SLBberichten nummer 12 * december 2010

slbberichten Uitgave van SLBdiensten



Software én Onderwijs. Goed Geregeld.



Nummer 12



December 2010

Voordelen van CRM De cloud de nieuwe standaard Vereniging i&i voorlopers & pioniers

ICT in het VMBO groenonderwijs Computers in de k(l)as

Inhoud 3 3 4 4 26 27 28 31 8

Redactioneel Wat Wie Waar op het Web NotebookNotities Korte berichten Column Marleen van de Wiel EduGadgets Licentienieuws Slim.nl nieuws

6 5 vragen over CRM

Een professionele organisatie kan niet zonder customer relations marketing (CRM). Logisch dus dat SLBdiensten de stap maakte naar een nieuw systeem waarmee ze haar klanten nog beter van dienst kan zijn. Hein Masseling, Manager Operations bij SLBdiensten, vertelt.

8 De cloud wordt de nieuwe standaard

Office 365 is de nieuwe generatie Microsoft clouddiensten. ‘De cloud is de grootste verandering sinds het internet’, stelt Peter de Haas, Online Strategy Manager bij de Business Marketing Organi­ zation van Microsoft. Ook steeds meer scholen zijn in de wolken.

12 ICT in het VMBO groenonderwijs

12

Huub van der Pluijm is docent ICT, ICT-coördinator én beheerder op het Helicon VMBO Groen in Nijmegen. Ook in het VMBO groenonderwijs is de computer niet meer weg te denken.

16 Licentieoverzicht

Alle aanbieders en hun producten overzichtelijk op een rij.

18 Voorlopers & pioniers

De vakvereniging voor informatica, informatiekunde en informatietechnologie in het voortgezet onderwijs bestaat 20 jaar.

De geschiedenis van de vereniging i&i is een weerspiegeling van de rol van ICT in het onderwijs. Een frisse duik in de historie aan de hand van René Franquinet, voorzitter van de vereniging.

22 Computers op Curaçao

22

Harry Hoeve van RKCS en Wilfrido Lovert van het Marnix College blikken terug op het eerste jaar van Grassroots Foundation Curaçao. Het project is met groot enthousiasme ontvangen, hoewel de lokale omstandigheden moeilijk zijn.

Colofon SLBberichten is een uitgave van SLBdiensten. Software én Onderwijs. Goed Geregeld.

Uitgever: SLBdiensten Redactieadres: SLBdiensten, Denise Kenter, Brouwersgracht 286, 1013 HG Amsterdam, telefoon: 020-4201396, e-mail: admin@slbdiensten.nl Redactie: Joost Wasch, Anne-Claire Stuivenberg, Denise Kenter (SLBdiensten), Marjolein Houweling (U-Cap) Vormgeving: Cynthia Schalkwijk (U-Cap) Foto’s: Frans Peeters, Cynthia Schalkwijk (U-Cap). Wilt u meer exemplaren ontvangen van SLBberichten dan kunt u een e-mail sturen naar admin@slbdiensten.nl. U kunt SLBberichten, ook de eerder verschenen nummers, bekijken en downloaden via onze website: www.slbdiensten.nl. Typefouten en prijswijzigingen voorbehouden.

2  slbberichten

Redactioneel 2011: Een nieuwe huisstijl én verhuizen Bij SLBdiensten dachten wij dat 2010 een belangrijk jaar zou worden en zo was het ook. Al was het alleen maar om als algemeen directeur mee te maken dat een acute hernia je zo maar drie maanden buitenspel zet en het bedrijf gelukkig ‘gewoon’ doordraait.

Grote projecten als het buiten de deur zetten van onze mailomgeving, de financiële administratie (Globe) en de websites naderen het einde in 2010.

De uitrol van CRM volgt binnenkort. U merkt ook van onze innovatiedrang: zo is deze uitgave van SLBberichten in een nieuw jasje gegoten, onze nieuwe look-and-feel. Frisser, moderner en toch heel Nederlands, van het vertrouwde oranje naar rood-wit-blauw. In 2011 krijgen we ook een nieuw huis. SLBdiensten en haar zusje Slim.nl gaan ­ver­huizen van ons pakhuis aan de Brouwersgracht naar een heerlijke nieuw gebouwde locatie in

opnieuw een historisch deel van Amsterdam, het Realen­eiland. In ons volgende magazine zullen we het nieuwe onderkomen aan u tonen!

In deze uitgave een interessant artikel over cloud computing van Microsoft. Ook komen veel mensen uit het onderwijs aan het woord over hun ICTgebruik. Tevens treft u op veler verzoek een beknopt overzicht aan van alle licentieovereenkomsten die SLBdiensten voor het onderwijs heeft onderhandeld.

Wij hopen u binnenkort weer aan te treffen op onze website, in onze mailbox, aan de telefoon of tijdens een onderwijsbijeenkomst om met u te praten over uw ICT-behoeften en onze dienstverlening.

Ik wens u veel leesplezier en alvast fijne feestdagen en een leerzaam 2011.

Joost Wasch, Directeur SLBdiensten & Slim.nl

Wat Wie Waar op het Web www.breingeheimen.nl Breingeheimen is de website over een methode om leuker, makkelijker, slimmer en sneller te kunnen leren.

Uit hersenonderzoek wordt bijvoor­ beeld duidelijk hoe het brein het beste informatie opneemt en onthoudt.

Docenten kunnen daar rekening mee houden in hun lesaanbod. Maar ze kunnen ook bij het overbrengen van studievaardigheden leerlingen ­stimu­leren om gebruik te maken van deze informatie.

www.meesterbaan.nl Meesterbaan is een vacaturesite voor het onderwijs. Werkzoekenden kunnen zich gratis inschrijven en een uitgebreid profiel op de website invullen. Per e-mail blijven kandidaten op de hoogte van de laatste vacatures.

Scholen kunnen voor het werven van nieuw personeel veel geld besparen door Meesterbaan in te zetten. Er zijn al meer dan 20.000 werkzoekenden

in het onderwijs ingeschreven. Meester­ baan heeft meer dan 80.000 bezoekers per maand.

www.lifehacking.nl Lifehacking.nl gaat over slimmer ­werken en slimmer leven. Een groeiende groep auteurs schrijft over het snijvlak van kennis­ ­­­management, persoonlijke o­ nt­wikkeling, timemanagement, Web 2.0 (Google ­reader, rss of del.icio.us), tips over hoe effectiever te vergaderen en natuurlijk gadgets. ­Lifehacking ­organiseert regel­ matig ­activiteiten en geeft ­workshops, ­brainjams en lezingen over lifehackinggerelateerde onderwerpen.

Heeft u ook een interessante website? Laat het ons weten via admin@slbdiensten.nl

slbberichten  3

NotebookNotities Beurzen en congressen

Korte berichten Op studiereis met APS IT-­ diensten

12 t/m 15 januari

BETT 2011, Londen BETT 2011 wordt wel omschreven als de grootste technologie- en onderwijsshow ter wereld. Het evenement zal deze keer opnieuw worden georganiseerd in Olympia in Londen, een locatie waar het evenement ook al eerder is gehouden. De organisatoren voorspellen een buitengewoon enerverend en inspirerend congres, waar meer dan 600 exposanten hun opwachting zullen maken.

Meer informatie: www.bettshow.com

12 t/m 14 januari

ITEM-conferentie, Londen APS IT-diensten organiseert de ITEM-conferentie in Londen ­(voorheen ‘de BETT-reis’).

Meer informatie: zie hiernaast en www.item.nu

APS IT-diensten, softwarelicenties, training en advies voor het primair onderwijs, biedt al enkele jaren studiereizen aan in verschil­ lende vormen. Op basis van een gedegen programma kan kennis worden opgedaan van gerealiseerde beleidsvisies en de daarbij horende ontwikke­lingen in de praktijk. De tijdens de studiereis opgedane kennis en inzichten kunnen vervol­gens toegepast worden in de eigen organisatie.

In januari organiseert APS IT-diensten de ITEM-conferentie in Londen. Wat voorheen als ‘de BETT-reis’ bekend stond, is dit jaar omge­ vormd tot een aantrekkelijk en inspire­rend conferentie-aanbod op woensdag 12 januari.

Op donderdag is er de mogelijkheid om scholen te bezoeken en de vrijdag kan besteed worden met een bezoek aan de grootste jaarlijkse Europese onderwijs en ICT-beurs.

Voor meer informatie: www.item.nu.

13 en 14 april

IPON 2011 Op initiatief van de onderwijspartijen SLBdiensten, APS IT-diensten en Vives wordt op woensdag 13 en donderdag 14 april de vierde ­editie van de IPON georganiseerd. Tijdens deze dagen kunt u zich weer ­volledig laten informeren over de laatste ontwikkelingen op ­onderwijs en ICT-gebied. De IPON 2011 richt zich op het gehele onderwijs en het PO, VO en MBO onderwijs in het bijzonder.

Meer informatie: www.ipon.nl

Nieuwe huisstijl

10 jaar Surfspot

Met trots presenteren wij u onze nieuwe huisstijl! Zoals u ziet is SLBberichten in een nieuw jasje gestoken, en vanaf dit moment zullen er gefaseerd ook de andere communicatiemiddelen volgen.

We starten met briefpapier, visitekaartjes, nieuwsbrieven, maar ook op beurzen – zoals recent de i&i conferentie, staan wij met uitingen in onze nieuwe huisstijl. Heeft u vragen dan kunt u terecht bij Denise Kenter: denise.kenter@slbdiensten.nl.

Surfspot bestaat dit jaar tien jaar.

Surfspot.nl is de webwinkel van SURF­diensten en APS IT-diensten, waar studenten/leerlingen, leerkrachten en ouders in het hoger en basisonderwijs software­producten voor zeer gereduceerde tarieven aan kunnen schaffen.

4  slbberichten

20x i&i Een programma vol lezingen en workshops, demonstraties en discussies. Ontmoetingen met vakgenoten en leveranciers. ­Netwerken, ervaringen uitwisselen en kennis delen: ook de twintigste conferentie van de vereniging i&i bood het allemaal.

Wim Weerts, docent Informatica aan het Pallas Athene College in Ede, bezocht de conferentie in de loop der jaren zeer regelmatig. En ook deze keer was hij present. ‘Eigenlijk is twee dagen te kort voor zo’n grote conferentie. Ik moet voortdurend keuzes maken in wat ik doe, en het kost me moeite om sommige dingen toch maar niet te doen.

Ik heb te weinig tijd! De opzet van de beurs, dus het deel van de leve­ ranciers, spreekt me ook nog altijd aan. Kleinschalig en vriendelijk.’

Mireille Relou, account manager van Apple, kon zich daarbij aan­slui­ ten: ‘De sfeer is toegankelijk en gezellig. Eigenlijk heel anders dan ik gewend ben vanuit de commerciële kant.’ Apple demonstreerde enkele iPads, en dat trok uiteraard veel belangstelling. Mireille: ‘Een paar scholen gaan meedoen aan een pilot volgend jaar met de iPad in de klas. We zijn heel benieuwd naar de uitkomsten daarvan. De iPad kan uitgroeien tot een belangrijk instrument in het onderwijs.’

Inge van den Berg, Educatief Beheerder op het Edison College in Apeldoorn, was op de conferentie aanwezig met enkele collega’s.

‘We onderzoeken op welke manier we laptops kunnen inzetten binnen ons onderwijs’, vertelt ze. ‘Daar komt een hoop bij kijken, en hier op de beurs kunnen we alles en iedereen spreken die ons wijzer kan maken op dat gebied.’

Ook SLBdiensten en Slim.nl hadden een stand, uitgevoerd in de nieuwe huisstijl. Pietje van Wijngaarden en Danny van Helfteren konden tegen spotprijzen software aanbieden zoals Windows 7 en Office 2010 en natuurlijk vond ook de Flip weer gretig aftrek.

Al met al was ook deze aflevering van de jaarlijkse conferentie beslist de moeite waard. Meer informatie over de vereniging i&i en de conferentie in het algemeen vindt u op pagina 18 in dit nummer.

slbberichten  5

SLBdiensten Voordeel voor de klant

5 vragen over CRM Een professionele organisatie kan niet zonder customer relations marketing (CRM).

Een CRM-systeem ondersteunt de organisatie bij het onderhouden van direct contact met de klant, geeft het management informatie om het beleid op te sturen en biedt de mogelijkheid om de communicatie aan te sluiten op de behoefte van de klant. Logisch dus dat SLBdiensten de stap maakte naar een nieuw systeem waarmee ze haar klanten nog beter van dienst kan zijn. Hein Masseling, Manager Operations bij SLBdiensten, intern verantwoordelijk voor het implementatieproces van het CRM-systeem, vertelt.

1 Wie?

‘SLBdiensten en Slim.nl bestaan vijftien jaar en de backoffice­ systemen voor onze orderverwerking en financiële administratie waren ongeveer even oud. De systemen waren ooit op maat gemaakt voor onze organisatie, maar hebben niet meer de flexibiliteit die door onze klanten en de leveranciers wordt verwacht. Daarnaast was het door de vele aanpassingen van de afgelopen jaren een erg complex systeem geworden, dat het nodige onderhoud vereiste. De hoogste tijd dus voor een nieuw systeem.

Parallel aan de behoefte aan een CRM-systeem was er ook behoefte ontstaan om de infrastructuur van onze ICT te reorganiseren. We hadden bijvoorbeeld drie servers in gebruik die op drie verschillende plekken stonden, dat is niet praktisch.

We wilden dus een standaardsysteem, op een stabiel platform, dat goed te onderhouden is.’

2 Waarom?

‘Met een goed CRM-systeem beschik je over alle varianten van klantgegevens. Ideaal gezien heb je één klantenkaart van een school, van een leerling, of zelfs van iemand die een keer een nieuwsbrief heeft aangevraagd. Op zo’n CRM-kaart staan bijvoorbeeld alle bestellingen die door een instelling of een persoon bij SLBdiensten en Slim.nl zijn gedaan en of er al eerder contact is geweest en wat er toen is besproken, zodat een medewerker bij klantcontact in een oogopslag de status van een klant kan zien. Zo kan de klant beter en sneller geholpen worden en is het advies veel meer op hem toegesneden. Gebruikt de klant bijvoorbeeld licenties die 6  slbberichten

bijna zijn verlopen, mist hij of zij nog licenties, zijn er nog openstaande vragen? Maar ook de communicatie van SLBdiensten en Slim.nl kan met behulp van CRM veel beter aansluiten op de specifieke situatie van een school. Wat zou het goed zijn om precies op het juiste moment, de juiste instelling en de juiste contactpersoon te informeren over een product dat relevant is voor die instelling. In het verlengde daarvan ligt ook de wens om de effecten van de communicatie achteraf te kunnen onderzoeken en daar weer van te kunnen leren. Zo ontstaat er een cirkel, een leercurve waardoor je je als organisatie kunt verbeteren. Op basis van alle beschikbare informatie die uiteindelijk uit zo’n systeem is te halen kan ook door het management team weer betere beslissingen genomen worden.'

3 Wat?

‘We zijn een dienstenorganisatie en geen IT-organisatie. We willen geen omvangrijke IT-afdeling creëren als dat niet nodig is. We wilden van sommige processen af die buiten onze kernactiviteiten liggen.

Maar we wilden wel nadrukkelijk sturen op de functionaliteit van de primaire bedrijfsprocessen zoals de orderverwerking, het registreren van orders en het verzorgen van licenties en producten van aanvraag tot verzending. Die processen waarmee wij onze klanten juist toegevoegde waarde kunnen leveren. Daarnaast wilden we zoveel mogelijk af van het maatwerk. Voor zover mogelijk, want we hebben te maken met een aantal specifieke kenmerken in ons orderproces.’

4 Hoe?

'We hebben gekozen om te gaan werken met Microsoft Dynamics CRM. Met deze software hebben de medewerkers altijd en overal

de beschikking over actuele klantinformatie, zowel offline als online. Het systeem is rolgebaseerd.

Dat betekent dat de verschillende mensen binnen onze organisatie precies de informatie krijgen die bij hun specifieke functie en werk hoort. Dit programma bleek het beste aan te sluiten bij onze wensen, ook wat de service betrof.

De software kan oude en nieuwe kennis herkennen en de diverse databases overzetten aan de hand van een goed datamodel. Dat hebben we speciaal laten maken, dus toch een klein deel maatwerk.

De servers voor CRM, de mail en de website staan nu allemaal op één adres bij één beheerpartij op één datacenter. We zijn van alle beheerperikelen af.’

5 Waar?

‘Iedereen moet de juiste informatie krijgen op het juiste moment.’

‘Het is een complexe operatie, maar alles speelt zich achter de schermen af; een eis bij de imple­ mentatie was dat de dagelijkse processen zonder problemen door moeten kunnen gaan. Onze klanten mogen er geen hinder van ondervinden. De klant zal uiteindelijk alleen het eindresultaat en de voordelen ervaren. Hij wordt sneller en beter bediend. Vanuit het product- en licentiemanage­ ment kunnen we beter inspelen op vragen van de klant. We kunnen onszelf beter op de hoogte houden, zijn beter geïnformeerd.’

Voor meer informatie: Hein Masseling h.masseling@slbdiensten.nl

slbberichten  7

Interview

8 î ? slbberichten

De grootste verandering sinds internet

De cloud wordt de nieuwe standaard Office 365 is de nieuwe generatie Microsoft clouddiensten. Het nieuwe pakket is alleen online beschikbaar. Het wordt gehost door Microsoft, geleverd als dienst en afgerekend via een abonnement. De software en de documenten zijn niet gebonden aan één computer of besturingssysteem. ‘De cloud is de grootste verandering sinds het internet’, stelt Peter de Haas, Online Strategy Manager bij de Business Marketing Organization van Microsoft.

Ook steeds meer scholen zijn in de wolken.

Cloud computing is een vorm van computergebruik waarbij via het internet software en een IT-infrastructuur wordt aangeboden aan de gebruiker. De uitdrukking cloud wordt gebruikt als aanduiding voor het internet. ‘Windows Live Messenger, maar ook Hyves en Facebook zijn cloudtoepassingen’, vertelt Peter de Haas. ‘Daar is men al helemaal aan gewend, je kunt er altijd en overal bij, het werkt op je mobiel, op de pc of op wat voor apparaat je ook maar wilt gebruiken.’ De cloud is dus niet nieuw.

De consument maakt al veelvuldig gebruik van clouddiensten.

‘Vijftien jaar geleden zijn we begonnen met Hotmail, het hosten van e-mail voor consumenten. In Nederland wordt Windows Live Messenger door 6,5 miljoen mensen per dag gebruikt.’

Cloud computing is geen hype of trend die weer zal overwaaien.

De cloud is een concept, het is geen nieuwe software of een nieuwe computer. ‘Het is een ontwikkeling die een grote impact zal hebben op de ontwikkeling van ICT, vergelijkbaar met de opkomst van het internet midden jaren ‘90’, zegt Peter. ‘Destijds geloofde niemand dat het internet echt iets zou worden en nu is er bijna niemand meer die er geen gebruik van maakt. De cloud zal een vergelijkbare grote verandering zijn. Momenteel is ICT eigenlijk heel complex, je hebt computers nodig, een netwerk, servers, software en het geheel moet beheerd worden.

Cloud computing betekent dat je niet het product koopt, maar de functionaliteit als een dienst afneemt. De kosten daarvan worden verrekend door middel van een abonnement. Je betaalt alleen voor wat je gebruikt. De cloud zal binnen een paar jaar de standaard zijn.’

De voordelen van cloud computing zijn kostenbesparing op com­ puters, servers, beheer, software én kennis. De Haas: ‘Een instelling heeft geen servercomputers meer nodig, men is minder tijd kwijt aan beheer, er zijn zelfs minder stroomkosten. Een ander belangrijk voordeel is dat je altijd gebruik maakt van de laatste versie ­software, zonder dat je updates hoeft te kopen en te installeren.

En dus is ook het tijdrovende proces van migreren van de baan.’

School in de wolken Live@edu is het huidige cloudaanbod van Microsoft voor de educa­ tie­markt. Steeds meer onderwijsinstellingen kijken naar de cloud en gaan er gebruik van maken. ‘E-mail en documenten delen zijn belangrijke middelen om leerlingen en medewerkers mee te faciliteren. Er zijn nog weinig scholen die álles in de cloud zetten, er is nog wel enige terughoudendheid. Voor standaardfaciliteiten zoals e-mail en documenten delen gaat men makkelijker naar de cloud toe dan voor andere oplossingen.’ Live@edu zal in de tweede helft van 2011 worden opgenomen in Microsoft Office 365. De online dienst wordt aangevuld met nieuwe mogelijkheden zoals geavanceerde Exchange opties, Lync Online, voicemail en Blackberry-ondersteuning.

‘Met elke recente webbrowser of met de Microsoft Office suite heb je toegang tot Office 365’, legt Peter uit. ‘We geloven niet dat gebruikers in de toekomst met één apparaat werken; ze maken gebruik van meerdere apparaten afhankelijk van de tijd, plaats en het soort werk dat zij doen. Het ene past niet in je broekzak en het andere heeft een te klein beeldscherm. De gebruiker maakt per keer dat hij informatie wil, een afweging. En waarom niet de informatie slbberichten  9

KRIJG UW DATA ONDER CONTROLE

Hoe lang duurt het om een papieren document te vinden? Hoe lang duurt het handmatig overtypen van een afbeelding of PDF? ABBYY’s bekroonde Optical Character Recognition (OCR) software kan de productiviteit binnen uw organisatie verhogen en besparen op verloren tijd als het aankomt op documentverwerking.

Met ABBYY FineReader is het gemakkelijk om documenten, scans en PDF documenten te veranderen in bewerkbare teksten. Kopieer teksten naar e-mail of presentaties, publiceer ze online, bewerk de data in Microsoft®Word of Excel®, of maak doorzoekbare document archieven.

Ontdek waarom zo veel mensen al profiteren van ABBYY FineReader en leer meer over de aantrekkelijke volume licensing voordelen voor educatieve instellingen.

Interview

op een tafelblad laten zien of op de muur, zaken die nu ­futu­ristisch lijken en over een paar jaar al mogelijk zijn?

Het moet natuurlijk veilig zijn, ik moet het apparaat en de ­infor­matiedienst laten weten dat ik het ben, maar er zijn geen ­grenzen. Op het hoofdkantoor van Microsoft in Redmond staat het huis van de toekomst, waarin nieuwe technieken worden ­toegepast. In de keuken kun je recepten vanuit het plafond op het aanrechtblad projecteren. Technisch gezien kan het al.’

Veiligheid en vertrouwen De software en de data worden opgeslagen op de servers van Microsoft. ‘We bieden onze diensten aan instellingen en bedrij­­ven vanuit deze datacenters. Vertrouwen en veiligheid zijn daarbij heel belangrijk. Microsoft denkt het vertrouwen in zichzelf en de cloud te kunnen verbeteren door transparant te zijn. Onder andere door openbare documenten (whitepapers) en rondlei­ dingen in onze datacenters, dan kunnen gebruikers en poten­ tiële klanten zelf zien dat hun informatie veilig is bij Microsoft.’

Microsoft zegt niet dat de cloudoplossing zaligmakend is en dat alle andere oplossingen zullen verdwijnen, benadrukt Peter de Haas. ‘De cloud is één van de oplossingen voor automatiseringsvraagstukken. Maar iedereen die iets doet met ICT moet naar de cloud kijken. Er is veel kennis bij SLBdiensten, en wie ­vragen heeft kan ook naar ons komen. De cloud is een must. Niemand hoeft gelijk de stap te maken, maar als je het niet doet, moet je weten waarom. Het is een gemiste kans om te denken dat het een hype is die overgaat. De cloud is de grootste verandering die je niet kunt zien.’

Office 365 Office 365 voor het onderwijs bevat de nieuwste versies van diensten specifiek voor onderwijsinstellingen, docenten, leerkrachten, studenten, scholieren en leer­ lingen zoals Live@edu en BPOS (Business Productivity Online Suite die bestaat uit Exchange Online, SharePoint Online, Office Communications Online en Office Live Meeting) voor het onderwijs. Microsoft Office 365 zal in de loop van 2011 beschikbaar worden gesteld voor de Nederlandse onderwijsmarkt. Microsoft onderwijs­ klanten zullen ruim van tevoren op de hoogte worden gesteld van de overstap­moge­lijk­­heden en de verschillende opties om het overstap­proce­dure zelf naar eigen wensen en behoeften in te vullen.

‘Vertrouwen en veiligheid zijn de sleutelwoorden.’

Voor meer informatie: Peter de Haas peter.dehaas@microsoft.com, office365.microsoft.com twitter: @dehaaspeter, blog: www.peterdehaas.net

slbberichten  11

Klant aan het woord

‘Het is heel belangrijk voor de leerlingen om met ICT overweg te kunnen.’

12  slbberichten

ICT in het VMBO groenonderwijs

Computers in de k(l)as ‘Meneer, u mag niet rondlopen met de laptop!’ Daar sta je dan als dé docent die de leerlingen leert omgaan met computers en laptops. Huub van der Pluijm is docent ICT, maar ook ICT-coördinator én beheerder op het Helicon VMBO Groen in Nijmegen.

Ook in het VMBO groenonderwijs is de computer niet meer weg te denken.

Dierverzorging is een belangrijk vak op het VMBO in Nijmegen en dat is goed te merken. Er zijn overal dieren: geiten en Diablo de ezel in de wei naast het schoolplein, kippen en allerlei soorten vogels in een groot leslokaal annex stal, evenals vissen, konijnen en Maxima, een reusachtig varken dat vanuit haar hok vriendelijk knorrend alles om haar heen van commentaar voorziet. Ook is er een grote moestuin, een kas en een lokaal met kookapparatuur, want bloemstukjes maken, met planten werken en koken staan ook op het lesprogramma. Hoe aards en praktisch gericht het onderwijs ook is, de computer ontbreekt in geen enkel leslokaal. Huub van der Pluijm vertelt: ‘Er zijn hier ruim 150 computers, dat is een groot aantal op een VMBO-school met circa 400 leerlingen.’ Ook prijken in vier lokalen digiborden aan de muur. Huub: ‘We hebben Kennisnet en Livelink en ons eigen netwerk. Zeker de helft van de lessen is op een of andere manier aan de computer gerelateerd.’

bezig geweest om alles op orde te krijgen. Er ligt nu een goede infrastructuur. En we werken met zo’n zestig laptops met een draadloos netwerk.’

In hoog tempo werd de ICT op de school op het gewenste niveau gebracht. ‘Het loopt nu heel soepel. Ik heb nu twee eigen stagiaires, en ik ben bezig om een opvolgster in te werken voor mijzelf als ICT-coördinator. Drie petten op is namelijk niet altijd even goed te combineren. Mensen willen graag gebruik maken van computers en soms botst dat met de zorg voor de apparatuur.

Een beheerder moet weleens als politieagent optreden en dat kan ik niet echt doen, want de docenten zijn ook weer mijn collega’s.

Een ICT-coördinator moet vooral kennis hebben van wat er in de markt beschikbaar is. De docenten komen met een vraag of een probleem bij me, maar dat is meer een kwestie van begeleiden.

De zorg voor de hardware hoort daar in principe niet bij.’

Helicon Opleidingen is een opleidingscentrum voor Groen Onderwijs en biedt VMBO en MBO aan in Gelderland en Noord-Brabant. De school biedt jongeren vanaf twaalf jaar een algemene en beroepsvoorbereidende persoonlijkheidsvorming, zodat zij in de maatschappij een eigen plaats kunnen vinden.

Ook in het groenonderwijs zijn digitale leermiddelen niet meer weg te denken. Natuurlijk voor instructievideo’s en animaties van beroepshandelingen, maar ook om zelfstandig werkstukken te maken.

Huub begon bij Helicon als docent Wiskunde, maar werd al snel docent ICT met als nevenfuncties de ICT-coördinatie en beheer van de ICT. ‘Ik kom uit de ICT-wereld. Ik was werkzaam bij KPN, maar het onderwijs trok mij enorm. Op zeker moment heb ik de overstap gewaagd. Ik heb er geen seconde spijt van’, vertelt hij. Zijn ervaring in het bedrijfsleven kwam hem goed van pas. ‘Toen ik kwam in 2005, werkte het draadloos netwerk nog niet geweldig, maar Helicon is maandenlang intensief slbberichten  13

Access rights are never wrong when identity and access solutions work as one.

You need to give the right people access to the right information at the right time. With Identity and Access Management solutions from Novell®, you can trust that you’re letting the right people in and keeping the wrong people out. Role management, user provisioning and single sign-on tools let you automatically assign, set and revoke access privileges across your enterprise— and across platforms. Together, they provide everything you need to reduce administration time, lower risk, and keep your data safe and your people productive. Let us make IT work as one for you.

www.novell.com/identity Making IT Work As One™

Copyright © 2009 Novell, Inc. All rights reserved. Novell and the Novell logo are registered trademarks and Making IT Work As One is a trademark of Novell, Inc. in the United States and other countries.

Klant aan het woord

Wegwijs met het digibord De docenten hoeft hij nu niet meer op te leiden, zegt Huub. ‘Al zijn er nog wel altijd vragen. Maar het docententeam kan goed met ICT overweg. Alleen met het digibord moet ik de docenten nog wat meer wegwijs maken.’

Begeleiding is een groot goed op Helicon. ‘Onze school beschikt over een groot en professioneel Zorgteam. We ondersteunen de kinderen intensief. En we hebben ook best wel kinderen met ‘een rugzakje’, zoals dat heet.’ De VMBO-scholen in ons land zijn pilotscholen geweest voor het digitaal examen. ‘Daar zit ik helemaal in, we hebben met elke pilot meegedaan. Het afgelopen jaar hebben ook de leerlingen met dyslexie via de computer examen kunnen doen. Dat gebeurt in overleg met onze orthopedagoge Gitta Hooijer en met ondersteuning van ClaroRead.’

‘Ik ben vrij om mijn lessen zelf in te vullen. De leerlingen krijgen een uur per week in de eerste klas computeronderwijs en daarna nog een halfjaar in de tweede klas. Ze leren eerst om met de computer om te gaan. Op de eerste dag dat ik ze in de les heb in lokaal 21, het computerlokaal, maak ik een hele excursie door het gebouw. Ik laat ze de mediatheek zien en de serverruimte.

In de tweede les krijgen ze de regels voorgeschoteld, die moeten ze leren met behulp van opdrachten, zoals een woordzoeker.

Daarvoor moeten ze de hele tekst doorlopen en alles lezen. Ook geef ik ze les over internetveiligheid en mediawijsheid. En hoe ze kunnen omgaan met Google, maar ook tekstverwerken. Ik overleg voortdurend met de vakdocenten over waar behoefte aan is. De lessen zijn nooit helemaal theoretisch, we zijn hier erg praktijk­ gericht. Elke leerling heeft een eigen account voor zijn werkstukken.

En op de gemeenschappelijke schijf staan lessen en dergelijke.

Een VMBO-leerling heeft toch wat meer moeite met het auto­ matisch dingen gebruiken. De computer leren gebruiken duurt bij een VMBO-leerling gewoon wat langer. Maar het is heel belangrijk voor ze om met ICT overweg te kunnen. Natuurlijk voor in een latere werkkring, maar ook al eerder, omdat ze vaak proberen om door te stromen naar het MBO.’

Voor meer informatie: Huub van der Pluijm h.vanderpluijm@helicon.nl, www.helicon.nl

slbberichten  15

Leverancier

Licentieoverzicht Bij SLBdiensten kunt u licenties afsluiten voor het gebruik van allerlei software op uw instelling. Hierbij zetten we alle aanbieders en hun producten overzichtelijk op een rij.

Meer informatie vindt u op www.slbdiensten.nl.

Computer­beveiliging en backup

G/ON  G/ON

BlackIP  Barracuda

IASO Online Backup  Online Backup voor studenten en medewerkers

BLOXX  Web Filtering  Media Filtering  Email Filtering Computer Associates  ARCserve Backup  ARCserve D2D  ARCserve High Availability  ARCserve Replication Compu Act SKANIX  Illusion  Network Suite  SANAKO Study F-Secure  Anti-Virus for Workstations  Anti-Virus for Servers  Anti-Virus for MS Exchange  Anti-Virus Business Suite Faronics  Deep Freeze Enterprise  INSIGHT  Power Save G Data  Client Security Business  Client Security Enterprise  InternetSecurity multi-license  Mail Security

16  slbberichten

McAfee  Anti-Spam for McAfee Security for Email Servers  Security for Email Servers with ePO  Security for Microsoft SharePoint  Total Protection for Endpoint  Total Protection for Endpoint Advanced  Total Protection for Secure Business  Total Protection Service Norman Data Defense  Norman Endpoint Protection Quarantainenet  Work Access Control Symantec  Anti-virus for MS SharePoint  Backup Exec System Recovery  Brightmail Anti-Spam  Endpoint Protection  Protection Suite Enterprise

Administratief

 Identity  Diverse

Manager andere software

Cymax  Absentiemanager voor personeel

Parantion  Scorion

Exact  Globe  e-Synergy

Propalms  Propalms TSE  Propalms VPN

TimeTell  TimeTell Basic  TimeTell Extended  TimeTell Premium

Symantec Altiris  Altiris Client Management Suite  Altiris Server Management Suite  Altiris Asset Management Suite  Altiris IT Management Suite  Servicedesk  Workflow Solution  Mobile Management  Symantec Virtualization

Besturingssysteem, systeembeheer & virtualisatie Citrix  NetScaler  XenApp  XenDesktop  XenServer Microsoft  DesktopPakket  Notebookregeling  Diverse andere software NetSupport  NetSupport Manager  NetSupport School Novell  Open Workgroup Suite  ZENworks extension for Open Workgroup Suite  ZENworks Application Virtualization

VMware  ESXi  vSphere 4  vCenter Server  vCenter Lab Manager  vCenter Site Recovery Manager  VMware Server

Business Intelligence, database en databasebeheer Borland  Together  StarTeam Enterprise

 CaliberRM  CaliberRT

FileMaker  FileMaker Pro  FileMaker Pro Advanced  FileMaker Pro Server Advanced Formedia  Alumniplatform Mavim  Management Workflow QlikView  QlikView SAP BusinessObjects  Business Intelligence  Information Management

Communicatie Elluminate  ELO, instant messaging, web-based audio-oplossing Exclaimer  Mail Utilities Wimba  Collaboration Suite

 LearningGuide

MS Office  LearningGuide Manager Microsoft  IT Academy Staplessen  Digitaal cursusmateriaal Winkler Prins Online  Grote Winkler Prins Online  Studie Winkler Prins Online

Documentbeheer Corsa  Enterprise Content Management

Dyslexie hulpmiddelen ClaroRead  ClaroRead Nuance  Dragon NaturallySpeaking VoiceCorp  ReadSpeaker

Elektronische leeromgeving

Autodesk  Design Academy  Animation Suite  Diverse Education Suites  Support via CivilCenter

 TOPdesk

Compu Act SANAKO  Language Lab  Multi-media Classroom Solution  SANAKO Study  Virtual Web Learning

H+H Software  ProGuard  Virtual CD

Corel  CorelDRAW Graphics Suite  Digital Studio  WinZip Standard  Diverse andere grafische software Media Satellite  Ableton Live INTRO  ASK Video  Propellerhead Reason NovoMentor  NovoMentor TechSmith  Camtasia  Snagit Waag Society  Games Atelier

Cursussen, naslag­werken en handleidingen

Blackboard  Learning System  Learning System ML  Community Portal ElearningForce  SharePoint LMS

ED*IT  ED*IT EXTRA

Winvision  Digitaal Portfolio

Freecom  Diverse hardware en accessoires

ErgoBrain  Keybert

Grafisch & multimedia

Zimbra  Collaboration Suite

KSC  Babylon Pro  Van Dale woordenboeken LearningGuide  ECDL LearningGuide

Adobe  Master Collection  Design/Web Premium Combi  Digital School Collection  eLearning Suite  Diverse grafische software

Hardware

Helpdesk & incidentenbeheer

Professional  TOPdesk Enterprise

Kantoortoepassingen

Linguistic Systems  Euroglot MathType  MathDaisy  MathType Nedstat  Sitestat Nuance  OmniPage Qsite  Qsite  Portal Site SPSS  SPSS Wellnomics  Workpace

Mindmapping Mindjet  MindManager Visiria  Inspiration Mindmapping

PDF converteren & bewerken ABBYY  Finereader  PDF Transformer

Infravison  BMC Configuration Manager  BMC Performance Manager  BMC Service Desk Express

Adobe  Acrobat Pro

TOPdesk  TOPdesk Lite

Nuance  PDF Converter

slbberichten  17

Achtergrond Vereniging i&i bestaat 20 jaar

Voorlopers & pioniers De vakvereniging voor informatica, informatiekunde en informatietechnologie in het voortgezet onderwijs werd in 1988 opgericht. De geschiedenis van de vereniging i&i is een weerspiegeling van de rol van ICT in het onderwijs door de jaren heen.

Een frisse duik in de historie aan de hand van René Franquinet, sinds kort voorzitter van de vereniging, en betrokken vanaf het eerste uur.

‘In de tweede helft van de jaren tachtig van de vorige eeuw maakte de computer z’n opwachting in het onderwijs. Het waren de docenten die voor het eerst met de computer werkten en ze ontdekten een wonderlijke wereld met schermen en toetsen­ borden, programma’s en floppydisks.’

Automatisering bleek een dynamische wereld en het vakgebied was voortdurend in beweging, wat het vak aantrekkelijk maakt om te geven. De ICT-coördinator was een eenling op school.

Hij, meestal was het een man, had als enige verstand van automatisering. De directie had veelal geen idee waar het

over ging. De vereniging i&i werd opgericht om de docenten van het vak Informatica te begeleiden.

De oprichters van i&i waren voorlopers en ze keken een stapje verder. De computer zagen ze als een instrument om te kunnen emanciperen: informatisering is democratisering.

Wie de computer leert gebruiken, creëert voor zichzelf kansen op een mooie carrière. Ze hadden meteen in de gaten dat de computer voor zowel de maatschappij als het onderwijs grote implicaties zou hebben. Men concentreerde zich op de vraag hoe met de communicatiemaatschappij

TRS-80 computer in de jaren tachtig

18  slbberichten

Haantjesgedrag

‘We zijn en blijven een neutrale en onafhan­ke­lijke organisatie.’

om te gaan: hoe kun je kinderen daarin vertrouwd maken, en je collega’s.’

Woordjes oefenen ‘In de beginjaren was het onderwijs er voornamelijk op gericht om leerlingen gebruik te leren maken van de computer.

Woordjes oefenen was zo ongeveer het hoogst haalbare. Een echt opvallend verschijnsel uit die tijd was dat veel mensen op hun eigen houtje programma’s ontwierpen. Mannen en vrouwen die echt uren werk stopten in het thuis programmeren. Complete woordenlijsten Latijn werden nauwgezet gecategoriseerd.

Dat kan nu echt niet meer, de ontwikkelingen in de ICT zijn zo toegenomen, dat het niet meer mogelijk is om als individu zelf een programma van goede kwaliteit te ontwikkelen.

‘De eerste i&i conferentie was in 1990. De conferentie is van meet af aan een succes. We zitten altijd helemaal vol. De vereniging was aanvankelijk een mannenclub, dat was goed te merken op de conferenties. In 1993 was 95 procent van de leden een man, dat is veranderd. Gelukkig maar, al dat technische geleuter en haantjesgedrag! Meer vrouwen zijn ICT-coördinator geworden, dat is een betere afspiegeling van de werkelijkheid en een goede mix. Meer meisjes volgen tegenwoordig bèta-vakken, ook al kiezen ze dan meestal voor biologie. De technische vakken blijven nog steeds jongens­vakken. De ongelijke man-vrouw verdeling in deze richting is extreem in Nederland.’

Regulier schoolvak ‘Eind jaren negentig werd Informatica een regulier schoolvak in de bovenbouw van havo en vwo. Op initiatief van de Open Univer­ siteit werd CODI opgericht, een samenwerkingsverband tussen universiteiten met het doel om docenten tot eerstegraads docent Informatica om te scholen. De docent Informatica, ook vaak een eenling op school, had eveneens ondersteuning nodig en contact met vakgenoten. Sommige directies dachten dat een docent Informatica de leerlingen Word en Excel leerde, terwijl wij juist de diepte ingingen: hoe werkt een netwerk, hoe gaat versleuteling van berichten? Onderwerpen zoals illegaal downloaden, juridische

Er was ook weerstand tegen de computer. We hebben heftige discussies gevoerd over de gevaren voor de privacy. Er heerste soms een groot wantrouwen. Ik herinner me felle protesten tegen de invoering van een docentenadministratie. Sommige leraren zagen het als het begin van een totale digitale overheersing. Het kon er erg fanatiek aan toegaan. Ik dacht weleens: als je de kaartenbak steelt heb je ook alle gegevens.’

Bemiddelen met beleid ‘De ICT-coördinatoren kregen ondersteuning van de vereniging i&i door middel van de ICP-bijeenkomsten, het ICT-coördina­ toren-Platform (zie kader). Het ICP krijgt vooral communicatie­ technieken aangereikt om met de directies te kunnen overleggen.

Directies moet je overtuigen met goede argumenten en de gemiddelde ICT-coördinator had niet het vermogen om de directie duidelijk te maken waarom iets belangrijk was. Wij boden professionele hulp en training op dat gebied. ICT-coördinatoren zijn bemiddelaars, ze vertalen de wensen van het onderwijzend personeel naar een beleidsmatig niveau.’ slbberichten  19

Wil je ook weten hoe je hun aandacht vangt?

Bereik meer met je leerlingen met Adobe Creative Suite 5 Leerlingen van vandaag groeien op temidden van technologie en zijn gewend aan digitale content. Niet meer dan logisch dat ze die digitale content ook in hun leeromgeving op school verwachten.

Met Adobe Creative Suite 5 kunnen leerlingen en docenten gemakkelijk content maken voor print, web, video, audio en mobiel. Vanaf een jaar of twaalf blijken kinderen prima in staat om met de Adobe Creative Suite aan de gang te gaan en tot prachtige producten en projecten te komen. Voor jongere kinderen is de Adobe Digital School Collection een toegankelijk alternatief.

Bied leerlingen een leerervaring die hun leven op school en hun digitale wereld thuis bij elkaar brengt. Om het gemakkelijk te maken heeft Adobe speciaal voor docenten een `Snel aan de slag`pagina gemaakt met onder andere:

• • • •

kant-en-klare lessen, nu ook in het Nederlands handleidingen voor veel voorkomende handelingen in diverse programma’s filmpjes met uitleg webinars met praktijkcases van andere scholen

Ga snel naar www.adobedocent.nl voor inspiratie en praktische handvatten.

De software kunt u natuurlijk bestellen via www.slbdiensten.nl

Achtergrond

‘Meer vrouwen zijn ICT-coördinator geworden, dat is een betere afspiegeling van de werkelijkheid en een goede mix.’

aspecten en virussen kwamen aan de orde, maar ook de technische kant: hoe werkt een virusscanner? We hadden veel diversiteit in de klas, ik vond het een belevenis. De bijeenkomsten voor de docenten Informatica worden de BIND ontmoetingen genoemd (zie kader).’

docenten. En vaak komen op de jaarlijkse conferentie ook de mensen die beroepsmatig betrokken zijn bij een elektronische leeromgeving.’

Blik op de toekomst

ICP

‘In een sterk veranderende onderwijswereld, veranderen ook de uitdagingen voor de vereniging i&i. De docent Informatica komt in de gevarenzone. Rond 2012 gaat een heel cohort docenten met pensioen, maar de meeste scholen hebben geen opvolger. Er zijn vijf universiteiten die de opleiding bieden, maar er komt niemand op af. Op dit moment zijn er circa acht studenten Informatica in ons land. Het is een heel dreigende situatie. Deze uitstroom kan worden ondervangen als er een landelijke samenwerking op dat gebied zou plaatsvinden.’

Het ICT-Coördinatoren-Platform is een initiatief uit 2004.

Er bestond behoefte om naast de jaarlijkse conferentie bijeen te komen om ervaringen uit te wisselen en ideeën op te doen. Vier keer per jaar wordt er sindsdien een bijeenkomst gehouden. Tussendoor communiceren de leden van het platform via een besloten Wiki.

‘In 2008 introduceerde de vereniging i&i de i-score, een instrument waarmee scholen hun ICT-gebruik kunnen onderzoeken. We gaan binnenkort de begeleiding overdragen aan een professionele organisatie. We zijn heel enthousiast begonnen, maar we zijn een vrijwilligersorganisatie. En vrijwilligers kun je niet dag en nacht bereiken, ze doen het naast hun andere schoolactiviteiten. Dat is een beperking, maar ook een verrijking. Het maakt de vereniging uniek.

Mede daarom doe ik ook graag veel voor de vereniging, iedereen toont zo’n grote inzet. We zijn en blijven een neutrale en onafhankelijke organisatie. We hebben ongeveer 400 leden, iets meer ICT-coördinatoren dan Informatica-

BIND Speciaal voor de informaticadocenten organiseert de Vereniging sinds 2004 Bijeenkomsten van Informaticadocenten. Gedachte hierachter is dat het vak Informatica een grote dynamiek kent en regelmatig met nieuwe invalshoeken en specialismen te maken krijgt. Maar ook het verwerven van bekwaamheid in nieuwe applicaties speelt een rol.

Voor meer informatie: René Franquinet www.ieni.org, www.ieniconferentie.nl

slbberichten  21

SLBdiensten Computers op Curaçao

Wat ’n geweldig initiatief Harry Hoeve van RKCS (Rooms Katholiek Centraal Schoolbestuur) en Wilfrido Lovert van het Marnix College blikken terug op het eerste jaar van Grassroots Foundation Curaçao. Het project is met groot enthousiasme ontvangen, hoewel de moeilijkheden talrijk zijn. ‘Obstakels op onze weg zijn het niet hebben van legale software en hardware, apparatuur en geschikte lokalen.’ Docenten in Nederland kunnen de helpende hand reiken.

Wilfrido Lovert is coördinator op het Marnix College. ‘Mijn eerste reactie was: ‘Geweldig, wat een kansproject!’ maar ik dacht natuurlijk ook dat het zou betekenen dat er weer veel werk aan de winkel zou zijn. Als het maar wat oplevert, hoopte ik. Op onze school is er een computerlokaal met dertig computers. Het lokaal wordt het meest gebruikt voor computerlessen in de eerste en de tweede klassen, dit is een lesuur per week. De natuurkunde-, wiskunde- en Nederlandse taalsectie maken er ook gebruik van, als er geen computerlessen worden gegeven.’

ICT in het onderwijs is uiteraard ook op de Cariben heel ­belang­ rijk. ‘Leerlingen kunnen sneller ingewikkelde stof begrijpen.

En dus kunnen we meer leerstof aanbieden in een korter tijdbestek. Om structurele veranderingen aan te brengen is het nodig dat het Grassrootsproject meer dan een jaar doorgaat en dat de schoolbesturen het nut ervan inzien om óók een aan­vullende bijdrage te leveren. Er is veel voor

Wilfrido Lovert

22  slbberichten

Harry Hoeve

verbetering vatbaar, bijvoorbeeld computers met genoeg geheugen zodat wij niet alleen met Windows XP of oudere versies hoeven te werken.’

ICT is een must Harry Hoeve is behalve bestuurslid van de Grassroots Curaçao Foundation en mede-projectleider, ook Hoofd van de afdeling ICT van het RKCS, de grootste onderwijsverantwoordelijke organisatie op Curaçao. Hij heeft vanaf het begin de kar getrokken. ‘Ik was zeer enthousiast toen ik hoorde van het initiatief. Ik kende het Grassrootsproject al van Canada en Nederland en vind het een geweldig initiatief. ICT is in het onderwijs een must, zonder ICT kan er geen enkele innovatie plaats vinden. Dit project geeft een geweldige impuls aan het ICT-gebeuren op de school. Door de aanpak die we voor ogen hebben krijgen we een verankering van de kennis en vaardig­ heden op school.’

‘Obstakels op de weg om ICT te gebruiken zijn met name de deskundigheid en vaardigheden van de docenten, maar ook het tekort aan hardware, apparatuur en geschikte lokalen, wat vooral een kwestie van financiën is. Tevens is er een tekort aan legale software en de kennis van inzet van ICT in het onderwijsleerproces is nog onvoldoende.

De docenten worden zich bewust van de mogelijk­heden van ICT in het leerproces en ze zien hoe geëngageerd en enthousiast de leerlingen tijdens de lessen zijn als er ICT in de les gebruikt wordt. In mijn ogen zijn er nog een aantal zaken voor verbetering vatbaar. We streven naar een verdieping van het gebruik van ICT. Dat kan bijvoorbeeld door het geven van trainingen. En we streven naar een structureel groter gebruik van de ICT.’

Nederlandse leerkrachten die hun handen voelen jeuken als ze lezen over Grassroots, kunnen zeer beslist iets toevoegen aan het Grassrootsproject.

‘Leerkrachten in Nederland kunnen van betekenis zijn door te netwerken en met het vormen van community’s’, stelt Harry. Wilfrido: ‘We willen graag van hun expertise gebruikmaken!’

Grassroots-projecten

Leerkrachten in Nederland kunnen van betekenis zijn door te netwerken.

Het in Canada ontwikkelde concept van Grassroots bestaat uit het in­dienen en uitvoeren van ideeën voor kleinschalige projecten met een duidelijke rol voor ICT. Docenten kunnen voor elk vakgebied een project indienen. Samenwerking, en zo een beroep doen op de deskundigheid van andere docenten, is een belangrijk component.

Grassrootsprojecten zijn in de regel kleinschalige initiatieven, gericht op de professionalisering van de docent op het gebied van ICT. Docenten die een vernieuwend project aanmelden, kunnen in aanmerking komen voor een financiële tegemoetkoming voor de uitvoering van dit idee. In ons land is het vanuit Kennisnet voor Nederlandse docenten mogelijk om contact te leggen met diverse Grassroots-initiatieven in Nederland en in het buitenland.

Voor meer informatie: Harry Hoeve hoeveh@gmail.com Wilfrido Lovert fridolovert@gmail.com www.grassrootscuracao.com

slbberichten  23

Leverancier Dragon NaturallySpeaking

De opmars van spraakherkenning Spraakherkenning heeft de toekomst. In het bedrijfsleven over de grens heeft men de voor­ delen al ontdekt: het werkt snel, nauwkeurig en voorkomt fysieke computerklachten. Verovert Dragon ook Nederland? Herald Mulder, Country Manager Benelux bij Nuance, aarzelt geen seconde. Het is slechts een kwestie van tijd en het toetsenbord wordt – bijna – overbodig.

Dragon NaturallySpeaking van Nuance zet gesproken woorden om in tekst. Dat gaat drie keer sneller dan typen. Ook e-mailen en chatten is mogelijk.

g­ ebruiken dit zullen ­meenemen naar hun ­toekomstige werkgevers.’

‘Veel mensen weten niet wat de kwaliteit van Dragon is.

Wanneer je Dragon dan ziet, krijg je het onvervalste wauwgevoel. Spraakherkenning wordt nog weinig ingezet in Nederland, wat dat betreft lopen Nederlandse bedrijven en instituten in verhouding tot het buitenland achter.’

Dragon is ook ideaal voor mensen met dyslexie, RSI en andere klachten.

Dragon NaturallySpeaking betekent een revolutie in het onderwijs, voor docenten en leerlingen.

‘Veel onderwijsinstellingen maken inmiddels gebruik van digitale schoolborden. Je kunt Dragon inzetten om commando’s met de stem te geven. Ook kan een docent een onderwerp doceren en de tekst direct inspreken. Dan staat het verslag van de les direct online. Met Dragon verbetert de kwaliteit van de documenten aanzienlijk omdat je weinig tot geen spelfouten meer maakt en zinnen volledig worden uitgeschreven. Dit is ideaal voor studenten, die veel samenvattingen, scripties en verslagen moeten maken. Dragon kan je ook helpen bij communiceren door middel van sociale media, zoals Hyves, MSN en Facebook. Zonder typefouten.’

‘Voor de komende drie jaar zie je twee grote veranderingen. De eerste is de introductie van touchscreencomputers en de tweede spraaktechnologie. Wij willen daar al vroeg op inspelen door de technieken vandaag al met een lage instapprijs beschikbaar te stellen aan het onderwijs. Wij denken dat over een paar jaar de traditionele typecursus zal verdwijnen en wordt vervangen door een cursus spraakherkenning. Door ons te concentreren op het onderwijs hopen we dat de studenten die Dragon 24  slbberichten

‘Tegenwoordig zitten mensen uren achter de computer: verslagen maken, chatten, mailen en internetten. Dit heeft Herald Mulder een grote impact op de spieren die gebruikt worden. Denk aan RSI, CANS, een muisarm. Doordat men met deze software minder gebruik maakt van het toetsenbord en de muis, zal ook het ziekteverzuim als gevolg van deze klachten afnemen. Dragon is het ideale hulpmiddel hiervoor.’

Dragon wordt ook toepasbaar op de Mac. ‘Dragon Dictate voor de Mac wordt gelanceerd in het Engels en Frans.

We hopen in 2011 Dragon te kunnen aanbieden voor de Mac en als applicatie voor de iPad en iPhone.’

Voor meer informatie: Herald Mulder Herald.Mulder@nuance.com, www.nuance.com

Leverancier Een wereld van verschil:

Penthouse of penthouse Het internet en nieuwe (sociale) media zoals YouTube zijn een bron van kennis en informatie in de les. Maar op het internet is meer te vinden dan alleen nuttige informatie.

Leerlingen tonen zich vaak heel bekwaam in het vinden van juist die informatie die de docent niet bedoelt. Bloxx is een hardwarematige webfilter­oplossing, additioneel aan de firewall. En Bloxx filtert de daadwerkelijke inhoud van een internetpagina en ziet het verschil tussen bijvoorbeeld het woord Penthouse (het mannenblad) en een penthouse (hoogste etage van een flat).

Voor de school is toegang verschaffen tot het internet erg belangrijk, maar men wil liever niet de lasten zoals internet­ virussen, onjuist gebruik en cyberpesten. Leerlingen zijn slim en weten vaak gewone filteroplossingen te omzeilen. Maar met een tool als Bloxx hoeft de docent niet continu als een politieagent rond te lopen. Bloxx herkent ook anonieme proxy’s en zelfgebouwde websites. Ongewenste en schade­ lijke content kan zo geweerd worden. Bloxx is niet alleen effectief en efficiënt, maar ook eenvoudig in het beheer.

Wie gebruikt Bloxx?

Bloxx is al in gebruik bij bijvoorbeeld het Ministerie van EZ, het ­Dolfinarium en uiteraard vele scholen waaronder het ROC A12.

‘Bloxx werkt op basis van Tru-View technologie, een engine die in eigen beheer ontwikkeld is’, vertelt Wouter Geertsema, Sales Director Benelux bij Bloxx. ‘Hiermee kan het systeem internet­sites classificeren en categoriseren.

We hebben Bloxx ‘getraind’ in vijftig categorieën, bijvoor­ beeld dating­sites, en voeden de engine met vijfentwintig Nederlandse datingsites. Daarna herkent Bloxx zelf een Nederlandse datingsite. Feitelijk zijn wij dus niet meer afhankelijk van een statische URL-database. Want het internet is allang geen statisch geheel meer. Je zou het zo kunnen zien dat we de Bloxx-webfilter ogen en oren hebben gegeven.’

Bloxx in het kort

Voor meer informatie:

 Vaste

Wouter Geertsema wouter.geertsema@bloxx-europe.com, www.bloxx.com

prijs voor de hele instelling  Eenvoudig te installeren, configureren en beheren  Zeer uitgebreide rapportages.

slbberichten  25

Column Talenten benutten In het MBO is ‘talenten benutten’ al enige jaren het credo.

Laat jongeren doen waar ze goed in zijn, was ooit één van de uitgangspunten voor het (ontwerpen van) competentiegericht onderwijs. Talenten benutten: jongeren stimuleren om dat te doen waar ze goed in zijn. Ze dus niet afstraffen om wat ze niet kunnen, maar juist dat ontwikkelen wat latent al aanwezig is.

Wat zouden sociale media aan het onderwijs kunnen toe­ voegen? Sociale media, ICT, games en dergelijke ondersteunen altijd de didactiek en zijn geen bepalende factoren. Wat heb ik zelf aan sociale media, waar gebruik ik deze nieuwe commu­ nicatiemiddelen voor? Kort samengevat: voor het benutten van talenten!

Ik ben geen ICT’er, maar wel een zware gebruiker van computers, smartphones en allerlei internettoepassingen zoals LinkedIn en Twitter. Bij deze laatste twee ben ik louter actief omdat ik het leuk vind en omdat ik er van overtuigd ben dat het mijn talenten ondersteunt. En – wat nog belangrijker is – dat sociale media mijn talenten aanvullen met die van anderen. Dankzij LinkedIn en Twitter heb ik een zeer waardevol, talentvol, snel en leuk netwerk kunnen opbouwen. Op Twitter lees ik wat mensen bezighoudt, wat hun passies zijn en vooral, wat hun talenten zijn. Ik ‘volg’ mensen die werkzaam zijn in het (middelbaar beroeps) onderwijs, ICT’ers, onderwijskundigen, maar ook wijnliefhebbers en kookgekken. Daarnaast blijf ik in no time op de hoogte van al het Tilburgse nieuws en ben ik ‘geabonneerd’ op diverse (onderwijs-) nieuwsdiensten. Voor een vrouw met een druk en rijk leven een uitkomst om op één plek zoveel verschillende informatiestromen te laten samenkomen.

Ik zal nooit mensen aanraden te gaan twitteren of hun profiel op LinkedIn te zetten, dat is een persoonlijke keuze. Wel zou ik een pleidooi willen houden dat mensen hun talenten inzetten en zich leren profileren. Voor MBO-deelnemers kan dit betekenen dat zij beter bewust moeten worden gemaakt van het nut van netwerken, al dan niet via sociale media. Dat zij ontdekken dat wanneer zij zelf een heldere boodschap uitzenden, anderen hen ook makkelijker kunnen vinden. Een aspirant-tuinman kan duidelijke visitekaartjes in brievenbussen gooien waar de tuin zichtbaar aandacht nodig heeft. Een aspirant-werktuigbouwer moet zichzelf goed kunnen profileren in zijn sollicitatiebrief.

Daar kunnen sociale media bij ondersteunen, maar dat hoeft niet.

Omgekeerd moeten MBO-deelnemers ook bewust zijn van dat­ gene dat zij wel via Hyves profileren. Compromitterende feest­ foto’s worden via Google gevonden door een toekomstige baas.

Bewust netwerken, zeker via het internet, is belangrijk voor de huidige en toekomstige generatie. Via sociale media kun je jouw talenten etaleren zodat anderen jouw talenten (leren) kennen en kunnen benutten. Om die reden moeten MBO-deelnemers leren op welke wijze sociale media hun talenten kunnen versterken.

Maar of het promoten van digitale en sociale media nu een van de talenten van de gemiddelde (MBO) docent is…?

Ikzelf blijk een prima passieve netwerker. Ik volg actualiteiten en weet wie ik op welke talenten kan aanspreken. Gelijktijdig deel ik mijn talenten op Twitter, waar anderen er weer op kunnen reageren. Kortom, voor mij zijn sociale media zoals Twitter de plek waar talenten worden benut.

Enige tijd geleden zocht ik een examenlocatie bij Utrecht. Ik twitterde deze vraag en kreeg hier via LinkedIn een reactie op van iemand die haar vak heeft gemaakt van digitaal examineren.

Nu, een paar maanden verder staan we aan de vooravond van het verder professionaliseren en digitaliseren van de examens van de exameninstelling waar ik manager ben. Mij ontbrak de kennis en ervaring om het afnemen van examens te verbeteren, via Twitter en LinkedIn ben ik moeiteloos in contact gekomen met iemand die dit talent wel bezit. Voor het verbeteren van de EVC-procedure hetzelfde laken een pak. Via mijn twitternetwerk gaat de EVC-procedure binnenkort kwalitatief verbeterd, digitaal en efficiënter van start.

26  slbberichten

Marleen van de Wiel 15 jaar in het onderwijs, manager examen­instelling, adviseur en projectmanager MBO www.kwc-uv.nl, www.mboadvies.nl twitter.com/MarleenvdWiel

EduGadgets

Parrot AR.Drone

Op zoek naar de gadget met edu-factor… met Louis Hilgers.

Dromen met Drone

Computer na computer na…

De Parrot AR.Drone is een zogeheten quadricopter die wordt aangestuurd door vier propellers met borstelloze motoren.

Het apparaat kan worden bestuurd met een iPod touch, iPhone of iPad. De AR.Drone geschikt voor spelletjes die gebruik maken van Augmented Reality. De onlangs uitgebrachte Parrot AR.Drone is ultralicht en van supersterk materiaal. Het ingenieuze apparaat kan buiten en binnen vliegen.

Met wat creativiteit zijn er legio mogelijk­ heden in het onderwijs te bedenken, zoals inzet in omgevings­onderwijs, aardrijkskunde en technieklessen.

Meer informatie: ardrone.parrot.com

Siftables zijn kleine minicomputertjes zo groot als een half luciferdoosje met een (OLED) beeldschermpje. Siftables bieden mogelijkheden zoals muziek maken, rekenen, op elkaar reageren, woorden maken en zelfs verhalen vertellen. Tegen elkaar geplaatst kunnen ze interactief informatie uitwisselen.

Siftables zijn een nieuw platform voor het implementeren van visuele en mobiele applicaties. Kijk naar het filmpje op www.ted.com (zoek naar Siftables).

Bedenker David Merryll toont daar de wonderbaarlijke wereld van de Siftable.

Meer informatie: www.sifteo.com

Overal op schrijven

En dan nu: de microscoop

Een modern klaslokaal heeft een keur aan gadgets: muizen, digibord(pennen), stemkastjes en draadloze tablets. Met de Averpen van Avermedia worden al deze apparaten knap gecombineerd. De Averpen kan op vrijwel elk oppervlak (tafel, boek, muur, arm, hand, grond, stoel) schrijven.

Het geschrevene verschijnt direct op het digibord. Er kunnen zes leerlingen tegelijkertijd op het digibord werken. De begrippen samenwerkend leren en drag & drop krijgen met deze pen een nieuwe betekenis.

Meer informatie: www.documentcameras.nl

Onlangs bracht een grote supermarkt­ keten een erg goedkope versie met USB-aansluiting op de markt voor nog geen dertig euro. Met de Traveler, zoals het apparaat heet, kunnen objecten tot 200 keer vergroot worden. De mee­ geleverde software zorgt voor prima beelden op de pc. Zelfs bewegende beelden zijn mogelijk, wat slootwater geeft gelijk leuke resultaten. Gezien de prijs kunnen gemakkelijk meerdere exemplaren in de les ingezet worden.

Meer informatie: www.trendmatcher.nl

Averpen

Siftables

Traveler

Voor meer informatie: www.ictnieuws.nl

slbberichten  27

Licentienieuws Aanbod licenties uitgebreid

Nieuwe overeenkomsten Informatie over prijzen, licentievormen en het afsluiten van een contract is te vinden op www.slbdiensten.nl. Uitgebreide informatie over de producten kunt u ook vinden op de websites van de leveranciers.

Wellnomics Wellnomics is de ontwikkelaar van software-oplossingen voor de arboveiligheid van kantoorpersoneel en levert WorkPace 4.0.

Met dit programma verlaagt u het risico op RSI en andere lichamelijke klachten bij uw collega’s en uzelf.

De belangrijkste kenmerken van WorkPace 4.0:  Individuele rapportage van beeldscherm-werkgedrag  Ergonomietraining en risico-inventarisatie  Managementrapportages.

Wat biedt de Mavim Rules-licentie?  Ondersteuning bij Risk en Compliance Management – Brengt processen in relatie met risico’s en interne of externe wet-en regelgeving  Beter inzicht in processen op strategisch en tactisch niveau – Meer informatie voor het management en ondersteuning van medewerkers bij de uitvoering van processen  Ook voor docenten en leerlingen – Speciale licenties verkrijg­ baar om uw leerlingen met de software te leren werken.

Enkele voordelen van Mavim Rules:  Reductie van operationele proceskosten  Verhoging van efficiency van medewerkers en organisatie  Verbetering van transparantie in procesgang.

Parantion Groei, talent en ontwikkeling van studenten of medewerkers in beeld brengen? Dat kan met Scorion, het nieuwe instrument van Parantion. Behalve als leer- en ontwikkelportfolio wordt Scorion ook gebruikt als beoordelingsinstrument en om competentieontwikkeling in beeld te brengen.

Mavim Op zoek naar een eenvoudige manier om uw instellings- en werkprocessen te omschrijven en te communiceren naar de eindgebruiker? Rules stelt u hiertoe in staat, onder andere door middel van automatisch te genereren Visio-schema’s en -matrixen. Een licentie voor de door Mavim geleverde software is nu bij ons af te sluiten.

28  slbberichten

De voordelen van Scorion:  Herkenbaar en eenvoudig voor gebruikers  Snelle inrichting op basis van uw eigen wensen  Geen lege doos, maar ook niet afhankelijk van een bepaalde methode  Snel aan de slag voor studenten en docenten, geen lange implementaties en inleertrajecten  Koppelingen met andere systemen eenvoudig te realiseren  Authenticatie automatisch voor nagenoeg alle onderwijsinstellingen  Lage beheerkosten.

Scorion bevat onder andere de volgende onderdelen:  Feedbackinstrument  Digitaal portfolio met competentiestructuur  EVC-centrum  Beoordelingsmodule  Matching tool (digitaal stagebureau)  Peer review-instrument.

Freecom De bekende externe harde schijven, USB-sticks en -cards, tassen en accessoires van Freecom zijn nu ook via SLBdiensten te bestellen – met 25% korting op het assortiment!

Voor thuisgebruik kon u al terecht op www.slim.nl/freecom, en u kunt nu dus ook voor gebruik op school voordelig deze producten bestellen. Het complete assortiment en meer informatie vindt u op onze website.

Quark SLBdiensten heeft een nieuwe licentieovereenkomst afgesloten met Quark. QuarkXPress 8 is een veelgebruikt opmaakprogramma binnen de grafische industrie. Het programma onderscheidt zich door zijn gebruiks­vriende­ lijkheid en typografische mogelijkheden. QuarkXPress is verkrijgbaar in een fixed price-, gebruikers- en stuks­ licentie. Belangrijkste wijziging: de prijs is verlaagd!

slbberichten  29

Waarom nog typen als u kunt praten?

NIEUWE VERSIE!

Met Dragon NaturallySpeaking 11 dicteert u al uw emails, verslagen, rapporten, scripties, documenten enz.

Alles verschijnt als tekst op uw PC en dit 3x sneller dan typen!

“

Sinds ongeveer twee jaar gebruik ik Dragon NaturallySpeaking voor studiedoeleinden. Met behulp van dit programma werk ik in hoog tempo opgenomen hoorcolleges uit. Ten gevolge van deze werkwijze zijn mijn studieresultaten de afgelopen twee jaar enorm verbeterd. Ook mijn scriptie en vele papers heb ik met behulp van Dragon NaturallySpeaking geschreven. Het gebruik van dit programma is een waar genoegen en heeft mijn productiviteit enorm verhoogd. — Arno K.

” Met Dragon NaturallySpeaking kan u emails, rapporten, scripties enz. dicteren en dit zonder spelfouten! Spraakgestuurd afspraken maken, surfen op het Web, chatten, het kan allemaal!

Ook onderweg bent u altijd productief, dankzij de "mobile" versie kan u via het bijgeleverde dicteerapparaat al uw afspraken en verslagen dicteren.

Als u de handheld recorder achteraf connecteert met uw PC, verschijnt alles als tekst op uw scherm.

Beperk het gebruik van uw toetsenbord en verminder de kans op RSI!

Vanaf de “Premium” versie kunt u naast dicteren in Nederlands, ook dicteren in het Frans, Engels en Duits.

http://netherlands.nuance.com • www.nuance.be

Nu verkrijgbaar bij Slim.nl Snel PDF’s bewerken met Nuance PDF Converter 7

Werk snel op de Mac met Microsoft Office for Mac 2011!

PDF Converter Professional 7 bevat alles wat u nodig heeft om snel en efficiënt te werken. Dankzij de krachtige functionaliteit, geïntegreerde intelligentie, superieure Microsoft Office-onder­ steuning en het intuïtieve gebruiksgemak, kunt u met dit programma PDF-documenten creëren, converteren, bewerken, samenstellen en veilig uitwisselen. U kunt productiever scannen, documenten samenstellen met geavanceerde functies, PDF’s converteren naar Excel, beeld-PDF’s converteren, multimedia­ bestanden maken, lagen samenvoegen en nog veel meer.

Prijs: € 39,75.

Goed nieuws voor Mac-bezitters: Office for Mac 2011 is uit!

De Slimme versie van Office for Mac 2011 bevat:  Outlook for Mac  Word for Mac  PowerPoint for Mac  Excel for Mac  Messenger for Mac  Communicator for Mac  Remote Desktop Connection.

Norton Internet Security 2011 Met deze nieuwe versie is uw pc weer een jaar optimaal beschermd. Norton gebruikt overlappende beschermingslagen die samen virussen, spyware, wormen en meer tegenhouden.

Norton Safe Web waarschuwt u in uw zoekresultaten voor onveilige en frauduleuze websites en blokkeert deze auto­ matisch. Daarnaast zorgt Norton ervoor dat uw computer snel blijft werken, dat u veilig online kunt winkelen en dat u geen ongewenste e-mail binnenkrijgt.

Prijs: € 30,= op cd, € 23,= als download. U mag het programma drie keer installeren, dus al uw com­pu­ters zijn beveiligd.

Camtasia Studio voor de Mac Camtasia Studio is een professionele oplossing voor het opnemen, bewerken en delen van hoge kwaliteit beeldscherm­ video’s voor het web, CD-rom en draagbare mediaspelers, inclusief iPod. En er is nu ook een versie voor de Mac te koop!  Maak opnamen van het computerscherm, PowerPointpresentaties en webcamvideo’s  Maak gebruik van pijlen en spraakwolkjes met tekst en leg eenvoudig dingen uit  Voeg videoclips, foto’s, muziek en tekst toe  Sla output op als standaard AVI-filmpje of streaming video  Maak de video’s voor allerlei dragers en spelers geschikt, en upload naar bijvoorbeeld YouTube.

Prijs: vanaf € 65,= per installatie bij Slim.nl.

SLBdiensten biedt ook een voordelige gebruikerslicentie aan.

In Office for Mac 2011 kunt u realtime met meerdere mensen tegelijk documenten bewerken en PowerPoint-dia’s op afstand presenteren aan iedereen met een internetverbinding. Het heeft een geïnte­ greerde agendafunctie, rechtstreeks in postvak IN van Outlook en is volledig compatible met Office voor Windows.

Prijs: vanaf € 43,= voor studenten, vanaf € 9,75 voor medewerkers. Na 1 januari 2011: vanaf : € 46,50 voor studenten.

AutoCAD 2011 voor de Mac AutoCAD 2011 is nu ook voor de Mac verkrijgbaar!

Met AutoCAD 2011 geeft u al uw 2D- en 3D­ontwerpen een extra dimensie met functies zoals tools om 3D-vlakken te modelleren. En het programma is volledig naar uw eigen wensen aan te passen met duizenden add-ons. Voer voor de technici!

Voor € 70,= te bestellen bij Slim.nl, onbeperkt te gebruiken.

Autodesk Education Community Wilt u de software van Autodesk eens rustig uitproberen, andermans ontwerpen bekijken of uw eigen design juist met de wereld delen?

Op de Autodesk Education Community kunnen u, uw collega’s en uw leerlingen dit allemaal. Bijna alle programma’s zijn gratis te downloaden (drie jaar te gebruiken) en u kunt er ook terecht om uw ervaringen, vragen, problemen en ontwerpen uit te wisselen en te bespreken met studenten en docenten van over de hele wereld! slbberichten  31

YOUR WAIT IS OVER

AutoCAD® for Mac® software is here.

Free* for students and educators Explore your ideas and unleash your creativity using the power and flexibility of AutoCAD® software in an intuitive, native Mac® interface.

Download now. autodesk.com/mac4students *Free products are subject to the terms and conditions of the end-user license agreement that accompanies download of the software. The software is for personal use for education purposes and is not intended for classroom or lab use. This product may not be available in all geographies or in all local languages.

Autodesk and AutoCAD are registered trademarks of Autodesk, Inc., and/or its subsidiaries and/or affiliates in the USA and/or other coun tries. Mac and Mac OS are trademarks of Apple, Inc., registered in the US and other countries. All other brand names, product names, or trademarks belong to their respective holders. Autodesk reserves the right to alter product and services offerings, and specifications and pricing at any time without notice, and is not responsible for typographical or graphical errors that may appear in this document. © 2010 Autodesk, Inc. All rights reserved.