Nieuwsbrief Mantelzorg Oost-Vlaanderen - oktober 2016

Nieuwsbrief

Mantelzorg Steunpunt Mantelzorg, vereniging voor mantelzorgers en gebruikers driemaandelijks tijdschrift | 18e jaargang | Oktober 2016

21 september

WERELDDAG DEMENTIE

IN DIT NUMMER 2

Het eerste Vlaamse mantelzorgplan

4 PatiĂŤntenverenigingen: wat doen ze?

6 Herinneringen ophalen met personen met dementie 8 Sociale info 11 Ontspanning 12 Activiteiten in jouw regio

BELEID

Onderzoek naar Mantelzorg Het onderzoek ‘Sporen naar duurzame mantelzorg’ was een belangrijke inspiratiebron voor het mantelzorgplan.

De Vlaamse overheid voerde dit onderzoek bij mantelzorgers die geregistreerd zijn bij de Vlaamse zorgverzekering (zorgkas). Het gaat dan niet over mensen die af en toe een handje toesteken, maar wel over mantelzorgers die zorgen voor een zwaar zorgbehoevende, die een beroep doen op een tegemoetkoming van de Vlaamse zorgverzekering.

We zetten de belangrijkste conclusies van dit onderzoek voor jou op een rijtje in een handige schema.

2

BELEID

Eindelijk meer aandacht voor mantelzorgers HET EERSTE VLAAMSE MANTELZORGPLAN Meer dan één op de vier Vlamingen is mantelzorger en zij hebben nood aan extra ondersteuning.

Je hebt het misschien al gehoord of gezien in de media: het eerste Vlaamse mantelzorgplan is een feit. Op 1 juli 2016 lanceerde Minister Vandeurzen het langverwachte plan. Hij heeft daarin aandacht voor jonge mantelzorgers en andere kwetsbare groepen, wil meer inzetten op lokale dienstverlening en spreekt van een Vlaams Expertisepunt Mantelzorg. Maar wat betekent dat allemaal voor de mantelzorgers zelf?

Dat leggen wij je hier beknopt uit.

Het is de eerste keer dat er een mantelzorgplan op tafel ligt en daar zijn wij blij om. In het plan worden alle bestaande initiatieven en belangrijke diensten opgesomd en worden er acties voor de toekomst geformuleerd.

Dankzij dit plan komt er (hopelijk) meer coördinatie over de beleidsdomeinen heen (bv. werk, zorg, jeugd…) en krijgt mantelzorg overal meer aandacht en ondersteuning.

Het plan bevat 4 speerpunten. Aan ieder speerpunt zijn acties verbonden: 1. Mantelzorgers informeren • Informatie op maat: iedere mantelzorgsituatie is anders, daarom is het cruciaal om op maat te werken. Daarnaast is er aandacht voor kwetsbare groepen en mantelzorgnetwerken.

• Vlaams Expertisepunt Mantelzorg: hier wordt alle belangrijke informatie verzameld en gedeeld met mantelzorgers, ook de mantelzorgverenigingen zullen hieraan meewerken.

• Laagdrempelige en toegankelijke informatie: elke gemeente moet informatie aanbieden aan mantelzorgers, via DMW van het ziekenfonds, CAW, OCMW of andere zorgverleners.

2. Mantelzorgers ondersteunen • De Vlaamse zorgverzekering: dankzij de Vlaamse zorgverzekering kan de zorgvrager zijn of haar mantelzorger ondersteunen of vergoeden voor gemaakte kosten.

• Zorgaanbod en buurtgerichte steun: door (professionele) ondersteuning kan de mantelzorger nu en dan de nodige tijd voor zichzelf nemen.

• Combinatie werk/zorg: werk en zorg moeten beter op elkaar afgestemd worden. In het plan van Minister Peeters (werkbaar en wendbaar werk) wordt zorgverlof opgenomen.

Daarnaast is er aandacht voor een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid.

3. Mantelzorgers betrekken De relatie tussen zorgverleners en mantelzorgers loopt niet altijd van een leien dakje. Het is belangrijk dat zorgverleners mantelzorgers zo veel mogelijk betrekken bij de zorgsituatie en ook aandacht hebben voor hun noden, naast die van de zorgvrager.

Hiervoor worden overleg en sensibilisatie ingeschakeld om beroepskrachten te overtuigen.

4. Jonge mantelzorgers In het plan is er ook expliciet aandacht voor jonge mantelzorgers (jonger dan 24 jaar). Deze groep mantelzorgers wordt op dit moment nog te weinig bereikt.

Hierbij ligt de nadruk op: • Betere sensibilisering en bekend maken van ondersteuningsmogelijkheden • Contact met lotgenoten • Tijd en ruimte voor eigen ontwikkeling Wat vinden wij?

Als Steunpunt Mantelzorg zijn we heel blij dat er meer aandacht komt voor mantelzorgers. Een Vlaams Expertisepunt Mantelzorg kan een grote hulp zijn om een algemeen beleid op te zetten waardoor mantelzorgers beter, sneller en meer op maat geholpen worden. Wat dit expertisepunt precies gaat doen en wie dit vorm geeft, weten we nog niet. Ook over andere punten blijft dit plan op de oppervlakte. Het Mantelzorgplan is een mooie samenvatting van wat er nu al gebeurt voor mantelzorgers en is daarnaast een goede intentieverklaring, maar het is nog maar een startpunt. Het is nu aan ons als mantelzorgvereniging om samen met de minister en de andere partners rond de tafel te zitten en het plan verder uit te werken. Wij houden jullie op de hoogte en hopen meer nieuws te vertellen in onze volgende nieuwsbrief.

Meer info Geef ons jouw opmerkingen en aandachtspunten door: 02 515 04 42 of steunpunt.mantelzorg @socmut.be.

Blijf op de hoogte via www.steunpuntmantelzorg.be of www.facebook.com/ikzorgvooreenander.

3

INTERVIEW

Patiëntenverenigingen LOTGENOTENCONTACT VOOR PATIËNTEN EN HUN OMGEVING In Vlaanderen zijn er meer dan 100 patiëntenverenigingen. Dit zijn groepen waar patiënten (en omgeving) zich verenigen rond een bepaalde aandoening of ziekte. Deze patiëntenverenigingen organiseren lotgenotencontacten en andere activiteiten of verdedigen de belangen van hun achterban. Daarnaast zijn ze ervaringsdeskundige en kunnen ze patiënten en omgeving gericht ondersteunen dankzij vrijwilligers. Wij gingen op bezoek bij twee van die verenigingen.

Steun van ervaringsdeskundigen DE ALS LIGA 21 jaar geleden werd de ALS Liga opgericht. Danny, zelf ALS patiënt, is er al bijna even lang voorzitter. Inmiddels is Danny verlamd tot aan de nek, maar dat houdt hem niet tegen om een actieve vrijwilligersrol op te nemen.

De ALS Liga “Het grootste misverstand over ALS is dat het een spierziekte is, terwijl dat niet zo is. Het probleem van deze ziekte ligt niet bij de spieren, maar in de motorische zenuwcellen.

Bepaalde spieren werken niet meer omdat deze cellen in de hersenen afsterven. Eens de ziekte begint, kan het snel gaan.

Bij 75% van de patiënten duurt het ziekteproces tussen de 2 à 5 jaar. Er is ook een trage vorm zoals Steven Hawkins, die heb ik. Intussen leef ik al 38 jaar met ALS”, start Danny zijn verhaal. “Tot nu toe is er geen genezing mogelijk, dus ALS als diagnose krijgen is een zware dobber. Vooral patiënten waar eerst de spraakfunctie wegvalt, vinden het heel moeilijk om zich aan te passen.” Alle ALS patiënten kunnen bij de liga terecht voor concrete vragen, hulpmiddelen of een babbel.

wij ALS patiënten gratis hulpmiddelen aanbieden. Ze betalen enkel een waarborg en na gebruik geven ze dit terug. We hebben alle mogelijke dingen zoals gesofisticeerde spraakapparatuur, hoogtechnologische rolstoelen en tilliften.”

“Mantelzorg is onmisbaar. Als ALS patiënt wordt je geleidelijk aan volledig afhankelijk van anderen. We merken dat sommige patiënten het heel moeilijk hebben om hulp te aanvaarden. Soms krijgen we aanvragen van familie in naam van de patiënt, maar daar kunnen we niet op ingaan. Als de patiënt niet klaar is om de hulpmiddelen te aanvaarden en te gebruiken, heeft dat geen zin. Maar wanneer iemand hulp nodig heeft, staan wij altijd klaar voor ondersteuning”, vertelt Danny.

“Als ervaringsdeskundige kan ik patiënten zelf over die drempel heen helpen.

Belangen verdedigen “Mantelzorg is onmisbaar. vaak Ik ben een voorbeeld van hoe hulpmidEr zijn ongeveer 1000 ALS patiënten delen je kunnen helpen in het dagelijks Als ALS patiënt wordt je in België, het is dus een eerder zeldleven”, Danny toont zijn elektrische zame aandoening. Danny vervolgt zijn geleidelijk aan volledig rolstoel die hij bedient met zijn hoofd. verhaal, “Qua bekendheid heeft de ‘ice Zijn computer hij met een kleine bucket challenge’ al veel teweeggeafhankelijk van anderen.” laser die hij op bedient zijn pet draagt.

“Ook voor bracht, maar we zijn nog niet klaar. Zo mantelzorgers zijn hulpmiddelen een is het belangrijk om artsen op te leiden grote hulp, iemand in en uit bed helpen wordt alvast een stuk om de symptomen zo vroeg mogelijk te herkennen. We gemakkelijker met behulp van een tillift”, vervolgt Danny. verdedigen ook een betere terugbetaling van gepaste medicatie tegen ALS. Daarnaast ben ik sterke verdediger van het flexibeler inzetten van hulpmiddelen. Als je bij de Vlaamse overheid een rolstoel aanvraagt, krijg je om de 4 of 6 jaar een rolstoel terugbetaald. De toestand van een ALS patiënt verandert echter zo snel, dat je al heel snel andere hulpmiddelen (bvb. meer geavanceerde rolstoelen, red.) nodig hebt, en die worden dan niet meer terugbetaald. Daarom startten wij met een uitleendienst voor hulpmiddelen. Dankzij giften kunnen 4

Zo lang mogelijk thuis wonen De ALS liga wordt gedragen door patiënten en vrijwilligers.

Sinds kort is er een projectsubsidie voor een nieuwe medewerker, de ALS Liaison. “We zijn heel blij met dit project, eindelijk zijn er meer middelen en aandacht voor ALS”, vertelt Danny. “Het doel van dit project is om patiënten zo lang mogelijk thuis te laten wonen, ook in een vergevorderde

INTERVIEW

situatie. Onze medewerker neemt contact met getroffen families en gaat langs bij de mensen thuis om te kijken wat ze nodig hebben en waar wij kunnen helpen. Ze organiseert ook een rondetafelgesprek met de professionele zorgverleners en mantelzorgers om het zorgnetwerk op elkaar af te stemmen. Nadien wordt er een zorgplan op maat opgesteld. ALS is een specifieke ziekte en vraagt een specifieke aanpak, onze expertise komt de patiënten ten goede.”

Meer informatie of een huisbezoek voor ALS patiënten aanvragen: ALS Liga - Kapucijnenvoer 33 b/1 - 3000 Leuven Tel.: 016 23 95 82 www.als.be of www.facebook.com/alsliga

Eerste (emotionele) hulp bij borstkanker LOTGENOTENGROEP BORST VOORUIT, PARTNER VAN VIVA-SVV Jaarlijks wordt bij meer dan 6.000 Vlamingen borst-kanker vastgesteld.

De confrontatie met deze ziekte kan heel ingrijpend zijn, lotgenoten ontmoeten kan dan veel deugd doen. De West-Vlaamse groep Borst Vooruit verenigt sinds 2015 (ex-)patiënten en hun omgeving. Kristel, Greet en Marie-Christine vertellen hun verhaal.

“Drie vierde van de mensen die naar onze activiteiten komen, zijn mensen die al uit behandeling zijn.”

Kristel Iedereen welkom Borst Vooruit richt zich tot borstkankerpatiënten en ex-patiënten. Zowel vrouwen als mannen zijn welkom, want ook mannen kunnen borstkanker krijgen.

“We willen er zijn op elk moment in heel het proces: op het moment dat mensen de diagnose krijgen en steun zoeken van lotgenoten, in de periode van de behandeling, maar zeker ook nadien”, begint Kristel. “Drie vierde van de mensen die naar onze activiteiten komen, zijn mensen die al uit behandeling zijn. Dit is begrijpelijk, want dat is net het moment waarop de ondersteuning vanuit het ziekenhuis wegvalt. Daarnaast zijn wij er ook voor partners en familie, en zelfs

voor professionelen uit de oncologische sector. Wij willen een ontmoetingsplatform zijn voor iedereen die in aanraking komt met borstkanker.”

“Omdat niet iedereen behoefte heeft aan het groepsgebeuren,” vervolgt Greet, “kunnen mensen ook bij ons terecht voor individueel contact via telefoon of e-mail. Daarnaast willen wij informatie verstrekken en lotgenotencontact mogelijk maken. Bij al onze activiteiten behouden we de link met borstkanker. We behandelden al diverse thema’s, zoals lymfdrainage, borstkanker en seksualiteit, menopauze …”

Een groeiende vereniging “Tijdens de eerste activiteit waren er een 20-tal aanwezigen,” herinnert MarieChristine zich. In de borstklinieken geven ze standaard onze folder mee.

Al blijft het wel een uitdaging om mensen te bereiken die al langer uit behandeling zijn. Speciaal daarvoor stelden we iemand uit ons bestuur aan om hiermee bezig te zijn. Deze vrijwilliger houdt contact met de borstkankerklinieken om een vinger aan de pols te houden. ” “Maar niet alleen voor de ledenwerving”, voegt Kristel toe. “Wij vertegenwoordigen ook onze doelgroep en verwoorden de stem van onze leden naar het beleid. Daarom zijn we lid van het Vlaams Patiëntenplatform en Borstkanker Vlaanderen. Samen met andere verenigingen voor een bepaalde aandoening of ziekte ijveren we voor betere terugbetalingen en extra voorzieningen die onze leden kunnen helpen.”

Lotgenotencontact begeleiden “Acht van de negen vrijwilligers hebben zelf borstkanker gehad,“ gaat Greet verder. “Op die manier kunnen wij een lotgenotencontact gericht begeleiden.

We kregen allemaal een opleiding van Kom op tegen Kanker.“

Meer informatie: www.borstvooruit.info Ben je op zoek naar een lotgenotencontact over (borst)kanker?: - Neem een kijkje in onze kalender achteraan - www.allesoverkanker.be/ activiteiten - www.kanker.be/activiteiten

Ook Steunpunt Mantelzorg is er voor patiënten én hun omgeving Volg ons op www.facebook.com/ikzorgvooreenander of vind onze activiteiten in de kalender.

5

WERELDDAG DEMENTIE

In het verleden duiken REMINISCENTIE VOOR PERSONEN MET DEMENTIE 21 september is het werelddag dementie. Voor personen met dementie verliest de wereld samenhang.

Heden en verleden lopen door elkaar. Personen met dementie weten niet meer wat ze net aten, maar wel wie hun lerares was in het tweede leerjaar. Het geheugen krijgt vreemde kronkels en de rust die je ervaart met het vertrouwde, valt voor personen met dementie weg. Net om dat vertrouwde gevoel terug te krijgen bij personen met dementie, kan je gebruik maken van reminiscentie. Bij reminiscentie ga je samen met de persoon met dementie doelbewust herinneringen oproepen. Daarbij kan je beeldmateriaal, geuren, muziek, rijmpjes of voorwerpen gebruiken. Het zijn voornamelijk professionele hulpverleners die deze techniek gebruiken, maar ook als mantelzorger kan je er mee aan de slag.

Waarom reminiscentie?

Door samen herinneringen op te halen, plaats je het levensverhaal van de persoon met dementie centraal.

Je kijkt naar wat de persoon wel nog weet en wijkt af van de focus op het ‘niet weten’.

Personen met dementie kunnen soms moeilijk of onverklaarbaar gedrag vertonen. Het is niet altijd duidelijk waar dit gedrag vandaan komt. Vaak is er wel een reden in het verleden en die kan je soms via reminiscentie achterhalen. Bijvoorbeeld wanneer iemand niet naar buiten wil omdat hij als kind buiten op straf moest staan.

Daarnaast kan reminiscentie zorgen voor meer rust, minder depressieve gevoelens en een groter welbevinden bij personen met dementie. Ook het sociaal contact kan verbeteren door gesprekken aan te gaan over zaken die de persoon met dementie herkent (nl. het verleden).

Win een boek over reminiscentie.

Zie onderaan volgende pagina.

6

Als mantelzorger is het niet altijd gemakkelijk om verzorgende taken op te nemen voor bv. je moeder met dementie. Door even tijd te nemen en samen naar oude foto’s te kijken, worden de rollen weer omgekeerd en ben jij weer de dochter die luistert naar haar moeder. Het is soms ook heel moeilijk om nog contact te maken.

Dankzij het ophalen van herinneringen kan je voor een stuk die vertrouwde band herstellen (ook nog na het moment).

Tips Niet alle herinneringen zijn even aangenaam, er zijn momenten in het verleden waar we niet graag aan terug denken. Bij reminiscentie is het belangrijk om te waken over een goed verloop, zodat je de persoon met dementie niet onrustig maakt en alle positieve

gevolgen verloren gaan.

Enkele tips voor een goed reminiscentiemoment: • Waarheid: ‘de waarheid’ is niet van belang. Iedere persoonlijke herinnering van het verleden is gekleurd, het helpt niet om de persoon met dementie te ‘verbeteren’.

• Positief: richt je vooral op de herbeleving van positieve herinneringen (bv. kindertijd). Als de persoon met dementie toch verdriet toont, maak hier dan ruimte voor.

• Fases van dementie: pas je methode aan naargelang de ernst van dementie, bv. bij vergevorderde dementie is een gesprek misschien niet mogelijk, maar kan je via geuren, aanrakingen en muziek reacties oproepen.

• Maatwerk: wat doet de persoon met dementie graag? Sommige personen verkiezen een activiteit boven een gesprek.

• Iedere dag is anders: reminiscentie werkt niet altijd, de ene dag kan een foto volstaan, de andere dag is die weer volledig onbekend. Verwacht niet dat reminiscentie het geheugen herstelt.

• Let op je communicatie: ga mee in hun verhaal, vermijd meerkeuzeof waarom-vragen, neem je tijd …

WERELDDAG DEMENTIE

Methodieken Er zijn veel manieren om aan reminiscentie te doen. Wij zetten er voor jou twee op een rij.

1. Maak een levensboek Een levensboek is geen correcte weergave van de geschiedenis, maar het persoonlijke verhaal van de persoon met dementie. Vooral voor personen met beginnende dementie is deze methode ideaal. Samen werk je aan dit boek vol foto’s, oude briefjes, ticketjes, prenten en andere memorabilia. Als mantelzorger laat je de persoon met dementie het woord voeren. Je gaat op zoek naar het materiaal, maar het is de persoon met dementie die bepaalt hoe het boek eruit zal zien. Bij personen in een verder stadium kan het de mantelzorger zijn die een levensboek samenstelt. Naast een leuke activiteit, is het boek ook nuttig achteraf. Je kan er samen herinneringen mee ophalen en voor de mantelzorger is het een leuke manier om de zorgvrager te herinneren hoe hij/zij was.

2. Ga op daguitstap Personen met dementie moet je niet opsluiten, maar geniet samen van een

leuke daguitstap. Ook hier kan je reminiscentie inbouwen door op bezoek te gaan in het verleden. Kies voor locaties met een herinneringswaarde of concerten en musea over ‘de tijd van toen’.

Veel musea hebben zelfs speciale rondleidingen voor personen met dementie en hun mantelzorgers. Zo hebben het M HKA in Antwerpen en het Middelheimmuseum speciaal opgeleide gidsen. Ook het huis van Alijn ontvangt graag personen met dementie en hun mantelzorgers. Tijdens de rondleiding Marcel en Madeleine bezoeken ze samen met een gids themakamers om hier herinneringen op te halen. Dankzij de museumcollectie van oude voorwerpen en geluiden doen de bezoekers aan reminiscentie, alle zintuigen komen hierbij aan bod. Iedere medewerker van het museum (van museumsuppoost tot begeleider) kreeg een opleiding over het omgaan met personen met dementie. Daarnaast kan je bij Studio Alijn foto’s en prenten uitlenen of digitaal bekijken zodat je ook thuis aan reminiscentie kan doen. Er zijn ook themapakketten met een combinatie van beeldmateriaal per thema.

Meer informatie over dementie: Vind onze brochure op www.steunpuntmantelzorg.be of vraag jouw gratis exemplaar.

Wil jij meer weten over reminiscentie?

Het boek ‘De schat van je leven’ staat vol praktische tips en mooie verhalen om aan reminiscentie te doen. Er zit ook een levensboek bij waar je meteen mee aan de slag kan. www.deschatvanjeleven.be Het huis van Alijn!

1. Bezoek de rondleiding ‘Marcel en madeleine’ in groep of sluit aan bij een groepsbezoek (één dag per maand) Reserveren via info@huisvanalijn.be of 09 235 38 00 2. Gebruik het beeldmateriaal Je vindt dit op www.huisvanalijn.be of kan dit aanvragen via wendy.vanhoorde@stad.gent, 09 235 38 00

Win!

Wij geven een exemplaar van ‘de schat van je leven’ weg.

Beantwoord deze vraag: Hoeveel leden telt Steunpunt Mantelzorg op 15/08/2016?

Stuur je antwoord vóór 30/11/2016 naar steunpunt.mantelzorg@socmut.be of sint-jansstraat 32-36, 1000 Brussel.

Dit gedicht werd ingestuurd door een lid. Hij schreef dit voor zijn vrouw met dementie.

Mantel en Zorg Met woorden, zorgen en herinneringen zal ik een mantel om je weven, zal ik als zorgwacht je leven meer beschutting geven.

Samen gaan we door jouw dichte mist.

Vandaag heb ik vernomen hoe kwetsbaar je wordt, uiterlijk nochtans gezond, helaas in het brein van jou, weggekapseld in biljoenen synapsen, sluipen de verwoestende afbraaknevels, die jouw geheugenneuronen oplossen tot een holte, een leegte van afgestorven cellen.

Ik zal niet zuchten, klagen, vluchten, maar je beschermen, steunen, mijn zorg en begrip vergroten, leed verzachten, tranen drogen.

Ooit zal je één worden met de natuur, met de steun en de liefde, die mij overeind hielden en met de hoop dat ik nog over jou mag rouwen in golven die oplossen in een oceaan van leegte.

Marc Janssens, juli 2012

7

SOCIALE INFO

Chronisch zieken betalen binnenkort minder bij de dokter Minderjarigen met het statuut chronisch zieke betalen binnenkort slechts 1 euro persoonlijk aandeel voor een raadpleging bij de huisarts of specialist. En álle chronisch zieken tot 75 jaar betalen 30 % minder persoonlijk aandeel bij een huisbezoek van de huisarts. Deze nieuwe regeling start waarschijnlijk nog dit jaar.

Chronisch zieke kinderen gaan voor 1 euro naar de dokter Kinderen en jongeren jonger dan 18 jaar die een Globaal Medisch Dossier (GMD) hebben én die het statuut chronisch aandoening hebben, betalen binnenkort nog maar 1 euro voor een raadpleging bij de huisarts of de specialist.

Vandaag bedraagt het deel dat je uit eigen zak betaalt bij de huisarts 4 euro (als je een GMD hebt) of 6 euro (als je geen GMD hebt). Bij de specialist bedraagt je persoonlijk aandeel nu 12

euro. Heb je recht op de verhoogde tegemoetkoming, dan bedraagt je persoonlijk aandeel vandaag 1 euro (met GMD) of 1,50 euro (zonder GMD) bij de huisarts en 3 euro bij de specialist.

Persoonlijk aandeel bij huisbezoek daalt met 30 % Alle personen tot 75 jaar met het statuut chronische aandoening en een GMD krijgen een korting van 30 % op hun persoonlijk aandeel bij een huisbezoek door de huisarts. Dit voordeel geldt vandaag alleen voor mensen met een chronisch zorgforfait, maar wordt

binnenkort uitgebreid voor alle mensen met een chronische aandoening.

Het gaat om 1 miljoen Belgen.

Tekst: Gwen Muylaert

Meer informatie over het statuut chronische aandoening en het Globaal Medisch Dossier vind je op www.bondmoyson.be of www.devoorzorg.be

Herken een beroerte Een beroerte of herseninfarct kan ontstaan door afsluiting van een bloedvat of hersenbloedingen. Dagelijks krijgen 52 mensen in België een beroerte. Vaak heeft dit invaliditeit tot gevolg of is het een belangrijke doodsoorzaak. De verschijnselen en de kans op herstel hangen af van de soort beroerte, de regio en de grootte van het beschadigde hersengedeelte.

Snel reageren kan een verschil maken!

Bij een beroerte telt iedere minuut. Door snel te reageren kan je de patiënt redden of de kans op herstel vergroten.

Herken de symptomen: Doe de FAST-test

1

2

Face Vraag het slachtoffer om te glimlachen en controleer of een mondhoek naar beneden hangt.

3

Arm Laat het slachtoffer beide armen naar voren uitsteken en controleer ze tegelijk omhoog gaan.

Spraak Stel vragen en ga na of het slachtoffer moeite heeft om je te begrijpen of moeilijk kan spreken.

Reageer Stel je die symptomen vast? Contacteer dan . Door snel in te grijpen, kan je hersenschade beperken en mogelijk een leven redden.

112

8

4

Tijd Bepaal hoe lang de klachten al duren. Schakel meteen medische hulp in en beperk de schade.

Meer informatie www.herkeneenberoerte.be

SOCIALE INFO

Werkbaar werk, ook voor mantelzorgers Werk en mantelzorg De meeste mantelzorgers zijn tussen 45 en 64 jaar. Zij zorgen vaak voor hun ouder wordende ouders, in combinatie met werken en de zorg voor opgroeiende (klein)kinderen. Gaan werken is voor veel mantelzorgers een goede manier om sociale contacten te behouden en betekent een aangename afwisseling van de mantelzorg.

Ook financieel is het soms niet haalbaar om het werk te verminderen of stop te zetten. Daarbij komt nog dat iedereen langer aan het werk zal blijven en er steeds minder sprake zal zijn van gepensioneerde mantelzorgers.

Tijd voor actie dus!

Voorstellen voor minister Peeters Minister Peeters wil in zijn wetsontwerp ‘wendbaar en werkbaar werk’ aandacht schenken aan mantelzorgers.

Zo wil hij het zorgverlof uitbreiden van één maand naar drie maanden, maar er zijn nog andere voorstellen die mantelzorgers kunnen helpen om werk en zorg beter te combineren.

Samen met de andere mantelzorgverenigingen, kenniscentrum mantelzorg en kom op tegen kanker schreven we een brief.

Hierin duidden we volgende aandachtspunten aan:

• Als mantelzorger ben je vaak afhankelijk van de goodwill van je werkgever. Door een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid kan je als mantelzorger bvb. flexibeler je uren invullen of vaker thuiswerken als dit nodig is. De overheid moet werkgevers aanmoedigen en inspireren om mantelzorgvriendelijk te worden.

• Verlofsystemen moeten flexibeler.

Zorgverlof of tijdskrediet moet je opnemen in blokken van een maand, terwijl je dit soms (bv. bij een chemokuur) beter in losse dagen of weken opneemt. Dit moet kunnen in overleg met je werkgever.

• Tijdskrediet actualiseren.

Tijdskrediet (gemotiveerd of ongemotiveerd) kan je maximum voor één mantelzorger per zorgvrager aanvragen. Bij een gezin met een gehandicapt kind kan dus slechts één ouder tijdskrediet nemen. Meer mantelzorgers voor één zorgvrager moet mogelijk zijn, zodat de zorg gedeeld kan worden.

• Verlofmogelijkheden uitbreiden.

De maximumduur van de verlofstelsels (bv. 48 maanden voor tijdskrediet) is veel te kort voor chronische situaties, zeker

als je weet dat een gemiddelde mantelzorgsituatie 6 jaar duurt. Een verlenging van die maximumduur kan op basis van de zorgzwaarte.

Voor verschillende premies en tegemoetkomingen gebeurt er al een onderzoek van de zorgvraag om te kijken hoe groot de zorgbehoefte is (op basis van een puntensysteem).

Deze inschaling kan ook gebruikt worden om de mantelzorgers in het netwerk meer (verlof)rechten toe te kennen zodat de combinatie werk en (zware) zorg haalbaar blijft.

Van voorstel tot realiteit Naar aanleiding van deze brief kregen we een uitnodiging om met het kabinet aan tafel te zitten en de voorstellen te bespreken. Wij hopen alleszins dat onze voorstellen worden meegenomen in het plan.

Wil je meer weten?

Hou dan onze facebookpagina www.facebook.com/ikzorgvooreenander in de gaten of lees meer in de volgende nieuwsbrief van januari 2017.

9

SOCIALE INFO

Laat mensen met psychische problemen voelen dat je er bent. Want, hoe klein je inbreng voor anderen ook is, samen sta je sterker en samen springen we verder!

Samen veerkrachtig WERELDDAG VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEID

“There is no health without mental health”. Je psychisch goed voelen heeft namelijk gevolgen op alle levensdomeinen. Wanneer je je goed in je vel voelt, kan je beter omgaan met dagelijkse stress en levensgebeurtenissen, je werkt productiever en vruchtbaarder en je kan jezelf beter ontplooien. Het thema voor de werelddag van de Geestelijke gezondheid 2016 is Samen veerkrachtig, want psychische problemen pak je samen aan.

Veerkracht Veerkracht is het vermogen om terug recht te veren na een ingrijpende gebeurtenis. Soms kom je er zelfs sterker uit. Je veert als het ware een beetje mee met het leven en groeit erdoor. Maar let op, veerkracht is niet hetzelfde als onkwetsbaar zijn. Je emoties durven onder ogen zien en ze aanvaarden hoort ook bij een veerkrachtige reactie. Gun jezelf de tijd om terug te veren.

Soms is het niet gemakkelijk om je mentale balans in evenwicht te houden. 32% van de volwassen bevolking * heeft psychische problemen.

Veerkracht kan een bescherming zijn tegen psychische problemen.

Gelukkig kunnen we onze mentale veerkracht trainen, daarbij spelen anderen een grote rol.

kom je allebei verder. Kortom, sociale veerkracht helpt je individuele veerkracht. *Bron: gezondheidsenquête van 2013 www.geestelijkgezondvlaanderen.be

Samen Je komt constant in contact met andere mensen, hoe dicht of hoe ver ze ook van je staan. Jij kan dus heel wat voor anderen betekenen. Zo kan je een luisterend oor bieden of een duwtje in de rug geven, waardoor je de ander de moed geeft om door te gaan. Ook voor jou als supporter heeft dit voordelen. Want door problemen samen aan te pakken,

Gedaan met prikken: revolutionaire diabetessensor volledig terugbetaald

10

Als diabetespatiënt moet je vaak verschillende keren per dag in je vinger prikken om je suikerspiegel te meten.

Dat is niet meer nodig met een diabetessensor, een toestel dat je bloedsuikerspiegel voortdurend meet.

weken blijft zitten. In de pleister zit een klein naaldje dat onder je huid de suikerwaarden meet. Als je het meettoestel vlak bij de pleister houdt, dan zie je hoe je suikerwaarden de voorbije 4 uur geëvolueerd zijn.

De sensor bestaat uit een speciale pleister en een meettoestel. Op je huid (meestal je bovenarm) kleef je de pleister, die ongeveer 2

Sinds kort betaalt je ziekenfonds de diabetessensor volledig terug.

Heb je diabetes type 1, dan krijg je de sensor gratis van je diabetescentrum bij je volgende controle.

• Voor jongeren en volwassenen vanaf 16 jaar die gevolgd worden in een diabetescentrum, wordt de sensor terugbetaald sinds 1 juli 2016.

• Voor kinderen en jongeren jonger dan 18 jaar die gevolgd worden in een kinderdiabetescentrum,

wordt de sensor terugbetaald sinds 1 augustus 2016. Ging je vóór je 18de verjaardag al naar het kinderdiabetescentrum, dan heb je nog recht op de terugbetaling zolang je 18 of 19 jaar bent.

Heb je diabetes type 2 en word je gevolgd door een diabetescentrum, dan kan je de sensor tegen een sterk verminderde prijs kopen bij je diabetescentrum.

Tekst: Gwen Muylaert

Meer info?

Meer informatie over de terugbetaling, de werking en de voor- en nadelen van de diabetessensor vind je op www.diabetesweb.be.

ONTSPANNING

Zweedse puzzel Zweedse puzzel KOPERGRAVEUR

TENTOONSTELLING

FLACON

ORGELPUNT

EN (FRANS)

4

KEUKENGEREI

JUICHKREET

VOORVOEGSEL

BAZUIN

Steunpunt Mantelzorg vzw

DUITSE KEIZER

DOCUMENT

Sint-Jansstraat 32-38 1000 Brussel ( 02 515 04 42 steunpunt.mantelzorg@socmut.be www.steunpuntmantelzorg.be

TOILETARTIKEL

PUZZEL GEWICHT

1 SOCIALIST DOM

FLIPPERTERM

LAPPEN

HOGESNELHEIDSLIJN (AFK.)

MAALTIJD

3

SPORTTERM

UITROEP

GEPRUIL

SOORT LAND IN AFRIKA

BIJWOORD

RANGTELWOORD

BESTANDDEEL

6

UITWASEMEN

KEVER

TENNISTERM

5

EDELGAS

HUIDMONDJE

2 VOERTUIG

OSM ERU IZH ZMR SHI UOE MIS HUZ REO

NOOT

VERGEN

IRU HZM EOS OSH UME RIZ ZHR SEO MUI

VISETER TOCHT

OOGGLAS

WEERDIENST

PERSOONLIJKHEID

PAGINA 7 zomerhuis

RIST

SPAANSE UITROEP

VARKEN EEN ZEKERE

EZH SOI UMR IEU ZRO MHS OUE RIM HSZ

TIJDVAK

GETAL KEREN

895 436 712 564 283 971 357 649 128

AFLOOP GEBIED

WORDING

2

3

4

5

6

7

PAGINA 5

6 1

374 192 658 729 415 836 261 587 943

BOLLEBOOS

261 857 439 318 796 542 984 123 675

AKKERSLEEP

7

PAGINA 4 In het voorjaar bloeit het fluitenkruid in de bermen.

1

T H U O N R E I A D G E S E L D A G E B I E F L I T V S O P O R I D E K A N

E O N A F G O E D I G

S B D O E B L IJ A M U O I K S I A Q U N D A

PAGINA 2 Feestdis feestdis

R E E N G G O A K N I E D E L H M I M O O A K E U E Z R E A L A T L E R

K S O A K E O K S S T G A O I D U G A S N M Z A K E L E S U R L A

S K I C N E H U P E L L M M B A E A A L T T E R O D E L I G G E U I L U N R G E

Oplossing

Van maandag en donderdag kan je ons telefonisch bereiken tussen 8 en 12 uur en tussen 13 en 16 uur.

Op vrijdag zijn we er tussen 8 en 12 uur. Uiteraard kan je ons 24 op 24 uur, 7 dagen op 7 contacteren via e-mail of via onze website.

We proberen je zo spoedig mogelijk een antwoord terug te sturen. Tot slot kan je ons ook per fax bereiken op het nummer 02 515 03 08.

Colofon Deze nieuwsbrief is de driemaandelijkse infokrant voor mantelzorgers en gebruikers die aangesloten zijn bij Steunpunt Mantelzorg.

Redactie: Julie Minnaert, Gwen Muylaert, Jannie Hespel en Dorien Vandormael Eindredactie: Dorien Vandormael Vormgeving en druk: Artoos Verantwoordelijke uitgever: Karin Van Mossevelde

53520-1408-1013

11

AGENDA OOST-VLAANDEREN Praatcafés dementie

De belevingswereld van een persoon met dementie doorheen de verschillende fases Wanneer: 19 september, 14 uur Waar: Open Huis ‘Het Hoeveke’, Patijntjestraat 62, Gent Meer info: 09 265 81 32

“Alz Heimer komt…”

Een voorstelling door Ron De Rauw en Caroline Meerschaert – CC De Werf.

Waar: Capucientje Capucienenlaan 99, Aalst Wanneer: 19 september, 19.30 uur Meer info: 053 64 59 21

De beleving van intimiteit en seksualiteit van personen met dementie

Waar: Gildenhuis 124, Sint-Gillis Wanneer: 20 september, 19.30 uur Meer info: 052 26 28 23 Waar: Sociaal Huis, Bosdreef 5A, Lochristi Wanneer: 29 november, 14 uur Meer info: 09 285 72 00

Dementie op jonge leeftijd.

Impact voor de persoon zelf en zijn omgeving.

Wanneer: 22 september, 19.30 uur Waar: De Bibliotheek, H. Heymanplein 3, Sint-Niklaas Meer info: 052 26 28 23

Dementie en alzheimer

Wanneer: 29 september 2016, 14u Waar: WZC De Populier, polyvalente zaal (De Plage), Groteweg 25B, Geraardsbergen Meer info: 054 43 20 76

Het Hans Heimer Project’ gebracht door het gelegenheidstheater ‘ Vergeet ons niet’ Wanneer: 27 september, 19 uur Waar: Cafetaria OCMW, Deinsbekestraat 23, Zottegem Meer info: 09 364 57 50

Vroegtijdige zorgplanning en dementie

Wanneer: 4 oktober 2016, 14u Waar: Lokaal Dienstencentrum Zonneheem, Schietspoelstraat 9, Eeklo Meer info: 09 377 02 46 Wanneer: 17 november 2016, 14u Waar: WZC De Populier, polyvalente zaal (De Plage), Groteweg 25B, Geraardsbergen Meer info: 054 43 20 76

Zorgen voor …, vanzelfsprekend of uitzonderlijk?

Wanneer: 13 oktober 2016, 19u30 Waar: Zaal ’t Eeckenhof, SintJozefsplein 9, Oudenaarde Meer info: 055 31 32 50

Verwenmoment voor mantelzorgers

Waar: Zaal “De Rekkelinge”, D. Delcroixstraat 1A, Deinze Wanneer: 17 november, 14 uur Meer info: 09 285 72 00 Waar: Capucientje Capucienenlaan 99, Aalst Wanneer: 24 november, 19.30 uur Meer info: 053 64 59 21

Verbale en non-verbale communicatie met personen met dementie Wanneer: 21 november, 14 uur Waar: Open Huis ‘Het Hoeveke’, Patijntjestraat 62, Gent Meer info: 09 265 81 32

Voortdurend neem ik afscheid

Spreker: Erik Stroobants, auteur en mantelzorger Wanneer: 22 november, 19.30 uur Waar: Gildenhuis 124, Sint-Gillis Meer info: 052 26 28 23

Humor als medicijn

Wanneer: 24 november, 19.30 uur Waar: De Bibliotheek, H. Heymanplein 3, Sint-Niklaas Meer info: 052 26 28 23

Weer discussie “: omgaan met moeilijke situaties bij verschillende soorten dementie.

Wanneer: 29 november, 19 uur Waar: Cafetaria OCMW, Deinsbekestraat 23, Zottegem Meer info: 09 364 57 50

Zinvolle dagbesteding bij personen met dementie

Wanneer: 6 december, 14 uur Waar: Lokaal Dienstencentrum Zonneheem, Schietspoelstraat 9, Eeklo Meer info: 09 377 02 46

Alles wordt anders.

Gedragsveranderingen bij personen met dementie.

Wanneer: 8 december, 19.30 uur Waar: Zaal ’t Eeckenhof, SintJozefsplein 9, Oudenaarde Meer info: 055 31 32 50

Vakanties VFG-jong Aangepaste vakanties voor kinderen met en zonder beperking.

Spetterspladder – KletterKladder

Wanneer: maandag 31 oktober t.e.m. vrijdag 4 november 2016 Waar: De Miere, Meulebeke Meer info: busvervoer met opstapplaatsen in Aalst, Gent en Sint-Niklaas Basisprijs: 325 euro / Bond Moyson Ledenprijs: 175 euro / Voordeelprijs: 50 euro sanne.doms@joetz.be of 09 333 57 51

16+…@ Nieuwpoort

Wanneer: vrijdag 28 t.e.m. zondag 30 oktober 2016 Waar: De Barkentijn, Nieuwpoort Meer info: Basisprijs: 220 euro / Bond Moyson Ledenprijs: 120 euro / Voordeelprijs: 45 euro sanne.doms@joetz.be of 09 333 57 51

Amu-zand op ’t Strand

Wanneer: Maandag 26 t.e.m. zaterdag 31 december 2016 Waar: De Barkentijn, Nieuwpoort Meer info: Busvervoer met opstapplaatsen in Aalst, Gent en Sint-Niklaas Basisprijs: 350 euro / Bond Moyson Ledenprijs: 200 euro / Voordeelprijs: 50 euro sanne.doms@joetz.be of 09 333 57 51

12