Nowy Kamieniarz 63 by Nowy Kamieniarz

PrzyszïoĂÊ w jasnych barwach?

Kody QR

Kamieñ z okolic Krakowa s. 22

Niedoceniona rewolucja

Zakoduj i udostÚpnij s. 44

Trak do ciecia w poziomie s. 62

® Paědziernik (nr 63) 6/2012

CZASOPISMO PROFESJONALISTÓW

bezpïatny

nakïad - 4250 egz.

ISSN 1899-3419

Codziennie nowa porcja informacji

Rassegna della pietra Polacca Polish Stone Review

Kompleksowe zaopatrzenie zakáadów kamieniarskich

POSADZKI R

WENA Hurtownia artykuáów dla kamieniarstwa ul. Rosiczki 14a, 04-988 Warszawa tel.: +48 22 872 20 80, fax: +48 22 872 20 56 e-mail: wena@wena-warszawa.com www.wena-warszawa.com WENA Hurtownia artykuáów dla kamieniarstwa ul. Kubusia Puchatka 2, 32-020 Wieliczka tel.: +48 12 288 22 68, fax: +48 12 278 56 99 e-mail: biuro@wena-wieliczka.eu W W W. R O G A L A . C O M . P L www.wena-wieliczka.eu

s.70

DOSTAWA

P YTEK

NA TERENIE CAŁEGO KRAJU

Codziennie nowa porcja informacji Codziennie nowa porcja informacji

®®

Kompleksowezaopatrzenie zaopatrzenie Kompleksowe zakáadówkamieniarskich kamieniarskich zakáadów

WENA WENA Hurtownia artykuáów dla kamieniarstwa Hurtownia artykuáów dla kamieniarstwa ul. Rosiczki 14a, 04-988 Warszawa ul. Rosiczki 14a, 04-988 tel.: +48 22 872 20 80,Warszawa fax: +48 22 872 20 56 tel.:e-mail: +48 22wena@wena-warszawa.com 872 20 80, fax: +48 22 872 20 56 e-mail: wena@wena-warszawa.com www.wena-warszawa.com www.wena-warszawa.com WENA WENA Hurtownia artykuáów dla kamieniarstwa Hurtownia artykuáów dla2,kamieniarstwa ul. Kubusia Puchatka 32-020 Wieliczka ul. Kubusia Puchatka 2, 32-020 Wieliczka tel.: +48 12 288 22 68, fax: +48 12 278 56 99 tel.:e-mail: +48 12biuro@wena-wieliczka.eu 288 22 68, fax: +48 12 278 56 99 e-mail: biuro@wena-wieliczka.eu www.wena-wieliczka.eu www.wena-wieliczka.eu

WENA Hurtownia artyku谩贸w dla kamieniarstwa ul. Kubusia Puchatka 2, 32-020 Wieliczka tel.: +48 12 288 22 68, fax: +48 12 278 56 99 e-mail: biuro@wena-wieliczka.eu www.wena-wieliczka.eu

WENA Hurtownia artyku谩贸w dla kamieniarstwa ul. Rosiczki 14a, 04-988 Warszawa tel.: +48 22 872 20 80, fax: +48 22 872 20 56 e-mail: wena@wena-warszawa.com www.wena-warszawa.com

Tylko to, co najlepsze

Echo 625 CNC

cho 25 CNC

Echo 625 CNC

Piła pracująca w 5 - osiach z obrotową głowicą 00 - 3700 oraz uchyłem 00 - 900

Bimatech CNC Obrabiarka sterowana numerycznie

matech CNC

Bimatech CNC

Achilli MBS TS Achilli MBS TS

Achilli MBS TS

Maszyna zaprojektowana i stworzona do cięcia slabów granitowych oraz marmurowych

Tylko to co najlepsze

WEHA sp. z o.o. - ul. Armii Krajowej 31, 58-150 Strzegom tel. +48 662 332 912, e-mail: weha@weha.pl, www.weha.pl

A M

Centrum Kamieniarskie CHIN-KA, 58-150 Strzegom, ul. NiepodlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci 22 tel. 74 855 37 37, tel./fax 74 855 53 75, www.graniro.pl, e-mail: chinka@graniro.pl

W WYPOSAŻENIU ZNAJDZIESZ:

PROFILE I ZARYSY GMM

Gravellona Macchine Marmo S.p.A. Via Nuova, 155 28883 Gravellona Toce (VB) Italy e-mail: gmm@gmm.it, www.gmm.it

CIĘCIA Z CAD

CAD

ISO 9001:2008 - Certificato N°IT234871

PRO

JEK T BLA OWANI TÓW E

58-150 Strzegom, ul. Koszarowa 7 tel. 603 891 257, 604 07 87 31, tel./fax: 74 855 03 93 e-mail: biuro@euroarss.pl, www.euroarss.pl

Łubna Jakusy 41 98-245 Błaszki tel./fax +48 43 829 26 70 tel./fax +48 43 829 33 99

P ŁY T Y G R A N I TOW E I M A R M U R OW E

Lublin

Największa hurtownia nagrobków oraz płyt granitowych na wschodzie Polski KSZY NAJWIĘ ENT M ASORTY ŻSZA NAJWY Ć O K JA Ś

SZA NAJNIŻ CENA

Hurtowa sprzedaż nagrobków z CHIN oraz INDII Ponad 5000 tablic dostępne od ręki na magazynie Ponad 2000 nagrobków granitowych w każdym rozmiarze dostępne od ręki na magazynie

OBNIŻKA

CEN

ZWIĘKSZONY ASORTYMENT PŁYT BUDOWLANYCH I NAGROBKOWYCH - Płyty granitowe oraz marmurowe polerowane i surowe - Grubości budowlane i nagrobkowe - Płytki granitowe - Elementy wykonywane na indywidualne zamówienie klienta - Transport z HDS

DIAKERS NA SPRZEDAŻ

MASZYNA DO CIĘCIA BLOKÓW ŚREDNICA PIŁY 2 METR Y

Posiadamy certyfikat jakości ISO

e-mail: info@dulniak.pl www.dulniak.pl

e-mail: info@granit.lublin.pl www.granit.lublin.pl

tel.: 608 50 50 36, 81 74 408 27, fax: 81 745 54 26, Lublin, ul. Droga Męczenników Majdanka 71

Dellas. Kd 1973 roŬu teĐŚnologia, Ŭtſra toǁarzyszy ĐzųoǁieŬoǁi.

www.dellas.it

0% 10 LASLY L TA DEDE IN I

KĚ ϰϬ ůĂƚ ųČĐǌǇŵǇ ŶĂũŶŽǁƐǌČ ƚĞĐŚŶŽůŽŐŝħ ǌ ǁǇũČƚŬŽǁǇŵ͕ ŶŝĞƉŽǁƚĂƌǌĂůŶǇŵ ŝ ǁǇƌſǏŶŝĂũČĐǇŵ ŶĂƐ ĨĂŬƚŽƌĞŵ͗ ĚŽƑǁŝĂĚĐǌĞŶŝĞŵ ŝ ŽƐŽďŽǁŽƑĐŝČ ŶĂƐǌĞŐŽ ƉĞƌƐŽŶĞůƵ͘ KƚŽ ƉƌĂǁĚǌŝǁǇ ƉŽǁſĚ͕ ĚůĂ ŬƚſƌĞŐŽ ĞůůĂƐ ƚŽ ŶŝĞ ƚǇůŬŽ ĚŽƐŬŽŶĂųĞ ƉƌŽĚƵŬƚǇ͕ ĂůĞ ƌſǁŶŝĞǏ ƉƌĞĐǇǌǇũŶĂ ŽƌŐĂŶŝǌĂĐũĂ͕ ŽďĞĐŶŽƑđ ŶĂ ĐĂųǇŵ ƑǁŝĞĐŝĞ͕ ŵĂŬƐǇŵĂůŶĂ ĞůĂƐƚǇĐǌŶŽƑđ͕ ĚŽŐųħďŶĂ ƐƉĞĐũĂůŝǌĂĐũĂ͕ ŽďĞĐŶŽƑđ ǁ ƉŽŶĂĚ ϲϬ <ƌĂũĂĐŚ ƑǁŝĂƚĂ͘

Dellas: ǁartoƑđ naszyĐŚ produŬtſǁ ǁyǁodzi siħ z ǁartoƑĐi naszyĐŚ Ŭorzeni. Dellas produŬuũe: linŬi diamentoǁe, diamentoǁe piųy traŬoǁe, tarĐze diamentoǁe, narzħdzia do Ŭaliďroǁania i poleroǁania oraz narzħdzia do Đentrſǁ oďrſďĐzyĐŚ E .

KĮĐũalny PrzedstaǁiĐiel Firmy Dellas spa: Dorota yluŬ +48508192112 dorota.zyluŬ@ǁp.pl Dellas S.p.A. - Via Pernisa, 12 - 37023 Lugo di Grezzana (VR) - Italy - Tel. +39 045 8801522 - Fax +39 045 8801302 - e-mail: info@dellas.it

PAD. 7 STAED 2

ħĚǌŝĞŵǇ ƵĐǌĞƐƚŶŝĐǌǇđ͗

OD REDAKCJI

kraczamy w newralgiczny dla wyników cağej branőy okres. Ten rok nie jest ğatwy, ale z rozmów wynika, őe nie jest tak ŏle, jak by si÷ wydawağo. Oddajemy do waszych rãk numer przygotowywany z myĳlã o targach w Weronie. Jakie b÷dã to targi – zobaczymy. Mimo problemów, mam nadziej÷ spotkaå wielu polskich kamieniarzy na tej chyba nadal najwaőniejszej imprezie tarDariusz gowej branőy. Targi byğy dla mnie inspiWawrzynkiewicz racjã do tekstu o Marmomacc i innych imprezach oraz celach, w jakich powinniĳmy je odwiedziå. Przy okazji przygotowaġ do Werony publikujemy artykuğ Szymona Pazia o Zasze Hadid – pierwszej kobiecie nagrodzonej architektonicznym Noblem – Nagrodã Pritzkera. B÷dzie ona w tym roku goĳciem targów Marmomacc, na które zaprojektowağa trzy trójwymiarowe reliefy dla firmy Citco. Ponadto w odpowiedzi na zapotrzebowanie czytelników publikujemy tekst Urszuli Pieġkowskiej o moőliwoĳci pozyskania dofinansowaġ unijnych „Kapitağ Ludzki”. Poniewaő sporo osób zwracağo uwag÷ na kiepskã jakoĳå niektórych posadzek wykonywanych na Euro, poprosiliĳmy Sğawomira Mazurka o opisanie bğ÷dów, jakie najcz÷ĳciej popeğniamy przy ich ukğadaniu. Pewnie zainteresuje wszystkich i spowoduje dyskusj÷ artykuğ Henryka G÷bali o problematyce kwalifikacji pracowników i sprawach ksztağcenia oraz tekst Wacğawa Chrzãszczewskiego o coraz jaĳniej rysujãcej si÷ przyszğoĳci wydobycia kamienia w okolicach Krakowa. W cz÷ĳci technologicznej Andrzej Bukalski opisuje ciekawã maszyn÷ do poziomego ci÷cia bloków. Prezentujemy takőe temat, którym si÷ warto zainteresowaå, bo opisywane przez Szymona Pazia kody QR pewnie szybko wkroczã do naszej codziennoĳci – równieő zawodowej. Őycz÷ miğej lektury i zapraszam do odwiedzenia naszego stoiska w Weronie (hall pomi÷dzy pawilonami 4 i 5, stoisko 15).

Spis reklam ALINA ATHENA ATRIUM BRETON BS-KAMIENIARSTWO CAGGIATI CARO CHIN-KA DEKS DELLAS DIABÜ DIAMANT-AS EDAN EGA EUROARSS FAVORITA FINNSTONE

12 1 2

NK 63 (6/2012)

50, 50A 33 INSERT 47 28 92 7 91 73 11 31 61, 88 89 35 6 37 42

FIRMA KAMIENIARSKA KRAWCZYK FURMANEK TRADING GESTRA GMM GRANISTONE GRANIT DULNIAK GRAWIS GREIN IRGRADEX JACKARANDA K&K AUTOMATIC MACHINES KAM-DIAM G.HASIEC KLUCZBUD M.E.J.A. BUGANIUK MARMI SCALA MARMO MECCANICA MARMURY JACEK ATA MC DIAM NAKAM OPAL PAWLIMEX

Wydawca: Maciej Brzeski, redaktor naczelny: Dariusz Wawrzynkiewicz, sekretarz redakcji: Szymon Paŏ, redakcja: Wacğaw Chrzãszczewski, Mirosğawa Jağoszyġska, Krzysztof Lesiak, Bogdan Lewicki, Daniel Mğynarczyk, Henryk Walendowski, wspóïpraca: Peter Becker, Paul Daniel, Scott Engering, prof. Ryszard Kryza, prof. Marek Lorenc, prof. Jacek Rajchel, dr Paweğ P. Zagoődőon, Katarzyna D. Zagodőon, Mariusz Domaradzki, Sğawomir Mazurek, Krzysztof Piotrowski, skïad i oprawa: Jakub Kuczma, Szymon Paŏ, korekta: Ewa Wozowska Kontakt z redakcjÈ: Skivak Press, ul. Zeylanda 3/5, 61 - 808 Poznaġ, tel. +48 61 662 98 70, e-mail: redakcja@nowykamieniarz.pl, www.rynekkamienia.pl Druk: VMG Print sp. z o.o., ul. Unii Lubelskiej 1, 61-249 Poznaġ Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoĳci za treĳå zamieszczanych reklam i ogğoszeġ pğatnych. Nie zwraca materiağów niezamówionych. „Nowy Kamieniarz” jest bezpğatnym dwumiesi÷cznikiem poĳwi÷conym branőy kamieniarskiej. Jest on bezpğatnie rozsyğany bezpoĳrednio do zakğadów kamieniarskich, firm architektonicznych, firm branőy budowlanej, dystrybutorów bloków, narz÷dzi oraz chemii kamieniarskiej. SKIVAK PRESS jest czğonkiem Zwiãzku Kontroli Dystrybucji Prasy. „Nowy Kamieniarz” ma kontrolowany nakğad 4350 egzemplarzy.

“Nowy Kamieniarz” magazine is a platform of contacts with Polish stone industry. High level of journalism and a great collection of the latest business offers receives general recognition of our readers in more than 4000 stone works. We participate in the biggest branch fairs of the world every year. The list of our official foreign representatives: 中国客服部：厦门鑫忠欧网络科技有限公司电话：0592-5510362 传真：0592-5136231 手机：13606901367 QQ：1040781193 邮箱：1040781193@qq.com w8999pl@163.com 地址：厦门集美区杏林大学康城二期14梯1004室 Italy: Marco Selmo „Nowy Kamieniarz” Magazine, Italian Advertising Representative tel. +39 045 6888510, mob. +39 335 5786001

5 25 86 4 14 9 39 3 86 60 49 84 88 15 10 85 43 65, 69 INSERT 18A 84

PIASMAR PILLA PROMASZ PS-GRANIT R.E.D. GRANITI POLAND RODLEW ROGALA SKALIMEX-GRANTIN STRASSACKER SYNTETYK TARGI MARBLE IZMIR TARGI STONE FAIR BRASIL VITÓRIA TARGI STONE FAIR XIAMEN TEPARK TOP TOPAZ WAR-MECHAN WARSOB WEHA POLSKA WENA WINSTONE

88 21 57 8 29 85 1 27 64 77 83 52, 53 81 89 20 89 60 87 2 SKRZYD O I 87

www.RynekKamienia.pl

SPIS TRE¥CI

Z KRAJU

Wydarzenia Wyspiañski na Mogilskim Wydobycie w statystyce Bilans zasobów 2011 PrzyszïoĂÊ w jasnych barwach? – kamieñ z okolic Krakowa Kwalikacje? Po co? 11/10 – Hermes GabroStone

14 16 18 22 26 30

Zaha Hadid

– przebojowa Irakijka

FOT. ARCHIWUM ZAHA HADID ARCHITECTS

ZE ¥WIATA

To, co tworzy Hadid, jest ekskluzywne z powodu samego jej nazwiska – koncepcji, projektu, podpisu pod projektem wykonawczym. Tak jak w przypadku innych architektów rozpoznawanych przez szerokÈ publicznoĂÊ samo nazwisko projektanta wystarcza, aby budynek staï siÚ sïawny na caïym Ăwiecie i staï siÚ celem wycieczek turystycznych. s. 78

Wydarzenia 34 Historia pewnego nagrobka „Asleep” Petera Schipperheyna 36 W poszukiwaniu nowych rozwiÈzañ 40

FIRMA

Zakoduj i udostÚpnij – kody QR Inwestycje w kapitaï ludzki

KAMIE NATURALNY

Granity tatrzañskie Sïownik geologiczny Gniazdo – graniaki wiatrowe Baza kamienia – Silver Grey Inne niĝ granity – gnejsy, migmatyty i granulity

44 48

54 55 56 58

TECHNOLOGIE

Niedoceniona rewolucja – trak do ciÚcia w poziomie

Zakoduj i udostepnij

FOTOGRAFIA NA OK ADCE: ARCHIWUM BUDRI

Kody dy Q QR moőemy moőőemy őe sstosowaå osowaå teő wsz÷dz teő wsz wsz÷dzie w dzie ta tam, gdzie gd e zachodzi achodzi zi potrzeba potrzzeba ba ğatwego ğatw we ego rozwini÷cia wini÷cia a jjuő uőő o opublikowanej opublikow informacji lub informa ub uğatwie uğa wienia nia a odbiorc dbiorcy jjej wykorzystan wykorzy kor tania a, czyyli np. p. w kontakcie konta e kon z klientem em m czyy arc architektem. architektem

s. 44

www.RynekKamienia.pl

ARCHITEKTURA

NowoĂci rynkowe Rynek budowlany BïÚdy popeïniane przy posadzkach kamiennych Przebojowa Irakijka – Zaha Hadid

FELIETONY

Mody 3 wymiary strachu

66 67 70 78

80 82

NK 63 (6/2012)

Z KRAJU WYDARZENIA

Kamieniarze wsparli mïodych sportowców

wrzeĂnia w Morawie koïo Strzegomia odbyïy siÚ Mistrzostwa Europy Juniorów we Wszechstronnym Konkursie Konia Wierzchowego. Sponsorami turnieju byïy m.in. Wekom II – Kopalnia Granitu Kostrza, Kamieniarstwo Zenon Kiszkiel i Granimex. Rywalizacja mïodych jeěděców zakoñczyïa siÚ zwyciÚstwem Brytyjki Sophie How, która wyprzedziïa swojÈ rodaczkÚ Emily King i Irlandczyka Harolda Megaheya. W konkursie druĝynowym najlepsi okazali siÚ Brytyjczycy. Na kolejnych stopniach podium znaleěli siÚ reprezentanci Irlandii i Francji. (ZAP) z

Dni otwarte w Hermes GabroStone i Interstone

ako pierwsza, 14 wrzeĂnia, podwoje swojego niedawno otwartego magazynu w Warszawie otworzyïa hurtownia Hermes GabroStone. Dni otwarte Interstone odbyïy siÚ 21 wrzeĂnia w godzinach od 8 do 17 we wszystkich hurtowniach naleĝÈcych do rmy – w Chrzanowie, Poznaniu i Wrocïawiu oraz w centralnym magazynie w Mszczonowie. Na klientów czekaïy promocyjne ceny oraz atrakcje kulinarne. (ZAP) z

FOT: ARCHIWUM PIASMAR

6-9

Sukces braci WiÚcïawków w rajdzie Baja Poland

ïaĂciciele rmy Piasmar i kopalni piaskowca Dïugopole, Zbigniew i Ryszard WiÚcïawkowie, w Mitsubishi Pajero zajÚli II miejsce w kategorii T2 rozgrywanego 6-9 wrzeĂnia na bezdroĝach województwa zachodniopomorskiego terenowego rajdu Baja, zaliczanego w tym roku do Pucharu ¥wiata w Rajdach Terenowych FIA. W swojej kategorii ustÈpili na mecie miejsca tylko Brazylijczykom Reinardo Vareli i Gustavo Gugelminowi (których ostatecznie zdyskwalikowano) oraz Wïochom Elvisowi Borsoiowi i Stefano Rossiemu. Uzyskany na mecie wynik pozwoliï zaïodze z Dïugopola na zwyciÚstwo w kategorii T2 w klasykacji pucharu FIA CEZ, czyli strefy Europy ¥rodkowej. W klasykacji generalnej rajdu bracia WiÚcïawkowie zajÚli 14. miejsce ze stratÈ 1,53:57 do zwyciÚzcy – Krzysztofa Hoïowczyca i blisko 1,15 do piÈtego na mecie Adama Maïysza, którzy Ăcigali siÚ w szybszej kategorii T1. O blisko godzinÚ wyprzedzili jadÈcego w tej samej kategorii T2 wokalistÚ Michaïa WiĂniewskiego, który jest pilotem uczestnika rajdu Dakar Grzegorza Barana. Gratulujemy! (WAW) z

HURTOWNIA NAGROBKÓW 14

NK 63 (6/2012)

32-720 NOWY WI¥NICZ, OLCHAWA 189, WOJ. MA OPOLSKIE TEL. 501 144 305, WWW.NAGROBKI.GRANI-STONE.PLwww.RynekKamienia.pl

HURTOWA SPRZEDAį NAGROBKÓW Z CHIN I INDII NAGROBKÓW WâASNEJ PRODUKCJI PâYT GRANITOWYCH POLEROWANYCH

Nagrobki granitowe Chiny:

180 x 80 cm 190 x 90 cm 200 x 160 cm 250 x 120 cm

Brąz Królewski Mountain Pink (srebrzysty)

Ponadto w ofercie páyty: Szwed, Gneys, Aurora, Balmoral, Baltic Green, Kuru Grey, Szwed Zielony, Lablador Blue, Lablador Emerald,

Orion, Tarn, Bohus Red, Olive Green, Verde Bahia, Azul Noche, Cadalso, Angola Blue (Blues in the Night),

Vanga, Impala, KGS, Bonacord, Brąz Królewski, Mountain Pink, Maricana, Strzelin

PâYTY CADALSO PROMOCJA!!! Zapewniamy transport MEJA BUGANIUK FIRMA KAMIENIARSKA

57-200 Ząbkowice ĝląskie, ul. Cukrownicza 1r tel.: 74 8157 857, 601 463 075, 609 787 847, 609 787 846, fax: 74 8100 354 e-mail: meja.buganiuk@neostrada.pl, meja.buganiuk@wp.pl www.mejabuganiuk.pl

Z KRAJU

Wyspiañski na Mogilskim

Krakowianie, zmobilizowani przez Lubosza Karwata i radnÈ MaïgorzatÚ Jantos oraz wsparci przez rmy kamieniarskie, uïoĝyli na rondzie Mogilskim mozaikÚ nawiÈzujÈcÈ do twórczoĂci Stanisïawa Wyspiañskiego.

16 16

NK 63 (6/2012)

FOT. ARCHIWUM L. KARWAT

WYDARZENIA

www.RynekKamienia.pl

Z KRAJU

www.RynekKamienia.pl

dzajach udostÚpniïa rma Rogala. Weha wyposaĝyïa mozaikarzy w piïy do ciÚcia granitu i marmuru, szczotki antykujÈce, okulary ochronne dla 50 osób oraz dïuta i maïe szpachelki do obróbki i montaĝu kamienia. ElektronarzÚdzia – kÈtówki, wkrÚtarki, przecinarki i polerki – dostarczyïa Makita. Granex ze Strzegomia wyposaĝyï miejsce pracy mozaikarzy w skrzynki na kamieñ, wiaderka na klej, szpachle i fartuchy robocze. Tenax dorzuciï chemiÚ – klej epoksydowy oraz Ărodek nabïyszczajÈcy. Sklep Moazaikoholik.pl dostarczyï specjalistyczne szczypce do ïupania kamienia. Na koniec do akcji wïÈczyïa siÚ rma Atlas, która dostarczyïa Ărodki klejÈce i hydroizolujÈce. Prace przygotowawcze – czyszczenie muru i przygotowanie zaprawy wiÈĝÈcej pod mozaikÚ wykonano 7 i 10 wrzeĂnia. 11 wrzeĂnia o godzinie 8 Lubosz Karwat spotkaï siÚ z 19 wolontariuszami, którzy odpowiedzieli wczeĂniej na apel organizatorów i mieli pomagaÊ w pracy. Po krótkim przeszkoleniu wolontariuszy, o godzinie 9, dotarïa pierwsza grupa uczniów jednej z trzech krakowskich szkóï biorÈcych udziaï w mozaikowaniu pierwszego dnia imprezy. Tempo pracy zaskoczyïo nawet mozaikarza. – Na koniec dnia mieliĂmy uïoĝone tïo i zaczÚliĂmy ukïadaÊ elementy roĂlinne, które byïy gïównym motywem mozaiki. Momentami pracowaïo na murze 60 osób, czyli niemal po trzy na metr. Przez pierwsze dwa dni rozdaïem 600 zestawów rÚkawic roboczych i juĝ wtedy brakowaïo. Po trzech dniach mozaika o powierzchni okoïo 22 mkw. byïa uïoĝona – opowiada. W ostatni dzieñ, piÈtek, teren posprzÈtano, mozaikÚ zakonserwowano, a wolontariusze i przechodnie wziÚli udziaï w imprezie na zakoñczenie prac. W sumie w akcji wziÚïo udziaï okoïo tysiÈca osób, w wieku od kilku do kilkudziesiÚciu lat, wielu uczniów i studentów, ale takĝe zwykïych przechodniów (wĂród których znalazï siÚ nawet agent ubezpieczeniowy w garniturze oczekujÈcy spóěniajÈcego siÚ klienta). Jak zapowiada Lubosz Karwat, to jeszcze nie koniec mozaikowego ozdabiania Krakowa! Tymczasem najbliĝsza okazja, aby mozaikowaÊ z Luboszem Karwatem, juĝ w listopadzie na targach kamieniarskich w Poznaniu. z Szymon Paě

FOT. ARCHIWUM L. KARWAT (5)

lisko tysiÈc osób wziÚïo udziaï 11 – 14 wrzeĂnia w akcji „Wyspiañski na Mogilskim”. 22-metrowa mozaika zajÚïa jeden z wielu szarych murków na niedawno wyremontowanym wÚěle komunikacyjnym znajdujÈcym siÚ kilometr na wschód od krakowskiego Dworca Gïównego. Pomysï pojawiï siÚ w maju tego roku, podczas pierwszego spotkania Lubosza Karwata, mozaikarza znanego m.in. z targów kamieniarskich w Poznaniu (jego sylwetkÚ przedstawialiĂmy w „NK” 50/7/2010), z MaïgorzatÈ Jantos, wiceprzewodniczÈcÈ Rady Miasta Krakowa. Miaïa to byÊ akcja mozaikowania, w którÈ wciÈgniÚci zostanÈ mieszkañcy Krakowa, a efekt stanie siÚ elementem przestrzeni publicznej. – Pani Jantos zaproponowaïa niedawno przebudowane rondo Mogilskie, duĝe skrzyĝowanie w centrum miasta, po którym mieszkañcy tylko przemykajÈ. Obejrzaïem rondo i wybraïem, moim zdaniem, najlepsze miejsce dla zrealizowania tego pomysïu – doĂÊ dïugi, niewysoki murek, na którym prace nie powodowaïyby zbÚdnych komplikacji – stawiania rusztowañ, ograniczania ruchu pieszych, samochodów czy tramwajów – opowiada Lubosz Karwat. DziÚki zaangaĝowaniu Maïgorzaty Jantos w organizacjÚ wïÈczyli siÚ urzÚdnicy samorzÈdowi. Po spotkaniu z ich przedstawicielami zapadïa decyzja, ĝe kompozycja nawiÈzywaÊ bÚdzie do twórczoĂci Stanisïawa Wyspiañskiego, a sama akcja bÚdzie czÚĂciÈ Grolsch ArtBoom Festival – czyli krakowskiego festiwalu sztuk wizualnych. – Przygotowanie projektu nie zajÚïo mi wiele czasu. Bardziej pracochïonne okazaïo siÚ zdobycie wszelkich pozwoleñ na przeprowadzenie akcji – uzyskanie zgody zarzÈdu dróg odpowiadajÈcego za utrzymanie ronda, zezwolenia generalnego wykonawcy Mogilskiego, gdyĝ obiekt jest jeszcze na gwarancji itp. Papierkowa praca ciÈgnÚïa siÚ blisko trzy miesiÈce. Na szczÚĂcie tym zajmowaïo siÚ krakowskie Biuro Festiwalowe i ZarzÈd Infrastruktury Komunalnej i Transportu, które wziÚïy na siebie wiÚkszoĂÊ prac organizacyjnych – opowiada Karwat. Sam zajÈï siÚ znalezieniem sponsorów. Niezawodne okazaïy siÚ rmy kamieniarskie, z którymi Lubosz Karwat wspóïpracuje od dawna. Kamieñ w prawie 30 ro-

FOT. ARCHIWUM E.S.PO

WYDARZENIA

17 17

NK 63 (6/2012)

Z KRAJU RYNEK

Wydobycie w statystyce

ozdziaï „Bilansu” poĂwiÚcony kamieniom ïamanym i blocznym, dawniej okreĂlanym równieĝ jako drogowe i budowlane, dotyczy zróĝnicowanej grupy kopalin skalnych, która obejmuje ponad 30 odmian litologicznych skaï magmowych, osadowych i metamorcznych. Z kopalin tych produkowane sÈ kruszywa ïamane dla drogownictwa, budownictwa i kolejnictwa oraz elementy

W poïowie bieĝÈcego roku ukazaïa siÚ najnowsza edycja „Bilansu zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce”, który jest seryjnym opracowywaniem corocznie przygotowywanym w Pañstwowym Instytucie Geologicznym – Pañstwowym Instytucie Badawczym. Stanowi on zestawienie najwaĝniejszych danych o zasobach zïóĝ kopalin, stanie ich zagospodarowania i wielkoĂci wydobycia w podziale na grupy surowcowe. KilkudziesiÚcioletni okres funkcjonowania ewidencji pozwala na przeĂledzenie zmian zachodzÈcych w tej gaïÚzi gospodarki.

100 80 60 40 20 0

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Wydobycie kamieni ïamanych i blocznych w latach 2001 – 2011, w milionach ton kamienne dla drogownictwa (kostka, pïyty, krawÚĝniki) i dla budownictwa (bloki, pïyty, kamieñ murowy). Zïoĝa skaï zwiÚzïych przydatnych do wykorzystania w budownictwie i drogownictwie koncentrujÈ siÚ gïównie w poïudniowej czÚĂci Polski. Dotyczy to zwïaszcza skaï magmowych i metamorcznych, wystÚpujÈcych tylko na terenie województw: dolnoĂlÈskiego, opolskiego i maïopolskiego. Reprezentowane rodzaje sÈ

NK 63 (6/2012)

natomiast liczne i zróĝnicowane petrogracznie. W zïoĝach skaï magmowych udokumentowano: bazalty, granity, granodioryty, sjenity, diabazy, gabra, melary, porry, tufy porrowe, a spoĂród skaï metamorcznych reprezentowane sÈ: ambolity, serpentynity, gnejsy, migmatyty, ïupki krystaliczne i marmury. Znacznie powszechniejsze jest wystÚpowanie skaï osadowych. Wapienie i dolomity udokumentowano w licznych zïoĝach

poïoĝonych w obrÚbie województw: dolnoĂlÈskiego, ïódzkiego, maïopolskiego, ĂlÈskiego i ĂwiÚtokrzyskiego, piaskowce – w województwach: dolnoĂlÈskim, ïódzkim, maïopolskim, podkarpackim, ĂlÈskim i ĂwiÚtokrzyskim, a wapienie, opoki i margle na terenie województw poïudniowowschodniej Polski. Na koniec 2011 r. w ewidencji kopalin znajdowaïo siÚ 731 udokumentowanych zïóĝ kamieni ïamanych

www.RynekKamienia.pl

Z KRAJU RYNEK

o 3 mln t. Naleĝy podkreĂliÊ, ĝe do 2008 roku bazalty zajmowaïy pierwsze miejsce pod wzglÚdem wydobycia w grupie kamieni drogowych i budowlanych, chociaĝ ich udokumentowane zasoby byïy i sÈ duĝo mniejsze (o okoïo 2/3) od zasobów takich skaï, jak: granity, dolomity, wapienie i piaskowce. Granity, wykorzystywane do produkcji wszystkich asortymentów, stanowiÈ najwaĝniejszy krajowy surowiec kamienny. W ciÈgu ostatniego dziesiÚciolecia wielkoĂÊ ich wydobycia wzrosïa 4,5-krotnie, osiÈgajÈc

rozpoczÚto na wiÚkszÈ skalÚ eksploatacjÚ zïóĝ skaï metamorcznych – gnejsów i migmatytów, wykorzystywanych wczeĂniej w znikomym stopniu, niewspóïmiernym do udokumentowanych, duĝych zasobów. W zakresie wydobycia gnejsów nastÈpiï najwiÚkszy, bo 11-krotny skok, chociaĝ w dalszym ciÈgu jest to niewiele w stosunku do moĝliwoĂci. Opisywana tendencja wzrostowa w wydobyciu kamieni drogowych i budowlanych w najwiÚkszym stopniu uwidoczniïa siÚ w zïoĝach skaï osadowych, a zwïaszcza wapieni

FOT. ARCHIWUM E.S.PO

i blocznych, spoĂród których zagospodarowanych byïo 43 proc. Wydobycie prowadzone w 2011 r. osiÈgnÚïo 84,58 mln t i byïo wyĝsze o 21,35 mln t niĝ w poprzednim roku. Na tle ostatniego dziesiÚciolecia byï to najwiÚkszy wzrost roczny. W stosunku do roku 2001 wielkoĂÊ wydobycia zwiÚkszyïa siÚ prawie czterokrotnie, co ilustruje zamieszczony wykres. WiÚkszoĂÊ zïóĝ skaï magmowych i metamorcznych, ze wzglÚdu na brak blocznoĂci, wykorzystywana w jest Polsce do produkcji kruszyw

FOT. ARCHIWUM

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Wydobycie dolomitów (kolor zielony), wapieni (pomarañczowy), piaskowców (ĝóïty), granitów (szary) i bazaltów (czarny) w latach 2001 – 2011, w milionach ton ïamanych. NaleĝÈ do tej grupy takie skaïy, jak: bazalty, melary, porry, gabro, ambolity, gnejsy i migmatyty oraz inne o mniejszym znaczeniu gospodarczym. Cennym surowcem sÈ bazalty, tradycyjnie stosowane w drogownictwie. 2,5-krotny wzrost wydobycia w okresie od 2001 r. osiÈgnÈï 11,6 mln ton. Zmiany wielkoĂci eksploatacji nastÚpowaïy stopniowo, nie przekraczajÈc 1 mln t rocznie i dopiero rok 2011 przyniósï przyrost

www.RynekKamienia.pl

11,33 mln t, przy czym najwiÚksze zmiany przyniósï rok 2008 i 2011. W ostatnich latach znacznie zwiÚkszyï siÚ popyt na elementy kamienne dla drogownictwa i w zakresie produkcji tego asortymentu nastÈpiï istotny wzrost. Jest to korzystne zjawisko, poniewaĝ pozwala peïniej wykorzystywaÊ zïoĝa o mniejszej blocznoĂci. DziÚki zapotrzebowaniu na kruszywa ïamane, poczÈwszy od 2009 roku,

i dolomitów. Juĝ w 2010 r. poziom wielkoĂci eksploatacji wapieni skokowo podwyĝszyï siÚ do ponad 10 mln, a w 2011 r. osiÈgnÈï aĝ 17,6 mln t, co jest piÚciokrotnym wzrostem w ciÈgu ostatnich 10 lat. Obecnie wapienie majÈ najwiÚksze wydobycie w grupie kamieni drogowych i budowlanych w kraju. WielkoĂÊ wydobycia dolomitów osiÈgnÚïa w 2011 r. 11,4 mln t, a od roku 2001 wzrosïa ponadtrzykrotnie. Po wapieniach

NK 63 (6/2012)

Z KRAJU RYNEK

i bazaltach jest to kolejna kopalina eksploatowana na tak duĝÈ skalÚ. WiÚkszoĂÊ zasobów skaï wÚglanowych zostaïa udokumentowana w zïoĝach znajdujÈcych siÚ na terenie województwa ĂwiÚtokrzyskiego i w tym rejonie koncentrujÈ siÚ ich kopalnie. Pomimo dynamicznego rozwoju górnictwa wapieni i dolomitów szkoda, ĝe jest ono zwiÈzane wyïÈcznie z produkcjÈ kruszyw. O wïasnoĂciach dekoracyjnych tych skaï, majÈcych wielkie tradycje w budownictwie, wydaje siÚ nikt nie myĂleÊ.

”

Pomimo dynamicznego rozwoju górnictwa wapieni i dolomitów szkoda, ĝe jest ono zwiÈzane wyïÈcznie z produkcjÈ kruszyw. O wïasnoĂciach dekoracyjnych tych skaï, majÈcych wielkie tradycje w budownictwie, wydaje siÚ nikt nie myĂleÊ.

MniejszÈ dynamikÚ wykazujÈ zmiany eksploatacji piaskowców, które udokumentowane sÈ w licznych, przewaĝnie niewielkich zïoĝach z ukierunkowaniem na materiaï dla budownictwa. Tym niemniej w ostatnim dziesiÚcioleciu nastÈpiï prawie piÚciokrotny wzrost wydobycia, osiÈgajÈc 6,8 mln t. Z 731 krajowych zïóĝ kamieni budowlanych i drogowych jedynie czÚĂÊ udokumentowana zostaïa pod kÈtem pro-

dukcji dekoracyjnych materiaïów budowlanych. Wedïug aktualnej ewidencji kopalin, w krajowej bazie surowcowej jest okoïo 180 zïóĝ posiadajÈcych materiaï o wïasnoĂciach blocznych. Materiaï ten stanowi jedenaĂcie rodzajów skaï magmowych, metamorcznych i osadowych, spoĂród których wykorzystywane sÈ gïównie granity i piaskowce, a w mniejszym stopniu: granodioryty, sjenity, marmury, wapienie i dolomity. Owa wymieniona grupa skaï daje obraz petrogracznego zróĝnicowania, ale nie oddaje bogactwa odmian, licznych zwïaszcza wĂród wapieni i piaskowców. TworzÈ one bogatÈ i róĝnorodnÈ bazÚ surowcowÈ. Róĝnice pomiÚdzy tym, co jest eksploatowane, czyli ofertÈ rynkowÈ, a tym, co zostaïo udokumentowane w zïoĝach, wynikajÈ czÚĂciowo z popytu na okreĂlony kamieñ, ale takĝe zaleĝÈ od wielu innych czynników, gïównie natury ekonomicznej. Korzystnym, aczkolwiek jeszcze nie powszechnym zjawiskiem, jakie moĝna dostrzec w gospodarce zïoĝami, jest podjÚcie prób powrotu do zróĝnicowania produkowanego asortymentu, z uwzglÚdnieniem materiaïu blocznego. Pomimo ĝe nie stanowi on podstawowego kierunku produkcji, wzbogaca ofertÚ rynkowÈ o kamienie pochodzenia krajowego, co ma znaczenie nie tylko ekonomiczne. z Elĝbieta Toïkanowicz Pañstwowy Instytut Geologiczny

Najwyższej jakości narzędzia diamentowe

TOP DIAMOND TOOLS Mirosław Czemierowski 21-500 Biała Podlaska, ul. Kolejowa 5 tel. 83 343 55 48, 507 114 443 e-mail: biuro@czemierowski.pl

NK 63 (6/2012)

Realizujemy zamówienia wysyłkowe Dostawa w cenie Zapraszamy do współpracy

www.RynekKamienia.pl

www.ilsegno.it

Ekskluzywna jakość, ceniona na całym świecie od 1935 roku

precyzyjne szczotkowanie mosiądzu przed nałożeniem lakieru zapewnia wyjątkowy połysk i dokładność wykonania odlewów 4 warstwy lakierów bezbarwnych stosowanych przez najbardziej prestiżowych producentów samochodów gwarantują wyjątkową odporność na korozję wysokiej jakości mosiądz z dodat-kiem aluminium, manganu, antymonu oraz innych pierwiastków w odpowiednich proporcjach, dodat-kowo chroni odlewy przed korozją oraz pozwala uzyskać niespotykaną dotąd w branży kolorystykę standaryzacja odlewów zapewnia zawsze jednakową barwę poszcze-gólnych liter i innych wyrobów szybki termin realizacji zamówień

Obsługa klientów w Polsce: PILLA POLSKA SP. Z O.O. ul. Cmentarna 1 96-200 Rawa Mazowiecka tel./fax 046 814 30 23 pillapolska@pilla.com

Próbki wyrobów przebadane w laboratorium Polskiej Akademii Nauk. Wyniki badania dostępne na polskiej stronie www.pilla.com

www.pilla.com Odwiedź nas na nowej stronie

PILLA s.r.l. - Carrè (Vi) Italy - Tel. 0039.0445.890200 - Fax 0039.0445.891988 - info@pilla.com

Fotoceramika 20 - 445 Lublin, ul. Zemborzycka 112 B tel./fax: (+48 81) 744 99 00

FOTOGRAFIE NA PORCELANIE i krysztale Ponad 600 ksztaãtów i formatów

Firma europejska Nr 1 w Polsce www.opal.lublin.pl JeĪeli jesteĞ zainteresowany rozszerzeniem oferty o kolorową fotoceramikĊ - odeĞlij kupon. Przedstawimy szczegóáy wspóápracy, a ponadto otrzymasz - bezpáatnie - kolorowe zdjĊcie na porcelanie.

PIECZĄTKA FIRMY:

IMIĉ.................NAZWISKO............................ NIP

www.opal.lublin.pl

Fotografie na porcelanie i krysztale - jesteĞmy najwiĊkszym w Polsce i jednym z najwiĊkszych w Europie wykonawcą zdjĊü na porcelanie. - wspóápracujemy z najlepszymi firmami w Polsce, mamy staáych odbiorców w Niemczech, Belgii, Norwegii, Irlandii, Islandii, Szwecji, Sáowacji, Rosji, Biaáorusi, Ukrainie i Chinach. - jako pierwsi w Polsce wykonaliĞmy peánokolorową fotografiĊ nagrobkową. - oferujemy najwiĊkszy w kraju wybór zdjĊü na porcelanie. Proponujemy ponad 600 róĪnych ksztaátów i formatów dostĊpnych na rynku europejskim. - wykonaliĞmy najwiĊkszą w Polsce kolorową fotoceramikĊ o wymiarach 55 x 75 cm. - na nasze usáugi udzielamy unikalnej gwarancji satysfakcji.

Firma europejska Nr 1 w Polsce

OPAL Fotoceramika 20 - 445 Lublin, ul. Zemborzycka 112 B tel./fax: (+48 81) 744 99 00 www.opal.lublin.pl

Z KRAJU

FOT. W. CHRZkSZCZEWSKI

RYNEK

PrzyszïoĂÊ w jasnych barwach? Kamieñ z okolic Krakowa

trakcie zawodowych i turystycznych wÚdrówek po poïudniowej czÚĂci kraju czÚsto spotykam stare, eksploatowane przed laty, a obecnie zapomniane kamienioïomy. Nie brakuje teĝ Ăladów maïych, amatorskich odkrywek eksploatowanych na potrzeby lokalne. Moĝna w nich znaleěÊ pozostaïoĂci dawnej eksploatacji, czasem okazy geologiczne z odciskami amonitów czy belemnitów. Po zmianach ustrojowych 1989 r. zmieniïy siÚ warunki wïasnoĂciowe m.in. terenów eksploatacji zïóĝ kamienia. Weszïy w ĝycie zaostrzone warunki ochrony Ărodowiska, które utrudniajÈ rozbudowÚ istniejÈcych lub uniemoĝliwiajÈ budowÚ nowych kamienioïomów. CzÚĂÊ wartoĂciowych zïóĝ i zakïadów obróbki kamienia zostaïo okazyjnie wykupionych przez inwestorów, którzy czÚsto nie zdajÈ sobie sprawy z moĝliwoĂci, jakie daïa im transakcja. Podczas budowy koronnych obiektów Krakowa – Wawelu, Bazyliki Mariackiej i wielu innych – ze wzglÚdów transportowych wykorzystywano kamieñ wydobywany w odlegïoĂci do okoïo 80 km od miasta. Byïy to gïównie zïoĝa twardego piaskowca, dolomity i wapienie. Jedynie wyjÈtkowo, do realizacji sarkofagów królewskich, sprowadzano m.in. z WÚgier bloki marmuru Tardosz, a z Italii biaïy marmur z Carrary. Kamieñ wykorzystany w wiÚkszoĂci obiektów sakralnych i publicznych, czÚsto 600 lat temu, wymaga dziĂ co najmniej fragmentarycznej wymiany. Jeszcze podczas prowadzonej w latach 1964-65 renowa-

NK 63 (6/2012)

Kamienioïom DÚbnik, wrzesieñ 2012 cji pïyty krakowskiego Rynku prof. Wiktor Zin stosowaï dostÚpne w PRL materiaïy kamienne: granity strzegomskie, marmury Biaïa i Zielona Marianna oraz dolomit z LibiÈĝa. Jednak juĝ przy ponownej wymianie pïyty Rynku w 200405 r. miejsce rodzimego dolomitu zajÈï granit India Red. Otoczenie koĂcioïa Mariackiego i dziedziniec arkadowy na Wawelu zostaïy teĝ niedawno nieszczÚĂnie pokryte kostkÈ z wapienia Turkey Beige. Po dwóch latach znaczna czÚĂÊ kostek ulegïa destrukcji i wymaga wymiany. Czy jest szansa, by zastÈpiïy je materiaïy z okolic Krakowa? Historia stara jak DÚbnik W odlegïoĂci zaledwie 30 km na zachód od Krakowa znajduje siÚ historyczny, istniejÈcy od XV wieku, kamienioïom czarnego marmuru, a wïaĂciwie twardego, dajÈcego siÚ polerowaÊ wapienia dÚbnickiego. Odkryty w 1415 r. i opisany juĝ siedem lat póěniej, rozpoczÈï swojÈ dziaïalnoĂÊ z poczÈtkiem XVI wieku, kiedy to królowa Bona sprowadziïa do Polski (w tym do DÚbnika) wïoskich kamieniarzy. Wobec braku ciekawych i wystarczajÈco trwaïych kamieni czarne marmury dÚbnickie znalazïy szerokie zastosowanie przy budowie i wystroju krakowskich obiektów sakralnych i païacowych, m.in. koĂcioïa Mariackiego i Wawelu. AdministracjÚ nad dziaïalnoĂciÈ DÚbnika i kilku sÈsiednich kamienioïomów z nadania królewskiego sprawowali karmelici. Ich klasztor w pobliskiej Czernej, zbudowany wïaĂnie z dÚbnickiego kamienia, stanowi znany i czÚsto

www.RynekKamienia.pl

Z KRAJU RYNEK

www.RynekKamienia.pl

Casus Tenczynka JadÈc drogÈ krajowÈ nr 7 z Krakowa do Rabki, kilka kilometrów za obwodnicÈ Lubnia, traamy do Tenczynka z dobrze widocznÈ z drogi ĂcianÈ blocznego kamienioïomu. Jest to zïoĝe piaskowca magurskiego eksploatowane przez grupÚ rodzinnych spóïek, z których trzy majÈ odrÚbne koncesje na eksploatacjÚ. PowojennÈ historiÚ tego miejsca opowiada nestor rodziny Wilczaków, który swojÈ rmÚ przekazaï synom, sam zaĂ zaĝywa zasïuĝonej emerytury. Do koñca lat 60. wydobycie byïo prowadzone chaotycznie przez maïe rmy z okolic Jordanowa i Osieka oraz przez krótki czas przez Nowotarskie ZKB. NieumiejÚtne stosowanie materiaïów wybuchowych przez jednÈ z rm i zagroĝenie stworzone dla ruchu na Zakopiance spowodowaïo wstrzymanie prac w kamienioïomie. W 1960 r. dziaïki zwrócono wïaĂcicielom, m.in. ojcu mojego rozmówcy Franciszkowi Wilczakowi, który podzieliï je rodzinnie. Aktualnie w Tenczynie dziaïa rma Kamex pro-

FOT. W. CHRZkSZCZEWSKI

odwiedzany obiekt turystyczny, a równoczeĂnie pomnik polskiego i wïoskiego kamieniarstwa. Powojenne losy DÚbnika, po upañstwowieniu kamienioïomu, wyznaczyïo kilka pañstwowych rm (najpierw ze ¥widnicy, a póěniej Kieleckie i Krakowskie Zakïady Kamienia Budowlanego). PozytywnÈ stronÈ ich dziaïañ byïo przeprowadzenie w 1953 r. dokïadnych badañ geologicznych oraz utworzenie obszaru górniczego DÚbnik w 1961 r. Eksploatacja byïa nastawiona na wydobycie kamienia ïamanego do produkcji grysów i mÈczek oraz wydobycie bloków, które byïy wysyïane do obróbki w Kieleckim ZKB. Pïyty i elementy masywne znalazïy zastosowanie przy budowie m.in. Marszaïkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, Païacu Kultury i Nauki oraz odbudowie gmachu Sejmu i Zamku Królewskiego w Warszawie. Bloki unikalnego czarnego wapienia eksportowano nawet do Wïoch. PrzemysïowÈ eksploatacjÚ zïoĝa blocznego i kruszywowego w DÚbniku zakoñczono w 1993 r. Obecnie wïaĂcicielem obszaru górniczego jest krakowska rma Trans-Ziem Zbigniew Jasiewicz istniejÈca od 1981 r. Firma specjalizuje siÚ w przygotowaniu i obsïudze inwestycji budowlanych, pracach wyburzeniowych, stabilizacji gruntu oraz wynajmie ciÚĝkiego sprzÚtu (koparek gÈsienicowych i koïowych, spycharek, ïadowarek, mïotów hydraulicznych i innych). W momencie mojej wizyty w kamienioïomie DÚbnik nic siÚ nie dziaïo. Jak widaÊ na zdjÚciach, na Ăcianach wyrobiska pozostaïy Ălady po dziaïaniach poprzedników, m.in. piïy wiertnicze po urabianiu bloków za pomocÈ cevamitu. W rejonie jeziorka i pod ĂcianÈ wydobywczÈ pozostaïy niewielkie iloĂci odspojonych bloków i gïazów. Dziaïania rmy zmierzajÈce w kierunku wznowienia eksploatacji w kamienioïomie koncentrujÈ siÚ obecnie na uzyskaniu koncesji na eksploatacjÚ. W UrzÚdzie Miasta w Krzeszowicach toczy siÚ postÚpowanie o uzyskanie decyzji o warunkach Ărodowiskowych inwestycji. Niestety te dziaïania zbiegïy siÚ w czasie z projektem powiÚkszenia o 40 ha obszaru wydobywczego pobliskiej duĝej kopalni wapienia w Czatkowicach, co spowodowaïo protesty okolicznych mieszkañców, w tym równieĝ czÚĂci mieszkañców DÚbnika. Za uruchomieniem wydobycia wypowiadali siÚ pozostali, liczÈcy na zatrudnienie w kamienioïomie. Obawy dotyczyïy gïównie niedogodnoĂci zwiÈzanych z transportem samochodowym, stosowania metod strzaïowych (czego nie przewidywano), haïasu i zapylenia. LiczÈc na szybkie zakoñczenie spraw proceduralnych i uzyskanie koncesji, rma przygotowuje siÚ do uruchomienia wydobycia bloków handlowych, formaków i kamienia murowego, poszukiwanych przez rmy zajmujÈce siÚ konserwacjÈ zabytków. Do tego celu rma moĝe wykorzystaÊ wïasny sprzÚt, którym dysponuje. Z drugiej strony konieczne bÚdzie nawiÈzanie kontaktów z fachowcami branĝy kamieniarskiej, których przypuszczalnie bÚdzie moĝna jeszcze znaleěÊ w okolicy.

Bloki piaskowca Tenczynek wadzÈca eksploatacjÚ czÚĂci kamienioïomu oraz zakïad obróbki. Pozostaïe rmy koncentrujÈ siÚ na wydobyciu bloków i kamienia ïamanego, wykorzystujÈc zakïad obróbczy w pobliskim Pcimiu. Struktura zïoĝa jest wyjÈtkowo korzystna do eksploatacji: skaïa wystÚpuje w formie warstw blocznych umieszczonych w spoiwie ïatwo urabialnym koparkami. Wydobywany piaskowiec barwy kremowej i popielatej, o dobrej ïupliwoĂci, lecz róĝnej wytrzymaïoĂci (zaleĝnej od poïoĝenia w zïoĝu) stosowany byï w wielu obiektach: m.in. przy budowie obserwatorium astronomicznego na Lubomirze („NK” 33/4/2008) i piÚknej kaplicy w Bogdanówce. RozmawiajÈc z wïaĂcicielami rm oraz oglÈdajÈc sposoby ich dziaïania, jestem zdziwiony, ĝe dziaïajÈc na niewielkim terenie, nie podejmujÈ prób wspóïpracy przy wykorzystaniu urzÈdzeñ (koparki, wózki widïowe), prowadzeniu robót górniczych, a takĝe przy obróbce kamienia i jego sprzedaĝy. Ostatnie kilka lat byïo dla kamieniarzy z Tenczyna

NK 63 (6/2012)

Z KRAJU RYNEK

okresem prosperity, obecnie zaczynajÈ odczuwaÊ skutki odpïywu klientów. BiorÈc pod uwagÚ dobrze juĝ znany na rynku surowiec, moĝliwoĂci jego obróbki, elastycznego wykorzystania sprzÚtu, infrastruktury i pracowników, moĝna mieÊ nadziejÚ ĝe obecna sytuacja zmusi ich do zjednoczenia wysiïków we wspólnym interesie.

FOT. W. CHRZkSZCZEWSKI

Ponownie od nowa, czyli Odwozy ½ródïa historyczne zarejestrowaïy liczne wyrobiska wapienia zlokalizowane w samym Krakowie (Wzgórza Lasoty, Krzemionki) oraz na terenie monokliny ĂlÈsko-krakowskiej, na zachód od miasta. NadajÈce siÚ do ponownego uruchomienia kamienioïomy znajdujÈ siÚ m.in. w Nielepicach k. Krzeszowic oraz Kamieniu i Mirowie k. Alwerni. W tym rejonie znajduje siÚ nieczynny kamienioïom gruboïawicowego wapienia jurajskiego Odwozy. WïaĂcicielem terenu górniczego o powierzchni okoïo 1 ha jest krakowska rma Kambud. PisaliĂmy o jej pracach przy budowie

Kamienioïom wapienia Odwozy biurowca Wolf Nullo w Warszawie, Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademii ¥lÈskiej w Katowicach oraz na transatlantyckim wycieczkowcu MSC Poesia we francuskiej stoczni w Saint Nazaire. Firma posiada dobrze wyposaĝony wïasny zakïad obróbki kamienia oraz zespoïy montaĝowe. Inwestor fachowo przygotowaï siÚ teĝ do uruchomienia wydobycia. Z pozostawionych w kamienioïomie bloczków wykonano pierwsze pïytki dla sprawdzenia ich cech zycznych oraz walorów estetycznych. Wapieñ z Odwozów to skaïa o zwiÚzïej strukturze, maïo porowata, o barwie jasnobeĝowej, niekiedy ĝóïtawej. Materiaï jest w peïni mrozoodporny (badania Politechniki Krakowskiej); stwierdzono peïnÈ przydatnoĂÊ do wykonywania pïyt posadzkowych i elewacyjnych. W posiadaniu Kambudu jest takĝe dokumentacja geologiczna. Warunki uruchomienia eksploatacji zostaïy uzgodnione z UrzÚdem Górniczym, który m.in. wyklu-

NK 63 (6/2012)

czyï moĝliwoĂÊ stosowania Ărodków strzaïowych. Obszar górniczy znajduje siÚ na terenie Rudniañskiego Parku Krajobrazowego, na obrzeĝu rezerwatu Kajasówka, co wymagaïo dogïÚbnych uzgodnieñ z jednostkami ochrony Ărodowiska. ZnajomoĂÊ surowca, warunków zïoĝowych oraz ograniczeñ zewnÚtrznych umoĝliwiïa ustalenie wstÚpnych zaïoĝeñ eksploatacji. Zakïada siÚ wykorzystanie maïo znanych w kraju wrÚbiarek ïañcuchowych do wykonywania ciÚÊ podïuĝnych i poprzecznych w obrysie wycinanych bloków. WrÚbiarki takie pracujÈ na sucho i sÈ wyposaĝone w wyciÈgi pyïu. MogÈ byÊ stosowane juĝ przy wydobyciu bloków z wierzchniej warstwy zïoĝa, a najbardziej skutecznego ich dziaïania moĝna oczekiwaÊ po dojĂciu do gïównego masywu zïoĝa. Do przenoszenia wrÚbiarki wraz z torowiskiem, wydobycia bloków i zaïadunku na samochody przewiduje siÚ wstÚpnie zastosowanie ĝurawia Derrick lub noĂnika bloków. Czerwona linia pokazuje moĝliwoĂÊ wykonania pionowego ciÚcia za pomocÈ wrÚbiarki ïañcuchowej i uzyskania w miarÚ foremnych bloków. Sztywne ramiÚ wrÚbiarki umoĝliwia pewne wykonanie szczeliny piïowej mimo miejscowych zaburzeñ w zïoĝu. Równie skutecznym sposobem odciÚcia bloków moĝe byÊ wykonanie piïy wiertniczej i rozszczepianie metodami mechanicznymi (kliny patentowe lub rozïupiarki Darda). Wycinanie bloków za pomocÈ lin diamentowych utrudnia jÈ lub wrÚcz uniemoĝliwiajÈ naturalne pÚkniÚcia i nieciÈgïoĂci zïoĝa. Nowe moĝliwoĂci Zmiany ustrojowe, które przyniosïy wiele urzÚdniczych utrudnieñ, otworzyïy drogÚ do pozyskania najnowszych technologii i urzÈdzeñ stosowanych do wydobycia i obróbki kamienia. UrzÈdzenia te, mimo wysokich kosztów, sÈ moĝliwe do uzyskania po niĝszych cenach przy zakupie urzÈdzeñ uĝywanych lub z wykorzystaniem dopïat z funduszy unijnych. Zastosowanie wrÚbiarek ïañcuchowych lub linowych bÈdě rozïupiarek hydraulicznych pracujÈcych cicho nie powinno budziÊ zastrzeĝeñ mieszkañców i obroñców Ărodowiska. Zastosowanie nowych technologii, np. w kamienioïomach w DÚbniku i Odwozach, moĝe dostarczyÊ poszukiwanego kamienia blocznego dobrej jakoĂci, niemoĝliwych do wydobycia przy zastosowaniu urzÈdzeñ i technologii stosowanych w PRL. Róĝnice te widzi coraz wiÚcej osób pracujÈcych w branĝy. JeĂli rmie Trans-Ziem uda siÚ przekonaÊ urzÚdników z Krzeszowic i mieszkañców DÚbnika, jeĂli kamieniarzom z Tenczyna uda siÚ przeïamaÊ sÈsiedzkie uprzedzenia oraz jeĂli rmie Kambud uda siÚ uruchomiÊ eksploatacjÚ zïoĝa wapienia Odwozy (który mógïby zastÈpiÊ nieszczÚsny turecki wapieñ), to moĝna byÊ spokojnym o przyszïoĂÊ dostaw miejscowego kamienia na potrzeby renowacji krakowskich zabytków. z Wacïaw ChrzÈszczewski wastone@op.pl

www.RynekKamienia.pl

Z KRAJU SZKOLNICTWO KAMIENIARSKIE

Chyba jestem bardzo naiwny, sÈdzÈc, ĝe wyksztaïcenie, nabyte kwalikacje, doĂwiadczenie zawodowe sÈ trampolinÈ rozwoju i awansu zawodowego, przekïadajÈc siÚ na efektywnoĂÊ pracy przedsiÚbiorstwa. Nowe prawo górnicze, jak i decyzje Ministerstwa Edukacji jawnie temu zaprzeczajÈ – pisze Henryk GÚbala, dyrektor policealnego Technikum Górnictwa Odkrywkowego w Skale koïo Krakowa.

tanowiska dozoru niĝszego i Ăredniego aktualnie sprawowaÊ mogÈ ludzie nieposiadajÈcy wïaĂciwych kwalikacji zawodowych. O tym, ĝe takie potrzeby sÈ, najlepiej Ăwiadczy fakt, ĝe do tej pory dane mi byïo przekwalikowaÊ w ramach Pañstwowej Komisji Egzaminacyjnej ok. 800 osób na tytuï zawodowy i mistrza w zawodzie górnik odkrywkowej eksploatacji zïóĝ. W aktualnej sytuacji zainteresowanie nabyciem kwalikacji jest marginalne, praktycznie dotyczy tylko tych, którzy bardzo powaĝnie traktujÈ swojÈ pracÚ i jako priorytet traktujÈ zatrudnianie ludzi wykwalikowanych, w peïni przygotowanych do wykonywania zawodu. Tak czy inaczej jest to juĝ nieaktualne, co wynika z decyzji Ministerstwa Edukacji, które z dniem 31 sierpnia wïaĂciwie zlikwidowaïo moĝliwoĂÊ nabywania kwalikacji w formach pozaszkolnych tytuïu zawodowego i mistrzowskiego. ¥ciĂle tajny egzamin DoroĂli majÈcy wyksztaïcenie Ărednie mogli w ramach szkól policealnych w okresie dwóch lat uzyskaÊ tytuï technika. W ciÈgu tego czasu naleĝaïo zrealizowaÊ zadania wynikajÈce z podstawy programowej danego zawodu. Do roku 2006 na zakoñczenie sïuchacze zdawali egza-

NK 63 (6/2012)

FOT. ARCH.

Kwalikacje? Po co? min zawodowy, sporzÈdzajÈc wczeĂniej ustalone zadanie praktyczne (pracÚ dyplomowÈ), przy czym odbywaïo siÚ to przed komisjÈ szkolnÈ. Od 2006 roku Zespóï NadzorujÈcy powoïany przez dyrektora szkoïy tylko nadzoruje przebieg egzaminu ocenianego juĝ zewnÚtrznie przez egzaminatora CKE. Zadanie to skïada siÚ z dwu czÚĂci: - teoretycznej – 70 zadañ zamkniÚtych, gdzie sÈ cztery odpowiedzi, lecz tylko jedna jest prawidïowa (co jest wymierne i czytelne, mimo ĝe czÚĂÊ testowa praktycznie nie ujmuje w ogóle techniki strzelniczej, przeróbki i obróbki skaï, geologii zïóĝ, ograniczajÈc siÚ tylko do eksploatacji wÚgla brunatnego); - praktycznej, czyli tzw. projektu, na wykonanie którego zdajÈcy ma zaledwie trzy godziny czasu. Projekt musi byÊ zrobiony wg okreĂlonego schematu i pominiÚcie czegoĂ moĝe spowodowaÊ ubytek punktowy, a w konsekwencji niezdanie egzaminu, tym bardziej ĝe do zaliczenia potrzeba 75 punktów na 100 moĝliwych. Trzy godziny na sporzÈdzenie projektu – obliczenie zasobów zïoĝa, wybór technologii eksploatacji, dobór maszyn, inne obliczenia – to stanowczo za maïo w przypadku górnictwa odkrywkowego (byÊ moĝe w innych zawodach to wystarczy, ale na pewno nie w tym przypadku, ponad 15 lat byïem teĝ projektantem w tym zawodzie…). OcenÚ zarówno czÚĂci teoretycznej, jak i praktycznej okreĂla egzaminator, którego powoïuje Centralna Komisja Egzaminacyjna i tego, kto nim jest, poza CKE nie wie nikt. MoĝliwoĂci subiektywnej oceny egzaminatora powodujÈ, ĝe obrona pracy dyplomowej, magisterskiej czy inĝynierskiej jest wrÚcz po prostu bajkÈ w porównaniu z uzyskaniem tytuïu technika, gdzie zdajÈcy do koñca nie wiedzÈ, co jest powodem takiego werdyktu. Czy wie ktoĂ poza egzaminatorem? Klucz oceniania, nawet egzaminu sprzed lat, jest utajnio-

www.RynekKamienia.pl

KOPALNIA GRANITU STRZEBLÓW BLOKI, PâYTY KOSTKA SZARA I KOLOROWA

Kopalnia w Sobótce 55-050 Sobótka, ul. ChwaÏkowska 23 dziaÏ sprzedaĂy: tel.: fax:

71 391 10 10 71 316 20 25 71 316 20 26

KRUSZYWA DROGOWE

e-mail: sobotka@skalimex-grantin.com.pl

KRAWôĒNIKI

www.skalimex-grantin.com.pl

PâYTY CHODNIKOWE

NOWY MAGAZYN PâYT KOLOROWYCH, NAGROBKI I INNE

Z KRAJU SZKOLNICTWO KAMIENIARSKIE

ny, a z pewnoĂciÈ mógïby byÊ istotnym elementem nauczania sporzÈdzania projektu. Czy egzamin nie powinien równieĝ uczyÊ? ¥wiadomy bïÚdu sïuchacz raczej wiÚcej podobnego popeïniÊ nie powinien, szczególnie w przypadku koniecznoĂci powtórnego zdawania. Tylko dla orïów? Jest ewidentnym paradoksem, ĝe nawet zdajÈc czÚĂÊ teoretycznÈ na bardzo dobry, moĝna egzaminu zawodowego nie zdaÊ. Podwaĝa to tym samym sens dwuletnich wyrzeczeñ dorosïych ludzi pracujÈcych w kopalniach odkrywkowych, czÚsto dojeĝdĝajÈcych do szkoïy z odlegïoĂci nawet ponad 500 km. Jest to typowy przykïad przerostu formy nad treĂciÈ.

”

Jest ewidentnym paradoksem, ĝe nawet zdajÈc czÚĂÊ teoretycznÈ na bardzo dobry, moĝna egzaminu zawodowego nie zdaÊ.

Dziekan jednej z krakowskich uczelni zapytany, ilu studentów w ostatnim okresie nie obroniïo pracy magisterskiej czy inĝynierskiej, odpowiedziaï, ĝe jeĝeli student zdaï egzaminy z poszczególnych przedmiotów i to z dobrymi wynikami, to egzamin po wykonaniu zgodnie z ustaleniami pracy dyplomowej jest praktycznie formalnoĂciÈ. Z tego porównania jasno wynika, ĝe egzamin na tytuï technika jest znacznie waĝniejszy. Szkoda, ĝe nie chodzi tu o stronÚ merytorycznÈ, tylko tak na dobrÈ sprawÚ o formÚ wykonania zadania. Czy zatem negatywny wynik egzaminu np. poïowy zdajÈcych to sukces egzaminatora, mÈdroĂÊ autora testów i zadania praktycznego, czy poraĝka szkoïy albo nieuctwo sïuchaczy?

ba godzin wyniesie 1350 (!) w ciÈgu dwóch lat, podczas gdy do tej pory byïo to 700 godzin. Koszty szkolenia w caïoĂci pokrywaÊ majÈ sïuchacze poprzez pïacone czesne. Zlikwidowano donansowanie bieĝÈcej dziaïalnoĂci szkóï. Ewentualna dotacja dotyczyÊ bÚdzie tylko tych, którzy zaliczÈ moduï edukacyjny po pierwszym i po drugim roku, przed komisjÈ powoïanÈ przez CKE. Jeĝeli bÚdzie on wyglÈdaÊ tak jak obecny, to efekt moĝe byÊ opïakany. Nie mam obaw o wiedzÚ sïuchaczy i poziom ich przygotowania merytorycznego. Ale czy poradzÈ sobie z obecnÈ formuïÈ egzaminowania? Nie wyobraĝam sobie, aby przy obecnych uwarunkowaniach nansowych znaleěli siÚ chÚtni do zmiany kwalikacji. Komu i po co potrzebna jest kolejna reforma szkolnictwa zawodowego? Poprzednia, z 1993 roku, wyrzÈdziïa wiÚcej szkody niĝ poĝytku – z ok. 360 zawodów ujÚtych w klasykacji nie zostawiono nawet poïowy. Czy jest sens rezygnowaÊ z tego, co siÚ sprawdziïo? Czy pañstwo polskie staÊ na ciÈgïe reformy, gdzie kaĝda nastÚpna jest gorsza od poprzedniej? Czy liberalizacja w zakresie kwalikacji jest wïaĂciwÈ drogÈ do podniesienia poziomu bezpieczeñstwa pracy i rozwoju zawodowego ludzi, którzy majÈ decydowaÊ o obliczu polskiego przemysïu? z Henryk GÚbala

Wydobywamy tylko wÚgiel brunatny? Od czasu wejĂcia w ĝycie egzaminów zawodowych prowadzonych przez CKE czÚĂÊ praktyczna w kaĝdym roku to sporzÈdzenie projektu z eksploatacji wÚgla brunatnego. To o tyle dziwne, ĝe zaledwie 20 proc. zatrudnionych na stanowiskach techników górnictwa odkrywkowego traïo do kopalñ wÚgla brunatnego. Z ponad 50 sïuchaczy PSD w Skale ani jeden nie pracuje w takiej. Nie sadzÚ, aby w innych szkoïach tego typu, np. na Dolnym ¥lÈsku, byïo inaczej. W tej sytuacji zaproponowaïem odpowiedzialnemu za przygotowanie egzaminów zawodowych przedstawicielowi Centralnej Komisji Egzaminacyjnej przygotowanie kilku zestawów zadañ zamkniÚtych obejmujÈcych caïoĂÊ programu nauczania i trzy projekty z urabiania skaï na bloki, eksploatacji kruszyw naturalnych i kruszyw ïamanych. Odpowiedzi do dnia dzisiejszego nie uzyskaïem. SkÈd nansowanie? Przekwalikowanie na tytuï technika osób dorosïych moĝe byÊ realizowane poprzez tzw. kursy, gdzie minimalna licz-

NK 63 (6/2012)

www.RynekKamienia.pl

Z KRAJU

FOT. D. WAWRZYNKIEWICZ

FIRMY KAMIENIARSKIE

11/10

DziesiÚciolecie rmy Hermes GabroStone

o rok Hermes GabroStone organizuje spotkanie pracowników ze wszystkich (juĝ 11) oddziaïów w Polsce. W tym roku, ze wzglÚdu na dziesiÚciolecie dziaïalnoĂci, nie ograniczaïo siÚ ono tylko do tradycyjnego bankietu. Jubileusz obchodzono w Krakowie, a w planie spotkania nie zabrakïo atrakcji – zwiedzania muzeum pod pïytÈ krakowskiego Rynku i wizyty w kopalni soli w Wieliczce. Wieczorem uczestnicy spotkania bawili siÚ w krakowskich klubach. ZostaliĂmy zaproszeni na jubileusz i ciepïo przyjÚci przez szefostwo oraz pracowników rmy. MieliĂmy teĝ okazjÚ lepiej poznaÊ ludzi Hermes GabroStone, historiÚ ich wspóïpracy i caïej rmy. Hermes Holding AG to szwajcarska spóïka z siedzibÈ w Zurychu, która jest wyïÈcznym udziaïowcem trzech rm o bardzo róĝnorodnym zakresie dziaïalnoĂci w skali globalnej. Pierwsza z nich, Compagnie Grainière, zajmuje siÚ od 1926 roku handlem cukrem, zboĝem, paszami i roĂlinami strÈczkowymi. Hermes Alloys odpowiada za handel metalami, stopami metali i innymi produktami technicznymi. Hermes Holding zajmuje siÚ takĝe uprawÈ róĝ w Ameryce Poïudniowej i Afryce oraz winoroĂli i migdaïów w Kalifornii.

NK 63 (6/2012)

Jak to siÚ staïo ĝe rma o takich zróĝnicowanej dziaïalnoĂci zajÚïa siÚ takĝe handlem kamieniem? Peter Seiler, obecny wiceprezes Hermes GabroStone, zajmowaï siÚ handlem metalami. Podczas wielu wizyt w Chinach w poïowie lat 90. miaï okazjÚ poznaÊ takĝe przedstawicieli branĝy kamieniarskiej. Wyroby chiñskiego kamieniarstwa nie byïy jeszcze wtedy obecne w Polsce. Kilka lat póěniej Szwajcarzy dokonali pierwszego zakupu. Kamieñ przypïynÈï do Polski, byï to wynik dokïadnej analizy szans rynkowych i dobrego rozpoznania potencjaïu naszego rynku. Dla organizacji sprzedaĝy powoïano rmÚ Hermes GabroStone z siedzibÈ w Szczecinie – tam gdzie traïy pierwsze kontenery z pïytami z Chin. Bardzo szybko powstaï teĝ pierwszy oddziaï w Krakowie. Rozwój rmy oznaczaï rozbudowanie dziaïu sprzedaĝy o nowych przedstawicieli i pojawienie siÚ kolejnych magazynów w caïym kraju. Formowaïa siÚ teĝ staïa oferta, a rma rozwijaïa struktury zaopatrzenia, chcÈc sprostaÊ coraz wiÚkszym zamówieniom klientów. Bardzo waĝne dla Hermes GabroStone byïo ugruntowanie wĂród klientów pozycji na polskim rynku. Na poczÈtku dziaïalnoĂci gïównym kierunkiem, z którego importowano materiaï, byïy Chiny, ale doĂÊ szybko do oferty doïÈczono kamienie z Indii. Juĝ na poczÈtku dziaïalnoĂci przyjÚto, ĝe oddziaïów w kraju bÚdzie dziewiÚÊ. Udaïo siÚ ten plan zrealizowaÊ w 2010 roku. Ale nie poprzestano na tym. Rozbudowa sieci to wynik przemyĂlanej polityki. Jak mówi Jarosïaw

www.RynekKamienia.pl

Z KRAJU FIRMY KAMIENIARSKIE

¥wiadek, dyrektor zarzÈdzajÈcy Hermes GabroStone: – SÈ dwie moĝliwoĂci. Albo trzeba rozbudowywaÊ system handlowców jeĝdĝÈcych po Polsce i bazÚ transportowÈ dostarczajÈcÈ towar do klientów, albo budowaÊ sieÊ magazynów, do których klient bÚdzie przyjeĝdĝaï, bo bÚdzie miaï blisko. My przyjÚliĂmy tÚ drugÈ strategiÚ. Utrzymywanie tylu oddziaïów wymaga nie tylko dobrej

”

Jarosïaw ¥wiadek, dyrektor zarzÈdzajÈcy, uwaĝa, ĝe to, co najwaĝniejsze w jego rmie, to zaangaĝowani pracownicy, którzy majÈ juĝ doĂwiadczenie i wiedzÈ, czego oczekujÈ klienci. Pracuje ich obecnie 40 w 11 oddziaïach w caïej Polsce.

organizacji pracy, ale takĝe posiadania duĝej iloĂci materiaïów na stanie. Na szczÚĂcie rma ma znakomite zaplecze nansowe w postaci Hermes Holding. Rozwój rmy dotyczyï teĝ pochodzenia kamienia. Obecnie w ofercie, poza kamieniami z Chin i Indii, które majÈ równy udziaï w obrotach rmy (po ok. 40 proc.), znajdujÈ siÚ teĝ materiaïy z Turcji, Brazylii i krajów europejskich.

www.RynekKamienia.pl

Hermes GabroStone oferuje pïyty gruboĂci 2 i 3 cm dla rynku budowlanego i grubsze pïyty dla kamieniarstwa nagrobkowego. O tym, co traa do sprzedaĝy, decyduje zarzÈd rmy na podstawie analizy rynku i opinii, których dostarczajÈ przedstawiciele handlowi prowadzÈcy badania wĂród swoich klientów. Hermes nie posiada wïasnej oty transportowej. JeĂli klient sobie ĝyczy, moĝliwe jest skontaktowanie go z rmÈ, która dostarczy do niego materiaï. Ustabilizowana pozycja w branĝy pozwala na oferowanie staïym klientom kredytu kupieckiego. Wobec dobrych kontaktów z dostawcami kamienia naturalne staïo siÚ równieĝ oferowanie pïyt ciÚtych na wymiar („cut to size”). Wiele energii poĂwiÚcane jest wiÚc na utrzymanie dobrych relacji z architektami, generalnymi wykonawcami i deweloperami. WĂród inwestycji, które wykonywano z dostarczonych przez Hermes GabroStone materiaïów warto wymieniÊ Stary Browar i AulÚ NovÈ Akademii Muzycznej w Poznaniu oraz Apartamenty Grzybowska i Tulipan House w Warszawie. Jarosïaw ¥wiadek uwaĝa, ĝe to, co najwaĝniejsze w jego rmie, to zaangaĝowani pracownicy, którzy majÈ juĝ doĂwiadczenie i wiedzÈ, czego oczekujÈ klienci. Pracuje ich obecnie 40 w 11 oddziaïach w caïej Polsce (najnowszy, w Warszawie, wïaĂnie rozpoczÈï dziaïalnoĂÊ). Jak mówi Jarosïaw ¥wiadek: – Mamy wïasnÈ „jedenastkÚ”. z Dariusz Wawrzynkiewicz

NK 63 (6/2012)

Z KRAJU TARGI – ARTYKU SPONSOROWANY

Kamieñ-Stone

Targi Branĝy Kamieniarskiej, 7-10 listopada 2012 r., Poznañ

argi Kamieñ-Stone, najwiÚksza impreza wystawiennicza Ărodowiska kamieniarskiego w Europie ¥rodkowo-Wschodniej, odbÚdzie siÚ w Poznaniu w dniach 7-10.11.2012 roku. Sukces ostatniej edycji sprawiï, ĝe pomimo trudnej sytuacji na rynku na targi zgïosiïo siÚ wiele wiodÈcych rm z branĝy kamieniarskiej. Tegoroczne targi to przede wszystkim szeroki wybór wyrobów z kamienia oraz cenionych surowców naturalnych z róĝnych stron Ăwiata, który jest uzupeïniony ciekawym i róĝnorodnym programem wydarzeñ. Impreza aranĝowana juĝ po raz czwarty przez MiÚdzynarodowe Targi Poznañskie i Geoservice-Christi z Wrocïawia gwarantuje doskonaïÈ organizacjÚ oraz wsparcie autorytetów z branĝy. Zespóï targów Kamieñ-Stone dba o szerokÈ promocjÚ tego wydarzenia, dlatego spodziewamy siÚ licznej rzeszy zwiedzajÈcych, na których czeka wiele atrakcji. W programie wydarzeñ, wspóïorganizowanym przez zespóï wraz ze specjalistami, znajdÈ siÚ prezentacje i warsztaty poĂwiÚcone sprawom branĝy kamieniarskiej. Na uwagÚ zasïuguje wykïad „Nowe przepisy unijne w sprawie kamiennych wyrobów budowlanych” przygoOrganizatorzy: MiÚdzynarodowe Targi Poznañskie sp. z o.o. Geoservice-Christi sp. z o.o.

NK 63 (6/2012)

towany przez ZwiÈzek Pracodawców Branĝy Kamieniarskiej. Polecamy teĝ konsultacje zwiedzajÈcych z projektantami w ramach Pogotowia Projektowego, do którego zaprosiliĂmy KatarzynÚ DembczyñskÈ oraz zespóï projektowy House & Garden Design. Lubosz Karwat i jego Artystyczna Pracownia Mozaiki zachÚcajÈ zaĂ do udziaïu w warsztatach ukïadania mozaiki, które bÚdÈ otwarte dla wszystkich zainteresowanych. GoĂcie Targów bÚdÈ teĝ mogli sprawdziÊ swoje umiejÚtnoĂci w piaskowaniu liter i ornamentów w konkursie Mistrz Piaskowania, organizowanym przez wydawnictwo „¥wiat Kamienia”, a po obejrzeniu ekspozycji targów zostanÈ zaproszeni do zwiedzenia Poznania „szlakiem budowli z wykorzystaniem kamienia”. Ukoronowaniem targów bÚdzie przyznanie nagrody Klaudiusze 2012, którÈ moĝna otrzymaÊ w trzech kategoriach: najlepszy produkt – kamieñ naturalny, najlepszy produkt – narzÚdzia, urzÈdzenia i maszyny do obróbki kamienia oraz najbardziej atrakcyjne stoisko na targach. Nagroda zyskuje coraz wiÚkszÈ renomÚ w Ărodowisku, a nagrodzony produkt – prestiĝ i wielkie szanse powodzenia na rynku. z

WiÚcej informacji na: www.kamien-stone.mtp.pl www.kamien-stone.pl

Obsïuga zwiedzajÈcych: Joanna Sypniewska tel. +48 61 869 22 16 e-mail: joanna.sypniewska@mtp.pl

www.RynekKamienia.pl

ZE ¥WIATA WYDARZENIA

Niemcy wybrali najlepszy nagrobek

FOT: ARCHIWUM AETERNITAS / NATURSTEIN (4)

RozstrzygniÚto konkurs Grabmal-TED

n o

Niemczech trwa widoczna ewolucja w nagrobkarstwie. ¥cierajÈ siÚ wzornictwo tradycyjne i nowoczesne, kamienie z importu i lokalne, wykonanie rÚczne i maszynowe, powierzchnie polerowane i surowe – klienci majÈ szeroki wybór. To, co traa na cmentarze, zostaje poddane ocenie publicznoĂci. Jej decyzje dotyczÈce zakupów wpïywajÈ na to, jak wyglÈdajÈ cmentarze i jakie trendy pojawiajÈ siÚ w nagrobkarstwie. Pod wpïywem gustów klientów zmienia siÚ kultura cmentarna. ObserwacjÈ tych zmian i promocjÈ najlepszych rozwiÈzañ zajmuje siÚ stowarzyszenie Aeternitas, które wspólnie z organizacjami kamieniarskimi i samymi kamieniarzami organizuje konkurs Grabmal-TED. Na poczÈtku wrzeĂnia opublikowano wyniki jego VII edycji. 27 procent gïosów otrzymaï nagrobek stworzony przez Andreasa Rosenkranza z Kolonii, pt. „Koniec ĝycia jest poczÈtkiem nieskoñczonoĂci” (1). Jest to pierwszy w Niemczech, szeroko komentowany w prasie nie tylko

Firma handlowa z wïasnÈ sieciÈ hurtowni dziaïajÈca na polskim rynku w branĝy kamienia naturalnego poszukuje kandydatów na stanowisko

PRZEDSTAWICIELA REGIONALNEGO na terenie województwa dolnoĂlÈskiego. Wymagana znajomoĂÊ branĝy i doĂwiadczenie w handlu kamieniem. Preferowane osoby z województwa dolnoĂlÈskiego i opolskiego. Zainteresowanych prosimy o przesïanie oferty na adres redakcji: redakcja@nowykamieniarz.pl

NK 63 (6/2012)

p q branĝowej, nagrobek wykorzystujÈcy kod QR. StanÈï on na prywatnym cmentarzu w Bergisch-Gladbach. Ten „nagrobek 2.0”, jak okreĂlajÈ projekt internauci zwracajÈcy uwagÚ na wykorzystywanie popularnej technologii cyfrowej, ma ksztaït steli o wysokoĂci 1,5 m (szerokoĂci 35 cm i gruboĂci 15 cm). Wykonany jest z gabra, a jego powierzchnia jest piaskowana i szczotkowana. Na zaokrÈglonym szczycie wypiaskowany zostaï krzyĝ, w który wkomponowano kod QR. Moĝe on zostaÊ odczytany na urzÈdzeniach mobilnych i prowadzi do strony zawierajÈcej informacje o zmarïym. Koszt wykonania takiego nagrobka mieĂci siÚ w granicach 2000 – 3000 euro. Drugie miejsce zajÈï pomnik „Niebo i ziemia” Holgera Rittera z Neukirchen (2), który zebraï 12,5 proc. gïosów. Praca ta zostaïa zaprojektowana komputerowo i wykonana z belgijskiego granitu. Koszt wykonania: 2000 – 3000 euro. Trzecie miejsce przypadïo nagrobkowi „Ku nowym brzegom…” wykonanemu przez zwyciÚzcÚ konkursu z 2008 roku – Hennela Gräfa (3). Nagrobek ten ma ksztaït ïodzi wykonanej z marmuru (rozmiaru 30 x 112 x 25 cm) wypeïnionej czÚĂciowo polerowanymi gïazami diabazu. Kategoria cenowa: powyĝej 4000 euro. NagrodÚ specjalnÈ gïosujÈcych, za nagrobek w kategorii do 2000 euro, otrzymaïa praca „Adam i Ewa” (4), wykonana z bazaltu przez Bernda Foerstera z Homburga. Zebraïa ona 11,8 proc. gïosów i w caïym konkursie zajÚïa IV miejsce. Do konkursu zgïoszono ponad 100 prac, z których jurorzy – Waldemar Beck, Michael Gardener i Siegfried Kienle wybrali 30. To one zostaïy przedstawione internautom, którzy wybrali najlepsze. Eksperci podkreĂlali, ĝe poziom tegorocznego konkursu byï wyĝszy niĝ przed rokiem. Kolejna edycja Grabmal-TED rozpocznie siÚ w marcu 2013 r. (ZAP) z

www.RynekKamienia.pl

ZE ¥WIATA

FOT. ARCHIWUM F. SCHIPPERHEYN

HISTORIA

Historia pewnego nagrobka „Asleep” Petera Schipperheyna

koïo dwóch lat temu, przeglÈdajÈc Internet, natknÈïem siÚ na zdjÚcie nagrobka, które przykuïo mojÈ uwagÚ. Na pïycie nagrobnej wyrzeěbiona byïa leĝÈca naga kobieta. Potem wielokrotnie widziaïem zdjÚcia tego nagrobka i nieodmiennie nasuwaïy mi siÚ pytania o jego historiÚ, ideÚ powstania, miejsce, w którym stoi, autora tej rzeěby i pochowanÈ pod tak innym nagrobkiem osobÚ. Ten pomnik, tak

NK 63 (6/2012)

niekonwencjonalny, zmusza do zadania sobie takich pytañ. Wreszcie, kiedy ostatnio znowu zobaczyïem go w oknie przeglÈdarki, postanowiïem poĂwiÚciÊ trochÚ czasu i znaleěÊ odpowiedzi na moje pytania. Ustaliïem, ĝe nagrobek stoi na cmentarzu w Mt. Macedon w stanie Victoria w Australii. Wykonany jest z cenionego przez rzeěbiarzy marmuru Carrara Statuario i ma wymiary: 202 x 80 x 46 cm (rzeěba). Jest

to nagrobek Laurence’a Mathesona, zmarïego w 1987 roku, a twórcÈ rzeěby byï australijski artysta Peter Schipperheyn. Dzieïo nosi tytuï „Asleep” („UĂpiony”). Tak o nagrobku napisaï wspóïczesny hiszpañski artysta, Moka: „Dramatyczna rzeěba „Asleep” to jedno z najbardziej intrygujÈcych i piÚknych dzieï sztuki wspóïczesnej. SprzecznoĂÊ miÚdzy piÚknÈ mïodÈ kobietÈ a cmentarnym otoczeniem budzi niepokój, ale jest piÚkne. Dla mnie rzeěba jest idealnym ucieleĂnieniem najgïÚbszych emocji po odejĂciu bliskiej osoby – aby byÊ tam z nim, rozpaczliwie trzymaÊ i nigdy nie puĂciÊ. MogÈ byÊ razem na zawsze. UĂpieni na zawsze”. O autorze Peterze Schipperheynie napisaï zaĂ Edmund Capon, dyrektor Galerii Sztuki Nowej Poïudniowej Walii w Sydney: „Jego sztuka i obrazy sÈ w caïoĂci zainspirowane tradycjÈ sztuki zachodniej: delikatne rysunki odzwierciedlajÈ niezwykïÈ czuïoĂÊ do ludzkiej postaci, podczas gdy majestatyczne marmurowe rzeěby sÈ wyrazem wielkoĂci i wizji, które odwoïujÈ siÚ do najwspanialszych europejskich tradycji. Obecnie jest unikalny w Australii; ĝaden inny australijski artysta tak caïkowicie nie poĂwiÚciï siÚ poszukiwaniu prawdziwie wspóïczesnej ekspresji inspirowanej tradycjÈ sztuki europejskiej. Prace Petera Schipperheyna wyraĝajÈ nadziejÚ, miïoĂÊ i pokazujÈ, ĝe podstawowe problemy i emocje ludzi, tak jak wielka sztuka, przekraczajÈcÈ czas”. Te pierwsze informacje, do jakich udaïo mi siÚ dotrzeÊ, nie odpowiedziaïy na moje pytania. Postanowiïem dotrzeÊ do samego artysty, który mógï mi powiedzieÊ, czy „Asleep” to tylko rzeěba na zamówienie, czy kryje siÚ za niÈ jakaĂ historia. Okazaïo siÚ, ĝe miaïem szczÚĂcie – Peter Schipperheyn opisaï dla „Nowego Kamieniarza” historiÚ tego pomnika. Zapraszam teĝ wszystkich, których zainspiruje ta opowieĂÊ, do opowiedzenia swojej. z Dariusz Wawrzynkiewicz

www.RynekKamienia.pl

ZE ¥WIATA HISTORIA

FOT. ARCHIWUM F. SCHIPPERHEYN

Peter Schipperheyn

1981 roku spotkaïem nadzwyczajnÈ indywidualnoĂÊ – Laurence’a Mathesona. Laurie pod wieloma wzglÚdami zmieniï moje ĝycie. Ten czïowiek kupiï z mojej pierwszej indywidualnej wystawy najwiÚkszÈ rzeěbÚ, jakÈ w tym czasie zrobiïem – „Cinzia” (tak ma na imiÚ moja ĝona). Powstaïa ona w 1979 roku podczas mojego pobytu na stypendium w Carrarze. To byïa naprawdÚ, jak na mïodego rzeěbiarza, duĝa sprawa. W osiem osób przenosiliĂmy jÈ z ciÚĝarówki na miejsce w ogrodzie Lauriego, gdzie miaïa stanÈÊ. Po wielu przekleñstwach i przygnieceniu palca jednej z osób udaïo siÚ jÈ jednak jakoĂ ustawiÊ na miejscu. W tym momencie poszkodowany i spocony jak caïa reszta czïowiek przedstawiï siÚ. To byï wïaĂnie Laurie – nabywca mojej rzeěby. Wszyscy myĂleliĂmy, ĝe to po prostu jakiĂ pracownik. Kiedy „Cinzia” staïa na miejscu, Laurie postanowiï powitaÊ jÈ i uczciÊ to z nami lampkÈ szampana. PijÈc, zapytaï mnie: „Mïody czïowieku, jakie masz plany?”. Odpowiedziaïem, ĝe tak naprawdÚ to chciaïbym wróciÊ do Carrary i rzeěbiÊ w duĝej bryle marmuru, ale nie wiem, jak to zrobiÊ, bo nie mam na to pieniÚdzy. Laurie odszedï, a gdy po chwili wróciï, wrÚczyï mi pieniÈdze, mówiÈc: „Dlaczego nie masz wróciÊ do Carrary i wyrzeěbiÊ mi duĝej rzeěby?”. „Wow! To fantastyczne, niesamowite!” – krzyknÈïem. Laurie zasugerowaï, ĝe mogÚ przygotowaÊ pomysï i ĝe spotkamy siÚ ponownie w jego wiejskiej posiadïoĂci, gdzie rzeěba zostanie umieszczona. Szybko zabraïem siÚ do pracy, przygotowu-

NK 63 (6/2012)

jÈc model rzeěby w glinie. Po kilku tygodniach umówiïem siÚ z Lauriem na spotkanie w jego posiadïoĂci koïo Melbourne. Jak siÚ okazaïo, traïem na imprezÚ z rosyjskimi biznesmenami i dajÈcÈ siÚ podpaliÊ wódkÈ Smirnoff. Nasz gospodarz zarzÈdziï, aby model rzeěby postawiÊ na stole i rozpakowaÊ. Wszyscy z entuzjazmem oglÈdali model („S...HE”) a ja juĝ marzyïem o rzeěbieniu jej w marmurze. Rosjanie zaczÚli ĂpiewaÊ, a Laurie odciÈgnÈï mnie na bok, aby porozmawiaÊ o kosztach. Ugryzïem siÚ w jÚzyk i powiedziaïem cenÚ, która wydawaïa mi siÚ maïÈ fortunÈ. Bez sïowa wstaï i wyszedï. Za chwilÚ wróciï i daï mi caïÈ kwotÚ. Zdziwiony zapytaïem Lauriego o podpisanie kontraktu. „Co da kontrakt? PodjÈïem decyzjÚ i nie myĂlÚ, ĝebyĂ byï taki gïupi i nie skorzystaï z szansy wyrzeěbienia tego w marmurze” – powiedziaï. Szczypaïem siÚ, nie wierzÈc w szczÚĂcie. Cinzia i ja wyjechaliĂmy do Wïoch na niesamowite 12 miesiÚcy pracy w marmurze z Carrary. Powstaïa moja najwiÚksza praca „S…HE” i wiele innych, co pozwoliïo na zorganizowanie mojej drugiej wystawy indywidualnej. Niestety kilka lat póěniej Laurie zachorowaï i po krótkim czasie odszedï. MyĂlÚ o nim z wielkÈ miïoĂciÈ, zawsze bÚdÚ go pamiÚtaï i dziÚkowaï za to, jak zmieniï moje ĝycie. W 1987 roku zostaïem poproszony przez jego ĝonÚ ChristinÚ, abym wyrzeěbiï postaÊ z marmuru karraryjskiego jako jego nagrobek. Christina chciaïa, aby oddaÊ jej miïoĂÊ trwalszÈ od ĝycia, do jej niesamowitego mÚĝa. Tak powstaïa „Asleep”. z Peter Schipperheyn

Urodziï siÚ w Australii w 1955 roku. SwojÈ przygodÚ ze sztukÈ rozpoczÈï w 1975 roku w Cauleld Institute of Technology w Sydney. Rok póěniej wyjechaï do Wïoch na dziewiÚÊ miesiÚcy i w Rzymie uczÚszczaï do Akademia di Belle Arti. Po powrocie do Australii uzyskaï dyplom sztuk piÚknych w Cauleld Institute of Technology. Praca dyplomowa – „StaroĂÊ” (ang. senility) wysokoĂci 7 m – uzyskaïa nagrodÚ galerii Abercrombie w dziedzinie rzeěby monumentalnej i w 1979 roku zostaïa zainstalowana w tej galerii. Wtedy teĝ otrzymaï stypendium rzÈdu wïoskiego i moĝliwoĂÊ dalszego studiowania w akademii sztuk piÚknych w Carrarze. Po powrocie do Sydney w 1980 roku zrealizowaï pierwszÈ wystawÚ indywidualnÈ w galerii w Melbourne. Po wystawie, dziÚki sprzedaĝy kilku prac, ponowne wyjechaï do Carrary do pracowni Carla Nicoli. W 1983 roku wróciï do Australii i przygotowaï drugÈ wystawÚ indywidualnÈ. Ponowny roczny wyjazd do Wïoch i praca w marmurze karraryjskim ugruntowaïa jego pozycjÚ w Ărodowisku rzeěbiarskim. Kolejne lata to szereg uznanych prac, wystaw, nagród i publikacji. Obecnie pracuje nad rzeěbÈ „OpowieĂÊ o drewnianej szpulce baweïny” (The story of the wooden cotton bobbins), którÈ przygotowuje na kolejnÈ wystawÚ indywidualnÈ. Waĝniejsze prace: „Zaratustra”, „Asleep”, „Torso feminile”, pomnik poĂwiÚcony przywódcy aborygenów Wiliamowi Barakowi, „Baptismal Font”, „S…HE”, „Maschera Femmina”, „Paura di Intimita”, „Union”, „Mother and Child”, „Dear John”, „Metamorphosis”.

www.RynekKamienia.pl

ZE ¥WIATA

W poszukiwaniu nowych rozwiÈzañ Najwaĝniejsze imprezy targowe branĝy kamieniarskiej

argi to stary wynalazek. Juĝ ludy pierwotne spotykaïy siÚ, aby wymieniaÊ miÚdzy sobÈ produkty. Po wprowadzeniu pieniÈdza handel i targi zaczÚïy rozwijaÊ siÚ jeszcze szybciej. DoĂÊ szybko teĝ w systemie handlu w jednym miejscu i w okreĂlonym czasie pojawiïy siÚ specjalizacje. W tych odlegïych czasach nie byïo ĝadnej innej formy komunikacji, wiÚc chcÈc nabyÊ okreĂlony towar, trzeba byïo swojego kontrahenta spotkaÊ osobiĂcie. Czasy siÚ zmieniïy, formy targów równieĝ, ale jedno pozostaïo – targi to przede wszystkim miejsce spotkania klientów i dostawców. MoĝliwoĂci komunikacyjne mamy obecnie ogromne i nadal siÚ rozwijajÈ, ale kontakt osobisty jeszcze dïugo pozostanie wartoĂciÈ samÈ w sobie. Poszukiwanie nowych rozwiÈzañ Spore znaczenie ma teĝ moĝliwoĂÊ zobaczenia kierunków rozwoju dziedziny, w której dziaïamy i rozwoju technologii. Rzecz jednak w tym, ĝe trzeba jechaÊ na targi z nastawieniem nie tylko na zakup materiaïów czy maszyn, ale równieĝ potraktowaÊ targi jako wystawÚ, z której moĝna wynieĂÊ pomysïy na wzbogacanie swojej oferty i tym samym pogïÚbianie rynku. Weěmy pod uwagÚ na przykïad kominki. DoĂÊ czÚsto pojawiajÈ siÚ one w salonach ekspozycyjnych rm kamieniarskich, jednak zwykle sÈ to udajÈce secesjÚ potworki albo niezbyt wyszukane wzornictwo wspóïczesne. Nie namawiam nikogo do kopiowania wzorów ze stoisk targowych. Te wystawione naleĝy potraktowaÊ jako inspiracjÚ do wïasnych poszukiwañ. Niestety z przykroĂciÈ zauwaĝyïem, ĝe organizowane przy okazji róĝnych targów wystawy (np. zeszïoroczna

NK 63 (6/2012)

wystawa „Luce e Materia” Rafaello Galioto w Weronie czy stoiska biorÈce udziaï w projekcie Marmomacc Meet Design) nie cieszÈ siÚ zbytniÈ popularnoĂciÈ wĂród polskich zwiedzajÈcych. OczywiĂcie, nie kaĝdy moĝe na podstawie zaobserwowanych rozwiÈzañ zaprojektowaÊ ciekawy kominek czy inny nowatorski produkt z kamienia. Wielu polskich kamieniarzy wspóïpracuje z architektami i projektantami na co dzieñ – moĝe warto zaprosiÊ ich na takie tar-

”

To podczas tych spotkañ moĝemy oceniÊ wïasnÈ pozycjÚ, zwerykowaÊ swoje zasady prowadzenia biznesu, metody produkcyjne i stosowane techniki marketingowe. Tych kontaktów nie sposób przeceniÊ.

gi. OsobiĂcie nie spotkaïem siÚ z takÈ sytuacjÈ, a szkoda. MyĂlÚ, ĝe warto byÊ z projektantem, aby w trakcie oglÈdania wystawy móc mu przekazaÊ, ĝe takie rozwiÈzania sÈ moĝliwe do wykonania w naszym zakïadzie. To da mu szansÚ, by wykorzystaÊ nasze umiejÚtnoĂci do poszukiwania rozwiÈzañ, które zachwycÈ klientów. Pod wzglÚdem designu i nowatorskich rozwiÈzañ niewÈtpliwym numerem jeden sÈ targi Marmomacc w Weronie. Trzeba jednak wziÈÊ pod uwagÚ równie interesujÈce targi wnÚtrzarskie w Mediolanie (Fuorisalone), gdzie takĝe prezentowane sÈ rozwiÈzania wykorzystujÈce kamieñ, ale nie tylko. Moĝe byÊ to podwójnie interesujÈce: poza podglÈdaniem projektów z wykorzystaniem kamienia moĝna szu-

www.RynekKamienia.pl

FOT. ARCHIWUM

TARGI

ZE ¥WIATA TARGI

kaÊ inspiracji wĂród innych materiaïów – niektóre z nich z pewnoĂciÈ moĝna zaadaptowaÊ dla kamieniarstwa. UnowoczeĂnianie zakïadu Drugim istotnym powodem do odwiedzenia targów jest technologia. Polskie zakïady wciÈĝ sporo inwestujÈ w sprzÚt i niestety nie zawsze te inwestycje sÈ celowe. CzÚsto decyzje podejmowane sÈ na targach. Dobrze, jeĂli wynikajÈ one z przygotowanej wczeĂniej koncepcji rozwoju zakïadu i moĝliwoĂci sprzedaĝowych. Gorzej, gdy ulegamy chwilowej fascynacji konkretnÈ maszynÈ. WiÚkszoĂÊ polskich zakïadów jest juĝ nieěle wyposaĝona. Maszyn nie wymienia siÚ co rok czy dwa, wiÚc podjÚcie decyzji o wyjeědzie do Werony w celu jak najlepszego poznania oferty producentów maszyn nie jest ïatwe. JeĂli jednak szykujemy siÚ do zakupu maszyny, to nie ma lepszego miejsca niĝ targi w Weronie. W koñcu odwiedzajÈc zakïady kamieniarskie na caïym Ăwiecie, moĝemy zauwaĝyÊ, ĝe królujÈ maszyny wyprodukowane we Wïoszech. Warto jednak nie zapominaÊ, ĝe uwaĝne Ăledzenie rozwoju technologii kamieniarskiej pozwoli nam na lepszÈ analizÚ kierunków rozwoju caïej branĝy. Nowe materiaïy To trzeci powód wyjazdu na targi. OczywiĂcie kaĝdy znajdzie nowoĂci, nawet jeĂli nie ma ich za duĝo, przecieĝ nowe kopalnie nie powstajÈ co dzieñ. Moĝna za to rozejrzeÊ siÚ w ofertach róĝnych dostawców. Pod tym wzglÚdem interesujÈce sÈ targi odbywajÈce siÚ w krajach, gdzie wydobywa siÚ wiele materiaïów i poszukiwania nowych zïóĝ wciÈĝ trwajÈ. Polecamy targi w Bangalore w Indiach, Vitorii w Brazylii i tureckim Izmirze. OczywiĂcie do miana najwaĝniejszej imprezy targowej prezentujÈcej nowe materiaïy urosïy w ostatnich latach targi w Chinach (w Xiamen i Szanghaju). To gïównie za sprawÈ ogromnej podaĝy materiaïów z caïego Ăwiata organizowanej przez rmy chiñskie. Slaby i elementy ciÚte na wymiar oferowane sÈ w cenach nieosiÈgalnych gdzie indziej, czasem nawet taniej niĝ w krajach wydobycia. Ze wzglÚdu na sÈsiedztwo wielu rm i kopalñ bardziej interesujÈce wydajÈ siÚ targi w Xiamen niĝ w Szanghaju. BÚdÈc w Xiamen, ïatwiej jest odwiedziÊ producentów i zobaczyÊ ich faktyczny potencjaï. ZresztÈ wedïug wielu branĝystów targi te w zakresie handlu kamieniem chyba osiÈgnÚïy juĝ pozycjÚ lidera. To na tych targach zawierane jest obecnie najwiÚcej kontraktów. Jednak w przypadku kamienia warto wybraÊ siÚ takĝe do Werony. Chociaĝ Wïochy nie sÈ juĝ liderem w obrocie kamieniem, to nadal wiele polskich rm zaopatruje siÚ gïównie we Wïoszech. Poza lokalnymi materiaïami jest tu szansa zakupienia kamienia z bardzo odlegïych lub egzotycznych krajów oraz rzadkich materiaïów o wyjÈtkowej dekoracyjnoĂci.

www.RynekKamienia.pl

Jerzy Iskierka

W targach uczestniczyïem juĝ wielokrotnie. Byï taki moment, ĝe poszukiwaïem maszyn do mojego zakïadu, teraz jednak nie jeĝdĝÚ na targi w tym celu. Nie szukam teĝ materiaïów. Te w zasadzie wszÚdzie sÈ takie same. To, co mnie najbardziej przekonuje, to moĝliwoĂÊ zobaczenia nowych pomysïów, np. obróbki powierzchni czy rozwiÈzañ projektowych. Czasem moĝna zobaczyÊ naprawdÚ ciekawe rzeczy. W tym roku na targi do Poznania chyba nie pojadÚ – fatalny dojazd i wysokie ceny doĂÊ skutecznie od tego odstraszajÈ. Tym bardziej ĝe targi w Poznaniu nie majÈ nic specjalnego do zaoferowania.

Jarosïaw BokĂ

Targi trzeba odwiedzaÊ. Sam byïem juĝ na wielu – w Norymberdze, Szanghaju i oczywiĂcie co roku w Weronie. Na targach zwracam uwagÚ oczywiĂcie na materiaïy, ale najciekawsze sÈ pomysïy inspirujÈce do zrobienia i zaoferowania klientom nowych produktów. W Chinach poraĝa iloĂÊ i ceny kamienia, ale tam trudno zobaczyÊ nowatorskie rozwiÈzania. W tym wzglÚdzie Werona jest najlepsza. Poza tym miïo jest jesieniÈ znaleěÊ siÚ w miejscu, gdzie jest jeszcze ciepïo.

Robert Popkowski

Uwaĝam, ĝe targi sÈ bardzo waĝne w zakresie moĝliwoĂci zobaczenia nowych technologii i sposobów ich wykorzystania. Przez lata zbudowaïem sobie relacje z dostawcami kamienia, wiÚc na targach ich nie szukam. Maszyny, których potrzebujÚ, teĝ juĝ mam. Ale pomysïy sÈ zawsze w cenie. MyĂlÚ jednak, ĝe prezentowanych koncepcji jest za maïo. W zasadzie to nie mam ochoty w tym roku jechaÊ do Werony. Nie chcÚ sïyszeÊ ze strony Greków, Hiszpanów czy Wïochów o kryzysie. MyĂlÚ doĂÊ powaĝnie o wybraniu siÚ na jakieĂ targi do Stanów Zjednoczonych, moĝe tam zobaczÚ jakieĂ nowatorskie rozwiÈzania. Zastanawiam siÚ teĝ nad zobaczeniem targów meblowych w Mediolanie. Przecieĝ pomysïy moĝna czerpaÊ nie tylko z tego, co juĝ zrobiono z kamienia. Czasem ciekawe rozwiÈzania w innych materiaïach moĝna zaadaptowaÊ dla kamieniarstwa. Targi to teĝ szansa na spotkanie z innymi kamieniarzami i wymianÚ poglÈdów, doĂwiadczeñ i informacji. To jest bezcenne.

41 41

NK 63 (6/2012)

ZE ¥WIATA TARGI

Spotkania towarzyskie Na koniec powód, o którym mówi wielu kamieniarzy – moĝliwoĂÊ spotkania siÚ z innymi uczestnikami rynku. To podczas tych spotkañ moĝemy oceniÊ wïasnÈ pozycjÚ, zwerykowaÊ swoje zasady prowadzenia biznesu, metody produkcyjne i stosowane techniki marketingowe. Tych kontaktów nie sposób przeceniÊ. Dla nas oczywiĂcie najwaĝniejsze w tym wzglÚdzie sÈ targi w Poznaniu. Wiele osób wizytuje takĝe odbywajÈce siÚ co dwa lata targi Stone+tec w Norymberdze. Byï okres, kiedy walczyïy one o pozycjÚ lidera z WeronÈ. Niestety kryzys znacznie wpïynÈï na popularnoĂÊ imprez targowych, a pozycja Marmomacc byïa silniejsza. Warto natomiast rozwaĝyÊ udziaï w norymberskich targach w roli wystawcy. Kryzys powoduje, ĝe ci, którzy chcÈ coĂ kupiÊ, szukajÈ oszczÚd-

”

To podczas tych spotkañ moĝemy oceniÊ wïasnÈ pozycjÚ, zwerykowaÊ swoje zasady prowadzenia biznesu, metody produkcyjne i stosowane techniki marketingowe.

noĂci, a nasze rmy z wielu wzglÚdów nadal sÈ tañsze od niemieckich. Zatem istniejÈ realne szanse na skutecznÈ sprzedaĝ na rynku niemieckim, co potwierdzajÈ ci, którzy w tych targach biorÈ udziaï, np. Art-Odlew.

NK 63 (6/2012)

FOT. ARCHIWUM (3)

Juĝ wkrótce Marmomacc w Weronie. Te targi od pierwszej edycji, która odbyïa siÚ w 1961 roku, mimo wahañ na rynku, wyznaczajÈ trendy w kamieniarstwie. Jeszcze przez wiele lat bÚdziemy mogli polecaÊ je z czystym sumieniem jako te, na których zawsze warto byÊ. Zatem do zobaczenia w Weronie. O naszych polskich problemach i zauwaĝonych w Weronie trendach porozmawiamy potem w Poznaniu. z Dariusz Wawrzynkiewicz

www.RynekKamienia.pl

FIRMA PORADY

Czym jest kod QR To rodzaj dwuwymiarowego kodu kreskowego opracowanego w 1994 roku przez japoñskÈ rmÚ Denso Wave na potrzeby zarzÈdzania produkcjÈ w fabrykach Toyoty. ZastÈpiï on wynaleziony w 1966 roku jednowymiarowy Universal Product Code (UPC), znany z etykiet na opa-

FOT. ARCHIWUM INTERSTONE

erze telefonów komórkowych, które sÈ jednoczeĂnie podrÚcznym aparatami fotogracznymi, notatnikami, niewielkimi komputerami z dostÚpem do Internetu, a nawet przenoĂnymi centrami rozrywki, cyfrowo zapisana informacja staje siÚ jednym z najlepszych sposobów komunikacji z klientem. Z powodzeniem moĝe zastÈpiÊ drukowane katalogi, jakie klienci wynoszÈ kilogramami z hal targowych, ulotki reklamowe, drukowane hasïa reklamowe i inne informacje. W tym celu wystarczy wykorzystaÊ pamiÚÊ wbudowanÈ w telefonie komórkowym, na której klient zapisze zdjÚcie czarno-biaïego, niewielkiego kodu QR (Quick Response).

Kod QR na pïycie z oferty hurtowni Interstone zawierajÈcy odnoĂnik do znajdujÈcej siÚ na serwerze rmy „karty produktu” zawierajÈcej informacje o stosowaniu danego kamienia.

Zakoduj i udostÚpnij Kody QR to prosty sposób na to, aby uïatwiÊ klientom dostÚp do informacji o naszej rmie i jej produktach.

Przykïadowy kod QR z duĝÈ iloĂciÈ tekstu.: „Branĝowe informacje z kraju i ze Ăwiata, historia kamieniarstwa, geologia, wykorzystanie kamienia w architekturze i wspóïczesna technologia obróbki kamienia - to tematyka jedynego czasopisma branĝy kamieniarskiej, którego nakïad kontroluje ZwiÈzek Kontroli Dystrybucji Prasy”.

NK 63 (6/2012)

kowaniach kaĝdego produktu, przesyïek pocztowych, biletów itp. ChoÊ UPC zawiera do biliona kombinacji, nie moĝna zawrzeÊ w nich innych znaków niĝ cyfry, co powoduje ograniczone moĝliwoĂci jego wykorzystania. Tymczasem w QR zakodowaÊ moĝemy cyfry, znaki z alfabetu ïaciñskiego, greckiego, hebrajskiego i cyrylicy, informacje zapisane w kodzie binarnym (bity) oraz popularne w Japonii znaki Kana i chiñskie Kanji. DziÚki temu moĝliwe jest kodowanie adresów stron WWW, krótkich tekstów, a nawet niewielkich obrazków. IloĂÊ informacji, jakÈ moĝemy zawrzeÊ w kodzie QR, jest ograniczona do maksymalnej obecnie dostÚpnej wielkoĂci kodu oraz standardu ochrony treĂci. W chwili obecnej udostÚpnionych jest 40 rodzajów wielkoĂci kodu, od 21 x 21 do 177 x 177 moduïów. W najwiÚkszym formacie moĝemy zapisaÊ ponad 7000 znaków numerycznych, prawie 4300 znaków alfabetu lub niemal 3000 bajtów (3 kB) danych. Dla zakodowania wiÚkszej liczby informacji dopuszczalne jest umieszczenie do 16 powiÈzanych ze sobÈ kodów (ten artykuï zmieĂciïby siÚ na trzech). Aby umoĝliwiÊ odczytanie uszkodzonego kodu (przerwanego, zamazanego itp.), stworzono cztery standardy ochrony treĂci – L, M, Q, H, umoĝliwiajÈce odczytanie informacji pomimo uszkodzenia odpowiednio 7, 15, 20 bÈdě 30 proc. kodu. Zastosowany podczas tworzenia standard wpïywa jednak znaczÈco na iloĂÊ informacji, jakÈ moĝemy zamieĂciÊ.

www.RynekKamienia.pl

FIRMA PORADY

Jak je wykorzystaÊ Kody QR wynaleziono w celu uïatwienia logistyki, magazynowania i produkcji. Dlatego takie ich wykorzystanie jest jak najbardziej naturalne. Z pewnoĂciÈ moĝemy zastÈpiÊ nimi stosowane w magazynach kody kreskowe, sïuĝÈce przede wszystkim zarzÈdzaniu materiaïami na stanie. W odróĝnieniu od kodu UPC, w którym zawrzemy co najwyĝej informacje o rodzaju materiaïu, w kodzie QR moĝemy dodatkowo zamieĂciÊ informacje o wymiarach pïyty, pochodzeniu (fragment zïoĝa, data dostawy, data przetarcia bloku – wszystko, co moĝe uïatwiÊ nam

nej informacji lub uïatwienia odbiorcy jej wykorzystania, czyli np. w kontakcie z klientem czy architektem. MogÈ one kierowaÊ odbiorcÚ do informacji o materiale lub produkcie znajdujÈcej siÚ na naszej stronie internetowej, a zawierajÈcej dokïadne dane i opis – przykïady zastosowania, cechy zyczne, pochodzenie, dostÚpnoĂÊ, wymiary, cenÚ. Tak szerokie moĝliwoĂci wykorzystania kodów QR powodujÈ, ĝe sÈ czÚsto stosowane jako element dziaïañ promocyjnych. MogÈ one zastÈpiÊ trudne do zapamiÚtania adresy WWW zawierajÈce np. regulamin promocji lub konkursu, wizytówki, czy teĝ ulotki lub katalogi przygotowywane na targi.

”

Kod zawierajÈcy wizytówkÚ przedstawiciela dziaïu handlowego „Nowego Kamieniarza”, którÈ jednym klikniÚciem moĝemy dodaÊ do listy kontaktów w telefonie. zaoferowanie klientowi jak najbardziej jednorodnego materiaïu) czy odesïaÊ do aplikacji wskazujÈcej stan magazynowy we wszystkich oddziaïach rmy. Równie dobrze sprawdzÈ siÚ one w trakcie produkcji i montaĝu. Utworzony w zakïadzie kod, naklejony na pïycie i zeskanowany przez pracownika moĝe zawieraÊ dokïadne informacje o przeznaczeniu pïyty – numer i rodzaj zamówienia, czas wykonania, dane odbiorcy itp. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby kod zawieraï odnoĂnik do projektu ciÚcia, który po zeskanowaniu przez kamerÚ umieszczonÈ na maszynie CNC i odczytaniu przez aplikacjÚ w komputerze maszyny zostanie pobrany z serwera i rozpocznie proces obróbki. Równieĝ gotowe elementy mogÈ zostaÊ zakodowane ze wskazaniem odbiorcy, terminu dostawy lub nawet wïaĂciwego miejsca i kierunku montaĝu. Kody QR moĝemy stosowaÊ teĝ wszÚdzie tam, gdzie zachodzi potrzeba ïatwego rozwiniÚcia juĝ opublikowa-

www.RynekKamienia.pl

Kody QR w kamieniarstwie To stosunkowo nowe rozwiÈzanie, które zawdziÚcza swojÈ popularnoĂÊ upowszechnieniu przede wszystkim smartfonów i tabletów z wbudowanÈ kamerÈ cyfrowÈ i dostÚpem do Internetu, zaczyna pojawiaÊ siÚ równieĝ w naszej, doĂÊ konserwatywnej branĝy. W naszym kraju korzysta z nich m.in. hurtownia Interstone. W marcu tego roku na pïytach dostÚpnych w magazynach rmy znajdujÈ siÚ kody QR prowadzÈce do tzw. kart produktów. SÈ one pobierane przez uĝytkownika telefonu z serwera Interstone i zawierajÈ dane i zdjÚcia dotyczÈce samego materiaïu i jego cech oraz wykorzystania kamienia. Bardziej odwaĝne próby stosowania tej technologii podejmowane sÈ poza granicami Polski. Od dwóch lub trzech lat kody QR stosowane sÈ na nagrobkach, m.in. w Stanach Zjednoczonych, Japonii, w Niemczech. Za naszÈ zachodniÈ granicÈ w ich wykorzystaniu i wykonywaniu w kamieniu wyspecjalizowaï siÚ kamieniarz z Kolonii Andreas Rosenkranz. Pierwsze stosowane przez niego kody byïy drukowane, a nastÚpnie klejone na kamieniu. Obecnie Rosenkranz wykuwa je bezpoĂrednio w materiale. Z niewielkich kamyków, otoczaków, Ăcianek, przygotowuje on doĂÊ niecodzienne wizytówki swojego zakïadu. Komercyjnie stosuje kody na nagrob-

NK 63 (6/2012)

FIRMA PORADY

kach. W zwyciÚskim projekcie w konkursie na najlepszy nagrobek 2011 r. w Niemczech Rosenkranz wpasowaï kod QR w krzyĝ grecki. Kod ten zawiera rozszerzone informacje o zmarïym, dla którego kamieniarz przygotowaï nagrobek. W Stanach Zjednoczonych, gdzie istnieje zwyczaj montowania lmów wspominajÈcych zmarïego, czÚĂÊ stosowanych na nagrobkach kodów pozwala na odtworzenie zamieszczonego w Internecie lmu. Na podobnej zasadzie dziaïajÈ od dwóch lat kody QR umieszczone na kamiennych ïawkach warszawskiego szlaku Fryderyka Chopina. ZawierajÈ one link do aplikacji umoĝliwiajÈcej odtworzenia w telefonie utworów Fryderyka Chopina, zawierajÈcej historiÚ ĝycia kompozytora oraz aktualny kalendarz wydarzeñ zwiÈzanych z jego twórczoĂciÈ. Niestety, kody te nie zostaïy wykute w kamieniu, a jedynie wydrukowane i wklejone w jeden z elementów kamiennej ïawki (o kamiennych elementach szlaku chopinowskiego pisaliĂmy w „NK” 46/3/2010). Kwestie techniczne Stosowanie kodów QR jest bezpïatne i nie wymaga licencji (jest standardem ISO). Firma Denso, która je stworzyïa, nie wykorzystuje patentu w sposób materialny, choÊ sama nazwa QR Code jest nazwÈ zastrzeĝonÈ dla Denso. Ci, którzy chcieliby skorzystaÊ w swoich rmach z kodów QR, mogÈ wykorzystaÊ w tym celu wiele bezpïatnych geKamienna ïawka z kodem QR na szlaku chopinowskim w centrum Warszawy.

neratorów znajdujÈcych siÚ w Internecie. PozwalajÈ one na zakodowanie treĂci informacji, adresu strony WWW, numeru telefonu, caïej wizytówki, danych do lokalizacji w systemie GPS, a nawet gotowych wiadomoĂci SMS lub e-mail, które uĝytkownik moĝe przesïaÊ do rmy. Wygenerowany kod moĝemy zapisaÊ zazwyczaj w formacie JPG lub PNG. Ten drugi korzysta z tzw. krzywych, dziÚki czemu po otwarciu w programie gracznym, np. Corelu lub Adobe Ilustrator, bÚdziemy mogli go powiÚkszyÊ do dowolnego formatu, np. do druku na banerach reklamowych czy billboardach. Aby odczytaÊ kod QR, uĝytkownik telefonu (smartfonu, tabletu) musi mieÊ zainstalowanÈ odpowiedniÈ aplikacjÚ, którÈ moĝe pobraÊ z ze strony producenta systemu operacyjnego, z którego korzysta. W najpopularniejszym obecnie mobilnym systemie operacyjnym Android istnieje kilkadziesiÈt aplikacji umoĝliwiajÈcych odczytanie kodu. Za najpopularniejszÈ uchodzi ZXing. Równieĝ w przypadku urzÈdzeñ Apple’a – iPhone’ów i iPadów – zmuszeni jesteĂmy do pobrania jednej z wielu dostÚpnych pïatnych i bezpïatnych aplikacji temu sïuĝÈcych. W przypadku urzÈdzeñ z systemem Microsoft Phone naleĝy skorzystaÊ z programu Bing Vision, a uĝytkownicy BlackBerry mogÈ odczytaÊ je za pomocÈ programu App World. W najlepszej sytuacji sÈ uĝytkownicy systemu Nokia Symbian, którzy do odczytania QR nie potrzebujÈ dodatkowego oprogramowania. To, czy uĝytkownik bÚdzie mógï skorzystaÊ w peïni z kodów (np. w prosty sposób dodaÊ wizytówkÚ do ksiÈĝki telefonicznej), zaleĝy od aplikacji, którÈ zainstaluje na telefonie. Na to generujÈcy kod nie ma niestety wpïywu. z Szymon Paě

FOT. ZAP

O czym warto pamiÚtaÊ, publikujÈc kody QR

NK 63 (6/2012)

Naleĝy pamiÚtaÊ, ĝe kod generujemy zazwyczaj dla uïatwienia skorzystania z informacji przez klienta lub pracownika. Dlatego powinny one byÊ umieszczone w ïatwo dostÚpnym miejscu i odpowiednio duĝe, aby korzystajÈcy z nich nie miaï problemu ze sfotografowaniem kodu i odczytaniem go nawet na urzÈdzeniach starszej generacji. W zwiÈzku z tym, ĝe wiele kodów odnosi siÚ do adresów stron internetowych lub plików umieszczonych w Internecie, naleĝy pamiÚtaÊ, aby byïy one ïatwo dostÚpne nawet przy wolniejszym przesyle danych w urzÈdzeniach mobilnych. W tym celu naleĝy zadbaÊ, aby strona internetowa rmy byïa przyjazna dla uĝytkowników urzÈdzeñ przenoĂnych (lub nawet posiadaïa wersjÚ specjalnie przygotowanÈ dla nich), a pliki, które uĝytkownik bÚdzie chciaï pobraÊ z Internetu – niezbyt duĝe. W przeciwnym wypadku odczytanie zakodowanej informacji moĝe okazaÊ siÚ mÚczÈce i odstraszyÊ od nas potencjalnego klienta.

www.RynekKamienia.pl

breton z maszynami breton zawsze krok przed konkurencją

Nowa kompaktowa maszyna CNC

Coutourbreton 600 o skoku w osi Z - 600 mm

Contourbreton DUAL

Levibreton ONE

Mađa Polernia

Ħrednia Polernia

Levibreton KLG

/2T1600K55

KG4000 PLUS

Duľa Polernia

Duľy Robot

Rodzina

10 produktów Quartz - od 117 tys. €*

Platinium EDGE CTB

breton

od 35 tys. €*

Innowacyjne maszyny o najwyĪszej jakoĞci wykonania w przystĊpnej cenie dla polskiego rynku. Smart-Cut S/NC 500-825 mm od 75 tys. €*

Combicut DJ/NC

Najbardziej innowacyjna maszyna na Ğwiatowym rynku obróbki kamienia poniľej 200 tys. €* Smart-Cut S/NC 500-825 Optima

od 105 tys. €*

Odział Techniczno-Handlow y ul. Dworska 5, 11-500 Giżycko tel.: +48 87 428 57 01 fax: +48 87 428 52 28 e-mail: henr yk@breton.pl www.pily-hed.pl

od 68 tys. €*

ContourFive NC 700 Uniwersalny Piúcioosiowy Robot

od 39 tys. €* * - cena maszyny zawiera montaľ i szkolenie

breton POLSKA www.breton.pl

Biuro Główne ul. Kotlarska 35 50-120 Wrocław e-mail: biuro@breton.pl

FIRMA PORADY

Inwestycje w kapitaĂŻ ludzki Program Operacyjny KapitaĂŻ Ludzki

Program Operacyjny KapitaĂŻ Ludzki â&#x20AC;&#x201C; na co i dla kogo? Program Operacyjny KapitaĂŻ Ludzki (PO KL) ukierunkowany jest na rozwĂłj ludzi, wzrost ich aktywnoÄ&#x201A;ci zawodowej oraz zapobieganie zjawiskom wykluczenia spoĂŻecznego. W ramach tego programu swoje kwaliď&#x192;&#x17E;kacje zawodowe, poprzez uczestnictwo w rĂłÄ?nego rodzaju szkoleniach

czy studiach podyplomowych, a takÄ?e projektach doradczych, mogĂ&#x2C6; podnieÄ&#x201A;Ă&#x160; zarĂłwno pracownicy, jak i kadra kierownicza/zarzĂ&#x2C6;dzajĂ&#x2C6;ca przedsiĂ&#x161;biorstw. Program skĂŻada siĂ&#x161; z dwĂłch komponentĂłw: centralnego i regionalnego. W ramach kaÄ?dego z nich moÄ?liwe jest ubieganie siĂ&#x161; przez przedsiĂ&#x161;biorcĂłw o Ä&#x201A;rodki z Europejskiego Funduszu SpoĂŻecznego (EFS) na realizacjĂ&#x161; projektĂłw szkoleniowych. Mamy wiĂ&#x161;c do czynienia z dwoma odrĂ&#x161;bnymi dziaĂŻaniami: w komponencie centralnym jest to DziaĂŻanie 2.1 RozwĂłj kadr nowoczesnej gospodarki,

RozsĂ&#x2C6;dny przedsiĂ&#x161;biorca i zarazem dobry pracodawca to taki, ktĂłry wie, Ä?e warto inwestowaĂ&#x160; w wiedzĂ&#x161;, stawiaĂ&#x160; na rozwĂłj kapitaĂŻu ludzkiego i dlatego chĂ&#x161;tnie sam siĂ&#x161; doksztaĂŻca i oddelegowuje na szkolenia swoich pracownikĂłw. a w komponencie regionalnym â&#x20AC;&#x201C; DziaĂŻanie 8.1 RozwĂłj pracownikĂłw przedsiĂ&#x161;biorstw w regionie. RĂłÄ?nica pomiĂ&#x161;dzy dziaĂŻaniami jest istotna â&#x20AC;&#x201C; o moÄ?liwoÄ&#x201A;ci skorzystania ze Ä&#x201A;rodkĂłw w ramach kaÄ?dego z tych dziaĂŻaĂą decyduje wiele czynnikĂłw, jak choĂ&#x160;by rozlegĂŻoÄ&#x201A;Ă&#x160; terytorialna prowadzonej dziaĂŻalnoÄ&#x201A;ci (posiadanie ď&#x192;&#x17E;lii czy oddziaĂŻĂłw w rĂłÄ?nych czĂ&#x161;Ä&#x201A;ciach Polski) czy charakter projektu. DziaĂŻanie 2.1 RozwĂłj kadr nowoczesnej gospodarki W ramach tego dziaĂŻania PoddziaĂŻanie 2.1.1 RozwĂłj kapitaĂŻu ludzkiego w przedsiĂ&#x161;biorstwach skierowane jest na realizacjĂ&#x161; projektĂłw, ktĂłre majĂ&#x2C6; charakter ponadregional-

FOT. ARCHIWUM

la kaÄ?dej ď&#x192;&#x17E;rmy kamieniarskiej duÄ?Ă&#x2C6; wartoÄ&#x201A;Ă&#x160; stanowiĂ&#x2C6; nowoczesne maszyny produkcyjne umoÄ?liwiajĂ&#x2C6;ce wytwarzanie produktu najwyÄ?szej jakoÄ&#x201A;ci. I choĂ&#x160; wiele maszyn sterowanych jest numerycznie, a praca czĂŻowieka ogranicza siĂ&#x161; niejednokrotnie do nadzoru nad pracĂ&#x2C6; urzĂ&#x2C6;dzenia, to bez ludzi trudno wyobraziĂ&#x160; sobie zakĂŻad kamieniarski, szczegĂłlnie taki, ktĂłry stara siĂ&#x161; nadĂ&#x2C6;Ä?aĂ&#x160; za zmianami na rynku i jest otwarty na potrzeby i pomysĂŻy klienta. Podobnie jak w park maszynowy warto zatem inwestowaĂ&#x160; w kapitaĂŻ ludzki zgromadzony w ď&#x192;&#x17E;rmie. Na konkurencyjnoÄ&#x201A;Ă&#x160; ď&#x192;&#x17E;rmy wpĂŻywa nie tylko wysoka jakoÄ&#x201A;Ă&#x160; produktu, szeroka oferta, ale teÄ? nienaganna obsĂŻuga klienta czy wysokie kwaliď&#x192;&#x17E;kacje pracownikĂłw przekĂŻadajĂ&#x2C6;ce siĂ&#x161; czĂ&#x161;sto na wiĂ&#x161;kszĂ&#x2C6; kreatywnoÄ&#x201A;Ă&#x160; i dajĂ&#x2C6;ce moÄ?liwoÄ&#x201A;Ă&#x160; sprostania oczekiwaniom odbiorcĂłw. RozsĂ&#x2C6;dny przedsiĂ&#x161;biorca i zarazem dobry pracodawca to taki, ktĂłry wie, Ä?e warto inwestowaĂ&#x160; w wiedzĂ&#x161;, stawiaĂ&#x160; na rozwĂłj kapitaĂŻu ludzkiego i dlatego chĂ&#x161;tnie sam siĂ&#x161; doksztaĂŻca i oddelegowuje na szkolenia swoich pracownikĂłw. Ze wzglĂ&#x161;du na moÄ?liwoÄ&#x201A;Ă&#x160; uzyskania wsparcia ze Ä&#x201A;rodkĂłw unijnych na realizacjĂ&#x161; szkoleĂą, usĂŻug doradczych oraz studiĂłw podyplomowych to inwestowanie w kapitaĂŻ ludzki moÄ?e siĂ&#x161; odbyĂ&#x160; tak naprawdĂ&#x161; bez ponoszenia jakichkolwiek nakĂŻadĂłw ď&#x192;&#x17E;nansowych ze strony przedsiĂ&#x161;biorcy lub przy czĂ&#x161;sto nieznacznym wkĂŻadzie.

â&#x20AC;&#x17E;Dotacje z UE - ZAFUNDUJ SOBIE ROZWĂ&#x201C;Jâ&#x20AC;? MACULEWICZ CONSULTING Sp. z .o. o. Í˛ÍˇÇŚÍşÍ˛Í˛ Â&#x201D;Â&#x2014;Â&#x2022;Â&#x153;Â?Ă&#x2014;Â&#x2122;ÇĄ Â&#x2014;Â&#x17D;Ç¤ Â&#x201D;Â&#x192;Â&#x2022;Â&#x153;Â&#x2021;Â&#x2122;Â&#x2022;Â?Â&#x2039;Â&#x2021;Â&#x2030;Â&#x2018; ÍśÍşČ&#x20AC;ÍˇÇĄ Â&#x2021;Â&#x17D;Ç¤ Í´Í´ ÍšÍľÍşÇŚÍšÍłÇŚÍ¸Í˛ÇĄ Â&#x192;Â&#x161;ÇŁ Í´Í´ ÍšÍľÍşÇŚÍšÍłÇŚÍ¸ÍłÇĄ Â&#x2021;ÇŚÂ?Â&#x192;Â&#x2039;Â&#x17D;ÇŁ Â&#x201E;Â&#x2039;Â&#x2014;Â&#x201D;Â&#x2018;ĚˇÂ?Â&#x192;Â&#x2026;Â&#x2014;Â&#x17D;Â&#x2021;Â&#x2122;Â&#x2039;Â&#x2026;Â&#x153;Ç¤Â&#x2019;Â&#x17D;

NK 63 (6/2012)

www.RynekKamienia.pl

Podstawowe parametry maszyny: Zasilanie 3/N/PE ~ 400 V, 50 Hz; 4.75 kW Silnik głowicy 4 kW Podnoszenie/opuszczanie głowicy / docisk pneumatyczny 0.55 kW Sprężone powietrze 0.5 MPa Zasięg głowicy 2200 mm Głowica 2-wagonowa

KOLAN KÓWKA Podstawowe parametry maszyny: Zasilanie 3x380V + N + PE; 11 kVA Silnik główny 7.5 kVA, 1400 obr/min Grubość ciętej płyty do 250 mm (dla dysku o śr. 600mm) Długość pola obróbczego 3350 x 3100 mm Prędkość cięcia zakres od 0.7 do 2.5 m/min lub inny na zamówienie, np. (od 2.5 do 4 m/min) Wymiary 4600 mm x 4200 mm x 2000 mm (długość x szerokość x wysokość)

PIŁA JEDNOSUPORTOWA PJS600

Podstawowe parametry maszyny: Zasilanie 3x380V + N + PE; 5.5 kVA Silnik głowicy 3/3.7 kVA; 1400/2800 obr/min Sprężone powietrze 0.5 MPa Grubość obrabianej płyty do 100 mm (standardowo) Długość pola obróbczego 3000 mm (na zamówienie do 4000 mm) Prędkość posuwu do 15 m/min (płynna regulacja) Wymiary 5200 mm x 2100 mm x 2350 mm

BOCZKARKA PROFILO WA B100 K&K AUTOMATIC MACHINES Kosiorowscy Spółka Jawna 36-105 Cmolas, Cmolas 398 b

tel.: +48 17 283 74 66, tel./fax: +48 15 846 42 83 tel. komórkowy: +48 607 656 791 e-mail: biuro@machines.pl, www.machines.pl

FIRMA PORADY

ny, czyli m.in. na otwarte i zamkniÚte szkolenia, doradztwo oraz studia podyplomowe dla pracowników mikro-, maïych i Ărednich przedsiÚbiorstw z okreĂlonych umiejÚtnoĂci w ramach wybranych obszarów tematycznych. Z projektów tych korzystaÊ mogÈ nie tylko pracownicy zatrudnieni na umowÚ o pracÚ, ale teĝ osoby pracujÈce dla przedsiÚbiorstwa, podlegajÈce mu i uwaĝane za pracowników na mocy polskiego prawa, wïaĂciciele/kierownicy czy partnerzy (wspólnicy) prowadzÈcy regularnÈ dziaïalnoĂÊ w przedsiÚbiorstwie i czerpiÈcy z niego korzyĂci nansowe. Ponadregionalne projekty zamkniÚte (przygotowane w oparciu o indywidualne strategie rozwoju rm) mogÈ byÊ realizowane przez przedsiÚbiorców posiadajÈcych struktury organizacyjne (np. przedstawicielstwa, lie, oddziaïy) w co najmniej dwóch województwach i jednoczeĂnie uczestnicy szkoleñ muszÈ wykonywaÊ pracÚ w ramach struktur organizacyjnych tego przedsiÚbiorstwa znajdujÈcych siÚ w co najmniej dwóch województwach. Dodatkowo liczba osób objÚtych wsparciem z jednego województwa wynosi co najwyĝej 90 proc. ogóïu osób objÚtych wsparciem. Ogólnopolskie projekty otwarte (szkoleñ i doradztwa) to projekty speïniajÈce odpowiednie przesïanki: • realizacja szkoleñ w co najmniej piÚciu województwach, • dostÚp do szkoleñ dla wszystkich przedsiÚbiorców speïniajÈcych kryteria rekrutacyjne okreĂlone przez projektodawcÚ, • maksymalny odsetek osób objÚtych wsparciem z jednego przedsiÚbiorstwa nie moĝe przekroczyÊ 15 proc. osób objÚtych wsparciem w ramach projektu, a liczba osób objÚtych wsparciem pochodzÈcych z jednego województwa nie moĝe przekroczyÊ 50 proc. ogóïu osób, które zostaïy objÚte wsparciem w ramach projektu. O donansowanie projektów dotyczÈcych organizacji studiów podyplomowych mogÈ siÚ ubiegaÊ róĝne podmioty, w tym przedsiÚbiorcy. Jednakĝe w przypadku rm nieposiadajÈcych potencjaïu ekonomicznego i technicznego niezbÚdnego do realizacji projektu wskazane jest zïoĝenie wniosku w partnerstwie z innym podmiotem, który podobnie jak projektodawca wniesie do projektu zasoby ludzkie, organizacyjne, techniczne lub nansowe. W przypadku projektów na studia podyplomowe co najmniej projektodawca lub jeden z partnerów musi byÊ podmiotem uprawnionym do prowadzenia studiów podyplomowych w zakresie merytorycznym wniosku o donansowanie.

realizowanym w skali jednego województwa. Zatem przedsiÚbiorca dziaïajÈcy w branĝy kamieniarskiej, nieposiadajÈcy lii czy oddziaïów w innych województwach niĝ to, na terenie którego znajduje siÚ siedziba rmy, a który chciaïby zrealizowaÊ projekt szkoleniowy dla swoich pracowników, moĝe zïoĝyÊ wniosek o donansowanie realizacji szkoleñ przeznaczonych dla jego wïasnych pracowników. W podziaïaniu 8.1.1. do wsparcia kwalikujÈ siÚ m.in.: • ogólne i specjalistyczne szkolenia oraz doradztwo zwiÈzane ze szkoleniami dla kadr zarzÈdzajÈcych i pracowników przedsiÚbiorstw w zakresie m.in.: zarzÈdzania, identykacji potrzeb w zakresie kwalikacji pracowników, organizacji pracy, zarzÈdzania BHP, elastycznych form pracy, wdraĝania technologii produkcyjnych przyjaznych Ărodowisku, wykorzystania w prowadzonej dziaïalnoĂci technologii informacyjnych i komunikacyjnych • doradztwo dla mikro-, maïych i Ărednich przedsiÚbiorstw, w tym dla osób samozatrudnionych, w zakresie m.in. ekonomii, nansów, zarzÈdzania zasobami ludzkimi lub rachunkowoĂci • szkolenia, kursy i doradztwo zawodowe skierowane do dorosïych osób pracujÈcych (w szczególnoĂci o niskich lub zdezaktualizowanych kwalikacjach), które sÈ zainteresowane nabyciem nowych, uzupeïnianiem i podwyĝszaniem kwalikacji i umiejÚtnoĂci.

Dziaïanie 8.1 Rozwój pracowników przedsiÚbiorstw w regionie W ramach tego dziaïania poddziaïanie 8.1.1. Wspieranie rozwoju kwalikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiÚbiorstw przeznaczone jest dla tych podmiotów, które planujÈ realizacjÚ projektu o zasiÚgu regionalnym, a wiÚc

NK 63 (6/2012)

www.RynekKamienia.pl

FIRMA PORADY

W zaleĝnoĂci od typu realizowanego projektu wsparciem mogÈ byÊ objÚte róĝne grupy. Uczestnikami róĝnego typu szkoleñ dla kadr zarzÈdzajÈcych i pracowników mogÈ byÊ przedsiÚbiorcy i ich pracownicy zatrudnieni na umowÚ o pracÚ, ale teĝ w niektórych przypadkach zatrudnieni na podstawie powoïania, wyboru, mianowania, spóïdzielczej umowy o pracÚ, umowy zlecenia lub umowy o dzieïo.

zysków. Ze wzglÚdu jednak na wzrost kompetencji, umiejÚtnoĂci pracowników przynoszÈ rmie znacznÈ wartoĂÊ dodanÈ, bo dobrze wyszkolona kadra to obok sprawnych maszyn najwaĝniejsze ogniowo dobrze dziaïajÈcej rmy. A pracownik, który ma moĝliwoĂÊ podnoszenia swoich kwalikacji i dalszego rozwoju, bÚdzie zapewne lepiej zmotywowany do pracy.

Zasady ubiegania siÚ o wsparcie PrzedsiÚbiorca, który chciaïby zrealizowaÊ projekt szkoleniowy, musi zaczÈÊ od analizy potrzeb szkoleniowych rmy i oszacowania wïasnego potencjaïu pozwalajÈcego na opracowanie i wdroĝenie projektu w ĝycie. Moĝe taki projekt zrealizowaÊ samodzielnie lub teĝ w partnerstwie, np. z rmÈ szkoleniowÈ, która jest w stanie wykazaÊ siÚ potencjaïem gwarantujÈcym sprawnÈ realizacjÚ projektu, a wspólnie z przedsiÚbiorcÈ odpowiednimi zasobami nansowymi. PrzedsiÚbiorca planujÈcy samodzielne opracowanie dokumentacji aplikacyjnej powinien zapoznaÊ siÚ z dokumentacjÈ konkursowÈ dostÚpnÈ na stronie internetowej instytucji, która wdraĝa dane dziaïanie. W przypadku konkursów ogïaszanych do poddziaïania 2.1.1 PO KL jest to Polska Agencja Rozwoju PrzedsiÚbiorczoĂci – wszystkie informacje o naborach, wzory dokumentów do opracowania, odpowiednie regulacje prawne, wytyczne, przewodniki dla benecjenta itp. znajdujÈ siÚ na stronie internetowej www.parp.gov.pl. W przypadku poddziaïania 8.1.1, które ma charakter regionalny, a nie centralny, wdraĝaniem zajmujÈ siÚ w kaĝdym województwie odrÚbne jednostki. W zaleĝnoĂci od województwa sÈ to urzÚdy marszaïkowskie, wojewódzkie urzÚdy pracy lub inne instytucje powoïane do realizacji zadañ zwiÈzanych z ocenÈ projektów i obsïugÈ benecjentów. Zainteresowani ubieganiem siÚ o Ărodki powinni ĂledziÊ harmonogram naboru wniosków, dziÚki któremu bÚdÈ mogli z odpowiednim wyprzedzeniem rozpoczÈÊ pracÚ nad projektem, a nastÚpnie zapoznaÊ siÚ najwaĝniejszymi dokumentami, do których naleĝÈ: - Szczegóïowy opis priorytetów PO KL - Plan dziaïania na dany rok dla danego priorytetu - Wytyczne dla projektodawców ubiegajÈcych siÚ o donansowanie projektu - Wzór wniosku o donansowanie - Wymagania dotyczÈce wypeïniania wniosku o donansowanie - Zasady dokonywania wyboru projektów w ramach PO KL - Wzór umowy partnerstwa na rzecz realizacji projektu - Wzór umowy o donansowanie. JeĂli ocena zïoĝonego projektu bÚdzie pomyĂlna, przedsiÚbiorca bÚdzie miaï moĝliwoĂÊ podniesienia kompetencji swojej kadry przy niewielkim udziale wïasnych Ărodków nansowych. Naleĝy pamiÚtaÊ, ĝe projekty szkoleniowe sÈ niedochodowe, co oznacza, ĝe z zaïoĝenia nie przynoszÈ

Inne moĝliwoĂci podnoszenia kompetencji pracowników Dla rmy kamieniarskiej, nieposiadajÈcej czÚsto ĝadnego doĂwiadczania w pozyskiwaniu Ărodków unijnych, a tym bardziej Ărodków na szkolenia pracowników, przebrniÚcie przez caïÈ dokumentacjÚ konkursowÈ i opracowanie wniosku o dotacjÚ moĝe stanowiÊ spory problem, co wiÚcej nakïady pracy mogÈ siÚ okazaÊ w takim przypadku zupeïnie niewspóïmierne do spodziewanych rezultatów. Czy opïaca siÚ angaĝowaÊ wïasnych pracowników lub zewnÚtrznych konsultantów do opracowania wniosku o dotacjÚ, gdy przedmiotem projektu majÈ byÊ szkolenia np. dla dwóch pracowników w zakresie poprawy umiejÚtnoĂci sprzedaĝowych? OczywiĂcie, ĝe nie. Znacznie bardziej korzystne jest dla pracodawcy skorzystanie ze szkoleñ czy studiów podyplomowych dostÚpnych na rynku w ramach projektów realizowanych przez inne podmioty, które pozyskaïy dotacjÚ na realizacjÚ projektu szkoleniowego. Jak znaleěÊ informacje o takich szkoleniach? Istnieje bardzo prosty sposób, który pozwala pracodawcy czy pracownikowi na wyszukanie odpowiedniego szkolenia czy kierunku studiów podyplomowych. Strona internetowa www.inwestycjawkadry.pl to ogromna baza szkoleñ i studiów podyplomowych, równieĝ tych donansowanych. W portalu moĝna znaleěÊ informacje o instytucjach szkoleniowych zaangaĝowanych w realizacjÚ projektów oraz dostÚpnych na rynku szkoleniach i kierunkach studiów podyplomowych ze wskazaniem miejsc realizacji, terminów, cen czy wymagañ dla uczestników. Zaawansowana wyszukiwarka pozwala na selekcjÚ dostÚpnych szkoleñ pod kÈtem wybranego województwa lub miasta, kategorii szkoleñ, terminu rozpoczÚcia czy donansowania ze Ărodków EFS. Moĝemy dokonaÊ selekcji instytucji szkoleniowych wedïug nazw (w kolejnoĂci alfabetycznej), miejscowoĂci, a takĝe kategorii oferowanych szkoleñ i studiów. Na stronie dostÚpnych jest teĝ wiele cennych informacji, porad ekspertów i ciekawych artykuïów.

www.RynekKamienia.pl

Kiedy dostÚp do wiedzy jest tak prosty, a moĝliwoĂci podnoszenia kompetencji zarówno przedsiÚbiorców, jak i pracowników róĝnych szczebli – od szeregowego pracownika obsïugujÈcego liniÚ produkcyjnÈ do kadry kierowniczej – tak duĝe, ĝal nie skorzystaÊ ze szkoleñ dostÚpnych na rynku, szczególnie donansowanych. z Urszula Pieñkowska wiceprezes zarzÈdu Maculewicz Consulting sp. z o.o. www.maculewicz.pl

NK 63 (6/2012)

KAMIE NATURALNY MINIMONOGRAFIE POLSKICH KAMIENI BUDOWLANYCH

Granity tatrzañskie W

FOT. ZAP

iÚksza czÚĂÊ trzonu Tatr zbudowana jest z granitów. TworzÈ one najwyĝsze szczyty Tatr Wysokich (Rysy, omnica, Krywañ, Gerlach, Bystra), lecz równieĝ wystÚpujÈ wyspowo w Tatrach Zachodnich (Kasprowy Wierch, Goryczkowa Czuba, MaïoïÈczniak). Przyjmuje siÚ wiek granitów w przedziale czasowym od karbonu po perm, ïÈczÈc ich powstanie z orogenezÈ hercyñskÈ. Typowe granity tatrzañskie sÈ szare, czÚsto z zielonkawym odcieniem, pochodzÈcym od oligoklazu. WyróĝniÊ moĝna co najmniej trzy odmiany petrograczne. W Tatrach Wysokich przewaĝajÈ granity biotytowooligoklazowe, zwane tatrytami i zbliĝone swoim skïadem do tonalitów. Innymi odmianami sÈ granity biaïe, drobnoziarniste, mikroklinowo-albitowe z muskowitem oraz ciemne granity biotytowo-mikroklinowe. W niektórych miejscach Tatr wystÚpujÈ granity porrowate, z duĝymi krysztaïami skalenia potasowego, zwykle róĝowego. JakoĂÊ granitów tatrzañskich róĝni siÚ w zaleĝnoĂci od odmiany. W wielu miejscach skaïa jest zwietrzaïa, a wszÚdzie strzaskana tektonicznie. Prowadzona dawniej mimo to eksploatacja byïa gospodarkÈ rabunkowÈ. Gïównym powodem denitywnego zaprzestania wydobycia wszelkich skaï w obrÚbie Tatrzañskiego Parku Narodowego jest ochrona unikalnego krajobrazu wysokogórskiego. Swoistymi kamienioïomami Podhala sÈ ĝwirowiska Dunajca, Biaïki, Suchej Wody, Popradu i innych potoków i rzek. Gïazy, ĝwiry, a zwïaszcza otoczaki znajdujÈ od pokoleñ zastosowanie przy budowie domów, gïównie na podmurówki i ogrodzenia. Ten sposób wykorzystania miejscowego materiaïu doprowadziï do powstania specycznej architektury typowej dla Podhala. Niewiele jest miejsc zastosowania obrobionych granitów tatrzañskich jako elementów konstrukcyjnych budowli. Przykïadem jest obelisk pomnika F. Straszewskiego (pomysïodawcy i twórcy krakowskich Plant) ustawiony w 1874 r. na Plantach w pobliĝu Dworca Gïównego PKP. Innym przykïadem sÈ bliěniacze kolumny w ryzalicie krakowskich Sukiennic od strony ul. Szewskiej. W Zakopanem i okolicach z ciosów granitowych regulowano potoki górskie (m.in. potok Bystry) i brukowano ulice. Stosowano je teĝ w budownictwie sakralnym i na cmentarzach. W okresie miÚdzywojennym wybrukowano drogÚ z Zakopanego do Kuěnic. Dwa miliony otoczaków tatrzañskich dobranych wielkoĂciÈ i kolorystykÈ moĝna podziwiaÊ na elewacjach nowohuckiej Arki Pana – pierwszego koĂcioïa w dzielnicy, która miaïa byÊ bastionem ateizmu.

Wielki, nieregularny blok granitu tatrzañskiego o wadze 26 ton ustawiono na Bïoniach krakowskich ku czci bïogosïawionego Jana Pawïa II w miejscu, gdzie wznoszony byï oïtarz. Gïaz ten pochodzi z doliny Biaïej Wody w okolicach ysej Polany. Inny gïaz umieszczono w 1860 r. na kopcu usypanym ku czci Tadeusza KoĂciuszki. W okresie powojennym w ĂcianÚ gmachu A-0 Akademii GórniczoHutniczej w Krakowie wmurowano fragment granitowego bloku z Doliny Chochoïowskiej. Stanowi on podstawÚ tablicy ku czci profesora Walerego Goetla, geologa, taternika, ekologa i rektora Akademii Górniczo-Hutniczej (1989-1972). W wielu miejscach Krakowa moĝna spotkaÊ tatrzañskie otoczaki zastosowane w maïej architekturze i jako kompozycje dekoracyjne.

Cechy zyczne*

CiÚĝar wïaĂciwy [g/cm3] 2,68 GÚstoĂÊ [g/cm3] 2,70 WytrzymaïoĂÊ na Ăciskanie [kg/cm2] 1070 NasiÈkliwoĂÊ [%] 0,12 PorowatoĂÊ [%] 0,003 ¥cieralnoĂÊ na tarczy Boehmego [cm] 0,28 * wg A. Czeĝowskiego „Kamienioïomy” t. III, Warszawa 1948

Z doliny Biaïej Wody przywieziono w 1994 r. do Poznania dwa gïazy, z których wiÚkszy ustawiono w Wielkopolskim Parku Narodowym ku czci hrabiego Wïadysïawa Zamoyskiego, wybitnego i zasïuĝonego dla Polski spoïecznika (1853-1924) w 70. rocznicÚ jego Ămierci. Byïa to inicjatywa poznañskiego oddziaïu Polskiego Towarzystwa Tatrzañskiego i Biblioteki Kórnickiej. Mniejszy gïaz na cmentarzu Zasïuĝonych Wielkopolan na Wzgórzu Ăw. Wojciecha upamiÚtnia taterników, którzy zginÚli w górach. Bruki poznañskich ulic z granitów tatrzañskich zostaïy juĝ dawno zalane asfaltem oprócz niewielkich fragmentów ulic PamiÈtkowej na Wildzie i Podolañskiej na GolÚcinie. Zachowaï siÚ teĝ fragment tatrzañskiej nawierzchni kostkowej na terenie MiÚdzynarodowych Targów Poznañskich. W latach dwudziestych ub. wieku Magistrat m. Poznania kupowaï znaczne iloĂci kostek brukowych i krawÚĝników w Zakopanem, w tym granitowe. W ciÈgu dwóch lat przed otwarciem Powszechnej Wystawy Krajowej Kamienioïomy Tatrzañskie dostarczyïy 10 tys. ton kostek brukowych i krawÚĝników. z Henryk Walendowski

Zbudowany z granitów masyw Kozich Wierchów

NK 63 (6/2012)

www.RynekKamienia.pl

KAMIE NATURALNY STEGOS – S OWNIK TERMINÓW GEOLOGICZNYCH DLA SKALNIKÓW CZ}¥m 35

Gniazdo – graniaki wiatrowe

Grat – jedna z odmian alotropowych pierwiastka C (obok m.in. p diamentu), krystalizuje w ukïadzie heksagonalnym, choÊ rzadko tworzy dobrze wyksztaïcone krysztaïy, zazwyczaj wystÚpuje w postaci ïuseczek i tabliczek albo zbitych skupieñ; szaroczarny, o charakterystycznym poïysku metalicznym, miÚkki – twardoĂÊ 1–2º w skali p Mohsa, brudzi palce; wystÚpuje w skaïach (p) metamorcznych o osadowym (p) protolicie – jest mineraïem skaïotwórczym ïupków gratowych, czÚsto stanowi pigment w ïupkach kwarcowych, fyllitach i marmurach nadajÈcy im ciemnoszare, niemal czarne zabarwienie; jest koñcowym produktem uwÚglenia materii roĂlinnej; ze wzglÚdu na wysokÈ temperaturÚ topnienia (3700ºC) wykorzystywany do wytwarzania elektrod i tygli do topienia metali, sïuĝy teĝ do produkcji Ărodków antykorozyjnych, smarów, oïówków oraz szczotek do reaktorów jÈdrowych; nazwa z gr. graphein – pisaÊ. Granaty – mineraïy z grupy krzemianów wyspowych o ogólnym wzorze A2+3B3+2[SiO4]3, gdzie A2+ to Mg, Ca, Mn albo Fe, a B3+ to Al, Fe lub Cr; wyróĝnia siÚ granaty glinowe, ĝelazowe i chromowe o swoistych nazwach – m.in. pirop, almandyn, andradyt, uwarowit, grossular; czÚsto spotykane sÈ prawidïowo wyksztaïcone krysztaïy o postaciach 12Ăcianu rombowego lub 24-Ăcianu deltoidowego; twardoĂÊ 6,5–7,5º w skali p Mohsa, kruche; w zaleĝnoĂci od skïadu chemicznego mogÈ przyjmowaÊ rozmaite barwy od zielonej przez czerwonÈ do czarnej; odporne na dziaïanie kwasów, odmiany zawierajÈce ĝelazo sÈ magnetyczne; powstajÈ w Ărodowiskach magmowych i metamorcznych, tworzÈ teĝ – niekiedy bardzo bogate – wtórne nagromadzenia w piaskach rzecznych i plaĝowych; wĂród skaï magmowych wystÚpujÈ w diamentonoĂnych p kimberlitach oraz w perydotytach, wystÚpujÈcych tu i ówdzie

www.RynekKamienia.pl

FOT. I RYS. ARCHIWUM AUTORÓW

Gniazdo – izolowane, izometryczne i nieregularne, zazwyczaj niewielkie skupienie (p) kopaliny (por. gniazdowa p forma zïóĝ); termin odnoszony równieĝ do nagromadzeñ mineralnych, a rzadziej do wystÈpieñ skalnych.

Doskonale wyksztaïcony krysztaï granatu (24-Ăcienny, deltoidowy, ĂciÚty oĂmioĂcianem) na pïycie kamiennej Rosso Santiago – skaïy zawierajÈcej granaty. na powierzchni Ziemi, ale przede wszystkim tworzÈcych górny pïaszcz Ziemi (p Ziemi budowa), stanowiÈc okoïo 60% masy tej skaïy; sÈ wskaěnikiem wysokich ciĂnieñ w metamorzmie (p eklogity, p granulity), powstajÈ teĝ w warunkach metamorzmu kontaktowego (w przypadku podgrzania przez magmÚ skaï takich jak wapienie), kiedy to tworzÈ siÚ czÚsto piÚkne, jubilerskie okazy, wĂród ïupków krystalicznych wystÚpujÈ niekiedy wkïadki skaïy skïadajÈcej siÚ nawet w 80% z g., zwanej granatytem; stosowane w jubilerstwie oraz jako materiaï Ăcierny; w Polsce wystÈpienia g. majÈ wyïÈcznie znaczenie kolekcjonerskie (m.in. GÚbczyce k. Strzelina, rejon Krobicy – m.in. w kamienioïomie ïupka ïyszczykowego „Jerzy”), najbliĝsze zïoĝa

granatów jubilerskich (tzw. czeskie piropy) znajdujÈ siÚ w Tāebenicach w Czeskim ¥redniogórzu; nazwa z ïac. granatus – nazwa owocu granatu. Graniaki wiatrowe – in. wielograñce lub eologliptolity; bloczki skalne lub otoczaki o dwóch lub wielu niemal pïaskich powierzchniach wyszlifowanych przez piasek niesiony wiatrem, wiejÈcym okresowo z róĝnych staïych kierunków, powierzchnie te sÈ oddzielane wyraěnymi krawÚdziami (graniami); tworzÈ siÚ na przedpolach (p) lodowców i lÈdolodów oraz w warunkach pustynnych; forma g.w. moĝe byÊ nadawana (p) eratykom. Paweï P. Zagoĝdĝon Katarzyna D. Zagoĝdzon

NK 63 (6/2012)

KAMIE NATURALNY

FOT. ARCHIWUM M+Q (2)

BAZA KAMIENIA NATURALNEGO

Silver Grey J

eden z najbardziej znanych i szeroko stosowanych szarych granitów wydobywany jest w Portugalii. To granit o strukturze jawnokrystalicznej i równoziarnistej, Ăredniej wielkoĂci ziarnie i szarej barwie o lekko niebieskawym odcieniu. Znajduje zastosowanie w projektach budowlanych, a takĝe kamieniarstwie nagrobkowym. Z uwagi na swoje doskonaïe parametry Silver Grey jest materiaïem najwyĝszej klasy w caïej grupie granitów. Doskonale sprawdza siÚ na wszelkiego rodzaju okïadzinach pionowych i poziomych w budownictwie ogólnym, jako kamieñ konstrukcyjny w budownictwie inĝynieryjnym, jak równieĝ jako materiaï na pomniki, krawÚĝniki, elementy architektoniczne i dekoracyjne, blaty, parapety, schody, tarasy. PowtarzalnoĂÊ koloru i rysunku daje moĝliwoĂÊ kontynuacji wczeĂniej zrealizowanych projektów. Marble & Quartzite Polska posiada w swojej ofercie Silver Grey w slabach gruboĂci 2 i 3 cm oraz w postaci bloków. Materiaï ten osiÈgalny jest magazynach firmy w fakturze polerownej, pïomieniowanej i waterjet. z

Próbka Silver Grey

Cechy zyczne WytrzymaïoĂÊ na Ăciskanie: WytrzymaïoĂÊ na ugiÚcie: OdpornoĂÊ na Ăcieranie: ObjÚtoĂciowy ciÚĝar wïaĂciwy: PorowatoĂÊ: NasiÈkliwoĂÊ:

178 MPa 16,5 Mpa 19,5 mm 2630 kg/m3 0,7%/mm 0,30%

Na podstawie materiaïów dostarczonych przez spóïkÚ Marble & Quartzite Polska sp. z o.o.

NK 63 (6/2012)

www.RynekKamienia.pl

PASJA TWORZENIA

NOWE MASZYNY NOWE PERSPEKTYWY ul. Piskorzowska 2, 58 - 250 Pieszyce, tel. +48 74 836 52 06, fax +48 74 836 72 02 e-mail: zpupromasz@zpupromasz.pl, www.zpupromasz.pl

KAMIE NATURALNY PETROLOGIA

FOT. ARCHIWUM (3)

Ruby Star – piÚkny przykïad gnejsu

Kashmir White – powszechnie znany granulit

azwy moĝe nieco mniej swojskie, a wiÚc kilka sïów o geologii tych skaï – czym sÈ, skÈd siÚ wziÚïy? W Ărodowisku kamieniarskim sÈ one tradycyjnie uznawane za „granity” – co z praktycznego punku widzenia jest jak najbardziej zrozumiaïe. Wszystkie majÈ budowÚ krystalicznÈ, sÈ twarde – co wynika z zawartoĂci kwarcu, ich wïaĂciwoĂci zyczne, mechaniczne, a zwïaszcza techniczne sÈ czÚsto identyczne jak granitów. Od strony geologicznej jest to jednak „caïkiem inna bajka”. Wszystkie wspomniane skaïy majÈ bowiem zupeïnie odmiennÈ od granitów genezÚ. O ile granity sÈ typowymi skaïami magmowymi, powstajÈcymi w wyniku zastygania (krystalizacji) magmy w gïÚbi Ziemi, to gnejsy, migmatyty i granulity tworzÈ siÚ w wyniku metamorzmu. A czym jest metamorzm? Jest to zespóï procesów zachodzÈcych w wysokich temperaturach i ciĂnieniach, powodujÈcych zmiany skïadu mineralnego i struktury skaï, jednak bez ich przetopienia. Musiaïa wiÚc istnieÊ jakaĂ skaïa pierwotna (tzw. protolit), która w pewnym momencie, ulegïszy gïÚbokiemu „zanurzeniu” i podgrzaniu, przeksztaïciïa siÚ

Inne niĝ granity Gnejsy, migmatyty, granulity

Multicolor Red – migmatyt, a nie gnejs!

w skaïÚ metamorcznÈ. ZasadniczÈ, ïatwo dostrzegalnÈ goïym okiem cechÈ odróĝniajÈcÈ skaïy metamorczne od magmowych jest ich kierunkowa budowa (tekstura). Skaïy metamorczne powstajÈ w okresach nasilenia ruchów górotwórczych – podczas tzw. orogenez. W zwiÈzku z tym podobne „na oko” skaïy mogÈ mieÊ zarówno wiek archaiczny (nawet ponad 3 mld lat), jak teĝ i kenozoiczny („zaledwie” kilkadziesiÈt milionów lat), a mimo to ich wïaĂciwoĂci sÈ praktycznie identyczne. Gnejsy, migmatyty i granulity krajowe powstaïy w okresie 500–350 mln lat temu, kamieñ importowany jest zazwyczaj wieku proterozoicznego, tj. ok. 1–2 mld lat. Gnejsy Bardzo popularne ale teĝ niezmiernie zróĝnicowane skaïy metamorczne. Rozmaity bywa ich protolit – stanowiïy go zarówno skaïy osadowe (najczÚĂciej róĝne odmiany piaskowców), jak i magmowe (zazwyczaj granity i skaïy do nich zbliĝone). W zwiÈzku z tym wyróĝnia siÚ, odpowiednio: paragnejsy (o drobnoziarnistej i drobnolaminowanej budowie) oraz ortognejsy (gruboziarniste). DominujÈcymi w skïadzie gnejsów mineraïami sÈ róĝne odmiany skaleni oraz kwarc, a takĝe ïyszczyki (miki). Ponadto w mniejszej

NK 63 (6/2012)

www.RynekKamienia.pl

KAMIE NATURALNY PETROLOGIA

Granulity SÈ produktem metamorzmu bardzo wysokiego stopnia, zachodzÈcego na znacznie wiÚkszych, przekraczajÈcych 20 km gïÚbokoĂciach, gdzie panujÈ ciĂnienia ok. 1000 atm. i temperatury 700–1200ºC! SÈ to jasnoszare lub kremowe skaïy o rzadkiej wĂród skaï metamorcznych budowie bezkierunkowej lub czasem delikatnie smuĝystej. Ich struktura jest drobno- lub Ărednioziarnista, a w skïadzie mineralnym dominujÈ skalenie (plagioklazy) i kwarc, zazwyczaj znaczÈca jest domieszka wyraěnie widocznych ziaren granatów. Protolitem granulitów byïy wysokokwarcowe skaïy wulkaniczne lub piaskowce o zróĝnicowanym skïadzie mineralnym. W Polsce granulity nie sÈ eksploatowane, ich wystÈpienia znajdujÈ siÚ w Górach Sowich i w Masywie ¥nieĝnika. Handlowe odmiany kamienia, które moĝna okreĂliÊ jako granulity, to np. indyjskie Kashmir White, Kashmir Gold i White Galaxy oraz brazylijskie Samba White i Branco Regina. Migmatyty SÈ produktem tzw. ultrametamorzmu, czyli skrajnie silnego metamorzmu „zahaczajÈcego” o wtórne procesy magmowe – niektóre skaïy ulegajÈ gïÚbokiemu pogrÈĝeniu (prawdopodobnie ponad 10 km) i w skrajnie wysokich temperaturach zaczynajÈ ulegaÊ czÚĂciowemu topnieniu.

www.RynekKamienia.pl

UpïynniajÈ siÚ ïatwiej topliwe skïadniki mineralne (kwarc i skalenie), z których powstaje tzw. migma, czyli póïplastyczna masa przemieszczajÈca siÚ na pewne odlegïoĂci i wnikajÈca w otaczajÈce skaïy. StajÈ siÚ one migmatytem – o wyraěnie kontrastowej budowie, skïadajÈcym siÚ z czÚĂci starszej, zazwyczaj ciemnej, oraz z jasnych, bardzo nieregularnych, zawiïych, ĝyïopodobnych stref. Na terenie Polski wystÚpujÈ tzw. gnejsy migmatyczne (ekspatowane w kamienioïomie Piïawa Górna, udoku-

W przypadku gnejsów, podobnie jak u wielu trawertynów i wapieni, uzyskana na pïycie tekstura zaleĝeÊ bÚdzie od kierunku, w jakim ciÚto blok.

FOT. ARCHIWUM (2)

iloĂci wystÚpuje w nich caïa gama innych mineraïów – tzw. pobocznych. Gnejsy zawsze wykazujÈ wyraěnie kierunkowÈ budowÚ, ich odmiany czÚsto jednak znacznie siÚ od siebie róĝniÈ – mówi siÚ o gnejsach oczkowych, warstewkowych, laminowanych, sïojowych, oïówkowych itd. Do powstania gnejsu potrzebne sÈ pokaěne ciĂnienia – siÚgajÈce 1000 atm. i temperatury ok. 500–700ºC. Gnejsy sÈ czÚsto wystÚpujÈcymi skaïami – w naszym kraju budujÈ szereg pasm górskich Sudetów, zachodniÈ czÚĂÊ Tatr oraz podïoĝe Polski póïnocno-wschodniej. Ich wykorzystanie jest doĂÊ ograniczone, eksploatowane sÈ w kilku kamienioïomach (np. Doboszowice, Ogorzelec, Pomianów), gdzie produkuje siÚ z nich kruszywa ïamane. W zwiÈzku z bardzo silnym spÚkaniem rodzime gnejsy nie znajdujÈ zastosowania jako kamieñ bloczny. Na Ăwiecie gnejsy wystÚpujÈ w olbrzymich iloĂciach na obszarze starych, prekambryjskich platform kontynentalnych, sÈ tam teĝ czÚsto pozyskiwane jako surowiec kamieniarski. Jako wiodÈce pod tym wzglÚdem kraje wskazaÊ moĝna BrazyliÚ (Brownie, Cosmic Black, Lilla Gerais, New Venetian Gold, Giallo Napoleone, Santa Cecylia) i Indie (Golden Oak, Green Rose, Kuppam Green, Orion, Star Ruby, Tiger Skin, Tropical Green), skaïy takie pochodzÚ teĝ m.in. ze Sri Lanki (New Colonial Dream), USA (Silver Cloud), Kanady (Granville), RPA (Olive Green), Chin (G 568 Surf White, G 707 Sand in Wave, G 708 White Wave) oraz krajów skandynawskich (np. szwedzki Vanga Red, czy ñskie Amadeus, Lilac Pearl i Maaninka Pink).

mentowane teĝ w zïoĝu Kluczowa k. ZÈbkowic ¥l.), wykorzystywane do produkcji kruszyw ïamanych. Jako migmatyty okreĂlany jest szereg odmian kamienia pochodzÈcego z Indii (Aurora, Multicolor Red, Himalayan Blue, Juparana Colombo, Classico i India, czy Golden Fantasy) i Brazylii (Kinava, Giallo California, Marinus, Spectrus, Juparana Casablanca, Tropical Guarani, Verde Tropical, Jacaranda).

NK 63 (6/2012)

KAMIE NATURALNY PETROLOGIA

Obróbka i zastosowanie Mimo wyraěnego „uwarstwienia” (foliacji) gnejsów, granulitów i migmatytów nie sprawiajÈ one wiÚkszych problemów w obróbce kamienia. W ich przypadku jest to bowiem efektem metamorzmu (pod wpïywem temperatury i ciĂnienia), a nie jak w przypadku uwarstwionych piaskowców, wapieni i trawertynów – osadzania siÚ kolejnych warstw mineraïów, zazwyczaj gorzej zwiÈzanych ze sobÈ. Owszem, pewne rodzaje gnejsów ïuszczÈ siÚ wyraěniej od innych, nie sÈ one jednak kamieniem blocznym, a ich zastosowanie ogranicza siÚ gïównie do kruszyw, kamienia murowego bÈdě ogrodowego. KaĝdÈ z tych skaï obrabia siÚ i wydobywa tak samo jak granity i inne granitoidy, a wiÚc za pomocÈ narzÚdzi diamentowych do granitu. Pewne róĝnice moĝna odnaleěÊ podczas przecierania bloków. Ze wzglÚdu na kierunkowy charakter uïoĝenia krysztaïów mineraïów budujÈcych gnejsy moĝna tak jak w przypadku m.in. trawertynów uzyskaÊ róĝny wzór na powierzchni pïyty – vein-cut (wzdïuĝ uĝylenia) bÈdě cross-cut (lub teĝ „ower”) – w poprzek. W przypadku gnejsów nie stosuje siÚ tego rozwiÈzania zbyt czÚsto, choÊ dobrym przykïadem jest tu poïudniowoafrykañski Olive Green oferowany na oba sposoby. Niemniej efekt ciÚcia ina-

czej ustawionego pod trakiem bloku gnejsu moĝe byÊ zaskakujÈcy, co dobrze widoczne bÚdzie np. w przypadku Vangi. W zaleĝnoĂci od kÈta ciÚcia wzór bÚdzie bardziej jednorodny, podobny do granitu, lub wyraěnie kierunkowy. Równieĝ w przypadku zastosowania gnejsów naleĝy je traktowaÊ tak jak inne granitoidy. Te stosowane w kamieniarstwie nie naleĝÈ do skaï kruchych, nie ïuszczÈ siÚ i nie ïamiÈ. MajÈ podobne cechy zykomechaniczne – wysokÈ twardoĂÊ, niewielkÈ ĂcieralnoĂÊ i peïnÈ mrozoodpornoĂÊ. Tylko w przypadku skaï wyraěnie mïodszych moĝemy mówiÊ o niĝszej niĝ przeciÚtna (dla granitoidów) odpornoĂci na Ăciskanie bÈdě zginanie. WadÈ gnejsów i granulitów (ale nie migmatytów) moĝe okazaÊ siÚ wyïÈcznie ich porowatoĂÊ i nasiÈkliwoĂÊ, wyĝsza niĝ u innych handlowych „granitów”. Moĝe to powodowaÊ, ĝe czÚĂÊ z nich wchïaniaÊ bÚdzie kolorowe ciecze czy tïuste oleje stosowane w kuchni, które nastÚpnie trudno bÚdzie usunÈÊ. Z tego wzglÚdu warto sprawdziÊ, czy kamieñ wybrany przez klienta na blat kuchenny nie wymaga dodatkowego zabezpieczenia i czÚstszej pielÚgnacji. PorowatoĂÊ i nasiÈkliwoĂÊ nie bÚdÈ jednak miaïy wiÚkszego wpïywu na elewacjÚ kamiennÈ wykonanÈ z tych skaï. z Paweï P. Zagoĝdĝon, Szymon Paě

BLOKI GRANITOWE

IMPALA – RUSTENBURG

BLOKI WE WSZYSTKICH ROZMIARACH PROSTO ZE Z O¿A W RPA BEZ PO¥REDNIKÓW DOSTAWY DO PORTU W SZCZECINIE LUB DOWOLNIE WYBRANEGO

INFORMACJE:

JACKARANDA - GREAT CORMORANT GRANITE QUARRIES telefon: 0027 82 576 8957 – 0027 82 579 5708 e-mail: kmsgc@telkomsa.net

NK 63 (6/2012)

www.RynekKamienia.pl

PROFESJONALNE NARZĘDZIA D IAMENTOWE SUWIK DIAMANT AS Andrzej Suwik, ul. Promienista 48a, 60-289 Poznań tel. +48 61 868 33 95, email: biuro@diamantas.pl, www.diamantas.pl

TECHNOLOGIA

FOT. MCDIAM

PRODUCENCI

Niedoceniona rewolucja Thibaut TSH 1800 do ciÚcia poziomego linÈ diamentowÈ

iedawno ktoĂ mnie zapytaï, czy coĂ jeszcze nowego moĝe pojawiÊ siÚ w technologii ciÚcia bloków granitowych. Wszystkim wiadomo, ĝe lina diamentowa zdominowaïa tÚ dziedzinÚ niemal powszechnie. Producenci maszyn przeĂcigajÈ siÚ w konstruowaniu coraz wiÚkszych maszyn, producenci liny diamentowej pracujÈ nad linami coraz mniejszej Ărednicy, zwiÚkszajÈc jednoczeĂnie ich ĝywotnoĂÊ i szybkoĂÊ ciÚcia. Wszystko to sprawia, ĝe w obecnej chwili najbardziej ekonomicznÈ technologiÈ produkcji pïyt granitowych na masowÈ skalÚ w duĝych zakïadach kamieniarskich jest wïaĂnie technologia traków wielolinowych. Co jednak w przypadku mniejszych zakïadów? Co w przypadku ciÚcia róĝnych materiaïów na jednostkowe zamówienia? JakÈ technologiÚ wybraÊ? Przy okazji ostatniej wizyty we francuskiej rmie Thibaut miaïem okazjÚ przypomnieÊ sobie jej rewolucyjne rozwiÈzanie ciÚcia linÈ diamentowÈ w poziomie. Opatentowana maszyna TSH 1800 wprowadzona zostaïa do produkcji juĝ 10 lat temu, sprzedano juĝ 35 takich maszyn, jednak w Polsce ten pomysï nie zostaï naleĝycie doceniony. Czy sïusznie? Moim zdaniem jest to optymalne rozwiÈzanie dla zakïadów, w których wiÚkszoĂÊ standardowych pïyt kupujemy na rynku, ale zawsze potrzebujemy maszyny do ïatwego ciÚcia wielu róĝnych

NK 63 (6/2012)

materiaïów, szybkiego, automatycznego ciÚcia pojedynczych pïyt róĝnej gruboĂci. Te potrzeby doskonale rozwiÈzuje wïaĂnie technika poziomego ciÚcia linÈ diamentowÈ. Ma teĝ ona i inne zalety. Dobrze byïoby przypomnieÊ sobie to ciekawe rozwiÈzanie. TSH 1800 to maszyna do poziomego ciÚcia linÈ diamentowÈ, przeznaczonÈ do ciÚcia bloków kamiennych na pïyty. Przy takiej konstrukcji maszyny powstaje problem zachowania poïoĝenia pïyt w trakcie ciÚcia i po ich przeciÚciu. Innowacja zaproponowana przez Thibaut bazuje na unikalnym opatentowanym systemie klinów automatycznie wstawianych pomiÚdzy pïyty. To sprawia, ĝe maszyna ta pracuje w trybie caïkowicie automatycznym. Konstrukcja maszyny opiera siÚ na jednostce roboczej poruszajÈcej siÚ po dïugim torowisku, wzdïuĝ którego ustawia siÚ w szeregu bloki (do 16 szt.) przeznaczone do ciÚcia. Bloki ustawia siÚ dïuĝszym bokiem wzdïuĝ torów, lina przecina blok po krótszym boku (szerokoĂÊ pïyty). W trakcie ciÚcia pomiÚdzy pïyty automatycznie wstawiane sÈ specjalne kliny, co utrzymuje je w niezmienionym poïoĝeniu. Po kolejnym ciÚciu lina wychodzi z drugiej strony bloku i przy odpowiednim zaprogramowaniu moĝe rozpoczÈÊ kolejne ciÚcie tego samego lub dowolnie innego bloku znajdujÈcego siÚ w stree ciÚcia maszyny. DziÚki dïugiemu torowisku moĝna ustawiÊ jednoczeĂnie do 16

www.RynekKamienia.pl

TECHNOLOGIA

FOT. MCDIAM

PRODUCENCI

Przykïad organizacji zakïadu bloków róĝnej wielkoĂci i z róĝnego materiaïu. Po odciÚciu jednej czy kilku pïyt bloki mogÈ pozostawaÊ na tym miejscu do czasu ich caïkowitego wykorzystania. Pozostawiony po odciÚciu blok tworzy doskonaïy poziomy „stóï”, który moĝe byÊ wykorzystany do poïoĝenia innych czÚĂciowo pociÚtych bloków, oisów czy pïyt. Daje to moĝliwoĂÊ ïatwego gospodarowania materiaïem – nie musisz juĝ ciÈÊ bloków do koñca, ucinasz tyle co potrzeba, reszta pozostaje do wykorzystania póěniej. Bloki ustawione sÈ obok torowiska maszyny, co znacznie uïatwia do nich dostÚp i ustawianie takĝe podczas pracy maszyny w innym miejscu. TSH 1800 cechuje siÚ duĝÈ precyzjÈ ciÚcia. Uzyskano jÈ dziÚki zastosowaniu szlifowanych szyn toru jezdnego (szyny uĝywane w pociÈgach TGV) oraz precyzyjnym prowadnicom ruchu góradóï wraz mechanizmem Ăruby kulowej. Krótka lina diamentowa 13,92 m ugina siÚ w czasie ciÚcia jedynie na dïugoĂci 1,8 m, co zapewnia pïaskoĂÊ ciÚtej powierzchni i równolegïoĂÊ obu pïaszczyzn ciÚtej pïyty. Odchyïka gruboĂci i pïaskoĂci pïyty mieĂci siÚ w granicach +/- 0,5 mm, dziÚki czemu osiÈga siÚ znaczne oszczÚdnoĂci materiaïów Ăciernych podczas jej polerowania. PrzeciÚte pïyty pozostajÈ w pozycji poziomej, ich przemieszczanie odbywa siÚ takĝe w poziomie. W innych sytuacjach pïyty ciÚte pionowo wymagajÈ obrócenia z pozycji pionowej do poziomej. Taka operacja wiÈĝe siÚ ze stratÈ czasu i niesie ryzyko uszkodzenia materiaïu, a takĝe stwarza niebezpieczeñstwo dla

www.RynekKamienia.pl

operatora. Koncepcja maszyny z torem jezdnym umieszczonym w posadzce pozwala na ïatwiejszy transport bloków i pïyt za pomocÈ wózka widïowego lub suwnicy z chwytakiem próĝniowym. TSH 1800 przecina bloki wzdïuĝ mniejszego boku, co zwiÚksza prÚdkoĂÊ ciÚcia. Znacznie mniejsze wygiÚcie liny zmniejsza ryzyko jej przedwczesnego zuĝycia (owalizacji) czy zerwania. Oprócz zwiÚkszonej ĝywotnoĂci liny zasada ta daje takĝe wiÚkszÈ szybkoĂÊ ciÚcia (np. Indian Black Ărednio 1,6 mkw./godz.). Znacznie wiÚksza Ărednia szybkoĂÊ ciÚcia wynika z faktu, ĝe prÚdkoĂÊ ruchu maszyny nie jest zmniejszana do samego koñca ciÚcia pïyty. Lina nie jest teĝ wycofywana do góry (przechodzi na drugÈ stronÚ bloku), co skraca czas ruchów jaïowych oraz umoĝliwia pracÚ automatycznÈ, bezobsïugowÈ. W przypadku ciÚcia w pionie konieczna jest obecnoĂÊ operatora podczas operacji podnoszenia liny oraz wstawiania i usuwania klinów pomiÚdzy pïytami. Poziome ciÚcie pozwala na caïkowite przeciÚcie bloku. Nie pozostaje ĝaden niedociÚty fragment pïyty i nie ma potrzeby rÚcznego odbijania tzw. brody. Nie ma miejsca takĝe faza podnoszenia liny diamentowej po przeciÚciu pïyty. W przypadku ciÚcia w pionie konieczna jest obecnoĂÊ operatora podczas operacji podnoszenia liny oraz wstawiania i usuwania klinów pomiÚdzy pïytami, co zabiera czas. Podnoszenie liny moĝe byÊ takĝe przyczynÈ zerwania liny czy uszkodzenia powierzchni pïyt w przy-

NK 63 (6/2012)

TECHNOLOGIA PRODUCENCI

padku zakleszczenia liny. Maszyna do ciÚcia linÈ w poziomie umoĝliwia rzeczywiĂcie w peïni automatycznÈ, bezobsïugowÈ pracÚ. Odpowiednie zaprogramowanie pozwala na jej bezpieczne pozostawienie do pracy np. w nocy. OszczÚdnoĂci czasu powstajÈ takĝe podczas ustawiania bloku. Czas ustawienia jest zredukowany do minimum: dziÚki ciÚciu w poziomie sprowadza siÚ on do podklinowania bloku odpowiednio do ksztaïtu. W przypadku bloków lub pïyt z jednÈ powierzchniÈ juĝ przeciÚtÈ moĝna uïoĝyÊ je na odpowiednim stole, eliminujÈc caïkowicie fazÚ podklinowywania. Dodatkowo zaletÈ ciÚcia w poziomie jest duĝo ïatwiejsze ciÚcie bardzo nieregularnych bryï, ois nie spada po odciÚciu, lecz pozostaje na swoim miejscu. Dïugi tor jezdny maszyny pozwala takĝe na ciÚcie bloków bardzo duĝej dïugoĂci, co moĝe byÊ wykorzystane w przypadku specjalnych zamówieñ. Maszyna TSH 1800 to takĝe element systemu rmy Thibaut, zapewniajÈcy znacznie lepszÈ organizacjÚ zakïadu obróbki kamienia. Oprócz tej maszyny Thibaut proponuje póïmostowe polerki z automatycznÈ wymianÈ gïowic czy teĝ pilarki póïmostowe, sterowane numerycznie. Ustawienie tych maszyn obok siebie, pozwala na optymalne wykorzystanie powierzchni, zwiÚkszenie wydajnoĂci, a przede wszystkim, dziÚki peïnej automatyzacji, na znaczne obniĝenie podstawowych skïadników kosztów: czasu i nakïadu pracy. z mgr inĝ. Andrzej Bukalski, MC Diam

- Konstrukcja spawana - Panel sterowania z kolorowym ekranem dotykowym - Programowanie rozkroju do 16 bloków - Zakres ruchu wzdïuĝnego: zaleĝnie od dïugoĂci zainstalowanych szyn jezdnych (od 6 do 42 m) - SzerokoĂÊ ciÚcia bloków: od 750 do 1800 mm - Zakres ruchu pionowego: 1600 mm w trybie automatycznym (2000 mm w trybie rÚcznym) - Silnik gïówny: 11 kW z regulacjÈ prÚdkoĂci liny (wersja do ciÚcia marmuru 15 kW) - 2 koïa napÚdowe Ărednicy 1700 mm - 2 koïa prowadzÈce linÚ diamentowÈ Ărednicy 380 mm - Napinanie liny diamentowej: pneumatyczne - Zakres prÚdkoĂci posuwu pionowego i wzdïuĝnego: od 10 do 4250 mm/min - DokïadnoĂÊ wzdïuĝnego i pionowego pozycjonowania: 0,05 mm - 2 systemy automatycznego wstawiania klinów pomiÚdzy pïyty z magazynami po 50 klinów - Kliny podwójne, z twardego plastyku, wielokrotnego uĝycia, gruboĂÊ 8 lub 11 mm zaleĝnie od Ărednicy liny - Osïony ze stali nierdzewnej - Automatyczne zmywanie toru jezdnego i kóï pozwala uniknÈÊ gromadzenia bïota - Zasilanie 400 V, 50 Hz. Moc caïkowita 18 (22) kW - Wymiary gabarytowe maszyny: 3200 x 6100 x 4800 mm - CiÚĝar 9500 kg (bez szyn)

EMOCJE W

ERNST STRASSACKER GMBH & CO. KG ODLEWNIA ARTYSTYCZNA STAUFENECKER STR. 19 · 73079 SUESSEN FON 00 49 7162 /16-228 · FAX 00 49 7162/16-375 www.strassacker.de · mail@strassacker.de

NK 63 (6/2012)

www.RynekKamienia.pl

ARCHITEKTURA NOWO¥CI RYNKOWE

Venis od Val-Tile owy i intrygujÈcy projekt rmy Val-Tile, w którym kamieniom z kolekcji Chio nadano dodatkowy wzór wykonany ze stali, drewna, skóry i szkïa. W ten sposób uzyskano nowÈ, luksusowÈ kolekcjÚ pïytek Ăciennych. Venis to projekt, który podkreĂla naturalnoĂÊ poszczególnych elementów, korzystajÈc w procesie tworzenia z jego najczystszej i najprostszej formy. W skïad kolekcji wchodzÈ cztery linie pïytek – Vetro, Legno, Metallo i Cuoio. Kaĝda z nich wykorzystuje trzy kamienie – czarny ïupek, ĝóïtawy piaskowiec i biaïawy kwarcyt. RóĝniÈ siÚ wzorem i stosowanym obok kamienia materiaïem. W przypadku Vetro jest to tkanina, kamieñ, lub ceramika, w Legno – drewno (dÈb, teak, wenge), w Metallo – szczotkowany metal w kolorze srebrnym lub zïotym, a w Cuoio – wzorzysta, brÈzowa skóra. (ZAP) z

Trawertynowa ïazienka od Boxart

rok i naturalne piÚkno biaïego orenckiego trawertynu Rapolano jest podstawÈ nowej propozycji rmy Boxart. Okïadziny Ăcienne kabiny prysznicowej, blaty i akcesoria sÈ dodatkiem do eleganckiej umywalki o prostokÈtnym ksztaïcie. Wszystkie charakteryzujÈ siÚ wyraěnym uĝyleniem, które kontrastuje z bardzo czystym tïem tego kamienia. Kolekcja skïada siÚ z umywalki wykonanej z jednego bloku skalnego, o wymiarach 65 x 34 x 14 cm, basenu prysznicowego 80 x 80 x 5 cm (dostÚpnego w wersji frezowanej), pïyt okïadzinowych w duĝych rozmiarach, blatu kosmetycznego 55 x 130 x 7 cm oraz lustra w bardzo cienkiej ramie gruboĂci 5 mm, która podkreĂla lekkoĂÊ i nowoczesnoĂÊ biaïego trawertynu Rapolano. (ZAP) z

Architekt spotyka rzemieĂlnika, czyli Up & Up do ogrodu

Po czym pochyl siÚ nad niesamowicie starym i jednoczeĂnie nowym problemem – kamieniem. OsiÈgniesz sukces i stworzysz rzeczy, które z czasem stanÈ siÚ czÚĂciÈ ciebie” – Achille Castiglioni, 1986.

p & Up tworzy w kamieniu nawet wtedy, gdy wydaje siÚ, ĝe przedmioty do domu lub ogrodu powinny byÊ tylko czasowe i wykonane z wspóïczesnych i syntetycznych materiaïów. Tym samym rma dowodzi, ĝe kamieñ moĝe byÊ materiaïem stworzonym dla designu, a nie tylko dla rzeěbiarzy lub konserwatywnych architektów. Moĝe siÚ zdarzyÊ, ĝe idÈc brzegiem rzeki lub plaĝÈ, podniesiesz delikatny kamyk, wygïadzony przez fale. Jego kolory wyblakïy w Ăwietle, ale gdy zanurzysz go w wodzie, odzyska peïniÚ barw. JeĂli zdarzy to siÚ na brzegu Morza Liguryjskiego, w tle zobaczysz szarÈ marmurowÈ ĂcianÚ Alp Apuañskich, zimÈ podkreĂlonÈ bielÈ Ăniegu, poczujesz, ĝe ten kamyk ïÈczy góry z morzem i zdasz sobie sprawÚ, ĝe jest czÚĂciÈ historii, która dzieje siÚ od milionów lat. Up & Up lubi mieÊ to poczucie i lubi, gdy staje siÚ ono czÚĂciÈ nowej historii. Chcemy produkowaÊ wyroby z marmuru, które ïÈczyÊ bÚdÈ góry i morza. ÈczyÊ tak dobrze, aby rÚce, które je wykonaïy, przemawiaïy do tych, którzy te przedmioty trzymaÊ bÚdÈ w rÚce. Taka wïaĂnie jest nowa kolekcja do ogrodu rmy Up & Up, wykonana przede wszystkim z marmuru karraryjskiego. (ZAP) z

NK 63 (6/2012)

FOT: ARCHWIUM BOXART

www.RynekKamienia.pl

ARCHITEKTURA RYNEK BUDOWLANY

Knurów Kolejne centrum handlowe na ¥lÈsku

owe centrum handlowe powstanie przy ul. 1 Maja. RozpoczÚïo siÚ poszukiwanie przyszïych najemców. WïaĂciciel centrum handlowego chce, by dziaïaïy tu m.in. sklepy z odzieĝÈ, butami, elektronikÈ oraz AGD. MajÈ teĝ pojawiÊ siÚ kawiarnie i bary. Budowa ma siÚ rozpoczÈÊ w drugiej poïowie przyszïego roku, a otwarcie centrum zaplanowano na wiosnÚ 2014 roku. DL Invest Group buduje podobne centrum handlowe w Rudzie ¥lÈskiej. z ½ródïo: „Gazeta Wyborcza Katowice”

Warszawa Osiedle La Cascade

FOT. M. BIA EK / WIKIMEDIA COMMONS / GNU 3.0

Zbliĝa siÚ remont Païacu Kultury i Nauki Ponad 30 milionów zïotych ma zostaÊ wydane w przyszïym roku na pierwsze prace remontowe najwyĝszego budynku w Polsce.

planach dotyczÈcych Païacu Kultury i Nauki jest m.in. likwidacja zagroĝeñ spowodowanych odpadaniem elementów trzech baszt naroĝnych, remont schodów i podestów granitowych, remont nawierzchni kostki kamiennej i betonowej na placu Delad. Przyszïoroczne donansowanie ma pójĂÊ na remont trzech piÚter, z których wyprowadzajÈ siÚ dotychczasowi najemcy, czyli urzÚdnicy kilku wydziaïów miasta, renowacjÚ basenu i Sali Kongresowej. Caïy remont Kongresowej ma kosztowaÊ 70 mln zï i z pewnoĂciÈ siÚ nie skoñczy w przyszïym roku. Miejscy urzÚdnicy liczÈ, ĝe czÚĂÊ kosztów remontu zasponsorujÈ prywatni darczyñcy. Païac Kultury to 123 tys. mkw. powierzchni, w tym 70 tys. mkw. powierzchni biurowej i ponad 7 ha gruntów. Sam remont elewacji PKiN to koszt kilkunastu milionów zïotych. Jest ona zbudowana z cegïy ceramicznej w kolorze piaskowca, ale detale architektoniczne sÈ wykonane z piaskowca, wapienia i granitu. Prace miaïyby zakoñczyÊ siÚ najpóěniej w 2015 r., gdy przypada 60. rocznica budowy. Do tego czasu miasto zamierza przywróciÊ dawnÈ ĂwietnoĂÊ budynku. W zwiÈzku z tym, ĝe budynek jest wpisany na listÚ zabytków, prace bÚdÈ prowadzone pod nadzorem konserwatora. z ½ródïo: warszawa.gazeta.pl

www.RynekKamienia.pl

póïka deweloperska Bouygues Immobilier Polska rozpoczyna budowÚ przy ulicy Bogusïawskiego w Warszawie. Generalnym wykonawcÈ jest rma PBM Poïudnie. Osiedle La Cascade bÚdzie tworzyïo 109 mieszkañ rozmieszczonych w trzynastopiÚtrowym budynku na Bielanach. W obiekcie znajdÈ siÚ kawalerki, mieszkania dwu-, trzy- i czteropokojowe. Lokale o powierzchni od 25 do 83 mkw. bÚdÈ miaïy balkon lub taras i loggiÚ, a znajdujÈce siÚ na parterze – ogródki. Zakoñczenie budowy planowane jest na rok 2013. z ½ródïo: Muratorplus.pl/Bouygues Immobilier

Gdañsk Biurowiec Neptun

udimex podpisaï umowÚ na budowÚ z inwestorem – rmÈ Hines Polska. Obiekt zostanie zrealizowany przy alei Grunwaldzkiej, na terenie, gdzie od 1951 r. roku znajdowaï siÚ dom towarowy Neptun. Inwestycja o wartoĂci ponad 77 mln zïotych zostanie zakoñczona do wrzeĂnia 2013 roku. Biurowiec bÚdzie osiemnastokondygnacyjnym budynkiem klasy A. Obiekt w najwyĝszym punkcie bÚdzie miaï 84,7 metrów wysokoĂci. Budynek bÚdzie miaï przeszklonÈ elewacjÚ, która doĂwietli biura Ăwiatïem dziennym. Inwestor zamierza uzyskaÊ dla inwestycji miÚdzynarodowy ekologiczny certykat BREEAM, który przyznawany jest projektom budowlanym realizowanym zgodnie z zasadami zielonego budownictwa. Projekt architektoniczny przygotowaïa pracownia architektoniczna AEDAS CE. z ½ródïo: Muratorplus.pl

NK 63 (6/2012)

ARCHITEKTURA RYNEK BUDOWLANY

Radom WybudujÈ halÚ sportowo -widowiskowÈ

racownia Apa-Czech, Duliñski, Wróbel z Krakowa wygraïa konkurs na koncepcjÚ hali widowiskowo-sportowej, która stanie przy ul. Struga. Nadesïano 27 projektów, zwyciÚski zostaï doceniony za lapidarnoĂÊ formy, czytelny ukïad funkcjonalny i ekonomiÚ konstrukcji. Hala ma speïniaÊ wymagania miÚdzynarodowych i krajowych federacji sportowych, ale takĝe bÚdÈ siÚ w niej odbywaÊ imprezy masowe, jak koncerty, projekcje lmowe, konkursy tañca, targi. Obiekt stanie na dwuhektarowej dziaïce miÚdzy ulicami Struga i Zbrowskiego. Miasto szacuje, ĝe budowa hali bÚdzie kosztowaïa 80 mln zï. z ½ródïo: „Gazeta Wyborcza Radom”

Poznañ Nowe mieszkania na Grunwaldzie

ameralne osiedle Hevelia powstanie u zbiegu ulic Palacza i Heweliusza. CzteropiÚtrowe budynki na Grunwaldzie to poznañsko-warszawska inwestycja. Budynki stawiaÊ bowiem bÚdÈ wspólnie dwie rmy: Monday Development z Poznania oraz Unidevelopment z Warszawy. HeveliÚ tworzyÊ bÚdzie szeĂÊ czteropiÚtrowych budynków. Ich geometria, sposób komponowania bryï i fasad nawiÈzuje do cech architektury modernistycznej. Inwestycja skïadaÊ siÚ bÚdzie ze 174 mieszkañ o powierzchni od 24 do 93 mkw. W wiÚkszoĂci bÚdÈ to lokale dwu- i trzypokojowe. z ½ródïo: „Gazeta Wyborcza Poznañ”

Zielona Góra Mieszkania zamiast hotelu

ielonogórski hotel Polan przy pl. Staszica zrównano z ziemiÈ. Wkrótce na dziaïce wyroĂnie mieszkalne osiedle, które wybuduje EkonBud Fadom. Ma siÚ w nim znaleěÊ 320 mieszkañ. Na poczÈtek powstanie jeden piÚciopiÚtrowy budynek, w którym znajdzie siÚ 85 mieszkañ. Póěniej dobudowane zostanÚ trzy kolejne. Mieszkania bÚdÈ mieÊ powierzchniÚ od 39 do 135 mkw. Na parterze bÚdÈ mieĂciÊ siÚ lokale usïugowe. Budynki zostanÈ wybudowane z cegïy wapienno-piaskowej. Pierwszy z bloków ma byÊ gotowy w listopadzie 2013 r. z ½ródïo: „Gazeta Wyborcza Zielona Góra”

NK 63 (6/2012)

10 wrzeĂnia wmurowano kamieñ wÚgielny na terenie Kampusu Banacha przy ulicy ks. Trojdena.

FOT. MATERIA Y INWESTORA

Centrum Sportowo-Rehabilitacyjne warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

entrum bÚdzie otwarte dla studentów wszystkich warszawskich uczelni. BÚdzie tworzyÊ je piÚÊ niezaleĝnych budynków. ZnajdÈ siÚ tu dwa baseny o wymiarach 25 x 50 m (olimpijski) i 10 x 25 m. Zaplanowano równieĝ halÚ sportowÈ z moĝliwoĂciÈ wydzielania boisk, sale sportowe do tness, sztuk walki oraz treningowo-gimnastyczne, krÚgielniÚ, siïowniÚ, kawiarniÚ. CaïoĂÊ to ok. 20 tys. mkw. powierzchni, z czego 14 tys. mkw. powierzchni uĝytkowej. Projekt architektoniczny zostaï przygotowany biuro Kontrapunkt V – Projekt z Krakowa. WykonawcÈ inwestycji jest konsorcjum, na czele którego stoi rma Budimex SA. Na grudzieñ 2013 r. zaplanowano zamkniÚcie stanu surowego, póěniej rozpocznÈ siÚ prace wykoñczeniowe, które zgodnie z harmonogramem majÈ potrwaÊ do koñca 2014 r. Caïa inwestycja ma kosztowaÊ 115 mln zï. Warszawski Uniwersytet Medyczny wyïoĝy ponad 56 mln zï, pozostaïÈ kwotÚ stanowiÊ bÚdzie donansowanie z Ministerstwa Sportu (40 mln zï), Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyĝszego (10 mln zï) i Ministerstwa Zdrowia (8 mln zï). z ½ródïo: Muratorplus.pl

Apartamenty w dawnym browarze

arzelnia to nowe przedsiÚwziÚcie Nickel Development w Poznaniu, które powstaje na skarpie poïoĝonej nad Stawem Browarnym na rzece Cybinie, pomiÚdzy ulicami WilczÈ, BrowarnÈ a Majakowskiego, w dzielnicy Kobylepole. Nazwa inwestycji Warzelnia nawiÈzuje do historii miejsca, w którym od 1872 r. dziaïaï browar wybudowany przez hrabiego Józefa Mycielskiego. Projekt zakïada odrestaurowanie zabytkowych budynków i budowÚ nowych, o charakterze mieszkalnym – trzykondygnacyjnego budynku wielorodzinnego z 66 apartamentami, dwóch willi miejskich oraz 28 apartamentów w zabudowie szeregowej. Zabytkowe wnÚtrze budynku browaru inwestor planuje zaaranĝowaÊ na luksusowy hotel lub centrum spa. Projekt architektoniczny zostaï opracowany przez AutorskÈ PracowniÚ ProjektowÈ Sïawomira Rosolskiego. Termin realizacji pierwszego etapu przewidziany jest na 2014 r., caïa inwestycja ma zostaÊ zakoñczona w lutym 2016 r. W pierwszej kolejnoĂci majÈ powstaÊ domy jednorodzinne i dwie wille, póěniej powstanie budynek wielorodzinny. z ½ródïo: Muratorplus.pl

www.RynekKamienia.pl

ARCHITEKTURA PORADY

W tym numerze publikujemy artykuï, przygotowany przez Sïawomira Mazurka, o bïÚdach spotykanych na posadzkach kamiennych. Autor jest konsultantem z zakresu stosowania kamienia przy projektach budowlanych, a takĝe sïuĝy swoim doĂwiadczeniem i radÈ przy rozwiÈzywaniu problemów wykonawczych w trakcie realizacji obiektów z zastosowaniem kamieni naturalnych.

BïÚdy popeïniane przy posadzkach kamiennych

eby przejĂÊ do zagadnieñ tytuïowych, najpierw powinniĂmy zapoznaÊ siÚ z caïym procesem powstawania posadzek kamiennych, od projektowania po montaĝ i konserwacjÚ. Bez podstawowej znajomoĂci cyklu tworzenia posadzki z kamienia nie sposób zrozumieÊ istotÚ bïÚdów, jakie moĝna popeïniÊ na poszczególnych etapach.

Wybór kamienia Do stosowania na posadzki kamienne nadaje siÚ wïaĂciwie kaĝdy rodzaj kamienia. Moĝe trudno byïoby nam mieszkaÊ w domu z posadzkÈ wykonanÈ z piaskowca, bo jako skaïa miÚkka ciÈgle Ăcieraïby siÚ przy chodzeniu, mielibyĂmy wiÚc spory kïopot z utrzymaniem czystoĂci w mieszkaniu pokrywajÈcym siÚ ciÈgle warstewkÈ pyïu i piasku. RównoczeĂnie jako porowata, posadzka taka chïonÚïaby wilgoÊ i przypadkowo rozlewane pïyny, nie wyïÈczajÈc tych, które pozostawiajÈ na ogóï maïo ozdobne plamy. Bez przeszkód natomiast moĝna piaskowiec zastosowaÊ na posadzkach zewnÚtrznych. Po odpowiednim przygotowaniu chemicznym nawet skaïy porowate lub bardzo miÚkkie, jak trawertyn, tufy wulka-

NK 63 (6/2012)

niczne czy wapieñ muszlowy moĝna stosowaÊ na posadzki wewnÚtrzne. Ciekawy efekt uzyskuje siÚ, szpachlujÈc trawertyn bezbarwnÈ ĝywicÈ. MiÚkkie wapienie muszlowe lub piaskowce moĝna utwardziÊ Ărodkami chemicznymi, jednak sÈ to zabiegi, które wprowadzajÈ do materiaïu naturalnego doĂÊ znaczny pierwiastek czegoĂ sztucznego i na ogóï nieekologicznego. To chemiczne wzmacnianie kamienia nie ma racji bytu w posadzkach zewnÚtrznych. Wszelkie ĝywice epoksydowe i Ărodki chemiczne utwardzajÈce powierzchnie kamieni ěle znoszÈ warunki atmosferyczne w naszym klimacie (promieniowanie UV, wahania temperatur, powtarzajÈce siÚ cykle zamraĝania i rozmraĝania, kwaĂne deszcze itp.). Z tego wzglÚdu przy planowaniu posadzki zewnÚtrznej naleĝy braÊ pod uwagÚ wyïÈcznie skaïy zwarte i stosunkowo twarde: granit, bazalt, gnejs, piaskowiec, ïupki. Niektóre wapienie i marmury, a nawet trawertyn równieĝ siÚ nadajÈ. Przy projektowaniu posadzek kamiennych istotne jest okreĂlenie miejsca wykorzystania i roli, jakÈ majÈ peïniÊ. Na posadzki w mieszkaniu nadaje siÚ praktycznie kaĝda odmiana marmuru i granitu, lecz posadzka na poczcie, sta-

www.RynekKamienia.pl

ARCHITEKTURA PORADY

FOT. BUDRI

gruboĂci 1 cm. Nie sÈ one produkowane ze slabów (pïyt wycinanych z surowego bloku), lecz z odpowiednio przygotowanych tzw. formaków, czyli bloczków kamiennych o przekroju równym powierzchni pïytki. Taka technologia produkcji narzuca odbiorcy gotowe formaty (najczÚĂciej jest to 12’ x 12’, czyli 30,5 x 30,5 cm). Pïytki takie sÈ kalibrowane na gruboĂci, co oznacza, ĝe kaĝda z nich ma dokïadnie tÚ samÈ gruboĂÊ 1 cm. Moĝna je wiÚc – podobnie jak pïytki ceramiczne – bez problemu ukïadaÊ, stosujÈc odpowiednie do kamienia zaprawy klejowe. W asortymencie kamiennym gruboĂci 2 cm mamy do dyspozycji duĝe slaby, z których wycina siÚ elementy o dowolnych, rozsÈdnych wymiarach. StosujÈc odpowiedni podziaï slabów, moĝna zachowaÊ piÚkny i niepowtarzalny rysunek skaïy, a o to gïównie chodzi w owej zabawie z kamieniem.

cji metra, dworcu kolejowym lub w supermarkecie, gdzie codziennie przewijajÈ siÚ tysiÈce ludzi, musi byÊ wykonana z kamienia bardzo twardego i odpornego na Ăcieranie. O wyborze wïaĂciwego materiaïu decyduje najczÚĂciej architekt, oczywiĂcie w porozumieniu z inwestorem. Wskazana, a czasem wrÚcz niezbÚdna jest takĝe konsultacja z ekspertem z branĝy kamieniarskiej. We wnÚtrzach stosuje siÚ przede wszystkim kamieñ o fakturach równych i gïadkich, czyli polerowany i szlifowany. Powierzchnie szorstkie nie sÈ zalecane ze wzglÚdu na niewygody uĝytkowe. SpoĂród nierównych faktur szerokie zastosowanie znajdujÈ jedynie naturalne powierzchnie rozmaitych ïupków. Mimo nierównoĂci sÈ one doĂÊ gïadkie i ïatwo je utrzymaÊ w czystoĂci. Dokïadnie odwrotnie jest przy posadzkach zewnÚtrznych: tu preferowane sÈ wszelkie powierzchnie szorstkie, chropowate.

Zaprawa PosadzkÚ z pïyt kamiennych grubszych niĝ 1 cm ukïada siÚ na zaprawie przygotowanej w proporcji objÚtoĂciowej 1:3 z cementu trasowego i pïukanego piasku rzecznego z niewielkÈ iloĂciÈ wody. Optymalna gruboĂÊ warstwy zaprawy to 3 cm. Tras (pucolana, suevit) jest skaïÈ wulkanicznÈ, skïadajÈcÈ siÚ gïównie z krzemionki (SiO2) – 56 proc., tlenku glinu (Al2O3) – 18 proc. oraz tlenków ĝelaza, magnezu, wapnia, potasu, sodu, manganu, a takĝe wody zwiÈzanej chemicznie i zycznie. Stosuje siÚ go jako dodatek do cementów. Jest to materiaï naturalny, niestwarzajÈcy ĝadnego zagroĝenia ekologicznego. CzÚĂÊ wystÚpujÈcej w nim krzemionki (o bardzo drobnych czÈstkach) posiada zdolnoĂÊ ïÈczenia siÚ z wapniem w twarde, nierozpuszczalne krzemiany wapnia. NajwaĝniejszÈ zaletÈ trasu jest wiÈzanie wapnia w fazie twardnienia, dziÚki czemu nie powstajÈ na kamieniu wykwity wapienne, a równoczeĂnie Montaĝ posadzki na suchej zaprawie.

www.RynekKamienia.pl

FOT. ARCHIWUM AUTORA

GruboĂÊ pïytek Optymalna gruboĂÊ kamiennych pïyt, z których wykonuje siÚ posadzki, wynosi 2 cm. Ostatnio coraz powszechniejsze w uĝyciu, zwïaszcza w mieszkaniach oraz posadzkach niezbyt intensywnie eksploatowanych, bywajÈ pïytki

NK 63 (6/2012)

ARCHITEKTURA PORADY

nastÚpuje uodpornienie zapraw na wypïukiwanie wÚglanu wapnia przez kwaĂne deszcze (montaĝ na zewnÈtrz). Ponadto zaprawy na bazie cementów trasowych charakteryzujÈ siÚ znacznie mniejszym skurczem niĝ zaprawy z cementów portlandzkich, co zdecydowanie poprawia ich przyczepnoĂÊ do kamienia. Zaprawa pod posadzki kamienne jest praktycznie sucha (na plastycznej, mokrej zaprawie ciÚĝkie pïyty kamienne zapadaïyby siÚ i ostateczne wypoziomowanie posadzki nie byïoby moĝliwe). Naleĝy jÈ zatem przez kilka kolejnych dni „pielÚgnowaÊ”, czyli polewaÊ wodÈ, aby wiÈzanie zaprawy cementowej przebiegaïo prawidïowo. Po uïoĝonych w ten sposób posadzkach moĝna chodziÊ praktycznie juĝ po 24 godzinach, ale peïnÈ wytrzymaïoĂÊ uzyskujÈ dopiero po 28 dniach. Kamieñ, jak wiadomo, jest materiaïem wyjÈtkowo ciÚĝkim. Mimo to naleĝy siÚ z nim obchodziÊ bardzo ostroĝnie. ¿aden uĝytkownik nie zaakceptuje na pïytach kamiennych wyszczerbionych krawÚdzi, wykruszonych rogów czy nawet najdrobniejszych zarysowañ. Posadzki montuje siÚ zatem dopiero wtedy, gdy wszystkie ciÚĝkie i brudzÈce prace budowlane zostanÈ zakoñczone. Posadzki najlepiej wykonywaÊ, gdy Ăciany sÈ juĝ po pierwszym malowaniu. Posadzki podgrzewane Bardzo czÚsto w budynkach uĝytecznoĂci publicznej, takich jak hotele czy biurowce, a takĝe w mieszkaniach, stosuje siÚ podgrzewane kamienne posadzki. Kamieñ jest chyba najlepszym rozwiÈzaniem przy ogrzewaniu podïogowym, gdyĝ akumuluje ciepïo i dïugo jeszcze po wyïÈczeniu zasilania oddaje je otoczeniu. KonstruujÈc takÈ podïogÚ, naleĝy uwzglÚdniÊ jednak fugi dylatacyjne, gdyĝ wspóïczynnik rozszerzalnoĂci cieplnej dla granitów i marTa posadzka potrzebuje jeszcze wielu tygodni do caïkowitego wyschniÚcia.

Intarsje i wzory w posadzkach murów wynosi od 0,003 mm do 0,012 mm na 1 m i 1°C. Naleĝy pamiÚtaÊ, ĝe posadzki podgrzewane wymagajÈ dïuĝszego czasu na wyschniÚcie i w tym okresie mogÈ niepokoiÊ uĝytkowników swojÈ nierównÈ kolorystykÈ. W zaleĝnoĂci od technologii wykonania ogrzewania podïogowego, technologii montaĝu kamienia i rodzaju zastosowanego kamienia, posadzka taka wysycha kilka do kilkunastu miesiÚcy. Znane sÈ przypadki, gdy trzeba byïo nawet kilku lat, aby kolorystyka kamienia caïkowicie siÚ wyrównaïa.

FOT. ARCHIWUM AUTORA (3)

Ekskluzywne posadzki Kamieñ, jak ĝaden inny materiaï, znakomicie nadaje siÚ do komponowania zdobnych w róĝnego rodzaje intarsje, wzorzystych posadzek i daje nieograniczone wrÚcz moĝliwoĂci twórcze architektom artystom. W ekskluzywnych wnÚtrzach fuga miÚdzy pïytami kamiennymi powinna mieÊ szerokoĂÊ 2 mm, a przy duĝych rozmiarach pïyt posadzkowych (powyĝej 60 x 60 cm) – 3 mm. Przy wÚĝszej fudze nie ma pewnoĂci, ĝe materiaï fugujÈcy wypeïni jednolicie caïÈ przestrzeñ pomiÚdzy pïytami. Fuga w posadzkach powinna byÊ ponadto lekko wklÚsïa. Pïyty posadzkowe (jeĂli sÈ odpowiednio przygotowane – a jest to bardzo trudne) moĝna ukïadaÊ równieĝ bezfugowo (na styk). Takich posadzek nie fuguje siÚ, choÊby

NK 63 (6/2012)

www.RynekKamienia.pl

5cm - 7,90 zł, 4cm - 6,70 zł, 3cm - 5,40 zł, znaki -2,80 zł

2082 / 40 cm 2082 / 28 cm 2082 / 16 cm

DEKS - Zduny: ul. Wiosenna 5 tel. /fax: 62 721 57 63, tel: 604 439 150 Strzegom: ul. Dolna 46, tel.: 74 855 28 13

799 / 30 cm

2085 / 60cm 2085 / 80 cm 2085 / 100cm

2169 / 40 cm

w w w. l o re nz i . co m. pl

9339 / 30 cm

e - m a i l : s m de k s @ wp. pl

6cm - 7,66 zł, 5cm - 6,35 zł, 4cm - 4,94 zł, 3cm - 2,83 zł, znaki -2,83 zł

podane ceny są cenami brutto

5cm - 8,98 zł, 4cm - 7,26 zł, 3cm - 6,55 zł, znaki -2,83 zł

ARCHITEKTURA PORADY

widoczne byïy nawet malutkie szpary. Niektóre posadzki (szczególnie marmurowe) moĝna równieĝ ukïadaÊ z pïyt „po pile”, czyli uzyskanych bezpoĂrednio po „przetarciu” bloku, a proces szlifowania i polerowania przeprowadziÊ odpowiednimi maszynami dopiero na caïej, zmontowanej juĝ podïodze. Taka posadzka tworzy jednolitÈ, lustrzanÈ taÚ, w której trudno zauwaĝyÊ podziaï pïyt. Ze wzglÚdu na znaczny koszt (czÚsto dwukrotnie wyĝszy od metody ukïadania gotowych, wypolerowanych pïyt) technologiÚ tÚ stosuje siÚ bardzo rzadko. Technologia ciÚcia kamienia strumieniem wody (waterjet) pozwala dzisiaj dopasowywaÊ nawet najbardziej skomplikowane wzory posadzek. Posadzka na fotograi po prawej zdobi wnÚtrze kasyna w Grazu (Austria). Wszystkie elementy posadzki wyciÚto waterjetem z marmurów surowych (po pile), a posadzka zostaïa wyszlifowana i wypolerowana dopiero po uïoĝeniu. Chemia do kamienia Poniewaĝ posadzki najczÚĂciej ukïadane sÈ na zaprawie, wiÚc bardzo starannie naleĝy dobieraÊ zaprawÚ do rodzaju i koloru zastosowanego kamienia. Naleĝy pamiÚtaÊ, ĝe wiÚkszoĂÊ skaï jest na tyle porowata, ĝe wystÚpuje w nich podciÈganie kapilarne cieczy. Dwucentymetrowa gruboĂÊ pïyty posadzkowej nie stanowi ĝadnej bariery, aby woda z zaprawy wraz z rozpuszczonymi w niej chemicznymi domieszkami przetransportowana zostaïa na powierzchniÚ posadzki. Powstaïe w ten sposób plamy na pewno spowodujÈ irytacjÚ i sïuszne oburzenie inwestora. Niekiedy, oprócz wïaĂciwie dobieranych klejów czy zapraw, wskazane jest zaimpregnowanie dolnej i bocznych powierzchni pïyt posadzkowych odpowiednim preparatem hydrofobizujÈcym i zwiÚkszajÈcym przyczepnoĂÊ zaprawy. NajczÚĂciej sÈ to gotowe preparaty gruntujÈce przeznaczone do podïoĝy chïonnych. Zawsze, przed uĝyciem, naleĝy przeprowadziÊ próbÚ na konkretnie stosowanej partii kamienia, czy aby nic nieprzewidzianego nie dzieje siÚ z kamieniem po zastosowaniu tego preparatu. Ta zasada obowiÈzuje zawsze, jeĂli stosujemy do kamienia jakÈkolwiek chemiÚ. Nie moĝna przyjmowaÊ za pewnik, ĝe jeĂli rok temu stosowaliĂmy ten preparat, tego samego producenta, na tym samym kamieniu (np. Bianco Carrara), to dzisiaj równieĝ nam siÚ powiedzie. Dzisiaj kupiony kamieñ moĝe pochodziÊ juĝ z innego miejsca w zïoĝu, wiÚc mogÈ wystÚpowaÊ w nim mineraïy, których rok temu nie byïo i równieĝ skïad chemiczny dzisiejszego preparatu moĝe byÊ nieco inny niĝ przed rokiem. Skutkiem tych zmian moĝe byÊ nieprzewidziana reakcja chemiczna, która spowoduje pojawienie siÚ na kamieniu plam niemoĝliwych do usuniÚcia. Posadzki zewnÚtrzne Posadzki zewnÚtrzne dzielimy na takie, które ukïada siÚ bezpoĂrednio na gruncie i ukïadane na podbudowie betonowej. Posadzki kïadzione bezpoĂrednio na

NK 63 (6/2012)

Taka posadzka moĝliwa jest do wykonania tylko dziÚki ciÚciu wodÈ.

Po lewej – nieprawidïowa fuga; po prawej – fuga prawidïowa gruncie wymagajÈ pïyt gruboĂci 5-6 cm i odpowiedniej podbudowy z grubego ĝwiru, na nim drobniejszego ĝwiru i w koñcu piasku, stanowiÈcego warstwÚ najwyĝszÈ, bezpoĂredniÈ pod pïytami. Taka podbudowa o miÈĝszoĂci ok. 20 cm oraz szerokie fugi (min. 8 mm) zasypywane piaskiem zapewniajÈ wystarczajÈco dobre odprowadzanie wody z powierzchni. Optymalna gruboĂÊ pïyt na zewnÚtrznych posadzkach ukïadanych na podbudowie betonowej wynosi 3 cm i moĝna jÈ zmniejszyÊ tylko w nielicznych, szczególnych przypadkach, majÈc pewnoĂÊ, ĝe bÚdzie sïuĝyïa wyïÈcznie do ruchu pieszego. Technologia jest taka sama, jak w przypadku posadzek wewnÚtrznych. Ukïada siÚ je na suchej zaprawie gruboĂci 3 cm, przygotowanej z cementów trasowych i piasku rzecznego zmieszanych w proporcjach 1:3. PielÚgnacja Ăwieĝo uïoĝonej posadzki zewnÚtrznej musi byÊ znacznie staranniejsza niĝ posadzek wewnÚtrznych. W okresie letnim trzeba mieÊ na wzglÚdzie wiÚksze i szybsze parowanie, a wiÚc naleĝy takie posadzki czÚĂciej polewaÊ wodÈ. Natomiast póěnÈ jesieniÈ i wczesnÈ wiosnÈ, majÈc na uwadze niespodziewane (zwïaszcza nocne) przymrozki, trzeba odpowiednio zabezpieczaÊ ĂwieĝÈ posadzkÚ, np. okrywajÈc jÈ matÈ sïomianÈ lub foliÈ pÚcherzykowÈ. Posadzki zewnÚtrzne okïadzinowe ukïada siÚ ze spadkami 1-2 proc. w kierunkach zaplanowanego odwodnienia. Zastosowane na nich fugi powinny byÊ szersze niĝ przy

www.RynekKamienia.pl

ARCHITEKTURA PORADY

FOT. ARCHIWUM AUTORA (5)

ZewnÚtrzna posadzka z kolorowych ïupków, z szerokimi fugami zasypanymi piaskiem

Posadzka z Brennej po kilku latach od uïoĝenia posadzkach wewnÚtrznych. Minimalna ich szerokoĂÊ to 3 mm (optymalna 4-5 mm). Wynika to z faktu, ĝe posadzki zewnÚtrzne naraĝone sÈ na duĝe wahania temperatur rocznych (nawet do 100°C), a ĂciĂliwoĂÊ materiaïów wypeïniajÈcych fugi jest ograniczona. Przy takich amplitudach temperatur pïyty kamienne rozszerzajÈ siÚ i kurczÈ o ponad 1 mm na 1 mb. Przy duĝych powierzchniach posadzek wymaga to dodatkowo stosowania co 4 - 6 m specjalnych, szerokich na 10-15 mm, elastycznych fug kompensacyjnych. Nasuwa siÚ pytanie: kiedy, na jakim etapie, popeïniane sÈ bïÚdy w posadzkach kamiennych? Odpowiedě na to pytanie tylko dla kogoĂ okazjonalnie zwiÈzanego z pracami kamieniarskimi bÚdzie zaskoczeniem. Na kaĝdym! Od projektu po eksploatacjÚ i utrzymanie w czystoĂci! BïÚdy przy wyborze kamienia Przy projektowaniu posadzki kamiennej najczÚstszym bïÚdem jest dobranie nieodpowiedniego kamienia do warunków, w jakich póěniej posadzka ma byÊ eksploatowana. Ten etap wymaga w wiÚkszoĂci przypadków znacznej wiedzy o kamieniach, ich genezie, ich odpornoĂci na róĝne czynniki zewnÚtrzne i zmianach, jakie zachodzÈ w nich z upïywem czasu. Przesada? To nie przesada! Trzeba wiedzieÊ, ĝe czarny marmur na fragmencie posadzki wystawionym na dziaïanie sïoñca (promieniowanie UV) zrobi siÚ popielaty, a w miejscach zacienionych bÚdzie dalej czarny.

www.RynekKamienia.pl

JeĂli ktoĂ ma zamiar wyprawiaÊ bale na posadzkach marmurowych, to musi liczyÊ siÚ z tym, ĝe nad ranem spodnie panów i sukienki pañ do kolan pokryjÈ siÚ biaïym pyïem. JeĂli chcemy mieÊ bïyszczÈcÈ posadzkÚ z wapienia w supermarkecie, to trzeba zaïoĝyÊ, ĝe musi ona byÊ codziennie poddawana procesowi krystalizacji i chemicznemu nabïyszczaniu, a za tym idzie znaczny, codzienny, dodatkowy wydatek. Trzeba mieÊ ĂwiadomoĂÊ, ĝe zastosowanie polerowanego granitu na posadzkach zewnÚtrznych to w zimie nieuniknione kontuzje przechodniów. SÈ dwa polskie, podobne kolorystycznie piaskowce: Brenna i Mucharz. Oba Ăwietnie nadajÈ siÚ na wszelkie pionowe okïadziny zewnÚtrzne. Ale Brenna nie nadaje siÚ na posadzki zewnÚtrzne, gdyĝ pod wpïywem czynników atmosferycznych ten piaskowiec siÚ ïuszczy i odpryskuje, tworzÈc po kilku latach maïo efektownÈ powierzchniÚ. Takie posadzki naleĝy wykonywaÊ z Mucharza. Innym, wcale nierzadkim, bïÚdem popeïnianym przez projektantów jest projektowanie kolorystyczne i zakïadanie wzoru posadzki bez uwzglÚdnienia póěniejszego umeblowania pomieszczenia. Wszelkie szlaczki, opaski i bordiury tworzone równolegle do Ăcian tracÈ sens po ustawieniu mebli. To bardzo czÚsty bïÈd w projektowaniu posadzek kuchennych. Na jakoĂÊ posadzki ma wpïyw jakoĂÊ przygotowanych elementów kamiennych. Jest to fakt tak oczywisty, ĝe nie trzeba o tym nikogo przekonywaÊ. Ale maïo kto wie, ĝe kupowane pïyty kamienne teĝ produkowane sÈ w okreĂlonych klasach jakoĂci – podobnie jak pïytki ceramiczne. Pïyty kamienne mogÈ nie mieÊ zachowanych kÈtów prostych, mieÊ zwichrowanÈ powierzchniÚ i nie mieÊ kÈta prostego pomiÚdzy pïaszczyznÈ a Ăcianami bocznymi. To ostatnie zwïaszcza jest istotne przy pïytach gruboĂci 2 cm i wiÚcej. Wszystkie te elementy wpïywajÈ na szerokoĂÊ fugi i równÈ powierzchniÚ posadzki. ProszÚ pamiÚtaÊ, ĝe produkt nalny powstaï z bloku kamiennego wydobytego z kamienioïomu. Ta pojedyncza pïyta posadzkowa to uwolniony fragment górotworu leĝÈcego w ziemi setki milionów lat i poddawanego dziaïaniu okreĂlonego ciĂnienia. Jak kaĝdy materiaï sprÚĝysty ma tendencjÚ do rozluěnienia siÚ i odksztaïcenia. To zjawisko doskonale jest widoczne zwïaszcza w granitowych pïytach prostokÈtnych, gdzie stosunek boku krótszego do dïuĝszego waha siÚ od 1:2 do 1:3 i wiÚcej. Takie pïyty potraÈ siÚ skrÚciÊ jak Ămigïo. Nie da siÚ z nich uïoĝyÊ równej posadzki. Przy kupowaniu pïyt kamiennych na posadzkÚ radzÚ rozïoĝyÊ na podïodze 8 – 12 pïyt na sucho i na styk, w ukïadzie fuga w fugÚ. Wszystkie te jakoĂciowe bïÚdy bÚdÈ od razu widoczne. BïÚdy przy montaĝu CzÚstym bïÚdem jest zabieranie siÚ za ukïadanie posadzki przez ludzi, którzy do tej pory wcale nie mieli doĂwiadczenia w pracy z kamieniem. KtoĂ, kto dotychczas ukïadaï tylko ceramikÚ – pïytki w kuchniach lub ïazienkach – za-

NK 63 (6/2012)

ARCHITEKTURA PORADY

biera siÚ za montaĝ posadzki kamiennej, bo „przecieĝ to teĝ pïytka”. Nie majÈc elementarnego pojÚcia o kamieniach i technologiach im przypisanych, w trakcie prac staje przed problemami, na które nie byï przygotowany. Na przykïad do ciÚcia potrzeba piï diamentowych, a tarcze tnÈce sÈ inne niĝ do ceramiki i znacznie droĝsze. Trzeba wiedzieÊ, ĝe inna tarcza diamentowa jest do ciÚcia granitu, inna do marmuru, a jeszcze inna do piaskowca. A zastosowanie niewïaĂciwej tarczy do ciÚcia kamienia skutkuje nierównymi, poszczerbionymi i z odpryskami krawÚdziami kamienia. Trzeba równieĝ wiedzieÊ, ĝe zaczyn cementowy ma odczyn silnie zasadowy i moĝe wchodziÊ w reakcje ze skaïami o wiÚkszym udziale procentowym SiO2, czyli ze skaïami kwaĂnymi. PowstajÈce w wyniku reakcji zobojÚtniania zwiÈzki mogÈ spowodowaÊ nieestetyczne i nieprzewidziane plamy na pïytach posadzkowych. ZnajomoĂÊ stosowanych kamieni, ich kwasowoĂci, narzuca rodzaj stosowanych zapraw, klejów i cementów. Nie w kaĝdym przypadku jest wszystko jedno, jaki klej czy cement bÚdziemy stosowaÊ do montaĝu posadzki kamiennej.

”

To, co nadaje siÚ do ceramiki posadzkowej lub granitu, niekoniecznie musi nadawaÊ siÚ do marmuru i wapienia. Zamiast oczyĂciÊ i zakonserwowaÊ kamieñ, moĝe go zniszczyÊ.

Ale chyba najwiÚkszym wrogiem posadzek kamiennych jest poĂpiech. Do ukïadania posadzki powinno siÚ przystÈpiÊ, gdy podkïad betonowy, na którym jÈ montujemy, jest juĝ suchy i zakoñczyï siÚ proces wiÈzania. Gdy podkïad jest za wilgotny, to znacznie dïuĝej bÚdzie trwaï proces wysychania caïej posadzki kamiennej. Sam montaĝ teĝ musi byÊ prowadzony bardzo starannie i czÚsto naleĝy sprawdzaÊ równoĂÊ posadzki we wszystkich kierunkach za pomocÈ poziomicy i ïaty dwumetrowej. Nie naleĝy nigdy spieszyÊ siÚ z fugowaniem. Dobrze jest, jeĂli posadzka postoi przynajmniej przez tydzieñ i bÚdzie pielÚgnowana (polewana wodÈ) przy fugach niewypeïnionych. Bez wzglÚdu na to, czy posadzka jest ukïadana na kleju, czy na suchej zaprawie z podlewkÈ mleczkiem cementowym, to kaĝda pïytka musi caïÈ powierzchniÈ przylegaÊ do podïoĝa. Sprawdza siÚ to tradycyjnÈ metodÈ opukiwania. JeĂli jakiĂ fragment pïyty kamiennej nie jest zespolony z podïoĝem czy klejem, to przy opukiwaniu wyda gïuchy děwiÚk. Nie znaczy to zaraz, ĝe taka pïytka kamienna pÚknie, odpadnie albo bÚdzie siÚ ruszaÊ w posadzce. To niepeïne zespolenie pïytki z podïoĝem znacznie groěniejsze jest przy posadzkach zewnÚtrznych niĝ wewnÚtrznych, a takĝe przy posadzkach z cieñszych pïyt (1 cm) niĝ przy grubszych pïytach.

NK 63 (6/2012)

Ale nawet jeĂli posadzka zostanie poprawnie zaprojektowana, dobrane zostanÈ wïaĂciwe kamienie i faktura powierzchni, elementy kamienne bÚdÈ najwyĝszej jakoĂci i zostanie wszystko zgodnie ze sztukÈ i prawidïowo wykonane bez poĂpiechu, to zawsze moĝna jÈ zepsuÊ przez niewïaĂciwÈ pielÚgnacjÚ. Rozlany ocet czy inny kwas organiczny (np. sok z cytryny) zrobi na marmurowej czy wapiennej posadzce plamÚ nie do usuniÚcia. Znam przypadek, gdy w hotelu sprzÈtaczka myjÈcÈ szyby preparatem na bazie kwasu octowego odïoĝyïa na chwilÚ szmatÚ nasÈczonÈ tym preparatem na posadzkÚ z brÈzowego, hiszpañskiego marmuru. Powstaïa matowa, jasna plama i trzeba byïo wymieniaÊ tak uszkodzone pïyty kamienne. Bardzo czÚsto popeïnianym, zwïaszcza w domach, bïÚdem eksploatacyjnym jest uĝywanie nieodpowiednich preparatów do czyszczenia i pielÚgnacji posadzek kamiennych. To, co nadaje siÚ do ceramiki posadzkowej lub granitu, niekoniecznie musi nadawaÊ siÚ do marmuru i wapienia. Zamiast oczyĂciÊ i zakonserwowaÊ kamieñ, moĝe go zniszczyÊ. Trzeba bardzo starannie dobieraÊ preparaty chemiczne do czyszczenia i konserwacji posadzek kamiennych. Tak bardzo popularny w domach i uniwersalny Ărodek czyszczÈcy, jakim jest Cif, nie nadaje siÚ do czyszczenia posadzek z polerowanego wapienia czy marmuru ani fug w takich posadzkach. Powierzchnia pïyt kamiennych zostanie porysowana i zmatowiona. Natomiast posadzki granitowe sÈ praktycznie niezniszczalne i do ich czyszczenia oraz konserwacji moĝna stosowaÊ wszystkie dostÚpne na rynku Ărodki. Przy posadzkach kamiennych ostroĝnie naleĝy postÚpowaÊ z wszelkiego rodzajami pastami nabïyszczajÈcymi do podïóg. JeĂli juĝ koniecznie musimy poprawiaÊ poïysk na posadzce kamiennej, to przede wszystkim naleĝy stosowaÊ profesjonalne preparaty przeznaczone do odpowiedniego rodzaju kamienia. W ostatecznoĂci polecam obojÚtne dla kamieni naturalne woski lub nabïyszczacze teonowe (np. do kokpitów samochodowych). Duĝo tych moĝliwoĂci popeïnienia bïÚdów przy wykonywaniu posadzek z kamienia. Ale proszÚ siÚ nie przeraĝaÊ. Tak samo duĝo moĝliwoĂci popeïnienia bïÚdów jest przy kaĝdym materiale stosowanym na podïogi. Pod tym wzglÚdem kamieñ nie jest materiaïem w jakimĂ stopniu szczególnie wyróĝniajÈcym siÚ. JeĂli ktoĂ tra na nieodpowiednich „fachowców”, to z kaĝdÈ nawierzchniÈ podïogowÈ bÚdzie miaï problemy. z Sïawomir Mazurek

WiÚcej praktycznych informacji na temat wykorzystania kamienia w budownictwie, w architekturze, takĝe w architekturze krajobrazu i przy urzÈdzaniu ogrodów znajdziesz, Drogi Czytelniku, w ksiÈĝce M. W. Lorenca i S. Mazurka „WykorzystaÊ kamieñ”. Szczegóïowo z tematykÈ ksiÈĝki moĝna zapoznaÊ siÚ, a takĝe jÈ kupiÊ, na stronie internetowej: www.WykorzystacKamien.pl.

www.RynekKamienia.pl

PRODUKTY SPECJALNE

- Impregnaty (również do piaskowca) - Preparaty do eliminacji defektów powierzchniowych - Środki do nadania efektu postarzania oraz mokrego kamienia - Produkty do ożywiania poleru i koloru - Woski - Antygraffiti

KLEJE

FINEGRAIN

- Poliestrowe kleje, szpachle używane do każdego rodzaju kamienia. W ofercie posiadamy kleje o różnej gęstości i kolorystyce. - Epoksydowe, mrozoodporne o wysokiej wytrzymałości.

Najnowszej generacji, niezawodne narzędzia syntetyczno-diamentowe do szlifowania i polerowania granitu i marmuru. Nowość na rynku - wagony finegrain przeznaczone do bardzo twardych granitów oferujące bardzo dobrą jakość poleru.

Wyłączny p r zedstawiciel w Polsce

Łupiarki i automatyczne. Linie produkcyjne do łamania kamienia i betonu. Kruszarki, podajniki, przesiewacze. SYNTETYK 28-100 BUSKO ZDRÓJ, ul. Bohaterów Warszawy 97b tel./fax: +48 41 379 82 12, kom. +48 602 705 711 tel.: +48 41 379 82 28, e-mail: lupiarki@interia.pl

Profesjonalne oczyszczalnie wody dla zakładów kamieniarskich. FILIA W STRZEGOMIU 58-150 STRZEGOM, ul. Kasztelańska 10a tel./ fax +48 74 855 10 27, kom. +48 666 520 269

ARCHITEKTURA REALIZACJE

Przebojowa Irakijka Do Ăwiatowej czoïówki wdarïa siÚ szturmem. Jest pierwszÈ kobietÈ nagrodzonÈ architektonicznym Noblem – NagrodÈ Pritzkera. Jej ulubionym tworzywem jest beton. Teraz jest najwiÚkszÈ gwiazdÈ najwaĝniejszych targów kamienia naturalnego na Ăwiecie – Marmomacc. Przedstawiamy sylwetkÚ i dorobek Zahy Hadid.

których projektuje szkoïy, biblioteki, muzea, teatry, opery. DrugÈ grupÚ stanowiÈ bogaci inwestorzy biznesowi, którzy zamawiajÈ biurowce, centra usïugowe, prywatne muzea i centra sztuki a nawet parkingi. NajwiÚcej projektów ukoñczyïa w Europie, gïównie w Austrii, Francji, Hiszpanii, Niemczech i Wielkiej Brytanii, ale zaprojektowane przez niÈ budynki moĝna znaleěÊ takĝe w Cincinnati w USA, Kopenhadze, Rzymie, Moskwie, Baku, Abu Dhabi w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, chiñskim Guangzhou oraz w Tokio i Osace w Japonii. W 2007 roku ukoñczyïa projekt 260-metrowego wieĝowca Lilium Tower, który stanÈÊ miaï obok hotelu Marriott w Warszawie. Plany jego budowy pogrzebaï jednak kryzys nansowy. Na tle dotychczasowych projektów Zahy Hadid jej wspóïpraca z Citco, której efekty bÚdziemy mogli podziwiaÊ na tragach Marmomacc w Weronie (paw. 6 stoisko E7-E8), jest doĂÊ zaskakujÈca. Projektantka zaprojektowaïa dla rmy trzy trójwymiarowe reliefy Ăcienne wykonane w ciemnym marmurze. SÈ zainspirowane kompleksowoĂciÈ procesów zachodzÈcych w naturze – równie nieokreĂlonymi jak fascynujÈcymi. Premiera projektu pt. „Tajemniczy ogród” miaïa miejsce podczas Milan Design Week w kwietniu tego roku. Czy wspóïpraca architektki z wïoskÈ rmÈ kamieniarskÈ spowoduje, ĝe kamieñ stanie siÚ jednym z jej ulubionych materiaïów? O tym przekonamy siÚ zapewne juĝ wkrótce. z Szymon Paě

FOT. ARCHIWUM ZHA (2), INTERFASE, MR A / CCA 3.0, ALFVANBEEM / CCA 1.0, RYS.: ARCHIWUM ZHA

jej projektach i realizacjach trudno doszukaÊ siÚ kamienia. Ukochane przez niÈ futurystyczne ksztaïty, zazwyczaj obïe, delikatne, lekkie, rozĂwietlone, mogÈ zostaÊ uzyskane wyïÈcznie dziÚki stosowaniu gigantycznych iloĂci architektonicznego betonu i szkïa. Aby sprostaÊ jej oczekiwaniom, kamieñ musiaïby byÊ plastyczny niczym glina. Z tego powodu nie znajdziemy go nawet na posadzkach. Na nic zdaïyby siÚ gïosy, ĝe jest on ekskluzywny i projektowane przez niÈ budynki i wnÚtrza zyskaïyby dziÚki niemu bardziej luksusowy charakter. To, co tworzy Hadid, jest ekskluzywne z powodu samego jej nazwiska – koncepcji, projektu, podpisu pod projektem wykonawczym. Tak jak w przypadku innych architektów rozpoznawanych przez szerokÈ publicznoĂÊ – Tadao Ando, Santiago Calatravy, Normana Fostera, Franka Gehrego, Rema Koolhaasa, Daniela Libeskinda, Oskara Niemeyera, Renzo Piano, Richarda Rogersa, Eduardo Souto de Moury, Petera Zumthora – samo nazwisko projektanta wystarcza, aby budynek staï siÚ sïawny na caïym Ăwiecie i staï siÚ celem wycieczek turystycznych. Jak widaÊ, jest w tym gronie jedynÈ kobietÈ. Sama twierdzi, ĝe buduje tanio – olimpijskie centrum sportów wodnych w Londynie kosztowaïo „zaledwie” 250 mln funtów i przekroczyïo zaïoĝony budĝet 3,5-krotnie. Jak mówi – duĝy budynek musi kosztowaÊ. Z tego powodu jej pracodawcami sÈ najczÚĂciej instytucje publiczne, dla

NK 63 (6/2012)

www.RynekKamienia.pl

ARCHITEKTURA REALIZACJE

Z urodzenia Irakijka, z wyboru Brytyjka. Urodziïa siÚ w 1950 r. w Bagdadzie. Ukoñczyïa studia matematyczne na Amerykañskim Uniwersytecie w Bejrucie, a nastÚpnie Architectural Association School of Architecture w Londynie. Po studiach rozpoczÚïa pracÚ w pracowni OMA (Ofce for Metropolitan Architecture) Rema Koolhaasa, gdzie juĝ w 1977 r. zostaïa partnerem. W 1980 r. roku otworzyïa wïasnÈ pracowniÚ ZHA (Zaha Hadid Architects). Od poïowy lat 80. wykïadaïa architekturÚ m.in. na uniwersytecie w Oksfordzie i amerykañskich uniwersytetach Harvard, Columbia i Yale. W 1993 r. ukoñczyïa swój pierwszy autorski budynek – kamienicÚ przy Stresemannstrasse 109 na berliñskim Kreuzbergu. W 2002 r. ukoñczono wedïug jej projektu nowÈ skoczniÚ narciarskÈ Bergisel w Innsbrucku, której nieocjalnym rekordzistÈ od 2010 r. jest Adam Maïysz. W 2004 r. zostaïa nagrodzona architektonicznym Noblem – NagrodÈ Pritzkera – za pawilon

Zaha Hadid

www.RynekKamienia.pl

FOT. ARCHIWUM ZHA, F. BÖHRINGER / CCA 2.5

mostowy (270 m dïugoĂci, ïÈczy brzegi rzeki Ebro) wybudowany na potrzeby wystawy Ăwiatowej, która odbywaïa siÚ w Saragossie w 2008 r. Byïa pierwszÈ kobietÈ i pierwszych architektem pochodzÈcym ze Ăwiata Islamu nagrodzonÈ Pritzkerem. Za Narodowe Centrum Sztuki XXI Wieku Maxxi w Rzymie i Akademii Evelyn Grace w dzielnicy Londynu Brixton otrzymaïa w 2010 i 2011 r. prestiĝowÈ NagrodÚ Stirlinga przyznawanÈ przez Królewski Instytut Brytyjskich Architektów. Jej zasïugi dla architektury zostaïy docenione takĝe przez prasÚ opiniotwórczÈ. Zaha Hadid znalazïa siÚ m.in. na liĂcie 100 najbardziej wpïywowych kobiet magazynu „Forbes” w 2007 i 2008 r., liĂcie 50 „ludzi dekady” dziennika „The Times” w 2009 r., liĂcie 100 najbardziej wpïywowych osób tygodnika „Time” w 2010 r. i liĂcie 100 najwiÚkszych myĂlicieli 2011 r. magazynu „Foreign Policy Magazine”.

NK 63 (6/2012)

FELIETON KRZYSZTOF PIOTROWSKI

Mody T

Spójrzmy teĝ na panujÈce trendy w kamieniarstwie nagrobrendy, jak pory roku, zmienne sÈ. Nawet w kamiekowym. Od wieków ludzie chcieli upamiÚtniÊ miejsca poniarstwie, w szczególnoĂci budowlanym. Dotyczy to chówku swoich bliskich. Na poczÈtku byïy to tylko mogiïy zwïaszcza kolorystyki. Bogata gama kolorystyczna z krzyĝem lub kamienie polne z napisem, potem kamienne i dostÚpnoĂÊ kamienia wywoïaïy pewne mody wĂród klientablice, wielkie grobowce rodzinne, aĝ po grobowce ziemne tów. NiegasnÈcÈ popularnoĂciÈ wĂród marmurów cieszy i wspóïczesne nagrobki. Byï czas, kiedy wielkoĂÊ nagrobka siÚ kolor beĝowy, a tym samym Crema Marl oraz Breccia miaïa ĂwiadczyÊ o rodzaju pamiÚci o zmarïym i jednoczeSarda, a z granitów prym wiodÈ kolory ĝóïte w postaci MaĂnie o zamoĝnoĂci inwestora. DziĂ wielkoĂÊ traci na znadury Gold oraz Kashmiru Gold. czeniu. NastÚpuje pewna minimalizacja formy nagrobka. CiÚĝko za to okreĂliÊ, co jest bardziej popularne wĂród ¥cianka napisowa i ramka na ziemi to powrót do korzeni. klientów: marmur czy granit? Wielu z nich nie rozróĝnia, Kremacje zwïok i pochówki urnowe majÈ wpïyw na takie który jest który. WiÚkszoĂÊ mówiÈc o kamieniu myĂli o marformy nagrobków. Z pewnoĂciÈ taki styl nagrobków zostaï murze. Nie zmienia tego nawet szybki i ïatwy dostÚp do zaczerpniÚty z cmentarzy amerykañskich czy pañstw Eurowiedzy w Internecie. Dotyczy to takĝe zawodowców, czyli py Zachodniej i Póïnocnej. Liczy siÚ bardziej pamiÚÊ i prosta architektów. Nawet oni wybierajÈc kamieñ, podobnie jak ostateczny klient, najczÚĂciej kierujÈ siÚ gamÈ kolorystyczforma zachowania tej pamiÚci o bliskim. nÈ i nie zwracajÈ uwagi na inne jego cechy. WĂród kolorów nagrobków istnieje pewna klasyka koloryMiaïem ostatnio spotkastyczna. Znane, sprawdzone nie z rozĝalonym klientem, od lat kamienie cieszÈ siÚ popuNasza rodzima produkcja, któremu architekt zaprolarnoĂciÈ na niezmienionym od indywidualizm, swoista sztuka w koñcu jektowaï podïogÚ z Crema lat poziomie – Czarny Szwed, Marl z pewnymi dodatkami zostanÈ docenione. PamiÚtajmy, drodzy Vanga, Multicolor, Impala, Verde Bahia. Na inne kolory panujÈ Emperadora Dark. Klient kamieniarze, ĝe dobry, ïadny nagrobek, swoiste mody. MajÈ na to wpïyw zakupiï towar, wykonawca a zwïaszcza wyjÈtkowy w swojej dwa gïówne czynniki: cena i douïoĝyï posadzkÚ, a fotograf postaci, zawsze siÚ sprzeda. stÚpnoĂÊ oferowanego kamiewykonaï piÚkne zdjÚcia nia. Takim fenomenem w ostat(które wkrótce, pewnie nienim czasie byï Orion. W ciÈgu Ăwiadomie dla fotografujÈtrzech ostatnich lat byï jednym z kultowych granitów. Obecnie cego, posïuĝÈ jako materiaï dowodowy w rozprawie sÈze wzglÚdu na cenÚ jego popularnoĂÊ spada. dowej). Wszystko byïoby w porzÈdku, gdyby nie fakt, ĝe Nagrobek nie jest towarem pierwszej potrzeby i jego zakup to posadzka w sali na przyjÚcia weselne. Po jednej udanej moĝe byÊ odïoĝony w czasie. Tym samym gïównym wyzabawie tanecznej trudno byïo rankiem rozpoznaÊ, co jest znacznikiem mody na nagrobki jest cena. Klient nie kieruje na posadzce. Kïopot byï równieĝ z czyszczeniem. ZnajÈc siÚ swoim gustem, tylko cenÈ. Moĝna spotkaÊ cmentarze, rodzaj uĝytkowania budynku, architekt pokierowaï siÚ tylko na których 80 proc. nowych nagrobków stanowiÈ te wykokolorem. Totalna nonszalancja, inni powiedzÈ – gïupota! nane w Chinach. Nie doĂÊ, ĝe sÈ one monotonne w formie, Kamieñ staje siÚ modny, czasem nawet w banalny spoto kamieniarze konkurujÈ miÚdzy sobÈ cenÈ za taki sam nasób rozpowszechniony. Przykïad: wielu klientów zakupugrobek, bijÈc siÚ o 50 czy 100 zïotych. Caïe szczÚĂcie dla je wyroby z kamienia, bo ich sÈsiad zamontowaï u siebie polskiego kamieniarstwa, ĝe chiñskie nagrobki droĝejÈ… w domu np. kamienne, „drogie” schody. Nie bez znaczenia jest tu sïowo „drogie”, które wzmaga u niektórych chÚÊ Nasza rodzima produkcja, indywidualizm, swoista sztuka posiadania (choÊ w rzeczywistoĂci owe schody nie musiaw koñcu zostanÈ docenione. PamiÚtajmy, drodzy kamieïy byÊ drogie, to jedynie przechwaïki sÈsiada). Podobnie niarze, ĝe dobry, ïadny nagrobek, a zwïaszcza wyjÈtkowy w swojej postaci, zawsze siÚ sprzeda. Nawet w kryzysie, bo dziaïajÈ na klientów magiczne sïowa: „nie mamy juĝ tego przecieĝ podobno dobra luksusowe w kryzysie sprzedajÈ kamienia na stanie”. Brak tego akurat kamienia wzmaga siÚ najlepiej… z chÚÊ jego posiadania.

NK 63 (6/2012)

www.RynekKamienia.pl

FELIETON DARIUSZ WAWRZYNKIEWICZ

wymiary strachu

iaïem ostatnio okazjÚ obejrzeÊ lm w 3D. Byï to horror – niespecjalny, ale trójwymiarowe efekty specjalne wyglÈdaïy nieěle. Nie uwaĝam, aby krew spïywajÈca z ekranu do pokoju i latajÈce wokóï czÚĂci ciaïa mogïy kogoĂ bawiÊ lub czegokolwiek nauczyÊ. Dawkowany w trzech wymiarach horror miïoĂnikom przeĝywania lÚku pewnie siÚ podoba, trójwymiarowy obraz jest bardziej realistyczny. O lmach z tego gatunku mam swoje, niezbyt pozytywne, mniemanie i wielowymiarowoĂÊ niewiele moĝe zmieniÊ. Na co dzieñ, prowadzÈc dziaïalnoĂÊ kamieniarskÈ, teĝ mamy swoje lÚki. W naszej branĝy teĝ znajdziemy ich trzy wymiary. Pierwszy to zakup materiaïu. Kontraktujemy materiaï, pïacimy co najmniej zaliczkÚ i czekamy peïni emocji, co do nas dotrze. Ostatnio jedna z rm zamówiïa ïupek, oglÈdajÈc go wczeĂniej u dostawcy na wschodzie Polski. Wszystko byïo jak trzeba, materiaï zostaï wybrany i zamówiony. Nawet przyjechaï – tyle ĝe ten, który traï do zakïadu, miaï inny kolor

”

Znajomy zamówiï w Egipcie slaby alabastru. Zapïaciï ok. 70 proc. ceny i czekaï z niecierpliwoĂciÈ. PrzypïynÈï kontener i okazaïo siÚ, ĝe sprzedawca „zapomniaï” powiÈzaÊ stojaki w kontenerze. Zamiast piÚknych, trzymetrowych pïyt otrzymaï kilka ton nieregularnej mozaiki.

i gorszÈ jakoĂÊ. Oburzony wïaĂciciel zakïadu zadzwoniï z interwencjÈ, a skoro traï na opór dostawcy i niemoĝliwoĂÊ polubownego zaïatwienia sprawy, stwierdziï, ĝe majÈc do tego prawo – odda towar. Mimo to sprzedawca odmówiï i kupujÈcy moĝe swoje roszczenia zrealizowaÊ wyïÈcznie poprzez sÈd, a to dïuga i uciÈĝliwa droga. W innym znanym mi przypadku znajomy zamówiï w Egipcie slaby alabastru. Zapïaciï ok. 70 proc. ceny i czekaï z niecierpliwoĂciÈ. PrzypïynÈï kontener i okazaïo siÚ, ĝe sprzedawca „zapomniaï” powiÈzaÊ stojaki w kontenerze. Zamiast piÚknych, trzymetrowych slabów otrzymaï kilka ton nieregularnej mozaiki. W tym wypadku sprawa skoñczyïa siÚ pozytywnie. Egipska rma okazaïa siÚ solidna i wymieniïa towar. Ale zanim do tego doszïo, kupujÈcy przeĝyï spory horror.

NK 63 (6/2012)

Z drugim wymiarem strachu spotkamy siÚ na produkcji. Tu podobnie jak w znanym horrorze teĝ moĝe w roli gïównej wystÈpiÊ piïa Ămierci lub szaleniec niÈ siÚ posïugujÈcy. W jednym z zakïadów pozyskano zlecenie na parapety. Niestety operator piïy mostowej pomyliï materiaï i zamiast wyciÈÊ parapety z Kashmir Gold, pociÈï na parapety dwie pïyty Star Galaxy, przeznaczone w caïoĂci na Ăciany w ïazience. W innym przypadku cztery slaby Peackock Green zostaïy wygroszkowane, chociaĝ miaïa z nich powstaÊ piÚkna polerowana posadzka. JeĂli juĝ przebrniemy przez dwa wymiary strachu i szczÚĂliwie dostarczyliĂmy i zamontowaliĂmy co trzeba na budowie (chociaĝ tu teĝ moĝemy najeĂÊ siÚ strachu) nadchodzi trzeci wymiar grozy – zapïata. Niestety to czÚsto opowieĂÊ, w której ginÈ wszyscy bohaterowie. Ostatnio znajomy branĝysta dokïadnie zrelacjonowaï mi problemy z zapïatÈ za obiekt zwiÈzany z Euro 2012. W sumie nie otrzymaï 37 proc. wynagrodzenia z kontraktu. Poza tym, ĝe inwestor wynajdowaï kolejne usterki, to okazaïo siÚ, ĝe problemem jest spotkanie siÚ i polubowne zaïatwienie sprawy. Wpierw bowiem szef rmy zlecajÈcej prace udaï siÚ na urlop, a zaraz po nim zrobiïa to osoba, którÈ wyznaczyï na zastÚpstwo. Jak siÚ okazaïo, wiÚkszoĂÊ rm zaangaĝowanych w prace na tym obiekcie równieĝ nie zostaïa rozliczona. Obecnie wykonawca usiïuje zawiÈzaÊ stowarzyszenie rm pokrzywdzonych przez inwestora. O jego desperacji niech ĂwiadczÈ sïowa z pisma, które wysïaï do inwestora: Mam nadziejÚ, ĝe jeszcze przed SÈdem Ostatecznym przyjdzie Panu wyspowiadaÊ siÚ ze swoich czynów. Wszyscy zasïugujemy na poznanie Pañskich „technik biznesowych”, jak np. przygotowanie protokoïów odbioru, wyliczanie czasu opóěnienia wykonanych robót, zasad kwalikacji usterek, etc. Dopiero wtedy dokïadnie zrozumiemy, dlaczego dzisiaj moĝe Pan bezkarnie uĝywaÊ obiektu, za który Pan nie zapïaciï i jak do tego doszïo. A moĝe komisje odbioru obiektu byïy przez Pana zaĂlepione i przeoczyïy nasze usterki? Czy moĝna uniknÈÊ strachu w 3D? Pewnie nigdy do koñca. Ale bardzo pomogÈ w tym dobrze wynegocjowane umowy (zarówno na etapie zamawiania towaru, jak i prowadzenia prac), wïaĂciwa organizacja pracy w zakïadzie i na budowie oraz zimna ocena naszych kontrahentów. Pozostawmy sobie przeĝywanie strachu na wieczorne oglÈdanie horrorów 3D. z

www.RynekKamienia.pl

45 L AT

MUMMENHOFF - 45 years delivering core competence! MUMMENHOFF - 45 lat produkcji dysków do pił!

Z tej okazji obniżamy ceny o 4,5% !!! Proponujemy różne opcje zakupów! Każdego klienta obsługujemy indywidualnie!

Zapraszamy do skontaktowania się z naszym doświadczonym, długoletnim przedstawicielem w Polsce:

KAM-DIAM Grzegorz Hasiec

ul. Piastowska 56, 58-240 Piława Górna Tel. 74 837 12 92, kom 602 720 872

www. kamdiam.pl Dopasujemy nasze możliwości do Państwa potrzeb!

Firma HEINRICH MUMMENHOFF GmbH Radevormwald, Niemcy, www.mummenhoff.de

NK 63 (6/2012)

www.RynekKamienia.pl

Akcesoria nagrobkowe -litery -krzyĹźe -wazony -latarki -aplikacje

ze stali kwasoodpornej i brazu oksydowanego na czarno

www.rodlew.com.pl www.RynekKamienia.pl

Sklep Firmowy 44-200 Rybnik, ul.Wyzwolenia 24 tel. + 48 32 4331073, tel./fax +48 32 4225716 email: rodlew.sc@wp.pl

NK 63 (6/2012)

MASZYNY KAMIENIARSKIE 86

NK 63 (6/2012)

www.RynekKamienia.pl

NK 63 (6/2012)

Hein Suwik ®

Bazą wysokiej jakości są maszyny i technologia sprowadzona

z Niemiec. Hartowanie kwasowe jest gwarancją długiej żywotności tarcz. Hein to po prostu jakość!

Promocja tarcz Ø 3000 mm Zadzwoń dowiedz się szczegółów: mobile: +48 602 76 79 93

SUWIK DIAMANT AS Andrzej Suwik, ul. Promienista 48a, 60-289 Poznań, tel. +48 61 868 33 95, email: biuro@diamantas.pl

NK 63 (6/2012)

www.RynekKamienia.pl

NK 63 (6/2012)

SPIS REKLAMODAWCÓW

AKCESORIA

ALINA ATRIUM CAGGIATI DEKS EDAN OPAL PILLA RODLEW STRASSACKER TOPAZ WAR-MECHAN WARSOB WENA

50, 50 A INSERT 92 73 89 18 A 21 85 64 89 60 87 SKRZYD O I

BLOKI

FINNSTONE JACKARANDA R.E.D. GRANITI POLAND SKALIMEX-GRANTIN CHEMIA NAKAM SYNTETYK

INSERT 77

ELEMENTY GOTOWE ATHENA FIRMA KAMIENIARSKA KRAWCZYK PAWLIMEX PIASMAR PS-GRANIT WINSTONE

HURTOWNIE NAGROBKÓW

CARO GRANISTONE

42 60 29 27

33 5 84 88 8 87

7 14

GRANIT DULNIAK M.E.J.A. BUGANIUK

KOPALNIE

PAWLIMEX PIASMAR SKALIMEX-GRANTIN

MASZYNY

BRETON BS-KAMIENIARSTWO GESTRA GMM IRGRADEX K&K AUTOMATIC MACHINES MARMO MECCANICA MC DIAM NAKAM PROMASZ SYNTETYK TEPARK WARSOB WEHA POLSKA

NARZ}DZIA

CHIN-KA DEKS DELLAS DIABÜ DIAMANT-AS EUROARSS KAM-DIAM G.HASIEC MC DIAM NAKAM TOP WENA

9 15

84 88 27

47 28 86 4 86 49 85 65 INSERT 57 77 89 87 2

91 73 11 31 61, 88 6 84 69 INSERT 20 SKRZYD O I

P YTKI

EGA GREIN MARMI SCALA MARMURY JACEK ATA PS-GRANIT ROGALA

35 3 10 43 8 1

P YTY

ATHENA EGA FAVORITA FIRMA KAMIENIARSKA KRAWCZYK FURMANEK TRADING GRANIT DULNIAK GRAWIS GREIN KLUCZBUD M.E.J.A. BUGANIUK MARMI SCALA MARMURY JACEK ATA PAWLIMEX PS-GRANIT ROGALA SKALIMEX-GRANTIN WINSTONE

TARGI

TARGI MARBLE IZMIR TARGI STONE FAIR BRASIL VITÓRIA TARGI STONE FAIR XIAMEN

US UGI

ATHENA FIRMA KAMIENIARSKA KRAWCZYK GRAWIS PIASMAR

33 35 37 5 25 9 39 3 88 15 10 43 84 8 1 27 87

83 52, 53 81

33 5 39 88

SUWIK DIAMANT AS Andrzej Suwik, ul. Promienista 48A, 60-289 Poznań, tel. +48 61 868 33 95, email: biuro@diamantas.pl

90 90

NK 63 (6/2012)

www.RynekKamienia.pl

Centrum Kamieniarskie CHIN-KA, 58-150 Strzegom, ul. NiepodlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci 22 tel. 74 855 37 37, tel./fax 74 855 53 75, www.graniro.pl, e-mail: chinka@graniro.pl