DI T D OSSI ER WOR DT GE PUBLICE E R D DOOR S m a rt m edi a E N V A L T N I E T O N D E R D E V E R A N T W O O R D ELIJ KH EID VAN DE REDAC TIE VAN het nieuwsblad
Optimale Zorg Waarbij de patiënt centraal staat
augustus 2013
ICT
Elektronisch patiëntendossier binnenkort een feit
Vergrijzing Hoe vroeger de hulp,
hoe langer de zelfstandigheid
Personeel Weg met het negatieve imago
Jo Vandeurzen
‘Communicatie tussen de betrokkenen is cruciaal’ Expertpanel
Overzicht
‘De patiënt zelf is de belangrijkste speler’
7 tips voor je gezondheid
9 OP DE 10 BELGEN eten te WeInIG oMeGa-3 !
Goed voor ons hart ! or Goed vaort ! ons h
+
• 1g omega-3 in 1 capsule per dag
Uw apotheker, uw raadgever !
+
s =29,90
100 Cap
- -3% orti S G R A T I€ - -gra-tisis(3(40% k =19,90 - -gen rat O 60 Caps t. -20 da agen g ek r t IS d s - - l ! 40 d M a a R A T ,90€ r r - e o o . G s. 19 IS O - - rde g v p s cap RAT . 40+
Caps 60+40 S
G R AT I
-rtin-g) ) - ko ng
20 Caps
€
-
- - voo - uw
- - Kies -
lan c a R zo 2 0 g + di
Pg e l • 4 0
60 . G caps 4: s -93 cap 2: 100 1 98 40 1-94 90€ 2 K 29, 0+ 298 Cn • 6 CnK
2
e d ito r i a l
‘Iedereen heeft recht op optimale zorg’ In de gezondheidszorg zien we steeds vaker een verschuiving van zorg voor acute ziekten naar chronische. We worden ouder en er duiken alsmaar meer beschavingsziekten op. Hoe kunnen we blijven voldoen aan al deze zorgnoden?
“Onze gezondheidszorg staat onder druk. Chronische ziekten, kanker, gewrichtsproblemen, dementie en beschavingsziekten zoals suikerziekte, hart- en vaatziekten komen in onze maatschappij steeds meer voor. Ook geestelijke gezondheidsproblemen zoals depressie of angststoornissen nemen toe. Door de steeds hogere druk van de maatschappij is er ook een toenemend gebruik van alcohol, drugs en slaapmiddelen. Al deze aandoeningen vragen zorg en begeleiding. Maar hoe gaan we in de toekomst aan al die zorgnoden blijven voldoen? Het antwoord ligt in gedeelde zorg en efficiënt budgetbeheer. zelf ook zorg dragen voor hun gezondheid. Ze moeten goed geïnformeerd zijn over hun ziekte en mogelijke behandelingen. Artsen moeten patiënten deze informatie geven. Patiënten hebben er recht op. Ze gaan soms zelf op zoek naar informatie, op het internet bijvoorbeeld, maar die info is niet altijd even betrouwbaar. En onjuiste informatie doet soms meer kwaad dan goed. Er is dus nood aan kwaliteitslabels voor betrouwbare websites.
jaar kunnen hiervoor terecht bij hun vaste huisarts. Het jaarlijks overlopen van je dossier kan helpen om meer aandacht te hebben voor een gezonde levensstijl en tijdig problemen te ontdekken. De overheid ondersteunt
gezondheidscampagnes zoals voor borst- en baarmoederhalskanker. Binnenkort start er ook een campagne voor de opsporing van darmkanker.
‘Het antwoord ligt in gedeelde zorg en efficiënt budgetbeheer’
Patiënten moeten
meer moeten inzetten op preventie. Het voorkomen van ziekten zoals zwaarlijvigheid en suikerziekte. Mensen tussen 45 en 70
We zullen ook
Prof. Dr. Paul Van Royen
Maar soms levert het systematisch opsporen van ziekten geen gezondheidswinst op. Integendeel. Daarom zal het in de toekomst nog belangrijker worden om de juiste keuzes te maken. chronische ziekten zullen langer thuis moeten blijven. Een computer in je huiskamer om op regelmatige tijdstippen je bloeddruk of je suikerwaarde door te geven, kan helpen, maar vervangt in geen geval een goed georganiseerde thuiszorg met verpleegkundigen en verzorgenden. Artsen zullen ook niet meer alleen kunnen blijven werken en
Mensen met
Colofon
zullen steeds vaker samenwerken met andere hulpverleners. Ook praktijkassistenten zullen mee instaan voor de zorg. Om een griepspuitje te geven, bloeddruk te nemen en uitleg te geven bij het correct gebruik van geneesmiddelen. Kortom, als iedereen een huisarts wil hebben, en de wachttijden niet te lang mogen oplopen, kunnen we daar als patiënt maar beter aan wennen. worden, en iedereen heeft recht op de beste zorgen. Optimale zorg betekent ook dat we zorgvuldig met het budget moeten omgaan. En hier knelt het schoentje, want niet iedereen kan de dokter of apotheker nog betalen. We moeten erover waken dat onze gezondheidszorg betaalbaar blijft. Daar kan iedereen een steentje toe bijdragen. Door nutteloze en zelfs schadelijke onderzoeken te vermijden. Door dure merkproducten te vervangen door generische, zodat er geld vrijkomt voor nieuwe geneesmiddelen voor zeldzame en ernstige aandoeningen. Artsen zullen samen met patiënten moeten nadenken over de zin en onzin van onderzoeken en behandelingen. Ze zullen daar ook beter voor opgeleid worden.
Iedereen kan ziek
een lang gezond leven willen gunnen, zullen we daar met zijn allen werk van moeten maken en onze verantwoordelijkheid opnemen.”
Als we iedereen
05
06
08
11
04 ‘De patiënt zelf is de belangrijkste speler’ 05 ‘Je bent nooit te oud om (bij) te leren’ 06 Profielinterview: Jo Vandeurzen 08 Elektronisch patiënten dossier binnenkort een feit 09 7 tips voor je gezondheid 10 Hoe vroeger de hulp, hoe langer de zelfstandigheid 11 Van genezen naar voorkomen
Over Smart Media
Project Manager: Diedrik Vercruyssen, diedrik.vercruyssen@smartmediapublishing.com Productieleider: Oskar Wästlund Hoofdredactie: Jerry Huinder, redactie@smartmediapublishing.com Tekst: Rafael Porto Carrero, Hilde Van Raemdonck Grafische vormgeving: Leon Mooijer Drukkerij: Corelio
Voor meer informatie kunt u een e-mail sturen naar info.be@smartmediapublishing.com Smart Media Publishing Belgium BVBA, De Keyserlei 53, 2018 Antwerpen, Belgium. Tel +32 3 289 19 40, www.smartmediapublishing.com
Smart Media ontwikkelt, produceert en financiert themabijlagen die via landelijke, gerenommeerde kranten worden verspreid. Elke themabijlage wordt gemaakt door zorgvuldig samengestelde redactieteams. De grafische productie wordt verzorgd door creatieve vormgevers met gevoel voor de productie van moderne tijdschriften. Onze basisgedachte is een sterke onderwerpgerichtheid. Door zichtbaar te zijn in onze themabijlagen bereiken onze klanten het gehele verspreidingsterrein van de dragende krant. En selecteren ze automatisch de doelgroep die in de markt is voor de producten en diensten van het bedrijf. Smart Media is een jonge en dynamische onderneming met hoge doelstellingen. Wij ontwikkelen ons snel en onze planning is erop gericht een van de toonaangevende bedrijven van Europa in ons vakgebied te worden. Op dit moment zijn we vertegenwoordigd in Zweden, Noorwegen, Zwitserland, België en Nederland.
Volg ons
D I T DOSSIE R WOR DT GE PUBLICE E R D D O O R S m a rt m edi a E N V A L T N I E T O N D E R D E V E R A N T W OO RDELIJ KH EID VAN DE REDAC TIE VAN het nieuwsblad
Wil jij in de toekomst een bedrijf managen? Smart Media is een snelgroeiend mediabedrijf waar jij het heft in handen hebt. Ook als Belg, want na Zweden, Zwitserland en Nederland zijn wij nu ook actief in België. Wij bepalen onze limieten niet, dat doe jij! Wij weten hoe belangrijk het is om het juiste personeel te hebben. Daarom bieden we goede werknemers de kans om snel door te groeien naar een sleutelrol binnen onze organisatie. Zo is de country manager van België onze zeer gewaardeerde collega Oskar Wästlund. Net zoals iedereen kwam hij als project manager met een sterke sales drive binnen, nu zo’n 3 jaar geleden. Interesse in eenzelfde succesvolle carrière als Oskar? Mail hem! oskar.wastlund@smartmediapublishing.com
www.smartmediapublishing.com
advertorial
Flen Pharma
‘Snellere heling, minder littekenvorming’ Het feit dat we allemaal ouder worden, maakt dat de groep patiënten met een wondprobleem toeneemt. de meesten krijgen thuiszorg, maar sommige wonden zijn te complex en vragen een heel specifieke verzorging. Kristof Balliu is gespecialiseerd wondzorgverpleegkundige in het brandwondencentrum van Neder-Over-Heembeek en één van de coördinatoren van het project Wondz.org, een expertisecentrum voor wondzorg in de thuiszorg. Hij werkt in deze context intensief samen met Flen Pharma uit Kontich. Flen Pharma is een farmaceutisch bedrijf dat zeer specifieke wondverzorgingsproducten ontwikkelt en produceert. Stuk voor stuk producten die infecties en ontstekingen tegengaan, de wond vochtig houden en zo littekenvorming voorkomen. Want, zo blijkt, in tegenstelling tot wat mensen vaak denken, is korstvorming op een wond niet het bewijs dat de wond mooi heelt. “Integendeel zelfs”, zegt Kristof Balliu. “Korstvorming kan de wondheling vertragen.” “Met de oprichting van ons expertisecentrum willen we de wondzorg thuis verbeteren. We willen onze kennis delen, anderen bijscholen, verder onderzoek doen... en uiteraard uitstekend werk verrichten met een ‘best practice’ ingesteldheid en een meetbaar resultaat.” Dat deze aanpak werkt, bevestigt K.M., een jonge man die vorige maand tweedegraadsbrandwonden opliep bij het barbecueën. Toen K.M. opgenomen werd, vertoonde 8% van zijn lichaamsoppervlakte tweedegraads oppervlakkige en diepe brandwonden. Brandwonden aan zijn gezicht, handen en rechterbeen. Na zes dagen intensieve verzorging in het brandwondencentrum van Neder-OverHeembeek mocht hij het ziekenhuis verlaten. K.M. werd verder verzorgd met Flaminal® Forte met een vetverband. Eens thuis kreeg hij dagelijkse wondzorg
Wie is Flen Pharma? Het verschil tussen de wond bij het begin (foto links) en na 3 weken behandeling (foto rechts) is duidelijk zichtbaar.
van een gespecialiseerde wondzorgverpleegkundige. Zijn verzorging gebeurde in nauw overleg met de chirurg van het brandwondencentrum. De wonden werden dagelijks gereinigd en bedekt met Flaminal® Forte als wondgel. “Dat is essentieel om infecties te voorkomen. Daardoor bleef de wond vochtig, wat in de hedendaagse wondzorg erg belangrijk is”, aldus Kristof Balliu. “De verschillende eigenschappen van het product bevorderden de wondheling. Na zeven dagen verzorging met Flaminal® Forte konden we overstappen naar Flaminal®
Hydro, omdat er minder vochtverlies was.” Een aantal dagen later waren de wonden al gedeeltelijk dicht en voorzien van nieuwe huidcellen. Op dat moment werd besloten om over te stappen naar verzorging om de twee dagen. De diepe tweedegraads brandwond was volledig geheeld na 3 weken. “Ik was zelf stomverbaasd dat mijn herstel zo vlot verliep”, vertelt K.M.. “Brandwonden zijn pijnlijk, dat vergeet je niet gauw, maar de producten van Flen Pharma voelden goed. Verfrissend zelfs. En het resultaat mag je gerust wonderlijk noemen, vind ik.” ■
Flen Pharma werd opgericht in 2000 door apotheker en huidig managing director Philippe Sollie. Het bedrijf met hoofdzetel in Kontich is gespecialiseerd in het ontwikkelen en produceren van kwalitatieve en betaalbare wondhelende producten, waarbij de wond vochtig gehouden wordt. Wonden genezen daardoor sneller en zonder korstvorming, waardoor er ook minder littekenweefsel ontstaat. de producten van Flen Pharma zijn ontwikkeld op basis van gepatenteerde polymeertoepassingen en enzymencomplexen.
Flaminal ®Hydro Een nieuwe generatie in wondzorg wondzorg! NIEUW PRIJS: 9,99€*
jeuk Innovatief: verkoelende gel in spray Spray: meteen minder jeuk Gel: langdurig minder jeuk
1ste keuze bij wondbehandeling T. Continu debridement
Enzym Alginogels ® -
4 in 1
I. Antimicrobieel M. Vochtige wondheling E. Wondrandbescherming / niet cytotoxisch *
www.flenpharma.com I info@flenpharma.com
Richtprijs
www.flenpharma.com I info@flenpharma.com
4
e x p e r tpa n e l
i n n ovat i e
‘De patiënt zelf is de belangrijkste speler’ Diabetes is een welvaartsziekte. We consumeren te veel suiker. Een betere opvolging door telemonitoring, een aangepast dieet en nieuwe medicamenten bieden volgens experts soelaas. “Technologisch kan er veel, maar het is balanceren op een koord, waarbij de patiënt beslist wat hij wil.” Tekst rafael porto carrero
Prof. Dr. Chantal Mathieu Diensthoofd Endocrinologie Gasthuisberg, UZ Leuven
Dr. Heidi Buysse
Sigrid Allemeersch
Medische informatica UGent
Diëtiste, Nutrition & Santé
“Type I-diabetes is zeldzaam, maar treft vooral jonge mensen. Insuline is noodzakelijk om dit te behandelen. Nieuwe insulines, betere pompjes en gemakkelijkere meetsystemen zijn de belangrijkste innovaties. Diabetes type II is de meest frequente vorm. Het ter beschikking stellen van nieuwe pillen om de bloedsuikerwaarde beter onder controle te houden, is hier een belangrijke stap voorwaarts. Daarnaast zijn er nieuwe injecteerbare modellen om de bloedsuiker en het gewicht onder controle te houden en maatregelen die ervoor zorgen dat de patiënten wat vermageren.”
“Op elektronische manier communiceren met de diabeteseducator of arts biedt grote mogelijkheden. Hiermee zal men de ziekte op zich niet bestrijden, maar kan men wel een betere tussentijdse opvolging voorzien. Dit vraagt een inspanning van alle betrokkenen. Daarnaast moet het telemonitoringplatform technisch goed werken en aangepast zijn aan de wensen van alle gebruikers. Je mag niet vergeten dat het idealiter ook voorziet in aansluiting op andere dossiers, zoals bijvoorbeeld het Belgische eHealth-platform.”
“Diabetes is een welvaartsziekte. De consumptie van suikers is enorm gegroeid, terwijl we steeds minder bewegen en daardoor minder calorieën verbranden. Gevolg is overgewicht en diabetes type II of ouderdomsdiabete. Een gezond dieet bestaat uit producten, die niet alleen minder suikers bevatten, maar eveneens een laag gehalte aan vetten hebben en rijk zijn aan vezels. Omdat we weten dat het moeilijk is om gedragsveranderingen teweeg te brengen, is het des te belangrijker om preventief minder suikers te consumeren.”
Kunt u een succesvol voorbeeld geven?
“Vooral het besef dat de patiënt zelf de belangrijkste speler is, lijkt me cruciaal. We moeten hen opvoeden om de therapie in eigen handen te nemen. Opvoeding is naast betere insulines en meettoestellen het belangrijkste element ter bestrijding van type I. Voor type II is het besef belangrijk dat het zo frequent geworden is, dat niet enkel specialisten de ziekte kunnen behandelen. We pakken dit multidisciplinair aan in de eerstelijnszorgverstrekking. Verder wijs ik erop dat er de laatste tijd geen noemenswaardige innovaties geweest zijn op het vlak van aangepaste voeding.”
“In verschillende ziekenhuizen wordt momenteel telemonitoring geïmplementeerd als onderdeel van de behandeling. Dit is het van op afstand doorsturen van gegevens. Dit kan echter alleen maar een meerwaarde zijn als de patiënt daar ook feedback op krijgt. We zouden dit moeten koppelen aan een studie. Deze studie moet het mogelijk maken de meerwaarde van diabetestelemonitoring voor Vlaanderen/België aan te tonen.”
“Er bestaan producten waarbij tegelijk aandacht wordt besteed aan het suiker-, vet- én vezelgehalte. Ik noem speciale aardbeienconfituur graag als product voor een gezond dieet. Deze bevat 69 kilocalorieën per 100 gram. Dit zijn 70 procent minder kilocalorieën en 90 procent minder suikers dan in een normale confituur. Ideaal voor mensen met overgewicht en mensen die op hun suikers letten. Wie preventief minder suikers wil eten, is eveneens gebaat met producten gezoet met steviolglycosiden. Dit is een zoetstof gewonnen uit de steviaplant.”
Geef van de ultieme innovatie eens een anekdote.
“Dit zal komen wanneer we betere manieren vinden om diabetes type II te voorkomen. We weten dat dit type te maken heeft met levensstijl. Minister Vandeurzen heeft een aantal initiatieven genomen voor vrouwen, die vroeger zwangerschapsdiabetes hadden. Denk maar aan ‘Zoet Zwanger’, een project om ervoor te zorgen dat vrouwen na de bevalling de nodige stappen zetten om diabetes te voorkomen en vroegtijdig op te sporen. Maar het is helemaal niet eenvoudig om mensen aan te sporen tot vermageren. Het zou simpeler gaan met medicamenten. Dat zou pas een innovatie zijn om diabetes II tegen te houden.”
“De ultieme innovatie bestaat volgens mij niet. Technologisch kan er veel, maar het is balanceren op een koord, waarbij de patiënt beslist wat hij wil. De ideale innovatie daarentegen kan voor elke patiënt anders zijn. Idealiter bestaat er een platform waarop je op een eenvoudige manier kunt inloggen. Hieraan kan een profiel gekoppeld worden. Dan kun je als patiënt opgeven wat je met dat platform zou willen doen. Zo moet het mogelijk zijn – ook voor de niet-internetminded patiënt – op een eenvoudige manier te communiceren. Dus met zo weinig mogelijk kabeltjes toch op een veilige manier kunnen communiceren zoals bij de huidige face-to-face consultaties.”
“Mensen worden overladen met producten. Men heeft nood aan duidelijke informatie. Hierin ligt een belangrijke rol voor de EU en de fabrikant. De fabrikant heeft trouwens ook een grote verantwoordelijkheid met betrekking tot de samenstelling van de producten. Maar last but not least is het nog altijd de consument zelf die beslist wat en hoeveel hij eet. Daarom is er nood aan een versterkte sensibilisering. We moeten komen tot een evenwichtig eetpatroon en een actieve levensstijl. Er is een nog een lange weg te gaan.... maar laten we het juiste pad alvast inslaan.”
Wat is volgens u de belangrijkste innovatie om diabetes te bestrijden?
advertorial
Chemo afkoppelen? Dat kan ook thuis. De verpleegkundigen van het Wit-Gele Kruis kunnen thuis zorgen opnemen die vroeger enkel in het ziekenhuis mogelijk waren. Want als het thuis kán, dan willen de meeste patiënten het liefst thuis verzorgd worden, daar waar ze het meest op hun gemak zijn. We legden ons oor te luister bij Hilde Van Loon, directeur zorgbeleid van het Wit-Gele Kruis van Antwerpen.
zorgen te bespreken en ervaringen te
Welke zorgen neemt het Wit-Gele Kruis thuis allemaal op? Mensen kennen vooral onze inspuitingen, hygiënische zorgen, wondzorgen en diabeteseducaties maar eigenlijk bieden we alle verpleegkundige zorgen aan die thuis kúnnen worden opgenomen. Zo zijn ook technische zorgen zoals het afkoppelen van chemo en het spoelen van poortkatheters voor ons vrij courant. En men
Voor de zeer specifieke zorgen schakelen we ons verpleegtechnisch support team in. Zij gaan naar het ziekenhuis om de overgang naar huis grondig voor te bereiden. Eenmaal thuis begeleiden ze hun collega’s thuisverpleegkundigen tot zij de zorg zelfstandig kunnen opnemen. Onze referentieverpleegkundigen zijn dan weer gespecialiseerd in domeinen zoals wond-, palliatieve, diabeteszorg.
vraagt ons steeds vaker voor specifieke zorgen zoals negatieve druktherapie, infuustherapie, peritoneale dialyse en zo meer. Dit alles kan tegenwoordig thuis. Kunnen alle verpleegkundigen deze complexe zorgen uitvoeren? Onze verpleegkundigen volgen vaak opleidingen en ze komen tweewekelijks samen met hun lokale team om de
delen. Via hun elektronisch verpleegdossier hebben ze snel de verpleegtechnische procedures en up-to-date patiëntgegevens bij de hand.
Zo kan elke verpleegkundige bijvoorbeeld terugvallen op een referentieverpleegkundige wondzorg als de complexe wonde van een patiënt erg moeilijk heelt. We bieden onze verpleegkundigen dus heel wat ondersteuning zodat ze blijven groeien in hun job en ook nieuwe technische zorgen onder de knie krijgen. ■
Interesse in een uitdaging bij het Wit-Gele Kruis? Ga naar www.verplegeninjebuurt.be voor een overzicht van alle vacatures.
5
personeel
actu e e l
Je bent nooit te oud om (bij) te leren Door de bevolkingsvergrijzing zal de nood aan verzorgend personeel steeds groter worden. Een job in de zorgsector heeft gelukkig niet langer dat negatieve imago. Tekst Hilde Van Raemdonck
Je hebt kinderen die van kleins af weten wat ze willen worden. En dat ook effectief worden. Wie duidelijk zijn zinnen heeft gezet op een baan in de zorgsector, kan op vrij jonge leeftijd voor een wetenschappelijke of sociaal-technische studierichting kiezen, maar echt doelgericht een keuze maken, kan pas op je 18de. De keuzemogelijkheden zijn enorm, op alle niveaus. Je kunt gaan voor dag- of avondonderwijs, universitair of niet-universitair onderwijs en gaandeweg kun je nog steeds je traject bijsturen of voor bepaalde specialisaties gaan. En zelfs als je al een baan hebt in de sector – in een ziekenhuis, een woonzorgcentrum of in de thuiszorg – dan heb je nog tal van mogelijkheden om je verder te bekwamen. Al dan niet met steun van de overheid. vzw Vorm uit Oostkamp organiseert opleidingen, vorming en training voor alle medewerkers in de welzijns- en zorgsector. Dat kunnen in-house opleidingen zijn, binnen de organisatie zelf, maar ook korte of langdurige cursussen in een seminariecentrum. “Wij zijn actief in heel Vlaanderen en Brussel”, verduidelijkt Liesbeth Ponsaerts, coördinator bij vzw Vorm en aanspreekpunt voor de zorgsector. “Wij zijn een onafhankelijke organisatie en kwaliteit is topprioriteit. Al onze docenten, trainers en coaches zijn mensen uit de praktijk, zelf actief in de zorg- of dienstensector.” Bij vzw Vorm kennen ze de vergrijzingsproblematiek zeer goed, zij zijn daar al veel langer bewust mee bezig. Ze zien het eerder als een uitdaging en willen graag een soort ambassadeur zijn voor de sector. “Wij benadrukken liever de pluspunten van een baan in de zorg: werkzekerheid, meestal kun je dicht bij huis aan de
slag, je kunt flexibele werktijden krijgen, deeltijds werken... Maar je hebt weekenddiensten en shiften, dat wel. Dat de zorgsector slecht betaalt, is intussen achterhaald.” De opleidingen die vzw Vorm aanbiedt – 300 in totaal – zijn enorm uiteenlopend en zowel aangepast aan de personeelsgroep (leidinggevenden, zorgpersoneel, huishoudhulp...) als naargelang de doelgroep in een ziekenhuis, woonzorgcentrum of thuiszorg aan de slag is. Want dat is
‘Wij benadrukken liever de pluspunten van een baan in de zorg’ Liesbeth Ponsaerts
heel verschillend. Iemand die in de thuiszorg werkt, moet bijvoorbeeld zelfstandig kunnen werken. Je hebt geen collega’s in de buurt om even te overleggen of een handje toe te steken. Ook voor hef- en tilwerk sta je er alleen voor. Poetsen in een ziekenhuiskamer is ook heel anders dan bij mensen thuis. “Sommige opleidingen zijn eerder technisch, andere praktisch en interactief. De meest populaire cursussen zijn die rond samenwerken, collegialiteit en vooral communicatie”,
zegt Ponsaerts. “Ze moeten ook heel praktijkgericht zijn. Wat de cursisten bij ons leren, moeten ze meteen kunnen toepassen. Soms gaat het echt om oefensessies.” Er zijn ook opleidingen die heel specifiek zijn: Hoe omgaan met dementie, eenzaamheid bij ouderen, agressie, verlies... Of opleidingen voor het eigen welzijn: burn-out, onthaasten, rugsparend werken, ontstressen...
en worden zorgbehoevend. Vroeger belandden mensen op het einde van hun leven vaak in een ziekenhuis, waar ze ook stierven. Vandaag trachten we ze zo lang mogelijk thuis te houden. Of naar huis te laten terugkeren. Het woonzorgcentrum waar ze verblijven, ís hun thuis. Ook als ze in een palliatieve fase zitten of terminaal zijn”, stelt Steenwinckel. bevestigt die trend. Een job in deze sector is vandaag heel anders dan pakweg tien jaar geleden, zegt ze. “Dat een opleiding rond communicatie zo in trek is vandaag, heeft onder meer te maken met het feit dat we vandaag een andere stijl van leidinggeven hebben. Vroeger ging het om een hiërarchische stijl, vandaag
Ook Liesbeth Ponsaerts
hoe je je carrière een flinke duw kunt geven met een dergelijke opleiding, is het verhaal van Marina Steenwinckel. Zij startte de studierichting sociale verpleegkunde, maar maakte ze niet af. Daar had ze spijt van en op latere leeftijd, ze was 49, schreef ze zich in voor een opleiding palliatieve zorg. “Ik had studerende kinderen en dat maakte het ‘blokken’ een stuk gemakkelijker. We steunden elkaar”, lacht ze. Vandaag heeft Steenwinckel haar bachelor op zak en is ze referente palliatieve zorg in het woonzorgcentrum waar ze al jaren werkt. Ze leidt het palliatieve team en maakt deel uit van verscheidene werkgroepen. In deze context heeft ze zelf ook al wel eens mensen vorming gegeven. Een deel van haar arbeidstijd wordt daar voor vrijgesteld. “Dat ik met deze ervaring in een woonzorgcentrum werk, is een logisch gevolg van de huidige trends. Mensen leven langer
Een mooi voorbeeld
‘Wat de cursisten bij ons leren, moeten ze meteen kunnen toepassen’
Knelpuntberoepen In de zorgsector zitten heel wat knelpuntberoepen. Jongeren die zin hebben om deze beroepsrichting uit te gaan, moeten we dus tijdig op het juiste spoor zetten. Zo zijn er bijvoorbeeld verschillende richtingen om verpleegkundige te worden. Wil je snel naar de praktijk? Dan kan de VDAB je helpen om je studie te combineren met een deeltijdse job. Ook heel wat hogescholen bieden je die mogelijkheid. Zo kun je bijvoorbeeld al als zorgkundige aan de slag als je geslaagd bent voor je eerste jaar verpleegkunde. Meer nuttige info vind je op www.onderwijskiezer.be.
Liesbeth Ponsaerts
is er meer ruimte voor initiatief en verantwoordelijkheid. Er wordt ook meer overlegd. Als ploegen het van elkaar overnemen, zeker als de namiddagploeg de ochtendploeg aflost, draaien ze even dubbel om alle nodige informatie te kunnen overhevelen.” “Een groep die in veel organisaties naar mijn gevoel ondergewaardeerd wordt en minder aan de bak komt voor extra opleidingen, zijn de mensen van schoonmaak en logistiek. Wettelijk moeten zij geen opleiding volgen, maar het kan de kwaliteit van hun werk alleen maar ten goede komen. Een schoonmaakster die dagelijks geconfronteerd wordt met een palliatieve situatie, zal in dat kwartiertje dat ze de kamer doet wellicht een praatje slaan met de patiënt. Het zou toch fijn zijn als ook die luttele minuten ‘iets’ kunnen betekenen voor die patiënt. Sommige mensen hebben van nature wel de gave om in een dergelijke situatie gepast te functioneren, maar anderen helemaal niet. Ik vind dat een gemiste kans.”
De zorgsector, iets voor jou? Werken in de zorgsector is niet iedereen gegeven. Een aantal competenties kun je aanleren, maar je moet in de eerste plaats je hart op de juiste plaats hebben en oprecht gemotiveerd zijn. Je moet sociaalvoelend zijn en goed kunnen luisteren. Je moet opmerkzaam zijn en communicatief, goed kunnen observeren en rapporteren. Met een team spirit scoor je het best en het is van belang dat je respect hebt voor collega’s en patiënten. Je moet verantwoordelijkheidszin hebben, stressbestendig zijn, maar ook afstand kunnen nemen.
Jouw keuze, jouw toekomst. Staan de mens en zijn omgeving bij jou centraal? Kijk je met een open geest de wereld in? Ben je kritisch ingesteld en schrikt verantwoordelijkheid je niet af? Geloof je in mensen en hun mogelijkheden? Dan ben jij het talent dat we zoeken voor één van onze opleidingen!
Bezoek onze website: www.hogent.be/fmw Of stuur een mailtje naar fmw@hogent.be
SOCIAAL-AGOGISCH WERK ■ Bachelor in de orthopedagogie ■ Bachelor in het sociaal werk
ONDERWIJS
■ Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs ■ Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs ■ Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs
GEZONDHEIDSZORG
■ Bachelor in de biomedische laboratoriumtechnologie ■ Bachelor in de ergotherapie ■ Bachelor in de logopedie en de audiologie ■ Bachelor in de verpleegkunde ■ Bachelor in de voedings- en dieetkunde
6
i n te r vi ew
‘Zorgcentra kunnen hun erkenning verliezen’ De maatschappij vergrijst, terwijl de budgetten voor welzijn en gezondheidszorg krapper worden. Doorgedreven innovatie en ICT brengen soelaas. “Er zijn steeds meer chronische patiënten: dit schreeuwt om een nieuwe aanpak”, vindt Vlaams minister van Volksgezondheid Jo Vandeurzen. Tekst rafael portocarrero
De Limburger Jo Vandeurzen (CD&V) is sinds 13 juli 2009 Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Na een mooie verkiezingsoverwinning in datzelfde jaar gold dit als eerherstel nadat hij in het kielzog van Fortisgate als federaal minister van Justitie was teruggetreden. Sinds zijn comeback is het beleid van de 55-jarige Genkenaar vooral gericht op de promotie van een gezonde levensstijl en de preventie van gezondheidsproblemen, maar “de federale ziekteverzekering is nog altijd het eerste bestuursniveau”, verduidelijkt Vandeurzen. “Dit verandert na de zesde staatshervorming.” Geachte minister, het Vlaamse zorgbeleid lijkt erg versnipperd.
“Het Vlaams beleid kan niet losstaan van het federale niveau, de provincies en de lokale overheden. We proberen mensen zoveel mogelijk kwaliteitsvolle levensjaren te bieden. Promotie en preventie staan daarbij centraal: er is een toenemende internationale trend naar het promoten van een gezonde levensstijl. Dit doen we op het vlak van voeding, beweging, het actieplan suïcidepreventie en het actieplan vaccinaties.” Na de volgende verkiezingen worden tal van bevoegdheden naar het Vlaamse niveau overgedragen. Wat zijn de prioriteiten nog voor het laatste jaar?
“We gaan veel werk krijgen met de komst van de nieuwe bevoegdheden uit de Sociale Zekerheid. Daarom werken we nu aan een Groenboek, waarin we
beschrijven wat er ons nog gaat overkomen, en wat de uitdagingen zijn.”
toekomstproject van de Vlaamse Gemeenschap om tegen 2020 een “innovatieve, duurzame en warme
Waaruit blijkt dat…?
samenleving” tot stand te brengen?
“Naarmate de zorg meer geënt zal zijn op de chronische patiënt – wat steeds meer het geval is in Vlaanderen, België en West-Europa – vraagt dit een andere benadering en dus een aangepast beleid in termen van budgetten en regelgeving. We moeten de patiënten langdurig ondersteunen.
“Flanders’ Care bekijkt hoe men bepaalde middelen kan injecteren die innovatie veroorzaken. Dit moet leiden tot een meer kwaliteitsvolle en betaalbare zorg. Neem BlueAssist. Mensen met een verstandelijke beperking of beginnende dementie kunnen aan hun medeburgers om hulp vragen. Een mantelzorger kan bijvoorbeeld vragen waar bus X of Y naar toe rijdt. De patiënt hoeft enkel het scherm van zijn smartphone aan de buschauffeur te tonen.”
‘De chronische patiënt staat steeds meer centraal’ Dit is niet alleen de verantwoordelijkheid van de huisarts, maar ook van de gezinszorg, geestelijke welzijnszorg in samenwerking met de mantelzorger.”
U vindt dit een schitterend idee
“Dit is een voorbeeld van hoe je innoveert en tegelijk een inclusieve samenleving realiseert.” Diverse media, politici en vakbondsmensen klagen echter over schrijnende toestanden binnen de
Wat is daarbij het belangrijkste?
woon- en zorgcentra en de
“Communicatie tussen de betrokkenen is cruciaal. We hebben daarom Vitalink in het leven geroepen. Dat is een platform waarop allerlei patiëntengegevens gedeeld worden. De thuisverpleging, huisarts en apotheker stemmen het medicatieschema op elkaar af. De privacy van de patiënten wordt verzekerd. Hij of zij beslist zelf wie zijn of haar gegevens mag inzien. Ook het beroepsgeheim van de geneesheer wordt gerespecteerd.”
psychiatrie. Hoe is het mogelijk dat
In hoeverre is dit een onderdeel van Vlaanderen In Actie, het
“pampers pas mogen ververst worden nadat ze voor 65% ‘verzadigd’ zijn”, een gangbare praktijk blijkt te zijn in een Antwerps rusthuis, zoals Het Laatste Nieuws op 18 mei berichtte?
“Het verhaal over de pampers is onaanvaardbaar, maar zeker niet representatief voor de sector. De residentiële ouderenzorg is vandaag echter nog geen Vlaamse bevoegdheid. Dit verandert met de zesde staatshervorming. Wij zijn enkel verantwoordelijk voor de handhaving en het toezicht.”
Ziek, zwak, geen eetlust? kan u helpen bij ondervoeding ! • Uitstekende smaak Veel variatie in smaken: vanille, bosvruchten, cappuccino, abrikoos-perzik, neutraal. De cappuccino/chocolade smaak kan eveneens opgewarmd worden.
• 1 flesje/dag = 400 kcal • 1 slok = +/- 40 kcal Helpt bij : • het behouden van lichaamsgewicht • de verbetering van de levenskwaliteit (1,2,3,4) • de tolerantie en reactie op chemotherapie en/of bestraling (5)
Elke slok telt !
Fresenius Kabi nv/sa - Molenberglei 7 - 2627 Schelle Tél: 03/880.73.00 - info.be@fresenius-kabi.com - www.fresenius-kabi.be 1) Orrevall Y et al. Clin Nutr 2005; 24: 961-970. 2) Shang E et al. JPEN 2006 ; 30 : 222-230. 3) Hasenberg T et al. Colorectal Dis 2009 (epub ahead of print). 4) Bozzetti F et al. Clin Nutr 2002; 21: 281-288.5) Ross PJ et al. Br J Cancer 2004; 90 : 1905-1911.
Vraag advies aan uw apotheker. 2013 - 07 - 12 / 12
7
3 vragen aan...
‘BlueAssist is een perfect voorbeeld van hoe je innoveert en tegelijk een inclusieve samenleving realiseert’
Yvan Dierckxsens, apotheker en directeur sales & marketing bij Tilman.
“Door handhaving en inspectie bewaken we de kwaliteit. De laatste jaren hebben we af en toe de erkenning van een zorginstelling ingetrokken. Het gaat maar om enkele gevallen. Het is een delicate operatie, want daar wonen mensen. We moeten dit voorzichtig en in overleg met de lokale overheden voorbereiden.”
■ Wat is fytotherapie? “Fytotherapie is plantengeneeskunde en wordt wereldwijd al duizenden jaren gebruikt om aandoeningen te verhelpen. Het verschil met vroeger is dat er vandaag veel meer wetenschappelijk onderbouwde informatie over planten beschikbaar is. Dat maakt het makkelijker, veiliger en efficiënter om er ook daadwerkelijk gebruik van te maken.”
Krijgen de bewoners inspraak?
■
Hoe?
Hoe gaat u een betere kwaliteit
“We hebben de afgelopen drie jaar inspecties uitgevoerd in 766 woonzorgcentra. We spreken van 500 inspecties per jaar. Die worden niet aangekondigd. De bedoeling is dat elk centrum minstens één keer om de drie jaar bezocht wordt. 80 procent is van goede tot zeer goede kwaliteit. 13 op honderd hebben een paar aandachtspunten, maar dit wordt geremedieerd. 7 procent heeft wel een striktere opvolging nodig.”
afdwingbaar maken?
‘Stop met te focussen op het ultra-problematische’
“Die moeten ze sowieso hebben. De regelgeving voorziet in inspraak en de oprichting van bewonersraden. Er moet overleg zijn over de ervaringen en prioriteiten van de bewoners.” Bejaarden betalen een hoge kostprijs van 70 tot 80 euro per dag
Dit zijn vooral privé-instellingen?
voor een slechte dienstverlening.
“Niet noodzakelijk. Maar het klopt dat enkele commerciële instellingen krap zitten wat verpleegkundigen en verzorgers betreft. We hebben nu kwaliteitsindicatoren met de sector afgesproken. Dit zijn het aantal doorligwonden, onbedoelde gewichtsafname en valincidenten. Zo krijgen de woonzorgcentra een spiegel van zichzelf voorgeschoteld.”
“Alstublieft! Ze krijgen doorgaans een goede dienstverlening. Ik begrijp niet waarom jullie (de pers, nvdr.) altijd proberen de nadruk te verleggen op het ultra-problematische. Wat u insinueert, blijkt uit geen enkel cijfer. Een dagprijs van 70 tot 80 euro is zeer uitzonderlijk. De gemiddelde dagprijs ligt rond de 55 euro.”
Dus geen volle pampers meer?
“Het is jammer dat dit verhaal het imago van de hele sector aantast, want het is niet representatief. We willen de kwaliteitsmeting nu aanvullen met een enquête waarin we peilen naar de subjectieve beleving van de bewoner. Die wordt in alle woonzorgcentra bij de bewoners en familie gehouden.”
Landelijke Thuiszorg helpt met een waaier van diensten
smart FACTS Als Jo Vandeurzen geen politicus was geworden, dan was hij… “Bestuurder geworden. Het besturen van grote, complexe organisaties zoals ziekenhuizen heeft me altijd geboeid.”
Is fytotherapie populair in België?
“Er is de laatste jaren duidelijk een hernieuwde interesse in fytotherapie. En niet alleen bij ons. Er wordt meer informatie verzameld en ervaringen worden gedeeld. Hoe meer we te weten komen over planten, hoe beter en doelgerichter we ze kunnen gebruiken. En er is nog veel onontgonnen terrein. Want het is niet omdat twee planten botanisch identiek lijken, dat ze ook dezelfde eigenschappen hebben. Ze kunnen een heel andere samenstelling hebben en daardoor geschikt zijn voor totaal andere toepassingen.” ■ En wat brengt de toekomst? “Door het wetenschappelijk onderzoek is het imago van kwakzalverij verdwenen. Met onze nieuwe kennis kunnen we bestaande geneesmiddelen verrijken en bepaalde pathologieën zelfs voorkomen. Zo kunnen we allemaal een gezond en kwalitatief lang leven leiden.”
SISSEL® SILENCIUM
Het ‘slimme’ antisnurkkussen voor een beter slaapcomfort Microfoons
gezinszorg - kraamzorg - poetshulp - gastopvang - oppas klusjesdienst - woningaanpassing
Bel 070/22 88 78 of www.landelijkethuiszorg.be
Ben jij op zoek naar een job met je hart? Solliciteer online www.ons.be
Controleeenheid
Slapen zonder snurken! 1 Ingebouwde microfoons detecteren het snurkgeluid 2 Een gevoelige sensorplaat registreert de positie van het hoofd 3 De luchtkamers in het kussen pompen automatisch op en verleggen zachtjes het hoofd in een andere positie 4 Het snurken stopt!
GRATIS TEST in de verkooppunten > www.sisselsilencium.be
8
fo c u s
I CT
Elektronisch patiëntendossier binnenkort een feit Met je digitale ziektegegevens overal bij de hand, blijf je weg uit de lappenmand. “Massa’s onderzoeken zullen in de toekomst niet meer nodig zijn”, zegt professor Frank Robben, projectleider van het Belgische eHealth-platform. Tekst rafael portocarrero
Een typische zomerdag. Je 6-jarig zoontje is op bosklassen in Limburg. De kinderen kruipen, springen en klimmen. Je waaghals klettert net dat takje te hoog. En krak, daar gaat ie dan. Mogelijk een verstuikte enkel… of is hij gebroken misschien? Eén echografie volgt, maar die geeft geen uitsluitsel. Op naar een volgend ziekenhuis. Een tweede echografie volgt. Ook daar vangt de scan bot. Op naar het laatste hospitaal. En dan volgt de diagnose. zijn dergelijke verhalen over driedubbel werk niet meer van deze tijd. De Leuvense jurist leidt niet toevallig het eHealthproject van de federale overheid. Dit platform wil een elektronische dienstverlening en informatie-uitwisseling bevorderen tussen alle partijen in de gezondheidssector. “Verschillende zorgverstrekkers zullen op de drie locaties toegang kunnen krijgen tot hetzelfde beeldmateriaal”, duidt Robben. Hij zette eerder de Kruispuntbank Sociale Zekerheid op touw. Via dat platform worden gegevens tussen overheidsinstanties geautomatiseerd en vereenvoudigd uitgewisseld. Nu is er iets soortgelijks
Voor Frank Robben
in de maak voor de gezondheidssector. “Maar patiëntengegevens worden niet gecentraliseerd opgeslagen”, benadrukt de CEO van Smals, een belangrijke ICT-dienstenleverancier gericht op de sociale zekerheid. voor Robben het inzetten van ICT om een kwalitatief hoogstaande gezondheidszorg aan te bieden met een minimum aan administratieve overlast en tegen betaalbare prijzen. “Het Belgische eHealthplatform levert basisdiensten voor leveranciers van softwarepaketten. Zij bieden op hun beurt software voor zorgverstrekkers. Wij maken dus zelf geen programma’s voor artsen.”
diagnoses, vaccinaties, allergieën, behandelingsprocedures en andere gegevens. “Tenslotte worden ook protocollen van medische beeldvorming en de resultaten van klinische labo’s beschikbaar via het systeem”, vult de expert aan.
allemaal toegang tot je gegevens? “De patiënt zelf bepaalt zijn therapeutische relaties”, zegt Robben. Je kunt dus zelf toelating geven aan de betrokken zorgverstrekkers om je gegevens in te kijken. De elektronische identiteitskaart dient hiervoor als sleutel.
persoonlijke ervaring waarover hij spreekt. “Vorig jaar was ik getuige van iemand die de laatste twee weken van zijn leven palliatief verzorgd werd. De man had een Port-a-Cath, een implantaat om gemakkelijk toegang te krijgen tot dieper gelegen aders. Dat ding geraakte verstopt. Er was geen heparine meer (een vloeistof om bloed onstolbaar te maken, nvdr.). De thuisverpleger had het niet bij zich en de apotheker had het niet in voorraad. Het gaat om één dossier met verschillende zorgverstrekkers. Het heeft zes uur geduurd voor het probleem opgelost was. Een EPD had dit kunnen voorkomen. Communicatie is van enorm belang.” Gegevens delen, is de sleutel. Medische en andere zorgen kunnen op die manier zo goed mogelijk op elkaar afgestemd worden.
Belangrijk detail :
eHealth betekent
om het delen van documentatie over alles wat er in de eerstelijnszorgverstrekking en -hulpverlening plaatsvindt: consultatie-, operatie- en ontslagverslagen en
Concreet gaat het
‘Niemand leest graag een kankerdiagnose op een website. Dat is goed om van een brug te springen’ Frank Robben
de resultaten van functiemetingen en medicatieschema bij ontslag. Het Elektronisch PatiëntenDossier (EPD) is dus alles wat er over de patiënt in het ziekenhuis bekend is. Daarnaast komt er nog een summary record, een samenvattend bestand voor de huisarts met een historiek van de
Robben weet uit
is het de bedoeling dat tegen 1 januari 2015 alle Belgische ziekenhuizen op één netwerk met elkaar verbonden zijn. “Technisch gezien is alles klaar. Het is nu aan de sector om ervoor te zorgen dat de softwarepakketten op elkaar afgestemd geraken.”
Volgens Robben
kan in het ideale geval door alle zorgverleners geraadpleegd worden. Dit zorgt voor een totaalbeeld dat de interpretatie van één individuele zorgverstrekker ver achter zich laat. Maar wie heeft er
Het perfecte EPD
in geval van behandeling in het ziekenhuis leg je een therapeutische relatie vast met de zorginstelling, niet met de individuele behandelende artsen of verplegers. Dit heeft voor Frank Robben een simpele reden: “In de grootste kliniek van het land, het Leuvense Gasthuisberg, zijn er 2.000 bedden en ongeveer 5.500
‘Communicatie is van enorm belang’ Frank Robben
zorgverstrekkers. Op een normale werkdag wordt één elektronisch patiëntendossier misschien wel 100 keer geraadpleegd,” verduidelijkt de projectleider. “Dit zijn omgerekend 20 miljard toegangen op jaarbasis voor het hele ziekenhuis. Het zou onwerkbaar zijn als de patiënt iedere arts of verpleger opnieuw toelating moet geven. Wij garanderen dat alleen zorgverstrekkers, die een zorgrelatie met de patiënt onderhouden, toegang krijgen.” De eis van het Vlaams Patiëntenplatform (VPP), een koepelorganisatie van 90 patiëntenverenigingen in Vlaanderen, om via een systeem van log-ins na te gaan wie op welk moment toegang heeft gekregen, kan dus niet ingewilligd worden. Ook aan een andere eis van het VPP, wordt slechts gedeeltelijk
tegemoet gekomen. De betrokkene zal een laagdrempelige inzage in zijn dossier krijgen, maar ‘gevoelige informatie’ zal niet perse toegankelijk zijn, duidt Robben. “Stel, men stelt kanker vast. Wie ontdekt dat graag op een website? Dat is goed om van een brug te springen. Het is de job van de huisarts om deze boodschap met de nodige omkadering over te brengen.” Objectieve zaken zoals een protocol van de radiologie of een ontslagverslag zullen voor de patiënten wel zichtbaar zijn. “Maar informatica is er niet om bestaande werkwijzen te veranderen. Ook nu heeft men geen onbeperkte toegang tot zijn patiëntengegevens. Geen enkel ziekenhuis laat dit toe.” Robben wijst verder op de link met de juridische aansprakelijkheid. “Notities van de behandelende arts bevatten per definitie zeer gevoelige informatie. Geneeskunde is geen exacte wetenschap”, zegt Robben. “We willen geen Amerikaanse toestanden met niets anders dan schadeclaims en een soort klassengeneeskunde.”
EPD ook de therapeutische vrijheid niet in het gedrang brengen. “We zijn ons er zeer goed van bewust dat we de artsen niet zullen overtuigen als we hun therapeutische vrijheid in gevaar brengen. We maken gebruik van encryptie, die door COSIC, een onderzoekscentrum in Leuven werd geauditeerd.” Deze specialisten in cryptografie hebben eerder de AES-encryptiestandaard ontwikkeld, de meest betrouwbare wereldwijde computerversleutelingstechniek uit Leuven. “Kortom, de overheid kan dus niet meekijken door de veiligheidssystemen, die nu zijn uitgetekend”, besluit Robben.
Ten slotte wil het
24048r1.0
Een leven vol gehoor medel.com
9
advi es
ove r z i c ht
Water & thee
Vitaminen
Homeopathie
Om het vochtgehalte in ons lichaam op peil te houden, zouden we anderhalve liter water per dag moeten drinken. Water heeft tal van troeven. Het is dorstlessend, stilt de honger en bevat geen calorieën. Ook thee heeft tal van pluspunten. Vooral groene en witte thee. Groene thee verlaagt je cholesterolgehalte, versterkt je weerstand en maakt je mentaal alerter. Witte thee stimuleert je immuunsysteem en bevat weinig theïne. Thee bevat antioxidanten die goed zijn voor je lichaam. www.curiosithee.be
Vitaminen zijn organische stoffen die onmisbaar zijn voor de groei, het herstel en het goed functioneren van het lichaam. Omdat het lichaam ze zelf niet kan aanmaken, moeten we er genoeg van opnemen via onze voeding. Soms kunnen vitaminesupplementen nuttig zijn. Mensen met een fruitallergie bijvoorbeeld zullen extra vitamine C kunnen gebruiken en vegetariërs hebben vaak een vitamine B-tekort. Neem in elk geval nooit op eigen houtje vitaminen in, want een teveel kan schadelijk zijn. www.gezondheid.be
Homeopathie is een alternatieve vorm van geneeskunde, volledig gericht op de natuur. Het is een benadering die nog steeds, of misschien wel nét in deze tijd, bijzonder actueel is. Homeopathische producten zijn gemaakt op basis van mineralen, planten of dieren en bevatten dus veel minder chemische stoffen. Heel wat kwalen en ongemakken zijn perfect met homeopathische producten te bestrijden. Bij ernstige of aanhoudende klachten is het raadzaam om eveneens een klassiek geschoolde arts te raadplegen. www.vsuhomeopathie.be
7 tips voor je gezondheid Een gezonde levensstijl en goede eetgewoonten zijn belangrijk. Maar we leven in hectische tijden en komen er niet altijd toe om de balans in evenwicht te houden. Dan kunnen voedingssupplementen of homeopathische producten nuttig zijn. Tekst Hilde Van Raemdonck
Omega 3 Omega 3 (en Omega 6) zijn essentiële vetzuren. Ze zijn goed voor hart en bloedvaten, de hersenwerking en huidveroudering. Omega 3 vind je in noten en groene groenten. Ook walnootolie, koolzaadolie en sojaolie zijn rijk aan Omega 3. Omega 3-vetzuren van plantaardige oorsprong zijn niet meteen bruikbaar voor ons organisme, ze moeten eerst omgezet worden in de biologisch actieve vormen van omega 3. Enkel vis bevat de rechtstreekse actieve vorm. www.omega3.be
Voedingssupplementen
kelp
Rode rijst
Het woord zegt het al: voedingssupplementen zijn bedoeld als aanvulling bij je normale voeding. Niet als vervanging. Ze zijn bedoeld om een eventueel tekort aan vitaminen, mineralen of andere nutriënten aan te vullen, maar kunnen ook preventief of behandelend ingezet worden. Ze kunnen nuttig zijn, al zijn ze niet altijd wetenschappelijk onderbouwd of medisch bewezen. Slik dus nooit om het even welk supplement en vraag altijd deskundig advies. Voedingssupplementen zijn geen compensatie voor een ongezond eetpatroon. www.fitforme.be/ voedingssupplementen
Kelp is een zeewiersoort met lange bladeren, die meer vitaminen en mineralen bevat, dan om het even welk ander voedingsproduct. Door het hoge jodiumgehalte heeft dit zeewier een normaliserende werking op de schildklier. Verder wordt kelp vaak voorgeschreven voor een slecht werkende spijsvertering of bij constipatie. Behalve jodium zit er ook calcium, fosfor, ijzer, kalium en magnesium in. Voor kelp hoef je echt niet te gaan diepzeeduiken, je vindt kelpcapsules bij de betere bioboer. www.leefnugezonder.be/eet-je-gezond-en-slank-metkelp-zeewier-en-algen
Mensen met een te hoge cholesterolspiegel krijgen tegenwoordig prompt cholesterolverlagende medicatie voorgeschreven. Die kan nochtans nare neveneffecten veroorzaken. Een gevarieerd voedingspatroon met veel noten, granen, ui, knoflook en allerlei koolsoorten op je menu, kan al helpen. In de traditionele Chinese keuken wordt al jaren ‘rode rijst’ gebruikt. Een natuurlijke smaakmaker en een bijproduct van gefermenteerde rode rijst. Rode rijst verlaagt het totale cholesterolniveau met 15 procent, terwijl de ‘slechte’ LDL-cholesterol zelfs met 21 procent vermindert. www.optimalegezondheid.com
Gevoelige gewrichten en pezen
Flexofytol de innovatie op gebied van gewrichten um
✔ zonder maagcomplicaties Kurkuma extract Zeer actief
Made in
l Be
60 caps - 180 caps
Gezond dankzij planten
www.flexofytol.be
g
i
ver in de krijgbaar apoth eek
10
m o g e li j k h e d e n
ve rg r ij z i ng
‘Die allereerste fase, het besef dat enige hulp wenselijk zou zijn, is de moeilijkste’ Pieter Vanhee
Hoe vroeger de hulp, hoe langer de zelfstandigheid We leven allemaal langer, maar worden tegen het einde van ons leven ook meer hulpbehoevend. Hoe kunnen we langer autonoom en comfortabel thuis blijven wonen? Tekst Hilde Van Raemdonck
Onze levensverwachting blijft stijgen. Dat danken we aan een betere algemene volksgezondheid, de evoluties in de geneeskunde en onze voeding. Maar net omdat we allemaal ouder worden, geraken we ook op de sukkel en worden we geplaagd door allerlei ouderdomskwalen. Doofheid, slechtziendheid, stramheid en vergeetachtigheid. Bij de eerste kleine probleempjes steken kinderen, familie, buren of vrienden graag een handje toe. ‘Mantelzorg’ heet dat dan. Er worden hulpmiddelen gezocht, al dan niet na ergotherapeutisch advies, of de woning wordt aangepast. Een speciaal verstelbaar bed, een handvat in de douche, een zitje voor in bad, een telefoon met grote toetsen, een wc-verhoger, een personenalarmsysteem... Er bestaan ook trapliften en tal van domotica-toepassingen om lichten van op afstand te dimmen of te doven, de gordijnen te sluiten, tv uit te zetten... de graad van zelfredzaamheid verder achteruit tot de situatie onhoudbaar wordt en opname onvermijdelijk is. Maar waar? Ziekenhuizen zijn uitgesloten. En de woonzorgcentra – want zo heten rust- en verzorgingstehuizen vandaag – Maar intussen gaat
zitten vol en de wachtlijsten zijn lang. Het is duidelijk dat we oplossingen moeten zoeken om mensen zo lang mogelijk autonoom en comfortabel thuis te laten wonen. “En één ervan is mensen er zo vroeg mogelijk van overtuigen dat ze zich best opgeven voor één of meerdere wachtlijsten, en dat ze, met een beetje hulp van buitenaf, veel langer zelfstandig kunnen blijven”, zegt Petra Van pellicom, maatschappelijk werker van de sociale dienst in woon- en zorghuis Ambroos (Hofstade-Zemst). Mensen willen aanvankelijk geen hulp. Ze willen geen ‘vreemden’ in huis. Die allereerste fase , het
besef dat enige hulp wenselijk zou zijn, is inderdaad de moeilijkste, zegt ook Pieter Vanhee, adjunct-directeur Zorg bij de Christelijke Mutualiteiten (CM) Mechelen-Turnhout. “Mensen
‘Met een beetje hulp van buitenaf kunnen ouderen veel langer zelfstandig blijven wonen’ Petra Van pellicom
beseffen dat ze het niet meer redden alleen. Dat ze sommige dingen echt niet meer kunnen en stilaan hun zelfstandigheid verliezen. Die gedachte heeft een enorme impact. Want eigenlijk start hier een proces van ‘voortdurend afscheid nemen’. En dat doet pijn.” Zolang koppels nog in staat
zijn om elkaar te helpen, of zolang vrienden en familie een handje toesteken, valt dat allemaal nog mee. Alles blijft bij ‘het vertrouwde’. Maar als de situatie ook voor de mantelzorgers onhoudbaar wordt, is het tijd voor professionele hulp. Hulp bij het wassen, de schoonmaak, boodschappen doen, eten maken... De meeste ziekenfondsen hebben tal van voorzieningen, maar mensen weten het soms niet. Vaak is het pas nadat er ‘iets’ voorgevallen is – na een val, een breuk, een operatie... – dat de sociale dienst van het ziekenhuis hen informeert en oplossingen suggereert. Nachtzorg bijvoorbeeld. “Voor mensen die nog aardig hun plan kunnen trekken, maar alleen ’s nachts hulp kunnen gebruiken. Er komt dan iemand in huis slapen en hulp bieden wanneer dat nodig is. In palliatieve situaties of wanneer één van de twee aan dementie lijdt. Zo kan de partner tenminste doorslapen en houdt die het langer vol”, legt Pieter Vanhee uit. Het principe van een ‘kortverblijf ’ is, zoals het woord al aangeeft, een manier om één van de twee tijdelijk op te nemen om de partner even te ontlasten. “Soms kan dagopvang soelaas bieden. Mensen worden dan ’s morgens thuis opgehaald en ’s avonds weer thuisgebracht. Overdag verblijven ze in een woonzorgcentrum, waar ze opvang, verzorging, eten en medicatie krijgen en waar ook activiteiten georganiseerd worden. Het sociale aspect hiervan is mooi meegenomen.” Maar al deze voorzieningen kosten geld natuurlijk. “En door de vergrijzing zullen we steeds meer professionele hulp moeten inzetten. Tegelijk kampen we met een nijpend tekort.
Bovendien zal er binnenkort nog minder potentieel zijn wanneer de pensioenleeftijd verhoogt. De jong-gepensioneerden, die nu nog konden inspringen, vallen dan ook weg omdat zij eveneens langer moeten blijven werken”, besluit Vanhee. Het netwerk vrijwilligers en mantelzorgers zal dus fors moeten uitbreiden. jaren in de thuiszorg heeft gewerkt, heeft de voorbije twintig jaar veel zien veranderen in de zorgsector. “De regering wil dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven, dat er omwille van de vergrijzing nog meer voorzieningen komen, waar enkel de meest hulpbehoevenden opgenomen kunnen worden. Woonzorgcentra krijgen quasi alleen daar subsidies voor.” Dat leidt onrechtstreeks tot het imagoprobleem van onze woonzorgcentra. Want door dit beleid, wonen daar alleen de ‘zware gevallen’, wat de bezoekers dan weer afschrikt. “De meeste mensen weten ook niet dat je je ouder(s) zonder hun medeweten op een wachtlijst mag zetten. Op meerdere lijsten zelfs. Maar die drempel ligt onoverkomelijk hoog. ‘Ik ga mijn eigen vader toch niet bij zo’n sukkels dumpen’, klinkt het dan.”
Huizen die meegroeien Wie vandaag nieuwbouwplannen heeft, denkt best even heel goed na voor hij zijn klassieke ‘huisje-boompjebeestje’-plannen invult. Je hebt ongetwijfeld ongeveer een idee hoe je droomwoning er moet uitzien, maar wat als er gezinsuitbreiding komt? Of als je vijftig jaar verder bent en iets minder mobiel? Al eens gedacht aan een meegroeiwoning bijvoorbeeld? Een huis dat meegroeit met de leefsituatie en zelfs met de financiële mogelijkheden van de bewoners? Een modulaire meegroeiwoning wordt opgebouwd rond een centrale en vaste kern, waar later diverse uitbreidingen bij kunnen komen. En dit met een minimum aan breek- of verbouwwerken. Het centrale deel bevat alle nutsvoorzieningen, maar de woonfuncties kunnen verplaatst of uitgebreid worden. Een modulair meegroeihuis is ideaal voor jonge koppels, éénoudergezinnen en senioren.
Petra Van pellicom , die
En zo krijg je een vicieuze cirkel. “Mensen wachten te lang voor ze hulp inschakelen, waardoor de situatie escaleert en je schrijnende toestanden krijgt. Door de ernst van de toestand is dan soms meteen de zwaarste hulp vereist. Wat nog meer kost... En dat is jammer. Want studies hebben aangetoond dat mensen die tijdig hulp vragen, langer zelfstandig zijn en dus ook langer thuis kunnen blijven wonen.”
Personenalarm Wie iets minder mobiel is en toch zo lang mogelijk op een veilige en comfortabele manier thuis wil blijven wonen, is wellicht gebaat bij een ‘personenalarm’. Dit is een klein en licht draadloos zendertje, dat rond de hals of pols gedragen wordt, of eventueel bevestigd is aan de kleding. Het is verbonden met het elektriciteits- en telefoonnet en kan met een simpele druk op de knop alarm slaan. In het toestel zitten enkele ‘noodnummers’ geprogrammeerd van familie, buren, een verpleegkundige of de huisarts bijvoorbeeld, zodat er in geval van nood meteen iemand verwittigd kan worden. Een geruststelling voor jezelf, maar ook voor je naasten. Je kunt dergelijke toestelletjes kopen of huren. Sommige ziekenfondsen betalen een deel van de kosten terug.
Voor 14u besteld = morgen geleverd met Bpost
Apotheek-online.be biedt U een ruim aanbod geneesmiddelen, gezondheids - en schoonheidsproducten. Snel, veilig en discreet online bestellen !
Gratis levering vanaf €40,-
Je vertrouwde Belgische apotheek op internet die genotificeerd is door het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten. Facebook.com/ApotheekOnline
11
hart- e n vaatz i e kte n
actu e e l
Van genezen naar voorkomen Hart- en vaatzieken zijn doodsoorzaak nummer 1 in onze westerse wereld, bij vrouwen zelfs wereldwijd. Door goed voor jezelf te zorgen, kun je je hart gezond houden. Zo heb je zelf je levenskwaliteit tot op zekere hoogte in de hand. Tekst Pamela Wilhelmus
Het hart is de kern van ons lichaam en de motor van onze vitale bloedsomloop. Een aandoening aan het hart of de vaten die het bloed vervoeren, en zo onlosmakelijk verbonden zijn met dit vitale orgaan van de mens, is dan ook zeer levensbedreigend. Niet verwonderlijk dat medici al jaren uitgebreid onderzoek doen naar factoren die hart en vaten kunnen beïnvloeden, met de Interheart-studie uit 2004 als hoogtepunt. In deze studie werden bijna 30.000 patiënten, verdeeld over alle bewoonde continenten, alle leeftijdsgroepen en beide seksen, onderzocht i.v.m. het ontstaan van hartinfarcten. Het verbluffende resultaat was dat we kennis kregen over negen risicofactoren die voor 90 procent verantwoordelijk zijn voor alle hartinfarcten: hoge bloeddruk, roken, diabetes, buikvet, stress, overmatig alcoholgebruik, onvoldoende groente en fruit, onvoldoende lichaamsbeweging en een verhoogde cholesterol.
gebied van hartaandoeningen te behalen is op het vlak van preventie. Het wordt door de wetenschappelijke wereld als veel sexyer gezien als je onderzoek doet, maar met preventief werk bereik je veel meer.” onderzoeker en hoogleraar aan de Maastricht University, maakte de switch van het Academische Ziekenhuis Maastricht naar Cardiologiecentra Nederland. Zo is hij beter in staat hartpatiënten te helpen met preventie en een gezonde lifestyle. “De grote bloei van de cardiologie is pas in de jaren zestig ontstaan. Voor die tijd viel medische zorg voor het hart onder de internisten. Het vakgebied heeft zich de afgelopen decennia stormachtig ontwikkeld. In de jaren zeventig moest je zes weken het bed houden met een hartinfarct, als je er al niet aan overleden was. Vervolgens kwam er een soort oplosmiddel dat door de
aderen werd gespoten om ze weer vrij te maken. Tegenwoordig werken we met het zeer superieure dotteren (Een slagadervernauwing openrekken met behulp van een ballonnetje, nvdr.). Spectaculaire verbeteringen zijn er geweest binnen de cardiologie. Maar
Hofstra, destijds
‘De meeste winst die er nu nog gehaald kan worden, zit in preventie’ Leo Hofstra
inmiddels zijn we op een punt gekomen dat de grootste sprongen al zijn gemaakt. De meeste winst die er nu nog gehaald kan worden, zit in preventie. Zeker als je bedenkt dat een kwart van de rokers zijn of
haar pensioen niet haalt, en 60 procent van de mannen en 45 procent van de vrouwen in Nederland overgewicht heeft.” een programma en een boek voor lifestyleverandering, SLIM, wat staat voor Succesvolle Lifestyle InterventieMethode. “Ik ging laatst tanken met mijn auto. Ik kon de brandstof nauwelijks vinden. Pas toen ik me een weg had gebaand door de schappen met snoepgoed en gevulde koeken, lukte het me. Overal waar je komt, is eten in overvloed. Ons brein is er op ingesteld dat we reserves opbouwen, ons overlevingsmechanisme voor slechtere tijden. Maar in deze tijd van overvloed werkt dit mechanisme juist heel erg tegen ons.” SLIM bestaat daarom uit voedingsadviezen, maar niet alleen dat, want overgewicht is slechts een factor die kan bijdragen tot het ontstaan van hartaandoeningen. Ook sportief bezig zijn en jezelf beter ontspannen door bijvoorbeeld yoga of het luisteren van muziek, maken ook deel uit van het programma. Hofstra ontwikkelde
dat de ene mens eerder hartproblemen krijgt dan de ander. Hoe zit het dan met de erfelijke component? Hofstra: “Die is er zeker ook. Churchill rookte sigaren als een Turk en had extreem veel stress. En toch werd hij hoogbejaard. Maar voor mensen die een verhoogd risico lopen, is lifestyleverandering van levensbelang. Wanneer je een eerstegraadsfamilielid hebt, dus je vader, moeder, broer of zus, die vóór zijn of haar zestigste hartproblemen heeft gehad, dan is jouw risico daarop veel groter.” Maar wat een toeval: een hoog cholesterol, overgewicht en hoge bloeddruk heeft ook een erfelijke component. Dus de erfelijke aanleg kan uiteindelijk met lifestyleveranderingen goed onder controle worden gehouden. Nu alleen die lifestyleverandering nog voor elkaar krijgen!
Maar toch is het zo
Co Voortaa m n hete fo n w rtl ij ift
“Het ontstaan van een hartinfarct kan dus voor een groot deel worden toegeschreven aan modificeerbare lifestylefactoren”, vertelt Leo Hofstra, cardioloog en verbonden aan Cardiologiecentra Nederland. Tot enige jaren terug deed Hofstra onderzoek naar het hart aan de Maastricht University op moleculair niveau. “Maar langzaam begon ik te beseffen dat de grootste winst op het
Huisliften
Plateauliften
VRIJBLIJVENDE OFFERTE / BEZOEK Bel gratis : 0800 20 950 www.comfortlift.be
E SERVIC 7d/7d
24u/24u
-
NIEUW ADRES: Mannebeekstraat 3 | B-8790 Waregem info@comfortlift.be | www.comfortlift.be
Wij verhogen uw comfort ! Trapliften
ZELFHULPBOEKEN ■ Slim in 12 weken – Dr. Leonard Hofstra
SLIM staat voor Succesvolle Lifestyle InterventieMethode. In dit boek wordt stap voor stap uitgelegd hoe je een lifestyleverandering kunt doorvoeren. In drie fasen, die bij elkaar 12 weken in beslag nemen, krijg je begeleiding bij het duurzaam veranderen van je dagelijkse automatismen, om zo een gezonder, fitter en gelukkiger leven te leiden. ■
De Voedselzandloper – Kris Verburgh
Spraakmakend maar ook omstreden boek van Kris Verburgh, een bekende Belgische schrijver en arts. Dit is niet zozeer een dieetboek, maar geeft heel veel achtergrondinformatie over voeding. Het gaat qua voeding nog wat dieper in op de materie dan SLIM. ■
Het geheim van langer leven - Dan Buettner
De beste tips voor een lang, gezond en gelukkig leven. Een ontdekkingsreis langs gebieden in de wereld waar mensen langer, gezonder en gelukkiger leven. Deze 'Blauwe gebieden' zijn plaatsen in de wereld waar hoge percentages van de bevolking een verbluffend lange levensduur hebben. ■
Het Dukan Dieet-Kookboek – Dr. Pierre Dukan
Immens populair dieetboek van Dr. Dukan, waarmee al veel mensen flink zijn afgevallen. Dit dieet-kookboek is een heel mooie aanvulling op SLIM, omdat er veel recepten in staan.
ADVERTORIAL
We hebben het goed in onze Westerse wereld. Té goed misschien. Eten is er in overvloed, variatie ook, maar de meeste voeding is industrieel bereid en bevat te veel suiker. Met ernstige gevolgen voor onze gezondheid. In België zijn er 450.000 diabetespatiënten, waarvan meer dan 90% met diabetes type II. Als deze trend aanhoudt, zullen 1 op 10 volwassen Belgen tegen 2030 diabetes hebben.
van natuurlijke oorsprong. (steviolglycosiden zijn 200 tot 300 keer zoeter dan suiker maar calorievrij, nvdr.) Ook Céréal engageert zich al vele jaren om gezonde alternatieven te ontwikkelen, met minder suiker, meer vezels en extra vitaminen en mineralen. Het nieuwste product van Céréal is een suikervrij koekje met kokossmaak. Een bron van vezels.
Onder de noemer Céréal Stevia Sweet bestaat er intussen een ruime waaier aan alternatieven voor suikerhoudende producten. Chocolade, jam, fruitsnoepjes, zoetjes voor in warme dranken en poeder voor bereidingen. Ze bevatten minder calorieën en suiker dan vergelijkbare standaardproducten.
Dat suiker rechtstreeks in verband gebracht wordt met aandoeningen als obesitas, diabetes en harten vaatziekten, is nochtans niet nieuw. De Britse wetenschapper John S. Yudkin waarschuwde meer dan veertig jaar geleden al voor de gevolgen van overmatig suikergebruik in zijn ophefmakend boek ‘Pure, White and Deadly’. “Sugar is killing you”, zei hij. De man was zijn tijd vooruit en voorspelde toen al de diabetesepidemie van vandaag.
“Het nieuwste product van Céréal is een suikervrij koekje met kokossmaak. Het is het allereerste koekje dat mag claimen dat het suikervrij is”
Nutrition & Santé, het bedrijf achter Céréal, is Europees marktleider op het vlak van functionele, biologische en dieetvoeding. Eén van de eerste producenten die dit soort producten dichter bij de mensen bracht door ze in de supermarkt te verkopen. Het bedrijf heeft dertig jaar ervaring, investeert voortdurend in research en is expert op het vlak van voeding en weight management. Daarbij wordt in de eerste plaats gefocust op preventie. Hoe vroeger je overgewicht aanpakt, hoe efficiënter. Met deze benadering voorkom je bovendien dat gewichtsproblemen leiden tot ernstige gezondheidsproblemen (obesitas, diabetes, hart- en vaatziekten...), die de maatschappij een bom geld kosten. Nutrition & Santé wil mensen helpen om een gezonde leefstijl te ontwikkelen met natuurlijke, correcte en bovendien lekkere producten. Zonder de balans tussen een gezonde voeding en het plezier om te eten uit evenwicht te brengen. Tja, we blijven Bourgondiërs hé... ●
Gelukkig duiken er ook gezonde initiatieven op. Zo heeft het Europees Voedselagentschap eindelijk het gebruik van stevia goedgekeurd, een zoetstof
Het is het allereerste koekje dat mag claimen dat het suikervrij is. Het bevat geen aspartaam maar is gezoet met maltitol, een zoetstof die gewonnen wordt uit maïs of tarwe. Wie zelf al eens suikervrije koekjes heeft willen bakken, weet hoe moeilijk dit is. Een puike prestatie dus van Céréal. En ze zijn nog lekker ook!
Heerlijk & na natuurlijk k zoet*
Ontdek het volledige Céréal Stevia sweet gamma ma in uw supermarkt !
Meer informatie en heerlijke recepten op cereal.be lb
*gezoet met steviolglycosiden uit de steviablaadjes
‘Het kan echt anders’