KWARTAŁ 16 (03/2012) by SKN SPATIUM

ISSN 2082-8675 nr 16 (03/2012)

KWARTAŁ magazyn SKN SPATIUM

spis treści Po kolei o „pO KOLEI”

Produkt trzeba opakować

Łódź na warsztacie!

Po warsztatach, czyli co po kolei

Ocenę czas wystawić

Do tego numeru pisali

Płyta CD

Wydawca: Studenckie Koło Naukowe Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Łódzkiego SPATIUM przy Katedrze Gospodarki Regionalnej i Środowiska na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym adres korespondencyjny: ul. Rewolucji 1905 r. nr 39, 90-214 Łódź adres e-mail: spatium@uni.lodz.pl strona internetowa: www.spatium.uni.lodz.pl

Redaktor naczelna: Beata Niepiekło

Opieka merytoryczna: mgr Ewelina Kina

Nakład: 200 egzemplarzy

Redakcja: Magdalena Kowalczyk Katarzyna Ozimkiewicz Agata Szewczyk

Koncepcja graficzna, ilustracje i skład: Jakub Zasina

Magazyn w formie elektronicznej dostępny na stronie internetowej SKN SPATIUM.

Kontakt do redakcji: kwartal@uni.lodz.pl

Okładka: Dworzec Porta Genova w Mediolanie (Włochy) fot. Jakub Zasina

KWARTAŁ nr 16

od redakcji Drodzy Czytelnicy!

oraz ich wpływu na rozwój miast i regionów, a także sposobów zagospodarowywania i rewitalizacji terenów pokolejowych. W tym miejscu chcielibyśmy serdecznie podziękować wszystkim autorom, którzy zdecydowali się przenieść wygłoszone referaty na papier – bez ich zaangażowania publikacja ta z pewnością by nie powstała Mamy nadzieję, że bieżący numer Magazynu – upamiętniający największe przedsięwzięcie SKN SPATIUM na przestrzeni ostatnich kilku lat – oraz załączona publikacja spotkają się z zainteresowaniem ze strony Czytelników.

Oddajemy w Wasze ręce kolejny, szesnasty już numer magazynu KWARTAŁ. Jest to wydanie specjalne, w całości poświęcone Ogólnopolskiej Konferencji i Warsztatom Studenckim „pO KOLEI. Czas na Łódź!”. W Magazynie zamieściliśmy artykuły opisujące nie tylko przebieg kwietniowego wydarzenia zorganizowanego przez SKN SPATIUM, ale i przygotowania do niego, efekty pracy grup warsztatowych oraz opinie uczestników o przedsięwzięciu. Do tego numeru KWARTAŁU dołączona jest płyta CD z publikacją zawierającą między innymi artykuły z wygłoszonych podczas Konferencji referatów. Mimo jednorodnej z pozoru tematyki, dotyczą one różnorodnych aspektów: stanu obecnego kolei i inwestycji w nie

Życzymy miłej lektury!

Redakcja KWARTAŁU

Masz pomysł na artykuł? Dostrzegłeś jakieś ciekawe działania związane z gospodarką przestrzenną? Chcesz się podzielić swoimi przemyśleniami na ważny temat? Zostań współtwórcą KWARTAŁU! Propozycję współpracy kierujemy do wszystkich: zarówno studentów, absolwentów, wykładowców i osób aktywnych społecznie – z Łodzi, jak i z innych ośrodków

akademickich. Na artykuły czekamy pod adresem kwartal@uni.lodz.pl. Wskazówki dla autorów można znaleźć na stronie SKN SPATIUM w zakładce „Kwartał”. ❚

zostań współtwórcą 3

SPATIUM w akcji

Magdalena Kowalczyk

po kolei Ogólnopolska Konferencja i Warsztaty Studenckie „pO KOLEI. Czas na Łódź!” zostały przez nas zorganizowane w dniach 18–22 kwietnia 2012 roku. Te dwa, połączone ze sobą przedsięwzięcia, okazały się być jedną z większych imprez tego typu w środowisku kół gospodarki przestrzennej w ostatnich latach. Wydarzenie to oparliśmy o kilka wymiarów: • O KOLEI – czyli rola kolei w mieście, wpływ na inne rodzaje transportu, wreszcie: na rozwój społeczny, ekonomiczny, przestrzenny. • PO KOLEI – czyli co dzieje się z terenami, z których kolej już nie korzysta i w jaki sposób można je ponownie zagospodarować. • PO KOLEI. Czas na Łódź! – czas na to, by miasto nabrało tempa, by nowe inwestycje wpływały

pozytywnie na przyszłość miasta. Dodatkowo owo „po kolei” miało wymiar symboliczny, gdyż byliśmy jednym z nielicznych ośrodków akademickich, który nie zorganizował w ciągu kilku ostatnich lat ogólnopolskiego wydarzenia dla studentów z Polski. Nazwa wydarzenia nie była przypadkowa, gdyż łączyła w sobie każdy ze wspomnianych wymiarów. Z bloku tematycznego „PO KOLEI” w połączeniu z blokiem łódzkim powstało zadanie warsztatowe: jak w praktyce można przekształcić tereny pokolejowe w Łodzi, by stały się częścią miasta, by „należały” do tkanki miejskiej. Mimo że Konferencja rozpoczynała się w środę, niektórzy uczestnicy przybyli już we wtorek wieczo-

KWARTAŁ nr 16

pO KOLEI rem. Studenci przyjechali do Łodzi z całej Polski: z Politechnik Warszawskiej i Wrocławskiej, Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, wrocławskiego Uniwersytetu Przyrodniczego, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, krakowskiego Uniwersytetu Ekonomicznego, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Opolskiego, a także z uczelni łódzkich: Politechniki i Uniwersytetu. Wszyscy zostali zakwaterowani w Hostelu Music, mieszczącym się w jednym z podwórek ulicy Piotrkowskiej, 15 minut pieszo od Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego. Środa, pierwszy dzień Konferencji, rozpoczęła się przywitaniem przybyłych gości przez Dziekana Wydziału prof. dra hab. Jana Gajdę.

Potem zaczęła się sesja ekspercka, celem której było zapoznanie zgromadzonych na Konferencji z historią łódzkiej kolei, jej wpływem na rozwój – w tym przestrzenny – Łodzi. Pojawiły się informacje o historii łódzkiego węzła kolejowego, jego obecnych modernizacjach i rozbudowie, a także o wdrażanych rozwiązaniach urbanistycznych bezpośrednio związanych z inwestycjami kolejowymi. Podczas tej sesji referaty wygłosili przedstawiciele środowiska naukowego, spółek kolejowych, sektora publicznego i biznesu. Sesja ta korelowała z wymiarem „pO KOLEI. Czas na Łódź!”. Następne sesje, o charakterze studenckim, dotyczyły głównie wymiaru „O KOLEI”. Studenci opowiadali o roli, jaką odgrywa kolej we współczesnych gospodarkach, 5

Część konferencyjna

fot. Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny UŁ

a także o jej ekonomicznym, społecznym i przestrzennym wpływie na poziom rozwoju miast i regionów. Po każdej sesji odbywał się panel dyskusyjny, który pozwalał prelegentom na rozmowę ze zgromadzoną publicznością. Dla tych, którzy nie mogli przybyć na Konferencję osobiście, prowadziliśmy relację na żywo za pomocą naszego profilu na Facebooku. Wieczorem integrowaliśmy się w klubach Lordi’s i Łódź Kaliska. Studenci mogli w luźniejszej atmosferze nawiązać kontakty, pobawić się oraz zobaczyć słynną Piotrkowską późnym wieczorem.

Czwartek 19 kwietnia był chyba najbardziej intensywnym dniem. Rozpoczęła go II sesja ekspercka, na którą składały się wystąpienia skupiające się na tematyce transportu intermodalnego i kolejowego. Po tej sesji rozpoczęła się sesja studencka, dotycząca wymiaru „pO KOLEI”, ponieważ właśnie w niej zostały przedstawione przykłady z kraju i ze świata na to, w jaki sposób można zrewitalizować – a przez to ożywić – tereny pokolejowe. Kolejnym punktem dnia była wycieczka zorganizowana na naszą prośbę dla uczestników przez instytucję „EC1 Łódź – Miasto Kultury”.

KWARTAŁ nr 16

Jej przedstawiciele zapoznali studentów z realizowaną obecnie koncepcją przekształcenia dawnej Elektrociepłowni EC1 w nowoczesne centrum kultury i sztuki. Ma ono stać się nową wizytówką Łodzi, witającą przyjeżdżających na powstający właśnie nowy dworzec Łódź Fabryczna. Uczestnicy Warsztatów mieli możliwość przejścia się po terenie budowy i przyjrzenia się z bliska ogromnej inwestycji. Ostatnim elementem tego dnia było przedstawienie studentom zapisanym na warsztaty zadania, z jakim mieli się zmierzyć. Polegało ono na stworzeniu koncepcji programowo-przestrzennej dla jednego z dwóch

obszarów pokolejowych w Łodzi. Organizując Warsztaty, postawiliśmy sobie za cel wyczulenie uczestników na wielość zagadnień, jakie należy uwzględnić przy opracowywaniu wizji zagospodarowania terenów problemowych w miastach, a także przekonanie ich do uzyskania efektu i poczucia wielkomiejskości w projektowaniu urbanistycznym. Z tego powodu uczestnicy najpierw musieli wykonać szereg zadań przygotowujących ich do kompleksowego ujęcia tematu: m.in. relatywnie szczegółowej inwentaryzacji obszaru, analizy SWOT i analizy interesariuszy.

fot. SKN SPATIUM

Część warsztatowa

fot. SKN SPATIUM

Wycieczka po Elektrociepłowni EC1

Wycieczka po Księżym Młynie

fot. SKN SPATIUM

Atrakcją wieczoru był nocny przejazd zabytkowym tramwajem po Łodzi. Z opóźnieniem (ale jednak!) wyruszyliśmy składem 5N+5ND z zajezdni Chocianowice, by pomknąć trasą: Pabianicka, Politechniki, Żeromskiego, Kopernika, Gdańska, Legionów, pl. Wolności, Pomorska, Kilińskiego, Piłsudskiego, Kopcińskiego, Narutowicza (gdzie większość z nas wróciła do hostelu) i z powrotem do zajezdni. Przy okazji wyja-

śniliśmy osobom spoza Łodzi genezę słów „krańcówka” i „migawka”. Piątek 20 kwietnia był dniem wzmożonej pracy wszystkich grup warsztatowych: intensywnie gromadziły one materiały, które stały się podstawą do prowadzenia prac projektowych. Dzięki licznym analizom i rozmowom powstawały pierwsze koncepcje tego, jak poradzić sobie z zadaniem warsztatowym. Koordynator każdej z grup starał się odpowiedzieć na wszelkie pytania dotyczące historii danego obszaru, otoczenia, a także tego, jak społeczność lokalna odbiera dane miejsce, sprawiając, że stawało się ono nieco bliższe. Każdy, na swój sposób, dawał z siebie maksimum energii i zaangażowania. Do dyspozycji studentów byli także eksperci, z którymi można było się konsulto-

KWARTAŁ nr 16

i pokolejowe. Cieszymy się, że na zorganizowaną przez nas Konferencję i Warsztaty do Łodzi przyjechało tylu studentów i że mogliśmy pokazać im nasze miasto. Mamy również nadzieję, że sprostaliśmy oczekiwaniom uczestników pod względem tematycznym oraz organizacyjnym. Honorowy patronat nad Konferencją i Warsztatami objęli Prezydent Miasta Łodzi p. Hanna Zdanowska oraz Jego Magnificencja Rektor Uniwersytetu Łódzkiego prof. dr hab. Włodzimierz Nykiel. Przedsięwzięcie zostało zorganizowane w ramach XII Festiwalu Nauki, Techniki i Sztuki w Łodzi. ❚

fot. SKN SPATIUM

Część warsztatowa

wać, jednakże ich rolą nie było podpowiadanie rozwiązań, lecz zwracanie uwagi na pewne istotne kwestie. Wieczorem, dzięki uprzejmości Miejskiego Punktu Kultury Prexer-UŁ i Stowarzyszenia Topografie, podczas projekcji filmu dokumentalnego o Detroit i Łodzi mogliśmy przekonać się o tym, jak z „końcem ery przemysłowej” radzą sobie te miasta. Ostatnim momentem do tego, by dokończyć swoje projekty było kilka sobotnich godzin. W tym czasie niektóre grupy jeszcze zmieniały koncepcje, inne dopracowywały szczegóły, a także przygotowywały swoje wystąpienia. Efektem końcowym prac ośmio- lub dziewięcioosobowych grup warsztatowych były makiety urbanistyczne oraz prezentacje multimedialne. Po godzinie 15:00 każda z grup zaprezentowała swoje pomysły przed publicznością. Okazało się, że pytania dotyczące każdego z rozwiązań padły zarówno ze strony jurorów, jak też członków innych grup warsztatowych. Po burzliwych naradach Jury ogłosiło swój werdykt, oceniając zarówno część przestrzenną, jak i programową zadania (elementy zarządzania strategicznego oraz ekonomiczno-socjologiczno-marketingowe). Sobotni wieczór upłynął wszystkim przy grach planszowych i rozmowach, a w niedzielę odbyła się wycieczka po Księżym Młynie, w czasie której zwracaliśmy szczególną uwagę na wątki kolejowe

z drugiej strony

produkt

Wojciech Zasina

trzeba opakować Przygotowania do organizacji „pO KOLEI. Czas na Łódź!” rozpoczęły się na wiele miesięcy przed terminem właściwego wydarzenia. Jednym z założeń, jakie przyjęli organizatorzy, przystępując do realizacji projektu, było zapewnienie kompletnej identyfikacji wizualnej całemu przedsięwzięciu. Budowanie wizerunku ukierunkowywano na pełne energii i zapału wydarzenie, które powinno nie tylko przyciągać wieloma atrakcjami i doskonałą organizacją, ale też pełnić funkcję produktu podanego w ciekawej formie. Celem takiego działania było osiągnięcie efektywnego komunikowania informacji oraz zapewnienie spójnego przekazu wizualnego zarówno na etapie zapowiedzi wydarzenia, jak i jego organizacji. Gos-

podarze Konferencji i Warsztatów pragnęli podnieść poprzeczkę odbywającym się w przyszłości inicjatywom tego typu. Z takim nastawieniem zlecono mi opracowanie identyfikacji wizualnej wydarzenia. Projektując, często spotykam się z klientami, którzy w żaden sposób nie potrafią określić, czego oczekują. Dając mi wolną rękę do pracy, pozornie ułatwiają zadanie – mogąc zrobić wszystko, nie natrafiam na przeszkody. Idąc tą prostą ścieżką, odczuwam brak wyzwania w wykonywanym zadaniu. W przypadku „pO KOLEI” organizatorzy od początku wiedzieli, jaki efekt chcą uzyskać. Podczas wspólnych dyskusji sprecyzowaliśmy ostateczny kształt materiałów, których do zaprojektowania nie było

KWARTAŁ nr 16

wiele. W ich skład wchodziło zaledwie: logo, plakaty promujące wydarzenie, identyfikatory dla gospodarzy, dyplomy dla uczestników oraz program całej konferencji. Co warto zauważyć, część materiałów promocyjnych na potrzeby Konferencji i Warsztatów organizatorzy wykonać mieli samodzielnie. Wszystko, co przygotowałem musia-

mógłbym się inspirować, aby wyczuć estetykę najbliższą oczekiwaniom organizatorów przedsięwzięcia. Otrzymałem sporo projektów wykonanych przez łódzkich designerów, w tym projekty tworzone przez takie pracownie jak Fajne Chłopaki czy Ortografika. Wszystko zaczęło się od logo – spośród kilku wykonanych przeze mnie

▶

Ewolucja logo dla uczytelnienia bloków tematycznych

propozycji wybraliśmy tę najlepiej spełniającą swoją funkcję. Jego trzon stanowiła nazwa konferencji „pO KOLEI”. Używając fontu Quick Black i delikatnie zmieniając jego strukturę, udało mi się uzyskać przestrzenność, na której zależało organizatorom. Jaskrawe kolory dopełniły dzieła, sprawiając, że znak kipiał pozytywną energią (barwy zmieniały swe oblicze wielokrotnie, jednak zapał do eksperymentowania z kolorami zawrócił nas z powrotem w stronę neoplastycyzmu). Wszystkie materiały identyfikacji wizualnej Konferencji i Warsztatów ozdobiłem miniaturowymi ilustracjami przedstawiającymi autentyczne budynki miasta. Niestety, nie miałem z niektórymi z nich styczności w rzeczywistości, a na wyprawę do Łodzi, w celu dokładniej-

proj. Wojciech Zasina

ło być na tyle elastyczne, by pozwolić innym na intuicyjne łączenie poszczególnych elementów ze sobą. Założenia zespołu dawały jednak sporo do myślenia. Chcąc zachować pewną spójność z geometrycznymi zasadami wykorzystywanymi do tworzenia materiałów graficznych SKN SPATIUM (patrz „Księga tożsamości SKN SPATIUM” – przyp. red.), postawiliśmy na masywną i kanciastą typografię w logo. Kolorystyka z kolei miała nawiązywać do neoplastycznych połączeń czerwieni, żółci oraz niebieskiego. Dodatkowo należało odwołać się do urbanistyki Łodzi. W jaki sposób? Najlepiej odzwierciedlając reprezentacyjne budynki znajdujące się na terenie miasta. Zadanie niełatwe, ale kuszące. Zanim przystąpiłem do pracy, poprosiłem o materiały, którymi

Plakat

proj. Wojciech Zasina

Naszą ideą nie było przedstawianie wspomnianych obiektów pojedynczo. Zarówno na plakatach, jak i w programie pragnęliśmy skomponować je w formę fragmentu miasta. Kwestia ta stała się nowym problemem do rozwiązania – należało stworzyć wiele brył budynków, tak aby w końcowym efekcie można było je ustawiać naprzemiennie.

Wojciech Zasina

szego przyjrzenia się im, zabrakło czasu. Wizualizując budynki, oparłem się na zdjęciach przesłanych przez organizatorów oraz na fotografiach znalezionych w Internecie. Czasem jednak okazywały się one niewystarczające. Zdjęcia wykonane z ulicy ukazywały front budynku, zahaczając o fragmenty innych budowli. Nie pokazywały dachu, który w wielu przypadkach przesądzał o bryle obiektu. Tu przydatne okazały się zdjęcia lotnicze. Dzięki ich analizie powstały kolejno miniatury kamienicy Scheiblerów, Filharmonii Łódzkiej, biurowców Textilimpexu i Miastoprojektu z ulicy Traugutta,

dworca Łódź Fabryczna oraz elektrowni EC1. Naszą ideą nie było przedstawianie wspomnianych obiektów pojedynczo. Zarówno na plakatach, jak i w programie pragnęliśmy skomponować je w formę fragmentu miasta. Kwestia ta stała się nowym problemem do rozwiązania – należało stworzyć wiele brył budynków, tak by w końcowym efekcie można było je ustawiać naprzemiennie. Nie sprawdziłyby się tutaj perspektywiczne sztuczki, więc postanowiliśmy wykorzystać właściwości aksonometrii. Odpowiednio dobierając kolor poszczególnych ścian oraz dokładając

KWARTAŁ nr 16

do całości ilustracje drzew i torów kolejowych, udało nam się uprzestrzennić fragment Łodzi. Spośród wszystkich elementów identyfikacji „pO KOLEI […]” najtrudniejszym do zaprojektowania okazał się program konferencji. Celem było zmieszczenie się w ośmiu stronach A5 i zawarcie w nich dużej

Budynki Elektrowni EC1 oraz Filharmonii Łódzkiej w rzeczywistości i w oprawie wizualnej „pO KOLEI”

fot. Jakub Zasina, proj. Wojciech Zasina

Dyplomy

proj. Wojciech Zasina

ilości informacji. Na broszurę złożyły się: harmonogram, obszerna mapa centrum Łodzi oraz ponad dwadzieścia logotypów współorganizatorów, partnerów oraz patronów Konferencji i Warsztatów. Wiele merytorycznych zmian w programie, podczas komponowania ostatecznego kształtu broszury, wprawiało nie tylko mnie, ale też cały zespół w stan podenerwowania. Dokładna korekta zadbała jednak o to, by w efekcie końcowym program pozwolił odbiorcom cieszyć się wydarzeniem bez straty na wartych zobaczenia przedsięwzięciach. Efekt końcowy? Spójny i dobrze odbierany! I choć prace projektowe przebiegały w szybkim tempie, a ostatnie poprawki nanoszone były nocą przed rozpoczęciem Konferencji i Warsztatów, udało się wykonać założenia przyjęte na starcie. ❚

SPATIUM w akcji

Jakub Zasina

autor był koordynatorem Warsztatów w ramach Ogólnopolskiej Konferencji i Warsztatów Studenckich „pO KOLEI. Czas na Łódź!”

Łódź na

warsztacie

Od wielu lat, reprezentując SKN SPATIUM, uczestniczyliśmy w różnego rodzaju warsztatach studenckich odbywających się zarówno w Polsce, jak i za granicą. Zdobywając dzięki temu nowe doświadczenia i przyglądając się pracy organizatorów, sami zapragnęliśmy zrealizować wydarzenie tej skali. Owszem, w dorobku naszego Koła było już wiele konferencji ogólnopolskich i międzynarodowych. Jednak nigdy wcześniej nie podjęliśmy się organizacji warsztatów studenckich na skalę większą niż lokalna. Postanowiliśmy, że do zadania podejdziemy wyjątkowo ambitnie, dlatego też uznaliśmy Konferencję i Warsztaty za nasze najważniejsze

przedsięwzięcie w roku akademickim 2011/2012. Celem było zorganizowanie wydarzenia, którego charakter odbiegałby od tego, co do tej pory mogliśmy obserwować w akademickim świecie gospodarki przestrzennej. Właśnie na tym etapie zadaliśmy sobie pytanie o to, co jest naszą mocną stroną jako ośrodka naukowego oraz co wartościowego i świeżego moglibyśmy z pomocą pracowników Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego przekazać uczestnikom Warsztatów. Przeanalizowaliśmy programy studiów, zainteresowania badawcze kołowiczów i naszych opiekunów naukowych, a także

KWARTAŁ nr 16

charakter wcześniejszych warsztatów studenckich, w których wzięliśmy udział. Przedyskutowaliśmy z naszymi przyjaciółmi z innych uczelni, kształcących przyszłych gospodarzy przestrzennych, treść zajęć dydaktycznych, w których na co dzień uczestniczyli. Dzięki temu doszliśmy do wniosku, że warto „zarazić” uczestników Warsztatów ideą „WIELKOMIEJSKOŚCI” w projektowaniu urbanistycznym oraz interdyscyplinarnym, wielowątkowym podejściem do REWITALIZOWANIA zdegradowanych obszarów miejskich. I co należy podkreślić, całość chcieliśmy mocno osadzić w łódzkim kontekście. Tak oto narodził się pomysł przygotowania Warsztatów „pO KOLEI. Czas na Łódź!” łączących w sobie elementy urbanistyki, ekonomii, zarządzania strategicznego, marketingu i socjologii. W oparciu o powyższe ramy przygotowaliśmy złożone ZADANIE WARSZTATOWE. Jego treść brzmiała: „Wyobraźcie sobie, że jesteście urbanistami-mieszczuchami, którym Łódź jest szczególnie bliska. Cenicie sobie wielkomiejski styl życia. Chcecie przekonać Prezydent Miasta Łodzi do zaangażowania sił w rewitalizację jednego z dwóch terenów pokolejowych w naszym mieście. Waszym zadaniem jest stworzenie koncepcji programowo-przestrzennej takiego obszaru. Aby propozycja była kompleksowa, pracujecie w interdyscyplinarnych grupach

warsztatowych, w których każdy dysponuje innymi doświadczeniami i wiedzą, przez co wzajemnie się uzupełniacie. Do projektowania urbanistycznego podejdziecie szerzej, bowiem połączycie je z elementami ekonomii, socjologii, marketingu i zarządzania strategicznego. Efektami finalnymi Waszej pracy będą makieta urbanistyczna i prezentacja komputerowa. Zanim jednak one powstaną, będziecie mieli do wykonania szereg czynności”. Z zadaniem tym zapoznaliśmy uczestników Warsztatów drugiego dnia przedsięwzięcia. Wtedy też zespoły projektowe otrzymały spis części składowych zadania warsztatowego, które należało wykonać w ciągu kolejnych 48 godzin. Wcześniej, proszeni o uchylenie rąbka tajemnicy na temat zadania, wspominaliśmy tylko, że będzie ono wymagało sporego zaangażowania ze strony studentów... Przed rozpoczęciem Warsztatów poinformowaliśmy ich jedynie o tym, do której grupy projektowej zostali przydzieleni, jakich sprzętów będą potrzebowali do pracy, a także który ze spatiumowiczów będzie opiekunem ich zespołu. Tworząc grupy warsztatowe, celowo przemieszaliśmy osoby z różnych miast i uczelni po to, aby się poznały i następnie wzajemnie uzupełniały, gdyż byliśmy przekonani o tym, że reprezentanci każdej z uczelni przywiązują uwagę do innych aspektów zagospodarowywania przestrzeni. Nie pomyliliśmy się.

Wprowadzenie do warsztatów

fot. SKN SPATIUM

Pierwsze reakcje uczestników po opublikowaniu treści zadania były niepokojące: wielu z nich wątpiło w to, że w otrzymanym czasie uda im się poprawnie wykonać wszystkie zaplanowane czynności. Dla części z nich poszczególne elementy zadania były czymś nowym, z czym do tej pory się nie spotkali. Mając na uwadze interdyscyplinarność zadania i zróżnicowany poziom wiedzy uczestników, zorganizowaliśmy dla nich BLOK REFERATÓW, dzięki którym zostali wprowadzeni w tematykę warsztatów. W pierwszej prezentacji Jakub Zasina przedstawił proces rozwoju przestrzennego Łodzi wraz z ewolucją śródmiejskiej zabudowy naszego miasta. Uwrażliwił on również uczestników na współczesność Łodzi, co miało przydać się im w procesie projektowania. Na pro-

ces ten zwrócił szczególną uwagę mgr inż. arch. Wiktor Wróblewski, który scharakteryzował dobre i złe praktyki w rozwoju przestrzennym miast oraz zapoznał studentów z ideą wielkomiejskości w projektowaniu urbanistycznym. Zadaniem trzeciego referatu, wygłoszonego przez dra Mariusza E. Sokołowicza, było zapoznanie uczestników z ekonomicznym i marketingowym wymiarem rewitalizacji. Natomiast mgr Ewa M. Boryczka pokazała, jak stosować analizę SWOT do diagnozy jednostki terytorialnej. Rozbudowaną wersją referatów był specjalny, 56-stronicowy PORADNIK, który wydaliśmy z myślą o uczestnikach Warsztatów, żeby mogli oni ponownie sięgnąć w trakcie prac projektowych do tych informacji.

KWARTAŁ nr 16

fot. SKN SPATIUM

Wygłaszanie prezentacji końcowych

• mapa „podkład” („czysta”, na której ostatecznie powstawała makieta), • mapa „do inwentaryzacji” (którą zabierano w teren, aby nanosić dane zbierane w trakcie inwentaryzacji),

Praca w zespołach nad koncepcjami

fot. SKN SPATIUM

W skład ZESTAWU MATERIAŁÓW, które przekazaliśmy grupom warsztatowym, wchodziły ponadto: • płyta DVD z dodatkowymi informacjami na temat obszarów i materiałami źródłowymi,

1:2500

opracowanie: SKN SPATIUM

Zakres I obszaru warsztatowego

• mapa „zasięg” (przedstawiająca zakres opracowania), • mapa „stan własności” (przedstawiająca informacje o stanie własności nieruchomości z obszaru), • mapa „środowisko kulturowe” (przedstawiająca obiekty ujęte w rejestrze i ewidencji zabytków), • pianki modelarskie, nożyki, nożyczki, pisaki, kredki, ołówki, taśmy klejące, kleje i linijki. Jak się wkrótce okazało, zapomnieliśmy o kalkach. Z jakimi miejscami w Łodzi mieli właściwie zmierzyć się uczestnicy? Po wielu dyskusjach i wizytach terenowych zdecydowaliśmy, że przedmiotem Warsztatów będą DWA OBSZARY POKOLEJOWE. Pierwszy z nich ograniczony był ulicą Drewnowską – centrum handlowym „Manufaktu-

ra” – ulicami Ogrodową – Mielczarskiego – Cmentarną – Legionów – św. Jerzego – oraz Starym Cmentarzem. Drugi natomiast parkiem 3 Maja – ulicą Konstytucyjną – centrum handlowym „Tulipan” – ulicami Wydawniczą – i Kopcińskiego. Oba miejsca miały liczne cechy wspólne: • były zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie śródmieścia Łodzi, w północnej części historycznego centrum, przy terenach zielonych, • zostały intensywnie przekształcone na przełomie wieków XX i XXI, co doprowadziło do zmiany ich pierwotnych funkcji, jednak wciąż wymagały rewitalizacji, gdyż pozostawały niewystarczająco zainwestowane i w złym stanie technicznym oraz estetycznym,

KWARTAŁ nr 16

1:2500

• w ich sąsiedztwie działały duże supermarkety, • ich zewnętrznymi granicami były planowane nowe korytarze komunikacyjne, natomiast pod nimi planowana była budowa tunelu kolejowego. W piątek rozpoczęły się właściwe prace grup warsztatowych. Ich pierwszą odsłoną było przygotowanie do INWENTARYZACJI URBANISTYCZNEJ: na dedykowanych mapach studenci wyrysowywali granice obszarów, a następnie cięli je na mniejsze arkusze, aby łatwiej było im z nich korzystać w terenie. Zapoznawali się również z systemem oznaczeń, jakimi mapy należało uzupełnić. Opiekunowie grup projektowych oprowadzili uczestników po obszarach warsztatowych, dzieląc się wiado-

mościami na temat historii i współczesności poszczególnych miejsc. Podczas inwentaryzacji urbanistycznej obszarów studenci gromadzili materiał fotograficzny oraz nanosili na mapy informacje o zabudowie, działkach ewidencyjnych, zieleni i komunikacji. Część z grup wykonała z własnej inicjatywy proste „badania” socjologiczne wśród mieszkańców i użytkowników obszarów. Obserwacje te zainspirowały ich później do wybranych rozwiązań projektowych. Po powrocie na Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny zebrany materiał każda z grup poddała ANALIZIE I OCENIE. Dysponując sporą dawką wiadomości o obszarach, wyniesione wnioski porządkowano przy pomocy MACIERZY SWOT. Na jej podstawie grupy warsz19

Zakres II obszaru warsztatowego

opracowanie: SKN SPATIUM

zabud

ulice obsza

obejmuj

obsza

granic

tatowe dokonywały wyboru działań, jakie należało ich zdaniem podjąć dla rewitalizacji obszaru. Warunki do pracy zapewniliśmy komfortowe, gdyż każdy z zespołów pracował w oddzielnym pokoju tzw. „cichej nauki” w nowoczesnym Centrum Informatyczno-Ekonometrycznym. Na tym etapie rozpoczynało się właściwe PROJEKTOWANIE. Tworzono koncepcje programowo-przestrzenne rewitalizacji obszaru. Uczestnicy w gorących dyskusjach przesądzali nie tylko o kształcie przestrzeni publicznych i zabudowy czy o powiązaniach komunikacyjnych, ale również o funkcjach, jakie obszar miał docelowo pełnić. Każda z grup pokusiła się o próbę nadania koncepcji wymiaru marketingowego. Dysponując koncepcjami, należało przystąpić do sporządzenia ANALIZY INTERESARIUSZY, dzięki której miano zidentyfikować zarówno potencjalne „źródła konfliktów”, jak i potencjalnych „sprzymierzeńców” zmian. Będąc przekonanym co do słuszności projektowanych rozwiązań, grupy przystępowały do BUDOWANIA MAKIET, co pozwoliło nadać realny kształt ich pomysłom. W ruch poszły nożyki, linijki i taśmy klejące. Kilkoro z uczestników posłużyło się także oprogramowaniem komputerowym do wcześniejszego zwizualizowania swoich pomysłów przed wykonaniem rzeczywistej formy. Jak się później okazało, nie każda grupa postępowała według wcześniej zaplanowanego przez nas sche-

matu. Jednak, co warto podkreślić, obawy o brak wystarczającej ilości czasu na wykonanie wszystkich elementów zadania minęły, choć uczestnicy okupili to krótszym snem i bardzo intensywną pracą. Doprowadziło to do wyjątkowo silnego zżycia się autorów z ich koncepcjami, co dało się zauważyć podczas ostatniej części Warsztatów – wygłaszania PREZENTACJI KOŃCOWYCH. Zawierały one informacje o rozwiązaniach przyjętych w przygotowanych koncepcjach i miały być – w domyśle – skierowane do Prezydent Miasta, by przekonać ją do wdrożenia pomysłów. W rzeczywistości prezentacje kierowano do jury oraz do pozostałych grup warsztatowych, dzięki czemu możliwe było publiczne porównanie opracowanych koncepcji. Do każdej z propozycji jurorzy mogli zadawać pytania, co umożliwione zostało również publiczności, na wniosek samych uczestników. Doprowadziło to do bardzo ożywionej debaty na temat przyjętych rozwiązań i wzmocniło poczucie rywalizacji między zespołami, co jednak nie było naszym celem. DECYZJĄ JURY za najlepszą koncepcję programowo-przestrzenną uznano pracę grupy drugiej. Drugą najbardziej wartościową propozycją okazała się koncepcja zespołu pierwszego, natomiast miejsce trzecie przypadło pracy grupy czwartej. Dla każdego z uczestników Warsztatów przygotowa-

KWARTAŁ nr 16

liśmy certyfikaty, a dla zwycięzców nagrody książkowe. Podsumowując, przystępując do organizacji Warsztatów, założyliśmy sobie ambitne cele i niejako przelaliśmy je na zadanie warsztatowe, które w opinii uczestników okazało się być wymagające i czasochłonne ze względu na swoją złożoność i zakres. Choć zdajemy sobie sprawę z bardzo intensywnego przebiegu prac projektowych, jesteśmy zdania, że wysiłek uczestników i nasz opłacił się! Było dla nas wielką przyjemnością obserwować

ewolucję „myślenia o mieście” wśród członków zespołów warsztatowych ku „wielkomiejskości”, a także przyglądać się współdziałaniu specjalistów prezentujących różne podejścia do gospodarowania przestrzenią, gdy opracowywali spójne i całościowe koncepcje programowo-przestrzenne. Mamy nadzieję, że doświadczenia wyniesione z Warsztatów okażą się dla ich uczestników przydatne w dalszej nauce i pracy! ❚ Makiety opracowane w ramach Warsztatów zostały wyeksponowane w ramach Wystawy „pO KOLEI. Czas na Łódź!”, którą zorganizowaliśmy w maju br. w ramach corocznych obchodów Dni Gospodarki Przestrzennej na naszym Wydziale. Materiały powarsztatowe można znaleźć na stronie internetowej naszego Koła: www.spatium.uni.lodz.pl.

fot. SKN SPATIUM

Makieta do koncepcji, którą nagrodzono I miejscem

przestrzennie

Ewa M. Boryczka Mariusz E. Sokołowicz Wiktor Wróblewski

autorzy byli jurorami Warsztatów w ramach Ogólnopolskiej Konferencji i Warsztatów Studenckich „pO KOLEI. Czas na Łódź!”

po warsztatach, czyli co…

kolei Zadaniem warsztatowym dla interdyscyplinarnych zespołów było przygotowanie koncepcji programowo-przestrzennej dwóch wybranych obszarów pokolejowych, które mają zostać poddane rewitalizacji. W ramach przygotowywanej pracy należało wykonać: inwentaryzację urbanistyczną, analizę SWOT, analizę interesariuszy, sformułować wnioski i przygotować projekt, makietę oraz prezentację multimedialną.

Zadanie postawione uczestnikom warsztatów wymagało odpowiedzi na pytanie, jak zagospodarować nieużytkowane tereny pokolejowe i przyległe do nich tereny dawnych magazynów. Należało przy tym wziąć pod uwagę zarówno uwarunkowania przestrzenne, jak i aspekty społeczne i ekonomiczne, związane z jednej strony z realnymi potrzebami aktualnych i przyszłych użytkowników, a z drugiej strony – uwzględniające

KWARTAŁ nr 16

możliwość realizacji projektów z punktu wiedzenia prawnego i finansowego. Istotnym wyzwaniem dla grup projektowych było powiązanie ze sobą sąsiadujących z rożnych stron obszarów łódzkiej zabudowy XIX-wiecznej, ze współczesnymi centrami handlowymi i terenami zieleni (parku lub cmentarza), z uwzględnieniem istniejących i planowanych powiązań komunikacyjnych. Zatem studenci musieli rozwiązać problem, jak przekształcać miasto w XXI wieku, mając na względzie jego dotychczasową, zapisaną w przestrzeni, historię. Pomocą w analizie stanu obecnego tych terenów, jak i uwarunkowań zewnętrznych rozwoju była analiza SWOT, którą każda z grup warsztatowych wykonała jako element pracy. Dwa zdegradowane i zróżnicowane pod względem struktury funkcjonalno-przestrzennej obszary poddane badaniom terenowym charakteryzowały się dużym potencjałem wewnętrznym. Oba, zlokalizowane w strefie zurbanizowanej i wyposażonej w infrastrukturę techniczną, cechowały się dużą możliwością przekształceń, co przekładało się na zróżnicowanie prac wykonanych przez poszczególne zespoły. Wśród uwarunkowań zewnętrznych w analizie SWOT wskazano dogodne powiązania komunikacyjne oraz atrakcyjność terenów otaczających. Natomiast zlokalizowane w niedalekiej odległości wielkopowierzchniowe

centra handlowe w większości potraktowane zostały jako zagrożenia dla rozwoju handlu w proponowanych rozwiązaniach. Wszystkie zespoły wskazały duże możliwości pozyskania zewnętrznych środków finansowych (m.in. z funduszy UE) na realizację przygotowanych projektów rewitalizacyjnych. Obserwując prace zespołów, można było łatwo zaobserwować dwie tendencje: realistyczną i idealistyczną. Zespoły, które podeszły bardzo rzetelnie do analizy nie tylko przestrzennej, ale i finansowej (wyznaczającej realne możliwości realizacji przedsięwzięcia „tu i teraz”) oraz dokonały analizy interesariuszy (wskazującej na potencjalne konflikty w przestrzeni oraz poszukującej odpowiedzi, czy projektowana przestrzeń zostanie w mieście zaakceptowana), prezentowały zwykle OPCJE EKSTENSYWNEGO ZAGOSPODAROWANIA TERENU. W ich pracach pojawiały się rozległe przestrzenie publiczne, uporządkowane i ukształtowane zielenią i formami terenowymi z pojedynczymi inwestycjami kubaturowymi oraz wygodnymi węzłami komunikacji kołowej. Takie niskobudżetowe podejście daje duże szanse na szybką realizację inwestycji, jednocześnie ekstensywne, niemal tymczasowe zainwestowanie zielenią, pozostawia możliwość przyszłej zabudowy, gdyby tendencje demograficzne i gospodarcze uległy zmianie.

fot. SKN SPATIUM

Makieta do koncepcji, którą nagrodzono II miejscem

Natomiast zespoły, które postawiły na szybkie UZUPEŁNIENIE ZABUDOWY O CHARAKTERZE MIEJSKIM, w większym stopniu osiągnęły korzystne efekty przemieszania funkcji, zwiększenia efektywności infrastruktury miejskiej i komunikacji publicznej, tworząc przy tym czytelne, zwarte i atrakcyjne przestrzenie publiczne o ludzkiej skali. Przedstawione przez uczestników warsztatów projekty wpisują się w szerszą dyskusję o zagospodarowaniu terenów poprzemysłowych w mieście XXI wieku. Na przykład przedstawiciele szkoły Landscape Urbanism mówią o konieczności AKCEPTACJI ZJAWISKA ROZLEWANIA MIASTA,

jako potrzeby społecznej oraz związanej z nią zależności od samochodu jako głównego środka transportu w mieście. Proponują zastępowanie pionowych i kubaturowych form architektonicznych odpowiednio ukształtowanym krajobrazem zielonym. Jako pomysł na tereny poprzemysłowe proponują rozłożony w czasie proces ich rehabilitacji poprzez renaturyzację. Następny etap to tworzenie nowych otwartych przestrzeni publicznych – tak, aby to, co miejsko-architektoniczne płynnie przenikało się z tym, co krajobrazowo-naturalne. Inne podejście prezentuje nurt Nowego Urbanizmu, propagujący ideę MIASTA GĘSTEGO, ZWARTEGO, O PRZEMIESZANEJ FUNKCJI, w którym można poruszać się głównie pieszo i komunikacją publiczną. Zwolenni-

cy tego nurtu proponują zagospodarowanie terenów poprzemysłowych poprzez wprowadzanie nowych funkcji mieszkalnych i usługowych z czytelną i wzmocnioną granicą pomiędzy strefą zurbanizowaną a naturalną. Cel zadania postanowiony przez organizatorów warsztatów – WYWOŁANIE UCZUCIA WIELKOMIEJSKOŚCI, WPISANIE W KONTEKST ŁÓDZKI ORAZ PROMOCJA RÓWNOWAŻENIA ZAGO-

poprzez zwiększanie efektywności użytkowania infrastruktury miasta i usług komunalnych – wyznaczył kryteria oceny części urbanistycznej. Wyższą ocenę jurorów za tę część uzyskała druga grupa prac, prezentujących podejście bardziej idealistyczne. Jury preferowało chęć prowadzenia aktywnej polityki przestrzennej. Prace akceptujące obecne negatywne trendy zostały także zauważone za analizy społeczno-gospodarcze, ponieważ finansowy realizm jest ważny w planowaniu. Obawy jury budził jednak brak dobrych praktyk w Polsce w urządzaniu wysokiej jakości przestrzeni zagospodarowanych tymczasowo, niezależnie, czy jest to tymczasowość na kilka miesięcy, czy na następne kilkadziesiąt lat. ❚ SPODAROWANIA TERENU

KWARTAŁ nr 16

SPATIUM w akcji

Beata Niepiekło

ocenę czas ✓wystawić

Konferencja. I po Konferencji. Może zorganizujemy kolejną? Czemu nie? Jednakże by każde następne organizowane wydarzenie nie odbiegało poziomem in minus od kwietniowej Ogólnopolskiej Konferencji i Warsztatów Studenckich „pO KOLEI. Czas na Łódź!”, jej organizatorzy poprosili uczestników o wyrażenie swojej opinii o jej przebiegu. Otrzymane oceny z pewnością pozwolą uniknąć błędów w przyszłości, pokażą, na jakie aspekty powinno się zwrócić szczególną uwagę, by spełnić oczekiwania odbiorców wydarzeń oraz co potraktować jako dobre praktyki godne kontynuowania. Przy okazji można było usłyszeć

sporą dawkę pochwał, a i słowa krytyki nie pójdą przecież na marne. Ankieta ewaluacyjna skierowana do uczestników wydarzenia zorganizowanego przez SKN SPATIUM, poza typowym elementem, jakim jest metryczka, składała się z czterech zagadnień tematycznych: Konferencja i Warsztaty, Atrakcje, Zakwaterowanie i wyżywienie oraz Łódź. Zawierały one w sobie prośbę o ocenę poszczególnych etapów przedsięwzięcia – najpierw w skali od 1 do 5, następnie w formie krótkiego pisemnego przedstawienia swojej opinii. „Na gorąco” po zakończeniu wydarzenia ankietę uzupełniła ponad połowa uczestników,

Podsumowanie warsztatów

fot. SKN SPATIUM

przedstawiając wiele cennych uwag. Jakich? Krótki przegląd poniżej. Całość przedsięwzięcia oceniono na 4,75, a zasługą tak wysokiej średniej były przede wszystkim: ciekawy pomysł na inicjatywę, ogrom wysiłku i zaangażowanie organizatorów, profesjonalizm i sprawna organizacja, wielokrotnie określane mianem „dopięcia wszystkiego na ostatni guzik” (choć w tym ostatnim przypadku pojawiły się pewne zastrzeżenia – zdarzające się niedociągnięcia i liczne opóźnienia czasowe). Miło było otrzymać opinie takie jak „nie było czasu na nudę” czy „bardzo wysoko zawiesiliście poprzeczkę dla kolejnych konferencji, również merytorycznie”. Ocenie poddano także sesje eksperckie i studenckie odbywające się w trakcie Konferencji. Wystąpienia ekspertów otrzymały średnią notę 4, podczas gdy referaty studenckie oceniono na 4,64, po czę-

ści dlatego, że – jak zauważył jeden z respondentów – były „prawie tak profesjonalne jak sesje eksperckie”. Zarzutem pod adresem sesji eksperckiej było to, że studentom spoza Łodzi trudno było odnaleźć się w tematyce stricte łódzkich aspektów kolejowych, przedstawionej ponadto w sposób „zbyt naukowy i techniczny”, a czasem przydługi. Sporo osób broniło ekspertów – ich zdaniem były to osoby „z dużą wiedzą i reprezentujące wysokie stanowiska” oraz „bardzo dobrze przygotowani […] odpowiedni ludzie, dla odpowiedniego tematu”. Studenckie referaty zostały ocenione jako bardzo interesujące, rzetelnie przygotowane i poruszające różne aspekty kolei, dzięki czemu tę część Konferencji uznano za bardzo ciekawą. Po każdej z sesji odbywały się dyskusje, podczas których referenci odpowiadali na pytania dotyczące swoich wystąpień, wykazując się

KWARTAŁ nr 16

przy tym dużą wiedzą, a czasem niestety okazywali się niedostatecznie przygotowani. Jak zauważono, dyskusje świadczyły o „aktywności uczestników, a to nie jest powszechne na studenckich konferencjach”. Organizując kolejne konferencje, należy pamiętać o tym, by wystąpień nie było zbyt dużo oraz że w dyskusje – które nie mogą trwać za długo – włączać powinni się przede wszystkim zaproszeni studenci, a nie sami organizatorzy. Dość wysoko zostało ocenione zadanie warsztatowe oraz przebieg Warsztatów (ocena 4,48), co wynikało m.in. z interesującego tematu pracy; sprzyjających warunków do wykonania zadania – osobne sale dla grup warsztatowych, dobrze przygotowane materiały (choć pojawiły się zastrzeżenia odnośnie ich jakości); a także z interdyscyplinarności grup, co sprzyjało wymianie poglądów i wzajemnemu uczeniu się

przedstawicieli różnych typów uczelni: ekonomicznych, technicznych czy przyrodniczych. Zadanie według uczestników Warsztatów było bardzo rozbudowane – „na początku wydawało się nie do ogarnięcia i przerażał jego zakres”, a czasu na jego wykonanie było zbyt mało. Było ono „mocno obciążające, jeśli chciało się je wykonać dobrze”, wymagało kreatywności i sporej wiedzy z zakresu gospodarowania przestrzenią, jednocześnie będąc okazją do zdobycia nowej wiedzy i umiejętności. Wnioski na przyszłość? Chociaż wyznaczone obszary były porównywalne, to padła sugestia, by każda grupa opracowywała koncepcję dla tego samego terenu. Uznano, że było niewystarczająco czasu na konsultacje pomysłów z ekspertami, z których strony ponadto „zabrakło równomiernego poświęcenia czasu wszystkim grupom oraz pozwolenia uczestnikom na reali-

zację ich wizji”. Podczas kolejnych warsztatów należy zadbać o to, by wszystkie szczegóły zadania zostały doprecyzowane i wyjaśnione grupom w jednakowy sposób, by uniknąć jakichkolwiek zarzutów o niesprawiedliwość. Bez wątpienia na pozytywny odbiór Warsztatów ogromny wpływ miała postawa opiekunów grup warsztatowych. Okazali się oni gotowi do pomocy, kompetentni, pełni entuzjazmu i otwarci. Czytając same bądź prawie same pochwały pod swoim adresem, mogli poczuć się dumni. „Wzorowy koordynator”, „Opiekunka REWELACJA!”, „na medal” czy „wspaniały opiekun” to tylko wybrane ich charakterystyki. Najbardziej zróżnicowane oceny uzyskały wydarzenia w kategorii „Atrakcje”, mianowicie najniżej oceniono nocny przejazd tramwajem (3,66), najwyżej – wycieczkę po Księżym Młynie (5,00). Niską ocenę przejazdu można wyjaśnić w kilku słowach: „Pomysł – super. Wykonanie – słabiej”. Pomimo że według uczestników wycieczki była to „świetna rozrywka, nietypowa, inna niż zwykła impreza”, to humory popsuło nieco długie oczekiwanie na jej rozpoczęcie, stosunkowo krótki czas przejazdu i brak nagłośnienia w tramwaju. Praktycznie w samych superlatywach wspominano niedzielną wycieczkę po Księżym Młynie, co bez wątpienia było zasłu-

gą świetnego przewodnika i charakteru miejsca. Ciekawy film wyświetlany w interesującym miejscu, jakim jest Miejski Punkt Kultury PREXER-UŁ oraz świetny klimat panujący w czasie projekcji, pomimo pewnych niedogodności na sali, zasłużyły sobie na ocenę 4,71. Dla uczestników wydarzenia przewidziano również atrakcje w postaci imprez integracyjnych w klubach Łódź Kaliska oraz Lordi’s. Ocena lokalu, jak się okazało, to rzecz bardzo subiektywna – części osób bardzo się podobało w jednym klubie, w drugim niezupełnie, natomiast opinia innych była odwrotna. „Bardzo fajna atmosfera” i „integracja w pełnym tego słowa znaczeniu” wpłynęły na dobrą ocenę 4,42. Tylko odrobinę gorzej oceniono wycieczkę po EC1 Łódź (4,38). Według uczestników wyprawy było to coś niecodziennego i niekonwencjonalnego. Przyznali, że z zaciekawieniem wysłuchali prezentacji o inwestycji, która okazała się przydatna szczególnie osobom spoza Łodzi, nieposiadającym wcześniej wystarczających informacji o tym przedsięwzięciu. Sam spacer po placu budowy okazał się jednak zbyt krótki w porównaniu z obszerną prezentacją, spodziewano się więcej szczegółów o nowo powstających obiektach, dodatkowo nie było czasu na zadanie pytań przewodnikom. Generalnie uczestnicy wycieczki uznali ją za bardzo dobrą inicjatywę.

KWARTAŁ nr 16

Ważną kategorią było zakwaterowanie i wyżywienie, gdyż niedogodności w tym zakresie mogły negatywnie rzutować na ogólną ocenę pobytu. Jak się okazało, nie było źle: zakwaterowanie w Hostelu Music oceniono na 4,85, zaś wyżywienie podczas Konferencji i Warsztatów na 3,68. Wśród walorów Hostelu wymieniono jego lokalizację w centrum, odpowiednie wyposażenie, czystość, duży salon do wspólnej dyspozycji, miłą atmosferę oraz sympatyczną obsługę. Zastrzeżenia padały w odniesieniu m.in. do niewystarczającej ilości jedzenia w trakcie śniadań, braku wcześniejszej informacji o konieczności wniesienia depozytu za klucze oraz zbyt małej liczby prysznicy. Porównując różne opinie, można zauważyć, że długość kolejki do łazienki jest rzeczą względną – dla niektórych wciąż się one zdarzały, inni w ogóle nie zaobserwowali problemu... W odniesieniu do stołówkowych obiadów nasuwa się jeden wniosek – o kulinarnych gustach się nie dyskutuje. Obok opinii, że dania były bardzo smaczne, pojawiały się też zdania, że „szału nie było”. Pozytywne aspekty to np. bliskość stołówki oraz szybko wydawane i wystarczające porcje, natomiast do wad zaliczyć można mały wybór dań oraz wspomniane już problemy z posiłkami w hostelu. W ankiecie zamieszczono także pytanie o Łódź i o skojarzenia, jakie uczestnicy mieli przed, a jakie

po Konferencji i Warsztatach. Niezmiernie cieszy, że wielu z nich zmieniło na lepsze swoje wyobrażenie o mieście. Wcześniej uważali, że jest ono zaniedbane, brudne, nieciekawe i ponure, posiadali niewiele informacji na jego temat lub opierali swoje przekonania na negatywnych opiniach innych. Pobyt w Łodzi sprawił, że zaczęli oni dostrzegać jej urok, poznali interesującą historię i poczuli klimat miasta. „Zniszczone miasto z kolorową duszą”, które „naprawdę kreuje” okazało się warte odwiedzenia i dające się lubić. Duża w tym zasługa członków SKN SPATIUM, którzy „pozwolili spojrzeć na Łódź z zupełnie innej strony i po prostu zarazili miłością do tego miasta”. Podsumowując, zdecydowana większość opinii miała charakter pozytywny, dzięki czemu osoby zaangażowane w organizację Konferencji i Warsztatów mogą być z siebie zadowolone – ich trud włożony w to wydarzenie został doceniony. Studenci z różnych ośrodków akademickich w Polsce z pewnością nie uznają kilku dni spędzonych w Łodzi za czas stracony – nie tylko ze względu na zdobyte „pokolejowe” doświadczenia, ale i panującą miłą atmosferę. Po uśrednieniu wszystkich cząstkowych ocen można uznać, że SKN SPATIUM zasłużyło sobie na czwórkę z plusem. Kiedy poprawa? ❚

do tego numeru pisali

Ewa M. Boryczka

Wiktor Wróblewski

Asystent w Katedrze Gospodarki Regionalnej i Środowiska na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ. Absolwentka Gospodarki Przestrzennej współpracująca z SKN SPATIUM. Wiceprezes Fundacji Ulicy Piotrkowskiej i członkini Towarzystwa Urbanistów Polskich. W pracy naukowej zajmuje się badaniem wpływu procesu rewitalizacji na gospodarkę miast, zarządzaniem strategicznym. Zaangażowana od wielu lat w działalność społeczną na rzecz Łodzi.

Magdalena Kowalczyk Studentka II roku USM Gospodarki Przestrzennej na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ. Członkini SKN SPATIUM. Interesuje ją sporo, bo tak lubi. Muzyka, teatr, rowery, podróże, miejsce jednostki w państwie, ochrona przyrody, również problemy z miejską infrastrukturą komunikacyjną.

Architekt, doktorant w Instytucie Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej. Asystent w Katedrze Gospodarki Regionalnej i Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. Zajmuje się analizą struktur miejskich, trendami w projektowaniu urbanistycznym oraz wykorzystaniem technik CAD i GIS w planowaniu przestrzennym. Urbanofil i flâneur. Lubi wysiąść w porcie lub na dworcu w nieznanym mieście bez mapy, bez przewodnika, ani harmonogramu zwiedzania, aby sprawdzić, czy miasto samo, swoim układem i symbolami, prowadzi go w swoje najważniejsze miejsca.

Jakub Zasina Student II roku USM Gospodarki Przestrzennej na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ oraz członek SKN SPATIUM. Łodzioholik. Zafrapowany historią urbanistyki, architekturą nowoczesną, dziedzictwem kulturowym, typografią. Stawia pierwsze kroki w proceduralnym modelowaniu miast.

Beata Niepiekło Studentka II roku USM Gospodarki Przestrzennej na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ. Członkini SKN SPATIUM. Od blisko dwóch lat zajmuje się redagowaniem KWARTAŁU i chętnie odda go w dobre ręce. Interesuje się m.in. polityką regionalną, a w wolnym czasie pochłania kryminały A. Christie.

Wojciech Zasina Projektant grafiki. Mieszka i pracuje we Wrocławiu. Jest miłośnikiem muzyki elektronicznej. Na co dzień zajmuje się tworzeniem identyfikacji wizualnej firm, projektowaniem aplikacji mobilnych oraz budowaniem stron internetowych. Czasami ilustruje.

Mariusz E. Sokołowicz Doktor nauk ekonomicznych. Absolwent Gospodarki Przestrzennej na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ. Niegdyś Przewodniczący, a później Opiekun SKN SPATIUM. Członek Towarzystwa Urbanistów Polskich. W swojej pracy naukowej zajmuje się badaniem wpływu uwarunkowań instytucjonalnych na rozwój terytorialny, marketingiem terytorialnym oraz miejskim rynkiem nieruchomości. W wolnych chwilach dużo czyta, rozwiązuje szarady i krzyżówki.

KWARTAŁ nr 16

Zajmij to miejsce! Zapraszamy do publikowania swoich artykułów już w następnym numerze KWARTAŁU. Szczegóły znajdziesz na stronie internetowej SKN SPATIUM.

płyta CD

Powyżej znajduje się płyta CD zawierająca publikację poruszającą szeroko pojętą tematykę kolei. Mieszczą się w niej artykuły studentów gospodarki przestrzennej z różnych ośrodków akademickich w Polsce, a także młodych naukowców i przedstawicieli organizacji pozarządowych.

Na płycie znalazły się ponadto materiały pokonferencyjne i powarsztatowe, a także elektroniczna wersja tego numeru KWARTAŁU. ❚

ISSN 2082-8675 KWARTAŁ nr 16