików poprzez port USB.

Pozostałe modele:

Core

Technopower

Technostone Plus

Power Center

WEHA sp. z o.o. - ul. Armii Krajowej 31, 58-150 Strzegom tel. +48 602 329 691, e-mail: weha@weha.pl, www.weha.pl

Zapraszamy na drzwi otwarte 13 kwietnia Przewidziane atrakcje (Mszczonรณw): - Prezentacja spiekรณw kwarcowych - Szkolenie z zastosowania spiekรณw - Pokazy motocrossowe - Rewia karnawaรกowa - Pokazy samby - Otwarcie nowej hali - Specjaรกy kulinarne

OD REDAKCJI

in÷ğa zima i wszyscy palimy si÷ do pracy. Cz÷ĳå zakğadów juő ruszyğa z produkcjã i sprzedaőã. Optymistyczne jest to, őe zaczynamy sezon z wiarã w sukces. Moőe jest tak, jak powiedziağ w rozmowie publikowanej w bieőãcym numerze Grzegorz Hasiec – wszyscy powoli jesteĳmy znuőeni hasğem „kryzys”? Oczywiĳcie pewnie sporo si÷ jeszcze w tym roku wydarzy, ale przecieő tak jest zawsze, a problemy sã po to, aby je pokonywaå. W tym numerze pewnie spore zaintereDariusz sowanie wzbudzi nasza zabawa w ranWawrzynkiewicz king najbardziej rozpoznawalnych twarzy branőy kamieniarskiej. Interesujãce, obok wyników, sã teő spostrzeőenia Mirosğawy Jağoszyġskiej, która przeprowadzağa ankiet÷ wĳród kamieniarzy i wnioski, jakie z naszej akcji wyciãga Maciej Brzeski. Wiele wskazuje, őe sezon b÷dzie pracowity, ale wymagajãcy. Wiele zakğadów zainwestowağo juő w sprz÷t umoőliwiajãcy rozwój produkcji. Teraz nadszedğ chyba czas, kiedy konieczne b÷dzie inwestowanie równieő w marketing i sprzedaő – na wi÷kszã produkcj÷ trzeba znaleŏå klientów. Dlatego zach÷cam do przeczytania artykuğu Grzegorza Leszczyġskiego i Marka Zieliġskiego z poznaġskiego Uniwersytetu Ekonomicznego pt. „Finansowanie marketingu w firmie”. Powinien on uğatwiå planowanie wydatków na reklam÷. W jaki sposób promujã si÷ inni, moőna przeczytaå w relacjach z targów Budma, Home Decor i Vitoria Stone Fair. Branőa kamieniarska powoli staje si÷ coraz bardziej uporzãdkowana organizacyjnie. Warto wi÷c poĳwieciå wi÷cej uwagi nie tylko produkcji, ale równieő dziağaniom zabezpieczajãcym interesy firmy. Dlatego polecam teksty Bogdana Lewickiego o ubezpieczeniach zakğadów i Szymona Pazia o prawach autorskich i wğasnoĳci przemysğowej. Mam nadziej÷, őe kaődy znajdzie w bieőãcym numerze „Nowego Kamieniarza” coĳ interesujãcego dla siebie. Zach÷cam do komentowania tematów, jakie poruszamy. Z przyjemnoĳciã opublikujemy Paġstwa opinie. Miejmy nadziej÷, őe sezon 2012 za rok ocenimy jako udany. Őycz÷ udanej lektury.

Spis reklam ALINA ANMAR STONE ATHENA BELTRAMI BETIMO BRETON BS-KAMIENIARSTWO CAGGIATI CARO CELMA CHIN-KA DEKS DELLAS DIABÜ DIAMANT-AS EDAN EGA EUROARSS

16 1 6

NK 59 (2/2012)

66A 23 39 61 50 55 36 116 7 8 115 5 11, 89 56 87, 108 113 41 6

FAVORITA 37 FINNSTONE 84 FIRMA KAMIENIARSKA KRAWCZYK 49 GESTRA 109 GMM 57 GRANEX GOCH 12 GRANIT DULNIAK 9 GRANIT STRZEGOM SA 4 GRANITUS 103 GRANITY B YSKAL 43 GRANMAR KRAKÓW 109 GRAWIS 45 GREIN 3 INBRA 31 INTERSTONE 15, 105 IRGRADEX 110 ITALCOMMA 53 JACKARANDA 74 K&K AUTOMATIC MACHINES 59 KAMIENIARSTWO BANASIAK 91 KAMIENIARSTWO JAN JASTRZkB 113

Wydawca: Maciej Brzeski, redaktor naczelny: Dariusz Wawrzynkiewicz, sekretarz redakcji: Szymon Paŏ, redakcja: Wacğaw Chrzãszczewski, Mirosğawa Jağoszyġska, Krzysztof Lesiak, Bogdan Lewicki, Daniel Mğynarczyk, Henryk Walendowski, wspóïpraca: Peter Becker, Paul Daniel, Scott Engering, prof. Ryszard Kryza, prof. Marek Lorenc, prof. Jacek Rajchel, dr Paweğ P. Zagoődőon, Katarzyna D. Zagodőon, Mariusz Domaradzki, Sğawomir Mazurek, Krzysztof Piotrowski, skïad i oprawa: Jakub Kuczma, Szymon Paŏ, korekta: Ewa Wozowska Kontakt z redakcjÈ: Skivak Press, ul. Zeylanda 3/5, 61 - 808 Poznaġ, tel. +48 61 662 98 70, e-mail: redakcja@nowykamieniarz.pl, www.rynekkamienia.pl Druk: VMG Print sp. z o.o., ul. Unii Lubelskiej 1, 61-249 Poznaġ Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoĳci za treĳå zamieszczanych reklam i ogğoszeġ pğatnych. Nie zwraca materiağów niezamówionych. „Nowy Kamieniarz” jest bezpğatnym dwumiesi÷cznikiem poĳwi÷conym branőy kamieniarskiej. Jest on bezpğatnie rozsyğany bezpoĳrednio do zakğadów kamieniarskich, firm architektonicznych, firm branőy budowlanej, dystrybutorów bloków, narz÷dzi oraz chemii kamieniarskiej. SKIVAK PRESS jest czğonkiem Zwiãzku Kontroli Dystrybucji Prasy. „Nowy Kamieniarz” ma kontrolowany nakğad 4350 egzemplarzy.

“Nowy Kamieniarz” magazine is a platform of contacts with Polish stone industry. High level of journalism and a great collection of the latest business offers receives general recognition of our readers in more than 4000 stone works. We participate in the biggest branch fairs of the world every year. The list of our official foreign representatives: Brazil and Germany: Peter Becker Publisher of on-line stone-magazine www.BusinessStone.com E-mail: peter@businessstone.com or pebecker@snafu.de tel. +49 / (0)30 / 2167944

KAMSKAL KLUCZBUD KOPERSKI KAMIENIARSTWO KRZEMEX LEVANTINA M.E.J.A. BUGANIUK M+Q MACH PLUS MARMI SCALA MARMURY JACEK ATA MC DIAM MONOLIT OLKAM OPAL PAWLIMEX PIASMAR PILLA PROMASZ PROMECH QUARELLA R.E.D. GRANITI POLAND

97 112 112 79 14 93 29 63 10 47 83, 99 101 112 18A 108 112 25 65 73 51 68

Italy: Marco Selmo SkiVak Press „Nowy Kamieniarz” Magazine Italian Advertising Representative tel. +39 045 6888510 mob. +39 335 5786001

RODLEW 111 ROGALA 1 SANSONE 34A SKALIMEX-GRANTIN 27 STENEKO 33 STRASSACKER 85 SYNTETYK 71 TAKAM 61 TARGI INTERKAMIE KIELCE 111 TARGI MARMOMACC WERONA 107 TARGI STONETECH CHINA SZANGHAJ 106 TEPARK 113 TERZAGO MACCHINE 75 TGR 77 TOP 85 TOPAZ 113 TRIXX 36 WAR-MECHAN 88 WARSOB 110 WEHA POLSKA 2, 13 WENA SKRZYD O

www.RynekKamienia.pl

FOT. T. KOSTRZEWSKI

SPIS TRE¥CI

Z KRAJU

Wydarzenia Ranking najbardziej rozpoznawalnych ludzi branĝy kamieniarskiej Dobre targi - Budma 2012

18 20 28

ZE ¥WIATA

Wydarzenia 32 Po obu stronach Odry Rozmowa z Bernardem Knapikiem i Benedyktem Paědziorem 34 Targi w jaskini smoka - Xiamen Stone Fair 38 Ulubieñcy Boga -Targi w brazylijskiej Vitorii 40

KAMIENIARSTWO

Wzorowa modernizacja Mokotowska Square

s. 94

FOT. UE

PROJEKT OK ADKI: J. KUCZMA

To biurowiec klasy A, oddany do uĝytku w paědzierniku 2011 r. Zlokalizowany jest w centrum Warszawy, w tej czÚĂci ¥ródmieĂcia, która w duĝym stopniu zachowaïa przedwojennÈ zabudowÚ.

Co moĝna nansowaÊ ze Ărodków unijnych

www.RynekKamienia.pl

s. 52

Kiedy w odniesieniu do funduszy europejskich sïyszymy o promocji zwiÈzanej z realizowanym projektem, musimy byÊ pewni, czy chodzi o promocjÚ projektu, czy teĝ o promocjÚ rmy, a dokïadnie nowych produktów lub usïug. Rozróĝnienie tych dwóch pojÚÊ jest sprawÈ kluczowÈ.

Finansowanie marketingu w rmie Co moĝna nansowaÊ ze Ărodków unijnych Ubezpieczenie szyte na miarÚ Prawa autorskie w kamieniarstwie Sïownik geologiczny Fleksura – forma zïoĝa Granity okolic Sobótki Baza kamienia - Lemurian Blue Jestem optymistÈ - Grzegorz Hasiec Ukrainian Stone Company Kamieniarstwo ludowe na emkowszczyěnie ¥widnica - Kraków - Skaïa Powojenne szkolnictwo kamieniarskie

ARCHITEKTURA

Rynek budowlany Wzorowa modernizacja Mokotowska Square

46 52 58 62 66 67 69 72 76 80 86 90 94

TECHNOLOGIE

Oprogramowanie w maszynach numerycznych CNC 98

FELIETONY

Szklana pogoda Dobre warunki narciarskie

102 104

NK 59 (2/2012)

Z KRAJU WYDARZENIA

kwietnia w hurtowniach kamienia w Mszczonowie, Chrzanowie, Poznaniu i Wrocïawiu odbÚdÈ siÚ dni otwarte. NajwiÚcej atrakcji czeka na tych, którzy zdecydujÈ siÚ odwiedziÊ skïad w Mszczonowie, miÚdzy odziÈ a WarszawÈ. Imprezie towarzyszyÊ bÚdÈ m.in. pokazy motocrossowe i rewia karnawaïowa, której czÚĂciÈ bÚdÈ pokazy samby. Uczestnicy bÚdÈ mogli siÚ teĝ zapoznaÊ z nowoĂciami oferowanymi przez rmÚ: egzotycznymi materiaïami rodem z Brazylii, niedawno wprowadzonym systemem informacji o materiaïach opartym na technologii fotokodów (kody QR) oraz rozszerzajÈcymi ofertÚ Interstone spiekami kwarcowymi. W przypadku tej ostatniej nowoĂci rma bÚdzie teĝ szkoliÊ goĂci zainteresowanych ich obróbkÈ i wykorzystaniem. Na 13 kwietnia w Mszczonowie przewidziano równieĝ otwarcie nowej hali magazynowej. Na goĂci czekaÊ bÚdzie tradycyjny poczÚstunek. (ZAP) z

ZwiÈzek bÚdzie obradowaï w Biaïce 23-25 marca w Biaïce Tatrzañskiej odbÚdzie siÚ kolejny, 15. Walny Zjazd czïonków ZwiÈzku Pracodawców Branĝy Kamieniarskiej.

ïówne obrady rozpocznÈ siÚ 23 marca 2012 r. o godzinie 16. W planie obrad sÈ m.in. sprawozdanie nansowe za 2011 r., dyskusja na temat skïadek czïonkowskich w 2012 r. oraz wybory do organów ZwiÈzku i jego zarzÈdu (w tym przewodniczÈcego ZPBK). W drugim dniu zjazdu uczestnicy odwiedzÈ miejscowoĂÊ Kluszkowce koïo Czorsztyna, gdzie wezmÈ udziaï w imprezie zorganizowanej przez jednego z czïonków ZwiÈzku – rmÚ kamieniarskÈ Kazimierza Wolskiego. Obrady zjazdu odbÚdÈ siÚ w pensjonacie Zawrat w Biaïce Tatrzañskiej-Kaniówce. (ZAP, ACH) z

Poĝegnano Feliksa Pïaskociñskiego

stycznia 2012 r. w Krakowie zmarï mgr inĝ. Feliks Pïaskociñski, absolwent Wydziaïu Górniczego Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Generalny Dyrektor Górniczy I stopnia. Zmarïy byï dïugoletnim i zasïuĝonym pracownikiem przemysïu kamienia budowlanego. Na pogrzeb, który odbyï siÚ w Zwoleniu 25 stycznia br. przybyli licznie przedstawiciele AGH, górnicy i kamieniarze ze Strzegomia, Beïchatowa i Maïopolski. (WCH) z

Italcomma w nowej siedzibie

ystrybutor maszyn obróbczych, rma Italcomma zmieniïa adres. Nowa siedziba rmy mieĂci siÚ przy ulicy Poznañskiej 75 w Skórzewie (kod 60-185). Numery telefonów, faksu oraz NIP pozostaïy bez zmian. Firma Italcomma dziaïa w Polsce od ponad 20 lat. Jest czÚĂciÈ europejskiej grupy Italcomma oraz przedstawicielem wïoskich producentów maszyn do obróbki drewna, szkïa, produkcji mebli oraz maszyn z grupy specjalistycz-

NK 59 (2/2012)

Na Pomorzu inwestujÈ w mïodoĂÊ i innowacyjnoĂÊ Technet z Malborka doïÈczyï do grona partnerów Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego, a Grupa JetSystem z ElblÈga uczy mïodzieĝ obsïugi maszyn waterjet.

by doïÈczyÊ do grona partnerów PPN-T, Technet musiaï wykazaÊ siÚ nowatorskim pomysïem na skalÚ ĂwiatowÈ, krajowÈ lub regionalnÈ. WspóïwïaĂciciel rmy, Marcin Cegielski, nie chce odpowiedzieÊ na pytanie, czym rma przekonaïa RadÚ NaukowÈ parku. Projekt jest jeszcze na etapie prac koncepcyjnych i do momentu zbudowania prototypu nie zostanie szeroko ujawniony. Na chwilÚ obecnÈ ocjalnie wiadomo, ĝe jest to projekt konstruktorski, bazujÈcy na dotychczasowych doĂwiadczeniach Technetu z maszynami do ciÚcia wodÈ. Konkurencyjna Grupa JetSystem, oferujÈca maszyny do ciÚcia wodÈ marki Maxiem, zostaïa w tym czasie partnerem technologicznym elblÈskiego Zespoïu Szkóï Mechanicznych. W projekcie, który powstaï z inicjatywy rmy i UrzÚdu Miejskiego w ElblÈgu, 22 uczniów ZSM pozna tajniki dotyczÈce funkcjonowania waterjetów – historiÚ, zasady funkcjonowania oraz obsïugÚ oprogramowania sterujÈcego tymi maszynami. (ZAP, ACH) z

www.RynekKamienia.pl

FOT: ARCHIWUM JETSYSTEM

NowoĂci i dni otwarte w Interstone

Z KRAJU WYDARZENIA

nych (CMS) - do drewna, szkïa, kamienia, plastiku, tworzyw sztucznych. Dla rynku kamieniarskiego w Polsce jest dostawcÈ m.in. maszyn Denver, Marmo Meccanica oraz narzÚdzi do obróbki kamienia Nicolai Diamant. (ACH) z

Wyĝszy UrzÈd Górniczy ma juĝ 90 lat

Targi dla kamieniarzy?

FOT: ZAP

2012

W dniach 5-8 marca na terenach MiÚdzynarodowych Targów Poznañskich odbyïy siÚ targi Home Decor i Arena Design.

rchitekci i projektanci wnÚtrz to gïówna grupa zwiedzajÈcych targi wnÚtrzarskie w Poznaniu. – Wielu kamieniarzy narzeka, ĝe na targach Kamieñ-Stone ze ĂwiecÈ szukaÊ przedstawicieli tej bardzo poĝÈdanej grupy klientów. Na tych targach nasze stoisko odwiedziïo ich dziesiÚciokrotnie wiÚcej, niĝ na targach w listopadzie – mówi Tadeusz Wysocki, wspóïwïaĂciciel sieci hurtowni Interstone, która zdecydowaïa siÚ wziÈÊ udziaï w targach Home Decor. Przyznaje, ĝe rma pojawiïa siÚ na targach z ciekowoĂci: – Uwaĝamy, ĝe wiosna byïaby wïaĂciwym czasem na organizacjÚ targów kamienia. Grupa wystawców tych targów – rmy zajmujÈce siÚ wystrojem wnÚtrz oraz meblarze z równolegle odbywajÈcej siÚ imprezy Meble Polska – ĂciÈga na tereny MTP licznÈ grupÚ potencjalnych klientów. W dodatku, w odróĝnieniu od terminu Budmy, targi dysponujÈ wolnÈ powierzchniÈ pawilonów. Przedstawiciele Interstone za najbardziej owocne uznali pierwsze trzy dni targów. To czas, gdy na równolegle odbywajÈcej siÚ imprezie Arena Design trwajÈ wykïady i seminaria z zakresu wzornictwa przemysïowego i sztuki uĝytkowej. Co roku organizatorzy zapraszajÈ do Poznania najbardziej znane twarze Ăwiatowego designu – Karima Rashida (2010), znanÈ ze wspóïpracy z rmami kamieniarskimi PatriciÚ UrquiolÚ (2011) czy François Azambourga (2012). Arenie Design towarzyszy teĝ konkurs Top Design na najlepsze polskie produkty przemysïowe. W tym roku nagrodzono fotel bujany rmy Kettal, system Blue Chilled and Sparkling rmy Grohe, saunÚ Vitrium rmy Klafs, tramwaj Tramino rmy Solaris Bus & Coach i dekor Paint Splatter rmy Schattdecor. Na zdjÚciu: prezentacja moĝliwoĂci nowoĂci w ofercie Interstone – spieków kwarcowych – przed architektkÈ obecnÈ na targach. (ZAP) z

www.RynekKamienia.pl

rok dla nadzoru górniczego jest jubileuszowym. 90 lat temu - 24 czerwca 1922 r. - powoïany zostaï Wyĝszy UrzÈd Górniczy w Katowicach. Trzy dni póěniej w jego obrÚbie ustanowiono cztery okrÚgowe urzÚdy górnicze: w Rybniku, Królewskiej Hucie (Chorzów), Katowicach i Tarnowskich Górach. Dwa z nich – w Rybniku i Katowicach – funkcjonujÈ do dziĂ, wchodzÈc w skïad 11 jednostek terenowych nadzorujÈcych obecnie ponad 6,5 tys. zakïadów górniczych na terenie caïej Polski. „Górnictwo z zasadami” – takie jest motto rocznicowych obchodów. Jubileusz zostaï zainaugurowany wydaniem kalendarza planszowego na 2012 rok, który przedstawia wszystkie rodzaje górnictwa w Polsce wraz z jednostkami nadzoru górniczego, które sprawujÈ nad nimi kontrolÚ. 23 lutego w ramach dorocznej, juĝ 21. Szkoïy Eksploatacji Podziemnej w Krakowie odbÚdzie siÚ sesja poĂwiÚcona historii, dokonaniom i obecnym wyzwaniom nadzoru górniczego. Kolejnym punktem jubileuszowych obchodów bÚdzie 14. konferencja „Problemy bezpieczeñstwa i ochrony zdrowia w polskim górnictwie”, którÈ zaplanowano na 17 – 18 kwietnia. Dwa miesiÈce póěniej, 22 czerwca w Muzeum Górnictwa WÚglowego w Zabrzu odbÚdzie siÚ wystawa i sesja historyczna przypominajÈca najwaĝniejsze fakty i dokonania nadzoru górniczego. 28 wrzeĂnia zostanie uroczyĂcie otwarta Izba Tradycji Nadzoru Górniczego w Katowicach, która powstanie w Katowicach, w budynku przy ul. Poniatowskiego 29. Rocznicowe uroczystoĂci zwieñczy Barbórka Nadzoru Górniczego z udziaïem przedstawicieli caïego polskiego przemysïu wydobywczego, która odbÚdzie siÚ 4 grudnia w sali koncertowej Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach. (ACH) z

NK 59 (2/2012)

Fotoceramika 20 - 445 Lublin, ul. Zemborzycka 112 B tel./fax: (+48 81) 744 99 00

FOTOGRAFIE NA PORCELANIE i krysztale Ponad 600 ksztaãtów i formatów

Firma europejska Nr 1 w Polsce www.opal.lublin.pl JeĪeli jesteĞ zainteresowany rozszerzeniem oferty o kolorową fotoceramikĊ - odeĞlij kupon. Przedstawimy szczegóáy wspóápracy, a ponadto otrzymasz - bezpáatnie - kolorowe zdjĊcie na porcelanie.

PIECZĄTKA FIRMY:

IMIĉ.................NAZWISKO............................ NIP

www.opal.lublin.pl

Fotografie na porcelanie i krysztale - jesteĞmy najwiĊkszym w Polsce i jednym z najwiĊkszych w Europie wykonawcą zdjĊü na porcelanie. - wspóápracujemy z najlepszymi firmami w Polsce, mamy staáych odbiorców w Niemczech, Belgii, Norwegii, Irlandii, Islandii, Szwecji, Sáowacji, Rosji, Biaáorusi, Ukrainie i Chinach. - jako pierwsi w Polsce wykonaliĞmy peánokolorową fotografiĊ nagrobkową. - oferujemy najwiĊkszy w kraju wybór zdjĊü na porcelanie. Proponujemy ponad 600 róĪnych ksztaátów i formatów dostĊpnych na rynku europejskim. - wykonaliĞmy najwiĊkszą w Polsce kolorową fotoceramikĊ o wymiarach 55 x 75 cm. - na nasze usáugi udzielamy unikalnej gwarancji satysfakcji.

Firma europejska Nr 1 w Polsce

OPAL Fotoceramika 20 - 445 Lublin, ul. Zemborzycka 112 B tel./fax: (+48 81) 744 99 00 www.opal.lublin.pl

Z KRAJU RANKING

amieniarstwo to na tle innych zwiÈzanych z budownictwem branĝa specyczna. Próĝno szukaÊ takiej, która swojÈ strukturÈ i panujÈcymi stosunkami biznesowymi przypominaïaby naszÈ. Bardzo uproszczajÈc: dominujÈ w niej liczebnie rmy niewielkie, dysponujÈce stosunkowo nieduĝym kapitaïem, o sïabszych strukturach organizacyjnych, systemach administracji i zarzÈdzania oraz o niewielkim stopniu informatyzacji. Kamieniarstwo to nisza rm rodzinnych, w której przypïyw ludzi z zewnÈtrz bardzo czÚsto koñczy siÚ zawodowÈ lub biznesowÈ poraĝkÈ. Dlaczego, pomimo tych zastrzeĝeñ, rmy prosperujÈ caïkiem nieěle? Nie zapominajmy, ĝe kamieniarstwo wywodzi siÚ z rzemiosïa – obróbki kamienia, która mimo rozwoju technologii jest nadal stosunkowo trudna. Jest to branĝa, w której kluczowa jest wiedza oparta jest na wieloletnim, czasem kilkupokoleniowym, doĂwiadczeniu. To w tym klienci pokïadajÈ zaufanie. W kamieniarstwie, w którym w wiÚkszoĂci rm bezpoĂrednie, niemal wszystkie waĝne decyzje podejmuje szef-wïaĂciciel, zaufanie nabiera kluczowego znaczenia. W takim modelu wïaĂnie osoba wïaĂciciela, szefa czy przedstawiciela handlowego rmy jest gwarancjÈ jakoĂci towaru i uczciwego biznesu. Firmy mogÈ zniknÈÊ bez Ăladu, ludzie – nie. MajÈc to na uwadze, postanowiliĂmy sprawdziÊ, kogo my sami – kamieniarze – uwaĝamy za twarze branĝy. Kto dysponuje tym bezcennym kapitaïem?

Ile warte jest

nazwisko? Ranking najbardziej rozpoznawalnych ludzi branĝy kamieniarskiej komentuje Maciej Brzeski, wydawca „Nowego Kamieniarza”.

NK 59 (2/2012)

Metodologia W dniach 12-16 grudnia ub.r. przeprowadziliĂmy badanie na 100 respondentach – wïaĂcicielach lub dyrektorach zarzÈdzajÈcych rm kamieniarskich z caïego kraju. Respondenci zostali wybrani losowo spoĂród bazy odbiorców „Nowego Kamieniarza”. 100 respondentów odpowiada 2,2 proc. wszystkich kontaktów, którymi dysponowaliĂmy w chwili przeprowadzenia badania. MajÈc na uwadze fakt, ĝe popularnoĂÊ (rozpoznawalnoĂÊ) moĝe byÊ w znacznym stopniu zdeterminowana terytorialnie, liczba respondentów w kaĝdym z województw odpowiadaïa udziaïowi procentowemu prenumeratorów „Nowego Kamieniarza” z podziaïem na województwa. Respondentom zostaïo zadane nastÚpujÈce pytanie: „ProszÚ wymieniÊ nazwiska trzech najbardziej rozpoznawalnych przedsiÚbiorców z branĝy kamieniarskiej w Polsce. Kamieniarzy lub/i ich dostawców”. Omawiany ranking zostaï stworzony na bazie spontanicznej odpowiedzi (bez wskazañ kandydatów) respondentów. Nie deniowaliĂmy, co kryje siÚ pod pojÚciem „rozpoznawalnej twarzy”, jednakĝe, co uzyskaïo póěniej potwierdzenie, owa rozpoznawalnoĂÊ byïa traktowana jako cecha pozytywna. Kilkakrotnie respondenci prosili o zmianÚ wymienionej juĝ osoby, co byïo dopuszczalne w trakcie trwania badania. Powodem byïo najczÚĂciej przypomnienie sobie o innej, wedïug respondenta bardziej zasïugujÈcej na miejsce w wymienionej trójce.

www.RynekKamienia.pl

”

Na uwagÚ zasïuguje fakt, ĝe najchÚtniej gïosowaliĂmy na „naszych”, czyli na kamieniarzy, rzadziej na dostawców. Moĝe to zaskakiwaÊ, poniewaĝ w codziennym prowadzeniu biznesu czÚĂciej stykamy siÚ wïaĂnie z dostawcami, a wielu z nich to postaci nietuzinkowe. Mimo to najbardziej rozpoznawalni sÈ jednak kamieniarze.

Dodatkowo w badaniu nie rozróĝnialiĂmy pozycji, na której respondent umieĂciï danÈ osobÚ. Niezaleĝnie od tego, czy zostaïa ona wymieniona jako pierwsza, czy jako ostania, przy jej nazwisku widniaïa wartoĂÊ „1”. Próba wartoĂciowania miejsca wprowadziïaby duĝe zamieszanie, tak dla wykonujÈcych badanie, jak i respondentów. Dodatkowym uzasadnieniem takiego sposobu wyceniania gïosu byï fakt, ĝe zadane pytanie posiadaïo wysoki stopieñ ogólnoĂci, a respondenci mieli w trakcie rozmowy telefonicznej stosunkowo maïo czasu na zastanowienie siÚ i podanie odpowiedzi. PodkreĂlam fakt, ĝe mimo zebrania dokïadnie 300 odpowiedzi, jedna osoba mogïa maksymalnie pojawiÊ siÚ 100krotnie (raz u kaĝdego ze 100 respondentów). Dlaczego tak wnikliwie opisujÚ metodologiÚ badañ? Mimo ĝe zakïadamy, ĝe mamy do czynienia z zabawÈ, istniejÈ przesïanki, by wyciÈgnÈÊ z niej caïkiem powaĝne wnioski w kwestii kapitaïu, jakim jest rozpoznawalnoĂÊ i jakoĂci komunikowania pojawiajÈcych siÚ osób i rm, które reprezentujÈ, z otoczeniem. Kaĝda z wymienionych osób moĝe przeanalizowaÊ, co sprawiïo, ĝe znalazïa siÚ na takim, a nie innym miejscu w rankingu. Dodatkowo, jako wydawnictwo, chcemy uniknÈÊ oskarĝeñ o jakiekolwiek naduĝycia. Dlatego teĝ kwestiÚ przygotowania, opracowania i wykonania ankiety potraktowaliĂmy z peïnÈ uwagÈ. Czy wiÚc nie moglibyĂmy potraktowaÊ naszej zabawy jako ocjalnego rankingu popularnoĂci ludzi branĝy kamieniarskiej? MoglibyĂmy. Jednak grupa respondentów, choÊ duĝa procentowo, jest tak nieliczna, ĝe wyniki sÈ bardzo zbliĝone do siebie. Przy wiÚkszej liczbie respondentów róĝnice pomiÚdzy wskazanymi osobami z branĝy byïyby bardziej widoczne. Na uwagÚ zasïuguje fakt, ĝe najchÚtniej gïosowaliĂmy na „naszych”, czyli na kamieniarzy, rzadziej na dostawców. Moĝe to zaskakiwaÊ, poniewaĝ w codziennym prowadzeniu biznesu czÚĂciej stykamy siÚ wïaĂnie z dostawcami, a wielu z nich to postaci nietuzinkowe. Mimo to najbardziej rozpoznawalni sÈ jednak kamieniarze. To dobry wynik, gdyĝ Ăwiadczy o tym, ĝe mniej lub bardziej znamy, a moĝe nawet podziwiamy, dokonania konkurentów.

www.RynekKamienia.pl

Wyniki rankingu Jan Pawlik

23*

Wojciech Rogala

Grzegorz Adamus Grzegorz Sadek

13 13

Zenon Kiszkiel

Michał Nowak

Edward Badecki Rafał Wyrębski

6 6

Janusz Błyskal Michał Dulniak Andrzej Rogórz Tadeusz Wysocki Grzegorz Zatorski

5 5 5 5 5

Wiesław Berezicki Grzegorz Gustyński Grzegorz Romaniec Jarosław Świadek

4 4 4 4

Mariola Berezicka Jarosław Biernacki Józef Frankowski Adam Grabowski Artur Grzesikowski Damian Grzonka Jan Hybiak Adam Krawczyk Stanisław Sitarz Roman Słociński Tomasz Staniszewski Arkadiusz Widuto Krzysztof Widuto Jan Ziętek

3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

* - wskazania ankietowanych w procentach Ranking stworzony na podstawie spontanicznych odpowiedzi 100 losowo wybranych kamieniarzy, spoĳród których kaődy mógğ wskazaå trzy osoby. Ankieta przeprowadzona w dniach 12-16 grudnia 2011 r.

NK 59 (2/2012)

RANKING

FOT. D. WAWRZYNKIEWICZ

I miejsce - Jan Pawlik (JP Granit) 23 proc. ankietowanych wskazaïo Jana Pawlika jako jednÈ z trzech najbardziej rozpoznawalnych postaci polskiego kamieniarstwa. Nikogo to pewnie nie dziwi. Zaïoĝona przez niego w 1988 r. rma za gïówny cel dziaïalnoĂci przyjÚïa ciÚcie bloków i produkcjÚ polerowanych pïyt granitowych. Lata 90. to okres sukcesywnego umacniania siÚ pozycji rynkowej rmy. Od poïowy lat 90. w branĝy spekulowano, kto jest najwiÚkszy w Polsce – Pawlik czy Rogala? Jako dziennikarz z zaciekawieniem obserwowaïem nie tyle stan faktyczny (ten byï trudny do ustalenia), ale zjawisko socjologiczne, jakie wokóï tego wirtualnego wyĂcigu powstaïo. Dziwiï fakt tak jednoznacznego zdeniowania jego uczestników. W Polsce istniaïy wtedy przecieĝ duĝe zakïady obróbcze przy kopalniach, bardzo mocnÈ pozycjÚ miaïy rmy pañstwa Modliñskich czy choÊby przedsiÚbiorstwo prowadzone przez Zenona Kiszkiela. Mimo to w opinii branĝy rywalizacja dotyczyïa tych dwóch rm. Gïosy, przez dïugi czas, dzieliïy siÚ mniej wiÚcej po równo. Wszystko to do momentu, kiedy w 2004 r. JP Granit sp. z o.o. (rma zarejestrowana w 2002 r., JP to inicjaïy jej wïaĂciciela) zakupiïa kopalniÚ granitu w Strzelinie i rozbudowaïa duĝy i bardzo nowoczesny jak na tamte czasy zakïad obróbczy w Ostrowcu ¥wiÚtokrzyskim. Wtedy to staïo siÚ jasne, ĝe „Jan Pawlik jest najwiÚkszym kamieniarzem”. Zainteresowanie osobÈ wïaĂciciela siÚgnÚïo w owym czasie zenitu. „Kupiï helikopter”, „buduje zakïad jak Antolini-Luigi”, „ma peïno bloków”, „zarobi”, ale teĝ „straci”, „nic niewarte to zïoĝe”, „chyba postradaï zmysïy”– to tylko czÚĂÊ z tego, co mówiono wówczas o Janie Pawliku. Emocje z tym zwiÈzane zaczÚïy jednak opadaÊ. Do czasu, gdy branĝa dowiedziaïa siÚ o sprzedaĝy Strzelina. Wtedy odĝyïy, choÊ na krótko. Po pewnym czasie wróciïy do normy.

FOT. ARCHIWUM ROGALA

II miejsce – Wojciech Rogala (rma Rogala) Dyrektora sprzedaĝy rmy z PrzyïÚku wskazaïo 17 proc. respondentów. W to, ĝe nazwisko Rogala pojawi siÚ w zestawieniu, nie wÈtpiï chyba nikt. Powstaïa w 1989 rma, której gïównym polem dziaïalnoĂci byïa poczÈtkowo obróbka bloków marmurowych, bardzo szybko staïa siÚ potentatem w swoim regionie. Kluczowe z punktu widzenia rozwoju rmy okazaïo siÚ zbudowanie silnej pozycji w bogatych regionach: Maïopolsce, Mazowszu i ¥lÈsku. Kolejne lata to ekspansja na póïnoc kraju. Wirtualny wyĂcig o pierwszeñstwo w branĝy z Janem Pawlikiem sprawiaï, ĝe o rmie z Podkarpacia mówiïo siÚ zawsze duĝo. Z racji szybkiej i olbrzymiej jak na tamte czasy inwestycji JP Granit rma Rogala pozostawaïa w cieniu. Jednak jej pozycja z roku na rok byïa coraz silniejsza (otwarcie oddziaïu w Piñczowie w 1995 r.), a zainteresowanie branĝy wyraěnie wzrosïo po uruchomieniu kolejnego skïadu, w Bukówce Starej pod WarszawÈ w 2003 r. Kolejnym etapem ekspansji bÚdzie otwarcie centrum dystrybucyjnego w Wocïawach w pobliĝu Gdañska w poïowie tego roku. Rozwój rmy wspieraïy coraz intensywniejsze dziaïania marketingowe. Reklama w prasie branĝowej i czasopismach wnÚtrzarskich, udziaï w targach kamieniarskich i budowlanych, kampanie outdooru i inwestycje w Internecie powodujÈ utrwalanie siÚ nazwy rmy (którÈ jest przecieĝ nazwisko wïaĂcicieli) w ĂwiadomoĂci. ZdumiewajÈcy, z mojego punktu widzenia, jest fakt duĝej dysproporcji oddanych gïosów pomiÚdzy Wojciechem RogalÈ (17) a jego ojcem Kazimierzem (2) – ciÈgle aktywnym zawodowo zaïoĝycielem rmy. W moich rozmowach z branĝystami to wïaĂnie pan Kazimierz pojawia siÚ czÚĂciej w róĝnego rodzaju opowieĂciach. Co prawda juĝ w poïowie lat 90. sprzedaĝÈ i importem, czyli bezpoĂrednim kontaktem z luděmi z branĝy, zajÈï siÚ starszy syn wïaĂciciela, jednak nie przypuszczaïem, ĝe dysproporcja w gïosach moĝe byÊ tak duĝa.

NK 59 (2/2012)

www.RynekKamienia.pl

Z KRAJU RANKING

Odpowiedě pozastatystycznÈ uzyskaïem od Mirosïawy Jaïoszyñskiej, która przeprowadziïa badanie. Wedïug niej ankietowani bardzo czÚsto nie chcieli preferowaÊ kogokolwiek z rodziny i unikali podawania imion. NajczÚĂciej padaïy odpowiedzi w stylu: „Przecieĝ ich jest dwóch” (co bardziej zorientowani mówili o „trzech”), inni mówili o „tych, co na targi jeĝdĝÈ”. Dopiero po ponownym wytïumaczeniu zasad ankiety respondenci wskazywali na Wojciecha RogalÚ. Nie dziwi za to brak drugiego z braci – Karola – gdyĝ jako ostatni aktywnie wïÈczyï siÚ w dziaïalnoĂÊ rmy, a przydzielone mu zadania z zakresu marketingu i reklamy (czyli wykraczajÈce poza czÚste kontakty wewnÈtrz branĝy) przynajmniej na razie nie predestynujÈ go do roli kamieniarskiego celebryty.

Grzegorz Sadek (III miejsce)

Zenon Kiszkiel (miejsce V)

NK 59 (2/2012)

V miejsce – Zenon Kiszkiel (Kamieniarstwo Zenon Kiszkiel) Kamieniarza ze Strzegomia wskazaïo 9 proc. respondentów. Jego przedsiÚbiorstwo od wielu lat pojawia siÚ w kontekĂcie najwiÚkszych zakïadów obróbczych granitu. Firma powstaïa w 1981 r. DumÈ wïaĂciciela jest droga, jakÈ przeszedï – od maïego zakïadu rzemieĂlniczego do sprawnie dziaïajÈcego przedsiÚbiorstwa, w skïad którego wchodzi miÚdzy innymi kamienioïom Graniczna w Strzegomiu. Rozgïos Zenonowi Kiszkielowi przyniosïo aktywne wspieranie szeregu inicjatyw w zakresie promocji kamienia w regionie. Nie dziwi wiÚc fakt, ĝe wiÚkszoĂÊ wskazañ (6 z 9) pochodziïa od kamieniarzy z Dolnego ¥lÈska. Strzegomianin jest teĝ znany szerszej publicznoĂci z powodu problemów administracyjnych, z którymi zetknÈï siÚ inwestujÈc na Ukrainie, a które opisywaï m.in. tygodnik „Wprost”.

www.RynekKamienia.pl

FOT. ARCHIWUM EGA, ARCHIWUM GLOBGRANIT, S.PA½

Grzegorz Adamus (III miejsce)

III miejsce (ex aequo) – Grzegorz Adamus (Grupa EGA) i Grzegorz Sadek (Grupa Globgranit) Obu panów wskazaïo 13 proc. ankietowanych. Grzegorz Adamus (zachowam porzÈdek alfabetyczny) rozpoczÈï samodzielnÈ dziaïalnoĂÊ w 1988 r. w Nysie. Zaïoĝona wówczas rma Euro Granit Adamus powstaïa z myĂlÈ o imporcie i przetwarzaniu bloków granitowych z caïego Ăwiata. Produkcja i polerowanie pïyt granitowych byïy odpowiedziÈ na lawinowo rosnÈcy w owym czasie popyt na tego typu asortyment. Z czasem, ze wzglÚdu na dalej rosnÈce zapotrzebowanie rma doïÈczyïa do oferty pïyty importowane. Jej szybki rozwój ïatwo przeĂledziÊ, patrzÈc na powstajÈce oddziaïy rmy: w Lisowie koïo CzÚstochowy (2003), Szczecinie (2004, przeniesiony w 2006 r. do Goleniowa) i Piïawie (2006). To wïaĂnie w duĝym zasiÚgu i licznej grupie obsïugiwanych klientów naleĝy upatrywaÊ powodów popularnoĂci Grzegorza Adamusa. Ale nie tylko. W rozmowach z branĝystami objawiaï siÚ jako osoba sympatyczna, twardo stÈpajÈca po ziemi i konsekwentna. Niektórzy twierdzÈ, ĝe lubi „waliÊ prosto z mostu”, ale dodajÈ, ĝe przynajmniej „zawsze wiadomo, o co mu chodzi”. Grzegorz Sadek jest wïaĂcicielem Grupy Globgranit, w skïad której wchodzÈ kopalnia granitu w ¿óïkiewce koïo Strzegomia, zakïady obróbcze w Piïawie, Pieszycach i Nowej Rudzie oraz magazyny w Krakowie i KÚdzierzynie-Koělu. Podstawowym polem dziaïalnoĂci grupy jest przecinanie bloków, polerowanie pïyt i ich dalsza dystrybucja. Obecnie uwaĝany jest za jednego z najwiÚkszych, jeĂli nie najwiÚkszego, producentów takiego asortymentu w Polsce. SwojÈ pozycjÚ zbudowaï wiÚc na czymĂ, co od kilku lat uwaĝane jest w naszym kraju za nieopïacalne. Informacje o nowych inwestycjach w rmach i zakïadach naleĝÈcych do Grzegorza Sadka wywoïujÈ czÚsto spore poruszenie w kamieniarstwie (np. uruchomienie linii do produkcji pïytek granitowych). Subiektywnie rzecz biorÈc, w chwili obecnej jest to rma, której dziaïalnoĂÊ odbija siÚ najszerszym echem w rozmowach ludzi z branĝy. Spekulacji jest wiele, toteĝ bardzo wysoka pozycja Grzegorza Sadka w naszym rankingu nie jest zaskakujÈca.

www.ilsegno.it

Ekskluzywna jakość, ceniona na całym świecie od 1935 roku

precyzyjne szczotkowanie mosiądzu przed nałożeniem lakieru zapewnia wyjątkowy połysk i dokładność wykonania odlewów 4 warstwy lakierów bezbarwnych stosowanych przez najbardziej prestiżowych producentów samochodów gwarantują wyjątkową odporność na korozję wysokiej jakości mosiądz z dodatkiem aluminium, manganu, antymonu oraz innych pierwiastków w odpowiednich proporcjach, dodatkowo chroni odlewy przed korozją oraz pozwala uzyskać niespotykaną dotąd w branży kolorystykę standaryzacja odlewów zapewnia zawsze jednakową barwę poszczególnych liter i innych wyrobów szybki termin realizacji zamówień

Obsługa klientów w Polsce: PILLA POLSKA SP. Z O.O. ul. Cmentarna 1 96-200 Rawa Mazowiecka tel./fax 046 814 30 23 pillapolska@pilla.com

Próbki wyrobów przebadane w laboratorium Polskiej Akademii Nauk. Wyniki badania dostępne na polskiej stronie www.pilla.com

www.pilla.com Odwiedź nas na nowej stronie

PILLA s.r.l. - Carrè (Vi) Italy - Tel. 0039.0445.890200 - Fax 0039.0445.891988 - www.pilla.com - info@pilla.com

Z KRAJU RANKING

”

Z mojego punktu widzenia najwiÚkszym zaskoczeniem jest brak na czoïowych miejscach rankingu przedstawicieli ZwiÈzku Pracodawców Branĝy Kamieniarskiej. Jego prezes Stanisïaw Sitarz uzyskaï trzy gïosy i uplasowaï siÚ na miejscach 18 – 31. Wiceprezesi Marian Sroka i Wïodzimierz Ratajczak otrzymali po jednym gïosie. Pozostali czïonkowie zarzÈdu nie znaleěli siÚ na liĂcie.

Ciekawostki Z mojego punktu widzenia najwiÚkszym zaskoczeniem jest brak na czoïowych miejscach rankingu przedstawicieli ZwiÈzku Pracodawców Branĝy Kamieniarskiej. Jego prezes Stanisïaw Sitarz uzyskaï trzy gïosy i uplasowaï siÚ na miejscach 18 – 31. Wiceprezesi Marian Sroka i Wïodzimierz Ratajczak otrzymali po jednym gïosie. Pozostali czïonkowie zarzÈdu nie znaleěli siÚ na liĂcie. Zsumowane wiÚc gïosy oddane na caïy zarzÈd daïyby ZPBK miejsce 9-14 (ex aequo, 5 gïosów). To dowód na to, ĝe szwankuje komunikacja ZwiÈzku z otoczeniem (byÊ moĝe nasz ranking da wïadzom impuls do dziaïania? Juĝ wkrótce walny zjazd, który wyïoni nowe wïadze ZPBK). OsobiĂcie dziwi mnie fakt pominiÚcia przez ankietowanych Bogusïawa i Krzysztofa Skolaków. Osób, które wedïug mojej opinii, podjÚïy w ostatnim czasie najwiÚkszÈ liczbÚ dziaïañ dla popularyzacji kamienia. Jak widaÊ, tak aktywnoĂÊ nie wzbudza (jeszcze) wiÚkszych emocji wĂród przedstawicieli naszej branĝy. Omawiaïem juĝ szerzej, przy okazji Wojciecha i Kazimierza Rogalów, fakt rozdziaïu gïosów na dziaïajÈcych w rmie czïonków rodziny. WpïynÈï on w sposób bardzo znaczÈcy na pozycjÚ zarzÈdzajÈcych rmÈ Promasz z Pieszyc. Otóĝ Wiesïaw Berezicki (najwyĝej uplasowany przedstawiciel sektora maszyn kamieniarskich) otrzymaï cztery gïosy (miejsca 14 – 17), a jego córka, Mariola Berezicka – trzy. Ècznie wskazaïo ich 7 proc. ankietowanych, co daïoby im siódme miejsce w naszym zestawieniu. Podobna sytuacja miaïa miejsce w przypadku braci Widuto, obaj– Arkadiusz i Krzysztof – otrzymali po trzy gïosy. Nasza branĝa nigdy nie naleĝaïa do sfeminizowanych. Mariola Berezicka, otrzymujÈc trzy gïosy, byïa kobietÈ z najwiÚkszÈ liczbÈ wskazañ (gratulujemy!). W caïym zestawieniu znalazïo siÚ zaledwie siedem kobiet (na 143 osoby). Na listÚ trali równieĝ obcokrajowcy. Dwa gïosy otrzymaï Faustino Hervada z Levantiny, po jednym Antolinou Murat z rmy Stone Depot, Agrelo Pouso Jesus Manuel z Iberstone i Gorka Urrestarazu zarzÈdzajÈcy polskim oddziaïem rmy Ingemar. Wszystkim, którzy znaleěli siÚ w rankingu – gratulujemy. PeïnÈ listÚ opublikujemy na portalu RynekKamienia.pl. z Maciej Brzeski Metoda badawcza i wspóïpraca: Agnieszka Chmieliñska

NK 59 (2/2012)

Trzy grosze ankietera

adanie dobiegïo koñca. Telefoniczny ranking najbardziej rozpoznawalnych twarzy w branĝy kamieniarskiej wykonany. Przede mnÈ 100 ankiet z 300 nazwiskami, za mnÈ – rozmowy z losowo wybranymi przedstawicielami branĝy ze wszystkich województw. Ten pozornie prosty projekt badawczy nasunÈï mi wiele interesujÈcych spostrzeĝeñ. Przede wszystkim – ogromna róĝnorodnoĂÊ odbytych rozmów. Wielu naprawdÚ fantastycznych rozmówców, takich, którzy sprawiajÈ, ĝe po rozmowie z nimi Ăwiat nabiera kolorów, a praca sprawia prawdziwÈ przyjemnoĂÊ. Chodziïo przede wszystkim o ïatwoĂÊ, z jakÈ wymieniano nazwiska rozpoznawalnych twarzy branĝy – czÚsto konkurentów, o których w dodatku padaïo wiele dobrych sïów, przepeïnionych szacunkiem i uznaniem. Pojawiaïy siÚ równieĝ wypowiedzi ĂwiadczÈce o przeogromnej wiedzy o historii polskiego kamieniarstwa, a wymienianie rozpoznawalnych nazwisk przeplatane byïo przedstawianiem genealogii kamieniarskich rodów. To naprawdÚ piÚkne. Niestety drugÈ grupÚ moich rozmówców stanowili ci, dla których taka interaktywna zabawa staïa siÚ zadaniem nader skomplikowanym. Wielu z nich twierdziïo, ĝe: „nie bÚdÚ nikogo promowaï”, „nie wiem, nikogo nie znam”, „kiedyĂ ludzie byli inni, teraz to o nikim nic dobrego nie moĝna powiedzieÊ”. ZatrwaĝajÈce, jak liczna byïa grupa takich rozmówców. Przykre bywa równieĝ to, ĝe bardzo rzadko znamy siÚ z imienia i nazwiska. Moi rozmówcy z ïatwoĂciÈ wymieniali rmy, imiona lub stanowiska odpowiedzialnych w nich osób. Pojawiaïy siÚ opisy dojazdu do zakïadów lub pewne charakterystyczne cechy wyglÈdu zewnÚtrznego osób, o których starano siÚ przypomnieÊ. NajwiÚksze kïopoty z zebraniem „najbardziej znanych twarzy branĝy” miaïam w województwach o najwiÚkszym potencjale i liczbie rm – dolnoĂlÈskim i mazowieckim. Najbardziej otwarci i chÚtni do rozmowy byli kamieniarze ze wschodniej Polski. JeĂli chodzi o „najbardziej rozpoznawalne twarze branĝy” warto wspomnieÊ, czym najczÚĂciej kierowali siÚ moi rozmówcy. W wielu przypadkach decydowaïa wyïÈcznie wielkoĂÊ rmy (lub jej subiektywne wyobraĝenie). Jednakĝe w zdecydowanej wiÚkszoĂci ankietowani zwracali uwagÚ na charakter wskazanych osób, zaufanie, które wzbudzajÈ, jakoĂÊ wspóïpracy, niezawodnoĂÊ, wysokÈ jakoĂÊ Ăwiadczonych usïug lub po prostu szacunek. Wielokrotnie miaïa miejsce sytuacja, w której rozmówca zmieniaï zdanie i wymieniaï innÈ osobÚ, o której sobie przypomniaï i która jego zdaniem bardziej zasïugiwaïa na wymienienie w rankingu. ReasumujÈc, co do samych wyników przeprowadzonego badania, w oczy rzuca siÚ fakt ogromnego zróĝnicowania w ocenach. Dwaj liderzy, Jan Pawlik i Wojciech Rogala wysuwajÈ siÚ zdecydowanie na prowadzenie. JeĂli chodzi o pozostaïe pozycje, punktacja jest niezwykle zbliĝona. Czytelnicy sami powinni oceniÊ, czy wyniki ankiety sÈ zaskoczeniem, czy teĝ oczywistoĂciÈ. Jako osoba wykonujÈca ankietÚ, mam nadziejÚ, ĝe zabawa przypadïa wszystkim do gustu. Jeszcze raz naleĝÈ siÚ podziÚkowania wszystkim, którzy pomogli nam w przygotowaniu tego rankingu, a zwyciÚzcom – gratulacje i sïowa uznania. z Mirosïawa Jaïoszyñska

www.RynekKamienia.pl

KOPALNIA GRANITU STRZEBLÓW BLOKI, PâYTY KOSTKA SZARA I KOLOROWA

Kopalnia w Sobótce 55-050 Sobótka, ul. ChwaÏkowska 23 dziaÏ sprzedaĂy: tel.: fax:

71 391 10 10 71 316 20 25 71 316 20 26

KRUSZYWA DROGOWE

e-mail: sobotka@skalimex-grantin.com.pl

KRAWôĒNIKI

www.skalimex-grantin.com.pl

PâYTY CHODNIKOWE

NOWY MAGAZYN PâYT KOLOROWYCH, NAGROBKI I INNE

Z KRAJU

FOT. J. KUCZMA

TARGI

Dobre targi Po raz pierwszy na targach zabrakïo mi wizytówek – mówi Agnieszka Owoc-Ochipinti, reprezentujÈca na Budmie trzy wïoskie rmy kamieniarskie.

d zadowolenia po entuzjazm – takie oceny wystawiajÈ tegorocznym poznañskim targom budowlanym rmy z branĝy kamieniarskiej, które zdecydowaïy siÚ na uczestnictwo. W tym roku byïo ich aĝ 20, z czego 15 oferowaïo wyïÈcznie kamieñ naturalny. Szczególnie silna byïa grupa rm wïoskich, których byïo aĝ 10. Przed rokiem na Budmie obecnych byïo 15 rm z branĝy. To, co najbardziej cieszyïo wystawców – zarówno debiutantów, jak i tych, którzy wystawiali siÚ po raz kolejny – to liczne grono architektów, projektantów, inĝynierów budownictwa i inwestorów odwiedzajÈcych targi. Na szczególne zainteresowanie mogli liczyÊ ci, którzy prezentowali popularne piaskowce lub cieszÈce siÚ coraz wiÚkszym zainteresowaniem skaïy wulkaniczne, m.in. porry. Duĝym zainteresowaniem architektów cieszyïy siÚ teĝ trachity euganejskie – skaïy wulkaniczne z okolic Wenecji wydobywane przez rmÚ Trachite Euganea. To wïaĂnie na tych stoiskach najczÚĂciej pojawiali siÚ architekci. – To grupa, której brakowaïo na targach KamieñStone – mówi Paweï Wojak, wïaĂciciel Pawlimeksu, rmy zajmujÈcej siÚ obróbkÈ i dystrybucjÈ szarego piaskowca

NK 59 (2/2012)

z MÚciny koïo Limanowej (wydobywanego przez rmÚ Wolimex). – PrzyjechaliĂmy tu w poszukiwaniu kontaktów i po rozmowach na stoisku wydaje siÚ, ĝe moĝemy liczyÊ na konkretne zamówienia – dodaje. Firma zaprezentowaïa na targach m.in. nowoĂÊ – bloczki z piaskowca MÚcina wielkoĂci cegïy klinkierowej, które mogÈ byÊ stosowane zamiast niej. Taki sam cel przyĂwiecaï wïoskiej rmie Consorzio Cavatori-Produttori Pordo z wïoskiego Trydentu, oferujÈcej porr Kern. – Od poïowy 2010 roku interesujemy siÚ rynkiem polskim. Targi Budma, na których jesteĂmy po raz pierwszy, wyglÈdajÈ bardzo interesujÈco. Mam nadziejÚ,

”

Za najlepsze dni targów wystawcy uwaĝali ĂrodÚ i czwartek 25 i 26 stycznia, gdy hale peïne byïy zwiedzajÈcych. Niewiele gorszy byï pierwszy dzieñ, wtorek 24 stycznia. Ze wstÚpnych danych organizatora wynika, ĝe targi odwiedziïo ponad 50 tys. osób.

ĝe kontakty, jakie nawiÈzaliĂmy, przerodzÈ siÚ w kontrakty na dostawÚ naszego materiaïu – mówi Mateo Paolazzi, odpowiedzialny w rmie za eksport. Zwraca on jednak uwagÚ na jednÈ sïaboĂÊ najwiÚkszych polskich targów budowlanych: – WĂród zwiedzajÈcych jest wielu architektów, inĝynierów i klientów indywidualnych. Brakuje jednak

www.RynekKamienia.pl

Z KRAJU TARGI

urbanistów, miejskich architektów i zarzÈdców infrastruktury oraz przedstawicieli duĝych rm inwestorskich. Wïoska rma zaprezentowaïa jednÈ z najciekawszych kamieniarskich premier tej edycji Budmy – produkty z porru Kern w wersji polerowanej oraz polerowanej i zdzieranej. W wersji polerowanej (rzadko stosowanej ze wzglÚdu na wysoki koszt takiej obróbki porru) rma oferuje m.in. blaty i pïytki. W wersji polerowanej i zdzieranej, ze wzglÚdu na wielkoĂÊ stoïu roboczego maszyny, dostÚpne sÈ wyïÈcznie pïytki. Ciekawe produkty kamienne zaprezentowaïa teĝ grecka rma Akrolithos, specjalizujÈca siÚ w kamieniu murowym i ogrodowym. WĂród rzadko spotykanych na polskim rynku greckich ïupków, piaskowców i skaï wulkanicznych najwiÚkszÈ uwagÚ przyciÈgaï jednak kamieñ murowy (ciÚty, ïupany, szczotkowany) z biaïych greckich marmurów. Ocena targów zaleĝy przede wszystkim od realizacji zaïoĝonych celów, które nie sÈ takie same dla wszystkich rm. – Gïównym zaïoĝeniem targowym byïa dystrybucja naszych rmowych stojaków z kamieniem – mówi Karol Rogala z rmy Rogala. – PrezentowaliĂmy ich dwie wersje – uboĝszÈ, skierowanÈ do rm kamieniarskich i skïadów budowlanych i rozszerzonÈ, bardziej eleganckÈ, dla salonów wnÚtrzarskich. Moĝemy byÊ bardzo zadowoleni z efektów – dodaje. Firma Rogala rozdaïa na Budmie takĝe ponad 1100 nowych, liczÈcych blisko 200 stron katalogów rmowych. Za najlepsze dni targów wystawcy uwaĝali ĂrodÚ i czwartek 25 i 26 stycznia, gdy hale peïne byïy zwiedzajÈcych. Niewiele gorszy byï pierwszy dzieñ, wtorek 24 stycznia. Ze wstÚpnych danych organizatora wynika, ĝe targi odwiedziïo ponad 50 tys. osób. To o prawie 10 tys. mniej niĝ w 2011 r. W pawilonach nie byïo to jednak widoczne, gdyĝ targi odbyïy siÚ na mniejszej powierzchni i wziÚïo w nich udziaï niecaïe 800 rm, czyli o blisko poïowÚ mniej niĝ przed rokiem. z Szymon Paě

Stoiska rm Piasmar, Rogala i Breton na targach Budma

FOT. ZAP (3)

Obecni na Budmie 2012:

NK 59 (2/2012)

Rogala, Wolimex (Kopalnia Piaskowca Królewska MÚcina) z Limanowej, Jako z Reptowa w Zachodniopomorskiem, Piasmar (Kopalnia Piaskowca Dïugopole), Kamieniarz T. Modliñski (wraz Kopalniami Piaskowca SA z Bolesïawca i rmÈ BudPol), Zuzenti z Ciechanowa, Klink International z Olsztyna, duĝa grupa rm z Wïoch – Euro-Pordi, Odorizzi, Consorzio Cavatori-Produttori Pordo (porry), Trachite Euganea (trachit), Pietra Toscana (piaskowiec Pietra Serena), Scandola Marmi, Palladio Materials i Grupo San Marino (wapienie i marmury). Nie zabrakïo teĝ rm oferujÈcych kamieñ ogrodowy (Garden Stone z Rybnika i grecki Akrolithos), konglomeraty kamienne (Santa Margherita), maszyny i chemiÚ (Syntetyk wraz z MEC) oraz technologiÚ do produkcji konglomeratów (Breton).

www.RynekKamienia.pl

ZE ¥WIATA WYDARZENIA

ula nagród w konkursie wynosi 6 tys. euro. Prace, w dwóch kategoriach: architektura i design, mogÈ zgïaszaÊ studenci wzornictwa, architektury i wystroju wnÚtrz z caïego Ăwiata. W kategorii design zadaniem studentów jest zaprojektowanie pojedynczego basenu prysznicowego do ïazienki przy uĝyciu materiaïów typu Silestone lub Eco by Cosentino. W kategorii architektura – zaprojektowanie renowacji lub nowego lobby hotelowego przy uĝyciu wielkoformatowych elementów z Silestone lub Eco by Cosentino, przy wykorzystaniu caïego materiaïu. W kaĝdej z kategorii do zdobycia sÈ trzy nagrody po 1000 euro kaĝda. Partnerami konkursu sÈ liczÈce siÚ szkoïy wyĝsze z caïej Europy, m.in.: Akademia Designu (Eindhoven, Holandia), Europejski Instytut Designu (Mediolan, Wïochy), Szkoïa Architektury w Madrycie, Szkoïa Architektury w Barcelonie, IV Szkoïa Sztuki w Madrycie (Escuela de Arte 4 Madrid), Szkoïa Architektury w Sewilli i Szkoïa Sztuk PiÚknych w Almerii (Hiszpania). Zgïoszenia do konkursu przyjmowane sÈ do godziny 22.00 1 czerwca 2012 r. WiÚcej informacji: www.cosentinodesignchallenge.org (ZAP) z

Cosentino Design Challenge RozpoczÚïa siÚ szósta edycja konkursu rmy Cosentino, producenta konglomeratów kamiennych, dla mïodych projektantów.

Nowa formuïa Marble Architectural Awards Laureaci poprzednich edycji nagród architektonicznych, które przyznawane sÈ w ramach targów Carrara Marmotec, wezmÈ udziaï w specjalnej edycji konkursu.

egoroczne MAA bÚdÈ podsumowaniem obchodów 25. rocznicy powstania nagród, która miaïa miejsce przed dwoma laty. Ma to na celu podkreĂlenie wkïadu laureatów w technologiÚ wykorzystywania kamienia naturalnego w architekturze. Na tym polu, przez 25 lat, pojawiïo siÚ wiele interesujÈcych innowacji. Do produkcji weszïy nowe materiaïy, popularne staïy siÚ nowe kolory. Wiele pracy wïoĝono w technologiÚ obróbki pïyt – ich gruboĂci, wielkoĂci, rodzaju obróbki powierzchni czy ïÈczenia ich z innymi materiaïami dla uzyskania nowych, lĝejszych, trwalszych i bardziej atrakcyjnych wizualnie produktów dla budownictwa. 25 lat nagrody podsumowane zostanie takĝe w katalogu zawierajÈcym dokumentacjÚ, rysunki i zdjÚcia nagrodzonych przez lata prac. Targi Carrara Marmotec odbÚdÈ siÚ w dniach 23 – 26 maja. (ZAP) z

NK 59 (2/2012)

Branĝa wzywa na pomoc KomisjÚ EuropejskÈ Kamieniarze apelowali w Brukseli o pomoc w zniesieniu przez Indie kontyngentów importowych na kamieñ.

elegaci branĝy kamieniarskiej przedïoĝyli przedstawicielce Wysokiego Komisarza ds. Handlu problemy, jakie dotykajÈ europejskie rmy chcÈce sprzedawaÊ kamieñ w Indiach – od wprowadzonych kontyngentów importowych przez listÚ rm majÈcych licencjÚ na sprzedaĝ kamienia do Indii po zaporowe stawki celne, jakimi obïoĝony jest kamieñ. Przedstawiciele branĝy uwaĝajÈ, ĝe to praktyki ograniczajÈce wolny handel. Zdaniem czïonków delegacji Indie mogÈ byÊ interesujÈcym i rosnÈcym rynkiem produktów i usïug dla rm z caïej Europy. W tej sytuacji Komisja Europejska powinna naciskaÊ indyjski rzÈd na zniesienie barier handlowych. W skïad delegacji, która spotkaïa siÚ z HelenÈ Koenig, szefowÈ jednostki relacji handlowych z Dalekim Wschodem w dyrektoriacie generalnym Komisarza ds. Handlu, weszli Stefano Ghirardi, szef Euroroc, Gerd Merke, dyrektor organizacji i Manuel Sanchez Perez, przewodniczÈcy Hiszpañskiej Federacji Kamienia Naturalnego (FDP). (ZAP) z

www.RynekKamienia.pl

ZE ¥WIATA RYNEK

JÚdrzychowice Granica pañstwa 45

Opole

Po obu stronach Odry

Rozmowa z Bernardem Knapikiem i Benedyktem Paědziorem, pracujÈcymi w Polsce i w Niemczech

È regiony w Polsce, gdzie zwiÈzki z Niemcami sÈ znacznie ĂciĂlejsze niĝ w pozostaïej czÚĂci kraju. Dotyczy to przede wszystkim województw zachodnich. BliskoĂÊ bogatego sÈsiada, ale teĝ uwarunkowania historyczne i spora rzesza Polaków mieszkajÈcych po drugiej stronie Odry niewÈtpliwie uïatwiajÈ kontakty. W poszukiwaniu moĝliwoĂci poszerzania rynku zbytu polscy kamieniarze zawsze doĂÊ chÚtnie kierowali wzrok na zachód. To oczywiste, na rynku niemieckim moĝna byïo wyciÈgnÈÊ rÚkÚ po marki, teraz po euro. Na dodatek Niemcy to kraj, gdzie ceny za roboty kamieniarskie byïy, sÈ i jeszcze pewnie przez lata bÚdÈ wyĝsze. Z tych powodów postanowiïem spotkaÊ siÚ z dwoma polskimi kamieniarzami, którzy realizujÈ roboty kamieniarskie (budowlane i nagrobkowe) zarówno w Niemczech, jak i w Polsce, by spróbowaÊ porównaÊ oba te rynki. Wybraïem Bernarda Knapika z GÈsiorowic oraz Benedykta Paědziora ze Strzelec Opolskich. To wïaĂciciele nieduĝych rm rzemieĂlniczych, starajÈcych siÚ jeszcze w tych trudnych czasach zachowaÊ to, co kiedyĂ nazywano honorem rzemieĂlnika – szacunek do pracy, klienta, pracowników i konkurencji. „Nowy Kamieniarz”: Jak to siÚ staïo, ĝe zaczÚliĂcie wykonywaÊ roboty w Niemczech? Bernard Knapik: W zasadzie wszyscy z regionu Opolszczyzny zaczynali tak samo. Wielu ludzi stÈd na przestrzeni lat wyjechaïo do Niemiec, ale zawsze odwiedzali rodziny w Polsce. Kaĝdy potra liczyÊ, wiÚc gdy mieli postawiÊ nagrobek lub zrobiÊ ïazienkÚ u siebie w Niemczech, to wiedzieli, ĝe fachowcy z Polski zrobiÈ to taniej i moĝe lepiej. Benedykt Paědzior: Faktycznie pierwsze zlecenia pojawiïy siÚ w taki sposób. Potem, jak to zwykle bywa, ktoĂ, dla

NK 59 (2/2012)

kogo pracowaïem, poleciï mnie sÈsiadowi, znajomemu i zleceñ byïo coraz wiÚcej. W 2010 roku prace w Niemczech stanowiïy dla mnie prawie 70 procent produkcji. To byïa gïównie budowlanka. Teraz doĂÊ ciekawie zapowiada siÚ rynek austriacki. Bernard Knapik: W moim przypadku najwiÚksze znaczenia miaïo to, ĝe mój brat mieszka w Niemczech i pracuje w duĝej rmie. To dziÚki niemu pojawiïo siÚ wiele zleceñ. Nurtuje mnie pytanie, czy to siÚ opïaca nansowo i czasowo. Przecieĝ wykonane w Polsce elementy trzeba wraz z pracownikami przewieěÊ i zamontowaÊ. Do tego dochodzÈ kwestie prawne, aby moĝna byïo tam pracowaÊ. Bernard Knapik: Od kiedy jesteĂmy czïonkiem Unii, problemów nie ma. OczywiĂcie, na rynku niemieckim sÈ pewne uwarunkowania formalne, ale mnie czÚĂÊ z nich siÚ podoba. Na przykïad tam na cmentarzu nie moĝe pracowaÊ kamieniarz nie majÈcy papierów poĂwiadczajÈcych jego umiejÚtnoĂci. Opïaca siÚ je mieÊ, bo cena robocizny w Niemczech jest nadal duĝo wyĝsza niĝ w Polsce. Niemieckie rmy kamieniarskie miaïy swego czasu jeszcze wiÚksze problemy niĝ my w Polsce. Sprzedawcy chiñskich nagrobków swoje ceny ustalili poniĝej cen na tamtejszym rynku. Duĝa liczba zakïadów kamieniarskich ogïosiïa upadïoĂÊ. Tymczasem dla naszych rm caïy czas istnieje moĝliwoĂÊ oferowania cen poĂrednich, dajÈcych nam zyski. Czy jest róĝnica w strukturze rynków polskiego i niemieckiego? Bernard Knapik: Tak, rynek niemiecki zawsze byï poukïadany. SÈ duzi producenci produkujÈcy pïyty, producenci nagrobków, hurtownie kamienia i rmy zajmujÈce siÚ

www.RynekKamienia.pl

ZE ¥WIATA RYNEK

montaĝem. U nas maïa rma, która powinna zajmowaÊ siÚ sprzedaĝÈ, opiekÈ nad klientem i montaĝami, kupiïa maszyny, zaczÚïa produkowaÊ, potem sama importowaïa pïyty, a w koñcu bloki, które albo sama ciÚïa piïÈ, albo oddawaïa do pociÚcia innym. RobiÈc wszystko, niczego nie robi dobrze. W sumie na niczym teĝ dobrze nie zarabia. Drugi sprawa to kwestia kopiowania wzorów. LubiÚ wyzwania; lubiÚ robiÊ coĂ, przy czym trzeba pomyĂleÊ, rozwiÈzaÊ trudnoĂci. TrochÚ juĝ zrobiïem robót, wiÚc potraÚ sporo. W zakresie nagrobków niestety jest problem. Czasem mam pomysï na jakieĂ nowe rozwiÈzanie, napracujÚ siÚ, zrobiÚ. Ale kiedy postawiÚ go na polskim cmentarzu, za kilka dni ktoĂ odrysuje wzór i za miesiÈc obok bÚdÈ staïy dwa takie same. W Niemczech jest inaczej. KiedyĂ dla rzemieĂlnika to byïo nie do pomyĂlenia. Ja ceniÚ nagrobki zrobione przez inne rmy, jeĂli sÈ ciekawe i dobrze wykonane. Ale honor nie pozwoliïby mi skopiowaÊ cudzych wzorów. Jak odbierajÈ waszÈ obecnoĂÊ rmy niemieckie? Benedykt Paědzior: Tak jak powiedziaï Bernard – niemieckie rmy nie majÈ lepiej niĝ my w Polsce, wiele upadïo. W innych, w których pracowaïo wiele osób, zostaï tylko szef na warsztacie i jego ĝona w biurze. PrzyjmujÈ zlecenie, zamawiajÈ nagrobek (np. we Francji) i odbierajÈ produkt gotowy do montaĝu. W urzÚdzie pracy zamawiajÈ trzech ludzi na cztery godziny dziennie, zazwyczaj tych samych, którzy robili juĝ dla nich i nie trzeba ich za kaĝdym razem przyuczaÊ. Na czas kryzysu to dobre rozwiÈzanie, u nas siÚ go nie stosuje. JeĂli pogorszyïo siÚ im tak znacznie, to wiadomo, ĝe nie sÈ zadowoleni, kiedy rmy z Polski wykonujÈ prace na ich terenie. Ale jest Unia, wiÚc muszÈ siÚ z tym pogodziÊ. Od strony formalnej nie ma problemów z dziaïalnoĂciÈ? Bernard Knapik: Problemów praktycznie nie ma, sÈ za to wymogi. Trzeba mieÊ poĂwiadczone kwalikacje mistrzowskie i wykupione ubezpieczenie OC (10-20 tys. euro). Narzucone sÈ teĝ standardy dotyczÈce nagrobków. W Niemczech sÈ one montowane na fundamentach, palach z betonu. Przy normalnym nagrobku otwory (Ărednicy 20 cm) muszÈ mieÊ dwa metry gïÚbokoĂci. Po ich wykopaniu trzeba skontaktowaÊ siÚ z zarzÈdcÈ cmentarza, który sprawdza gïÚbokoĂÊ i zezwala na wylanie betonu, który oczywiĂcie musi posiadaÊ wïaĂciwy certykat. Dwa, trzy lata temu pojawiï siÚ nowy wymóg – do nagrobka trzeba przykleiÊ naklejkÚ z nazwÈ rmy, telefonem i adresem strony internetowej. Zezwolenie na montaĝ otrzymuje rma montujÈca, a nie klient i w zwiÈzku z tym to ona ponosi peïnÈ odpowiedzialnoĂÊ. W przypadku usterki lub niewïaĂciwego wykonania zarzÈdca cmentarza wzywa wykonawcÚ i narzuca termin usuniÚcia wady. JeĂli nie zmieĂcisz siÚ w terminie, to kolejne wezwanie zawieraÊ bÚdzie ponaglenie juĝ z informacjÈ, ĝe w przypadku nie-

www.RynekKamienia.pl

usuniÚcia wady zostanie to zlecone innej rmie, a ty zostaniesz obciÈĝony fakturÈ na okreĂlonÈ kwotÚ. Przepisy te wprowadza coraz wiÚcej zarzÈdzajÈcych cmentarzami. ZdarzajÈ siÚ teĝ sytuacje, ĝe próbuje siÚ zablokowaÊ rmom innym niĝ lokalne moĝliwoĂÊ montaĝu, np. poprzez wprowadzenie wysokich opïat. Benedykt Paědzior: Byï taki przypadek, gdzie nie chciano daÊ mi zezwolenia na montaĝ. Klientka zatrudniïa wtedy prawnika i sprawa skoñczyïa siÚ w sÈdzie. ZarzÈdca cmentarza przegraï, musiaï wydaÊ mi zezwolenie i zapïaciÊ koszty sÈdowe i koszt przyjazdu z Polski, w sumie ponad 1100 euro. Bernard Knapik: Polskie rmy mogÈ wykonywaÊ prace montaĝowe dopiero od niedawna, wiÚc zdarzajÈ siÚ jeszcze takie przypadki. Jak wyglÈda rynek budowlany w Niemczech? Bernard Knapik: W budowlance konkurencja jest silna ze strony rm naleĝÈcych do Rosjan i Turków. MieszkajÈ tam na staïe, pozakïadali rmy, dziaïajÈ i trzeba przyznaÊ, robiÈ dobrÈ robotÚ. Na duĝe roboty nie wejdÈ, ale to, co robimy i my – czyli prywatne zlecenia – realizujÈ skutecznie. Jednak z polskiej perspektywy ceny wciÈĝ sÈ atrakcyjne. Koszt pracy niemieckiego pracownika to 30 euro za godzinÚ, my jesteĂmy tañsi, wiÚc mamy zamówienia. Czy roboty budowlane w Niemczech sÈ ciekawe ze wzglÚdu na oczekiwania klientów? Bernard Knapik: Z moich doĂwiadczeñ wynika, ĝe nie podobajÈ im siÚ rozwiÈzania bardziej skomplikowane, np. wykoñczenia blatów w ÊwierÊwaïku. Wszystko ma byÊ proste i funkcjonalne. Niemcy sÈ teĝ mniej wymagajÈcy. Zdecydowanie ciekawsze prace robiÚ w Polsce. Benedykt Paědzior: To prawda, na polskich budowach zdarzajÈ siÚ bardzo ciekawe rozwiÈzania. WymagajÈce, ale dajÈce sporo satysfakcji. ZresztÈ to ze wzglÚdu na takie realizacje kupiïem centrum CNC majÈce równieĝ tokarkÚ. Daje niesamowite moĝliwoĂci. Moĝna na tym zrobiÊ prawie wszystko, ale trzeba siÚ tego wpierw nauczyÊ. WïaĂnie jesteĂmy na etapie wykonywania róĝnych elementów nie na zlecenie, ale po to, aby móc wykorzystaÊ w przyszïoĂci peïne moĝliwoĂci maszyny. Widziaïem maszynÚ i zrobione juĝ elementy, prolowanÈ ïawkÚ i pïaskorzeěbÚ Ostatniej Wieczerzy – robiÈ wraĝenie. Benedykt Paědzior: Bardzo siÚ cieszÚ, ĝe dysponujÚ teraz takimi moĝliwoĂciami. Kaĝdy element moĝna wykonywaÊ na kilka sposobów. Wszystko jest kwestiÈ doboru parametrów i narzÚdzi. RobiliĂmy próby, pïaskorzeěbÚ zrobiliĂmy wpierw tak, jak proponowaïa instrukcja i trwaïo to prawie dobÚ. Drugi egzemplarz zrobiliĂmy po swojemu i pïaskorzeěba byïa gotowa po oĂmiu godzinach, wiÚc Êwiczymy dalej (Ămiech). Rozmawiaï Dariusz Wawrzynkiewicz

NK 59 (2/2012)

Witamy w firmie SANSONE - od ponad 55 lat profesjonalnego producenta galanterii kamieniarskiej z kamienia. Firma dzia a w wielu krajach europejskich i dostarcza swoje produkty tysi com klientów zwi zanych z bran kamieniarsk . Nasz firm wyró nia przede wszystkim przewaga technologiczna, której efektem jest wysoka jako naszych produktów. Z przyjemno-ci: informujemy Pa5stwa o otwarciu biura sprzeda,y SANSONE w Polsce. 2:cznikiem z nasz: firm: b dzie dla Pa5stwa kieruj:ca naszym biurem Ma0gorzata Subocz.

POLSKA

SERCE Z PODSTAW NOWO

HIMALAYA BLUE

ABSOLUTE BLACK

REF. CO1515

129zł.

Rozmiary : D. 15 x S. 15 x G. 4 cm

Model z gotowym napisem (nie wliczonym w cen )

REF. CO2004

134zł.

Wyst puje w 3 kolorach

ABSOLUTE BLACK

ORION

Wyst puje w 3 kolorach

HIMALAYA BLUE

REF. CO3647

373zł.

Rozmiary : D. 47 x S. 36 x G. 6/4 cm

Wyst puje w 3 kolorach

105zł.

Model z gotowym napisem (nie wliczonym w cen )

ORION

REF. CO3010

ABSOLUTE BLACK

RED MULTI

HIMALAYA BLUE

ORION

304zł.

Rozmiary : D. 37 x S. 37 x G. 8 cm

Wyst puje w 4 kolorach

ABSOLUTE BLACK

SPC02

SPC01

99zł.

304zł.

Rozmiary : D. 30 x S. 30 x G. 6 cm

ABSOLUTE BLACK

HIMALAYA BLUE

Rozmiary : D. 40 x S. 40 x G. 6 cm

REF. CO3006

Wyst puje w 3 kolorach

HIMALAYA BLUE

557zł.

REF. CO4006

HIMALAYA BLUE

ORION

Rozmiary : D. 20 x S. 20 x G. 4 cm

Wyst puje w 2 kolorach

ORION

HIMALAYA BLUE

RED MULTI

ABSOLUTE BLACK

HIMALAYA BLUE

HIMALAYA BLUE HIMALAYA BLUE

ORION

Rozmiary : ø 11 x 15/5 cm Rozmiar formy na zdj cie : max. 10 x 10 cm

Rozmiary : ø 13 x 15/5 cm

Wyst puje w 3 kolorach

Rozmiar formy na zdj cie : max. 12 x 12 cm

ST01

97zł. RED MULTI

Rozmiary : ø 12 x 15/5 cm Rozmiar formy na zdj cie : max. 9 x 12 cm

ABSOLUTE BLACK

Rozmiary : D. 15 x S. 17 x G. 8/3 cm

PI KA FUTBOLOWA

INDIAN IMPALA

REF. BF01 Rozmiary : Ø 22 cm

Rozmiar formy na zdj cie : max. 11 x 15 cm

SC02

111zł. PARADISO

Rozmiary : D. 30 x S. 40 x G. 6 cm

Wyst puje w 3 kolorach

HIMALAYA BLUE

Rozmiary : ø 14 x 15/5 cm Model z gotowym napisem (nie wliczonym w cen )

92zł.

ORION

ABSOLUTE BLACK

ORION

SC01

322zł.

COU3040

Wyst puje w D. 15 x S. 23 x G. 4 cm COU2315 : 129zł.

ST02

129zł.

Model z gotowym napisem (nie wliczonym w cen )

PARADISO

RED MULTI

ORION

Wyst puje w 6 kolorach

Rozmiary : D. 25 x S. 17 x G. 8/3 cm

Z podstawk granitow czarn o uko nej ciance przeznaczonej na wyrze bienie napisu.

773zł.

ABSOLUTE BLACK I VISCOUNT WHITE

Twoje zamówienie przekracza 1 380 z ., oferujemy transport !

Małgorzata Subocz • Tel : 604105874

58-200 Dzier oniów - Ul. S owia ska 1/6 – Polska • Tel./fax : (+48 74) 831 01 78 – m.subocz@sansone.pl

J !

KC E L O K Z S A N J Y R ODK

VG0370 Rozmiary : D. 18 x S. 18 x W. 70 cm - 16 kg HIMALAYA BLUE

REF. LA0120 Rozmiary : ø 14 x W. 20 cm

HIMALAYA BLUE

ORION

LA0124

Rozmiary : ø 14 x W. 20 cm

Rozmiary : ø 15 x W. 24 cm

LA0224

Rozmiary :

Wyst puje w 3 kolorach

ø 15 x W. 24 cm

304zł. 340zł.

Wyst puje w 3 kolorach

LA120 i LA 220

ORION

ABSOLUTE BLACK HIMALAYA BLUE

2475zł.

ABSOLUTE BLACK

REF. LA0220

POLSKA

ABSOLUTE BLACK HIMALAYA BLUE

ORION

LA124 i LA 224

PRODUKTY WYTWARZANE R CZNIE

HIMALAYA BLUE

CH0170 Rozmiary : D. 18 x S. 18 x W. 63 cm - 23 kg

2475zł.

Wyst puje w Absolute Black

143zł.

ORION

184zł.

REF. PG012535

230zł.

PG013040

Model z gotowym napisem (nie wliczonym w cen ) ABSOLUTE BLACK

ABSOLUTE BLACK

PG073040

PG013545

Rozmiary : D. 35 x S. 25 x G. 2 cm

Rozmiary : D. 40 x S. 30 x G. 2 cm

Rozmiary : D. 45 x S. 35 x G. 2 cm

Podstawy : D. 25,5 x S. 16,5 x G. 3,5/2 cm

Podstawy : D. 30,5 x S. 18,5 x G. 3,5/2 cm

Podstawy : D. 35,5 x S. 20,5 x G. 3,5/2 cm

290zł.

Rozmiary : D. 30 x S. 40 x G. 4 cm

Wyst puje w 3 kolorach

ABSOLUTE BLACK HIMALAYA BLUE

Wyst puje w 3 kolorach ORION

ABSOLUTE BLACK HIMALAYA BLUE Model z gotowym napisem (nie wliczonym w cen )

PG023040

PG053040

ORION

534zł.

Rozmiary : D. 30 x S. 40 x G. 10 cm Bez podstawki

465zł.

Wyst puje w 3 kolorach

Rozmiary : D. 40 x S. 30 x G. 4 cm Podstawy : D. 18 x S. 18 x G. 13,5/3 cm

Wyst puje w 3 kolorach ABSOLUTE BLACK HIMALAYA BLUE

HIMALAYA BLUE

PG033040

HIMALAYA BLUE

PG063040

ORION

566zł.

ABSOLUTE BLACK

ABSOLUTE BLACK HIMALAYA BLUE

ORION

465zł.

Rozmiary : D. 30 x S. 40 x G. 6 cm

Podstawy : D. 18 x S. 18 x G. 13,5/3 cm

Wyst puje w 3 kolorach

Rozmiary : D. 40 x S. 30 x G. 4 cm Podstawy : D. 18 x S. 18 x G. 13,5/3 cm

Wyst puje w 3 kolorach ABSOLUTE BLACK HIMALAYA BLUE

ABSOLUTE BLACK HIMALAYA BLUE

ORION

PG043040

432zł.

Rozmiary : D. 40 x S. 30 x G. 4 cm Podstawy : D. 18 x S. 18 x G. 13,5/3 cm

Wyst puje w 3 kolorach Model z gotowym napisem (nie wliczonym w cen )

ABSOLUTE BLACK HIMALAYA BLUE

ORION

Oferujemy szeroki asortyment galanterii kamieniarskiej. Nasze zalety to: - gwarancja niskiej ceny - zapewniona wysoka jako towaru - design - terminowo dostawy Serdecznie - konkurencyjno zapraszamy do - zaawansowana technika wspó pracy! - dok adno i wiarygodno

Małgorzata Subocz • Tel : 604105874

58-200 Dzier oniów - Ul. S owia ska 1/6 – Polska • Tel./fax : (+48 74) 831 01 78 – m.subocz@sansone.pl

NK 59 (2/2012)

www.RynekKamienia.pl

ZE ¥WIATA

FOT. D. WAWRZYNKIEWICZ

TARGI

Targi w jaskini smoka Xiamen Stone Fair – wraĝenia tuĝ po powrocie Na targach w Xiamen nie byïem od czterech lat. Byïem ciekaw, jak wyglÈdajÈ obecnie, szczególnie w kontekĂcie Ăwiatowego kryzysu gospodarczego. W pamiÚci miaïem statystyki importu do Polski kamienia i gotowych nagrobków z Chin. ¥wiadczÈ one o ogromnym wzroĂcie sprzedaĝy chiñskich wyrobów w naszym kraju. Podobnie targi – rozwijajÈ siÚ w tempie godnym pozazdroszczenia. PamiÚtam, ĝe cztery lata temu wiele stoisk w Xiamen byïo prostych. To siÚ mocno zmieniïo – stanowiska rm sÈ teraz bardziej niĝ okazaïe. Oferta kamienia byïa ogromna. Wyraěnie widaÊ, ĝe chiñskie rmy stosujÈ tÚ samÈ metodÚ co Wïosi, czyli kupujÈ kamieñ w blokach na caïym Ăwiecie i po przetarciu go na slaby lub przetworzeniu na pïytki modularne oferujÈ klientom na rynku Ăwiatowym. MajÈc duĝo lepsze warunki gospodarcze – niĝsze koszty dziaïalnoĂci i wciÈĝ taniÈ siïÚ roboczÈ – sÈ w stanie zaoferowaÊ ceny, z którymi trudno konkurowaÊ. Do tego zaczyna dziaïaÊ efekt skali – przy wysokim poziomie sprzedaĝy moĝna zadowalaÊ siÚ niĝszym zyskiem na pojedynczym produkcie. W rezultacie Chiñczycy odnotowujÈ sukces. W drodze powrotnej na lotnisku w Pekinie rozmawiaïem z szefem portugalskiej rmy oferujÈcej kamieñ z wïasne-

NK 59 (2/2012)

go kamienioïomu, która w tym roku pierwszy raz miaïa w Xiamen swoje stoisko. Stwierdziï, ĝe efekty byïy doskonaïe i z biznesowego punktu widzenia to chiñskie miasto jest juĝ stolicÈ Ăwiatowego handlu kamieniem. MajÈc na uwadze ekspozycjÚ, liczbÚ zwiedzajÈcych i ruch na stoiskach, trudno nie przyznaÊ mu racji. Po raz pierwszy na targach w Chinach wystawiïa siÚ polska rma kamieniarska – warszawski Pamir. Ku zaskoczeniu przybyïych do Xiamen Polaków (a byïo ich wielu) przed wejĂciem na targi staïa Chinka ubrana w strój polskiego kibica i usiïowaïa powitaÊ zwiedzajÈcych po polsku. Z drugÈ z hostess zatrudnionych przez Pamir, która ubrana byïa w strój krakowski, chÚtnie robiono sobie zdjÚcia na stoisku. PeïnÈ relacjÚ z imprezy zaprezentujemy w kolejnym, majowym wydaniu „Nowego Kamieniarza”. W niej przedstawiÚ ciekawe materiaïy prezentowane na targach, a nieobecne na polskim rynku. PrzybliĝÚ teĝ rmÚ Xiamen Stone Enterprise Group, której dwa zakïady produkcyjne miaïem okazjÚ odwiedziÊ. W opinii dyrektorki tej rmy, Rity Han, Polska to drugi najwaĝniejszy kierunek eksportu po USA. z Dariusz Wawrzynkiewicz

www.RynekKamienia.pl

ZE ¥WIATA

FOT. M. BRZESKI

TARGI

Ulubieñcy Boga Targi w brazylijskiej Vitorii

dniach 7-10 lutego odbyïy siÚ najwaĝniejsze w Ameryce Poïudniowej targi kamieniarskie Marble & Granite w Vitorii. Stolica najbogatszego w zïoĝa kamienia regionu Espirito Santo po raz kolejny goĂciïa kamieniarzy z caïego Ăwiata. Impreza ta ma bardzo wysokÈ rangÚ poĂród targów branĝowych i jest chÚtnie odwiedzana przez przedsiÚbiorców robiÈcych interesy w kamieniarstwie w tej czÚĂci globu. Magnesów przyciÈgajÈcych na tÚ imprezÚ jest wiele. Brazylia jest krajem bardzo bogatym w zïoĝa kamienia, przede wszystkim granitów i ïupków. Miejscowi twierdzÈ, ĝe surowce, którymi sÈ tak hojnie obdarzeni, jest to dar od samego Boga, a za dowód ma posïuĝyÊ bogactwo i róĝnorodnoĂÊ kolorów i piÚkno kamieni wydobywanych w tym zakÈtku Ăwiata. Nowym, koronnym argumentem za tÈ teoriÈ majÈ byÊ olbrzymie zïoĝa ropy odnalezione u wybrzeĝy tego kraju, miÚdzy innymi niedaleko Vitorii. Stosunkowo bliskie usytuowanie zïóĝ kamienia stanowi dobry argument dla przedsiÚbiorców zainteresowanych zakupem surowca, aby odwiedziÊ targi w Vitorii. Stosunkowo bliskie jak na warunki Brazylii, oczywiĂcie. O ile rmy takie jak

NK 59 (2/2012)

Marmi Bruno Zanet (wïoski potentat od lat inwestujÈcy w Brazylii) czy Granasa (rma wydobywajÈca m.in. granit Giallo Veneziano) organizujÈ wycieczki z targów busami, o tyle do czÚĂci kopalñ udamy siÚ helikopterami – popularnym wĂród szefów brazylijskich rm wydobywczych Ărodkiem lokomocji. MówiÈc o magnesach, nie naleĝy zapomnieÊ o aspekcie pozatargowym. W poïoĝonej ok. 600 km na póïnoc od Rio de Janeiro Vitorii panuje w lutym doskonaïy klimat, z temperaturÈ w okolicach 30C. RozumiejÈ to teĝ organizatorzy, którzy postanowili, ĝe impreza rozpoczynaÊ siÚ bÚdzie o godzinie 13, a koñczyÊ o 20. Statystyki Tegoroczne targi kamieniarskie w Vitorii zgromadziïy 420 wystawców z 19 krajów. Oprócz przedsiÚbiorstw z Brazylii najliczniejszÈ grupÚ stanowili Wïosi oraz Chiñczycy. Zdecydowanie dominujÈcÈ grupÈ byli oferujÈcy kamieñ w róĝnych postaciach. Co symptomatyczne, Brazylijczycy, podobnie jak np. Turcy, przywiÈzujÈ duĝÈ wagÚ do estetyki stoisk. Na targach moĝna byïo obejrzeÊ bardzo

www.RynekKamienia.pl

ZE ¥WIATA TARGI

wiele stanowisk dopracowanych w najdrobniejszych szczegóïach, w tym Ăwiatïa i děwiÚku. W kwestii materiaïów naleĝy zauwaĝyÊ, ĝe z roku na rok ubywa wystawców oferujÈcych bloki, a przybywa tych z pïytami i materiaïem wysoko przetworzonym, takim jak pïytki czy mozaika. Trzon wystawców wïoskich stanowili potentaci od lat wydobywajÈcy i przetwarzajÈcy brazylijskie kamienie, m.in. Antolini Luigi i Marmi Bruno Zanet, oraz korzystajÈce na gwaïtownym rozwoju przemysïu kamieniarskiego w Brazylii rmy oferujÈce maszyny do obróbki kamienia. Licznie zgromadzeni Chiñczycy z reguïy oferowali narzÚdzia i akcesoria, ale co warte podkreĂlenia nieobecne (lub niezauwaĝalne) byïo zjawisku handlu wprost ze stoiska. Wedïug organizatora targi w ciÈgu czterech dni odwiedziïo 23 tys. zwiedzajÈcych. Zwaĝywszy na fakt, ĝe sporo stoisk znajdowaïo siÚ na zewnÈtrz pawilonów, na targach panowaï tïok (szczególnie drugiego i trzeciego dnia). Dla

symptomatyczna w tym kontekĂcie byïa lista pañstw, które zostaïy wytypowane w kategorii najbardziej atrakcyjnych rynków eksportowych, umieszczona w informatorze zwiÈzku Abirochas (nr 5/2009 s. 11). Jako cel do podjÚcia ekspansji na Starym Kontynencie Brazylijczycy obrali: BelgiÚ, NorwegiÚ, PolskÚ, RosjÚ oraz TurcjÚ… Przez trzy lata, jakie minÚïy od publikacji, Brazylijczycy zdobyli juĝ podstawowÈ wiedzÚ, ale do entuzjazmu w prowadzeniu tu biznesu jest naprawdÚ daleko.

porównania ubiegïoroczne targi w Poznaniu odwiedziïo 6200 osób (310 wystawców), a w Norymberdze – ponad 26 tys. (700 wystawców). Jeĝeli chodzi o zwiedzajÈcych, to na uwagÚ zasïuguje mniejsza liczba goĂci z pogrÈĝonych w kryzysie Europy i USA (dawniej najwaĝniejsza grupa klientów brazylijskich rm). PrzeciwwagÈ dla malejÈcej liczby zwiedzajÈcych z pañstw rozwiniÚtych, niespodziewanie dla samych Brazylijczyków, stali siÚ przedstawiciele pañstw z Ameryki Poïudniowej. To wïaĂnie ich wskazywano jako najlepszych klientów tegorocznej edycji targów w Vitorii.

Nowe cele W trakcie targów zwoïana zostaïa kameralna konferencja prasowa, na której cele polityki eksportowej ogïosili przedstawiciele ApexBrasil (organizacji zajmujÈcej siÚ promocjÈ eksportu), czïonkami której jest takĝe czÚĂÊ spoĂród najwiÚkszych przedsiÚbiorstw kamieniarskich Brazylii. Dyrektor Rogerio Bellini do Santos oraz Claudio J.A. de Carvalho Borgis (menedĝer projektu) opowiadali o planach, jakie zamierzajÈ wprowadziÊ w ĝycie dla pobudzenia sprzedaĝy miÚdzynarodowej. Przedstawiciele zwiÈzku stworzyli listÚ, na której znalazïo siÚ osiem pañstw kluczowych dla eksporterów z ich kraju: USA, Chiny, Arabia Saudyjska, Rosja, Niemcy, Wïochy, Francja oraz Polska (!). Jako cel organizacja postawiïa sobie promocjÚ kamienia z Brazylii w tych czÚĂciach Ăwiata. Ma byÊ to realizowane poprzez wystawianie wspólnych stoisk na najwaĝniejszych imprezach targowych na Ăwiecie (Marmomacc, Coverings w USA, Xiamen Stone Fair w Chinach) oraz, niezaleĝnie od tego, promowanie znaku Made in Brazil. Brzmi nieěle, ale zawsze diabeï tkwi w szczegóïach. Po pierwsze: to ĝadna nowoĂÊ, ĝe Brazylijczycy majÈ wspólne stoiska na wymienianych targach. Po drugie: znak jeszcze nie zostaï stworzony (ale „juĝ prawie”) i nie wiadomo, jak przekonaÊ rmy wïoskie, wïaĂcicieli znacznej czÚĂci brazylijskich kopalñ, do umieszczania go na swoich wyrobach. Przedstawicielki wïoskiej prasy branĝowej sïusznie zauwaĝyïy, ĝe byïoby to sprzeczne z interesami rm, które od lat promujÈ siÚ znakiem Italian Quality („wïoska jakoĂÊ”). Dyrektor ApexBrasil przekonywaï, ĝe znak Made in Brasil kojarzyÊ siÚ bÚdzie równieĝ z tym wszystkim, co o Brazylijczykach myĂlÈ inne nacje – otwartoĂciÈ, radoĂciÈ i szczeroĂciÈ. Dziennikarki z Wïoch nie wyglÈdaïy jednak na przekonane.

Kierunek Europa Od czasu poczÈtku kryzysu w 2008 r., który to jako pierwsi najdotkliwiej odczuli Amerykanie, przedsiÚbiorcy z Brazylii panicznie zaczÚli poszukiwaÊ nowych rynków zbytu. W tym okresie z cel obrali sobie EuropÚ i okazaïo siÚ, jak wielkie byïy zaniechania w rozpoznaniu czy penetracji rynków. O ile inwestujÈcy od lat w brazylijskie zïoĝa Wïosi handlowali pod swojÈ markÈ materiaïami brazylijskimi, o tyle przedstawiciele rm brazylijskich oraz reprezentujÈcych ich zwiÈzków branĝowych nie posiadali podstawowej wiedzy na temat handlu na rynku europejskim. DosyÊ

Targi radoĂci Podczas tegorocznej edycji targów panowaï wielki entuzjazm. Wszyscy (podkreĂlam) zapytani mówili o niej jako najlepszej od wielu lat. W opinii wystawców brazylijskich na targach roiïo siÚ od klientów prowadzÈcych konkretne rozmowy, którzy na miejscu dokonywali znacznych zamówieñ. W wypowiedziach sïychaÊ byïo nadziejÚ na koniec kryzysu – te targi miaïy byÊ na to dowodem. Ratunek nadejdzie wiÚc z Brazylii? To wielce prawdopodobne – przecieĝ sÈ pupilami samego Boga. z Maciej Brzeski

”

Podczas tegorocznej edycji targów panowaï wielki entuzjazm. Wszyscy (podkreĂlam) zapytani mówili o niej jako najlepszej od wielu lat. W opinii wystawców brazylijskich na targach roiïo siÚ od klientów prowadzÈcych konkretne rozmowy, którzy na miejscu dokonywali znacznych zamówieñ. W wypowiedziach sïychaÊ byïo nadziejÚ na koniec kryzysu – te targi miaïy byÊ na to dowodem. Ratunek nadejdzie wiÚc z Brazylii?

NK 59 (2/2012)

www.RynekKamienia.pl

GRANITY BŁYSKAL JANUSZ BàYSKAL www.granity-blyskal.pl

Pïyty granitowe w gruboĂciach budowlanych i nagrobkowych NOWO¥CI W OFERCIE Bohus Red A

l zul P

at i n o

HISZPANIA Azul Noche Azul Platino Blanco Rafaela Crema Julia Grissal Gris Cadalso Gris Perla Rosa Porrino FINLANDIA Baltic Brown Baltic Green Karelia Red Kuru Grey New Balmoral SZWECJA Bohus Bohus Red Classic Brown Czarny Szwed Gnejs Vanga

Class

ic Br

ow n

FRANCJA Tarn

PORTUGALIA White Silver

UKRAINA Kapustinskij Elita Nowodaniłowski Tokowskij

INDIE Black TD Indian Juparana Indian Seral Himalaya Blue Kashmir Gold Kashmir White Madura Gold Multicolor Red Orion Paradiso Shivakashi Star Ruby Verde Marina Viscount White

BRAZYLIA Dallas Pink Dallas White Giallo California Itagreen Kinawa Lilla Gerais New Caledonia Oro Imperiale Oro Venziano Gold Peppermint Green Rio Preto Verde Lavras Verde San Francisco Verde Bahia

O ro

Imp

eria

AFRYKA African Galaxy Blue Night Impala Dark Nero Santa Lucia Nero Assoluto Montana Green Olive Green Verde Fontaine WENEZUELA Aruba Gold Multicolor Bolivar

NORWEGIA Labrador Blue Pearl Fjor Labrador Emerald Labrador Marina, TFM

OFERTA WIOSEN NA

- Usïugowe ciÚcie bloków i polerowanie pïyt (trak Gaspari Menotti JM450, linia 25 gïowic Simec)

Siedziba: Mława, Parcele Łomskie 17 tel./fax 23 654 60 11, 23 654 66 69 piotrowski@granity-blyskal.pl

Punkt handlowy: Bydgoszcz ul. Ołowiana 10 tel./ fax 52 581 23 53

ZE ¥WIATA TEKST SPONSOROWANY

FOT. WIKI COMMONS

Wystawa osiÈgniÚÊ Stonetech 2012 44

NK 59 (2/2012)

hiñska XIX MiÚdzynarodowa Wystawa Maszyn Obróbczych, Wyposaĝenia Zakïadów i Produktów Kamiennych odbÚdzie siÚ tak jak planowano – w dniach 25 – 28 kwietnia w Szanghaju. Weěmie w niej udziaï ponad 600 rm, z czego blisko 100 z zagranicy. WĂród nich liderzy chiñskiego kamieniarstwa, którzy zaprezentujÈ na targach Stonetech 2012 najnowsze produkty i technologie obróbki kamienia. Wystawcy zagraniczni pochodziÊ bÚdÈ z ponad 30 krajów. Szczególnie interesujÈco zapowiadajÈ siÚ pawilony narodowe Iranu i Turcji. Wystawa przyciÈgnie nie tylko przedstawicieli rm wydobywczych i obróbczych, specjalizujÈcych siÚ w budownictwie, dekoracji wnÚtrz i rzeěbiarstwie, ale takĝe znanych producentów maszyn, narzÚdzi i chemii kamieniarskiej. Szybki rozwój branĝy stawia przed rmami nie tylko okazje, lecz takĝe przeszkody. CiÈgïa nauka i rozwój nowych produktów i technologii jest jednym ze sposobów, aby odpowiedzieÊ na zapotrzebowanie rynku i poprawiÊ zyskownoĂÊ dziaïañ. Nowoczesne technologie staïy siÚ konieczne, aby sprostaÊ wymaganiom rynku w zakresie efektywnoĂci, energochïonnoĂci, kontroli kosztów, ochrony Ărodowiska i wartoĂci dodanej produktów. Targi Stonetech to jedna z czoïowych platform wymiany myĂli technologicznej. Organizatorzy wierzÈ, ĝe bÚdÈ w tej kwestii korzystne zarówno dla wystawców, jak i zwiedzajÈcych. z

www.RynekKamienia.pl

KAMIENIARSTWO FIRMA

Finansowanie marketingu w rmie Nietrudno jest wydawaÊ pieniÈdze na marketing. Trudno jest to jednak robiÊ roztropnie. Dlatego w tekĂcie chcemy pokazaÊ kilka obszarów zarzÈdzania rmÈ, w których rodzÈ siÚ pozytywne efekty inwestycji w marketing. Inwestycji, poniewaĝ gïównym zaïoĝeniem marketingu jest podejmowanie takich decyzji, które przeïoĝÈ siÚ na wymierne korzyĂci dla rmy.

PieniÈdze na marketing, czyli na co? Rozwaĝania te trzeba zaczÈÊ od zadañ marketingu i tego, czego moĝemy po nim oczekiwaÊ. Kwestia ta dotyczy bowiem celów marketingu, które niekiedy sÈ ustawiane jako nierealne, potem wymagajÈ duĝych nakïadów, a efekty i tak nikogo nie zadowalajÈ. NajprostszÈ odpowiedě daje podziaï zadañ na marketingowe i sprzedaĝowe. Celem marketingu jest przede wszystkim przyciÈgniÚcie nowych klientów, sprzedaĝ powinna odpowiadaÊ za to, by dokonali pierwszego zakupu. Zadaniem sprzedaĝy jest teĝ utrzymanie klienta, ale marketing powinien dostarczaÊ pomysïów i Ărodków do budowania ich lojalnoĂci. Im lepszy marketing, tym wiÚcej nowych klientów, im lepsza sprzedaĝ, tym wiÚcej z nich kupuje, im lepsza wspóïpraca marketingu i sprzedaĝy, tym wiÚksza szansa na utrzymanie klientów.

NK 59 (2/2012)

Co powinni w zwiÈzku z tym robiÊ ludzie zajmujÈcy siÚ marketingiem i na co warto wydawaÊ pieniÈdze? Podstawowe zadania marketingu to: Wspieranie sprzedaĝy poprzez: • rozpoznanie potrzeb odbiorców, • budowanie ĂwiadomoĂci i znajomoĂci rmy wĂród odbiorców, • poszukiwanie nowych produktów, usïug i rozwiÈzañ dla klientów, • budowanie relacji klientów z rmÈ. Budowanie wizerunku rmy poprzez: • kreowanie marki, • utrzymywanie kontaktów z mediami (np. z lokalnymi bÈdě branĝowymi), • planowanie i organizowanie udziaïu w targach. Na nasuwajÈce siÚ tu pytanie „Jak przeznaczaÊ pieniÈdze na te dziaïania?”, postaramy siÚ poszukaÊ odpowiedzi w tym tekĂcie. Planowanie Podstawowym zaïoĝeniem zarzÈdzania jest przekonanie o tym, ĝe planowanie dziaïañ pozwala osiÈgaÊ rmie lepsze efekty. Podczas planowania musimy zastanowiÊ siÚ, w jakiej jesteĂmy sytuacji, jakie mamy moĝliwoĂci i co chcemy osiÈgnÈÊ. Wielu menedĝerów w maïych rmach twierdzi, ĝe wszystkie plany majÈ w gïowie – my jesteĂmy przekonani, ĝe plany powinny istnieÊ na papierze lub

www.RynekKamienia.pl

KAMIENIARSTWO FIRMA

w komputerze. Nie z uwagi na przywiÈzanie do tradycji, ale ze wzglÚdu na psychologiÚ podejmowania decyzji. JeĂli tworzymy plan, to musimy zastanowiÊ siÚ nad sensownym powiÈzaniem nastÚpujÈcych elementów: oceny sytuacji, moĝliwoĂci, celów i metod ich realizacji. Jest to trudne, czÚsto prowadzi do zburzenia planu, który jeszcze przed chwilÈ wydawaï siÚ dobry. Czasem brakuje pewnych informacji i nie zrobimy planu, dopóki ich nie zdobÚdziemy. I wïaĂnie o to chodzi – opracowanie planu eliminuje decyzje emocjonalne i zmusza do racjonalnego myĂlenia o tym, co chcemy osiÈgnÈÊ i jakie mamy Ărodki. Przygotowanie planu zmusza do ustalenia celu – co chcemy osiÈgnÈÊ i jakie fundusze moĝemy lub musimy na to przeznaczyÊ. ZachÚcamy do tworzenia planów rocznych, ale moĝna teĝ planowaÊ cele i wydatki marketingowe bardziej szczegóïowo – na kwartaïy i miesiÈce, na nowe produkty, na zdobycie klientów itd. Co dzieje siÚ z pieniÚdzmi wydawanymi, gdy takich planów nie ma? Wydajemy, kierujÈc siÚ bieĝÈcymi potrzebami lub ofertami, które kuszÈ w konkretnej chwili. Decyzja bazuje zatem czÚsto na emocjach, a nie na zastanowieniu siÚ, jakie efekty moĝna osiÈgnÈÊ. Zdarza siÚ teĝ, ĝe pieniÈdze na marketing koñczÈ siÚ za szybko i nie wystarcza ich do koñca roku bÈdě nie moĝemy konsekwentnie prowadziÊ akcji, która zaczÚïa przynosiÊ dobre efekty. Rezultatem takich wydarzeñ jest czÚste w rmach przekonanie, ĝe wydawanie pieniÚdzy na marketing nie ma sensu. Podobnie myĂli siÚ w najwiÚkszych korporacjach, które uwaĝajÈ, ĝe nansowanie marketingu bez planu jest wyrzucaniem pieniÚdzy. Dlatego kaĝdy wydatek marketingowy starajÈ siÚ jak najlepiej przemyĂleÊ i uzasadniÊ. Budĝetowanie OkreĂlenie wysokoĂci budĝetu marketingowego jest kwestiÈ trudnÈ, poniewaĝ brakuje zïotych reguï, które sprawdzaïyby siÚ w kaĝdej branĝy. Najlepszym podejĂciem jest przeznaczenie na marketing takiej kwoty, jaka jest potrzebna do osiÈgniÚcia zaïoĝonych celów. Jednak takie myĂlenie sprawdza siÚ tylko wtedy, gdy mamy duĝe doĂwiadczenie i wiemy, ile kosztowaïo osiÈganie celów w przeszïoĂci. Na przykïad rma planujÈca pozyskaÊ dziÚki targom 150 nowych klientów moĝe zaïoĝyÊ, ĝe jeĂli w poprzednim roku pozyskaïa na tych samych targach 100 klientów, wydajÈc 25 000 zï, to w tym roku powinna przeznaczyÊ na udziaï w targach minimum 25 000 zï x 1,5 = 37 500 zï. Niestety nie mamy gwarancji, ĝe to siÚ sprawdzi, bo nie wiemy, co zrobiÈ konkurenci, ile bÚdzie zwiedzajÈcych targi itd. Kolejnym podejĂciem do okreĂlenia budĝetu marketingowego jest zasada „wedïug konkurencji”. ObserwujÈc dziaïania marketingowe najbliĝszego konkurenta lub najwiÚkszego konkurenta, staramy siÚ oszacowaÊ jego wydatki, a nastÚpnie okreĂliÊ, jaki powinien byÊ nasz budĝet poprzez porównanie z pozycjÈ lub wartoĂciÈ sprzedaĝy tego konkurenta. JeĂli szacujemy, ĝe gïówny gracz w branĝy

NK 59 (2/2012)

sprzedaï za 5 mln zï, a jego wydatki na marketing oceniamy na 250 tys. zï, podczas gdy my sprzedajemy za 2 mln, to chcÈc utrzymaÊ dystans do tego konkurenta, musimy przeznaczyÊ na marketing nie mniej niĝ 100 tys. zï. JeĂli chcemy doganiaÊ tego rywala – wiÚcej. Wady takiego myĂlenia sÈ dwie: rzadko wiemy dokïadnie, ile wydaje konkurent, poza tym nawet jeĂli potramy to okreĂliÊ, najczÚĂciej jest to szacunek za poprzedni rok. A to sïaba podstawa do planowania wïasnych wydatków na kolejny okres. TrzeciÈ drogÚ w budĝetowaniu moĝemy nazwaÊ „na ile nas staÊ”. To podejĂcie bardzo proste, gdzie decyzja musi byÊ podjÚta przez wïaĂciciela lub menedĝera. WartoĂÊ budĝetu marketingowego zaleĝy od podejĂcia osoby decydujÈcej – jeĂli jest ona przekonana o skutecznoĂci marketingu, to inwestuje w te dziaïania, jeĂli nie, to budĝet jest skromny. PamiÚtajmy jednak, ĝe efekty wielu wydatków marketingowych pojawiajÈ siÚ po pewnym czasie, wiÚc najgorszym moĝliwym podejĂciem jest arbitralne odkrÚcanie na chwilÚ „kurka” z pieniÚdzmi i niecierpliwe zamykanie, gdy brakuje rezultatów. Po chwili pojawiajÈ siÚ one ponownie, wiÚc znów znajduje siÚ wiÚcej funduszów, ale zanim uruchomimy kolejne dziaïania marketingowe, efekty poprzednich znikajÈ. Moĝliwe jest wreszcie czwarte podejĂcie – „procent od sprzedaĝy”. Jak sama nazwa mówi, polega to na ustaleniu przez wïaĂciciela rmy bÈdě menedĝera przekazywania na dziaïania marketingowe kwoty zaleĝnej od wielkoĂci sprzedaĝy (obrotu, przychodu netto itp.). W zaleĝnoĂci od branĝy i wielkoĂci rmy wysokoĂÊ owego procentu waha siÚ od 1 do nawet 20. Dane do ustalania budĝetu Kaĝde z wymienionych podejĂÊ do okreĂlania budĝetu marketingowego ma swoje wady, dlatego wiele rmy kieruje siÚ zasadÈ „procentu od sprzedaĝy”. Opiera siÚ ona na zaïoĝeniu, ĝe wydatki marketingowe, które powinny przecieĝ przyczyniaÊ siÚ do wzrostu sprzedaĝy, mogÈ rosnÈÊ, gdy roĂnie sprzedaĝ. CzÚsto w artykuïach pada wartoĂÊ budĝetu marketingowego na poziomie 5 proc. wartoĂci sprzedaĝy, jednak kaĝda branĝa ma tu swojÈ specykÚ, wiÚc róĝnice sÈ bardzo duĝe – od kilku procent w przypadku sprzedaĝy detalicznej do kilkudziesiÚciu procent w przypadku ĝywnoĂci przetworzonej. Z naszych informacji wynika, ĝe w budownictwie jest to 2 - 4 procent przychodów netto ze sprzedaĝy. PamiÚtajmy, ĝe rmy duĝe mogÈ czÚsto ze wzglÚdu na skalÚ dziaïalnoĂci i uzyskiwane rabaty prowadziÊ marketing taniej niĝ mniejsi konkurenci. Dlatego jeĂli duĝy gracz wydaje 5 proc. sprzedaĝy na marketing, to maïy powinien planowaÊ na poziomie 7-8 proc. WaĝnÈ kwestiÈ jest okres odniesienia, jaki przyjmiemy przy planowaniu budĝetu marketingowego tÈ metodÈ. JeĂli bierzemy pod uwagÚ procent od sprzedaĝy juĝ zrealizowanej (z poprzedniego roku), to bÚdzie nam trudno osiÈgaÊ wzrost w nastÚpnym roku. JeĂli odnosimy siÚ do planowanej sprzedaĝy w nastÚpnym roku, to pamiÚtajmy,

www.RynekKamienia.pl

Łubna Jakusy 41 98-245 Błaszki tel./fax +48 43 829 26 70 tel./fax +48 43 829 33 99

P ŁY T Y G R A N I TOW E I M A R M U R OW E

KAMIENIARSTWO FIRMA

ĝe warto uwzglÚdniÊ tempo wzrostu caïego rynku. Spójrzmy na przykïad rmy, która miaïa sprzedaĝ na poziomie 1 mln zï i przeznaczyïa na marketing 100 tys. zï, a na nastÚpny rok planuje wzrost sprzedaĝy o 10 proc., do 1,1mln zï, ale zakïada, ĝe rynek rozwinie siÚ o 5 proc. Oznacza to, ĝe rma chce rozwijaÊ siÚ dwukrotnie szybciej niĝ rynek, co wskazuje, ĝe zakïada odbieranie klientów konkurentom lub aktywne znajdowanie nowych. Gdyby wiÚc zaïoĝyïa budĝet na poziomie 110 tys. zï (na poziomie 10 proc. zakïadanej sprzedaĝy), to moĝe nie starczyÊ jej pieniÚdzy na zrealizowanie zakïadanego celu. Powyĝsza metoda ma równieĝ swoje wady. Co siÚ dzieje w przypadku chwilowego przestoju w branĝy? Odpowiedě jest jedna: wraz ze spadkiem sprzedaĝy przestajemy siÚ reklamowaÊ. Co nie jest najlepszym wyjĂciem, rma przestaje bowiem byÊ widoczna i naturalnie nie bÚdzie zdobywaÊ nowych klientów. Ocena skutecznoĂci Dobre planowanie i zarzÈdzanie komunikacjÈ rmy z rynkiem to równieĝ ocena skutecznoĂci, czyli obserwacja, na ile zaplanowane cele zostaïy osiÈgniÚte. StÈd teĝ tak istotne jest uprzednie ich sprecyzowanie we wïaĂciwy sposób (o czym pisaliĂmy wczeĂniej na ïamach „Nowego Kamieniarza”). Tego typu analiza pozwoli na ïatwiejsze podjÚcie decyzji np. o kolejnym wyjeědzie na targi lub reklamie w prasie branĝowej. KolejnÈ kwestiÈ jest pytanie klientów, w jaki sposób do nas trali: skÈd siÚ dowiedzieli o rmie oraz gdzie znaleěli informacje na temat oferty. Tego typu informacje sÈ bezcenne w ocenie prowadzonych dziaïañ marketingowych, zwïaszcza jeĝeli cele nie zostaïy sprecyzowane bÈdě dotyczÈ kwestii stosunkowo rozmytych, takich jak wizerunek. PamiÚtajmy jednak, ĝe klienci zawsze przeceniajÈ swój wysiïek przy szukaniu dostawców i wykonawców. atwiej przyjdzie im powiedzieÊ, ĝe przyszli do danej rmy, bo przeanalizowali klika ofert, niĝ przyznaÊ, ĝe widzieli reklamÚ przy drodze. Stare powiedzenie marketingowe mówi, ĝe z kaĝdej kwoty wydanej na marketing czÚĂÊ jest wyrzucona, nie wiadomo jednak, która to czÚĂÊ. Dlatego trzeba wydawaÊ te pieniÈdze planujÈc dziaïania, wydatki i sprawdzajÈc, co one przyniosïy. Pomocna moĝe okazaÊ siÚ wspóïpraca z agencjÈ reklamowÈ, która bÚdzie potraïa zaproponowaÊ takie dziaïania marketingowe, które z jednej strony bÚdÈ dopasowane do grupy docelowej, a z drugiej – bÚdÈ siÚ mieĂciÊ w okreĂlonym budĝecie. Warto równieĝ zastanowiÊ siÚ nad wspóïpracÈ z dostawcami. Praktyka wskazuje, ĝe dostawcy chÚtnie wspierajÈ marketingowo swoich przedstawicieli, oferujÈc szereg gotowych rozwiÈzañ, a czasem uczestniczÈ w nansowaniu dziaïañ swoich klientów, jeĂli widzÈ, ĝe im takĝe przyniesie to korzyĂci. z dr Grzegorz Leszczyñski, dr Marek Zieliñski Centrum B2B, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu www.centrumb2b.org

NK 59 (2/2012)

SPRZEDAM TRAK GASPARI MENOTTI JS 350 JUMBO

ROK PRODUKCJI: 1991, PO PRZEGLĄDZIE, 38500 MOTOGODZIN PRACY WYMIARY CIĘCIA: 270 CM X 350 CM, STAN: BARDZO DOBRY TEL. 663-406-999

www.RynekKamienia.pl

Tadeusz Chmielecki, reprezentant rmy Quarella: tel. +48 502 135 948, tel./fax +48 61 867 51 29, e-mail: quarella.tadeusz@onet.pl Siedziba rmy i dziaï transportu: Via Napoleone, Frazione Ponton 37015, S. AMBROGIO DI VALPOLICELLA (Verona) Italy tel. +39 045 82 90 600, fax +39 045 68 60 486, sfontanari@quarella.com, www.quarella.com

W OSKI STYL

W TWOJEJ KUCHNI QUARZ

QUARELLA

KAMIENIARSTWO PORADY

Promocja projektu a promocja ď&#x192;&#x17E;rmy, czyli co moÄ?na ď&#x192;&#x17E;nansowaĂ&#x160; ze Ä&#x201A;rodkĂłw unijnych

Promocja projektu KaÄ?dy beneď&#x192;&#x17E;cjent pomocy unijnej, a wiĂ&#x161;c i przedsiĂ&#x161;biorca, ktĂłry zĂŻoÄ?yĂŻ wniosek o doď&#x192;&#x17E;nansowanie na realizacjĂ&#x161; inwestycji i uzyskaĂŻ pozytywnĂ&#x2C6; decyzjĂ&#x161; o przyznanym wsparciu, musi mieĂ&#x160; Ä&#x201A;wiadomoÄ&#x201A;Ă&#x160;, jakie ciĂ&#x2C6;Ä?Ă&#x2C6; na nim obowiĂ&#x2C6;zki. Dokumentem, ktĂłry w sposĂłb szczegĂłĂŻowy opisuje zobowiĂ&#x2C6;zania stron, jest umowa o doď&#x192;&#x17E;nansowanie. To z niej wynika rĂłwnieÄ? obowiĂ&#x2C6;zek promocji projektu. Co siĂ&#x161; pod tym pojĂ&#x161;ciem kryje? KaÄ?dy podmiot, ktĂłry pozyska unijne wsparcie, musi o udziale Ä&#x201A;rodkĂłw Unii Europejskiej w doď&#x192;&#x17E;nansowanym projekcie poinformowaĂ&#x160; spoĂŻeczeĂąstwo. Zasady informacji i promocji muszĂ&#x2C6; byĂ&#x160; bezwarunkowo przestrzegane, a naruszenia w tym zakresie mogĂ&#x2C6; byĂ&#x160; dla beneď&#x192;&#x17E;cjenta dotkliwe w skutkach. Wykryte w trakcie kontroli i nieusuniĂ&#x161;te nieprawidĂŻowoÄ&#x201A;ci mogĂ&#x2C6; groziĂ&#x160; nawet koniecznoÄ&#x201A;ciĂ&#x2C6; zwrotu otrzymanych Ä&#x201A;rodkĂłw. Aby uniknĂ&#x2C6;Ă&#x160; takiej sytuacji, warto przeanalizowaĂ&#x160; dokumenty, ktĂłre regulujĂ&#x2C6; zasady informacji i promocji projektĂłw. Podstawowym dokumentem jest RozporzĂ&#x2C6;dzenie Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006, a takÄ?e wytyczne horyzontalne w zakresie informacji i promocji (dostĂ&#x161;pne na stronie internetowej Ministerstwa Rozwoju Regionalnego www.mrr.gov.pl). Ponadto w ramach kaÄ?-

dego programu operacyjnego funkcjonujĂ&#x2C6; spĂłjne z wytycznymi horyzontalnymi zasady w zakresie informacji i promocji obowiĂ&#x2C6;zujĂ&#x2C6;ce w danym programie. Czego te zasady dotyczĂ&#x2C6;? Przede wszystkim wytyczne, poradniki i inne zalecenia instytucji wdraÄ?ajĂ&#x2C6;cych opisujĂ&#x2C6; dopuszczalne sposoby promocji projektu i zasady stosowania poszczegĂłlnych form. Np. opisujĂ&#x2C6;, kto i kiedy zobligowany jest do zamontowania tablicy informacyjnej, a nastĂ&#x161;pnie tablicy pamiĂ&#x2C6;tkowej, jakie powinny byĂ&#x160; rozmiary takiej tablicy, jakie treÄ&#x201A;ci powinny siĂ&#x161; na niej znaleÄ&#x203A;Ă&#x160; i w jakim ukĂŻadzie, jakĂ&#x2C6; czĂ&#x161;Ä&#x201A;Ă&#x160; powierzchni powinny zajmowaĂ&#x160; okreÄ&#x201A;lone informacje, czy teÄ? w jakiej kolorystyce naleÄ?y tablicĂ&#x161; wykonaĂ&#x160;. Podobnie sytuacja wyglĂ&#x2C6;da w przypadku innych form promocji: informacja o projekcie podana na stronie internetowej ď&#x192;&#x17E;rmy czy teÄ? audycja radiowa musi byĂ&#x160; skonstruowana zgodnie z obowiĂ&#x2C6;zujĂ&#x2C6;cymi zasadami i zawieraĂ&#x160; odpowiednie treÄ&#x201A;ci w zalecanym ukĂŻadzie. Jak widaĂ&#x160;, dowolnoÄ&#x201A;Ă&#x160; w stosowaniu okreÄ&#x201A;lonych form promocji projektu nie jest dopuszczalna. Kto za to zapĂŻaci? JeÄ&#x201A;li tylko w ramach danego programu wytyczne w zakresie kwaliď&#x192;&#x17E;kowalnoÄ&#x201A;ci wydatkĂłw dopuszczajĂ&#x2C6; moÄ?liwoÄ&#x201A;Ă&#x160; doď&#x192;&#x17E;nansowania kosztĂłw promocji, moÄ?emy juÄ? na etapie opracowywania wniosku o doď&#x192;&#x17E;nansowanie zaplanowaĂ&#x160; wysokoÄ&#x201A;Ă&#x160; nakĂŻadĂłw ponoszonych w ramach projektu na dziaĂŻania informacyjne i promocyjne. Precyzyjnie skalkulowane koszty w tym zakresie moÄ?emy umieÄ&#x201A;ciĂ&#x160; w budÄ?ecie naszego projektu. Warto podkreÄ&#x201A;liĂ&#x160;, Ä?e znaczna czĂ&#x161;Ä&#x201A;Ă&#x160; programĂłw uznaje dziaĂŻania w zakresie informacji i promocji za koszt kwaliď&#x192;&#x17E;kowalny. NaleÄ?y to jednak zawsze sprawdziĂ&#x160; w wytycznych obowiĂ&#x2C6;zujĂ&#x2C6;cych w ramach dziaĂŻania, z ktĂłrego aplikujemy o Ä&#x201A;rodki unijne.

FOT. ARCHIWUM

Kiedy w odniesieniu do funduszy europejskich sĂŻyszymy o promocji zwiĂ&#x2C6;zanej z realizowanym projektem, musimy byĂ&#x160; pewni, czy chodzi o promocjĂ&#x161; projektu, czy teÄ? o promocjĂ&#x161; ď&#x192;&#x17E;rmy, a dokĂŻadnie nowych produktĂłw lub usĂŻug. RozrĂłÄ?nienie tych dwĂłch pojĂ&#x161;Ă&#x160; jest sprawĂ&#x2C6; kluczowĂ&#x2C6;.

â&#x20AC;&#x17E;Dotacje z UE - ZAFUNDUJ SOBIE ROZWĂ&#x201C;Jâ&#x20AC;? MACULEWICZ CONSULTING Sp. z .o. o. Í˛ÍˇÇŚÍşÍ˛Í˛ Â&#x201D;Â&#x2014;Â&#x2022;Â&#x153;Â?Ă&#x2014;Â&#x2122;ÇĄ Â&#x2014;Â&#x17D;Ç¤ Â&#x201D;Â&#x192;Â&#x2022;Â&#x153;Â&#x2021;Â&#x2122;Â&#x2022;Â?Â&#x2039;Â&#x2021;Â&#x2030;Â&#x2018; ÍśÍşČ&#x20AC;ÍˇÇĄ Â&#x2021;Â&#x17D;Ç¤ Í´Í´ ÍšÍľÍşÇŚÍšÍłÇŚÍ¸Í˛ÇĄ Â&#x192;Â&#x161;ÇŁ Í´Í´ ÍšÍľÍşÇŚÍšÍłÇŚÍ¸ÍłÇĄ Â&#x2021;ÇŚÂ?Â&#x192;Â&#x2039;Â&#x17D;ÇŁ Â&#x201E;Â&#x2039;Â&#x2014;Â&#x201D;Â&#x2018;ĚˇÂ?Â&#x192;Â&#x2026;Â&#x2014;Â&#x17D;Â&#x2021;Â&#x2122;Â&#x2039;Â&#x2026;Â&#x153;Ç¤Â&#x2019;Â&#x17D;

NK 59 (2/2012)

www.RynekKamienia.pl

52=:,Ę&#x2039;=$1,(

02'8/$51( 02'8/$51( Ă˘$7:( : 8ÄŻ<&,8 Ă˘$7:( : 8ÄŻ<&,8

,112:$&<-1( ,112:$&<-1(

TXRWD

8ÄŻ<7(&=1( 8ÄŻ<7(&=1(

1LHVSRW\NDQD HODVW\F]QRË&#x152;Ę&#x17D; SURGXNWX

2GNU\M SRWÄ?JÄ? PDV]\Q\ 4827$ L LQQ\FK PDV]\Q Z QDV]\P VDORQLH Z\VWDZRZ\P

Wel ELXro#GenverSolska Sl

G]LHĘş NDPLHQLDU]D

ZHOFRPH GD\

6an 0arLno .03.2012 K 0 .00

4827$ MesW JĂĄyZn\P SroGXkWeP ÂżrP\ Denver. -esW Wo FenWrXP oEryEF]e sWeroZane nXPer\F]nLe ] noZ\PL ro]ZLÄ&#x2026;]anLaPL F]\nLÄ&#x2026;F\PL Me EarG]LeM GoskonaĂĄ\P Z WeM kaWeJorLL - 1aMleSs]e SaraPeWr\ SraF\ L ]akres\ osL - %arG]o koPSakWoZe - :s]eFKsWronne XnLZersalne L ĂĄaWZe Z XÄŞ\FLX oSroJraPoZanLe - Ă aWZe Z XWr]\PanLX L konserZaFML 1oZa QUOTA PoÄŞe E\Ăź GeG\koZana L konÂżJXroZana Go Z\kon\ZanLa oEryEkL Mes]F]e s]\EFLeM L EarG]LeM eIekW\ZnLe Z ]aleÄŞnoÄ&#x17E;FL oG SoWr]eE. 0as]\na Z\sWÄ&#x160;SXMe Z GZyFK ro]PLaraFK oEryEF]\FK 32 0[1 0 lXE 100[23 0 PP Z ZersML 3 lXE osLoZeM.

LnIo lLne LnIo#Genver sP

GHQYHU 3ROVND ZZZ.GenverSolska.Sl

Denver Polska Xl Po]naÄ&#x201D;ska 6kyr]eZo k Po]nanLa Wel ELXro#GenverSolska Sl

DENVER HISTORIA SUKCESU, A OD 2012 RĂ&#x201C;WNIEĹť Z DENVER POLSKA ZaĹ&#x201A;oĹźona w 1984 firma DENVER od zawsze wyrĂłĹźniaĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; wielkimi moĹźliwoĹ&#x203A;ciami innowacyjnymi i ukierunkowaniem na klienta. W miejscu produkcji w Gualdicciolo (Republika di San Marino) maszyny sÄ&#x2026; projektowane, montowane, skĹ&#x201A;adowane oraz wysyĹ&#x201A;ane dosĹ&#x201A;ownie wszÄ&#x2122;dzie. Zasada produkcji kaĹźdej maszyny, ktĂłra inspiruje Denver, zostaĹ&#x201A;a niezmieniona przez lata. KaĹźda maszyna musi mieÄ&#x2021; wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwÄ&#x2026; cenÄ&#x2122; i wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwÄ&#x2026; technologiÄ&#x2122;, tak aby byĹ&#x201A;a w rzeczywistoĹ&#x203A;ci uĹźyteczna i korzystna dla naszego klienta. Nasze maszyny sÄ&#x2026; kompaktowe, aby zaoszczÄ&#x2122;dziÄ&#x2021; miejsce i koszty transportu. SÄ&#x2026; masywne, poniewaĹź posiadajÄ&#x2026; konstrukcjÄ&#x2122; monoblokowÄ&#x2026; oraz silniki, ktĂłrych moc wystarczajÄ&#x2026;ca jest do ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ej obrĂłbki. Maszyny te majÄ&#x2026; Ĺ&#x201A;atwe i intuicyjne oprogramowanie oraz rozwiÄ&#x2026;zania mechaniczne i elektroniczne Ĺ&#x201A;atwe do utrzymania, a oprĂłcz tego sÄ&#x2026; one godne zaufania. Nie moĹźna zapomnieÄ&#x2021;, Ĺźe dziÄ&#x2122;ki programowi ECO-FRIENDLY zastosowanego przez DENVER zuĹźycie elektrycznoĹ&#x203A;ci, wody i powietrza jest najniĹźsze w branĹźy. Dzisiaj Denver oferuje szerokÄ&#x2026; gamÄ&#x2122; maszyn do obrĂłbki kamienia PiĹ&#x201A;y mostowe z gĹ&#x201A;owicÄ&#x2026; obrotowÄ&#x2026; (monoblokowe lub na Ĺ&#x203A;cianach), piĹ&#x201A;y mostowe z obrotowym stoĹ&#x201A;em, centra obrĂłbcze 3, 4 i 5-cio osiowe, polerki jednogĹ&#x201A;owicowe. DENVER TRAINING CENTER DziÄ&#x2122;ki wykwalifikowanym technikom firma DENVER jest w stanie zapewniÄ&#x2021; swoim klientom poprzez specjalnie zorganizowany program: Kursy i szkolenia w siedzibie klienta, kursy doszkalajÄ&#x2026;ce w DENVER, prezentacje CAD-CAM na targach i w showroom. DENVER SHOWROOM Chcesz zobaczyÄ&#x2021; jak siÄ&#x2122; prezentuje maszyna? Jakie obrĂłbki moĹźe wykonaÄ&#x2021; i jaka bÄ&#x2122;dzie jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; ukoĹ&#x201E;czonego produktu? Chcesz sprawdziÄ&#x2021;, czy software sterujÄ&#x2026;cy jest Ĺ&#x201A;atwy i wystarczajÄ&#x2026;co mocny? 700 m2 terenu ekspozycyjnego, wszystkie nowoĹ&#x203A;ci produkcyjne DENVER sÄ&#x2026; zawsze dostÄ&#x2122;pne do testĂłw na rĂłĹźnych mate-

riaĹ&#x201A;ach. Kto ofertuje wiÄ&#x2122;cej? JeĹźeli nie moĹźesz byÄ&#x2021; naszym goĹ&#x203A;ciem w San Marino dajemy moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przeprowadzenia tego wszystkiego wygodnie przed komputerem, poprzez szybkie i Ĺ&#x201A;atwe poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie z Showroom DENVER, aby uczestniczyÄ&#x2021; LIVE w okreĹ&#x203A;lonej demonstracji internetowej. DENVER CARE Projektowanie: przewiduje Ĺ&#x201A;atwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; montaĹźu, konserwacji i uĹźytkowania jakoĹ&#x203A;ciowych komponentĂłw. Produkcja: wytworzenie KARTY IDENTYFIKACYJNEJ produktu, na ktĂłrej sÄ&#x2026; rejestrowane kody komponentĂłw i procedury. Instalacja: wyspecjalizowani technicy DENVER osobiĹ&#x203A;cie zajmujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; instalacjÄ&#x2026; i szkoleniem, tam gdzie sÄ&#x2026; potrzebni. Serwis: bezpoĹ&#x203A;rednie poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie z zakĹ&#x201A;adem za pomocÄ&#x2026; TELESERVICE-u do diagnostyki i wsparcia oraz usĹ&#x201A;uga HDA do rejestracji danych maszyn. DENVER Service Point znajduje siÄ&#x2122; w ponad 70 krajach. CzÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci zamienne: ponad 3000m2 magazynu z czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciami zamiennymi caĹ&#x201A;kowicie skomputeryzowany w taki sposĂłb, aby w kilka dni wysĹ&#x201A;aÄ&#x2021; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci zamienne na caĹ&#x201A;y Ĺ&#x203A;wiat. W lutym 2012 zostaĹ&#x201A;a zapoczÄ&#x2026;tkowana DENVER POLSKA. Jest to instytucja w caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci poĹ&#x203A;wiÄ&#x2122;cona rynkowi polskiemu, rynkowi dynamicznemu i o silnym rozwoju w ostatnich latach. DENVER POLSKA ma swojÄ&#x2026; siedzibÄ&#x2122; w SkĂłrzewie w pobliĹźu lotniska w Poznaniu. Jej zadaniem jest dostarczenie klientom Denver w Polsce usĹ&#x201A;ug handlowych i serwisu posprzedaĹźowego. Na rynek polski sÄ&#x2026; przeznaczone do dyspozycji klientĂłw Denver trzy osoby, ktĂłre zajmujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; handlowÄ&#x2026; oraz trzech technikĂłw do pomocy technicznej i dostaw czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci zamiennych, zarĂłwno podczas trwania gwarancji, jak i po tym okresie. JesteĹ&#x203A;my pewni, Ĺźe DENVER POLSKA wyjdzie naprzeciw oczekiwaniom klientĂłw, ktĂłrzy coraz czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej oczekujÄ&#x2026; szybkich i skutecznych usĹ&#x201A;ug.

Denver Polska, ul. PoznaĹ&#x201E;ska 75, 60-185 SkĂłrzewo k/Poznania tel. +48 61 814 35 69, e-mail: biuro@denverpolska.pl, www.denverpolska.pl

KAMIENIARSTWO PORADY

Na realizacjÚ zadañ w zakresie informacji i promocji moĝna pozyskaÊ donansowanie w ramach zarówno regionalnych, jak i ogólnopolskich programów. Tak byïo w popularnych w ostatnich miesiÈcach konkursach, dla przykïadu: w naborze do dziaïania 1.4 „Wsparcie projektów celowych” czy teĝ do dziaïania 8.2 „Wspieranie wdraĝania elektronicznego biznesu typu B2B” w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (PO IG). Podobnie byïo w przypadku konkursów, jakie odbyïy siÚ niedawno na poziomie województw, np. w naborze do dziaïania 1.5 „Rozwój przedsiÚbiorczoĂci” Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego, do poddziaïania 5.2.1 „Wsparcie inwestycji mikroprzedsiÚbiorstw” Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego czy teĝ do dziaïania 2.1 „Rozwój i podniesienie konkurencyjnoĂci przedsiÚbiorstw”, Schemat A „BezpoĂrednie wsparcie inwestycji w M¥P” Maïopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Instytucje zaangaĝowane w zarzÈdzanie i wdraĝanie poszczególnych programów bardzo rygorystycznie podchodzÈ do obowiÈzków w zakresie informacji i promocji. Nie traktujmy zatem materiaïów promocyjnych jak okazji do wypromowania wïasnej rmy lub nowych produktów. Benecjent, który ustawi w miejscu realizacji projektu przygotowanÈ w niewïaĂciwy sposób tablicÚ informacyjna lub pamiÈtkowÈ, zostanie poproszony o jej zdjÚcie i umieszczenie tablicy zawierajÈcej wszystkie wymagane elementy we wïaĂciwym ukïadzie – zgodnie z odpowiednimi wytycznymi. ¥rodki przeznaczone na promocjÚ nie mogÈ byÊ wykorzystane na reklamÚ wïasnej rmy. Za unijne pieniÈdze moĝemy przeprowadziÊ tylko takie dziaïania, jakie dopuszcza regulamin konkursu. JeĂli przedsiÚbiorca pozyskaï dotacjÚ na inwestycjÚ, to moĝe byÊ pewien, ĝe kaĝda z instytucji kontrolujÈcych benecjenta bardzo dokïadnie zwerykuje prawidïowoĂÊ wydatkowania kaĝdej zïotówki przeznaczonej na dziaïania promocyjne. JeĂli ktoĂ nadmiernie wyeksponuje w artykule promocyjnym czy na plakacie informacjÚ o nowych produktach i przekroczy dopuszczalne granice w zakresie umieszczanych treĂci, moĝe siÚ naraziÊ na koniecznoĂÊ zwrotu Ărodków unijnych przekazanych na dziaïania promocyjne. Naleĝy zachowaÊ umiar i zdrowy rozsÈdek. ¥rodki unijne przekazane na dziaïania promocyjne nie mogÈ posïuĝyÊ do stworzenia nowej strony internetowej rmy, która z zaïoĝenia traktowana jest jak forma reklamy rmy. PamiÚtajmy jednak, ĝe dobrze skonstruowana informacja o pozyskanym donansowaniu na realizacjÚ nowej inwestycji moĝe przyciÈgnÈÊ wielu potencjalnych klientów. Poza wymaganymi informacjami moĝemy przecieĝ zamieĂciÊ bardziej szczegóïowy opis realizowanego lub zakoñczonego projektu, przedstawiajÈcy szerszy zakres projektu: budowane czy nabywane w ramach projektu nieruchomoĂci, dokonywane zakupy Ărodków trwaïych, wartoĂci niematerialnych i prawnych. Moĝemy

NK 59 (2/2012)

w sÈsiedztwie informacji o pozyskanym donansowaniu zamieĂciÊ zdjÚcia przedstawiajÈce etapy realizacji przedsiÚwziÚcia (np. etapy budowy nowej hali produkcyjnej, nowego salonu sprzedaĝy), a przede wszystkim moĝemy dokïadnie opisaÊ nowe produkty czy usïugi wïÈczone do oferty rmy wïaĂnie w wyniku realizacji przedmiotowej inwestycji. Taka wyczerpujÈca informacja bÚdzie nie tylko sposobem na wypeïnienie obowiÈzków benecjenta w zakresie promocji, ale teĝ bÚdzie ĂwietnÈ reklamÈ dla rmy, która dziÚki unijnym Ărodkom rozwija siÚ prÚĝniej niĝ konkurencja. Nieco inaczej sytuacja wyglÈda, gdy promocja projektu nie mieĂci siÚ w wachlarzu kosztów kwalikowalnych lub benecjent wydatków na dziaïania promocyjne nie uwzglÚdni w budĝecie projektu. Nie naleĝy jednak zapominaÊ o tym, ĝe obowiÈzek prowadzenia dziaïañ promocyjnych ciÈĝy na kaĝdym benecjencie unijnej pomocy (wynika z podpisanej umowy) i niezaleĝnie od ěródeï nansowania dziaïañ zwiÈzanych z promocjÈ projektu naleĝy stosowaÊ siÚ do obowiÈzujÈcych wytycznych. Instytucja wdraĝajÈca rozliczy nas i tak z realizacji wszystkich dziaïañ zaplanowanych we wniosku o donansowanie i w razie niewypeïnienia obowiÈzków wynikajÈcych z podpisanej umowy moĝe wstrzymaÊ siÚ z wypïatÈ kolejnej transzy Ărodków, ale gdy dziaïania promocyjne nansujemy ze Ărodków wïasnych, moĝemy pozwoliÊ sobie na wiÚkszÈ dowolnoĂÊ. Wymiar promocyjny moĝe mieÊ artykuï zamieszczony w prasie (np. branĝowej, lokalnej czy ogólnopolskiej) opracowany zgodnie z wytycznymi w zakresie informacji i promocji, co przekïada siÚ na odpowiedniÈ formÚ i zakres zamieszczanych treĂci (w tym odpowiednie proporcje i odpowiednie kolory zamieszczanych logotypów). Jednak w takim artykule poza zamieszczonym logo programu czy informacjÈ o poziomie donansowania projektu ze Ărodków UE znajdzie siÚ przecieĝ opis inwestycji – zakres podejmowanych w ramach projektu dziaïañ czy planowane rezultaty (m.in. nowe, innowacyjne produkty lub usïugi). Czyĝ taki artykuï nie przyciÈgnie nowych klientów, którzy wïaĂnie dziÚki zamieszczonej w prasie informacji dowiedzÈ siÚ o nowych moĝliwoĂciach, nowej gamie produktów czy niedostÚpnych do tej pory usïugach? Promocja nowych produktów i usïug Aby za unijne pieniÈdze wypromowaÊ nowe produkty lub usïugi, musimy siÚgnÈÊ do innych ěródeï. Nie sïuĝÈ temu celowi Ărodki przeznaczane na dziaïania zwiÈzane z informacjÈ i promocjÈ projektu. NajprostszÈ formÈ wypromowania nowych, innowacyjnych produktów lub usïug jest udziaï w targach lub misjach gospodarczych. MoĝliwoĂci pozyskania Ărodków na takie cele stwarza czÚĂÊ regionalnych programów operacyjnych. Przykïadem moĝe tu byÊ dziaïanie 1.7 „Promocja gospodarcza” w ramach RPO Województwa Mazowiec-

breton z maszynami breton zawsze krok przed konkurencją

Nowa kompaktowa maszyna CNC

Coutourbreton 600 o skoku w osi Z - 600 mm

Contourbreton DUAL

Levibreton ONE

Mađa Polernia

Ħrednia Polernia

Levibreton KLG

/2T1600K55

KG4000 PLUS

Duľa Polernia

Duľy Robot

Rodzina

10 produktów Quartz - od 117 tys. €*

Platinium EDGE CTB

breton

od 35 tys. €*

Innowacyjne maszyny o najwyĪszej jakoĞci wykonania w przystĊpnej cenie dla polskiego rynku. Smart-Cut S/NC 500-825 mm od 75 tys. €*

Combicut DJ/NC

Najbardziej innowacyjna maszyna na Ğwiatowym rynku obróbki kamienia poniľej 200 tys. €* Smart-Cut S/NC 500-825 Optima

od 105 tys. €*

Odział Techniczno-Handlow y ul. Dworska 5, 11-500 Giżycko tel.: +48 87 428 57 01 fax: +48 87 428 52 28 e-mail: henr yk@breton.pl www.pily-hed.pl

od 68 tys. €*

ContourFive NC 700 Uniwersalny Piúcioosiowy Robot

od 39 tys. €* * - cena maszyny zawiera montaľ i szkolenie

breton POLSKA www.breton.pl

Biuro Główne ul. Kotlarska 35 50-120 Wrocław e-mail: biuro@breton.pl

KAMIENIARSTWO PORADY

kiego (uwzglÚdniajÈce promowanie marki Mazowsza), w którym jeden wnioskodawca w ramach jednego wniosku obejmujÈcego udziaï w jednej lub kilku imprezach o charakterze targowo-wystawienniczym mógï pozyskaÊ 150 tys. zï. W ramach RPO W¥, dziaïanie 1.2.4 Mikro, maïe i Ărednie przedsiÚbiorstwa typ projektu nr 8 - „Udziaï przedsiÚbiorców w targach i wystawach miÚdzynarodowych oraz misjach gospodarczych zwiÈzanych z targami i wystawami za granicÈ” do pozyskania na dziaïania zwiÈzane z promocjÈ nowych produktów lub usïug byïo 50 tys. zï na projekty zwiÈzane z udziaïem przedsiÚbiorców w targach i wystawach miÚdzynarodowych, a 20 tys. zï na projekty zwiÈzane z udziaïem w misjach gospodarczych zwiÈzanych z targami i wystawami za granicÈ. InnÈ moĝliwoĂÊ stwarza dziaïanie 8.1 „Wspieranie dziaïalnoĂci gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej” PO IG. Przeznaczony na wdraĝanie innowacyjnych e-usïug, w którym do kosztów kwalikowalnych zalicza siÚ promocjÚ wdroĝonych rozwiÈzañ dokonywanÈ drogÈ elektronicznÈ i tradycyjnÈ, w tym dziaïania informacyjne i promocyjne o udziale nansowym budĝetu Unii Europejskiej w projekcie objÚtym wsparciem. W tym dziaïaniu przedsiÚbiorca, aby wypromowaÊ nowÈ usïugÚ o charakterze innowacyjnym, moĝe stosowaÊ drogÚ elektronicznÈ, a takĝe materiaïy drukowane w róĝnej postaci. DziÚki dobrze zaplanowanym dziaïaniom promocyjnym wdraĝa-

NK 59 (2/2012)

na e-usïuga ma wiÚksze szanse znalezienia odbiorców i tym samym caïe przedsiÚwziÚcie ma wiÚksze szanse powodzenia. Unijne Ărodki, traajÈce w tym dziaïaniu do stosunkowo mïodych przedsiÚbiorców, majÈ byÊ w ten sposób lepiej wykorzystane. Aby skutecznie realizowaÊ dziaïania promocyjne, naleĝy rozróĝniaÊ pojÚcia, które tylko pozornie sÈ zbliĝone, w rzeczywistoĂci zaĂ dotyczÈ róĝnych zagadnieñ. JeĂli chcemy wypromowaÊ swój nowy produkt, poszukajmy wĂród dostÚpnych programów pomocowych ěródeï nansowania targów czy misji gospodarczych, na których bÚdziemy mogli pochwaliÊ siÚ nowymi osiÈgniÚciami w swojej branĝy. PamiÚtajmy jednak, ĝe prowadzÈc dziaïania promocyjne wynikajÈce z obowiÈzku informowania spoïeczeñstwa o udziale nansowym budĝetu Unii Europejskiej w projekcie objÚtym wsparciem, naleĝy stosowaÊ siÚ do zaleceñ instytucji. Naruszenia obowiÈzków w tym zakresie mogÈ wstrzymywaÊ przyznane donansowanie do czasu usuniÚcia nieprawidïowoĂci, a nawet skutkowaÊ koniecznoĂciÈ zwrotu przyznanej dotacji. Chyba nie warto naraĝaÊ siÚ na groěbÚ zwrotu unijnych pieniÚdzy… z Urszula Pieñkowska wiceprezes zarzÈdu Maculewicz Consulting sp. z o.o. www.maculewicz.pl

www.RynekKamienia.pl

www.studiokey.it

Gmm

SYSTEM SZYBKIEGO ZAŁADUNKU I ROZŁADUNKU PŁYT System szybkiego załadunku/rozładunku płyt za pomocą ruchomych stołów roboczych. Składa się z ruchomego, uchylnego stołu, który zmienia pozycję płyty z pionowej na poziomą. Następnie stół po szynach przesuwa się pod piłę, gdzie rozpoczyna się proces obróbki. Podczas gdy płyta jest cięta, system rozładowuje drugi stół, na którym znajdują się pocięte wcześniej części i umieszcza je w strefie rozładunku. Ruch stołów roboczych może odbywać się z przodu maszyny lub z jednego lub drugiego boku. MOŻLIWY DO STOSOWANIA W MASZYNACH:

egil CNC litox CNC intra CNC Gravellona Macchine Marmo S.p.A. Via Nuova, 155 28883 Gravellona Toce (VB) Italy e-mail: gmm@gmm.it, www.gmm.it

ISO 9001:2008 - Certificato N°IT234871

58-150 Strzegom, ul. Koszarowa 7 tel. 603 891 257, 604 07 87 31, tel./fax: 74 855 03 93 e-mail: biuro@euroarss.pl, www.euroarss.pl

KAMIENIARSTWO

FOT. ARCHIWUM

FIRMA

Ubezpieczenie szyte na miarÚ Dopóki nie wydarzy siÚ nieszczÚĂcie, wielu uwaĝa ubezpieczenie swojej rmy za zbÚdny wydatek Ochrona mienia rmy nie koñczy siÚ na wykupieniu obowiÈzkowego ubezpieczenia OC na rmowy samochód. To takĝe ochrona zakïadu i jego terenu przed poĝarami, zalaniem i wszelkiego innego typu szkodami spowodowanymi przez ĝywioïy oraz ochrona narzÚdzi pracy – specycznych i czÚstokroÊ drogich maszyn oraz urzÈdzeñ. WiÚkszoĂÊ towarzystw ubezpieczeniowych oferuje specjalne produkty przygotowywane pod indywidualne wymagania rmy. W ofercie towarzystw znajdziemy polisy zarówno dla maïych zakïadów, jak i dla potentatów. W Polsce rmy zdecydowanie najczÚĂciej wybierajÈ ubezpieczenia chroniÈce przed skutkami poĝarów i innych zdarzeñ losowych. Tego typu polisa chroni przed stratami spowodowanymi ĝywioïami, na które nie mamy wpïywu, m.in.: ogniem, powodziÈ, silnymi opadami deszczu czy huraganem. W ten sposób zabezpieczymy takĝe nasz majÈtek przed skutkami uderzeñ piorunów i przepiÚÊ spowodowanych przez to zjawisko. Maszyny moĝemy ubezpieczyÊ nie tylko przed zniszczeniem, awariÈ lub kradzieĝÈ, ale takĝe stratami poniesionymi przez przerwy w produkcji (business interruption). WybierajÈc polisÚ, warto dokïadnie znaÊ bilans wïasnej rmy i na tej podstawie decydowaÊ siÚ na konkretnÈ sumÚ ubezpieczenia. Polisa zabezpieczy nas w peïni tylko wtedy, gdy ewentualne odszkodowanie pokryje wszystkie straty, jakie ponieĂliĂmy wskutek przerw w dziaïalnoĂci. OczywiĂcie, aby wybraÊ konkretnÈ po-

NK 59 (2/2012)

lisÚ czy pakiet ubezpieczeniowy rmy nawet maïej nie wystarczy, jak chociaĝby w przypadku komunikacyjnego OC, zwykïe porównanie cen w Internecie. Danych, które musimy wziÈÊ pod uwagÚ, jest zdecydowanie wiÚcej, dlatego nie obejdzie siÚ bez osobistego kontaktu z przedstawicielem ubezpieczyciela. Aby uïatwiÊ nieco zadanie, prezentujemy kilka pakietów oferowanych przez wybrane rmy ubezpieczeniowe. OczywiĂcie nie wyczerpujÈ one oferty wszystkich kilkudziesiÚciu rm ĂwiadczÈcych tego typu usïugi. PZU Pakiet PZU Doradca adresowany jest do maïych i Ărednich rm, których obrót w roku podatkowym nie przekracza 15 mln zïotych, a ich majÈtek zgïaszany do ubezpieczenia od ognia i innych ĝywioïów nie jest wyĝszy niĝ 10 mln zï. PZU zapewnia kompleksowÈ ochronÚ caïoĂci majÈtku i dziaïañ zwiÈzanych z prowadzeniem rmy w ramach jednej polisy. Istnieje moĝliwoĂÊ dostosowania zakresu ubezpieczenia do konkretnych zagroĝeñ. Warunkiem skorzystania z polisy jest wykupienie minimum dwóch ubezpieczeñ, z czego obowiÈzkowo ubezpieczenia mienia od ognia i innych ĝywioïów. PolisÚ moĝna rozszerzyÊ np. o dewastacje, przepiÚcia, a nawet akty terroryzmu, dostosowujÈc ubezpieczenie do indywidualnych potrzeb rmy. Istnieje moĝliwoĂÊ wykupienia dodatkowych klauzul do ubezpieczenia. Firmy korzystajÈce z tego pakietu mogÈ liczyÊ na zniĝki za stosowane zabezpieczenia przeciwpoĝarowe i przeciwkradzieĝowe. PïatnoĂÊ skïadki moĝna rozïoĝyÊ na cztery raty bez dodatkowych opïat. Kolejny pakiet PZU to PZU Ekspert stworzony z myĂlÈ

www.RynekKamienia.pl

Podstawowe parametry maszyny: Zasilanie 3/N/PE ~ 400 V, 50 Hz; 4.75 kW Silnik głowicy 4 kW Podnoszenie/opuszczanie głowicy / docisk pneumatyczny 0.55 kW Sprężone powietrze 0.5 MPa Zasięg głowicy 2200 mm Głowica 2-wagonowa

KOLAN KÓWKA Podstawowe parametry maszyny: Zasilanie 3x380V + N + PE; 11 kVA Silnik główny 7.5 kVA, 1400 obr/min Grubość ciętej płyty do 250 mm (dla dysku o śr. 600mm) Długość pola obróbczego 3350 x 3100 mm Prędkość cięcia zakres od 0.7 do 2.5 m/min lub inny na zamówienie, np. (od 2.5 do 4 m/min) Wymiary 4600 mm x 4200 mm x 2000 mm (długość x szerokość x wysokość)

PIŁA JEDNOSUPORTOWA PJS600

Podstawowe parametry maszyny: Zasilanie 3x380V + N + PE; 5.5 kVA Silnik głowicy 3/3.7 kVA; 1400/2800 obr/min Sprężone powietrze 0.5 MPa Grubość obrabianej płyty do 100 mm (standardowo) Długość pola obróbczego 3000 mm (na zamówienie do 4000 mm) Prędkość posuwu do 15 m/min (płynna regulacja) Wymiary 5200 mm x 2100 mm x 2350 mm

BOCZKARKA PROFILO WA B100 K&K AUTOMATIC MACHINES Kosiorowscy Spółka Jawna 36-105 Cmolas, Cmolas 398 b

tel.: +48 17 283 74 66, tel./fax: +48 15 846 42 83 tel. komórkowy: +48 607 656 791 e-mail: biuro@machines.pl, www.machines.pl

KAMIENIARSTWO FIRMA

o rmach o ugruntowanej pozycji na rynku. Zapewnia kompleksowÈ ochronÚ caïoĂci majÈtku i dziaïañ zwiÈzanych z prowadzeniem rmy. Jedynym warunkiem skorzystania z ochrony ubezpieczeniowej jest wykupienie minimum dwóch ubezpieczeñ, z czego obowiÈzkowo ubezpieczenia mienia od ognia i innych ĝywioïów. Pakiet adresowany jest do rm z segmentu MSP, których wartoĂÊ majÈtku zgïaszanego do ubezpieczenia od ognia i innych ĝywioïów nie przekracza 10 mln zï. TU Warta OfertÚ dla sektora MSP ma równieĝ Towarzystwo Ubezpieczeniowe Warta. Do agowego pakietu Warta Ekstrabiznes Plus moĝna dodatkowo dokupiÊ potrzebne np. do przetargów ubezpieczenia nansowe i atrakcyjne grupowe ubezpieczenie na ĝycie. Firmy majÈce przynajmniej piÚÊ samochodów mogÈ korzystaÊ ze specjalnego ubezpieczenia dla ot. W przypadku tego towarzystwa na jego stronie internetowej znajdziemy prosty kongurator ubezpieczeñ, który moĝemy wydrukowaÊ. Nie wyliczy on oczywiĂcie naszej stawki, ale dziÚki niemu agent sprawniej dopasuje ostateczny zakres polisy do potrzeb. Concordia Prot to pakiet ubezpieczeñ majÈtkowych, który zapewni ochronÚ nansowÈ w razie nieprzewidzianych zdarzeñ, takich jak: awaria, wybuch czy kradzieĝ. Pakiet jest indywidualnie dopasowany do potrzeb przedsiÚbiorstwa i obejmuje najczÚĂciej wystÚpujÈce w dziaïalnoĂci gospodarczej rodzaje ryzyka. Dla przykïadu: w ubezpieczeniu od ognia wymienionych jest aĝ 19 rodzajów zdarzeñ. Ubezpieczenie skierowane jest nie tylko do wïaĂcicieli maïych, Ărednich, ale takĝe duĝych przedsiÚbiorstw. Concordia nie stawia ograniczeñ dotyczÈcych wartoĂci majÈtku czy przychodu z dziaïalnoĂci. Ten pakiet Concordii zapewnia pokrycie kosztów: strat nansowych i odtworzenia zniszczonego mienia oraz zabezpiecza od poniesienia kosztów zwiÈzanych z utratÈ zysku (wspomniane wyĝej business interruption). Biznes Prot to ubezpieczenie majÈtkowe chroniÈce od najczÚĂciej wystÚpujÈcych zdarzeñ podczas prowadzenia dziaïalnoĂci, skierowane do wïaĂcicieli maïych i Ărednich przedsiÚbiorstw, które zatrudniajÈ nie wiÚcej niĝ 20 pracowników. WartoĂÊ ubezpieczanego mienia nie przekracza 3 mln zï, a roczny obrót przedsiÚbiorstwa jest mniejszy niĝ 2 mln zï (w przypadku odpowiedzialnoĂci OC). Allianz MikroprzedsiÚbiorstwom Allianz oferuje pakiet Firma. W ramach jednej polisy zapewnia wszechstronnÈ ochronÚ majÈtku i dziaïañ zwiÈzanych z prowadzeniem rmy od najbardziej prawdopodobnych rodzajów ryzyka i pozwala na elastyczne dostosowanie zakresu ubezpieczenia do konkretnych zagroĝeñ zwiÈzanych z prowadzeniem danej dziaïalnoĂci. Zapewnia równieĝ bezpïatny pakiet

NK 59 (2/2012)

Marek Pielichowski (broker ubezpieczeniowy)

Standardowe podejĂcie do przygotowania ubezpieczenia powinno prowadziÊ do odpowiedzi na pytanie: co i od czego ubezpieczaÊ. Aby takÈ odpowiedě uzyskaÊ, naleĝy skatalogowaÊ wartoĂci i majÈtek przedsiÚbiorstwa (np: zdolnoĂÊ do generowania przychodu, personel z wïaĂcicielami na czele, budynki, maszyny mechaniczne i elektroniczne, Ărodki transportu itp.) oraz czynniki, które mogÈ doprowadziÊ do szkody (takie jak: poĝar, eksplozja, poĂrednie i bezpoĂrednie uderzenie pioruna, awaria maszyny, bïÈd czïowieka i wiele innych). DziÚki takiemu zestawieniu moĝna ustaliÊ, jakie szkody mogÈ wystÈpiÊ w naszej rmie i przeznaczyÊ do ubezpieczenia te najpowaĝniej jej zagraĝajÈce. Pakiety ubezpieczeniowe uïatwiajÈ podjÚcie decyzji zapewniajÈcych ochronÚ ubezpieczeniowÈ w zakresie odpowiednim dla okreĂlonego typu nabywcy ubezpieczeñ. Pakiety sÈ pomocne, ale nie rozstrzygajÈ wszystkich kwestii, które majÈ wymiar indywidualny dla kaĝdego przedsiÚbiorcy. Wskazane jest indywidualne podejĂcie do procesu ubezpieczania rmy. Po podjÚciu decyzji o wyborze ubezpieczeñ naleĝy zapytaÊ kilka towarzystw ubezpieczeñ o ofertÚ i wybraÊ najodpowiedniejszÈ zarówno pod wzglÚdem ceny, jak i jakoĂci. usïug assistance w ramach Firma Assistance w wersji Standard. Ubezpieczenie oferowane jest przedsiÚbiorcom, którzy: osiÈgnÚli obrót w ostatnim roku podatkowym przed zawarciem umowy ubezpieczenia nie wiÚkszy niĝ 1 mln zï; posiadajÈ budynki (lokale, elementy dziaïki) ïÈcznej wartoĂci nie wiÚkszej niĝ 500 tys. zï; a swój majÈtek ruchomy szacujÈ na nie wiÚcej niĝ 100 tys. zï oraz zatrudniajÈ nie wiÚcej niĝ dziewiÚciu pracowników. Pakiet Biznes Plus chroni ubezpieczeniem budynki, lokale, rzeczy ruchome, nakïady inwestycyjne. Zakres ubezpieczenia, poczynajÈc od ubezpieczenia od poĝaru, moĝe zawieraÊ caïe spektrum zdarzeñ nazwanych i obejmowaÊ ochronÈ równieĝ ryzyko nienazwane. Pakiet adresowany jest do przedsiÚbiorców, których wartoĂÊ majÈtku rmy wynosi maksymalnie 10 mln zï lub nie wiÚcej niĝ 20 mln zï w kilku lokalizacjach. Zakres pakietu Biznes Plus moĝna rozszerzyÊ m.in. o ubezpieczenie utraty zysku oraz Biznes Assistance, które jest dodawane bezpïatnie w wypadku ubezpieczenia rzeczy ruchomych na minimum 100 tys. zï. z Bogdan Lewicki

www.RynekKamienia.pl

;\IZIVVQM LWJZIVa SIUQMþ VI\]ZITVa

TERAZ W NOWEJ OPRAWIE Dla Paēstwa wygody wkrótce otwieramy nowæ siedzibú BELTRAMI POLSKA. Szczegóđy na

www.beltrami.pl

Kompleksowe zaopatrzenie zakładów kamieniarskich

Papiery Ğcierne, krąĪki ¿browe, tarcze do ciĊcia marmuru i granitu

www.takam.pl “TAKAM” Tomasz Wojna, 26-220 Stąporków, ul. Górnicza 7c, tel. /fax: +48 41 374 03 84, +48 608 046 466, e-mail: biuro@takam.pl

www.RynekKamienia.pl

NK 59 (2/2012)

KAMIENIARSTW PRAWO

Stale unowoczeĂniajÈca siÚ branĝa kamieniarska w Polsce bÚdzie musiaïa przyswoiÊ sobie zasady prawa autorskiego i prawa wïasnoĂci przemysïowej, podobnie jak miaïo to miejsce z prawami regulujÈcymi prowadzenie dziaïalnoĂci gospodarczej, prawem podatkowym czy prawem ochrony Ărodowiska.

Wielu spoĂród zwiedzajÈcych targi z kÈĂliwym uĂmiechem spoglÈda na przedstawicieli chiñskich rm dokïadnie fotografujÈcych interesujÈcy ich produkt. Dla rm oferujÈcych oryginalny produkt to jednak prawdziwy problem. Nie chodzi tylko o sam fakt moĝliwej utraty czÚĂci rynku. Wiele z nich poniosïo wydatki juĝ na etapie jego projektowania. Interesy twórców i przedsiÚbiorstw chroniÈ przepisy zawarte w okreĂlonych ustawach. Prawo autorskie Interesy twórców chroniÈ przede wszystkim zapisy Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994 r. (Dz. U. 1994, nr 24, poz. 83, tekst jednolity: Dz. U. 2006, nr 90, poz. 631). W art. 1 pkt 1 ustawy czytamy: Przedmiotem prawa autorskiego jest kaĝdy przejaw dziaïalnoĂci twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezaleĝnie od wartoĂci, przeznaczenia i sposobu wyraĝenia (utwór). Punkt drugi tego artykuïu wymienia utwory objÚte tym prawem w szczególnoĂci, a wĂród nich, w podpunkcie 5 – utwory wzornictwa przemysïowego. OchronÈ objÚty moĝe byÊ wyïÈcznie sposób wyraĝenia; nie sÈ objÚte ochronÈ odkrycia, idee, procedury, metody i zasady dziaïania oraz koncepcje matematyczne (art. 2 pkt 21). Ochrona przysïuguje twórcy niezaleĝnie od speïnienia jakichkolwiek formalnoĂci (art. 1 pkt 4). Artykuï 2 ustawy okreĂla, czym jest opracowanie utworu (m.in.

NK 59 (2/2012)

FOT. ARCHIWUM

Prawa autorskie w kamieniarstwie przeróbka) i reguluje kwestie rozporzÈdzania i korzystania z opracowania, które jest zaleĝne od zgody twórcy utworu pierwotnego. Artykuï 5 wskazuje utwory, które podlegajÈ ochronie przepisów ustawy. W rozdziale 2 okreĂlono podmiot ustawy. W artykule 8 czytamy, ĝe prawo autorskie przysïuguje (bezwzglÚdnie) twórcy, chyba ĝe ustawa stanowi inaczej. Domniemywa siÚ, ĝe twórcÈ jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomoĂci w jakikolwiek inny sposób w zwiÈzku z rozpowszechnianiem utworu (art. 8 pkt 2). W rozdziale 3 nastÚpuje podziaï na autorskie prawa osobiste (niezbywalne) i autorskie prawa majÈtkowe. W artykule 16 prawodawca wylicza podstawowe prawa autora, a artykuï 17 przyznaje twórcy wyïÈczne prawo do korzystania z utworu i rozporzÈdzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Autorskie prawa majÈtkowe wygasajÈ dopiero 70 lat po Ămierci twórcy (art. 36). PrzejĂcie autorskich praw majÈtkowych reguluje rozdziaï 5. W artykule 41 pkt 1 czytamy, ĝe mogÈ one przejĂÊ na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy. Umowa taka wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem niewaĝnoĂci (art. 53). W razie raĝÈcej dysproporcji miÚdzy wynagrodzeniem twórcy a korzyĂciami nabywcy autorskich praw majÈtkowych lub licencjobiorcy twórca moĝe ĝÈdaÊ stosownego podwyĝszenia wynagrodzenia przez sÈd (art. 44). Artykuï 47 gwarantuje, ĝe jeĝeli wynagrodzenie twórcy zaleĝy od wysokoĂci wpïywów z korzystania z utworu, twórca ma prawo do otrzymania informacji i wglÈdu w niezbÚdnym zakresie do dokumentacji majÈcej istotne znaczenie dla okreĂlenia wysokoĂci tego wynagrodzenia. Przepisy rozdziaïu piÈtego dotyczÈ takĝe licencji na korzystanie z utworu. Kwestie ochrony autorskich praw majÈtkowych reguluje rozdziaï 9 ustawy. Punkt 4 artykuïu 79 mówi, ĝe sÈd,

www.RynekKamienia.pl

79 #:.9 02:%$34!7)#)%, &)2-

"OCZKARKI AUTOMATYCZNE WIELOG OWICOWE JEDNOG OWICOWE I PI Y MOSTOWE

-ASZYNY #.# I WATERJET

,INIE URAWIE

POLERSKIE I TRAKI

.ARZÇDZIA

PRZYSSAWKI

LINOWE

DIAMENTOWE

AKCESORIA

&REZARKI

$OCINARKI I PI Y

I SYSTEMY

7YCINARKI

ODPYLANIA

LINOWE

-!#( 0,53 2OBERT 7ALCZAK E MAIL INFO

UL +LIMONTOWSKA 7ARSZAWA MACHPLUS PL L TEL L WWW MACHPLUS PL

KAMIENIARSTWO PRAWO

”

Jeĝeli wynagrodzenie twórcy zaleĝy od wysokoĂci wpïywów z korzystania z utworu, twórca ma prawo do otrzymania informacji i wglÈdu w niezbÚdnym zakresie do dokumentacji majÈcej istotne znaczenie dla okreĂlenia wysokoĂci tego wynagrodzenia.

rozstrzygajÈc o naruszeniu prawa, moĝe orzec na wniosek uprawnionego o bezprawnie wytworzonych przedmiotach oraz Ărodkach i materiaïach uĝytych do ich wytworzenia, w szczególnoĂci moĝe orzec o ich wycofaniu z obrotu, przyznaniu uprawnionemu na poczet naleĝnego odszkodowania lub zniszczeniu. SÈd moĝe teĝ orzec o zabezpieczeniu dowodów w sprawie o naruszenie autorskich praw majÈtkowych oraz zabezpieczeniu roszczeñ zwiÈzanych ze sprawÈ (art. 80). Prawa autorskie zabezpieczone sÈ teĝ Ărodkami karnymi (rozdziaï 14). Grzywnie, karze ograniczenia wolnoĂci lub karze pozbawienia wolnoĂci do lat trzech podlega kaĝdy, kto przywïaszcza sobie autorstwo albo wprowadza w bïÈd co do autorstwa caïoĂci lub czÚĂci cudzego utworu (art. 115 pkt 1), jak równieĝ ten, kto rozpowszechnia bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania (pkt 2). Prawo wïasnoĂci przemysïowej W przypadku produktów wytworzonych przez przemysï szczegóïowe przepisy znajdziemy w ustawie o prawie wïasnoĂci przemysïowej (Dz. U. 2003 nr 119 poz. 1117). Normuje ona: stosunki w zakresie wynalazków, wzorów uĝytkowych, wzorów przemysïowych, znaków towarowych, oznaczeñ geogracznych i topograi ukïadów scalonych (art. 1 pkt 1a); zasady, na jakich przedsiÚbiorcy mogÈ przyjmowaÊ projekty racjonalizatorskie i wynagradzaÊ ich twórców (pkt 1b) oraz zadania i organizacjÚ UrzÚdu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej (pkt 1c). Na warunkach okreĂlonych w ustawie udzielane sÈ patenty oraz dodatkowe prawa ochronne na wynalazki, prawa ochronne na wzory uĝytkowe i znaki towarowe, a takĝe prawa z rejestracji na wzory. Prawo do prawa ochronnego na wzór uĝytkowy, jak równieĝ prawa z rejestracji wzoru przemysïowego przysïuguje twórcy, wspóïtwórcom, pracodawcy lub zamawiajÈcemu (art. 11). Szczegóïowe przepisy ustawy dotyczÈce wzorów uĝytkowych i przemysïowych znajdujÈ siÚ w dziale III ustawy – „Wzory uĝytkowe i prawa ochronne na wzory uĝytkowe”. Art. 94 ustawy deniuje: wzorem uĝytkowym jest nowe i uĝyteczne rozwiÈzanie o charakterze technicznym, dotyczÈce ksztaïtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwaïej postaci (pkt 1). Wzór uĝytkowy uwaĝa siÚ za rozwiÈzanie uĝyteczne, jeĝeli pozwala ono na osiÈgniÚcie

NK 59 (2/2012)

celu majÈcego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów (pkt 2). Czas ochrony wynosi 10 lat od czasu zgïoszenia do UrzÚdu Patentowego. CzÚĂciej spotykanÈ jest ochrona wzoru przemysïowego, którego denicjÚ znajdziemy w art. 102 ustawy: wzorem przemysïowym jest nowa i posiadajÈca indywidualny charakter postaÊ wytworu lub jego czÚĂci, nadana mu w szczególnoĂci przez cechy linii, konturów, ksztaïtów, kolorystykÚ, strukturÚ lub materiaï wytworu oraz przez jego ornamentacjÚ (art. 102 pkt 1). Artykuï 103 ustawy deniuje, kiedy wzór moĝna uznaÊ za nowy i który posiada pierwszeñstwo do rejestracji. Najwaĝniejsze z punktu widzenia przedsiÚbiorcy dÈĝÈcego do ochrony swoich wzorów moĝna uznaÊ jednak zapisy artykuïu 104: wzór przemysïowy odznacza siÚ indywidualnym charakterem, jeĝeli ogólne wraĝenie, jakie wywoïuje na zorientowanym uĝytkowniku, róĝni siÚ od ogólnego wraĝenia wywoïanego na nim przez wzór publicznie udostÚpniony przed datÈ, wedïug której oznacza siÚ pierwszeñstwo (pkt 1). Przy ocenie indywidualnego charakteru wzoru przemysïowego bierze siÚ pod uwagÚ zakres swobody twórczej przy opracowywaniu wzoru (pkt 2). Wzór uwaĝa siÚ za identyczny z udostÚpnionym publicznie takĝe wówczas, gdy róĝni siÚ od niego jedynie nieistotnymi szczegóïami (art. 103 pkt 1). Na wzór przemysïowy udziela siÚ prawa z rejestracji, na 25 lat od daty zgïoszenia w UrzÚdzie Patentowym. ProcedurÚ zgïoszenia obu wzorów okreĂlajÈ artykuïy 97 i 108. Ustawa zawiera takĝe sankcje karne za naruszenie istniejÈcych w niej przepisów prawnych. Kto, w celu wprowadzenia do obrotu, oznacza towary podrobionym znakiem towarowym, zarejestrowanym znakiem towarowym, którego nie ma prawa uĝywaÊ lub dokonuje obrotu towarami oznaczonymi takimi znakami, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoĂci albo pozbawienia wolnoĂci do lat 2 (art. 305 pkt 4). ¥ciganie sprawców naruszeñ nastÚpuje na wniosek pokrzywdzonego. Inne akty prawne Przybliĝone tu w duĝym skrócie obie ustawy nie wyczerpujÈ wszystkich zagadnieñ dotyczÈcych ochrony dzieï i wzorów obecnych na rynku oraz wszystkich praw i obowiÈzków twórców, wspóïpracujÈcych z nimi przedsiÚbiorców i innych podmiotów obecnych na rynku. Aspektami tymi zajmowano siÚ juĝ pod koniec XIX w. Z 1883 roku pochodzi konwencja paryska o ochronie wïasnoĂci przemysïowej, która (ze zmianami) obowiÈzuje do dziĂ. W zakresie obowiÈzywania ustawy o prawie wïasnoĂci przemysïowej liczne i obowiÈzujÈce na terytorium Polski przepisy powstaïy na forum miÚdzynarodowym, w tym takĝe w Unii Europejskiej. W sprawach tego typu stosuje siÚ takĝe przepisy m.in. kodeksu cywilnego i ustawy o przeciwdziaïaniu nieuczciwej konkurencji. PeïnÈ treĂÊ ustaw znaleěÊ moĝna na stronach internetowych Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. z Szymon Paě

www.RynekKamienia.pl

ul. Piskorzowska 2, 58 - 250 Pieszyce, tel. +48 74 836 52 06, fax +48 74 836 72 02, e-mail: zpupromasz@zpupromasz.pl, www.zpupromasz.pl

PRODUCENT MASZYN DO OBRĂ&#x201C;BKI KAMIENIA

KAMIENIARSTWO STEGOS – S OWNIK TERMINÓW GEOLOGICZNYCH DLA SKALNIKÓW CZ}¥m 31

Fleksura – forma zïoĝa

Fleksura – schodowe wygiÚcie warstw skalnych, skïadajÈce siÚ z dwóch odcinków o podobnym nachyleniu (czÚsto poziomych) – tzw. skrzydeï f. oraz skïonu eksurowego o odmiennej orientacji; ze wzglÚdu na czÚste wspóïwystÚpowanie z (p) uskokami (ponad uskokami) uwaĝana niekiedy za formÚ poĂredniÈ pomiÚdzy (p) faïdami a uskokami.

Flisz – zespóï osadów pochodzenia lÈdowego o znacznej (wielokilometrowej) miÈĝszoĂci, utworzony w stosunkowo gïÚbokim basenie morskim w pobliĝu lÈdu, zbudowany z osadów prÈdów zawiesinowych (podwodnych spïywów wód obciÈĝonych zawiesinÈ pochodzÈcÈ np. z rozproszenia osuwisk); bardzo charakterystycznÈ cechÈ f. jest wystÚpowanie naprzemiennych, kontrastowych warstw osadów gruboziarnistych (zlepieñce i piaskowce) oraz drobnoziarnistych (muïowce, iïowce), f. z przewagÈ osadów gruboziarnistych (krótki transport) okreĂla siÚ jako proksymalny, przy dominacji skaï drobnoziarnistych – dystalny; na terenie Polski najlepszym przykïadem osadów f. sÈ (p) pïaszczowiny karpackie (tzw. f. karpacki), gdzie udokumentowane i w czÚĂci eksploatowane sÈ m.in. kredowe i trzeciorzÚdowe piaskowce grodziskie, lgockie, godulskie, istebniañskie, kroĂnieñskie czy magurskie, ze wzglÚdu na przewarstwienia ïupków muïowcowych i ilastych wykorzystywane gïównie do produkcji kruszyw, w mniejszym stopniu eksploatowane jako kamieñ bloczny; chyba najpiÚkniejszy przykïad f. znaleěÊ moĝna na brzegu morskim w miejscowoĂci Zumaia (Hiszpania). Forma zïoĝa – denicyjnie: geometryczny ksztaït nagromadzenia kopaliny w skorupie ziemskiej, inaczej – ksztaït bryïy zïoĝowej; wyróĝnia siÚ f.z. izometryczne, sïupowe (zïoĝa wyraěnie wydïuĝone w jednym kierunku, zazw. pionowe), pïytowe (pïaskie – wyraěnie rozwiniÚte wzdïuĝ jakiejĂ pïaszczyzny) oraz zïoĝone (kombinacje dwóch lub trzech ww. form); jedna z podstawowych cech zïoĝa wskazujÈca na jego genezÚ oraz decydujÈca o sposobie eksploatacji; zïoĝa mogÈ posiadaÊ formy proste oraz wtórnie zaburzone (np. sfaïdowane pokïady, ĝyïy ciÚte uskokami itd.). Paweï P. Zagoĝdĝon, Katarzyna D. Zagoĝdzon

NK 59 (2/2012)

Wypreparowane dziaïalnoĂciÈ fal morskich osady iszowe – Zumaia, Kraj Basków

Najwaĝniejsze formy zïóĝ

WĂród izometrycznych f.z. wyróĝnia siÚ formy gniazdowe (np. gniazda uorytu, jak w dawnej kopalni kletnieñskiej), tzw. kieszenie oraz zïoĝa sztokwerkowe (silnie zmineralizowane izometryczne fragmenty wiÚkszych masywów skalnych, przykïadem jest dolnoĂlÈskie zïoĝe magnezytu w Braszowicach), do sïupowych f.z. zalicza siÚ wulkaniczne zïoĝa kominowe (p komin) oraz wysadowe (p wysad) zïoĝa soli kamiennej, wĂród zïóĝ pïytowych wyróĝniane sÈ zïoĝa pokïadowe (takÈ formÚ posiada zdecydowana wiÚkszoĂÊ eksploatowanych zïóĝ, p pokïad),

ĝyïowe (np. pegmatytowe zïoĝa kamieni szlachetnych czy hydrotermalne koncentracje zïota, p ĝyïa) i (p) soczewowe, moĝna tu takĝe zaliczyÊ zïoĝa stratoidalne (np. koncentracje rudne zwiÈzane przestrzennie z jakÈĂ warstwÈ skalnÈ, ale nie toĝsame z niÈ – jak w zïoĝu Cu i Ag KGHM); forma znacznej czÚĂci zïóĝ kamienia okreĂlana jest terminem nie znajdujÈcym siÚ w przytoczonej klasykacji – sÈ to zïoĝa masywowe, o arbitralnie okreĂlonych granicach, gdzie udokumentowane zasoby stanowiÈ drobny wycinek rozlegïego masywu skalnego, np. granitowego, gnejsowego, marmurowego.

www.RynekKamienia.pl

KAMIENIARSTWO MINIMONOGRAFIE POLSKICH KAMIENI BUDOWLANYCH

Granity okolic Sobótki

niczne dla koĂcioïów romañskich, póěniej gotyckich i barokowych. Produkowano takĝe kamienie mïyñskie. W poczÈtkach XX wieku otwarto kamienioïomy w Strzeblowie (oznaczony na mapie geologicznej z 1919 r.) i Chwaïkowie. Po II wojnie Ăwiatowej wznowiono eksploatacjÚ tylko w kamienioïomie strzeblowskim, naleĝÈcym poczÈtkowo w czasach PRL-u do Strzeblowskich Zakïadów Kamienia Budowlanego, przeksztaïconych póěniej w Strzeblowskie Kopalnie Surowców Mineralnych. Gïównym prolem produkcji byïy wówczas kruszywa drogowe. W 1992 roku zaïoĝono spóïkÚ Kopalnie i Hurtownie Granitów Skalimex-Grantin. Eksploatuje ona bloczne zïoĝe Strzeblów, którego zasoby obliczono na 60 mln ton. W zakïadzie przeróbczym produkuje siÚ obecnie pïyty, parapety, schody, krawÚĝniki, kostkÚ drogowÈ, formaki i kruszywa. Prowadzi siÚ takĝe sprzedaĝ bloków.

FOT. ADAM DZIURA

schodnia czÚĂÊ granitowego masywu Strzegom-Sobótka róĝni siÚ pod wzglÚdem petrogracznym od czÚĂci zachodniej (wiÚcej szczegóïów w minimonograi opublikowanej w „NK” nr 58, s. 56-57). W ĂciĂlejszej systematyce sÈ to granodioryty biotytowe. WystÚpujÈ one na póïnocnych i póïnocno-zachodnich stokach i na przedpolu góry ¥lÚĝy. W literaturze nazywane sÈ one granitami sobótczañskimi, póěniej strzeblowskimi, a przez niektórych geologów granitami typu Chwaïkowa. Makroskopowo moĝna w ich skïadzie wyróĝniÊ jasnoszare skalenie, ciemnoszare ziarna kwarcu oraz czarne, poïyskujÈce blaszki biotytu. Czynne kamienioïomy w Strzeblowie (wsi, którÈ w 1973 r. wïÈczono w granice administracyjne miasta Sobótki) oraz nieczynne w Chwaïkowie i na stokach góry Gozdnicy ukazujÈ charakterystyczny system spÚkañ górotworu. Obserwuje siÚ trzy, wzglÚdem siebie prostopadïe,

Masyw ¥lÚĝy - widok z Wieĝycy kierunki spÚkañ (dwa pionowe i jeden poziomy), dzielÈce skaïÚ na doĂÊ wyraěne prostopadïoĂcienne bloki. SÈ teĝ spÚkania przebiegajÈce ukoĂnie w stosunku do kierunków gïównych. Granodioryty strzeblowskie sÈ zwiÈzane wiekowo z póěnymi fazami orogenezy waryscyjskiej (póěny karbon – wczesny perm, czyli ok. 300 milionów lat temu). Od niepamiÚtnych czasów zamieszkujÈce w pobliĝu ¥lÚĝy plemiona wydobywaïy granit – dla nich materiaï budowlany i rzeěbiarski. Na stokach góry i w najbliĝszej okolicy moĝna podziwiaÊ monumentalne rzeěby, z których najbardziej znanymi sÈ: postaÊ z rybÈ, nieděwiedě, mnich sïup w formie krÚgla. Od X wieku przez caïe Ăredniowiecze na stokach ¥lÚĝy i okolicznych wzgórzach wydobywano granity i wystÚpujÈce w pobliĝu serpentynity. We wczesnym Ăredniowieczu ciosano z granitów elementy architekto-

Cechy zyczne* GÚstoĂÊ [g/cm3] NasiÈkliwoĂÊ [%] WytrzymaïoĂÊ na Ăciskanie [MPa] WytrzymaïoĂÊ na zginanie [MPa] ¥cieralnoĂÊ na tarczy Boehmego [mm] MrozoodpornoĂÊ

2,59 0,35 255 23 1,7 25 (caïk.)

*badanie przeprowadzone przez laboratorium Zkušebna Kamene a Kameniva s.r.o. (Hoāice v Podkrkonoší, 2005 r., Ărednia z 10 prób)

www.RynekKamienia.pl

W bezpoĂrednim sÈsiedztwie opisanego wyĝej kamienioïomu znajduje siÚ stare, od wielu lat nieeksploatowane wyrobisko biaïego, leukokratycznego granitu, tzw. skalenia. Skaïa skïada siÚ ze skalenia alkalicznego (ok. 60 proc.), kwarcu (ok. 35 proc.) oraz kaolinu (do 5 proc.). W ubiegïych wiekach eksploatowano czÚĂÊ stropowÈ, najsilniej przeobraĝonÈ, skïadajÈcÈ siÚ gïównie z kaolinu i przesyïano do sïynnych miĂnieñskich fabryk porcelany. Granity wydobywane w okolicach Sobótki znajdujemy w wielu zabytkowych obiektach architektonicznych, zarówno sakralnych, jak i Ăwieckich, we Wrocïawiu i okolicznych miejscowoĂciach. Przykïadem wczesnego wykorzystania tych granitów jako materiaïu rzeěbiarskiego sÈ wspomniane wyĝej gury wczesnohistoryczne, znane z okolic Sobótki. W podziemiach katedry wrocïawskiej odkryto fundamenty pierwszego koĂcioïa katedralnego z poczÈtków XI wieku. Regularne bloki granitów o cechach granitów sobótczañskich znajdujemy zarówno w fundamentach tej najstarszej ĂwiÈtyni, jak równieĝ w murach wzniesionych póěniej katedry gotyckiej (XIII-XV wiek). Podobne granity znajdujemy w zabytkowym, barokowym gmachu kolegium jezuickiego (przeïom XVII i XVIII wieku), przeksztaïconym w dzisiejszy gmach gïówny Uniwersytetu Wrocïawskiego (stopnie klatki schodowej, zabytkowa kolumna wmurowana we wschodni szczyt gmachu uniwersytetu). Granity byïy teĝ wykorzystywane do produkcji kostki brukowej i pïyt chodnikowych, jakie znajdujemy m.in. na wielu ulicach i placach w centrum Wrocïawia. z Henryk Walendowski

NK 59 (2/2012)

KAMIENIARSTWO BAZA KAMIENIA NATURALNEGO

Lemurian Blue (Big Blue)

Kamienioïom Lemurian Blue (Big Blue) Poniĝej: slab

Cechy zyczne

ciÚĝar wïaĂciwy: 2723 kg/m3 wytrzymaïoĂÊ na Ăciskanie: 138 MPa wytrzymaïoĂÊ na zginanie: 16,3 MPa ĂcieralnoĂÊ: 41 mm nasiÈkliwoĂÊ: 0,1%

www.RynekKamienia.pl

FOT. ARCHIWUM (5)

odlegïoĂci ok. 250 km od miasta Farafagana na wschodnim wybrzeĝu Madagaskaru, w miejscu o nazwie Benonoka, zlokalizowane jest zïoĝe gïÚboko niebieskiego labradorytu Lemurian Blue. MiesiÚczna produkcja kamienioïomu tego kamienia naleĝÈcego do R.E.D. Graniti to 250 m szeĂc. w duĝych blokach. Jest to materiaï Ăwietnie prezentujÈcy siÚ we wnÚtrzach - ze wzglÚdu na gïÚbokÈ barwÚ. ¥wietnie prezentuje siÚ na blatach kuchennych i posadzkach. Wykorzystywany jest równieĝ jako kamieñ póïszlachetny, gdyĝ 99 proc. jego skïadu stanowiÈ naturalne krysztaïy kwarcu; z wybranych fragmentów wyrabia siÚ biĝuteriÚ. z

NK 59 (2/2012)

NOWA EDYCJA BAZY DANYCH KAMIENIARSTWA

rodzaje nośników

| Drukowany katalog firm | Wersja elektroniczna na CD | Wersja internetowa na portalu

www.rynekkamienia.pl

Nowoczesny i niezawodny przewodnik po branży kamieniarskiej (wersja polska i angielska). Trafi wszędzie tam, gdzie występuje zapotrzebowanie na usługi i produkty kamieniarskie tj. do: - dużych firm budowlano- inwestycyjnych - składów i hurtowni budowlanych - deweloperów, urzędów miejskich i gminnych Dodatkowa dystrybucja na targach - firm pogrzebowych budowlanych i kamieniarskich - diecezji i parafii - biur projektowych i architektonicznych w Polsce i za granicą !!!

WKRÓTCE SKONTAKTUJE SIĘ Z PAŃSTWEM NASZ PRZEDSTAWICIEL, KTÓRY ODPOWIE NA WSZYSTKIE PYTANIA ORAZ WYJAŚNI WĄTPLIWOŚCI. ZAPRASZAMY RÓWNIEŻ DO KONTAKTU Z NAMI: REDAKCJA@NOWYKAMIENIARZ.PL, TEL. 61 66 29 870

PROMOC epoksydowy mrozoodporny klej Rivo 15 - 3,2 kg

PRODUKTY SPECJALNE - Impregnaty (również do piaskowca) - Preparaty do eliminacji defektów powierzchniowych - Środki do nadania efektu postarzania oraz mokrego kamienia - Produkty do ożywiania poleru i koloru - Woski - Antygraffiti

99.99 ZŁ NETTO

KLEJE

- Poliestrowe kleje, szpachle używane do każdego rodzaju kamienia. W ofercie posiadamy kleje o różnej gęstości i kolorystyce. - Epoksydowe, mrozoodporne o wysokiej wytrzymałości.

FINEGRAIN

Najnowszej generacji, niezawodne narzędzia syntetyczno-diamentowe do szlifowania i polerowania granitu i marmuru. Nowość na rynku - wagony finegrain przeznaczone do bardzo twardych granitów oferujące bardzo dobrą jakość poleru.

Wyłączny p r zedstawiciel w Polsce

Łupiarki i automatyczne. Linie produkcyjne do łamania kamienia i betonu. Kruszarki, podajniki, przesiewacze. SYNTETYK 28-100 BUSKO ZDRÓJ, ul. Bohaterów Warszawy 97b tel./fax: +48 41 379 82 12, kom. +48 602 705 711 tel.: +48 41 379 82 28, e-mail: lupiarki@interia.pl

Profesjonalne oczyszczalnie wody dla zakładów kamieniarskich. FILIA W STRZEGOMIU 58-150 STRZEGOM, ul. Kasztelańska 10a tel./ fax +48 74 855 10 27, kom. +48 666 520 269

FIRMY KAMIENIARSKIE

FOT. D. WAWRZYNKIEWICZ

owoli rozpoczynamy nowy sezon. MyĂlÚ, ĝe bardzo waĝne jest nastawienie rm do tego, co nas czeka. OczywiĂcie wszystkie media i politycy karmiÈ nas róĝnymi katastrocznymi wizjami, bo te, w ich przekonaniu, sÈ bardziej atrakcyjne niĝ dobre wiadomoĂci. Niestety czasem zbyt mocno ulegamy czarnym przepowiedniom i nieustannie przygotowujemy siÚ na najgorsze. To zwykle oznacza redukowanie kosztów, co z jednej strony nie jest zïe, bo zapewnia nam wzglÚdne bezpieczeñstwo, ale niestety hamuje teĝ moĝliwoĂci rozwoju. BÚdÈc w rejonie Piïawy, odwiedziïem starego znajomego, Grzegorza HaĂca, aby przy kawie porozmawiaÊ o nastrojach panujÈcych wĂród jego klientów. Grzegorz jest niezïym ěródïem informacji, gdyĝ sporo podróĝuje, odwiedzajÈc zakïady, które zaopatruje w narzÚdzia. Chciaïem teĝ poznaÊ jego opiniÚ o stanie i perspektywach rynku oraz wymieniÊ siÚ informacjami z branĝy.

Jestem optymistÈ Dariusz Wawrzynkiewicz, przy kawie, rozmawia z Grzegorzem HaĂcem Dariusz Wawrzynkiewicz, „Nowy Kamieniarz”: Jakie jest aktualne nastawienie ludzi do sytuacji na rynku? Grzegorz Hasiec: Wydaje mi siÚ, ĝe to dïugotrwaïe obcowanie z hasïem „kryzys” spowodowaïo zmÚczenie czekaniem na to, ĝe dojdzie do jakiĂ dramatycznych sytuacji gospodarczych. Ludzie nie chcÈ juĝ o tym mówiÊ i powoli zaczynajÈ wracaÊ do normalnoĂci. OczywiĂcie nie omijajÈ ich problemy zwiÈzane z rozchwianÈ gospodarkÈ ĂwiatowÈ, ale zauwaĝajÈ, ĝe w gruncie rzeczy mówienie o kryzysie nie przekïada siÚ w jakiĂ skrajnie dramatyczny sposób na ich dziaïalnoĂÊ. Tradycyjnie – mówiÈ ĝe jest sïabo, ale jakoĂ idzie do przodu. W poprzednich, niby kryzysowych latach sporo zakïadów kupowaïo maszyny i przeprowadziïo inne inwestycje, np. w biura, ekspozycjÚ itp. Wielu wiÚc, np. sprzedawcy maszyn, nie powinno narzekaÊ. Ale czy zakïady bÚdÈ potraïy przekuÊ ten rozwój technologiczny na efektywnoĂÊ i jakoĂÊ? Masz co do tego wÈtpliwoĂci? Niedawno jeden z wïaĂcicieli zakïadu mówiï, ĝe kupiï nowÈ cyrkularkÚ. Po prostu rewelacja – monitorek, programuje siÚ i dziaïa sama. Tymczasem po miesiÈcu zjawia siÚ u wïaĂciciela kierownik zakïadu i mówi: „Szee, my tÚ maszynÚ przerobimy na korbkÚ!”. RÚce

NK 59 (2/2012)

opadajÈ. Niestety pracownicy majÈ sïabe kwalikacje i jeĂli obsïuga maszyny wymaga nieco wiedzy, umiejÚtnoĂci i chÚci nauczenia siÚ czegoĂ nowego, to zwykle niechÚtnie patrzÈ na takie „wynalazki”. Moĝe musi nadejĂÊ nowe pokolenie pracowników – tych z ery Facebooka? MyĂlÚ, ĝe to nie takie proste. JeĂli czïowiek z tego nowego pokolenia bÚdzie dobrze wyedukowany, to znajdzie sobie robotÚ w biaïych rÚkawiczkach albo w garniturze – nie tra do kamieniarstwa, gdzie trzeba siÚ pobrudziÊ. Byï okres, kiedy kamieniarstwo oznaczaïo duĝe i doĂÊ ïatwo zarabiane pieniÈdze. Wystarczyïo kupiÊ blok, przetrzeÊ go, zrobiÊ dwa nagrobki i starczaïo na caïy miesiÈc. Wtedy przynajmniej dzieci wïaĂcicieli zakïadów przejmowaïy zakïady po rodzicach i wnosiïy nowÈ wiedzÚ, umiejÚtnoĂci i chÚÊ rozwoju. Ostatnio przyjeĝdĝa do mnie wïaĂciciel maïego, ale dobrze prosperujÈcego zakïadu. Przyjeĝdĝa, bo chce sprzedaÊ kolejne dziaïajÈce u niego maszyny. Dzieci wyksztaïciïy siÚ, wyjechaïy, znalazïy dobrze pïatnÈ, prestiĝowÈ pracÚ i nie chcÈ zajmowaÊ siÚ kamieniarstwem. Ten czïowiek mówi, ĝe musi powoli likwidowaÊ zakïad. Wiek juĝ, ĝe czas na odpoczynek, na szczÚĂcie ma odïoĝone tro-

www.RynekKamienia.pl

KAMIENIARSTWO FIRMY KAMIENIARSKIE

chÚ oszczÚdnoĂci i jakoĂ da sobie radÚ. Szkoda takich zakïadów, tym bardziej ĝe czÚsto majÈ wielopokoleniowÈ tradycjÚ. Inna sprawa to fakt, ĝe wiÚkszoĂÊ zakïadów kamieniarskich przespaïa czas, kiedy trzeba byïo, jak to mówiÚ, przestaÊ byÊ nagrobkarzem, a zostaÊ kamieniarzem. Budowlanka wymaga wiÚkszej precyzji, dokïadniejszych maszyn i lepszych umiejÚtnoĂci pozyskiwania zleceñ. Niestety sporo zakïadów specjalizuje siÚ nadal wyïÈcznie w nagrobkarstwie, a to obecnie za maïo, ĝeby rozwijaÊ siÚ i zarabiaÊ konkretne pieniÈdze. Rynku nagrobkarskiego pogïÚbiÊ raczej siÚ nie da, a dochodzi jeszcze import z Chin czy Indii. Na dodatek produkty z Dalekiego Wschodu majÈ coraz lepszÈ jakoĂÊ. Nawet w mojej dziaïalnoĂci – narzÚdziach diamentowych – widaÊ duĝy postÚp tamtejszych producentów. Mimo to sÈ takie regiony kraju, w których liczba zakïadów jest tak niewielka, ĝe nawet te najmniejsze, zajmujÈce siÚ tylko nagrobkami, dajÈ sobie radÚ. Miïo widzieÊ, ĝe z roku na rok wyglÈdajÈ one coraz lepiej – porzÈdek w biurach i na produkcji, próbki kamienia zamiast zdjÚÊ itd. Niemniej jest jeszcze duĝo do zrobienia w tym wzglÚdzie. MyĂlÚ, ĝe inwestycje w jakoĂÊ obsïugi klientów bardzo pomogïyby zarówno samym rmom, jak i caïej branĝy. Czy zaczÈïeĂ juĝ sezon? Jeszcze w grudniu rma pracowaïa na normalnych obrotach. Po trochÚ gorszym styczniu i lutym coĂ siÚ juĝ ruszyïo. Na razie duĝym powodzeniem cieszÈ siÚ pompy, bo wiele z nich popÚkaïo w trakcie mrozów. Przy aktualnych cenach ich naprawianie jest nieopïacalne. Lepiej kupiÊ nowÈ, koszt bÚdzie wyĝszy o 200-300 zï, a nowa to nowa. Sprzedaĝ tych urzÈdzeñ to dowód na to, ĝe zakïady biorÈ siÚ do intensywniejszej pracy. Jak w tej chwili wyglÈdajÈ sprawy pïatnoĂci? Po latach pracy udaïo siÚ mi pozyskaÊ takich klientów, z którymi nie mam problemów. OczywiĂcie zdarzajÈ siÚ pojedyncze przypadki nieterminowoĂci. W ubiegïym roku miaïem problemy ze starym klientem z Litwy. Handlowaïem z nim prawie dziesiÚÊ lat, ale „przewróciï siÚ” i to, co miaï mi jeszcze do zapïacenia, jest nie do odzyskania. Ale to normalne ryzyko. Z tymi, którzy sprawiali problemy, wïaĂciwie juĝ nie handlujÚ. Co w twojej ofercie jest najwaĝniejszÈ pozycjÈ? Na pewno segmenty, które produkujemy. Zysk jest maïy, ale sprzedajemy ich coraz wiÚcej i nikt nie narzeka na jakoĂÊ. W pewnym momencie baïem siÚ, ĝe nasze magnezytowe kamienie wyprÈ te z tworzyw sztucznych. Ale pomimo duĝej wydajnoĂci stwarzajÈ one teĝ pewne problemy. Kamienie magnezytowe kosztujÈ kilka zïotych, te z tworzywa – kilkadziesiÈt. JeĂli uszko-

NK 59 (2/2012)

dzi siÚ taki kamieñ, trzeba wymieniÊ komplet, a to juĝ spory wydatek. W przypadku magnezytowych koszty nie sÈ tak bolesne. Po za tym w ofercie jest wszystko, czego potrzebujÈ kamieniarze – narzÚdzia, piïy, dyski, akcesoria nagrobne itd. Dostarczmy towar w caïej Polsce, moĝe z wyjÈtkiem Górnego ¥lÈska. Jak oceniasz perspektywy nadchodzÈcego sezonu? Ja jestem optymistÈ – mam wyrobione dobre ukïady z dostawcami, grupÚ solidnych klientów i chÚÊ do pracy. Pewne zagroĝenie widzÚ w cenach paliwa i niepewnym kursie zïotego. Nie wiem, czy wiesz, ale niedïugo paliwo bÚdzie po 3,50… Za póï litra (Ămiech). Tak na serio: trzeba bÚdzie po prostu szybciej reagowaÊ na sytuacjÚ na rynku. Niby od dïuĝszego czasu mamy kryzys, ale osobiĂcie nie sïyszaïem, ĝeby jakiĂ zakïad padï. Pewnie sÈ takie, które siÚ zamykajÈ, ale zwykle z powodu wieku wïaĂciciela i tego, ĝe nie ma nikogo, kto by go zastÈpiï. O upadku z powodów ekonomicznych nie sïyszaïem. PadajÈ zakïady w Niemczech czy Hiszpanii, ale oni spadajÈ z wysokiego konia, wiÚc skutki sÈ dramatyczne. My caïe szczÚĂcie nie rozpÚdziliĂmy siÚ tak bardzo, wiÚc zamiast upadïoĂci mamy trochÚ problemów do pokonania. Rozmawiaï Dariusz Wawrzynkiewicz

BLOKI GRANITOWE

IMPALA – RUSTENBURG

BLOKI WE WSZYSTKICH ROZMIARACH PROSTO ZE Z O¿A W RPA BEZ PO¥REDNIKÓW DOSTAWY DO PORTU W SZCZECINIE LUB DOWOLNIE WYBRANEGO

INFORMACJE:

JACKARANDA - GREAT CORMORANT GRANITE QUARRIES telefon: 0027 82 576 8957 – 0027 82 579 5708 e-mail: kmsgc@telkomsa.net

www.RynekKamienia.pl

FOT. ARCHIWUM UKRAINIAN STONE COMPANY

Granit ekstra Ukrainian Stone Company

rzez caïe terytorium Ukrainy, na szerokoĂci 200 km i dïugoĂci 1000 km, rozciÈgajÈ siÚ z póïnocnego zachodu na poïudniowy wschód zïoĝa granitoidów. Tak duĝe, ïatwo dostÚpne masy tych skaï znajdujÈ siÚ tylko w dwóch miejscach w Europie: na Ukrainie i w Skandynawii. CechÈ charakterystycznÈ tych skaï jest to, ĝe zostaïy one poddane dïugotrwaïej ekspozycji na zimno w epoce polodowcowej. Dotychczasowe badania geologiczne wykazaïy, ĝe na terytorium Ukrainy zarejestrowano ponad 220 zïóĝ kamieni dekoracyjnych – granitów, labradorytów, gabr, bazaltów, piaskowców, marmurów, wapieni i innych. KilkadziesiÈt zïóĝ jest w trakcie dokumentowania. Ukraina dysponuje szacunkowo 10 mld m szeĂc. róĝnych rodzajów kamieni, przydatnych do produkcji tïucznia, kruszywa, kamieni budowlanych i drogowych oraz kamieni dekoracyjnych stosowanych w budownictwie i przy produkcji nagrobków. Zasoby kamienia dekoracyjnego wynoszÈ okoïo 400 mln m szeĂc. Kraj jest powaĝnym dostawcÈ kamieni ozdobnych na rynki Europy Wschodniej. Kaĝdego roku dziesiÈtki tysiÚcy metrów szeĂciennych bloków, pïyt i pïytek z granitu, labradorytu i gabra eksportowane sÈ do Europy, w tym w duĝej czÚĂci do Rosji, Polski, Biaïorusi, Wïoch i Chin. Wydobycie bloków granitowych, labradorytu i gabra skoncentrowane jest w rejonie ¿ytomierza (ok. 40 proc. rocznego wydobycia na Ukrainie) oraz w okolicach miast: Kirowohradu, Nikoïajewa, Zaporoĝa i Winnicy (35 proc.). Wydobycie granitu i innych kamieni na Ukrainie w XXI w. rosïo Ărednio o 10-15 proc. rocznie, osiÈgajÈc w szczytowym momencie, na koniec 2008 r., poziom 400 tysiÚcy kubików rocznie (komercyjnych bloków tylko 160-175 tys. m3). Na Ukrainie wydobywa siÚ obecnie 23 rodzaje (petrogracznie) kamienia dekoracyjnego, z czego 85 proc.

NK 59 (2/2012)

to skaïy twarde. WystÚpujÈ one pod ponad 50 nazwami handlowymi. W kraju znajduje siÚ ponad póïtora tysiÈca zakïadów kamieniarskich, z czego 50 to duĝe rmy, a okoïo 15 moĝna zaliczyÊ do liderów branĝy, zajmujÈcych siÚ zarówno wydobyciem, jak i obróbkÈ. Do takich rm zaliczyÊ naleĝy z caïÈ pewnoĂciÈ Ukrainian Stone Company (USC, Украинская Камнеобрабатывающая Компания, УКК). USC zostaïa utworzona na poczÈtku 1996 roku, jako spóïka akcyjna o kapitale zaïoĝycielskim 1,5 mln dolarów. Jej siedziba znajduje siÚ w Kijowie.

Gemmologiczne Centrum Ukrainy, podlegajÈce Ministerstwu Finansów w Kijowie, skatalogowaïo nastÚpujÈce nazwy handlowe dla:

I. Granitów czerwonych: Rosso Santiago, Moons Night, Brown Nut, Brown Santiago, Maple Red, Carpazi, Rosso Toledo, Karmin, White Red, Rosa Azova, Flower of Ukraina, Rosso Pink, Brown Skif, Dmytrit, Rosso Victoria, Anastasia Red (Rosso Santiago Extra), Symony Rosy Mist, Rosa Kyshy. II. Granitów szarych: Leopard, Grey Ukraine, Real Grey, Tuman, Pink Grey, Grey Quin, Konstyantynivsky, Greenis Tansky, Tansky, Kudashivsky, Boguslavsky, Evening Warsaw, Konstantin Imperialis, Symony Grey, Klesivske. III. Innych granitów: Brown Ukraine, Verde Oliva, Star of Ukraine, Osmalynske, Chovnovske, Nerazhske, Ukranian Autumn, Rakhni-Polivsky, Sophiyvsky, Nero Skif, Imperator, Rogovske. IV. Innych skaï (w tym labradorytów): Blue Night, Irina Blue, Vaskovichy, Volga Blue Extra, Peacocktail, Black Ice, Galactic Blue, Fantasy Azure, Extra Blue Ukraine, Bluestone, Kamyanyi Brid, Ukrainian Night, Kometa Black, Antic Nero, Blues, Black Prince, Notte Nero, Serpak Starry Night, Rosso Karpato, Caviale Nero, Ivano-Dolinske, Olenivskiy.

www.RynekKamienia.pl

KAMIENIARSTWO FIRMY KAMIENIARSKIE

FOT. ARCHIWUM UKRAINIAN STONE COMPANY (2)

Przedstawiciele USC i Perfory na stoisku producenta maszyn na targach Marmomacc

Wiertnica Perfory w kopalni Emilianowka Firma posiada trzy kopalnie: granitu Rosso Toledo (Emilianowka), labradorytu Volga Blue Extra (Gorbulivski) oraz gabra (Torchynski) znajdujÈce siÚ w obwodzie ĝytomierskim w odlegïoĂci okoïo 150 km na zachód od Kijowa oraz zakïad produkcyjny w okolicy Korostenia. W ofercie znajdujÈ siÚ najwyĝszej jakoĂci pïytki granitowe gruboĂci od 1 cm do 4 cm, polerowane, groszkowane lub palikowane, z kamieni pochodzÈcych z wïasnych kopalñ oraz, na zamówienie, z innych materiaïów ukraiñskich. Na poczÈtku dziaïalnoĂci USC zajmowaïa siÚ wyïÈcznie eksploatacjÈ bloków w posiadanych kopalniach. W 2004 roku wïaĂciciel Walery Gutnik zrozumiaï, ĝe bez nowocze-

NK 59 (2/2012)

snego sprzÚtu wydobywczego trudno zaspokoiÊ wymagania klientów co do iloĂci i jakoĂci dostarczanych bloków granitowych. Wtedy w rmie pojawiïa siÚ m.in. nowoczesna wïoska wiertnica hydrauliczna marki Perfora. PamiÚtam, ĝe kiedy maszyna przyjechaïa z Wïoch do kopalni labradorytu Volga Blue Extra, pierwszym, który jÈ odpaliï, byï Walery Gutnik. Byïem zaskoczony, ĝe potraï to zrobiÊ, poniewaĝ w tych latach byïa to najnowoczeĂniejsza maszyna hydrauliczna na Ăwiecie, a nie tylko na Ukrainie. OczywiĂcie póěniej proces wiercenia odbywaï siÚ pod kontrolÈ technika Perfory, który szkoliï przyszïych operatorów. MierzyliĂmy czas wykonywanych odwiertów w Ăcianie labradorytu. Wynik 1,7 – 1,8 m/min, przy Ărednicy odwiertu 32 mm. Dla pracowników kopalni byï to szokujÈcy wynik, bo to, co zostaïo zrobione w ciÈgu dwóch godzin, wczeĂniej w tej samej kopalni robiïo wielu ludzi przez tydzieñ. NastÚpnego dnia pojechaliĂmy z Walerym Gutnikiem do drugiej kopalni, Emilianowki (granit Rosso Toledo), poïoĝonej okoïo 80 km od kopalni labradorytu i poinformowaliĂmy dyrektora produkcji, ĝe przeprowadzone w dniu wczorajszym testy dajÈ wynik ponad póïtora metra na minutÚ. Dyrektor spojrzaï na nas z góry – byï wysoki i potÚĝnie zbudowany, waĝyï pewnie ze 130 kilogramów – i poprosiï, aby nie opowiadaÊ bajek. Dzieñ póěniej maszyna zostaïa przewieziona do kopalni, a dyrektor mógï osobiĂcie sprawdziÊ jej osiÈgi. Wkrótce w szybkim tempie zrealizowano duĝe rosyjskie zamówienie na bloki Rosso Toledo. DziÚki sukcesom w handlu blokami rma zdecydowaïa siÚ na rozszerzenie dziaïalnoĂci – nie ogranicza siÚ do wydobycia bloków, ale wybudowaïa zakïad produkcyjny pïytek granitowych. Jego moĝliwoĂci produkcyjne wynoszÈ 5000 mkw. miesiÚcznie. Zakïad zostaï wybudowany we wspóïpracy USC z wïoskÈ rmÈ Pedrini. W projekcie wykorzystano sprzÚt najnowszej generacji marki Pedrini. Ponadto zakupiono francuski robot polerski Thibaut 508, pozwalajÈcy na wykonywanie dowolnie zaprogramowanych wzorów i rysunków na polerowanych pïytach granitowych. Ze wzglÚdu na poïoĝenie geograczne i sÈsiedztwo z PolskÈ rma liczy takĝe na polskich klientów. W tej chwili specjalizuje siÚ w dostawach na rynek rosyjski. WĂród obiektów, które wykonano lub odnowiono przy uĝyciu granitów pochodzÈcych z kopalni USC lub pïytek wykonanych w zakïadzie rmy, warto wymieniÊ: katedrÚ Chrystusa Zbawiciela, zoo, stadion na uĝnikach, Muzeum Puszkina i Teatr Bolszoj (wszystkie w Moskwie), nabrzeĝe Newy w Sankt Petersburgu, gmachy Banku Narodowego i Kancelarii Prezydenta Republiki Biaïorusi w Miñsku, budynki ambasad Japonii i Iranu, stacje metra, dworzec kolejowy i ĂródmieĂcie Kijowa. z Walery Gutnik, Aleksandr Szkolnik, Aleksandr Szagalow, Miroslaw Szczerek

www.RynekKamienia.pl

KAMIENIARSTWO

FOT. ARCHIWUM

HISTORIA

¥pic, Ămiga i kryngiel Kamieniarstwo ludowe na emkowszczyěnie

ednÈ z najwczeĂniejszych wzmianek dowodzÈcych niezbicie istnienia kamieniarstwa na terenie emkowszczyzny jest zapis z 1667 r. w ksiÚdze miejskiej JaĂlisk, w którym biskup przemyski, wïaĂciciel dóbr klucza jaĂliskiego, nakazuje swemu staroĂcie, „aby surowo karaï ekscesy górników, jakich siÚ dopuĂcili w samym dworze JaĂliskim, pobiwszy prawie na ĂmierÊ jednego pachoïka staroĂciñskiego”. Wspomniani „górnicy” to rzecz jasna kamieniarze. Wprawdzie w rok póěniej w aktach bieckich znajdujemy informacjÚ o zapïacie murarzowi, który podróĝowaï do Przegoniny po kamieñ do odnawiania wieĝy ratuszowej w Bieczu, niemniej, porównujÈc poczÈtki lokacji miejscowoĂci obu regionów: dóbr biskupich klucza jaĂliskiego i wsi królewskich starostwa bieckiego (m.in. Bartne i Przegonina), kamieniarstwu okolic JaĂlisk naleĝy przypisaÊ znacznie wczeĂniejsze tradycje (poïowa XIV w.).

Historia kamieniarstwa w JaĂliskach Na rozwój kamieniarstwa w rejonie JaĂlisk niewÈtpliwy wpïyw miaïy prace zwiÈzane z rozbudowÈ i utrzymaniem murów tego biskupiego grodu. Jeszcze wczeĂniejsza od podanej w wyĝej wymienionym ěródle, interesujÈca in-

NK 59 (2/2012)

formacja pochodzi z 1608 r. i dotyczy wïaĂnie wykorzystywania kamienia do wspomnianych prac budowlanych i naprawczych. W tymĝe roku biskup Pstrokoñski wydaï dekret, w którym nakazaï, „aby kaĝdy poddany klucza jaĂliskiego po dwadzieĂcia fur kamieni wywoziï do JaĂlisk na budowanie murów wokóï miasta, które miaïy byÊ obronÈ od zbójców i od nieprzyjaciela”. Z kolei z lustracji biskupa Sierakowskiego z 1747 r. dowiadujemy siÚ, ĝe „miaïy potoki [grupa osad ïañcuchówek – przyp. AS] obowiÈzek kolejno (...) wychodziÊ do odkrywania góry kamiennej. Kaĝdy potok miaï powinnoĂci drogi swe reperowaÊ, osobliwie publiczne, gdzie trakt szedï wÚgierski i kupcy z winem, lub na skïad z solÈ jeĝdĝono, a miejscami, gdzie tego potrzeba by siÚ okazaïa, mostki stawiaÊ. Kaĝdy gospodarz w tych potokach miaï powinnoĂÊ w czasie potrzeby i reperowania bram, murów, bruków miasta JaĂlisk, wywoziÊ tamĝe po 10 fur kamieni corocznie, co równieĝ byïo dawnÈ powinnoĂciÈ”. Tenĝe dokument informuje nas – wreszcie – o samych rzemieĂlnikach i rzemioĂle kamieniarskim. „We wsiach tych górskich byli (...) takĝe górnicy (...). PowinnoĂciÈ górników byïo obieraÊ góry do odkrywania tychĝe, szukaÊ skaïy i staraÊ siÚ jak najwiÚcej kamieni mïyñskich

www.RynekKamienia.pl

KAMIENIARSTWO HISTORIA

www.RynekKamienia.pl

Wapienny nagrobek w przedsionku cerkwi w Olchowcu, wykonaï kamieniarz z Brusna Starego, 1880 r. Cokóï piaskowcowy nagrobka z cmentarza przycerkiewnego w Kwiatoniu z ïemkowskÈ inskrypcjÈ, wykonanie ludowe, 1898 r.

FOT. A. STACHOWIAK (2)

wyrobiÊ. Byïa teĝ zapïata dla górników stale ustanowiona. Od kaĝdego bieguna, to jest zwierzchnego kamienia, pïacono ze skarbu 4 zï., od spodniego 2 zï. Od wywozu kamienia z góry kamiennej do JaĂlisk, od bieguna pïaciï skarb 18 groszy, od spodniego 9 groszy. Nadto dawano górnikom ĝelazo skarbowe i stal na kliny i kijanie”. DziaïalnoĂÊ kamieniarzy w rejonie JaĂlisk oparta byïa na produkcji przedmiotów uĝytkowych (kamienie mïyñskie, ĝarna, brusy i oseïki) oraz wydobywaniu ze zïoĝa materiaïów budowlanych. Doskonale nadawaï siÚ do tego celu, eksploatowany w masywie Kamienia (góry poïoĝonej na poïudnie od JaĂlisk), piaskowiec przybyszowski – gruboziarnisty i odznaczajÈcy siÚ duĝÈ odpornoĂciÈ. Na Kamieniu istniaïy w przeszïoĂci trzy kamienioïomy: prawdopodobnie najstarszy, zwany Starymi Jamami, poïoĝony na stoku póïnocnym; drugi, nazywany OkrÈgïÈ WysypÈ, leĝÈcy na poïudniowy zachód od szczytu, eksploatowany byï do 1936 r.; oraz najwiÚkszy, gdzie jeszcze do niedawna (lata 60. XX w.) wydobywano kamieñ, poïoĝony na stoku zachodnim, w miejscu zwanym Nad Sinym Wyrem. O znaczeniu tego rzemiosïa dla JaĂlisk i okolic Ăwiadczy jedna z wersji herbu tego miasteczka, na którym przedstawione sÈ trzy ĝarna i dwa skrzyĝowane oskardy do obróbki surowca, widniejÈce na tle dwóch wzniesieñ (góra Kamieñ). Okazuje siÚ jednak, ĝe wiÚkszoĂÊ dawnych kamieniarzy nie pochodziïa z samego miasteczka, lecz raczej z pobliskich wsi górskich. Nie wymienia siÚ ich bowiem wĂród licznych cechów rzemieĂlników jaĂliskich róĝnych fachów, powstaïych w latach 1557-1747. Chociaĝ w aktach miejskich z 1644 r. znajdujemy notatkÚ informujÈcÈ o tym, ĝe starzy rajcy przekazujÈ nowym, wyïonionym w wyborach, prócz miÚdzy innymi pieczÚci, dokumentów, muszkietów i dybów, równieĝ narzÚdzia kamieniarskie: „kliny do ïupania kamieni wapiennych 3, kijañ ĝelazna do tychĝe kamieni”. Mogïy one stanowiÊ rodzaj „insygniów” wïadzy miejskiej JaĂlisk. Kamieniarzami byli zapewne Rusnacy, czyli emkowie z pobliskich osad: z Lipowca i z Czeremchy – wsi poïoĝonych najbliĝej „góry kamiennej”. Niewykluczone, ĝe „górnicy” pochodziÊ mogli równieĝ z innych ïemkowskich wsi, naleĝÈcych do dóbr biskupich, skoro obowiÈzek zwózki kamienia do JaĂlisk naïoĝony byï na ludnoĂÊ wszystkich potoków. Najdïuĝej, bo do poïowy XX w., kamieniarstwo przetrwaïo w Posadzie JaĂliskiej – wsi bezpoĂrednio sÈsiadujÈcej z miasteczkiem – lecz wyrobem ĝaren zajmowaïa siÚ w ubiegïym wieku wyïÈcznie ludnoĂÊ polskiego pochodzenia. NieobecnoĂÊ cechu kamieniarskiego w samych JaĂliskach moĝna tïumaczyÊ faktem, ĝe w mieĂcie tym przez wszystkie lata funkcjonowania pañstwa biskupiego (jego upadek zbiegï siÚ w czasie ze zniesieniem pañszczyzny w 1848 r.) istniaï zakaz osiedlania siÚ ludnoĂci o wyznaniu innym niĝ rzymskokatolickie, a zatem i wyznawców „greckiej wiary”, czyli Rusnaków, tradycyjnie zajmujÈcych siÚ kamieniarstwem. W czasie zaborów, prócz drobnych przedmiotów kamiennych, wyrabiano powszechnie kamienie mïyñskie,

NK 59 (2/2012)

KAMIENIARSTWO HISTORIA

które chÚtnie kupowano nawet w Austrii. Z informacji uzyskanych w trakcie wywiadów przeprowadzonych wĂród mieszkañców JaĂlisk i Posady dowiadujemy siÚ o historii rzemiosïa w jego fazie schyïkowej. W pamiÚci informatorów funkcjonuje juĝ tylko kilka nazwisk kamieniarzy z Posady, wyïÈcznie Polaków. Rzemiosïem tym parali siÚ jeszcze przed II wojnÈ ĂwiatowÈ Józef Orliñski, Paweï Marczak, Jan Kuchta, jego brat Franciszek, a prawdopodobnie i inni kamieniarze z rodu Kuchtów. Jeden z ostatnich ĝyjÈcych kamieniarzy, z którym udaïo mi siÚ rozmawiaÊ, Edward Ètka, pomagaï ojcu kuÊ ĝarna jeszcze w latach powojennych, a po jego Ămierci zaprzestaï dziaïalnoĂci. NajwiÚkszÈ jednak sïawÈ spoĂród wszystkich rzemieĂlników z Posady cieszyï siÚ Wincenty Nizioïek, przedsiÚbiorca, który po I wojnie Ăwiatowej zaïoĝyï spóïkÚ zatrudniajÈcÈ kilku kamieniarzy. Wydobywaïa ona na OkrÈgïej Wysypie surowiec na kamienie ĝarnowe i mïyñskie (wykonywane wyïÈcznie na zamówienie), które ponoÊ „szïy na Pomorze”. W okresie miÚdzywojennym prócz eksploatacji kamienioïomów w masywie Kamienia sprowadzano takĝe surowiec z wyrobisk w Smerecznem. Produkowane tu wyroby, jak ĝarna (Ărednicy 16 i 22 cali), a takĝe schodki, pïyty kamienne oraz inne elementy budowlane, sprzedawano na okolicznych targach. Technika wydobycia skaïy ze zïoĝa oraz obróbka niewiele róĝniïy siÚ od sposobów eksploatacji kamienia i wyrobu z niego przedmiotów uĝytkowych w innych kamieniarskich warsztatach Beskidu Niskiego.

Dwa nagrobki z cmentarza w ¥wiÈtkowej Wielkiej, wykonaï W. Gracoñ, 1925 r. Krzyĝ postawiony przy cerkwi prawosïawnej w Bartnem na pamiÈtkÚ „powrotu” mieszkañców wsi na prawosïawie, wykonaï O. Tarbaj, 1928 r.

Technika wydobycia i obróbki Eksploatacja zïoĝa polegaïa na wyïamywaniu kamienia ze Ăciany skalnej, zaczynajÈc albo od doïu, albo od góry, zaleĝnie od poïoĝenia rozdzielajÈcych ïawice piaskowca warstw iïu lub marglu. amanie („szczypanie”) bloków rozpoczynano od wykucia w skale, za pomocÈ „Ăpica” („szpica”) pobijanego maïym „kijanem”, szeregu otwo-

NK 59 (2/2012)

FOT. A. STACHOWIAK (2)

emkowszczyzna Ărodkowa Zgoïa inaczej przedstawia siÚ dziaïalnoĂÊ oĂrodków kamieniarskich na emkowszczyěnie Ărodkowej. Obok bowiem produkcji przedmiotów uĝytkowych, w II poï. XIX w. we wsiach tej czÚĂci Beskidu powstaï prÚĝny nurt kamieniarki artystycznej, który z czasem zaczÈï decydowaÊ o specyce regionu na tle caïej emkowszczyzny. WĂród tych wsi na czoïo wybija siÚ Bartne – najstarsze centrum ïemkowskiego kamieniarstwa w okolicy, skÈd znajomoĂÊ tego fachu promieniowaïa na wsie sÈsiednie: Bodaki z PrzegoninÈ, Folusz czy Wapienne. Ogólnie rzecz biorÈc, Bartne w XIX i w pierwszych trzech dekadach XX w. kamieniarstwem staïo, o czym ĂwiadczyÊ moĝe cytowana przez K. MarczakowÈ nieco stereotypowa wypowiedě jednego z mieszkañców wsi, ĝe – ze wzglÚdu na obtoĂÊ surowca i zakorzenionÈ tradycjÚ tego rzemiosïa – „kaĝdy emko jest kamieniarzem”.

www.RynekKamienia.pl

KAMIENIARSTWO HISTORIA

rów wspóïliniowych w odlegïoĂci kilkunastu centymetrów od siebie. W wykute otwory wbijano nastÚpnie drewniane koïki, najlepiej dÚbowe, a w nie z kolei – stalowe kliny pobijane duĝym „kijanem” waĝÈcym okoïo 10 kg. Kamieniarze z Bartnego udoskonalili po I wojnie Ăwiatowej metodÚ klinowÈ, zastÚpujÈc otwory szczelinami, a koïki – stalowymi okïadzinami z pïaskownika, miÚdzy które wbijano kliny. Kiedy blok piaskowcowy oderwaï siÚ od Ăciany (tzw. odlot), transportowano go trawersujÈcÈ stok pochylniÈ w mniej strome i przestronne miejsce, i przystÚpowano do wstÚpnej obróbki surowca. Miaïa ona na celu nadanie kamieniowi formy zbliĝonej do gotowego wyrobu, a przez to zmniejszenie jego wagi, aby uïatwiÊ transport z kamienioïomu do warsztatu rzemieĂlnika. Blok skalny obrabiany byï na „cokle” przy uĝyciu „Ăpica” pobijanego „kijanem”, róĝnej wielkoĂci dïut oraz „oskarda”. CzynnoĂÊ ta wykonywaïa byïa na tzw. „stolcu”, czyli na grubej, poziomo uïoĝonej pïycie kamiennej. Po wykonaniu „cokli” przystÚpowano do ich transportu, który zwykle odbywaï siÚ wozem, a zimÈ – saniami. Dalsze etapy technologiczne miaïy miejsce juĝ na podwórku zagrody kamieniarza, najczÚĂciej bowiem pracowano pod goïym niebem, jedynie w niepogodÚ przenoszÈc siÚ pod dach szopy lub na „boisko”. Spowodowane to byïo uciÈĝliwym pyïem, jaki unosiï siÚ podczas pracy. ObróbkÚ „na czysto” wykonywano w pozycji siedzÈcej (uwaga ta dotyczy tylko kamieniarzy uĝytkowych, w przypadku wyrobu krzyĝy czy nagrobków prace rzeěbiarskie odbywaïy siÚ najczÚĂciej w pozycji stojÈcej), a jej nalnym efektem byï przeznaczony do sprzedaĝy produkt. W zaleĝnoĂci od rodzaju wyrobu uĝywaïo siÚ róĝnych technik obróbki. Róĝny byï teĝ czas, jaki trzeba byïo przeznaczyÊ na jego wyprodukowanie: od jednego dnia potrzebnego na zrobienie 30 oseïek do trzech dni – na wykucie zestawu ĝaren.

NK 59 (2/2012)

Powszechnie stosowanymi przez kamieniarzy z okolic JaĂlisk narzÚdziami do obróbki kamienia byïy „szpic” oraz „oskard”. Ten ostatni uĝywany byï do „czochrania” (wygïadzania) powierzchni czÚĂci pracujÈcej kamienia. ObróbkÚ tego typu wyrobów zaczynano od wyrównania odpowiedniej wielkoĂci bloku, obciosanego juĝ z grubsza mïotem i „szpicem”, za pomocÈ „kryngli” i dïut pobijanych „païkÈ”. NastÚpnie „szpicem” zaznacza siÚ Ărodek, z którego drewnianym cyrklem bÈdě „ĂmigÈ” (cyrkiel w postaci wÈskiej deseczki z naciÚtÈ podziaïkÈ calowÈ) rysuje siÚ obwód kamienia. Potem za pomocÈ „szpica” przebija siÚ otwór, powiÚksza siÚ go i wyrównuje dïutem. CaïoĂÊ wygïadzaïo siÚ „oskardem” bÈdě szeregiem dïut o róĝnych ksztaïtach i szerokoĂciach. Zgoïa inny charakter miaïa praca kamieniarzy ludowych zajmujÈcych siÚ twórczoĂciÈ artystycznÈ, dla których jednak nabycie umiejÚtnoĂci wykonywania przedmiotów uĝytkowych byïo podstawÈ fachu. z Andrzej Stachowiak

emkowszczyzna

Kraina ciÈgnÈca siÚ wzdïuĝ gïównego grzbietu Karpat, od doliny Popradu po dolinÚ Latoricy, leĝÈca na terenie Polski (woj. podkarpackie i maïopolskie) i Sïowacji oraz w niewielkim stopniu – Ukrainy (obwód zakarpacki), zamieszkana dawniej przez grupÚ etnicznÈ emków. W Polsce jest okoïo 5600 emków (wg spisu powszechnego z 2002 r.), zamieszkujÈ tereny emkowszczyzny i Dolnego ¥lÈska (w szczególnoĂci okolice Gïogowa, Lubina, Chojnowa i Legnicy), gdzie zostali przesiedleni w ramach akcji Wisïa w 1947 r. Z rodziny ïemkowskiej wywodzi siÚ Andy Warhol. Jego ojciec, Ondrej Warchola, górnik skalny lub kamieniarz z Mikovej na Sïowacji (ok. 15 km na poïudnie od JaĂlisk), wyemigrowaï do Stanów Zjednoczonych w 1914 r., gdzie w 1928 r. w Pittsburgu przyszedï na Ăwiat znany artysta. (ZAP)

www.RynekKamienia.pl

Najwyższej jakości narzędzia diamentowe

TOP DIAMOND TOOLS Mirosław Czemierowski 21-500 Biała Podlaska, ul. Kolejowa 5 tel. 83 343 55 48, 507 114 443 e-mail: biuro@czemierowski.pl

Realizujemy zamówienia wysyłkowe Dostawa w cenie Zapraszamy do współpracy

EMOCJE W

ERNST STRASSACKER GMBH & CO. KG ODLEWNIA ARTYSTYCZNA STAUFENECKER STR. 19 · 73079 SUESSEN FON 00 49 7162 /16-228 · FAX 00 49 7162/16-375 www.strassacker.de · mail@strassacker.de

www.RynekKamienia.pl

NK 59 (2/2012)

KAMIENIARSTWO

FOT. ARCHIWUM (5)

HISTORIA

¥widnica – Kraków – Skaïa Czyli jak powojenna zmiana granic wpïynÚïa na losy szkolnictwa kamieniarskiego.

o zakoñczeniu II wojny Ăwiatowej, w wyniku decyzji politycznych, w skïad terytorium Polski weszïy tereny Dolnego ¥lÈska z bogatym zasobem zïóĝ surowców skalnych. Wedïug danych niemieckich na tych terenach znajdowaïy siÚ 32 wiÚksze zakïady kamieniarskie wydobywajÈce i przerabiajÈce surowiec na wyroby gotowe. A surowiec byï wyjÈtkowo atrakcyjny: granity, sjenity, bazalty, marmury, wapienie, serpentynity, piaskowce. ProdukcjÚ rocznÈ tych zakïadów szacowano na 30 tys. m szeĂc.. Niezaleĝnie od tego wiÚkszoĂÊ przejÚtych zakïadów dysponowaïa obrabiarkami i urzÈdzeniami technicznymi niestosowanymi w Polsce: trakami wahadïowymi do granitu i diamentowymi do piaskowca (Bolesïawiec), szlierkami automatycznymi i diamentowymi piïami tarczowymi  1200 mm. W granitowych kamienioïomach wgïÚbnych stosowane byïy děwignice linotorowe o uděwigu do 10 t oraz ĝurawie typu Derrick (nawet w konstrukcji drewnianej). Wszystkie te zasoby – kamienioïomy i zakïady obróbcze – w 1945 r. znalazïy siÚ w gestii Zjednoczenia Kamienioïomów ¥lÈskich z siedzibÈ w ¥widnicy. JednÈ z pierwszych decyzji podjÚtych przez Zjednoczenie byïo powoïanie w 1946 r. Zasadniczej Szkoïy Zawodowej. W tym samym roku powstaïa trzyletnia Szkoïa Przemysïowo-Kamieniarska, a w 1947 r. Gimnazjum i Liceum

NK 59 (2/2012)

Przemysïu Kamieniarskiego, którego pierwszym dyrektorem byï mgr Jan Ziemba. Szkoïa ta ksztaïciïa mïode kadry w dwóch kierunkach: eksploatacji kamienioïomów i przeróbki mechanicznej skaï. Wobec braku na rynku fachowców w tych specjalnoĂciach absolwenci mieli zagwarantowane zatrudnienie w przemyĂle, tworzÈc kadrÚ Ăredniego personelu technicznego. Przy organizacji i uruchamianiu przemysïu kamieniarskiego na Dolnym ¥lÈsku fachowej pomocy udzieliïa krakowska Akademia Górniczo-Hutnicza, delegujÈc swoich profesorów, m.in. Juliana SamujïÚ, Stanisïawa Sobolewskiego i Adama Czeĝowskiego. Ten ostatni byï autorem podstawowych podrÚczników branĝowych – przygotowanych jeszcze w czasie okupacji, a wydanych po wojnie przez Instytut Badawczy Budownictwa w Warszawie. KadrÚ inĝynierskÈ, na którÈ spadï najwiÚkszy ciÚĝar uruchomienia i organizacji zaplecza technicznego przemysïu, stanowili inĝynierowie, m.in. Stanisïaw Friedberg, Michaï Tyĝuk, Kazimierz Perier i Tadeusz Tyrowicz. Ci ostatni reprezentowali doĂwiadczenia lwowskiego centrum kamieniarskiego – twórców monumentalnych obiektów kamiennych m.in. na cmentarzu yczakowskim. Tadeusz Tyrowicz okazaï siÚ teĝ pïodnym twórcÈ podrÚczników kamieniarskich, z których ostatni wydano w 1970 r. W 1951 r. zarzÈdzeniem Ministerstwa Przemysïu Lekkiego zostaï powoïany ZarzÈd Przemysïu Kamienia Bu-

www.RynekKamienia.pl

PROFESJONALNE NARZĘDZIA D IAMENTOWE SUWIK DIAMANT AS Andrzej Suwik, ul. Promienista 48a, 60-289 Poznań tel. +48 61 868 33 95, email: biuro@diamantas.pl, www.diamantas.pl

KAMIENIARSTWO HISTORIA

dowlanego siedzibÈ w Krakowie, przeksztaïcony póěniej w Zjednoczenie Przemysïu Kamienia Budowlanego. Za przeniesieniem Zjednoczenia do Krakowa przemawiaïa moĝliwoĂÊ wykorzystania krakowskich fachowców, zwïaszcza zasobów personalnych i zaplecza Akademii Górniczo-Hutniczej. W tym samym roku powoïano do ĝycia Technikum Skalne oraz Technikum Przemysïu Kamieniarskiego z siedzibÈ w Krakowie przy ul. Mickiewicza 51. KontynuacjÈ tych szkóï byïo utworzone w roku 1959 Technikum Górnictwa Odkrywkowego zlokalizowane w Krakowie przy ulicy Rzeěniczej 4. DziaïajÈca pod kierownictwem energicznego i skutecznego w dziaïaniu dyrektora Wïadysïawa Kozuba szybko siÚ rozwijaïa. Na dobry poczÈtek Ministerstwo Przemysïu Lekkiego przekazaïo szkole nowy budynek przeznaczony na cele internatowe. KolejnÈ decyzjÈ Ministerstwa podjÚto prace przy rozbudowie

”

Zïoty okres TGO skoñczyï siÚ pod koniec lat 90. JednÈ z mniej istotnych przyczyn byï patron szkoïy – Bolesïaw Bierut – wymuszony w 1972 r. przez ówczesne wïadze.

specjalnoĂci geologiczne do Zespoïu Szkóï Gazowniczych, kamieniarza-renowatora zabytków do Zespoïu Szkóï Budowlanych w Nowej Hucie. Ostatni absolwenci TGO przy ulicy Rzeěniczej ukoñczyli edukacjÚ w czerwcu 2001 r. Technikum Górnictwa Odkrywkowego w Krakowie ukoñczyïo w sumie okoïo 3000 osób (stacjonarnie i eksternistycznie) w zawodach technik górnik i technik mechanik. O poziomie ksztaïcenia w szkole Ăwiadczy fakt piastowania przez wielu z nich wysokich funkcji pañstwowych i naukowych (zwïaszcza na AGH) oraz dziaïalnoĂÊ w przedsiÚbiorstwach: kamienioïomach, zakïadach kruszyw i obróbki kamienia na terenie caïej Polski. Zawsze przy okazji spotkañ wspominaliĂmy stare dzieje, profesorów, wesoïe i mniej wesoïe sytuacje zwiÈzane z TGO. Ale wszyscy podkreĂlali fakt, ĝe zdobyta tam wiedza i umiejÚtnoĂci byïy podstawÈ do ich zawodowej i ĝyciowej dziaïalnoĂci. z Wacïaw ChrzÈszczewski Bibliograa 1. Maïa monograa przemysïu kamienia budowlanego 19441955, Warszawa 1987 2. S. S. Nicieja „Lwów. Ogród snu i pamiÚci”, wyd. MS 2011 3. J. MaĂlaniec „Pereirowie i Turowiczowie – lwowskie rody kamieniarskie” ¥K 5/2011

szkoïy z internatem, które zakoñczono w 1958 r. KontynuujÈc rozbudowÚ, w 1960 r. dobudowano piÚknÈ halÚ gimnastycznÈ i powiÚkszono internat. WczeĂniej, bo na wiosnÚ 1953 r., szkoïa przejÚïa w uĝytkowanie warsztat kamieniarski przy ulicy Rakowickiej. W ten sposób dysponowaïa nie tylko duĝym obiektem dydaktycznym, internatem i zapleczem sportowym, lecz równieĝ warsztatem szkolnym. DziÚki skompletowaniu kadry pedagogicznej o szerokich zainteresowaniach w technikum kwitïo ĝycie kulturalne i sportowe. Uczniowie TGO otrzymywali stypendia wystarczajÈce na dobre utrzymanie w Krakowie, a najlepsi absolwenci byli przyjmowani na AGH bez egzaminu. Czynniki te spowodowaïy, ĝe z naborem kandydatów do szkoïy nie byïo problemu. Jednym z absolwentów z tamtych lat byï (1964 r.) mgr inĝ. Henryk GÚbala, którego sylwetkÚ przybliĝyïem w artykule „W Skale”, opublikowanym na w poprzednim numerze „NK” na stronie 36. Zïoty okres TGO skoñczyï siÚ pod koniec lat 90. JednÈ z mniej istotnych przyczyn byï patron szkoïy – Bolesïaw Bierut – wymuszony w 1972 r. przez ówczesne wïadze. IstotniejszÈ byïa tendencja do odchodzenia od szkolnictwa zawodowego i w konsekwencji wycofanie dopïat stypendialnych. W nomenklaturze zawodów MEN udaïo siÚ na szczÚĂcie ocaliÊ zawód górnika odkrywkowej eksploatacji zïóĝ i technika górnictwa odkrywkowego. Ostatni nabór do TGO miaï miejsce w 1996 r. CzÚĂÊ specjalnoĂci zostaïa przeniesiona do innych szkóï:

NK 59 (2/2012)

www.RynekKamienia.pl

www.dellas.it

0% 10 LASLY L TA DEDE IN I

DELLAS IN TURKEY. DELLAS 7sƚaŶďƵl ͗ ƚŚe peƌĨeĐƚ sǇŶeƌŐǇ ďeƚǁeeŶ ƚeĐŚŶŝĐal ŬŶŽǁleĚŐe͕ ŐŽŽĚ ĐƵsƚŽŵeƌ seƌǀŝĐe aŶĚ sƚƌŽŶŐ eǆpeƌŝeŶĐe ŝŶ ƚŚe dƵƌŬŝsŚ ŵaƌŬeƚ͊

Diamond blades

Diamond discs

Diamond wire

Calibrating and polishing tools

Tools for numerical control machines

eĐades of Đlose and loyal ĐollaďoraƟon ďetween ELL ^ and DƺŚendisliŬ, Đountless suĐĐesses aĐŚieǀed togetŚer: tŚis is tŚe winning seĐret of ELL ^ 7stanďul, a new TurŬisŚ ďusiness reality͊ ELL ^ is a leading ĐomƉany oƉeraƟng in Italy and aďroad, in tŚe Įeld of ƉroduĐƟon and ĐommerĐializaƟon of diamond tools used for ƉroĐessing marďle and granite as well as natural stone, Đement, asƉŚalt and ĐeramiĐs, sinĐe 1973. DƺŚendisliŬ was ellas͛ TurŬisŚ dealer, ďased in Istanďul, estaďlisŚed in 1992 as a main suƉƉlier of maĐŚines, eƋuiƉment and ĐonsumƉƟon materials for marďle and granite Ƌuarries and ƉroĐessing Ɖlants in TurŬey.

Dellas S.p.A. - Via Pernisa, 12

DELLAS 7sƚaŶďƵl DaŬŝŶa SaŶaǇŝ ǀe dŝĐaƌeƚ As

37023 Lugo di Grezzana (VR) - Italy

^eyranteƉe DaŚ. lƨnay Đad. No:31ͬ2

Tel. +39 045 8801522 - Fax +39 045 8801302

KƂƔe ,an 34418 KaŒŦtŚane ͬ 7stanďul

www.dellas.it - e-mail: info@dellas.it

Tel: 0090 212 295 38 09 Fax : 0090 212 295 38 29

HALL 2 STAND 2051

ARCHITEKTURA RYNEK BUDOWLANY

Kraków Dwa osiedla rmy Atal

eweloper przygotowuje siÚ do rozpoczÚcia dwóch inwestycji mieszkaniowych. W pierwszym kwartale 2014 r., na krakowskich Czyĝynach, do uĝytku zostanÈ oddane mieszkania w kompleksie City Towers. To szeĂÊ budynków siedmio- i oĂmiokondygnacyjnych przy ul. Marii DÈbrowskiej. Mieszkania o powierzchni od 29 do 160 mkw. bÚdÈ miaïy duĝe balkony oraz zielone tarasy. Powstanie tu ponad 350 mieszkañ. Druga inwestycja – kameralny Nowy ¿abiniec – powstanie w Krakowie-Krowodrzy. Osiedle skïadaÊ siÚ bÚdzie z dwóch budynków, które pomieszczÈ 80 mieszkañ o powierzchni 39 – 76 mkw. Mieszkania na parterze bÚdÈ miaïy wïasne ogródki, w pozostaïych lokalach zaprojektowano przestronne balkony i tarasy. Za projekt architektoniczny obiektu odpowiada Jarosïaw Hofman z pracowni Hofman Projekty Budownictwo. z ½ródïo: Atal SA / „Murator Plus”

Wrocïaw Osiedle mieszkaniowe Solaris Park

eweloper Gant Development wybuduje nowe mieszkania we Wrocïawiu. Pierwszy etap inwestycji zakoñczy siÚ w trzecim kwartale 2013 roku. Osiedle Solaris Park powstanie w dzielnicy Krzyki, przy ul. Racïawickiej. Kompleks bÚdÈ tworzyïy piÚciokondygnacyjne budynki z podziemnymi garaĝami. W pierwszym etapie deweloper wybuduje 254 mieszkania o powierzchni 32,5 – 122 mkw. Budynki mieszkalne na najwyĝszych kondygnacjach bÚdÈ miaïy przeszklone antresole. W ramach tej inwestycji deweloper zagospodaruje park o powierzchni 8 tys. mkw. Drugi etap inwestycji powinien siÚ zakoñczyÊ w 2016 i 2017 roku. z ¿ródïo: Gant Development SA / „Murator Plus”

Katowice Rozbudowa osiedla Baĝantów

rchitektura modernistyczna nie przestaje siÚ kojarzyÊ z tym, co dobre. Dlatego wïaĂnie katowickie osiedle Baĝantów rozbuduje niebawem swojÈ enklawÚ modernistycznÈ. Zadanie powierzono katowickiemu Biuru Projektowemu Maïeccy. Pierwsza czÚĂÊ enklawy – zabudowa szeregowa i apartamentowiec – jest juĝ prawie gotowa. WiosnÈ rozpocznie siÚ nowy etap inwestycji,

NK 59 (2/2012)

FOT: MATERIA Y INWESTORA (3)

Nowy urzÈd marszaïkowski w Lublinie Trzy lata bÚdzie trwaïa budowa dwóch bliěniaczych budynków przy ul. Grottgera.

najdzie siÚ w nich miejsce dla nowej siedziby UrzÚdu Marszaïkowskiego i Lubelskiego Centrum Konferencyjnego. LCK bÚdzie najwiÚkszym takim oĂrodkiem w województwie, stanie u zbiegu Al. Racïawickich i ul. Grottgera. CaïoĂÊ bÚdzie miaïa ok. 9750 mkw. powierzchni i 24,5 metrów wysokoĂci. W Ărodku bÚdzie czÚĂÊ konferencyjna, wystawiennicza, centrum turystyki i promocji oraz wydzielona czÚĂÊ administracyjna. Pod ziemiÈ bÚdÈ garaĝe mogÈce pomieĂciÊ 60 samochodów. Koïo budynku LCK stanie bliěniak - siedziba UrzÚdu Marszaïkowskiego. WysokoĂÊ budynku bÚdzie zróĝnicowana, od 22,8 do 70 metrów (front od strony ul. Grottgera). W parkingu podziemnym znajdzie siÚ miejsce dla 190 samochodów. BudowÚ prowadzi Polimex-Mostostal. Na budowÚ LCK ma 30 miesiÚcy, a siedziby UM - 36 miesiÚcy. Èczny koszt inwestycji to dokïadnie 117 791 974,49 zï brutto. PoïowÚ kosztów budowy LCK pokryje Unia Europejska. z ½ródïo: „Gazeta Wyborcza Lublin”

Willa Magnat zmieni siÚ w Hotel Szar Pensjonat w JastrzÚbiej Górze zostanie przebudowany na hotel. Projekt przygotowaïa pracownia architektoniczna CKK Architekci.

obiekcie, oprócz pokoi, znajdzie siÚ kompleksowe zaplecze spa & wellness oraz przestrzeñ przeznaczona na rozrywkÚ (krÚgielna i basen). Projekt zakïada wybudowanie sali konferencyjnej, która docelowo bÚdzie miejscem organizacji profesjonalnych spotkañ biznesowych. W tym celu przeszïy Hotel Szar zostanie wyposaĝony w nowoczesnÈ restauracjÚ. Architektura obiektu ma nawiÈzywaÊ do nadmorskiego klimatu JastrzÚbiej Góry. Ze wzglÚdu na fakt, ĝe obiekt poïoĝony jest w pobliĝu centrum miasta, powstanÈ w nim lokale usïugowe. Charakterystycznym elementem hotelu bÚdzie ogród, który zostaï zaaranĝowany na dachu. z ½ródïo: CKK Architekci Biuro Projektowe / „Murator Plus”

www.RynekKamienia.pl

www.kamieniarstwo-banasiak.pl

HURTOWA I DETALICZNA SPRZEDAŻ

NAJWYŻSZA JAKOŚĆ I TRWAŁOŚĆ

GRANITY Z CAŁEGO ŚWIATA y Nagrobki o wymiarach 90 x 190 cm, 210 x 240 cm z różnymi wykończeniami y Realizujemy zamówienia kontenerowe oraz zamówienia według projektu Klienta y Zapraszamy do odwiedzenia naszej hurtowni z narzędziami dla kamieniarstwa (rzepy, kleje, frezy…)

W swojej ofercie hurtowej posiadamy nagrobki o wymiarach: 120 x 250 cm oraz 225 x 250 cm w następujących kolorach: Impala Chiny Skalisty Sanxia Red Paradiso Biały Piękny Himalaya Blue Brąz Królewski Saphire Brown Różowy Srebrzysty Impala RPA Różowy Black Labrador Cappuccino Tan Brown Star Galaxy Multicolor Orion Aurora Tiger Skin Rust Ruby Star

05-260 Marki, ul. Ciurlonisa 3 tel. 22 761 92 65, tel. kom. 501 192 623

ARCHITEKTURA

w którym powstanÈ: rzÈd poïÈczonych szeregowo willi i dwa budynki wielorodzinne. InteresujÈco zapowiadajÈ siÚ wille o elewacjach ujÚtych w potÚĝne, biaïe, kwadratowe ramy, z szerokimi pasami okien i zgrabnie zaprojektowanÈ póïprywatnÈ przestrzeniÈ zewnÚtrznÈ. Klatki schodowe sÈ obszerne, mieszkania majÈ nawet 3 m wysokoĂci i powierzchnie siÚgajÈce ponad 250 mkw. Gama kolorystyczna ogranicza siÚ zasadniczo do szaroĂci i bieli. Domy szeregowe i jeden budynek wielorodzinny majÈ byÊ gotowe w maju przyszïego roku. z ½ródïo: „Gazeta Wyborcza Katowice”

Wrocïaw Skrzydlate osiedle

iÚÊ nowych budynków, 104 mieszkania - od maïych kawalerek do dwupiÚtrowych apartamentów. Triada Dom Developer buduje w pobliĝu ul. Bajana osiedle Na Skrzydlatej. Na kaĝdym piÚtrze powstanie maksymalnie szeĂÊ mieszkañ. W sprzedaĝy sÈ kawalerki o powierzchni 30 mkw., dwupokojowe mieszkania 35 – 54 mkw., trzypokojowe 55 – 75 mkw. Na trzecim piÚtrze kaĝdego z budynków sÈ dwupoziomowe apartamenty, które majÈ nawet 115 mkw. Kaĝde z mieszkañ ma indywidualny projekt i detalami róĝni siÚ od pozostaïych, nie ma dwóch identycznych rozkïadów. Deweloper miÚdzy budynkami zaplanowaï takĝe plac zabaw dla dzieci. Projekt osiedla przygotowaïo studio ARC2, które w sÈsiedztwie zbudowaïo juĝ wczeĂniej kompleks mieszkañ Pod Skrzydïami. z ½ródïo: „Gazeta Wyborcza Wrocïaw”

Warszawa Nowa hala targowa na Banacha

rzybliĝa siÚ budowa nowej hali targowej na warszawskiej Ochocie. Nowy obiekt zaprojektowali architekci z pracowni JEMS. BÚdzie mieÊ ok. 4 tys. mkw. powierzchni, zapewni takĝe miejsce dla kupców handlujÈcych warzywami z samochodów. Powstanie w miejscu obecnego zieleniaka. Kupcy, którzy handlujÈ tam owocami i warzywami, majÈ siÚ przenieĂÊ na tymczasowe targowisko, urzÈdzone na znajdujÈcym siÚ tuĝ obok terenie po dawnym miasteczku drogowym przy ul. Skorochód-Majewskiego. Budowa hali bÚdzie kosztowaÊ okoïo 13 mln zï. z ½ródïo: „Gazeta Wyborcza Stoïeczna”

NK 59 (2/2012)

FOT. MATERIA Y INWESTORA (3)

RYNEK BUDOWLANY

Zabytkowa kamienica w Warszawie zostanie przebudowana Zabytkowa kamienica w ¥ródmieĂciu, przy ul. Jasnej 26, zostanie przebudowana na biurowiec klasy A.

ramach inwestycji zostanie przeprowadzona rewitalizacja, która odbÚdzie siÚ pod Ăcisïym nadzorem konserwatorskim. W celu uzyskania dodatkowej powierzchni biurowej z tyïu kamienicy zostanÈ dobudowane dwa nowe skrzydïa budynku. Biurowiec Jasna 26 bÚdzie tworzyïo szeĂÊ kondygnacji, kaĝda o powierzchni 900 mkw. netto. Na parterze biurowca znajdÈ siÚ lokale usïugowe, które zajmÈ 950 mkw. powierzchni. Na ostatnim piÚtrze zostanÈ wybudowane zielone tarasy o powierzchni 100 mkw. z widokiem na plac DÈbrowskiego i okolicÚ. Kamienica przy ul. Jasnej 26 zostaïa wybudowana w latach czterdziestych XX wieku, na fundamentach przedwojennego hotelu Victoria i w zwiÈzku z zaleceniami konserwatorskimi byïa juĝ przebudowywana w 1949 roku. Obiekt sÈsiaduje z innymi zabytkowymi budynkami, które zostaïy wybudowane w okresie przed- i powojennym. To juĝ trzecia inwestycja Mermaid Properties o charakterze rewitalizacyjnym. z ½ródïo: Mermaid Properties / „Murator Plus”

Ruszy budowa Galerii ABC w Biaïymstoku?

eren pod budowÚ przy ulicy Mazowieckiej jest gotowy od dwóch lat. Od tego czasu w mieĂcie roĂnie juĝ konkurencja – na ten rok zapowiedziano budowÚ lub rozbudowÚ trzech innych centrów handlowych. Inwestorem Galerii ABC jest spóïka Market-Bud. Projektem zajmuje siÚ od poczÈtku biaïostocka pracownia AB Architects. Centrum bÚdzie miaïo trzy kondygnacje oraz podziemne parkingi, ïÈcznie 16 tys. mkw. powierzchni uĝytkowej. Ma siÚ w nim znaleěÊ market spoĝywczy, krÚgielnia i kino. MiÚdzy ul. MazowieckÈ a ¿elaznÈ pojawiïy siÚ juĝ nowe apartamentowce, budowany jest teĝ koĂcióï, wiÚc spóïka liczy na klienta z bliskiego sÈsiedztwa, ale ma teĝ aspiracje, by nie byÊ tylko galeriÈ osiedlowÈ. z ½ródïo: „Gazeta Wyborcza Biaïystok”

www.RynekKamienia.pl

ARCHITEKTURA REALIZACJE

Wzorowa modernizacja FOT. T. KOSTRZEWSKI

Mokotowska Square

NK 59 (2/2012)

www.RynekKamienia.pl

ARCHITEKTURA REALIZACJE

www.RynekKamienia.pl

z niewielkimi tylko zmianami, z zachowaniem ksztaïtu i gabarytów. Generalnym wykonawcÈ zostaïa rma RDbud, wywodzÈca siÚ z grupy budowlano-deweloperskiej Rabot Dutilleul, specjalizujÈca siÚ w budowie pod klucz i majÈca na swoim koncie liczne projekty rewitalizacyjne. Na wykonanie prac kamieniarskich zdecydowaïa siÚ krakowska rma Vetter Polska. Prace kamieniarskie okazaïy siÚ duĝo trudniejsze, niĝ to poczÈtkowo zakïadano. Problemy zaczÚïy siÚ juĝ na etapie ofertowania, bowiem niewiele jest w Polsce rm, które specjalizujÈ siÚ w pracach rewitalizacyjnych typu architektoniczno-konserwatorskiego i mogïyby siÚ dostosowaÊ do napiÚtego harmonogramu budowy. Firma Vetter Polska posiada w tym zakresie duĝe doĂwiadczenie. Z wielu realizacji moĝna tu wskazaÊ na renowacjÚ Hali Ludowej i Teatru Lalek we Wrocïawiu, Dworca PKP Kraków Gïówny i prace renowacyjne caïego frontonu gmachu Ministerstwa Infrastruktury w Warszawie. W zaïoĝeniu nowa elewacja miaïa byÊ wiernÈ rekonstrukcjÈ wczeĂniejszej fasady, wykonanej z wapienia piñczowskiego. Dla zrealizowania tego zaïoĝenia wykonano peïnÈ, precyzyjnÈ inwentaryzacjÚ kamiennych elementów, które tworzyïy rozrzeěbionÈ bryïÚ budynku. Po zdemontowaniu okazaïo siÚ, ĝe sÈ one zniszczone w stopniu uniemoĝliwiajÈcym ponowne wykorzystanie. Wkrótce pojawiïy siÚ

FOT. FOT. T. KOSTRZEWSKI

o biurowiec klasy A, oddany do uĝytku w paědzierniku 2011 r. Zlokalizowany jest w centrum Warszawy, w tej czÚĂci ¥ródmieĂcia, która w duĝym stopniu zachowaïa przedwojennÈ zabudowÚ. Lokalizacja obiektu zawsze ma znaczenie, ale w tym przypadku jest to znaczenie szczególne. Ulica Mokotowska znajduje siÚ w dzielnicy ambasad, budynków rzÈdowych i parków; nieopodal Alei Ujazdowskich, alei Róĝ, ulicy Chopina. Zabudowa ulicy, na którÈ skïadajÈ siÚ gïównie stylowe przedwojenne kamienice, objÚta jest ochronÈ konserwatorskÈ. W odlegïoĂci kilkuset metrów znajdujÈ siÚ takĝe sztandarowe powojenne realizacje architektury socrealistycznej w Warszawie: plac Konstytucji i przylegajÈca do niego ulica Marszaïkowska (czyli Marszaïkowska Dzielnica Mieszkaniowa, MDM). Pod koniec okresu socrealizmu, w latach 1954-1956, u zbiegu ulic Mokotowskiej, Kruczej i PiÚknej powstaï budynek przeznaczony dla biur Centrali Handlu Zagranicznego Metalexport. Obiekt ten zostaï zaprojektowany przez dwóch architektów Zbigniewa Karpiñskiego i Tadeusza Zieliñskiego, bynajmniej nie w obowiÈzujÈcym stylu realizmu socjalistycznego. Zwrócony frontem do ulicy PiÚknej i oddzielony od ciÈgu pieszego niewielkim placykiem, prezentowaï prostÈ, eleganckÈ bryïÚ zamykajÈcÈ pierzeje ulic Kruczej i Mokotowskiej. Budynek ten zyskaï uznanie warszawskiego oddziaïu Stowarzyszenia Architektów Polskich jako jeden z rzadkich przykïadów architektury siÚgajÈcej korzeniami do modernizmu lat 40. i zostaï wpisany na listÚ dóbr kultury wspóïczesnej i obiektów kreujÈcych toĝsamoĂÊ miasta. Rekomendowano takĝe objÚcie go ochronÈ, tym bardziej ĝe w Polsce ze wzglÚdu na socrealizm stylistyka modernistyczna w architekturze nie mogïa siÚ w peïni rozwinÈÊ. Przez kilkadziesiÈt lat budynek przy Mokotowskiej 49 stanowiï siedzibÚ Metalexportu. W latach 70. rma ta, bazujÈc na zagranicznych kontaktach, sprowadziïa modnÈ nowinkÚ – pomarañczowe szyby, które zamontowano w oknach, unowoczeĂniajÈc elewacjÚ budynku. Na poczÈtku XXI wieku sprzedany zostaï sÈsiedni placyk od strony ulicy PiÚknej, wykorzystywany wczeĂniej jako niewielki parking. Wzniesiono na nim nowy biurowiec, zasïaniajÈcy doĂÊ skutecznie budynek centrali handlu, który (trzeba przyznaÊ) zaczÈï trochÚ podupadaÊ. W 2006 r. budynek zostaï zakupiony przez francuskiego dewelopera spóïkÚ Yareal, naleĝÈcÈ do francuskiego koncernu Cogedim, z przeznaczeniem na wysokiej klasy biurowiec. Nie wchodziïo w grÚ wyburzenie, a jedynie modernizacja i to w ograniczonym zakresie ze wzglÚdu na lokalizacjÚ w obrÚbie zabytkowej pierzei ulicy Mokotowskiej. Firma poczÈtkowo planowaïa nadbudowÚ kondygnacji, na co jednak konserwator zabytków nie wyraziï zgody. Wykonanie projektu modernizacji zlecono architektom z warszawskiej pracowni APA Markowski. Planowana rewitalizacja miaïa obejmowaÊ rozebranie budynku do metalowego szkieletu i zbudowanie go od nowa,

NK 59 (2/2012)

ARCHITEKTURA REALIZACJE

”

Zdecydowano, by nie ratowaÊ za wszelkÈ cenÚ pierwotnej elewacji, co zmusiïo wykonawców do poszukiwañ innego materiaïu o cechach zbliĝonych do pierwotnego. Wybrany zostaï piaskowiec szydïowiecki o nazwie handlowej Dïugosz, wydobywany ze zïoĝa Szydïowiec.

kudziesiÚciu centymetrów) w taki sposób, aby elewacji zapewniÊ wentylacjÚ. Wykonany projekt mocowania opieraï siÚ na wprowadzeniu stalowej podkonstrukcji, którÈ w wiÚkszoĂci stanowiïy wÚzïy kotwiÈce, projektowane dla kaĝdego elementu oddzielnie. Prace budowlane na kaĝdym z etapów podlegaïy ostrej kontroli, a termin ich wykonania byï krótki – póïtora roku. Montaĝ elewacji odbywaï siÚ czÚĂciowo akurat w mroěnym okresie zimowym 2010/2011, przez licznÈ, bo okoïo 60-osobowÈ ekipÚ. Na koñcowym etapie przeprowadzono hydrofobizacjÚ piaskowca na caïej powierzchni juĝ po jego zamontowaniu na Ăcianach oraz zabezpieczenia przeciw grafti obejmujÈce parter. WnÚtrze rewitalizowanego budynku nie podlegaïo rygorom wyznaczonym przez konserwatora zabytków, w zwiÈzku z czym w projekcie architektonicznym uwzglÚdnione zostaïy funkcje waĝne dla inwestora oraz klasa biurowca. Prace kamieniarskie, które wykonaïa rma krakowska P+P Paweï Prochwicz, obejmowaïy wykonanie posadzek w reprezentacyjnym holu wejĂciowym, holu na antresoli, podestów windowych na piÚtrach 1-6 i schodów w czÚ-

NK 59 (2/2012)

FOT. T. KOSTRZEWSKI

kolejne problemy. Okazaïo siÚ, ĝe zaoferowany przez kopalniÚ wapieñ piñczowski posiadaï badania z koñca lat 70., zupeïnie juĝ nieaktualne. Zlecono wykonanie nowych badañ kamienia, które wykazaïy, ĝe szereg parametrów nie speïnia obowiÈzujÈcych norm, zwïaszcza w zakresie mrozoodpornoĂci. Zdecydowano, by nie ratowaÊ za wszelkÈ cenÚ pierwotnej elewacji, co zmusiïo wykonawców do poszukiwañ innego materiaïu o cechach zbliĝonych do pierwotnego. Wybrany zostaï piaskowiec szydïowiecki o nazwie handlowej Dïugosz, wydobywany ze zïoĝa Szydïowiec. Piaskowce szydïowieckie, które sÈ chyba najczÚĂciej stosowane w architekturze Warszawy, wydajÈ siÚ dobrym zamiennikiem w podobnych sytuacjach. Kolejne problemy zwiÈzane byïy z systemem mocowania kamiennych elementów. Wynikaïy one z jednej strony z koniecznoĂci wprowadzenia rozwiÈzañ zgodnych z obowiÈzujÈcymi normami technicznymi, zwïaszcza w zakresie ocieplenia i zabezpieczeñ przeciwpoĝarowych, a z drugiej dostosowania do zachowanej, starej konstrukcji. W zdemontowanym budynku pïyty kamienne byïy przyklejane tradycyjnÈ metodÈ „na zalewkÚ”. Obecnie trzeba byïo zamocowaÊ masywne, duĝe elementy (dïugoĂci do kil-

Ăci apartamentowej od strony ulicy Mokotowskiej. Uĝyto czarnego, chiñskiego gabra Shanxi Black i zielonego granulitu Andromeda ze Sri Lanki, natomiast schody w czÚĂci apartamentowej od ulicy Mokotowskiej wykonane zostaïy z popularnej impali. Wynik modernizacji oceniÊ naleĝy jako udany. Pomimo problemów technologicznych i koniecznoĂci zastosowania zmienionego mocowania elementów kamiennych, co skutkowaïo obecnoĂciÈ szczelin, budynek wyglÈda szlachetnie i stylowo – tak jak oczekiwaï tego konserwator zabytków. Wprowadzone zmiany (np. szklany daszek nad wejĂciem) majÈ drugorzÚdne znaczenie i nie wpïywajÈ znaczÈco na efekt koñcowy. Budynek Mokotowska Square otrzymaï nagrodÚ dla modernizacji roku magazynu „Construction & Investment Journal”. z Elĝbieta Toïkanowicz Pañstwowy Instytut Geologiczny PragnÚ podziÚkowaÊ p. Tomaszowi Kostrzewskiemu (APA Markowski, obecnie Sweco Architekci) za przybliĝenie architektonicznych problemów projektowych oraz fotograe budynku, a takĝe p. Jerzemu Kobosowi, prezesowi Vetter Polska, za omówienie prac kamieniarskich.

www.RynekKamienia.pl

s.c.

przerób kamienia naturalnego

Hurtowa sprzedaż nagrobków chińskich, nagrobków z granitów szwedzkich, płyt polerowanych W ofercie płyty: - IMPALA DARK - IMPALA BONACORD - BRĄZOWY KRÓLEWSKI - MONT PINCK - RÓŻOWY SREBRZYSTY - BOHUS - GNEJS - VANGA - ORION - LAWENDULA - WHISKONT WHITE - HIMALAYA BLUE

- KUPAN GREEN - KURU GREEY - IMPERIAL RED - BALTICK BROWN - BALTICK GREEN - AURORA - SZWED GREEN - SZWED BLECK - LABLADOR - OLIVE GREEN - RED ACAPULCO - STAR RUBI - MAHOGANY

Zapraszamy do współpracy firmy kamieniarskie w w w.kamskal.pl

>>>

e -mail: info@k amsk al.pl

58-210 Łagiewniki, ul. Kłodzka 14, tel. 74/ 89 39 774, fax 74/ 89 40 158

TECHNOLOGIE PORADY

Oprogramowanie w maszynach numerycznych CNC

NK 59 (2/2012)

FOT. J. KUCZMA

yskutujÈc o tematyce maszyn CNC, nie moĝna pominÈÊ bardzo waĝnej kwestii dotyczÈcej ich obsïugi i programowania. SÈ to maszyny z bardzo duĝymi moĝliwoĂciami, jednakĝe aby je w peïni wykorzystaÊ, konieczne jest posiadanie odpowiednio wykwalikowanego i przeszkolonego pracownika, którego kwalikacje muszÈ byÊ znacznie wyĝsze niĝ typowego operatora prostych maszyn kamieniarskich. ZdajÈc sobie sprawÚ z tego problemu, producenci maszyn CNC usiïujÈ jak najbardziej uproĂciÊ kwestiÚ programowania maszyny, jednak mimo wszystko wymaga ono od operatora pewnych umiejÚtnoĂci. Przede wszystkim musi on swobodnie posïugiwaÊ siÚ komputerem i poruszaÊ siÚ w Ărodowisku Windows. Ponadto musi mieÊ doĂwiadczenie w pracy z programami typu CAD (Computer Aided Design – komputerowe wspomaganie projektowania) oraz CAM (Computer Aided Manufacturing – komputerowe wspomaganie wytwarzania). Dodatkowo dobrze jest, aby operator miaï doĂwiadczenie w pracy z kamieniem z uwagi na jego specykÚ podczas obróbki – róĝniÈcÈ siÚ od obróbki metalu, drewna czy szkïa, które takĝe sÈ czÚsto obrabiane na maszynach CNC. Dlatego nieïatwe jest znalezienie pracownika speïniajÈcego te wszystkie wymagania. Zazwyczaj maszyna CNC dostarczana jest z odpowiednim oprogramowaniem CAD oraz CAM sïuĝÈcym do zaprojektowania obrabianego elementu na komputerze i nastÚpnie do przeksztaïcenia go w instrukcje maszynowe – sterujÈce ruchem maszyny, wyborem, poïoĝeniem i parametrami pracy narzÚdzia. Kaĝdy z gïównych producentów maszyn CNC dostarcza razem z maszynÈ swoje oprogramowanie CAD, czÚsto pod wïasnÈ nazwÈ, róĝniÈ siÚ one miÚdzy sobÈ, jednak zasada dziaïania, podstawowe opcje i wyglÈd programów jest zbliĝony i osoba znajÈca jeden z nich lub program AutoCAD (bÚdÈcy zresztÈ wzorcem-bazÈ dla kaĝdego z tych programów) doĂÊ ïatwo siÚ w nim odnajdzie. Aby program CAD dobrze speïniaï swojÈ rolÚ i byï praktyczny w zastosowaniu, powinien uwzglÚdniaÊ specykÚ maszyn CNC do obróbki kamienia oraz typowych prac na nich wykonywanych. Dlatego dobrze jest, aby byï to program dedykowany do obróbki kamienia, nie zaĂ zmieniona nieco wersja oprogramowania do obróbki innych materiaïów. DodatkowÈ waĝnÈ cechÈ oprogramowania jest moĝliwoĂÊ importu pliku z projektem w formacie .dwg lub .dxf, który moĝe byÊ wykonany w innym programie (np. AutoCAD). Warto o to zapytaÊ, jeĂli w rmie bÚdziemy czÚsto dysponowali

projektami wykonanymi w innych programach niĝ dostarczony przez producenta maszyny, gdyĝ nie wszystkie oprogramowania sÈ kompatybilne ze sobÈ. Aby uïatwiÊ projektowanie wykonywanych elementów, niektóre wersje programów CAD (np. T’CAD francuskiego producenta maszyn Thibaut) posiadajÈ wybór typowych prac wykonywanych w kamieniarstwie na maszynach CNC – blaty kuchenne, elementy nagrobkowe, elementy masywne. NastÚpnie w obrÚbie kaĝdej grupy mamy do wyboru duĝÈ bibliotekÚ gotowych elementów o zdeniowanych ksztaïtach.

www.RynekKamienia.pl

TECHNOLOGIE PORADY

Uĝytkownikowi pozostaje jedynie okreĂliÊ ĝÈdane wymiary elementu, rodzaje obróbki i uĝywane narzÚdzia. Pozwala to znacznie uïatwiÊ i skróciÊ czas programowania maszyny. Dodatkowo uĝytkownik moĝe dodawaÊ do tej biblioteki swoje wïasne projekty i nastÚpnie dowolnie je modykowaÊ. Po zaprojektowaniu ksztaïtu elementu w programie CAD naleĝy okreĂliÊ jeszcze poïoĝenie przyssawek bazujÈcych oraz utrzymujÈcych element na stole roboczym. NastÚpnie projekt jest transferowany do oprogramowania CAM, gdzie okreĂlane sÈ rodzaje narzÚdzi i parametry obróbki. W tabeli narzÚdzi uĝytkownik moĝe zdeniowaÊ wszystkie posiadane narzÚdzia. Tabela zazwyczaj posiada wiÚcej miejsc niĝ jest zycznie w magazynie narzÚdzi maszyny. Naleĝy tutaj wpisaÊ wszelkie informacje o narzÚdziach – ĂrednicÚ, dïugoĂÊ, obroty i posuw w czasie pracy, poïoĝenie w magazynie, docisk, wspóïczynnik korekcji (wartoĂÊ, o jakÈ zmieniÈ siÚ wymiary narzÚdzia po obróbce danej dïugoĂci materiaïu). NastÚpnym etapem programowania jest podanie, jakie narzÚdzia (sekwencje narzÚdzi) i w jakiej kolejnoĂci majÈ byÊ uĝywane do obróbki danej krawÚdzi lub powierzchni elementu. Na podstawie tych wszystkich informacji nastÚpuje wygenerowanie przez program pliku wykonawczego dla maszyny, zrozumiaïego dla ukïadu sterowania numerycznego CNC. Na tym etapie nastÚpuje takĝe sprawdzenie poprawnoĂci wykonanego projektu i w razie wystÈpienia bïÚdów sÈ one sygnalizowane – naleĝy je poprawiÊ. Koñcowym etapem – przed przystÈpieniem do obróbki na maszynie – moĝe byÊ przeprowadzenie symulacji obróbki danego elementu. Moĝemy obejrzeÊ na ekranie komputera dokïadnie krok po kroku, jak bÚdzie wyglÈdaïo wykonanie naszego programu na maszynie. Umoĝliwia to wychwycenie ewentualnych bïÚdów lub zagroĝeñ podczas normalnej pracy i unikniÚcie kosztownych niespodzianek, takich jak uszkodzenie obrabianego elementu lub zniszczenie narzÚdzia. Oprogramowanie umoĝliwia takĝe precyzyjne wyliczenie czasu obróbki danego elementu oraz liczby metrów kwadratowych lub bieĝÈcych, jakie zostaïy obrobione danym narzÚdziem. JeĂli zdeniujemy wczeĂniej w programie koszt narzÚdzia w przeliczeniu na metr kwadratowy lub bieĝÈcy, jest to doskonaïy sposób podliczenia kosztów pracy maszyny CNC lub okreĂlenia ceny wykonywanego elementu. Elementami wpïywajÈcymi na jakoĂÊ pracy i moĝliwoĂci maszyny CNC sÈ dodatkowe urzÈdzenia z niÈ wspóïpracujÈce. Jednym z popularnych jest skaner ksztaïtu – 2D lub 3D. Umoĝliwia on w ïatwy sposób wykonanie cyfrowego modelu detalu-wzorca, który nastÚpnie moĝe byÊ przeniesiony do oprogramowania CAD i w razie potrzeby obrobiony lub zmieniony w programie, a nastÚpnie odtworzony w kamieniu. DziÚki temu moĝna szybko wykonaÊ projekt nawet bardzo skomplikowanych elementów, takich jak pïaskorzeěby lub rzeěby, kolumny itp. Innym bardzo waĝnym ukïadem majÈcym duĝy wpïyw na obróbkÚ jest system automatycznego pomiaru narzÚdzi. SÈ to systemy mechaniczne (narzÚdzie dotyka czujnika) lub laserowe (bezdotykowe – pomiar wiÈzkÈ lasera). DziÚki niemu maszyna automatycznie kontroluje wymiary narzÚdzia, co umoĝliwia lepsze wykorzystanie narzÚdzi i lepszÈ jakoĂÊ obróbki. z Grzegorz Gryzïo, MC Diam

100 NK 59 (2/2012)

Wybór typu obróbki w programie T’CAM

Wybór rodzaju obrabianego elementu z biblioteki ksztaïtów

Projektowanie poïoĝenia przyssawek bazujÈcych i mocujÈcych element na stole roboczym

Oprogramowanie umoĝliwia obserwowanie symulacji pracy

www.RynekKamienia.pl

FELIETON MARIUSZ DOMARADZKI

Szklana pogoda J

srogÈ zimÚ. A jak wiadomo, takie warunki atmosferyczak Ăpiewaïa niegdyĂ Maïgorzata Ostrowska: „szyby niebieskie od telewizorów”! Stwierdzenie to jest ne nie sprzyjajÈ pracom kamieniarskim prowadzonym Ăwietnym przedstawieniem obecnej sytuacji w nana zewnÈtrz. I ten spokój w porcie... szej branĝy. PoczÈtek marca, a w porcie cisza... KamieCo niektórzy kamieniarze w koñcówce ubiegïego roku niarze jakby zapomnieli o tym, ĝe bloki trzeba odbieraÊ! nie przestraszyli siÚ wysokiego kursu waluty obcej i poA moĝe przestraszyli siÚ kryzysu? Bez obaw! W GorzodejmujÈc ryzyko, dokonali zakupu materiaïów u swoich wie Wielkopolskim prezydent miasta wraz z przewodnidostawców. Jedni mogÈ siÚ z nich ĂmiaÊ, nazywajÈc ich czÈcym Rady Miasta ogïosili, ĝe kryzysu nie ma, a tym frajerami, ale z drugiej strony to wïaĂnie oni majÈ teraz samym go odwoïali. DoïÈczam siÚ do tych sïów i odwomateriaï na placu i sÈ gotowi na pierwsze uderzenie ïujÚ kryzys w branĝy kamieniarskiej. Skoro dwie osoby w sezonie. Jak wiÚkszoĂÊ z Was wie, osobiĂcie jestem mogÈ, to czemu ja nie? zwiÈzany z rynkiem poïudniowoafrykañskim. Tam ostatZima w pierwszej fazie byïa trochÚ ospaïa, jakby coĂ siÚ ni miesiÈc nie zalicza siÚ do najlepszych, a to z powodu jej z jesieniÈ pomyliïo. Niestety, moĝna byïo siÚ spodzieintensywnych opadów deszczu w RPA, które skuteczwaÊ wiÚkszych Ăniegów i tak jak przypuszczaïem, zima nie ograniczajÈ moĝliwoĂci wydobycia. Nie lepiej byïo mnie nie rozczarowaïa. Nic z moĝliwoĂciami transportu. nie szkodzi, ĝe tyle Ăniegu – Dopiero w lutym armatorzy wszak na nartach moĝna pozaproponowali jakiekolwiek Juĝ niedïugo wiosna i na wïasnej jeědziÊ, odpoczÈÊ, na chwiokazje zaïadowcze, lecz obskórze siÚ przekonamy, jaki bÚdzie lÚ zapomnieÊ o wszystkich te deszcze uniemoĝliwiïy w niektórych przypadkach innych problemach. Z drunadchodzÈcy sezon. W moim dowóz materiaïu na czas, giej strony widziaï ktoĂ tyle przekonaniu trudny, ale znoĂny. z powodu zalania dróg proĂniegu w Rumunii? ZresztÈ wadzÈcych do kopalñ. I tak w Polsce teĝ nieěle nasypaz wielkim prawdopodobieñstwem moĝna zaïoĝyÊ, ĝe ïo, szczególnie na ¥lÈsku i w Maïopolsce. A zaraz bÚdziemy mieli powtórkÚ z rozrywki, to znaczy powodzie pierwsze wiÚksze dostawy impali pojawiÈ siÚ na poczÈt– zbyt szybkie roztopy, deszcze i takie tam inne. Klimat ku kwietnia, a byÊ moĝe i trochÚ póěniej. siÚ diametralnie zmienia i niestety nie ma innego wyjJuĝ niedïugo wiosna i na wïasnej skórze siÚ przekonamy, Ăcia, jak dostosowaÊ swoje zakïady do nowych realiów, jaki bÚdzie nadchodzÈcy sezon. W moim przekonaniu które coraz bardziej dajÈ siÚ we znaki przedsiÚbiorcom. trudny, ale znoĂny. To bÚdzie sezon dalszego oczyszUdowodnione naukowo zanikanie ciepïego prÈdu morczania branĝy i wzmacniania pozycji rm dziaïajÈcych skiego o nazwie Golfsztrom skutecznie pozbawia nas na rynku w sposób zrównowaĝony i w oparciu o etyochrony przed zimnym polarnym powietrzem, które od kÚ biznesu. To takĝe czas dla rm szanujÈcych swoich kilku lat funduje nam coraz ciekawsze zimy. OsobiĂcie klientów, ale i dostawców. Dostawcy bowiem wiedzÈc, nic nie mam do Ăniegu czy niskich temperatur, lecz gdy ĝe relacja z odbiorcami jest relacjÈ dobrÈ i korzystnÈ, przy –25 stopniach Celsjusza muszÚ ïadowaÊ akumuz pewnoĂciÈ zrobiÈ wszystko, aby ich kontrahenci mieli lator swojego prawie nowego auta, to juĝ nie jest tak jak najlepsze warunki do prowadzenia swojego biznesu. Ămiesznie. WracajÈc do pogody – niestety trzeba stwierJak zawsze w nowym sezonie, wszystkim Wam skïadam dziÊ, ĝe zaostrzanie siÚ zjawisk pogodowych, szczególnajserdeczniejsze ĝyczenia wytrwaïoĂci i spojrzenia nie w europejskiej stree umiarkowanego klimatu bÚw przyszïoĂÊ. Jak mówiÈ okuliĂci – patrzenie w dal oddzie postÚpowaÊ, co przez jakiĂ czas gwarantuje nam prÚĝa i zmniejsza stres. Tak wiÚc zatrzymajmy siÚ, czawzmoĝone opady deszczu, krótkie i chïodne lato oraz sami usiÈděmy i popatrzmy w dal – w przyszïoĂÊ. z

”

102 NK 59 (2/2012)

www.RynekKamienia.pl

FELIETON DARIUSZ WAWRZYNKIEWICZ

Dobre warunki

narciarskie N

ic mnie tak nie bawi jak ludzki relatywizm. Najprostsza jego denicja to stary dowcip o bacy, którego zapytano, co to jest relatywizm. Odpowiedziaï: „relatywizm to jest takie cóĂ, ĝe jak u was w mieĂcie spadnie 10 cm Ăniegu to jest katastrofa, a jak mi mojÈ chaïupÚ po dach zasypie, to sÈ wtedy dobre warunki narciarskie”. Fakt, w wielu dziedzinach i sprawach nie ma prawdy obiektywnej. Wszystko zaleĝy, z jakiego punktu widzenia oceniamy sprawÚ. Ale bÈděmy szczerzy wobec siebie, jest wiele takich, w których nie ma miejsca na „do-

”

Byïem Ăwiadkiem radoĂci kamieniarza, który zrobiï blat z felernej pïyty i cieszyï siÚ, ĝe go sprzedaï. SwojÈ radoĂÊ wyjaĂniï tym, ĝe to dostawca slabów wcisnÈï mu tÚ felernÈ pïytÚ.

bre warunki narciarskie”. JeĂli sprzedawany materiaï nie jest dobry jakoĂciowo, to ĝadne czary tego nie zmieniÈ. ZapaÊkany chemiÈ nie przestanie byÊ wadliwy, a klient wczeĂniej czy póěniej zobaczy, co mu wcisnÈï kamieniarz. Przykïad relatywizmu z branĝy? Aleĝ proszÚ. Byïem Ăwiadkiem radoĂci kamieniarza, który zrobiï blat z felernej pïyty i cieszyï siÚ, ĝe go sprzedaï. SwojÈ radoĂÊ wyjaĂniï tym, ĝe to dostawca slabów wcisnÈï mu tÚ felernÈ pïytÚ. Opinii o dostawcy nie mogÚ zacytowaÊ, caïa nadaje siÚ do wykropkowania. Jednak na koniec tyrady kamieniarz stwierdziï, ĝe udaïo mu siÚ zaïatwiÊ z tym …… reklamacjÚ na 50 proc. ceny. Grzecznie zapytaïem, czy sprzedajÈc blat, teĝ daï upust i uprzedziï, ĝe materiaï nie jest pierwszego gatunku. Popatrzyï na mnie, jakbym opowiadaï o sprzedaĝy lodówek na biegunie. Za to strasznie siÚ potem denerwowaï, ĝe w Internecie znalazï nie najlepszÈ opiniÚ o swoich usïugach napisanÈ przez innego klienta. Ciekawe, co jemu wcisnÈï? Relatywizm widaÊ teĝ w podejĂciu do pïatnoĂci. Kiedy ktoĂ nie pïaci nam, to nie ma ĝadnych usprawiedliwieñ

104 NK 59 (2/2012)

– zïodziej i tyle. Kiedy my nie pïacimy, to winni sÈ wszyscy – banki, klienci, zbiegi okolicznoĂci, awarie itp. itd. Pracowaïem kiedyĂ w duĝej rmie budowlanej. Czasami, wiadomo, zdarzaïy siÚ zatory nansowe, ale wierzyciele z reguïy byli zaspokajani w terminie, na co rma braïa kredyty, których koszt wliczany byï w cenÚ robót (po kilku latach dziaïalnoĂci koszt kredytu mogliĂmy juĝ oszacowaÊ). Proste? KtoĂ powie, ĝe w ten sposób nie bÚdzie konkurencyjny. Z doĂwiadczenia wiem, ĝe tylko poczÈtkowo byïy problemy. Po czasie dostawcy materiaïów uwzglÚdnili pewnoĂÊ pïatnoĂci i dali nam dodatkowe upusty. ChÚtnie relatywnie podchodzimy nie tylko do dostawców, ale teĝ do klientów. Od dawna znam „tradycyjny” sposób wyceny robót – na podstawie wartoĂci auta, jakim przyjechaï klient. Czasy siÚ zmieniïy, a nadal czÚĂÊ zakïadów w taki sposób ksztaïtuje ceny, tak trochÚ „po arabsku”. Tymczasem gdy porozmawia siÚ z Arabem, skÈd bierze siÚ popularne narzucanie na poczÈtek bardzo wysokich cen a nastÚpnie targowanie, widaÊ logikÚ ich podejĂcia. Sprzedawca arabski, nawet gdy sprzeda towar po maksymalnej cenie, nie uwaĝa, ĝe naciÈï klienta. W tamtym rejonie Ăwiata uwaĝa siÚ, ĝe towar ma takÈ wartoĂÊ, jakÈ klient jest w stanie za niego zapïaciÊ (tyle, ile jest dla niego wart). W naszej kulturze jest jednak inaczej i dlatego zmiana ceny zaleĝna od klienta dla wiÚkszoĂci wyglÈda na zwykïe naciÈgactwo. Ostatnio usïyszaïem o zakïadzie poïoĝonym w górskiej okolicy, którego szef najwyĝsze ceny daje babciom, które przyjdÈ do niego lub przyjadÈ rowerem. Dlaczego? Otóĝ jego rozumowanie jest proste – jeĂli klient przyjedzie samochodem, to moĝe w kaĝdej chwili pojechaÊ do konkurencji sprawdziÊ ceny. Babcia, gdy juĝ pokona drogÚ do tego zakïadu, nie bÚdzie miaïa siïy na wyprawÚ do innego… Przy tak relatywnym stosowaniu cennika warto pomyĂleÊ, czy gdyby nam przy zakupie mleka podawano wyĝszÈ cenÚ z uwagi na nasz drogi zegarek, nie poczulibyĂmy siÚ oszukiwani? ¥nieg to Ănieg – i nie mówmy, ĝe dla nas to tylko dobre warunki narciarskie. z

www.RynekKamienia.pl

Verona - Italy

organized by

26-29 SEPTEMBER

47 th International Trade Fair for Stone Design and Technology

MORE STONE FOR MORE

BUSINESS

MARBLE, STONE AND DESIGN

UNPROCESSED STONE

MACHINERY AND EQUIPMENT

www.marmomacc.com

TOOLS AND CHEMICALS

Hein Suwik ®

Bazą wysokiej jakości są maszyny i technologia sprowadzona

z Niemiec. Hartowanie kwasowe jest gwarancją długiej żywotności tarcz. Hein to po prostu jakość!

Promocja tarcz Ø 3000 mm Zadzwoń dowiedz się szczegółów: mobile: +48 602 76 79 93

SUWIK DIAMANT AS Andrzej Suwik, ul. Promienista 48a, 60-289 Poznań, tel. +48 61 868 33 95, email: biuro@diamantas.pl

108 NK 59 (2/2012)

www.RynekKamienia.pl

109

NK 59 (2/2012)

MASZYNY KAMIENIARSKIE

110 NK 59 (2/2012)

www.RynekKamienia.pl

Akcesoria nagrobkowe -litery -krzyĹźe -wazony -latarki -aplikacje

ze stali kwasoodpornej i brazu oksydowanego na czarno

www.rodlew.com.pl

www.RynekKamienia.pl

Sklep Firmowy 44-200 Rybnik, ul.Wyzwolenia 24 tel. + 48 32 4331073, tel./fax +48 32 4225716 email: rodlew.sc@wp.pl

111

NK 59 (2/2012)

HURTOWNIA KAMIENIA NATURALNEGO

Sprzedaż polerowanych płyt granitowych Cięcie bloków granitowych Płomieniowanie i szczotkowanie płyt granitowych

97 - 300 Piotrków Trybunalski, ul. Spacerowa nr 38 tel. / fax: 44 73 39 242, e-mail: biuro@olkam.com.pl, www.olkamgranit.pl

112 NK 59 (2/2012)

www.RynekKamienia.pl

CENTRUM ZAOPATRZENIA BRANŻY KAMIENIARSKIEJ Warszawa 03-131 Mehoffera 49a www.granit.info.pl hurtownia- tel. 22 61 44 829 sklep- tel. 22 81 41 869

www.sklep-kamieniarski.com 1 w Polsce INTERNETOWY!

OFERTA SPEC JALNA NA IMPALĘ! ∙ artykuły ścierne ∙ artykuły diamentowe ∙ chemia kamieniarska ∙ uchwyty kamieniarskie ∙ narzędzia elektryczne ∙ i wiele innych

www.RynekKamienia.pl

HURTOWNIA GRANITU PŁYTY GRANITOWE (5, 6, 7 cm) POLEROWANE I SUROWE SKŁAD PŁYT PONAD 9000 M2 Atrakcyjne ceny, duży wybór kolorów!

113

NK 59 (2/2012)

SPIS REKLAMODAWCÓW AKCESORIA

ALINA BETIMO CAGGIATI DEKS EDAN OPAL PILLA RODLEW SANSONE STRASSACKER TOPAZ WAR-MECHAN WARSOB WENA

66 50 116 5 113 18A 25 111 34A 85 113 88 110 SKRZYD O

BLOKI

FINNSTONE GRANIT STRZEGOM SA INBRA JACKARANDA M+Q R.E.D. GRANITI POLAND SKALIMEX-GRANTIN STENEKO

CHEMIA

KAMIENIARSTWO JAN JASTRZkB SYNTETYK TAKAM

ELEMENTY GOTOWE ATHENA FIRMA KAMIENIARSKA KRAWCZYK PAWLIMEX PIASMAR QUARELLA TRIXX

HURTOWNIE NAGROBKÓW

ANMAR STONE CARO GRANIT DULNIAK GRANITUS KAMIENIARSTWO BANASIAK KAMSKAL

84 4 31 74 29 68 27 33 113 71 61 39 49 108 112 51 36 23 7 9 103 91 97

M.E.J.A. BUGANIUK MONOLIT

KOPALNIE

GRANIT STRZEGOM SA JACKARANDA PAWLIMEX PIASMAR SKALIMEX-GRANTIN

MASZYNY

BRETON BS-KAMIENIARSTWO DIAMANT-AS GESTRA GMM GRANMAR KRAKÓW IRGRADEX ITALCOMMA K&K AUTOMATIC MACHINES MACH PLUS MC DIAM PROMASZ PROMECH SYNTETYK TAKAM TEPARK TERZAGO MACCHINE TGR WARSOB WEHA POLSKA

NARZ}DZIA

CELMA CHIN-KA DEKS DELLAS DIABÜ DIAMANT-AS EUROARSS KRZEMEX MC DIAM TAKAM TOP WENA

93 101 4 74 108 112 27 55 36 87 109 57 109 110 53 59 63 83, 99 65 73 70 61 113 75 77 110 2, 13 8 115 5 11, 89 56 108 6 79 83, 99 61 85 SKRZYD O

P YTKI

BELTRAMI EGA GRANITUS GREIN MARMI SCALA ROGALA

61 41 103 3 10 1

P YTY

ATHENA BELTRAMI EGA FAVORITA FIRMA KAMIENIARSKA KRAWCZYK GRANEX GOCH GRANIT DULNIAK GRANIT STRZEGOM SA GRANITY B YSKAL GRAWIS GREIN INTERSTONE KAMIENIARSTWO BANASIAK KAMSKAL KLUCZBUD KOPERSKI KAMIENIARSTWO LEVANTINA M.E.J.A. BUGANIUK MARMI SCALA MARMURY JACEK ATA OLKAM PAWLIMEX ROGALA SKALIMEX-GRANTIN

TARGI

TARGI INTERKAMIE KIELCE TARGI MARMOMACC WERONA TARGI STONETECH CHINA SZANGHAJ

US UGI

ATHENA FIRMA KAMIENIARSKA KRAWCZYK GRANEX GOCH GRANITY B YSKAL GRAWIS PIASMAR

39 61 41 37 49 12 9 4 43 45 3 15, 105 91 97 112 112 14 93 10 47 112 108 1 27 111 107 106 39 49 12 43 45 112

SUWIK DIAMANT AS Andrzej Suwik, ul. Promienista 48A, 60-289 Poznań, tel. +48 61 868 33 95, email: biuro@diamantas.pl

114 1 14 NK 59 (2/2012)

www.RynekKamienia.pl

Centrum Kamieniarskie CHIN-KA, 58-150 Strzegom, ul. NiepodlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci 22 tel. 74 855 37 37, tel./fax 74 855 53 75, www.graniro.pl, e-mail: chinka@graniro.pl

Matthews International S.p.A. 6HGH /HJDOH HG 8IÂ¿FL 'LUH]LRQDOL 9LD 0DUWLUL GHOOD /LEHUWj &RORUQR 3DUPD ,WDO\ 7HO )D[ ZZZ PDWZ LW LQIR#PDWZ LW 8IÂ¿FL &RPPHUFLDOL HG $VVLVWHQ]D &OLHQWL 9LD 0DUWLUL GHOOD /LEHUWj &RORUQR 3DUPD ,WDO\ 7HO )D[ YHUGH ZZZ FDJJLDWL LW LQIR#FDJJLDWL LW