Nowy Kamieniarz nr 94 (2/2017) by Nowy Kamieniarz

MARMUR GRANIT TRAWERTYN

GDAŃSK

PIASKOWIEC www.rogala.com.pl

ONYX

WARSZAWA

PIŃCZÓW

PRZYŁĘK

Jesteśmy na facebooku.

PRZYŁĘK 17 227 71 22 info@rogala.com.pl

Nieprzerwanie od lat. Największy wybór kamienia. Od ręki. PIŃCZÓW 606 621 543 pinczow@rogala.com.pl

WARSZAWA (Bukówka Stara) 46 857 89 00 warszawa@rogala.com.pl

NAJWIĘKSZE MAGAZYNY KAMIENIA W POLSCE.

GDAŃSK (Wocławy) 58 325 58 58 gdansk@rogala.com.pl

HURTOWNIA PŁYT GRANITOWYCH I NAGROBKÓW

EXT

R CZE

Ń!

Baltic Green E K S T R A O F E R TA

Bengal Black

na pozostałe kolory płyt granitowych: E L I TA KURU GREY

CZ RA T X E

! ERŃ

Jet Black

KUPPIAN GREEN

NOWOŚCI

NEW BALMOLAR

Z INDII

VISCONT WHITE HASSAN GREEN STRZEGOM ORION

Tokowski

SKŁAD Niezdów 208 24-300 Opole Lubelskie Biuro: +48 531 889 002 Albert: +48 722 271 965

Amethyst

Jupiter Red

kontakt@alkam.info www.alkam.info

Sahara REALIZUJEMY INDYWIDUALNE ZAMÓWIENIA KONTENEROWE

agglomarmur, agglocement

WŁOSKA TECHNOLOGIA NAJWYŻSZA JAKOŚĆ

NOWOŚĆ: BIANCO ISLANDIA, NORDIC BLACK, BALTIC GREY, GRIGIO LONDRA, MISTY WHITE

SZEROKA GAMA KOLORYSTYCZNA AGGLOMARMURU I AGGLOCEMENTU. SLABY W DOWOLNYCH GRUBOŚCIACH. PŁYTKA Łącząc pasję z wieloletnim doświadczeniem MARMI SCALA stworzyła wyjątkowy produkt. Jesteśmy jednym z najbardziej znanych producentów agglomarmuru i agglocementu. Posiadamy nowoczesną i profesjonalną linię do produkcji bloków oraz obróbki kamienia. MARMI SCALA to idealny partner dla ciebie. Razem sprostamy wyzwaniom współczesnego designu i architektury.

MARMI SCALA S.R.L. 37023 Stallavena (VR) - Italy - Via Prealpi, 21 Tel. +38 045 907190 - Fax +39 045 907988 info@marmiscala.com - www.marmiscala.com

Przedstawiciel w Polsce Dorota Żyluk e-mail: dorota@marmiscala.com tel. +48 508 192 112, tel./fax: +48 81 744 14 30 Małgorzata Fac e-mail: malgorzata@marmiscala.com tel. +48 694 674 799, tel./fax: +48 81 744 14 30

PASJA TWORZENIA

NOWE MASZYNY NOWE PERSPEKTYWY ZPU Promasz WiesÅ&#x201A;aw Berezicki ul. Piskorzowska 2, 58 - 250 Pieszyce, tel. +48 74 836 52 06, fax +48 74 836 72 02 e-mail: zpupromasz@zpupromasz.pl, www.zpupromasz.pl

PROMOCJA!

nowy magazyn: ul. Mokra 16, 85-810 Bydgoszcz tel.: +48 731 678 982 e-mail: impalexpoznan@gmail.com

KONGLOMERATY MARMUROWE:

www: impalex.eu

PŁYTY

SUPER WHITE i inne już od 158 zł netto/m2 *

GRANITOWE

KONGLOMERATY

Z INDII:

KWARCOWE:

CARRARA GRIGIO LONDRA SUPER WHITE już od 360 zł netto/m2 *

NAJWIĘKSZY WYMIAR PŁYTY KWARCOWEJ NA RYNKU

ABSOLUT BLACK od 420 zł brutto/m2 * STAR GALAXYod 360 zł brutto/m2 * MADURA GOLD od 320 zł brutto/m2 *

Z CHIN: BRĄZ KRÓLEWSKI NEW BIANCO CRISTAL PADANG DARK * do wyczerpania stanów magazynowych

...I WIELE INNYCH NAJWYŻSZEJ JAKOŚCI

(345 x190 cm)

ORAZ OFERTA SPECJALNA NAGROBKÓW Z BRĄZU KRÓLEWSKIEGO (od 700 zł brutto/sztuka)

Zapraszamy do współpracy!

sztuka polskiej natury

morawica bolechowice crema polska wapień pińczowski

Marmur-Płytki Podłęże 48 28-400, Pińczów tel. 41 358 91 89 tel./fax 41 357 61 46 tel. kom. 604 086 867 www.marmur-plytki.pl

Posiadamy tablice rzeźbione w rozmiarach: 80 x 70 cm, 90 x 65 cm, 90 x 70 cm, 95 x 70 cm 88.

87.

90.

BOGATY WYBÓR TABLIC NAGROBNYCH! 20.

19.

25.

17.

85.

89.

91.

84.

86.

WYSYŁKA TABLIC KURIEREM W KAŻDE MIEJSCE W POLSCE 1-11 szt. TYLKO 150 zł BRUTTO

OD REDAKCJI

walce konkurencyjnej o klienta trzeba zabiegać. Trzeba wiedzieć, czego chce, w jakich ilościach i ile jest w stanie na to wydać. Duże branże, a tym bardziej duże korporacje, wydają krocie na różnego rodzaju analizy rynkowe produktów, Maciej Brzeski konkurencji, trendów, mód, nastrojów oraz setki innych. Na podstawie tych analiz mogą planować strategię marketingu, rozwoju, produktową i setki innych. A potem wdrażają. Mają na to środki, więc wdrażają, przez co same nieco pośrednio kreują rynek, produkty, konkurencję, modę i nastroje oraz setki innych. Niektórzy nazywają to dyktatem korporacji, jeszcze inni wolnym rynkiem, jeszcze inni jakoś inaczej. No i my, bądź co bądź maluczcy, musimy sobie radzić bez tych wszystkich dedykowanych narzędzi, zespołów, grup, podgrup, think tanków. A często nawet bez zwykłych account managerów. Jak mawiał mój znajomy, beneficjent wczesnego kapitalizmu: Kiedyś to się jechało do dużego miasta, patrzyło, co i jak się tam kupuje, przywoziło do nas, i szło jak woda. Po-

tem trzeba było do Niemiec jeździć. Tam się patrzyło w czym dzieciaki chodzą, przywoziło się do nas i czasem w ciągu jednego dnia wszystko do jednej sztuki schodziło. Potem wystarczyło się na Chiny przerzucić, kontenery to ja kupowałem nieważne z czym. Cena była taka, że czy z gumy, czy z plastiku, wszystko szło, zanim się kontener rozładowało. A teraz to ja sam nie wiem co. Wszystko jest, szare, białe, kolorowe, tanie, drogie, takie śmakie. Dobrze, że se te biurowce pobudowałem, bo sam nie wiem, jak bym teraz ciągnął. No właśnie. Teraz trzeba wysiłku. Spotkań, podsłuchań, podpatrzeń, inspiracji. Patrzymy na bogatych i staramy dojść, jak to się dzieje, że im się sprzedaje. Gdzie leży tajemnica. Przyglądamy się tym, którzy sukces osiągnęli w ostatnim czasie i badamy, jak to przełożyć na nas. Rozmawiamy też z ludźmi – kooperantami, dostawcami, klientami… Do czego zmierzam? Warto jeździć na targi. Nawet tylko w charakterze gościa, bez stoiska, sauté, ale warto, a wręcz się powinno. Powiem więcej, warto odwiedzać te imprezy, które teoretycznie nie mają aż tak bezpośredniego powiązania z naszą branżą – takie ogrody na przykład, albo coraz bliższy naszej koszuli design… Pomyślcie o tym. Bo czasem warto szukać tam, gdzie nikt inny nie szuka.

WYDAWCA I REDAKTOR NACZELNY: Maciej Brzeski SEKRETARZ REDAKCJI: Bogdan Lewicki WSPÓŁPRACA: prof. Jan Bromowicz, prof. Marek Lorenc, prof. Jacek Rajchel, dr Paweł P. Zagożdżon, Katarzyna D. Zagożdżon, Sławomir Mazurek, Wacław Chrząszczewski, Jarosław Rocławski, Magda Rocławska-Harań, Marcin Kaczorowski, Dorota Paruch, Paul Daniel, Henryk Walendowski KOREKTA: Ewa Wozowska SKŁAD I OPRAWA: Skivak Press PROJEKT GRAFICZNY: Katarzyna Jurgielewicz

„Nowy Kamieniarz” jest bezpłatnym dwumiesięcznikiem poświęconym branży kamieniarskiej. Jest on rozsyłany bezpośrednio do zakładów kamieniarskich, firm architektonicznych, firm branży budowlanej, dystrybutorów bloków, narzędzi oraz chemii kamieniarskiej. Skivak Press jest członkiem Związku Kontroli Dystrybucji Prasy. „Nowy Kamieniarz” ma kontrolowany nakład 4030 egzemplarzy.

Kontakt z redakcją: Skivak Press ul. Mazowiecka 21/1, 60-617 Poznań tel. +48 61 662 98 70 e-mail: redakcja@nowykamieniarz.pl, www.NowyKamieniarz.pl Druk: Drukarnia Kolumb, ul. Budowlana 15, 41-100 Siemianowice Śląskie

SPIS REKLAM ALINA ALKAM ALTI-TECH AN WANG ANMAR STONE B-CHEM POLSKA BETIMO BOLEDAN BRETON BUDO STONE CAGGIATI CARRIÈRES PLO CEMADIAM CHATECH DIAMANT-AS DIPLOMAT EUROARSS FOTOCERAMIKA FUNDACJA BAZALT FURMANEK TRADING

123, 125 4 26, 113 8 51 75 122 27 115 27 126 73 114 67 95 57 91 13 122 5, 27

GB GRANITES INSERT GM GRANIX 118 GMM 89 GRANEX GOCH 49 GRANIRO 107 GRANIT DULNIAK 14 GRANITEX 26, 75 H.M. TARN GRANIT 59 HURTOWNIA IMPALI CB 2 IMPALEX 11 INBRA 41 ITALDIAMANT POLAND H.E.D 99 K&K AUTOMATIC MACHINES 123 KAMIENIARSTWO BANASIAK 67 KAMIENIARSTWO SIEDLECKI 21 KAMYK GRANITY KISIEL TOMASZ 79 KOLOR GRANIT 29 KOPERSKII KAMIENIARSTWO 123 KRZEMEX 25 P. W. GENOWEFA LOCH INSERT

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

Our official representative in Italy: Marco Selmo, tel. +39 045 6888510, mob. +39 335 5786001 Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych reklam i ogłoszeń płatnych. Nie zwraca materiałów niezamówionych.

M.E.J.A. BUGANIUK MAGMA MANULIK MARABU STONE MARMI CORRADINI MARMI SCALA MARMO MECCANICA MARMUR- PŁYTKI MC DIAM MEGA-STONE MEKANIKA METIKAM STONE MJT MONOLIT MORAWICA NAKAM OLGRAN OPAL OPPOLD POLSKA ORANGE STONE PAMIR PETRA II

24, 43 31 119 65 6, 7 9 117 12 85, 109 35 101 111 99 97 71 105 37 19, 20 67 77 124 109

PILLA 29 PROMASZ 10 REAL VOTIVA 122 RODLEW QMD 121 ROGALA 1, 3, 55 SAWOY 120 SILKAM 59 STEINFORM PRODUKTION 27 STONEPROJECTS 93 TARGI STONE POZNAŃ (MTP) 61 TECHNISTONE 83 TOP DIAMOND 119 TOPAZ 118 VESTE 60, 116 WEHA POLSKA 68, 69 WIDUTO 103 WITZIGMANN 47 WOŁKIEWICZ ZAKŁAD OBRÓBKI KAMIENIA 23 ZAKŁAD KAMIENIARSKI MACIEJ GAŁAMON 120 ZAKO 121

SPIS TREŚCI

Wielkie Xiamen

Z KRAJU 18 22 28 30 32

FOT. ARCH. XAIMEN STONE FAIR

ZE ŚWIATA Wydarzenia Wielkie Xiamen

42 44

FIRMA Mega-Stone młodzi, ale z doświadczeniem – wywiad z Mariuszem Staszakiem Marfiks metamorfoza – wywiad z Mariuszem Fiks Specjaliści od granitowych bloków – wywiad z Ralfem Witzigmannem Kopalnia Wapienia Morawica SA

34 38

46 70

KAMIEŃ NATURALNY Słownik geologiczny – lamprofiry, lapilli, lapis Onyks niejedno ma imię Granit tatrzański Wapienie i dolomity Rzymska miłość do kolorowych marmurów

50 52 56 62 74

ARCHITEKTURA Kult białego marmuru Podążając za trendami nowości 2017 od Technistone

Chińczycy mają w planach, i o ile zdążą (a mówią, że powinni): 1) powiększyć tereny targowe; 2) wydłużyć targi o jeden dzień – bo jak słusznie zauważyli 4 dni po powiększeniu mogą niektórym zwiedzającym nie wystarczyć. Uff. Sami nie wiemy co o tym myśleć, po czterech dniach w Xiamen byliśmy bardzo zmęczeni – setki bodźców, tysiące ofert, tłum ludzi, a tu jeszcze końca nie widać. Choć z drugiej strony – jest to nowa jakość.

74 Rzymska miłość do kolorowych marmurów W czasach antycznych rozumienie terminu „marmur” było o wiele rozleglejsze i znacznie mniej precyzyjne niż współcześnie. Pojęcie „marmury” obejmowało wszystkie dekoracyjne kamienie, które mogły zostać wypolerowane. Rzymianie stosowali tę nazwę jako określenie wszelkich pięknych i twardych skał, które mogły być wykorzystane jako materiał rzeźbiarski lub jako materiał architektury reprezentatywnej.

80 82

86 92 100 104 106 108

FELIETON Mazurek: Gra w pomidora Rocławski: Smog

110 112

FOT. ARCHIWUM KLINDEX POLSKA

TECHNOLOGIE Pogromcy uszkodzeń w kamiennych posadzkach Waterjet – cięcie wodą Pamięć o Pileckim na trwale wykuta w granicie Nowości słowackiej AMV W trosce o kamień Kolorowa fuga z silikonem OTTOSEAL S70®

FOT. WIKIPEDIA

Kamieniarska agora Targowe wybory – sonda Wydarzenia Nagrobek jako utwór Trawertyn na Budmie

86 Pogromcy dziur w kamiennych posadzkach

Kamienne posadzki nie są już zarezerwowane dla pałaców, świątyń czy luksusowych centrów szkoleniowo-konferencyjnych. Wobec dostępu do szerokiej gamy kamienia i dużych wymagań inwestorów są one budowane w pensjonatach, wielu centrach handlowych, hotelach, w siedzibach firm. Jednak gwarancje dotyczące zachowania ich jakości muszą iść w parze z troską o utrzymanie jak najlepszego ich wyglądu.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

KAMIENIARSKA AGORA 10 LAT TEMU W NK

10 SZYBKICH PYTAŃ

Zdzisław Nowicki

wykształcenia politolog, właściciel działającej od 15 lat firmy Syntetyk, będącej polskim przedstawicielem renomowanych włoskich dostawców maszyn i chemii kamieniarskiej. Rynek włoski zna od ok. 27 lat, ponieważ przed założeniem firmy Syntetyk, przez wiele lat zajmował się importem i exportem towarów „z i do” Italii. Doskonale mówi w języku włoskim. Pasjonat sportowego strzelania do rzutków.

„NOWY KAMIENIARZ” 3 (26) / 2007

26.

numer Nowego Kamieniarza zachęcał na swojej okładce do lektury dwóch tekstów. Pierwszym był obszerny przegląd linii polerskich wiodących producentów, drugi to Kamieniarska Chorwacja. Jak pisał autor przeglądu w 2007 roku linie polerskie, szczególnie te wielogłowicowe były dla polskich kamieniarzy stosunkowo nowym tematem – w naszym kraju pracowało wówczas zaledwie kilkanaście takich maszyn. Barierą była oczywiście ich bardzo wysoka cena, która wahała się od 350 do 700 tys. euro. Sytuacja zaczęła się jednak wówczas zmieniać, a Polska zaczynała urastać do pozycji ważnego rynku zbytu dla światowych potentatów w produkcji linii polerskich. Wapień skarb Chorwacji to tekst przybliżający historię wydobycia tego kamienia na terenach obecnej Chorwacji. Okazuje się, że wapień wydobywano tam już na 600 lat przed Chrystusem, a pozostałości wspaniałych przykładów użycia kamienia w okresie rzymskim możemy nadal podziwiać (pałac Dioklecjana niedaleko Splitu, amfiteatr w Puli na półwyspie Istria. „Chorwackie” wapienie użyto także do wzniesienia wielu budowli w Wenecji. 10 lat temu w Chorwacji było dopuszczonych do eksploatacji 99 złóż, a wydobyciem zajmowało się około 50 firm. (B.L.) 

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

Lubię... wesołych ludzi, dobrze zjeść. Nie lubię... kłamstwa, anyżu. Kiedy mam wolny czas... spędzam go z rodziną. Chociaż raz w życiu chciałbym... przepłynąć żaglówką Atlantyk. Gdybym nie pracował w kamieniu to... pracowałbym w handlu. Kamień jest dla mnie... wyzwaniem. Mój ulubiony kamień to... wszystkie marmury. Lubię w branży... spotykać ciekawych ludzi. Najbardziej cenię w swojej firmie... zaangażowanie pracowników. Najważniejszą rzeczą, którą zmieniłabym w firmie... chyba nie zmieniałbym niczego.

PRZEGLĄD PRASY ZAGRANICZNEJ

„N

aturalny kamień jest trendi”, tak przynajmniej uważa, Bärbel Holländer w artykule pod takim tytułem, który ukazał się w najnowszym numerze niemieckiego branżowego czasopisma Naturstein. Do swoich wniosków autorka doszła po wizycie na tegorocznej edycji targów LivingKitchen w Kolonii (16-22 stycznia 2017 r.). Kuchnia dawno już przestała być wyłącznie miejscem przygotowywania posiłków, dzisiaj pełni raczej rolę centrum domu czy mieszkania. Neutralne kolory jak czarny, biały, szary (beton) i brąz nadal są w modzie, ale obecnie śmiało uzupełniane są przez akcenty w błyskotliwych kolorach. Designerzy łącza też kamień z drewnem lub ceramiką. Na targach była także bardzo bogata oferta kwarców i spieków, a naturalne materiały (kamień, drewno) musiały konkurować z kompozytami. Producenci tych ostatnich wciąż bowiem zaskakują nowymi rozwiązaniami, kolorami i wykończeniami.

W kolejnym materiale tej samej autorki, pt.: „Cienki i lekki do łazienek i kuchni”, Naturstein prezentuje podberlińską firmę Rexgranit, a właściwie jej cienkie i lekkie płyty z kamienia naturalnego, zbrojonego włóknem szklanym. Jak mówią Marcus i Ewald Mattes, właściciele firmy, produkcja płyt o grubości 10, a nawet 8 mm to odpowiedź na wielkoformatowe płyty ceramiczne. Właściciel, powstałej przed 25 laty firmy dostrzegł potencjał w cienkich płytach i uruchomił ich produkcję. Ze względu na wielkość, wykonanie z kamienia naturalnego i stosunkowo niską wagę, dedykował je głównie aranżacjom kuchennym (m.in. na blaty) i wyposażeniu łazienek. Produkcja tak cienkich płyt została opracowana przy wykorzystaniu traków wielolinowych. Niemieccy kamieniarze opracowali także specjalny system do transportu tak delikatnych slabów. Jeśli będzie popyt, Rexgranit zamierza dostarczać płyty o grubości zaledwie 6 mm. (B.L.) 

Jako jedyni w kraju wykonujemy fotografie na porcelanie z rozdzielczością 2400x2400 dpi

Do każdego zdjęcia kolorowego silikon montażowy GRATIS

Jedyna firma w Polsce wykonująca zdjęcia nagrobkowe w oparciu o certyfikowany System Zarządzania Jakością ISO 9001:2015

Firma europejska Nr 1 w Polsce

OPAL Fotoceramika jedyna firma w Polsce wykonująca zdjęcia nagrobkowe w oparciu o System Zarządzania Jakością ISO 9001:2015

Fotoceramika interaktywna

tel. +48 600 211 126 tel. +48 604 514 834

Kamieniarstwo Siedlecki s.c. 46-250 Wołczyn, ul. Szymonowska 8 tel./fax.: +48 77 418 96 84 kontakt@KamieniarstwoSiedlecki.pl

dla

kamieniarzy

do 15% upustu od cen na granitowo.pl

Produkcja nowoczesna i niestandardowa! Hurtowa sprzedaż nagrobków Hurtowa sprzedaż płyt granitowych Płyty chińskie Płyty indyjskie

dla

kamieniarzy

do 35% upustu od cen na grachin.pl

Hurtowa sprzedaż nagrobków chińskich Brąz królewski G664, Różowy srebrzysty G623, Cheer pink G684 Wszystkie rozmiary Płyty chińskie

GotoweNagrobki.pl

dla

kamieniarzy

do 28% upustu od cen na akcesorium.pl

Hurtowa dystrybucja akcesoriów nagrobkowych Stal nierdzewna, Mosiądz, Brąz, Brąz oksydowany Caggiati, Lasef, Rodlew, AMV i inni

KAMIENIARSKA AGORA SONDA

Targowe wybory Targi w Poznaniu, Wrocławiu, Kielcach, Katowicach, Weronie, Xiamen, Norymberdze, Londynie, Turcji, Brazylii – nie ma miesiąca, w którym w kalendarzu imprez targowych nie znalazłaby się impreza poświęcona w całości lub częściowo branży kamieniarskiej. Jednak raczej na pewno, nie ma (NK przynajmniej nie znalazł) osoby która uczestniczy – jako wystawca czy gość – we wszystkich. To po prostu fizycznie niemożliwe. Co w takim razie decyduje, że wybieramy się na te a nie inne targi? Dlaczego preferujemy jedne a na drugie jeździmy sporadycznie lub wcale. O swoje targowe wybory spytaliśmy przedstawicieli branży kamieniarskiej. Wyniki tych rozmów prezentujemy poniżej. Marcin Adamski Altitech Wyjazd na targi zawsze wiąże się z jakimiś wyborami. Jeśli chodzi o Polskę to uczestnictwo we wszystkich targach z branży kamieniarskiej jest jeszcze możliwe do zrealizowania, bo mamy tylko kilka takich imprez. Jednak, jeśli pod uwagę weźmiemy już całą Europę, sprawa się komplikuje. Nie przypuszczam, żeby ktoś jeździł, nawet jako gość, na każde targi z jego branży organizowane na naszym kontynencie, nie mówiąc o całym świecie. Po pierwsze to byłoby bardzo czasochłonne, a po drugie bardzo kosztowne. Dlatego konieczna jest selekcja. Według mnie najważniejszym kryterium jest spojrzenie na targi przez pryzmat korzyści, które mogą przynieść reprezentowanej przeze mnie firmie. Aspekt ekonomiczny, o którym wspomniałem wcześniej też jest niebagatelny. Mówiąc o korzyściach, które powinny płynąć z uczestnictwa też trzeba je rozgraniczyć. Czego innego oczekuję jadąc, jako gość, a czego innego, jako wystawca. Będąc gościem szukam nowości, staram się nawiązywać nowe kontakty, itp. Natomiast, jako wystawca muszę te role odwrócić. Zauważyłem, że na polskich targach, niektórzy przedsiębiorcy przychodzą na stoiska – nie tylko nasze – z założeniem, że z okazji targów musimy dać specjalną, czyli niższą cenę. Wiedząc, że tak jest muszę być na to przygotowany.

Mirosłąw Gryś Granitmar W przypadku imprez w Polsce to na niektóre jak np. do Poznania jeżdżę z kilku powodów. Po pierwsze trochę z przyzwyczajenia, a po drugie dlatego, że to bardzo blisko od Kościana, gdzie prowadzimy działalność. Uważam,

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

że to po prostu wygodne rozwiązanie. Do Poznania, na targi przyjeżdżają przedstawiciele wielu firm, wśród których oczywiście są ci, z którymi kooperujemy. W związku z tym, w jednym miejscu można omówić lub zacząć omawiać jakieś ważne tematy. Jeśli chodzi o targi zagraniczne to uważam, że każdy wyjazd, byłem np. w Norymberdze, daje nowe doświadczenia. To moim zdaniem też ważne. W przypadku targów w Xiamen chyba jednym z głównych powodów planowanego wyjazdu była ciekawość, żeby samemu je zobaczyć, porównać z tym, co mówili o nich znajomi. Sam kraj jest też jak dla mnie bardzo egzotyczny. Wybierałem się do Chin po raz pierwszy, niestety z niezależnych ode mnie przyczyn wyjazd nie doszedł do skutku, w związku z czym wciąż nie wiem, czego się można po nich spodziewać. Jestem jednak przekonany, że na każdym takim wyjeździe jest okazja, żeby zamienić parę zdań ze znajomymi, a to też ważny powód targowych wyjazdów. W konferencjach czy panelach dyskusyjnych raczej nie biorę udziału, bo żeby naprawdę coś dały trzeba znać dobrze angielski, bo jeszcze nie spotkałem się żeby były one tłumaczone na język polski. Co innego rozmowy na stoiskach. Tam, nawet jeśli jest bariera językowa łatwiej ją można pokonać, na konferencji nikt przecież nie pyta czy wszystko się zrozumiało.

Paulina Ratajczak Wrimar Kiedy jadę na targi musi na nich być coś, co mnie interesuje. Nie jadę raczej w „ciemno”. Sprawdzam listę wystawców i jeśli są ci właściwi to jadę. Nawet na Stone do Poznania, chociaż to przecież praktycznie tylko pół godziny jazdy pociągiem od Obornik Wielkopolskich, gdzie mamy siedzibę, nie poszłabym jeśli nie byłoby nic interesującego dla mnie.

PŁYTY GRANITOWE Z NAJLEPSZYCH KOPALŃ ŚWIATA NOWE MATERIAŁY w grubościach 3 cm, 5 cm, 6 cm, 7 cm, 8 cm, 10 cm. (Kashmir Gold, Kashmir White, Ivory Brown)

PŁYTKI GRANITOWE Absolute Black, Star Galaxy, Star Ruby, Ivory Brown oraz wiele innych

NOWE KOLORY

ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY 05-320 MROZY

WARSZAWA MROZY

OBOK MIŃSKA MAZOWIECKIEGO

tel. 504 046 145 602 459 290

ul.Tartaczna 8 www.wgranit.pl

POSIADAMY WŁASNY TRANSPORT

KAMIENIARSKA AGORA

ca – mówimy oczywiście o imprezach organizowanych w Polsce. Dla mnie wtedy najbardziej istotne są korzyści, które mogę mieć po takiej prezentacji. Z uwagi na to, że nasza oferta skierowana jest głównie do firm kamieniarskich to w grę wchodzą tylko dwie imprezy (poznańskie Stone i targi Kamień we Wrocławiu). Mamy swoją siedzibę w Poznaniu, więc już chociażby z tej racji uczestniczymy w poznańskich targach. Poza tym uważam, że one mają przyszłość i mogą się rozwijać, nie mówiąc o liczbie odwiedzających. Chyba tylko raz wystawialiśmy się w Poznaniu i Wrocławiu. Natomiast, kiedy jadę na targi, jako gość to głównie szukam nowości, nowych trendów, staram się podpatrywać, w którym kierunku zmierza konkurencja, generalnie, w którą stronę idzie branża kamieniarska. W tym przypadku w kalendarzu też są imprezy bardziej znaczące jak chociażby Werona czy teraz Xiamen i mniej ważne. Na pewno na wszystkie pojechać nie można i nikt chyba tak nie robi. Nie można też zapomnieć, że na takich wyjazdach zawsze kogoś spotykamy – kontrahentów, znajomych – co stwarza okazje do rozmów, które są przecież bardzo ważnym elementem każdego biznesu. Oczywiście zarówno w przypadku, kiedy jestem wystawcą jak i gościem koszty takiego wyjazdu też grają rolę nie ma się, co oszukiwać, każdy przedsiębiorca musi te koszty liczyć. 

Mnie interesują maszyny i narzędzia, dlatego na tym segmencie najbardziej się skupiam. Kryteria, jakimi się kieruję przy wyborze targów, które chcę odwiedzić są inne dla krajowych i zagranicznych. Generalnie, w przypadku krajowych szukam nowości maszynowych. Jeżdżę też do Werony, jednak w tym przypadku bardziej chodzi o inspiracje. Wiadomo, że Werona to bardzo ważne miejsce, gdzie prezentowane są nowości, trendy. Dlatego będąc tam trzeba to wszystko wychwycić, aby wiedzieć, w którym kierunku powinno się zmierzać. Dodatkowo można tam spotkać wielu znajomych z Polski, ale to już taki bonus. Byłam też kilka razy w Norymberdze. Raz akurat tak się złożyło, że termin targów zbiegł się z sytuacją, kiedy potrzebowaliśmy maszyny, która rozwiązałaby nasz problem. Jechałam więc na targi, w poszukiwaniu konkretnego rozwiązania, które znalazłam i wróciłam z nich z kupioną maszyną.

Andrzej Suwik Diamant AS W moim przypadku te wybory popatrzeć perspektyw. Pierwsza uczestniczę w targach,

mogę na z dwóch to, kiedy jako wystawR

Radosnych i spokojnych Świąt Wielkiej Nocy życzy firma kamieniarska MEJA Buganiuk

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

Wiosenna promocja! 85 zł netto/szt.

Wiosenna promocja! 75 zł netto/szt.

Wiosenna promocja! 90 zł netto/szt.

OGŁOSZENIA

SPRZEDAM GOLDMAN

PIASKARKA BEZPYŁOWA

18 000 zł brutto

Tel. 509 809 410

SPRZEDAM GOLDMAN

PIASKARKA BEZPYŁOWA

22 000 zł brutto

Tel. 509 809 410

SPRZEDAM SANDMASTER PRO

PIASKARKA BEZPYŁOWA

SPRZEDAM FALCON 920 (15 lin) w pełni sprawny, pracujący

ŁUPIARKA KUZIK 50 rok produkcji 2009 super stan ZPH GRANEX S.C. Nowa Wieś 4 22-417 Stary Zamość tel.: 605 162 001 605 162 005

SPRZEDAM MASZYNA DIAKERS PEŁNA DOKUMENTACJA info: 601 933 423, 697 966 530

12 500 zł brutto

Tel. 509 809 410

SPRZEDAM HURRIKAN

PIASKARKA BEZPYŁOWA

16 500 zł brutto

Tel. 509 809 410

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

STRZEGOM

OGŁOSZENIA

Syndyk Masy Upadłości spółki BUDO STONE sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej z/s w Ostrowcu Świętokrzyskim wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000058388 (dawniej JP GRANIT sp. z o.o.), niniejszym

SPRZEDAM

Potencjalni oferenci zobligowani są do nadesłania na adres biura Syndyka: Kochanowski i wspólnicy sp.k. ul. Wojska Polskiego 7/5 25 – 364 Kielce

SPRZEDAM

zaprasza do rokowań w przedmiocie możliwości zakupu całości majątku upadłego bądź jego dzierżawy.

Zgłoszenia chęci przystąpienia do negocjacji w terminie 1 miesiąca od daty emisji niniejszego ogłoszenia. Wszelkie dodatkowe informacje udzielane są

pod nr. telefonu: 507-284-908

Centrum CNC Bimatech Pratica STP rok produkcji: 2007 cena: do uzgodnienia w pełni sprawna kontakt: tel: 95 751 97 00, 95 751 97 04 e mail: purchasingdepartment@steinformpolska

Korpusy KRUSZAREK 7,5 KW i 15 KW w komplecie z silnikiem

od 17 000 zł brutto Tel. 509 809 410

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

Z KRAJU WYDARZENIA XX WALNY ZJAZD ZPBK

FOT. ARCHIWUM NK

KAMIENIARZE NA POZNAŃSKIEJ GARDENII

Przez trzy dni od 2 do 4 marca br. w Poznaniu odbywały się Międzynarodowe Targi Ogrodnicze i Architektury Krajobrazu Gardenia. Wśród wystawców znaleźli się również przedstawiciele branży kamieniarskiej. Jednym z nich była firma Granex, która prezentowała ideę “One block” czyli granitowych, ogrodowych mebli i akcesoriów. Przykładowy zestaw “One block” prezentowany podczas Gerdenii składał się ze stołu do ping-ponga (przez całe targi goście intensywnie go testowali), dwóch stojaków na rowery, dwóch ław, dwóch stołów piknikowych i dwóch siedzisk. Jak mówił Krzysztof Skolak z firmy Granex, idea “One block” wzbudziła bardzo duże zainteresowanie wśród gości odwiedzających Gardenię. Na targach wystawiały się także Marmury Sławniowice, które prezentowały wyroby z marmurów, m.in. mączkę marmurową. (red) 

CERTYFIKACJA MATERIAŁU TECHNISTONE Konglomeraty kwarcytowe firmy Technistone powstają z dbałością o środowisko naturalne. Oryginalna technologia Breton, w jakiej produkowane są slaby gwarantuje, że materiał nie zawiera żadnych lotnych związków organicznych, co potwierdzane jest także przez certyfikat amerykańskiego instytutu TCNA. Wśród wyróżnień produktów Technistone znajdują się również trzy certyfikaty przyznane przez firmę SCS Global Services. „Indoor Air Quality” oznacza, że konglomeraty kwarcytowe nie emitują do otoczenia szkodliwych substancji, przez co gwarantują wysoką jakość powietrza we wnętrzach, w których są stosowane. „Recycled Content” stwierdza, że wybrane produkty Technistone zawierają surowce pochodzące z recyklingu. Natomiast SCS Health Product Declaration obejmuje pełne udostępnienie do wglądu zawartości możliwych substancji niebezpiecznych w produkcie oraz porównanie ich z kartami substancji „niebezpiecznych”, ogłoszonych przez rządy danego kraju i związki naukowe. Certyfikat NSF z kolei poświadcza, że konglomeraty kwarcytowe Technistone nadają się do kontaktu z żywnością. Nowoczesne metody wytwarzania powierzchni gwarantują efektowny wygląd materiału przy jednoczesnym zachowaniu jego najwyższej jakości, potwierdzonej 10-letnią gwarancją Producenta. Najnowsze kolory powierzchni Technistone: Elegance Eco Ash, Elegance Eco Nev i Elegance Eco Zen powstały z poszanowaniem praw natury o czym świadczy wysoka zawartość surowców wtórnych w ich składzie, wynosząca minimum 30%. Nowości w ofercie Technistone to ekonomiczne, ekologiczne oraz eleganckie rozwiązanie, idealnie wpisujące się w nowoczesne, organiczne koncepcje wnętrz Więcej informacji o konglomeratach kwarcytowych Technistone: /www.technistone.com/pl/.  (mat.pras. Technistone)

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

XX Walny Zjazd ZPBK odbędzie się w okolicach Warszawy, dokładnie w Hotelu Artis w Radziejowicach koło Żyrardowa w dniach 21-23.04.2017. W piątek, oprócz sesji plenarnej dotyczącej bieżących spraw Związku, na uczestników czeka panel wykładowy, podczas którego sponsorzy zjazdu zaprezentują swoje firmy i ofertę. Uroczysta kolacja będzie zaś okazją do podjęcia kuluarowych rozmów i nawiązania nowych znajomości. Drugiego dnia Zjazdu (w sobotę) uczestnicy udadzą się na wizytę studyjną „Śladami kamienia wokół Warszawy”. W programie zwiedzanie m.in. Świątyni Opatrzności Bożej, Pałacu Kultury i Nauki oraz zakładu kamieniarskiego firmy I-MAR z Żyrardowa – gospodarza tegorocznego Zjazdu. ZPBK serdecznie zaprasza do udziału w Zjeździe wszystkich zainteresowanych przedstawicieli branży kamieniarskiej. Aby przyjechać do Radziejowic, nie trzeba być członkiem ZPBK. Kartę uczestnictwa oraz ramowy program zjazdu można pobrać z oficjalnej strony ZPBK: www. zpbk.pl. Koszt uczestnictwa wynosi 390 złotych plus koszty noclegu.  (info. ZPBK)

DNI OTWARTE W MARMI CORRADINI W dniach 21-22 kwietnia 2017 r. Marmi Corradini Group Oświęcim zaprasza do siedziby swojej firmy przy ul. Fabrycznej 1T w Oświęcimiu na Dni Otwarte. Wszyscy, którzy w tych dniach odwiedzą siedzibę firmy będą mogli obejrzeć magazyn i zapoznać się z nową linią płyt ze spieków kwarcowych oraz obejrzeć dotychczasową, bogatą ofertę kamiennych i kwarcowych slabów z całego świata. Wizyta w siedzibie firmy może być też dobrą okazją do poznania pracowników. To nie wszystko, po zwiedzaniu, będzie można skosztować smakołyków kuchni włoskiej i polskiej.  (info. Marmi Corradini)

Obsługa klientów w Polsce: PILLA POLSKA SP. Z O.O. - ul. Cmentarna 1 96-200 Rawa Mazowiecka - tel./fax 46 814 30 23 - pillapolska@pilla.com

Prowadzimy sprzedaż wysyłkową www.pilla.com

PILLA s.r.l. - Carrè (VI) Italy - Tel. 0039.0445.890200 - Fax 0039.0445.891988 - info@pilla.com

Odwiedź nas na nowej stronie

KOLOR GRANIT SPRZEDAŻ PŁYT

Krzysztof Trybuszek (tel. 501 215 200) Leszek Trybuszek (tel. 601 223 497) ul. Armii Krajowej 53, 58-150 Strzegom

info@kolor-granit.com.pl, www.kolor-granit.com.pl E

! NA

C R E

KAPUŚCIŃSKI

5 cm: 250 zł/m2 brutto

BIANCO PEARL 5 cm: 210 zł/m2 brutto

LABLADOR VOŁGA 5 cm: 300 zł/m2 brutto

STRZEGOM KOŚMIN SZWED UKRAIŃSKI TOŁKOWSKI BOHUS RED

USŁUGA CIĘCIA LINKAMI 50 zł/m2

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

Z KRAJU PRAWO

Nagrobek jako utwór

Edyta Iacovone

Na wstępie rozważań dotyczących pytań zadawanych przez firmy kamieniarskie, jak zabezpieczyć interesy firmy przy wykonywaniu zleceń na wykonanie nagrobków, aby nie narazić się na plagiat, należałoby zastanowić się, czym jest nagrobek w świetle przepisów prawa z zakresu własności intelektualnej, a konkretniej w świetle ustawy z dnia 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

ie możemy przecież zapomnieć o tym, iż utworami nie są tylko utwory muzyczne, teksty dziennikarskie czy też filmy. Ochroną prawa autorskiego objęte też są pomniki, rzeźby i architektura. Są one elementami przestrzeni publicznej. Dozwolony użytek takich obiektów pozwala nam na zrobienie zdjęcia takiej rzeźby, ale nie pozwala nam na zlecenie wykonania kopii rzeźby i umieszczenie jej w ogródku przy naszym domu. Przenosząc owe rozważania na grunt branży kamieniarskiej i producentów nagrobków: zgodnie z ustawodawcą przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia – tak zwany utwór. Przedmiotem prawa autorskiego są między innymi utwory architektoniczne, o których można powiedzieć, że utworem architektonicznym jest rezultat działalności ludzkiej o charakterze twórczym, kreacyjnym, oryginalnym, charakteryzującym się indywidualnością. Wizja twórcza autora może być wyrażona w rysunku, projekcie architektonicznym oraz w zrealizowanym obiekcie. Zgodnie z tą definicją nagrobek wykonany według projektu indywidualnego osoby fizycznej – autora utworu – będzie podlegał ochronie, jaką przewiduje prawo autorskie. Jednak nie wszystkie nagrobki będzie można zakwalifikować do utwo-

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

rów w rozumieniu prawa autorskiego, lecz tylko te, które będą miały cechę indywidualności i oryginalności. Trzeba z całą stanowczością podkreślić, że ochroną nie będą mogły być objęte te elementy, które są rozwiązaniami standardowymi, charakterystycznymi dla większości tego typu obiektów, jakimi są nagrobki. W związku z faktem, iż nie ma żadnej normy prawnej, która określałby, z jakich parametrów i elementów

Potocznie nagrobek nie wydaje się wielkim dziełem, jednak jego wzór, który ma jakiś element indywidualny, podlega ochronie prawa autorskiego. miałby być zbudowany standardowy nagrobek, brak również takiej normy branżowej w branży kamieniarskiej, dany nagrobek powinien być analizowany w sposób indywidualny – czy jest utworem architektonicznym podlegającym ochronie na podstawie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zakłady kamieniarskie, które posiadają własne projekty nagrobków nabyte od projektantów, architektów na podstawie umów przenoszących autorskie prawo majątkowe lub nabyte na podstawie umowy licencyjnej, mogą domagać się ochrony na podstawie ustawy o prawie autor-

skim i prawach pokrewnych z dnia 4.02.1994 r., mogą także zamieszczać na stronie internetowej zakładu kamieniarskiego informację o tym, iż nagrobki wykonywane są wg projektu autorskiego. Natomiast kwestia zabezpieczenia firm kamieniarskich przy realizacji zleceń na podstawie indywidualnych zleceń klientów powinna zabezpieczać profesjonalnie skonstruowana umowa cywilnoprawna, która określałaby, na podstawie jakiego projektu realizowany jest konkretny nagrobek: czy projektu autorskiego posiadanego przez zakład kamieniarski, czy też projektu przedstawionego przez klienta i załączonego do umowy. Rozwijające się firmy w branży kamieniarskiej powinny mieć świadomość, iż oryginalne nagrobki są utworami architektonicznymi podlegającymi ochronie na podstawie przepisów o prawie autorskim i nieprzestrzeganie tych przepisów rodzi odpowiedzialność nie tylko cywilnoprawną, ale i karną. Z naruszeniem praw autorskich mamy do czynienia za każdym razem, gdy wykorzystujemy utwór poza zakresem dozwolonego użytku bez uzyskania wymaganego zezwolenia w postaci licencji bądź przeniesienia praw. Twórcy utworu architektonicznego, którego autorskie prawo osobiste zostało naruszone, przysługuje przede wszystkim roszczenie o zaniechanie takiego działania poprzez przywrócenie stanu poprzedniego, czyli usunięcie przez sprawcę skutków naruszenia. Polegać to może na

Z KRAJU

Edyta Iacovone: Od najmłodszych lat związana z Poznaniem, w którym ukończyła magisterskie studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Po zakończeniu studiów odbyła aplikację adwokacką w Wielkopolskiej Izbie Adwokackiej. W 2003 r. uzyskała wpis na listę adwokatów. Z uwagi na biegłą znajomość języka włoskiego w mowie i piśmie w ramach prowadzonej działalności obsługuje podmioty z kapitałem włoskim działające na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto w ramach działalności I&S Partner Edyta Iacovone zajmuje się nieruchomościami, prawami rzeczowymi, prawem spadkowym. R

złożeniu publicznego oświadczenia o określonej treści i formie. W przypadku plagiatu może to polegać na oświadczeniu, kto jest faktycznie autorem utworu. Jeśli natomiast działanie sprawcy było zawinione, tzn. sprawca wiedział, że narusza prawo autorskie twórcy, twórca może domagać się zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub domagać się zasądzenia przez sąd odpowiedniej kwoty na wskazany cel społeczny. Tak się dzieje w przypadku naruszenia praw osobistych autorskich. Natomiast w przypadku naruszenia praw majątkowych autora przysługuje roszczenie o zaniechanie naruszenia, czyli nakazanie zaniechania budowania nagrobków cmentarnych wg utworu architektonicznego, usunięcie skutków naruszenia oraz naprawienie wyrządzonej szkody majątkowej. W niektórych sytuacjach przy naruszeniu praw autorskich może dojść do odpowiedzialności karnej za K

przestępstwo, niezależnie od tego, czy naruszenie skutkuje jednocześnie wyżej opisaną odpowiedzialnością cywilną. Odpowiedzialność karna może być rezultatem popełnienia plagiatu, czyli przywłaszczenia sobie autorstwa lub wprowadzenia w błąd co do autorstwa, lub naruszenia innych autorskich praw osobistych, takiego jak brak informacji o autorstwie. Ponadto przestępstwem jest nieuprawnione lub niezgodne z warunkami uprawnienia rozpowszechnianie utworu bądź utrwalenie utworu w celu rozpowszechnienia. Kamieniarstwo to branża, w której znajomość zagadnienia związanego z prawem autorskim powinna być rozpowszechniana, bo pamiętajmy, iż nagrobek potocznie wydaje nam się nie być wielkim dziełem, bo po prostu jest ich wiele, to jednak wzór nagrobka, który ma jakiś element indywidualny, podlega ochronie prawa autorskiego.  M

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

Z KRAJU BUDMA

Trawertyn na Budmie

Henryk Walendowski

W czasie uroczystego otwarcia, wymagającego użycia 15 dobrze naostrzonych par nożyczek minister infrastruktury i budownictwa Andrzej Adamczyk komplementował poznańskie Targi w sugestywnych słowach.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

) Grecka firma Akropolis wzbogaciła swojej stoisko o multimedialne prezentacje.

FOT. ARCHIWUM NK

twierdził także, że prace nad kodeksem urbanistyczno-budowlanym prowadzone w resorcie są już po konsultacjach publicznych i uzgodnieniach międzyresortowych. Dobiegają końca także prace nad nowelizacją obecnych przepisów techniczno-budowlanych, by przystosować je do aktualnych potrzeb rynku. Prezes MTP Przemysław Trawa oświadczył, że tegoroczna edycja jest pod wieloma względami rekordowa. Na powierzchni 55 tys. mkw. urządzono 800 stoisk reprezentujących 26 krajów. Podobnie jak rok temu, Budmę odwiedziło 45 tys. gości z 40 krajów świata. Akredytowano prawie 400 dziennikarzy. Eksperci i zaproszeni goście wygłosili kilkaset prelekcji na niemal stu konferencjach, seminariach i prezentacjach. Najsilniej reprezentowaną grupą ubiegłorocznych targów byli przedstawiciele sieci handlowych. Stanowili oni aż 45% ogólnej liczby zwiedzających. Pozostali to wykonawcy (34%), inwestorzy (9%), architekci i projektanci (11%), niesklasyfikowani (1%). Kadra zarządzająca stanowiła 56% gości Budmy. Dane za obecny rok są w przygotowaniu. W porównaniu z rokiem 2016, liczba gości zagranicznych wzrosła o 18%. Połowę z nich stanowili Niemcy, Litwini, Ukraińcy i Czesi. Wśród zwiedzających, w ramach projektu Hosted Buyers, znalazło się ponad 400 kupców reprezentujących sieci handlowe z 28 krajów czterech kontynentów. Na stoiskach pokazano ponad 150 nowości. W pawilonie 5. równolegle trwały targi WinDoor-tech. Projekt ten, towarzyszący targom Budma co dwa lata, skupia branżę okien, drzwi, bram i systemów fasadowych.

KAMIEŃ Wśród branży kamieniarskiej fajerwerków raczej nie było. Nieliczne stoiska, a wśród nich stoisko Związku Pracodawców Branży Kamieniarskiej, nie były odwiedzane tłumnie. Nie znaczy to jednak, że niektórzy przedstawiciele naszej branży nie kryli zadowolenia z rozmów. Interesujące wydarzenia zostały przygotowane dla architektów i projektantów. Naliczono ich prawie 5000. Odbyły się różnego rodzaju konkursy. Wyłonieni zostali nowi mistrzowie Polski w różnych dziedzinach branż wykończeniowych. Został m.in. pobity rekord Polski w szybkości montażu okna dachowego. W innych zawodach konkurowali dekarze, parkieciarze, płytkarze i posadzkarze. Były dyplomy, radość zwycięzców, a na zakończenie – szampan. Dla porządku odnotowuję obecność firm z kamieniem naturalnym: Borowskie Kopalnie Granitu i Piaskowce Skalimex, Marmur Sławniowice, Marmur – Płytki Jacek Łata z Podłęża koło Pińczowa, WKG sp. z oo. – Wojkowice, Piasmar z Długopola, Pamir z Warszawy – Tarchomina, Centrum Usług Kamieniarskich Ciem-

ny z Głogowa, Kryształowy Świat z Libiąża. Zainteresowani kamieniarskimi czasopismami branżowymi mogli je znaleźć na stoisku Związku Pracodawców Branży Kamieniarskiej w pawilonie 4. Jak co roku, piękne stoisko urządziła grecka firma Akropolis. Dodatkową atrakcją były projekcje niezwykłego filmu z tańczącą parą artystów na tle greckich kamieniołomów. Pan Alexandros Bertimas w konkretnej rozmowie zaznaczył, że co roku odnotowuje mniejsze korzyści z wystawiania na targach Budma, a hotel, w którym się zatrzymuje, wyraźnie podrożał. Znacznie więcej było firm z kamieniem konstruowanym. Udawanie kamieni naturalnych przez wyroby tych firm jest niemal doskonałe (firmy Drewbet, Pamir, Akademia Kamienia, Kost-Bet, Boero z Genui i in.). Kilka firm wystawiało kominki z kamiennymi okładzinami. Spośród propozycji niewielu firm oferujących narzędzia wymienię wszechstronny zestaw maszyn dla kamieniarstwa i betoniarstwa firmy Techmatik – Columbia Machine. Są to m.in. łupiarki wielofunkcyjne,

Z KRAJU

(

wibroprasy, linie do produkcji kostki brukowej i galanterii betonowej, a także pogłębiarki do eksploatacji piasków i żwirów. KAMIENIARZE! KOCHAJCIE BUDMĘ! Budmę kochamy przede wszystkim dla niej samej. Jest jedyna w swoim rodzaju. Od lat utrzymuje wysokie standardy, a także ma ambicję, by ich nic nie było w stanie obniżyć. W tym roku dbał o to dyrektor Budmy Dariusz Muślewski. Wystawianie na Budmie to wyzwanie dla ambitnych, dalekowzrocznych kamieniarzy. Rozmowy z architektami i poważnymi inwestorami w dobrej atmosferze targowej nie są bezproduktywne. Prędzej czy później do nich się wraca, i to z korzyścią dla obu stron. A więc do zobaczenia za rok. TRAWERTYN DESIGN Podczas tegorocznej Budmy odbyła się również uroczystość wręczenia nagród o łącznej wartości 35 000 złotych w konkursie Trawertyn Design organizowanego przez firmę WKG. Pierwsza edycja konkursu przyniosła ogromne zaskoczenie: okazało się, że raciszyński trawertyn budzi bardzo duże zainteresowanie. Do organizatora, wpłynęły aż 133 prace obrazujące bardzo różnorodne podejście do tego kamienia. Jury w składzie: Przemo Łukasik (medusagroup), Anna Jaszkaniec (AJ Forms), Tatiana Satława-Zamykal (WKG), Marcin Kamiński (Stone Trade) i Zbigniew Rybakiewicz (MMG) przyznało nagrody w dwóch kategoriach: Kreatywnego wykorzystania (projekt elewacji, wnętrza lub przedmiotu z raciszyńskiego trawertynu) oraz Innowacyjnego przetworzenia (opracowanie nowego sposobu obróbki kamienia). O skali zainteresowania konkursem może świadczyć to, że organizator dostarczył pod wskazany adres ponad 200 próbek kamienia. Organizator uznał, że wartościowych prac napłynęło tak wiele, że zdecydował się przyznać wyróżnienia tym propozycjom, które mają szczególny potencjał rynkowy.

FOT. ARCHIWUM NK (2)

Wśród wystawców oferujących kamień naturalny znalazły się m.in. Borowskie Kopalnie Granitu i Piaskowce Skalimex.

) Uroczystość rozdania nagród w Konkursie Trawertyn Design, podczas targów BUDMA 2017 w Poznaniu.

LAUREACI PIERWSZEGO KONKURSU TRAWERTYN DESIGN: kategoria „Kreatywne wykorzystanie”: I miejsce: Agnieszka Kołacz, „Trawertyn świętojański”, II miejsce: Ewelina Kruz, „Prostota i funkcjonalność w łazience”, III miejsce: praca zespołowa – Marcin Gierbienis, Damian PoklewskiKoziełł, „Izba pamięci”, kategoria „Innowacyjne przetworzenie”: I miejsce: praca zespołowa – Daria Achtelik, Augustyna Grzybowska, „Nie do końca czerń”, II miejsce: Sławomir Kopa, „Trawertyn bursztynowy”, III miejsce: Dagmara Oliwa, „Trawertine galaxy”. Wyróżnienia w kategorii „innowacyjne przetwarzanie otrzymali: Michał Podgórczyk, „Barw się, ” Aleksandra Kuta, Miłosz Cichoń, „Raciszyński Trawertyn − polski diament w szlachetnej oprawie.” Martyna Pająk, „Golden”

W kategorii „Kreatywne wykorzystanie” wyróżnienie otrzymali: Michał Podgórczyk, „Źródło” Marta Czeczko, „Lampa Eklipsi” Maria Korzuch, Maja Bartosik, „Materia i światło” Żaneta Korsak, „Mere – kolekcja mebli z trawertynu” Anna Jopek, „Nowy wymiar trawertynu” Marta Adamczyk, „Moduz” Anita Baron, „Total look” Dorota Pilor, Agata Szurman, „Trawertyn jako forma codzienności” Olga Szymańska, „Zestaw stolików Traav” Łukasz Fatyga, „Podłoga trawertynowa i wielkoformatowe płyty trawertynowe”. 

Informacje o laureatach oraz wyróżnieniach, można znaleźć na stronie konkursu www.TrawertynDesign.pl oraz na Facebooku.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

Z KRAJU FIRMY KAMIENIARSKIE

Mega-Stone - młodzi, ale z doświadczeniem B.L. Mega-Stone działa od połowy ubiegłego roku. Jednak pan z kamieniarstwem zetknął się zdecydowanie wcześniej. Czy może pan opowiedzieć o tym naszym czytelnikom? M.S. To prawda. Swoją przygodę z kamieniem zacząłem 19 lat temu, w 1998 roku, chociaż z zawodu jestem... stolarzem. Zaczęło się trochę przypadkowo, ponieważ po zakończeniu służby wojskowej nie za bardzo mogłem znaleźć pracę w zawodzie. Spotkałem wtedy pana Marka Henicza, właściciela firmy Carrara z Poznania, który zaproponował mi pracę u siebie. I w ten sposób stolarz przekwalifikował się w kamieniarza. To w zakładzie państwa Bożeny i Marka Heniczów nauczyłem się fachu, w którym pracuję do dziś. Tam od doświadczonych fachowców poznawałem tajniki obróbki marmuru, granitu, krótko mówiąc, uczyłem się wszystkiego, czego potrzebuje kamieniarz. Firma zawsze zatrudniała dobrych fachowców. Do dzisiaj utrzymuję z państwem Heniczami bardzo dobre relacje. Kiedy jestem w Poznaniu, często wpadam porozmawiać, zamienić parę słów. Korzystając z okazji, chciałbym ich za pośrednictwem Nowego Kamieniarza serdecznie pozdrowić. Jednak po paru latach zdecydował się pan na wyjazd do Wielkiej Brytanii. Zgadza się, w 2006 roku rozpocząłem pracę w londyńskiej firmie Mega Marble, a po kilku latach w Stone Works. Na Wyspy wyjechałem już

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

FOT. ARCH. FIRMY MEGA-STONE

Mega-Stone z Witkowa to stosunkowo młoda hurtownia kamieni. Na jej czele stoją jednak ludzie, którzy w branży kamieniarskiej pracują dużo dłużej. O kulisach powstania firmy, jej ofercie i planach z jej właścicielem Mariuszem Staszakiem rozmawia Bogdan Lewicki.

: Mariusz Staszak i Dariusz Jakubowski na placu przed firmą Mega-Stone w Witkowie.

jako doświadczony kamieniarz, ale zanim zacząłem pracować w jednej z firm, i tak musiałem zdać egzamin praktyczny. Dostałem kamienny kęs i miałem z niego ręcznie wykonać umywalkę. Zadanie zostało oczywiście wykonane, a ja przyjęty do pracy. Początkowo pewnym problemem była bariera językowa. Ale okazało się, że w Mega Marble pracowało kilku Mołdawian, którzy lepiej mówili po rosyjsku niż po angielsku. Ja też jestem jeszcze z tego pokolenia, które tego języka musiało się uczyć w szkole. Komunikacja po rosyjsku była więc łatwiejsza niż po angielsku. I tak po jakimś czasie zacząłem nawet pełnić funkcję brygadzisty. Praca w Londynie miała swoją spe-

cyfikę. Wykonywaliśmy dużo unikatowych, pojedynczych i rzecz jasna ekskluzywnych zleceń. Wymienię chociażby schody biegnące przez trzy kondygnacje. Każdy stopień był wykonany osobno, wykańczany ręcznie. Jednak największym wyzwaniem był ich montaż. Schody były przytwierdzone do ściany tylko jednym bokiem. Można więc śmiało powiedzieć, że była to wisząca konstrukcja, która po montażu robiła niesamowite wrażenie (zdjęcie na str 36). To było pracochłonne i precyzyjne zadanie, tolerancja wymiarowa liczona była w milimetrach. W ciągu dniówki montowałem po trzy, cztery stopnie, tak więc same schody zajęły kilkadziesiąt dniówek pracy.

Z KRAJU

Black, Black Pearl oraz inne kolory, jak Coloneal Gold, Indian Aurora, Jurassic Green, Maple Red, Moon White, Sapphire Blue, White Galaxy stanowią poważną część naszej oferty, ale nie ograniczamy się wyłącznie do niej. Na zamówienie klientów możemy również sprowadzić płyty marmurowe, różnej grubości. Z uwagi na to, że Gali, który jest udziałowcem, od wielu lat prowadzi działalność także na Wyspach, można powiedzieć, że Mega-Stone również działa na terenie Polski i Wielkiej Brytanii. Mamy możliwość sprowadzenia ka-

Skąd Mega-Stone importuje kamień? Gali ma rodzinę w Indiach i stamtąd importujemy granity. Byłem tam razem z nim. Obejrzałem kamieniołomy, zakłady, w których są obrabiane i teraz doskonale wiem, na co mogę liczyć. To pozwala również w lepszym stopniu zadbać o jakość sprowadzanego produktu. Te osobiste znajomości są bardzo ważne, poprawiają współpracę. Granity importujemy w płytach. Początkowo były to grubości 2 i 3, ale teraz mamy już w ofercie także 5 cm, w różnych wykończeniach. Różne grubości dają nam większą elastyczność. Przez to oferujemy towar, który może zain-

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

(2)

Indyjskla hurtownia kamienia, z którą współpracuje Mega-Stone

FOT. ARCH. FIRMY MEGA-STONE

Dlaczego wrócił pan do Polski? Niestety w tym czasie nabawiłem się choroby, która eliminuje pracę przy obróbce. Jednak w czasie tych 10 lat spędzonych na Wyspach poznałem wielu ludzi, z wieloma pracowałem. Tak na marginesie: w Londynie i okolicach pracuje też wielu Polaków. Śmiało mogę powiedzieć, że nasi kamieniarze uchodzą na Wyspach za bardzo dobrych fachowców. A wracając do mnie, podczas jednej z rozmów z Gali Subramanyamem padła propozycja współpracy. Oczywiście przed uruchomieniem składu Gali był w Polsce. Objechaliśmy wiele hurtowni, zobaczył, jak one działają. Widział, co w Polsce kamieniarze mają na składach, co cieszy się popularnością, byliśmy także razem na targach Stone w Poznaniu.

( To, że pracuję z kamieniem już niemal 20 lat, bardzo pomaga – mówi Mariusz Staszak. Gali Subramanyam Prowadzę w Irlandii i Londynie hurtownie kamieni, mam też swój zakład kamieniarski. Na początku chciałem, żeby Mariusz pracował w moim zakładzie. Jednak okazało się, że ze względów zdrowotnych nie może już pracować na produkcji. Podczas rozmowy padł pomysł otworzenia w Polsce hurtowni i tak narodził się Mega-Stone, który ma swoją hurtownię w Witkowie, koło Gniezna.

teresować nie tylko firmy z szeroko pojętej branży budowlanej, ale także wykonawców nagrobków. Czy to znaczy, że w ofercie macie wyłącznie kamień indyjski? Absolutnie nie. Indyjskie granity, jak chociażby czarne: Impala Black, Black Galaxy, Absolute Black, Bengal

mieni nie tylko z Indii, ale również z Włoch, Chin. Co więcej, możemy sprowadzić kamień bezpośrednio do klienta, co moim zdaniem zdecydowanie ułatwia współpracę. Nasza oferta kierowana jest przede wszystkim do kamieniarzy. Zdaję sobie sprawę, że w ciągu niespełna roku działalności jeszcze wielu kamieniarzy nie tylko w Polsce, ale nawet Wielkopolsce – gdzie działamy – nas nie zna. Dlatego dużo jeżdżę, odwiedzam klientów, potencjalnych klientów, żeby dowiedzieć się, czego dokładnie potrzebują, a potem im to sprowadzić. Jestem przekonany, że to, iż pracuję z kamieniem już niemal 20 lat, jest dodatkowym atutem. Wiedzy o kamieniu nie można zdobyć z dnia na dzień, bo ona wymaga wieloletniego doświadczenia, a ja je mam. 

dawniej Firma Kamieniarska Krawczyk sp. z o.o.

Kamień naturalny, od lat i na lata...

Asortyment: granit, marmur, trawertyn, aglomarmur, onyx, piaskowiec

E-MAIL: BIURO@OLGRAN.PL

WWW.OLGRAN.PL

@OLGRAN.KAMIENNATURALNY

SIEDZIBA GŁÓWNA: Łubna Jakusy 41 98-235 Błaszki tel. 43 829 26 70, 43 829 13 39 fax. 43 829 00 04

Wyszki 7c 63-220 Kotlin Tel. +48 62 740 55 75 Fax +48 62 740 54 02

Nowa Wieś ul. Kopalniana 21 42-262 Poczesna Tel. +48 34 321 66 22 Fax +48 34 364 52 36

Smardzów 27b 56-400 Oleśnica Tel./Fax +48 71 399 27 03 Tel. kom. +48 607 199 059

Z KRAJU FIRMY KAMIENIARSKIE

Marfiks metamorfoza

B.L. Pracuje pan z kamieniem od 1990 roku. W zakładzie w podwarszawskiej Mosznej produkował pan m.in. elementy do obudów kominków, blaty, parapety. Jednak dwa lata temu zdecydował się pan na radykalny krok i totalnie zmienił oblicze swojej firmy. Dlaczego? M.F. Najkrócej mówiąc, chciałem wejść na wyższy poziom – we wszystkim, co robiliśmy. I wtedy pojawił się problem, ponieważ z maszynami, którymi dysponowałem jeszcze trzy lata temu, nie byłem w stanie zagwarantować tak wysokiej jakości produktów, jakiej oczekiwali klienci. Niekiedy musiałem po prostu odmawiać, bo wiedziałem, że we własnym zakresie tego nie wykonam. Już podaję przykład. Z piłami, które na 3-metrowym slabie mogły „zgubić” po kilka milimetrów na wymiarze, nie było szans wyprodukowania np. kuchennego blatu z dużą dokładnością. Jakieś doklejki, szpachlowanie, sztukowanie u niektórych klientów nie wchodzą w grę. Dla nich najważniejsza jest dokładność, estetyka. Co więcej, niektórych produktów w ogóle nie mogłem wykonać, np. kamiennych mozaik. Musiałem wtedy odpowiedzieć sobie na pytanie, co dalej. Zlecać niektóre prace czy zmodernizować zakład? Z pomocą przyszedł Robert Walczak z firmy Mach Plus. Zaczęliśmy szukać odpowiednich maszyn i tak krok po kroku stworzyliśmy listę maszyn, które muszę mieć, żeby spełnić oczekiwania klientów, a nawet rozszerzyć swoją ofertę. Pojechaliśmy do Włoch, gdzie zobaczyłem, ja-

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

FOT. ARCHIWUM NK

Przed dwoma laty firma Marfiks całkowicie zmodernizowała swój park maszynowy. W ciągu miesiąca załoga musiała przestawić się z pracy na prostych maszynach krajowych i obróbki ręcznej wyłącznie na pracę z nowoczesnym, sterowanym numerycznie sprzętem. O przyczynach i efektach tak radykalnego przedsięwzięcia z właścicielem firmy Mariuszem Fiks rozmawia Bogdan Lewicki

: Mariusz Fiks (z prawej) sam zaprojektował swój nowy zakład. Piły Emmedue dostarczyła firma Mach + Roberta Walczaka (z lewej).

kie możliwości mają wybrane przeze mnie urządzenia i decyzja zapadła. Co zdecydowało o wyborze tych konkretnych modeli maszyn? Dla mnie jednym z najważniejszych parametrów każdej z tych maszyn jest precyzja i duże możliwości. W przypadku moich klientów to warunek niezbędny. Zacznijmy od pił. Pięcioosiowe maszyny Emmedue Discovery i Astra różnią się właściwie tylko detalami. Pełny obrót, cięcie po łuku, okręgu, uchył piły umożliwiający cięcie pod kątem przydatne przy klejeniu brzegów, możliwość zamontowania zamiast tarczy innego narzędzia obróbczego, np. frezu. Ważne, że obydwie pracują na tym samym programie komputerowym,

Robert Walczak właściciel firmy Mach Plus Współpracuję z firmą Marfiks od wielu lat. Kiedy pojawił się temat modernizacji zakładu, od razu przystąpiliśmy do rozmów. Pan Mariusz miał dosyć mocno skonkretyzowane wymagania, które mogły spełnić maszyny firmy Emmedue i CMS Brembana, których przedstawicielem na Polskę jest firma Mach Plus. Doradziłem piły Emmedue Discovery i Astra, ponieważ mają podobne parametry pracy. Obydwie piły pracują w pięciu osiach, mogą być wyposażone w inne narzędzie niż tarcza. Zasadniczo różnią się tylko wielkością stołów roboczych, maksymalnymi średnicami tarcz i maksymalnymi grubościami przecinanych materiałów. Discovery została wskazana także dlatego, że ma stół pozwalający bez problemów obrabiać slaby długości nawet 350 cm. W przypadku waterjeta warunkiem była m.in. praca w pięciu osiach. Model używany przez firmę Marfiks ma również możliwość pracy z wykorzystaniem niepełnej mocy pomp. Cięcie wykonywane jest wtedy wolniej. Dodatkowym plusem tej współpracy jest to, że Mach Plus i Marfiks mają swoje siedziby blisko siebie. W razie jakiejkolwiek awarii czy wymiany części czas oczekiwania na dostawę lub przyjazd serwisanta jest zminimalizowany.

Z KRAJU

Dlaczego nie wymieniał pan maszyn po kolei? Uważam, że w moim przypadku wymiana jednorazowa była lepszym rozwiązaniem – takie wejście na wyższy poziom bez oglądania się za siebie. Tym bardziej że przy okazji wymiany maszyn całkowicie odnowiliśmy też zakład. Wszystkie zamiany zaprojektowałem sam, tak żeby jak najbardziej ułatwić pracę. Bardzo zależało mi np. na dobrym rozwiązaniu transportu towarów wewnątrz hal. Dlatego w jednej, w której pracują piły, zamontowałem suwnicę z systemem chwytaków próżniowych firmy Manzelli. To pozwala na załadunek slabów czy innych elementów bezpośrednio z wózka czy nawet mniejszej ciężarówki na stół roboczy piły. Natomiast w drugiej hali, w której pracuje waterjet, działa żuraw, także z systemem chwytaków pneumatycznych. Wybór chwytaków był dokładnie przemyślany, ponieważ ten system sprawdza się zarówno przy przenoszeniu grubszych i stabilnych płyt, jak i przy transporcie dużo cieńszych, np. spieków kwarcowych, które mogą „zafalować”.

Targi Stone 2016 w Poznaniu (stojąod prawej) Simone Terenzi, Robert Walczak, Christian Montanari, dyrektor generalny Emmedue

Doskonale sprawdziła się także kamera śledząca płyty. Dzięki niej można na ekranie komputera lepiej rozplanować cięcia, szczególnie w materiałach, gdzie występują dekoracyjne przeżylenia. Uzyskujemy przez to lepszy efekt wizualny przy układaniu posadzki czy płyt na ścianie. W codziennej praktyce sprawdziły się też takie – wydawałoby się mniej istotne – sprawy, jak chociażby podkładka na stole roboczym wykonana ; Marfiks świadczy także usługowe cięcie 5-osiowym waterjetem Milestone-Brembana.

Simone Terenzi, area manager firmy Emmedue Oferta Emmedue obejmuje maszyny do wykonania wszelkiego rodzaju cięć, frezowania, wiercenia. Nowe metody obróbcze i rozwiązania techniczne realizujemy w szerokiej gamie maszyn do cięcia i obrabiarek CNC, charakteryzujących się najwyższą jakością wykonania i wytrzymałością. Dzięki zaawansowaniu technologicznemu, możemy stawić czoła coraz wyższym wymaganiom rynku obróbki marmuru, granitu i innych kamieni naturalnych. Stawiamy na ciągły rozwój technologiczny, projektowanie rozwiązań dających pełne zaufanie. Zapewniamy także szybką reakcję w obsłudze posprzedażowej. W ostatnich latach osiągnęliśmy satysfakcjonujące rezultaty wyrażające się zaufaniem klientów na całym świecie, doceniających profesjonalizm firmy. Potwierdzeniem jest chociażby opinia naszego klienta, firmy Marfiks, oraz działanie firmy Mach Plus, która jest naszym wyłącznym przedstawicielem w Polsce. W ostatnich pięciu latach sprzedaliśmy około 50 maszyn na rynku polskim i spotkaliśmy się z pełną satysfakcją użytkowników końcowych. Wyniki te zawdzięczamy bardzo owocnej współpracy z firmą Mach Plus, która zapewnia nam kompleksowe wsparcie handlowe i techniczne, w tym montaże, szkolenia, itp. Pokładamy nadzieje w najbliższej przyszłości na rynku polskim

ze specjalnej gumy. Dzięki temu płyta idealnie na nim leży, co daje gwarancję dobrego cięcia. Po roku sfrezowaliśmy ją tylko i jeszcze posłuży drugie tyle. Gdy się używa drewnianego podkładu, to zawsze po przecięciu i długotrwałym kontakcie z wodą deski nieco puchną i płyta może leżeć nierówno. Dobrym rozwiązaniem są także dodatkowe szkolenia. Uważam, że za jednym razem nie sposób nauczyć się wszystkiego o maszynie.

FOT. ARCHIWUM NK (2)

więc pracownik znający jedną maszynę bez problemów pracuje na drugiej. Te same pliki wykonawcze można również odczytać na waterjecie. To bardzo wygodne rozwiązanie, ponieważ umożliwia bezproblemowe przenoszenie rysunków technicznych z jednej maszyny na drugą. Sterowanie pracą może odbywać się z pulpitu albo w pełnym automacie po wgraniu pliku wykonawczego, przygotowanego w naszym przypadku na laptopie, bezpośrednio do komputera piły czy waterjeta. Zauważyłem, że po dwóch latach użytkowania nasi operatorzy zdecydowanie wolą przygotowywać pliki wykonawcze na laptopie niż sterować z pulpitu.

Z czego po dwóch latach użytkowania jest pan najbardziej zadowolony? Jeśli chodzi o piły, to z jakości i niezawodności, wciąż pozostającej na najwyższym poziomie.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

Z KRAJU

: Skomplikowanych i ekskluzywnych projektów nie można wykonać starymi maszynami, dlatego właściciel firmy Marfiks zdecydował się na całkowitą wymianę parku maszynowego.

W drugiej hali pracuje 5-osiowy waterjet Milestone-Brembana. Czy nie lepiej zlecać usługi cięcia wodą na zewnątrz? Można i tak, wiele firm tak robi. Ale nasz waterjet nie pracuje wyłącznie na potrzeby naszej firmy. Świadczymy także usługi cięcia wodą. Wtedy oczywiście nie tylko kamienia, ale dowolnego materiału. Od początku brałem pod uwagę wykorzystanie go usługowo. Bardzo trudno jest zapewnić ciągłą pracę takiej maszyny na potrzeby jednej firmy kamieniarskiej, chociaż nie ukrywam, że zdarzają się okresy, w których pracuje nad jakimś dużym zleceniem przez kilkanaście dni bez przerw. W hali waterjeta zaplanowałem system transportu przy użyciu żurawia i przyssawek pneumatycznych oddzielnych do kamienia i szkła. Urządzenie, którego używamy, wyposażony jest w Inteligent Kerf Control – rozwiązanie niwelujące tzw. efekt stożka. Głowica umożliwia również cięcie pod kątem do 60 stopni.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

Jak spisuje się waterjet? Z perspektywy dwóch lat mogę już powiedzieć, że to dosyć kapryśne urządzenie i bez doświadczonego operatora byłoby chyba trudno. Jak wiadomo, pracuje ono z ekstremalnymi ciśnieniami, niekiedy maleńka drobinka potrafi zapchać system i komputer wyświetla komunikat o awarii, a to oczywiście wiąże się z przestojami. Nasz operator pracuje z waterjetami już od 11 lat, więc do-

skonale zna ich specyfikę. Dla takiej firmy jak Marfiks, która specjalizuje się w obsłudze klientów o najwyższych wymaganiach, pozostają dwie drogi: albo kupuje waterjeta, albo zleca usługi na zewnątrz, przez co nie ma do końca wpływu na cały proces produkcji. Ja zdecydowałem się na zakup i nie żałuję, bo dziś wiem, że bez niego nie wykonalibyśmy wielu projektów. 

FOT. ARCHIWUM MARFIKS (2)

Takie powtórne szkolenie, po kilku miesiącach, bardzo dużo daje, bo operator ma już swoje spostrzeżenia, którymi może podzielić się z serwisantem.

Marfiks działa od 1990 r., specjalizując się we wszelkiego rodzaju pracach z kamienia, takich jak: kominki, grille, parapety, blaty kuchenne i łazienkowe, zabudowy całościowe łazienek (włącznie z sufitami) z wielkoformatowych i małoformatowych elementów, schody zewnętrzne i wewnętrzne, posadzki nowoczesne i rustykalne z wstawianymi dekorami i rozetami, tarasy klejone i wentylowane z płyt płomieniowanych antypoślizgowych, elewacje klejone lub montowane na kotwach montażowych. Marfiks zajmuje się również konserwacją montowanego kamienia, jak i renowacją elementów kamiennych już istniejących. W ofercie firmy znajdziemy także importowane kamienie, w szczególności marmury, granity, kwarcyty, onyksy, alabastry, bazalty, piaskowce oraz dolomity z całego świata.

: Jeden z pokoi kąpielowych w aranżacji z płyt wielkoformatowych wykonany przez firmę Marfiks.

Biuro handlowe: ul. Limanowskiego 52 26-600 Radom, Polska tel.: +48 48 385 3966 fax: +48 48 385 3967 e-mail: info@inbra.pl

Składy bloków: Wolny Obszar Celny – Szczecin KAI 230-234 Antwerpia – Belgia Spedycja: MAGEMAR Polska sp. z o.o.

Tomasz Staniszewski tel. kom.: +48 601 244 130 Krzysztof Roguś tel. kom.: +48 607 620 310

BLOKI GRANITOWE INDIE Orion Dark Paradiso Bash Paradiso Violett Himalaya Dark Himalaya Gowral Marina Blue Star Ruby Castania Raw Silk Ivory Fantasy Viscount White

Multicolor Red Indian Juparana Kuppam Green Tropical Green Star Galaxy Indian Black Sivakashi Keramanga Tan Brown Mysore Black Romantica Rosavel

Star Black Vivanta Wonder Grey Hassan Green Meera White Royal Brown Indian Impala RPA Rustenburg / Impala Belfast Olive Green

www.inbra.pl

BRAZYLIA Verde Bahia Classico Matrix Kinawa Verde San Francisco Giallo California / Brazil. Gold Brasil Black Verde Candeias Rosa Tupim Brown Pearl Rosa Raisa

USA American Black

ZE ŚWIATA WYDARZENIA

granitu Bianco Sardo pozwolił dowiedzieć się, jak istotne jest właściwe rozpoczęcie prac wydobywczych. Natomiast podczas wizyty w kamieniołomie Rosa Beta skupiono się na procesach planowania wydobycia kamienia i organizacji pracy. Duże wrażenia wywarł na gościach pokaz szybkości pracy wiertnicy Atlas Copco Speed ROC 2F. Możliwe było również zapoznanie się z bogatą gamą maszyn Performa. Natomiast prezentacje Paulo Marone pozwoliły poszerzyć zakres wiedzy teore-

VITORIA STONE – W CZERWCU ZAMIAST W LUTYM

Jak podano na oficjalnej stronie targów www.vitoriastonefair.com.br, tegoroczna, 42. edycja kamieniarskich targów Vitoria Stone w Brazylii odbędzie się 6-9 czerwca, a nie, jak pierwotnie planowali organizatorzy w lutym. Największe targi kamieniarskie w Brazylii – Vitoria Stone Fair zostały odwołane z powodu strajku policji i zamieszek panujących w lutym br. w całym stanie Espirito Santo oraz jego stolicy Vitorii. Targi Vitoria Stone to jedne z najważniejszych targów branży kamieniarskiej na świecie, skupiających przedsiębiorców, dostawców, odbiorców lokalnych i międzynarodowych. W ubiegłym roku, ta jedna z największych branżowych imprez targowych, zgromadziła 300 brazylijskich wystawców oraz 120 spoza tego kraju, głównie z Turcji, Włoch, Indii, Chin i Grecji. Vitoria Stone są promowane przez Milanez & Milaneze, we współpracy z Grupą Veronafiere, organizatorami targów w Weronie. (red) 

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

tycznej i praktycznej, m.in. z zakresu właściwego ustawiania parametrów pracy maszyn, pod kątem minimalizacji kosztów ich pracy. Wiele uwagi zostało poświęcone optymalizacji poszczególnych procesów wydobywczych i rozwiązywania problemów pracy w niskich temperaturach. Wszyscy uczestnicy podkreślali, że szkolenie stworzyło doskonałą okazję do wymiany doświadczeń, które z pewnością zostaną wykorzystane do zwiększenia wydobycia w polskich kopalniach. (o-red) 

POMNIK RAMZESA II SPRZED 3 TYSIĘCY LAT Niemieccy i egipscy archeolodzy odkryli szczątki starożytnego posągu przedstawiającego prawdopodobnie faraona Ramzesa II. Kwarcytowy posąg o wysokości ok. 8 metrów przez wieki leżał zatopiony w wodach gruntowych w biednej dzielnicy Kairu. Archeolodzy odkopali popiersie, dolne fragmenty głowy, koronę, fragmenty jednego z uszu i oczu. Wiek monumentu szacowany jest na ok. trzy tysiące lat. (red)  FOT. FACEBOOK/MINISTERY OF ANTIQUITIES

Wizyty w kilku kamieniołomach, zakładach obróbki, prelekcje – to wszystko znalazło się w programie szkolenia zorganizowanego w dniach 19-23 lutego br., przez Włoski Instytut Handlu Zagranicznego (ICE) pod nazwą Italian Stone Experience in Sardynia. W szkoleniu uczestniczyli Norwegowie, Szwedzi, Finowie, Rosjanie oraz najliczniejsza grupa reprezentantów polskich kamieniarzy. Podczas pobytu uczestnicy zapoznali się z najnowszymi technikami wydobycia kamienia. Gospodarze tłumaczyli jakie problemy występują na tamtejszych złożach oraz jak je rozwiązują. W trakcie wizyty w kamieniołomie uczestnicy mogli zobaczyć pracujące maszyny, prezentowane na ostatnich targach w Weronie. Uczestnicy szkolenia wizytowali m.in. kopalnię marmuru w firmie Sardegna Marmi, gdzie obejrzeli odspajanie monolitu odciętego od calizny. Pobyt w kamieniołomach

FOT. NORBERT KLIŃSKI

SZKOLENIA NA SARDYNII

HURTOWA SPRZEDAŻ TECHNOLOGIE NAGROBKÓW Z CHIN ORAZ NAGROBKÓW WŁASNEJ PRODUKCJI PŁYT GRANITOWYCH POLEROWANYCH Nagrobki granitowe Chiny: 190 x 90 cm 250 x 120 cm Brąz Królewski Mountain Pink (srebrzysty) Ponadto w ofercie płyty: Szwed Gneys Aurora Balmoral Baltic Green Kuru Grey Szwed Zielony Lablador Blue Lablador Emerald Lablador Angola Lablador Ocean Orion Tarn Bohus Red Bohus Grey

Kuppam Green Nero Assoluto Verde san Francisco Oliv Green Verde Bahia Brazylia Gold Azul Noche Multicolor Red Angola Blue (Blues in the Night) Vanga Impala KGS Bonacord Tołkowski Brąz Królewski

Crema Julia Maricana Strzelin Indian Black Star Galaxy Verde Green Wiscont White Tarn Royal Eagle Red Star Rubi Night Rose Eagle Blue Blue Mon Paradiso Giallo Vitoria

Zapewniamy transport

NOWY KAMIENIARZ 1 (79) / 2015

MEJA BUGANIUK FIRMA KAMIENIARSKA 57-200 Ząbkowice Śląskie, ul. Cukrownicza 1r tel. 74 8157 857, 601 463 075, 609 787 847 tel. 609 787 846, fax: 74 8100 354 e-mail: meja.buganiuk@neostrada.pl, www.mejabuganiuk.pl

ZE ŚWIATA TARGI

Wielkie Xiamen

Maciej Brzeski

Niewiele ponad 124 tysięcy ludzi mieszka w Gorzowie Wielkopolskim, bez mała 139 tysięcy w Zielonej Górze, a 150 tysięcy odwiedziło doroczne targi kamieniarskie w Xiamen. Nie mamy danych czy wśród nich byli mieszkańcy Gorzowa czy Zielonej góry, ale domniemamy, że mogli być…

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

: Xiamen Stone Fair 2017 ruszyły – kolejka przed wejściem na tereny wystawiennicze pierwszego dnia targów.

( Podczas targów w Xiamen zorganizowano również Światowy Kongres Kamieniarski, podczas którego specjaliści z branży przybliżali najnowsze trendy i najbardziej istotne tematy związane z kamieniarstwem.

FOT. ARCHIWUM XIAMEN STONE FAIR

WIĘKSZE I DŁUŻSZE? Analizując statystyki dotyczące liczby wystawców, w których wzrost dynamiki został zahamowany w roku 2012 na liczbie 2000 mogliśmy dojść do wniosku, potwierdzonego później przez organizatorów, że targi nie mogą być większe, tylko ze względu na ograniczenia, ogromnej zresztą powierzchni wystawienniczej. Po prostu, nie ma już więcej miejsca i szlus. Czy to problem? Dla liczących pieniądze Chińczyków – oczywiście! Co się robi z problemami? Jest wiele szkół – można biadolić, rozwodzić się nad niemożnością, nad biurokra-

FOT. ARCHIWUM NK

ubiegłym roku (NK 2 (87) / 2016 s. 56, 57.) dokonaliśmy szerokiej analizy porównawczej, odnosząc się do przekazywanych nam od dekady danych, tak przez przedstawiciel targów w Xiamen, jak i do tych do tych przesyłanych nam przez pracowników innych liczących się imprez, w tym głównie, ze względu na skalę, Marmomacc w Weronie. Wykresy po stronie Xiamen są oczywiście szybujące, wręcz eksplodujące ku górze, a Werony płaskie jak trasy biegowe w Poznaniu. Jedyne, co da się zauważyć, in minus imprezy w Chinach, to fakt że dynamika wzrostu liczby zwiedzających w ostatnich pięciu latach jest spowolniona (77 tysięcy więcej odwiedzających w przedziale od 2008 do 2012 przy 22 tysięcznym wzroście w latach 2013 – 2017), a dynamika wzrostu ze 148,6 tys. w roku ubiegłym, do 150,3 w bieżącym, to zmiana iście kosmetyczna.

cją, rozłożyć ręce, utyskiwać. Tymczasem Chińczycy mają w planach, i o ile zdążą (a mówią, że powinni): 1) powiększyć tereny targowe; 2) wydłużyć targi o jeden dzień – bo jak słusznie zauważyli 4 dni po po-

większeniu mogą niektórym zwiedzającym nie wystarczyć. Uff. Sami nie wiemy co o tym myśleć, po czterech dniach w Xiamen byliśmy bardzo zmęczeni – setki bodźców, tysiące ofert, tłum ludzi, a tu jeszcze

ZE ŚWIATA

: Na targach w Xiamen wszystko musi być dostojne i okazałe, stoiska również.

ODWIEDZAJĄCY Liczba całkowita: 150,290 W tym zagraniczni: 29 407 (ze 148 krajów) WYSTAWCY Liczba całkowita 2 050 (z 56 krajów) REPREZENTOWANE SEKTORY Kamień naturalny: 71,80% Maszyny i narzędzia: 23,40% Usługi i inne: 4,80% Zagraniczni: 35,72% Krajowi: 64,28% Reprezentacja zagraniczna Turcja: 25,55% Włochy: 18,36% Indie: 8,98% Brazylia: 8,18% Egipt: 7,39% Portugal: 5,39% Iran: 4,19% Pozostałe: 13,36%

(3)

POLSKA REPREZENTACJA W gąszczu ludzi trudno powiedzieć czy Polaków odwiedzających targi było więcej czy mniej, a najświeższe statystyki organizatora dzielą jedynie zwiedzających na krajowych i zagranicznych, z czego ci drudzy stanowili ok. 20% z ogólnej ilości. Z sygnałów docierających do nas z branży wynika, że część stałych bywalców – importerów, postanowiło odpuścić wyjazd na tegoroczną imprezę. Niektórzy z tych, którzy już lata temu nawiązali i utrzymują kontakty handlowe, wykazując się lojalnością postanowili nie szukać innych partnerów handlowych, a do stałych przyjechać po targach – kiedy to przedstawiciele firm mają zdecydowanie więcej czasu, lub nie pojechać w ogóle. Z polskiego punktu widzenia na uwagę zasługuje, udział w targach przedstawicieli Grupy MMG – firm WKG Sp. z o.o. Volga Blue Trading Sp. z o.o., którzy już od blisko dwóch lat wystawiają się na większości kluczowych (a także i tych mniej), wydarzeniach kamieniarskich na świecie, na których promują Trawertyn Raciszyński oraz znany w naszym kraju (i nie tylko) ukraiński labradoryt. Według opinii przekazanych nam przez Marcina Kamińskiego oraz Mariusza Majchrowicza, wystawa na targach przyniosła oczekiwany – dobry rezultat, i zamierzają się wystawić w roku przyszłym. No i fajnie. 

) Wśród zwiedzających i wystawców przeważali oczywiście mieszkańcy Państwa Środka.

FOT. ARCHIWUM NK

końca nie widać. Choć z drugiej strony – jest to nowa jakość, przy lepszym przygotowaniu do odwiedzania targów, przewertowaniu list wystawców, przestudiowaniu strony organizatora, przebrnięciu przez harmonogramy różnego rodzaju prelekcji, będziemy mieli jeszcze większe szanse na znalezienie tej, jedynej – znoszącej złote jaja, kury. Zaznaczamy jednak – informacja o powiększeniu targów, jak i ta o ich wydłużeniu, są na chwilę obecną nieoficjalne (choć z dobrego źródła), należy więc uzbroić się w cierpliwość i czekać na oficjalny komunikat organizatora.

: Tym razem Spidermani, nie bronili świata przed złem, ale zapraszali na stoisko.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

ZE ŚWIATA FIRMY KAMIENIARSKIE

Specjaliści od granitowych bloków Czy rewolucja może wpłynąć na handel kamieniem? Czy Polska to ważny klient firmy handlującej granitowymi blokami? O początkach działalności firmy Witzigmann Natursteinhandel GmbH, dniu dzisiejszym i planach z jej właścicielem Ralfem Witzigmannem rozmawia Maciej Brzeski.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

( Myślę, że w ciągu 15 lat obecności na polskim rynku udało się nam zbudować dobre relacje z wieloma klientami, które teraz procentują – mówił Ralf Witzigmann, podczas wizyty w Poznaniu.

FOT. ARCHIWUM NK

M.B. Firma Witzigmann Natursteinhandel GmbH ma ponadpółwieczną historię. Od kiedy dokładnie działa i kto był jej założycielem? R. W. Faktycznie działamy już ponad pół wieku. Firma powstała bowiem w 1965 roku, a jej założycielami byli mój ojciec Helmuth i jego wspólnik. Historia jej powstania jest dosyć nietypowa, ponieważ w rodzinie ojca nie było nikogo, kto zajmowałby się kamieniarstwem czy handlem kamieniem, nie było więc żadnych kamieniarskich tradycji – on był pierwszy. Przyczynił się do tego jego przyjaciel – architekt, który podczas jednej ze swoich podróży do Lizbony zachwycił się tamtejszymi marmurami. To właśnie w Portugalii założyli firmę importującą głównie marmury na pomniki. Na początku lat 70. trafili też do Indii, gdzie mocno się zaangażowali. W tym początkowym okresie ich działalność skupiona była na rynku niemieckim. Doświadczenie zdobyte w Portugalii popchnęło ich do kolejnego kroku – wyjazdu do Angoli i uruchomienia własnego kamieniołomu. Niestety dla nich zbiegło się to w czasie z ruchami dekolonizacyjnymi tego kraju, który w przeszłości był portugalską kolonią. Po próbie zamachu stanu wybuchła tam wojna domowa, w jej wyniku ojciec ze swoim wspólnikiem stracili kamieniołom i wszystko, co mieli w Angoli i wrócił do Niemiec. Od tego czasu firma nie otworzyła już swojego kamieniołomu, skupiła się wyłącznie na handlu.

Od kiedy pan jest jej szefem? Włączyłem się w działalność firmy w latach 90. Koncentrowaliśmy się wtedy na rynku nagrobków, właściwie niemal 100 procent kamienia importowaliśmy na potrzeby firm produkujących nagrobki. Wcześniej współpracowaliśmy także w pewnym zakresie z firmami branży budowlanej i usługowej. Wiem, że w Polsce wiele firm równolegle zajmuje się produkcją nagrobków, elementów budowlanych, świadczy usługi. W Niemczech tak nie jest. Sektor budowlany ma zapotrzebowanie na swoje kamienie, dla przykładu płyty o grubościach 2, 3 cm, a firmy wykonujące nagrobki grubsze i dlatego w moim kraju są to oddzielne branże. Na początku lat 90. było 5-6 dużych firm produkujących budowlankę granitową, dla których sprowadzaliśmy też granit w blokach. Jednak sukcesywnie granit został

wyparty przez wapień, który zdominował prace elewacyjne. Obiekty powstałe w tych i wielu innych miastach w latach 90. i późniejszych mają właśnie fasady wykorzystujące elementy wapienne, a nie granitowe Czy rynek niemiecki wciąż jest dla pańskiej firmy priorytetem? Tak, wciąż skupiamy się na rodzimym rynku, chociaż należy jasno powiedzieć, że w ostatnich latach zapotrzebowanie na granitowe bloki drastycznie spadło i osiąga obecnie około 50 procent w porównaniu z danymi sprzed 15-20 lat. Ważny jest też rynek francuski, który obecnie, moim zdaniem, jest silniejszy od niemieckiego. A w którym miejscu na mapie klientów firmy Witzigmann znajduje się Polska? Z sukcesami jesteśmy obecni na

N a t u r s t e i n h a n d e l G W A R A N C J A

G m b H

N I E M I E C K I E J

J A K O Ś C I

Bloki granitowe z całego świata

P R Z E D S T A W I C I E L S T W O N A P O L S K I M R Y N K U

Krzysztof Rudnicki m: 504 124 850 @: krzja@poczta.onet.pl

Artur Sobieraj m: 609 919 007 @: artur.sobieraj@interia.eu

ZE ŚWIATA

W Polsce działa wielu importerów kamienia. Co wyróżnia firmę Witzigmann na tle konkurencji? Po pierwsze specjalizujemy się wyłącznie w dostawach materiału blocznego. W kooperacji z nami nie ma żadnych pośredników. Pomiędzy kamieniołomem a ostatecznym klientem kupującym blok jesteśmy tylko my. Kupujemy bloki bezpośrednio w kamieniołomie, po dokładnej selekcji. Na miejscu wydobycia jestem osobiście lub jest tam któryś z naszych przedstawicieli. Wiadomo, że nie mogę być w każdej kopalni, moim rejonem są Indie i Afryka, mam też partnera handlowego we Francji, który odpowiada za import z Brazylii. Współpracuję też z kilkoma markerami, którzy dokonują selekcji bloków dla mojej firmy. Aktualnie sytuacja na

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

80 proc. całego importu, dotyczy granitów indyjskich. Na liście mamy: Amaro Yellow, Hassan Green, Himalaya Blue, Indian Black, Jet Black, Mountain Blue, Multicolor Green, Multicolor Red, Orion Dunkel, Orion Light, Orion Medium, Orion Virgin, Paradiso MSE, Shivakasi, Star Ruby, Telangana, Viscount White.

: Indyjski Multicolor Red ; Indyjski Mountain Blue FOT. ARCHIWUM WITZIGMANN (2)

polskim rynku od 15 lat, z czego jestem bardzo zadowolony. To bardzo ważny kierunek. Uważam, że Polska jest aktualnie w Europie nr 1, jeśli chodzi o konsumpcję bloków na nagrobki. To oczywiście związane jest z tradycją budowania klasycznych nagrobków i zdecydowanie mniejszą liczbą kremacji. Uważam, że podejście wielu polskich kontrahentów jest bardzo podobne do niemieckiego, tak samo jak u nas ważny jest bezpośredni kontakt z klientem, wzajemne zaufanie do siebie, które buduje się przez lata. Myślę, że w ciągu tych 15 lat zbudowaliśmy właśnie takie relacje z wieloma klientami, które teraz procentują. Bez wątpienia bardzo przyczynił się do tego Krzysztof Rudnicki, który od początku naszej obecności na polskim rynku jest naszym przedstawicielem. Jestem zadowolony, że w ostatnich latach udało się nam w Polsce „przyspieszyć”, zwiększyliśmy sprzedaż i zatrudniliśmy Artura Sobieraja, który doskonale znając polski rynek, mając wieloletnie doświadczenie w tej branży, stał się doskonałym uzupełnieniem naszego zespołu sprzedaży. Jedno jest pewne, nie chcemy działać na hurra, ale powoli sukcesywnie zwiększać swój udział w rynku.

rynku bloków jest zupełnie inna od tej sprzed 15-20 lat. Kiedy zaczynałem, było zdecydowanie mniej kupców; wystarczyło, że dzwoniłem do Indii prosiłem o przygotowanie partii bloków, jechałem do kamieniołomu, wybierałem to, co mnie interesowało i dobijałem targu. Teraz jest konkurencja, szczególnie indyjskich kupców. Aby móc na bieżąco pozyskiwać indyjski kamień, współpracuję z dwoma markerami, którzy dokonują selekcji bezpośrednio w kamieniołomach. W Afryce też współpracujemy z markerem, a do Stanów z uwagi na stosunkowo mały import latam osobiście lub zamawiam po zapoznaniu się z dokumentacją fotograficzną. Takie rozwiązania pozwalają nam pozyskiwać bloki najwyższej jakości, a kontrola eliminuje kupno materiału gorszego sortu. Skąd aktualnie pańska firma importuje granit? W naszej ofercie mamy granity pochodzące z Indii, USA, Afryki, Brazylii i Finlandii. Ze Stanów sprowadzamy Silver Cloud i Virginia Black, z Brazylii Black Zulu, Natura Black, Kinawa, Verde Condeias. Z Afryki oferujemy Impalę Dark, Medium-Dark, Katubę Blue, Specialmassę, Olive Green Flower, Rustenburg Dark. Z Finlandii mamy Aurorę. Jednak zdecydowanie najbogatsza oferta, mówię tu o 70-

Gdzie pańska firma ma swoje składy? Mamy magazyny w rodzinnym Mannheim, Antwerpii i Szczecinie. Średnio w każdym z nich mamy zgromadzone po około 2 tys. ton bloków. Oczywiście w różnych okresach wielkości mogą być różne, jednak staram się nie doprowadzać do sytuacji, żeby w którymś ze składów było radykalnie mniej towaru. Firma Witzigmann należy do organizacji Fair Stone, przeciwdziałającej m.in. wykorzystywaniu pracy dzieci w kamieniarstwie, głównie w Indiach i Chinach. Dlaczego włączył się pan w te działania? Sześć-siedem lat temu w Niemczech rozgorzała gorąca dyskusja na temat zakazu montowania na cmentarzach nagrobków produkowanych przez dzieci lub z kamienia, przy którego wydobyciu pracowały dzieci, niektóre gminy wprowadziły nawet takie regulacje prawne. Żaden pojedynczy dostawca nie był w stanie dać takiej gwarancji, o którą pytali klienci, także odbiorcy bloków. W tym czasie poznałem wspaniałego partnera doktora Heinecke Wernera z Agencji Globalnej Odpowiedzialności WIN=WIN, która wdrożyła dla kamieniarzy certyfikat Fair Stone. Oznacza to, że współpracując z kamieniołomami np. w Indiach, które objęte są kontrolami WIN=WIN (kilka razy w roku), mamy pewność, że nie wykorzystują one pracy dzieci oraz zapewniają godziwe warunki pracy dla swoich pełnoletnich pracowników. Mając taki certyfikat, mogę więc z całą odpowiedzialnością zapewnić mojego klienta, że do pozyskania kamieni, które mam w ofercie, nie wykorzystuje się pracy dzieci. 

Płyty granitowe i polerowane Szeroki wybór kolorów

www.zphgranex.pl Absolut Black, African Galaxy, Angola Labrador, Antique Brown, Aruba Gold, Balmoral Dark, Baltic Green Dark, Bengal Black, Amadeus/Blue Fantasy, Blue Moon, Blues Night, Bohus Grey, Bohus Red, Bonacord, Brasilian Coffee, Crema Julia, Elita, Hassan Green, Impala P, Indian Black Super Dark, Kashmir Gold, Kuru Grey, Labrador, Lavender Blue, Marikana TD, Nero Angola, Orion, Shivakashi Gold, Star Ruby, Star Galaxy, Steel Grey, Szwed, Tarn Silverstar, Tokowski, Vanga, Verde Bahia, Verde Gloria, Verde Ubatuba, Verde Savana/Verde San Francisco, Viscont White

POSIADAMY W OFERCIE PONAD 100 KOLORÓW Z.P.H GRANEX S.C. Krzysztof Goch i Andrzej Goch Nowa Wieś 4, 22 - 417 Stary Zamość tel.: 84 616 33 63, 605 162 001 fax.: 84 616 39 59 Hurtowe Punkty Sprzedaży Płyt: Ostrów Mazowiecka ul. Wiśniowa 21 07-300 tel.: 600 062 792, 600 883 778 Wola Rafałowska - gmina Mrozy ul. Lipowa 13, 05-320 tel.: 723 497 156, 608 396 947

Ostrów Mazowiecka Warszawa

Wola Rafałowska Wola Jachowa

Wola Jachowa 124 / k. Kielc 26-008 Górno tel. 606 488 907

Projekt współﬁnansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013

KAMIEŃ NATURALNY STEGOS 66 mgr Katarzyna D. Zagożdżon dr Paweł P. Zagożdżon

Lam-Lap Lamprofiry – ogólna nazwa grupy ciemnych (zasobnych w ciemne ¦ minerały skałotwórcze) skał magmowych, występujących w postaci cienkich (¦) żył (dajek, sillów), przecinających duże masywy magmowych skał głębinowych (¦ granitów, ¦ diorytów, ¦ gabr); (¦) struktury zazw. porfirowe lub drobnokrystaliczne, (¦) tekstura bezładna; większe kryształy zazw. (¦) biotytu, (¦) piroksenu lub (¦) amfiboli tkwią w (¦) cieście skalnym zbudowanym ze skaleni, niekiedy szklistym, bardzo częste są minerały oraz wtórne (m.in. węglanowe, siarczki, kwarc i tzw. ¦ zeolity) – rezultat zmian (¦) hydrotermalnych; pod względem chemicznym l. wyróżnia wysoka zawartość Fe, Mg oraz Na i K; istnieją duże rozbieżności poglądów co do genezy l., ich powstanie jest łączone z różnymi procesami różnicowania (np. tzw. dyferencjacji) magm; skały różnego wieku – od archaicznych do kenozoicznych (¦ Stratygraficzna tabela dziejów Ziemi); wydziela się w nich kilkanaście odmian l., na terenie Polski spotkać je można np. w granitoidach masywu karkonoskiego (malchity, kersantyty) czy strzegomskiego; nazwa o nieco zaskakującym źródłosłowie: z gr. lamprós – jasny i phýro – mieszać. Lapilli – (l. mn.; l. poj. – lapillus) materiał (¦) piroklastyczny o rozmiarach 2-64 mm – fragmenty skalne wyrzucane w powietrze podczas erupcji wulkanicznych; powstaje w wyniku zastygnięcia fragmentów lawy lub rozkruszenia starszych law; zazwyczaj mają kształty zaokrąglone, wrzecionowate (niekiedy wyglądają jak miniaturowe ¦ bomby wulkaniczne), mniejsze z nich mogą też być pojedynczymi ziarnami mineralnymi (kryształy – np. piroksenów); bardzo częste

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

: Fragment lamprofiru zwanego malchitem – Sudety. ( Piękny przykład płyty z African Lapis Lazuli.

w erupcjach wulkanów o lawach (¦) kwaśnych i obojętnych (np. ¦ ryolity, ¦ dacyty, ¦ andezyty); często tworzą pokrywy tzw. tufów lapillowych; nazwy tej używa się też na określenie fragmentów materiału skalnego wyrzuconego w powietrze w wyniku upadków meteorytów; nazwa z łac. lapillus – mały kamień. Lapis lazuli – skała metamorficzna (¦metamorfizm kontaktowy) powstała na skutek oddziaływania (¦) kwaśnych magm na wapienie lub dolomity; zbudowana głównie z (¦) lazurytu (aby skałę uznano za l.l. powinna zawierać co najmniej 25% tego minerału) współwystępującego zwykle z kalcytem i pirytem, oprócz tego może zawierać sodalit, haüyn, (¦) pirokseny, (¦) hornblendę i (¦) łyszczyki; cechą charakterystyczną l.l. jest jego intensywna, niebieska barwa pochodząca od głównego minerału, jednak nie oznacza to, że wszystkie l.l. są jednobarwne – ze względu na domieszki

skała często jest biało-niebieska; rzadki, a więc cenny, od głębokiej starożytności wykorzystywany jako kamień ozdobny, dekoracyjny, a nawet jubilerski, uważany za święty kamień, któremu przypisywano magiczne moce, również pigment farb i barwników (tego rodzaju ultramaryny używał m.in. Vincent van Gogh); najważniejsze wystąpienia – na terenie Rosji (Syberia), Chile i Afganistanu (prow. Badachszan), gdzie znajduje się najstarsz,a bo działająca od 6 tys. lat kopalnia tego surowca (obecnie opanowana przez talibów, a handel tym materiałem może wspierać terroryzm); na rynku kamieniarskim spotykamy szereg odmian o charakterystycznej głęboko niebieskiej barwie, określanych jako „granity półszlachetne” lub kwarcyty: Lapis Lazuli Original Granite, Lapis Eyes Granite, Lapis Blue, Lapis Eyes Quartzite, Lapis Blue Quartzite, również Lapislazuli Limestone, niektóre z nich to skały głównie sodalitowe – np. African Lapislazuli (in. Namibia Blue Sodalite); nazwa z łac. lapis – kamień i arab. azul (od pers. lazhward – niebieski). 

KAMIEŃ NATURALNY ONYKS dr Paweł P. Zagożdżon Bogdan Lewicki

Onyks niejedno ma imię A właściwie odwrotnie: to samo imię ma różne znaczenia. W świecie geologów określenie to odnosi się bowiem do odmiany agatu, każda zaś osoba związana z obróbką kamienia doskonale wie, że onyks to kamień „miękki”. Co więcej, jak w przypadku wielu surowców stosowanych jako kamienie jubilersko-ozdobne, tak i tu istnieje pewien nazewniczy miszmasz. Spróbujmy więc wszystko wyjaśnić.

ak to się dość często zdarza na styku geologii i kamieniarstwa, „onyks” to termin geologiczny (mineralogiczny), który w kamieniarstwie nabrał odmiennego – obocznego znaczenia. Wedle podręcznikowych i encyklopedycznych definicji jest to odmiana chalcedonu, właściwie agatu, czyli powszechnie znanego kamienia jubilersko-ozdobnego o charakterystycznych naprzemiennych, wielobarwnych warstewkach. Dla przypomnienia: mówimy w tej chwili o minerałach krzemionkowych – zbudowanych z SiO2, których najważniejszą chyba właściwością jest bardzo wysoka twardość (ponad 6,5° w skali Mohsa, co oznacza, że można nimi zarysować stal narzędziową). Systematyzując informacje dotyczące onyksu „geologicznego”, trzeba dodać jeszcze, że jego cechami diagnostycznymi jest występowanie wyłącznie warstewek czarnych i białych oraz równoległy układ tych warstewek. Taki minerał nazywany jest po prostu onyksem albo onyksem czarnym, arabskim, chalcedonowym czy też zwyczajnym. Jest on od dawna znanym i stosowanym kamieniem jubilersko-ozdobnym. W głębokiej starożytności zdobił szaty liturgiczne najwyższych kapłanów Izraela, wykorzystano go też stworzenia osobistej pieczęci cesarza Chin, do dziś służy do produkcji biżuterii i drobnej galanterii (kamee, intaglio, paciorki, inkrustacje). Ale sprawa nie jest aż tak prosta.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

( Onyks Verde znajdziemy w ofercie firmy ZOKB Rogala.

Onyksem nazywany bywa (całkiem niesłusznie) barwiony steatyt (o którym pisaliśmy więcej w nr 64 Nowego Kamieniarza), a niekiedy spotkać się też można z określeniem „niebieski onyks” odnoszonym do imitacji lapis lazuli, będącej de facto sztucznie barwionym na niebiesko (za pomocą żelazocyjanku żelaza) jaspisem. W ten sposób, wreszcie, przechodzimy do grupy całkiem innych substancji mineralnych, do których również stosuje się tytułowe określenie – takich jak np. onyks marmurowy, marmur onyksowy itd. Onyks marmurowy, zwany też pseudomarmurem, opisywany jest jako wykorzystywana do celów dekoracyjnych drobnokrystaliczna, różnobarwna odmiana kalcytu o budowie wstęgowej. Z kolei tzw. marmur onyksowy

to niewłaściwa nazwa wstęgowanego marmuru znanego m.in. z Meksyku, Algierii, Egiptu, Argentyny czy USA. Chyba dla posiania większego zamętu nazwa onyks meksykański bywa traktowana jako synonim obu wyżej wspomnianych odmian kamienia. Kontynuując geograficzne penetracje terminu onyks, znajdujemy jeszcze określenia: onyks egipski i pakistański (rozumiane jako onyksy marmurowe, pochodzące z tych właśnie krajów) i onyks z Châtillon (czyli nietypowa odmiana skały zwanej ofiokalcytem). Wedle opracowań mineralogicznych, dotyczących kamieni jubilersko-ozdobnych, „niesłusznie nazywany onyksem” jest również kalcyt stalagmitowy (budujący nacieki jaskiniowe). Jako ciekawostkę zaś dodać jeszcze można, że mianem polskiego onyksu określano niegdyś brunatne, plamiste i silnie żyłkowane wapienie („marmury” osadowe) paczółtowickie, które w postaci cienkich płytek były przeświecające i wykazywały ponoć pewne podobieństwo do onyksu. Wspólną cechą tych różnych skał i nagromadzeń mineralnych jest charakter ich budulca. W odróżnieniu od „prawdziwego” (w sensie mineralogicznym) onyksu jest to bowiem kalcyt lub aragonit. Tu znów przypomnijmy: są to minerały węglanowe (o wzorze CaCO3), główne składniki wapieni i marmurów, a ich podstawową cechą techniczną jest niska twardość (3° w skali Mohsa).

KAMIEŃ NATURALNY

Rozwiązaniem bałaganu nazewniczego będzie chyba przedstawienie jeszcze jednego „rodzaju” onyksu – onyksu aragonitowego lub kalcytowego. Ten termin można chyba potraktować jako podstawowy dla środowiska kamieniarskiego, gdzie mianem onyksu określane są różne odmiany kamienia zbudowane właściwie wyłącznie z tych półprzezroczystych kryształów. Jak można opisać ten rodzaj onyksu z geologicznego punktu widzenia? Jego budowa określana jest jako warstwowa lub laminowana (pamiętajmy jednak, że sformułowania te odnoszą się do typowych skał osadowych, powstających w wyniku sedymentacji, czyli osadzania się kolejnych warstewek zróżnicowanego materiału, czy to w wodzie, czy np. na pustyni – „warstewki” w onyksie powstawały zupełnie inaczej – o czym już za chwilę). Faktycznie znacznie lepiej rozpoznawalne są onyksy, które cechuje wyraźna kierunkowość budowy – „warstwowane”, niemniej szereg z nich to skały o budowie (teksturze) bezkierunkowej. Onyksy to kamienie o fantastycznej kolorystyce, wynikającej ze zmiennego zabarwienia oraz wspomnianego zróżnicowania teksturalnego. Spotykamy wśród nich jednorodne, białe (jak np. Onyx White), żółte i miodowe – zazwyczaj „warstwowane” (Onyx Lemon, Caramel Onix, Honey Onix), brązowe, plamiste (Onyx Tanzania, Onyx Botticelli), czy wyjątkowo wielobarwne (Onyx Fantastico, Onyx Rainbow). Uwagę warto zwrócić na odmiany onyksu o niezwykłym zabarwieniu, jak Blue Onix, Pink Onix, Green Onix, czy te o ciekawej, bardzo skomplikowanej brekcjowatej budowie (Mystique Onyx). Ich wielobarwność oraz fakt, że są przeświecające w cieńszych płytach, pozwala na tworzenie z nich wyjątkowych aranżacji – podświetlanych, często z wykorzystaniem efektu lustra. Zapewne dlatego niektóre firmy kwalifikują onyksy jako kamień półszlachetny – semi-precious stone. Geneza tych skał jest w zasadzie

) Szeroki wachlarz barw i struktur onyksów: u góry od lewej – bezkierunkowe Onyx White, Onyx Miele i Burnt Red Onyx, na dole – „warstwowane” różnobarwne onyksy Honey, Rainbow i Fatastico, a także brekcjowaty Onyx Mystique.

zbliżona, choć niekiedy w kolejach ich losów pojawiają się interesujące ubarwienia. Warunkiem koniecznym do ich powstania było pojawienie się wód silnie zmineralizowanych węglanem wapnia. Mogły one mieć charakter hydrotermalny – były to wówczas gorące roztwory podgrzane w wyniku pobliskiej działalności magmowej lub wulkanicznej. W sprzyjających warunkach (spadek temperatury i/albo ciśnienia) następowała z nich intensywna krystalizacja, najczęściej w szczelinach skalnych, które ostatecznie stały się żyłami kalcytu, dziś eksploatowanego niekiedy jako onyks. Kiedy indziej migrujące w górotworze wody mogły mieć temperaturę pokojową, a strącanie aragonitu i kalcytu następowało w podziemnych próżniach innego rodzaju – w jaskiniach. Niektóre onyksy są bowiem grubymi polewami jaskiniowymi albo zalanymi „na grubo” zespołami stalagmitów. Roztwory mineralne – poza węglanem wapnia – mogły zawierać różne (i zmienne w czasie) domieszki innych substancji chemicznych. To one (głównie związki żelaza na różnych stopniach utlenienia) odpowiedzialne są za bogatą kolorystykę onyksów. Teraz wyjaśnić też możemy teksturalne zróżnicowanie tego kamienia. Przecinając żyły kalcytowe lub jaskiniowe polewy w poprzek, otrzymujemy powierzchnie z doskonale wyeks-

ponowanym warstwowaniem, cięcie wzdłuż żył daje powierzchnie jednorodne lub o „chmurkowym” układzie jaśniejszych i ciemniejszych stref. Do powstania niektórych z onyksów, tych o strukturze brekcjowatej, konieczne było współdziałanie jeszcze innych procesów – niszczących. Polewy i żyły kalcytowe musiały ulec pokruszeniu, po czym powstałe w ten sposób ostrokrawędziste bloki zostały ostatecznie spojone – kalcytem i aragonitem wytrącającym się z nowych roztworów wodnych. W przypadku żył mineralnych kruszenie mogło być wynikiem procesów tektonicznych (ruchów uskokowych), natomiast polewy jaskiniowe uległy zniszczeniu zapewne w rezultacie zapadania się stropów dawnych jaskiń. Onyksy występują i są wydobywane w wielu miejscach na świecie, często w rejonach zbudowanych ze skał węglanowych (wapieni, marmurów). Wskazać można np. basen Morza Śródziemnego (Włochy, Grecja, Egipt, Góry Atlas), Bliski Wschód, Iran, USA, Brazylię i Argentynę czy Chiny. Jak to więc jest z tym onyksem? Zależy kogo spytać... Mineralog wskaże krzemianowy, pięknie warstwowany czarno-biały minerał, częsty materiał jubilerski i zdobniczy, kamieniarze zaś – również pięknie warstwowane, wielobarwne nagromadzenia węglanowego kalcytu i aragonitu.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

KAMIEŃ NATURALNY

OBRÓBKA Ze względu na swoją spójną strukturę onyksy dają się doskonale szlifować, dzięki czemu można uzyskać wspaniały, lustrzany połysk. Do cięcia używane są te same tarcze, którymi tnie się marmury, jednak żeby uniknąć wszelkich wyszczerbień, muszą być dobrej jakości. W przypadku cięcia pod kątem doskonale sprawdza się również waterjet. Ta metoda jest niezbędna przy wycinaniu bardziej skomplikowanych kształtów, np. napisów, mozaiki. Do klejenia wykorzystywane są kleje transparentne. Gdybyśmy użyli kleju „z kolorem”, spoina byłaby widoczna przy podświetleniu kamienia. PODŚWIETL I PODZIWIAJ Ze względu na swoje właściwości przepuszczania światła onyksy od zawsze wykorzystywane były jako elementy dekoracyjne. Tak jest też w dzisiejszych czasach, a możliwości technologiczne związane z obróbką umożliwiły kolejne zastosowanie. To właśnie dlatego onyks cieszy się tak dużym uznaniem wśród projektantów. Generalnie mówiąc o ich zastosowaniu, przed oczyma mamy luksusowe rezydencje. Ich efektowny wygląd znakomicie podkreśli reprezentacyjność takich miejsc, jak hotelowe hole, recepcje, banki, biura, a nawet świątynie. Jednak nie ma żadnego problemu, żeby zastosować go w nieco mniejszej skali, w mniejszych mieszkaniach, gdzie również otrzymamy wspaniały efekt – w tym wypadku najważniejszy jest pomysł. Ze względu na swoje właściwości przepuszczania światła onyks bardzo chętnie stosowany jest do tworzenia podświetlanych instalacji. Źródło światła umieszczone za taflą prześwietla ją na wylot i wydobywa bajeczny, naturalny wzór (najbardziej przepuszczającymi światło są kamienie o miodowym i żółtym odcieniu). Takie instalacje stosowane są zarówno na ścianach, jak i sufitach, a nawet podłogach, jednak nie w miejscach o dużym natężeniu ruchu, ponieważ, podobnie jak marmur, nie jest to ka-

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

mień wytrzymały na ścieranie. Chociaż onyks nie należy do najtwardszych kamieni, bez problemu może być również stosowany na blaty łazienkowe oraz stolików np. do kawy. Dosyć popularne są także ozdobne i efektowne umywalki wykonane z tego kamienia. Nie jest polecany z kolei na blaty kuchenne. Ten kamień jest po prostu zbyt wrażliwy w miejscu, gdzie bez przerwy mamy do czynienia z kwasami zawartymi w produktach żywnościowych, ryzykiem zarysowania garnkami czy nożem. Onyksy można również wykorzystać jako wspaniałe uzupełnienie, dopełnienie entourage’u naszego mieszkania. Zresztą ten kierunek wykorzystania tych kamieni jest chyba najstarszy. Niektóre muzealne egzemplarze oryginalnych waz, rzeźb, figurek mają po kilka tysięcy lat. Obecnie znaleźć można takie lampy, zegary czy inne bibeloty także bardzo często wykorzystujące efekt podświetlenia. DOSTĘPNE OD RĘKI Oczywiście w Polsce bez problemu można kupić te kamienie – zarówno w slabach, jak i gotowych jednorodnych płytkach. W ofercie znajdziemy także gotowe płytki z mozaiką. Bogatą ofertą onyksów dysponuje m.in. firma Rogala, która sprowadza je z całego świata zarówno w postaci bloków, jak i slabów (te ostatnie stanowią zdecydowaną większość importu). Na liście z dostępnymi od ręki w magazynach tej firmy kamieniami znajdziemy takie rodzaje, jak: Yellow, Ambra, Arco Baleno, Arco Irys, Bianco, Gota del Miel, Ivory, Miele, Pasion Venga czy Vulcano. – Klienci zainteresowani tym wspaniałym kamieniem na pewno znajdą u nas coś, co przypadnie im do gustu. Szerokiej gamie kolorystycznej – od bardzo jasnych jak Bianco, poprzez żółte Yellow, na ciemniejszych jak Verde skończywszy – towarzyszy bogata paleta cen. Najtańsze onyksy mamy w naszej ofercie już po 267 zł za mkw. Bardziej unikatowe slaby są oczywiście droższe, a ceny tych naj-

bardziej ekskluzywnych oscylują na poziomie ok. 2400 zł za mkw. - mówi Karol Rogala z firmy Rogala. JAK DBAĆ O onyks, jak każdy inny kamień, trzeba odpowiednio zadbać. Na początek odpowiednio impregnując i konserwując. W przypadku tego kamienia trzeba być bardzo uważnym, bo preparaty nie mogą zmieniać jego barwy. Firma Zako do impregnacji poleca Nano Gold – impregnat wykorzystujący nanotechnologię, który zabezpiecza wszelkie wyroby z kamienia naturalnego o powierzchni szorstkiej, jak i gładkiej, polerowanej.– Nano Gold ogranicza do zera chłonność wody oraz wszelkich plam, nie zmieniając koloru impregnowanej powierzchni. Pozwala na swobodne oddychanie kamienia, jednocześnie chroniąc go przed pęknięciami powierzchniowymi. Impregnat zachowuje powierzchnię w naturalnej suchej barwie, nie zmieniając naturalnego koloru – mówi Marek Zajchowski z firmy Zako. Natomiast w codziennej pielęgnacji doskonale sprawdzi się preparat Clever, wzmacniający barwę kamienia oraz posiadający właściwości impregnujące. Dzięki specjalnie dobranym aktywnym związkom płyn nie pozostawia smug. Po wyschnięciu może mieć kontakt z żywnością. Preparaty, którymi możemy zaimpregnować i pielęgnować onyksy, ma również w swojej ofercie firma Akemi. Do impregnacji poleca ona Anti-Fleck Nano, który tworzy silną ochronę przed plamami, olejami, tłuszczem i ogólnymi zabrudzeniami. Impregnat zaczyna działać już po kilku minutach i osiąga pełną odporność po 2-3 godzinach. Natomiast do pielęgnacji z powodzeniem można użyć Crystal-Clean, wolnego od kwasów i zasad środka czyszczącego na bazie tensydów (nie zawiera fosforanów, ulega biodegradacji). Za jego pomocą skutecznie pozbędziemy się niewielkich zabrudzeń. Preparat czyści do połysku i jest szybkoschnący. 

Wybierz swój onyks.

FANTASTICO

VERDE SCURO

VERDE

ARCO IRYS

YELLOW

IVORY

W STAŁEJ OFERCIE POSIADAMY 13 RODZAJÓW ONYKSÓW

Największy wybór kamienia. Od ręki.

ARCHITEKTURA SZTUKA prof. Jacek Rajchel

Granit tatrzański w architekturze Krakowa Jednym z krajowych surowców skalnych, który znalazł zastosowanie w architekturze Krakowa, jest granit tatrzański. Jest to głębinowa skała magmowa wieku karbońskiego, z której zbudowane są najwyższe szczyty Tatr.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

;

Instalacja rzeźbiarska B. Chromego z zastosowaniem otoczaków granitu tatrzańskiego w parku Decjusza na Woli Justowskiej.

Otoczak granitu tatrzańskiego stanowiący element pomnika poświęconego Polakom deportowanym do Niemiec w czasie II wojny światowej na skwerze obok ronda Mogilskiego.

FOT. ARCH. AUTORA

(2)

ystępuje w formie wielkiej intruzji o charakterze batolitu, długości około 50 km, w obrębie której można wyróżnić kilka podstawowych odmian petrograficznych. Pierwsza z nich, to występujący w Tatrach Wysokich średniokrystaliczny, popielato-zielonkawy granit biotytowo-oligoklazowy zwany tatrytem, kolejna to drobnokrystaliczny biały granit mikroklinowo-albitowy z muskowitem i wreszcie ciemny granit biotytowo-mikroklinowy. W ich obrębie występują liczne drobnokrystaliczne żyły aplitowe i grubokrystaliczne pegmatytowe. Te ostatnie zawierają wielkie różowe i czerwone kryształy ortoklazu i mikroklinu, zielonkawego oligoklazu, szarego, mlecznego lub przezroczystego kwarcu oraz blaszki srebrnego muskowitu i czarnego biotytu, często przeobrażonego w zielonkawy chloryt. Eksploatację tatrzańskiego granitu prowadzono na przełomie XIX i XX wieku na niewielką skalę, wykorzystując głównie materiał pochodzenia morenowego, czego przykładem są ściany schroniska Murowaniec na Hali Gąsienicowej, oddanego do użytku w 1925 roku. W okresie międzywojennym, i początkowo po II wojnie światowej, czynny był kamieniołom w rejonie Jaszczurówki przy drodze do Morskiego Oka; wtedy też wybrukowano tatrzańskim granitem drogę z Zakopanego do Kuźnic. Po utworzeniu Tatrzańskiego Parku Narodowego w 1955 roku jakakolwiek eksploata-

ARCHITEKTURA R

PÓŁMASKA AIR-ACE Zastosowania: pył, alergeny, zapachy Zalety: niespotykana swoboda przy oddychaniu dzięki dużej powierzchni filtrującej, osłona twarzy Visor, wymienne części

(2)

Importer www.diplomat.com.pl, tel. 602 610 618 61-655 Poznań ul. Gronowa 85

FOT. ARCH. AUTORA

cja granitu tatrzańskiego na jego obszarze stała się niemożliwa, masowo jednak pozyskiwane są otoczaki tej skały z aluwiów rzek Podhala. Znajdują one zastosowanie w budownictwie Zakopanego i okolic, co doprowadziło do powstania lokalnego stylu architektonicznego w tym rejonie, reprezentowanego np. przez budynek dawnego Domu Turysty w Zakopanem, wzniesionego w latach 60. XX wieku. Jednym z nietypowych, ze względu na kształt i genezę, kamiennych elementów architektury Krakowa są wspomniane wyżej otoczaki tatrzańskiego granitu, ukształtowane procesami erozji rzecznej. Niewątpliwie najciekawszym obiektem, ze względu na ilość takich otoczaków, jest nowohucka Arka Pana – pierwszy kościół wybudowany w tej dzielnicy Krakowa, konsekrowany w roku 1977. Zewnętrzna elewacja tej budowli, zaprojektowanej przez architekta Wojciecha Pietrzyka, została pokryta starannie dobranymi pod względem wielkości i kolorystyki granitowymi otoczakami. Każdy z nich jest mniej więcej wielkości pięści, a jest ich podobno dwa miliony. Wszystkie zostały dostarczone na plac budowy przez indywidualnych mieszkańców Nowej Huty, a pochodzą głównie z aluwiów doliny Dunajca i Popradu. Z kolei najładniej ukształtowany otoczak tatrzańskiego granitu, długości około 1 m, stanowi element odsłoniętego w 2008 r. pomnika poświęconego Polakom deportowanym do Niemiec w czasie II wojny światowej. Pomnik ten znajduje się na skwerze obok ronda Mogilskiego vis-à-vis Opery Krakowskiej. Jednak największy, nieforemny otoczak tego granitu o wadze około 1,5 tony, stanowi jeden z okazów geologicznej ekspozycji Geo-gródka w Parku Doświadczeń im. Stanisława Lema przy al. Pokoju 68, w pobliżu Tauron Arena Kraków. Został wydobyty na Podhalu z aluwiów rzeki Białki w miejscowości Trybsz. W kilku punktach Krakowa spotykamy także ozdobne kompozycje wykonane z otoczaków tatrzańskiego granitu, np. wśród pawilonów Parku Handlowego Zakopianka, czy też na trawniku przed wejściem do pawilonu C-1 AGH przy al. Mickiewicza. Niezwykłą możliwość zastosowania tatrzańskich otoczaków odkrył krakowski rzeźbiarz Bronisław Chromy. Wykorzystał on animalistyczne kształty niektórych otoczaków do stworzenia całego szeregu rzeźb rozmaitych zwierząt, a także innych postaci i instalacji. Najbardziej znana jest grupa trzech owieczek usytuowana na trawniku przed gmachem Uniwersytetu Rolniczego przy al. Mickiewicza; w przeciwieństwie do mało znanej kompozycji przedstawiającej św. Franciszka w otoczeniu ptaków, znajdującej się w wirydarzu klasztoru oo. Franciszkanów przy ulicy Franciszkańskiej. Jeszcze inne rzeźby znajdują się w parku Decjusza na Woli Justowskiej, w sąsiedztwie galerii artysty. Wszystkie wykorzystane do kreacji tych zwierząt otoczaki pochodzą z Murzasichla z doliny Suchej Wody, z aluwiów rzeki Białki i z doliny Białego Dunajca w Poroninie. Znacznie rzadziej spotykamy architektonicznie zasto-

: Nowohucka Arka Pana, której elewację wykonano z otoczaków granitu tatrzańskiego. ) Fragment elewacji.

sowane na terenie Krakowa bloki tatrzańskiego granitu uformowane erozją lodowcową, wydobywane z tatrzańskich moren. Niewątpliwie największym jest głaz granitu tatrzańskiego o wadze 26 ton, stanowiący pomnik ku czci papieża św. Jana Pawła II, odsłonięty na krakowskich Błoniach 16 X 1997 roku, w dziewiętnastą rocznicę wyboru kardynała Karola Wojtyły na biskupa Rzymu. Na monolicie widnieje ewangeliczny cytat „TY JESTEŚ SKAŁA”. Stanowi on zaledwie ćwierć ogromnego, przetransportowanego przez lodowiec eratyka, a jedna z jego ścian nosi ślady tego transportu. Pochodzi on z doliny Białej Wody, z okolic Łysej Polany. Pomnik ten jest dziełem krakowskiego

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

ARCHITEKTURA

;

Pomnik ku czci św. papieża Jana Pawła II na krakowskich Błoniach, w postaci wielkiego bloku granitu tatrzańskiego pochodzącego z moreny w dolinie Białej Wody.

Trzy owieczki o korpusach z otoczaków granitu tatrzańskiego, rzeźba B. Chromego na trawniku przed gmachem Uniwersytetu Rolniczego przy al. Mickiewicza.

FOT. ARCH. AUTORA

(4)

;

Morenowy głaz białego tatrzańskiego granitu znajdujący się na wierzchołku kopca Tadeusza Kościuszki.

Obelisk pomnika Floriana Straszewskiego z granitu tatrzańskiego, autorstwa E. Stehlika, na krakowskich Plantach.

rzeźbiarza prof. Stefana Dousy. Inny, morenowego pochodzenia głaz został umieszczony 16 czerwca 1860 roku na szczycie kopca Tadeusza Kościuszki. Zrzucony przez zaborców w czasie I wojny światowej, powrócił po jej zakończeniu na swoje dawne miejsce. Jest to metrowej średnicy blok białego tatrzańskiego granitu z pegmatytowymi żyłami różowego skalenia potasowego, pochodzący z doliny Białego Dunajca. On również zawiera prostą inskrypcję – „KOŚCIUSZCE”. Wielki fragment białego tatrzańskiego granitu, średnicy około 2 metrów, pochodzący z rozmytej moreny w Dolinie Chochołowskiej, stanowi podstawę pamiątkowej tablicy poświęconej prof. Waleremu Goetlowi, byłemu rektorowi AGH. Z wykształcenia geolog, z zamiłowania taternik, był on również jednym z animatorów Tatrzańskiego Parku Narodowego. Głaz ten został wmurowany w ścianę obok wejściu do auli w gmachu A-0 AGH. Istnieją również nieliczne przykłady wykorzystania granitu tatrzańskiego w postaci obrobionych elementów architektonicznych z drugiej połowy XIX wieku. Jednym z nich jest obelisk pomnika Floriana Straszewskiego, jednego z twórców krakowskich Plant, autorstwa Edwarda Stehlika. Został on odsłonięty w roku 1874 i znajduje się na Plantach w pobliżu skrzyżowania ulic Basztowej, Lubicz i Westerplatte. Innym przykładem są dwie pary bliźniaczych kolumn w ryzalicie Sukiennic od strony ul. Szewskiej, ustawione w latach 1875-1879, w czasie ich przebudowy prowadzonej przez Tomasza Prylińskiego.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

bloki granitowe

FRANCJA TARN drobne i grube ziarno TARN ciemny i royal KANADA CAMBRIAN black

INDIE PREMIUM ABSOLUTE BLACK

BRAZYLIA YELLOW CARACAS

VERDE UBATUBA

ROSA TUPIN

BLO DOS KI TÄ&#x2DC; W PO PNE R SZCZ CIE ECIN

KONTAKT: Hanna Mickiewicz tel.: +33 662 96 39 54, mail: hm.tarngranit@orange.fr

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

VOLGA BLUE LABRADORYT

BLOKI PIERWSZEJ KLASY

KAMIEŃ NATURALNY ZŁOŻA EUROPY

Wapienie i dolomity przyjmujące poler

prof. Jan Bromowicz

Kamienie architektoniczne w złożach Polski i Europy, część XV

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

FOT. WIKIPEDIA

ykorzystywane w architekturze skały osadowe w Europie, podobnie jak i na świecie występują w największej ilości odmian notowanych w katalogach kamieniarskich. Na świecie, pośród około 13 tysięcy odmian, stanowią 40%, podczas gdy na skały magmowe i metamorficzne przypada odpowiednio po 26% i 34%. Podobne proporcje panują wśród dopuszczonych na rynek kamieniarski w krajach Unii Europejskiej odmian skał wymienionych w wykazach objętych normą PN-EN 12440. W gronie zgłoszonych tam ponad 2200 nazw różnych odmian rynkowych kamienia na skały osadowe przypada 54%, na magmowe − 22% i metamorficzne − 24%. Wśród wymienionych tam skał osadowych przeważają węglanowe − głównie wapienie, rzadziej dolomity, w sporej ilości są też piaskowce, w znacznie mniejszej zaś trawertyny, alabastry i zlepieńce. Przy tak dużej różnorodności omawianych skał można zaprezentować jedynie syntetyczny obraz możliwych do uzyskania różnych odmian kamienia w Europie, dodając tylko zasadnicze informacje o skałach najbardziej popularnych na rynku europejskim i tych najważniejszych importowanych do Polski. Korzystając z powyżej wspomnianych normatywnych wykazów, można zaprezentować obraz produkowanych w krajach Unii Europejskiej materiałów kamiennych, uwzględniając podawane tam ich barwy, wzorzystość, możliwość przyjmowania faktur kamieniarskich i fizyko-mechaniczną odporność.

: Mauzoleum króla Ostrogotów Teodoryka Wielkiego we włoskiej Rawennie zbudowane jest z dużych ciosów kamiennych, przywiezionych z Istrii. Budowę rozpoczęto ok. 520 r., a ukończono dopiero w 526 r., po śmierci Teodoryka. Budowla nakryta jest kopułą o średnicy 11 m. wykonaną z jednego bloku wapienia.

Wzorzystość stanowi zespół czynników wpływających na urozmaicenie wyglądu skały. Należy do nich zarówno wielkość i sposób ułożenia składników mineralnych, jak i zmienność barwy, czy też spękania skały zwykle zabliźnione różnobarwnym materiałem. Do czynników tych należy też obecność różnej wielkości fragmentów fauny o niejednolitym stanie zachowania. Możliwość przyjmowania faktur kamieniarskich wynika z właściwości fizycznych i składu mineralnego. Skały zwarte, o małej porowatości, jednorodne mineralogicznie często przyjmują fakturę polerowaną, utrzymującą się w warunkach izolacji od wpływów atmosferycznych. Należą do nich zarówno twarde wapienie, dolomity i trawertyny, jak i miękkie alabastry.

Wśród wapieni i dolomitów przyjmujących poler przeważają barwy żółte (ponad 150), ze stosunkowo dużym udziałem odmian jednorodnych. Są to głównie silnie zlityfikowane wapienie jurajskie. W trzykrotnie mniejszym udziale, po około 50 odmian, towarzyszą im wapienie i dolomity barwy szarej, czerwonej, różowej i brązowej, w przewadze wzorzyste. Tu należą dewońskie i karbońskie wapienie, w mniejszej zaś ilości dolomity o obfitej faunie i licznych spękaniach zabliźnionych kolorowym kalcytem. Stosunkowo niewiele na rynku jest skał węglanowych białych i czarnych, a zupełnie sporadycznie pojawiają się zielone i niebieskie (inf. str. 64). Pod względem ilości i popularności różnych odmian polerujących się skał

KAMIEŃ NATURALNY

węglanowych w Europie dominują Włochy. Są to bardzo silnie zlityfikowane wapienie, niekiedy dolomityczne o wytrzymałości na ściskanie powyżej 100 MPa i nasiąkliwości rzadko przekraczającej 0,5%. Większość ich złóż położona jest w północnej części Włoch, głównie w Alpach, choć są tu też złoża związane z przynależnym do Włoch fragmentem Słoweńskiego Krasu na wschodzie i z Apeninami Liguryjskimi na zachodzie. Ze Słoweńskiego Krasu w okolicy Triestu pochodzą kredowe, szare i jasnobrązowe, drobno, grubodetrytyczne, a nawet zlepieńcowate wapienie, niekiedy lekko dolomityczne z dużą ilością szczątków organicznych, czasem oolitowe. Wapienie te tworzą wiele odmian, które określane są różnymi terminami, zwykle z dodatkiem nazw Aurisina i Repen. Są wydobywane od czasów romańskich. W 520 roku posłużyły do wzniesienia murów mauzoleum Teodoryka w Rawennie. Na południowych stokach Alp są wydobywane wapienie o nazwach Chiampo, Rosso Verona, Botticino i Nembro Rosato. Idąc od wschodu: w prowincji Vicenza w regionie Wenecji Eugenajskiej wydobywane są wapienie paleogeńskie znane w wielu odmianach kolorystycznych, od żółtawych do jasnobrązowych z drobnymi żyłkami o nazwach zwykle związanych z miejscem ich wydobycia − Chiampo. Pozyskiwane na północ od Werony czerwone wapienie z amonitami należą do facji Ammonitico Rosso i znane są jako Rosso Verona. Są to bulaste wapienie jurajskie, z racji barwy określane jako królewskie. Są one bardzo popularne w Europie, znane z różnych miejsc występowania i stąd bardziej szczegółowo będą opisane w dalszej części tekstu. Również jurajski, wapień Botticino pochodzi z okolic Brescii w Alpach Lombardzkich. Jest to mniej lub bardziej bogaty w szczątki organiczne wapień o białym i żółtawym (kość słoniowa) kolorze. Zawiera stylolity i szare użylenie. Wapień ten, od czasów antycznych używany jako kamień konstrukcyjny i dekoracyjny, stanowi wzorzec dla podobnie wykorzystywanych wapieni jurajskich z całego świata. Dalej w kierunku zachodnim: na północ od Bergamo wydobywane są wapienie Nembro Rosato, również należące do facji Ammonitico Rosso, o barwach zmieniających się od żółtych do czerwonych. Na południe od Alp nad Morzem Liguryjskim, w pobliżu granicy z Toskanią, już w Apeninach ważnym materiałem kamiennym jest Portoro. Jest to czarny, zabarwiony substancją węglistą wapień triasowy. Duże znaczenie w handlu zawdzięcza wysokim walorom dekoracyjnym, które wynikają z obecności żółtozłotych limonitycznych żyłek różnej grubości, co jest powodem wyróżniania dwóch odmian handlowych skały: Portoro Machia Fine z cienkimi żyłkami i Portoro Machia Larga z grubszymi żyłkami. W części środkowej Włoch w regionie Lacjum, na południe od Rzymu, w prowincjach Latiana i Frosinone bardzo znany jest od wieków stosowany materiał architektoniczny o nazwie Perlato Coreno. Jest silnie zlityfikowanym, mioceńskim wapieniem w barwach od szarej po jasnobrązową

Zlepieńce: 6 Piaskowce: 384

)

Alabastry: 5 Trawertyny: 34 Wapienie i dolomity: 770

Skały osadowe na kamieniarskim rynku Unii Europejskiej.

o zmiennej kolorystyce i częstym użyleniu. W południowo-wschodnich Włoszech, w regionie Apulia wydobywane są powszechnie stosowane kredowe wapienie mikrytowe z fauną o delikatnych szarych i jasnobrązowych kolorach z różowymi i czerwonawymi stylolitami. Liczne ich odmiany zwykle mają nazwy związane z miejscami ich wydobycia − Aprricena i Trani. W północno-zachodniej części Sycylii, w jednym z większych kamieniołomów na terenie Włoch, jest wydobywany eoceński wapień ze zróżnicowaną zawartością organicznych składników w jasnym kolorze kości słoniowej przechodzącym w brąz z jaśniejszymi i ciemniejszymi odcieniami oraz z nagromadzeniami kalcytu, które przypominają masę perłową muszli i stąd znany jako Perlato di Sicilia, a z racji barwy i popularności jako Botticino Sycylii. Hiszpania ma bardzo duże możliwości w zakresie produkcji skał węglanowych przyjmujących poler, zapewniając ich pełną gamę kolorystyczną. Pośród najbardziej znanych są mikrytowe, z żyłkami kalcytowymi, bogate w składniki organiczne, eoceńskie wapienie w kolorze jasnożółtym (kość słoniowa) do jasnobrązowego − Crema Marfil i żółtoczerwonym do intensywnie czerwonego − Rojo Alicante. Są one wydobywane w Górach Betyckich na południowym wschodzie Hiszpanii w pobliżu granicy sąsiadujących prowincji Murcia i Alicante. Na północy Hiszpanii, w Pirenejach, znane są z Kraju Basków czarne, karbońskie wapienie bitumiczne z białymi, kalcytowymi żyłkami różnej grubości, zwane od miasta Marquina − Negro Marquina. Francja również ma duże tradycje wydobycia i stosowania przyjmujących poler skał węglanowych. Należą do nich pelityczne, organodetrytyczne i oolitowe wapienie jurajskie w barwach żółtych i szarych, niekiedy o różowawym lub niebieskawym zabarwieniu, określane mianem kamieni czy też wapieni Burgundii. Są one znane w kilkudziesięciu odmianach, w większości stanowiąc mrozoodporny, przyjmujący poler materiał zapewniający możliwości pozyskiwania bloków o znacznych rozmiarach. Nie bez powodu stały się one podstawowym materiałem budow-

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

KAMIEŃ NATURALNY

(

200

Barwy i wzorzystość wapieni i dolomitów przyjmujących poler na rynku kamieniarskim Unii Europejskiej.

150

100

0 WZORZYSTE JEDNORODNE

lanym przy wznoszeniu w początkach pierwszego tysiąclecia wzorcowych dla chrześcijańskiej Europy klasztorów w Cluny, Citeaux i Fontenay. Ich współcześnie produkowanymi wyrobami są żółte do brązowych i szare z niebieskim odcieniem odmiany wapieni Buxy, żółtoszare, oolitowe wapienie Chassagne i jasnobrązowe do różowych Saint Martin Belle Roche. Również jurajskie są wydobywane bardziej na zachodzie w środkowej Francji żółtawe, oolitowe wapienie Chauvigny i Bretigny, których nazwy związane są z usytuowaniem miejsc ich wydobycia. Przykładem wapienia czarnego we Francji jest dewoński Noir Saint Laurent Bédarieux wydobywany na południowo-zachodnich stokach Pirenejów. Jego walory dekoracyjne podnosi kalcytowe użylenie o złocistym zabarwieniu. Szwecja, która kamieniarzom kojarzy się z obecnością atrakcyjnych skał magmowych i metamorficznych, była też źródłem sprowadzanych do Polski wapieni ordowiku. Są one od ponad 1500 lat wydobywane głównie w północno-zachodniej części położonej przybrzeżnie bałtyckiej wyspy Olandia i bardziej oddalonej od lądu Gotlandii. W połogo zalegających grubych i średniej miąższości ławicach występują płytowe zwięzłe wapienie o szarych i jasnoszarych kolorach z często obecnymi wapieniami czerwonymi, wiśniowymi i brązowymi. Zawierają liczne skamieniałości, z których najczęściej opisywane są głowonogi o muszlach w kształcie stożkowatych rur z przegrodami, zwykle kilkudziesięciocentymetrowej długości. Od nich pochodzi nazwa skały − wapienie ortocerasowe. Są one mrozoodporne o sporej wytrzymałości na ściskanie (pow. 150 MPa), przyjmują fakturę polerowaną, utrzymującą się w zamkniętych pomieszczeniach. Najstarsze przykłady ich zastosowania w Polsce stanowią romańskie chrzcielnice z Pomorza Zachodniego i Gdańskiego. Płytowa podzielność tych skał dawała możliwość łatwego uzysku płyt różnej grubości. Do Gdańska i Elbląga sprowadzano je jako balast w statkach opróżnionych ze zbóż transportowanych do północ-

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

nej Europy, dalej zaś stosowano transport rzeczny. Większe płyty wykorzystywano od XIV w. jako płyty nagrobne wielkich mistrzów Zakonu Krzyżackiego, mniejsze i cieńsze były stosowane jako posadzki w licznych kościołach Wielkopolski z katedrą poznańską i gnieźnieńską na czele. Belgia w części walońskiej, zwłaszcza w XVII i XVIII w., gdy znana była jako Niderlandy (Południowe i Austriackie), stanowiła ważny europejski ośrodek kamieniarski, zaopatrujący Europę w czarny, górnodewoński i dolnokarboński wapień. Wydobywany z położonych nad rzekami Skaldą i Mozą kamieniołomach wapień szary, niebieskawy do czarnego, niekiedy z żyłkami białego kalcytu, jest zwięzły, grubo- i średnioławicowy, drobnodetrytyczny, przyjmujący poler, dający możliwość wykonywania rzeźb pełnoplastycznych dobrze zachowujących się we wnętrzach. Stosunkowo łatwy transport rzeczny do morskich portów zapewniał duży obszar pojawiania się tego materiału obejmujący basen bałtycki i spławne fragmenty wpadających do niego rzek. Stąd też pojawia się on w naszym kraju już z końcem XII w. Rytowana płyta nagrobna Arnolda Lishorena (zm. 1275) w kościele w Chełmnie nad Wisłą jest uważana za najstarszy import czarnego wapienia zwanego mozańskim lub niderlandzkim. W dziełach rzeźbiarskich opisywanym skałom często towarzyszą pochodzące również z Walonii ciemne, brązowoczerwone, rafowe wapienie górnodewońskie − Rance z licznymi kawernami i żyłami zapełnionymi białym kalcytem. Z od dawna już nieczynnego wyrobiska wydobyto niegdyś bloki na osiem monolitycznych kolumn do Wersalu. Podobne wapienie są do dziś wydobywane pod nazwą Rouge Griotte w złożu położonym około 45 km na zachód od Dinant, a wapienie o silnej czerni są pozyskiwane w podziemnej kopalni pod nazwą Marbre Noir de Golzinne. Dużych zakupów niderlandzkich skał wapiennych związanych z budową zamku warszawskiego dokonano w latach 1619-1629, za panowania Zygmunta III Wazy, poprzedzając wejście na rynek krajowych wapieni z Dębnika i różanki paczółtowickiej. Na uwagę zasługuje organizacja handlu, obróbki i transportu omawianych materiałów. Zakupów dokonywali związani z kamieniarstwem królewscy wysłannicy pochodzący z Elbląga i Gdańska zaopatrzeni w osobiste listy króla do rządzących w krajach zakupu kamienia, jak też i wymagających opłat krajach jego transportu. Był on transportowany zarówno w formie obrobionej w miejscu wydobycia, jak też i w postaci bloków, z których wykonywano rzeźby w miejscach przeładunku (Antwerpia, Gandawa, Brugia, Gdańsk, Elbląg) lub w miejscach przeznaczenia. Wymagające odpowiedniej logistyki przedsięwzięcia komplikowała trwająca w owych czasach wojna trzydziestoletnia. Wspomniane wyżej w opisie włoskich materiałów królewskie wapienie facji Ammonitico Rosso nie zawsze zawierają amonity, są różnego wieku i mają wiele wystąpień. Ich cechą charakterystyczną jest obecność niezbyt regularnych buł o kilkucentymetrowych średnicach, tkwiących

SOUTH AFRICA GREEN B L O K I O L I W K O W E Z A F RY K I EXTRA VERGINE

z pierwszego tłoczenia

zielone

soczyste

100 % organic

LISTY BLOKÓW: jarek@marabustone.pl TELEFON: 507 802 029

KAMIEŃ NATURALNY

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

) Doskonałym przykładem zastosowania materiału o charakterze brekcji wapiennej jest wykładzina ścian i posadzki przebudowanej w latach 1832-1840 kaplicy Potockich w katedrze na Wawelu. Barwa tego sprowadzonego materiału, jest bardzo zróżnicowana – od szarej, przez zielonkawą, do jaskrawoczerwonej.

są niewielkie, a produkowany materiał w postaci płyt jest kruchy i wymaga wzmocnienia. Z Alp znane są brekcje wapieni jurajskich o kolorach żółtych i brązowych z dodatkiem czerwonego wydobywane w Szwajcarii pod nazwami Arzomarmor i Macchiavecchia oraz we Włoszech – Breccia Oniciata i Breccia Pernice. W Pirenejach po francuskiej stronie eksploatowana jest brekcja wapieni dewońskich o jasnobrązowych i szaroczerwonych barwach pod nazwą Sarrancolin oraz brązowoczarna – Breche Nouvelle. Bardzo elegancka brązowa brekcja wapienna o nazwie Marron Emperador wydobywana jest w Górach Betyckich, w środkowej części hiszpańskiego wybrzeża Morza Śródziemnego, a na południu Portugalii na wyżynie Algarve brązoworóżowa wapienna brekcja z wiśniowymi i ceglastymi żyłkami kalcytowymi − Brecha Tavira Rose. W południowo-wschodniej części Półwyspu Peloponeskiego pozyskiwane są skały jasnobrązowe i szarozielonkawe, stanowiące wapienną brekcję o nazwie Karnezaika. Efektownym przykładem zastosowania sprowadzonego do Polski materiału o charakterze brekcji wapiennej jest wykładzina ścian i posadzki

FOT. WIKIPEDIA

w na ogół bardziej marglistej masie o zwykle silniejszym, czerwonym zabarwieniu. Buły są bardziej zwięzłe, mikrytowe z bioklastami o mniej lub bardziej wyraźnych granicach. Importowane do Polski wapienie tej facji są wieku jurajskiego i pochodzą z Węgier, Austrii, Słowacji i zapewne z Włoch. Za najstarszy przykład ich zastosowania uznany jest nagrobek króla Kazimierza Wielkiego z katedry wawelskiej sprowadzony przez następców władcy w latach 70. XIV w., a wykonany zapewne w Wiedniu z materiału wydobywanego w posiadłościach królów węgierskich w okolicy Ostrzyhomia. Następny królewski nagrobek – Władysława Jagiełły – wykonany już w wieku XV, może mieć włoskie pochodzenie, na co wskazują zarówno cechy materiału, jak i wykonanie. Nagrobek Kazimierza Jagiellończyka wykonany przez Wita Stwosza, z datą 1492, ma postać króla i płytę wierzchnią wykonane z ciemnoczerwonego wapienia plamistego o żywym białym użyleniu, pochodzącego ze złóż austriackich w Adnet pod Salzburgiem. Większość pozostałych fragmentów grobu stanowią różne odmiany kolorystyczne wapieni węgierskich. Omawiane wapienie znalazły zastosowanie w licznych późniejszych pracach rzeźbiarskich poświęconych pamięci dostojników państwowych i kościelnych, a także mniej zasłużonych przedstawicieli szlachty i kleru, jak też i w elementach architektonicznych. Obok wspomnianych wyżej miejsc wydobycia, wymagających długiego i trudnego transportu, wykorzystywano też ich znacznie korzystniej położone wychodnie z okolic Starej Lubowli na Spiszu, dziś należących do Słowacji. Brekcje skał węglanowych, w których różnokształtne okruchy, silnie związane drobnoziarnistą masą skalną lub krystalicznym kalcytem, przyjmują fakturę polerowaną, stanowią często bardzo atrakcyjne materiały dekoracyjne wykorzystywane w szczególnie prestiżowych budowlach. Często zasoby ich złóż

przebudowanej w latach 1832-1840 kaplicy Potockich w katedrze na Wawelu. Są to wapienie o barwie głównie fioletowej, silnie zlityfikowane, o bardzo zróżnicowanej teksturze i strukturze, generalnie o charakterze brekcji, której składniki mają wielkość od kilku centymetrów do 1 m. Różna jest ich barwa, od szarej, przez zielonkawą, do jaskrawoczerwonej. Są one najbardziej zbliżone do brekcji wapieni wieku górny trias − dolna jura, znanych pod nazwą Schwarzensee Rot lub Schwarzenseemarmors. Ich kamieniołom, czynny do końca XX w., położony jest 500 m od brzegów jeziora Schwarzensee w Górnej Austrii, na wschód od Salzburga (gmina Św. Wolfgang). Kamień ten był prezentowany na Światowej Wystawie Wiedeńskiej w 1873 r. 

Więcej informacji wraz z literaturą znaleźć można w pracach: Primavori P., (1999) – Planet Stone. Georgio Zusi Editore, Verona. Wardzyński M., (2010) – Import kamieni i dzieł rzeźby z Gotlandii i Olandii do Rzeczypospolitej (od XIII do 2. połowy XVIII wieku) Porta Aurea: Rocznik Zakładu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego. T. 6.

OTTOSEAL S70

Silikon Premium do Kamienia błyszczący, matowy i strukturalny Dostępnych 46 kolorów

OPPOLD POLSKA, ul. Budowlanych 6, 45-005 Opole Tel. (77) 457 01 01, kom. 602 215 426 oppold@oppold.pl, www.oppold.pl sklep internetowy: www.otto-kleje.pl

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

UNIWERSALNA MASZYNA DO BLATÓW ACHILLI SMART 3.0 cięcie, formowanie i polerowanie konturów wewnętrznych i zewnętrznych ukosowanie drążenie wycinanie

WEHA sp. z o.o. ul. Armii Krajowej 31, 58-150 Strzegom tel. 74 855 32 51, 662 332 912 www.weha.pl

FREZARKI RĘCZNE FIRMY OMA SYSTEM Firma OMA od ponad 15 lat zajmuje się produkcją frezarek ręcznych. Dotychczas włoski producent produkował frezarki z systemem hydraulicznym, a niedawno wprowadzili na rynek nową frezarkę TAURUS - elektryczną! Frezarka spotkała się z ogromnym zainteresowaniem na rynku europejskim.

FREZARKA TAURUS Aby ocenić jej wyższość w stosunku do modeli dostępnych na rynku, wystarczy podać 3 różnice: waga: tylko 20 kg! Zredukowana do minimum przez zastosowanie elementów konstrukcji (obudowy) z włókna węglowego wewnętrzne i zewnętrzne smarowanie i najważniejsze: wymienne wrzeciono - co pozwala na użycie narzędzi frezujących różnych producentów DOSTĘPNA TYLKO W FIRMIE WEHA!

Światowa jakość w rozsądnej cenie. PARTNERZY HANDLOWI: Abus, Achilli, Akemi, BM, Cobalm, Flex, Lantania, Lupato, Toolstar.

Z KRAJU ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Kopalnia Wapienia „Morawica” SA

FOT. ARCHIWUM KW MORAWICA SA

Kopalnia Wapienia „Morawica” SA położona jest w województwie świętokrzyskim, w gminie Morawica, 13 km na południe od Kielc, na terenie tzw. Białego Zagłębia. Funkcjonuje już od prawie 50 lat, chociaż kamień wapienny wydobywa się na tych terenach od ok. 150 lat.

$2$3 : Kopalnia Wapienia „Morawica” SA to jeden z największych zakładów tej branży w Polsce.

rzez prawie pół wieku funkcjonowania na rynku zdobyła ogromne doświadczenie i zaufanie klientów. Kopalnia Wapienia „Morawica” SA to gwarancja jakości i dobra świętokrzyska marka. W firmie został ustanowiony oraz funkcjonuje Zintegrowany System Zarządzania Jakością według normy ISO 9001:2008 oraz Zakładowej Kontroli Produkcji według normy EN-13043. Działalność firmy w pełni zaspokaja

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

oczekiwania odbiorców i gwarantuje pełną satysfakcję dotychczasowym i przyszłym klientom. Przed II wojną światową ze zlokalizowanego w Woli Morawickiej złoża Morawica I wydobywano bloki marmurowe, z których następnie produkowano płyty, płytki, stopnie, parapety itp. Produkcja masowa rozpoczęła się, gdy zaczęto wydobywać kamień i wypalać wapień w piecach kręgowych. Natomiast aktualna działalność podstawowa rozpoczęła

się na tych terenach w 1964 roku, kiedy powstał nieistniejący już Zakład Produkcji Kruszyw Łamanych. W 1966 roku rozpoczął produkcję Zakład Produkcji Kruszyw „Morawica II”. Dziesięć lat później ruszyła produkcja w Zakładzie „Morawica III”, który był inwestycją rządową i miał być największym zakładem produkującym kruszywa w Europie. Skończyło się jednak na I etapie, gdyż zabrakło środków i nie dokończono II etapu części produkcyjnej.

Z KRAJU

PRODUCENT: - kruszyw dla budownictwa, drogownictwa, - kamienia przemysłowego dla hutnictwa, cukrownictwa, energetyki, - wyrobów marmurowych, - nawozów rolniczych.

Kopalnia Wapienia „Morawica” S.A. ul. Górnicza 42, 26-026 Morawica Sekretariat tel. 41 36 70 211 Dział Handlowy tel. 41 36 70 222, 223, 227, 228 Dział Marmurów tel. 41 36 70 225 e-mail: kwmorawica@kwmorawica.kielce.pl

www.kwmorawica.pl Kopalnia Wapienia „Morawica” SA jest dostawcą dla wielu dziedzin gospodarki: budownictwa, budownictwa drogowego, hutnictwa, energetyki, przemysłu cukrowniczego, rolnictwa. Firma produkuje kruszywa drogowe i budowlane, których jakość potwierdzona jest badaniami przepro-

) Wapień ze złoża w Morawicy wydobywany jest od 150 lat.

wadzonymi przez Instytut Badawczy Dróg i Mostów we Wrocławiu, Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Betonów „CEBET” w Warszawie, Katedrę Technologii Betonu i Prefabrykacji Politechniki Świętokrzyskiej, TPA Pruszków (Strabag), Budimex, FerroCarbo (Kraków)

FOT. ARCHIWUM KW MORAWICA SA

Jednak wraz z I etapem wybudowano całe zaplecze: linię kolejową, bocznice, drogi, uzbrojenie itp. Do 1990 roku zakład dostarczał kruszywa i elementy budowlane do „fabryk domów” – w latach 70. i 80. budowano z nich osiedla mieszkaniowe m.in. w Lublinie, Warszawie, Kielcach, Łodzi i Krakowie. Kopalnia Wapienia „Morawica” SA, jeden z największych zakładów tej branży w kraju, powstała w 1991 roku. Przez prawie 50 lat funkcjonowania na rynku zdobyła ogromne doświadczenie i zaufanie klientów. Ma ona bardzo duże znaczenie nie tylko dla regionu, ale dla całego kraju, ponieważ jest jedną z największych kopalni odkrywkowych w Polsce. Roczne wydobycie wynosi około 3 milionów ton kamienia, który jest pozyskiwany z własnych złóż. Kopalnia posiada swoją bocznicę kolejową o dużych możliwościach załadunku oraz własne laboratorium.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

Z KRAJU

Zakres działania firmy: - wydobywanie i przerób kamienia wapiennego, - sprzedaż kruszyw dla budownictwa, drogownictwa, - sprzedaż kamienia przemysłowego dla hutnictwa, cukrowni, energetyki, - transport drogowy i kolejowy, - wydobycie, obróbka i montaż wyrobów marmurowych, - produkcja i sprzedaż nawozów.

: Ze względu na swoje walory marmur z Morawicy doskonale sprawdza się jako obudowa kominków. ; Często wykorzystywany jest także w obiektach sakralnych.

FOT. ARCHIWUM KW MORAWICA SA (3)

oraz Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Od kilku lat Kopalnia dostarcza też kamień przemysłowy, który jako topnik stosowany jest w hutnictwie, w cukrownictwie do produkcji mleczka wapiennego, w energetyce do odsiarczania spalin przemysłowych. Inną gałęzią produkcji jest grupa nawozów rolniczych, które są naturalnym źródłem węglanu wapnia pochodzenia osadowego, nie zawierają zanieczyszczeń ani metali ciężkich, szybko i bez skutków ubocznych odkwaszają glebę. Proces wapnowania poprawia strukturę gleby, redukuje przyswajanie przez rośliny szkodliwych metali ciężkich, powoduje wzrost plonów średnio o 25%. Odrębnym segmentem działalności kopalni jest obróbka i sprzedaż marmuru. Marmur „Morawica” jest produktem przetworzonym, oferowanym jako gotowy wyrób. Zdecydowana większość (ok. 70%) trafia do obiektów użyteczności publicznej: budownictwa sakralnego, banków, hoteli, prestiżowych gmachów. Elementy wykonane z marmuru Morawica znajdziemy m.in. w: Pałacu Prezydenckim, Zamku Królewskim w Warszawie, na Wawelu czy w Pałacu Biskupów Poznańskich. Ze względu na swe walory praktyczne i estetyczne coraz częściej stosowany jest również w budynkach mieszkalnych. Z tego marmuru wykonywane są elementy stosowane wewnątrz budynków: parapety, stopnie, posadzki, okładziny, kominki oraz inne wyroby zgodnie z życzeniami klientów. Oprócz wymienionych wyrobów klienci mogą liczyć na doradztwo techniczne, realizację nietypowych zamówień, dostawę oraz usługi montażowe. Pomimo różnorodnych trendów i zmian na rynku gospodarczym Kopalnia Wapienia „Morawica” SA ma ustabilizowaną pozycję. Niemała w tym zasługa jej strategicznych odbiorców reprezentujących różne gałęzie przemysłu, dzięki którym odnotowuje systematyczny wzrost produkcji. Wiąże się to również z modernizacją i uzbrajaniem zakładu w nowoczesne maszyny i urządzenia. Działania firmy ukierunkowane są na nowe, przyszłościowe rozwiązania technologiczne oraz podnoszenie kwalifikacji pracowników – w dużej mierze ludzi młodych i dobrze przygotowanych do wykonywanego zawodu. Dzięki sukcesywnie wdrażanym inwestycjom firma zaspokaja oczekiwania swoich odbiorców. Gwarantuje pełną satysfakcję dotychczasowym i przyszłym klientom.

: Marmur Morawica zdobi też najbardziej ekskluzywne wnętrza.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

CARRIÈRES PLO Bloki granitowe

TARN SILVERSTAR

Zamówienia i logistyka „ATRIUM” P.U.H Wojciech Czech tel. kom. 605 358 648

e-mail: wojtek@czech.pl

www.czech.pl

KAMIEŃ NATURALNY HISTORIA Michał Ruszkowski

Rzymska miłość do kolorowych marmurów Antyczni Rzymianie marmurem nazywali wszelkie piękne i twarde skały, które mogły być wykorzystane jako materiał rzeźbiarski lub jako materiał architektury reprezentatywnej.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

FOT. WIKIPEDIA

armur (od łac. marmor) jest produktem przeobrażeń skał węglanowych podczas procesów metamorficznych. Metamorfizm to ogół przemian materiału skalnego zachodzący pod wpływem wysokiego ciśnienia i temperatury. Z wapieni powstają białe, śnieżnobiałe marmury kalcytowe, z wapieni marglistych generowane są barwne marmury zawierające m.in. miki, chloryty, kwarc, tlenki żelaza. Marmury były i są cenionym na całym świecie materiałem budowlanym i rzeźbiarskim. Są to prawie monomineralne skały węglanowe o strukturze granoblasycznej zbudowane z minerałów węglanowych: kalcytu i dolomitu, w różnych wzajemnych proporcjach, oraz domieszek minerałów niewęglanowych. Odmiany kalcytowe są pospolitsze od znacznie twardszych odmian dolomitycznych. W zależności od składu mineralnego ich barwa ulega zmianie. Skała o czysto białej barwie w przyrodzie występuje jednak dość rzadko. Wzrost zawartości minerałów niewęglanowych przyczynia się do wzrostu zabarwienia skały. Minerały te często nie są rozproszone równomiernie w masie skały, lecz skupione w barwnych smugach. Najczęściej marmury zawierają barwne domieszki (wrostki) tlenków żelaza lub manganu, grafit lub mikę (biotyt), chloryt i inne. Pod względem bogactwa odmian barwnych skałę porównać można z jaspisem. Skład minerałów współtowarzyszących węglanom zmienia się w miarę zmiany stopnia metamorfizmu oraz odległości od czynnika

;

Wnętrze Panteonu w Rzymie. (fig. 1)

Główne szlaki importu marmuru. (fig. 2)

Carrara

Rzym Thasos

Marmara

Gallura Larissa Chemotou Thuborbo Maius

Dokimia Pentelikon Paros Naxos

GRANITEX

Wiesław Trybuszek

SPRZEDAŻ PŁYT GRANICZNA STRZEGOM IMPALA KURU TOKOWSKI ELITA I WIELE INNYCH Granitex ul. Armii Krajowej 55 58-150 Strzegom

Wiesław: 601 933 423 Anna: 697 966 530 granitex@autograf.pl

USŁUGI CIĘCIA LINKAMI

PROFESJONALNA CHEMIA DO KAMIENIA

kleje szpachle żywice impregnaty czyszczenie pielęgnacja narzędzia Kleje/Szpachle:  Kleje oraz szpachle MARMOLIT wykonane z żywic poliestrowych. Zalecane szczególnie gdy trzeba pewnie skleić lub naprawić każdy rodzaj kamienia naturalnego MARMOLIT dostępny jest w różnych gęstościach i kolorystyce  Kleje oraz żywice epoksydowe, mrozoodporne o bardzo wysokiej wytrzymałości, gęstości oraz kolorystyce

ŻS NI

RA NY A E GW C NA

J NC

NOWOŚĆ

Produkty do zabezpieczenia:  Impregnaty neutralne dla kamienia nie pozostawiające śladu  Impregnaty do piaskowca  Impregnaty do nadania efektu mokrego kamienia, bardzo mocne  Lakiery  Antygrafﬁti

Produkty do pielęgnacji:  Preparaty do mycia kamienia o neutralnym PH, odrdzewiacze  Woski w płynie i gęste o różnej kolorystyce  Pasty barwiące  Krystalizatory

Znajdź nas na facebook.com/bchempolska

EFEKT ANTYCZNY

www.b-chem.pl

info@b-chem.pl, tel.: 22 371 40 37 NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

KAMIEŃ NATURALNY

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

: Marmur Giallo Antico. (fig. 3)

: Marmur z Prokonezu. (fig. 4)

;

(4)

Marmur z Luni. (fig. 5) Marmur z Pentrlic. (fig. 6)

FOT. ARCH.AUTORA

powodującego zmiany krystaliczne skały. Wraz ze wzrostem intensywności metamorfizmu wzrasta także gruboblastyczność tekstury. Formy sfałdowania smug minerałów niewęglanowych są zapisem tektonicznej historii górotworu. Marmury występują w dużych kompleksach i dlatego można je eksploatować w dużych blokach przydatnych dla konstrukcji architektonicznych. Marmury metamorficzne doskonale nadają się do celów artystycznych dzięki drobnoziarnistej budowie, pozwalającej na wykonanie drobnych szczegółów oraz łatwości polerowania. Skały te jako materiał rzeźbiarski i okładzinowy są szczególnie piękne. Dają się łatwo obrabiać narzędziami ręcznymi i mechanicznymi. W czasach antycznych rozumienie terminu „marmur” było o wiele rozleglejsze i znacznie mniej precyzyjne niż współcześnie. Pojęcie „marmury” obejmowało wszystkie dekoracyjne kamienie, które mogły zostać wypolerowane. Rzymianie stosowali tę nazwę jako określenie wszelkich pięknych i twardych skał, które mogły być wykorzystane jako materiał rzeźbiarski lub jako materiał architektury reprezentatywnej. Wielka kariera marmurów w sztuce rozpoczęła się w klasycznej cywilizacji greckiej na Półwyspie Peloponeskim, Cykladach i w Azji Mniejszej. Na tych obszarach skalne podłoże jest dobrze odsłonięte, a liczne soczewki i pokłady marmurów są łatwe do urabiania w kamieniołomach zboczowych. Kompletne budowle z marmuru po raz pierwszy pojawiły się w VI w. p.n.e. na Cykladach i bardzo szybko przeniknęły na wybrzeże jońskie, gdzie architektura marmurowa stała się monumentalna. Tym niemniej pierwsze pełne posadzki z marmuru pojawiły się już w Grecji podczas epoki brązu. W miastach greckich i rzymskich marmury były stosowane przede wszystkim w budownictwie monumentalnym, małej architekturze użytkowej i sakralnej. Największe jednak ilości marmurów były wykorzystywane

jako materiał wykładzinowy, a także w rzeźbie. Czysta biel marmurów w budownictwie była cechą najmniej korzystną, ponieważ w słońcu południa odblaski od wypolerowanej powierzchni raziły oczy, ponadto wymagała ona częstego czyszczenia. Trzeba zaznaczyć, iż w odróżnieniu od Grecji marmury w cywilizacji rzymskiej nie były wykorzystywane jako materiał konstrukcyjny. W czasie kiedy republika rzymska stała się dominującym państwem w Basenie Morza Śródziemnego, zapoczątkowała intensywną wymianę handlową dóbr luksusowych, w tym również kamienia dekoracyjnego. Marmury były szczególnie poszukiwane, dlatego że były drogie, importowane i prestiżowe. W celu pozyskania unikatowego kamienia, jedynego w swoim rodzaju, szukano go we wszystkich krajach śródziemnomorskich i sprowadzano go mimo trudów transportu. Wtedy też marmury uzyskały status dóbr luksusowych. W końcowym okresie republikańskim importowane marmury już na stałe stały się synonimem bogactwa i władzy. Jednymi z pierwszych kolorowych marmurów sprowadzonych na potrzeby rzymskich elit w I w. p.n.e. były tak zwane marmury numidyjskie „giallo antico” (fig. 3). Pochodziły one z obecnej Tunezji, z doliny rzeki Medjerda. Marmury te były jednymi z najbardziej poszukiwanych. Cechą je wyróżniającą była piękna paleta kolorów. Skały te występują w odcieniach od kremowego do głęboko złotego i żółtego. Największym i najbardziej znanym zachowanym zabytkiem, w którego konstrukcji wykorzystano ten marmur, jest Panteon w Rzymie (fig. 1). Aż 85 proc. pilastrów i okładzin w tej budowli wyłożone jest sześcioma odmianami kolorystycznymi marmurów numidyjskich. Twórca Panteonu cesarz Hadrian chciał, aby wnętrza wypełniały najpiękniejsze i najbardziej ekskluzywne skały, których pochodzenie było prostym przesłaniem dla obywateli rzymskich o całkowitej i niepodzielnej dominacji Rzymu nad krajami Morza Śródziemnego. Szacuje

HURTOWNIA GRANITU ORANGE STONE Pszczółki, k. Gdańska

tel. 602 738 862 W stałej ofercie m. in.: Orange Stone Star Galaxy ORANGE STONE

Vizag Blue

STAR GALAXY

White Red (Vanga) Elita Kapustin

TOKOWSKI

Możliwość zamówienia

Volga Blue czarna

GRUBOŚCI

Premium

INDYWIDUALNYCH

Volga Blue zielona Irina Blue Tokowsky Viscont White Tundra

ELITA

VANGA

Jet Black

VOLGA BLUE

Realizujemy zamówienia kontenerowe

NA SLABY Z INDII

TUNDRA

PŁYTY I BLOKI Duże rabaty na granit z Ukrainy

Szeroki asortyment!

Centrum Granitu Orange Stone, tel. 602 738 862, 83-032 Pszczółki, ul. Pomorska 40 c

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

FOT. ARCH.AUTORA

: Fragment antycznej ściany w kamieniołomie Iscechisar. Postać autora jako skala wielkości. (fig. 7)

FOT. WIKIPEDIA

się, że ogólna objętość marmuru wydobytego z kamieniołomów w Tunezji jest bliska 250 tys. m sześć. W znacznych ilościach też sprowadzano marmury z niewielkiej wysepki Prokonez (obecnie Marmara) położonej na morzu Marmara. Marmur prokonezyjski charakteryzował się niebieskawymi przebarwieniami układającymi się w szerokie laminy (fig. 4). Dzięki położeniu geograficznemu wyspy był on stosunkowo tanim materiałem zdobniczym, co skutkowało gwałtownym rozrostem kamieniołomów na wyspie. Wyrobiska marmuru do tej pory obejmują jedną trzecią powierzchni wyspy. Rzymianie szeroko stosowali także kamień z własnych kamieniołomów. Kamieniołomy z Luni (dzisiejsza Carrara) były dla Rzymu najbliższym źródłem marmuru. Warto jednak nadmienić, iż Rzymian interesowała odmiana w ciepłym beżowym kolorze z białymi przebarwieniami, nie zaś o czystej bieli (fig. 5). Z tego kamienia powstało wiele rzymskich budowli, m.in.: świątynia Saturna, Ara Pacis Augustae, kolumny Trajana i Antonina. Z kolei najpopularniejszym marmurem greckim importowanym do Rzymu był marmur Pentelic (współcześnie Pentelejkon). Jako kremowy marmur z symetrycznie oddalonymi równoległymi do siebie przewarstwieniami barwy szarej stanowił idealny materiał okładzinowy (fig. 6). Jest on dobrze znany z greckiego Akropolu. W Rzymie był stosowany jedynie w mniejszych monumentach lub w budowlach o szczególnym symbolicznym znaczeniu, m.in. w łuku Tytusa. Praktyczni Rzymianie dużym uznaniem darzyli marmury z prowincji Azja w Azji Mniejszej, a w szczególności marmury frygijskie o nazwie Pavonazetto. Z powodu dużej odległości między kamieniołomami a wybrzeżem morza należały one do bardzo drogich materiałów budowlanych. Stopa sześcienna tego marmuru kosztowała jedną czwartą rocznych zarobków legionisty rzymskiego. Służyły one głównie oprawie kolorowej architektury w okresie Cesarstwa Rzymskiego i później w okresie bizantyjskim. Już w starożytności często wspominano o tych skałach w literaturze i dokumentach, począwszy od Strabona w I w. p.n.e. do Paulusa Sielentiasa w V w. n.e. Pierwsze publiczne zastosowanie tego marmuru w Rzymie zanotowano w okładzinach i posadzkach forum Augusta (fig. 8). Później stosowany był m.in. w posadzkach Panteonu, Senatu rzymskiego i na Palatynie. Po Strabonie marmury te były nazywane „rzymskimi skałami z Synady”. W Azji Mniejszej były zwane Dokimia lub Docimium (współcześnie Iscehisar w Turcji). W kamieniołomach Dokimia wydobywano wiele odmian marmurów (fig. 7). Każda z odmian posiada swoją literacko-handlową nazwę o pochodzeniu antycznym lub azjatyckim: Pavonazetto – marmur o teksturze brekcyjnej z fioletowym lub szarofioletowym spoiwem i białymi klastami, Gri – marmur brekcjowany o spoiwie szaroniebieskim i białych klastach, Beyaz – mlecznobiały marmur z lekko zaznaczającymi się żółtymi żyłkami, Seker – bia-

(4)

KAMIEŃ NATURALNY

: Forum Augusta. (fig. 8)

ło-żółty marmur o teksturze cukrowatej ze skupieniami grubych brązowo-żółtych żyłek, Sari demarki – żółto-biały marmur. Droga tych pięknych marmurów rozpoczynała się w kamieniołomach w Dokimia, skąd były transportowane do lokalnego centrum administracyjnego w Synadzie (dzisiejsze Suhut). Synada leży około 40 km od kamieniołomów w Dokimia i około 300 km od wybrzeża. W mieście tym znajdowały się główne magazyny elementów architektonicznych i wyrobów artystycznych. Pełniły one także funkcję centrali zamówień. Wyprawiano stąd gotowe elementy w dalszą wieloetapową i daleką drogę. Kolejnym etapem transportu była Apamea (dziś Dinar), potem kierowano się do spławnej części rzeki Meander i dalej do wybrzeża. W ujściu rzeki w miastach portowych, takich jak Milet, Priene i Myusa, artykuły kamienne przeładowywane były na statki morskie i rozwożone do najdalszych zakątków Imperium. Rzymska miłość do kolorowych marmurów przetrwała do dzisiaj i przeniknęła kulturę i architekturę całej Europy. Obecnie coraz bardziej modne kolorowe marmury w budownictwie podkreślają luksusowy charakter obiektów. 

SPRZEDAŻ PŁYT GRANITOWYCH ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY

Kamyk Granity Tomasz Kisiel ul. Lipowa 86 08-300 Sokołów Podlaski kontakt@granitkisiel.pl www.granitkisiel.pl +48 518 543 316

ARCHITEKTURA INSPIRACJE

Kult białego marmuru

Magda Rocławska-Harań blogerka Marbledesign.pl

Kararyjski marmur zainspirował w IV wieku włoskiego malarza Giotta na tyle, by ten namalował jego imitację w kaplicy Scrovegnich w Padwie. Prawdopodobnie z powodu jego uwielbienia do tego kamienia jedna z odmian Calacatty nazywana jest Calacatta Giotto. Dziś ten sam marmur nadal inspiruje i dekoruje nasze wnętrza.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

;

Arabesato Corchia z magazynu firmy Rogala.

Statuario Maxima z kolekcji Caesarstone.

FOT. ARCHIWUM CAESARSTONE

FOT. ARCHIWUM NK

ascynacja białym kamieniem wydaje się nie mieć końca i poznajemy coraz to śmielsze pomysły dekoratorskie i designerskie współczesnych projektantów. Kojarzony dotychczas z Michałem Aniołem oraz klasycznym, lekko pałacowym stylem biały marmur powraca na salony. A dokładniej powrócił z wielkim impetem w 2014 roku i od tamtej pory jest niemal wszędzie. Jego imitacje są na ubraniach, zdobią ściany, etui do smartfonów i tabletów, lakiery do paznokci, tace lub wałki kuchenne, lampy oraz stoliki do kawy. Biały kamień z delikatną żyłką z dnia na dzień stał się ulubionym surowcem współczesnych projektantów, którzy promują styl minimalistyczny i nowoczesny. Chyba nikomu nie trzeba tłumaczyć, że marmur był stosowany w architekturze, sztuce i projektowaniu od wielu tysięcy lat, sięgając wczesnych kultur egipskich i mezopotamskich. Głównie wykorzystywany był jako cenny budulec, a to za sprawą jego pięknego, dekoracyjnego charakteru. Najbardziej kojarzony jest jednak z włoską architekturą i zastosowaniem go jako wzniosłe monumenty oraz okładziny ścienne i posadzkowe, które przetrwały wiele setek lat i są podziwiane do dziś. Trudno powiedzieć, co dokładnie zapoczątkowało tak wielki powrót marmuru do świata mody i projektowania. Na pewno niesamowitym wsparciem dla ekspansji białego kamienia są trendy ekologiczne, czyli wspieranie inicjatyw wykorzystujących naturalne surowce.

ARCHITEKTURA

)

;

FOT. WWW.DOPODOMANI.COM

FOT. WWW.MOSTRAMI.PL

Kieliszki do różnego rodzaju trunków - kolekcja „On the rock” autorstwa projektanta Lee Broom’a.

FOT. WWW.HAYDENSHAPES.COM

Deski windsurfingowe „Marble Collection” autorstwa marki Haydenshapes - wielokrotnie nagradzanej m.in. za design, innowacyjną technologię w branżu surfingowej.

: Przykład bluzy z kolekcji philosophy polskiego projektanta Mariusza Przybylskiego. Kolekcję można kupić w butiku stacjonarnym Mariusz Przybylski w Galerii Mokotów w Warszawie lub na stronie www.butik.mariuszprzybylski.com.

Inna teoria mówiąca o ekspansji marmurowego wzornictwa to wprowadzenie „marmurowej” kolekcji ubrań przez Aleksandra Wanga na pokazie prêt-à-porter domu mody Balenciaga w 2014 roku. Jednak niemal równocześnie na Milan 2014 (targach wnętrzarskich) londyński designer Lee Broom zaprezentował kolekcję szklano-marmurowych naczyń „On the Rock” oraz kolekcję oświetlenia: nowoczesne lampy z elementami białego kamienia. Podobne projekty można było zaobserwować na targach w Sztokholmie oraz londyńskim Design Festival. Rok 2014 zdecydowanie należał do marmuru. Co ciekawe, fascynacja białym kamieniem jest na tyle silna, że pojawia się on w projektach wykorzystywany jako prawdziwy marmur (np. na blatach stolików), ale też równie często wykorzystywana jest jego imitacja, np. jako wzór pościeli, tapety czy elementy biżuterii (marki COS, Reserved, H&M itp.). Przejaw ciągle trwającej fascynacji marmurem widoczny jest także w pracach polskich projektantów mody, na przykład w kolekcji Mariusza Przybylskiego (marka Philosophy by Mariusz Przybylski wykorzystała wzór białego i czarnego marmuru na T-shirtach oraz bluzach). We wnętrzach kararyjski marmur zyskał uznanie zwolenników stylów modern classic, american glamour oraz skandynawskiej prostoty. Tym, co wyróżnia stosowanie marmuru w dzisiejszych czasach, jest umieszczenie go w prostych, nowoczesnych wnętrzach, często białych, raczej monochromatycznych. Biały kamień często jest zestawiamy z surowcami takimi jak drewno, skóra czy stal. Jak się okazuje, z umiejętnym zastosowaniem marmuru możemy przydać naszemu wnętrzu elegancji, luksusu oraz charakteru.

Rynek konglomeratów oraz wielkopowierzchniowych płyt spiekanych zareagował natychmiast na wszechobecny kult białego kamienia. W ofertach niemal wszystkich znaczących firm pojawiły się imitacje Carrary, Statuario czy Calacatty. Oczywiście żaden sztuczny twór nie może równać się z naturalnym kamieniem, jednak należy spojrzeć nieco szerzej na możliwości, jakie nam dają owe „sztuczności”. Dzięki wszelkiego rodzaju spiekom oraz konglomeratom możemy wykorzystać ekspansję marmurowego trendu w szerszym znaczeniu, na przykład na blatach kuchennych, gdzie prawdziwego marmuru raczej unikamy. Warto zwrócić uwagę na kolekcję płyt marki Caesarstone (kolory Calacatta Nuvo oraz Statuario Maximus), Laminam (Cava Bianco Statuario oraz Cava Calacatta), Dekton (Kairos i Aura 15). Część z marmurowych kolekcji można zamówić ze wzorem przechodzącym na sąsiadujące płyty, co moim zdaniem daje jeszcze większe możliwości wykorzystania (np. kolekcje włoskiej firmy Laminam oraz hiszpańskiego Dektona). Niekończące się możliwości zastosowań, jakie dają nam sztuczne kamienie, pozwalają na wykorzystanie marmurowego wzoru niemal wszędzie. W 2016 i 2017 roku marmur króluje w łazienkach, które niemal całe są pokryte żyłkowym wzorem. Od kilku miesięcy we wzornictwie można zauważyć pierwsze nieśmiałe kroki, jakie stawia czarny marmur (głównie stosowany będzie marmur Nero Marquina). Czy roznieci taką samą fascynację jak włoska Carrara, czy jest to jedynie działanie na fali aktualnej mody? Niemniej jednak śmiało można rzec, że kult marmuru będzie trwał. Trwaj, chwilo, trwaj! 

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

TECHNOLOGIE TEKST SPONSOROWANY

Podążając za trendami – nowości 2017 od Technistone W związku z dynamicznym rozwojem oraz rosnącym zainteresowaniem powierzchniami wykonanymi z konglomeratów kwarcytowych firma Technistone postanowiła wprowadzić do swojej oferty nową gamę kolorystyczną – linię Noble Collection 2017 oraz wzbogacić serię Essential Collection o trzy nowe wybarwienia slabów. Nowości w asortymencie firmy Technistone potrafią sprostać oczekiwaniom nawet najbardziej wymagających klientów.

NOBLE COLLECTION 2017 Linia Noble Collection 2017 stanowi kontynuację serii Noble 2015 i 2016. W jej skład wchodzi pięć unikalnych wybarwień powierzchni wykonanych z konglomeratów kwarcytowych: Areti Bianco, Argos Nero, Lusso Champagne, Perlato Luna oraz Silver Notte, utrzymanych w stonowanych, bardzo modnych odcieniach: bieli, beżu, brązie, szarości oraz czerni. Slaby odznaczają się idealnym odwzorowaniem rysunku i faktury autentycznych kamieni oraz

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

FOT. ARCHOWUM TECHNISTONE

bserwując rynek oraz najnowsze trendy dotyczące stylu życia, jak i aranżacji wnętrz, firma Technistone postanowiła sprostać wymaganiom współczesnych odbiorców, tworząc konglomeraty kwarcytowe wyróżniające się wyjątkowym wyglądem, doskonałymi właściwościami technicznymi i użytkowymi, a przy tym przyjazne naturze. Wśród nowości Technistone znajduje się linia Noble Collection 2017 składająca się z pięciu nowych wybarwień slabów, których rysunek do złudzenia przywodzi naturalny kamień oraz trzy propozycje uzupełniające serię Essential Collection, powstałe z fascynacji trendem życia w duchu ekologii.

Projekt kuchni, w której wykorzystano slaby Elegance Eco Ash, które wzbogaciły kolekcję Essential Collection.

w odróżnieniu od naturalnego surowca – dużo lepszymi parametrami technicznymi i użytkowymi. Pierwszą propozycję wśród nowości linii Noble Collection 2017 stanowi powierzchnia Noble Areti Bianco, która swoim wyglądem przywodzi na myśl uznany i pożądany marmur Bianco Carrara. Slab posiada śnieżnobiałe ubarwienie, które przecinają dobrze widoczne czarne użylenia. Kolejną, nieco ciemniejszą propozycję stanowi materiał Noble Lusso Champagne. Posiada on kremowo-beżową kolorystykę, przywodzącą na myśl jeden z najdroższych trunków świa-

ta. Powierzchnię dopełniają delikatne, szare żyłki. Noble Perlato Luna to kolejna nowość w asortymencie Technistone. Materiał ten posiada satynowe tło o perłowej barwie, na którym pojawiają się pierzaste, brązowo-szare wzory. Slab Noble Agros Nero to z kolei trójwymiarowa kompozycja, gdzie na czarnym tle przenikają się szare oraz grafitowe wzory. Noble Silver Notte to ostatnia, a zarazem najciemniejsza propozycja wchodząca w skład serii Noble Collection 2017. Na głęboko czarnej powierzchni sporadycznie pojawiają się bardzo subtelne, srebrne żyłki.

Technistone a.s. | Bratri Stefanu 1070 | 500 03 Hradec Kralove | Czech Republic

everlasting beauty

TECHNOLOGIE

(

FOT. ARCHOWUM TECHNISTONE

Argos Nero z linii Noble Collection 2017. Oprócz niej w jej skład wchodzą cztery unikalne wybarwienia powierzchni wykonanych z konglomeratów kwarcytowych.

EKOLOGICZNE ROZWIĄZANIE Do portfela konglomeratów kwarcytowych Technistone dołączyły niedawno także trzy nowe slaby, wzbogacające linię Essential Collection: Elegance Eco Nev, Elegance Eco Zen i Elegance Eco Ash. Najnowsze materiały to odpowiedź na oczekiwania współczesnych użytkowników, ceniących sobie proekologiczne rozwiązania oraz życie w zgodzie z naturą. Materiały wchodzące w skład tej serii wytwarzane są z selekcjonowanych piasków kwarcowych i krzemionkowych, sprowadzanych wyłącznie z najlepszych światowych złóż, szkła oraz kwarcu pochodzących z Czech, czyli kraju, w którym firma Technistone produkuje swoje konglomeraty kwarcytowe. Trzy najnowsze powierzchnie Technistone posiadają wysoką zawartość surowców wtórnych – minimum 30% – co sprawia, że są przyjazne środowisku, idealnie wpisując się w nowoczesne, organiczne koncepcje wnętrz. Elegance Eco Nev stanowi najjaśniejszą propozycję wśród trzech nowości Technistone. Na białej powierzchni slabu widać jedynie drobinki szkła i kwarcu utrzymane w czarnej tonacji. Konglomerat kwarcytowy Elegance Eco

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

Zen to natomiast propozycja utrzymana w tonacji ciepłych beżów i brązów, świetnie komponująca się ze stylizacjami stworzonymi w duchu Zen. Trzecią, najciemniejszą propozycję wchodzącą w skład linii Essential Collection stanowi Elegance Eco Ash, utrzymany w szarościach, uzupełnionych grafitowymi drobinkami szkła i kwarcu. WYJĄTKOWY DESIGN I NAJLEPSZA JAKOŚĆ Materiały Technistone posiadają wszechstronne zastosowanie: można z nich wykonać blaty i parapety, ale świetnie sprawdzają się także

w roli okładzin ściennych, podłogowych oraz schodowych. Najwyższa jakość komponentów tworzących slaby przekłada się na ich doskonałe właściwości, takie jak: antyseptyczność, niepodatność na zaplamienia, podwyższona odporność na zarysowania i uszkodzenia mechaniczne, a także nienasiąkliwość. Warto zauważyć, że konglomeraty kwarcytowe Technistone otrzymały certyfikaty SCS Global Services, przyznawane produktom, które nie emitują szkodliwych substancji do środowiska i których wytwarzanie odbywa się z poszanowaniem praw natury. 

TECHNISTONE to wiodący europejski producent płyt wykonanych z konglomeratu kwarcowego i kwarcowo-granitowego, z ponad 20-letnią historią. Centrala TECHNISTONE znajduje się w Republice Czeskiej – mieście Hradec Kralove, gdzie firma od 23 lat produkuje kamień konglomeratowy we włoskiej technologii Breton. Produkt dostępny jest w postaci płyt o najwyższej jakości, wysokiej higieniczności i licznych walorach estetycznych. TECHNISTONE jest również aktywnym członkiem ASTA Europe (Europejskiego Zrzeszenia Producentów Kamienia Konglomeratowego), które kładzie duży nacisk na normy, wg których produkowany jest kamień konglomeratowy. Ścisła kontrola jakości surowców, produkcji czy pakowania i wysyłki daje TECHNISTONE pewność, że klient końcowy będzie zadowolony z użytkowania finalnego produktu. Posiadanie Certyfikatu ISO 9001, który jest sprawdzany i kontrolowany przez renomowaną niemiecką firmę TUV, daje odbiorcom pewność najwyższej jakości materiału. Wszystkie materiały TECHNISTONE posiadają 10 lat gwarancji.

MC DIAM - Wasz kompetentny PARTNER w technologii obróbki twardych materiałów Nasi Nasi partnerzy partnerzy

Firma z 25 letnim doświadczeniem Dzięki Dzięki współpracy współpracy zz renomowanymi, renomowanymi, światowej światowej klasy klasy producentami producentami oraz oraz produkcji produkcji własnej oferujemy produkty wysokiej, sprawdzonej jakości, najnowocześniejsze własnej oferujemy produkty wysokiej, sprawdzonej jakości, najnowocześniejsze rozwiązania, rozwiązania, wiedzę wiedzę ii doświadczenie: doświadczenie: Maszyny Maszyny do do wydobycia wydobycia ii obróbki obróbki kamienia: kamienia: wiertnice, wiertnice, urządzenia urządzenia dźwigowe, dźwigowe, traki wahadłowe, traki linowe, traki tarczowe, kompletne linie traki wahadłowe, traki linowe, traki tarczowe, kompletne linie produkcyjne, produkcyjne, polerki, polerki, pilarki tarczowe, maszyny wielofunkcyjne, centra obróbcze CNC pilarki tarczowe, maszyny wielofunkcyjne, centra obróbcze CNC Narzędzia Narzędzia do do obróbki obróbki kamienia: kamienia: liny liny diamentowe, diamentowe, tarcze tarcze ii segmenty segmenty do do tarcz tarcz diamentowych, frezy, wiertła, śrut staliwny i piły trakowe, narzędzia polerskie. diamentowych, frezy, wiertła, śrut staliwny i piły trakowe, narzędzia polerskie. Środki Środki chemiczne chemiczne do do utwardzania, utwardzania, impregnowania, impregnowania, konserwacji konserwacji ii utrzymania utrzymania popowierzchni wierzchni kamiennych. kamiennych.

MC MC DIAM DIAM Sp. Sp. zz o.o. o.o. 02-668 Warszawa 02-668 Warszawa Al. Al. Lotników Lotników 12 12 +48 22 843 tel. 48 47 47 tel. +48 22 843 48 fax +48 22 847 81 fax +48 22 847 81 31 31 mcdiam@mcdiam.com.pl mcdiam@mcdiam.com.pl

Oddział Oddział Sandomierz Sandomierz 27-600 27-600 Sandomierz Sandomierz ul. ul. Trześniowska Trześniowska 99 tel. tel. +48 +48 15 15 832 832 97 97 54-55 54-55 fax +48 15 832 17 fax +48 15 832 17 25 25 sandomierz@mcdiam.com.pl sandomierz@mcdiam.com.pl

www.mcdiam.com.pl

Oddział Oddział Strzegom Strzegom 58-150 58-150 Strzegom Strzegom ul. ul. Jeleniogórska Jeleniogórska 66 tel. tel. +48 +48 74 74 856 856 13 13 50-52 50-52 fax +48 74 855 55 fax +48 74 855 55 40 40 strzegom@mcdiam.com.pl strzegom@mcdiam.com.pl

TECHNOLOGIE MASZYNY DO SZLIFOWANIA POSADZEK

Pogromcy uszkodzeń kamiennych posadzek

Grzegorz Okoński

Kamienne posadzki nie są już zarezerwowane dla pałaców, ważniejszych rangą świątyń czy luksusowych centrów szkoleniowo-konferencyjnych. Wobec dostępu do szerokiej gamy kamienia i dużych wymagań inwestorów są one budowane w pensjonatach, wielu centrach handlowych, hotelach, w siedzibach firm. Jednak gwarancje dotyczące zachowania ich jakości muszą iść w parze z odpowiednią troską o utrzymanie jak najlepszego ich wyglądu.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

FOT. ARCHIWUM KLINDEX POLSKA

amienne posadzki nie są już zarezerwowane dla pałaców, ważniejszych rangą świątyń czy luksusowych centrów szkoleniowo-konferencyjnych. Wobec dostępu do szerokiej gamy kamienia i dużych wymagań inwestorów są one budowane w pensjonatach, wielu centrach handlowych, hotelach, w siedzibach firm. Jednak gwarancje dotyczące zachowania ich jakości muszą iść w parze z odpowiednią troską o utrzymanie jak najlepszego ich wyglądu. Wolna od rys i uszkodzeń posadzka niekoniecznie musi być dopiero co oddana do użytku – są takie, w których można się przejrzeć, wyglądające jakby nigdy nie stanęła na nich stopa – a używane od dziesiątków lat. Co więcej, niektóre z nich są ozdobą uczęszczanych ciągów komunikacyjnych, a mimo to są w świetnej kondycji! Nie ulega wątpliwości, że marmury, granity, piaskowce, trawertyny – wszystkie szlachetne materiały budowlane, z których wykonywane są stopnie schodów, posadzki, parapety i blaty, muszą być zabezpieczone przed uszkodzeniami i wpływem czynników zewnętrznych (temperatura, światło, wilgoć), a do tego odpowiednio pielęgnowane, by wyglądały jak najlepiej i służyły jak najdłużej. Ich wrogowie są uparci i raczej niepozorni: to kurz, drobin-

: Największymi maszynami z oferty Klindex operator steruje ze zdalnego pulpitu.

ki ziemi i piasku wnoszone na butach idących po nich ludzi, woda, a także zanieczyszczone spalinami powietrze i duże natężenie ruchu. W efekcie kamień pokrywa się kolejnymi rysami, plamami i przebarwieniami, traci poler i sprawia wrażenie brudnego. W skrajnych przypadkach ulega uszkodzeniom – pęknięciom i kruszeniu się w naruszonych miejscach. KOMPLEKSOWE DZIAŁANIA Specjalistyczne firmy zajmujące się renowacją i utrzymaniem posadzek i elementów kamiennych w jak najlepszej kondycji często działają kompleksowo: najpierw naprawiają, a później konserwują i pielęgnują. Niekiedy wystarczy odpowiednia

chemia, pasty polerskie albo zabieg krystalizacji, ale nieraz nie jest to wystarczające. W tej sytuacji, po ocenie zniszczeń i ustaleniu planu działania, pierwsze kroki niejednokrotnie są drastyczne, ale konieczne – spękania czy wręcz dziury trzeba po prostu zeszlifować, przygotowując do dalszych kroków nie tylko jedno miejsce, ale konsekwentnie całą powierzchnię. Po prostu: albo czyszczenie, a jak się nie da – fizyczna ingerencja w powierzchnię posadzki. Szlifowanie dokonywane jest przy wykorzystaniu maszyn z tarczami diamentowymi o różnej gradacji, co niweluje małe uszkodzenia i pozwala na uzyskanie gładkiej powierzchni. Prace są prowadzone na mokro i nie

TECHNOLOGIE

i polecanych przez firmy zajmujące się renowacją posadzek. Udane szlifierki do posadzek – Duratiq – ma też szwedzka firma HTC Professional Floor Systems, reprezentowana na polskim rynku przez Hako Polska sp. z o.o. z Krakowa. KLINDEX Wybór urządzeń zależny jest od rodzaju usług, do których mają być przeznaczone, i obejmuje zarówno szlifierki do kamienia (w przypadku Klindexu są to urządzenia typu Expander 850, Hercules 650, Levighetor 640 TOP), szlifierki do powierzchni pionowych (Vertika), do narożników i innych miejsc trudno dostępnych (Maxi Quadra, Extrema, MiniPower), do schodów (UFO VS, WaterFire), polerki do kamienia (służące do wybłyszczania posadzek kamiennych i betonowych Tornado, Hurrikane), szorowarki do kamienia (konieczne do stałego zapewniania połysku kamieniowi – Unika 17 CPL Kroma 18), a także szlifierki – zrywarki (do chropowacenia posadzki betonowej i przygotowywania pod wylewki żywiczne – Rafter T, Rotoklin 400). Takie maszyny są też dostępne czasowo dla osób chcących osobiście naprawić posadzkę, ale na zasadzie pracy jednorazowej na własny użytek, a więc bez konieczności inwestowania w sprzęt: po prostu dysponują nimi wyspecjalizowane wypożyczalnie. Z tych ostatnich korzystają też małe zakłady kamieniarskie, jak i duże firmy budowane, a na zamówienia z ich strony czeka w wypożyczalni prawie trzydzieści urządzeń: od najmniejszych 28-centymetrowych szlifierek typu UFO, po największe wyprodukowane przez Klindex urządzenia Expander 1000 o szerokości 1 metra. Można tu też wypożyczyć i sprawdzić przed zakupem prawie każde urządzenie w ofercie firmy, m.in. specjalistyczne aparaty MiniElle, Rotoklin czy Hurrikane. – Do najpopularniejszych maszyn należy na pewno UFO VS, niewielka szlifierka dedykowana powierzch-

FOT. ARCHIWUM GENERAL FLOORCRAFT

generują pyłu. Trzeba jednak pamiętać, że szlifowanie ściera kamień, więc nie można z tym przesadzać. Ciężkie maszyny szlifierskie likwidują uskoki między kamiennymi płytami, a także nadmiar masy żywicznej, którą wypełniono ubytki. Operator maszyny musi dołożyć starań, by dokładnie wyrównać posadzkę, nie pozostawiając miejsc niedoszlifowanych. Następnie posadzka jest wygładzana i pozbawiana rys, przy czym ważne jest, by dokonywać tego w warunkach zabezpieczenia przed zanieczyszczeniami czy drobinami piasku, które mogłyby dostać się pod tarcze szlifierskie. Po wygładzeniu powierzchni dochodzi do wydobycia połysku z kamienia – tu pracują tarcze polerskie o gradacjach 8002000 i lekkie maszyny wolnoobrotowe. Dzieło kończy stworzenie lustrzanej powierzchni za pomocą proszków polerskich, suszenie i impregnacja przy wykorzystaniu specjalistycznej chemii do kamienia. Posadzka nie będzie wówczas chłonęła zanieczyszczeń. Odnowiona powierzchnia jest nie tylko zabezpieczona przed osiadaniem zanieczyszczeń i łatwiejsza w bieżącej konserwacji, ale także przez zlikwidowanie pęknięć i nierówności uniemożliwia wnikanie brudu. Odporność na zabrudzenie uzyskuje się też w wyniku przeprowadzenia krystalizacji – działania na posadzkę krystalizatora, czyli kwaśnego środka chemicznego, który wchodzi w reakcję z węglanem wapnia w podłogach wapiennych (marmurowych, lastryko, konglomerat, trawertyn), co daje utwardzenie powierzchni i zwiększa odporność na czynniki zewnętrzne – zanieczyszczenie i ścieranie. Krystalizacja daje też wysoki połysk podłogi i zwiększa jej właściwości antypoślizgowe. Wśród producentów maszyn do renowacji posadzek obecnych na polskim rynku można wymienić Achilli, HTC, Nuova Mondial Mec czy Klindex. Ta ostatnia firma, reprezentowana przez PPUH SIR-HA z Sieradza, jest jedną z najczęściej spotykanych

: Szorowarko-polerka MBL-17 – czyli niewielka i poręczna maszyna do renowacji posadzek za pomocą diamentowych padów.

niom do 50 mkw. Stosowana jest do szlifowania podłóg oraz obróbki schodów i blatów. Wygodna w obsłudze, występuje w dwóch wariantach o stałej oraz zmiennej prędkości pracy. Jej atutem jest możliwość odłączenia głowicy planetarnej od rączki i w efekcie dokładne prowadzenie urządzenia blisko narożników oraz w miejscach niskich i trudno dostępnych dla tradycyjnych szlifierek – mówi Piotr Kulesza z Klindex Polska Sir – Ha sp. z o.o. z Sieradza. UFO dobrze spisuje się przy renowacji większości typów schodów, bo jej szerokość pracy wynosi 290 – 330 mm, zatem idealnie nadaje się do plantowania oraz wybłyszczania klatek schodowych. UFO rozwiązuje problem wielu wspólnot mieszkaniowych z dużą liczbą klatek schodowych, a równie dobrze sprawdza się jako urządzenie do serwisowania uszkodzonych i przymatowionych blatów czy podestów.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

TECHNOLOGIE

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

: Mini Power z trójkątną przystawką do narożników

: Szlifierka WaterFire z uchylną głowicą.

: Vertica z powodzeniem usunie niechciane graffiti.

miczny do krystalizacji wapieni lub proszkowania granitu, dodatkowe obciążniki, szczotki o każdej twardości włosia i wiele innych końcówek, które umożliwiają wykonywanie zadań budowlano-kamieniarskich. Levighetor model 640 waży 95 kg (z planetario), moc silnika wynosi 3000 W, szerokość pracy – 430 mm, a prędkość – 155-200 obrotów na minutę. Model 640VS jest cięższy – 103 kg, ma 600-1300 obrotów na minutę.

FOT. ARCHIWUM KLINDEX POLSKA (3)

Nieco większą od UFO szlifierką, przeznaczoną do powierzchni 500 mkw., jest średnia maszyna Levighetor 640. – To najpopularniejsze urządzenie do szlifu oraz renowacji podłóg marmurowych, granitowych i innych powierzchni z naturalnego kamienia oraz betonu. Maksymalne obciążenie robocze maszyny wynosi 160 kg. Dzięki zastosowaniu odpowiednich dysków planetarnych, kół kierunkowych oraz kamieni szlifierskich urządzenie to może pracować na każdej poziomej płaszczyźnie. Nasi klienci najczęściej potrzebują niedużych urządzeń, za pomocą których można przeprowadzić renowację domku jednorodzinnego, kościoła czy obiektu użyteczności publicznej, i właśnie wtedy wybierają „sześćsetczterdziestkę”. Można powiedzieć, że właśnie ona jest pierwszą maszyną, jaką kupuje ponad połowa klientów, a jej nabywcy są zawsze z niej zadowoleni: jest ona uniwersalna, a więc zakup szybko się zwraca, może pracować jako szorowarka do doczyszczania brudu, szlifierka do renowacji posadzek kamiennych, frezarka do zrywania żywicy, maszyna budowlana do groszkowania i chropowacenia betonu, jako maszyna do podnoszenia połysku na obiektach o wysokim standardzie dzięki zastosowaniu dysku termicznego itp. – zapewnia Piotr Kulesza. Levighetor też ma ważną zaletę: dobrze sprawdza się w wąskich przejściach i windach. Jego układ przeniesienia napędu – przekładnie – wykonany jest ze stali, a koła kierunkowe, patent Klindexu, umożliwiają pracę we wszystkich kierunkach. Gamę funkcji uzasadniają duże możliwości. Szybki system wymiany narzędzi poprzez zastosowanie uchwytów AS, bardzo łatwy w prowadzeniu dzięki ergonomicznej rączce, szeroka gama akcesoriów, od Bush Hammerów do groszkowania i chropowacenia posadzki, po narzędzia diamentowe do plantowania i polerowania podłoża. Na maszynę można założyć również dysk ter-

Do popularniejszych urządzeń należy też duża szlifierka przeznaczona do pracy na powierzchniach do 5000 mkw. – Expander 750. Według sprzedawców jest najlepszym urządzeniem do przygotowywania posadzek, polerowania oraz szlifowania dużych powierzchni kamiennych i przemysłowych, przy tym mieści się w czołówce najmocniejszych i najszybszych maszyn. Waży ponad 350 kg, jej szerokości pracy wynosi 750 mm, ale swobodnie porusza się na powierzchni 2000-5000 mkw. Gdyby komuś była potrzebna maszyna do większej powierzchni, powyżej 5000 mkw., może sięgnąć po szlifierkę Expander 1000. To pierwsza maszyna na świecie z sześcioma nakładkami. Zdalnie sterowana, ma głowicę unoszoną do góry o 90 stopni i regulowany docisk 500-1250 kg. Firmy skupiające się na kamiennych posadzkach mogą skorzystać także z rozwiązań mniej typowych, lecz równie ciekawych i użytecznych. Klindex poleca wymagającym klientom specjalizującym się w pielęgnacji dużych powierzchni kamiennych maszynę Triple K, która nawet w ręku mniej doświadczonego operatora, dzięki zastosowaniu trzech głowic o łącznej szerokości pracy 120 cm, sprawnie doczyści posadzkę centrów logistycznych, lotnisk, czy galerii handlowych. Klindex ma w swojej ofercie także urządzenia MiniPower z trójkątną przystawką – dedykowane narożnikom i trudno dostępnym miejscom (dzięki zastosowaniu ruchu oscylacyjnego oraz specjalnych trójkątnych narzędzi diamentowych możliwe jest szlifowanie miejsc, które do tej pory były niemożliwe do renowacji) i WaterFire – innowacyjne urządzenie z uchylną głowicą (w zakresie 90 stopni), dzięki czemu doskonale radzi sobie przy obróbce schodów i podstopnic. Posiada kule kierunkowe, samopoziomujące, co sprawia że nawet podczas wielogodzinnych prac urządzenia trzyma się je komfortowo i bez dużego wysiłku

Nie tylko tniemy... również polerujemy! costa WIELOGŁOWICOWY AUTOMAT DO OBRÓBKI PROSTYCH KRAWĘDZI

toro WIELOGŁOWICOWY AUTOMAT DO OBRÓBKI KRAWĘDZI PROSTYCH I ZAOKRĄGLONYCH

extra 37 cn2 MONOBLOKOWA PIŁA TARCZOWA Z PIĘCIOMA W PEŁNI INTERPOLOWANYMI OSIAMI (MAKSYMALNA ŚREDNICA TARCZY 625 mm)

GMM Spa Via Nuova, 155 28883 Gravellona Toce (VB) Italy www.gmm.it e-mail: gmm@gmm.it

Euro Arss 58-150 Strzegom, ul. Koszarowa 7 tel. 603 891 257, 604 07 87 31 tel./fax.: 74 855 03 93 e-mail: biuro@euroarss.pl www.euroarss.pl

TECHNOLOGIE

ilości tarcz szlifujących – trzech lub czterech, ze sterowaniem radiowym) i wyposażenia (zestaw GPS, oświetlenie, zestaw do pracy na mokro i system MIST), a dodatkowo – także przez wybór akcesoriów – dodatkowego dociążenia, uchwytów, walizki na panel zdalnego sterowania i kabli elektrycznych.

Szlifierki do posadzek Duratiq, z oferty HTC Professional Floor Systems wyposażone są w interaktywny 4,3-calowy wyświetlacz – panel sterowania cyfrowego HMI (Human/ Machine Interface).

HTC PROFESSIONAL FLOOR SYSTEMS Z kolei szlifierki do posadzek Duratiq, z oferty HTC Professional Floor Systems, reklamowane są jako maszyny stworzone, by wyznaczać nowe standardy, zaprojektowane całkowicie od podstaw, spełniające „jasno określone wymagania profesjonalnych użytkowników”. Jak zapewnia producent, ich atutami są: całkowicie nowa głowica szlifująca, pracująca z większą precyzją poszczególnych elementów, poprawiona zwrotność i ergonomia, a także interaktywny 4,3-calowy wyświetlacz – panel sterowania cyfrowego HMI (Human/ Machine Interface), który pozwala na skupienie wszystkich funkcji maszyny i podłączonych akcesoriów na jednym ekranie, podaje prędkość tarcz szlifierskich, używaną aktualnie i dostępną moc, ilość przepracowanych godzin, metrów lub zużytych kilowatogodzin, wyświetla także informacje o błędach od razu, w czasie rzeczywistym, co pozwala lepiej panować nad sytuacją nawet mniej doświadczonemu operatorowi. Maszyna ma możliwość odbierania poleceń wysyłanych zdalnie drogą radiową, w tym

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

FOT. HTC FLOOR SYSTEM

)

może być zablokowana w przypadku wykrytej przez właściciela kradzieży. O jakości tej szlifierki ma świadczyć długi okres między przeglądami serwisowymi, obliczony na rok lub na tysiąc godzin pracy. Serię Duratiq reprezentują szlifierki stosunkowo niewielkie, o małym rozstawie osi, na czym zyskuje ich zwrotność. Producent chwali się też użytecznymi drobiazgami, takimi jak otwierane panele z magnetycznym zamykaniem, uchwyty na kubek i telefon, dwadzieścia możliwych ułożeń chwytu roboczego i dwadzieścia osiem różnych konfiguracji urządzenia. Jak zapewnia HTC, szlifierki wykorzystują efekt AirFlow, połączony z MCS – systemem natryskiwania mgiełki wody, co daje optymalne chłodzenie narzędzi (a w efekcie ich lepszą wydajność i dłuższą żywotność) i odsysanie pyłu. Dzięki modułowej budowie można wymieniać lub dodawać elementy maszyny, w zależności od potrzeb użytkownika. HTC proponuje nawet skomponowanie swojej szlifierki poprzez wybór modelu bazowego (o szerokości szlifowania 600 lub 800 mm, z określeniem wersji zasilania,

MBL Niewielką i poręczną maszyną do renowacji posadzek za pomocą diamentowych padów jest też szorowarko-polerka MBL-17, proponowana na polskim rynku przez firmę Proeko Leszek Zemankiewicz z Zielonej Góry. To urządzenie dedykowane do szorowania, szlifowania i polerowania posadzek kamiennych, takich jak marmur, beton, lastriko, gres, granit i konglomeraty. Skonstruowana w amerykańskiej firmie General Floorcraft, wykonana całkowicie ze stali, ma potrójną przekładnię planetarną i silnik, na których ciągłą pracę w trudnych warunkach producent daje pięcioletnią gwarancję. Silnik o mocy 1119 W zasilany jest prądem 230 V płynącym z długiego, bo ponad 15-metrowego kabla. Urządzenie wykorzystuje siedemnastocalowego (43,2 cm) pada, pracującego z prędkością 175 obrotów na minutę. Niewielka maszyna waży ponad 68 kilogramów, z tym że przy dodaniu uchwytów padów i opakowania do transportu waga rośnie do 75 kilogramów. Dystrybutor zapewnia transport i bezpłatne szkolenie pracowników, którzy mieliby obsługiwać zakupioną u niego maszynę. *** O kamienną posadzkę należy zadbać na każdym etapie jej życia – od budowy, przez należytą konserwację, na renowacji skończywszy. W tym materiale przybliżyliśmy wybrane maszyny, które wykorzystywane są głównie przy przywracaniu świetności tym naturalnym i dekoracyjnym powierzchniom. Mamy nadzieję, że osoby stojące przed takim zadaniem znajdą w tym artykule inspiracje do jego rozwiązania. 

Najlepsze w swojej klasie

58-150 Strzegom ul. Koszarowa 7 www.euroarss.pl

email: biuro@euroarss.pl tel. 603 891 257, 604 078 731 tel./fax. 74 855 03 93

TECHNOLOGIA WATERJETY

Waterjet – abrazyjne cięcie wodą

Sławomir Mazurek

Zdajemy sobie sprawę, że cięcie kamienia naturalnego nie jest czynnością łatwą i szybką. Kto pracuje z kamieniem na co dzień, doskonale wie, jak trudno dobrać odpowiednie narzędzie do konkretnego rodzaju kamienia, aby uzyskać zamierzony efekt cięcia.

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

FOT. ARCHIWUM AUTORA

(2)

tego też powodu od wieków w budownictwie wykorzystywany był głównie marmur. Tę względnie miękką skałę bez większego bowiem trudu, pracą wyłącznie ludzkich rąk, udawało się ciąć i obrabiać, aby wydobyć zaklęte w niej piękno. Techniczne możliwości jakościowo dobrego cięcia i przygotowania granitu dla uwypuklenia jego urody zaistniały dopiero na przełomie XIX i XX wieku. Stało się to możliwe w wyniku rewolucji technicznej i skonstruowania odpowiednio wydajnych narzędzi mechanicznych. Dzisiaj najpowszechniejsze w użyciu do cięcia kamienia są różnej wielkości piły w formie okrągłych, metalowych dysków z rozmieszczonymi na obwodzie „diamentowymi zębami”. W zależności od przeznaczenia piły i producenta, zęby te mają różny stopień twardości. Takie piły stosuje się zarówno do cięcia na sucho, jak i do cięcia na mokro, czyli z udziałem wody chłodzącej dysk piły. I nie jest obojętne, jaką tarczę zastosujemy do konkretnego kamienia. Ta sama tarcza piły diamentowej jeden kamień przetnie idealnie – bez najmniejszych odprysków, natomiast na drugim rodzaju kamienia zostawi postrzępioną, pełną odprysków krawędź cięcia. Tak więc dobranie odpowiedniej tarczy do konkretnego kamienia to sprawa trudna, wymagająca dużego doświadczenia i czasami wielu prób, aż utrafi się nie tylko w tarczę z zębami o właściwej twardości, ale także o odpowiednim zużyciu tych zębów.

;

Posadzka cięta AWJ.

Takie litery są możliwe do wycięcia w kamieniu praktycznie wyłącznie dzięki technologii AWJ.

originalmente de Angola *

labrador ango la

by stone

projects vigo hiszpania

blues in the night

listy blokรณw 507 80 20 29 jarek@ stoneprojects.pl

* oryginalnie z Angoli

Znam przypadek, kiedy firma przetestowała ponad dwadzieścia różnych tarcz diamentowych, aż dobrała tę właściwą, żeby krawędź cięcia hiszpańskiego, polerowanego wapienia wyglądała idealnie, bo klient chciał mieć płyty posadzkowe bez ich fazowania. Technika jednak wciąż się doskonali, powstają i nowe technologie, i nowe maszyny służące do cięcia kamienia. Od początku lat osiemdziesiątych XX w. coraz częściej stosowana jest technologia przecinania kamienia z wykorzystaniem wody pod wysokim ciśnieniem, popularnie nazywana „waterjet”. Bardziej poprawna nazwa tej technologii to abrasive water jet (AWJ), bo odnosi się do użycia wody, ale z dodatkiem ścierniwa. W Polsce używa się określenia obróbka wodno-ścierna lub hydro-ścierna, a także abrazyjne skrawanie strumieniem wodnym jako bezpośrednie tłumaczenie pojęcia abrasive water jet. Cięcie strumieniem samej wody, bez użycia dodatkowego ścierniwa, jest możliwe w odniesieniu do takich materiałów, jak niektóre tworzywa sztuczne, np. miękkie PCV, papier, tektura, tkaniny, folie, a także żywność, bo i w tym obszarze waterjet znajduje sporo zastosowań. Przy użyciu strumienia wody ze ścierniwem przeciąć można o wiele więcej materiałów, np. kamienie sztuczne i naturalne (granit, marmur, piaskowiec), stal, brąz, mosiądz, aluminium, szkło zwykłe, hartowane i kuloodporne. Takie cięcie posiada wiele zalet, a do najważniejszych można zaliczyć: • uniwersalność stosowania, możliwość przecinania szerokiej gamy materiałów, • możliwość przecinania bardzo grubych materiałów (w przypadku kamienia nawet do 20 cm), • możliwość przecinania wielowarstwowego, • możliwość przestrzennego operowania narzędziem (kształtowanie elementów trójwymiarowych),

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

FOT. ARCHIWUM AUTORA

TECHNOLOGIA

: Żadna inna technologia nie pozwoli wyciąć takiej spirali w wapieniu.

• możliwość prowadzenia obróbki w strefie łatwopalnej i zagrożenia wybuchem, • brak termicznego wpływu na przecinany materiał (obróbka na zimno), • brak deformacji materiału w obszarze cięcia, • wysoka jakość przeciętych powierzchni, • możliwość rozpoczęcia obróbki w dowolnym miejscu (nie wymaga nawierceń), • możliwość precyzyjnego wycinania skomplikowanych kształtów (mała średnica narzędzia), • niewielka ilość odpadów związana z wąską szczeliną cięcia, • łatwa adaptacja do określonych zadań obróbkowych. Tak wiele zalet tej obróbki sprawiło, że jest ona dynamicznie rozwijającą się technologią coraz częściej spotykaną w polskich zakładach produkcyjnych i usługowych, w tym także w kamieniarstwie. Cięcie kamienia tradycyjnymi metodami ma ograniczoną dokładność, między innymi z powodu występowania dużych naprężeń. Technologia abrazyjnego cięcia wodą pozwala wyciąć nawet półmilimetrową ściankę przy zerowym ryzyku jej pęknięcia. Waterjet to praktycznie dwa oddzielne urządzenia. Pierwsze stanowi pompa wysokiego ciśnienia. Drugim

urządzeniem jest sama głowica tnąca, która przemieszcza się nad stołem roboczym. Zadaniem pompy jest dostarczanie wody pod ciśnieniem, a głowicy – skierowanie strumienia wody w odpowiednie miejsce. Oba urządzenia są niezależne i często pochodzą od różnych producentów. Woda, sprężona w pompie z reguły do 330-380 MPa, przetłaczana jest metalowymi przewodami do głowicy waterjeta, gdzie znajduje się, kluczowa dla procesu powstawania strumienia wody, kryza. Przepływ wody pod ciśnieniem to przeważnie około 2,5 – 3,5 l/min, ale zgromadzona jest w niej olbrzymia energia. Wszystko, co najważniejsze, dzieje się właśnie w kryzie. Pozornie niewielki, okrągły, metalowy element średnicy około 10 mm, z malutkim kamieniem szlachetnym na środku (diament, szafir lub rubin), który ma przewiercony otwór o średnicy 0,25 – 0,36 mm. To w nim następuje najistotniejszy proces, dzięki któremu możliwe jest cięcie wodą. Zachodzi tu zamiana energii skumulowanej w ciśnieniu na energię kinetyczną, czyli prędkość. Woda, przeciskając się przez maleńki otwór, nabiera ogromnej szybkości. Prędkość strugi wody na wylocie z kryzy, przy ciśnieniu rzędu 380 MPa, wynosi około 800 m/s (prawie trzy razy więcej niż prędkość dźwięku),

Nasze rekordowe cięcia 4681 m² = 18,43 m²/mb

Zakład Kamieniarski Edward Badecki Koziniec Trak 10 linowy, Ø 8,2 m, 10x25,4 m

2173 m² = 20,7 m2/mb Wyroby Granitowe Wołczyk Kamień Pomorski Trak 5 linowy, Ø 8,2 m, 5x21,0 m

1947 m² = 18,54 m2/mb

Zakład Kamieniarski M.E.J.A. Buganiuk Ząbkowice Śl. Trak 5 linowy, Ø 8,2 m, 5x21,0 m

497 m² = 22,39 m2/mb

Ciepłych i udanych Świąt Wielkanocnych oraz wszelkiej pomyślności i radości życzy Diamant AS

Zakład Kamieniarski Edward Badecki Koziniec Jednolina, Ø 9,0 mm, 22,2 m

462 m² = 24,06 m2/mb Granitex Wiesław Trybuszek Strzegom Jednolina, Ø 9,0 mm, 19,2 m

365 m² = 20,86 m2/mb Granit-Styl Dariusz Bujczyk Łożnica, k. Goleniowa Jednolina, Ø 9,0 mm, 17,5 m

Sprawdź nas! ul. Promienista 48a, 60-289 Poznań tel. +48 61 868 33 95 kom. +48 602 767 993 a.suwik@diamantas.pl biuro@diamantas.pl

następnie trafia ona do komory mieszającej, a dalej do dyszy miksującej. W technologii abrasive water jet ścierniwo podawane jest bezpośrednio za kryzą wodną, w komorze mieszającej. Tutaj struga wody, dzięki zjawisku iniekcji, zasysa ścierniwo i rozpędza je do prędkości dźwięku (1225 km/ godz.). Mieszanie wody ze środkiem ściernym kończy się w dyszy miksującej, gdzie formowana jest docelowa struga wodno-ścierna. Ścierniwo powoduje erozję w materiale ciętym i faktycznie to właśnie ścierniwo daje efekt cięcia. Rolą wody jest nadać szybkość i siłę ścierniwu. Ścierniwo dostarczane jest do wody dopiero na ostatnim możliwym odcinku układu, co zmniejsza ilość zużywających się poprzez tarcie elementów systemu. Z powodu erozji powodowanej przez przepływającą mieszankę wody i ścierniwa średnica otworu dyszy miksującej zazwyczaj zwiększa się o około 0,001 cala na godzinę cięcia. Jeśli takie zużycie pojawia się w sposób równomierny, to jedna dysza miksująca powinna wytrzymać 120 godzin pracy. Średnica dyszy zwiększy się wtedy o 0,3 mm czyli z dyszy nominalnej 0,7 mm mamy już dyszę o średnicy 1,0 mm. Materiał, który chcemy przeciąć, układany jest na kratownicy stołu roboczego. Stół to nic innego jak płytka wanna z wodą, posiadająca w górnej części system różnie rozmieszczonych płaskowników, na których układamy materiał do cięcia. Płaskowniki mogą byś ze sobą skrzyżowane i połączone lub wkładane pojedynczo w mocowanie w kształcie grzebienia. Grubość płaskowników powinna być jak najmniejsza, dzięki czemu strumień nie będzie się od nich odbijał, niszcząc cięty materiał od dołu. Kratownice są elementem wymiennym. Woda w wannie służy do wyhamowania strumienia oraz wyciszenia procesu. Warunkiem efektywnego wykorzystywania strumienia tnącego jest zachowanie niewielkiej i stałej odle-

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

FOT. ARCHIWUM AUTORA

TECHNOLOGIA

: Wyraźnie widoczny kąt nacięcia i zaokrąglona górna krawędź.

głości między dyszą a przecinanym elementem. W zdecydowanej większości przypadków odległość ta nie przekracza 1 do 1,5 mm. Warunki te dostosowuje się jednak nie tylko do rodzaju ciętego materiału, ale także do oczekiwanych rezultatów cięcia. Otwory precyzyjne, gładkokrawędziowe, wycina się strumieniem o mniejszej prędkości, natomiast im wyższa prędkość strumienia, tym mniej regularne brzegi nacięcia. Przy zwiększeniu odległości powyżej 1,5 mm wystąpią zaokrąglenia górnej krawędzi cięcia. Dzieje się tak, ponieważ strumień wody tnącej traci spójność, kiedy przemieszcza się przez powietrze. Zwiększona wysokość dyszy spowoduje również zwiększony kąt nacięcia, który tym bardziej jest widoczny, im grubszy materiał jest przecinany. Rozwiązaniem jest zawsze kompromis pomiędzy prędkością a jakością cięcia. Ze względu na ten kąt nacięcia – szczelina wejścia strugi wodnościernej w cięty materiał zawsze jest szersza niż szczelina wyjścia tej strugi z ciętego materiału i ta różnica jest tym większa, im grubszy jest materiał cięty – praktycznie nie jest więc możliwe spasowanie ciętych tą technologią elementów kamiennych

na styk. Zawsze będzie między nimi mniejsza lub większa fuga. Aby zminimalizować ten efekt, producenci waterjetów w najnowszych wersjach stosują już głowice kompensacyjne, które automatycznie korygują prostopadłość kąta nacięcia. Prędkość cięcia (posuw) zależy także od grubości ciętego materiału, np. dla marmuru przy grubości 10 mm posuw może wynosić nawet 60 cm/min, ale przy grubości 20 mm posuw zmniejsza się do zaledwie 20 cm/min. Dodatkowo trzeba jeszcze pamiętać, aby tak dobrać udział masowy ścierniwa w strumieniu tnącym, żeby zwiększyć efektywność cięcia i jednocześnie zminimalizować zużycie ścierniwa. Jako ścierniwo stosuje się bowiem garnet, czyli bardzo drobny piasek z granatów. Granat to powszechny w przyrodzie minerał z grupy krzemianów. Tworzy zwykle kryształy mieszane o podobnej strukturze. Krystalizuje w układzie regularnym, a najbardziej rozpowszechniona jest postać dwunastościanów rombowych i dwudziestoczterościanów deltoidowych. Właśnie ta ostrokrawędziowa budowa kryształów i znaczna ich twardość (ponad 8 w skali Mohsa) powodują tak dobry efekt skrawania materiałów. Największym światowym producentami piasku granatowego są Indie i Chiny.

TECHNOLOGIA

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

)

- WROCŁAW (2)

Taka rozeta tylko z daleka wygląda na idealnie spasowaną.

FOT. DZIĘKI FIRMIE WIMAROL

Wielkość ziaren tego piasku określa się w mesh (mesz). Jest to termin używany w analizie sitowej, określający liczbę oczek siatki przypadających na cal bieżący sita. W technologii AWJ najczęściej używa się garnetu 80 mesh, a jego cena kształtuje się na poziomie 1500 zł za tonę. Przy cięciu kamienia zużywa się ok. 300 g/min garnetu, czyli tona wystarcza mniej więcej na 50 godzin cięcia. Abrazyjne cięcie wodą jest procesem praktycznie całkowicie zautomatyzowanym. W komplecie z maszyną waterjet dostarczany jest zawsze odpowiedni program sterujący poruszaniem się głowicy nad ciętym materiałem w kontrolowany komputerowo sposób. Wsadem do tego programu jest zawsze rysunek, w którym grafika wektorowa przełożona zostaje na język zrozumiały dla maszyny. Abrazyjne cięcie wodą korzysta wprawdzie ze sporej energii, ale działającej punktowo. To pozwala uniknąć problemów z mocowaniem materiałów. Większości z nich, np. płyty kamienne, w ogóle nie trzeba dodatkowo mocować, a jedynie układa się je na ruszcie. Między innymi z tego powodu ta metoda cięcia, jak żadna inna, idealnie nadaje się do rozcinania kamieni polnych. Nawet prostolinijne cięcie onyksu piłą mechaniczną zawsze obarczone jest ryzykiem pęknięcia kamienia. Waterjet radzi sobie z tym bezproblemowo. To samo dotyczy cięcia tak modnych ostatnio spieków kwarcowych. Jak więc widać z powyższego opisu, podstawowymi czynnikami charakteryzującymi proces przecinania wysokociśnieniową strugą wodnościerną są: parametry hydrauliczne strugi (ciśnienie, średnica i moc), własności ścierniwa (rodzaj, uziarnienie, ilość i sposób podania – mokry lub suchy), parametry technologiczne przecinania (posuw, odległość dyszy od ciętego materiału). Skoro to tak doskonała metoda cięcia kamienia, to czemu tak rzadko stosowana? Na sześć wrocławskich firm dysponujących waterjetem tylko jed-

na świadczy usługę cięcia kamienia. Jak się dowiedziałem, problem tkwi w procesie przygotowania do cięcia i braku doświadczenia z tym materiałem. Trochę przypomina to błędne koło: nie tniemy kamienia, bo nie mamy doświadczenia, a nie mamy doświadczenia, bo nie tniemy kamienia. Jednocześnie ilość zleceń na cięcie kamienia też nie jest szokująca, ale to wynika ciągle jeszcze z dość znacznej ceny tej usługi. Zakłady kamieniarskie, które zdecydowały się na zakup waterjeta, na ogół tną kamień wyłącznie na własne potrzeby, nie świadczą tej usługi innym firmom kamieniarskim. Właściciel maszyny tnącej musi pokryć koszt wody i ścierniwa, a przede wszystkim amortyzację zakupu maszyny, zużycie energii elektrycznej i w końcu pensję technika oraz eksploatację zużywających się części (dysze, pompy, uszczelniacze, węże). Oczywiście ostateczna cena będzie zależała od polityki cenowej, która zdefiniuje marżę na daną usługę. Abrazyjne cięcie wodą jako wysokojakościowy proces technologiczny jest jednak relatywnie mało kosztowne. Według doświadczeń przedsiębiorców wykorzystujących maszyny waterjet cena jednej godziny cięcia jest kalkulowana w sposób następujący: • Koszt pracy operatora – stanowi zwykle około 50% • Koszt garnetu – przeciętnie ok. 15%

: Z bliska widać zawsze fugę pomiędzy ciętymi elementami.

• Marża – to zwykle około 15% • Koszt zakupu części zamiennych do maszyny waterjet, pompy wysokiego ciśnienia, materiałów eksploatacyjnych oraz usług serwisowych – stanowi około 12% • Koszty mediów, w szczególności opłaty za energię elektryczną oraz wodę – około 8%. Dlatego to nie cena jest jedynym czynnikiem decydującym o konkurencyjności tej metody cięcia. Niektórych rzeczy po prostu nie dałoby się zrobić w kamieniu, gdyby nie technologia abrazyjnego cięcia wodą. 

Hurtowa sprzedaż nagrobków własnej produkcji.

dukcji.

P.P.H.U. „MJT” Tadeusz Wójcik ul. Bolesława Chrobrego26, 58-240 Piława Górna tel. 604 085 085, 604 203 385 e-mail: kam.mjt@wp.pl

Zapraszamy do współpracy Atrakcyjne ceny. Szeroki asortyment. Wysoka jakość.

Proponujemy najwyższej jakości piły, frezy, wiertła do materiałów ceramicznych typu: Lapitec, Laminam, Dekton i pochodne.

Italdiamant-Poland HED 11500 ul.Dworska 5a, Giżycko tel.: 87 428 57 01, 602 760 968 email: italdipl@pro.onet.pl

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

TECHNOLOGIE ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Pamięć o Pileckim na trwale wykuta w granicie Kamień to jeden z najstarszych materiałów wykorzystywanych przez rzeźbiarzy. To szlachetne tworzywo z jednej strony wdzięczne, a z drugiej strony bezkompromisowe, zwłaszcza przy obróbce. Wymaga od artysty czasu oraz dużych umiejętności. Samo dłuto rzeźbiarza jest dzisiaj jednak w stanie zastąpić nowoczesne centrum obróbcze z funkcją rzeźbienia w kamieniu. Na 5-osiowym centrum Master 35 plus powstał częściowo pomnik Witolda Pileckiego w Warszawie.

DROGA DO POMNIKA Wiosną 2014 roku Rada m. st. Warszawy poparła inicjatywę Stowarzyszenia Młodzi dla Polski, a jesienią ogłoszono konkurs na koncepcję pomnika rotmistrza, którego zwycięzcą została spółka Morfes i jej dwaj projektanci Jacek Kiciński i Rafał Stachowicz. Bryła zdobi dziś przestrzeń na warszawskim Żoliborzu u skrzyżowania al. Wojska Polskiego z ul. Bitwy pod Rokitną, nieopodal domu rotmistrza. KIM BYŁ ROTMISTRZ PILECKI? W 1940 roku złapany w tym miejscu i wylegitymowany przez siły policyjne, dołączył do grupy skazańców transportowanych do niemieckiego obozu

100

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

FOT. MATERIAŁY PRASOWE

recja i Włochy to kolebki rzeźbiarstwa kamiennego. Dość wymienić Michała Anioła, jak i wielu włoskich rzeźbiarzy na usługach europejskich dworów królewskich. Także król Stanisław Poniatowski ściągnął do stolicy włoskich rzeźbiarzy, których dzieła wykonane w kamieniu do dziś możemy podziwiać np. w Łazienkach. Współcześnie również warszawscy włodarze „zatrudniają” włoskich rzeźbiarzy. Tym razem nie są to jednak wprawieni artyści dłuta, lecz... włoskie maszyny 5-osiowe. Posiadając w swoim parku maszynowym tak świetną obrabiarkę sterowaną numerycznie do rzeźbienia pomników, firma Kalcyt z Lublina podjęła się realizacji części pomnika rotmistrza Pileckiego zaprojektowanego z licznymi frezowanymi napisami.

) Koncepcję pomnika rotmistrza Witolda Pileckiego przygotowali projektanci Jacek Kicińśki i Rafał Stachowicz ze spółki Morfes.

koncentracyjnego w Auschwitz. Pułkownik Witold Pilecki za swoje bohaterstwo i zasługi podczas drugiej wojny światowej został odznaczony pośmiertnie orderem Orła Białego, a zwycięski projekt monumentu autorstwa Jacka Kicińskiego i Rafała Stachowicza ma utrwalić pamięć o nim. BEZDUSZNOŚĆ MASZYNY? Czy „produkowanie” pomnika bohatera na maszynie nie odbiera mu artyzmu? Ogromną rolę w realizacji pomnika odgrywa sama wizja artysty, ponieważ maszyna jest tylko realizatorem jego zamysłu. Efekt końcowy ocenią przede wszystkim odwiedzający miejsce pamięci. Dostrzegą szczegóły – np. idealne litery odwzorowane przez sterowane cyfrowo narzędzia, ale już emocje muszą kryć się w samym projekcie artystycznym

czy treści przekazu. Czy udało się tego dokonać w przypadku pomnika Witolda Pileckiego, który wykonano m.in. na centrum obróbczym Master 35 Plus włoskiej marki Intermac? POMYSŁ NA POMNIK Proporcjonalna, geometryczna forma monumentu i niczym niezmącona, dostojna kompozycja nawiązująca do życia i śmierci rotmistrza, przełamana nasyconym ekspresją detalem rzeźbiarskim idealnie wpisuje się w kontekst miejsca, a precyzja wykonania nadzwyczajnie wzmaga przekaz informacyjny całości. Sześcian z granitu i betonu został przełamany ekspresyjną rzeźbą rotmistrza w mundurze i rogatywce, wyłaniającą się ze szczeliny. Boki monumentu to zwielokrotnienie cienia postaci oraz opisanie jego

www.youtube.com //mekanika

PRIMUS 322 CENTRUM OBRÓBCZE DO NESTINGU

GENERALNY PRZEDSTAWICIEL INTERMAC

MASTER 45

MASZYNY

MASTER 850

ul. Krakowska 42 38-300 Gorlice tel. +48 18 353 06 69 fax +48 18 353 51 48 e-mail: biuro@mekanika.pl

NARZĘDZIA

OPROGRAMOWANIE

PRIMUS 184

USŁUGI

SERWISOWE

WW W. ME K A NI K A. P L

TECHNOLOGIE

ROLA MISTRZA - MASTER 35 PLUS Jednym z wykonawców pomnika rotmistrza Pileckiego była wspomniana maszyna Master 35. To doskonałe i niezawodne centrum obróbcze, które pracuje już w wielu zakładach kamieniarskich w Polsce, zwiększając możliwości obróbcze i zakres oferty producentów. Jednym z nich jest firma Kalcyt z Lublina, która współuczestniczyła w realizacji pomnika w Warszawie. – Dzięki zakupowi centrum Master 35 użytkownicy mogą wprowadzić wiele nowych wzorów czy sposób obróbki elementów, które są trudne do wykonania i niezwykle pracochłonne – mówi Piotr Mędrygał, product manager firmy Mekanika, będącej autoryzowanym przedstawicielem Intermac w Polsce. – Mogą powierzyć maszynie wyrób skomplikowanych form, jak również stworzyć kompleksowy projekt blatów kuchennych, łazienkowych czy obudowy kominków, które są obrabiane w pięciu osiach. Z nowym elektrowrzecionem o mocy 15 kW z kontrolą wektorową obrotów od 0 do 12 000 r.p.m. centrum Master 35 jest świetną propozycją dla średniej wielkości zakładów obróbki kamienia, które poszukują maszyny wykonującej niemal z automatu, po uprzednim wprowadzeniu danych do komputera, takie czynności, jak frezowanie, wiercenie, szlifowanie, polerowanie, grawerowanie, a nawet pisanie powierzchniowe pisakiem diamentowym. Centrum obróbcze Master 35 doskonale sprawdzi się w firmach, które chcą w sposób konkurencyjny realizować usługi sparametryzowane według potrzeb klienta. Wówczas maszyna ta w pełni wykorzysta swoje możliwości. Jej zaletą jest niewątpliwie szybkie przezbrajanie. Na jednej maszynie, bez uciążliwej logistyki i przenoszenia kamienia, można wykonać procesy, które w innych zakładach realizuje się na osobnych gniazdach roboczych. Master 35 Plus w zależności od potrzeby sięga do magazynu i błyskawicznie przezbraja się w diamentowe wiertła, frezy, walce czy szczotki.

102

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

FOT. INTERMAT / MEKANIKA

wszystkich zasług dla ojczyzny. Sprowadzony z zagranicy granit został pocięty w zakładzie kamieniarskim, tam też dokonano frezowania cieni oraz liter z opisem historii postaci. Sama figura rotmistrza została odlana w brązie.

) Granitowa bryła pomnika została obrobiona przez firmę Kalcyt na centrum obróbczym Master 35.

BARDZO DUŻE FORMATY Kolejnym atutem centrum obróbczego Master 35 jest również możliwość obróbki bardzo dużych formatów płyt, także tych budowlanych czy właśnie pomnikowych. Na uwagę zasługuje budowa centrum obróbczego Master 35, które wykonane jest ze spawanych elektrycznie elementów stalowych, gwarantujących nie tylko stabilną pracę, ale też precyzyjny załadunek i rozładunek kamienia bezpośrednio na przyssawkach na stół roboczy o wymiarach 3250 x 1625 mm. System lokowania i trzymania elementów jest wyposażony w przyssawki z podwójnym obwodem próżniowym, co pozwala na łatwe i szybkie ułożenie płyty. DŁUTO STEROWANE CYFROWO bSolid to najnowszy system dedykowany maszynom Biesse Intermac i zaprojektowany do programowania obróbek różnych materiałów (zarówno drewna, szkła, granitu jak i marmuru itp.) w trójwymiarowym środowisku CAD. Może być zainstalowany zarówno bezpośrednio w maszynie, jak i w komputerze biurowym, gdyż opiera się na powszechnym systemie operacyjnym Windows. Program umożliwia także zarządzanie katalogowaniem narzędzi oraz konfigurowaniem części maszyny, magazynów, zespołów obróbczych, stołu roboczego itp. Jego głównym zadaniem jest jednak projektowanie i wizualizacja, która będzie przystępna w odbiorze dla klienta i jednocześnie w prosty sposób konwertowana na

język zrozumiały dla maszyny. – bSolid łączy zatem świat artystyczny wymagający pięknych obrazów i świat techniki cyfrowej, w której liczą się precyzyjne polecenia w systemie zerojedynkowym, zoptymalizowane i skierowane do każdej z pięciu osi maszyny obróbczej – mówi Konrad Węgrzyn z firmy Mekanika. – W bSolid mamy do czynienia z całkowicie parametrycznym CAD, kontrolą nad możliwymi do wystąpienia kolizjami narzędzia, prawdziwą symulacją 3D obróbki na maszynie, a także 5-osiową interpolacją w celu wykonania bardziej kompleksowej obróbki. Zarówno oprogramowanie projektowe typu CAD-CAM, jak i szeroka gama aplikacji Intermac mogą być obsługiwane na komputerze w tym czasie, kiedy maszyna już pracuje, co pozwala wprowadzać niezbędne poprawki. To samo dotyczy wykonywania funkcji kontrolnych, np. dodawania nowego narzędzia czy zmiany parametrów, które mogą odbywać się nawet po uruchomieniu urządzenia. Dzięki nowej technologii stworzonej przez Intermac centrum numeryczne Master 35 jest teraz jeszcze bardziej zintegrowane z komputerem z popularnym systemem operacyjnym Windows, a parametry obróbki wyświetlane są na kolorowym ekranie. Nowy, intuicyjny interfejs operatora jest jeszcze łatwiejszy w obsłudze. – bSolid to proste i intuicyjne rozwiązanie, które daje każdemu użytkownikowi dostęp do wyrafinowanych funkcji, jakie gwarantują uproszczenie procesu zarządzania, ulepszenie pracy i redukcję czasów obróbczych – dodaje Konrad Węgrzyn. 

MC DIAM - Wasz kompetentny PARTNER w technologii obróbki twardych materiałów

Firma z 25 letnim doświadczeniem

Nasi partnerzy

NA TERENIE POLSKI REPREZENTUJEMY FIRMY:

Dzięki współpracy z renomowanymi, światowej klasy producentami oraz produkcji własnej oferujemy produkty wysokiej, sprawdzonej jakości, najnowocześniejsze rozwiązania, wiedzę i doświadczenie:

z Niemiec König, Sebald, Bavaria, Narzędzia do obróbki kamienia: liny diamentowe, tarcze i segmenty do tarcz Weha, Frölich+Klüpfel, diamentowych, frezy, wiertła, śrut staliwny i piły trakowe, narzędzia polerskie. Eytzinger, August Ruhl Środki chemiczne do utwardzania, impregnowania, konserwacji i utrzymania powierzchni kamiennych. z Włoch Federchemicals, Caggiati, Lasef, Steinvarz z Korei Edia, Kodia, Dongsin z Chin Fei Yan, Jinshan z Hiszpanii Solga Diamant ... oraz wiele innych

Maszyny do wydobycia i obróbki kamienia: wiertnice, urządzenia dźwigowe, traki wahadłowe, traki linowe, traki tarczowe, kompletne linie produkcyjne, polerki, pilarki tarczowe, maszyny wielofunkcyjne, centra obróbcze CNC

MC DIAM Sp. z o.o. 02-668 Warszawa Al. Lotników 12 tel. +48 22 843 48 47 fax +48 22 847 81 31 mcdiam@mcdiam.com.pl

Oddział Sandomierz Oddział Strzegom SIEDZIBA GŁÓWNA FILIA27-600 WARSZAWA Sandomierz 58-150 Strzegom ul. Toruńska 43 a6 ul. Oszmiańska 119a ul. Trześniowska ul. Jeleniogórska tel. +48 15 832 97 54-55 tel. +48 74 856 13 50-52 86-050 Solec Kujawski 03-503 Warszawa fax +48 15 832 17 25 fax +48 74 855 55 tel. 52 387 83 9740 tel/fax. 22 675 83 23 sandomierz@mcdiam.com.pl strzegom@mcdiam.com.pl widuto@post.pl widuto.wa@widuto.pl

www.mcdiam.com.pl

TECHNOLOGIE OFERTA PRODUCENTA

Nowości słowackiej AMV Akcesoria nagrobne słowackiej firmy AMV od kilku lat dostępne są także w Polsce. W minionych latach firma wprowadziła na rynek kilka nowych produktów, m.in. lampę l 54, która jest najlepiej sprzedającym się produktem w Polsce.

śród nowości wymienić można również krzyże 40-centymetrowe Karpatia i Romano. Natomiast na Słowacji niesłabnącym powodzeniem cieszy się wprowadzona kilka lat temu samoprzylepna czcionka Elegants. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów, słowacki producent rokrocznie wprowadza do swojej oferty nowe produkty. W tym roku nowością będą czcionki Karpatia bez bolców montażowych. To rozwiązanie to odpowiedź na zapotrzebowanie kamieniarzy, dla których wiercenie otworów pod bolce montażowe stanowi pewien problem, a poza tym jest czasochłonne. Zestaw liter i kleju zawiera wszystko, co niezbędne jest do własnoręcznego przyklejenia liter na nagrobku. Podobne rozwiązanie jest już przetestowane w czcionce Elegant. Na Słowacji cieszy się ono naprawdę dużą popularnością, a w Polsce sprzedaje się jej coraz więcej. Różnica między tymi dwoma krojami czcionki jest taka, że litery Elegant oferowane są z gotową do klejenia taśmę dwustronną 3M z przetłoczeniami odpowiadającymi poszczególnym literom. Natomiast z Karpatią dostaniemy osobno: litery, szablon, taśmę oraz klej. Jak zapewnia producent, klej jest bardzo wydajny i mocny, co potwierdziły serie prób i testów. Litery na pewno nie odejdą od kamienia. W Polsce, na razie, są one dostępne na zamówienie. Wyroby AMV charakteryzuje przede wszystkim różnorodność kolorów oferowanych produktów. Pełny asortyment dostępny jest w czterech lub pięciu kolorach, ze sztandarowymi – srebrnym i czarnym złotem.

104

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

: W nowym wzorze lamp, firma AMV zastosowała połączenie metalu z naturalnym kamieniem.

: Wyroby AMV w kolorze czarnego złota to jedne z najczęściej wybieranych przez klientów.

Wszystkie wyroby są produkowane i montowane na Słowacji, park maszynowy (m.in. prasy hydrauliczne, wanny galwaniczne, laboratorium chemiczne do tworzenia roztworów

galwanicznych, wtryskarki, centra obróbcze, laser do wycinania, roboty do polerowania stali nierdzewnej) pozwala wytwarzać produkty od projektu, poprzez formy odlewnicze, na finalnym produkcie skończywszy. AMV Słowacja prowadzi swoją działalność w Republice Słowackiej, w miejscowości Nové Zámky, a jej początki sięgają 1989 roku. Aktualnie firma uważana jest za największego producenta akcesoriów nagrobkowych w Europie Wschodniej. AMV współpracuje z biurami projektowymi, jak również z ośrodkami akademickimi, np. Wydziałem Metalurgii Uniwersytetu Technicznego w Koszycach. Posiada własne biura sprzedaży na Słowacji, Węgrzech i w Czechach. W Polsce wyłącznym importerem słowackiej firmy jest Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Genowefa Loch ze Strzegomia, które prowadzi sprzedaż hurtową i detaliczną. 

AMV Slovakia s.r.o. Dostojevského 2 940 63 Nové Zámky Slovakia Internet: www.iAMV.eu www.amvslovakia.sk e-mail: objednavky@amvslovakia.sk info@amvslovakia.sk Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Genowefa Loch 58-150 Strzegom ul. Jeleniogórska 1 tel./fax (0048) 74 649 19 77 607 096 386 601 872 272 Internet: www.kamieniarz-strzegom.pl e-mail: karolloch@o2.pl

WYŁĄCZNY PRZEDSTAWICIEL: TPM - producenta najwyższej jakości narzędzi szlifujących i polerujących Narzędzia do szlifowania i polerowania

oraz chemii (impregnaty, kleje, żywice)

zarówno powierzchni jak i boczków - zdziery diamentowe, segmenty syntetyczne, polery. Narzędzia TPM stosowane są z powodzeniem na liniach polerskich, automatach jednogłowicowych, boczkarkach. PRODUKT OPATENTOWANY!

www.nakam.pl

CHEMIA KLEJE SZPACHLE ŻYWICE IMPREGNATY

Skamet

Zaufali nam najlepsi!

NAKAM Ireneusz Suchodolski 59-400 Jawor ul. Fiedlera 9 tel. 694 011 267

TECHNOLOGIE OFERTY PRODUCENTÓW

W trosce o kamień Właściwa impregnacja i czyszczenie kamiennych powierzchni wymagają profesjonalnych preparatów. W ofercie internetowego sklepu do-kamienia.pl znajdziemy je z pewnością. Wśród nich na uwagę zasługują m.in. środki szwedzkiej marki VBVsweden. NANO GOLD to wodny impregnat przeciw plamom wykorzystujący najnowsze rozwiązania w nanotechnologii. • wydłużona trwałość do 8 lat, • bezpieczny dla zdrowia, • słabo wyczuwalny zapach.

ANTYPLAMA jest skutecznym impregnatem przeciw plamom, • wydłużona trwałość do 8 lat, • dopuszczony do kontaktu z żywnością, • idealny do blatów, podłóg.

HYDROSTONE GOLD to oleofobowy impregnat pogłębiający kolor kamienia. • długotrwały efekt mokrego kamienia, • łatwy we froterowaniu nawet po długim pozostawieniu, • nadaje efekt wypielęgnowanego kamienia.

Pasta OIL FREE służy do usuwania tłustych plam z olejów, w tym samochodowych, silikonów, wosków czy parafiny. • delikatny i przyjemny zapach, • usuwa tłuste plamy do 5 cm w głąb powierzchni kamienia, • nie uszkadza czyszczonej powierzchni.

FLEKK – wywabiacz plam z soków, kawy, herbaty, wina, liści itp. które wniknęły nawet głęboko, • nadaje się do delikatnych kamieni, • nie zawiera kwasów, • wybiela ściemniały kamień.

CLEVER to płyn w spryskiwaczu z zawartością impregnatu do codziennego mycia i pielęgnacji blatów z kamienia naturalnego i konglomeratów. • o przyjemnym zapachu • wydłuża żywotność impregnowanego blatu • nie pozostawia smug.

Więcej informacji na stronie: www.vbvsweden.com lub w sklepie internetowym do-kamienia.pl.

106

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

TECHNOLOGIE OFERTA PRODUCENTÓW

Kolorowa fuga z silikonem OTTOSEAL S70 ® Czy fuga powinna być transparentna? A może biała lub w innym kolorze czy nawet strukturalna? To pytanie, na które bezwzględnie trzeba znaleźć odpowiedź przed montażem np. kamiennej posadzki.

przypadku stosowania klejów i produktów uszczelniających OTTO-CHEMIE, której polskim przedstawicielem jest firma OPPOLD POLSKA z Opola, problem z doborem koloru jest raczej prosty. Dedykowany branży kamieniarskiej OTTOSEAL® S 70 – środek uszczelniający o wysokiej odporności na rozdzieranie dostępny jest, bowiem w standardzie aż w 46 kolorach, w tym 9 matowych i 11 strukturalnych. Fugi wykonane preparatami w kolorach strukturalnych uzyskują powierzchnię imitującą swoim kolorem kamień. Niektóre z najpopularniejszych kolorów, m.in. manhattan, antracytowy i sanitarny szary, dostępne są także w wersji matowej. Co więcej, na życzenie przy odpowiednio większych ilościach możliwa jest produkcja silikonu w dowolnym kolorze, jak najlepiej dopasowanym do kamienia naturalnego, z którego wykonana jest np. posadzka. Znalezienie fugi w odpowiednim kolorze to istotna kwestia jednak oprócz tego musi ona charakteryzować się, co najmniej kilkoma ważnymi cechami. Jedną z nich jest nie powodowanie zanieczyszczeń strefy brzegowej na kamieniach. OTTOSEAL® S 70 taki jest, ponieważ m.in. dzięki temu, że jest preparatem silikonowym, usieciowionym i jednokomponentowym, nawet po długim okresie użytkowania nie powoduje zabrudzeń strefy brzegowej spoin na powierzchniach z kamienia naturalnego (np. marmuru, piaskowca, kwarcytu, granitu, gnejsu, porfiru). OTTOSEAL® S 70 to ponadto niezawodna i trwała ochrona kamienia i konstrukcji wsporczej przed wnikaniem weń wody i chemikaliów (niekorozyjny i posiadający właściwości grzybobójcze). Dlatego z powodzeniem nadaje się do obszarów stale wilgotnych, a nawet znajdujących się pod wodą, np. w basenach kąpielowych. Po utwardzeniu spoina zachowuje

108

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

( Seria silikonów OTTOSEAL dostępna jest w bogatej gamie kolorystycznej, w tym w kolorach strukturalnych uzyskujących powierzchnię imitującą swoim kolorem kamień.

swoje elastyczne właściwości, będąc jednocześnie odporną na deptanie. Dzięki swoim walorom może być z powodzeniem stosowana wewnątrz, jak i na zewnątrz obiektów, także do uszczelniania szczelin dylatacyjnych ścian i elewacji, uszczelniania lakierowanego i emaliowanego szkła, zewnętrznego uszczelniania luster w połączeniu z kamieniem naturalnym, kompensacji ruchów kamienia naturalnego klejonego na metalu, np. stopni schodów na konstrukcji metalowej. OTTOSEAL® S 70 zachowuje swoje walory przez długi okres, niezależnie od panujących warunków atmosferycznych (słońce, deszcz, wiatr, opady). Podobnymi właściwościami charakteryzuje się wprowadzony niedawno OTTOSEAL®S80. Ten neutralny usieciowany 1-komponentowy silikonowy środek uszczelniający produkowany jest na bazie alkoksów. Co ważne jest też bezwonny i ma właściwości grzybobójcze. Dostępny w 24 kolorach, także strukturalnych. Zgodnie z (TOXPROOF) TÜV Rheinland jest to wyjątkowo godny polecenia wyrób budowlany o niskiej

zawartości substancji szkodliwych. Badania przeprowadzone przez EMICODE® EC 1 Plus wykazują bardzo niski poziom emisji. W ofercie firmy Oppold, znajdziemy również linie preparatów „do zadań specjalnych”: OTTOSEAL® S 140 – wysoce obciążalny środek uszczelniający, przeznaczony do obszarów podwodnych w basenach kąpielowych z płytek ceramicznych i kamienia naturalnego. Idealny do stosowania w pomieszczeniach wilgotnych: łaźniach, saunach, natryskach, studiach fitness. OTTOSEAL® S 130 – całkowicie bezwonny, nadający się do fugowania płytek ceramicznych i kamienia naturalnego w obszarze stale wilgotnym. Użycie w pomieszczeniach o dużej wilgotności niesie ze sobą ryzyko rozwoju grzybów. W preparatach OTTOSEAL® S 130 i OTTOSEAL® S 140 rozwiązano ten problem poprzez zastosowanie technologii Fungitect® wykorzystującej zjonizowane srebro, które jest doskonałym środkiem grzybobójczym, bezpiecznym pod względem zdrowotnym i ekologicznym. 

Więcej informacji o środkach uszczelniających firmy Otto Chemie na stronie dystrybutora marki firmy Oppold Polska z Opola (www.oppold.pl i www.otto-kleje.pl)

OC JA PROM NNA E WIOS Y RABAT* LN A J C E 5% SP

NARZĘDZIA DO MASZYN CNC

TARCZE DO CIĘCIA

NARZĘDZIA DO MASZYN RĘCZNYCH

PRZENOŚNE MASZYNY ELEKTRYCZNE

FREZY PALCOWE

FREZY PROFILOWE LINIA 20

FREZY Z PIERŚCIENIEM OPOROWYM

PEŁNA GAMA NARZEDZI DIAMENTOWYCH, MASZYN RĘCZNYCH DO OBRÓBKI KAMIENIA - NAJWYŻSZA JAKOŚĆ W ATRAKCYJNEJ CENIE! * Promocja wiosenna od kwietnia do czerwca: - 25% od cen cennikowych

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017 109

FELIETON SŁAWOMIR MAZUREK

Gra w pomidora

nacie? Pamiętacie grę w pomidora? Zanim zagramy, kilka słów o tym warzywie, owocu i jagodzie w jednym. Niektórzy zapewne jeszcze przypomną sobie, inni mogą liczyć na pamięć rodziców lub dziadków, że w zamierzchłych czasach, w epoce socjalistycznej, głównym miejscem zaopatrywania się w owoce i warzywa były różne kioski, stragany i sklepiki. Określano je jednym wspólnym mianem: zieleniaki. Relikty tej przeszłości wciąż jeszcze dobrze się mają w naszej współczesnej rzeczywistości. W tamtej epoce nie było takiego wyboru jak dzisiaj. Nie było supermarketów oferujących wszystko, od igieł, nici i guzików, przez środki spożywcze, warzywa, owoce, elektronikę, akcesoria samochodowe, po meble. Chciałeś kupić pomidora, trzeba było iść do zieleniaka. Dzisiaj kupisz go w każdym sklepie i możesz wybrać, gdzie aktualnie jest tańszy, bo mają na niego promocję. Zmieniły się też odmiany pomidorów. Kiedyś miały one wyjątkowy smak i niezapomniany aromat, po których zostało tylko wspomnienie. Obecnie są bez wyrazu, wodniste i mało aromatyczne, choć kuszą kolorem i jędrnością. Właśnie, tamte odmiany z minionych czasów miały delikatną skórkę i dojrzałe nie mogły długo leżeć w skrzynkach. Źle znosiły również trudy transportu od producenta do konsumenta. Zamówiony towar musiał być sprzedany w ciągu jednego dnia. Jeśli pozostał w zieleniaku, to następnego dnia takie pomidory nadawały się tylko na przetwory lub do wyrzucenia. Sklepikarze musieli więc wkalkulować w cenę sprzedaży te wszystkie straty,

110

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

dlatego cena końcowa była dwu- lub trzykrotnie wyższa od ceny zakupu. Czasy się zmieniły. Dzisiejsze odmiany pomidorów są przystosowane do długich transportów (przywozi się je samochodami do Polski nawet z odległej Hiszpanii), a w sklepie mogą czekać nawet tydzień, zanim znajdą nabywcę i przez cały ten czas nie zmieniają wyglądu. Polscy ogrodnicy również przestawili się na odmiany pomidorów oczekiwane przez handlowców, czyli twarde, jędrne i długo utrzymujące świeżość.

Dziwi więc, że przy tak dużej konkurencji na rynku kamieniarskim, rozpiętość cenowa takiego samego nagrobka, z tego samego kamienia, u różnych kamieniarzy waha się od 2000 do 8000 zł (autentyczne!). Dzisiejsi sprzedawcy w zieleniakach nie mają więc tych problemów, jakie mieli ich ojcowie i dziadkowie. Nie muszą doliczać ryzyka straty zepsutego towaru. Jednak tradycja jest silniejsza i wciąż w tych budkach, kioskach i straganach zwanych zieleniakami pomidor jest trzy razy droższy niż w każdym innym przeciętnym sklepie. „Tak kalkulował mój dziad, tak ojciec, to i ja też tak ustalam cenę”. Podobnie wygląda to w małych zakładach kamieniarskich, zwłasz-

cza trudniących się kamieniarstwem nagrobkowym. W dawnych, PRL-owskich czasach, kamień był towarem reglamentowanym. Wszystkie kamieniołomy były państwowe, więc aby otrzymać przydział kamienia, trzeba było mieć chody w Zjednoczeniu Przemysłu Kamienia Budowlanego. Bez znajomości dobrze ulokowanych w tym Zjednoczeniu i jego zakładach kamieniarz nie mógł liczyć na materiał do zrobienia nagrobka. A te „znajomości” kosztowały, więc i cena produktu finalnego musiała być odpowiednio wysoka. Czasy mamy inne, cały przemysł kamieniarski jest w rękach prywatnych, nie ma problemów z zakupem kamienia nawet z najodleglejszych zakątków świata i na rynku powinny rządzić prawa popytu i podaży. Przy czym widać gołym okiem, że podaż jest znacznie większa niż popyt na kamienie. Dziwi więc, że przy tak dużej konkurencji na rynku kamieniarskim, szczególnie w sferze nagrobków, rozpiętość cenowa takiego samego nagrobka, z tego samego kamienia, u różnych kamieniarzy waha się od 2000 do 8000 zł (autentyczne!). Jednocześnie próba dopytania o szczegóły takiej wyceny przypomina grę w pomidora: - Skąd aż taka cena? - Pomidor. - Czy ten kamień jest aż tak drogi? - Pomidor. - Może obróbki i robocizna tak dużo kosztują? - Pomidor. Pomidor. Pomidor. Widać, że kamieniarze nie mają bladego pojęcia, co i za jakie pieniądze oferuje ich lokalna konkurencja. 

Producent urządzeń transportowych dla branży kamieniarskiej: wysięgniki, chwytaki, trawersy, stojaki do transportu i składowania kamienia, stoły obróbcze, kontenery, wózki transportowe, wózki widłowe, pługi do odśnieżania i wiele innych urządzeń, które ułatwią Państwu pracę podczas obróbki kamienia.

Odwiedź nasz sklep internetowy

www.e-metikamstone.pl CENA ZESTAWU NEPTUN+DRAGON

5200 zł netto

ALU-MAX SPEEDY Chwytak samozaciskowy  nośność 1200 kg  zakres chwytu 10-140 mm  możliwość położenia płyty z pionu do poziomu  całość ocynkowana

Wysięgnik na wózek widłowy  max udźwig 2 500 kg  max wysięg 3500 mm  regulacja kąta nachylenia masztu  całość ocynkowana ogniowo

Wózek dwukołowy Ocynkowany wózek do transportu kamienia SPEEDY Optymalnie umieszczony środek ciężkości sprawia, że transport nawet ciężkich elementów staje się dziecinnie prosty. Nośność wózka 600 kg.

Cena promocyjna:

NEPTUN

1700 zł

DRAGON

Cena promocyjna:

4500 zł netto Wersja z belką 5m

1000 zł

3950 zł

Konstrukcja aluminiowa  długość belki jezdnej 4 m  udźwig – 1,5 t.  całkowita wysokość konstrukcji 3,5 m (regulowana)  konstrukcja wykonana z aluminium lotniczego – cała konstrukcja waży zaledwie 80 kg!  w zestawie wózek jezdny.

4800 zł

STOJAK STRONG

KONTENER NA ODPADY

REGAŁ NA PŁYTY KAMIENNE MTS

Bardzo masywny i wytrzymały stojak na płyty kamienne

Ocynkowany kontener na odpady kamienne z otwieranym dnem. Idealny do usuwania odpadów kamiennych, szlamu itp. Za pomocą mechanizmu otwierającego dno szybko, łatwo i bezpiecznie pozbędziesz się odpadów! Kubatura kontenera 1000x1000x700 mm.

 całkowita nośność regału 4 tony  regulacja rozstawu 750-1500 mm  całość cynkowana ogniowo

Stojak składa się z dwóch szyn o wymiarach 190x120x3000 mm oraz 14 wytrzymałych słupków podporowych o przekroju 60x60x4mm i długości 1500 – 2000 mm. Waga kompletu ca. 375 kg.

PROMOCJA!!! Cena kompletu przy zamówieniu 5 kpl. przy zamówieniu 10 kpl.

2700 zł netto 2500 zł netto 2400 zł netto

Cena 2400

Cena kompletu

zł netto

Kontakt: Rafał Kulbida tel. 791 225 295 e-mail: biuro@metikamstone.pl ul. Kwiatowa 5 58-130 Żarów

3450 zł netto

PROMOCJA!!! Kup 2 w cenie 6000 zł i zaoszczędź

900 zł!

www.e-metikamstone.pl

FELIETON JAROSŁAW ROCŁAWSKI

Smog

iało być o tym dwa czy trzy miesiące temu, ale zaspałem tak jak drogowcy co roku. Od długiego już czasu bombardują nas wiadomościami: smog atakuje tam… i tam… Sprawa musi być poważna. Bo wiadomo: TVP kłamie, ale TVN też, więc jeśli wszyscy o tym smogu – to musi być prawda. Zanieczyszczenie powietrza poważna rzecz, ale czy aż tak? Nie wiem. Wiem jedno – z jednej strony wszechobecny smog, a z drugiej strony maseczki, filtry powietrza etc. O co w tym wszystkim chodzi? Jeśli nie wiadomo, o co chodzi, to wiadomo – chodzi o pieniądze. I żeby było jasne: nie chodzi mi o to, że jakiś Janek czy Franek zarobi kasę na maseczkach i zostanie wylansowana nowa moda niczym w Tokio czy innym Hongkongu. Problem w tym, że media ze wszech stron realizują z góry założony plan. Nie od dziś wiadomo, że mamy jako Polska ograniczyć emisję CO2. Nie od dziś wiadomo, że mamy – jako Polska – problem z nieefektywnym górnictwem. I nie od dziś wiadomo, że każdy rząd coś tam górnikom obiecał w zamian za poparcie. No i mamy problem – smog. Węgiel jest do d..., piece są do d..., ludzie są do d..., generalnie wszystko jest do d... Czyli jest interes do zrobienia. I wcale nie chodzi o jakieś tam maseczki czy inne filtry. Ciepło systemowe to jest to! Ewentualnie dla opornych piece gazowe – gaz to jest biznes. A dla maluczkich smog. Nie od dziś wiadomo, że

112

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

energetyka to jest kasa, nośniki energii – ropa i gaz – będą drożeć, no jest jeszcze czysta woda i ścieki – ale o tym kiedy indziej. A więc smog

Skoro rządowi tak bardzo zależy, abyśmy mieli czyste powietrze, dlaczego nie obniży podatków na nowoczesne piece? Dlaczego nie obniży akcyzy i podatków na gaz, aby ogrzewanie gazem było tańsze? Ano dlatego, że mamy jeszcze kopalnie – nasze kopalnie i nasz węgiel. Nie można obniżyć akcyzy na gaz, bo padną kopalnie, a nie można zrestrukturyzować kopalń – bo będą dochodowe, a jak będą dochodowe, to ich nikt nie kupi.... wszędobylski. Tylko pytanie, dlaczego zaraz po wiadomościach o smogu lecą reklamy o cieple systemowym – czyli o wszelakiego rodzaju ciepłowniach. Ano biznes: dopóki masz własny piec, własne ujęcie wody, własne

szambo (lepiej oczyszczalnię eko) jesteś niezależny, czytaj nieprzydatny dla systemu – nikt na tobie nie zarobi, trzeba więc cię zaprząc w kierat dla dobra korporacji. Pytanie: skoro rządowi tak bardzo zależy, abyśmy mieli czyste powietrze, dlaczego nie obniży podatków na nowoczesne piece? Dlaczego nie obniży akcyzy i podatków na gaz, aby ogrzewanie gazem było tańsze? Ano dlatego, że mamy jeszcze kopalnie – nasze kopalnie i nasz węgiel. Nie można obniżyć akcyzy na gaz, bo padną kopalnie, a nie można zrestrukturyzować kopalń – bo będą dochodowe, a jak będą dochodowe, to ich nikt nie kupi, bo będą za drogie. Ten scenariusz przerabialiśmy już wielokrotnie, w odniesieniu po kolei do różnych gałęzi przemysłu. Zawsze nam mówiono, że takie są prawa rynku. Takie są. Ale tylko w odniesieniu do nieudolnych lub sprzedajnych rządów i polityków. Cofnijcie się trochę pamięcią. Jeszcze dziesięć, góra piętnaście lat wstecz ciepłownie były na skraju bankructwa. Najpierw je wyremontowano za „nasze podatników” pieniądze, a potem sprzedano. Dziś jest czas na następny krok – z jednej strony trzeba im zapewnić klientów, a z drugiej trzeba sobie zapewnić następny ruch (rozwiązać problem górnictwa – przygotować do prywatyzacji). Czyli mamy smog i deficyt budżetowy. Ale o tym następnym razem.

Smartcut s/NC 550/800/1200 Piła mostowa sterowana CNC w 5-ciu osiach z obrotową głowicą , praca dyskiem i frezami.

Combicut DJ/NC 550 Dwie maszyny w jednej : piła mostowa i waterjet sterowane CNC w 5-ciu osiach

Paragon Wielolina do cięcia bloków granitowych

Levibreton KG4600

Linia polerska do płyt granitowych o wysokiej wydajności

Tomasz Kopka 02-828 Warszawa - ul. Roztoki 12 tel.kom.: +48 664 460 455 e-mail: tomasz@breton.pl www.breton.pl

via Garibaldi 27, 31030 Castello di Godego (TV), Włochy tel. +39 0423 7691 - fax. +39 0423 7600 e-mail: info@breton.it www.breton.it

GRANITY Z UKRAINY BLOKI GRANITOWE

DOSTĘPNE ZE SKŁADÓW W POLSCE LABRADORYT VOLGA BLUE

NOWOŚĆ

VESTE POLSKA tel. 602 57 57 57 www.mint.pl/wzorniki

ROSSO TOLEDO

KAPUSTIN

POKOST

KARMIN

TANSKI

TOKOWSKI

RÓŻNE RODZAJE GRANITÓW

I INNE... BOX W STOPCE Box w stopce 243 x 243

Ceny wybranych formatów już od 200 pln ROCZNIE

WWW.NOWYK AMIENIARZ.PL

Portal Nowy Kamieniarz jest oczywiście w pełni MOBILNY LINK Każda reklama jest skalowalna W MENU

Ceny wybranych i dostosowuje się do ekranu.

150 px

Billboard 225 770 x 225 Billboard 150 770 x 150

BOX W STOPCE

formatów już

BILLBOARDY

od 200 pln

BILLBOARD

ROCZNIE!

PREZENTACJA FIRMY

każda reklama jest skalowalna i dostosowuje się do ekranu

Double Billboard 540 x 372

Prezentacja Firmy

Kontakt w sprawie sprzedaży

Box w stopce 243 x 243

3436

9792

PREZENTACJA FIRMY

Kontakt w sprawie sprzedaży: Jałoszyńska MirosławaMirosława Jałoszyńska 606 887 614 BOX 606 887 614 miroslawa@nowykamieniarz.pl W STOPCE m.jaloszynska@nowykamieniarz.pl

DANE MIESIĘCZNE kontakt w sprawie sprzedaży: (01-31.01.2016) Mirosława Jałoszyńska 606 887 614 ODSŁONY m.jaloszynska@nowykamieniarz.pl OGÓŁEM

24%

I INNE...

POWRACAJĄCY UŻYTKOWNICY

Ceny wybranych formatów już od 200 pln ROCZNIE Portal Nowy Kamieniarz jest oczywiście w pełni MOBILNY Każda reklama jest skalowalna i dostosowuje się do ekranu.

BOX W STOPCE

BILLBOARD

PREZENTACJA FIRMY

9792 Kontakt w sprawie sprzedaży

Kontakt w sprawie sprzedaży:

ODSŁONY OGÓŁEM

DANE MIESIĘCZNE (01-31.01.2016)

3436

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

24%

UNIKALNI UŻYTKOWNICY

117

UNIKALNI UŻYTKOWNICY

TOKOWSKI GRANICZNA

ELITA NOWODANIELÓWKA STRZEGOM ŻBIK KOŚMIN BRĄZ KRÓLEWSKI PONAD 200 NAGROBKÓW NA PLACU!

GM GRANIX ul. Spacerowa 28 Lipsko (woj. mazowieckie)

118

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

tel. 509 075 418 tel. 501 897 948 www.gm-granix.pl

KOMPLEKSOWE ZAOPATRZENIE ZAKŁADÓW KAMIENIARSKICH DOSTAWA GRATIS!

H: 20 mm

H: 15 mm NOWOŚĆ

H: 15 mm H: 20 mm

H: 18 mm

TOP DIAMOND Marcin Gwarecki Rakowiska, ul. Rubinowa 25 21-500 Biała Podlaska

tel. 512 473 959

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

119

Zakład Kamieniarski “Zdzisław” Nagrobki własnej produkcji dla ﬁrm kamieniarskich i pośredników

Posiadamy własny transport.

Atrakcyjne ceny! Maciej Gałamon 99-100 Łęczyca, Leszcze 49 (koło Lotniczej) tel.: 609 604 454, 601 588 385 e-mail: kamieniarstwo.leczyca@gmail.com

120

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

Znajdujemy się w środku Polski, więc wszędzie mamy jednakowo blisko.

Posiadamy w swojej ofercie impregnaty, środki czyszczące i pielęgnujące oraz narzędzia kamieniarskie.

ANTYPLAMA impregnat przeciw plamom

HYDROWET bezzapachowy impregnat pogłębiajacy kolor

NANO GOLD impregnat nowej generacji przeciw plamom

HYDROSTONE GOLD impregnat pogłębiający kolor kamienia

PRODARK MAX impregnat lakier efekt mokrego kamienia

ADEX środek do usuwania smug cementu i rdzy

WYŁĄCZNIE SPRAWDZONE PRODUKTY! OIL FREE pasta usuwająca tłuste plamy

FLEKK wywabiacz plam z kamienia

ALGES płyn do usuwania zielonych nalotów

więcej informacji pod numerem tel. 608 163 606

www.do-kamienia.pl

RODLEW

NARZĘDZIA piły, frezy, szlifierki do pracy na mokro

NOWOŚCI

UL. PROSTA 137/14 | RYBNIK tel. 32 433 10 73 | 32 422 00 10 | 505 804 802 sklep@akcesorianagrobkowe.pl

www.akcesorianagrobkowe.pl NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

121

ODLEWNIA ARTYSTYCZNA

kontakt w j.polskim

export@realvotiva.com 0039 328.11.62.478 73040 Melissano (LE) - Italy www.realvotiva.pl www.realvotiva.com

122

NOWY KAMIENIARZ 2 (94) / 2017

123

Wyłączny importer dalekowschodnich konglomeratów kwarcowych

Bielsze nie będzie...

www.pamir.com.pl 03-128 Warszawa, Tarchomin, ul. Świderska 37 tel./fax: 22-811-94-11; tel.: 22-614-36-86, 509 092 573 e-mail: pamir@pamir.com.pl

przedstawiciele MAGMA Hurtownia Kamienia 94-104 Łódź ul. Obywatelska 128/152 tel.: +48 42 259 29 99

WRIMAR Ratajczak Ratajczak Sp. J. 64-600 Oborniki Uścikowo 10 tel./fax: 61/29 62 900

Ingemar Group Polska sp. z o.o. ul. Pełczyńska 4 51-180 Wroclaw tel.: 600 009 516

GÓRAL s.c. Mała Huta 18 16-402 Suwałki oraz Stary Folwark 104 16-402 Suwałki tel.: +48 509 434 354 tel.: +48 503 155 790

Murkam 83-304 Przodkowo Kawle Dolne 88 tel.: 600 256 756

Marmur Granit Wiesław Andrzej Kisielewski ul. Wiejska 11, Solniczki k/Białegostoku tel./fax: +48 85 7429 346