DIT
DOSSIER
WORDT
GEPUBLICEERD
DOOR
SMART
MEDIA
EN
PROVINCIE V/D TOEKOMST REGIO VOL RIJKDOM
FEBRUARI 2016
VA LT
NIET
ONDER
DE
VERANTWOORDELIJKHEID
LUK LEMMENS & LUDWIG CALUWÉ Provincie vol troeven
VA N
DE
REDACTIE
FRIEKE VAN ZUNDERT Samenleven met 176 nationaliteiten
VA N
DE
GAZET
VA N
ANTWERPEN
BV’S GETUIGEN Liefde voor hun regio
Ondernemen Mekka voor start-ups
Groene provincie Leefbaar voor later
Smart cities Volgende stap in zicht
AXEL DAESELEIRE
‘Er is ’s nachts meer interactie en organische integratie, ook tussen verschillende nationaliteiten. Overdag wordt er gewerkt.’
Lees meer online op fokusmodernestad.be
►► fero.be KACHELS & HAARDEN OP HOUT, PELLETS, GAS, ELEKTRICITEIT EN BIO-ETHANOL
Contacteer ons voor een verdeler in uw buurt!
PELLETS
HOUT
GAS
2
EDITORIAL LUK LEMMENS
Provincie vol troeven
Veel leesplezier Celine Kuysters, Project Manager
De provincie Antwerpen is zoveel meer dan haar wereldbefaamde hoofdstad. Ze is de grootste provincie van Vlaanderen en wordt gekenmerkt door een rijke verscheidenheid aan troeven. Ze biedt heel wat mogelijkheden voor een smeltkroes van 1,8 miljoen inwoners, van Kempenaren en Maneblussers tot Sinjoren.
celine.kuysters@smartmediaagency.be
COLOFON
FOKUSMODERNESTAD.BE
TEKST LUK LEMMENS, EERSTE GEDEPUTEERDE & LUDWIG CALUWÉ, GEDEPUTEERDE PROVINCIE ANTWERPEN, SAMEN MET DE VVP
kelen. We zoeken antwoorden voor maatschappelijke problemen en uitdagingen, waarvoor een diverse en gerichte aanpak nodig is.
D
e provincie Antwerpen is een veelzijdig gebied waar we wonen, werken, sporten en ons ontspannen. Tussen al die activiteiten hoort een leefbaar evenwicht te zijn. Een evenwicht tussen economie en ecologie, tussen innovatie en duurzaamheid. Daaraan werkt het provinciebestuur, zonder de samenwerking met bestuurlijke partners en het middenveld te ontzien. We zoeken bovenlokale oplossingen op maat en spelen in op noden en behoeften die zich zowel in verstedelijkt als landelijk gebied ontwik-
Een van die uitdagingen is de ruimtelijke ordening. Volgens de Vlaamse Bouwmeester zal het Vlaamse woonareaal tegen 2030 gestegen zijn met 330.000 eenheden en tegen 2050 met 1.000.000. Het is noodzakelijk fundamentele keuzes te maken met aandacht voor verdichting en inbreiding om kostbare open ruimte te beschermen. Daarom maakt het provinciebestuur ook werk van een alternatieve mobiliteit. Het fietsostradenetwerk wordt nog verder ontwikkeld. Op dit moment telt het Antwerpse Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk al 23 fietsostrades. Dankzij dit hoogwaardig alternatief voor de wagen, wordt de fiets gepromoot als vervoermiddel bij uitstek voor school- en woonwerkverplaatsingen.
De provincie Antwerpen is bovendien een economische topregio, centraal gelegen in de EU. Anticiperen op de evolutie van de chemische sector naar een groene chemie, de evolutie van de detailhandel en de verduurzaming van de bouwsector zijn voor
We proberen groen te verzoenen met recreatie, sport en toerisme de Antwerpse economie van groot belang. Daarom wordt er gefocust op innovatief clusterbeleid en op doelgerichte samenwerkingen tussen grote en kleine industriële spelers, kennisinstellingen en andere actoren.
Daarnaast heeft ook de landbouw ruimte nodig. 42 procent van de provincie Antwerpen bestaat uit land- en tuinbouwareaal. De land- en tuinbouw beschouwen we als de eerste schakel van het zogenaamde agrocomplex. Daarmee zetten we in op het geheel van leveranciers, verwerkende industrie en handel. Recreatiegebied is ook één van onze prioriteiten. We proberen groen te verzoenen met recreatie, sport en toerisme. We willen bijdragen tot de transitie naar een klimaatneutrale samenleving met oog voor duurzaamheid en biodiversiteit. Iedereen kan in onze provincie betaalbaar en dicht bij huis genieten van de provinciale domeinen als de Schorre, het Zilvermeer en het Rivierenhof. Het aanbod voor de inwoners van onze provincie is uitgebreid. Maar we blijven inzetten op economie, landbouw, mobiliteit, ruimtelijke ordening en leefmilieu. Je mag gerust zijn, de provincie werkt voor jou!
Productieleider: Ellen D’hondt Hoofdredactie: Elke Ramsdonck Tekst: Daan Vanslembrouck, Greet Wouters, Hermien Vanoost Coverbeeld: Ian Hermans Vormgeving: Baïdy Ly Drukkerij: Corelio Smart Media Agency BE Leysstraat 27, 2000 Antwerpen Tel +32 3 289 19 40 meerinfo@smartmediaagency.be redactie@smartmediaagency.be
DIT IS SMART MEDIA Smart Media is een topspeler op het gebied van content marketing en native advertising. Onze campagnes worden zowel digitaal als in belanghebbende kranten verspreid. Onze basisgedachte is een sterke focus op het onderwerp. Door creatieve media-oplossingen helpen we u uw merk versterken en creëren we waarde voor uw doelgroep. Door kwalitatief hoge content zorgen wij ervoor dat uw klanten, onze lezers, actie ondernemen.
LEES MEER... 04 Pionier in start-ups
08 Profielinterview: Axel Daeseleire
05 Antwerpen staat op de kaart
10 Made in Antwerp
06 Slimme stad krijgt vorm 07 Ons afval is goud waard
12 BV’s en hun eerste liefde
04
05
06
09
14 Ook starters kunnen beter kopen dan huren 15 Samenleven met 176 nationaliteiten
MODERNE STAD
Jouw professionele partner in: • • • • •
Expert in logistieke en veiligheidsopleidingen: • • • • • •
Vorkheftruck, Reachtruk, Rolbrug, Hoogwerkers Aanslaan en uitwijzen van kritieke lasten Werken op hoogte, o.a stellingen en steigers Werken in besloten ruimtes en ademhalingsapparatuur Graafmachines, Kranen Containers verplaatsten en stapelen
Veiligheids- en preventieadvies & veiligheidsopleidingen Veiligheidsaudits Juridisch advies & -opleidingen Coaching naar een hoger veiligheidsbewustzijn Zowel open als in-company opleidingen
Erkend centrum voor de volgende opleidingen: • • • • • •
EHBO - Bedrijfshulpverlener Preventieadviseur niveau III Code 95 - vakbekwaamheid voor chauffeurs Risicovolle taken - VCA VCA-opleidingen Basis - VOL en VIL Opleiding vertrouwenspersoon
Erkend examencentrum voor VCA BASIS - VOL - VIL • FURBO organiseert zowel open examensessies, alsook voor een groep medewerkers in uw bedrijf • Onze troeven zijn flexibiliteit in planning - concurrentiële prijzen - resultaat examen dé dag erna • 4 vestingen: ANTWERPEN • AARTSELAAR • GENT • LUMMEN
Voor meer info : www.furbo.be of 0475/ 620 921
Professionals in Safety, Legal, and HR
Van Gansewinkel:
Wim Geens directeur Van Gansewinkel België
“Afval bestaat niet.” Over 50 jaar is er nog amper zilver, olie, koper of goud. Grondstoffen worden dus erg schaars. Of we sorteren ons afval en zetten volop in op de recuperatie van materialen. Van Gansewinkel neemt hierin een voortrekkersrol. VINCENT PAUWELS GLIMLACHT. De schilderbaas uit Merksem is tevreden. “Het is allemaal erg vlot gegaan”, weet de decorateur. De man heeft enkele maanden aan een afvalsorteerproject meegewerkt. De rest van zijn latexverf wordt opnieuw verf. “Van Gansewinkel heeft met mij een afvalscan doorgevoerd. We hebben een containereiland staan en we scheiden het materiaal van elkaar. Van Gansewinkel verwerkt dit tot nieuwe grondstoffen. Zo gaat er niets verloren!” NET ZOALS DE ANTWERPSE decorateur zou het nog vele KMO’s kunnen vergaan. Ook bakkerijen, voedingsbedrijven en bouwaannemers kunnen op hun afvalrekening besparen. “Uit onze Nationale Afvaltest voor bedrijven blijkt dat er maar een beperkt groepje van de Belgische ondernemingen écht het nut van afval sorteren inziet”, verduidelijkt Wim Geens, directeur van Van Gansewinkel België.
93,3 procent van het materiaal wordt gerecupereerd EN VAN GANSEWINKEL weet waarover het spreekt. “Wij zijn steeds pioniers geweest in de omschakeling naar een circulaire economie. 93,9 procent van het materiaal dat we inzamelen, wordt gerecupereerd”, weet Geens. In 2014 is al ruim 64 procent van het ingezameld volume door Van Gansewinkel tot nieuwe grondstof verwerkt, waarmee een uitstoot van 1,19 miljoen ton koolstofdioxide is bespaard. Voor 2020 wil het materialenbedrijf dit percentage verhogen tot minimaal 75 procent zodat we de kringlopen nog meer kunnen sluiten.
SOMS IS HET RELATIEF eenvoudig. Karton is de grondstof
voor het maken van nieuw karton. Wist je bovendien dat je vertrouwelijk papier 100 procent gegarandeerd vertrouwelijk behandeld wordt? Iemand zal het later volledig als tissue- en toiletpapier hergebruiken. “1000 kilogram levert een besparing van 194 kilogram koolstofdioxide op”, zegt Geens. “Dat zijn vier gloeilampen die 50 dagen licht geven.” Of zelfs voedingsresten zijn goed om nieuwe energie te produceren. “Van Gansewinkel investeert voortdurend in nieuwe technologie”, zegt de directeur. “Nu bekijken we een techniek om voedingsafval (swill) te gebruiken als voeding voor insecten. De biomassa van zo’n beestje is een rijke bron aan proteïne.” Maar het gaat ook met zwaarder materiaal, wil de directeur nog meegeven. Bouw- en sloopafval kan worden gesorteerd in waardevolle stromen zoals puin, hout, metalen en plastic. Dit kan na sortering tot een secundaire brandstof opgewerkt worden. “Eén ton bouwafval komt overeen met 223 keer een warm bad nemen. Sta daar maar even bij stil.”
DE 46-JARIGE ECONOMIST staat sinds een paar maanden aan het roer van Van Gansewinkel in België. Sinds hij de leiding overnam, ligt de focus sterk op materialenbeheer en het sluiten van kringlopen. “Daar zit de toekomst”, vindt de directeur. “We zetten hier zwaar op in. We hebben een kenniscentrum opgericht waarbij we door trial-and-error voortdurend op zoek gaan naar nieuwe manieren om met papier, plastics, hout, chemie, ijzer en andere metalen de cirkel te sluiten. Van afval naar grondstof!” MAAR GEENS BESEFT perfect dat er nog een lange weg
af te leggen is. Meer dan 6000 bedrijven hebben aan de afvaltest van Van Gansewinkel deelgenomen. “We willen bereiken dat ondernemers zich afvragen hoe ver ze staan of in hoeverre hun medewerkers zich van het nut van afvalscheiding bewust zijn. Slechts 18 procent van de bedrijven in Nederland en België heeft voldoende besef, kennis en kunde in huis. Dat
is een beetje teleurstellend, maar er is dus ook nog veel potentieel. Van Gansewinkel staat hen graag bij.” Je kan enorm veel besparen door te scheiden aan de bron, want restafval kost je het meeste. EEN ZEER NUTTIG instrument is het afvalprestatieprofiel, vindt Geens. “We willen afvalscheidingspercentages voor klanten én niet-klanten inzichtelijk maken”, zegt de specialist. “Afval bestaat niet. Het zijn grondstoffen.” Door te benchmarken kan men de eigen afvalscheidingsprestaties met die van de sector vergelijken. Een bedrijf kan het exacte aantal kilogram afval per stroom ingeven of kan het aantal kilogram per stroom schatten door een wizard, die het containervolume per frequentie bepaalt. De benchmark wordt gemeten op basis van stromen per sector en gemiddelde gewichten.
Wie sorteert, creëert. Afval is grondstof DAARNAAST LANCEERDE Van Gansewinkel eind vorig jaar het Nationaal Afvalrapport – wAARDEvol 2015. Het rapport telt ruim zestig artikels en is een boeiende combinatie van cijfers en relevante trends binnen de afvalwereld en diverse bedrijfssectoren, wetenschap en politiek, en bevat daarnaast ook verhalen over duurzaamheid. “WE HOPEN DAT iedereen langzaam het nut van recycleren en scheiden aan de bron inziet. Dat is in het belang van ons allen. Voor Van Gansewinkel is het sluiten van kringlopen méér dan werk.” Het is een maatschappelijke missie. “We hebben maar één planeet.”
Afval Prestatie Profiel® Van afval naar grondstof
Hoeveel milieubesparing realiseert uw bedrijf? Mijn afvalstromen
Mijn Afval Prestatie Profiel
Ga naar: afvalprestatieprofiel.be
Totaal afval
989 ton
Grondstof
Groene energie
Hoeveel milieubesparing realiseert uw bedrijf?
Grijze energie
Residu
4
FOCUS ONDERNEMEN
Pionier in start-ups
Wist je dat 44 procent van de Vlaamse economie gedragen wordt door de provincie Antwerpen? Haar sterke punten zijn uiteraard de haven en de petrochemische en logistieke sector. Maar creatieve ondernemingen en start-ups hebben daar ook een niet te miskennen aandeel in. TEKST GREET WOUTERS
olgens de economische barometer van de provincie Antwerpen is meer dan een derde van alle investeringen en bijna de helft van de Vlaamse omzet te danken aan ondernemingen uit de provincie Antwerpen. Met 779.000 inwoners claimen ze er meer dan 30 procent van de totale werkgelegenheid in Vlaanderen. Ties Vanthillo van de Universiteit Antwerpen is één van de onderzoekers van deze economische barometer. “De industriële bedrijven zijn de grootste werkgevers in de provincie, gevolgd door de groot- en detailhandel. Beide sectoren zorgen voor meer dan 100.000 arbeidsplaatsen”, licht hij toe. Niet alleen in de stad, ook rond het centrum scoren die sectoren goed. “Denk maar aan Zwijndrecht met het bedrijf DEME, Willebroek met investeringen in bedrijventerreinen, de logistieke en chemische bedrijvigheid rond het Albertkanaal en Nike in Laakdal.” Maar de groei van jobs is lang niet het grootst in de industriële sector. Met de desindustrialisatie verloor de sector zelf arbeidsplaatsen, tot 14 procent in de hele provincie. Waar ligt de toekomst? Vanthillo: “Op het vlak van massaproductie kunnen we moeilijk concurreren met lageloonlanden. Wij maken het verschil met service. Bedrijven moeten innoveren en uniek zijn, dat is de enige manier om onze productie hoog te houden.” Een voorbeeld van zo’n vernieuwend bedrijf is Umicore. Daar werken
ze nu onder andere op maat van hun klanten en focussen ze zich op groene technologie. “Essentieel voor vooruitgang is dat nieuwe kennis direct geïmplementeerd wordt. Dat moet nog beter in onze provincie”, aldus Vanthillo. “Verder moeten de verschillende sectoren meer samenwerken. Combineren van innovaties uit de chemie, metaal- en bouwsector biedt kansen voor de productie van nieuwe materialen, bijvoorbeeld.”
Bedrijven moeten innoveren en uniek zijn, dat is de enige manier om onze productie hoog te houden - Ties Vanthillo Opvallend: de creatieve sector is één van de grote beloftes. Of toch zeker in de stad Antwerpen. Daar werken maar liefst 18.000 creatievelingen, goed voor 8.000 creatieve ondernemingen ofwel een zesde van alle Antwerpse bedrijven. Vanthillo: “De belangrijkste subsectoren zijn
nieuwe en gedrukte media, design en architectuur, communicatie, PR en reclame. De creatieve industrie had in 2015 een toegevoegde waarde van 1,6 miljard euro.” Om die creatieve ondernemingen meer op de kaart te zetten, lanceerde de stad onlangs het project Born in Antwerp. “Het is weinig geweten, maar naast onze haven en petrochemie is de creatieve sector één van onze grote uitdagingen”, meent schepen voor cultuur Philip Heylen. “We zijn niet Londen, New York of Berlijn, maar een bèta-stad. Dat wil zeggen dat dingen hier ontwikkeld worden en ideeën botsen. Sommige ideeën halen het hier niet, maar kunnen wel groeien.” En daarmee is de kous nog niet af. Als kers op de taart kreeg de stad Antwerpen onlangs de Local Policy Leadership Award from Startup Nations van het Global Entrepreneurship Network (GEN). Reden: haar uniek beleid dat start-ups stimuleert. Karen Boers van Startups.be: “Antwerpen kiest, in tegenstelling tot vele andere (inter)nationale steden, niet voor één project maar kruipt in de rol van orkestmeester: ze brengt verschillende partijen bij elkaar. Overheid, privé en onderwijs werken samen. In tegenstelling tot de rest van de wereld is dat pionierswerk.” Een goed voorbeeld daarvan is de opstart van StartUp Village in de Lange Gasthuisstraat: een centrale locatie waar start-ups, grote bedrijven en investeerders zullen samenwerken. Iets om naar uit de kijken dus.
Het is weinig geweten, maar naast onze haven en petrochemie is de creatieve sector één van onze grote uitdagingen - Philip Heylen
Veolia develops access to our earth’s precious resources, preserves them and renews them across five continents. We devise and implement water, waste and energy management solutions to help much needed resource efficiency. Find out how at veolia.be
Resourcing the world
– Illustration : RUDE.
V
MILIEU VERDIEPING
Antwerpen staat op de kaart Duurzaamheid. Het lijkt wel het toverwoord van de laatste jaren. En terecht, in theorie toch, want in de praktijk moeten alle aspecten eerst nog ‘duurzaam’ met elkaar verweven worden. Het doel dat we voor ogen moeten hebben, blijft echter simpel: in welk soort provincie moeten onze kinderen opgroeien? TEKST DAAN VANSLEMBROUCK
U
iteraard willen we dat ons nageslacht het later goed heeft. Een groene provincie met zuivere lucht en weinig mobiliteitsproblemen. Het klinkt als muziek in de oren, maar het is geen sinecure. Een duurzaam milieu- en natuurbeleid moet in de toekomst hand-in-hand gaan met mobiliteit, economie en ecologie. Makkelijker gezegd dan gedaan dus. “Maar dat is het lot van elk goed beleid”. Aan het woord is Rik Röttger, gedeputeerde voor natuur en leefmilieu binnen de provincie Antwerpen. Hij stelt dat we altijd wel de kerk in het midden moeten houden, maar ziet in de toekomst steeds meer een synergie verschijnen: “Waarom zouden de landbouw- en de natuursector niet samen constructief aan iets kunnen werken?” Als we bijvoorbeeld kijken naar waterbuffers, dan zijn dat al lang geen betonnen bakken meer. We kijken verder. Die waterzone kan ook een recreatieve of een ecologische functie hebben!”
bijvoorbeeld het project BioDiva in het leven geroepen. Röttger: “Hiermee hebben we een webapplicatie gemaakt waarbij bedrijven op een eenvoudige wijze hun prestaties inzake biodiversiteit kunnen meten, verbeteren en evalueren.” Bedrijven die de test doen, krijgen een soort ecologische voetafdruk van hun bedrijf mee. De test geeft bovendien advies over wat je zelf kunt doen om beter te scoren. “Het advies gaat verder dan alleen maar besparen op water en energie. We adviseren ook om pakweg een vijver naast het bedrijf te installeren of enkele appelbomen te planten ten voordele van de biodiversiteit.”
De provincie Antwerpen is erg actief op het vlak van natuur- en leefmilieu wat betreft de samenwerking met externe partners waaronder zowel bedrijven, scholen, particulieren, als natuurverenigingen. Samen met die externe partners werd
3 VRAGEN AAN...
Een duurzaam milieu- en natuurbeleid staat of valt natuurlijk ook met een accurate aanpak in duurzaam bouwen en ondernemen. Peter-Paul van den Berg is managing director van Kamp C, het provinciaal steunpunt rond duurzaam bouwen en wonen, en ziet duurzaamheid als onontbeerlijke factor voor ontwikkeling. “De provincie Antwerpen is al tien jaar toonaangevend inzake duurzaamheid, innovatie en bouw”, zegt hij. “Met Kamp C werd binnen de provincie een kenniscentrum ontwikkeld rond duurzaamheid. Een noodzakelijk gegeven wil je de bouwsector meekrijgen in de 21ste eeuw.”
Als we kijken naar waterbuffers, dan zijn dat al lang geen betonnen bakken meer - Rik Röttger
5
Eén van de ontwikkelingen binnen Kamp C is De Wijk van Morgen. Het betreft een open, onafhankelijk platform voor de innovatieve bouwsector met duurzaamheid als belangrijkste pijler. De Wijk van Morgen heeft in eerste instantie een antennefunctie. Signalen uit de sector worden opgevangen en in kaart gebracht. “In onze moderne maatschappij moeten we niet meer enkel naar onszelf kijken”, bevestigt van den Berg. “We moeten kennis delen en leren van elkaar. Concurrentiegedachten moeten even aan de kant gezet worden in functie van het grotere geheel, met name duurzaamheid.” Kennis doorgeven is precies wat van den Berg wil bereiken. “Als er in Finland of Nederland iets innovatief is, moeten we dat ook hier kunnen bekijken.” Op de website van De Wijk van Morgen lezen we bijvoorbeeld dat fietspaden gemaakt kunnen worden van oud asfalt, wat de mogelijkheden zijn van 3D-printen en welke bakstenen precies koelte kunnen tegenhouden. Wekelijks worden er ook netwerkmomenten georganiseerd in de vorm van transitiecafé’s. Iedereen is welkom om gedachten uit te wisselen: bouwheren, architecten en particulieren. Röttger: “Wij willen dat instanties, of het nu bouwbedrijven, scholen of landbouworganisaties zijn, bij ons terecht kunnen voor onafhankelijk advies.” Samen met de verdere vergroening van de provincie door weloverwogen aanplantingen, is dat iets waar de komende jaren nog meer op wordt ingezet.
MAARTEN DESMET MEDE-OPRICHTER FOR GOOD Wat is For Good? “For Good is een initiatief dat duurzaamheid heel eenvoudig wil maken en wil aantonen dat duurzaam leven best leuk kan zijn. Daarvoor ontwikkelde For Good een app die automatisch je ecologische voetafdruk weergeeft, tips geeft om die te verkleinen en je een aantal toffe oplossingen voorschotelt. Door kleine aanpassingen aan je woon-, eet- en mobiliteitsgewoonten merk je al snel dat je bewuster, groener, gezonder en spaarzamer leeft.”
Wie kan er mee aan de slag? “De For Good app voor iOS is voor iedereen gratis verkrijgbaar in de app store vanaf februari 2016. In april 2016 lanceert For Good dan ook de Androidversie om nog meer mensen te helpen duurzamer te leven. For Good ontwikkelde ook een speciaal bedrijfsprogramma om samen met de collega’s via een aantal leuke uitdagingen duurzamer te gaan leven.”
Wat willen jullie ermee bereiken? “Wij zijn een non-profit organisatie met als enig doel zoveel mogelijk mensen te bereiken en hen te helpen om duurzamer te leven. Daarnaast maken we duurzaamheid eenvoudig om zo een hele grote groep mensen proberen te bereiken. Op die manier zal onze totale voetafdruk sneller verkleinen, waardoor we minder druk uitoefenen op onze planeet.”
‘T GROEN KWARTIER IN ANTWERPEN Woon en investeer op de binnenste buiten voor u... of uw kinderen
ASE ATSTE F
a
LA
arsenaalzuid
appartementen www.groenkwartier.be 03 289 02 89
INFO
AVON
18/2
17u -
O_ADV_GK_I&V-opendeur_B255xH120-6505.indd 1
20u
D
• 2 slpk appartement vanaf €240.000 • 7m brede leefruimtes • terras met avondzon • park van 8 ha Een project van
28/09/15 16:25
6
TOEKOMST SMART CITIES
Pas als alle componenten op elkaar worden afgestemd, kunnen we bouwen aan de stad van de toekomst
SAMEN STERK Een publiek-private samenwerking (kort PPS) is een samenwerkingsverband waarin de private en de publieke sector, beter bekend als de overheid, de handen in elkaar slaan. Overheid en bedrijven werken constructief samen en doen zaken waar ze goed in zijn. Zo lanceerde de Vlaamse overheid bijvoorbeeld het Vlaams Sportinfrastructuurplan, waarbij via publiek-private samenwerking een inhaalbeweging voor sporthallen, zwembaden, kunstgrasvelden en sportcomplexen werd gerealiseerd.
- Joachim De Vos
Slimme stad krijgt vorm De wereldbevolking blijft toenemen, maar de beschikbare ruimte blijft dezelfde. Niet meteen goed nieuws voor wie aan claustrofobie lijdt. Gelukkig zijn we ons bewust van deze problematiek en bekijken we hoe we smart cities steeds meer kunnen vormgeven. Smart wat? Juist, slimme steden die door middel van informatie- en communicatietechnologie aandacht hebben voor energie, mobiliteit, infrastructuur en veiligheid. TEKST DAAN VANSLEMBROUCK
T STADSLAB2050 Om steden te stimuleren een slimme stad te creëren, werden de smart city awards in het leven geroepen. Stadslab2050 is een van de genomineerden en wil van Antwerpen een duurzame stad maken, waarin het welzijn van bewoners en bezoekers verzekerd wordt. Daarnaast wordt gestreefd naar een bloeiende economie binnen ecologische grenzen. Stadslab2050 is een platform voor iedereen die met duurzame trajecten bezig is. Niet alleen de overheid, maar ook bedrijven, bewoners en organisaties.
LUNAVISION Lunavision gaat over de invoering van energiezuinige LED-verlichting in de Mechelse binnenstad. Negentig straten in woonwijken en de voornaamste winkelstraten werken met deze nieuwe verlichtingsvorm. Daardoor wordt er jaarlijks 8,5 ton CO2 minder uitgestoot en 8.000 euro bespaard. Bovendien zijn ze goedkoper in onderhoud en gaan ze drie keer langer mee.
egen 2050 zal naar schatting 66 procent van de wereldbevolking in stedelijk gebied wonen. Hoe kunnen we de stad tegen dan nog leefbaar houden? “Simpel, door ze slimmer en duurzamer te maken”, vertelt Joachim De Vos, CEO van Living Tomorrow en oprichter van Tomorrowlab. Het bedrijf heeft een visiegroep Smart Cities van waaruit bestudeerd wordt hoe onze steden er morgen uitzien en die advies geeft bij de uitbouw van het smart city toekomstplan. Een slimme stad wordt als een geheel uitgebouwd en komt tegemoet aan de noden van de bewoners. De Vos: “Het heeft weinig zin om enkel te focussen op mobiliteit en pakweg leefbaarheid op de lange baan te schuiven”. Hij haalt als voorbeeld het model van Cohen aan. Daarin worden verschillende segmenten naar voren geschoven die onder de aandacht moeten komen in een smart city, zoals de bewoners, het bestuur, de economie, het milieu en duurzame energie, mobiliteit en het wonen in de stad an sich. “Pas als alle componenten op elkaar worden afgestemd, kunnen we bouwen aan de stad van de toekomst”, aldus De Vos. In Vilvoorde werd twee jaar geleden al een ‘straat van de toekomst’ geïmplementeerd. De straatverlichting werkt via een follow me-principe waardoor de helderheid aangepast wordt aan de auto, voetganger of fietser. “Een mooi initiatief en een stap in de goede richting, maar een slimme straat maakt nog geen slimme stad”, concludeert De Vos. Eveneens belangrijk in het stadsbeeld van de toekomst zijn de demografische gegevens. Nathalie
Bekx is CEO van Trendhuis en stelt dat elke generatie een ander soort wonen voor ogen houdt en dat heeft zijn gevolgen voor een stad: “Mensen tussen de 20 en de 35 wonen het liefst in een stad. Zodra ze kinderen hebben, kiezen ze voor de stadsrand om, eens boven de vijftig, terug te keren, maar dan naar een appartement. Deze gegevens schetsen sowieso de stad van morgen.” En de stad van morgen staat natuurlijk niet alleen. Steden
kijken graag over het muurtje om van elkaar te leren. De Vos benadrukt dat elke stad wel een eigen identiteit heeft, waardoor je een toekomstvisie niet zomaar met copy-paste kunt overnemen. “Er zijn nu eenmaal industriesteden, cultuursteden en toeristensteden. Voor elke stad is een stappenplan nodig dat voortvloeit uit een doorlichting”, bevestigt hij. Toch kan over het muurtje kijken geen kwaad. Meer nog, op Europees niveau werd de stad Santander aangeduid om
Stadsjongeren kiezen er steeds vaker voor om geen rijbewijs te halen en niet te investeren in een auto - Nathalie Bekx
een voortrekkersrol te spelen in de ontwikkeling van smart cities. In die stad werden 12.500 slimme sensoren geplaatst. Sensoren die pakweg de luchtkwaliteit of de verlichtingsintensiteit in kaart brengen. De Vos: “Concreet komt het erop neer dat die sensoren een signaal doorsturen als de luchtkwaliteit plots onvoldoende is. Automatisch wordt er dan voor gezorgd dat (vracht)wagens of milieuonvriendelijke bussen gelimiteerd worden. Of dat het in alle kantoren plots een graadje minder warm wordt om de CO2uitstoot te beperken.” Steden moeten nu echt goed beginnen nadenken over bepaalde beslissingen die genomen moeten worden. Een toekomstvisie is voor De Vos essentieel. Moeten steden nog investeren in ondergrondse parkeergarages? “Het antwoord klinkt nu nog futuristisch, maar vooral ook realistisch”, meent De Vos. “Over tien jaar krijgen we een expansie van zelfrijdende auto’s, die ons automatisch naar het centrum brengen – milieuvriendelijk. Wij stappen uit en de auto gaat zichzelf parkeren ergens in de stadsrand. Later pikt de auto ons gewoon weer op.” Bekx ziet dat het mobiliteitsprobleem zich stilaan zelf aan het reguleren is: “Stadsjongeren kiezen er steeds vaker voor om geen rijbewijs te halen en niet te investeren in een auto. Ze zien het niet zitten om de investering te doen, de verzekering te betalen en dan urenlang te moeten zoeken naar een parkeerplaats. De bus en het openbaar vervoer zijn een beter en meer ecologisch alternatief voor de toekomst.”
Voor je hele “thuis”. Mobiele deurcommunicatie met Siedle Scope + Siedle App.
www.siedle.be
ADVERTORIAL
Veolia in de bres voor een leefbare én werkbare provincie A
ntwerpen. Een regio vol bedrijvigheid. Een provincie en stad waarin de economie bloeit dankzij de vele initiatieven, een wereldhaven en verschillende kenniscentra. En het aantal inwoners en werknemers blijft stijgen. Om hun woon- en werkomgeving leefbaar te houden, zet Veolia zich in voor een groene, efficiënte circulaire stadseconomie. “Jongeren kijken vandaag niet alleen meer naar de jobinhoud, maar willen ook werken in een groene stad en een bedrijf dat het milieuprobleem ernstig neemt”, meent Serge Artemieff, regiodirecteur Vlaanderen bij Veolia. “Daarin speelt energie-efficiëntie een erg grote rol.” Hoeveel energie je verbruikt, waar en wanneer, heeft namelijk een effect op het milieu. Een efficiënte energieconsumptie is alvast een grote stap voorwaarts. Daarom heeft Veolia Hubgrade ontwikkeld. Hubgrade is een technologie die een warmtenet opvolgt, hetzij van één gebouw of van een volledig gebied. Het verzamelt, analyseert en monitort allerlei verbruiksgegevens als een soort smart grid. “Die gegevens worden gekoppeld aan een energiecenter en vergeleken met ander sites”, legt Serge Artemieff uit. “Op basis daarvan stellen we een actieplan samen.” Hoewel Veolia besparingen garandeert, neemt het bedrijf ook
haar verantwoordelijkheid. Serge Artemieff: “Wanneer we de vooropgestelde besparingen niet behalen, vergoeden we het deel dat niet gerealiseerd werd.” Op het gebied van energie-efficiëntie is er voor bedrijven, steden en gemeenten en ook de industrie een enorm potentieel. Patrick Labat, Executive Vice President Northern Europe legt uit: “In plaats van schaarse primaire energie te gebruiken, zijn er verschillende mogelijkheden om bestaande ‘resources’ aan te wenden. Denk maar aan fatale warmte, of energie uit biomassa.”
In plaats van schaarse primaire energie te gebruiken, zijn er mogelijkheden om bestaande ‘resources’ aan te wenden.
Warmte die vrijkomt en nu nog verloren gaat, zou opgevangen kunnen worden en gebruikt voor andere toepassingen. Patrick Labat: “De warmte van afvalwater kan gerecupereerd worden om bijvoorbeeld het water van een zwembad te verwarmen.” Of productieresten kunnen worden omgezet naar biomassa. Zo hergebruikt Veolia de koffieresten van Douwe Egberts als brandstof voor het productieproces van het heerlijke kopje koffie. Energie-efficiëntie en alternatieve energiebronnen zullen in de toekomst alleen maar meer worden benut. “Een circulaire economie draagt bij tot een aangename wereld”, benadrukt Patrick Labat. “En daarom zetten wij ons in om mensen bewust te maken van de mogelijkheden die zo’n circulaire economie heeft. Er zijn meer grondstoffen beschikbaar dan petroleum. Wij willen de wereld herbronnen.”
www.veolia.be
8 PROFIELINTERVIEW AXEL DAESELEIRE
In de schemer van de nacht kreeg je een versmelting van alles en iedereen
LEES MEER OP FOKUSMODERNESTAD.BE
9
‘Antwerpen is mijn lief, mijn moeder én mijn dochter’ De Marnixplaats is niet zomaar gekozen door Axel Daeseleire. De acteur, dj en kunstenaar wijst ons bij het binnenkomen vrijwel onmiddellijk op het feit dat ginds, achter het standbeeld voor de Vrijmaking der Schelde, zijn ouderlijk huis staat. TEKST DAAN VANSLEMBROUCK
BEELD IAN HERMANS
N
ergens beter dan thuis en voor Axel Daeseleire duidt dat maar op één plaats: Antwerpen. We bevinden ons in de achtertuin van de acteur. Hier liggen zijn roots. Doorspekt met nostalgie en doordrenkt van melancholie wijst hij ons graag de weg. Antwerpen is zijn stad, de metropool die hij vol trots in hart en nieren draagt. En toch…
ons – en zet dat maar in drukletters – miljoenen aan studies gekost waar niets mee wordt gedaan!”
Kun je dan zonder de stad? “Ach, zie het als een moeilijke relatie. Daar stap je ook niet zomaar uit. ‘Antwerpen is mijn moeilijk lief ’, schreef Tom Lanoye ooit in een stadsgedicht. Maar Antwerpen is niet alleen mijn lief, het is ook mijn moeder en mijn dochter. In het begin bood de stad mij geborgenheid als een moeder. Nu zie ik haar als mijn dochter. Ik heb het gevoel dat ik mijn stad moet heropvoeden, omdat het niet loopt zoals het moet. Ze rebelleert niet, maar loopt te strak in het gelid en dat zint me niet.”
… ben je geboren in Gent? “(lacht) Dat mag, dat is ook niet gelogen. Ik ben daar geboren, maar niet gemaakt en getogen. Mijn moeder was vertrouwd met de gynaecoloog en dus staat er Gent op mijn identiteitskaart, net zoals er bij andere blanke mensen Kinshasa kan opstaan. Waar je geboren wordt, maakt niet uit. Waar je opgroeit, dàt telt. Ik voel me Antwerpenaar pur sang.”
Welke herinneringen aan Antwerpen koester je het meest? “De dorpsmentaliteit die er vroeger heerste. Dat klinkt melancholisch, maar ik vind het geen belediging als mensen Antwerpen een dorp noemen. Vroeger had je elke maandagavond beiaardconcerten. Dat was Tomorrowland avant la lettre. Vergelijk het met de Gentse Feesten, maar dan elke maandag. Je kwam er iedereen tegen en er werd verbroederd, gelachen en een pint gedronken.”
Hier aan de Marnixplaats begon het allemaal, welke affiniteit heb je met dit plein? “Ik ben hier opgegroeid, het plein is voor mij een kompas, een oriëntatieen referentiepunt. Als je het plein vanuit de lucht ziet, heeft het ook effectief de vorm van een kompas. Je ziet er de windstreken en de vertakkingen in. Hier startte mijn verkenningstocht door de stad. Zoals een vlek die uitdeint, verkende ik alle hoekjes en kantjes van Antwerpen.”
Maar tijden zijn veranderd…
Ongetwijfeld bleven er plaatsen hangen? “Absoluut. Uiteraard heb ik prachtige herinneringen aan mijn ouderlijk huis, hier een beetje verderop. Nog wat verder vind je mijn school, het Sint-Lievenscollege. Aan het museum van Antwerpen (KMSKA, red.), koester ik ook mooie herinneringen. Het begon als kind om in te spelen, later ontdekte ik ook de inhoud. Verder sluit ik de Handschoenmarkt, het pleintje voor de kathedraal, in mijn hart, de beiaardconcerten op maandag en vooral de clubs die er rond lagen: de Okay Club, de Chapeau, de Maldenier, de New Skipper… Toen was het Antwerpse nachtleven daar geconcentreerd.”
Met welk gevoel kijk je terug op het Antwerpen waarin je bent opgegroeid? “Vol nostalgie! Ik klink nu misschien als een oude zak, maar vroeger was écht alles beter. Het nachtleven is enorm veranderd en verarmd. Het wordt veel te hard aan banden gelegd, waardoor de mogelijkheden beperkt worden. Ook de functie van het nachtleven wordt zwaar onderschat. Er is ’s nachts meer interactie
en organische integratie, ook tussen verschillende nationaliteiten. Mensen verbroederen niet zo makkelijk overdag, dan wordt er gewerkt.”
Wat is er dan anders? “De sfeer was vroeger gemoedelijker en meer geborgen. Nu is alles zo georganiseerd en afgebakend. Ik mankeer een enorme creativiteit in het Antwerpse nachtleven. Er wordt gekozen om een bepaald muziekgenre te spelen en daar houdt het op. Daar schijt ik een floeren aap van! Vroeger had je hier de Plaza, een new wave café, of de Cinderella voor de punkers. Voor de lesbiennes had je dan de Shakespeare, maar wij gingen daar ook allemaal naartoe. In de schemer van de nacht kreeg je een versmelting van alles en iedereen. It was all around!” Nu hoor je alleen maar salsa of R&B
Wat kan het bestuur doen?
De beiaardconcerten op maandag, dat was Tomorrowland avant la lettre in een bepaalde club. Ik ben zelf dj dus dat ligt me nauw aan het hart. Gun het nachtleven de diversiteit. En ja, dat gaat soms gepaard met nachtlawaai, maar een stad moet niet het slachtoffer zijn van één individu dat niet kan slapen. We leven in een klimaat van onverdraagzaamheid en sanctionering. Voor de kleinste scheet bellen we de flikken.”
“Kijk, binnen elk stadsbestuur heb ik altijd wel pro’s en contra’s. Mij zal je nooit horen roepen: ‘Dit is de juiste of de foute burgemeester’. Dat zal ook nooit zo zijn. Dat is politiek en daar bemoei ik me niet mee. Onlangs was ik met een galerijuitbater aan het praten die binnenkort met zijn galerij vertrekt uit Antwerpen. Mensen zien het niet meer zitten met de files en de mobiliteitsproblemen. Dat is toch triestig. Antwerpen is een beetje zijn grandeur kwijtgeraakt. Antwerpenaren spelen dikwijls wel de dikke nek, maar we weten niet meer waar het op gestoeld is (lacht). Waarmee moeten we nu nog uitpakken? Alleszins niet met ons mobiliteitsplan. Zo lang wikken en wegen of het nu een brug of een tunnel moet worden en in plaats van een beslissing te nemen en de bluts met de builen af te wachten, nemen we gewoon géén beslissing. Dat heeft
Absoluut, en ik mag ook niet verwachten dat die sfeer van weleer terugkomt. De onderliggende boodschap van die concerten, namelijk mensen samenbrengen, wil ik wel graag terugzien. Een groot aantal van de kinderen tussen de nul en de tien jaar in de stad is islamitisch. Die groeien hier op en zullen straks samen met ons de stad maken. Het is dus nu dat we samen dingen moeten doen! Alles de blender in en zorgen dat we samenhorigheid krijgen. Vroeger had je ook snobs, Johnny’s, punkers, new wavers... maar als er een feestje was, kwamen die allemaal samen. We leven in een multiculturele en multiraciale samenleving, maar we blenden dat totaal niet. En daar zit volgens mij de sleutel voor de toekomst van Antwerpen!”
SMART FACT Wat als Axel Daeseleire geen acteur was geworden? “Dan was ik misschien wel kunsthandelaar geworden. Kunst boeit me al heel mijn leven net als het nachtleven. Misschien zou ik de twee wel combineren. Kunst verkopen in een danscafé. Waarom niet?”
10 OVERZICHT UITVINDINGEN
Made in Antwerp Coole producten of innoverende gadgets, die komen als je ’t aan de doorsnee Antwerpenaar vraagt vooral uit New York of Londen. Maar ook in onze eigen provincie wonen creatievelingen die voor wereldprimeurs zorgen. En nee, dan hebben we het niet alleen over chocolade of bier. Check zelf maar.
Groenafval verdwijnt vanzelf
Stoel die smartphone oplaadt
Jeroen Op de Beeck van de Universiteit Antwerpen ontwierp de urban pre-composter als masterproject. En zeg niet zomaar vuilbak. Het is een groene container die gft-afval gedeeltelijk zelf verwerkt. Het afval schuift ondergronds door een roterende cilinder. Zo komt er zuurstof in, wat goed is voor de ontwikkeling van microbacteriën. Dat zorgt ervoor dat de massa met 75 procent vermindert. De stad Antwerpen wil de technologie gebruiken in sorteerstraten.
Een stoel die je smartphone oplaadt terwijl je aan het studeren bent? Dat kan met de MOOV-stoel van de Antwerpse meubeldesigner Nathalie Teugels. In het zitvlak van de stoel verwerkte ze 240 druksensoren die alle bewegingen registreren. Als je dus zit te wiebelen op je stoel, wéét je stoel dat én zet hij je gewiebel om in elektriciteit. Die wordt opgeslagen in een lithiumbatterij. Erg handig, zéker als je weet dat elektriciteit vanaf dit jaar duurder is geworden.
Jetons voor blinden
Parkeren op zonne-energie
Drankjetons of muntjes in de winkelkar: voor veel mensen zijn ze erg handig, maar blinden en slechtzienden zijn er niet veel mee. Daarom lanceerde het bedrijf B-Token uit Retie als eerste ter wereld de blindenjeton. Dat zijn muntjes met een reliëfopdruk in brailleschrift. Zo kunnen ook blinden ‘lezen’ waar de jeton voor dient. Voorlopig zijn er vier modellen op de markt met de getallen 1, 2, 5 en 10 op, zowel in brailleschrift als in gewone cijfers.
Antwerpen was in 2014 de allereerste stad ter wereld waar je een parkeerticket kon kopen uit een automaat die werkt op zonne-energie én gebruiksvriendelijk is. In andere landen bestonden al automaten met grote touchscreens, maar ze werkten op netstroom. Inmiddels staan er al 225 exemplaren in de binnenstad. Je kunt betalen met je bankkaart, munten, sms of de app. Van milieuvriendelijk parkeren gesproken.
Gigantisch grote sluis
Elegante balustrade
Dat de Antwerpse haven bekend is, wisten we al. Maar ze heeft binnenkort ook de grootste sluis ter wereld: de Kieldrechtsluis. Die is even lang als de Meir en even breed als een snelweg met 19 rijstroken. In april 2015 werd de sluis gedurende één week met water gevuld. En in mei werden de vier sluisdeuren en twee spoor- en wegbruggen geleverd. In totaal goed voor 12.000 ton. De sluis opent in maart dit jaar en verbindt de Schelde met het Waaslandkanaal.
Het Berchemse bureau Studio Dott. ontwierp een nieuw soort balustrade voor producent Mavaro. Je ziet bijna geen bouten, moeren of andere verbindingsmiddelen zitten. Erg elegant dus, terwijl de balustrade toch voldoet aan de strenge eisen en recente normering. Bovendien oogt de balustrade niet alleen mooi, je kunt langs de slanke stijlen ook goed naar buiten kijken. Tot slot is de balustrade zeer stevig zonder dat daar extra materiaal voor gebruikt werd.
TEKST GREET WOUTERS BEELD FRANKY DE MEYER
ISOLEER NU, EEN INVESTERING DIE OPBRENGT!
Na-isolatie van spouwmuren met Knauf Supafil glaswol P P P P P P
20% tot 25% warmteverlies via niet geïsoleerde spouwmuren Houdt uw huis koel in de zomer en warm in de winter Uitzicht van de woning blijft behouden Constante isolatiewaarde gedurende de levensduur Premie van 6 euro/m² - max. 800 euro (spouwbreedte min. 5 cm) ATG-gecertificeerd
Isolatie van vloer, dak of kruipkelder met gespoten PUR P P P P P P
Hoge isolatiewaarde Naadloos en snelle uitvoering Meer dan 10 jaar ervaring Gunstige EPB-score Premie via energieleverancier ATG-gecertificeerd
Voor meer informatie of een vrijblijvende offerte: Isofoam nv, Bleukenlaan 5/1, 2300 Turnhout Tel. 014/88 27 74 Fax. 014/88 24 73 www.isofoam.be info@isofoam.be Vermeld bij uw offerteaanvraag volgende code om een extra korting te bekomen: ISOFOAM2016
De ideale uitvalsbasis voor kennisondernemingen
De provincie Antwerpen levert heel wat inspanningen om nieuwe locaties voor bedrijven te voorzien. In samenwerking met Universiteit Antwerpen en POM Antwerpen biedt de provincie ruimte op maat aan spin-offs, kmo’s en multinationals op de bedrijfssite ‘Wetenschapspark Universiteit Antwerpen’ in Niel. “We richten ons met het Wetenschapspark voornamelijk op sterke innovatieve bedrijven in de environmental en life sciences, deze sector is een belangrijk economisch speerpunt. Hiermee wil de provincies innovatie en samenwerkingen tussen bedrijven en wetenschappers stimuleren.”, legt Ludwig Caluwé, gedeputeerde voor Economie in de provincie Antwerpen uit. Wetenschapspark Universiteit Antwerpen is de ideale uitvalsbasis voor innovatieve kennisondernemingen, in welke fase van hun ontwikkeling die zich ook bevinden. Jean-Pierre Timmermans (voorzitter van de onderzoeksraad van UAntwerpen) en Luc Broos (algemeen directeur POM Antwerpen) leggen uit waarom. Waar vroeger kleiputten werden gegraven en bakstenen lagen te drogen, timmeren vandaag wetenschappers en ondernemers aan hun toekomst, omringd door ongerepte natuur. Wetenschapspark Universiteit Antwerpen is een mooi gelegen bedrijventerrein met kantoorruimte en laboratoria voor start-ups, kmo’s en grote bedrijven in de life & environmental sciences en IT. ‘Nergens anders in Vlaanderen vind je deze slimme combinatie van kennisclustering, inspirerende architectuur, professionele bedrijfsondersteuning en een vlotte bereikbaarheid op de verkeersas Antwerpen-Brussel’, zegt Luc Broos trots.
Ruim onderzoeksgebied Alle kennisondernemingen die kwalitatief bijdragen aan natuur, leefmilieu, voedselketen, volksgezondheid en technologische sector zijn welkom op de bedrijfscampus. ‘We kiezen bewust voor een ruime, open invulling van onderzoekexpertises op het park’, legt Jean-Pierre Timmermans uit. ‘Want hoe groter de diversiteit aan ondernemingen, hoe interessanter de onderlinge kruisbestuivingen.’ Het Wetenschapspark heeft alles om ondernemingen uit te bouwen tot een succesverhaal. ‘Afhankelijk van de levensfase van het bedrijf bieden we het juiste groeiperspectief’, zegt Luc Broos. De Incubator Darwin richt zich op pre-starters, starters en spin-offs. ‘Met flexplekken en modulaire kantoor- en laboruimtes is de incubator de ideale broedplaats voor starters. Samenwerking stimuleren tussen ondernemers en onderzoekers en de juiste professionele begeleiding staan hier centraal.’ In het Doorgroeigebouw Archimedes zijn de groeibedrijven welkom, zegt Timmermans: ‘Archimedes is een plek waar evolutie en innovatief ruimtegebruik hand in hand gaan.’ Kmo’s en multinationals ten slotte die een eigen gebouw willen betrekken, belanden in Projectontwikkeling Prometheus. ‘Zij kiezen een eigen kavel’, verduidelijkt Broos. ‘Ze gaan voor projectontwikkeling op maat met operationele en financiële ondersteuning door POM Antwerpen.’ Wetenschapspark Universiteit Antwerpen Galileilaan 15, 2845 Niel www.wetenschapsparkantwerpen.be info@wetenschapsparkantwerpen.be
WETENSCHAPSPARK UNIVERSITEIT ANTWERPEN, WAAR WETENSCHAP PASSIE VOOR ONDERNEMEN WORDT
12 EXPERTPANEL REGIO’S
BV’s en hun eerste liefde ‘Mijn thuis is waar mijn huis staat’. Het is een echt cliché, maar de plek waar je woont, betekent meestal heel veel voor je. Drie BV’s uit verschillende uithoeken van de provincie Antwerpen vertellen waarom het bij hen geweldig wonen is. Stad, dorp of platteland: allemaal houden ze van hun eigen streek. TEKST GREET WOUTERS
CHRIS WILLEMSEN ARENDONK
ALEX AGNEW ANTWERPEN
WALTER GROOTAERS LIER
Waarom ben je verliefd geworden op jouw streek?
“Arendonk is een gezellige gemeente waar bijna iedereen elkaar kent. Ik ben geboren in Turnhout maar woon al heel mijn leven in Arendonk. Mijn familie en vrienden wonen hier en dat vind ik een groot voordeel. Als kind bracht ik veel tijd door in de wijk. We voetbalden en fietsten rond door de straten. Ik heb lang thuis gewoond bij mijn moeder, maar nu woon ik alleen op een appartement. Verhuizen? Geen denken aan, ook al sta ik vaak in de file. Ik kan hier in Arendonk genieten van het leven. Ik voetbal en ga graag uit eten of op café om een pintje te drinken. En ja hoor, ook het Arendonks dialect spreek ik vloeiend!”
“Ik hou van Antwerpen, dat is zo. Toen ik begon op te treden, werd ik vaak geconfronteerd met mensen uit andere steden die vonden dat wij een dikke nek hebben en het beter weten. Mensen die geen Antwerpenaar zijn, willen zich precies altijd een beetje verdedigen omdat wij wél van Antwerpen zijn. Maar daar zijn wij helemaal niet mee bezig. We trekken het ons niet aan dat we buiten onze stadsgrenzen niet zo populair zijn. Verder vind ik het leuk dat de stad Antwerpen nog klein en gezellig is. Antwerpen is bijvoorbeeld niet te vergelijken met Brussel, een grootstad die meer op Londen of Parijs lijkt. Maar toch hebben wij wél een groot stadscentrum!”
“Lier is mijn thuis. Toen ik kind was, woonde ik lang in Duitsland terwijl al mijn familieleden hier woonden. We gingen wel altijd op vakantie in Lier en keken echt uit naar die weken. Toen al was de stad heel speciaal voor mij. Uiteindelijk zijn we naar Lier verhuisd toen ik zo’n veertien jaar oud was. Sindsdien ben ik er nooit weggegaan. Het is ook een onvoorstelbaar mooie en gezellige stad. Veel Vlamingen vinden dat precies ook, want het aantal Lierenaren blijft maar groeien. Lier ligt ook erg centraal, dat is handig als ik concerten heb. Op een kwartiertje ben ik op de E19 en E313, en het is maximum 1u20 rijden naar de kust of Limburg.”
Wat moet iedereen doen die naar jouw regio komt?
“Er zijn in Arendonk enkele terugkerende festiviteiten waar elk jaar veel volk op afkomt. Ik denk aan het winterfeest, Arendonk Zingt & Swingt, De klok rond, Bergrock, Pret oep de Met, enzovoort. Een aanrader is ook Teljoorlekkersdag. Teljoorlekker is de bijnaam van de Arendonkenaars. Dan wordt het centrum verkeersvrij gemaakt en zijn er allerlei optredens en attracties. We eten dan gratis met z’n allen rijstpap aan het gemeentehuis. Verder kun je het heemmuseum bezoeken achter de Toremansmolen waar je de geschiedenis van Arendonk kunt ontdekken. En natuurliefhebbers moeten zeker eens gaan wandelen in het natuurgebied ’t Sluiske.”
“We zijn heel verwend op het vlak van winkels. Londen bijvoorbeeld is groter en heeft misschien meer winkels, maar is niet noodzakelijk beter. In Antwerpen vind je in minder winkels producten van minstens dezelfde kwaliteit. De platenwinkel Sister Ray in Londen is zeker niet beter dan de FatKat hier. En ik vind ook dat wij de beste platen- én stripwinkels ter wereld hebben. Ik ben al gaan vergelijken in New York, Chicago en San Francisco, maar hier is het gewoon goed. Ook op het vlak van cultuur zijn we megaverwend. In Trix zijn er keiveel coole optredens en in Kavka kun je altijd toffe dingen doen of leuke bands bekijken.”
“Je moet zeker de historische kern van Lier bezoeken. In de eerste plaats de Zimmertoren natuurlijk, maar ook het Begijnhof. En eigenlijk moet je als je naar Lier komt ook tijd maken voor een fietstocht. Er zijn heel veel fietsroutes uitgestippeld in de stad en erbuiten. Net buiten het centrum kun je de Netedijken volgen. Je komt dan uit op mooie parels, zoals het kasteel Ringenhof. De lange route zelf fiets ik niet zo vaak, maar met de kinderen fiets ik wel geregeld op de dijken. Voorts kun je van Lier zonder problemen naar Mechelen fietsen of langs de Nete richting Emblem, een stukje de Kempen in.”
Met welke streekproducten kunnen ze je verleiden?
“Ik ben een bierliefhebber, dus je kunt mij altijd verleiden met één van de drie bieren die in Arendonk zelf gebrouwen worden. Bij dorpsbrouwerij Humulus kun je de Arendonker proeven: bruine of blonde tripel. Een ander populair biertje is de Pitbull 88, dat door de brouwer van Humulus, Dirk Vissers, speciaal gemaakt werd voor het 25-jarig bestaan van de Arendonkse rugbyclub RC Pitbulls. Het is het eerste echte rugbybier van ons land. Het derde bier wordt gebrouwen door Brouwerij De Kassei en heet Keikop. Daar kun je kiezen tussen saison (goudblond bier, red.), donker en tripel. Dat moet je trouwens drinken uit een echt Keikopglas.”
“Met kaas van kaasmeester Van Tricht! Ik ben opgegroeid in de buurt van zijn winkel in Berchem. Het was toen een delicatessenwinkeltje en als kleine jongen kocht ik er soms lekkere dingen zoals paté. De ‘meneer van de charcuterie’ die hij toen voor mij was, is nu dus ‘kaasmeester Van Tricht’ die wereldberoemd is geworden voor zijn lekkere kaas. Het is megazot dat hij nu levert aan de beste restaurants. Bij Van Tricht liggen er belachelijk veel kazen waar je nog nooit van hebt gehoord. Ik lust heel graag kaas, maar ben geen kenner. Hij wel, en dan is het leuk om nieuwe kazen te proeven en te combineren met andere producten.”
“Er is één Liers streekproduct Europees erkend en dat zijn natuurlijk de Lierse Vlaaikens, één van de oudste streekgebakjes van de hele provincie. Als er recepties zijn op het stadhuis is het de gewoonte om vlaaikens te serveren en ik kan het dan niet laten om er eentje te eten. Ze zijn klein en zoet, heerlijk! Het is moeilijk om de typische smaak te omschrijven, het neigt nog het meest naar speculaas. Je kunt de vlaaikens altijd krijgen bij de erkende Lierse vlaaikensbakkers. Verder hebben wij ook de Caves, het ‘bier van Lier’. Ik ben zelf geen bierdrinker maar van kennissen en vrienden hoor ik dat het heel lekker is.”
De Beestige Bende Vertellingen Beste vrienden en vriendinnen, het is zover!! De Beestige Bende start met een nieuwe voorstellingenreeks! Vertellingen over dieren zoals jij en ik, live gebracht door Jean Bosco Safari. Met verhalen vanuit de boekjes 1 en 2 - Ik ben ik en jij bent jij van Marijke Macken. Bekijk alle info op www.beestigebende.be Tot binnenkort! Aristoteles, de vertelmuis - ARI voor de vrienden -
Verhalenzoeker en boodschapper
16026_Carmina_Adv Marbi_125x185_OL.indd 1
MUSIC HALL EN STAGE ENTERTAINMENT PRESENTEREN
IS WEER HELEMAAL TERUG MAART - APRIL 2016
STADSSCHOUWBURG ANTWERPEN • CAPITOLE GENT WWW.MUSICHALL.BE • 0900 69 900 €0,50/MIN
9/02/16 18:15
14 ACTUEEL WONEN
Het rendement van een onroerend goed ligt vele keren hoger dan het rendement van een spaarrekening, zeker in een stad als Antwerpen - Kevin Bauwens ©Jeroen Reys
Ook starters kunnen beter kopen dan huren Diploma beet, eerste job binnen handbereik. Tijd voor een eigen huisje, tuintje, boompje. En waar zou je die anders vinden dan in je eigen studentenstad? Toch? TEKST HERMIEN VANOOST
D
at veel jongeren na hun studietijd graag in hun studentenstad blijven hangen, blijkt uit het groeiend aantal 20- tot 29-jarigen in de grote centrumsteden. Volgens een analyse van Vlaams parlementslid Mercedes Van Volcem steeg het aantal jongvolwassenen in Antwerpen tussen 2000 en 2013 met 24,3 procent. Mechelen en Gent tekenden allebei voor 17 procent extra jongeren, Leuven voor 11,7 procent. Ook bijna alle andere centrumsteden zagen het aantal jongeren in die periode stijgen, zij het iets minder snel dan de koplopers. Laat het dus geen toeval heten dat de steden die de meeste jongvolwassenen tellen, allemaal echte studentenhotspots zijn.
Bovendien ligt het rendement van een onroerend goed vele keren hoger dan het rendement van bijvoorbeeld een spaarrekening, zeker in een stad als Antwerpen.” Zoals de meeste jongeren in Vlaanderen kochten Sven Keersse en zijn vrouw enkele huurjaren later een eigen huis, eveneens in het centrum van Antwerpen. Een praktische keuze, want zijn vrouw werkte intussen in een school in de buurt. Een extra auto moesten ze daardoor niet aanschaffen.
Aangezien Keersse zelf met een bedrijfswagen rijdt, bespaart het gezin zo een aardige duit op mobiliteit. Nog een voordeel van wonen in de stad: ‘s morgens rijdt Keersse tegen de stroom in de stad uit naar zijn werk in Rijkevorsel, ‘s avonds doet hij hetzelfde in omgekeerde richting. Filerijden blijft zo binnen de perken. Behalve voor de woonwerkverplaatsingen halen ze de auto trouwens weinig van stal. Alles wat ze nodig hebben, vinden ze op wandel- of fietsafstand.
Ondanks de (soms) hoge vastgoedprijzen in Antwerpen vond het koppel achter het oude Justitiepaleis een betaalbare woning die na verbouwingen aan hun criteria beantwoordde. Na enkele jaren in een appartement wilden ze vooral meer ruimte: drie slaapkamers – want er kwam een kindje bij –, een aparte bureauruimte, een terras en een garage. Daar ligt alvast een tip voor al wie een woning wil kopen of huren: formuleer duidelijk je wensen en bepaal waarop je
Het rijke uitgaansleven, het ruime culturele aanbod, de nabijheid van hun job: jongeren hebben duizenden-een redenen om het verblijf in hun studentenstad te verlengen. Voor Sven Keersse (30), die zijn diploma in 2009 aan een Antwerpse hogeschool haalde, had het vooral te maken met zijn vriendin Sarah – intussen zijn vrouw – die nog enkele studiejaren voor de boeg had. Dat hij niet naar zijn geboortestad Zoersel zou terugkeren, maar dat ze in Antwerpen samen een appartement zouden huren, was snel duidelijk. “We hadden nooit eerder samengewoond. Het appartement was een prima test.” Kopen of huren is voor het koppel nooit een vraag geweest. Met één salaris en weinig spaarcenten was een aankoop niet aan de orde. Starters die wel al wat geld sprokkelden, moeten volgens Kevin Bauwens, vastgoedmakelaar bij Hansimmo, niet twijfelen: “Een huis kopen is momenteel de beste investering. De rente staat historisch laag, wat maakt dat je aan interessante tarieven kunt lenen.
Waarschijnlijk zullen we een grotere tuin buiten Antwerpen moeten zoeken - Sven Keersse
eventueel wilt inbinden. “En weet of je een handige Harry bent. Zoniet, kijk dan uit naar een instapklare woning”, voegt Kevin Bauwens eraan toe. En nog meer gouden raad: wie een huis bezichtigt, schenkt best extra aandacht aan het dak, de isolatie, de beglazing en de verwarmingsketel. Het EPC is daarbij een goede graadmeter. Hoewel het huis van Sven Keersse en zijn vrouw al dubbele beglazing had, was de score op het Energieprestatiecertificaat niet al te best. Dat had vooral te maken met de verwarmingsinstallatie en het dak. En dus lieten ze een nieuwe condensatieketel installeren en stripten ze de zolderruimte. “Het dak hebben we voorzien van isolatie en extra vensters. Daardoor hebben we nu een lichtere ruimte, met veel minder energieverlies.” Ook de badkamer en het terras achteraan de eerste verdieping namen ze onder handen. “We kozen voor een metalen constructie, bedekt met melkglas, zodat er voldoende natuurlijk licht binnenkomt.” Hoe tevreden het koppel vandaag ook is, op termijn zou het graag een grotere tuin willen. “Maar dat zullen we wellicht buiten het centrum van Antwerpen moeten zoeken.” Ook dat ligt trouwens in de lijn der verwachtingen. Veel twintigers die na hun studies in hun studentenstad blijven hangen, trekken na verloop van tijd weg. Door bijvoorbeeld de komst van kinderen willen ze ruimer en groener wonen. Om toch iets betaalbaars te vinden, zoeken ze een huis in een omliggende gemeente. Wie weet landen Sven Keersse en zijn vrouw zo op een dag toch weer in Zoersel.
FRIEKE VAN ZUNDERT CHRONICLE 15
Samenleven met 176 nationaliteiten
Diversiteit en Antwerpen is geen nieuwe combinatie. Een bezoek aan het MAS of Red Star Line Museum toont dat we elke dag een stap zetten in een eeuwenlang verhaal. Migratie heeft van onze stad en provincie een diverse samenleving gemaakt. Eén die ons uitdaagt om elke dag het beste te halen uit samenleven met 176 nationaliteiten. TEKST FRIEKE VAN ZUNDERT, ALGEMEEN DIRECTEUR, ATLAS INTEGRATIE & INBURGERING ANTWERPEN
B
elgië is een multicultureel land. Bijna 11,6 procent van de volledige bevolking heeft een vreemde nationaliteit, waarvan de Franse, Italiaanse en Nederlandse het lijstje aanvoeren. In onze provincie heeft meer dan 10 procent een andere nationaliteit en in de stad Antwerpen bijna 20 procent. Deze kleurrijke samenleving zorgt ervoor dat we leren samenleven en samenwerken in diversiteit en biedt kansen om het potentieel van alle inwoners in te zetten voor een sterkere stad en provincie. Het beleid kiest er resoluut voor om in te zetten op Nederlands als taal die de inwoners verbindt, op een verhaal van wederzijdse rechten en plichten, activering en participatie. In de stad Antwerpen starten jaarlijks 5.000 nieuwkomers met een inburgeringstraject, waarbij zelfredzaamheid in een nieuwe context de rode draad is. Zo’n 20.000 volwassen anderstaligen volgen Nederlandse taallessen in de Antwerpse centra. Zij grijpen allemaal kansen om de nieuwe maatschappij te leren kennen en er een plek in te vinden. De Antwerpenaren leveren inspanningen om deze maatschappij toegankelijker te maken en kansen te creëren.
In de stad Antwerpen starten jaarlijks 5.000 nieuwkomers met een inburgeringstraject
Samen engageren we ons om van samenleven in diversiteit een succes te maken. Het is een fragiel evenwicht met subtiele spanningen. Met meningsverschillen op school en in de straat. Met nieuwe inzichten, uitdagingen en veranderende belangen. Dag in, dag uit. Door de recente hervorming in de inburgerings- en integratiesector heeft Antwerpen een centraal contactpunt opgericht voor anderstaligen, nieuwkomers, organisaties en alle Antwerpenaren die vragen hebben over inburgering, taal, diversiteit en integratie. Zij kunnen bij ons terecht voor ondersteuning en informatie, alles op één adres. Daarnaast bundelen we de krachten met OCMW, VDAB en de NT2-scholen om de verhoogde instroom van asielzoekers en vluchtelingen te kunnen opvangen. We bieden extra lessen Nederlands, inburgeringstrajecten en snelle begeleiding naar een job of opleiding. Die samenwerking, ervaringen en inspanningen van de afgelopen jaren geven vaste grond om op verder te bouwen. En dat doen we dan ook, samen.
MODERNE STAD
Regenwater en kraantjeswater: gelukkig gescheiden Heel wat mensen gebruiken al regenwater. Bij elk nieuwbouwproject is de plaatsing van een regenwaterput verplicht. Maar pas op, regenwater mag nooit in aanraking komen met kraantjeswater. Neem je vorige waterfactuur er maar eens bij: water is kostbaar. Het is dus helemaal geen gek idee om regenwater te gebruiken om je toilet door te spoelen, schoon te maken, je tuin te besproeien of je was te doen. Niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor je portemonnee. Maar pas op! Regenwater is geen drinkwater: het is wel proper maar niet heel zuiver. Je mag er niet van drinken, niet mee koken en geen bad of douche in nemen. Het kan namelijk ziekteverwekkende bacteriën bevatten of vervuild zijn met chemische stoffen. Het regenwater mag dus absoluut het drinkwater niet besmetten: ze moeten gescheiden blijven. Veilig drinkwater wordt geleverd door watermaatschappijen Watermaatschappijen gebruiken zuiveringstechnieken en controleren voortdurend de kwaliteit van het kraantjeswater. Bij je thuis moet de regenwaterleiding en het leidingennetwerk voor kraantjeswater dus strikt gescheiden blijven, anders komt er regenwater bij je drinkwater waardoor je het niet veilig meer kunt gebruiken. In het ergste geval kan een regenwaterpomp bij een foute aansluiting het regenwater terug persen in het waterleidingnetwerk op straat. Dan is het kraantjeswater van een hele buurt ondrinkbaar! Installeer dus een veilig regenwatersysteem Met een ruime regenwatertank, een elektrische pomp met keerklep, een voor- en nafilter en een apart leidingenstelsel naar de aftappunten: een toilet, een buitenkraan, de kraan naar je wasmachine,... Hoe veel het ook regent in Vlaanderen, af en toe ben je verplicht over te schakelen op kraantjeswater, bijvoorbeeld als je put bij een zomerse hittegolf leegraakt. Veel mensen hebben een koppeling tussen het kraantjeswater en het regenwater: een kantelkraantje. Niet doen! Het risico op besmetting van het kraantjeswater is te groot.
Wat doe je best wel? 1. Bijvullen met kraantjeswater Gebruik je een tuinslang, dan mag die niet in contact komen met het regenwater. Je moet er dus voor zorgen dat die niet te diep in je regenput hangt zodat het drinkwater dat je erin laat lopen niet zo hoog komt dat het je tuinslang raakt. Sluit de kraan van het drinkwater dus op tijd weer af. Gebruik je een automatisch bijvulsysteem waarbij een vlotter ervoor zorgt dat de bijvulkraan in werking treedt bij een tekort aan regenwater, check dan of het drinkwater wel op tijd stopt met stromen. Of je kan werken met een buffervat, dat telkens met kraantjeswater wordt bijgevuld. Als de regenwaterput leeg geraakt, gaat de pomp water tappen uit het buffervat. 2. Voorzie twee aparte toevoerleidingen Is er onvoldoende regenwater in je put, sluit dan je toestel manueel tijdelijk aan op kraantjeswater. Goed om weten Op termijn zal iedereen in Vlaanderen zijn regenwater moeten afkoppelen. Hou daar nu al rekening mee als je verbouwt of een nieuwe tuin aanlegt. Regenwater afkoppelen is nu al verplicht als:
• •
• de rioolbeheerder in je straat een gescheiden rioolstelsel aanlegt en je in een open of halfopen bebouwing woont. In gesloten bebouwing moet het alleen als je geen leidingen onder of door je woning moet aanleggen; je zware verbouwingen uitvoert; je een nieuwbouw realiseert.
Eigenlijk is het simpel Regenwater is perfect bruikbaar zolang je het niet gebruikt om te drinken, koken, douchen. Let altijd op dat het regenwater niet in aanraking komt met het drinkwater. Want dan is dat drinkwater niet langer drinkbaar en moet het opnieuw gezuiverd worden. En daarvoor is water veel te kostbaar!
Meer weten? Neem een kijkje op www.vmm.be/gezondwater