D I T D O SS I E R W O R D T G E P U B L I C E E R D D O O R S M A R T M E D I A E N VA LT N I E T O N D E R D E V E R A N T W O O R D E L I J K H E I D VA N D E R E D AC T I E VA N K N AC K
SEP ‘18
ONDERNEMEN
Karen Boers Belgische start-ups in opmars
Digitaalkunde Technologie voor de toekomst
Stephan De Brouwer Franchisenemer? Ondernemer!
PETER MICHIELS
”Van sommige gespecialiseerde IT-profielen weten we dat ze niet langer bereid zijn om vast in dienst te komen werken.”
• • • •
Lees meer op Fokus-online.be. #fokusondernemen
02
EDITORIAL KAREN BOERS
FOKUS-ONLINE.BE
Belgische start-ups in opmars
04
08
14
16
Enkele jaren geleden kon je de nieuwe ondernemingen met internationaal potentieel op één hand tellen. Intussen veroverden Belgische tech-ondernemers een plekje op de wereldkaart. Toch blijft het nog erg moeilijk om je bedrijf op te schalen. LEES MEER...
W
aren er dan geen ondernemende talenten voor de start-up explosie? Natuurlijk wel. Maar zij opereerden veelal ‘onder de radar’ en het ging hooguit om enkele hoogvliegers per generatie. Vandaag kennen we zo’n 2.500 beloftevolle Belgische start-ups. Ook de beschikbare steun explodeerde, meer bedrijven breken door buiten onze landsgrenzen, er wordt meer funding opgehaald dan ooit tevoren – zowel in het aantal start-ups als in het volume van die kapitaalrondes – en start-ups sieren zowat dagelijks de koppen in de media. De Belgische start-ups onderscheiden zich ondermeer door een sterke B2B-focus. Dienstverlening zit ons in het bloed, dat hoeft dus geen verrassing te zijn, maar dat we vaak hoge ogen gooien in hr-tech, enterprise software, marketing- & salesoplossingen, mobiliteit en real estate wordt vaak onderschat. Innovatie zet zich natuurlijk ook door in de sectoren waarin we allang wereldfaam kenden, zoals de creatieve industrieën, de gezondheidszorg, de food industrie en de festivalsector. Ondernemers blijven ook minder ‘onder de kerktoren’ plakken. Onze kleine thuismarkt dwingt hen om snel internationaal te denken. De angst om te falen lijkt nu stilaan plaats te maken voor durf en ambitie, gevoed door het voorbeeld van de ‘local heroes’. De versnippering van die thuismarkt in verschillende taalgebieden, andere culturele nuances en een sterke expataanwezigheid, verplicht hen bovendien om producten van bij de start meertalig en flexibel op te bouwen. Wat bij de start wellicht een extra
Exponentiële groei vraagt om een sterk project, een ervaren en complementair team, een degelijk internationaal netwerk, diepe zakken en een grote dosis geluk.
obstakel vormt, wordt bij internationale groei vaak een aanzienlijk competitief voordeel.
04 Planet, people, profit: plan van aanpak?
Toch zien we ondanks dat mooie potentieel nog steeds minder dan 10 procent van de start-ups echt internationaal doorgroeien. Het blijft immers een pad van (veel) vallen, opstaan en weer doorgaan. Exponentiële groei vraagt om een sterk project, een ervaren en complementair team, een degelijk internationaal netwerk, diepe zakken en een grote dosis geluk.
06 Toegepaste digitaalkunde voor de toekomst
Groeikapitaal ophalen blijft – in heel Europa overigens – nog steeds erg moeilijk. Voldoende snel marktaandeel veroveren op de wereldmarkt is echter een essentiële sleutel tot succes. Heb je wel voldoende funding, blijkt het moeilijk om (snel genoeg) het juiste talent aan te trekken. Ervaren webontwikkelaars, data engineers, marketing- & sales-experten zijn knelpuntberoepen geworden in deze industrie en dat wordt alleen maar erger in een snel digitaliserende economie en samenleving. Angst voor nieuwe technologieën en verandering weerhoudt ons er ook nog vaak van om zélf out of the box te denken en aan te kopen.
18 Stephan De Brouwer: Franchisenemer? Ondernemer!
Als we onze toekomst – en die van de generaties die volgen – willen veiligstellen, is er echter maar één weg vooruit: open durven staan voor wat komt, investeren in opleiding en talent, en onze lokale start-ups internationale vleugels geven. Voor de rest zorgen ze zelf wel. TEKST KAREN BOERS, MEDEOPRICHTER & MANAGING DIRECTOR BIJ STARTUPS.BE
Sociaal ondernemen wordt het nieuwe normaal.
05
Doe het met fair
07
Wie zei het beter?
08
Profielinterview: Peter Michiels
12 Ondernemers boven! 14
Bedrijfsovername: hoe ‘werkt’ het?
16
Change management als antwoord op arbeidsinnovatie
COLOFON. PRODUCTIELEIDER: Christian Nikuna Pemba HOOFDREDACTIE: Astrid Goossens TEKST: Hannes Dedeurwaerder, Hermien Vanoost Ellen Van Hoegaerden, Bo Bogaerts COVERBEELD: Nico Van Dam LAYOUT: Baïdy Ly DRUKKERIJ: Roularta
SMART MEDIA AGENCY SMART STUDIO Leysstraat 27, 2000 Antwerpen Tel +32 3 289 19 40 redactie@smartmediaagency.be studio@smartmediaagency.be
PREMIUM PARTNER.
Daar zijn wij van overtuigd. Samen Sociaal Tewerkstellen is de beweging van 86 sociale werkplaatsen in Vlaanderen. Goed voor een tewerkstelling van 10.000 medewerkers. Wij versterken sociaal ondernemen en verbinden changemakers die werken aan verandering door het herwinnen van talenten en van grondstoffen. Kom op 27 september naar ons FeSSTival in Antwerpen en haal de changemaker bij jou naar boven. “Bee a Changemaker” is een uniek FeSSTival over de toekomst van de sociale economie. Ontdek meer dan 13 inspirerende changemakers, waaronder Wouter Deprez, Ed Gillespie en Kees Klomp. Check het bee-zonder programma en schrijf je in via www.samensociaaltewerkstellen.be
Veel leesplezier Niels Diependaele Project Manager
ADVERTORIAL
Kadonation zet dit eindejaar volop in op B2B-publiek en helpt bedrijven hun medewerkers op persoonlijke wijze te bedanken. Kadonation ging 3 jaar geleden van start als platform voor groepsgeschenken. Ondertussen telt het bedrijf, opgericht door Fabrice Guillermin en Jelle Van Roosbroeck, bijna 20.000 gebruikers en is het klaar om ook het professionele landschap te veroveren. Het principe van de groepsgeschenken is eenvoudig: iedereen kan gratis een groepspotje opstarten en anderen uitnodigen om bij te dragen. Vervolgens kan de ontvanger het geld verzilveren bij meer dan 40 partners, waaronder bol.com, Coolblue, Zalando en A.S.Adventure. Toen ontstond er ook interesse in het platform uit professionele hoek. “Hoewel 65% van onze gebruikers Kadonation vandaag nog steeds gebruiken voor privé doeleinden, wilden we de overige 35% aan professionele klanten niet op hun honger laten zitten”, licht Fabrice toe. “We kregen de vraag om te zorgen voor een personeelsgeschenk. En zo ontstond de Kadonation cadeaubon, een individuele bon geldig bij onze partners.”
Door de vraag naar personeelsgeschenken om medewerkers op een persoonlijke manier te bedanken hebben de oprichters van Kadonation niet stilgezeten. Nu stellen ze misschien wel het beste personeelsgeschenk in België anno 2018 voor. De medewerkers ontvangen een cadeaubon die geldig is bij alle partners, zodat ze zelf hun cadeau kunnen kiezen. Daarnaast kan de cadeaubon gepersonaliseerd worden en is het zelfs mogelijk om een videoboodschap toe te voegen om de waardering voor de werknemer te belichten. Kadonation regelt dit alles zonder administratieve kosten en voldoet ook aan alle voorwaarden voor een beloning op een sociaal- en fiscaalvriendelijke wijze. Ontdek het perfecte (personeels)geschenk op www.kadonation.be/bedrijven.
#FOKUSONDERNEMEN
SYNTRA VLAANDEREN BRAND REPORT
03
Ook de baas moet levenslang leren Politici en beleidsmakers hameren graag op het belang van levenslang leren. Alleen zo blijven werknemers immers inzetbaar op de constant evoluerende arbeidsmarkt. Meer en meer echter dringt het besef door dat de ondernemers zelf ook niet aan deze trend ontsnappen.
H
erinnert u zich het bedrijf Kodak nog? Ooit was het een industrieel zwaargewicht, een naam als een klok en een absolute topper op het gebied van fotografie. In enkele jaren tijd echter verkwanselde het bedrijf die luxepositie. De directie had half jaren 90 de opkomst van de digitale fotografie totaal niet zien aankomen. En toen het dat wel in de gaten kreeg, was het te laat om adequaat te reageren. Kodak ging roemloos ten onder. Het is een voorbeeld dat Sam Sadrabadi en Mia Van Humbeeck van het Vlaams Agentschap voor Ondernemersvorming Syntra Vlaanderen graag aanhalen, om het belang van adaptatie te duiden als belangrijke competentie in het leren voor ondernemers. “Bij levenslang leren ligt de focus nog te veel op de werknemers, terwijl in de toekomst iedereen lerende zal worden”, zegt Van Humbeeck. “Zowel werknemers als ondernemers. De digitale disruptie die momenteel door onze economie waait maakt dat overduidelijk. Uber heeft de taxisector op zijn kop gezet, Airbnb deed hetzelfde voor de hotels… Hoe je je als ondernemer competitief maakt en hoe het adaptief vermogen een kerncompetentie wordt, zal je moeten leren.” Ook het ESF, het Europees Sociaal Fonds dat investeert in het werkgelegenheids- en arbeidsmarktbeleid van de lidstaten en hun regio’s, onderschrijft dit. Syntra Vlaanderen zet met steun van ESF Vlaanderen een transnationaal project op om de vormingsmogelijkheden voor ondernemers en kandidaat-ondernemers ingrijpend te hervormen. “De vraag is: wat is de rol van
de overheid in ondernemersvorming”, zegt Van Humbeeck. “De overheid kan een gunstig juridisch en fiscaal kader scheppen voor ondernemers, maar zoekt ook naar
aan initiatieven zoals Coderdojo (de bekende programmeursopleiding, red.): efficiënte, flexibele en gepersonaliseerde opleidingen met veel aandacht voor maatwerk, het digitale en
onze economie nog heel wat marge heeft wat betreft innovatie”, legt Sadrabadi uit. “Als je bijvoorbeeld de verhouding bekijkt tussen start-ups en oude, verlieslatende bedrijven scoren we laag. Er zijn te weinig jonge ‘gazellen’ om het grote aantal ‘zombies’ uit de markt te concurreren. “Je kunt je ook afvragen of je die soort van weinig innovatieve zombie-bedrijven de facto in leven moet houden met bijvoorbeeld subsidies. Doe je dat niet, heb je twee mogelijkheden: ofwel liquideer je ze om meer ruimte te geven aan jonge ondernemingen met groeiambities, maar dan ben je heel veel economisch en menselijk kapitaal kwijt. Ofwel ga je het management opleiden zodat die ondernemingen opnieuw competitiever worden. Zo worden de jonge ‘gazellen’ extra ondersteund.”
Alle indicatoren wijzen erop dat onze economie nog heel wat marge heeft wat betreft innovatie. — SAM SADRABADI een educatieve rol om hen te steunen. Ook daarbij moet gekeken worden naar hoe we als overheid het meest efficiënte en effectieve wettelijk en financieel kader creëren. Maar vooral de vormingsmethodieken en -inhouden zijn van belang opdat de exponentiële digitale snelheid gevolgd kan worden door ondernemers. De puur vaktechnische aanpak waarbij mensen samenzitten en een gemiddelde vooruitgang wordt beoogd, is niet meer van deze tijd. We spiegelen ons meer
innovatiegerichtheid. Die laatste twee willen we ook zo breed mogelijk integreren in een hele waaier van opleidingen.” Met dit project wil Syntra Vlaanderen de aanbieders van ondernemersvorming stimuleren om onze bedrijven mee te helpen klaarstomen voor de digitale toekomst en ze concurrentiëler en innovatiever maken. Want wat dat betreft is er nog wel wat werk aan de winkel. “Alle indicatoren wijzen erop dat
IN SAMENWERKING MET. Syntra Vlaanderen is een verzelfstandigd Agentschap van de Vlaamse Overheid, beleidsdomein Werk en Sociale Economie. Het agentschap wil uitgroeien tot een innovatief en inspirerend regieagentschap inzake duaal leren en ondernemersvorming in Vlaanderen. Syntra Vlaanderen wil een thought leader zijn die via een sterk netwerk alle relevante spelers met elkaar verbindt, inspireert en zo kennis samenbrengt. De visie op opleiden vertrekt vanuit een model waarbij de lerende/ondernemer centraal staat en zijn eigen opleidingstraject in handen neemt om zich voor te bereiden op de wereld van morgen. Digitale technologie neemt hierbij een belangrijke plaats in. Het brengt de opleiding dichter bij de lerende/ondernemer (leren en begeleiden op afstand), maakt een flexibele manier van opleiden mogelijk (op het tempo van de lerende) en laat toe het totale opleidingstraject op te volgen vanuit verschillende invalshoeken: de lerende, het bedrijf/de kmo, de docent.
Momenteel zit Syntra Vlaanderen in de voorbereidende fase van het project. Het partnerschap is reeds vormgegeven en de onderzoeksvragen werden uitgewerkt. In dat partnerschap zitten VOKA, VLAIO, Unizo en de VDAB mee aan tafel als structurele partners. Daarnaast zijn verschillende andere instanties betrokken, onder meer uit het onderwijsveld en de opleidingsverstrekkers. “Syntra Vlaanderen richt zich hierbij als regie ondernemersvorming op verschillende aanbieders”, onderstreept Van Humbeeck. “Wij zullen dit niet exclusief in de markt zetten, maar het is de bedoeling dat dit een breed gedragen project wordt waarbij overheid en privé, publieke en private partners de beste oplossing zullen kunnen aanbieden voor elke deelnemer.”
04
TOEKOMST PACT 2020
FOKUS-ONLINE.BE
Planet, people, profit: plan van aanpak? Het is een boutade: een onderneming is geen eiland, maar staat volop in de samenleving. Daarom is het niet meer dan logisch dat die onderneming niet alleen denkt in termen van winst, maar ook bijdraagt tot meer duurzaamheid. Hoe staat het vandaag met die ambities?
O
nze maatschappij staat vandaag voor heel wat uitdagingen: klimaatopwarming, toenemende vergrijzing, globalisering, betaalbaarheid van de pensioenen, enzovoort. Het spreekt voor zich dat iedere deelnemer aan het maatschappelijk verkeer zijn steentje moet bijdragen om die uitdagingen aan te pakken, of de risico’s ervan te minimaliseren. Ook bedrijven. Daarom werd in 2000 maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) op de Vlaamse politieke agenda gezet, in 2014 gevolgd door een Pact 2020: de ambitie om tegen 2020 meer welvaart, levenskwaliteit en welzijn te creëren via een competitieve en duurzame economie. Om het jaar worden die doelstellingen herijkt om ze haalbaar te houden en parallel te laten lopen met de huidige ontwikkelingen. Maar ‘een competitieve en duurzame economie’: dat klinkt toch weinig concreet? Hoe moeten bedrijven mvo precies invullen? Dat kan via twee benaderingen: enerzijds bedrijfsmatig (interne maatregelen met economische impact, zoals bijvoorbeeld ingrepen in de productieprocessen), anderzijds politiek (maatregelen met een maatschappelijke dimensie, bijvoorbeeld door over te schakelen op fair trade-leveranciers). Professor bedrijfsethiek Luc Van Liedekerke: “Het kan ook overlappen. Kijk naar duaal leren, dat een meerwaarde vormt voor bedrijf én samenleving. Voor de leerling én de investeerder. Mvo is eigenlijk een verhaal waarbij alles aan elkaar hangt.” In 2013 won Medec, producent van hoogwaardige anesthesieapparatuur, de Leeuw van de Export. Dit is de belangrijkste Vlaamse prijs voor export, die elk jaar door de Vlaamse regering wordt uitgereikt. Een van de belangrijkste criteria is een
‘doelgericht beleid inzake duurzaam en ethisch ondernemen’. Zonder dat het gezien moet worden als een verplichting. Zo kan het een vruchtbare vorm van marketing zijn – omdat consumenten steeds vaker duurzame processen en eindproducten verwachten – en kan het leiden tot concurrentiële voordelen,
kostenefficiëntie, betere klantenrelaties en innovatieprocessen. Kristof Braem: “In ons geval heeft het onder meer geholpen om het aankoop- en exportbeleid te stroomlijnen. Door bijvoorbeeld intelligent of gecombineerd te reizen en zo minder kilometers te presteren.”
Wij toetsen elke strategische en operationele beslissing aan de drie P’s: Planet, People, Profit. — KRISTOF BRAEM, CEO MEDEC
Een ander voordeel van mvo is risicobeperking. In die zin is het ook een vorm van bedrijfslogica. Professor Van Liedekerke: “Ik garandeer u dat de mvo-verantwoordelijke in grote bedrijven geen onnozelaar is, maar een leidinggevende figuur die dat héél ernstig neemt. Omdat het in moderne bedrijven – zeker als ze beursgenoteerd zijn – als absolute noodzaak wordt beschouwd. Ik denk dat 80 à 90 procent van de grote industriële bedrijven in Europa een mvo-dimensie heeft.” Maar hoe integreer je mvo dan concreet? In de kern is het heel eenvoudig. CEO Kristof Braem: “Wij toetsen elke strategische en operationele beslissing aan de drie P’s: Planet, People, Profit. Ik geloof niet dat je mvo van de ene op de andere dag kunt integreren in je bedrijfsprocessen – het is een proces van jaren, dat bovendien nooit eindigt. Mvo moet volgens mij vanaf het begin in de cultuur van de onderneming verankerd zitten.” Dan blijft de hamvraag of Pact 2020 haalbaar is. Met andere woorden: zal tegen die datum maatschappelijk verantwoord ondernemen algemeen verspreid zijn en zo voor meer levenskwaliteit hebben gezorgd? Professor Van Liedekerke is sceptisch over het halen van de deadline en hoopt daarom dat de overheid een meer stimulerende rol zal gaan spelen, bijvoorbeeld in zijn eigen aankoopbeleid, in plaats van alleen maar een faciliterende. “Vooral omdat mvo vandaag vooral een verhaal van grote bedrijven is, terwijl België een kmoland is. Dus die vertaalslag moeten we nog zien te maken. Ook naar scholen, overheden, politiekorpsen, noem maar op. Nu, ik geloof wél dat mvo steeds meer mainstream aan het worden is in de bedrijfswereld. Dat is een hoopvol signaal.”
TEKST HANNES DEDEURWAERDER
#FOKUSONDERNEMEN
MVO TOEKOMST
Doe het met fair Het is je misschien al opgevallen: onze aarde heeft steeds meer haar kuren. Winters worden warmer, zomers schroeiend heet. Oceanen hebben een uitgebreider plastieken rijk dan zeedierenrijk, en tijdens een wandeling door de natuur kwam je ongetwijfeld de nieuwe soort afvalboom en zijn struikvarianten reeds tegen. Milieubehoud staat prominenter dan ooit op de agenda en dat zal ook de gemiddelde consument geweten hebben.
A
ls onderneming wordt er op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen veel meer van je verwacht dan pakweg een aantal decennia geleden. Maar dat omvat meer dan enkel het milieuaspect, want ook hoe en door wie een product tot stand komt moet enige fairheid tonen. De kans is groot dat je als onderneming je pijlen ondertussen al richting duurzaamheid hebt staan. Maar met welk doel en doe je wel voldoende? 3P-pijlers Dus duurzaam of maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo): wie, wat, waar, wanneer? Het 3P-model (People, Planet, Profit) kun je als organisatie gebruiken als driedelige steunzool voor een stabiele duurzaamheid. Het zijn belangrijke pijlers om in acht te nemen bij zowat alle beslissingen die je moet maken in kader van je bedrijf en waarvoor het staat. People duidt natuurlijk het sociale aspect aan: niet enkel houd je rekening met iedereen die voor je onderneming werkt, maar je let vooral ook op het effect dat je product of dienst heeft op zij die buiten je onderneming leven. 3P… +2 Planet is een milieuaspect zo breed als de planeet zelve: hoe houd je je vervuiling in toom, maar ook met andere zaken zoals licht- en luchtvervuiling, geluidsoverlast of geurhinder hoor je rekening te houden als onderneming. Profit is het voortbrengen van je goed of dienst en winst creëren, uiteraard binnen een zeker duurzaam karakter. Voka, in samenwerking met MVO Vlaanderen, voegt daar nog twee P’s aan toe: Prosperity (welvaart) en Partnership (partnerschap). Profit vervangen ze tevens ook door Peace. De bedoeling van al die P’s is om ze in balans te houden: alle maatregelen genomen om energie te besparen en goede doelen te steunen, mogen bijvoorbeeld nooit ten koste gaan van de werknemer die dan te veel hooi op zijn vork krijgt.
Mvo-blauwdruk Hoe zet je die P’s nu concreet om in actie? Je gaat natuurlijk niet meteen alle werknemers met boterhammen in zilverfolie op de vingers tikken, want daar geraak je hoegenaamd geen stap verder mee. Eerst werp je een blik op een
mvo-aanpak: hoe integreer je maatschappelijk verantwoord ondernemen op alle vlakken in je organisatie? Het idee van duurzaam ondernemen moet niet enkel het bewustzijn van alle betrokkenen binnendringen, maar ook ieder spleetje en elke muur van je bedrijf. Je gaat met andere woorden op zoek naar een verant-
Het kan helpen om eerst na te gaan wat de negatieve effecten van je bedrijfsvoering zijn en op basis daarvan te bedenken hoe je die effecten kunt verminderen of helemaal wegwerken.
woord skelet voor alle structuren binnen je bedrijf om de weg naar duurzaamheid verder te plaveien. Dat zijn bedrijfsstrategieën, maar ook culturen en zowat alle processen die nu in werking zijn, eens deftig onder de sociale, economische en milieuafhankelijke loep leggen. Missie voor transformatie Dat vereist voor veel ondernemingen een verandering in organisatiestructuur. Voor je die invoert, heb je best een afgelijnde visie en een concrete missie klaar. Wat wil je je klanten, stakeholders en werknemers, maar ook gemeenten en overheden meegeven? Het kan helpen om daarbij eerst na te gaan wat de negatieve effecten van je bedrijfsvoering zijn en op basis daarvan te bedenken hoe je die effecten kunt verminderen of helemaal kunt wegwerken.Dan denk je na over wat echt belangrijk is: een verbeterd sociaal contact onder werknemers of een continue bijscholing, neem je energiebesparende maatregelen of richt je je op het verkleinen van je ecologische voetafdruk? Bijsturing & bedrijfsbijscholing Je kunt dan beginnen te implementeren, stap voor stap, met een continue opvolging en bijsturing van je beleid. Maatschappelijk verantwoord handelen gebeurt immers niet met een knip van de vinger, en je zal voortdurend klaar moeten staan met antwoorden over de weloverwogen stappen van je duurzame(re) beleid. Heb je graag toch meer concrete voorbeelden ter beschikking, of een zekere begeleiding om mee te starten? 5 oktober kun je langsgaan bij het Vlaams Parlement voor een Dag Duurzaam Ondernemen, met tools en tips van VOKA en MVO Vlaanderen, die je maar al te graag helpen groeien in je mvo-maturiteit.
TEKST ELLEN VAN HOEGAERDEN
05
06
UITGELICHT TECHNOLOGIE
FOKUS-ONLINE.BE
3 VRAGEN AAN...
EVA VERRAES DIRECTEUR VAN SAMEN SOCIAAL TEWERKSTELLEN
Wat houdt ‘sociaal ondernemen’ in? “Met ‘sociaal ondernemen’ bedoelen wij een betekenisvolle vorm van ondernemerschap. Je onderneming lost hierbij een maatschappelijk probleem op, bij voorkeur op een duurzame manier. Kringwinkels bijvoorbeeld stellen langs de ene kant mensen tewerk uit kansengroepen. Langs de andere kant zamelen ze jaarlijks 73.000 ton goederen in. Meer dan de helft hiervan kan hergebruikt worden.” Wat is de ROI hiervan? “Sociale ondernemers pakken maatschappelijke uitdagingen zoals inkomensongelijkheid, langdurige werkloosheid en burn-out aan. Zo realiseren zij een aantoonbare meerwaarde voor hun medewerkers en voor de maatschappij. Een sociale tewerkstelling brengt dus een socio-economische winst op (met een terugverdieneffect van €12.000 per persoon) dat terug wordt geïnvesteerd in de samenleving. ” Hoe past ‘werk op maat’ hierin? “Iedereen heeft talenten. Door de juiste context te creëren, kun je die talenten herwinnen. Via begeleid werk op maat slaag je erin om mensen, die op het eerste zicht niet in een arbeidscontext presteren, toch een slaagkans te geven. De ‘war for talent’ moedigt elke werkgever aan om meer aan de noden van hun medewerkers tegemoet te komen.”
Toegepaste digitaalkunde voor de toekomst De digitalisering is niets nieuws. Bedrijven werken al langer aan het inbrengen van technologie in hun visie. Het digitaal verhaal is er dan ook niet een voor het slapengaan, maar wel een opwindend ‘verhaal zonder eind’ om mee op te staan, en om in je toekomstplan te brengen.
O
ndanks het bestaan van de – ondertussen – oneindig veel online platformen, vergt een digitale laag aan je onderneming heel wat meer inhoud en inspanning. Het sleutelwoord, dat mee de toekomst van de ondernemer zal vormen, is transformatie. En iedereen is eraan onderhevig, of je nu een kleine speler bent of een multinational gigant. “Maar of dat wilt zeggen dat iedereen mee is? Nee, helemaal niet”, klinkt het resoluut bij Jo Caudron, CEO van Duval Union Consulting. “De essentie van ondernemen is in iedere sector aan het veranderen, en het is een absolute noodzaak dat iedere ondernemer bezig is met die transformatie.” Doordachte keuzes aan de hand van een stappenplan dat wel degelijk toepasbaar is op elke speler, helpt ondernemingen bij het bijstellen van hun digitaal plan. “Je moet met een open geest om je heen kijken: wat gebeurt er? Hoe zou de toekomst er kunnen uitzien?”, geeft Caudron als eerste stap mee. Daar is ook Geert Janssens, hoofdeconoom bij ETION en expert participatief ondernemen, het mee eens. “Je moet de denkoefening maken en kijken welke trends morgen een impact op je onderneming zullen hebben. Klantgericht denken helpt daarbij: wat kun je
voor de klant verbeteren, binnen deze digitale omwenteling?” Maar alvorens je een koers uitvaart, moet je zeker zijn van de stappen die je gaat zetten, en geloven in de toekomst waar je specifiek naartoe werkt. “Je moet een soort van perspectiefkader hebben waarin je keu-
te verbeteren.” Maar participatief werken is meer dan datacollectie. Strategieën omzetten naar concrete verwezenlijkingen binnen die digitale transformatie doe je als werkgever niet alleen. Iedereen moet mee zijn, wat in veel gevallen leidt tot een verandering in leiderschapsstijl en het verschaffen van meer autonomie aan
Mensen moeten gemotiveerd blijven als je een verschil wilt maken, en dat doe je door ze volledig te betrekken bij dat digitaal verhaal. — GEERT JANSSENS zes maakt”, vult Caudron aan. “En durf ervan uitgaan dat alles anders zal zijn dan hoe het vandaag is.” Na het bepalen van een zekere strategie moet die dan uiteraard worden uitgewerkt. “Breng een dataverhaal op niveau van je bedrijf ”, gaat Janssens verder. “Dat doe je door participatief te werken.” Wat wilt zeggen dat iedereen zijn digitale duit in het zakje doet, zowel klanten als leveranciers, stakeholders en ga zo maar verder. “Je kunt daar ongelooflijk veel data uithalen om zaken als prijszetting, logistiek of kwaliteit enkel maar
werknemers. Janssens: “Je moet vrijheid geven en vertrouwen schenken. Mensen moeten gemotiveerd blijven als je een verschil wilt maken, en dat doe je door ze volledig te betrekken bij dat digitale verhaal.” “Je moet je werknemers klaarstomen, ze leren omgaan met de nieuwe digitale instrumenten”, aldus Caudron. Voor jonge ondernemers is het misschien vanzelfsprekend om meteen op die toekomstkar te springen, terwijl bedrijven die al iets langer meedraaien moeite hebben
om hun digitale draai te vinden. En dus vaak iets te lang blijven vasthouden aan ouderwetse ideeën rond ondernemen. “De hele onderneming moet het digitale aspect door en door begrijpen. Daarvoor moet je soms ook nieuwe mensen aantrekken om je team te versterken.” Dus je hebt een toekomstvisie, een stappenplan waarin je gelooft en een leider plus team die helemaal mee zijn. Het enige element in deze digitale keten dat in de weg zou kunnen zitten, zijn de wetten van ons land. “Het is niet gemakkelijk om een bedrijf te reorganiseren in een economie met reeds bestaande wetten”, aldus Janssens. “Maar we moeten vooruit, en bedrijven kunnen niet wachten op de wetgevers.” Ook Caudron vindt dat de rol van de overheid niet al te hard overschat moet worden. “Wat de overheid moet doen, is meer flexibiliteit inbouwen zodat innovatie mogelijk is. Ze moet meer zaken toelaten, al is het maar voor een bepaalde periode.” Maar al bij al zijn er veel kansen, voor iedereen, klein of groot. Zolang je maar digitaal durft te denken en op zoek gaat naar de juiste opportuniteiten. Dus allemaal digitaal? Wel voor een mooi toekomstverhaal. TEKST ELLEN VAN HOEGAERDEN
ADVERTORIAL
BEDRIJVEN & INTERNET: bescherm u nu meer dan ooit met een kwalitatieve Rechtsbijstand INTERNET kan uw bedrijf laten opbloeien maar evenzeer neersabelen. U kunt bijvoorbeeld het slachtoffer worden van identiteitsdiefstal, van frauduleuze betalingen, van vervalsing van uw website enz. Vergeet ook niet de nieuwe GDPR-wet die sinds 25 mei 2018 persoonsgegevens beschermt met zware sancties. Een ander aanzienlijk risico is de imagoschade van uw activiteit of uw bedrijf. U mag daarbij niet hopen dat de tijd alle wonden heelt. Online blijft alle informatie voor altijd en overal bestaan. Onmiddellijk reageren is noodzakelijk. Maar hoe pakt u dit efficiënt aan? De onafhankelijke verzekeraar ARAG is gespecialiseerd in Rechtsbijstand. Met de garantie ARAG WEB@ACTIVE (dat deel uitmaakt van zijn BUSINESS GOLD productgamma) richt deze verzekeraar zich specifiek tot zelfstan-
digen, kmo’s, bedrijven en vrije beroepers en schenkt hen de mogelijkheid beroep te doen op gespecialiseerde juristen om hun rechten te laten gelden. ARAG neemt ook de kosten op zich die hieraan zijn verbonden (experten, advocaten, bemiddelaars …). Bovendien kunnen verzekeringnemers ook bellen naar de Legal Helpline voor juridische informatie omtrent hun rechten bij problemen, of ter preventie van eventuele problemen. Tot slot heeft ARAG ook, om u een allesomvattende oplossing te kunnen aanbieden, aan deze garantie een ‘DELETE SERVICE’ toegevoegd. Deze interventie heeft tot doel schadelijke of illegale inhoud op het internet te verwijderen of te verbergen. ARAG WEB@CTIVE biedt daarnaast nog veel andere beschermingen. Contacteer uw makelaar om er alles over te weten te komen.
#FOKUSONDERNEMEN
COMMUNICATIE FOCUS
07
Wie zei het beter?
Verbindende Communicatie als inspiratie voor je organisatie Met een lief woord kom je ver. Met op je strepen staan ook. In een ideale wereld werken ze elkaar in de hand, en zou het een zekere ying en yangatmosfeer moeten opleveren. Voor de meesten is het helaas eerder een water- en vuursituatie, of zelfs een olie-op-het-vuurkwestie.
N
ochtans worden we allemaal vanaf het begin middenin een wereld vol taal geworpen. We zijn aangewezen op een vorm van communicatie om met elkaar in contact te komen, hetzij verbaal of non-verbaal. Tenzij je schipbreukeling bent of welja, gewoon het teruggetrokken wrak op zich, kom je zowat het hele jaar door in contact met andere mensen. En waar mensen zijn, vind je vaak spanningen terug. Zeker op de werkvloer. Collega’s = conflict? Noem één iemand op die je kent en die niet klaagt over zijn/haar doorgedraaide baas of die ene collega die collages van haar zoon maakt en het je echt te vaak toont. Juist ja, voor de meesten onder ons is die persoon onbestaande. Want als je iedere dag op een kantoor werkt, in een groot bedrijf of gewoon eender welke plek waar je omringd wordt door collega’s met allemaal een eigen persoonlijkheid of een gebrek daaraan, dan is de kans op conflict en spanningen bestaande. Het is moeilijk om je eigen plek te vinden te midden van al die karakters. Maar voor jezelf, evenals met oog op de doelstellingen van de organisatie, is het belangrijk om een goede communicatie te bewerkstelligen. Wat is Verbindende Communicatie? Amerikaans psycholoog Marshall Rosenberg kwam daarom met iets op de proppen: verbindende communicatie. Hij ontwikkelde de communicatievorm niet specifiek voor de bedrijfssfeer. Dus nee, het is geen teambuildingspel waarbij je aan elkaar wordt vastgeknoopt om gedwongen elkaars lichaamsgeur voor een onbepaalde tijd te inhaleren. Verbindende communicatie draait om het vermijden van conflicten: een heldere, nietverwijtende manier van praten die het mogelijk maakt op te komen voor je eigen behoeften en tegelijkertijd rekening te houden met die van anderen. We zetten het even in puntjes voor een nog duidelijkere communicatie:
Direct met respect Verbindende Communicatie is een directe, respectvolle communicatie. Er wordt niet verwijtend gepraat. Dat wil zeggen: er wordt geen kritiek geuit, en er wordt niet geoordeeld (niets is juist of fout, goed of slecht), je maakt geen vergelijkingen of analyses met of van elkaar. Ook iets eisen (‘moeten’) van een ander is een grote no-go. We gaan tenslotte anderen
niet verantwoordelijk stellen voor ons gevoel. Jouw intrinsieke waarden en normen zijn namelijk niet dezelfde als die van je collega. Empathie tot de 2e Verbindend Communiceren vereist dus een open houding. Je moet ruimte maken voor het idee dat er iets kan veranderen aan de manier van communiceren, zowel bij jezelf
Voor jezelf, evenals met oog op de doelstellingen van de organisatie, is het belangrijk om een goede communicatie te bewerkstelligen.
als bij een ander. Een eerste stap hierbij is zelfempathie: leer luisteren naar je eigen behoeften. Pas daarna ga je verbindend uiten, waarbij je op een respectvolle manier uitlegt aan de andere partij wat er op je lever ligt. Tenslotte ga je empathisch luisteren: wat wil de ander mij vertellen? Hoe kan ik hiermee rekening houden, zonder mezelf weg te cijferen? Zonder gezaag? Dan graag In het bedrijfskader helpt verbindend communiceren om de werknemer iets graag te laten doen, niet omdat het moet. Het is een win-winsituatie, want je zorgt voor een bereidheid om te luisteren en samen de best mogelijke oplossing te vinden voor een bepaald probleem. De werknemer wordt naar waarde geschat en zal daardoor zijn of haar job als zinvoller aanschouwen. En dus misschien net dat tikkeltje harder werken. Maar niet enkel werkgever en werknemer heeft er baat bij, ook een derde partij – zoals de klant in de meeste gevallen – zal sneller geholpen kunnen worden en krijgt het product of de dienst geleverd in een mooie zen-verpakking. Lief zonder leed Als je dus met een ei zit, laat het dan niet hardgekookt worden om het dan even hard tegen het hoofd van je collega of baas aan te smijten. Verbindend communiceren is wel degelijk effectiever om een aangename sfeer op het werk te creëren en ervoor te zorgen dat je je frustraties ’s avonds thuis niet uitwerkt op je partner. Deze communicatievorm hoef je trouwens niet enkel toe te passen op het werk: je kunt gerust thuis, op straat of in de winkel bewust letten op je manier van communiceren. Voor je het weet, is wegcijferen niet langer een gewoonte en sta je op je strepen, met een lief woord dat al op je lippen ligt.
TEKST ELLEN VAN HOEGAERDEN
08
INTERVIEW PETER MICHIELS
FOKUS-ONLINE.BE
I
n 2017 begonnen bij Elia, in 2018 uitgeroepen tot Trends HR Manager of the Year. Peter Michiels heeft zijn entree bij de transmissienetbeheerder duidelijk niet gemist. Sinds zijn komst waait er een nieuwe wind door de organisatie. Door de vele wissels aan de top was hr de voorbije jaren wat ingedommeld. De goeie praktijken waren er wel, maar de overkoepelende visie ontbrak. “Het leek een beetje op die typisch Vlaamse koterij”, vat Michiels het samen. “Er werd wel voortdurend bijgebouwd, maar zonder enige coherentie. Hr was vooral een uitvoerende dienst.” De eerste stappen naar anders en beter zijn intussen gezet. Hr speelt strategisch weer mee – letterlijk zelfs, met een zitje in het directiecomité – én er is duidelijkheid over waar het precies naartoe wilt.
Eén op de drie vacatures vullen we via interne rotaties in. Vertel, welke plannen liggen er op tafel? “CEO Chris Peeters heeft mij aan boord gehaald omdat hij van Elia een onderneming wilt maken die mensgericht, wendbaar en competitief is. Vandaag gedragen we ons nog te veel als een operator en te weinig als een service provider. Als gereguleerde onderneming werken we in het belang van de samenleving. Om dit klantgericht denken in ons DNA te krijgen, willen we op vele fronten veranderen. Te beginnen met de sterk hiërarchische structuur van onze organisatie. Alle belangrijke beslissingen starten vandaag vanuit het management, met als logisch gevolg dat medewerkers zich niet betrokken voelen. We hebben recent een enquête gedaan onder onze werknemers en de resultaten zijn ontnuchterend. Werknemers geven aan dat er weinig ruimte is voor feedback, er veel behoefte is aan controle en een grote aversie is tegenover risico’s. Komen ze met nieuwe ideeën, dan stuiten ze eerder op wantrouwen dan dat ze worden toegejuicht. Dat is natuurlijk jammer, zeker nu het energielandschap zo sterk aan het evolueren is en alles staat of valt met vernieuwing.”
‘Hr is te belangrijk om alleen aan de hr-dienst over te laten’ De komst van windmolen- en zonneparken zet ook netbeheerder Elia onder hoogspanning. Om de uitdagingen van de energietransitie het hoofd te bieden, zet Elia volop in op nieuwe competenties én een andere organisatiecultuur. Het veranderingsproces wordt aangestuurd door Peter Michiels, in april verkozen tot Trends HR Manager of the Year. TEKST HERMIEN VANOOST
BEELD NICO VAN DAM
ADVERTORIAL
Transformeren naar ondernemerschap 2.0: efficiënte structuur, heldere cultuur De wereld loopt zichzelf vandaag bijna voorbij: door de voortschrijdende technologie en digitalisering moet alles sneller gaan én wordt alles complexer. Hoe wapent u uw onderneming en mensen daartegen? Door in de eerste plaats uw structuur en cultuur helder te krijgen. Sarah-Jane Carey van CompanyWise: “De 21e eeuw vraagt een ander soort leiderschap, dat in de eerste plaats focust op mens en samenwerking. Het is vandaag namelijk heel moeilijk om de juiste medewerkers te vinden en te houden. Daarom is het nodig te evolueren naar een cultuur waarin dat menselijk kapitaal en de onderlinge samenwerking ten volle wordt benut. Cruciaal in een economie waarin alles sneller moet en steeds meer van mensen wordt verwacht en vereist.”
Als transformatiebegeleider en organisatiearchitect is CompanyWise de geschikte partner in dit proces. Frieda Jansens: “Wij voeren een assessment uit van de huidige cultuur en doen op basis daarvan de nodige suggesties aan de ondernemer: hoe een efficiënte, doelgerichte structuur creëren die leidt tot hogere productiviteit én een heldere cultuur met meer geëngageerde medewerkers en dus minder verloop. Door structuur en cultuur op elkaar af te stemmen, wordt duidelijkheid gecreëerd. Want zoals men in het Engels zegt: high performance begins with clarity.” Het resultaat is een win-win-winsituatie: een zaakvoerder die geen tijd meer verliest met brandjes blussen en problemen oplossen, medewerkers die uit hun bed springen om aan de slag te gaan en klanten die op hun wenken bediend worden.
Graag een Roadmap naar Ondernemerschap 2.0? Dat kan met een mail naar: hello@companywise.be
#FOKUSONDERNEMEN Welke rol zie je voor hr? “We willen evolueren naar een organisatie waarin bruggen worden gebouwd en medewerkers via projectstructuren zelf het voortouw nemen. Die cultuuromslag, dat is waar wij vanuit hr op zullen aansturen. Natuurlijk zullen we dat niet in ons eentje kunnen realiseren. Hr is te belangrijk om het alleen aan de mensen van hr over te laten. Wij kunnen de architect van de transformatie zijn, maar voor de praktische uitvoering hebben we een bredere steun nodig. De directie is alvast overtuigd en mee op de kar gesprongen, én er worden ook heel wat medewerkers van buitenaf aangetrokken. Mensen met een andere ervaring, ook in commerciële omgevingen, om onze projecten mee vorm te geven. Ik geloof ook sterk in interne rotatie. Eén op de drie vacatures wordt al op die manier ingevuld. Het is een manier om de muren tussen afdelingen te slopen en samenwerking te stimuleren. Waarom zou je een projectingenieur niet een tijdje op finance laten werken? Die andere kijk is verfrissend en leidt tot wederzijds begrip. Dat ervaren we nu zelf bij hr, waar twee Elia-ingenieurs ons zijn komen versterken. Zij kennen de situatie in de operationele diensten goed en weten exact wat werknemers nodig hebben. We hebben intussen al een hele waslijst verzameld aan zaken die we willen aanpakken. (lacht)” De energiemarkt is razendsnel aan het veranderen. Welke gevolgen heeft dit voor jullie werknemerspopulatie? “Hoewel Elia nog altijd een ingenieursbedrijf is, zie je steeds meer IT’ers opduiken. Terwijl we vroeger altijd ter plaatse gingen om fysieke inspecties van de lijnen en de posten te doen, evolueren we nu naar camera’s en drones. Dat vraagt andere, meer digitale competenties. Maar niet alleen als het gaat over infrastructuur, ook naar het nationaal controlecentrum zien we een verschuiving. De komst van windmolen- en zonneparken maakt het voor ons complexer om productie en verbruik op elkaar af te stemmen. Daar komt bij dat Elia door de toenemende import en export van elektriciteit evolueert van een nationaal naar een Europees handelsplatform. In het energiesysteem van de toekomst zal de consument een grote rol hebben. Hij zal zelf kunnen beslissen hoeveel en wanneer hij elektriciteit verbruikt, produceert of opslaat. Een doorgedreven digitalise-
PETER MICHIELS INTERVIEW
09
3 VRAGEN AAN...
ANTON MAES
Hoewel Elia nog altijd een ingenieursbedrijf is, zie je hier ook steeds meer IT’ers opduiken. ring met integratie van innovaties als artificiële intelligentie en blockchaintechnologie is hierbij cruciaal. De laatste jaren zijn er dan ook veel collega’s met een meer economische en ITachtergrond bijgekomen.” Ingenieurs, IT’ers, economen, het zijn allemaal zeer gegeerde profielen. Valt het mee om die te vinden? “Eenvoudig is het zeker niet. De concurrentie is groot en van sommige profielen komen er jaarlijks slechts enkele tientallen op de markt. We kampen ook nog altijd met een imagoprobleem. Tot voor kort trokken we vooral mensen uit de semi-overheidssector aan, terwijl wij als beursgenoteerde onderneming net een gezonde mix zoeken. Het goede nieuws is dan weer dat eens werknemers bij ons begonnen zijn, ze vele jaren blijven. Het verloop bij Elia is heel laag, 3 à 4 procent per jaar. Velen blijven tot hun pensioen, wat toch ook veelzeggend is. Aan ons om hen te blijven uitdagen en intern te laten ontwikkelen.” Halen jullie de expertise altijd in huis of werken jullie ook met freelancers? “Van sommige gespecialiseerde IT-profielen weten we intussen dat ze niet langer bereid zijn om vast in dienst te komen werken. Gezien de groeiende schaarste op de arbeidsmarkt, zal dat in de toekomst allicht vaker gebeuren. De beslissing om met freelancers te werken, lieten we vroeger aan de afdelingen zelf over. Tegenwoordig zijn we er vanuit hr zelf meer mee bezig. Freelancers/consultants geven ons toegang tot
een extra kennispoule. Wij moeten gaan bepalen welke kerncompetenties we absoluut in huis willen en welke we extern zoeken.” Hoe reageren de werknemers op alle veranderingen? “Laten we zeggen dat het vertrouwen groeit. Met de vakbonden is de relatie alleszins verbeterd. Ook naast de ondernemingsraad hebben we nu overlegmomenten, waarin we aan beide kanten vrank en vrij onze prioriteiten op tafel leggen. De appreciatie blijkt ook uit de reactie van verschillende werknemers uit Belgie en Duitsland toen ik HR Manager of the Year werd. Die steun maakt me alleen maar trotser op de titel.”
SMART FACT. Wat als u geen hr-manager was geworden? “Mijn carrière had letterlijk alle kanten kunnen opgaan. Journalist, striptekenaar, gevechtspiloot, communicatieadviseur. Alle opties zijn de revue gepasseerd. Uiteindelijk heb ik talen gestudeerd, maar ben ik in IT en later in HR gerold. Mijn vrouw en ik delen een grote passie voor koken. Al lachend zeggen we weleens tegen elkaar dat we in een volgend leven samen een cateringbedrijf zullen beginnen. Ik vermoed dat het bij dromen zal blijven. (lacht)”
ORGANISATIEPSYCHOLOOG EN EXPERT WERKPLEKONTWIKKELING BRAINMOVE
Waarom moeten werkgevers zorg besteden aan hun werkomgeving? “De werkomgeving is een strategische hefboom voor de organisatie. Ondersteuning van prestaties en het welzijn van medewerkers dragen bij tot succes. De vroegere eentonige, lawaaierige landschapskantoren worden ontmoetingsplekken die een grote variatie aan werkplektypes bieden. Door de combinatie met thuiswerk kom je verwachtingen van high potentials tegemoet en ondersteun je het evenwicht werk-privé. De werkomgeving wordt belangrijk om profielen aan te trekken.” Wanneer spreek je van een gezonde werkomgeving? “Werknemers moeten een plek kunnen kiezen die aansluit bij hun behoeften. Daarom is een uitgekiende variatie belangrijk. Projectruimtes ondersteunen luide samenwerking, stille ruimte maakt concentratie mogelijk, een cockpit garandeert vertrouwelijkheid. De werkomgeving moet ook aanzetten tot beweging en biedt afwisseling door bijvoorbeeld rechtopstaande werk- en vergaderplekken aan te bieden.” Hoe kun je het succes van een werkomgeving garanderen? “In lijn met een duidelijke visie en coherent met organisatiewaarden zijn, is essentieel. Ook primaire processen vragen optimale ondersteuning. Het belang van het gedrag van de gebruikers onderschat je best niet, en wordt bijgestuurd door duidelijke afspraken. Een begeleidingstraject voor de gebruikers rond het werkplekgebruik doet wonderen, net als een specifieke opleiding voor leidinggevenden. Brainmove is gespecialiseerd in die veranderingstrajecten en biedt oplossingen op maat.”
ADVERTORIAL
Een HR-partner van aanwerving tot zorgeloze payroll De strijd om talent woedt hard. Maand na maand daalt de werkloosheid, terwijl het aantal vacatures net stijgt. En om je groei-ambities waar te maken, is de juiste medewerker op de juiste plek essentieel. KMO’s en startende ondernemers kunnen vaak niet rekenen op eindeloze budgetten om nieuwe medewerkers aan te trekken. Bovendien omvat een personeelsbeleid zoveel meer dan enkel de rekrutering. Een sterk online én offline netwerk, administratieve ondersteuning en kennis van zaken zijn essentieel. Volgens Jan Verbeke, CEO van Synergie BeNeLux, is Synergie de perfecte sparring partner, onafhankelijk van de grootte van de onderneming.
Van lokale arbeidsmarkt tot internationale ambities In meer dan 70 kantoren verspreid over heel België, gaan dagelijks zo’n 400 vaste medewerkers op zoek naar de ideale kandidaat. Geografisch gezien kan Synergie in België iedere klant bedienen, maar ook internationaal is Synergie in 16 landen aanwezig. “Bovendien werkt het kantorennetwerk nauw samen over de verschillende divisies heen. Van arbeider tot bediendeprofiel, van technische vakexperts tot jong bouwtalent, van young potential tot kaderleden. Op die manier kunnen we sneller inspelen op noden in de lokale arbeidsmarkt en kunnen we nog beter meedenken met de ambities van onze klanten.” aldus Verbeke.
Jan Verbeke, Synergie BeNeLux
“Met meer dan 20 jaar op de teller is Synergie Belgium een van de meest solide HR-partners in de sector. We hebben een unieke expertise in het vak die ons toelaat om steeds betrouwbaar advies te verlenen, van preventie op het werk tot arbeidswetgeving. Die solide ervaring stelt ons bovendien in staat om trends en innovaties in de HRwereld op te merken en in te schatten. We kennen de internationale tendensen in de HR, maar houden tegelijk de vinger aan de pols op de lokale arbeidsmarkt. We weten wat werkt en vooral wat niet werkt. In de zoektocht naar HR-oplossingen grijpen we kansen waar we potentieel zien.”
HR-oplossingen op maat van elke organisatie In de zoektocht naar geschikte kandidaten, denkt Synergie mee met de ambities van de klant, maar ze durven die ambities ook kritisch onder de loep te nemen. “In het hele proces staan zowel onze klanten als onze kandidaten centraal. We matchen niet alleen op competenties, maar ook op bedrijfscultuur. Want alleen zo kunnen we onze klanten echt helpen groeien.” Voor iedere klant biedt Synergie maatwerk: van rekrutering tot payrolling, van kleinschalige rekruteringsacties tot employer branding campagnes. “De laatste jaren maakten we ons sterk in e-rekrutering, een zeer tijds- en kostenefficiënte manier om instroom te genereren, zeker voor kleinere ondernemingen. We bieden een sterke online community aan voor social recruiting en bouwden duurzame partnerships op met tal van jobsites. Bovendien ontwikkelden we zelf een aantal tools die gericht zijn op het ontzorgen van KMO’s als het op HR aankomt. Onze klanten kunnen niet alleen gemakkelijk en snel online hun prestaties ingeven, maar ook rapporten trekken die inzichten geven in retentie en rendement. Omdat we merkten dat het rekruteringsproces vaak moeilijk te volgen is, bouwden we een online tool waarbij zowel de klant, consultant als de kandidaat zicht krijgt op de sollicitatie flow.”
Ontdek wat wij voor elkaar kunnen betekenen op www.synergiejobs.be/nl/business our job is your job
#FOKUSONDERNEMEN
HUMAN MATTERS BRAND REPORT
011
Scoren door verbinding Eenvoudige jobs besteden we steeds meer uit aan computers, robots en machines. Voor communicatie, creativiteit en samenwerking blijven we echter aangewezen op mensen. En waar mensen samenwerken, dienen zich spanningen en conflicten aan. Teams en organisaties die deze conflicten productief kunnen aanwenden door met mekaar in gesprek te gaan, zijn toegerust om zich te handhaven in een snel evoluerende markt.
H
eel wat organisaties zetten tegenwoordig in op verbinding en dialoog, en niet voor niets. Kiezen voor ondernemen op mensenmaat zorgt voor een werkomgeving waarin medewerkers het beste van zichzelf willen laten zien. De investeringen van organisaties resulteren in kwaliteit en efficiëntie. Colruyt, IKEA, Schoenen Torfs en heel wat kmo’s, openbare instellingen en overheden kiezen voor de voordelen van directe en respectvolle communicatie. Deze organisaties doen hun voordeel met het gericht betrekken van medewerkers in effectieve besluitvorming, terwijl de bedrijfsprocessen ‘lean’ en ‘agile’ blijven. Dat gericht betrekken gebeurt met Verbindende Communicatie. Daardoor kom je op eenvoudige wijze to the point, althans volgens Erwin Tielemans, zaakvoerder bij Human Matters. “Dankzij Verbindende Communicatie leer je mensen helder en krachtig communiceren op een niet-brutale of verwijtende manier. Want verwijten uitspreken is jezelf
simpelweg in de voet schieten.” Door het oordelen, het eisen en het gelijk willen halen bewust te vermijden, ontstaat bereidheid bij de ander om te luisteren en samen de best mogelijke oplossing te bedenken. “Probeer de communicatie dus om te buigen naar een manier die uitnodigend is, zodat de werk-
wordt naar waarde geschat en de relaties blijven gezond. Verbindende Besluitvorming biedt dan weer de mogelijkheid om de collectieve intelligentie van een groep experts, of andere betrokkenen, heel gericht in te zetten en te vertalen naar gedragen
Als mensen verbindend leren communiceren, leren ze zorg dragen voor hun eigen welbevinden zonder anderen uit het oog te verliezen. nemer effectief zin krijgt om iets te doen en niet alleen omdat het moet.” Op die manier wordt kritische energie gekanaliseerd naar haalbare acties. “Er zijn een aantal gemakkelijk leerbare principes om van kritisch naar constructief te gaan”, gaat Tielemans verder. “Behoud de focus op je behoefte, maak duidelijke verzoeken, luister als er iets gezegd wordt…” Dit soort van (inter)acties zorgt voor realisme en welbevinden: de betrokkenheid van mensen
besluiten. Tielemans: “Het is een snel toepasbare logica binnen een besluitvormingscirkel, waarbij je in vijf belangrijke stappen groeit in efficiëntie en kwaliteit.” Het vertrekpunt bij Verbindende Besluitvorming zijn concrete voorstellen. De essentie ligt in het peilen en wegen van bezwaren bij de voorstellen en het luisteren naar de argumentatie. “Wees nieuwsgierig naar de behoefte die niet wordt vervuld. Vraag dus niet: ben je hier voorstander van? Maar: heb jij enig bezwaar hierbij?” Zo
wordt rekening gehouden met de voorstellen, behoeften en ongerustheden van de betrokkenen. “Uiteindelijk ga je het meerderheidsbesluit aanpassen met de wijsheid van de minderheid.” Als mensen verbindend leren communiceren, leren ze zorg dragen voor hun eigen welbevinden zonder anderen uit het oog te verliezen. Een organisatie die begaan is met het welbevinden van medewerkers, verdient deze investering op korte en lange termijn terug. Mensen gaan hun werk ervaren als een zinvolle levensinvulling en er ontstaat een intrinsieke motivatie om bij te dragen aan de doelstellingen van de organisatie.
Erwin Tielemans zaakvoerder Human Matters
In samenwerking met. Erwin Tielemans is de pionier en grondlegger van Verbindende Communicatie en Verbindende Besluitvorming in Vlaanderen. Al meer dan 10 jaar adviseert en traint Human Matters kleine en grote bedrijven in Verbindende Communicatie, Verbindend Leidinggeven en Verbindende Besluitvorming. www.humanmatters.eu
ADVERTORIAL
Bulo: design met Belgisch kwaliteitslabel Al sinds 1963 focust het Belgische merk Bulo op de creatie van eigenzinnige en tijdloze meubelcollecties. Rode draad in die collecties is het gegeven dat de meubelen altijd meer bieden dan de invulling van louter functionele behoeften. Anders gezegd: ze dragen op meer dan één manier bij tot de kwaliteit van de werk- en woonomgeving.
In 2019 bestaat de H2O-tafelcollectie van de Antwerpse interieurarchitecten Claire Bataille en Paul Ibens vijfentwintig jaar. Tijdloos design, aangezien hun ode aan het archetype van de tafel anno vandaag nog steeds actueel is en ondertussen uitgroeide tot een ware klassieker. In oktober lanceert Bulo overigens een volledig nieuwe collectie, van de hand van Nathalie Van Reeth.
Creatie en innovatie waren de sleutelbegrippen bij de start van het familiebedrijf, en dat zijn ze vandaag nog altijd. Het bedrijf, gevestigd langs de E19 in Mechelen, is ondertussen in handen van de derde generatie: Carlo en Louis Busschop.
Bulo brengt daarnaast heruitgaven van Belgische designiconen. Sinds 2010 worden de tijdloze en elegante meubelontwerpen van Jules Wabbes (°1919-1974), in samenspraak met zijn weduwe, opnieuw op de markt gebracht. De Belgische modernistische architect Léon Stynen tekende in 1958 dan weer een stoel voor de Wereldtentoonstelling in Brussel. Onder de naam SL58 werd deze stoel opnieuw in productie gebracht, bovendien in diverse uitvoeringen en versies.
Doorheen de jaren slaagde Bulo erin toonaangevende ontwerpers aan te trekken voor samenwerking. Uiteraard staat de eigen ontwerpstudio garant voor duurzame producten en inrichtingen, maar de input van externe – vaak Belgische – ontwerpers garandeert een veelheid aan benaderingen en dus een verrijking. Onder andere Ann Demeulemeester, Vincent Van Duysen en Alain Berteau tekenden al voor Bulo. Ook de productie wordt van dichtbij en nauwgezet opgevolgd: in het fineeratelier van zusterbedrijf Bosq worden de meubelen gemaakt met kennis en liefde voor het vak – ook op maat.
bulo.com
Naast design en productie is er ook oog voor groei, vooral dan internationaal. In het najaar worden nieuwe collecties uitgebracht op de beurzen 100% design in Londen en Orgatec in Keulen. In eigen land tekent Bulo present op de Interieur Biënnale in Kortrijk.
012
EXPERTPANEL ONTWIKKELING
FOKUS-ONLINE.BE
Ondernemers boven! Ondernemen is een avontuur. Met hoogtes en laagtes, met risico’s en (hopelijk) zekerheden. Hoe dan ook vertelt elke onderneming een uniek verhaal, zoals blijkt uit de antwoorden van deze experts, die zich elk in een verschillend stadium van ontwikkeling bevinden.
ANNELEEN VANDER ELSTRAETEN. Co-founder nieuw advocatenkantoor Four & Five
MATTHIAS LIEVENS. CEO van evenementenkantoor Clouds
TIMON DEJONGHE. General manager Meditech
Wat waren destijds de drijfveren om jullie product/dienst op de wereld los te laten? “De belangrijkste drijfveer om met dit nieuwe advocatenkantoor te starten was – zowel voor mijn medeoprichter als voor mezelf – om een onderscheid te maken met de klassieke advocatuur. Wij wilden en willen op een andere manier te werk gaan en met onze legal services inspelen op trends in de markt. Vooral dan de trend van legal as a service, naar analogie van finance as a service. De advocatuur blijft een vrij traditionele sector en wij blijven ook gewoon advocaten aan de balie, maar we willen daarnaast disruptief zijn in die klassieke omgeving. Dat was de uiteindelijke motivatie om met Four & Five te beginnen.”
“Na tien jaar in de sector was er de drive om zelf iets te realiseren. Eens je de beslissing hebt genomen om iets uit de grond te stampen, ga je nadenken over hoe je je kunt onderscheiden van anderen in de markt. In een sector waar iedereen schreeuwt dat hij de creatiefste en origineelste is, vinden wij dat je best naar de klant luistert en vervolgens zorgt voor een begeleiding van A tot Z. Dienstverlening waarbij elke euro er een te veel is, legt heel vaak ongezonde druk op de voorbereiding en de samenwerking. Daarom hebben wij er vanaf de start voor gekozen om de nadruk te leggen op een klantrelatie die gebaseerd is op plezier.”
“In een traditionele apotheek (zonder robot) moet alles manueel worden gedaan: medicatie bestellen, doosjes controleren… Als hightech spin-off van Clement Pharma Concepts zijn wij daarom twintig jaar geleden begonnen met de ontwikkeling van robotica voor de apotheeksector. Zo kunnen alle bestelde verpakkingen in hun geheel in de robot worden ‘gegoten’, die het product identificeert en stockeert op de meest ideale plaats. Wanneer de apotheker het product nodig heeft, moet hij nu alleen via software de medicatie oproepen, waarna alles via een beweegbare grijper wordt afgeleverd aan zijn toonbank. De tijdwinst is aanzienlijk, met vooral meer tijd voor advies voor de patiënt.”
Hebben jullie externe expertise gebruikt om te kunnen staan waar jullie nu staan? Of hebben jullie alles zelf gerealiseerd? “Wij hebben in elk geval geen externe hulp gezocht in de vorm van kapitaal. Wat we de voorbije jaren wél gedaan hebben, is goed geluisterd naar mensen en klanten. Iets waar mijn medeoprichter, Dimitri Coun, en ik, in alle bescheidenheid, goed in zijn. We hebben op die manier enorm veel bijgeleerd. Dat moet ook, aangezien in de opleiding rechten bijvoorbeeld maar heel weinig economie of management aan bod komt. Daarnaast hebben we wel een beroep gedaan op managementcoaches, die ons op het juiste pad hebben gezet.”
“Door onze ervaring hadden we weinig externe expertise nodig. Cruciaal was wel de begeleiding van onze boekhouder, die voor mij als ondernemer tot op vandaag een heel belangrijke vertrouwenspersoon is. Ik wil me als ondernemer 100% kunnen concentreren op mijn job en dan is het belangrijk dat je de financiële zaken kunt toevertrouwen aan iemand met wie je op dezelfde golflengte zit. Los van die externe expertise voor de bedrijfsvoering, is het voor ons elke dag belangrijk om ons te laten bijstaan door experten uit alle domeinen van producten en diensten die we aanbieden aan onze klanten.”
“De huidige status van het bedrijf hebben we te danken aan diverse zaken: ten eerste de gezonde financiële basis van ons moederbedrijf. Daarnaast heb ik mij als General Manager altijd laten omringen door medewerkers die heel goed zijn in wat ze doen. Een groei als de onze verwezenlijk je alleen met een team dat er 200% voor gaat. Qua coaching en externe expertise hebben we geen noemenswaardige hulp gebruikt. Dit is voor een jonge onderneming ook niet altijd aan de orde: je moet vooruit, deadlines halen, nieuwe zaken ontwikkelen, technische problemen oplossen, groeien…”
Waar bevinden jullie zich vandaag op het pad van ontstaan over ontwikkeling tot verdere groei, en verloopt dit zoals gewenst? “We zijn op 1 juli gestart met Four & Five en tot nog toe is alles verlopen zoals we het gehoopt hadden. Beter zelfs, omdat alle betrokken partijen de extra mile hebben gedaan om er te geraken. Bovendien werden we heel sterk gesteund door onze klanten en ons netwerk. Ook op onverwachte momenten: zo kwamen medewerkers spontaan met opmerkingen en werkpunten, én met de suggestie om die zelf op te lossen. Met andere woorden: we hebben bij de opstart heel veel teruggekregen van waar we jarenlang zelf in hebben geïnvesteerd. Daarnaast hebben we torenhoge ambities, dus wat dat betreft staan we pas aan het begin van ons verhaal.”
“Groei is iets wat je moeilijk kunt plannen. Na drie jaar van gestage groei zijn we in het vierde en het vijfde jaar pijlsnel gegroeid, zowel qua omzet als aantal medewerkers. Vandaag werken we met zes medewerkers en draaien we een kleine twee miljoen euro omzet. Het is nu vooral kwestie van onze groei te consolideren en de tijd te nemen om de nieuwe uitdagingen waar een kleine kmo mee geconfronteerd wordt goed aan te pakken: nieuwe processen uitdenken, een nieuw medewerkersbeleid opzetten, nog waakzamer zijn rond prospectie en continuïteit van projecten.”
“Toen ik elf jaar geleden als General Manager begon, verkochten we drie installaties per jaar, en alleen in België. In 2018 zullen we 170 installaties voorzien en zijn we actief in meer dan vijftien landen. We behoren tot de marktleiders in Europa en haalden onlangs een project binnen in het modernste ziekenhuis van het Midden-Oosten. Dat maakt je als bescheiden West-Vlaming toch wel eens fier. We beschikken over de beste en meest vernieuwende technologie op de markt, maar het is een kwestie van altijd dat beetje voorop te blijven. Ik zou als flandrien zeggen: zorg er altijd voor dat ze het gat niet dichtrijden.”
TEKST HANNES DEDEURWAERDER
ADVERTORIAL
ALS ONZE BATTERIJMATERIALEN ELEKTRISCHE VOERTUIGEN KUNNEN AANDRIJVEN,
WAT ZOU JIJ DAN KUNNEN DOEN?
Nieuw leven geven aan gebruikte metalen. De wagens van de toekomst aandrijven. Schadelijke uitlaat van voertuigen verminderen. Als wereldwijde materiaaltechnologiegroep is Umicore een pionier op vlak van duurzaamheid, gesterkt door een collectieve vastberadenheid en sterke visie voor een betere toekomst. We willen een duidelijke wereldleider zijn in schone mobiliteit. Wat zou jij kunnen doen in een bedrijfsomgeving met zulke ambities? Bij Umicore richten we ons op katalyse, recyclage en energietechnologieën, voor herlaadbare batterijen bijvoorbeeld. In elke business unit combineren onze experts toptechnologie met gespecialiseerde kennis om materialen en oplossingen te creëren die essentieel zijn voor het dagelijkse leven. Onze managers geven de wereld van morgen mee vorm. Om onze teams te versterken, zijn we op zoek naar collega’s vol passie en ambitie. En dus naar mensen zoals jij, met een hart voor technologie. Stippel je carrière zelf uit Als toekomstgerichte onderneming in volle groei bieden wij je een werkomgeving waar je - dankzij de schaal van onze activiteiten, de omvang van ons talent en de verscheidenheid van onze opportuniteiten - met ons kan meegroeien. Zo draag jij bij aan tal van boeiende projecten. Opleiding en persoonlijke ontwikkeling maken integraal deel uit van je loopbaan. Bepaal zelf mee welke richting je uit wil – ook internationaal – en reken op uitstekende arbeidsvoorwaarden bij een Top Employer.
Gezochte profielen Umicore is continu op zoek naar technisch, commercieel en financieel talent: • Ingenieurs • Scheikundigen • Materiaalkundigen • Handelsingenieurs • Economisten • IT’ers
Zin in deze uitdaging? Stel je kandidaat via umicore.be/jobs
014
TOPIC BEDRIJFSOVERNAMES
FOKUS-ONLINE.BE
Bedrijfsovername: hoe ‘werkt’ het? Een bedrijf overnemen opent een wereld van (commerciële) mogelijkheden, maar het brengt ook de nodige risico’s met zich mee. Wat bijvoorbeeld met de typische bedrijfscultuur van beide partijen? Of hoe aan de vereisten van de overlaters tegemoetkomen?
W
aarom kiest een bedrijf voor een overname? Om te groeien, de dienstverlening uit te breiden, voet aan de grond te krijgen in het buitenland… Of wie weet zelfs een combinatie van die factoren. Bauphi, studiebureau voor bouwfysisch advies uit Gent, kreeg recent de kans om Physibel over te nemen. “We werkten al samen met dit bedrijf, door hun softwarepakketten rond thermische simulaties in te zetten in ons advieswerk”, aldus medezaakvoerder Wout Parys. “Toen de vorige zaakvoerders de pensioengerechtigde leeftijd hadden bereikt, kwamen ze zelf naar buiten met de vraag naar overnemers. Voor ons dé kans om af te stappen van puur advieswerk en nu ook producten aan te bieden.”
de KU Leuven. De overlaters hadden twee voorwaarden: het bedrijf moest in Belgische handen blijven en de overnemers moesten gelijk(w)aardige expertise kunnen voorleggen. Aan beide vereisten kwamen wij tegemoet.” Maar toch, een piepjong bedrijf dat een ervaren onderneming overneemt: zorgt dat niet voor spanning? In het geval van Bauphi allerminst. “Zeker omdat Physibel niet verdwijnt. Beide bedrijven blijven bestaan omdat de focus anders is: het ene bedrijf verleent advies, het andere biedt
Met die software komt Bauphi ook tegemoet aan een specifieke marktbehoefte. Door de steeds strenger wordende eisen rond energie-efficiëntie groeit de nood aan complexe thermische berekeningen van de gebouwschil. Wout Parys: “Fabrikanten van bouwproducten – gevels, ramen, veranda’s… – die de isolatiekwaliteit van hun producten moeten berekenen, kunnen dat met deze cutting edge software. Door die steeds strengere eisen is dit bovendien een groeimarkt.” In Belgische handen Vrij uniek aan dit verhaal is dat Bauphi nog maar twee jaar geleden werd opgericht en nu een bedrijf met een staat van dienst van 35 jaar overneemt. Wat één en ander wel gemakkelijker maakte, was dat beide bedrijven eenzelfde ontstaansgeschiedenis hadden. Wout Parys: “We zijn allebei voortgevloeid uit doctoraatsprojecten aan
producten aan. Er is met andere woorden geen overlapping.” Maar wat dan met de verschillende bedrijfsculturen? Wout Parys: “De overlaters zijn vanaf het begin heel nauw bij de overname betrokken geweest. Dat was ook hun uitdrukkelijke wens, om zo hun klanten zoveel mogelijk continuïteit te garanderen. Er was en is dus heel veel overleg. Bovendien houden we hen aan boord als senior consultants, omdat hun knowhow te kostbaar is. Maar het is niet hun bedoeling om als schoonouders over onze schouders mee te kijken (lacht).”
Externe expertise Bedrijven die erover denken om een onderneming over te nemen, kunnen ook een beroep doen op externe expertise. Zo klopte Bauphi onder meer aan bij Vlaio, het Agentschap Innoveren en Ondernemen. “Vooral hun studiedagen met sprekers waren heel leerrijk. Daar zijn we bijvoorbeeld meer te weten gekomen over de kmo-groeisubsidie en innovatieaftrek.” Ook hun boekhouder bleek van goudwaarde, net als de bank. Wout Parys: “Die eerste heeft financiële analyses gemaakt, overeenkomsten opgesteld en onderhandeld. De bank dacht dan weer mee over financiering, financiële analyse en toekomstvisie.” Ook van de overheid kwam steun: participatiemaatschappij Vlaanderen gaf goede informatie over financiering, vooral dan de win-winlening, waarbij aan familieleden geld kan worden geleend. Wout Parys: “Onze overname viel qua complexiteit mee, zodat we zelf niet te veel vragen hadden. Maar het was wel aangenaam om te ervaren dat er vanuit verschillende hoeken geluisterd en graag constructief meegedacht werd.” De overlaters van Physibel kunnen dus met een gerust hart op pensioen: hun levenswerk is in goede handen én blijft bestaan. Die gedachte wordt duidelijk geapprecieerd. “We zijn onlangs nog samen met hen op restaurant geweest om de overname te bezegelen”, aldus Wout Parys. “En zij hebben getrakteerd (lacht).” TEKST HANNES DEDEURWAERDER
Krijg je er niet genoeg van? Lees meer op
FOKUS-ONLINE.BE #FOKUSONDERNEMEN • SMARTMEDIAAGENCY.COM
ADVERTORIAL ADVERTORIAL
Odoo Experience: meer dan 4000 mensen verwacht voor de release van Odoo 12 Voor de 9de editie vindt Odoo Experience plaats in de Aula Magna (LLN) van 3 tot 5 oktober. De Belgische uitgever van software voor bedrijfsmanagement zal van deze gelegenheid gebruik maken om de nieuwe softwareversie Odoo 12 officieel uit te brengen. RAMILLIES, 19 SEPTEMBER 2018 – De inzendingen voor deze belangrijke gebeurtenis van het Belgische bedrijf Odoo nemen bij elke editie met 20 % toe. Geen wonder dat het bedrijf dat niet alleen de prijs won van de Waalse Trends Gazellen maar ook genomineerd werd als finalist voor het bedrijf van het jaar 2018 van EY, zo een succes kent bij de voorverkoop van zijn tickets. Odoo, de software die de bedrijfsvoering heruitvindt In een steeds competitievere omgeving waarin digitalisering een belangrijke rol speelt, worden de bedrijven geconfronteerd met uitdagingen op het gebied van strategisch bedrijfsbeheer en transformatie. En het is nu net op dat gebied dat Odoo zijn knowhow wil bewijzen; bedrijven transformeren door hen een intuïtieve en
volledig geïntegreerde all-in-one software voor bedrijfsmanagement aan te bieden. Heel vaak staat “het beheren van een bedrijf” voor complexiteit, tijdverlies, technische dienstverleners en specifieke software. Om hieraan tegemoet te komen heeft Odoo een reeks gebruiksvriendelijke bedrijfsapplicaties ontwikkeld die samen een compleet pakket aan tools bieden die aan de behoeften van elk bedrijf voldoen: een CRM, de verkoop, de boekhouding, de productie, de human resources, een loonconfigurator en nog veel meer. U zou het een beetje kunnen vergelijken met het Zwitserse zakmes van het bedrijfsbeheer waarvan u alle gebruiksmogelijkheden kunt ontdekken tijdens ons jaarlijkse evenement, Odoo Experience, dat plaatsvindt van 3 tot 5 oktober in de Aula Magna (LLN). Odoo Experience is een combinatie van workshops en lezingen gegeven door de Odoo software gemeenschap en haar experten. Komende van over de hele wereld, ontmoeten de partners, ontwikkelaars, gebruikers en klanten elkaar gedurende drie dagen in de Aula Magna in Louvain-la-Neuve. Deze “showcase” van Odoo biedt de gelegenheid om kennis te maken met de
Odoo software en de nieuwe functies van versie 12 die officieel uitgebracht worden tijdens de eerste dag, woensdag 3 oktober. De deelnemers zullen snel begrijpen waarom duizenden bedrijven voor Odoo gekozen hebben om de uitdaging van de digitalisering en zijn implementatie aan te gaan. Een deelname aan Odoo Experience betekent niet alleen een ontmoeting met gebruikers, maar ook het geven van live softwaredemonstraties door de verschillende experten. De avonden met themadiners en concerten zijn dan weer het ideale moment om uw netwerk te versterken en u te ontspannen. Alle informatie is te vinden op http://experience.odoo.com.
Voor meer informatie: Contactpersoon: Cécile Collart E-mail: cco@odoo.com www.odoo.com/r/OXP2018 experience.odoo.com
3 tot 5 oktober Aula Magna, LLN
Registreer gratis op experience.odoo.com
Talks • Workshops • Demos Networking • Concerts and more!
016
FOCUS CHANGE MANAGEMENT
Change management als antwoord op arbeidsinnovatie Nieuwe technologieën, social media, digitalisering, e-commerce… beïnvloeden de manier waarop bedrijven produceren, communiceren en hun producten en diensten aanbieden. Om succesvol te zijn, moeten bedrijven snel kunnen inspelen op die veranderingen. En dat vraagt om een andere organisatiecultuur en flexibele werknemers.
“E
lk modern bedrijf is vandaag continu in verandering.” Dat weet Nick Vanhalst, directeur van consultingbureau Stanwick. Dit bureau begeleidt productie- en dienstenbedrijven uit verschillende sectoren bij veranderingen tout court. “Bedrijven die continu zaken in vraag stellen en verbeteren, die verandering als leuk en normaal beschouwen, zijn het meest succesvol. Als change management experts helpen we bedrijven om een dynamiek te creëren waarbij verandering iets natuurlijks wordt en alle werknemers mee zijn in het verhaal. Dat laatste is cruciaal voor een geslaagde verandering.”
verhaal te maken. Ze stellen zelf de diagnose waarom de verandering noodzakelijk is, bedenken de oplossing en verkopen die aan de betrokkenen zonder hen inspraak te geven. Er zijn bedrijven die pogingen doen
In een VOCA-wereld – een wereld die Volatiel, Onzeker, Complex en Ambigu is – staan bedrijven voor een aantal grote uitdagingen. Een daarvan is om de juiste mensen te vinden, de zogenaamde war for talent. Daarna komt het erop aan om mensen aan boord te houden. Dat kan door zinvol werk, een optimale work-lifebalans, groei- en doorstroommogelijkheden... “Jonge mensen houden niet van een sterk hiërarchisch bedrijf. Zij willen impact op hun werk en betrokken worden bij de besluitvorming van hun organisatie. Willen bedrijven werknemers houden, dan moeten ze toelaten dat zaken bottom-up gaan veranderen en dat ook aanmoedigen. Ze moeten de mensen op de werkvloer betrekken bij veranderingen en laten meedenken over mogelijke oplossingen.” Hier pikt organisatieadviseur Hugo Der Kinderen op in. “Het gaat verschrikkelijk moeizaam in de bedrijfswereld om van de klassieke top-downbenadering in change management af te wijken. Managers hebben nog steeds de neiging om hun eigen
Willen bedrijven werknemers houden, dan moeten ze toelaten dat dingen bottom-up gaan veranderen en dat ook aanmoedigen. — NICK VANHALST om het anders aan te pakken, maar vaak komen zij niet verder dan werkgroepen. Maar eigenlijk is dat een schijnoplossing. Op kleine schaal kom je dan misschien wel tot een goede verstandhouding over de oplossing, maar wat met al die andere betrokkenen die van niets weten?” De grootste uitdaging binnen change management is om iedereen te laten participeren bij het maken van oplossingen.
Veranderen doe je niet alleen Change management met focus op de mens
Der Kinderen ziet daartoe twee methoden. “Zodra mensen beseffen dat er een probleem is, gebruik je de trechtertechniek waarbij je de input van alle betrokkenen in fasen door een trechter jaagt. Je gaat door
tot je een oplossing vindt die voor iedereen aanvaardbaar is. Wanneer er tijdens dat proces fundamentele keuzes moeten gemaakt worden, brengt het sociocratische besluitvormingsmodel soelaas. Dat model geeft extra aandacht aan afwijkende meningen en neemt bruikbare elementen mee. Wanneer er geen nieuwe suggesties voor de oplossing naar boven komen, wordt de uitzonderingsvraag gesteld: ‘Wie kan er niet leven met het idee dat we het probleem zo proberen op te
ADVERTORIAL
lossen?’” Denkers voorspellen dat sociocratie de opvolger wordt van democratie. In plaats van puur stemmen te tellen en te polariseren tussen winnaars en verliezers, is er binnen de sociocratie veel meer controle op de kwaliteit van de oplossing. Verandering aan de strategie, structuur of systemen van een organisatie, aan de zogenaamde harde kant, lukt met bovengenoemde methoden. Wanneer het verandering van menselijk gedrag betreft, individueel of collectief, dan krijg je een variant op het model. Die zachte factoren laten zich immers niet zomaar op een nuchtere manier in puur rationele processen gieten. Daar komt bewustwording en aanvaarding bij kijken en daar is een grote rol voor de personeelsafdeling weggelegd, zegt Der Kinderen: “De personeelsafdeling moet zorgen voor een goede feedbackcultuur, ze moet een persoonlijk ontwikkelingsplan opmaken, werknemers begeleiden, en coachen in zelfkennis en in uitdagingen aanvaarden.” “In een VOCA-context zijn langetermijnstrategieën niet meer interessant”, zegt Vanhalst. “Bedrijven moeten snel kunnen schakelen om opportuniteiten meteen te grijpen. Ze moeten zich dus wendbaar organiseren en dat vraagt om flexibele werknemers. Bedrijven zetten dan ook stevig in op de interne mobiliteit van hun werknemers. Waar mensen vroeger aangeworven werden voor een specifieke functie, nemen werknemers vandaag een rol op die gedefinieerd wordt door henzelf, leidinggevenden, klanten, leveranciers… Dat is veel dynamischer. Met opleiding en coaching kunnen ze van de ene rol in de andere stappen en kunnen bedrijven sneller reageren op veranderingen.”
De enige constante is verandering: als ondernemer ben je je daarvan bewust. Het kan zijn dat bepaalde elementen aan je onderneming iets meer nuance vereisen, of misschien is het wel eens tijd om het roer volledig om te gooien. Zomaar eventjes aan een veranderingstraject beginnen, doe je natuurlijk niet. CoDirect wel, want als change managementbureau zijn ze gespecialiseerd in advies en begeleiding op maat, voor ieder bedrijf dat op zoek is naar meer dan een simpel changement de décor. Hun focus ligt op het menselijke aspect, zonder ooit het projectmatige achterwege te laten. Het streven naar veranderingsbereidheid is cruciaal hierbij, en dat doe je door de optelsom van een gestructureerde aanpak met het betrekken van de juiste mensen. Dat wil zeggen: eventuele bekommernissen aanpakken, er samen de tijd voor nemen, en vooral voldoende oefenen om nieuw
TEKST BO BOGAERT
gedrag te stimuleren. Want veranderen is niet forceren, maar het volop kunnen beleven. Betrokkenheid moet worden omgezet in bereidheid om zich aan te passen, en daarbij bepaalt het menselijk aspect absoluut het welslagen van je ommezwaai, hoe klein of groot ook. Dus wat motiveert mensen in welke context? Om dit te achterhalen maakt CoDirect onder meer gebruik van de Profile Dynamics© drijfverenanalyse. Zo ga je niet eender wat implementeren in je bedrijf, en gaat oud gedrag ruimte maken voor een nieuwe, blijvende aanpak in een verbeterd ondernemerschap. Benieuwd of jij klaar bent om 180 graden te draaien, of misschien toch een tikkeltje minder? Ga dan naar www.codirect.be en vraag je gratis change scan aan.
ADVERTORIAL
WERKBAAR WERK IN VLAANDEREN Het Europees Sociaal Fonds (ESF) is al jarenlang een belangrijke stimulator van meer werkbare jobs in Vlaanderen. Met zijn subsidies voor projecten rond Duurzaam Loopbaanbeleid en Anders Organiseren steunde ESF de afgelopen drie jaar al 358 ondernemingen die sleutelden aan meer werkbaar werk en meer kwaliteitsvolle jobs.
Europees Sociaal Fonds esf-vlaanderen.be
van het ondersteunen van ondernemingen en organisaties die hun HR- en organisatiebeleid willen aanpassen aan de uitdagingen, en inzichten, van de 21ste eeuw.
Werkbaar werk is werk dat motiverend is, voldoende leerkansen biedt, geen overmatige stress oplevert en een evenwichtige werkprivébalans mogelijk maakt. Deze vier elementen zijn volgens de Stichting Innovatie en Arbeid (StIA) van de SERV de cruciale componenten van werkbaar werk.
Ondernemingen kunnen voor twee types van projecten rond werkbaar werk aankloppen bij ESF. In het eerste type van projecten werkt de organisatie aan een duurzaam loopbaanbeleid. Op basis van een analyse van de organisatie, bijvoorbeeld via een werkbaarheidsscan, formuleert de onderneming een ESF-project met acties binnen HR-domeinen, zoals bijvoorbeeld werving & selectie, work-lifebalans, competentiebeleid…, waar verbetering nodig is.
Een belangrijke stimulans voor werkbaar werk in Vlaanderen komt vanuit het Europees Sociaal Fonds (ESF). Dit is een groot werkgelegenheidsfonds dat Europese en Vlaamse middelen bundelt om de arbeidsmarkt te versterken en te vernieuwen. Het fonds kent jaarlijks meer dan 70 miljoen euro toe aan projectsubsidies. Een groot deel van deze subsidies gaat naar projecten die de positie van werkzoekenden, inactieven en kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt verbeteren. Maar ESF heeft in Vlaanderen ook een lange traditie
In het tweede type van werkbaarheidsprojecten gaat het om ondernemingen die het werk anders willen organiseren. De doelstelling is om de omslag te maken van een hiërarchische en functionele arbeidsdeling naar een vlakke structuur die gebaseerd is op multidisciplinaire teams. Deze veranderingen leiden tot een grotere betrokkenheid van de medewerkers en hebben een positieve impact op de werkbaarheid. Deze projecten kunnen tot 80.000 euro subsidies ontvangen, net zoals de projecten van duurzaam loopbaanbeleid.
Helbig - Actualisering van het loopbaanbeleid Helbig is een onderneming die modulaire systemen voor winkelinrichting aanbiedt voor de retail. Zijn core business staat onder druk sinds de komst van e-commerce. De waardepropositie van de onderneming moest worden geactualiseerd. Ze wilden namelijk evolueren naar een onderneming met een hogere reactiesnelheid, die klanten meer ontzorgt en die onbeperkt bereikbaar is. Helbig was daarom ook toe aan een actualisering van zijn HR- en loopbaanbeleid en daarvoor dienden zij begin 2018 een project in bij het ESF. Ceo Luc Vermeersch legt uit waar het project op focust.
Ingenium - Evolueren naar een zelfsturende organisatie Ingenieursbedrijf Ingenium groeit sterk in een omgeving die snel verandert, zowel of vlak van technologie als op vlak van verwachtingen van de klant. De huidige structuur van de onderneming belemmerde groei en flexibiliteit om te kunnen inspelen op de nieuwe uitdagingen. Daarom besliste de onderneming om een verandertraject op te zetten naar een nieuwe flexibele, zelfsturende organisatie. Hiervoor kregen ze subsidie van het ESF en inhoudelijke ondersteuning van Flanders Synergy. Anderhalf jaar na de opstart van het verandertraject blikken Nicolas Vyncke, Ellen Dhaese en Jan Desmet terug. Bij de opstart werd een evolutieteam samengesteld dat de bouwstenen van de nieuwe structuur moest bepalen. Ingenium merkte op dat het loslaten van vastgeroeste functies en het overschakelen naar rollen een van de grootste uitdagingen was bij het opzetten van zelfsturende teams. Verantwoordelijkheden worden gedeeld binnen het team en men evolueerde naar een gedeeld en verbindend leiderschap.
“De bestaande competentiematrix moet worden aangepast zodat er meer nadruk komt te liggen op de nieuwe competenties die de medewerkers nodig hebben. Er moeten dan opleidingsplannen worden gemaakt om de medewerkers te laten groeien en evolueren. Dankzij ESF kunnen we heel wat zaken realiseren”, weet de ceo. “Maar we beseffen heel goed dat we ons systeem constant moeten opfrissen.” 360°-feedback bij de evolutiegesprekken met medewerkers en open communicatie wordt dan ook sterk aangemoedigd.
Het Europees Sociaal Fonds (ESF) in Vlaanderen Het ESF-programma in Vlaanderen beschikt over een budget van ruim 1 miljard euro voor de periode 2014-2020. Dit budget is samengesteld uit de circa 400 miljoen euro die Vlaanderen van Europa krijgt en uit bijdragen van de Vlaamse overheid, lokale overheden en private instanties. Dit programma wordt beheerd door de afdeling ESF en Duurzaam Ondernemen (ESF & DO) van het Departement Werk en Sociale Economie. De afdeling ESF & DO verdeelt de middelen door projectoproepen te organiseren, het selectieproces in goede banen te leiden en de goedgekeurde projecten te coachen, op te volgen, uit te betalen en te controleren. Halverwege 2018 organiseerde de afdeling al 86 projectoproepen, waarbij ruim 1000 projecten werden goedgekeurd. Ruim een derde van die projecten heeft werkbaarheid als hoofdthema.
018
CHRONICLE FRANCHISE
FOKUS-ONLINE.BE
Franchisenemer? Ondernemer! De nieuwe generatie bruist van de ondernemerszin. Maar de generatie met reeds een mooie professionele carrière achter de rug, ervaart evengoed de drang om een eigen zaak uit te bouwen. Franchising kan het voor de ondernemer eenvoudiger maken, maar daarom niet minder impactvol. Franchising bij McDonald’s houdt dan ook een degelijk en langdurig partnerschap in, en vooral franchisenemers die er 200% voor gaan.
D
e 82 Belgische McDonald’s restaurants staan onder leiding van 24 franchisenemers. Terwijl de klant vertrouwd is met onze formule, is en blijft de franchisenemer een zelfstandig ondernemer. Hij kan de expertise en de kracht van het merk ten volle benutten bij het uitbouwen van zijn zaak. McDonald’s gaat hiervoor steeds op zoek naar mensen met een sterke ondernemerszin én ervaring in een leidinggevende rol. Een franchisenemer moet in staat zijn om het groter geheel te zien. Zijn zaken dragen namelijk bij aan het algemeen belang, niet enkel aan het persoonlijke belang. In mijn ogen moet de franchisenemer het merk niet voor 100%, maar voor de volle 200% mee willen uitbouwen in ons land. De motivatie om 48 miljoen klanten hun bezoek bij McDonald’s met een glimlach te laten doorbrengen, is noodzakelijk. Alvorens wij franchise geven, wordt elke kandidaat franchisenemer opgeleid. Gedurende 9 à 12 maanden leert hij alles van A tot Z op het terrein. Daarbij wordt er een sterke focus gelegd op de waarden en normen binnen McDonald’s. Dit zullen zij namelijk overdragen op een gemotiveerd en ondernemend team dat die waarden moet uitdragen. Naast motivatie en opleiding is lokale verankering iets dat we
Wij zorgen er als bedrijf ook
nooit uit het oog mogen verliezen. Als hoofdkantoor bepalen wij de missie, visie en strategieën. Onze partners zorgen er dan voor dat deze worden omgezet in de realiteit. Het commerciële netwerk van de franchisenemer is minder belangrijk. Wij werken liever samen met lokaal geïntegreerde ondernemers die de gewoontes en cultuur goed kennen. De franchisenemer moet de capaciteit hebben om een lokaal netwerk uit te bouwen met economische, en sociale stakeholders. Zo zorgen ze bijvoorbeeld voor zoveel mogelijk lokale jobs, sponsoren onze franchisenemers voetbalploegen...
voor dat ons zorgvuldig opgebouwd imago, beschermd blijft.
Wij zorgen er als bedrijf ook voor dat ons zorgvuldig opgebouwd imago beschermd blijft. Dit is in ieders belang. Dat doen we door onze vertrouwensrelatie met de franchisenemers persoonlijk op te bouwen. Onze jarenlange expertise stellen we ter beschikking en we ondersteunen hen op elk vlak. Voor mij is het duidelijk dat franchising werkt. Het maakt het voor velen die zin hebben om te ondernemen, eenvoudiger. En dat is wat Generatie X en Y wil. De toekomst ziet er dus rooskleurig uit wat franchising betreft. TEKST STEPHAN DE BROUWER, MANAGING DIRECTOR MCDONALD’S BELGIUM
ADVERTORIAL
Ladbrokes, wereldspeler in sportweddenschappen, heeft in ons land alleen al 330 kantoren. Voor verschillende daarvan zoekt het bedrijf zelfstandige kantoorhouders zonder 9 to 5-mentaliteit. Het WK voetbal van afgelopen zomer heeft het nog maar eens aangetoond: sportweddenschappen zijn waanzinnig populair. Dagelijks plaatsten toen meer dan 100.000 Belgen een (online) weddenschap. Anders gezegd: wie als zelfstandig ondernemer een Ladbrokes-kantoor wil aansturen, komt terecht in een booming business. Rekruteringsverantwoordelijke Michael Rocca: “Dat is maar één voordeel. Zo ben je als kantoorhouder je eigen baas én moet je geen investering doen, zoals bij een klassieke overname wel het geval is. Bovendien krijg je hier heel wat doorgroeimogelijkheden en kansen, door onder meer het beheer van
grotere kantoren te verzekeren en daarbij personeel in te schakelen.” Ladbrokes is niet op zoek naar specifieke profielen. “Een gezonde interesse in of kennis van sport is natuurlijk een must”, gaat Michael Rocca verder. “Net als de commerciële ingesteldheid om een zo groot mogelijk cliënteel aan te trekken.” Eén uitdaging wel: dit is geen 9 to 5-job. De kantoren van Ladbrokes zijn zeven dagen op zeven open, en doorgaans van 10u30 tot 22u. “We zoeken dus echt mensen die graag werken”, verduidelijkt Michael Rocca. Belangrijk nog: Responsible gaming maakt deel uit van het DNA van Ladbrokes. Michael Rocca: “Het moet te allen tijde fun blijven. Vermoed je als kantoorhouder gokproblemen bij een klant, dan dient deze op een gepaste wijze te worden opgevolgd. Plezier primeert!”
Zelfstandig kantoorhouder van Ladbrokes worden? Een goede gok!
ADVERTORIAL
De afgelopen 15 jaar verscheen het internet in het rijtje van gas, elektriciteit en telefonie. Internet werd een normaliteit waarvan mensen verwachten dat het er gewoon is. De opkomst ervan heeft kansen gecreëerd voor verschillende bedrijven en sectoren. Denk maar aan de Ubers, de AirBNB’s en de Spotify’s van deze wereld. Stuk voor stuk bedrijven die meesurfen op het succes van de digitale revolutie, om daarna een ganse industrie op z’n kop te zetten. Maak kennis met de grondbeginselen van digitale transformatie. Wat houdt digitale transformatie in? Heel simpel gezegd ‘het omarmen van nieuwe, digitale technologieën binnen jouw onderneming’. Of wanneer we dit opsplitsen: - Digitale transformatie vereist een holistische aanpak. Een digitale onderneming ondersteunt klanten, medewerkers en leveranciers op een geoptimaliseerde manier. - Wie transformeert, past in eerste instantie zijn of haar business model aan. Hoe kan je met behulp van nieuwe technologieën inspelen op de veranderende noden van je klanten en de opportuniteiten in je sector? - Transformeren gaat over het gebruik van nieuwe technologieën binnen bedrijven en de toenemende digitalisering van bedrijfsprocessen. - Een open omgeving creëren die klanten en medewerkers inkijk geeft in wat ze doen.
Hoe begin je met digitale transformatie?
1. Kijk naar processen die vandaag de dag lopen, praat met je klanten én je medewerkers, en ga op zoek naar jouw meerwaarde.
2. Leg de customer journey bloot. Het is hierbij belangrijk dat je alle punten aanpakt, hoe minuscuul het touchpoint ook mag lijken. De kleinste details maken het grootste verschil.
3. Creëer een digitale strategie en kijk waar de veranderingen kunnen gebeuren. Creëer een structuur en herbekijk alle digitale processen.
4. Als laatste ga je ook effectief werken aan jouw digitale oplossing. Dit doe je dankzij een concreet actieplan waarin je beschrijft welke tools en oplossingen nodig zijn om jouw digitale transformatie tot een goed einde te brengen.
Eigenlijk hebben we het belangrijkste punt van Tunity al aangehaald hierboven. Wij gaan namelijk écht op zoek naar informatie over jouw klanten. Daarvoor bouwden we tools en vergaarden we ontzettend veel data. We connecteren meer dan 3000 datapunten om jouw doelgroep beter te leren kennen. Op die manier kan jij écht gerichte beslissingen nemen. Daarnaast weet Tunity ook als geen ander hoe belangrijk continuïteit in jouw bedrijf is. Daarom zorgen we ervoor dat jouw onderneming kan blijven draaien. Vergelijk het met een schip dat altijd de juiste koers vaart, en soms van richting verandert. Wij zijn de speedboats die het schip voorzien van de juiste oplossingen om te kunnen blijven varen.
Enkele tips & tricks: - Laat andere mensen een kijkje nemen in jouw digitale transformatie. Als ondernemer zit je namelijk zodanig diep in je bedrijf, dat het moeilijk wordt om alle kansen en digitale opportuniteiten te ontdekken. - Ga vanuit het hoofd vanuit je klant. Digitaal vooruit gaan is leuk, maar enkel wanneer je klanten er baat bij hebben. - Een grootbank zei ooit “praten werkt”. Daarom is het belangrijk om verschillende stakeholders mee te nemen in dit verhaal. Op die manier krijg je een digitale transformatie die echt succesvol is.
ADVERTORIAL
www.tunity.be
Vlaanderen is ondernemen
KOM NAAR DE
WEEK VAN DE BEDRIJFSOVERDRACHT VAN 22 TOT 26 OKTOBER 2018 Een bedrijf overnemen of overlaten? Een geslaagde overdracht vraagt een grondige voorbereiding. Win tijdig de nodige informatie in. Tijdens de Week van de Bedrijfsoverdracht kan je advies inwinnen bij de experten uit ons netwerk en tal van infosessies volgen. Op zoek naar professionele begeleiding of vragen over succesvol kopen of verkopen, de waarde van je bedrijf, groeien door overname, … ? Schrijf je dan zeker in via weekvandebedrijfsoverdracht.be. Je kan ook een gratis infopakket aanvragen.
AGENTSCHAP INNOVEREN & ONDERNEMEN
weekvandebedrijfsoverdracht.be