Fokus Water

D I T D O SS I E R W O R D T G E P U B L I C E E R D D O O R S M A R T M E D I A E N VA LT N I E T O N D E R D E V E R A N T W O O R D E L I J K H E I D VA N D E R E D AC T I E VA N D E STA N D A A R D

MAART ‘20

WATER Wendy Francken Het blauwe kapitaal van Vlaanderen

Wat als we zonder vallen?

Het juiste water op de juiste plek en het juiste moment

Frans Timmermans Met water valt niet te sollen

BERTRAND CAMUS ”Een daling in het waterverbruik hoeft niet noodzakelijk synoniem te zijn aan ongemak.”

LEES MEER OP FOKUS-ONLINE.BE. #FOKUSWATER

Beleef de waterdagen Registreer of zoek een activiteit op www.waterdagen.be

02

EDITORIAL WENDY FRANCKEN

FOKUS-ONLINE.BE

Het blauwe kapitaal van Vlaanderen

04

06

08

14

LEES MEER...

04 Kringloop: Integraal waterbeleid

Goed waterbeheer lijkt een evidentie: er stroomt altijd proper water uit de kraan en woningen blijven gespaard van wateroverlast. Maar de klimaatverandering, met haar lange droogtes en felle buien, stelt ons voor ongeziene uitdagingen en grote kosten. VLARIO pleit ervoor om volop te investeren in dit blauwe kapitaal.

06 Hergebruik: Duurzame oplossingen op maat 10

Water maal twee

08

Profielinterview: Bertrand Camus, SUEZ

12 Expertpanel: Digitaliseren kun je leren 14

G

COLOFON.

oed waterbeheer is geen luxeproduct. Het betekent zoveel als droge kelders en proper water uit je kraan. En hoewel de meeste burgers daar niet bij stilstaan, is dat in Vlaanderen verre van evident. De belangrijkste uitdagingen zijn de verspreide bebouwing, een strakke Europese deadline voor het bereiken van een goede waterkwaliteit (2027) en uiteraard de klimaatverandering, die zorgt voor zowel meer droogteperiodes als fellere onweersbuien.

De oplossingen voor die uitdagingen zijn bekend en haalbaar. Zo moeten we in de eerste plaats de verharding aanpakken. Want terwijl onze waterreserves slinken, gaat een groot deel van het regenwater verloren doordat het via verharde oppervlaktes rechtstreeks in onze riolen terechtkomt. De afvoer van al dat regenwater drijft tegelijk de onderhoudskost van rioleringen op. De oplossing: meer infiltratie in de bodem én meer (her)gebruik. Dat is een gedeelde verantwoordelijkheid. De rioolbeheerder moet aan de slag, maar ook iedere burger kan bijdragen. Om dat te stimuleren, pleit VLARIO voor een infiltratiebonus. Wie regenwater opvangt en ter plaatse houdt, wordt beloond. Dat motiveert om slimmer om te gaan met water. Het onderhoud van rioleringen hinkt daarnaast ook achterop.

In plaats van te wachten op nieuwe verzakkingen, zou het verstandiger zijn om preventief te handelen.

Frans Timmermans: Wij zijn water

Meer bodeminfiltratie én meer (her)gebruik van regenwater.

Ook de huidige budgetten zijn niet toereikend, en dat is een politieke verantwoordelijkheid. De huidige Vlaamse regering – als laatste effectieve regering voor de Europese deadline van 2027 – moet alles op alles zetten om de nodige investeringen te realiseren. Hoe ze dat kan doen? De waterfactuur kan omhoog, mits goede sociale correcties. Maar Vlaanderen moet ook zelf meer geld op tafel leggen.

Tot slot kan de infiltratiebonus zorgen voor een budgetneutrale verbetering van het Vlaams waterbeleid. In 2016 liep de totale schade voor verzekeraars van waterschade op tot maar liefst 305 miljoen euro. Het is dan ook hoog tijd om onze watersystemen te beschouwen als een cruciaal ‘natuurlijk kapitaal’ en erin te investeren door ze klimaatbestendig te maken.

Technologie kan hierin het verschil maken met de toepassing van smart systems zoals het Internet of Things en big data.

Onze bedrijven, ingenieurbureaus en onderzoeksinstellingen kunnen die knowhow exporteren naar andere wereldstreken, waar dezelfde waterproblematiek alsmaar prangender wordt. Denk bijvoorbeeld aan de groeiende steden. Op die manier kunnen we van onze Vlaamse uitdagingen opportuniteiten maken.

TEKST WENDY FRANCKEN, DIRECTEUR VLARIO

PRODUCTIELEIDER: Christian Nikuna Pemba HOOFDREDACTIE: Ellen Van Hoegaerden TEKST: Daan Vanslembrouck Elise Coppens Bastien Craninx COVERBEELD: SUEZ VORMGEVING: Anouk Brusselaers DRUKKERIJ: Corelio

SMART MEDIA AGENCY SMART STUDIO Leysstraat 27, 2000 Antwerpen Tel +32 3 289 19 40 redactie@smartmediaagency.be studio@smartmediaagency.be

Veel leesplezier Alona Gontcharenko Project Manager

Magnetisch antikalk systeem     

Effectief, Economisch, Ecologisch Preventief, curatief, levenslange garantie De voordelen van een verzachter, zonder de nadelen ervan Wijzigt de waterkwaliteit niet Een sterk magnetisch veld wordt geproduceerd door « PERMANENTE MAGNETEN » waardoor een elektrische aansluiting niet nodig is

Industriële en residentiële toepassingen

www.excecon.com evb@excecon.com 052 222 866 R. Ramlotstraat 82 9200 DENDERMONDE

∙ Controle en hergebruik van regenwater door buffering, infiltratie of vertraagde lozing ∙ Ontwerp en aanleg van waterdoorlatende bestrating, laadpalen voor elektrische wagens en duurzaam, gerecycleerd straatmeubilair

Wil je nog meer lezen?

Surf snel naar

FOKUS-ONLINE.BE

Meer waterdichte service in duurzaam waterbeleid en infrastructuur? www.naturesolutions.be

#FOKUSWATER

NAT-9197-Advert-DS-FokusWater-B125xH185mm-NEWSPAPER.indd 1

18/02/2020 08:27

Grondwater, niet zo bekend maar steeds meer bemind!

Figuur 1: Bouw- en infrastructuurwerken hebben meestal heel wat ‘voeten in de aarde’, maar ook in het grondwater. Minimaliseren van de impact op het milieu is hier de boodschap!

In Vlaanderen wordt veel ondergronds gebouwd, aangezien de bovengrondse oppervlakte beperkt is. Dikwijls wordt vergeten dat ondergronds bouwen vereist dat er tijdelijk grondwater moet weggepompt worden om de uitgraving droog te kunnen uitvoeren. Waar voorheen de effecten van deze grondwateronttrekking weinig tot niet werden in rekening gebracht, wordt er nu door de Vlaamse Overheid veel strikter opgetreden. De recente droogteperioden brengen de schaarse grondwaterreserves ook onder de aandacht van het publiek, waardoor waterbesparing nog hoger op de agenda komt. Zo schreef AGT in opdracht van de Overheid een nieuwe Richtlijn Bemalingen die de goede praktijk waarborgt. Door de toegenomen handhaving worden er ook meer en meer bemalingsstudies op voorhand uitgevoerd. De bemaling wordt met computermodellen nagebootst en zo wordt voorspeld hoeveel water zal onttrokken worden en tot hoe ver de verlaging van de grondwatertafel zal reiken. Daarbij worden ook extra maatregelen voorzien die de invloed van de bemaling op de omgeving beperken, zoals herinfiltratie van het bemalingswater en afschermen van de bemaling door waterdichte wanden in de ondergrond.

Bemalingsstudies houden verder ook rekening met verzakkingsrisico’s van omliggende gebouwen, bodemverontreinigingen op naburige sites, grondwaterafhankelijke natuurgebieden en drinkwaterwinningen.

Kontichsesteenweg 38 | 2630 Aartselaar Tel: +32 (0)3 369 06 40 | info@agt.be www.agt.be

Figuur 2: Nieuwe hoofdkantoor van de Groep Van Roey in Rijkevorsel, met op de voorgrond de toegangskamer tot het ondergronds energieopslagsysteem.

Naast plaatsgebrek staat de bouwsector voor een tweede uitdaging, namelijk het energieverbruik voor verwarming en koeling van gebouwen drastisch doen dalen. Dit zowel om de energiefactuur voor gezinnen en bedrijven leefbaar te houden als de CO2-emissies naar de atmosfeer te beperken om de klimaatsopwarming niet te doen ontsporen. Ook hier wordt meer en meer de ondergrond en het grondwater aangesproken. De ondergrond is namelijk de ideale ruimte om thermische energie (warmte en koude) op te slaan over de seizoenen heen. Met ondiepe geothermische-opslagsystemen wordt in de winter verwarmd met zomerwarmte, en in de zomer gekoeld met winterkou.

Deze techniek resulteert in 65 % CO2-reductie tegenover traditionele verwarming met gasketels en koeling met koelmachines. Voor verwarming ligt het rendement 5 keer hoger dan verwarming op gas, en maar liefst 10 keer hoger voor koeling in vergelijking met klassieke airconditioning. AGT als studiebureau en dochteronderneming IFTech als aannemer realiseren samen deze energiebesparende installaties als een geïntegreerd pakket met ontwerp, vergunning, realisatie, monitoring, prestatiegarantie en exploitatie.

04

CIRCULAIR INTEGRAAL WATERBELEID

FOKUS-ONLINE.BE

Samen de kringloop sluiten Is water het nieuwe, vloeibare goud? Dat is misschien nog een brug te ver, maar dat we ons water moeten koesteren, is eens zo duidelijk. Of het nu het doorspoelen van je toilet of de industriële reiniging van groenten betreft, we kunnen maar beter bewust ons waterverbruik optimaliseren.

D

e kringloop sluiten. Langzaam maar zeker schuiven we op naar een circulaire economie waarin duurzaamheid het te kloppen toverwoord is. Dat is waar we aan toe zijn, en waar we onze ecologische en economische visie voor 2050 op moeten focussen. Belangrijke speler in dit alles? Water.

Rilke Raes, zaakvoerster van Ovadis, een waterexpertisebureau dat ondersteuning biedt aan bedrijven bij hun waterhuishouding, beaamt het belang van water in het verhaal van circulariteit. “In wezen is de waterkringloop natuurlijk gesloten, net als de kringloop van vele andere materialen.

Afvalwater komt terecht in de bodem en waterlopen, en zal uiteindelijk via verdamping of doorlopen van diverse bodemlagen opnieuw gebruikt kunnen worden. Uiteraard vergen die processen veel tijd en energie en is het sluiten van de waterkringloop op lokaal niveau aangewezen.”

Carl Heyrman is algemeen directeur van Aquaflanders, de federatie van de Vlaamse waterbedrijven en rioolbeheerders. Hij stelt dat industriële clusters zeker potentieel hebben om waterbesparend te werken in de toekomst. “Het afvalwater van het ene bedrijf kan een bron zijn voor een ander bedrijf.

Water recupereren op lokale schaal zal zeer belangrijk worden. De drie droge zomers die we gehad hebben, zetten dit extra in de verf. Bedrijven gaan meer nadenken over het vraagstuk: ‘Wat als we zonder water vallen’?

Eens die sensibilisering er is, zetten we al een stap in de goede richting.”

Aquaflanders predikt een modern hybride en circulair watermanagement waarbinnen zowel centraal als decentraal geproduceerd en hergebruikt wordt. “Veel partijen zijn afhankelijk van een beperkte hoeveelheid water: particulier, landbouwer, industrie, scheepvaart en natuur. Daarvoor is rationeel watergebruik aan de orde en moeten we spaarzaam zijn waar we kunnen.”

Volgens Raes heeft de industrie hier wel degelijk oren naar, maar schiet het beleidskader nog tekort: “De wetgeving zit soms in een grijze schemerzone. Het moet meer opengetrokken worden naar een globale visie. De geest van de wetgeving laat het wel toe, maar concreet zijn er toch nog veel

vragen, zowel bij overheidsinstanties als bij adviesbureaus en bedrijven, over correcte vergunningen en ecologisch advies.” Een advies op maat is eigenlijk het effectiefst.

“Watergebruik kun je niet een-op-een vertalen”, weet Raes. “Om hun watergebruik te optimaliseren moeten bedrijven zich

De motivatie om water te besparen zal pas groeien als het duurder wordt en we beseffen dat het een schaars goed is.

— RILKE RAES, OVADIS

op maat laten adviseren. Het juiste water op de juiste plek op het juiste moment krijgen, dat is moeilijk. Regen blijft vaak de enige duurzame bron. De oplossing is beter sturen door bij onszelf te beginnen.

Bijvoorbeeld door te centraliseren binnen een gemeentelijke context en betere en grotere bekkens te creëren om water bij te houden en te beheren voor industrieterreinen.”

Heyrman vult aan: “We moeten vooral op verschillende fronten kijken hoe we regenwater kunnen vasthouden.

Verzamelbekkens en hemelwaterputten zijn zeker een optie, maar we moeten ook bekijken hoe we het water opnieuw vlot in de bodem krijgen door te ontharden, zodat we het later makkelijk kunnen oppompen.

De bodem blijft het beste reservoir van allemaal. Een andere optie ligt ook hier in clustervorming binnen bepaalde wijken. Bij nieuwbouw is iedereen nu verplicht om een hemelwaterput te plaatsen, maar waarom niet een centrale, grotere put creëren voor een bepaalde wijk?”

Daarnaast besluit Raes dat sensibiliseren erg belangrijk blijft. “Water is en blijft in wezen heel goedkoop. Ik beklemtoon dat het een basisrecht moet zijn en er steeds voldoende water ter beschikking moet worden gesteld om te drinken, te koken en te wassen. Maar de motivatie om water te besparen zal pas echt groeien als het ook duurder wordt en we beseffen dat het een schaars goed is waarmee we optimaal moeten omspringen.

Een duurdere, maar voornamelijk ook duidelijkere waterfactuur zou op dat vlak wonderen kunnen verrichten. Bedrijven, en ook particulieren, zouden dan meer inzien dat ze winst kunnen maken door hun watermanagement te beheren of mee in een circulair project te stappen.”

TEKST DAAN VANSLEMBROUCK

FARYS BRAND REPORT

#FOKUSWATER

05

Van kanaalwater tot drinkwater Het Gentse waterbedrijf FARYS | TMVW heeft net de bouw afgerond van een drinkwaterinstallatie in Oostende, langs het kanaal Gent-Oostende. Die installatie kan van kanaalwater perfect zuiver drinkwater maken.

H

et is onder Belgische waterprofessionals een bekend probleem: de meeste drinkwaterbronnen in ons land bevinden zich in het oosten. Het grootste verbruik vindt echter plaats in het westen. Dat betekent dus dat drinkwater via lange netwerken van pijpleidingen doorheen het hele land getransporteerd moet worden, een duur en omslachtig procedé. Om die reden bouwt FARYS | TMVW, als eerste watermaatschappij, in Oostende een installatie die van brak kanaalwater drinkwater kan maken.

“In eerste instantie pompt de installatie het kanaalwater doorheen een reeks van almaar fijnere filters”, legt Wim Jacobs, productieen transportmanager van TMVW uit. “Dat zijn nog vrij grove filters van 3 tot 0,23 millimeter, waarmee we fysieke vervuilingen zoals plasticdeeltjes tegenhouden. Daarna gaat het water door een microfilterinstallatie van 100 nanometer, die de grootste bacteriën en zwevende deeltjes tegenhoudt.

Vervolgens wordt er omgekeerde osmose toegepast op het water: het wordt onder grote druk door een membraam gestuwd, dat in principe enkel watermoleculen doorlaat. Dat is trouwens de stap die het meeste energie kost.”

Wat er daarna overblijft, is gedemineraliseerd water, en dus niet drinkbaar, zegt Jacobs.

De omgekeerde osmose werkt immers zo

effectief dat ook zouten en mineralen in het water tegengehouden worden. Die worden er nadien dus opnieuw aan toegevoegd.

“In het hele proces zitten ook extra veiligheidsstappen ingebouwd, bijvoorbeeld met actief koolfilters en UV-filters.

Normaliter zijn deze niet nodig, maar als er ergens iets niet goed gewerkt heeft, kunnen we dat daarmee opvangen. Dat heet het multibarrière-principe: elke ongewenste stof komt minstens twee barrières tegen, waarvan

kuststeden explodeert, zal er toch nog altijd bijkomend water aangevoerd moeten worden. De installatie kan vrij eenvoudig uitgebreid worden, waardoor we de capaciteit kunnen verdubbelen. De plannen daarvoor liggen al op tafel en de vergunningen zijn aangevraagd. Met die uitbreiding zullen we Oostende en Middelkerke het hele jaar door kunnen bedienen. We onderzoeken ook al of we ergens een tweede installatie kunnen

De hoeveelheid beschikbaar drinkwater per persoon is in ons land verbazingwekkend klein, en het grote publiek is zich daar totaal niet van bewust. één volstaat om de stof te verwijderen.

De nieuwe waterfabriek heeft 16 miljoen euro gekost en werkt volledig onbemand.

De technologie om oppervlaktewater drinkbaar te maken bestond al wel, maar is nu pas voldoende in prijs gedaald om op grote schaal te kunnen toepassen. “De installatie is voldoende om in het laagseizoen Middelkerke en Oostende van drinkwater te voorzien”, zegt TMVW-voorzitter Christophe Peeters. “In het zomerse hoogseizoen, wanneer de bevolking van beide

bouwen, waarschijnlijk zal die in het Scheldebekken komen.”

In de toekomst verwacht Peeters trouwens dat het aandeel van installaties die oppervlaktewater zuiveren almaar zal toenemen in onze drinkwatertoevoer. “Dat is een gevolg van de klimaatverandering. Het aantal grondwaterbronnen dat we voor drinkbaar water kunnen en mogen gebruiken, zal kleiner worden. Ten eerste omdat het grondwater steeds dieper komt te zitten en ten tweede omdat de overheid steeds

Meer over...

FARYS ı TMVW biedt als ondernemende vertrouwenspartner van gemeenten een groot gamma van producten en diensten aan. We leveren kwaliteitsvol drinkwater en industrieel water, saneren afvalwater en bouwen en beheren publieke gebouwen en sportaccommodaties. In het weekend van 7 en 8 maart openen we ons innovatieve waterproductiecentrum in Oostende, waar we brak water met membraanfiltratie verwerken tot kwalitatief drinkwater. Geïnteresseerden kunnen zich inschrijven voor een rondleiding via www.farys.be/bezoek-waterproductiecentrum-oostende

minder geneigd zal zijn om toestemming te geven om de overgebleven bruikbare bronnen te exploiteren.”

We zullen in de komende decennia ook meer en meer de drinkwaterkringloop moeten sluiten en onszelf moeten voorzien van drinkwater zonder bijkomend water op te pompen, zegt Peeters. “Er wordt vaak gezegd dat het veel regent in België, maar eigenlijk is dat absoluut niet zo. De hoeveelheid beschikbaar drinkwater per persoon is in ons land verbazingwekkend klein, het grote publiek is zich daar totaal niet van bewust. Waarschijnlijk spoelen we daarom nog dagelijks ontzaglijke hoeveelheden drinkwater door het toilet of gebruiken we dat om de tuin te besproeien.

Die mentaliteit zal moeten veranderen.”

Christophe Peeters Voorzitter TMVW

Wim Jacobs

Productie- en Transportmanager TMVW

06

HERGEBRUIK DUURZAME OPLOSSINGEN

3 VRAGEN AAN...

FOKUS-ONLINE.BE

Kost het niets, dan baat het niet

JURGEN VAN ROMPAEY

De industrie in België gebruikt enorm veel water. Gelukkig bestaan er vandaag verschillende duurzame oplossingen om waterstromen zoals regenwater te hergebruiken. Dat klinkt alvast mooi, maar hoe zit het met het prijskaartje dat aan dergelijke initiatieven vasthangt?

ZAAKVOERDER NATURE SOLUTIONS

Hoe belangrijk wordt de rol van regenwater de komende decennia?

“Regenwater wordt een absolute prioriteit. Denk maar aan de lange droogteperiodes van de voorbije zomers. Door regenwater op te vangen, moet er minder leidingwater gebruikt worden. Leidingwater blijft in eerste instantie drinkwater, een basisrecht dat voor de particuliere gebruiker beschikbaar moet blijven.

Voor de industriële gebruiker moeten we strenger worden door leidingwater duurder te maken, zodat een investering in duurzaam watergebruik rendeert.”

Welke opportuniteiten geeft dat?

“Als we slim met water omspringen, kunnen we onze grondwaterlagen aansterken. Door het regenwater op te vangen, kun je bij stormweer de overvloedige waterval afremmen.

Zulke grote hoeveelheden infiltreren niet voldoende in vaak uitgedroogde bodem. Wanneer we het regenwater opvangen, kun je het opnieuw gebruiken in tal van particuliere processen (wasmachine, toilet, tuin), maar evenzeer in industriële waterprocessen.”

Hoe implementeren we duurzaam waterbeheer?

“Voor elke situatie is er een oplossing.

Een eenvoudige regenwaterput kan al bijdragen aan een beter waterbeleid.

Of maak verhardingen waterdoorlatend en laat overvloedig regenwater infiltreren. Door middel van de juiste filtering, kan er in erg veel toepassingen regenwater gebruikt worden.”

H

oe je het ook draait of keert, duurzame initiatieven zijn naar de toekomst toe enorm belangrijk op elk niveau. Zeker wat water betreft. Waterintensieve bedrijven kunnen sowieso al starten met het inzetten op hergebruik van en besparingen op water waar mogelijk, door meterstanden en het verbruik meer in de gaten te houden.

Duurzame oplossingen spelen daar verder de hoofdrol in, al hangt het van verschillende factoren af hoe rendabel deze antwoorden op het duurzame vraagstuk zijn.

Een synergie voor hergebruik van regenwater tussen bedrijven op één site of naburige bedrijven is iets waar zowel milieuconsulente bij Profex, Lies Bamelis, als professor en bio-ingenieur Bart De Gusseme sterk in geloven. “Wanneer bedrijven water hergebruiken, kan dat bijvoorbeeld via één groot gemeenschappelijk dak, regenwaterputten of een natuurvijver”, klinkt het bij Bamelis. “Op die manier breng je verschillende waterkringlopen samen waaruit je meer kunt putten en waardoor het financieel en economisch gezien interessanter wordt.”

Het grote voordeel van een gezamenlijke aanpak is volgens De Gusseme dat je zo meer energie en grondstoffen kunt winnen uit

reeds gebruikt (regen)water. Dat is het idee achter ‘The Mobble’, een concept gecreëerd om één volledige wijk van water te voorzien, dat eveneens inzetbaar is bij een cluster van bedrijven. “Door een groot zuiveringssysteem kun je heel wat restwarmte uit het water terugwinnen, een gigantische bron van duurzame energie. Als we die op een warmtewisselaar brengen via een warmtenet, dan kun je door die warmte het restwater hergebruiken.

Het gaat hier over een decentraal

worden, omdat de bron kwalitatief water oplevert, licht Bamelis toe.

Ook zij benadrukt hoe belangrijk buffers hierbij zijn. “Voldoende regen is bij deze oplossingen allesbepalend voor het productieproces en dus best onzeker. Groendaken zijn hier technisch gezien een interessante investering voor bedrijven. Het houdt regenwater perfect bij, de isolatiewaarden zitten goed, het ziet er mooi uit en CO2 wordt gecapteerd. Dit is een oplossing waar ik sterk in geloof, al is het

Een synergie tussen bedrijven maakt duurzame oplossingen financieel en economisch veel interessanter.

— BART DE GUSSEME

zuiveringssysteem dat het water van een bedrijf heropwerkt. Dat kan zowel voor regenwater als voor afvalwater. Vergeet niet dat het hergebruik van afvalwater een noodzakelijke aanvulling is, want regenwater is op zichzelf nooit voldoende. Zelfs met de nodige buffers.”

Toch kan het hergebruik van regenwater relatief snel rendabel

kostenplaatje momenteel nog niet wat het moet zijn.”

Dat kostenplaatje verschilt voor elk bedrijf en elke duurzame oplossing. “Veel bedrijven laten zich afschrikken door de negatieve kosten-batenanalyse van dit type oplossingen, maar op lange termijn wordt het zeker rendabel. De overheid gaat hiervoor maatregelen nemen en vandaag krijg je voor

sommige oplossingen subsidies.

Daarom is het belangrijk om je te laten adviseren, en zo de meest lucratieve oplossing te vinden voor jouw bedrijf. Een groendak aanleggen is bijvoorbeeld nu nog heel duur, wat logisch is, omdat de huidige waterbron een bepalende factor in de kostprijs is. Als jouw waterbron momenteel een grondwaterput is, dan is dat heel goedkoop en is het moeilijk om een duurzame techniek te vinden die opweegt tegen de kost. Op langere termijn gaat dit een heel ander verhaal zijn”, benadrukt Bamelis.

Een andere bepalende factor is de reden waarom het opgewaardeerde water juist gebruikt moet worden, klinkt het bij De Gusseme.

“Of dat water nodig is voor een transportbedrijf of voor een voedingsbedrijf, het levert een wezenlijk verschil in keuze van duurzame oplossing op, alsook in de keuze voor het inzetten op regen- of afvalwater. Als je bovendien een hoogwaardige toepassing nodig hebt van regenwater, ga je altijd moeten durven investeren in een bepaalde installatie. Zeker wanneer je het rendabel wilt maken. Daarom is een synergie tussen verschillende bedrijven erg interessant.”

TEKST ELISE COPPENS

Als specialist in de water- en afvalwaterindustrie en met ons brede scala aan bekende merken zetten wij ons in voor innovatieve oplossingen.

V V V V

Snel en eenvoudig onderhoud Lage Total Cost of Ownership Tot 70% ruimtebesparende footprint Robuuste slangen met lange levensduur

VERDERFLEX DURA De compacte oplossing

Verderflex Dura Max. capaciteit: 15,3 m3/h Max. druk: 16 bar Opties: In ATEX leverbaar

Verder is fabrikant van: Verderflex industriële slangenpompen

VERDER NV / SA Tel.: 03-877 11 12 E-mail: sales@verder.be

www.verder.be

FocusAdv_Water_255x185mm_VF-DURA.indd 1

25-02-20 12:59

Water is geen probleem maar een opportuniteit B'RAIN is een kennisplatform van producenten en creatievelingen rond intelligent omgaan met

Wilt u een kijkje komen nemen op onze

water, groen, verharding en ruimte.

demozone of interesse om lid te worden?

Contacteer: waterbeheer@b-rain.be

vélonet® (fietspad met geïntegreerde gracht functie)

treeparker (unit voor bomen in stedelijke settings)

hydrops® (oplossing voor waterbuffering en -infiltratie)

Onze leden

www.b-rain.be

08

INTERVIEW BERTRAND CAMUS

FOKUS-ONLINE.BE

‘Er is geen onderwerp zo gevoelig en emotioneel beladen als water’ Tegen 2030 zal de vraag naar water in de wereld, volgens recente cijfers van de VN, met 50 procent toenemen. Moeten we ons daar zorgen over maken? Bertrand Camus, Managing Director van Suez, licht het onderwerp toe.

TEKST BASTIEN CRANINX

VERTALING REDACTIE

BEELD SUEZ

BERTRAND CAMUS INTERVIEW

#FOKUSWATER

09

A

ls je kijkt naar de stand van het waterbeheer in België en de rest van de wereld, ben je dan positief of eerder pessimistisch over onze toekomst?

“Overal ter wereld zie je steeds krachtigere klimaatverschijnselen, zoals blijkt uit de bosbranden in Australië, de overstromingen in Zuid-Frankrijk of de steeds langer durende periodes van droogte in Europa. Deze extreme situaties zijn kenmerkend voor de klimaatverandering, en de schaarste van de watervoorraden is een realiteit waarmee we vandaag en in de komende jaren moeten leren omgaan. De toegang tot water zal een hot topic worden, versterkt door de bevolkingsgroei en de verstedelijking. Sommige landen zullen problemen ondervinden met het wateraanbod.

Maar natuurlijk ben ik optimistisch, want ik zie de mobilisatie van burgers, jongeren, bedrijven, gemeenschappen en staten. En er zijn technologische en digitale oplossingen die een beter beheer van de watervoorraden mogelijk maken.”

Kunnen we er zeker van zijn dat iedereen toegang tot water zal blijven behouden?

“Ja, maar om dit te bereiken moeten we absoluut stoppen met het verspillen van water.

Laten we niet vergeten dat de landbouw vandaag de dag 70 procent van onze watervoorraden in de wereld verbruikt, de industrie 20 procent en de steden 10 procent.

Daarom moeten we mensen aanmoedigen om anders te consumeren en het gebruik te optimaliseren. Sommige fabrikanten zijn zich hiervan bewust, en wij ondersteunen hen door oplossingen aan te bieden die minder water verbruiken in hun industriële processen. Het aanpassen vormt een echte uitdaging. Europa heeft voldoende troeven, dus ik maak me niet meteen zorgen, maar we moeten ook hulp bieden aan de andere continenten.”

Hoe kan technologie in dit geval een redder in nood zijn?

“Ik denk met name aan de digitale oplossingen die we inzetten binnen de lokale overheden en de industrieën, maar ook in de landbouwsector. We zijn nu in staat om lekken in waternetwerken zeer nauwkeurig te identificeren. Ook de bodemvochtigheid wordt beter en nauwkeuriger gemeten dankzij het gebruik van drones, waardoor we bijvoorbeeld landbouwpercelen doelgerichter kunnen besproeien. Dankzij de digitalisering hebben we al veel vooruitgang geboekt en we zien elke dag verbetering.”

Wat met alternatieve methoden?

“Bepaalde technologieën maken het mogelijk om alternatieve waterbronnen te ontwikkelen.

Zeewaterontzilting is een oplossing die steeds haalbaarder wordt. De techniek is nog niet echt goedkoop, maar het wordt wel stilaan betaalbaarder. Er wordt ook vooruitgang geboekt bij de herwerking van afvalwater dat in de natuur wordt geloosd, om het te kunnen hergebruiken in de landbouw. We zouden zelfs kunnen overwegen om er drinkwater van te maken. De industrieën doen hetzelfde: ze behandelen het afvalwater steeds beter door het te hergebruiken in hun industriële processen. Dit draagt bij aan de besparing van waterbronnen en maakt een grotere beschikbaarheid voor alle mensen mogelijk.”

Is de toekomst van water in handen van de regeringen of het volk?

“De toekomst van water gaat ons allemaal aan. Geen enkel onderwerp is zo gevoelig en emotioneel beladen als water. Water is leven. In recente conflicten is water bijvoorbeeld nooit gebruikt als oorlogswapen. De toegang tot water is fundamenteel, en moet voor iedereen behouden blijven. Voor de overheid is er een

Ik ben optimistisch omdat er technologische en digitale oplossingen zijn die een beter beheer van de watervoorraden mogelijk maken. essentiële rol weggelegd bij het schetsen van de juiste richtlijnen voor waterbeheer en investeringen. Het is echter ook ieders plicht om ervoor te zorgen dat het water op een beredeneerde manier wordt gebruikt, binnen je eigen leefwereld en gewoonten.”

Welke kortetermijnmaatregelen zijn noodzakelijk om een welvarende toekomst voor water te garanderen?

“Dat is anders voor ieder geografisch gebied.

Landen in het noorden beschikken over voldoende middelen en technologische oplossingen om zich aan te passen aan een daling in het waterverbruik. Aan de andere kant is de situatie gecompliceerder voor landen met een groei-economie. Hoe kunnen we de toegang tot water vanuit een economisch en sociaal oogpunt garanderen? We hebben maatregelen nodig die waterbesparing stimuleren – met een al even stimulerende prijsstelling – en tegelijkertijd een infrastructuur ontwikkelen die is aangepast aan de behoeften van die landen. Minder waterverbruik hoeft niet noodzakelijk synoniem te zijn aan ongemak. In het oude Rome, dat toen 1 miljoen inwoners telde, verbruikte iedere inwoner 1.000 liter water per persoon, per dag. Vandaag de dag heeft Rome 5 miljoen inwoners die per persoon 200 liter water per dag verbruiken; dat is vijf keer minder waterverbruik, maar wel met een betere levenskwaliteit.”

Hoe kunnen deze maatregelen worden ontwikkeld en geïmplementeerd?

“Uit enkele Europese studies blijkt dat voor elke 150 liter water die per dag wordt gebruikt, 40 procent voor douchen en baden dient, 20 procent voor toiletten, 10 procent gaat naar consumptie en 30 procent is behouden

voor huishoudelijke taken. Om verbruik te verminderen, moeten we collectief te werk gaan. Zo bestuderen de fabrikanten van huishoudelijke apparaten de mogelijkheden om wasmachines die minder water verbruiken, meer in de markt te zetten. We kunnen ons verbruik nog steeds verlagen zonder daarom te moeten inboeten aan comfort.”

Verdient water nog steeds de bijnaam ‘het blauwe goud’?

“Dat is moeilijk te beantwoorden, omdat water gewoon essentieel is voor het leven. We hoeven die beeldtaal daar niet voor te gebruiken, als we denken aan alle dwaasheden die mensen al voor goud hebben gedaan, of het nu geel of zwart is. Water is een gemeenschappelijk, vitaal en kostbaar goed en we kunnen niet zonder, en dáárom moet het goed worden beheerd.”

Wat zijn jouw tips om verantwoord om te gaan met ons waterbeheer?

“Mensen sensibiliseren is de sleutel: men moet verstandig met water omgaan om het milieu te beschermen. Er bestaan al toegankelijke technologieën. Zo kunnen we bijvoorbeeld het zogenaamde ‘grijze’ water hergebruiken, waarmee we onze handen wassen of onze tuin mee besproeien, of gebruik maken van nietdrinkbaar gezuiverd water voor de toiletten.

Deze oplossingen maken het mogelijk om minder water recht uit de bron te moeten halen. Ook minder verkalkt water kent vele voordelen. Door ontkalking kan het verbruik van gebotteld water, maar ook van bijvoorbeeld huishoudelijke producten die kalkaanslag elimineren, drastisch worden verminderd.

Wanneer een stad met zeer verkalkt water deze technologie inzet, kan de koopkracht binnen een huishouden stijgen met ongeveer 150 euro per jaar.”

Recente maatregelen “In februari 2019 stemden de leden van het Europees Parlement voor het hergebruik van gezuiverd afvalwater voor landbouwirrigatie om watertekorten te voorkomen”, zegt B. Camus nog. “De landbouw is de grootste verbruiker van watervoorraden en we kunnen deze stemming toejuichen. Het is nu de verantwoordelijkheid van elk land om de middelen te implementeren die nodig zijn om dit proces te ontwikkelen. Er is een collectief bewustzijn op het hoogste niveau en er worden maatregelen genomen. Het is aan ons om gezamenlijk te slagen.”

Drinkwater voor vee De landbouw houdt zich ook bezig met zuiver drinkwater voor dieren – voornamelijk vee–, en dat blijkt een uitdaging. Het project ‘Goed drinkwater, het onzichtbare goud’ van onderzoekscentrum Inagro, verzamelde heel wat informatie over hoe het drinkwater voor vee kwalitatief te houden. Zo is het belangrijk om regelmatig een waterstaal te nemen, want dan kan de veehouder de kwaliteit van het water opvolgen en een behandeling starten of bijsturen waar nodig. Dat kan bijvoorbeeld met behulp van ozontechnologie, een opkomende waterbehandelingstechniek voor de veehouderij.

010

VERBRUIK GRIJSWATER

FOKUS-ONLINE.BE

Water maal twee In landen waar er veel droogte heerst, zoals Australië, zijn grijswatersystemen al populair. Maar ook in België opteren steeds meer mensen voor dit systeem. Dankzij grijswatersystemen kun je afvalwater zuiveren en hergebruiken. In tijden van een groeiende milieuproblematiek, waarin onze zomers steeds langer droog zijn, lijkt dit een goeie oplossing om zuiniger te leven.

G

rijswater is licht verontreinigd water afkomstig van alles binnenshuis, met name de typische taken in het huishouden, behalve het toilet – dat is zwart water. Bij een grijswatersysteem wordt het water, afkomstig van de douche, de wastafel en het bad, eerst biologisch gereinigd door middel van computergestuurde beluchting. Vervolgens wordt het door een membraamfilter geleid, waarna het in een schoonwatertank wordt opgeslagen. Die tank wordt met een pomp aan de secundaire leidingen gekoppeld. Die leidingen zijn op hun beurt aangesloten op het toilet, de wasmachine en eventuele tuinkranen.

Het systeem is het meest geschikt voor woningen die (bijna) geen gebruik kunnen maken van regenwater wegens gebrek aan een regenput, zoals pakweg appartementen of gebouwen in steden waar er geen tuin – en dus geen plaats voor een regenput – aanwezig is. Maar dat wil niet zeggen dat grijswatersystemen niet ook gebruikt

kunnen worden in combinatie met een hemelwatersysteem. Met dat laatste wordt regenwater opgevangen en in een tank opgeslagen. De schoonwatertank kan met het regenwater worden bijgevuld als die leeg is. In dat geval worden er kunststofleidingen aangeraden, aangezien regenwater zuur kan zijn en de metalen leidingen kan aantasten.

Wellicht zullen nieuwe huizen steeds vaker uitgerust worden met een dergelijk systeem.

Zo is het in Australië, waar zuiver drinkwater duur en schaars is, al nagenoeg ondenkbaar om drinkwater te gebruiken voor andere doeleinden dan douchen, koken en drinken.

Bij de meeste andere huizen is er een grote verbouwing nodig voor zo’n systeem. Het gerecyclede water mag namelijk niet worden gebruikt als drinkwater, dus moeten er twee leidingen komen. Dat komt bovenop de kosten van de installatie zelf. Een grijswatersysteem is met andere woorden vooral een optie voor mensen die erg begaan zijn met het milieu en daar een redelijk

Aquarama Trade Fair Save the date: Voor de vijftiende editie van de vakbeurs Aquarama hou je op donderdag 29 oktober 2020 een plaatsje in je agenda vrij.

Het bekende vakblad voor watertechnologie verzamelt, naar intussen jaarlijkse traditie, alle stakeholders uit de watertechnologie en waterbehandeling in België en in Nederland.

Kom langs en ontdek alle duurzame oplossingen van de toekomst om jouw watergebruik te optimaliseren.

bedrag voor over hebben. De kosten zijn daarbij zeer afhankelijk van de aanpassingen die in en rond je huis moeten gebeuren, maar beginnen ongeveer bij €5.000.

De voornaamste reden waarom mensen voor een grijswatersysteem opteren, is natuurlijk wel die mogelijkheid om te kunnen besparen op de eigen waterrekening. De Vlaming verbruikt ongeveer 114 liter water per dag, waarvan 61 liter voor de wasmachine, de douche en het toilet. Dat water twee keer gebruiken levert dus een forse besparing op.

Hoeveel je bespaart, hangt natuurlijk af van de watermaatschappij en het gebied waar je woont. In Vlaanderen betaal je voor 1 kubieke meter gemiddeld 4,3 euro, in Oost- en West-Vlaanderen loopt dat op tot 5 euro per kubieke meter.

Een veelvoorkomend probleem met de klassieke grijswatersystemen is echter dat de filters vaak verstopt raken. Ze vergen daarom veel onderhoud. Maar er bestaan ook

systemen die in staat zijn water te reinigen zonder filters. Met het grijswatersysteem van het Nederlandse Hydraloop bijvoorbeeld, een soort van mini-waterzuiveringsinstallatie die perfect ergens in een berging past, wordt water van de douche of wastafel gedurende 4,5 uur gezuiverd en opnieuw bruikbaar gemaakt, zonder ooit te verstoppen. De besparing daarmee is per persoon ongeveer 150 KWh per jaar, dat kan resulteren tot een besparing van 310 euro per jaar, afhankelijk van waar je woont dus. Een uitgebreidere versie van deze installatie is ook in staat om het water van je wasmachine op te vangen en bijvoorbeeld je zwembad te vullen of je tuin te irrigeren. Dit systeem is het meest interessant voor appartementsgebouwen of cohousingprojecten, want hoe meer badkamers erop aangesloten zijn, hoe sneller het toestel zich terugverdient.

Samenhokken dan maar?

TEKST JELLE D’HONT

Slimme technologie in waterhergebruik Hoewel op zichzelf staande, duurzame oplossingen zoals een groendak, een hemelwaterput of een afvalzuiveringssysteem al heel wat water kunnen besparen, is dat naar de toekomst toe niet voldoende. Een grote hulp zijn investeringen van de overheid in een hernieuwing van het rioleringsnetwerk, waardoor er slimme technologieën mee geïntroduceerd kunnen worden. De grote uitdaging ligt bij het uitzoeken hoe haalbaar dit is.

Elektrische badkamerradiator met Blower

Ventilo-convector

EasyFlow ventilatie luchtkanalen

Ventilatie luchtventielen

EEN ENERGIE EFFICIËNTE TOTAALOPLOSSING VOOR UW WONING

Collector vloerverwarming

Warmtepomp

Ventilatie met warmteterugwinning

Designradiator staal

Elektrische paneelradiator

Thermostaat voor Climate Control

Vasco zorgt met haar innovatieve verwarmings- en ventilatieoplossingen voor uw ideale binnenklimaat. Een optimaal binnenklimaat zorgt voor een behaaglijk gevoel, geeft energie en biedt een goede weerstand.

Aangezien we een groot gedeelte van onze tijd in huis doorbrengen, heeft dit een belangrijke invloed op onze gezondheid en dus ons functioneren.

Een goede isolatie en een uitgebalanceerd ventilatiesysteem zijn de sleutelwoorden voor het creëren van een energie-efficiënt en gezond binnenklimaat.

Warmtepomp boiler Aluminium designradiator

ENERGIETRANSITIE NAAR EEN DUURZAME TOEKOMST

Vloerverwarming: buizen en systemen

Een goed geïsoleerde woning kent geen ‘lekkende’ (warme) lucht, koudebruggen en vochtproblemen, maar dient voldoende geventileerd te worden.

Daarom is een doordacht ontwerp en regelmatig onderhoud van het ventilatiesysteem essentieel om de luchtkwaliteit optimaal in balans te houden.

In een hedendaagse woning kan vloerverwarming voldoende lijken voor een gelijkmatige en comfortabele warmteverdeling in de ruimte. In de praktijk dient men echter ook rekening te houden met variabele omgevingsfactoren die het binnenklimaat beïnvloeden (vb. wisselende buitentemperaturen,

WELKOM IN PALEIS 7 STAND 310

zoninval door glaspartijen, stralingswarmte van elektrische toestellen, etc.). Vloerverwarming zorgt voor een constante gelijkmatige warmteverdeling, terwijl radiatoren direct verwarmingscomfort bieden door hun aangename stralingswarmte en snelle reactietijd. De combinatie van beide, vloerverwarming én radiatoren, vormt in de meeste situaties de ideale oplossing.

De ventilo-convector is dan weer een slimme 2-in-1 oplossing voor verwarmen & koelen.

Of het nu gaat om verwarmen, ventileren of koelen, met Vasco heeft u altijd een passende en duurzame totaaloplossing, zowel voor nieuwbouw als renovatie.

Het optimale binnenklimaat is voor Vasco het streefdoel. Als totaalleverancier biedt Vasco innovatieve oplossingen om met een combinatie van systemen tot de meest energie-efficiënte en duurzame situatie te komen. Sinds jaren staat het aspect duurzaamheid in onze bedrijfsfilosofie centraal bij de ontwikkeling van innovatieve producten, bedrijfsprocessen en investeringen.

In het kader van de huidige energietransitie neemt Vasco haar verantwoordelijkheid en zetten we toekomstgericht versterkt in op energie-efficiënte oplossingen, hernieuwbare energie en duurzame materialen.

ONTDEK VASCO DESIGNRADIATOREN IN COMBINATIE MET VLOERVERWARMING, VENTILATIE EN KOELING: WWW.VASCO.EU

Uw badkamer: een inspirerende, warme ruimte waar u tot rust komt Kiest u voor Riho, dan kiest u voor Europese kwaliteitsproducten met een uniek design. Dat levert prachtige combinaties en mogelijkheden op.

Of het nu gaat om eigentijdse ligbaden, rustgevende whirlpools, moderne douchewanden en –vloeren of door u zelf samen te stellen badkamermeubelen. Altijd stijlvol en comfortabel. Met Riho creëert u de badkamer van uw dromen.

Kijk op www.riho.com voor onze verkooppunten.

Riho Belgium - Nijverheidslaan 27 - 3290 Diest - www.riho.com

012

EXPERTPANEL DATA

FOKUS-ONLINE.BE

Digitaliseren kun je leren Water is jammer genoeg niet onuitputbaar. Een bewust inzicht in het watergebruik om waterprocessen efficiënter te maken, is wat drinkwaterbedrijven, industrieën en gemeenten nodig hebben. De ultieme redder in waternood? Data, data en nog meer data.

MATTHIAS MERTENS. General Manager Watercircle

STEVEN DE SCHRIJVER. COO bij Water-link

PROF. INGMAR NOPENS. Hoogleraar/onderzoeker bij Capture

Is niet snel genoeg automatiseren een gemiste kans volgens jou?

“Voor veel bedrijven is water(beheer) geen prioriteit, zelfs wanneer water een aanzienlijke rol speelt in hun productieproces. Toch is het cruciaal om in Vlaanderen zuiniger en efficiënter te leren omgaan met de beperkte hoeveelheid water die we hebben, want er is jammer genoeg niet genoeg van dit blauwe goud. Hier kan digitalisering bij helpen. Helaas zien we enkele vertragende factoren; soms is het de perceptie van een hoge investeringskost, soms is het een gebrek aan expertise. De digitalisering verloopt nochtans minder traag dan gedacht. Er bestaan al veel intelligente (low-cost) sensoren die waterstromen correct meten, maar je moet vooral ook per bedrijf kijken welk systeem het beste werkt.”

“Als je de watersector vergelijkt met de telecom- en de energiesector, dan is ze redelijk conservatief gebleven. De grote verandering naar bijvoorbeeld meer dienstverlening is nog uitgebleven. De uitdagingen zijn groot om periodes van droogtes te overbruggen en intense neerslag op te vangen. Dat zorgt ervoor dat ook de watersector in een sneltempo verandert, waarbij we momenteel goed vooroplopen. De aanpassingen zijn redelijk ingrijpend voor de werknemers in de sector, maar toch is het zeker voordelig om hierin door te zetten. Zo kunnen we efficiënter werken door bepaalde taken te laten overnemen door computers en onze werknemers andere waardevolle dingen te laten doen. Dat is ook kostenefficiënter.”

“Het zou zeker een gemiste kans zijn, maar de stap om te gaan automatiseren is minder groot dan iedereen denkt.

Ondanks dat we in Vlaanderen nog redelijk aan het begin van automatisering staan, is er wel al heel veel hardware en software aanwezig én inzetbaar om data te kunnen capteren. Die data wordt momenteel nog ondergebruikt.

We zijn echt een data graveyard: we hebben veel ervan ter beschikking, maar het wordt nog te weinig benut. Een moeilijk aspect binnen transformatie is dat er mensen nodig zijn met de juiste skillset, zijnde proceskennis en datawetenschap. Die zijn momenteel vrij schaars.”

Hoe kun je als bedrijf het beste digitaliseren?

“Een sensor is altijd een handig meetpunt en daar zetten we op in via projecten zoals IntelSens en KO-Water. In 2016 doorkruiste het IntelSens-adviesteam Vlaanderen om bedrijven te informeren over procesintegratie en het intelligent gebruik van onlinemetingen in hun waterzuivering. Afvalwaterzuiveringen kunnen beter gestuurd worden als je sensoren slim gebruikt. Zo kun je evalueren welke aanpassingen er nodig zijn om een stabiele bedrijfsvoering te hebben. We geven ook veel infosessies via KO-water, over bijvoorbeeld Cleaning in Place (CIP) en AI, met waterbesparing en -hergebruik als ultieme doel.

Verder kunnen we stellen dat onze technologieleveranciers vanuit elke waterbron naar elke vereiste waterkwaliteit kunnen gaan via de juiste gegevens en technieken.”

“Wij werken momenteel met een intelligence control center.

We passen al onze productiesites aan om volautomatisch te draaien. Zo kunnen we ons controlecentrum op één locatie samenbrengen. Vandaag krijgen we bijvoorbeeld meer dan 20.000 signalen real-time binnen, waar slechts drie werknemers mee bezig kunnen zijn. Als een controlesysteem afwijkingen detecteert, dan kunnen die werknemers zich focussen op het voorkomen van problemen. Ook digitale meters zijn belangrijk, zodat automatische meterlezingen gebeuren. Dat is meteen een manier om een nieuw contact met de klanten aan te gaan, hun waterverbruik te helpen verminderen en meer inzicht te krijgen in de toestand van het waternet.”

“Je moet kijken naar wie die data verzamelt die je verkrijgt door digitale meters. Er is momenteel soms niet voldoende expertise aanwezig om een juiste analyse te maken. Je hebt AI als onderdeel van data science, maar het is essentieel dat je voor een nuttige analyse zowel een achtergrond hebt in datawetenschap als in het toepassingsgebied waarvoor die analyse nodig is. Een goede data scientist die absoluut geen idee heeft van wat er in het waterdistributienetwerk gebeurt, zal de uitkomst van de analyse moeilijk kunnen interpreteren. Elk waterbedrijf of bedrijf dat water gebruikt in een productieproces moet op zoek gaan naar profielen of onderaannemers die deze twee factoren in zich hebben, om zo het beste uit die digitalisering te halen.”

Wat zijn voordelen van digitalisering en automatisering op lange termijn?

“Digitalisering leidt automatisch tot meer inzicht in processen, en dat inzicht leidt dan weer tot een besparing van grondstoffen, water, energie en chemicaliën. Zo kun je streven naar water dat fit-for-use is: water van de juiste kwaliteit gebruiken met zo min mogelijk verspilling als gevolg. Bij intensief verbruikende bedrijven, waar water geen core business is, helpt digitalisering en/of uitbesteding van watergerelateerde activiteiten om toekomstbestendig te zijn tegen de steeds strenger wordende overheidsnormen en droogteperiodes. Door automatisering heb je bovendien ook meer personeel vrij dat zich kan focussen op andere belangrijke taken binnen de onderneming.”

“Voor de watersector is digitalisering en automatisering een kans om het verbruik van klanten – zowel particulieren als bedrijven – te doen dalen. Doordat we alle real-time data sneller kunnen verwerken, kunnen we het waterbeleid daar ook beter op toespitsen. De grootste uitdaging ligt eigenlijk in het feit dat er ook geïnvesteerd moet worden in nieuwe waterbronnen en de opvang van intense neerslag, waardoor de kost weer stijgt, hoewel je minder water verbruikt. We moeten zo efficiënt mogelijk werken, automatiseren en digitaliseren zodat we alles zo goed mogelijk kunnen organiseren en onze klanten hier de voordelen uit halen.”

“Als je kijkt naar watergebruik in de industrie of op niveau van de gemeenten, dan moeten die partijen zich de vraag stellen waar en welk water ze willen gebruiken, hoe ze hun productieprocessen efficiënter kunnen maken en hoe ze water gaan hergebruiken. Inzicht hierin maakt hen bewuster van het watergebruik. Vanaf dat je alles via monitoring in kaart brengt, kun je via modelling een digital twin van je proces maken, gevoed door real-time data die als een beslissingsondersteunende tool wordt gebruikt en zo het hele waterproces helpt regelen. Dat is bruikbaar voor een waterdistributienetwerk, een waterproductieproces en voor verschillende eenheidsprocessen. In zo’n digital twin zitten enorm veel mogelijkheden voor een optimaal waterbeheer.”

TEKST ELISE COPPENS

Wie voor een r oile warmtepompb kiest t, van Midea kiessparing! voor energiebe COOLING

MIDEA WARMTEPOMP BOILER SWAN Warmwaterproductie energiezuinig en goed voor het milieu. Zowel in nieuwbouw als ook voor renovatie ter vervanging van een elektrische boiler. De warmtepompboilers van Midea zijn te verkrijgen in 2 groottes, 190 liter en 300 liter. De 300 liter is ook verkrijgbaar met een extra warmtewisselaar om aan te sluiten op zonnecollectoren. De warmtepompboilers van Midea voorzien uw gehele sanitaire voorziening met een uiterst laag verbruik door de warmtepomp technologie. Ze zijn compact en zeer stil.

& HEATING

E I M E R P ✓

eker.be

iezo Kijk op prem

MIDEA WARMTEPOMPEN

+++ A N E P M O P ✓ WARMTE ER ✓ LUCHT/WAT SYSTEMEN

Warmtepompen zijn de oplossing voor verwarming en sanitair van vandaag. Zowel in nieuwbouw, woningen en appartementen als ook in renovatie.

De Clivet-home warmtepompen beschikken over een A+++ energielabel en zijn zeer compact en stil. De verwarmingsvermogens gaan van 4-16kW en volledig toerental gestuurd om op elk moment het gevraagde verwarmingsvermogen te leveren.

Door de ingebouwde sanitaire boiler van 150 liter of 280 liter kunnen we ook aan elk sanitair comfort voldoen. Er zijn 2 type modulles, de Tower heeft een afmeting van 60x60cm en hoogte van 2m waarin de verwarming en sanitair boiler van 280 liter is geïntegreerd. De Inbuild is specifiek voor appartementen, met een inbouwdiepte van slechts 35cm en een breedte van 90cm word deze in elke berging eenvoudig weggewerkt en uiterst plaats besparend met voorziening van verwarming en sanitair boiler van 150 liter ingebouwd. Kortom voor elke woning heeft Climacon de oplossing voor verwarming en sanitair comfort.

climacon PANTONE REFLEX BLUE C 80%

Kruinstraat 4 - Industriepark E17 1034 - 9160 Lokeren - T +32 9 337 87 77 - info@climacon.be - www.climacon.be

014

CHRONICLE FRANS TIMMERMANS

FOKUS-ONLINE.BE

Wij zijn water Water vormt onze manier van samenleven. Het is welvaart en vooruitgang, maar ook ziekte en naakte macht.

We hebben onze klimaatagenda, democratie én rechtsstaat keihard nodig om water te vriend te houden.

W

e beseffen het niet, maar wij zijn altijd al gevormd door het water dat onze landen omringt of doorsnijdt. Antieke rijken groeiden aan rivieren. De zee maakte naties groot. In Nederland werden speciale waterschappen opgericht om de stand en kwaliteit van het water eerlijk voor iedereen te regelen. Dat water is onze vooruitgang. Al in de vroegste dagen van de mensheid bracht de ontembare drang om nog meer landbouwgrond met water te bereiken ons in beweging. We groeven kanalen en putten nog voor we een letter konden schrijven.

Maar met water valt niet sollen.

Water is ook naakte macht. De oude Egyptenaren wisten al precies dat de verste akker minder waard was dan de akker direct aan de rivier. Als de watervoorraad omlaagging, stegen conflicten naar nieuwe hoogten.

Water is ook ziekte. Rivieren brachten ziekten als dysenterie en cholera die onze jagende voorouders nooit gehad hadden. Waterzuivering, riolen en afvalwater bepaalden je kans op gezondheid en op geluk.

In het oude Rome waren de kranen en waterkaraffen voor de rijken, de Tiber en de ziekten voor de armen.

De geschiedenis waarschuwt ons wat er gebeurt als water schaars wordt en onze bevolking groeit: dan volgen oorlog en revolutie. In dat machtsspel is er maar één ding mogelijk om water eerlijk te verdelen: wetten, rechters en een democratie die minderheden beschermt.

Ook vandaag begrijpen burgers hoe cruciaal water is. Een paar jaar geleden tekenden 1,5 miljoen

Europese burgers de allereerste petitie aan Europa om een initiatiefwet te maken. 50.000 Belgen tekenden mee. Het onderwerp? Schoon drinkwater.

En Europa is in actie geschoten.

Nog voor deze zomer stelt de EU

Met water valt niet te sollen.

definitief nieuwe regels vast. Zo krijgen we de hoogste standaarden voor schoon drinkwater van de westerse wereld. Ook de komende jaren blijft water in Europa topprioriteit. In het kader van de Europese Green Deal willen we vervuiling, bijvoorbeeld door pesticiden en chemicaliën, voorkomen voordat we ons water moeten zuiveren. Steeds meer Europese landen werken aan meer

openbare waterfonteinen: in scholen, ziekenhuizen en pleinen, en – wie weet? – gratis kraanwater op tafel.

Maar niet alles is vredig.

Klimaatverandering is dé uitdaging voor de mensheid. Als het misgaat met het klimaat, voelen we dat met water: landen die gortdroog worden of juist worden overspoeld. Extreme waterbeelden zien we al in de hele wereld. Als we niks doen, zijn meer dan de helft van de bevolking en de graangronden in gevaar. Dan zien we conflicten en volksverhuizingen die we nog nooit hebben gezien, en wordt water een nachtmerrie.

Gelukkig hebben we de hersenen en de technologie om ons water te beschermen. We werken aan een klimaatagenda die waterproblemen voorkomt. Maar net als vroeger hebben we vooral onze democratie, onze wetten en rechtsstaat keihard nodig om het water eerlijk te verdelen. Laat politici ernaar handelen. Voor het water en voor onze samenleving.

TEKST FRANS TIMMERMANS, EUROPEES KLIMAATCOMMISSARIS

HET BLAUWE PARK VAN DE EUROMETROPOOL In het Blauwe Park van de Eurometropool Lille – Kortrijk – Tournai *, met zijn 5440 km aan waterwegen waarvan 300 km bevaarbaar is, zijn de groene en blauwe ruimtes nooit veraf. Het is een netwerk van zachte ruimtelijke verbindingen, een park dat mensen in contact brengt met elkaar en met de natuur. Een ononderbroken ruimte waar het water grenzeloos stroomt zonder obstakels en onderbrekingen. Rivieren, kanalen en hun zijstromen vormen het skelet waaraan dorpen, steden en gemeenten zich vast haken. Het Blauwe Park is toerisme, biodiversiteit, economie, transport, ontspanning, hulpbronnen, recreatie, cultuur, ...

De dynamiek die de Summerschools m.b.t. de corridors (2016), de fijnmazige netwerken (capillairen) (2017) en de ondergrondse waterbekkens (2017) in het Blauwe Park, onder leiding van Studio Viganò - gerenommeerd architectenbureau - met zich mee bracht, wordt verder gezet. Studenten exploreren op het terrein, doen concrete inrichtingsvoorstellen waarbij door kleine ruimtelijke ingrepen het Blauwe Park opgewaardeerd wordt.

Het project groeit en evolueert dankzij onderzoekers, verenigingen, scholen en inwoners die het Blauwe Park concreet vorm geven. De uitgave van het boek “Het Blauwe Park van de Eurometropool” in juli 2018, geeft het park concreet gestalte. Het belicht de sociale, culturele, toeristische, economische en ecologische functies van het water.

Deze rijke groene en blauwe ruimte ontwikkelen we verder door: publicatie van een fietsgids en toeristische kaart, in de kijker zetten van cultuur en festiviteiten; het voorzien van bewegwijzering en installaties op de Blauwe Ruit, een lus van 90 km langsheen bestaande waterlopen in het hart van de Eurometropool, Bluewalks, gegidste wandelingen in het Nederlands en het Frans, een website en projectenkaart met een kalender, reflectie over het Blauwe Park door academici,….

Het Blauwe Park is uniek in Europa, waar 1 op 3 inwoners in een grensoverschrijdende zone leeft. Het is een verenigd grondgebied, in co-creatie met de burgers, waarbij we streven naar een nog meer op de burgers gericht Europa.

Laten we banden smeden en bruggen bouwen

www.eurometropolis.eu www.hetblauwepark.eu

20.03.2020 Jaarlijks treffen in het Blauwe Park, ikv Wereldwaterdag.

Inschrijving: www.cutt.ly/blauwe-park-2020

25.26.27-09.2020 Het Blauwe Park Feest !

ADVERTORIAL

FARYS innoveert • Uniek WaterProductieCentrum (WPC) Oostende, van brak water tot drinkwater met membraanfiltratie • Duurzaam waterbeheer - Europees project SCAPE • Circulaire watersystemen en -technieken • Lekken opsporen met teledetectie en met glasvezel in de leidingen • Digitaliseren - slimme watermeters • Drinkwaterkwaliteit monitoren met flowcytometrie

FARYSITMVW biedt als ondernemende vertrouwenspartner van 85 gemeenten diverse diensten en producten aan met oog voor maatschappelijk verantwoord ondernemen.

We gaan duurzaam om met water en benaderen het circulair. We leveren kwaliteitsvol drinkwater en industrieel water, saneren afvalwater en (ver)bouwen en beheren publieke sport- en recreatievoorzieningen.

Drinkwater ✔ ✔ ✔ ✔ ✔

Productie, aankoop en transport van drinkwater Grootste transportnet voor drinkwater in Vlaanderen Uitgebreid distributienetwerk voor drinkwater tot bij de klant Optimale waterkwaliteit Vlotte klantenadministratie

Zuivering Lokale afvoer van afvalwater Transport naar bovengemeentelijke infrastructuur Uitbouw en beheer van efficiënt rioleringsnetwerk Kennistools ter beschikking stellen om hydraulische, ecologische en structurele knelpunten op te sporen en weg te werken ✔ Hemelwaterbeleidsplannen ✔ ✔ ✔ ✔

Sport & Recreatie ✔ Ondersteuning lokaal sportbeleid door kwaliteitsvol sportaanbod ✔ Ontwerp, bouw, onderhoud en exploitatie van eigentijdse, betaalbare publieke sport- en recreatievoorzieningen ✔ Combinatie van technische en administratieve expertise, efficiënt projectmanagement ✔ Energie-efficiënte nieuwbouw en duurzame renovatie

CREAT ✔ Aankoopcentrale ✔ Dienstverlenend platform dat expertise in wetgeving overheidsopdrachten ter beschikking stelt ✔ Catalogus van raamcontracten

www.farys.be