oktober-november-december 2016 Verschijnt 4x per jaar
10
Gevluchte vrouwen aan het woord
16
Hoe jaloers b Doe de test en jij? .
s structie n o c e r t ld taa Bors erugbe beter t
Maak een end aan het supplement Op 4 februari, Wereldkankerdag, trakteerden VIVA-SVV en Zij-kant het kabinet van minister Maggie De Block op een heerlijke borstentaart. Een protest tegen de torenhoge supplementen die sommige chirurgen aanrekenen voor borstreconstructies met eigen weefsel. En blijkbaar smaakte dit toetje: begin juli sloten ziekenfondsen en artsen een akkoord over tarieven en terugbetaling. Liefde gaat door de maag? De nieuwe regeling is zeker goed nieuws. Want in twee- of meerpersoonskamers verdwijnen voortaan de supplementen. In eenpersoonskamers van ziekenhuizen die de overeenkomst tekenen worden de ereloonsupplementen geplafonneerd op 100%. Bovendien spraken artsen en mutualiteiten af om de informatie aan de patiënten te verbeteren en nam men maatregelen om de kwaliteit van de ingrepen te verhogen. Toch moeten we enkele kanttekeningen plaatsen. In ons land verblijven patiënten meer dan elders in eenpersoonskamers. Niet zelden op aanraden van artsen voor wie dit – net als voor de ziekenhuizen - financieel interessanter is. Een van de redenen overigens om komaf te maken met de huidige ziekenhuisfinanciering. De supplementen in de eenpersoonskamers blijven ook met de nieuwe afspraken behoorlijk hoog. In ziekenhuizen die het akkoord niet erkennen is er zelfs geen begrenzing. Laat je dus zeker goed informeren. En kunnen we nog een stapje verder gaan? Naar een gezondheidszorg die voor iedereen toegankelijk en betaalbaar is. Waar je inkomen niet bepaalt of en hoe vaak je naar de dokter gaat. Waar iedereen zich de beste zorgen kan veroorloven. En waar het betalen van supplementen tot het verleden behoort. Klinkt misschien utopisch maar dat is het niet. Gezondheid is een mensenrecht!
Karin Jiroflée
voorzitter VIVA-SVV
2 Vizine
oktober 2016
In dit nummer
18
14
oktober-november-december 2016 Verschijnt 4x per jaar
t voor Een stap voorui enders sg an Boliviaanse tr
10
Gevluchte vrouwen aan het woord
16
16
ties onstruc Borstrec ugbetaald beter ter
Hoe jaloers ben jij? Doe de test .
Is er no een ma od aan nnenda g?
Wil jij Vizine 4x per jaar in je brievenbus ontvangen? Dat kan! Abonneer je nu voor maar 5 euro per jaar. Voor meer info: surf naar www.viva-svv.be/vizine of bel naar 02 515 04 81.
Colofon Vizine: magazine van VIVA-Socialistische Vrouwen Vereniging vzw, partner van de Socialistische Mutualiteiten, De Voorzorg, Bond Moyson Nummer 59: jaargang 12 Redactie: Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel, 02 515 04 10 E-mail: info@viva-svv.be Verantwoordelijke uitgever: Karin Van Mossevelde Coördinatie: Sarah Brancart
Inhoud
nze n van opsverlof e t a t l u erscha de res Bekijk te rond oud enquê
02
Edito: Maak een end aan het supplement
04
De wereld van gevluchte vrouwen in beeld
07
Hoe jaloers ben jij?
10
Borstreconstructies worden beter terugbetaald
11
Neem deel aan de Schrijfmarathon van Amnesty International
Redactie: Sofie De Neve, Carmen Brankaer, Delphine Verscheure, Lilith Roggemans , David Verstockt, Danielle Hennaert, Karin Jiroflée, Bart Vandormael, Sarah Brancart
12
Lees ons interview met mannenvereniging ‘Vaderinstituut vzw’
14
Man bijt hond: Is er nood aan een mannendag en waarom?
Concept en creatie: Kevin Hensels
16
Ook papa’s die minder verdienen hebben recht op quality time met kinderen
Eindredactie: Bart Vandormael
18
FOS: Een stap vooruit voor Boliviaanse transgenders
Bladmanager: Urbain Vandormael
19
Vrijwilligers in actie
Druk: All-in Media
22
Digestief: Levens veranderen aan de keukentafel
Vormgeving: Inge Raemaekers
3 Vizine
GELIJKE KANSEN
De wereld van gevluchte vrouwen in beeld Bezoek onze fototentoonstelling ‘Toon wat ik zie’
Over vrouwelijke vluchtelingen zien en horen we bitter weinig in de media. Als ze al eens aan bod komen, worden de vrouwen vaak afgeschilderd als kwetsbaar, zorgend en afhankelijk. De werkelijkheid is kleurrijker, ingewikkelder en veel boeiender. Die veelzijdigheid en nuance wordt in beeld gebracht in de fototentoonstelling “Toon wat ik zie, de wereld van vier gevluchte vrouwen in beeld”. Vier duo’s, die bestaan uit een gevluchte vrouw en een fotografe, leerden elkaar gaandeweg beter kennen, wat vertaald werd in een reeks beelden. De nadruk ligt niet op het verhaal achter de vluchteling of de herkomst van de vrouwen, maar wel op wat ze zelf willen vertellen. Waar ze van houden, hoe de maatschappij op hen reageert, hun (hoge) opleiding, enzovoort.
Finissage Het resultaat kan je bekijken van 1 tot 18 oktober 2016 in het Open Kunstenhuis Globe Aroma, Moutstraat 26, 1000 Brussel. Nadien verhuist de tentoonstelling naar andere plaatsen in Vlaanderen. Op 13 oktober ben je welkom tussen 19 en 22 uur voor een feestelijke finissage met live muziek en de mogelijkheid om kennis te maken met de fotografes en de vluchtelingen.
4 Vizine
Het open, laagdrempelige kunstenhuis Globe Aroma is een ontmoetingsplatform waar participatieve kunstprojecten ontwikkeld worden met en voor nieuwkomers en Brusselaars. www.globearoma.be Els Rochette, artistiek directeur: “Globe Aroma wil meer vrouwelijke kunstenaars betrekken bij haar werking. Daarom is dit project, met de focus op vrouwen, een mooie opportuniteit voor ons.” De tentoonstelling is een initiatief van vrouwenvereniging VIVASVV, in samenwerking met Globe Aroma.
Boek de tentoonstelling Je kan de tentoonstelling ook zelf boeken. Dat is gratis, maar we vragen wel een waarborg. Interesse? Mail sofie.debecker@viva-svv.be of bel 02 515 17 25.
Maak kennis met twee van de duo's Maak alvast kennis met de duo’s Cendra & Ifrah en Françoise & Mieke. De andere vrouwen leer je kennen tijdens de tentoonstelling.
Cendra en Ifrah
werken rond: “Zorgen voor oudere mensen”
Vanwaar je beslissing om deel te nemen aan dit project? Ifrah: “Voor mij is dit project belangrijk omdat ik mensen kan ontmoeten die ik vroeger niet kende. En ik ga graag mijn huis uit.”
Mijn verhaal … Vandaag wil ik jullie vertellen over een klein verschil tussen België en mijn land. Op een dag zat ik in de bus en er was geen zitplaats meer, dus wou ik mijn plaats geven aan een dame. Ik zei haar: “Moeder, u kan mijn plaats innemen.” Ze was gechoqueerd. Ze zei: “Ik ben je moeder niet.” Een man kwam tussen, hij wilde weten wat er gebeurd was. Ik zei hem: “Vader, ik wou haar mijn plaats geven.” Maar ook hij had mij fout begrepen. Ik heb geleerd om tegen oudere mensen in België geen mama of papa te zeggen.
Cendra : “Ik zie het project als een kans om mensen te ontmoeten met wie ik anders niet makkelijk in contact zou komen. Voor mij is het ook een manier om, aan de hand van fotografie, een positief aspect van hun leven te tonen, van hun projecten, van wat ze verlangen. Ik wil ook de vooroordelen en stereotypes doorbreken en mooie, maar vooral onbekende verhalen van deze vrouwen tonen.”
Tot voor kort kenden jullie elkaar niet. Klikt het? Cendra : “Ik heb echt een goed contact met Ifrah, ondanks de taalbarrière. Dat had ik niet verwacht en is dus een aangename verrassing. Dit is niet alleen een artistiek, maar ook een sociaal experiment. Ik hoop dat Ifrah dankzij deze tentoonstelling kansen krijgt in België, dat er deuren voor haar open gaan.” Ifrah: “Cendra is heel lief, ik vind haar echt leuk.”
De Somalische Ifrah schreef dit tekstje kort na haar aankomst in België. De tekst getuigt van een cultuurverschil waarmee Ifrah heeft moeten leren omgaan. Cendra: “Ifrah houdt ervan om mensen te helpen. Vooral ouderen helpt ze graag door boodschappen te doen, samen te gaan wandelen of hen simpelweg gezelschap te houden.” Ifrah: “Iedere vrijdag, van 9 uur tot 13 uur, ga ik naar het Erasmus ziekenhuis. Ik help er mensen die geen Frans spreken. Ik wijs hen de weg naar de tandarts, de dokter, de gynaecoloog, de pediater enzovoort. Intussen ken ik de Franse woorden voor allerlei soorten dokters. Ik ga ook wandelen met mensen die in een rolstoel zitten.” Cendra: “Onlangs gingen we samen naar een vriendin van Ifrah. Daar namen we voor de eerste keer foto’s. Binnenkort bezoeken we het Sint-Jansziekenhuis in Brussel.”
5 Vizine
GELIJKE KANSEN
Françoise en Mieke
werken rond: ‘Het belang van onderwijs voor vrouwelijke migranten’ Mieke: “Het was een echte uitdaging om dit thema in beeld te brengen.” Françoise: “Toch hebben we niets in scène gezet, alles is gebaseerd op echte feiten. Er zijn foto’s genomen bij Bon tijdens mijn inburgeringslessen en lessen Nederlands, bij Muntpunt terwijl ik een boek kopieer om mijn Nederlands te verbeteren, bij de VUB waar ik me ben gaan inschrijven voor de Master moleculaire biologie enzovoort. We zijn ook naar “samen zingen” geweest. Daar zong ik in het Nederlands en heb ik nieuwe woorden geleerd.” Mieke: “We zijn ook koffietjes gaan drinken, gaan aperitieven … We hebben elkaar vaak gezien en hebben veel gelachen. Het is alsof we elkaar al lang kennen. Elk moment was mooi. Daarom zouden we ons duo omschrijven als actief, positief en gelukkig.”
Welke boodschap wil je meegeven met dit thema? Mieke: “Vluchtelingenvrouwen hebben een mooiere toekomst als ze kunnen instappen in ons onderwijs en zo hogerop kunnen geraken. Het blijft niet bij een integratiecursus en een cursus Nederlands. Er gaan veel meer deuren open als je studeert.”
Françoise: “Wij hebben een uitdrukking die luidt: « l’éducation vaut mieux que la naissance » (onderwijs is beter dan geboorte). Dankzij onderwijs leer je de regels van de samenleving, je leert de mensen uit je omgeving respecteren enzovoort. Een wereld zonder onderwijs is als een dode wereld. “
Je bent heel fel overtuigd van het belang van onderwijs. Hoe komt dat? Françoise: “Ik ben zo opgevoed. Mijn papa zei me voortdurend dat ik goed mijn best moest doen op school. Dat je nooit moet wachten tot mensen je alles geven. Als ik moet kiezen tussen alles krijgen maar niet naar school kunnen of naar school gaan maar niets krijgen, dan zou ik kiezen voor scholing. Ik zal kennis opdoen, een vak leren, werken en alles zelf verdienen.” “Ik vind het belangrijk om te kunnen bijdragen aan de maatschappij die mij opvangt. Anders zou ik me nutteloos voelen.”
Heeft dit project je iets bijgeleerd? Mieke: “Met dit project wil ik proberen een positief beeld van vluchtelingen neer te zetten. In ons België van vandaag is dat een pijnpunt. Nochtans zijn het mensen zoals jij en ik, die evenveel recht hebben op een toekomst. Wij westerlingen vinden te veel dingen vanzelfsprekend, naar school gaan bijvoorbeeld, Terwijl Françoise daar echt voor moet vechten.” Françoise: “Je mag nooit de moed verliezen. Niets is onmogelijk als je de wil hebt om te vechten. Daarom zeg ik nooit nee als iemand me iets voorstelt. Je wint altijd. Ik zie dit project als een unieke kans, die misschien maar één keer in mijn leven voorkomt.” “Het project geeft waarde aan de vrouwelijke migranten in België. Bovendien heb ik kennisgemaakt met Mieke en veel anderen. Ik heb Nederlands geleerd. En ik heb geleerd dat je een verhaal kan vertellen met een foto.”
Wil je weten wanneer je de fototentoonstelling waar kan zien? Neem dan een kijkje op www.viva-svv.be of bezoek onze Facebookpagina www.facebook.com/vivasvv.be.
Sofie De Neve
6 Vizine
ANTIGEWELDCAMPAGNE
st! e t e d e o D
Een bonkend hart, een hoofd dat ontploft: iedereen is weleens jaloers. En dat is okĂŠ. Een beetje jaloezie is zelfs normaal in een relatie. Het is een teken dat je de ander niet kwijt wil. Maar er zijn grenzen. Dus tem dat groene monster in jou. In oktober 2016 lanceert VIVA-SVV, i.s.m. de progressieve vrouwenÂbeweging zij-kant en de beweging tegen geweld vzw Zijn, een campagne rond jaloezie. Daarvoor ontwikkelden de organisaties een online jaloezietest en het filmpje 'Jaloerse Jonas en zijn Lady'. Doe de test op de volgende pagina en bekijk het filmpje op www.horenzienenpraten.be.
7 Vizine
ANTIGEWELDCAMPAGNE
Zit er een groen monster in jou?
Doe de jaloezietest De test bestaat uit drie delen. Elke kleur peilt naar ĂŠĂŠn soort jaloezie. Tel per kleur je punten op en bekijk je groene, rode en blauwe resultaat!
1. Als mijn vriend(in) over persoonlijke dingen spreekt met iemand anders*: - Vind ik dat niet erg (0) - Vind ik dat een beetje erg (2) - Vind ik dat heel erg (4) 2. Als mijn vriend(in) flirt met iemand anders: - Vind ik dat niet erg (0) - Vind ik dat een beetje erg (2) - Vind ik dat heel erg (4) 3. Als mijn vriend(in) plots veel over iemand anders begint te praten: - Vind ik dat niet erg (0) - Vind ik dat een beetje erg (2) - Vind ik dat heel erg (4) 4. Als mijn vriend(in) vaak afspreekt met zijn/haar ex: - Vind ik dat niet erg (0) - Vind ik dat een beetje erg (2) - Vind ik dat heel erg (4) 5. Als mijn vriend(in) iemand anders kust op de mond: - Vind ik dat niet erg (0) - Vind ik dat een beetje erg (2) - Vind ik dat heel erg (4)
Totaal groen:
punten
6. Als mijn vriend(in) uitgaat zonder mij, ben ik bang dat hij/zij iemand tegenkomt met wie het goed klikt. - Nooit (0) - Soms (2) - Vaak (4) 7. Ik ben bang dat mijn vriend(in) iemand anders aantrekkelijker vindt dan mij. - Nooit (0) - Soms (2) - Vaak (4) 8. Ik ben bang dat mijn vriend(in) met iemand anders vrijt. - Nooit (0) - Soms (2) - Vaak (4) 9. Ik ben bang dat mijn vriend(in) iemand anders leuker vindt dan mij. - Nooit (0) - Soms (2) - Vaak (4) 10. Ik doe dingen tegen mijn zin omdat ik bang ben dat mijn vriend(in) mij anders verlaat. - Nooit (0) - Soms (2) - Vaak (4)
Totaal rood:
*iemand anders = iemand van het geslacht waarop je vriend(in) valt.
8 Vizine
punten
11. Als mijn vriend(in) zijn/haar gsm laat slingeren, lees ik de berichtjes. - Nooit (0) - Soms (2) - Vaak (4) 12. Ik heb het moeilijk als mijn vriend(in) iets doet zonder mij. - Nooit (0) - Soms (2) - Vaak (4) 13. Ik wil op elk moment weten waar mijn vriend(in) is. - Nooit (0) - Soms (2) - Vaak (4) 14. Ik wil niet dat mijn vriend(in) omgaat met mensen van het geslacht waar hij/zij op valt. - Nooit (0) - Soms (2) - Vaak (4) 15. Mijn vriend(in) is van mij alleen en dat laat ik graag aan iedereen merken. - Nooit (0) - Soms (2) - Vaak (4)
Totaal blauw:
punten
Bekijk je resultaten
Tips tegen jaloezie
Jaloers zijn omdat er een aanleiding is. Dit is een normale vorm van jaloezie. Ben jij jaloers als je vriend(in) nauw persoonlijk contact heeft met iemand anders? 0 tot 6 punten: Nauwelijks. Hoewel dat uitzonderlijk is, is daar niets mis mee. 8 tot 14 punten: Een beetje. Dat is normaal. Maak samen goede afspraken over wat kan en niet kan in jullie relatie. 16 tot 20 punten: Heel erg. Dat bewijst dat je je vriend(in) niet kwijt wil, maar hou je relatie gezond en overdrijf niet.
Zo tem je dat groene monster in jou!
ANGSTIGE JALOEZIE: Bang zijn dat je vriend(in) je zal bedriegen of verlaten. Deze vorm van jaloezie is niet gezond voor jezelf en je relatie. Ben jij bang dat je vriend(in) je zal verlaten of bedriegen? 0 tot 6 punten: Nauwelijks. Dat is een goed teken. Je zit goed in je vel en hebt vertrouwen in je vriend(in) en jullie relatie. 8 tot 14 punten: Een beetje. Als je je terecht zorgen maakt, is het tijd voor een gesprek. Als je twijfels opduiken zonder reden, kijk dan eens naar jezelf. 16 tot 20 punten: Heel erg. Als je je terecht zorgen maakt, vertel dan je vriend(in) dat het zo niet verder kan. Als je piekert zonder reden, zit je slecht in je vel. Laat je helpen.
Wat met een jaloerse vriend(in)?
REACTIEVE JALOEZIE:
• Aanvaard dat je soms jaloers bent. • Maak goede afspraken over wat kan en niet kan in je relatie. • Ga na of je niet overdrijft. • Werk aan je zelfvertrouwen. • Stop je controlerend gedrag. • Praat erover.
• Voel je niet schuldig. • Beantwoord niet eindeloos elke ondervraging. • Probeer jaloezie niet angstvallig te voorkomen. • Geef niet toe aan emotionele chantage. • Laat hem/haar de jaloezietest invullen op www.horenzienenpraten.be.
Bekijk het campagnefilmpje ‘Jaloerse Jonas en zijn Lady’ op
PREVENTIEVE JALOEZIE:
Jaloers zijn om te voorkomen dat je vriend(in) je zal bedriegen of verlaten. Ook deze vorm van jaloezie is niet gezond voor jezelf en je relatie. Controleer jij je vriend(in)? 0 tot 6 punten: Zelden. Dat is een goed teken: je staat sterk in je schoenen en vertrouwt je vriend(in). 8 tot 14 punten: Soms. Je vriend(in) zal zich gevangen voelen. Als je je terecht zorgen maakt, praat dan met je vriend(in). Anders lig je waarschijnlijk met jezelf in de knoop. 16 tot 20 punten: Heel vaak. Je bezorgt jezelf stress en duwt je vriend(in) van je weg. Of je nu terecht of onterecht jaloers bent, stop je controlerend gedrag. Extreme jaloezie kan leiden tot partnergeweld.
WWW.HORENZIENENPRATEN.BE.
Je vindt er ook meer tips, hulpadressen en uitleg over de campagne.
Sofie De Neve
9 Vizine
GEZONDHEID
Borstreconstructies worden beter terugbetaald Goed nieuws voor vrouwen die om een medische reden hun borst(en) verliezen. Een borstreconstructie met eigen weefsel wordt goedkoper. De Nationale Commissie Artsen Ziekenfondsen heeft hierover een akkoord bereikt. In ons land laten elk jaar tussen de 1500 en 2000 vrouwen hun borsten amputeren. Omdat er borstkanker bij hen werd vastgesteld of om het te voorkomen. Tot nu toe rekenden chirurgen vaak hoge supplementen aan. Dit niet enkel in eenpersoonskamers, maar ook in tweepersoonskamers waar dan zogenaamde ‘esthetische supplementen’ werden gevraagd. Vrouwen betaalden gemiddeld zelf 4000 euro voor borstreconstructie met eigen weefsel. Dit bedrag liep soms op tot 12.000 euro. Vanaf nu worden de ingrepen beter terugbetaald, met minder supplementen.
Eenpersoonskamer
Maximale supplement
Reconstructie van één borst
2940 euro
Reconstructie van twee borsten
4545 euro
Tweepersoonskamer
0 euro
ELKE ROUX ERVARINGSDESKUNDIGE
Ik ben heel tevreden dat er eindelijk een oplossing is. Het is het resultaat van jaren druk zetten en actie voeren. Ik ben zeer blij dat de terugbetaling nu beter, makkelijker en transparanter zal verlopen. VIVA-SVV is tevreden Op 4 februari, Wereldkankerdag, voerden wij samen met zij-kant actie tegen de te hoge supplementen die artsen aanrekenden. We herinnerden minister van volksgezondheid Maggie De Block aan het belang van deze zaak en gaven haar een heerlijke borstentaart. Het zal haar dus gesmaakt hebben!
Wat krijgen vrouwen? Voor dit bedrag, hebben vrouwen recht op het volledige pakket: • Een reconstructie van de borst; • Een remodellage van de borst; • Een tepelreconstructie; • Een tepeltatoeage.
De chirurg tevreden In ruil voor deze nieuwe regeling, krijgt de plastisch chirurg nu een vergoeding die 75 % hoger ligt dan vroeger. De ziekteverzekering betaalt dit hogere bedrag. De chirurg mag geen extra supplementen vragen en moet de patiënten vooraf eerlijk informeren over de kostprijs. Anesthesisten mogen wel nog supplementen aanrekenen.
Meer info: www.bondmoyson.be of www.devoorzorg.be Lilith Roggemans
10 Vizine
GELIJKE KANSEN
Jouw brief kan levens veranderen Neem deel aan de Schrijfmarathon van Amnesty International Op 10 december staan we met z'n allen stil bij het recht om te leven en vrij te zijn. Naar aanleiding van de Internationale dag van de Mensenrechten schrijven wereldwijd honderdduizenden mensen brieven voor slachtoffers van mensenrechtenschendingen. Autoriteiten over de hele wereld hebben vorig jaar meer dan drie miljoen brieven gekregen die de mensenrechtenschendingen in hun land aankaarten. En dat heeft geloond. Zo kwam de Amerikaanse Albert Woodfox na 43 jaar onterechte eenzame opsluiting vrij en neemt de regering in Burkina Faso stappen om gedwongen kindhuwelijken in te dijken. En dat zijn maar twee positieve voorbeelden.
1 op de 4 levert resultaat Brieven schrijven verandert levens. Brieven schrijven redt levens. Bij Amnesty International weten ze dat na meer dan 50 jaar ervaring. Eén op de vier van hun schrijfacties levert resultaat op: een vrijlating, een doodstraf die verandert in een celstraf, enzovoort. Wanneer onmiddellijk resultaat uitblijft, vormen de brieven een hartverwarmende opsteker als bijlage voor de slachtoffers, hun familie en vrienden. De brieven zijn het bewijs dat ze niet vergeten worden.
Schrijfmarathon 2016 Van 3 tot en met 31 december organiseert Amnesty International overal in Vlaanderen Schrijfmarathons. Je kan er op verschillende manieren aan deelnemen. Kom naar het startevenement op 3 december in de Karel de Grote Hogeschool aan de Groenplaats in Antwerpen. Van 12 uur tot 24 uur kan je daar, tussen het schrijven door, genieten van een handmassage, een hapje, een drankje en tal van optredens.
Kan je er niet bij zijn? Ook in jouw buurt kan je deelnemen in je bibliotheek, wereldwinkel of op een marathon georganiseerd door een Amnesty-activist. Je kunt ook zelf een Schrijfmarathon op je werk, bij je thuis of met vrienden organiseren. Daarvoor kan je via onze website een gratis actiepakket bestellen met voorbeeldbrieven, affiches en promomateriaal. Kruip in je pen en kom op voor de rechten van Maxima, Annie, Eren en vele anderen. Jouw brief kan levens veranderen! Meer info: www.schrijfmarathon.be
Schrijfmarathon in december Amnesty gelooft in de kracht van brieven. Daarom is er in december opnieuw een Schrijfmarathon. Doe jij ook mee? Dit jaar schrijven we voor tien (groepen van) mensen van wie de mensenrechten zwaar geschonden worden. Voor elk van hen kan jouw brief het verschil maken. Voor Eren Keskin, een Turkse mensenrechtenadvocate die ontelbare keren werd gearresteerd. Voor de Peruviaanse Maxima, die strijdt tegen de bedrijven die haar land willen ontnemen. Voor de tienjarige Annie uit Malawi, die vreest voor haar leven omdat ze lijdt aan albinisme. Danielle Hennaert
11 Vizine
GELIJKE KANSEN
Het vaderinstituut komt op voor de rechten van papa’s INTERVIEW MET OLIVIER VANHAELEN Op 19 november is het Internationale Mannendag. Het thema van dit jaar is “De MiddenWeg”, waarmee opgeroepen wordt tot dialoog tussen mannen en vrouwen. VIVA-SVV geeft het goede voorbeeld en sprak met Olivier Vanhaelen, oprichter van Vaderinstituut vzw. “Er is een evolutie aan de gang in onze maatschappij. In onze geschiedenis zijn er nog nooit zoveel koppels geweest die uit elkaar gaan. Veel vaders worden hierdoor geconfronteerd met problemen rond de verblijfsregeling van hun kind na de scheiding. Vanuit die insteek zijn wij enkele jaren geleden met een aantal mannen bij elkaar gekomen. Er bestaan namelijk veel vrouwen- en mamabewegingen. Het leek ons belangrijk om ook eens de stem van de papa’s te horen. En zo werd in 2012 het Vaderinstituut opgericht”, vertelt Olivier. De algemene doelstelling van de organisatie is om vaders meer betrokken te krijgen bij de opvoeding en de zorg voor hun kinderen en om op te komen voor vrede tussen beide ouders. “Ons eigen team is vrij klein, maar wij zijn ook intensief bezig binnen heel wat andere organisaties, zowel in binnen- als buitenland. Zo zetelen we onder andere in het Platform for European Fathers, een aanspreekpunt voor de Europese commissie rond vaderschap.”
12 Vizine
Ouderverstoting “Hoewel de vzw oorspronkelijk opgericht werd als aanspreekpunt voor de overheid rond vaderschap in algemene zin, is één van de belangrijkste thema’s waar wij rond werken de problematiek van ouderverstoting.” Bij dit fenomeen allieert het kind zich sterk met één ouder en verstoot het de andere ouder zonder geldige reden. Olivier werd na zijn scheiding helaas ook zelf met de problematiek geconfronteerd. “Bij ouderverstoting zet één van beide ouders vaak zijn of haar emoties over op het kind en wordt het kind als wapen gebruikt tegen de ex-partner. Hierdoor wil het kind de verstoten ouder niet meer zien”, duidt Olivier. “Je hebt als ouder nochtans het recht om contact te hebben met je kinderen, en als kind het allerhoogste recht om contact te hebben met je beide ouders. Dit is een fundamenteel recht dat we moeten blijven vrijwaren. We moeten ervoor zorgen dat een kind in een vrije, niet beïnvloedde situatie van beide ouders kan houden en
Er zijn veel ouders die hun kind helemaal niet meer zien. Kan je je dat inbeelden? centrum voor ouders, grootouders en kinderen dat tegemoet probeert te komen aan de problematiek van een (v)echtscheiding. Het Vaderinstituut pleit er natuurlijk ook voor om veel vroeger in te springen zodat het niet zo ver hoeft te komen.”
Meer en meer mama’s “Veel mensen nemen contact op met het instituut en hebben vragen zoals ‘Waar kan ik terecht voor juridisch advies, Waar kan ik terecht voor bepaalde hulpverlening? Hoe pak ik dit aan? Enzovoort’. De laatste tijd kloppen ook steeds meer en meer mama’s bij ons aan. Dit toont aan dat ouderverstoting niet te maken heeft met gender, maar dat er fouten in ons rechtssysteem zitten”, vertelt Olivier.
contact kan hebben met beide ouders, zelfs in het geval van een scheiding.” “Hoewel België één van de meest vooruitstrevende wetgevingen heeft op het gebied van echtscheiding, loopt er heel veel verkeerd bij de uitvoering ervan. Als een verblijfsregeling niet wordt nageleefd, wordt daar op juridisch vlak weinig aan gedaan. Er zijn dan ook veel ouders die hun kind helemaal niet meer zien. Kan je je dat inbeelden?”
Lobbyen Het Vaderinstituut neemt verschillende taken op zich, zegt Olivier: “We verrichten lobbywerk op politiek niveau inzake wetgeving. Daarnaast zetelt het Vaderinstituut in adviesraden en proberen we de problematiek van ouderverstoting aan te kaarten binnen de hulpverlening. We mogen zeggen dat we toch al een aantal resultaten geboekt hebben, zowel op het vlak van hulpverlening als wetgeving staan er dingen te veranderen.” “Wij zijn ook actief binnen het ‘Huis van Hereniging’, een centrum waar kinderen en hun verstoten ouders herenigd worden door middel van therapie. Daarnaast steunen we een ontmoetings
“Wij zijn er zeker niet alleen voor papa’s, maar komen in het algemeen op voor de problematiek. Het Vaderinstituut vindt positief ouderschap heel belangrijk. De kinderen zijn vaak de grootste slachtoffers. Heel wat psychische problemen vloeien dan ook voort uit ouderverstoting”.
Een vrouw in het bestuur “Er bestaan ondertussen heel wat initiatieven om de problematiek van ouderverstoting aan te pakken. Wij zijn van plan om dit op korte termijn meer te coördineren en tijd te maken voor de uitbouw van onze organisatie. Het komende jaar gaan we ons ook verdiepen in de manier waarop het Vaderinstituut verder een rol kan spelen als aanspreekpunt en kenniscentrum.”
Ouderverstoting heeft te maken met fouten in ons rechtsysteem. “Momenteel werkt de vzw niet met leden, maar ook hierover gaan we ons bezinnen. Daarnaast neemt bij onze Waalse tegenhanger SOS PAPA een vrouw het voorzitterschap op. Bij ons is dat voorlopig nog niet het geval, maar ook wij zouden het leuk vinden mocht er een vrouw in ons bestuur zitten”, sluit Olivier af. Carmen Brankaer
13 Vizine
MAN BIJT HOND
Is er nood aan een mannendag? OP 19 NOVEMBER IS HET MANNENDAG. WIJ VROEGEN ENKELE ONDER HEN OF EN WAAROM DAAR NOOD AAN IS.
“Ik had er nog nooit van gehoord. Vrouwendag lijkt me een goed moment om even de verdrukking aan te kaarten en andere foute dingen die worden gedaan met vrouwen. Mannendag klinkt me eerder als een dag voor een feestje! 'Internationale mannendag nu 20 % korting op bier en elektrische boormachines B' Misschien een vreem de reactie, maar dat is wat er spontaan in me opkomt.”
“Ik begrijp wel waarom men een mannendag heeft uitgevonden: om tegengas te bieden voor vrouwendag. De vraag is misschien eerder: hebben we een vrouwendag nodig? Ik denk van niet. Maar als we dan toch een vrouwendag hebben, waarom niet meteen ook een mannendag? Want ook mannen ondervinden problemen die extra aandacht verdienen.
- KRISTOF
Huishoudelijk geweld tegen mannen, bijvoorbeeld, is nog steeds een groot taboe. Dat terwijl mannen in 40 procent van de gevallen slachtoffer zijn. Of mannen die bijna geen verlof krijgen als ze vader worden, mannen die veel minder vaak hoederecht krijgen bij scheidingen ... Allemaal zaken die wel wat extra aandacht verdienen.”
“Ik had er nog niet van gehoord en eerlijk gezegd zie ik er niet onmiddellijk het nut van in. Hoe hard ze ook haar best doet, onze maatschappij is nog steeds te veel een mannenwereld waarin de vrouwen vaak een trapje lager staan. Geen idee welke organisatie die mannendag in het leven geroepen heeft en hoe ze dat precies willen invullen, maar op dit moment ben ik geen voorstander.”
- JUNO
“Mannendag kan een dag zonder stereotypes en mannenclichés zijn. Ik denk dan aan mannen die graag knuffelen, mannen die het huishouden doen, maar ook mannen die het slachtoffer zijn van huiselijk geweld.”
“Als ik denk aan mijn eigen situatie, dan ben ik wel voorstander. Nele, mijn vriendin, werkt in de week meestal laat. Daardoor zit ik regelmatig alleen met mijn twee kindjes. Hen ophalen, eten geven, wassen en in bed stoppen behoren tot mijn vast takenpakket. Er mag dus op mannendag best wel wat aandacht zijn voor wat papa’s allemaal thuis doen.”
- MAARTEN
- MICHIEL
- PIETER
“Ik vind mannendag wel een goed idee. Het is leuk om eens in de bloemetjes te worden gezet. En wie weet zijn er ook mannen die denken: ‘Tiens, mannendag, zou er dan ook een vrouwendag bestaan?’ Het kan geen kwaad om de typisch mannelijke rollenpatronen eens in vraag te stellen. Met al die “dagen-van” dreigt het concept echter een beetje te verzanden. Misschien kunnen we de extra energie gewoon in de vrouwendag steken, er is nog genoeg werk aan de winkel!”
- JAN Er zijn nog steeds anno 2016 grote verschillen tussen man en vrouw en hoe ze behandeld worden in onze maatschappij. Ook in het nadeel van de man. Zo krijgen mannen bijna nooit het voordeel van de twijfel in de rechtbank als het om voogdij gaat. Dat mag gerust wat meer aandacht krijgen. Maar wanneer was de laatste keer dat zo'n internationale dag pro of contra ook echt iets verwezenlijkt heeft?
- LOY Sofie De Neve
14 Vizine
45 vrouwendag ste
Feminisme
nu
voor morgen
11 nov zuiderpershuis 13-19u 2016 timmerwerFstraat 40 antwerpen vrouwendag.be inkom: â‚Ź5 (korting: â‚Ź3)
SUPERPAPA
Papa’s die minder verdienen hebben ook recht op quality time met kinderen Feminisme is ook opkomen voor de rechten van papa’s Naar aanleiding van Vaderdag namen we een internetenquête af bij jonge papa’s die peilde naar het profiel van mannen die al dan niet ouderschapsverlof (willen) opnemen. De enquête liep van half mei tot half juni. In totaal namen 2399 mannen in loondienst deel. Lees de belangrijkste resultaten. Uit de resultaten blijkt dat 30 % van de bevraagde papa’s al ouderschapsverlof heeft opgenomen. 40 % deed dit nog niet, maar wil dit wel doen in de toekomst en 30 % van de vaders geeft aan geen nood te hebben aan ouderschapsverlof.
Neem je ouderschapsverlof op?
Neen, en ik wil dit niet Ja 29 %
29,5 %
41,5 %
Neen, maar ik wil dit wel
Aan papa’s die geen ouderschapsverlof opnemen maar aangeven er wel nood aan te hebben, vroegen we welke redenen hen tegenhouden. De helft (55 %) van de papa’s die nood hebben aan ouderschapsverlof kan dit niet kan opnemen om financiële redenen. Vooral lager opgeleiden geven vaker aan dat hun inkomen het niet toelaat te kiezen voor quality time met het gezin. Daarnaast spelen ook aspecten op de werkvloer een belangrijke rol: papa’s geven aan dat ze bang zijn om promotie te missen (6 %) of dat hun werkgever (12 %) of de sfeer op het werk het niet toelaat (15 %).
Waarom nemen papa’s die er wel nood aan hebben geen ouderschapsverlof. Financiële redenen Sfeer op het werk Bang promotie te missen Werkgever laat het niet toe 55 %
16 Vizine
15 %
41,5 6 %%
12 %
12 %
Andere
Uit onze analyse blijkt dat de vaders die het minst verdienen het vaakst ouderschapsverlof aan zich voorbij laten gaan om financiële redenen. Twee derde van de vaders die minder verdienen dan 1500 euro per maand geven aan niet te kunnen kiezen voor ouderschapsverlof. Bij de papa’s met een netto inkomen dat hoger ligt dan 2100 euro worden de financiële drempels kleiner, maar de werkgerelateerde drempels (sfeer op het werk, toestemming werkgever, promotiekansen) groter.
Redenen om geen ouderschapsverlof op te nemen naar inkomen papa.
Financiële redenen
100 % 80 % 60 %
Werkgerelateerde redenen
40 % 20 % 0%
< € 1500
€ 1500 tot € 2100
> € 2100
Andere
Als laatste vroegen we aan papa’s voor wie het financieel niet haalbaar is om ouderschapsverlof te nemen welk percentage van hun loon hen zou kunnen helpen om het toch op te nemen. Meer dan de helft geeft aan het volledige loon nodig te hebben. Vier op de tien papa’s zeggen 80 % van het nettoloon nodig te hebben en slechts 5 % zegt voldoende te hebben met minder dan 40 % van hun huidig loon.
Welk % van hun loon hebben papa’s nodig om ouderschapsverlof te kunnen nemen? 100 % van het loon 80 % van het loon 54 % 41 %
4% 2%
60 % van het loon 40 % van het loon
VIVA-SVV WIL: • Een hogere vergoeding van ouderschapsverlof. De eerste twee maanden zouden moeten worden verloond zoals moederschapsrust (eerste maand 82 % en tweede maand 75 % van het begrensde brutoloon). • Een deel van het ouderschapsverlof voorbehouden voor de papa’s. • Verplicht 10 dagen geboorteverlof voor vaders (periode kort na de bevalling). Meer info: www.superpapa.be.
Lilith Roggemans
17 Vizine
FOS: GETUIGENIS
Een stap vooruit voor Boliviaanse transgenders “Als je ziet hoe brutaal de moordenaars tekeer gingen, besef je dat haat hun drijfveer was.” Dat zei de woordvoerster van de Boliviaanse Stichting Gelijkheid na de moord op Dayana Kenia en Carla Suarez. Beide vrouwen werden als man geboren en daarom op brutale wijze vermoord. Leven als transgender in Bolivia is soms levensgevaarlijk. Een nieuwe wet moet de eerste stap zijn op weg naar gelijkheid. Ook de voorzitter van de Boliviaanse Kamer van Volksvertegen woordigers verwees naar het spraakmakende geweld op trans genders en haalde het verhaal van de twee vrouwen aan. Ze deed dat naar aanleiding van een nieuwe wet voor transgenders in Bolivia. De “Ley de Identidad de Genero” (wet over genderidentiteit) bepaalt dat transgenders hun naam, foto en geslacht mogen wijzigen op officiële papieren. Boliviaanse transgenders zullen in de toekomst onder andere kunnen stemmen met hun nieuwe naam of een bankrekening kunnen
Met de nieuwe wet toont het Boliviaanse parlement moed.
openen op die naam. Ze zullen dus niet langer in twee werelden hoeven te leven. Middenveldorganisaties zijn enorm tevreden. Jarenlang hebben ze gestreden voor de rechten van mensen met een andere seksuele geaardheid. Ook de VN heeft lof voor de progressieve wetgeving. In slechts 41 landen wereldwijd zijn soortgelijke wetten van toepassing. In Latijns-Amerika hebben alleen Uruguay, Panama en Argentinië dergelijke wettelijke kaders. In Chili, Cuba, Ecuador en Colombia worden stappen vooruit gezet, maar staat men nog lang niet zo ver.
Moedig Met de nieuwe wet toont het Boliviaanse parlement moed, want in het land zijn nog steeds conservatieve groepen actief met een grote invloed op de bevolking. De katholieke kerk is er eentje van. Ze reageerde meteen afwijzend: “God gaf ons de man en de vrouw, dat moeten we respecteren. De nieuwe wet is een aanslag op het gezin, de relatie tussen man en vrouw.” De kerk voegde eraan toe de wet te zullen aanvechten. De grote stap voorwaarts betekent echter niet dat de strijd stopt. Een huwelijk tussen personen van hetzelfde geslacht blijft bijvoorbeeld nog steeds onmogelijk in Bolivia. Maar met de overwinning onder de arm zullen middenveldorganisaties de strijd voor echte gelijkheid verder zetten. *FOS is de ngo van de socialistische beweging in Vlaanderen.
Tekst: David Verstockt, FOS*-medewerker in Bolivia - Foto’s: Boliviaans Consulaat, Eneas De Troya
18 Vizine
VRIJWILLIGERS IN ACTIE
Vrijwilligers voor mama’s Mama zijn is meer dan een fulltime job. Je moet niet enkel voor je kinderen zorgen, maar ook voor jezelf. Voldoende ontspanning en ondersteuning zijn daarbij cruciaal. VIVA-SVV organiseert met behulp van vrijwilligers tal van activiteiten om hieraan tegemoet te komen.
MaMEtime in Limburg MaMEtime, georganiseerd door VIVA-SVV Limburg, is een zorgeloze verwenweek aan zee voor mama’s en hun kroost. Terwijl de kinderen ravotten in de duinen of op het strand, genieten de mama’s van heerlijke momenten in de wellness! Hoewel de verwenvakantie van dit jaar (11-15 juli) al even achter ons ligt, willen het belang van vakanties waarin mama’s centraal staan toch nog even in de verf zetten. We gingen op gesprek bij Lieve Philips, die voor het tweede jaar op rij de vakantie heeft begeleid als vrijwilliger.
Wat betekent MaMEtime voor jou? “Tijdens de MaMEtime-vakantie voel ik mij weer tien jaar jonger. Er wordt heel wat plezier gemaakt en gelachen. Ik trek met de mama’s op en er ontstaan mooie vriendschappen. We gaan samen shoppen, eten enzovoort. MaMEtime is in de eerste plaats vakantie, maar ook meer dan dat. Gezellig samen zijn, cultuur opsnuiven, genieten, wellness, lekker eten en drinken … We stellen een vrijblijvend programma samen. Niets moet! Mama’s hebben de keuze om al dan niet deel te nemen aan activiteiten. We proberen de vakantie ook budgetvriendelijk te houden, zodat we ook mama’s bereiken die het financieel minder breed hebben.”
Waarom moeten mama’s volgens jou deelnemen? “Het is belangrijk dat mama’s even enkel aan zichzelf kunnen denken. De kinderen zijn in de buurt, maar de monitoren nemen de zorgtaak even van hen over. De vakantie geeft mama’s de gelegenheid om de batterijen op te laden. Naast mama zijn we in de eerste plaats vrouw. Door de alledaagse sleur van het werk en de zorgtaken vergeten vrouwen vaak wie ze zijn. De MaMEtime-vakantie maakt je hoofd lichter. Je voelt je een ander mens als je terugkeert.”
Wat houdt jouw taak als reisbegeleider in? “Samen met de VIVA-SVV-medewerker stel ik het programma voor de reis samen. Ik help ook met het voorbereiden van de vakantie. Tijdens de vakantie verwelkom ik de mensen en probeer ik hen op hun gemak te stellen. Bij de start zie je dat nieuwe deelnemers soms wat onzeker zijn. Ik ben het aanspreekpunt bij mogelijke problemen en probeer praktische ondersteuning te bieden. Kortom, ik wil gewoon steun bieden aan de deelnemers en er voor hen zijn.”
Wat zet je ertoe aan om je in te zetten als reisbegeleider bij VIVA-SVV? “Ik haal er energie en voldoening uit. Ik heb een grote behoefte om tussen de mensen te zijn. Ik merk dat ik mezelf dan beter voel. Ik wil iets zinvols doen voor de maatschappij. Ik geef mij altijd voor de volle 200 procent.”
19 Vizine
VRIJWILLIGERS IN ACTIE
Mama’s helpen mama’s Sinds 2013 bestaat in Halle het initiatief “Mama’s helpen mama’s”. Medeoprichtster Christiane Denayer van VIVA-SVV Halle staat ons te woord.
Wat doen jullie precies? “Het doel van onze maande lijkse bijeenkomsten is om alleenstaande of kwetsbare mama’s te helpen bij het uitbouwen van een netwerk. De mama’s kunnen ervaringen uitwisselen over een bepaald thema. Sinds 2015 trekt VIVA-SVV niet langer het project, maar wel de stad Halle. Ik blijf mij vanuit VIVA-SVV inzetten voor het initiatief.” “Tijdens elke bijeenkomst behandelen we een thema, doen we een uitstap of gaan we creatief aan de slag. Het grote voordeel is dat mama’s hun kinderen kunnen meebrengen. Nadat we samen hebben ontbeten, nemen de monitoren van de jeugddienst de zorg voor de kinderen over, zodat de mama’s tijd hebben voor zichzelf en elkaar. De samenstelling van de groep is heel divers, maar we merken toch dat we een vrij stabiele groep deelnemers bereiken.”
20 Vizine
Waarom nemen mama’s volgens jou deel aan “Mama’s helpen mama’s”? “De activiteiten zijn een houvast voor de mama’s en bieden structuur in hun leven. Er komen ook vriendschappen uit voort. De vrouwen kunnen zich ontspannen en vertoeven in aangenaam gezelschap, zonder dat ze zich zorgen hoeven te maken over de kinderen.”
Zijn er bijzondere momenten die je zullen bijblijven? “Sommige kinderen maken in de loop der jaren echt een positieve evolutie door. Het doet deugd om dat te zien. Ook het ondersteunen van de mama’s blijft mij vaak bij. Door het geven van een aantal kleine tips zie je mama’s echt tot rust komen. Die zaken betekenen veel voor de vrouwen, want zij hebben vaak geen familie of vrienden waar ze op kunnen terugvallen.”
Waarom zouden andere vrouwen zich moeten inzetten voor “Mama’s helpen mama’s”? “Je leert veel. Je komt in contact met mensen die je anders nooit zou ontmoeten. Deze contacten zijn zowel voor de vrijwilliger als de mama’s zeer verrijkend.”
Borst Vooruit Tijdens de Dag tegen Kanker, op 20 oktober, betuigen duizenden Vlamingen met een geel lintje hun solidariteit met kankerpatiënten. Elk jaar wordt bij meer dan 6000 Vlamingen borstkanker vastgesteld. De confrontatie met de ziekte is heel ingrijpend. Lotgenoten ontmoeten kan in zo een situatie veel deugd doen. In WestVlaanderen dachten ze er alvast zo over en werd de groep 'Borst Vooruit' opgericht. Kristel, Greet en MarieChristine vertellen hun verhaal. “Met de ondersteuning van Kom op tegen Kanker en de vereniging 'Samen na Borstoperatie' hebben we in mei 2015 'Borst Vooruit' opgericht. We hebben daarbij veel logistieke en administratieve steun van VIVA-SVV gekregen. Eind 2014 waren we gecontacteerd door Kom op tegen Kanker en de borstklinieken van Brugge met de vraag om een afdeling rond borstkanker op te richting in de regio. Op dat moment bestond er nog geen lotgenotengroep in Noord-West-Vlaanderen, hoewel er wel vraag naar was.”
Individueel of in groep 'Borst Vooruit' richt zich tot borstkankerpatiënten en expatiënten, zowel mannen als vrouwen. “We willen er zijn op elk moment in het proces: op het moment dat mensen de diagnose krijgen en steun zoeken, in de periode van de behandeling, maar zeker ook nadien. Drie op de vier mensen die naar onze activiteiten komen, hebben hun behandeling al afgerond. Dat is net het moment waarop de ondersteuning vanuit het ziekenhuis wegvalt. Daarnaast zijn wij er voor partners en familie en zelfs voor professionelen uit de oncologische sector. Wij willen een ontmoetingsplatform zijn voor iedereen die in aanraking komt met borstkanker.”
Lotgenoten “Omdat niet iedereen behoefte heeft aan groepsactiviteiten, kunnen mensen ook bij ons terecht voor individueel contact via telefoon of e-mail. Daarnaast willen we informatie verstrekken en contact onder lotgenoten mogelijk maken. Die laatste twee aspecten combineren we in onze activiteiten. Dit zijn meestal bijeenkomsten met een spreker en de mogelijkheid tot een gesprek, met een glaasje erbij. Bij al onze activiteiten behouden we de link met borstkanker. We behandelden diverse thema’s, zoals lymfdrainage, borstkanker en seksualiteit, menopauze enzovoort.”
Het team van 'Borst Vooruit', v.l.n.r: Marie-Christine De Muynck, Chantal Vangheluwe, Christa Ureel, Greet Cole, Sheila De Busscher, Greta Van Kerschaver, Kristel Reynaert – niet op foto: Frieda Vanhoorne, Els Laleman
“Tijdens de eerste activiteit waren er zowat 20 aanwezigen, intussen is het ledenbestand van borstkankergenoten al uitgegroeid tot 61. In de borstklinieken geeft men standaard onze folder mee. Het blijft echter een uitdaging om mensen te bereiken die al langer uit behandeling zijn. Toch proberen we dit, want 'Borts Vooruit' wil er zijn voor iedereen.” Carmen Brankaer en Delphine Verscheure
21 Vizine
DIGESTIEF
e d n a a n e r e d n a Levens ver keukentafel praak aan de elgehoorde uits ve n ee is et H ?’ l ligt. Bij mens eraan doen tualiteit op tafe e ac on de w en ge n en ee m n ‘Wat ka ren zuchten e op bezoek ko erophalen, ande ienden of famili ud vr s ho al l sc fe nt ta la en ha uk nc ke een no het gepaard met sommigen gaat aliteit op de frustrerend. n bij om de actu ile ze le al e w en mnesty’. zett heren daar bij A en. Bij Amnesty en jd ti es e m lig da oe w ge di jn Het zi ageren. ‘Moe s weg. en meteen te re uif ik steeds trot w voet te volgen at D l. fe ta en aan die keuk tijdens Dat hoor ik ook or gaan schrijven vo e w r aa w s er , die htoff echtenadvocate et de lijst van slac nr m se l ai en m m n se ee rk ik En dan krijg Keskin, een Tu Koerdische in december. Eren ab Jalalian, een n yn ho Ze at k. ar er m w ijf hr ar ha nweg de Sc arresteerd voor eigenlijk gewoo r ge aa d m er , w g’ n in re er ke st ontelbare medische g voor ‘godla lterd, krijgt geen levenslang kree fo e di ge d n, er Ira w in Ze w k. e uit er vrou l en educatief w eisje met albinism aa m ci rig so ja or en vo ti t d er he , gestraft w aan blind. Annie wordt langzaam en g in el nd ha be ar leven. elke dag voor ha w voor Malawi. Zij vreest elke dag opnieu n de rij st Ze . en erke madamm s moedige en st pa jn zi it D . ik sl Ik gheden. oeilijke omstandi m en?’ er ze in n te wij daar nu aan do hun rech en nn ku at W ‘ g: ijg ik die vraa e het leven ensen van wie w en. En opnieuw kr m al rh de ve er n ov hu el el rt rt ve acties Ik Ik ve brief schrijven!’ op de vier schrijf n en Eé ‘E : n. ik re ch ja la n im pe gl En dan d de afgelo Myanmar die hebben verander Phyoe Aung uit es e ti yo ac ijf Ph hr r sc te ds or ei do nl voor het sultaat. Studente erd veroordeeld re w jk lli od de do id r m te e on di die heeft oses uit Nigeria en in Zuid-Afrika M w ou er vr en re Ti . ge en an at werd vrijgel t gekregen. Zw n leven. en nu gratie heef ’s m gs ie dr n ief veranderde hu va br n Ee . stelen en ijg kr n. Ik medische zorg een pakje brieve eindelijk de juiste er t lig je jd ti n uipen. En na ee tafel. milie in de pen kr fa en en nd d aan mijn keuken ie er vr nd ra Ik zie ve en bb dat we levens he hoop van harte in je pen! eren? Kruip dan nd ra ve en ev nl n mense ief schrijven en ee rijfmarathon.be Wil jij ook een br 11 of op www.sch na gi pa op je Meer info vind Danielle Hennaer
22 Vizine Vizine
t
Castel les Sorbiers
Even voorbij Dinant, genesteld in een domein van 18 hectare aan de oever van de Maas, neemt Castel les Sorbiers u mee in een wereld van culinair raffinement en ongebreidelde natuurpracht.
WINTERPROMOTIE 2+2
Promo geldig tussen 6 en 27 november 2016 - aankomst op zondag
• 2 nachten + 2 gratis • 4 x ontbijtbuffet • 4 x avondmenu
Prijs: vanaf € 230 per persoon (dubbele kamer - prijs lid FSMB)
Te voorzien: fiets en aangepaste kledij. Mogelijkheid om fietsen te huren mits toeslag.
Meer informatie en reservatie:
Castel les Sorbiers, Rue des Sorbiers 241, 5543 Heer-sur-Meuse Tel: 082 64 31 11 - Fax: 082 64 31 99 - Web: www.castellessorbiers.be - E-mail: info@castellessorbiers.be
Domein Westhoek vzw
Domein Westhoek nodigt je uit voor een heerlijk verblijf aan zee met het gezin of onder vrienden. Het domein heeft 91 moderne kamers en 36 appartementen die uitgerust zijn met alle comfort.
HERFSTPROMOTIE VANAF € 217 P.P.* (GELDIG VAN 6 NOVEMBER TOT 15 NOVEMBER 2016) • 4 nachten met ontbijtbuffet • Halfpension • Gratis gebruik van het zwembad. • Uitzonderlijk aanbod kamer 50 % korting
WEEKPROMOTIE € 493* • 7 nachten in halfpension • 5 x buffet + 2 x à la carte • Dagelijks aankomst mogelijk • Gratis gebruik van het zwembad * standaardkamer Domein Westhoek vzw - Centrum voor sociaal toerisme, Noordzeedreef 6-8, 8670 Oostduinkerke Tel: 058 22 41 00 - Fax: 058 22 41 99 - Web: www.domein-westhoek.be - E-mail: domeinwesthoek@skynet.be
NIEUWe!n Zwembad! sauna
Ga ook met je melktandjes naar de tandarts
Toon je Tandjes! Een jaarlijks tandartsbezoek gecombineerd met twee keer per dag poetsen en tandvriendelijk eten zorgt voor minder tandproblemen. Dat geldt ook voor kleine kinderen. Ga dus met melktanden naar de tandarts. Surf naar www.toonjetandjes.be voor meer informatie, en ontdek er ook leuke kleur- en spelplaten en een online test om te checken of je goed zorgt voor de tanden van je kind.