Nowy Kamieniarz 87 by Nowy Kamieniarz

MARZEC / KWIECIEŃ (NR 87) 2/2016 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY NAKŁAD 4000 egz. ISSN 1899-3419

Tajemnice piramidy Cheopsa Lanzarotte plaże, wulkany i kopalnie

www.nowykamieniarz.pl

Geo-gródek

PRZEGLĄD traków wielolinowych R

Otwieramy nowy sezon.

Duże dostawy.

w w w. r o g a l a .c o m . p l

HURTOWNIA GRANITU ORANGE STONE Pszczółki, k. Gdańska

tel. 602 738 862

Centrum Granitu Orange Stone 83-032 Pszczółki, ul. Pomorska 40 c tel. 602 738 862

MARMUR GRANIT TRAWERTYN PIASKOWIEC ONYX MARMUR GRANIT TRAWERTYN PIASKOWIEC ONYX MARMUR GRANIT TRAWERTYN PIASKOWIEC ONYX

Otwieramy Otwieramy nowy sezon. sezon Duże dostawy!

pełnymi magazynami

Największy wybór kamienia. Od ręki.

Jesteśmy na facebooku.

Magazyn Warszawa (Bukówka Stara) 46 857 89 00 warszawa@rogala.com.pl

Magazyn Pińczów 606 621 543 pinczow@rogala.com.pl

Magazyn Przyłęk 17 227 71 22 info@rogala.com.pl

Magazyn Gdańsk 58 325 58 58 gdansk@rogala.com.pl

HURTOWNIA NAGROBKÓW

PŁYTY 5cm 6cm Brąz Królewski Monte Pink Skalisty China Impara PŁYTKI 2cm 3cm Brąz Królewski Maple Red Yellow Pink Biały Piękny

TABLICA Shanxi Black Premium Black Regal Black China Impara Brąz Królewski Monte Pink Cherry Pink India Orion Himalaya Blue India Aurora Paradiso Red Multicolor

PROMOCJA NAGROBKÓW 120x250x30cm Brąz Królewski: 950 pln Cherry Pink: 1250 pln Monte Pink: 1250 pln Skalisty: 1550 pln

NAGROBKI 90x190, 100x200, 110x220, 110x240, 120x250, 200x250 220x250 Brąz Królewski Monte Pink Żbik, Elita Skalisty Cherry Pink China Orion, India Orion Himalaya Blue India Aurora Paradiso Red Multicolor Premium Black Regal Black China Impara Jasna Juparana Ciemna Juparana Steel Grey

PROMOCJA PŁYT: ARP IMPARA

Brąz Królewski: 5 cm - 160 pln; 6 cm - 190 pln Monte Pink: 5 cm - 190 pln; 6 cm - 220 pln Skalisty: 5 cm - 290 pln; 6 cm - 320 pln

GRANITOWY WAZON:

Regal Black, Black: 80 - 90 pln

Producent w Chinach i w Indiach. Sprzedaż bezpośrednio do Polski. Własny transport.

Ul. Mościckiego 22, Skarżysko Kamienna, 26-110 Kom: 668 078 888, 575 268 888 Ul. Norberta Barlickiego 8, 26-600 Radom Kom: 668 078 888, 575 168 888 e-mail: a0819cn@hotmail.com

agglomarmur, agglocement

WŁOSKA TECHNOLOGIA NAJWYŻSZA JAKOŚĆ

NOWOŚĆ: BIANCO ISLANDIA, NORDIC BLACK, BALTIC GREY, GRIGIO LONDRA, MISTY WHITE

SZEROKA GAMA KOLORYSTYCZNA AGGLOMARMURU I AGGLOCEMENTU. SLABY W DOWOLNYCH GRUBOŚCIACH. PŁYTKA Łącząc pasję z wieloletnim doświadczeniem MARMI SCALA stworzyła wyjątkowy produkt. Jesteśmy jednym z najbardziej znanych producentów agglomarmuru i agglocementu. Posiadamy nowoczesną i profesjonalną linię do produkcji bloków oraz obróbki kamienia. MARMI SCALA to idealny partner dla ciebie. Razem sprostamy wyzwaniom współczesnego designu i architektury.

MARMI SCALA S.R.L. 37023 Stallavena (VR) - Italy - Via Prealpi, 21 Tel. +38 045 907190 - Fax +39 045 907988 info@marmiscala.com - www.marmiscala.com

Przedstawiciel w Polsce Dorota Żyluk e-mail: dorota@marmiscala.com tel. +48 508 192 112, tel./fax: +48 81 744 14 30 Małgorzata Fac e-mail: malgorzata@marmiscala.com tel. +48 694 674 799, tel./fax: +48 81 744 14 30

Kamieniarstwo Zenon Kiszkiel Aleja Wojska Polskiego 46 58-150 Strzegom

tel. (074) 855 22 47 fax. (074) 855 22 46 tel. kom. (+48) 509 082 555

www.kiszkiel-granit.pl e-mail: firma@kiszkiel-granit.pl

Marmur-Płytki Jacek Łata Podłęże 48 28-400 Pińczów tel. 41 358 91 89 tel./fax 41 357 61 46 tel. kom.: 604 086 867

www.marmur-plytki.pl

Lublin, ul. Cmentarna 8

sp. z o.o.

Posiadamy nagrobki granitowe w wymiarach: 50x90, 90x190, 100x200, 110x220, 115x245, 120x250, 125x250, 130x250, 160x210, 160x245, 225x250

INDIE Black Galaxy Premium Black Ruby Star (Cat’s Eye) Indian Aurora Viscount White Bengal Black Black Thunder Hassan Green Orion Premium Regal Black Tropical Green Kuppam Green Red Multicolor Steel Gray Tan Brown Himalayan Blue

CHINY Brąz Królewski Monte Pink Szary Królewski Skalisty Żbik China Juparana Biały Piękny Brąz Jasny China Impala

New Impala Super Dark China Black

OD KWIETNIA NOWY CENNIK NA NAGROBKI! NAJLEPSZA JAKOŚĆ W NISKIEJ CENIE. - Płyty granitowe, marmurowe oraz kwarcytowe - Grubości budowlane i nagrobkowe - Nagrobki z Chin oraz Indii - Elementy wykonywane na indywidualne zamówienie - Płytki granitowe - Transport z HDS

wzór 48

wzór 73

wzór 7

wzór 14

wzór 61

www.granit.lublin.pl

wzór 74

NOW WZO E TABL RY IC

wzór 9

wzór 38

e-mail: info@dulniak.pl

wzór 57

www.dulniak.pl

tel.: 608 50 50 36, 81 74 408 27, fax: 81 745 54 26, Lublin, ul. Cmentarna 8

OD REDAKCJI

biegłoroczna jesień trwała do początku grudnia, zimy nie było wcale, a wiosna w tym roku przyjdzie wyjątkowo wcześnie (i w sumie to by było na tyle). Nawet nie zauważyłem, kiedy zacząłem posługiwać się tym żargonem. „Lata melanży, trzy dekady w branży” – chciałoby się rzec Maciej Brzeski (choć lat 13 dopiero). Jedno zdanie, a tyle treści, heh. Mam oczywiście świadomość, że czytają nas także młodsi adepci kamieniarstwa, uczniowie, studenci i inni wkraczający na ścieżkę zawodu. Pozwolę więc sobie na wyjaśnienie tego jakże klarownego dla większości czytelników przesłania. Starszym już podziękuję, a młodszym polecam zapoznanie się z poniższymi definicjami. Osobiście dochodziłem do tego latami. Jesień – przypada na okres od 1 września (koniec wakacji) do minimum 1 listopada, przeciągnięta do „ile się da” – co w praktyce oznacza czas, w którym wszystko zamarznie do cna lub jeśli nie zamarznie, zostanie zatrzymane przez atmosferę świąt (maksymalnie do 10 grudnia). Jesień jest czasem gromadzenia zapasów na ¦zimę, która gdy długa, bywa zabójcza. Zima – przypada na okres po ¦ jesieni, w którym obroty firmy spadają do zera albo niemal do zera. Długa powo-

duje spustoszenia w kasie, a w konsekwencji zaległości w ZUS-ie. Najważniejszym świętem w zimie jest tradycyjny wyjazd na narty. Zima o ile „jest”, kończy się zaraz po Wielkiej Nocy. Gdy „nie ma zimy”, to jest nie-wiadomo-co, bo jesień się kończy zawsze przed Bożym Narodzeniem. Wiosna – przypada na okres po Wielkanocy do 30 czerwca każdorazowo (czyli początku wakacji). Jest to czas, w którym branża optymistycznie patrzy w przyszłość, pomimo faktu, że większość firm funkcjonuje prawie lub zupełnie bez pieniędzy, zaopatrując się w towary i usługi na podstawie obietnicy zapłaty. Dla dostawców narzędzi do obróbki kamienia ważny jest okres zwany „połową maja”, jest to, jak sami mawiają „święto i jak Bóg da, to spływają pierwsze pieniądze”. Istna poezja. I jeszcze niewymienione wcześniej przeze mnie, bo odległe i dzikie. Lato – okres od 1 lipca do 31 sierpnia. Czas chaosu i anarchii – jedni pracują, drudzy wakacjują. Wszyscy „zarobieni”, a nic się nie da załatwić. Każdy się bez przerwy obrusza i niby-denerwuje, bo tak wypada. A lato, tak naprawdę, uwielbiamy. Lato jest najlepsze. I się jakoś kręci. I tak od lat. I choć wszyscy psioczą, to z branży łatwo się nie wypada. Bo wszędzie dobrze, gdzie nas nie ma. I tak na marginesie, żeby nie zginęło. Serdecznie zapraszam do lektury, bo numer ten jest nie byle jaki. Poważnie…

WYDAWCA I REDAKTOR NACZELNY: Maciej Brzeski P. O. SEKRETARZA REDAKCJI: Bogdan Lewicki WSPÓŁPRACA: prof. Jan Bromowicz, prof. Marek Lorenc, prof. Jacek Rajchel, dr Paweł P. Zagożdżon, Katarzyna D. Zagożdżon, Sławomir Mazurek, Wacław Chrząszczewski, Jarosław Rocławski, Magda Rocławska-Harań, Marcin Kaczorowski, Dorota Paruch, Paul Daniel, Henryk Walendowski KOREKTA: Ewa Wozowska SKŁAD I OPRAWA: Iga Gosiewska PROJEKT GRAFICZNY: Katarzyna Jurgielewicz

„Nowy Kamieniarz” jest bezpłatnym dwumiesięcznikiem poświęconym branży kamieniarskiej. Jest on rozsyłany bezpośrednio do zakładów kamieniarskich, firm architektonicznych, firm branży budowlanej, dystrybutorów bloków, narzędzi oraz chemii kamieniarskiej.

Kontakt z redakcją: Skivak Press ul. Mazowiecka 21/1, 60-617 Poznań tel. +48 61 662 98 70 e-mail: redakcja@nowykamieniarz.pl, www.NowyKamieniarz.pl

Skivak Press jest członkiem Związku Kontroli Dystrybucji Prasy. „Nowy Kamieniarz” ma kontrolowany nakład 4100 egzemplarzy.

Druk: Drukarnia Beltrani, ul. Śliwkowa 1, 31-982 Kraków

“Nowy Kamieniarz” magazine is a platform of contacts with Polish stone industry. High level of journalism and a great collection of the latest business offers receives general recognition of our readers in more than 4000 stone works. We participate in the biggest branch fairs of the world every year.

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych reklam i ogłoszeń płatnych. Nie zwraca materiałów niezamówionych.

Our official representative in Italy: Marco Selmo, tel. +39 045 6888510, mob. +39 335 5786001

SPIS REKLAM Alina 134, 135 Alkam 4 Almadex 5 Alti-tech 83 8 An Wang AnMar Stone 81 B-Chem Polska 69 Betimo 133 Breton 105 Caggiati 136 Carrières Plo 75 Chatech 91 Diamant-As 108 Diplomat 39 Emmaboda 36, 37 Eterna 99 Euroarss 121 Fila 115 Fotoceramika 93 Fundacja Bazalt 132 Furmanek Trading 67 GB Granites Insert GMM 127 Golden Leaf 71 Gralen 132, Insert Granex Goch 31 Graniro 79

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

Granit Dulniak Graniton Granitos Carballido Granmar Kraków Guzdek H.M. Tarm Granit Hurtownia Impali CB Inbra Italdiamant Poland H.E.D K&K Automatic Machines Kamieniarstwo Banasiak Kamieniarstwo Siedlecki Kamieniarstwo Zenon Kiszkiel Kluczbud Kolor Granit Koperski Kamieniarstwo Krzemex M.E.J.A. Buganiuk Magma Marabu Stone Marmi Corradini Marmi Scala Marmo Meccanica Marmor Marmury Jacek Łata MC Diam Mekanika Metikam Stone

13 35 91 130 63 99 54, 55 61 98 134 99 17 11 133 53 134 97 73 29 49 6, 7 10 133 47 12 89 125 109

MJT Nakam Opal Oppold Polska Orange Stone Petra II Pilla Promasz Real Votiva Rodlew QMD Rogala Rolling Stone Sawoy Silkam Stoneasy Syntetyk Targi Stone Poznań (MTP) Technistone TGR Topaz Veste Weha Polska Widuto WKG Wołkiewicz Zakład Obróbki Kamienia World & Stone Zecero Zet-Granit

69 95 19, 20 47 2 53 29 42, 43 39 130 1, 3 131 132 21 117, 118 65 129 103 85 131 101 87 107 27 23 131 9 25

SPIS TREŚCI

Z KRAJU

Konkurs roztrzygnięty!!!

16 24 26 30 32

ZE ŚWIATA Wydarzenia Wrota Azji. Wrota świata? – relacja z targów w Xiamen Lanzarotte – plaże, wulkany i kopalnie

30 38

FOT. ARCH. NK.

Kamieniarska agora Wydarzenia Optymistyczna Budma Arena Design Podsumowanie Projektowania w Kamieniu

Finał konkursu oraz uroczysta gala wręczenia nagród miały miejsce na targach Arena Design. Były one jednocześnie miejscem, w którym targowi goście mogli obejrzeć, dotknąć a nawet sprawdzić w użyciu prototypy prac studentów poznańskiej School of Form.

KAMIEŃ NATURALNY

FIRMA Robić różnicę – firma Rogala

TECHNOLOGIE Historia traków wielolinowych 5, 10, 15, a może 50 – raport Technologia w zgodzie z naturą ISO dla Opal Ceramiki Donatoni – kombajn do cięcia

94 100 110

Bez mała 150 tysięcy osób postanowiło odwiedzić tegoroczną edycję targów w stolicy chińskiego kamieniarstwa. To niemal tyle, ile notują wszystkie liczące się imprezy kamieniarskie na świecie łącznie! To prawie cztery razy więcej, niż odwiedziło tegoroczną „największą w Europie Środkowo-Wschodniej imprezę budowlaną”, czyli Budmę.

44 46

Traki wielolinowe

FELIETONY Mazurek: Gdy to samo śpiewa dwóch Rocławski: Pieniądze szczęścia nie dają

44 46 104 112 122

ARCHITEKTURA Tajemnice piramidy Cheopsa Antolini Stone Week Wielki format u Furmanka

Targi po chińsku Xiamen 2016 FOT. ARCH. NK.

58 66 68 70 76 78

FOT. MARCIN KAMIŃSKI

Geo-gródek Dolomity z Żelatowej Słownik geologiczny – kreda Zapomniana ruda darniowa Granity z Ukrainy – Mint Group Właściwości kruszyw

126 128

Historia cięcia granitu na bloki za pomocą pił wielolinowych rozpoczęła się w japońskiej firmie Yamana Seisakusho Co. w 1994 r. Prototyp maszyny z 10 linami został dostarczony do Kyoshu Asahi Marble Industry Co. w celu cięcia bloków granitowych o wymiarach 2,2 m x 1,2 m na płyty o grubości 2,7 cm lub 3,2 cm. Prędkość cięcia wynosiła 1 m2/h. Koszty maszyny zostały opisane jako „dość wysokie”.

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

KAMIENIARSKA AGORA 10 LAT TEMU W NK

10 SZYBKICH PYTAŃ

Viktor Chakanetsa

ochodzący z Zimbabwe, z wykształcenia dziennikarz – studiował w Sankt Petersburgu. Założyciel i właściciel działającej od 2004 r. firmy Yellow Stone Polska, zajmującej się handlem granitowymi blokami.

„NOWY KAMIENIARZ” 2 (19) / 2006

„A

frykański rozwój – czy polski gwóźdź do trumny?” – to tytuł z 1 strony 19 wydania „Nowego Kamieniarza” z 2006 r. Opisywaliśmy w nim poważne inwestycje podjęte przez firmę Keeley Granit jako przykład rozwoju i zmian zachodzących w przedsiębiorstwach na Czarnym Lądzie – chodziło oczywiście o zmianę profilu z produkcji bloków na produkcję płyt, szczególnie grubych. Z perspektywy lat można powiedzieć, że wysoka technologia i wielka skala produkcji wygrały zarówno w Afryce, jak i w Polsce. W artykule „Gdzie są szkoły z tamtych lat?” zastanawialiśmy się, dlaczego w naszym pięknym kraju szkół zawodowych, w tym rzecz jasna kamieniarskich, jest jak na lekarstwo. Niestety w ciągu 10 lat, które upłynęły od tamtego wydania, niewiele się zmieniło. Szkoły zawodowe nie tylko w branży kamieniarskiej wciąż traktowane są jak coś nienormalnego, a to olbrzymie nieporozumienie, które wciąż czeka na rozwiązanie. 10 lat temu rozmawialiśmy z Lechem Markiewiczem, burmistrzem Strzegomia, m.in. na temat promocji strzegomskiego granitu. Z jego ust padło wtedy stwierdzenie, że w górach mówi się o oscypkach, a w Strzegomiu powinno się mówić o granicie. Czy po dekadzie od tego wywiadu jest tak w istocie? Ocenę pozostawiamy naszym Czytelnikom. (BL) 

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

Lubię... twarde przedmioty i miękkie dodatki. Nie lubię... obłudy. Kiedy mam wolny czas... spędzam go z przyjaciółmi, piekąc placki na kamieniu (polecam). Chociaż raz w życiu... chciałbym przejechać się Astonem Martinem. Gdybym nie pracował w kamieniu, to... byłbym dziennikarzem. Kamień jest dla mnie... cudem natury, jeden zimny, drugi ciepły, trochę jak kobieta. Mój ulubiony kamień to... diament, w tym jednym przypadku zgadzam się z żoną. Lubię w branży... kontakty z nietuzinkowymi ludźmi. Najbardziej cenię w swojej firmie... to, że sam ją stworzyłem i jestem niezależny. Najważniejszą rzeczą, którą zmieniłbym w firmie jest... jej wielkość.

PRZEGLĄD PRASY ZAGRANICZNEJ

marcowym wydaniu amerykańskiego magazynu „Stone World” znajdziemy m.in. obszerny artykuł o rodzinnej firmie Bedrock Quartz West Jordan, od trzech pokoleń działającej w branży kamieniarskiej w stanie Utah. Na przykładzie tej firmy autor ukazał historię rozwoju od małego sklepu do prężnie działającego przedsiębiorstwa zatrudniającego dziesiątki pracowników. W kolejnym materiale znajdziemy relację z Forum Wykonawców, które odbyło się podczas Międzynarodowego Turnieju Kamieniarzy w Las Vegas. Forum zostało pomyślane jako platforma wymiany poglądów dotyczących problemów stojących przed amerykańskimi firmami kamieniarskimi. Okazuje się, że w USA nie jest łatwo ze znalezieniem wykwalifikowanych i solidnych pracowników. Podczas forum zastanawiano się m.in. nad kształceniem i śledzeniem efektów edukacji już w zawodzie. Według uczestników forum jednym ze spo-

sobów radzenia sobie z tym problemem jest stała współpraca ze szkołami i uczelniami oraz oferowanie staży i praktyk uczniom i studentom zainteresowanym podjęciem pracy w zawodzie. Z kolei francuski „Pierre Actual” w lutowym numerze pisze m.in. o druku 3D w kamieniu i innych nowoczesnych technikach związanych z wykorzystaniem maszyn CNC. W tym wydaniu znajduje się także artykuł podsumowujący produkcję francuskiego przemysłu kamieniarskiego. Z jego lektury wynika, że we Francji, w roku 2014 straty tego sektora sięgnęły 64 milionów euro, (w stosunku do roku poprzedniego) a spadki aktywności sięgały 8-22 proc. Natomiast w holenderskim „Natuur Steen” w pierwszym odcinku serii Miasto i jego kamienie czytelnicy zapoznają się z najciekawszymi obiektami Akwizgranu czyli niemieckiego Aachen, lub jak mówią niektórzy mieszkańcy kraju tulipanów – Aken. (BL) 

+48 600 211 126 +48 604 514 834

dla

kamieniarzy

15% upustu od cen na granitowo.pl Produkcja nowoczesna i niestandardowa! Hurtowa sprzedaż nagrobków Hurtowa sprzedaż płyt granitowych Płyty chińskie Płyty indyjskie

+48 600 211 126 +48 604 514 834

dla

kamieniarzy

35% upustu od cen na grachin.pl Hurtowa sprzedaż nagrobków chińskich Brąz królewski G664, Różowy srebrzysty G623, Cheer pink G684 Wszystkie rozmiary Płyty chińskie

+48 600 211 126 +48 604 514 834

dla

kamieniarzy

28% upustu od cen na akcesorium.pl Hurtowa dystrybucja akcesoriów nagrobkowych Stal nierdzewna, Mosiądz, Brąz, Brąz oksydowany Caggiati, Lasef, Rodlew, AMV i inni

Kamieniarstwo Siedlecki s.c. 46-250 Wołczyn, ul. Szymonowska 8 tel./fax.: +48 77 418 96 84, mail: kontakt@KamieniarstwoSiedlecki.pl

KAMIENIARSKA AGORA XIAMEN 2016 - FOTORELACJA

Szukając tożsamości Za szybkim rozwojem ekonomicznym nie nadążają zmiany społeczne. Chińczycy obecnie szukają swojego rodowodu, rdzenia do którego mogliby się odnieść wyznaczając kolejne kierunki rozwoju. Niektórzy sięgają do odległej historii – czasów wielkich dynastii i filozofów, inni, do prawie całkowicie zniszczonego w czasach rewolucji kulturalnej, buddyzmu. Swoją próbę adaptacji tych zjawisk na potrzeby systemu podejmuje obecna władza. Czasem wychodzi to śmiesznie, czasem trochę smutno – jak w tradycyjnym chińskim teatrze – w którym bohater ginie heroicznie broniąc czerwonego sztandaru. (ELMZ) 

NOWY KAMIENIARZ 2 (86) / 2016

KAMIENIARSKA AGORA KAMIENIARSKA AGORA OPINIE

OPINIE

Za unijną kasę

W obliczu nowych rozdań dotacji unijnych w ramach programów regionalnych 2014-2020 zadajemy sobie pytanie: Jak dotychczasowe europejskie fundusze zmieniły polskie kamieniarstwo? Czy wszyscy mieli równe szanse na ich pozyskanie? O komentarz w tej sprawie poprosiliśmy przedstawicieli rodzimych firm z branży kamieniarskiej.

Krzysztof Piotrowski Granity Błyskal Polscy kamieniarze w większości korzystali z programu 1.1. Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw z poddziałania 1.1.7 Dotacje inwestycyjne dla mikroprzedsiębiorstw i sektora MŚP w zakresie innowacji i nowych technologii. Znany był także program Innowacyjna Gospodarka. Na rynku panuje opinia, że dofinansowanie otrzymali tyko najwięksi gracze. Nie jest to do końca prawda. Znam nieduże zakłady kamieniarskie, które afiszują się niebieską tablicą unijną z informacją o dofinansowaniu. Wszystko zależy od gospodarności i pomysłowości właścicieli. Chociaż wiadomo powszechnie, że duży może więcej... Dla wielu dostęp do środków unijnych wydaje się nieosiągalny. Co może ich zniechęcać? Minimalna kwota dofinansowania dla wielu programów to kwota 50 tys. zł netto, czyli w ogólnym rozrachunku trzeba mieć zabezpieczenie na około 110-120 tys. zł, ponieważ refundacja kosztów następuję z opóźnieniem; Maszyny kamieniarskie w ramach nowych technologii, które spełniają warunki innowacyjności, są o wiele droższe niż 50 tys. zł netto; Ryzyko poniesienia kosztów na złożenie wniosku o dofinansowanie i braku ich zwrotu w przypadku odrzucenia projektu. Główne koszty przy wnioskach to: Koszt właściwego wypełnienia wniosku, czyli najczęściej wynagrodzenie dla osoby piszącej projekt. Oscyluje to w granicach stawki 3 tys. zł, a potem po przejściu kwalifikacji formalnej i merytorycznej około 2 proc. wartości projektu. Koszt opinii innowacyjności projektu, którą

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

KAMIENIARSKA AGORA OPINIE wydają ośrodki badawcze lub uprawnione uczelnie techniczne. Koszt takiej opinii zawiera się w granicach 25003000 zł. Zapewnienie sfinansowania całego projektu – najczęściej koszty uzyskania kredytu. Już same kwestie biurokratyczne skutecznie odstraszają wielu od składania wniosków. Jak pokazuje statystyka, wiele wniosków jest odrzucanych na etapie formalnym, bo brak wersji elektronicznej wniosków, brak oryginalnych notarialnych potwierdzeń itd. Na etapie merytorycznym sito odrzuceń jest już mniejsze… Korzyści z dofinansowań unijnych polskiego kamieniarstwa nie podlegają dyskusji. Bez nich w dużej mierze w Polsce nie pojawiłyby się maszyny waterjet, CNC, pięcioosiowe piły, wielolinki, suwnice, linie polerskie, boczkarki. Dla wielu zakładów zasadność kupna takich maszyn budzi wątpliwości. Jaka sama nazwa wskazuje, innowacyjne maszyny mają duże możliwości i wydajność – co z kolei w wielu polskich przedsiębiorstwach nie jest nawet w połowie wykorzystywane. Już sam potencjał przecierania bloków w Polsce jest na tyle duży, że WOC w Szczecinie jest kilka razy za mały na zapasy bloków do cięcia. Większość wielolinek, traków jest w wielu zakładach tylko w połowie wykorzystywana. Sam fakt budowania linek pod gołym niebem przesądza o braku możliwości pracy w warunkach zimowych, kiedy woda zamarza. Przy „prawdziwej” zimie maszyna będzie więc na dwa miesiące wyłączona z produkcji. Dobrze, że ostatnio nie ma „prawdziwych” zim… Zasadność stawiania dużej ilości maszyn do cięcia bloków jest tam, gdzie jest łatwy dostęp do surowca – czyli w pobliżu kamieniołomów. To samo dotyczy boczkarek, słynne Omegi 100 firmy Comandulli w niektórych zakładach wykorzystywane są jeden dzień w tygodniu. To są drogie i wydajne maszyny – ale w niektórych przypadkach ich rentowność budzi wątpliwości co do zasadności zakupu. Z drugiej

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

strony niewątpliwie bez dofinansowania dla wielu byłyby nieosiągalne. Kolejnym programem unijnym dla Polski powinno być „Dofinansowanie szkoleń dla pracowników do obsługi innowacyjnych maszyn w kamieniarstwie”. Sam koszt zakupu maszyny we wniosku to nie wszystko. Drugą połowę powinien stanowić koszt obsługi maszyny. Bez szkoleń potencjał wielu maszyn jest niewykorzystany. A sami wiemy, jak wyglądają szkolenia włoskich producentów maszyn – w kilka dni trudno poznać możliwości CNC. Takie szkolenia powinny odbywać się kilkoma etapami i seriami w ciągu roku. Po drugie: zwiększyliśmy spektrum produkowanych wyrobów o kilka dodatkowych produktów. Zainteresowanie wzrosło, więc kierunek działań wydaje się właściwy.

Marcin Kaczorowski Globgranit Kolejna transza dotacji unijnych jest już uruchomiona, stwarzając nowe szanse, możliwości, a może też wielkie ryzyko, którego nie warto podejmować. Przez ostatnie lata naszego członkostwa w Unii Europejskiej byliśmy świadkami wielkich zmian, jakie zachodziły w polskim kamieniarstwie, mniejsze zakłady rozbudowywały park maszynowy, dzięki unijnym funduszom duże wiodące fabryki postawiły nawet nowe zakłady. Na wszystkie te działania możemy patrzeć z różnych perspektyw, jedni mówią, że dotacje pozwoliły im rozwinąć skrzydła, drudzy wprost przeciwnie. Jak brzmi sta-

re polskie porzekadło: Punkt widzenia zależy od punktu siedzenia. Przykład unijnych dotacji jest dowodem na to, że jest to prawda. Wiele firm wykorzystało środki unijne na zasadzie dają – więc biorę, nie robiąc dokładnych kalkulacji, rachunków zysków i strat, trwając w przekonaniu, że „będzie maszyna, to robota sama się znajdzie”. A tak realnie, ile firm takie przeinwestowanie doprowadziło na skraj wyczerpania finansowego – wymieniać można długo. Od wymiany całego parku maszynowego po pojedyncze jednostki sprzętu mające zwiększyć konkurencyjność przedsiębiorstwa, przykładem są chociażby cetnara obróbcze najróżniejszych marek, które były masowo kupowane przez zakłady kamieniarskie. Dziś może w zaledwie 20 procentach firm wykorzystuje się je przy pracy na jedną zmianę. A co z resztą ich mocy przerobowych? Kiedy taka maszyna się nam zamortyzuje? A może była kupiona jako swoisty symbol prestiżu i przewagi nad możliwościami konkurencji? Długo można również pisać o maszynach do przecierania bloków, wielu z branżowców uważało, że zakup traka linowego obniży im koszty cięcia i eksploatacji maszyny. I nieważne, czy chodzi o jednolinę, czy multilinę – koszy cięcia, serwisowania takiej maszyny bardzo często przerosły nasze oczekiwania. Jednak wiele polskich firm wygrało, wykorzystując środki, które ,,spadały nam z nieba”. Dlaczego? – bo oprócz tego, że dofinansowania w niektórych regionach sięgały 80 procent, choć takie finansowanie graniczyło z cudem, mieli również dobry pomysł na biznes i bardzo konsekwentną politykę zarządzania przedsiębiorstwem. W naszym kraju można wymienić przynajmniej 20 takich firm. Cała sztuka polegała na tym, aby wykorzystać możliwości danych maszyn i dostępnych środków w celu dalszego rozwoju firmy, aby zawsze być o krok przed konkurencją. 

PŁYTY GRANITOWE Z NAJLEPSZYCH KOPALŃ ŚWIATA

TERAZ

JESZCZE WIĘCEJ KOLORÓW! NOWOŚĆ NOWE MATERIAŁY

ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY

w grubościach 3 cm, 5 cm, 6 cm, 7 cm, 8 cm, 10 cm. (Kashmir Gold, Kashmir White, Ivory Brown)

PŁYTKI GRANITOWE (Absolute Black, Star Galaxy, Star Ruby, Ivory Brown oraz wiele innych)

05-320 MROZY OBOK MIŃSKA MAZOWIECKIEGO WARSZAWA MROZY

ul.Tartaczna 8 www.wgranit.pl

Tel. 504 046 145 602 459 290 POSIADAMY WŁASNY TRANSPORT

Z KRAJU WYDARZENIA WYROK ZA PODRÓBKI 4 lutego w Sądzie Rejonowym w Lublinie w IV Wydziale Karnym zapadł wyrok w sprawie podrabiania krzyży produkowanych przez QMD ART DESIGNS. Sąd uznał dwoje oskarżonych za winnych tego, że: „działając wspólnie i w porozumieniu, za pomocą technicznych środków reprodukcji kopiowali zewnętrzną postać produktu w postaci krzyża przeznaczonego do dekoracji nagrobków cmentarnych, którego wzór przemysłowy zarejestrowano w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej pod

nr 20238 na rzecz uprawnionego QMD ART DESIGNS, czym jednocześnie bez uprawnienia zwielokrotniali cudzy utwór w wersji oryginalnej, a następnie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, bez uprawnienia rozpowszechniali go, wprowadzając do obrotu i stwarzając tym samym możliwość wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości producenta i produktu, czym wyrządzili poważną szkodę firmom QMD Akcesoria Nagrobkowe oraz QMD ART DESIGNS”. Sąd skazał oskarżonych na kary grzywny oraz orzekł wobec każdego z nich obowiązek naprawienia szkody. O sprawie podrabiania wyrobów zastrzeżonych przez QMD pisaliśmy już na łamach „Nowego Kamieniarza”. Przypominamy, że stała się ona głośna, kiedy w sierpniu 2014 r. lubelscy i chełmscy policjanci wkroczyli do zakładu obróbki metali, w którym produkowano podrabiane krzyże nagrobkowe, zabezpieczając przedmioty o wartości ponad 40 tys. zł. Policjanci oprócz gotowych wyrobów ujawnili także kilkadziesiąt półfabrykatów przygotowanych do produkcji. (red) 

XIX WALNY ZJAZD ZPBK

TECHNISTONE WPROWADZA NOWE KOLORY

W Książu, jednym z największych zamków w Polsce, odbędzie się w tym roku XIX Walny Zjazd Związku Pracodawców Branży Kamieniarskiej. Obrady rozpoczną się 15 kwietnia i potrwają do 17 kwietnia br. Przedstawiciele branży kamieniarskiej rozpoczną obrady o godz. 16.00 w sali konferencyjnej Zamku Książ. Szczegółowy porządek obrad zostanie przesłany uczestnikom w najbliższym czasie. Wiadomo jednak, że jednym z jego najważniejszych punktów będzie wybór nowego zarządu na kolejną, czteroletnią kadencję. Na podjęcie decyzji o uczestnictwie w Zjeździe członkowie ZPBK oraz zainteresowane osoby mają czas do 5 kwietnia br. Można to zrobić, przesyłając wypełniony formularz zgłoszenia w podanym wyżej terminie. Tym, którzy podejmą decyzję po 5 kwietnia, organizator nie gwarantuje rezerwacji miejsca. W tym roku koszty uczestnictwa z Zjeździe wynoszą 400 zł od osoby. Opłatę można uiścić wpłacając pieniądze na konto wskazane w formularzu zgłoszeniowym lub gotówką w dniu rozpoczęcie Zjazdu. Opłatę za nocleg każdy z uczestników pokrywa we własnym zakresie. Związek proponuje nocleg na Zamku, gdzie wstępnie zarezerwował już pokoje. (red) 

Technistone, jeden z wiodących producentów konglomeratów kwarcowych, z początkiem marca wprowadził na rynek dwa nowe kolory: Noble Imperial Grey i Noble Pietra Grey, wchodzące w skład najnowszej linii Noble Collection 2016, inspirowanej stylistyką naturalnych kamieni. Noble Imperial Grey kolorystyką zbliżony jest do szlachetnego marmuru Grigio Carnico oraz innych szarych materiałów wydobywanych we Włoszech. Powierzchnia Noble Pietra Grey kolorystyką i strukturą nawiązuje do włoskiego marmuru Grigio Armani. Obie propozycje stanowią zapowiedź kolekcji Noble 2016, która w całości trafi do sprzedaży w połowie roku. Poza ośmioma nowymi pozycjami z serii Noble 2016, firma Technistone wprowadza też cztery nowe tonacje z kolekcji Starlight. Są one dostępne na specjalne życzenie klienta. Więcej informacji na: www.technistone.com./pl. (red) 

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

DRZWI OTWARTE ADJATECHU

FOT. ARCHIWUM ADJATECH

19 i 20 lutego 2016 r. firma Adjatech, dystrybutor galanterii nagrobnej Caggiati, zorganizowała drzwi otwarte w swojej siedzibie, w podpoznańskim Janikowie. W spotkaniu, połączonym z poczęstunkiem, uczestniczyło około 100 przedstawicieli branży kamieniarskiej z całego kraju. Podczas spotkania Adjatech zaprezentował gościom swoją nową linię liter i galanterii nagrobnej ze stali nierdzewnej firmy Zecero. Goście zapoznali się także z najnowszymi promocjami na 2016 rok. (red) 

RÓŻNORODNOŚĆ TOWARU

ZAMÓWIENIA POD KLIENTA

ZET-GRANIT Łukasz Zawolik ul. Poznańska 156, 18-400 Łomża biuro@zet-granit.pl tel. 500 147 440

www.zet-granit.pl

STAŁE DOSTAWY

Z KRAJU BUDMA 2016

Optymistyczna Budma 2016

Henryk Walendowski

Tutaj spotyka się biznes

„P

rzez cztery dni centrum Poznania było zakorkowane. To pierwszy zewnętrzny znak, że targi się udały” – tak pisałem w „Nowym Kamieniarzu” o Budmie 2006 równo 10 lat temu. Czy z taką nutą optymizmu można napisać o Budmie 2016? Zdecydowanie tak. Oferta Budmy to zaawansowane technologie w branży, to także nowe rozwiązania i wyroby. To, co jest na Budmie, nie odstaje od reszty świata. Przypomnijmy, że w boomie budowlanym lat 2006-2008 firmy nie nadążały z wykonywaniem zleceń, później było już tylko gorzej z wyjątkiem roku 2015, kiedy odnotowano wzrost sprzedaży. Obecnie mamy nowy rząd i nowe Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa, a także nowe oczekiwania. Wydaje się, że nowe impulsy dla branży i dobrej koniunktury mają duże szanse na spełnienie. Komisja Europejska podaje korzystne prognozy wzrostu gospodarczego dla Polski. To właśnie Polska będzie w 2016 roku jednym z najszybciej rozwijających się krajów unijnych ze wzrostem na poziomie 3,6 proc. Przewidywane tempo będzie się utrzymywało także w roku 2017, plasując nas w czołówce państw 28. W opinii Banku Światowego tempo wzrostu PKB w Polsce przyspieszy w bieżącym roku do 3,7 proc., by w roku 2017 osiągnąć nawet 3,9 proc. Wszystko więc wskazuje, że budownictwo zaliczy dobre lata zarówno jeśli chodzi o rynek krajowy, jak i o eksport. Nowy minister Andrzej Adamczyk zapewnia, że priorytetem nowego

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

: W tegorocznej Budmie uczestniczyło 800 wystawców

rządu jest wsparcie budownictwa mieszkaniowego. Są przygotowywane plany rozwojowe, jak budownictwo energooszczędne, program termomodernizacji budynków, działania rewitalizacyjne, a w cyklach inwestycyjnych ułatwianie i przyspieszanie procedur inwestycyjnych i innowacyjnych. KAMIEŃ NA BUDMIE Oferta kamienia była skromniejsza niż przed rokiem i o wiele skromniejsza niż w roku 2006. Naturalny polski kamień budowlany był praktycznie niewidoczny na stoiskach. Wyjątkami były nieliczne obudowy kominków oraz fragmenty pięknych mozaik pracowni Lubosza Karwata z Tuchowa koło Tarnowa. Mozaiki przedstawiały cztery żywioły o twarzach kobiet: powietrze, ogień, wodę i ziemię. Rewelacja!

Zwiedzamy targi Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury Budma 2016 i równolegle odbywające się Międzynarodowe Targi Kominkowe Kominki to oferta 800 wystawców rozlokowanych w 11 pawilonach. W ubiegłym roku, jak i w obecnym targi zwiedziło 45 tys. osób. Proponowano bogaty zestaw imprez towarzyszących: - Strada di Architettura – prezentacja pereł architektury z niecodziennym designem - Forum Inspiracje - Noc Architektów – zabawa na zasadzie gry miejskiej - Dzień Urbanisty i Dni Inżyniera Budownictwa - konkursy dla studentów architektury - Mistrzostwa Polski Młodych Dekarzy - Mistrzostwa Polski Młodych Parkieciarzy - Mistrzostwa Polski Montażu Wykładzin - Monteriada – pokazy technik montażowych - Dzień Dystrybutora - wystawa „Dom jak nowy” - konferencja „Muratora” z dyskusją panelową - Turniej Wiedzy Fachowej - VII Forum Budownictwa Energooszczędnego i Pasywnego.

200 cm

350 cm

! Ć Ś O NOW WSKI

O K O T u it n a r g z ty y ł p e i c er m f c o j 0 e 0 ł 2 a x 0 5 W st 3 h rac a i m y Przedstawiciel handlowy: ww +48 734 168 873 j.adamaszek@stonetrade.pl

WKG Spółka z o. o. ul. Fabryczna 50, 42-580 Wojkowice

Z KRAJU BUDMA 2016 Bogatą ofertę marmurów, trawertynów i onyksów przedstawiła turecka firma Metamar na ładnie zaprojektowanym stoisku. Korzystnie wyróżniało się także stoisko firmy Akrolitos, od wielu lat wystawiającej na Budmie i targach kamieniarskich w Poznaniu i Wrocławiu. Akrolitos posiada pięć kamieniołomów w Grecji i cztery zakłady obróbcze; proponuje płytki marmurowe, wyroby z granitu, trawertynu, łupków, w tym panele, otoczaki, żwiry i otoczaki szklane, kule, umywalki, lampy, rzeźby, mozaiki. Firma IdealStones z Rudnej Małej koło Rzeszowa posiada dużą hurtownię kamieni. Oferuje kamień z całego świata oraz usługi z zakresu projektowania i wykonawstwa. Pierwszy raz na Budmie wystawiała firma Felzyt Polska z Tarnowskich Gór, oferująca wyroby z unikalnego kamienia wulkanicznego – drobnoziarnistego tufu felzytowego. W Polsce jest to kamień praktycznie nieznany, w odróżnieniu do obszaru południowego Kaukazu, szczególnie Armenii. Tam już od VIII wieku budowano z niego chrześcijańskie bazyliki, kościoły i klasztory. Kilkadziesiąt rodzajów kształtek z topionego bazaltu oferowała ; Dla greckiej firmy Akrolithos wystawa na Budmie ma służyć wsparciu sprzedaży produktów poprzez sieć lokalnych dystrybutorów.

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

( Na Budmie nie mogło zabraknąć najnowszej oferty maszyn budowlanych.

czeska firma Eutit – przez swojego przedstawiciela we Wrocławiu. Produkcja kształtek polega na przemysłowym naśladowaniu procesu stygnięcia lawy bazaltowej w przyrodzie oraz na niestosowaniu żadnych dodatków do naturalnego surowca. Od lat Budma jest miejscem promocji stale powiększającej się rodziny kamieni rekonstruowanych, konglomeratów, aglomarmurów, spieków. Sztuczne kamienie chińskie produkcji Foshan Ceramics Company z okolic Guangdong wyglądają „jak żywe”. Oglądane nawet z bliska powodują chwile zwątpienia i frustracji nawet o osób uważających się za znających temat.

Z kolei firma Interstone z Mszczonowa przedstawiła kolekcję spieków kwarcowych Laminam o grubości 12 mm. Włoski producent oferuje płyty o powierzchni prawie 6 mkw. w 14 kolorach/wzorach i gwarantuje bezproblemowe użytkowanie płyt jako blatów kuchennych. Atrakcyjną kolorystycznie ofertę płyt ściennych i podłogowych z konglomeratów przedstawiła firma San Marco SpA. Targowa hala nr 5 była królestwem kominków. Na wielu stoiskach kominki rozpalano, co oczywiście podnosiło temperaturę wnętrza. Przy wejściu elegancko ubrany drwal ruchomym dłutem rąbał klocki na odpowiedniej wielkości szczapy. Wybór kominków był ogromny, od tradycyjnych do prawdziwej awangardy. Firma Brunner wymyśliła metalowe kurtyny osłaniające szybę dla tych, którzy nie chcą przegrzewać pomieszczenia i nie zależy im na obserwowaniu kamienia (?!). Niektóre kominki były po prostu otworem w ścianie, kontrastując widokowo z ponadstuletnimi eksponatami przywiezionymi z Muzeum Pieców i Kultury Ogniowej w Łaziskach koło Wągrowca. Podsumowując targi Budma 2016, należy stwierdzić, że punkt ciężkości w materiałach budowlanych okładzinowych ciągle jest w strefie szeroko pojętej ceramiki. W zdobnictwie przeważa konwencja niemal wiernego kopiowania natury. Wystawcy kamieni naturalnych jednak nie narzekali na brak zainteresowania. Wręcz przeciwnie, musieli odpowiadać na setki zapytań. Jak wiadomo, z części tych zapytań rodzą się późniejsze zlecenia. Ogólna opinia o Budmie 2016 jest pozytywna, co oznacza wejście w przyszłość z wyczuwalną dozą optymizmu. 

NAZWA DZIAŁU

Obsługa klientów w Polsce: PILLA POLSKA SP. Z O.O. - ul. Cmentarna 1 96 -200 Rawa Mazowiecka - tel./fax 46 814 30 23 - pillapolska@pilla.com PILLA s.r.l. - Carrè (VI) Italy - Tel. 0039.0445.890200 - Fax 0039.0445.891988 - info@pilla.com

Prowadzimy sprzedaż wysyłkową www.pilla.com

Odwiedź nas na nowej stronie

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

Płyty granitowe i polerowane Szeroki wybór kolorów

www.zphgranex.pl African Galaxy, Angola Labrador, Antique Brown, Aruba Gold, Balmoral Dark, Baltic Green Dark, Bengal Black, Amadeus/ Blue Fantasy, Blue Moon, Blues Night, Bohus Grey, Bohus Red, Bonacord, Brasilian Coffee, Crema Julia, Elita, Hassan Green, Impala P, Indian Black Super Dark, Kuru Grey, Labrador, Lavender Blue, Madura Gold, Marikana TD, Nero Angola, Orion, Shivakashi Gold, Star Ruby, Star Galaxy, Steel Grey, Szwed, Tarn Silverstar, Tokowski, Vanga, Verde Bahia, Verde Gloria, Verde Ubatuba, Verde Savana/Verde San Francisco, Viscont White

POSIADAMY W OFERCIE PONAD 100 KOLORÓW

Z.P.H GRANEX S.C. Krzysztof Goch i Andrzej Goch Nowa Wieś 4, 22 - 417 Stary Zamość tel.: 84 616 33 63, 605 162 001 fax.: 84 616 39 59 Hurtowy Punkt Sprzedaży Płyt: 05-320 Wola Rafałowska - gmina Mrozy ul. Lipowa 13 tel.: 723 497 156, 608 396 947

Projekt współﬁnansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013

Z KRAJU WYDARZENIA

Arena Design

Bogdan Lewicki

Przez cztery dni – od 8 do 11 marca br. Poznań był stolicą designu i meblarstwa. W tych dniach na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbywała się bowiem Arena Design – w tym roku pod hasłem „Projekt – Proces – Produkt”.

godnie z zapewnieniami organizatorów Arena Design z pewnością była kopalnią inspiracji dla osób zainteresowanych projektowaniem. Oprócz poznania nowych wzorów i trendów, można było również wysłuchać wielu interesujących wykładów, uczestniczyć w panelach dyskusyjnych i warsztatach. Gościem specjalnym tegorocznej edycji była Francuzka Inga Sempé, której wykład „Making some objects” zainaugurował targi. Inga Sempé jest czołową europejską projektantką, ukończyła ENSCI-Les Ateliers (Ecole Nationale Supérieure de Création Industrielle) w Paryżu, tam też prowadzi swoją pracownię. Goście odwiedzający tegoroczną Arenę Desing mogli zobaczyć zaprojektowane przez Francuzkę przedmioty użytkowe i meble na specjalnej wystawie. Doświadczona designerka radziła młodym projektantom, by nie podążali ślepo za trendami i pogodzili się z tym, że nawet dobre pomysły nie zawsze znajdują uznanie. Trzeba dla nich znaleźć odpowiedniego producenta. Już pierwszego dnia poznaliśmy zwycięzców konkursu Top Design. Jury pod przewodnictwem prof. Bogumiły Jung, prezes Stowarzyszenia Projektantów Form Przemysłowych, wybrało 11 najlepszych projektów. Zwycięzcy otrzymali statuetki Top Design Award i certyfikat potwierdzający wyjątkową jakość produktu. Wśród nagrodzonych znalazły się m.in. bateria kuchenna KWC ZOE wyprodukowana przez firmę Franke i wanna wolno stojąca Silva wyprodukowana przez Marmite. Organizatorzy Top Design trzymają się zasady, by nagradzane wzory nie były koncepcjami, a gotowymi produktami dostępnymi na rynku. W ten sposób chcą zachęcać firmy do współpracy z projektantami. Jak mówiła prof. Bogumiła Jung, przewodnicząca jury konkursu Top Design, Arena Design rozwija się, stając się coraz ciekawszym wydarzeniem. Nie jest przy tym typową imprezą targową, ponieważ śmiało można powiedzieć, że pełni także rolę kulturotwórczą. Jednym z wydarzeń Areny Design było rozstrzygnięcie konkursu „Projektowanie w Kamieniu”, którego organizatorem była redakcja „Nowego Kamieniarza” (szerzej piszemy o tym na str. 33-34). Jak wspomnieliśmy, Arena Design to także warsztaty. W tym roku dotyczyły m.in.: kodowania, kreatywnego myślenia, funkcjonalnego projektowania kuchni. Po raz drugi zorganizowano także warsztaty renowacji mebli. Poprowadził je Paweł Machomet, autor bloga „Rzuć Pan

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

: Śmiało można powiedzieć, że Arena Design zaczyna pełnić rolę kulturotwórczą.

Okiem”. W tym roku ich uczestnicy doprowadzali do stanu świetności krzesła i podnóżki. Tegorocznej Arenie Design po raz kolejny towarzyszyły targi Home Decor i Meble Polska (jak zapewniali organizatorzy, największe w Europie Środkowo-Wschodniej). W sumie Międzynarodowe Targi Poznańskie w dniach 8-11 marca br. odwiedziło ponad 20 tys. osób. 

Zgodnie z danymi statystycznymi polski przemysł meblarski to około 25 tysięcy zakładów produkcyjnych różnej wielkości, co daje nam szóste miejsce na świecie pod względem produkcji mebli. ; Po raz drugi podczas targów obyły się warsztaty renowacji mebli.

Z KRAJU WYDARZENIA

Nagrody wręczone!

Bogdan Lewicki

Finał programu edukacyjnego „Projektowanie w Kamieniu”

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

FOT. REDAKCJA NK

a nami kolejna, IV już edycja programu edukacyjnego „Projektowanie w Kamieniu”. 11 marca br. podczas poznańskich targów Arena Design autorzy najlepszych prac odebrali swoje nagrody. Z siedmiu finałowych prac zaprojektowanych przez studentów School of Form i wykonanych przez rodzime zakłady kamieniarskie jury w składzie: Maciej Brzeski – redaktor naczelny czasopisma „Nowy Kamieniarz” oraz Jarek Kosek – projektant, czterokrotny laureat poprzednich edycji konkursu, postanowiło nagrodzić dwie, przyznając pierwsze miejsce Kamili Kantek za projekt Angle, czyli koncepcję elementów aranżacji wnętrz wykonanych z płyt kamiennych. Według autorki Angle może znaleźć zastosowanie w dowolnym pomieszczeniu, np. w kuchni jako donica albo półka na książki kucharskie, a w salonie, łazience bądź sypialni jako zielona ściana lub półka. Projekt wykonała firma Granex z bułgarskiego wapienia Vratza. W uzasadnieniu jury stwierdziło, że przyznaje nagrodę „Za rozszerzenie klasycznego podejścia do zastosowania kamiennej płytki elewacyjnej”. Drugie miejsce przypadło Andrzejowi Paśniewskiemu za projekt Kitchen Gizmo, czyli minimalistyczny i wielofunkcyjny przyrząd kuchenny, którym można: ucierać produkty spożywcze, zastąpić dziadka do orzechów, miażdżyć czosnek czy użyć jako małego wałka do ciasta. Kitchen Gizmo został wykonany przez firmę Rosita. Jury doceniło ten projekt „Za kreatywne spojrzenie względem wykorzystania możliwości, krusząco-miażdżąco-łamiących w kuchni w wersji kompaktowej”. Dodatkowo jurorzy postanowili wyróżnić Dorotę Paruch – uczestni-

: Nagrody za wyróżnione w konkursie Projektowanie w Kamieniu wręczali: Joanna Mizerska z MTP oraz Maciej Brzeski – redaktor naczelny Nowego Kamieniarza.

) Kamila Kantek wykonała projekt Angle, czyli koncepcję modułowych płyt kamiennych, które mogą stać się elementami aranżacji wnętrza lub elewacji.

EDYCJA 2015/2016

Dziękujemy! WSPÓŁORGANIZATOR:

WSPÓŁPRACA:

PARTNERZY PROJEKTU:

czącą w programie poza konkursem – i jej projekt Natur, czyli stolik do kawy, którego blat jest połączeniem oflisu i żywicy epoksydowej. Ten projekt został wyróżniony jako „będący punktem wyjścia badań nad możliwością stworzenia nowej, innowacyjnej technologii”. Członkowie jury nie przyznali wyróżnienia za trzecie miejsce, dając tym samym studentom możliwość uczestniczenia w „dogrywce”. Jej finał odbędzie się podczas tegorocznych targów Stone w Poznaniu (16-19.11.2016), gdzie będzie można ponownie obejrzeć wszystkie wykonane prototypy, dodatkowo uzupełnione o prace, których nie udało się wykonać na targi Arena Design. Wręczenie nagród było ukoronowaniem programu, który de facto rozpoczął się jesienią ubiegłego roku, podczas targów Stone. To właśnie wtedy 21 studentów School of Form z kierunków home decor (projektowanie wnętrz) i industrial design (projektowanie przemysłowe) rozpoczęli swoją przygodę z kamieniem. Nieco wcześniej, w ramach poznawania materiału, odwiedzili zakład Carrara, gdzie podpatrywali profesjonalistów podczas pracy, obserwowali ; Inne prezentowane na targach zrealizowane projekty: Kiszak oraz Stonzzle.

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

FOT. REDAKCJA NK (5)

Z KRAJU

;

Laureatka Kamila Kantek wraz z jurorem Jarosławem Koskiem oraz jednym z partnerów projektu Krzysztofem Skolakiem.

Laureat Andrzej Paśniewski dyskutuje z jurorem o detalach projektu.

obróbkę maszynową, programowanie na maszynach CNC. Organizatorzy pragną złożyć specjalne podziękowania: Międzynarodowym Targom Poznańskim i Targom Stone – za pomoc i wsparcie udzielone w programie promującym kamień naturalny, School of Form – za współpracę i pomoc w organizacji programu na uczelni, partnerom projektu – wykonującym prototypy, za wsparcie oraz pomoc merytoryczną, firmom: Furmanek Trading, Galeria Wnętrz Ireneusz Zwara, Granex, Kamieniarstwo Jóźwiak i Przewoźny, Polgranit, Rogala, Rosita oraz Wrimar, a także Magdalenie Rocłowskiej-Harań, Peterowi Beckerowi, Jarkowi Koskowi, Sławomirowi Mazurkowi oraz Szymonowi Paziowi za merytoryczne przygotowanie do pracy z kamieniem. Targi Arena Design, które odbywały się w Poznaniu w dniach 8-11 marca 2016 r., były jednocześnie miejscem, w którym targowi goście mogli obejrzeć, dotknąć a nawet sprawdzić w użyciu prototypy prac studentów poznańskiej School of Form, wykonane w ramach zwieńczonego konkursem programu edukacyjnego „Projektowanie w Kamieniu”. 

; Andrzej Paśniewski i Kamila Kantek na scenie

GRANITON.COM.PL

CZARNY GRANIT

JET BLACK W NAJLEPSZEJ CENIE

płyta grubości

5 cm 550 zł/m 2

Płyty - ponad 100 rodzajów Hurtowa sprzedaż nagrobków Nagrobki – projekt, napisy, gotowy produkt Dodatkowo w ofercie: płyty chodnikowe, krawężniki, kostka granitowa

GRANITON

Wojciech Mariański ul. Księżycowa 9 87-122 Grębocin k. Torunia +48 602 458 036 www.graniton.com.pl, e-mail: info@graniton.com.pl

ZE ŚWIATA WYDARZENIA

Zaprezentowali bieżące projekty w Rio de Janeiro i przygotowania do letniej olimpiady, a także zaprezentowali swoje prace wykonane na plaży Copacabana. Podczas targów wystąpił też Reiner Krug, prezes Deutscher Naturwerkstein-Verband, który przedstawił założenia zrównoważonego budownictwa, podkreślając stosowanie kamienia na rynku niemieckim. (red.) 

QUARRY LIFE AWARD

KAMIENNE ETUI

450 projektów z całego świata zgłoszono do tegorocznej edycji konkursu Quarry Life Award. To o 15 procent więcej, niż było w poprzedniej edycji. Gala z wręczeniem nagród odbędzie się w Brukseli w grudniu 2016 r. Quarry Life Award to międzynarodowy konkurs naukowy promujący i oferujący wiedzę na temat bioróżnorodności w kopalniach i ich otoczeniu. Poprzez Quarry Life Award i powiązane z nią projekty HeidelbergCement pragnie upowszechniać wiedzę na temat biologicznej wartości obszarów wydobywczych oraz przyczynić się do jej podwyższania. W konkursie mogą wziąć udział szkoły podstawowe, średnie i studenci przygotowując projekty z kilku bloków tematycznych, mających na celu m.in.: zachęcenie młodzieży szkolnej do studiowania środowiska; poszerzenie wiedzy z zakresu bioróżnorodności w obszarach wydobywczych; promocję bioróżnorodności na obszarach wydobywczych podczas i po zakończeniu wydobycia; podnoszenie świadomości na temat znaczenia bioróżnorodności dla społeczeństwa itp. Z każdego kraju zostanie wybranych pięć najlepszych projektów, a ich autorzy przeprowadzą badania naukowe na niewielką skalę, a także podejmą działania edukacyjne i promocyjne. Wszystkie przyjęte projekty będą ubiegały się o krajowe i międzynarodowe nagrody (od 1500 do 5000 euro). Przyznana zostanie także nagroda międzynarodowa w wysokości 10 000 euro (w każdej z pięciu kategorii) oraz nagroda główna – 30 000 euro za najlepszy projektowi tegorocznej edycji. W projekcie uczestniczy 69 kopalni z całego świata, w tym trzy z Polski: Kopalnia Surowców Mineralnych „Ruda” z Kuźni Raciborskiej, Kopalnia Surowców Mineralnych Nowogród Bobrzański oraz Kopalnia Wapienia „Strzelce Opolskie” i Kopalnia Wapienia „Górażdże” – obie leżące w Opolskim Okręgu Eksploatacji Surowców Węglanowych. (red) 

Szukasz czegoś specjalnego na prezent? Może zdecydujesz się na kamienne etui na smartfon? Właśnie takie nietypowe wyroby oferuje mała berlińska fabryka. Wszystkie etui są robione ręcznie. Z uwagi na to, że są wykonane z naturalnego kamienia, każda sztuka ma niepowtarzalny wzór. Licówki są wycinane przy użyciu narzędzi diamentowych, następnie łączone z aluminiową ramką, tworząc całość ważącą zaledwie 35 g. Etui dostępne są w wariantach Vulcano i Transocean. Kamień można łączyć z ramkami w kolorach: srebrnym, czarnym i szampana. Za elegancję i niepowtarzalność zapłacić trzeba 112 euro. (red) 

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

FOT. NATURSTEINONLINE.DE

W dniach 16-19 lutego br. w brazylijskim mieście Vitória w stanie Espírito Santo odbyła się 41. edycja targów Vitória Stone Fair Marmomacc Latin America. Ta jedna z największych branżowych imprez targowych zgromadziła 300 brazylijskich wystawców oraz 120 spoza tego kraju, głównie z Turcji, Włoch, Indii, Chin i Grecji. Oczywiście wśród wystawców nie zabrakło światowych potentatów w produkcji maszyn i narzędzi do obróbki kamienia. Podczas 41. edycji Targów Kamienia Vitória odbyło się też wiele seminariów i wykładów z udziałem światowych ekspertów z dziedziny projektowania architektonicznego, którzy podzielili się z uczestnikami m.in. doświadczeniami na temat wykorzystania kamienia naturalnego w Niemczech i Europie. Z kolei w seminarium zatytułowanym Innowacyjność w architekturze i designie swoją wiedzą dzielili się renomowani architekci: Luiz Eduardo Indio Da Costa i Guto Indio Da Costa.

FOT. MAT. PRAS. VITORIA STONE FAIR

VITÓRIA STONE FAIR

NAZWA DZIAŁU

PÓŁMASKA AIR-ACE Zastosowania: pył, alergeny, zapachy

SPRZEDAM FALCON 920 (15 LIN) W PEŁNI SPRAWNY, PRACUJĄCY

Zalety: niespotykana swoboda przy oddychaniu dzięki dużej powierzchni filtrującej, osłona twarzy Visor, wymienne części Importer www.diplomat.com.pl, tel. 602 610 618 61-655 Poznań ul. Gronowa 85

ZPH GRANEX S.C. Nowa Wieś 4 22-417 Stary Zamość tel.: 605 162 001

SPRZEDAMY

PIŁĘ DO CIĘCIA PŁYt GRANITOWYCH

Piła jest sprawna i gotowa do cięcia. Można ją zobaczyć w Lublinie. Producent: CARL MEYER

e-mail: info@dulniak.pl, www.dulniak.pl Lublin, ul. Cmentarna 8 tel.: 501 281 811

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

ZE ŚWIATA TARGI

Wrota Azji. Wrota świata? Targi Xiamen Stone Fair 2016

Maciej Brzeski

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

FOT. (3X) M. BRZESKI

„T

empo rozwoju chińskiej gospodarki jest czymś bezprecedensowym w skali świata” – banał, wie o tym każdy, albo prawie każdy, gimnazjalista. Co jednak tak naprawdę kryje się pod tym hasłem, rozumieją ci, którzy bywają tam bardziej lub mniej regularnie. Piszący ten artykuł odwiedził targi w Xiamen po ośmiu latach nieobecności, a ponieważ na bieżąco śledzi, bada i analizuje informacje ze wszystkich ważniejszych wydarzeń targowych, to uniknął przykrości związanych ze stanem szoku. Kompleks targowy zmienił się wręcz nie do poznania: przybyło kilka nowych nowoczesnych hal, (które wypełniły się natychmiast po brzegi wystawcami), zadbano także o przestrzeń wokół targów, tak aby umożliwić płynną komunikację w trakcie tak dużej imprezy. Zmieniło się też samo miasto. Przybyło wiele wieżowców, dróg, autostrad, centrów handlowych, osiedli mieszkaniowych, wiaduktów i co najmniej jedno lotnisko. Zmodernizowano także węzeł kolejowy, wybudowano port dla prywatnych jachtów, zainwestowano w infrastrukturę sportowo-rekreacyjną, jeszcze bardziej uporządkowano i tak zadbaną zieleń itd. Jak zmieniała się pozycja imprezy w Xiamen na tle targów w Weronie w poszczególnych latach oraz jak dziś wypada ona w zestawieniu z pozostałymi ważnymi imprezami (porównanie z roku 2015), najlepiej obrazują zamieszczone poniżej wykresy. Są tak dosadne, że nie wymagają chyba szerszego komentarza. Bez mała 150 tysięcy zwiedzających to niemal tyle, ile notują wszystkie liczące się imprezy kamieniarskie na świecie łącznie! To prawie cztery razy więcej, niż odwiedziło tegoroczną „największą w Euro-

: Xiamen Stone Fair 2016 odwiedziło ok. 150 tys. gości

pie Środkowo-Wschodniej imprezę budowlaną”, czyli Budmę. Spośród ponad dwóch tysięcy wystawców, których trzon stanowiły firmy rodzime, można było znaleźć wszystkie, najbardziej aktywne eksportowo nacje. Jak zwykle, najsilniej reprezentowaną grupą byli Włosi – tak wśród wystawiających kamień, jak i maszyny. Ci pierwsi szybko odkryli potencjał nabywczy w segmencie dóbr luksusowych i taką właśnie ofertę prezentowali. Ci drudzy, choć nadal przebąkują o kopiowaniu i „dzikim rynku”, też zjawili się niemal w komplecie. Bardzo liczni Turcy wystawili się wspólnie pod auspicjami swojego prężnie działającego związku branżowego (IMIB). Podobnie uczynili, trochę mniej liczni, Brazylijczycy. Na targach widoczni byli także, Hindusi, Egipcjanie, Hiszpanie i Francuzi. Według danych przedstawionych przez organizatora w tegorocznej edycji wzięli udział wystawcy z 56 krajów, zajmując 30% powierzchni wystawienniczej. Warto odnotować

też udział firm azjatyckich z tak egzotycznych krajów jak Mongolia czy azjatyckiej części ZSRR. Wystarczy spojrzeć na globus, by zorientować się, jak wielki i niewykorzystany potencjał względem surowców posiada ta nadal słabo uprzemysłowiona część świata. Pierwszym, naturalnym kierunkiem dla firm wydobywających tam kamień (lub rozpoczynających jego eksploatację) jest właśnie stolica chińskiego kamieniarstwa. Włodarzom imprezy bardzo zależy na tym, by ta impreza nie była postrzegana, jako wielka, ale wciąż traktowana przez kamieniarski świat, jako zaściankowa. Imprezy towarzyszące przygotowano z dużym rozmachem, w głównym budynku centrum targowego, odbyło się wiele wykładów i prelekcji połączonych w bloki tematyczne, a dotyczących marketingu, nowinek technologicznych, architektury oraz trendów kamiennego wzornictwa pod wspólną nazwą Word Stone Congress (Światowy Kongres Kamienia).

ZE ŚWIATA

Godnym podkreślenia jest fakt, że wszystkie, z ponad 40 wykładów cieszyły się niemal stuprocentową frekwencją, a w odbywającym się w trakcie imprezy Szóstym Światowym Forum Architektów uczestniczyło ponad tysiąc zainteresowanych osób! Czy możemy więc uznać, że targi w Xiamen przejęły od Werony prymat i mają prawo nazywać się „najważniejszą imprezą kamieniarską na świecie”? Moja odpowiedź na tak zadane pytanie brzmi „nie”. Czy oznacza to więc, że Werona wciąż pozostaje najważniejszym miejscem na mapie kamieniarskiego świata? Też nie. To, z czym mamy dzisiaj do czynienia, to coś na kształt dwuwładzy, czy dwustolicowości, w której głównym ośrodkiem artystycznym i kulturalnym pozostaje Werona, ale już w dziedzinie przemysłu większe kompetencje ma Xiamen. Tak, jak nie przymierzając w przypadku Torunia i Bydgoszczy lub Zielonej Góry i Gorzowa Wielkopolskiego. Na koniec jednak łyżka dziegciu. Ze statystyk jasno wynika, że targi w Xiamen nagle wyhamowały – to znaczy dynamika wzrostu rok do roku jest bliska zeru. Rozmawiając z przedstawicielami firm europejskich dało się słyszeć, że chińczycy są mniej skorzy do zakupów. Oznacza to, ni mniej ni więcej, że popyt na produkty z kamienia maleje. Jest to zbieżne z danymi makroekonomicznymi z tamtejszej gospodarki, które wieszczą osłabienie koniunktury. Zdaniem tych samych wystawców, mniejsze zainteresowanie ze strony nabywców chińskich mają rekompensować przedstawiciele innych, szybko bogacących się w ostatnim czasie krajów– Wietnamu, Laosu czy Kambodży. Wiadomo jednak, że nieposiadające takiego potencjału siły nabywczej kraje, nie mogą być i nigdy nie będą lokomotywą, tak wielkiej imprezy jak targi w Xiamen. Przed dyrekcją tej imprezy stoją teraz duże wyzwania, a my dostaniemy odpowiedź na pytanie jak silne są podstawy do tego, by zestawiać dynamiczne, azjatyckie Xiamen z dojrzałą, ale wciąż piękną Weroną. 

Wystawcy

Zwiedzający

: Porównianie ilości wystawców oraz zwiedzających na przestrzeni lat na targach Xiamen i Marmomacc oraz targów Izmir, Budma, Stone+tec, Victoria Stone oraz Stone Poznań. ; Chińska odpowiedź na potrzeby rynku. Swoje wieloliny na targach zaprezentowało kilkunastu lokalnych producentów.

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

PIŁY LINOWE DO CIĘCIA BLOKÓW KAMIENNYCH TYPU: PLBK-14.0-1800, PLBK-14.0-2000 Najnowsze rozwiązania w technologii cięcia bloków wykorzystują jako narzędzie tnące linę o specyficznie wykonanej strukturze. Urządzenie to ma szczególne zalety w porównaniu z tradycyjnymi metodami cięcia piłą: cichsza praca, mniejsza energochłonność, mniejsze gabaryty, mniejsze zużycie materiału (mniejsza szczelina przecięcia liną). Maszyny służące do cięcia bloków o maksymalnych wymiarach: długość: 4000 mm, szerokość: 1800 mm, wysokość: 1760 mm długość: 4000 mm, szerokość: 1800 mm, wysokość: 1900 mm

WWW.ZPUPROMASZ.PL

PASJA TWORZENIA

NOWE MASZYNY NOWE PERSPEKTYWY ZPU Promasz WiesĹ&#x201A;aw Berezicki ul. Piskorzowska 2, 58 - 250 Pieszyce, tel. +48 74 836 52 06, fax +48 74 836 72 02 e-mail: zpupromasz@zpupromasz.pl, www.zpupromasz.pl

TECHNOLOGIE OFERTA PRODUCENTÓW

Historia traków wielolinowych

Paul Daniel

Czym jest trak wielolinowy do kamienia? Dla niektórych jest to maszyna wyposażona w co najmniej dwie liny diamentowe. Inni uważają, że aby zasłużyć na takie miano, maszyna powinna mieć ich 20, 30 lub więcej. W tym artykule przyjrzymy się rozwojowi rynku traków wielolinowych od pierwszych prób pod koniec lat 90. XX wieku. Paul Daniel obserwował ten rynek od jego początków.

JAPOŃSCY PREKURSORZY Historia cięcia granitu na bloki za pomocą pił wielolinowych rozpoczęła się w japońskiej firmie Yamana Seisakusho Co. w 1994 r. Prototyp ma-

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

fot. archiwum redakcji

ierwsze tradycyjne traki wahadłowe wyposażone w piły zbrojone segmentami metalowo-diamentowymi wprowadzono w połowie lat 50. XX wieku. Takie piły najlepiej sprawdzały się w przypadku marmuru i innych bardziej miękkich rodzajów kamienia. Natomiast w przypadku traków z gładkimi piłami stosowano (i nadal się stosuje) ścierniwo. Proces, był i jest dość powolny i wymaga pozbycia się dużych ilości zużytego ścierniwa oraz szlamu. Szacowano, że w 2006 r. na świecie użytkowano kilka tysięcy tradycyjnych traków wahadłowych. W przeciwieństwie do nich maszyny wielolinowe wytwarzają o wiele mniej odpadów (na dodatek nie zawierających drobinek stali), wymagają prostych fundamentów, mniejszej powierzchni instalacyjnej oraz wiążą się z niższymi kosztami serwisowymi – i co najważniejsze zapewniają większą prędkość cięcia. W 2006 r. Emilio Brocco, założyciel Wires Engineering/CO.FI.PLAST, prognozował, że rocznie będzie się produkowało ok. 20 nowych maszyn wielolinowych. Okazało się to niedoszacowaniem.

: Trak Wires Engineering zamontowany w 2004 roku w brazylijskiej firmie Marbrasa.

szyny z 10 linami został dostarczony do Kyoshu Asahi Marble Industry Co. w celu cięcia bloków granitowych o wymiarach 2,2 m x 1,2 m na płyty o grubości 2,7 cm lub 3,2 cm. Prędkość cięcia wynosiła 1 m2/h. Koszty maszyny zostały opisane jako „dość wysokie”. Bęben napędowy musiał być wyposażony w rowki na liny dostosowane do szerokości ciętych płyt. Nie wiadomo, czy maszyna ta kiedykolwiek weszła do produkcji seryjnej – dziś firma Yamana Seisakusho Co. nie produkuje żadnych maszyn do obróbki kamienia.

NAJPIERW LINA Przyjmuje się powszechnie, że lina, a precyzyjniej wielodrutowa linka stalowa z diamentowymi drobinkami ściernymi osadzonymi w lub na cylindrycznych koralikach nawleczonych na linę, została wynaleziona przez dwóch Anglików w 1968 r. Z powodu częstego zrywania się liny jeden z nich zarzucił próby cięcia marmuru, jednak drugi, Derek Prowse, wytrwał i w końcu odniósł sukces. Przeniósł się do Carrary, aby kontynuować testy w firmie TE-MA. Poczynając od maszyny „rowerowej” Luigiego Madrigali, zastosowanie liny diamentowej w wydobyciu bloków marmuru stało się w końcu powszechną praktyką w rejonie Carrary,

TECHNOLOGIE

a potem także i w innych miejscach. Co jednak z granitem i innymi rodzajami kamienia o podobnej do twardości? Ich cięcie za pomocą standardowej liny diamentowej było bardzo trudne. W 1985 r. międzynarodowa grupa Diamant Boart SA zawarła porozumienie z Granits Petitjean na przeprowadzanie prób cięcia granitu Vosges Grey przy użyciu liny diamentowej w kamieniołomie La Bresse we Francji. Opracowano nową technologię wytwarzania koralików, a w 1986 r. Diamant Boart wprowadził na rynek własną linę diamentową do cięcia granitu. Również w 1986 r. firma Micheletti Macchine z Carrary, która sprzedała wcześniej ok. 190 jednolinowych maszyn wydobywczych, rozpoczęła sprzedaż maszyny do formowania bloków Laser 90, której lina mogła zostać wyposażona w koraliki służące do cięcia marmuru lub granitu. Autor dysponuje zdjęciem z 1986 r., na którym widać, że lina do cięcia granitu miała plastikowe tulejki dystansowe. Jak mówił wówczas w kamieniołomie w Carrarze Bruno Micheletti: „Myślał o zaprojektowaniu maszyny, która mogłaby wykorzystać ogromne możliwości stworzone przez linę diamentową”. W 1997 r. spółka Wires Engineering/CO.FI.PLAST w Lessolo we Włoszech ogłosiła wprowadzenie na rynek maszyny Falcon 600 z 10 linami i koralikami o średnicy 8 mm. Przy cięciu granitów klasy V na płyty o szer. 4 cm osiągano wskaźniki produkcji na poziomie 250 mkw/dzień. W praktyce ograniczeniem okazała się długość liny oraz powierzchnia potrzebna do instalacji maszyny. Według słów nieżyjącego już Emilio Brocco, założyciela Wires Engineering, „zbyt duże wymiary tzw. »długich traków wielolinowych« zmusiły nas do opracowania nowych technologii, dzięki czemu w 2005 r. narodził się nasz pierwszy kompaktowy trak wielolinowy”. Pod koniec lat 90. co najmniej cztery inne firmy włoskie (Effe

Meccanica, Pellegrini Meccanica, Micheletti Macchine i Bideseimpianti) pracowały równolegle z Wires Engineering nad rozwojem maszyn wieloliniowych do cięcia granitu na płyty. Firma Pellegrini Meccanica wypuściła na rynek linię maszyn Polywire, debiutując modelem 5/16, który miał pięć lin. Dzisiaj spółka jest jednym z wiodących producentów traków wielolinowych. W 2000 r. firma Micheletti wprowadziła na rynek maszynę Fortune 20, a spółka Bideseimpianti swoją piłę o ponad 50 linach. Effe Meccanica w 2008 r., przed swoim bankrutctwem, sprzedała pięć maszyn wielolinowych. Diamant Boart SA zdawał sobie sprawę z ogromnych możliwości, które dawało cięcie za pomocą wielolinek. W 1997 r. w Bergamo we Włoszech firma przeprowadziła testy przy użyciu prototypowej wieloliny, a w grudniu 1999 r. w fabryce Campolonghi we Włoszech przeprowadzono testy na maszynie o pięciu linach. W międzyczasie również firma Bideseimpianti, założona przez trzech braci w 1986 r., rozpoczęła produkcję maszyn jednolinowych, a później również wielolinowych. PIERWSZY TRAK 50+ Podczas targów Piedra 2000 w Madrycie w Hiszpanii wśród wystawców znalazła się spółka Granisa SA z północno-zachodniej Hiszpanii. Na dużym zdjęciu zdobiącym stoisko przedstawiono cięcie linami granitowego bloku na płyty. W tym czasie Granisa skupowała w całym świecie ok. 1100 m sześc. bloków granitowych miesięcznie i przetwarzała 37 tys. – 40 tys. mkw. kamienia na miesiąc. Spółka zdecydowała się ciąć płyty o grubości 2 cm. Cięcie grubszych płyt wymagałoby zmiany ustawień maszyny oraz założenia innych rolek prowadzących. W związku z początkowymi doświadczeniami oraz cięciem granitów Rosa Porriño, Silvestre Light i Grey Mondariz w maszynie, której później nadano nazwę Gold 60, zamonto-

wano mocniejszy napęd główny oraz zmodyfikowano technologię wytwarzania diamentowych koralików. Zwiększono również liczbę lin z 50 do 57, aby maszyna mogła objąć pełną szerokość bloku. Ulepszony system pozwalał wyprodukować 20 tys. mkw. płyt o grubości 2 cm z granitu klasy III miesięcznie, w porównaniu z ok. 6 tys. mkw. płyt miesięcznie ciętych przy użyciu traku wahadłowego. Latem 2010 r. firma Barsanti Macchine zainstalowała w zakładzie spółki Granilouro SA w północno-zachodniej Hiszpanii swój system Mirage 4000. Według doniesień z tamtego okresu system „wyznaczył nową granicę dla cięcia bloków granitowych na płyty”. Mirage 4000 mógł ciąć dwa bloki jednocześnie, wykorzystując przy tym do 136 lin. DZISIEJSZA ROLA BRAZYLII Brazylia, kraj o powierzchni ok. 8,55 mln km kw. oraz dwustumilionowej populacji, stała się ważnym graczem na światowej arenie. Według słów Paulo Giafaroya z DGG Assessoria Ltda São Paulo obecnie w Brazylii działa ok. 300 traków wielolinowych do cięcia kamienia (dane na połowę 2015 r.). Z tej liczby ok. 200 maszyn pochodzi z Włoch, a pozostałe 100 zbudowano w Brazylii. Firmy Hedel, Ramos Universo, Cimef, Ventomag, Rochaz i Rosh próbowały produkować maszyny wielolinowe w Brazylii, jednak większości z nich nie udało się odnieść sukcesu. Od lat 90. XX w. Brazylia odnotowała niezwykły wzrost produkcji i eksportu kamienia naturalnego oraz zwiększenie działalności we wszystkich ogniwach łańcucha produkcyjnego. Ostatnie osiągnięcia techniczne w wydobyciu i obróbce kamienia były napędzane rosnącym eksportem. Według ABIROCHAS, Brazylijskiego Stowarzyszenia Branży Kamienia Naturalnego, w 2013 r. produkcja kamienia naturalnego wyniosła 10,5 mln ton ogółem, z czego 3,6 mln ton wyeksportowano. 

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

TECHNOLOGIE OFERTA PRODUCENTÓW

fot. marcin kamiński

5, 10, 15, a może 50?

Przegląd traków wielolinowych

d dobrych kilkunastu lat nie ma chyba żadnych znaczących targów branży kamieniarskiej, na których nie widzielibyśmy bogatej oferty producentów traków linowych. Niektórzy nawet żartują, że świat kamieniarski zwariował na punkcie maszyn wielolinowych i każdy z producentów za punkt honoru wziął posiadanie takiej maszyny w swojej ofercie. W tym numerze „Nowego Kamieniarza” kontynuujemy temat traków linowych. Po zaprezentowaniu rozwiązań wykorzystujących do cięcia jedną linę przechodzimy do wyższej klasy – traków wielolinowych. Zasada pracy tych maszyn jest generalnie taka sama jak w przypadku

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

jednolinki. Wszystkie do przecinania wykorzystują linę z „diamentowymi” koralikami. Zasadnicza różnica tkwi w ilości lin zastosowanych do cięcia, chociaż to może zbyt duże uproszczenie, ponieważ bardzo istotne są przecież średnice bębnów prowadzących, konstrukcja nośna i wiele innych istotnych w eksploatacji szczegółów. Teoretycznie wielolinką jest trak wykorzystujący dwie liny. Największy wybór jest jednak wśród maszyn pracujących z systemami wykorzystującymi 5-40 lin. To właśnie temu segmentowi poświęcimy uwagę w tym numerze „Nowego Kamieniarza”. W kolejnym wydaniu zaprezentujemy zaś największe multiliny dostępne na świa-

Bogdan Lewicki

towych rynkach, przecierające bloki za pomocą 50-70, a nawet więcej lin. PIERWSI W POLSCE Historia traków wielolinowych w naszym kraju jest stosunkowo krótka. Pierwsze maszyny tego typu zaczęto montować na początku XXI w. Prekursorem była firma Kas-Kam z Sieradza, należąca do Sławomira Kawczyńskiego, od 2003 roku używająca 10-linowej maszyny Falcon 600 włoskiego producenta Wires Engineering. – Dwa lata później dokupiłem w Hiszpanii taki sam model, tyle że używany – obydwa pracują do dzisiaj – mówi Sławomir Kawczyński. Jak przyznaje właściciel zakładu z Sieradza, kiedy zdecydował się na

TECHNOLOGIE

kupno tej maszyny, wielu znajomych, delikatnie mówiąc, nie kryło zdziwienia. – Później przyjeżdżali zobaczyć, jak on pracuje. Teraz to już żadna sensacja, bo w Polsce działa dzisiaj bardzo dużo traków linowych – dodaje kamieniarz. Jednym z powodów kupna wieloliny była... wielkość i lokalizacja działki, na której funkcjonuje Kas-Kam. Po prostu bliskość zabudowań wykluczała budowę hali tradycyjnych traków, bo one generują zdecydowanie większy hałas i wibracje. – Chciałem rozwijać zakład, a linka była bardzo dobrym wyjściem z sytuacji. Na początku chciałem jednak kupić maszynę jednolinową. Pojechałem do Włoch i kiedy zobaczyłem przy pracy model 20-linowy, uznałem, że to jest właśnie to, czego mi potrzeba. Na dodatek oprócz dużej wydajności cięcia trak w porównaniu z maszynami innych firm był oferowany w atrakcyjnej cenie, umożliwiał bardzo szybką zmianę grubości ciętych płyt, miał małe zużycie energii elektrycznej. Co więcej, kupiłem go w firmie, która produkuje także liny (Wires Engineering – produkuje maszyny do cięcia kamienia liną diamentową, a CO.FI.PLAST liny diamentowe. Obie firmy należą do rodziny Brocco – przyp. aut.), co moim zdaniem sprawia, że mogę liczyć na dobre dopasowanie tych dwóch elementów traka. Z perspektywy lat mogę już też powiedzieć, że koszty związane z eksploatacją, np. wymiana łożysk, nie są wygórowane – wyjaśnia S. Kawczyński. Aktualnie w ofercie Wires Engineering znajdziemy szeroką gamę traków wielolinowych. W linii Easy mamy trzy traki odpowiednio z 5, 11 i 21 linkami. Expert 35 może ciąć za pomocą 35 diamentowych lin. Największym z oferowanych przez Wires Engineering jest Epica 65 (przedstawimy ją w kolejnym numerze). Liny w maszynach Easy i Expert poprowadzone są na czterech bębnach o średnicach 805 i 850 mm i szerokościach 608 mm (dla modeli Easy) i 1000 mm dla Experta. Wires Engineering w swoich trakach stosuje opatentowany przez siebie system napinający, korzystnie wpływają-

cy na użytkowanie lin diamentowych. Jednorazowa szerokość cięcia wynosi 587 mm dla linii Easy, 995 mm dla Experta oraz 1800 dla Epiki. Możliwe jest cięcie w tym samym czasie płyt różnej grubości (2, 3, 4, 5 cm lub wielokrotność tych grubości). – Traki wprawiane są w ruch za pomocą silników o mocy od 45 do 240 kW. Producent oferuje dwa warianty dla każdej serii: stacjonarny i mobilny. W tym drugim przypadku zestaw porusza się po specjalnym torowisku, najeżdżając na bloki i może obsłużyć kilka bloków bez konieczności ich przekładania – mówi Wojciech Czech z firmy Atrium PUH, od 2001 r. współpracującej z Wire Engineering. BM W naszym kraju traki tego włoskiego producenta ma w swojej ofercie firma Weha. – Dzięki doświadczeniu zdobytemu przy pierwszym modelu urządzenia oraz krytycznemu spojrzeniu na wielolinowe urządzenia na rynku, w nowym modelu Kodiak Evolution zastosowano najlepsze innowacje i rozwiązania techniczne mające na celu zminimalizowanie kosztów cięcia i konserwacji. Takim rozwiązaniem jest – opatentowany przez BM – jednolity oraz niezależny system napinający. Podpiera on linkę tylko w trzech miejscach. W rezultacie otrzymujemy optymalne warunki pracy liny, przedłużoną jej żywotność oraz R

Materiały uszczelniające Kleje

OTTOSEAL S70

Silikon Premium do kamienia błyszczący, matowy, strukturalny

Dostępnych 46 kolorów

OPPOLD POLSKA, ul. Budowlanych 6, 45-005 Opole Tel. (77) 457 01 01, kom. 602 215 426 oppold@oppold.pl, www.oppold.pl www.otto-kleje.pl L

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

TECHNOLOGIE

zmniejszone koszty cięcia. Mocnym atutem traka jest łatwość zmiany grubości ciętych płyt. Odbywa się to poprzez przełożenie lin na odpowiednie rowki w gumowych okładzinach bębnów, co zajmuje bardzo mało czasu. Musimy pamiętać o tym, że firma BM istnieje od 1966 roku i ma bardzo duże doświadczenie w produkcji maszyn kamieniarskich. Obecnie na całym świecie pracuje około 1500 maszyn tej firmy. BM swojej ofercie ma traki od jednolinowych aż po 84-linowe – mówi Marek Iwen z firmy Weha. Kodiaki pracują oczywiście także w Polsce, m.in. w Zakładzie Kamieniarskim Witolda Woźniaka z Jastrzębska Starego koło Nowego Tomyśla. Trak został zakupiony w celu zwiększenia mocy przerobowych zakładu. – Dzisiaj z perspektywy dwóch lat mogę stwierdzić, że Kodiak 20 w zupełności wystarcza na nasz zakład – tniemy około 12 godzin na dobę. Wybierając akurat tę wielolinkę, kierowałem się jej konstrukcją opartą na czterech słupach. To rozwiązanie zapewnia większą stabilność pracy, a co za tym idzie, precyzję cięcia i bezpieczeństwo pracy. Na podstawie moich doświadczeń mogę powiedzieć, że jakość i szybkość cięcia jest bardzo dobra. Przy pilnych zamówieniach jestem w stanie przetrzeć blok nawet w jeden, góra dwa dni. Nie bez znaczenia jest także to, że ta wielolina może ciąć duże bloki 3,6 na 2,3 m. W Jastrzębsku Kodiak tnie głównie płyty o grubościach 2, 3, 5 i 6 cm, ale jeśli jest zamówienie, to ustawiane są inne grubości – mówi Witold Woźniak. Jak zapewnia Witold Woźniak, nowe urządzenie ma też mniejsze zużycie energii niż w przypadku pracy na diakersach. Dużym plusem tej maszyny jest też to, że zastosowano w niej np. łożyska, które bez problemu, za nieduże pieniądze, można dostać w okolicy funkcjonowania firmy.

włoski Breton. W ofercie tej firmy znajdziemy traki wielolinowe serii Paragon, pracujące z bębnami, na których mocowanych jest od 5 do 70 lin. Maszyny te mogą za jednym razem przecinać fragment kamienia o szerokości od 600 mm (5 lin) do 1925 mm (70 lin). Przy konstruowaniu tej linii multilin Breton wykorzystał bardzo duże doświadczenie przejętej w 2011 r. firmy Bidese. Według zapewnień producenta wydajność i szybkość cięcia Paragonów jest do 20 proc. większa, niż poprzednich wersji GOLDBRETON-BIDESE Paragony oparte są na innowacyjnej, jednostronnie otwartej konstrukcji, pozwalającej na szybką wymianę lin. Ich charakterystyczną cechą jest system naciągu lin zamontowany w najwyższym centralnym punkcie maszyny, mający minimalizować zabrudzenia tego podzespołu. – Konstrukcja cechuje się zwartością podzespołów wokół bardzo solidnej ramy w kształcie litery C. Kształt konstrukcji eliminuje wibracje, a komplety lin bez plastyfikacji wytrzymują ciągłą pracę w granicach 350 godzin – mówi Henryk Dębicki z Breton Polska. Założeniem zespołu projektowego było dążenie do prostych rozwiązań ograniczających ilość nietypowych części, czego efektem jest np. zastosowanie łożysk kół napinających dostępnych na wolnym rynku. Firma Breton wyposaża swoje maszyny w wykładziny poliuretanowe kół i bębnów. Produkowane są one na nowoczesnej linii na terenie zakładu, co upraszcza zaopatrywanie klientów w te części eksploatacyjne. Oprogramowanie traka umożliwia m.in. archiwizację wielu nastaw cięcia i późniejszy odczyt tych parametrów. Maszyna ma funkcję autostop w przypadku zerwania liny, braku mediów, przerw w dostawie energii czy przekroczenia zadanych parametrów pracy.

ny pracujące z 24, 34, 40 i 68 linami. W zależności od modelu szerokość cięcia wynosi w nich od 700 do 2000 mm. – Wielolinki Gaspari Menotti z nowej serii GMW MK3 to maszyny o dwukolumnowej konstrukcji, dającej jednak stabilność i sztywność rozwiązań z czterema kolumnami. W przeciwieństwie do wszystkich porównywalnych rozwiązań na rynku, w których osie kół mają jeden punkt wsparcia, Gaspari Menotti wykorzystuje autorskie rozwiązanie, w którym osie kół mają podwójne punkty wsparcia (jak w maszynach z czterema kolumnami), co praktycznie czyni niemożliwym odkształcanie solidnej struktury – mówi Konrad Węgrzyn z firmy Mekanika, mającej w ofercie traki Gaspari Menotti. W wielolinach GMW zastosowano podwójny hydrauliczny system napinania linek. Wstępne napinanie następuje dla całej grupy. Następnie linki są napinane ostatecznie na pojedynczych kołach napinających. Każdy pojedynczy napinacz jest monitorowany online przez liniowy sensor magnetyczny. W swoich nowych wielolinach Gaspari Menotti stosuje także opatentowane rozwiązanie, pozwalające w bardzo krótkim czasie zmieniać wielowypustowe prowadnice lin diamentowych. – Rozwiązaniem jest szereg pasów z poliuretanu, zbudowanych w kształcie profilu wielorowkowego, dla różnych rodzajów linek diamentowych. Pasy te są ze sobą połączone i przytwierdzone do zewnętrznej części powłoki bębna. Dzięki temu rozwiązaniu, gdy rowki są zużyte, wymiana ich staje się bardzo prosta. Wystarczy ściągnąć zużyte pasy z poliuretanu i zastąpić je nowymi. Nie ma konieczności uciążliwego wymontowywania bębna i przewożenia go do toczenia i regeneracji – dodaje K. Węgrzyn.

BRETON Wśród firm oferujących szeroką gamę traków wielolinowych jest

GASPARI MENOTTI Kolejny włoski producent – Gaspari Menotti ma w swojej ofercie wieloli-

Jednym z zakładów wykorzystujących traki wielolinowe Gaspari Menotti jest strzegomska Piramida.

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

Informacje i listy blok贸w:

+48 507 80 20 29

nero africa/south africa green/belfast black

MARABU NATURSTEINHANDEL GMBH bloki granitowe z RPA jarek@marabustone.pl

bloki BELFAST BLACK w Szczecinie ju偶 w kwietniu 2016

jedyny autentyczny oryginalny

is back

BELFAST BLACK

TECHNOLOGIE

BRETON

CO.FI.PLAST Wires Engineering

GASPARI MENOTTI

PEDRINI

PELLEGRINI MECCANICA

SOCOMAC

PARAGON typ 5 lin/ PARAGON 600 / PARAGON 800 seria Easy (5, 11 i 21 linek). Expert 35 linek

6,3 7,3

25.650

5,10,20,40 / 630-1164

10-32

5,23,30 / 600,627,826,5

6,3 lub 7,3

16 – 20

18 - 33

5,11,21,35 / 587-995

250

190

200

GMW 700

7,3

24,5

20 - 32

24 / 700

350

Jupiter

6,3

24,5

20-35

16,24,32,40,48,56,64,72,80 / 450-2211

250

Pentawire

LICZBA BĘBNÓW

hydrauliczny umieszczony na górze

1500-2000 koła podpierające dolne przy bloku 700

hydrauliczny

4 bębny napędowo prowadzące śred.1000 mm plus koła napinające tej samej średnicy.

hydrauliczny

805-850

hydrauliczny

– koło napędowe (2150), zespół kół napinających (1000), koło pasowe(1200), koła prowadzące (2x700)

hydrauliczny

8,3

0 – 40

5 / 600

250

system Multipul, podwójny, elektrycznohydrauliczy

6,37,6

18-22

20-40

2-70 / 3-2000

300

hydrauliczny

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

ŚREDNICA BĘBNÓW [mm]

NAPINANIA LIN

MAX NACIĄG LINY [kg]

ILOŚĆ LIN / SZEROKOŚĆ CIĘCIA (WIRE SET WIDTH) OD 1 DO OSTATNIEJ LINKI [mm]

PRĘDKOŚĆ LINKI [m/s] 0 - 40

6,3 7,3

b.d. - brak danych

DŁUGOŚĆ LINY [m]

ŚREDNICA LINY [mm]

NAZWA MASZYNY

PRODUCENT BM

KODIAK EVOLUTION 5.6.10.12. 20.24.40.46.60.76.84

PEDRINI Bogatą ofertę traków wielolinowych ma także, kolejny włoski producent maszyn do obróbki kamienia – Pedrini. Seria wielolinek Jupiter GS220 oferuje maszyny z układem 16, 24, 32, 40, 56, 64, 72 i 80 linek, pozwalające przecinać za jednym cyklem stosownie od 450 do 2210 mm szerokości bloka. W Polsce traki tego producenta ma swojej

ofercie firma TGR Tomasza Rogali. Ruch – góra-dół – odbywa się poprzez system 4 śrub (po dwie dla każdej kolumny). Charakterystycznym elementem traków Jupiter GS220 są duże koło napędowe o średnicy 2300 mm, dzięki czemu linka prowadzona jest po łagodnym łuku, co wydłuża jej żywotność. Pedrini wykorzystuje w swoich wielolinach opatentowany, podwójny system naprężania linek. Grupa naprężająca składa się z dwóch elementów: górna rolka napinająca o nazwie „Master”, wykorzystywana do wstępnego napinania oraz zestaw pojedynczych kół napinających – po jednym na każdą linę, służący do utrzymania podczas cięcia, stałego napięcia na każdej pojedynczej linie.

SPOSÓB

drobnostki, ale prawdę powiedziawszy, one muszą się zdarzać, ponieważ te traki to wciąż w pewnym sensie prototypy, ciągle udoskonalane. Ich przecież nie produkuje się masowo, to nie Volkswagen Golf wyprodukowany w milionach egzemplarzy – zapewnia Tomasz Solima z Piramida Strzegom.

W zakładzie od ponad roku pracuje 24-linowy trak GMW 700. W Piramidzie pracuje też kilka traków z pięcioma linkami. Dzięki inwestycji w trak wielolinowy znacząco zwiększyła się wydajność i elastyczność produkcji. Zakup traka wielolinowego Gaspari był kolejnym krokiem w kierunku zastąpienia traków wahadłowych starej generacji nowoczesną technologią. – Po prostu traki wahadłowe były już na tyle wyeksploatowane, że uznaliśmy, iż nie warto ich remontować. Jednym z elementów decydujących o kupnie akurat tego traka była ugruntowana na rynku pozycja producenta. Jesteśmy zadowoleni z tego wyboru. Przez ponad rok użytkowania nie mieliśmy żadnej poważniejszej usterki. Oczywiście zdarzają się jakieś

napędowe 2300, prowadzące 2x1000

2350

950-2350

2-5

TECHNOLOGIE

czas cięcia. PELLEGRINI Jednym z najlepiej sprzedających się w Polsce modeli firmy Pellegrini jest Pentawire pracujący na pięciu linkach poprowadzonych na dwóch dużych kołach o średnicy 2350 mm. Charakterystyczną cechą tego modelu jest elektryczno-hydrauliczny sposób napinania linek Multipul. Trak może być też wyposażony w system AT służący mechanicznemu ustawianiu rozstawu kół napinających. Pentawire może być też zamontowany w wersji ruchomej jeżdżącej po specjalnym torowisku. Jak zapewnia Andrzej Buklaski z firmy MC Diam, która ma w ofercie maszyny Pellegrini, najważniejszy-

GWARANCJA [miesiące)

WYPOSAŻENIE NIESTANDARDOWE

MAKSYMALNE GABARYTY BLOKÓW [cm]

WYMIARY TRAKA (DŁ. / SZER./ WYS.) [mm]

na dobę. Podczas planowania zakupu, jednym z najważniejszych parametrów była możliwość cięcia linami o średnicy 6,3 mm. Przy pracy na tak dużych trakach i cięciu dużych bloków mniejsza średnica liny ma kolosalne znaczenie, dając oszczędności nawet dwóch slabów na bloku. Jesteśmy bardzo zadowoleni z jakości pozyskiwanych płyt. To bardzo ważne, ponieważ przekłada się na niższe koszty poleru, a przy znacznym przerobie jest to już bardzo istotne – wyjaśnia Artur Stanek, dyrektor techniczny WKG sp. z o.o. Jak podkreśla dyr. A. Stanek istotną kwestią związaną z minimalizacją kosztów cięcia jest także przecieranie paserowanych bloków (górna i dolną płaszczyzna), co zauważalnie skraca

UDŹWIG WÓZKA [t]

WAGA TRAKA [t]

ZUŻYCIE WODY NA 1 LINĘ [l/min]

MOC SILNIKA GŁÓWNEGO [kW]

PARAMETRY NIEZBĘDNEJ INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ [kW]

Za należyte napięcie lin odpowiedzialny jest system siłowników hydraulicznych (po 2 na każde koło). System utrzymują zaprogramowane parametry na każdej linie, kompensując ewentualne ich różnice w długości. Duże traki firmy Pedrini pracują w Borowskich Kopalniach Granitu, w firmie Intergranit i w zakładzie WKG w Wojkowicach. Zainstalowano tam dwie maszyny tnące 56 i 64 linkami. Na Śląsku bloki przecierane są głównie na płyty o grubości 2, 3, 5 i 6 cm., chociaż bez problemu cięto już z granitu czy marmuru „jedynki”. – Maszyny zamontowane są w hali, więc mogą pracować przez cały rok. Możliwość ciągłej pracy jest dla nas ważna, bo już zdarzały się sytuacje, kiedy maszyny pracowały 24 godziny

14000 45 -180

35-160

10-15

b.d.

Szer.zależy od modelu

230 x 370

obrotowy wózek za dopłatą.

375 x 220

elektromechaniczny system przesuwu bębnów prowadzących liny ograniczający wibracje, komplety części zamiennych i narzędzi do szybkiej reakcji samoobsługi, możliwość zakupienia pakietu podzespołów do wykonania wózków do bloków we własnym zakresie.

12 z możliwością przedłużenia

7100

60-175

45-160

do 10

30-35

11500 x 7800 x 7000

b.d.

37-110

do 10

15-40

W zależności od modelu

350 x 220

b.d.

całkowita moc zainstalowana 140

132

b.d.

11.500 x 2800 x 6 850

350 x 220

automatyczny system klinowania.

b.d.

75-315

b.d.

25-75

12000 x 6800

360 x210

autoamtyczny separator płyt.

400V/50Hz – 40 kW

30 25-30

9.800 x 2.400 x 5.700

210 x 350

system AT - mechaniczne ustawianie rozstawu kół napinających.

b.d.

40 i 80

Od 9720 x 1350+2200 x 5350 (2 liny) do 8750 x 4300 x 6050 (70lin)

220 x 360

wózek transportowy (w opcji z obrotowym stołem), bęben do wszystkich grubości płyt, bęben specjalny.

dostarczona wg projektu

30-250

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

TECHNOLOGIE

mi atutami Pentawire’a są duże koła zapobiegające przeciążeniu lin, co przekłada się na ich długą żywotność. – Trak wyposażony jest w podwójny stabilny system napinania lin i stwarza możliwość cięcia płyt o różnych grubościach – od 21 mm do 600 mm. Trak charakteryzuje się niskimi kosztami eksploatacji. Pentawire cieszy się w naszym kraju sporą popularnością, dotychczas sprzedaliśmy ponad 15 maszyn tego typu – mówi Andrzej Bukalski. Od końca ubiegłego roku właśnie taki trak pracuje w zakładzie kamieniarskim Marka Szołtuna w Wągrodnie. Głównym powodem kupna wielolinki była chęć zwiększenia mocy przerobowych i lepsza jakość cięcia. – Dotychczas maszyna spisuje się znakomicie. Mogę śmiało powiedzieć, że jesteśmy z niej w stu procentach zadowoleni, ponieważ w pełni spełnia nasze oczekiwania co do mocy przerobowych i jakości cięcia. To nasz pierwszy trak wielolinowy, ale mamy już doświadczenie z trakami linowymi, ponieważ wcześniej używaliśmy jednolinek – mówi Marek Szołtun. Jak zapewnia przedsiębiorca z Wągrodna, przed kupnem dużo rozmawiał z innymi właścicielami zakładów kamieniarskich, którzy mają doświadczenie w eksploatacji wielolinek. – Nie ukrywam, że braliśmy pod uwagę ich opinie. Na wybór Pellegriniego wpływ miała także stabilność firmy i dobra współpraca z MC DIAM, który jest jej przedstawicielem – dodaje Marek Szołtun. SOCOMAC Firma Socomac z włoskiej Werony również oferuje szeroki wachlarz traków wielolinowych. W Polsce ma je w swojej oferuje firma Euro Arss. Najmniejsze maszyny pracują z dwiema lub trzema linkami prowadzonymi na dwóch dużych kołach o średnicy 2350 mm. Większe traki, o 5, 7 i 10 linkach, mają rozprowadzanie linek oparte na trzech kołach o średnicy 1200 mm. W największych maszynach Socomac (20, 38, 46 i 70 linek)

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

wykorzystywany jest system pięciu bębnów – z napędzającym o średnicy 2200 mm i pozostałymi o średnicy 950 mm. Charakterystyczną cechą traków linowych Socomac jest konstrukcja oparta na czterech kolumnach, mająca gwarantować jej stabilność. System podnoszenia i opuszczania lin wykorzystuje siłowniki hydrauliczne, które zdaniem producenta zapewniają większą stabilność ramy, a przez to precyzję cięcia. Ciekawym rozwiązaniem w trakach tej firmy jest system umożliwiający ustawienie linek pod kątem, tak aby w początkowej fazie cięcia (przy niepaserowanych blokach) powierzchnia styku linki z kamieniem była jak największa. – Naciąg hydrauliczny dla każdej pojedynczej linki jest utrzymywany na stałym poziomie za pomocą siłowników hydraulicznych, aby zapewnić maksymalną wydajność linki w każdych warunkach pracy – mówi Daniel Dubis z firmy Euro Arss. 38-linowy trak Socomac od dwóch lat wykorzystuje do cięcia płyt firma Skamet Andrzeja Cybucha ze Strzegomia. Maszyna pracuje głównie przy cięciu płyt o grubości od 2 do 10 cm. Nie jest to pierwszy trak linowy, który pracuje w tym zakładzie. Dłużej użytkowane są traki jednolinowe i o kilku linkach. – Kiedy rozważaliśmy zakup dużej wieloliny, dosyć dobrze rozglądaliśmy się na rynku, np. w tej maszynie bardzo dobrze spisuje się system napinaczy lin. Zasadniczym powodem kupna traka była chęć wyeliminowania traka wahadłowego, który poszedł na złom. Dzisiaj, z perspektywy tych miesięcy, mogę śmiało powiedzieć, że wybór był trafny. Nie mieliśmy z maszyną żadnych kłopotów, a jakość pracy i wydajność jest nieporównywalna z trakami wahadłowymi – wyjaśnia Andrzej Cybuch. Użytkownicy traków wielolinowych, z którymi rozmawialiśmy, jak jeden mąż doceniali ich walory, podkreślając głównie dużą wydajność i wysoką jakość cięcia. Nieco „dziegciu” do tej beczki miodu

wlewa Marcin Kaczorowski z firmy Globgranit, zwracając uwagę na kilka kwestii bagatelizowanych przez wielu kamieniarzy. – Wieloliny są maszynami, które na dobre zagościły w naszym kraju. Na temat tych maszyn jest jednak wciąż dużo pytań. Czy cięcie jest tańsze? Jaki jest realny koszt narzędzia? itd. Podstawową zaletą podkreślaną przez użytkowników tych urządzeń jest fakt, że dzięki zaawansowanej technologii koszt cięcia jest o wiele niższy. Jednak moim zdaniem 90 procent firm decydujących się na zakup takich urządzeń tak naprawdę swoje decyzje opierały o emocje i zapewnienia handlowców o „cudownych” wynikach tych maszyn. Nabyli je często, dzięki środkom unijnym twierdząc, że kupują maszynę za 50% wartości, jakby zapominając o drugiej połowie ceny, nie myśląc o całkowitych kosztach eksploatacji, na którą juz przecież dotacji nie ma. Dla przykładu, po roku pracy wiele elementów, wymaga wymiany, a u niektórych producentów koszt samych łożysk sięga 1000 euro za sztukę. Kupując taką maszynę to wszystko należy wziąć pod uwagę, bo inaczej tanio w zakupie może oznaczać drożej niż planowaliśmy w eksploatacji – przestrzega M. Kaczorowski. Aktualnie traki linowe nie mają konkurencji i zdominowały europejski, a najprawdopodobniej i światowy, rynek cięcia bloków. Jak pisaliśmy w poprzednim numerze decydujący wpływ na taką sytuację miało potanienie kosztów produkcji linek. Jednak jak twierdzą specjaliści decydując się na wybór traka wielolinowego, należy przede wszystkim odpowiedzieć sobie na pytanie: Czemu taka inwestycja ma służyć? Jeżeli chcemy ciąć płyty na własny użytek w małej czy średniej firmie, (a takich przecież wciąż w Polsce jest najwięcej) to zakup traka o wydajności kilkuset tysięcy m.kw. płyt rocznie mija się z celem, nawet, jeśli otrzymamy na zakup atrakcyjne dofinansowanie. W takim przypadku w zupełności wystarczy trak o mniejszej liczbie linek. 

NAZWA DZIAŁU

USŁUGA CIĘCIA (LINKA, DIAKERS) 50 zł./m2

SPRZEDAŻ PŁYT (STRZEGOM, GRANICZNA, KOŚMIN, BOHUS)

info@kolor-granit.com.pl www.kolor-granit.com.pl KOLOR GRANIT KAMIENIARSTWO

Leszek Trybuszek (tel. 601 223 497) Krzysztof Trybuszek (tel. 501 215 200) ul. Armii Krajowej 53, 58-150 Strzegom

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

Znajdziesz nas: województwo mazowieckie

Jabłonna k. Warszawy tel. +48 793 383 323 województwo podkarpackie

Kraczkowa k. Rzeszowa tel. +48 794 635 426

Polecam Zenon Kiszkiel

Ekspansja na kolejne rejony Polski?

SOSNOWIEC Plac firmy GMB Inwestycje tel. + 48 881 376 817

Z myślą o Klientach województw:

ŚLĄSKIEGO MAŁOPOLSKIEGO

FIRMA SYSTEMY ZARZĄDZANIA

Maciej Brzeski

Robić różnicę

isząc o firmach, łatwo popaść w banał, łatwo też napisać nieprawdę, bo jak na przykład zbadać, kto jest obiektywnie największy, najlepszy czy najładniejszy. Nie popadając w przesadę, można jednak z całą pewnością uznać, że Rogala, marka obecna na naszym rynku od ponad 20 lat, od co najmniej 15 zalicza się do największych w branży. Obserwując jej działalność, możemy dostrzec prowadzony w niej ciągły proces inwestycyjny. W cieniu tych spektakularnych i przemawiających do wyobraźni branżystów danych liczonych w hektarach, metrach kwadratowych pod dachem, ilości suwnic etc., a dotyczących lokalizowania nowych magazynów, często nie dostrzegamy tych, które mają na celu organizację przedsiębiorstwa. Wraz ze zwiększającym się potencjałem firmy rosną wszak wyzwania dotyczące zarządzania. IMPULS W ciągu ostatnich kilkunastu lat w firmie dokonało się szereg zmian.

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

: Budowa magazynu w Wocławach k. Gdańska dała oststeczny impuls do wdrożenia nowoczesnego systemy informatycznego w firmie.

Powstały nowe magazyny w Pińczowie, i Bukówce Starej (k. Warszawy). Jednak zasadniczą zmianę przyniosło wybudowanie w 2012 roku nowego magazynu w Wocławach (k. Gdańska). Lokalizacja nowego magazynu na północy, który miał stać się głównym centrum logistycznym firmy, skutkowała podjęciem decyzji o stworzeniu spójnego, kompletnego, dedykowanego firmie i jej potrzebom systemu zarządzania. – Proces wdrażania takiego rozwiązania rozpoczął się już w 2012 roku i choć wprowadzane są jeszcze drobne poprawki, możemy uznać proces wdrożenia za zakończony – powiedział Karol Rogala w trakcie rozmowy, która odbyła się w połowie lutego bieżącego roku. Dlaczego to takie wielkie „halo”? Takiego pytania nie zada nikt, kto miał do czynienia z podobnym wdrożeniem. Już sam proces wyboru rozwiązania jest nie lada wyzwaniem, system będzie miał przecież ogromny wpływ na model funkcjonowania firmy. Każdy z pracowników

będzie musiał się mu podporządkować, a każdy istotny proces będzie musiał zostać zarejestrowany. Wdrożenie systemu wiązało się także z inwentaryzacją całości rozproszonego w różnych lokalizacjach majątku firmy, ale także z równie czasochłonną inwentaryzacją procesów i doborem optymalnych rozwiązań. MODUŁY Na zintegrowany system wdrożony w firmie Rogala składają się następujące moduły: – zaopatrzenie (w tym planowanie zamówień), – magazynowanie (zarządzanie zapasami), – zarządzanie relacjami z klientami, – sprzedaż i księgowość, – tworzenie i śledzenie łańcucha zamówień. System obejmuje wszystkie magazyny firmy, dzięki czemu przeważająca część procesów została zautomatyzowana, co pozwala na sprawny przepływ informacji pomiędzy jednostkami.

FIRMA

„Osobowość” płyty Dla Karola Rogali największą odczuwalną zmianą jest ta dotycząca podejścia do towaru w firmie. Kiedyś był on opisywany trudnym do zobrazowania parametrem metra kwadratowego. Jak zawodna jest to metoda, wie każdy, kto zna realia pracy z takim towarem. Metry były takie „około”, i były tu albo tam. Z metrów czasem trochę brakowało, a teorii o przyczynach tych niedostatków było wiele. Dzisiaj każda pojedyncza płyta w trakcie rozładunku otrzymuje kod kreskowy, czyli swoisty dowód osobisty i atrybuty, w których opisywane są (między innymi): nazwa handlowa, pochodzenie dostawy, cena płyty, kurs, po którym została ona wyliczona oraz lokalizacja w magazynie (poszczególne alejki opisane są także kodami kreskowymi). Później pozostaje już tylko śledzenie procesu. Sprzedawca zaznacza w systemie towar jako sprzedany, określając dane nabywcy, który jest już w systemie. Z wielu podobnych zamówień powstaje lista wysyłkowa, płyty ładowane są na ciężarówkę i docierają do magazynu najbliższego odbiorcy lub przy większym zamówieniu bezpośrednio do niego na plac. : Wraz ze zwiększającym się potencjałem firmy, rosną wyzwania dotyczące zarządzania.

: Dzięki systemowi klienci mogą samodzielnie, na bieżąco sprawdzać stany magazynowe firmy na stronie www.rogala.com.pl/magazyn. Po wpisaniu nazwy handlowej interesującego nas materiału możemy wybrać płyty lub płytki w odpowiednich: formacie, grubości oraz wykończeniu. Natychmiast otrzymamy informację o formacie, liczbie płyt, ilości materiału w mkw. w każdym z czterech magazynów firmy. Proste i wygodne.

– Jeszcze do niedawna, sprzedając daną partię towaru, musieliśmy sprawdzać, czy przypadkiem, inny handlowiec nie zarezerwował już tego towaru. Taki pojedynczy proces zajmował nawet kilka godzin. Dzisiaj wydaje mi się to wręcz nieprawdopodobne. Niezależnie od miejsca mamy informację o każdej płycie już w momencie załadunku – mówi Karol Rogala, współodpowiedzialny za wdrożenie systemu. – W dzisiejszych realiach, aby pozostać konkurencyjnym, nie można sobie pozwolić na tego typu starty w wydajności. Nie da się dzisiaj tego kosztu przerzucić na klienta. Na rynku, w którym trzeba łączyć wysoką jakość i niską cenę, oszczędności trzeba szukać w optymalizacji procesów. Nie ma innej drogi – dodaje. 

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

KAMIEŃ NATURALNY POLSKIE ZŁOŻA

Geo-gródek

prof. Jacek Rajchel

Interaktywna prezentacja skał skorupy ziemskiej w Ogrodzie Doświadczeń im. Stanisława Lema w Krakowie

gród Doświadczeń im. Stanisława Lema to park edukacyjny prowadzony przez Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie przy alei Pokoju 68, w pobliżu Tauron Areny Kraków, który powstawał w latach 2005-2007. Na 6 ha powierzchni znajduje się około 60 ekspozycji, urządzeń i instalacji edukacyjnych, głównie z zakresu optyki, akustyki, mechaniki i innych zagadnień. Odwiedzany jest rocznie przez około 100 tysięcy osób, które spędzają tu czas, łącząc wypoczynek z edukacją. Jedną ze stałych ekspozycji w Ogrodzie jest Geo-gródek. Ta zrealizowana w ramach projektu unijnego w latach 2013–2014 inwestycja jest interaktywną prezentacją skał skorupy ziemskiej. Eksponowane tam okazy zostały jednocześnie tak dobrane, aby reprezentowały najważniejsze surowce skalne stosowane w architekturze Krakowa. Zaznajomienie zwiedzających z różnorodnymi typami skał oraz umożliwienie im samodzielnej identyfikacji podstawowych cech diagnostycznych prezentowanych okazów – to główne cele ekspozycji. Na jedną z ważniejszych prezentacji w Geo-gródku składa się 17 bloków skalnych o kubaturze do kilku metrów sześciennych, wadze do kilku ton i średnicy do kilku metrów, których łączna masa wynosi ponad 68 ton. Wszystkie prezentowane okazy posiadają naturalną powierzchnię ścian lub uzyskaną w czasie eksploatacji. Pochodzą głównie z kamieniołomów i wyrobisk eksploatujących dany surowiec na potrzeby zabytkowej i współczesnej architektury Krakowa. Do każdego bloku umożliwiony jest swobodny dostęp zwiedzających, pozwalający na oglądanie eksponatu ze wszystkich stron. Każdy okaz posia-

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

: Widok ekspozycji Geo-Gródka

da tabliczkę identyfikacyjną w języku polskim i angielskim z nazwą skały, określeniem tekstury, struktury, składu mineralnego, wieku i miejsca pochodzenia. Podano również sposób jej wykorzystania w architekturze Krakowa. Umieszczone są również dane na temat ofiarodawcy danego eksponatu. Dopełnieniem całości ekspozycji są tablice informacyjne w formie plansz z tabelą stratygraficzną dziejów Ziemi oraz uproszczoną klasyfikacją skał magmowych, osadowych i metamorficznych. Integralną częścią Geo-gródka jest kilkadziesiąt znacznie mniejszych okazów skał i minerałów, umieszczonych pod zadaszeniem na specjalnych stołach preparacyjnych. Każda ze skał tej części wystawy posiada krótką charakterystykę, ze wskazaniem makroskopowych metod badawczych potwierdzających przynależność systematyczną, skład mineralny czy inne cechy diagnostyczne. Można je określić za pomocą dostępnego na miejscu oprzyrządowania, takiego jak: 5-proc. kwas solny, rylec, lupa,

igła magnetyczna itp. Eksponaty te są w miarę „zużycia” wymieniane na nowe. Wśród nich znajdują się między innymi: sól kamienna, bardzo grubokrystaliczny gips, magnetyt, dolomit, czerwony wapień krynoidowy, melafir gąbczasty, węgiel kamienny, siarka rodzima, buła krzemienna, skrzemieniałe drewno, fragment wapienia zmodyfikowanego procesami krasowymi i inne. Ta część ekspozycji obsługiwana jest przez studentów z Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej z Krakowa, którzy pomagają zwiedzającym w rozpoznawaniu poszczególnych egzemplarzy. W obrębie Geo-gródka znajdują się okazy skał z różnych jednostek strukturalno-tektonicznych Polski, takich jak: Sudety, monoklina przedsudecka i śląsko-krakowska, Karpaty wewnętrzne, zewnętrzne, pieniński pas skałkowy, zapadlisko przedkarpackie, a także okaz z utworów plejstocenu, spoczywających na monoklinie mazursko-podlaskiej. Tylko jeden okaz pochodzi

KAMIEŃ NATURALNY

( Otoczak granitu tatrzańskiego z rzeki Białki z miejscowości Trybsz na Podhalu

; Okaz porfiru z Miękini, ukształtowany systemem ciosu termicznego

spoza dzisiejszych granic Polski, z obszaru tarczy wołyńsko-azowskiej ze wschodniej Ukrainy. Wszystkie prezentowane w Geogródku okazy zostały rozmieszczone w grupach według kryteriów genetycznych, takich jak: skały osadowe, skały magmowe i skały metamorficzne; osobną kategorię stanowi głaz narzutowy. Na podkreślenie zasługuje fakt, że wszystkie okazy eksponowane w Geo-gródku zostały nieodpłatnie przekazane przez zakłady pracy, przedsiębiorstwa, osoby prywatne i inne instytucje, które odnosiły się z pełnym zrozumieniem do idei powstającej ekspozycji, służąc radą i pomocą przy pozyskiwaniu okazów. SKAŁY MAGMOWE W grupie skał magmowych zaprezentowano pięć rodzajów: bazalt z Wołynia, andezyt pieniński, porfir z Miękini, granit tatrzański i granit strzegomski. Bazalt z Wołynia – posiada kształt heksagonalnego słupa o wysokości 2,1 m i wadze 3,5 tony. Jego boczne ściany to powierzchnie regularnego systemu ciosu termicznego, pokryte brunatną skorupą wietrzeniową. Na świeżym przełamie jest skałą barwy czarnej z odcieniem ciemnogranatowym, o teksturze skrytokrystalicznej, strukturze masywnej, bezładnej. Zbudowany jest z piroksenu i plagioklazu, z niewielką domieszką oliwinu, magnetytu, ilmenitu i apatytu, a także szkliwa wulkanicznego. Pochodzi z rozległej prekambryjskiej pokrywy lawowo-tufowej, odsłaniającej się w dorzeczu Horynia na Ukrainie, w obrębie tarczy wołyńsko-azowskiej. Okaz ten pochodzi

: Andezyt z góry Wżar k. Czorsztyna w pobliżu kamieniołomu „Snoska”

z kamieniołomu z miejscowości Bazaltowe (Janowa Dolina) na Wołyniu. Ofiarodawca: Mariya Savchuk, Bazalt Invest, Kamieniarstwo, Piaseczno. Andezyt pieniński – to uformowany wietrzeniem kulistym obły blok o wysokości 1,6 m i wadze 3 ton.

Jest to żyłowa skała subwulkaniczna popielatej barwy, posiadająca typową teksturę porfirową, z prakryształami plagioklazów, piroksenów i amfiboli, rozmieszczonych w skrytokrystalicznym cieście skalnym. Struktura skały jest masywna, nieuporządkowana. Okaz pochodzi z góry Wżar k. Czorsztyna, na pograniczu pienińskiego pasa skałkowego i jednostki magurskiej Karpat zewnętrznych. Został wydobyty na wychodni jednej z mioceńskich żył andezytowych w pobliżu kamieniołomu „Snoska”. Ofiarodawca: Kazimierz Wolski, Przedsiębiorstwo Kamieniarskie, Kluszkowce. Porfir z Miękini – ma kształt pochylonego graniastosłupa o wysokości 1,4 m i wadze 1,9 tony, o ścianach ukształtowanych systemem nieregularnego ciosu termicznego. Jest to magmowa skała wylewna barwy wiśniowo-fioletowej, permskiego wieku, o teksturze porfirowej, gdzie w dominującym cieście skalnym znajdują się drobne prakryształy ortoklazu i plagioklazów, blaszki biotytu, zaokrąglone ziarna kwarcu i zwietrzałego amfibolu. Struktura tej skały jest bezładna, zbita. Okaz pochodzi z nieczynnego kamieniołomu w Miękini k. Krzeszowic, usytuowanego w obrębie monokliny śląsko-krakowskiej. Ofiarodawca: Gmina Krzeszowice. Granit tatrzański – to wielki otoczak o dłuższej osi 1,2 m i wadze 1,5 tony, wydobyty z aluwiów rzeki Białki w miejscowości Trybsz na Podhalu, w obrębie niecki podhalańskiej Karpat wewnętrznych. Jest to głębinowa skała magmowa wieku karbońskiego barwy popielato-zielonkawej. Zbudowana jest głównie z oligoklazu, kwarcu, skalenia potasowego, biotytu i muskowitu, zawiera również magnetyt, apatyt, epidot, cyrkon i tytanit. Posiada teksturę średniokrystaliczną, strukturę zbitą, bezładną. Występuje w formie wielkiej intruzji o charakterze batolitu, związanej z orogenezą hercyńską. To z tej skały zbudowane są najwyższe szczyty Tatr – Gerlach, Łomnica i Rysy. Ofiarodawca: Stanisław Kołodziej, żwirownia w Nowej Białej.

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

KAMIEŃ NATURALNY

Granit strzegomski – ma kształt pochylonego ostrosłupa o wysokości 2,6 m i wadze 6 ton. Jest to głębinowa skała magmowa popielatoniebieskawej barwy o teksturze jawnokrystaliczno - porfirowej, strukturze bezładnej, masywnej. Zbudowany jest głównie ze średniokrystalicznych ziaren ortoklazu, oligoklazu, kwarcu, biotytu i hornblendy, podczas gdy niektóre białe kryształy skaleni posiadają do 4 cm długości. Występuje w formie intruzywnego batolitu z pogranicza późnego karbonu i wczesnego permu, zajmując obszar pomiędzy Strzegomiem, Sobótką i Świebodzicami. Okaz ten pochodzi z kamieniołomu w Strzegomiu na Dolnym Śląsku znajdującym się w obrębie bloku przedsudeckiego. Ofiarodawca: Przedsiębiorstwo Granit Strzegom SA w Strzegomiu. SKAŁY OSADOWE W obrębie skał osadowych znajduje się: czarny wapień z Dębnika, dolomit diploporowy z Libiąża, wapień górnojurajski z Krakowa, piaskowiec godulski z Brennej, piaskowiec istebniański z Woli Komborskiej oraz zlepieniec myślachowicki i tuf filipowicki z Kowalskiej Góry k. Filipowic. Wapień dębnicki – to prostopadłościenny blok o wysokości 1,5 m, podstawie 2 mkw. i wadze 8 ton. Jest to środkowodewońska osadowa ska; Bryła górnojurajskiego wapienia skalistego z kamieniołomu na krakowskich Krzemionkach

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

Cały projekt parku edukacyjnego pilotowany był przez dyrekcję Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie – mgr. Marka Golonkę, dr Ewę Wykę oraz dr. Rafała Sworsta z Ogrodu Doświadczeń im. Stanisława Lema, odpowiedzialnego za logistyczną stronę tego przedsięwzięcia. Projekt wykonawczy i koncepcję architektoniczną przygotowała mgr inż. architekt krajobrazu Karolina Bober z Pracowni Architektury Krajobrazu i Wnętrz Land-Arch z Krakowa. Opracowaniem geologicznej koncepcji Geo-gródka i doborem eksponowanych okazów skał zajmował się autor niniejszego artykułu. W ramach XXXV edycji konkursu na Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla 2014 w kategorii Wystawy przyrodnicze i techniczne, w uznaniu reprezentowanych przez Geo-gródek wartości naukowych, dydaktycznych i wystawienniczych został on w roku 2015 uhonorowany nagrodą Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla 2014, za nowe przestrzenie edukacji przyrodniczej, w tym również za ekspozycje Zapachowo i Lem-birynt.

ła węglanowa zbudowana z kalcytu, na świeżym przełamie ciemnostalowa, prawie czarna, często plamista, na zwietrzałej powierzchni popielata. Tekstura mikrytowa lub mikrytowo-organodetrytyczna, struktura zbita, masywna, ale skała posiada horyzontalne laminy o zmiennej miąższości, w obrębie których zaznacza się budowa falista, gruzłowa lub bulasta. Zawiera jaśniejsze od tła skamieniałości i nieregularne żyłki białego kalcytu. Zewnętrzna powierzchnia tego okazu wykazuje nieregularne kraso-

we rozmycia. Pochodzi on z kamieniołomu Nowy Dębnik w przysiółku Dębnik na obszarze monokliny śląsko-krakowskiej. Ofiarodawca: Zbigniew Jasiewicz, Przedsiębiorstwo Budownictwa Inżynieryjnego „Trans-Ziem”, Kraków. Dolomit diploporowy – to nieregularny prostopadłościan o podstawie 0,5 mkw., wysokości 1,9 m i wadze 2,5 tony, systemu ciosu diagenetycznego. Jest skałą wieku środkowego triasu, żółto-brunatnej barwy, zbudowaną z minerału dolomitu. Posiada teksturę mikrytową, częściowo sparytową lub sparytowo-organodetrytyczną, strukturę nieuporządkowaną, zarówno zbitą, jak i silnie porowatą, z pustkami do 2-3 cm średnicy. Rurkowate pustki to zazwyczaj skamieniałości glonów Diplopora sp., mających tu znaczenie skałotwórcze. Dolomit zawiera także struktury stromatolitowe wytworzone przez cyjanobakterie. Okaz ten pochodzi z kamieniołomu w Libiążu, z obszaru monokliny śląsko-krakowskiej. Ofiarodawca: Iwona Wielgosz, Kopalnia Dolomitu Libiąż; PolimexDevelopment sp. z o.o., Kraków. Wapień górnojurajski – ma kształt elipsoidy o dłuższej osi 1,4 m, wysokości 0,9 m i wadze 1,5 tony. Na świeżym przełamie jest barwy jasnobeżowej, żółtawej, po zwietrzeniu – białej. Zbudowany jest głównie z węglanu wapnia, posiada teksturę mikryto-organodetrytyczną, strukturę zbitą, nieuporządkowaną. Na całej powierzchni tego okazu widoczna jest tzw. ospa krasowa, w postaci nieregularnych jamek i płytkich zgłębień. Pochodzi z tzw. Kamieniołomu Miejskiego na krakowskich Krzemionkach na obszarze monokliny śląsko-krakowskiej. Ofiarodawca: Marian Łyko, Firma Deweloperska Polimex, Kraków. Wapień pińczowski – ma kształt prostopadłościanu o powierzchni podstawy około 0,8 mkw., wysokości 2,7 m i wadze 3,8 tony. Jest skałą wieku mioceńskiego, o barwie brudnobiałej, żółtawej. Zbudowany jest z ziaren frakcji piaszczystej i mułowej, pochodzących głównie z rozdrobnienia szkieletów wapien-

BLOKI GRANITOWE

Bengal Gold Castania New / Indian Aurora Hassan Green Himalaya / Mountain Blue Sre, Gr Indian Black Std Keramanga Kuppam Green / Verde Marina Marina Blue Indian Black / Mysore Black Dx, Jm, Jdp, Ko, Ndp Multicolor Red Orion Bg Orion Pg, Rng Orion Nja, Bg Medium Orion Pj Paradiso Skg, Chendarapalli, Jkg Rosavel Royal Brown Romantica Star Galaxy 200 / 100 Star Ruby Tropical Green Viscount White Vivanta Wonder Green, Grey, Black Sungold–Wonderwood Sunrose Brown Pearl Giallo California / Brazil Gold Kinawa Clasico Matrix Rosa Tupim Stardust Tiffany Verde Bahia Classico Verde Candeias Verde San Francisco Rustenburg Top Med./Dark Impala Bengal Gold Castania New / In Indian Aurora Hassan Green Himalaya / Mountain Blue Sre, Gr Indian Black Std Keramanga Kuppam Green / Verde Marina Marina Blue Indian ndian Black / Mysore Black Dx, Jm, Jdp, Ko, Ndp Multicolor Red Orion Bg Orion Pg, Rng Orion Nja, Bg Medium Orion Pj Paradiso Skg, Chendarapalli, Jkg Rosavel Royal Brown Romantica Star Galaxy 200 / 100 Star Ruby Tropical Green Viscount White Vivanta Wonder Green, Grey, Black Sungold–Wonderwood Sunrose Brown Pearl Giallo California / Brazil Gold Kinawa Clasico Matrix Rosa Tupim Stardust Tiffany Verde Bahia Classico Verde Candeias Verde San Francisco Rustenburg Top Med./Dark Impala Bengal Gold Castania New / Indian Aurora Hassan Green Himalaya / Mountain Blue Sre, Gr Indian Black Std Keramanga Kuppam Green / Verde Marina Marina Blue Indian Black / Mysore Black Dx, Jm, Jdp, Ko, Ndp Multicolor Red Orion Bg Orion Pg, Rng Orion Nja, Bg Medium Orion Pj Paradiso Skg, Chendarapalli, Jkg Rosavel Royal Brown Romantica Star Galaxy 200 / 100 Star Ruby Tropical Green Viscount White Vivanta Wonder Green, Grey, Black Sungold–Wonderwood Sunrose Brown Pearl Giallo California / Brazil Gold Kinawa Clasico Matrix Rosa Tupim Stardust Tiffany Verde Bahia Classico Verde Candeias Verde San Francisco Rustenburg Top Med./Dark Impala Bengal Gold Castania New / Indian Aurora Hassan Green Himalaya / Mountain Blue Sre, Gr Indian Black Std Keramanga Kuppam Green / Verde Marina Marina Blue Indian Black / Mysore Black Dx, Jm, Jdp, Ko, Ndp Multicolor Red Orion Bg Orion Pg, Rng Orion Nja, Bg Medium Orion Pj Paradiso Skg, Chendarapalli, Jkg Rosavel Royal Brown Romantica Star Galaxy 200 / 100 Star Ruby Tropical Green Viscount White Vivanta Wonder Green, Grey, Black Sungold–Wonderwood Sunrose Brown Pearl Giallo California / Brazil Gold Kinawa Clasico Matrix Rosa Tupim Stardust Tiffany Verde Bahia Classico Verde Candeias Verde San Francisco Rustenburg Top Med./Dark Impala Bengal Gold Castania New / Indian Aurora Hassan Green Himalaya / Mountain Blue Sre, Gr Indian Black Std Keramanga

INDIE

BRAZYLIA

RPA

USA

Biuro Handlowe: Radom, ul.Limanowskiego 52, tel. 601 244 130, 607 620 310, 48 385 3966 fax 48 385 3967 ; e-mail: info@inbra.pl www.inbra.pl Magazyn bloków: WOC Szczecin, ul. Bytomska 7, Spedytor: Magemar Polska tel. 91 430 8892

KAMIEŃ NATURALNY

nych glonów Lithothamnium sp. Zawiera również pokruszone fragmenty skorup małżów, ramienionogów, otwornic i innych skamieniałości. Posiada teksturę organodetrytyczną, strukturę silnie porowatą, nieuporządkowaną, z niewielką ilością kalcytowego lepiszcza. Opisywany okaz pochodzi z kamieniołomu Włochy koło Pińczowa z obszaru zapadliska przedkarpackiego. Ofiarodawca: Jacek Łata, kamieniołom wapienia pińczowskiego „Włochy”; firma Marmur-Płytki, Podłęże. Piaskowiec istebniański – to prostopadłościenny fragment pojedynczej ławicy o wysokości 2,4 m i wadze 8,2 tony. Posiada żółto-brunatne zabarwienie, podczas gdy prostopadłe do uławicenia powierzchnie ciosu diagenetyczno-tektonicznego wykazują rdzawo-brunatne smugi wietrzeniowe. Jest to piaskowiec wieku górnokredowego, o psamitowej, gruboziarnistej teksturze, zbudowany głównie ze źle wysortowanych ziaren kwarcu, skaleni i okruchów różnych skał. Struktura wykazuje brak uporządkowania, dużą porowatość i skąpe spoiwo wapnisto-ilaste. Okaz pochodzi z kamieniołomu w Woli Komborskiej koło Krosna na terenie jednostki śląskiej Karpat zewnętrznych. Ofiarodawca: Tadeusz Brach, Zakład Wydobycia Kamienia Budowlanego, Wola Komborska. Piaskowiec godulski – to nieregularny prostopadłościan o wysokości 2,65 m i wadze 4 ton. Jest skałą wieku górnokredowego; w centrum okazu ma barwę popielato-zielonkawą, na zewnątrz – zmienioną procesami wietrzenia – szaro-zielonkawą. Posiada dobrze wysortowaną, drobnoziarnistą teksturę psamitową, strukturę masywną i obfite wapnisto-krzemionkowo-ilaste spoiwo. Zbudowany jest głównie z kwarcu, z domieszką okruchów skał, dużą zawartością glaukonitu i blaszek muskowitu. Okaz pochodzi z kamieniołomu w Brennej k. Skoczowa na terenie jednostki śląskiej Karpat zewnętrznych. Ofiarodawca: Piotr Kukułka, PMC sp. z o.o., Warszawa, Zakład Górniczy Głębiec, Brenna.

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

Zlepieniec myślachowicki – prezentowany jest przez dwa okazy konglomeratu, o wysokości 0,6 m i wadze 2 ton. Jest to skała wieku dolnopermskiego, o plamiście ceglasto-beżowej barwie i psefitowej teksturze, zbudowana z dobrze obtoczonych fragmentów karbońskich i dewońskich wapieni i dolomitów, o rozmiarach od kilku do kilkunastu cm. Posiada strukturę masywną, nieuporządkowaną, o zróżnicowanej ilości wapnisto-tufowego, zapiaszczonego lepiszcza ceglastej barwy. Okazy te pochodzą z kamieniołomu na Kowalskiej Górze, usytuowanej pomiędzy wsiami Miękinia i Filipowice, na obszarze monokliny śląsko-krakowskiej. Ofiarodawca: dr med. Józef Kasprzyk z żoną, Miękinia. Tuf filipowicki – to okaz skały piroklastycznej w kształcie ostrosłupa o wysokości 1,65 m i wadze 0,3 tony, którego ściany to powierzchnie ciosu termicznego. Jest skałą wieku dolnopermskiego, o bordowej barwie w ciemniejsze cętki. Posiada teksturę detrytyczną o zróżnicowanej wielkości składników, którymi są makroskopowo rozpoznawalne ziarna szkliwa wulkanicznego, krystaloklasty skaleni, blaszki biotytu, ziarna kwarcu, fragmenty porfiru (scoria, lapilli) i innych skał podłoża do 2-3 cm średnicy.

: Niewielki blok tufu filipowickiego z kamieniołomu na Kowalskiej Górze k. Filipowic

Składniki te rozproszone są w masie pyłu i popiołu wulkanicznego typu matriks, o podobnym składzie mineralno-petrograficznym. Struktura tej skały jest porowata, lokalnie uporządkowana poprzez równoległe ułożenie blaszek biotytu i okruchów szkliwa, co wskazuje na jej ignimbrytowy charakter. Tuf ten pochodzi również z kamieniołomu na Kowalskiej Górze w obrębie monokliny śląsko-krakowskiej. Ofiarodawca: dr med. Józef Kasprzyk z żoną, Miękinia. ; Blok zlepieńca myślachowickiego z kamieniołomu na Kowalskiej Górze

SERWIS I SPRZEDAŻ

MASZYN KAMIENIARSKICH

nowych i używanych wiertnica czterosilnikowa

a cj ci n oś ra n a l gw ona cj ny zy nk s u f ma z ze y pr ięc s mie 12

piła pięcioosiowa

bellani supermodulo

NASZE NOWOŚCI bloki z iranu marmur, granit

urządzenie do recyklingu kamienia

technika zdjęć 3D na nagrobki

34-123 Chocznia k. Wadowic, ul. Biała Droga 193 tel: 606314158, Mail:guzdek1@tlen.pl www.guzdek1.eu

KAMIEŃ NATURALNY

SKAŁY METAMORFICZNE Skały metamorficzne reprezentowane są przez: gnejs z Piławy Górnej, marmur Biała Marianna ze Stronia Śląskiego i serpentynit z Nasławic. Gnejs – to nieregularna bryła wysokości 1,7 m i wadze 3,5 tony; jest to pospolita skała przeobrażona związana z najgłębszą strefą metamorfizmu regionalnego. Prezentowany okaz jest wieku dewońsko-karbońskiego i posiada różowo-popielatą, plamistą barwę. Posiada teksturę średnio- i gruboblastyczną, częściowo porfiroblastyczną i granolepidoblastyczną, strukturę gnejsową płaskorównoległą, a częściowo oczkową, z soczewkowatymi skaleniowo-kwarcowymi porfiroblastami, otoczonymi przez laminy z blaszkowych mik i drobnych blastów skalenia, kwarcu, muskowitu i biotytu. Okaz ten pochodzi z kamieniołomu w Piławie Górnej z metamorfiku sowiogórskiego na terenie Dolnego Śląska. Ofiarodawca: Kopalnia Piława Górna w Piławie Górnej. Marmur Biała Marianna – ma kształt nieforemnego graniastosłupa o wysokości 1,9 m i wadze 6,5 tony. Ten kalcytowy marmur wieku kambryjskiego posiada teksturę gruboblastyczną, homeoblastyczną, a ze względu na pokrój blastów – granolepidoblastyczną. Struktura jest masywna, zbita, uporządkowana w różniące się barwą, składem mineralnym lub teksturą równoległe laminy miąższości do kilku centymetrów, przeważnie mlecznobiałe, różowe, popielate lub zielonkawe. Te zmiany kolorystyczne wywołuje obecność: biotytu, muskowitu, flogopitu, amfibolu, diopsydu, epidotu i skaleni. Okaz ten pochodzi ze Stronia Śląskiego z masywu Śnieżnika na terenie Dolnego Śląska. Ofiarodawca: Omya sp. z o.o., Strońskie Zakłady Kamienia Budowlanego, Ołdrzychowice Kłodzkie. ; Okaz marmuru Biała Marianna z kamieniołomu w Stroniu Śląskim.

: Blok serpentynitu z kamieniołomu w Nasławicach.

Serpentynit – prezentowany okaz ma kształt pochylonego graniastosłupa wysokości 1,9 m i wagi 6 ton. Zbudowany jest z minerałów z grupy serpentynu – chryzotylu i antygorytu, przez co jest charakterystycznej zielonej barwy szczególnie intensywnej na czołowej, zlustrowanej powierzchni. Okaz ten zawiera również oliwin i piroksen, oraz drobne żyłki magnezytu MgCO3. Posiada teksturę drobnoblastyczną, homeoblastyczną, lepidonematoblastyczną, strukturę bezładną, nieuporządkowaną, masywną. Pochodzi z kamieniołomu w Nasławicach w masywie serentynitowym Gogołów-Jordanów z przedgórza Sudetów Środkowych na Dolnym Śląsku. Ofiarodawca: Kopalnie Odkrywkowe Surowców Drogowych we Wrocławiu, sp. z o.o., Nasławice. SKAŁY POLODOWCOWE Dopełnieniem całości ekspozycji jest wielki eratyk z Władysławowa. Eratyk polodowcowy – to wielki głaz narzutowy posiadający 5 m obwodu, 1,8 m wysokości i wagę 5,5 tony. Jest to różowy granitognejs, o teksturze grubo- i równokrystalicznej, o masywnej, częściowo uporządkowanej linijnie strukturze. Zbudowany jest ze średniokrystalicznego różowego i białego skalenia, mlecznego i dymnego kwarcu; zawiera również pojedyncze blaszki biotytu i muskowitu. Przecięty jest grubokrystaliczną żyłą złożoną z różowych i białych skaleni i dymnego kwarcu. Powierzchnia eratyka została wygładzona abrazją lodowcową; okaz zawiera także równoległe rysy oraz głębokie zadziory powstałe w czasie transportu lodowcowego. Ofiarodawca: STM Przedsiębiorstwo Budowlane Grabarczyk sp.j. z Gdyni. 

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

SYNTETYK 28-100 BUSKO-ZDRÓJ, ul. Bohaterów Warszawy 97 b tel./fax: +48 41 379 82 12, kom. +48 602 705 711 tel.: +48 41 379 82 28, e-mail: tenax@interia.pl

KLEJE - Poliestrowe kleje, szpachle używane do każdego rodzaju kamienia. W ofercie posiadamy kleje o różnej gęstości i kolorystyce. - Epoksydowe, mrozoodporne o wysokiej wytrzymałości

PRODUKTY SPECJALNE - Impregnaty (również do piaskowca) - Preparaty do eliminacji defektów powierzchniowych - Środki do nadania efektu postarzania oraz mokrego kamienia - Produkty do ożywiania poleru i koloru - Woski - Antygrafﬁti

FINEGRAIN Najnowszej generacji, niezawodne narzędzia syntetyczno-diamentowe do szlifowania i polerowania granitu i marmuru. Nowość na rynku: wagony ﬁnegrain przeznaczone do bardzo twardych granitów oferują bardzo dobrą jakość poleru.

Łupiarki i automatyczne. Linie produkcyjne do łamania kamienia i betonu. Kruszarki, podajniki, przesiewacze.

Profesjonalne oczyszczalnie wody dla zakładów kamieniarskich.

FILIA W STRZEGOMIU 58-150 STRZEGOM, ul. Kasztelańska 10a tel./ fax +48 74 855 10 27, kom. +48 666 520 269

KAMIEŃ NATURALNY MINIMONOGRAFIE

Dolomity z Żelatowej Kamieniołom Żelatowa jest położony w południowej części miasta Chrzanowa, około 6 km od zjazdu z autostrady A4 Katowice – Kraków. Żelatowa zajmuje się wydobyciem i przetwórstwem dolomitu, eksploatowanego w największym w gminie Chrzanów kamieniołomie o długości 1,5 km, szerokości prawie 400 m i powierzchni około 40 ha. W niższych partiach kamieniołomu odsłaniają się triasowe skały dolomityczne, dość znacznie zróżnicowane pod względem charakteru litologicznego poszczególnych ławic. Przeważają dolomity barwy żółtej, żółtoszarej, a nawet brunatnej. Nieraz zawierają drobne pory i jamki. Są to skały reprezentujące najprawdopodobniej warstwy gorazdeckie i karchowickie, czyli należące do najwyższej części dolnego wapienia muszlowego (ok. 235 mln lat temu). W obecnej ich postaci skały te określamy jako dolomity kruszconośne. Zawierają one jednak tylko ślady galenitu. Skały te bez ostrej granicy przechodzą wyżej w inne dolomity barwy jasnobrunatnej lub kremowej, zawierające miejscami drobne ziarna w kształcie kuleczek podobnych do ooidów. W wielu ławicach można dostrzec dziurki i jamki powstałe wskutek wyługowania skorup drobnych organizmów, głównie ślimaków. Niektóre dziurki są wypełnione kryształkami kwarcu lub kalcytu. Przy uważnej obserwacji zauważyć można resztki szkieletów glonów z rodzaju Diplopora w postaci drobnych łodyżek długości do kilkunastu milimetrów. W strefie stropu kamieniołomu leży kilka ławic z członami liliowców. Skały wydobywane w górnym poziomie eksploatacyjnym są w przeciwieństwie do dolomitów kruszconośnych dolomitami pierwotnymi. Wiekowo reprezentują one środkowy wapień muszlowy, a określane są nazwą dolomitów diploporowych. Powstawały

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

fot. ireneusz saletra

Henryk Walendowski

: Kamieniołom dolomitu w Żelatowej

one w płytkim, subtropikalnym, okresowo wynurzającym się środowisku morskim o charakterze laguny. Historia złoża Żelatowa sięga co najmniej przełomu XIX i XX wieku, kiedy eksploatowano w tym rejonie rudy cynku, ołowiu i żelaza. Niegdyś istniały tu pola kopalni Paulina i Mortimer, zarzucone około 1913 roku. Dziesięć lat później rozpoczął działalność zakład przeróbczy pod nazwą Dolomit sp. z o.o., którego właścicielem był Stanisław Burtan z Krakowa. Po drugiej wojnie światowej wydobycie i produkcję kontynuuje Kopalnia i Prażalnia Dolomitu Żelatowa. W grudniu 2010 roku zakład został sprywatyzowany. Wydobycie dolomitów kruszconośnych prowadzi się w dwóch poziomach za pomocą materiałów wybuchowych umieszczanych w długich otworach. Na poziomie nadkładowym zgarnia

Cechy fizyczne*  Gęstość objętościowa: [g/cm3] 2,44  Porowatość otwarta: 6,66%  Nasiąkliwość: 2,73 %  Wytrzymałość na ściskanie: 140 MPa  Wytrzymałość na zginanie: 11,8 MPa  Mrozodporności po 56 cyklach [% masy] 0,0 * badania wykonano w: Zkusebna Kamene a Kameniva, Horice w Republice Czeskiej (2015)

się luźny materiał, odsłaniając górną powierzchnię calizny skały dolomitowej. Nadkład jest składowany, by można go było wykorzystać dla prac rekultywacyjnych po zakończeniu eksploatacji. Obecnie front eksploatacyjny przesuwa się ku wschodowi. Dolomity diploporowe i w znacznie mniejszym zakresie dolomity kruszconośne z okolic Chrzanowa znalazły zastosowanie w architekturze Krakowa już od końca XIV wieku. Oprócz bram, murów, fasad, okładzin, obramień, wykuszy, gzymsów, pachołków, odbojnic wykonano także potężny system murów przeciwpowodziowych, a także inne budowle hydrotechniczne wzdłuż Wisły i Rudawy. Oferta bieżąca Kopalni i Prażalni Dolomitu Żelatowa SA obejmuje: - bloki do 6 m 3 (1,5 x 2 x 2 m) - kamień dolomitowy cięty, formatowany - kruszywa budowlane dla drogownictwa i budownictwa kubaturowego - nawozy mineralne wapniowo-magnezowe - kamień dla ogrodnictwa. Zakład przeróbczy przy kopalni jest wyposażony w nowoczesny park maszynowy, pozwalający na wykonanie różnego rodzaju elementów gotowych: elewacji, schodów, posadzek, okładzin ściennych. Zakład posiada własną bocznicę i może realizować zlecenia transportem kolejowym. 

ARCHITEKTURA KAMIEŃ NATURALNY STEGOS CZĘŚĆ 59

Kreda

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

( fot. www.bevpease.force9.co.uk

fot. www.blog.discovermagazine.com

Uwęglony kwiat (po lewej) oraz rekonstrukcja kwiatu z Rose Creek (Dakota)

fot.halfeatenmind.wordpress.com

(

nych (¦) wymierań – w ciągu kilku mln lat zniknęło m.in. 52% gatunków morskich (wymarły np. amonitowate i belemnity) oraz duża część zwierząt lądowych (np. dinozaury), drzewiaste paprotniki, benetyty, sagowce; dotąd nie określono jednoznacznie, co było przyczyną tej katastrofy (upadek ¦ planetoidy, niezwykle silna działalność wulkaniczna?); skały k. występują w wielu miejscach na świecie (np. klify Dover w Anglii), w Polsce – np. tzw. k. opolska, piaskowce Gór Stołowych i rejonu Bolesławca, wapienie rejonu Chełma; wieku k. jest szereg znanych odmian kamienia, jak kilkadziesiąt odmian granitów chińskich (Anxi Red, Counter White) czy amerykańskich (Sierra White), marmury (Marron Emperador), wapienie (Azul Cascais i Valverde, Blanco Paloma, Henri IV, Crema Luna), niemiecki Dolomite; 2) miękka, jasna (biała, kremowa, jasnoszara) i porowata skała (¦) osadowa, o bardzo drobnoziarnistej strukturze, odmiana (¦) wapienia; pod względem genezy wyróżnia się k. piszącą i jeziorną, pierwsza z nich to organogeniczny osad morski utworzony ze szkielecików mikroorganizmów (najczęściej tzw. ¦ otwornic i kokkolitów); w Polsce w największej ilości występuje na Lubelszczyźnie (notabene jest to k. o wieku kredowym); na dużą skalę wydobywana jest w rejonie Chełma, dla potrzeb przemysłu cementowo-wapienniczego (łączne zasoby ok. 3 mld. t, wydobycie roczne – ok. 2 mln t), także – dodatek do farb, proszków, past do zębów itd., odmiany zasobne w kokkolity, mieszane z gipsem, służą do

Jedno z kredowych kuriozów – największe w historii Ziemi latające stworzenie, czyli pterozaur Quetzalcoatlus (w zestawianiu z żyrafą i człowiekiem).

fot.archiwum autorów

Kreda – 1) najwyższy okres geologiczny mezozoiku między 145,5 ¦ 4 a 65,5 ¦ 0,3 mln lat temu (¦ stratygraficzna tabela dziejów Ziemi), dzielona na dwie epoki (wczesną i późną) oraz 12 pięter; określenie zaproponowane w I połowie XIX w. przez belgijskiego geologa d’Halloya, utworzone od nazwy skały – k. pisząca (2) – powszechnie występującej w utworach wyższej części tego okresu; przez 80 mln lat trwania k. doszło do wielu ważnych, wielkoskalowych wydarzeń geologicznych – następowało szybkie otwieranie oceanów, doszło do oderwania Dekanu od Afryki (por. ¦ tektonika płyt, Ziemi dynamika), pod koniec okresu rozpoczęły się ruchy górotwórcze (¦) orogenezy alpejskiej (dzięki której powstały m.in. Karpaty, Andy i Himalaje), w k. nastąpiła największa w dziejach Ziemi transgresja morska (poziom mórz był wyższy od obecnego około 200 metrów), rozległe połacie dzisiejszych lądów zalane były płytkimi, ciepłymi morzami, w tle miała miejsce silna działalność wulkaniczna; w świecie organicznym na lądach nowością były rośliny okrytonasienne (w k. zakwitły więc pierwsze kwiaty), wśród zwierząt dominowały (¦) dinozaury (m.in. dobrze znane – triceratopsy czy jedne z największych dinozaurów w historii – argentynozaury), pojawiły się ptaki oraz drobne ssaki; we wspomnianych ciepłych morzach prym wiodły mięczaki (m.in. ¦ małże, ¦ belemnity i ¦ amonity o muszlach średnicy przekraczającej 2 m), rozwijały się gady morskie oraz liczne organizmy jednokomórkowe; średnia temperatura w k. była wyższa od dzisiejszej o 4°C, zawartość CO2 w powietrzu była trzykrotnie wyższa od dzisiejszej (był to najcieplejszy okres w historii Ziemi – nawet do szerokości 75°N rosły bujne lasy!); pod koniec okresu nastąpiło stopniowe ochłodzenie, a zakończenie k. wyznacza jedno z największych katastrofal-

Katarzyna D. Zagożdżon dr Paweł P. Zagożdżon

: Kredowy brekcjowaty „marmur” Emperador (Hiszpania)

produkcji k. do pisania na tablicach; k. jeziorna to osad chemogeniczny, utworzony w wyniku strącania się (¦) kalcytu w przydennych strefach jezior, przy współdziałaniu roślin wodnych (powodujących zmiany zawartości CO2 w toni wodnej); do 20% k.j. stanowi substancja organiczna oraz ziarna mineralne (gł. minerały ¦ ilaste) dostarczone z lądu; w północnej Polsce k.j. to osady o wieku głównie (¦) czwartorzędowym, znaczne jej ilości (ale wieku ¦ trzeciorzędowego) pozyskiwane są z nadkładu złoża węgla brunatnego w Bełchatowie; w Polsce zasoby bilansowe k.j. to ok. 200 mln t, z ok. 10 zagospodarowanych złóż pozyskuje się roczne 170 tys. t tego surowca; stosowana jest jako wypełniacz do gum, wybielacz mas papierowych, ponadto w ceramice i produkcji materiałów budowlanych, w rolnictwie – jako kreda nawozowa i kreda pastewna; nazwa k. (2) z łac. creta – miękki drobnokrystaliczny wapień. 

NAZWA DZIAŁU

PROFESJONALNA CHEMIA DO KAMIENIA

kleje szpachle żywice impregnaty czyszczenie pielęgnacja narzędzia Kleje/Szpachle:  Kleje oraz szpachle MARMOLIT wykonane z żywic poliestrowych. Zalecane szczególnie gdy trzeba pewnie skleić lub naprawić każdy rodzaj kamienia naturalnego MARMOLIT dostępny jest w różnych gęstościach i kolorystyce  Kleje oraz żywice epoksydowe, mrozoodporne o bardzo wysokiej wytrzymałości, gęstości oraz kolorystyce

NC A R Y IŻ

E SZ

A GW

Produkty do zabezpieczenia:  Impregnaty neutralne dla kamienia nie pozostawiające śladu  Impregnaty do piaskowca  Impregnaty do nadania efektu mokrego kamienia, bardzo mocne  Lakiery  Antygrafﬁti

Produkty do pielęgnacji:  Preparaty do mycia kamienia o neutralnym PH, odrdzewiacze  Woski w płynie i gęste o różnej kolorystyce  Pasty barwiące  Krystalizatory

Znajdź nas na facebook.com/bchempolska

NOWOŚĆ żywicowania płyt super systemy do oraz kotwienia

www.b-chem.pl

info@b-chem.pl, tel.: 22 371 40 37

Hurtowa sprzedaż nagrobków własnej produkcji.

dukcji.

P.P.H.U. „MJT” Tadeusz Wójcik ul. Bolesława Chrobrego26, 58-240 Piława Górna tel. 604 085 085, 604 203 385 e-mail: kam.mjt@wp.pl

Zapraszamy do współpracy Atrakcyjne ceny. Szeroki asortyment. Wysoka jakosć.

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

KAMIEŃ NATURALNY POLSKIE ZŁOŻA

Zapomniana ruda darniowa Jest skała, której dzisiaj już nie stosuje się przy wznoszeniu murów. Nie wydobywano jej w kamieniołomach, więc obecnie bardzo trudno znaleźć miejsca, skąd ją pozyskiwano do celów budowlanych. Niewiele jest też zabytkowych obiektów, w których można ją zobaczyć.

Sławomir Mazurek

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

fot. słąwomir mazurek (4)

a wrocławskim osiedlu Leśnica, w najwyższym miejscu, przy ul. Wolskiej stoi niewielki, barokowy kościół pod wezwaniem św. Jadwigi. Przy jego południowej ścianie wznosi się kamienna wieża zakończona w najwyższej kondygnacji otynkowaną dzwonnicą i zwieńczona strzelistym, czworobocznym, namiotowym dachem pokrytym dachówką. Do wysokości 10 m wieża zbudowana jest głównie z eratyków – kamieni polnych – różnej wielkości, zbieranych onegdaj w najbliższej okolicy. W murach wieży spotkać możemy również ciosane bloki piaskowca, wzmacniające narożniki przypór. Właśnie w przyporach, w ich narożnikach, spotykamy też inny rodzaj kamiennego budulca – rudę darniową. Wykorzystanie rudy darniowej w budownictwie na terenie Polski znane jest już od XI w. (kościół grodowy w Ostrowie Lednickim). Szczególnie wiele budowli, w których zastosowano rudę darniową, zachowało się z okresu XVII – XIX w. na obszarze szerokiej doliny Odry, w rejonie lubuskim i opolskim oraz w dolinach Warty, Prosny i Baryczy. Jeden z najpiękniejszych zabytków wykonanych z rudy darniowej to stojąca przy kościele parafialnym pod wezwaniem św. Piotra i Pawła w Chróścinie koło Opola XV-wieczna dzwonnica, w dwóch trzecich wysokości zbudowana praktycznie wyłącznie z rudy darniowej. Powszechnie znane jest hutnicze przeznaczeniu rudy darniowej, już w III w. p.n.e. wykorzystywana była ona bowiem do produkcji żelaza. Wytopu żelaza z takiej rudy zaprzestano

: Kościół pod wezwaniem św. Jadwigi w Leśnicy

dopiero na przełomie XIX i XX w. Biorąc pod uwagę bardzo wyraźne zróżnicowanie cech fizycznych, wprowadzono podział rudy darniowej na odmiany: • miałkie, ziemiste, sypkie o kolorze ochrowozłotym; • gruzełkowe, żółte lub brązowe;

• kawałkowe, zbite, twarde, niekiedy gąbczaste o barwie ciemnobrązowej. Pierwsze dwie (miałka i gruzełkowa) wykorzystywane były wyłącznie w hutnictwie, kawałkowa – przede wszystkim w budownictwie. Wszystkie rudy darniowe mineralogicznie uznawane są za odmiany żelaziaka brunatnego, który tworzą głównie wodorotlenki żelaza okre-

KAMIEŃ NATURALNY

ślane ogólnie jako limonit (2Fe2O3 3H2O). Podstawowym minerałem w tych rudach jest goethyt (getyt) (α- FeOOH) z domieszkami minerałów ilastych, kwarcu, tlenkami i wodorotlenkami manganu oraz często związkami fosforu w postaci wiwianitu i apatytu. Nas interesuje żelaziak brunatny w odmianie rudy darniowej kawałkowej, zbitej i twardej. Skały żelaziste, reprezentowane przez rudy darniowe, zaliczane są do skał osadowych pochodzenia chemicznego jako produkt ostatecznego wietrzenia siarczków, tlenków i węglanu żelaza; powstały przy udziale bakterii na skutek ługowania związków żelaza ze skał stanowiących otoczenie terenów podmokłych. Tylko taka odmiana rudy darniowej nadawała się do zastosowania jako trwały materiał budowlany przy wznoszeniu różnych budowli. Warto podkreślić, że obszary wykorzystania rudy darniowej dla celów budowlanych nie pokrywają się z rejonami intensywnej działalności hutniczej. Ruda darniowa charakteryzuje się bardzo dużym ciężarem właściwym – często ponad 35 kN/m3, przy porowatości dochodzącej do 44% i nasiąkliwości rzędu 25%. Powoduje to, że jest 10 razy mniej wytrzymała na ściskanie niż powszechnie znane piaskowce, więc porównywalna z równie porowatym tufem wulkanicznym. Jako materiał wysoce porowaty o dużej nasiąkliwości, pod względem mrozoodporności może w konstrukcji spełniać rolę współczesnego betonu komórkowego. Poza tym, w porównaniu z gładkim kamieniem polnym, powierzchnia elementów z rudy darniowej jest bardzo nierówna, mocno chropowata, pełna naturalnych zakotwień. Pomimo znacznie niższej wytrzymałości na ściskanie w odniesieniu do kamienia polnego, lecz porównywalnej z wytrzymałością cegły ceramicznej, bloki rudy darniowej znakomicie spełniały funkcję konstrukcyjną materiału kotwiącego i stabilizującego narożniki budowli. Przy czym ich zespolenie z ówcześnie stosowaną czysto wapienną zaprawą było znacznie silniej-

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

) Jeden z najpiękniejszych zabytków wykonanych z rudy darniowej to stojąca przy kościele parafialnym pod wezwaniem św. Piotra i Pawła w Chróścinie koło Opola XV-wieczna dzwonnica, w dwóch trzecich wysokości zbudowana praktycznie wyłącznie z rudy darniowej.

sze niż związanie tym samym spoiwem gładkich otoczaków. Bloki rudy darniowej wbudowywano w naroża budynków oraz w inne newralgiczne miejsca budowli, np. w sklepienia łuków drzwiowych i okiennych, w przygruntowe partie ścian itp. JAK POWSTAJE SKAŁA RUDY DARNIOWEJ Strumień wypływający z terenów lasu liściastego w swoich wodach niesie rozpuszczone tlenki, wodorotlenki i węglany żelaza Fe (II). W wodach pochodzących ze środowisk odznaczających się bogactwem substancji organicznej, a z takim środowiskiem mamy do czynienia w przypadku lasu liściastego, najczęstszymi formami migracji żelaza są jego kompleksy organiczne. Jony Fe (II) tworzą silniejsze kompleksy organiczne w odróżnieniu od żelaza trójwartościowego. Ponadto jony żelaza Fe (II) wykazują stabilność w obliczu tlenu jedynie w środowisku kwaśnym. Przy pH obojętnym ulegają samorzutnemu utlenieniu do Fe (III). Na skutek wiosennych roztopów czy po silniejszych opadach ilość wody

znacznie wzrasta, tym samym wypłukiwane są większe ilości różnych związków żelaza, a odczyn wody zmienia się z kwaśnego w obojętny. Jednocześnie bystrzejszy niż zwykle prąd wody porywa z koryta również te związki żelaza, które zdążyły się już wytrącić na jego dnie lub w zakolach. W pewnym momencie ta znaczna ilość wody nie mieści się w korycie i rozlewa się na porośnięty trawą teren, gdzie następuje bardzo znaczne zwolnienie przepływu aż do całkowitej stagnacji. Tworzy się płytki akwen, od kilku do kilkunastu centymetrów głębokości, w którym woda ma bardzo dobry kontakt powierzchniowy z powietrzem i jednocześnie ku górze migruje powietrze zgromadzone w kłączach systemu korzeniowego trawy (darni). Oba te czynniki skutecznie dotleniają wodę, tym samym utleniają zawarte w niej związki żelaza Fe (II). Ta oksydacja powoduje wytrącanie się z wody nierozpuszczalnych tlenków i wodorotlenków żelaza Fe (III). Równocześnie w stojącej wodzie opadają związki żelaza, które wcześniej zostały porwane szybkim nurtem z dna i zakoli.

HURTOWA SPRZEDAŻ TECHNOLOGIE NAGROBKÓW Z CHIN ORAZ NAGROBKÓW WŁASNEJ PRODUKCJI PŁYT GRANITOWYCH POLEROWANYCH Nagrobki granitowe Chiny: 190 x 90 cm 250 x 120 cm Brąz Królewski Mountain Pink (srebrzysty) Ponadto w ofercie płyty: Szwed Gneys Aurora Balmoral Baltic Green Kuru Grey Szwed Zielony Lablador Blue Lablador Emerald Lablador Angola Lablador Ocean Orion Tarn Bohus Red Bohus Grey

Kuppam Green Nero Assoluto Verde san Francisco Oliv Green Verde Bahia Brazylia Gold Azul Noche Multicolor Red Angola Blue (Blues in the Night) Vanga Impala KGS Bonacord Tołkowski Brąz Królewski

Crema Julia Maricana Strzelin Indian Black Star Galaxy Verde Green Wiscont White Tarn Royal Eagle Red Star Rubi Night Rose Eagle Blue Blue Mon Paradiso Giallo Vitoria

Zapewniamy transport

NOWY KAMIENIARZ 1 (79) / 2015

MEJA BUGANIUK FIRMA KAMIENIARSKA 57-200 Ząbkowice Śląskie, ul. Cukrownicza 1r tel. 74 8157 857, 601 463 075, 609 787 847 tel. 609 787 846, fax: 74 8100 354 e-mail: meja.buganiuk@neostrada.pl, www.mejabuganiuk.pl

KAMIEŃ NATURALNY

Tak duża ilość wody niesie ze sobą również drobny piasek, więc ciężkie ziarna kwarcu w wolno płynącej lub stojącej wodzie również opadają na dno. Wszystko to osadza się pomiędzy źdźbłami traw i ich korzeniami na zalanej łące. Ponieważ płytko pod powierzchnią łąki znajduje się warstwa mało przepuszczalnych lub całkowicie nieprzepuszczalnych iłów i glin, woda ma nikłe szanse na infiltrację w głębsze warstwy gruntu. Jej część powróci więc znów do koryta, a pozostała odparuje bezpośrednio lub w procesie transpiracji przez zielone części roślin. Rosnąca trawa korzysta również z wody nagromadzonej w tych uwodnionych, galaretowatych osadach. Bogate życie biologiczne zostaje nagle uwięzione w rdzawym osadzie. Dopóki jest to możliwe, gdy osady są jeszcze miękkie, wszelkie żyjące tam organizmy (larwy, owady, chrząszcze, nicienie,

wije itp.) usiłują się wydostać na powierzchnię. Nie wszystkim się to udaje. Z czasem, wraz z postępującym procesem tężenia osadów, obumierają również uwięzione w osadach części roślin. Zachodzi proces mineralizacji w warunkach beztlenowych (gnicie), a jego produktami są między innymi gazy: CO2, H2S, CH4. Wszystko to przyczynia się do wzrostu porowatości przyszłej skały. Operujące słońce przyspiesza wysychanie nagromadzonych osadów, a rozwój traw, system korzeniowy i całe życie biologiczne przenosi się wyżej, na ich powierzchnię. Proces ten powtarza się po każdym ulewnym deszczu, po każdych roztopach, a osadów przybywa. Jednocześnie te starsze i głębsze ich pokłady, całkowicie wysuszone, powodują obumieranie starego systemu korzeniowego. Niebawem tworzy się porowata i twarda struktu( Bloki rudy darniowej znakomicie spełniały funkcję konstrukcyjną materiału kotwiącego i stabilizującego narożniki budowli ( Ruda darniowa charakteryzuje się bardzo dużym ciężarem właściwym – często ponad 35 kN/m3

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

ra osadzonej właśnie skały żelaziaka brunatnego w postaci rudy darniowej kawałkowej. W przestrzeni czasowej właściwej tworzeniu się skał w tym przypadku określenie „niebawem” oznacza przynajmniej kilkaset lat. Prace melioracyjne i związane z nimi zakładanie drenaży, przeprowadzone w XIX i XX wieku w związku z rozwojem rolnictwa, spowodowały osuszenie wielu terenów, a inwestycje skutkujące skanalizowaniem oraz regulacją strumieni, potoków i rzek, doprowadziły do ustabilizowania przepływów, co przełożyło się na utrzymanie wód z roztopów czy po ulewnych deszczach w ich korytach. Powstrzymało to okresowe zalewanie łąk, na których mogłaby odkładać się ruda darniowa. Rozwój gospodarczy i cywilizacyjny skutecznie zahamował ten proces. Dzisiaj nikt już nie wydobywa tej skały, trudno byłoby bowiem znaleźć jej budowlaną odmianę, jednocześnie mamy już do dyspozycji dużo lepsze i łatwiejsze w pozyskaniu materiały budowlane. To przykład skały, która praktycznie przestała istnieć, przestała się bowiem tworzyć na obszarach, gdzie człowiek wprowadził melioracje i uregulował przepływy wód. Możemy ją już jedynie podziwiać w zabytkach, takich jak przykładowo wspomniany na początku kościół św. Jadwigi na wrocławskiej Leśnicy. 

CARRIÈRES PLO Bloki granitowe

TARN SILVERSTAR

Zamówienia i logistyka „ATRIUM” P.U.H Wojciech Czech tel. kom. 605 358 648

e-mail: wojtek@czech.pl

www.czech.pl

Z KRAJU FIRMY KAMIENIARSKIE

Granity z Ukrainy Bogdan Gałek, Dyrektor Handlowy firmy Veste Polska, należącej do grupy kapitałowej Mint Group w rozmowie z Nowym Kamieniarzem Nowy Kamieniarz: Mint Group jeszcze nie wszystkim kojarzy się z branżą kamieniarską. Jak długo grupa działa na polskim rynku? Bogdan Gałek: Faktycznie w branży kamieniarskiej działamy od około 2 lat. Dotychczas sprzedaż granitu obsługiwała nasza spółka CS Systems, jednak od ubiegłego roku cała obsługa sprzedaży surowców i produktów z Ukrainy jest przenoszona do Spółki Veste Polska, dedykowanej właśnie handlowi produktami pochodzącymi z rynków wschodnich. Jako grupa mamy zdecydowanie dłuższą historię. Pierwsza firma z Grupy Mint powstała już, bowiem 25 lat temu. Rozpoczynaliśmy działalność od handlu międzynarodowego i dystrybucji produktów IT. Później do grupy dołączały kolejne firmy oferując coraz większy zakres produktów i usług. Nasze wieloletnie doświadczenie w handlu pozwoliło rozwijać inne kierunki. Jednym z takich znaczących segmentów jest branża budowlana. Dokładnie od kilku lat jesteśmy wyłącznym przedstawicielem w Polsce firmy Elkon, uznanego producenta węzłów betoniarskich, silosów, pomp do betonu. To właśnie na płaszczyźnie działalności w branży budowlanej nasze drogi skrzyżowały się z branżą kamieniarską. Szerokie kontakty z przedstawicielami tego sektora naszej gospodarki oraz coraz szersze możliwości wykorzystania kamienia naturalnego w budownictwie były impulsem do wejścia na kolejną ścieżkę rozwoju naszej grupy - handel granitem. Zaczęliśmy od bloków a teraz dołączamy do oferty szeroką gamę różnych frakcji kruszyw granitowych.

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

: W tym roku na składy trafi granit Tansky (Elita), Kapustin, Leznicki, Star of Ukraine, Pokost i inne. ; Granit Tokowski z oferty Veste Polska

Skąd pochodzą granity znajdujące się w ofercie Veste Polska? - W naszej ofercie znajdują się wyłącznie granity z Ukrainy. Kierunek ten obraliśmy ze względu na kontakty, które umożliwiły nam rozpoczęcie współpracy bezpośrednio z producentami. Dodatkowym atutem była też sytuacja polityczna. Po zaostrzeniu się ukraińskiego konfliktu, znaczna część kopalń w tym kraju zerwała współpracę z dużymi odbiorcami z Rosji i zaczęła się bardziej otwierać na inne rynki zbytu, w tym na Polskę. Stali się bardziej elastyczni czego wcześniej nie było. W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że przed rozpoczęciem konfliktu wojskowego część kopalń miała niekiedy całe wydobycie zakontraktowane przez rosyjskich odbiorców w związku, z czym nawet nie szukała innych rynków zbytu. Po analizie doszliśmy do wniosku, że z uwagi na nasze doświadczenie, kontakty i sytuację gospodarczo-polityczną Ukrainy ten kierunek będzie najbardziej optymalny i rozpo-

Z KRAJU

częliśmy współpracę z kopalniami. Krok po kroku zaczęliśmy więc budować naszą pozycję na tym rynku. Czy kamień pochodzi z jednego kamieniołomu czy macie kontakty z większą liczbą kopalń? - Zaczynaliśmy od współpracy z jedną kopalnią, wydobywającą bardzo popularny w Polsce granit Tokowski. Działając w ścisłej kooperacji z naszymi współpracownikami na Ukrainie, doskonale znającymi specyfikę tamtejszego rynku, rozpoczęliśmy aktywną sprzedaż. Udało się nam dosyć szybko wejść na rynek. Zachęceni dobrymi wynikami zaczęliśmy „rozglądać się” za kolejnymi rodzajami granitu, co pozwoli nam poszerzyć ofertę. Jak wiadomo, z jednej kopalni może pochodzić tylko jeden rodzaj granitu. Jeżeli chcemy więc mieć więcej rodzajów granitu w ofercie musimy współpracować z różnymi kopalniami wydobywającymi różne rodzaje granitu, w różnych regionach Ukrainy. Do kogo szczególnie dedykowana jest oferta pańskiej firmy? - Od początku zdecydowaliśmy się na oferowanie surowca nieprzetworzonego. W naszej ofercie znajduje się, więc tylko materiał bloczny. Na składach mamy przeważnie bloki o rozmiarach od 3 do 6 kubików. Kamień naturalny znajduje coraz liczniejszą rzeszę zwolenników wśród architektów, inwestorów, develope-

rów oraz klientów indywidualnych. Myślę, ze każdy z nich znajdzie na naszych składach coś interesującego dla siebie. Branża budowlana się rozwija, wykonawcy poszukują nowych rodzajów kamienia, co otwiera nowe możliwości przed dostawcami. Gdzie można zobaczyć i oczywiście kupić granit znajdujący się w ofercie Veste Polska? - Obecnie składujemy bloki w Zamościu, Woli Baranowskiej (pow. tarnobrzeski) i Sławkowie (pow. będziński). Są to miejscowości, do których dochodzi tzw. szeroki tor, którym transportujemy bloki z Ukrainy. Na razie nie planujemy sytuowania składów w innych lokalizacjach, bo to wiązałoby się z konicznością przeładunku z szerokiego toru na inny środek transportu. Ponadto są to wygodne lokalizacje dla naszych klientów, ze względu bądź to na mała odległość, bądź też dobre połączenia drogowe dla transportu, co jest np. dużym atutem dla Sławkowa, do którego można dotrzeć autostradami z różnych części kraju. Nie jesteście jedyną firmą oferującą ukraiński granit. Co wyróżnia ofertę Veste Polska spośród innych? - Bardzo dużą wagę przywiązujemy do bezpieczeństwa. Nasz klient nie musi się martwić o wybór bloku, transport z Ukrainy do Polski itp. Trzeba przecież pamiętać, że handel z tym krajem, wciąż obarczony jest

bardzo dużym ryzykiem. My bierzemy to wszystko na siebie. Dokonujemy selekcji surowca w kopalni, organizujemy transport, gwarantujemy atrakcyjną cenę, finansujemy zakup towaru oraz składowanie w kraju. Najważniejszym atutem dla naszego klienta powinna jednak być gwarancja jakości, której udzielamy na bloki pierwszej klasy. Granit to surowiec naturalny, który może mieć wady w strukturze, niewidoczne na zewnątrz bloku. W tym przypadku, takie ryzyko przechodzi na nas, a klient wie, że nigdy nie przepłaci za towar w stosunku do jego jakości. Jakie plany na najbliższy okres ma Veste Polska? - W najbliższych dniach na nasze składy trafi granit Tansky (Elita), a w dalszej kolejności kolejne odmiany takie jak np. Kapustin, Leznicki, „Star of Ukraine”, Pokost i inne. Generalnie współpraca z ukraińskimi kontrahentami rozwija się bardzo pomyślnie i przez cały rok będziemy pracowali nad poszerzeniem oferty. W tym roku spektrum oferowanego przez nas kamienia rozszerzy się o kilka nowych pozycji. Ukraińskie kopalnie wciąż mają do zaoferowania kamienie stosunkowo mało znane w Polsce. Wierzę, że zakres jak też jakość naszej oferty zachęci do współpracy z nami, coraz więcej firm branży kamieniarskiej i budowlanej w naszym kraju, jak też z krajów ościennych. 

BLOKI GRANITOWE DOSTĘPNE OD RĘKI ZE SKŁADÓW W POLSCE TEL. 602 57 57 57

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

KAMIEŃ NATURALNY KRUSZYWA

Właściwości technologiczne kruszyw drogowych

Tomasz Pawlik

Na łamach „Nowego Kamieniarza” kamień naturalny występuje w roli znakomitego materiału budowlanego, architektonicznego czy dekoratorskiego. Nie zapominajmy jednak, że największy segment przemysłu skalnego w Polsce to produkcja wysokiej jakości kruszyw mineralnych. W 2014 roku wytworzono ich ok. 240 mln ton, a w rekordowym roku 2011 było to aż 360 mln ton. W tym numerze Nowego Kamieniarza publikujemy pierwszą część tej publikacji, w której autor omawia europejskie i krajowe definicje kruszyw oraz klasyfikacje kruszyw drogowych. W kolejnym numerze ukaże się druga część poświęcona w całości właściwościom technologicznym kruszyw.

ruszywa to jeden z najważniejszych materiałów wykorzystywanych w budownictwie drogowym. Decyduje o tym bardzo duży ich udział w każdym elemencie budowli drogowej – zarówno w konstrukcji nawierzchni, jak i w obiektach mostowych. Wystarczy przyjrzeć się liczbom: udział kruszyw w masach mineralno-asfaltowych to ok. 90 proc., w betonach – 60-75 proc., a podbudowy stabilizowane mechanicznie lub związane cementem czy wapnem to niemal w całości mieszanka kruszywa (fot. 1, 2). Z tej perspektywy widać dopiero, jak ważny jest prawidłowy dobór kruszyw przez technologów. Materiały te w konstrukcji drogowej podlegają zróżnicowanym procesom niszczącym, powodującym ścieranie i rozkruszanie ziaren bądź ich chemiczny rozpad. Przede wszystkim poddawane są oddziaływaniu czynników atmosferycznych oraz naprężeń związanych z ruchem pojazdów: sił pionowych, sił stycznych równoległych do ruchu (wynikających z hamowania bądź napędu), sił stycznych prostopadłych do ruchu po łuku, sił ssących od opon oraz obciążeń dynamicznych od

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

) Podbudowa z kruszywa stabilizowanego mechanicznie to jedna z najważniejszych warstw konstrukcji nawierzchni drogowej – jej zadaniem jest przenoszenie obciążeń na podłoże gruntowe

www.graniro24.pl .pl

24h/7 dni w tygodniu

tel. 691 35 99 88

pn. - pt.: 8:00 - 16:00

58-150 Strzegom, ul. NiepodlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci 22, tel. 74 855 37 37, fax 74 855 53 75, e-mail: sklep@graniro.pl, www.graniro.pl

KAMIEŃ NATURALNY KRUSZYWA uderzeń kół. Dopiero zastosowanie odpowiedniej jakości kruszywa zapewnia w znacznym stopniu uzyskanie warstw nawierzchni charakteryzujących się cechami określonymi w Rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dziennik Ustaw Nr 43, 1999): - odpornością na oddziaływania i wpływy mogące występować podczas budowy i użytkowania drogi, jeśli nie są przekroczone dopuszczalne naciski osi pojazdu na nawierzchnię, - trwałością równą przynajmniej okresowi użytkowania określonemu w dokumentacji projektowej, - odpornością na zniszczenie nieproporcjonalne do jego przyczyny. W takim ujęciu zrozumiałe jest, aby kruszywa spełniały ściśle określone wymagania zawarte w normach oraz podlegały stałej kontroli laboratoryjnej zarówno w trakcie produkcji, jak i na etapie ich wykorzystywania w celach budowlanych. DEFINICJE KRUSZYW Po wstąpieniu w struktury Unii Europejskiej zaistniała konieczność przyjęcia przez Polskę nowych, ujednoliconych norm dotyczących kruszyw. Pociągnęło to za sobą zupełnie odmienne niż przed 2004 r. podejście do tego typu wyrobów, związane z nowym zdefiniowaniem pewnych pojęć i zmianą systemu, który był podstawą funkcjonowania budownictwa drogowego w poprzednich dziesięcioleciach. Normy te kładą nacisk przede wszystkim na powtarzalność i jednorodność cech kruszywa. Wytwarzane na rynku krajowym kruszywa naturalne stosowane w drogownictwie odpowiadają wymogom trzech podstawowych norm zharmonizowanych: - PN-EN 13043 – Kruszywa do mieszanek bitumicznych i powierzchniowych utrwaleń stosowanych na drogach, lotniskach i innych powierzchniach przeznaczonych do ruchu,

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

: Prawidłowo dobrane kruszywo w masie mineralno-asfaltowej decyduje w dużej mierze o jej właściwościach wytrzymałościowych

- PN-EN 13242 – Kruszywa do niezwiązanych i hydraulicznie związanych materiałów stosowanych w obiektach budowlanych i budownictwie drogowym, - PN-EN 12620 – Kruszywa do betonu. Normy te mają charakter klasyfikacyjny. Każdemu parametrowi kruszywa odpowiadają kategorie wymagań, czyli określony poziom właściwości wyrażony jako wartość graniczna lub przedział wartości. Jest to znacząca zmiana wobec starych norm krajowych, w których jakość kruszyw określały dwa parametry – klasa i gatunek. Stosowanie wymienionych norm nie jest obligatoryjne. Jednak spełnienie zawartych w nich wymagań i zapewnienie stałości właściwości użytkowych wyrobu, potwierdzone zakładową kontrolą produkcji (ZKP), umożliwia obrót kruszywem w obrębie Unii i świadczy o jego zgodności z Rozporządzeniem ( Wiele parametrów kruszywa związanych jest z technologią procesu produkcji, m.in. już na etapie wstępnego kruszenia. Na zdjęciu fragment kruszarki stożkowej w kopalni bazaltu w Wilkowie ; Dobrze zaprojektowana, nowoczesna linia produkcyjna pozwala zachować jednorodność właściwości użytkowych kruszywa. Zakład produkcji kruszyw w kopalni amfibolitu i migmatytu w Piławie Górnej

NAZWA DZIAŁU

Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011, ustanawiającym warunki wprowadzania na rynek wyrobów budowlanych. Rozporządzenie to nakłada na producentów pewne obowiązki – m.in. sporządzenie deklaracji właściwości użytkowych, zastosowanie znaku CE oraz gwarancję utrzymania deklarowanych parametrów produktu poprzez wprowadzenie jednego z czterech systemów oceny zgodności. Dla kruszyw są to systemy 2+ i 4, które nakazują producentowi wykonywanie dla wyrobu badań typu i prowadzenie Zakładowej Kontroli Produkcji. W systemie 2+ ZKP dodatkowo nadzorowana musi być przez jednostkę notyfikowaną. Jak wspomniano wcześniej, przytoczone normy są specyfikacjami klasyfikacyjnymi. Dla uściślenia wymagań wobec kruszyw drogowych do konkretnych zastosowań oraz dla określenia zadań ZKP (rodzaju i częstotliwości badań) konieczne stało się wdrożenie specjalnych krajowych dokumentów aplikacyjnych. Obecnie nie ma w kraju obowiązujących prawnie dokumentów tego typu. Istnieją jedynie rekomendowane do stosowania wymagania techniczne, wprowadzone jako załączniki do zarządzeń Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad: WT-1: 2014 (Kruszywa do mieszanek mineralno-asfaltowych i powierzchniowych utrwaleń), WT-4: 2010 (Mieszanki niezwiązane), WT-5: 2010 (Mieszanki związane spoiwem hydraulicznym). Wymagania te odnoszą się jednak wyłącznie do dróg pozostających pod zarządem GDDKiA (drogi krajowe, ekspresowe i autostrady). W instytucji tej równolegle z wymienionymi dokumentami WT funkcjonują także: Katalog Typowych Konstrukcji Nawierzchni Podatnych i Półsztywnych oraz Katalog Typowych Konstrukcji Nawierzchni Sztywnych (aktualne wersje z 2014 r.), również będące załącznikami do zarządzeń Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. Przewidziane w wymienionych dokumentach wymagania dla kruszyw

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

są zróżnicowane i zależą przede wszystkim od warstwy konstrukcji nawierzchni, wymiaru kruszywa (lub mieszanki kruszywa) i kategorii obciążenia ruchem. KLASYFIKACJA KRUSZYW Przyjrzyjmy się kruszywom bliżej od strony technologicznej. W ujęciu norm PN-EN wszystkie kruszywa wykorzystywane w budownictwie są pochodzenia mineralnego. Wśród nich można wydzielić trzy rodzaje: 1) kruszywa naturalne, które poza obróbką mechaniczną nie zostały poddane żadnej innej obróbce, czyli dawne kruszywa łamane, naturalne oraz mączki,

Prawidłowy dobór kruszyw do określonych zastosowań powinien uwzględniać zróżnicowanie ich właściwości. Nie zawsze konieczne jest użycie materiału o najlepszych parametrach. 2) kruszywa sztuczne, uzyskane wskutek np. termicznej obróbki przemysłowej, 3) kruszywa z recyklingu, powstające w wyniku przeróbki materiału uprzednio wykorzystanego w budownictwie, a więc głównie gruz albo sfrezowana i przekruszona nawierzchnia asfaltowa. Parametry technologiczne kruszyw podzielić można na kilka grup, ujętych w odpowiednich normach badawczych: właściwości podstawowe, np. skład petrograficzny (normy PN-EN 932), właściwości geometryczne, np. wymiar kruszywa, skład ziarnowy, zawartość pyłów czy kształt ziaren (normy PN-EN 933), właściwości mechaniczne i fizyczne, np. odporność na rozdrabnianie, odporność na polerowanie, gęstość i nasiąkliwość (normy PN-EN 1097), właściwości cieplne i odporność na czynniki atmosferyczne, np. mrozoodporność, odporność na szok

termiczny (normy PN-EN 1367), właściwości chemiczne, np. zawartość siarczanów, siarki całkowitej czy zanieczyszczeń organicznych (norma PN-EN 1744). Wśród wymienionych parametrów znajdują się właściwości zależne od działań człowieka oraz takie, które wykazują bezpośredni związek z naturalnymi cechami skały. Do pierwszej grupy zaliczyć należy cechy związane z metodą wydobycia surowca, techniką jego kruszenia, wykorzystywanymi urządzeniami przesiewowymi i odpylającymi oraz sposobem składowania produktu (fot. 3, 4). Należą tu więc przede wszystkim właściwości geometryczne. W drugiej grupie z kolei znajdują się cechy będące w relacji z genezą i rodzajem skały, czyli także z jej składem chemicznym, mineralnym oraz strukturą i teksturą. Znajdziemy zatem wśród nich głównie parametry fizyczne i chemiczne, a niekiedy, w pewnym stopniu, również geometryczne (np. częściowo kształt ziaren). Prawidłowy dobór kruszyw do określonych zastosowań powinien uwzględniać zróżnicowanie ich właściwości. Nie zawsze konieczne jest użycie materiału o najlepszych parametrach. Wymagania dla kruszyw na drogi o niskiej kategorii ruchu (np. dla ruchu pieszego lub rowerowego) mogą, a nawet powinny być mniej restrykcyjne niż dla autostrad, kruszywo w betonach na przepusty nie musi być takiej jakości jak w betonach mostowych czy nawierzchniowych. Ważne jednak, aby dobrze rozpoznać możliwości kruszywa poprzez badania laboratoryjne ich właściwości użytkowych, np. na etapie projektowania i sprawdzania recept na mieszanki mineralno-asfaltowe. Właściwa interpretacja wyników wymaga jednak zrozumienia idei i znaczenia tych badań. Niestety, nie zawsze jeszcze jest to normą wśród wykonawców, traktujących parametry kruszywa bardzo swobodnie.  GDDKiA Oddział we Wrocławiu Wydział Technologii Laboratorium Drogowe

KAMIEŃ NATURALNY GEOTURYSTYKA

Plaże, wulkany i... kopalnie Wyspy Kanaryjskie: słoneczne plaże, kurorty i ośrodki wypoczynkowe, wiosna przez dwanaście miesięcy w roku – urlopowe marzenie wielu z nas... Ale to nie jest kolejny przewodnik turystyczny albo folder reklamowy. Niżej podpisany proponuje nieco odmienne spojrzenie na wyspę Lanzarote – rezultat zeszłorocznych rodzinnych ferii zimowych.

dr Paweł Zagożdżon

ielu z przybywających tu turystów ogranicza się do leżenia na plaży, a część z nich niemal nie wychodzi z ośrodków wypoczynkowych. Wszystko oczywiście zależy od tego, kto jak lubi spędzać urlop. Można jednak powiedzieć, że w przypadku Wysp Kanaryjskich nie zwiedzić ich, tak dokładnie jak tylko się da – to grzech! A są to wyspy wyjątkowej urody, obfitujące w rozmaite niezwykłości: stworzone przez przyrodę, przez człowieka oraz te wykreowane ludzką ręką, ale dzięki możliwościom danym przez matkę naturę. Popatrzmy więc na jedną z wysp tego, dosłownie i w przenośni, mitycznego archipelagu okiem innym – trochę geologicznym, ale też… górniczym i kamieniarskim. WCIĄŻ EUROPA CZY JUŻ AFRYKA? Wyspy Kanaryjskie to terytorium autonomiczne Królestwa Hiszpanii, formalnie więc Europa, z odpowiednim poziomem gospodarki, standardem życia itd. Ale geograficznie znajdują się one w podzwrotnikowej Afryce – już ok. 100 km na wschód rozciągają się piaski Sahary. Jest to więc miejsce, które może urzec klimatem, historią, roślinnością, ciekawym stylem architektury (wyjątkowo chronionym na Lanzarote) czy geologią. Klimat? Co prawda panuje tu stała temperatura ok. 17–24°C, ale o bliskości oceanu przypomina właściwie stale wiejący wiatr o różnym natężeniu. Kanary to archipelag mi-

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

: Montaña Roja od południa – całe zbocze zeżarte przez korniki... a właściwie wietrzenie.

) Miniaturowe wyrobisko ze śladami „urabiania” skały oraz wygląd rozsypliwego skoriolitu.

tyczny – utożsamiany z ogrodem Hesperyd, skąd heros Atlas wykradł złote jabłka. To wyspy pierwotnie zamieszkane przez Guanchów – ludzi, którzy honor i wolność cenili nad życie, dlatego też od hiszpańskiej konkwisty w XV w. próżno szukać żywego Guancho. Afrykańskie sąsiedztwo oczywiście „zobowiązuje florystycznie”, mamy tu więc kaktusy, palmy, smokowce, ale też rozległe, bardzo nietypowe plantacje wino-

rośli. Zabudowa wysp ma charakter „śródziemnomorski” – jest niska, biało-niebieska w kolorycie, pięknie wkomponowana w otoczenie. Owo otoczenie w przypadku Lanzarote w sposób przemożny manifestuje wulkaniczne pochodzenie lądu. Nadaje temu miejscu unikatowy klimat i charakter – dla niektórych diabelski i księżycowy, dla innych urzekający tą właśnie dzikością przyrody nieożywionej.

INSPIRED BY YOU

Champion 65

PEŁNA GAMA MASZYN CNC DLA PRZEMYSŁU KAMIENIA NATURALNEGO Automatyczne piły mostowe Frezarki 5-osiowe Waterjety 3 i 5-osiowe Centra obróbcze Tokarki Polerki Piły mostowe z waterjetem Cut & Jet TGR sp. z o.o. Ul. Wałbrzyska 38, 58-160 Świebodzice - tel.74 6666654 email:info@tgr.pl www.prussiani.com

KAMIEŃ NATURALNY GEOTURYSTYKA KRÓTKO O GEOLOGII LANZAROTE Zaczęło się jakieś 60 mln lat temu – na dnie oceanu. Był to etap wulkanizmu podmorskiego, dzięki któremu stopniowo doszło do powstania wyspy. W okresie 15–5 mln lat temu miał miejsce etap wulkanizmu tarczowego – w miejscu dzisiejszej Lanzarote powstały wówczas dwa duże bazaltowe wulkany. To było dawno temu – do dziś ślad nie pozostał po formie tych wulkanów, natomiast wysoko wyniesione obszary wyspy położone na północy i południu są zbudowane właśnie z ich silnie miejscami zerodowanych pokryw lawowych, przedzielanych pokładami skał potocznie określanych jako tufy. Następnie te grube zespoły niemal poziomo zalegających warstw skalnych

były przecinane nowymi porcjami lawy. Niektóre z nich utworzyły tzw. dajki, czyli żyły bazaltowe o zazwyczaj pionowym przebiegu. W innych przypadkach świeża lawa przebijała się aż do powierzchni ziemi, tworząc kominy młodszych, również współczesnych wulkanów. I przede wszystkim te wulkany – stożki, kratery, wielokilometrowe potoki i pola lawowe decydują o zachwycającym uroku Lanzarote. Co konkretnie dał ten wulkanizm, jakie wyjątkowe niekiedy w skali Europy i świata ciekawostki – pokażą przykłady poniżej. Wyspa Lanzarote zniewala surowym, wulkanicznym krajobrazem, ale przy odpowiednim spojrzeniu jawi się jako ląd zaskakująco i zachęcająco „górniczy”. Mamy tu historyczne

i współczesne kopalnie odkrywkowe, dawne sztolnie oraz szereg ciekawych surowców mineralnych. Zwiedzanie zaczyna się zazwyczaj od okolicy miejsca zakwaterowania. Może to być stolica wyspy – Arrecife, może być Puerto del Carmen czy Costa Teguise – my szczęśliwie trafiliśmy na Playa Blanca. To jeden z największych kurortów na Lanzarote – miejscowość położona na południowo-zachodnim krańcu wyspy. Typowe miasteczko turystyczne z obowiązkową promenadą, ciągami sklepików, portem jachtowym, kompleksami hotelowymi o rozmaitym standardzie. Rozglądając się jednak w poszukiwaniu czegoś wyjątkowego, dostrzec można Montaña Roja, czyli dwustumetrowej wysokości czerwony stożek wulkaniczny położony w granicach Playa Blanca. Wulkan w mieście! Na krawędź jego krateru wiedzie od wschodu dość mocno uczęszczana ścieżka turystyczna. Oczywiście warto wejść na szczyt – to doskonały punkt widokowy na okolice Playa Blanca, a także na sąsiednią Fuertaventurę. Można skorzystać ze wspomnianej trasy, ale można też zafundować sobie po drodze „ekstremalną” ekspedycję do krainy kanionów i jaskiń, podchodząc od południa, wprost od arterii Faro Pechiguera.

: Playa de Papagayo – ta najładniejsza (w tle – Hacha Grande).

( Szkolny przykład utworów wulkanicznych: pokład rdzawego tufu przykryty warstwą bazaltu – wszystko cięte stromymi dajkami (wschodni klif Punta del Águila).

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

Światowa jakość w rozsądnej cenie WÓZEK BUGGY

Jednostronny wózek transportowy Buggy. Idealny do transportu i składowania wąskich elementów, takich jak parapety Nośność 500 kg Długość 1400 mm Powierzchnia załadunku 1400 x 220 mm Wysokość uchwytów 1070 mm Rozstaw kół 570 mm Koła średnicy 260 mm

STOJAK BISON

Bardzo wytrzymały stojak do płyt składający się z dwóch 3-metrowych szyn z otworami kwadratowymi i 16 rur podporowych długości 1,5 m Rury podporowe ze specjalnym ramiączkiem zapewniającym optymalny kąt ustawienia płyt.

KONTENER UCHYLNY

Kontener uchylny, skośny 0,6 m3 Objętość 0,6 m3 Kieszenie na widły wózka 180 x 80 mm Długość 1150 mm Szerokość 1050 mm Wysokość 1120 mm Ciężar 171 kg

DŹWIG BRAMOWY UNI

Konstrukcja aluminiowa typu UNI Do zastosowania na cmentarzu i warsztacie, np. do załadunku i rozładunku oraz przenoszenia płyt nagrobnych. Cena z wózkiem jezdnym, bez wciągarki. Maks. nośność: 1000 kg Ciężar całkowity: 100 kg

PIŁA WIELOLINOWA BM KODIAK 2.0

EWOLUCJA INŻYNIERII! pierwsza taka wielolina na rynku kamieniarskim, poprzez zastosowania większego koła (2000 mm) oraz zredukowania ilości kół naciągowych, liczba miejsc załamań lin została zredukowana do minimum, wytrzymałość i sprawność lin podniesiona o ponad 30%.

WWW.EWEHA.PL WEHA sp. z o.o. ul. Armii Krajowej 31, 58-150 Strzegom tel. +48 74 855 32 51, wew. 921, 922 www.weha.pl

KAMIEŃ NATURALNY GEOTURYSTYKA STOŻEK MONTAÑA ROJA Najprawdopodobniej mało kto w to miejsce zagląda, a warto. Wchodząc w gościnnie rozwarty wylot ostro wciętego w zbocze kanionu, od razu można dogłębnie przestudiować budowę tego wulkanu. Wyraźnie widać, że nie składa się on z potoków lawy, tylko z posklejanych ze sobą drobnych fragmentów skalnych, przypominających „naturalny keramzyt”, tylko w czerwono-rudym odcieniu. Tu i ówdzie widać nawet metrowej wielkości fragmenty bazaltu, a nawet... muszelki ślimaków. Montaña Roja jest dobrym przykładem na początek, ponieważ duża część innych tutejszych wulkanów ma podobny wygląd, budowę i genezę. Można ją określić jako stożek skoriowy, a więc składający się ze skorii (z gr. skōria – rdza), czyli drobnych, kilku-, kilkudziesięciomilimetrowych, ostrokrawędzistych i porowatych ziaren skalnych. Były one wyrzucane z wulkanu jako typowy materiał piroklastyczny i opadając, formowały stopniowo stożek albo też stanowiły składnik tzw. lawin piroklasycznych (in. chmur gorejących), które wspólnie z popiołami i rozgrzanymi gazami podczas kolejnych erupcji staczały się po zboczach. Następnie, na skutek wciąż panującej bardzo wysokiej temperatury, ulegały miejscami spieczeniu. Stawały się wysokoporowatą skałą litą, choć często bardzo rozsypliwą. W różnych przypadkach można ją nazwać skoriolitem lub ignimbrytem. Ustalono, że wulkan ten był aktywny około 800 tys. lat temu, znajdował się wtedy tuż przy brzegu morza, dlatego jego działalność miała charakter freatomagmowy (na razie tajemniczo poprzestańmy na podaniu tego specjalistycznego określenia, które zostanie wyjaśnione nieco później, w drugim odcinku podróży po Lanzarote). Po fazie eksplozywnej, w której uformowany został stożek, nastąpiły wylewy lawy pokrywającej południowo-zachodni kraniec wyspy. Południowe zbocze Montaña Roja

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

jest fantastycznie urzeźbione dzięki wietrzeniu i erozji. W mało wytrzymałym skoriolicie powstały fantazyjne nawisy skalne, zagłębienia i nisze, niektóre z nich mają wręcz charakter małych jaskinek. To czarowne miejsce, w którym można sobie wybrać dowolny zakamarek i z dala od zgiełku kurortu, pogryzając jakiś egzotyczny owoc, kontemplować panoramę wschodniej Playa Blanca, morza i pobliskiej Fuertaventury. Natykamy się tu również na drobną ciekawostkę górniczą. Na zboczu góry, tuż obok opisanego kanionu, znajdujemy grajdół noszący jednoznaczne ślady pozyskiwania surowca – słabo zwięzłego, rozsypliwego skoriolitu. Wygląda na to, że urabianie kopaliny (choć określenie to wydaje się być w tym przypadku zbyt wzniosłe) miało charakter drapania ścian łyżką koparki, czego ślady są wyraźnie widoczne w kilku miejscach. PLAYA BLANCA Cały szereg innych atrakcji geoturystyczno-wulkanologicznych, w tym ślady najstarszej fazy działalności wulkanicznej na Lanzarote, czy sposoby wykorzystania tutejszych surowców skalnych oferuje sama miejscowość Playa Blanca. Wystarczy spacer promenadą – najlepiej aż do widocznych w każdym reklamowym folderze plaż Playas de Papagayo na wschodzie. Niewysoki klif widoczny tu i ówdzie pod promenadą, a także skałki nad nią są wycięte w najstarszych skałach na wyspie. Warunki, jakie panowały tu w okresie środkowego miocenu, około 14 mln lat temu, można określić mianem piekła. W ciągu zaledwie miliona lat, na skutek licznych i gwałtownych wylewów lawy, powstała kilkudziesięciokilometrowej średnicy wulkaniczna wyspa – tzw. wulkan tarczowy, czyli coś na kształt dzisiejszych Hawajów. Geolodzy ochrzcili ją Los Ajaches (od szczytów górujących nad tą częścią wyspy, nazywanych Ajache lub Hacha), nazywana jest również „pierwszą Lanzarote”. Przekroje potoków

lawowych oraz przewarstwiających je pokładów tufu doskonale widać przede wszystkim we wschodniej części miejscowości, w pobliżu i na wąskim cyplu Punta del Águila. Widać tu coś jeszcze – świadectwo dużo późniejszej i całkiem innej działalności magmowej. Niekiedy prawie poziomo zalegające potoki i tuf są przecięte pionowymi dajkami bazaltu, ale o nich opowiemy dokładniej nieco później. „Bazalt w bazalcie…, a na tym wszystkim bazalt” – tak można by żartobliwie i zwięźle scharakteryzować geologię Lanzarote. PLAYAS DE PAPAGAYO Szukając turystycznych informacji na temat Playa Blanca, zawsze trafimy na Playas de Papagayo. To urokliwe zatoczki (zwłaszcza ostatnia – najbardziej południowa) otoczone skałami nadbrzeżnych klifów, które traktowane są jako obowiązkowy element zwiedzania kurortu i doskonałe miejsce na plażowanie (niestety często przepełnione są jednak turystami). Prócz walorów wypoczynkowych miejsce to ma szereg przyciągających wzrok ciekawostek „geologicznych”. Wąska zatoczka z żółtym morskim piaskiem obramowana jest skałami. Od strony północnej są to dość pokiereszowane bazalty, których sytuację geologiczną trudno ukazać w kilku słowach. Natomiast na południu góruje masa skały całkiem innej – szarobrązowej, o niskiej wytrzymałości, składającej się z jednorodnego tła i olbrzymiej ilości drobnych kamyczków (lapilli) oraz większych fragmentów bazaltu (bomb wulkanicznych). Mamy tu do czynienia z typowym tufem. Został on przecięty doskonale dziś odsłoniętą i wypreparowaną dajką – stromo zapadającą, nieco powyginaną żyłą bazaltową. W jednym miejscu dajkę przebito, drążąc w zalegającym dalej tufie niewielką niszę o nieznanej funkcji pierwotnej, obecnie, niestety, wykorzystywaną do załatwiania potrzeb fizjologicznych.

KAMIEŃ NATURALNY GEOTURYSTYKA BAZALTOWY RAJ Spacery promenadą i ulicami miasta zwracają uwagę na wszechobecność bazaltu. Widzimy go WSZĘDZIE – stosowany jako kamień architektoniczny czy w nawierzchniach chodnikowych. Jednak mimo że jest to zawsze ten sam bazalt, zdecydowanie nie jest on taki sam. Mieszkańcy Lanzarote umiejętnie wykorzystują jego niezwykłą różnorodność. Miłośnicy tej skały i zagadnień kamieniarskich mogą się tu poczuć rozpieszczeni rozmaitością wykorzystywanych elementów budowlanych i wykończeniowych z bazaltu. W Playa Blanca, jak i na całej wyspie, wszechobecne są bazaltowe murki. Zastosowany jest różny łom kamienny układany równo lub nierówno, luźno lub ściśle, chaotycznie lub precyzyjnie... Kamień wykorzystany w ten sposób widzimy wzdłuż promenady, na peryferyjnych osiedlach bungalowów

czy w kompleksach hotelowo-wypoczynkowych. Rzadziej wykorzystywane są w ten sposób duże naturalne morskie otoczaki – stanowią wtedy zaskakującą, miłą dla oka i cokolwiek zabawną odmianę. Drobne, kilkucentymetrowe otoczaki można natomiast spotkać w postaci wykończeń nawierzchni promena-

: Fort Castillo de las Coloradas – XVIII-wieczny mur z bloków bazaltu różnej wielkości. ( Różnorodność elementów bazaltowych w Bahia Blanca – od lewej: precyzyjnie układane nieregularne bloczki skalne w murku, płyty elewacyjne cięte z zachowaniem naturalnej powierzchni potoku lawowego oraz płyty chodnikowe ze skał bardzo zróżnicowanych teksturalnie (masywne, porowate, wezykularne – pęcherzykowate.

( Ciekawa aranżacja murku z wykorzystaniem morskich otoczaków na promenadzie, w zachodniej części miasta.

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

dy. Płyty chodnikowe i elewacyjne przykuwają uwagę przede wszystkim zróżnicowaniem tekstur – w sensie geologicznym (masywne, porowate) i potocznym (powierzchnie gładkie, chropowate albo prezentujące zachowane naturalne powierzchnie potoków lawowych). Do aranżacji skwerów i ogrodów często wykorzystywane są też kontrastujące z otoczeniem bloki jaskrawoczerwonego skoriolitu, pozyskiwanego zapewne na miejscu, podczas robót budowlanych, wszak Playa Blanca po części stoi na takim właśnie podłożu. W miasteczku odnaleźć można również piękny przykład wykorzystania bazaltu w historycznym budownictwie. Na wspomnianym półwyspie Punta del Águila powstał w XVIII wieku fort Castillo de las Coloradas, w folderach reklamowych szumnie nazywany zamkiem. Po określeniu castillo można by się spodziewać bardziej okazałej budowli, ale trudno narzekać, zwłaszcza że cała forteca została postawiona właśnie z „naszego” bazaltu. Co ciekawe, styl konstrukcji murów budzi swojskie skojarzenia z jednym z zabytków dolnośląskiego Lubania – chodzi o wzniesiony w latach 1533–1539 Dom Solny. W obu przypadkach ściany pobudowano z regularnie rozmieszczonych większych bloków kamienia, przestrzenie pomiędzy którymi wypełniano kamieniem drobniejszym i zaprawą, co daje atrakcyjny efekt wizualny. Podczas zwiedzania Playa Blanca uwagę zwracają typowe dla Lanzarote „trawniki” – czy, z racji oczywistego braku trawy, raczej aranżacje obszarów zieleni, na których spotkać można całą gamę kaktusów i sukulentów. Podłoże jest tam natomiast sumiennie pokrywane surowcem mineralnym – drobnym, porowatym materiałem wulkanicznym o czerwonej lub czarnej barwie. Odpowiedzią na nasuwające się pytanie o źródło tego materiału jest widok pobliskiej kopalni, założonej w jednym z wulkanów.

NAZWA DZIAŁU

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

KAMIEŃ NATURALNY GEOTURYSTYKA ) Panorama z Playa Blanca: najwyższy w tym ujęciu – szczyt Hacha Grande, w głębi, w chmurach – Atalaya de Femés, przed nim, całkiem po lewej – malutka, ale bardzo czerwona Caldera de Masión.

KOPALNIA W WULKANIE Spoglądając z Playa Blanca ku północy, widzimy przede wszystkim potężny masyw górski Los Ajaches, ze szczytami sięgającymi 560 m n.p.m. Nieco w głębi wznosi się najwyższa w tej części wyspy góra – Atalaya de Femés (608 m n.p.m.) z położonymi na jej stokach zabudowaniami wioski Femes, jednej z najstarszych osad na wyspie, z XVIII-wieczną kaplicą Ermita de San Marciel i urzekającą panoramą. Najbardziej kontrastowym obiektem jest tu chyba stosunkowo mały, ale jaskrawoczerwony „czubek”, oczywiście również o wulkanicznym pochodzeniu – Caldera de Masión (albo Maciot), położony w niższej części Femes. I Atalaya de Femés, i Caldera de Masión to wulkany mające około 800 tys. lat – a więc równolatki Montaña Roja. Sypały one wielkie masy skorii i popiołów, z których uformowane są stożki, ale z ich wnętrza wylała się też olbrzymia ilość lawy. Jej potoki, które utworzyły ostatecznie pokrywę o łącznej powierzchni aż 26 km kw., spływały ku zachodowi – aż do brzegu oceanu i na południe, zatrzymując się dopiero na rogatkach dzisiejszego miasta, zaledwie około kilometra od plaż. Ciekawym faktem dotyczącym tego miejsca jest istnienie czynnej kopalni. Eksploatowane zbocza wulkanu Caldera de Masión, które podcinane są od południa i północnego zachodu działalnością górniczą, są źródłem luźnego materiału wykorzystywanego do ozdabiania terenów

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

: Kopalnia Maciot podcinająca północne zbocze wulkanu Caldera de Masión, na wprost widoczna cienka pokrywa bazaltu na warstwach skorii, na dalszym planie – Atalaya de Femés

zielonych – wspomnianych wyżej „trawników”. Krótki spacer pozwala zobaczyć dwa wyrobiska – w południowym, położonym tuż przy drodze, pozyskiwana jest skoria czerwona, za wzniesieniem dochodzi się natomiast do wyrobiska w skorii czarnej. Tu widać też ciekawą, z polskiego punktu widzenia, sprawę. Z boku, w nadkładzie skorii, znajduje się resztka litego bazaltu potoku lawowego, stanowiącego skałę płonną – całkiem odwrotnie niż u nas, gdzie z reguły to lity bazalt jest surowcem, a porowate piroklastyki – płonnym nadkładem. Ściana wyrobiska, o wysokości około 15–20 m, ukazuje przekrój wulkanu, a zarazem złoża. Surowcem jest wyraźnie warstwowana, rozsypliwa skała, składająca się z ziaren o rozmiarach od kilku mm

do około 15 cm, gdzieniegdzie tkwią wulkaniczne bomby, stanowiące ziarna nadgabarytowe. Zapewne bez większych problemów urobek jest rozdrabniany i selekcjonowany za pomocą tutejszego zaplecza maszynowego, które stanowią mała kruszarka mobilna oraz przesiewarka. Na niewielkich hałdach można obejrzeć kilka frakcji i odmian kolorystycznych produktu. Już sama Playa Blanca i jej najbliższa okolica zachwyciły nas pod względem wulkanicznym, ale też zaskoczyły ciekawostkami złożowymi, górniczymi i kamieniarskimi. Co dalej? Na przedstawienie czekają najlepiej znane wulkany Lanzarote, jaskinia lawowa, salina, a nawet sztolnie wodne! Koniecznie trzeba zajrzeć do czynnych i historycznych kopalni skał wulkanicznych oraz obejrzeć kolejne, wspaniałe aranżacje architektoniczne wykorzystujące pozyskiwane tam surowce. 

ARCHITEKTURA HISTORIA

Tajemnice piramidy Cheopsa W. M. Flinders Petrie i jego dzieło

mgr inż. Wacław Chrząszczewski

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

fot. fotolia

d wielu lat interesuję się historią obróbki kamienia. Poszukiwania materiałów do wydanego w 2006 r. “Poradnika o obróbce mechanicznej kamienia” zaowocowały zebraniem pokaźnych ilości informacji z tej dziedziny. Podstawowych danych dostarczyła mi praca autorstwa Williama Matthew Flindersa Petriego pt. „The pyramids and temples of Gizeh”, która po raz pierwszy ukazała się w 1883 r. Wykorzystując zebrane wówczas dane, w 2004 r. opublikowałem w „Nowym Kamieniarzu” artykuł pt. ”Jak oni to robili?” (NK/8/5/2004). Cztery lata później, w 2008 r. powstał kolejny tekst z tej serii (NK/34/5/2008), napisany wspólnie z doktorantem Uniwersytetu Śląskiego Francem Zalewskim, który zbierając dokumentację do pracy doktorskiej, zgromadził materiały potwierdzające tezy zawarte w pracy Petriego. Po latach zachęcam do zapoznania się z tymi publikacjami, gdyż informacje zawarte w tej serii mogą zainteresować czytelników młodszego pokolenia. Wokół piramid egipskich i warunków ich budowy krążyło i krąży wiele, często sprzecznych, opinii. Tajemnice dotyczące historii powstania piramid od wieków nurtowały naukowców. Jednym z bardziej znanych badaczy starożytnego Egiptu był W. M. Flinders Petrie, uznawany za ojca angielskiej egiptologii. Petrie urodził się w dobrze uposażonej rodzinie naukowców. Już w wieku sześciu lat poznał i stosował znaki alfabetu hieroglificznego. Jako młody mężczyzna, zachęcany przez rodzinę, podjął studia z zakresu matematyki i archeologicznych technik pomiarowych.

W Sakkarze, w komorach piramidy schodkowej Dżosera z III dynastii znaleziono 30 tysięcy naczyń z diorytu, bazaltu i kwarcu. Głównie są to wazony o długich, eleganckich szyjkach i szerokich korpusach, nierzadko z wydrążonymi uszami.

W 1880 r. wraz z grupą angielskich archeologów po raz pierwszy znalazł się w Egipcie. Wykorzystując swoją wiedzę i umiejętności, wykonał pomiary triangulacyjne piramid w Gizie, wykorzystywane przez kolejnych archeologów. Prace badawcze kontynuował podczas kolejnych trzech zimowych wyjazdów do Egiptu (1887-88, 1888-89 i 1891). Podczas tych wypraw zamieszkiwał w skalnej grocie utworzonej przez połączenie trzech komór grobowych w rejonie Gizy. Towarzyszył mu pies, który bronił go przed atakami kotów, szczu-

rów oraz… złodziei. Efektem tych wypraw jest praca, która zawiera opis stanu elementów kamiennych zawartych w piramidzie Cheopsa i okolicy. Dokumentacja ta umożliwia analizę i odtworzenie technik i narzędzi kamieniarskich z tego okresu. TAJEMNICZE NARZĘDZIA W swojej książce F. Petrie oddzielny rozdział poświęcił technologii obróbki kamienia oraz narzędziom stosowanym przy budowie piramidy Cheopsa. Narzędzia te były zastosowane przy wykonywaniu dokładnych, niekiedy wręcz precyzyjnych elementów z granitu i diorytu, znajdujących się w komorach piramidy i przejściach do nich prowadzących. Petrie słynął z metody szczegółowego i starannego prowadzenia badań, sporządzania zapisków i rysunków znalezionych przedmiotów. Ilustracja przedstawia planszę zawierającą szkice wybranych elementów kamiennych z wyraźnie rozrysowanymi śladami pozostawianymi przez narzędzia. W tekście znajdują się dokładne opisy elementów ukazanych na planszy, z oznaczeniem materiału, z jakiego były wykonane: G-granit, S-sjenit, B-bazalt, D-dioryt, L-wapień (limestone), A-alabaster.

PRZEDSTAWICIEL TPM VERONA Ireneusz Suchodolski

OFERUJE SEGMENTY DIAMENTOWE I SYNTETYCZNE na linie polerskie i maszyny jednogłowicowe

CHEMI

KLEJE SZPAC HLE ŻYWIC IMPREG E NATY

P OPA RODUK T TEN TOW ANY

SEGMENTY METAL BLACK zastępujące segmenty magnetyzowe, eliminacja rys po diamentach

SEGMENTY NA BOCZKARKI

tel. 694 011 267 www.nakam.pl nakam.suchodolski@wp.pl

SZCZOTKI KARBORUNDOWE efekt antico I DIAMENTOWE efekt scuro

ARCHITEKTURA

(

Slady tajemniczych narzędzi na elementach piramidy Cheopsa, utrwalone na szkicach M.W. Flienders Petriego

2S 4B

Ś2

Ś1 Tak wyglądają ślady w kamiennym elemencie piramidy pozostawione przez narzędzie identyczne do współczesnego rurowego wiertła diamentowego

Ś1

Ś2 Ślady cięcia tarczą lub piłą

Ś3

Ś3 Ślady tarczy tnącej czy obróbki tokarskiej?

7G 10A Ś4

13L 14D

KAMIENNE NACZYNIA W Sakkarze, w komorach piramidy schodkowej Dżosera z III dynastii znaleziono 30 tysięcy naczyń z diorytu, bazaltu i kwarcu. Głównie są to wazony o długich, eleganckich szyjkach i szerokich korpusach, nierzadko z wydrążonymi uszami. Zadziwiająca jest finezja, jaką osiągnięto podczas wyrobu tych naczyń. Być może współczesne centra obróbcze wyposażone w przystawki tokarskie byłyby zdolne do wykonania cienkościennych naczyń w twardym diorycie lub bazalcie. Skąd takie osiągnięcie w początkach cywilizacji? NIEPRAWDOPODOBNE NAPISY Petriego zdumiała precyzja wykonania napisów na powierzchni naczyń diorytowych z inskrypcjami IV dynastii: „Hieroglify wykonano swobodnie poruszającym się ostrzem punktowym; nie są ani wydrapane, ani mozolnie wyryte, lecz precyzyjnie wycięte w diorycie. Ponieważ linie mają grubość 0,17 mm, grubość ostrza wynosiła około 0,13 mm. Linie równoległe zostały wygrawerowane

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

11A fot. archiwum autora

15D

Ś4 Ewidentny ślad obróbki tokarskiej w diorycie

w odległości zaledwie 0,85 mm”. Przypuszczam, że podobnie precyzyjne napisy można obecnie wykonać za pomocą laserowych, komputerowo sterowanych kopiarek, lecz tamte inskrypcje zostały wykonane 4600-4500 lat temu, bez dostępu do dzisiejszych technologii.

Opinia sfer akademickich o początkach naszej cywilizacji • Cywilizacja rozwinęła się na Bliskim Wschodzie • Proces ten rozpoczął się około 4000 r. p.n.e. i po około tysiącu lat doprowadził do powstania cywilizacji m.in. sumeryjskiej i egipskiej, następnie indyjskiej i chińskiej • Po 1500 r. n.e. rozwinęły się cywilizacje Ameryki Południowej i Północnej • Pierwsze cywilizacje i ich wytwory należy uznać za prymitywne • Piramidy egipskie zostały zbudowane metodami prymitywnymi technologicznie • Egipt w latach 2600 – 2100 p.n.e. zamieszkiwała społeczność nieznająca wyrobów z żelaza i nie posługująca się kołem (właśnie w tym okresie powstają piramidy)

1G - elementy sarkofagu (skrzyni) o długości 7 i szerokości 6 stóp (213 x 183 cm) z widocznymi śladami piłowania, z piłowaniem powtórnym. 2S – próbka z Memfis, obrabiana czterostronnie, ze śladem cięcia przez szczyt bryły (przypuszczalnie fragment większej figury). 3B – fragment płytki bazaltowej z wyraźnymi śladami piłowania (fragment dużych posadzek z zachodniej części Wielkiej Piramidy). 4B – inny fragment posadzki, z dobrze widocznymi śladami regularnych cięć. 5B – obustronnie obrobiona płytka bazaltowa z widocznymi nacięciami. 6D – fragment diorytowego łożyska; widoczne ślady użycia tarczy tnącej (circular saw); widoczne cięcia powtarzalne w małych odstępach. 7G – rdzeń granitowy uzyskany na drodze wiercenia wiertłem rurowym; widoczny regularny charakter nacięć i sektory nacięć przy skokowej zmianie głębokości wiercenia; wiertła o średnicy od 6 do 125 mm. 8G – fragment granitowej kolumny z rejonu Gizy, z nawierceniem wiertłem rurowym i odłamaniem na głębokości 10 cm. 12D – odłamek diorytowego elementu nawierconego i naciętego precyzyjnie na powierzchni wewnętrznej. 13L – odłamek wapienia z Gizy, ze śladami wstępnego nadawania kształtu za pomocą wiercenia oraz obróbki głównej powierzchni tarczą tnącą lub obróbką tokarską. 14 D – duży fragment granitowej bazy kolumny ze śladami toczenia, ze zmianą położenia osi obrotu podczas obróbki

TAJEMNICZE SKRZYNIE W rejonie piramidy Dżesera w Sirapeum odkryto 21 wielkich granitowych skrzyń ukrytych w tunelach wykutych w wapieniu. Skrzynie te miały średnio 4 m długości, 2,3 m szerokości, 3,3 m wysokości i przykryte były masywnymi wiekami. Masa skrzyni i pokryw została określona na ok. 100 ton. U wylotu jednego z tuneli znaleziono wstępnie obrobiony półfabrykat o wymiarach poprzecznych niewiele mniejszych niż przekrój tunelu, do którego był wprowadzany. Analiza elementów skrzyni i pokryw wykazała, że były one obrabiane ostatecznie po umieszczeniu wewnątrz tuneli. Powierzchnie stykowe były obrabiane tak dokładnie, że ciężar wieka wyciskał spomiędzy nich powietrze. Jedynym inżynierem dołączonym do ekipy naukowców był Christopher Dunn, jednocześnie pisarz, autor książki “The Giza Power Plant: Technologies of Ancient Egypt”, w której potwierdza fakt istnienia śladów precyzyjnej obróbki maszynowej w starożytnych egipskich budowlach i strukturach, szczególnie w kompleksie piramid w Gizie. Dunn przypusz-

NARZĘDZIA DO GRANITU O SKRÓCONEJ ILOŚCI KROKÓW

PRZYSPIESZAMY OBRÓBKĘ GRANITU

PADY DIAMENTOWE DO PRACY NA SUCHO 5-KROKOWE średnica 100 mm Dostępne granulacje: # 1, 2, 3, 4, 5

PADY DIAMENTOWE DO PRACY NA MOKRO 3-KROKOWE średnica 100 mm Dostępne granulacje: # 1, 2, 3

PADY DIAMENTOWE DO PRACY NA MOKRO 4-KROKOWE średnica 100 mm Dostępne granulacje: # 1, 2, 3, 4

PADY DIAMENTOWE DO PRACY NA MOKRO 5-KROKOWE średnica 100 mm Dostępne granulacje: # 1, 2, 3, 4, 5

ŚCIERNICE DIAMENTOWE DO PRACY NA MOKRO 4-KROKOWE średnica 125 mm Dostępne granulacje: # 1, 2, 3, 4

ŚCIERNICE DIAMENTOWE DO PRACY NA MOKRO 4-KROKOWE średnica 100 i 125 mm Dostępne granulacje: # 1, 2, 3, 4

ŚCIERNICE DIAMENTOWE DO PRACY NA MOKRO 4-KROKOWE ABRESSA średnica 100 i 125 mm Dostępne granulacje: # 1, 2, 3, 4

ŚCIERNICE DIAMENTOWE DO PRACY NA MOKRO śr. 100 i 125 mm stosowane w boczkarkach profilowych. Dostępne granulacje: # 50, 100, 200, 400, 800, 1500, 3000

WYTWARZANIE SEGMENTÓW ŚCIERNYCH

KRZEMEX G.W. GUSTYŃSCY

TEL. 33-8610671 www.krzemex.pl email: biuro@krzemex.pl

ARCHITEKTURA

cza, że projektantom tych obiektów chodziło o uzyskanie pełnej szczelności i z tego względu zdecydowali, że obróbka ostateczna będzie się odbywała w warunkach naturalnego otoczenia. A obróbka wnętrza skrzyń była precyzyjna: długi liniał przyłożony do ściany i oświetlony latarką (w ciemności) nie wykazywał żadnych prześwitów, przy imponującej powierzchni ścian. Co więcej, nawet krawędzie na styku ścian i podłogi były zaokrąglone tym samym promieniem. Trudno sobie wyobrazić, w jaki sposób udało się wprowadzić kamienne półfabrykaty o masie 65 ton do wnętrza tuneli o niewiele większym przekroju, a następnie precyzyjnie je obrobić. W N I O S K I Materiały zgromadzone przez Petriego pokazują w sposób jednoznaczny, że przy obróbce odpowiedzialnych elementów kamiennych wchodzących w skład piramidy Cheopsa stosowano technologie i narzędzia zbli-

żone do aktualnie stosowanych. Na podstawie szczegółowych obserwacji powierzchni w rejonie obróbki zdecydowanie potwierdza stosowanie przez egipskich kamieniarzy narzędzi z rdzeniem ze stopów miedzi (brąz, mosiądz, spiż?). O ich zastosowaniu autora przekonały zielonkawe zacieki i plamy („śniedź”), charakterystyczne dla związków miedzi. Znane obecnie stopy miedzi mają stosunkowo wysoką twardość 65-74 HB (Brinella), zatem w piramidzie mogły być stosowane inne, obecnie nieznane składniki stopowe. W swoim dziele William Mathew Flinders Petrie nie podaje, jakie rodzaje materiałów ściernych były stosowane przy obróbce twardych skał (granitów, diorytów), jedynie logicznie wnioskuje, że musiały to być materiały o twardości znacznie przekraczającej twardość kwarcu. Na podstawie śladów obróbki wyróżnia narzędzia z ziarnami oprawianymi i ścierniwem luźnym. Ukazane na planszy ślady pozostałe na elementach kamiennych piramiR

dy Cheopsa świadczą o stosowaniu narzędzi (piły liniowe i linowe, tarcze tnące, wiertła rdzeniowe i inne) zbliżonych do współcześnie stosowanych. Równomierność tych śladów wskazuje na zastosowanie urządzeń (mechanicznych?) przesuwających regularnie narzędzia w kierunku cięcia. Podstawowym pytaniem związanym z obróbką kamienia pozostaje kwestia rodzaju napędu stosowanego do ich poruszania, szczególnie we wnętrzu piramidy. Kolejną zagadką jest odpowiedź na pytanie, w jaki sposób egipscy fellachowie opanowali technologie obróbki twardego kamienia, na których powstanie trzeba było czekać jeszcze kilka tysięcy lat? 

LITERATURA Petrie W.M.F 1883 „The Piramids and Temples of Gizeh” wyd. 1990 London NK 2004 „Jak oni to robili” NK 34/5/2008 „Jak to robili nasi poprzednicy”

Proponujemy najwyższej jakości piły, frezy, wiertła do materiałów ceramicznych typu: Lapitec, Laminam, Dekton i pochodne.

Italdiamant-Poland HED 11500 ul.Dworska 5a, Giżycko tel.: 87 428 57 01, 602 760 968 email: italdipl@pro.onet.pl

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

ARCHITEKTURA INSPIRACJE

Antolini Stone Week Magda Rocławska-Harań blogerka Marbledesign.pl

fot.

(3x) antolini

Sandalus, Invisible Light, Blue Dorato, Apuan Fantasy czy Tundra Grey to tylko niektóre kamienie z nowej kolekcji Antoliniego zaprezentowane podczas dni otwartych zorganizowanych przez tę znaną na całym świecie firmę, w jej siedzibie w Sega di Cavaion

: Obok tak ekskluzywnego wykończenia nikt nie przejdzie obojętnie

a dni otwarte zorganizowane we Włoszech na przełomie lutego i marca przyjechali przedstawiciele branży kamieniarskiej z całego świata. Tydzień Kamienia – bo pod takim właśnie hasłem Antolini zorganizował tegoroczne dni otwarte – był również okazją do zaprezentowania wybranym klientom ponad 30 nowych, ekskluzywnych kamieni naturalnych. Najbardziej oryginalne kamienie z nowych zbiorów, będące kwintesencją natury we wszystkich jej

100

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

odcieniach, to: Sandalus, Invisible Light, Blue Dorato, Apuan Fantasy oraz Tundra Grey. Kamienie zostały dobrane z myślą o wnętrzach, o częściach mieszkalnych, obszarach Spa i wellness oraz przytulnych salonach w luksusowych domach. Bogata kolorystyka oparta została w dużej mierze na kolorach szarości, stali, popieli, ale też brązu i sangwiny. Takie zestawienie odcieni daje moc zastosowań, w zależności od chęci uzyskania pożądanej atmosfery wnętrza. Stonowane kolory wybranych kamieni pozwalają na zastosowanie

ich w bardzo wielu przestrzeniach. Sandalus – to miękki kwarcyt o zmysłowych i zarazem szlachetnych odcieniach drewna sandałowego oraz miedzi. Szare tło zostało bogato utkane odcieniami miedzi i złota, co przypomina refleksy słońca na wodzie. Inne kolory, które można wydobyć z tego kamienia, to barwy orzecha laskowego oraz kasztana, które tworzą żyły porównywane do lasu równikowego. Blue Dorato – kojarzy się z odległymi czasami antycznej elegancji bądź jako tło średniowiecznych

NAZWA DZIAŁU

zapytaj o ofertę/ +48 (81) 53 304 63 / +48 602 278 272

www.fotoceramik.pl biuro@fotoceramik.pl

bloki granitowe

FRANCJA TARN drobne i grube ziarno TARN ciemny i royal KANADA CAMBRIAN black Zdjęcia wypalane w temperaturze 880°C, odporne na warunki atmosferyczne. Materiały z atestem ISO 9002. Wykonujemy także rozmiary do włoskich ramek.

NOWOŚĆ 2016! INDIE

PREMIUM ABSOLUTE BLACK

Najwyższa jakość. Ceny do negocjacji. Przedsiębiorstwo Usług Fotoceramicznych ETERNA ul. Baśniowa 5/22, 20-802 Lublin

BRAZYLIA ANGEL BLACK

FANTASY BLACK

YELLOW CARACAS

VERDE AMAZONIA

ROSA BELLA

BLO DOS KI TĘ W PO PNE R SZCZ CIE ECIN

KONTAKT: Hanna Mickiewicz tel.: +33 662 96 39 54, mail: hm.tarngranit@orange.fr

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

GRANITY Z UKRAINY

VESTE POLSKA

KONTAKT: 602 57 57 57

ARCHITEKTURA

opowieści magicznych. Jest to idealne połączenie majestatu i klasycyzmu. Barwy, które dominują, to: błękit pruski przechodzący w gołębi szary, przeplatany lekką sangwiną. Ten kamień powinien być umiejętnie zestawiany, by nie zagłuszyć jego liniowych, wręcz architektonicznych kształtów. Świetnie będzie wyglądał we wnętrzach rezydencjonalnych oraz klasycznych hoteli. Invisible Light – kamień, którego charakterystyka przywodzi na myśl mnóstwo porównań, jak na przykład: pełne i puste, jasne i ciemne, lód i mgła. Invisible Light cechuje się lekko przytłumionym tłem, powleczonym delikatną pajęczyną żyłek. Dojrzymy w nim zarówno jasne, jak i ciemne kolory. Przeważającymi odcieniami są: szarość, beż, delikatne cienie burzowych chmur. Tundra Grey – to marmur z przepięknym delikatnym unerwieniem. Całość stanowi kwintesencję wszystkich odcieni szarości, delikatnie wymieszanych i połączonych wspólnym spoiwem. Tundra Grey umiejętnie interpretuje współczesne trendy w projektowaniu wnętrz i jest cennym rozwiązaniem dla nowoczesnych, prestiżowych projektów architektonicznych. Apuan Fantasy – kolejny materiał obejmujący wszystkie gradacje szarości, zaproponowany dla wzbogacenia szerokiej gamy szarości Antoliniego. Obraz kamienia można odnieść do historii ludzi i epok, do całego otaczającego nas wszechświata. Przeważające kolory to: stalowy, gołębi, kalcytowy.

Nowe kamienie z kolekcji Antoliniego wkraczają zauważalnie w etap jasnych i delikatnych szarości, spokojnych brązów oraz eleganckich i klasycznych barw. Warto mieć co najmniej dwa-trzy z nich w pamięci. Nigdy nie wiadomo, kiedy to wykorzystamy w swojej pracy z kamieniem.  ) Kolekcje kamieni dostępnych w ofercie Antoliniego można obejrzeć w Antolini Stone Gallery

102

NOWY KAMIENIARZ 7 (85) / 2015

: Kamienie zostały dobrane z myślą o wnętrzach, o częściach mieszkalnych, obszarach Spa i wellness oraz przytulnych salonach w luksusowych domach

TECHNOLOGIE OFERTA PRODUCENTÓW

Technologia w zgodzie z naturą

Monika Adaszewska

Długotrwałe badania, wykorzystanie najnowszych technologii, kreowanie i testowanie unikatowych rozwiązań własnych doprowadziły do powstania materiału o wyjątkowych właściwościach zarówno technicznych, jak i estetycznych. Firma Lapitec prezentuje swój innowacyjny produkt – kamień spiekany, który łączy w sobie najbardziej pożądane cechy kamienia naturalnego oraz porcelany technicznej.

lagowy produkt Lapitec powstał w wyniku wielomiesięcznej współpracy technologicznej ze spółką Breton S.p.A., światowym liderem w produkcji maszyn do obróbki materiałów z kamienia i aglomeratów naturalnych. Dzięki opracowanej technologii i udostępnieniu nowoczesnego parku maszynowego powstał produkt o unikatowych cechach technicznych i estetycznych. WSZECHSTRONNY Płyty Lapitec charakteryzują się wysokimi właściwościami fizyko-mechanicznymi. Co istotne, materiał, z którego są stworzone, jest jednolity na całej swojej powierzchni i w masie. Dlatego może być poddawany różnorodnym formom obróbki, tym samym, jakimi traktowany jest kamień naturalny (producent proponuje siedem rodzajów wykończenia). Łatwość przetwarzania i uniwersalność sprawiają, że produkt może być wykorzystywany na wiele sposobów, na potrzeby wyposażenia i aranżacji wnętrz oraz budownictwa. Od blatów kuchennych, paneli podłogowych, kominków, schodów, przez pokrycia ścian wewnętrznych i zewnętrznych, po elewacje wentylowane. Materiał spełnia wymogi stawiane powierzchniom, które mają bezpośredni i stały kontakt z wodą: w basenach, saunach, łaźniach. Płyty są całkowicie odporne na parę wodną, sól, a odpowiednio dobrane wykończenie powierzchni zapewni pożądany poziom bezpieczeństwa.

104

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

: Materia spełnia wymogi stawiane powierzchniom, które mają bezpośredni kontakt z wodą

Płyty Lapitec® zbadane przez Uniwersytet w Mediolanie Wydział Chemii na Uniwersytecie w Mediolanie wykonał próby mierzenia fotokatalitycznych właściwości płyt Lapitec. Wnikliwa analiza dotyczyła fotodegradacji tlenków azotu w powietrzu. W celu porównania stopnia usuwania tlenków azotu z atmosfery wartości zestawiane były ze wskazaniami naturalnej chłonności drzew. Wyniki wykazały, że płyty Lapitec o powierzchni 100 mkw. w ciągu sześciu godzin rozłożyły ilość NO równą codziennej pracy około 28 drzew (każde o 21,9 mkw. powierzchni liści). Oznacza to, że Lapitec jest materiałem całkowicie naturalnym, który dodatkowo wspomaga środowisko w aktywnym usuwaniu cząsteczek zanieczyszczeń.

TECHNOLOGIA BIO-CARE Główną przyczyną niszczenia powierzchni budynków jest osadzanie się na nich związków organicznych. Powstrzymanie degradacyjnej siły zanieczyszczenia środowiska stało się jedną z istotnych kwestii podczas tworzenia materiału na płyty spiekane Lapitec. Opracowana przez firmę technologia Bio-Care nadaje materiałowi właściwości rozkładające i spłukujące organiczne pyły atmosferyczne, jak również działanie bakteriobójcze. To dzięki wykorzystaniu w produkcji specjalnej postaci dwutlenku tytanu (TiO2), związku aktywnie zwalczają-

Bellani for Breton

Easywire

Paragon

TECHNOLOGIE

WŁOSKI STYL Walory estetyczne produktu są realizacją założeń płynących z hasła "Made in Italy”. Eleganckie, naturalnie wyglądające kolory, których paleta systematycznie powiększa się, jednolitość nie tylko na powierzchni, ale i w masie oraz rozmaite możliwości wykończenia czynią Lapitec ciekawą i przekonującą alternatywą dla płyt z kamienia naturalnego.

cego pleśnie, grzyby i drobnoustroje (oraz zapachy z nimi związane). Prócz tego dwutlenek tytanu, jako materiał wysoce hydrofilowy, ułatwia wypłukiwanie się z powierzchni zabezpieczonej nim płyty zanieczyszczeń na zasadzie samooczyszczania. WIECZNY Cechy gwarantujące trwałość i długowieczność kamienia spiekanego Lapitec są imponujące. Materiał oprze się nie tylko działaniu czasu, czynników atmosferycznych, kwasów, zasad i rozpuszczalników o dużej twardości, ale jest również odporny na ogień, niskie temperatury, uderzenia, ścieranie i szkodliwe działanie promieni UV. Rozpatrujący wykorzystanie go jako okładzinę elewacji docenią bezcenną wręcz odporność na plagę niechcianego graffiti. Stosowanie materiału Lapitec do elewacji wentylowanych zapewnia lepszą izolację termiczną budynku niż w przypadku używania innych materiałów o podobnym przeznaczeniu. HIGIENICZNY To, co z pewnością zachęca do płyt Lapitec, to łatwość w utrzymaniu w czystości (którą zapewni przecieranie szmatką nasączoną ciepłą wodą). Wart podkreślenia jest fakt, iż powierzchnia materiału jest całkowicie pozbawiona porowatości. Dzięki temu płyta nie chłonie płynów, co najważniejsze – również tych, które powodują plamy. Brak porów w połączeniu z technologią dwutlenku tytanu zamyka drogę niechcianym, zwłaszcza w kuchni czy łazience, bakteriom i pleśni. To unikatowa cecha wśród produktów z tej grupy na rynku. XXL Płyty dostępne są w trzech grubościach: 12, 20 i 30 mm. Jednak tym, co wyróżnia produkt, są wymiary płyt: 3365 x 1500 mm, czyli ponad 5 mkw. powierzchni. Jedyny taki na rynku – format XXL daje możliwość realizacji wielu projektów, również tych z rozmachem, bez niechcianych kompromisów: przycinania, łączenia płyt o mniejszej szerokości.

106

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

CEL NADRZĘDNY: EKOLOGIA Firma podkreśla swoje zaangażowanie w ekologię. Dlatego też Lapitec jest produkowany z poszanowaniem zasad ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego: nie zawiera żywic, pochodnych ropy naftowej, ma działanie antybakteryjne i jest materiałem całkowicie obojętnym dla środowiska. Jest również w pełni ekologiczny – zarówno ze względu na wykorzystywane surowce, jak i procesy wytwarzania czy cechy produktu końcowego oraz utylizację (po usunięciu, zmielony, może być wykorzystany jako granulat lub kruszywo albo przekazany na składowisko odpadów obojętnych). 

:); Uniwersalność i wszechstronność płyt Lapitec sprawia, że mogą być wykorzystywane na wiele sposbów

NA TERENIE POLSKI REPREZENTUJEMY FIRMY: z Niemiec König, Sebald, Bavaria, Weha, Frölich+Klüpfel, Eytzinger, August Ruhl z Włoch Federchemicals, Caggiati, Lasef, Steinvarz z Korei Edia, Kodia, Dongsin z Chin Fei Yan, Jinshan z Hiszpanii Solga Diamant ... oraz wiele innych FILIA WARSZAWA ul. Oszmiańska 11 a 03-503 Warszawa tel/fax. 22 675 83 23 widuto.wa@widuto.pl

SIEDZIBA GŁÓWNA ul. Toruńska 43 a 86-050 Solec Kujawski tel. 52 387 83 97 widuto@post.pl

Nasze rekordowe cięcia 4681 m² = 18,43 m²/mb

Zakład Kamieniarski Edward Badecki Koziniec Trak 10 linowy, Ø 8,2 m, 10x25,4 m

2173 m² = 20,7 m2/mb Wyroby Granitowe Wołczyk Kamień Pomorski Trak 5 linowy, Ø 8,2 m, 5x21,0 m

1947 m² = 18,54 m2/mb

Zakład Kamieniarski M.E.J.A. Buganiuk Ząbkowice Śl. Trak 5 linowy, Ø 8,2 m, 5x21,0 m

497 m² = 22,39 m2/mb

Zakład Kamieniarski Edward Badecki Koziniec Jednolina, Ø 9,0 mm, 22,2 m

462 m² = 24,06 m2/mb Granitex Wiesław Trybuszek Strzegom Jednolina, Ø 9,0 mm, 19,2 m

Sprawdź nas! ul. Promienista 48a, 60-289 Poznań tel. +48 61 868 33 95 kom. +48 602 767 993 a.suwik@diamantas.pl biuro@diamantas.pl

Welcome to

The New Stone Age

ODK RY J N AJWIĘ K S ZĄ KO PALNI Ę KAMI ENI A O NLI NE

Producent urządzeń transportowych dla branży kamieniarskiej: wysięgniki, chwytaki, trawersy, stojaki do transportu i składowania kamienia, stoły obróbcze, kontenery, wózki transportowe, wózki widłowe, pługi do odśnieżania i wiele innych urządzeń, które ułatwią Państwu pracę podczas obróbki kamienia.

Mickiewicza 2A 58 -150 Strzegom Odwiedź nasz sklep internetowy

www.e-metikamstone.pl CENA ZESTAWU NEPTUN+DRAGON

5200 zł netto

FAGO

NEPTUN

Chwytak samozaciskowy  nośność 1200 kg.  zakres chwytu 10-140 mm  możliwość położenia płyty z pionu do poziomu  całość ocynkowana

Cena promocyjna:

1700 zł

netto

Wózek transportowy  wózek z dyszlem do transportu parapetów, blatów itp.  wózek cynkowany ogniowo  okładziny z twardego drewna  nośność wózka: 700 kg.

DRAGON

Wysięgnik na wózek widłowy  max udźwig 2500 kg  max wysięg 3500 mm  regulacja kąta nachylenia masztu  całość ocynkowana ogniowo

Cena promocyjna:

2100 zł

netto

Cena promocyjna:

3950 zł

netto

DOSTAWA NA TERENIE CAŁEGO KRAJU GRATIS!

STOJAK TRANSPORTOWY z systemem mobilnym

 długość 2400 mm  szerokość 1100 mm  wysokość załadowcza 1160 mm  nośność 1500 kg.  stojaki w wersji z szarą gumą  zabezpieczającą przed farbowaniem kamienia. Stojak bez systemu mobilnego:

Cena zestawu:

3000 zł

netto

2600 zł

netto

Dostępne inne wymiary stojaków – na zapytanie

STOJAK STRONG

Bardzo masywny i wytrzymały stojak na płyty kamienne Stojak składa się z dwóch szyn o wymiarach 190 × 120 × 3000 mm oraz 14 wytrzymałych słupków podporowych o przekroju 60 × 60 × 4mm i długości 1500 – 2000 mm. Waga kompletu ca. 375 kg.

GFK

z utwardzanego włókna szklanego do zbrojenia blatów kuchennych o wymiarach 10x3mm w rolce 100 mb. Listwa posiada wyproﬁlowane rowki dzięki czemu uzyskujemy lepszą przyczepność listwy z klejem.

PROMOCJA do końca maja 2016 Listwa biała - rolka 100 mb

PROMOCJA!!! Cena kompletu przy zamówieniu 5 kpl. przy zamówieniu 10 kpl.

2900 zł netto 2800 zł netto 2600 zł netto

Kontakt: Rafał Kulbida tel. 791 225 295

215 zł

netto

227 zł

netto

Listwa z wkładką węglową - rolka 100 mb

e-mail: biuro@metikamstone.pl

www.e-metikamstone.pl

ARCHITEKTURA OFERTA PRODUCENTÓW

Wielki format u Furmanka

fot. archiwum firmy furmanek (3)

W tym roku w ofercie firmy Furmanek Trading pojawi się nowość na rynku spieków kwarcowych – produkty MAGNUM BY FLORIM.

: Wykorzystanie produktów MAGNUM BY FLORIM otwiera przed projektantami i wykonawcami nowe możliwości

roducenci zapewniają, że MAGNUM BY FLORIM to nowa jakość ceramiki wielkoformatowej. Wyroby dostępne są w wielu formatach, w tym w największym dostępnym na rynku – MAGNUM XXL w wymiarze 320x160 oraz MAGNUM XL w wymiarze 240x120 cm. Większe, jeszcze bardziej wytrzymałe, o minimalnych naprężeniach wewnętrznych a przy tym zachowujące wszystkie cechy wyróżniające spieki kwarcowe takie jak mrozoodporność, bliska zeru absorbcja wody czy odporność na większość substancji chemicznych i wysoką temperaturę tak w największym skrócie można opisać wyroby MAGNUM BY FLORIM. Produkowane są przez 4 mar-

110

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

ki wchodzące w skład grupy Florim, tworząc razem niepowtarzalne, różne, a zarazem uzupełniające się kolekcje. Floor Gres najlepiej odzwierciedla Florim. Wzór i wykończenie wpisują się w nowoczesną architekturę, także tę ekstrawagancką, z zachowaniem doskonałych parametrów technicznych. Floor Gres dostępny jest w trzech kolekcjach: Industrial, Walks i Styletech. Rex wprowadza nas w świat niepowtarzalnej, eleganckiej i wyrafinowanej estetyki wyrażanej w ponadczasowych kolekcjach kamiennych: Alabastri di Rex, Ardoise, I Bianchi di Rex, I Classici di Rex, I Marmi di Rex, I Travertini di Rex, La Roche di Rex, Pie-

tra del Nord. Casa dolce casa to unikatowa seria Stones&more, przedstawiająca estetykę kamienia z niezwykłą precyzją i dbałością o detal. Wyroby tej marki dostępne są w trzech wykończeniach: klasycznym połysku „Glossy”, jedwabnej satynie „Matte” i niezwykłym ponadczasowym wykończeniu „Smooth”. Najnowszą marką MAGNUM BY FLORIM jest Casamood uzupełniająca paletę o nowoczesne kolekcje: Neutra i Materia Project. Projektanci Casamood przewrotnie podeszli do tematu, tu liczy się nie sam produkt, a design, w jaki się wpisuje, od mocno loftowych klimatów po neutralne skandynawskie podejście.

ARCHITEKTURA

Prawie wszystkie kolekcje występują w dwóch interesujących branżę kamieniarską formatach: „Magnum XXL”–320x160cm, największym dostępnym na rynku i „Magnum XL” – 240x120 cm. Płyty są precyzyjnie sformatowane (- 3 mm), co obniża koszty montażu. Niewątpliwym atutem tak opracowanych wymiarów jest ich modułowość. Niepowtarzalność wzoru uwalnia zaś od efektu „pieczątki”, nawet na olbrzymich powierzchniach, oferując unikalny efekt, zarezerwowany do tej pory tylko dla materiałów naturalnych. Wzór powtarza się tylko tam gdzie jest to pożądane np. w kolekcji I Clasici di Rex - kolor Statuario. Dzięki temu można je składać w tzw. „book match” (lustrzane odbicie). Po złożeniu z dwóch płyt, tworzy się wówczas kompozycja o wymiarze 320x320 cm. Dla tych, którzy nie lubią symetrii w tej samej serii Statuario dostępny jest układ, w tzw. „chain”

: MAGNUM BY FLORIM to nowa jakość ceramiki wielkoformatowej, dostępna w wielu formatach, w tym największym dostępnym na rynku - MAGNUM XXL w wymiarze 320x160 oraz MAGNUM XL w wymiarze 240x160 cm

: MAGNUM BY FLORIM oferuje bardzo bogaty wachlarz wzorów, formatów i wykończeń

– żyły przechodzą przez trzy płyty 120x240, tworzą wzór w formacie 240x360 cm. Produkty Magnum by Florim nadają się na zewnętrzne elewacje i tarasy oraz do wewnątrz – na posadzki, ściany, schody, blaty, okładziny mebli czy kominki. Produkty Magnum pojawią się niebawem na stronie internetowej www. furmanek24.pl. Znajdą się tam rady: jak obrabiać, ciąć i układać nowe wyroby. Online będzie można też sprawdzić stan magazynowy wybranego produktu. Oferta MAGNUM BY FLORIM będzie niedługo dostępna w hurtowniach Furmanka w Czosnowie koło Warszawy i Daleszycach koło Kielc oraz u jego partnerów handlowych na terenie całego kraju. Furmanek zaprasza partnerów handlowych do kontaktu. 

Wyroby MAGNUM BY FLORIM charakteryzuje duża wytrzymałość, minimalne naprężenia wewnętrzne przy zachowaniu wszystkich cech wyróżniających spieki kwarcowe takich jak: mrozoodporność, minimalna absorbcja wody, odporność na większość substancji chemicznych i wysoką temperaturę.

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

111

TECHNOLOGIE OFERTA PRODUCENTÓW

ISO dla OPAL Fotoceramiki „Nowy Kamieniarz”: Mamy przed sobą początek sezonu. Przygotowaliście z tej okazji jakieś nowości? Robert Pisula: Praktycznie bez przerwy wprowadzamy do swojej oferty nowe kształty i formaty porcelanek. Jednak tym razem chcę przekazać inną informację dotyczącą naszej firmy. Miło mi poinformować, że jako pierwsza i jedyna firma fotoceramiczna w Polsce, po pomyślnie przeprowadzonych audytach, wdrożyliśmy System Zarządzania Jakością Przedsiębiorstwa i otrzymaliśmy Certyfikat ISO 9001:2015. Proces audytowania, weryfikacji i certyfikowania został przeprowadzony przez międzynarodową firmę Lloyd’s Register LRQA, z siedzibą w Birmingham. Gratulujemy, ale czy ma to bezpośredni wpływ na jakość waszych zdjęć? Na techniczną jakość zdjęć mają wpływ inne czynniki, o których za chwilę, ponieważ to oddzielny temat. System ISO 9001 nie wpływa bezpośrednio na jakość zdjęć, natomiast opisuje i reguluje w zunifikowany sposób system zarządzania w firmie. Oznacza to, że wszystkie procesy, a w naszym przypadku przepływy zleceń od i do klientów, są dokładnie przeprowadzone i kontrolowane. Posiadany certyfikat daje nam i naszym klientom pewność, że nasza firma spełnia najwyższe standardy organizacyjne. Jak już wspomniałem, jesteśmy jedyną firmą w Polsce wykonującą zdjęcia na porcelanie i krysztale w oparciu o ten certyfikat.

112

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

fot. archiwum firmy opal

Rozmowa z Robertem Pisulą, właścicielem firmy

Wróćmy więc do jakości… Do wykonania zdjęcia na porcelanie stosujemy nieorganiczne farby ceramiczne, które są całkowicie odporne na warunki atmosferyczne. Niestety, gamut kolorystyczny czyli zakres barw, który można za pomocą tych farb odwzorować, jest bardzo ograniczony i wynosi ok. 9-11 proc. palety barw, które widzimy na monitorze komputera. Aby przełamać to ograniczenie i jak najdokładniej odwzorować barwy fotografii wyjściowej, wykorzystujemy kilka linii technologicznych, które mają różne zestawy barw. Innymi słowy, każdy zestaw barw ma swoje słabe strony, ale stosując różne rozwiązania, minimalizujemy efekt „krótkiej kołdry”. Jesteśmy jedyną firmą w Polsce korzystającą z takiego rozwiązania. Co więcej, jako jedyna tego typu firma w kraju i jedna z nielicznych na świecie jesteśmy w stanie osiągnąć rozdzielczość dochodzącą do 2400 x 2400 dpi,

kiedy większość firm fotoceramicznych wykonuje zdjęcia na porcelanie z maksymalną rozdzielczością 1200 x 1200 dpi, czyli czterokrotnie niższą. Wieloletnie doświadczenie w wykonywaniu kolorowych zdjęć na porcelanie, stabilna, wysoko wykształcona kadra oraz stała kontrola jakości pozwalają nam oferować najwyższy poziom świadczonych usług. W chwili obecnej współpracujemy z ponad 4000 firm w Polsce oraz w Niemczech, Szwecji, Holandii, Austrii, Estonii, Słowacji, Czechach, Rosji, Białorusi, na Litwie i Ukrainie. Nasze zdjęcia zdobią pomniki w USA, Kanadzie, Belgii, Meksyku, Australii, Chinach i Tajlandii. Jako pierwsi w Europie, a prawdopodobnie także pierwsi na świecie, wprowadziliśmy na rynek fotoceramikę interaktywną z zastosowaniem kodów QR. Zdjęcie nagrobkowe wzbogacone tym kodem otwiera nowe, ogromne możliwości.

TECHNOLOGIE

Czy OPAL ma na swoim koncie więcej takich innowacyjnych rozwiązań? Zaryzykuję stwierdzenie, że zrewolucjonizowaliśmy rynek usług fotoceramicznych w Polsce. Kiedyś zdjęcia nagrobkowe wykonywane były wyłącznie analogowo. Najpierw na filmie światłoczułym wykonywano negatyw, a następnie przez negatyw naświetlano światłoczułą powłokę kolodionową, która miała tę właściwość, że miejsca naświetlone można było napylić sproszkowaną farbą ceramiczną. Tak powstała cienka powłoka była przenoszona na płytkę porcelanową, a następnie wypalana w temp. ok. 850°C, gdzie farba ceramiczna, wtapiając się w szkliwo, tworzyła trwały obraz. Taki sposób wykonania pozwalał na zastosowanie tylko jednego koloru farby, stąd zdjęcia nagrobkowe były albo czarno-białe, albo w sepii. Firma OPAL jako pierwsza w Polsce zastosowała zupełnie nowe podejście do fotoceramiki. Dziś wydaje się to oczywiste, ale jako pierwsi skorzystaliśmy z plików cyfrowych zamiast analogowych negatywów. Pozwoliło nam to wykorzystać paletę barw ceramicznych CMYK, dzięki czemu mogliśmy wykonać pierwsze w pełni kolorowe zdjęcia nagrobkowe w kraju. Po potwierdzeniu ich trwałości w Instytucie Szkła i Ceramiki w Warszawie, pierwsze barwne fotoporcelanki polskiej produkcji zadebiutowały na krajowym rynku. Wkrótce jako pierwsza polska firma i jedna z nielicznych w Europie opracowaliśmy technologię wykonywania trwałych fotografii na krysztale (szkle). Naturalną konsekwencją zastosowania komputerów do wykonywania zdjęć nagrobkowych była zmiana sposobu retuszowania fotografii. Niedoskonały retusz celuloidowego negatywu, który żmudnie wykonywano ręcznie, posługując się ołówkami, żyletkami i gumka-

fot. archiwum firmy opal (2)

Przy czym kod może być wykonany na oddzielnej płytce i umieszczony w dyskretnym miejscu.

: Opal jako pierwsi stosowali zamiast analogowych negatywów pliki cyfrowe. ; Certyﬁkat ISO 9001:2015 dla Opal Fotoceramiki.

mi, zastąpiliśmy cyfrową obróbką plików przy użyciu powszechnych dziś programów graficznych. Jako ciekawostkę dodam, że mimo iż byliśmy pierwszą firmą w Polsce, która u zarania Internetu rozpoczęła przyjmowanie zleceń na wykonanie zdjęć nagrobkowych przez email, początkowo zupełnie to nie funkcjonowało. Przyczyna była prozaiczna,

firmy współpracujące z nami nie posiadały jeszcze adresów email. Jakie cele stawia pan dzisiaj przed firmą? Wydaje mi się, że w dobie powszechnie dostępnej informacji klienci mogą z łatwością wybrać dla siebie odpowiednie usługi czy produkty. Firmy mają jednak mały kredyt zaufania, który mogą łatwo stracić. Naszym celem na następne lata jest bycie na czele. Poświęcamy dużo pracy, aby nasza oferta była atrakcyjna, a jakość najwyższa. Oczywiście nie jesteśmy idealni i nie zawsze możemy spełnić oczekiwania odbiorców, dlatego od początku istnienia firmy udzielamy unikalnej Gwarancji Satysfakcji w myśl zasady, że klient ma zawsze rację. Starając się zapewnić maksymalnie wysoką jakość naszych usług, oferujemy bardzo atrakcyjne ceny. Jako przykład podam, że czarno-białe zdjęcie nagrobkowe w popularnym formacie 7 x 10 cm kosztuje u nas zaledwie 19 zł i jest prawdopodobnie najtańsze na rynku. Poza tym do każdego zdjęcia kolorowego bezpłatnie dodajemy specjalistyczny silikon montażowy, co już spotkało się z pozytywnym odbiorem. 

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

113

TECHNOLOGIE OFERTA PRODUCENTÓW

Definitywna impregnacja FILA PW 10

114

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

fot. archiwum firmy fila (2)

ykwity i plamy na kamiennej posadzce, stopniach schodów mogą stać się prawdziwą „zmorą” dla ich użytkowników. Mogą, ale nie muszą. Jest jednak jeden, zasadniczy warunek - trzeba o nie zadbać przy pomocy profesjonalnych preparatów. Takimi właśnie są preparaty z oferty FILA zalecane przez uznanych producentów posadzek i okładzin. Rozwiązania oferowane przez FILA umożliwiają pełną pielęgnację, która, krok po kroku, dodaje wartości powierzchniom, dbając o ich naturalne właściwości. Produkty FILA dedykowane są każdemu etapowi pracy z posadzkami i okładzinami począwszy od ich układania, poprzez mycie po ułożeniu, na konserwacji i pielęgnacji skończywszy. Reprezentantem serii FILA Green Line jest produkowany na bazie wody (VOC free) impregnat FILA PW 10 chroniący zabezpieczone nim powierzchnie przed wysoleniami i innymi czynnikami zanieczyszczającymi. Impregnat FILA PW 10 chroni przed wnikaniem zanieczyszczeń i powinien być stosowany na spodniej części układanych płytek lub płyt z materiałów nasiąkliwych takich jak: kamień naturalny, aglomeraty, płytki cotto i materiały nasiąkliwe. Impregnat powinien być stosowany przed ułożeniem. Idealny do posadzek, schodów i okładzin. Użycie tego preparatu zapobiega przenikaniu substancji zanieczyszczających (soli, taniny, związków żelaza, itp.) z warstwy pod materiałem i ich wykwitowi na jego powierzchni, uniemożliwiając w ten sposób powstawanie smug i plam. Właściwe użycie impregnatu tworzy definitywną ochronę zabezpieczanych powierzchni.

: Po lewej stronie ilustracji powyżej prezentujemy posadzkę z kamienia naturalnego, ułożoną bez wykorzystania preparatu FILA PW 10. Natomiast po prawej stronie ilustracji widnieje posadzka ułożona z zastosowaniem impregnatu do zabezpieczenia spodniej części płytek FILA przywiązuje wagę do ochrony środowiska. Jest członkiem Stowarzyszenia ds. Kontroli Emisji Materiałów Wykładzinowych, Klejowych oraz Produktów Budowlanych e.V. (GEV). Przykładem „zielonych działań”, jest projekt Fila Green Action realizowany na każdym etapie: począwszy od produkcji poprzez sposoby stosowania produktów aż po ich usuwanie. Produkty serii Fila Green Line, charakteryzują się niskim wpływem na środowisko, spełniają 10 zielonych zasad, takich jak: wysoki stopień biodegradacji, zgodność z normami VOC (dotycząca emisji lotnych związków organicznych) i brak rozpuszczalników szkodliwych dla warstwy ozonowej. Niektóre z produktów Fila Green line ubiegają się o certyfikat LEED (Leadership in Energy and Environmental Design), przyznawany za tworzenie „zielonych” budynków i uznawany na poziomie międzynarodowym.

Co więcej preparat nie tworzy powłoki zewnętrznej i pozwala na oddychanie materiału. Nie zmniejsza też przyczepności kleju i zaprawy fugowej (norma UNI EN 1348-2009 i ASTM 0482-02 R-2009). Używając 1 litr preparatu można zaimpregnować od 10 do 15 m2 powierzchni (wydajność orientacyjna dla jednej warstwy). Preparat można nanosić pędzlem lub metodą natryskową. FILA PW 10 oferowany jest w 5. litrowych karnistrach. Pełną listę produktów można znaleźć na stronie: www.filagreenaction.com

RECOMMENDED BY OVER 200 WORLD TOP BRANDS

Buduj swoją jakość z FILA

Zabezpieczony FILAPW10

Kiedy planujesz coś naprawdę dużego, pomyśl o przyszłości. FILAPW10 jest innowacyjnym produktem stworzonym z myślą o trwałości Twoich projektów. Jest to nowoczesny preparat, stosowany przed montażem kamienia, który skutecznie zapobiega przenikaniu soli i wykwitów na powierzchnię materiału. FILAPW10: długotrwałe rozwiązanie dla każdego rodzaju kamienia.

Zabezpieczony FILAPW10 Bariera ochronna zatrzymuje wykwity pozwalając jednocześnie na odparowanie wilgoci z podłoża.

Niezabezpieczony FILAPW10 Wykwity przenikają przez strukturę wraz z wilgocią i osadzają sie na powierzchni materiału.

Doradztwo techniczne +48 501 508 067

TECHNOLOGIA OFERTA PRODUCENTÓW

Impregnat nano klasy premium STON’S LACQUE NANO

116

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

powstania poświaty na powierzchni obrabianego materiału. Ston’s Lacque Nano należy nanosić w sposób ciągły i bez przerw – od dołu do góry – aby uniknąć spływania. Wydajność preparatu wynosi 10-40 m2 i jest uzależniona od rodzaju powierzchni, metody aplikacji, temperatur materiału i otoczenia oraz wilgotności powietrza. Zalecana jednokrotna dokładna impregnacja.

fot. archiwum firmy techmaxx (2)

echnologia „nano” wkroczyła do branży kamieniarskiej. Znalazła zastosowanie w impregnatach oferowanych przez firmę Techmaxx. Ston’s Lacque Nano to bezrozpuszczalnikowy impregnat klasy premium o szerokiej gamie zastosowań. Ston’s Lacque Nano to bezbarwny, bezwonny środek hydrofobowy, który można stosować na wszelkiego rodzaju materiałach budowlanych, w tym kamieniach naturalnych. Co ważne, zabezpieczone nim powierzchnie zyskują właściwości samoczyszczące i ochronę UV. Impregnat dezaktywuje ponadto rysy i pęknięcia i szybko zapewnia powstanie efektu superhydrofobowego. Impregnat Ston’s Lacque Nano można stosować wewnątrz i na zewnątrz obiektów, także do zabezpieczenia powierzchni pionowych i mocno nachylonych wykonanych z wszelkiego rodzaju materiałów mineralnych nasiąkliwych, w tym kamień naturalny (we wszystkich rodzajach wykończenia) przed działaniem czynników szkodliwych. W przypadku zastosowania na zewnątrz obiektów (szczególnie polecany do elewacji i elementów budowlanych z piaskowca) preparat zabezpiecza je przed warunkami atmosferycznymi, doskonale chroniąc przed zabrudzeniami, tłustymi plamami i porostem mikroorganizmów. Przed zabezpieczeniem powierzchni, powinniśmy je dokładnie odkurzyć, oczyścić z luźnych, zwietrzałych części, odtłuścić i odpylić, tak aby były suche i jednolite. Impregnat można nanosić za pomocą pędzla lub metodą natryskową. W przypadku powierzchni polerowanych nadmiar impregnatu powinno się usunąć czystą szmatką, by uniknąć

: Kamienna powierzchnia zaimpregnowana preparatem Ston”s Lecque Nano

Czas pełnego utwardzenia (na suchym materiale) wynosi 24 godziny. Po wyschnięciu zabezpieczona powierzchnia wygląda jak naturalna, bez zmiany koloru. Ofertę impregnatów dla branży kamieniarskiej firmy TECHMAXX uzupełniają impregnaty bezpowłokowe oraz powłokotwórcze takie jak: - Ston’s Lacque K oraz Natural z powodzeniem sprawdzający się na powierzchniach z kamienia łupanego, piaskowca przy basenach lub oczkach wodnych.

Nanotechnologia – technika tworzenia struktur o rozmiarach nanometrycznych, czyli na poziomie pojedynczych atomów i cząsteczek. Produkty Ston’s Lacque są używane m.in. przy realizacji największego projektu geotermalnego w Polsce, jakim są Chochołowskie Termy.

- Ston’s Lacque Deep - impregnat znajdujący zastosowanie do zabezpieczania szeroko pojętych powierzchni polerowanych, w celu uzyskania efektu tzw. „mokrej powierzchni”. Wyroby te cechują również tzw. właściwości antygraffiti. Impregnaty Ston’s Lacque oferowane są w opakowanie o pojemnościach: 0,25 l, 1 l, 2,5 l, 5 l, 10 l, 30l, 200 l. Więcej informacji na www.techmaxx.eu

Billboard 225 770 x 225 150 px

225 px

LINK W MENU

Billboard 150 770 x 150

BILLBOARDY

Double Billboard 540 x 372 Prezentacja Firmy

PREZENTACJA FIRMY I INNE... BOX W STOPCE

Box w stopce 243 x 243

Ceny wybranych formatów już od 200 pln ROCZNIE Portal Nowy Kamieniarz jest oczywiście w pełni MOBILNY Każda reklama jest skalowalna i dostosowuje się do ekranu.

BOX W STOPCE

BILLBOARD

PREZENTACJA FIRMY

9792 ODSŁONY OGÓŁEM

Kontakt w sprawie sprzedaży: Mirosława Jałoszyńska 606 887 614 miroslawa@nowykamieniarz.pl

DANE MIESIĘCZNE (01-31.01.2016)

24% POWRACAJĄCY UŻYTKOWNICY

3436 UNIKALNI UŻYTKOWNICY

TECHNOLOGIE OFERTA PRODUCENTÓW

Perfekcja na każdą okazję GHINES GROUP

120

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

fot. archiwum firmy euro arss

hines Group to wiodący włoski producent urządzeń do obróbki kamienia i systemów odpylania. W ofercie tej firmy znajdziemy także szeroką gamę narzędzi diamentowych. Marka Ghines jest doskonale znana i ceniona na całym świecie. Jej produkty zyskały światowe uznanie za swoją skuteczność i jakość. Wszystko poparte jest włoską innowacyjnością i technologią. W Polsce przedstawicielem Ghines Group jest firma Euro Arss ze Strzegomia. Ghines Group od ponad 30 lat skutecznie działa w branży kamieniarskiej, stale wprowadzając na rynek nowatorskie i przełomowe rozwiązania zarówno w segmencie maszyn, jak i narzędzi diamentowych – wszystko w celu usprawnienia i ułatwienia codziennej pracy kamieniarzy. Co więcej, rozwiązania oferowane przez Ghines Group znajdują zastosowanie zarówno w małych firmach, jak i dużych zakładach produkcyjnych. Oferta grupy dostępna jest w dwóch liniach: czerwonej i niebieskiej. Niebieska linia to rozwiązania mające za zadanie zabezpieczenie przed pyłami operatorów maszyn i utrzymanie w zakładzie czystości środowiska pracy. W ofercie znajdziemy wiele różnych rodzajów i modeli maszyn ssących, takich jak: – XAERO – suche stanowisko ssania, – IDRODOS – ściana zasysająca z oczyszczaniem wodnym, – XAGUA – najlepiej sprzedający się stół zasysający z oczyszczaniem wodnym. Wszystkie stanowiska charakteryzują się dużą mocą ssania oraz efektywnością usuwania pyłu.

: Ghines Group od ponad 30 lat działa w branży kamieniarskiej, wprowadzając na rynek rozwiązania zarówno w segmencie maszyn, jak i narzędzi diamentowych.

Czerwona linia jest podstawą produkcji zarówno dla małych przenośnych urządzeń oraz półautomatycznych i automatycznych centrów roboczych CNC. Wszystkie modele czerwonej linii skutecznie łączą precyzję, solidność, wydajność i wygodną obsługę. Przykładem jest niewielka, zaskakująco mocna maszyna SYSMATIC CNC, z łatwością wykorzystująca CNC do automatycznego wycinania otworów, umywalek, czy do wykończenia kuchni i blatów. Za jej pomocą można również grawerować i tworzyć napisy na nagrobkach. Mimo swoich niewielkich wymiarów może pracować z płytami o nieograniczonej długości. Nasze maszyny i oprzyrządowanie są tak zaprojektowane, aby idealnie sprawdzić się w produkcji blatów kuchennych, parapetów, schodów, listew, gzymsów, stołów itp. Wysoki poziom jakości maszyn Ghines uzupełniają precyzyjne narzędzia Ghines Tools. Firma posiada bowiem 30-letnie doświadczenie

w produkcji narzędzi do profilowania. Łączące cztery różne technologie aplikacji diamentu, zestawy narzędzi Ghines są nieustannie badane i unowocześniane, aby proces szlifowania i polerowania przebiegał bardzo szybko i łatwo. Ma to również zagwarantować powtarzalne, doskonałe wykończenie produktu podczas całego okresu użytkowania narzędzia. Niezależnie od tego, czy pracujemy w granicie, marmurze, kamieniu, czy ceramice, łącząc od czterech do siedmiu narzędzi z oferty Ghines Group, możemy osiągnąć pożądany rezultat wykończenia od matowego do wysokiego połysku. Zestaw narzędzi Ghines Tools nadaje powierzchni lustrzany poler bez żadnych widocznych linii, niezależnie od tego, czy pracujemy na bardzo delikatnych płaskich powierzchniach, czy najbardziej eleganckich i kompleksowych profilach. Co więcej, jeśli jakieś narzędzie nie jest dostępne, Ghines Group – jako producent – jest w stanie wyprodukować je na indywidualne zamówienie. 

MASZYNY KAMIENIARSKIE GMM przecinarki mostowe, piły CNC MAEMA płomienico-groszkownice SOCOMAC wieloliny GHINES maszyny do blatów kuchennych i profili

WIELOLINA SOCOMACC

PIŁY MOSTOWE GMM

PŁOMIENICA MAEMA

WYSOKIEJ JAKOŚCI NARZĘDZIA

DLA KAMIENIARSTWA segmenty szlifierskie głowice polerskie syntetyki szczotki piły linki diamentowe wagony narzędzia do CNC

58-150 Strzegom, ul. Koszarowa 7, tel. 603 891 257, 604 07 87 31 tel./fax 74 855 03 93 e-mail: biuro@euroarss.pl, www.euroarss.pl

TECHNOLOGIE PRODUCENCI - ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Donatoni kombajn do cięcia kamienia Firmie Mekanika nie brakuje już niczego, by nowoczesnemu zakładowi obróbki kamienia zaproponować kompleksowe wyposażenie. Do oferty renomowanych włoskich maszyn dołączła bowiem marka Donatoni z jej niezawodnymi, sterowanymi numerycznie piłami mostowymi.

122

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

Fot. Donatoni

recyzyjne i wydajne cięcie płyt granitowych, marmurowych czy różnego typu aglomeratów nie stanowi dla pilarki JET marki Donatoni żadnego problemu. Tym bardziej jeśli jest to najnowszy model JET 625, który radzi sobie nawet z płytami o grubości 20 cm. Takie możliwości daje maszynie diamentowa tarcza tnąca o średnicy aż 625 mm, a za jej precyzję i szerokie możliwości cięcia odpowiada system sterowania cyfrowego (CNC). Pięć osi, w jakich odbywa się obróbka, jest w pełni interpolowanych, co tworzy niemal nieograniczone możliwości tworzenia pile zadań do wykonania, poprzez komendy programu CAM. Tarcza diamentowa, poddając się posłusznie sterowaniu komputerowemu, jest tym samym w stanie nie tylko dokonywać rozkroju płyt kamiennych w kierunku wzdłużnym i poprzecznym, ale także ciąć skośnie, pod kątem oraz podjąć się zadaniom cięcia krzywoliniowego: wycinać łuki i koła czy zaoblać krawędzie. Czyni to pilarkę Donatoni wszechstronnym automatem zarówno do wykonywania cięć na wymiar, produkcji posadzek, stopnic, podstopnic, parapetów, blatów i cokołów. Jeszcze większą elastyczność programu produkcyjnego uzyskujemy dzięki możliwości zamontowania także innych narzędzi diamentowych, takich jak wiertła, tarcze wybierające czy frezy palcowe.

: Firma Intermac kupując udziały Donatoni powiększyła swoją ofertę o najnowocześniejsze pilarki do kamienia dzięki czemu ten ceniony w całym świecie włoski lider CNC uczynił swoją, a zarazem ofertę Mekaniki jeszcze bardziej kompleksową. ; Programy zainstalowane na maszynie. CIĘCIA LINIOWE

CIĘCIA POLIGONICZNE/STANDARDOWE

WIELOKROTNE

KOŁA

ŁĄCZONE

PROSTOKĄTY

RÓWNOLEGŁE

ŁUKI

SKOŚNE

ELIPSY

ISOSAG

PROFILOWANIE TARCZĄ

UCHYLNE

DYNAMICZNA GŁOWICA Znacznie większą szybkość cięcia czy frezowania w stosunku do pilarek o innej niż mostowa konstrukcji, zapewnia modelowi JET dynamiczna głowica, która odchyla się w zakresie od 0° - 90° oraz błyskawicznie obraca w niespotykanie szerokim zakresie od -5° do + 365°. Ruch głowicy w osi Z (góra/dół) odbywa się przy pomocy silników brushless i reduktorów o wysokiej precyzji działania. Skok osi Z wynosi

aż 400 mm. Przesuw odbywa się za pomocą prowadnic liniowych oraz śruby tocznej, zabezpieczonych przed działaniem elementów zewnętrznych. JET 625 zasłużył na miano kombajnu do cięcia kamienia nie tylko dzięki szerokim możliwościom obróbki, lecz także dużej mocy gwarantowanej przez 13-kW silnik z regulacją obrotów (od 0 do 5000 r.p.m) sterowaną przy pomocy falownika. Wspólny łącznik umieszczony w tylnej części

TECHNOLOGIE

INSTALACJA BEZ FUNDAMENTÓW Potężne możliwości obróbcze ciężkich płyt kamiennych i ogromna moc cięcia wymagają wyjątkowej oprawy, dlatego konstrukcja JET 625 to samonośna struktura monoblokowa ze stali ocynkowanej ogniowo. Struktura taka nie wymaga żadnych prac fundamentowych, a maszyna jest mocowana bezpośrednio do posadzki. Potężne płyty, jakie może obrabiać pilarka, układane są na stole uchylnym, pokrytym drewnem, o bardzo dużej powierzchni roboczej wynoszącej 3600 x 2950 mm. Jego nośność wynosi aż 1500 kg. Nad stołem, w górnej części maszyny umieszczone są kamery, które służą do wykrywania płyt. Współpracują one z dedykowaną aplikacją umożliwiającą optymalizację cięcia płyty i wykorzystanie w pełni jej wymiarów, eliminując ewentualne defekty płyty lub jej niepożądane użylenie. Plik wykonawczy DXF może być generowany z zarówno z zewnętrznego programu CAD/CAM, jak również specjalnego programu Parametrix (o którym więcej poniżej) i importowany do maszyny za pomocą portu USB, firmowej sieci wewnętrznej lub sieci internetowej. Stół współpracuje również z czujnikiem pomiaru grubości płyty. Uśredniony, wykryty rozmiar jest przesyłany do maszyny sterowanej numerycznie, która natychmiast aktualizuje parametry pracy. SYSTEM PODNOSZENIA PRZYSSAWKAMI Doskonała jakość i precyzja cięcia to zadanie, z którym piła osadzona na mobilnym wrzecionie doskonale sobie radzi w bardzo krótkim czasie. Niemniej istotny jest kolejny etap procesu obróbki – logistyka pociętych

Fot. Mekanika

silnika umożliwia chłodziwu dojście również do wewnętrznej części narzędzia. Pięciopunktowa dystrybucja wody gwarantuje odpowiedni system chłodzenia, przekładający się na żywotność maszyny i narzędzi oraz jakość obróbki.

: Narzędziem optymalizującym obróbkę kamienia na maszynie JEST 625 jest kamera, która wykrywa krawędzie i odczytuje wymiar obrabianej formatki przyspieszając pozycjonowanie narzędzi względem obrabianego elementu.

formatek, które trzeba bezpiecznie zdjąć ze stołu roboczego. Zajmuje się tym specjalny system podnoszenia za pomocą przyssawek o różnych wymiarach, przytwierdzonych do aluminiowej płyty, przymocowanych do struktury osi Z. Dzięki temu ich ruch jest w pełni sterowalny za pomocą oprogramowania, które zarządza przyssawkami w sposób automatyczny jeszcze w fazie cięcia. Ruch podnoszenia i opuszczania generowany jest przez łożyskowaną śrubę toczną, a przesuw odbywa się poprzez dwie przyssawki wyposażone w dwa cylindry pneumatyczne, z kolei obrót elementu podniesionego jest generowany poprze obrót osi C. Zarządzanie grupą przyssawek może odbywać się nie tylko automatycznie, ale również w trybie manualnym, bezpośrednio z pulpitu maszyny. . OPROGRAMOWANIE Sercem każdej maszyny sterowanej numerycznie jest odpowiedni software, zarówno do zarządzania automatyką maszyny, jak i programowania czy wizualizacji zadań obróbczych, a nawet prowadzenia teleserwisu.

Donatoni stworzył dla grupy maszyn JET dedykowane oprogramowanie ISOGAG, które pozwala na tworzenie plików wykonawczych dla maszyny w zakresie takich zadań, jak profilowanie liniowe, łukowe, wklęsłe i wypukłe, zarówno tarczą w pionie, jak i w poziomie. Obróbka ta może być wykonana zarówno jako cięcie zgrubne, wygładzające lub łączone. Program jest tworzony z biblioteki profili, która może być bardzo szybko edytowana w zależności od wymiarów danego profilu, a następnie zapisywana jako nowy profil w pamięci maszyny, do szybkiego użycia. PROGRAM PARAMETRIX Ciekawym modułem bazowym oprogramowania do maszyn JET 626 jest Parametrix – wizualizator figur parametrycznych do produkcji blatów kuchennych, stopni, blatów łazienkowych. Jest to świetne narzędzie informatyczne szczególnie w przypadku form krzywoliniowych czy wymagających cięcia łuków. Z biblioteki wybieramy żądaną formę, uzupełniając ją o prawidłowe wymiary. Pozwala to na zaoszczę-

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

123

TECHNOLOGIE PRODUCENCI - ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Czytnik punktowy laserowy do szablonów SCAN-CNC System odczytywania dwuwymiarowych szablonów liniowych lub łukowych przy pomocy lasera umieszczonego na głowicy maszyny. Program w czasie realnym kreuje rysunek (plik dxf.) na monitorze maszyny.

Fot. Mekanika

Kończąc zaznaczanie punktów operator może: -wykonać cięcie przy użyciu Parametrix -zapisać plik na komputerze maszyny w celu jego ponownego wykorzystania -poprzez USB zapisać go na pendrive w celu łączenia go z innymi plikami wykorzystując do tego software wewnętrzny

dzenie czasu przygotowania rysunku na komputerze zewnętrznym, a jednocześnie doskonale integruje się z oprogramowaniem wykonawczym. TELESERWIS Niezawodność maszyn Donatoni znana jest na całym świecie i rozsławiła markę w branży kamieniarskiej. Niemniej w przypadku jakichkolwiek pytań, konieczności odbycia konsultacji czy nawet niezrozumienia komend wydawanych przez maszynę operatorowi istnieje możliwość szybkiego rozwiązania każdego problemu. Służy do tego system teleserwisu, który łączy się poprzez połączenie sieciowe z serwisem Donatoni, który zdalnie łączy się z konkretną maszyną i widzi wprowadzone w niej parametry obróbcze czy wyświetlane komunikaty awaryjne. Technicy przeprowadzają analizę możliwych błędów i dokonają oceny prawidłowości parametrów zawartych w programach. Prawidłowe działanie tego systemu wymaga przygotowania łącza internetowego o przepustowości minimum 256 kbit/s. 

124

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

Osie interpolowane

Jednostka

Wielkość

Przesuw osi X

mm.

3600

Przesuw osi Y

mm.

2650

Przesuw osi Z

mm.

400

Obrót osi C

stopnie

-5° / 365°

Uchył osi A

stopnie

0° / 90°

Rozmiar stołu

mm.

2500 x 3800

Średnica minimalna tarczy

mm.

400

Średnica maksymalna tarczy

mm.

625

Moc silnika

13 /S6

Obroty narzędzia

Rpm

0/5000

Silnik trzpienia mocującego

mm.

Prędkość przesuwu osi X

m / min.

0 – 35

Prędkośćprzesuwu osi Y

m / min.

0 – 25

Prędkość przesuwu osi Z

m / min.

0–4

Prędkość przesuwu cięcia

m / min.

0 – 25

Zużycie wody (3 bar)

l/min

Zużycie powietrza

l/min

Napięcie elektryczne

Volt/Hz

400/50

Waga maszyny

4000

: Charakterystyka techniczna JET- 625 CNC

INTERMAC - CORAZ WIĘCEJ MŻLIWOŚCI

www.youtube.com/mekanika

Oferta INTERMAC została poszerzona o nowoczesne pilarki do kamienia DONATONI, dzięki czemu ten ceniony na całym świecie, włoski lider centrów obróbczych CNC uczynił swoją ofertę jeszcze bardziej kompleksową i zwiększył potencjał serwisowy.

GENERALNY PRZEDSTAWICIEL INTERMAC

SPRINTER 725 CNC

MASZYNY

PRIMUS 322

ul. Krakowska 42 38-300 Gorlice tel. +48 18 353 06 69 fax +48 18 353 51 48 e-mail. biuro@mekanika.pl

NARZĘDZIA

MASTER 45

OPROGRAMOWANIE

USŁUGI

SERWISOWE

W W W. ME K A N I K A. P L

FELIETON SŁAWOMIR MAZUREK

Gdy to samo śpiewa dwóch *

ytuacja bardzo częsta. Do zakładu kamieniarskiego przychodzi klient, aby uzgodnić wykonanie parapetów. W którymś momencie pracownik-sprzedawca musi zadać pytanie: „A jak mamy wykończyć widoczne boki, krawędzie parapetów? Chce pan prosty poler z fazką czy może zrobić półwałek?”. I klient odpowiada: „Chciałbym takie zaokrąglone, półwałek będzie dobry”. Za chwilę, na poglądowych parapetach, sprzedawca pokazuje klientowi przykłady wykończenia boków parapetów. Wskazując na półwałek, upewnia się: „Czyli tak mają być zrobione boki?”. Klient patrzy i odpowiada: „Nie! Tak jak tu obok!” – i wskazuje na ćwierćwałek. Zawsze powtarzałem swoim pracownikom, że muszą bardzo uważnie słuchać klientów, a później, podsumowując spotkanie, powtórzyć wszystko, co zrozumieli, a na koniec upewnić się, że dobrze zrozumieli zamówienie klienta. Muszą być pewni, że pod oczywistymi dla nas, kamieniarzy, pojęciami poler, szlif, ćwierćwałek, półwałek, fazka itp. nasz klient rozumie dokładnie to samo! Bo jeśli na tym etapie pojawią się jakiekolwiek niedomówienia, klient będzie niezadowolony, a firma poniesie stratę. Stratę nie tyle dotkliwą finansowo, co wizerunkowo. Dużo groźniejsze w skutkach jest proponowanie klientowi nowych, nie do końca przetestowanych w praktyce rozwiązań. Często spotykamy się z sytuacją, gdy projektant, który sam zawsze mieszkał w bloku z wiel-

126

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

kiej płyty lub w kamienicy, projektuje nasz pierwszy dom. Sami również nie mamy jeszcze własnych doświadczeń z mieszkania w domu z ogrodem, więc zdajemy się na jego wiedzę. Widziałem wiele takich projektów, w których projektant zapominał o wyprowadzeniu wody i prądu do ogrodu. Zapominał, że skoro jest ogród, to potrzebny jest jakiś schowek na kosiarkę i podstawowe narzędzia ogrodowe, że przestrzeń pod schodami można wykorzystać itp.

Nie popłaca wciskanie klientowi wszystkiego, co tylko napędza nam zarobek ani tym bardziej zasłanianie się sakramentalnym „tak klient chciał!”. Nie zawsze przecież, gdy to samo mówi dwóch, to znaczy dla nich to samo.

Podobnie jest przy projektowaniu i doradzaniu w zastosowaniu kamienia. Jeśli ktoś proponuje klientowi blaty kuchenne wykonane z marmuru, bo ma „doskonały preparat, który uodporni ten kamień przed działaniem szkodliwych dla niego substancji”, to jestem pewien, że sam nigdy nie wypróbował

takiego rozwiązania u siebie w kuchni. Gdyby wypróbował, to wiedziałby, że nie ma takiego środka chemicznego, który zabezpieczy marmur na zawsze. Nawet najlepszy środek chemiczny kiedyś przestaje działać! I co najgorsze, ten moment przychodzi niepostrzeżenie. A wtedy jest już za późno. Najczęściej szkody są nieodwracalne. To samo dotyczy proponowania klientom kamienia – nawet najbardziej twardego i najmniej porowatego – na ścianie za płytą kuchenną, między blatem a okapem nadkuchennym. Żaden kamień się nie sprawdzi w tym miejscu i prędzej czy później będzie zaplamiony. Ale o tym będzie wiedział tylko ten, kto przetestował to przez wiele lat w swojej kuchni. Gorący tłuszcz, który pryska z patelni przy smażeniu, szybko i głęboko wnika w kamień, czyniąc go mało estetycznym. W kontaktach z naszymi klientami dobrze jest spróbować postawić się po ich stronie i zadać sobie pytanie: czy JA byłbym zadowolony z takiego rozwiązania, z takiego wykonania, z takiego funkcjonowania, z takiego użytkowania? Nie popłaca wciskanie klientowi wszystkiego, co tylko napędza nam zarobek ani tym bardziej zasłanianie się sakramentalnym „tak klient chciał!”. Nie zawsze przecież, gdy to samo mówi dwóch, to znaczy dla nich to samo. 

Cytat z piosenki Wojciecha Młynarskiego: „Róbmy swoje – Suplement”

accessible quality

ZEDA 39 CNC

GMM S.p.A. we współpracy z OMG Srl Marble-Granite stworzył projekt ACUS zaprojektowany przez Raffaello Galioto. Wykorzystano w nim 5-osiową piłę CNC GMM Zeda wyposażoną w tarczę diamentową. ACUS powstał z bloku Palissandro Oniciato, unikalnego materiału, w zaledwie 100 godzin. Niezwykła dokładność punktów jest zachowana dzięki precyzyjnej pracy ostrza. Precyzja ta wymagana była zarówno do cięcia jak i polerowania powierzchni bez konieczności dodatkowej obróbki.

Gmm S.p.A.Via Nuova, 155 28883 Gravellona Toce (VB) Italy Tel. +39 0323 849711 Fax +39 0323 864517 mail address: gmm.gmm.it web site: www.gmm.it

ISO 9001

FELIETON JAROSŁAW ROCŁAWSKI

„Pieniądze szczęścia nie dają...” Tym, co ich nie mają – sparafrazowałby klasyk*

udzie pracują dla kasy, bo kasa daje… no właśnie – co daje? Co daje nam kasa? Kasa daje wolność – bo możemy sobie coś kupić, gdzieś pojechać, spełniać swoje marzenia, nie musimy tyle pracować – powiedzą nam ci, którzy jej nie mają. Widząc jakiegoś „bogatego”, mówią: Gdybym miał tyle kasy, to na pewno bym już nie pracował. I dlatego jej nie mają. Ludzie pracują tylko po to, aby zaspokoić swoje potrzeby – problem w tym, że różni ludzie mają różne potrzeby (socjaliści twierdzą inaczej). Jeden jest szczęśliwy, jeżeli ma pełen brzuch, pokój z kuchnią i stać go na piwo – jedno piwo, aby sobie przy nim ponarzekać, jakie to ciężkie i niesprawiedliwe jest życie. Drugi musii mieć to samo plus, powiedzmy, jako taki samochód, wczasy choćby raz w roku i zamiast piwa butelkę brandy, aby przy niej ponarzekać. Ludzie, którzy naprawdę mają kasę, mają ją najczęściej przy okazji. Bo oni nie pracują – oni po prostu robią to, co lubią, więc robiąc to, często 24 godziny na dobę, są szczęśliwi. I cała reszta – domy, wczasy, fury itd. stanowi tylko dodatek do tego, co robią z prawdziwą pasją. Dawno temu, będąc jeszcze „młodym socjalistą”, ustawiłem stawkę za wykonanie pewnej pracy tak, jak chciałbym, aby mnie płacono. Jakież było moje zdziwienie, gdy pewnego dnia, kiedy przyłapałem pracownika na nieróbstwie i zwróciłem mu uwagę, że jest w pracy – otrzymałem odpowiedź: „Czego się szefie czepiasz, ja pracuję w akordzie. Jak nie robię, to mi nie

128

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

płacisz. O co ci chodzi – zarobiłem dziś wystarczająco dużo, więc już nie muszę pracować”. Na nic się zdało tłumaczenie, że OK, ale ja jeszcze nie zarobiłem wystarczająco, a jak on nie pracuje, to ja nie zarabiam. Stawka była ustawiona tak, że powiedzmy, robiąc 200 sztuk czegoś dziennie, zarabiał wg dzisiej-

Ludzie pracują tylko po to, aby zaspokoić swoje potrzeby – problem w tym, że różni ludzie mają różne potrzeby (socjaliści twierdzą inaczej). Jeden jest szczęśliwy, jeżeli ma pełen brzuch, pokój z kuchnią i stać go na piwo – jedno piwo, aby sobie przy nim ponarzekać, jakie to ciężkie i niesprawiedliwe jest życie.

szych pieniędzy 4000 zł na miesiąc. Nauczony przykrym doświadczeniem zacząłem więc obcinać stawki – oczywiście powoli, ale systematycznie. Po około dwóch latach pracownicy robili już 1000 szt. dziennie za te same pieniądze i w tym samym czasie. Dlaczego od razu nie robili pięć razy więcej? Bo tak jak na wstępie podałem – tyle im wystarczało do szczęścia.

A co to szczęście? Dla większości stan posiadania, aby nie odstawać od wizerunku szczęściarza. Ludzie bogaci postrzegają świat inaczej. Bogactwo to nie stan posiadania, to stan ducha. Bogaci pracują więcej, bo czują radość z tworzenia, budowania czegoś nowego. To dlatego pracują więcej – bo lubią to, co robią i jeszcze im za to płacą. Problem w tym, aby dążąc do wytyczonego celu, nie stać się maszynką do zarabiania, aby nie oderwać się całkowicie od rzeczywistości, nie robić biznesu po trupach. To nic, że maluczkim wystarcza „to jedno piwo”, uczmy ich, że mogą chcieć więcej, nauczmy ich czerpać radość z pracy. A jak ich już wszystkiego nauczymy – to pozakładają własne biznesy i nie będzie miał kto pracować – powiedzą niektórzy. Tak, ale dzieje się to tylko w stosunku do małej liczby osób i jeżeli tak się stanie, nauczmy się z nimi współpracować – nie konkurować. Tak więc pracujmy i budujmy swe firmy w sposób odpowiedzialny, nie tracąc z oczu potrzeb naszych pracowników – bogaćmy się, a pieniądze same do nas przyjdą. Oczywiście bez przesady z tym socjalizowaniem, bo pamiętajcie, że tylko głodni prą do przodu – syci stają się leniwi. *cyt. Józef Piłsudski „Bo kto za młodu nie był socjalistą – ten na starość będzie sk.....”. Ale tak naprawdę: lepiej się płacze w mercedesie niż na przystanku tramwajowym.

16-19 LISTOPADA 2016, POZNAŃ NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIE DLA BRANŻY KAMIENIARSKIEJ W POLSCE

WWW.STONE.MTP.PL

NAZWA DZIAŁU PODTYTUŁ 58-141 STANOWICE ul. Świebodzka 38 UL. PROSTA 137/14 RYBNIK tel. 74 855 79 12 tel. 32 433 10 73 | 32 422 00 10 fax: 74 855 79 11 tel. 505 804 802 kom. 609 601 530

RODLEW

sklep@akcesorianagrobkowe.pl www.akcesorianagrobkowe.pl

HURTOWNIA BLOKÓW, PŁYT I OFLISÓW GRANITOWYCH Z CAŁEGO ŚWIATA Kompleksowe usługi kamieniarskie:  produkcja i montaż nagrobków,  parapety, schody, blaty

NOWOŚĆ! PŁYTKI GRANITOWE Usługowe cięcie bloków i polerowanie płyt

NOWOŚCI KWIATY 3D e-mail: kluczbud@op.pl

Litery

130 98

Krzyże

www.kluczbud.cba.pl

NOWY KAMIENIARZ KAMIENIARZ 12(86) (87)//2016 2016 NOWY

Lampiony

Tabliczki

Aplikacje

Ramki

Wazony

NAZWA DZIAŁU

NOWY SEZON!

JAK DO NAS TRAFIĆ?

PYRZOWICE S 1 ARS UL. K

ÓW



Jesteśmy tuż przy drodze szybkiego ruchu S1.

ARS UL. K S1

ÓW



HUTA KATOWICE / DĄBROWA GÓRNICZA



Realizujemy zamówienia na terenie całego kraju



NOWE WYKOŃCZENIA ORAZ PROMOCJE

Wojkowice Kościelne / woj. Śląskie

Transport GRATIS ul. Karsów 44 A 42-510 Wojkowice Kościelne

ZAPRASZAMY!

biuro@rollingstone.com.pl rollingstone.com.pl

660 569 669 - Biuro 880 525 535 - Tomek

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

131

NAZWA DZIAŁU PODTYTUŁ

132

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

NAZWA DZIAŁU

58-141 STANOWICE ul. Świebodzka 38 tel. 74 855 79 12 fax: 74 855 79 11 kom. 609 601 530

HURTOWNIA BLOKÓW, PŁYT I OFLISÓW GRANITOWYCH Z CAŁEGO ŚWIATA Kompleksowe usługi kamieniarskie:  produkcja i montaż nagrobków,  parapety, schody, blaty

NOWOŚĆ! PŁYTKI GRANITOWE Usługowe cięcie bloków i polerowanie płyt

e-mail: kluczbud@op.pl

www.kluczbud.cba.pl

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

133

NAZWA DZIAŁU PODTYTUŁ

134

NOWY KAMIENIARZ 2 (87) / 2016

Caggiati we współpracy z dystrybutorami proponuje rozwiązanie na wyeksponowanie produktów w twoim biurze.

Spytaj regionalnego dystrybutora o szczegóły i otrzymaj gratisowy wzornik.