S-magazine mei 2016 by Solidaris

S magazine mei 2016

gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten EDITIE ANTWERPEN

DIËTEN

VOOR JE BOTTEN HET (OVER)LEVEN VAN

ELIAS DE LIJN

MEER BETALEN MINDER KRIJGEN

KIES VOOR KRAAMZORG

31 MDDEAIG

WEREL ZONDER TABAK

mei 2016

Yasmine Top in Gambia

Het (over)leven van Elias

Elias was twee toen de zeldzame nierziekte HUS zich manifesteerde. Ondertussen is Elias zeventien, hij slikt 30 pillen per dag en volgt een bijzonder streng dieet. Hij is chronisch vermoeid, heeft concentratieproblemen en voelt zich vaak misselijk. “Elias leeft niet, hij overleeft” aldus zijn moeder, Sandy De Coninck in een aangrijpend verhaal over haar zoon.

Siska Germonpré

“Het promoten van een gezonde levensstijl is een belangrijke opdracht van ziekenfondsen. Dankzij gezonder eten en meer bewegen is de basisgezondheidstoestand van de mensen er sterk op vooruitgegaan. Toch moeten we waakzaam zijn en blijven waarschuwen voor ongezonde leefgewoonten,” zegt Siska Germonpré die leiding geeft aan de dienst gezondheidsbevordering van de Socialistische Mutualiteiten.

De leverspecialist, wat doet hij?

“70.000 à 75.000 Belgen zijn besmet met het hepatitis C-virus, maar bijna de helft weet het niet eens. Wat maakt dat ze ook anderen kunnen besmetten. Minstens even problematisch is het feit dat ruim de helft van de Belgen niet weet hoe de ziekte wordt overgedragen.” Aan het woord is leverspecialist Hendrik Reynaert, verbonden aan het UZ Brussel en een autoriteit in zijn vakgebied.

gezondheid

consument

4 10 14 28

25 32 33 34 38

Wandel naar een gezonder leven Diëten voor je botten De leverspecialist Studente geneeskunde Yasmine Top op stage in Gambia 36 31 mei: werelddag zonder tabak

Helpen bij het huiswerk Wortelen Water drinken De Lijn: meer betalen minder krijgen Heksen hebben echt bestaan

In februari vertrokken zes studenten uit het derde jaar verpleegkunde voor vier weken naar Gambia om er intercultureel te leren samenwerken met plaatselijk ziekenhuispersoneel. Yasmine Top was één van hen en vertelt over haar onvergetelijke belevenissen in een Afrikaans ziekenhuis.

Wortelen, groente nummer één

Wortelen zijn de meest gegeten groentesoort in België, ze vallen bij jong en oud in de smaak en dankzij hun dosis bètacaroteen en vitamines helpen ze ons gezond te blijven.

32 sociale info 6 7 26 36

Het (over)leven van Elias Zeldzame aandoeningen Kies voor kraamzorg Gezondheid als koopwaar

en verder... 8 11 12 32

PlusMinus Column Bart Vandormael Siska Germonpré in Close Up Eyecatcher

S magazine mei 2016

gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten EDITIE WEST-VLAANDEREN

DIËTEN

VOOR JE BOTTEN HET (OVER)LEVEN VAN

ELIAS DE LIJN

MEER BETALEN MINDER KRIJGEN

KIES VOOR KRAAMZORG

31 MEI

WERELDDAG ZONDER TABAK

Maandelijks gezondheidsmagazine van de Socialistische Mutualiteiten Jaargang 44 Mei 2016

Uitgever-Directeur:

Dinsdag 22 maart. Toen drie medewerksters in de late voormiddag nog altijd niet op kantoor waren verschenen, verspreidde zich op de hoofdzetel van de Socialistische Mutualiteiten in hartje Brussel het bange vermoeden dat onze collega’s onder de slachtoffers waren van de moorddadige terreuraanslag in het metrostation van Maalbeek. Later werd het vermoeden bevestigd: één collega overleefde de bomaanslag niet, twee collega’s werden zwaar gewond.

RERUM CATASTROFUM

Paul Callewaert

Hoofdredacteur: Urbain Vandormael urbain.vandormael@socmut.be

Medewerkers aan dit nummer: Lore Abrahams, Carine Algoet, Bram Beeck, Sophie Beyers, Joeri Bouwens, Erik Cajot, Luc Carsauw, Renske De Maesschalck, Katrien De Weirdt, Geert Dieussaert, Koen Foubert, Patrick Galloo, Isabel Geenens, Siska Germonpré, Stefaan Helderweirt, Evelyne Hens, Joris Herregods, Julie Minnaert, Gwen Muylaert, Guy Peeters, Leen Pollentier, Carolien Rietjens, Bruno Ruebens, Sabine Schroeten, Rik Thys, Bart Vandormael, Ivan Van der Meeren, Renée Van der Veken, Priscilla Van Even, Irene Van Humbeeck, Eva Venneman, Daniëlla Verbruggen, Patrick Verertbruggen en Katrien Vervoort.

Adres: S-magazine, Sint-Jansstraat 32 1000 Brussel Tel. 02 515 05 45 Fax 02 515 17 55 s-magazine@socmut.be www.s-magazine.be

Postrekening: 000-0740065-52 van het Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten, Brussel Oplage: 509.000 Abonnement: 10 euro per jaar

In naam van de directie betuig ik mijn blijken van deelneming in het groot verlies en verdriet van de families en vrienden van de slachtoffers, ik bied hen onze onvoorwaardelijke steun aan. Eens temeer heeft blinde terreur moord en vernieling gezaaid. Ik blijf vol onbegrip en afschuw voor de vreselijke gebeurtenissen waarvan de gevolgen blijven nazinderen. De aanslagen van 22 maart en de daaropvolgende analyses hebben het aanzien van ons land en de wereld in negatieve zin veranderd. Angst én wraak zijn slechte raadgevers wanneer het erom gaat het kwaad en/of de vijand te bestrijden én te overwinnen. Ik blijf geloven in een betere wereld door de kracht van samenhorigheid en solidariteit, over de verschillen in afkomst en levensbeschouwing of politieke overtuiging heen - een rechtvaardige wereld waarin iedereen gelijke kansen krijgt én het respect dat men verdient. De politieke actualiteit verplicht mij te zeggen dat we steeds verder afdrijven van dit ideaal. De ﬁnale aanval op onze zuur verdiende maar rechtvaardig verworven welvaart is ingezet, sociale verworvenheden en tegemoetkomingen worden afgebouwd, zelfs de ondernemers trekken aan de alarmbel. De fundamenten van onze welvaartstaat worden onderuitgehaald.

Ik blijf geloven in een betere wereld door de kracht van samenhorigheid en solidariteit.

Door de invoering van de zogenaamde ‘taxshift’ en verlaging van de werkgeversbijdrage snijdt de regering 3 tot 4 miljard inkomsten weg uit de sociale zekerheid, die nodig zijn om een toegankelijke gezondheid en uitbetaling van de pensioenen te kunnen garanderen. De regering doet dat zonder dat ze weet hoe ze die minderinkomsten precies gaat compenseren. Klap op de vuurpijl is de aangekondigde extra belasting van 3 miljard die iedereen raakt, een vorm van omgekeerde herverdeling. De regering geeft de werkgevers een ﬁnancieel cadeau en laat de rekening betalen door de loontrekkenden. Naast een kritische 1 mei 2016 beleefden we op Hemelvaartdag een Rerum Catastrofum: Paus Leo XIII draait zich om in zijn graf na deze blamage en kaakslag voor de loontrekkenden en de arbeidersbewegingen die gestreden hebben voor en gebouwd aan onze sociale zekerheid. Paul Callewaert Algemeen secretaris

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

sociale gezondheid info

Wandel naar een gezonder leven

aspe ng o uw © To erism e Lim bu

rg/K. W

Wandelen is een goede manier om gezond te blijven. Je hebt er ook geen speciale uitrusting voor nodig: een stevig paar schoenen en je bent vertrokken. Bovendien moet je in ons kleine land nooit ver gaan voor je een mooie streek tegenkomt. En dankzij een uitgebreid netwerk van knooppunten stel je gemakkelijk een wandeling samen. Je kan wandelkaarten kopen of de route gratis online uitstippelen. Er is voor ieder wat wils!

Een stevige boswandeling In Vlaanderen hebben we geen uitgestrekte wouden waar je weken in kan verdwalen, maar een leuke dagtocht kan wel. De groene gordel rond Brugge maakt deel uit van het Brugs Ommeland. Hier kan je genieten van aaneengesloten bossen afgewisseld met mooie kastelen. Het Kasteel van Loppem is zeker een bezoekje waard. De volledige binnen- en buitenkant verkeren nog in hun oorspronkelijk staat en dat is uniek in België. Ook kinderen kunnen hier verdwalen. Letterlijk dan, want in de tuin van het kasteel vind je een 19de-eeuws doolhof. Ook

intmo lders

het Kluisbos in de Vlaamse Ardennen is een aanrader. Het is een overblijfsel van de uitgestrekte historische wouden die hier vroeger groeiden. Je smeert best wel je kuiten in want het bos ligt op en rond de Kluisberg - 141 meter hoog. Het heuvelachtige landschap biedt een groot aantal uitkijkpunten met een prachtig zicht over de regio.

Langs het water Het natuurreservaat De Blankaart bij Diksmuide ligt in de Ijzervlakte. Je wandelt hier op amper 2,6 meter boven de zeespiegel over drassige weides en uitgestrekte vlaktes. Waterdichte schoenen zijn een must! In het prachtige valleilandschap van het Dijleland in Vlaams-Brabant wandel je langs bos, akkers, weilanden en rietvelden. Tussen Vossem en Tienen reed vroeger een stoomtram. Wandel de restanten van deze spoorlijn af en kom in

aanraking met een stukje geschiedenis. Rond Overijse leiden onverharde paden je dan weer door prachtige holle wegen. De afwisseling maakt dat het Dijleland nooit verveelt!

Met de voeten in het zand Een stevige strandwandeling mag in dit overzichtje niet ontbreken. Dankzij de kusttram, die trouwens de langste tramlijn ter wereld is, geraak je gemakkelijk van de ene badplaats naar de andere. In De Panne ligt het reservaat De Westhoek. Hier ontdek je dat de ene duin de andere niet is: elke soort wordt gekenmerkt door zijn typische vorm en vegetatie. Misschien loop je wel Schotse hooglandrunderen tegen het lijf. Die zijn samen met paarden, pony’s en ezels naar hier gebracht om het landschap in stand te houden. De absolute topper is de zogeheten Vlaamse Sahara, een uitgestrekte zandvlakte van 100 hectare met zo goed als geen begroeiing. Een wandeling door het losse zand zal je hart gegarandeerd sneller doen slaan! Maar zand vind je niet alleen aan de kust. Het is ook kenmerkend voor het heidegebied in de Antwerpse Kempen. Die van Kalmthout is ongetwijfeld de bekendste. Zuid-Dijleland © Lander Loeckx

4 • S-magazine / mei 2016

gezondheid

Trek te voet door de Vlaamse natuur Kalmthoutse Heide © Toerisme provincie Antwerpen

prachtig uitzicht over de nabij liggende dorpen. Door de grote afwisseling in het landschap wordt de Voerstreek beschouwd als één van de mooiste wandelgebieden van Vlaanderen.

Voor de avonturiers Door de lage begroeiing kan je genieten van een wijds uitzicht. Reptielen zoals hagedissen en slangen voelen zich hier perfect thuis. Door de aanwezigheid van vennen zie je ook veel amfibieën zoals padden en kikkers. Tussen half augustus en half september is de Kalmthoutse Heide op haar mooist: dan staat de struikhei in bloei en tovert het hele gebied om in een paars tapijt.

Landelijk Vlaanderen Voor een wandeling door akkers en boomgaarden ben je in Limburg aan het juiste adres. Zowel Haspengouw als de Voerstreek bestaan uit beboste heuveltoppen, uitgestrekte velden, grote hoeves en verschillende hoogstamboomgaarden. Via draaipoortjes, ook wel stegelkes genoemd, loop je van de ene akker naar de andere en ook sommige boomgaarden zijn toegankelijk voor wandelaars. Hou je van heuvelachtige landschappen? Dan ben je hier zeker op je plaats. Het hoogste punt van Vlaanderen ligt in de Voerstreek. De Reesberg is 287 m hoog en biedt een

Wildkamperen is verboden, maar dankzij verschillende bivakzones kan je je tent toch opzetten in de vrije natuur. Deze zones liggen verspreid over heel België en bestaan meestal enkel uit een waterpomp en een grasveldje. Geen grote luxe dus, maar wel ideaal als je een meerdaagse tocht overweegt om in alle rust en stilte te genieten van de natuur. Mag het allemaal net iets meer zijn? Dan zijn de avontuurlijke wandelingen in de Ardennen misschien iets voor jou. Geen bewegwijzerde paden, maar enkel een gedetailleerde uitleg om de juiste route te vinden. Blijf weg van de platgetreden paden, waad door riviertjes en klauter over rotsen en omgevallen bomen. De sportieve wandelaar komt hier gegarandeerd aan zijn trekken! Silke hoeFkenS Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met de Vlaamse Overheid Meer info over gezond bewegen? Surf naar www.gezondweb.be.

Elke stap telt! Wanneer beweeg je nu genoeg om van de gezondheidsvoordelen te genieten? Een simpele manier is het tellen van je stappen: als volwassene zit je goed met 10.000 stappen per dag. Voor 65-plussers zijn dat er 8.000. En met een stappenteller is het bijhouden van je dagelijkse activiteit kinderspel. Het leuke is dat je het altijd en overal kan doen: thuis, op het werk, tijdens je vrije tijd … 10.000 stappen lijkt veel, maar gemiddeld zet de Vlaming er al 6.000 per dag. Door een halfuurtje extra te bewegen bereik je dan gemakkelijk je doel. Ga dus tijdens je lunchpauze even wandelen, stap één halte vroeger af van de bus/tram of ga te voet naar de winkel. En voor elke 10 minuten van lichaamsbeweging waarbij niet gewandeld wordt, zoals ﬁetsen, zwemmen, buikspieroefeningen … mag je 1.500 stappen rekenen.

Hoe begin je eraan? Verander je bewegingspatroon geleidelijk aan met dit stappenplan: 1. Meet gedurende één week het aantal stappen zonder iets aan je dagelijkse bewegingspatroon te veranderen. 2. Stel jezelf een nieuw doel. Hoeveel stappen méér wil je per dag zetten? Wees realistisch, anders is het moeilijker vol te houden. 3. Hou dit nieuwe doel minstens één week vol. 4. Kies na elke week een nieuwe doelstelling. Zo bouw je geleidelijk je aantal stappen op en wordt meer bewegen een nieuwe gewoonte. 5. Herhaal tot je 10.000 stappen per dag haalt.

10.000-stappenclash Om mensen een extra duwtje in de rug te geven, wordt er dit jaar een 10.000-stappenclash georganiseerd. Tussen 30 april en 28 mei worden de inwoners van de steden en gemeenten aangemoedigd zoveel mogelijk te bewegen. De stad/ gemeente die na een maand de meeste stappen heeft gezet (in verhouding met het totaal aantal volwassen inwoners), wint en krijgt de titel van ‘Meest Actieve gemeente van Vlaanderen’. Om deel te nemen heb je enkel een stappenteller nodig. Die kan je kopen in de medishop van je ziekenfonds. Wil je ook je steentje bijdragen? Voor meer informatie en gratis inschrijving kan je terecht op de website www.10000stappen.be. De Blankaart © Westtoer

mei 2016 / S-magazine •

sociale info

Het (over) leven van Elias De zeventienjarige Elias uit Deurne, die sinds zijn tweede aan de zeldzame nierziekte aHUS lijdt, heeft eindelijk hoop op een menswaardig leven. Het RIZIV heeft beslist om het peperdure medicijn Soliris terug te betalen, na onderhandelingen tussen geneesmiddelenproducent Alexion en minister van Volksgezondheid Maggie De Block. Nu enkel nog een geschikte nier vinden …

Een banaan eten. Bij warm weer eens goed drinken. Alle dagen naar school gaan. Een schooluitstap maken. Op reis gaan. Een pint gaan pakken met vrienden. Veel activiteiten die voor de meeste tieners vanzelfsprekend zijn, zijn voor Elias (17) een verre wensdroom. Drie keer per week brengt hij de nacht door in het UZ Gent, waar hij aan een nierdialysemachine hangt. Hij moet 30 pillen per dag slikken. Daardoor heeft hij een hoge bloeddruk. Hij volgt een bijzonder streng dieet (arm aan natrium, kalium en fosfor). Hij mag maximum 70 cl per dag drinken. Hij is chronisch vermoeid, heeft concentratieproblemen, voelt zich vaak misselijk. “Elias leeft niet, hij overleeft”, vertelt zijn moeder, Sandy De Coninck.

Enige redding Allemaal het gevolg van de zeldzame nierziekte aHUS, die al vijftien jaar het leven van Elias beheerst. Op zijn zesde onderging hij een niertransplantatie, maar zijn lichaam stootte het orgaan af, waardoor zijn ziekte terugkeerde. Zijn enige redding is Soliris, een medicijn dat het risico op afstoting na een transplantatie verlaagt. Probleem: de kostprijs van 9000 euro per ampule. In het geval van Elias kwam dat neer op een prijskaartje van 18.000 euro per maand. Zonder terugbetaling. Omdat hij in het verleden al eens

6 • S-magazine / mei 2016

een niertransplantatie ondergaan heeft, viel hij buiten de criteria voor terugbetaling door het RIZIV.

Oproep via Facebook Gelukkig kunnen we de voorgaande zinnen in de verleden tijd schrijven. Nadat Elias begin 2015 een emotionele oproep deed via Facebook, geraakte zijn dossier – en dat van lotgenoten – in een stroomversnelling. Het kabinet van minister van Volksgezondheid Maggie De Block onderhandelde een akkoord met producent Alexion om de prijs van Soliris te halveren (!), waarna het RIZIV besliste om de terugbetalingsmodaliteiten voor het medicijn uit te breiden. Eerder had De Blocks voorganger Laurette Onkelinx al een robbertje uitgevochten met Alexion over de aankoopprijs van Soliris.

Verlossend telefoontje Het enige wat Elias nu nog scheidt van een draaglijk leven, is een nieuwe nier. “Hij staat sinds eind vorig jaar op de wachtlijst”, vertelt Sandy De Coninck. “Het is nu wachten op een goede match. Hoe lang dat zal duren, is niet duidelijk. Zes maanden, twee jaar … Niemand die het kan zeggen. Het feit dat Elias al een transplantatie achter de rug heeft, maakt dat zijn lichaam reeds antistoffen heeft

aangemaakt tegen een nieuwe nier. Daardoor aanvaardt zijn lichaam niet zomaar alle nieren die in aanmerking komen. We wachten nu vol ongeduld op een verlossend telefoontje. Sinds eind vorig jaar hebben we geen nieuws meer gekregen, maar we blijven hoopvol. Er is een reële kans dat Elias na een nieuwe transplantatie en dankzij Soliris een normaal leven kan leiden, in plaats van te moeten overleven. Normaal kunnen eten, niet langer drie keer per week aan de dialyse hangen, kunnen sporten …”

Niet opgeven De hoop in de stem van Sandy is ontroerend. En bewonderenswaardig. Al vijftien jaar strijdt ze – samen met haar zoon – voor een menswaardig leven. Een strijd die binnenkort hopelijk juichend kan worden afgesloten. “Hoe slaat Elias zich hierdoor? Hij praat weinig over zijn lot, hij houdt zijn emoties voor zich, maar hij houdt vol. Dag na dag. Hij wil niet opgeven. Wij proberen met zijn allen positief te zijn, elkaar te helpen en te focussen op de toekomst. Het heeft geen zin om in een hoekje te zitten jammeren. We hebben goed nieuws gekregen, daar stellen we nu al onze hoop op.” bart Vandormael

“Mensen met een zeldzame aandoening vinden vaak niet de weg naar de juiste hulp” Ons ziekenfonds informeert proactief alle leden met een zeldzame aandoening

Wat is een zeldzame aandoening? Volgens Europa is een aandoening ‘zeldzaam’ als die voorkomt bij minder dan 1 op de 2000 personen. In België betekent dat maximaal 5500 patiënten per aandoening. Maar er zijn wel duizenden verschillende soorten zeldzame aandoeningen. Eén van de meest gekende en meest voorkomende is Spina Bifida, een aangeboren vervorming van de ruggenwervels. Deze aandoening komt bij 1 op de 2000 personen voor. Maar er is ook Progeria, een verouderingsziekte die bij slechts 1 op 20 miljoen mensen voorkomt. In 80 % van de gevallen is er een erfelijke oorzaak. Ze zijn vaak langdurig, invaliderend en ze hebben vergaande gevolgen voor de levenskwaliteit. Slechts zelden is er een behandeling die de patiënt helemaal geneest. Net omdat deze aandoeningen zo zeldzaam zijn, is er meestal ook niet veel over geweten, tenzij bij een handvol specialisten. Daarom duurt het vaak lang voordat de patiënt een sluitende diagnose krijgt. Dat maakt het moeilijk, want de patiënt legt een lange weg af op zoek naar de juiste informatie of hulp. Patiënten met een zeldzame aandoening zijn daarom extra kwetsbaar. Dat betekent niet dat ze hulpeloos zijn. We zien dat deze patiënten heel actief op zoek gaan naar informatie over hun ziekte en dat ze lotgenoten vinden in talrijke patiëntenverenigingen.

Ons ziekenfonds wil helpen Wij willen en kunnen als ziekenfonds patiënten met een zeldzame aandoening helpen. We doen dit met informatie en advies, ondersteuning op maat, juridisch advies, thuiszorg en zoveel meer. Omdat niet alle

patiënten de weg naar onze dienstverlening vinden, hebben we onze leden met een zeldzame aandoening opgespoord en sturen we hen een brief. Hierin geven we aan hoe wij hen verder kunnen helpen en ondersteunen.

Actie in samenwerking met de Dienst Maatschappelijk Werk De adviserend geneesheren van het ziekenfonds organiseren deze actie in samenwerking met de Dienst Maatschappelijk Werk, ook wel gekend als ‘de sociale dienst’ van het ziekenfonds. De Dienst Maatschappelijk Werk zorgt voor advies en begeleiding van mensen met een handicap, een (langdurige) ziekte of hulpbehoevende ouderen. Ook mantelzorgers worden ondersteund. De maatschappelijk werkers van de Dienst Maatschappelijk Werk geven advies en informatie bij verschillende sociale voordelen en thuiszorgvoorzieningen, en bieden begeleiding in complexe situaties. Deze dienstverlening is altijd gratis. nicolaS de VoS

Zelf advies of ondersteuning nodig? Neem contact op met onze Dienst Maatschappelijk Werk, te bereiken op afspraak of tijdens een zituur. Als dat nodig is komen maatschappelijk werkers ook aan huis. Meer informatie en contactgegevens vind je op www.devoorzorg.be/dmw of www.bondmoyson.be/dmw.

mei 2016 / S-magazine •

door Urbain Vandormael

PLUSMINUS VERPLEEGKUNDIGEN moGen Vaccineren Sinds 9 april mogen verpleegkundigen vaccinaties toedienen in afwezigheid van een arts. De vaccinatie moet nog steeds worden voorgeschreven door een arts. Dankzij de nieuwe regel kunnen vaccinaties vlotter geregeld worden in preventieve overheidsdiensten zoals Kind en Gezin, waar tot nu enkel artsen zuigelingen en kinderen mochten inenten.

MEER OVERGEWICHT dan onderGeWicht

Voor het eerst zijn er meer te dikke dan te dunne mensen op aarde. Niet omdat er minder honger wordt geleden, wel omdat wie over voldoende voedsel beschikt, nog meer is gaan eten. Op vraag van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) verzamelden onderzoekers over de hele wereld de lengte en het gewicht van zo’n twintig miljoen volwassenen. Daaruit werden de BMI’s berekend (gewicht gedeeld door het kwadraat van hun lengte in meter). Een BMI boven 25 staat voor zwaarlijvigheid, een BMI onder 18,5 voor ondergewicht. De cijfers tonen aan dat overgewicht bij mannen sinds 1975 is verdrievoudigd, bij vrouwen verdubbeld. Dat betekent dat elke aardbewoner de voorbije veertig jaar gemiddeld anderhalve kilogram is bijgekomen. In de VS en sinds kort ook in China leven bovengemiddeld veel te dikke mannen en vrouwen. De epidemie van vetzucht is volgens de onderzoekers niet te counteren met meer medicatie of een paar extra ﬁetssnelwegen. Als verse groenten en fruit niet snel betaalbaar worden en kant-en-klaarmaaltijden niet snel duurder, is er geen beterschap in zicht. De onderzoekers pleiten ook voor de invoering van een suiker- en vettaks. Ben je op zoek naar gezond dieetadvies? Surf naar www.bondmoyson.be/dieetdienst of www.devoorzorg.be/dieetdienst. Of lees meer over onder- en overgewicht op www.gezondweb.be.

BANKKAART Voor het GOEDE DOEL NewB, een coöperatieve bank waar ook De VoorZorg Antwerpen deel van uitmaakt, brengt met de GoodPay Prepaid Master Card een betaalkaart op de markt waarmee de houders overal, ook in het buitenland, betalingen kunnen doen. NewB noemt zich een bank van ons en voor ons, een bank die het geld van haar klanten inzet voor de reële economie, die bijdraagt aan een meer duurzame samenleving, die sober werkt en honderd procent doorzichtigheid garandeert. De nieuwe betaalkaart is in vijf varianten (Start Card, NewB Card, kaart voor minderjarigen, anonieme én virtuele kaart) verkrijgbaar en is de voorbije maanden – tot algehele tevredenheid - uitgetest op haar veiligheid en gebruiksvriendelijkheid. Belangrijk om te weten is dat bij elke betaling met de GoodPay Card 5 cent naar een ‘goed doel’ gaat die door de kaarthouder zelf is uitgekozen. Meer info over de organisaties die als ‘goed doel’ in aanmerking komen, vind je op www.newb.coop/nl/lidorganisaties.

8 • S-magazine / mei 2016

belGiË Scoort MINST SLECHT VOOR DIABETES De voorbije dertig jaar is het aantal mensen met diabetes wereldwijd verviervoudigd tot 422 miljoen. Dat blijkt uit een onderzoek dat is verschenen in het medisch tijdschrift The Lancet. Vooral diabetes type 2 is sterk in opmars. Geen land of regio waar de ziekte met succes wordt bestreden. Maar er zijn wel enkele landen waar diabetes relatief gezien weinig voorkomt: België, Denemarken, Nederland, Oostenrijk en Zwitserland. In die landen zou slechts 4 procent van de vrouwen en 6 procent van de mannen met de chronische ziekte te kampen hebben. Volgens het RIZIV nemen meer dan 600.000 Belgen medicatie tegen diabetes. In verhouding tot het aantal inwoners scoort België daarmee het minst slecht. Dat heeft te maken met de volgehouden inspanningen op het vlak van preventie en met het feit dat wij genetisch minder aanleg hebben om de ziekte te krijgen in vergelijking met de inwoners van Azië, Afrika of ZuidAmerika. Inwijkelingen in ons land uit voornoemde continenten hebben dus wel een grotere genetische aanleg. Meer info over diabetes vind je op www.diabetesweb.be.

VERZEKERINGEN WORDEN DUURDER DOOR TERREURAANSLAGEN Volgens Bernard Thiry, CEO van ongevallenverzekeraar Ethias, zal het verhoogd risico op nieuwe terreurdaden een ongunstige invloed hebben op de verzekeringspremies. “De evolutie van de wereld waarin we leven, zal zonder twijfel leiden tot een aanpassing van de premies van de herverzekeraars, van de verzekeringstarieven zelf alsook van de voorwaarden en de dekkingen in de polissen.” Wat dat laatste betreft, wordt overwogen om plafonds in te stellen voor ﬁnanciële tussenkomsten.

GROENERE VERKEERSBELASTING WerPt VrUchten aF De vergroening van de Vlaamse verkeersbelasting zorgt ervoor dat almaar meer Vlamingen hun dieselwagen inruilen voor een benzine. Sinds 1 januari is de verkeersbelasting op diesels en vervuilende benzinewagens duurder geworden terwijl de zuinige benzinewagens met een lage CO2-uitstoot goedkoper zijn geworden. Hybride- en aardgaswagens moeten zelfs geen verkeersbelasting betalen, tot 2020 tenminste. Wie een elektrische of waterstofauto koopt, die krijgt zelfs een premie van maximaal 5.000 euro. De premie daalt degressief tot 2019. De nieuwe tarieven gelden enkel voor nieuwe inschrijvingen. De diesel verliest ook aan aanhang op de tweedehandsmarkt. Er zijn bijna 20 procent minder tweedehandsdiesels ingeschreven dan in dezelfde periode vorig jaar.

ZONDER GPS Vinden We WeG niet terUG Hoe meer we gebruikmaken van en vertrouwen op de gps in de auto, hoe minder we ons kunnen oriënteren zonder. Oefening baart kunst. Het verlies van oriëntatievermogen is een vroeg teken van dementie. Het goede nieuws is dat oriëntatievermogen leerbaar is en dat wij daar een hersengebiedje voor ontwikkelen. Het bewijs daarvoor wordt geleverd door de Londense taxibestuurders, die moeten blindelings de weg vinden in Londen, en dat doen ze ook.

1 OP DE 5 ZIEKENHUISPATIËNTEN IS PALLIATIEF 19 procent van alle ziekenhuispatiënten heeft palliatieve zorg nodig. Bij bewoners van woonzorgcentra is dat 13 procent en bij patiënten van huisartsen 4 procent. Dat blijkt uit een onderzoek van UCL-hoogleraar Marianne Desmedt in opdracht van de FOD Volksgezondheid waarbij niet de levensverwachting maar de reële zorgnood als criterium voor palliatieve zorg wordt beschouwd. Uit het onderzoek blijkt ook dat het huidige aanbod aan palliatieve zorg niet volstaat voor de reële noden. Sinds 2002 heeft de overheid omzeggens niet meer geïnvesteerd in palliatieve zorg, volgens de voorzitter van de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen. Die heeft twee aangepaste vragenlijsten samengesteld om zowel de zorgnood als de ernst van die zorgnood zichtbaar te maken. Tot nog toe was de levensverwachting – nog hooguit drie maanden te leven – het criterium voor toegang tot palliatieve zorg. Maar dit is in de praktijk niet werkbaar. De ene keer onderschatten artsen en hulpverleners de levensverwachting, de andere keer overschatten ze die. Daardoor krijgen stervenden geen of te laat palliatieve zorg. Volgens de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen is nu minister De Block aan zet. “Er wordt nu werk gemaakt van een herziening van de ziekenhuisﬁnanciering en dat lijkt mij een goede gelegenheid om een nieuwe shift te realiseren: als het duidelijk is dat er geen genezing mogelijk is, moet men sneller palliatieve equipes inschakelen. Niet alleen om dure behandelingen eerder te kunnen stoppen, maar ook omdat palliatieve zorg de levenskwaliteit verhoogt en soms de levensduur kan verlengen.” Meer informatie over de planning en organisatie van het levenseinde vind je in de gratis brochure 'Samen kiezen voor een waardig levenseinde'. Download de brochure op www.bondmoyson.be/brochures of www.devoorzorg.be/brochures.

SteedS MEER 55-PLUSSERS hebben Job Steeds meer Belgen tussen 55 en 65 jaar blijven aan het werk, 44 procent was vorig jaar aan de slag. In 2011 was dat nog maar 38,7 procent. Vooral vrouwen maken een inhaalbeweging. Dat blijkt uit de jaarlijkse Enquête naar de Arbeidskrachten van de Federale Overheidsdienst Economie. In Vlaanderen zijn iets meer werknemers in de oudere leeftijdscategorieën aan het werk. Naar verwacht zal de trend zich verder doorzetten. Wie werk heeft, blijft langer werken! Voor wie geen werk (meer) heeft op zijn 55ste, is het vinden van een job bijzonder moeilijk. Uit de enquête blijkt nog dat thuiswerken, frequent of af en toe, toeneemt in ons land. Van de loontrekkenden werkt 16 procent soms of heel vaak thuis. Vrouwen werken iets vaker thuis dan mannen, maar het verschil is klein. Nacht- en avondwerk is in België niet populair: het aantal mensen dat zegt nooit ’s avonds of ’s nachts te werken neemt zelfs toe. Overigens is de werkloosheid in de eurozone gedaald tot 10,3 procent, het laagste peil sinds augustus 2011. Ook de jeugdwerkloosheid is gedaald, naar 21,6 procent. mei 2016 / S-magazine •

foto: S-magazine

gezondheid

DIËTEN VOOR JE BOTTEN Mensen met overgewicht of obesitas lopen een verhoogd risico om artrose in de knie te krijgen. Om jezelf in veiliger oorden te brengen, moet je 10 procent van je lichaamsgewicht zien kwijt te spelen. Om maar aan te geven dat diëten niet enkel goed is voor de lijn!

Artrose, een aantasting van het kraakbeen, is de belangrijkste vorm van reuma. Het kraakbeen is het elastische weefsel dat ter hoogte van het gewricht de gewrichtskop en de gewrichtspan bedekt. Een soort schokdemper tussen de botten, zeg maar. De kwaal kan zich voordoen in alle gewrichten, maar vooral de nek, onderrug, heupen, vingers, grote teen en knieën worden erdoor getroffen. Naarmate we ouder worden, krijgen we allemaal in meer of mindere mate te maken met sleet aan de gewrichten. Zowat 20 procent van alle 55-plussers vertoont symptomen van artrose, tegen 12 procent van de 45-plussers. Bij haast alle 60-plussers worden artrotische afwijkingen vastgesteld, zonder dat die evenwel noodzakelijkerwijs last berokkenen. Het is overigens een misverstand dat artrose een ouderdomsziekte zou zijn. De aandoening kan ook bij jonge mensen – in het bijzonder sporters – voorkomen, vooral dan in de gewrichten van de nek, onderrug en knieën. En nu we toch bezig zijn met het ontkrachten van misverstanden: artrose is niet hetzelfde als artritis of osteoporose (al kunnen ze wel samengaan). Bij artrose neemt de dichtheid van het bot onder het kraakbeen vaak toe als reactie op het kraakbeenverlies, bij osteoporose wordt het bot juist brozer. En artritis is een ontstekingsziekte.

Hoe komt het? Ouderdom is een belastende factor voor

10 • S-magazine / mei 2016

het ontwikkelen van artrose, maar een sluitend verband bestaat er dus niet. Andere belangrijke oorzaken zijn erfelijkheidskenmerken, stofwisselingsziekten, een verkeerde belasting van de gewrichten, een gebrek aan beweging, een verminderde productie van oestrogeen bij vrouwen na de menopauze en overgewicht. Zeker die laatste factor is behalve betekenisvol ook erg interessant.

10 procent minder gewicht Genezen van artrose kan je niet, maar er bestaan wel manieren om de ziekte onder controle te houden. Een onderzoeksteam aan de universiteit van California is zo onlangs tot de vaststelling gekomen dat je jezelf kan beschermen tegen het ontstaan van artrose én tegen het verslechteren van reeds bestaande artrose als je erin slaagt om 10 procent van je lichaamsgewicht te verliezen. Die “winst” is vooral van toepassing op de gewrichten van de onderste ledematen en in het bijzonder de knieën. De verklaring is logisch: hoe minder gewicht, hoe minder druk er op de gewrichten rust. De Amerikaanse onderzoekers volgden een groep personen met overgewicht over een periode van vier jaar, om verder te kunnen gaan dan een momentopname. Sommigen proefpersonen vermagerden een beetje of aanzienlijk, anderen helemaal niet, terwijl een derde groep zelfs verzwaarde. Het aanbevolen gewichtsverlies van

10 procent is niet toevallig gekozen: vanaf die drempel heeft een dieet een duidelijk heilzaam effect op de algemene gezondheid.

Gouden regels Om de druk op de gewrichten te verlichten en overbelasting te vermijden, kan je ook wijze raad inwinnen bij de ergotherapeut, kinesist of reumatoloog. Enkele gouden regels? Als de artrose in je knieën zit, moet je hurken, knielen en traplopen tot een minimum proberen te beperken. Spaar je knieën en heupen door een wandelstok te gebruiken. Beperk de – vaak onvermijdelijke – belasting door regelmatig rustpauzes in te lassen. Koop een speciaal kussentje met extra nekondersteuning als je pijn hebt in die regionen. Kies voor schoenen die je voeten maximale steun geven. En niet te vergeten: beweeg!

Bewegen is de boodschap De natuurlijke reflex in geval van pijn aan je gewrichten bestaat erin om je lichaam in rustpositie te brengen, maar bij artrose is dat niet de gewenste oplossing. Lichaamsbeweging zorgt net voor een goede doorvoeding van ons kraakbeen met de zogenaamde gewrichtsvloeistof, een smerende substantie die wordt afgescheiden door het slijmvlies dat de gewrichten begrenst. Je moet enkel uitkijken dat je de belasting van de gewrichten binnen de perken

gezondheid

houdt. Hardlopen en tennis, sporten die het uiterste vergen van onze gewrichten, zijn dus af te raden. Wandelen, fietsen, zwemmen of yoga staan dan weer met stip bovenaan je “to do”-lijstje. Artsen pleiten voor een gezond evenwicht tussen beweging en rust.

Operatie of medicijnen De medische wetenschap boekt grote vooruitgang in de ontwikkeling van chirurgische technieken waarbij het kraakbeen kan worden hersteld. De meeste van die ingrepen bevinden zich echter nog in experimentele fase. Doorgaans wordt enkel bij ver gevorderde vormen van artrose gekozen voor een operatie. Een minder ingrijpende vorm van behandeling is het nemen van medicatie, met name tegen de pijn en tegen stijfheid die gepaard gaat met artrose. Het gaat dan meer bepaald om pijnstillers als paracetamol (in beperkte doses), ontstekingsremmers of inspuitingen met corticosteroiden. Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) schrijft voor dat huisartsen maximaal vier keer per jaar een intra-articulaire corticosteroïdeninjectie mogen toedienen aan patiënten met knieartrose. Bovendien moet er minimaal zes weken tussen de injecties zitten, aldus het NHG. In een vorig advies stelde het NHG dat er een periode van een tot drie maanden tussen de corticosteroïdeninjecties in acht moest worden genomen, zonder een maximum aantal injecties per jaar.

Voedingssupplementen En wat mogen we geloven van de kracht die wordt toegeschreven aan glucosamine en chondroïtinesulfaat als voedingssupplementen in de strijd tegen artrose? Beide stoffen helpen bij de opbouw van het kraakbeen. Ze zouden vooral een effect hebben bij artrose van de knie (en veel minder bij andere vormen), maar ontegensprekelijke bewijzen voor hun werking zijn er nog niet. Bovendien moeten ze langdurig, regelmatig en in grote hoeveelheden worden ingenomen om resultaat op te leveren, zo merken verschillende bronnen op. Kortom, begin er niet aan zonder eerst advies te vragen aan je huisarts! bart Vandormael

traf? s t n ie d r e v ie w n e jk li Wie heeft ge haar r rechter worden. Gezien

wil late beslissing genomen: ze me dat ke rij ng la be n ee t ef he tvaardigheidsgevoel lijkt ch re Roos (9) en ev dr ge or do r ve t en haar n aaneenschakeling ee et m n lle vu r reusachtig retorisch talen uu n ee en n zonder enig probleem els. Ik moet gewoon af ns pi ns rse he e een slimme keuze. Ze ka ot gr en e ingen en andere klein te houden. En wat dat de an ga m oo van observaties, mijmer str te ch da ijgt zeggen om haar ge (8) een snoepje méér kr nn Fi r oe br toe “ja” of “inderdaad” ar ha s al ft el in l betreft: ze ontplo weg naar de hoogste sto op en rechtvaardigheidsgevoe nn wi er ov en ss ni n fragl enkele hinder school over gegeven. Ee op t dan zij. Ze moet nog we ur be ek re sp n ee al heeft er toch is een plaats waar de et H is. k an tb ch re de rechtbank, maar ze n ee t n misschien nog niet wa doen de strafrechters, at D . en rd wo t ment: “Sommigen wete oe m t af lijk heeft en wie er gestr eveel een gebouw moet ho len pa be e di rechter beslist wie er ge rs te ch dere rechters zoals re t iedereen hier die wel da nk de ik nt maar je hebt ook nog an wa r, te ch chter is de scheidsre ro per jaar. Veel, hè!” eu 6 12 2. kosten. Een bekende re 11 t? ien rd ve r eveel een rechte kent. En weet iemand ho cht niet t, gaat Roos later welli ze or do n ne zin ar ha ze ik de mijn kant: als ren voorspiegelt. Al geef ja le Toch één bezwaar van ke en al ij m ze t wa openen, iets t onlangs een nieuw ef he en et r ke lek en een restaurant met mij n ke ko l op. Haar passie voor hele reeks restaurants n ee ze t ef he hoop nog niet helemaa en ot en sg en met enkele leeftijd h aanbod voor kinderen. isc om on str hoogtepunt bereikt: sam ga n hu op selt) mogen keuren Millau. Met volle teugen lt& au G en in onze thuisstad (Has ur stu be ds haar itiatief van het sta t zelfs (een stukje van) ef he Ze Een prachtig en uniek in s. cu iti cr r ai lin Ketnet. ar status als cu , het kinderjournaal van et wi rre heeft ze genoten van ha Ka op én n te an n van de rschillende kr orgeschoteld kreeg in ee vo ze relaas mogen doen in ve e di to ot ris de n r de indruk va pa is de lekkerste van de pa ijn m n va e Ze was behoorlijk onde di r aa liet toch optekenen: “M geteste eethuizen, maar n je als vader niet zijn. ku r tse tro el ve a, Tj .” ld were nd. Vooralsnog laat hij sta af ge ili ve n ee p no va t allemaal, rustig, het bereiken van het volom at ga t En Finn? Die bekijkt he he ij nz te s, tie wil de verregaande ambi ngs toch ontvallen: “Ik la on h zich niet betrappen op zic j hi t lie l A rs. me Skylande gende level in de videoga ik worden, want dan kan beste acteur ter wereld aan kopen.” Het twee huizen met een glijb drag af te doen als is verleidelijk om zijn ge maar dat zou hem gemakzucht of luiheid, deelt een grote gave nn Fi n. oe nd aa t ch re on s noch ik bezitten: hij met zijn moeder die Roo leven, laat de toegaat fluitend door het en maakt zich komst op zich af komen ap, toch? nergens zorgen om. Kn Bart Vandormael Nieuwe vader dpress.com http://nieuwevader.wor

mei 2016 / S-magazine •

“ Een vrouw is nooit te oud om te leren” Siska Germonpré Om dichter bij haar werk in Brussel te wonen, verhuisde Siska Germonpré (45) jaren geleden van Roeselare naar Aalst. Dat is in Vlaanderen bekend als de officieuze hoofdstad van het carnaval. Siska bestempelt haar tweede thuis als een rebelse stad met pittige inwoners die geen enkele gelegenheid laten voorbijgaan om te vieren en te feesten. Een tijdlang is ze actief geweest in de politiek, ze kandideerde op de sp.a-lijst voor de Europese en provincieraadsverkiezingen, maar door de combinatie van een drukke job en een gezin bleef er uiteindelijk te weinig tijd over voor een actief politiek engagement. Nu besteedt zij haar vrije tijd aan het onderhouden van sociale contacten, lezen en reizen. Voor deze zomer staat een rondreis in Kroatië op het programma, vorig jaar bezocht ze met haar gezin Schotland, een strandvakantie is niet aan haar besteed.

Nieuwe inzichten, nieuwe accenten Begin van de jaren tweeduizend verkaste Siska Germonpré van de jeugddienst van de Socialistische Mutualiteiten naar de dienst gezondheidsvoorlichting en –opvoeding. “Het promoten van een gezonde levensstijl is een belangrijke opdracht van ziekenfondsen. In de loop van de jaren zijn de klemtonen enigszins verlegd. Zo is er nu meer aandacht voor wat ik kan omschrijven als omgevingsfactoren en persoonlijke gedragspatronen. Het heeft weinig zin mensen warm te maken voor gezonde voeding als gezinnen geen geld hebben voor verse groenten en fruit. Als we onze leden ertoe aanzetten om meer te bewegen, moeten we er terzelfdertijd bij de overheid op aandringen dat zij werk maakt van veilige fietspaden. Het een kan niet zonder het ander,” zegt Siska Germonpré, wier redactionele bijdragen in S-magazine tot de favoriete lectuur van onze leden behoren.

12 • S-magazine / mei 2016

Mensen zoeken en vinden zelf almaar meer informatie over gezondheid en preventie op het internet. Is dat goed of slecht nieuws? Siska Germonpré : “Het internet is niet meer weg te denken uit onze samenleving. Of we nu op zoek zijn naar een recept voor een verrassingsmenu, naar de geboortedatum van een bekend iemand of naar de oorzaken van een ziekte, het internet heeft altijd een antwoord klaar. Of dat altijd het juiste antwoord is, daar ben ik niet zeker van. De ervaring leert dat je bedachtzaam moet omgaan met de informatie die je online inwint, zeker wanneer het om gegevens gaat die te maken hebben met gezondheid. Het is niet altijd mogelijk om de bron of de bedoeling van een artikel te achterhalen, vaak ontbreekt een wetenschappelijke onderbouw, soms is de informatie onvolledig of zelfs misleidend. Wanneer iemand op basis van onvolledige of foute informatie vervolgens aan zelfmedicatie begint te doen, dan loopt dat soms verkeerd af. Aan de andere kant zorgt het internet ervoor dat de meest uiteenlopende informatie snel en op een eenvoudige manier toegankelijk is, op elk moment van de dag. De inhoud kan bovendien gemakkelijk worden geüpdatet, wat niet kan gezegd worden van informatie die via een brochure wordt verspreid. Het internet biedt ook de mogelijkheid om door te klikken naar andere sites of om bewegende beelden te bekijken

die kunnen bijdragen aan een beter inzicht. Ik weet ook wel dat niet iedereen toegang heeft tot het internet, dat geldt in het bijzonder voor de oudere generatie. Maar de situatie verandert snel, almaar meer 75-plussers schaffen zich een laptop aan of krijgen die cadeau van hun kinderen. Via Skype blijven zij daarna in contact met hun kinderen en kleinkinderen die niet meteen om de hoek wonen. Ik beleef hetzelfde met mijn ouders, beiden zijn in de tachtig maar zijn perfect op de hoogte van het reilen en zeilen binnen de familie en de wereld.”

Mensen worden ouder en blijven langer gezond Siska Germonpré: “Mensen worden niet alleen ouder, ze blijven ook veel langer gezond. Dat heeft ermee te maken dat mensen meer bewegen dan vroeger. Ik ontmoet bijna dagelijks groepjes gepensioneerden op de fiets, op oudere mensen die met hun hond lange wandelingen maken. Spijtig genoeg volgt niet iedereen hun voorbeeld. Wie zittend werk heeft of veel televisie kijkt bijvoorbeeld, moet geregeld opstaan en de benen strekken. Ik stel ook vast dat de mensen gezonder eten en bewuster kopen op basis van gedetailleerde productkennis die zij her en der opdoen. Maar ook hier zien we dat een niet onbelangrijk deel van de bevolking er ongezonde

Close Up belicht de opmerkelijke persoonlijkheid, de beroepsactiviteit of de sportieve prestaties van een lid van de Socialistische Mutualiteit.

rma

ndo

. Va to: U

voedselgewoonten op nahoudt, met alle nadelige gevolgen van dien. Als mutualiteit doen we ons uiterste best om onze leden te bevoorraden met tips en uitleg over gezonde voeding en manieren om op een eenvoudige wijze de conditie te onderhouden. In vergelijking met pakweg vijftig jaar geleden is de basisgezondheidstoestand van de mensen er sterk op vooruitgegaan. Toch moeten we waakzaam zijn en blijven waarschuwen voor de gevolgen van ongezonde leefgewoonten.”

Het is nooit te laat om te stoppen met roken Siska Germonpré: “Wij zijn met zijn allen veel meer begaan met onze gezondheid. De overheid en het ziekenfonds houden die aandacht gaande. Zo organiseren de Socialistische Mutualiteiten geregeld campagnes die focussen op een bepaalde problematiek, denk aan onze rookstopinitiatieven of diabetes- en ‘bel je tandarts’-campagnes, die een groot succes zijn. Mensen roken minder, eten minder suikers, poetsen hun tanden vaker en efficiënter en consulteren proactief hun tandarts. Onderschat ook het positieve effect van de diverse vaccinatieprogramma’s niet op onze gezondheid. Wij mogen ons gelukkig prijzen dat wij op dit moment op deze plaats in de wereld wonen. Heel veel ziektes worden voorkomen omdat we gezonder

eten en meer bewegen, vaccinaties zorgen ervoor dat virussen zich niet of moeilijker kunnen verspreiden en wie desondanks toch in het ziekenhuis of rusthuis belandt, kan daar rekenen op eersteklas medische verzorging en begeleiding. Dat kost allemaal handenvol geld, en dat voelen we ook in onze portemonnee, maar liever dat dan in een noodsituatie aan ons lot te worden overgelaten. Een goede gezondheid is weliswaar niet alles, maar zonder een goede gezondheid is alles niks!”

Baarmoederhalskanker in een vroeg stadium opsporen De Socialistische Mutualiteiten besteden geregeld aandacht aan baarmoederhalskanker. Is daar een concrete aanleiding voor, waarom is dat nodig? Siska Germonpré: “Jaarlijks krijgen zo’n 350 vrouwen in Vlaanderen te horen dat zij baarmoederhalskanker hebben. Dat zijn er 350 te veel. Want baarmoederhalskanker kan in de meeste gevallen worden vermeden door geregeld een uitstrijkje te laten nemen. Het komt eropaan de kanker in een vroeg stadium op te sporen. Het duurt jaren vooraleer de infectie aanleiding geeft tot kanker. Baarmoederhalskanker ontstaat (bijna) altijd door een zeer besmettelijk virus, je merkt het niet en er is geen reden om je hiervoor te schamen. Mannen kunnen vanzelfsprekend geen

“Jaarlijks krijgen zo’n 350 vrouwen in Vlaanderen te horen dat zij baarmoederhalskanker hebben. Dat zijn er 350 te veel!”

baarmoederhalskanker krijgen, maar ze kunnen het virus wel doorgeven aan hun partner. Een eventuele besmetting kan dus ook het gevolg zijn van het seksuele gedrag van je partner in het verleden. Het goede nieuws is dat de meeste virussen niet schadelijk zijn en door het eigen lichaam worden opgeruimd, bij wijze van spreken. Om zo weinig mogelijk risico te lopen, raden wij aan meisjes op hun twaalfde te laten vaccineren. Dat gebeurt meestal via de school. Geslachtsrijpe meisjes en vrouwen tot de leeftijd van 65 jaar doen er goed aan om elke drie jaar een uitstrijkje te laten nemen bij de huisarts of gynaecoloog. Het onderzoek is gratis, je betaalt enkel het remgeld. Het uitstrijkje op zich bestaat uit een eenvoudige handeling en neemt maar een paar minuten in beslag. Met een spatel worden cellen geplukt uit de baarmoederhals die vervolgens worden onderzocht. Gelukkig zien almaar meer vrouwen de voordelen in van zo’n onderzoek, maar dat neemt niet weg dat een aantal vrouwen van vreemde origine of in de menopauze de noodzaak nog niet hebben ingezien. Vandaar deze nieuwe campagne in samenwerking met de Vlaamse overheid. Een vrouw is nooit te oud om te leren!” Urbain Vandormael Meer info op www.gezondweb.be

mei 2016 / S-magazine •

gezondheid

Het leven zoals het is Deze rubriek belicht de medische en ethische aspecten van het werk van een specialist(e) in het ziekenhuis of een onderzoeksinstelling. Informatie over de terugbetaling van de medische ingrepen en status van de specialist krijg je bij je ziekenfonds.

Wist je dat 70.000 tot 75.000 Belgen besmet zijn met het hepatitis C-virus? Bijna de helft van de patiënten weet het niet eens zelf, wat maakt dat ze ook anderen kunnen besmetten. Minstens even problematisch is het feit dat ruim de helft van de Belgen niet precies weet hoe de ziekte wordt overgedragen. Gelukkig hebben we ook goed nieuws: hepatitis C is niet langer ongeneeslijk, met de nieuwste behandelingsmethoden halen dokters zelfs een succesgraad van meer dan 90 procent. Leverspecialist Hendrik Reynaert, verbonden aan het Universitair Ziekenhuis Brussel, leidt ons rond in de wondere wereld van de gastroenterologie.

14 • S-magazine / mei 2016

de leverspecialist A, B, C, D, E, F … Hepatitis bestaat in verschillende vormen. De bekendste is het B-type, veroorzaakt door een virus dat voornamelijk via seksuele betrekkingen wordt overgedragen. Hepatitis C is minder bekend: niet omdat de aandoening weinig mensen treft, maar eerder omdat weinigen weten dat ze het virus meedragen. Hendrik Reynaert (UZ Brussel): “Er bestaan geen precieze cijfers over het aantal besmettingen, maar algemeen wordt aangenomen dat 0,5 tot 1 procent van de bevolking in ons land het hepatitis C-virus draagt. Dat is vergelijkbaar met de cijfers in onze buurlanden. Ter vergelijking: in bepaalde Afrikaanse landen lijdt meer dan 15 procent aan de ziekte. Volgens sommige bronnen stijgt het aantal besmettingen bij ons, maar daar ben ik niet van overtuigd. Hoe dan ook: het gaat om schattingen. Van de zowat 75.000 besmettingen

in ons land is slechts de helft bekend en bewezen. De helft van de dragers weet inderdaad niet eens dat ze besmet zijn.” Moeten we ons daar zorgen om maken? In 80 procent van de gevallen evolueert acute hepatitis C naar een chronische ziekte, die kan uitmonden in een levercirrose en zelfs leverkanker. Hendrik Reynaert: “Het ontbreekt ons aan goede screeningsprogramma’s voor hepatitis C. De vraag is echter hoeveel winst we zouden boeken als we de ziekte in een vroeg stadium kunnen opsporen. Persoonlijk denk ik niet dat we het verloop van de ziekte echt zouden kunnen beïnvloeden, behalve als we alle patiënten zouden kunnen behandelen. Zowat 30 procent van de patiënten krijgt na 10 tot 15 jaar een levercirrose, bij 40 procent van de patiënten duurt dat 20 tot 30 jaar. De

anderen kennen een zodanig traag verloop van de ziekte dat ze er nooit een levercirrose aan overhouden. Enkel door minder alcohol te drinken, kan je het verloop eigenhandig vertragen.” Een alarmbelletje: 54 procent van de Belgen weet niet hoe hepatitis C wordt overgedragen. Hendrik Reynaert: “Het virus wordt hoofdzakelijk overgedragen via besmet bloed. Dat is algemeen geweten, geloof ik. Wat veel mensen niét weten, is dat je ook besmet kan geraken door het gedeeld gebruik van scheermesjes of tandenborstels en het laten plaatsen van een tatoeage of piercing met onvoldoende ontsmet materiaal. Dat gezegd zijnde: enkele belangrijke risicofactoren, waaronder heelkundige ingrepen en bloedtransfusies, zijn verdwenen. Chirurgisch materiaal wordt vandaag

foto's: J. Herregods en S-magazine

Dankzij nieuwe medicijnen en behandelingsmethoden kunnen we meer dan 90 procent van de patiënten volledig verlossen van de ziekte.

maar eenmalig gebruikt of goed ontsmet en bloed wordt zo nauwkeurig getest, dat er geen besmettingen via die weg meer gebeuren. Het is wel belangrijk dat mensen weet hebben van de vroegere risico’s. Bij veel patiënten die pakweg 20 jaar geleden besmet zijn geraakt, wordt de ziekte nu pas ontdekt. Als je voor 1990 een bloedtransfusie hebt ondergaan of in je studententijd wel eens drugs hebt genomen, loont het toch de moeite om je te laten testen. De meeste nieuwe besmettingen gebeuren door gemeenschappelijk gebruik van injectienaalden voor intraveneus druggebruik.” Hepatitis C is dodelijker dan aids, lezen we. Correct of bangmakerij? Hendrik Reynaert: “Voor aids bestaat al jaren doeltreffende medicatie. Als je die inneemt, kan je de ziekte redelijk goed onder controle houden. Hepatitis C is dodelijk als je de ziekte niet behandelt, maar dat geldt natuurlijk ook voor aids. Een verschil: aids kunnen we enkel tegenhouden, hepatitis C kunnen we genezen. Dankzij nieuwe medicijnen en behandelingsmethoden kunnen we meer dan 90 procent van de patiënten volledig verlossen van de ziekte.” Klopt het dat hepatitis C pas sinds het einde van de jaren 80 kan worden opgespoord? Hendrik Reynaert: “Inderdaad.

Initieel waren de behandelingen ronduit teleurstellend, met een erg kleine kans op genezing. Gelukkig hebben we sindsdien grote vooruitgang geboekt. De behandeling met interferon en ribavirine, die 15 jaar geleden ingang heeft gevonden, kent een genezingsgraad van 40 tot 50 procent. Het nadeel is dat ze soms ernstige ongewenste neveneffecten met zich meebrengt. Sinds januari 2015 schrijven we nieuwe antivirale geneesmiddelen voor met een genezingskans van meer dan 90 procent en een laag risico op kwalijke neveneffecten. Jammer genoeg zijn die medicijnen tot op heden bijzonder duur. Om die reden worden ze enkel onder strikte voorwaarden terugbetaald voor patiënten die al een ver gevorderde leverfibrose hebben, en dan nog enkel wanneer ze worden voorgeschreven door artsen die verbonden zijn aan een universitair ziekenhuis.” Verwacht u dat die terugbetaling in de nabije toekomst wordt veralgemeend? Hendrik Reynaert: “Ja. De huidige afspraken gelden tot het einde van dit jaar. Vanaf 1 januari 2017 komt er in principe een uitbreiding van de terugbetaling. Daarover lopen onderhandelingen met de industrie om de prijs van de medicijnen te drukken en met wetenschappelijke organisaties om te bepalen welke patiënten kunnen worden behandeld binnen de budgettaire grenzen. Er zullen niet

Dankzij een goed screeningsprogramma, waarbij we op zoek gaan naar bloed in de stoelgang, kunnen we in Vlaanderen naar schatting tot 400 stergevallen per jaar voorkomen.

beduidend meer financiële middelen komen, maar we hopen toch dat we ook patiënten met een iets minder gevorderde vorm van leverlijden zullen kunnen helpen. In onze buurlanden komen trouwens alle behandelingen van hepatitis C in aanmerking voor terugbetaling, ongeacht de graad van de aandoening. Dat kost enorm veel geld, maar op termijn betaalt die regeling zichzelf terug. Als we leverkanker kunnen uitroeien en levertransplantaties onnodig maken, betekent dat een enorme besparing voor de zorgverzekering. Het duurt alleen 10 tot 15 jaar vooraleer we de vruchten van zo een maatregel kunnen plukken.” Welke zijn, naast hepatitis C, de andere aandoeningen waar u vaak mee wordt geconfronteerd? Hendrik Reynaert: “De meest voorkomende aandoeningen zijn colonkanker (dikke darm) en colonpoliepen. Dankzij een goed screeningsprogramma, waarbij we op zoek gaan naar bloed in de stoelgang, kunnen we in Vlaanderen naar schatting tot 400 stergevallen per jaar voorkomen. Het bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker is een groot succes. Als er bloed aangetroffen wordt in de stoelgang, kan er een colonoscopie gebeuren om na te gaan of je poliepen of kanker hebt. Het is belangrijk dat we de aandoening snel kunnen opsporen. Poliepen kunnen verwijderd worden, kanker is veel moeilijker te genezen. Ook in

mei 2016 / S-magazine •

de behandeling van inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa) is er veel vooruitgang gemaakt. Vroeger werden de patiënten chronisch behandeld met cortisone, soms in hoge dosis – wat op termijn natuurlijk leidde tot neveneffecten – en dikwijls zonder goede controle van de ziekte. Nu beschikken we over efficiënte behandelingen die weliswaar duur zijn, maar toelaten dat de meeste patiënten een normaal leven leiden. Een sterk toenemende leverziekte is de zogenaamde niet-alcoholische steatohepatitis, de levercomponent van het metabool syndroom. Het is een typische welvaartziekte, gelinkt aan diabetes en overgewicht, die vooral huis maakt in de westerse wereld. Vroeger werd gedacht dat een vette lever weinig kwaad kon, maar ondertussen weten we wel beter. Dat metabool syndroom wordt in de komende jaren een belangrijke doodsoorzaak. We hebben er voorlopig geen goede behandelingen voor.” Klopt het dat leverziekten binnen de gastroenterologie een beetje stiefmoederlijk worden behandeld? Hendrik Reynaert: “In de publieke opinie hebben leverziekten een slechte naam. Als je spreekt over leverziekten, denken veel mensen spontaan aan alcoholverslavingen. Hepatitis vinden ze vies omdat het een seksueel overdraagbare aandoening is. Met als gevolg dat er over het algemeen weinig geld van de overheid naar dat type van aandoeningen gaat. Dat verklaart mede waarom de dure behandeling van hepatitis C slechts voor een kleine groep van patiënten wordt terugbetaald. De behandeling van kanker, daarentegen, wordt veel vaker terugbetaald. Terwijl die behandeling vaak even duur of zelfs duurder is en meestal niet geneest.” Gebeurt er veel wetenschappelijk onderzoek naar leverziekten? Hendrik Reynaert: “Het mag altijd meer zijn, maar ik denk niet dat we mogen klagen. De industrie doet veel aan onderzoek, om de simpele reden dat er veel geld te verdienen valt met medicijnen tegen leverziekten, maar ook universiteiten laten zich niet ongemoeid. Het valt me vaak op hoeveel wetenschappers tijdens congressen over gastro-enterologie presentaties geven over hepatitis en

16 • S-magazine / mei 2016

De belangrijkste tip is: beperk het gebruik van alcohol. Voor de rest: probeer gezond te leven en vermijd overgewicht.

foto's: J. Herregods

gezondheid

andere leveraandoeningen. Zowel in de Verenigde Staten als in Europa. Op welke domeinen wordt vooruitgang geboekt? Hepatitis C is in 20 jaar tijd geëvolueerd van een ongeneeslijke ziekte naar een bijna volledig geneeslijke ziekte. Hepatitis B kunnen we vandaag goed in toom houden, zodat de ziekte niet meer verder evolueert. In het onderzoek naar leverkanker is er wel nog veel ruimte voor verbetering. Net als in de behandeling van de vette leverziekte (waarbij er zich vet opstapelt in de levercellen). Ik verwacht wel een doorbraak in de komende jaren, want de industrie stopt behoorlijk veel geld in de ontwikkeling van behandelingen tegen die leverziekte.” Zullen we bepaalde leverziekten op termijn kunnen uitroeien? Hendrik Reynaert: “Dat hangt af van de budgetten die beschikbaar worden gesteld voor onderzoek. Hepatitis C kunnen we zeker uit de wereld helpen. Voor hepatitis B ligt dat wat moeilijker, maar er zijn medicijnen in ontwikkeling waarvan we hopen dat ze de ziekte volledig zullen kunnen genezen. Het zou al een flink stuk helpen als mensen stoppen met het drinken van alcohol, maar dat zie ik nog niet zo snel gebeuren.” Een nieuwsbericht dat ons een beetje vreemd lijkt: het nemen van vitaminesupplementen zou een negatief effect hebben op de lever. Hendrik Reynaert: “Bepaalde vitaminesupplementen kunnen kwalijke gevolgen hebben. Ik heb het dan meer bepaald over supplementen met een hoge dosis vitamine A. Die vitamine wordt opgestapeld in een van de levercellen. Als er te veel vitamine A in de levercellen komen, ontwikkelen zich daar fibroblasten

(de belangrijkste cellen van het bindweefsel) die tot een cirrose kunnen leiden. We moeten ons echter geen zorgen maken: in alle gangbare supplementen blijft de hoeveelheid vitamine A beperkt tot een veilige dosis. Al is het wel opletten voor sommige supplementen die je via onbetrouwbare websites kan bestellen. De meeste andere vitamines zijn sowieso niet schadelijk voor de lever, sommige kunnen zelfs een gunstig effect hebben.” Heeft u enkele huis-, tuin- en keukentips om zonder leverziekte door het leven te kunnen gaan? Hendrik Reynaert: “De belangrijkste tip is: beperk het gebruik van alcohol. Voor de rest: probeer gezond te leven en vermijd overgewicht. Maar het is en blijft vooral met je alcoholgebruik dat je een wezenlijk verschil kan maken.” Een persoonlijke vraag om mee af te sluiten: waarom hebt u er destijds voor gekozen om u te specialiseren in leverziekten? Hendrik Reynaert: “Tijdens mijn opleiding als arts kreeg ik interesse in de gastro-enterologie, omdat het een vakgebied is waarin je moet nadenken én veldwerk moet verrichten. Ik hou van het interpreteren van onderzoeksresultaten, maar ik steek ook graag de handen uit de mouwen. Nadat ik een jaar stage had gelopen in een groot levercentrum in de Verenigde Staten, heb ik gekozen voor een specialisatie in hepatologie (subspecialisme dat zich richt op ziekten van de lever en galblaas). Het waren de “beginjaren” van hepatitis C, een ziekte die voordien niet kon worden opgespoord. Het feit dat onze tak van de geneeskunde rasse schreden vooruit zet, maakt mijn job dubbel boeiend.” Bart Vandormael

De VoorZorg provincie Antwerpen

DOSSIER

BOOST JE HART Je kent vast wel iemand met hart- of vaatproblemen. Verschillende factoren vergroten het risico op harten vaatziekten: te hoge cholesterol, beginnende diabetes, te hoge bloeddruk, een beetje zwaarlijvig zijn, roken â&#x20AC;Ś Sluipend, zonder dat je het merkt, tast deze ziekte langzamerhand je aders aan en veroorzaakt op lange termijn een hartaanval, CVA of hersentrombose. Nog te veel mensen sterven eraan. De meeste risicofactoren kan je counteren door kleine aanpassingen in je levensstijl. De VoorZorg zet je goed op weg.

mei 2016 / S-magazine â&#x20AC;˘

De VoorZorg provincie Antwerpen

DOSSIER Boost je hart

Hart- en vaatziekten is de verzamelnaam voor aandoeningen aan het hart en vaatstelsel, zoals hartinfarcten, beroertes … Deze ziekten zijn doodsoorzaak nummer 1 binnen de Westerse wereld. Maar wat is een hartinfarct, een beroerte of een hartaderbreuk?

Hartinfarct en risico op hartstilstand Als de bloedvaten die bloed naar het hart brengen dichtslibben, komt een deel van het hart zonder zuurstof en kunnen hartspiercellen afsterven. Dat is een hartinfarct of infarct van de hartspier. De symptomen van een hartinfarct zijn: • een scherpe, aanhoudende pijn (langer dan 20 minuten) ter hoogte van het hart, een drukkend gevoel op de borstkas alsof er een zwaar gewicht op staat • pijn in de armen, kaken, schouders en rug • angst • bewustzijnsverlies • ademhalingsmoeilijkheden • misselijkheid en braken • koud zweet • grauwe huidskleur.

Angina pectoris Soms zitten de aders naar het hart niet volledig dicht, maar is de bloedtoevoer toch belemmerd. Bij stress of inspanning kan de zuurstoftoevoer tekortschieten met intense pijnen in de borst tot gevolg. Dit noemt men angina pectoris. Te herkennen aan: • een drukkend, beklemmend en pijnlijk gevoel op de borst dat aanvankelijk vooral optreedt bij lichamelijke inspanning, bij hevige stress of emotie, of na een stevige maaltijd. Er kan ook een branderig gevoel optreden, dat vaak wordt verward met maagklachten • de pijn (of een gevoel van verdoving) kan uitstralen naar de armen, schouder, nek … • angstaanvallen en zweten. De pijn verdwijnt door te rusten of door een smelttablet (met nitraten) onder de tong te leggen. Verwittig de hulpdiensten of de huisarts als de pijn blijft aanhouden in rust en samengaat met misselijkheid, zweten en een klamme huid.

Een ‘stille hartaanval’ heeft geen aanwijsbare symptomen en is dus heel moeilijk te herkennen.

Verschillend bij mannen en vrouwen

Beroerte, herseninfarct of CVA

Mannen en vrouwen hebben niet altijd dezelfde symptomen. Vrouwen kunnen atypische symptomen vertonen, zoals acute oververmoeidheid, slapeloosheid, duizeligheid, angstig gevoel, snelle ademhaling, hartkloppingen … Vrouwen krijgen vaker te maken met een stille hartaanval.

Als de doorbloeding van de hersenen plots verstoord geraakt of een bloedvat naar de hersenen verstopt raakt, treden direct neurologische uitvalverschijnselen op: verlamming, geheugenverlies, bizarre gedragingen, niet meer kunnen spreken, doofheid, blindheid ... Als de verstopping te lang duurt, sterven de hersencellen af met permanente invaliditeit tot gevolg. Men noemt dit een beroerte, herseninfarct of CVA (cerebrovasculair accident). Plotselinge symptomen: • het scheeftrekken van het gezicht en de mond, of een gevoel van verdoving in het gezicht • verlamming van of geen kracht meer hebben in armen of benen • moeilijkheden om te spreken (of wartaal uitbrengen) of om mensen te begrijpen • wazig of dubbel zien of andere problemen met het zicht • felle hoofdpijn. Verwittig meteen de hulpdiensten als je iets abnormaals opmerkt. Hoe sneller de behandeling gestart wordt na de eerste symptomen, hoe groter de kans op herstel.

18 • S-magazine / mei 2016

De VoorZorg provincie Antwerpen

Aneurysma, hartaderbreuk en hersenbloeding Een aneurysma is een abnormale verwijding of uitstulping van een slagader, die kan lekken of zelfs scheuren. Een scheur van een aneurysma in de hersenen noemt men een hersenbloeding. Dit kan leiden tot verlies van de spraak, het zicht, het gehoor, de beweging van benen en armen ... en tot acute sterfte in ongeveer 1 op 3 gevallen. De term hartaderbreuk wordt in de volksmond soms gebruikt voor een plotse dood door een cardiaal probleem, zoals een hartinfarct. Ook een aneurysmaruptuur ter hoogte van het hart - wat bijna altijd tot acute sterfte leidt - wordt met deze term aangeduid. Correcter is hartslagaderbreuk. Hoewel aneurysma's vaak geen symptomen veroorzaken, kan pijn optreden. Er kan bloed lekken uit de zwelling van het bloedvat. Ter hoogte van de hersenen kan dit felle hoofdpijn veroorzaken, veranderingen in het zicht en plots verlies van de spierfunctie aan het gezicht.

Hartritmestoornissen • Hartkloppingen, het gevoel dat je hart uit je borst springt. • Duizeligheid of zelfs bewustzijnsverlies (syncope). Hartritmestoornissen verlopen soms onopgemerkt en worden slechts toevallig vastgesteld bij een routineonderzoek.

Tot slot Sommige harten vaatziekten kunnen worden behandeld met geneesmiddelen, onder andere bloedverdunners en cholesterolverlagers, of met een operatie zoals bypasschirurgie (overbrugging) of een dotterbehandeling (met een ballonnetje het bloedvat oprekken, een stent plaatsen). Daarnaast blijft het belangrijk gezond te leven. Gezond eten, voldoende bewegen en stoppen met roken, verkleinen het risico op harten vaatziekten.

Deze publicatie is geenszins bedoeld als wetenschappelijk naslagwerk, voor zelfdiagnose of -behandeling of als vervangmiddel voor een arts. Consulteer bij twijfel of vragen altijd een arts.

mei 2016 / S-magazine •

De VoorZorg provincie Antwerpen

Dossier Boost je hart

Red een leven!

Eerste hulp Jaarlijks krijgen 400 000 Europeanen een hartstilstand. Ongeveer 87 % hiervan gebeurt buiten het ziekenhuis: thuis, op straat, op het werk … Onmiddellijk starten met cardiopulmonale resuscitatie (CPR) of reanimatie kan de overlevingskansen verdubbelen of zelfs verdriedubbelen. Jouw handen kunnen een leven redden!

Maar hoe doe je dat? Je kan eerste hulp bij een hartstilstand indelen in 4 stappen.

BEL 112 • Zorg voor een veilige omgeving. • K ijk of het slachtoffer reageert op je stem of op gebaren. • Roep om hulp. • Kantel het hoofd achterover, til de kin omhoog en controleer de ademhaling. • Als het slachtoffer niet normaal ademt, dan is reanimatie noodzakelijk. • Bel 112 en vraag om een ziekenwagen. Zeg dat het om een reanimatie gaat en geef zoveel mogelijk info. Blijf aan de lijn totdat de persoon van de alarmcentrale zegt dat je de telefoonverbinding mag verbreken. •V raag een omstander om een automatische externe defibrillator (AED) te halen (als er een in de buurt is).

HARTMASSAGE • Plaats de hiel van je hand in het midden van de borstkas. • Plaats je andere hand op je eerste hand en haak de vingers in elkaar. • Druk het borstbeen in op het ritme van het liedje ‘Stayin Alive’ van The Beegees tot er een AED aanwezig is, of tot de ambulancezorgverleners het overnemen. • Als je kunt beademen, geef dan 2 beademingen om de 30 borstcompressies. Geef anders borstcompressies zonder onderbreking. • Druk zo hard je kunt. Wees gerust, je kan niets verkeerd doen! • Indien mogelijk: wissel tijdens het uitvoeren van de reanimatie iedere 2 minuten af met een andere hulpverlener.

20 • S-magazine / mei 2016

SCHOK • Is er een AED ter beschikking? Zet hem direct aan en volg de aanwijzingen.

BETER IETS DAN NIETS • Stop niet als de ziekenwagen arriveert, maar ga door tot de professionele hulpverleners zeggen dat je mag stoppen. • O nthou! Je handen kunnen een hart weer laten kloppen en een leven redden.

Je doet niks verkeerd door de hartmassage te starten, iets doen is ALTIJD beter dan niets doen!

Wil je de kneepjes van het vak leren en praktisch oefenen? In de Well2DAY-centra vind je workshops EHBO, specifiek voor kinderen of voor volwassenen. Meer info: www.Well2DAY.be

De VoorZorg provincie Antwerpen

Infosessies

‘Hart- en vaatziekten’ Heb je vragen over de gezondheid van je hart? Dokter Freddy Van de Casseye, voorzitter van de Belgische Cardiologische Liga, geeft je tijdens deze infosessies informatie over de risicofactoren en wat je zelf kan doen GRATIS om ze te beperken.

Dokter Van de Casseye: “In België zijn er jaarlijks 31 000 overlijdens - 17 000 vrouwen en 14 000 mannen - ten gevolge van harten vaatziekten. Ter vergelijking: als je de cijfers over kanker optelt, kom je op 28 000 overlijdens. De cijfers verbeteren jaar na jaar, mede door de nieuwe therapeutische aanpak en de medische vooruitgang, maar toch ligt dit cijfer nog veel te hoog. Dit komt doordat er niet één risicofactor is, maar wel meerdere. Te hoge cholesterol, beginnende diabetes, te hoge bloeddruk, een beetje zwaarlijvig zijn … Die zaken geven niet noodzakelijk klachten. Daardoor tast de sluipende ziekte langzamerhand onze aders aan, wat op lange termijn bijvoorbeeld leidt tot een acute hartaanval, plotse CVA of hersentrombose. Het is belangrijk om het grote publiek bewust te maken van die risicofactoren: is er iemand in de familie met een voorgeschiedenis van harten vaatziekten, ken ik mijn bloeddruk, heb ik diabetes, ken ik mijn cholesterol, rook ik …? Eén Belg op 3 is zwaarlijvig of heeft obesitas, er zijn 650 000 diabetes type 2-patiënten in ons land waarvan er slechts 250 000 het weten, er zijn 2,5 miljoen Belgen met hypertensie (hoge bloeddruk) en slechts de helft daarvan wordt behandeld, er zijn 2,8 miljoen rokers. Het is belangrijk dat je je kerncijfers kent, dat kan tijdens een consultatie bij je huisarts. Dat onderzoek bestaat uit het meten van de tailleomtrek, een klein bloedonderzoek om de cholesterol en de suiker te bepalen en het nakijken van de

bloeddruk. Met die parameters kan de arts het risico al inschatten en specifieke veranderingen in je levensstijl aanmoedigen.”

Als je je nog nooit hebt laten onderzoeken op je risico op harten vaatziekten, is het aangeraden om dat toch eens te doen. Hoe groot is onze eigen invloed op harten vaatziekten? “De meeste risicofactoren kan je counteren door kleine aanpassingen in je levensstijl. Anders gaan eten, minder verzadigde vetten, minder dierlijk vet en meer plantaardige vetten. Meer groenten en fruit eten, heeft een positief effect op onze slagaders. Gezond eten is niet noodzakelijk hetzelfde als diëten, het kan ook aangenaam en lekker zijn. Meer bewegen, bijvoorbeeld 30 minuten per dag wandelen zonder kortademig te worden, heeft een positief effect op je bloeddruk en op eventuele diabetes, het verlaagt je slechte cholesterol en verhoogt je goede cholesterol. Mensen die een erfelijke voorgeschiedenis hebben, bijvoorbeeld familiale hypertensie of hypercholesterolemie, hebben al één

risicofactor. De rest moet dus zeker goed worden opgevolgd want twee risicofactoren verhogen het risico aanzienlijk. Als je nog nooit je cholesterol of bloeddruk liet meten of je suiker liet nakijken, dan is het aangeraden om dat toch eens te doen. Wat is de rol van de Cardiologische Liga in dit verhaal? “De Cardiologische Liga is een vzw, opgericht in 1968. Toen waren er nog geen behandelingen voor een hersentrombose of een hartinfarct. De liga werd opgericht om toch aan preventie te doen, ook al was er geen behandeling. Onze doelstellingen zijn uiteraard het bestrijden van harten vaatziekten, het bevorderen van preventie bij alle leeftijdsklassen en het aanmoedigen van screening. We ondersteunen en stimuleren ook de patiëntenverenigingen en werken samen met ziekenhuizen en revalidatiecentra. Jaarlijks zijn er 10 000 plotse hart-

stilstanden in België. Als er geen hulp komt, heb je 10 % kans om te overleven. Als er iemand reageert door de hulpdiensten te bellen of hartmassage te starten, dan stijgen je overlevingskansen met 20 tot 30 %. Daarom ijveren we er voor om ook jongeren op school een opleiding te geven. Zo kunnen we jaarlijks pakweg 3 000 overlijdens vermijden.” Zijn jongeren op de hoogte van het feit dat ook zij risico lopen? “Vaak denkt men dat harten vaatziekten beginnen op een latere leeftijd, maar 15 % van de 20-jarigen heeft een te hoge bloeddruk. Het aantal rokers bij adolescenten stijgt nog en bij meisjes nog meer dan bij jongens. Als je de pil neemt en rookt, loop je een hoger risico op een trombose. Het is dus belangrijk om ook bij jongeren een gezonde levensstijl te promoten, ook op school. Het zijn wel de klassiekers, maar ze worden niet altijd gevolgd.”

Infosessies ‘Hart- en vaatziekten’ Gegeven door dokter Van de Casseye Locaties en data: • Well2DAY-centrum Antwerpen: maandag 6 juni 2016 • Well2DAY-centrum Geel: dinsdag 14 juni 2016 • Well2DAY-centrum Herentals: maandag 20 juni 2016 • Well2DAY-centrum Mechelen: woensdag 1 juni 2016. Telkens van 19 tot 20.30 uur. GRATIS, maar inschrijven is verplicht! Meer info of inschrijven? 03 285 43 53 of www.Well2DAY.be

mei 2016 / S-magazine •

De VoorZorg provincie Antwerpen

Als de nood het hoogst is, is De VoorZorg nabij! ijn plan wel Je denkt: ‘Ik trek m huis kom. als ik uit het zieken een gebroken Het is toch maar bent en je been’. Tot je thuis lukt om het merkt dat het niet en met die huishouden te runn gips aan. poetshulp na ziekenhuisopname Je moet niet ernstig ziek zijn om een paar helpende handen nodig te hebben. Een dom ongeval thuis, been of arm in het gips, of een eenvoudige kijkoperatie. Allemaal geen redenen tot paniek. Je voelt je niet echt ziek en in je ziekenhuisbed ben je er vast van overtuigd dat je het thuis wel alleen aankan. Dat valt soms aardig tegen. Familie en vrienden hebben het druk met hun eigen gezin en hun hulp vragen, vind je lastig. Bij De VoorZorg kan je terecht voor kortdurende poetshulp na een ziekenhuisopname van minstens 1 nacht: noodhulp. De medewerkers van onze Poetsdienst steken viermaal (verspreid over een periode van twee maanden) bij je thuis de handen uit de mouwen.

DE VOORZORG NODIGT UIT

Als alleen poetsen niet voldoende is Heb je meer hulp nodig dan alleen poetshulp? Vraag dan gezinszorg aan. De medewerkers helpen je bij je persoonlijke verzorging, doen boodschappen en maken het eten voor je klaar. Je aanvraag voor tijdelijke gezinszorg na een ziekenhuisopname behandelen we met voorrang. We spreken met jou af hoe lang je deze hulp nodig hebt.

En daarna? Vaak kan je na twee maanden zelf je huishouden terug beredderen. Is dat toch niet mogelijk, dan bekijken we samen hoe we je verder kunnen helpen. Ben je voldoende hersteld maar wil je onze hulp niet meer missen? Schakel dan over naar onze ‘huishoudhulp met dienstencheques’. Zelfs als je volledig weer te been bent of je gewoon geen tijd of zin hebt voor het huishouden, staan we voor je klaar.

En wat kost dat? Voor poetsen strijkhulp en gezinszorg berekenen we het uurtarief op basis van je gezinssamenstelling en het gezinsinkomen. Huishoudhulp met dienstencheques betaal je met 1 dienstencheque per gepresteerd uur. Dienstencheques kosten 9 euro per cheque, maar zijn voor 30 % fiscaal aftrekbaar. Dus uiteindelijk betaal je maar 6,30 euro per cheque. Per half jaar betaal je 20 euro administratieve bijdrage.

HULp NODIG NA EEN ZIEKENHUISOpNAME?

Alle hulp en zorg vraag je aan op ons gratis nummer: 0800 97 520. Thuisverpleging, noodhulp, poetshulp of gezinszorg, huishoudhulp met dienstencheques, huur of aankoop van hulpmiddelen … We helpen je graag verder!

FOCUS OP ZORG! Kom alles te weten over ons volledig aanbod thuiszorg, bekijk en keur grote en kleine hulpmiddelen, pik een gratis infosessie mee, stel ons al je vragen. We ontvangen je graag aan onze infostand in:

Turnhout

Op maandag 23 mei 2016 doorlopend van 9 tot 16 uur in de inkomhal van het ziekenfondskantoor, De Merodelei 19, 2300 Turnhout. Infosessies: van 10 tot 11 uur en van 14 tot 15 uur

II • S-magazine / mei 2016

Antwerpen

Op dinsdag 24 mei 2016 doorlopend van 9 tot 16 uur in de inkomhal van het ziekenfondskantoor, Emiel Vloorstraat 1, 2020 Antwerpen. Infosessies: van 10 uur tot 11 uur en van 14 tot 15 uur

Willebroek

Op donderdag 26 mei 2016 doorlopend van 9 tot 16 uur in de inkomhal van het ziekenfondskantoor, Dr. Persoonslaan 15 E, 2830 Willebroek. Infosessies: van 10 tot 11 uur en van 14 tot 15 uur.

De VoorZorg provincie Antwerpen

www.devoorzorgshop.be

ZORG EN COMFORT MATERIAAL TE KOOP

Een hekel aan al die huishoudelijke karweitjes?

BESCHERMHOES pLAASTER LIMBO BEEN LIM 100 Artikelnummer: 225. Standaardprijs: 38,95 euro. De VoorZorg-prijs: 35,05 euro.

Heb je geen tijd of zin om te poetsen, wassen, strijken, koken of om boodschappen te doen? Wij doen het voor jou. Jij betaalt met dienstencheques. Simpel toch? Word nu klant of breng een nieuwe klant aan en krijg 20 euro (*) cadeau! Bezorg ons de ingevulde bon terug: • stuur de bon naar: De VoorZorg Dienstencheques, Slachthuisstraat 68, 2300 Turnhout • mail de ingescande bon naar: dienstencheques.304@devoorzorg.be • geef de bon af in je ziekenfondskantoor. (*)

De eerste of eerstvolgende administratieve bijdrage van 20 euro moet je niet betalen als je ons een volledig ingevulde bon bezorgt. 1 bon per klant. De actie loopt tot 31 december 2016.

Ik ben al klant Naam:

...................................................................................................

HOME BEDSTEUN Artikelnummer: 3062. Standaardprijs: 64,95 euro. De VoorZorg-prijs: 58,95 euro.

.......................................................................................................................

Straat + nummer: ...................................................................... .......................................................................................................................

Postcode: .......................................................................................... Woonplaats: ................................................................................. Tel./gsm: ............................................................................................. E-mail: ................................................................................................... Handtekening: ............................................................................

Ik wil klant worden

En ik ken iemand die ook graag klant wil worden

Naam:

...................................................................................................

Een ongelukje gehad? Je been gebroken en die gips is letterlijk een blok aan je been. Met deze waterdichte beschermhoes kan je toch in bad of onder de douche. Ook bij een wondverband of een prothese is deze beschermhoes ideaal.

Heb je door rugklachten, herstel na operatie, kneuzingen na een valpartij … moeite om in en uit bed te stappen? Dan is deze beugel een handige hulp. In hoogte verstelbaar. Geschikt voor boxspring.

...................................................................................................

.......................................................................................................................

Straat + nummer: ......................................................................

.......................................................................................................................

Postcode: .......................................................................................... Woonplaats: ................................................................................. Tel./gsm: ............................................................................................. E-mail: ................................................................................................... Handtekening nieuwe klant: .......................................

1 bon per klant en geldig tot 31 december 2016. De bon is niet geldig zonder handtekening. De VoorZorg provincie Antwerpen verwerkt de gegevens die via dit formulier worden verkregen. Zij worden uitsluitend gebruikt om je op de hoogte te houden van onze dienstverlening. De wet tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer (van 8 december 1992) verleent aan de persoon op wie de gegevens betrekking hebben een recht van toegang en verbetering.

1 bon per klant en geldig tot 31 december 2016. De bon is niet geldig zonder handtekening van zowel de bestaande als de nieuwe klant. De VoorZorg provincie Antwerpen verwerkt de gegevens die via dit formulier worden verkregen. Zij worden uitsluitend gebruikt om je op de hoogte te houden van onze dienstverlening. De wet tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer (van 8 december 1992) verleent aan de persoon op wie de gegevens betrekking hebben een recht van toegang en verbetering.

V.U.: Jimmy Schevernels, Sint-Bernardsesteenweg 200, 2020 Antwerpen.

ANTISLIpVEILIGHEIDSTRIpS WIT Artikelnummer: 2897. Standaardprijs: 15,50 euro. De VoorZorg-prijs: 13,95 euro. Voorkom valpartijen in huis. De zelfklevende antislipstrips zijn speciaal ontworpen voor gebruik in natte ruimtes. Dus zeer geschikt voor in bad, in de douche en op badkamervloeren.

BESTELLEN? Voor alle informatie en bestellingen neem contact op met onze Mediotheek op het nummer 03 740 30 63, via mail mediotheek@devoorzorg.be of loop langs in je ziekenfondskantoor. Bestellen kan ook via www.devoorzorgshop.be mei 2016 / S-magazine •

III

De VoorZorg provincie Antwerpen

Bezorg ons je VAKANTIEATTEST Ben je arbeider of werkloos en arbeidsongeschikt? Dan ontvang je vanaf mei 2016 een vakantieattest van je ziekenfonds. Met dit attest geef je aan wanneer je vakantie wil nemen en dus je uitkering wordt ingehouden. Dit vakantieattest laat je best zo snel mogelijk invullen door je werkgever of werklozenkas en breng je binnen bij je ziekenfondskantoor, ook al heb je nog geen ‘vakantie’ of nam je alle vakantiedagen al op. Hoe sneller je het attest binnenbrengt, hoe vlotter je uitkeringsdossier loopt. Je kan je vakantiedagen ‘spreiden’ en elke maand een paar dagen opnemen. Dat voel je minder in je portemonnee.

BETAALKALENDER UITKERINGEN Heb je in mei 2016 recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering door ziekte en/of moederschapsrust? Dan ontvang je voor mei 2016: • het eerste deel uiterlijk 19 mei 2016 op je rekening (*) • het tweede deel uiterlijk 3 juni 2016 op je rekening (*).

WIL JE EEN SMS ONTVANGEN ALS JE UITKERING WORDT GESTORT? BEZORG ONS JE GSM-NUMMER

Je uitkering voor invaliditeit van mei 2016 staat uiterlijk 30 mei 2016 op je rekening (*).

De volledige betaalkalender vind je op onze website www.devoorzorg.be (*) Deze datum kan afwijken van de werkelijke datum door bijvoorbeeld vertraging van bankverrichtingen. Ontving je na enkele dagen nog niets? Neem dan gerust contact op met je ziekenfondskantoor.

IV • S-magazine / mei 2016

De VoorZorg provincie Antwerpen

Hou je uitkering in de gaten! Krijg je een uitkering en beschikken we over je gsm-nummer? Dan krijg je vanaf nu elke maand een gratis sms wanneer we je uitkering betalen. Ontvang je geen sms? Bezorg ons dan zeker je gsm-nummer via www.devoorzorg.be/update of je ziekenfondskantoor. Let op: dit is een automatische service. Als je een berichtje of vraag terugstuurt, krijg je geen antwoord. pS: je kan natuurlijk ook altijd je uitkeringen checken op www.devoorzorg.be/e-mut (-> uitbetalingen). Wil je geen sms meer ontvangen? Beantwoord dan het bericht met ‘STOp ’.

Van: 8686. De VoorZorg info: uw ziekte-uitkering wordt vandaag betaald en staat ten laatste binnen drie werkdagen op uw rekening. Zie www.devoorzorg.be/ - 200 jouwdossier

SMS-SERVICE VOOR IEDEREEN DIE EEN UITKERING KRIJGT.

EURO + GRATIS ACTIEpAKKET

mei 2016 / S-magazine •

De VoorZorg provincie Antwerpen

www.devoorzorgshop.be

BEWEEG JE GEZOND! Zit je broeksriem te krap? Ben je buiten adem als je de trap opgaat? Ben je vaak lichamelijk of geestelijk vermoeid? Krijg je af en toe te horen dat je toch wat meer zou moeten bewegen? Vind je van jezelf dat je onvoldoende beweegt?

VOORDELIG fIETSEN

Heb je ‘ja’ geantwoord op een van bovenstaande vragen? Kleine veranderingen kunnen ervoor zorgen dat je aan de dagelijks aanbevolen 30 minuten beweging komt. Zorg voor inspanningen met een matige intensiteit waarbij het hart sneller gaat slaan en de ademhaling dieper en wat sneller wordt. Op www.devoorzorgshop.be vind je een uitgebreid gamma aan items die je hierbij helpen. Lichaamsbeweging zorgt voor een betere geestelijke en lichamelijke conditie en heeft ook een positief effect op risicofactoren voor harten vaatziekten, zoals hoge bloeddruk, overgewicht en afwijkende cholesterol in het bloed. Elektrische fietsen tegen zomerse prijzen! Ruim aanbod aan kwaliteitsﬁetsen, in verschillende maten en modellen.

Voyager elektrische fiets 1 550 euro

1 395 euro.

Bewegen op je eigen tempo Gewichten, ligﬁetsen, roeitrainers, home- en crosstrainers …

fITNESSEN IN JE WOONKAMER

Hometrainer paros pro 399 euro

359,10 euro.

YOGA- EN MEDITATIEMATERIAAL

Lichamelijk en geestelijk bewegen Yoga towels, meditatiematten en -kussens, boeken …

Meditatiekussen 34,95 euro

31,46 euro.

BESTELLEN Of MEER INfO OVER HET VOLLEDIGE AANBOD? Surf naar www.devoorzorgshop.be Veilige online betaling of via overschrijving. Meer info: 03 285 43 53 of Well2DAY@devoorzorgshop.be

VI • S-magazine / mei 2016

De VoorZorg provincie Antwerpen

De VoorZorg helpt je met je belastingaangifte Heb je hulp nodig bij je belastingaangifte? De VoorZorg helpt je hierbij. Wij dienen je aangifte in via Tax-on-web. Dit is het officieel en uiterst veilig systeem om je aangifte via het internet in te dienen.

Volmacht Je moet volmacht geven om je belastingaangifte via Tax-on-web te kunnen indienen. Gaf je ons al een volmacht? Die blijft geldig tot je ze zelf intrekt. Gaf je nog geen volmacht? Dan brengen we dit voor je in orde. Kom langs met de identiteitskaart van iedere persoon die op de belastingaangifte staat. Zorg ervoor dat je de pincode van de kaart(en) kent. Een volmacht is persoonlijk. Moet je ook een belastingaangifte indienen voor je partner? Breng dan zijn of haar identiteitskaart en pincode mee. Dan maken we ook de volmacht voor je partner aan.

• Het aangifteformulier, dat is de belastingbrief die je moet invullen. Vulde De VoorZorg vorig jaar je belastingaangifte in, dan ontvang je geen aangifteformulieren meer op papier. Wacht dan niet op de bruine envelop met het aangifteformulier. • Je laatste aanslagbiljet. Dit is je laatste officiële belastingberekening. • Je fiscale fiches van de ontvangen inkomsten in 2015 (lonen, vakantiegeld, premies, pensioenen, werkloosheid, brugpensioen, ziekte-uitkering, arbeidsongeval, loopbaanonderbreking …). • De officiële documenten van de kosten die je in mindering brengt (giften, onderhoudsgelden, PWA-cheques ...) •…

Opgelet! Dit aanbod geldt niet voor leden die: • een zelfstandige activiteit verrichten • de werkelijke beroepskosten willen inbrengen • een hypothecaire lening willen inbrengen

• inkomsten uit financiële beleggingen moeten aangeven • inkomsten uit het buitenland moeten aangeven Je gaat in deze gevallen best naar de kantoren of zituren van de FOD Financiën. Onze medewerkers helpen alleen bij het invullen en indienen van de aangifte. Ze geven geen belastingadvies. Wacht niet tot de laatste dag om je belastingaangifte in te dienen. Om je aangifte tijdig te verwerken, aanvaarden we geen aangiften meer vanaf eind juni 2016. Je blijft volgens de wet altijd zelf verantwoordelijk voor het correct invullen en indienen van je belastingaangifte binnen de voorziene termijn.

Waar en wanneer kan je terecht? Vraag in je ziekenfondskantoor wanneer je er terecht kan voor de belastingservice.

Ben je je pincode vergeten? Geen probleem. Vraag via je gemeentebestuur of onze dienst Belastingservice een nieuwe code aan. Een aantal weken later mag je bij je gemeentebestuur je nieuwe code afhalen.

Wat moet je meebrengen? Ontving je al je fiscale documenten? Neem dan contact op met het kantoor van De VoorZorg in je buurt om je belastingaangifte in te vullen en in te dienen. Let op! Wacht tot je alle documenten in je bezit hebt. Zodra de aangifte is verstuurd, kan je geen aanvullingen meer indienen. Voor een volledige en correcte belastingaangifte heb je een aantal documenten nodig. Het lijstje hierna geeft een overzicht van de belangrijkste formulieren. Opgelet! Deze lijst is niet volledig en hangt af van je persoonlijke situatie.

Hoe vul ik mijn belastingaangifte in via Tax-on-web? Wil je je belastingaangifte zelf invullen en indienen via Tax-on-web, maar weet je niet hoe dit werkt? De VoorZorg organiseert een training waar je onder begeleiding je eerste aangifte via Tax-on-web leert indienen. Deze training is volledig gratis. De training duurt ongeveer een uur. Je gaat er zelf aan de slag met je eigen aangifte op de computer. Het aantal deelnemers is beperkt. De trainingen vinden plaats in de hoofdzetel van De VoorZorg provincie Antwerpen, Sint-Bernardsesteenweg 200 in Antwerpen op dinsdag 17 en dinsdag 24 mei 2016 om 10 uur. Dit aanbod geldt enkel voor eenvoudige belastingaangiften (geen leningen, geen inkomsten uit het buitenland, geen inkomsten uit een zelfstandige activiteit, geen werkelijke beroepskosten, geen inkomsten uit ﬁnanciële beleggingen). Inschrijven is verplicht. Dit kan via het nummer 03 285 44 42. Tijdens de training heb je je elektronische identiteitskaart met een werkende pincode nodig!

mei 2016 / S-magazine •

VII

De VoorZorg provincie Antwerpen

DE LOGOPEDIST NU OOK IN DE WELL2DAYCENTRA!

Rudy Bellekens (Well2DAYlogopedist): “Toen ik meer dan 30 jaar geleden begon, waren spraakstoornissen inderdaad de hoofdmoot, maar in de loop der jaren is dat geëvolueerd. We hebben ons meer en meer gespecialiseerd in de behandeling van kinderen met leerproblemen. We behandelen nog wel spraakstoornissen, bijvoorbeeld bij kinderen die lispelen of geen ‘R’ kunnen uitspreken. Daarnaast kunnen zowel kinderen als volwassenen terecht bij de logopedist voor stemtherapie. In de loop der jaren kwamen er steeds meer myofunctionele stoornissen bij. Sommige kinderen hebben een verkeerd slikpatroon en duwen met hun tong tegen hun tanden, waardoor die scheef gaan staan.

VIII • S-magazine / mei 2016

Veel kinderen zijn vandaag de dag in behandeling bij de logopedist voor reken-, lees- of leerproblemen. Heel wat mensen denken bij een logopedist aan stotteren en spraakgebreken, maar waarbij kan hij nog helpen?

Door op een correcte manier te slikken, voorkomen ze dat de tanden terug scheef komen te staan na een orthodontische behandeling.” Hoe kwam die evolutie er? “Vroeger werd een kind dat niet mee kon in de klas achteraan gezet. Het ging mee van het eerste tot het zesde leerjaar en kwam daarna in het beroepsonderwijs terecht of bleef thuis om daar te helpen. Men heeft ingezien dat het geen nut heeft om die kinderen gewoon te laten doorstromen en er wordt sneller ingegrepen. Een leerkracht met een klas van 20 kinderen of meer, heeft niet altijd de mogelijkheid om een kind met leerproblemen extra te

begeleiden. En ondanks een goed zorgbeleid op school is soms extra externe hulp van een logopedist noodzakelijk. We kunnen die kinderen een-op-een begeleiden en helpen waar het nodig is. Als een kind bijvoorbeeld het bruggetje over de tien niet kan, grijpen we als dat nodig is terug naar de ouderwetse methode, met een telraam.”

overleg. Als ik merk dat een kind faalangst heeft of het niet meer ziet zitten op school, probeer ik als klankbord te dienen want dan kan je al vaak een rol spelen. In de groepspraktijken waar ik werk zijn ook psychologen aanwezig, dus ik verwijs eventueel door. Daarnaast is de grens met kinesisten soms ook moeilijk te trekken. Die kunnen ook hun steentje bijdragen, bijvoorbeeld bij kinderen met lateralisatieproblemen die niet weten of ze links- of rechtshandig zijn. We moeten samenwerken, in plaats van tegen elkaar, om de patiënten zo goed mogelijk te helpen.”

Waar ligt de grens van het werkgebied tussen logopedisten en psychologen? “Zuivere intelligentietesten met de deelvaardigheden die daaronder vallen, zijn de sector van de psychologen. Alles wat met leren te maken heeft, dus lezen, spelling, rekenen, is voor de logopedisten. Er is wel onderling

Wanneer weet je als ouder dat je kind naar een logopedist moet met spraakproblemen? “Als een kind moeilijk verstaanbaar is en er komen signalen uit de omgeving, of vanuit het kind zelf, bijvoorbeeld als het niet wordt begrepen. Sommige ouders laten het kind de juiste vorm een aantal keer nazeggen, maar dan

De VoorZorg provincie Antwerpen

zien we vaak dat die kinderen aan zichzelf beginnen twijfelen. Geef de correcte uitspraak aan, maar dwing je kind niet om het na te zeggen. Zo neemt het kind het op. Je kind past het misschien niet onmiddellijk juist toe, maar dat komt wel. Van het moment dat het kind faalangst krijgt, creëer je een probleem dat veel groter is dan onduidelijk praten. Zulke kinderen dompelen we vaak onder in een taalbad, zonder te fixeren. Ik ben vanmorgen nog met een kleuter in een ballenbad gaan spelen, omdat we rond kleuren werken. Je bent met taal bezig en ze leren, maar ze ervaren het zelf als spelen. In principe is het wel zo dat de uitspraak van een kind tegen de 3de kleuterklas in orde moet zijn. Want wat een kind niet kan uitspreken, levert ook problemen op bij het lezen in het eerste leerjaar. Een kind schrijft vaak wat het zichzelf hoort zeggen. Dus als het ‘beel’ zegt in plaats van ‘beer’, schrijft je kind het ook zo.” Hoe moeilijk is het voor ouders om die stap te zetten? “Vaak krijgen de ouders via de school te horen dat ze best externe hulp zoeken. Te horen krijgen dat je kind een probleem heeft, is niet prettig. Maar voor ouders is het vaak een bevestiging van een vermoeden. Op dat moment is het belangrijk dat je de ouders een luisterend oor biedt en daar is de logopedist vaak de aangewezen persoon voor. Hij doet onderzoeken om de ernst van het probleem te bepalen en de ouders uit te leggen wat de mogelijke hulpmiddelen of therapieën zijn.”

Patiënten kunnen aanspraak maken op een wettelijke of een aanvullende tegemoetkoming. Waar ligt het verschil? “Wettelijk gezien schrijft het Riziv (Rijksinstituut voor Ziekteen Invaliditeitsverzekering) voor dat de dokter een aanvangsbilan moet voorschrijven. Dat houdt in dat we de testen mogen doen om aan te duiden dat het kind problemen heeft en van welke aard die zijn. Aan de hand daarvan kunnen wij zien of dat kind in aanmerking komt voor een Riziv-terugbetaling. Is dat niet het geval, dan valt de tegemoetkoming onder het pakket aanvullende verzekering van het ziekenfonds. Het Riziv-voordeel is 75 % van het honorarium van een geconventioneerd logopedist. Het akkoord is altijd voor 1 jaar geldig, met een eventuele verlenging van 1 kalenderjaar. Voor een bepaald aantal taalstoornissen kan het akkoord gedurende langere tijd lopen. We verduidelijken persoonlijk met de patiënt waarop hij recht heeft en brengen de aanvraag in orde.” Is er ook een terugbetaling voor volwassenen? “Ja, het Riziv voorziet een tegemoetkoming voor volwassenen bij de ziekte van Parkinson omdat je het aftakelingsproces zo kan afremmen. Verder is er een tegemoetkoming voor personen met een niet-aangeboren hersenaandoening, stemproblemen, keelkanker, stotteren, problemen die ontstaan ten gevolge van bestraling of chemo en voor mensen die zich herscholen.”

Terugbetaling voor logopedie Uit de ziekteverzekering De wettelijke terugbetaling is afhankelijk van de voorwaarden waar jij of je kind aan voldoet. De logopedist informeert je hierover.

Voordeel voor leden van De VoorZorg Hoeveel voordeel? Per les van 30 minuten krijg je 9 euro terugbetaald voor maximaal 100 lessen. Duurt je les 60 minuten, dan beschouwen we dat als 2 lessen van 30 minuten. Dit aanvullend voordeel is niet cumuleerbaar met een vergoeding uit de verplichte verzekering. Wie heeft recht op een terugbetaling? Je bent jonger dan 19 jaar bij de start van de logopedielessen, je hebt een goedkeuring van de adviserend geneesheer en je kiest voor een door het Riziv erkende logopedist. Hoe vraag je een terugbetaling aan? • Laat je arts (neus-, keel- en oorspecialist, specialist inwendige geneeskunde of kinderarts) logopedie voorschrijven (eerst een bilan en later de behandeling). • Laat je logopedist een dossier opmaken en dien het aanvraagformulier, ingevuld door de logopedist, samen met het bilan en de voorschriften in bij de adviserend geneesheer van je ziekenfonds. • Bij een akkoord kun je je 'getuigschrift voor verstrekte hulp' indienen voor een terugbetaling bij je ziekenfonds. Meer informatie over het voordeel? Kom langs in een van onze ziekenfondskantoren of bel naar 03 285 43 49. Een afspraak maken bij een logopedist in onze Well2DAY-centra? 03 285 43 53 of www.Well2DAY.be Je vindt onze logopedisten in de Well2DAY-centra in Geel, Heistop-den-Berg, Herentals en Mechelen.

Rudy Bellekens heeft meer dan 30 jaar ervaring als logopedist. Hij leerde zijn vrouw, ook logopediste bij Well2DAY, kennen tijdens de opleiding. Logopedie en mensen helpen, is een microbe die hen niet loslaat. Waarom ben je zelf logopedist geworden? Rudy Bellekens: “Communicatie, zowel geschreven al gesproken is erg belangrijk in onze maatschappij en wint nog steeds aan belang. Het is een beperking als je een probleem hebt in één van deze aspecten. Mijn doel is dan ook mensen helpen om beter te functioneren in het dagdagelijkse leven”.

mei 2016 / S-magazine •

De VoorZorg provincie Antwerpen

Trekeropuit

www.trekeropuit.be vrijetijd@devoorzorg.be 03 285 46 67

De zomer komt eraan

Zomer = vakantie = vrije tijd = Trekeropuit.be Fietsvakantie

Zorgeloos genieten aan zee

Nederland is het fietsland bij uitstek. Het begeleidersteam van Recreas is super. Ben jij een fietsfan? Iedereen die kan trappen, kan inschrijven voor de ‘Fietsvakantie Hoogloon’. Met dagelijkse fietstochtjes van plusminus 30 kilometer (of 50 kilometer voor de fanaten) verken je de Brabantse Kempen in Nederland. Fietsen, amuseren, lekker eten, genieten! Prijs: 300 euro (lid De VoorZorg), 400 euro (niet-lid). Info en reserveren: 03 285 43 35 of www.recreas.be

Geef je over aan de handen van het begeleidingsteam van je vakantie in Middelkerke aan de Belgische kust. Geschikte accommodatie, zorgzame handen voor adl-ondersteuning en verpleging, aangepaste animatie. Jij geniet van je zorgeloze vakantie aan zee. Ondertussen kan je mantelzorger of verzorger thuis even tot rust komen, zonder zich over jou zorgen te maken. Je bent in goede handen. Prijs: 520 euro (lid De VoorZorg), 654 euro (niet-lid). Info en reserveren: 03 285 43 34 of vfg.304@devoorzorg.be

Personen met een beperking (vanaf 16 jaar) Van 4 tot en met 8 juli 2016

Dagje Oostende

Personen met een beperking. ✓ Op 16 juli 2016. ✓ Met de trein. ✓ Vanaf 8 euro. ✓ Reserveren: 03 285 43 34.

22 • S-magazine / mei 2016

Personen met een matig tot zwaar verstandelijke of meervoudige beperking Van 19 tot 23 september 2016

G-basketbal

Kinderen (vanaf 8 jaar) en volwassenen met een mentale beperking. ✓ Op 21 augustus 2016. ✓ Kennismakingsuurtje. ✓ Sporthal Oase in Brasschaat. ✓ Gratis. ✓ Reserveren: 03 285 43 35.

De VoorZorg provincie Antwerpen

= reizen en dagtrips voor jong en oud Zomervakantie in Blankenberge Zelfredzame plussers Van 10 tot en met 17 juni 2016 Van 9 tot en met 16 september 2016

"Ik wou dat ik in mijn achtertuin zo’n Blankenberge had". Of schrijf in voor een vakantie voor plussers in Floreal Blankenberge. Een groepsvakantie met ruimte voor eigen initiatieven. Geniet van de groepssfeer en de enthousiaste begeleiding. Prijs: 385 euro (lid De VoorZorg), 441 euro (niet-lid). Supplement single: 87,50 euro. Optioneel vervoer met de liftbus (*): 38 euro. (*)

Moeilijk te been? Dan gaat het vervoer nu makkelijker. Let wel, de reisbegeleider is geen verzorgende. Hulp nodig? Informeer bij inschrijving naar de opties.

Een zomer lang groepsvakanties Kinderen en jongeren (4 tot 17 jaar) Kies de vakantie die je het best past!

Buitenland

• Summertop (Slovenië) van 12 tot 17 jaar. • X-plore Austria (Oostenrijk) van 13 tot 16 jaar. • Trophy, outdoorsport (Oostenrijk) van 14 tot 17 jaar. • Balaton, here we come! Van 13 tot 17 jaar.

Binnenland

• Hotspot: de Ardennen van 6 tot 16 jaar. • Zeeschuim en strandduinen van 6 tot 16 jaar. • Themavakanties vanaf 4 jaar.

Info en reserveren: 03 285 43 36 of s-plus.304@devoorzorg.be Info en reserveren: 015 28 03 44 of www.joetz.be

03 285 46 6

SpEELpLEIN MUT DE MUIS

Voor al je vakanties en dagtrips slechts 1 adres.

trekeropuit.be -03 285 46 67 Als lid van De VoorZorg krijg je per jaar tot 1 000 euro terugbetaald voor vakanties en activiteiten van onze socioculturele verenigingen.

Speelvogels (van 4 tot 14 jaar). ✓ Van 4 juli tot 12 augustus 2016 (regio Turnhout). ✓ Van 4 juli tot 26 augustus 2016 (regio Mechelen). ✓ Vanaf 3 euro. ✓ Reserveren: 015 28 03 43.

mei 2016 / S-magazine •

De VoorZorg provincie Antwerpen

MELDING Onze ziekenfondskantoren zijn gesloten op donderdag 5, vrijdag 6 en maandag 16 mei 2016 door de wettelijke feestdagen Hemelvaart en Pinksteren. Alle locaties en openingsuren vind je op www.devoorzorg.be Via www.devoorzorg.be/e-mut kan je gemakkelijk online jouw ziekenfondszaken beheren: betalingen checken, documenten aanvragen of raadplegen ... Doktersbriefjes blijven welkom in onze Xpresbussen. We storten de terugbetaling binnen enkele werkdagen op je rekening.

Optiek en hoorcentrum

SOLIDA BELGIËLEI 30 ANTWERPEN 03 218 78 25

JURIMUT

Mag een ziekenhuis weigeren een patiënt te behandelen en zo ja, in welke gevallen?

Ik vroeg een afspraak bij een arts in het ziekenhuis. Het ziekenhuis weigerde de afspraak omdat ik nog een openstaande factuur heb. Mag dat?

of de familie aandringt. Deze ingreep is immers medisch niet verantwoord.

Een arts of ziekenhuis is niet verplicht om je te behandelen, behalve als het om een medisch dringende behandeling gaat. Vraag je als patiënt aan een arts om een behandeling uit te voeren die de arts niet medisch noodzakelijk vindt, dan is de arts verplicht om de behandeling te weigeren. Een voorbeeld: vraagt een minderjarig meisje dat nog niet volgroeid is om een borstvergroting, dan moet de arts dat weigeren, zelfs als de patiënt

Anderzijds mag een arts een behandeling niet weigeren om een niet-medische reden. Zo mag de arts geen patiënten weigeren op basis van hun geslacht, nationaliteit, huidskleur, geaardheid, of omdat hij de patiënt niet sympathiek vindt. Een arts kan wel persoonlijke redenen aanhalen om een behandeling te weigeren. Zo heeft de arts ook het recht om verlof te nemen of om bijvoorbeeld deeltijds te werken. Als patiënt kan je dus niet eisen dat je op de momenten dat de arts

niet werkt, behandeld wordt. Een medisch noodzakelijke behandeling weigeren omdat je niet alle facturen betaald hebt, kan niet. Als je naar een arts of een ziekenhuis gaat voor een behandeling die medisch noodzakelijk is, dan moet je daar behandeld worden. Let op, het gaat hier om behandelingen en niet om diensten. Het ziekenhuis moet jou dus wel behandelen, maar is niet verplicht om je ook toegang te geven tot alle comfort, zoals een eenpersoonskamer. Het verblijf in een eenpersoonskamer brengt extra kosten met zich mee voor het ziekenhuis. Als je nog een onbetaalde factuur hebt, dan kan het ziekenhuis

ACTIE pROGRESSIEVE GLAZEN 20 % KORTING

20 % korting bij aankoop van multifocale glazen in mei 2016. Bij aankoop van een nieuwe bril kan je bovendien de bon van het ziekenfonds De VoorZorg gebruiken. Je krijgt dan 50 % korting met een maximum van 50 euro op je nieuw montuur, bovenop een tegemoetkoming van 25 euro van De VoorZorg. In onze winkels in Mechelen en Willebroek kan je altijd terecht voor een GRATIS ogentest!

MOL • Rozenberg 53 • tel. 014 31 46 60 WILLEBROEK • Dr. Persoonslaan 17 • tel. 03 886 68 04 MECHELEN • Désiré Boucherystraat 19 • tel. 015 20 29 65 TURNHOUT • de Merodelei 19 • tel. 014 65 18 57

24 • S-magazine / mei 2016

jou de eenpersoonskamer dus weigeren. Dat geldt niet als de arts om medische redenen vindt dat je in een eenpersoonskamer moet verblijven. Kortom, het ziekenhuis mag jou geen medisch noodzakelijke behandeling weigeren omdat je nog een onbetaalde factuur hebt. Wel mag het ziekenhuis een verblijf in een eenpersoonskamer weigeren als die enkel voor je comfort bedoeld is.

Heb je hierover nog vragen of wil je zelf ook een vraag stellen aan Jurimut? Bel dan naar 015 44 31 60 of mail naar jurimut@devoorzorg.be

webnanny

foto: S-magazine

hoe kan je je kind HELPEN BIJ HET HUISWERK?

De avonden zijn kort, de kinderen willen spelen, er wordt gekookt … En dan is er nog het huiswerk. Zodra kinderen naar de lagere school gaan, wordt het vaak een vaste routine tijdens de avondshift. Hoe kan je je kind ondersteunen bij het huiswerk?

taak gestart en beëindigd wordt. Na afloop kan je eventueel de taken overlopen, samen opruimen en de boekentas klaarmaken voor morgen. Als er huistaken voor een hele week worden opgegeven, dan kan je best met je kind nagaan hoeveel werk elke taak inhoudt. Grote taken kan je eventueel opdelen in blokken, verspreid over de week.

Organiseer het huiswerk: plan het in en spreek op voorhand af hoe lang het zal duren

Zorg ervoor dat jouw leermethode niet botst met die van de leerkracht

Je speelt als ouder een belangrijke rol bij de organisatie en tijdsbesteding van het huiswerk. Vooral voor jonge kinderen is het moeilijk om dingen te plannen. En eens ze bezig zijn met huiswerk, kunnen ze snel afgeleid zijn of maar moeizaam vooruit gaan. Doe daar nog de andere avondactiviteiten bij, en de planning kan al snel een warboel worden. Eens jullie samen hebben overlopen wat het huiswerk precies inhoudt, kunnen jullie afspreken wanneer het huiswerk gemaakt wordt. Schat ook in hoelang het zal duren.

Aan de slag: samen huiswerk maken

Zorg voor een rustige omgeving zonder prikkels. Bestaat het huiswerk uit meerdere taken (lezen, rekenen, spelling …)? Laat je kind dan de volgorde kiezen en volg op wanneer een

Je kind helpen bij het huiswerk is niet eenvoudig. De leerstof en methodes zijn immers voortdurend in verandering. Bovendien is er een groot verschil tussen iets begrijpen en onder de knie hebben én het uitgelegd krijgen. En als je de leerstof toch uitgelegd krijgt, heb je misschien een andere uitleg gegeven of leermethode gebruikt dan de juf of meester, en dat kan tot verwarring leiden bij je kind. Volg je graag de taken van nabij op? Vraag dan welke taken gegeven zijn en lees samen de agenda na. Vraag eerst aan je kind om het aan jou uit te leggen zoals de leerkracht het heeft gedaan. Zo krijg je een idee van de leermethodes en kan je je kind bijstaan als er vragen zijn. Is de uitleg niet duidelijk, dan kan je uiteraard altijd nog terugvallen op je eigen kennis of kan je contact opnemen met de leerkracht. Niet alle scholen of leerkrachten zijn

even happig om ouders bij het huiswerk te betrekken. Je kan best met de leerkracht zelf bespreken welke rol je best opneemt en hoe.

Laat je kind zoveel mogelijk zelf doen

Als je merkt dat je kind geen problemen ondervindt om het huiswerk zelfstandig te maken, kan je het gerust alleen laten verder werken. Laat je kind zoveel mogelijk zelf doen. Je kan wel in de buurt blijven om een oogje in het zeil te houden en af en toe eens na te gaan of alles vlot verloopt. Valerie de coen

WEBNANNY GEEFT OPVOEDINGSADVIES Op onze website vind je nog veel meer opvoedingsadvies voor je baby, peuter en kleuter. Je kan er ook altijd een vraag stellen aan onze webnanny die je advies geeft per e-mail. Surf naar: • www.bondmoyson.be/webnanny • www.devoorzorg.be/webnanny

mei 2016 / S-magazine •

sociale info

kies voor

kraamzorg Verse groenten op tafel, gestreken kleertjes en een proper huis. Kraamzorg tijdens de eerste weken na de bevalling is een must voor elke jonge ouder. Ann Glorieux (31 jaar) is zó tevreden over kraamverzorgende Carole (41 jaar), dat ze elke jonge ouder aanraadt om kraamzorg te nemen.

Toen Ann Glorieux (31 jaar) de eerste keer bevallen was van haar dochtertje Lou, nam ze geen kraamzorg. Resultaat? Geen verse maaltijd op tafel, een rommelige woonkamer, een torenhoge afwas en een gestresseerde jonge mama. Want het ritme van de baby, dat was wel even wennen.

Roze wolk? De babytijd is echt wel heftig! “Die roze wolk waar iedereen het over heeft, die kende ik niet”, zegt Ann. “Elk geboortebezoek, elk sms’je met dezelfde boodschap: ‘Geniet ervan!’ Daar moest ik elke keer mee lachen. Tussen het voeding geven en verzorgen door, heb je amper tijd om je huishouden te organiseren. Dus blijft alles liggen. Begrijp me niet verkeerd, de komst van een baby is een prachtige gebeurtenis. Maar de babytijd gooit alles om. En dat is best heftig. Dat is meteen één van de grootste troeven van onze kraamverzorgende, Carole. Zij

begreep onmiddellijk waarom ik het lastig had, ik hoefde het niet uit te leggen. En dat voelde als een enorme opluchting.”

Carole kwam en opeens was er elke dag verse soep Kraamverzorgende Carole kwam voor de eerste keer aan huis toen Ann net bevallen was van haar tweede dochtertje Rosie (nu 6 maanden). Carole: “Ik vroeg haar hoe het ging. Dat vond ze fijn, even de tijd nemen om verhalen uit te wisselen. Ik gaf haar een boodschappenlijstje met ingrediënten die ik nodig had om enkele lekkere gezonde maaltijden te bereiden voor de rest van de week. Ik ben een goede multitasker, dus kon ik tijdens het koken ook wat poetsen en strijken.” Dat Carole heel wat werk verzette in die paar uurtjes, dat viel ook Ann op. “Ik was verbaasd over hoeveel er gebeurd was telkens als Carole was langs geweest. Een hele verademing en een last die van mijn schouders viel.”

Week van de Kraamzorg van 9 tot 15 mei Tijdens de Week van de Kraamzorg wordt in Vlaanderen aandacht besteed aan kraamzorg. Elke mama kan voor, tijdens of na de bevalling een beroep doen op een kraamverzorgende. Omdat jonge ouders niet altijd weten dat dit mogelijk is, wil de Week van de Kraamzorg dit extra onder de aandacht brengen.

26 • S-magazine / mei 2016

Een kraamverzorgende met passie voor de job Dat Carole houdt van haar job, dat is duidelijk. “Voor mij voelt mijn job niet aan als werken. Het geeft me zoveel voldoening, want overal waar ik aan huis ga ben ik graag gezien. Mensen appreciëren de hulp die ze krijgen. En dat is een bijzonder gevoel. Bovendien ziet elke dag er anders uit en heb ik leuke collega’s. Ik vind het contact met de mensen ook heel belangrijk. Het is niet alleen poetsen, het luisterend oor is minstens even belangrijk. Ik heb vaak

naar Ann geluisterd en ik gaf haar tips over krampjes, voeding, slapen …”

Pure verwennerij Ann beschrijft de kraamzorg die ze kreeg als pure verwennerij. “Carole zorgde ervoor dat ik even tijd had om uit te rusten. Ik kon alleen naar de kiné of mijn dochter aan de schoolpoort gaan halen. En als ik terug kwam, was het huis netjes. Ik kan het elke jonge moeder aanraden.” Julie Minnaert

Zelf kraamzorg nodig? Wij helpen je verder! Vraag kraamzorg aan bij ons ziekenfonds en geniet de eerste weken na je bevalling van extra hulp met je baby. Professionele kraamverzorgsters komen aan huis, helpen je met allerlei taken en geven je advies. Ze zorgen ook voor de andere kinderen, nemen licht huishoudelijke taken op zich en doen boodschappen zodat jij zorgeloos kan genieten van je baby. Alle informatie over dit aanbod vind je op www.bondmoyson.be/kraamzorg of www.devoorzorg.be/kraamzorg.

mei 2016 / S-magazine •

gezondheid

‘Ik heb in Gambia dingen geleerd die ik hier nooit zou geleerd hebben' Yasmine Top trok in februari naar Gambia met JOETZ vzw.

In februari vertrokken zes studenten uit het derde jaar verpleegkunde naar Gambia. Ze gingen er vier weken lang intensief samenwerken met het plaatselijk ziekenhuispersoneel om intercultureel te leren samenwerken. Zo ging Yasmine, studente verpleegkunde, ook mee. Ze vertelt hier over haar ervaringen.

“Maandenlang had ik uitgekeken naar de dag van vertrek en plots was het zover. Gedurende de zes uur durende vlucht wisselden we verhalen uit, keken we films en luisterden naar muziek. Het groepsgevoel was er al van voor het vertrek maar werd sterker met de minuut.”

28 • S-magazine / mei 2016

Oranje gloed “In de luchthaven van Banjul werden we begroet door Sophie, onze gids en chauffeurs Bamadi en Lamin. Voor het eerst verkeerde ik op Afrikaanse bodem en hoewel ik al zoveel van Afrika had gehoord,

gezondheid kon ik mijn ogen niet geloven. Door het zand kreeg alles een oranje gloed, de straten lééfden. Bij ons is een straat een manier om van A naar B te reizen en niets meer. Door het raampje van ons busje zag ik spelende kinderen, kraampjes, kleinere en grotere groepen van mensen die gezellig stonden te babbelen. Vanaf dat moment wist ik dat ik goed zat en dat dit niet mijn laatste reis naar zwart Afrika zou worden.”

Ontvangen als oude vrienden “Beverly, Gillian, Soraya en ikzelf liepen stage in Sukuta Health Center, Emilie en Celine in het Brufut Health Center. We werden ontvangen als oude vrienden. Over de vier weken verspreid hielpen we bij prenatale consultaties, postnatale consultaties, vaccinaties, gewichtsbepaling, TBC-kliniek, materniteit en wondzorg. De ene dag wist ik niet welke kant uitkijken, zoveel werk kwam er op ons af. De volgende dag was er tijd zat om ervaringen uit te wisselen en bij te praten. Niemand van onze groep had ervaring met bevallingen. Die momenten dat ik in de materniteit die kleine nieuwe mensjes op de wereld mocht helpen zetten zal ik nooit vergeten.”

Frustraties en bewondering “Jammer genoeg kregen we ook minder mooie dingen te zien. Op onze eerste stagedag zagen we hoe een kind na een aanrijding binnen werd gebracht en later aan zijn verwondingen overleed. Niet iedere bevalling liep goed af en bij de verzorging van de wonden werd ik geconfronteerd met situaties die me nog lang zullen bijblijven. Ik had ook moeite met de manier waarop bepaalde opdrachten werden aangepakt. Maar behalve die frustratie voelde ik vooral bewondering voor de motivatie van het diensthoofd Rose, voor haar personeel dat elke dag lange afstanden aflegde om te komen werken, voor de moeders die met een kind op de rug, een ander kind de borst gaven.”

Vissersdorpen en krokodillen “Na onze stage kregen we de kans om ons te ontladen. Dat betekende op het strand liggen, slenteren langsheen de straten of gewoon thuisblijven en een boek lezen. We bezochten onder andere ook Marie Joof en Fatou Gaye, twee prachtvrouwen met een eigen dokterspraktijk die zich uit de naad werkten voor de gezondheid van hun patiënten. Tijdens de weekends trokken we eropuit, liepen over overvolle marktjes, logeerden in huisjes die boven op de mangroves waren gebouwd, bezochten het hectische vissersdorp Tanji, dansten rond een kampvuur en genoten vooral van de

Over Studenten zonder Grenzen tijd die we met elkaar hadden. Nog nooit gingen vier weken zo snel voorbij.” De erkende jongerenvereniging Joetz vzw organiseert jaarlijks niet alleen superleuke binnen-en buitenlandse vakanties maar ook inleefreizen naar exotische landen, in het kader van Studenten zonder Grenzen.

‘Studenten zonder Grenzen’ heeft als doel om studenten te motiveren om intercultureel te leren. Het geeft jongeren de kans om hun eigen interesses en kwaliteiten toe te passen in een sociale omgeving die volledig anders is dan wat ze hier gewoon zijn. Wil je meer info of heb je interesse om zelf mee te gaan? Surf dan naar www.joetz.be.

Renske De Maesschalck mei 2016 / S-magazine •

EYECATCHER HELFT VAN JONGEREN beSPioneert lieF

OPGELET VOOR VALSE E-MAILS OVER SCHORSING ZIEKENFONDS Verschillende leden van ons ziekenfonds kregen een valse e-mail van een afzender die zich voordoet als de Belgische FOD Volksgezondheid of het Nederlandse Ministerie van Volksgezondheid. Het onderwerp van de e-mail is ‘Schorsing van uw ziektefonds verzekering!’. De afzender vraagt om een toeslag van 100 euro te betalen voor de ziekteverzekering of zorgverzekering. Betaal je niet, dan zou je geen recht meer hebben op de vergoedingen van het ziekenfonds. De e-mail is het werk van oplichters. Betaal het gevraagde bedrag dus niet als je ook zo’n bericht krijgt. Als je twijfelt of een bericht echt is, neem dan contact op met ons ziekenfonds. Op www.bondmoyson.be of www.devoorzorg.be vind je een voorbeeld van zo’n fraudemail.

Bijna de helft van de jongeren zegt sms’jes, mails of Facebookberichten van zijn/haar lief zonder toestemming te lezen. En geeft ook toe via gsm of internet te checken waar zijn/haar partner uithangt. Wachtwoorden of pincodes uitwisselen geldt als een teken van vertrouwen en liefde. Dat blijkt uit een bevraging van 466 meisjes en jongens tussen 16 en 18 jaar door de universiteit van Antwerpen. Alle ondervraagden zaten in een relatie. Dat gebrek aan vertrouwen omschrijft onderzoeker Joris Van Outsel als virtueel partnergeweld dat mogelijk wordt gemaakt door technologische snufjes zoals smartphones. “Tieners kennen hun grenzen niet en gaan ervan uit dat extreem controlegedrag in orde is. Zij experimenteren graag en hebben weinig ervaring met het oplossen van conﬂicten, met empathisch te luisteren en elkaar ruimte te geven. Iemand virtueel controleren kan een eerste stap zijn naar wat later in fysiek geweld en vormen van psychologisch misbruik kan uitmonden. Daarom is het van belang preventief op te treden, dat kan het best via de school. Jongeren moet duidelijk worden gemaakt wat kan en wat niet kan, en waar de grens ligt.” Uit onderzoek van onze vrouwenvereniging VIVA-SVV, zij-kant en vzw Zijn blijkt trouwens dat niet enkel jongeren hun partner ‘bespioneren’. In de relatietest, die de organisaties vorig jaar afnamen naar aanleiding van de campagne ‘Liefde is (niet)’, gaf één op de drie 18 tot 35-jarigen aan de sms’jes en Facebookberichten van zijn of haar partner te lezen. Meer info over de campagne vind je op www.horenzienenpraten.be, waar je ook zelf de relatietest kan invullen.

12 MEI iS de internationale daG Van de VerPleGinG Bedankt aan onze 1000 thuisverpleegkundigen! 12 mei is de Internationale Dag van de Verpleging. Op die dag vieren we de verjaardag van Florence Nightingale, de Britse verpleegkundige die aan de basis lag van de moderne verpleegkunde. Deze dag heeft in de zorgsector een belangrijke betekenis. Over de hele wereld is er bijzondere aandacht voor verpleegkundigen die zich dagelijks inzetten in de gezondheidszorg.

Bijzonder beroep Niet alleen hebben verpleegkundigen dagelijks hun handen vol met de zorg voor hun patiënten. Zij bewaken ook de kwaliteit waarmee ze dit doen. Daarnaast wordt van verpleegkundigen verwacht dat ze steeds mee zijn met alle nieuwe technieken en behandelingsmogelijkheden. Verpleegkundigen moeten bereid zijn om levenslang te leren. Een

Naar aanleiding van 12 mei, de Dag van de Verpleging, willen we onze thuisverpleegkundigen eens extra in de bloemetjes zetten. Met meer dan 1000 zijn ze ondertussen! We willen hen bedanken voor de inzet en voor de kwalitatieve zorg die zij aan patiënten bieden. We waarderen hun warme en menselijke aanpak. Daarom: een oprechte dankjewel.

30 • S-magazine / mei 2016

bijzonder beroep dus, een beroep dat heel wat inzet vraagt. Zelf thuisverpleging nodig? Onze dienst Thuisverpleging biedt hygiënische en verpleegkundige hulp bij je thuis: inspuitingen, wondverzorging, diabeteseducatie, sondages, chemo ... Onze thuisverpleegkundigen staan altijd voor je klaar, ook in het weekend. Vraag ernaar in een kantoor in je buurt of raadpleeg onze website voor meer informatie: www.devoorzorg.be/thuiszorg of www.bondmoyson.be/thuiszorg.

door Urbain Vandormael

MEISJES DRINKEN ook en meer dan Je denkt

PENDELAARS Wonen Gemiddeld 19 km Van hUn Werk De gemiddelde afstand tussen werk en woonplaats bedraagt in ons land 19 km. Dat is meer dan in onze buurlanden. Volgens cijfers van HR-dienstverlener Acerta leggen mannen zo’n 21 km af, vrouwen 17 km. Leeftijd speelt geen rol, het loon is wel doorslaggevend: hoe hoger het loon, hoe groter de kans dat er meer kilometers moeten afgelegd worden. Bijna driekwart van de verplaatsingen gebeurt met de auto. Dat is een typisch Belgisch fenomeen en heeft te maken met het hoge aantal bedrijfswagens. Wie een bedrijfswagen bezit, legt gemiddeld 32 km af naar zijn/haar werk. Goed nieuws is dat de fiets fors aan het oprukken is in het woon-werkverkeer. In 2011 koos 12 procent voor de fiets, vorig jaar was dat percentage opgelopen tot 18 procent of een stijging met 50 procent. Door de opmars van de elektrische fiets kunnen nu langere afstanden worden afgelegd, almaar meer werkgevers kennen ook incentives toe aan werknemers die met de fiets naar het werk komen.

“Vrouwelijke tieners drinken gewoon mee met stoere mannelijke leeftijdsgenoten, maar ze worden wel sneller dronken, dat zegt kinderarts Jozef De Dooy (UZA). De ziekenhuizen zien het met lede ogen gebeuren. Bijna zeven vrouwelijke tieners per dag worden binnengebracht. Sommigen belanden meteen op de spoedafdeling. Soms gaat het om 12-jarigen. In absolute cijfers hebben de jongens nog de bovenhand, maar procentueel gezien zijn er in 2014 meer vrouwelijke dan mannelijke minderjarigen onder invloed in de kliniek beland. Het stigma is verdwenen. De sociale druk om niet te drinken, is een vorm van bescherming die bij de jonge generatie meisjes is verdwenen.” JOETZ vzw lanceerde Ken je Maat om jongeren bewust te maken van hun alcoholgebruik en om hen aan te sporen om meer voor elkaar te zorgen tijdens het uitgaan. Acteurs Bill Barberis en Nawfel Bardad, bekend uit ‘Thuis’, geven in een sensibiliserende video het goede voorbeeld. Benieuwd of jij ook een goede maat bent? Doe dan nu de test op www.kenjemaat.be.

KORTER WERKEN in trek biJ mannen Het aantal werknemers dat vier vijfde werkt, is de voorbije 15 jaar meer dan verdubbeld. Dat blijkt uit een enquête van de federale overheidsdienst Economie. Vier vijfde werken wordt stilaan het nieuwe voltijdse werken. Vooral bij de mannen is de formule sterk toegenomen, een verdrievoudiging sinds 2000. Dat laat de onderzoekers toe te veronderstellen dat almaar meer mannen ook gezinstaken op zich nemen.

minder UitkerinG BIJ LAATTIJDIGE ZIEKTEAANGIFTE Ben je werknemer, zelfstandige of werkzoekende, en word je ziek? Dan moet je een getuigschrift voor arbeidsongeschiktheid gebruiken om je ziekte aan te geven. Laat het getuigschrift invullen door je arts en stuur het met de post naar ons ziekenfonds. Doe je aangifte tijdig en correct. Je hebt er alle belang bij. Let erop dat je arts de begindatum en de (verwachte) einddatum van je ziekte op het getuigschrift invult. Ons ziekenfonds mag geen getuigschriften zonder beginen einddatum aanvaarden. Als de data ontbreken, dan contacteren we eerst jouw arts om die informatie op te vragen. De erkenning van je ziekte en de uitbetaling van je uitkering lopen hierdoor vertraging op. Verstuur je getuigschrift ook op tijd naar ons ziekenfonds. Als je het getuigschrift te laat opstuurt, dan is ons ziekenfonds verplicht om jou 10 % minder uitkering te betalen. Maar liefst 1 op de 4 leden stuurt zijn ziekteaangifte te laat op en krijgt daardoor minder uitkering. Kijk dus zeker de juiste aangiftetermijn voor je ziekte na in de kader hiernaast.

Wanneer stuur je het getuigschrift naar ons ziekenfonds? - Als je je ziekte voor de eerste keer aangeeft: • Als werkzoekende of interimaris: binnen 48 uur na het begin van je ziekte • Als arbeider: binnen 14 kalenderdagen na het begin van je ziekte • Als bediende of zelfstandige: binnen 28 kalenderdagen na het begin van je ziekte. - Als je langer ziek blijft dan de voorziene einddatum, of als je binnen 14 dagen na werkhervatting weer ziek wordt: Stuur het getuigschrift binnen 48 uur naar ons ziekenfonds bij elke verlenging van je ziekte. Meer informatie over de ziekteaangifte vind je op www.devoorzorg.be/meldjeziekte of www.bondmoyson.be/meldjeziekte.

mei 2016 / S-magazine •

WEET WAT

Wortelen

je eet

Groente nummer één destijds het monopolie had op de specerijenhandel tussen Europa en Azië. In Frankrijk duurde het evenwel tot het midden van de negentiende eeuw vooraleer de oranje variant naam maakte. foto’s: S-magazine

Bron van bètacaroteen

Wortelen zijn de meest gegeten groentesoort in België. Dat succes hebben ze te danken aan het feit dat ze zowel bij jong als oud in de smaak vallen. Dankzij hun stevige dosis bètacaroteen en vitamines helpen ze ons bovendien om gezond te blijven.

CES SUCCEPTEN RE

Wij kennen vooral oranje wortelen, maar de populaire telg uit de familie van de schermbloemigen heeft ook paarse, rode, witte, gele en groene soortgenoten. Ze komen allemaal voort uit de paarse wortel, die aan het begin van de jaartelling geteeld werd in Klein-Azië en Egypte. Pas in de dertiende en veertiende eeuw maakten de paarse en gele peen de oversteek naar Europa. Uit die laatste soort is uiteindelijk, zowat 400 jaar geleden, de oranje wortel ontstaan. Volgens de legende is de lekkere groente in de zeventiende eeuw in Nederland gekruist tot ze de oranje kleur van het Huis van OranjeNassau had. Ze zou onze regionen hebben bereikt dankzij de Verenigde Oostindische Compagnie, een machtige Nederlandse onderneming die

• Lamskroon met groentekrans en boontjes in spek (Jeroen Meus) • Lentewaterzooi (Jan Buytaert) • Gehaktschotel met wortelen en aardappelen (Solo.be) • Ovenschotel met vis, prei en wortelen (15gram.be) • Groene linzen met prei, wortelen en rapen (Recepten4seizoenen.be) • Gevulde komkommer met wortelen (Mijnflandria.be)

32 • S-magazine / mei 2016

Wortelen zijn niet enkel de meest geliefde van alle groentesoorten, maar ook een van de gezondste. Ze zijn een belangrijke bron van bètacaroteen, een stof die in ons lichaam wordt omgezet in vitamine A, een cruciaal voedingselement. Vitamine A, ook te vinden in dierlijke producten zoals vis en melkproducten, versterkt onder andere ons immuunsysteem en ons gezichtsvermogen. Een tekort aan de vitamine kan in zeer ernstige gevallen leiden tot letsels aan het hoornvlies en zelfs blindheid. Bètacaroteen verleent wortelen overigens ook voor hun oranje kleur. Hoe feller hun kleur, hoe meer caroteen ze aan boord hebben.

Rauw zijn ze op hun best, omdat ze dan al hun voedingsstoffen aan boord houden. Als wortelen worden verkocht met het loof er nog aan, dan moeten de bladeren stevig en groen zijn, anders zijn ze niet vers. Hebben de wortelen aan de bovenkant een groene kleur, dan zijn ze nog niet helemaal rijp. Eenmaal thuis kan je de smaakmakers twee tot drie dagen bewaren in de koelkast, daarna worden ze slap. Bewaar ze echter niet samen met fruit of groenten die veel ethyleen produceren, zoals peren, appels en aardappels, want dan worden ze snel oud en bitter. Een persoonlijke favoriet: gekookte wortelen met een dressing op basis van platte peterselie, koriander, paprikapoeder, komijn, citroensap, olijfolie, sojasaus, look en een likje honing.

Schrapen, schillen, borstelen

Van grootmoeder hebben we geleerd om suiker toe te voegen aan wortelen, maar Blijf langer jong dat doen we beter niet. Naast vitamine A leve- Schraap De smaakmaker bevat ren wortelen ook riante immers al veel suiker, porties vitamine B, C wortelen in zowat 3,7 gram per 100 gram. Nog een gouden en E. Die voorkomen plaats van ze en vertragen de ontwik- te schillen tip: schraap wortelen in keling van hartkwalen plaats van ze te schillen. De meeste vitamines en kankers, gaan het verouderingsproces bevinden zich immers van de huid tegen en vlak onder de schil. hebben een cholesteJonge wortelen hoef je rolverlagende werking. zelfs niet te schrapen, Wortelen zijn ook rijk maar enkel te borstelen. aan vezels, die samen Wat je er ook mee doet, met de aanwezigheid van bètacaro- doe het in ieder geval vlak voor je ze teen de spijsvertering en de werking verwerkt of opdient. De vitamines verdwijnen namelijk door contact van het darmstelsel bevorderen. met de lucht. Smakelijk!

Persoonlijke favoriet

Onze voorouders prezen wortelen voornamelijk voor hun geneeskundige kracht, vandaag worden ze gesmaakt omwille van … hun smaak. Zowel rauw als gekookt, zowel gestoomd als gestoofd zorgen ze voor een smakelijke zoete toets.

bart Vandormael

foto: S-magazine

drink, drink, DRINK! Kinderen horen, net als volwassenen, ongeveer twee liter water per dag te drinken. Meer concreet: meisjes van negen tot dertien jaar hebben 1,9 liter water per dag nodig om gezond te functioneren, jongens 2,1 liter. Als ze het met minder moeten stellen, kan dat hun kortetermijngeheugen ondermijnen, schade toebrengen aan hun cognitieve functies en leiden tot hoofdpijn en prikkelbaarheid. En wat blijkt: veel kinderen drinken inderdaad minder dan gezond voor hen is. Wetenschappers van de universiteit van Gent hebben urineanalyses uitgevoerd bij 451 leerlingen van het vierde, vijfde en zesde leerjaar in Oost-Vlaanderen (Assenede, Berlare, De Pinte, Eeklo, Kruishoutem, Massemen, Merelbeke, Sint-Niklaas en Zwijnaarde) en Henegouwen (Ath, Beloeil Basecles, Ellezelles, Lessines, Leuze-en-Hainaut, Maffle, Tournai en Tubize). De resultaten zijn opmerkelijk: liefst 75 procent van de kinderen is onvoldoende gehydrateerd bij aankomst op school en 53 procent blijft dat ook in de loop van de schooldag.

niet alleen hun spruiten op tijd uit bed en aan de ontbijttafel krijgen, ze moeten er ook op toezien dat zoon en/of dochter een groot glas water achterover slaan. Maar ook scholen hebben een belangrijke verantwoordelijkheid, menen de onderzoekers aan de UGent: ze moeten een bewust “drinken toiletbeleid” voeren. Het hydratatieniveau van jonge kinderen blijkt hoger in scholen die tijdens het sporten, de speeltijd en de lunchpauze water ter beschikking stellen, het onderwerp hydratatie in het schoolprogramma aan bod laten komen, toelaten dat de kinderen tijdens de lessen drinken en het toiletbezoek aangenamer maken door de toiletten schoon te houden. Dit gebeurt nauwelijks in de helft van de ondervraagde scholen. “Slechts acht procent van de kinderen zegt graag op school naar het toilet te gaan”, aldus Nathalie Michels, verbonden aan de afdeling maatschappelijke gezondheid van de UGent. Ze noemt dat cijfer “alarmerend” en roept scholen op om meer aandacht te schenken aan drinken en plassen.

Drink- en toiletbeleid

Op eigen initiatief

Ouders krijgen er aan het begin van de dag dus een taak bij: ze moeten

De resultaten van de studie “Drink, Eet, Plas op School” van de UGent

Drie op de vier lagereschoolkinderen hebben te weinig gedronken wanneer ze op school aankomen. Liefst 53 procent blijft onvoldoende gehydrateerd in de loop van de dag. Moeten scholen iets doen aan hun “toilet- en drinkbeleid”?

WEET WAT JE

drinkt

hebben hun effect niet gemist. Waterproducent Spa, de opdrachtgever van het onderzoek, heeft het pedagogisch pakket “water voor iedereen” gecreëerd, om leerkrachten te helpen hun leerlingen te motiveren om voldoende te drinken. Het pakket bevat tips om de kinderen duidelijk te maken waarom voldoende water drinken noodzakelijk is voor de goede gezondheid van het lichaam en voor het algemene welzijn. Bedoeling is om kinderen te doen inzien hoe belangrijk hydratatie is, opdat ze op eigen initiatief voldoende zullen drinken.

Bruis kan wonderen doen Maar wat als je kind niet graag water drinkt? Voor een goed begrip: je kroost verleiden met een blikje frisdrank is géén optie. Cola en limonade doen meer kwaad dan goed. Ook vruchtensap is geen gezond alternatief, omwille van de overvloedige suikers. Een beetje bruis kan echter wonderen doen. Kinderen die niet houden van water, blijken vooral een afkeer te hebben van plat water. Met (licht) bruisend water kan je hen wellicht over de streep krijgen: een klein beetje duurder, maar dat heb je er wel voor over. Ook een scheutje versgeperst citroen- of sinaasappelsap kan hun smaakpapillen doen tintelen. Gekoelde thee? Zeker aan te raden, op voorwaarde dat het gaat om natuurlijke thee waar je een smaakje aan toevoegt. Veel kinderen zullen hun neus ophalen voor pakweg rozenbottelthee, maar zijn wel te vinden voor koude thee op basis van rode vruchten. De populaire ice-tea uit de supermarkt is eerder een frisdrank dan een thee, dus: neen. Zoals je kinderen opvoedt door hen gezonde voedingswaren te laten proeven, zo moet je hen ook opvoeden door hen te leren drinken. Proost! bart Vandormael mei 2016 / S-magazine •

sociale info

DE LIJN: MEER BETALEN, MINDER KRIJGEN Sinds 1 september 2015 reizen 65-plussers niet langer gratis met de trams en bussen van De Lijn. Ze betalen nu 51 euro per jaar voor de Omnipas 65+, een abonnement dat opgeladen wordt op een MOBIB-kaart. Die kaart zelf kost 5 euro voor 5 jaar. “Senioren pakken méér de bus nu die niet meer gratis is”, liet de bevoegde minister Ben Weyts (N-VA) begin maart optekenen in de pers. Dat deed toch wel even de wenkbrauwen fronsen. Klopt dat?

senioren dat voordien gebruik maakte van het gratis vervoer werd immers altijd op zo’n 180.000 geschat. Die onverwachte extra inkomsten zijn een cadeau. Karel Stessens: “De Vlaamse gepensioneerden betalen nu 15 miljoen euro (600 miljoen oude Belgische franken) aan De Lijn om met de bussen en trams te mogen rijden. Ik heb er in de Raad van Bestuur voor gepleit de extra inkomsten te investeren in De Lijn zelf, waardoor een zware inlevering van de 8.000 personeelsleden kan vermeden worden. De Lijn moet door de Vlaamse regering ettelijke miljoenen besparen op haar werkingskosten terwijl de kosten jaarlijks met zo’n 12 miljoen stijgen.”

Van basismobiliteit naar basisbereikbaarheid S-Plus, de seniorenvereniging van het socialistisch ziekenfonds, was altijd grote voorstander van het gratis busvervoer omdat veel ouderen aangewezen zijn op het openbaar vervoer om vrienden of familie op te zoeken, boodschappen te doen… Maar zij zijn nu dubbel getroffen: ze betalen én ze krijgen een slechtere dienstverlening.

Wij gingen te rade bij oud-ACOD-voorzitter Karel Stessens, sinds de oprichting van De Lijn lid van de Raad van Bestuur. “De cijfers die minister Weyts naar voor schuift zijn voor een groot deel nattevingerwerk. Wat weet De Lijn? Dat 950.000 65-plussers een MOBIB-kaart van 5 euro hebben gekocht en dat er daarvan vandaag 355.000 ook het jaarabonnement van 51 euro betaald hebben. Hoeveel keer zij ermee rijden, kan men op dit moment nog niet meedelen. Het registratiesysteem is nog niet honderd procent operationeel, het telt voorlopig alleen de Omnipas 65+. Bovendien houden veel gepensioneerden hun kaart bij het opstappen niet voor het apparaat. Pas vanaf het moment dat alle opstappende reizigers worden geregistreerd, heb je precieze cijfers over de gebruikers.”

34 • S-magazine / mei 2016

Gebruiken de overige 600.000 65-plussers die een MOBIB-kaart kochten, hun kaart dan niet? Karel Stessens: “Een aantal gepensioneerden rijdt nog gratis, bijvoorbeeld wie recht heeft op een Tegemoetkoming Hulp aan Bejaarden (THAB), maar zij hebben wel een MOBIB-kaart nodig. En dan heb je de gepensioneerde die rekent en ziet dat een lijnkaart goedkoper is als je maar weinig de bus of tram neemt. Wat ik erg vind is dat veel 65-plussers financieel niet bij machte zijn om de 50 euro in één keer te betalen. Zij zijn de dupe van het systeem, want zij zullen telkens één kaartje kopen en na een jaar meer hebben uitgegeven.”

Karel Stessens: “Sinds vorig jaar zijn de belbussen in bijna alle streken afgeschaft. Op zondag rijden geen bussen meer vóór 10 uur en na 19 uur. Het principe van de ‘basismobiliteit’ dat je openbaar vervoer garandeert met een halte op maximaal 700 meter van je deur, wordt on hold gezet. We gaan nu naar de ‘Ben Weyts-norm’: ‘basisbereikbaarheid’. Voor hem moet het spoor het spinnenweb vormen en moet De Lijn instaat voor de kernlijnen tussen de grote steden. Wat overblijft moeten de gemeenten zelf organiseren, want zij kennen het best de noden van hun inwoners. Dat lijkt een goed plan op voorwaarde dat de gemeenten daar geld voor krijgen. Maar die voorwaarde wordt niet vervuld. Woon je in een rijke gemeente, dan kan je nog faciliteiten hebben, maar wat met gemeenten met minder middelen? Vooral in landelijke gemeenten verwacht ik problemen.”

De Lijn rekende op de verkoop van hooguit 200.000 Omnipassen 65+. Het aantal

Irene Van Humbeeck

Een cadeau van 15 miljoen

gezondheid

Verzekeringsonderneming erkend onder het codenummer 0058.

Een verzekering die beschermt wat echt belangrijk voor u is? Natuurlijk bestaat die!

Uw P&V adv ise komt bij u la ur denkt met u mee en ngs wanneer het u best pa Voor een afs st. praa k met de P& V adviseur in 5 81 of surf uw buurt, naar www.p v.be.

bel 02/210 9

P&V. Het be

wijs dat verz

ekeren ook

anders kan.

mei 2016 / S-magazine â&#x20AC;˘

gezondheid

31 mei: Werelddag zonder tabak = stoppen met roken Rook je? En denk je er wel eens aan om te stoppen? Een goed idee voor je gezondheid én je portemonnee. Maar hoe stop je op de beste manier?

Hoe?

Je kans om voor altijd te stoppen wordt écht veel groter als je het goed aanpakt. Want stoppen met roken kan je leren. Hoe? Met de hulp van een tabakoloog of huisarts, allebei erkende rookstopbegeleiders. Het grootste deel van die hulp wordt terugbetaald door je ziekenfonds. Precies omdat het degelijke hulp is.

Wat is een erkende rookstopbegeleider? Een

tabakoloog

een

echte

Meer info? Surf naar www.bondmoyson.be/terugbetalingen of www.devoorzorg.be/terugbetalingen en kijk bij Rookstop.

36 • S-magazine / mei 2016

rookstopspecialist. Hij heeft daarvoor een opleiding gevolgd en daarna een erkend statuut gekregen. Het is de beste hulp die je kan krijgen. Ook je huisarts kan je helpen. Hij kan je zelf ondersteunen of je doorverwijzen naar een tabakoloog.

Wat doet een rookstopbegeleider?

Hij begeleidt je en geeft je handige tips en trucjes. Hij gaat na wat roken voor je betekent. En hoe je dat kan veranderen. Hij weet hoe moeilijk het kan zijn om te stoppen. Samen leggen jullie een stopdatum vast. Hij zorgt ervoor dat je je goed voorbereidt. Dan stop je. En ook daarna begeleidt hij je nog. Zo maak je van die nieuwe start een succes.

Waar vind je een rookstopbegeleider?

Tabakstop is de telefoonhulplijn Het nummer staat op je sigarettenpakje: 0800 111 00. Als je ernaar belt, krijg je gratis hulp en advies van een tabakoloog. Je kan ook gedurende 3 maanden een gratis coaching via telefoon krijgen. Je eigen

vaste rookstopbegeleider luistert dan naar je, geeft je tips en advies en zorgt ervoor dat je een heel goede stoppoging doet. Met veel kans op succes. Lees er alles over op www.tabakstop.be. Bij je ziekenfonds en op www.erkendetabakologen.be Net als de huisarts heeft een tabakoloog vaak een eigen praktijk waar je terechtkan. Je kan bij beiden maximaal 8 terugbetaalde consultaties volgen. Een tabakoloog in je buurt vinden? Informeer je bij je ziekenfonds of surf naar www.erkendetabakologen.be.

Terugbetaling

Je krijgt een terugbetaling per consultatie. • Eerste consultatie (minimaal 45 minuten): 30 euro • Tweede tot achtste consultatie (minimaal 30 minuten): 20 euro • Zwangere vrouwen (maximaal 8 consultaties per zwangerschap): 30 euro Isabel Geenens

viva-svv

Ben jij een Superpapa?

Vul onze enquête in en win een ticket voor Plopsaland Op zondag 12 juni organiseert VIVA-SVV voor het derde jaar op rij Superpapadag. Een dag die in het teken staat van papa’s en het doorbreken van genderstereotypen waar mannen mee geconfronteerd worden. Vorig jaar ondervroeg VIVA-SVV 3000 papa’s. Daaruit bleek dat 7 op de 10 papa’s nog geen ouderschapsverlof hebben opgenomen. Ze gaven aan dat het financieel niet haalbaar is, dat de sfeer op het werk het niet toelaat of dat de directie het weigert, ondanks het wettelijke kader. Sommigen zeiden ook bang te zijn om een promotiekans te missen.

is nog vaak te groot. Daarom wil de vrouwenorganisatie van ons ziekenfonds dit jaar extra aandacht schenken aan ouderschapsverlof voor mannen. Aan de hand van een nieuwe enquête wil ze de financiële barrières dieper onderzoeken. Ben jij een Superpapa? Doe dan mee aan de wedstrijd en win een ticket voor Plopsaland De Panne op Vaderdag.

Veel mannen willen wel thuisblijven om voor de kinderen te zorgen maar de stap

Meer info over de wedstrijd en Superpapa vind je op: www.superpapa.be

Zondag 12 juni 2016 Superpapadag

Beleef een onvergetelijke Vaderdag! Papa’s kunnen 3000 tickets winnen voor Plopsaland De Panne! Doe mee met de wedstrijd van Superpapa en win één van de 3000 toegangtickets* voor Plopsaland De Panne. Surf snel naar www.superpapa.be

* Tickets zijn voorbehouden aan papa’s die vergezeld zijn van een betalend kind. Ze zijn enkel geldig op zondag 12 juni 2016. Superpapa is een initiatief van VIVA-SVV vzw met de steun van de Socialistische Mutualiteiten.

VIVA_superpapa_advertentie_s-mag_halve_pagina_03-2016.indd 1

mei 2016 / S-magazine •

16/03/2016 08:17:05

cultuur

HEKSEN HEBBEN ECHT BESTAAN Het jaar 2019 wordt het Bruegel-jaar. Musea kunnen niet wachten tot die tijd om een van onze meest fascinerende kunstenaars voor te stellen. In Brugge loopt een intrigerende tentoonstelling over de heksen van Bruegel en in het KMSK Brussel kan je met de hulp van Google letterlijk inzoomen op Bruegels iconische werken.

Links: David Teniers II, Hekserijscène, ca 1635. Privé verzameling, Brussel. Rechts: De val der opstandige engelen (detail), uit Bruegel. Unseen Mesterpieces. © Kon. Museum voor Schone Kunsten, Brussel

In 2019 zal het 450 jaar geleden zijn dat Bruegel overleed, we bedoelen Pieter Bruegel de Oude (1526-30?/1569), de stamvader van de Brabantse kunstenaarsdynastie. Met in het achterhoofd het gigantische succes van het lopende Bosch-jaar in Nederland, maken de Belgische musea zich op voor het Bruegel-jaar 2019. De eerste expositie voor die herdenking is trouwens al geopend. Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Brussel pakt uit met een

ongezien digitaal project ‘Bruegel. Unseen Masterpieces 2016-2020’ waarbij men naar hartenlust kan inzoomen op een twaalftal meesterwerken uit diverse topmusea. De interactieve tentoonstelling, aangevuld met een zaal échte Bruegels, loopt tot voorbij het Bruegel-jaar van 2019.

Harde tijden Een ander voorsmaakje krijg je te zien in Brugge, meer bepaald in het SintJanshospitaal, waar – vertrekkend van de prenten van Bruegel – het verhaal verteld wordt van de heksenvervolgingen in de Lage Landen tussen 1450 en 1700. Het SintJanshospitaal is in deze een plaats van de misdaad omdat de voogden van Sint-Jans, stuk voor stuk heren van stand, excelleerden in het intensief verhoren – lees: folteren – van

einde kwamen: gewurgd, met vlassen pruik verbrand aan een staak, in een ketel kokend water en olie geworpen, of simpelweg onthoofd. Het waren inderdaad harde tijden voor heksen. Heksen werden ervan beschuldigd maleficia, of slechte daden, te hebben gepleegd. Als daar zijn: het doden van baby’s, het vernielen van de oogst, guur weer veroorzaken, het verzuren van de melk, en vooral de vrouw onvruchtbaar en de man impotent maken. Historici ontdekten dat de Kleine IJstijd die van 1560 tot 1630 over onze contreien heerste, samenviel met het hoogtepunt van de heksenvervolgingen. Er moest toch ergens een verklaring gevonden worden voor het onheil dat de Lage Landen in zijn greep had.

Negatief vrouwbeeld Heksen waren vooral vrouwen, en dat had dan weer te maken met een uitgesproken negatief vrouwbeeld. Met hun genotzieke en zwakke aard waren vrouwen een gemakkelijke prooi voor de duivel, zo dacht men. Was het ook niet Eva die Adam verleid had om de appel te eten? Het spreekt vanzelf dat hekserij een dankbaar onderwerp vormde voor de kunstenaars van die tijd. In het jaar 1565 maakte Bruegel twee prenten die tot de dag van vandaag het beeld van de heks zouden bepalen: lelijke ‘wijven’ met wapperende haren, bij voorkeur naakt, vliegend door de lucht en roerend in grote kookpotten bij de haard. En precies die prenten vormen de aanleiding voor de tentoonstelling De heksen van Bruegel.

• De Heksen van Bruegel. Brugge, Sint-Janshospitaal. Tot 26 juni 2016. www.museabrugge.be • Bruegel Unseen Masterpieces, Brussel, Kon. Museum voor Schone Kunsten. Tot 2020. www.ﬁne-arts-museum.be

38 • S-magazine / mei 2016

de van hekserij beschuldigde Brugse dames om hen tot bekentenissen te dwingen. De processen en de terechtstellingen werden door de administratie keurig genotuleerd. Zo weten we ook hoe de schuldig bevonden dames aan hun

Het is een hoogst vermakelijke expositie, met knappe kunstwerken uit die tijd en bovendien een stevige historische onderbouw. We onthouden ook dat wellustige vrouwen met een grote seksuele appetijt de meeste kans hadden om op de brandstapel terecht te komen. henri lenS

BEGELEIDE MOTORREIZEN G R O E P S R E I Z E N

ROQUETAS DE MAR, COSTA ALMERIA, SPANJE

All-in

Afreis 21 september - 11 dagen/10 nachten

Roquetas de Mar ligt aan zee op 20 km van Almeria, met zowel typisch Spaanse witte huizen als een uitgebreide toeristische infrastructuur, alles omgeven door veel groen en badend in een vakantiesfeer. Hotel PLAYASOL SPA****, goed gelegen gezellig hotel met een mooi zwembad en tuin, aan het strand, nabij het commerciële centrum van Playa Serena. Inbegrepen: chartervlucht Zaventem – Almeria en terug – maaltijden tijdens de vluchten – transfer naar hotel en terug - 10 overnachtingen All-in – Nederlandstalige begeleiding vanaf Zaventem – btw – bagage-en annuleringsverzekering – brandstofgarantie – verzekering financieel onvermogen. Prijs per persoon (minimum 25 deelnemers) 21 september

2-persoonskamer 895 euro

Toeslag 1-persoonskamer 115 euro

DASSIA, CORFU

All-in

27 september - 11 dagen/10nachten

16 Juni, Champagne, 4 dagen (3 nachten) 12 augustus, Eifel, 4 dagen (3 nachten) Begeleide rondreizen langs de mooiste routes zorgen voor verantwoord motorplezier in goed gezelschap en met twee ervaren motorbegeleiders, maximum 10 deelnemende motoren. Per persoon in tweepersoonskamer, half pension: Champagne: 355 Euro. Eifel: 285 Euro. Programma op verzoek.

CANADA EN USA, DE NIEUWE WERELD HERBEKEN 25 september - 12 dagen/10 nachten Nederlandstalig begeleide rondreis met lokale gids en bezoek aan: Montreal, Québec, Ottawa, Toronto, de Niagara Falls, Washington en als afsluiter New York. Prijs per persoon: 2 495 Euro op basis van tweepersoonskamer. Uitgebreid programma op verzoek.

ALBANIE, EEN CULTURELE RONDREIS 5 oktober, 8 dagen (7 nachten) Rijke historie, prachtige landschappen… een verborgen stukje Europa. Per vliegtuig vanuit Brussel, rondrit per comfortabele autocar en verblijf in degelijke hotels*** en ****. Per persoon in tweepersoonskamer half pension: 885 Euro. Uitgebreid programma op verzoek.

Dassia ligt op 12 km van Corfu-stad omgeven door veel groen, en nog niet lang geleden door het toerisme ontdekt. Ideaal voor een ontspannen vakantie in een typisch Griekse sfeer. Hotel Elea Beach*** tuin direct aan het strand, 300 m van het centrum en gezellige bars, restaurantjes en winkeltjes vlakbij. Uitstekende service en gemoedelijke gastvrije sfeer. Inbegrepen: chartervlucht Zaventem - Corfu en terug – maaltijden tijdens de vluchten – transfer naar hotel en terug - 10 overnachtingen All-in – Nederlandstalige begeleiding vanaf Zaventem – btw – bagage-en annuleringsverzekering – brandstofgarantie - verzekering financieel onvermogen. Prijs per persoon (minimum 25 deelnemers) 27 september

2-persoonskamer 875 euro

Toeslag 1-persoonskamer 100 euro

THAILAND, KLASSIEKE RONDREIS Boeiende kennismaking met een unieke bestemming, op het programma staan Bangkok, River Kwai en Chiang Mai. Gedetailleerd programma op verzoek. Inbegrepen in de prijs: lijnvlucht met Qatar Airways vanuit Brussel via Doha en terug - luchthaventaksen - Nederlandstalige begeleiding vanaf Zaventem en lokale gids - alle uitstappen, bezoeken en verplaatsingen – 11x ontbijt, 8x middagmaal en 4x avondmaal - annuleringsverzekering – verzekering financieel onvermogen. 2-persoonskamer 1665 euro

Toeslag 1-persoonskamer 235 euro

NOG PLAATSEN VRIJ… 31 mei

WOLGA CRUISE

11 dagen

vol pension

vanaf 1420 Euro

7 september

KROATIË

8 dagen

rondreis

vanaf 1370 Euro vanaf 815 Euro

18 september

RIJNCRUISE

7 dagen

vol pension

19 september

KRETA

8 dagen

all-in

vanaf 795 Euro

13 oktober

RHODOS

11 dagen

all-in

vanaf 875 Euro

Info en inschrijvingen: www.azura-travel.com of groepsreizen@azura-travel.com of 03 755 47 42 Azura Groepsreizen een organisatie van Global Contacts nv • Heihoekstraat 114, 9100 Sint-Niklaas • Ondernemingsnummer BE 0448 402 294 • Global Contacts lic. A5239 is verzekerd tegen financieel onvermogen bij de V.S.R., de Vlaamse Solidariteit Reisgelden, een afdeling van de VVR/VVRO.

All-in All-in

13 oktober (11 dagen, 10 nachten) Verblijf op 5 km van Rhodos-stad, 2 km van het centrum van Ixia en op wandelafstand van het levendige dorpje Ialyssos met winkeltjes en restaurants. Hotel ATLANTICA PRINCESS**** uitstekende service, talrijke faciliteiten en lekkere keuken, op 80 m van het strand. Per persoon in tweepersoonskamer all in: 875 Euro.

SPANJE, COSTA TROPICAL

19 oktober - 14 dagen / 13 nachten

Prijs per persoon (minimum 20 deelnemers) 19 oktober

GRIEKENLAND, RHODOS

All-in

15 november (10 dagen, 9 nachten) Populaire en betaalbare strandvakantie met alle troeven voor een puur vakantiegevoel. Hotel BAHIA TROPICAL**** ideaal gelegen vlakbij centrum en strand… Per persoon in tweepersoonskamer half pension: 895 Euro.

DOMINICAANSE REPUBLIEK, BRENGT DE CARAÏBISCHE All-in ZON IN JE WINTER. 17 november ( 12 dagen,10 nachten) Vakantie genieten dankzij de uitgebreide faciliteiten en de uitstekende service. Hotel VIVA DOMINICUS PALACE****, een charmant koloniaal resort aan het strand nabij het gezellige Dominicus. Prijs per persoon in tweepersoonskamer all-in: 1470 Euro.

Meer informatie vind je op www.devoorzorg.be/mutas of in een van onze kantoren.

S-magazine - Maandblad van de Socialistische Mutualiteiten nr. 423 - mei 2016 - Verantwoordelijke uitgever: P. Callewaert Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel

Wereldwijd medisch verzekerd dankzij De VoorZorg