Nowy kamieniarz nr 103 (4/2018) by Nowy Kamieniarz

LIPIEC / SIERPIEŃ 4 (103)/2018 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY NAKŁAD 3900 egz. ISSN 1899-3419 www.metamar.pl

Otwarcie Centrum Cosentino w Polsce Szczegóły pod adresem info.pl@cosentino.com

www.nowykamieniarz.pl

Czeska przygoda Zrozumieć granity Andezyt pieniński

BAZA DANYCH KAMIENIARSTWA 2018-2019 Branżowa wyszukiwarka ﬁrm i usług kamieniarskich stworzona przez zespół Nowego Kamieniarza. Dedykowana tym, którzy poważnie myślą o promocji w Internecie. Promowana w Google, na Facebooku, Aplikacji Mobilnej NK, oraz na stronach naszych partnerów. Niska opłata roczna. Więcej informacji znajdziesz na stronach 30-33. Pytania i zamówienia: Mirosława Jałoszyńska tel.: 606 887 614 m.jaloszynska@nowykamieniarz.pl

00 200 www.rogala.com.pl

200 kolorów kamienia. Od ręki.

J. Kiszkiel & M. Jastrząb Spółka Jawna ul. Chotomowska 35, 05-110 Jabłonna k. Warszawy Marek Jastrząb tel: 692 791 533 www.hurtowniaimpalicb.pl, info@hurtowniaimpalicb.pl

Znajdziesz nas...

Jabłonna

k. Warszawy

Kurowice k. Łodzi

Strzegom

Kraczkowa k. Rzeszowa

PRZEDSTAWICIEL HANDLOWY

województwo mazowieckie:

województwo podkarpackie:

województwo łódzkie:

www.rogala.com.pl

4 lokalizacje

największy wybór kamienia, od ręki

estetyczne i komfortowe warunki ekspozycyjne

dogodne miejsce do przeprowadzania rozmów z klientem

zapraszamy na kawę i rozmowę

200 00

Ponad 200 kolorów kamieni.

Od ręki.

W ﬁrmie Rogala, dbamy o komfort Wasz i Waszych Klientów. W naszych, umiejscowionych na terenie całego kraju, magazynach, możecie Państwo zaprezentować swoim Klientom, każdy spośród 200, znajdujących się w naszej ofercie kamieni. Konkrety kamień, konkretna płyta. Tak, jakbyście znajdowali się u siebie...

PRZYŁĘK

WARSZAWA

GDAŃSK

PIŃCZÓW

17 227 71 22 info@rogala.com.pl

(Bukówka Stara) 46 857 89 00 warszawa@rogala.com.pl

(Wocławy) 58 325 58 58 gdansk@rogala.com.pl

606 621 543 pinczow@rogala.com.pl

POLSKI PRODUCENT MASZYN

NOWE PERSPEKTYWY

NOWOCZESNE

MASZYNY ZPU Promasz WiesÅ&#x201A;aw Berezicki ul. Piskorzowska 2, 58 - 250 Pieszyce tel. +48 74 836 52 06 fax +48 74 836 72 02 zpupromasz@zpupromasz.pl www.zpupromasz.pl facebook.com/zpupromasz

Producent płyt/slabów, płytek, mozaiki, obiektów 3D z marmurów, trawertynów, wapieni, onyksów. Właściel złóż i zakładów produkcyjnych w Turcji.

Tundra Grey Mount Grey Pietra Natuca Anthracite Gold Ice Grey Earth Grey

Centrum Sprzedaży i Dystrybucji w Woli Mrokowskiej k/Warszawy z ogromnym wyborem materiałów kamiennych. Wyjątkowe warunki współpracy z zakładami kamieniarskimi, architektami, developerami i sprzedawcami. Metamar właściciel m.in. złóż Tundry, Mount Grey, Pietra Natuca, Nordic Grey, Anthracite Gold, Ice Grey, Aero Cream, Simena i innych.

Classic light Noce Silver Brown Alabastrino Rustic Bordo Walnut Amber Onyx White Onyx

Metamar Polska Sp. z o. o. Al. Krakowska 2 05-552 Wola Mrokowska

biuro: +48 22 490 88 77 tel. kom.: +48 506 954 800 +48 600 902 300 email: poland2@metamarmarble.com www.metamar.pl

Aero Cream Simena Vanila Bianco Neve Afyon White Black Silk Fantastic Grey

Natural stone, extraordinary projects.

Corradini Group zaprasza Was by odkryć wspólnie wyjątkowość i piękno Kamienia Naturalnego w naszej siedzibie w Cavaion Veronese. Corradini Group prezentuje wybór najlepszych projektów wykonanych z naturalnego kamienia. Potęga i niepowtarzalność kamienia naturalnego nadają szczególny akcent dla stylu każdego projektu. Naszą inspiracją jest natura, a nasza siła tkwi w znaku made in Italy.

Czekamy na Was od 26 do 29 września z okazji Targów Marmomac 2018.

HEADQUARTER Marmi Corradini Group Spa - Italy Via Enrico Fermi, 2 - 37010 Cavaion V.se (VR) Tel. +39 045 6269455 Fax +39 045 6269436 POLAND Marmi Corradini Group SA - Poland ul. Fabryczna 1T - 32-600 Oświęcim Tel. +48 (33) 484 18 52 Fax +48 (33) 484 18 54 GERMANY Marmi Corradini Deutschland GMBH - Germany Roseckstraße 9 - 72108 Rottenburg / Seebronn Tel. +49 7457 94100 Fax +49 7457 941050

www.marmicorradinigroup.com

agglomarmur, agglocement

WŁOSKA TECHNOLOGIA NAJWYŻSZA JAKOŚĆ

NOWOŚĆ: BIANCO ISLANDIA, NORDIC BLACK, BALTIC GREY, GRIGIO LONDRA, MISTY WHITE

SZEROKA GAMA KOLORYSTYCZNA AGGLOMARMURU I AGGLOCEMENTU. SLABY W DOWOLNYCH GRUBOŚCIACH. PŁYTKA Łącząc pasję z wieloletnim doświadczeniem MARMI SCALA stworzyła wyjątkowy produkt. Jesteśmy jednym z najbardziej znanych producentów agglomarmuru i agglocementu. Posiadamy nowoczesną i profesjonalną linię do produkcji bloków oraz obróbki kamienia. MARMI SCALA to idealny partner dla ciebie. Razem sprostamy wyzwaniom współczesnego designu i architektury.

MARMI SCALA S.R.L. 37023 Stallavena (VR) - Italy - Via Prealpi, 21 Tel. +38 045 907190 - Fax +39 045 907988 info@marmiscala.com - www.marmiscala.com

Przedstawiciel w Polsce Dorota Żyluk e-mail: dorota@marmiscala.com tel. +48 508 192 112, tel./fax: +48 81 744 14 30 Małgorzata Fac e-mail: malgorzata@marmiscala.com tel. +48 694 674 799, tel./fax: +48 81 744 14 30

BEZPOŚREDNI IMPORTER GRANITU Albert Bielak

OFERTA GORĄCA JAK...

LATO! A TY? KTÓRĄ OPCJĘ WYBIERASZ?

SKŁAD: Niezdów 208, 24-300 Opole Lubelskie, Biuro: +48 531 889 002, Albert: +48 722 271 965, kontakt@alkam.info

www.alkam.info

True stones Portland Grey - Wyłącznie u Bagnary

Miękka piaszczysta plaża pod stopami. Słońce świeci. Poczuj łagodny blask naszego Portland Grey z USA. Odporny wapień nadaje się do projektów wewnętrznych i zewnętrznych.

Własne kamieniołomy Ponad 800 typów kamieni naturalnych Produkcja, obróbka, sprzedaż Bloki, płyty, elementy gotowe Projekty

SPRZEDAŻ POLSKA Marcin Frankiewicz M +48 576 75 93 14 marcin.f@bagnara.net

NIKOLAUS BAGNARA S.P.A. Verona - Italy T +39 045 626 91 82 info@bagnara.net www.bagnara.net

Sztuka

Polskiej Natury

Specjalizujemy się w polskim kamieniu:

Morawica, Wapień Pińczowski, Bolechowice, Crema Marmur-Płytki , Podłęże 48 28-400, Pińczów tel. 41 358 91 89 , tel./fax 41 357 61 46, tel. kom. 604 086 867, www.marmur-plytki.pl

OD REDAKCJI Małe, dużo mniejsze niż kiedyś, bo kiedyś to były olbrzymie – to chyba najczęściej powtarzające się opinie o czerwcowych targach Stone+Tec w Norymberdze, jakie można było usłyszeć od polskich kamieniarzy, którzy je odwiedzili. Faktycznie, liczba wystawców i powierzchnia wystawiennicza Bogdan Lewicki skurczyły się znacznie. Organizatorzy i ci którzy lepiej znają mentalność niemieckich kamieniarzy, zauważają coś jeszcze. Wszyscy czekali na te targi 3 lata. To rok dłużej, niż zazwyczaj, bo Stone+tec odbywają się normalnie w cyklu dwuletnim. Oczekiwania były więc spore. Organizatorzy odświeżyli nieco formułę, przegrupowali wystawców lokując ich w halach tematycznie, zorganizowali konkurs młodych kamieniarzy, w którym jak z pewnością wielu już zdążyło przeczytać na facebooku zwyciężył nasz rodak student wrocławskiej ASP Albert Wrotnowski. Odbyło się też wiele ciekawych paneli dyskusyjnych. Dzięki temu, jak mówili, stały się one miejscem spotkania kamieniarskiej braci, bo tego im chyba najwyraźniej brakowało. Czy ta nowa formuła się sprawdziła? Zobaczymy za dwa lata. Wracając do ich wielkości. Jasne, że ok. 350 wystawców nijak ma się do 1660, którzy mieli swoje stoiska w Weronie. Jednak, właściwie to obecnie nie można już ich

porównywać, bo to dwa różne światy. Jeśli za dwa lata, bo organizatorzy powrócili do cyklu dwuletniego, do Norymbergi ponownie zjadą kamieniarze, głównie z niemieckojęzycznej części Europy i będzie ich więcej lub chociaż nie mniej, będzie to znaczyło, że dla kamieniarzy z tej części Europy te targi są potrzebne. Kończąc o targach, z których fotorelację rozpoczynamy na str. 64 chcę wyrazić ubolewanie. Sprawa dotyczy konkursu młodych artystów-kamieniarzy. Mimo, iż ZPBK pokrywało koszty wyjazdu 3 osób i informacja o tym była rozpowszechniona, do Norymbergi pojechał tylko jeden odważny, który samotnie podbił swoją pracą serca jurorów. Szkoda, że nikt inny się nie zdecydował. Czyżby się przestraszyli? Zachęcam również do lektury tekstu Józefa Djaczenki „Kamieniarz – zawód wymierający?” Niestety nie jest to materiał, po którym kamieniarz, szczególnie właściciel zakładu, poczuje ulgę. Po jego przeczytaniu pozostaje tylko mieć nadzieję, że działania podejmowane na rzecz reaktywacji kamieniarskiego szkolnictwa zawodowego przyniosą efekty. Inaczej każdy zakład będzie wciąż musiał szkolić nowych pracowników „od zera”. Na innych stronach tradycyjna dawka kamieniarskiej wiedzy, newsów i felieton Sławomira Mazurka, który tym razem zastanawia się czy można zaufać fachowcom. Miłej lektury!

WYDAWCA I REDAKTOR NACZELNY: Maciej Brzeski SEKRETARZ REDAKCJI: Bogdan Lewicki WSPÓŁPRACA: prof. Jan Bromowicz, prof. Marek Lorenc, prof. Jacek Rajchel, dr Paweł P. Zagożdżon, Katarzyna D. Zagożdżon, Sławomir Mazurek, Wacław Chrząszczewski, Jarosław Rocławski, Magda Rocławska-Harań, Marcin Kaczorowski, Dorota Paruch, Paul Daniel. KOREKTA: eKorekra24 SKŁAD I OPRAWA: SVPR s.c. PROJEKT GRAFICZNY: Katarzyna Jurgielewicz

„Nowy Kamieniarz” jest bezpłatnym dwumiesięcznikiem poświęconym branży kamieniarskiej. Jest rozsyłany bezpośrednio do zakładów kamieniarskich, firm architektonicznych, firm branży budowlanej, dystrybutorów bloków, narzędzi oraz chemii kamieniarskiej. SVPR s.c. jest członkiem Związku Kontroli Dystrybucji Prasy. „Nowy Kamieniarz” ma kontrolowany nakład 4000 egzemplarzy.

Kontakt z redakcją: SVPR s.c. ul. Mickiewicza 30/3, 60-836 Poznań tel. +48 61 662 98 70 e-mail: redakcja@nowykamieniarz.pl, www.NowyKamieniarz.pl

Our official representative in Italy: Marco Selmo, tel. +39 045 6888510, mob. +39 335 5786001 Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych reklam i ogłoszeń płatnych. Nie zwraca materiałów niezamówionych.

Druk: Drukarnia Beltrani sp. j., ul. ul. Śliwkowa 1, 31-982 Kraków

SPIS REKLAM ALINA ALKAM AN WANG ATRIUM BAGNARA B-CHEM POLSKA BETIMO BOART & WIRE BRETON CAGGIATI CARRIÈRES PLO CHATECH CYBERLAB.PL DIAMANT-AS EUROARSS FOTOCERAMIKA GLOBGRANIT GMM GOLDEN LEAF GRANEX GOCH

131,133 9 10 129 11 89 131 73 105 134 65 87 125 122 111 25 60, 61 109 76, 77 23

GRANIT DULNIAK GRANIT-COLOR GRANITEX GRANMAR KRAKÓW GRAWIS H.M. TARN GRANIT HALLINDENS HURTOWNIA IMPALI CB ITALDIAMANT POLAND H.E.D K&K AUTOMATIC MACHINES KOLOR GRANIT KRZEMEX LISTWAN LUKRIS M.E.J.A. BUGANIUK MACH PLUS MAGMA MANULIK MARABU NATURSTEINHANDEL

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

15 51 37 130 45 71 63 2 89 129 55 127 41 81 93 107 67 128 83

6, 7 MARMI CORRADINI 8 MARMI SCALA MARMUR- PŁYTKI JACEK ŁATA 12 57 MARMUR-DULEMBA 101 MC DIAM MEC 119 123 MEGA-STONE 115 MEKANIKA 5 METAMAR POLSKA 103 METIKAM STONE 53 MFD GRANITS 97 MONOLIT 47 O&M STONE 91 OLGRAN 19, 20 OPAL 59 OPPOLD POLSKA 132 PAMIR 87 PETRA II 29 PILLA

4 PROMASZ 14 PS-GRANIT 131 RODLEW QMD 3 ROGALA 59 RW GRANIT 49 SILKAM 79 STENEKO TARGI MARMOMACC WERONA 75 TARGI STONE POZNAŃ (MTP) 121 13 TECHNISTONE 130 TOPAZ 126 VESTE 84, 85 WEHA POLSKA 124 WIDUTO 69 WITZIGMANN WOŁKIEWICZ ZAKŁAD 21 OBRÓKI KAMIENIA 29 YELLOW STONE 128 ZAKO

SPIS TREŚCI

Z KRAJU

Czeska przygoda

18 22 28 54

FOT. WACŁAW CHRZĄSZCZEWSKI

Kamieniarska agora Wydarzenia Interstone (jeszcze bardziej) otwiera się na Warszawę Kamieniarz – zawód wymierający?

ZE ŚWIATA 62 64 70 78

HISTORIA 48

FIRMA Polski „one stop shop” Cosentino –wywiad z Miguelem Sierrą Siła betonu, piękno kamienia – wywiad z Franciszkiem Listwanem Trzy drogi rozwoju – wywiad z Pawłem Jabłońskim Granit na wiele sposobów – wywiad z Jarosławem Biernackim Zaufanie to podstawa dobrej współpracy –wywiad z Marco Aurelio

Zrozumieć granity 34

42 44 70

KAMIEŃ NATURALNY Andezyt pieniński Marmurowy zawrót głowy Deterioracja materii skalnej Słownik geologiczny – łuk, łup

86 94 98

Reminiscencje z EGU General Assembly, Wiedeń 2018

Andezyt pieniński

104

TECHNOLOGIE Błędy, usterki i defekty okładzin kamiennych Trzy razy szybsza obróbka dzięki Donatoni BBRAKE – bez poślizgu Plotery Summa i folie Ikonos Zadrukuj kamień Seria PX –uniwersalne maszyny do łupania

FOT. MICHAŁ RUSZKOWSKI

Czeska przygoda

Ukończenie 80 lat upoważnia mnie do opowiadania młodzieży o historiach z lat wcześniejszych. Z pamięci wyłuskuję ciekawostki z mego życia związanego z projektowaniem w branży kamienia budowlanego.

106 FOT. JACEK RAJCHEL

Wydarzenia Stone+tec 2018 Nadciąga MARMOMAC 2018 Zrozumieć granity

113 116 117 117 118

FELIETON

Wydobywany do niedawna w Pieninach andezyt jest jednym z zapomnianych, od lat nieeksploatowanych polskich surowców skalnych.

Mazurek: Zaufanie do fachowca 120

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

KAMIENIARSKA AGORA 10 LAT TEMU W NK

10 SZYBKICH PYTAŃ

ISSN 1899-3419

S T O L AT T E M U N A Z A C H O D Z I E - c z y l i j a k t o s i ę r o b i ł o u s ą s i a d ó w - s . 4 8

październik (nr 35) 6/2008

bezpłatny

nakład - 5500 egz.

Katarzyna Sołtysiak

atarzyna Sołtysiak od dziesięciu lat związana z hurtownią kamienia MAGMA, w tym od 4 lat na stanowisku dyrektora hurtowni. Prywatnie, szczęśliwa mama dwójki dzieci, z zapałem gotująca potrawy wg 5 przemian, których jakoś nikt, nie wiadomo dlaczego, nie przedkłada nad pizzę.

Transport morski R

s.20 K

www.rrgranity.pl

„NOWY KAMIENIARZ” 35 (6)/2008 „Transport morski” to tytuł z okładki 35 numeru Nowego Kamieniarza. Jak pisaliśmy, w 2007 roku morskie przewozy kontenerów na świecie wynosiły 143 mln TEU, czyli kontenerów 20-stopowych. Polscy kamieniarze importowali wtedy kamień drogą morską najczęściej z Indii, Brazylii, Chin, RPA, oraz Finlandii, a nasz rynek cieszył się coraz większą popularnością zdobywając renomę wśród światowych potentatów w wydobyciu tego surowca. Staliśmy się poważnym odbiorcą. Według ekspertów, polskie porty w najbliższych latach miały umacniać swoją pozycję. Zbudowanie i oddanie do użytku w gdańskim Porcie Północnym wielkiego terminalu Deepwater Container Terminal - DCT Gdańsk SA, oraz budowa bazy kontenerowej w Szczecinie miały służyć wzrostowi przeładunków. W „Pogoni za pracownikiem” to z kolei wywiad z doskonale znanym w kamieniarskim światku Janem Hybiakiem. Jedno z pytań dotyczyło problemów ze znalezieniem pracowników. Jak mówił wtedy przedsiębiorca „Można bez żadnych wątpliwości stwierdzić, że na dzisiaj jest to największa trudność, jaką napotyka się w codziennej działalności”. Minęło 10 lat, a w rozmowach z przedstawicielami branży kamieniarskiej temat braku rąk do pracy wciąż jest aktualny. (B. L.) 

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

Lubię... zjeść w dobrej restauracji, spotkać się z przyjaciółmi. Nie lubię... chamstwa i lenistwa. Kiedy mam wolny czas... czytam, jeżdżę na rowerze. Chociaż raz w życiu chciałabym... odbyć podróż dookoła świata. Gdybym nie pracowała w kamieniu to... byłby to handel czymś innym. Kamień jest dla mnie... piękny. Mój ulubiony kamień to... ciągle się to zmienia, ostatnio jest to Avocatus. Lubię w branży... że prawie wszyscy się znają. Najbardziej cenię w swojej firmie... ludzi, na których mogę polegać. Najważniejszą rzeczą, którą zmieniłabym w firmie... chciałabym mieć więcej czasu na poszukiwanie nowych kamieni.

PRZEGLĄD PRASY ZAGRANICZNEJ

ościoły, cmentarze i nagrobki to wiodące tematy najnowszego numeru szwedzkiego czasopisma „Sten”. Jak pisze we wstępniaku Kai Marklin, redaktor naczelny tego poriodyku, powodem jest to, że chcą w ten sposób podkreślić ważną rolę jaką kamień naturalny odgrywał i odgrywa w „świecie” religii. W swoich tekstach chcieli też pokazać zmiany jakie zachodzą w tej sferze życia Szwedów. Dla przykładu cmentarze w tym kraju ulegają zmianom, co związane jest m.in. z napływem do Szwecji imigrantów z krajów o innych kulturach, religiach. Mają oni swoje tradycje, także w kwestii nagrobków. W numerze m.in. raport z Malmö, w którym autorzy zabierają czytelników na pieszą wycieczkę po miejskich cmentarzach. Materiał bogato ilustrowany przykładami nagrobków wznoszonych osobom zmarłym wywodzącym się z różnych kręgów kulturowych i religijnych. Autorzy

piszą też o zmianie w mentalności mieszkańców tego kraju. Chodzi o postrzeganie cmentarzy jako miejsca sacrum. Jak wynika z artykułu, wielu nie widzi dzisiaj niczego złego w tym, aby traktować je jako tereny parkowe, spacerowe. 50 lat temu piknik na cmentarzu, był nie do pomyślenia, dzisiaj już niekoniecznie – konkludują autorzy. Natomiast czerwcowy numer niemieckiego czasopisma „Naturstein” w dużej mierze skupiony jest na temacie targów Stone+tec w Norymberdze. Plany, informacje, opisy stoisk, itp. Oprócz tego znajdziemy w nim tekst poświęcony ochronie wzorów, w którym prof. dr Gerd Merke przedstawia przegląd praw autorskich i ochrony wzorów, także dotyczących nagrobków oraz porady jak się do nich stosować. Z kolei artykuł „Prawdziwa renowacja” jest relacją z sympozjum poświęconego pracom konserwatorskim prowadzonym w Stuttgarcie. (B. L.) 

Jako jedyni w kraju wykonujemy fotografie na porcelanie z rozdzielczością 2400x2400 dpi

Do każdego zdjęcia kolorowego silikon montażowy GRATIS

Jedyna firma w Polsce wykonująca zdjęcia nagrobkowe w oparciu o certyfikowany System Zarządzania Jakością ISO 9001:2015

Firma europejska Nr 1 w Polsce

OPAL Fotoceramika jedyna firma w Polsce wykonująca zdjęcia nagrobkowe w oparciu o System Zarządzania Jakością ISO 9001:2015

Fotoceramika interaktywna

PŁYTY GRANITOWE Z NAJLEPSZYCH KOPALŃ ŚWIATA

Wyprzedaż płyt Ivory Gold 6cm - 440 brutto oferta dotyczy bloku nr 47

NOWE MATERIAŁY w grubościach 3 cm, 5 cm, 6 cm, 7 cm, 8 cm, 10 cm. (Ghibli, Star Galaxy) PŁYTKI GRANITOWE Absolute Black, Star Galaxy, Star Ruby, Ivory Brown oraz wiele innych

ZAPRASZAMY

DO WSPÓŁPRACY 05-320 MROZY

WARSZAWA MROZY

tel. 504 046 145 602 459 290

OBOK MIŃSKA MAZOWIECKIEGO

ul.Tartaczna 8 (obok stadionu) www.wgranit.pl

POSIADAMY WŁASNY TRANSPORT

Z KRAJU WYDARZENIA

W tym roku Święto Granitu Strzegomskiego wróciło do miasta. Kamieniarze zaczęli świętowanie od tradycyjnej biesiady. Po raz pierwszy zorganizowano polsko-czeskie warsztaty kamieniarskie realizowane w ramach projektu „Szlak kamienia” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Interreg V-A Republika Czeska- Polska. Jak mówi Krzysztof Skolak, prezes Związku Przedsiębiorców Branży Kamieniarskiej w dwudniowym wydarzeniu uczestniczyło 10 młodych artystów ze Strzegomia oraz 10 z Hořic. Pod okiem 2 mistrzów z Czech i finalistów I Mistrzostw Polski w ręcznej obróbce kamienia, przy pomocy narzędzi ręcznych wykonywali ławki miejskie. Jak zapewniał burmistrz Strzegomia, prace z pińczowskiego wapienia, dostarczonego przez firmę Marmur-Płytki Jacek Łata, zostaną wkrótce wyeksponowane na ulicach miasta.

FOT. UM STRZEGOM

ŚWIĘTO GRANITU STRZEGOMSKIEGO ZNOWU W MIEŚCIE

Oczywiście warsztaty kamieniarskie nie były jedynym branżowym akcentem. Swoje stoiska miały firmy kamieniarskie, które wystawiły m.in. maszyny używane w zakładach i kamieniołomach. W sobotni wieczór, w nieczynnym kamieniołomie „Bazalt”, zorganizowane zostały ognisko kamieniarskie. W kamieniarską część Święta Granitu aktywnie włączył się ZPBK oraz Klaster kamieniarski. Oczywiście Święto Granitu to

nie tylko kamieniarstwo. Podczas dwóch dni (od 22 do 24 czerwca) na scenie zaprezentowali się tacy artyści jak: Niepoprawni, Fajters, Imperium, Ray Wilson, Jula, Ślad, Bethel, Coma, Robert Rozmus, Agata Sobocińska i Big Cyc. Do Strzegomia zjechały też bractwa rycerskie, a Centrum Aktywności Społecznej „Karmel” zorganizowało XXXIII Regionalną Giełdę Minerałów. Dwudniowe świętowanie zakończył teatr ognia. (B. L.) 

Kilkaset osób zmierzyło się w tym roku z trasą Strzegomskiej dwunastki. Kolejni biegacze wystartowali na dystansie o połowę krótszym. Tradycyjnie trasa poprowadzona została ulicami miasta i w pobliżu kamieniołomów granitu. W ramach biegu odbyły się V Ogólnopolskie Mistrzostwa Branży Kamieniarskiej w których rywalizowało 24 długodystansowców. W biegu głównym na dystansie 12 km na wystrzał startera czekało 309 zawodników (14 więcej niż przed rokiem). Wśród mężczyzn najszybszy był Pavel Brydl, drugi czas uzyskał Przemysław Stempniak , a trzeci był Karol Bryl. Wśród kobiet pierwsze miejsce zajęła Sonia Rozumkiewicz, drugie Paulina Wojtanowska, a trzecie Monika Lachowska. Ponadto prowadzone były klasyfikacje w kategoriach wiekowych. W tym roku o tytuł najszybszych kamieniarzy walczyło 21 zawodników, w tym 3 panie. Najszybciej trasę pokonał Daniel Stamm, drugi na mecie zameldował się Grzegorz Purczyński, a brąz wybiegał Piotr Kłosowski. Wśród kobiet wygrała Ilona Dobrochowska, druga była Beata Kopaczyńska, a trzecia Agata Brabańska. Na mecie każdy z uczestników otrzymał pamiątkowy medal z granito-

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. JAGA DURKALEC

REKORDOWA STRZEGOMSKA DWUNASTKA

wym akcentem. „Strzegomska Dwunastka” z roku na rok przyciąga coraz więcej amatorów aktywnego spędzania czasu. W tym roku podobnie jak w ubiegły urozmaicona trasa z niełatwymi podbiegami i szybkimi zbiegami poprowadzona została po 6 kilometrowej pętli. Przed biegiem głównym odbyły się biegi towarzyszące dla dzieci i młodzieży na krótszych dystansach, a wszystkie pociechy otrzymały taki sam medal jak dorośli. (B. L.) 

Płyty granitowe i polerowane Szeroki wybór kolorów

www.zphgranex.pl Absolut Black, African Galaxy, Angola Labrador, Antique Brown, Aruba Gold, Balmoral Dark, Baltic Green Dark, Bengal Black, Amadeus/Blue Fantasy, Blue Moon, Blues Night, Bohus Grey, Bohus Red, Bonacord, Brasilian Coffee, Crema Julia, Elita, Hassan Green, Impala P, Indian Black Super Dark, Kashmir Gold, Kuru Grey, Labrador, Lavender Blue, Marikana TD, Nero Angola, Orion, Shivakashi Gold, Star Ruby, Star Galaxy, Steel Grey, Szwed, Tarn Silverstar, Tokowski, Vanga, Verde Bahia, Verde Gloria, Verde Ubatuba, Verde Savana/Verde San Francisco, Viscont White

POSIADAMY W OFERCIE PONAD 100 KOLORÓW Z.P.H GRANEX S.C. Krzysztof Goch i Andrzej Goch Nowa Wieś 4, 22 - 417 Stary Zamość tel.: 84 616 33 63, 605 162 001 fax.: 84 616 39 59 Hurtowe Punkty Sprzedaży Płyt: Ostrów Mazowiecka ul. Wiśniowa 21 07-300 tel.: 600 062 792, 600 883 778 Wola Rafałowska - gmina Mrozy ul. Lipowa 13, 05-320 tel.: 723 497 156, 608 396 947

Ostrów Mazowiecka Warszawa

Wola Rafałowska Wola Jachowa

Wola Jachowa 124 / k. Kielc 26-008 Górno tel. 606 488 907

Projekt współﬁnansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013

Z KRAJU WYDARZENIA PRZEMO ŁUKASIK I PROJEKT… Z BŁĘDEM

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

zynów partnerskich Technsitone gwarantuje te same ceny slabów w każdym miejscu w Polsce. Na koniec najważniejsze – Technistone i Partnerzy Technistone posiadający magazyny dystrybucyjne, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów rozpoczyna pilotażowo program dostaw slabów do odbiorców. Program ten ma pomóc w stworzeniu regularnych dostaw do klientów, którzy chcą współpracować z Technistone. (źródło Technistone) 

Natomiast budynek byłej Synagogi funkcjonujący jako Gminne Centrum Kultury zostanie przebudowany, a wokół powstanie nowa infrastruktura towarzysząca. Furmenek Renewal ma przywrócić w maksymalnym stopniu walory historyczne, plastyczne i architektoniczne obiektu. Prace będą prowadzone w oparciu o badania oraz odtworzenie oryginalnego wystroju wybranych elementów wyposażenia Sali Modlitw. Zakres prac obejmie również zagospodarowanie terenu wokół obiektu. (o-red) 

FOT. ARCHIWUM FURMANEK RENEWAL

kamienia dekoracyjnego. – Przygotowujemy coś, co jest dla nas sporym wyzwaniem technologicznym, ale warto podjąć ten trud. – mówi Marcin Kamiński, dyrektor handlowy WKG ZOK. „Dom Idei” będzie otwarty między 6. a 15. lipca 2018 r. w Klubie Marynarki Wojennej „Riwiera” w Gdyni. Program i szczegółowe informacje dostępne będą wkrótce na stronie organizatora oraz www.wkg.pl (o-red) 

TECHNISTONE DOSTĘPNE W CAŁEJ POLSCE W 24 GODZINY Od 1 lipca firma Technistone powiększa sieć dystrybucji w całej Polsce. Dzięki temu jak żadna inna marka produkująca konglomeraty kwarcowe Technistone jest w stanie zagwarantować największą dostępność materiału. W magazynach zlokalizowanych na terenie całego kraju, na stałe znajduje się obecnie ok. 10.000 m kw. płyt, zarówno w rozmiarach standardowych jak również JUMBO. Oprócz zwiększenia ilości własnych magazynów, a także maga-

FOT. ARCHIWUM FURMANEK RENEWAL

Firma Furmanek Renewal ratuje przed dewastacją dwa obiekty w Szydłowie. Pierwszy to zespół ruin kościoła i szpitala pw. Świętego Ducha, stanowiący jeden z wielu zabytków z okresu średniowiecza. Budynek, jako obiekt trwałej ruiny, wymaga robót zabezpieczających i konserwujących (gzymsy, portale wejściowe, obramienia okienne oraz dwie wnęki z misami na wodę święconą). Roboty obejmą również zadaszenie części obiektu, zabezpieczenie otworów okiennych i drzwiowych. FOT. ARCHIWUM WKG

Architekt i współzałożyciel pracowni Medusa Group kolejny raz inicjuje dyskusję na temat nowego sposobu podejścia do kamienia. Po konkursie Trawertyn Design, mającym zachęcić do używania w pracach polskiego trawertynu z Raciszyna, zdecydował się na zaprojektowanie realizacji, którą będzie można zobaczyć w „Domu Idei”, imprezie towarzyszącej Gdynia Design Days 2018. Tematem przewodnim tegorocznej edycji festiwalu jest słowo „error” interpretowane przez organizatorów m. in. jako stan wytrącenia z równowagi zmuszający do poszukiwania nowych rozwiązań. – Świetnie pasuje do prac wykonywanych w kamieniu. Nierówności i zróżnicowane struktury, powstałe w czasie, kiedy kamień się formował albo podczas jego użytkowania, są dla mnie pożądane, bo to coś wyjątkowego i swoistego. Wiem, że nigdzie i u nikogo się nie powtórzą. Obecnie we wszystkim szuka się indywidualnych cech, a w kamieniu nie trzeba tego robić, kamień ma to już od początku. I to chcę wykorzystać w tej realizacji – mówi P. Łukasik.. Projekt powstanie wspólnie z firmą WKG specjalizującą się w obróbce

FURMANEK RENEWAL W SZYDŁOWIE

OGŁOSZENIA

SPRZEDAM Frezarko-polerka TECNOMAC SINTESI Dane techniczne: • Rok prod. 2004 • Silnik główny 4 Kw • Obszar roboczy 2000x1000 mm • Grubość maksymalna obrabianego materiału 120 mm • Zużycie wody 16l/min.

• Blokada pneumatyczna • Konstrukcja monoblok • Szerokość 2200 mm. • Głębokość: 1800 mm. • Wysokość 2200 mm. • Stan bdb.

SPRZEDAM FALCON 920 (15 lin) w pełni sprawny, pracujący

ŁUPIARKA KUZIK 50 rok produkcji 2009 super stan

12 000netto zł

ZPH GRANEX S.C. Nowa Wieś 4 22-417 Stary Zamość tel.: 605 162 001 605 162 005

Tel. 535 107 029 SPRZEDAM

SPRZEDAM

SANDMASTER JUNIOR

GOLDMANN

Piaskarka ciśnieniowo-bezpyłowa

Piaskarka ciśnieniowo-bezpyłowa po generalnym przeglądzie

6 000 zł

21 000 zł

Tel. 509 809 410

SPRZEDAM

SCHEIBENBOGEN

Stół automatyczny do piaskowania

15 000 zł

5 500 zł

Tel. 509 809 410

brutto

Piaskarka ciśnieniowo-bezpyłowa po generalnym przeglądzie

brutto

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

brutto

S P R Z E DA M OGŁOSZENIA

D Z I A Ł A J ĄC Ą H U R TO W N I Ę P ŁY T ATUTY: â lokalizacja centralna Polska – okolice Łodzi 15km od autostrady A1, 25 km od autostrady A8 â duża ilość klientów PEŁNA INFRASTRUKTURA: â suwnica bramowa 8T â dok do rozładunków kontenerów widlakiem lub suwnicą â wykwalifikowany personel â teren chroniony 24h â zaplecze socjalne â łatwy dojazd i parking dla TIR-ów â biuro NA TERENIE ZNAJDUJE SIĘ RÓWNIEŻ FUNKCJONUJĄCY ZAKŁAD OBRÓBKI KAMIENIA.

TEL. 601 348 711, 608 665 039 NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

Z KRAJU WYDARZENIA

Interstone (jeszcze bardziej) otwiera się na Warszawę Firma Interstone otworzyła w Warszawie pierwszy showroom kamienia naturalnego. Luksusowa przestrzeń zaprojektowana z myślą o architektach wnętrz i wymagających inwestorach mieści się w Eurocentrum w Alejach Jerozolimskich. Za projekt odpowiada warszawska pracownia JMW Architekci, a partnerem strategicznym został włoski dostawca kamienia – firma Ratti.

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. ARCHIWUM NK

ierwszy w Polsce showroom kamienia naturalnego firmy Interstone został otwarty 17 maja br. w warszawskim budynku biurowo-usługowym Eurocentrum przy Alejach Jerozolimskich 132. Tym samym zainaugurowało działalność miejsce, w którym prezentowane są kamienie z oferty firmy z Mszczonowa. Przestrzeń została zaprojektowana tak, żeby podkreślić niezwykły charakter tego materiału i możliwości, jakie daje on architektom. „Inauguracja showroomu kamienia naturalnego to dla nas przełomowe wydarzenie. Przez ostatnie lata, rozwijając firmę Interstone, poszukiwaliśmy i sprowadzaliśmy do Polski najciekawsze odmiany kamienia. Teraz dysponujemy inspirującym i pobudzającym wyobraźnię miejscem, w którym będziemy mogli zaprezentować jego możliwości i potencjał. Projektując wnętrze showroomu chcieliśmy zapewnić architektom i ich klientom przestrzeń do twórczej pracy we wnętrzu na światowym poziomie” – komentuje Wiesław Sordyl, prezes firmy Interstone. Wnętrza showroomu zostały zaprojektowane przez uznaną pracownię JMW Architekci specjalizującą się w tworzeniu indywidualnych wnętrz, w zespole pod kierunkiem Jakuba Wiśniewskiego i Pauli Sak.

: Show room jest dziełem pracowni JMW Architekci.

Przestrzeń showroomu podzielono na dwie podstawowe strefy: multimedialną oraz techniczną. W pierwszej z nich zaaranżowano miejsce na duży ekran o wysokiej rozdzielczości, gdzie wyświetlane są specjalnie opracowane materiały video z kamieniołomów, a także podpięta jest baza informatyczna z dostępnymi w Interstone kamieniami oraz informacjami o tych, które dopiero pokonują drogę z miejsca wydobycia do magazynu. Strefa techniczna to ekspozy-

cja bestsellerów oraz przestrzeń do pracy dla architektów. Miejsce wyposażono w ekspozytory kamienia w trzech rozmiarach, regał z dostępną od ręki bazą próbek a także podświetlenie przeznaczone dla przeziernych płyt. Showroom kamienia naturalnego będzie otwarty od poniedziałku do piątku w godzinach 10-18, a dzięki nowoczesnemu systemowi kontroli będzie również dostępny dla architektów i ich klientów w trybie 24/7. Partnerem strategicznym showroomu jest włoska firma Ratti, będąca głównym dostawcą marmurów. 

NEW VISCON RHINO WHITE BLACK Yellow Stone Polska Victor Chakanetsa ul. Polna 1, Chmielów, 27-400 Ostrowiec Św. kom. +48 601 66 85 88 victorchakanetsa@yahoo.com

Obsługa klientów w Polsce: PILLA POLSKA SP. Z O.O. - ul. Cmentarna 1 96-200 Rawa Mazowiecka - tel./fax 46 814 30 23 - pillapolska@pilla.com PILLA s.r.l. - Carrè (VI) Italy - Tel. 0039.0445.890200 - Fax 0039.0445.891988 - info@pilla.com

YLS Trading Limited 49 Sidmouth Avenue TW7 4DR Isleworth, London

E-MAIL : ylstradinguk@gmail.com TEL : +44 7596 670647

Prowadzimy sprzedaż wysyłkową www.pilla.com

Odwiedź nas na nowej stronie

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

TECHNOLOGIA PORADY

Nowa Baza - nowe możliwości Ruszamy z nową edycją Bazy Danych Kamieniarstwa! W edycji, 2017/2018 postawiliśmy na Internet.

hcemy, by każdy zakład kamieniarski, angażując niewielkie środki, miał zapewnioną porządną promocję w Internecie. Dla wszystkich, tych znających i nieznających BDK, przygotowaliśmy odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania. Czym jest Baza, jak działa, co gwarantujemy oraz jak umieścić w niej swoją firmę? O tym wszystkim przeczytacie poniżej.

CO TO JEST BDK? Baza Danych Kamieniarstwa to internetowa wyszukiwarka firm, produktów i usług związanych z branżą kamieniarską. Dzięki 12-letniemu doświadczeniu w marketingu internetowym, prowadzonym na rzecz firm kamieniarskich, stworzyliśmy produkt, który pozwoli na znaczne zwiększenie, zasięgu informacji o Twojej firmie. Mając na celu możliwie największe jej rozpowszechnienie, odnośniki do bazy umieściliśmy w wyselekcjonowanych kanałach, przez które klienci będą mogli w prosty i skuteczny sposób, dotrzeć do Twojej firmy. Wpis w bazie jest płatny (w zależności od wybranej opcji). Opłata zobowiązuje nasze wydawnictwo do publikacji informacji reklamowych o firmie w Internecie, od dnia 15.06.2018 do 31.07.2019 r. (czyli im wcześniej do-

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

konasz procedury wpisu tym efektywniej wykorzystasz powierzone środki). GDZIE ZNAJDZIEMY BAZĘ DANYCH KAMIENIARSTWA? Nasza Baza będzie dostępna na wielu kanałach. Dla zapewnienia maksymalnej dostępności wykorzystamy administrowane przez nas witryny (portale) internetowe oraz portal Międzynarodowych Targów Poznańskich, a także postawimy na szeroką promocję narzędzia w Google i na Facebooku. Dodatkowo Baza będzie promowana na naszej Aplikacji Mobilnej. Ma to zapewnić jak najbardziej skuteczne dotarcie do Twoich przyszłych klientów. Poniżej szczegółowa informacja o miejscach, w których BDK będzie dostępna. • www.baza-kamieniarska.pl (strona główna systemu); • www.nowykamieniarz.pl (strona czasopisma Nowy Kamieniarza, z wbudowaną aplikacja BDK, umożliwiającą bezpośrednie wyszukiwanie firm kamieniarskich); • stone.mtp.pl (strona należąca do Międzynarodowych targów Poznańskich i targów Stone, z wbudowaną aplikacją BDK, umożliwiającą bezpośrednie wyszukiwanie firm kamieniarskich);

BAZA DANYCH KAMIENIARSTWA 2018-2019

• www.facebook.com/nowy.kamieniarz (stały, roczny baner z odesłaniem do www.baza-kamieniarska.pl); • www.google.com (stała, roczna, płatna promocja bazy w Google Ads); • maps.google.com (wszystkie rekordy zostaną tam automatycznie i na stałe umieszczone); • Nowy Kamieniarz Aplikacja Mobilna - (stały, roczny baner z odesłaniem do www.baza-kamieniarska.pl na urządzeniach mobilnych). JAKIE DANE UMIESZCZAMY NA PLATFORMIE BAZA DANYCH KAMIENIARSTWA (WWW.BAZA-KAMIENIARSKA.PL)? Na platformie Baza Danych Kamieniarstwa umieszczamy następujące dane: • nazwa firmy, • adres (umieszczone później w systemie Google Maps), • telefon (-y), • fax, • adres www, • e-mail, • słowa kluczowe (ułatwiające klientowi znalezienie odpowiedniej usługi lub produktu), • opis firmy (w różnej długości, w zależności od wybranego wariantu)

CZY INNE PODMIOTY (FIRMY) BĘDĄ MOGŁY WYKORZYSTYWAĆ UMIESZCZONE TAM DANE W CELU PRZESYŁANIA OFERT? Nie. Twoje dane mogą jedynie posłużyć, klientom celem kontaktu z Twoją firmą. Każda firma zewnętrzna, ze względu na wytyczne RODO, jest zobowiązana do uzyskania od Ciebie zgody na przesyłanie ofert, lub osobno – na kontakt w celu przedstawiania oferty. JAK DZIAŁA BAZA? Do bazy trafiają, przede wszystkim firmy z całej Polski świadczące usługi kamieniarskie. Dzięki szerokiej dostępności oraz promocji bazy, Klienci będą wyszukiwali firmy regionalnie lub rzeczowo – według oferowanych przez nie usług i produktów, (dlatego ważne jest właściwe uzupełnienie danych o słowach kluczowych oraz opisu firmy). Efektem wyszukiwania będzie lista firm (im bardziej zawężone poszukiwanie, tym krótsza), podmioty kamieniarskie będą umieszczane według rodzaju wpisu (im wyższy pakiet tym wyżej), a później alfabetycznie. Z poziomu bazy klient, będzie miał możliwość – zapoznania się z ofertą firmy, przejścia na www firmy, przej-

ścia do wysyłania zapytania e-mail (1 przycisk), zatelefonowania na podany w bazie numer telefonu. CZYM RÓŻNIĄ SIĘ POSZCZEGÓLNE WPISY? Wpisy w zależności od swojej ceny różnią się, po pierwsze ilością możliwych do zastosowania znaków w opisie oraz informacji (zobacz reklama obok), po drugie różnią się tym, że droższe, po wyszukaniu firm, zawsze ukazują się przed tańszymi (w drugim rzędzie decyduje kolejność alfabetyczna). Ceny, w skali roku nie są wygórowane, a klienci najczęściej decydują się na kontakt z pierwszymi w kolejności firmami, toteż polecamy wpisy o większej wartości. MIAŁEM JUŻ KIEDYŚ WPIS W JEDNEJ Z POPRZEDNICH EDYCJI BDK, CZY TAKI WPIS ZOSTANIE POWTÓRZONY AUTOMATYCZNIE? Nie, ale proces dodawania wpisu będzie krótszy, dane nie będą musiały być na nowo wpisywane, a jedynie aktualizowane. JAK MOŻNA ZAMÓWIĆ WPIS W BAZIE DANYCH KAMIENIARSTWA? Wyślij e-mail na adres m.jalo-

FOT. GRAPHICTWISTER / FREEPIK

TECHNOLOGIA

szynska@nowykamieniarz.pl, z prośbą o kontakt (i podanym bezpośrednim numerem telefonu) lub zadzwoń pod numer 606 887 614 (w dni robocze w godzinach 9:00-17:00). Wysyłając zgłoszenie, masz pewność, że odezwiemy się do Ciebie maksymalnie w ciągu 24 godzin (dni robocze). KIEDY NASTĄPI PUBLIKACJA MOJEGO WPISU? Jeżeli zgłosisz swoją firmę do Bazy, do dnia 31.07.2018 r., to publikacja wpisu będzie trwała minimalnie do 31.07.2019 r. Jeżeli zakup nastąpi po tym terminie, to Twoja firma będzie widoczna w Bazie równo rok kalendarzowy od momentu jego publikacji, która następuje maksymalnie 2 dni robocze od momentu zaksięgowania przelewu na naszym koncie. CZY OTRZYMAM FV ZA WPIS Wpłaty dokonasz za pomocą Faktury Pro-forma, wysłanej e-mailem lub pocztą – według Twojego uznania. Po zaksięgowaniu przez nas wpłaty, wystawimy Ci i prześlemy, Fakturę VAT. Nastąpi to tym samym kanałem (e-mail, lub poczta), który wybrałeś do przesyłania Faktury Pro-forma. 

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

TECHNOLOGIA POLSKIE ZŁOŻA

WD GRANIT JAN KOWALSKI



ul. Ks. Kraszewskiego 2, 18-300 Zambrów



ul. Kraszewskiego 2, 18-300 Zambrów



tel. +48 00035987



tel. +48 00035987

 jan.kowalski@wdgranit.pl

 www.wdgranit.pl

Słowa kluczowe: Blaty kuchenne i łazienkowe, parapety, posadzki, schody, kominki, elewacje, kotwy, marmur, piaskowiec.

WPIS PROMOCYJNY Dane teleadresowe, 100 znaków na słowa kluczowe, przekierowanie na stronę www ﬁrmy, aktywne pole e-mail CENA: 89,- PLN/rok

WD GRANIT JAN KOWALSKI 

ul. Kraszewskiego 2, 18-300 Zambrów



tel. +48 00035987

WD GRANIT

 jan.kowalski@wdgranit.pl  www.wdgranit.pl Słowa kluczowe: Blaty kuchenne i łazienkowe, parapety, posadzki, schody, kominki, elewacje, płytki, kotwy, marmur, granit, piaskowiec, trawertyn, onyks, konglomerat, aglomarmur, łupek, otoczaki, grys, kamień naturalny. Opis ﬁrmy: Firma działa w Polsce od 1994 roku. Posiada własne kopalnie marmuru w 10 krajach Europy, w tym w Polsce. Specjalizujemy się w masowej produkcji marmurowych elementów wyposażenia wnętrz. Dostarczamy również bloki i płyty. W celu lepszej współpracy z naszymi klientami ﬁrma zatrudnia 10 przedstawicieli handlowych i pięciu techników służących swą pomocą w sytuacjach awaryjnych. Gwarantujemy szybką dostawę zamówienia.

WPIS ROZSZEŻONY Opis firmy, logotyp, 200 znaków na słowa klucze, 400 znaków na opis firmy, przekierowanie na stronę www firmy, aktywne pole e-mail WYŻSZA POZYCJA W WYSZUKIWARCE (w stosunku do wpisu „podstawowego”) CENA: 289,- PLN/rok Cena za dodanie więcej niż jednego wpisu (każdego następnego) dla firm posiadających odziały, punkty dystrybucyjne i filie. - WPIS PROMOCYJNY - 69 PLN / rok - WPIS PODSTAWOWY - 89,- PLN / rok - WPIS ROZSZEŻONY - 189,- PLN /rok NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018 32 PREMIUM - WPIS - 229,- PLN / rok

Słowa kluczowe: Blaty kuchenne i łazienkowe, parapety, posadzki, schody, kominki, elewacje, kotwy, marmur, piaskowiec. Opis ﬁrmy: Firma działa w Polsce od 1994 roku. Posiada własne kopalnie marmuru w 10 krajach Europy, w tym w Polsce. Specjalizujemy się w masowej produkcji marmurowych elementów wyposażenia wnętrz. Dostarczamy również bloki i płyty.

WPIS PODSTAWOWY Opis firmy, 100 znaków na słowa klucze, 200 znaków na opis firmy, przekierowanie na stronę www firmy, aktywne pole e-mail WYŻSZA POZYCJA W WYSZUKIWARCE (w stosunku do wpisu „promocyjnego”) CENA: 189,- PLN/rok

WD GRANIT JAN KOWALSKI 

ul. Kraszewskiego 2, 18-300 Zambrów



tel. +48 00035987

WD GRANIT

WPIS PREMIUM Opis firmy, logotyp, 200 znaków na słowa klucze, 400 znaków na opis firmy, przekierowanie na stronę www firmy, aktywne pole e-mail WYŻSZA POZYCJA W WYSZUKIWARCE (w stosunku do wpisu „rozszeżonego”) CENA: 339,- PLN/rok

TECHNOLOGIA

Wydawca:

BAZA DANYCH KAMIENIARSTWA 2018-2019

NAJLEPSZA REKLAMA

DLA TWOJEJ FIRMY W CAŁYM INTERNECIE! •

najniższy koszt dotarcia do klientów z Twojej okolicy i nie tylko •

wykorzystująca doświadczenie marketingowe redakcji Nowego Kamieniarza •

umieszczona na trzech witrynach

Zamówienia

•

promowana w Google i na Facebooku •

dostępna na urządzeniach moblinych •

opłata roczna, bez żadnych dodatkowych kosztów

Oferta ważna do 31.07.2018 Widoki firm na reklamie przykładowe, mogą nieznacznie się różnić od rzeczywistych. *Podane ceny netto.

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

Z KRAJU FIRMY KAMIENIARSKIE

Polski „one stop shop” Cosentino Cosentino kojarzone jest przede wszystkim z Silestone i od kilku lat z marką Dekton. Ale w ofercie grupy Cosentino są także inne produkty. To prawda, Silestone i Dekton to marki już doskonale znane i uznane na rynku. W naszej ofercie znajduje się także innowacyjna linia produktów Sensa czyli wyselekcjonowanych granitów poddanych zabezpieczeniu unikalną metodą, opracowaną przez Cosentino oraz linia Scalea – kamienie naturalne bez impregnacji. W tym miejscu chciałbym nieco uwagi poświęcić wyrobom linii Sensa, na które Cosentino udziela 15-letniej gwarancji. Jest to możliwe dzięki unikatowej metodzie zabezpieczania, wykonywanej w zakładzie w Brazylii. Slaby z serii Sensa są całkowicie zabezpieczone przed wchłanianiem wilgoci. Ponadto kamienie tej serii oddychają, co oznacza, że nie potrzeba „odnawiać” ich impregnacji. Według mojej wiedzy żadna inna firma nie ma obecnie w swojej ofercie kolekcji tak zabezpieczonych kamieni. Aktualnie mamy 8 kolorów, ale w najbliższym czasie do linii granitów dołączą kwarcyty, a w planach są marmury, które będą zabezpieczane w ten sam sposób. Wszystko w różnych wykończeniach (linii Sensa poświęcimy więcej uwagi w kolejnym wydaniu Nowego Kamieniarza). Uzupełnieniem oferty jest linia Prexury, czyli półszlachetne kamienie łączone żywicą i sprzedawane w slabach. To materiały ekskluzywne, dostępne wyłącznie na zamówienie. Które z tych produktów są dostępne w Polsce? Aktualnie kładziemy duży nacisk na prezentację i promocję produktów Silestone, Dekton oraz Sensa. Poprzez uruchomienie nowego oddziału w Parzniewie pod Warszawą, chcemy być dla kamieniarzy placówką „one stop shop”. Dzięki takiemu modelowi biznesowemu będą mogli znaleźć wszystko w jednym miejscu. Dotychczas byliśmy w Polsce kojarzeni przede wszystkim z Silestonem i Dektonem, czyli materiałami syntetycznymi, a Grupa Cosentino, co nie jest w Polsce wiedzą powszechną, posiada swoje złoża kamienia naturalnego. Dostępne są one we wspomnianych wcześniej liniach Scalea, oraz inno-

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. ARCHIWUM NK

W Parzniewie rozpoczął działalność oddział Grupy Cosentino. O kulisach jego powstania oraz planach związanych z tą inwestycją z Miguelem Sierrą, dyrektorem generalnym Cosentino Poland rozmawiał Maciej Brzeski.

wacyjnej Sensa. Klientom oferujemy także profesjonalne impregnaty. Chcemy, żeby kamieniarze nie kojarzyli nas wyłącznie z Silestonem i Dektonem, ale szerzej. By, poprzez różnorodność, postrzegali nas, jako partnera, który zabezpieczy wszystkie materiałowe potrzeby ich firm. Nasza koncepcja „one stop shop” w swoich założeniach ma także bezpłatny transport, każdej, nawet pojedynczej płyty, do każdego, zlokalizowanego w Polsce zakładu kamieniarskiego. Chcecie konkurować z hurtowniami kamienia? Nie do końca. W kwestii kamienia, ofertę budujemy tak, by stanowił on uzupełnienie dla naszej oferty konglomeratów i spieków kwarcowych. Aktualnie w Parzniewie, „od ręki” dostępne są te najpopularniejsze jak na

Z KRAJU

) Obecnie w magazynie Cosentino w Parzniewie zgromadzono około 2 tys. płyt. Docelowo możemy tu być do 10 tys. sztuk płyt.

Cosentino, to mimo skali, firma rodzinna. Czy dzisiaj bliżej już wam do korporacji? Rozumiemy, że aby się rozwijać musimy inwestować za granicą, ale z drugiej strony nasze wartości pozostają te same, co prawie 40 lat temu, kiedy powstał Marmoles Cosentino – firma rodzinna. Tak, więc na razie Cosentino to firma rodzinna z siedzibą w Almerii, w małej wiosce w górach na południu Hiszpanii, gdzie nie ma najlepszych lotnisk, połączeń, ale wierzymy, że trzeba cały czas inwestować, także w swoim regionie, z którego się wywodzimy. Na początku pracowało tam tylko trzech braci i około 20 pracowników. Dzisiaj to 4000 pracowników, z czego 1200 w Hiszpanii a reszta na 5 kontynentach. Obecnie dynamicznie rozwija się Australia. W 2017 r., jako grupa Cosentino osiągnęliśmy ponad 901 mln euro, przy 22% wzroście sprzedaży To pozwala na duże inwestycje. Nie jesteśmy spółką akcyjną, chociaż rozważane jest takie rozwiązanie. Analizując rozwój firmy widać, że bardzo mocno stawiacie na inno-

FOT. ARCHIWUM NK (2)

przykład Nero Assoluto, Star Galaxy, Nero Zimbabwe. Inne rodzaje kamieni wprowadzimy po głębszym rozpoznaniu rynku.

wacje. Co kilka lat wdrażacie nowe produkty, a Dekton był istną rewolucją na rynku okładzin. Czy wynika to z lęku przed „przeminięciem mody” na Silestone? Każdy materiał ma swój cykl, swoje życie, nie tylko w branży kamieniarskiej. Cosentino zawsze stawiało na innowacyjność. Po 20 latach produkcji Silestone czuliśmy, że zaczynamy się ograniczać, jeśli chodzi o nowe kolory, powierzchnie, itp. Architekci potrzebowali nowych materiałów na fasady, na wielkoformatowe płyty. Swoje oczekiwania mieli także właściciele studiów kuchennych, którzy poprosili o nowe powierzchnie. Inwestowaliśmy w nowe linie, żeby mieć coraz większy asortyment. Na początku to było tylko 10 kolorów, teraz mamy ponad 40. Obecnie mamy też więcej grubości płyt. 8, 12,

20 i 30 mm a niedługo będą również w grubości 4 mm. Wszystko to wymóg rynku. Nad tym, aby nieustannie „dorzucać” na rynek coś nowego czuwa około 30 osobowy zespół poszukujący nowych rozwiązań. Minęło pięć lat od wprowadzenia na rynek światowy produktów marki Dekton. Jak podsumujecie ten okres? Czy coś was zaskoczyło? Czy ta technologia zyskała taką popularność, na jaka liczyliście? Jesteśmy bardzo zadowoleni z tej inwestycji. Powiem więcej, sukces nawet przerósł nasze oczekiwania. Wchodząc, w tę zupełnie nową gałąź produkcji, zaryzykowaliśmy, ale jak ; Oficjalne otwarcie polskiego oddziału Cosentino w Parzniewie zaplanowano na 13 września 2018 r.

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

Z KRAJU

) W Parzniewie, w doskonale wyposażonym w środki audio-wizualne show roomie, odbywają się prezentacje nowości firmy Cosentino.

Co zdecydowało, że podjęliście decyzję o zlokalizowaniu nowego oddziału firmy pod Warszawą i inwestycji w Parzniewie? Nasze marki są znany w Polsce od 10 lat. Znaliśmy potencjał, rozumieliśmy, że nasz oddział musi być zlokalizowany blisko naszych klientów. Szukaliśmy miejsca z dobrym dojazdem, blisko największych odbiorców, czyli firm kamieniarskich, właścicieli studiów kuchennych, architektów. Dlatego wybór padł na okolice Warszawy. Od dłuższego czasu rozważaliśmy uruchomienie oddziału – to przecież niemal 40. milionowy kraj. Jednak wcześniej musiały zostać zrealizowane bardziej strategiczne punkty, z drugiej strony rozwiązanie ze sprzedażą wyłącznie poprzez dystrybutorów, było do pewnego momentu, wystarczające. Dodatkowo, posiadaliśmy także oddział w Berlinie, który, w sytuacjach nagłej potrzeby, zapewniał możliwość szybkiego dostarczenia materiału do Polski. Jak Pan wspomniał, dotychczas w Polsce realizowaliście zamówienia poprzez swoich dystrybutorów, czyli firmy pośredniczące. Jak rozumiem, ten model jest już nieaktualny... W przeszłości mieliśmy 3 przedstawicieli. Obecnie działamy, jako jednostka organizacyjna hiszpańskiej centrali i ściśle współpracujemy z firmą Iberapol z Piaseczna. Takie rozwiązania doskonale funkcjonują w innych krajach: w Hiszpanii, Włoszech, Niemczech. Jesteśmy otwarci na współpracy z dystrybutorami, też na rynku Polski.

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. ARCHIWUM NK (2)

się dziś okazało, to się opłaciło. Aby sprostać dużemu zapotrzebowaniu na te wyroby, obecnie znacznie rozbudowujemy nasze linie produkcyjne.

i stopniowo je uzupełniamy. Docelowo możemy tu mieć jednak do 10 tys. sztuk płyt. Jeśli chodzi o show room to odbywają się w nim prezentacje nowości. Co pół roku wypuszczamy na rynek nowe kolory, wykończenia, itp. Wtedy organizujemy tzw. „aule”, podczas których prezentujemy te nowości. To właśnie na takie potrzeby wydzieliliśmy i wyposażyliśmy w środki audio-wizualne tę przestrzeń. Ona jest też otwarta dla naszych klientów, firm kamieniarskich, które chcą zaprosić tu swoich klientów i wtedy łączymy nasze siły. My prezentujemy nasze nowości i materiały a wykonawca przedstawia swoje możliwości realizacyjne. : Nowy oddział w Parzniewie jest dla kamieniarzy placówką „one stop shop”. Ten model biznesowy pozwala zaoferować kamieniarzom wszystko w jednym miejscu.

Patrząc na organizację oddziału rzuca się w oczy spora przestrzeń dedykowana szkoleniom Czy mógłby pan więcej o tym powiedzieć. Nasz oddział ma w sumie około 3500 m kw. powierzchni, z czego około 250 m kw. to biura i show room. Jasno z tego wynika, że to głównie magazyn umożliwiający nam posiadanie dużych stanów magazynowych i dostarczanie produktów jak najszybciej do klientów. Teraz mamy około 2 tys. płyt

Oddział już działa, jednak oficjalnego otwarcia jeszcze nie było? Mówiąc o tej inwestycji trzeba podkreślić, że została zrealizowana w bardzo dobrym tempie, bez większych poślizgów. Decyzja w Hiszpanii zapadła na przełomie 2016/17 roku, sama budowa trwał nieco ponad rok. W Cosentino po podjęciu decyzji realizacja przebiega już szybko. Co roku otwieramy na świecie 5-6 punktów. Zaczęliśmy już działalność i obecnie jesteśmy na etapie uzupełniania stanów magazynowych, docelowej organizacji oddziału, natomiast oficjalne otwarcie zaplanowaliśmy na 13 września 2018 r. 

GRANITEX Wiesław Trybuszek

SPRZEDAŻ PŁYT

USŁUGI CIĘCIA LINKAMI

Granitex ul. Armii Krajowej 55 58-150 Strzegom

GRANICZNA STRZEGOM IMPALA KURU TOKOWSKI ELITA I WIELE INNYCH

Wiesław: 601 933 423 Anna: 697 966 530 granitex@autograf.pl

Z KRAJU FIRMY KAMIENIARSKIE

Siła betonu, piękno kamienia

FOT. ARCHIWUM FIRMY GALANTERIA KAMIENNA LISTWAN

Czy z kamienia można jeszcze zrobić coś, czego nikt wcześniej nie próbował? Na szczęście wciąż okazuje się, że tak, bo są ludzie, którzy „nie wiedzieli”, że czegoś się nie da zrobić albo że nikt czegoś w ten sposób jeszcze nie robił. Właśnie o takim nietypowym projekcie z Franciszkiem Listwanem, właścicielem firmy Galanteria Kamienna Listwan z Piławy Górnej rozmawia Bogdan Lewicki.

( Franciszej Listwan (z prawej) i Roman Adamczuk na tle kolumn wykonanych w nowatorskiej technologii.

Jest pan kamieniarzem od 15 lat (rodzice otworzyli zakład kamieniarski prawie 40 lat temu), a projekt, o którym będziemy rozmawiali, realizował pan pierwszy raz w swojej kamieniarskiej karierze. Jaki to projekt? Kamienne kolumny, które stanęły przy rezydencji w lubuskiem, w Milsku – nieopodal Zielonej Góry. Powiem, że rozmach tamtej inwestycji jest naprawdę imponujący… 18-hektarowa działka w środku lasu, cały kompleks budynków idealnie komponujący się z tą lokalizacją. Prywatna rezydencja inwestorów, pole do uprawy winorośli i budynek produkcyjny wysokogatunkowego wina na rynek krajowy i zagraniczny – wszystko perfekcyjnie skomponowane. Od razu dodam też, że tę realizację wykonałem przy ścisłej współpracy z Romanem Adamczukiem, właścicielem firmy Karrara z Ligoty Małej (koło Piławy Górnej), z któ-

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

rym nienagannie współpracuję od lat i którego uważam za jednego z najlepszych fachowców w naszej branży. Kamienne kolumny to dosyć popularny element konstrukcyjny wielu obiektów. Na dodatek stosowali je już nasi starożytni przodkowie. Projektant, który się do mnie zgłosił, mówił, że też tak myślał. I dlatego był zdziwiony, kiedy właściciele zakładów – jeden po drugim – odmawiali. Jemu się zdawało, że przyszedł z zadaniem może nie banalnie prostym, ale na pewno takim, które ktoś już do tej pory zrealizował. Ja przynajmniej nie mam wiedzy, aby gdziekolwiek wykonano kolumny w tej technologii. W późniejszych rozmowach przyznał, że myślał, iż takie zamówienia są osiągalne niemal od ręki, a tymczasem rzeczywistość okazała się bardziej skomplikowana.

To co takiego nietypowego było w tym projekcie? Po pierwsze nie chodzi bynajmniej o wykorzystanie kamienia na kolumny, bo to faktycznie klasyka. Nie chodzi też o szczególny rodzaj kamienia, bo w tej inwestycji zastosowaliśmy granit Vanga – cztery kolumny przed domem i Brązu Królewskiego, z którego wykonane są kolumny w holu głównym rezydencji. Tradycyjne kamienne kolumny faktycznie nie byłyby chyba jakimś superskomplikowanym zadaniem. Ale projektant był uparty i nawet po kilku odmowach nie zniechęcił się i szukał dalej. Jak mówił, chciał, żeby wszystko było tak, jak sobie wymyślił i oczywiście zaprojektował. A zgodnie z jego pomysłem kolumny zostały zaprojektowane jako żelbetowa konstrukcja wewnątrz kamiennej „obudowy”.

Z KRAJU

Mówił pan, że projektant długo bezskutecznie szukał wykonawcy. Dlaczego pana zdaniem nikt nie chciał podjąć się tego zadania? Oczywiście nie uczestniczyłem w tych rozmowach, ale według mnie chodziło o dwie zasadnicze kwestie: fakt, że nikt tego wcześniej nie wykonywał, przynajmniej w Polsce, i w związku z tym nie było szans, aby zapytać, jak podejść do tematu. Druga sprawa to precyzja wykonania. Z tą precyzją to chyba pan trochę przesadza? Właśnie że nie. Już wyjaśniam dlaczego. Po pierwsze ze względów technologicznych. Projektanta nie interesowała technologia wykonania. Na pierwszy rzut oka faktycznie rzecz wydaje się mało skomplikowana, to przecież nie lot w kosmos. Jednak dokładność musiała być niemal perfekcyjna, bo milimetrowy odchył na wysokości któregoś boku elementu pomnożony przez 11 elementów, które były wbudowywane, daje już ponad 1 cm odchyłu od pionu – a to dla projektanta i inwestora dyskwalifikowałoby całą pracę. Podsumowując, uzyskanie dokładności rzędu 1 mm na tak wielu elementach wykonywanych z dosyć kapryśnego i trudnego materiału jest naprawdę sporym wyzwaniem. Do tego dochodził krótki termin wykonania. I na koniec estetyka montażu, która też musiała być na najwyższym poziomie. Tak jak mówiłem, żadne odchyły od pionu, ukruszenia materiału czy widoczny silikon na łączeniu nie wchodziły w grę.

: Elementy kolumn przygotowane do dalszej obróbki.

) Wstępnie obrobione bryły Vangi, przygotowane do dalszej obróbki.

) Na tym etapie produkcji kameienne klocki nie przypominają jeszcze kolumny.

) Początek prac przy układaniu segmentów kolumny.

; Podstawa kolumny musiała być perfekcyjnie wypoziomowana.

FOT. ARCHIWUM FIRMY GALANTERIA KAMIENNA LISTWAN (5)

Ale obudowywanie kamiennymi segmentami żelbetowej konstrukcji kolumn też nie jest przecież nowością. To prawda. Jednak dotychczas technologia wykonania takiej kolumny polegała na obłożeniu jej elementami, które miały „fugi” w poziomie i pionie. Nowość naszego rozwiązania polega na tym, że kolumna składa się z miniaturowych kamiennych cembrowin, których liczba uzależniona jest od wysokości kolumny. Dodatkowo są one układane bezspoinowo. Na łączeniach jest tylko cieniuteńka warstwa silikonu, który po dociśnięciu przez kolejne warstwy wypływa ze spoiny i po usunięciu jest praktycznie niewidoczny. W ten sposób uzyskujemy kolumnę, która wygląda jakby była monolitem wykonanym z jednego bloku. W rzeczywistości jest to konstrukcja żelbetowa obłożona kamiennymi cembrowinami.

Jak były wykonywane elementy? W sumie wykonaliśmy sześć kolumn: cztery z Vangi i dwie z Brązu Królewskiego. Zużyliśmy 22 t Vangi i 10 t Brązu Królewskiego. Każdy element był wykonywany z wyciętej uprzednio z bloku kostki o bokach 52×52×30 cm (część środkowa) i 82×82×30 cm (podstawy i głowice). Potem każda kostka trafiała na maszynę CNC, która nadawała jej ostateczny kształt. Taka pojedyncza cembrowina miała ścianki o grubości 5 cm i ważyła ok. 60 kg, a elementy podstaw – ok. 170–200 kg.

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

Co było najtrudniejsze przy montażu? Po pierwsze na początku nie wiedzieliśmy, jak się za to zabrać. Elementy były dosyć ciężkie, a dokładność musiała być duża. Dlatego pierwsza kolumna była montowana bardzo długo. Pozwoliło to jednak wypracować taki sposób układania, że praca przy kolejnych stała się już zdecydowanie łatwiejsza. Teraz z perspektywy czasu mogę nieco żartobliwie powiedzieć, że później montaż przypominał budowę wieży z klocków Lego. Elementy pasowały idealnie, więc wszystko szło dużo szybciej. Mówiąc o montażu, należy wspomnieć, że beton, którym zalane są kolumny, nie stykał się bezpośrednio z kamieniem. Doszliśmy z projektantem do wniosku, że w naszej strefie klimatycznej stykające się beton i kamień mogą wytworzyć naprężenia, które skutkować będą pęknięciem kamiennej cembrowiny – a to byłoby katastrofalne, bo po zakończeniu montażu wymiana elementu nie wchodzi w grę. Aby uniknąć bezpośredniego styku betonu i kamienia, zastosowaliśmy używane w budownictwie tuleje kartonowe, które stanowiły właściwy szalunek dla żelbetowego słupa i spełniały funkcję „amortyzatora” naprężeń. Czy w tej inwestycji wykorzystano więcej kamienia? Oczywiście. Oprócz kolumn wykonujemy tam jeszcze schody zewnętrzne z Vangi, opaski wokół budynku, także z Vangi, parapety i wiele innych rzeczy. Generalnie pod względem wykorzystania kamienia króluje tam Vanga. Termin „zamknięcia” całej inwestycji w Milsku to ok. 18 miesięcy, ale szybciej się nie da, naprawdę. Codziennie na placu budowy pracuje sztab specjalistów, bo wszystko musi wyjść perfekcyjnie. Czy opłacało się panu „wchodzić” w tak unikatową realizację? Okazało się, że to była trafiona decyzja, chociaż przyznaję – początkowo byłem o włos od zrezygnowania.

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. ARCHIWUM FIRMY GALANTERIA KAMIENNA LISTWAN (2)

Z KRAJU

: Wewnątrz rezydencji na kolumny użyto Brązu Królewskiego.

: Bazowy element kolumny ważył około 170200 kg.

Wykonanie tych kolumn tak spodobało się inwestorowi i projektantowi, że jesteśmy już zaangażowani do drugiego, znacznie większego zadania. W szwajcarskim kurorcie Zermatt będziemy montować 34 kolumny z trawertynu i onyksu. Będą one elementami konstrukcji nośnej w podziemnym basenie, wchodzącym w skład budowanego kompleksu Welness & Spa. Aktualnie jestem na etapie poszukiwania materiału w kopalniach. Zarówno trawertyn, jak i onyks będą najprawdopodobniej pochodziły z tureckich kamieniołomów. Oprócz tego będą tam oryginalne 120-tonowe kamienne schody wejściowe, wykonane jako samonośna konstrukcja podparta tylko w jednym punkcie. Dolny

stopień będzie stanowił jeden element o wymiarach 420×80×50 cm. Schody wejściowe są tak skomplikowane, że specjalnie pod nie jest zrobiony osobny projekt architektoniczny – prawie 80 stron. Będzie to innowacyjne połączenie kamienia naturalnego z giętymi profilami ze stali nierdzewnej. Termin realizacji w Szwajcarii jest ustalony na lata 2021–2023, więc jest jeszcze sporo czasu na główkowanie. (śmiech) Na razie o realizacji w Szwajcarii nie mogę zdradzać więcej szczegółów, albowiem wiąże mnie klauzula niejawności projektu. W każdym razie jak tylko uzyskam takie pozwolenie od inwestorów, to na pewno podzielę się informacjami z czytelnikami „Nowego Kamieniarza”. Uruchomiłem też procedurę zastrzeżenia w Urzędzie Patentowym technologii wykonania takich kolumn. Segmentowe kolumny granitowe z wypełnieniem konstrukcyjnym i jedynie z poziomymi łączeniami – chcę stworzyć taki produkt klasy premium. Orientowałem się już wstępnie w tej sprawie i wychodzi na to, że jestem pierwszy i mogę to zastrzec. Jakie plany ma Pan na przyszłość, jaką wizję i jaki model prowadzenia firmy? Na pewno będę szedł w kierunku nietypowych realizacji dla klientów, którzy w priorytetach poszukiwania wykonawcy kierują się przede wszystkim jakością i terminowością prac. Dążę do tego, żeby jako Galanteria Kamienna Listwan – Franciszek Listwan stać się rozpoznawalną jakościową marką dla bardzo wąskiej grupy klientów. Klientów, dla których ideał od złej roboty dzieli tylko jeden detal. Albo robić perfekcyjnie, albo w ogóle… Na to dążenie do bycia najlepszym w tym, co się robi, z pewnością spory wpływ miały uprawiane w młodości sporty siłowe i sporty walki, które nauczyły mnie wytrwałości, więc charakter i motywację do pracy mam bardzo dużą. Czas pokaże, czy uda mi się zrealizować mój cel. 

Franciszek Listwan 500 300 559 Kompleksowe realizacje z zakresu kamieniarstwa budowlanego - projekt, produkcja, montaż. Kolumny konstrukcyjne, schody, posadzki, elewacje, fontanny.

40 lat wiedzy i doświadczenia dla najbardziej wymagających, 100% jakości bez kompromisów...

Z KRAJU FIRMY KAMIENIARSKIE

Trzy drogi rozwoju W ciągu swojej ponad 20-letniej działalności firma CEMADIAM dała się poznać jako sprawdzony producent materiałów ściernych i narzędzi do obróbki kamienia. Przed kilku laty weszła też w produkcję galanterii nagrobnej ze stali nierdzewnej. O bieżącej działalności i planach firmy z jej właścicielem Pawłem Jabłońskim rozmawia Bogdan Lewicki.

Jakie w związku z tym działania podejmowała firma CEMADIAM w dwóch uzupełniających się dziedzinach, a mianowicie produkcji i handlu narzędziami? Nieustannie szukamy nowych rozwiązań, mam tu na myśli szczególnie krótkie serie nietypowych wyrobów wręcz dedykowanych naszym stałym klientom, dotyczy to zarówno galanterii nagrobnej ze stali nierdzewnej jak i artykułów ściernych. Nie jest to oczywiście nasza główna działalność, ale właśnie ze względu na nasze wieloletnie doświadczenie jesteśmy w stanie zagwarantować ofertę nawet na takie nietypowe zapotrzebowanie. Wciąż zaopatrują się u nas kamieniarze z różnych regionów Europy wschodniej, którzy używają naszych wyrobów w specyficznych konfiguracjach, co związane jest z kolei ze specyfiką ich metod obróbki. Jak już powiedziałem nasza firma nie walczy tylko o rynek masowy, ale również niszowy dopasowany do specyfiki indywidualnego klienta. Oferta naszej firmy stanowi połączenie wyrobów produkcji własnej jak i bogatej palety wyrobów innych producentów.

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. ARCHIWUM CEMADIAM

W ubiegłym roku w rozmowie z „Nowym Kamieniarzem” (NK 95) stwierdził pan, że CEMADIAM to trzy dziedziny działalności: produkcja narzędzi do obróbki kamieni naturalnych, handel takimi narzędziami oraz produkcja galanterii nagrobnej ze stali nierdzewnej. Czy, zważywszy na stale rosnącą ofertę galanterii nagrobnej, jest to wciąż aktualne? Jak najbardziej. Jestem bardzo zadowolony z tego, że systematycznie dodajemy do naszej oferty nowe produkty. Zwłaszcza nasze wyroby ze stali nierdzewnej zdobywają uznanie coraz szerszego grona klientów, a to według mnie najlepsze świadectwo, jakie mogą wystawić klienci. Jednak chcę mocno podkreślić, że intensywnie działamy także w pozostałych dwóch segmentach naszej działalności. Dystrybucja narzędzi, chemii oraz produkcja to stałe elementy naszej obecności na rynku kamieniarskim. Podsumowując – na razie nasza strategia działania nie przewiduje rezygnacji z żadnej części naszej działalności. W każdym z tych obszarów planujemy rozwój.

Czy w segmencie materiałów do obróbki zauważalne są jakieś nowe tendencje? Tradycyjnie są wyroby, które się sprawdziły i mają już swoją renomę. One najczęściej są poszukiwane i zamawiane. Jednak klienci pytają też o rzeczy nietypowe. Dla przykładu ostatnio pojawiły się zapytania o wiertła rurowe w nietypowych średnicach. Moim zdaniem to świadczy o tym, że coraz częściej pojawiają się zamówienia na „indywidualne” wyroby, które wymagają nietypowych rozwiązań, innych od tych spotykanych w masowej produkcji m. in. nagrobków. Tutaj jednak też realizujemy indywidualne zamówienia na wyroby z galanterii.

Z KRAJU

(

FOT. ARCHIWUM CEMADIAM (3)

Krzyż wzór K23 to jedna z nowości w ofercie firmy.

) Nowe wzory liter z oferty CEMADIAM znajdą się w najnowszym katalogo wyrobów.

Wprowadzenie do oferty wyrobów ze stali nierdzewnej było przełomem w historii firmy CEMADIAM. Czy z perspektywy lat uważa pan, że była to trafiona decyzja? Moim zdaniem jak najbardziej trafiona i to pod wieloma względami. Po pierwsze jestem bardzo zadowolony z tego, że to się w ogóle nam udało i z jakości naszych wyrobów. Jeszcze kilka lat temu nie byłem przecież specjalistą od obróbki stali szlachetnej, a dzisiaj mogę już powiedzieć, że sporo się nauczyłem i to doświadczenie zaczyna procentować. Po wtóre jest to dziedzina naszej działalności, która notuje bardzo dynamiczny rozwój. A po trzecie o tym, że nasze wyroby są popularne świadczy też to, że... na rynku pojawiły się podróbki naszych produktów. Oczywiście mówię o tym nieco w żartobliwym tonie, chociaż jest to poważny temat. Pirackie wersje często są gorszej jakości, a to przecież „idzie” na nasze konto i wpływa na opinie o naszej firmie. Wyroby te są widoczne w naszych katalogach – więc ewentualne wykwity, rdzawe plamy lub inne wady wyrobów, jak niedokładny poler mogą zostać nam przypisane. Klienci nie wiedzą, że kupują podróby, tylko ufając sprzedawcy uważają towar za wyprodukowany przez CEMADIAM, dlatego też zalecam kupowanie od naszych przedstawicieli handlowych. Zastrzegamy oczywiście każdy nowy wzór,

ale jak wiadomo to nie chroni przed podrabianiem. Być może należałoby zrobić inwentaryzację cmentarzy, gdzie pojawia się najwięcej podróbek – jest to myślę najprostszy i najpewniejszy sposób na walkę z nieuczciwą konkurencją. Zauważam też rozsądny trend, że duża część zakładów kamieniarskich chce kupić galanterię najwyższej jakości oraz pewność, że pozostanie ona niezmienna przez następne lata. Wynika to z tego, że najwyższa jakość przyciąga do nich nowych klientów. Jest to ważne zwłaszcza w branży nagrobkowej, gdzie ładny pomnik przyciąga następnych klientów. Dlatego unikają kupna od nowych lub niepewnych dostawców, których jutro może nie być na rynku. Problemy w galanterii np. wykwity mogą pojawić się po pewnym czasie i co wtedy? Następnym problemem są wzory liter i ewentualne dopiski po kilku latach. Często jest też zresztą tak, że dostawcą jest tylko pośrednikiem i co gorsza szuka nieustannie tańszych dostawców – jakość ma wtedy drugorzędne znaczenie. My produkujemy we własnym zakresie, więc mamy nadzór nad każdym etapem produkcji, nie oszczędzamy kosztem jakości. Funkcjonujemy od wielu lat, sprzedajemy przez własną sieć i nie możemy sobie pozwolić na wpadki. Co nowego wprowadzacie na rynek w tym segmencie działalności? Moim zdaniem ciekawie wyszły trzy nowe wzory liter, które opracowaliśmy i które właśnie wprowadzamy

do naszej oferty. Tradycyjnie z nowościami najpierw zapoznają się nasi stali kontrahenci. Opracowaliśmy również kilka nowych wzorów krzyży. W pewnym sensie nowość stanowią też nietypowe indywidualne zamówienia na wyroby ze stali nierdzewnej, których w minionych tygodniach jest sporo. To stosunkowo nowe zjawisko, wymagające zaangażowania naszych pracowników. Wszystkie nowości znajdą się w nowym katalogu, którego wydanie planujemy zaraz po wakacjach. Nieustannie pracujemy też nad uzyskaniem jeszcze lepszej jakości, ale to, moim zdaniem, normalne, że zawsze znajdziemy jakiś detal, który można jeszcze bardziej dopracować. 

CEMADIAM prowadzi aktualnie swoją działalność na trzech polach: produkcja materiałów ściernych i narzędzi do obróbki kamienia, handel narzędziami do obróbki kamienia oraz produkcja galanterii nagrobnej ze stali nierdzewnej. Firma rozpoczęła swoją działalność jako producent materiałów ściernych i narzędzi do obróbki kamieni pod koniec lat 90. Po okresie prób rozpoczął się kolejny etap w rozwoju firmy – wprowadzenie do oferty własnych materiałów ściernych i narzędzi do obróbki. Dzięki temu firma CEMADIAM stała się jedną z pierwszych polskich firm zajmujących się produkcją narzędzi diamentowych do obróbki granitu. Z biegiem czasu rozpoczęła także handel tymi materiałami (swojej produkcji i importowanymi). Najnowszą dziedziną, w której działa firma, jest produkcja galanterii nagrobnej ze stali nierdzewnej, rozpoczęta przed kilku laty.

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

Z KRAJU

FOT. ARCHIWUM GRAWIS

FIRMY KAMIENIARSKIE

Granit na wiele sposobów Od czterech pokoleń w branży kamieniarskiej, bogaty park maszynowy i oferta kamieni z całego świata – tak najkrócej przedstawić można Przedsiębiorstwo Kamieniarskie Grawis z Sieradza. Z jej założycielem i właścicielem Jarosławem Biernackim rozmawiał Bogdan Lewicki. Przedsiębiorstwo Kamieniarskie Grawis działa pod tą nazwą od 1996 roku. Jednak właściciele zdecydowanie dłużej związani są z kamieniarstwem. To prawda. Pod nazwą Grawis działamy od 1996 roku. Zarówno moi, jak i żony rodzice prowadzili zakłady kamieniarskie. Korzenie tych zakładów sięgają wcześniejszych pokoleń. Wówczas zakłady nagrobkowe produkowały lastriko, bo jak wszyscy nieco starsi czytelnicy pamiętają, kamienne bloki były wtedy bardzo trudno dostępne – oczywiście mówimy o kamieniu polskim, bo „prywatni” kamieniarze nie sprowadzali przecież kamienia z zagranicy. Teraz Grawis specjalizuje się w imporcie i przerobie kamienia. Od czego zaczynał Grawis? Patrząc na to z perspektywy ponad 20 lat mogę śmiało powiedzieć, że tamte czasy były bardzo dynamiczne. Musieliśmy uczyć się nowych rzeczy, a jeśli chodzi o początki Grawisu to zaczynaliśmy od podstaw. Postawiliśmy nasz pierwszy trak, oczywiście polskiej produkcji. Metodą prób i błędów zdobywaliśmy doświadczenie w przeciera-

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

niu bloków. I tak sukcesywnie miesiąc po miesiącu, rok po roku, firma zaczynała się rozrastać, ponieważ nieruchomość, na której startowaliśmy stawała się za mała, dokupiliśmy ziemi, postawiliśmy hale. Z biegiem lat rozbudowywaliśmy nasz park maszynowy, i tak krok po kroku, dzisiaj jesteśmy tu, gdzie jesteśmy No właśnie, w jakim punkcie rozwoju jest dzisiaj Grawis? Naszą specjalnością jest produkcja płyt granitowych na potrzeby rynku kamieniarstwa nagrobkowego, budowlanego oraz elewacyjnego. Jesteśmy bezpośrednim importerem bloków granitowych z całego świata. Sprowadzamy kamień z najodleglejszych zakątków świata takich jak Republika Południowej Afryki, Brazylia, Indie, Wenezuela, Szwecja, Finlandia czy Angola. Oczywiście w naszej ofercie znajdziemy także rodzime granity strzegomskie i strzeblowskie. Dzięki temu, że naszymi dostawcami są kopalnie z całego świata, nasza oferta pod względem kolorystycznym jest bardzo bogata. Bloki sprowadzamy oczywiście drogą morską, korzystając z portów w Szczecinie i od niedawna z Gdyni. Port w Gdyni bardzo dobrze

PŁYTY 3 5 6 8 ORAZ NIESTANDARDOWE GRUBOŚCI

USŁUGI:

CIĘCIE BLOKÓW POLER PŁOMIEŃ SATYNA WYCINANIE I OBRÓBKA ELEMENTÓW GOTOWYCH

STAŁE DOSTAWY BLOKÓW

TRANSPORT NA TERENIE CAŁEGO KRAJU

ZAPRASZAMY! Przedsiębiorstwo Kamieniarskie „Grawis” Jarosław Biernacki 98-200 Sieradz, ul. Paszkiewicza 54 tel. 43 822 33 25 tel./fax 43 826 05 68 e-mail: biuro@grawis.pl

www.grawis.pl

IMPALA MARIKANA IVORY BROWN JET BLACK STAR RUBY STAR GALAXY BLUES IN THE NIGHT COLONIAL WHITE ORION VISCOUNT WHITE KURU GREY OLIVE GREEN BOHUS GREY BOHUS RED I WIELE INNYCH

WWW.FACEBOOK.COM/GRAWIS.GRANIT

Z KRAJU

cowników jest z nami od dawna, niektórzy niemal od początku istnienia firmy.

FOT. ARCHIWUM GRAWIS (4)

Jak odbywa się selekcja bloków? Pracując w branży 22 lata mamy już stałych kontrahentów, zapewniających dostawy materiału, w jakości jakiej oczekujemy. Jednak, aby nadążać za potrzebami rynku wiele czasu spędzamy w podróży. Z wieloletnimi dostawcami z Indii, Szwecji, RPA, Finlandii mamy już wypracowane metody współpracy, co daje pewność, że dotrze do nas towar najlepszej jakości. :

Grawis jest w trakcie budowy nowej hali, w której powstanie m.in. show room.

Cięcie bloków trakiem wielolinowym.

się sprawdza, ponieważ szczególnie podczas sezonu załadunek w Szczecinie zajmuje dużo czasu, niekiedy trudno jest znaleźć transport – szczególnie przed weekendami. Jakim parkiem maszynowym dysponuje Grawis? Dzisiaj dysponujemy nowoczesnym parkiem maszynowym umożliwiającym pełną obróbkę bloków według życzeń klientów. I tak po kolei, nasze place składowe wyposażone są w trzy suwnice umożliwiające za i rozładunek bloków i płyt. Bloki przecieramy na wielolinowych trakach na dowolne grubości. Obecnie około 1/3 materiału przecierana jest na budowlankę a 2/3 na płyty wykorzystywane przez firmy nagrobkarskie. Oczywiście w razie innego zapotrzebowania proporcje się zmieniają, jednak aktualnie płyta grubsza stanowi większą część naszej produkcji. Po przetarciu slaby są obrabiane w zależności od zamówienia. Dysponujemy piłami mostowymi, automatyczną linią polerską, stanowiskiem do płomieniowania, boczkarką – generalnie nowoczesnym parkiem maszynowym pozwalającym na pełną obróbkę w dowolnym wykończeniu. W tym miejscu należy podkreślić, że sukcesów firmy nie byłoby bez doskonałej załogi. Większość pra-

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

:; Grawis importuje bloki granitu z kamieniołomów z całego świata.

Co obecnie cieszy się największym powodzeniem na rynku? Od pewnego czasu nastąpił zauważalny wzrost popytu na grubą płytę. W związku z załamaniem dostaw Brązu Królewskiego, którego kopalnia w Chinach została zamknięta wzrosło też zapotrzebowanie na granity europejskie. Ostatnio sporym powodzeniem cieszy się Black Perl. Jeśli chodzi o kolory to w Polsce niepodzielnie króluje czerń, więc na oryginalnego Jet Black lista zawsze jest długa. Duże zapotrzebowanie jest także na Impalę, ponadczasowy jest Orion, Viscount White, Kuru Grey. Ważne są oczywiście ceny, dlatego w ofercie mamy też kamienie będące alternatywą do najdroższych. Grawis nie przestał się rozwijać. Trwa budowa nowej hali. Oczywiście rozwój trwa cały czas, bez przerwy. W związku z rozbudową zwiększymy też nieco zatrudnienie W części nowego obiektu chcemy zorganizować show room, żeby mieć możliwość lepszej ekspozycji naszych płyt – szczególnie cienkich. Wzrosło zapotrzebowanie na usługi: cięcie bloków, polerowanie, szczotkowanie, płomienowanie. Coraz więcej firm kamieniarskich boryka się z problemem braku chętnych osób do pracy. Wychodząc naprzeciw potrzebom naszych klientów oferujemy też usługi wycinania i obróbki elementów gotowych. 

HISTORIA TECHNIKA

Wacław Chrząszczewski

Czeska przygoda Ukończenie 80 lat upoważnia mnie do opowiadania młodzieży o historiach z lat wcześniejszych. Z pamięci wyłuskuję ciekawostki z mego życia związanego z projektowaniem w branży kamienia budowlanego.

TAJEMNICZY TELEFON Powoli wracałem do przyzwyczajeń sprzed wypadku: prac domowych, wycieczek i fotografii turystycznej. Nie trwało to zbyt długo, bo już miesiąc później odebrałem tajemniczy telefon od wyraźnie niepolskiego rozmówcy. „Pan inżynier Chrząszczewski? Czy wy projektujecie zavody pro kamen? Jeśli to Pana interesuje, oczekujemy Pana na hlavním nádraží w Pradze w środę” (rozmowa odbyła się w poniedzia-

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. ARCHIWUM AUTORA

roku 1990 w trakcie służbowego wyjazdu do kopalni siarki w Tarnobrzegu uległem kontuzji kręgosłupa. Ta poważna od strony medycznej przypadłość miała jednak dla mnie pozytywne konsekwencje. Biuro projektów, w którym przepracowałem przeszło 17 lat, straciło dotychczasowych dużych inwestorów i prawie 250 pracowników pozbawiło pracy, a szansa na zdobycie nowej była niewielka. W tej sytuacji, kiedy po zakończeniu leczenia i rehabilitacji przyznano mi rentę inwalidzką, poczułem się wyraźnie lepiej – zwłaszcza finansowo. Systematyczna i fachowa rehabilitacja przywróciła mi mobilność i chęć do życia. Już w miesiąc po zakończeniu cyklu rehabilitacyjnego za namową kolegów wybrałem się na wycieczkę w Beskid Sądecki. Plecak pełnił rolę sprzętu rehabilitacyjnego, prostując mój nadwerężony kręgosłup.

: Reprodukcja z katalogu firmy Gregori, przedstawiająca trak Bufalo.

łek). Przeczuwając możliwość kontynuacji działalności projektowej, kupiłem bilet PKP do Pragi via Katowice. Ta już zagraniczna podróż – z wykorzystaniem paszportu – miała posmak przygody (ostre kontrole paszportowe w pociągu i niepewny dalszy ciąg). Na szczęście zostałem odebrany zgodnie z uzgodnieniami, a przed dworcem czekała na mnie luksusowa limuzyna, oczywiście škoda. Na spotkaniu w siedzibie firmy Polnord (czesko-polskiej, jak się okazało) dowiedziałem się o projekcie i moim w nim udziale.

PROJEKT STRÁŽOVICE Zgodnie z założeniami Polnordu w Strážovicach koło miasta Klátova miał powstać nowoczesny zakład obróbki granitu wyposażony w urządzenia włoskiej firmy Gregori. Ta informacja wyraźnie poprawiła moje samopoczucie: w trakcie budowy zakładu obróbki piaskowca w Szydłowcu (1970 r.) miałem do czynienia z ich urządzeniami (traki wahadłowe, piły i szlifierki). Podczas wyjazdu na miejsce inwestycji zapoznałem się z warunkami lokalizacyjnymi. W posiadaniu Polnordu był kilkuhektarowy teren z obiektami byłej stacji naprawy urządzeń rolniczych. Obiekt był usytuowany w masywie leśnym w pasie przygranicznym rejonu Szu-

HISTORIA

mawa, blisko 50 km od granicy z Niemcami (wtedy RFN). Obszar ten uprzednio wykorzystywano jako poligon artyleryjski, czego skutki były widoczne w okolicznych lasach. Na szczęście teren inwestycji został wytyczony po zakończeniu akcji wojskowych. W okolicy brakowało zabudowy mieszkalnej, natomiast do obrzeży rozległych lasów przylegały ogromne obszary rolnicze ówczesnych czeskich PGR-ów. Brakowało domków wiejskich bloki granitowe z ogródkami, do których byliśmy przyzwyczajeni po polskiej stronie granicy. Jako surowiec produkcyjny dla zakładu przewidywano granity (po czesku: žule), miejscowe i importowane, w tym również polskie z nieodległego zagłębia strzeFRANCJA gomskiego. Jak się później okazało, bliskość Strzegomia TARN drobne i grube ziarno prookazała się istotna podczas budowy i uruchamiania dukcji. TARN ciemny i royal

KANADA STAN WYJŚCIOWY CAMBRIAN Jednodniowy wyjazd na terenblack inwestycji w Strážovicach oraz informacje od inwestora umożliwiły określenie stanu wyjściowego. Kilkuhektarowy obszar (będący INDIE już w posiadaniu Polnordu) o zniwelowanej powierzchni był częściowo ogrodzony. W jego granicach znajdowaPREMIUM ły się zamknięte obiekty halowe ABSOLUTE bez wyposażenia, stacja BLACK transformatorowa, studnie oraz niewielki staw gromadzący wody opadowe. Główna hala o konstrukcji staloBRAZYLIA wej w dobrym stanie; stolarka wymagająca uzupełnienia. Obiekty pomocnicze o podobnej konstrukcji. Dokumentacja geologiczna dopuszczała YELLOW umieszczenie urządzeń przewidywanych dla nowego zakładu. Dane z rozpoznaCARACAS nia umożliwiły mi podjęcie decyzji o wykonaniu projektu technologicznego zakładu z oczyszczalnią ścieków technologicznych oraz wytycznymi branżowymi. VERDE

TRUDNE POCZĄTKI UBATUBA Po podpisaniu umowy zostałem oddelegowany do Strážovic – konkretnie do pustej bazy kontenerowej, przewidzianej docelowo jako zaplecze budowy. Tam przydzielono mi dwa kontenery; jeden z wyposażeniem ROSA sprzęt i persokuchenno-sanitarnym. Miałem otrzymać TUPIN nel pomocniczy do projektowania. Najbliższy punkt zaopatrzenia w produkty spożywcze znajdował się w odległości ok. 8 km, w wagonie kolejowym na końcówce linii kolejowej. Z tego względu przydzielono mi starą škodę octavię, z zawieszeniem wzmocnionym stalową belką. Škoda zapewniła mi kontakt ze światem zewnętrznym. Samotny pobyt w kontenerze i odcięcie od cywilizowanego świata sprzyjały realizacji projektu. Oczywiście nie dostałem obiecanego stołu kreślarskiego Bi obiecanej LOK I DOSkilka kreślarki Na szczęście z domu przywiozłem TĘ arkuW PO PNE R szy papieru milimetrowego i rolkę kalki technicznej. SZCZ CIE Na ECIN powierzchni stołu z kontenera rozpinałem papier milimetrowy i na niej czystą kalkę.Mickiewicz W ten sposób krok po KONTAKT: Hanna kroku powstawał projekt. Nahm.tarngranit@orange.fr arkuszach formatu A3, rytel.: +33 662 96 39 54, mail: sowany ręcznie, ale w założonej skali. Wykorzystując

NOWY KAMIENIARZ (95) 2017 NOWY NOWYKAMIENIARZ KAMIENIARZ 234(94) (96)///2017 2017 NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

53 59 33 49

HISTORIA

WŁOSKA PRZYGODA Szkice projektowe przedstawiłem inwestorowi, który zaakceptował je bez zastrzeżeń. Akceptacja padła w formie zdania: „No to, panie inżynierze, jutro rano jedziemy do Włoch”. Sprawa wydawała się prosta, lecz dla mnie była kłopotliwa. Na tygodniowy wyjazd do Strážowic wybrałem się, stosownie do warunków lokalnych, w stroju turystycznym: kurtka, buty turystyczne na wibramie, plecak. Kilka lat wcześniej byłem w firmie Gregori i nie wyobrażałem sobie, że w takim stroju mógłbym zjawić się w tradycyjnie eleganckiej włoskiej firmie. Czesi wykazali zrozumienie i zorganizowali zastępczy strój wizytowy w moich wymiarach. Następnego poranka pod mój kontener podjechał służbowy mikrobus ford transit, który przez Austrię i przełęcz Brenner dostarczył nas do hotelu w Schio, gdzie mieściła się siedziba firmy. Na sympatycznym przyjęciu umówiliśmy się na zajęcia profesjonalne. Następnego dnia zjawiliśmy się w siedzibie firmy; ja z plikiem rysunków – szkiców w formacie A3. Włosi byli nieco zaskoczeni formą projektu, ale pozytywnie ocenili jego profesjonalność. Zaproszono mnie do pomieszczenia komputerowego, gdzie oddano mnie w ręce umiarkowanie sympatycznej pani o niespe-

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

) Zespół tnący traka BUFALO MG. Zdjęcie wykonane przed pierwszym uruchomieniem urządzenia.

FOT. ARCHIWUM AUTORA

własną taśmę mierniczą, osobiście wykonałem inwentaryzację obiektów halowych i otoczenia. Było trudno bez osoby z drugiego końca taśmy. W przerwach pomiędzy pracą i zajęciami kuchennymi, korzystając z pięknej pogody, robiłem krótkie wycieczki po okolicy, podczas których spotykałem stadka saren i sowy w dziuplach na drzewach. W tych warunkach w ciągu półtora tygodnia na kilkunastu formatkach A3 powstał cały projekt, z urządzeniami firmy Gregori oraz moją oczyszczalnią. To był chyba najszybciej wykonany samodzielnie projekt zakładu (nr 23 w mojej karierze).

W tych warunkach w ciągu półtora tygodnia na kilkunastu formatkach A3 powstał cały projekt, z urządzeniami firmy Gregori oraz moją oczyszczalnią. To był chyba najszybciej wykonany samodzielnie projekt zakładu (nr 23 w mojej karierze). cjalnie włoskiej urodzie. Nanieśliśmy na ekran komputera wymiary obiektów i rozmieszczenie słupów konstrukcji hali produkcyjnej. Ciąg dalszy był już prostszy, jako że mogliśmy skorzystać z firmowych piktogramów komputerowych obrabiarek, gniazd i linii obróbczych. Każdy z firmowych obrazów, oprócz szczegółowych wymiarów, miał dokładnie oznaczone punkty przyłączeń elektrycznych, wodnych i sprężonego powietrza. W ciągu kilku kolejnych dni przy udziale specjalistów firmy dopasowano i uzgodniono usytuowanie wszystkich urządzeń, przebieg linii elektrycznych, rurociągów wody i sprężonego powietrza. Sesja komputerowa rozpoczęta we wtorek zakończyła się w czwartek wieczorem, tego samego tygodnia. W piątek rano były

gotowe rysunki nowego zakładu, odbite w czterech kolorowych egzemplarzach. Druk odbywał się na ploterze, który wymagał czterokrotnego przepuszczania podkładu (po jednym na każdy z kolorów!?), co nas trochę zaskoczyło. W efekcie w piątek rano mieliśmy gotowe cztery komplety rysunków wykonawczych. Uzgodniono terminy dostarczenia poszczególnych urządzeń i wyposażenia. Przypuszczam, że dopięto sprawy kosztowe dostawy i transportu urządzeń oraz montażu. Na zakończenie firma Gregori zaprosiła nas na objazd podalpejskich rejonów Włoch, z obowiązkową wizytą w Wenecji. Na tym etapie była to wisienka na torciku projektu. BUDOWA ZAKŁADU Po powrocie z Włoch skontaktowano nas z przedstawicielami dwóch firm, które wystartowały w przetargu na realizację inwestycji. Po wybraniu oferenta rozpoczęto przygotowania do budowy. Puste dotychczas kontenery zaczęły zapełniać się ludźmi w firmowych kombinezonach. Dla mnie przygotowano pomoc w postaci inż. Jacka Gawlika, znającego język czeski, którego wcześniej kojarzyłem chyba z Polimexu. We dwójkę było o wiele łatwiej. Budowa ruszyła szybko – terminy umowne były obwarowane sporymi karami (po czesku: pokuta). Wybór wykonawcy robót okazał

HISTORIA

)

się celny. Po wytyczeniu w terenie pozycji urządzeń koparki sprawnie wykonały wykopy pod fundamenty, kanały wodne i elektryczne. Podziwiałem profesjonalizm czeskich „budowlańców”; precyzję operatorów przy wykonywaniu koparką wykopów pod fundamenty wśród stojących już stalowych elementów hal. Jako pierwsze zrealizowano największe fundamenty dwóch traków wielotarczowych Bufalo MG (25×800), które miały być dostarczone w pierwszej kolejności. Pozostałe urządzenia technologiczne (linia kalibrowania i szlifowania płytek modułowych, piły i inne) nie wymagały masywniejszych fundamentów. Rozmieszczano je systematycznie z typowo czeską flegmą. Równolegle prowadzono intensywne poszukiwania pracowników do obsługi nowoczesnych maszyn. Obecność monterów firm Gregori umożliwiała wstępne szkolenie załogi – na początku głównie kamieniarzy ze Strzegomia. Inwestor wyraził zgodę na zastosowanie oczyszczalni ścieków technologicznych według mojego projektu zrealizowanego w ZOK Okęcie w 1989 r. W tym projekcie w charakterze zbiorników sedymentacyjnych wykorzystałem popularne w tym czasie 25-tonowe zbiorniki na cement. Dla potrzeb oczyszczalni strážowickiej potrzebny był znacznie większy zbiornik. Zbiornik stalowy o pojemności 120 kubików – stanowiący serce mojej oczyszczalni –

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. ARCHIWUM AUTORA

Schemat oczyszczalni ścieków technologicznych według projektu autora tekstu. Konstrukcja powstała w ZOK Okęcie w 1989 r. W tym projekcie wykorzystano zbiorniki na cement, o pojemności 25 ton, które posłuzyły jako zbiorniki sedymentacyjne. Jednak oczyszczalnia strážowicka musiała mieć większy zbiornik, na który „przysposobiono” stalowy zbiornik o pojemności 120 m. sześć. z doposażeniem według projektu autora tekstu. W oczyszczalni wykorzystano też zawieszane pompy szlamowe.

został odnaleziony przez sprytnych pracowników w pobliskim lesie (!) i tryumfalnie przyciągnięty „tachaczem” na teren zakładu. Po oczyszczeniu i zakonserwowaniu wykonano jego uzbrojenie wewnętrzne według moich rysunków. Czescy koledzy zaproponowali zastosowanie w części instalacyjnej oczyszczalni zawieszanych pomp szlamowych (w miejsce pomp wirowych mocowanych na fundamencie, co było standardem w Polsce w tym okresie). Pompy szlamowe transportujące ścieki technologiczne (przetarty granit o znacznej ilości kwarcu) muszą odznaczać się wyjątkową odpornością na ścieranie. Spełnienie takich właściwości zagwarantował czeski producent. KONIEC Na kilka dni przed oficjalnym rozruchem do Strážowic dotarły piękne wymiarowe bloki strzegomskiej žuli. Na oś zespołu tnącego pierwszego traka założono 25 tarcz diamentowych o średnicy 800 mm i 400-milimetrową tarczę odcinającą. Korzystając z okazji, zrobiłem zdjęcie zespołu tnącego (patrz: fot. str. 48), które później znalazło się na stronie tytułowej mego poradnika.

Wykonanie pierwszego cięcia na głębokość 35 cm było obserwowane w napięciu przez fachowców z firmy Gregori oraz kamieniarzy, z których większość stanowili mieszkańcy Strzegomia. Po zakończeniu pełnego cięcia na równej powierzchni pierwszego bloku pojawiła się skrzynka butelek szampana. POŻEGNANIE Kiedy opuszczałem Strážowice – tydzień po oficjalnym oddaniu zakładu do eksploatacji – w skład dyrekcji zakładu wchodzili Stanisław Sitarz i Jacek Gawlik, zaś większość załogi miała polskie paszporty. Przyszedł czas na podsumowanie: 1. Projekt technologiczny zakładu wykonano w superkrótkim czasie. 2. Zakład został oddany do użytku po pięciu miesiącach (!), licząc od „pierwszej łyżki koparki”. 3. Inwestycja była realizowana w warunkach włosko-czesko-polskiej współpracy. Produkcja odbywała się bez problemów. Tak się zakończyła moja przygoda z projektem nr 23 w mojej osobistej kartotece. 

ROSABELLA... NOWA KRÓLOWA

Z BRAZYLII OFERUJEMY TAKŻE:

Cambrian Black

Absolute Black Premium MNG

Icarai

White Icarai

Shivakashi Pink

Tarn

Viscount White

Kashmir Gold

oraz: Benghal Black, Virginia Black, New Viscount White

MFD GRANITS Wyłączny dystrybutor granitu Rosabella w Europie. Przedstawiciel w Polsce: Jacek Perz kom.: +33 6 85 92 71 25, +48 605 726 936, e-mail: jacek@mfd-granits.com, www.mfd-granits.com

Z KRAJU EDUKACJA

Kamieniarz – zawód wymierający?

Józef Diaczenko

Najprawdopodobniej, w żadnej innej branży taka sytuacja nie występuje. Kamieniarstwu nie grozi zapaść, wprost przeciwnie, rozwija się z roku na rok. Jednak młodzież do tego fachu się nie garnie, z kilku przyczyn. Jedną z najważniejszych jest przyczyna wizerunkowa. Ten zawód, zupełnie niesprawiedliwie, nie cieszy się dużą renomą społeczną.

SZKOLNICTWO NIEISTNIEJĄCE W całej Polsce nie ma ani jednej szkoły kształcącej w zawodzie kamieniarza. Można liczyć tylko na placówki nauczające zawodów pokrewnych, takich jak górnictwo czy renowacja zabytków, gdzie – niejako mimochodem – zdobywa się najbardziej ogólną wiedzę na temat obróbki kamienia. Przeglądając strony internetowe szkół zawodowych, można niekiedy natknąć się na słowo „kamieniarz”. Dotyczy to jednak placówek kształcących w wielu zawodach, zapewniających naukę ogólną,

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. LAURA RYCHLIK

ie ma mowy, by kamieniarzom zabrakło kiedykolwiek zajęcia, by ten specyficzny zawód przeszedł do historii. Nic nie wskazuje na zapaść, wprost przeciwnie. Zawsze będzie istniało zapotrzebowanie na wykonywanie nagrobków, a granit czy marmur nie przestaną być wykorzystywane w budownictwie. Można nawet z całym przekonaniem stwierdzić, że kamień stosowany jest coraz powszechniej, że sprowadzany jest do Polski w coraz większych ilościach. Kamieniarze mają więc coraz więcej pracy, ale i obawę, że na nich świat się kończy. Brakuje im rąk do pracy, a ludzi młodych z kamieniarskimi kwalifikacjami na rynku nie ma. Choć wydaje się to nieprawdopodobne – nikt ich w Polsce nie szkoli. Na szczęście w Strzegomiu może dojść do przełomu, co i tak byłoby dopiero pierwszym krokiem na drodze do uzdrowienia nienormalnej sytuacji.

Uczniowie technikum górnictwa odkrywkowego z Zespołu Szkół w Strzegomiu od kilku lat uczestniczą w programach umożliwiają– cych m.in. wyjazdy na praktyki. Dzięki współpracy Zespołu Szkół w Strzegomiu z Förderverein für Steinmetzhandwerk und Bildhauerei - Saksońskiego związku wspierania rzemiosła kamieniarskiego i rzeźby młodzież wyjeżdża do Demitz-Thumitz. Szkoła uczestniczy również w projekcie „Praktyka zawodowa ponad granicami – kluczem do sukcesu na rynku pracy” realizowanym w unijnym programie wspierającym kształcenie młodzieży oraz nauczycieli Erasmus +. Jest to jeden z programów FRSE – Funduszu Rozwoju Systemu Edukacji. Wyjazdy są w całości finansowane z programu Erasmus +, przy wsparciu organu prowadzącego szkołę – czyli Starosty Świdnickiego (NK 88). W tym roku grupa uczniów odbywała także praktyki w Demitz-Thumitz w ramach projektu „Shape our Future – Ukształtuj swoją przyszłość” finansowanego przez program POWER (NK 102).

a specjalności takie jak kamieniarstwo uczniowie muszą opanować we własnym zakresie, nawiązując kontakty i szukając możliwości współpracy z firmami kamieniarskimi. Właśnie u nich poznają tajniki tego zawodu, a czasami i „zaklepują” sobie miejsce pracy na czas po zakończeniu edukacji. Właściciele firm chwalą sobie takie możliwości naboru pracowników. Niestety, nie jest to praktyka powszechna. Taka właśnie sytuacja nie działa na korzyść przedsiębiorców szukających rąk do pracy. Nie dość, że pracowników brakuje, to jeszcze nikt nigdzie nie informuje o możliwości nauczenia się tego fachu, czyli zdobycia zawodu, po którym nie ma problemu ze znalezieniem dobrze płatnej posady. Co zastanawiające, nawet jeżeli pro-

Z KRAJU

wadzona jest akcja informacyjna, to i tak nie spotyka się ona z odzewem. Przykładem jest sytuacja w Szydłowcu, gdzie – w samym mieście i w okolicach – zakładów kamieniarskich jest mnóstwo. Zespół Szkół im. Korpusu Ochrony Pogranicza w Szydłowcu oferował kształcenie w fachu kamieniarza. Dobrze przygotował się do akcji informacyjnej, opracował prezentację, wydrukował ulotki i kolportował je wśród młodych ludzi przygotowujących się do nauki zawodu. Organizatorzy akcji liczyli na szeroki odzew. Spotkało ich jednak wielkie rozczarowanie. Choć wydaje się to nieprawdopodobne, nie zgłosił się… nikt. Ani jedna osoba nie była zainteresowana zdobyciem zawodu dającego gwarancję zatrudnienia, nawet w najbliższej okolicy! NIEMCY I CZESI SIĘ UCZĄ. POLACY REZYGNUJĄ Niepowodzeniem zakończyła się także próba wysyłania młodych ludzi R

na naukę za najbliższą granicę – do Czech (do Hořic) i do Niemiec (do Demitz-Thumitz). Owszem, zgłosiło się kilka osób, ale ani jedna przez pełny cykl nauczania nie przebrnęła. Wszystkie po jakimś czasie zrezygnowały z zagranicznego kształcenia się, mimo iż zarówno szkoła w Niemczech, jak i w Czechach cieszą się dużą renomą, znane są z nauczania dobrych fachowców. Być może przyczyną, dla której uczniowie szybko zniechęcają się do takiej formy zdobywania wiedzy, są problemy z opanowaniem języka. Z pewnością nie bez znaczenia jest, wspomniana wcześniej, niska ranga zawodu. W społeczeństwie pokutuje przekonanie, że kamieniarstwo to robota ciężka, traktowana jako ostateczność, gdy nie można wykonywać niczego innego. W społecznym obiegu od pokoleń funkcjonują powiedzenia dotyczący pracy w kamieniołomach czy tłuczenia kamieni na drogach. Podobno nikt w takie miejsca nie K

chodzi pracować na ochotnika. Do tak trudnej roboty, do obcowania z niewdzięcznym i ciężkim kamieniem, zsyła się tych, którym źle się życzy. Mało kto zdaje sobie sprawę, jak w dzisiejszych czasach może wyglądać praca wykwalifikowanego kamieniarza, jaką wiedzę trzeba zdobyć, jak skomplikowaną technologią trzeba się posługiwać. Nie dość, że nie przenosi on na grzbiecie bloków z kamienia, to nie ma nawet okazji zabrudzić rąk. Posługuje się bowiem narzędziami sterowanymi numerycznie. Ubrany jest tak, jakby sterował procesem produkcji żywności, gdzie wymagana jest sterylność. ZA KOMUNY BYŁO ŹLE. POTEM ZROBIŁO SIĘ JESZCZE GORZEJ Jedną z nielicznych osób zaangażowanych w taką reformę zawodowej edukacji, która zapewniłaby kształcenie kamieniarzy, jest pracujący w Strzegomiu Krzysztof Skolak, M

KOLOR-GRANIT S.C. Krzysztof Trybuszek (tel. 501 215 200), Leszek Trybuszek (tel. 601 223 497) ul. Armii Krajowej 53, 58-150 Strzegom Oferujemy płyty polerowane, płomieniowane, surowe. Grubości od 3cm. Płyty budowlane/ chodnikowe - różne grubości (płomień)

STRZEGOM (Żbik) KAPUŚCIŃSKI BIANCO PEARL KOŚMIN TOŁKOWSKI SILVER GREY CREMA JULIA SZWED UKRAIŃSKI Zapraszamy do współpracy!

USŁUGA CIĘCIA LINKAMI 50 zł/m2 NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

Z KRAJU

)

prezes Związku Pracodawców Branży Kamieniarskiej, nauczyciel w tamtejsze szkole. Jak zauważył, kształcenie w fachu kamieniarza zawsze było elitarne. Jedna szkoła na całą Polskę to niewiele. Rocznie zawód ten zdobywało zaledwie kilkanaście osób, wielokrotnie mniej, niż wynosi zapotrzebowanie. Sytuacja była zła, ale od 25 lat jest wręcz tragiczna. Kształcenie zawodowe, w tym kamieniarstwo, zostało właściwie zlikwidowane. – Nastąpiła likwidacja warsztatów, dostępu do zawodowego kształcenia. Mamy też do czynienia z globalną niechęcią młodzieży do kształcenia zawodowego. Uczniowie bardziej cenią sobie zdobycie matury niż konkretnego fachu – mówi K. Skolak. Po 1990 r. „zawodówka” stała się synonimem przeżytku. Czegoś przeznaczonego dla tych, którzy nie mają szans poradzić sobie w innych szkołach. ZAWÓD NA ZAMÓWIENIE W ostatnich latach sukcesy odnoszą szkoły nastawione na współpracę z dużymi firmami mającymi problemy ze znalezieniem na rynku dobrych fachowców. W okolicach Poznania Volkswagen, produkujący w Poznaniu i we Wrześni samochody użytkowe, a borykający się z brakiem wykwalifikowanych pracowników, sponsoruje uruchamianie klas szkolących w zawodzie, na który występuje duże zapotrzebowanie. Absolwentom gwarantuje zatrudnienie. Podobnie postąpiła miejska spółka naprawiająca, modernizująca, konstruująca, produkująca tramwaje – Modertrans. Nawiązała współpracę z Zespołem Szkół Budownictwa nr 1 w Poznaniu, gdzie zaczyna się właśnie kształcenie fachowców w specyficznym zawodzie związanym z tramwajami. Taka forma współpracy z dużymi podmiotami szukającymi rąk do pracy stała się specjalnością tej poznań-

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. LAURA RYCHLIK

Wycieczka strzegomskiego uczniów technikum górnictwa odkrywkowego do kamieniołomu w Strzelinie.

skiej placówki. Wszystkie strony są z takiej umowy zadowolone. Szkoła nie cierpi na brak uczniów, otwiera kolejne specjalistyczne klasy, współpracuje m.in. z klubami żużlowymi szukającymi dobrych mechaników. Uczniowie mają gwarancję zatrudnienia po zakończeniu nauki. Szkołę kończą z zawodem poszukiwanym. W trakcie nauki korzystają z praktyk organizowanych we współpracujących ze szkołą firmach. Wydaje się, że wspieranie edukacji przez przedsiębiorców ma przed sobą wielką przyszłość. ROZPROSZONE WARSZTATY Krzysztof Skolak pomysł wspierania przez przemysł naukę zawodu uważa za trafny, nawet optymalny. Martwi się jednak, że z kamieniarstwem tak łatwo nie pójdzie. – Tu nie ma wielkich firm. Nie ma nawet średnich. Działają tylko niewielkie, rozproszone zakłady rzemieślnicze. Należy przyklasnąć temu, co robi poznańska firma tramwajowa, ale trzeba wziąć pod uwagę, że ona prawdopodobnie zatrudnia setki pracowników. Dla takiej liczby warto się starać. Fachy związane z elektrycznością są bardziej uniwersalne, dokładnie opisane. W kamieniarstwie tego nie ma – podkreśla. Gdyby ktokolwiek chciał taki model powielić, musiałby stworzyć zapotrzebowanie grupowe. O to w kamieniarstwie trudno. Owszem,

powstały próby takiej formy edukowania, odzew był jednak niewielki. – Trudno, by było inaczej, gdy w jednym powiecie działa kilka zaledwie firm, zresztą niewielkich. Sytuacja zmieniłaby się na lepszą, gdyby takich zakładów były w mieście setki. Wspólnie mogłyby do czegoś pozytywnego doprowadzić, powołać szkołę. Gdyby taka rzeczywiście powstała, trzeba byłoby ją wyposażyć w internat, co zawsze zwiększa skalę trudności – zwraca uwagę K. Skolak. PODRĘCZNIKI ARCHIWALNE Miejscem wprost stworzonym do tego, by takie działania na rzecz nauki zawodu podejmować, jest Strzegom. Tam zakładów, czyli potencjalnych miejsc pracy, jest najwięcej, co wiąże się oczywiście z działającymi tam kamieniołomami. Jak tu jednak działać na rzecz kształcenia fachowców, gdy brakuje czegoś tak pospolitego jak podręczniki? Jedyne, które istnieją, pamiętają lata 70. ubiegłego stulecia. W obiegu ich nie ma, przetrwały tylko nieliczne egzemplarze archiwalne. – Przymierzaliśmy się do wydania nowego podręcznika. Koszty szacujemy na sto tysięcy złotych – zdradza K. Skolak. Niektóre wydawnictwa potrafią robić dobry interes na podręcznikach. Sprzedaje się je przecież w wielkich liczbach egzemplarzy. Tu taka skala nigdy występować nie będzie, uczniów bowiem nie liczy się nawet

SPIEKI KWARCOWE

NEOLITH

Estetyka, Trwałość, Wszechstronność, Zrównoważenie.

FOT. LAURA RYCHLIK

Z KRAJU

: Podczas praktyk w Niemczech uczniowie ze Strzegomia uczestniczą także w zajęciach w pracowniach tamtejszej szkoły.

w dziesiątkach. Nie ma więc mowy choćby o zwrocie kosztów takiego przedsięwzięcia. Osoby zamierzające opracować podręcznik kamieniarstwa dokonałyby tego wyłącznie pro publico bono. Gdyby istniała duża firma, mogłaby liczyć, że większość absolwentów będzie właśnie u niej szukać zatrudnienia. Niewielkie zakłady kamieniarskie mogłyby się włączyć w proces kształcenia zawodowego, ale właściciel nigdy nie będzie miał gwarancji, że osoba, którą wyszkolił, trafi do pracy właśnie do niego. Oferta jest rozstrzelona. Trudno się kamieniarzom dziwić, że nie chcą w ciemno wydawać pieniędzy na wspomaganie uczenia zawodu .ZSZARGANA RENOMA Dotychczas mowa była o obiektywnych czynnikach utrudniających nauczanie zawodu kamieniarza. Jest też przyczyna subiektywna, podobno najgroźniejsza, najtrudniejsza do pokonania. To zszargana opinia tego zawodu. – Kamieniarze sami sobie na to zapracowali – twierdzi K. Skolak. Człowiek wykonujący ten zawód nie zalicza się, w powszechnym mniemaniu, do elity społeczeństwa. O tym, że ktoś bez wahania wybiera fach polegający na obróbce kamienia, decyduje wyłącznie tradycja rodzinna. Komu takiej tradycji brakuje, kamieniarstwo traktuje jako ostateczność. Podejmuje pracę w tym fachu tylko wtedy, gdy nie uda mu się niczego osiągnąć w innym zawodzie. – Nikt jakoś nie bierze pod uwagę, że w tej pracy można się spełnić. Dla nikogo nie jest ona celem samym w sobie. Nie zadbaliśmy o wypromowanie tego rzemiosła jako pięknego i wdzięcznego, satysfakcjonującego i atrakcyjnego – podkreśla. Twierdzi, że przed nim i innymi ludźmi zaangażowanymi w działania na rzecz odnowy zawodu kamieniarza praca olbrzymia, wręcz pokoleniowa. Uda się, jeżeli w tym kierunku działać będzie większość, a nie samotne, pozbawione wsparcia jednostki. Rokowania są więc złe. Proces odchodzenia od tego zawodu, przynajmniej w najbliższym czasie, będzie się pogłębiał.

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

COŚ SIĘ DZIEJE Próby ratowania sytuacji mimo wszystko trwają. W Zespole Szkół w Strzegomiu podjęto próbę utworzenia kierunku technik kamieniarz. Gdyby się powiodło, mielibyśmy przełom, bo taki kierunek nigdzie do tej pory nie istniał. – W naszej szkole jest tylko kierunek technik górnictwa odkrywkowego. Zaczęło się to w dwa tysiące dziesiątym roku, więc trochę absolwentów jest już na rynku. Nie było łatwo rozpoczynać po kilkunastu latach przerwy, przy braku podręczników. Wcześniej kierunek ten realizowany był w Krakowie. Mieliśmy przynajmniej podstawę programową obejmującą wydobycie, przeróbkę, obróbkę skał. W trzeciej części dotyczyło to kamieniarstwa. Poza tym można było liczyć na znalezienie pracy w kamieniołomach, w zakładach przerabiających skały – mówi nauczyciel ze Strzegomia. Kierunek ten uzupełniony był o znajomość nowoczesnych maszyn, najnowszej technologii. Można było mieć nadzieję na dużo lepszą przyszłość, ale szczęście trwało zaledwie dwa lata. Już w 2012 r. wprowadzono wielką odgórną reformę kształcenia zawodowego w Polsce. Z tego kierunku została wycięta nauka obróbki skał. – Dostaliśmy strzał między oczy. Nikt nie pytał jedynej szkoły zajmującej się tą dziedziną, czy to ma sens, czy nie ma – martwi się Krzysztof Skolak. W grudniu ubiegłego roku zaczęły się rozmowy na temat przywrócenia tego kierunku kształcenia. Przyszedł właśnie czas na konkretne działania. Trzeba się spieszyć, skoro nauka obróbki skał ma ruszyć już we wrześniu 2019 r. PROGRAM AUTORSKI, CZYLI ŚWIATEŁKO W TUNELU Osoby zaangażowane w ten projekt prowadzą typową działalność pionierską. Ich misja jest więc wyjątkowa, skazane są na siebie, na własne umiejętności i wytrwałość. Nie mogą korzystać z doświadczeń innych osób. Przypomina to tworzenie nowoczesnych zawodów, których nigdy w Polsce nie było, ale teraz, wraz z rozwojem technologii, pojawiają się. Zawód technik kamieniarz nie istniał, mieliśmy bowiem do czynienia z rzemiosłem polegającym na obrabianiu kamienia. Dziś specjalista w tej dziedzinie posługuje się maszynami sterowanymi cyfrowo. To już nie jest obróbka ręczna. Uczniowie nie chcą się uczyć kierunków zawodowych, a już szczególnie unikają tych klas, które nie kończą się maturą. W tym kontekście trudno się dziwić, że trzyletnia zawodowa szkoła kamieniarska nie znalazła chętnych. Nabór właściwie nie istniał. Ostatnich kilku uczniów skończyło edukację w 2010 r. Rocznie zawód ten zdobywało najwyżej dwóch uczniów. Nie było szans na otwarcie klasy. – Jeśli technikum górnictwa odkrywkowego nie spełnia oczekiwań, to stwórzmy nowy kierunek i powalczmy o młodzież. Skorzystajmy z pomocy miasta oferującego otworzenie bursy – podsumowuje Krzysztof Skolak. Podkreśla, że sensowne zmiany trudno będzie wprowadzić, jeśli w Polsce nie nastąpi zmiana wizerunku tego zawodu. 

OTTOSEAL S70 Silikon Premium do Kamienia błyszczący, matowy i strukturalny

Dostępnych

46 kolorów

OPPOLD POLSKA, ul. Budowlanych 6, 45-005 Opole Tel. (77) 457 01 01, kom. 602 215 426 oppold@oppold.pl, www.oppold.pl, sklep internetowy: www.otto-kleje.pl

PŁYTY GRANITOWE ELEMENTY NAGROBKÓW

nagrobki granitowe

ul. Krakowska 154, 97-500 Radomsko ul. Piękna 4, 05-123 Chotomów tel. 501 499 881 sprzedaz@rwgranit.pl

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

ZE ŚWIATA WYDARZENIA MARMUROWY FOTEL MUSZLA

O dwa dni przesunięto w tym roku termin rozpoczęcia brazylijskich targów branży kamieniarskiej Vitoria Stone Fair | Marmomac Latin America 2018. Zamiast 5. otwarcie nastąpiło 7 czerwca. W tym roku powodem opóźnienia był trwający tam strajk kierowców ciężarówek. W 2017 roku targi przeniesiono z lutego na czerwiec z uwagi na trwające w lutym zamieszki w stanie Espirito Santo, spowodowane strajkiem policjantów. Vitoria Stone to jedne z największych i najważniejszych, międzynarodowych targów kamieni na świecie. Uwagę zwraca zawsze bogatą ekspozycją brazylijskich kamieni dekoracyjnych. Targi są prawdziwą wizytówką brazylijskiego przemysłu kamieniarskiego. Podczas Vitoria Stone pre-

zentowana jest bardzo bogata gama granitów, kwarcytów, marmurów i łupków, co roku pojawiają się też nowe materiały. Na targach obecni są też wystawcy oferujący nowoczesne technologie, usługi logistyczne oraz handel zagraniczny. W tym roku po raz pierwszy zaprezentowano kolekcję "Brazilian Stones Original Design", której kuratorem był architekt Vivian Coser. Na wystawie zaprezentowano meble i przedmioty wykonane z naturalnych kamieni, zaprojektowane przez 12 uznanych designerów. Kolejnym ciekawym projektem zorganizowanym podczas targów były warsztaty dla architektów i projektantów, podczas których uczestnicy zdobywali wiedzę o wykorzystaniu tego naturanego surowca. (o-red) 

NIEMCY PRZETWORZYLI MNIEJ KAMIENIA W ubiegłym roku w Niemczech przetworzono nieco mniej naturalnego kamienia. Według danych, którymi dysponuje Federalny Urząd Statystyczny i Niemieckie Stowarzyszenie Kamieni Naturalnych (DNV), wielkość ta zmalała o 3,2% do 1,36 mln ton (w porównaniu z rokiem 2016). Jeśli chodzi o obrót to jego wartość spadła o mniej, bo o 0,9% do około 359,4 mln euro. Największy

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

spadek, do 1,01 miliona ton (o 4,7%) zanotowano w przypadku wapienia obrabianego. Spadek obrotu wyniósł w tym przypadku 4,2%. Produkcja granitu obrobionego pozostała na podobnym poziomie – 107.102 ton (129,18 mln euro). Natomiast w produktach z marmuru i trawertynu zanotowano wzrost o 2,4% do 236,931 tony i odpowiednio o 1,9% do 107,08 miliona euro. (o-red) 

Znany na całym świecie klasyk „Fotel muszla” duńskiego projektanta Hansa J. Wegnera z 1963 roku został wykonany z cienkiego, polerowanego marmuru Palissandro (oryginał powstał ze sklejki). Ten niecodzienny projekt powstał we współpracy Zaha Hadid CoDe z New Fundamentals Research Group. Projekt nosi nazwę "Lapella" czyli skóra. Kształty fotela zostały wycięte precyzyjnymi frezarkami CNC z jednego marmurowego bloku. Konstukcja mebla wykonana jest z węglowego włókna kompozytowego o dużej wytrzymałości. Opatentowany proces produkcji wykorzystuje doskonałe właściwości kamienia na ściskanie, a włókna węglowego na rozciąganie – wszystko, by uzyskać jak najcieńsze ścianki mebla i maksymalną wydajność strukturalną. Kamienne elementy mają grubość zaledwie 8-12 mm, a szkielet z 5. warstwowego włókna węglowego zaledwie 1 mm. NIecodzienny mebel powstał w ramach projektu "Stereotomy 2.0 i cyfrowe narzędzia konstrukcyjne", który odbył się w Nowym Jorku w Instytucie Technologii Szkoły Architektury i Projektowania (SoAD) w kwietniu br. Celem tego projektu jest upowszechnianie wiedzy na temat stereotomii, począwszy od jej XVI-wiecznego pochodzenia po najnowsze zastosowania w architekturze i projektowaniu. (o-red) 

FOT. GIUSEPPE FALLACARA

FOT. VITORIA STONE FAIR

VITORIA STONE FAIR 2018

ZWYCIĘZCA W KONKURSIE STENPRISET 2017!

SKARSTAD RÖD BOHUS, Kungsbacka Torg

KURU Grey

HALLINDENS GRANIT AB Stenbrottet Skarstad 501, 454 92 Brastad Tel +46(0)523 411 55 info@hallindensgranit.se HALLINDENS GRANIT AB 1. SVENSTORPSkarstad Hallandia 501, 2. BRASTAD Bohus Stenbrottet 454 92Red Brastad Tel +46(0)523 411 55 info@hallindensgranit.se STEN 1703.indd 5

3. TOSSENE Grey Bohus 4. BLUE Pearl 5. SKARSTAD Red Bohus 6. MOHEDA Swedish Black 7. BROBERG Red Bohus

1. SVENSTORP Hallandia 2. BRASTAD Red Bohus 3. TOSSENE Grey Bohus 4. BLUE Pearl 5. SKARSTAD Red Bohus

Hallindens Granit_Moheda.indd 1

TRANAS Classic

PRZEDSTAWICIEL NA POLSKĘ: 2017-10-10 ARTUR SOBIERAJ 6. TRANÅS Original 7. BROBERG Red Bohus +48 609 919 007 2017-06-15 artur@hallindensgranit.se

11:24

10:43

ZE ŚWIATA WYDARZENIA

Stone+tec 2018 – spotkanie kamieniarskiej rodziny 338 wystawców z 28 krajów wystawiło się na targach Stone+tec 2018 w niemieckiej Norymberdze. W ciągu czterech dni trwania targów (13-16 czerwca) hale NürnbergMesse odwiedziło 12 000 gości.

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. ARCHIWUM NK

śród wystawców była także „reprezentacja” Polski. Tyle statystyki. Dla jednych, tych pamiętających Norymbergę sprzed 10 czy więcej lat, były one zdecydowanie mniejsze. Ci, którzy byli na nich po raz pierwszy (jak ja) nie musieli wcale odnieść wrażenia, że to mała impreza – cztery sporej wielkości hale zapewniały należytą dawkę spaceru. Oczywiście, porównując je z Xiamen czy Veroną, chcąc czy nie chcąc musimy przyznać, że są mniejsze. Ale widocznie taka jest obecnie kondycja niemieckiego rynku, bo to przecież firmy z tego obszaru stanowiły trzon wystawców. – Jesteśmy na targach Stone+tec już po raz 9. Wykorzystujemy je głównie na spotkania i rozmowy z naszymi niemieckimi klientami, bo oni właśnie tego od targów oczekują – mówi Władysław Knoski z firmy ECB ze Zgorzelca. Targom towarzyszył konkurs młodych talentów sztuki kamieniarskiej zorganizowany przez Niemieckie Stowarzyszenie Kamieniarzy (jednym ze współorganizatorów był Związek Pracodawców Branży Kamieniarskiej z Polski). Hasłem przewodnim wydarzenia była „Droga życia”. Rzeźbiący na żywo artyści, wśród których był Albert Wrotnowski, student 3 roku wrocławskiej ASP, byli dodatkową atrakcją dla zwiedzających. W rywalizacji, uczestniczyło 15 kamieniarzy-artystów z Niemiec, Szwajcarii i Polski. Zwycięzcą okazał się nasz reprezentant, który wyrzeźbił „Mineralwasser” (II miejsce zajął Esther Schmelcher ze Szwajcarii, a III Damian Schymalla i Felix Kleine

: Jedna z hal, zarezerwowana była dla producentów nagrobków.

Stone+tec, to międzynarodowe targi branży kamieniarskiej organizowane przez NürnbergMesse z honorowym sponsoringiem DNV (Niemieckie Stowarzyszenie Kamienia Naturalnego) i BIV (Stowarzyszenie Kamieniarzy Niemieckich). Otrzymuje również międzynarodowe wsparcie od włoskiego Confindustria Marmomacchine. Kolejna edycja targów Stoe+tec: 17-20 czerwca 2020 r.

z Niemiec). Rzeźba przedstawia wodę mineralną płynącą kamiennym korytem. Jak powiedział młody artysta, tuż po zaprezentowaniu swojej pracy jury, w którym zasiadał Krzysztof Skolak, prezes ZPBK, biel kamienia miała podkreślić spienioną, płynącą wodę. Dodatkowym elementem był stary zawór wkomponowany w blok. – Przyznaję, że byłem zaskoczony twardością piaskowca, ponieważ mieliśmy dostać znacznie podatniejszy na obróbkę. Kiedy pierwszy raz uderzyłem w dłuto, kamień zadźwięczał jak szkło – mówił A. Wrotnowski. ZDANIEM ORGANIZATORÓW Co na temat targów, zorganizowanych rok później niż pierwotnie planowano, mówią organizatorzy? Jak tłumaczą w oficjalnych komunikatach

lat

WYDOBYWAMY BLOKI JUŻ OD

CARRIÈRES PLO

Bloki granitowe

TARN SILVERSTAR

Zamówienia i logistyka „ATRIUM” P.U.H Wojciech Czech tel. kom. 605 358 648

e-mail: wojtek@czech.pl

www.czech.pl

ZE ŚWIATA

TECHNOLOGIA MASZYN I NIE TYLKO Program wsparcia obejmował codzienne panele dyskusyjne na temat technologii maszyn i prezentacji na temat zrównoważonego rozwoju branży funeralnej. – Nowy kierunek i format dobrze pasują do targów. Jesteśmy tak dumni, że Stone+tec 2018 udało się nadać rozmach i zaprezentować branży kamieniarskiej nowe pomysły! – mówi Beate Fischer, dyrektor targów Stone+tec NürnbergMesse. Warta zauważenia była dyskusja panelowa, podczas której prof. Alexander Rudolphi, prezes Niemieckiego Towarzystwa Budownictwa Zrównoważonego (DGNB), podkreślił możliwości wykorzystania kamienia naturalnego w aspekcie nowej ogólnounijnej ustawy o zamówieniach publicznych, która w większym stopniu uwzględnia ekologiczne i społeczne aspekty projektów. Podczas targów rozdano także na-

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

: Boczkarki firmy Comandulli cieszyły się dużym zainteresowaniem zwiedzających.

) Organizatorzy przygotowali bogaty program z wykładami na wiele interesujących kamieniarzy tematów.

) Marek Iwen z firmy Weha Polska prezentuje nowy akumulatotrowy podnośnik podciśnieniowy.

) Breton pokazał nowy automatyczny system magazynowy, minimalizujący przestrzeń potrzebną do składowania slabów.

FOT. ARCHIWUM NK (4)

20. edycja Stone+tec została zorganizowana w odświeżonej formule: sale miały nową konfigurację stoisk, same stoiska były pogrupowane tematycznie. Zwracał uwagę wysokiej jakości program prezentacji i dyskusji na foum targów. Wystawcy dobrze ocenili obecność dużej liczby decydentów i ich skłonność do inwestowania. – Stone+tec to dokładnie takie targi, jakich obecnie potrzebujemy w sektorze. Praktyczne i współczesne produkty są uzupełniane tematami, które są istotne dla kamieniarzy i firm przetwarzających kamień, w tym z uwzględnieniem zrównoważonego rozwoju, regionalnego zainteresowania i najnowszych technologii – powiedział Joachim Grüter, prezes niemieckiego stowarzyszenia kamieni naturalnych (DNV). Jeszcze bardziej optymistyczny był Gustav Treulieb, przewodniczący federalnej gildii BIV, który podkreślał pozytywny nastrój panujący podczas tegorocznych Stone+tec i akceptację nowej koncepcji. Jego zdaniem bardzo dobrze został odebrany program forum, które miało liczne grono uczestników, co świadczy o właściwym doborze tematów (m.in. Sympozjum CNC).

ZE ŚWIATA

(

grody Natural Stone Award. Niemiecka nagroda trafiła do firmy architektonicznej Lederer Ragnarsdóttir Oei za budynek Muzeum Historycznego we Frankfurcie, która również wygrała w kategorii „Public buildings and commerce”. NOWOŚCI Tradycyjnie targi to miejsce, gdzie prezentowane są nowości. Tak też było w Norymberdze. Firma CMS wystawiła Brembana Speed 13: 3/4 axes CNC working centre. To sterowane numerycznie centrum obróbcze przeznaczone jest do obróbki nawet bardzo grubych płyt i bloków, kamienia naturalnego i kompozytowego. Jest to najbardziej kompaktowe i wszechstronne centrum obróbcze z oferty CMS, odpowiednie zarówno dla małych warsztatów, jak i dużych przedsiębiorstw przemysłowych. Weha na swoim stoisku miała natomiast kompaktowy akumulatorowy podnośnik podciśnieniowy do transportu cienkich płyt wielkoformatowych, który można stosować praktycznie w każdym miejscu. Dzięki modułowej konstrukcji może on być optymalnie dostosowany, możliwa jest m.in. zmiana rozstawu przyssawek. 12 V akumulator ładowany jest ze zwykłego gniazdka o napięciu 230 V. Obracanie ręczne o 360°, przechylenie o 90°. Na stoisku Bretona pokazano automatyczny system magazynowy, minimalizujący przestrzeń potrzebną do składowania slabów. Podczas przechowywania płyty są ustawione w sekcjach (bardzo blisko siebie), które rozsuwają się dopiero do za lub rozładunku przez suwnicę. System automatycznie rozmieszcza slaby w pożądanych miejscach magazynu lub zabiera je z miejsca składowania na linie produkcyjne czy do wysyłki (może nawet w nocy przygotować potrzebną do produkcji czy wysyłki liczbę płyt). Podobne rozwiązanie, było wcześniej wykorzystywane w innych branżach np. szklarskiej, ale w kamieniarstwie zastosowano je po raz pierwszy (więcej o systemie automatycznego składowanie napiszemy w kolejnych numerach NK). Drugą nowością był CombiCut z laserowym pomiarem grubości obrabianego materiału. To właśnie laserowy pomiar wyróżnia to urządzenie od innych. Dzięki „mierzeniu światłem” lasera czujnik nie dotyka materiału i podaje jego grubość w sposób ciągły. Dzięki temu cięcie pod kątem 45 stopni jest idealne i pozwala na perfekcyjne spasowane łączonych w ten sposób elementów. 

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

) Włoska firma Bagnara na swoim stoisku zaprezentowała m.in. zabudowę kuchni.

Peter Becker redaktor naczelny branżowego portalu Stone-Ideas.com Tegoroczne Stone+tec w Norymberdze z pewnością miały przyjazną atmosferę i klimat. Poszukiwanie przyczyny tego dobrego samopoczucia jest intrygujące, ponieważ porównując liczbę odwiedzających i wystawców Stone+tec w 2015 i 2013 roku zanotowano spadek. Oczywiście, trwający boom gospodarczy Niemiec odegrał w tym optymistycznym podejściu pewną rolę. Ale może ważniejsze było to, że Stone+tec zostały przełożone o rok – (miały się odbyć w 2017 r.). Aby zrozumieć te niuanse rzućmy okiem na Targi Rocalia, które po raz pierwszy odbyły się w Lyonie we Francji, w listopadzie ubiegłego roku. Wszyscy, którzy byli na targach Rocalia, również mówili o doskonałej atmosferze. I jeszcze więcej: magazyn branżowy „Pierre Actual” nazwał go powrotem bardzo potrzebnego „rodzinnego spotkania”. Francuska „kamieniarska rodzina” musiała długo czekać na takie spotkanie: ponieważ ostatnie francuskie targi kamienia pod nazwą „World Stone Expo” odbyły się ponad dziesięć lat temu w Montpellier (zanim szeroko pojęta branża kamieniarska pozwoliła im umrzeć). Być może takie „rodzinne spotkanie” jest niezwykle ważnym czynnikiem w sektorze kamieniarskim. Moim zdaniem pokazuje to też (kolejny już zresztą raz), że nie ma kamiennego „przemysłu”, ale tylko małe i średnie przedsiębiorstwa. NürnbergMesse zorganizowały bogaty program z wykładami, na wiele ważnych dla kamieniarzy tematów. Z okazji targów zmieniono nawet termin i miejsce corocznego kongresu branży nagrobkarskiej, przenosząc go do Norymbergi. Tegoroczne Stone+tec miały też coś, co sprawiało, że można je było w pewnym sensie potraktować, jako festiwal na świeżym powietrzu. Chodzi mi oczywiście o konkurs młodych kamieniarzy, który odbywał się na dziedzińcu, przed głównym wejściem. Tak, więc dla zwiedzających pierwszym wrażeniem Stone+tec był dźwięk młota i dłuta... tak jak musiało to być przed setkami lat, kiedy w całej Europie powstawały monumentalne katedry, wznoszone przecież z kamiennego budulca. Nawiasem mówiąc: pierwszym zwycięzcą w konkursie został Albert Wrotnowski z Polski. Gratulacje!

FOT. ARCHIWUM NK (3)

Albert Wrotnowski prezentuje swoją pracę „Mineralwasser" jury, w skład którego wchodził Krzysztof Skolakiem, prezes ZPBK.

N a t u r s t e i n h a n d e l G W A R A N C J A

G m b H

N I E M I E C K I E J

J A K O Ś C I

Bloki granitowe z całego świata Lipiec / sierpień

INDIE:

Viscount White Orion VR Bengal Black(G20) K-Black Indian Black Jet Black Shivakashi Kuppam Green Star Ruby

nowe dostawy bloków

BRAZYLIA: Caipi Gold Zulu Black Black Lagoon

AFRYKA: Impala Olive Green Belfast Black

FRANCJA: Celtic Sunrise Tarn

P R Z E D S T A W I C I E L S T W O N A P O L S K I M R Y N K U

Krzysztof Rudnicki m: 504 124 850 @: krzja@poczta.onet.pl

Artur Sobieraj m: 609 919 007 @: artur.sobieraj@interia.eu

ZE ŚWIATA FIRMY KAMIENIARSKIE

Zaufanie to podstawa dobrej współracy Jaka jest struktura organizacyjna grupy Corcovado? Nasza grupa składa się z dwóch brazylijskich podmiotów: Mineração Corcovado i Brasigran. Mineração Corcovado działa, jako firma wydobywcza z własnymi kamieniołomami ulokowanymi w całej Brazylii produkująca szeroką gamę marmurów, granitów oraz kwarcytów. Brasigran jest z kolei przedsiębiorstwem, którego siedziba znajduje się w Serra w stanie Espirito Santo, gdzie znajduje się wyposażony w najnowsze technologie kompleks przemysłowy o powierzchni 44.000 m kw. Z ilu kamieniołomów Corcovado pozyskuje obecnie materiał bloczny? Obecnie, całość produkcji wydobywana jest w 30 kamieniołomach. Natomiast na przełomie 30 lat wydobywaliśmy ponad 50 różnych kopalin. Jakim parkiem maszynowym dysponuje grupa? Park maszynowy Corcovado składa się z traków wielolinowych, ładowarek Caterpillar typu 988 H, K i B oraz typu 966 H, spalinowych i elektrycznych kompresorów, wiertnic DPH, agregatów prądotwórczych i wielu innych urządzeń. Z kolei w skład parku maszynowego Brasigran wchodzi również nowoczesny 72-linowy trak marki Pedrini, tradycyjne traki marki Barsanti i Frugoli, linie do szlifowania marki Pedrini, linie do żywicowania marki Prometec, 6 pił

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. HANNA MICKIEWICZ

W wielu najbardziej prestiżowych projektach na całym świecie zastosowano materiały wydobyte i sprzedane przez Corcovado Barsigran Group. Brazylijska spółka jest jednym z wiodących eksporterów bloków i płyt na rynek azjatycki, europejski oraz amerykański. Z Panem Marco Aurelio, dyrektorem handlowym w Mineração Corcovado na temat historii powstania firmy, współpracy z lokalnymi kamieniarzami jak również o strategii sprzedaży na polski rynek rozmawiał Bogdan Lewicki.

: Hanna Mickiewicz z firmy HM Tarn GRANIT jest obecnie wyłącznym przedstawicielem na Polskę grupy Corcovado. Na zdjęciu z Krzysztofem Drozdkiem (z prawej) i Marco Aurelio.

Od momentu założenia w 1986 r. Mineração Corcovado (www.mcorcovado. com.br) stała się jedną z największych brazylijskich firm zajmujących się wydobyciem i eksportem kamieni. Z biegiem lat firma wyspecjalizowała się w wydobywaniu egzotycznych i ekskluzywnych materiałów z własnych kamieniołomów eksploatowanych na terenie całego kraju. Zasoby firmy pozwalają na wydobycie ponad 40 różnych odmian kamieni, gwarantując ciągłą dostawę bloków do swoich klientów. Od 1997 roku w grupie działa firma Brasigran (www.brasigran. com.br) zajmująca się przerobem bloków, obecnie jeden z wiodących, brazylijskich eksporterów płyt granitowych na całym świecie.

mostowych 5-cio osiowych sterowanych numerycznie (CNC) Comandulli, oczyszczalnię wody poprodukcyjnej oraz inne urządzenia używane do specjalnej obróbki kamienia. Wszystkie prace są nadzorowane przez wysoko wykwalifikowanych pracowników. Które z materiałów pozyskiwanych przez grupę cieszą się największym uznaniem klientów? Corcovado zaopatruje wiele krajów na całym świecie, zatem każdy z rynków ma konkretne oczekiwania, co do produktów. Jeżeli chodzi o rynek europejski zwróciłbym uwagę na bardzo duże zapotrzebowanie w branży nagrobkarskiej, a także na modę na egzotyczne materiały kamieniarskie w budownictwie takie jak: Green Savana/Green São Francisco, Pannafragola, Dalva/Pantaleão, Stoney Pink, White Rose/White Vitoria, Okinawa

FRANCJA TARN DROBNE I GRUBE ZIARNO TARN CIEMNY I ROYAL BRAZYLIA

NOWOŚĆ W OFERCIE

ANTARTIC WHITE

GREEN SAVANA

WHITE ROSE

BEAUTY DARK

HIMALAYA WHITE

GREEN SÃO FRANCISCO

GREEN UBATUBA

YELLOW JASMINE

STONEY PINK

PANNAFRAGOLA

ACRÓPOLIS

YOSEMITE FALLS

KONTAKT: Hanna Mickiewicz Tel.: +48 513 347 020 | +33 662 963 954 mail: hm.tarngranit@orange.fr

ZE ŚWIATA

)

;

W Corporate Towers w São Paolo wykorzystano także Black Cosmic.

Kopalnie Green Savanah (u góry) oraz White Rose (na dole)

VD, Sagitarius, Acrópoles Red, Himalaya White, Antartic White, Yellow Jasmine, Beauty Dark, Yosemite Falls.

Jakie są plany firmy na następny okres? Posiadamy w pełni profesjonalny dział ds. badań i rozwoju, który śledzi nowe trendy i wymagania z rynków całego świata. Cały czas szukamy nowych materiałów, otwieramy nowe kamieniołomy, dlatego nie boimy się nowych wyzwań. 

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. ARCHIWUM CORCOVADO

Jakie plany związane z polskim rynkiem ma grupa Corcovado? Nasze plany w nadchodzącym okresie, co do polskiego rynku są związane z rozwojem i promocją naszych produktów ze szczególnym uwzględnieniem zarówno obszaru budowlanego jak i nagrobkowego. W 2017 Mineração Corcovado zdecydowało się na znaczącą zmianę w podejściu do polskiego rynku. Podczas targów Stone 2017 w Poznaniu mieliśmy okazję spotkać Panią Hannę Mickiewicz, właścicielkę HM Tarn GRANIT, z którą rozpoczęliśmy rozmowy na temat potencjalnej współpracy. Następnie, po przeprowadzeniu rekonesansu w maju 2018 rozpoczęliśmy współpracę handlową z HM Tarn GRANIT, która to firma stała się wyłącznym przedstawicielem Grupy Corcovado w Polsce. Dzięki tej współpracy sprzedaż jest prowadzona bezpośrednio do końcowego odbiorcy z pominięciem lokalnych pośredników. Taki sposób dystrybucji buduje dobre relacje oraz zaufanie pomiędzy dostawcą a klientem. Decyzja o podjęciu współpracy z HM Tarn GRANIT, jako wyłącznym przedstawicielem została podjęta, w oparciu o bardzo dobrą opinię o tej firmie oraz doskonałej, już 10-letniej, znajomości polskiego rynku przez Panią Hannę Mickiewicz. Podjęliśmy takie działania, aby zagwarantować najwyższą jakość naszych produktów oraz najlepszą, możliwą obsługę posprzedażową.

FOT. ARCHIWUM CORCOVADO

Od kiedy materiały z kamieniołomów Corcovado trafiają do Polski? Przez ponad 20 lat nasze produkty były sprzedawane w Polsce za pośrednictwem międzynarodowych firm.

FOT. HANNA MICKIEWICZ

FOT. ARCHIWUM CORCOVADO

H. Mickiewicz od wielu lat współpracuje z Jackiem i Romanem Słocińskimi z firmy SJENITEX, którzy jako pierwsi zamówili granity z grupy Corcovado.

Inwestycje, w których wykorzystano kamień wydobywany przez Mineração Corcovado: • port lotniczy w Dubaju w Zjednoczonych Emiratach Arabskich (Itaúnas/Pannafragola) • Ed. Cidade Jardim w Sao Paolo (Yellow Bamboo) • Tower Bridge (Alaska/Piracea White) • Corporate Towers Sao Paolo (Black Cosmic) • Poczta Polska w Warszawie (Caravales/Regina White) • Patio da Maritima w Rio de Janeiro (Black Cosmic) • Ed. Ventura Corporate Tower (Green San Francisco)

ZE ŚWIATA TARGI

Nadciąga MARMOMAC 2018

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. ARCHIWUM NK

egoroczna edycja Marmomac w Weronie ma być jeszcze bardziej międzynarodowa. Ma temu służyć m.in. uruchomienie sieci „marmurowych ambasadorów”, oraz jeszcze bardziej interaktywny, nowy portal internetowy dedykowany architektom. Targi w Weronie są jednym z najważniejszych globalnych wydarzeń branży kamieniarskiej. O ich sile świadczą chociażby statystyki. W poprzednim roku na terenach wystawowych zaprezentowało się ponad 1600 firm z 56 krajów (64% wystawców spoza Włoch), a liczba odwiedzających osiagnęła poziom 68 000 (60% stanowili goście zagraniczni ze 147. krajów). Marmomac jest przełomową platformą promocyjną dla sektora branży kamieniarskiej, którego wartość handlowa w skali globalnej osiąga wartość ponad 18 miliardów euro (produkty przetworzone i technologia kamienia „Made in Italy” zajmują w nim drugie miejsce pod względem eksportu – o wartości ponad 3 miliardów euro – i pierwsze, jeśli chodzi o jakość i wartość dodaną). – Marmomac to jedno z naszych najważniejszych wydarzeń biznesowych, wyznaczających kierunki dla targów z tego sektora na całym świecie – powiedział Maurizio Danese, prezes Veronafiere. Ponad cztery miesiące przed rozpoczęcia wystawy sprzedano już ponad 80 000 m kw. powierzchni wystawienniczej. Ta wiodąca rola została również doceniona przez włoskie Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego. W 2015 r. – Marmomac został włączony do specjalnego planu promocji jako strategiczne targi promujące włoski sektor kamienia naturalnego. W tym roku w ramach planowanych inicjatyw 300

: Stone Theatre 2017

najlepszych nabywców zostanie zaproszonych do Werony, aby uczestniczyć w spotkaniach business to business, szkoleniach technicznych i wizytach w lokalnych firmach. Do tego dołączy Międzynarodowy Szczyt Kamienia – światowa konferencja z udziałem światowych, branżowych stowarzyszeń. – Międzynarodowa rozpoznawalność jest jednym z kluczowych elementów zrozumienia sukcesu Marmomac. Stworzyliśmy społeczność kamienia naturalnego. W tym roku pragniemy wzmocnić tę sieć powołując Ambasadorów Marmuru, a tym samym rozpowszechnić wiedzę o wykorzystaniu kamienia, a także Miami Calling – inicjatywę współpracującą z Platform Magazine, która ma na celu przeanalizowanie możliwości związanych z rynkiem nieruchomości na Florydzie – powiedział Giovanni Mantovani, dyrektor generalny i dyrektor generalny Veronafiere. Inne zasadnicze aspekty rozwoju branży, na które zostanie położony nacisk podczas targów to innowacje,

projektowanie i szkolenia związane z kamieniem i jego wykorzystaniem. Koncepcja ta jest reprezentowana w Marmomac przez wystawy wyróżnione w The Italian Stone Theatre. Ten pawilon łączy włoskie badania, eksperymenty, kamień i technologie. Tematem tegorocznej edycji jest woda i kamień. Podczas targów będziemy mogli również zobaczyć efekty współpracy uznanych designerów i projektantów mebli – takich jak Baxter, Swarovski, Luxury Living Group z firmami kamieniarskimi, szczególnie dostawcami marmurów. Dużą uwagę poświęca się także architektom przybywającym do Werony z całego świata. Mogą oni korzystać z ekskluzywnych szkoleń i kursów doskonalących organizowanych przez Akademię Marmomac, a także z nowego portalu internetowego ta8ilor – stworzonego dla projektantów wykorzystujących marmur. (z danych którymi dysponują targi wynika, że 88% architektów odwiedzających targi wyraźnie stwierdza, że kamień zostanie uwzględniony w ich przyszłych projektach). 

ZE ŚWIATA NAUKA

Zrozumieć granity Reminiscencje z EGU General Assembly, Wiedeń 2018

FOT. ARCHIWUM AUTORA

Michał Ruszkowski, Wydział Geologii UW Prof. Janina Wiszniewska, PIG-PIB

utorzy niniejszej pracy wzięli udział w sesji naukowej pt. „Understanding granites – state of the art and ways ahead” w ramach kolejnej edycji European Geosciences Union General Assembly 2018 (EGU), która odbyła się w Wiedniu w dniach 7-13 kwietnia (na zdjęciu centrum kongresowe) . European Geosciences Union (EGU) jest międzynarodowym stowarzyszeniem uniwersytetów, jednostek naukowych i członków prywatnych, zajmujących się szeroko rozumianymi naukami o Ziemi, klimatologii i kosmologii. W jej strukturach zrzeszonych jest ponad 12500 członków z całego świata. „Organizacja dedykuje dążenia swoich członków do doskonalenia się w naukach o Ziemi, naukach planetarnych i kosmicznych dla

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

dobra ludzkości”. EGU jest organizacją non-profit, została założona we wrześniu 2002 roku. Podzielona jest na 22 działy naukowe. W swoim założeniu wszystkie działy mają odzwierciedlać interdyscyplinarny charakter organizacji. Członkostwo jest otwarte dla osób zawodowo związanych z naukami o Ziemi i naukami o kosmosie oraz pokrewnymi badaniami Ziemi i oceanów. Organizacja jest otwarta na współpracę ze studentami wnoszącymi nowe pomysły i idee oraz zachęca emerytowanych naukowców do wspierania młodego pokolenia swoim doświadczeniem i radami. European Geosciences Union EGU posiada aktualnie 18 różnorodnych czasopism naukowych, które wykorzystują innowacyjny format otwartego dostępu i organizują

wiele tematycznych spotkań oraz działań edukacyjnych i popularyzatorskich. Organizacja rokrocznie uhonorowuje również naukowców szeregiem nagród i medali. Coroczne Zgromadzenie Generalne EGU Assembly jest największym i najbardziej znanym w Europie wydarzeniem związanym z geologią, które przyciąga w ostatnich latach ponad 14 000 naukowców z całego świata. Sesje i spotkania obejmują szeroki zakres tematów, w tym wulkanologię, eksplorację planet, wewnętrzną strukturę i atmosferę Ziemi, klimat, a także energię i zasoby. W tym roku podczas 666 sesji tematycznych wygłoszonych zostało 4776 referatów, zaprezentowano 11 128 posterów i 1419 interaktywnych prezentacji PICO. Program konferencji uzupełniło 68 kursów i 294 innych

ZE ŚWIATA

) Prof. Janina Wiszniewska i Michał Ruszkowski przy prezentacji posterowej, której byli współautorami.

GRANITOLODZY MAJĄ GŁOS Sesja pt. „Understanding granites – state of the art and ways ahead” (Zrozumieć granit – stan aktualnej wiedzy i kierunki rozwoju) miała na celu przedstawienie najnowszych wyników badań granitów wykonywanych przy pomocy zaawansowanych technik laboratoryjnych. Granity i ich metamorficzne odpowiedniki stanowią dominującą część skorupy kontynentalnej, są obecne na wszystkich kontynentach. Magmatyzm granitowy pełnił podstawową rolę w kontrolowaniu wzrostu i ewolucji skorupy kontynentalnej. Niemniej jednak pochodzenie magm granitowych pozostaje tematem bardzo kontrowersyjnym. Magmatyzm tego typu wiąże się z wieloma różnymi parametrami wzajemnego oddziaływania odzwierciedlającymi kontrastujące parametry geotektoniczne. Parametry te obejmują naturę i skład źródeł magmy, przyczyny i warunki topnienia, procesy różnicowania magmy i modyfikacje pomagmowe. W szczególności mechanizmy i skala czasowa produkcji, transportu, umieszczania i przebywania magmy granitowej na środkowych i górnych poziomach skorupy ziemskiej są krytyczne, ponieważ mogą one z kolei wywoływać zmiany w reżimie termicznym i reologii skorupy kontynentalnej. W ten sposób magmatyzm granitowy odgrywa znaczącą rolę w procesach tektono-metamorficznych, związanych z formowaniem i ekshumacją pasów orogenicznych. Ponadto, magmatyzm ten jest ściśle połączony z gwałtownymi procesami powierzchniowymi, takimi jak np.

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. ARCHIWUM AUTORA

wydarzeń. Organizatorom udało się zgromadzić 15 075 naukowców ze 106 krajów. Polskę reprezentowało 187 osób, w tym 7 z PIG-PIB.

super erupcje krzemionkowe. Wielka różnorodność źródeł, procesów i warunków tektonicznych związanych z wytwarzaniem topnieniem granitu sprawiają, że obecnie nie ma zgody pomiędzy naukowcami, co do najlepszego sposobu klasyfikacji tej podstawowej grupy skał magmowych. Najczęściej stosowane systemy klasyfikacji geochemicznej i petrogenetycznej (z dominującą alfabetyczną: granity typu S, I, A i M) są mylące lub zwodnicze dla wielu granitologów, ale nigdy nie zaproponowano znaczących alternatyw. SZEŚĆ WYSTĄPIEŃ Sesja referatowa obejmowała 6 wystąpień ustnych starannie wyselekcjonowanych przez organizatorów. Prowadzącymi sesję byli dr Patrizia Fiannacca, prof. Vojtěch Janoušek, prof. Jean-François Moyen, dr Carlos Villaseca. Miała na celu przedstawienie i omówienie aktualnego stanu wiedzy oraz najlepszych możliwych rozwiązań, przy zastosowaniu najnowszych technik badawczych, w celu pełnego zrozumienia przyczyn i konsekwencji granitowego magmatyzmu w zmiennych kontekstach tektonicznych. Pierwsza prezentacja pod tytułem „Zircon petrochronology reveals the mechanism of crustal anatectic magma formation (solicited)” autorstwa zespołu Federico Farina, Andrea Dini, Joshua Davies, Maria

Ovtcharova, Nicolas Greber, AnneSophie Bouvier, Lukas Baumgartner i Urs Schaltegger, dotyczyła interpretacji analizy składu cyrkonów, stosunków izotopowych Sr, U/Pb i zawartości SiO2 w granitach z masywu Larderello-Travale we Włoszech. Referat wygłosił F. Farina z Uniwersytetu Genewskiego. Stwierdzono w nim, że pomimo dość monotonnej chemii całych skał granitowych w wielu z nich zauważa się wyraźne zróżnicowanie izotopowe w małej skali (nawet w pojedynczej próbce). Wyniki badań wykazały, że izotopowa i wiekowa informacja zachowana w małej skali, w niskotemperaturowym granicie, może zostać wykorzystana do wejrzenia w strukturę i termiczną ewolucję skorupy kontynentalnej. Praca zdobyła uznanie słuchaczy kompleksowym podejściem autorów do omawianej problematyki. Druga prezentacja pod tytułem „The trajectory of the P–T path controls the onset of melting in metasedimentary rocks” prezentowana pod zmienionym tytułem „Performing process-oriented investigations involving mass transfer Rusing Rcrust: a new phase equilibrium modeling tool” autorstwa zespołu Matthew Mayne, Gary Stevens, Jean-François Moyen, i Tim Johnson, dotyczyła zastosowania nowego programu komputerowego Rcrust do interpretacji wyników i tworzenia modeli wynikowych dla grani-

tów. Praca okazała się niezwykle innowacyjna, a zaprezentowany autorski program może zmienić sposób interpretacji uzyskiwanych danych liczbowych. Trzecia prezentacja pod tytułem „Secular changes in sedimentary source compositions and consequences for partial melting in orogenic belts” autorstwa Gautier Nicoli i Brendan Dyck, dotyczyła zdolności łupku krzemionkowego do zatrzymywania większej ilości wody w wysokiej temperaturze, ograniczając tym samym produkcję stopu anatektycznego podczas przeróbki dawnych terranów. Prezentacja posiadała bogatą bazę wykresów i zestawień interpretacyjnych. Wzbudzała, żywą dyskusję wśród słuchaczy. Czwarta prezentacja pod tytułem „A new Melt Contamination Model for the Generation of “I-type” granitic rocks by melting heterogeneous lower crust” autorstwa Johannes Hammerli, Anthony Kemp i Toshiaki Shimura, dotyczyła rozstrzygnięcia sposobu formowania się hornblendowych granitów typu I z pasa metamorficznego Hidaka w Japonii. Badacze w tym celu wykonali analizy izotopów Hf, Nd i O w krytycznych minerałach akcesorycznych, takich jak cyrkon, apatyt i monacyt. Szczególne ważenie robiły zestawienia graficzne wyników w formie modelu genetycznego. Piąta prezentacja pod tytułem „Granite formation in arcs: one view from high pressure experiments” autorstwa Othmar Müntener i Peter Ulmer, dotyczyła przeglądu eksperymentalnych danych z opracowań skał magmowych w celu zrozumienia procesów frakcjonowania, z naciskiem na korzenie łuków magmowych. Autorzy skupili swoja uwagę na równowadze i eksperymentalnej krystalizacji frakcyjnej w suchych i uwodnionych bazaltach w kierunku andezytów. Tak złożone zestawienia mogło pozwolić na symulację ruchu cieczy i kumulowanie linii pochłaniania magm, otrzyma-

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. ARCHIWUM AUTORA

ZE ŚWIATA

: Geochronological calendar of A-type granites from NE Poland – to tytuł polskiej prezetacji posterowej.

nych z pierwotnego płaszcza. Praca zdaniem słuchaczy była skomplikowana, ale przedstawiona w zrozumiałej formie. Uwagę zwracały olbrzymie chmury punktów analiz geochemicznych na wykresach, niejednokrotnie składając się z kilku tysięcy obiektów. Ostania szósta prezentacja pod tytułem „On the importance of crystallization-differentiation for the generation of SiO2-rich melts and the compositional build-up of arc (and continental) crust” autorstwa Oliver Jagoutz and Benjamin Klein, dotyczyła prezentacji przeglądu procesów odpowiedzialnych za tworzenie granitów w systemach subdukcji. Autorzy szczególną uwagę kierowali na procesy tworzenia się granitów typu I. Prezentacja posiadała nowego typu wykresy zmienności zawartości krzemionki od warunków T-P. Wykresy te stanowiły obiekt dyskusji słuchaczy z badaczami po prezentacji. SESJA POSTEROWA Prezentacje ustne zgromadziły bardzo dużą liczbę słuchaczy. W pewnym momencie aula okazała się zbyt mała dla wszystkich chętnych. Należy zwrócić uwagę na fakt obecności dużej liczby młodych naukowców i studentów. Tak wielka frekwencja świadczy o dużym zainteresowaniu młodego pokolenia tematyką skał granitowych i generalnie tematyką geologii podstawowej, przy nadmiarze na kon-

ferencji tematyki środowiskowej i klimatycznej. Z prezentacjami ustnymi była powiązana sesja posterowa, w której wzięli udział uczestnicy z Polski prezentujący wspólny poster Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego i Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego pt.: “Geochronological calendar of A-type granites from NE Poland” autorstwa prof. Janiny Wiszniewskiej, mgr Michała Ruszkowskiego, dr Ewy Krzemińskiej i prof. UW dr hab. Bogusława Bagińskiego. Polski poster cieszył się znacznym zainteresowaniem zarówno doświadczonych naukowców, jak i studentów, wzbudzając ożywioną i konstruktywną dla zaprezentowanej tematyki dyskusję. Sesja porterowa składała się z 22 posterów badaczy z całego świata. Zaprezentowana tematyka plakatów doprowadzała do owocnej dyskusji nad zastosowanymi innowacyjnymi technikami badawczymi. Opierając się na pracach terenowych i petrograficznych, granitolodzy sięgają od modelowania geochemicznego, poprzez eksperymenty topnienia / krystalizacji i modelowania termodynamicznego, w połączeniu z geochronologią in situ i badaniami pierwiastków śladowych/izotopów minerałów pomocniczych. Dało się również zauważyć nawiązywanie wspólnych kontaktów i przyjaźni naukowych między uczestnikami tej sesji. Ciekawe jakie nowe odkrycia i przyszłe wspólne badania z tego wynikną? 

LISBONA TALLIN

NEW YORK

LONDON

BEIRUT

MOSCOW

PARIS

BELFAST BLACK MADRID

WARSAW

BLOKI BELFAST BLACK W SZCZECINIE MARABU Natursteinhandel GmbH B L O K I

G R A N I T O W E

Jarek@marabustone.pl

R P A

+48 507 80 20 29

PIŁA EXPRESS 600 Z OBROTOWĄ GŁOWICĄ

zmotoryzowany przechył głowicy

ręczny przechył głowicy

monoblok dysk 600mm cięcie: lewo, prawo, przód, tył przechył głowicy 45 stopni most piły wykonany z żeliwa silnik 15 Kw z regulacją obrotów stół podnoszony do pionu przy pomocy dwóch tłoków hydraulicznych stół obrotowy o 90 stopni, wymiary stołu 3200 x 2000 mm laser automatyka cięcia pilot zdalnego sterowania waga 6500 kg

łożyska liniowe oś Z

panel dotykowy, pilot bezprzewodowego sterowania

łożyska liniowe oś Y

podzespoły elektryczne ﬁrm: MITSUBISHI, SCHNEIDER, YASKAWA

WYŁĄCZNY DYSTRYBUTOR

NA POLSKĘ!

WEHA sp. z o.o. ul. Armii Krajowej 31, 58-150 Strzegom tel. 74 855 32 51 www.weha.pl

P31 POCHYLANY SUPORT DO CIĘCIA POD KĄTEM STOPNIOWO WYŁĄCZNY DYSTRYBUTOR

NA POLSKĘ!

pochylany suport, do cięcia stopniowego pod kątem

oś Z dwa stalowe sworznie

solidny stół z napędem hydraulicznym

łożyska liniowe oś Y

monoblok

panel dotykowy, pilot bezprzewodowego sterowania

podzespoły elektryczne ﬁrm: MITSUBISHI, SCHNEIDER, YASKAWA

dysk 625 mm pochylany suport do cięcia stopniowego pod kątem most piły wykonany z żeliwa łożyska liniowe silnik 15 Kw z regulacją obrotów stół obrotowy 360 stopni, podnoszony do pionu dwoma tłokami hydraulicznymi wymiary stołu 3200 x 2000 mm laser automatyka cięcia pilot zdalnego sterowania waga 6300 kg

Światowa jakość w rozsądnej cenie. PARTNERZY HANDLOWI: Abus, Achilli, Akemi, BM, Cobalm, Flex, Lantania, Lupato, Toolstar.

KAMIEŃ NATURALNY POLSKIE ZŁOŻA

Andezyt pieniński

prof. Jacek Rajchel AGH w Krakowie

Wydobywany do niedawna w Pieninach andezyt jest jednym z zapomnianych, od lat nieeksploatowanych polskich surowców skalnych.

W KILKU WIEKOWYCH GENERACJACH Andezyt pieniński jest subwulkaniczną (hipabisalną) skałą magmową występującą w postaci szeregu na ogół niewielkich intruzji zgodnych (sillów) i niezgodnych (dajek) miąższości od kilku do ponad 200 m. Są one usytuowane głównie w obrębie fliszowych, piaskowcowo-łupkowych

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. JACEK RAJCHEL

odzielił on los innych wydobywanych niegdyś na terenie Małopolski kamieni budowlanych i dekoracyjnych, poczynając od tak znanych jak czarny wapień dębnicki i „marmur” paczółtowicki z Dębnika i Paczółtowic przez tuf filipowicki z Woli Filipowskiej i melafir z Rudna i Regulic, martwicę wapienną z podkrakowskich dolinek, alabaster z Łopuszki i Bochni aż po granit i wapień numulitowy z Tatr. Eksploatacji tych surowców zaprzestano z różnych przyczyn, m.in. z powodu wyczerpania złoża, względów ekonomicznych i trudności eksploatacyjnych, jak również ze względu na ochronę środowiska. Pozostałe po ich eksploatacji wyrobiska są na ogół trudno dostępne. Większość wydobywanych tam skał można jednak zaobserwować w architekturze bliższych i dalszych okolic miejsca eksploatacji, w tym oczywiście w Krakowie, a niektóre z nich, jak np. czarny wapień dębnicki – w całej Europie. Charakterystyka większości wymienionych surowców została przez autora artykułu przedstawiona wcześniej na łamach „Nowego Kamieniarza”.

: Kamieniołom Snozka na górze Wżar w Kluszkowcach koło Czorsztyna, założony w andezycie najmłodszej generacji; widoczny nieregularny cios termiczny oraz kuliście zwietrzały andezyt starszej generacji.

utworów płaszczowiny magurskiej, nie są natomiast znane z właściwych jednostek pienińskiego pasa skałkowego. Obszar ich wychodni rozpościera się w wąskim pasie długości ok. 20 km, od góry Wżar w pobliżu Czorsztyna na zachodzie po górę Jarmuta, na wschód od Szczawnicy. Występuje tam andezyt w kilku generacjach wiekowych epoki miocenu (piętra karpat, sarmat) sprzed ok. 13 mln lat. Na całym tym obszarze dominują andezyty starszej generacji, podczas gdy jedynie na górze Wżar występuje najmłodsza odmiana tej skały. Magma tych intruzji związana jest z procesem subdukcji i przeto-

pienia południowej krawędzi platformy północnoeuropejskiej pod pieniński pas skałkowy. Andezyty pienińskie na świeżej powierzchni są barwy popielatej, na zwietrzałej – beżowej, przechodzącej w miarę postępu tego procesu w brunatno-żółtą lub rdzawą, a granica tych barw często jest ostra, wyraźnie zaznaczona. Mają podręcznikowo wykształconą porfirową teksturę, tzn. zbudowane są z podobnej wielkości prakryształów (fenokryształów), plagioklazów, piroksenów i amfiboli, a także drobniejszych, rzadziej obecnych ziaren biotytu, stanowiących łącznie do 50% objętości skały, rozmieszczonych – zazwyczaj bezładnie – w skrytokrystalicznym (afanitowym) cieście skalnym o podobnym składzie mineralnym. W różnym, ale bardzo niewielkim udziale zawierają również

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

KAMIEŃ NATURALNY

(

FOT. ARCHIWUM AUTORA (3)

Wielkie bloki kuliście zwietrzałego andezytu wydobyte ze zwietrzałej wychodni żyły tej skały w pobliżu kamieniołomu Snozka na górze Wżar koło Czorsztyna. )

apatyt, kalcyt, kwarc, chloryt i magnetyt, a także powstałe w wyniku działalności hydrotermalnej zeolity. Eksploatowane są dwie podstawowe odmiany tej skały – andezyt amfibolowy i augitowo-amfibolowy. Obecne w andezycie pienińskim plagioklazy reprezentowane są przez brudno-biały, niekiedy różowawy andezyn, średnicy do 5 mm, o tabliczkowym pokroju, wyraźnej łupliwości i szklistym połysku; przeważnie są jednak częściowo zwietrzałe (skaolinizowane), a wówczas bywają matowe i ziemiste. Pirokseny (augit) tworzą czarne osobniki o krótkosłupkowym lub grubotabliczkowym pokroju z wyraźną łupliwością i szklistym połyskiem; podobnie czarne amfibole mają wyraźną łupliwość i szklisty połysk, ale ich pokrój jest cienkosłupkowy lub igiełkowy. Obecne są również niewielkie skupienia tych czarnych minerałów, do kilku centymetrów średnicy, określane jako „bomby” piroksenowe. Występują także podobnej wielkości lub większe, do kilkunastu centymetrów średnicy, porwaki magmowe (ksenolity) piaskowców i wapieni z pienińskiego pasa skałkowego, które zostały wchłonięte i zmodyfikowane w procesie metamorfizmu termiczno-metasomatycznego przez przebijającą się ku powierzchni andezytową magmę. Z GĘSTYM CIOSEM TERMICZNYM Wszystkie odmiany andezytów wykazują wyraźny, stosunkowo gęsty, ale nieregularny cios termiczny w mniej więcej trzech prostopadłych do siebie kierunkach, co z jed-

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

Andezytowy krawężnik przy placu przed kościołem św. Jana w Krakowie. Nawierzchnia placu wyłożona kostką z porfiru z Miękini, rynsztok wzdłuż krawężnika to granit strzegomski, a połączone łańcuchem pachołki wykonano z piaskowca szydłowieckiego.

w naszej

apce!

) Łukowate krawężniki z andezytu z kamieniołomu Snozka na górze Wżar koło Czorsztyna w narożu ul. Szewskiej i Jagiellońskiej w Krakowie; jezdnia i rynsztok wyłożone bazaltową kostką z Wołynia, a chodnik – bordową betonową kostką imitującą porfir z Miękini.

APLIKACJA MOBILNA

nej strony ułatwiało ich eksploatację, a z drugiej – utrudniało uzyskiwanie bloków o większych gabarytach. Obecność ciosu przyczyniła się również, poprzez dezintegrację blokową w procesie wietrzenia, do powstawania andezytowych gołoborzy na wychodniach tej skały. Ułatwiała też powszechnie występujący proces kulistego wietrzenia andezytu. Eksploatacja andezytu pienińskiego na większą skalę rozpoczęła się po I wojnie światowej z inicjatywy dwu znanych polskich petrografów: prof. Józefa Morozewicza i prof. Stanisława Małkowskiego. Maksimum wydobycia przypadło na lata 30. a koniec eksploatacji nastąpił w latach 60. XX w. Najbardziej znane, od dawna nieczynne kamieniołomy tego surowca to Lisi Łom i Snozka, położone na górze Wżar, niepodal przełęczy Snozka

w Kluszkowcach koło Czorsztyna, kamieniołom Malinowa na górze Jarmuta w pobliżu Szczawnicy oraz znacznie mniejsze wyrobiska usytuowane w dolinach potoków Zakijowskiego, Kozłeckiego i Ścigockiego w Krościenku i na górze Bryjarka w Szczawnicy. JAKO KAMIEŃ BUDOWLANY Andezyt pieniński znalazł zastosowanie główne jako kamień budowlany i tłuczeń drogowy, ale produkowano z niego również, zachowane w wielu miejscach na granicy ze Słowacją, słupki graniczne, a także geodezyjne, schody, a nawet bloki do obróbki kamieniarskiej, głównie dla celów sepulkralnych, w ilości ok. 5% całego urobku. Ważną część produkcji stanowiły również wykonywane prostymi metodami krawężniki, kostka brukowa w kilku wymiarach – zwykła i regularna, a także rzędowa. Nie były to małe ilości, zważywszy, że np. w roku 1926 wyprodukowano 100 wagonów andezytowej kostki i 60 wagonów krawężników. Jeszcze do niedawna duży fragment placu przed

PROFESJONALNA CHEMIA DO KAMIENIA

kleje szpachle żywice impregnaty czyszczenie pielęgnacja narzędzia Kleje/Szpachle:  Kleje oraz szpachle MARMOLIT wykonane z żywic poliestrowych. Zalecane szczególnie gdy trzeba pewnie skleić lub naprawić każdy rodzaj kamienia naturalnego MARMOLIT dostępny jest w różnych gęstościach i kolorystyce  Kleje oraz żywice epoksydowe, mrozoodporne o bardzo wysokiej wytrzymałości, gęstości oraz kolorystyce

ŻS

I JN

Produkty do pielęgnacji:  Preparaty do mycia kamienia o neutralnym PH, odrdzewiacze  Woski w płynie i gęste o różnej kolorystyce  Pasty barwiące  Krystalizatory

Produkty do zabezpieczenia:  Impregnaty neutralne dla kamienia nie pozostawiające śladu  Impregnaty do piaskowca  Impregnaty do nadania efektu mokrego kamienia, bardzo mocne  Lakiery  Antygrafﬁti

Znajdź nas na facebook.com/bchempolska

C AN

AR CENY W G

www.b-chem.pl

info@b-chem.pl, tel.: 22 371 40 37

Proponujemy najwyższej jakości piły, frezy, wiertła do materiałów ceramicznych typu: Lapitec, Laminam, Dekton i pochodne.

Italdiamant-Poland HED 11500 ul.Dworska 5a, Giżycko tel.: 87 428 57 01, 602 760 968 email: italdipl@pro.onet.pl

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

KAMIEŃ NATURALNY

(

FOT. ARCHIWUM AUTORA (4)

Antropogeniczne rynienkowate zagłębienie w krawężniku z andezytu pienińskiego na ul. Szewskiej w Krakowie; jezdnia i rynsztok wyłożone bazaltową kostką z Wołynia, a chodnik – bordową betonową kostką naśladującą porfir z Miękini. )

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

) Fragment cokołu wokół kościoła Mariackiego w Krakowie z andezytu pienińskiego z zaawansowanym procesem wietrzenia fizycznego.

) Willa Granit w Krościenku nad Dunajcem z cokołem, gzymsami i elementami architektury wykonanymi z pienińskiego andezytu (zdjęcie uzyskane dzięki uprzejmości M. i A. Rustanowiczów).

-Poszukiwawczego AGH w Krakowie, a andezytowe filary i gzymsy służyły im nie tylko do zapoznania się z budową tej skały, lecz także do karkołomnej wspinaczki. Podejmowano również próby wykorzystania pienińskiego andezytu jako kamienia dekoracyjnego, czego przykładem jest modernistyczny budynek Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie w narożu Alei Jerozolimskich i Nowego Światu, wzniesiony w latach 1929–1930 według projektu architekta Rudolfa Świerczyńskiego. Jego fasada, wy-

FOT. M. A. RUSTANOWICZOWIE

Dworcem Głównym PKP w Krakowie miał nawierzchnię z tej właśnie wielkogabarytowej, regularnej, sześciennej kostki. Niestety, w czasie ostatniej przebudowy została ona usunięta. Podobny los spotkał drobniejszą kostkę, którą brukowano krakowskie jezdnie. Na rozproszone, pojedyncze andezytowe kostki możemy natrafić w zachowanych brukowych nawierzchniach na terenie całego Krakowa. W rejonie eksploatacji andezyt stosowany był masowo do regulacji brzegów rzek Dunajca i Grajcarka i wykonywania innych budowli hydrotechnicznych. W Szczawnicy, Krościenku i w okolicznych miejscowościach mniej lub bardziej sformatowane bryły andezytu były powszechnie stosowane na fundamenty, cokoły i inne elementy architektoniczne budynków mieszkalnych; stanowiły również zasadnicze elementy kompozycji ich zewnętrznego wystroju. Dobrym przykładem jest tu willa Granit w Krościenku przy ul. Jagiellońskiej 70, wzniesiona w roku 1937 według projektu architekta Stanisława Dziewolskiego. Wbrew swojej nazwie ma liczne andezytowe aplikacje, co w zamyśle architekta miało ją upodobnić do średniowiecznego zameczku. Willa Granit przez wiele lat pełniła funkcję bazy dla terenowych praktyk z geologii dynamicznej i kartografii geologicznej dla studentów ówczesnego Wydziału Geologiczno-

Cokół wokół kościoła Mariackiego w Krakowie z andezytu pienińskiego, dotknięty intensywnym procesem eksfoliacji; bruk nawierzchni wykonano z górnojurajskiego wapienia.

konana z andezytu, została ozdobiona w tympanonie potrójnego portalu i bocznych ścianach ryzalitu budynku wykutymi w tym kamieniu płaskorzeźbami autorstwa znanego rzeźbiarza Jana Szczepkowskiego w jego ulubionym stylu art déco. Użyto tu materiału pochodzącego z kamieniołomu Snozka z góry Wżar, a do renowacji po wojennych zniszczeniach wykorzystano nieco różniący się kolorystycznie andezyt z kamieniołomu Pod Bukami na górze Jarmuta. W latach 50. XX w. testowano również na skalę półprzemysłową

dawniej Firma Kamieniarska Krawczyk sp. z o.o.

KOMFORT

LUKSUS ELEGANCJA GRANIT, MARMUR, TRAWERTYN, AGLOMARMUR, ONYX, PIASKOWIEC, KONGLOMERATY KWARCOWE

SIEDZIBA GŁÓWNA:

ODDZIAŁY:

Łubna Jakusy 41, 98-235 Błaszki tel. 43 829 26 70, 43 829 13 39 fax. 43 829 00 04

Łódź, ul. Jadzi Andrzejewskiej 1, Tel. +42 641 80 36, Tel. kom. +48 605 896 096 Wyszki 7c, 63-220 Kotlin, Tel. +48 62 740 55 75, Fax +48 62 740 54 02 Nowa Wieś , ul. Kopalniana 21, 42-262 Poczesna, Tel. +48 34 321 66 22, Fax +48 34 364 52 36 Smardzów 27b, 56-400 Oleśnica, Tel./Fax +48 71 399 27 03, Tel. kom. +48 607 199 059

E-MAIL: BIURO@OLGRAN.PL

WWW.OLGRAN.PL

@OLGRAN.KAMIENNATURALNY

KAMIEŃ NATURALNY POLSKIE ZŁOŻA ) Płaskorzeźby z andezytu pienińskiego w portalu Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie autorstwa Jana Szczepkowskiego.

ZRÓŻNICOWANE WŁAŚCIWOŚCI Własności techniczne andezytu pienińskiego są bardzo zróżnicowane w zależności od wieku skały, kamieniołomu, z którego pochodzą, i stopnia zwietrzenia. Najwyższe i najlepsze parametry ma andezyt najmłodszej generacji z kamieniołomu Snozka, położonego na górze Wżar. Wartości wytrzymałości na ściskanie wahają się tam w szerokich granicach, od ok. 90 MPa do prawie 270 MPa. Wszystkie odmiany charakteryzują się ponadto średnią lub niską odpornością na ścieranie. Doskonałym przykładem tej niewielkiej odporności są andezytowe krawężniki wzdłuż ul. Szewskiej w Krakowie. Są one narażone na ścieranie butami przechodniów od roku 1933, kiedy zostały tam położone, przez co ich górne powierzchnie mają podłużne, rynienkowate, wypełniające się wodą opadową antropogeniczne zagłębienia. Podobne, ale nieco węższe krawężniki z tego okresu zachowały się w Krakowie wzdłuż szeregu innych ulic, np.: Krupniczej, Ingardena, Bernardyńskiej, Krowoderskiej, Sereno Fenn’a, św. Jana, a także wzdłuż ul. św. Tomasza i wielu innych. Z racji mniejszego nasilenia ruchu pieszego w tych miejscach i znacznie węższej górnej powierzchni nie mają wspomnianych zagłębień. Wszystkie krawężniki są znakomitym polem obserwacji charakterystycznych cech tej skały. Wygładzone, a niekiedy wręcz wypolerowane butami przechodniów lub w niektórych przypadkach oponami samochodów (np. w zaułku przy kościele św. Jana), ujawniają skład mineralny i porfirową teksturę. W bardzo wielu miejscach

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. ARCHIWUM AUTORA

możliwość zastosowania andezytu pienińskiego jako surowca kwasoodpornego, szczególnie jego amfibolowej odmiany z kamieniołomu Malinowa, a także jako surowca do produkcji leizny kamiennej.

widoczne są również wspomniane wyżej porwaki magmowe lub pozostałe po nich wgłębienia wypełnione po deszczu wodą. Innym zastosowaniem pienińskiego andezytu w Krakowie jest niewielki fragment cokołu kościoła Mariackiego od strony placu Mariackiego, u podnóża niższej wieży, będącej kościelną dzwonnicą. Lica bloków tej skały wykazują daleko posunięty proces eksfoliacji (wietrzenia fizycznego), polegający na łuszczeniu się zewnętrznej powierzchni skały, wspomagany zapewne niezwykle silną w Krakowie chemiczną antropopresją środowiska. Tam też w jednym z bloków widoczne są czarna piroksenowa „bomba” i porwak magmowy. Wyjątkowa możliwość zapoznania się z charakterystycznymi cechami pienińskiego andezytu istnieje w Geo-gródku, jednej z geologicznych

Właściwość

Jednostka miary

Wżar

Malinowa

Szczawnica

Gęstość właściwa

g/cm3

2,74–2,84

2,72–2,81

2,69

Gęstość objętościowa

g/cm3

2,60–2,74

2,45–2,77

2,58

Nasiąkliwość wodą przy ciśnieniu atmosferycznym

% wag.

0,46–1,94

1,02–2,17

1,46

Wytrzymałość na ściskanie na sucho

MPa

89–277

75–200

236

Odporność na ścieranie na tarczy Boehmego

0,21–0,80

0,20–0,80

0,11

Ścieralność w bębnie Devala

3,03–4,70

2,30

–

0,28

0,19

–

Współczynnik emulgacji *

ekspozycji Ogrodu Doświadczeń im. Stanisława Lema w Krakowie przy al. Pokoju 68, w pobliżu TAURON Areny Kraków. Prezentowany jest tam m.in. wielki, ważący ok. 3 t blok tej skały, wraz z petrograficznym opisem. Okaz ten pochodzi z góry Wżar koło Czorsztyna i został wydobyty z wychodni jednej ze zlokalizowanych tam żył andezytowych, w pobliżu kamieniołomu Snozka. Wobec stale zmniejszającego się na terenie Krakowa zasobu architektonicznych zastosowań pienińskiego andezytu warto zadbać, by nie był on usuwany z pejzażu miasta. Dobrym przykładem troski o takie kamienne dziedzictwo jest np. wspomniana ul. Szewska – przeprowadzając remont jej nawierzchni, zdecydowano, aby zachować dotychczasowe andezytowe krawężniki mimo ich znacznego zużycia. 

według M. Kamieński & W. Skalmowski, 1957, M. Kamieński (red.), 1975

PONADTO W OFERCIE PŁYTY: African Galaxy Angola Blue (Blue in the Night) Aurora Azul Noche Azul Plata Balmoral Baltic Green Belfast Bohus Grey Bohus Red Brazylia Gold Brąz Królewski Crema Julia

Eagle Blue Eagle Red Giallo Vitoria Gneys Impala Indian Black Kuppam Green Kuru Grey Lablador Angola Lablador Blue Lablador Emerald Lablador Ocean Maricana Oliv Green Orion

Paradiso Star Galaxy Strzelin Szwed Szwed Zielony Tarn Tarn Royal Tołkowski Tundra Vanga Verde Bahia Verde Green Victoria Whie Wiscont White

Zapewniamy transport! MEJA BUGANIUK FIRMA KAMIENIARSKA 57-200 Ząbkowice Śląskie, ul. Cukrownicza 1r tel. 74 8157 857, 601 463 075, 609 787 847, tel. 609 787 846, fax: 74 8100 354 e-mail: meja.buganiuk@neostrada.pl, www.mejabuganiuk.pl

KAMIEŃ NATURALNY HISTORIA

Marmurowy zawrót głowy Ile rodzajów kamienia istnieje na świecie? Na tak postawione pytanie chyba nikt nie jest w stanie odpowiedzieć. W rzeczywistości wydobywane są tysiące rodzajów marmuru, granitu, brekcji, kwarcytu, trawertynu, wapienia, onyksu oraz innych skał. Być może o wiele bardziej interesujący jest fakt, iż sporo spośród najpopularniejszych, a tym samym najbardziej znanych materiałów często występuje w wielu odmianach różniących się od siebie rozmiarem bloków (a więc wymiarem płyt), strukturą, kolorem i wzorem, a co za tym idzie wartością materialną. Bogdan Lewicki

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

KAMIEŃ NATURALNY

) Rodzina Venati składa się z ogromnej liczby materiałów, które znacznie różnią się od siebie wyglądem. Niektóre z nich ciężko odróżnić od Bianchi Ordinari.

otyczy to także marmurów z Carrary – surowca używanego przez najsłynniejszych rzeźbiarzy i architektów. Skały, która nie tylko jest bodajże najbardziej poszukiwanym kamieniem naturalnym na świecie, lecz ogólnoświatowym symbolem bogactwa i luksusu. Wiedza pozwalająca na rozpoznanie każdej z odmian Carrary oraz określenie jej faktycznej wartości jest cenna dla kamieniarzy, projektantów oraz architektów. Posiadanie tej umiejętności pomaga w odróżnieniu danego rodzaju i określeniu m.in., czy oferowany jest on w rozsądnej cenie. Dodatkowo niezbędnym punktem jest dogłębna wiedza o istotnych cechach materiałów oferowanych na rynku, np. o ich wytrzymałości, nasiąkliwości, wodoodporności, odporności termicznej czy odporności na promieniowanie UV. Jest to jedyna droga pozwalająca zaplanować wykonanie solidnych prac kamieniarskich. Jednak osoby poszukujące fachowych porad i objaśnień dotyczących istniejących odmian marmurów z Carrary oraz ich cech charakterystycznych i wartości często spotykają się z niejasnymi lub – co gorsza – błędnymi informacjami. Dzieje się tak dlatego, iż w rzeczywistości prawdziwych znawców tego marmuru jest zaledwie garstka. Sytuacja ta prowadzi do rozprzestrzeniania się wielu błędnych przekonań oraz do nieprawidłowego użycia materiału, co skutkuje pojawieniem się poważnych problemów po zamontowaniu elementów gotowych.

) Mapa obszarów wydobywczych Alp Apuańskich: Carrara, Massa, Lunigiana, Garfagnana, Versilia.

; Odmiany Bianco Carrara Ordinario wydobyte z różnych kamieniołomów.

ILE ODMIAN? Pytanie o to, ile odmian marmurów z Carrary można wyróżnić, jest jednym z częściej zadawanych przez kamieniarzy. Na poczatek naszej „przygody” z tymi szczególnymi kamieniami powinniśmy sobie uświadomić, iż z kamieniołomów w Alpach Apuańskich wydobywa się setki odmian tego surowca, które różnią się od siebie wyglądem oraz własnościami technicznymi. Wielu z nich nigdy nie sprowadzano do Polski

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

KAMIEŃ NATURALNY

: W ciągu ostatnich dziesięcioleci powszechną praktyką stało się wyróżnienie 3 głównych kategorii komercyjnych Bianco Carrary: C, CD oraz D bazując na kolorze tła.

w większych ilościach, więc w naszym kraju są praktycznie nieznane. By pokusić się o odpowiedź na postawione wcześniej pytanie, należy również przypomnieć, iż materiały nazywane marmurami karraryjskimi wydobywane są z obszernego rejonu położonego w północno-zachodniej Toskanii. Ten z kolei składa się z pięciu obszarów wydobywczych. Są to: Carrara, Massa, Lunigiana, Garfagnana oraz Versilia. Obszar Carrary jest miejscem, w którym działalność wydobywcza została rozpoczęta przez starożytnych Rzymian już w I w. p.n.e., a jego zdolności wydobywcze trzykrotnie przewyższają całkowite wydobycie z pozostałych czterech terenów. Z tego właśnie względu Carrara jest na tyle znana, iż wszystkie materiały wydobywane z rejonu Alp Apuańskich na całym świecie nazywane są marmurami karraryjskimi. Obszary wydobywcze dzielą się na wiele zagłębi marmurowych. Przykładowo obszar Carrary składa się z czterech. Są to: Pescina-Boccanaglia, Torano, Fantiscritti-Miseglia oraz Colonnata. W każdym zagłębiu znajdują się kamieniołomy czynne (obecnie eksploatowane) oraz kamieniołomy nieczynne (takie, w których proces wydobywczy został zatrzymany). Dla przykładu zagłębie Fantiscritti-Miseglia ma 30 czynnych kamieniołomów, a zagłębie Colonnata – 29. Biorąc pod uwagę, iż z jednego kamieniołomu wydobywa się kilka odmian marmuru, szybko można zrozumieć, iż złoża Alp Apuańskich tworzą setki rodzajów kamienia.

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

WAŻNE CECHY TECHNICZNE Firma OMNISTONE za jedno ze swoich sztandarowych zadań postawiła sobie promowanie oraz zachowanie prawdziwej kultury związanej z marmurami karraryjskimi w jej najczystszej formie. Jest to 2000 lat tradycji przekazywanej przez pokolenia z ojca na syna, dlatego czujemy się odpowiedzialni za dostarczanie właściwej wiedzy i odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania związane z marmurami z Carrary. Wszystko po to, aby rozwiązać jak najwięcej nieporozumień. Chcąc zapewnić wiedzę i potrzebne informacje wszystkim entuzjastom marmurów z Carrary, musimy przede wszystkim przekazać odpowiednie podejście do przedstawianego tematu. Uważamy, iż należy zawsze pamiętać o trzech głównych kwestiach: 1. Termin „marmury z Carrary” jest ogólnym określeniem ogromnej ilości materiałów różniących się od siebie wyglądem oraz cechami technicznymi. 2. Projekty uwzględniające kamień naturalny można uznać za pomyślnie zrealizowane wtedy, gdy użyty materiał pozostanie nienaruszony i piękny przez wiele lat. Innymi słowy nie jest aż tak ważne, jak prezentuje się świeżo wykonana praca kamieniarska; to, co liczy się naprawdę, to jej trwałość i wytrzymałość przez długie lata. 3. Faktyczna trwałość wszelkich robót kamieniarskich wynika z doboru odpowiedniego materiału względem zastosowania (posadzka wewnętrzna, posadzka zewnętrzna, wewnętrzne okładziny ścienne, fasady, blaty kuchenne,

blaty łazienkowe, lady barowe, stoły do jadalni, kominki, rzeźby, schody itp.). Podsumowując, warto pamiętać, iż wybierając odmianę marmuru z Carrary do realizacji danego projektu, trzeba zwrócić uwagę na cechy techniczne, które są tak samo ważne jak walory estetyczne kamienia. Innymi słowy przed podjęciem decyzji powinno się przeanalizować, w jakim miejscu materiał zostanie zamontowany, co pozwoli na określenie potencjalnych czynników wpływających na niszczenie kamienia, a następnie wybrać rodzaj marmuru, który najlepiej zniesie ich działanie i okaże się najtrwalszym rozwiązaniem. 

Artykuł powstał we współpracy z firmą Omnistone. Zdjęcia pochodzą z prywatnych zbiorów Federico Corsi. www.omnistone.pl e-mail: biuro@omnistone.pl

KAMIEŃ NATURALNY ARCHITEKTURA

Deterioracja materii skalnej cz. IV Michał Ruszkowski, Wydział Geologii UW Prof. Janina Wiszniewska, PIG-PIB

FOT. FOTOLIA / JFL PHOTOGRAPHY

W czwartym, ostatnim odcinku, serii o deterioracji materii skalnej omówione zostaną czynniki mechaniczne mające negatywny wpływ na elementy wykonane z kamienia.

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

KAMIEŃ NATURALNY

nalizowane dotychczas procesy deterioracji materii skalnej wywoływane były bezpośrednim lub pośrednim działaniem wody, reakcji chemicznych, działalnością organizmów żywych i temperatury. Czy oprócz nich na skałę mogą działać inne czynniki? Jaka jest ich natura? W tym miejscu należy wspomnieć o pomijanych czynnikach mechanicznych i rzadko wzmiankowanych negatywnych oddziaływaniach elementów metalowych.

: Pomnik Kaisera Franz I w Wiedniu Widoczne bardzo silne przebarwienia na cokole.

) Zacieki na pomniku Schwarzenberga w Wiedniu.

; Dziedziniec pałacu Túmulo de Luís de Camões w Lizbonie

FOT. ARCHIWUM AUTORA (3)

DESTRUKCYJNY WIATR Do czynników natury mechanicznej zalicza się wszystkie te, które powodują powstawanie ubytków w masie skalnej na drodze ścierania, pękania i rozpadania po przyłożeniu siły fizycznej. W dużych miastach na terenach półotwartych i otwartych, znaczące szkody może spowodować wiatr niosący pyły i większe drobiny cząstek stałych. Unoszone pyły i porywane cząstki zalegające na ulicach, działają jak agregat do piaskowania. Drobne uderzenia, potarcia i obijanie cząstkami, powodują ścieranie i szlifowanie powierzchni skalnej, a w skrajnych przypadkach ubytki a nawet polerowanie powierzchni. Szczególnie wrażliwe na tego typu oddziaływania są skały węglanowe i osadowe, charakteryzujące się niewielką wytrzymałością. Znaczące ubytki powstają w sytuacji, gdy są one niszczone przez materiał rozdrobniony o większej twardości np.: ziarna kwarcu lub pył metalowy o ostrych krawędziach. Twardsze cząstki pyłów drążą w skałach rowki, dziury i wgłębienia, usuwają z powierzchni minerały o osłabionej spoistości, wpływając tym samym na zaokrąglenie elementów architektonicznych i zacieranie rysunku rzeźby. Procesy te są oczywiście uzależnione od siły wiatru i ilości pyłów. Ekstremalnym przykładem tego typu zjawiska są bardzo groźne burze piaskowe. Nie występują one w naszym klimacie,

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. ARCHIWUM AUTORA (5)

KAMIEŃ NATURALNY

jednak w miastach nadmorskich widoczne są szkody spowodowane pyłami kwarcu wzbijanymi z pobliskich plaż. Najbardziej znanym przykładami dużych zniszczeń wywołanych burzami piaskowymi, były notowane na terenie Egiptu zniszczenia w świątyniach Nefertari i Ramzesa II w Abu Simbel. Po przeniesieniu świątyń grobowych w latach 60` XX wieku na teren wyżej położony nad doliną Nilu, którą obecnie wypełnia woda zbiornika retencyjnego (jezioro Nassera), burze piaskowe spowodowały powstanie w obiektach sakralnych znacznych ubytków o głębokości nawet do kilkunastu centymetrów i spowodowały zatarcie szczegółów zdobień. Do innych powszechnych uszkodzeń mechanicznych zalicza się ubytki powstałe wskutek: uderzeń gradu, pęknięcia i kruszenia elementów nośnych wskutek działających naprężeń statycznych, spowodowane przez działanie mechaniczne człowieka oraz pękanie kamienia wskutek korozji łączników żelaznych. POTRÓJNE ODDZIAŁYWANIE Obiekty kamienne i zamontowane na nich elementy metalowe oddziałują na siebie bezpośrednio lub pośrednio. Oddziaływanie to

100

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

Przebarwienia w ścianie klasztoru Hieronimitów Mosteiro dos Jerónimos w Lizbonie

Rdzawe zacieki na tyłach Bazyliki Św. Piotra w Rzymie.

) Odbarwienia muru katedy św. Szczepana w Wiedniu spowodowane związkami miedzi ; Zniszczone, rozsadzone cokoły płotu Kongens Have w Kopenhadze. ; Odbarwienia muru katedry w Wiedniu spowodowane związkami miedzi.

w naszej

apce!

APLIK

ACJA MOBILN

MC DIAM - Wasz kompetentny PARTNER w technologii obróbki twardych materiałów www.mcdiam.com.pl Nasi partnerzy

Technologia wydobycia i obróbki kamienia naturalnego

Narzędzia diamentowe

Narzędzia do obróbki powierzchni

Narzędzia do obróbki kształtowej

Śrut i piły trakowe

Maszyny do wydobycia kamienia ze złoża

Łupiarki, kruszarki

Maszyny do cięcia bloków kamiennych

Maszyny do obróbki powierzchni płyt kamiennych

Maszyny do rozkroju płyt

Maszyny do obróbki elementów kamiennych

Maszyny sterowane numerycznie CNC

Maszyny przenośne

Urządzenia dźwigowe

Chemia kamieniarska

Oczyszalnie wody, odpylanie

MC DIAM Sp. z o.o. 02-668 Warszawa al. Lotników 12 tel. +48 22 843 48 47 fax +48 22 847 81 31 mcdiam@mcdiam.com.pl

Oddział Sandomierz 27-600 Sandomierz ul. Trześniowska 9 tel. +48 15 832 97 54-55 fax +48 15 832 17 25 sandomierz@mcdiam.com.pl

Oddział Strzegom 58-150 Strzegom ul. Jeleniogórska 6 tel. +48 74 856 13 50-52 fax +48 74 855 55 40 strzegom@mcdiam.com.pl

FOT. ARCHIWUM AUTORA

FOT. FOTOLIA / ANDROS68

KAMIEŃ NATURALNY

Fontanna na placu Świętego Piotra w Rzymie.

Figura Michała Archanioła w Rzymie.

Brzebarwienia na ścianie więzienia Palazzo delle Prigioni w Wenecji.

odbywa się na drodze chemicznej, mechanicznej oraz fizycznej. Zawilgocone, porowate skały, powoli oddające wodę, stają się długotrwałym źródłem zawilgocenia metalu, nawet okresach suchych. Wilgotne skały przyczyniają się do powstania i rozwoju korozji elektrochemicznej. Korozja jest zliczana do oddziaływań bezpośrednich. Niszczenie elementów metalowych jest stymulowane przez sole rozpuszczalne w wodzie, które przemieszczają się na drodze kapilarnej wraz z zaciekami. Najaktywniejszą z soli jest powszechnie występująca sól kamienna NaCl. Również niektóre minerały skałotwórcze i powstałe z ich wietrzenia agresywne roztwory, wchodzą w reakcje z metalami, np. roztwór wodorotlenku wapnia z ołowiem. Typem korozji pośredniej jest korozja atmosferyczna. Prowadzi ona do powstania na powierzchni skał różnobarwnych nacieków i odbarwień. Barwne zmiany najczęściej przybierają formę nieestetycznych plam. Powstają one jako produkty migracji związków korodujących elementy metalowe za pośrednictwem wody. Najczęściej obserwowanym przykładem tego zjawiska

102

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

Dla skał wyjątkowo niebezpieczne są elementy metalowe wykonane ze stali węglowej, która w wyniku procesów korozyjnych zwiększa swoją objętość. są zielone nacieki i plamy związków miedzi na postumentach pomników wykonanych z brązu oraz przebarwienia spowodowane wodą spływającą z dachu pokrytego miedzią. Przebarwienia powstają także w miejscach bezpośredniego kontaktu skały z metalem. Ciekawym przykładem przebarwień są te, które powstały wskutek odparowywania roztworów wodnych soli. Woda unosi produkty korozji i osadza je na powierzchni obiektu. W ten właśnie sposób powstają rdzawe obwódki wokół stalowych kotew. STAL KONTRA SKAŁA Dla skał wyjątkowo niebezpieczne są elementy metalowe wykonane ze stali węglowej, która w wyniku procesów korozyjnych zwiększa swoją objętość. Skorodowane elementy takie jak kotwy, dyble, bolce itp., wywierają na otaczające je ściany parcie prowadzące do powstawania spękań i odłupań. Stan

zachowania konstrukcji stalowej, np. stanowiącej szkielet sztukaterii, poważnie wpływa na stan zachowania całego obiektu. Korozja znaczne obniża wytrzymałość i spójność obiektu. Narastająca z biegiem czasu ilość niekorzystnych produktów reakcji korozji, osłabia elementy skalne powodując ich pękanie, rozwarstwianie się i złuszczanie. Niekorzystne zjawiska mogą być w prosty sposób wyeliminowane lub powstrzymane. Najtańszym i najprostszym sposobem jest zastosowanie farb izolujących. Droższą formą ochrony elementów metalowych jest proces galwanizacji matali przed ich zamontowaniem na kamieniu. W tej krótkiej serii artykułów mieliśmy nadzieję na zapoznanie Państwa z trudnym, a zarazem ciekawym zagadnieniem jakim jest deterioracja i zagrożenia przez nią powodowane dla obiektów kamieniarskich. 

Producent urządzeń transportowych dla branży kamieniarskiej: wysięgniki, chwytaki, trawersy, stojaki do transportu i składowania kamienia, stoły obróbcze, kontenery, wózki transportowe, wózki widłowe, pługi do odśnieżania i wiele innych urządzeń, które ułatwią Państwu pracę podczas obróbki kamienia.

Odwiedź nasz sklep internetowy

www.e-metikamstone.pl CENA ZESTAWU NEPTUN+DRAGON

5200 zł netto

ALU-MAX SPEEDY Chwytak samozaciskowy  nośność 1200 kg  zakres chwytu 10-140 mm  możliwość położenia płyty z pionu do poziomu  całość ocynkowana

Wysięgnik na wózek widłowy  max udźwig 2 500 kg  max wysięg 3500 mm  regulacja kąta nachylenia masztu  całość ocynkowana ogniowo

Wózek dwukołowy Ocynkowany wózek do transportu kamienia SPEEDY Optymalnie umieszczony środek ciężkości sprawia, że transport nawet ciężkich elementów staje się dziecinnie prosty. Nośność wózka 600 kg.

Cena promocyjna:

NEPTUN

1700 zł

DRAGON

3950 zł

1000 zł

Konstrukcja aluminiowa  długość belki jezdnej 4 m  udźwig – 1,5 t.  całkowita wysokość konstrukcji 3,5 m (regulowana)  konstrukcja wykonana z aluminium lotniczego – cała konstrukcja waży zaledwie 80 kg!  w zestawie wózek jezdny. Cena promocyjna:

4900 zł netto Wersja z belką 5m

5200 zł

NOWOŚĆ!!!

STOJAK STRONG Bardzo masywny i wytrzymały stojak na płyty kamienne

Stojak składa się z dwóch szyn o wymiarach 190x120x3000 mm oraz 14 wytrzymałych słupków podporowych o przekroju 60x60x4mm i długości 1500 – 2000 mm. Waga kompletu ca. 375 kg.

PROMOCJA!!! Cena kompletu przy zamówieniu 5 kpl. przy zamówieniu 10 kpl.

2700 zł netto 2500 zł netto 2400 zł netto

CHWYTAK PODCIŚNIENIOWY MH-DL 600 Chwytak przystosowany do płyt polerowanych, szorstkich, płomieniowanych itp. Urządzenie w wersji podstawowej posiada 2 rodzaje zasilania. Możesz podłączyć sprężone powietrze i otworzyć zaworek, co spowoduje wytworzenie próżni – zassanie płyty. Jeśli nie masz możliwości podłączenia sprężonego powietrza – to nie problem. Dzięki zainstalowanej pompce ręcznej możesz sam wytworzyć próżnię i w pełni korzystać z funkcji przyssawki dzwigając ciężar do 600 kg. Cena 3900 zł netto Cena modelu bez pompki ręcznej (zasilanie tylko sprężonym powietrzem) 3200

zł netto

W ofercie posiadamy również mniejsze modele o udźwigu 300 kg.

Kontakt: Rafał Kulbida tel. 791 225 295 e-mail: biuro@metikamstone.pl ul. Kwiatowa 5 58-130 Żarów

www.e-metikamstone.pl

KAMIEŃ NATURALNY STEGOS 75

Łuk-Łup

Łuki wyspowe – łukowato wygięte, długie archipelagi, będące wynikiem działalności jednego z rodzajów (¦) ł. magmowych; nawiązują swym przebiegiem do brzegów kontynentów (np. ł. aleucki, japoński, mariański, czy Tonga na Pacyfiku, sundajski na Oceanie Indyjskim i Sandwich Południowy na Atlantyku, najbliższy nam to ł. południowoegejski na Morzu Śródziemnym, z wulkanem Santoryn, który – wówczas pod nazwą Thira – wybuchł katastrofalnie ok. roku 1610 p.n.e.); niekiedy mają formę dwóch lub trzech szeregów wysp, z których tylko jeden jest wulkaniczny. Łupki – bardzo pospolite skały, sprawiające laikom kłopoty, ponieważ tą samą nazwą określa się niektóre skały (¦) osadowe oraz (¦) metamorficzne, ich wspólną cechą jest wyraźna (¦) łupkowatość, skały te są podatne na fałdowanie, często można w nich dostrzec pięknie wykształcone deformacje tego rodzaju (¦ fałdy); 1) ł. osadowe (ang. slates) – skały drob-

104

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. ARCHIWUM AUTORA 2

Łuki magmowe/wulkaniczne – łukowate pasma wulkaniczne swym wygięciem zwrócone w kierunku oceanu – archipelagi wysp (¦ ł. wys– powe), zespoły (¦) wulkanów podwodnych lub wulkanów lądowych na krawędziach kontynentów (ł. kontynentalne, np. Alaska, Andy, Kalifornia) wyrzucających zazw. lawy (¦) andezytowe; strefy silnej działalności sejsmicznej (najczęstsze, najsilniejsze, najgłębsze trzęsienia ziemi), element jednego z typów granic płyt skorupy ziemskiej (¦ Ziemi budowa) – tzw. granic zbieżnych; formy o długości około 700–2000 km.

mgr Katarzyna D. Zagożdżon dr Paweł P. Zagożdżon

;

Przykład przyzwoitego łuku wyspowego – z pasmem gór podwodnych na zapleczu, górujący nad najgłębszym na Ziemi rowem oceanicznym łuk archipelagu Marianów.

Sfałdowane łupki krystaliczne: po lewej – fyllitowy z Jarnołtówka, po prawej – amfibolitowy z Hornsundu.

noziarniste: mułowcowe lub ilaste, często z domieszką materii organicznej (węglistej, bitumicznej), czy minerałów węglanowych; wyróżnia się wśród nich liczne odmiany na podstawie składu mineralnego, zawartości pewnych substancji swoistych, czy praktycznego zastosowania: ł. ilaste, mułowcowe, kwarcytowe (ze względu na dominujące składniki mineralne), ł. bitumiczne, palne, ropne, sapropelowe, (zawierające niekiedy znaczne ilości bituminów, np. ropy naftowej), ł. węgliste, humusowe (zawierające domieszki węgli), ł. miedzionośne (¦ cechsztyn, fot), dachówkowe, ogniotrwałe, szlifierskie; czasem używane są nazwy lokalne, jak np. w Karpatach – ł. cieszyń-

skie, czy istebniańskie; ze względu na bardzo drobnoziarnistą strukturę w skałach tych niekiedy doskonale zachowują się skamieniałości nawet b. delikatnych organizmów (np. ł. graptolitowe ¦ graptolity, ł. z Burgess w Kanadzie); 2) ł. metamorficzne, krystaliczne (ang. schists) – łatwo dzielą się na płytki o grubości 1–10 mm, czym różnią się od (¦) gnejsów (choć silniej przekrystalizowane odmiany ł. są czasem łudząco podobne do paragnejsów); zbudowane głównie z (¦) łyszczyków, (¦) amfiboli i epidotu, a także (¦) kwarcu, minerałów węglanowych, (¦) skaleni (podrzędnie występuje w nich kilkadziesiąt innych minerałów); podstawowa klasyfikacja ł. krystalicznych dzieli je ze względu na zawartość minerałów głównych (np. skaleniowo-łyszczykowe, skaleniowo-łyszczykowo-kwarcowe, czy krzemianowo-wapniowo-węglanowo-łyszczykowe), ponadto wyróżnia się ich odmiany ze względu na zawartość lub dominację charakterystycznych minerałów (np. ł. amfibolowy, serycytowy, staurolitowy, czy turmalinowy); ze względu na skład chemiczny wyróżnia się np. ł. krzemionkowe, żelaziste i in.; rezultat przemian metamorficznych bardzo różnych skał pierwotnych (magmowych i osadowych), zachodzących w różnych temperaturach i ciśnieniach; ł. fyllitowe (¦) fyllity; niekiedy ł. krystaliczne stanowią złoża np. pirytów (Wieściszowice w Rudawach Janowickich), rud metali (ł. cynonośne z Pogórza Izerskiego), szereg z nich znajduje zastosowanie jako kamień dekoracyjny (ł. fyllitowe z Gór Kaczawskich, liczne odmiany z Anglii, Niemiec, USA, Chin, Nowej Zelandii, również np. piękny brazylijski Meteorus). 

Bellani for Breton Szeroka gama Boczkarek

Smartcut s/NC 800 Optima Mostowa piła sterowana CNC w 6-ciu osiach z obrotową głowicą dla pracy dyskiem i frezami

ContourBreton NC 300 EVO Cyfrowe centra numeryczne do obróbki granitu, materiałów mineralnych i kompozytowych

Combicut DJ/NC 550 Dwie maszyny w jednej : piła mostowa i waterjet sterowane CNC w 5-ciu osiach Easywire

Maszyna do Kalibrowania bloków pojedyńczą liną diamentową oraz do cięcia slabów

Tomasz Kopka 02-828 Warszawa - ul. Roztoki 12 tel.kom.: +48664460455 e-mail: tomasz@breton.pl www.breton.pl

GoldBreton 2100

Wieloliny diamentowe do cięcia bloków granitowych i marmurowych

via Garibaldi 27, 31030 Castello di Godego (TV), Włochy tel. +39 0423 7691 - fax. +39 0423 7600 e-mail: info@breton.it www.breton.it

TECHNOLOGIA PORADY

Błędy, usterki i defekty okładzin kamiennych cz. II W 102. numerze Nowego Kamieniarza omówiono podział błędów popełnianych przy stosowaniu kamienia oraz najczęstsze błędy popełniane przy kładzeniu posadzek. W tym numerze kolej na błędy przy montażu okładzin pionowych. Sławomir Mazurek

106

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

:; Te mokre plamy po deszczu świadczą o zakłóconym przepływie powietrza w pustce wentylacyjnej elewacji. Tam, gdzie elewacja jest wentylowana prawidłowo, płyty z piaskowca są suche

FOT. ARCHIWUM AUTORA (2)

eraz kolej na okładziny pionowe, czyli okładziny ścian wewnątrz i elewacje. Tylko przy niskich ścianach wewnętrznych (maks. do 2,5 m wysokości) można stosować okładziny kamienne mocowane do ścian za pomocą klejów lub zapraw. Wszystkie pozostałe kamienne okładziny ścian i elewacje montujemy wyłącznie w technologii na sucho – czyli bez klejów i zapraw, za pomocą specjalnych systemów kotwienia. Dobór systemu kotwienia należy zawsze do firmy wykonawczej. To ona przygotowuje szczegółowy projekt wykonawczy i warsztatowy okładzin kamiennych. Oczywiście jest on wykonywany na bazie projektu budowlanego i w ścisłej współpracy z projektantem, jako autorem całości, niemniej wymiary koryguje się na podstawie stanu faktycznego wynikającego z pomiarów na budowie. Opierając się na projekcie warsztatowym, firma wykonawcza przygotowuje do montażu poszczególne elementy kamienne w taki sposób, aby pracownicy montujący kamień na budowie mieli do wykonania jak najmniej różnego rodzaju prac warsztatowych (cięcie, wiercenie otworów montażowych, szlifowanie czy polerowanie boków i krawędzi itp.). Projekt wykonawczy natomiast określa, gdzie i w jaki sposób poszczególne elementy kamienne powinny być zamontowane. Wszystkie elementy występujące w elewacji kamiennej muszą być objęte odpowiednią aprobatą techniczną lub deklaracją zgodności producenta z Polska Normą. Przy kamiennych elewacjach wentylowanych dotyczy to więc nie tylko kamienia, lecz także wełny mineralnej i kołków do jej montażu, kotw montażowych, wszelkich klejów, zapraw, cementów, materiałów fugujących i silikonów. Przedstawienie aprobat czy deklaracji zgodności wszystkich zastosowanych przez wykonawcę materiałów daje inwestorowi gwarancję bezpiecznego użytkowania obiektu budowlanego. W tym kontekście wybór odpowiedniego producenta i systemu kotwienia elementów kamiennych staje się zagadnieniem tak samo istotnym, jak dobór samego kamienia elewacyjnego – a w wielu przypadkach nawet ważniejszym, szczególnie pod względem bezpieczeństwa całej elewacji budynku.

TECHNOLOGIA

Przy kotwieniu elementów kamiennych nie można pozwolić na przypadkowość. Każda zastosowana kotwa musi być najwyższej jakości, wykonana z właściwej stali nierdzewnej i bezwzględnie musi spełniać wszystkie oczekiwane parametry wytrzymałościowe. Przy montażu płyt kamiennych należy zachować niebywałą precyzję. Wielokrotne sprawdzanie pionowości i poziomu płyty jest obowiązkowe. Trzeba zachować projektowaną szerokość każdej fugi i utrzymać zadaną pustkę wentylacyjną pomiędzy płytami kamiennymi a izolacją cieplną z wełny mineralnej. Minimalne odchylenie dolnej płyty od pionu czy też początkowej płyty w fudze horyzontalnej ,może na drugim końcu ściany spowodować już kilka, a nawet kilkanaście milimetrów odchylenia.

NIEDOCENIANE ZAPRAWKI Końcowym etapem wykonywania każdej okładziny pionowej jest sporządzenie różnorodnych zaprawek likwidujących wyszczerbione krawędzie i uszkodzone na-

108

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

: Pozostawienie podkładki dystansowej w fudze poziomej to bardzo poważny błąd wykonawczy. Jego konsekwencją jest przeniesienie ciężaru górnej płyty na dolną, co dwukrotnie zwiększa obciążenie kotw nośnych dolnej płyty.

: Zaprawka wykonana w sposób skandaliczny

)) Prawidłowe, niezauważalne wykonanie zaprawki. FOT. ARCHIWUM AUTORA (4)

WIERCIĆ. ALE JAK? Dość częstą praktyką przy montażu elementów kamiennych na elewacjach jest przewiercanie otworów montażowych w bokach płyt kamiennych. Fasadowe elementy kamienne przyjeżdżają na budowę najczęściej już z otworami pod bolce kotw. Zdarzają się jednak pomyłki i nie zawsze otwór jest w tym miejscu, gdzie być powinien. Wywożenie pojedynczej płyty gdzieś do odległego warsztatu w celu wywiercenia nowego otworu jest nieuzasadnione ekonomicznie. Lepiej zrobić to na budowie, ale odpowiednim sprzętem. Wiercenie na sucho, zwykłą wiertarką udarową, standardowym wiertłem z końcówką widiową, przyniesie więcej szkody niż pożytku. Drgania udaru i powstający wewnątrz otworu twardy pył kamienny, który nie od razu jest odprowadzany na zewnątrz, powodują mikropęknięcia ścianek otworu i w efekcie ich osłabienie, co przekłada się na zmniejszenie siły niszczącej przy wyrywaniu bolca – jest ona wówczas inna, niż wynikałoby to z wcześniej przeprowadzonych badań. Taka płyta jest już niepełnowartościowa i nie nadaje się do zamontowania w elewacji. Niestety, jest to bardzo częsty błąd montażowy, niezwykle trudny do wychwycenia. Jego skutki są niejednokrotnie widoczne dopiero po kilkunastu miesiącach lub kilku latach. Otwory takie należy wiercić szlifierką kątową do pracy na mokro, z diamentowym wiertłem koronkowym, stosując wodne wypłukiwanie powstającego w otworze pyłu. Aby wiercenie było precyzyjne, wykorzystuje się przy tym odpowiedni statyw poligonowy, który mocowany jest bezpośrednio na płycie. Gdy montaż kamienia zostanie zakończony, sprawdzamy, czy z fug zostały usunięte wszystkie podkładki dystansowe. Pozostawienie ich w fudze jest poważnym błędem, który powoduje, że obciążenie z jednej płyty przenosi się na następną i kotwy, na których ta ostatnia jest zawieszona, mogą nie wytrzymać tak zsumowanych obciążeń.

e X t r a o r d i n a r y LINIAMONOBLOK DO CIĘCIA GMM PIŁA CNCZ SYSTEMEM OPATENTOWANEGO

WYMIENNIKA STOŁOWEGO  Pięć w pełni zinterpolowanych osi, maksymalny obrót głowicy 370°,

ZAPRASZAMY! Hala 7A stoisko nr. 18-19

maksymalny wychył głowicy 0-90°.

Zapotrzebowanie rynku na zwiększoną wydajność  Duży, hydraulicznie odchylany stół (2250mmx3800mm) cięcia, zainspirowało GMM do stworzenie

 

z płaszczyzną roboczą ze specjalnego tworzywa sztucznego zaawansowanego rozwiązania z automatycznym niezwykle odporną na zniekształcenia. systemem za i rozładunku. Opatentowany wymiennik stołowy (prace nad nim trwały ok. 8 Zakres ruchu w osi Z 400mm. lat), może połączyć z jakąkolwiek frezarką lub piłą mostową CNC GMM. Prędkośc obrotowa tarczy 4300 rpm (6000 rpm przy centralnym dopływie wody na narzędzie).

 Sterowanie za pomocą 15 calowego ekranu dotykowego. Na życzenie piła może być wyposażona dodatkowo w:

   

Wiercenie z automatycznym, magnetycznym (opatentowanym) system zmieniania narzedzi Możliwość wgrania plików wykonawczych bezpośrednio z programu CAD Kamerę cyfrową do wizualizacji na ekranie obrabianych elementów Opatentowany podajnik pneumatyczny, montowany na głowicy do przenoszenia obrabianych materiałów ze stołu roboczego „Opatentowany wymiennik stołowy” to wymienny system  Programstołu ﬁgury parametrycznej ładowania z zewnętrznym urządzeniem do przechylania w celu załadunku płyty. Specyfika systemu polega  Proﬁpionowego lowanie i kształtowanie natym, że zeskanowany obraz płyty można przenosić w tryb Konturowanie

offline, podczas gdy maszyna kontynuuje operację cięcia. Dokładną i szybką pracę zapewniają bezszczotkowe silniki i liniowe prowadnice łożyskowe. Czujniki z użyciem narzędzi i czytnik grubości płyty gwarantują należytą korektę zmian grubości płyty. System dysponuje automatycznym mocowaniem obrabianego elementu na stole ze śledzeniem wad. Wydajność cięcia gwarantowana jest dzięki łatwemu w obsłudze oprogramowaniu i opatentowanej przyssawce podciśnieniowej GMM zainstalowanej na osłonie tarczy.

eXtra 37 CN2

www.studiokey.it

Maszyna wykonuje automatycznie cięcie ukośne, po łuku a przycięte partie przenoszone są przy pomocy podciśnieniowego podajnika. Połączenie stacji za i rozładunku w jednym kompaktowym ciągu technologicznym minimalizuje długość ciągu do 10 m. „Opatentowany stół za i rozładunkowy „ jest odpowiedzią na potrzeby rozładunku mniejszych fragmentów slabów. Rozwiązanie to pozwala unikać porysowania obrabianych elementów, które mogły powstać podczas przesuwania elementów. Wzrost wydajności „zestawu” został potwierdzony przez naszych klientów, którzy osiągnęli w ciągu kilku tygodni docelową produkcję 120 m kw. w ciągu 8 godzin pracy.

Gmm S .p.A. Via Nuova, 155 28883 Gravellona Toce (VB) Italy e-mail: gmm@gmm.it web site: www.gmm.it www.gmm.it

ISO 9001 : 2015- Certiﬁcato IS O 9001:2008 CertificatoN°IT234871 N°IT234871

TECHNOLOGIA

Ostre narożniki są zawsze podatne na uszkodzenia mechaniczne.

Schematy połączenia płyt narożnikowych. U góry – połączenie stolarskie, u dołu – połączenie na zamek.

rożniki płyt. Do tego celu stosuje się odpowiednie szpachle żywiczne do kamienia. Wymaga to dużej fachowości, a w wielu przypadkach wręcz artystycznych umiejętności. W odniesieniu do niektórych kamieni, takich jak np. piaskowce czy czarny granit, napraw tego typu należy od razu zaniechać. Prościej, lepiej i taniej jest bowiem wymienić cały element kamienny. Na tego typu kamieniach zaprawki zawsze będą widoczne – jeśli nie od razu, to w niedługim czasie, po kilku miesiącach. Do najczęściej popełnianych błędów projektowych, które nie są jednak poprawiane w trakcie dalszych etapów prac budowlanych, należą próby wykończenia elementów kamiennych krawędziami o ostrych kątach, często mniejszych niż 30°. Mści się to później widocznymi wyszczerbieniami i łatwością uszkodzenia w trakcie użytkowania obiektu. W tym miejscu należy wspomnieć również o łączeniu płyt w narożnikach pod katem 90°. Bardzo często projektanci sugerują połączenie płyt poprzez zacięcie ich pod kątem 45°. Jest to tzw. połączenie stolarskie, które sprawdza się w drewnie, ale nie w kamieniu. Nie widziałem nigdy idealnie zaciętych w ten sposób płyt kamiennych na elewacji, w narożniku. Można w ten sposób dopasować ze sobą dwie płyty, ale w przypadku 30 płyt przy wysokości budynku równej 20 m jest to praktycznie niemożliwe. W kamieniu takie narożnikowe połączenie wykonuje się na tzw. zamek. Pokazano to na rysunku wyżej. Górą – połączenie stolarskie, dołem – połączenie na zamek. MIARA MIERZE NIERÓWNA Błędy warsztatowe polegają głównie na niewłaściwym i nieprecyzyjnym przygotowaniu elementów, które mają tworzyć jednolitą całość. Częstokroć błędy takie powstają mimo najlepszej woli wszystkich wykonawców, a ich przyczyna może być prozaiczna i leży np. w stosowaniu niejednakowych miar w warsztacie lub zakładzie produkcyjnym i na budowie.

110

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

) Brak równoległości krawędzi i kątów prostych

) Błędem montażowym jest zamontowanie środkowej płyty tak rażąco odbiegającej kolorem od pozostałych

FOT. ARCHIWUM AUTORA (6)

Ewidentny błąd przygotowania elementu do montażu

7 zainstalowanych maszyn w polsce

250 zainstalowanych maszyn w polsce

Postaw na profesjonalizm i rzetelnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;

58-150 Strzegom ul. Koszarowa 7 www.euroarss.pl

email: biuro@euroarss.pl tel. 603 891 257, 604 078 731 tel./fax. 74 855 03 93

TECHNOLOGIA

BŁĄD COKOŁOWY Częstym błędem w przypadku elewacji kamiennych i stykających się z nimi posadzek kamiennych wykonanych z płyt lub kostki kamiennej jest tzw. błąd cokołowy. Chodzi o to, że dolne krawędzie pierwszych od dołu kamiennych płyt elewacyjnych (cokołów elewacji) muszą zawsze być umiejscowione kilka centymetrów ponad posadzką zewnętrzną – czy to chodnika, czy też tarasu. Opuszczenie tej krawędzi poniżej poziomej powierzchni nawierzchni kamiennej zawsze (zwłaszcza latem) będzie skutkowało naporem tych kamieni na cokołową płytę

112

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

: Złe przygotowanie elementów w warsztacie – niewypolerowane boki płyt. Nasuwa się pytanie: dlaczego nie poprawiono tego podczas montażu? ; Bardzo częsty błąd cokołowy. Wystarczy kilka słonecznych dni, a płyta piaskowca na tym cokole pęknie pod naporem granitowej kostki. Przy prawidłowo wykonanym cokole płyta z piaskowca powinna kończyć się ponad brukiem

FOT. ARCHIWUM AUTORA (3)

Wyobraźmy sobie sytuację, kiedy pracownik na budowie wymierza lukę, w którą wstawiony będzie element kamienny docięty na warsztacie. Do pomiarów pracownik ten używa taśmy metalowej zwijanej, natomiast warsztat – ze względu na dużą ilość wody przy cięciu elementów kamiennych – używa składanych metrówek plastikowych. W 90% przypadków ta sama wartość liczbowa w rzeczywistości będzie miała inną długość. Warto sprawdzić: różnice na jednym metrze mogą dochodzić nawet do 4 mm. Dziwić się tylko należy montażystom, że nie potrafili wybrnąć z tej sytuacji. Najczęściej spotykane są błędy montażowe. Polegają one przykładowo na: • pozostawieniu nierównych fug; • źle wykonanym fugowaniu elewacji; • źle wykonanych, często wręcz szpecących, zaprawkach mających tuszować drobne ubytki czy uszkodzenia krawędzi; • wadliwym zamocowaniu płyt ściennych (które później odpadają); • zastosowaniu niewłaściwych cementów lub klejów, powodujących powstawanie przebarwień kamienia oraz mineralnych nacieków na okładzinach kamiennych. Nasuwa się pytanie: dlaczego nie poprawiono tego podczas montażu? Błędem wykonawstwa, który nie od razu bywa zauważony przy montażu elewacji kamiennych, natomiast jego skutki są widoczne po każdym deszczu, jest zamknięcie pustki wentylacyjnej pomiędzy kamiennymi płytami a ociepleniem z wełny mineralnej. Błąd ten może być niezamierzony i wynikać np. z konieczności zachowania pionowości lica elewacji kamiennej przy nierównych ścianach konstrukcyjnych oraz przy niezmienionej grubości ocieplenia. W konsekwencji często dochodzi do bezpośredniego kontaktu płyty kamiennej z wełną mineralną. W innym przypadku pozostawienie pomiędzy wełną a powierzchnią płyty obcego przedmiotu może wywołać zakłócenie swobodnego przepływu powietrza w pustce wentylacyjnej. W efekcie takich błędów po każdym deszczu na elewacji pojawiają się brzydkie, ciemne plamy, bo płyty kamienne bez swobodnej wentylacji z tyłu znacznie dłużej wysychają.

elewacyjną, a w konsekwencji jej uszkodzeniem przez wykruszenie się kamienia, czasem pęknięcie płyty, a zawsze – wyrwanie bolca na najniższych kotwach. Wydaje się, że jest wiele możliwości popełnienia błędów przy wykonywaniu okładzin z kamienia. Ale proszę się nie przerażać. Jest tak przy każdym materiale stosowanym na podłogi czy ściany. Pod tym względem kamień nie wyróżnia się szczególnie. Jeśli ktoś trafi na złego projektanta i nieodpowiednich „fachowców”, to z każdą nawierzchnią podłogową i z każdą elewacją będzie miał problemy. 

www.youtube.com/mekanika

NOWY WYMIAR CIĘCIA

WEDŁUG DONATONI

OTWIERAMY NOWY ROZDZIAŁ W POLSCE DONATONI JET 625

DONATONI ZENIT

DONATONI QUADRIX DG 2000

CIĘCIA PODŁUŻNE, POPRZECZNE, UKOŚNE, POD KĄTEM ORAZ PO OKRĘGU

OBRÓBKA W TRZECH INTERPOLOWANYCH OSIACH. OPCJA POLEROWANIA.

CENTRUM DO OBRÓBKI CNC Z OSIĄ Z WYSOKOŚCI NAWET 2000 mm.

MASZYNY

ul. Krakowska 42 38-300 Gorlice tel. +48 18 353 06 69 fax +48 18 353 51 48 e-mail: biuro@mekanika.pl

NARZĘDZIA

OPROGRAMOWANIE

USŁUGI

SERWISOWE

W W W.ME KAN I KA . P L

TECHNOLOGIE TEKST SPONSOROWANY

Trzy razy szybsza obróbka dzięki Donatoni 625 Większy zysk? Wyższa marża na produktach kamieniarskich premium? Nie tylko. Zakup nowego centrum obróbczego Donatoni 625 przez firmę Jontza-Granit motywowane było m.in. troską o pracowników i zachęceniem ich do pozostania w firmie. Ale są też inne zalety maszyny, o których przekonał się inwestor już po kilku miesiącach użytkowania.

114

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. FORESTOR

Rożniątowie koło Strzelec Opolskich, więcej osób tu mieszkających ma rodzinę w Niemczech niż w Warszawie. Emigracja zarobkowa w regionie jest wysoka, a łatwość przekraczania granicy powoduje odpływ tutejszych fachowców. Adrian Jontza, właściciel firmy kamieniarskiej Jontza-Granit, sam także wiele lat uczył się i pracował w Niemczech. Wrócił jednak do kraju i od 2002 roku wraz z żoną prowadzi firmę zajmującą się produkcją schodów, parapetów i nagrobków. – Mamy świetnych pracowników, którzy są fachowcami w obróbce kamienia i to właśnie z myślą o nich i tworzeniu dla nich przyjaznego miejsca pracy zakupiliśmy centrum obróbcze Donatoni 625 od firmy Mekanika – mówi A. Jontza. – Poza oczywistymi zaletami wysokiej wydajności, dokładności, maszyna ta, posiadając specjalne przyssawki do transportu ciężkich płyt, zdjęła z obowiązków pracowników ciężką pracę fizyczną przy załadunku kamienia. Donatoni 625 robi to sam, przenosząc płytę lub obrobiony kamień na wózek widłowy. To jest coś, co wyróżnia to centrum obróbcze od innych modeli dostępnych na rynku. W zakładzie w Rożniątowie stoi już jedno centrum obróbcze polskiej marki. Wykonuje ono te same procesy obróbcze, jednak brakuje mu właśnie opcji załadunku.

: Adrian Jontza chwali Donatoni za świetne rozwiązanie wykorzystujące kamery, które odczytują płytę, dzięki czemu na monitorze można zaznaczyć pole cięcia. Maszyna sama ustawia najbardziej optymalne wycięcie zadanych elementów.

– Pierwszy raz zobaczyłem maszynę Donatoni na targach we Wrocławiu, potem w Poznaniu i „chodziła” za mną myśl o jej zakupie, tak jak marzy się o dobrym samochodzie, który widziało się w salonie – z uśmiechem wspomina A. Jontza. – Można więc powiedzieć, że spełniło się moje marzenie. Maszyna została zakupiona w ramach kredytu unijnego, co znacznie ułatwiło firmie sfinansowanie zakupu. Właściciel przyznaje, że cena była

wysoka i pojawiały się pokusy, by kupić tańszy model innego producenta, ale dziś już wyliczył, że odwaga się opłacała. – Maszyna szybko amortyzuje się w firmie, jest bardzo szybka – mówi. – Obok niej stoi centrum obróbcze polskiego producenta, które wykonuje tą samą obróbkę, ale znacznie wolniej. Tymczasem klient dziś chce mieć wszystko „na już”, szczególnie gdy spieszy mu się z wykończeniem domu, montażem parapetów czy kamiennej posadzki. Szacuję, że na maszynie Donatonii wykonuję dotychczasowe zlecenia dwu- a nawet trzykrotnie szybciej. Model Donatonii 625, który pra-

TECHNOLOGIE

cuje w firmie Jontza-Granit doskonale radzi sobie z cięciem płyt o grubości nawet 20 cm. Takie możliwości daje maszynie diamentowa tarcza tnąca o średnicy aż 625 mm, a za jej precyzję i szerokie możliwości cięcia odpowiada system sterowania cyfrowego (CNC). – W Polsce nagrobki mają płyty o grubości około 5 cm, ale już za zachodnią granicą obrabia się płyty 15-centymetrowe – mówi Adrian Jontza. – Ale nie grubość, a zakres obróbki jest największym atutem, szczególnie w produkcji parapetów. Tniemy łuki, frezujemy. 5 osi, w jakich odbywa się obróbka, jest w pełni interpolowanych, co tworzy niemal nieograniczone możliwości tworzenia pile zadań do wykonania, poprzez komendy programu CAM. – To kolejna zaleta, w stosunku do naszej dotychczasowej maszyny, której trzeba było wprowadzać do programu wiele danych, g-codów. W Donatoni jest świetne rozwiązanie kamer, które odczytują płytę i na monitorze można zaznaczyć pole cięcia i maszyna sama ustawia najbardziej optymalne wycięcie elementów. W przypadku zwykłej pilarki, trzeba płytę wiele razy obracać ustawiać, by powycinać tak skomplikowane elementy, a teraz odbywa się to w mgnieniu oka i praktycznie przy minimalnych stratach materiałowych – dodaje A. Jontza. DYNAMICZNA GŁOWICA Znacznie większą szybkość cięcia czy frezowania w stosunku do pilarek o innej niż mostowa konstrukcji, zapewnia modelowi JET dynamiczna głowica, która odchyla się w zakresie od 0°-90° oraz błyskawicznie obraca w niespotykanie szerokim zakresie -5°+365°. Tarcza diamentowa, poddając się posłusznie sterowaniu komputerowemu, jest tym samym w stanie nie tylko dokonywać rozkroju płyt kamiennych w kierunku wzdłużnym

i poprzecznym, ale także ciąć pod kątem oraz podjąć się zadaniom cięcia krzywoliniowego: wycinać łuki i koła czy zaoblać krawędzie. Czyni to pilarkę Donatoni wszechstronnym automatem zarówno do wykonywania cięć na wymiar, produkcji posadzek, stopnic, podstopnic, parapetów, blatów czy cokołów. Jeszcze większą elastyczność programu produkcyjnego uzyskujemy dzięki możliwości zamontowania w miejsce piły tarczowej także innych narzędzi diamentowych takich jak wiertła, tarcze wybierające czy frezy palcowe. Potężne możliwości obróbcze ciężkich płyt kamiennych i ogromna moc cięcia wymagają wyjątkowej „oprawy”, dlatego konstrukcja JET 626 to samonośna struktura monoblokowa ze stali ocynkowanej ogniowo. Struktura taka nie wymaga żadnych prac fundamentowych a maszyna jest mocowana bezpośrednio do posadzki. Potężne płyty, jakie może obrabiać pilarka układane są na stole uchylnym, pokrytym drewnem, o bardzo dużej powierzchni roboczej wynoszącej 3600x2950 mm. Jego nośność wynosi aż 1500 kg. Nad stołem, w górnej części maszyny umieszczone są kamery, które służą do wykrywania płyt. Współpracują one z dedykowaną aplikacją umożliwiającą optymalizację cięcia płyty i wykorzystanie w pełni jej wymiarów, eliminując ewentualne defekty płyty lub jej niepożądane „użylenie”. Plik wykonawczy DXF może być generowany zarówno z zewnętrznego programu CAD/CAM, jak również specjalnego programu Parametrix i importowany do maszyny przy pomocy portu USB, firmowej sieci wewnętrznej lub sieci internetowej. Stół współpracuje również z czujnikiem pomiaru grubości płyty. Uśredniony, wykryty rozmiar jest przesyłany do maszyny sterowanej numerycznie, która natychmiast aktualizuje parametry pracy.

SYSTEM PODNOSZENIA PRZYSSAWKAMI Doskonała jakość i precyzja cięcia to zadanie, z którym piła osadzona na mobilnym wrzecionie doskonale sobie radzi w bardzo krótkim czasie. Niemniej istotny jest kolejny etap procesu obróbki – logistyka pociętych formatek, które trzeba bezpiecznie zdjąć ze stołu roboczego. Zajmuje się tym specjalny system podnoszenia przy pomocy przyssawek o różnych wymiarach, przytwierdzonych do aluminiowej płyty, przymocowanych do struktury osi Z. Dzięki temu ich ruch jest w pełni sterowalny przy pomocy oprogramowania, które zarządza przyssawkami w sposób automatyczny jeszcze w fazie cięcie. Ruch podnoszenia i opuszczania generowany jest przez łożyskowaną śrubę toczną, a przesuw odbywa się poprzez dwie przyssawki wyposażone w dwa cylindry pneumatyczne, z kolei obrót elementu podniesionego jest generowany poprze obrót osi C. Zarządzanie grupą przyssawek może odbywać się nie tylko automatycznie, ale również w trybie manualnym, bezpośrednio z pulpitu maszyny. OPROGRAMOWANIE Sercem każdej maszyny sterowanej numerycznie jest odpowiedni software, zarówno do zarządzania automatyką maszyny, jak i programowania czy wizualizacji zadań obróbczych, a nawet prowadzenia teleserwisu. Donatonii stworzył dla grupy maszyn JET dedykowane oprogramowanie ISOGAG, które pozwala na tworzenie plików wykonawczych dla maszyny, w zakresie takich zadań jak profilowanie liniowe, łukowe, wklęsłe i wypukłe, zarówno tarczą w pionie, jak i w poziomie. Obróbka ta może być wykonana zarówno jako cięcie zgrubne, wygładzające lub łączone. Program jest tworzony z biblioteki profili, która może być bardzo szybko edytowalna w zależności od wymiarów danego profilu, a następnie zapisywana jako nowy profil w pamięci maszyny, do szybkiego użycia. 

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

115

TECHNOLOGIE OFERTA PRODUCENTÓW

BBRAKE – bez poślizgu Wypolerowany kamień pięknie wygląda, jednak bez odpowiedniego przygotowania, w niektórych przypadkach np. na schodach, rampach, w saunach może być „za śliski”. Tę niechcianą cechę można łatwo wyeliminować stosując bezbarwny preparat antypoślizgowy BBRAKE, który wszedł właśnie do oferty firmy Weha.

a rynku znajdziemy wiele preparatów antypoślizgowych, które aplikuje się na powierzchnię w różny sposób. Nowość od Wehy charakteryzuje się wieloma cechami, które czynią go bardzo interesującym. Po pierwsze BBRAKE może być używany na każdej powierzchni. Doskonale łączy się z kamieniem, szkłem, metalem, betonem, drewnem czy ceramiką. Może więc być nanoszony na wanny, schody, sauny, baseny, rampy wewnętrzne/zewnętrzne itd. Wszędzie tam gdzie niezbędny jest system antypoślizgowy. Po drugie ten profesjonalny, lakier antypoślizgowy jest bezbarwny, co oczywiście oznacza, że zabezpieczone nim powierzchnie nie stracą swego waloru estetycznego i będą wyglądały niemal tak jak przed impregnacją. Dla wielu użytkowników ważną cechą, każdego preparatu jest prostota aplikacji oraz brak zapachu. BBRAKE właśnie taki jest. Całkowicie bezwonny i umożliwiający nakładanie zwykłym wałkiem malarskim. Przechodząc bardziej do szczegółów. Po zastosowanie tego preparatu można osiągnąć powierzchnie antypoślizgowe klas R4 do R12 (DIN 51130e) i klas A/B/C (DIN 51097). Posiada także certyfikat dopuszczający do kontaktu z żywnością. W celu nałożenia preparatu na powierzchnię wystarczy zmieszać trzy substancje (dwie w płynie i proszek) znajdujące się w opakowaniu. Preparat nadaje się do nakładania natych-

116

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

miast po zmieszaniu. Oczywiście nie potrzeba zużywać wszystkiego, całość wystarczy bowiem na aplikację na powierzchni 5 m kw. Jeśli potrzebujemy zabezpieczyć przed poślizgiem mniejszą powierzchnię należy zmieszać proporcjonalnie mniej produktów.

Weha sp. zo.o. www.weha.pl

Powierzchnie zabezpieczone preparatem BBRAKE są w pełni gotowe do użytkowania po 24 godzinach. W Internecie pod adresem: h t t p s : / / y o u t u . b e / 6 S U c R l S Z O 74 lub po zeskanowaniu smatfonem kodu QR można obejrzeć film z instrukcją nakładania preparatu BBRAKE. 

TECHNOLOGIE OFERTA PRODUCENTÓW

Plotery Summa i folie Ikonos

ługowieczny ploter Summa z polskimi foliami do piaskowania IKONOS to przepis na sukces w branży kamieniarskiej i szklarskiej. SummaCut to plotery tnące, posiadające optymalny stosunek jakości urządzenia do ceny, bardzo dobre parametry techniczne, specjalizowane akcesoria, powszechnie uznany i dopracowany system prowadzenia nawet najgrubszych folii. Wszystkie plotery tnące Summa używają zaawansowanej technologii przewidywania wektorowego, która wycina skomplikowane rysunki i litery ze zwiększoną wydajnością. Czas wycinania jest zredukowany, łuki są łagodniejsze a silniki mniej obciążone, co zwiększa żywotność maszyny. Odpowiednio używany będzie przynosił zyski przez nie jedną dekadę… Opracowane i wytwarzane na polskiej linii produkcyjnej folie do piaskowania IKONOS PROFIFLEX BRT powstały z myślą o branży kamieniarskiej, szklarskiej, budowlanej i dekoratorskiej. Folie do piaskowania IKONOS przeznaczone są do ploterów tnących, które komputerowo wycinają litery i symbole. Tak wycięta folia przenoszona jest na podłoże takie jak marmur, granit lub szkło. Nieosłonięte obszary poddawane są piaskowaniu. Folie IKONOS używane są przez wielu użytkowników w całej Europie. Produkowane są z zachowaniem wszelkich norm i standardów. Folie IKONOS znajdują się w segmencie produktów premium, a przy tym oferowane są w przystępnych cenach, poprzez możliwość zaopatrywania się bezpośrednio u polskiego producenta.

Producent w swoim portfolio posiada 4 grubości folii: • 0.40 mm – do głębokiego piaskowania, • 0.30 mm – do płytkiego piaskowania, • 0.20 mm – do zabezpieczenia nieosłoniętych obsza– rów podczas piaskowania w kamieniu oraz do piaskowania w szkle, • 0.10 mm – piaskowanie w szkle (folia prześwitująca). Dystrybutorem ploterów Summa i folii IKONOS jest Atrium Centrum Ploterowe: www.atrium.com.pl

Zadrukuj kamień

echnologia druku bezpośredniego w technologii LED daje szerokie możliwości nie tylko poligrafom…, ale także kamieniarzom, dekoratorom, szklarzom, czyli wszystkim, którzy chcą zadrukowania coś, co wydaje się nie zdolne do zadruku! Cechą technologii LED-UV jest utrwalenie atramentu w momencie druku za pomocą światła. Produkt jest gotowy do dalszej obróbki, montażu lub sprzedaży bezpośrednio po wydrukowaniu. Cechą wyróżniającą japońskie drukarki LED firmy Mutoh od innych rozwiązań dostępnych na rynku, jest brak zapachu zadrukowanego przedmiotu, co jest dowodem na stosowanie w pełni ekologicznych rozwiązań. Drukarki LED firmy Mutoh nie wymagają podłączania zewnętrznych systemów filtrujących powietrze czy innych wyciągów. ValueJet serii UF to drukarki 6-kolorowe. Oprócz standardowej palety CMYK, dochodzi kolor biały oraz lakier. Dzięki białemu atramentowi, diametralnie rozszerzają się możliwości druku. Kolor ten stosowany jako poddruk umożliwia zadruk kolorowych (nie białych) podłoży. Natomiast stosowany jako nadruk na grafice CMYK umożliwia znakowanie materiałów przezroczystych od strony wewnętrznej (szkła, pleksy, itp). Oczywiście można drukować także samym kolorem białym np. na czarnym kamieniu, brązowym drewnie czy przezroczystym szkle. Japoński producent ma w swojej ofercie 2 modele o for-

macie A2+ i A3+. Pierwszy (VJ-626UF) pozwoli na zadruk materiałów o rozmiarze do 594 x 483 mm, grubości do 15 cm i ciężarze do 6 kg. Drugi (VJ-426UF) odpowiednio 483 x 329 mm, grubości do 7 cm i ciężarze do 4 kg. Większy model posiada dodatkowo laserowy wskaźnik umiejscowienia zadrukowywanego przedmiotu, automatyczną regulację wysokości stołu oraz opcjonalny moduł obrotowy (do obiektów walcowatych, np.: rur, szklanek, świec). Drukarki Mutoh ValueJet oferują bezkompromisową jakość zadruku na takich materiałach jak kamień, drewno, aluminium, PE, PET, PMMA (akryl), PP, PS, PVC czy szkło. Dystrybutorem ploterów Mutoh jest Atrium Centrum Ploterowe: www.atrium.com.pl

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

117

TECHNOLOGIE OFERTA PRODUCENTÓW

Seria PX – uniwersalne maszyny do łupania MEC ma w swojej ofercie maszynę, która pozwala łamać różne rodzaje kamienia, począwszy od materiałów o małych wymiarach na dużych i wysokich skończywszy. Mowa o serii PX. Ten typ maszyny charakteryzuje się wszechstronnością zarówno w obróbce, jak i konfiguracji: w zależności od potrzeb maszyna PX może łamać zarówno w trybie automatycznym, jak i ręcznym. Wyposażanie zakładu można zacząć od maszyny PX. W zależności od potrzeb konstrukcja maszyny pozwala na obrabianie kamieni o szerokości od 30 do 300 cm i wysokości od 30 do 100 cm. Można ją stosować jako maszynę wstępną, która “zasila” następne linie łupiarki lub jako kompletny zakład produkcyjny, zintegrowany z niektórymi systemami manipulacyjnymi, które pozwalają na łatwe przemieszczanie kamienia bez konieczności jakiegokolwiek fizycznego wysiłku ze strony operatora, co oczywiście przekłada się na znaczne zwiększenie wydajności produkcji. Ponadto, maszyny serii PX mogą być instalowane bezpośrednio w kamieniołomie i pracować z łatwością na ciętych lub nieregularnych blokach. Zalety tego typu systemu to: • doskonała jakość gotowego produktu, dzięki nowatorskiemu systemowi konstrukcji noża, który pod naciskiem na całej powierzchni materiału idealnie dopasowuje się do kształtu kamienia; • dzięki odpowiedniej konstrukcji układu hydraulicznego, elektrycznego istnieje możliwość pracy w systemie 3 zmianowym (24 godziny non stop). 

118

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

FOT. ARCHIWUM FIRMY MEC (2)

Czy potrzebujecie maszyny do łupania niereguralnych meteriałów i nie potrafice znaleźć odpowiedniej maszyny, która spełni wasze wymagania?

: Kruszarki MEC są idealne do kruszenia i selekcjonowania wszelkich odpadów z kamienia naturalnego.

) Kruszarki Crunch umożliwiają uzyskanie bardzo drobnych frakcji przerabianego materiału.

MEC S.r.l. Italy tel. +39 0461 780166 e-mail: info@mecs.it

Przedstawiciel w Polsce: Syntetyk s.c. ul. Bohaterów Warszawy 97B 28-100 Busko Zdrój tel. 413798212 e mail: tenax@interia.pl

ROZWIĄZANIA DO ŁUPANIA, CIĘCIA I KRUSZENIA KAMIENIA I BETONU MEC Srl to ﬁrma lider w projektowaniu i produkcji maszyn , automatycznych ciągów technologicznych tworzonych aby cieszyły swoich użytkowników bardzo długo. Zintegrowana modułowa produkcja charakteryzuje się przede wszystkim dopasowywaniem maszyn do wymagań klienta i bardzo wysoką jakością wykonania. Oprócz doradztwa i pomocy technicznej, która jest dostępna na całym świecie, MEC zapewnia wiele narzędzi, dzięki którym klient

Palma & Associati

może zapewnić sobie pełną autonomię instalacji i konserwacji.

I N A JB LI ŻS ZE TA R G MARMOMACC, w Włochy [PAWILON 2, STRAGAN A3-B3], Wrzesień 26-29

PRZEDSTAWICIEL W POLSCE Syntetyk s.c. ul. Bohaterów Warszawy 97B 28-100 Busko Zdrój Tel 413798212 e mail – tenax@interia.pl

MEC srl Italy Tel +39 0461 780166 info@mecs.it

FELIETON SŁAWOMIR MAZUREK

Zaufanie do fachowca

iedyś podjechałem samochodem do mechanika bo silnik nierówno pracował. Swoje lata miały już świece żarowe, więc może najwyższy czas je wymienić. Mechanik na to, że tak, jak najbardziej, jest jednak małe ale… – Bo wie Pan, świece żarowe mogą być zapieczone i przy wykręcaniu któraś może się urwać a wtedy kłopot, specjalne metody usunięcia pozostałej części, dodatkowy czas, więcej pracy a to równa się większa cena. - Przepraszam – spytałem – sądziłem, że przyjechałem do fachowca od samochodów, który wie jak z tym problemem sobie poradzić a nie do piekarza? Idąc do lekarza, a zwłaszcza do specjalisty, do którego czekaliśmy na wizytę kilka miesięcy, mamy zaufanie i wierzymy w jego diagnozę i zalecenia. Ale przecież fachowiec fachowcowi nierówny. Jak mamy zweryfikować to co powiedział nam lekarz, weterynarz, mechanik samochodowy czy inny specjalista z dziedziny na której kompletnie się nie znamy? Nie mamy takiej możliwości. Musimy zaufać. W idealnym świecie, w każdej dziedzinie obsługiwaliby nas wyłącznie najlepsi fachowcy a my mielibyśmy do każdego z nich bezgraniczne zaufanie. Jednak idealny świat, póki co, nie istnieje, więc w każdej dziedzinie mamy fachowców różnej jakości – czasem lepszych, czasem gorszych, stąd nasze zaufanie raczej jest ograniczone. Przeciętny śmiertelnik, przeciętny klient z niektórymi specjalistami spotyka się tylko raz w życiu. Nie ma

120

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

więc najmniejszych szans na własny osąd o fachowości usługodawcy. Między innymi do takich zawodów należy kamieniarstwo. Jeśli dysponujemy dostępem do Internetu, to zawsze możemy poszperać w jakiejś wyszukiwarce i może znajdziemy informacje o zakładzie czy fachowcu z którym zamierzamy nawiązać współpracę lub skorzystać z jego usług. Dobrze jeśli mamy w ogóle jakiś wybór, bo fachowców z danej dziedziny w naszym mieście jest kilku. Ale co zrobić jeśli w okolicy jest tylko jeden? Najczęściej nie mamy wyjścia i korzystamy z jego usług wierząc, że wszystko zrobi dobrze i w przyszłości nie będziemy mieć problemów. Przecież mieszkając na przykład w Olsztynie nie skorzystamy, przy budowie schodów lub tarasu, z usług firmy dolnośląskiej, Musimy wybrać kogoś z najbliższego rejonu i wierzyć, że za kilka miesięcy nie pojawią się na kamieniu brzydkie plamy. Weryfikacja ceny za taką samą usługę, np. wykonanie i montaż blatu w kuchni z określonego kamienia, jest znacznie łatwiejsza. Wystarczy złożyć zapytania o ofertę w kilku czy kilkunastu firmach i od razu będziemy wiedzieli w jakim przedziale cenowym możemy mieć upragniony blat. A wierzcie mi, różnice cenowe za ten sam produkt finalny mogą dochodzić nawet do trzystu procent! Natomiast poziom jakości świadczonej usługi jest trudniejszy do zweryfikowania. Na jakość składa się zbyt wiele zmiennych. To kierownictwo, które sprawuje pieczę nad produkcją w zakładzie, nadzór który

dogląda pracowników i zaopatruje ich w materiały pomocnicze, to ekipa, która transportuje i montuje kamień u klienta a nawet ich problemy osobiste rzutujące danego dnia na skupienie i zaangażowanie w pracy, to jakość użytych materiałów i narzędzi, i jeszcze wiele, wiele innych czynników. Jeśli któryś z tych elementów zawiedzie, to nie liczmy na produkt końcowy w dobrej jakości. O postrzeganiu firmy jako kompetentnej i solidnej, o jej dobrej marce świadczą ludzie z którymi klient musi się spotkać aby otrzymać usługę finalną. Od recepcjonistki czy sekretarki, która pokieruje nim w zakładzie, po pracowników, którzy będą świadczyć mu usługę w jego domu. Od ich wiedzy, uśmiechu, humoru, słownictwa, po schludny ubiór i ujmujący sposób bycia. Często powtarzam znajomym, którzy pytają jaką firmę poleciłbym w tej czy innej dziedzinie, że zawsze trzeba być ostrożnym bo firma, która była dobra jeszcze pół roku temu dziś już nie musi być taka sama. Dzisiaj mogą pracować w niej inni ludzie, którzy wcale nie muszą być najlepszymi fachowcami. Ci najlepsi fachowcy mogą dzisiaj pracować już dla konkurencji, która pół roku temu miała złą opinię. Trzeba pójść do jednej czy drugiej firmy, porozmawiać, zobaczyć jak was potraktują, jak z wami będą rozmawiać, co zaproponują i wyciągnąć wnioski samemu. Analizując wszystkie dostępne czynniki i spostrzeżenia każdy sam musi odpowiedzieć sobie na pytanie czy można tym fachowcom zaufać? 

Dołącz do kluczowego wydarzenia w branży kamieniarskiej!

W tym samym czasie:

1998-2018

Od ponad dwudziestu lat specjalizujemy się w dostarczaniu najwyższej jakości narzędzi diamentowych. Nie posiadamy tańszych zamienników. Nasz standard to tylko top-premium. Obecnie naszym bestsellerem jest bezkonkurencyjna (w przeliczeniu m2/mb) linka diamentowa. Klientom oferujemy doradztwo oraz opiekę serwisową w trakcie użytkowania narzędzia. Naszą największą rekomendacją są setki zadowolonych klientów z całego kraju.

L AT

ul. Promienista 48a 60-289 Poznań tel. +48 61 868 33 95 kom. +48 602 767 993 a.suwik@diamantas.pl biuro@diamantas.pl www.diamantas.pl

PORTRETY NAGROBKOWE PORTRETY NAGROBKOWE

FOTOGRAFIA FOTOGRAFIA W KAMIENIU W KAMIENIU FOTOCERAMIKA FOTOKRYSZTAŁY FOTOCERAMIKA FOTOKRYSZTAŁY

JEDYNI W W EUROPIE EUROPIE JEDYNI

wykonujemy grawery na płytkach o grubości 5mm, idealnych dograwery naklejenia na każdyorodzaj kamienia.. wykonujemy na płytkach grubości 5mm, Tylko 200 zł netto z naszą płytką. idealnych do naklejenia na każdy rodzaj kamienia.. Tylko 200 zł netto z naszą płytką.

DOSKONAŁEJ JAKOŚCI DOSKONAŁEJ JAKOŚCI FOTOCERAMIKA I FOTOKRYSZTAŁY FOTOCERAMIKA I FOTOKRYSZTAŁY Nasze kryształy i foto-porcelany wykonujemy

farbami kryształy ceramicznymi i wypalamywykonujemy w sposób Nasze i foto-porcelany tradycyjny. Dzięki tej metodzie gwarantujemy farbami ceramicznymi i wypalamy w sposób obrazu przez minimum 50 lat. tradycyjny. trwałość Dzięki tej metodzie gwarantujemy trwałość obrazu przez minimum 50 lat.

Kontakt Kontakt Cyberlab.pl S.C. Al. Kołłątaja S.C. 18, 42-500 Będzin Cyberlab.pl info@cyberlab.pl Al. Kołłątaja 18, 42-500 Będzin 533 474 608 32 726 12 19 info@cyberlab.pl 32 726 12 19

533 474 608

www.portretynagrobkowe.pl www.portretynagrobkowe.pl

50 LAT 50 LAT

GWARANCJI GWARANCJI

GRANITY Z UKRAINY POLSKI SKŁAD KAMIENIOŁOMU TOKOWSKI

BLOKI GRANITOWE

tel. 602 57 57 57 www.mint.pl/wzorniki

LABRADORYT VOLGA BLUE

ROSSO TOLEDO

KAPUSTIN

POKOST

KARMIN

, ELITA (TANSKI)

VANGA, UKRAINSKA

POLECAMY RÓWNIEŻ GRANITY

Szukasz odpowiedniego impregnatu do kamienia? Potrzebujesz sprawdzonego narzędzia do obróbki kamienia? Pojawił się problem z kamieniem i nie wiesz jak go rozwiązać? Zadzwoń do nas chętnie pomożemy !!!

ANTYPLAMA impregnat przeciw plamom

OIL FREE pasta usuwająca tłuste plamy

AGER impregnat pogłębiający kolor kamienia polerowanego

FLEKK wywabiacz plam z kamienia

NANO GOLD impregnat nowej generacji przeciw plamom

ALGES płyn do usuwania zielonych nalotów

HYDROSTONE GOLD impregnat pogłębiający kolor kamienia

PRODARK MAX impregnat lakier efekt mokrego kamienia

ADEX środek do usuwania smug cementu i rdzy

WYŁĄCZNIE SPRAWDZONE PRODUKTY!

więcej informacji pod numerem tel. 608 163 606

www.do-kamienia.pl

128

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

NARZĘDZIA piły, frezy, szlifierki do pracy na mokro

SPRZEDAM 1. Ściana Odpylająca Orkan 2,5 wraz z osłonami z poliwęglanu komorowego Cena: 15 000 netto - stan idealny 2. Kompresor Sprężarka Metabo Mega 580-200 D 200L. Gratis 2 x węże spiralne 10-metrowe i 2 x pistolet metabo. Cena: 2 450 zł netto 3. Szlifierka kątowa z regulacją obrotów Bosh GWS 14, GWS 15, GWS 17 oraz DEWALT DWE425 - regulaja obrotów. Każda w cenie 290 zł - po remoncie 4. Nagrzewnica elektryczna MASTER B 5 ECA Używana 1 sezon. Stan idealny. Dokupiony przewód siłowy 15 m. Cena 340 zł netto

ch Dla zainteresowany m mailem. ła sy ze pr a - zdjęci

ul. Okulickiego 14 , 35-206 Rzeszów Tel: 533-432-129 e-mail: info@stone-craft.com.pl

FOLIE DO PIASKOWANIA POLSKIEJ PRODUKCJI

 grubość folii:

0.40, 0.30, 0.20, 0.10 mm

 do cięcia ręcznego

i na ploterach tnących

Folie IKONOS używane są przez wielu użytkowników w Polsce i 50 krajach na całym świecie. Produkowane są z zachowaniem wszelkich norm i standardów. Folie IKONOS cechują się wysoką jakością, a przy tym oferowane są w atrakcyjnych cenach z uwagi na zakup bezpośrednio od polskiego producenta.

tel. 77 458 16 81 www.ikonos.pl

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

129

Zakład Kamieniarski “Zdzisław”

! a j c o m P roNagrobki

Wiertnica włoskiej ﬁrmy Marini Quarries Group GOTOWE NAGROBKI

własnej produkcji dla ﬁrm kamieniarskich i pośredników 120 x 250 cm

90 x 190 cm

TOKOWSKI

3.400

2.150

ELITA

2.800

1.800

NOWODANIELÓWKA

3.350

2.100

KAPUŚCIŃSKI

3.300

2.000

PŁYTY 5 cm

6 cm

490

530

Posiadamy 350 własny 440 transport.

370 475

300

350

GRANICZNA

2.300

1.350

230

260

STRZEGOM ŻBIK

2.100

1.250

220

250

KOŚMIN

2.600

1.600

240

290

BRĄZ KRÓLEWSKI

1.250

800

185

230

250

280

Atrakcyjne ceny! BIANKO

PONAD 200 NAGROBKÓW NA PLACU!

GRANMAR Sp. z o.o., Znajdujemy się Maciej Gałamon tel. 509 Polski, 075 418 GM GRANIX ul. Morawskiego 5, 30-102 Kraków w środku 99-100 Łęczyca, Leszcze 49 (koło Lotniczej) tel. (012) 427ul. 20Spacerowa 52, 501 897mamy 948 28 więctel. wszędzie tel.: 609 604 454, 601 588 385 e-mail: jpanek@granmar.krakow.pl Lipsko (woj. mazowieckie) www.gm-granix.pl

e-mail: kamieniarstwo.leczyca@gmail.com

130 112 126

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018 NOWY KAMIENIARZ KAMIENIARZ 3 4 (95) (96) // 2017 2017 NOWY

jednakowo blisko.

RODLEW Produkujemy galanterię nagrobkową najwyższej jakości

UL. PROSTA 137/14 | RYBNIK tel. 32 433 10 73 | 32 422 00 10 | 505 804 802 sklep@akcesorianagrobkowe.pl

www.akcesorianagrobkowe.pl

NOWY KAMIENIARZ 4 (103) / 2018

131

Kontakt: KONGLOMERAT Pamir Sp. z o.o. Ul. Świderska 37, 03-128 Warszawa MARMUROWY

www.pamir.com.pl, email: pamir@pamir.com.pl

Dział handlowy: tel. 22 614 36 86, 784-479-048, 696-086-538 Zadzwoń teraz – oferta ważna do wyczerpania zapasów

Nowoczesność Nowoczesność ii doświadcznie doświadczenie od od 1979 1979 roku roku

OFERTA SPECJALNA! TA SAMA JAKOŚĆ W DUŻO NIŻSZEJ CENIE Pamir Bianco Micro gr. 2 i 3 cm Pamir Marﬁl gr. 3 cm Pamir Carrara gr. 3 cm Największe slaby w Polsce (jumbo) 320 x 160 cm W sprzedaży również PASY GRANITOWE G-603 gr. 3 cm w cenie 99 zł netto/m2 Polerowane oraz płomieniowane.

03-128 Warszawa, Tarchomin, ul. Świderska 37, tel./fax: 22-811-94-11; tel.: 22-614-36-86, 509 092 573, mail: pamir@pamir.com.pl, www.pamir.com.pl

Wszystkim naszym klientom, życzymy udanych wakacji!

Matthews International S.p.A Siedziba: Via Martiri della Libertà, 71 - 43052 Colorno - Parma - Italy Tel. +39 0521 5208 - Fax +39 0521 816777 - www.matw.it - info@matw.it Biuro Obsług klienta: Via Martiri della Libertà, 71 - 43052 Colorno - Parma - Italy Tel. +39 0521 5208 - Fax +39 0521 816777 - www.caggiati.it - info@caggiati.it