Wstęp Czy wiecie, że św. Jan Paweł II (Karol Wojtyła) był pierwszym papieżem Słowianinem? Albo że Polacy byli wybitnymi strategami oraz bohaterskimi żołnierzami i że wielokrotnie bronili innych państw, nie tylko europejskich, przed wrogami? Te i wiele innych ciekawostek odnajdziecie na stronach tej książki. Historia naszej ojczyzny jest niezwykle interesująca. Są w niej takie wydarzenia i postaci, z których możemy być dumni i które chcemy Wam przedstawić. Zamieściliśmy w tej książce również quiz wiedzy historycznej, aby zainspirować Was do samodzielnego poszukiwania informacji o historii naszego kraju. Pieśni są niczym ziarenko, z którego, gdy padnie na podatny grunt, wyrasta piękne i silne drzewo. Gdy śpiewacie pieśni patriotyczne, Wasze serca otwierają się na bogaty dorobek kultury polskiej, a Wy sami stajecie się dojrzałymi i odpowiedzialnymi patriotami. Tym bardziej śpiewajmy z radością takie pieśni jak „Mazurek Dąbrowskiego”, „Rotę” czy „Trzeci maj”. Do najpiękniejszych polskich pieśni, które znajdziecie w tej książce, dołączyliśmy również opracowania nutowe. Dzięki temu będziecie mogli wykonywać je samodzielnie lub z pomocą rodziny i przyjaciół. Wspólne muzykowanie daje przecież wiele radości. Do książki dołączyliśmy prezenty w postaci pięknej zawieszki z orłem małego patrioty, makiety historycznej oraz płyty CD pt. „Ojczyzno ma... Śpiewaj z Natalią. Piosenki patriotyczne”. Dzięki tej publikacji zobaczycie, że możemy być dumni z faktu bycia Polakami. Redakcja Wydawnictwa Sfinks
Mazurek DÄ…browskiego
4
2
Jeszcze Polska nie zginęła, kiedy my żyjemy, Co nam obca przemoc wzięła, szablą odbierzemy. Marsz, marsz, Dąbrowski, z ziemi włoskiej do Polski. Za twoim przewodem złączym się z narodem. Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę, będziem Polakami. Dał nam przykład Bonaparte, jak zwyciężać mamy. Marsz, marsz, Dąbrowski... Jak Czarniecki do Poznania po szwedzkim zaborze, Dla ojczyzny ratowania wrócim się przez morze. Marsz, marsz, Dąbrowski... Już tam ojciec do swej Basi mówi zapłakany: „Słuchaj jeno, pono nasi, biją w tarabany”. Marsz, marsz, Dąbrowski...
5
Krakowiak Kościuszki
10
Bartoszu, Bartoszu, oj, nie traćwa nadziei, Bóg pobłogosławi, Ojczyznę nam zbawi. Tam w górę, tam w górę, poglądaj do Boga, Większa miłość Jego, niźli przemoc wroga. Z maleńkiej iskierki wielki ogień bywa, Oj pękną, choć twarde przemocy ogniwa! Oj ostre! Oj ostre, ostre kosy nasze, Wystarczą na krótkie moskiewskie pałasze. Kiliński był szewcem, podburzył Warszawę, Wyprawił Moskalom weselisko krwawe. Nauczył Kościuszko pod Racławicami, Jak siekierą, kosą rozprawiać z wrogami. Bóg nam dał, Bóg nam dał kraj wielki, bogaty, W nim Głowackich wiele, brać ruskie armaty.
11
O mรณj rozmarynie
12
O mój rozmarynie, rozwijaj się, Pójdę do dziewczyny, pójdę do jedynej, zapytam się. A jak mi odpowie: „Nie kocham cię!” – Ułani werbują, strzelcy maszerują – zaciągnę się. Dadzą mi buciki z ostrogami I siwy kabacik, i siwy kabacik z wyłogami. .
Dadzą mi konika cisawego i ostrą szabelkę, I ostrą szabelkę do boku mego. A kiedy już wyjdę na wiarusa, Pójdę do dziewczyny, pójdę do jedynej, po całusa. A gdy mi odpowie: „Nie wydam się!” – Hej, tam kule świszczą i bagnety błyszczą – poświęcę się. A gdy mnie przyniosą z raną w boku, Wtedy pożałujesz, wtedy pożałujesz z łezką w oku.
13
Płynie Wisła, płynie
26
Płynie Wisła, płynie, po polskiej krainie, Zobaczyła Kraków, pewnie go nie minie. Zobaczyła Kraków, wnet go pokochała I w dowód miłości wstęgą opasała. Nad moją kołyską matka się schylała I po polsku pacierz mówić nauczała. Ojcze nasz i Zdrowaś, i Skład Apostolski, Ażeby nie zginął wielki Naród Polski. Bo ten Naród Polski ma ten urok w sobie, Kto go raz pokochał, nie zapomni w grobie. Abym, gdy dorosnę, wziął Polkę za żonę, Bo tylko Polakom Polki przeznaczone. Niech Francuz Francuzkę, Niemiec kocha Niemkę, Ja zaś wolę Polkę niźli cudzoziemkę. I to wszystko razem od matki słyszałem, Czego nie zapomnę, jak nie zapomniałem.
27
Bądźmy dumni z Polaków. Czy wiecie, że...? W historii naszej ojczyzny były chwile wielkie, które zaważyły na losach Europy i świata. Nasi naukowcy, pisarze, żołnierze i oficerowie wielokrotnie dokonywali rzeczy wielkich.
Dzielni żołnierze i dowódcy
■■Zawisza Czarny (1370-1428) był najlepszym i niezwy-
ciężonym w turniejach rycerzem średniowiecznej Europy. W 1415 roku pokonał chlubę zachodniego rycerstwa – Jana z Aragonii. Zawisza był wzorem cnót rycerskich, podziwianym przez prostych ludzi oraz szlachetnie urodzonych, damy i królów. Polacy byli jednymi z najlepszych strategów. Byli to m.in.:
■■Tadeusz Kościuszko (1746-1817) również przez Amery28
kanów uznany jest za bohatera narodowego. W Stanach Zjednoczonych tylko Jerzy Waszyngton ma od niego więcej pomników. Kościuszko wsławił się w wojnie o niepodległość Stanów Zjedno-
czonych jako znakomity dowódca i najwybitniejszy inżynier wojskowy. O jego sławie świadczy m.in. fakt, że kapitan Nemo, bohater powieści Juliusza Verne’a, umieścił portret Kościuszki w swojej słynnej łodzi podwodnej, Nautilusie;
■■Jan
III Sobieski (1629-1696) uratował w 1683 roku Wiedeń przed armią turecką liczącą według różnych szacunków od 140 do 300 tysięcy wojowników – była to największa armia, jaką Turcy zmobilizowali w XVII wieku. Sobieski dysponował dużo mniejszymi siłami;
■■Józef
Piłsudski (1867-1935). Dzięki niemu Polacy odnieśli zwycięstwo nad armią bolszewicką w bitwie pod Warszawą zwanej również Cudem nad Wisłą (1920). Była to jedna z najważniejszych bitew, które zdecydowały o losach świata. Mogliśmy się również poszczycić znakomitą armią. ■■Husaria była najlepszą konną jazdą na świecie. W XVII wieku zyskała miano najgroźniejszej i niepokonanej formacji wojskowej. Dzięki husarii Polacy odnosili zwycięstwa nad liczniejszym wrogiem (przeważającym nad Polakami nawet dziesięcio- czy osiemnastokrotnie), m.in. Szwedami pod Kircholmem (1605) i Trzcianą (1629), Rosjanami pod Kłuszynem (1610), Tatarami pod Ochmatowem (1644) czy też Turkami pod Wiedniem (1683).
29
Quiz wiedzy o Polsce 1. Które z miast było pierwszą stolicą Polski? a) Częstochowa b) Gniezno c) Leszno 2. Kto dowodził polskimi wojskami w bitwie pod Grunwaldem? a) Król Władysław Jagiełło b) Generał Jan Henryk Dąbrowski c) Rycerz Zawisza Czarny 3. W którym roku została uchwalona Konstytucja 3 maja? a) W 1771 roku b) W 1781 roku c) W 1791 roku
32
4. Kim był Tadeusz Kościuszko? a) Przywódcą powstania, które od jego nazwiska nazwano insurekcją kościuszkowską b) Podróżnikiem c) Reżyserem 5. Kto jest autorem słów „Mazurka Dąbrowskiego”? a) Adam Mickiewicz b) Jan Henryk Dąbrowski c) Józef Wybicki 6. Kim był Fryderyk Chopin? a) Fryzjerem b) Kompozytorem i pianistą c) Generałem Wojska Polskiego
7. Jak nazywała się polska uczona, laureatka Nagrody Nobla z fizyki i chemii? a) Maria Skłodowska-Curie b) Majka Jeżowska c) Wisława Szymborska 8. Która z pieśni rozpoczyna się od słów „Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród...”? a) „Krakowiak Kościuszki” b) „Rota” c) „Trzeci maj” 9. Jak nazywali się polscy żołnierze służący pod dowództwem Józefa Piłsudskiego? a) Maruderzy b) Kolonialiści c) Legioniści 10. W którym roku Polska odzyskała niepodległość po 123 latach zaborów? a) W 1914 roku b) W 1918 roku c) W 1922 roku
11. Kim byli ułani? a) Żołnierzami polskiej kawalerii b) Rolnikami uprawiającymi zboże c) Najodważniejszymi rycerzami kasztelana 12. W którym roku wybuchło powstanie warszawskie przeciwko niemieckim okupantom? a) W 1939 roku b) W 1944 roku c) W 1950 roku 13. Która z rzek przepływających przez nasz kraj nazywana jest „Królową polskich rzek”? a) Wisła b) Odra c) Świnka 14. W którym mieście znajduje się Zamek Królewski na Wawelu? a) W Gorzowie b) W Częstochowie c) W Krakowie
33
O płycie CD „Ojczyzno ma... Śpiewaj z Natalią”
Natalia „Nati” Topczewska (wokalistka)
Śpiew jest jej pasją i radością, którą pragnie podzielić się z innymi. Choć jest młodą artystką, to odniosła już wiele sukcesów. Jej uzdolnienia wokalne zostały docenione przez jurorów konkursów muzycznych, także o randze międzynarodowej, spośród których można wymienić: ■■ XXIV Edycja Międzynarodowego Festiwalu Piosenki i Tańca „Majowa Nutka” 5/2015; ■■ I Ogólnopolski Festiwal Kolęd i Pastorałek w Pajęcznie 1/2015; ■■ XVIII Wojewódzki Festiwal Pieśni Patriotycznej 11/2013 roku. „Nati” w 2014 roku nagrała pierwszą płytę. Album „Kolęduj z Natalią” spotkał się z dużym uznaniem słuchaczy i mediów. Patronat nad nim objęli m.in.: Tygodnik Katolicki „Niedziela”, Katolicka Agencja Informacyjna KAI oraz Religia.tv. Przy nagraniu tego krążka Natalia współpracowała m.in. z Michałem Gaszem (na zdj.), Michałem Roratem oraz Magdaleną Syposz.
34
„Ojczyzno ma... Śpiewaj z Natalią” to druga płyta Natalii. Znalazły się na niej najpiękniejsze pieśni patriotyczne takie jak: „Warszawo ma”, „Serce w plecaku”, „Rota” czy współczesna piosenka „Dziewczyna z granatem”. Wspólnie z Natalią przy realizacji nagrania uczestniczyli znakomici muzycy, których biogramy znajdziecie w tej książce. Natalia wychowywana jest w środowisku, w którym kultywowane są wartości rodzinne, patriotyczne i religijne, dlatego chętnie sięga do tradycyjnego repertuaru. Swoje talenty artystyczne rozwija pod okiem profesjonalnych nauczycieli śpiewu i muzyki. Poza śpiewem pasjonuje się grą na pianinie, a jej domowe koncerty umilają czas rodzinie i przyjaciołom. Natalia umiejętnie łączy rozwój swojej pasji muzycznej z zaangażowaniem w naukę oraz odpoczynkiem i rozrywką. W wolnych chwilach jeździ konno i czyta książki. Ważnym wydarzeniem w życiu „Nati” było spotkanie z jej idolką Violettą. Natalia pragnie podążać jej śladem, aby śpiewem poruszyć wszystkie serca.
35