1994 04

..

••

.

. .

.

BUYUMUŞ DE KUÇULMUŞ ...

2.2 litrelik güçlü dize! motoruyla KIA CERES boyundan büyük yükleri her türlü yol şartlarında güvenle taş ır.

Panoramik görüş açısı, lüks ve kullanı ş lı kumanda kabini sürüş keyfini artırır.

Güvenli duruşu sağlayan çift fren sistemi, köşeli ve geçmeli gövde konstrüksiyonu ağır - "-., yük taş ımak için geliştirilmiştir.

Katadik elektro kaplama gövdesi her türlü hava şartlarına dayanıklıdır. Önde amortisörlü. arkada makaslı süspansiyon sistemi ile kamyon sağlamlığ ında, otomobil konforunda kamyonettir KIA CERES ...

Türkiye sathına yayı lmı ş 167 yetkili servis ve % 30'u yerli olmak üzere bol yedek parças ı y l a ve en önemlisi yakında tümüyle Türkiye'de üretilecek KIA CERES Türkiye 'nin vazgeçilmez kamyonetidir.

1""

Genel Distribütör

IH Ll(S;,J 1~ (e)l

liC•)

İHLAS HOlDİNG A.Ş.

Büyükdere Cad. o: 73 80660 4. Levenı/İST. Tel: 281 20 00 Fax: 279 00 50

CE RES "Türkiye' nin Kamyoneti"

r,,

•;-

()~ ~~

<)

J'

.,.,.,.

-;e

""""' o ;:::ıo

:ı= ,l:::ıı.

__,

..._ <:::)

~

t.., <::::>

v ~~

YEAR S\l\lı,.

Netaş

Netaş, iletişimi n yannlannın araştırma-geliştirme

20

yıldan

Netaş

beri

inşa

Netaş

dünya

taşıyan Netaş

heyecanından

lirayı aşan

standanlarında

Netaş ' ın

ve

şey

kaybetmeden

bütçesiyle sadece binasında

Ar-Ge , Türkiye'nin ihtiyaç ve

ulaşmayı

biliyor..

Ar-Ge Birimi, yeni projeleri,

hiçbir

edilen, 4000 m 2'lik Ar-Ge

devam ediyor.

kurulacagını

ya ratıyor.

Ar-Ge Birimi'nde 300 yaratıcı mühendis ve teknisyen,

çeyrek trilyon için

üzerine

kutluyor.

bu inançla çalışıyor... Gelecegin sorumlulugunu

yeni ürünleri Bugün

.~

yılını

Ar-Ge 20.

Yıllardır

\)

araştırma-geliştirme

geeeli gündüzlü

koşuHanna

çalışıyor..

uygun , çevreye

duyarlı ,

ürünleri tasarlamaya ... dunyaya know-how satmaya yeni

yüzyıl

geliştirme y i

için hedefi. bilgiyi üretmek kadar bilgiye

bilen bir "Bilgi Toplumu" oluşturmak ..

Turki ye 21 . yuzy ıla

hazır... Netaş

Ar-Ge 20

Netas

yaşında'

Y IL 1 Year 12

SAYI/ Number 132

Y önelim Kurulu Başkanı/ Chainumı of the Board ERMAN YERDELEN

ZAMAN TÜNELINDE ÇOCUK GIYSILERI Children 's Dress in the Pa sı

By N E CDET SAKAOGLU

Türk Hava Yollan Adına Sahibi 1 Pı<blishar on behalf of 1HY Genel Müdür Vcki!V Aciing Presit/elli am/ CEO

YUSUF BOLAYIRLI

64

YAYlN

KURU FASULYE

Genel Yayın Yönetmeni Etlitor-i11-Ciıief

Haricot

MUSTAFA SONMEZ

By

Yazı lşl eri Müdürü/ J\lfanııging

Editor

KapakjoloP,m(ı 1 Co1 •er

ENGIN OKTEMER

Sanat

Danışmanı/ Design

DEN IZ

Pbolo

68

FARUKAKBAŞ

Cansultani

ŞAHINBAŞ

ILK KADlN MÜZECIMIZ

Koordinatör 1 Coordtnator

AH MET DEMIREL

Turkey's First \'iloınan Museologist

Editör 1 Editor

4

HAŞMET BABAO~LU Yayın

Kurulu/ Pub/isbl11g Board MUSTAFA SOKMENO~LU RUHAT KALAYCIO~LU FERDI PIŞKIN

10

DUYGU TAMER YURDAGÜL ALTINOZ Tel o663 63 00 (Ext) 1184/ 11 85

Oagmm 1 Distribution KEREM ILTER Tclo 663 63 00 (Ext) 1189

l s ı anbu l

1 Productfmı

MEVSIMLERDEN ILKBAHAR

ÜRDÜN

The Folk C:.ı l e ncl e r anel ils Seasons

By GÜLYAZ AŞÇIOGLU

Jordan

By

U Ç GÜ Z EL KELEBEK

93 DUTY FREE ON BOARD

Fluttering Butterllies

By CEM MADRA

96 DANI Ş MA

32

104 Puzzles

110

LIKÖR S EVER MISINIZ?

A

Matbaa c tlık

OYUNLAR

42

1 Prinli>1g-Bindi11g

HUrriyet Ofee1

ve Gazetecilik A.

V E REZERVASYON

Information anel Rese rvatio n

BAHARIRESMETMEK

Osmanlı Sok. 19 Taksim IST. Teh 251 74 84 ( 16 hat)

rn

SO P H IE GUTM AN

24

Panrayals of Spring

By ANNA TURAY

Baskı-Cilı

Theatre

80

Adres 1 Address

Yapı m

Yıldız

14

Türk Hava Yollan Genel Yöneıim Binası Atatürk Hava Limanı

34830

The

By SA B A H A TTI N TÜRKOGLU

Reklam Koor<linatörü/

Ativertlslng Coordirıator NURHAYAT KASABALI Tel o663 63 00 (Ext) ll 74

74 Y ILDIZ TIYATROSU VE TARIHI SAHNE KOSTÜMLERI

AGENDA

Sanat Yönetmenleri 1 A 1t Directors LALEH AN UYSAL YÜCEL ALP IŞMEN

Reklam 1 Advertising

By TA H A TOROS

THY'DEN HABERLER

English Edit01ial MARY IŞIN

fotog.ranar 1 Pbotos MANUEL ÇITAK (Etiilor) ERDALALOK

Be:.ıns

M ERAL DEM I RE L

Aiınez-Vous

By

Les Liqu eu rs'

SEVDA ÇAVUŞOGLU

34625 Sefaköy !ST.

VIDEO Movies on T H Y Flights

Tel o(0-212)698 58 58 Renk Aynmı 1 Colour Sej.ıa 1-atimı ATLAS GllAJIK Crosfleld Stıullolürk sisiemt ile )'l'{Jılmrştrr Kag ıı 1 Paper LEYKAM MORZTALER MAGNOMAT

De'1Jim/z(/e yaymlmum yazıt~ fi>10/Jrajlmdm1 kayrıak belirtlimet/mı tam ııe 6zel a/mtı )'llpıiLwuız.

SKYIJFE. nfY uırrifm(/au aytla biryayımlamr.

Skyllfe is publfslx•d rnonlbly by mY.

112

48 BILGI S A Y ARLA Ş MANIN

Ka ıtpost a l:

NERESINDEY IZ?

ORTAKAPI Onakapı

Computerisatio n Levels in Turkey Taday

By LEVENT GÜRSES

By

Ga te

N E CDET SAKAOGLU

ayın Yolcularımız,

ea r Passengers, The airlines which sı~ff'ered a major erisis sparked o.U' by the Culf War have stil! not recovered completely. Efforts to extricate themse/ves from the bollfeneck by mergers, closures cmd simi/arformu/as havefailed.

1 received a telex messagefrom the International Air Transport Associalion (!ATA) on 4 Februmy 1994 explaining that despite the increase in passenger numbers carried by fA TA members, they aşılamadıgı beliı1iliyor. Teşkilat Başkanı Pierre F. jeanhad st ili not overcom e 1heir fina ne ial 1ro u b tes. niot beyanatında aynen şunları söylüyor: Association Chairman, Pierre F. jeanniot, said the "Günümüzde havayollarının problemi trafik degil , fakat fallawing: karlılıktır. Maalesef, üyelerimizin 1993 yılını, tarifeli ulus"The problem facing airlines taday is not re/ated to lararası seferlerinde zararla kapadıklarını belirtmek tra.ffic but to pro.fitability. Urıfortunately, 1 am zorundayım " . obliged to report that our menıbers ended 1993 wilh Gerçekten de !ATA üyelerinin 1993 yılında ücretli yollosses on their scheduled international services. " cu/ km rakamları sadece yüzde 6 artmıştır. Aynı rakamın !ATA members increased !heir revenue passenger per THY'deki artışı ise yüzele 24,6'dır. Iki rakam arasındaki kilometre rates by just 6 percent in 1993. Yet THY bu büyük fark, THY'deki gelişmenin devam ettiginin en increased this ratio by 24.6 percent. The wide disbelirgin kanıtıdır. crepancy between the two figures is indisputable Nitekim, gerçekleştirilen gelişme THY'yi AEA (Avrupa proof of the conlinuing progress being made by THY. Hava Yo ll arı Birligi) üyeleri arasında , ücretli yolcu/kın'de Asa resul! THY ranksfirst among the Associatiorı q( Avnıpa hatlarında birinci, dünya hatlarında ise üçüncü European Airlines (AEA) members in terms ofpaying yapmıştır. passengers per kilometre 011 European routes a11d Burada, dünyada faaliyet gösteren 71 uluslararası saygın third 011 u •orldıl'ide routes. havac ılı k şirketi arasında !ATA tarafından yapılan bir 1 can not refrain from mentioning a study carried araştırmadan söz etmeelen geçemeyecegim. out by !ATA among 71 leading internationctl airSöz konusu araştırmanın sonuçlarına göre 1993'te ücretli lines. yolcu/kın ' de yüzde 24 , 6 ' 1ık bir anı saglayan THY, 71 According to the results of this survey, THY has risen ünlü şirket arasında 7'inci sıraya yükselmiş bulunmaktato seven/h place among these 71 major airlines, with dır . a rise in revenue passengers/km of 24.6 peı·ceııt in Diger şirketlerin durumlarına bir göz atacak olursak 1993. A look at the figures for other airlines shows ücretli yolcu/ km'deki gelişmenin IAT'A'cla yüzele 6, that the average rise in revenue passengers/ km for AEA'da yüzde 7, Uzak Dogu ülkeleri havayollarında /ATA members is 6 percent. for AEA members 7 peryüzde 8, Kuzey Amerika'da yüzde 4 ve Güney Amerika cent, for Far East airlines 8 percent, for North şirketlerinde ise yüzele 2 olarak gerçekleşmiş oldugunu American airlines 4 percent and for South American görmekteyiz. airlines 2 percenl.

Yukarıda da beli11tigim gibi ücretli yolcu/ km'deki geliş­ The outstanding increase in passenger volume me THY 'de yüzde 24,6 ' dır. Bu sonuç yolcularımızın achieved by THY is the resul! ofpassenger prf!ferences THY'ye gösterdikleri büyük ilginin bir eseridir. for THY setvices. Your cantirwed loyalty will encourKatkılarınızın devamı, THY yönetimi ve personelini age 7HY ma11agement and slaJ(, ensuring that they yüreklendirecek ve sizlere daha iyi ve mükemmel hizdo !heir u/most to provide services of an even higher met verebilmek için, canla başla çalışınalarını saglayastandard. caktır.

We exist to serue you.

Biz sizler için varız. ll is our duty lo please you.

Sizleri mutlu etmek görevimiz.

Please help us to improue THY stili jitrther by making Lütfen, THY'nin daha da iyi olaYUSUF BOIAYIRU suggestions and warning us Genel Müdür V. about even minor impelj'ectiolls. bilmesi için bizlere yardımcı olun, önerilerde bulunun, ikaz edin. Bu By this means you uıill enable davranışlarınız THY'nin istecligiTHY to fulj/1 your expectatioi/S. niz düzeye gelmesi için bizlere Wishing you happy flights by yardımcı olacaktır.

THY.

S

Irak Savaşı ile büyük bir krize giren havayolu şirket­ leri, hala bu durumu atlatamadılar. Çıkmazdan kurtulmak için sarfedilen gayretler, birleşme ve kapanma gibi fom1üller bir sonuç vermedi.

IATA 'dan (Uluslararası Hava Taşımacıları Birligi) 4 Şubat 1994'te bir teleks mesajı aldım.

Mesajda kuruluş üyelerinin ta ı­ clıkları yolcu sayısındaki artışa ragmen maalesef mali zorlukların

...1

D

TURKISH CARGO

THE WORLD BECOMES A SINGLE MARKET

ŞİMDİ DÜNYA

TEK PAZAR W orld trade is in an unprecedented state of jlux. Distances between 1• countries and continents are shrinking rapidly, white access to quality products on global markets is of prime importance. Competitive power depends on reaching those markets as quickly as possible and ensuring that there is no quality deteriation en route. Air transport has therefore become a crucial factor in world trade.

In our day and age, the concept of time is a key one in every sector, but above all in trade and transportation, whether domestic or international. kaybı" anlamı taşımaya başlamıştır.

Delays are not just minor setbacks in delivery İşte bu nedenlerle , bütün dünyada öncelik alan times, but lead to disastrous consequences in terms havayolu ile kargo taşımacılığında , Türk Hava Yolları, büyük aşamalar yapmı ş, uluslararası düzeof market losses.

In the sphere of passenger and ye ulaşmıştır. cargo air transport, which is a priTHY, dünyanın en genç filosu ile ority seetar throughout the world, Avrupa ' nın önde gelen t a şıyıcıla­ Turkish airlines has forged ahead rından biridir. Ayrıca , THY, Istanto rank among the major internabul- ew York-lstanbul direkt kartional carriers. go seferleri yapan tek havayolu With an aircraft jleet which is the dur. youngest in the world, THY is not Ne üretiyorsunuz, pazarlıyorsunuz , THY neler ithal ediyorsunuz: Tekstil, çi~~g~~~~~~f;~~~ only one of Europe 's top airlines, but the only one with direct cargo çek, canlı hayvan , deri , yaş sebze, services on the Istanbul-New Yorkmeyve, yedek parça, makine aksalstanbul route. mı, değerli eşya? ... Hangi ülkelerle What are you producing, marketticaret bağlantınız var? Ürününüing or importing? Texti/es, jlowers, zün pazarı dünyanın hangi ülkesi? livestock, leather, fresh vegetables Orta Asya Türk Cumhuriyetleri , and fruit, spare parts, machinery Tokyo, Moskova , Singapur, Bangor valuables? Which countries do kok , Karaçi , New York veya Avru-

D ünya ticareti büyük değişim içinde. Ülkeler, kıta l ar arası mesafe ler ortadan kalktı. Önemli '• • • • • o o c • • c 1e olan ka lite li ürünlerin dünya pazarlarında yer a l ması. Rekabet gücünü , ürünün kalitesi kadar , pazara ul aşım süresi ve ulaştığı andaki niteliği belirliyor. Hava ta ş ımacı­ lı ğı , bu açıdan evrensel önem kazanıyor.

Bilindiği gibi , günümüzde "zaman" kavramı, her sektörde, ama , özellikle iç ve dış ticaret ile ta şımacılık sektöründe büyük önem kazanmıştır. Bu alanlardaki aksamalar, sadece bir "geç teslim " değil , çoğu zaman bir "pazar

rUR.KISH

4

S K YLIFE NISAN

+

APRIL 1994

Çevreyi kurtaracak insan bulundu:

• ~c.,,

(Q\ ~,,r;J ~

T.C. ÇEVRE BAKANLIGI

TURKISH you dea! with? Which world cowıtry is a market foryour products? 7be Turkish Repuhlics of Central Asia, Japan , Russia, Thailand, Pakistan , the United States, Singapare or Europe?

THY Cargo of/ers services between 17 domestic and 58 international destinations, with a highly ejficient transportation network and state of the art technology. In 1991 THY carried 35,293 lons of cargo, rising lo 4 7,994 tons in 1992 and 62,915 lons in 1993. THY Cargo provides faster, easier and more reliable service. Thanks to the automated freight data İlıterchange system, an extremely high standard of communicatioııs is ensured between forwarders, shippers. agencies and airlines.

Accurate information is conveyed instantaneously to the right places. THY prouides a 24 hour service 365 days of the year, the THY Cargo of/ice Shipping Instructions unit aud the Customs Office during ordinary working hours, and the Cargo Craund Hand/ing Unil over weekeııds aud puhlic bolidays.

7HY Cargo services alsa u/i/ise addilional capacily over passenger baggage on our B-727, DC-9, A-312, A-313 andA340 aircrajt.

Freigbl charges per kilogra 111 for cargo carried on scheduled passenger and cargo jlights uary according lo the zype q/goods, quantity and volume.

Our cargo reseruation services opera/e from 07.00 lo 19.30 eveıy day.

All our cargo procedures, reservalions, weighing, exporl and inıporl are carried out by computer.

THY has regular jligbts to Ashkabad, Alma Ala, Baku , and Tasbkent in the Turkic republics of Central Asia. Charlered DC-8, AN-12, B-747 c111d DC-10 air freighlers provide direct jligbts betu•een lstanbtt! and New York.

•

pa ülkeleri? ... da görüldüğü gibi, Tl lY Kargo , çok geni;j bir ulaşım ağı ve <,:ağdaş bir teknolojiyle, 17 iç, 58 dış olmak üzere toplam 75 merkezde sizlere hizmet sunmaktadır. THY, 1991 yılında 35.293 ton , 1992'de 47.994 ton ve 1993'te 62.915 ton kargo Yukarıda

taşı mıştır.

THY Kargo, hizmetinde, size çok daha ve güvenilir olanaklar tanıyor. Kargo otomasyon sistemi sayesinde sizinle alıcınız arasında , acenteler ve havayolları arasında mükemmel bir iletişim kuruyor. Doğru bilgileri, doğru yerlere anında aktarıyor . Tl lY Kargo Müdürlüğü Ordino Ünitesi , Gümrük Müdürlüğü ile birlikte normal mesai saatlerinde, Kargo Yer Hizmetleri Ünitesi , CumartesiPazar ve bayram tatilleri dahil hergün 24 saat sizlere hizmet vermektedir.

Kargo taşımacılığında, Tl lY filosunda yer alan B-727, DC-9, A-312 , A313 ve A-340 tipi yolcu uçaklarımızın yolcu bagajından arta kalan kapasitesinden de yararla-

hızlı,

kolay

TURKIS

•••• •••••••

nılmaktadır.

Tarifeli yolcu ve anlaş­ malı kargo seferlerinde taşınan kargolara uyguladı­ ğımız kilogram navlun ücreti , malın cinsine, miktarına ve hacmine bağlı olarak değişmektedir.

Kargo rezervasyon servislerimiz, sabah 07.00 akşam 19.30 saatleri arasında haftanın her günü hizmet vermektedir.

Yaygınlaşan mekanizasyonu ile tüm kargo işlemle­ rimiz, rezervasyon, kantar, expon ve import, hilgisayarlarla gerçekleştirilmektedir.

THY , Türk Cumhuriyetleri'ne (Aşkabat , Alma-Ata , Bakü , Taşkent) düzenli olarak uçmaktadır. DC-8, A -12. B- 7.:ı 7 ve DC-10 tipi kargo uçaklarının kiralanması ilc Istanbul-New York-lstanbul direkt kargo seferleri de yapılmaktadır.

•

.....

6

.- " " '

,,...,...

..... c:"' l\"1

Dünyayı saran l<alite ...

Berdan 43

yıldır

bir Türk

markası

kalitesiyle

ingiltere'den Almanya ' ya , Fransa ' dan Finlandiya ' ya kadar tüm Berdan Tekstil. ..

..J

iç ve

dış

dünyayı sarıyor ..

Kurulduğu

pazarlara

.

ilk günden beri ,

sunduğu

karelik alanı kapsayan modern tesislerinden çağdaş işletme anlayı ­

ileri teknolojisine , şından

profesyonel yönetimine kadar

herşeyiyle

Ve

" önce kalite " için ipliğe

çalışır

kazandırdığı

...

eşsiz

ürünleriyle konusunda lider olan

nitelikleri dokuyarak , soylu bir

Berdan Tekstil, 140 bin metre-

kumaşa

dönüştürür .

Genel Müdürlük : Adana Aslaltı üzeri ?.km . 33401 TARSUS Tel : (324) 613 38 30 (12 hat) Faks : (324) 613 39 81 istanbul Bürosu : Aşiretendi Cad. Faal Han Kat. 5 Sultanhamam iSTANBUL Tel : (212) 520 75 46 Faks : (212) 520 75 47 Ankara Bürosu : Atatürk Bulvarı . Batıhan No. 151 / 601 Bakanlıklar ANKARA Tel : (312) 425 80 34 Faks : 1312\ 4?S RO 1S

Size geniş iç hacim ve performans sunuyor.

Eğer üstün performans ve benzersiz sürüş keyfinin yanı sıra, geniş

iç hacimli, çok işlevli bir otomobil istiyorsanız, Escort CLX Sports Wagon tam size göre.

Escort CLX Sports Wagon'u tanıtmaya, sıralı elektyakıt enjeksiyonlu ZETEC ronik motorla başlamak gerekir. 1.6 litre hacimli ZETEC motor, distribütörsüz elektronik ateşlemeli, üstten çift eksantrikli ve 16 supaplı. Bu sayede, düşük motor devirlerinde de yüksek performans sağlıyor . Tüm fonksiyonları, EEC IV Elektronik Kontrol ~Koç

ve Yönetim Ünitesi tarafından yönetiliyor. Bu özelli klere ayarlanabilir hidrolik direksiyon da ekle ndiğinde, Escort CLX Sports Wagon benzersiz bir sürüş keyfi sunuyor.

Escort CLX Sports Wagon, kullanım kolaylığı sağlayan elektrikli ön -... kapı camları, yükseklik ayarlı sürücu koltuğu, merkezi kilit sistemi, portbagajı ve çok geniş bagaj alanıyla, size hem işinizde, hem de özel yaşa­ mınızda mükemmel bir yol arkadaş ı olacak . Heyecan verici dış görünümü,

Ford Yetkili Satıcıları: Adlinil AkarOto Tel: (0-322) 435 08 91 Toroto Tel : (0-322) 428 24 04 Ankara Beyoto Tel : (0-312) 353 29 53 Erdoljanlar Tel : (0-312) 317 03 04 Hiday Tel: (0-312) 342 10 00 Let Oto Tel : (0-312) 436 54 78 Otokcx; Tel: (0-312) 287 35 50 Antalya Bilaller Tel : (0-242) 321 70 71 Otomotör Tel : (0-242) 241 21 14 Ar.dm Dıkmenler

Tel : (0-256) 313 15 60 Bursa Sönmez K<><; Tel : (0-224) 261 03 27 Denizli Kaan Otomotiv Tel : (0-258) 268 24 98 Erzurum Hamle Tel : (0-442) 234 28 91 Eskişehir

Porsuk Tel: (0-222) 227 74 37 Gllziantep Do!lanlar Tel: (0-342) 323 23 13 Hatay Ova h Tel : (0-326) 215 65 64 Istanbul Adım Otomotiv Tel: (0-216) 391 07 00 Atak<><; Tel : (0-216) 302 36 31 Başpınarlar

Tel : (0-212) Bo!laziçi Tel: (0-216) Bozkurt Tel : (0-212) Er-Eks Tel : (0-212)

276 91 54 417 41 59 509 96 00 521 06 02

Keleşler

Tel: (0-212) 612 29 53 Motör Ticaret Tel : (0-212) 275 72 80 O .T . A. Ş .

Tel : (0-216) 385 40 04 Standard Belde Tel: (0-212) 232 15 00 Şahsuvaro!llu

iç özellikleriyle mükemmel uyum sağlayan Escort Sports Wagon'lar, güvenlik bak ımından da olağanüstü.

Hem önde, hem arkada emniyet kemerleri olmasının yanı sıra, çelik güvenlik kafesi ve yan darbelerden koruyan çelik emniyet kuşakları da bulunuyor.

Ayrıca, Ford'un geleneksel "Tam Müşteri Mutluluğu" anlayışının bir parçası olarak satış, servis ve ..) yedek parça hizmetleri sunan Ford Yetkili Satıcıları da her an hizmetinizde.

Siz yine de bu okuduklarınızia yetinmeyin . Hemen bugün , size en yakın Ford Yetkili Satıcısına gelerek seçeceğiniz Escort'la bir deneme suruşu yapın .

Escort'un benzersiz perfermansına ve geniş iç hacmine kendiniz tanık olun.

Tel: (0-216) Tem Oto Tel : (0-216) /zmir Çeloto Tel: (0-232) Ege Oto Tel: (0-232) Özkıran

441 42 78 335 11 66 441 41 34 484 20 75

Tel : (0-232) 368 35 49 Kocaeli Es Oto Tel : (0-262) 331 33 34 Malatya Kılıçaslan

Tel: (0-422) 321 10 52 Mugla Helvacıo!llu

Tel : (0-252) 214 32 32 Sakarya Akgün Tel : (0-264) 275 55 50

Samsun

Ford'da hep daha fazlasını bulacaksınız.

Kuzey Motorları Tel: (0-362) 432 19 28 So m aş Tel : (0-362) 256 01 57 Zonguldak Azi m Tel : (0-372) 323 07 45

NISAN

1994

APRIL AGENDA

4

• ll. Ankara Müzik Festivali başlıyor, 6 Mayıs'a kadar sürecek.

• Suna Kan keman resitali, ...ııı Cemal Reşit Rey (CRR), 19.00'da.

• ll th Ankara Mu sic Festival begıns , until 6 May. • Violin recıtal by Suna Kan, Reıit Rey (CRR), at 19.00.

6 Bünyamin Balamir'in resim sergisi Vakko Beyoğlu Sanat Galerisi'nde.

Bünyamın Balamir art exhibition at Vakko Beyoğlu Art Gallery.

12

1 Soprano Karita Matilla, CRR, 19 .00' da.

Opera wıth Soprano Karıta Matilla, CRR, at 19.00.

18 Atalay _Eipe'nin Mimar Sinan Universitesi'ndeki resim sergisinın son günü.

A·talay Elpe's art exhibitıon at Mımar Sinan Unıve rs ıty, last day

Enrico Baj özgün baskı sergisi,

Futbolda Türkiye Kupası Galatasaray-Beşiktaş, Ali

finali: Sami Yen'de.

Turkish Cup Final, Galatasaray vs.

Beıiktaş, at Ali Sami Yen Stadium.

----1

ıa

Galatasaray-Spartak Moskova, Ali Sami Yen'de.

Star' dan naklen yayın .

Galatasaray play Spartak Moskova, at Ali Sami Yen. Live on Star.

Teşvikiye

Original prınts Art Gallery.

Sanat Galerisi'nde.

by Enrico Baj, at Teşvikiye

19

-----------------

~arma sergi ve Abdullah

Oztürk'ün heykel sergisi TEM Sanat Galerisi'nde, 25 Nisan'a kadar sürüyor..

Mıxed art exhıbıtıon and Abdullah Öztürk'ı sculpture exhıbition at TEM Art Gallery, until 25 Aprıl.

20 Tomur Atagök'ün resim sergisi, Galeri B' de.

Exhibitıon of paintings by Tomur Atagök, at Galerı B.

25 Utku

27

Varlık'ın

özgün resim sergisi Galeri Nev'de (Maçka).

Origınal prıntı by Utku Varlık at Galeri Nev ın Maçka. baskı

Çiğdem

Erbil'in CRR Sergi Salonu'ndaki resim sergisinin son günü. Çiğdem Erbıl's art exhibition at CRR exhıbıtion hall, last day.

Sevil Soyer'in resim sergisi

Teşvikiye

Narmanlı Apartmanı'nda .

Sevıl Soyer's paintıngs at Namanlı Aparımanı ın Teşvıkiye.

1 istanbul Devlet Senfoni Orkestrası konseri, AKM' de. istanbul State Symphony ürehesıra concert, at Atatürk Cultural Center.

Cinema Days begin.

8 Rasim Konyar'ın heykel sergisi, Vakko izmir Sanat Galerisi'nde.

Sculptures by Rasim Konyar at Yakko lzmir Art Gallery.

Ahmet Müderrisoğlu'nun "Kromajik" sergisi, Atatürk Kitaphğı Sergi Salonu'nda.

"Kromajik", an exhıbition of Ahmet Müderrisoğlu's works at Atatürk lıbrary .

10

Michael Bause'un "istanbul Kağıtları" kolaj sergisi, Çağda} Sanat Merkezi'nde.

Son gün. Tel: 2311 023.

Exhibition by Michael Bause entıtled "Istanbul Papers", at Çağda} Art Centre. last day. Tel: 231 1O13

Faruk Pekin ile Galata gezisi, Fest Turizm. Tel: 2582589.

Tour of Galata with Faruk Pekin, Fest Tounsm, Tel: 258 25 89.

-+----------------------~~----

15

14

17

Yapı

Valery Afanassiev'den piyano resitali, CRR. 19.00.

Piano recital by Valery Afanasıiev, CRR, at 19.00.

Kredi Kazım Tiqkenı Sanat Galerisi'nde Halil Piqa resim sergisi.

Salzburg Mozarteum Kuartet'ten oda müziği, CRR. 19 .00.

Halil Pa}a Paıntıng Exhibıtion at Yapı Kredi Kazım Ta}kent Art Gallery.

Chamber Music by Salzburg Mozarteum Quarte~ CRR. at 19.00.

• _istanbul Film Festivali'nin son günü.

• lrfan fözüm'ün son filmi "Kız Kulesi A}ıklan" istanbul sinemalarında. elast day of istanbul Film Festıval.

• "Hera leandros" directed by irfan Tözüm is showing at Istanbul cinema.s.

22 23 Meryem Ancan atölyesi karma sergisi, Akbank Sanat Galerisi'nde. Son gün. lası day of the mıxed art exhibition at Akbank Art Gallery.

24

Makbule Sümer'in resim sergisi, Kare Sanat Galerisi'nde.

Makbule Sümer's art exhibition, at Kare Art Gallery.

Murat Belge ile Pera gezisi, Fest Turizm.

Tel: 2582589.

Tour of Pera wıth Murat Belge. Fest Turizm, Tel: 258 25 89

30 •••••••• ·tl .

-

.,r

!

Meryem Ancan resim sergisi Minyatür Sanat Galerisi'nde.

Meryem Arıcan.'s art exhibitton at Minyatür Art Gallery.

Peter Weir'in son filmi "Korkusuz" istanbul sinemalarında.

"Fearleıs" directed by Peter Weır is showing at Istanbul cınemaı.

ııı-

- ::.....

\r.\r'• - "'. ., •••••••• .

t .·

· ~ "'

~,

·,

'

....

"Bu salon aynlmaz

düşlerimin

parçasıydı. Şimdi

evimizin en güzel Seramik'le gelen doğallık

köşesi.

kalıcı

ve temizlik içinde.

Zarif ve sade. "

Siz de Kalebodur bayilerinde düşlerinizin

salonunu seçin.

Renk, desen ve ebat sınırlarını aşın. döşenen

Kolay

ebatlarla

mimarınızın, ustanızın işini

hızlandırın. Yılların

deneyiminden yararlanın.

Düşlerinizi yaşamak için,

Kalebodur döşeyin.

Halebodur "seramik budur"

The Folk Cafender and its Seasons

MEVSiMLERDEN

1Li~BJ-\l-11-\F{ Üçüncü cemrenin ardından bir hafta kadar Kocakarı Soğukları ortalığı kasıp kavurur. Mart 9'u çıktıktan hemen sonra Çaylak Fırtınası, Nisan'ın ilk haftasında Kırlangıç Fırtınası, Nisan ortalarında Leylek ve Kuğu fırtınaları yaşanır. \flitb tbejz'nal ct>mre mı/,!,ratory hirds ht>gin to arril'e. Bul the recurring storms are not yel ol'er. A ll't>t>k C(jter the third cem re, the Old Hag Ch ills strike. Right a:fter 9 Jfarch comes the Hcul'k Stonn, and in April, the Swallow, Stork and Swan stornıs.

By GÜLYAZ AŞÇIOC'; L U Pholos ARTÜR BÜYÜKTAŞÇIYAN & NAZlM TIMUROC'; LU

O n a tombstone at

Aşiyan ' da

bir mezar taşında şöyle yazıyor: "Ne içindeyim zamanın, ne ele büsbütün dışında " . Zamanı ve hayatı bundan daha iyi anlatan başka bir söz herhalde bulunamaz. Zaman, bizim geçtiğini sandığı­ mız şey. Sözlük tanımı şöyle: Olayların akışını görerek aklımızcia yarattığımız ve olayların bundan sonra da içinde olup gideceklerini düşündüğümüz , başı ve sonu olmayan soyut kavram. Insanoğl u bu soyutlukla, bu sonsuzlukla ba şedebilmek, üretim yapmak, hayatını sürdürebilmek için, düzenli olarak yinelenen doğal o l ayları gözleıniş , bazı nirengi noktaları yaratmış ve zamanı bölmüş . Takvim, böyle ortaya

it writes, "Neither am 1 within time, nor enlirely beyand it. " Perhaps nothing could express the relativity of time and life so well as this epitaph. Time is what seems to have passed in our perception. The dictionary definition is a continuum which lacks spatial dimensions and in which events succeed one anather from past through preseni tofuture. lt is an 'abstract concept without a beginning or an enel. In areler to impart regularity to this abstraction of infinity in the course of daily life, human beings obserued recurring natural events, ereating certain reference points by which to divide time into interuals. So calenders came into being.

Until the establishment of the Turkish Republic in 1923 and the adoption of the Gregorian calender, Turkey used the Jslamic cafender based on the Hegira or in same cases the ]u/ian calender. However, there was alsa anather traditional Turkish system, the folk ca/ender. This did not have months and nuınbered days, buı consisted of perioels such as the beginning of Zemheri, the end of Haınsin, Oğlak Kıran, Leylek Kıran and Eyyam-ı habur based on natural phenomena. Life in rural Turkey taday is stili based on these days and periods.

Aşiyan

çıkmış.

Biz Cumhuriyet'ten bu yana miladi takvimi kullanı­ yoruz. Daha önce hicri ve rumi takvimleri kullanırdık.

Ancak zamanı bambaşka bir biçimde bölüınleyen bir takvim daha var: Halk takvimi. Halk· takviıninde Şubat'ın lO'u, Mayıs ' ın S'i, Ağus­ tos'un 25'i gibi günler yer. alınıyor. Bunun yerine Zeınhe­ ri"nin başlangıcı, Hamsin'in sonu, ı4

SKYLIFE NISAN +

APRIL 1994

••"

•

't._

~

« •

~

"

Oğlak Kıran ,

Tbe year in the fo/k calender consists of two six-month seasons, winter and summer. The winter season begins on 8 November and ends on 6 May, a total of 180 days. lt is divided into jour 45-day periods, the first three oj which are Kasım (8 November to 22 December), Zemheri (23 December to 5 February), and Hamsin (6 February to 21 March). Tbis 135-day period when winter is at its fiercest is alsa known by elderly people as ."sayılı" or "hesaplı ". The bitterest days of winter are known as Erbain, when winter does its worst. Tbe writer Musahipzade Celal wrote that those who survived Erbain and Hamsin in good health and prosperity offered sacrifices, gave alms to the poor, and celebrated by giving parties known as helva sohbetleri to tbeir friends .

Spring was in sight on 21 March (9 March according to the old calender) when everyone could breathe jreely again because there was no chance oj winter weather worsening after this date. In the past, when astrologers drew up calenders, they used to note the bour and minute at which the sign of the Zodiac changed beside 21 March. lt was believed that those who ate the rich spicy paste known as nevruziye at that hour and minute would be protected from bites by scorpions, insects and snakes, and from other troubles over the year abead.

Altbough the fina/ montb of winter from the old 9 March (21 March) to Hıdrellez (6 May) was mi/der, people gave a cautious welcome to the approaching spring. The experience of long centuries bad taught them how deceptive spring could be. Tbe day which jel/ nine days ajter 9 March, and therefore known as the Ninth of the Ninth, was the day when after seeming to warm up the temparature suddenly plunged, kil/ing off the newly born animals. In same areas this cold spell is known as Koyun Kıran (Slaughterer of Sbeep) or Oğlak Kıran (Slaughterer oj Kids) .

Meanwhile bejare 9 March th e cemres fal/. Cemre is an A rabic word meaning "no tonger is fire needed". The cemres Ana Tanrıça Kibele, bahar, bolluk bereket demek ... 1 The Nother GQddess fal/ at weekly inter- Cybele represenıs spring, abundance vajs from 15 Hamsin and fertility.

Leylek bahur gib i dönemler var. Anadolu 'da hayat, hala bu sayılı günlerin çerçevesinde ak ıp gidiyor; halk takvimi hala Kıran, Eyyam-ı

yaşıyor.

Halk takviminde yıl, a ltışar aylık 2 ana mevsimden olu şur: Yaz devresi, kış devresi'. Kış devresi Kasım 'ın 8'inde başlayıp 6 Mayıs'ta biter; toplam 180 gündür. Bu devre kendi içinde, her biri 45 gün süren bölümlere ayrılır. Bunların ilk üçü, Kasım , Zernheri ve Hamsin'dir. Kasım , 8 Kasım'dan 22 Aralık'a; Zemheri 23 Aralık'tan 5 Şubat'a, Hamsin 6 Şubat'tan 21 Maıt'a kadar sürer. Kışın en şiddetli olduğu bu 135 günlük döneme, eskiler "sayı lı " ya da "hesaplı " adını verirler. "Sayılı " nın en amansız günleri ise Erbain adıyla anılır. Kış , bu dönemde karakışlığını göstermek için elinden geleni yapar. Musahipzade Celal, eskiden, sıhhat ve afiyetle Erbain ve Hamsin'i geçirenlerin kurbanlar kesip sadaka verdiklerini, ardından da helva sohbetleri yapıldığını yazar.

21 Mart, eskilerin deyimiyle Mart 9'u, baharın u cunun göründ ü ğü gündür. Mart 9'u ç ıkın ca herkes derin bir nefes alır. Çünkü bilinir ki kış artık gidicidir, ne yapsa eski hükmü kalmamıştır. Eskiden müneccimler, takvim ç ıkarırken Mart 9'u hanesinin yanına, burcun değiştiği saat ve dakikayı da yazarlardı. O saat ve dakikada "Nevruziye" denilen baharatlı macundan yiyenlerin, o yı l akrep, böcek, yılan sokması gibi belalara uğramayacağına inanılırdı.

Her ne kadar Mart 9'undan (21 Mart) Hıdrellez'e (6 Mayıs) kadar süren devre artık pek kı ş tan sayıl ınasa da, halk yine de temkinlidir. Gelmekte olan babarı kuşkuyla karşılar. Yüzyılların deneyimi, ona bu gelişin nas ıl a ldatıcı olab il eceğini göstermiştir. Bilir ki, Mart 9'undan 9 gün sonra sayı lı bir gün daha yaşa­ n acaktı( Halk takvimine Dokuzun Dokuzu diye geçen bu günde, biraz ısınır gibi olan hava öyle bir soğur ki, yeni doğan hayvanlardan ne var, ne yok kırar geçirir. Kimi yerlerde bu soğuklara Koyun Kıran, Oğlak Kıran gibi adlar verilir. · Bu arada, Mart 9'u çıkmadan, cemreler de düşmü ş­ tür. Cemre, Arapça'da " artık ateşe lüzum kalmadı " anl amındadır. Cemreler 15 Hamsin'de başlayıp birer hafta arayla düşerler. tık cemre 20 Şubat'ta havaya , ikinci cemre 27 Şubat'ta suya ve son cemre de 6 Mart'ta toprağa düşer. Artık hava, su ve toprak ısın­ maya başlamıştır. Anadolu 'nun kimi yerlerinde

+

16

SKYLIFE NISAN

APRIL 1994

Gelecek arttk bugündür. Şehrin

en çok tercih edilen semtinde tek alternatif.

~

Bol oksijenli, polen, küf ve bakteriden hava

arınmış

solumaktır.

yumuşatı l mış

....

EMLAK KONUT

tertemiz bir

Dezenfekte

edilmiş,

ve özel depolarda hiç

eksilmeden

bekleyen

içilebilecek nitelikte kullanma suyudur. yetişkin

yüzme

Bahçesine ağaçları,

havuzları

yerleştirilmiş

kapalı

garajları,

ve spor tesisleriyle

huzur dolu bir çevredir. Ultra mutfak

_)

ve

banyoları ,

site otomasyonu,

güvenlik sistemleri, konforlu bir ev

. ;'lt

. ..

etap

kliması

ile

ortamıdır .

daireleri

11 .Nisan.1994 satışa

itibaren

e Eti ler - istanbul Te lef on: 0212 281 64 07- 08

halk, suya dü şe n cemrenin gö rüld ü ğüne ina nır .

Cemre dü ş ün ce s uyun kıpır kıpır , göz göz o l d u ğ u , iplik gibi, yumak gibi bi rşeyl e rin a ktı ğı söylenir.

Son cemreyle be raber göçmen ku ş l a r da gelmeye baş l a r . Am a da ha say ıl ı fırtı na l ar b itm e mi şt i r. Üçüncü cemrenin a rdında n bir hafta kadar Kocakarı Soğukl a rı o rta lı ğ ı k asıp kav uru r. Mart 9'u çı k ­ tıkta n hemen sonra Çaytak F ırt ın as ı , N i sa n ' ı n ilk haft as ınd a Kırlan g ı ç F ı rt ın as ı , Nisa n o rta l a rı nda Leylek ve Ku ğu fı rtınala rı yaşa nı r. April 'in S'i d iye a nı l a n soğu k l a rın ş id det i "kork April'in 5'inde n , öküzü ay ı rır eş ind e n " tekerl emesinden bellidir.

Hıdre llez (6 Mayıs) ba ha rın gerçekten ge ldiği gü ndür. Yine Musa hipzade Celal'in dey işiyle, "Hıcl re l ­ lez'in pembeli, sarılı , a llı , morlu bahar çiçeklerinde n ö rülmü ş bir cübbesi va rd ı r . K ırmı z ı , papuçlarının bast ığ ı yerlerde renk renk çiçekler açar. Elindeki değneğin dokunciuğu gül fida nlarında güller biter. Bülbüller aş ka gelir, dem çeker, ba h a rın bereketi c i ha nı do ldurur."

Artık k a p ı dan b a ktıran, kazma kürek yaktıı·a n soğ ukl a rın sonu ge lmiş tir. Ama, s ı cakta n da sakınm a k ge re kir . Say ılı s ı ca k g ün le r d e va rdır . Nitekim Eyya m- ı Ba hur el e nil en ve Ağu s tos ' un ilk h a ftas ınd a h üküm süren aşırı s ı ca kl ar, insanın b aş ın a o lmad ık iş l e r açar.

Eyya m - ı Ba hur'da bir ağaç t a n bir dal bile kesilse o ağac ın kuru yacağ ın a, g ün d ü z s ul a n a n sebzelerin de ay nı ak ıbete u ğ rayacağ ın a i nan ılı r.

Eyya m-ı Bahur'da bir de Ülker Vurgunu o lur. Bu sırada, Ülker yıl d ız ı doğudan doğar. Ülker doğa r­ ke n dı şa rıd a hayvan kalma masma elik kat ed il ir; ayrıca tüm h ayva nla rın yüzleri doğ u ya dönclürülür.

Eylül -E kim , yaz devresi n in so n gü nleridir. 8 Kas ı m' la birlikte k ış devresi ve yu karıd a

onwards. 17.Je.fi'rst cem re st rikes Ibe air on 20 February, tbe secolld strikes tbe ımter on 27 rebruary and tbe /~st strikes Ibe ecu·tb on 6 Marcb. From no~l' on tbe air. water and eartb begin to ll'Cirm up. In same paris of Anato/ia tbe peojJie belieue tbat tbe cemre can be seen fa l/ing info Ibe water, ıubicb starts quiuering, andforms rippling ci re/es. Also !bere appear to be stri11gs .flowing tbrougb tbe water. I·Vitb tbe.flnal cemre migratoıy birds begin to arriue. Bul Ibe recurring storms are 1101 yel ouer. A week a.fier Ibe tbird ce1111-e, Ibe Koca Kan SolJ,uklan (Old f-lag Cbills) sfl·ike.

Rip,bt c~jier 9 Marcb 1co mes the llclluk Storm, i11 tbe first u•eek of April tbe Swallow Storm, and i11 mid-Apri/ the Stark and Swan storms. Tbe seuere co/d spell of 5 Apri/ is co mmenıorated in tbe rbyming pro ue rb "Beware of 5 April. wbich separates cou• .fi·o m bu//".

The day of 1-fldre//ez (6 May) is wbe11 spring rea /()1 comes. In Musabipzade Celal 's words, "f-11drellez has a cloak ofpink. yel/ow, red and purple ~pring b/ossoms.

Flowers in all colours springfrom tbe soi/ wbere ber red shoes tread. Roses b/oom with the toucb of ber wand.

Nigbtingales break 0111 into passianale song and tbe abundance ofspring.f//!s tbe world ''. · At last Ibe biller co/d which kept people sbut up behind doors and droue th em to burn the band/es of tbeir spades and picks as .f/rewood is ouer. Tben il is time to ıuatcb outfor the beat. One beatıuaue occuring in the first week of August is known as E)yam-1 Bahur and bolds unforeseen dangers. It is comman be/ief tbat !f one is to cut a single branch ofa free in Eyyam-ı Babur that tree w il/ die, and vegetab/es wat ered du ring the day ıuill meet a similarfate. Arou nd this time, when the Pleiades rise in the east, anima/s should be kept in.

September and October aı-e the /ast moııths of summer, and on 8 November the new winter season begins.

The old fashoin ed Turkish almanac, known as the Saat/i Maar(f Takvim i, makes fascinating reading for those interested in !be .folk cafender and its superstitions.

•

a n lat ıl a n

dö n g ü ye n iel en baş l a r .

Haberci Ta nrı Hermes özellikle baharı müjdeler. 1 Hermes, messenger of the gods, heraids spring.

Eğer bugün lerele e linize bi r Saatli Maa rif Takvi m i geçerse, h iç ü şe nm ey in , bi r · g ü ze l ok u y un .

O rada, yaşaya n h a lk takv im in in ta tlı m asa lını bul acaks ın ız.

• ıs

SKYLIFE N ISAN +

APRIL

1994

SIRADANLIG ı AŞMANIN EN GÜVENLi YOLU:

Saab, ünlü klasi~i Saab 900'ü 1S yıldan

üstünlü~ünü

sonra de~iştirdi. Yeni Saab 900 'e

Standart

ulaşmanın

sistemine ek olarak,

bu kadar uzun sürmesi

daha da pekiştiriyor.

boşuna de~il. Çünkü Saab'da de~i­

güçlendirilmiş

şiklik,

yeni

ancak tam

mükemmellik

ve

kalıcı

yaratıldı~ında

bir

gerçek-

katsayısına

ünlü

gövdesi, bu model için gel i ştirilen S

" güvenlik kafesi" ve

vitesli özel şanzıman sistemi ile,

geliştirilen

tasarımı

ve

ABS

Saab ' ın

"güvenli koltuk"

ile Yeni Saab 900 , tüm

leşir. Işte o zaman geldi. ..

yolculara tam bir güvenlik ve

TÜMÜYLE YENI.

verdi~i

sa~lıyor.

Yeni Saab 900,

Saab'ın tasarım

b iraraya getiren ilk model.

Yeni Saab 900, insan

rahatlık

Başka

hiçbir otomobi lde bulamayaca~ınız,

sahip yeni aerodinamik

benzersiz bir sürüş zevki yaşatıyor .

Yeni Saab 900, üstün

performansı

AKlLCI BIR SEÇENEK. Yeni Saab 900, gelecek

DAHA DINAMIK.

yüzyıla

kalacak

yeni bir klasik. Yeni Saab 900, Saab sıradan

Yeni Saab 900 , sürücüye en zor

Showroom'da,

koşullarda

yetinmeyenleri bekliyor.

bile pratik,

ile

de tam bir Saab.

hayatına

önemle de tam bir Saab.

ve

teknoloji alanındaki tüm yeniliklerini

sunabiliyor. Çok düşük bir sürtünme

fren

'airbag'

akılcı

çözümler

seçeneklerle

hemen farkedilen özgün nitelikleriyle, otomobil dünyasında şimdiden kendine farklı bi r yer edindi. Yeni Saab 900 , herşeyden önce, orjinalli~iyle tam bir Saab.

Genoto

DAHA GÜVENLI. Birbirinden farklı tam 19 özel kaza testinden geçen Yeni Saab 900, Saab 'ın güvenlik

alanındaki

tartışılmaz

General Otomotiv Pazarlama ve Ticaret A.Ş .

Saab Showroom: Ba~dat Cad. No: 452, Bl 11O Suadiye/lstanbul Tel: (2 16) 302 41 12/1 3 Genoto bir

Do~uş

Holding A.Ş.

kuruluşudur.

YENi SAAB 900. TAM BiR SAAB.

Pırtınal

ört Mevsim

2.ta)\ktri fvhft.St

OCA~

P!. Sel. Yt· 1

4 ll

s

6

r

12.

13

16

11

z.o

'~

2.1

ıs

2.'

t.1

28

:51

, ts

22.

1 2,

ı\

lıylek. tl~

J

,.

, 6

"t

8

~

iflı·i Wr {Atf\ ÔkVI)

ftrftt.c.ı\

""'" fını.-,

6\u

1\\hr~" DöniJcrı

~~~S\ hf'\\f\Q

~

b

J

1

1

ı

1_ 1'5"

8

1

15"

,,

\3

14

ı ı.

zl

2.~

:ı.8

1=t-

Z2.. .t3 .%.lt

:z.q

30

)

1. ,

lO

ll

J6

ı~

18

ı~

.1it zs

30 3' lo\.u~Q ~~\

J

'

SlGı~"u-

/i· .

'K~\\yor lqş 6«,\mi ' l fırt\tiQ1\

L

İ

z

L

İ

B E

y

o

R

y

M

M

E

N

u s u

Barbera 'ya göre bir elbise, erkeği değiştirmemeli ,

tebessümü kadar ona aitmiş gibi durmalı. Ünlü İtalyan moda cı, kendi koleksiyonu ve Beymen için özel olarak diktikleriyle tüm Beymen'lerde.

•

İ

LUCIANO BARBERA

N

u z 1.

Parnassius apollo, Uludağ, Abanı.

Kelebekler hiç de Butterflies are öyle " doga ' nın not just flighty süsü ", " b a h a rın decorative ereamüjde cisi " gibi lures which "herbeylik, şaira n e lafald spring " with their myriad pat- _ larla geçiştiritecek gibi degiller. Gene llikle terns and colours. A ekiniere ve agaçlara zahigh proportion of the rarlı "kurtlar" olarak ta n ı­ p ests which do such dam dıgımız tırtıll a r , büyü k b ir age to crops and trees are çogunlugunu b elki de hiç the caterpillars of buttergörmedigimiz, ama en gejlies and moths. Although niş grup olan gece kelewe never see most of the bekleri ve güvelerle birliknocturnal moths, they te , lepidoptera'lar, şimdiye and butterflies form the kadar keş fedilmi ş 150 bini genus of Lepidoptera or aşkın degiş ik türü ile, kınkanat­ scaly-winged insects, which at lardan sonra yeryüzünün en kalaover 150,000 known species, form balık yaratık grubu. the largest order of erealures on the earth after 150 bin türü olması şu demek: Eöcekler sınıfının Coleoptera (shea th-winged insects or beetles). kana tlıl a r alt s ın ı fından pu l ka n atlı l ar tak ı mını Butteiflies and moths are arranged info numerous oluşturan kelebekler, kendi içlerinde de çeş itli alt super.families, f amilies, subf amilies and species, but takımlara, üst ailelere, ailelere, alt ailelere, cinslesystematic classification of these insects is extremely re ve nihayet türlere ayrılıyorl ar. Tabii bu sınıflan­ difficult and there is no universally accepted system of dırma (sistematik) hiç de kolay olmuyor. Nitekim, classification. Entomologists differ on the subject, h alen bütün e nto mo lojistlerin (böcek bili mci) using disparate criteria to distinguish dijferent famiüzerinde a nlaş tıgı oturmu ş bir sistem yok. Esas lies: the form of antennae, size, or wing structure. alınan kriterler çeşitli . Anten şekillerine, boyları­ All of the known species have two pairs of wings covna, kanat baglantılannın cinsine göre, degişik yaered with powdery scales. lt was due to this fea ture yınlarda tamamen farklı grupla ndırmalara rastlathat the famous Swedish naturalisi Cari von Linne nabiliyor. Hangi biçimde sın ı fla ndırılırlarsa sınıf­ named the order Lepidoptera in 1735. Tbey dif.f'er landırıls ınlar , 150 bin türi.in tümü dogada somut f rom other winged insects in two main ways: First~y farklılıkla nyla mevcut. Daha da önemlisi, bir tütheir back wings are generally smaller and in the rün fertl erini digerle rinden ayı ra n özellik bizim fema les pa rticularly, often atrophied, and secondly the proboscis, through which the insect draws nectar için ne kadar ince ve mikroskopik olursa olsun, from plants, is coiled ımder the head. her kelebek başka türden bir kelebekle çiftl eşme­ meyi başarabiliyor. Örnegin, büyü k şehirlerde ve The brilliant hues of butterjlies are created by the tirıy Türkiye 'nin h e m e n h er chitinous scales covering the yerinde s ık rastlanan , wings . Whi le the pighalk a ras ında "lahana ments on the scales impart colou r, the layer k~lebegi" denilen Pieris rapae, aynı cinsten bazı of ebilin creates the iridesence. Butterflies are öbür Pieris'lerden sadece genita l o rga nınd a k i general(y far more brightly co/o u red tha 11 moths, ç ıpl ak gözle görülemeyece k k ad a r kü çük bir and the patterns on their morfolojik farkl a ayrılı­ wirıgs are a means of yor. Ama, hi çbir Pieris camou.flage, matching rapae şaş ırıp da, mesela the foliage on whicb they bir Pie ris brass icae il e .feed, as in the case of the cabbage white. Moths usu çiftleşmiyor.

Bilinen 150 bin türün hepsiul(y exbibit far duller colournin iki çift, tozumsu ining for the purpose of camou~onepteryx rhamni f lage at night. Other ce pullada ka plı kanatla(limon kelebeği), Ozellikle Ege ve Akdeniz Bölgesi. n va r. Bu nede nle d e, species protect themselves Gonepteryx rhamni, Particularfy in Aegean and Mediterranean Regions.

Melitea cinxia. Istanbul, Diyarbakır, Bolu.

from predators by body juices which are acrid or even poisonous . In most <>ases the males are more jlamboyantly patterned, but it is the lanılıyor. Ayrıca , diğer female which attracts the kanatlı böceklerden, armale by emitting a strong ka kanatlarının genellikscent known as pheromone. le daha küçük ve özelThe males, with their sensilikle dişilerele kuvvetli t i ve clubbed antennae olarak köreimiş olması ve which are actually olifactory sıvı bitki özlerini emmeye organs, can home in on this yarayan uzun hortumlannın nımessage. Butterjlies alsa have large lo gibi kıvrılımisıyla ayrılıyorlar. compound eyes which enable them to see blue, Kelebekleri " doğanın süsü '' yapan o inanılmaz purple and ultra-violet light. On either side of the prorenkler küçük kitin pullar boscis is a three segmented Vanessa atalanta. Her yerde bulunur. 1 sayesinde ortaya çıkıheavily scaled sensory organ, Found throughout Turkey. yor. Erkeklerde ve the labial palp, which özellikle gece kelereacts to frequencies beklerinde daha gebeyand the human hearlişkin ve dallı hudaklı ing range. Although we olan antenler, esas olathink of butterjlies as being rak, hassas birer koku silent creatures /ike fish, it alma organı işlevi göhas been discovered that the rürken, başlarındaki bir males of same species are çift iri bileşik göz ve able to produce sounds simialınlarındaki bir çift nokta lar to those produced by göz mavi, mor ve morgrasshoppers to communicate ötesi ışınları görüp çok with the females. uzaklardaki ışıkların yöDespite their delicate appearnünü tayin edehiliyorlar. ance and reputation as being Çoğunun göğüs bölümünde shortlived, some varieties have a bulunan işitme zarlannın insan life cycle of up to three years. In kulağının algılayamadığı frekansla contrast many temperate and tropical ra bile duyarlı olduğu saptanmış. Kelebek türleri forms may mature in just 15- 20 days. There isa simiarasında büyük farklılıklar olabiliyor. Kanal açık­ lar variation in size from a wingspan of less than 4 lığı, en küçüklerinde mm to as much as 30 cm.

4 milimetreden az There are species olabildiği gibi, which, far from en irilerinde 30 being weak, are santiınetreyi bucapab/e of powerful labiliyor. Hızlı geflight, and same lişen türler onbeş-yirmi migratefor thousands of günde gelişimlerini tamiles, reaching remote mamlarken, bu süre, ha::,;kaoceanic islands. Vanessa larında üç yıla kadar çıkabiliyor. danaus and the moth Chrysiridia Erginlerin bazıları ancak birkaç jly in swarms between Africa and gün yaşarken , kışı geçirip ilkbaEurope. harda tekrar uçmaya ba ş la y anlara Butterjly enthusiasts can recognise cerda rastlanabiliyor. Bazıları binlerce kitain species in flight at a glance. One of lometre yol katederek okyanustaki en these is Serpil Bense!, an entomologist at uzak adalara ulaşabiliyorlar! Vanessa Istanbul University who has been studyPapilio machaon, Trakya, Kefeliköy, ıskenderun, U}ak danaus veya gece kelebeklerinden ing butterflies for seven years. She bunlar için 1 735 'ten beri , ünlü lsveçli doğabilimci Carl von Linne'nin verdiği "pulkanat", Lepidoptera ismi kul-

Chrysiridia gibi cinsler, geniş sürüler halinde, .,. düzenli olarak Afrika ile Avrupa arasında göç ediyorlar.

Lepitopteralann belki de en ilginç özelligi, yumurtadan çıkıp , ergin kanatlı kelebek haline gelinceye kadar geçirdigi mucizevi degişim. Pupa (krizalit) evresinden sonra, bogum bogum vücuduyla etrafta sürünüreesine yürüyen, çevresindeki hemen herşeye saldırıp güçlü dişleriyle parçalayan kancalı, pençeli tırtıl gidiyor, yerine, ince hortumuyla ancak bitki özlerini emebilen, renkli tül kanatlanyla bir kelebek geliyor.

Kelebeklerle biraz ilgilenmiş pek çok kişi belli başlı cinsleri havada bir bakışta tanıyabiliyor. Kelebekler üzerinde yedi yıl kadar araştırma yapmış olan, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü'nden Serpil Bensel'in söyledigine göre, hemen her türlü iklim ve bitki örtüsüne sahip ülkemizde, genellikle çok renkli ve büyük olan tropikal bölge kelebekleri dışında , neredeyse bütün türlere rastlamak mümkün. Hatta, Parnassius apollo gibi tükenmekte olan bazı türler - haHi kaldıysa- yalnız Türkiye'de , Uludag ve Abant dolaylarında bulunuyormuş. Fen Fakültesi'ndeki Zooloji Müzesi'nde güzel örneklerini görebilecegimiz apollolar, Avrupalı koleksiyoncular arasında yakın zamanlara kadar 200 DM'ye alıcı bulabiliyormuş. Sırf bu kelebekleri görebilmek için bazı Avrupalı seyahat acentaları, Uludag'a özel turlar düzenliyor. Buna karşılık, Türkiye'de kelebeklere olan ilgi birkaç amatör koleksiyoncu ve araştır­ macı ile sınırlı. Gerçi İstanbul , Diyarbakır, Gökçeada gibi yörelerdeki kelebekler üzerine birtakım akademik çalışma lar , orman ve ziraat fakülteleri entomoloji bölümlerinin , zara rlı bazı türler

-

... • ....,...:: -

:~ ·

.....:· -

~ ~·

· -... 1.

.

,..__..__./

~·

"\~:~...~ . .• .....

,. . .

Pieris rapae (lahana Kelebeği), Her yerde bulunur. 1 Pieris rapae (cabbage white), One of the most common species.

explains that with the exception of large tropical varieties, Turkey is well represented by most families of butterjlies and moths due to the wide range of climate .and vegetation in the country. Several endangered species, such as the Parnassius apollo, can taday be found only in Turkey, araund Uludag and Abanı in the northwest region . Fine specimens of the apollos can be seen in the Zoology Museum at the Science Faculty of !stanbul University. Examples of this variety fetch araund DM 200 among European collectors, and same European travel agents organise special tours to Uludag for butter:fly enthusiasts hoping to catch sight of these butterjlies. In Turkey interesr in butterflies is limited to a handful of collectors and researchers. 1bere are a few studies of butterflies and moths ongoing in !stanbul, Diyarbakır, Gökçeada and elsewhere, and the entomology departmen/s offaculties offorestry and agriculture conduct research into harmful species. Yet no comprehensive study has so far been carried out to identify all the varieties native to Turkey.

Butterjly calleetion is well organised and alması as popu/ar as stamp collecting in same countries.

1bere is a thriving market for butterjly specimens, which are valued according to their rarity. In addition, ornaments and pictures made of butterjly wings are so popu/ar that same species have become endangered as a result, thousands of butterjly wings being needed for a single picture.

Serpil Bensel explained that a serious butterjly collector requires a roomjul of expensive equipment to catch: preserve and exhibit the specimens without deterioration. This includes a net, containers for keeping the butterjlies tempoYarily without harming the scales on their wings, chemicals for preserving them, display boards, stainless pins made of a special amalgam, and air conditioners to maintain the cor-

Daneus chrysippus, lskenderun, Te kirdağ gibi belli yörelerde, az sayıda bulunur.

A rare rariety limited to certain regions such as Tekirdağ and lskenderun. SKYLIFE NISAN

••

+

APRIL 1994

üzerinde yaptığı araştırmalar mevcut. Fakat Türkiye kelebeklerinin sayısı, envanteri, yörelere göre dağılımı gibi bilgiler verebilecek sistemli ve kapsamlı bir bilimsel çalışma yok.

Aynı pul gibi, kelebek koleksiyonculuğu da Batı'da çok yaygın ve örgütlü bir uğraş . Başlıbaşına bir kelebek piyas ası var. Buna göre, her ciddi koleksiyoncu, elindeki kelebekterin değerini, nadir bir "parça"nın kaç tane daha "sıradan" parçaya bedel olduğunu kesin olarak saptayabiliyor.

Tabii, koleksiyonculukta iş hayvanları yakalamakla bitmiyor. Bundan sonra, eldeki her kelebeği büyük bir dikkat ve titizlikle incelemek, gerektiğinde en ince morfolojik ayrıntısına kadar Latince adlarıyla tanımlamak, değişik yayınlarda­ ki türlerle karşılaştırarak sınif1andırmak gerekiyor.

Serpil Bense!, kelebek koleksiyonu için "bir ressam atölyesinden çok daha detaylı ve pahalı bir

Morpho cypris. Güney Amerika 1 South America.

rect temperature and humidity.In economic terms, the most obviously useful Lepidoptera species is the silk moth (Bombyx mori) whose larvae feed only on mulberry leaves. Serpil Bensel has done some very interesting research into the use of other species for the production of silk, which is a major Turkish export item. She has succeeded in producing good quality silk at low cost from the chrysalises of Saturnia pyri, which is far less fussy about what it eats, feeding on the leaves offruit trees such as apple, cherry, walnut, plum and apricot which abaund in Turkey. In comparison to the silk worm Saturnia pyri could be used to produce silk far more economically, according to Serpil Bense/, and her research into this moth has attracted the attention of the japanese.

Tbere is stili much more to be discovered about butterjlies and moths, which are an endless source of fascination to laymen and scientists alike. •

düzen" gerektiğini

söylüyor ve bütün bu araç ve gereç ancak yurt dışın­ dan temin edilebiliyor.

Kelebekterin koleksiyandan başka ne gibi işlere yarayabileceği sorusu sorulduğunda, akla ilk, Türkiye'nin de önemli ihraç ürünlerinden ipek gelir herhalde.

Serpil Bensel'in yalnız dutla beslenen, bildiğimiz ipek böceği (Bombyx mori) dışındaki ipek elde edilebilecek kelebekler üzerinde son derece ilginç çalışmaları olmuş. Hatta, üniversitede yetiştirdiği, ülkemizde bol bulunan ve elma, vişne, ceviz, erik, kayısı gibi hemen her türlü meyve ağacının yapraklarıyla beslenen Satumia pyri adlı, şim­ diye kadar hiç "denenmemiş" bir türden kaliteli ve ucuz ipek elde etmeyi başarmış. İpek böceği ile karşılaştırıldığında Satumia pyri'nin her bakımdan daha rantabl olduğunu düşünen Serpil Bensel'in bu kelebek üzerindeki çalışmaları Japonların da ilgisini çekmiş.

• SKYLIFE NISAN

Tropikal kelebek.

+

APRIL 1994

··.. ·.::··· ··.' .. ·

..

.

2000 YlLlNA, YENI TEN Yeni Tempra 2.0 i.e. ile artık güç sizde.

Bu duyguyu ve

biı

gücü, yeni Tempra 2.•0 l·.e.'yi

gerçekliğiyle yaşayacaksınız. Yeni · Tempra2~0.. i.e. :

.....

kullandığınızda

ile 2000'11

tüm

benliğinizde

yıllara d oğru

gururla yol

hissedecel<, tüm alacaksınız.

Yeni Tempra 2.0 i.e., kategorisinin '~.,_ gO,çlü .ve atak otomobili. 4 zamanlı ve 1995 cc'lik motoru, . . .

.

.

. .

O'dan 100 km/saat hıza sadec.~ 1~.1' saniyede ulaşıyor. Azaml ·~'i:z:ı· saatte 195 km'yi buluyor . . ·. :::.; :. . ' .

~RA

2 000 1

YOL ALlN

Yeni Tempra 2.0 i.e. kendi kategorisindeki o t omobillerin en geni' iç mekana sahip Bilgisaya r teknolojisiyle tasarlanan olan ve yan darbelere vazgeçilmez

karşı

sağlam

koruyucu

ve

dayanıklı yapısal

özelliğe

elemanlan,

kapı

içlerine

olanı.

yerle~irilmiş

sahip lateral barlan Ise Tempra güvenlik sisteminin

unsurları.

Üstelik yeni Tempra 2.0 i.e. sizlere şimdi, tam otomatik klimalı modelinin yanısıra, kil modeliyle de sunuluyor.

Yeni Tempra 2.0 i.e. de tüm dlirihnii'I .V8

paslanmaya

karşı

3

Tofaş

yıl

otomobilleri gibi, kilometre

garanti

altında. Tofaş'ın

bol ve. hesaplı yedek parça güvencesi ise her zaman Evet, güç ,imdi yeni Tempra 2.0 i.e. sahiplerinde. 2000'11

sının olmalesızın

tüm yurdu kapsayan

1

yay1ın

yıl

mekanik,

servis

atı

lle

yanınızda.

yıllara

güvenle ve prestljle yol almak Için,

Hoca Ali

Rıza,

Sapanca Gölü. 73x60. Kile Sanat Galerisi

AıJivi.

1 Hoca Ali

Rıza,

Sapanca lake, Kile Art Gallery Archive.

32

SKYLIFE NISAN

+

APRIL

1994

OF

SPRING

By ANNA TURAY

Türk resim tarihinin özellikle ilk yıllarında hemen tüm atölye)er baharın egemenliğinde. Güllerin, manolyaların rengi ve kokusu taşıyor resimlerden. Tuvallerde açık havanın tazeliği , günışığının sıcaklığı var. -

In those early days of modern Turkish painting, spring prevailed in almost every studio, pouring forth the co/our and fragrance of roses and magnolias.

The fresh spring air and warnıth of the sun are tangible in these paintings.

33

SKYLI FE NISAN

+

APRIL

1994

Şeke r

Ahmet Paja, Erenköy'de Bahar. Resim ve Heykel Müzesi. 1 Şeker Ahmet Paja, Spring in Erenköy. Museum of Painting and Sculpture.

Divan şa irlerine göre bahar, ordusu ile kış su ltanını yenerek "çemende saltanat kuran" bir s ultandır. "Bahariye" adı verilen kasideler, tomurcuklanmış dalları , hafif esen rüzgarı, kuşları , çiçekleri, yagmurları , bulutları ve a kars u ları ile yemyeşil , taşkın bir neşeyle donanmı ş tab i atı tasvir eder.

1800'lerin sonu , 1900'lerin başında, henüz, ilkbaharını yaşamakta olan Türk resmi de işte bu ş iiri yakalama ça basındadır. Tuvalde mutlak saltanatını kuran sultan, "ş i irse l bir doga "dan başka bir şey degildir. Türk resminin ilk öncüleri , asker ressamlar ve hemen a rdın­ dan gelen Ça llı kuşagı, önceleri büyük bir tutkuyla İs­ tanbul manzaralarını , Bogaziçi'nin eşsiz güzelliklerini aktarmaktadır tuvaline. İstanbul ve çevresinin alabildigine zengin resimselligi, bu ilk izlenimcilerin paletinden, büyük bir içtenlikle tuvale dökülür, bir renk ve ışık demetine dönü şür. İkliml er ve mevsimler vardır bu yap ı tl ard a. Türk resminin "bahariye"leri de işte bu ya pıtl a r arasından belirir. tzlenimciligin ilk temellerini atan Claude Monet, bu arada sanatç ıları da doganın kucagına atar. "Müzelere gitmeyin!" der, "Çocuklar gibi olun. Saf ve gerçek sanata ancak bu yoldan ul aşıl ab ilir. " Türk resminin ilk ustalarından Üsküda rlı Hoca Ali Rıza , belki de Mo-

A ccording to the classical Turkish poets, spring is a sultan whose army overpowers that of his winter counterpart and establishes his domain in the meadows .

Poems known as bahariye or spring odes deseribe a luxuriant green countryside where branches in bud, light breezes, birds, jlowers, showers oj rain, clouds and streams abound. Ibe whole scene is filled with the exuberant joy of spring.

In the Iate 18th and early 19th centuries, Turkish painters strove to capture these poems on canvas. Tbis was a lyric, idealised nature. Ibe pioneers oj westem style painting which superseded miniatures during this period were military artists. Both they and their successors.set enthusiastically about depicting !stanbul scenes and the magnificent panorama of the Bosphorus. Ibe unsurpassed picturesqueness oj !stanbul and its environs was poured on to the canvas by these early impressionists with uninhibited passion, in an extravaganza of colour and light. Weather and seasons live in these paintings, from which the spring odes oj Turkish art come into focus . Claude Monet, who laid the joundations of impressionism, urged artists to immerse themselves in nature. He insisted that they avoid museums. "Be like children. Only in this way can pure and

+ 34

SKYLIFE NISAN

APRIL 1 994

,.-

Bug羹nlerde nas覺l bir banka

net'yi hiç tanımadı. Ancak tabloları, onun bu sözlerinden ilham a lmış gibi.

Bir bahar cassamıdır Hoca Ali Rıza. Her sabah güneş dogarken kalkar, boya kutusunu alıp eşegiyle birlikte yola koyu lur. Gün boyunca, yoksul Üsküdar'ın dogal güzelliklerle dolu tepelerine tırmanır, yamaçlarında dolaşır ve durmadan çalışır. Bazen bir kaya parçası, bazen bir fıstık agacı , harap bir Üsküdar evi ya da agaçların arasından görünen Bogaziçi'nin ışıltılı suları, Hoca Ali Rıza ' daki derin tabiat sevgisini, yaşam coşkusunu yans ıtır. Paleti parlak ve aydınlık renklerle doludur, en büyük saltanatı ise yeşiller sürer. "Meslegim peyzaj ressamlıgıdır" der ve dört mevsim babarı

real art be attained." One of the early Turkish painters, Üsküdarlı Hoca Ali Rıza may never have seen Monet's work, but his paintings seem inspired by these words.

Hoca Ali Rıza was a spring painter. Every morning he used to rise with the sun, pack up his paint box and set out with his donkey. All day he elimbed the bil/s behind the poor district oj Üsküdar, painting the wealth of lovely vistas . The sparkling waters oj the Bosphorus appear from behind a rock, a pistachio tree, or a derelict wooden house, reflecting Hoca Ali Rıza 's profound love oj nature and life. His paletle is full of luminous colours, among which green reigns supreme. As a landscape artist, he experiences spring for four seasons yaşar. of the year.

Bir başka doga aşıgı: SüAnather painter with a pasleyman Seyyid. O da tıpkı sionate love of nature was Hoca Ali Rıza gibi, bir HarSüleyman Seyyid. Like Hoca biye mezunu ve gerçek bir Ali Rı za , he was a War Üsküdar tutkunudur. Şeker Academy graduate and a Ahmet Ali Paşa ile birlikte true !over of Üsküdar above resim ögrenimi için Paris'e all other districts oj Jstangönderilen ilk ressamlarıbul. He and Şeker Ahmet Ali mızdan olan Sü leyman Paşa were among the first Seyyid'de en belirgin özelTurkish painters to be sent lik farklı bir renk ve canlıto study art in Paris . The lık endişesidir. Çiçekli namost characteristic feature türmartlar yapar daha çok. of Süleyman Seyyid 's work Çok sevdigi baharı alır, fulis his unusuat cancem with yalar, leylaklar ve lalelerle colour and vivid expression . birlikte vazolara koyar He mainly painted stilttifes onu. Konularını genellikle with jlowers, placing the Üsküdar 'dan seçer. Bu biossam oj which he was so semt, resmindeki tüm güfond in vases with jonquils, zelliklerio kaynagıdır aynı lilac and tulips. His subjects zamanda. are most often from Tıpkı Hoca Ali Rıza gibi , Üsküdar, which was the Süleyman Seyyid de eşegisource of all that was beaune binerek doganın koynutiful in his work. Again /ike na uzanır sık sık. "FeyleHoca Ali Rı za, Süleyman zof" adını verdigi bu eşekle Seyyid often rode his donAlemdag cıvarında dolaşır, ibrahim Çallı, Manolyalar, Resim ve Heykel Müzesi. 1 ibrahim Çallı, key, Pbilosopher, through orman ın derinliklerindeki Magnolias, Museum ol Painting and Sculpture. the meadows and bil/s as far uzak tonları , yamaçlardan as Mt. Alemdag. He sketched sarkan bögürtlen dallarını, güneş ış ıgıyla yıkanan kathe distant tones of the forest c/ad bil/s, the blackberry yalan , yolunun üzerine çıkan bir çoban ayazmasını bushes /aden with fruit, rocks batbed in warm sunpaylaşır. light, anda shepherd who crossed his path.

En büyük yakınması "devrin ileri gelenlerinden"dir.

His greatest complaint was that officialdom oj the periHenüz sanattan anlamadıklarını , resim sanatını onlara od stili did not appreciate art, and that in order to sevdirebilmek için, yemek salonlarına iştah açıcı naplease their taste he was obliged topaint appetite aroustürmortlar yapmak zorunda kaldıgını söyler. ing stililifes for dining rooms.

Aynı dönemde Şeker Ahmet Ali Paşa 'nın çalışma ları Şeker Ahmet Ali Paşa, too, concentrated on stil! /ifes da daha çok natürmort türündedir, ancak derin ve giduring this period although his deep mysterious jorests zemli ormanlarıyla kendine özgü bir üslubu vardır display a style of his own. His colours include greens of onun. Renk paletinde, inanılma z degiş kenlikte yeşiller ineredib/e diversity. In the remote depths of the forests yer alır. Resimlerindeki ormanların kuytuluklarında, in his paintings, the splendour of nature is emphadoganın görkemi vurgulanır. Derin ve erişilmez bir sized. A deep and inaccessible remoteness is juxtaposed 36

SKYLIFE NISAN

+

APRIL 1994

1

-

standartlarında

Hangi bankanın geri dönmeyen kredi oranı

"sermaye

ortalaması

Hangi bankanın hisselerine Amerika'nın en ciddi yatırım

yeterliliği

sadece o/o 1.3?

kurumları

Hangi banka, dünya bankacılığı

oranı" na

sahip?

120 milyon Dolar yatırdı?

3 1. 12 . 1993 ÖZET BİLANÇOSU

Bilanço Ana Kalemleri

( Karş ılaştırmalı)

31.12.1993 -31.1 2.1992

Hangi bankada son bir yılda genel müdür dahil

(M!IyarTI.)

~KTIF

---.!lm

_mı.

KASA VE BANKALAR MENKUL DEÖERLER KREDILER TAKIPTEKI ALACAKLAR (NET) IŞTIRAKLER VE KUR R (NET) SABIT KlYMETLER (NET)

10.192,2 4.606,7 16.772,1

4.773,0 3 .188.8 7.463,4

1.032,1 1.722,2

1.090.0

18.943,5 9.332,9 2.998,1 2.233,2

10.706,3 3.599,2 1.611,3 1.007,9

PASIF

MEVDUAT KlJLLANILAN KREDILER ÖZKAYNAKLAR

KAR

PAIZ OELIN.I!Rl

FAIZ GIDı!RLBRl NET FAIZ GELbil

FAIZ DIŞI GI!URLEit FAIZ DIŞI GIDERLER KAliŞILIKLAR

DONilM KARı VERGI KARŞILJGI D0NEM NET KARı

GARANTi Hangi banka, hizmet kalitesini artırmak için sürekli yatırım yapmaya devam ediyor?

525.6

Hangi banka, sermayesbtt 4 TRİLYONA çıkardı ve sermayesi en büyük 3 bcmka arasında ~rini

korudU?

Hangı

banka, son ekonomik krizde kredilerini

Hoca Ali

Rıza, Çe~meli

Peyzaj. 50x23 cm. Kile Sanat Galerisi Koleksiyonu. 1 Hoca Ali

uzaklık, canlı

dipdiri bir sıcaklıkla yanyanadır.

Ahmet Ali Paşa'nın peyzajlarındaki renkler bahara yakışır daha çok. !stanbul Resim ve Heyket Müzesi Koleksiyonu'nda yer alan "Erenköy'den" adlı tablosu ise olanca ihtişarnı ile !stanbul'u kucaklayan bahara bir güzellemedir.

Halil Paşa ve Hikmet Onat: Boğaziçi 'nde doğan, Boğaziçi ' ne hayran iki açıkhava res arnı .... Süleyman Seyyid ve Hoca Ali Rıza eşeklerine binerek Alemdağ ve Çarnlıca yollarına düşerken , onlar sandalianna binip, Boğaz'ın renkli ve bol güneşli sahillerinde eşsiz güzellikler arayıp bulmaktadırlar . Durgun bir su yeşili, göz kamaştıran yansımalar, ahşap yalıl arla süs lenmiş ı şıkl ı kıyılar egemendir tuvallerine. Gökyüzünün parl aklığına, yelkeniiierin çevre inde dolaşan rüzgarın yumuşakl ığına bakılırsa, bu peyzajlardaki Boğaziçi sahilleri hep bahan yaşamaktadır .

Türk resim sa natının en güzel bahar tablolarından biri de Namık tsrnail'in imzasını taşır. Gerçi resme artık figür girmiş, çıplak ve portre türleri de bu sanatın içinde yavaş yavaş yerini almıştır, ama manzara resmi hala itibarını korumakta, Boğaziçi ve Adalar' ın güzellikleri s ık sık ressamiann eliyle yansıtılmaktadır. Narnık tsrnail'in bahan, ·resmin neredeyse tüm yüzeyini kaplayan pembe-beyaz tomurcuklanyla dikkat çeker.

Bu c ıvıl cıvıl tomurcuklarla şaşırtıcı biçimde yüklenmiş dallar, sanki her an kırılıverecekrniş gibidir. Yine de aynı dallar, baharın tazeliğini ve coşkusunu, olanca gücüyle tuvalin dışına çıkarır, izleyiciye uzanır .

Türk resim tarihinin özellikle ilk yıllannda hemen tüm atölyeler baharın egemenliğinde. Gü llerin, manolyalann rengi ve kokusu taşıyor resimlerden. Boğazi ç i ve Adalar pırıl pırıl güneş li , ilkbahar günleri yaş ıyor. Tuvallerde açıkhavanın tazeliği , günışığının sıcaklığı var.

Bugünlerde, bir gününüzü ayırıp Resim ve Heyket Müzesi'ne gidin, Türk resminin ilkbaharını yakından görün ...

•

Rıza,

Scene with Fountain, 50x23 cm, Kile Art Gallery Archive.

with a rich living warmth.

The colours in Şeker Ahmet Ali Paşa 's landscapes are suited best to spring. His "Erenköy" in !stanbul Museum of Painting and Sculpture is a celebration of spring embracing !stanbul in unrestrained fervour.

Halil Paşa and Hikmet Onat are two landscape artists devoted to the Bosphorus. White Süleyman Seyyid and Hoca Ali Rıza rode their donkeys araund Alemdağ and Çamlıca, they went out in rowing boats to seek the charmed beauty of the verdant shores of the Bosphorus.

The green tones of the stili water, dazzling rejlectiofıs and sun/it shores set with dreaming wooden mansions dominate their paintings. The luminosity of the sky and saiting boats daneing in the gentle breeze give the impression that eternal spring prevails on th e Bosphorus.

One of the loveliest spring scenes by a Turkish artist bears the signature of Namık !smail. This dates from a time when figures have begun to appear, both nudes and portraits, yet the landscape remains an admired genre. The Bosphorus and the Prince 's Islands were favourite subjectsfor artists, but of tbem all Namık !smail 's Spring stands out with its massed pink and white buds covering almost the entire surjace. Branches /aden with these bursting buds to an astonishing degree bend under their weight as if they might break. They reach out to the abserver with all their might from the canvass as if impelled by the exhilaration and freshness ofspring.

In those early days of modern Turkish painting, spring prevailed in almost every studio, pouring forth the colour and fragrance of roses and magnolias. The fresb spring air and warmth of the sun are tangible in these paintings. As this season magically transforms !stanbul this month, spare a day to visit the Museum of Painting and Sculpture to see spring through the eyes of Turkish artists.

•

Şeker

38

SKYLIFE NISAN

+

APRIL

1994

Atılım

gücünüze güç katın ...

Akıllı yatırıma akılcı işbirliği. İş

kurarken ya da

Uzman, _)

iş

kapasitenizi

yaratıcı, akılcı

genişletirken,

çözüm lerinden

Garanti Lea si ng'e gelin.

y ara.rlanın. At ı l ı m

güç katacak hızlı ve kaliteli hizmeti, Garanti Leasing performansıyla kiralayın.

ll m

W

güc ünüze

G A RA N T i LE A S I N G

GARANTI FINANSAL KIRALAMA A. Ş. Büyükdere Caddesi 42 Dogıış Han Kat: 6 Meddiyeköy 80290 Istanbul Tel: (0-212) 288 55 08 (6 hat) Faks: (0-212) 274 18 45

Garanti Finansal Kiralama A .Ş. bir Garanti Eankast iştirakidir .

B

a z

Sermaye

kesmeyi

ı

ı

n

i

pıyasasına açılmak,

değil,

bile feda

a r

ciddi

a r

iştir. Narı bıçakla

özenle soyarak, tek bir tanesini

etmemeyi gerektirir.

Karon Menkul

Kıymetler A.Ş.,

menkul değer ihraç eden Üzel sek-

tör

ve

kamu

kuruluşları

~

z

"' ıçın,

kı ı

kırk

ı

yaran bir titizlikle hizmet

verır,

b

ı

ı

ç a

a

e s e r ...

kestirme çözümlere itibar etmez. Sermaye

Piyasası'na

açılırken, yatırım dünyasının nabzını

de tutan Karon

elin-

uzmanlığına baş-

vurun, yüksek finans

hendisliğinden

mü-

yararlanın.

Gt>n el Miidilrlük • l.ıanbul Levent T el.

(2 12) 280 33 77 Fnk•. ( 212 ) 280 25 55 Şubele r

660 08 Bl • Ankara 431

T~ l .

•

/ , ı a nbul

Bakırköy

Tel .

(2 12)

660 08 82 F'ak1 . (212) 543 05 12

(3 12) 43/ ll 87 · 43 1 33 86 Fak,. (3 12 )

45 24 • / •mir T el. (232) 463 59 03 (3 H) Faks . (232) .ı22 ·U 95

• Eık i,e h i r T e l. (222) 23 1 14 64 · 231 22 5 4 FnkJ. ( 222 ) 2J .ı 4 7 6-1 •

Alıtalya

T e l. (242) 2 48 6 /9 5 · 248 4 3 75 F ak$. ( 242 ) 2 -1 3 ll 91

Ka Menkul

ro n

Kıymetler A . Ş.

iqueur is not so much an alcoholic drink as a colour, an aroma, or even an evocative image recalled from the depths of one's memory.

In a glass fronted cabinet with pride of place in the silting room, glasses, ornamenıs, and crysta/ objects are arrayed. And on one of the shelves, resting on a lace cloth are bottles of bright coloured liquids: yellow, orange, ruby red, and emerald green.

Those are memories of my grandmother's house one bayram holiday long ago. The visitors are to be offered chocolate and liqueur before the sweets and pastries.

My mother is in the kitchen pouring liqueur into tiny elegant glasses.

Or another image of m int liqueur served with the coffee after dinner. A pleasant end to a memorable evening.

Liqueur retains the jlavour of the fruit of which it is made more than any other drink . Who can taste the g rapes in rakı, for instance? But hanana liqueur tastes more piquantly of hanana than the fresh fruit, and strawberry liqueur equa lly stro ngly of strawberries.

Liqueur is a nostalgic beverage in Turkey, perhaps because for most of us it conjures up old memories of a time when jams, pickles and tomato paste were made at home, when bayrams were stil/ traditional family occasions rather than just extra holidays. Turkish liqueurs, which recall old !stanbul and a lifestyle that has now disappeared, are a nostalgic drink. The manufacture of liqueurs in Turkey began in 1930 when the State Monopolies established a liqueur and cognac fa ctory on 12 acres of /and in Mecidiyeköy. At that time, production and bott/ing depended largely on human labour. As well as the vineyards in the large factory grounds, herbs such as sage, mint and thyme were grown for use in liqueur production. Even the roses in the front garden were used to make rose liqueur.

From being open fields in the 1930s, Mecidiyeköy has become a built-up area of high rise office blocks and apartmenı buildings. Half of the tand which once belonged ro the liqueur factory was appropriated when Ali Sami Yen Stadium and the new bypass were built.

The remaining six acres is an oasis in the centre of

ikör bir içki olmaktan önce bir renk, bir koku , hatta hafızanın derinliklerinden birden öne çıkan resimler, görüntüler, çagrışımlar­

L

L

dır.

.J

)

Misafir odasının ya da salonun bir duvarı boyunca uzanan, cam raftarına kadehler, biblolar, kristaller diziimiş bir aynalı büfe. Mutlaka raflardan birinde köşeye , dantel örtüler üzerine yerleştirilmiş renk renk ş işeler. Sapsarı, kıpkırmızı, zümrüt yeşili, turuncu şişeler. Anneannenin evi.

Bir bayram günü. Tatlıdan önce misafirlere çikolata ve likör ikram edilecek. Anne, mutfakta küçük, zarif kadehlere likör dolduruyor.

Ya da bir başka resim. Bir akşam yemeginin üzerine kahveyle birlikte ikram edilen n ane likörü . Hoş bir akşama konulan nokta!

Likörün belki de en önemli özelligi, yapıldıgı meyveyi oldugu gibi koruması. Öyle ya , rakıdan üzüm tadı alınmaz. Ama muz likörü, muzdan daha muz; çilek likörü , çilekten daha çilek.

Likör nostaljik bir içki.

Belki pek çogumuza, reçellerin, turşuların , salçaların evde yapıldıgı, bayramların henüz tatil degil bayram oldugu, a rtık bizden bir hayli uzak bir zamanı çagrıştır dıgı için.

Belki eski İstanbul'u , geride kalmış hayatı çagrıştır­ dıgı için.

Türk likörlerinin, ev dışı üretiminin başlaması bile bu noltaljik etkiyi güçlendiriyor. Türkiye'de seri likör üretimi, 1930'da Mecidiyeköy'de, 48 dönümlük bir arazi üzerinde kurulan Tekel Mecidiyeköy Likör ve Kanyak Fabrikası ' nda başlıyor. O zamanlar üretim ve ş işeleme, büyük ölçüde insan gücüyle yapı­ lırmış . Fabrikanın geniş bahçesinde bagların yanısı­ ra, adaçayı, nane ve kekik gibi bitkiler yetiştirilir ve likör üretiminde kullanılırmış. Ön bahçedeki güller i e gül likörü yapımında.

1930 ' l a rın bomb oş Mecidiyeköy'ünden, bugünün aş ırı yapılaşmış Mecidiyeköy'üne geçerken, Likör fabrikası da degişimden payını almış ; arazisinin yarıya yakınını Ali Sami Yen Stadı'na ve çevre yolları­ na vermiş. Yine de, bugün bile, Mecidiyeköy'ün ortasında 23 dönümlük bir vaha niteligini koruyor.

Fabrikanın açıldıgı yıllarda kullanılan araçl arın ba43

SKYLIFE NISAN

+

APRIL

1994

Likörün belki de en önemli özelliği, yapıldığı meyvenin tadını olduğu gibi koruması. Muz likörü, muzdan daha muz; çilek likörü, çilekten daha çilek. 1 liqueur retains the flavour of the fruit of which it is made more than any other drink. For example, banana liqueur tastes more piquantly of banana than the fresh fruit.

this downtown district.

Same of the original equipment dalingfrom the 7930s is stili in use, although hattiing has now been mechanised. The factory produces seventeen types of liqueur: Strawberry, banana, raspberry, rose, bindallı, cocoa, acıbade m . coffee, apricot, mint, leman, tangerine, bitter orange, Altın likörü! Belki de Mecicliyeköy Likör ve Kanyak orange, sour cherry, beğendik, go /d and bitter Fabrikası'nın ürettiği e n ilginç likör. Saydam, beyaz alma nd. bir içkinin içinde, ışık vurduğu nd a parlayan a l tın Co/d liqueur! The motes of go/d suspended in the parçacıkl arı . transparent liquor sparkle tantalisingly in the light. lt Türk likö rle rinin tamamına is supposed to be good for rhuematism as well as f!.OOd bitki özlerinelen yato drink. pılıyor. Türk likörleAlmost all these rinin kalitesi ve liqueurs are made of ulu s l ararası b eğe ni natural fnt it or herb k azanmas ı bu yüzessences, whic h is d en; esans yerine why they are of such doğrudan meyvenin high qualizy and are ke ndisind e n üretilappreciated by conmes inde n . Ama bu noisseurs abroad. i ş in pek çok inceliğ i Producing rich ly var! fla voured essences is Fabrika Müdürü Keone of the most important stages in rim Keskin, he r cins meyveden ka liteli lithe production proTürk likörlerinin tamamına yakını doğal meyve ve bitki özlerinden yapılıyor. 1 Almost all kör yap m a nın mümcess. Factory manager liqueurs produced in Turkey are made of natural fruit or herb essences. kün o lm a dığını söyKerim Keskin explains z ıl a rı bugün bile hala ku ll anı lıyo r . Am a dolum artık e lle deği l otomatik o larak yapılıyor. Fabrika bugün tam 17 çeş it li kör üretiyor: Çilek, muz, ahududu , gü l, bindallı , kakao, kahve , kayısı, nane, limon, mandalina, turunç, vişne, portaka l, beğendik, a ltın ,

44

SKYLIFE NISAN

+

APRIL

1994

that not every variety of Jruit is suitable for liqueur .

Years of research have revealed that the oranges oj Dörtyol, the tangerines of Bodrum, Tokaloğlu apricots, Osmanlı strawberT o k a l oğ lu kay ı s ı s ı n­ ries and the cherries of d a n , ç il e k lik ö rünü n Kütahya and Afyon O s manlı ç i l eğ ind en, vi ş ne likö rünün Kütahimpart the finest jlavour.

Liqueur might be made ya veya Afyo n vişne­ in Istanbu l, but it is sinde n yap ıl mas ı geinstilled with aramas r e kti ğ ini o rt aya k oyfrom all araund Turkey. mu ş. Ku ş ku s u z , lik ör Early liqueur batıtes and l s ta n b ul! u b ir içk i , their labels rejlect the ama, Anadolu 'nun tathistory of liqueur prola rını içinde ba rınd ırı­ duction at Mecidiyeköy. yor.

In those firs t years speMecidiyek öy fab rikacially made ceramic bats ında üretilen likö rlerin ş işe ve etiketleri de bir ıtes were filled by hand.

A l the l ndustrial Fair tarihi ya ns ıtıyor. tık yı l ­ larda likö rler, özel olahe/d at !stanbul's exhibition hall when it first ra k üret ilmi ş se ram ik ş i şe l ere e lle doldurulopened in 1947, liqueurs muş. Spor ve Sergi Saproduced at Mecidiyeköy were displayed in ceramray ı ' nın aç,ı ldı ğ ı 1947 yılında, düzenlene n ilk Hecidiyeköy'deki fabrikada bugün tam 17 çe,ıit likör üretiliyor. 1 Today, the ic bottles made especially ·ı d b.ın. "S an ay ı. factory in Hecidiyeköy produces 17 ıypes of liqueur. se rg ı e r en for the exhibition at Eczacıbaşı Ceramics Factory under the supervision of Se rgisi". Burada Mecidiyeköy'de üretilen likörler de se rg il e n miş. Bu sergi için, Eczacıbaşı Seramik FabNejat Eczacıbaşı himself. Taday these hottles are collectors items. rikası 'nda, ejat Eczacıbaşı ' nın denetiminde, özel In the 1950s different bottles were designed for each seramik ş işele r üretilmiş. Bugün herbiri b irer antika type oj liqueur: A square bottle for orange liqueur, a niteliğinde. slender necked cut glass hottle for raspherry liqueur, a 1950' le rde , likö rle r türlerine göre farklılaşa n cam textured surjaced hottle for strawherry liqueur and ş işe l erde sa tılm aya baş l a n m ı ş. Portakal likörü k öşe­ li şişe de; ahudu-. bottles resemhling du li kö rü in ce old fashioned gas b oyunlu , kris ta l lamps for görünümlü ş i şe­ hanana, mint, d e; ç il ek li kö rü rose and tangerdı ş yü zü p ütü rlü ine liqueurs. The ş i şe d e; m uz, n alahe/s were n e, g ül ve m anlithographed. d a lin a likö rl e ri These elegant hotgaz l a mb as ını antles were indeed dır a n ş i şe l e rd e. worthy of display Ş işe lerin etiketleri as ornaments in ise t aşbaskı. Ayold fashioned n a lı es ki za m a n glass cahinets. büfelerinde , bire r Now, how ahouı a biblo gibi sergileglass of raspherry ne n de bunlar olliqueur with your sa gerek.

• coffee?

• lüyor. Yıllar boyu sürdürüle n titiz a raştırma­ lar, po rtakal likö rünün Dö rtyol p orta ka lından, m an d a lin a lik ör ünü n Ba drum ma ndalinas ın­ d an , k ayı s ı likö rünün

SKYLIFE

45 NISA ~

APRIL

1994

Bumermer [48 saat sonra!!!]

300 bin $ değerinde ... Çünkü bu mermer, ihraç edilecek onlarca metreküp merrneri temsilen San Francisco'ya gidecek .

DHL HIZMET MERKEZLERI: ADANA (3221 454 37 07 ANKARA (3121 435 51 90 ANTALYA (2421 241 71 97 BURSA (2241 221 51 40 DENIZLI (2581 265 56 63 GAZIANTEP (3421 230 36 74 ISKENDERUN (3261 613 61 13 ISTANBUL (2121 275 08 00 IZMIR (2321 463 13 57 MERSIN (3241 233 93 23

Düşünün:

300 bin

dolarlık

bu mermer

gecikirse, kaç para eder? Düşünmeyin: işler DHL ile yolunda gider: DHL [

b,üe:?~~~~aü ı

masanızdan d ü nya nın

[

n e r e s i nd e olu rsa o l s un

ı

a 1ı c ı

numuneyi derhal

alır,

nın masasına

-

i ı

derhal

bırakır.

: Bugüne kadar

ulaştırdığı

başarısı,

DHL

numunelerin titizliğine

ve

dakikliğine

iyi

örnektirl Hiç merak etmeyin: Sizin numuneniz de iyi örnek olacakl

Bundan Böyle

Bırakın ...

DHL

Düşünsün.

COMPUTERISATION LEVELS IN TURKEY TODAY

Bilgisayarlaşmanın

neresindeyiz?

By LEVENT GÜRSES Illustrations ERDAL ALAY

Bilgisayarlaşmacia

Türkiye Where does Turkey rank in Halen dünyada 123 milyon kişisel neresinde? Ş im ­ the computerisation process bilgisayar bulunuyor, bunun 520 bin di soruya so ru yla yanıt taday? Tbis is just the time to vermen in tam zam a nı. answer a question with a kadarı Türkiye'de. Kişisel bilgisayarlar Peki, dünya b il gisayarla ş ­ question. Where is the world umut vaadeden mültimedya manın neresinde? in terms of c::ımputerisation teknolojisi nedeniyle önem Bi lgisayar teknolojisindeki taday? Thanks to the rapid hı z lı ge li şme sayesi nd e development in computer kazanıyorlar . sanayi toplumundan bilgi technology, worldwide toplumuna dogru yol alan expenditure on data processCurrently there are 123 million dünyada toplam bilişim ing is over USD 3 00 billion personal computers in the world. of harcamaları 300 milya r as the industrial society doların ü zerinde . makes way for the informa520, 000 are in Turkey. Personal Sanay il eşmen in öl ç ütü tion society. Per capita steel computers are gaining steadi~y in olan kişi başına çe li k consumption is being superimportance, due potential application tüketimi , bilgi toplumunda seded by data processing yerini k i ş i başına bilişim expenditure per capita as the to multi-media technology. harcamasına bırakıyor. Bu yardstick of industrialisarakam ABD ve Japonya'da tion. Tbe Zatter is now USD 400, İsveç'te 580, İspanya ' da ise 110 dolar seviyesin400 in the USA and ]apan, 580 in Sweden and l l O in de. Halen dünyada 123 milyon adet kişisel bilgisayar Spain. Currently there are 123 million personal computbu lunuyor. Türkiye 'deki ki ş is e l bilgisayar say ı sı ise ers in the world, of which 0.4% or 520,000 are in bunun binde 4'ü olan 520 bin civarında.

Turkey.

Kişisel bil gisayarlar yükselen kapasiteleri ve umut Personal computers are gaining steadily in importance, vaadeden mü ltime dya teknolojisi nede niyle öne m due to their soaring capacity and potential application kazanıyorlar. Kişis e l bil g isa yarın son 1O yılda hızla to multi-media technology. Tbe rapid spread of personal yaygınlaşması , 10 yıl öncesine göre kapasite lerinin computers over the pası decade, the expansion of their yüzlerce kat artması ve dünyada "clownsizing" olarak capacities by several hundred fold, and the downsizing adl andırı l an küçük, ucuz ama p e rformansı yüksek sisto systems which are small and cheap yet have high pertemlere dogru gidilmesi egilimi bilgisay a rları iyice formance, will individualise computers stil! further, leavkişiselleştirecek. Bilgisayar teknolojisinin girmecligi ing no field untouched by computer technology. alan kalmayacak.

Tbis is why the industrialised countries are taday hasing Bu nedenle , günümüz sanayil e ş mi ş ülkeleri a ltyapı l a­ their infrastructures on information technology. rını bilgi teknolojisi üzerine kuruyorlar. Bilgi teknolojiComputer software, hardware, communications and sinin temelini bilgisayar yazılımı, clonanımı , iletiş imi, informatics form the basis of information technology. All bunl arın sistem entegrasyonu (yani bilişim) o lu şturu these indicafe that the world is advancing rapidly dünyanın

48

S KYLIFE NISAN

+

APRIL

1994

towards the information society. yar. Tüm bunlar dünyanın bilgi toplumuna doğru World countries pass through the fallawing stages in this h ı zla yol almakta olduğunu gösteriyor. process: Dünya ülkelerinin bilgi toplumuna geçiş süreçleri ise a) Tbe transilianal industrialised economy, şöyle sıralanıyor: a) Geçişteki sanayileşmiş ekonomi, b) Tbe limited information economy, b) Sınırlı bilgi ekonomisi, c) Bilgiye dayalı ekonomi. c) Tbe information based economy.

Geçişteki sanayileşmi ş ekonomi ise şöyle açıklanıyor: Tbe transilianal industrialised eeonomy is defined as the Bilgi talebindeki büyüme potansiyeli bankacılık, ulusconcentration of potential growth in information lararası ticaret, devletin vergi ve sigorta yönetiminde demand in the banking, international trade, state taxayoğunlaşır. Bilgi teknolojisi ve haberleşme altyapısına tion and insurance management sectors. Investments yatırım l ar yapılır. Ancak, yetersiz yazılım ve insan kayare made in information technology and communieanağı buradan sağlana cak ekonomik kazancı sınırlar. tions infrastructure. However, inadequate software and Bilginin korunmasına yönelik yasal önlemler azdır, human resources limit the economic gains to be providözel bilgi endüstrisi çok yavaş geli ş ir ve modernleşir. ed by this development. Lega/ copyright protection for Eğitim sistemi ezbere dayalıdır. information is limited and the private information İş te , şimdi Türkiye'yi bilgisayarlaşmada bir yerlere industry develops very slowly. Tbe education system is oturtabiliriz. Son 10 yılda haberle ş me sektöründe yapılan büyük atağın yanısıra , based on rote learning. kamusal ve özel bankaların So now we can define 1993 BİLGİSAYAR PARKIDEGERi bilgisa yariaşmadaki önemli Turkey 's place in the process 2.7 dolar hamlesi (Türkiye'de toplam of computerisation. Despite the major leap forward in the comdonanım değerinde ilk 1O munications seetar over the past kurulu ş un 9'y bankadır) , eğitim ve üretim sektörlerindecade and the swift deki bilgisayarlaşma , çok advance in computer use at hızlı büyüyen kişisel bilgisaboth state owned and yar pazarı ve genç nüfusun bilprivate banks (of, the gisayar teknolojisine yoğun top ten organisations ilgisine rağmen, Türkiye'de ki şi in terms of hardware başına bili ş im har c aması value in Turkey, nine henüz 10 dolar civarında. are banks), the Bu hesaplamayı yapan increasing use of ve 1992'de 3. İzmir İkti­ computers in educasat Kongresi'ne de bir tion, the swiftly expanding rapor sunan Türkiye personal computer market and Bilişim Derneği , sanayithe high !evet of interest in coml eşmiş ülkelerde milli puter technology among the younger generation , gelirin yüzde 3 ' üne Turkey's per capita data processing expenditure is sti/l ulaşan bilişim harcamaonly USD 1O. Tbe Turkish Informatics Association whieh l arının Türkiye'de yüzde compiled tbese statistics and presented a report to the 0,5'te kaldığını belirtiyor. Ancak bili şim sektöründe 3rd !zmir Economic Congress in 1992 found that white son yı ll arda yüzde 30'lara varan büyüme sayesinde informatics expenditure accounted for 3% of national önümüzdeki yıllarda Türkiye sınırlı bilgi ekonomisi ineome in industrialised countries this share was only aşamasını hızla aşacak bir ülke konumunda.

0.5% in Turkey. However, growtb of nearly 30% in the Türkiye bilgisayar pazarındaki rakamsal büyüklüklere informatics seetar over recent years indicates that bakacak olursak ; pek de parlak bir yıl olmayan Turkey is a country wbicb will rapidly overeome the lim1992'de toplam donanım satışları 362 milyon dolara ited information economy stage witbin the next few years. u l aştı. 1993 rakamları henüz açıklanmasa da , kamu sektörünün çok kullanıcılt sistem alımlarını geçen yıl A glance at the figures for the Turkish computer market gerçekleştirmesi ve kişisel bilgisayar pazarındaki patshow that total hardware sales in 1992, which was not lama sayesinde pazarda önemli bir büyüme sözkonuan outstanding year, total/ed USD 362 mi/lion. Although su oldu. 1992'de 103 bin olan kişisel bilgisayar satışl a­ the figures for 1993 have stili not been released, the fact rının 1993'te 150-180 bin seviyesine çıktığı tahmin edithat the public seetar went ahead with purchases of liyor. multi-user systems wbich bad been postponed the previTürkiye bilgisayar pazarı konusunda ciddi araştırmalar ous year and the boom in personal computer sales from yapan kuruluşlardan "TDG Türkiye"nin verilerine göre, 103,000 in 1992 to an estimated 150,000-180,000 in Türkiye'deki toplam bilgisayar donanıını satışlarının 1993 are evidence of a significant growtb rate in this 49

SKYLIFE NISAN

+

APR IL

1994

yüzde 30-35 'ini o lu şturan çok kullanıcılı sistemler pazarı (degeri 100 bin ile bir milyon doların üzerinde olan sistemler) 1992'de tam bir hayal kırıklıgı yaşadı.

1991'de 248 milyon dolar olan çok kullanıcılı sistem satışları 1992'de yüzde 16,4'lük düşüşle 207,3 milyon dolar oldu. Bu küçülmede kamu ve özel sektörün yatı­ rımla rını durdurması ve azaltması , sistem alıml arın ı ertelemesi etkili oldu. Ancak, 1993'te kamunun erteledigi alımları gerçekleştirmesi ve başta İş Bankası olmak üzere bankaların alımları, bu pazardaki kan kaybını telafi etti. Çok kullanıcılı sistemlerde pazarın en büyük fi rması yüzde 37,4'lük payıyla IBM. Daha sonra yüzde 31,6 ile Siemens- ixdorf ve yüzde 31 ile Koç-Unisys geliyor.

Türkiye'de son yılların en canlı sektörleri arasında yer alan kişisel bilgisayar pazarına gelince; bu alanda müthi ş bir büyüme var.

1990'da 71 bin, 1991'de 85 bin olan kişisel bilgisayar satış la rı 1992'de 103 bine ç ıktı. 1993 rakamının 150180 bin arasında olması bekleniyor. Bu dinamik pazarın 1994'te de büyümesini sürdürecegi ve satı ş l arın 200 bini aşacagı savunuluyor. Deger olarak da , 1990 'da 105 mi lyon dolar olan satış lar 1991 'de 128, 1992'de 163 milyon dolar olarak gerçekleşti .

1993 rakamının da 201 milyon dolar o lması bekleniyor.

Bu pazardaki en ilgi çekici nokta, son iki yıldır montaj yapan yerli üreticilerin yaptıgı atak oldu. Escort marka bilgisayarların üreticisi Özer Elektronik, 1992'de pazar birincisi IBM'in yüzde 17,25'lik payının ardından

sector.

According to the figures released by IDG Türkiye, which has carried out reliable surveys of the computer market in Turkey, the multi- user systems market (systems with a value of between USD 100,000 and USD 1 million) which constitutes 30-35% of total computer hardware sales in Turkey had a disappointing year in 1992.

Sales of multi-user systems, which totalled USD 248 million in 1991 Jel! by 16.4% to USD 207.3 million in 1992 Freezes or cutbacks in public and private seetar investments were the main factors in the postpanement of systems purchases. However, these acquisitions went ahead inthepublic seetar in 1993 and this, combined with purchases by iş Bankası and other major banks, compensated for earlier shortfal/s on the market. !BM leads in the multi-user systems market with 37.4%, followed by Koç-Unisys with 31% and Siemens-Nixdorj with 31.6%. Where the personal computer market, one of Turkey 's liveliest sectors in recent years, is concerned growth is impressive.

Sales of personal computers rose from 71,000 in 1990 to 85,000 in 1991 , to 103,000 in 1992 and to an estimated 150,000180,000 in 1993. This dynamic market is expected to maintain a high rate of growth through 1994, sales being forecast at over 200,000. In value terms, sales volume rosefrom USD 105 million in 1990, to USD 128 million in 1991 and USD 163 million in 1992. The estimated figure for 1993 is USD 201 million.

The most interesting aspect of this market is the surge in assembly production by local companies. Özer Elektronik, producer of Escort brand computers, ranked second behind the market teader !BM in 1992 with a share of 7. 7%, just under half IBM's 17.25%, and may have overtaken !BM in 1993.

According to the figures for 1992 !BM and Özer Elektronik are followed in ıerms of market share by Bilkom, Olivetti, Bimsan, Datateknik, the EP! Group, Bilgi, Kare!, Teleteknik and simi/ar firms .

Despite this dynamic structure the computer seetar has stil! not achieved the dimensions of sectors such as texti/es, ıourism and construction. Currently the seetar employs araund 22,000 people workingfor araund 2,300 companies. With a foreign trade volume of USD 900 million it is a medium scale sector. The company with the highest number of employees is !BM at 427, followed by Koç-Unisys at 297, NCR at 245 and I-Bimsa with 171. Of total managerial staff in the computer seetar 43% fal! in the 26-32 age group, 86% are university graduates and

yüzde 7,7'lik payla ikinci o ldu ve 1993'te IBM'i geçece-

gi yolunda tahminler yapılıyor. 1992 verilerine göre, pazar payında IBM ve Özer Elektronik'in ardından Bilkom, Olivetti, Bimsan, Datateknik, EPI Group, Bilgi, Kare!, Teleteknik gibi firmalar geliyor.

Bu dinamik yapısına ragmen , bilgisayar henüz öyle tekstil, turizm, inşaat sektörü gibi çap lı bir sektör degil.

Sektörün 22 bin civarında ça lışanı, 2 bin 300 c ivarı nda firması var. 900 milyon do l arlık dış ticaret hacmiyle orta çap lı bir sektör. En çok çal ı şanı olan firma, 427 kişiyle · IBM. Daha sonra Koç-Unisys (297 kişi) , NCR (245 kişi) , I-Bimsa (171 kişi) geliyor. Sektörde ça lışan yöneticilerin yüzde 43'ü 26-32 · yaş arasında, yüzde 86'sı yüksek ögrenimli ve yüzde 75'i yabancı dil biliyor.

Hızlı büyümeye ragmen Türkiye bilgisayar satış l arı açı­ smdap aynı gelir grubundaki Meksika , Güney Kore , 50

SKYLI FE NISAN

+

APRIL 1994

Hayalinizdeld ofis bu Kağıt israfı. ..

ofis sorunları. .. toplantıların bir türlü yapılamamıisı . . . vakit kayıpları vb .. .

Hayalinizdeki ofiste bunların hiçbiri olmasın istiyorsunuz. O halde, IBM Profesyonel ve Teknik Hizmetler'in sunduğu ofis otomasyonu çözümleriyle tanışmalııçı

I'HOFES\0\EL \E TEK\ iK ıtiZMETLEH

haberleşme

sınız.

IBM Profesyonel ve Teknik Hizmetler size ofis yönetimi konusunda komple çözümler sunar. İşe, ofis yapınızı incelemekle başlar ve kısa zamanda, ihtiyaçlarımza en uygun çözümleri belirler.

Bu çözümlerden birisi, Ofis Otomasyon Çözümü size pek çok avantaj sunuyor ... Bilgisayarlada ofis içi haberleşmeyi sağlayabiliyor ve toplantı organizasyonu yapabiliyorsunuz. Dilerseniz faks, teleks işlemlerinizi oturduğunuz yerden gerçekleştirebiliyorsunuz. Bütün bunlar sayesinde de vakit kaybına ve kağıt ırafiğine son veriyorsunuz.

değilse.,

bizi

arayın.

Görüntü İşlem Çözümü ise, klasik arşivlemenin ötesine geçerek belge yönetimine de olanak sağlıyor.

Belgenizi, aynı anda, birden çok kullanıcının ekranına aktararak iş akışını hızlandırıyorsunuz. Gerekli kontrolleri de yaptıktan sonra, bilgiişlem ortamında belgenizi güvenle saklama olanağına sahip oluyorsunuz. İleri Düzeyde Basım Çözümü'ne gelince ... Bilgisayar çıktılarınızın kalitesini artırmak, form üretmek, forıniara logo, "resim ve imza gibi unsurlar eklemek bu yazılımla gerçekten çok kolay.

Gördüğünüz gibi, artık hayal kurmamza gerek yok. Düşlediğiniz gibi verimli ve hızlı çalışan bir ofis sistemine kavuşmak IBM Profesyonel ve Teknik Hizmetler 'i aramak kadar kolay. Siz de vakit kaybetmeden bizi arayın, sonuçta kazanacağınız ek zamanları daha büyük projeler yaratmak için kullanın.

Tel: (0-212) 280 09 00

_

------------- _.._._ ------~--

....__

-~-

Malezya gibi ülkelerin çok gerisinde. Halen yaklaşı k 116 kişiye bir kişisel bilgisayarın dü ştü gü ülkemizde, bu cihaz iarın yüksek nüfusumuza paralel olarak iyice " kişiselleşmesiyle " pazar da aynı oranda büyüyecek.

Kiş isel bilgisayar p azarındaki büyüme, dünya rakaml arıyla da tescilleniyor. 1992'de dünya pazarlarında satılan her 10 bin ki ş is e l bilgisayardan 34'ü Türkiye pazarına ait iken, 1993'te bu o ranın on binde 44 olması bekleniyor. Dünyada 1992 yılında kişisel bilgisayar satışları yüzde 14,4 artarak 29,6 milyon adet oldu.

Pazarın büyüme hı z ınd a baz ı Güneydogu Asya ve Latin Amerika ülkeleriyle yarış ıyoruz . Ancak, kişi baş ı ­ na dü şe n bilgisayar harcama l arında Güneydogu Asya, Latin Amerika ve hatta Dogu Avrupa ülkelerinin gerisindeyiz. Şili'nin bile ... Türkiye pazarı Şiir nin iki katı büyüklügünde , ancak Türkiye' nin nüfusu 60 milyon , TÜRKİYE'DE PC Şili'nin nüfusu 14 SATIŞLARI cooo $) milyon ...

Türkiye 'deki toplam bilgisayar parkının degeri 2 milyar 700 milyon dolar civarında. Interpro şirke ­ tinin yaptıgı bir araş­ tırm aya göre, Türkiye'deki ilk 100 bilgisayar kullanıcıs ı kurulu ş toplam parkın üçte birini elinde tutuyor. En büyük 100 kurulu ş 964 milyon dolarlık bilgisayar parkına sahip. tık 100 kurulu ş tan 51'ini kamu , 49'unu da özel sektör kuruluşları o lu ş -

75% speak a foreign language.

Despite the high growth rate in computer sales, Turkey lags far behind contries such as Mexico, South Korea and Malaysia which are in a simi/ar ineome bracket.

Currently there is one personal computer to every 116 people in Turkey, although with the increased 'personalisation " of these machines, the market is destined to grow in line with our high population. Expansion of the personal computer market is confirmed by world figures .

White in 1992, 34 out of every 10,000 personal computers sold .on world markets were sold in Turkey, this ratio rose to an estimated 44 per 10,000 in 1993. In 1992 sales of personal computers in the world rose by 14.4% to 29.6 million pieces.

In terms of market growth rate, Turkey ranks with some Southeast Asian and Latin American countries, yet in terms of expenditure on computers per capita we are 200.000 behind these and 180.000 even the Eastern European countries.

Although the existing Turkish computer park is twice the size of Chile's at USD 2. 7 billion, Turkey 's population is 60 million compared to Chile's 14 million.

According to a survey by Interpro , Turkey 's top 100 computer users account for one third of all computers in Turkey, at (fahmini) (program) USD 964 million. Of these top 100 corpora te users, 51 are

1990 19911992 1993 1994

kuru luş un

oranı

ise

publie seetar and 49 private seetar eampanies. The first

yüzde 51,4. tık 10 ve toplam bilgisayar parkının dolar üzerinden degeri şöyle: Ziraat Bankası (100,2 milyon), Yapı Kredi Bankas ı (69 milyon), Emlakbank (46,2 milyon) , Merkez Bankası (41,2 milyo n), Sa bancı Holding (46 milyon), Halk Bankası (24,9 milyon) Garanti Bankası (23,9 milyon), Vakıfl a r Bankası (23,3 milyon).

Buraya kadar donanım pazarını ele a l dık. Bilgi toplumunun en önemli endüstrilerinden biri olan yazılım pazarına göz attıgım ızda ise, oldukça gerilerde oldugumuz görülüyor. Dünyada yaz ılım p azarının büyüklügü 120 milyar doların ü zerind~. Türkiye'de ise yazı­ lım pazarının büyüklügü 35 milyon dolar c i varında.

Tüm ülkelerde yazılım sektörüne devlet destegi saglanırken, Türkiye'de bu konuda devletin katk ı sı yok • denecek kadar az.

10 constitute 51.4% of the computer systems owned by these 100 companies. The first 1O companies and the values of their computer systems in dollars are as follows: Ziraat Bankası (1002 million), Yapı Kredi Bankası (69 million), Emlak Bank (46.2 million), the Central Bank (41.2 million), Sabancı Holding (46 million), Halk Bankası (24.9. million), Garanti Bankası (23.9 million) and Vakıflar Bankası (23.3 million).

When we turn from hardware to software, which is one of the major industries in the information society, we find that Turkey lags considerably behind other countries. The world software market exceeds USD 120 billion, of which Turkey 's share is araund USD 35 million.

White the state supports the software seetar in all other world countries, the contribution of the state in Turkey in this area is negligible.

•

turuyor. !lk 10

ilk 100 içindeki

52

SKY LI FE N ISAN

+

APRIL 1994

)

şampiyenun

Bir an için, kendinizi bir

milyonların

yerine koyun ve olmanın,

hayalierinizi

kısacası "başarmanın"

düşünün. .

Ama,

sevgilisi

gerçekleştirmenin,

verdigi

müthiş

zevki

Hayal etmek bile çok güzel. giden yol hiç de kolay

şampiyonıuga

degil.

1993

Nissan. Avrupa ve Amerika

yılında

otomotiv

pazarlarında

kazandı.

Avrupa'da

"Avrupa'da

Japon

insanın

Yılın

sonrası

satış

hizmetlerle de size tam destek

yenı

başarılar

Çünkü Nissan kazanmak

ıçın

hizmetinde

elbette ki tek bir sözcük

yetkili seNislerimizle,

göstergesi.

NISSAN

noktanın

BMC

iyi bir

SUMMIT

OTOMOTiV. dünya çapında başarıya ulaşan

Ekonomik

kullanıcılarının

Aklımızdan

gelmek istedigirniz

Terrano gibi modelleri ve Vanette gibi

oldu.

tanınan

geçiyor: Kazanmak . Ama önce sizi

satıldı.

gönlünü fethetti ve

otomobil olacak.

tüm dünyada

Memnuniyeti" anlayışı da Türk

vermek oldugunu biliyordu. 1993'te dunyada elde ettigirniz başarı. Turkiye'de

Japon

durgunlugun pençesindeki ABD'de ettı.

sadece ürettigi otomobillerle degil,

tüm

Altima jveya Bluebird} olaganüstü elde

"Müşteri

başarı

Otomobili" seçilen ilk

otomobili

Nissan'ın

büyük

otomobillerinden daha fazla Nissan Micra binlerce

mücadele verdi. Bunun tekyolunun da sizin istek ve begenilerinizi anlamak,

ticari

Yeni Sunny, Micra. Bluebird,

araçları

Türkiye'ye sunmaya

hazır .

kazanmak. Sundugumuz otomobillerle, müşteri

memnuniyeti

anlayışımızla. güleryüzümüıle paketlerimiıle

bu

başarıya

ve destek

sizinle birlikte

ulaşmak .

Biz zor bir mücadeleyi seçtik. Türkiye'de de, Avrupa'da oldugu gibi oynuyoruz.

Sektörü'nde

1994, kısa

sürede. J994'ün en

showroom'larına,

Satıcıları'na

Otomotiv

Nissan'ın konuşuldugu yıl

olacak. Sizi. en hareketli

şampiyonluga

Türk

bekliyoruz.

Nissan Yetkili

If you have diplamatic status in Turkey, you can now benefit from 15°/o discount on all BMWs. The discount extends to any optional features.

For full details, we invite you to our BMW Center in istanbul or to our office on Atatürk Boulevard in Ankara where you can alsa contact Mr. Tanju Özenç on 428 25 69.

Borusan Oto lmporter of BMW AG : BMW Center: (212) 591 30 66 Ankara: (312) 428 25 69-467 54 58

Ch ildren 's Dress in the Past

ZAMAN TÜNELiNDE . ÇOCUK GiYSiLERi 23 Nisan, dünya çocuklarının bayramı. Bugün en güzel giysiler giy ilecek, dünya renkler içinde kalacak/.. Necdet Sakaoğlu , dünden bugüne Türk çocuk giysilerini yazdı .

Children 's Day is c_elehrated every year in Turkey on 23 April.

Children dress up to enjoy a day offestivities, parades and games. Necdet Sakaoğlu has written ahout Turkish children~-; dothes in the pastfor the occasion.

56

S K YLIFE N ISAN

+

APR IL

199 4

"D

oğmamış çocuğa don biçmek" deyimi bir atasözümüzdür. Gerçekten de yakın zamanlara kadar Anadolu'da, doğan b eb ekle r eski bezlere sa rılır; onlar için günümüzdeki gibi aylarca önceden fanilalar, zıbınl ar, özel bebe giysileri, "çocuk odal arı " haz ırlanmazdı. Çocuk için giyim, sımsık ı bir kund ak ve süslü bir beşikten ibaretti. Fakat aylar geçip eme kleme, taytay, yürüme çağı gelince, armut dibine düş ür misali çocuk da yetiştiği ortamın bir prototipi olmaya baş­ lardı; bakışıyla , sesiyle, davranışıyla ve urbalarıyl a ... Örneğin ne kadar küçük de olsa bir padişah çocuğunun başına püsküllü kavuk , sırtına kutniden, seraserden entari, mintan, ayağına kırmızı şalvar, sarı yemeni giydirilir, ona bir şe hzade kimliği kazandırı­ lırdı. Şayet kız ise simsimiye denen kumaşlardan , altın sırma işl emeli seva ile rden , basla nbaştan, kakum, feyyüm cılgava kürkle rden , alımlı ve taşıya­ mayacağı kadar ağır bir soyluluk işkencesine katla-

Turkish proverb, "to cut trousers for an unborn child ", approxiamates to the English proverb, "to cross your bridges bejare you co me to them ". But it also reflects the idea that what a child wore was oj no importance, the virtue lying in what it was fed. Among rural people in Turkey, babies were merely swaddled in cloths, without any oj the paraphernalia new parents prepare for their children taday.

Once out oj swaddling clothes children were dressed in miniature versions oj their parent's garments, and among upper class jamilies as richly as they could a.fford. Even the tiniest Ottoman prince wore a tassled kavuk (the cap over which the turhan cloth was wound), a brocade kaftan and overshirt, red şalvar (baggy trousers) and sojt yellaw boots. Th e sultan 's daugbters meanwhile were weighed down by robes oj jabrics embroidered with gold and ermine furs, the price they pa id for their noble birth .

Th e two religious j estivals oj the Islamic year meant a new ouifit of clothes for every child whose parents could a.fford it. In his City Letters, the writer Ahmet Rasim advised children to pester their parents in the following words: "Complain that you want a new robe. Wbine, moan, sulk and if

A

nırdı.

..)

Anadolu çoc u ğu ise gözlerini dünyaya aç ıp kendisini ve çev.Jesini tanım aya baş l adığında ilkin belini sımsıkı tutan ça rpana yı , buna n a kı ş gibi i ş l enmiş, deniz kabuklarından ç ılgakl a rı , yirikli bon cukları görürdü. Geleneksel ve yöresel düzende kadın ne giyiyorsa çoc u ğu da benzerleriyle büyüyordu: Göynek, zıbın, içlik, hırka ve şa l var. Veya top don, çatal 57

SKYLIFE NISAN

+

APR IL

1994

that does not work go out into the garden and shed surreptitious tears.

Refuse to sit at the tab/e, and spoil the dinner for everyone else . Shout 'I want clothes!' at the top of your voice. " How could the rest oj the family bear to see the child's tears?

As the househo/d sank into gloom, his or her father would finally be obliged to give in and outfit his offspring from top to tae.

For families of moderate means children were traditionally fitted out with best clothes on two principal occasions: Circumcision and their first day at school. Wearing a fez with brooches on either side and covered with amulets, galoshes, white socks, a cashmere shawl thrown over the sboulder and wrapped araund the waist and a silk overshirt, the ebi/d would swagger under the admiring exelarnations of his mather and black nurse. But as he set out in processian with his new classmates, one item above all symbolised his new status: the embroidered pouch containing a Koran hung ona strap about his neck.

•

don. Ayaga edik, petik, çedik . . Biraz daha büyüyünce ça rık , kalik... Kız çocukl arımızın urbaları

her yörede daha farklı , ayrıntı l ı

ve zengin olageldi. Bunun da izahı kolaydır: Yaratılıştan

gelen süslenme tutkusu. Baga denen saç örgülerine, cıncık, balik, erbi baglama , başta tepelik veya çocuk fesi oturtma, sakakla baş baglama , perişan veya yazma örtme. Oğlanlar için kuzu derisinden, tiftikten , ibrişim musannifinden takkeler, firengi , keçe, ibrişim, tiftik şeb külahlar vardı. Sonra, kız için oglan için, fistan veya fistonlar, dolamalar, kebeler ... Bun l arın kemhası, firengisi, çatması, atlası, benek-i Bursası , esalisi, yezidisi... Çocuk bedenine oturtu lmu ş sevimli kaftanlar. .. Bayra mi gömlekler, Trabzon i ş i çoraplar...

Eski !stanb ul çocukları için ise urba ile bayram arasında özel bir ilişki vardı. Yeni urba bayramda alınır , bayramda giyilir, bir dahaki bayrama kadar bohçada sak l anırdı. Merhum Ahmed Rasim, Şe hir Mektupları ' nda çocuklara şöy l e seslen ir: "Urba isteriz diye sız l anın, söyle nin , mıni m ı ni mırıldanın, somurtun, homurdanın, kifayet etmezse sıcak odadan ç ıkıp avluda gizli gizli ağ l ayın, sofraya . oturmayın , yemeği herkese zeh ir ed in .. . 'Urba isterim! ' diye var kuvvetinizle bağırın , feıyad edin ... " Evin bir çocuğu göz yaş l arını koyuverince diğe rleri durur mu? Kara annenin , çerkes ha l ayığın düıtüsüyle baş­ layan "urba isterim" ağ l ayışları evi matem yerine çevirir, efendi baba, beybaba nihayet "pe ki! " demek zorunda ka lırlar ; fesinden lapçinine kadar, tepeden tırnağa bayramlıklar alınırmış. Ahmed Rasim , yaşa­ dığı dünyaları , Türkçe'nin olanca zenginliğine dayalı bir üslupla a nlattığ ı eserlerinden Falaka'da ise bir mektebin "Osmanlı mozayiği"ni an l atır. Kumaş parça l arından, basmadan, şa l taklidinden , kadifeden , atlastan, şam alacasından, çoğunun tepesine veya ö nüne mavi boncuklu nazarlık dikilmiş , bağı çene-

La Baronne Durand de Fontmagne From the memoirs of her visit to Turkey in 1856-1858: "There were children everywhere.

All were most delightful and well dressed. The boys wore headdresses to match their garments with patterns on yellaw or red. The gir/s looked very graceful in their pastel coloured si/k dresses . Their hair was dressed in two plaits down their backs, and there were smail beads attached to the ribbons tied araund their heads. The gir/s can go unveiled until the age oj ten, .and to allow o/der gir/s to go unveiled for a white fonger they are dressed as boys."

• 58

SKYLIFE NISAN

+

APRIL

1994

PRftYfR CSMPftSS Kıble Pusulalı

Saat

CASIO'dan bir yenilik daha: CASIO PRAYER COMPASS . Dün yan ın neresinde olursanız olun, sadece bir tuşa basarak Kıble ' yi bulabilirsiniz. Aynca CASIO'nun bu mükemmel saati namaz vakitlerini de size sinyalle bildiriyor.

Saatin hafızasın a kayıtlı olan dünyanın 30 deği ş ik merkezine göre bulunduğunuz şehrin namaz vakitlerini otomatik olarak saptayabilirsiniz.

• Kıbleyi belirleme fonksiyonu • Namaz vakitleri fonksiyonu • Hicri takvim fonksiyonu

r·

<•.• _.._· __

·.ı

~

.: f1;:··· -· · i ı

-

' ! '

;

--

• .

;.,--

ı

!

'-

- "' '-'!/_ .

..

CPW-300

HPC-500

Gökbilimci

El Habib Alavi'nin CASIO PRAYER COMPASS hakkındaki yorumu

GÖKBiılMCİ EL HABİB ALA Vi

DÜNYA İSLAM BİRLiG i MEKKE

"CASIO Prayer Compass üzerinde birçok deneme yaptım. Dünyanın neresinde olursa olsun, bu saatin Kıble ' yi ve namaz vakitlerini gösterme konusunda şaşmaz bir doğruluğa sahip olduğunu gördüm. Bence bu konuda tümüyle güvenilir bir alet."

ERSA & AHSEN LTD. ŞTI. Tahtakale Cad. Pir Han 112 Eminönü • lSTAN BUL Tel : (0·212) 527 92 83 / 519 10 37 Fax : (0·212) 520 80 25

EMiR SAATÇiLiK

San. ve ne. Ltd. Şti.

Tahtakale Cad. No: 71 34460 Eminönü -ISTANBUL Tel : (0-212) 514 05 65 / 520 50 62 Fax : (0-21 2) 519 18 44

Suudi Arabistan Genel Distribütörü : MAHAMOOD SALEH ABAR Co. P.O.Box 461 Jeddah, Saudi Arabia Telex : 401790 Abarjd sj Phone : 6438295 / 6515384 Makkah Tel : (02) 537 7597 Riyadh Tel : (01) 478 6892

Yanbu Tel : (04) 322 3640 Alkhobar Tel : (03) 894 3256 Jeddah Tel : (02) 6481026 Medinah Tel : (04) 822 1453 Dammam Tel : (03) 826 9448 Khamis Mushalt Tel : (07) 222 2332

den geçme takkeler, fesler, sarıklar, üçgen biçiminde sarı lmış mendiller, yaglıklar, sırt l arda hırka , askı­ s ı kendinden pantalon-vari dış don, üstünde çeşit çeşit mintanlar. Adi, baştan geçme, yırtmaçlı , beli kuşaklı entariler, şa lvar bozması dizlik tarzında sık­ malar, dük çuha, şayak, keten bezi, basma pantalonlar ... Ayaklarda takunya , lapçin, mest kundura, yarım potin, kavaf işi yemeniler hatta pabuç, çıplak ayaga giyilmiş kenarlı kenarsız terlikler, yüzyıl önceki İstanbul çocuklarının gardrop zengiligiydi. Ellerde tutulan, omuza atılan, kuşak arasından sarkı­ tılan kılabdanlı, ipek işlemeli çevreler, renk renk yaglık ve yemeniler de bir parça kabadayımsı süsler arasındaydı.

Orta hallice bir ailenin, çocugu için en özenli giyim kuşarnı iki kez, bir sünette bir de amin alayında gerekli görmesi gelenekti. Önüne armudiye nazarlık takılmış veya tablası fırdolayı takım na zarlıklı , saglı sollu taşlı igneli bir fes, galoş kundura, beyaz çorap, omuza çapraz atılmış ve bel hizasında baglanmış lahor şal, zamanın modasına göre kalıvarengi takım elbise, hilali gömlek, üstüne ipek mintan ... Kendisini birdenbire böyle bir giyim disiplininde ve görkeminde bulan çocuk, o ana kadarki perperişanlığını unutur; haminnenin, bacının "Kırkbirb u çuk kerre Maşal­

Leyla Saz (1850-1936) Leyla Saz was the daughter of palace physician !smail Paşa, and spent much of her early cbildhood as a playmate to the Ottoman princesses at the palace. 1be fallawing excerpt from her memoirs is set in !zmir: '~n Abyssinian eunuch used to sit on the terrace overlooking the courtyard. Since I was used to the eunuchs at the palace I sametimes used to go and chat to him. One day he put same plums and apricots to cool on the basin of the fountain in the centre of the pool. He gave me a piece ofpaper and pencil and said, "You practise writing and draw pictures until the fruit is cool. " He sat me down on a cushion, then picked up a book and started to read.

I got up and began jumping up and down on the plank bridge between the edge of the pool and the fountain. As it rocked I · tumbled into the water. The poor man rusbed over and pulled me out. Thinking that I was cryirig from fear he asked the servants to bring me lemanade and starch mixed with water (in those days starch diluted with water was believed to be a cure for shock). He attempted to console me by giving me same bright coins to play with.

"I don 't want anything, " I cried. .'~y waistcoat has got wet. It is spoiled. " "Your father will get you a better one, " he said.

But I cried even harder. "1be prince gave it to me. It is his waistcoat. " When I explained that the beautiful waistcoat of fabric with silver thread embroidered in the same colour had been the.gift of Reşat Efendi (the son of Sultan Abdülmecit), and cut down to fit'me, I will never forget how the unfortunate man sat me on his knees in my wet clothes and wept with me."

•

l ah ! " l arı arasında Müşir Paşa

ol duğunu

zannederdi. Amin okula başlayışlarda bu urba zenginliğini bir simge tamamlardı: Boyundan çapraz asılan üstü şemseli cüz kesesi! .. İstanbu l çocuklarının urbadan yana bir şansları, bu büyük kentte haz ır esvap üretip satan kapamacı alayıyla

esnafının oluşuydu.

Ağlamalar

sonunda işe yarar, ya kapamaya bonmarşelerden urbalar alınırdı.

Taşra ise bu iki olanakdan da yoksundu. Yaygın felsefe de "çoc uğun yediği kar, giyd i ği zarar!"dı.

Abadan, kebeden, ketenden, bezden, dimiden, y ırt­ maçlı, dar, uzun, bozuntu herşey çocuklara l ay ık görülürdü. Fistan, belli bir yaşa kadar erkek çocukların da tek giysisiydi. Ama arasralara esnaf çıraklı­ ğına başladıklarında mintan, yelek, bez don veya şa lvar giyer, küçük yaşta esnaf kisvesine yatkınlık cıdan

kazanırlardı.

"Çocukluk" gibi, çocuk giyim ku şa ını da toplum tarihimiZ<;! pek az yans ımışt ır . Hele resimlerde ve fotoğrafla rda , adeta çocuksuz bir dünya vardır. Yabancı ressamlar bile resimledikleri çevreleri her kı­ yafette insanla zengin leştirirken nedense çocuklara pek az yer vermişlerdir.

• 60 SKYLIFE NISAN +

APR IL

1994

Alfa Romeo Türkiye Genel Distribütörü: Zeytinoğlu Ticaret ve Sanayi A.Ş. (212) 233 88 25 - 233 95 37 231 62 08 - 231 50 09 Yetkili Satıcılar: ISTANBUL (Göztepe) Zeytinoğlu (216) 302 64 00 ANKARA Karsel (312) 447 02 55 ·-- .. --. ---· . '--···.... ,,..,...,,.., ,..,..,.. ..............

--

-

..

Türkiye

Disıribütörü

Şi md i

b anyo

bo yut

kaza1ıdı.

ve

mutfak

armatürleri tı de

kalite

Türkiye ' nin bü y ük ismi E.C.A., modern

ve

çağ ın

es t etik

ye1ıi

en mükemmel

bir

arınatür

ser i sini ürett i : E . C.A. MİX- L. Her biri ü s tün E.C.A . teknoloj i s inin ve estetik d u y ar l ığ ı nın ba şya pıtı. ) Mutfakl a rı ,

ban yo l arı

Konfo r d a ,

bir ku ğ u za r afet i y le süs l eyece k çeş it çeş it , renk renk E . C . A . MİX-L'ler . kalitede ,

Tek

güze ll i k te

gövde

lavabo

d

a i m a

d oru k ta .

bataryası

)

Banyo

Tek

gövde

bataryası

bide

bataryası

) " Yı l larca

B eraber"

GENEL DAc:';ITIM o ElMOR lESISAT MALZEMESI TICARET A . Ş . MERKEz, Keme•olto Cad . Ümmehon 71/2 Ko•oköy · ISTANBUL Tel o (212( 2Sl 70 06 (6 Hot( Fokso (212( 249 90 91 BÖlGE TEMSILCiılKLERI ANKARA Tel· (312( 431 ll 32 (2 Hat( Fokso (312) 431 61 43 IZMIR Tel o (232(433 91 9S (2 Hat( Fok.o (232(458 33 33 ADANA Tel o (322) 3S2 S3 SS/ 56 Fok.o (322) jsı 8S S7 SAMSUN Tel: (362(233 97 S7 · 234 Ol 89 Fok.: (362) 234 Ol 89 BURSA Tel : (224) 223 43 61 · 220 79 72 Fokso (224(220 24 S2 ANTALYA Tel : (242) 242 27 l S · 242 77 lS Faks: (242) 242 77 lS

SAJ1S SONRASI SERVIS EMAR A.Ş. MERKEZ OstonbuQ, Drogo& Yolu. Çoy"lo' Mevki; No:S /81S40 Moltope/ISTANBUL Tel : (216(30S 07 24 / 30S SS 04 Fob, (2 16( 305 6S 43ISTANBUL BÖLGe Telo(212( 249 93 94 • 2Sl 4S 20 ANKARA BÖLGE' Tel : (312( 4 26 67 08 · 4 26 SS 00 (ZMIR BÖLGE TEL: (232( 449 06 S I - Ü9 06 S2

ELMOR A.Ş. VE EMAR A.Ş.. ElGINKAN TOPLULUÖU kurulutlandlr.

nadolu 'nun her tarafında bulabileceğiniz, çokez, "Bol Kepçe" ya da "Kanaat" a dını taşıyan küçük, sevimli loka ntal a rın , bol margarin ve bol domates salçasıyla piş miş "kuru "su, bu yemekte, neredeyse, gerçek anlamını bulan " kırmızı pul biber" birlikteliğiyle, az mideler fethetmemi ş tir. Hele bir de turş u çeş itl e rn es i ve de pilav eşliğindeyse, değm eyin o sofranın şe nli­ ğin e ...

Birçok mutfakta başka adiara bürünmüş ve elbette deği ş ik biçimlerde ha zırlanmış olarak ka rş ımı za ç ı ­ kar kuru fasulye. Bir İspa nyol veya Fransız ımıtfağı­ nın olduğu kadar, Türk mutfağının da simgeleyici yemeklerinden biridir. Pi şi rme biçimi ülkeden ülkeye, aynı ülke içinde de, bölgeden bölgeye çeş itlilik gösterir. İç ine koyun, kuzu döşü mü , sucuk mu, pastırma mı , bumbar mı, iş kembe mi, hindi mi tavuk mu koymalı? Yoksa kıymayl a mı yetinmeli? Ya da hiç et ve et ürünü karı ş tırmama lı mı? Et suyuna mı , sade suya mı piş­ meli? Domatese evet mi , hayır mı? Ya nane? .. Kesin ya nıt a l a m ayacağ ımı z bu türde n soru lar daha da çoğa ltıl abilir.

Kesin o lan tek şey varsa , o da bu yemeğin, elbette adını a ldığ ı kuru fasulyesiz pişirile­ meyeceğ idir. Gerisi mi? Gerisi hünere, sanata kalmıştır.

Kull anılaca k malzemedeki bu ge niş isteğe bağlılık yelpazesine, pişirme biçimlerinin onca çeşitliliğine karşın , bu yerneğin h azı rl anış ınd a da bazı temel kurallar va rdır. Bunların başında, fasulyenin pişiril­ meye h az ır ha le getirilmesi gelir. Bunun için birkaç yöntem vardır. En yaygın olanı, istenilen miktarda fasu lyenin a kşa mdan , ya da 5-6 saat önceden bol suda ı s i atı lm aya bırakılmasıdır. Bu işl e m sıras ınd a suyun yüzeyine çıkan fasu lyeleri atmak gerekir. Ertesi gün ı s i a tm a suyu dökülür, yık an ır. Büyükçe bir kapta üzerini 2-3 parmak örtecek kadar soğ uk suda başlanır. Fasulyeler baş l ama suyuyla birlikte pi ş meye h az ırdır. Ancak baklagilerin genel olarak ·sindirilmesinde ki güçlükten dolayı, bir ikinci haşl ama öngörülebilir. Bu durumda b irinci b aş l ama süresini beş dakikada tutmak yeterli olacakt ır.

Bir ikinci yöntem de, hiç ı s i a tm a i ş l em i uygulamadan h aş l a mad ır. Bir ölçü fasulyeye , altı ölçü su ilavesiyle, fasulyeler, orta a t eşte, rengini değiştirene kadar başlanır. Bazı şefler haşlama süresini on beş

eans cooked with plenty of butter or o il and tomato puree is the stock in trade of those tiny bomely restaurants all over Anatolia, usually known as Generous Helping or Good Taste.

Flaked red pepper is inextricably associated with this disb, which has conquered so many patates.

And if it is served with pickles and pilaj, it is a banquet beyand compare.

Haricot beans cooked in diverse ways under different names appear in many cuisines. This is a dish symbolic of th e Turkish as well as Spanisb and Frencb cuisines, altbough ingredients and cooking methods vary widely from country to country and region to region .

Should you add lamb, garlic sausage, pressed beej, cbitterlings, tripe, turkey or chicken? Or would minced meat do? Perhaps a meatless version would be better.

Should you use stock or plain water? Tomatoes or not?

How about mint? It is a ll a matter of cboice, and the combinations are infinite... so long as you don 't forgel the barical beans. Anything goes, with a touch of skill and artistry.

Altbough the range of ingredien ts is so wide, as are the forms of cooking, tbere are stil/ same basic rules to follow, starting with soaking the beans overnight in plenty of waterfor five to six hours. The next day throw away the beans which have risen to the surface, drain , and rinse well. Add co /d water to cover by two inebes and boil until tender.

Alternatively, to improve the digestibility of this vegetable, preboil for five minutes, drain and boil for a second time.

Soaking overnight can be dispensed with by the fallawing method. Add one measure of beans to six measures of water and boil over a medium beat until the beans change colour. Same cooks insist on just fifteen minules boiling white otbers give it an hour. Drain, and your beans are ready to cook.

Never add salt or tomatoes until the beans are tender, because the salt and the acid in the tomatoes barden the skin of pulses and lengthens the cooking process.

Tbe same is true of cbalk, so avoid uding bard water.

Cooking time depends on the variety of bean, so add extra boiling water and cook a little tonger if necessary. When cooked there should be an inch of water covering the beans.

Now, having prepared our beans, here are a few recip-

B

A ğu

--....

)

)

o5 <;K YLIFE NISAN +

APRIL

1994

dakikayla sınırlı tutarken, bazı l arı bir saate kadar uzatırlar. Suyu süzclürülen fasulyeler pişmeye hazır­ dır.

Yemeğin

tuzunu ve kullanılacaksa, clomatesini, fasulyeler yumuşaclıktan sonra katmak gerekir. Çünkü , tuz ve domatesteki asit, baklagillerin kabuğunu se rtl eştirirerek pişme süresinin uzamasına yol açar.

Aynı şey kalker için de geçerlidir. Bu yüzden kullanılacak suyun kalkersiz ol masına dikkat edilmelidir. ·Fasulyenin pişme süresi türüne göre değişir. Bu nedenle suyunu çektiği halde halfı pişmemişse kaynar su ek lenir. Yemek piştikten sonra üzerini iki parmak örtecek kadar suyu kalmalıclır. Ş imeli de, bu gene l kuralları göz önünde tutarak , birkaç kuru fasulye yemeği tarifi verelim. Afiyet o lsun. ÇÖMLEKTE KURU FASUL YE: (Bu tarif Atatürk'ün aşç ı sı Georges Usta'nındır. Tuğrul Şavkay ' clan alınmıştır).

Malzemesi (12 kişilik): 1 kg ku ru fasu lye, 500 gr koyun clöşünden kuşbaşı et , 1,5 kg soğan, 250 gr yemeklik yağ , iki ka.'.jık domates salçası, 150 gr sucuk, pastırımı karışımı , tuz , karabiber. Hamur için: 300 gr un, 100 gr . şeker, 100 gr süt, 50 gr yağ, bir yumurta, tuz.

Soğan l arı incecik kıyıp yağla birlikte sarartmadan ö ldü rün. Üzerine yıkanmış eti ekleyip , az suyla yarı pişmiş hale gelinceye kadar kaynatın. Tuz attıktan sonra sulandırılmış salça ekleyin. Pastır­ ma ve sucuğu doğrayın. Çöın l eğe akşamdan ıslatıla­

rak

haşlanmı.'.j

fasulyeleri suyuyla birlikte koyun. Pastırma, sucuk ile tencereeleki et karışımını boşal­ tıp fırına yerleştirin . Orta ısıcia hiç karıştırmaclan, üzeri kaymak tutuncaya kadar pişirin. Hamur malzemesiyle hamuru yoğurup , çöm l eğin üzerini kapatacak büyüklükte açın . Üzeri kapatılan çömleği yeniden fırına sürerek hamur kızarıp kabanneaya kadar pişirin. Hamuruyla birlikte servis yapın.

ETLI KURU FASULYE: Malzemesi: lki su bardağı dolusu kuru fasulye , 250 gr koyun clöş etinden hazır­ lanmış kuşbaşı, iki baş soğan , 2-3 çorba kaşığı yağ, üç dolgun domates ya da bir çorba kaşığı domates salçası, 8-9 bardak su, 2-3 adet az acı, kuru ve bütün arnavut biberi , 1-2 kahve kaşığı şeker, tuz, karabiber, bir tatlı kaşığı kırmızı b iber sa l çası (istenirse). başlaımı

S KYLIFE

66 NISA ~

ies to try. AJ~yet Olsun! (Good Appetite!).

CASSEROLED BEANS: Tbis recipe is that of Georges, chef to Atatürk, related by Tuğrul Şavkay.

Ingredienis (for 12 servings): 1 kg. beans, 500 g. cubed breasi of lamb, 1. 5 kg onions, 250 g bu/ler, 2 tablespoons tomato paste, 150 g of mixed sucuk (garlic sausage) and pasıirma (pressed beej), salt and pepper. For the dough: 300 g .flour, 100 g sugar, /00 g mi/k, 50 g bu/ler, one egg and salt.

Fine~y chop the onions and .fry briejly so they do not brown. Add the meat and cook with a smail quantizy of water un til near~y tender. Add the salt and the n the dilu/ed tomato paste. Chop the pasiirma and sucuk and mix with the boiled beans and bean stock in an earthenware casserole. Add the meat and place in the oven. Bake at medium heat w ithout stirring u nt il the top ,(orms a crust. Knead the ingredienis for the dough and rol/ out to the right size to cover the casserole.

Continue to bake until the dough is golden brown. Serve h ot.

BAKJ:.'D BEANS WI7H MEA T lngredienls: 2 cups of dried beans, 250 g cubed breası of lamb, 2 onions, 2-3 tablespoons bul/er, 3 ripe tomatoes or 1 tablespoon tomato paste, 8-9 CltjJs of water, 2-3 dried sweet peppers, 1/ 2-J tea spoons sugar. salt, black pepper, 1 teaspoon red pepper paste ( optional).

Sautee over a mediıtm heat u n til the juice evapora l es, add the.flnely chopped onion and buller a1ıd cook for a further 5 lo 6 miııutes. Peel the tomatoes aııd remove the pips, and grate 1 tomato over the meat. Stir over the heat. Slice the other 2 tomatoes horizontally half a centimetre in thickness and sel aside. Add the hoiled heaııs and hean stock to the meat. Add salt, sugar, sliced tomatoes, and red peppers, simmer for anather ha(j' ho ur and serve.

HARICOT Bt:ANS WITH PASTJRMA: ingredienis (6 servings): 500 g beans, 200 g pastırma, 3 tahlespoons of butter, 2 medium onions, 1 tahlespoon tomato pas/e, 1 sweet green pepper, 2 medium tomatoes, 1 teaspoonful salt, 3 cups ofstock.

Soak the heans overnight, hoil for half an hour and drain. Slice the onions. Peel the tomatoes, remove the APRIL

1994

)

Eti y ıkadıktan sonra orta ısıcia suyun u çektirin. Bu arada ince kı y ılmı ş soğan ve yağı ilave e dip kızartmadan 5-6 dakika kavurun. Kabuğunu soyarak ve çekirdeklerini çı kara rak hazırladığınız domateslerden birini etierin üzerine rendeleyin . Diğer ikisini, enine ya rım santimetre kalınlı­ ğında yuvarlak dilimler halinde d ağraya­ rak bir kenarda tutun. Eti domates renelesiyle birlikte çevirdikten sonra başlanmış fasulyeleri haşlama suyuyla birlikte koyun. Tuzu, şe k eri , clilimlenmiş domatesleri, yıkanm ı ş 2-3 adet arnavut biberini katarak hafif ateşte yarını saat daha pişi­ rin ve servis yapın.

PASTIRMALI KURU FASULYE: Malzemesi (6 ki şi lik): 500 gr kuru fasulye, 200 gr pastırnıa , üç çorba kaşığı tereyağ , iki ona boy soğan, bir çorba kaşığı domates salças ı , bir dolmalık biber, iki ona boy domates, bir tatlı kaşığı tuz, üç bardak et suyu.

Fasulyeleri bir gece önceden ısiatılmaya bıraktıktan sonra, yarım saat başlayarak s uyu nu süzün . Sağanı piyaz cloğrayın.

Damatesierin kabuklarını soyun , çekirdeklerini temizleyin ve iri zar biçiminele cloğrayın . Dolmalık birberi, sap ve çekirdekli kısmını ç ıkartılıp attıktan sonra, ince şeritler halinele kesin. Fırını ona hararetre ı sıtın . Ona boy bir tencereye tereyağ koyarak orta ateşte eritin. Yağ erir e rinı ez, pastırınayı ilave eelerek yarım dakika kavrun.

Birkaç çorba kaşığı su katıp , yarım dakika daha pişi­ rin. Sağan ı ilave edin ve sık sık karıştırarak iki dakika pişirin. Salçasını ekleyerek, iki dakika karıştırarak ka vurun.

Biber ve damatesi katarak iki dakika daha pişirin.

Tuz ve et suyunu koyup bir taşıın kaynatın. Fırını kı­ s ın . Bütün malzemeyi bir fırın kabına koyup fırına sürün . Ağır ateşte, bir, bir buçuk saat pişirin . S ıcak o larak servis yapın.

MAKEDONYA USULÜ KURU FASULYE: Malzemesi (6 kişilik): 500 gr kuru fasulye , bir tatlı kaşığı kuru nane, 75 gr (5 çorba kaşığı) tereyağ , bir tatlı kaşığı tuz, bir kahve kaşığı kırmızı biber, 50 gr ince dilinı­ l e nmi ş sucuk.

Bir gece suda bırakılmış , orta ateşte bir saat haşlanıp suyu s üzülınüş fasulyeleri tencereye boşaltın . Üzerini bir cm aşacak kadar su koyun. Hafif ateşte 45 dakika pişirin. Tuzunu katın ve tencereyi ateşten indirin.

Küçük bir tavada yağı eritin. Önce kırmı zı biberi, sonra sucuk dilimlerini tavaya at ı p karı ş tırın. Karışımı fasulyenin üstüne döküp kaşık l a hafifçe dağılınasını sağ l ad ıktan sonra, üstüne nane serpip servis yapın.

•

seeds and dice. Remove stock and seeds oj the pepper and slice in thin strips. Preheat the oven to medium temperature. Melt the hutter in a medium-sized saucepan. add sliced pasıırma and cook for half a m in u te. Add several tahle spoon of water and cook for anather ha!( minute. Add the onion and cook for 2 more minutes, stirring frequently. Add tomato paste a11d cook for anather 2 minules stirring constant ~y.

Add the pepper and tomato and cook for anather 2 minutes. Add salt and stock and hring to the hoil.

Turn oven down law. Pour all ingredienis into an ouen dish and hakefor one to one anda ha{( hours.

Serve hat.

MACEDONJAN BEANS: lngredients (6 servings): 500 g. barical heans, 7 teaspoon dried nıint, 75 g oj hutter (5 tahlespoons), 1 teaspoon oj salt, half a teaspoon paprika, 50 g thin~y sliced suwk.

Soak the beans overnight, cook over nıediıtm beat for an bour and !hen drain. Adet suf(icient water to cove1; and cook over genıle beat for anather 45 minutes. Add salt and remove from heat. Melt hutter in a snıa l/ saucepan, st ir in red pepper and then slices of sucuk.

Add to heans, stir slight~y with a spoon, sprinkle with m int and serve.

• 67

S KYLIFE NISAN+

APRIL

1994

TURKEY'S FIR S T WOMAN MUSEOLOG IST İL

K

KA D I N

MÜZECİMİZ

Seniha Sami Türk müzecilik tarihine adını altın harflerle yazdıran Semiha Sami, eserleriyle Türk kültür yaşamına büyük katkıda bulundu,

Seniha Sami was a woman who nıade outstanding contrihutions to Turkish culture and m useology.

She was alsa a writer, and represented Turkey al several international congresses.

uluslararası

kongrelerde Türkiye'yi başarı ile temsil etti. ~y TAHA

TOROS

useology in Turkey developed as a discipline ajter the Tanz imat reforms of the mid-19th century. By co nseruing the artifacts and works of art of the pasi, museums are the cu/tura! watchmen oj nations.

Although Turkish museology started later than thal of the Wesl , il has deueloped so rapidly that taday Turkey ranks among the faremost countries in this field. Osman Harndi Bey and Halil Ethem Bey, the sons of Crand Vezir Ethem Paşa, played a remarkable role in setting up Turkey 'sfirsl museum .

Although a few women were employed in companies and institutions towards the end of the Ottoman period, no ne he/d prominent pas ts. 7be .first woman ajier the establishment of the Turkish Republic to work as a curator was Seniha Sami Hanım. Wbat is more she was appointed to work in a museum which required specialist knowledge and ski/ls. Seniha Sami was a great-granddaughter of Abdurrahman Sami Paşa , who founded the state run educalian system and was the .first 0/foman Minister of Education . Her grandfather was Abdullat~f Sup hi Paşa who served as Minister of Educalian five times. 7be maternal side

ürkiye'de müzecilik, Tanzimat döneminin getirdiği ye nilikle rin zengin bir ürünüdür. Geçmişin tarihini, yaşa mını ve sa natını simgeleyen eserleri gözler önüne seren mü zeler, milletierin kültür bekçiliğini yaparlar.

Batılılardan daha sonra başlayan Türk müzeciliği öylesine bir gelişm e göstermi;itir ki , bugün dünya müzeciligininin ön sıralarında yerini alm ı ş bulunuyor. Türkiye'de mü zecil i ğ in geliş mesinele ve o lu şmas ınd a Sadrazam Ethem Paşa ' nın oğull arı Osman Hameli Bey'le Halil Ethem Bey'in gayretleri ve hizmetle ri, bu konuda yaz ıl acak tarihin kaynaklarını o lu şturur.

Osmanlı döne minin sonlarına d oğ ru baz ı imtiyazlı ş ir­ ketlerle kurulu ş larda tek tük kadın elemanlar kullanıl­ mı ş olmakla be raber, bunl a rın hiçbirine ile ri satla rda yer verilmemişti.

Cumhuriyet döneminde, ilk de fa u z manlık görevi verilen kadın Seniha Sami H a nım ' dır. He m ele bu görev, ihtisas , geniş bi lgi ve yete ne k isteyen bir müzede veril-

T

M

mi ş tir .

Seniha Sami, Tanzimat ' ın ilanınd a n sonra ülkemizde ilk defa maarif teş kilatını kuran ve ilk Milli Eğ itim Bakanı olan Abdurrahman Sami Pa şa' nın torunlarınclanclı. Bü68 SKYLIFE NISAN+

APRIL

1994

yükbabası beş defa Milli Egitim Bakanlıgı yapmış olan Abdullatif Suphi Paşa 'dır. Seniha Sami'nin Osmanlı İm­ paratorlugu 'nda büyük hizmetler veren kültür agırlıklı baba tarafı gibi, anne tarafı da devletin muhtelif kademelerinde hizmetleriyle tanınmış ünlü kişilere dayanmaktadır. Annesi, Hariciye azın (Dışişleri Bakanı) Mehmet Raşit Paşa'nın kızıdır.

Seniha Sami, dayısı ünlü hatibimiz ve kültür adamımız Hamdullah Suphi ile aynı yıl içinde, 1886'da dogdu.

Büyük bahçeli, atlı arabalı, özel kasapları, özel terzileri olan, dadılar ve yabancı dilleri ögreten ınürebbiyelerle dolu konaklarda büyüdü. Özel hocalar tarafından egitildi. İngilizce 'y i Ingiliz nıürebbiyesinden, Fransızca ' yı Fransız mürebbiyesinden ve Farsça'yı özel hocalardan ögrendi. Tarih ve edebiyat alanında çok sayıda eserler okudu . Geçmişi tarihe dayanan bir ailenin gelini oldu.

Sadrazam Halil Hamit Paşa'nın torunlarından olan eşi Mehmet Rauf Bey, Yemen Kumandanı Atıf Paşa'yla , şair Fahriye Hanını ' ın tek ogluydu. Dokuz yabancı dil bilirdi. Babtali'deki Şifre Müdürlügü yanında üniversitede Batı dilleri ve edebiyatı profesörlügü yaptı. Şiirler , piyesler yazdı. 1908 Meşrutiyeti ' nden sonra yayınlanan Resimli Kitap dergisinin editörlügünü üstlendi. 1918 yı-

of her family was alsa represented by many eminent figures who had served in various government posts.

Her mather was the daughter of Mehmet Raşit Paşa, Minister of Foreign Affairs.

Seniha Sami was born the same year, 1886, as her uncle, the famous preacher and intel/ectual Hamdullah Suphi. She grew up in mansions set in vast gardens, with private carriages, butchers, and dressmakers, and nannies and governesses who taught their charges foreign languages. She was educated by private tutors, and learnt English from her English governess, French from her French governess and Persian from private teachers. She read widely on the suhjects of history and literature. She married into a well es tah/isbed family, her bushand heing Mehmet Rauf Bey, descendant of Grand Vezir Halil Harnit Paşa . Mehmet Rauf Bey was the only son of the Commander of Yemen Atıf Paşa and the poetess Fahriye Hanım. He knew nine languages, and was a professor of western languages and literatu re as well as holding a government post as director of ciphers. He wrote poetry and plays, and was editar of Resimli Kitap magazine which went into pub69

SKYLIFE NISAN+

APRIL

1994

/ication after th e !ında 35 yaşında vefat etti. proclamation of constiGenç yaşta dul kalan Seniha Sami Hanım , kendisini tutional gouernment in tarih ve edebiyata, çevirile1908. He diedin 1918 re verd i. Son Osmanlı Saraat the age of 35. His yı'nda, prensesiere hocalık young widow Seniha yaptı. Onların eğitim ini üstSami Hanım devo/ed le ndi ve İngilizce dersler herself to history, literverdi. ature, and translation.

Mehmet Rauf Bey'le Seniha She taught English and Hanım ' ın ikisi kız, biri erother subjects to the k ek üç çocukları oldu.

Ottoman princesses during the last years of Oğulları pek genç yaşta öldüler. Küçük kızları Nesrin the Empire.

Moralı (1909-1981) tanınmış Mehmet Rauf Bey and bir eğ itim ci ve yazardı. Kız Seııiha Hanım had Yıl 1924. Seniha Sami, Türk müzecil iğinin öncülerinden Halil Ethem'le (ortadaki). Öğretmen Okulu Müdürlüthree ebi/dren, two Seniha Sami with Halil Ethem (centre) in 1924. ğü yaptı. Arnavutköy Amedaugbters and oııe rikan Kız Koleji'nde çalıştı. Sosyal hizmetleriyle, tarih ve son. 7beir soıı died young. 7beir youııger daughter edebiyat uğraşılarıyla tanınan esrin Moralı, annesinNesrin Moralı (1909-1981) became a well known den önce, dünyamızdan ayrıldı. Ailenin büyük kızı Müeducationalist and writer. She was headmistress of nevver Moralı, çevirmen ve ressam olarak, yaşamını the Women 's Teaeber Training College aııd taught at sürdürmektedir. the American College .for Gir/s at Arnavutköy. She Cumhuriyet'in ilk yıllarında, eğitime yön vermek üzere, died before her mother. Their e/der daughter Batı'dan uzmanlar getirrilmesi kararlaştırıl­ Münevver Moralı is a transtatar and dı. 1924 yı lınd a Amerika'dan ünlü terbiyepaiııter. ci ve filozof Prof. John Devvey (1859During the early years of the Turkish 1952) Türkiye'ye davet edildi. Bu profesör Republic, experts were invited .from the ö nce Atatürk ve İsmet lnönü tarafınd a n West to assist in the redesigning of the kabul edildi. Devlet aclamlarımız AmerikaTurkish educational system. In 1924 lı profesörlin görüşlerine ve düşünce lerini the .famous American educatinalist uzun uzun dinlediler. Seniha Sami Hanım and philosopher Prof. John Dewey bu görü şmele rd e tercümanlık yaptı. Profe(1859-1952) ıuas invited to Turkey. He sör John Devvey Türkiye'de uygulanabilewas received by Atatürk and lsmet cek terbiye sistemi konusunda , bir rapor lnönı'i , who were extreme~v interested hazırl aya rak hükümete verdi . Bu rapor in hecıring the uiews and ideas of the Seniha Sami tarafından Türkçe'ye çevrildi.

American pro.fessor. Seniha Sami Türk müzecilik tarihinin önde gelen kişi ­ Hanım intelpre/ed at these discussions. leri, iki kardeş Osman Hameli ile Halil EtProf John Dewey wrote a report on a hem Beylerdir. Halil Ethem Bey , Asar- ı Seniha Sami'nin eji Mehmet Rauf Bey. proposed educalian system for Tiırkey Mehmet Rauf, Seni ha Sami's husband. which was trans/ated info Turkish by Atika Müzesi Müdürlüğü'nü y ıllarca sürdürdü. Bu arada Topkapı Sarayı'nın döSeniha Sami. nü ştürülmes i , onun müdürlüğü döneminde gerçekleşti­ Meanwhile, Halil Ethem Bey the brother of Osman rilcli. Halil Ethem Bey eski eserleri tanıması ve parlak 1-/amdi , serued as director of the Museum of Ingilizce'siyle tanıdığı Seniha Sami 1Ianım ' ı müze yöneAntiquities for many years. It was during this period timine kazandırdı. Önce tasnif memurluğu yapan Senithat Topkapı Palace was tramformed into a museum. Since Seniha Sami Hanım had an extensiue ha Sami Hanım, daha sonra arkeolog kadrosuna alındı.

Bu suretle ilk müzeci kadınımız oldu. 17 Nisan 1950'de knowledge qf art history and was .fluent in English. emekliye ayrıldı. /!alil Etham Bey qfj'ered her a post at the museum, where she worked .flrst as a curator and later as an Seniha Sami ülkemizin temsilcisi olarak katıldığı milletl eraras ı kongre lerde, Türk kadınının sesini duyuran önarchaeologist. Turkey's first woman museologist, ci.ilerdendi. Gerçi ondan önce, ilk kadın doktorumuz Seniha Sami Hanım retired on 17 Apri/1950.

Safiye Ali Hanım, 1924'te Londra 'daki Dünya Kadın At the international cangresses which sbe a((ended as Doktorlar Kongresi'ne, daha sonraki yı ll arda da Anıeri­ the Turkish delegate, Seniha Sami uoiced the opin ka ve İtalya ' daki Kadınlar Kongresi 'ne katılmış ve yaions of Turkish women. Our firs/ woman doc/or, Safiye Ali Hanım a/lended the World Congress of bancıların a lkı şiarını toplamı~tı. Yine Çumhuriyet'in ilk yıllarında romancı ve yazar Efzayi~ Suat Hanım da Women Doctors iıı London in 1924, and in later Amerika 'da toplanan Milletlerarası Kadınlar Kongreyears participated in women ·s conferences in the 70 SKYLI FE

NISA~

APRIL

1994

alışverişi sadece alışverişle sınırlasaydık, yaşananlaTin tekrafl olacaktı... ",' .

Beğendik · Kocatepe,

Toplam 28.000 m2'/ik kapali alamyla, Türkiye'deki en büyük ve en çağdaş mağaza. P1nl plfll aydmlik mekan/ar.

Ekmeğin en tazesinden, otomobilin en yenisine, parlümün

en çarp1asmdan, modanm ş1kf1ğma, yerli · itha/49.500 çeşit ürün.

550 araçf1k otoparkw/o başlamadan biten bir sorun.

Siz alişverişte, çocuklar oyun bahçesinde.

Restoran ve kofeteryada lezzetli mo/alar.

Anahtam, ayakkabi tamircisi gibi çağdaş ayrmt1lar...

Ekspres çamaw ünitesi ile Beğendik'ten eve giden tertemiz kuru çamaşlflar.

Bankamatlarda hazlf bekleyen bankamz. larianmayan bütçe/er.

Nakit veya taksit/i alişveriş ya da kredi karti.

Tüketici Hatt1 ile sorunlanmza 24 saat anmda çözüm.

Her ad1mda, her hizmette "insana sayg1" Çünkü; Beğendik'ten öncede alişveriş vard1, şimdi Beğendik'te alişveriş fark1

var. . i

1

beğendik r ll

Kocatepe • Ankara

a 1ı ş v e r i ş i n b o ş k·e n t i

ll

•

si'ndeki etkili konuşma sıyla h ayranlık uya ndırmıştı. Seniha Hanı m , ilki 1931, ikincisi 1933 yı l ınd a olmak üzere, Mil l et l e ra ras ı Kadınlar Kongreleri'nde Türkiye 'yi temsil etti.

Tarih ve kültür ze nginli ği y l e içiçe yaşaya n Seniha Moralı ' nın bilinmeyen bir tutkusu da , izlediği dünya bas ının­ daki yan lı ş l a rı düzeltmesidir. Emekli olduktan sonra, adeta kendisini bu zevkli işe adadı. Time, Life, The Illustrated London ba ş ta olmak üzere, bazı ya ba ncı dergi ve gazetelerde Türkler h a kkınd a gö rdü ğ ü gerçek dış ı yazıları cesaretle e l eşt irdi. Ayd ınl a tı c ı nite likteki me kt u plarının çoğuna, ilgili basın organlarından teşe kkür yazıları al dı. Öte yandan, Türk basınında rastlaclığı yanlı ş bilgileri de, kendine özgü nazik mektuplarla dü zeltmeye ça lıştı. Özellikle eski gelenek ve .kuralla rımı z üzerinde açıklamalarda bulundu.

Seniha Mora lı ' nın Cumhuriyet'in ilk yılla rında , Maarif Vekilieti'nin teklifi üzerine hazı rl ad ığ ı en mü h im ese r Ira n Edebiyatı Tarihi 'dir. Mevlana ' nın Mesnevi'sini Ingilizce'ye çeviren ünlü Ingiliz orya ntalisti Prof. Edward G. Brownne'un 4 ciltlik Iran Edebiya tı Tarihi a dlı eserininin Türkçe çevirisinin ilk 2 c ildi es ki harflerle yay ınlandı. Öte yanda n , Türk Tarih Kurumu Başkanı Şeru­ settin Güna l t ay ' ın ri cası üzerine Barthold 'un Mogol Tarihi'ni dilimize k azandı rd ı. Samuel N. Kramer'clen Sümer Edebiyatı ' nın Yenielen thyası da , Seniha Moralı ' nın kalemiyle tanı­

United States and Italy. During the same years, the novelist and writer Ejzayiş Suat Hanı m was acclaimed for her maving speech at the International Women 's Comvention in the United States. Seniha Hanım represented Turkey at the first and second International Women 's Conventions in 1931 and 1933.

One oj Seniha Mora lı 's tesser knowm passions was to correct errors in the world press, and ajter her retirement she devoted herseif to this satisfying task. With courage she kept up a stream of fetters criticising errors and misrepresentations about Turkey in Time, Life, The Illustrated London News, and other fo reign newspapers and magaz ines.

She received many fetters oj thanks from these publications in response to her own injormative !etters. Nor did she neglect to pick up mistakes in the Turkish press. Written in her courteous style her fetters did not cause offense.

In particular, she gave explanations of traditional Turkish life and customs.

Among numerous stories and novels which she wrote the best known are Karanlık Yollar (Dark Roads), Bu da Geçer (Change Will Come), Kürkçü (The Furrier) and Hangisi (Whic h One). She was alsa the author of a study oj Queen Elizabeth I. Seniha Moralı translated the History of Persian Literature at the request oj the Ministry of Education. This four volume work was written by Prof.

Edward G . Brownne, th e jamous English orientalist who trans lated Mevlana 's Mesnevi into English. She translated Barthold's History of the Mongolians, at the request oj Şemsettin Günaltay, director oj the Turkish History Institute, and Samuel N. Kramer's the Reconstruction oj Sumerian Literature. Her translations alsa include Ham/et, julius Caeser, King Lear and other Shakespearean plays, and poetry by Lord Byron, one of the Engish romantic poets. She engaged in debates on religious questions and wrote articles on the death of Christ and the problems oj trans/ating the Koran .

Although she wrote her memoirs about her personal life and h er experien ces as a governess at th e Ottoman palace, these were never published.

Bejare th e introduction of the Latin a lphabet to rep lace the Ottoman script based on the Arabic, she generally signed herseif Seniha Sami ajter her father 's name, but after marrying Mehmet Rauf Bey in 1906 was known as Seniha Rauf In 1934, when surnames became compulsory she took the surname Mora lı ( "oj the Marea "), which had been used to designate her family in earlier centuries, and until her death was known as Seniha Sami Mora/ı.

•

t ıl dı.

Se ni ha Mo r a lı Shakespeare ' in ünlü eserlerini ele dilimize çevirdi. Hamlet, Julius Cesar, Kral Lear bunlar arasındad ır .

Hikayeler ve romanlar da yazd ı. Karanlık Yollar, Bu da Geçer, Kürkçü, Hangisi gibi roman ve hikayeleri vardır.

Ay rı ca , Ingiliz romantik şa irl e r ve ihtilalci şa irl e rele n bir örnek olarak Lord Byron 'dan da tercümeler ya ptı. Elizabeth I üzerinde bir a ra ştırma hazırladı.

Dini konularda da bazı nıünakaşalara katıldı. Hazreti lsa Nasıl Öldü ve Kur'andan Tercümeler üzerine makaleler yazdı.

Kendi yaşa mına ait anılarını ve Ingilizce olarak son Osmanlı S a ra y ı ' nd a ki h at ıra l arı nı h azı rl a dı ysa da bunları yayınlamaclı.

Eski harfle r dönemindeki yay ınl arda rastlanan Seniha Rauf ile Senil1a Sami aynı kişidir. 96 y ıllık ömründe, Seniha Han ı m daha çok babas ının adı ile birlikte Seniha Sami olarak ta nınclı. 1906 yı lında Mehmet Rauf Bey'le evlenince, o dönemin kuralına göre Seniha Rauf imzas ı­ nı kullandı.

1934

yılına

kadar, resmi görevlerinde bu isimle tanınclı.

Kanu nu'nun uyg ul a ndı ğı günden itibaren babasının adıyla birlikte, tarihi ailesinin bir bölümünün kull andığı Moralı soyadını seçti ve ö lünceye kadar Seniha Sami Moralı olarak yaşadı.

• Soyadı

72 SKYLIFE

NISA~

APR IL

1994

Otomotiv Sektörünün liderleri için. Japonya'da 14 yıldır aral ı ksız olarak verilen bir ödül var: "En iyi Otomobil Ödülü ." Bu ödülü Honda severler iyi tan ı rla r . Ne zaman yeni bir model

güvenliği,

çevre duyarlığı ve dengesi bu başarı ile buluş­ masın ı sağlaya n en önemli özell ikleri ... Bir de Honda' nı n "En iyi Otomobi l"i üretme kon usunüstün

GENEL DISTRIBOTORO

yakıt/per formans

olması,

Bir Anadolu EndOstrl Holding ve Honda Motor Co. l td. ortaklıQıdır.

Anadolu Honda Otomobilcilik A.Ş.

TORKIYE

üretse, Honda kazanır. Bu yıl Honda, yeni Accord 'u üretti ve sonuçlar açıklandı. Yeni Honda Accord - 1993-94 yılın ı n "En iyi Otomobili .' Accord 'un globa l bi r otomobi l

daki tecrübesi .. . 94 yılının en iyisi Honda. daha önceki yıllarda kazandığ ı başarılara ek olarak 1991- 92'de Civic ile "En iyi" seç i lmişti . işte size Honda'yı seçmeniz için bir sebep daha ..

'' En Iyi Otomobil" ödülünü ilk defa kazanm1yoruz.

•

THE YILDIZ THEATRE AND HISTOR IC STAGE COSTUMES

Yıldız Tiyatrosu

ve tarihi sahne kostümleri Yıl dız Sarayı

Tiyatrosu müze olarak halkın ziyaretine açıldı. Müzede tarihi sahne kostümlerinin yanısıra sahne dekorları da sergileniyor.

Ytld zz Paloce 17.u?atre opened lo the puhlic os o museum. As u·el/ as historic stap,e costume,,·, ,';ceneJy fea tures cm w np, the e:-x.:h ihits. /~J ' S AB AHATT IN TÜRKOGLU Photos ARTÜR BÜYÜKTAŞÇIYAN

ıl dız Sarayı Harem bölümünde inşa edilen ve küçük, dikdörtgen bir sa londan ibaret o lan tiyatroyu Vasilaki adlı inşaat kalfasının oğlu Yankı Usta yapmıştır . Sultan Abdülhamid Paris ve Viyana'dan getirilen tiyatro p l an l a rı nı inceledikten sonra Yıld ı z Tiyatrosu'nun p l an ı nı saray m i marı Yallauıy ' ye yaptırınıştır. Tiyatronun yerini de Padişah tesbit etmiştir. Binaya bahçeden ve kapalı mekanlardan (özellikle Şale Köş­ kü 'nden) rahatlıkla girilebilir olmasına özel itina gösterilm işt i r. Içerde Padişah ' ın özel loe<ısı bulunm ak taydı. Gösteri ler sırasında padişahın bazı önemli misafirlerini, hatta saray kad ı n l arını bu Joeaya davet ett i ğ i belirtilir. Diğer şehzade ve harem kadınları kafesler arkasında yan mekanlarda otururlardı. Alın an Imparatoru ır. Wilhelm Padişah Locası ' na konu k o lanlardan biridir.

Aşağıda ('paı1er ' de) bazı hizmet erbab ı , emir subayl arı, haz ı r olmak için yani orada görev icabı bulu-

he theatre al Yıldız Palace was designedfor Sultan Abdülhamid by pa lace arebiteel Vallaury on the basis ol lhea/re plans hroughl from Paris and Vienııa.

Com/ruclion was carried out by Yank1 Usta, son q/the buiider Vasilaki, on a site in the Harem seetion of the palace chosen hy the sultan, so thal il would he easi~y accessihle from the palace gardens and the main palace huildings, aboue all ji'om Şale Köşk. The sultan had a special box, lo which he would inuile imporlanl guests andfemale memhers of his family . 7be children and other women q/ the harem sat in galleries to the side of the auditarilim hehind latlices. where they could see the stage bul 1101 he ohserued themsefL,es . The Germa11 Hmperor Wilhelm Il was one qj'the guests in the sullan s box al Ylfd1z Theatre.

The stal/s were occupied by Jıa lace qfflcials and ojflcers, hut theseseats were placed al the hack so thal

T

Y

74 S KYLIFE NISAN +

APRIL

1994

nurlar, fakat Sultan'ın locadan göremeyeceği biçimde dip tarafta otururlardı. Zaten arka l arı Padişah'a dönük oturaınazlardı. Sultan Abdülhamicl opera ve operetlerden çok hoşlanırclı. Orkestra gerektiren bu gösterilerde müzisyenler sahnenin sol tarafında, ayakta durarak çalar ve Paclişah Locası ' na bakmaları uygun karşılanınazdı.

Yıldız Sarayı Tiyatrosu'nda başta yabanc ıl ar olmak üzere pek çok sanatçı, tiyatro ve opera temsilleri ile konserler vermişlerdir. Bunlar bazen doğrudan doğ­ ru ya saray tarafından organize edilir, bazen ele tstanbul'a (Beyoğ lu ) gelen tanınmış topluluk ve sanatçılar arasından Paclişah ' ın isteğine uygun olarak seçilir ve davet edilirlerdi. Oyunlar genellikle yabancı dillerde olurdu (Fransızca ve ltalyanca).

Norına, Boccacio, La Mascottc, Rigclctto , Traviata , Faust, Sevil Berheri , Aida ve Carınen Sultan Abdülhaınid'in sevdiği operalar olduğu için sık sık oyna-

they were not visible from the sultan 's box, s ince il was a grave discourtesy for anyoııe to turn their hackon the moııarch.

Sultan Ahdülhamid was very }cmd of opera and operettes. The arehesira which accompanied these pet:formances stood to the le.ft of the stage, and palace etiquette demanded that the musicians avoid fooking in the directian of the sultan s box.

Many theatre and opera companies, musicians and entertainers from Europe as well as Turkey per.formed at Yıldız Palace 7beatre. Same ql these performances were organised by the palace itse{f, and others were ,~iven hy well known arlists from the theaires in Istanbul at the inuitation of the sultan.

Most of the plays and opera were in French or !ta/ian.

Sultan Abdı"ilhamid'sfavourite operas were Norma, Boccacio, La Mascotte, Rigoletto, Traviata. Faust.

7be Barher of Seville, Aida, and Carmen, which

nırdı.

75 S KYLIFE NISAN +

APRIL

1994

Ünlü tiyatro sanatçısı Sarah Bernardt ile ünlü Rus sanatçısı Scriabin burada temsil ve konser ver miştir.

Ayrıca başta ıtalyanlar olmak üzere sarayda sürekli ecnebi opera ve operet heyetleri bu lunurdu. Bazı Türk sanatçılar da bu gruplar içinde ça lışmıştır. itekim gene sarayda gösteri yapan orta oyunu sanatçıla­ rının aynı zamanda Mızıka -i Hümayun kadrosunda olduklarını biliyoruz. Ünlü aktör aşit ve Güllü Agop Efendi Yıldı z Sarayı tiyatrosunda oynam ı ş l ardır.

Orta oyunu ve tiyatro dışın­ da bu tiyatroda pandomimler, hakkabazlık gösterileri ve Karagöz oyunları da ya-

were performed frequently.

The famous actress Sarah Bernardt, and the Russian composer and pianist Seriahin were among those who performed here. The palace employed permanent opera and operette orchestras composed mainly of Jtalians, and with same musicians of Turkish and other nationalities. We know that the orta oyunu (a kind of Turkish fo/k drama simi/ar to commedia dell"arte) actors who performed at the palace were employees of the imperial arehesıra and music college. The famous Turkish actors Naşit and pılmıştır.

Güllü Agop played at Yıldız 15 Şubat 1910'da bu tiyatroPalace Theatre. da ilk kez halka açık bir In addition to orta oyunu Yıldız Sarayı Tiyatrosu'nda halka açık ilk temsil 15 Şubat 191 O' da temsil düzenlenmiştir. Kaand plays, pantomimes, düzenlenmi~ti. 1 The fırst performance at this theatre to which the dınlar için düzenlenen bu conjuring displays and public was admitted was held on 1S February 191 O. toplantıda Halide Salih (HaKaragöz puppet shows were lide Edip Adıvar) bir konfeperformed at the palace therans vermiştir. atre.

Y ıldı z Sarayı Tiyatrosu 6 The first performance at this Ocak 1994 günü bir anıt­ theatre to which the public müze olarak halkın ziyarewas admitted was held on tin e aç ılmı ş tır. Bu arada 15 February 1910 . The yan tarafında bulunan bina famous Turkish woman içindeki Sahne Sanat l arı novelisı Halide Salih Müzesi yeniden düzenlen(Ha/ide Edip Adıvar) gave a miş ve tiyatronun bir fua yelee tu re here at a women 's si "Sahne Kostümleri Seksimeeting. After standing yonu" haline getirilmişti r. etased for nearly a century, Türkiye'de kostüm tarihi ile Yıldız Palace Theatre has ilgili araştırmalar tümüyl e recently been reopened to bireysel birkaç ça lışmadan the public as a museum, on öteye girmemektedir.

6 january 1994. A building next to it houses the Kostüm tarihi yan lı z sanat tarihi araştırmalarının ka çı­ Museum of Stage Arts, and nılmaz bir unsuru olmakla stage costumes are exhibited kalmamakta aynı zamanda in the foyer of the theatre. tarihin çeş itli dönemlerinde Until now there has been no cereyan eden herhangi bir systematic research into the history of stage costumes in o l ay ı , bu olaylarla ilgili ki ş i ­ leri can landırm ak isteye n Turkey.

The history of costume not ressamları, sinemacıları, only concerns art historiopera ve tiyatro oyun l arını sa hneye koyanları çok yakından ilgilendirmekteclir. ans, but is alsa of great benefit for artists, film makGe li şmiş Batılı ülkeler kendi kostüm tarihle rini yazers, and opera and theatre producers depicting or mı ş, müze lerini o lu şturmuşlardır. Newyork'daki The staging histarical subjects. The Costume Museum in New York provides patterns for the costu mes in the Costume Museum'cla sergilenen kıyafet l er in patronmuseum calleetion and these are loaned to theatre l a rı bile yapılmışt ır . Bunlar, isteyen tiyatro ve sinema yap ımc ıl arına kiraya verilmektedir. and cinema producers.

Eskielen sa hneele kullanılan kostümle r giyen in kişilik Costu mes used on stage in the pası were in so me karakterlerini vurgu lamak amacıy l a normalin üstün cases exaggerated or excessively plain uersions of 76 S KYLIFE NISAN +

APRIL

1994

Mevduat Hesabınız s a ği ı ki ı mı?

Birçok banka için müşterilerinin önemli olmayabilir. Ama Osmanh Bankası'nda öyle değil!

sağhğı

Osmanlı Bankası ,

sizin sağlığını­ zı da bankacılık hizmetlerinin bir parçası olarak görüyor. Ve yeni yılda sizlere yepyeni olduğu kadar çok sağlıklı bir hizmet sunuyor: HASTANE SİGORTALI

MEVDUAT

H

E S A B I·

Osmanlı Bankası'nda

vadeli ya da vadesiz mevduat sa hibi olanlar, Hastane Sigortalı Mevduat Hesabı sayesinde, bir miktar prim

ları

konusunda

vermesi! Şu anda varsa bile düşünmeyin, hemen bugün bir Osmanlı Bankası şu­ besine uğrayın, müşteri temsilcimizle görüşerek Hastane Sigortalı Mevduat Hesabı'yla ilgili her ayrıntıyı öğrenin . Sadece kendinizin değil, sevdiklerinizin de sağlığını güvence altına alın.

Bizden

sağlık

sağlık sigortanız

Çünkü, her

şeyin başı

~ OSMANLI BANKASI "Kapıınız 0-212-251 18 99'dan

sigortalanıyor.

size ayrıntılı

açık"

bilgi alabilirsiniz.

sağlık!

ordinary d ress, intended thereb_y to rejlecl the perso nality of a cha ra cter. ll appea rs that the cos/um es used in tradilio n a l Turkish theatre a11 d ea r~y cinema were a uthen/ic exa mples qf coııtem­ mi şt ir. p ormy d ress, as was ofleıı the case in other countries.

Yıldı z Sa rayı ' nd a 100 yıl kadar önce oyna na n oyun ve o p e ra te msille rine ait kostümle rin o ı1aya çıkmas ı The costumes used in plays a nd operas pelformed ve se rgi le nm es i ge rçe kten a l Yıldız Palace a centwy o laga nüstü ö nem kazan makago and now on exhibit a t t a dır. Ko nu , as lınd a dev rin the new Museu m of Stap,e kum aş c in s ler i, sa hn e iç in Aris wi /1 e n ah le dü ş ünülmü ş pra tik diki ş ve researchers to examine the kull a nım te knikle ri g ibi b ütypes offa brics, the p raclitün ay rıntıl a rın a kad a r inceca l sewing /echn iq u es le nmeye aç ıktı r. used f or th e stage, a n d Yıldı z Sa ray ı Sa hne Kost ümother aspects qf stage cosle ri Seksiyonu 'nda serg ile ne n tu me. kı y afe tl e ri ö n ce iki g rupt a Th e m useum calleetion qf to plam a k gerekir. Bunla rda n cos t uınes i nc lu de th ose b irin c is i sa ray tiyatros unun used a t the Palace Theatre Sultan Il. Abdülha mid döneduring t he reig n of Sultan minde n kalma kostümle ridi r.

A bdü lh amid 11, such as Bunlardan 5-6 ta kım kostüm cos t uınes wo rn by th e ta nıml a n a bilmi şt ir : "Ka ntoc u "canto singer " characler, k a dın " kos tüml e ri, " A l ay ' ın by th e ın ili ta 1:Y mi nded Kı z ı " o p e ras ınd a g iyile n askewoınan in "La Figlia Del/a ri ka ra kte rli ka dın kı yafetl e ri R egiınento " a n d by the ve "Zeyb e k" kı ya fe tl e ri . Bu cast of the p lay Zeyhekler sonun c us u Sulta n IT . Abdülw ritten by A h met Milh a t h a mid ' in hu z urun da oy n aEfendi .for Sult an ma k üzere yazar Ahmet MitAbdülham id ll. 1/oweuer, hat Efe ndi ta rafından yaz ıl a n the ga la performunce of "Zeybe kle r" a dlı oyuna a ittir. this p lay came to a 1ı ig n oFa ka t k ay n a kl a ra ba kılır sa , m inious end when the sulilk sa hn e l e ni ş ind e, P acl i şa h , tan commanded il to stop oyunun sahneden k a ldırıl ma­ a.fier j us / a few m in u/es. s ını e mre tmi ş ti r. Sebep , zeyLiuing in perpetua l fear q/ be kle rin ku şa kl a rınd a taş ıdık ­ assasination, Ahdiilham id l a rı s il a hl a rın , P a di şa h . üzerinwas te rror-st ru ck a t th e ele bıra ktı ğ ı ürkütüc ü etkis iysigh t of the heltf uls of di . .flrearms a nd daggers ca rSa hn e kos tü m ler in in d i ğe r ried by the Turkish chetrg rubunu b ağ ı ş o la ra k verile naciers in the plc~y. le r o lu ş turm a kt a dır . Bunl a r Other stage costunı es have Yıldız Sarayı'nda sergilenen sahne kostümleri, Türkiye'de kostüm so n 4 y ıld a Müze'ye in tik a l heen dona /ed lo the m usetarihi araştırmacıları için değerli bir kaynak oluşturuyor. 1 The e tmi ş tir. tki bö lüm ha li nde u m over the pas / .fo u r sıage costumes exhibıted at Yıldız Palace are a valuable source sergile nme kted irler. Gele nekyea rs. These inclu de the material for researchers. sel Türk tiyatrosunda ünl üle r cos t u m es wo rn by th e t a ra fınd a n kull a nıl a n , Zenne , Kav uklu , lbiş gi bi tipch aracters of traditio n a l o rta oyu1111 s u ch as Ie me le rin kostüm le ri ve çağdaş sa hne temsillerinde Zenne, Kauıt klu and lhiş, and those used in modgene ünlül erin k ull a n d ı k l a rı kost ü m le r. Vasfi Rı za ern thealre hy the .famous Turk ish aclors Vasfi Zobu , Bed ia Muva hh it ve Cema l Re~ i t Rey 'e ait R1za Zoh u, Bedia Mu uahh it and Cemal Reşit Rey. o l a nl a rı bunl a rı n e n ö nem lilerid ir.

Visitors, whether iııterested amateurs or studen ts of Sahne de k o rları ta sa rıml a rı y l a da ze nginl eş tiril e n Yıl ­ stage history, will be f ascinated by the exhihits a nd dı z Sa ray ı Tiyatrosu son d uru mu yla tümüyle mü zethe Palace Ybeatre itselj; now open to the p u blic leş tirilmiş ve eğ itse l öze lliği ö n plana ç ı ka rılmı ş tır . • fo r thefirst time.

• d e görkemli , de koratif veya sade olabil iyordu .

Türkiye'de gele ne ksel tiyatromuzcia ve ilk yerli s inemad a kull a nıl a n kı yafe tl e rin o rijinal o ldukl a rı a nl a~ ı ­ lı yo r. As lınd a hu tür kull an ıml a r B at ı ' da da o lagel-

78 S KYLIFE N ISAN +

APRIL

1994

~ YAPI KREDi ' NiN SO .YILI

.J

Yapı

Kredi Yatırım, sermaye piyasalan toplam işlem hacminde birinci.

Tam sekiz yıldır!

Yapı

Kredi

piyasaları

Yatırım

toplam

1993'te yine en ön Yapı

Kredi

sermaye

işlem

hacminde

sırada!

Yatırım'ı

piyasasının degişmez

sundugu üstün ürünler ve üstün hizmetler. Ve yatan

sermaye

Yapı

lideri yapan

farkı.

Yapı

bunların

temelinde

Kredi'ye ve

Krediiiiere özgü sistem

farkı. ..

anlayış

Yap1 Kredi Yatmm, 1993'te 249 trilyon TL 'lik sermaye piyasalan toplam işlem hacmi ile 175 banka ve araCI kurum arasmda ilk Sirayi alm1şt~r.

YAPI ~KREDi

YATIRIM

the cizv strategic

Amman'da, bugün konutlar arasında sıkışıp kalmış olan tarihsel merkez, kentin diğer kesimlerine hakim bir tepenin üzerinde azametle yükseliyor. 1 The historic centre of Arnman whıch today is enclosed by houses rises majestically upon a hill commandi ng a view over the rest of the c i ıy.

y

urtdışında sıradışı

e have an unusual suggestion for those who want to spend an unusuat holiday abroad; ]o rdan. Despite the tension of the potiiical situatian in the Middle East and the palilical pressures upon it, this tiny kingdam has managed to preserve its independence, ils neutrality, and its tranqu ility. With its magnificent deserts, its coastline on the Gulf of Akaba and its historic ruins, fordan has long since been discovered by adventurous tourists. The heart off ordan beats in the capital Amman, so this is the place to begin a journey of exploration through the coıın lly.

Arnman is a very ancieııt city set at a major junction of trade rou/es, lending the city strategic importance as a key point in the Near East.

Anıman has an extremely interesting topography. The ruiııs of an ancient city can be seen on the hills and in the valley cut by one of the /ributaries of the ı·iver fordan to .form the Zerka region. The administrative and commercial buildings are in the valleys while the residenlial areas are on the bilisides and the plateaus.

The historic centre of Arnman which taday is enclosed by houses rises majestically upon a hill canımanding a view over the rest of the city. Ancient co/u mns spring .from the ground at every step. Among the large number of ancient buildings right on the summit of the hill is a 3rd century BC Roman temple, a 2nd century BC amphitheatre in a good state of perservation, and a nymphaeum which is

bir tatil yapmak isteyeniebir önerimiz var: Ürdün. Ortadoğu ' daki siyasi durumun gerginliğine, üzerindeki siyasi baskılara karşılık , bağımsızlığını , tarafsızlığını ve sakinliğini koruyabilen bu küçük krallık, görkemli çölleri, kızıl denizi ve tarihsel kalıntıları ile Batılı meraklılarca çoktan keşfedilmiş bulunuyor. Ürdün 'ün kalbi başkent Amman 'da ata r. Bu yüzden keş i f gezisine buradan başlamak doğru o lacak. Amman, çok eski bir kent. Birçok yolun kavşağında yer a lm ası , Amman 'a. stratejik bir önem ve Yakındoğu ' da bir kilit noktası olma niteliği kazanclırmış.

Amman ' ın son derece ilginç bir topoğrafyası va r. Ürdün Innağı'nın Zerka ' yı oluşturan kollarından birinin yardığı vadi ve tepelercle, eski bir kentin kalıntıları üzerine kurulmw;>. Yönetsel ve ticari işlevler vadilerde , konut a l an l arı ise yamaçlarda ve platolarcla yer alıyor.

Bugün konutlar arasında s ıkı şıp kalm ı ş o lan tarihsel merkez, kentin eliğer kesimlerine hakim bir tepenin üzerinde azametle yükseliyor. Burada dokunsanız topraktan sütun fışkırıyor. Çok sayıdaki tarihi eser arasında , tam tepedeki , MÖ 3. yüzyridan kalma Roma tapınağı ile MÖ 2. yüzyıldan kalma, oldukça iyi durumdaki amfitiyatro ve Selefki mimarisinin en seçkin örneklerinden biri olan anıtsal çeşme başta geliyor. Amfitiyatronun heme n yanındaki arkeoloji müzesinde re,

sıradışı

W

82

SKYLIFE NISAN

+

APRIL 1994

Dur Golden Rule ls

ATOTAl COMMITMENT TO QUALITY As a responsibfe member of the world business community, TEMSA 's golden rufe has been

a total commitment to "quality". lt is this "Golden ru/e " that has helped TEMSA towards success and to become the sign of "Guarantee" for products manufactured or provided under its name. lt is this "Golden Rule " that has helped TEMSA to find global partners /ike MITSUBISHI, KOMATSU and SHARP to co-operate in quality production and products.

TEM®e TEMOO AUTOMOTIVE GROUP

. •... MITSUBISHI MOTORS ınıercıty

buses trucks

Lıght co mmcrc ı aı vehıcıes

Pl me ü-322 428 2 ı 70/ ı O ı,nes fox (}322 428 ı o 24 Telex 63856

oıem

ır

TEMOO CONSTRUCTION EQUIPMENT GROUP

K OMABU Earthmovıng machıncs. tork lılts

Phone 0216-377 49 50 fox (}216-377 04 38 Teletex 18938647

TEMOO ELECTRONICS DIVISION

MITSUBISHI

M•avv INDUSTWI . . . LTO.

Aır condıtıoners

SHARP Electronıc

cash

regısters

Phone (}216-325 57 64/5 hnes fox ü-216-325 57 79 Teleıex 18963037

TEM ®e ısa member ol ıhe

®e BANCI Group

Ürdün'ün sakladığı güzelliklerden biri de Palmira. 1 Palmyra is one of jordan's hidden delights.

Petra'da kayalara oyulmu} yüzlerce tapınak hemen dikkat çekiyor. 1 Hundreds of ıemples are carved out of the rock at Peıra.

çok sayıda Roma dönemi kalımı s ının yanıs ıra, ülke nüfusunun yüzde 20'sini o lu ştura n göçebe Bedevilerio günlük yaşa mlarında , törenlerinde kullandıkları giysile r, ta kılar , eşya lar , ça dırlar sergileniyor. Ürdün Kraliyet Sarayı , Arnman ' ın bir başka tepesini ta çlandırıyo r . Ürdünlüle r Kra ll a rı Hüseyin 'i o kadar seviyorlar ki, ne reye gitseniz onun bir resmi ile karş ı ­ l a ş ı yors unuz. Biz Amman'dayke n bu fo toğrafia ra bir de, o s ırad a rahats ı z olan Kral 'a he rkesin geç m i ş olsun dileklerini sunduğu, ke nti bayram yerine döndüren rengarenk bez pankartlar ek l e nmi şti. Bu, ili şki l e­ rin ya kınlı ğ ına , d o l ays ızlı ğ ın a i şa re t eden çok ilginç bir gösterge.

Kenza man a dı verilen bir baş k a tepede yer alan kale, özellikle gece ku ş l arı için ideal. Burada son derece kendine özgü Ürdün mekanla rında, kara nfil çayı ve m ırra eşliğind e özgün Ürdün mü z iği dinleyerek mest olmak i şte n değil. Bu size fazlaca alaturka geliyorsa, kale içindeki çarş ıda, Ürdün'e özgü türlü çeşitli hediyelik eşya b ulm a nı z mümkün.

Artık Arnman ' ın biraz d ı ş ına ç ıkmanın za manı geldi.

Kentin güneyinde, ya lnı z Ürdün 'ün değil , dünya nın da e n şaş ıı1 ı c ı doğa l yap ıl a rınd a n. biri o lan Lut Gölü yer alıyor. De niz yüzeyinde n 334 metre aşağ ıd a o lan gölde, tuz yoğ unluğu yü zünele n yüzrnek mümkün değ il se de, suyun üzerine oturarak kitap okumak mümkün . Üstelik şa nsını z da var, hava açıksa , 10 km öte-

one of the finest examples of Seleucid architecture. In the Archeological Museum next to the amphitheatre many remains jium the Roman period as well as etbnographic objects used by the namadie hedouins who form 20 percent of the count1y :ç population. 7bese inc!ttde ceremonial garments, jewellery, artifacls and !enis. 7be f ordanian roya l palace crowns ana lh er hill in Amman. The fordanese adore King Hussein so mu ch that wherever you go are pictures of bim. When I was in Am man !he King happened to he indisposed, and in addition lo lhese pholograpbs hrigbl~y coloured cloth bmmers expressing get well messages were bung all over !he city, lending it a feslive air. 7bese were an expressive sign of !he warmth of feeling toıvards this monarcb.

7be citadel cmwning anather hill named Kenzamaıı is an ideal spoı for nighl hirds. Here you can easi(y find yoursel( carried aıvay in a hlissful Irance in ıbese so distinctive(y f ordanese settings, as you sip clove tea and /is/en lo traditional f ordanese music to !he accompanimenl of the nıırra. If tbis isn 't your style tben lry sıralling araund tbe sbops within the east/e walls looking al tbe colourful variety q( souvenirs.

Now il is time to leave Anıman for a wbile and ırauel soutbıvards to the Dead Sea, one of the most astounding natural featu res not only of f ordan bul of tbe world. Set 334 me/res helow sea !eve!, !he salinily is so high !hat white il is difficult lo swim, you can sil on !he wa ıer and 84

SKYLIFE NISAN

+

APR IL

1994

1 Türkiye'de yapı

sektörünün

FUARI TURKEYBUILD ı94

en büyük fuarı

The largest

- STANBUL I .. .

DUNYA TICARET MERKEZI YEŞiLKÖY

HAVALiMANI

KAVŞAGI

WORLD TRADE CENTER

fairofthe

INTERSECTION OF

YEŞILKOYAIRPORT

1 1-1 5 MA Y 1 S/M AY 1 9 9 4

building yapı-endüstri

merkezi

THE BUILDING & INDUSTRY CENTRE-ISTANBUL

sectorin

ULUSLARARASI YAPI MERKEZLERi BiRLiGi (UICB) ÜYESi ULUSLARARASI YAPI KONSEYi (CIB) ÜYESi MEMBER OF INTERNATIONAL UNION OF BUILD/NG CENTRES (U/CB) ASSOCIATE MEMBER OF INTERNATIONAL COUNCIL FOR BUILDING RESEARCH ANDDOCUMENTATION (C/8)

Turkey

Cumhuriyet Cad. 329 Harbiye 80230 istanbul Tel: D-212 • 247 41 85 (5 Hat/llnes) Telefaks: 0·212 • 24111 01

deki İsrail ' i seyrederek. read a book. If the weather is clear you may be able to see Kral Yolu 'nu izleyerek daha güneye indiğinizcle, BedeIsrael 1O kilometres away. vi çadı ri arına konuk o luyorsunuz. Harem/se l amlık düPotlawing the King's Road southwards, you can uisit the bedouins in their tents. These nomads lead bedou.ins live zenine uygun kıl çaclırları, deve ve keçi sürü leri, çağ­ daş uygarlığın insana yük l ecliği sıkınt ıl ardan uzak, yasirnp/e lives farfrom the stress and strain of modern civilisation, in their hair tents with separate sections for men and lın yaşamları ile Becleviler, tıpkı çingeneler gibi, insanın hayranlık ve haset duygularını ayaklanclırıyor. Kol women and with their herds of came/s and goals . .fust like \... ağızları ve etek uçları rengarenk çiçeklerle işli, siyah, the gypsies they arause admiration and envy. The bedou in kaftanvari giysilere bürünmüş Bedevi kadınları, ince women enueloped in black kaftan-Iike robes embroidered uzun si luetleri , güneşten erken kırışmış yüzleri ve gewith flowers araund the neck and hem, with their tali slim silhouettes, their prematurely wrinkled faces from the blaniş gülümsemeleriyle bir başka güzel. Yalnız sakın fozing sun and their generous smiles have a beau.ty of !heir toğraf çekmeye kalkmayın; bu birinci önemli tavsiye . own. Only beware of trying to lake photographs. That is the İkinci ele, konuk olduğunuz çadırda ikram edilen aş ırı şekerli çayı, ne olursa olsun reddetmeyin. firsl important piece of advice. And the second is not under Çölün bir başka sürprizi , geleneksel giysileriyle deve any circumstances to refuse the excessively sweet tea ojfered sırtında görev yapan Çöl Polisi . Çöl Polisleri göçebe to you in the tent where you are a guest. aşiretlerle devlet arasındak i bağiantıyı sağlıyor.

Anather suprise the desert has in store for you is the deser1 Güneye doğru devam eden yol sizi po/ice, dressed in traditional robes, who sonunda , Kızıldeniz ' in uç noktasın­ patrol on horseback. The desert po/ice are Dünyanın sayılı daki Akabe Limanı ' na getirecek . the essenfiat link between the state and Yüzyıllar boyunca bir balıkçı kasabathe namadie tribes. arasında sı o larak kalan Akabe, bugün ÜrPotlawing the road southwards brings clün 'ün dış dünyaya açılan kapısı. · you to the Port of Akaba at the extremity Stratejik öneme sahip bu kent, sahip of the Red Sea. A sirnp/e jlshing viiiage ayrı olduğu sualtı zenginlikleri nedeniyle for many centuries, Akaba taday is varlığından dünyanın önde gelen clalış noktala.fo rdan 's door onto the world. Qfstrategic rından ve Ürdün'ün de başlıca tuimportance, this city is alsa one of the rizm merkezlerinelen biri. Akabe'nin faremost diving centres of the world due denizi, pırıl pırıl lacivert suları, rento its rich underıuater life, and has becogarenk , kocaınan balıklarıyla insanı nıe taday one of .fo rdan 's main tourism fıve büyülüyor. Bu elenize neden Kızılde­ centers. The Gulf of Akaba, glistening niz dendiğini ancak güneş batarken dark blue, with its huge brightly coloured anlıyorsunuz. Akşam olurken, kentin tropicalfish is bewitching. When the sun hemen ardında uzanan , kızıl kumlarsets you su.ddenly realize why this is calla kaplı çöllerin ve tepelerin yansı­ /ed the Red Sea. As evening draws in, the masıyla denizin üstü kızıllaşıyor. suiface of the sea glows a deep red with the reflection of the red sand desert and Bu kızıl çöllerin büyüsüne kapılıp da yolcu lu ğa devam ederseniz, önce the hi/ls which stretch beyand the port. kumtaşından kanyonları ve dağları ile ideal bir tırman­ If you are captivated by the magic of these red deser/s and ma a l anı olan "Wadi Rum " elenilen vacliye geliyorsucontinue further, you come to the va/tey known as Wadi nuz. Tırmanmak istemeyenler, buraya bir arazi arac ı ile Rum w ith its sandsıone canyons and mountains ideal for ulaşıp yalnızca yürüyüş ele yapabilirler. climbers. Those not wishing to eli mb can Iravet by jeep and Mutlaka görü lmesi gereken bir başka vadi de, unutulthen enjoy a hike through this magnificent scenery. muş Petra kentini saklayan "Wadi Musa". Dünyanın saAnather valley which you must notmissis Wadi Musa where yılı antik kentleri arasında yer alan Petra 'ya ulaşmak the cily of Pet ra one of the most outstanding ancient sites in için 5 ayrı yolun varlığından söz ediliyor. Bun lardan the world is concealed. There are five ways to reach Petra, the most frequently used being the entrance from Siq en çok kullanılanı Siq Kanyonu 'ndan gir i ş. Buradan isCanyon . From here you may either walk or go on horseback ter yürüyerek, ister bir rehber eşliğinde, at üzerinde g idebilirsiniz. Kanyonun geniş li ğ i başlangıçta birkaç accompanied by a guide. The breadth of the canyon at i/s metre. Döne döne inerken , ebnı li kayalar bir duvar gihead is just a few metres. As you ıuind your way along, the bi göğe yükse li yor. Müthiş bir sessizli k. Ve anielen marb/e rocks soar into the sky !ike a high ıuall. The sitence is karşınıza pespembe bir tapınak çıkıyor: "Khazneh". Bu overwhelming. Then suddenly a bright pink temple appears befor-e you: the Khazneh. Thisfairy tale temple is one of the masal tapınağı, Petra'nın kayalara oyu lmu ş yüzlerce tahundreds hew n out of the rocks of Pet ra. pınağınclan biri. Ürdün'ün sakladığı güzellikler kuşk usuz bu kadar deOf course these are by no means the only sights to see in ğil. Ama, bence bunları siz kendiniz keşfetmelisiniz. .fordan, bul the rest you must discover for yourself Have a İyi yolcu luklar.

• good jou rney.

•

antik kentleri yer alan Petra'ya ulajmak için 5 yolun söz ediliyor.

One of the most outstanding cities of the world, there are ways to reach Petra, the most frequently used being the entrance from Siq (anyon.

86

SKYLIFE NISAN

+

APRIL 1994

n ôneJl))i bil' bOlilJD.Ü şebil' i

dlŞuıuaı-•

ônle:ınıerin aunara.l<- otel rezervas cll ar

karşısında herhangi bir

<{j]:'eceği gôz rınüne aıınara.l<- yeni bil' t:

erek. gerekli ta-u:ınatuı verıı:ınesi gere n surette

"rahatsıZ ediune:ıne" ıcura~

gün boyunca konferans salonunda

ı 300

faaliyet ra-poru

ı:

ôğleye \{.adar l:

net\1Il l(u:rıilU tıyeler\:oi!l her

kretel'Yanın 1!AZIR

an k\)1'\lluŞI]lUuz

m.

tarafındl>

"a

ıyelerin çantalarını salonda 'geçllJ.eleri rica

edUdiğinde o

nuda re\{.abete

işlerin nasıl

haz:ı:rıildar ta:ınallJ.lanaca\{.tır. ~-'"n-mobil tahsis ediunesi

Doküman Proble,;;i unya s ının Günümüzün h areketli iş ct·· konferans ortam d ' yogun ın a her tür Iü do k .. d •. umanaltın k d mi? Kritik I a ar an arda ' i ş i erın . yeti şmedi - in . ..

toplantı ve

egıl

gonnek iste<? XERO

uretıp çog·alt ..

.

g • hangi firma X,

altın

de g"e rındeki . dok ··

Sokak No: 12/5

umanlarınızı

k .. . markal ard an daha ma onu sun d a size ' otekı kap s amlı

r•sap

değerli

çözüm) er

. .

getırıyor

...

.....11!!1.!!11

UÇUŞ IKRAM PLANI Bazı uçuşla rıınızda

Ol

581

TASHKENT ALMA ATA

n l3

ALMA ATA TASHKENT

n. ~ m D n (±J a n mo nl3mD

NEW YORK ı STANBUL

TK

ISTANBUL BANGKOK

m TK

BANGKOK SINGAPUR SINGAPUR BANGKOK

m BANGKOK ISTANBUL

TK 979/981

ISTANBUL LONDON

TK 980/982

LONDON ISTANBUL

TK 9251927

ISTANBUL PARIS

TK

PARIS ISTANBUL

926/928 TK

592 TK

593

TK

630

TK

631

ISTANBUL TOKYO TOKYO ISTANBUL

TASHKENT ISTANBUL

560

ISTANBUL KARACHI

TK 561

KARACHI ISTANBUL

TK

04

OJ

ISTANBUL TASHKENT

BRUSSELS NEW YORK

582

TK

Ol

m n • mD n • mD n m mo n m n m mo n • n m~ n m c n' m o n m fj mo n mo n mo

ISTANBUL BRUSSELS

TK

1 Infligh t Service Plan

ve rdigirniz ikram hizmetle rimiz 1 W e are pleased to inf ann you of our Infligbt Seroice Plan on some jlights

n

05

06

07

08

09

c c

ın ın

c

ın

El

ın

(3

~

~

(3

~

ın

c

COFFEE & TEA 1 (ıy & Kahvt

LUNCH 1 Ö~en Yemeği

m

~

INACK

DINHER 1 Alqam

Ll HOVIE 1 Film

m

DUTY FREE

nedenlerinden

SREAKFAST 1 Kahvaltı

dolayı

servis ve

ll

ın

ii APERITIF

Işletme

ll

10

uçuş

süresi

degişebilir.

Yemeği

UGHT HEAL

1 Due to unexpected operational occurences, seıvice time and jlying hours may cbange.

ll

ALAŞEHIR

SARIKIZ TABIIMADEN SUYU SOOASI EAU MINERALE NATURELLE

<aenel

Da{lıtım :

MARMARA A.Ş. Korukent Cd. Aydın Sk. C Blok 6 0 ,7·8·9· 10 1.Leveni/ ISTANBUL Tel: 0.212 270 64 91 (3 hat) faka: 0.212 270 64 95

DUTY FREE

On . BOARD

TÜRK HAVA YOLLARI TURKISH AIRLINES

DUTY i

FREE

PERFUMES PARFÜMLER

FAHRENHEIT Eau d(! Toilelle Spruy 50 ml/ AS JOOml.

56 DM - 55 DM DUNE Eau de Toilette Nat. Spray 50 ml.

.....

DUN F "'\ '"'

OE101LErtl

62 DM PO I SON h'au de Toilette Spray 50ml.

80DM

N" S

CHANEL CHRISTIAN DIOR Make-lip 60 DM

VAPORISATEUR AIECHAAGEAHL.E ' J f!Q]

CHANEL NO 5 Huu di! 'li>iMtl! .\]>my 50 ml.

65 DM

DUTY FREE On

BOARD

BOUCHERON LADIES LINE Eau de Toilette ipray 50ml.

65 DM

BOUCHERON MEN 'S LINE Ea覺t de Toilette Spray 50ml.

60DM t.AV Ct: TOII.. IiTTl POUIII I+OIUME VAI>O,.ISATEUR

BOLJCHERON

.

BOLJCHERON SANTOS de Cartier Eo.u de Toilette Spray 50 m

82DM

PASHA de Cartier Eau de Toilette Spray 50 m 80 DM MUST de Cartier Ea覺t de Toilette Spray 50 n 75 DM PANTHERE deCa1 Eau de Toilette Spray 50 n 75 DM

KENZO Eau de Toilette Sp ray 50ml.

70 DM

llB繚'

KEN Playing Cards 45 DM

DUTY FREE On

BOARD

KNOWING Eau de Pa rjitm Spray 30 ml.

71 DM BEAUTIFUL

Eau de Parjimı :pray 30 ml.

70DM TÜRK HAVA YOLLARI TURKISH AIRLINES

DUTY

FREE OPlUM Eau de Totlette Spray 30 ml.

60DM PARIS Eau de Toilette Spray 50 ml.

62 DM KOUROS Eau de Toilette Spray 50 ml.

50DM Eaıı

JAZZ de Toilette Spray 50 ml.

45 DM ACCESORY AKSESUAR

CAMEL TROPHY Saqt

325 DM 230DM VAKKO Eşarp

120 DM

DUTY FREE On

BOARD

SPIRITS IÇKILER GRANT'S Whisky 20DM BALLANTINE'S Whisky 20DM J&B. Whisk~·

20DM YENI RAKI 7 DM

TORK HAVA YOLLARI TURKISH AIRLINES

DUTY

FREE CIGARETTES SIGARALAR

C ARTlER 20 DM LORD EXTRA 20 DM

DUTY FREE On

ROTHMANS

BOARD

.,,._.__,

~-- ~~-·-·-"

·----

20 DM

® TÜRK HAVA VOLLARI TURKISH AIRLINES

-~ i ' '

' i .i

DUTY

FREE

i

CAM EL Filters 100~,20DM

CAM EL Fi/ters Box 20 DM

TÜRK HAVA VOLLARI TURKISH AIRLINES

DUTY TEKEL 2000 16 DM

FREE

DUTY FREE On

BOARD

MARLBORO lOO's/ Box - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 20 DM f Ma~~o~Mari~oro J ~-----.;

DANIŞMA VE REZERVASYON

DIŞ BOROLAR

BERLIN Budapester Strasse 8 10787 Berlin Tel: BS: Rez.: (30) 2624033/34/35

INTERNATIONAL OFFICES ABUs~~:~~ ~~~ and Sons Harib Tower 1 Ground Floor lntersection of Airport Road and Electra Road. P.O. Box 698 Tel: Rez: ('J712) 338845 BS: (97 12) 211194 ADIS·ABABA (GSA) Ethiopian Airlines Bole Alıport P.O Box: 1755 Tel: (25 1-1) 182222 ALMAATA Hotel Otrar Room 102-103 Gogol Sır. No: 73 Tel: BS 1 Rez: (7) (3272) 506220 • 331154 AMMAN jabal Arnman Third Ciıcle A. Riyadh Gentre &h Floor Tel: BS 1 Rez (962~) 659102- 659112 AlıiSTERDAM

Stadhoudeıskade 2, 1054 ES Amsterdam Tel: BS / Rez (3120) 6853801 (4 lines-hat)

ASHKHABAD·AŞKABAT

Tel: (736) (32) 5fl666 - 512218

ATHENS · ATINA PhileUilon Sır. Na: 19 10557 Aılıens Tel: BS: (30.01) 3222569 Rez: (30-01) 3221035 - 3222569 • 3220561 BAHRAIN • BAHREYN Manama Tmvel Company W.L.L. P.O. Box 828 Manama • Bahrain Tel: (973) 211896 BAKU Hus ı Ha cıyev Cad. No: 11 Baku Tel: (789) (22) 941943-942~51219 IIANGKOK (GSA) Gulf Express Transport Ageoey CP. Tower 3rd Level 313 Silom Road, 10500 Baoglwk Tel: Rez/BS: (66-2) 2310300 (7 lines-har) BARCELONA·BARSELONA Paseo de Grasia No: 49 Ist Floor Tel: (34) (3) 4875349 IIEIJING-PEKIN (GSA) CAAC Beijing Sales Office 117 Dongsi West Street Tel: (665) 558861 • 551031 BEIRUT·BEYRUT Mazda Building 5th. Floor.

Autostrade j al El Dıb Tel: (961) (1) 408096-407236 (GSA) Pan Asl:ıtic Gefinor Gentre Rue Clernenccau P.O. Box 113 • 5486 Tel: (961) (1) 867425-361 2~361231 BELGRADE·BELGRAD TRG Nikole Pasica B/IV 11000 Belgmde Tel: BS: (38-11 ) 333m-332561 (GSA) JAT Yugoslavian Airlines Ho Si Minova 16 ı 1070 Novi Beogmd Tel: Rez: (38-11) 2222123 BENGHAZI·BlNGAZI TripoliOffice Tel: BS: (061) 922011/ 12/13

1 Infomzation andReseroation

P'RANKFURT B:ıseter Sır. 35 - 37 6o329 Fr.ınkfurt Tel: BS: (49) (069) 27300731/32 Rez: (49) (069) 273300720/21/22/23 (GSA) Necmi ÖC S 1-5. 68!61 Mannheim Tel: (0621) 10980

BOMBAY Maker Chamben; V 3rd. Floor No. 305 Nenman Points 400-201 Bombay Tel: BS: (91-22) 2040744- 2875657 Rez: (91-22) 2043605 BRUSSELS·BR0 KSEL Si Canten;teen, 1000 Bnıxell es Tel: BS: (32-2) 5020711 Rez: (32-2) 5126781 - 51267825140453. 5117676

GENEVA·CENEVRE Rue de Cha nıepoulet No. 1-3 1201 Geneva Tel: (4 1 ~22) 7316120 7316 129 -7387796

BUCHAREST·B0KREŞ (GSA ) Tarom 10, Brezolanu ~r.

HAMBURG Adenauerailee 10 20097 Hamburg Tel: (49) (040) 24 1472 (4 lines-haı)

Tel: (401) 6150499 - 6152747 CAl RO· KAHlRE Mustafa Kemal Sok. No. 3 Tel: Rez: (20-2) 3908960 - 3908961 (GSA) lmperial Travel Center 26 Malunoud Basiouny Sır.

Tel: (20-2) 761769- 758939 • 760071

HAN NOVER Bahnhof Sır. 8, 30159 Hannaver Tel: (49) (051I) 3048210 (4 Jines.Rı() HELSIN KI Aleksanterinkaıu

488 306 00100 Helsinki Tel: BS: (358) (O) 628173 Rez: (358) (O) 628199

COLOGNE·KÖLN Tr.ınkgasse 7.1} 50667 Cologne Tel: BS: (49~221) 134443 Rez: (4~221) 134071n2!73

HONG KONG (GSA Best Holidays !Jd. Rms 16o3-4 Fleeı House 38 Gloucesıer Rd. Tel: (852) 861311 ı

COPENHAGEN·KOPENHAG Ved Vesıerport 6 1612 Copeohagen Tel: BS: (45-33) 144055 - 144499 Rez: (45-33) 145190

JEDDAH·CIDDE City Center Bldg. 12/13 Medina Road. P.O. Box. 11563 Tel: (966) (02) 6600127 GSA: ABC Tr.ıvel Ageney Medina Road Alquiılımi Bldg.

P.O. Box. 11679 Tel: (966) (02) 651 8~532856

DALLAS (GSA) AMR GSA Services 4255 Aman Coner Blvd. MD4235 Fonh Worth TX 76155 Tel: (800) 288-2520 DAMASCUS·ŞAM

AJfardos Str. !bem Zaidun Bldg. 3ıd Fl. Tel: (963-11) 2227266 • 2239770 GSA: AJ-Far.ıdees T. Tourism Ageney Dar-El Mouhandeseen Bldg. Maysaloun Sır. P.O. Box. 8389 Tel: (963-11) 2228284 - 2239770 2232190 (lO lines-hat)

JOHANNESBURG(GSA) Souılı African Airways P.O. Box. m8 Tel: (713) 2206 KARACHI·KARAÇI 12 Avenue Gentre Sırachen Road Tel: BS: (92) (21) 5682078 Rez: (92) (21) 5685922 5685766 - 5685487 GSA: PaktOrk Enterprises lıntaz Plaza 85 Tel: (92) (21) 303503 • 301029

DHAHRAN•DAHRAN (GSA) ABC Tr.ıvel Ageney King Abdalaziz Sır.

Alnin)r.ın Complex Gentre P.O. Box: 739 Alkhobar 31952 Tel: (66-3) 8950044 · 8954904 DHAKA·DAKKA (GS A) Beogal Airlih !Jd. 54 Motijheel C.A. Dhaka 1000 Tel: 243059

KI EV 4 Karl Marks Street No: 4 Apt: 22 Tel: 2291550 KUWAIT·KUVEYT Pahad Al-Salem Sır. Dowliah Complex P.O. Box 23959 13100 Safat- Kuwait Tel: (965) 2453820/21 - 2422889

DOHA·KATAR (GSA) AJ-Rayan Tmvel Ageocy P.O. Box: 363 Tel: SM: (974) 4129! 1 - 412912 DU BAl 63-B Sheikll Hamdan Bldg.

Al Maktoum Sır. P.O. Box: 1200 Tel: (971-4) 2Z6o38-215970 (GSA) Swaidan Tr.ıding Co.!Jd. (Same add ress/aynı adres)

LEFKOŞ.A

52 ~lelunet Akif Cad. No: 54 Tel: (392) 2271061-2271382-2277124 LISBON·LlZBON (GSA) Edifıcio 25, Aeroport Lisbon-5 Tel: (3511) 899121

DUBLIN (GSA) Aerlingus Dublin Airpoıt Tel: (3531) 37001ı

LONDON-LONDRA 11-12 Hannaver Sır.

London WIR 9HF Tel: (44) (071) 4994499 (51ines-haı)

DUSSELDORF Graf Adolf Sır. No. 21 40212 Dusseldorf Tel: (49) (2 11) 373062

LOS ANGELES AMR GSA Services 5230 Pacifıc Concourse Drive Suite 200 Tel: (310) 6434595

TURKISH

ı

BUSINESS CLASS AIRLINES

+

MANCHESTER Manchester Airport, Room 11 63/ 11 67, Levell, Terminal 2 Tel: (o61) 4896161 - 4898123 GSA: Sam Tr.ıvel Suiıe 229 22 Deansgare Manchester M3 !PH Tel: (o61) 8321228 MANILA (GSA) Deks Air Ine. 7701 Golden Rock Bldg.

168 Salcedo Sır. Legaspi Viiiage Makati Metro Tel: (63-2) 8121455-8121 452-8123865 MECCA·MEKKE ABC Tr.ıvel Ageoey Al Mansour Sır. Al Khazeodar Bldg.

Tel: (02) 5434887 MED!NA·MEDINE ABC TrJvel Ageney Kurban Al Nazıl Sır. Behind Sdny Co. Tel: (966) (04) 8224426- 822 1828 MILAN·MILANO Via P. Da Cannobio 37 Milan Tel: (39) (2) 8056233 - 8053976 MOSCOW ·MOSKOVA Kuznetsky Most No: 1/8 Tel: (7) (095) 2924345-2925 121-2921667 GSA: Aerofloı Fruzenskaya Naberezhnaya 4 Tel: (7) (095) 2466996 MUNICH ·MONIH Bayer Strasse 43 D-80335 MOnchen Tel: BS: (49) (089) 51410920/21 Rez: (49) {089) 51410922/23/24125 MUSCAT·MASKAT (GSA) A2D Tr.ıvel and Tourism Ageocies UC, P.O. Box. 5490 Ruwi, Muscat

Tel: (968) 707303-707310 NEWYORK 821 U.N. Plaza 4ıJı Floor N.Y. 10017 Tel: (1) (212) 9865050 NICE (GSA ) Sulıan San 28 Rue Massena Tel: (33) (93) 877207 NURNBERG Am Plaeırer 8 90429 Nurnberg Tel: (49) (0911) 9297214 -9297216 PARIS ı Rue Seribe 75009 Paris Tel: (33-1) 42664740- 42664739

PRAGUE·PRAG (GSA) Ceskoslavenske Aeroline Revoyochi, 16o ı s PrJque ı Tel: (422) 2146 RIYADH· RlYAD Khalidiya Bldg. Olaya Main Sır.

P.O. Box. 25194 Rlyadh 11466 Tel: (966) (1) 4631600- 4632087 GSA: ABC Tr.ıvel Ageney (Same addres.Hynı adres) Tel: (966) (1) 4632807

LYON 91 Rue Bugeaud 69006 Lyon Tel: (33) 78241324

ROME-ROMA Plaza DeUa Republica 55 00185 Rame Tel: BS: (39) (6) 4873368 Rez: (39) (6) 4819535 • 4827149

MADRID Princesa, ı Toıre de Madrid, PLT OF 7 28008 Madrid Tel: (9-9-34 1) 5416426 • 5416849

ROTTERDAM Weena • 6080 3012 CN Tel: (31) (10) 4332177 • 4332465

96

SKYLIFE NISA N

MALTA (GSA) Arrigo Group Umited 248 Tower Road, Slierna Tel: (356} 316645 • 316705

A PRI L

1 994

DANIŞMA VE REZERVASYON

SEOULoSEUL ( GSA)

Kal Building 41°3 Seasomun-Dong jung-gu Republic of Korea Tel: (822) 7517-11 5

SOFIAoSOFYA

Saboma Str. No: 11-A Tel: (359) (2) 883596 - 874220 GSA: Sofıa Airpoıt Tel: <359) (2) 661690 STOCKHOLMoSTOKHOLM Vasagaıan

7 P.O. Box. 73 10121 Stockholm Tel: (46) (8) 218534 - 218535 STRASOUR~STRASBURG

2 Allee De La Rober1s:ıu 67000 Strasbourg Tel: (33) (88) 521413 (3 lines-haı) 250017 STUTTGART

20

70173 Sruttgaıt ı Tel: (49) (711) 221444-2268o8-226347S SYDNIYoSIDNEY

American Express Tower Suiıe 1602 388 George Streeı N W 2000 Sydney Tel: (02) 2332105 - 2211711

TAIF (GSA)

AllC Travel Ageney hubra Str.

Saudi Cairo Bank Karşısı Tel: (966) co2ı 7324m TAIPEI (GSA)

Golden Foundation Tours Corp.

8F, 134 See. 4, Chung Hsigo E.R.O. Lung Meh Bldg.

Tel: (02) 7733266 TASHKENToTAŞKENT

Tel: (83712) 332788 TEHRANoTAHRAN Osıad blotahari Avenue No: 239 Tel: BS: (98) (21) 6469026 Rez: (98) (21) 627464 TELAVI V

Bayarkon Sır. No: 78 53432 Tel: (972) (03) 5172333/34/35 5173505 51723.~- 5103686 o

TOkYO

Toranomon Rappoıt , 4ıh Floor, 1-16-1 Toranomon Minaıe>-ku Tokyo 105 Tel: Rez: (81)(03) 52511511 Tel: BS: 52511551 GSA: Kinda l Air Sysıem GM Bldg.

8ıh Floor 4-1()-10 Ginza Chue>-ku Tokyo Tel: (81) (0}) 35439781

TRIPOLI-TRABLUS

Muhammed Megarif Sır.

Cezayir Sq. Tel: (218) (21) 48798-38236 TUNISJAoTUNUS

Complex El Mechıel Boulevard Ouleı Haffouz ıunis Etage 2 Tel: (216) (i) 786473 - 787033

VIENNAo VIYANA

Opemgasse 3 1010 Wien Tel: (43) (222) 5862024- 5876795 ZURICHoZORIH

1

DIYARBAKlR

Tal Sırasse 58 8001 Zurich Tel: Rh: (41) (1) 2252323 Tel: BS: (41) (1) 2252311

KIR, EHIR ( GSA)

tnönü cad. No: 8 Tel: (412) 22 123 14- 2226143 GSA: Gir:ıl Seyahat Arentası Tel: (4 12) 22 13054-2235733

ADANA

300 Orchard Road The Promenade No: 06- ll Singapore 0923 Tel: Rez: (65) 7324556- 7324557

·

BÜROLAR

DOM ESTIC OFFICES

SINGAPOREoSINGAPUR

l.auıenschlager Sır.

Iç

1 Information and Reseroation

Stadyum Cad. No. 32 Tel: BS: (322) 4580867 Rez: (322) 4542393 - 4543538 4537247- 4543143

~glu l\ırizm

Cad. No, 712 Tel: (386) 2121172- 2121718

ELAZI&

KONYA

Şe hiı lihanlar Cad. No: 26/D Tel: BS (424) 2183730 Rez: (424) 2 1~1 576- ı ı 82300

Alaaddin Cad. No. 22 Kaı 1/106 Tel: (332) 2512000 - 2512032 1. (GSA) Vaıan Scya haı Al'enlliSı Ankara Cad. Ayvaz Pasajı No: 41 Cihanbeyli Tel: (332) 6732306 - 6731367 2. (GSA) Orhangazi Yıldız Seyahaı Acentası, Aıaıürk Cad. No. 10/A Kulu Tel: (332) 64 16350 - 64 16710

AFYONKARAHISAR ( GSA)

Gold Turizm ve

Scya h a ı Accn ıası

ERZINCAN ( GSA) Polat Turizm ve Seyahat Accn tası

Cumhuriyeı Mcyda nı

Cumhuriyt1 Mı;.-yda n ı , Ilcll-diye S iıesi No: 2 Tel: (446) 2146784

C>ıogar gi~i, No. ı Emirdag Tel: (272) 44 15194 - 44 15044

AKSARAY ( GSA)

i -Aksaray l\ıri7m ve Accnııısı

Use

ERZURUM

Scyahaı

50. Yıl Cad. SSK Ra nı Tes. No. 24 Tel: (442) 2188550 Rez: (442) 2181904- 2183409

Karşıs ı

Kütüphane Sok. 0/ 2 Tel: (382) 2132332 2-Aksaray Scyahaı Acenııısı Zafer Mah. Devleı HaSlanesi No: ı Ortaköy Tel: (382) 3518462-3513471

FETHIVE ( GSA), MUCI LA

Hipodrom Cad. Gru- Yanı BS: (312) 3124900 Rez: (312) 3090400 (15 lines-hat) Şehir Ofısi-Town Office: AıaıOrk Bulvan 167/ A Bakanlıklar Tel: (312) 4176499 - 3124900/385 GSA: Çavuşoglu l\ırizm ve

Feıur l\ırizm ve Seyahaı Acenııısı Kordon Boyu 48300 Feıhiye Tel, (252) 61420~142~146076

Kanalboyu Cad. No: 10 Orduc-vi Karşısı Tel: (422) 3211920-3211922-3ı14053

MARMARIS

Aıaıürk Cad. No: 50-B Tel: (252) 4 1ı3751 - 41 23752

MERSIN

lstiklal Cad. 27. Sok. Çelebi lşhanı No: 7 Tel: (324) 2315232- 232 12782330100- 2330274

Aıaıürk

Bulvan No. 30/B Tel: BS: (342) 2301 563-64 Rez: (342) 2301565-66 HATAY(GSA)

Ankara Cad. Çavuşoglu Sok. Kat: ı No:! Şerellikoçhisar/AnkarJ Tel: (312) 6872383

Anı-Tur, Anıakya

MUŞ

ve Sl1"!hat Acenıası Cad. Vilayet karşısı Tel: (436) 2123070 Isıasyon

lnönü Cad No: 15/D Anıakya-Haıay

RIZE

Kazdal CamO Yanı Belediye Sosyal

Tel: (326) 2157532 - ıı57252

Hizmeıler Binası Kaı: ı

ISTANBUL

l~hanı

Alu Tel: SM: (242) 2410558 2428522 Rez: (242) 2426272 - 2423432 2412830 BS: (242) 2434383-87 GSA: Pamf~ya Turizm Hasıane Cad. Şöhreder Siıesi 122 Sok. 21/B Kemer Tel: (242) 8144719 - 8144720 GSA: Pamfılya l\ırizm Camii Sok. No: 11/3 Slde Tel: (242) 7531345 GSA: An l\ırizm Scyahaı Acenıası Çarşı Mah. Damla~ Cad Alanya Tel: (242) Sl31194

A. Istanbul Satllj Müdürlügü Cumhuriyeı Cad. No. 199-201 Kat: 3 Harbiye Rez: (212) 6636363 BS: (212) 248263!-2164ol7-2471338 Sa~ Bürolan - Sales Offıces

o

ı. Kadıköy

Bat-Air Turizm ve Seyahat A<:entas ı , Cad. P'IT karşısı , BayrJmoglu Ap. No: 12 Tel: (488) 2139149 2139ı22 - 2134085 Diyaıbakır

BODRUM ( GSA) , MU&LA

Touralpin Travel Ageney Yeniçarşı 6. Sok. No: 6 Tel, (ı52) 3168733- 3166325

lpn Cad.

Tel: (464)

Gaziosman ~

No:73 Tel: (224) 22ll167 - 2212838

Kazım~ Cad. No.ll/ A Tel: BS: (362) 4313455 - 4315065 Rez: (362) 4318260

SIVAS ( GSA)

Sivas l\ırizm ve Scyahaı Acenııısı Isıasyon Cad. 30. Yıl Sitesi, No: 7-13 Tel: (346) 2211147-2213687-2244624

Ş ANLIURFA

Kalını

Çavuşoglu l\ırizm

ve Seyahat Acenıası Yc-niyol Mah. Kulaksız Sok. No: 4/A ..

Tel: (364) 2243928 - 2245789

TEKİRDA& ( GSA)

Trakya l\ırizm ve Scyahaı Acenııısı Aıaıürk Bulvan No. 68 Tel: (282) 2618438 - 26!8439

TRABZON

Kemerkaya Mah. Meydan Parkı Karşısı Tel: (462) 321168o-3213446 UŞAK

KARS ( GSA)

Sınır l\ırizm

ve Scya haı Cad. No: 80 Tel: (474) 2233839

DENIZLI

KAYSERI

+

APRIL 1994

Accntası

Enver Perihanoglu Iş Merkezi Cumhuriyeı

Cad. No: 196 Tel: (43ı) 2161019 - 2161241 YOZGAT ( GSA)

Çavuşoglu l\ırizm ve Sey. Acenıası Use Cad. No: 6 Kaı: 3 Tel: (354) 2129193 - 2123946

Acenıası

Sahabiye Mah. Yddının Cad. No. Tel: (352) 2223858

97

S KYLIFE N ISAN

VAN

REZ: Rezervasyon/Reservaıion S M : Sa~ Müdürü/Sales Manager GSA: Genel Satllj Acenıası

Aıaıürk

!stildal Cad. No: 27/ B 20100 Denizli Tel: (258) ı64866 1 -264867!

Tel: SM: (258) 2648651

Sc...:oyahat

Cad. No: 85 Kaı : 2 Tel: (276) 2152033- 2125129

Cici l\ır ve Seyahaı Acenıası Onnan !~etmesi Karşısı Konya Cad. No. 55 Tel: (338) 2114859- 2120680

Tel: Rez: (252) 6925899 Tel: BS: (252) 6925499

( GSA)

V:ı ta n

Bulva n No: 1/F

KARAMAN (GSA)

DALAMAN, MU&LA

( GSA)

Turizm Scyahaı Acenııısı Bu Ivan, Ak Ap. No: 5/ A Tel: (414) 31i2057 - 3122058 Aıaıürk

l snıeı~

BüyOk Efes C>ıeli Al tı Tel: Rez: (232) 4258280 BS: (232) 484 1220 (5 lines-hal)

ÇORUM ( GSA)

2130592

Sakarya 1\ır ve Seyahat Acenıası Kudüs Cad. Birlik ~haru Kaı: 3 No: 23 Adapazan Tel: (264) 2749688

IZMIR

Tu~ !~nı

ı130591 -

SAKARYA ( GSA)

SAMSUN

Bahariye Cad. Opera ~hanı, Kaı ı Tel: (216) 3371876-3371891 ı. Harbiye Cumhuriyeı Cad. No: 199/ 201 Tel: (212) 2250556 (6 Lines-haı) 3. Taksim Gezi DOkkanlan No: 10 Tel: (212) 2521106 (6 Unes/hat) B. Aksaray Sa~ MOdOriOgü Musıafa Kemal ~ Cad. No: 79 Tel: (ıl2) 5186840-Sl66419 Sa~ BOrolan - Sales Offices 1. Sirkeci Hamidiye Cad. Dogubank lşhanı No: 26 Tel: (212) 5228888-5284261 2. Aksaray Musıafa Kemal P~ Cad . No: 27 Tel: (212) 6322809-6322587

BATMAN ( GSA)

(GSA)

M~vası l\ıri7.m

Turi7m ve

Scyahaı Acenııısı.

ANTALYA Cumhuriyeı Cad. Özel Idare

H~im

MALATYA

GAZIANTEP

Scyahaı At-enııısı

( GSA) , AYDIN

Osman Turizm ticareı Af? İnönü Bulvan No: !IllA Tel: (256) 6144205- 6149382

2310448- 2315295

ANKARA

BURSA

KUŞADASI

ESKIŞEHIR (GSA ) Y'Oıc Turizm ~leımecilik ve Tıc. Af? Tel: (222) 2316500 (4 lines-haı)-

Karşısı

ve

Scya ha ı Acenıası Aıa ıü rk

ı

General Sales Ageney BS : Bilet Satış/ Tıckeı Salcs

"'

1:6500000

llKarpathas

·tıl)

?ll() Km

B

L

A

1<

c A

R

K

Al

1

D

s E"

4

E'

/ <

No

E' 1\1

c ER ..

Novorossıı::ıl\

4?

~

· ··~

. ·-r ~

.)

'J

1 'J ~;nnr~k

Mıkoo'l.

y._;

UÇUŞ BILGILERI

Fligbt Information

MESAFELER FLIGHT DISTANCES

Istanbul'dan /From Istanbul

uı

>

:.ı: tl) ıı:

~

Km

Mil

ALMAATAALA

3927

2534

AMMAN AMM

1680

754

ABU DABI/ABU DHABI AUH

3429

AMSTERDAM AMS

2209

ATINAIATHENS ATH BAHRAIN BAH

Km LEFKOŞA

ECN

Mil

767

LONDRA/LONDON LHR

2512

1869

LYON LYS

1994

1233

1373

MADRIO MAD

2713

1687

566

345

2587

1607

1552

MILANO/MILAN MXP

1701

1038

MOSKOVA/MOSCOW MOW

1779

1091

BAKÜ BAK

2147

1108

MÜNIH/MUNICH MUC

1567

975

<D-

BANGKOK BKK

7478

4647

NEWYORK NYC

8051

5009

c~ <c

(1')-

i'Ul

BARGELONA BCN

2230

1387

NICE NCE

2037

1117

oc

BASEL BSL

183 9

1144

NURNBERG NUE

1674

1042

<~ Z< <t-

BELGRAD/BEL GRADE BEG

8 12

507

PARIS/ORLY ORY

2240

1392

BERLIN SXF

17 16

107 6

RIYAD/RıYAOH

2456

15 2 7

<<

BEYRUT/BEIRUT BEY

1054

614

oz

RUH

ROMA( ROM E/

BINGAZ I/SENG HAZ I BEN

12 4 7

BOMBAY BOM

482 0

2 995

BRÜKSEUBRUSSELS BRU

2 166

1347

SOFYAISO Fı A

CENEVRE/GENEVA GVA

1911

1189

STOKHOL M/

CIDDEIJEDDAH JED

2377

DUBAI DXB

3007

DÜSSELDORF DUS

FIUMICINO FCO

1384

852

SINGAPUR/SINGAPORE SIN

8662

5381

SOF

488

304

14 7 7

S TOCKHOLM ARN

2050

1364

1868

S TRASBOU RG SXB

1863

1159

20 38

12 6 7

STUTTGART STR

1760

1095

FRANKFURT FRA

1862

1158

ŞAM / DAMASCUS

1082

672

HAMBURG HAM

1986

12 36

TAHRAN/TEHRAN THR

2043

1270

HANNOVER HAJ

1927

1205

21 18

HELSINKI HEL

2 166

KAHIR EICAIRO CAl

1229

764

KARAÇI/KARACHI KHI

3957

2459

KOPENHAG/

DAM

TAŞKENTTAS

3360

TELAVIV TLV

1136

701

TRABLUS/TRIPOLI TIP

1669

' 1037

TOKYO NRT

8999

5755

TUNUS/TUNUS IA TUN

1667

1038

COPENHAGEN CPH

2 009

1249

VIYANA/V ı ENNA VIE

1252

779

I

KÖLN/COL OGNE CGN

1992

1240

ZÜRIH/ZU R ıC H ZRH

1762

1096

l?

KUVEYT KWI

2171

1349

A 31(}203

A 34(}311

RJ·100

142 000

257 000

44 225

225

288

99

9362

ı­

:J Lı..

D: lll

.J

THYUÇAK TIPLERI VE ÖZELLIKLERI TYPE AND CONFIGURATION OF THY AIRCRAFT

lll IL cı:

lll lll

E

OC9·32

8727·2F2

8737·400 8737·500

A 31(}304

48 989

86 408

68 038

153 000

107

164

150

11200

24500

16140

16140

48872

44000

106365

2X 14500

3X 15500

2X23500

2X20000

2X52000

2X40000

4X31200

lB

lB

lB

lB

lB

8 100

6480

11 952

1600

41 000

31 000

AZAMI KALKIŞ A~IRU<il MaıcT.Offll'ewiJt IK!:i

60702

KOLTUK ADEDI StrıtuıgCıi/XJCil)•

117

210

YAKIT KAPASITESI Fılt'l Cıf>ıdly

Vl ı­

I l?

:J

Lı..

>-

I

ı-

~

:5

/

U)o :ı

()o ::ı

>-

I

ı-

(K&!

MOTORGÜCÜ

lin8J"'1l"'"'

lB

lB

lB

2 500

3 450

3 350

3865

35000

42000

37000

37000

870

900

856

856

796

862

698

6 088

7 710

7 500

9

7

21

uı

w

u

z ~ uı

o ı­

AZAMI MENZIL lflulmu,. Rangt fKJrı)

AZAMI UÇUŞ TAVANI lflulmuıoAilıltıdt (tT!

I

AZAMI SÜRAT

l?

Mlmnmm S{l.nl (Km-br)

:J Lı..

....

lt

lıl

.J lıl ıı.

cı:

lll lıl

4X7000

41000

41 100

900

900

945

820

860

860

890

700

4 460

18 650

25000

41 409

3741

2

7

NORMAL SEYIR SORATI Nomud CmL'it! 5/~ı.n/ IKnı..hrJ

698

KARGO KAPASITESI Caf!/0 Cat»cit)' (K&!

UÇAKADEDI NllllliH<fPianes

E 99

S K YLIFE NISAN

+

APRIL 1994

, 7

2

5

0

..

Siwah

E

~- __

L (1 B Y A

Çi)~

~~~AL KUFII o

Jlllı

o ~ ~

~

R

A

B

S

E

A

Suqutr.fYMWJttJ

MALDIVES ISLANDS

+ 1

D

..... ., J

Am,.antel' •

•

o

SE CIIELLES .' 1

Afdabr• ls

c., ,·rs.ydt.J ~ f•rquh•tls (Se'fdı J

+ ı

c

O 'i

SEA

OKHOTS(

.

0giiSIIWIIfllfS

p

c

A

CHIIhtı/

c

F

thltols

D

K11~M1Is

o fVokomoJsl

t

o

c

E

.....

+ NORTII ERN MARlANA

~

IS LAN DS

S E A

N

iG

0

(;uguM

.

.,... •s.~n

.;«.

Gl!-

ı:.:ır•·'•-

+

Uhth•IJ.- -

r .. icobsr ls. o Ibi/

+

·~ 0 S.ııan

~

A

N

o P.gMt

.

:::

PH I L I P P / N E

E

A

t

Mmdanao

BELAU koroı P11f.tu l s

""

" rot;ne

1 s.

tU S A l i"

"

FED ERATED STATES OF MICRONESI A

N ıono

IUO 710

,.,

1~00 K ~omerers

_ci_

<C Cana luthı -+ Ramseıer 8eme

IOOO Moles

Christmasl /A<IUI /

l l MOR

Cocosl~· fAuıırJ

1', 1

A

r ı

ı;:

OYUNLAR 1 PUZZLES

Bir tiyatro ve müzik

larm2, kuıaıma

Kaygı

Terbiy!!iı kimıe

Bir

sayı

Hahim Gortci'nin romanı

Çözümle r 108(. .

104

SKYLIFE NISAN

+

APRı L

1994

Dünyanın

GAZELLI NI CHARLES JOURDAN ENRICO COVERI GIANFRANCO FERRE

dev markaları

GIANNI VERSACE PANCALDI UNGARO

94

baharıyla

VALENTINO DONNA ZIMMERLI

beraber

VERSUS VERSACE JEANS COUTURE LUCIANO SOPRANI

şimdi İstanbulda ...

BRIONI ICEBERG ERREGHE PELLETTERIE JEANNE LANVIN MORESCHI MOSCHINO JUNIOR

Yaşamınız

boyunca

PAUL & SHARK RICH EL SCHIATTI

vazgeçeıneyeceğlıriz

STEFANO RICCI UMBERTO BILANCIONI VALENTINO UOMO

değerli şeyler

için ...

ZILLI PAL ZILERI TRUSSARDI

(i)

BABY BOTTE BELLlS PETITTOM TARTINE ET CHOCOLAT NEW MAN JUNIOR BAUME MERCIER CARTIER LALIQUE PIAGET

gazellini " Moda

Artık Markadır"

A N K A R A I ran Caddesi No: 1 06700 Kavaklıdere Tel: (312) 467 42 36 Fax: (312) 467 63 21

BACCARAT CHRISTIAN DIOR LANCOME

ISTANBUL Abdi lpekçi Caddesi No : 2 80200 Nişantaşı Tel : (212) 233 37 49 (5 Hat) Fa x : (212) 233 82 86

OYUNLAR

1 PUZZLES

Sa t ranç c H ESS

a H. R.

Angel'ın

d

c

b

e

f

g

h

bir etüdü. Beyaz oynar ve

beraberliği sağlar.

A study by H. R. Angel.

White is to p lay and draw.

Çözümler Solutions(. . .

108

~ · + • briÇ_

Crosswords

•••••••••••••••••••••••

ACROSS 1. Ma/e pareni 5. Fresh 9. Raise 10. Snare 71. Be concerned 13. Echo 16. Paradise 18 . .. . Braun, 1-/itler's mislress 79. A.ffirmalive ansıver 20. Smail rodents 2 1. Short, concise 24. Engine 25. Alien being 26. Range, e.xtenl

28. Metaltower 3 1. In exei/ed eagenıess

32. Smail green vegatab/e 34 7bese!f 35. 1ntend 36. In the direelian oftheside 39 71dy 4 1. Veiy keen 42. Disperse 43. Sparklirıg deeoratiorı

44. Power, foree

Soluliolls -

K AY 1 P

PARÇA

b l o c k s azvay

\' D V 5 4

Resimdeki arkeolog, parça ları birleştire re k,

• 86 +A7

K

B

D G

Batı

tretl

sol üst köşedeki heykel i yeniden biraraya getirmek istediğ inde üç

+ RV9853 • 92 + 54 +R6 2

+ A \' AR + A RD V103 +105 43

Kontrat 6 karodur. devam ede rsiniz?

1. Domeslieated polecat 2. Brave person 3 Spirit, dash 4. G'ive money baekto 5. Ru nning even/s 6 . Seven/h G'reek le/ler 7. Nite 8. Old sixpenee 10. Russian nt/er 12. Prepare for publication 14. Dame !::dna ... , Austra/ian superstar 15. Trial meehanism (4-3) 77 Study of the environment 22. Se/fsalif!faetion 23. Devour 24. 0Jaı1 26. Tricky nıove 27. Complain 29. 1/eavy metal 30. In a prying way 32. Colowji41 .flower-part 33. G'emçtone 37. Level 38. Very thin metal eondu.etor 40. Top pilot !OH(' -

+ 1076 42

+D • 10 8 7 6 3 • 972 +DV 98

IXJWN

pa rça nın kayıp olduğunun farkına varır . Hangi parça l a rın kaybolmu ş oldu ğ unu

bulabilecek misiniz?

7bis puzzled archaeologist has realised that there will be three blocks missing if he tries to reconstrucı the original murat shown at the top !efi. Which ones are they?

damını ç ıkar. Nas ıl Çözümler

So/uliolls (. . .

Çözüm ler,_

108

108\-

106

SKYLI FE NISAN

+

APR IL

1994

INFORMATI O N

YAPMAYlN! DON'T! Sayın Yolcularımız

\ 1

Uçuş

emniyeti için;

inişte, kalkıştaveya

"Kemerierinizi ikaz ışıkları yanarken ; walkman, elektronik oyunlar, laptop kompüter ve benze ri elektronik Baglayınız"

ÇÖZÜMLER 1 SOLUTIONS CROSSWORDS ACROSS: 1. Father, 5. Recent, 9. Elevate, 10. Trap, 11 . Care,

13. Resonate, 16. Eden, 18 . Eva, 19. Yes, 20. Mice, 21. Terse, 24. Motor, 25. Martian, 26. Gamut, 28. Pylon, 3 1. Agog, 32. Pea, 34. Ego, 35. Mean, 36. Edgeways, 39. Neat, 41. Avid, 42. Scatter, 43. Tinsel, 44. Energy.

DOWN: 1. Ferret, 2. Hero, 3. Elan, 4. Repay, 5. Race~~ 6. Eta, 7.

Ceremony, 8. Tanner, 10. Tsar, 12. Edit, 14. Everage 15. Test-bed, 17. Ecology, 22. Smugness, 23. Eat, 24. Map, 26. Gambit, 27. Maan, 29. Lead, 30 Nosily, 32. Petal, 33. Agate, 37. Even, 38. Wire, 40. Ace.

cih az iarın kullanılmas ı

yasaktır.

Sayın Yolcularımız uçuş

boyunca,

compact disc player, radyo ve televizyon a lıcıları

1. Nd3+ Kd6 2. Qc6+ K.xQ stalemate! Short and sweet.

briç

Ladies and Gentlemen Fm· sajet.Y reasous, it is forbid<len to use any electronically operated device such as walkmans, electronic entertainment devices and laptop computers, during take-off, tanding or when the 'Jasten seat beit" sign is on.

Tüm

Satranç 1 CHESS 1. Ad3+ Şd6 2. Vc6+ ŞxV pat! Kısa ve hoş .

ile

Trefl çıkışı olıııasaydı deklaranın oniki hazır lövesi olurdu. Şimdiki halde ise, kayıp trefllerinden birini yere çaktınnayı, digerini ise kör danuna kaçınayı planlar (yere antresi olmadıgından ikisini de OV köre kaçmasına imkan yoktur). Farz edelim ki Güney ilk eli yerden asla aldı , AR körünü çekti ve trefl oynadı. Bu takdirde Dogu alacak ve koz oynayacaktır. Güney asla a lır, yerdeki son kozla bir trefle çakar, ancak Dogu üçüncü köre çaktıgı için son kayıp treflini kör darnma kaçamaz. Üste ç.ıkabilir fakat mutlaka sonunda bir trefl vererek batar.

Deklaran, rakipierin iki tehlikeli hamle yapmalanna izin verdigi için içeri ginniştir: Hasımlan hem trefl asını çıkartmışlar hem de ilk fırsatta koz oynamışlardır. Oysa, dekiaran ilk eli bagışlamış olsaydı rakipler ikisini birden yapamazlar ve bir ikilem karşısında kalırlardı. Trefl kupuna engel olmak için koz oynamak isterler, anc.ık bunu yaptıklan takdirde trefl ası koz çekildikten sonra yerde bir antre olarak ka lır ve dekiaran dört kör yapar. Onun için Batı'nın yapabilecegi en iyi şey ikinci bir trefl oynamaktır. Ama o zaman da Güney AR körünü çeker, bir trefle çakar ve kör damını oynar. Dogu ç.ıkar fakat Güney'in bir çaresi daha vardır: Üste çakar ve son treflini oynar. Dogu karo seki ılisinin üstüne ç-a kamayınca da kontmlinı yapar.

KAYlP PARÇA t b fO C k S {{ll' Cl)' Yukarıdan aşagıya dogru ikincisımda soldan üçüncü. parça ile, yine

dogru üçüncü s ımda soldan iki ve dördüncü parçalar kayıp .

Tbe third from the !efi in the second row down and the second and fourth from the left in the third row down . yukarıdan aşagıya

ta ş ınabilir

telefonlar ve telsiz cihazları,

yolcular

ta rafından

kesinlikle

ku llanıl a maz.

Ladies and

Genılemen

During tbe e111il·e flight, the operation of

compact disc players, radio and TV recivers, portab/e phones and walkie talkies is strictly prohibited.

108

SKYLI FE NISAN

+ APRıL ı994

~1\l '1 u

1 11\l '111Vl.Lt\.llilllLrA_.~.rAJ ll 'H.iJ 1\f\. VlV\l.Vl.L.J\K U r.AJ l~nDlLlK ...

AMA YAKALAYABİLECEGİNİZ

ADRES AsLA!

Y?~

swissôte • n

THY ViDEO PROGRAMI 1

Özellik le yaş lı komşuları George Wilson, küçük yaramazın can yak ı cı şaka l arından bıkıp usanm ı ştır. Henıy ve Alice beklenmedik bir iş gezisine çıkınca küçük yumurcak yaşlı komşu l ara ka l ır. Kahkaba dolu o laylar bundan sonra baş l ar.

ROOKIE OF THE YEAR OYUNCULAR 1 CAST

Thomas lan Nicholas, Dan iel Stern.

Gaıy

Busey,

YÖNETMEN 1 DIRECTOR

Daniel Stern.

RISlNG SUN Ingilizce, Kanal ı 1 English, Channel 1.

Japonca , Kanal 2 1 .Japanese, Channel 2.

Türkçe altyazı 1 Turkish subtitles Thomas lan Nicholas, filmele küçükler liginden, profesyonel lige transfer olan 12 yaşındaki Henıy Rowengartner'i can l anclırıyor . Bir kaza sonucu mükemmel top atma yeteneği kazanan genç oyuncu, uzun zamandır puan kaybetmekte o lan Chicago Cubs'a kupayı kazandırır.

OYUNCULAR 1 CAST

Sean Connery, Wesley Snipes, 1laıvey Keitel, Kevin Anderson.

YÖNETMEN/DIRECTOR Philip Kaufman. İngilizce, Kanal ı 1 English, Channel ı.

Japonca , Kanal 2 1 .Japanese, Channel 2.

Türkçe altyazı 1 Turkish subtitles

Rising Sun, büyük bir Japon firmaLos Angeles'deki merkezinde ölü bulunan bir genç kadın ın cinayetini araştıran iki detektifin öyküsünü anlat ı yor. Fi lm, Japo n Amerikan iş ilişki l er i ni ve bu a landaki rekabetin ilginç yönlerini gözler önüne seriyor.

sının

Rising Stuı is the story oftwo special liaison detectiues investigating the death of a young woman fo und murdered in the Los Angeles headquarters of cı large j apanese corporation. The film is set against the hackdrop of US:fapanese business relationships and competition.

DEN N IS T H E MENACE OYUNCULAR 1 CAST

In the film , Thomas lan Nicholas stars as twe/ue year old southpaw 1/eiii:V Rowengart11er, u ıho makes the /eap from Liflle League to the Jl!lajor Leagues. A11 accident endoıus him uıifh cı nıagical pitching arrn that nı ay jus/ b ring a pe n na lll to his heloued, long-suffering Chicago Cuhs.

Christopher Lloyd, Mason Gamble, Wa lter Matthau.

YÖNETMEN 1 DIRECTOR

Nick Castle.

Ingi lizcc/ English Türkçe altyazı/Turkis h subtitles Henry ve Alice'in yaramaz çocukDenn is tam bir baş be l asıd ı r.

ları

110

SKYLIFE NISAN

+

APR IL

1994

Filmed enlirely on location in the Chicago area, ''Dennis the Menace " features the classic chararacters of Hank K eteham 's heloved comic strip, including Dennis; his parents, Henry and Atice; his friends }oey and the hossy, prissy Margarel; his loyal dog Ru.fl - and of co u rse George and Martha Wilson, the o/der couple next door who endure the hrunt of Dennis' endless nıay­ hem .

SCAM OYUNCULAR 1 CAST

Christopher Wa lken, Bracco.

Lorı·aine

YÖNETMENI DIRECTOR john Flynn.

Ingilizce/ Engl ish Türkçe

altyazı/Turkish

subtitlcs

s ı ca ktan kavrulurke n, dolanMaggie Ro hre r, ke ntin en ünlü ote llerinde n birinin barında kendisine ilg i gösteren j ack Shanks adlı ada mın saat ve parasının peşine düşer. Içkisine ilaç koydugu adamın odas ın a ç ıkara k saatini ve paras ını a lır. Herşey plana uygun gibi görünür. Fakat Maggie saatin peşi­ ne clüştügünde, jack da Maggie'nin

Sean Armstrong, a projessional wrestler, decides to break away from the ring due to the pressure of the business. He is then persuaded by his business manager, Bu.rı, to be both bodyguard and babysitter oj the kids oj a genius entrepreneur, whose advanced research has made him targel of same dangerou.s gangs.

peşine düşmüştür.

MADE IN AMERICA

7be city of Miami sizzles as Maggie Rohrer, a tough scam artist makes her way into the bar of one of the trendier hotels . Maggie is approached by j ack Shanks, handsome, but seemingiy harmless. lt is not his looks that attract her but his watch. She goes to his room, and steals his money and watch.

Everything goes according to the plan except that after Maggie goes for the watch, j ack goes for Maggie.

OYUNCUlAR 1 CAST

Miami dırıcı

-·1

MR.NANY OYUNCUlAR 1 CAST

Hulk Hogan , Sherman Hamsley.

YÖNETMENIDIRECTOR Michael Gottlieb.

Ing ili zce/ English Türkçe a l tyaz ı/Turki sh subtitles Manajeri, profesyonel bir gü r eşçi o lan Sean Armstrong'u tehlikeli bir çeten in hedefi o la n önem li bir girişimcinin çocuk l a rın a bakmaya ve onları korumaya ikna eder. Film boyunca, çocuklar, bu dev cüsseli güreşçiye yapmad ıklarını b ıraknıaz l ar.

Whoopi Goldberg, Tecl Danson, Will Smith, Nia Long.

yaş ınd a durumu öğrenir. Zora gerçek babasını bulmak jstediğ ind e , bütün ai le büyük bir sürpriz ile karşılaşır çünkü do l a ndırı cı bir araba satıc ı s ı o lan babası ay nı zamanda bir beyazdır.

Ingilizce/ English Türkçe a l tyaz ı/Turk i sh subtitles Kalifornia'cla geçen "Macle Tn America", bir s perm bankası sayesinde hami le kalan, başına buyruk bir zenci kadının öyküsünü an l atır . Bu ham il e likte n doğan kızı Zora, 18

Set in Oakland and Berkeley, California, "Made in America" tel/s the story of an independent black woman who conceives a ebi/d wilh the help qf a sperm bank. When her daughter Zora discovers the ırnth 18 years later and aııempts to learn who her anoı~y­ mous father is, the who/e family is in for a big surprise: he ıurns out to be Hal jackson, a buffoonish car dealer who alsa turns out to be white.

AIR B U 5 340 MÜZ IK YA YlNLARI

MU51C ON BOARD AIRBU5 340'5

YÖNETMEN/ DIRECTOR Richard Benjamin.

MüzikTürü

Kanal

Klasik Batı Müzigi 1 Opera Klasik Türk Müziği Müzikal Filmler ve Fi lm Müzikleri Türk Hafif Müziği Pop Müzik Unutu lmayanlar jazz Modern Müzikaller Easy Listening ostalji (Olclies) Harci Rock Çigan

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ll 12

Kanal

--Soft Müzik Unutulmayan lar Klasik Türk Müziğ i Türk Pop Müzigi Pop Müzik Klasik Müzik Modern Müzikaller

+

1994

Entertaitıment Selectiotı

2

Easy Listening Unjorgeııables

4

Classical Turkish Mu.sic Turkish Pop Music

8 APRIL

Chantıel

Classical Music Classical Turkish Music Film Mu.sic and Musicals Turkish Pop PopMusic Unforgettable j azz Sıage Musicals Easy Listening Oldies Rock Tzigane

3 5 6 7

111

SKYLIFE NISAN

Selection

1 2

3 4

5 6 7 8

9 10 11 12

MU51C ON BOARD AIRBU5 310'5

AIRBU 5 310 MÜZIK YA Y lNLARI MüzikTürü

Etıtertainmetıt

PopMıısic

Classical Music Modern Musicals

Chamıel

2 3 4 5 6 7 8

~ Geçmiş

ı

Zaman Olur ki 1 ONCE UPON A TIME

stambou/.

By N ECD ET SAKAOG LU

Porle du vieux Serai/.

Sarayb u r n u'nda Sur-ı Su ltani de nil en yüksek O r tak a d uvarl ad a çevrili 800 dön üm lük b ir yarımadaya yerleşen ve resmi adı Sa r ay-ı Ceclicle-i Amire olan Topkapı Sarayı'nda, Osman lı Sultanları 1830'lu y ıll ara kadar kalaba lı k harem ve enderun kadrolarıyla iç içe yaşadılar.

Sa l tana tın , cü!Os, bayramla~ma , Hırka-i Saadet ziyareti gibi en önemli törenleri de burada düzen leniyord u.

Iki kul esiyle bir şato görünümü veren sarayın ikinci kapıs ın a resmi belgelerde Babüsseliim, halk di li nde ise Ortakap ı den iliyordu. Babüssaade Agası ya da Kapu Agası ünvanını taşıyan bir şef ve çok sayıda ak aga, buranın bekçiligini yapmaktaydılar. Bu kap ı dan içeriye Padişah'tan başka kimse atla giremezdi . D ışarıda Padişah ' ın mutlak vekili sıfatıyla sınırsız yerkilere sahip olan Sadrazam, buradan girince yetkilerini kullanamazdı. Iki kule ve aradaki senk-enclaz, savunma ve gözelilük içindi.

Ku le lerd e Kapu Agası'nın daires i, koğuş l ar ve Kap u a r ası eleni len tutukev i vardı. Sarayda iken Kap u a ras ı ' na a lı nan vezirler ve yüksek kamu görevlileri ya eellada teslim edilirler veya sürgüne gönderili rl ercl i.

Bu res im, Topkapı Sarayı ' nın müze oluşundan daha ö nce, 19. yy sonunda çekilmiştir.

•

Topkapı

Palace, the popu/ar the Saray-ı Cedide-i namefor p ı Amire (New !mperial Palace), siluated on Sarayburnu head/and covered an area of 800,000 m2 and was surroılllded hy high ıvalls know11 as Sur-ı Su/tani. Here the Ollaman sultans lived with alı enormous househo/d of palace oj]lcials and servants. ll was al Topkapı that ceremonies to mark· accessiollS, religioııs fes/ivals and the aııuual visil ~)!Ibe sultan to the !-loly Re/ics were be/d.

7be second gate of the palace flanked ~y two talltowers was known official~y as Babıisselam and popular~y as Ortakapı (the Midelle Gate). Tbe poıtal was guardeel by a division of guards wıder the com ma nd of the Babı/ssade Ağası (Master of Ibe Ca/e of Felici(vJ. No one bulthe sultan could pass througb tbis gate 011 borseback. Tbe Graııd Vezir, who as tbe sultan 's representative enjoyed unlimited powers beyand the walls of Ibe palace, was deprived of all authority once he entereel this gate. Tbe two towers and macbiolations between !hem were for defense purposes. Tbe Babüssade Ağası bad his quarters in the towers, wbicb alsa conlained dormitories for the guards and a pr~~on known as Kapuarası. Vezirs and high ranking public ojjlcials who had commilleel an ojfense or otherwise fal/en out of favour were imprisoned here before being delivered in/o the han ds of the exewtioner or exiled.

7bis picture was taken i11 the Iate 79/b century, before Topkapı Pa/ace was turned in/o a museum.

•

G ate

Ürtak&]J_J)Jl

112

SKYLIFE N ISAN

+

APRIL

1994

-

BAlMR 54 ISI'ANBUL Nu1U0111131ll)'eC:ıd. 54

CaA:ılo«Ju - ISTANBUL Plıoııe:

(0212) 51121

so

BAlMR 54 GALERIA Alal<iiy -ISTANBUL Plıoııe: (0212) 559 03 19

BAlMR 54 KAPADOKYA

BAlMR 54 A.'irALYA •

BAlMR 54 MARMARis

TAVASHAIJ

SULTANKÖY

BAlMR 54 KERI'ANSAA.Il'

Yaılinwıı

YaıUmaıııB:ııiıaııısC:ıd.l

c.nlaırtmn MMII

FJ. SolNAnAKl MF.RKF.7J

Marmaris - MU~IA

TIYIS - DENIZIJ

Çaınlık S<lçuk · 17..\tiR

Öküz Melunet P:ışa '"'"""'"

Plıoııe:(0252)4128201

Plıoııe:

Plıoııe:

Avanns- NEVŞFJIIK

BAlMR 54 ASPENDOS Kllçtik 8elkısKö)ii KOnall Me\til

ANTAl.l'A

Phoııe:

Serik-A.~TALYA

Plıoııe:(0242)

Ze1110Yolu 50500 (03114) 511 24 54

Plıoııe:

K31elçi4 241 OZ90

(0242) 735 72 81 BAZAAR 54 BELONGS TO KET GROUP OF COMPANIES

(0258) 637 42 38

(0232) 89411llll

Kuş:ıdası · AYDIN

Plıoııe:(02S6)

614 14 ll

~

{)

·~

..

r;Jj ~ >< ~ \C

~~

ti3~

:~~

•...-4

0

~

~

o ı;.ı.:ı

C)~

(j

~~

ı;.ı.:ı

~

u~

::J~ ~ ~

;:J ~ ·~

z ı;.ı.:ı

~

._