maart 2022 S-magazine

Bond Moyson Oost-Vlaanderen

DOSSIER DE PASSIE DIE MAARTEN VOORUITSTUWT JE PASSIE VOLGEN? KAMAL KHARMACH GEEFT TIPS

EEN MAGAZINE VAN

n

na ran am de . rt

G NI RO E Bo O U nd T W M op o 1 ju yso S ! li v n a ve

MAART 2022

Benieuwd?

Kijk snel op p. 14!

EDITO

DE KRACHT VAN PASSIE

COLOFON JAARGANG 50 maart 2022 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Paul Callewaert

Als er 1 emotie is die je als geen ander in vuur en vlam kan zetten, dan is het wel passie. Zo’n hartstocht linken we vaak aan begeerte of een liefdesrelatie. Maar passie heeft meer dan enkel een ‘verliefd’ gezicht.

Denk maar aan mensen die met een ongekende geestdrift hun werk uitvoeren.

Mensen in de zorg die ons, met alles wat ze in zich hebben, helpen om gezond te blijven en daarbij de laatste 2 jaar extra worden uitgedaagd.

ALGEMEEN HOOFDREDACTEUR Katrien De Weirdt HOOFDREDACTEUR Gwen Muylaert WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Bram Beeck, Tom Bosman, Alain Bourda, Joeri Bouwens, Sarah Brancart, Arne De Backer, Aline De Meyer, Anneleen De Sadeleer, Mieke De Smet, Nicolas De Vos, Bart Demyttenaere, Tom Durinck, Siska Germonpré, Silke Hoefkens, Véronique Mertens, Dimitri Neyt, Carolien Rietjens, Peter Seijnhaeve, Sarah Van Humbeeck, Renée Vansteenwinckel, Pieter Vandenbroucke, Bieke Volcke, Carolien Wouters

Maar ook mensen die gedreven een sport of hobby uitoefenen. Zij die enthousiast anderen bijstaan als vrijwilliger. Of zich vurig toeleggen op een bepaalde interesse of levensstijl. Op pagina 6 lees je hoe Ine, Martin, Frank en Maarten elk gedreven worden door een brandende passie.

CONCEPT & REALISATIE HeadOffice ILLUSTRATIES EN FOTOGRAFIE Laura Janssens, Stijn Wils

Passie kan dus een goede drijfveer zijn, zolang je ze in evenwicht houdt. Want net zoals met andere zaken, kan te veel enthousiasme een valkuil zijn. Dat zag ook comedian en econoom Kamal bij de opnames van zijn tv-programma ‘Andermans zaken’ (p. 21). Passie hoeft trouwens geen constante te zijn. Ze kan plots ontstaan of geleidelijk groeien. Ze kan komen en gaan.

Ze kan zelfs veranderen. Dat weet bijvoorbeeld ex-topturnster Gaelle Mys (p. 35) als geen ander.

DRUKKERIJ T’Hooft, Brugstraat 186, 9880 Aalter OPLAGE 530 000 exemplaren

Vraag of suggestie over S-magazine?

S-magazine Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel T 02 515 06 96 E s-magazine@socmut.be W www.bondmoyson.be/ s-magazine

Zet passie om in brandstof om verder te gaan, anders te kijken of denken, en gezond te zijn. Laat het vooral een mogelijke bouwsteen zijn voor geluk, maar geen noodzakelijk fundament.

Vraag over de voordelen of diensten van ons ziekenfonds?

Veel leesplezier!

T (algemeen) 09 333 55 00 T (zorg) 09 333 55 00 (optie 2) W www.bondmoyson.be/contact

TEAM S-MAGAZINE

2

INHOUD

EN VERDER 04 NIEUWS 12 S-INFO Narcisme, als je leeft in een schijnrealiteit

06

PASSIE Ze zijn zo gebeten door iets dat ze bijna niet zonder kunnen: ontdek de bijzondere motor achter Ine, Martin, Frank en Maarten.

13 DE REKENING VAN Hoeveel kost medische zorg in het buitenland?

14 IN DE KIJKER Je ziekenfonds krijgt een nieuwe naam 24 GEZOND Al je vaccins in orde

26

TERUG IN HET SPOOR VAN Jonge mantelzorgers Hind en Zahra

28 SHOPPING Kolven zonder zorgen 29 VOOR JOU Goede voornemens volhouden? Zo doe je het 30 BINNENKIJKEN BIJ Hilde, CEO met een passie voor mensen

18

TABOE Abortus: de ingreep die niet genoemd mag worden

33 AGENDA Trek eropuit!

35 5 VRAGEN AAN Gaelle Mys, ex-topgymnaste

16

HOEZO Emotionele arbeid of het onzichtbare takenlijstje

21

PASSIE Kamal Kharmach, van passioneel naar professioneel

LEES ONLINE VEEL MEER Zoek de QR-codes in dit nummer, scan ze en lees leuke extra verhalen en gezondheidsinfo op onze blog. www.bondmoyson.be/blog

De redactie van dit nummer werd afgesloten op 25 februari 2022. De inhoud is gebaseerd op informatie die op dat moment verstrekt en bevestigd werd door de betrokken partijen.

De aangegeven tegemoet­komingen, producten en prijzen zijn louter indicatief. Voor de precieze voorwaarden en maxima kan je contact opnemen met Bond Moyson provincie Oost-Vlaanderen. Deze kan in geen geval aansprakelijk worden gesteld voor eventuele vergissingen bij de druk van deze uitgave.

Scan de QR-code met je smartphone of tablet.

3

SCAN ME

DOSSIER

LAAT JE GRATIS TESTEN OP DIKKEDARMKANKER Dikkedarmkanker treft ongeveer 5000 Vlamingen per jaar.

Vaak merk je er weinig van, tot het vergevorderd is. Maar je kan de ziekte tijdig opsporen én goed behandelen.

De Vlaamse overheid organiseert een gratis bevolkings­ onderzoek naar dikkedarmkanker. Dat spoort iedereen van 50 tot en met 74 jaar ertoe aan om elke 2 jaar een stoelgangtest te doen. Op www.myhealthviewer.be zie je wanneer je een uitnodiging mag verwachten.

• Wat? Je krijgt een stoelgangtest toegestuurd. Je neemt een staal van je stoelgang en stuurt het op naar het labo.

• Resultaat? De test spoort bloed op in de stoelgang. Te veel bloedsporen kan wijzen op poliepen, de mogelijke voorlopers van dikkedarmkanker. Is het resultaat afwijkend? Dan is verder onderzoek nodig (dat is niet meer gratis).

• Voordeel? Je kan de ziekte vaak vroegtijdig opsporen, zelfs nog vóór er echt sprake is van kanker. Dat verhoogt de kans op genezing.

• Mogelijk nadeel? Soms worden bloedsporen gevonden, terwijl er niets aan de hand is. Soms worden dan weer geen bloedsporen gevonden, terwijl er toch poliepen zijn.

Meer weten over het bevolkingsonderzoek dikkedarm­ kanker? Surf naar www.bevolkingsonderzoek.be.

VAKANTIEGELD VOOR LANGDURIG ZIEKEN

ZORGPREMIE AL BETAALD?

Als je langer dan 1 jaar arbeidsongeschikt bent, heb je mogelijk recht op een inhaalpremie. Dat is een soort vakantiegeld. Je ontvangt deze premie bovenop je uitkering die eind mei wordt gestort.

Voor wie?

Je was op 31 december 2021 minstens 1 jaar arbeidsongeschikt (invaliditeit) en je bent dit jaar in mei nog altijd arbeidsongeschikt.

Met de zorgpremie worden meer dan 300 000 mensen geholpen die veel zorg nodig hebben. Als inwoner van Vlaanderen ben je verplicht om elk jaar de zorgpremie te betalen, vanaf het jaar dat je 26 wordt.

Hoeveel?

Als werknemer of werkzoekende mag je rekenen op: • 420,60 euro als je minstens 1 jaar arbeidsongeschikt was • 536,30 euro als je minstens 1 jaar arbeidsongeschikt was én gezinshoofd bent • 700,64 euro als je minstens 2 jaar arbeidsongeschikt was • 843,22 euro als je minstens 2 jaar arbeidsongeschikt was én gezinshoofd bent.

In 2022 bedraagt de zorgpremie 54 euro. Heb je recht op een verhoogde tegemoetkoming, dan betaal je 27 euro.

Onlangs kreeg je een betalingsuitnodiging via brief of e-mail. Het is belangrijk dat je de zorgpremie betaalt vóór 30 april 2022. Want wie te laat betaalt, riskeert een boete.

Meer info: www.bondmoyson.be/zorgkas

Als zelfstandige krijg je 292,49 euro.

4

HEB JIJ AL GESTEMD? Ons ziekenfonds kiest een nieuw bestuur en ieder lid kan stemmen. Ook jij!

Waar gaat het over?

Elk ziekenfonds heeft een algemene vergadering met ledenvertegenwoordigers. De algemene vergadering heeft belangrijke taken.

Ze moet de statuten en jaarrekeningen goedkeuren en kiest de raad van bestuur van ons ziekenfonds. Om de 6 jaar kiezen we wie er in de algemene vergadering zetelt. In 2022 is het opnieuw zover.

Breng zelf je stem uit Ieder lid kan stemmen, maar hoe gaat dat in zijn werk?

IEDEREEN FILOSOFEERT MET FILOE

Je ontving je oproep met de post of per e-mail. Staat je e-mailadres in je ziekenfondsdossier, dan kreeg je een e-mail. Wie geen e-mailadres heeft, ontving een brief.

Filosoferen is niet alleen voor bekende denkers zoals Socrates of Nietzsche. Iederéén kan het. Wil je nadenken over het leven, je ervaringen of alledaagse dingen? Doe dan mee met Filoe. Dito, de vereniging voor personen met een handicap, ontwikkelde dit interactieve filosofeerspel voor mensen met en zonder handicap. Filoe leert je nadenken over levensvragen, gebeurtenissen en ervaringen van alledag. Voorkennis is niet nodig.

Voorzieningen voor personen met een handicap kunnen het spel mét begeleiding reserveren.

Alle informatie staat in jouw persoonlijke brief of e-mail: de lijst met kandidaten én hoe en waar je kan stemmen. Voor het eerst kan je ook online stemmen, een primeur!

Meer weten? www.bondmoyson.be/inspraak

Alle info op www.ditovzw.be/filoe.

VAARWEL OMSLAGEN! Sinds 1 maart kan je niet langer omslagen voor de rode brievenbussen aanvragen. Je doktersbriefjes en andere documenten voor je ziekenfonds stop je nu zonder omslag in een van onze rode brievenbussen. Want zo zorg je voor een vlottere verwerking én verbruik je minder papier. De bussen worden bovendien elke dag leeggemaakt met respect voor je privacy.

Lees meer over je doktersbriefje op www.bondmoyson.be/doktersbriefje-indienen.

5

DOSSIER MIJN PASSIE ALS MOTOR

Maarten Vangramberen 43 JAAR

HOUDT VAN VOGELS, FIETSEN EN LOPEN

Of het nu een job, een hobby of een sport is: sommige mensen zijn zo gebeten door wat ze doen dat ze niet meer zonder kunnen. Hun passie is hun drijfveer. Het helpt hen om obstakels te overwinnen. Een blik in het leven van 4 mensen voor wie passie een motor is.

JE LEVEN GEDREVEN DOOR PASSIE 6

MAARTEN GAAT ELKE DAG HARDLOPEN Maarten

“ALS IK EEN DAG NIET LOOP, BEN IK ONUITSTAANBAAR” Toen zijn dochter 10 jaar geleden werd geboren, bleek ze een slechte slaper te zijn. VRTsportjournalist Maarten Vangramberen hield er niet alleen slapeloze nachten aan over, maar ook een passie voor hardlopen. Intussen staan er 2 marathons op zijn palmares.

PRIMAIRE BEHOEFTE “Om mijn hersenen en lichaam na zo’n slechte nacht te activeren, begon ik te lopen. Ik voelde me daar heel goed bij, dus dat is misschien wel de aanzet geweest om het elke dag te doen.”

Gemiddeld loopt Maarten 70 kilometer per week of 10 kilometer per dag. Al kan dat variëren. “Als ik in Frankrijk ben voor de Tour de France, leg ik ’s ochtends exact 10 kilometer af. Als ik thuis ben, hangt het ervan af hoeveel tijd ik heb. Dan kan het de ene dag 5 kilometer zijn, de andere 15.”

“Lopen is iets heel natuurlijks voor mij. Een primaire behoefte, zoals eten, drinken en slapen.

Mijn rugzak met mogelijke problemen is altijd wat leger als ik terugkom na het lopen. Het geeft een enorme vrijheid: je kan werkelijk overal heen lopen. Ik ben me ook altijd heel bewust van de omstandigheden rond mij: de modder, het weer, de natuur.”

HOOFD VRIJ “Als geoefende loper ervaar ik de gekende ‘runner’s high’ (het gevoel van enorme euforie bij een langdurige inspanning, red.) niet meer, maar ik voel me wel altijd ongelooflijk goed na een hardloopsessie. Mijn hele lichaam tintelt en mijn hoofd is weer vrij. Het is wetenschappelijk bewezen dat je hersenen beter functioneren als je loopt.”

7

“Lopen is verslavend. Ik kan niet zonder. Als het heel uitzonderlijk een dag eens niet lukt, ben ik onuitstaanbaar. Ik zal ook nooit op antenne komen als ik niet ben gaan lopen. En nog een voordeel: ik eet zeer graag en zeer veel. Dan is het mooi meegenomen als je ’s ochtends al een hoop calorieën hebt verbrand.”

IEDEREEN KAN HARDLOPEN Met het boek ‘Go Run’, dat hij samen met Josefien de Bock schreef, wil Maarten zijn passie overdragen op anderen. “Ik heb een master in lichamelijke opvoeding en ik wil mensen altijd overtuigen om te bewegen. Dat kost misschien energie, maar het geeft je een veelvoud aan energie terug.”

“Er zijn zó veel tips om het plezant te maken en het vol te houden. Want dat is het lastigste: de moeilijkste meters zijn de meters naar de voordeur. Alles wat daarna komt, gaat vanzelf. Leg in de winter bijvoorbeeld altijd je loopkleren klaar op de chauffage, zodat ze lekker warm zijn. Luister tijdens het lopen eens naar een podcast. Als je in een verhaal zit, maal je kilometers zonder dat je het doorhebt. En nog eentje: zorg voor een mooie outfit. Als je leuke kleren draagt, voel je je automatisch beter.”

“Iedereen kan hardlopen. De grootste beginnersfout is er meteen als een gek invliegen. Heel wat mensen lopen dan veel te snel, waardoor ze echt afzien en het nooit volhouden. Als je start met lopen, zorg dat je het doet op een zachte ondergrond om blessures te vermijden. En loop traag. Pas als je een tijdje loopt, kan je je tempo geleidelijk aan opdrijven.”

NEEM EEN PERSONAL TRAINER OF BEWEEGCOACH

Zin om te beginnen met lopen? Laat je begeleiden door een personal trainer van ons ziekenfonds of een beweegcoach (bewegen op verwijzing) en zet je gedroomde prestatie neer. In april tijdelijk gratis kennismaking bij de personal trainer via www.bondmoyson.be/ personal-trainer-actie-van-de-maand.

DOSSIER

Ine

“NU HEB IK EEN JOB WAAR MIJN HART LIGT” 20 jaar lang werkte Ine in de toeristische sector, waar ze gespecialiseerd was in het boeken van vluchten. Tot ze besloot om haar hart te volgen en de switch te maken naar een job in de zorg.

WAT DOEN MET DE REST VAN MIJN CARRIÈRE? “Door de komst van het internet, de lagekostenmaatschappijen en de toenemende concurrentie is het toerisme erg veranderd. De charme was weg en ik wilde iets anders. Een bijkomende aanleiding was mijn grootmoeder, die meer en meer zorg nodig had. Samen met mijn papa en mijn nicht zorgde ik een hele tijd voor haar, tot dat niet meer ging. Ze kreeg ouderdomsdementie en het was beter om haar naar een rusthuis te brengen.”

“Ik ging haar vaak bezoeken, waardoor ik ook de andere bewoners en het personeel leerde kennen.

Daardoor merkte ik dat de sfeer die heerste in het woonzorgcentrum mij wel lag. Intussen kreeg ik ook 2 burn-outs. Terwijl ik thuis zat, dacht ik veel na over wat ik kon en wilde doen met de rest van mijn professionele leven.”

HET KLÓPTE

ouderen, mensen met een handicap of andere personen die extra hulp nodig hebben.

Poetsen, koken en boodschappen doen: het behoort allemaal tot mijn takenpakket.”

“Maar voor mij is het mentale welzijn van mijn cliënten het belangrijkste. Ik praat veel met hen en dat waarderen ze erg. Zelf vind ik het prachtig om mensen te helpen. Ik geef me over aan hun wereld, zonder mezelf te verliezen. Ja, soms vreet het energie, omdat je de 2 tot 4 uur die je bij hen bent de hele tijd in functie van je cliënt denkt. Maar ik heb nu tenminste een job waar mijn hart ligt.”

BRIEF NAAR STUDIO 100 “Ik wil een meerwaarde zijn in het leven van mijn cliënten en hen achterlaten met een goed gevoel. Ik krijg veel vriendschap terug en ik weet dat ik omgekeerd ook waardevol ben. Ik kom bijvoorbeeld bij een veertiger met een mentale handicap. Hij kan niet praten, dus we communiceren via gebaren.”

“Ik beschouw die man een beetje als mijn broer. Hij is dol op ‘Samson & Marie’, maar hij vindt zo’n aflevering te kort. Dus hebben we samen een brief naar Studio 100 geschreven. Hij kreeg een brief en cadeautjes terug, en dat vond hij prachtig.

Voor zulke momenten doe ik het.”

Het ‘zorgen voor’ zat altijd in haar bloed. “Toen ik nog in het reisbureau werkte, kreeg ik weleens de opmerking: ‘Ine, wij zijn geen sociaal centrum’.

Omdat ik te lang naar de verhalen van de klanten luisterde. In 2019 hakte ik de knoop door en ging ik een dagopleiding tot verzorgende/zorgkundige volgen bij i-mens en de VDAB.”

Ine Tiest 45 JAAR

“En dat was het voor mij, dat klópte. Nu werk ik bijna 2 jaar in de thuiszorg. Ik ga langs bij

HOUDT VAN TUINIEREN EN HAAR FAMILIE

INE VERLIET HET TOERISME VOOR DE ZORG 8

VRAAG THUISHULP AAN Kom je handen tekort in huis? Moet je herstellen na een ziekte? Of word je gewoon een dagje ouder? In welke situatie je ook zit, ons ziekenfonds staat voor je klaar. Als zorgcoördinator helpen we je met het regelen van je (thuis)zorg. Alle info: www.bondmoyson.be/zorg

AAN DE SLAG IN DE THUISZORG? Onze thuiszorgpartner i-mens is op zoek naar medewerkers met een passie voor de zorg.

Geïnteresseerd? Surf naar www.i-mens.be/jobs.

MARTIN GAAT ALS VRIJWILLIGER MEE OP MANTELZORGVAKANTIE

Martin Pairoux

“Onze vakanties zijn bedoeld voor mantelzorgers en voor de persoon voor wie zij zorgen. Onze opdracht?

Iedereen een fijne vakantie bezorgen en de mantelzorger eventjes ontlasten. Dat is ons doel: ervoor zorgen dat zij ook kunnen genieten van enkele dagen rust. Momenteel plant Coponcho jaarlijks 2 vakanties: eentje naar zorghotel Duneroze in Wenduine en eentje naar Aquamarijn in Kasterlee. Maar waarschijnlijk komen er in de toekomst nog bij.”

65 JAAR

HOUDT VAN LEZEN, MUZIEK EN FIETSEN OP DE HOMETRAINER

Martin

“MIJN GROOTSTE BELONING? MENSEN DIE ZEGGEN DAT ZE EEN MOOIE TIJD HADDEN” 5,5 jaar geleden ging Martin met pensioen, na een carrière van 40 jaar bij een telecombedrijf. Nog voor hij zijn laatste weken had gewerkt, wist hij dat hij op zoek moest naar een nieuwe passie.

7 JAAR VRIJWILLIGER “Ik werd vrijwilliger bij S-Plus. Ik ging mee op vakantie met ouderen en dat viel enorm goed mee. Het jaar nadien ging ik mee op mantelzorgvakantie.

En dat ben ik blijven doen, al 7 jaar ondertussen.”

GROOTSTE BELONING Samen met zijn collega-vrijwilliger Marcella organiseert Martin tijdens het verblijf de avondactiviteiten.

Daarnaast zorgt hij ervoor dat de gasten niet alleen op tijd bij het ontbijt zijn, maar ook dat ze hun andere afspraken, zoals de pedicure, kinesist of kapper, niet missen. “Mensen wassen of verzorgen, is niet onze taak. Dat doet de verpleging.”

“Ik doe deze vakanties ontzettend graag. Mijn grootste beloning is dat mensen zeggen dat ze een mooie tijd hebben gehad. Dat ze tevreden zijn over de voorbije week. Ik vind het zo plezant als ik mensen kan helpen met hun vragen en problemen. En dat wordt ook enorm geapprecieerd. De meeste gasten komen graag terug.”

ADRENALINESTOOT “Die mantelzorgvakanties zijn mijn passie. Ik doe er alles aan om mensen een onvergetelijke trip te bezorgen.

9

Zo hadden we in Wenduine eens een hele week slecht weer, waardoor we niet naar het strand konden. Alleen de laatste dag brak de zon door. Toen heb ik iedereen gemobiliseerd om rolstoelen te duwen, zodat we toch nog naar de zee konden. Want als je naar de kust gaat, wil je toch de zee zien?

Iedereen was daar zo blij mee.”

“Ik stel mij in hun plaats: als ik een mentale of fysieke handicap had, zou ik óók willen dat ik geholpen werd en dat ik op vakantie kon gaan.

Bovendien is dit een prachtige manier om zin te geven aan mijn pensioen.

Als de week om is, ben ik uitgeput.

Maar als iemand dan komt zeggen: ‘Het was tof, bedankt voor alles’, krijg ik een adrenalinestoot en ben ik die vermoeidheid zo vergeten.”

WORD VRIJWILLIGER Op zoek naar een leuke tijdsbesteding? Wil je je steentje bijdragen aan een warme samenleving? Of nieuwe mensen leren kennen? Dan ben je een geboren vrijwilliger! Ontdek wat bij jou past op www.bondmoyson.be/ vrijwilligerswerk.

GA MEE OP MANTELZORGVAKANTIE Zorg je voor een zieke of oudere naaste, of iemand met een handicap?

Er samen met je zorgvrager even tussenuit knijpen, zonder te zorgen, kan deugd doen. Bekijk het aanbod van Coponcho op www.coponcho.be/ mantelzorgvakanties.

DOSSIER

FRANK IS AL 20 JAAR GEBETEN DOOR FIETSEN 3 KEER PLEZIER GEZONDE VERSLAVING “Als ik een dag niet op de fiets heb gezeten, loop ik lastig rond. Ik zou echt niet meer zonder kunnen. Je mag het gerust een verslaving noemen. Een gezonde verslaving. Fietsen is niet alleen goed voor lijf en leden, het helpt ook om alle piekergedachten uit mijn hoofd te krijgen.

En het is prima voor het milieu én voor de portemonnee. Met mijn fietskilometers bespaarde ik al tienduizenden euro’s.”

Frank Deboosere 63 JAAR

HOUDT VAN MENSEN, HET WEER, KOM OP TEGEN KANKER EN DE STERREN

De directe aanleiding voor Franks passie? Een wegblokkade van vracht­wagens in 2000. “Toen testte ik of het mogelijk was om met de fiets tot op mijn werk in Brussel te geraken. Heen en terug is dat 51 kilometer. Dat lukte en dus ben ik het blijven doen.”

DOOR WEER EN WIND

Frank

“In 2005 kocht ik een elektrische fiets.

Iedereen lachte mij uit, want toen was dat alleen iets voor ‘bomma’s en bompa’s’.

Het jaar nadien schakelde ik weer over op een gewone fiets. Dat ging even goed, want ik was ondertussen getraind.”

Hij fietste in 2021 maar liefst 5182 kilometer. Ook dit jaar wil hij zeker 5000 kilometer halen. Weerman Frank Deboosere is al meer dan 20 jaar gebeten door het fietsvirus en die passie neemt hij zeer ernstig.

“Nu rijd ik op een stadsfiets met 8 versnellingen. Mijn gemiddelde snelheid is zo’n 15 km/u. Ik neem altijd mijn tijd.

En dat is zálig. Ik rijd ook door weer en wind. In België regent het maar 7 % van de tijd, helemaal niet zo vaak als we soms denken. De wind is eigenlijk mijn grootste tegenstander.”

“IK HEB EEN ACHTERWERK VAN BETON”

10

Zelfs op dagen dat hij niet moet werken, haalt Frank z’n fiets van stal. “Je kan in ons land prachtige fietstochten maken. Ik ben zelfs al tot aan Signal de Botrange gereden, het hoogste punt van België. Maar ik ging ook in Frankrijk, Nederland en Duitsland fietsen en dat smaakt naar meer.”

“Ik heb altijd 3 keer plezier van mijn tochten: 1 keer bij de voorbereiding, 1 keer bij het fietsen zelf en 1 keer achteraf, als ik de foto’s bekijk. Ik maak altijd een online verslagje van mijn ritten.”

BEWEGEN, MAAR LUISTEREN NAAR JE LICHAAM “Ik fiets graag samen met mijn vrouw, maar dan doen we geen al te lange afstanden. Als ik alleen fiets, vind ik het fijn om 100 kilometer te rijden en uren onderweg te zijn. Ik heb inmiddels een achterwerk van beton, dus van zadelpijn heb ik geen last”. (lacht) “De ouderdom begint af en toe wel op te spelen: een peesontsteking hier en een enkelblessure daar. Maar blijven bewegen is belangrijk om alles soepel te houden. Je moet wel leren luisteren naar je lichaam.

Ik ben intussen een paar keer gevallen, met een gebroken elleboog en gekneusde ribben tot gevolg. Toch houdt dat mij niet tegen om telkens op mijn stalen ros te kruipen. Wel áltijd met een helm op, ik ben een zeer voorzichtige fietser.”

Franks fietsverslagen lezen? Surf naar www.frankdeboosere.be en klik bovenaan de pagina op de rubriek ‘fiets’.

GEWIKT & GEWOGEN

DE PASSIE VAN ONS ZIEKENFONDS? SOLIDARITEIT

Paul: “Solidariteit is al meer dan 100 jaar de drijvende kracht van ons ziekenfonds. Het is wat mensen echt bindt, het is de maizena voor behoud en vooruitgang. Die solidariteit vind je binnenkort ook terug in onze nieuwe naam: Solidaris.”

In je ziekenfondskantoor pluist Hanan een berg papierwerk uit voor Marc, die langdurig ziek is. Achter de schermen stort Geert een uitkering voor kersverse mama Kelly. Aan de telefoon regelt Tim hulp in het huishouden voor Jos, die herstelt van een knie-operatie. En in een hoog kantoorgebouw pleit Miriam op hoog niveau voor een betere terugbetaling voor het geneesmiddel voor de kleine Billie.

Hanan, Geert, Tim en Miriam zetten zich samen met meer dan 3000 collega’s elke dag in voor de 1,9 miljoen leden van ons ziekenfonds in Vlaanderen. Leden zoals jij. Elke dag zie ik collega’s die hun job vol overgave en engagement doen. Zeg gerust: vol passie. Het is maar een job, denk je?

Klopt. Maar het is ook méér dan dat. Want er is iets dat ons bindt en ons drijft: solidariteit.

Solidariteit is overal Solidariteit: geen waarde die zo kostbaar en zo vanzelfsprekend is. Omdat het in onze menselijke natuur zit om vriendelijk te zijn met elkaar. Omdat we intuïtief voelen dat het rechtvaardig is om te delen en te herverdelen. Omdat we allemaal gelijkwaardig zijn en het logisch is dat iedereen dezelfde rechten krijgt.

Solidariteit vind je overal. Het is boodschappen doen voor je buur die slecht te

been is. Je inzetten als vrijwilliger. Bloed doneren. Maar het is ook het deeltje van ons inkomen dat we allemaal afstaan aan de sociale zekerheid. Solidariteit is wat je doet voor een ander. Bewust of onbewust, voor mensen die je wel of niet kent.

Welkom bij Solidaris Ons ziekenfonds werkt al 100 jaar volgens het principe van solidariteit. Iedereen betaalt een stukje van de sociale zekerheid. Word je ziek, dan kan je rekenen op een terugbetaling voor je gezondheidskosten. Betaald door al die kleine bijdragen van al die verschillende mensen.

Zo zetten we ons in voor een goede en betaalbare gezondheidszorg voor iedereen.

Ik ben dan ook enorm blij en trots dat ik het je eindelijk mag vertellen: je vertrouwde ziekenfonds krijgt een nieuwe naam. Vanaf 1 juli heten we Solidaris. Een naam die een grote lading dekt, want je hoort er niet toevallig ‘solidariteit’ in. Wees gerust: onze dienstverlening verandert niet. Jij kan blijven rekenen op ons sterke pakket voordelen en terugbetalingen. Maar nu onder onze nieuwe naam.

Meer weten? Kijk op pagina 14 of surf naar www.solidaris.be/iedereenmee.

PAUL CALLEWAERT ALGEMEEN SECRETARIS SOCIALISTISCHE MUTUALITEITEN

11

Een kritische noot, een optimistische boodschap of een duidelijke stelling.

Algemeen secretaris Paul Callewaert werpt een blik op onze samenleving en brengt je graag zijn visie.

S -INFO

NARCISME: LEVEN IN EEN SCHIJNREALITEIT Een narcist is iemand die zichzelf graag ziet en geen empathisch vermogen heeft. Dat is de meest gehoorde definitie, maar de waarheid is veel genuanceerder.

VERSTOORDE EIGENLIEFDE “Een narcist ziet zichzelf helemáál niet graag. Want iemand die zichzelf voldoende graag ziet, gaat respectvol om met anderen, stelt zichzelf in vraag en kan kritiek verdragen”, vertelt Diane Ruthgeerts, psychotherapeut en auteur van ‘Geboeid door narcisme’. “Bij narcisme gaat het over een verstoorde eigenliefde. Een narcist is verliefd op het beeld dat hij van zichzelf maakt en leeft in een schijnrealiteit.”

“EEN NARCIST DRIJFT ZIJN SLACHTOFFER ACHTER DE SCHERMEN TOT WANHOOP” EMPATHIE NABOOTSEN “De 2de grote misvatting is dat een narcist geen empathie heeft. We moeten een onderscheid maken tussen cognitieve (op niveau van het verstand) en affectieve (op gevoelsniveau) empathie. Geloof me, een narcist heeft bijzonder veel cognitieve empathie. Daardoor leest hij iemands gedrag en kan hij daarop inspelen”, weet Ruthgeerts.

“Hij gebruikt die kennis in een verleidingsspel en weet heel goed op welke

knoppen hij moet duwen om te krijgen wat hij nodig heeft. Affectieve empathie heeft hij niet of nauwelijks. Het van binnenuit meevoelen ontbreekt. Maar een narcist kan dat wel zeer goed nabootsen, als het hem uitkomt.”

“Nog een kanttekening: we spreken over de narcist, híj. Dat wil niet zeggen dat er geen vrouwelijke narcisten zijn. Narcisme komt meer voor bij mannen, maar vrouwen maken een inhaalbeweging.”

ONDER DE RADAR Diane Ruthgeerts: “Een narcist laat een heel ander gezicht zien aan de buitenwereld. Al zijn schaamte en minderwaardige gevoelens zijn netjes overgedragen op zijn slachtoffer, dat denkt dat het aan hem of haar ligt.”

“Een narcist manipuleert ook omstaanders, zodat zelfs een hulpverlener het gedrag niet als narcistisch herkent. Hij of

12

zij komt vaak heel stabiel over, toont zich luisterbereid en wil een consensus bereiken. Maar achter de schermen drijft een narcist zijn slachtoffer tot wanhoop."

MEER INZICHT IN NARCISME? Ben je partner, ouder, kind … van iemand met een narcistische stoornis en zoek je manieren om ermee om te gaan? In ons webinar legt psychotherapeut Diane Ruthgeerts uit wat je kan doen. Bekijk de opname via www.bondmoyson.be/ webinars.

Wil je enkele verhalen horen?

Beluister de podcasts van Sofie Hanegreefs via www.soundcloud.com/ sofie-hanegreefs.

Die kwamen tot stand met steun van Fonds Pascal Decroos voor bijzondere journalistiek.

“Ik was op vakantie in Nederland, toen ik het plots benauwd kreeg.

Ik heb COPD, een chronische longaandoening, dus ik wist dat het niet goed was. Mijn vriendin belde een ambulance en ik werd naar het ziekenhuis gebracht”, vertelt Harry. “De dokters zagen meteen dat het ernstig was. De diagnose: een zware longontsteking.

Ik bleef 10 dagen in het ziekenhuis.”

Harry Van Riet

62 JAAR WERD GEHOSPITALISEERD IN HET BUITENLAND

HOEVEEL KOSTTE HARRY’S ZIEKENHUISOPNAME IN NEDERLAND?

€ 766,15 (ambulance) + € 4718,65 (10 dagen in

ziekenhuis, scans, medicatie …)

- € 5434,80 (betaald door Mutas) € 50,00 (franchise, zelf betaald) MEDISCHE ZORG IN HET BUITENLAND

WAT IS MUTAS? Mutas is de reisbijstandsverzekering van ons ziekenfonds. Die zit inbegrepen in je lidgeld.

Dankzij Mutas ben je overal ter wereld verzekerd als je medische zorg nodig hebt. Mutas neemt contact op met het ziekenhuis, regelt een eventuele repatriëring … en betaalt ook je facturen. Je betaalt zelf enkel een franchise.

Die bedraagt tussen 50 en 250 euro, afhankelijk van het land en het type zorg.

“Mijn vriendin belde naar het ziekenfonds en de alarmcentrale van Mutas nam het over. Zij namen contact op met het ziekenhuis en hielden mijn vriendin op de hoogte. Mutas hielp ook met de praktische en administratieve organisatie van mijn opname. Het was een grote geruststelling dat de alarmcentrale er was. Zo kon ik me volledig focussen op mijn herstel. Ook achteraf stond Mutas klaar.

Zo kreeg ik een rekening van meer dan 700 euro in de bus, alleen voor de ambulance!

Ik stuurde de factuur naar Mutas en zij regelden alles.”

Binnenkort op reis? Lees meer over Mutas reisbijstand op www.bondmoyson.be/mutas.

13

IN DE KIJKER

Bond Moyson

wordt

Nieuwe naam, vertrouwd gezicht

Solidaris Op 1 juli 2022 krijgt je vertrouwde ziekenfonds een nieuwe naam.

Bond Moyson wordt Solidaris.

Wees gerust: onze dienstverlening verandert niet. Jij kan blijven rekenen op ons sterke pakket voordelen en terugbetalingen.

Björn Programmeur

We gaan er zelfs niet zo heel anders uitzien. Alleen zie je onze nieuwe naam Solidaris vanaf 1 juli 2022 op al onze brieven, in onze kantoren, in ons internetloket e-Mut ...

Kathleen Domeinspecialist Uitkeringen

14

Een nieuwe naam kiezen we natuurlijk niet zomaar. Onze naam zegt zoveel over wie we zijn. Solidaris is afgeleid van solidariteit. En solidariteit, dat is waar het bij ons ziekenfonds allemaal om draait.

Wendy Kantoormedewerker

Al meer dan 100 jaar zetten we ons in voor goede en betaalbare gezondheidszorg voor iedereen. En vanaf dit jaar vind je die solidariteit ook terug in onze naam.

Jens Teamcoördinator

We zijn dan ook trots op onze naam.

Een sterke naam voor een sterk ziekenfonds, met een duidelijk doel voor ogen. We willen dat iedereen mee is! Bovendien heten álle socialistische ziekenfondsen in Vlaanderen nu Solidaris.

Widad Marketingmedewerker

Ben jij al mee? Ontdek het op www.solidaris.be/iedereenmee 15

HOEZO EMOTIONELE ARBEID

RIKA PONNET 54 JAAR SEKSUOLOGE EN RELATIETHERAPEUTE MAMA VAN EEN TWEELING VAN 13 JAAR

De melk op het boodschappenlijstje zetten, een afspraak maken met de reparateur van de wasmachine, een berichtje sturen voor schoonmama’s verjaardag, de wie-wat-waar-kalender beheren … Taken die een vrouw vaak op zich neemt. Het is een vorm van onbetaalde arbeid. Het is emotionele arbeid, die vrije tijd ‘steelt’ en weinig wordt opgemerkt. “Het lijkt zelfs vanzelfsprekend of wordt niet gewaardeerd”, weet relatie-experte Rika Ponnet.

EMOTIONELE ARBEID ZIE JE NIET, MAAR VOEL JE WEL Hoe kan je emotionele arbeid omschrijven?

“In een huishouden heb je de praktische last: boodschappen doen, poetsen, kinderen van school halen. Maar er zijn ook dingen die gaan over welzijn. Is mijn omgeving gelukkig? Hoe zorg ik ervoor dat iedereen zich goed voelt? Oma is jarig, we moeten een kaartje sturen. De kinderen gaan naar een verjaardagsfeestje, is er een cadeautje? Mijn kind moet naar de tandarts, ik moet een afspraak maken. Mijn zus ziet er niet blij uit, kan ik iets doen?”

“Taken die niet onder de term ‘huishouden’ vallen, maar belangrijk zijn voor het algemene wel­ bevinden in een gezin. Je bent er constant mee bezig, maar in de praktijk wordt het niet gezien.”

De term emotionele arbeid heeft een zware bijklank. Het lijkt hard werken.

“Het is een permanente stressfactor. Er wordt behoorlijk veel van je verwacht. Een verjaardag met pannenkoeken is niet genoeg. Er móet een zinvolle activiteit zijn of een orginele taart op tafel staan. Kijk eens naar al die foto’s op Instagram.

On-waar-schijnlijk wat mensen elkaar aandoen.

Dat ongeschreven verwachtingspatroon!”

“Het is zeker arbeid. Geen arbeid in de zin van werken, maar wel een belasting. Een druk om te voldoen aan een norm die belachelijk hoog is.”

Is emotionele arbeid vandaag veel zwaarder dan vroeger?

“Ik ben er zeker van dat de lat hoger ligt vandaag. Bij vorige generaties ging goed ouderschap in 1ste instantie over de primaire zorg voor kinderen en het gezin: genoeg eten en drinken, kleren netjes gewassen, het huis op orde.”

“Nu vinden we onszelf pas goede ouders als we veel aandacht hebben voor het emotionele welzijn van iedereen. Kan mijn kind zich voldoende ontplooien?

Een weekendje gewoon thuis zijn, is niet meer oké.

Hoe maken we het plezant én betekenisvol?”

De emotionele arbeid valt meestal op de schouders van vrouwen. Waarom?

“Vrouwen blijven het als hún verantwoordelijkheid zien. Ook de maatschappij kijkt te vaak in hun richting. Lees eens een interview met een vrouw die carrière maakt. Zij krijgt steevast de vraag hoe ze werk en gezin combineert. Een man krijgt die vraag niet.”

16

“Een vrouw verricht 6 tot 7 uur per week meer emotionele arbeid dan een man. Zij is de lijm: doet zij het niet, dan loopt het in het honderd. Dan vertrekt een kind zonder zwemzak naar school. Dan zit een appel een week te stinken in een boekentas.”

heterorelatie leeft niet. Tuurlijk zie je soms dat de ene meer de zorger is en de andere eerder gericht is op autonomie.

Dat is nu eenmaal de dynamiek binnen een relatie. Maar sowieso is er minder discussie bij niet-heterokoppels.”

“Eens je kinderen hebt, komt er een ware stroom aan te regelen dingen op je af. Je denkt misschien ‘help, ik wil dat niet’, maar je wordt erin meegesleurd.”

Wat kan zorgen voor een beter evenwicht?

Waarom worden mannen nog wat scheef bekeken als zij een deel van die last overnemen?

“De coronacrisis en de lockdown bewezen eens te meer de scheeftrekking. We zaten thuis en combineerden werk met gezin. En het was logisch dat vooral de vrouw de zorg voor de kinderen leidde.

Zij nam het meest (onbetaald) verlof.

De carrière van de man liep door.”

“Vrouwen hebben snel een schuldgevoel als ze die emotionele arbeid niet opnemen.

Dat is deels van nature aanwezig, maar het wordt ons ook aangeleerd als kind. Van meisjes wordt verwacht dat ze empathisch zijn, zich aanpassen en minder met zichzelf bezig zijn. Van jongens aanvaarden we dat ze focussen op hun eigen behoeftes.”

“Ook binnen een gezin zie je dat. Van jongens accepteren we sneller teruggetrokken ik-gedrag (niet hetzelfde als egoïsme trouwens). Van meisjes verwachten we dat ze zich socialer gedragen en dat ze zorgtaken opnemen.”

Emotionele arbeid wordt erg gelinkt aan de structuur binnen een heterokoppel.

Hoe gaat het bij een nietheterokoppel?

“Daar zit de verdeling veel beter!

Zeker als het 2 vrouwen zijn (lacht). Maar ook bij 2 mannen.

Het klassieke gender­denken dat de ondertoon voert in een

“Zorg van bij de start voor een gelijkwaardige verdeling. Raad nummer 1: maak afspraken vóór er kinderen zijn.

Dan heb je tijd om dat goed te doen.

Op het moment dat er kinderen zijn, zijn de regels geschreven.”

“Ik zeg tegen vrouwen: doe niet alles, ook al geeft het je een goed gevoel. ‘Maar ik vind dat niet erg’, hoor ik ze soms zeggen. Wacht maar. Het neemt zoveel van je (vrije) tijd in. Het zijn vaak wat rotklusjes, die na een tijd saai worden. Dan zie je vrouwen opbranden. Zeker als je geen waardering voelt.”

“Schrijf op weekbasis uit wat jullie beiden doen voor het gezin. Concreet, in een

Vrouwen werken betaald gemiddeld

9,5 uur per week

minder dan mannen. Zij werken vaker deeltijds en/of nemen ouderschapsverlof.

Ongeveer 6 uur van de onbetaalde arbeid gaat naar het huishouden en de kinderzorg.

Bijna

50 %

van de werkenden met kinderen stelt dat ze minder tot veel minder werkten tijdens de coronacrisis. Die afname in werktijd is het sterkst bij de vrouwen. Bij mannen maakt de aanwezigheid van kinderen weinig verschil in de afname van de werktijd.

17

lijstje. Maak het onzichtbare zichtbaar.

En kom zo tot duidelijke afspraken.”

“Of ze het willen horen of niet: nog veel mannen vinden dat emotionele to do’s niet tot hun takenpakket behoren. Dus: vrouwen, treed naar buiten. En mannen, kom uit jullie kot. Als je het huishouden gelijk verdeelt, komt dat ook je relatie en je partnerschap ten goede.”

“Een gedeelde aanpak is een betere aanpak op lange termijn, voor iedereen. En vrouwen, durf wat meer het ‘foert­ouderschap’ aannemen. Verover opnieuw je eigen terrein en ga er niet automatisch van uit dat je erkenning krijgt voor je inspanningen.”

“Weg ook met het schuldgevoel waarmee veel vrouwen worstelen. Je komt er geen stap mee vooruit. Bijt door, neem tóch die vrije avond. Al is je huis een mesthoop. Al kijkt je partner op tegen een avond alleen ouderen. Als je thuis komt, zal je zien dat er geen oorlog is uitgebroken en dat iedereen nog leeft.”

ZEG NIET VIVA-SVV … … maar wel Rebelle! Onze partnervrouwen­vereniging werd 100 jaar en daar hoort een nieuwe naam bij. En feest. Op 23 april organiseert Rebelle een panel­ gesprek over emotionele arbeid. Alle info vind je op www.rebelle-vzw.be.

WIN EEN WEEKPLANNER VAN REBELLE Hulp nodig om een gezamenlijke planning voor het huishouden te maken?

Rebelle maakte een weekplanner voor jou. Mét handige tips om de taken evenwichtig te verdelen. Rebelle geeft 25 exemplaren weg. Wil je er eentje?

Stuur vóór 30 april 2022 een mailtje naar info@rebelle-vzw.be en vertel waarom je zo’n planner kan gebruiken.

TABOE ABORTUS: ALS JE BEWUST EEN ZWANGERSCHAP AFBREEKT

“DE STILTE EN HET ONBEGRIP DOEN PIJN” Abortus. Weinig woorden die zo hard klinken.

Ook weinig woorden die zo hard gemeden worden. Een zwangerschaps­onderbreking blijft een torenhoog taboe. Alsof het een ‘misdaad’ is.

Alsof enkel 16-jarige onvoorzichtige meisjes het doen. Het tegenovergestelde is waar, weet Elle, die 5 jaar geleden haar zwangerschap afbrak.

I

“Ik was ongepland en ongewild zwanger.

Ik wist meteen dat ik het kindje niet wilde houden. 5 jaar later sta ik nog altijd achter die beslissing. Ik maakte de minst slechte keuze. Zelfs een goede keuze, al klinkt dat misschien raar. Voor mij was het de beste van 2 mogelijke opties”, vertelt Elle.

“Al wist ik dat het geen makkelijke weg zou worden. Zeker door de vooroordelen en het grote taboe dat hangt rond zwangerschapsafbreking. Je weet het al van het moment waarop mensen reageren met clichés als ‘laat het even bezinken, je zal nog van gedacht veranderen’.”

Hoe kwijt kan iets zijn wanneer ik het met dichte ogen nog steeds kan zien?

Elle

33 JAAR HOUDT VAN WANDELEN EN TUINIEREN

GEEN KINDERWENS: IK, NIET WIJ “Ik heb geen kinderwens. Die komt er ook in de toekomst niet, verwacht ik. Een tikkende biologische klok of rammelende eierstokken heb ik nooit gevoeld.”

“Ik haat kinderen niet hé”, weerlegt Elle snel. “Maar het gaat gewoon niet. Ik zou te weinig geduld hebben. Ik zou niet voor mijn kind kunnen zorgen zoals ik vind dat een mama moet doen. En ik zou het mezelf enorm kwalijk nemen mocht ik mijn kind niet graag zien … Dan begin je er niet aan. Dat is niet eerlijk.”

“Mijn man en ik zijn 11 jaar samen. Hij wist van in het begin dat ik geen kinderen wilde. En zijn kinderwens was niet groot genoeg om onze relatie op te geven. Toch kwam het moment dat ik onverwachts zwanger werd hard aan. Ik denk dat hij

18

Voor mij wa genomen: ‘das t’de beslissing al ‘dat’ moest weg kon niet blijven, weg, letterlijk en. Het zat in de wist ik dat ik D figuurlijk. Ook al deed. Ik kon d aan hiermee pijn hem. Ik kon h it niet enkel voor et niet tout cou rt. ergens hoopte dat ik van gedacht zou veranderen en wél voor een gezin zou kiezen.

Sindsdien mag ik niet meer zeggen: ‘wij willen geen kinderen’. Dat klopt niet, zegt hij. Soms staat dit nog tussen ons.”

VEEL TRANEN Wanneer Elle eind april 2017 ontdekt dat ze zwanger is, slaat ze in paniek. “Ik heb het lang proberen weg te duwen. Ik voelde het wel. Ik had pijnlijke borsten, mijn maandstonden bleven uit. Toch wachtte ik nog ruim 2 weken om een zwangerschapstest te doen.”

“ABORTUS IS GÉÉN MISDAAD, DUS JE PLEEGT HET NIET” Carine Vrancken (LUNA abortuscentra): “Elk jaar zijn er in ons land zo’n 18 000 zwangerschapsonderbrekingen. Maar mensen zien de realiteit liever niet. En de realiteit is dat de telefoon in de LUNA centra bij momenten roodgloeiend staat.”

“België heeft een van de laagste abortuscijfers ter wereld. Dat vinden we vanzelfsprekend. Maar wist je dat elke vrouw op haar 50ste 1 kans op 5 heeft om ooit een abortus te hebben gehad? Kortom: het kan iedereen overkomen.”

“Maar vraag even na en niemand kent zo’n persoon. Dat klopt dus niet. We praten er gewoon niet over. Uit angst voor het stigma. Omdat je te vaak als onverantwoord wordt bestempeld. Want wie heeft nog nooit eens onveilige seks gehad?”

“Is het dan verantwoord om ongewild een kind op de wereld te zetten? Is het niet net een teken van verantwoord ouderschap om een zwangerschap af te breken als je weet dat het voor jou geen goed idee is om ouder te worden? Een zwangerschapsafbreking is geen misdaad. Toch gebruiken we het met het werkwoord plegen … zoals bij een misdrijf.”

“De belangrijkste boodschap is: maak het bespreekbaar. Durf erover nadenken wat je zou doen als je zelf in die situatie zou zitten. En durf naar een abortuscentrum gaan om te praten.

Je moet heus je beslissing nog niet gemaakt hebben als je binnenstapt.

Het kan al helpen om in een gesprek de zaken op een rijtje te zetten.”

LUNA vzw heeft 4 abortuscentra. De centra bieden psychosociale begeleiding en medische behandeling als je ongewenst of ongepland zwanger bent. Ze nemen de tijd voor een gesprek en ondersteunen je om de keuze te maken die het best voor je is.

Meer info: www.abortus.be.

“Het resultaat ging gepaard met tranen, veel tranen. Het is niet omdat ik geen kinderen wil, dat het niet enorm veel pijn deed. Ik ben blij dat ik die dag net niet moest werken. En mijn man stelde voor om ook thuis te blijven”, vertelt Elle.

“We gingen naar een centrum in Antwerpen, want dichter bij huis in Gent, konden ze me niet snel genoeg helpen. Ik zat dicht bij de limiet voor de abortuspil, maar ik wilde absoluut geen curettage (een kleine ingreep waarbij de dokter het slijmvlies of zwangerschapsweefsel van de binnenkant van de baarmoeder schraapt).”

Ik vraag geen advies medelijden. Ik besef daoft evident onderwerp is, dathet geen gemakkelijk is om hier ‘g het niet te reageren. En dat het daepast’ op waarschijnlijk heel vaak stiardoor de overkant. Al is het met l blijft aan bedoelingen, of uit onwetende beste ermee om te gaan. Maar dheid hoe stilte en onbegrip kwetsen toch, de .

SLECHT MENS “Bij de 1ste afspraak hadden we een gesprek. Daarna krijg je sowieso een wettelijke bedenkperiode van 6 dagen.

Daarna ging ik terug voor de medicatie om de zwangerschap stil te leggen.

En nog een 3de keer om het vruchtje in mijn baarmoeder af te drijven.”

“Die dag in mei 2017 staat voor altijd in mijn geheugen gegrift. Ik had veel pijn en moest met pijnstilling op bed gaan liggen.

Maar ook mentaal was het loodzwaar. Het drong echt door dat het na die dag gedaan was. Ik zou niet langer zwanger zijn. Ja, het was een duidelijke keuze. Ja, ik weet dat ik de baby net beschermd heb door hem niet te laten komen. En toch voelde ik me op dat moment een slecht mens.”

19

Het woord zelf mijd ik als de pest. Dat is mijn natuur, weglopen van pijn. Het is ook gewoon zo’n lelijk woord.

Laat me maar geloven dat ons vlindertje gaan vliegen is. You’ll always be my favorite ‘what if’.

PIJN EN VERDRIET ACHTERAF Een grote misvatting is dat het na een zwangerschapsafbreking ‘gedaan is’. Niets is minder waar, pas dan start de verwerking, zo ondervindt Elle ook. “Je gaat door een rouwproces. Maar een heel ander dan bij iemand die gestorven is. Want je kan niet naar buiten komen met je verdriet.”

“Intussen is mijn papa overleden. Hem heb ik gekénd. Wat er in mijn buik zat niet. Bij mijn papa was er een doodsbrief, een begrafenis … Na de zwangerschapsafbreking moesten mijn man en ik alles achter gesloten deuren verwerken. Grotendeels onder ons tweetjes. En ook dan voelde ik me soms alleen.”

“Er is veel onbegrip voor rouw over iets waarvoor je zelf kiest. Ik heb die keuze gemaakt, maar ik had er nooit willen voor staan. Ik heb het op een bepaald moment opgeschreven. In een brief naar mezelf. Ik had nood om mijn

Ondanks mijn toen, vastberadenheid elens van kwamen er gevo n, voor mij verlies naar bove ideaalbeeld) (zorgeloosheid ene nakomeling, en voor ons (onzmoties die ik eigen creatie). E e. Twijfels vroeger niet kendar ik voorheen over dingen wa atieve keuze nooit een altern . voor had gezien

TABOE bij mij. Maar ik deed het niet. Ik wilde hun dag niet verpesten …” (stilte) “Ik had het gewoon moeten doen, want ik had hen nodig.” (slikt tranen weg)

BLIJVENDE IMPACT OP JE LEVEN

verdriet uit te spreken. Ik draag dit voor altijd mee, want ‘erover heen’ ben ik nooit. Ik leer ermee leven. Een clichémisvatting trouwens, dat rouwende mensen ‘erover heen’ moeten geraken.

or te De impact begon pas do siek dringen toen de leegte fyelb aar en mentaal duidelijk vos alles al werd. Zo zwart-wit grijs is vorig jaar nog was, zo wieso. het nu. Ongepland? So niet Ongewenst? Ik weet heikt echt il meer, echt niet ... W nderen? oud worden zonder ki 0 % zeker Intussen weet ik wel 10niet is. dat die kinderwens er

NOOD AAN PRATEN Elle en haar man vertelden slechts een beperkte groep mensen over de zwangerschapsafbreking. “Terwijl ik er echt nood aan had om erover te praten. Ik wilde het bijna van de daken schreeuwen, maar dat mocht niet. Enkel mijn ouders, zussen en enkele vrienden zijn op de hoogte. Mijn schoonouders hebben het nooit geweten.

Mijn man wil dat absoluut niet.”

“De reacties die we kregen, waren op zich niet slecht. Maar ik ben wel teleurgesteld dat het er nooit meer over gaat. Niemand vraagt nog eens hoe ik me voel. Niemand vraagt of ik erover wil praten”, weet Elle.

Vaak duiken ‘wat als’-vrag en op ... Spijt van mijn keuz e is niet echt, maar het is wel sp het Spijtig van de situatie, spijtiijtig. het zo moest zijn. Het was g dat moeilijkste keuze ooit. de

Ook vandaag wordt Elle soms teruggeslagen naar 2017. Naar de pijn en het verdriet. “Ik kan heel moeilijk om met zwangerschapsaankondigingen. Dat ligt gevoelig. Mijn reactie is vaak erg droog of koel, en mensen snappen dat niet. Ik deel hun blijdschap niet. Ik wil wel uitleggen hoe het komt, maar ik doe het niet.

Omdat ik bang ben voor het onbegrip.”

“En dan kom je in situaties terecht waarbij mensen het je niet meer vertellen. Bij de 3de zwangerschap van mijn zus was ik de laatste die het wist. Mijn man was zelfs 6 weken voor mij op de hoogte. Ze wilden me sparen en op zich is dat lief. Maar ik voelde me enorm buitengesloten.”

NIET ALLEEN JONGE, ONVOORZICHTIGE MEISJES “Ik vond gelukkig steun bij lotgenoten. En bij de mensen van vzw Fara (www.fara.be/ ongeplande-zwangerschap), zeker in aanloop naar de eigenlijke zwangerschapsafbreking. Ze luisteren, geven raad en begeleiden je bij je keuze. Daar kon ik alles zeggen, ook de dingen waarmee ik bij familie en vrienden niet terecht kon.”

“OOK AL STOND IK 100 % ACHTER MIJN BESLISSING, TOCH VOELDE IK ME EEN SLECHT MENS” “Waar ik spijt van heb, is dat ik er vooraf niet over gesproken heb met mijn ouders.

De dag waarop alles gebeurde waren ze ook in Antwerpen, voor een etentje. Ik wilde hen zo graag bellen, ik wilde hen

20

Waarom het taboe rond zwangerschapsafbreking zo groot is?

“Onwetendheid is het grootste probleem. Ik denk niet dat het altijd uit slechte wil is dat mensen zo denken.

Voor 2017 dacht ik zelf ook dat het vooral iets was voor erg jonge en onvoorzichtige meisjes. Tot ik in de wachtzaal zat van het abortuscentrum. Niets is minder waar: er zitten allerhande vrouwen. En geen tienermeisjes.”

ALLES WAT JE MOET WETEN OVER ABORTUS Een ongeplande zwangerschap komt veel vaker voor dan je denkt. In België kan je tot 12 weken een abortus ondergaan bij een officieel abortuscentrum. Meer info vind je op www.bondmoyson.be/abortus.

Wil je erover praten? Dan kan je voordelig terecht bij onze psychologen.

Check www.bondmoyson.be/ terugbetaling-psycholoog.

S -INFO

JE PASSIE VOLGEN. EEN GOED IDEE? 21

© Joris Casaer

We kennen Kamal Kharmach als comedian en als presentator van het Eénprogramma ‘Andermans zaken’. Daarin begeleidt hij mensen die vaak vanuit hun passie een eigen zaak gestart zijn. Maar hoe denkt hij zelf over passies? Moeten we onze passie volgen of niet? Is het een risico om van je passie je beroep te maken?

S -INFO

W

We spreken af met Kamal Kharmach in een gezellige koffiebar in Antwerpen. Hij bestelt een gemberthee om de stembanden te smeren, want vanavond staat hij nog tweemaal op de planken.

Wanneer we hem vragen of je altijd je passie moet volgen, steekt hij enthousiast van wal.

JOB MET BETEKENIS “Een passie? Die moet je altijd volgen. Dat is gewoon het allerbeste idee. Altijd”, zegt Kharmach stellig. “Het geeft een goed gevoel om te weten dat je iets betekent voor anderen.

Of wanneer je product gewaardeerd wordt.”

“Als econoom kreeg ik ooit een zeer winstgevende functie aangeboden als actuaris (iemand die financieel-economische risico’s berekent en evalueert), gaat hij verder. “Maar tegenover mijn hoge loon stond een job die naar mijn gevoel leeg was. Je zit in een kantoor en hebt geen impact op mensen. Dan kies ik liever de minder betaalde job mét betekenis.”

KANSEN GRIJPEN Kharmach weet waarover hij spreekt. “Om mijn masterstudies te betalen, werkte ik als so­­ciaal werker. Ook daar was ik natuurlijk een deel van een grotere organisatie, maar mijn werk maakte wel een verschil voor de mensen die ik ondersteunde.”

Ook zijn overstap van de academische wereld – hij was assistent aan de faculteit Economie – naar televisie vloeit voort uit die denkwijze: “Ik wil ooit mijn doctoraat afmaken. Maar dat kan later altijd nog. De kans om voor televisie te werken, krijg je maar 1 keer – als je geluk hebt. Die kansen grijp je.”

NEEM AFSTAND In ‘Andermans Zaken’ zien we nochtans heel wat ondernemers bijna failliet gaan, omdat ze voor hun passie kozen. Hoe kan je dit voorkomen? “Het liefst zouden die ondernemers alléén maar met hun vak bezig zijn en alles daarrond vergeten. Maar je moet durven rekenen: wat werkt? Weten klanten wat ik bied?

Hoeveel houd ik er op het einde van de maand aan over?”

“Durf een functioneringsgesprek aan te gaan met jezelf. Want alleen zo vind je een goed evenwicht en kan je blijven doen waarin je zo goed bent.”

“VLAMINGEN ZIJN TEGELIJK ‘BINNENFRETTERS’ ÉN VOLHOUDERS. DAT IS NET WAAROM ZOVEEL MENSEN OVER HUN GRENZEN GAAN” VOETEN OP DE GROND Zelf heeft Kharmach duidelijk een passie voor economie en dat is, naast zijn televisie- en comedycarrière, een belangrijk deel van zijn leven. “Economie blijft mijn passie. Als de VRT me niet had gevraagd om er te komen werken, dan zou ik nu zeker nog aan de slag zijn aan de universiteit”, vertelt hij.

22

© Joris Casaer

“DURF EEN FUNCTIONERINGSGESPREK AAN TE GAAN MET JEZELF”

maar tegelijk gaan we over onze grenzen. Terwijl het net heel waardevol is om die grenzen aan te geven, te bewaken en voor je welzijn te kiezen.”

JE MAG OOK GEWOON NIETS DOEN Kan een passie ook te ver gaan? “Zeker. Soms wordt het een echte obsessie, en dat heeft gevolgen die niet te onderschatten zijn”, waarschuwt Kharmach. “Op dat moment moet je jezelf de vraag stellen: wie is er het slachtoffer van? Alleen ik? Of ook mijn partner? Mijn gezin? Mijn omgeving? En speelt dit enkel vandaag of zal het gevolgen hebben voor de toekomst? Bewaak het evenwicht goed en wees niet bang om iets te veranderen.”

“Ik vind het zalig om les te geven aan jongeren (Kharmach geeft bedrijfseconomie, wiskunde en economische vorming aan de KDG Hogeschool in Antwerpen, red.). Studenten slapen soms in mijn les”. (lacht) “Dat houdt me alert. Ik sta dan wel voor de camera en op het podium, ik moet straks ook examens verbeteren en op evaluatiegesprek gaan bij mijn baas.”

Moet je absoluut een passie hebben? Ook daarover is Kharmach heel stellig: “Tuurlijk móet je geen passie hebben. We moeten al zoveel. Zolang je genoeg tijd voor jezelf neemt, want dat is wél heel belangrijk. Hoe je die tijd precies invult, is om het even. Als jij het liefst even niets doet, dan is dat helemaal prima.”

VERDRINKEN In dit seizoen van ‘Andermans Zaken’ komt het mentale welzijn van de ondernemers opvallend vaak aan bod. “Dat is een heel bewuste keuze”, licht Kharmach toe. “Het probleem van burnout is overduidelijk een structureel probleem in onze samenleving. De druk ligt torenhoog. En dat geldt zeker voor ondernemers: je kan altijd blijven doorwerken, het werk stopt nooit. Je passie voelt vaak ook niet aan als werk, waardoor je minder snel opmerkt wanneer het te veel wordt.”

Bekijk alle afleveringen van ‘Andermans Zaken’ met Kamal Kharmach via VRT NU: www.vrt.be/vrtnu/a-z/andermans-zaken.

HOUD JE GEEST FIT

“Wij, Vlamingen, zijn ‘binnenfretters’ én volhouders. We geven het niet graag toe dat het niet goed gaat, financieel of mentaal. We stellen niet graag teleur. Daardoor doen we nog harder ons best,

Een gezonde geest is belangrijker dan ooit.

Ontdek hoe jouw ziekenfonds kan helpen op www.bondmoyson.be/gezonde-geest.

23

GEZOND VACCINS

2021 was het jaar van het vaccin. Het coronavaccin blijft ook in 2022 bovenaan staan, maar er zijn nog heel wat andere vaccins die je het best tijdig in orde brengt.

Welke vaccins heb je nodig? En heb jij ze allemaal gehad?

ZIJN AL JE VACCINS UP-TO-DATE? HOE WERKT EEN VACCIN? Een vaccin beschermt vooral tegen infectieziektes die door een virus veroorzaakt worden. Het laat je lichaam antistoffen aanmaken zónder een ziekte echt door te maken. Het ‘traint’ je weerstand: je lichaam leert hoe te reageren op een virus of bacterie, zodat je minder of niet ziek wordt als je ermee in contact komt.

IS EEN VACCIN DUUR? Veel vaccins zijn gratis in België, zeker als je het basisschema volgt.

Net als herhalingsinentingen voor difterie, tetanus en kinkhoest, en het griepvaccin voor bewoners van een woonzorgcentrum.

Andere (reis)vaccins betaal je zelf.

Maar ons ziekenfonds zorgt voor een terugbetaling (zie kader) van erkende vaccins.

WIST JE DAT ... … het totaal geen probleem is om andere vaccins te krijgen in hetzelfde jaar als je corona­vaccin(s)?

Je laat het best wel minimaal 14 dagen tussen een coronavaccin en een andere vaccinatie.

Voor kinderen

Elk kind in België kan worden ingeënt volgens het basisvaccinatieschema.

Daarin zitten aanbevolen vaccinaties die je optimaal beschermen tegen meer dan 12 verschillende infectieziektes. Denk aan polio, bof, rubella, mazelen, kinkhoest of tetanus.

Een belangrijk vaccin uit het basisschema is het HPV-vaccin, voor meisjes én jongens. Zij krijgen het gratis op school in het 1ste middelbaar.

Het beschermt tegen het humaan papilloma­virus, dat bij meisjes kan leiden tot baarmoederhalskanker.

Het kan ook kankers veroorzaken die jongens kunnen treffen.

Kinderen vanaf 6 jaar mogen een vaccin tegen corona krijgen. Zeker voor kinderen met onderliggende aandoeningen is dat sterk aangeraden.

24

Voor volwassenen

Ook als je volwassen bent, blijven verschillende vaccinaties aanbevolen. Waarom?

Je immuniteit neemt na sommige vaccins weer geleidelijk af. En voor sommige ziektes geldt: hoe ouder je bent, hoe meer risico je loopt. Kreeg je als kind niet alle vaccins? Vraag aan je huisarts of een inhaalvaccinatie nodig is.

Om de 10 jaar laat je het best een herhalingsvaccin zetten voor difterie, tetanus en kinkhoest. Houd dit zelf in het oog, je krijgt geen herinnering.

Ben je zorgverlener, ben je zwanger of heb je een onderliggende aandoening? Dan is het griepvaccin sterk aangeraden. Je laat het best zetten tussen oktober en januari.

Voor ouderen Voor zwangere vrouwen

Zwanger? Dan is een griepprik én een extra kinkhoestvaccin aangeraden. Het kinkhoestvaccin moet je krijgen tussen week 24 en 32 van je zwangerschap. Zo is je baby ook meteen beschermd bij de geboorte. Ook alle andere volwassenen die voor de baby zullen zorgen (zoals grootouders) doen er goed aan om het kinkhoestvaccin te nemen als jij zwanger bent.

Vanaf 65 jaar zijn enkele extra vaccins zeer nuttig. Bepaalde ziektes kunnen ernstige gevolgen hebben op latere leeftijd.

Andere vaccins, zoals tetanus, difterie of kinkhoest, blijven aanbevolen.

Griepvaccin (65+): na 65 jaar loop je meer risico om ernstig ziek te worden door het griepvirus.

Pneumokokkenvaccin (65-85 jaar): beschermt je tegen een specifieke vorm van longontsteking. Voor volwassenen is dit vaccin duur, maar ons ziekenfonds betaalt tot 25 euro per jaar terug voor je vaccinaties.

IK GA OP REIS EN IK LAAT ZETTEN ... MIJN VACCIN

Reisvaccins, dat is toch enkel voor een trip naar de tropen? Fout! Zowel binnen als buiten Europa zijn extra vaccinaties sterk aangeraden.

Al ga je relatief dichtbij op vakantie, controleer vooraf of al je vaccinaties in orde zijn. Plan je prikken op tijd in. Van sommige vaccins moet je meer dan 1 dosis krijgen met een tussenperiode. Vragen? Ga langs bij je huisarts. Die kan bepaalde vaccins voor reizen dichtbij zetten.

Voor andere vaccins, zoals gele koorts en dyfterie, moet je in een reiskliniek zijn.

MEEST VOORKOMENDE REISVACCINS: Een herhalingsvaccin uit het basisschema: polio, mazelen-bof-rubella en/of tetanus-difterie-kinkhoest.

Tekenencefalitis: een virusziekte die je kan krijgen na een beet van een besmette

teek. Ga je trekken, jagen of kamperen, of verblijf je in bosrijke gebieden in Europa tot het Verre Oosten, dan is een vaccin aangeraden. Na de eerste 2 dosissen ben je tijdelijk beschermd, na de 3de dosis 3 jaar.

Hepatitis A, gele koorts en buiktyfus: ernstige (zelfs levensbedreigende) ziektes die je kan oplopen in landen met minder goede hygiënische omstandigheden en/of in (sub)tropische regio’s (Afrika, Azië en ZuidAmerika). Een vaccin is sterk aangeraden.

NEEM WANDA MEE OP REIS Wanda is een gratis app van het Instituut voor Tropische Geneeskunde. Alle betrouwbare info over reisvaccins of gezondheid op reis altijd op zak. Ook zonder internetverbinding, want je kan hem offline raadplegen.

25

VACCINS: VEILIG JEZELF ÉN ANDEREN BESCHERMEN • Als genoeg mensen zich laten vaccineren, bouwen we groepsimmuniteit op: een ziekte kan zich dan niet meer verspreiden. Met een vaccin bescherm je jezelf én anderen die zich niet kunnen laten vaccineren.

• Lichte bijwerkingen, zoals koorts, roodheid en pijn op de injectieplaats, spierpijn, hoofdpijn … zijn normaal bij de meeste vaccins. Deze bijwerkingen gaan vanzelf voorbij. Ernstige bijwerkingen zijn zeer zeldzaam. Is de reactie erger of ben je ongerust? Vraag je huisarts om raad.

• Sommige vaccins werken levenslang, bij andere vaccins is na een tijd een herhalingsvaccin nodig.

• Heb je een specifieke ziekte of situatie, dan kunnen extra vaccins nodig zijn.

Bespreek het met je arts.

NIET VERGETEN …

• je vaccinaties goed op te volgen.

Controleer of jij en je kinderen alle nodige vaccins hebben gekregen.

Door de coronacrisis zijn sommige vaccinaties voor je kind mogelijk niet doorgegaan. Kijk het na op www.myhealthviewer.be.

• het coronavaccin en de boosterprik te laten zetten. Alle info over het coronavaccin vind je op www.bondmoyson.be/corona.

VACCINS TERUGBETAALD Wist je dat je tot 25 euro per jaar terugbetaald krijgt voor erkende vaccinaties? Alle info over de terugbetaling van vaccins vind je op www.bondmoyson.be/vaccin.

DOSSIER TERUG IN HET SPOOR VAN

Zahra Eljadid

Hind Eljadid

29 JAAR

28 JAAR

ILLUSTRATOR EN KUNSTSCHILDER

WOORDKUNSTENAAR EN SCHRIJVER

TERUG IN HET SPOOR VAN ...

JONGE MANTELZORGERS HIND & ZAHRA

Mantelzorgers zijn niet altijd mensen van middelbare leeftijd die zorgen voor een hulpbehoevende ouder of partner. Ook op jonge leeftijd kan je – ongewild – mantelzorger worden. Hind en Zahra waren nog maar kinderen toen ze al voor hun zieke moeder zorgden. Met de 2 zussen keren we terug naar hun jeugd.

26

Woordkunstenaar Hind (28) en schilderillustrator en sociaal-cultureel werker Zahra Eljadid (29) schreven het verhaal van hun jeugd neer in een boek, ‘Kruimeldief’. Zahra heeft 2 kinderen, Hind is mama van 3.

1996: “IK WAS 6 JAAR EN IK WASTE MIJN MAMA”

Hind: “Toen we 3 en 4 jaar waren, lag mama in coma. Omdat onze vader niet voor ons kon zorgen, werden we naar een internaat gestuurd. Wat er precies scheelde met onze moeder, willen we liever niet kwijt.

Het gaat niet zozeer over de ziekte, wel over de invloed daarvan op een gezin. Dan maakt het niet uit of het over kanker of een andere levensbedreigende ziekte gaat. Feit is dat mama heel veel zorg nodig had. Ik was een jaar of 6 toen Zahra en ik haar voor het eerst hebben gewassen.”

Zahra: “Wij deden alles: naar de apotheek gaan, haar medicijnen toedienen, koken, poetsen ...”

Hind: “We legden haar in bed en masseerden haar. Of we maakten haar favoriete snacks, ook al was het al 23 uur.

Soms hadden Zahra en ik er ruzie over.

‘Ik heb gisteren al afgestoft, vandaag is het jouw beurt!’ Onze band had daardoor heel slecht kunnen eindigen, maar dat is niet gebeurd. Omdat we er altijd onvoorwaardelijk voor elkaar waren.”

2001: “GOED IN DINGEN VERBERGEN”

Zahra: “We hadden een tijdje een stief­vader en hij hielp ons ’s ochtends klaarmaken voor school. Soms kookte hij voor ons.”

Hind: “Maar toen we 11 en 12 jaar waren, ging hij weg en kwam alles weer op onze schouders terecht. In die periode ging het ook heel slecht met mama. Ze moest vaak naar het ziekenhuis, waardoor wij soms 2 tot 3 maanden alleen thuis waren.

Dan gingen we na school op bezoek in het ziekenhuis. Daar maakten we ons huiswerk. Eens weer thuis, moesten we ons eigen potje nog koken.”

Zahra: “Hulp kregen we niet. We konden heel goed dingen verbergen. Wij deden

alsof er niks aan de hand was. Daardoor was alles oké voor de buitenwereld.”

2007: “WE WILDEN ONZE VRIJHEID”

Zahra: “Pas als tieners gingen we rebelleren.”

Hind: “Als kind denk je dat jouw gezinssituatie normaal is en geloof je dat het er overal zo aan toegaat. Maar als je ouder wordt, merk je dat dit helemaal niet zo is.

Daardoor werden we als tiener bozer: wij wilden ook onze vrijheid. Waarom moesten wij altijd voor onze moeder zorgen?”

Zahra: “We spijbelden en Hind liep zelfs een paar keer weg. Uiteindelijk hebben we allebei een tijdje in een instelling gezeten. Op mijn 18de moest ik daar weg en ging ik weer naar huis. Ik miste mama.”

2011: “BETERE BAND MET MAMA”

Hind: “Ik ben op mijn 18de het huis uit­ gegaan. Maar ik woonde wel om de hoek.”

Zahra: “Ik ben pas op mijn 20ste vertrokken, toen ik trouwde. Ook wij woonden maar 5 minuten verder, zodat we voor mama konden blijven zorgen.”

Hind: “Het was een opluchting om op eigen benen te staan. Mijn band met mama is daarna ook verbeterd.”

2016: “ALLES GEVEN OM VERANT-

WOOR­DELIJKHEID TERUG TE KRIJGEN” Zahra: “Op 16 februari 2016 overleed mama. We waren kapot van verdriet, ook al waren we voorbereid op dat scenario.

Ze was al tientallen keren bijna gestorven, maar deze keer was het echt. Het was wel een troost dat ze niet meer moest afzien.

En dat wij geen verantwoordelijkheid meer hadden. Maar nu zouden we alles geven om die verantwoordelijkheid terug te krijgen.”

2017: “HET LEVEN VIEREN”

Zahra: “Precies een jaar na de dood van mama, op 16 februari 2017, werd mijn dochter geboren. Net zoals mijn moeder is ook zij chronisch ziek. Het ‘zorgen voor’ is voor mij nooit gestopt.”

Hind: “Ik heb het gevoel dat mama ons met die geboortedag de toestemming

27

heeft gegeven om op haar sterfdag ook blij te zijn. We moeten dan niet alleen triest zijn om de dood, maar we moeten ook het leven vieren.”

Zahra: “Het moederschap bevalt mij.

Omwille van onze eigen jeugd, willen we bij onze kinderen wel alles overcompenseren door precies het tegenovergestelde te doen.”

Hind: “Klopt. Ik ben heel zorgend, ik neem mijn kinderen alles uit handen.

Mijn dochter is 10, maar ik was haar nog altijd. Ik probeer altijd veel te geven, net omdat wij zo weinig hadden.”

“MAMA ZIT VERBORGEN IN ELKE TEKENING DIE IK MAAK” ZAHRA

2022: “MAMA GAF ONS EMPATHIE EN DOOR­ZETTINGSVERMOGEN MEE”

Hind: “Wij moesten snel volwassen worden. Maar gelukkig hadden we erg veel aan elkaar. We konden niet altijd kind zijn, maar we hebben ook veel geleerd. Onze mama had een goed hart. Ze gaf wat ze kon. En in de periodes dat het beter met haar ging, zorgde ze voor ons. En deed ze leuke dingen. Dan nam ze ons mee naar de Ardennen of verkleedde ze zich als clown.”

Zahra: “Empathie en doorzettingsvermogen. Dat zijn de dingen die ze ons heeft meegegeven. Ze zit verborgen in elke tekening die ik maak. We zijn opgegroeid tot gelukkige, zelfstandige vrouwen en ik denk dat mama heel trots is op ons.”

COPONCHO HELPT MANTELZORGERS Ben jij mantelzorger en ben je op zoek naar informatie, ondersteuning of een luisterend oor? Dan kan je terecht bij onze mantelzorgvereniging Coponcho.

Surf naar www.coponcho.be, mail naar info@coponcho.be of bel naar 02 515 02 63.

DOSSIER SHOPPING

HET ABC VAN EEN BORSTKOLF Borstvoeding geven is niet altijd evident. Maar een afkolfapparaat maakt het een stuk makkelijker. Je kan op jouw tempo je kindje voeden of je borstvoeding beter op gang brengen. Ontdek onze tips.

Binnenkort verandert Mediotheek van naam.

Maak kennis met Zorg&Meer.

TIP 1: LEG EEN VOORRAADJE AAN Bij het afkolfapparaat horen allerlei toebehoren, zoals moedermelk­ bewaarzakjes. Leg de zakjes in de diepvriezer en label ze goed.

€ 13,18

voor leden

ELEKTRISCHE BORSTKOLF SWING MAXI FLEX

TIP 2: BESCHERM JE KLEDING

Dit afkolfapparaat van Medela is een regelbare dubbelzijdige elektrische kolf, met 2-fase-technologie die het zuigen van de baby imiteert. Ze is ideaal voor moeders die hun melkproductie op peil willen houden, hulp nodig hebben bij de borstvoeding of een voorraadje willen aanleggen. Via de Mediotheek koop je dit toestel voordelig met ledenkorting. Of je kan een ander afkolfapparaat huren. De borstschilden koop je er zelf bij, zo blijft alles hygiënisch.

€ 8,91

voor leden

Je kindje zuigt niet vlot, je toeschietreflex is er niet wanneer jij dat wil of op andere momenten heb je dan weer last van lekjes. Met borstcompressen van Lansinoh bescherm je je kledij tegen ongewenste vlekken.

TIP 3: VERZACHTENDE ZALF Borstvoeding geven of afkolven kan soms flink pijn doen. Lansinoh tepelzalf verzacht en herstelt je huid. De zalf is dermatologisch getest en niet schadelijk voor je baby.

Je hoeft ze dus niet te verwijderen voor je kindje begint te drinken.

€ 16,11

voor leden

TIP 4: HANDENVRIJ POMPEN

€voor 251,10 leden

vanaf

€ 35,95 voor leden

In een ontspannen houding of na een warm bad of douche gaat afkolven vlotter. Zit je helemaal relax? Met de Easy Expression bustier blijven ook nog eens je handen vrij.

AFKOLFAPPARAAT NODIG? Als lid van ons ziekenfonds kan je voordelig een afkolfapparaat kopen, maar ook huren. Wie huurt, krijgt 2 maanden huur terugbetaald én een gratis afkolfset. Bestellen? Advies op maat?

Adressen en info op www.bondmoyson.be/mediotheek.

28

VOOR JOU

GOEDE VOORNEMENS VOLHOUDEN? YES, YOU CAN!

TERUGBETALING DIEETADVIES

Nam jij je op 1 januari voor om gezonder te eten en meer te bewegen? Dan kan je vandaag misschien wel een duwtje in de rug gebruiken.

Boost je motivatie en tank energie met onze diëtistes en personal trainers.

Heb je een Body Mass Index (BMI) hoger dan 25 of lager dan 17,5? Of ga je om medische redenen, zoals diabetes, verhoogde cholesterol, kanker of nierproblemen, naar een diëtist? Dan krijg je van Bond Moyson een terugbetaling. Je raadpleegt hiervoor een erkende diëtist.

Bijna 1 op de 2 Vlaamse volwassenen lijdt aan obesitas.

Ook kinderen kampen vaker met overgewicht. Wist je dat 5 tot 10 % van je lichaamsgewicht verliezen je al veel gezondheidswinst oplevert? Met aandacht voor gezondere eetgewoontes en een portie beweging lukt het vast.

PERSONAL TRAINING OF BEWEEGADVIES BIJ BOND MOYSON

Je leert individueel of in een kleine groep eenvoudige oefeningen waarmee je je conditie en kracht stapsgewijs opbouwt. Je kan er ook terecht voor beweegadvies op maat. Professionele sportbegeleiding tegen aantrekkelijke prijzen.

5

EURO

terugbetaald tot 6 consultaties per jaar

VOORDELIG DIEETADVIES BIJ BOND MOYSON

Onze erkende diëtistes geven een antwoord op al jouw voedingsvragen en houden daarbij rekening met je levensstijl. Als lid van ons ziekenfonds krijg je extra korting, bovenop de terugbetaling.

25

40

EURO

voor beweegadvies of personal training (30 minuten). Duo- of small group training: 60 euro per uur te delen door het aantal deelnemers; groepssessies: 50 euro voor 5 sessies van 60 minuten.

voordelen *alleen voor leden, inclusief terugbetaling.

29

EURO*

voor het 1ste consult (60 minuten) 15 euro* opvolgsessie (15 minuten) 90 euro* 8-wekenbegeleiding in kleine groepen

KOM GRATIS LANGS Benieuwd hoe onze diëtistes en personal trainers jou kunnen helpen? Ga voor eind maart gratis op kennismakingsgesprek bij een diëtist van ons ziekenfonds. En boek nu al je gratis kennismaking met een van onze personal trainers in april. Maak je afspraak via www.bondmoyson.be/afspraak-gezondheidscoach.

BINNENKIJKEN BIJ WIE IS HILDE VERNAILLEN, CEO VAN P&V? we op vakantie gaan, is het vaak om vogels te spotten. Dat is een van mijn grote passies. Andere vogelliefhebbers namen ons ooit mee naar Zuid-Afrika.

Sindsdien is het een hobby.”

Hilde Vernaillen

54 JAAR CEO VAN DE P&V GROEP (P&V EN VIVIUM VERZEKERINGEN) HOUDT VAN REIZEN, DE NATUUR EN VOGELSPOTTEN

Spelen passie en gedrevenheid een belangrijke rol in je taken als CEO? “Zeker. Het is een ingesteldheid die ik zoveel mogelijk probeer te vertalen in de praktijk. Een van mijn belangrijkste taken is ervoor zorgen dat mensen zich kunnen ontplooien en groeien. Ik ben constant bezig met hun ontwikkeling.

Ik vind dat het boeiendste wat er is.”

“Maar die gedrevenheid zit ook in mijn bedrijf. Als verzekeraar helpen we mensen die schade oplopen. Of we begeleiden ze in het opbouwen van een aanvullend pensioen. Het draait altijd om mensen: medewerkers, klanten, slachtoffers … Hoe dan ook zijn we altijd bezig met de menselijke kant. Met dank aan onze gedreven medewerkers.”

“IK BEN PAS BLIJ ALS IK MENSEN ZIE” Noem Hilde Vernaillen gerust een ‘mensenpersoon’. In het dagelijkse leven staat ze aan het hoofd van de P&V verzekeringsgroep. Zowel op het werk als thuis leeft ze met een grenzeloze gedrevenheid en liefde voor mensen. “Nieuwe ervaringen opdoen en delen, leren van anderen, geeft mij zuurstof.”

“Buiten vind ik rust. Ik kan er enorm deugd van hebben om een vogel te bestuderen. Het geeft me energie. Mijn batterijen laad ik op in de natuur.”

Zoals velen kijkt Hilde Vernaillen reikhalzend uit naar het moment dat corona op de achtergrond verdwijnt.

“Ik ben gewoon blij als ik mensen zie.

De coronacrisis was en is soms ongelooflijk moeilijk”, zegt ze.

Mensen zijn onmisbaar voor jou?

“Ik kan niet zonder, ik heb mensen om me heen nodig. Ons huis is groot, vooral om mensen te ontvangen. Maar voor mij zijn zowel mens als natuur belangrijk. Zo hebben we thuis heel wat dieren. Als

30

“Tuurlijk heb ik momenten waarop mijn motivatie eens zakt, maar dat duurt nooit lang. Ik blijf niet bij de pakken zitten. Mijn passie voor het vak is een constante motivator. Op moeilijke momenten grijp ik ernaar terug. Dan weet ik weer waarom ik het doe. Zo verdwijnt mijn drijfveer nooit.”

Kan een leidinggevende bereikbaar en menselijk genoeg blijven?

“Dat probeer ik. Mijn enige probleem is dat een dag maar 24 uur telt” (lacht).

“Soms moet ik schipperen. Over het algemeen denk ik wel dat ik toegankelijk ben. Niet alleen voor werknemers, ook voor onze klanten. Als ze bij mij terechtkomen, is het omdat ze denken dat hun probleem zodanig groot is of omdat ze ten einde raad zijn.”

Hoe belangrijk is sociaal engagement voor jou?

“Zeer belangrijk! Neem iemand die bij ons aanklopt met een schadegeval. Die heeft een negatieve ervaring. Zwaar of minder zwaar, maakt niet uit. Ik wil dat wij op dat moment hulp én een positieve ervaring brengen. We proberen dicht bij de mensen te staan. Onderzoek wijst uit dat veel klanten tevredener zijn na schade dan ervoor.”

“Voor een voorbeeld van sociaal engagement hoeven we – spijtig genoeg – niet ver terug te gaan: de rampzalige overstromingen tijdens de zomer van 2021, die vooral Wallonië troffen. Toen zag ik het ultieme bewijs van solidariteit. Een solidariteit die spontaan ontstond.”

“Het was midden in de vakantie. Wij hebben níks gevraagd. En onze mensen gingen ’s avonds en in het weekend aan de slag, kwamen terug uit verlof of zelfs uit pensioen. Om te helpen. En ik weet: dat is niet overal zo. Het gebeurde vanzelf. Mooier en menselijker kan niet.”

Nochtans wordt een verzekeraar vaak geassocieerd met de kleine lettertjes. Merk je iets van die kwalijke reputatie?

“Ik kan je zeggen dat bij rampen als die in 2021 wij allesbehalve moeilijk doen of hameren op kleine lettertjes. Dan stellen we alles in het werk om te helpen. Alleen is het zo dat verzekeraars nu eenmaal moeten controleren, om misbruik te voorkomen. Geloof mij, er worden soms valse schadegevallen aangegeven.”

“HET ULTIEME TEKEN VAN SOLIDARITEIT? DE SAMENHORIGHEID EN DE SOLIDARITEIT DIE SPONTAAN ONTSTAAN”

“Jammer dat zo de reputatie ontstaat dat een verzekeraar niet wil betalen. Niets is minder waar. Wij betalen graag wat we moeten betalen. Dat is onze reden van bestaan, hé. Mensen helpen die schade lijden. Maar ook investeren in preventie. Het is nog altijd beter om risico’s te voorkomen.”

Solidariteit zit verweven in de kernwaarden van P&V. “Absoluut. Net zoals bij Bond Moyson zit het verweven in ons DNA. Het klinkt misschien wollig, maar wij willen een betere wereld waarin mensen het goed hebben en welzijn een beetje beter verdeeld is.”

“Die waarde zit ook in onze coöperatieve organisatiestructuur. Wat wil dat zeggen?

Een coöperatieve wordt opgezet door een groep mensen die samen een eigen probleem willen oplossen. Ze vinden geen antwoord elders in een algemene markt of bij de overheid. Dus richt die groep een bedrijf op dat in 1ste instantie handelt in het belang van haar klanten, die ook eigenaar zijn van het bedrijf.”

“Wij zijn destijds opgericht door de arbeidersbeweging in België, omdat zij nood had aan bescherming door onder andere een ziekteverzekering. De wettelijke ziekteverzekering bestond toen nog niet.

Doorheen de jaren is dat geëvolueerd.

Vandaag werken wij voor onze belanghebbenden: klanten, personeel, coöperanten en hun leden, tussenpersonen ...”

wereld en opkomen tegen hun uitsluiting in de samenleving. Daarvoor investeren we in maatschappelijke projecten.

Tijdens de coronacrisis gaven we bijvoorbeeld niet alleen computers aan kwetsbare jongeren, maar zorgden we er ook voor dat er mensen waren om hen ermee te leren werken. En mocht ik meer middelen hebben, zou ik nog meer doen.” (glimlacht)

Wat is de grootste meerwaarde van een coöperatieve organisatie?

“Je werkt in de 1ste plaats in het belang van je klanten, maar ook van alle andere stakeholders van het bedrijf. Winst is geen doel op zich, maar een middel om je reden van bestaan te kunnen nastreven. Daardoor kunnen we op lange termijn denken en handelen. Andere bedrijven zetten vaker in op de korte termijn omdat ze op het einde van het jaar een bepaalde winst moeten uitkeren aan hun aandeelhouders. Dat gaat sowieso ooit ten koste van je klant.”

“Alles gebeurt op een duurzame manier.

Niet alleen ecologisch verantwoord, ook met een duidelijk toekomstidee. Betaalt iemand vandaag een premie voor een aanvullend pensioen, dan moet hij dat over 20 jaar écht krijgen.”

Streef je nog een grote droom na of is er een extra motor die je drijft?

“We hebben als maatschappelijk sterk geëngageerde verzekeraar een duidelijke reden van bestaan: zoveel mogelijk mensen bescherming bieden. Preventief, maar ook na tegenslagen.”

“Mijn missie is om zoveel mogelijk mensen bescherming te bieden. Ik wil die groep van mensen nóg uitbreiden.

Daarmee bedoel ik niet alleen in aantal.

Ik zou graag net die mensen bereiken die moeilijk toegang hebben tot verzekeringen. Mensen in armoede bijvoorbeeld.

Of wie op een andere manier uitgesloten raakt, zoals mensen met een handicap.”

“Ik durf zeggen dat wij ons daardoor onderscheiden. Ons maatschappelijk engagement staat voorop, onder andere ook via de Stichting P&V. Die zet zich in voor jongeren. De Stichting wil hen actief laten meebouwen aan een solidaire

“Dat is een grote uitdaging, want je vindt deze mensen niet makkelijk. Het zijn vaak mensen die je uitsluit, zonder dat je beseft dat je ze uitsluit. Bij alles wat we doen, wil ik dus de vraag stellen: wie sluiten we hier mogelijk uit?”

31

Online en makkelijk

DOSSIER

e-Mut

,

het internetloket van Bond Moyson

Dankzij het vernieuwde internetloket e-Mut regel je al je ziekenfondszaken zonder je te verplaatsen of rekening te houden met openingsuren.

• • • • •

Hou overzicht over je betalingen en terugbetalingen.

Volg je dossier van arbeidsongeschiktheid van begin tot eind.

Gebruik je digitale Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) in het buitenland.

Wijzig je contactgegevens of je bankrekeningnummer.

Bekijk je documenten en berichten.

Surf naar www.bondmoyson.be/e-mut..

AGENDA

9 APRIL Zottegem

VOOR FUIFBEESTEN FLUO PARTY Ben jij klaar voor onze fluorescerende avondfuif?

Wij zorgen voor een feestzaal vol flitsende fluo-elementen!

Heb je nog een fluohesje, -sportkledij of -outfit uit de jaren 80 liggen? Trek maar aan en kom af!

Feestzaal Bevegemse Vijvers, Zottegem | 5 euro | Info: oost-vlaanderen@ditovzw.be of 09 333 58 02

23 APRIL Mechelen

VOOR VROUWEN VANAF 19 APRIL Aalst, Dendermonde, Gent

ONTDEK NOG MEER ACTIVITEITEN:

VOOR WIE GEZONDER WIL LEREN ETEN

www.bondmoyson.be/ activiteiten 3 APRIL - 8 APRIL

3 APRIL - 8 APRIL

Merelbeke

Sint-Niklaas

VOOR KINDEREN MET INCONTINENTIE

VOOR JONGE PIEKERAARS

GEZONDHEIDSVAKANTIE: EERSTE HULP BIJ ‘ONGELUKJES’ Slaagt je kind er nog niet in om het broekje droog en/of proper te houden? Dan ben je bij ons aan het juiste adres. Onze superanimatoren helpen kinderen om hun buik te trainen, zodat ze die vervelende ongelukjes kunnen voorkomen. Ze worden bijgestaan door een kinesiste, psychologe en arts van het UZ Gent.

Van 7 t.e.m. 12 jaar | De Stobbe, Merelbeke | 205 euro voor leden Bond Moyson, 355 euro voor nietleden | Info en inschrijven: www.joetz.be

VAKANTIEKAMP ‘PIEKEREN MET ROBOT SAM’ Dat kinderen af en toe piekeren is normaal. Het is pas een probleem wanneer je merkt dat ze die piekergedachten niet zo goed kunnen loslaten. Daarom reiken wij je kind doorheen de week verschillende praktische tools aan om met piekergedachten om te gaan. Via dagelijkse workshops laten we kinderen sterker in hun schoenen staan. De overige tijd spenderen we aan spel en plezier, want net zoals bij elk JOETZ-kamp staat dat voorop.

BOOST JE GEZONDHEID Hoe kan ik gezondere keuzes maken in de winkel? Hoe stel ik een gezonde maaltijd samen? Hoe eet en leef ik bewuster? Hoe belangrijk zijn bewegen, slaap en stress?

Onze diëtiste beantwoordt al je vragen in deze cursus. ’s Avonds | Vanaf 90 euro* voor leden Bond Moyson, 160 euro voor niet-leden voor 8 sessies van 90 minuten | Info en inschrijven: www.bondmoyson.be/ cursus-boost-je-gezondheid *terugbetaling al verrekend

Van 10 t.e.m. 12 jaar | Jeugdcentrum Heywijck, Sint-Niklaas | 120 euro voor leden Bond Moyson, 270 euro voor niet-leden | Info en inschrijven: www.bondmoyson.be/blog/ help-mijn-kind-piekert

REBELLE FESTIVAL Rebelle, voorheen VIVA-SVV, blaast in april 100 kaarsjes uit.

Dat laten we niet onopgemerkt voorbijgaan. Het congrescentrum Lamot in Mechelen is de place to be voor vrouwelijk Vlaanderen.

Met een divers aanbod van workshops, TED-talks, panelen rondetafelgesprekken, een standenmarkt en randanimatie.

12.30 - 21 uur | Congrescentrum Lamot, Haverwerf, Mechelen | Info: www.rebelle.be en o-vl@rebelle-vzw.be 28 APRIL Aaigem

VOOR IEDEREEN NATUURWANDELING In natuurgebied Den Dotter spotten we niet enkel de gele dotterbloem, maar ook tal van vogelsoorten. We volgen er de Molenbeek die haar weg zoekt door wisselende landschappen: van natte wei- en hooilanden tot ruige broekbossen en golvende koutergebieden. We bekronen de wandeling met een terrasje.

14 - 16.30 uur | Vertreklocatie nog te bepalen | 6 euro | Info en inschrijven: o-vl@s-plusvzw.be of 09 333 57 76

33

DOSSIER

Geboortevoordelen buiten alle verwachtingen Een kindje op komst? Net mama of papa geworden?

Bij Bond Moyson genieten jonge ouders exclusieve geboortevoordelen. Vul snel onderstaande bon in voor een gratis informatiepakket en maak kans op een mooie prijs!

✃

Info en voorwaarden bij Bond Moyson: www.bondmoyson.be/geboortevoordeel of bel naar 09 333 55 00

Gratis informatiepakket + maak kans op een mooie prijs!

JA, stuur mij gratis het uitgebreide informatiepakket voor toekomstige ouders.

Ik neem automatisch deel aan de babywedstrijd en maak kans op een mooie prijs.

Naam en voornaam: Straat en nummer: Postcode en woonplaats: Vermoedelijke bevallingsdatum: Telefoonnummer: E-mail: Stop deze bon onder gesloten omslag in een van onze rode brievenbussen of stuur hem op naar Bond Moyson Oost-Vlaanderen, dienst Marketing, Tramstraat 69, 9052 Zwijnaarde. Of mail de gevraagde gegevens naar klantenadvies.bmovl@bondmoyson.be, met als onderwerp ‘Informatiepakket geboortevoordeel’. De naam van de winnaar verschijnt in S-magazine. De informatie op dit document is bestemd voor intern gebruik en wordt enkel gebruikt om je op de hoogte te houden van de producten en diensten van Bond Moyson Oost-Vlaanderen (wet van 8 december 1992 in veband34 met de bescherming van de persoonlijke levenssfeer).

UITSMIJTER

3 keer stond ze als turnster op de Olympische Spelen. Maar in 2016 zette Gaelle Mys een punt achter haar carrière. Na jarenlange pesterijen was het op.

De passie was weg.

Maar die vond ze terug op een andere plek.

De positieve mentaliteit was nieuw. Ik was voornamelijk negatieve kritiek gewoon.

Als het goed was, werd dat voorheen niet vaak gezegd. ‘Alsof je het niet gelooft’, zei mijn coach bij Cirque du Soleil. Ik voelde me ongemakkelijk bij complimenten. Maar dát was een ‘gezonde’ wereld.

Iedereen steunt elkaar. En een circusvoorstelling is geen wedstrijd, al wordt er ook verwacht dat je elke dag een kwalitatieve en foutloze show neerzet” (glimlacht).

1. Turnen was jarenlang je leven. Waardoor verdween de passie?

“Ik heb altijd graag geturnd, maar geleidelijk aan verdween het plezier. We hadden vaak het gevoel dat er geen ruimte was voor plezier binnen de training. Maar ik merkte dat ik nog groeimarge had en pepte mezelf op. Enerzijds kan ik me niets verwijten, anderzijds heb ik er op het einde niet altijd uitgehaald wat ik wilde.

De laatste 4 jaar waren een constante strijd met mezelf.”

2. En er waren pesterijen, meer dan onschuldig geplaag. Ging het om grensoverschrijdend gedrag?

“Zeker, pesten en emotioneel misbruik. Als turnsters waren wij ervan overtuigd dat die praktijken algemeen geweten waren. Niet dus …

Ik werd beticht van liegen, achter mijn rug werden meisjes tegen mij opgezet, er werden leugens over mij verspreid … Puur pestgedrag en machtsmisbruik.

Uitgescholden worden door een coach is duidelijk zichtbaar, maar het ging veel verder dan dat. De intimidatie

VRAGEN AAN GAELLE MYS (30) EX-TOPGYMNASTE EN -CIRCUSARTIESTE BIJ CIRQUE DU SOLEIL, HANDSTANDCOACH EN INTERIEURARCHITECTE achter de schermen is veel ingrijpender en kan op termijn traumatische gevolgen hebben.”

een achttal getuigenissen.

Die werd verworpen, omdat ze anoniem was. Toen de voormalige hoofdcoach openlijk bekende dat hij turnsters mentaal (en in Nederland ook fysiek) had mishandeld, was het moment daar om naar buiten te treden. Alleen spijtig dat je pas gehoord wordt als je via de media gaat.”

3. In 2020 postte je een krachtige brief. Waarom pas dan die reactie?

“Veel meisjes maakten hetzelfde mee, maar we konden nergens terecht, behalve bij elkaar. Ik trok vaak genoeg aan de alarmbel.

En wie (te veel) verandering wilde, vloog buiten. Ik zag tientallen psychologen, diëtisten, kinesisten ... de revue passeren. Aan mijn reactie ging een lang proces vooraf en zelfs een klacht met

4. Hoe vond je de liefde voor (je) sport terug?

“Bij Cirque du Soleil. In 2018 mocht ik een zwangere artieste vervangen. Ik waagde de sprong en reisde 2,5 jaar rond met mijn circusfamilie.

35

5. Hoe ver wil je vandaag nog gaan om een passie na te streven?

“Ik blijf op zoek naar uitdagingen. Als ik een kans zie, grijp ik die. Maar mijn leven ‘opgeven’, zoals bij topsport? Niet meer. Er moet een evenwicht zijn. Ik sport nog en wil dat goed doen, maar me amuseren staat voorop. Ik dacht nooit dat ik de weg zou terugvinden naar het turnen. En toch kwam ik er als handstandcoach weer op een positieve manier mee in aanraking. Ik haal er veel voldoening en plezier uit.”

SCAN ME

HOE GA JE OM MET (SEKSUEEL) GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG? EN HOE WAPEN JE JONGEREN HIERTEGEN? Je leest het op onze blog. www.bondmoyson.be/blog

MAGAZINE VERSCHIJNT 5 KEER PER JAAR | MAART 2022 I GENT X I P919593 EXP. SELECT MAIL, BRUGSTRAAT 182, 9880 AALTER

PB- PP B-04596 B- 00000 BELGIE(N) - BELGIQUE

ORTHODONTIE tot 1050 euro terugbetaald Iedereen heeft de mond vol van ons orthodontievoordeel!

En terecht. Want bij Bond Moyson zijn je tanden in goeie handen. Elk lid heeft recht op 1050 euro terugbetaling voor orthodontie bij kinderen.

Zonder extra premie, inbegrepen in je lidmaatschap.

Ontdek jouw voordeel op www.bondmoyson.be/orthodontie

36