Fokus Personal Finance

D I T D OSS I E R WO R DT G E P U B L I C E E R D D O O R S M A RT M E D I A E N VA LT N I E T O N D E R D E V E R A N T WO O R D E L I J K H E I D VA N D E R E DACT I E VA N K N AC K

DEC ‘21

PERSONAL FINANCE

Karel Baert Hogere inflatie en lage rente: wat nu?

Beleggen Rendement voor je geld

Ludwig Forrest Filantropie: het verschil maken

Marnix Galle

”Betaalbaar wonen is een basisrecht, dus moet het aanbod omhoog. It’s as simple as that.”

Lees meer op Fokus-online.be

2 VOORWOORD

FOKUS-ONLINE.BE

4

6

10

22

Karel Baert

Hogere inflatie en lage rente: wat nu?

Sparen brengt vandaag amper nog iets op. Integendeel: eigenlijk verlies je eraan. Dat komt door de inflatie en de lage rente. Heb je een deel van je spaargeld voor lange tijd niet nodig? Dan kun je eraan denken om het te beleggen en zo je koopkrachtverlies te compenseren.

B

elgen zijn verwoede spaarders. Banken zien dan ook jaar na jaar de volumes op de spaarboekjes toenemen. Dat is niet verwonderlijk. Geld op een spaarrekening bij een bank plaatsen is gemakkelijk, veilig en vooral: onmiddellijk beschikbaar. Jammer genoeg zijn er in de huidige economische context toch nadelen verbonden aan dat ideale trio van ‘zeker, gemakkelijk en beschikbaar’.

Die nadelen zijn deels het gevolg van het beleid van de Europese Centrale Bank, die al verschillende jaren de rente naar beneden duwt.

De jaarlijkse intrest op spaargeld is tot een absoluut minimum herleid. Die intrest is de vergoeding voor het ter beschikking stellen van je geld bij de bank. Je bent normaal gezien niet van plan om dat geld onmiddellijk te gebruiken, maar je wil wel zeker zijn dat je met hetzelfde bedrag in de toekomst evenveel kunt kopen als vandaag. De intrest compenseert dus de prijsstijgingen die zich in de tussentijd voordoen. En daar zit het probleem: met een inflatie die ondertussen al een paar jaar hoger is dan de rente, is die compensatie er niet. Je koopkracht vermindert omdat je spaargeld als het ware staat te verdampen op een rekening.

zeggen dat je beter anders met je spaargeld omgaat. Als het ideale trio ‘zeker, gemakkelijk en beschikbaar’ je koopkracht doet afnemen, is het misschien tijd voor een nieuwe strategie.

Onvoorziene uitgaven kun je niet uitsluiten. Een bepaald bedrag achter de hand houden voor onverwachte kosten: daar kun je niet omheen. Hier blijft een spaarrekening dus aangewezen.

Je koopkracht beschermen in deze tijden van lage rente en hoge inflatie is een must.

Bovendien help je de economie ermee vooruit.

De rest van je spaargeld, waarvan je vermoedt dat je het een aantal jaren niet nodig zult hebben, kun je beter beleggen. Zo kun je het koopkrachtverlies door de lage rente compenseren.

Natuurlijk houdt dit een zeker risico in. Maar als je je goed informeert en goed nadenkt over de producten waarin je belegt, de spreiding in de tijd en je beleggingshorizon, is het vast en zeker de sprong waard. Eén ding is zeker: al je geld op je spaarrekening laten staan leidt tot verlies. Toch in de huidige context. Al wie er ooit aan gedacht heeft om te starten met beleggen, kan zich geen beter moment wensen.

Door Karel Baert CEO Febelfin

Wil dat dan zeggen dat je beter alles meteen uitgeeft? Helemaal niet. Het wil gewoon

EEN VEEL VOORKOMENDE TACTIEK, MAAR NIET DE MEEST AANGEWEZEN MANIER OM ZICH VOOR TE BEREIDEN OP DE TOEKOMST.

Foto © Christophe Vander Eecken

LEES MEER. 4

Op zoek naar rendement voor je geld

6

Voor wie langer leeft is een doordacht financieel plan een noodzaak

10

Interview: Marnix Galle

14 Beleggen voor beginners 18

Waarom duurzaam beleggen cruciaal is voor een betere toekomst

22

Filantropie: het verschil maken met hoofd en hart

COLOFON. COUNTRY MANAGER

CHRISTIAN NIKUNA PEMBA CREATIVE DIRECTOR

BAÏDY LY HOOFDREDACTIE

ELLEN VAN HOEGAERDEN EINDREDACTIE

DON VAN DER PUTTEN TEKST

FREDERIC PETITJEAN BAVO BOUTSEN LAYOUT

SMART STUDIO COVERBEELD

IAN HERMANS DRUKKERIJ

ROULARTA

SMART MEDIA AGENCY.

LEYSSTRAAT 27 2000 ANTWERPEN +32 (0)3 289 19 40 REDACTIE@SMARTMEDIAAGENCY.BE FOKUS-ONLINE.BE

Veel leesplezier!

Matthias Laenen Project Manager

UIT VOORZORG… NU DENKEN AAN LATER. Het Vrij Aanvullend Pensioen (VAPZ) is voor een zelfstandige de beste en fiscaal meest voordelige manier om het wettelijk pensioen aan te vullen.

Daarnaast kunnen zelfstandigen, zonder vennootschap, het VAPZ verder aanvullen via de Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen (POZ); een supplementair pensioenspaarproduct dat de Voorzorgkas aanbiedt in samenwerking met Bank Degroof Petercam en Candriam.

VOORZORGSKAS VOOR ADVOCATEN,GERECHTSDEURWAARDERS EN ANDERE ZELFSTANDIGEN OFP Kunstlaan 56, 1000 Brussel +32 2 534 42 42 I info@vkag.be I www.vkag.be | Volg ons op & VKAG

Warmte en gezelligheid zijn vandaag perfect combineerbaar met milieu en rendement. Ons nieuwste gamma gas- houten elektrische haarden verzoenen ecologie met esthetiek.

Samen met onze interieurarchitecten gaan wij op zoek naar een totaaloplossing voor uw interieur. Ons hoogtechnologisch productieatelier staat garant voor een perfecte integratie van de haard in het meubel. Bezoek onze exclusieve showroom en laat u inspireren.

Showroom Natiënlaan 161 B-8300 Knokke T 050 34 24 44 sales@depuydthaarden.be www.depuydthaarden.be

DEPUYDT_NIEUWSBLAD.indd 2

9/11/21 15:09

4 BELEGGEN

FOKUS-ONLINE.BE

Op zoek naar rendement voor je geld De inflatie is tegenwoordig een stuk hoger dan de rente op spaarboekjes, dat wil zeggen dat sparen je geld kost in plaats van dat het iets opbrengt. Heel veel mensen zijn daarom op zoek naar beter rendement op hun kapitaal. En dan komen al heel snel de beleggingsfondsen en aandelen in beeld.

B

ij de bank Argenta is de vraag naar meer rendement al jarenlang een hot topic bij klanten, zegt beleggingsexpert Vincent Coppée. “Dat is al zo sinds de rente zijn bodem van 0,11 procent heeft bereikt. De laatste maanden, met de stijgende inflatie, is de situatie nog precairder geworden.”

Beleggen staat dus in de belangstelling, maar er zijn toch een paar basisregels die je niet overboord mag gooien. “Besef dat beleggen iets voor de lange termijn is”, zegt Coppée.

“Doe dat enkel met geld dat je jarenlang kunt missen, minstens 7 tot 10 jaar. Alleen zo kun je ook slechtere beursjaren uitzweten. Houd ook rekening met je risico-appetijt. Sommige mensen kunnen het absoluut niet verdragen dat hun beleggingen in waarde zakken, slaan in paniek en verkopen op het slechtst mogelijke moment. Bij beleggen komt dus wel een beetje psychologie en zelfkennis bij kijken.”

Het is in elk geval een goed idee om als beginneling met beleggingsfondsen te starten, aldus de beursexpert. Met individuele aandelen wacht je beter tot de beurs geen geheimen meer heeft. “Een fonds is sowieso sterk gediversifieerd, dus je legt automatisch nooit al je eieren in dezelfde mand. Achter de actief beheerde fondsen zit ook een team

Een fonds is sowieso sterk gediversifieerd, dus je legt automatisch nooit al je eieren in dezelfde mand.

— Vincent Coppée

van specialisten die constant met de beurs bezig zijn. Zij weten meestal veel beter dan leken wanneer ze moeten kopen en verkopen. En tot slot: als je voortdurend aandelen koopt en verkoopt, kunnen de commissiekosten flink oplopen. Fondsen hebben ook kosten, maar die individuele bewegingen wegen minder door.”

Voorlopig zijn er buiten de beurs niet zoveel alternatieven om je geld iets te laten opbrengen, zegt Coppée. Is vastgoed dan niet interessant? Of bitcoins? “De vastgoedprijzen stijgen inderdaad, maar dan spreek je wel meteen over heel andere bedragen dan bij een beleggingsfonds. Meestal wil je dat vastgoed ook verhuren en veel mensen vergeten weleens dat dat huis of studentenkot ook onderhoudskosten én zorgen met zich mee brengt. Als er iets hersteld moet worden, zal

de huurder naar jou bellen. Met bitcoins en cryptomunten zou ik héél voorzichtig zijn. Die markt is tegenwoordig enorm speculatief en enorm volatiel. Koersen schieten omhoog en donderen weer naar beneden. Bovendien is het vaak lastig te begrijpen waarom een koers zo sterk beweegt. En dat is voor mij een teken om op mijn hoede te zijn. Bij Argenta beleggen we enkel in zaken die we perfect begrijpen.

Bij cryptomunten is dit niet het geval en dus blijven we daarvan weg.”

Wie met keuzestress zit op de beurs en niet weet hoe te beginnen, kan die dilemma’s misschien aan technologie overlaten.

Aan Matti bijvoorbeeld, een intelligente beleggingsassistent van KBC. Die helpt mensen bij de selectie van ‘trackers’, beleggingsproducten die een korf van aandelen of een beursindex volgen.

“We merkten dat sommige beleggers het toch te moeilijk vinden om zelf een keuze te maken uit de vele beursproducten die er zijn, en dat ze vooral bezorgd zijn dat ze een foute keuze zouden maken”, zegt Werner Eetezonne, CEO van Bolero, het beleggingsplatform van KBC. “Wie met aandelen bezig is, moet het toch allemaal wat op de voet volgen. Om ook voor die beleggers een makkelijke oplossing te bieden, besloten we om technologie in te schakelen en een slimme beleggingsassistent te bouwen.”

De kandidaat-belegger doorloopt eerst een vragenlijst die peilt naar zijn kennis en ervaring over trackers, zijn financiële situatie, zijn horizon, risico-appetijt en rendementsdoelen. Daarmee bepaalt het algoritme het risicoprofiel. De belegger kan ook nog maximum vier voorkeuren voor zijn portefeuille aanduiden. Gelooft hij bijvoorbeeld sterk in technologie, gendergelijkheid of duurzaamheid?

Daarna geeft hij zijn voorkeur qua sector, geografie, thema of activatypes op. Matti stelt uiteindelijk zelf een gepersonaliseerde trackerportefeuille samen, volgt deze op en stuurt een bericht als er actie nodig is.

Door Frederic Petitjean

Niet geschoten is altijd mis!

Hoe zet jij je geld aan het werk?

Het aantal beleggende Belgen is de voorbije 2 jaar fors toegenomen en dat is goed nieuws.

Veel nieuwkomers doen dit op eigen houtje zonder enige begeleiding. Door gebrek aan financiële kennis maakt niet iedereen altijd de verstandigste keuzes. VFB, de Vlaamse Federatie van Beleggers, wil daar iets aan doen door de kennis en ervaring van haar leden te delen en iedereen te begeleiden tot goede beleggers. VFB geeft geen advies maar helpt je de juiste vragen te stellen om de antwoorden te vinden die bij jouw

financiële toekomst passen. Niets doen betekent verlies maken. En iedereen kan leren beleggen, mits een beetje begeleiding.

Bovendien draag je via jouw lidmaatschap bij tot een betere bescherming van individuele beleggers.

VFB vertegenwoordigt jouw belang naar de overheid en regelgever, opent deuren naar bedrijven en verzekert onafhankelijke, transparante informatie via de website en webinars, in het magazine en op congressen, trefpunten, bedrijfsbezoeken en in beleggingsclubs.

Ontvang gratis onze nieuwsbrief om op de

hoogte te blijven van activiteiten in uw buurt of online.

Wordt één van onze Beste Beleggers en profiteer van de eindejaarsactie: je bent al lid voor een heel jaar vanaf 60 euro en bovendien krijg je nu gratis toegang tot de Week van de Tips (13-17 december): een voordeel twv 21 euro. Elke dag geven minstens 2 analisten hun selectie voor 2022, exclusief bij VFB. Registreer nu en bekijk de tips wanneer het jou past.

Meer informatie op de website of via de QR-code.

#FOKUSPERSONALFINANCE

M&G • BRAND REPORT 5

Transities ondersteunen is belangrijker dan een big bang Weinig aandachtspunten zijn momenteel zo van belang voor de financiële wereld als ‘duurzaamheid’, ‘ESG-beleggen’ en ‘impact investing’. Hoe moeten beleggingsfondsen deze begrippen correct interpreteren en in de praktijk toepassen? Welke criteria moeten zij daarbij hanteren?

Z

ijn professionele beleggers nu plots wereldverbeteraars geworden? Het aantal fondsen die zichzelf vandaag aanprijzen als ‘duurzaam’, ‘sociaal bewust’, ‘groen’ en ‘maatschappelijk verantwoordelijk’ is niet meer op de vingers van één hand te tellen. Volgens Stacey Notteboom is deze ontwikkeling niet verrassend.

“Het is overduidelijk welke kant het op gaat. Zowat alle partijen zijn het erover eens dat we moeten overschakelen op een groenere wereld, dat we de klimaatopwarming en de milieuvervuiling moeten aanpakken en dat we onze planeet moeten ontzien als we haar in goede staat willen doorgeven aan de volgende generatie. Dat is ook zo voor maatschappelijke uitdagingen. Niet alleen het grote publiek is daarvan overtuigd, ook politici gaan steeds groener denken. Denk maar aan het herstelplan van Biden of de Green Deal van de Europese Commissie. De financiële sector kan een sleutelrol spelen door de investeringskloof te dichten en het kapitaal te kanaliseren naar de domeinen waar er het meest nood aan is, en door steun te verlenen aan bedrijven die een deel van de oplossing zijn voor de uitdagingen waar wij als samenleving voor staan.”

Wat het beleggingsbeleid betreft, pleit Notteboom voor realiteitszin en volharding in plaats van een enorme big bang, die eigenlijk onrealistisch is. “Van de ene dag op de andere stoppen met fossiele brandstoffen klinkt geweldig, maar is in dit stadium onmogelijk. Je kunt niet verwachten dat de wereld van vandaag ineens zonder olie of gas kan.

Hetzelfde geldt voor het energieverbruik, dat de komende jaren wellicht zal blijven stijgen, al was het maar omdat in de derde wereld steeds meer energie wordt verbruikt en zowat overal ter wereld datacenters verrijzen. Er is meer tijd nodig om volledig over te schakelen op groene energie.

We kunnen ondernemingen steunen door te beleggen in

Van de ene dag op de andere stoppen met fossiele brandstoffen klinkt geweldig, maar is in dit stadium onmogelijk. bedrijven die echt willen overschakelen op schone energie, ook al zijn ze nog niet zover, en door impact investing te promoten, waarbij we kapitaal kunnen kanaliseren naar die bedrijven die een directe oplossing bieden voor deze specifieke uitdaging.”

Notteboom geeft een voorbeeld. “DONG Energy was een Deens bedrijf dat vroeger stroom opwekte uit vervuilende energiebronnen. Een paar jaar geleden veranderde de naam van het bedrijf in Ørsted en werd het roer helemaal omgegooid. Het bedrijf is nu een van de grootste exploitanten van offshore-windparken ter wereld. Een klein deel van hun activiteiten is nog steeds vervuilend, je zou je dus kunnen afvragen of het wel een goed idee is om in hen te beleggen. Wij denken van wel, want het is heel duidelijk dat Ørsted de transitie ernstig neemt en hoogstwaarschijnlijk binnen een paar jaar 100 procent groene energie zal produceren.”

‘Governance’ even belangrijk als de E van ‘Environment’ en de S van ‘social’. Ons leefmilieu staat of valt met het gevoerde beleid. Je kunt perfect duurzaam beleggen in zendmasten, datacenters of sociale infrastructuur zoals ziekenhuizen of studentenkamers.”

We kunnen concluderen dat veel beleggers vanzelfsprekend voorstander zijn van ESG-doelstellingen, maar dat ze uiteraard verwachten dat hun beleggingen iets zullen opbrengen. Kunnen ‘duurzame’ beleggingen een passend antwoord bieden? “Er worden tal van benchmarkstudies en onderzoeksprojecten uitgevoerd die bevestigen dat duurzame beleggingsprojecten het minstens even goed doen qua rendement als ‘gewone’ beleggingsstrategieën, en vaak zelfs een stuk beter”, aldus Notteboom. “Marktspelers klagen soms dat dit soort groene opportuniteiten ‘nu nogal duur zijn’. Het is maar hoe je het bekijkt. Wij denken dat we nog maar aan het begin van de transformatie staan en wij beleggen met de blik op de lange termijn. Er zullen enorme sommen moeten worden geïnvesteerd voordat we ons doel op het vlak van duurzaamheid hebben bereikt.

Dat betekent dat er nog steeds enorme mogelijkheden en kansen zijn. Denk alleen maar aan wat we in België zullen moeten doen om te komen tot schone energie zonder kerncentrales. Of neem nu het aantal oplaadpunten voor elektrische voertuigen: dat stelt helemaal niets voor in vergelijking met wat we uiteindelijk nodig zullen hebben.”

Het begrip ‘duurzaam beleggen’ wordt vaak al te zeer verengd tot milieu en natuur, aldus Notteboom. “Bij ESG (Environment, Social & Governance) is de G van

M&G Investments is een van de grootste en oudste vermogensbeheerders ter wereld en kan bogen op meer dan negentig jaar ervaring. De in Londen gevestigde vermogensbeheerder beheert meer dan 431 miljard euro aan activa voor zijn klanten en houdt systematisch rekening met ESG-factoren in zowat alle beleggingsprocessen, of het nu om aandelen, obligaties, vastgoed of infrastructuur gaat. Deze factoren worden beoordeeld aan de hand van de unieke bedrijfseigen ESG-tools & research.

Stacey Notteboom Sales director

6 TOEKOMSTPLANNEN

FOKUS-ONLINE.BE

Voor wie langer leeft is een doordacht financieel plan een noodzaak We worden steeds ouder, en blijven ook op onze oude dag steeds langer actief.

Daardoor hebben we meer geld nodig, maar het geeft ons ook meer tijd om kapitaal te gaan opbouwen. Met andere woorden: de stijgende levensverwachting versterkt de relevantie van een weloverwogen financieel plan.

Ben Granjé CEO VFB

Is beleggen enkel weggelegd voor een eliteclubje?

“Hoegenaamd niet. Mits begeleiding kan iedereen beleggen: man, vrouw, jong of oud. Dat maakt beleggen net heel inclusief.“ Wat is een beleggersfederatie precies?

“Het is een netwerk voor en door beleggers die elkaar in twee richtingen met raad en daad bijstaan. De leden stimuleren elkaar om betere beleggers te worden en bouwen samen aan een sociaaleconomisch gezondere samenleving.

Bovendien vertegenwoordigt de VFB de stem van de individuele beleggers in het debat met de overheid, de regelgever, financiële dienstverleners en bedrijven.“ Houdt beleggen niet te veel risico in?

“Alles in het leven houdt risico in, de vraag is hoe je ermee omgaat. Investeren biedt de beste kans om uw financiële toekomst veilig te stellen.

VFB biedt onafhankelijke en transparante informatie, opleidingen en een netwerk van gelijkgestemden als klankbord. Net door te beleggen kunnen mensen hun risico spreiden. En dus veilig aan hun toekomst bouwen.”

O

mdat we steeds langer leven, leeft iedereen vandaag in de wetenschap dat we in principe ook na ons pensioen nog enige tijd zullen meedraaien.

Dat zorgt voor onrust, zo staat zeer vaak te lezen in tal van studies. Toch leidt dit niet tot een betere geïnformeerdheid. De jongste Financiële Gemoedsrust Barometer van levensverzekeraar NN geeft aan dat liefst 55 procent zichzelf buist op het gebied van financiële pensioenplanning.

Een belangrijke reden die het maken van een financieel pensioenplan bemoeilijkt, is het feit dat het eigenlijk niet mogelijk is om te weten tot waar dit plan moet reiken. “Ik reken altijd met een horizon tot 100 jaar”, aldus onafhankelijk financieel planner Jo Stremersch. “Dat is makkelijk om te rekenen en het neemt een stuk onzekerheid weg.

Door een stuk toe te voegen aan de algemene levensverwachting leg je een extra buffer aan.”

Deze erg lange horizon maakt het plannen er uiteraard niet makkelijker op. Hierdoor moet zelfs iemand van 60 immers rekening houden met een beleggingshorizon van 40 jaar. “In economische termen is dat zeer lang.

Als je terugrekent, zitten we dan te kijken naar de economische contouren van de jaren 80. Die kunnen we ons eigenlijk al niet meer inbeelden”, vertelt Stremersch.

Bovendien moet beleggen voor gepensioneerden anders worden ingeschat.

“Wie werkt en een inkomen heeft, heeft over het algemeen een overschot. Hierdoor bouw je vermogen op en kun je uitgaan van een vaste rente”, legt Stremersch uit.

Dat verandert zodra je met pensioen gaat.

“Op dat moment val je terug op een lager inkomen, terwijl je uitgavenpatroon veelal

Jongeren beseffen nog te weinig welke gigantische kapitalen men zal nodig zijn om na de pensioenleeftijd dezelfde levensstandaard te kunnen behouden.

— Bart Chiau

hetzelfde blijft. Vanaf dan zijn het dus enkel je beleggingen die een verlies van koopkracht kunnen tegengaan.”

Deze context verklaart meteen ook waarom dynamisch beleggen voor deze groep zeker in overweging moet worden genomen.

In realiteit is dit echter vaak niet het geval. “Vandaag is de financiële wereld zo vormgegeven dat veel producten almaar defensiever worden naarmate je dichter bij de pensioenleeftijd komt”, vertelt Evert van Meeuwen, portfolio-manager bij levensverzekeraar NN. Van Meeuwen ijvert daarom voor een meer flexibele benadering. “Cruciaal is dat men leert in rekening te nemen wanneer je geld nodig hebt , om vervolgens daarop een financieel plan af te stellen. Zo heeft iemand van 75 die zelf genoeg heeft aan zijn pensioen en zijn kapitaal later wil doorgeven aan de volgende generatie een veel langere beleggingshorizon dan iemand van 25 die spaart om binnen het jaar een huis te kopen.”

Die grotere flexibilisering kan ook in de hand worden gewerkt door een aantal hervormingen van het pensioenstelsel.

“Momenteel wordt het kapitaal dat bijeen is gespaard in de tweede pensioenpijler

verplicht uitgekeerd op de pensioenleeftijd.

In plaats daarvan pleiten we voor een individuele voortzettingsgedachte. Dit betekent dat mensen de optie moeten kunnen krijgen om ook hier verder te kunnen blijven sparen”, aldus Bart Chiau, expert vermogensplanning bij NN. Meer vrijheid geven om zelf je vermogen te kunnen beheren vraagt de facto natuurlijk wel om een betere financiële geletterdheid.

“Jongeren beseffen nog te weinig welke gigantische kapitalen ze nodig zullen hebben om na de pensioenleeftijd dezelfde levensstandaard te kunnen behouden”, gaat Chiau verder. Financiële opvoeding is dus cruciaal. Daarvoor wordt vooral gekeken naar de overheid. “Naast het onderwijs hebben ook de financiële instellingen hier hun rol te spelen.”

Iemand overtuigen van het belang van financieel plannen kan volgens Van Meeuwen vooral door te wijzen op het enorme potentieel dat hierin verscholen zit.

“Het effect van cumulatief rendement is erg groot, zeker als je op tijd begint. Als je hierop wijst, kunnen zelfs de van nature zeer terughoudende mensen overtuigd worden”, besluit hij.

Door Bavo Boutsen

ALTERFIN: DUURZAME EN ETHISCHE FINANCIERING Lokale economieën in ontwikkelingslanden een duwtje in de rug geven, kansen creëren in plattelandsgebieden, het milieu beschermen en gecertificeerde producten met een keurmerk in onze supermarkten doen belanden.

Dat zijn de doelstellingen van Alterfin, de Belgische coöperatie die beleggers een alternatieve financiering met zowel een sociale als ecologische dimensie aanbiedt. Meer dan 6000 vennoten stapten al mee in dit verhaal.

Sinds haar oprichting in 1994 is Alterfin een pionier van het duurzame financieringsmodel. “Destijds beschouwde men het als onrealistisch dat een bank een kleine organisatie diep in Afrika zou financieren.

Ngo’s probeerden die structuren wel te ondersteunen en vooruit te helpen, maar ze beschikten toen niet over de financiële middelen. Er was dus een concrete behoefte op het terrein”, vertelt Caterina Giordano, Head of Investments bij Alterfin.

“Ook vandaag blijft Alterfin baanbrekend werk verrichten. Wij identificeren en financieren vaak als eerste organisaties met veel groeikansen die geen toegang hebben tot de financiering van traditionele investeerders. Dankzij onze expertise fungeren wij bovendien als katalysator, want onze steun werkt vertrouwen bij andere kredietverstrekkers. Zo kunnen deze partnerorganisaties groeien en hun lokale impact vergroten”, gaat Giordano verder.

Een economie met meer respect voor mens en milieu Alterfin zet zich concreet in op twee domeinen: microfinanciering en duurzame familiale landbouw.

Eind 2020 was de coöperatie actief in 135 landen en financierde ze 165 partners. In totaal gaat het om 3,7 miljoen eindbegunstigden. Liefst 68% onder hen zijn vrouwen, in 30% van de gevallen gaat het om kleinschalige producenten.

Geheel in de lijn met haar eigen filosofie, investeert Alterfin uitsluitend in organisaties met een grote sociale en ecologische impact. “We evalueren de im-

pact van elke partner en volgen nauwgezet op hoe die evolueert. Zo verzekeren we ons van de uiteindelijke meerwaarde van onze investeringen, zowel voor onze eindbegunstigden als voor onze planeet”, aldus Giordano.

Alterfin hecht daarnaast erg veel belang aan relaties op lange termijn met haar partners. Ook in tijden van crisis, zoals de coronapandemie, blijft ze ondersteuning bieden. Deze steun reikt bovendien veel verder dan het financiële aspect. Zo zet Alterfin ook projecten op rond technische bijstand voor haar partners.

De focus ligt hierbij steeds op de behoeften en zwakke punten van deze organisaties.

Deze doelbewuste focus op haar sociale en ecologische impact, ook in het dagelijkse beheer van de coöperatie, leverde Alterfin al verschillende certificaten en labels op, zoals onder andere B-Corp, Fairtrade at Work en Solidaire Financiering. Voorts zijn de kantoren van deze coöperatie gelegen in de volledig ecologisch ontworpen gebouwen van Mundo Madou. Voor deze bouw werd gebruik gemaakt van enkel gerecycleerde materialen en de gebruikte energie is er 100% hernieuwbaar.

ECOOKIM, de Unie van Cacaocoöperaties in Ivoorkust Een voorbeeld dat de sociale missie van Alterfin duidelijk illustreert, is haar investering in ECOOKIM. In 2011, toen er nog amper financiering beschikbaar was voor Afrikaanse cacao, werd Alterfin de eerste financiële partner van deze cacaocoöperatie in Ivoorkust. ECOOKIM bevordert een duurzame socio-economische ontwikkeling dankzij de garantie van een eerlijke en stabiele prijs aan haar producenten, en tegelijk zorgt de organisatie ook voor de bescherming van het milieu. Sinds die eerste investering is ECOOKIM erin geslaagd nieuwe geldschieters aan te trekken en zo nog meer producenten te steunen: van 3.062 vóór Alterfin in beeld kwam tot 30.298 in 2020.

Hun cacaoverkoop is in deze periode gestegen van 4.000 tot 53.000 ton per jaar. Tegelijkertijd behaalde ECOOKIM ook het fairtrade- en biolabel.

Samen voor meer impact. Investeer in Alterfin. www.alterfin.be/investeren

Vandaag exporteert ECOOKIM 93% van haar cacao, onder meer richting Oxfam. 82% wordt verkocht op de gecertificeerde markt. “ECOOKIM ontvangt jaarlijks 4 tot 5 miljoen euro aan premies dankzij het fairtradelabel”, zo licht Caterina Giordano toe, “Die premies worden deels gebruikt om het inkomen van de kleine producenten te verhogen, maar ook om tal van ontwikkelingsprojecten voor de gemeenschap verder te financieren. Zo heeft ECOOKIM sinds haar oprichting bijvoorbeeld fors geïnvesteerd in de bouw van basisscholen om de alfabetiseringsgraad op het platteland te verhogen en kinderarbeid te bestrijden. Ook op ecologisch vlak probeert ECOOKIM een verschil te maken via steun aan tal van projecten.

Dit gaat bijvoorbeeld om initiatieven die de toegang tot water bevorderen voor de plattelandsbevolking, ontbossing bestrijden, opleidingen voor landbouwers om meer biologisch te gaan telen, tot bijdrages aan de herbebossing van gebieden waar cacao wordt geteeld.”

Financieel rendement op investeringen Iedereen die zich kan vinden in de filosofie van Alterfin, kan eenvoudig vennoot worden. Particulieren betalen 62,50 euro voor een aandeel, rechtspersonen 250 euro. Wie zich aansluit helpt mee de activiteiten van deze coöperatie in ontwikkelingslanden te versterken, maar doet er ook zelf voordeel mee. Bij een investering van minstens zeven aandelen, kom je als particulier in aanmerking voor een belastingvermindering van 5%. Wanneer de coöperatie positieve resultaten haalt, kan er ook een dividend worden uitgekeerd dat gedeeltelijk belastingvrij is.

Caterina Giordano Head of Investments

Investeren in duurzame ontwikkeling

8 BRAND REPORT • DELBOO

FOKUS-ONLINE.BE

De beste strategie is: zorgen dat je niks meer hebt op je sterfbed Wie een mooi kapitaal of bedrijf heeft opgebouwd gedurende zijn leven, geeft de vrucht van die inspanningen meestal graag door aan volgende generaties. Daarbij komen best wel wat juridische implicaties kijken. Zeker als je niet wil dat de fiscus met het gros van het geld aan de haal gaat.

H

et fiscale aspect van vermogensbeheer is inderdaad een belangrijk werkterrein van Mark Delboo, DELBOO Advocaten, maar er zijn er nog wel meer. “Dat is zeker zo als de cliënt bepaalde ongelijkheden wil doorvoeren in zijn schenkingen”, zegt hij. “Neem bijvoorbeeld iemand die een van zijn kinderen wil bevoordelen. Of zijn echtgenote net niet.

Of die zijn pluskinderen bij de schenking wil betrekken.

In het geval van ondernemingen gaat het vaak over hoe de onderneming aan een kind geschonken kan worden en hoe het andere kind een even grote schenking krijgt, maar op een andere manier. In dat soort dossiers komt uiteraard ook een portie burgerlijk recht en vennootschapsrecht kijken.”

Naast het zo fiscaal gunstig mogelijk schenken van ondernemingen, is er nog een andere vraag die regelmatig terugkomt bij ondernemers, aldus Delboo. “Veel ondernemers willen hun bedrijf wel schenken, maar wensen er tegelijkertijd ook een zekere controle over te behouden. Bedrijfsleiders zijn vaak toch een beetje de ‘patriarch’van de familie en vinden het lastig om de controle volledig uit handen te geven. Ik begrijp dat, maar tegelijkertijd zie ik ook dat de bedrijven waarin dat wél gebeurt, net vaak het meest floreren. Het heeft meestal echt geen zin om je tot je tachtigste krampachtig aan je onderneming vast te klampen.”

Wat betreft het erfrecht en de erfbelasting zijn er twee grote stellingen die cliënten goed moeten begrijpen, zegt Delboo. “De eerste is dat je op werkelijk alles wat je bezit in principe erfbelasting moet betalen. Dus ook bijvoorbeeld op bitcoins – dat is trouwens een vraag die we meer en meer krijgen. Bitcoins mogen dan wel virtueel zijn, ze vertegenwoordigen een bepaalde waarde en zijn dus onderworpen aan belasting. Het tweede grote principe is dat er een bepaalde ‘reserve’ bestaat: een

Veel ondernemers willen hun bedrijf wel schenken, maar wensen er tegelijkertijd ook een zekere controle over te behouden. deel van je vermogen dat je móét nalaten aan bepaalde erfgenamen, bijvoorbeeld aan je kinderen. In het Belgische recht is ‘onterven’ vrij lastig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het Angelsaksische recht. Er bestaan nog wel bepaalde technieken voor, maar die zijn al vrij uitzonderlijk geworden.”

Door de verplichte transparantie die bijvoorbeeld de banken moeten geven over rekeningen, wordt het volledig ontsnappen aan erfbelasting ook almaar minder evident, zegt Delboo. “Je geld van de ene naar de andere kluis verplaatsen, dat is iets van vroeger. Door de strengere wetten eisen trouwens ook de banken zelf steeds vaker van vermogende klanten een bewijs dat bepaalde sommen aangegeven zijn bij de fiscus.”

De enige manier om die erfbelasting zo laag mogelijk te houden, ligt dan ook voor de hand. “Eigenlijk is het eenvoudig”, zegt Delboo. “Als je zorgt dat je op je sterfbed niks meer hebt, valt er niks meer te belasten.

Dat brengt echter ook twee moeilijkheden mee: we weten niet exact wanneer we sterven. En veel mensen voelen zich daar ook ongemakkelijk bij. Een deel van vermogensplanning gaat dus ook over zorgen dat je nog voldoende inkomstenstromen hebt, zodat je je levensstandaard op peil kunt houden.”

In de volksmond klinkt het vaak dat de erfbelasting in België veel te hoog is, maar het probleem situeert zich eigenlijk op een ander vlak, legt de advocaat uit. “Als we vergelijken met andere landen zijn onze tarieven niet overdreven. Het toptarief in Vlaanderen is 27 procent, in Duitsland is dat 34 procent, in Frankrijk 38 procent, in de VS zelfs 46 procent. Het grote verschil is dat je als Belg al in dat toptarief belandt vanaf 250.000 euro. En dat bedrag is niet meer geïndexeerd sinds 1957. Op die manier is dat een soort sluipende belasting geworden die elk jaar een steeds grotere groep van burgers treft. Ter vergelijking: in Duitsland zit je pas in het toptarief vanaf 19 miljoen euro. Alleen dus de rijkste 1 procent van de bevolking wordt daarmee geconfronteerd.”

De conclusie ligt dus voor de hand: vermogensplanning is er niet alleen voor zeer rijke Belgen. Ook modale burgers kunnen er vaak hun voordeel mee doen. “Dat is absoluut zo”, zegt Delboo.

“Ook veel ‘klassieke’ gezinnen worden met dat hoogste tarief geconfronteerd. Het zou dus zonde zijn om daar geen maatregelen tegen te nemen. En de middelen bestaan, je moet ze alleen gebruiken. Het is perfect mogelijk om vijf minuten voor je je laatste adem uitblaast er nog iets aan te doen. En dat is niet zo gek als het klinkt: 96 procent van de mannen voelt hun overlijden aankomen, blijkt uit onderzoek. Bij de vrouwen is dat zelfs 99 procent. Mensen die plots komen te overlijden door bijvoorbeeld een ongeluk, vormen dus de absolute minderheid.”

DELBOO Advocaten is een onafhankelijk advocatenkantoor gespecialiseerd in de begeleiding van vermogende particulieren. Dat gaat onder meer over de planning van het privévermogen, fiscaal advies, bemiddeling en onderhandeling, procedures als erfenissen en echtscheidingen, de structurering van onroerend goed en het beheer van het kunstpatrimonium. DELBOO heeft kantoren in Brussel, Waregem, Sint-Martens-Latem en Zandhoven.

Mark Delboo Advocaat

Laat je spaargeld renderen in studentenvastgoed, hotelvastgoed, sociaal vastgoed, pensioenflats, tweede verblijven

Scan me!

Unibricks biedt vastgoed aan mét service, van ontwikkeling tot beheer. Transparantie, veiligheid en een lange-termijnrelatie met de klant staat centraal.

Met kantoren in Gent, Brussel & Antwerpen

meer op unibricks.be

10 INTERVIEW

FOKUS-ONLINE.BE

V Marnix Galle

“Wij willen koploper zijn in ecologische vastgoedrealisaties”

astgoed zit Marnix Galle in het bloed: na een korte periode als consultant bij Cegos werd hij in 1992 CEO van All Build. In 2001 richtte hij de vennootschap Allfin op, om in 2014 een participatie van 29 procent te nemen in de beursgenoteerde vastgoedontwikkelaar Immobel. Sinds 2016 zijn de twee bedrijven gefuseerd, met Galle als CEO en voorzitter van de Raad van Bestuur.

De laatste vijf jaar bouwde het bedrijf 400.000 vierkante meter aan headquarters en heeft het een investeringskapitaal van 500 miljoen euro.

In heel Europa bestaat een conservatieve reflex om minder te bouwen.

“Wij zijn vandaag actief in zes landen, meer en meer met focus op de West-Europese markt. Die is enorm concurrentieel, maar biedt ook enorme opportuniteiten. Zowel op het vlak van vastgoed, talent en management als op het gebied van investeringen. Het grappige is overigens: wij zijn dan wel internationaal actief, maar het is nog altijd de inwoner van pakweg Zwevegem of Waver die beslist waar ons aandeel staat. Omdat mensen op het gebied van investeringen altijd heel lokaal blijven denken.”

Dat vastgoed- en infrastructuurwerken in ons land een uitdaging vormen, wordt perfect geïllustreerd door het uitzicht dat Marnix Galle vanuit zijn kantoor heeft: het Brusselse Justitiepaleis dat al decennia in de steigers staat. Maar het is net die uitdaging die de sterke man achter Immobel en Allfin zo aantrekt.

Door Hannes Dedeurwaerder Beeld Ian Hermans

Zijn er grote verschillen tussen die landen onderling?

“Het valt op dat in België iedereen aan immobiliën doet (lacht). Iedereen heeft in zijn familie wel een nonkel of neef van wie ze niet wisten wat ermee aan te vangen, waarop ze die dan maar in het vastgoed hebben gestoken (lacht). Nee, de echte reden is vooral dat de leningen in ons land zowat de goedkoopste in Europa zijn en bovendien zijn die heel gemakkelijk te verkrijgen. Vastgoed blijft een goede investering in België, zeker met de lage rente en de inflatie die verhoogt. Dat heeft mede als gevolg dat de huur heel snel stijgt, wat voor de verhuurder uiteraard interessant

INSPIREREN, ADVISEREN & BELEVEN Achter Abitare staat een gepassioneerd team van interieur architecten die u begeleiden doorheen de keuzes van uw volledige inrichting. Wij realiseren een vakkundig 3D ontwerp dat uniek is voor uw woning, aangevuld met een verrassend en persoonlijk moodboard van materialen en stoffen.

ABITARE GEEL | Puntstraat 2 | 014 588 222 ABITARE BRASSCHAAT | Bredabaan 737 | 036 515 222 WWW.ABITARE.BE Join our community

In de ruime showroom in Geel of in Brasschaat wordt u gemoedelijk en professioneel ontvangen om van gedachten te wisselen. Maak uw afspraak, zodat wij alle tijd voor u nemen en u in alle veiligheid kan winkelen.

Als team een woning naar een hoger niveau tillen, dat is Abitare Mooi Wonen.

#FOKUSPERSONALFINANCE is, gesteld dat zijn huurders dat kunnen blijven betalen natuurlijk. Het is ook een mooie opportuniteit voor de gewone man. Waar moet die anders met zijn geld naartoe?”

Vastgoed is wel erg duur geworden.

Door de stijgende vastgoedprijzen lenen de Belgen vandaag een recordbedrag van 50 miljard euro voor de aankoop van een woning.

“Ja, maar je hebt er wel nog altijd een rendement van 2 tot 4 en in zeldzame gevallen 5 procent op. Bovendien gaat het om iets stenen, iets concreets wat alleen maar waardevoller wordt. Dit zal nu misschien wat vreemd klinken uit mijn mond, maar eigenlijk ben ik tegen die steeds sneller stijgende prijzen. Ik hou van waarde die gestaag omhooggaat. Want anders wordt het risico voor de verhuurder alleen maar groter dat zijn huurders de huur niet meer kunnen betalen, terwijl die net instaan voor het rendement van zijn investering. Waar we, zeker in de westerse wereld, over moeten waken is dat vastgoed betaalbaar blijft – zowel wat kopen als wat huren betreft. Kijk, over de nichemarkten maak ik me geen zorgen – we hebben laatst nog in vijf à zes weken tijd 65 appartementen aan het De Brouckèreplein in Brussel verkocht.

Het gaat me om de leraar, de verpleegster, de politieagent… Ook die hebben recht op een betaalbare woning in de stad.”

Dat klinkt mooi, maar hoe realiseer je zoiets?

“Door meer woningen te voorzien. Dat is een absolute noodzaak, ook al omdat er vandaag veel meer echtscheidingen zijn en er dus meer en meer huurappartementen nodig zijn voor die alleenstaanden. Die moeten zich dat kunnen blijven veroorloven. Het probleem is dat in heel Europa een conservatieve reflex bestaat om minder te bouwen. Dat komt door het zogenaamde nimby-effect: not in my backyard. Stel: je koopt een woning met een tuin en terras, waar je uiteraard graag van geniet. Dan zul je je automatisch de reflex hebben om dat maximaal te beschermen.

Dus als er opeens plannen komen voor een hoogbouw met appartementen waar je op moet kijken, zul je wellicht protesteren. Als burger kun je probleemloos naar de Raad van State stappen en elk project voor tien jaar stilleggen. Dat is de macht die je als individu

INTERVIEW 11

hebt. En zo blijven enorm veel van onze projecten in België en bij uitbreiding Frankrijk steken. Dat is zo frustrerend, je zou er je voor de kop door schieten. Het probleem is vooral dat het aanbod op die manier stopt en dat is een enorm democratisch gevaar. Minder auto’s in de stad, energetisch bouwen, tot ieders grote verbazing misschien de bouwstop: ik ben daar allemaal voor, maar laat ons toch vooral het sociale aspect niet uit het oog verliezen.

En daarmee bedoel ik betaalbaar wonen voor iedereen. Dus moet het aanbod omhoog. It’s as simple as that.”

het je daar, zo vlak bij het Paleis van Laken?

“We zijn daar vrij toevallig gekomen. Als we daarvoor in Brussel verbleven, was dat in een appartement aan het kanaal. Niet ideaal, vooral door het gebrek aan groen. Bovendien moest mijn vrouw (zie kader, red.) Brussel door om naar haar bedrijven in West-Vlaanderen te gaan. Toen we vernamen dat het kasteel al jarenlang te huur stond, hebben we toegehapt.

Ik ben dus inderdaad een huurder (lacht). Een goede huurder bovendien, die het hele goed gerenoveerd heeft.”

Ironisch genoeg speelt dat allemaal in de kaart van de investeerder.

“Klopt, die heeft voor zijn goed wellicht vijf of meer kandidaten. Die zit helemaal goed.

Zeker omdat vastgoed alleen maar belangijker zal worden. Als eigendom én als dienst.

Real estate as a service: coliving, coworking, verlichting die je niet aankoopt maar die als dienst wordt geleverd…”

Tot slot: wat trekt je toch zo aan in vastgoed, dat je er al zo lang mee bezig bent?

“Dat vind ik een heel goede vraag, omdat niemand mij die ooit al gesteld heeft (lacht).

Daar zal ik eens diep over nadenken (voegt de daad bij het woord, red.). Het is begonnen uit puur mercantiele noodzaak: de kans deed zich voor en ik kon iets bijleren. Bovendien boeiden vastgoed en architectuur mij. Het kwam ook in een fase in mijn leven waarin ik een en ander bereikt had, de nodige prikkels ontbraken en ik me afvroeg: wat nu? What’s the next step? Dus eigenlijk is Immobel ontstaan uit verveling (lacht). Maar: het is dus nooit mijn bedoeling geweest om rijk te worden, een voetbalploeg te kunnen kopen of een wielrennersploeg te sponsoren. Dat kan me allemaal geen fluit schelen.”

Je bent sinds juli 2020 Europees voorzitter van het Urban Land Institute.

Wat doet die organisatie precies?

“Dat is de grootste vastgoeddenktank ter wereld, goed voor 50.000 leden. Daarbinnen denken we na over de toekomst van vastgoed.

Betaalbaar wonen, energiebesparende maatregelen, recyclage van materialen enzovoort. Allemaal zaken die ik ook kan meenemen naar Immobel.”

Aan het De Brouckèreplein realiseren jullie 152.000 vierkante meter nieuw en CO2-neutraal vastgoed, met geothermische energie, groendaken, regenwaterrecuperatie, zonnepanelen…

Is duurzaam bouwen die toekomst?

“Wij willen koploper zijn in ecologische realisaties, maar zonder ooit het sociale aspect uit het oog te verliezen. We proberen daar een goed evenwicht in te vinden. Maar ecologisch bouwen wordt meer en meer de enige manier om te bouwen. Zeker waar het grote infrastructuren als kantoorgebouwen betreft: niet opgeleverde gebouwen moeten ecologisch zijn.”

Je bent de huurder van het Kasteel van Stuyvenberg, tot haar overlijden de woning van koningin Fabiola. Hoe bevalt

Ondernemende echtgenote Achter elke sterke man staat een sterke vrouw, luidt een spreekwoord.

Maar zeker in dit geval mag die er gerust naast gaan staan: Marnix Galle is namelijk gehuwd met Michèle Sioen, al vijftien jaar CEO van de textieltechnologiegroep Sioen Industries, goed voor 56 vestigingen in maar liefst 23 landen.

In 2017 werd ze uitgeroepen tot Manager van het Jaar, na al twee keer genomineerd te zijn geweest.

Ze mag zich ook barones noemen en zetelt in het bestuur van Immobel.

Smart Fact.

Zou je overwegen om in de politiek te gaan, zoals jouw vader voor je?

“Nee, dat is niets voor mij. Let op, ik heb heel veel respect voor politici, omdat ik weet dat ze veel meer werk verzetten dan de media en publieke opinies laten uitschijnen.

Bovendien doen ze ook maar hun best: het is onze fout dat het zo moeilijk besturen is in ons land, want we stemmen links, rechts, Vlaams én Waals. Omdat het zo’n harde job is met zo weinig respect, zou het niets voor mij zijn – ik heb er de moed niet voor. Ik wil eerder het verschil maken en mij maatschappelijk nuttig maken door projecten te realiseren en dingen te doen.”

Papa in de politiek Marnix is de zoon van Marc Galle, die van 1979 tot 1981 minister voor de Vlaamse Gemeenschap was in de federale regeringen van Martens en Eyskens. Van 1981 tot 1985 was hij dan weer minister van Binnenlandse Aangelegenheden in de allereerste Vlaamse regering.

Daar maakte hij ophef door zijn eis om Nederlands verplicht te maken voor Vlaamse ambtenaren, wat de Franstaligen in de faciliteitengemeenten tegen de borst stootte. Leuk weetje: in twee strips van Nero wordt naar Marc Galle verwezen.

Ontvang ons nieuwe magazine via de QR code

Alides is investeerder en ontwikkelaar van hoofdzakelijk kantoren en residentieel vastgoed in en rond centrumsteden, gebaseerd op lange termijn relaties en kwaliteit.

Kantoren

Residentieel

Aankoop 2de eigendom als alternatieve spaarformule De opbrengst op een spaarrekening blijft historisch laag. De inflatie is dit jaar gestegen van 2.86% tot 4.16% voor de maand oktober 2021.

Je verliest geld en koopkracht door je geld op de bank te laten staan.

Vastgoed is en blijft een veilige belegging dat meer zekerheid geeft dan elke andere investering.

Ook de verhoging van de regering voor wat de registratierechten betreft, van 10% naar 12%, blijkt investeerders niet af te schrikken om vastgoed op te nemen als diversificatie in hun beleggingsstrategie. De vraag bij particulieren om kwalitatief vastgoed te huren is groot en deze doelgroep groeit gestaag … een opportuniteit voor de investeerder.

De 8 tips die u moet weten als u in vastgoed investeert : 1. Vrees niet en laat je geld renderen: In de huidige marktomstandigheden van de aanhoudende rente op spaarboekjes en obligaties gecombineerd met de hoge inflatie, is het moeilijk om het slechter te doen.

2. Bepaal je investeringsbudget op voorhand: Eén van de eerste oefeningen die iedere potentiële belegger maakt: hoeveel wil ik beleggen en wat zijn mijn middelen die ik kan vrijmaken voor een vastgoedinvestering. In principe kan je al investeren met een heel beperkte som. Ook is deze belegging een vorm van sparen of vermogen opbouwen voor later.

3. Lenen en toch nog extra rendement behalen: Als je netto-huurrendement hoger is als de intrestvoet op de lening verdien je geld door te lenen (dit op voorwaarde dat het vastgoed altijd verhuurd is). Door een steeds grotere groep huurders verkleint het risico op niet-verhuring of leegstand.

Immo Point kan Merksplas | Mo

4. Locatie van je investering: Koop je in een duurdere stad of in een goedkope gemeente. Ga je voor een toplocatie of voor een buurt in volle groei. Het is één van de moeilijkste keuzes die je moet maken. Het Immo Point Network telt 20 kantoren zowel gevestigd in gemeentes als in steden. Dankzij de onderlinge samenwerking en interne kennisoverdracht kan de Immo Point Makelaar van uw keuze u hierbij helpen.

5. Nieuwbouw of bestaand vastgoed: Nieuwbouw heeft als voordeel dat er de komende jaren weinig kosten zijn maar een hogere instapkost doordat er 21% btw wordt geheven op de constructie. Bij bestaand vastgoed betaal je vanaf 2022 12% registratierechten met de kans dat het vastgoed ouder is en misschien bepaalde opfrissingswerken nodig heeft.

6. Woning of appartement: Doorgaans zien we dat veel mensen denken dat appartementen ideaal zijn om te kopen als belegging. Corona heeft hier een wijziging gebracht. Ook huizen met tuin worden nu versneld gekocht als investering met het oog op verhuur.

7. Wie is je huurder en welke huurprijs kan je krijgen: Wees realistisch en laat je bijstaan. Met 1430 transacties in 2020 zijn de Immo Point Makelaars voldoende op de hoogte van wat realistisch en haalbaar is voor uw vastgoedinvestering.

8. Is meerwaarde van vastgoed belangrijk: Vastgoed heeft verschillenden soorten rendement en meerwaarde is er zeker één van. Een opkomende of opgewaardeerde buurt kan zeker een rol spelen in een mogelijke te realiseren meerwaarde.

Het aanbod van Immo Point is terug te vinden op: www.immopoint.be/kopen en www.immopoint.be/nieuwbouw

NIEUW

Een snelle verkoopformule met direct aantoonbaar resultaat!

Met het TO THE POINT VERKOOP -concept bundelen we bezichtigingen en motiveren we kandidaat-kopers om een bod te formuleren via een vrijwillige biedingsprocedure.

Dit is een optimale verkoopformule die maximaal inspeelt op de huidige marktomstandigheden.

www.immopoint.be/tothepoint-verkoop Immo Point kantoren vindt u te: Antwerpen | Brasschaat | Edegem | Heist-op-den-Berg | Kasterlee | Kontich | Lier | Meer Merksplas | Mortsel | Schelle | Schilde | Schoten | Sinaai | Sint-Niklaas | Westerlo | Westmalle | Wuustwezel | Zandhoven

14 SMART LIST

FOKUS-ONLINE.BE

Beleggen voor beginners Het idee om geld te beleggen schrikt veel mensen af, omdat ze niet goed weten hoe ze eraan moeten beginnen. Of wat ze ervan mogen verwachten. Of hoe ze praktisch te werk moeten gaan.

Met enkele eenvoudige vuistregels kom je nochtans al een heel eind. Wij sommen ze graag op.

Stel realistische doelstellingen op.

We vellen geen oordeel over deze ambitie zelf, maar voor wie in geen tijd schatrijk wil worden, is beleggen misschien niet de allerbeste optie. Natuurlijk gebeurt het dat sommige aandelen op de beurs in enkele maanden, weken of zelfs dagen verdubbelen in waarde, maar je zult snel merken dat het héél lastig wordt om die witte raven er systematisch uit te halen.

Het gemiddelde jaarrendement op de Amerikaanse beurs schommelde de laatste 100 jaar rond de 10 procent. Met aftrek van de inflatie kom je op ongeveer 7 procent. Desondanks is zelfs die 10 procent een uitzondering. Tussen 1926 en 2020 viel het percentage slechts acht keer tussen de 8 à 12 procent. De andere jaren was het ofwel een stuk hoger of een pak lager.

Ieder belegt naar zijn eigen mogelijkheden.

Hoeveel geld moet je beleggen om het de moeite waard te maken? Dat hangt natuurlijk af van je persoonlijke situatie en hoeveel je kunt missen, maar omdat de rente op spaarrekeningen tegenwoordig zelfs niet volstaat om de inflatie te dekken, hoef je echt geen miljonair te zijn om je voordeel te doen met beleggen. Weet wel dat er aan beleggen vaak kosten verbonden zijn, zeker bij een beleggingsfonds: instapkosten, beheerkosten en eventueel uitstapkosten. Als je, pakweg, 500 euro hebt te beleggen, zal het sop dus al snel de kool niet meer waard zijn. Wat absoluut interessant is, is een beleggingsplan: daarbij stort je elke maand een bepaald bedrag op je beleggingsrekening en dat kan bij veel banken al vanaf 25 euro. Op die manier spreid je je beleggingen ook in de tijd.

Wees geduldig.

Uit het voorgaande kon je al opmaken: snel rijk worden op de beurs is niet iedereen gegeven. Dat wil niet zeggen dat je er geen geld kunt verdienen. Maar dan moet je wel geduld aan de dag kunnen leggen en er vrede mee hebben dat aandelen niet alleen stijgen, maar ook stevig kunnen dalen. Hou daarom een lange ‘beleggingshorizon’ aan, dat wil zeggen dat je best belegt met geld dat je jarenlang kunt missen.

Op de lange termijn staat het immers zo goed als vast dat je op de beurs een positief rendement zult halen.

Ook al heb je verschillende jaren gehad waarin je beleggingen minder waard werden. Beleg je op korte termijn, dan is de kans een stuk groter dat je op het verkeerde moment instapt en te weinig tijd hebt om je verlies weer op te halen.

Volg je beleggersprofiel.

Als je gaat beleggen via een bank is deze verplicht om voor jou een ‘beleggersprofiel’ op te stellen. Zo’n profiel bepaalt jouw risico-appetijt, welk soort belegger je bent en wat je behoeften zijn. Op die manier kan de bank je enkel die beleggingen voorstellen die voor jou geschikt zijn. Als je zelf belegt, kun je zo’n beoordeling ook zelf opstellen aan de hand van enkele gerichte vragen. Wat zijn je beleggingsdoelstellingen? Welke risico’s ben je bereid te nemen? Welk rendement heb je voor ogen? Hoelang wil je je geld belegd houden? Kun je je geld lange tijd missen of plan je nog een grote aankoop? Ook je kennis en ervaring spelen mee: voor iemand die zijn eerste stapjes op de beurs zet, is het allicht geen goed idee om meteen met bijvoorbeeld opties te gaan werken.

Spreid het risico.

Een oude wijsheid zegt: leg niet al je eieren in dezelfde mand. Dit gaat zeker ook op de beurs op. Als je je volledige hebben en houden in een bepaald aandeel stopt, ben je niet aan het beleggen, maar aan het gokken. Natuurlijk is het feest als dat aandeel flink omhooggaat. Maar wat als het daalt? Dan ben je meteen een heel stuk van je vermogen kwijt. Een belegger spreidt zijn risico’s: over verschillende bedrijven, in verschillende sectoren, in verschillende munten en in verschillende werelddelen. Heb je geen zin om daar zelf je hoofd over te breken? Stop je geld dan in een beleggingsfonds: op die manier wordt je kapitaal sowieso over heel wat aandelen (en eventueel obligaties) gespreid.

Stop nooit met leren.

Het is uiteraard volstrekt eerbaar om je geld gewoon in een beleggingsfonds te stoppen en er dan jarenlang niet naar om te kijken. Qua rendement is dat vaak zelfs een minstens even goede strategie dan voortdurend aandelen te kopen en te verkopen. Toch heeft heel actief met je beleggingen bezig zijn ook zo zijn voordelen: koersen volgen vaak het wereldnieuws, dus je wordt gedwongen de actualiteit te volgen. Je leert ook veel over het bedrijfsleven en de economie. En ook op de beurs zelf zijn er oneindig veel mogelijkheden om je geld te beleggen: aandelen natuurlijk, maar ook trackers, holdings, warrants, putopties, callopties, futures, turbo’s, CFD’s en ga zo maar door. De beurs is dus ook een zeer boeiende wereld die voor veel mensen een soort hobby is geworden.

Door Frederic Petitjean

#FOKUSPERSONALFINANCE

NEUTRAAL ZIEKENFONDS VLAANDEREN • BRAND REPORT 15

De meerwaarde van ziekteverzekeringen was nog nooit zo duidelijk Dat een goede gezondheid hebben zowat het meest kostbare is waar we als mens over kunnen beschikken, werd de afgelopen twee jaar meer dan ooit onderstreept. In tijden waarin de bezettingsgraad van ziekenhuisbedden en besmettingscijfers de actualiteit meer dan eens overheersten; staan we met zijn allen net iets vaker stil bij onze eigen fysieke en mentale toestand. Dat geldt uiteraard niet in het minst voor de pechvogels die in deze periode zelf in een van de vele druk besproken ziekenhuisbedden verzeild geraakten.

I

n die context kwam de werking van het gezondheidszorgsysteem duidelijk in de spotlights terecht. Hoewel dit mechanisme uiteraard niet onfeilbaar is, heeft België hoe dan ook een van de best uitgebouwde systemen ter wereld. Ons land beschikt over wereldtop wanneer het gaat over medische expertise en infrastructuur. De opvangkracht van het medische vangnet is met andere woorden beduidend meer dan bovengemiddeld, en daar mogen we terecht fier op zijn.

Dit systeem is kostbaar, maar heeft uiteraard ook zijn prijs. Zo blijkt uit cijfers van het RIZIV en de OESO dat onze gezondheidszorg in 2018 ongeveer 31 miljard euro kostte. Dat komt neer op 2700 euro netto per Belg per jaar. Uit berekeningen blijkt dat van elke 100 euro die we aan belastingen betalen er 14,2 euro rechtstreeks naar de gezondheidszorg gaat. Die inkomsten zorgen ervoor dat vandaag zo’n 76 procent van de volledige kost van dit systeem wordt betaald door de publieke overheid. Dat betekent bijgevolg dat 24 procent van het totale kostenplaatje betaald wordt door de patient zelf.

Uiteraard bestaan ook voor dit luik verschillende systemen die ervoor zorgen dat de patiënt dit niet zuiver vanuit de eigen portefeuille moet bijdragen. Men kan deze kosten in de praktijk voor een belangrijk deel opvangen door het afsluiten van (gezondheids)verzekeringen. Zeker in deze financieel onzekere tijden waarin het leven bovendien alsmaar duurder lijkt te worden, kan dit een erg kostbaar instrument zijn.

Een indirect gevolg van de coronapandemie is dat we de ontegensprekelijke meerwaarde van deze producten duidelijker zijn gaan inzien. Dat blijkt op het terrein. “We zien dat het aantal mensen dat hun

ziekenfondsbijdrage niet betaalt duidelijk afneemt sinds de uitbraak van de pandemie”, vertelt Wim Van Hecke, algemeen directeur van het Neutraal Ziekenfonds Vlaanderen. “Daarnaast zien we dat het aantal mensen dat een extra gezondheidsverzekering afsluit zeer duidelijk in de lift zit. Hier gaat het dan meestal om een hospitalisatieverzekering, maar ook om ambulante verzekeringen of tandverzekeringen.”

Van elke 100 euro die we aan belastingen betalen, gaat 14,20 euro rechtstreeks naar de gezondheidszorg.

Met andere woorden: we zetten met zijn allen steeds meer de stap naar extra verzekeringen rond onze eigen gezondheidsproblematiek. “Een concreter bewijs van het feit dat we meer waarde zijn gaan hechten aan onze gezondheid, is nagenoeg ondenkbaar. Wij zien uiteraard deze evolutie, en omdat we denken onze maatschappelijke rol nog beter te kunnen gaan vervullen, investeren we zelf als ziekenfonds ook in deze verzekeringsproducten”, gaat Van Hecke verder.

belangrijk verschil met private hospitalisatieverzekeringen.

We zien ook dat vele verzekeringen via de werkgever worden afgesloten, dit is in ons land heel vaak het geval.

Niet iedereen heeft het geluk om over een werkgever te beschikken die een hospitalisatieverzekering kan aanbieden. Ook deze mensen moeten volgens ons kunnen beschikken over solide gezondheidsverzekeringen”, verduidelijkt Van Hecke.

Anders dan voor bepaalde andere commerciële verzekeringspakketten, beoogt het Neutraal Ziekenfonds Vlaanderen geen winst met zijn producten. Van Hecke: “wij stellen de toegankelijkheid, de prijs-kwaliteit van de polis en de persoonlijke aanpak centraal. Met onze producten HospiPlus, MaxiPlan en TandPlus proberen wij steeds een antwoord te bieden aan de specifieke noden van iedere klant, en dat met een marktconforme prijs.”

Die bewuste persoonlijke aanpak gecombineerd met sterke polissen maakt het NZVL een zeer interessante optie voor al wie op zoek gaat naar een partner voor zijn ziekteverzekeringen. Dat blijkt ook uit het oordeel van consumentenorganisatie Test Aankoop. “Uit hun meest recente vergelijkende studies komen onze hospitalisatieverzekeringen zeer duidelijk naar voren als een van de beste leerlingen van de klas. Daar zijn wij, als een van de kleinere ziekenfondsen in Vlaanderen, uiteraard erg fier op”, besluit Van Hecke.

Het is dan ook precies die maatschappelijke insteek die centraal staat voor het Neutraal Ziekenfonds Vlaanderen.

“Zo weigeren wij voor onze producten niemand op basis van hun medische voorgeschiedenis. Dat is een

Het Neutraal Ziekenfonds Vlaanderen (NZVL) wil de gezondheid verzekeren en zorg- en gezondheidsdiensten aanbieden aan zoveel mogelijk inwoners in Vlaanderen. Dat doen ze op een bewust persoonlijke, ondernemende, innovatieve en transparante manier. Het Neutraal Ziekenfonds Vlaanderen beschikt over een uitgebreid aanbod diensten en voordelen en betaalbare hospitalisatie- ambulante en tandverzekeringen. Het NZVL houdt enkel rekening met de belangen van zijn klanten, is neutraal en maatschappelijk geëngageerd.

Wim Van Hecke Algemeen directeur

Hoe technologie aandeelhouders- en ledenvergaderingen beter kan maken De jaarlijkse aandeelhouders- en ledenvergaderingen moeten in de beste omstandigheden kunnen plaatsvinden. Er hangt nu eenmaal enorm veel van af, zeker omdat er gestemd moet worden.

Lumi, wereldleider in het mogelijk maken van jaarlijkse algemene vergaderingen en interactieve real-time stemoplossingen, stelt graag zijn expertise ter beschikking.

Jaarvergaderingen zijn cruciaal voor om het even welke organisatie: niet alleen is contact met aandeelhouders of leden een wettelijke verplichting, het is ook een essentieel onderdeel van good corporate governance.

Een vlekkeloze organisatie is met andere woorden een must. Lumi, dat wereldwijd al meer dan 25 jaar aandeelhouders- en ledenvergaderingen van alle types en groottes faciliteert, kan hier een dankbare partner zijn.

Zeker omdat het bedrijf onlangs een nieuw platform uitrolde met tal van nuttige features.

Voorafgaande proces geautomatiseerd “Samengevat kan je stellen dat we alle vergaderingen mogelijk maken waar gestemd moet worden”, vertelt Luc De Veen, Managing Director. “Dat doen we inderdaad al een kwarteeuw, maar sinds 2021 richten we ons niet langer meer alleen naar bedrijven die aandeelhouders- en ledenvergaderingen houden, maar ook rechtstreeks naar de aandeelhouders zelf. In die zin dat we het hele proces dat voorafgaat aan de vergadering geautomatiseerd hebben in een nieuw platform dat we LumiAGM noemen. Het is een wereldwijde toegangspoort waarmee bedrijven hun vergaderingen ontvankelijker kunnen maken voor deelnemers. Wij zijn ervan overtuigd dat technologie complexe bijeenkomsten eenvoudiger maakt en eenvoudige bijeenkomsten beter. Bovendien staat het recht van investeerders om deel te nemen aan jaarvergaderingen bij ons centraal.”

Attesten certifiëren Dat nieuwe platform is geen overbodige luxe, want als een aandeelhouder tot voor kort naar

een vergadering moest, dan moest hij eerst opzoeken waar en wanneer die plaatsvond, informatie die vaak verspreid zat over verschillende kanalen. . Dat staat nu allemaal verzameld in LumiAGM. Bovendien moet de aandeelhouder niet meer naar een financiële instelling gaan om zijn vraag tot deelname en zijn attest – waarin staat dat hij naar de aandeelhoudersvergadering mag met x aantal aandelen.

“Belangrijk om te benadrukken is dus dat de toepassingen, vanaf het pre-registreren, gratis zijn voor aandeelhouders”, aldus Rita Baeyens, Director Strategic Business Development.

“Als ze dat via een bank doen, moeten ze daar inderdaad voor betalen. Bovendien moest dat attest en de mogelijke volmacht documenten, na verificatie bij de bank, nog worden doorgestuurd naar de aandeelhouder, om deel te nemen aan de algemene vergadering. Vrij omslachtig allemaal, dus hebben wij dat hele proces geautomatiseerd.

De aandeelhouder moet voortaan maar één ding onthouden: de naam van ons platform en de link lumiagm.com. Daar vindt hij alle aandeelhoudersvergaderingen die in de nabije toekomst gepland staan en waarvan de datum van de meeting bekend is. Per vergadering voorzien we een landingspagina, waar de agenda en convocatie is te vinden. Wil de aandeelhouder concreet gaan, dan kan hij zich via het platform rechtstreeks pré registreren.

Op de registratiedatum, (record date) gaan wij aan de maatschappij bevestigen wie allemaal gemachtigd is om te komen. Bovendien zijn wij ervan overtuigd dat bedrijven en investeerders hun voordeel halen uit de vermindering van papier en de verhoogde efficiëntie en nauwkeurigheid van het elektronische proces”

Hybride vergaderingen Ook heel interessant is dat na registratie de resoluties op het platform verschijnen, die de aandeelhouder toelaten een soort pré voting te doen: hij kan voortaan elektronisch via de applicatie stemmen, in plaats van alleen maar per brief.

“Zo kan hij altijd deelnemen aan de algemene vergadering én zullen die stemmen in rekening worden gebracht”, aldus Luc De Veen. “En dat kan via PC, laptop, tablet, iPad, smartphone … Met andere woorden: hij moet zijn huis niet meer uitkomen om naar de vergadering te gaan. Dat maakt een hybride manier van vergaderen, zoals we die vandaag intussen heel goed kennen, perfect mogelijk. Maar dus even goed een fysieke of zelfs volledig online vergadering.” En dit alles met respect voor de GDPR-regelgeving en de nieuwe SRD II directieve, daar het platform ontwikkeld werd in nauw overleg met een jurisch gespecialiseerd bedrijf ter zake.

Verder helpt Lumi bedrijven en organisatoren van evenementen om deelnemers te registreren, veilige live peilingen aan te bieden, Q&A-beheerdiensten te bieden en rapportages aan te leveren. Kortom, alles wat nodig is om een vlekkeloze meeting te garanderen. Ook congressen zijn trouwens perfect mogelijk.

Nog fijn om weten ten slotte: Lumi is een internationaal bedrijf, maar het pilootproject voor dit nieuwe platform werd dit jaar in België uitgerold. Vanaf 2022 is de rest van de wereld aan de beurt.

Lumi is wereldwijd de belangrijkste speler op het gebied van software die realtime publieksparticipatie mogelijk maakt en optimaliseert bij aandeelhoudersvergaderingen van (al dan niet beursgenoteerde) ondernemingen, verenigingen en andere ledenorganisaties, wetgevende instanties en joint ventures. Met behulp van zelf ontwikkelde, gepatenteerde technologie biedt Lumi software, hardware en toepassingen die het werk van organisatoren van bijeenkomsten vergemakkelijken: registratie van deelnemers, beveiligd stemmen, Q&A, relevante rapportages … Het hoofdkantoor van Lumi bevindt zich in Hampshire in Engeland, maar de organisatie heeft daarnaast vestigingen in tien andere landen. De lokale teams worden er geleid door sterke, ervaren en gerenommeerde MD’s.

De wereld wordt steeds complexer.

Steeds meer regels. Steeds meer dingen die moeten, en die je moet weten.

Steeds meer momenten dus waar het fout kan lopen.

Of waar je met anderen in conflict kan komen.

Met je buren. Met je werkgever. Met je ex. Met een leverancier.

Of gewoon met iemand die op straat tegen je aanrijdt.

Op zo’n moment zit je met vragen.

Heb ik eigenlijk gelijk? Ben ik in mijn recht?

Heeft de ander een poot om op te staan?

Wat kan mij dit kosten?

En vooral: wie neemt het voor me op?

Met wie kan ik praten?

Meteen naar een advocaat is misschien wat overdreven en in elk geval heel duur.

En Google helpt me ook al niet vooruit.

Want ik snap zelfs niet wat ik lees.

Zo’n moment, dat is een Euromex-moment.

Want Euromex, dat is een team van juristen, die thuis zijn in alle mogelijke takken van het recht.

Ze luisteren naar je vraag, kijken waar je staat, onderhandelen met de tegenpartij en zoeken naar alle mogelijke manieren om je te helpen, te adviseren, of een compensatie voor je los te krijgen.

Hoe geraak je aan zo’n Euromex-jurist?

Wel, misschien heb je er al één.

Check je verzekeringspapieren en kijk of je een Euromex-rechtsbijstand hebt.

Ja? Proficiat, je hebt een jurist.

Nee? Snel naar je makelaar.

Want een Euromex-jurist, die moet je eigenlijk altijd aan je zij hebben.

Je weet misschien nooit wat er gebeurt, maar één ding weet je zeker: Op een Euromex-jurist kan je altijd vertrouwen.

V.U.: E. Vanpoucke - Euromex NV – Generaal Lemanstraat 82-92 – 2600 Berchem - www.euromex.be Verzekeringsonderneming toegelaten onder code 0463, onder toezicht van NNB en FSMA.

Meer dan ooit het moment voor Euromex

18 EXPERTPANEL • DUURZAAM BELEGGEN

FOKUS-ONLINE.BE

Waarom duurzaam beleggen cruciaal is voor een betere toekomst Volgens de Global Sustainable Investment Alliance (GSIA) valt 36 procent van het professioneel beheerd vermogen in de grootste financiële markten onder de noemer duurzaam. Drie experten leggen uit wat dat betekent en waarom dit aandeel best zo snel mogelijk verder de hoogte in schiet.

Thomas Van Craen

Vincent Hamelink

Wouter Van Besien

CEO

CIO

coördinator ethisch en duurzaam bankieren

Triodos Bank

Candriam

vdk bank

Hoe weet ik of een bedrijf of een investering duurzaam is?

“De selectie van bedrijven voor de Triodos Impactfondsen of voor discretionair vermogensbeheer begint met de eis dat een belegging of investering een concrete positieve impact moet hebben op mens en milieu. De focus ligt daarbij op bedrijven die bijdragen aan een van de zeven transitiethema’s die we gedefinieerd hebben en die gelieerd zijn aan de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de VN. Stap twee is dat bedrijven aan de strikte duurzaamheidscriteria van Triodos moeten voldoen. Het is voor Triodos dus niet voldoende dat een bedrijf bij de ‘betere’ in zijn sector behoort (zogenaamde best-in-class-benadering op basis van ESG-scorings). Beter doen in relatieve termen is alleen minder slecht doen, wat duidelijk niet goed genoeg is.”

“Duurzaamheid is een deel van ons leven geworden.

Steeds meer investeerders zijn zich ervan bewust dat ze via hun beleggingen een verschil kunnen maken. Daarom is het belangrijk om een vermogensbeheerder te kiezen die zogenaamde ESG-gegevens (Environmental, Social & governance) en -analyses integreert als kernonderdeel van zijn selectieproces, en die bovendien beschikt over specifieke ESG-sector- en ESG-industriedeskundigen die problemen kunnen identificeren en op de hoogte blijven van de evoluties in het beleid en regelgeving. Bovendien moeten beleggers op zoek gaan naar actieve beheerders die het ESG-profiel van een bedrijf positief proberen te beïnvloeden door engagement, en hun stemrecht gebruiken om bedrijven aan te sporen robuuste CO2-reductieplannen te integreren.”

“Het makkelijkst is om te investeren in een fonds. Dat is ook een relatief veilige manier van investeren, omdat je investeringen daardoor al onmiddellijk gespreid zijn. Bij fondsen zijn er labels die je op weg helpen. Zo is er in België het Towards Sustainability-label. De Europese Unie heeft ook regelgeving uitgevaardigd die de fondsen oplegt om aan te geven hoe duurzaam ze zijn. Los van de labels kun je voor jezelf formuleren wat je belangrijk vindt, en bijvoorbeeld enkel fondsen zonder fossiele activiteit nemen, of fondsen die zich richten op gezondheid. Sowieso is het interessant om er advies over te vragen. Bij vdk bank staat zowel duurzaamheid als persoonlijk advies heel centraal in onze aanpak.”

Hoe nemen jullie als speler op de beleggingsmarkt de verantwoordelijkheid voor milieu en maatschappij?

“Onze beleggingsstrategie vertrekt van de vraag: Hoe krijgen we een duurzame wereld? En vervolgens: In welke bedrijven moeten wij beleggen voor een transitie naar een duurzamere wereld? Eens geselecteerd blijven we die bedrijven opvolgen: we treden rechtstreeks met hen in contact om hun beleid op te volgen en maken gebruik van het stemrecht als aandeelhouder.

Onze aanpak houdt ook in dat we bepaalde sectoren en bedrijven duidelijk uitsluiten. Een voorbeeld: conform onze strikte minimumnormen sluiten wij fossiele brandstoffen en onconventionele olie en gas uit. Wij dringen er ook bij andere financiële instellingen op aan dit voorbeeld te volgen en de financiering van fossiele brandstoffen stop te zetten. Zo versnellen we de energietransitie.”

“Onze inzet voor duurzaam beheer neemt verschillende vormen aan. Wij ondersteunen verschillende initiatieven voor een duurzame economie en ontwikkelen investeringsstrategieën die het milieu en de maatschappij beschermen. Wij zien dialoog en actief aandeelhouderschap als een integraal deel van investeringsbeheer en als essentieel in de creatie van aandeelhouderswaarde op lange termijn. Wij focussen ons daarbij vooral op transitie van duurzame energie, eerlijke werkomstandigheden en werkethiek. Sinds 2020 wordt 10 procent van de beheersprovisies van onze duurzame beleggingsbevek geschonken aan het Candriam Institute for Sustainable Development. Ook lanceerden we de Candriam Academy om de financiële gemeenschap bewust te maken van duurzaam beleggen.”

“Vdk bank is destijds opgericht als een spaarbank voor arbeiders.

De bank is opgericht om de levensomstandigheden van mensen te verbeteren, niet om zoveel mogelijk winst te maken.

Dat zit nog steeds in ons DNA. Voor onze beleggingen als bank hanteren we daarom hoge standaarden inzake ethiek en duurzaamheid. Vooreerst zijn er sowieso sectoren en activiteiten waar we niet in beleggen, zoals bijvoorbeeld oliewinning of wapenfabrikanten. Verder kijken we bij onze investeringen altijd na of ze de mensenrechten en arbeidsrechten respecteren, of ze niemand uitsluiten en of ze rekening houden met klimaat en de natuur. Dit is een heel belangrijk punt, omdat banken spaargeld van klanten gebruiken om zelf te investeren en zo de samenleving duidelijk in een bepaalde richting kunnen sturen.”

Wat is het rendement van duurzame beleggingen?

“Jarenlang ging de mythe rond dat duurzaam beleggen ten koste zou gaan van het financiële rendement in vergelijking met mainstream beleggen. Inmiddels is duidelijk, onder andere door verschillende onafhankelijke onderzoeken, dat dit geenszins het geval is. Sterker nog: investeren zonder verantwoordelijkheid te nemen voor maatschappelijke en ecologische impact is onnodig risicovol en kost rendement. Bedrijven die er vandaag nog op vertrouwen dat de schadelijke gevolgen van hun bedrijfsvoering op de maatschappij kunnen worden afgewenteld lopen uiteindelijk tegen de lamp. Bij Triodos geloven we dat investeren in goede en financieel gezonde bedrijven die bijdragen aan de transitie naar een maatschappelijke en ecologische economie uiteindelijk waarde toevoegt aan beleggingen en dus ook voor de belegger.”

“Investeerders hebben een belangrijke rol te spelen in het ondersteunen van bedrijven die oplossingen zoeken voor de uitdagingen van vandaag en die ons collectief in staat moeten stellen om een duurzame, veerkrachtige samenleving op te bouwen. In het verleden werd duurzaam investeren gezien als een afweging tussen rendement en duurzaamheid. Vandaag zien investeerders juist het potentieel van duurzaam investeren: duurzaamheid heeft een positieve impact op het reduceren van het risico alsook op het genereren van rendement op lange termijn. Bovendien richten we ons bij Candriam niet enkel op beleggingen, maar ook op het nemen van een actieve rol binnen de financiële gemeenschap om zo meer duurzaamheid te creëren voor de samenleving als geheel.”

“Verschillende meta-studies hebben ondertussen uitvoerig aangetoond dat duurzaamheid en rendabiliteit zeer goed hand in hand gaan. We zien het ook in de praktijk. In 2020 was het best presterende pensioenfonds bijvoorbeeld dat van vdk bank, net omdat het duurzaam is. Dit is een zeer belangrijk inzicht dat een belangrijke driver van bijkomende verandering kan zijn in de nabije toekomst. Want we merken te vaak dat mensen nog het omgekeerde denken en het gevoel hebben dat het geweten en de portefeuille elkaars tegenhanger zijn. Net daarom is het cruciaal om zoveel mogelijk aandacht te geven aan studies die dit ontkrachten. Ook bij vdk proberen wij dit inzicht zoveel mogelijk kracht bij te zetten.”

Door Bavo Boutsen

#FOKUSPERSONALFINANCE

INCOFIN INVESTMENT MANAGEMENT • BRAND REPORT 19

Investeren in een betere wereld Net zoals in het Westen lopen ook in ontwikkelingslanden hopen mensen rond met een goed zakelijk idee. In tegenstelling tot ons is hun toegang tot kapitaal om dat idee tot leven te brengen vaak heel erg beperkt. Sociale investeringsmaatschappijen zoals Incofin cvso proberen die lacune weg te werken. Voorzitter Michiel Geers legt uit.

I

ncofin is een coöperatieve vennootschap met sociaal oogmerk (cvso) die al bijna dertig jaar lang mensen in opkomende landen ondersteunt. “Dat zijn mensen met weinig middelen, maar vaak wel met een grote ondernemingszin”, zegt Geers.

“Mensen met een klein bedrijfje, een garage, een naaiatelier, een landbouwonderneming…

Met vaak niet meer dan een paar honderd euro kunnen zij hun onderneming uitbouwen en welvaart creëren voor zichzelf, hun gezin en hun omgeving.”

Dat zulke initiatieven moeten bestaan heeft veel te maken met het ontbreken van lokale infrastructuur in opkomende economieën, zegt Geers. “Als je bijvoorbeeld heel afgelegen woont, op 100 kilometer van de dichtstbijzijnde bank en je hebt geen wagen, is een lening afsluiten niet vanzelfsprekend.

Vaak hebben mensen ook geen kredietgeschiedenis en krijgen ze gewoonweg geen geld. Of ze moeten zich wenden tot loan sharks en woekeraars. En dan belanden ze nog dieper in de miserie.”

De meeste sociale fondsen investeren niet rechtstreeks in de ondernemers, dat zou te omslachtig en niet kostenefficiënt worden. Ze werken via microfinancieringsmaatschappijen in bijvoorbeeld Peru, Kenia of India.

Geers: “Die zorgen op hun beurt voor de nodige financiële diensten (kredieten, verzekeringen...) om kleine ondernemers ter plaatse zuurstof te geven. Al die investeringen hebben een duidelijke, lokale impact (dat monitoren we ook) en ze zijn geijkt op zes ‘Sustainable Development Goals’ van de VN: geen armoede, geen honger, gendergelijkheid, eerlijk werk en economische groei,

uitbouwen van innovatie en infrastructuur en ongelijkheid verminderen.”

Daarnaast heeft Incofin ook een ‘technisch assistentie-budget’, goed voor zo’n 100.000 euro per jaar. “Dat wil zeggen dat we in de ontwikkelingslanden ook zelf helpen om heel het kredietproces te faciliteren en te versnellen. In Kenia hebben we onze lokale partner bijvoorbeeld geholpen met digitaliseringsprocessen. In Haïti hebben we, na de aardbeving, mobiele bankkantoren in vrachtwagens gebouwd zodat het normale economische verkeer zo snel mogelijk weer kon opstarten.”

daarmee? “De sociale impact is onweerlegbaar, maar Incofin cvso streeft ook een financieel rendement na”, zegt Geers. “Als cvso mogen wij geen meerwaarde op aandelen uitbetalen.

We boden de voorbije jaren wel een dividend van 1 à 2,5 procent aan. De voorbije zeventien jaar zijn we er altijd in geslaagd dat uit te betalen. Vorig jaar, door het uitbreken van de coronapandemie, werd er geen dividend betaald. Voor 2021 zouden we graag terug aanknopen met een dividend. Tot slot mogen investeerders in cvso’s ook op een belastingkorting van 5 procent rekenen, als ze de aandelen minstens vijf jaar behouden.”

Investeren om de wereld te verbeteren is uiteraard een zeer nobel doel, maar veel investeerders zullen allicht ook in het rendement geïnteresseerd zijn. Hoe zit het

Michiel Geers Bestuurder

Incofin is een coöperatieve vennootschap met sociaal oogmerk die sinds 1992 investeert in ondernemers in de derde wereld. Op dit moment investeren meer dan 2550 aandeelhouders in 29 landen wereldwijd in 5,2 miljoen ondernemers. Het gemiddelde kredietbedrag per investeerder bedraagt minder dan 1800 euro. www.incofincvso.be.

Met de expertise van

Een bedrijf overlaten of overnemen?

Overnamemarkt.be!

Op 14 jaar tijd is Overnamemarkt.be uitgegroeid tot hét Vlaamse internetplatform waar overlaters en overnemers van een bedrijf elkaar kunnen vinden. Wat zijn de troeven van deze site die onder de paraplu van UNIZO werkt?

En welke meerwaarde biedt ze voor koper en verkoper? Manager Guido Seghers legt uit.

Op elk moment staan er gemiddeld zo’n 500 bedrijven te koop op Overnamemarkt.be Daarmee is de site allicht de grootste in zijn soort in België. “We focussen ons vooral op kmo’s met een waarde tot 1 à 2 miljoen euro”, zegt Guido. “Er zitten soms ook wel echt grote bedrijven tussen, maar dat is niet onze corebusiness. Bij de oprichting was het eerst de bedoeling om kopers en verkopers van ondernemingen rechtstreeks met elkaar in contact te brengen, zegt Guido.

Maar ondertussen wordt al meer dan de helft van het aantal bedrijven aangebracht door overnamebemiddelaars, tussenpersonen, brokers en financiële dienstverleners. Die werken immers veelal lokaal en kunnen via Overnamemarkt.be een breder publiek aanspreken.”

Overnamemarkt.be bereikt ongeveer 30.000 unieke bezoekers per maand. Allemaal mensen die dus heel gericht op zoek zijn naar een overname. “We hebben gemiddeld een 500 bedrijven online staan en ontvangen zowat 1.000 contactformulieren per maand”, zegt Guido.

“Gemiddeld zien we dus minstens twee geïnteresseerden per bedrijf, per maand. Dat is zelfs nog een onderschatting, want de bedrijven die

via professionals werden aangebracht kunnen ook telefonisch gecontacteerd worden via die tussenpersonen. Grosso modo wordt uiteindelijk ongeveer 1 op de 3 bedrijven daadwerkelijk verkocht. We streven om dat getal naar 1 op 2 te krijgen.”

Gewoon een advertentie op Overnamemarkt. be plaatsen, kost 99 euro per drie maanden (75 euro voor UNIZO-leden). Daarnaast biedt de site ook een intensief begeleidingstraject UNIZO Bedrijfsoverdracht aan, voor 1.495 euro. “In dat geval gaan we samen met onze partner KBC Bank een basisanalyse van het bedrijf doen om te kijken wat het overnamepotentieel is. Daarna maken we een waardebepaling en ten slotte zetten we het bedrijf op de site. We bieden bezoekers van de site trouwens ook heel veel informatie en dossiers die hen kunnen helpen bij een overdracht of aankoop van een onderneming. Een klassieke vraag die we zo beantwoorden is bijvoorbeeld: Verkoop ik de handelszaak of de aandelen?”

Tot slot: wie zijn nu eigenlijk de typische kopers die op Overnamemarkt.be komen zoeken? “We zien twee profielen regelmatig voorbijkomen”, zegt Guido. “Starters die niet van nul willen beginnen, maar op zoek zijn naar een bedrijf dat al actief is en bijvoorbeeld al personeel in dienst heeft. En daarnaast ook ‘snelle groeiers’: bedrijven die op zoek zijn naar interessante overnames om hun werkgebied uit te breiden, zowel geografisch als in termen van nieuwe markten.”

20 BRAND REPORT • DAS

FOKUS-ONLINE.BE

De voordelen van de juiste rechtsbijstandsverzekering In september 2019 heeft de regering de premie voor een rechtsbijstandsverzekering fiscaal voordelig gemaakt. Waar moet je op letten als je zo’n polis wil afsluiten?

C

EO Erika Van Dyck en salesmanager Jo Verheyden van de verzekeringsmaatschappij DAS leggen uit.

Een rechtsbijstandsverzekering helpt de juridische problemen van de verzekerden oplossen en vergoedt de advocaats- en procedurekosten in geval van een rechtszaak. “Let wel: heel vaak komt het zover niet”, zegt Verheyden. “Wanneer een klant ons contacteert zullen onze schadebeheerders en juristen hem of haar eerst juridisch advies verlenen. Daarna is er ook nog de mogelijkheid om een minnelijke regeling te bekomen. In ongeveer driekwart van de gevallen gebeurt dat trouwens ook.”

In ons land hebben klanten van een rechtsbijstandsverzekering absolute vrijheid in de keuze van de advocaat. In principe mag je dus pakweg Sven Mary inhuren op kosten van je verzekering.

“Klopt”, zegt Van Dyck. “De verzekeringsmaatschappij mag wel ook zelf de haalbaarheid van de zaak inschatten op basis van de elementen in het dossier en de bestaande rechtsspraak. Als we vrezen dat die té laag is, starten we geen juridische procedure op. Maar zelfs dan nog kan de verzekeringsnemer beroep doen op de objectiviteitsclausule. Deze voorziet dat de klant een tweede opinie kan vragen aan een onafhankelijke advocaat.

Indien die advocaat de kansen toch voldoende hoog inschat, zal DAS de procedure moeten opstarten.”

DAS is elk jaar bij ongeveer 60.000 dossiers betrokken, van auto-ongevallen, bouwgeschillen en conflicten met de werkgever, echtscheidingen, burenruzies en consumentengeschillen, tot conflicten met de fiscus. “Maar ook heel kleine geschillen zijn typische dossiers”, zegt Van Dyck. “Stel: je hebt een laptop gekocht en die gaat stuk. De winkelier wil hem echter niet meer onder garantie repareren.

Voor dat soort zaken gaan mensen zelden juridisch advies inwinnen omdat het sop de kool niet waard is. Met een rechtsbijstandsverzekering wordt dat natuurlijk een heel ander verhaal.”

In september 2019 werden bepaalde polissen voor rechtsbijstandsverzekeringen fiscaal voordelig. Niet élke rechtsbijstandsverzekering komt daarvoor in aanmerking. Het luikje rechtsbijstandsverzekering in uw bestaande brand-, auto-

Voor een kapotte laptop gaan mensen zelden een advocaat inhuren, met een rechtsbijstandsverzekering wordt dat een ander verhaal natuurlijk. of gezinspolis valt bijvoorbeeld al buiten de boot. Het moet gaan om een aparte rechtsbijstandsverzekering die je apart hebt afgesloten. En dan nog zijn er wel wat wettelijke verplichtingen.

Zo moet de verzekering die je fiscaal in mindering kunt brengen voor enorm veel rechtsdomeinen ingezet kunnen worden en zijn er minimale waarborgen in het spel.

Van Dyck: “Een gevolg van dat fiscale voordeel is alvast dat de gedekte materie in dat soort polissen veel breder gaat dan wat vroeger de norm was. Denk maar aan het dekken van echtscheidingen en bouwgeschillen, zaken die veel voorkomen in de levensloop van mensen. Het is goed dat die zaken nu gedekt zijn, maar dat heeft natuurlijk ook wel zijn gevolgen gehad voor de prijzen van de polissen, die zijn wel wat gestegen.

Om een idee te geven: bij ons starten deze bij ongeveer 300 euro per jaar. Daarvan krijgt u dan 124 euro per jaar terug als belastingvoordeel.”

“De prijs is voor ons inderdaad wel een commerciële uitdaging”, pikt Verheyden in. “We horen vaak: ‘Ja maar, ik heb al een rechtsbijstandsverzekering, in mijn autopolis of brandpolis, en die is stukken goedkoper.’ Ja, allicht dat die stukken goedkoper is, want als je gaat nakijken in je contract wat er allemaal gedekt is, zal dat maar een fractie zijn van wat een afzonderlijke, kwalitatieve rechtsbijstandsverzekering dekt.”

Goed, de voordelen van een goede rechtsbijstandsverzekering zijn dus onweerlegbaar. Maar waarin verschilt een goede

verzekering nu eigenlijk van een minder goede? “Een zeer belangrijk criterium zijn de dekkingen die zijn voorzien”, zegt Van Dyck. “Die moeten liefst zo ruim mogelijk zijn.

Het heeft weinig zin om een rechtsbijstandsverzekering af te sluiten als driekwart van de rechtstakken op voorhand al zijn uitgesloten. Een tweede belangrijk punt zijn de hoogtes van de tussenkomsten van de maatschappij. Die moeten uiteraard best zo hoog mogelijk zijn.”

Van Dyck raadt ook aan om je rechtsbijstandsverzekering bij een aparte, onafhankelijke maatschappij af te sluiten. “Alleen zo ben je absoluut zeker van totale onpartijdigheid en weet je dat je rechten optimaal verdedigd zullen worden. Heel vaak moeten wij trouwens tussenkomen in rechtszaken waarbij de andere partij een verzekeringsmaatschappij is. Al je reguliere verzekeringen bij maatschappij X, maar je rechtsbijstandsverzekering bij gespecialiseerde maatschappij Y is dus zeker een goed idee. En tot slot: kies voor je rechtsbijstandsverzekering voor een maatschappij die met kennis van zaken kan spreken. Voor veel maatschappijen is dit vaak iets ‘wat ze erbij doen’. Wij hebben meer dan honderd schadebeheerders en juristen in dienst. Daar ligt trouwens ook een rol weggelegd voor de makelaars: zij moeten hun klanten goed adviseren en hen helpen bij het kiezen van de beste polissen.”

Jo Verheyden Sales Manager

Erika Van Dyck

DAS is de grootste verzekeringsmaatschappij van Europa als het gaat om rechtsbijstandsverzekeringen. De geschiedenis van DAS België gaat terug tot 1927.

In ons land maakt de maatschappij deel uit van de ERGO Group, een van Europa’s grootste verzekeringsmaatschappijen, met meerderheidsaandeelhouder Munich Re, een van ‘s werelds grootste herverzekeraars. Via ERGO maken ze deel uit van een wereldwijd netwerk van verzekeringen en diensten.

CEO

MyBroker, de klantenzone voor je verzekeringen In dit digitale tijdperk kan je als klant bij je verzekeringsmakelaar over een digitale klantenzone beschikken: MyBroker*.

MyBroker is een gepersonaliseerde klantenzone en het communicatiekanaal bij uitstek tussen de makelaar en jezelf.

Dankzij MyBroker: • • • •

beschik je over een algemeen overzicht van je verzekeringen ; consulteer je je contracten ; meld je een schadegeval ; contacteer je je makelaar wanneer en waar je wil.

Aanmelden voor MyBroker? Eenvoudig met itsme®. Of je nu op een pc, tablet of smartphone werkt.

Wil je er meer over weten? Surf dan naar www.mybroker.be of contacteer je makelaar *MyBroker is beschikbaar bij makelaars die met Brio (een beheerpakket van Portima) werken.

22 NAWOORD

FOKUS-ONLINE.BE

Ludwig Forrest

Filantropie: het verschil maken met hoofd en hart Wanneer individuen, families, organisaties of bedrijven bijdragen aan initiatieven voor het algemeen belang, sluiten ze aan bij een lange traditie die iedereen ten goede komt. Filantropie verandert de wereld, één gift per keer. In de goede richting. En geven is belangrijker dan ooit.

F

ilantropie speelt haar vernieuwende rol voor onze samenleving, complementair aan acties van de overheid, het verenigingsleven en de privésector. Ze kent vandaag een steeds grotere dynamiek, in België, in Europa en elders in de wereld; ook als gevolg van de coronacrisis.

Filantropen hebben elk hun eigen verhaal. Maar ze hebben één ding gemeen: een diep persoonlijk engagement om de samenleving beter te maken, dicht bij huis en/of elders. Zonder mensen die hun geld, tijd, competenties en energie schenken ten dienste van ons allemaal, van het algemeen belang, zou de wereld er heel anders uitzien.

Waarom vrijgevig zijn? Omdat je verontwaardigd bent over onrecht, zorg zoekt voor wie kwetsbaar is, medeleven voelt met mensen die het moeilijk hebben, een ziekte wil helpen te bestrijden, erfgoedstukken wil beschermen voor de komende generaties, innoverende oplossingen wil testen om zo de samenleving beter te doen draaien.

Je hoeft echt geen miljardair te zijn om te geven en dat beseffen steeds meer mensen.

Maar ook gewoon omdat het goed voelt om je belangeloos in te zetten voor anderen. Als filantroop zoek je een goed doel dat rijmt met je passie, je engagement, je expertise, je levensverhaal.

Je strooit daarbij het geld niet blindelings in het rond. Slim vormgeven aan dat engagement, een goed doel kiezen, doe je niet alleen met het hart, maar ook met het hoofd. Filantropen willen resultaten die blijven.

Waar maak je het grootste verschil? Laat je informeren voordat je een gift doet. Welke organisatie heb je voor je, wie of wat willen ze veranderen, hoe pakken ze dat aan, welk talent hebben ze daarvoor in huis? Weet dat veel organisaties het nu moeilijk hebben.

Wat kan de wereld doen met dat beetje dat ik kan missen, denken mensen vaak. Je hoeft echt geen miljardair te zijn om te geven en dat beseffen steeds meer mensen; want filantropie is in opmars, en niet alleen in deze eindejaarsperiode. Filantropie kan bovendien betekenen dat je (ook) tijd maakt of je expertise deelt. Het kan zoveel meer zijn dan geld geven. Maar het is altijd geven, van jezelf, uit passie, uit betrokkenheid, uit dankbaarheid om wat het leven jou gegeven heeft.

Door Ludwig Forrest, filantropieadviseur bij het Centrum voor Filantropie, Koning Boudewijnstichting

@

“Ik schenk mijn legaat aan Welzijnszorg zodat de strijd tegen armoede doorgaat, ook in de volgende generaties.”

Neem Welzijnszorg op in je testament en geef extra betekenis aan jouw nalatenschap.

Voor meer info bel of mail gerust naar Chris De Cock: chris.decock@welzijnszorg.be | 0471 772 134 of neem een kijkje op www.welzijnszorg.be

T E S TA M E N T E N & L E G AT E N

Met uw steun stoppen wij Alzheimer Vr a a g u w

2021

140.000 Alzheimer patiënten

taris o

1995

advies!

Om meer te weten:

280.000 Alzheimer patiënten

m

no

2046

45.000

Alzheimer patiënten www.stopalzheimer.be/ testament

info@stopalzheimer.be Ondernemingsnr.: BE04 57127.445

02/424.02.04

Stichting Alzheimer Onderzoek is de enige Belgische stichting van openbaar nut die het onderzoek naar Alzheimer financiert. De Stichting Alzheimer Onderzoek heeft een Wetenschappelijke Adviesraad bestaande uit 7 Belgische professoren. Elk jaar doet de stichting een oproep aan alle Belgische universiteiten voor het indienen van projecten. Elk project wordt gescreend en beoordeeld door minstens 2 buitenlandse professoren. De Wetenschappelijke adviesraad selecteert daarna de beste projecten, niet alleen op basis van kwaliteit, maar ze moeten tevens innovatief zijn en relevant met betrekking tot het onderzoek naar de ziekte van Alzheimer. Sinds 2011 werkt de stichting ook nauw samen met de Koning Boudewijnstichting.

De ziekte van Alzheimer is nog steeds ongeneeslijk, onomkeerbaar en niet afrembaar…

Als er niets gebeurt, zal het aantal Alzheimerpatiënten in 2046 verdubbeld zijn… maar daar kunt u iets aan veranderen!

Neem Stichting Alzheimer Onderzoek op in uw testament, zodat het broodnodige onderzoek naar Alzheimer verdergezet kan worden. Uw notaris kan u hierbij helpen!

Annonce Focus_Flash.indd 1

19/11/21 10:46

Cleaning combo 12Vmax CLX245SAX1

Slagschroevendraaier 18 V

Boor- schroefmachine 40Vmax

DTD171ZAR

DF002GD201 180 Nm

2

GELEVERD ZONDER BATTERIJEN OF LADER

DC10SB

Werklamp led

DEAML103

Limited edition!

GRATIS

€ 19500

UB100DZ

Excl. btw

€ 17900 Excl. btw

€ 23595 Incl. btw

€ 216

BL1021B

1

BL4025 DC40RA

CL108FDZW

GRATIS

59

DEAML001G & ADP10

€ 47500 Excl. btw

€ 57475 incl. btw

Incl. btw

Klopboormachine

Gereedschapsset E-10883 221-delig

HP1631K

SDS+ Combihamer HR2470 780 W

Scan mij 710 W

€ 10900

€ 7900

€ 131

€ 95

Excl. btw Incl. btw

89

Excl. btw 59 Incl. btw

€ 12300 Excl. btw

€ 14883 Incl. btw

Focus

!

Dank U

€ 14900

€ 11900

€ 180

€ 14399

Excl. btw Incl. btw

29

Excl. btw Incl. btw

Promotie alleen geldig bij uw officiële Makitaverdeler tot en met 24/12/2021 en tot einde voorraad.

Vrijblijvende adviesprijzen van de fabrikant in euro. Technische gegevens en prijzen zijn onder voorbehoud van drukfouten.

NIEUW

EasyBag

Swirl® Quinyo®, de eerste draadloze stofzuiger mét EasyBag. Voor legen zonder stofwolk. En da’s een verademing voor iedereen.

Stofzuigen: het kan moeiteloos en stofloos! Want dankzij het contactloze systeem van Swirl® Quinyo® met zelfsluitende EasyBag leeg je het stofreservoir zonder jezelf of je huis vuil te maken.

Ontdek welke Swirl® Quinyo® bij jou past: www.swirl.be