Oktober 2016 S-magazine

S magazine oktober 2016

gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten EDITIE WEST-VLAANDEREN

HET LEVEN VERLENGEN? JA!

HET LIJDEN VERLENGEN? NEEN!

HULP VOOR MENSEN MET

DIABETES? ONLINE TEST

HOE JALOERS BEN JIJ? 12 OKTOBER

DAG VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG

WEES LIEF VOOR JE

MELKTANDJES

oktober 2016

10

(Nagel) bijten, of niet bijten

Kristin Rutten

12

Het is nooit goed om een bepaalde voedingsgroep volledig uit te sluiten als daar geen goede reden voor is. Het demoniseren van vet heeft ervoor gezorgd dat veel producten vetarm werden, maar rijk aan suiker. Dat zegt Kristin Rutten, diëtiste in de Smaakba(a)r in Hasselt, een beleveniswinkel van De Voorzorg.

Wat doet de immunospecialist?

14

Ligt de toekomst van kankerbehandelingen bij de immunotherapie? De eerste resultaten, bij patiënten met huid- en longkanker, zijn bijzonder veelbelovend. De enige hindernis lijkt de hoge kostprijs van de behandeling. Longspecialist Karim Vermaelen van de UGent geeft tekst en uitleg.

Is nagelbijten dan toch niet zo ongezond en ongewenst als we altijd hebben gedacht? Volgens een nieuwe studie hebben jonge nagelbijters op latere leeftijd minder last van allergieën. Maar het blijft een nare gewoonte, die je liever vroeg dan laat achterwege laat.

Courgette bevat tonnen mineralen en vezels Courgettes bestaan voor bijna 95 procent uit water, daardoor zijn ze caloriearm. Tegelijk bevatten ze tonnen mineralen en vezels en zijn ze een ideale partner van andere groentesoorten.

32

Vlaamse zorgverzekering

34

Wie gedurende langere tijd veel zorg nodig heeft, raakt vaak in financiële problemen. Dankzij de Vlaamse zorgverzekering ontvang je een financiële tussenkomst van 130 euro per maand die je kan gebruiken om mensen uit je omgeving te vergoeden voor hun hulp of om professionele thuiszorg in te schakelen.

consument

sociale info

6 “Het leven verlengen? Ja! Het lijden verlengen? Neen!”

25 (B)Engeltjes 26 Wat doet ons ziekenfonds voor mensen met diabetes?

32 Laat je verrassen door de courgette 33 Blazen voor je leven 37 Hoe jaloers ben jij?

38 Rik Wouters in drievoud

30 Tegenslag? Moeilijk moment?

Je veerkracht helpt je er weer bovenop!

31 Mantelzorg bij een psychische aandoening 34 De Vlaamse Zorgverzekering 36 Vrijwilligerswerk tijdens je arbeidsongeschiktheid? Ja, dat kan!

gezondheid 5 Ga ook met je melktandjes naar de tandarts 10 Bijten of niet bijten 14 De immunospecialist

en verder...

8 11 12 28

PlusMinus Column Bart Vandormael Kristin Rutten in Close Up Eyecatcher

S magazine oktober 2016

gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten

EDITIE OOST-VLAANDEREN

HET LEVEN VERLENGEN? JA!

HET LIJDEN VERLENGEN? NEEN!

HULP VOOR MENSEN MET

DIABETES? ONLINE TEST

HOE JALOERS BEN JIJ? 12 OKTOBER

DAG VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG

WEES LIEF VOOR JE

MELKTANDJES

Maandelijks gezondheidsmagazine van de Socialistische Mutualiteiten Jaargang 44 Oktober 2016

Uitgever-Directeur: Paul Callewaert

Hoofdredacteur: Urbain Vandormael urbain.vandormael@socmut.be

Medewerkers aan dit nummer: Lore Abrahams, Carine Algoet, Bram Beeck, Sophie Beyers, Joeri Bouwens, Erik Cajot, Luc Carsauw, Renske De Maesschalck, Katrien De Weirdt, Geert Dieussaert, Koen Foubert, Patrick Galloo, Isabel Geenens, Siska Germonpré, Stefaan Helderweirt, Evelyne Hens, Joris Herregods, Julie Minnaert, Gwen Muylaert, Guy Peeters, Leen Pollentier, Carolien Rietjens, Bruno Ruebens, Sabine Schroeten, Rik Thys, Bart Vandormael, Ivan Van der Meeren, Renée Van der Veken, Priscilla Van Even, Irene Van Humbeeck, Eva Venneman, Daniëlla Verbruggen, Patrick Verertbruggen en Katrien Vervoort.

Adres: S-magazine, Sint-Jansstraat 32 1000 Brussel Tel. 02 515 05 45 Fax 02 515 17 55 s-magazine@socmut.be www.s-magazine.be

Postrekening: 000-0740065-52 van het Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten, Brussel Oplage: 509.000 Abonnement: 10 euro per jaar

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

Waar een vakantie soms goed voor is.

Geheel toevallig raakte ik deze zomer op een terrasje in gesprek met een echtpaar dat uit mijn geboortestreek afkomstig is en sterker nog, dat mij herkende van mijn foto in S-magazine. Dat ons gesprek snel over gezondheid en ziekte ging, dat was dus allicht geen toeval.

Het waargebeurde verhaal van louis Tussen pot en pint vertelde de zestiger mij openhartig dat hij als tiener zelden of nooit zijn tanden bloot lachte, door de gaatjes in zijn tanden. Die waren het gevolg van slechte tandverzorging én veel snoep en chocolade. Tanden poetsen hadden zijn ouders hem niet geleerd en de angstaanvallen bij de tandarts, na dagen van hevige tandpijn, herinnerde hij zich nog levendig. De gaatjes in zijn tanden leverden hem bovendien weinig bijval op bij de meisjes van zijn klas.

Louis is geen alleenstaand geval, spijtig genoeg. Goede tandzorg is en blijft een probleem in ons land. In die mate zelfs dat de staat van iemands gebit soms aangeeft of hij of zij in armoedige omstandigheden is opgegroeid of leeft. En dat is in ons computertijdperk echt wel uit de tijd.

Als ziekenfonds ijveren wij voor een toegankelijke en betaalbare gezondheidszorg. In dit kader heeft ons ziekenfonds vorig jaar de voorlichtingscampagne ‘bel je tandarts’ gelanceerd die de leden aanzet om minstens één keer per jaar naar de tandarts te gaan én werk te maken van goede tandverzorging.

Gaatjes en tandvleesontstekingen op tijd behandelen vermijdt later ingrijpende ingrepen zoals een tand trekken, implantaten laten plaatsen of een vals gebit. Op termijn valt een preventief tandartsbezoek dus (veel) goedkoper uit. Sinds 1 juli 2016 moeten mensen die niet jaarlijks op bezoek gaan bij de tandarts immers meer uit eigen zak betalen.

Als kind durfde Louis niet te lachen, door de gaatjes in zijn tanden.

Goede raad loont. Onze voorlichtingscampagne heeft ertoe geleid dat vorig jaar ruim 12 procent meer leden een bezoek aan de tandarts heeft gebracht, in vergelijking met 2014. Onze leden slaan hiermee twee vliegen in een klap: kwaliteitsvolle tanden en een lagere factuur. Met onze nieuwe online mondzorgpas kunnen leden zelf gemakkelijk het overzicht behouden over hun tandartsbezoeken. Want nog laat de tandkwaliteit van de Belgische bevolking (veel) te wensen over. Met het verhaal van Louis in het achterhoofd moeten we onze inspanningen daarom onverminderd verderzetten - met nog meer lachende gezichten en blije mensen tot gevolg.

Dit jaar richten we ons specifiek op jonge kinderen vanaf 2 jaar. Tijdens de actieweek van 12 tot 19 oktober willen we de ouders stimuleren om de melktandjes van hun kinderen al vroeg te verzorgen en jaarlijks een bezoek aan de tandarts te brengen met zoonof dochterlief.

Paul Callewaert Algemeen secretaris

3

Wist je dat een jaarlijks tandartsbezoek, aangevuld met twee keer per dag poetsen en tandvriendelijk eten automatisch voor minder tandproblemen zorgt? En wist je dat dat ook geldt voor kleine kinderen? Lees er alles over in het artikel hiernaast.

Om kinderen zelf meer te bewust te maken van het belang van een goede mondhygiĂŤne, heeft onze jongerenorganisatie JOETZ enkele leerrijke en leuke spelletjes ontwikkeld. Je zoon/dochter kan al meteen aan de slag gaan met het woordraadsel.

Al onze andere spelletjes kan je downloaden op www.toonjetandjes.be

Het is tijd voor een vieruurtje.

Schrap onderstaande woorden uit het woordrooster.

De overgebleven letters vormen iets dat je best niet kiest als vieruurtje.

AARDBEI BANAAN DADELS DRUIVEN KAAS KIWI MANDARIJN MANGO MELK NOTEN OKKERNOTEN PEER SMEERKAAS WORTEL YOGHURT

B O T

A

A

R

A G

L

T

E

A N A

A N

N N

E

E

R

E

N A

Y

E

A

P

D

T

D

K O D

V

A M B O A

R

G N A

I

N

E

N

R

E

H O

I

S

I

E

U

S W W E

R

N

J

M R

A

I

O

L

D

N

S

T

A

K

L

E M S

P

O K

K

E

R

N O T

A

A

R M S

I E

D U

E

N

JOETZ vzw pakt ook uit met KIESKEURIG?!, een gloednieuw educatief spel rond tand- en mondverzorging, dat scholen gratis kan uitlenen.

Heb jij interesse? Surf dan naar www.joetz.be

Ga ook met je melktandjes naar de tandarts Een jaarlijks tandartsbezoek gecombineerd met 2 keer per dag poetsen en tandvriendelijk eten zorgt voor minder tandproblemen.

Dat geldt ook voor kleine kinderen, want melktanden zijn belangrijker dan je denkt.

Ten eerste houden melktanden ruimte vrij voor hun opvolgers. Ten tweede kan een ontsteking in het melkgebit het definitief gebit al aantasten. Tandartsen raden daarom aan om vanaf 2 jaar een bezoek te brengen aan de tandarts. Zo worden de kleintjes in een positieve sfeer vertrouwd met de tandarts en kan die de wissel van melktanden naar volwassen tanden opvolgen en tijdig vaststellen of er gaatjes ontstaan. Spoor je gaatjes in een vroeg stadium op, dan zijn ze gemakkelijker te behandelen en vermijd je zwaardere, pijnlijke ingrepen en bespaar je extra kosten nadien.

Gratis tot 18 jaar Alle basiskosten voor een preventief tandartsbezoek worden volledig terugbetaald voor kinderen tot de 18e verjaardag op voorwaarde dat je tandarts geconventioneerd is. Ben je niet zeker of dat het geval is? Vraag

het hem of zoek het op via onze website www.bondmoyson.be/opzoeken of www.devoorzorg.be/opzoeken.

Jouw ziekenfonds betaalt de volgende basistandzorg volledig terug voor kinderen tot 18 jaar: • mondonderzoek • behandelen tandsteen (reiniging) • tanden vullen of herstellen • controleren gezondheid van het tandvlees • verzegelen van putjes of groeven op de blijvende tanden • tandzenuwen behandelen • tanden trekken.

Opgelet! Orthodontie en beugels betaalt het ziekenfonds maar gedeeltelijk terug. Voor meer info over onze aanvullende tandverzekering, surf naar www.bondmoyson.be/terugbetalingen of www.devoorzorg.be/terugbetalingen.

Kom naar onze stand tijdens de actieweek

Ontdek onze tips en doe de tandentest Ontdek al onze tips voor kinderen en jongeren op www.toonjetandjes.be. Je vindt er ook leuke kleuren spelplaten en een online test om te checken of je goed zorgt voor de tanden van je kind.

Omdat we het belangrijk vinden dat ook de melktandjes goed verzorgd worden, organiseert ons ziekenfonds een speciale actieweek om ouders van jonge kinderen te sensibiliseren.

We doen dat met een leuk spel en een schattig vingerpopje als cadeau voor de kindjes. Vanaf 12 oktober kan je ons in heel Vlaanderen tegenkomen. Ontdek waar we allemaal te vinden zijn op www.toonjetandjes.be.

oktober 2016 / S-magazine •

5

interview

Therapeutische hardnekkigheid

“ Het leven verlengen? Ja! Het lijden verlengen?

Neen!”

Voeren artsen in ziekenhuizen meer behandelingen uit dan nodig om het leven van terminale patiënten te verlengen? Een representatief aantal Vlaamse ziekenhuizen benadrukt dat het uitermate belangrijk is om voldoende tijd uit te trekken voor de patiënt en zijn familie, maar de hoofdartsen staan wel open voor een overheidsinitiatief om therapeutische hardnekkigheid beter te kaderen. Paul Callewaert: “We steken de hand uit om samen tot oplossingen te komen.”

Dokters hebben de taak om het leven van patiënten te verlengen, niet om hun lijden te verlengen. En daar wringt af en toe het schoentje. “We krijgen heel wat vragen van onze leden over de zin van bepaalde

Voedselaandoeningen: een financiële slokop Een voedselallergie of -intolerantie is vaak een dure aangelegenheid. Dat blijkt uit een enquête over voedselallergieën en -intoleranties bij 1274 leden van de Socialistische Mutualiteiten. Vier op de tien respondenten met een voedselallergie geven wekelijks tot 25 euro extra aan voeding uit. Liefst zes op de tien mensen met een voedselintolerantie en glutensensitiviteit moeten nog dieper in de buidel tasten. Mensen met een lager opleidingsniveau geven evenveel uit als mensen met een hoger opleidingsniveau. Zeker voor wie een lager inkomen heeft, is een ernstige voedselaandoening dus een zware financiële dobber. Paul Callewaert: “Daarom pleiten wij er als Socialistische Mutualiteiten voor dat de ziekteverzekering een jaarlijkse forfaitaire vergoeding voorziet voor mensen met een ernstige en gediagnosticeerde voedselallergie of -intolerantie. We lanceren voorts een oproep om nog meer in te zetten op volledige en correcte informatie aan de consument voor niet-voorverpakte voedingsmiddelen. En niet te vergeten: praat met je arts of diëtist over wat in jouw situatie het meest aangewezen is. Als je zonder deskundige hulp voedingsmiddelen en/of voedingsstoffen schrapt, kan dat je gezondheid ernstige schade toebrengen.”

6 • S-magazine / oktober 2016

prestaties die in ziekenhuizen worden verricht op patiënten die tegen het einde van hun leven aanleunen”, verduidelijkt algemeen secretaris Paul Callewaert van de Socialistische Mutualiteiten. “Het gaat dan vooral om onderzoeken die het levenseinde rekken, zonder dat ze enige meerwaarde bieden. Omdat onze leden ons daar herhaaldelijk op hebben gewezen, vonden we het raadzaam om de problematiek nader te onderzoeken.”

Gevoelig onderwerp De Socialistische Mutualiteiten erkennen dat therapeutische hardnekkigheid een gevoelig onderwerp is dat om een genuanceerde benadering vraagt. Paul Callewaert: “We hebben ervoor gekozen om een enquête uit te voeren bij de hoofdartsen van de 57 Vlaamse ziekenhuizen.

We hebben daarbij de anonimiteit van de respondenten gerespecteerd. We hebben gepeild naar hoe therapeutische hardnekkigheid op

interview

ziekenhuisniveau wordt ingeschat.

Wordt dit als een probleem gezien of niet? Werken ziekenhuizen maatregelen uit om het eventuele probleem tegen te gaan? De bedoeling van de enquête was om een eerste biopsie uit te voeren, niet om al een nauwkeurige diagnose te stellen. We beseffen goed dat de antwoorden enkel als richtinggevend en niet als wetenschappelijk robuust gelezen kunnen worden.”

Hardnekkigheid is een feit De resultaten? Paul Callewaert: “Vier op de tien respondenten bevestigen dat therapeutische hardnekkigheid bestaat in hun ziekenhuis. Dat geeft aan dat er wel degelijk een probleem is. We stellen ook vast dat niet alle kansen worden benut om onnodige onderzoeken uit te sluiten. Weinig ziekenhuizen gaan bijvoorbeeld na of een patiënt een negatieve wilsbeschikking heeft opgesteld die hem toelaat om te beslissen dat hij in bepaalde situaties niet verder behandeld wil worden. Er wordt veel te weinig tijd uitgetrokken om de mogelijkheden en risico’s van een onderzoek of behandeling samen met de patiënt te overlopen.

Opvallend is dat de hoofdartsen aangeven dat ze daar wel degelijk de nood van inzien.”

Familie en naasten Therapeutische hardnekkigheid in ziekenhuizen is mede te wijten aan de familie en naasten van de patiënten, zo suggereren enkele hoofdartsen van de Vlaamse ziekenhuizen. Paul Callewaert: “Voor een deel kan dat kloppen. Niemand geeft graag zijn geliefde of naasten af. Als partner of familie wil je alles in het werk stellen om een patiënt in leven te houden. De cruciale vraag is: heeft de patiënt baat bij een extra behandeling of onderzoek?

Hoe groot is zijn overlevingskans of genezingskans? Het is belangrijk dat artsen daar eerlijk over communiceren. Als de behandelend arts weet

dat de patiënt enkel langer zal lijden, dan moet hij die boodschap open en eerlijk aan de patiënt en zijn familie overbrengen. Bovendien moet hij in eer en geweten de wilsbeschikking van de patiënt respecteren.”

Creatieve facturatie Gaat het eerder om geïsoleerde gevallen of is het probleem wijdverspreid? Paul Callewaert: “Als overbodige onderzoeken en ingrepen worden uitgevoerd, is dat meestal om de rekening te doen kloppen. Ziekenhuizen hebben het moeilijk, daar ben ik me zeer van bewust. Ik begrijp dat ziekenhuizen zoeken naar manieren om uit de rode cijfers te blijven. Dat resulteert dan in creatieve facturatie of medische bedrijfsvoering. Ik vermoed dat men in sommige ziekenhuizen ook een deel van het wetenschappelijk onderzoek in de boekhouding zet onder “behandelingen” om die prestaties te kunnen factureren. Onder het mom van de medische eed stellen bepaalde artsen alles in het werk om de patiënt te redden. Die eed dateert uit de tijd van Hippocrates. Die beschikte niet over de technologieën en wijsheid die we vandaag hebben.

De basis van de medische eed moet uiteraard behouden blijven, maar de concrete invulling ervan mag wel worden aangepast aan de moderne tijd. Het leven verlengen? Ja! Het lijden verlengen? Neen!”

Een beter beleid De belangrijkste conclusie van de enquête is evenwel dat een grote meerderheid van de hoofdartsen vragende partij is voor een beter beleid rond therapeutische hardnekkigheid. Ze erkennen massaal het belang van voldoende tijd voor de patiënt en zijn van oordeel dat therapeutische hardnekkigheid een integraal onderdeel moet vormen van het kwaliteitsbeleid van een ziekenhuis. “Ze vragen duidelijke richtlijnen en een wettelijk kader waarbinnen ze kunnen en moeten

opereren”, aldus Paul Callewaert.

“Dat vind ik een zeer verheugende boodschap. Alleen daarom al was het de moeite waard om deze enquête uit te voeren. Als we het probleem ten gronde willen aanpakken, doen we dat best in overleg met de betrokkenen. Het heeft weinig zin om bepaalde ziekenhuizen met de vinger te wijzen. Dat heeft enkel een contraproductief effect. We reiken de ziekenhuizen een open hand.

We hebben ook bewust gekozen voor een informele bevraging. Ik ben ervan overtuigd dat we op deze manier sneller tot resultaten kunnen komen.”

Het vervolg Op basis van de resultaten van de enquête hebben de Socialistische Mutualiteiten een reeks aanbevelingen geformuleerd. Paul Callewaert: “Er is nood aan meer wetenschappelijk onderzoek rond therapeutische hardnekkigheid, onder andere aan de hand van een bevraging bij alle betrokken artsen. Artsen en verpleegkundigen moeten bovendien in staat zijn om structureel tijd vrij te maken voor voorafgaand overleg met de patiënt over bijkomende onderzoeken of ingrepen. Dat kost volgens mij niet zo heel veel geld. De arts kan via een gesprek achterhalen wat de patiënt wilt en niet wilt. We pleiten er ook voor dat de eventuele wilsbeschikking van de patiënt wordt geraadpleegd. Via het gebruik van eHealth moet dat zeker mogelijk zijn. Tot slot: het is belangrijk dat een patiënt en zijn naasten worden ingelicht over de thematiek van therapeutische hardnekkigheid en de persoonlijke keuzes die ze hierbij kunnen maken.”

Bart Vandormael Meer weten over ons onderzoek naar therapeutische hardnekkigheid of over de resultaten van onze enquête over voedselallergie? Surf dan naar www.bondmoyson.be/studies of www.devoorzorg.be/studies

oktober 2016 / S-magazine •

7

door Urbain Vandormael

PLUSMINUS PANDA’S niet meer met UitSterVen BedreiGd Panda’s zijn verhuisd van de lijst van ‘bedreigde’ diersoorten naar de lijst van ‘kwetsbare’ dieren. Dat is het gevolg van de inspanningen van de Chinese overheid ter bescherming van de bamboebossen waar de panda’s nog in het wild voorkomen. Erger is het gesteld met de gorilla's, die nu beschouwd worden als ‘bijna uitgestorven’. De Internationale Unie voor de Conservatie van de Natuur (IUCN) volgt 82 954 soorten planten en dieren.

Daarvan zijn er 23 928 met uitsterven bedreigd, voor 5107 soorten kan ieder moment het laatste zijn.

PlUim oP Hoed Van VerZorGenden Wie ooit hulp nodig had omdat hij ziek was of slecht te been, weet dat elke thuiszorgmedewerker goud waard is. Daarom kregen ze hun eigen feestdag: de Dag van de Verzorgende. Die vindt dit jaar plaats op 19 oktober.

Hoge tevredenheidsscores voor onze verzorgenden!

Onze verzorgenden kregen van hun cliënten in het recentste tevredenheidsonderzoek hoge scores.

Met een gemiddelde van 9/10, kunnen onze verzorgenden deze pluim helemaal op hun hoed steken.

Bedankt aan al onze verzorgenden Omdat onze medewerkers de drijvende kracht zijn achter onze organisatie, willen wij hen oprecht bedanken voor hun inzet. Dankzij hen blijven we evolueren en bieden we onze cliënten een kwaliteitsvolle dienstverlening aan.

Een welgemeende proficiat aan alle verzorgenden!

Zelf aan de slag als verzorgende?

Zin gekregen om zelf aan de slag te gaan als verzorgende? We zijn steeds op zoek naar nieuwe medewerkers om ons team te versterken. We bieden je een toffe job in je eigen regio waar je veel voldoening uithaalt. Neem een kijkje tussen onze vacatures op www.devoorzorg.be/jobs of www.bondmoyson.be/jobs.

Op zoek naar thuiszorg?

Surf naar www.devoorzorg.be/thuiszorg of www.bondmoyson.be/thuiszorg.

ONDERHOUDSGELD NIET BETALEN leidt Zelden tot ProCeS Elke dag komen bij de parketten in ons land 7 klachten binnen over ouders die na een scheiding niet of te weinig bijdragen aan de opvoeding van hun kinderen. In de praktijk blijkt niet-betaalde alimentatie voor het gerecht geen prioriteit.

In meer dan de helft van de klachten leidde dat tot een zogenaamde seponering, omdat het parket onvoldoende bewijzen vond of van oordeel was dat er geen misdrijf in het spel is. Het parket vindt in zo’n geval dat een strafvordering niet in verhouding staat tot de maatschappelijke impact van het misdrijf. Of, en dat komt ook voor, het openbaar ministerie heeft gewoonweg andere prioriteiten. Wat gewoon een slag in het gezicht is van de ene ouder die moet opdraaien voor de kosten van de kinderen.

Over de hele wereld daalt het aantal doden door eierstokkanker. Dat heeft volgens Italiaanse en Spaanse onderzoekers in opdracht van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO te maken met het stijgend gebruik van de pil en het dalend gebruik van hormonen tegen de menopauze.

8 • S-magazine / oktober 2016

Zo daalde de sterfte in de EU tussen 2002 en 2012 met 10 procent en in de VS zelfs met 16 procent.

In ons land bedroeg de daling 21 procent waardoor België nu beduidend beter scoort dan het Europese gemiddelde. Als verklaring verwijzen de onderzoekers naar het beschermende effect van de hormonen in de anticonceptiepil. Maar niet alle

hormonenbehandelingen zijn positief: de hormonenkuren tegen de ongemakken van de menopauze bijvoorbeeld – de ongemakken van stilvallende eierstokken – verhogen de kans op eierstokkanker een beetje, net als die op borstkanker en hartproblemen. Om die reden zijn artsen terughoudend geworden in hun voorschrijfgedrag.

foto’s: S-magazine

MINDER EIERSTOKKANKER DOOR DE PIL

LUCHTVERVUILING ZIT TOT IN JE HERSENEN TIJD VOOR GRIEPSPUIT

Onderzoekers hebben korreltjes magnetiet - een ijzeroxide met magnetische eigenschappen - teruggevonden in mensenhersenen. Het ziet er niet naar uit dat de korreltjes een biologische oorsprong hebben, ze zijn vergezeld van korreltjes platina, nikkel en kobalt en hebben een bolvorm. Hun oppervlak doet vermoeden dat ze bij hoge temperaturen zijn gevormd. De onderzoekers gaan ervan uit dat het om luchtvervuiling gaat, veroorzaakt door de uitlaatgassen van auto’s. De korreltjes zijn klein genoeg om vanuit de neus via de reukzenuw rechtstreeks de hersenen te bereiken en daar schade aan te richten. Magnetiet wordt bijvoorbeeld in verband gebracht met alzheimer.

BelG leeft MINDER LANG De levensverwachting bij geboorte is vorig jaar licht gedaald tot 80,9 jaar en doet zich vooral bij vrouwen voor, aldus nieuwe cijfers van de FOD Economie. Daarmee is de levensverwachting 64 dagen korten dan die in 2014. Er is echter geen reden tot paniek: de voorbije 20 jaar steeg de levensverwachting met gemiddeld 2 maanden. De daling deed zich vooral bij vrouwen voor (- 123 dagen) tegenover slechts 1 dag bij de mannen. Op die manier wordt het verschil in levensverwachting tussen mannen en vrouwen opnieuw kleiner, alhoewel vrouwen nog ruim 4,5 jaar langer leven dan mannen.

Oktober is de maand om je te laten vaccineren. Zo geef je griep geen kans.

Iedereen kan zich laten vaccineren, maar het is extra aangeraden voor de volgende risicogroepen: Wie? • mensen met een chronische ziekte • zwangere vrouwen vanaf het tweede trimester van hun zwangerschap • 50-plussers.

Waarom?

Voor veel mensen is de griep niets meer dan een serieuze verkoudheid. Toch kan je de gevaren beter niet onderschatten, want soms treden er ernstige complicaties op. Vaccinatie is de enige manier om je tegen griep te beschermen. Neem dus het zekere voor het onzekere en laat je tijdig vaccineren.

Wanneer?

De ideale periode is van midden oktober tot midden november. Het vaccin werkt pas na 2 weken en is geldig voor één winter. Je moet je dus elk jaar opnieuw laten vaccineren, wil je beschermd blijven.

Wat kost het?

Risicogroepen betalen slechts tussen de 5 en de 7 euro. En er is meer: als lid van ons ziekenfonds krijg je elk jaar tot 25 euro terugbetaald voor erkende vaccins. Op het einde van de rit betaal je dus enkel het persoonlijk aandeel voor je doktersbezoek. Meer info op www.devoorzorg.be/vaccin of www.bondmoyson.be/vaccin.

MINDER BELGISCHE WIJN door SleCHt Weer Door het slechte voorjaar zullen de Belgische wijnboeren dit jaar 20 tot 30 procent minder wijnen maken. Ook in de traditionele wijnlanden ligt de opbrengst beduidend onder het niveau van een goed jaar. De voornaamste oorzaak is het slechte weer. Voor de impact op de kwaliteit is het wachten op de eerste proeverijen. De zon en warmte in augustus en september kunnen nog een zeer positieve invloed hebben. Daardoor hebben de druiven goed kunnen afrijpen, wat de kwaliteit ten goede komt.

De wijnbouw in ons land zit overigens in de lift. Vorig jaar nam het wijnbouwareaal in ons land toe met 20 procent tot 300 hectare. Vooral mousserende wijn is aan een steile opmars bezig.

oktober 2016 / S-magazine •

9

gezondheid

Is nagelbijten dan toch niet zo ongezond en ongewenst als we altijd hebben gedacht? Volgens een nieuwe studie hebben jonge nagelbijters op latere leeftijd minder last van allergieën. Al blijft het een nare gewoonte, die je liever vroeger dan later achterwege laat.

Bijna de helft van de tieners bijt op zijn nagels. Dat lijkt zorgwekkend, maar is het dat ook? De meesten houden er na verloop van tijd vanzelf mee op. Amper vijf procent van de volwassenen volhardt in boosheid. Nagelbijten is in veel gevallen een reactie op stress. Als het knagen werkelijk helpt om die stress te verdrijven, valt er zeker wat voor te zeggen. En belangrijker nog: volgens een nieuwe studie van de University of Otago in Nieuw-Zeeland hebben kinderen die op jonge leeftijd op hun nagels bijten minder kans op het ontwikkelen van allergieën op latere leeftijd. De onderzoekers volgden ruim 1000 proefpersonen gedurende een periode van meer dan 30 jaar, vanaf hun prille jeugd tot volwassen leeftijd. Het best wel merkwaardige resultaat: de jeugdige nagelbijters en duimzuigers hebben 40 procent minder allergieën voor onder andere huisstofmijt, pollen en huisdieren. Kinderen die zowel nagelbijten als duimzuigen, blijken het best beschermd tegen allergieën.

De meest plausibele verklaring ligt in

10 • S-magazine / oktober 2016

foto: S-magazine

BIJTEN of niet BIJTEN het vermoeden dat blootstelling aan microben op jonge leeftijd een schild vormt tegen allergieën op latere leeftijd. De onderzoekers besluiten wel met een duidelijke waarschuwing: de resultaten mogen niet worden gelezen als een oproep om duimzuigen of nagelbijten aan te moedigen.

Psychologische schade Als we een kosten-batenanalyse maken, wegen de kosten van nagelbijten toch zwaarder door dan de baten. Onze handen komen voortdurend in contact met alle mogelijke bacteriën en ziektekiemen, die nagelbijters gretig in hun mond stoppen.

De spleet onder onze nagels is een ware broeihaard voor bacteriën.

Liefst drie op de vier nagelbijters blijken rond te lopen met de bacteriën die diarree en misselijkheid veroorzaken. Een recent onderzoek aan de Case Western Reserve University in het Amerikaanse Cleveland heeft bovendien uitgewezen dat nagelbijters vatbaarder zijn voor halitose, oftewel slechte adem. Meestal verlaten ingeslikte nagels ons lichaam via de spijsvertering, maar soms blijven ze steken in de maagwand, waar ze een bloeding kunnen veroorzaken. En dan moet je er nog de kapotte nagelriemen en misvormende vingertoppen bij nemen. Los van de fysieke lasten kan nagelbijten ook zware psychologische schade met zich

meebrengen. Kapotgebeten nagels zien er niet bepaald aantrekkelijk uit en zijn moeilijk te verbergen, tenzij je winter en zomer handschoenen draagt. Hoeveel afkeurende blikken kan je verdragen vooraleer je zelfvertrouwen een deuk krijgt?

Dwangmatige handeling De vraag is natuurlijk: waarom bijten mensen eigenlijk op hun nagels?

Zoals gezegd beginnen de meesten er op jonge leeftijd mee. Knabbelen aan de vingernagels is een neurotische handeling waarmee kinderen gevoelens als stress, angst en nervositeit proberen te verwerken.

Volwassenen kunnen daarvoor een beroep doen op alcohol of psychologische hulp, kinderen niet. Slechts een heel kleine minderheid van de nagelbijters begint op volwassen leeftijd. Het Nederlandse Instituut voor Pathologische Onychophagie (nagelbijten) en Onychotillomanie (nagelafwijkingen) spreekt van een “impulsstoornis”, die “een bepaalde dwangmatige handeling” uitlokt. Voor sommige dwangmatige knabbelaars is nagelbijten een soort plaatsvervangende bevrediging van onderdrukte agressie tegenover anderen. In extreme gevallen kan deze onderdrukking leiden tot zelfverwonding. Voor alle nagelbijters geldt: hun dwangmatige handeling is een uiting van onzekerheid in de omgang met anderen.

gezondheid Slechte gewoonte of verslaving Nagelbijten is in het beste geval een slechte gewoonte, in het slechtste geval een verslaving. Daar geraak je niet zomaar van verlost. Als je je kinderen wil helpen “afkicken”, moedig hen dan aan met positieve boodschappen en doe er alles aan om hen te motiveren. Geef hen het gevoel dat ze op de goede weg zijn. Dat ze zich beter zullen voelen met mooie nagels. Je kan regelmatig foto’s maken van hun handen, om de vooruitgang voor hen zichtbaar te maken. Je kan ook noteren in welke situaties je kind naar zijn nagels grijpt, die situaties analyseren en ze vervolgens proberen te voorkomen. De sleutel tot succes: werk in op het zelfbewustzijn en zelfvertrouwen van je kinderen. Straffen en verwijten helpen alvast niét. Als je kinderen onder druk zet, ondermijn je hun zelfvertrouwen. En dan wordt de drang om aan die nagels te bijten alleen maar groter.

Nagellak en pleisters Als de zachte aanpak niet werkt, kan je het proberen met meer doortastende “remedies”. Er bestaan diverse soorten antibijt-nagellak, die zo vies smaken dat je zin om te kauwen – hopelijk – snel verdwijnt.

De meeste van die producten zijn geur- en kleurloos, zodat je geen ongewenste aandacht van omstaanders riskeert. Acrylnagels doen ook prima werk, omdat ze moeilijk stuk te bijten zijn. Een heel discrete en aantrekkelijke optie voor vrouwen, alleen niet zo geschikt voor mannen.

Je kan je nagelriemen insmeren met olijfolie of een speciale dagcrème, die je nagels versterkt en de drang tot bijten vermindert. Minder discreet maar wel doeltreffend: pleisters op je vingertoppen aanbrengen om je nagels mee af te schermen. Net zoals verstokte rokers kunnen nagelbijters hun heil zoeken in accupunctuur, maar we moeten erbij zeggen dat deze behandeling niet bij alle “patiënten” resultaat oplevert. Je kan ook gewoon je nagels of die van je kinderen preventief kort houden, zodat het minder aangewezen is om eraan te knabbelen. Goed verzorgde nagels geven je wellicht zin om ze zo te houden. Ja, toch? Fantastisch, je bent (bijna) waar je wilt zijn!

Bart Vandormael

Het begin van je leven

leem. Momio, zo heb ob pr n ee je b he rs de an aal aan verslinio? Hopelijk wel, want Ooit gehoord van Mom kinderversie van Facebook. Roos (10) is er helem “liken” en is de ekt over ik zelf onlangs ontdekt, aan groepchats. Ze spre el de t em ne Ze artphone t. un co ac t gebrek aan een eigen sm jes he or gerd. Ze heeft een eigen do d er nd hi ge iet endinnet e dag doet. N converseren met haar vri te “sharen” alsof ze het elk ig at lm ge re en : ur ol ho na de sc (voor de niet-ingewijden s tu sta FBF of pc, slaagt ze erin om n hu , pa esperiklachten over ma en min levensbelangrijke liefd t ze te et ni r aa over hun huiswerk, hun m e ill pr n hu ar haal end forever”) en nes of iPad, maar blijkba ho iP BFF staat voor “best fri ze on t to g an eg to precies hetzelfde. occasioneel kelen. Roos heeft slechts En weet je wat: zowat al haar klasgenoten doen gonnen. is be uit. daar maximaal voordeel kusje voor het slapengaan, maar haar eigen leven e omgeving een ntroleerd Roos wil nog wel steeds om kinderen in een geco len ge tre aa sm id he ilig ve e te houden. Ik mag blij il ze t he in gje oo n Momio neemt uitgebreid ee r ik besef dat er ch doe je er goed aan om te laten chatten, maar to over haar prille avonturen op het internet, maa tspookt als ik aal ui vertelt zijn dat Roos me vrijuit rmeert over wat ze allem g vindt op het fo in r ee m et ni e m ze op waar t haar we een moment zal komen derlijke ondersteuning vlo ou ige en er nd zo al nu haar whereabouts wil ik s al gin be nd sta niet kijk. Het feit dat ze er ht straks met een serieuze ac internet, betekent dat ik t unig niet. Hij vertoeft in he no ig kk lu ge controleren. ) (8 nn Fi l. on Go? Vast we gen en soms zelfs Ooit gehoord van Pokem andere gigantische hit van Nintendo. Uren, da ste zal gaan , een ten ko versum van Super Mario onsole zitten. Ik vrees soms dat zijn spelmanie spelc . Het gevolg van nachten kan hij aan zijn heeft sowieso een beperkt concentratievermogen caHij met regelmaat “elektroni om d tij ch to van zijn schoolprestaties. t lijk t he r aa t hele niet te zeggen, m dat ik als prille tiener he e m r Nintendo? Dat durf ik ne rin he ik e: nd zij . Dat gezegd vliegende aapje voor mijn t he s ed ste g no d loze” dagen in te voeren be in eelde, tot ik ’s avonds weekend Donkey Kong sp eraf goed gekomen … hun acht geval hun taal spreken, er ied in je gesloten ogen zag. Het is t oe m n, re de uden met je kin voor: falen. Je Als je aansluiting wilt ho ineig, het nieuwste stopwoord is “fail”. Engels ld. Heeft je BFF eet ke buzz words kennen. Verg tie niet helemaal is uitgedraaid zoals je had gewi r je op de obee situa gebruikt de term als een d forever te worden van een klasgenootje: fail! Pr ast de bal frien Trap je na je verraden door de best rwege op je gezicht: fail! lve ha je l va en en er vo te speelplaats een wiel uit te maken met je rt terwijl je indruk probee ept iemand in de voetbaltalent: fail! Dwe eber: geheel n Bi klas nog steeds met Justi begrijpelijk, fail!

Bart Vandormael Nieuwe vader ress.com http://nieuwevader.wordp

oktober 2016 / S-magazine •

11

Agavesiroop

groeit niet aan de boom Kristin Rutten Nooit eerder hebben we zoveel aandacht besteed aan onze voeding als vandaag. Pascale Naessens en Jeroen Meus voeren de lijst van de ‘literaire’ bestsellers aan.

Ook Kristin Rutten, diëtiste in de Smaakba(a)r in Hasselt, bevindt zich in het middelpunt van de belangstelling.

Elke dag moet ze vragen beantwoorden over gezonde en ongezonde voedingsmiddelen, trends en hypes, goede en slechte diëten … “Ik ben nooit klaar met studeren, ik moet alle nieuwe trends op de voet volgen.” Na haar middelbare studie wiskunde-wetenschappen leek ze voorbestemd voor een toekomst als laborante, maar gelukkig zag ze het licht en werd ze bachelor in de voedingsleer. Als geen ander weet ze hoe je lekker én goed kunt eten!

Kristin Rutten: “Iemand uit het jaar 1800 zou onze voeding vandaag niet meer herkennen. Ons voedingsproces is zo geïndustrialiseerd dat we bij wijze van spreken niet meer weten dat de melk van de koe komt. Als tegenreactie gaan steeds meer mensen terug op zoek naar het pure. Verse en weinig bewerkte voedingsmiddelen maken een opmars. Mensen denken na over hun eten en steken niet zomaar alles in hun mond. Ze kopen bij de lokale boer en leggen een eigen (kruiden) tuintje aan. Seizoensgroenten worden weer populair en het aantal mensen dat regelmatig vegetarisch kookt stijgt enorm. Ook in de nabije toekomst zal het hip blijven om een gezonder voedingspatroon te creëren met zoveel mogelijk respect voor het milieu.”

Elke week duiken er nieuwe trends en diëten op. Je moet je dus voortdurend bijscholen!

Kristin Rutten: “Klopt. Er is zelden

12 • S-magazine / oktober 2016

een eenduidig antwoord op de vraag of een bepaald voedingsproduct gezond of ongezond is. Dat hangt in grote mate af van de hoeveelheid die je gebruikt. Het is een hele klus om helderheid te krijgen over alle trends en hypes. Een voorbeeld: kokosvet. Volgens sommige bronnen supergezond, volgens anderen totaal nutteloos. Dat ga ik dan nader onderzoeken. Over het algemeen sta ik heel kritisch tegenover nieuwe trends. Ik moet die eerst grondig analyseren vooraleer ik er een mening over zal uitspreken. In het geval van kokosvet ben ik zeer genuanceerd. Het kan deel uitmaken van een gezond dieet, maar het is zeker geen wondermiddel. Onlangs kreeg ik een vrouw op bezoek die zich naar eigen zeggen veel beter voelde sinds ze kokosvet gebruikt. Dat vond ik enigszins verrassend. Toen ik er wat dieper op in ging, vertelde ze dat ze zowat haar hele voedingspatroon had bijgesteld. Ze eet meer groenten, minder vlees, ze is overgeschakeld op volkorenbrood. Tja, dan zal een beetje kokosvet niet het verschil maken. De nieuwste hype zijn koolhydraatarme diëten. Daar stel ik me toch vragen bij.

Ook in groenten en fruit zitten koolhydraten. Die zijn zeker niet de bron van alle kwaad. Suiker, ook een koolhydraat, is wel ongezond.”

Hype De koolhydraatarme diëten schieten als paddenstoelen uit de grond.

Kristin Rutten: “Het is nooit goed om een bepaalde voedingsgroep volledig uit te sluiten als daar geen goede reden voor is. Ik ben wel te vinden voor het beperken van (toegevoegde) suikers. Het demoniseren van vet heeft ervoor gezorgd dat veel producten vetarm werden, maar wel rijk aan suiker. Daar dragen we nu de gevolgen van. Verschillende supermarkten hebben onlangs aangekondigd dat ze het suikergehalte in hun producten zullen verlagen. Dat kan ik alleen maar aanmoedigen. We moeten wel oppassen met zogenaamde ‘gezonde’ en ‘natuurlijke’ suikervervangers. Ik zeg altijd dat agavesiroop niet aan de boom groeit. Mensen vergeten soms dat die ook bewerkt is. Gewone suiker komt van de suikerbiet, maar dat beschouwen we niet meer als gezond of natuurlijk. Je kan dus best zuinig zijn met alle vormen van toegevoegde suiker.”

Glutenvrij, nog een modewoord.

Kristin Rutten: “Steeds meer personen hebben een glutensensitiviteit, zo lijkt het, al komt dat misschien gewoon doordat de geneeskunde die allergie sneller herkent. Vroeger zouden mensen hun kwalen misschien

Close Up belicht de opmerkelijke persoonlijkheid, de beroepsactiviteit of de sportieve prestaties van een lid van de Socialistische Mutualiteit.

: foto

wijten aan een moeilijke maag of een prikkelbare darm. Hoe dan ook: ook hier is het zaak om de fabels van de feiten te onderscheiden. Ik hoor vaak dat je van een glutenvrij dieet vermagert, maar dat is onzin. Als ik zeg dat glutenvrije producten vaak meer suiker bevatten, dan schrikken mensen wel.”

Pascale Naessens zegt: we moeten meer vet eten.

Kristin Rutten: “Ze heeft een punt.

Maar mensen interpreteren die uitspraak verkeerd. Ze denken: meer vetten, dus meer frieten en hamburgers. Niet dus! Het is belangrijk dat je voldoende vetten binnen krijgt, maar het moeten wel goede vetten zijn. Onverzadigde vetten, zoals olijfolie. Een tip: olijfolie extra vierge is gezonder dan de gewone, alleen niet zo geschikt om te bakken. Je doet er sowieso goed aan om regelmatig olijfolie koud te consumeren, bijvoorbeeld in een salade.”

1000 diëten, 1000 meningen. Welke werken absoluut niet?

Kristin Rutten: “Elk dieet werkt. In zekere zin. Als jij vanaf morgen enkel nog ananas of soep eet, zal je daar na vier dagen flink genoeg van hebben.

Dan eet je automatisch minder en verlies je kilo’s. Maar wat is het resultaat op lange termijn? Snelle successen zijn mooi, maar het gaat er vooral om je

gewicht onder controle te houden en andere levensgewoonten te kweken.”

We eten over het algemeen te veel. Maar wat eten we te weinig?

Kristin Rutten: “Als ik aan mensen vraag wat ze als avondmaal eten, hoor ik ze zelden praten over groenten. Vlees, aardappelen, pasta, dat wel, maar groenten zijn duidelijk bijzaak.

Pascale Naessens zegt dat ze op restaurant altijd om een portie groenten vraagt. Dat vind ik super. We zouden met zijn allen meer groenten moeten eten, zoveel is duidelijk.”

Allergieën, dé kwaal van de moderne tijd, worden steeds vaker in verband gebracht met voeding. Hoe zit dat nu?

Kristin Rutten: “Waar mensen vroeger allergisch waren voor één product, bijvoorbeeld noten, zien we steeds meer kruisallergieën. Supermarkten spelen daarop in door hun aanbod uit te breiden. Ook restaurants beginnen er stilaan rekening mee te houden. Dat maakt het leven voor mensen met een allergie een beetje eenvoudiger. Als die trend zich voortzet, gaat het er in de toekomst alleen maar beter op worden.”

We moeten meer thuis koken Gezond eten kan je leren. Moeten we onze kinderen opvoeden in voeding?

Smaakba(a)r Hasselt Deze shop van De Voorzorg Limburg is een heuse beleveniswinkel.

Je vindt er een uitgebreid gamma aan gezonde voeding, maar je kan er ook terecht voor advies rond vermageren, allergieën en voedselintoleranties.

Er valt bovendien elke dag iets te proeven.

Vers bereid door de diëtisten met ingrediënten uit de winkel.

Smaakba(a)r, Guido Gezellestraat 10, 3500 Hasselt

ods

rreg

J. He

Kristin Rutten: “Het ene kind eet makkelijker dan het andere, maar je moet zeker blijven proberen om hen verschillende smaken en ingrediënten voor te schotelen. Hen duidelijk maken dat groenten ook lekker zijn.

Spruitjes verstoppen in een puree.

Zonder boos te worden als ze hun neus ophalen voor bepaalde smaken. Je moet weten: kinderen ervaren smaken sterker dan volwassenen, omdat hun smaakpapillen nog optimaal ontwikkeld zijn. Geef ze tijd om aan nieuwe smaken te wennen. En beloon ze niét met een snoepje. Dat is een verkeerd signaal. Mijn moeder maakte elke dag verse soep en bereidde elke dag verse groenten. Die traditie lijkt verdwenen.

We gaan vaker uit eten en grijpen vaak naar fast food. Dat gaat de verkeerde kant uit. We moeten meer thuis koken.

Een vreemde contradictie: er is nog nooit zoveel aandacht geweest voor gezonde voeding, maar we hebben nog nooit zo ongezond gegeten als vandaag.”

BART Vandormael

Ons ziekenfonds geeft je voedings- en dieetadvies tegen een voordelig tarief.

Surf naar www.devoorzorg.be/dieetdienst of www.bondmoyson.be/dieetdienst.

oktober 2016 / S-magazine •

13

Het leven zoals het is Deze rubriek belicht de medische en ethische aspecten van het werk van een specialist(e) in het ziekenhuis of een onderzoeksinstelling.

Informatie over de terugbetaling van de medische ingrepen en status van de specialist krijg je bij je ziekenfonds.

de immunospecialist gezondheid

Ligt de toekomst van kankerbehandelingen bij de immunotherapie?

De eerste resultaten, bij patiënten met huidkanker en longkanker, zijn alvast bijzonder veelbelovend.

De enige hindernis lijkt de hoge kostprijs van de behandeling. Hoe dan ook: “Het einde van het chemotherapietijdperk lijkt bij longkanker aan de horizon te verschijnen.”

Longspecialist Karim Vermaelen, verbonden aan de UGent en het Universitair Ziekenhuis Gent, leidt ons rond in de wondere wereld van de immunotherapie.

Immunotherapie pakt kanker helemaal anders aan dan behandelingen zoals radiotherapie en chemotherapie. Terwijl de klassieke behandelingen zich direct op de tumor richten, probeert immunotherapie cellen in ons afweersysteem wakker te schudden en aan te zetten om tumorcellen aan te vallen. “We manipuleren het immuunsysteem van de patiënt om kankercellen te bestrijden,” verduidelijkt prof. Dr. Karim Vermaelen, die als longspecialist al jaren onderzoek voert naar de nieuwe behandelingsvorm. “Een kankercel kan een afweercel volledig verlammen. Via medicijnen kunnen we de afweercellen die al in de tumor zaten, weer activeren. We noemen die medicijnen checkpoint inhibitoren of blockers. Checkpoints zijn de signalen die een tumor gebruikt om afweercellen lam te leggen. Een tweede vorm van immunotherapie

14 • S-magazine / oktober 2016

bestaat erin dat we afweercellen in een proefbuis manipuleren en vervolgens inspuiten bij de patiënt. Een derde vorm, tot op heden echter met weinig succes, is vaccineren: een extract van de kanker injecteren in de hoop dat we de afweercellen van de patiënt activeren om de kanker te lijf te gaan.”

Helpt immunotherapie vooral bij welbepaalde vormen van kanker?

Karim Vermaelen: “Voor wat checkpoint blockers betreft, zijn de eerste successen geboekt bij patiënten met uitgezaaide huidkanker (melanomen). En met succes bedoel ik: het leven van die patiënten is met ettelijke jaren verlengd. Vandaag wordt de behandeling ook ingezet bij longtumoren. Er is al een volgende generatie inhibitoren op komst, met hopelijk een nog meer doeltreffende werking. Daarnaast doen we volop tests met combinaties van inhibitoren.

Naast huid- en longkanker blijken ook blaas- en nierkanker goed te behandelen met behulp van immunotherapie. Die kankers hebben een duidelijke overeenkomst: ze ontstaan door toedoen van kankerverwekkende omgevingsfactoren. Een melanoom is het gevolg van overmatige blootstelling aan UV-stralen, die het DNA van de huidcellen beschadigen. Bij longkanker is tabaksrook de boosdoener.

Rokers hebben ook een duidelijk verhoogde kans op blaaskanker.

DNA-schade leidt tot mutaties van cellen, waardoor ons afweersysteem die cellen als lichaamsvreemd beschouwt. Daar werken checkpoint inhibitoren op in.”

Zijn er ook kankers waar immunotherapie weinig of geen effect op heeft?

Karim Vermaelen: “Ja. De klassieke hormoongevoelige borstkanker, prostaatkanker en de meeste

foto's: J. Herregods ~

afweercellen die worden geactiveerd, niet enkel ten aanval trekken tegen de kankercellen. Af en toe merken we afweercellen op die zich richten tegen gezond weefsel. Dan krijg je auto-immune bijwerkingen, zoals een zware darmontsteking, die bijna niet te onderscheiden is van de ziekte van Crohn. Daar zijn patiënten aan overleden, doordat artsen aanvankelijk de ernst ervan verkeerd hadden ingeschat. Andere mogelijke bijwerkingen zijn een ontsteking van de schildklier, de lever en in zeldzame gevallen ook de long. Het is van cruciaal belang dat we die ontstekingen tijdig herkennen en behandelen.”

Terwijl de klassieke behandelingen zich direct op de tumor richten, probeert immunotherapie cellen in ons afweersysteem wakker te schudden en aan te zetten om tumorcellen aan te vallen.

darmkankers. Vermoedelijk omdat bij deze vormen van kanker de cellen eerder arm zijn in mutaties. Een minderheid van de darmkankers wordt wel gekenmerkt door veel muterende cellen. Niet toevallig heeft immunotherapie bij die minderheid wel een duidelijk positief effect.”

Verwacht u dat na verloop van tijd steeds meer verschillende kankers succesvol behandeld kunnen worden met behulp van immunotherapie?

Karim Vermaelen: “Ja. Kankertumoren die niet gevoelig zijn voor immunotherapie, zogenaamde immuun-“koude” tumoren, zou men via enkele trucjes kunnen omvormen tot immuun-“warme” tumoren. Een van die trucjes bestaat erin om checkpoint inhibitoren te combineren. Dat gaat als volgt: een eerste checkpoint inhibitor brengt afweercellen in de tumor, een tweede checkpoint inhibitor activeert die afweercellen. Ik noem dat de ZIP-blok techniek. Als je een barbecue probeert aan te steken door een lucifer in steenkool te gooien, dan zal dat niet lukken. Als je eerst een ZIP aanmaakblokje tussen de kolen legt, dan krijg je wel vuur.

Door het combineren van verschillende checkpoint inhibitoren zullen we het werkdomein van immunotherapie enorm kunnen uitbreiden.

Het enige probleem is de kostprijs.

Immunotherapie is sowieso al een heel dure behandeling, een meervoudige therapie kost nog een stuk meer.”

Voor een goed begrip: immunotherapie heeft ook naam gemaakt als behandeling tegen allergieën.

Karim Vermaelen: “Klopt. Al is het uitgangspunt omgekeerd: kanker verlamt ons afweersysteem, een allergie is het gevolg van een overactief afweersysteem. Bij allergieën wordt immunotherapie ingezet om ons immuunsysteem tolerant te maken voor bepaalde onschadelijke stoffen zoals gras- en boompollen.”

Het UZ Gent en de UGent hebben onlangs beslist om hun laboratoriumen praktijkkennis over immuuntherapie bijeen te brengen in het nieuwe ImmunoOncologisch Netwerk (ION).

Karim Vermaelen: “Met ons onderzoek in laboratoria hebben we waardevolle kennis opgedaan.

Tegelijk doen we elke dag ervaring op in het veld, bij de patiënt. Het lijkt ons nuttig om die ervaring en kennis te bundelen, om van elkaars bevindingen te leren, initiatieven op elkaar af te stemmen en de patiënten van het UZ Gent meer mogelijkheden te bieden om deel te nemen aan klinische studies. Zo staan we ook sterker om budgetten te krijgen voor verder onderzoek. We willen bovendien onze kennis over de bijwerkingen van immunotherapie vergroten. Die bijwerkingen zijn anders dan bij chemotherapie.”

Leg uit!

Karim Vermaelen: “De bijwerkingen ontstaan door het feit dat de

Als we een ontdekking doen in een proefbuis, duurt het jaren vooraleer we die kennis hebben samengeperst in een doeltreffend en goedgekeurd medicijn.

Immunotherapie is relatief jong. Wordt er nog veel vooruitgang geboekt in het wetenschappelijk onderzoek en de behandeling?

Karim Vermaelen: “Dat mag je wel zeggen. We leren bij wijze van spreken elke dag bij. Heel wat biotech-bedrijven in Gent en omgeving specialiseren zich in het ontwikkelen van nieuwe vormen van immunotherapie. Er worden ook samenwerkingsverbanden opgezet met grote internationale farmaceutische bedrijven. Ook zij zijn naarstig op zoek naar het gouden ei of de gouden eieren in de immunotherapie. Aan de universiteit van Gent zijn we volop bezig met de ontwikkeling van een cellulair vaccin. We geloven sterk in de slaagkansen van dat vaccin. Alleen zijn de resultaten van het vele onderzoek niet meteen zichtbaar.

Als we een ontdekking doen in een proefbuis, duurt het jaren vooraleer we die kennis hebben samengeperst in een doeltreffend en goedgekeurd medicijn.”

Nieuwe vondsten in de geneeskunde worden steevast onthaald op scepsis. Zo beweren sommige artsen dat de werkzaamheid van immunotherapie nog niet helemaal is bewezen.

Karim Vermaelen: “Fout. De werkzaamheid is wel degelijk bewezen.

Diverse grootschalige en hoog

oktober 2016 / S-magazine •

15

aangeschreven studies hebben onomstotelijk aangetoond dat immunotherapie een meerwaarde heeft ten opzichte van de klassieke therapieën.

De cijfers laten daar geen twijfel over bestaan. Heel wat patiënten zijn behandeld met immuuntherapie nadat ze een chemotherapie hadden ondergaan. En wat bleek? Na een falende chemotherapie werd er dankzij immunotherapie duidelijk verbetering vastgesteld. Alleen is langdurige ziektecontrole enkel voor een minderheid van de patiënten weggelegd. Dé grote uitdaging is hoe we dit relatief beperkt aandeel van patiënten kunnen vergroten. Daar zijn vele research teams en farmaceutische firma’s intensief mee bezig.”

Wat met de kritiek dat er onduidelijkheid bestaat over de mogelijk schadelijke effecten op lange termijn?

Karim Vermaelen: “Bij patiënten met melanoomkanker, de eerste groep die met immunotherapie is behandeld, hebben zich tot op heden geen onaangename verrassingen voorgedaan.

Integendeel, één op de vijf leeft al vijf jaar of meer zonder enige tumor. Ze waren ten dode opgeschreven, maar hebben hun leven volledig kunnen hernemen. Het is een dure behandeling, akkoord, maar het resultaat is wel dat we mensen hun leven kunnen teruggeven. Je kan je de vraag stellen: hoe spectaculair moeten de resultaten zijn om de zware kosten van de behandeling te rechtvaardigen? Het is niet aan mij om die vraag te beantwoorden.”

Amerikaanse oncologen hebben onlangs een petitie ondertekend waarin ze stellen dat immuuntherapie te duur is.

Karim Vermaelen: “Tja, dat kan ik begrijpen. Ik denk echter niet dat die petitie een grote impact zal hebben.

De producenten van de medicijnen willen hun investering in onderzoek en ontwikkeling terugverdienen, daar valt weinig tegen in te brengen.

Al neemt dat niet weg dat de prijzen van medicijnen op een weinig transparante wijze worden vastgelegd.”

Zal de prijs voor de behandeling in de komende jaren dalen?

Karim Vermaelen: “Een grote prijsdaling zal er pas komen wanneer het patent op medicijnen vervalt en er generieke geneesmiddelen op de markt kunnen komen. Maar dat is nog niet voor morgen. Producenten en overheden onderhandelen achter gesloten deuren over kortingen en betere tarieven, maar daar moeten

16 • S-magazine / oktober 2016

foto's: J. Herregods

gezondheid

Hoe spectaculair moeten de resultaten zijn om de zware kosten van de behandeling te rechtvaardigen?

Het is niet aan mij om die vraag te beantwoorden

we geen wonderen van verwachten.

Eén kanttekening: als we de kostprijs van immunotherapie willen berekenen, moeten we ook in rekening brengen dat de bijwerkingen van die therapie een stuk milder zijn dan bij de klassieke chemotherapie.

De behandeling van die bijwerkingen is dus een stuk goedkoper. Om optimaal gebruik te kunnen maken van immunotherapie, moeten we misschien proberen om patiënten beter te selecteren. Als we weten dat een derde van de kankerpatiënten goede resultaten behaalt met immuuntherapie, is het in ieders belang om op voorhand te kunnen achterhalen wie we echt kunnen helpen. Dan besparen we een reeks dure onnodige behandelingen. Laten we wel wezen: het wordt een echte uitdaging om met de huidige gezondheidsbudgetten in ons land alle patiënten met longkanker te behandelen met immunotherapie.”

Zullen we ooit in een samenleving belanden waarin pakweg langdurige rokers geen toegang krijgen tot dure immunotherapie?

Karim Vermaelen: “Neen, dat denk ik niet. Zoiets is ethisch onverantwoord.”

Kijk eens in uw kristallen bol: hoe ziet u de toekomst van immunotherapie?

Karim Vermaelen: “De behandeling van longkanker met combinaties van checkpoint inhibitoren lijkt uit recente studies in staat te zijn om chemotherapie in de eerste lijn te vervangen. Ik denk bijgevolg dat de gouden dagen van chemotherapie bij longkanker stilletjes aan geteld zijn.

Hoe lang het zal duren vooraleer we definitief overstappen, hangt volgens mij vooral af van het afronden van grotere studies en de betaalhaarheid van combinatiebehandelingen.”

Heeft u enkele huis-, tuin- en keukentips om gespaard te blijven van immunotherapie of chemotherapie?

Karim Vermaelen: “In de eerste plaats: niet roken. Factoren als onze leefomgeving hebben we jammer genoeg niet in de hand. Het wordt tijd dat de overheid actie onderneemt om onze luchtkwaliteit te vrijwaren. Zeker in een dichtbevolkt land als België verdient dat bijzondere aandacht. Er bestaat een rechtstreeks verband tussen longkanker en de luchtkwaliteit.

Ons land telt procentueel meer longkankers dan landen waar niet minder wordt gerookt. Nog een tip: regelmatig je woning verluchten. Zo voorkom je dat het radioactieve gas radon, dat in het gesteente zit, zich kan opstapelen en schade kan aanrichten.”

Een persoonlijke vraag om mee af te sluiten: waarom heeft u er destijds voor gekozen om u te specialiseren in immunotherapie?

Karim Vermaelen: “Ik heb als jonge arts onderzoek verricht in immunologie, de studie van het afweersysteem, toegepast op de longen. Mijn aandacht ging eerst vooral naar patiënten met allergieën en astma, die een overactief afweersysteem hebben. Toen immunotherapie in beeld kwam als behandeling van longkanker, ben ik me ook in die materie gaan verdiepen.

Vandaag kan ik die beide expertises combineren. Al is het wel een hele uitdaging om zowel in longkanker als in immunologie bij de les te blijven.

Maar ik heb geen keuze: immunotherapie is een heel competitief domein, iedereen staat te springen om onderzoeken uit te voeren en resultaten te publiceren. De druk is dus enorm hoog.”

Bart Vandormael

In Vlaanderen zal het aandeel 80-plussers minstens verdubbelen in de periode 2015 – 2060.

ondanks alle mooie doelstellingen, methodieken, ‌ wordt er door zorgverleners toch dikwijls vastgesteld dat er heel wat 80-plussers niet altijd de dienstverlening, voordelen, uitkeringen krijgen waar ze recht op hebben. s-plus west-Vlaanderen, de seniorenvereniging van Bond moyson, is bezorgd om het welzijn van ouderen en stuurde in het voorjaar 130 vrijwilligers op pad om 1500 alleenstaande 80-plussers thuis te bevragen.

oktober 2016 / S-magazine •

17

Bond Moyson West-Vlaanderen

Project Broze ouderen: Krijgen 80-plussers alle S-Plus West-Vlaanderen is bezorgd om het welzijn van senioren en zet zich in om iedereen de nodige dienstverlening te geven. Als socio-culturele middenveldorganisatie heeft ze een belangrijke maatschappelijke rol te vervullen en kan ze een reële bijdrage leveren in de vermaatschappelijking van de zorg en de sociale cohesie.

Naast de maatschappelijk activerende, culturele en ontmoetingsfunctie verzorgt S-Plus via haar educatieve functie tal van voordrachten/infonamidagen in lokale seniorenafdelingen en dienstencentra. B.v. over de sociale beschermingsmaatregelen (Globaal Medisch Dossier, Zorgverzekering …) Daar stelt ze vaak vast dat er nog altijd veel ouderen bepaalde uitkeringen/voordelen niet ontvangen, ze onvoldoende thuiszorg krijgen en er veel te weinig aan preventie wordt gedaan.

Projectleider Dirk Laruweere: “ Aan de hand van gerichte vragen konden we zien op welke premies ouderen vermoedelijk nog recht hebben of waar ze geholpen kunnen worden door het ziekenfonds en dienstverleners. Daarnaast kunnen we met de cijfers ook beleidsaanbevelingen doen.”

Het project Broze Ouderen stuurde in het voorjaar van 2016 meer dan 130 vrijwilligers op pad die aan de hand van een eenvoudige vragenlijst checkten of de rechten van alleenstaande thuiswonende 80-plussers maximaal worden uitgeput. Ook stelden ze gerichte gezondheidspreventieve vragen en ondernamen ze acties om de weerbaarheid van ouderen te verhogen.

De vragenlijst, die opgesteld werd in overleg met de mensen van het werkveld (maatschappelijke werkers van thuiszorgdiensten, sociale diensten ziekenfondsen, thuisverpleegkundigen, diëtisten, ergotherapeuten, audiologen, preventiemedewerkers…) bevat heel gerichte en eenvoudige screeningsvragen/testjes maar ook zeer nuttige aandachtspunten waarmee er onmiddellijk een duidelijk zicht was op de tekorten in de dienstverlening en de gezondheidsrisico’s.

18 • S-magazine / oktober 2016

In het luik rechtenverkenning werd gescreend op: • erkenning Vlaamse Zorgverzekering • verhoogde tegemoetkoming • inkomensgarantie ouderen • tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden • diverse wettelijke en aanvullende voordelen van de ziekenfondsen.

In het luik gezondheidspreventie werd gescreend op : • mondhygiëne en ondervoeding • gehoorproblemen

• valpreventie en woningaanpassing • sociale cohesie, sociaal isolement en eenzaamheid • dementie De vragenlijst is een uitstekend instrument dat perfect verder kan gebruikt worden door andere seniorenorganisaties, gemeentebesturen, ocmw’s en ziekenfondsen.

Het project Broze Ouderen speelt zowel in op de fysieke, psychische als sociale kwetsbaarheid bij ouderen. Ook het samenbrengen van alle mogelijke expertise rond deze thematiek tot één zeer functionele vragenlijst maakt dit project in vergelijking met reeds bestaande dan ook uniek.

Vrijwilliger robert dhondt over zijn ervaringen: In totaal interviewde ik een 30-tal mensen in de omgeving van Oostende. De overgrote meerderheid was tevreden tot heel tevreden met mijn komst. De gesprekken verliepen soms zo gemoedelijk dat we vergaten de formulieren in te vullen.

Omdat ik een (gepensioneerde) vrijwilliger ben, kwam het niet op een minuutje meer of minder. Daardoor was er ook meer empathie ( het leeftijdsverschil is niet zo groot) .

Het kwam heel dikwijls tot een heel open gesprek. Enkele vroegen om toch nog eens terug te komen.

Wat er mij het meest is bijgebleven, is het gebrek aan mobiliteit, zelfs in Oostende waar er veel bushaltes zijn, maar waar mensen bij een bezoek aan een partner in rusthuis of kliniek , of gewoon om een kaartje te leggen nog een heel eind moeten stappen. Taxi's zijn dan ook peperduur om aan een gewone ontspanningsnamiddag deel te nemen. Ik heb dit probleem aangekaart in het SARO ( seniorenadviesraad Oostende) .

Ook heel opvallend is dat veel mensen geen enkel idee hebben van waarop ze allemaal recht hebben.

Persoonlijk was het voor mij een hele leerrijke ervaring om mensen eens in hun eigen leefomgeving te kunnen bezoeken. De wanorde bij sommigen waar dozen, kledij, boeken in stapels op hun zetels, kasten en tafels liggen, deed me aan den lijve ondervinden dat de kans op valpartijen niet denkbeeldig is.

Ik ben als vrijwilliger bij veel verenigingen actief maar het Project Broze Ouderen was voor mij toch een uitschieter. Een leerrijke en beklijvende ervaring!

Bond Moyson West-Vlaanderen

voordelen waar ze recht op hebben? te hebben met incontinentie maar geen tussenkomst te krijgen. Na het project bleek van deze groep meer dan 40% recht te hebben op deze tegemoetkoming van 160 euro per jaar.

• Zorgverzekering: Nog bijna 50 mensen in deze groep komen hoogstwaarschijnlijk in aanmerking. De zorgverzekering bedraagt 130 euro per maand. Op een pen­sioen van 1000 euro maakt dat een hemelsbreed verschil.

• Inkomensgarantie voor ouderen: Deze maatregel is bedoeld voor mensen die in hun leven niet altijd hebben gewerkt, toch een minimumpensioen te garanderen. Ook hier werden enkele dossiers in orde gebracht.

Projectleider Dirk Laruweere licht enkele resultaten toe: Dit project was bijzonder ambitieus. Voor het eerst in Vlaanderen werden zoveel facetten over zo’n groot gebied onderzocht bij de doelgroep 80-plussers. Door deze grootschaligheid blijken de resultaten bijzonder bruikbaar voor OCMW’s, beleidsdiensten,…

Zij kunnen hier veel info uithalen en conclusies uit trekken.

Wat me onmiddellijk opviel bij de resultaten was dat veel 80-plussers nu al in grote mate gebruik maken van de voordelen van ons ziekenfonds. We zitten op dat vlak met een goeie communicatie. De verschillende voordelen, zoals een tegemoetkoming bij een audioloog, opticien of Medishop zijn duidelijk voor de mensen. Ook de vele zorgverleners (verpleegkundigen, pedicures, dokters, …) die bij deze mensen over de vloer komen, kennen deze voordelen.

80-plussers wonen vaak nog alleen thuis.

Niet in een beschermde setting, wat van hen een kwetsbare groep maakt. Die groep wordt te weinig opgevolgd. Want door een val of

trombose kan de situatie van de ene op de andere dag compleet anders zijn. Dit project toont aan dat het belangrijk is dat ze frequent worden opgevolgd.

Mensen zijn vaak ook zeer fier en positief.

Vaak moet je goed doorvragen om te weten of er voldoende ondersteuning en hulp geboden wordt. 10% van de bezochte 80-plussers bleek wel nood te hebben aan poetsdienst, gezinshulp,... maar maakte er nog geen bruikvan.

De senioren waren ook blij dat ze eens een overzicht kregen van alle mogelijke dienstverlening. Zo waren ze gerustgesteld dat het ziekenfonds toch een groot aanbod heeft, mochten ze er ooit nood aan hebben. Ook hebben velen hierdoor de weg gevonden naar de dienst maatschappelijk werk van hun ziekenfonds.

Opvallende vaststellingen: •Incontentieforfait: Een delicaat probleem maar mensen waren er heel open over.

Meer dan 80 mensen gaven aan een probleem

• Tegemoetkoming Hulp aan Bejaarden: Deze tegemoetkoming krijg je als je na je 65e zwaar zorgbehoevend bent geworden en geen hoog inkomen hebt. Bij 40 personen werd een onderzoek opgestart door de dienst maatschappelijk werk omdat zij vermoedelijk recht zouden hebben hierop.

• Audiologie: Heel veel mensen weten niet dat je veel kan doen aan gehoorproblemen. Door ons project deden een 100-tal ouderen een aanvraag voor een gratis gehoortest.

• Ondervoeding: Bij 35 mensen stelden we vast dat ze niet op de hoogte zijn van de mogelijke hulpmiddelen om het eten te vergemakkelijken. Denk maar aan een dieper bord, antislipmat,…

Dit onderzoek heeft heel duidelijk aangetoond dat dit de weg is die het ziekenfonds in de toekomst moet volgen. Pro-actief beleid wordt heel belangrijk. Voor de mensen zelf is het zeer ingewikkeld om van alle rechten, voordelen en diensten op de hoogte te zijn. Als ziekenfonds kunnen wij hier een belangrijke rol spelen.

oktober 2016 / S-magazine •

19

Bond Moyson West-Vlaanderen

Ondervoeding bij ouderen We leven in een tijd waar we overstelpt worden met informatie over voeding. Nooit is er meer aandacht gegeven aan “eten”. Radio ,televisie, internet, tijdschriften staan vol met voedingsadviezen.

Door overaanbod aan informatie wordt het steeds moeilijker om goede keuzes te maken, we kunnen door de bomen het bos niet meer zien. Elke leeftijdsgroep heeft zijn specifieke voedingsbehoeften die dan nog wijzigen wanneer er zich gezondheidsproblemen voordoen.

Ondervoeding Zeker voor de ouder wordende bevolking is duidelijke informatie over “wat is een gezonde voeding “zeer belangrijk.

Meestal gaat deze groep maaltijden minder belangrijk vinden doordat ze te maken krijgt met emotionele –en gezondheidsproblemen.

Mindere goede mobiliteit, verminderde eetlust, verminderde smaakbeleving, minder dorstgevoel, depressie, gezondheidsproblemen,...leiden tot een gestoorde voedselinname met verzwakking en ondervoeding tot gevolg, ook binnen woonzorgcentra is dit een zeer actueel probleem.

Bij het aanpakken van het probleem ondervoeding en voedingstoestand moet er met veel facetten rekening gehouden worden. Niet alleen voedingswaarden en – normen staan centraal, even belangrijk, haast belangrijker is het smakelijk, mooi presenteren van de voeding zodat het uitnodigend is om te eten.

Leen Preem, diëtiste in zeecentrum Duneroze getuigt: Dankzij een goede communicatie tussen alle betrokken partijen

20 • S-magazine / oktober 2016

(logistieke hulp, ergotherapie, familie, bewoner zelf, artsen, verpleegkundigen & verzorgenden, diëtisten, … ) zorgen we er in Duneroze voor dat de menu’s worden afgestemd op de individuele wensen & noden van de bewoners. In Duneroze zijn de maaltijden niet alleen evenwichtig, maar ook smakelijk.

Slikstoornissen Voor de bewoners met slikstoornissen passen we in samenspraak met de verzorgenden de consistentie van de maaltijden aan. Dit kan gaan van een gesneden tot gemixte en vloeibare voeding. We geven bij de verwerking van deze maaltijden ook veel aandacht aan smakelijke presentatie en verzorgde opdiening. Dit is zeer belangrijk voor maaltijden met gewijzigde consistentie.

Gevarieerde maaltijd Het vermijden van iedere dag “boterham met zoet beleg” is voor ons zeer belangrijk, want eenzijdige voeding is de voornaamste reden van ondervoeding in woonzorgcentra.

Bond Moyson West-Vlaanderen

Kookboek voor senioren Voor elke ouder wordende persoon is een evenwichtige, gezonde voeding van groot belang. Het is immers bewezen dat een gezonde voeding een helende functie heeft op heel wat aandoeningen: obesitas, diabetes, constipatie, hoge bloeddruk, vasculaire problemen,….

Het kookboek van Glen Van Gerwen kan hier een goede handleiding zijn.

Over het boek

Oudere mensen met smaak laten eten en weer zin geven om te koken, daar draait het in dit kookboek om. Met ouder worden verandert je smaak. Een gevarieerde, evenwichtige voeding blijft essentieel.

Maar boodschappen doen is minder evident, de kinderen zijn het huis uit en zo wordt koken soms een lastig karwei.

Met deze recepten zet je heerlijke en eenvoudige gerechten op tafel, die voldoen aan de veranderde voedingsbehoefte en smaakbeleving van iedereen die een dagje ouder wordt.

Makkelijke recepten die perfect voor 1 of 2 personen te bereiden zijn. Eenvoudige ingrediënten, waardoor je boodschappen beperkt blijven. Verschillende recepten met dezelfde basisingrediënten, zodat weinig voedsel verloren gaat.

Prijs: 19,99 euro. Als lid van Bond Moyson ontvang je een korting van 15% + gratis verzending. Deze korting is ook geldig op de volledige Lannoo Webshop. Bestel je boek met korting via www.lannooshop.com/bondmoyson.

JURIMUT

Ik ben niet tevreden over de kwaliteit van mijn nieuwe kunstgebit. De vorm van het kunstgebit voelt niet goed en zorgt voor ongemakken.

Bovendien durf ik niet meer te lachen omdat het kunstgebit er niet mooi uitziet. Ik vroeg de tandarts om een nieuwe afspraak. Hij wou er niet van weten en was kortaf. Kan dit zomaar?

Als patiënt heb je altijd recht op een goede en zorgvuldige behandeling en verzorging.

Dat is de garantie die het recht op kwaliteitsvolle gezondheidszorg je biedt.

Dat betekent dat de zorgverlener die jou behandelt, in dit geval de tandarts, de plicht heeft om zorgvuldig te werk te gaan en om te handelen volgens

Niet tevreden over je kunstgebit.

Kan je de tandarts ter verantwoording roepen? jouw behoeften. Je moet erop kunnen rekenen dat hij gebruik maakt van de beschikbare medische kennis en technologie. Hij moet ook op de hoogte zijn van de nieuwste technieken en ze, indien nodig, kunnen toepassen.

De tandarts moet dus zorgen dat je een kunstgebit krijgt dat goed past en waar je tevreden over bent. Als je niet tevreden bent, dan moet hij je verder helpen of doorverwijzen.

Belangrijk is dat het recht op kwaliteitsvolle dienstverlening zowel voor de ‘technische’ handeling geldt als voor het gedrag van de zorgverlener. Ze moeten beide op een kwaliteitsvolle manier verlopen.

De tandarts moet dus respect voor jou hebben. De zorg-

verlener moet je menselijke waardigheid en zelfbeschikkingsrecht respecteren. Hij mag niet discrimineren op basis van geslacht, geloof, geaardheid, afkomst, financiële situatie, enzovoort. De zorgverstrekker moet je morele, culturele en religieuze waarden als patiënt respecteren.

Kortom, je mag ervan uitgaan dat de tandarts aan elke patiënt zijn best mogelijke diensten verleent waarbij hij respectvol met je omgaat. Elke patiënt heeft recht op een kwaliteitsvolle dienstverlening. Dit recht wordt geschonden door niet te luisteren naar je ongemakken en je af te wimpelen.

Maak dit probleem bespreekbaar met je arts door indien nodig de bevoegde ombuds-

dienst te raadplegen. Die dienst bemiddelt tussen jou en je zorgverlener en kan je helpen om tot een oplossing te komen.

Je kan ook altijd terecht bij ons ziekenfonds. Wij helpen jou met je klacht. Samen met jou bekijken wij welke mogelijke (re)acties er zijn.

Wil je meer weten over de terugbetalingen van ons ziekenfonds voor een kunstgebit of andere tandzorg? Surf naar www.bondmoyson.be/ terugbetalingen.

Dankzij de extra tandverzekering van ons ziekenfonds kan je jezelf en je gezinsleden bovendien voordelig verzekeren tegen hoge tandartskosten. Lees meer info of bereken je premie op www.mijntandverzekering.be.

oktober 2016 / S-magazine •

I

Bond Moyson West-Vlaanderen

Bond Moyson en Reddie Teddy slaan de handen in elkaar

reddie teddy Geboortecoaching.

Van je zwangerschap tot na de bevalling.

Zwanger! Dan heb je wellicht 1001 vragen. Van financieel tot emotioneel. Van praktisch tot theoretisch… Je surft op tientallen sites en wordt geconfronteerd met duizenden mogelijke antwoorden. Maar welke info is correct? Wat is betrouwbaar? Wat is echt nuttig voor jou?

Door de verkorte ligdagen bij bevalling in het ziekenhuis moet je tijdens je zwangerschap ook een vroedkundige kiezen. Dit zal je gevraagd worden door je gynaecoloog of huisarts.

Dé oplossing?

Vanaf nu kan je rekenen op 1 vertrouwd gezicht. Een vertrouwenspersoon die zich engageert voor dienstverlening op jouw maat. Van bij je zwangerschap tot na de bevalling. Van informatie tot opvolging van je baby. Ons enthousiast Reddie Teddy vroedvrouwenteam begeleidt je van A tot Z. Ze staat voor je klaar. Met raad en daad!

Je hebt al een vroedkundige gekozen? Dan doe je gewoon beroep op hen voor informatie, zonder vroedkundige prestaties.

Je hebt geen nood aan informatie, maar je zoekt een vroedkundige? Dat is zeker ook mogelijk.

SM: Jelke, Jantien, Tamara, Charlotte, Cathy stellen jullie je eens voor?

Jelke: Ik ben afgestudeerd in 2013 als vroedvrouw en werk reeds 3 jaar in de thuisverpleging. Naast deze functie ben ik ook werkzaam als zelfstandige vroedvrouw aan huis (in bijberoep).

Ik ben enthousiast om op 1 oktober deel te mogen uit maken van het Reddie Teddy vroedvrouwenteam, ik zie het volledig zitten!

Cathy: Ik ben een gehuwde mama van twee tienerdochters, Hanna en Nina, en van een levendige peuter, Arno.

Na het behalen van mijn diploma als vroedvrouw en het verzadigd zijn van de arbeidsmarkt aan vroedvrouwen ben ik in de thuisverpleging terecht gekomen. Een tweetal jaar was ik als thuisverpleegkundige actief.

Sedert januari 2003 bekleed ik een functie als sectorverantwoordelijke. Vanaf 1 oktober zal ik de functie als verantwoordelijke Reddie Teddy Geboortecoaching voor mijn rekening nemen.

Tamara: Ik ben 22 jaar geleden afgestudeerd als vroedvrouw. Ik kon onmiddellijk aan de slag op een materniteit. Als mama van 4 zonen ben ik overtuigd dat thuisbegeleiding van onschatbare waarde is. Daarom doe ik dit reeds 9 jaar in combinatie met mijn specialisatie als lactatiekundige. Deze ervaring zal ik met volle overgave verder kunnen toepassen in deze nieuw dienst Reddie Teddy Geboortecoaching.

Charlotte: Ik was 5 jaar werkzaam op een materniteit. Reeds geruime tijd ben ik als zelfstandig vroedvrouw (in bijberoep) werkzaam in Diksmuide –Veurne.

Ik kreeg de mogelijkheid mij aan te sluiten bij het nieuwe team van Reddie Teddy Geboortecoaching. Ik ben dan ook super enthousiast om aan dit mooi project mijn bijdrage te kunnen leveren.

Jantien: Ik ben werkzaam als vroedvrouw binnen het UZ Gent.

Ik heb hoofdzakelijk ervaring binnen de preen postnatale zorg van gezinnen.

Ik ben dan ook zeer gemotiveerd om deze job als vroedvrouw binnen onze organisatie uit te voeren.

SM: Welke info geven jullie?

Jelke: Alle, maar dan ook alle informatie m.b.t. wat je bezighoudt tijdens je zwangerschap tot na de bevalling. Het kan gaan van ‘hoe vraag ik m’n geboortepremie aan’, ‘mogen we nog vrijen tijdens mijn hele zwangerschap’, ‘zit mijn baby goed op gewicht’ , tot ‘welke voordelen biedt mijn ziekenfonds bij geboorte’.

SM: Wat houdt een vroedkundige prestatie in?

Jantien: We controleren de bloeddruk en urine, de groei en ontwikkeling van de baby en we geven ook praktische tips rond de bevalling. Ook voor de zwangerschap bieden we ondersteuning aan bij fertiliteitsbehandelingen.

Indien de zwangerschap niet verloopt zoals verwacht, zorgen we voor een persoonlijke aanpak.

SM: En na de bevalling?

Tamara: We helpen je bij borstvoeding, de verzorging van je baby, we verzorgen een eventuele wonde. Verder doen we ook de navelstrengstompverzorging, volgen het

II • S-magazine / oktober 2016

Bond Moyson West-Vlaanderen

en lanceren een nieuw uniek traject.

gewicht en de kleur van je baby op. En uiteraard blijven we aandacht hebben voor de mama qua psychosociale ondersteuning, controle baarmoederindaling, wondzorg, advies rond anticonceptie…

SM: Iemand heeft al een vroedvrouw gekozen. Kan zij dan nog terecht voor informatie?

Charlotte: Zeker! Als je lid bent bij Bond Moyson kan je bij ons ook terecht voor de pure informatieverstrekking. Wij worden ondersteund door de diverse mensen van het ziekenfonds om correcte antwoorden op maat te geven. Zo zijn we zeker dat alle informatie correct van toepassing is op iemands persoonlijke situatie.

Jantien: We kunnen ook rekenen op onze lactatiedeskundigen en onze diabeteseducatoren. En we beschikken allemaal over het good-practice-label.

Voor de complete begeleiding gedurende het hele traject betaal je als lid van Bond Moyson geen verplaatsing- en dossierkosten.

SM: Hoe bereiken we jullie?

Tamara: Je belt 056 230 230 (optie2) of je komt langs in een Bond Moysonkantoor in jouw buurt. Je maakt een afspraak voor bij jou thuis.

Charlotte : Doorheen het gesprek horen we wat voor jou belangrijk is en welke vragen je hebt. Op basis daarvan beslis jij hoe we verder gaan. Wij worden hierbij – indien

nodig – geruggesteund door dossierbeheerders, maatschappelijke assistenten van het DMW,… van Bond Moyson. Zo ben je zeker dat alle informatie correct van toepassing is op jouw situatie.

Meer weten? www.bondmoyson.be/geboortecoach Of vraag de folder aan via: T 056 230 230 (optie 2) E rdc.wvl@bondmoyson.be of ga langs in je plaatselijk Bm kantoor.

oktober 2016 / S-magazine •

III

Bond Moyson West-Vlaanderen

Borst Vooruit: over borstreconstructie met eigen weefsel De kogel is door de kerk. In juli 2016 bereikte de Nationale Commissie Artsen Ziekenfondsen (medico-mut) een akkoord over een betere terugbetaling van borstreconstructies met eigen weefsel. Dit nadat de borst(en) als gevolg van of ter preventie van kanker zijn verwijderd. VIVA-SVV en Zij-kant zetten zich reeds jaren in om deze beslissing te verwezenlijken. En nu is het zo ver! Naar aanleiding van BRA-Day (Breast Reconstruction Awareness Day) op 19 oktober, laten wij de VIVA-SVV afdeling ‘Borst Vooruit’ aan het woord. Deze afdeling zag in mei 2015 in hartje Brugge het levenslicht en werd opgericht om lotgenotencontact tussen mensen die kamp(t)en met borstkanker te verwezenlijken. Greet Cole, Marie-Christine De Munyck en Greta Van Kerschaever vertellen.

Goedemorgen dames. Vertel eens, hoe is de VIVASVV afdeling ‘Borst Vooruit’ tot stand gekomen?

Er bleek nood te zijn aan een lotgenoten groep hier in Brugge, voor personen die kampen met borstkanker of die in het verle-

IV • S-magazine / oktober 2016

den borstkanker gehad hebben. Dit ‘kampen met’ kan ruim geïnterpreteerd worden: onze groep bestaat niet enkel voor vrouwen én mannen met kanker, maar ook voor partners, gezinnen, families, … die geconfronteerd worden met borstkanker. Ons bestuur en onze taakvrijwilligers zijn ook alle-

maal dames die gekampt hebben met deze ziekte. Na een vruchtbare samenkomst met de borstverpleegkundigen van het AZ St. Lucas en het AZ St. Jan ziekenhuis in Brugge en na contact met een lotgenotengroep in Roeselare, gingen we van start in 2015. Ondertussen hebben we 60 leden en onze afdeling groeit nog steeds. We werken thema’s uit om mensen beter te informeren; zo hebben we een kinesitherapeut gehad die kwam praten over lymfedrainages, hebben we menopauzebabbels georganiseerd, ….

Ondertussen worden we ook gesteund door Stichting Tegen Kanker en Kom op tegen Kanker. Maar, onze grootste en eerste steunpilaar, blijft VIVA-SVV. VIVA-SVV heeft ook fantastisch werk gedaan als drukkingsgroep om het besluit over borstreconstructies met eigen weefsel er door te krijgen. Wij zelf konden het vaak ook niet laten om onze stem hierover te laten horen!

Bond Moyson West-Vlaanderen

Super! Jullie hebben dus alle drie op een gegeven moment in jullie leven te maken gehad met de ziekte?

We hebben inderdaad alle drie gekampt met de ziekte, waarbij we alle drie amputaties van onze borsten hebben ondergaan. We kunnen wel de amputaties niet over dezelfde kam scheren.

Iedere borstkanker is verschillend, is afhankelijk van individu tot individu.. Er bestaan heel veel verschillende vormen kanker waarbij verschillende vormen van weefsel wordt weggehaald. Bij sommige mensen moeten de lymfeknopen in de oksels bijvoorbeeld ook worden weggehaald, bij anderen kan er eerst een borstsparende ingreep gebeuren, … En eigenlijk is dat op het vlak van borstreconstructies net hetzelfde.

Hebben jullie ooit een borstreconstructie met eigen weefsel overwogen?

We hebben alle drie een borstreconstructie overwogen, twee van ons wensen nog een borstreconstructie te ondergaan. Greta gaat op 26 oktober onder het mes. Voor Greet is het nog even wachten op goedkeuring van de oncoloog. Marie-Christine wenste zes jaar geleden een borstreconstructie te ondergaan, maar kwam hiervoor wegens medische redenen niet in aanmerking. We dragen alle drie momenteel uitneembare prothesen onder onze kledij. Gelukkig zijn de prothesen heel wat beter dan de prothesen die ze een paar jaar geleden op de markt brachten.

We hebben verschillende redenen om een borstreconstructie te overwegen.

Om je terug vrouw te voelen, je terug goed in je vel te voelen. Het is voor ons momenteel bijvoorbeeld niet gemakkelijk om standaard kledij te vinden die je past.

Marie-Christine doet bijvoorbeeld beroep op haar moeder om telkens haar kledij aan te Ook voor je partner en voor onze seksuele relatie speelt een borstreconstructie een belangrijke rol. We zijn nog vrij jong, om dit nu reeds allemaal aan de kant te schuiven… Kortom, het is iedere dag opnieuw een confrontatie.

Je staat er mee op en je gaat er mee gaan slapen.

passen, in te leggen, onder de oksels. Greet haalt aan heel veel kleren weggegooid te moeten hebben. Er moeten soms extra topjes gedragen worden onder kledij waar dit vroeger niet hoefde.

We vinden het goed dat het financiële element niet langer in de weg staat voor vrouwen die een borstreconstructie wensen, maar die zich dat voordien niet konden permitteren.

En.. Een borstreconstructie met prothesen, dus niet met eigen weefsel?

Er zijn verschillende nadelen verbonden aan het ondergaan van zo’n borstreconstructie. Je blijft altijd het gevoel hebben dat er een vreemd object in je lichaam zit. Daarnaast zorgt de operatie ervoor dat je lichaam er ook vreemder uit zal zien. Omdat door de borstamputatie er weinig borstspieren meer over blijven, kan de prothese op zichzelf niet goed blijven zitten.

Ze geeft ook te weinig steun om er mooi uit te zien en een natuurlijk effect te geven vinden wij. Dus moeten er spieren van de rug over de prothese worden gespannen.. Waardoor dit er raar uit kan zien. Verder moet zo’n prothese om bijv. de tien jaar worden vervangen, waardoor dit niet echt een lange termijn oplossing oplevert. We hebben ook schrik dat de prothese zou beginnen lekken. Ook: als je vermagert of gewicht bijkomt, verandert deze prothese niet.

En als je een borstreconstructie doet met een prothese voor één borst, en dan bijvoorbeeld vermagert of bijkomt.. Dan verandert je ene borst wel, maar de andere niet. Een borstreconstructie met eigen weefsel lijkt ons dan gewoon natuurlijker.

Een borstreconstructie is immers géén luxe hé! Geen enkele vrouw vraagt om haar borsten te laten amputeren ten gevolge van kanker.

Maar, hoe goed het ook is dat de terugbetaling voor een borstreconstructie met eigen weefsel is goedgekeurd, het is een blijft ook een zware ingreep. Sowieso zijn beide ingrepen geen lachertje en dienen ze weloverwogen te gebeuren in samenspraak met de arts.

Jullie halen verschillende redenen aan waardoor voor jullie een borstreconstructie met eigen weefsel de voorkeur geniet. Zijn er nog andere redenen waar jullie aan denken, nu de terugbetaling is goedgekeurd?

Greta gaf aan sowieso de borstreconstructie met eigen weefsel te zullen uitvoeren, of deze nu terugbetaald werd of niet. De voordelen wogen voor haar sowieso tegen een financiële kater door (voor de goedkeuring waren prijzen van 4.000 euro per borst geen uitzondering cfr.). Maar, ze ging wel financiële reserves moeten gebruikt hebben die niet voor dat doeleinde bestemd waren. Ze ging een paar jaar niet op reis kunnen gaan zijn. Dingen moeten laten hebben…

Bedankt voor jullie bijdrage, dames. Zijn er nog zaken of tips die jullie willen meegeven aan onze lezers die zich in een soortgelijke situatie bevinden?

We hebben verschillende tips die we kunnen meegeven. Allereerst, maak zeker op voorhand een lijstje met zaken die je aan je dokter wilt vragen. Zo vergeet je zeker niets. Laat je ook goed informeren. Daarnaast is een goede steun van je partner, je gezin, … heel belangrijk. Herzie of herverdeel huishoudelijke taken in het gezin. Hierbij mag ook het belang van psychologische steun niet vergeten worden.

Aarzel verder niet om professionele psychologische hulp te zoeken wanneer nodig. Ze zijn er om je te helpen.

Vertrouwen hebben in je arts is een pluspunt, het is zeker een meerwaarde om ‘een klik’ te hebben met je dokter. Zo wordt alles ook gemakkelijker bespreekbaar. Durf ook het financiële plaatje in kaart te brengen en na te vragen bij je arts.

Ga ook langs bij de sociale dienst van je ziekenfonds om terugbetalingen te bekijken. En, als je een ziekenhuisfactuur krijgt, aarzel ook niet om deze door het ziekenfonds te laten controleren.

Durf ook ‘ja!’ te zeggen tegen aangeboden hulp van familie en vrienden. En… Laat je eens goed verwennen.

Meer info of wens je aan te sluiten bij Borst Vooruit? truus Barremaecker E truus.barremaecker@viva-svv.be T 050 44 79 41

oktober 2016 / S-magazine •

V

Bond Moyson West-Vlaanderen

S-PLUS

senIorenarranGementen aan de BelGIsChe Kust BLANKENBERGE

Keuze uit een midweek van maandag 27 tot vrijdag 31 maart 2017 of weekverblijf van vrijdag 24 tot vrijdag 27 maart 2017 Wat is er aangenamer dan er eens een tijd tussenuit te knijpen ?

Jezelf te verwennen met een welverdiende vakantie ?!

Floreal Club Blankenberge ligt tegenover het bekende Sea Life Center en het Stedelijk Zwembad van Blankenberge. Dit indrukwekkende vakantiecentrum biedt een schat aan activiteiten en moderne faciliteiten en eersteklas gastvrijheid. Tevens beschikt het over een perfecte locatie vlak bij het strand en het winkelgebied.

In deze Floreal Club kan u logeren in goed uitgeruste kamers in hotelformule. Floreal Club Blankenberge heeft echt alle troeven om u een actieve of rustige vakantie aan te bieden : een ruim wandelpark, ruime buitenterrassen en een assortiment aan sportinfrastructuur.

Bijna iedere dag en avond is er wel iets te beleven. Het animatieprogramma (activiteit + prijs) zal later bekendgemaakt worden.

Prijs: Midweek : 219 euro Week : 375 euro Opleg busvervoer : 30 euro Opleg 1-persoonskamer : 50 euro/midweek - 87,50 euro/week (per periode enkele gratis 1-persoonskamers (kleine kamer op 4e verdieping) Inbegrepen : 4 of 7 nachten volpension, begeleiding, verzekering Opmerking : het animatieprogramma is facultatief. Voor bepaalde activiteiten wordt een tussenkomst gevraagd !

NIEUWPOORT

Rustig wandelen op de brede zeedijk tot Oostduinkerke en terug. Een uitstapje met de tram naar Nieuwpoort Stad met een bezoekje aan de vismijn, met de Seastar van Nieuwpoort naar Oostende, een bezoek aan het natuurreservaat “Ijzermonding”...

De Barkentijn is de vroegere Villa Crombez. Volledig opgetrokken in Normandische stijl, werd het gebouw in 1981 geklasseerd door Monumentenzorg. Het centrum is gelegen op de verkeersvrije zeedijk en beschikt over bar, restaurant, salon, privé-parking en verzorgde kamers met WC en douche.

VERWEN- WELNESSMIDWEEK Even ontsnappen aan de dagelijkse drukte ?

Ga er dan even tussenuit en laat jezelf in de watten leggen tijdens ons verwenarrangement aan zee met o.a. een strandwandeling om even lekker uit te waaien, een heerlijke warme sauna, een ontspannende lichaams-, en of gezichtsmassage, een voetverzorging, whirlpool …

Periode: van maandag 27 februari tot en met vrijdag 3 maart 2017 Prijs: Leden : 188 euro Kinderen tot en met 3 jaar : gratis Kinderen van 4 tot en met 12 jaar : 124 euro Inbegrepen: volpension (vanaf maandagavond tot en met vrijdagmiddag); tafelbier en water bij de maaltijden; begeleiding Niet-inbegrepen: Welness : bezoek sauna – massages – voetverzorging - whirlpool … (worden apart aangerekend volgens de vraag en aan zeer democratische prijzen) GASTRONOMISCH VISWEEKEND Ons gastronomisch vismenu is lekker, verzorgd en ... ruim voldoende.

Een feest dat u opnieuw niet mag missen !

VI • S-magazine / oktober 2016

Periode: van vrijdag 24 tot en met zondag 26 maart 2017 Prijs: Leden: 163 euro Inbegrepen: welkomstdrink; volpension (vanaf vrijdagavond tot en met zondagmiddag); drank (water, tafelbier) bij de maaltijden; gastronomisch vismenu (6-gangen) op zaterdagmiddag (aperitief en wijnen inbegrepen !); muzikale avond met live-muziek; begeleiding.

FAMILIEMIDWEEK (groot)- ouders – (klein)- kinderen Een ideale shortbreak aan zee voor gans de familie tijdens de paasvakantie Periode: van maandag 10 tot en met vrijdag 14 april 2017 Prijs: Leden : 188 euro Kinderen tot en met 3 jaar : gratis Kinderen van 4 tot en met 12 jaar : 124 euro Inbegrepen: volpension (vanaf maandagavond tot en met vrijdagmiddag); tafelbier en water bij de maaltijden; animatieprogramma (quiz, minigolf, fietsuitstap, volksspelen, filmavond, bowling ..) ; begeleiding WEEKEND VOOR ALLEENSTAANDEN Ben je die muren thuis even beu …

Schrijf je dan vlug in …

Misschien vind je daar wel een nieuwe vriend(in )…

Op het programma staan o.a. een ontspannende wandeling, een spelletje minigolf, een fietsuitstapje, lekker eten en drinken, een muzikale dansavond met live-muziek …

Periode: van vrijdag 28 april tot en met zondag 30 april 2017 Prijs: Leden: 116 euro Inbegrepen: Volpension (vanaf vrijdagavond tot en met zondagmiddag); Drank bij de maaltijden; Muzikale avond; Gratis gebruik van fietsen; Begeleiding.

FRANS WEEKEND De Franse gastronomie is wereldwijd bekend.

Verse producten, eeuwenoude eetgewoonten, rijke culinaire cultuur …

Redenen genoeg om de authentieke Franse keuken te komen proeven op ons Frans verwenweekend.

Periode: van vrijdag 19 tot en met zondag 21 mei 2017 Prijs: Leden: 163 euro Programma: Vrijdag: aankomst en verwelkoming met drink, avondmaal: een Franse klassieker!

Zaterdag: Frans ontbijtbuffet Daguitstap naar Frans-Vlaanderen: Op het programma staan een bezoek aan de bron van de IJzer – een Picon apero – een uitgebreide Franse picknick (Franse kazen, charcuterie, wijn) – bezoek aan brouwerij en een tussenstop in een Vlaemsch café 18.30 uur: avondmaal : een Franse klassieker !

20 uur: Muzikale avond met Franse Chansonnier Zondag: Voormiddag: Frans ontbijtbuffet en Jeu de boules Middagmaal : een Franse klassieker !

Bond Moyson West-Vlaanderen

S-PLUS Inbegrepen: welkomstdrink; volpension (vanaf vrijdagavond tot en met zondagmiddag); drank (water, tafelbier) bij de maaltijden; daguitstap naar Frans-Vlaanderen met gids; muzikale avond met live-muziek; begeleiding.

WEEKVERBLIJF AAN ZEE Kom je terug met ons mee ?

Wij hebben voor u een gevarieerd en ontspannend animatieprogramma samengesteld: een gezonde en leuke wandeling, met het treintje naar de markt, competitie oude volksspelen, petanque, fietsen, bowling, mini-golf, kubb-spel, bingo- film-, quiz- en muzikale avond met live-muziek.

Kortom alle ingrediënten voor een heerlijke strandvakantie aan de Belgische kust !

Periodes: van vrijdag 9 juni tot vrijdag 16 juni 2017 van vrijdag 16 juni tot vrijdag 23 juni 2017

Mogelijkheid om 2 weken te boeken !

Prijs: leden: 316 euro per week Inbegrepen: volpension (van vrijdagavond tot vrijdagmiddag); tafelbier en water bij de maaltijden; overnachting in twee- of driepersoonskamers; animatieprogramma + begeleiding Voorwaarden en inschrijvingen: Om te kunnen deelnemen, dient men lid te zijn van S-Plus - seniorenbeweging Bond Moyson. Lid worden en inschrijven kan via het regionaal S-Plus secretariaat T 056 23 03 93 Inschrijvingen : S-Plus, Pres. Kennedypark 2, 8500 Kortrijk, 056/23.03.93 (vergeet niet te vermelden voor hoeveel dagen je inschrijft en welk vervoer je verkiest !)

Per arrangement hebben we 5 gratis singles ter beschikking – voor de bijkomende singles wordt een opleg van 20 euro (weekends), 30 euro (midweken) of 40 euro (weekverblijf ) aangerekend.

VFG

InfosessIes Voor InValIden VFG is er niet alleen voor personen met een handicap, ook langdurig zieken en invaliden kunnen bij ons terecht. Invalide worden heeft een grote impact op je leven, VFG wil er in dit proces voor je zijn. Bij de infosessies en de nieuwsbrief staat het verkrijgen van informatie centraal. Onze afdelingsactiviteiten creëren voornamelijk de mogelijkheid om andere invaliden te leren kennen.

Wegwijs in sociale wetgeving voor invaliden

Arbeidsongeschiktheid, voorkeurtarief, chronisch ziek, maximumfactuur, adviserend geneesheer… woorden en termen die invaliden wel geheel of gedeeltelijk bekend in de oren klinken. Hoe wordt mijn invaliditeit bepaald? Waar kan ik terecht met mijn vragen? Mag ik bijverdienen als ik invalide ben? Op welke fiscale en/of sociale voordelen heb ik recht als invalide… Vele vragen waarmee men geconfronteerd wordt tijdens de overgang van primaire arbeidsongeschiktheid naar invaliditeit.

VFG wil je hierbij helpen en organiseert jaarlijks een aantal infosessies voor invaliden. VFG maakt je tijdens deze infosessies wegwijs in de wetgeving en het doolhof van de sociale en fiscale voordelen.

Hiervoor werken we samen met Bond Moyson West-Vlaanderen en de Dienst Maatschappelijk Werk. Alle deelnemers krijgen de brochure “Wegwijs in uitkeringen” + een infopakket mee naar huis. Tevens kun je kennis maken met onze bruisende werking.

Waar en wanneer?

24 oktober: Bond Moyson, Zilverstraat 43 te Brugge 25 oktober: Moysoncentrum, President Kennedypark 2 te Kortrijk We starten telkens om 14u en het einde is voorzien rond 16u30.

Info en inschrijvingen?

Deelnemen is gratis maar omwille van praktische redenen vragen we wel om in te schrijven: T 050/44 79 53 E w-vl@vfg.be

Tip voor Invaliden: Abonneer je gratis op de nieuwsbrief !

Ken je onze nieuwsbrief voor invaliden en chronisch zieken? Als VFG-lid kun je op aanvraag deze nieuwsbrief 5 maal per jaar gratis in je bus krijgen en zo blijf je op de hoogte van het reilen en zeilen binnen het beleid van de sociale en fiscale voordelen voor invaliden. Geef gewoon een seintje aan het secretariaat en we activeren je abonnement: 050/44 79 53.

rIJsel Kerstmarkt Rijsel 26 november 2016

We vertrekken met de trein vanuit Kortrijk naar Rijsel.

In de kerstperiode is Rijsel precies aangetikt met een toverstaf, die de feeërieke, warme sfeer creëert in het putje van de winter.

De kerstmarkt van Rijsel bestaat al sinds 1989 en situeert zich in de voetgangerszone van de stad. Hij heeft prachtige winterse decors en telt duizende lichtjes die bij valavond aangestoken worden.

Op de Place Rihour, in de voetgangerszone, staan er meer dan 80 chalets met geschenkideetjes, decoraties voor de kerstboom en feestartikelen. Je kan er proeven van oa Franse, Poolse en Russiche artisanale gerechten en de typische gluhwein.

Wie het ideale geschenk nog niet gevonden heeft op de markt, kan ook nog op speurtocht trekken naar de aangrenzende verkeersvrije straten.

Deze uitstap kost 40,00 euro. Inbegrepen : reis heen en terug, maaltijd, kerstmarkt, begeleiding, verzekering. Lidmaatschap VFG verplicht.

Meer info : 056/23 03 84 - vfgjong@vfg.be

oktober 2016 / S-magazine •

VII

Bond Moyson West-Vlaanderen

JOETZ

DAY

PARTY

@TRAX SITE ROESELARE

@TRAX SITE ROESELARE

BEVERSESTEENWEG 67 A, 8800 ROESELARE

ZAT. 22 OKTOBER 2016 van 14 tot 19u

BEVERSESTEENWEG 67 A, 8800 ROESELARE

ZAT. 22 OKTOBER 2016 - 21u

en

ed ptr

DodNioupthz onic AuDifrenz cy n e u q a n e o Fr MC Illusi s J

JOETZ D

Kings

of Neon

d o TZ n ere BLI t t e Sp van

land

w Tomorro

wland Tomorro

KI

stival

Univerz fe

y Hosted b

VVK € 7 - ADD € 10 | Kaarten te verkrijgen bij JOETZ animatoren of via joetz.west@joetz.be of via 056 274 700

joetz.westvlaanderen

04/08/2016 10:38:40

3e KIdsweeKend: een reIs rond de wereld!

Ahoi daar iedereen, ooit al een heuse wereldreis gemaakt? Neen?

Dan is dit je kans, want op zaterdag 19 november en zondag 20 november 2016 plannen we voor de 3e maal een groots KIDSWeekend met als thema ‘een reis rond de wereld’. We logeren in het mooie Paviljoen van Domein Hoogveld te Zedelgem. Dit super leuke weekend zal begeleid worden door ervaren animatoren.Alle kids en hun vriendjes zijn welkom op dit leuke weekend vol animatie en plezier! Heel veel kunnen we natuurlijk nog niet verklappen maar het zal zeker de moeite zijn! Dit wil je toch niet missen???

Prijzen: Leden Kidsclub**: 32 euro (6 euro korting) JOETZ Sterprijs*: 38 euro Basisprijs: 50 euro Wie: 4-15 jaar Inbegrepen: 1 overnachting in het Paviljoen, verblijf in vol pension (maaltijd, incl dranken op zaterdagmiddag, zaterdagavond, zondagmorgen en zondagmiddag), animatieactiviteiten, spelmateriaal en verzekering.

Let op: Maximum 40 deelnemers Graag vooraf inschrijven via KIDSfoon: 056 230 318 of via mail naar joetz.west@joetz.be. *Je komt in aanmerking voor de ‘Sterprijs’ wanneer binnen de huidige gezinssamenstelling één partner lid is van Bond Moyson West-Vlaanderen en voldoet aan de voorwaarden inzake bijdrage betaling aanvullende verzekering. **Je komt in aanmerking voor de ‘KidsClub-prijs’ wanneer het ingeschreven kind lid is van de kidsclub JOETZ West-Vlaanderen (kinderen 4-13 jaar) en het lidgeld voor 2016 betaald werd.

VIII • S-magazine / oktober 2016

Gratis voor deelnemers JOETZ vakanties & leden KIDSclub | € 6 tot 16 jaar - € 3 vanaf 16 jaar INSCHRIJVEN VERPLICHT! via joetz.west@joetz.be of 056 274 700

joetz.westvlaanderen

V.U.: JOETZ vzw West-Vlaanderen - Kenny Mestdagh - President Kennedypark 2, 8500 Kortrijk.

J-Party.indd 1

A

IE LS INGK T A SE SPR SH E M I P O AN E KA IES & PS S W Y KK RACT KSHOIRCU ART E G TT R C P S A WO D

stival

Univerz fe

N

LE E T S

V.U.: JOETZ vzw West-Vlaanderen - Kenny Mestdagh - President Kennedypark 2, 8500 Kortrijk.

J-Day_v2.indd 1

04/08/2016 10:36:37

GrIeZelen aan Zee!

Ben jij een echte griezelfan? Kom dan tijdens de herfstvakantie griezelen aan zee! Samen met onze monitoren ga je op ontdekkingstocht in een verlaten spookhuis, maak je een ritje op de bibbergo-cart of neem je deel aan een spannend avondspel…

Hiervan krijg je vast nu al de stuipen op het lijf.

Wie: 8-15 jaar

wat als IK later Groot Ben?

Misschien heeft jouw kind ooit al eens verteld dat hij een stoere brandweerman wil worden of dat zij liever de diertjes verzorgt.

Vandaag brandweerman, morgen verpleegster, overmorgen een politie-agent of misschien wel een postbode?

Tijdens deze vakantie brengen we alle droomberoepen iets dichter bij jouw kleuter. Wie weet komt jouw kind thuis en is hij/zij vastberaden die droomjob te kiezen …

Waar: De Barkentijn, Nieuwpoort Wanneer: 31/10 tot 4/11 JOETZ sterprijs*: 120 euro Basisprijs: 192 euro Eigen vervoer Wie: 4-7 jaar Extra info T 056 27 47 00 E joetz.west@joetz.be

Bond Moyson West-Vlaanderen

VIVA-SVV

Nieuwe afdeling in Brugge: VIVA La VIDA Opstartactiviteit: Voordracht nationaal voorzitster Karin Jiroflée over toegankelijke en betaalbare gezondheidszorg.

Een 25-jarige hooggeschoolde vrouw heeft in België nog 47 gezonde levensjaren te verwachten, een ongeschoolde 18 jaar minder.

Ongelijkheid in gezondheid is misschien wel de grootste onrechtvaardigheid van onze huidige maatschappij. Want ongelijkheid in gezondheid werkt vele andere ongelijkheden in de hand.

De verontwaardiging over die vaststelling is de rode draad door het politieke werk van Karin. Als schepen, als gedeputeerde en als volksvertegenwoordiger, altijd stond een beleid rond gezondheid voorop.

Geheimen van een goed seksleven: ontdek het met Kaat Bollen Iedere vrouw of man wil graag passie in haar/zijn leven. Maar zowel in ons persoonlijk leven als in de slaapkamer is de pit soms ver(der) te zoeken. Hoe breng je de lust terug? Kaat Bollen denkt het antwoord te weten en wil dat graag met ons delen.

Op woensdag 19 oktober 2016 organiseert VIVA-SVV een pittige lezing met Kaat Bollen in Roeselare. Kom ook en ontdek de geheimen van een gezond seksleven.

Aan de hand van kleine oefeningen, verhalen uit de praktijk en concrete info krikt Kaat samen met jou zowel je zelfbeeld, je relatie als de temperatuur in de slaapkamer op.

De lezing bestaat uit 3 grote delen: 1. hoe word je terug gelukkig met jezelf (en met je lijf ) 2. hoe word je terug gelukkig met je relatie 3. hoe word je terug gelukkig in bed Deelnameprijs: 5 euro Wanneer: woensdag 19 oktober 2016 om 19u30 Waar: ARhus, De Munt 8, 8800 Roeselare Info en inschrijven: E peggy.vandaele@viva-svv.be T 050/44 79 42

Toegankelijke gezondheid voor iedereen, wel te verstaan.

Ook als nationaal voorzitter van VIVA-SVV liet ze zich door die bezorgdheid leiden. Drie g's (gezondheid, gelijke kansen en gezin) zijn de peilers waar de VIVA-SVV werking op steunt.

Waar: DC Van Volden, Joris Dumeryplein 1, Brugge (dichtbij ’t Zand) Wanneer: 26 oktober om 20 uur Over toegankelijke en betaalbare gezondheidszorg, nu en in de toekomst. Maar ook over het nut van een vrouwenvereniging als VIVA-SVV. En wat het ene met het andere te maken heeft.

Kerstshoppen in Valkenburg Gelegen aan de rivier de Geul, in het Zuid-Limburgse Heuvelland en omringd door bossen, kan je Valkenburg terugvinden. Bezoek het pittoreske stadscentrum van Valkenburg waar je lekker kunt eten en naar hartenlust shoppen, ook op de kerstmarkt. Of verken de typische Valkenburgse grotten voor een unieke ervaring op een van ’s werelds meest gekende kerstmarkten (ingang grotten apart te betalen). Stap op onze bus en ontdek samen met VIVA-SVV de pracht van deze Middeleeuwse stad waar voor ieder wat wils terug te vinden is.

Wanneer: zaterdag 10 december We vertrekken om 6u30 van uit Brugge, Oostende, Oudenburg, Kortrijk en Roeselare. Terugkomst voorzien om middernacht.

Prijs: 25 euro Info en inschrijven: peggy.vandaele@viva-svv.be (050 44 79 42) martine.verbrugge@viva-svv.be (056 23 03 56)

oktober 2016 / S-magazine •

21

Bond Moyson West-Vlaanderen

MEDISHOP INFORMEERT

NIEUWE VESTIGING MEDISHOP WAAR? westlaan 206, roeselare WANNEER?

Van maandag 17 oktober tot en met zaterdag 22 oktober: uitzonderlijke openingsuren telkens van 10u tot 12u en van 14u tot 18u.

Kom zeker langs en ontdek ons ruim aanbod: hulpmaterialen baby-,peuter- en kleuterartikelen, activiteitsmeters scooters bedden hometrainers kwaliteitsschoenen stappentellers matrassen oordoppen hoortoestellen verzorgingsproducten relaxzetels wandelstokken … en zoveel meer.

Tijdens de Open Deurweek krijg je 10% extra korting bovenop de ledenkorting op ALLE producten (*niet cumuleerbaar met lopende acties)

Kom langs en win een infraroodsauna, hometrainer of verzorgingspakket

wil je eens aan den lijve ondervinden hoe het voelt om verplaatst te worden in een tillift of in een rolwagen? Wens je een ritje te maken met een scooter of driewielfiets? durf je?

onze bandagist-orthopedist adviseert je in je zoektocht naar goede steunzolen, braces, ruggordels,… Kun je je moeilijk verplaatsen? Verschillende mobiliteitshulpmiddelen zijn voorhanden. onze verstrekkers helpen je de juiste keuze maken.

Zwanger? ons vroedkundigenteam staat voor je klaar met raad en daad! maak kennis met de onze gloednieuwe dienstverlening ‘Reddie Teddy Geboortecoaching. ‘Van je zwangerschap tot na de bevalling’.

Je bloedsuikerwaarde wordt gemeten door een erkende diabeteseducator van onze dienst thuisverpleging.

Vermoeide benen? Spataderen? we meten de doorbloeding in je benen en stellen je de gepaste therapeutische beenkousen voor.

Interesse? maak een afspraak: 056/230 230 (optie 2 )

onze incontinentieconsulenten geven je professioneel én discreet advies over het gebruik van incontinentiemateriaal. als je materiaal op een correcte manier gebruikt, wordt je leven een stuk comfortabeler.

WABLIEF!!!!?

GRATIS gehoortesten door een erkend audioloog! enkel op afspraak - 056/230 330 (optie 2)

22 • S-magazine / oktober 2016

ROESELARE: OPENDEURWEEK Ken jij je bloeddruk? wat zijn ‘goede’ waarden? onze verpleegkundigen meten jouw bloeddruk.

Geen goede nachtrust? probeer één van onze matrassen of hoofdkussens en misschien behoren jouw slapeloze nachten tot het verleden.

Verschillende types beschikbaar aangepast aan jouw behoefte en budget.

hulp nodig bij jouw dagelijkse activiteiten zoals aankleden, wassen, eten, drinken,…?? onze ergotherapeuten staan klaar om samen met jou het geschikte hulpmiddel te vinden.

Kom langs en test ze uit.

Eén voor alles, alles in één.

TOT

Bij het regionaal dienstencentrum Bond BINNENKORT! moyson vind je alle diensten onder één Het Medishop en hetzelfde dak. dat is meteen ook de sterkte van onze thuishulp- thuiszorg- en kinteam. derdiensten. het biedt jou – de cliënt – een comfortabel voordeel: één telefoontje volstaat om de juiste hulp te krijgen. waar je ook woont in west- Vlaanderen, van de panne tot tielt, van Knokke-heist tot mesen, je bereikt ons met één centraal telefoonnummer 056/230 230 (optie 2) en dat 7 dagen op 7, 24 uur op 24.

Bij afgifte van deze bon ontvang je een handige boodschappentas

Q JA, ik wil zo’n handige boodschappentas naam ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................

NIET TE MISSEN!! tijdens deze opendeurweek zijn er dagelijks boeiende demo’s en activiteiten. maak ook kennis met onze bandagisten, audiologen, ergotherapeuten en diabeteseducatoren.

Zij geven graag een antwoord op al jouw vragen.

adres ......................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................

e-mail .......................................................................................................................................

oktober 2016 / S-magazine •

23

Bond Moyson West-Vlaanderen

MEDISHOP PROMO

Urineverlies bij mannen. Je bent niet alleen...

Ongewenst urineverliesstaat staat bekend als een typische vrouOngewenst urineverlies bekend als een typische vrouwenkwaal. wenkwaal. op deervier ermaken. ooit ook Toch krijgt Toch één opkrijgt de vieréén mannen ooitmannen ook mee te En mee of dit tenumaken.

Eneen of dit gaat over paar druppels bijofhet gaat over paarnu druppels bij een het hoesten of lachen, grotere hoesten of lachen, of grotere vervelend hoeveelheden bij inspanning, hoeveelheden bij inspanning, is het altijd. vervelend is het altijd.

Mogelijke oorzaken?

Mogelijke oorzaken?

bekkenbodemspieren.

• Overgewicht: veroorzaakt een verhoogde druk op de buik enbek• kenbodemspieren.

Neurologische aandoeningen: bij bepaalde ziektes die het zenuwstelsel aantasten (Diabetes, MS, Parkinson, Alzheimer,enz..) kanaandoeningen: urineverlies optreden.

• Neurologische bij bepaalde ziektes die het zenuwJammer genoeg hangt er rond problematiek eenenz..) taboesstelsel aantasten (Diabetes, MS,deze Parkinson, Alzheimer, kan urineverlies feer, geef hieroptreden. echter niet aan toe en vraag om raad.

• Prostaatklachten: veranderingen in de grootte van de prostaat kan de urineafvoer bemoeilijken met nadruppelen tot gevolg.

• Prostaatklachten: veranderingen in de grootte van Ook de na een prostaatoperatie verzwakte bekkenbodemspieren aanleiding prostaat kan dekunnen urineafvoer bemoeilijken met nadruppelen geven tot urineverlies. tot gevolg. Ook na een prostaatoperatie kunnen verzwakte

Jammerontwikkelde genoeg hangt,specifiek er rond deze problematiek TENA voor mannen, een eentaboesfeer, gamma geef hier echter niet aan toe en vraag om raad. incontinentieproducten met verschillende absorptievermogens die voor een oplossing kunnen bieden afhankelijk van de ernst TENA ,specifiek voor mannen, een gamma incontinenvan hetontwikkelde urineverlies.

• Medicatie: Prostaatmedicatie, hartmedicatie, vochtafdrijvers verho• Medicatie: Prostaatmedicatie, hartmedicatie, vochtafdrijvers gen de kans op urineverlies.

Ontdek dit gamma in één van onze Medishops, je wordt op een discrete manier geholpen door één van onze incontinenOntdek dit gamma in één van onze Medishops, je wordt op een distieconsulenten. crete manier geholpen door één van onze incontinentieconsulenten.

bekkenbodemspieren aanleiding geven tot urineverlies.

verhogen de kans op urineverlies.

•• Urineweginfecties Urineweginfecties • Overgewicht: veroorzaakt een verhoogde druk op de buik en

Geldig voor een gratis staal naar keuze uit het TENA MEN gamma in onze Medishops.

Er is een Bond Moyson Medishop in Kortrijk, Brugge, Oostende, Roeselare en Menen. T 056 230 230 (optie 2) | E medishop.wvl@bondmoyson.be

tieproducten met verschillende absorptievermogens die voor een oplossing kunnen bieden afhankelijk van de ernst van het urineverlies.

Geldig bij aankoop van 1 pak naar keuze uit het TENA MEN gamma in onze Medishops.

Er is een Bond Moyson Medishop in Kortrijk, Brugge, Oostende, Roeselare en Menen. T 056 230 230 (optie 2) | E medishop.wvl@bondmoyson.be

BON

GRATIS STAAL

€1

Max. 1 bon per persoon. Niet cumuleerbaar met andere kortingsbonnen. Geldig van 15/10 tot 30/11/2016. Max. 1 bon per persoon. Niet cumuleerbaar met andere kortingsbonnen. Geldig van 15/10 tot 30/11/2016.

TEMPUR

TEMPUR

20% korting op TEMPUR matrassen 20% korting op en hoofdkussens*

herfstactie

25% korting op herfstactie TEMPUR bedbodems*

TEMPUR matrassen en hoofdkussens*

25% korting op TEMPUR bedbodems*

*ledenkorting, geldig van 1 tot en met 31 oktober 2016

*ledenkorting, geldig van 1 tot en met 31 oktober 2016 2016DIS007_DISTRAC_HERFST_TempurMatrassen_A4-A5-A6_NL_DEF.indd 1

24 • S-magazine / oktober 2016

28/06/16 09:20

webnanny

oplegt, moet je ze ook uitvoeren. Consequent zijn is heel belangrijk. Op die manier toon je je kind dat er regels zijn en dat er gevolgen aan vasthangen als die regels niet nageleefd worden. Dreigen met iets haalt weinig uit, behalve dat je kind leert dat je niet consequent bent, wat ongewenst gedrag in de hand zal werken. Spreek straffen alleen uit als je weet dat je ze ook effectief zal uitvoeren.

foto: S-magazine

Wat als de situatie uit de hand loopt?

(B)ENGELTJES Peuters zijn soms (b)engeltjes! Het ene moment loopt alles vlot, het volgende moment krijgen ze een driftbui.

Vechten, stampen, roepen, tieren …

Een kwaad moment kan gebeuren.

Maar hoe reageer je dan het best?

Reageren op negatief gedrag

Belangrijker dan straffen is goed gedrag belonen

Je kan op verschillende manieren ongepast gedrag ontmoedigen. In eerste instantie kan je het gedrag zelf afkeuren. Let er wel op dat je het gedrag afkeurt en niet je kind zelf. Zeg bijvoorbeeld “ik vind het niet leuk dat je met je voetjes schopt als ik jou wil aankleden” of “ik vind het niet leuk dat je mij wilt krabben”, maar niet “je bent stout, je schopt mij”. Je kind moet zijn gevoel van eigenwaarde nog opbouwen. Door hem stout te noemen, kan je de eigenwaarde een flinke deuk geven.

Elk kind heeft goede en minder goede dagen.

Het is belangrijk het positieve te blijven zien en je niet te veel te focussen op wat minder goed loopt. Dat is een belangrijke gedachte, ook als je nadenkt over hoe je je kind ‘straft’. Het is belangrijker om goed gedrag te belonen, dan negatief gedrag te bestraffen. Belonen is een positieve vorm van aandacht geven. Als kinderen beloond worden voor leuke dingen die ze doen, doen ze dit ook vaker. Als je kind rustig alleen speelt, zeg je hem of haar dat dit heel flink is. Probeer hierbij zo concreet mogelijk te benoemen wat je kind precies goed heeft gedaan. Een beloning hoeft niet materieel te zijn: complimentjes geven of een extra verhaaltje voorlezen geeft kindjes onmiddellijk een goed gevoel.

In sommige situaties kan je niet anders dan reageren op ongepast gedrag. Als ouder is het jouw taak om grenzen te stellen, dat hoort bij opvoeden, net zoals belonen.

Probeer er ook voor te zorgen dat je kind zelf de gevolgen van zijn ongewenst gedrag ondervindt. Als hij schopt tijdens het aankleden, duurt het allemaal veel langer. Als hij iets kapot maakt, kan hij er niet meer mee spelen.

Je kan ook iets leuks wegnemen, bijvoorbeeld niet buiten spelen of een avond geen verhaaltje voor het slapengaan. Als je deze maatregelen

Als de situatie uit de hand dreigt te lopen of als het ongewenst gedrag heel ernstig is, bijvoorbeeld iemand slaan, dan kan je een korte ‘time-out’ toepassen. Leg je kind uit wat hij verkeerd heeft gedaan. Maak daarbij oogcontact en blijf rustig. Je kan zeggen dat je kind even apart moet gaan staan om na te denken over wat hij of zij heeft gedaan. Je vertelt dat je je kind terug zal halen als hij of zij een aantal minuten rustig is geweest. Leg duidelijk uit wat je bedoelt met ‘rustig’, bijvoorbeeld “als je stopt met roepen” of “als je stopt met wenen”.

Kies voor de time-out een plek die geen angst aanjaagt, zoals een donkere berging. Kies ook niet voor de slaapkamer, want die moet geassocieerd worden met veilig en rustig slapen, niet met ‘stout zijn’.

De duur van de time-out pas je best aan aan de leeftijd van je kind. Als vuistregel geldt 1 minuut per leeftijd in jaren. Loopt je kind weg, breng hem of haar dan rustig terug zonder kwaad te worden. Je herhaalt steeds dezelfde boodschap: even apart staan en terugkomen als het weer rustig is.

Valerie de Coen & annelieS marYSSe

WEBNANNY GEEFT OPVOEDINGSADVIES Op onze website vind je nog veel meer opvoedingsadvies voor je baby, peuter en kleuter. Je kan er ook altijd een vraag stellen aan onze webnanny die je advies geeft per e-mail.

Surf naar: • www.bondmoyson.be/webnanny • www.devoorzorg.be/webnanny

oktober 2016 / S-magazine •

25

gezondheid

Wat doet ons ziekenfonds voor mensen met diabetes?

Wat is diabetes?

Opvolging

Diabetes is een chronische ziekte waarbij het suikergehalte in het bloed te hoog is.

Afhankelijk van het type of de ernst van de diabetes, kom je in aanmerking voor een zorgmodel, een zorgtraject of kan je terecht in één van de gespecialiseerde centra. Door één van deze modellen af te sluiten met je huisarts, kan je diabetes beter opgevolgd worden en heb je minder kans op complicaties.

Meer informatie vind je op onze website www.diabetesweb.be.

Diabetes type 1 vs. type 2 • Diabetes type 2 is de meest voorkomende vorm. De lichaamscellen worden minder gevoelig voor insuline waardoor ze onvoldoende glucose opnemen.

Daardoor blijft er te veel suiker in het bloed achter. Iedereen kan deze vorm van diabetes krijgen, maar het komt vooral voor bij mensen met overgewicht en ouderen.

• Diabetes type 1 komt maar in 10% van de gevallen voor. Het lichaam maakt onvoldoende insuline aan. Aangezien insuline ervoor zorgt dat de lichaamscellen glucose uit het bloed kunnen opnemen, zorgt een tekort ervan voor een te hoog suikergehalte in het bloed.

Mensen met diabetes type 1 krijgen dit vaak voor hun 20ste levensjaar.

Gezond leven met diabetes Een goed opgevolgde diabetes is de sleutel tot een toekomst zonder complicaties.

Daarom ga je best regelmatig langs bij je huisarts of specialist.

Deze 5 gezondheidstips helpen je om je bloedsuikerspiegel zo goed mogelijk onder controle te houden.

Je ziekenfonds helpt je hierbij.

Leefregel

Wanneer?

Waarom?

Voordeel ziekenfonds

Eet groenten en fruit.

Elke dag

Je krijgt meer vitamines binnen.

Het is gezond en voedzaam.

Vraag je gratis handige Sweetbee voedingsatlas in je ziekenfondskantoor.

Beweeg 3 x 10 minuten of 1 x 30 minuten.

Elke dag

Je hart werkt beter.

Je cholesterol en vetgehalte dalen.

De suiker in je bloed wordt sneller en beter verwerkt.

Je krijgt een tegemoetkoming voor je lidgeld bij de sportclub of fitnessabonnement.

Kijk je voeten na op wondjes.

Elke dag

Je spoort voetproblemen sneller op.

Je krijgt een tegemoetkoming voor 2 consultaties per jaar bij de podoloog

Volg je bloedsuiker op.

Zo vaak als je arts dit adviseert

Je voelt je beter.

Je loopt minder kans op verwikkelingen.

Je krijgt een tegemoetkoming voor zelfzorgmateriaal.

Vermager 5% van je gewicht als je overgewicht hebt *.

Vanaf nu

Je hart en bloedvaten worden gezonder.

Je voelt je beter in je vel.

Je krijgt een tegemoetkoming voor 2 consultaties per jaar bij de diëtist.

Ben je roker? Word dan ex-roker.

Vanaf nu

Je hart en bloedvaten worden gezonder.

Je krijgt een tegemoetkoming voor rookstopbegeleiding bij de tabacoloog.

* Je hebt overgewicht wanneer jouw BMI (Body Mass Index) 25 of meer bedraagt

26 • S-magazine / oktober 2016

gezondheid

Revolutionaire diabetessensor maakt prikken overbodig Diabetespatiënten die opkijken tegen hun dagelijkse vingerprikken kunnen opgelucht ademhalen. Dankzij de diabetessensor wordt prikken verleden tijd.

Wat De sensor bestaat uit 2 delen: een soort pleister die je op de bovenarm kleeft en ongeveer 2 weken blijft hangen, en een meettoestel. In de pleister zit een klein naaldje dat onderhuids constant je bloedsuikerspiegel meet. Als je het meettoestel vlak bij de pleister houdt, zie je hoe jouw suikerwaarden de afgelopen 4 uur geëvolueerd zijn. Scannen door kledij is mogelijk waardoor de sensor gemakkelijk en discreet te gebruiken is.

Voordelen

Extra voordelen • Afhankelijk van de ernst van je diabetes, heb je ook recht op: • een volledige terugbetaling van je raadplegingen bij de huisarts en/of diabetesspecialist • e en gratis opleiding zelfzorg.

• Gratis online nieuwsbrievenreeks die je helpt je aandoening beter te leren kennen en die je deskundige tips geeft om ze onder controle te houden. Schrijf je gratis in op www.diabetesweb.be Meer informatie over onze voor­delen en de voorwaarden voor terugbetaling vind je op www.devoorzorg.be of www.bondmoyson.be. Of ga langs in een van onze kantoren in je buurt.

Silke Hoefkens

De diabetessensor heeft verschillende voordelen ten opzichte van de vingerprik: 1. Hoger gebruikscomfort Je kan je suikerspiegel meten op elke moment van de dag, en dat in enkele seconden. Door het verhoogd gebruiksgemak zullen patiënten meer geneigd zijn hun suikerspiegel beter op te volgen.

2. Accurater overzicht van je glucosepeil Je krijgt niet alleen de waarde te zien, maar ook hoe je suikerspiegel evolueert. Het meettoestel bewaart de gegevens tot 90 dagen lang. Op die manier bewaar je een goed overzicht en kan je gemakkelijker bijsturen wanneer nodig.

3. Het meettoestel geeft na 2 weken zelf aan dat je de pleister moet vervangen Het verwijderen, opnieuw aanbrengen en activeren van een pleister is ook heel eenvoudig.

Het diabetescentrum zal dit de eerste keer met jou overlopen.

Nadelen • Sommige patiënten kunnen allergisch reageren op de pleister.

• Bij sommige mensen blijft de pleister geen 2 weken kleven.

• Bij zomerweer en bijpassende lichte kledij is de pleister goed zichtbaar op de arm.

• De sensor is maar 30 minuten waterbestendig en kan maximaal tot 1 meter diepte gaan.

• Het prijskaartje blijft hoog voor mensen die niet in aanmerking komen voor een volledige terugbetaling.

Terugbetaling Zowel kinderen als volwassenen komen in aanmerking voor een terugbetaling. De sensor is enkel te verkrijgen in je diabetescentrum en niet in de mediotheek van je ziekenfonds.

Voor vragen kan je altijd terecht bij je behandelende arts of specialist.

• Heb je diabetes type 1, dan krijg je het meettoestel en de pleisters volledig gratis van je diabetescentrum.

• Heb je diabetes type 2 en word je gevolgd door een diabetescentrum, dan kan je het meettoestel en de pleisters bij het diabetescentrum kopen voor een sterk verminderde prijs.

Meer informatie vind je op www.devoorzorg.be/terugbetalingen of www.bondmoyson.be/terugbetalingen.

oktober 2016 / S-magazine •

27

EYECATCHER Wie Werk Wil, kieSt Het BeSt Voor ZORGSECTOR

de Wereld Van Vier GeVlUCHte VroUWen in Beeld BEZOEK DE FOTOTENTOONSTELLING ‘TOON WAT IK ZIE’ VAN VIVA-SVV Vrouwelijke vluchtelingen komen weinig aan bod in de media. Als het al eens gebeurt, worden ze vaak als kwetsbaar en afhankelijk afgeschilderd. De werkelijkheid is kleurrijker, ingewikkelder en veel boeiender.

Die veelzijdigheid en nuance worden in beeld gebracht in de fototentoonstelling “TOON WAT IK ZIE, de wereld van vier gevluchte vrouwen in beeld.” Vier duo’s, bestaande uit een gevluchte vrouw en een fotografe, leerden elkaar beter kennen, wat vertaald werd in een reeks beelden.

De nadruk ligt niet op het verhaal achter de vluchteling of de herkomst van de vrouwen. De vrouwen vertellen waar ze van houden, over hoe de maatschappij op hen reageert, over hun (hoge) opleiding enzovoort.

Het resultaat kan je van 1 tot 18 oktober 2016 bekijken in het Open Kunstenhuis Globe Aroma, Moutstraat 26, 1000 Brussel. Op 13 oktober is er een feestelijke finissage.

Iedereen is welkom van 19 tot 22 uur.

De tentoonstelling is een initiatief van onze vrouwenvereniging VIVA-SVV, in samenwerking met Globe Aroma.

Meer info: www.viva-svv.be.

Jongeren die op veilig willen spelen bij de keuze van een studierichting, kiezen het best voor een opleiding in de gezondheidszorg of ingenieurswetenschappen. Afgestudeerden in die richtingen vinden bijna allemaal binnen het jaar werk.

Dat blijkt uit het jaarlijkse schoolverlatersrapport van de VDAB. Vooral tandartsen, verpleegkundigen en dokters raken gegarandeerd aan de bak. Die laatsten hebben ook de grootste kans om hun eerste jaar succesvol af te ronden. Dat geneeskunde – slagingspercentage 92 procent – beduidend beter scoort dan het gemiddelde studierendement (68 %) heeft te maken met de toelatingsproef die de studenten moeten afleggen. Ter vergelijking: de slaagkansen voor rechten en toegepaste informatica bedroegen voor het academiejaar een schamele 50 procent.

ontHaaloUderS ZiJn Uniek 12 OKTOBER IS DAG VAN DE ONTHAALOUDER Onthaalouders zijn gepassioneerde mensen, die warm zorg dragen voor jonge kinderen.

Zonder hen zouden tienduizenden kinderen in de kou staan. Zonder hen geen ouders die opleiding volgen, werken, werk zoeken … Onthaalouders zijn en blijven uniek. Ze stellen hun huis en hart open, maken het elke dag gezellig. Ze laten kinderen groeien en bloeien.

12 oktober is het dag van de onthaalouder Daarom, een oprechte dankjewel aan alle onthaalouders. Dankjewel, voor jullie warm hart en goede zorgen, elke dag opnieuw!

Zelf op zoek naar kinderopvang?

Ons ziekenfonds biedt kwaliteitsvolle kinderopvang aan. Voor opvang in een gezellige sfeer kan je terecht bij onze onthaalouders. Of ben je eerder op zoek aar een kinderdagverblijf? Doe een beroep op onze diensten via www.devoorzorg.be/kinderzorg en www.bondmoyson.be/kinderzorg.

arBeidSonGeSCHikt en deeltiJdS aan Het Werk?

VERMIJD EEN HOGERE BELASTINGFACTUUR Ben je als werknemer erkend arbeidsongeschikt en hervat je deeltijds het werk? Dan krijg je zowel een uitkering van ons ziekenfonds als een loon van je werkgever. Op je loon wordt bedrijfsvoorheffing ingehouden, maar op je uitkering niet of nauwelijks. Je belastingfactuur zal daardoor hoger zijn dan gewoonlijk.

Dat kan je vermijden door je belastingen volledig of gedeeltelijk op voorhand te betalen. We raden je aan om elke 3 maanden een voorafbetaling te doen. Als je voldoende voorafbetalingen doet, dan heb je recht op een bonus. Hoe hoger het bedrag van de voorafbetaling, hoe hoger de bonus. Zo betaal je in totaal minder belastingen.

• Meer info over deeltijdse werkhervatting? Surf naar www.bondmoyson.be/tijdensjeziekte of www.devoorzorg.be/tijdensjeziekte.

• Meer info over voorafbetalingen? Surf naar www.financien.belgium.be en klik onder ‘Particulieren’ door naar ‘Belastingaangifte’ en ‘Voorafbetalingen’.

28 • S-magazine / oktober 2016

lUiSteren naar kinderen en JonGeren?

AWEL DA’S IETS VOOR MIJ! Awel vzw beantwoordt jaarlijks meer dan 25 000 oproepen van kinderen en jongeren. Dat kan per telefoon, e-mail, chat of op het forum.

Als vrijwilliger luister jij naar die vele vragen en verhalen over uiteenlopende thema’s. Je denkt en voelt mee met je oproepers en maakt zo het verschil voor die ene jongen of dat ene meisje. Je beantwoordt de oproepen anoniem en vanuit een Awel-afdeling in jouw buurt.

Wil je zelf vrijwilliger worden bij Awel of heb je nog vragen? Surf naar www.awel.be/word-vrijwilliger, mail naar info@awel.be of bel naar 02 534 37 43.

Meer weten over andere soorten vrijwilligerswerk?

Kijk op www.bondmoyson.be/vrijwilligers of www.devoorzorg.be/vrijwilligers.

door Urbain Vandormael

PARKSTAD LIMBURG, Van ZWart naar Groen

HUiSdieren koSten 1,3 MILJARD EURO

foto’s: S-magazine

Belgen geven drie keer zoveel uit aan huisdieren als aan boeken.

Jaarlijks kosten honden, katten, hamsters en parkieten 1,3 miljard euro. Dierenvoeding is goed voor de grootste uitgavenpost.

Ruwweg 720 miljoen euro werd gespendeerd aan hondenbrokken, kattenvoer, mezenbollen en vissenvoedsel. De honoraria van dierenartsen bedragen zo’n 300 miljoen, de dierenpensions verdienden een kleine 82 miljoen. De uitgaven voor allerlei accessoires zoals manden, speeltjes en halsbanden worden geschat op 136 miljoen.

De aankoop van de dieren zelf slorpte relatief weinig geld op: 26 miljoen voor honden en 10 miljoen voor katten.

Ongeveer één of de vijf gezinnen in ons land heeft een hond, bij katten is dat in één op de vier gezinnen. In totaal lopen er in ons land 1,5 miljoen honden en 2,2 miljoen katten rond.

De Belgische huishoudens gaven vorig jaar gemiddeld 0,8 procent van hun budget uit aan dieren. Walen spendeerden iets meer dan Vlamingen.

VFG ZOEKT VRIJWILLIGERS Voor feStiVal Van de GeliJkHeid Tijdens het Festival van de Gelijkheid organiseert VFG op 3 december, de Internationale dag van personen met een handicap, in samenwerking met Curieus een toegankelijk café. Het café zal uitsluitend bediend worden door mensen met een handicap. Zo wordt er een omgekeerde wereld gecreëerd: niet de personen met een handicap, maar de personen zonder handicap ervaren het bevreemdend gevoel wanneer communicatie niet evident is.

Om dit alles in goede banen te leiden, is VFG nog op zoek naar mensen met een fysieke handicap (ook rolstoelgebruikers), een verstandelijke beperking, dove personen en personen met een visuele beperking. Ervaring is niet nodig, een gezonde dosis lef en enthousiasme daarentegen wel.

Je kan kiezen om de bestelling op te nemen, op te dienen of af te ruimen.

Kandidaat? Meer informatie nodig?

T 02 51 50 425 E info@vfg.be, greet.vandewynckele@vfg.be W www.festivalgelijkheid.be

De sluiting van de koolmijnen in Nederlands Limburg in de jaren zestig resulteerde in werkloosheid, leegstand en verloedering. De winkelstad Heerlen werd de hoofdstad van drugs en criminaliteit.

Op zoek naar een nieuwe toekomst voor de regio investeerde de overheid in duurzaam toerisme en verzachting van de streek onder het motto ‘van zwart naar groen’. Die inspanningen leverden 5800 nieuwe fulltime jobs op in de 8 Zuid-Limburgse gemeenten (Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Brunssum, Nuth, Voerendaal, Simpelveld en Onderbanken).

Heerlen herrezen: Glaspaleis, Murals, Maankwartier Huizenhoge muurschilderingen, graffiti en minimurals kleuren het centrum van Heerlen. “Een drietal jaar geleden is deze ‘street art’ gestart als uitdaging tegen leegheid, bouwval en somberheid. Deze laagdrempelige kunstvorm moet ons bewuster maken van de omgeving,” aldus curator Raenys Martis. In de binnenstad loop je tegen een glazen kubus aan. Het voormalige glazen paleis Schunck, ontworpen door Fritz Peutz, was tot 1970 hét modehuis van de stad. Nu is het een ontmoetingsplek met een modern museum, bibliotheek, filmhuis, muziek- en dansschool. In de brasserie MijnStreek, op de hoogste verdieping, kan je proeven van de streekgerechten en heb je een prachtig zicht op Heerlen en verre omgeving. Vanuit het stadscentrum is er een doorsteek naar het nieuwe station, via het ‘Maankwartier’ dat is bedacht door kunstenaar Michel Huisman. Geen grijze torenhoge massa, maar speels gewelfde gebouwen, fraaie gevels, intieme straatjes en gezellige ontmoetingspleinen. Op één van die pleinen staat een toren met een bol die zon- en maanlicht opvangt en die weerkaatst in een kleine vijver, waarna het licht zich verspreidt over het nieuwe woon- en winkelcentrum. Bomen op een spectaculaire hoogte dragen bij aan een mediterrane omgeving.

Op 10 minuten autorijden van Heerlen ligt Europa’s langste overdekte skipiste (520 m) die 365 dagen per jaar ski- en snowboardplezier biedt, ongeacht het weer buiten. Snowworld Landgraaf beschikt over 5 pistes, waarvan 2 voor beginners, een funpark met kicks, foto: Snowwo rld Landgraa grinds en rails. Hier worden f elk jaar officiële FIS-races georganiseerd. In de skihut worden naast bier ook schnaps en apfelstrudel geserveerd. Wie na de après-ski te moe is om naar huis terug te keren, kan overnachten in het nabijgelegen hotel.

oktober 2016 / S-magazine •

29

sociale info

Tegenslag? Moeilijk moment?

Je veerkracht helpt je er weer bovenop!

‘Van het concert des levens krijgt niemand een program’. Sommige verrassingen zien we graag komen, terwijl we van andere nog altijd nachtmerries krijgen. Maar hoe komt het dat bepaalde mensen een tegenslag beter kunnen verwerken dan anderen? Het antwoord: veerkracht speelt hierbij een grote rol.

Veerkracht is een innerlijke kracht die je helpt om tegenslagen te verwerken.

Mensen met een hoge veerkracht laten minder snel de moed zakken. Elke moeilijke situatie is voor hen een leermoment waardoor ze er sterker uitkomen. Is je veerkracht minder sterk? Dan is het moeilijker om je normale leven terug op te nemen. Stress stapelt zich gemakkelijker op en elke uitdaging lijkt er één te veel te worden.

je overal een cursus of workshop meditatie, yoga of zelfs mindfulness volgen.

Maar het hoeft niet zo moeilijk te zijn. Je kan je weerbaarheid ook verhogen met een paar kleine oefeningen die je gemakkelijk thuis kan doen. Probeer het zelf eens! Maar denk eraan: oefening baart kunst. Je zal zien dat het telkens een beetje beter gaat. Lukt het je nog niet helemaal?

Dan heb je misschien nood aan wat meer steun. Vraag raad aan je huisarts.

Veerkracht hangt sterk samen met positief denken. En dat kan iedereen leren, zelfs de geboren pessimist! Tegenwoordig kan

Wil je weten hoe het met jouw veerkracht gesteld is? Op de gratis website www.fitinjehoofd.be kan je jezelf testen.

Afhankelijk van je resultaat krijg je dan verschillende oefeningen waarmee je aan de slag kan. Je vindt er ook 10 stappen voor een gezonde geest. Wil je je weerbaarheid verhogen? Dan ben je hier aan het juiste adres!

De vijfvingeroefening

Analyseer je gedachten 1. Schrijf je negatieve gedachten van die dag op.

2. Kijk of wat je dacht wel klopt.

Check het waarheidsgehalte en zoek naar denkfouten.

3. Als laatste stap bedenk je een meer positieve en realistische gedachte en schrijf je die op.

Hoe vaker je deze oefening doet, hoe beter je erin wordt en hoe meer negatieve gedachten vervangen zullen worden door positieve!

Dit is een relaxatieoefening waarbij je positieve gevoelens oproept.

Deze oefening kan je overal doen.

1. Plaats duim en wijsvinger tegen elkaar. Denk aan een moment dat je lichaam zich prettig moe voelde.

2. Plaats duim en middelvinger tegen elkaar. Denk aan een moment dat je liefde voelde.

3. Plaats duim en ringvinger tegen elkaar. Denk aan een moment dat je een mooi compliment kreeg.

4. Plaats duim en pink tegen elkaar.

Denk terug aan een prachtige plek waar je ooit geweest bent.

Jouw voordeel Spreekt yoga, meditatie of mindfulness jou aan? Kijk dan zeker eens naar de voordelen die jouw ziekenfonds biedt! In sommige steden organiseert het ziekenfonds eigen cursussen, terwijl je op andere plaatsen kan genieten van een gratis proefles of van extra korting bij onafhankelijke partners. Surf naar www.devoorzorg.be of www.bondmoyson.be voor meer informatie.

30 • S-magazine / oktober 2016

Silke Hoefkens Dit artikel is geschreven in samenwerking met de Vlaamse overheid en VIGeZ

Wees niet te hard Mensen hebben de neiging veel kritischer te zijn voor zichzelf dan voor anderen. Voor je jezelf allemaal verwijten begint te maken, bedenk eerst eens wat je tegen een vriend zou zeggen als die in eenzelfde situatie zou zitten.

Omring jezelf met positieve gedachten Dit mag je letterlijk nemen. Plak briefjes met daarop positieve boodschappen op plaatsen waar je ze vaak tegenkomt. De spiegel, koelkast, je autostuur of computerscherm zijn goede plaatsen om mee te beginnen.

sociale info

Mantelzorg bij een psychische aandoening Marie (58) zorgt voor haar zus Els (64) 10 oktober is de Dag van de Geestelijke Gezondheid. Deze dag is er niet alleen voor de patiënten, maar ook voor de mantelzorgers die achter een persoon met een psychische aandoening staan. Marie zorgt voor Els*, haar zus met schizofrenie.

Steeds meer mantelzorger “In het begin deed Els alles zelf. Af en toe had ze last van waanbeelden, maar niets ernstigs,” start Marie haar verhaal. “Drie jaar geleden liep het mis. Els belandde in een neerwaartse spiraal waardoor ze zich niet meer verzorgde, haar geld niet goed beheerde en bijna niet buitenkwam.” Marie liet Els opnemen in een psychiatrische instelling. Dat bleek een wijze beslissing.

“Bij het opruimen van haar appartement vond ik brieven waarin ze haar liefde verklaarde aan de koning. Dat en andere aanwijzingen maakten duidelijk dat ze haar medicatie niet meer innam en in een eigen wereld leefde.”

Na haar verblijf in de psychiatrie mocht Els onder voorwaarden terug naar huis.

Sindsdien nam Marie een grotere rol op als mantelzorger. “Samen met de psychiatrische thuiszorgdienst stelden we een zorgplan op. Wekelijks kwam iemand

haar wassen en overdag ging ze eten in het seniorencentrum in de buurt. Haar medicatie kreeg ze met inspuiting zodat ze die niet meer vergat. Ook mijn mening en die van Els werd gevraagd, dat vond ik heel belangrijk.”

Sinds kort verblijft Els in een woonzorgcentrum, waar Marie haar elke week bezoekt.

“Els kwam amper buiten en stappen werd steeds moeilijker. Nu zie ik haar echt openbloeien. Ze doet mee aan alle activiteiten, ze wordt vaker gewassen en ze heeft altijd mensen om zich heen. Dat doet haar goed en dat zie je. Ik ben blij dat we die stap gezet hebben.”

Onbegrip Als mantelzorger van een persoon met een psychische aandoening stuit je soms op onbegrip. “Je ziet niet dat er iets ‘scheelt’ aan Els”, vertelt Marie. “Het is niet zo duidelijk waarom mijn zus hulp nodig heeft en buitenstaanders oordelen snel. Soms

Welke gemeentes geven (g)een mantelzorgpremie?

Als mantelzorger kan je in bepaalde gemeentes een financiële tegemoetkoming krijgen omdat je voor iemand anders zorgt. Gemeentes mogen zelf beslissen of ze dit aanbieden en hoe ze die mantelzorgpremie invullen. Daarom verschillen de benamingen en voorwaarden van gemeente tot gemeente en liggen ook de bedragen ver uit elkaar.

In de media verscheen onlangs dat het niet goed gaat met de mantelzorgpremie. Minder gemeentes bieden de premie aan en de verschillen zijn té groot.

Maar dat is een eenzijdig verhaal. Zo kan het zijn dat een gemeente geen premie biedt, maar wel begeleiding en informatie.

Steunpunt Mantelzorg vraagt gemeentes om naast de premie meer in te zetten op begeleiding en ondersteuning van mantelzorgers. De gemeentes hebben bij voorkeur een infoloket, verwijzen vlot door naar thuiszorgdiensten en geven hulp bij de administratie aan elke mantelzorger.

Wil jij weten welke financiële tegemoetkomingen er zijn voor mantelzorgers? Bekijk de lijst op www.bondmoyson.be/mantelzorg of www.devoorzorg.be/mantelzorg of bel naar 02 515 04 42.

houdt mij dat wel tegen om met haar naar buiten te gaan, uit schrik voor een gênante situatie.”

“Vroeger werkte ik zelf in de sociale sector, dat helpt mij bij het zorgen,” legt Marie uit. “Ik kan de zaken beter plaatsen en verwerken. Ik herken veel van de gedragingen van mijn zus ook bij mijn moeder en broers, dat maakte mij in het begin bang.

Ik had schrik dat ik ook ziek zou worden.

Gelukkig ben ik zelf sterk en besteed ik genoeg aandacht aan mezelf, anders hou je het niet vol. Zelfzorg is een eerste stap om voor iemand anders te zorgen. Ik doe dat door voldoende te praten met vrienden, familie of een psycholoog en ik waak erover dat ik tijd maak voor mezelf.”

“Ik verwacht geen bloemen of een erehaag omdat ik zorg voor mijn zus, voor mij is dat evident. Het is bovendien niet erg zichtbaar wat ik allemaal doe,” vertelt Marie.

“Wanneer Els ‘dankjewel’ zegt, doet mij dat echt goed. Dat betekent dat ik dat niet voor niets doe. Els waardeert het ook erg dat ik langskom en haar eens opbel, dat is voor mij voldoende.” * Marie en Els zijn schuilnamen.

Meer aandacht voor deze mantelzorgers Eén op de drie mantelzorgers van een persoon met een psychische aandoening doet dit omdat er geen andere hulp voorhanden is. Het gebrek aan hulp en het ‘moeten mantelzorgen’ wegen zwaar. Daarnaast rust er een taboe op geestelijke problemen, zoals Marie vertelt.

Steunpunt Mantelzorg, partner van ons ziekenfonds, pleit dan ook voor meer psychiatrische thuishulp, ondersteuning van mantelzorgers en sensibiliserende campagnes om psychische aandoeningen bespreekbaar te maken.

Wil je meer weten?

T 02 515 04 42 E steunpunt.mantelzorg@socmut.be W www.steunpuntmantelzorg.be www.facebook.com/ikzorgvooreenander

oktober 2016 / S-magazine •

31

WEET WAT

je eet

laat Je VerraSSen door de

COURGETTE

iets zoeter. De wortels van de plant bevinden zich in het zuidelijke deel van Noord-Amerika en Mexico. Het waren de Spanjaarden die de courgette van daaruit meebrachten naar Europa. In de zestiende eeuw deed de groente haar intrede in Zuid-Europa, pas sinds kort komt ze ook voor in onze regionen. Omdat de courgette een tropische plant is, kan ze geen extreme kou verdragen. Je bewaart ze dan ook best niet in de koelkast.

De ideale bewaarplaats is een droge Mineralen en vezels kelder, bij een temperatuur tussen de 10 en 13°C. Daar hou je ze vier tot Courgettes bestaan voor bijna 95 zes dagen vers, in een niet-gekoelde procent uit water. Dat maakt dat ze ruimte blijft ze niet langer dan twee weinig calorieën (20 kcal per 100 à drie dagen goed. Als je courgettes gram) aan boord hebben en gemak- invriest, bijvoorbeeld om ze later kelijk verteren. Des te opmerkelijker te verwerken in een soep, kan je ze is dat ze een enorme hoeveelheid makkelijk zes tot negen maanden waardevolle mineralen (kalium, bewaren. Je moet ze dan wel eerst calcium, fosfor, ijzer en in blokjes snijden, twee magnesium) en vezels minuten blancheren, laten uitlekken en afkoebevatten. Vitamines Omdat de len en los van elkaar zijn eerder schaars courgette een op een plaat of schotel aanwezig, met uitzon- tropische plant schikken, zodat ze niet dering van vitamine B is, kan ze geen aan elkaar vriezen. en meer bepaald vita- extreme kou mine B9. Die specifieke verdragen. Je vitamine, ook wel foli- bewaart ze dan Klein is lekker umzuur genoemd, ook best niet in beschermt je tegen Als je in de winkel moet de koelkast. darmkanker en sterkt je kiezen tussen een grote bij de behandeling van en een kleine courgette, hart- en vaatziekten. kies dan de kleine. Die heeft namelijk meer Foliumzuur zou ook smaak. De groente het risico op enkele aandoeningen bij baby’s verkleinen, wordt geoogst voor ze volledig reden waarom courgettes worden rijp is. Laat je ze te lang in de tuin aangeraden voor zwangere vrouwen. steken, dan komen er zaden in het vruchtvlees. En die smaken niet Allergisch voor kou zo goed. De kleine vruchten waar de bloem nog aanzit, bekend als De courgette behoort tot dezelfde courgette fleur, gelden in Italië en familie als komkommers en pom- Griekenland als een ware delicatesse. poenen. We kennen vooral de Smakelijk! groene soort, maar de gezondmaker bestaat ook in het wit, Bart Vandormael geel en grijs. De gele soort is

foto’s: S-magazine

waarbij de courgette in dunne sliertjes wordt gesneden zoals spaghetti.

En heb je al gehoord van zoats?

Dat is een samentrekking van de Engelse woorden oats (havermout) en zucchini (courgette). Oftewel: een gezond ontbijt met courgette. Een ogenschijnlijk vreemde combinatie, maar bij nader inzien een smakelijke manier om voedingstoffen en vezels binnen te krijgen aan het begin van de dag.

Een courgette heeft eerlijk gezegd een nogal vlakke smaak, maar is toch allesbehalve saai. Als partner van andere groentesoorten en in duet met vlees of vis speelt de groene groente een glansrol. Je haalt er bovendien tonnen mineralen en vezels uit.

SSUCCPETEN E REC

De simpelste bereidingen zijn soms de lekkerste. Snij een courgette in schijfjes, leg die in een ovenschotel, besprenkel ze met olijfolie, grill ze een kwartiertje, bestrooi ze vijf minuten voor het serveren met grof zeezout en je krijgt … een zaligheid! Je kan de mediterrane groente ook rauw verorberen, stoven, bakken, vullen met gehakt, verwerken in een ratatouille of een soep, en zo kunnen we nog even verdergaan. De culinaire mogelijkheden van courgettes zijn vrijwel oneindig. Het klopt dat ze een neutrale smaak hebben, maar daar staat tegenover dat ze gretig smaken van andere ingrediënten overnemen en integreren, zoals van look, uien en kruiden. Een zeer originele en gezonde bereiding is bekend onder de naam courgetti,

• Kabeljauw met mini-courgettes en garnalen (Thierry Theys) • Gevulde courgettes met warme tomatenvinaigrette (Jeroen Meus) • Courgettetaart met feta (Libelle-lekker.be) • Courgettelinten met gegrilde perzik en cashewcrème (EVAvzw.be) • Aardappelomelet met courgette en rozemarijn (Lekkervanbijons.be) • Soep van courgette en rucola (Paleo.be)

32 • S-magazine / oktober 2016

foto: S-magazine

WEET WAT JE

drinkt op kanker, stelt het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek.

Bloedneus

BLAZEN Voor Je leVen Hoe heet drink jij je kopje koffie of thee? Hopelijk niet te heet. De website van de Stichting tegen Kanker citeert in dat verband een nieuw onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO): “Dranken frequent te warm drinken, verhoogt waarschijnlijk het risico op slokdarmkanker.” De belangrijkste oorzaken van slokdarmkanker zijn tabak, alcohol en overgewicht. Maar ook koffie of andere dranken kunnen het kankerrisico verhogen als ze te warm worden gedronken, aldus de WHO.

De kritieke grens Hoe warm is te warm? De kritieke grens ligt op 65 graden Celsius, zo stelt de WHO. Wie thee op een temperatuur van 70°C of meer drinkt, loopt liefst vijf keer meer risico op slokdarmkanker dan wie zijn drankje even laat afkoelen. De boodschap is helder: blazen, graag! Als we warme dranken nuttigen op temperaturen lager dan 65°C, zitten we safe.

Meer nog, thee én koffie kunnen ons beschermen tegen bepaalde kankers als we ze niet te heet drinken,

aldus het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) van de Wereldgezondheidsorganisatie.

Lage comfortgrens Blazen doen we gelukkig al. De meeste thee- en koffiedrinkers in onze contreien hebben een relatief lage comfortgrens in de mond en vinden 65°C net iets te warm om van hun bakje troost te kunnen genieten.

In Noord-Afrika, het Midden-Oosten, Azië en bepaalde Zuid-Amerikaanse landen wordt de temperatuurlimiet echter regelmatig overschreden. Niet toevallig worden net daar meer gevallen van slokdarmkanker genoteerd.

Verbrande lichaamscellen De bron van alle kwaad? Als onze lichaamscellen herhaaldelijk “verbrand” worden, verliezen ze hun zelfherstellend vermogen. Vooral in de slokdarm. Door de hoge temperatuur en de snelheid van consumptie van hete dranken kan de samenstelling van de cellen in de slokdarm veranderen. Die mutatie verhoogt het risico

Koffie, thee en andere warme dranken kunnen op zeer hoge temperatuur slokdarmkanker veroorzaken.

Dat blijkt uit een onderzoek van het kankeragentschap van de Verenigde Naties.

Maar waar ligt de grens?

De ongewenste hitte kan echter ook leiden tot neusbloedingen, tandproblemen en smaakverlies. Door de stoom van een kop hete thee of koffie kunnen de bloedvaten in de neus uitzetten en springen, wat op termijn resulteert in een bloedneus. Bij winterkoude kan een hete drank bovendien scheurtjes in het tandoppervlak veroorzaken. Die scheurtjes kunnen aanleiding geven tot ontstekingen, abcessen en andere tandproblemen. Ook onze smaakpapillen lopen gevaar, want deze extreem gevoelige zenuweinden op de tong kunnen permanent beschadigd worden wanneer ze met warme dranken in contact komen.

Lauwe koffie Er is ook goed nieuws: volgens het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek loop je geen verhoogd gevaar op kanker als je elke ochtend een kop koffie drinkt op “een normale temperatuur”. Koffie staat al 25 jaar gecatalogeerd als mogelijk kankerverwekkende stof, maar is nu geschrapt van de zwarte lijst van de Wereldgezondheidsorganisatie. Die aanpassing sluit aan bij andere studies die de schadelijke effecten van koffie ontkrachten. “Een blootstelling aan cafeïne van 400 milligram per dag - vier à vijf kopjes koffie – heeft geen ongewenste effecten voor een gezonde volwassene van 70 kilogram, aldus een recent advies van de Hoge Gezondheidsraad. Volgens het IARC is er onvoldoende bewijs om te stellen dat er een oorzakelijk verband bestaat tussen koffie – meer precies: lauwe koffie – en kanker. Het officiële statuut van koffie is daarom teruggebracht naar groep drie, de groep van stoffen die beschouwd worden als "niet te classificeren" en dus niet rechtstreeks kankerverwekkend. Thee zat al in die groep. Het is maar dat je het weet!

Bart Vandormael

oktober 2016 / S-magazine •

33

sociale info

de Vlaamse Zorgverzekering:

130 euro per maand voor mensen die lange tijd zwaar zorgbehoevend zijn DE VLAAMSE ZORGVERZEKERING IN HET KORT:

ANNIE

¤

Wat? • Een vast maandelijks budget van 130 euro per maand.

• Om je niet-medische zorgen te betalen als je voor lange tijd zwaar zorgbehoevend bent.

• Maakt deel uit van het pakket ‘Vlaamse Sociale Bescherming’, waarin ook andere tegemoetkomingen zitten.

Annie is 85. Ze is niet goed ter been en heeft hulp nodig bij het huishouden.

Mat de Vlaamse zorgverzekering kan ze die hulp inschakelen. Milan van de dienst voor gezinszorg maakt regelmatig een gezonde maaltijd klaar en helpt in het huishouden. Valérie, de poetsvrouw, komt wekelijks langs.

Als je lange tijd veel zorg nodig hebt, dan wordt de zorg al snel onbetaalbaar. Daarom is er de Vlaamse Zorgverzekering. Met een vast bedrag van 130 euro per maand kan je bijvoorbeeld de mensen uit je omgeving vergoeden voor hun hulp of professionele thuiszorg inschakelen.

Wat kan je allemaal doen met die

Je kan professionele thuiszorg inschakelen.

Dan komt iemand aan huis om: o Je woning te poetsen. o Klusjes uit te voeren in en rond je woning. o Boodschappen te doen. o Warme maaltijden te bereiden.

Je kan hulpmiddelen en medisch materiaal huren of aankopen. o Een rolstoel, looprek of driewieler. o Een personenalarmsysteem. o Een aerosoltoestel. o Een handgreep voor de badkamer.

Voor wie?

• Voor mensen met een langdurige zware zorgbehoefte.

• Die zorgbehoefte moet je kunnen aantonen aan de hand van bepaalde attesten.

• Geen attest? Wij komen bij je langs om te onderzoeken of je in aanmerking komt. Dit noemen we een ‘indicatiestelling’.

?

Hoe aanvragen?

• Onze zorgkas helpt je graag verder met al je vragen.

Contacteer hen via www.bondmoyson.be/zorgkas of www.devoorzorg.be/zorgkas.

• Of spring gewoon even binnen in een kantoor in je buurt.

130 euro?

Je kan de mensen uit je omgeving vergoeden voor hun hulp. o Een vrijwilliger die je ergens naartoe brengt. o Een buur die boodschappen voor je doet. o Een vriend die je helpt met je administratie. o Een zoon of dochter die voor jou wast en strijkt.

Je kan je dagopvang of verblijfskosten in een rusthuis betalen.

Goed om te weten!

Woon je (binnenkort) in een erkend woonzorgcentrum?

Ook dan kan je een tegemoetkoming uit de Vlaamse Zorgverzekering krijgen. De sociale dienst van het woonzorgcentrum kan je in dat geval helpen met de aanvraag.

34 • S-magazine / oktober 2016

sociale info

Heb jij recht op een tegemoetkoming uit de Vlaamse Zorgverzekering?

Om recht te hebben op een tegemoetkoming uit de Vlaamse Zorgverzekering, moet je kunnen aantonen dat je langdurig zwaar zorgbehoevend bent.

Dit kan op verschillende manieren.

• Je beschikt over één van volgende attesten: • forfait B of C van de thuisverpleging • 15 punten of meer op de medisch-sociale schaal voor recht op de integratietegemoetkoming, hulp aan bejaarden en hulp van derden • verhoogde kinderbijslag op basis van minstens 66% handicap én 7 punten of meer, voor attesten afgeleverd voor 1 mei 2003 • verhoogde kinderbijslag op basis van 18 punten of meer, voor attesten geleverd na 1 mei 2003 • forfait C op de evaluatieschaal voor aanvraag om tegemoetkoming in een verzorgingsinstelling • verblijfsattest van een rustoord of rust- en verzorgingstehuis • verblijfsattest van een psychiatrisch verzorgingstehuis • kine-E-attest* * alleen geldig als je al 3 jaar een positieve beslissing hebt gekregen op basis van een indicatiestelling met de BEL-schaal.

• Geen attest? Onze diensten komen aan huis!

!

Eén van onze medewerkers komt bij jou aan huis, om jouw situatie goed te kunnen inschatten. Je kan hiervoor terecht bij onze Dienst Maatschappelijk Werk (DMW) of onze diensten voor gezinszorg. Vraag ernaar in het ziekenfondskantoor of vind de contactgegevens op de website: www.bondmoyson.be/dmw of www.devoorzorg.be/dmw www.bondmoyson.be/thuiszorg of www.devoorzorg.be/thuiszorg

Belangrijk: zorg ervoor dat je bent aangesloten bij de zorgkas van je ziekenfonds en dat je jaarlijkse bijdrage betaald is. Enkel dan kan je een beroep doen op de Vlaamse Zorgverzekering!

Nog vragen over de Vlaamse Zorgverzekering?

Wij helpen je graag met al je vragen rond de Vlaamse Zorgverzekering. Je kan terecht bij de zorgkas van ons ziekenfonds.

Contacteer hen online via www.bondmoyson.be/zorgkas of www.devoorzorg.be/zorgkas. Je kan ook langsgaan in een kantoor in je buurt. Een medewerker staat steeds voor je klaar.

De Vlaamse Sociale Bescherming De Vlaamse Zorgverzekering maakt deel uit van de Vlaamse Sociale Bescherming. Dit is een pakket van tegemoetkomingen voor mensen die door ziekte, ouderdom of handicap een lange tijd zwaar zorgbehoevend zijn.

Om dit mogelijk te maken betaalt elke inwoner van Vlaanderen jaarlijks een bijdrage van 50 euro (25 euro voor mensen die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming op 1 januari van het voorgaande jaar).

In het jaar dat je 26 wordt, word je automatisch uitgenodigd om je aan te sluiten bij de zorgkas van je ziekenfonds. De zorgkas zorgt dat je op tijd je tegemoetkoming krijgt (als je er recht op hebt).

Je kan bij hen terecht voor al jouw vragen over de verschillende tegemoetkomingen binnen de Vlaamse Sociale Bescherming, jouw bijdrage of jouw lidmaatschap.

Alle informatie over de Vlaamse Sociale Bescherming en alle tegemoetkomingen lees je op www.bondmoyson.be/zorgkas of www.devoorzorg.be/zorgkas. Daar kan je ook de brochure ‘Vlaamse Sociale Bescherming’ rustig nalezen.

oktober 2016 / S-magazine •

35

sociale info

Vrijwilligerswerk tijdens je arbeidsongeschiktheid?

Ja, dat kan!

Als vrijwilliger bouw je een fijn sociaal netwerk uit, leg je nieuwe contacten, leer je nieuwe vaardigheden … Vrijwilligerswerk is een zinvolle tijdsbesteding die structuur geeft aan je leven. En als je arbeidsongeschikt bent, dan kan vrijwilligerswerk een opstapje zijn naar genezing of re-integratie op de arbeidsmarkt.

Opgelet, je moet wel met enkele dingen rekening houden.

Voorwaarden Wil je als vrijwilliger aan de slag tijdens je arbeidsongeschiktheid? Dan moet je aan deze voorwaarden voldoen: • Je gezondheid laat je toe om het vrijwilligerswerk te doen.

• Je blijft vanuit medisch standpunt arbeidsongeschikt.

• De adviserend geneesheer van ons ziekenfonds moet bevestigen dat je het vrijwilligerswerk met je

gezondheidstoestand kan combineren.

Neem altijd contact op met de adviserend geneesheer vóór je als vrijwilliger (her)begint te werken.

Spreek erover met de adviserend geneesheer Maak een afspraak bij de adviserend geneesheer van ons ziekenfonds vóór je (opnieuw) aan de slag gaat als vrijwilliger.

De adviserend geneesheer moet beslissen of het vrijwilligerswerk dat je wil doen te combineren is met je algemene gezondheidstoestand.

Hij kan jou deze documenten en informatie vragen: • een recent medisch verslag van de dokter die jou behandelt • welke activiteit je als vrijwilliger wil uitoefenen • hoeveel uur per week en op welke dagen je vrijwilligerswerk wil doen

Meer info?

• Wat is vrijwilligerswerk en wat is het niet? Hoeveel mag je als vrijwilliger maximaal verdienen? De antwoorden vind je op www.bondmoyson.be/tijdensjeziekte of www.devoorzorg.be/tijdensjeziekte.

• Op zoek naar vrijwilligerswerk dat bij je past? Bekijk onze vacatures op www.bondmoyson.be/vrijwilligers of www.devoorzorg.be/vrijwilligers.

• Op de hoogte blijven van het nieuws over vrijwilligerswerk?

Neem een kijkje op onze Facebookpagina www.facebook.com/vrijwilligersinactie.

Monique (51 jaar), oppasvrijwilliger “Door een ongeval liep ik een ernstig rugletsel op. De maanden erna kon ik niet meer gaan werken. Maar stilzitten was niets voor mij! Ik miste het menselijke contact en wou mij graag zinvol bezighouden. Ik ben langsgegaan bij de adviserend geneesheer om samen de mogelijkheden te bekijken. Niet veel later ben ik gestart als oppasvrijwilliger.

Dankzij mijn vrijwilligerswerk voel ik mij opnieuw nuttig. Het doet me plezier om zoveel dankbaarheid in ruil te krijgen.”

36 • S-magazine / oktober 2016

• de naam en het adres van de organisatie waarvoor je als vrijwilliger wil werken.

Tip: vul vooraf de informatienota vrijwilligerswerk in. Zo heeft de adviserend geneesheer alle nodige informatie over jouw vrijwilligerswerk.

Download de informatienota op www.bondmoyson.be/tijdensjeziekte of www.devoorzorg.be/tijdensjeziekte, of vraag een exemplaar in een ziekenfondskantoor in je buurt.

Kriebelt het om zelf aan de slag te gaan?

Ons ziekenfonds biedt heel wat vrijwilligerswerk aan. Heb je zin om activiteiten te organiseren, personen met een handicap te begeleiden, kindjes te wegen en meten in een consultatiebureau, voordrachten te geven over gezondheidsthema’s, uitstappen te begeleiden …? Voor deze en een heleboel andere vrijwilligerstaken kan je bij ons terecht. Wij zoeken samen met jou een taak die aansluit bij je interesses en talenten.

Contacteer ons • West-Vlaanderen: 056 230 230 (optie 1) of www.bondmoyson.be/vrijwilligers • Oost-Vlaanderen: 09 333 55 00 of www.bondmoyson.be/vrijwilligers • Antwerpen: 03 285 43 30 of www.devoorzorg.be/vrijwilligers • Limburg: 011 24 99 11 of www.devoorzorg.be/vrijwilligers • Vlaams-Brabant: 078 15 60 30 of www.thuisopvangbrabant.be

viva-svv

e! st op Doe de treenzienenpraten.b www.ho Een bonkend hart, een hoofd dat ontploft: iedereen is weleens jaloers.

En dat is oké. Een beetje jaloezie is zelfs normaal in een relatie. Het is een teken dat je de ander niet kwijt wil. Maar er zijn grenzen. Dus tem dat groene monster in jou.

HOE DOE JE DAT?

WAT MET EEN JALOERSE VRIEND(IN)?

• Aanvaard dat je soms jaloers bent.

• Voel je niet schuldig.

• Maak goede afspraken over wat kan en niet kan in je relatie.

• Beantwoord niet eindeloos elke ondervraging.

• Ga na of je niet overdrijft.

• Probeer jaloezie niet angstvallig te voorkomen.

• Werk aan je zelfvertrouwen.

• Geef niet toe aan emotionele chantage.

• Stop je controlerend gedrag.

• Praat erover.

Bekijk het campagnefilmpje ‘Jaloerse Jonas en zijn Lady’ op WWW.HORENZIENENPRATEN.BE

In oktober 2016 lanceert VIVA-SVV, in samenwerking met de progressieve vrouwenbeweging zij-kant en de beweging tegen geweld vzw Zijn, een campagne rond jaloezie.

Voor de campagne ontwikkelden ze een jaloezietest en maakten ze het filmpje ‘Jaloerse Jonas en zijn Lady’. Surf naar www.horenzienenpraten.be, doe de test en ontdek hoe jaloers jij bent.

Bekijk zeker ook het campagnefilmpje.

Op de website vind je ook meer tips, hulpadressen en uitleg over de campagne.

Sofie de neVe oktober 2016 / S-magazine •

37

cultuur

RIK WOUTERS IN DRIEVOUD Rik Wouters is precies 100 jaar overleden en dat wordt in het najaar gevierd met drie tentoonstellingen.

Mechelen focust op zijn iconische beeldhouwwerk ‘Het Zotte Geweld’, het Modemuseum in Antwerpen presenteert de intieme wereld van Rik Wouters, Amersfoort belicht de relatie van de kunstenaar met Nederland.

Het Zotte Geweld, Rik Wouters.

Belfius Collection. © Foto Dries Van den Brande

Rik Wouters & Het Huiselijk Utopia, tot 26 februari 2017 in het Modemuseum Antwerpen. © Foto Ronald Stoops

Rik Wouters, geboren in 1888 in Mechelen, was amper 33 toen hij in Amsterdam stierf aan de gevolgen van kaakbeenkanker. Hoewel hij jong stierf, heeft hij een gigantisch oeuvre nagelaten van schilderijen, tekeningen en beeldhouwwerken.

Hij wordt beschouwd als een van de belangrijke post-impressionistische en modernistische kunstenaars van de Lage Landen.

Balanceren op één voet De tentoonstelling in Mechelen onderzoekt hoe Rik Wouters en andere kunstenaars trachten de beweging te vatten in een kunstwerk.

Het iconische beeldhouwwerk Het Zotte Geweld balanceert letterlijk op één voet. Het is een momentopname van een naakte vrouw die een onstuimige dans uitvoert.

Rik Wouters concipieerde het beeld na het bijwonen van een voorstelling van Isadora Duncan, die een revolutie in de dans teweegbracht. Andere kunstenaars als Auguste Rodin en Edgar Degas worstelden met dezelfde scène. Het Hof van Busleyden toont topwerken zowel uit de klassieke als de moderne kunst en tast de grens af tussen het Zotte Geweld en de Dwaze Maagd, het is maar hoe je het bekijkt.

Terug naar Utopia Het Modemuseum in Antwerpen bekijkt Rik Wouters vanuit een heel andere hoek. In deze tentoonstelling wordt ingezoomd op de huiselijke intimiteit en natuurlijke levenswijze die Rik Wouters in vele van zijn werken weergeeft.

Uitgangspunt van de tentoonstelling is het cultboek Walden (1854) van de Amerikaanse sociaal filosoof Henry David Thoreau dat het ideeëngoed van de ‘utopisten’ zou voeden die een natuurlijke levenswijze voorstelden als alternatief voor de jachtige consumptiemaatschappij. Thoreau trok zich twee jaar terug in een bos

en beschreef zijn ervaringen. "Ons leven wordt verspild aan details.

Vereenvoudig, vereenvoudig", is een van zijn quotes.

Je hebt het al begrepen: deze expositie sluit naadloos aan bij onze hedendaagse tijd. Bekende modeontwerpers als Walter Van Beirendonck, Ann Demeulemeester, Dries Van Noten en Véronique Branquinho reflecteren over dit thema met het werk van Rik Wouters in het achterhoofd.

Vluchteling in Nederland In het Flehite Museum in Amersfoort ligt de focus op de laatste twee levensjaren die Rik Wouters noodgedwongen in Nederland doorbracht.

Na de Slag om Antwerpen van 1914 werd de kunstenaar geïnterneerd in Amersfoort en in kamp Zeist.

Omwille van zijn gezondheidstoestand mocht hij het kamp voor Belgische militairen verlaten, waarna hij zich in Amsterdam vestigde.

Hoewel hij leed aan kanker vervaardigde Rik Wouters in Nederland nog vele kunstwerken. In het Rijksmuseum en het Stedelijk Museum in Amsterdam zou hij trouwens zijn eerste museale tentoonstellingen krijgen. De ontmoeting tussen Belgische en Nederlandse artiesten lag trouwens mee aan de basis van de explosie van de kunsten na Wereldoorlog I, een periode die Rik Wouters niet meer zou meemaken. Na een derde operatie stierf hij op 11 juli 1916 in het Prinsengrachtziekenhuis in Amsterdam.

Henri lenS

• Zot Geweld/Dwaze Maagd, tot 11 december in het Museum Hof van Busleyden in Mechelen. Open van 10u tot 17u (donderdag tot 22u), woensdag gesloten. Info: www.musemechelen.be.

• Rik Wouters & Het Huiselijk Utopia, tot 26 februari 2017 in het Modemuseum Antwerpen. Open van 10u tot 18u (eerste donderdag van de maand tot 21u), maandag gesloten. Info: www.momu.be.

• Rik Wouters en Nederland, van 7 oktober 2016 tot 8 januari 2017 in het Museum Flehite te Amersfoort. Open van 10u tot 17u, maandag gesloten. Info: www.museumflehite.nl.

38 • S-magazine / oktober 2016

ONZE NIEUWSTE AANBIEDINGEN 2017 STAAN NU OP ONZE WEBSITE:

G R O E P S R E I Z E N

www.azura-travel.com

OOSTENRIJK - TIROL – ALPIJNS SKIËN EN WANDELEN Afreis 6 januari 2017 – 10 dagen/7 nachten Het pittoreske dorpje Stumm in het Zillertal maakt deel uit van het sneeuwzekere skigebied Hochzillertal-Hochfugen (200 kilometer pistes tot hoogte 2.500 meter). Dit skigebied beschikt over de modernste liftinstallaties en pistes met een verschillende moeilijkheidsgraad. Ideaal voor zowel de beginnende als de geoefende skiër. Hotel Tipotsch*** gezellig en centraal gelegen familiehotel. Ontbijtbuffet en ’s avonds 3-gangenmenu met saladebuffet, dagelijks après-ski met een gratis natje en droogje. De kamers zijn ruim en comfortabel: badkamer met douche/wc, satelliettelevisie en balkon. Skiverhuur en winkels vlakbij het hotel. Skiliften liggen op wandelafstand en gratis skibus voor de deur. Skilessen voor beginners inbegrepen! Opstapplaatsen: Aalst, Aarschot, Berchem, Loppem, Brussel, Kraainem, Gentbrugge, Kuringen, Kortrijk, Heverlee, Lier, Lummen, Mechelen, Oostende, Sint-Niklaas.

Inbegrepen in de prijs: autocarreis met Snowbus heen en terug • fooien chauffeur • 7 overnachtingen in halfpension (inclusief 1 Tiroler menu bij kaarslicht) • Nederlandstalige wandelgids en skibegeleider • btw • S-Sportverzekering.

2-persoonskamer 715 euro

Eenpersoonskamer 785 euro

RONDREIS SRI LANKA zaterdag 4 februari tot zaterdag 18 februari 2017 – 15 dagen (gegarandeerde afreis)

2-persoonskamer 3.150 euro

Toeslag 1-persoonskamer 880 euro

SPANJE, ALMUNECAR, COSTA TROPICAL

Tussen Granada en Malaga, afgeschermd van de wind door de Sierra Nevada. Dankzij het microklimaat gemiddelde dagtemperatuur rond de 20°C! Hotel Bahía Tropical**** elegant en ideaal voor uitstappen (Alhambra, Alpujarras, Ronda) aan het strand, slechts 3,5 km van het centrum. Wellnessruimte en buitenzwembaden met zonneterrassen. Ruime kamers met airco, balkon of terras. Bar, tuin, terras, voorzieningen voor gasten met een lichamelijke beperking, lift, kluisje, verwarming, airconditioning, restaurant, snackbar, sauna, solarium, massage, biljart, bubbelbad, WiFi (gratis). All-in: ontbijt, middag- en avondmaal in buffetvorm met internationale en regionale gerechten, open bar met lokale dranken. Gratis toegang tot de Spa (1 x persoon/verblijf).

Inbegrepen in de prijs: lijnvlucht Brussel/Malaga/Brussel • 7 overnachtingen All-in • welkomstcocktail • Nederlandstalige begeleiding vanaf Zaventem • btw • luchthaventaksen • bagage en annuleringsverzekering.

Niet inbegrepen in de prijs: maaltijden tijdens de vluchten.

2-persoonskamer 895 euro

Naam en voornaam: ................................................................................................................. .................................................................................................................

Tel./gsm: .........................................................................................

E-mail: ..............................................................................................

Bon opsturen naar Azura Groepsreizen, Heihoekstraat 114, 9100 Sint-Niklaas of je deelname per E-mail bevestigen: azura@skynet.be . Voor bijkomende info bezoek onze website: www.azura-travel.com of bel 03 755 47 42.

OVERWINTERING, ANTALYA, TURKIJE

All-in

5 januari 2017 (29 dagen, 28 nachten) Medisch begeleide overwinteringsreis in Antalya aan de Turkse Riviera, een combinatie van rijke cultuur en geschiedenis, shopping en talrijke excursiemogelijkheden. Hotel Ramada Plaza Antalya***** vlakbij het oude stadscentrum van Antalya, goed om te genieten van de gezellige straatjes en ook in de winter vaak zonovergoten terrasje.

Per persoon in tweepersoonskamer all in: 1 398 Euro

All-in

13 maart 2017 (8 dagen/7 nachten)

Prijs per persoon (minimum 20 deelnemers) 13 maart 2017

ANTWOORDBON Ja, ik wens me in te schrijven met . . . . personen

Adres: ................................................................................................

De hoogtepunten kort samengevat: de prachtige natuur in een paradijselijk decor, de schitterende boeddhistische monumenten (Unsesco sites), de plantages van de beroemde Ceylon thee, de charmante en vriendelijke bevolking, het nationale park van Yala met olifanten, apen, vele vogelsoorten, de schitterende stranden en het perfecte klimaat. Dag 1: vlucht Zaventem – Colombo, dag 2 en 3: Colombo verkenning van de stad en doorreis naar Habarana, dag 4: Habarana – Anuradhapura – Habarana, dag 5: Habarana – Sigiriya – Habarana, dag 6: Habarana – Polonnaruwa – Habarana, dag 7: Habarana – Dambulla – Matala – Kandy, dag 8: uitgebreid bezoek aan Kandy en de tempel van de Tand, dag 9: Kandy – Nuwara Eliya centrum van de theeproductie, dag 10: Nuwara Elya – Ella – Buduruwagala – Yala, doorheen uniek landschap van centraal hoogland, dag 11: Yala, waar we een jeepsafari maken in het Yala National Park, dag 12: Yale – Galle – Hikkaduwa, langs de prachtige kustweg, dag 13: Hikkaduwa, een rustdag in een mooi resort, dag 14: vlucht Colombo – Brussel, dag 15: aankomst in Zaventem. Gedetailleerd programma op verzoek.

Inbegrepen: de internationale vluchten van Brussel naar Colombo en terug • de luchthaventaksen • Nederlandstalige begeleiding van Brussel tot Brussel • de lokale gids voor de ganse rondreis • lokaal transport in comfortabele autocar met airconditioning • toegangsgelden voor de beschreven bezoeken en bezienswaardigheden • alle overnachtingen in zeer goede 4 sterrenhotels of gelijkwaardig • vol pension vanaf middagmaal op dag 02 tot en met ontbijt op dag 14 • BTW . Niet inbegrepen: visum • persoonlijke uitgaven • verzekeringen • dranken bij de maaltijden. Documenten: internationaal paspoort minstens nog 6 maanden geldig na aankomst • visum • geen inentingen vereist Prijs per persoon ( min. 15 pers. ) 4 februari 2017

In Hotel Serwir, Koningin Astridlaan 57, 9100 Sint-Niklaas. Van 10 tot 17 uur bent U van harte welkom om onze reisleiders en medereizigers te ontmoeten, en in première kennis te maken met de Azura-Groepsreizen brochure 2017. GRATIS TOEGANG, VOORAF INSCHRIJVEN VERPLICHT

✁

Prijs per persoon (minimum 35 deelnemers) 6 januari 2017

REISMARKT AZURA GROEPSREIZEN ZONDAG 18 DECEMBER 2016

1-persoonskamer 1 060 euro

Info en inschrijvingen: www.azura-travel.com of groepsreizen@azura-travel.com of 03 755 47 42 Azura Groepsreizen een organisatie van Global Contacts nv • Heihoekstraat 114, 9100 Sint-Niklaas • Ondernemingsnummer BE 0448 402 294 • Global Contacts lic. A5239 is verzekerd tegen financieel onvermogen bij de V.S.R., de Vlaamse Solidariteit Reisgelden, een afdeling van de VVR/VVRO.

SPANJE, BENIDORM, DE ZON IN UW WINTER

All-in

12 januari 2017 – 10 dagen/9 nachten Hotel RH Princesa**** blinkt uit in service, geen moeite wordt gespaard! Vele gasten komen hier dan ook graag terug. Kwaliteit staat voorop in dit hotel en dat geldt zeker ook voor de lekkere, gevarieerde buffetten. Maar ook het entertainment krijgt lof, er wordt van alles georganiseerd: zangers, dansers, spelletjes, shows... Het zwembad is niet het grootste van Benidorm, maar het verwarmde binnenzwembad én het goedgevulde animatieprogramma maken heel veel goed. De kamers van het hotel werden tijdens de winter van 2015/2016 vernieuwd.

Prijs geldig bij reservering voor 30.10.2016 per persoon in tweepersoonskamer: 750 Euro, toeslag eenpersoonskamer: 135 Euro

Reddie Teddy Geboortecoaching

“Wanneer kan ik de geboortepremie aanvragen, wanneer zal ik de eerste beweging voelen, wat mag ik nog eten, welke voordelen biedt mijn ziekenfonds, wat neem ik mee naar het ziekenhuis, hoe merk ik het verschil tussen echte en valse weeën,?...”

Reddie Teddy Geboortecoaching Een vroedkundige begeleidt je deskundig en geeft antwoord op al je vragen in het kader van je zwangerschap.

Tijdens de zwangerschap en na de bevalling komt zij langs op afgesproken tijdstippen. Tussendoor kan je steeds telefonisch terecht bij haar met jouw vragen! De vroedkundige staat je, samen met andere zorgverleners, met raad en daad bij. Zij zorgt voor een echt rustpunt tijdens deze mooie, maar soms heftige periode.

Voor Bond Moyson leden is de dienstverlening volledig kosteloos!

Heb je zelf al een vroedkundige gekozen? Geen probleem! Onze consulenten staan je graag bij om alle administratieve en financiële zaken, diensten en voordelen in goede banen te leiden. Zo vergeet je niets en kan je zorgeloos genieten van je zwangerschap.

Meer info op www.bondmoyson.be/geboortecoach of 056 230 230 (optie 2) of ga langs in een BM-kantoor.

S-magazine - Maandblad van de Socialistische Mutualiteiten nr. 426 - oktober 2016 - Verantwoordelijke uitgever: P. Callewaert Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel

van je zwangerschap tot na de bevalling